"Amed bajarek\u00EE li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Amed yek ji mezintir\u00EEn bajar\u00EAn Tirkiyey\u00EA \u00FB di nav kurdan de weke paytext\u00EA serbajar\u00EA rast\u00EE ya Kurdistan\u00EA t\u00EA binavkirin. Amed \u00EEro di xada netew\u00EE \u00FB navnetew\u00EE bi s\u00FBr\u00EAn xwe \u00FB bi zebe\u015F\u00EAn xwe bi nav \u00FB deng e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/66/Birayenbedirxan.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Kam\u00FBran, Sureyya \u00FB Celadet Bedirxan Celadet El\u00EE Bedirxan siyasetmedar, rojnamevan \u00FB zimanzan\u00EA kurd b\u00FB. Celadet yek ji law\u00EAn malbata mezin a kurdan Malbata Bedirxanian b\u00FB. Ew wek\u00EE p\u00EA\u015Feng\u00EA niv\u00EEs\u00EEna kurd\u00EE bi t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn\u00EE t\u00EA nasandin. Di war\u00EA l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn liser ziman\u00EA kurd\u00EE gelek xebit\u00EEye \u00FB li surg\u00FBn\u00EA kovar\u00EAn Hawar \u00FB Ronah\u00EE we\u015Fandin. Xebat\u00EAn Celadet\u00EE b\u00FBn \u015Fengist\u00EA edebyata Kurmanc\u00EE a hev\u00E7erix. Di jiyana xwe a siyas\u00EE da, Celadet pi\u015Fikdar\u00EE gelek \u00E7alak\u00EEy\u00EAn neteweperane b\u00FB, ew endam\u00EA Xoyb\u00FBn\u00EA \u00FB yek ji damezir\u00EEner\u00EAn w\u00EA b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer\u00EA Bedirxaniyan dijber\u00EE Sultan Ebdilhem\u00EEd\u00EE, tev\u00EE malbata xwe ber bi Yemen\u00EA hat surg\u00FBn kirin. Pi\u015Ft\u00EE ko tevgera rizgar\u00EExwaza Tirk bi seroktiya Mistefa Kemal Atatirk\u00EE bi serkeft, maf\u00EAn Kurdan hatin berbendkirin, di v\u00EA dem\u00EA da fermana bidarvekirina Em\u00EEn El\u00EE Bedirxan \u00FB her s\u00EA law\u00EAn w\u00EE derket. Em\u00EEn \u00FB law\u00EAn xwe Sureya \u00E7\u00FBn Misr\u00EA, Kam\u00FBran \u00FB Celadet j\u00EE \u00E7\u00FBn Almanyay\u00EA. Wan li wir dest bi xwendina bilind kir. Celadet\u00EE xwendina bilind qedand \u00FB bawernameya doktoriya Hiq\u00FBq\u00EA wergirt. Li sala 1930\u00EA, ew hat bajar\u00EA \u015Eam\u00EA \u00FB dest bi xebata ni\u015Ftiman\u00EE kir. Di nav zebata Xoyb\u00FBn\u00EA da endamek\u00EA p\u00EA\u015Feng b\u00FB, ew yek ji be\u015Fdar \u00FB al\u00EEkar\u00EAn Serhildana Agir\u00EE b\u00FB. Bil\u00EE ziman\u00EA kurd\u00EE M\u00EEr Celadet bi van zimanan j\u00EE dizanib\u00FB: ingl\u00EEz\u00EE, frans\u00EE, elman\u00EE, tirk\u00EE, faris\u00EE, ereb\u00EE, yewnan\u00EE. Kovar\u00EAn Ronah\u00EE \u00FB Hawar bi serniv\u00EEskariya w\u00EE derdiketin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/80/Keyiti_Kurdane_Korduene-Sophene.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ber\u00EEzb\u00FBn\u00EA 63, \u015Eahit\u00EE Kurdane: Korduene-Sophene Kurd yek ji gel\u00EAn her\u00EE kevnare y\u00EAn Mezopotamya ye. Bi k\u00EAmay\u00EE ji \u00CEmparatoriya Medya \u00FB vir ve gel\u00EA Kurd, c\u00EEhek\u00EE gir\u00EEng di d\u00EEroka \u015Faristaniy\u00EA de girtiye. \u015Faristaniya ku li ser riy\u00EAn bazirganiy\u00EA y\u00EAn gir\u00EEng hatiye avakirin, bi \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn Helen, Rom, B\u00EEzans, Ereb, \u00CErani \u00FB pa\u015Fiy\u00EA j\u00EE Osman\u00EE re r\u00FB bi r\u00FB maye. Kurdan li hember\u00EE van \u00EAr\u00EE\u015Fan b\u00EAwestan ji bo parastina serxweb\u00FBn \u00FB azadiy\u00EA li ber xwe dane; tev\u00EE hem\u00FB ferman \u00FB komkujiy\u00EAn xw\u00EEndar j\u00EE, kevne\u015Fopiya berxwedan\u00EA, m\u00EEna yek ji nirx\u00EAn her\u00EE gir\u00EEng y\u00EA \u00E7and \u00FB toreya xwe d\u00EEtine \u00FB bi berhem\u00EAn xwe y\u00EAn gel\u00EE re ew dane jiyandin\u00EA. Gel\u00EA Kurdistan\u00EA bi sedan sal \u015F\u00EAwey\u00EA r\u00EAxistin\u00EE y\u00EA civaka komunal, ku gir\u00EAdana endaman ji n\u00EAz\u00EEkahiya xw\u00EEn\u00EA p\u00EAk t\u00EA domand. Ev dir\u00FBv\u00EA r\u00EAxistin\u00EE ku mirov dikare wek\u00EE civak\u00EE-abor\u00EE binav bike, bi taybet\u00EE ji \u00EAl \u00FB e\u015F\u00EEran p\u00EAk dihat \u00FB bingeha xwe ji ko\u00E7ertiy\u00EA digirt. Ji ber van taybet\u00EEy\u00EAn civak\u00EE ye ku Kurdan, ji d\u00EAla dewletek yekgirt\u00EE ku ji navendek\u00EA t\u00EA bir\u00EAvebirin, m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn pi\u00E7\u00FBk sazkirine. Berxwedan\u00EAn van m\u00EEr\u00EEtiyan li hember \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn dijwar y\u00EAn biyaniyan lawaz mane \u00FB ew nikar\u00EEne li ser piyan bim\u00EEnin. Beriya \u00CEslamiyet\u00EA ola Kurdan li gor hinek \u00E7avkanian Zerde\u015Ft\u00EE b\u00FB. hinek ji zanayan j\u00EE m\u00EEna Tewf\u00EEq Wehb\u00EE dib\u00EAjin ku kurdan ola xwe ya ciyawaz heb\u00FBn. Pi\u015Ft\u00EE \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn Ereban \u00FB belavb\u00FBna misilmantiy\u00EA, Kurdan dev ji Zerde\u015Ftiy\u00EA, ku yek ji ol\u00EAn her\u00EE qed\u00EEm ya Rojhilata Nav\u00EEn e berdan \u00FB \u00CEslamiyet\u00EA hilbijartin. Li sedsal\u00EAn yekem\u00EAn \u00EEslamiyet\u00EA da, ku ereb\u00EAn musulman eris kirin ser imperatoriya sasani, niviskar\u00EAn ereb weki Ibn Nedim, behs ji eshiren Xoz li bash\u00FBre Zagros\u00EA dikin. Ew nav wek\u00EE Hoz j\u00EE dih\u00EAt nivisandin u gotin. Hoz j\u00EE di zimane kurdi de bi manay\u00EA malbat (clan, family) e, u wek\u00EE X\u00EAzan j\u00EE d\u00EA bi kar an\u00EEn. Nav\u00EA kurd j\u00EE ku pishti bizir b\u00FBna eshir\u00EAn Hoz ji aliya niviskar\u00EAn ereb jibo gel\u00EA me hatiye bi kar hanin, ayni manaye clan (bi inglisi) dide. H\u00EEnek ji b\u00EErmend\u00EAn kurd li ser w\u00EA baver\u00EA ne ku Kurd\u00EAn \u00EEro, Hoz\u00EAn dema kevnar in, ku pishti islamiyet\u00EA tevi esker\u00EAn ereb\u00EAn musulman, berev (Kurdistana) bak\u00FBr\u00EA-rojava ketin r\u00EA u pishkek ji Anatolia ji romiy\u00EAn xristiyan dag\u00EEr kirin u kirin axa xwe. Hoz nav\u00EA gel\u00EA Elamiye, ku sharistaniyeta kevnara wan ji aliya Farisan u Asuriy\u00EAn dijber hat ji nav birin, u li j\u00EAr nava Hozi jiyana koceri li ser ciyay\u00EAn bash\u00FBr-rojhilata kurdistan\u00EA girtin ber. cavkaniyen ermeniy\u00EAn kevnar j\u00EE kurdan weki mar qal dikin, ku di zimane wan da ba manay\u00EA mar e (m\u00EEna kurd\u00EE), u mar j\u00EE unsureke giring li ola Elamiyan b\u00FB. \u00CAr\u00EE\u015F\u00EAn ser Rojava ya Xiristiyanan y\u00EAn bi nav\u00EA Sefer\u00EAn Xa\u00E7perestan li ser Rojhilata Nav\u00EEn, ku bi mebesta bidestxistina riy\u00EAn bazirganiy\u00EA dihatin kirin, bi teko\u015F\u00EEn \u00FB berxwedan\u00EAn m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurdan \u00FB bi saya fermandar\u00EAn Kurd y\u00EAn wek\u00EE Selehed\u00EEn\u00EA Eyy\u00FBb\u00EE hatin rawestandin. Berxwedana Kurdan di v\u00EA dem\u00EA de r\u00EA li ber dagirkeriya Rojhilata Nav\u00EEn girtiye. Di sala 1514'an de \u015Ferek\u00EE di navbera \u00CEmparatoriy\u00EAn Osman\u00EE \u00FB \u00CEran\u00EE de dest p\u00EA kir. Tenha sedema v\u00EE \u015Fer\u00EE ew b\u00FB, ku kolonyal\u00EEstek\u00EE n\u00FB ji Kurdistan\u00EA re b\u00EA diyar kirin. \u00CEran di v\u00EE \u015Fer\u00EE de t\u00EAk \u00E7\u00FB \u00FB Kurdistan tev ket bin desthilatdariya Osman\u00EE. Di v\u00EA rew\u015F\u00EA de Kurdan demek\u00EA maf\u00EA otonom\u00EE heb\u00FB \u00FB s\u00EEstema xwe bi xwe bir\u00EAve dibirin. Di dem\u00EAn p\u00EAwist de Kurdan bac \u00FB le\u015Fker didan \u00CEmparatoriya Osman\u00EE \u00FB bi v\u00EE away\u00EE Kurd, demek dir\u00EAj di bin desthilatdariya v\u00EA \u00EEmparatoriy\u00EA de man. Bi peymana Qesr\u00EE \u015F\u00EEr\u00EEn ya 1639'an, Kurdistan carek din di navbera van her du \u00EEmparatoriyan de hate parvekirin. Bi v\u00EA peyman\u00EA re d\u00EEroka gel\u00EA Kurd ya parvekir\u00EE, ku heya roja me didome dest p\u00EA kir. Tevahiya \u015Fer\u00EAn ku pi\u015Ft\u00EE v\u00EA dirok\u00EA di navbera van herdu dagirkeran de r\u00FBdane, li ser xaka Kurdistan\u00EA b\u00FBne \u00FB ji ber v\u00EA sedem\u00EA, k\u00EEjan al\u00EE di van \u015Feran de biserketibe, y\u00EA binket\u00EE her gel\u00EA Kurd b\u00FBye. Herd\u00FB dewletan j\u00EE, ji bo ku bikaribin serhildan\u00EAn Kurdan t\u00EAk bibin, bast\u00FBra (struktura) civak\u00EE-abor\u00EE ku li ser h\u00EEm\u00EAn \u00EAli ava b\u00FBye destek kirine \u00FB t\u00EAkiliy\u00EAn hilberiy\u00EA y\u00EAn pa\u015Fmay\u00EE tev\u00EE pergal\u00EAn civak\u00EE y\u00EAn e\u015F\u00EEr\u00EE parastine. Y\u00EAn ku bi \u015F\u00FBr hatine, ji bo berdewamiya t\u00EAkiliy\u00EAn hilberiya rabor\u00EE, hewl dane da ku \u00E7avkaniy\u00EAn p\u00EA\u015Fvebirina \u015Faristaniya Kurdan bi\u00E7ik\u00EEnin; h\u00EAz\u00EAn hilber\u00EEn\u00EA w\u00EAran kirine \u00FB \u00E7avkaniy\u00EAn p\u00EA\u015Fvebirin\u00EA, y\u00EAn ku heb\u00FBne j\u00EE xitimandine. Di qirna 19'an de ku kap\u00EEtal\u00EEzm ber bi navneteweb\u00FBn\u00EA ve bi p\u00EA\u015F diket, hewldan\u00EAn ji bo guherandina nex\u015Feya c\u00EEhan\u00EA j\u00EE z\u00EAde dib\u00FBn. Hinek\u00EE j\u00EE bi bandora bizav \u00FB tevger\u00EAn azadiya netewey\u00EE, \u00CEmparatoriya Osman\u00EE ber bi hilwe\u015F\u00EEne ve r\u00FBbir\u00FB mab\u00FB. Her\u00EAma ku \u00EEmparator\u00EE bi Rojhilat \u00FB Asya ve gir\u00EAdida Kurdistan b\u00FB \u00FB ji ber v\u00EA yek\u00EA j\u00EE Kurdistan qada her\u00EE stratej\u00EEk ya \u00EEmparatoriy\u00EA b\u00FB. Ji bo cih\u00EA xwe y\u00EA stratej\u00EEk, heb\u00FBna Kurdan bala dewlet\u00EAn w\u00EA heyam\u00EA y\u00EAn bi h\u00EAz diki\u015Fand ser xwe. Bi taybet\u00EE j\u00EE, projey\u00EAn Riya Hesin\u00EE ya Berl\u00EEn-Bexday\u00EA ku diviyab\u00FB di Kurdistan\u00EA re derbas bibe, ev proje welat kir egera bihevketin\u00EAn dijwar di navbera dewlet\u00EAn Osman\u00EE, \u00CEngil\u00EEz\u00EE, Frans\u00EE, Alman\u00EE \u00FB R\u00FBs\u00EE de. Statuya m\u00EAtingeha navnetewey\u00EE ya Kurdistana \u00EEroj, pi\u015Ft\u00EE geng\u00EA\u015F\u00EE \u00FB peymana 18-26'\u00EA N\u00EEsana 1920'an di Konferansa San Remo de dest p\u00EA kir. Partiya \"\u00CEtt\u00EEhat \u00FB Terakk\u00EE\" ku nijadkujiya Ermeniyan bi r\u00EAxistin kirib\u00FB \u00FB peyikandib\u00FB, \u00CEmparatoriya Osman\u00EE xist nav \u015Fer\u00EA C\u00EEhan\u00EA y\u00EA Yekem\u00EEn. Pi\u015Ft\u00EE ku \u00CEmparatoriya Osman\u00EE, ya ku di v\u00EE \u015Fer\u00EE de ciy\u00EA xwe li gel Almanya digirt t\u00EAk \u00E7\u00FB, derfet kete dest\u00EA mirovahiy\u00EA ku tevahiya neynok\u00EAn v\u00EA dewleta dagirker hilki\u015F\u00EEne. Yek ji r\u00EAgez\u00EAn sereke y\u00EA sosyalizm\u00EA ku li Ewrupa p\u00EA\u015F diket \u00FB li R\u00FBsya b\u00FBb\u00FB desthilatdar \"r\u00EAgeza maf\u00EA diyarkirina \u00E7aren\u00FBsa neteweyan ya xwe bi xwe\" b\u00FB. Sermayedariya li rojava ku ji hi\u015Fyariya gel\u00EAn rojhilat nerihet b\u00FB \u00FB dixwest wan di bin r\u00EAvebiriya xwe de bigre j\u00EE, xwed\u00EE li v\u00EA r\u00EAgez\u00EA derket. (Di prens\u00EEb\u00EAn Wilson de ku bi Serokkomar\u00EA DYA Wilson hatiye binavkirin \u00FB ji 14 bendan p\u00EAk t\u00EA, heman r\u00EAgez c\u00EEh digre. ) Bel\u00EA Peymana Sewr\u00EA ya di 10'\u00EA Tebaxa 1920'an de, ku b\u00FB \u00EElana belavb\u00FBna \u00CEmparatoriya Osman\u00EE di demek wiha d\u00EErok\u00EE de p\u00EAk hate."@ku . "D\u00EErok (m\u00EAj\u00FB, tar\u00EEx, vekol\u00EEna zanist\u00EE ya zeman\u00EAn ber\u00EA anku dem\u00EAn bor\u00EE ye. Ji vekol\u00EEna zanist\u00EE ya b\u00FByer\u00EAn dem\u00EAn bor\u00EE re herwiha d\u00EEroknas\u00EE j\u00EE t\u00EAt gotin. Pispor\u00EAn d\u00EErok\u00EA d\u00EEroknas in."@ku . "El\u00EE Her\u00EEr\u00EE anku El\u00EE Termax\u00EE yek ji niv\u00EEskar\u00EAn klas\u00EEk \u00EAn kurd e. Li gor Alexander Jaba (rojhilatnas u kurdologek\u00EE Rus) El\u00EE Her\u00EEr\u00EE di sala 400\u00EE ya ko\u00E7\u00EE (1009/1010\u00EA zay\u00EEn\u00EA) de li gund\u00EA Her\u00EEr ku gir\u00EAday\u00EE \u015Eemd\u00EEnan\u00EA ji dayik b\u00FBye. Li gor Jaba El\u00EE Her\u00EEr\u00EE yek ji kevintir\u00EEn helbestvan\u00EAn Kurd\u00EE ye. El\u00EE Her\u00EEr\u00EE b\u00EAgoman yek ji helbestvan\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EE y\u00EA Kurmanc\u00EE ye. D\u00EEsa li gor heman j\u00EAder\u00EA El\u00EE Her\u00EEr\u00EE di sala 470y\u00EE ya hicr\u00EE de (ku teqabil\u00EE 1070y\u00EA zay\u00EEn\u00EE dike) rehma xwed\u00EA kiriye. D\u00EEsa wisa diyar e ku l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn Joyce Blau (Rojhilatnasa Ferensew\u00EE) tek\u00FBztir in. Li gor Alexander Jaba El\u00EE Her\u00EEr\u00EE sala 1425an ji dayik b\u00FBye \u00FB sala 1495an j\u00EE \u00E7\u00FBye ser dilovaniya xwe. D\u00EEwana w\u00EE li Kurdistan\u00EA t\u00EA nas\u00EEn. Hinek helbest\u00EAn El\u00EE Her\u00EEr\u00EE ji aliy\u00EA rojhilatnas\u00EA Elman Albert Sosin \u00FB rojhilatnas\u00EA sovyet\u00EE M.B. Rudenko ve hatin we\u015Fandin. Va ye be\u015Fek ji helbesteke El\u00EE Her\u00EEr\u00EE: Gotara dir\u00EAjtir li ser jiyana El\u00EE Her\u00EEr\u00EE: Jiyana El\u00EE Her\u00EEr\u00EE Xelqno, werin bib\u00EEnin \u00C7i husneke bi Kemale Heyran ji dil bib\u00EEnin Ji sene\u2019 zewal celale. Sene\u2019 xwed\u00EA ku dan\u00EE Sifhe ji n\u00FBr\u00EA danaye Enber li ser K\u00EA\u015Faye Enber xet di xale."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/ed/EhmedXani.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ehmed\u00EA Xan\u00EE Ehmed\u00EA Xan\u00EE (1651-1707) wek\u00EE Feqiy\u00EA Teyran \u00FB Melay\u00EA Ciz\u00EEr\u00EE yek ji helbestvan\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn kurd e. Peyker\u00EA Ehmed\u00EA Xan\u00EE (Zaxo) Ehmed\u00EA Xan\u00EE, di sala 1651'\u00EA de hatiye din\u00EA. Cih\u00EA ku hatiye din\u00EA tam ne diyar e. Li gor gelek l\u00EAkol\u00EEner \u00FB niv\u00EEskaran, ew ji \u00EAla Xaniyan b\u00FBye. Li ser cih\u00EA v\u00EA \u00EAl\u00EA d\u00EEtin\u00EAn cuda hene. Li gor van d\u00EEtinan, cih\u00EA v\u00EA \u00EAl\u00EA ji Ciz\u00EEra Botan heta derdora Wan\u00EA t\u00EA guhertin. Dema ku 14 sal\u00EE b\u00FBye dest bi nivis\u00EEn\u00EA kiriye. Dema ku niv\u00EEs\u00EEna \"Mem \u00FB Z\u00EEn\"\u00EA temam kiriye 44 sal\u00EE b\u00FBye. Xan\u00EE li Kurd\u00EEstana Jor\u00EEn li Bajar\u00EA Bayezid\u00EA wefat kiriye. Gora w\u00EE li Bajar\u00EA Bazid\u00EA ye. Tirba Xan\u00EE ziyaretgeha xelk\u00EA ye. Xan\u00EE, bi \"Mem \u00FB Z\u00EEn\"a xwe ya ku destana netewey\u00EE ya netewey\u00EA Kurd e, di dil\u00EA netewey\u00EA Kurd de cih\u00EA bilindtir\u00EEn girtiye \u00FB bi w\u00EE away\u00EE di nav gel\u00EA xwe de b\u00FBye \"Xaniy\u00EA nemir. \" Mem \u00FB Z\u00EEna Xan\u00EE di sala 1919an de li Stenbol\u00EA hatiye \u00E7ap kirin. Seyda Hemze j\u00EA re d\u00EEba\u00E7eyek niv\u00EEsandiye. T\u00EA de dib\u00EAje ku Xan\u00EE N\u00FBbihara xwe di sala 1094\u00EA hicr\u00EE de niv\u00EEsandiye. Li gora v\u00EA tar\u00EEx\u00EA Beriya qedandina Memoz\u00EEn\u00EA bi neh salan."@ku . "Cegerxw\u00EEn Cegerxw\u00EEn bi nav\u00EA xwe \u00EA ferm\u00EE \u015E\u00EAxm\u00FBs Hesen yek ji helbestvan\u00EAn her\u00EE mezin y\u00EAn gel\u00EA kurd e."@ku . "Bi awayek\u00EE estet\u00EEk\u00EE \u00FB bi \u015Fekl\u00EAn (away\u00EAn) cih\u00EAreng, \u00EEfadekirina hest, raman, p\u00EA\u015Fn\u00FBma an j\u00EE speh\u00EEtiyek\u00EA (delal\u00EE) ye. Bi awayek\u00EE cih\u00EAreng \u015Fekildan \u00FB d\u00EEmendarkirina y\u00EAn speh\u00EE (delal) ye. \u00C7and F\u00EElm / S\u00EEnema Muz\u00EEk \u015Eano W\u00EAje W\u00EAnesaz\u00EE X\u00EAzik"@ku . "Feqiy\u00EA Teyran yek ji helbestvan\u00EAn kurd y\u00EAn mezin \u00FB klas\u00EEk e. Gotara dir\u00EAjtir li ser jiyana Feqiy\u00EA Teyran: Jiyana f\u00EElozof\u00EA kurd Feqiy\u00EA Teyran Feqiy\u00EA Teyran li Miksa ko gir\u00EAday\u00EEy\u00EA Colem\u00EArg (Hekar\u00EE) ye ji day\u00EEk b\u00FBye. L\u00EA M\u00FBks an j\u00EE Miks, nuha gir\u00EAday\u00EEy\u00EA Wan \u00EA ye. Nav\u00EA Feqiy\u00EA Teyran y\u00EA rast\u00EE j\u00EE, weka di \u00E7ar\u00EEn\u00EA de got\u00EEye \"Mihemed\" (M\u00EEr Mihemed) e. Feq\u00EE di helbestek xwe de j\u00EE navl\u00EAka xwe \"M\u00EEr Mih\u00EA\" dan\u00EEye. Ew bi xwe ji malbatek e\u015F\u00EEr\u00EEye. Bavkal\u00EA w\u00EE ji Dewleta Osman\u00EEyan fermana m\u00EEr\u00EE y\u00EA girtine. Per\u00E7eyek ji meqele \"Klas\u00EEk\u00EAn me \u2013 an \u015Fahir \u00FB ed\u00EEb\u00EAn me \u00EAn kevin\" ya Celadet Al\u00EE Bedirxan: Melay\u00EA Jaba di heq\u00EA Feqeh\u00EA Teyran de gotiye: \"\u015Eahir\u00EA siy\u00EA Feqiy\u00EA Teyran e ko nav\u00EA w\u00EE Mihemed e. Esl\u00EA w\u00EE ji qesaba Miks\u00EA ye, welat\u00EA hekariyan e. Di tar\u00EExa heft sed \u00FB diw\u00EA peyda b\u00FBye. \u00BBHikayeta \u015E\u00EAx\u00EA Senhan\u00EE\u00AB \u00FB \u00BBQiseya Bers\u00EEsay\u00EE\u00AB j\u00EE mewz\u00FBn gotiye \u00FB \u00BBQewl\u00EA hesp\u00EA re\u015F\u00AB j\u00EE wisan\u00EE mewz\u00FBn gotiye \u00FB zehf beyt \u00FB e\u015Fhar j\u00EE qew\u00EE mileme \u00FB reng\u00EEn gotine. \u00DB nav\u00EA w\u00EE j\u00EE di \u015Fihr\u00EA da \u00BBM\u00EEm \u00FB Hey\u00AB e, \u00FB miqdar\u00EA heft\u00EA \u00FB p\u00EAnc salan emir kiriye \u00FB di tar\u00EExa heft sed \u00FB heft\u00EA \u00FB heft da merh\u00FBm b\u00FBye \u00FB li Miks\u00EA j\u00EE medf\u00FBn e \". Gelo Feqeh\u00EA Teyran k\u00EE b\u00FB? \u00FB nav\u00EA w\u00EE, \u00E7i b\u00FB? Ji ber ko Feqeh\u00EA Teyran leqeba \u015Fahir e \u00FB ne nav\u00EA w\u00EE ye. Ji eser\u00EAn w\u00EE \u00BBWesf\u00EA \u015F\u00EAx\u00EA senhan\u00EE\u00AB nik min heye. Y\u00EA ko ev nisxe niv\u00EEsandiye di dawiya w\u00EA de bi ereb\u00EE gotiye: \u00BBQes\u00EEda wesf\u00EA \u015F\u00EAx\u00EA senhan\u00EE ya ko M\u00EEr Mihemed nezim kiriye temam b\u00FBye, Ev m\u00EEr Mihemed bi nav\u00EA Feqeh\u00EA Teyran me\u015Fh\u00FBr e\u00AB . Li gora v\u00EA \u015Ferh\u00EA Feqeh\u00EA Teyran m\u00EEr b\u00FB \u00FB nav\u00EA w\u00EE Mihemed b\u00FB. L\u00EA m\u00EEr\u00EA k\u00EEjan welat\u00EE? Heye ko ji m\u00EErek\u00EAn Miks\u00EA bi xwe b\u00FB. Ji eser\u00EAn Feqeh min ji \u00BBWesf\u00EA \u015F\u00EAx\u00EA senhan\u00EE\u00AB p\u00EA ve tu j\u00EE ne d\u00EEtine. Ji xwe esera \u00BBQiseya Bers\u00EEsay\u00EE\u00AB bi guh\u00EA min ve j\u00EE ne b\u00FBye. Min nav\u00EA \u00BBQewl\u00EA hesp\u00EA re\u015F\u00AB bih\u00EEstiye. Bawer bikin j\u00EA re \u00BBHikayeta hesp\u00EA re\u015F\u00AB j\u00EE dib\u00EAjin. Min hin xezel \u00FB qes\u00EEdey\u00EAn w\u00EE \u00EAn peregende j\u00EE d\u00EEtine. Dib\u00EAjin ko Feqeh\u00EA Teyran \u015Fagirt\u00EA Melay\u00EA Cizer\u00EE b\u00FB \u00FB li ber dest\u00EAn w\u00EE xwendiye. Feqeh di wefata Mel\u00EA de j\u00EA re mersiyeyek j\u00EE gotiye \u00FB li tar\u00EExa wefata Mel\u00EA t\u00EA de bi ebced\u00EA i\u015Faret kiriye. Ew mersiye bi dest\u00EA min keti b\u00FB l\u00EA di dema niv\u00EEsandina v\u00EA bend\u00EA de ne bi min re ye. L\u00EA qenc t\u00EAte b\u00EEra min ko Feqeh di mersiya xwe de dib\u00EAje \u00BBHeft eyn \u00FB lam ji hev b\u00FBn cida, \u015F\u00EEn \u00FB gir\u00EE d\u00EEsa t\u00EA da\u00AB . Heke mirov ev pirs\u00EAn ha bi hisab\u00EA ebced\u00EA hel kir bawer bikin tar\u00EExa wefata Mel\u00EA j\u00EA xuya bike. D\u00EEsan ji w\u00EA qes\u00EEd\u00EA t\u00EAte zan\u00EEn ko Melay\u00EA Cizer\u00EE ji gund\u00EA H\u00EA\u015Fet\u00EA ye. Ji ber ko Feqeh dibeje: \u00CEro werin, lazim werin, c\u00EEran \u00FB xelk\u00EA H\u00EA\u015Fet\u00EA. Her\u00E7\u00EE \u00BBeyn \u00FB lam\u00AB Feqeh qala van her du t\u00EEpan di \u00BBWesf\u00EA \u015F\u00EAx\u00EA senhan\u00EE\u00AB de j\u00EE kiriye \u00FB gotiye: Miks\u00EE [1] ji w\u00EA meymestih\u00EA Tew\u00EEl diket h\u00EEkayet\u00EA Miks\u00EE ji e\u015Fq\u00EA sihtiye Ev \u015Fihir vi \u015F\u00EAx ve nihtiye Hal\u00EA xwe t\u00EA de guhtiye ji \u00BBeyn \u00FB lam\u00AB a hicret\u00EA [1] Feqeh qala nefsa xwe bi xwe dike. Herwek\u00EE me got Feqeh ji welat\u00EA Miks\u00EA ye. L\u00EA gelek li Ciz\u00EEra Botan maye \u00FB t\u00EA de xwendiye. Gelo leqeba Feqeh\u00EA Teyran \u00E7awan bi v\u00EE \u015Fahir\u00EE ve b\u00FBye. Dib\u00EAjin ko Feqeh bi ziman\u00EA teyran dizan\u00EE b\u00FB ji lewre nav\u00EA Feqeh\u00EA Teyran l\u00EA kirine. Di v\u00EA babet\u00EA de min ji \u015F\u00EAx Evdirehman\u00EA Garis\u00EE \u00E7\u00EEroka j\u00EAr\u00EEn bih\u00EEstiye. Feqeh\u00EA Teyran di\u00E7\u00FB Ciz\u00EEr\u00EA. Bi r\u00EA ve rast\u00EE ke\u015Fek\u00EE hat; pev re hevalt\u00EE kirin. Midek\u00EE \u00E7\u00FBn, westiyan, xwe dan ber siha darek\u00EA. Bihna xwe didan. Du \u00E7\u00FBk hatin \u00FB veni\u015Ftin ser dar\u00EA. \u00C7\u00FBk pev re di\u015Ftexil\u00EEn \u00FB Feqeh diken\u00EE. Ke\u015F\u00EA ji Feqeh pirs\u00EE \u00FB got \u00EA: Ma tu \u00E7ire diken\u00EE? Feqeh got: Ev adeta me ye, em feqeh hol\u00EA dikenin. Ke\u015Fe: Div\u00EAt j\u00EA re sebebek hebe, mirov b\u00EA sebeb nakene. Feqeh: Xebera te ye, l\u00EA heke min ji te re got, ditirsim tu b\u00EAbextiy\u00EA li min bik\u00EE \u00FB belak\u00EA b\u00EEn\u00EE ser\u00EA min. Ke\u015Fe soz da y\u00EA ko nab\u00EAje tukes\u00EE. Feqeh rab\u00FB mesela xwe j\u00EA re qise kir \u00FB got: \u2013 Ez bi ziman\u00EA teyran dizanim. Tu van \u00E7\u00FBk\u00EAn ser dar\u00EA dib\u00EEn\u00EE, yek\u00EE ji \u00EA din re dib\u00EAje, ev feqeh\u00EA ha di\u00E7e Ciz\u00EEre, l\u00EA nizane ko li Ciz\u00EEr\u00EA ser\u00EA w\u00EE d\u00EA b\u00EAte \u00EA\u015Fandin. Ke\u015Fe deyn ne kir. Her diwan da xwe \u00FB ji n\u00FB ve bi r\u00EA ketin. Gava gehi\u015Ftin Ciz\u00EEr\u00EA Feqeh \u00E7\u00FB Medresa Sor, ke\u015Fe \u00E7\u00FB Westaniy\u00EA. Li Westaniy\u00EA xelk giha b\u00FBn hev \u00FB wek mirovine ko li ti\u015Ftek\u00EE digerin di\u00E7\u00FBn, dihatin \u00FB li erd\u00EA fedikir\u00EEn \u00FB dipeyiv\u00EEn. Ke\u015F\u00EA seh\u00EEt\u00EE kir \u00FB zan\u00EE ko remildarek\u00EE gotiye ko di erd\u00EA Westaniy\u00EA de xez\u00EEneyek heye, l\u00EA nikari b\u00FB cih\u00EA w\u00EA \u015Fan\u00EE bide. M\u00EEr\u00EA Ciz\u00EEr\u00EA j\u00EE li xez\u00EEn\u00EA digere. V\u00EA car\u00EA, ke\u015Fe ken\u00EE \u00FB \u00E7\u00FB nik m\u00EEr; mesela feqeh \u00FB \u00E7\u00FBkan j\u00EA re got. M\u00EEr \u015Fande pey feqeh. Feqeh gote m\u00EEr; bel\u00EA ez\u00EA xez\u00EEn\u00EA der\u00EEnim, l\u00EA para xwe j\u00EA dixwazin. M\u00EEr j\u00EE \u015Fert\u00EA Feqeh pejirand, yan\u00EE qeb\u00FBl kir. Feqeh j\u00EE \u00E7\u00FB hinek zad an\u00EE \u00FB re\u015Fand nava Westaniy\u00EA, \u00FB xwe li pa\u015F kevirek\u00EE ve\u015Fart. Teyr hatin ser zad, zad xwarin \u00FB bi hev re \u015Ftexil\u00EEn. Teyrek\u00EE ji yek\u00EE d\u00EEtir pirs\u00EE: \u2013 Ma k\u00EA ev zad re\u015Fandiye v\u00EA der\u00EA? \u2013 Feqeh\u00EA Teyran ev zad re\u015Fandiye, seba xez\u00EEn\u00EA. \u2013 Ma tu nizan\u00EE xez\u00EEne li k\u00FB ye ? \u2013 Bel\u00EA dizanim, sibeh\u00EE wext\u00EA roj hilt\u00EAt kevir\u00EA ko tav\u00EA ber\u00EE ewil\u00EE l\u00EA didit xez\u00EEne di bin w\u00EE kevir\u00EE de ye. Feqeh zivir\u00EE medres\u00EA \u00FB nivist. Sibe z\u00FB rab\u00FB \u00E7\u00FB Westaniy\u00EA \u00FB pi\u015Ft\u00EE ko kevir\u00EA xwe nas kir ber\u00EA xwe da mala m\u00EEr \u00FB gote w\u00EE: Ezben\u00EE min xez\u00EEne bi cih kir. M\u00EEr digel xulaman rab\u00FB, hat Westaniy\u00EA, erd kolan \u00FB xez\u00EEne der\u00EAxistin. Malek\u00EE zehf derket. M\u00EEr ji feqeh pirs\u00EE: Para te \u00E7i ye b\u00EAje... Feqeh got: Beramber\u00EA ser\u00EA ke\u015F\u00EA bidin min. M\u00EEr got: Ser\u00EA ke\u015F\u00EA bi la\u015F\u00EA w\u00EE ve ye, em \u00E7awan beramber\u00EA w\u00EE bidin te. Feqeh got: Rahet e, ser\u00EA ke\u015F\u00EA ji la\u015F\u00EA w\u00EE vekin. An\u00EEn ser\u00EA ke\u015F\u00EA j\u00EA vekirin \u00FB dan\u00EEn ser \u015Feh\u00EEn\u00EA \u00FB li mil\u00EA din h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE z\u00EAr\u00EAn xez\u00EEn\u00EA \u00EAxistin, hetan\u00EE ko z\u00EAr temam b\u00FBn. Z\u00EAr beramber\u00EA ser\u00EA ke\u015F\u00EA ne hatin. M\u00EEr enir\u00EE \u00FB gote feqeh: Te zan\u00EE b\u00FB ko ser\u00EA ke\u015F\u00EA hinde giran e, ji lewre te ev \u015Fert bi min re kir. Feqeh deyn ne kir, z\u00EAr ji \u015Feh\u00EEn\u00EA rakirin \u00FB \u00E7end kulm ax av\u00EAtine \u015F\u00FBn\u00EA. Mil\u00EA ax\u00EA daket, ser\u00EA ke\u015F\u00EA rab\u00FB. Hing\u00EA Feqeh ber\u00EA xwe da m\u00EEr \u00FB got \u00EA: \u2013 M\u00EEr im, min z\u00EAr nav\u00EAt, z\u00EAr ji te re div\u00EAtin, tu ko xwed\u00EE xulam \u00FB m\u00EAvan \u00EE. Mexseda min ew b\u00FB ko ez \u015Fan\u00EE we bidim ji ser\u00EA ins\u00EAn girantir ax heye, \u00FB insan bi ten\u00EA bi ax\u00EA t\u00EAr dibe. Ev her s\u00EA \u015Fahir\u00EAn ha yan\u00EE El\u00EE Her\u00EEr\u00EE, Melay\u00EA cizer\u00EE \u00FB Feqeh\u00EA Teyran biv\u00EA nev\u00EA beriya Ehmed\u00EA Xan\u00EE ne. Ji ber ko Xan\u00EE qala wan dike \u00FB dib\u00EAje: Min d\u00EA elema kelami mewz\u00FBn Al\u00EE bikira li ban\u00EA gerd\u00FBn B\u00EEnave riha Mel\u00EA Ciz\u00EAr\u00EE P\u00EA hey bikira El\u00EE Her\u00EEr\u00EE Keyfek we bida Feqiy\u00EA Teyran Heta bi ebed bimaye heyran \u00C7i bikim ko qew\u00EE kesad e bazar N\u00EEnin ji qima\u015F re xer\u00EEdar Ez\u00EA niho hin \u015Fihr\u00EAn Feqeh\u00EA Teyran bidim zan\u00EEn. Ji Wesf\u00EA \u015Fex\u00EA senhan\u00EE: Van qisetan izhar bikim Behsan kar \u00FB bar bikim Yar \u00FB biran hi\u015Fyar bikim Da ez ji \u015F\u00EAx dim wesfek\u00EE \u015E\u00EAxek heb\u00FB \u00E7ax\u00EA ewil N\u00FBrha Xwed\u00EA hel b\u00FB di dil Sed gumreh \u00FB dal \u00FB midil Bi dest\u00EA w\u00EE t\u00EAn tobet\u00EA \u015E\u00EAxek heb\u00FB sinhaniyan Serdar\u00EA pansed sofiyan Ji qes\u00EEdeke w\u00EE: Bizan ko min yar ti w\u00EE Dil ji bir\u00EEndar ti w\u00EE Ez ku\u015Ftim yekcar ti w\u00EE \u00C7i bikim ko min yar ti w\u00EE B\u00EA dest \u00FB hem pa ti w\u00EE Pir li min kubar ti wi \u00CA b'xezeb xwend\u00EE ez im Di qeyd \u00FB bend\u00EA ez im Zenc\u00EEr bi zend\u00EA ez im Mi\u015Ftaqi rind\u00EE ez im A\u015Fiq\u00EA cind\u00EE ez im Perwazi find\u00EA ez im Xwe\u015F qed \u00FB ehla ti w\u00EE Cama piyala ti w\u00EE \u015E\u00FBx bejn \u00FB bala ti w\u00EE Delala mala ti w\u00EE Pir bext \u00FB tala ti w\u00EE N\u00EEmeta ala ti w\u00EE. D\u00FBr ji wisal\u00EA ez im Yar di xeyal\u00EA ez im \u00CEsa li erdan ti w\u00EE Bi girt \u00FB berdan ti w\u00EE."@ku . "Rojnameya Kurdistan yekem\u00EEn rojnameya bi kurd\u00EE ye. Rojnameya Kurdistan di 22\u2019y\u00EA avr\u00EAla sala 1898'a de, ji aliy\u00EA M\u00EEqdad M\u00EEdhed Bedirxan \u00FB Celadet El\u00EE Bedirxan li Qah\u00EErey\u00EA, li paytexta Misir\u00EA dest bi we\u015Fana xwe kiriye. Destp\u00EAka we\u015Fandina Rojnameya Kurdistan\u00EA, m\u00EEna xebateke netewey\u00EE \u00FB rew\u015Fenb\u00EEr\u00EE t\u00EA nirxandin. Roja destp\u00EAka derxistina rojnameya Kurdistan \u00EEro ji al\u00EEy\u00EA hem\u00FB dezgeh\u00EAn kurd\u00EE \u00FB herwiha ji al\u00EEy\u00EA Hik\u00FBmeta Her\u00EAma Kurdistan\u00EA j\u00EE weke destp\u00EAka rojnameger\u00EEya kurd\u00EE t\u00EA qeb\u00FBl \u00FB p\u00EEroz kirin."@ku . "W\u00EAne:KONGRA - GEL - -2003- - Kongra Gel\u00EA Kurdistan. png KONGRA-GEL - Kongra Gel\u00EA Kurdistan Kongra Gel\u00EA Kurdistan, bi kurtas\u00EE Kongra-Gel, di sermawez\u00EA 2003 di kongreya damezrandin\u00EA xwe de li \u00E7iyay\u00EAn Qend\u00EEl hat ava kirin. Kongra-Gel pi\u015Ft\u00EE belavkirina KADEK hat afirandin. Kongra-Gel r\u00EAxistinek ji kevne\u015Fopa PKK ye. Kongra-Gel parlamenta Koma Civak\u00EAn Kurdistan e. Wek serok\u00EA Kongra Gel\u00EA Kurdistan Z\u00FCbeyir Aydar hat hilbijartin."@ku . "W\u00EAne:Bill gates portrait. jpg William \"Bill\" Henry Gates III [\u02C8w\u026Alj\u0259m b\u026Al \u02C8h\u025Bn\u0279\u026A ge\u026Ats] li 28'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1955an li baj\u00EAr\u00EA Seattle li wilayet\u00EA Washington\u00EA hat\u00EEye ser dinyay\u00EA. Ew tev-h\u00EEmdaner, serok, kevne mezin-endazyar\u00EA nermamrazan y\u00EA \u015F\u00EErketa Microsoft\u00EA e. Her wiha, ew damezr\u00EEner\u00EA \u015F\u00EErketa Corbis ya ar\u015F\u00EEvkirina w\u00EEney\u00EAn d\u00EEg\u00EEtal\u00EE e. Li gorey\u00EA l\u00EEsteya Bilyoner\u00EAn C\u00EEhan\u00EA ya Kovara Forbes\u00EA, Gates zilam\u00EA her\u00EE dewlemend \u00EA c\u00EEhan\u00EA li van 12 sal\u00EAn bihur\u00EE ye. Li sala 1999\u00EA, ji bo heyamek\u00EA dewlemend\u00EEya Gates ji 100 bilyon dolar\u00EAn Emr\u00EEk\u00EE bihur\u00EE \u00FB bi v\u00EE away\u00EE Gates b\u00FB sedbilyon\u00EEy\u00EA yek\u00EA di d\u00EErok\u00EA da. Li gorey\u00EA Kovara Forbes 2006\u00EA, Gates\u00EE niha z\u00EAdetir ji 50 bilyon dolaran hene. Malbata Gates bi d\u00FB malbata Walton\u00EE malbata her\u00EE zeng\u00EEna c\u00EEhan\u00EA e. Gates yek ji bernyastir\u00EEn sermayedar\u00EAn \u015Fore\u015Fa Kompyoter\u00EAn Kesok\u00EE e. Ew bi berfireh\u00EE ji ber d\u00FBrb\u00EEn\u00EE \u00FB meraqa kar\u00EE cih\u00EA r\u00EAz\u00EA e. Hindek kes j\u00EE rexneyan l\u00EA dikin ko bi away\u00EAn nedadwerane \u00FB b\u00EAqan\u00FBn\u00EE \u015F\u00EErketa Maykrosoft\u00EA avakir\u00EEye. Pi\u015Ft\u00EE komkirina serweta xwe, di gelek kar\u00EAn mirovxwazane da G\u00EAyts\u00EE gelek pare (n\u00EAz\u00EEk\u00EE 50% ji mal\u00EA xwe) bi r\u00EAya Binyat\u00EA B\u00EEl \u00FB Mel\u00EEnda Gates\u00EE, ya ko li sala 2000\u00EA hat\u00EEye damezrandin, daye r\u00EAkxist\u00EEy\u00EAn x\u00EArxwaz \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn zanist\u00EE."@ku . "Kurd gelek\u00EE Rojhilata nav\u00EEn e \u00FB nav\u00EA endam\u00EAn v\u00EE gel\u00EEn e. Kurd li Kurdistan\u00EA dij\u00EEn \u00FB Kurdistan welatke ku di nav tix\u00FBb\u00EAn Tirk\u00EE, S\u00FBr\u00EE, Iraq \u00FB \u00CEran\u00EA de parvekiriye. Hejmara kurdan li gor \u00E7avkaniyan t\u00EA guhertin. Li gor hin \u00E7avkaniyan hejmara wan z\u00EAdetir\u00EE 40 miliyonan e, li gor hin\u00EAn din n\u00EAz\u00EEk\u00EE 50 miliyon\u00EE ye. Ji dervey\u00EE her\u00E7ar dewlet\u00EAn ku basa wan hate kirin Kurd li Qafqasya, R\u00FBsya, Turkmen\u00EEstan, Kazak\u00EEstan, Uzbek\u00EEstan, Isra\u00EEl, Lubnan \u00FB li gelek dewlet\u00EAn din y\u00EAn Rojhilata nav\u00EEn j\u00EE dij\u00EEn; wek\u00EE din d\u00EEasporayeke Kurdan ya xwed\u00EE hejmereke mezin di ser\u00EE de li Almanya li dewlet\u00EAn Rojava de j\u00EE \u00E7\u00EAb\u00FBye."@ku . "Maf\u00EAn Mirovan maf\u00EAn gerd\u00FBn\u00EE \u00EAn mirovan in, b\u00EA liber\u00E7avgirtina s\u00EEstema dadwer\u00EE an hokar\u00EAn d\u00EE \u00EAn m\u00EEna qewmiyet, netewe, d\u00EEn an bawer\u00EE. Hizra maf\u00EAn mirovan ji t\u00EAgeha felsef\u00EE a maf\u00EAn xwerisk\u00EE hatiye. Hindek bawerin ko ji xwe maf\u00EAn mirovan \u00FB maf\u00EAn xwerisk\u00EE her yek in \u00FB \u00E7i cidad\u00EE di navbera wan da n\u00EEne, l\u00EA hidek j\u00EE bi awayek\u00EA e\u015Fkira cidatiy\u00EA di\u00EAxin nav wan da. Her wek\u00EE di Danezana Gerd\u00FBn\u00EE ya Maf\u00EAn Mirovan da hat\u00EE, t\u00EAgeha mafan li ser kerameta gewher\u00EEn a mirovan hatiye avakirin. Heb\u00FBn, reway\u00EE \u00FB naveroka maf\u00EAn mirovan h\u00EA\u015Fta j\u00EE cih\u00EA genge\u015Fey\u00EAn gerim \u00EAn siyas\u00EE, felsef\u00EE \u00FB civak\u00EE ye. Bi awayek\u00EA qan\u00FBn\u00EE, maf\u00EAn mirovan di qan\u00FBna navnetewey\u00EE \u00FB di peymanan da \u00FB pa\u015Ftir j\u00EE di qan\u00FBn\u00EAn navxwey\u00EE a hatine diyarkirin. Bi ser v\u00EA ra j\u00EE, carina maf\u00EAn mirovan ji ast\u00EA qan\u00FBn\u00EE derbaz dibit \u00FB away\u00EA t\u00EAgeheka exlaq\u00EE werdigirit \u00FB dibit binaxey\u00EA hem\u00EE t\u00EAkhiliy\u00EAn mirovan bi hevdu ra."@ku . "Microsoft yek ji \u015Firket\u00EAn Navnetewey\u00EE y\u00EAn her\u00EE mezin li dinyay\u00EA ye. Ev \u015Firket di war\u00EA teknoloc\u00EEyaya kompyoter\u00EA dixebitit \u00FB hersal bihay\u00EA z\u00EAdetir ji 44.28 hezar milyon (bilyon) Dolar\u00EAn Emr\u00EEk\u00EE berhem\u00EAn corane li seranser\u00EE c\u00EEhan\u00EA difro\u015Fit \u00FB heta heyva X\u00EAveya (Hiz\u00EErana) 2006\u00EA z\u00EAdetir ji 71,553 karmendan li 102 welat \u00FB her\u00EAm\u00EAn c\u00EEhan\u00EA heb\u00FBn. Berhem\u00EAn Microsoft\u00EA ber\u00EE her ti\u015Ft\u00EE bernamey\u00EAn ji bo kompyoteran in. Berhem\u00EAn Microsoft y\u00EAn her\u00EE bi nav \u00FB deng s\u00EEstem\u00EAn xebitandin\u00EA DOS \u00FB Microsoft Windows \u00FB bernameya kar\u00FBbar\u00EAn niv\u00EEsandin\u00EA Word in. Sazumankar \u00FB xwediye Microsoft\u00EA Bill Gates e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/a/a1/Melay\u00EA_ciz\u00EEr\u00EE.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Melay\u00EA Ciz\u00EEri Melay\u00EA Ciz\u00EEr\u00EE wek\u00EE Ehmed\u00EA Xan\u00EE \u00FB Feqiy\u00EA Teyran yek ji helbestvan\u00EAn mezin y\u00EAn kurd e. Per\u00E7eyek ji meqele \"Klas\u00EEk\u00EAn me \u2013 an \u015Fahir \u00FB ed\u00EEb\u00EAn me \u00EAn kevin\" ya Celadet Al\u00EE Bedirxan: \"Mela li cem hem\u00EE kurdmancan, nemaze li cem feqehan ew\u00E7end nas e ko ne hewce ye ez wesf\u00EA w\u00EE bidim. Mela \u015Fahirek\u00EE mitesewif e, d\u00EEwana w\u00EE di sala 1919 an de li Stenbol\u00EA ketiye \u00E7ap\u00EA. Beriya w\u00EA li Petersb\u00FBrg\u00EA j\u00EE hati b\u00FB \u00E7ap kirin. Min ji v\u00EA \u00E7ap\u00EA nisxeyek li \u015Eam\u00EA di taxa kurdmancan de d\u00EEtiye. \u00C7apa Petersb\u00FBrg\u00EA \u00E7apeke l\u00EEtograf\u00EEk e. \" Melay\u00EA Jaba di heq\u00EA Melay\u00EA Ciz\u00EEr\u00EE de dib\u00EAje: \"\u015Eahir\u00EA diw\u00EA Melay\u00EA Cizer\u00EE ye. Esl\u00EA w\u00EE ji Ciz\u00EEra Bihtan e. Nav\u00EA w\u00EE \u015F\u00EAx Ehmed e. Di tar\u00EExa pansed \u00FB \u00E7il\u00EE de di n\u00EAv Ciz\u00EEr\u00EA de peyda b\u00FBye. Di w\u00EE wext\u00EE M\u00EEr Imaded\u00EEn li Ciz\u00EEr\u00EA m\u00EEr b\u00FB \u00FB xweheke m\u00EEr heb\u00FB. Ev \u015F\u00EAx Ehmed li xweha m\u00EEr a\u015Fiq b\u00FBye. Xezeliyatine zehf gotiye \u00FB diwan\u00E7eyek tert\u00EEb kiriye. D\u00EEwana Melay\u00EA Cizer\u00EE dib\u00EAjin qew\u00EE d\u00EEwaneke misteleh e, \u00FB zehf li nik ekradan meqb\u00FBl e. Pa\u015F\u00EA, M\u00EEr Imaded\u00EEn ew \u015F\u00EAx Ehmed ceribandiye ko a\u015Fiq\u00EA heqiq\u00EE ye \u00FB xweha xwe da \u00EA. \u015E\u00EAx Ehmed qeb\u00FBl ne kiriye. Ev \u015F\u00EAx Ehmed j\u00EE di tar\u00EExa pansed \u00FB p\u00EAnc\u00EE \u00FB \u015Fe\u015F\u00EA de merh\u00FBm b\u00FBye \u00FB di n\u00EAv Ciz\u00EEr\u00EA de medf\u00FBn e, \u00FB ziyaretgaha xelk\u00EA ye. \" Herwek\u00EE melay\u00EA Jaba gotiye tirba Melay\u00EA Ciz\u00EEr\u00EE ziyaretgeh e. Ji xwe h\u00EAj di saxiya w\u00EE de welayet bi aliy\u00EA w\u00EE ve didan. Dib\u00EAjin ko mela li Westaniy\u00EA, li ber \u015Fet\u00EA Ciz\u00EEr\u00EA, li ser ku\u00E7ek\u00EE r\u00FBd\u00EEni\u015Ft \u00FB \u015Fihr\u00EAn xwe diniv\u00EEsandin. Ji cizba w\u00EE ku\u00E7 wel\u00EA disincir\u00EE ko pi\u015Ft\u00EE ko mela j\u00EA radib\u00FB jin di\u00E7\u00FBn w\u00EE ku\u00E7\u00EE \u00FB nan\u00EAn xwe p\u00EA ve didan \u00FB dipijandin. Ji d\u00EEwana mel\u00EA me xezala j\u00EAr\u00EEn bijartiye. Heye ko di d\u00EEwana mel\u00EA de j\u00EA speh\u00EEtir xezel hene. L\u00EA me k\u00EAfa xwe ji ber gotina \"\u015Eeb\u00E7irax\u00EE \u015Feb\u00EE Kurdistan im\" j\u00EA re an\u00EE: Pir ji d\u00EEna te xer\u00EEb im xanim Ji te ser ta bi qedem heyran im Her bi can te\u015Fneleb\u00EE lehlan im Dil di benda giriha zilfan im Y\u00FBsif\u00EE cirheke\u015F\u00EE hicran im Niqtey\u00EE da\u00EErey\u00EE rindan im Lew \u015Feb\u00EE da\u00EEre sergerdan im Baden\u00FB\u015F\u00EE qedeh\u00EE hirman im Bedel ate\u015F ji ceger biryan im Lew per\u00EE\u015Fan im \u00FB pir \u00EA\u015Fan im A\u015Fiq\u00EE nazik \u00FB mehb\u00FBban im Tu meb\u00EEn b\u00EAser \u00FB b\u00EAsaman im Gul\u00EE bax\u00EA irem\u00EE Bihtan im \u015Eeb\u00E7irax\u00EE \u015Feb\u00EE Kurdistan im \u00C7i teb\u00EEet be\u015Fer \u00FB insan im Lilehil hemd \u00E7i al\u00EE\u015Fan im Di riya yar li r\u00EAza san im Lew di iql\u00EEm\u00EE sixen xaqan im Sibeh\u00EE \u00EEd e \u00FB ez p\u00EA zanim Ko bi k\u00EAra te seher qurban im Xwe\u015F bir\u00EEndarek\u00EE b\u00EAderman im Carek\u00EA \u015Fefeq e r\u00FBhim can im Ji Xwed\u00EA re veke benda beriye. D\u00EEnbir\u00EA hurmisal\u00EA zeriy\u00EA Nazik\u00EA n\u00EE\u015Fker\u00EA sirperiy\u00EA."@ku . "Melay\u00EA Bat\u00EA Yek ji niv\u00EEskar\u00EAn klas\u00EEk y\u00EAn kurd e. Nav\u00EA Melay\u00EA Batey\u00EE y\u00EA rast\u00EEn Hus\u00EAn\u2019e. L\u00EA bel\u00EA di pirt\u00FBka Ans\u00EEklopediya \u00CEslam\u00EA de hatiye niv\u00EEsand\u0131n ku nav\u00EA w\u00EE Ehmed e. Her wisa niv\u00EEskar \u00FB l\u00EAkol\u00EEner doktor Bel\u00EEc \u015E\u00EArko, Em\u00EEn Zek\u00EE \u00FB Elaed\u00EEn Secad\u00EE j\u00EE v\u00EE nav\u00EE dipejir\u00EEnin \u00FB di berhem\u00EAn xwe de j\u00EE niv\u00EEsandine. Mewl\u00FBda ku Melay\u00EA Batey\u00EE niv\u00EEsandiye, ji aliy\u00EA Zeynelabidin Zinar ve hatiye tipguhaztin uWe\u015Fanxaneya Firat \u00EA ve, di sala 1992\u2019yan de, li Stenbol\u00EA hatiye \u00E7apandin. Li ser pi\u015Fta w\u00EA \u00E7ap\u00EA Mele Ehmed\u00EA Bat\u00EA niv\u00EEsand\u00EE ye. L\u00EA li ser Mewl\u00FBda Melay\u00EA Batey\u00EE ku di dema osmaniyan (Rum\u00EE 1323, M\u00EElad\u00EE 1907\u2019an) de, li bajar\u00EA Stenbol\u00EA hatiye \u00E7apkirin, Hesenul Erto\u015F\u00EE (Hesen\u00EA Erto\u015F\u00EE) niv\u00EEsand\u00EE ye. T\u00EA zan\u00EEn ku Bate nav\u00EA gund\u00EA w\u00EE \u00FB Erto\u015F j\u00EE nav\u00EA e\u015F\u00EEra w\u00EE ye. Ji xwe Bate gund\u00EA Erto\u015Fiyan e. Niv\u00EEskar\u00EA D\u00EEwana Kurmanc\u00EE Evdireq\u00EEb Y\u00FBsiv j\u00EE dib\u00EAje ku nav\u00EA w\u00EE \"Huseyn\" e. Dib\u00EAje: Carek\u00EA riya min bi her\u00EAma Hekariy\u00EA ket, min ji malbata Batey\u00EE pirs\u00EE \u00FB bersiv \"Huseyn\" b\u00FB. Jixwe mela \u00FB gel\u00EA w\u00EA her\u00EAm\u00EA hem\u00FB j\u00EE dib\u00EAjin ku nav\u00EA w\u00EE Huseyn e. Dibe ku nav\u00EA w\u00EE \"Hesen- Huseyn\" be \u00FB \"Ehmed\" j\u00EE leqeba w\u00EE be."@ku . "Partiya Karker\u00EAn Kurdistan (PKK) di 27'\u00EA sermawez\u00EA 1978'an de li gund\u00EA F\u00EEs bi be\u015Fdarb\u00FBna 23 kes\u00EE kongreya damezirandin\u00EA p\u00EAk an\u00EE. PKK wek\u00EE partiyeke marks\u00EEst-len\u00EEn\u00EEst hat damezrandin. Nav\u00EA PKK'\u00EA ji aliy\u00EA Ferhat Kurtay ve hatib\u00FB p\u00EA\u015Fniyarkirin. Sekreter\u00EA gi\u015Ft\u00EE (pi\u015Ftre seroke gi\u015Ft\u00EE) y\u00EA PKK'\u00EA Abdullah \u00D6calan b\u00FB."@ku . "Rohat Alakom niv\u00EEskarek\u00EE kurd e."@ku . "Sw\u00EAd an j\u00EE Keyatiya Sw\u00EAd\u00EA welatek li bak\u00FBr\u00EA Ewropay\u00EA ye. Tix\u00FBb\u00EAn w\u00EE digih\u00EAn Norw\u00EAc, F\u00EEnland \u00FB Dan\u00EEmarka. Li Sw\u00EAd\u00EA gelek kurd dij\u00EEn. Serbajar\u00EA Sw\u00EAd\u00EA Stokholm e."@ku . "Windows s\u00EEstemeke xebitandin\u00EA ya komputer e. Ji ber ku qutuy\u00EAn wek\u00EE \u015Fibake bi kar t\u00EEne, nav\u00EA w\u00EA 'Windows' b\u00FB. Numuneya s\u00EEstemeke b\u00EA \u015Fibakey\u00EA DOS e. W\u00EEndows berhemek \u015Firket\u00EA Microsoft e. Versiyon\u00EAn W\u00EEndows heta 2004 ev in: Windows 3.1 Windows 3.11 Windows 95 Windows NT 3 Windows NT 4 Windows 98 Windows Millenium Edition Windows 2000 Windows XP Windows 2003 Server Microsoft Windows h\u00EEn bi ziman\u00EA kurd\u00EE tune, l\u00EA projeyek bi nav\u00EA W\u00EEndowsa Kurd\u00EE heye. Reqebetkarek ji bo Windows s\u00EEstema Linux e. Microsoft Windows ne niv\u00EEsbariya azad e."@ku . "Ev gotar ser axaftina mirovan e. Ji bo organa ziman\u00EA li ziman (anatom\u00EE) binih\u00EAre"@ku . "Zanist bi awayek\u00EA gi\u015Ftgir tevahiya w\u00EA zan\u00EEna \u00EEroy\u00EE yan ya demek\u00EA d\u00EE y\u00EA mirov\u00EE vedigirit ko bi \u015F\u00EAwaz\u00EAn weha bidest hat\u00EEye ko dikarin bih\u00EAn selmandin anko \u00EEspatkirin. Bi awayek\u00EA nemazey\u00EEtir \u00FB bertesiktir, zanist ew dozen anko s\u00EEstema bidestan\u00EEna zan\u00EEn\u00EA ye ko li ser bingeh\u00EA ezm\u00FBnbawer\u00EEy\u00EA anko empericism\u00EA, ceribandinan \u00FB ezm\u00FBnan, \u00FB xweristbaer\u00EEyeka (naturalism) \u015F\u00EAwaznasane bidest hatbit. Li v\u00EA der\u00EA l\u00EEsta \u00E7end zanistan t\u00EA d\u00EEtin. Dir\u00EAj bikin \u00FB gotar bin\u00EEv\u00EEsin!"@ku . "Kurmanc\u00EE an kurmanciya jor\u00EEn yek ji zaravay\u00EAn ziman\u00EA kurd\u00EE ye. Zaravay\u00EA kurmanc\u00EE zaravay\u00EA kurd\u00EE y\u00EA ku her\u00EE z\u00EAde t\u00EA bikaran\u00EEn e. Zaravay\u00EA kurmanc\u00EE li be\u015Feke mezin ji bakur\u00EA Kurdistan\u00EA, li ba\u015F\u00FBr rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA, li bakur\u00EA Her\u00EAma Kurdistan\u00EA, li bakur\u00EA rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA, li Ermenistan\u00EA, li Xorasan\u00EA, li nav Kurd\u00EAn Qafqasyay\u00EA, li Anatoliya Nav\u00EEn \u00FB li D\u00EEyazporay\u00EA p\u00EA t\u00EA axaftin."@ku . "e-Pirt\u00FBk: (eBook, eBooks, e-books, Ebooks... ) dikare versiyona d\u00EEj\u00EEtal ya pirt\u00FBkeka liserkaxez\u00EAwe\u015Fand\u00EE yan her pirt\u00FBkeka bi awayek\u00EA d\u00EEj\u00EEtal \u00FB mult\u00EEmed\u00EEal amadekir\u00EE be. Herwiha ew dikare aparateka xwendina pirt\u00FBk\u00EAn elektron\u00EEk be: wek\u00EE Rocket eBook yan Pocket PC. \u00C7end Format\u00EAn ji bo e-pirt\u00FBkan \"LIT\", PDF \u00FB RB ne. POD (Print on demand): \u00C7apa li ser daxwaz\u00EA, Print on demand, awayek\u00EA n\u00FB y\u00EA we\u015Fandina ePirt\u00FBkan e. Fayl\u00EAn d\u00EEj\u00EEtal y\u00EAn ePirt\u00FBkan li nik \u00E7apxaneyan hene \u00FB gava ko mirov bixwaze mirov dib\u00EAje ka ji filan pirt\u00FBk\u00EA hewqes hejmaran ji min re \u00E7ap bike. Yan\u00EE dibe ko mirov yek\u00EA ten\u00EA bixwaze \u00FB hing\u00EA ew yek\u00EA ten\u00EA ji mirov\u00EE re \u00E7ap dikin. Bin\u00EAre j\u00EE: Listeya e-pirt\u00FBk\u00EAn Kurd\u00EE L\u00EEsteya e-pirt\u00FBkxaney\u00EAn Kurd\u00EE"@ku . "Microsoft Reader programa bela\u015F ya Microsoft\u00EA ye \u00FB ji bo xwendina e-pirt\u00FBkan e. Microsoft Reader di komp\u00FBter\u00EAn PC \u00FB Pocket PC de dixebite. Ev program tekn\u00EEka ClearType bi kar t\u00EEne da mirov bikare di ekran\u00EAn LCD de e-Pirt\u00FBkan bi rehet\u00EE bixw\u00EEne. Font\u00EAn ku Microsoft Reader bi kar t\u00EEne ev in: Berling Antiqua Frutiger Linotype Lucida Sans Typewriter"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/0/01/Mezela_Mem_\u00FB_Z\u00EEn_2009_2.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Gora Mem \u00FB Z\u00EEn\u00EA li Ciz\u00EEra Botan n\u00FB hate restorekirin (2009). Mem \u00FB Z\u00EEn an j\u00EE Memoz\u00EEn pirt\u00FBka her\u00EE gir\u00EEng ya Ehmed\u00EA Xan\u00EE ye. T\u00EA de esqa mezin nav Mem \u00FB Z\u00EEn t\u00EA \u00EEfadekirin. Destana kurd ya netewey\u00EE \"Mem \u00FB Z\u00EEn\", bi sedsalan di nav gel\u00EA kurd de bi devk\u00EE \u00FB bi destniv\u00EEsk\u00EE jiyaye. Pas\u00EA gelek caran hatiye \u00E7apkirin. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn di sala 1919an de li Stenbol\u00EA; pa\u015F\u00EA di sala 1947an de li Heleb\u00EA, 1954 li Hewl\u00EAr\u00EA, 1957 li \u015Eam\u00EA, 1960 li Bexday\u00EA, 1962 li Moskow\u00EA, 1968 li Stenbol\u00EA, 1988 li Urmiyey\u00EA \u00FB di 1995an de li Sw\u00EAd\u00EA li bajar\u00EA Uppsalay\u00EA \u00FB \u015Eam\u00EA, \u00FB di sala 2006an de j\u00EE li Dihok\u00EA hatiye \u00E7apkirin. \"Mem \u00FB Z\u00EEn\", bi t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn\u00EE cara p\u00EAs\u00EEn di sala 1968an de, ji aliy\u00EA M. Em\u00EEn Bozarslan ve li Stenbol\u00EA hat \u00E7apkirin. Mamoste Bozarslan, bi munasebeta 300 saliya Mem \u00FB Z\u00EEn\u00EA, ew bi t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn\u00EE \u00FB bi \u015Firovekirineke h\u00EAja di sala 1995an de ji n\u00FB ve \u00E7ap kir. Ev \u00E7ap ji metn\u00EA or\u00EEj\u00EEnal \u00FB ji wergera kurdiya xwer\u00FB p\u00EAk hatiye. Her weha niv\u00EEskar\u00EA kurd Jan Dost j\u00EE bi eyn\u00EE munasebet\u00EA ev berhema h\u00EAja wergerande ser ziman\u00EA ereb\u00EE \u00FB bi \u015Firoveyeke berfireh, ku ew s\u00EA caran li paytexta S\u00FBriy\u00EA \u015Eam \u00FB li Beyr\u00FBt\u00EA \u00FB li Dihok\u00EA j\u00EE hate \u00E7apkirin. D\u00EEsa Jan Dost sala 2007an Mem \u00FB Z\u00EEn bi kurdiya \u00EEro \u00FB bi k\u00EA\u015F \u00FB qafiye niv\u00EEs\u00EE \u00FB tefs\u00EEreke berfireh bi kurmanc\u00EE j\u00EA re dan\u00EE."@ku . "Ziman\u00EA Kurd\u00EE, zimanek ji \u015Faxa Ziman\u00EAn \u00CEran\u00EE y\u00EA bak\u00FBr rojavay\u00EA Zimanmalbata Hind \u00FB Ewrop\u00EE ye. Piraniya gel\u00EA li Kurdistan\u00EA bi v\u00EE ziman\u00EE diaxivin \u00FB ziman\u00EA day\u00EEk\u00EA y\u00EA piraniya kurdan ev ziman e. \u00C7end zaravay\u00EAn kurd\u00EE hene. Kurmanc\u00EE li bakur, ba\u015F\u00FBr, rojhilat \u00FB rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA, soran\u00EE li ba\u015F\u00FBr \u00FB rojhilat t\u00EA bikaran\u00EEn. Kurmanc\u00EE bi piran\u00EE bi t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn\u00EE t\u00EA niv\u00EEs\u00EEn \u00FB soran\u00EE bi t\u00EEp\u00EAn ereb\u00EE. Piraniya kurdan li seranser\u00EE c\u00EEhan\u00EA bi kurmanc\u00EE diaxivin. Zaravay\u00EAn din Kirmanck\u00EE, hewram\u00EE, lek\u00EE, kelhur\u00EE \u00FB feyl\u00EE ne. Kirmanck\u00EE/zazak\u00EE \u00FB hewram\u00EE carna j\u00EE wek\u00EE ziman\u00EAn xweser t\u00EAn d\u00EEtin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/56/Saddam_Hussein_(107).jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219

Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/22/150px-Saddamcapture.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Sedam Huseyn di sal\u00EAn 1990-\u00EE de Sedam di sala 2003-an de wext\u00EA girt\u00EE b\u00FB W\u00EAne:SaddamHussein in court 2004July01 DF-SD-05-03944. jpg Sedam Huseyn li dadgeh\u00EA W\u00EAne:Mural of Saddam Hussein. jpg W\u00EAneyek\u00EE Sedam li Kerbala pi\u015Ft\u00EE hilwe\u015Fana rej\u00EEma ba's Sedem Huseyn Ebdelmec\u00EEd el-Tikr\u00EEt\u00EE an bi kurdtas\u00EE Sedam Huseyn di sala 1937'an de li bajar\u00EA Tikr\u00EEt\u00EA ji malbateke xizan hate din\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE mirina bav\u00EA xwe, ji aliy\u00EA dayika xwe \u00FB hizm\u00EAn xwe ve hate mezin kirin. Sedam di ciwaniya xwe de be\u015Fdar\u00EE nava ref\u00EAn Partiya Ba's\u00EA b\u00FB. Ba's w\u00EA dem\u00EA li hember\u00EE emperyalizm\u00EA derdiket \u00FB azad\u00EE \u00FB serxweb\u00FBna netew\u00EE diparast. Sedam di sala 1956'an de li hember\u00EE desthilatdariy\u00EA derbeyek kir l\u00EA ev derbe bi ser neket. Pi\u015Ft\u00EE v\u00EA yek\u00EA Sedam bi s\u00FBcdariya ku d\u00EA Serokwezir Abdul Ker\u00EEm Hassam bik\u00FBje ji \u00CEraq\u00EA reviya. Di sala 1963'an de li \u00CEraq\u00EA Partiya Ba's\u00EA bi ser ket \u00FB ew j\u00EE wegeriya Iraq\u00EA. W\u00EA dem\u00EA bi xwarziya xwe Sac\u00EEdey\u00EA re zevic\u00EE \u00FB j\u00EA s\u00EA 3 heb q\u00EEz b\u00FB baw\u00EA 5 zarokan. Pi\u015Ft\u00EE demek\u00EA di navbera partiy\u00EA \u00FB Sedam de nakok\u00EE derketin \u00FB ew hate girtin. 1968'an de derbeyeke din hate kirin \u00FB bi v\u00EA derbey\u00EA re ji girt\u00EEgeh\u00EA derket. Pi\u015Ft re kete nava Lijneya Konseya \u015Eore\u015F\u00EA ya Ba's\u00EA. Di sala 1979'an de bi darbeyek\u00EA desthilatdar\u00EE bi dest xist \u00FB muxal\u00EEf\u00EAn xwe per\u00E7iqand. Sedam Huseyn pergeleke zordest afirand \u00FB ew bi \u00EEstihbarat\u00EA xwe xurt kir. Sedam di 16'\u00EA adara 1988'an de li hember\u00EE kurdan, li bajar\u00EA Helebcey\u00EA komkujiyeke mezin p\u00EAk an\u00EE \u00FB bi bombey\u00EAn k\u00EEmyaw\u00EE p\u00EAnc hezar kurd ku\u015Ftin. Di sala 1980'y\u00EE de \u00CEraq\u00EA bi \u00CEran\u00EA re \u015Fer \u00EElan kir \u00FB h\u00EAz\u00EAn Sedam herema av\u00EE ya \u015Eatt El Arab bi dest xistin. \u015Eer\u00EA di navbera \u00CEran \u00FB \u00CEraq\u00EA de 8 salan dom kir \u00FB bi sedhezaran kes\u00EE di v\u00EE \u015Fer\u00EE de jiyana xwe ji dest da. Dema ku \u015Fer bi daw\u00EE b\u00FB herdu al\u00EE j\u00EE di c\u00EEh\u00EA xwe y\u00EAn dest p\u00EAk\u00EA de b\u00FBn. Pi\u015Ftre Sedam di 2'y\u00EA gelaw\u00EAja 1990'\u00EE de Kuvve\u015Ft dagir kir. Li ser w\u00EA yek\u00EA gelek welat\u00EAn cihan\u00EA bi p\u00EA\u015Fengiya DYA'y\u00EA li dij\u00EE \u00CEraq\u00EA \u015Fer \u00EElan kirin. Di 16'\u00EA berfanbara 1990'\u00EE de li ser \u00CEraq\u00EA bombe bariyan. \u015Eer heya 27'\u00EA re\u015Fem\u00EEya 1991'an domiya. Pi\u015Ft\u00EE b\u00FByer\u00EAn 11'\u00EA R\u00EAzber\u00EA d\u00EEsa \u00E7aw zivir\u00EEn ser Sedam Huseyn. Di dawiy\u00EA de DYA \u00FB \u00CEngiltere\u00EA di avr\u00EAla 2003'an de, bi anga\u015Fta \u00E7ek\u00EAn nukleer carekedin li dij\u00EE \u00CEraq\u00EA dest bi \u015Fer kirin. H\u00EAz\u00EAn koal\u00EEsyon\u00EA, di 10 avr\u00EAl\u00EA de ketin paytexta Iraq\u00EA bexday\u00EA \u00FB peyker\u00EA Sedam Huseyn \u00EA li navenda baj\u00EAr an\u00EEn xwar. Ev roj ji bo gel\u00EAn li \u00CEraq\u00EA wek\u00EE destp\u00EAkeke n\u00FB hate nirxandin. Di ser\u00EE de gel\u00EA kurd, gel\u00EAn \u00CEraq\u00EE rab\u00FBn ser piyan \u00FB t\u00EAk\u00E7\u00FBna pergala Sedam p\u00EEroz kirin. Bi t\u00EAk\u00E7\u00FBna d\u00EEktatore Sedam Huseyn re, berhem\u00EAn desthilatdariya w\u00EE yek bi yek derketin hol\u00EA; li \u00E7ar h\u00EAl\u00EAn \u00CEraq\u00EA goristan\u00EAn tomer\u00EE \u00FB w\u00EAney\u00EAn wah\u015Fet\u00EA y\u00EAn desthilatdariya Sedam yek bi yek derketin hol\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn li hember\u00EE h\u00EAz\u00EAn DYA'y\u00EA z\u00EAde bib\u00FBn \u00FB hate \u00EEd\u00EEakirin ku \u00EAr\u00EE\u015F ji aliy\u00EA Sedam ve t\u00EAne organ\u00EEze kirin."@ku . "Zazak\u00EE yek ji zaravay\u00EAn kurd\u00EE ye. Gor\u00EE hin f\u00EElolog\u00EAn rojavay\u00EE dimilk\u00EE ne zarava, l\u00EA zimanake kurd\u00EE ye. Ango gor\u00EE wan her zaraveyek\u00EE kurd\u00EE bi ser\u00EA xwe zimanek\u00EE serbixwe ye \u00FB mirov ji bo Ziman\u00EA Kurd\u00EE div\u00EA b\u00EAje \"Ziman\u00EAn Kurd\u00EE\"."@ku . "Mehm\u00FBd Baks\u00EE (1944-2000) niv\u00EEskarek\u00EE kurd b\u00FB. Mehm\u00FBd Baks\u00EE, di sala 1944'an de li gund\u00EA Suphiy\u00EA ku bi ser Hezoya Batman\u00EA ve ye, hatiye dinyay\u00EA. Ber\u00EE ku xwendina xwe ya li Dibistana Mamostetiye a Dicle xelas bike, w\u00EE dev ji kar\u00EA xwendin\u00EA berda. Di sala 1967an de cara p\u00EA\u015F\u00EE li Batman\u00EA di rojnameya Batman Gazetesi (Rojnameya Batman\u00EA) de dest bi kar\u00EA rojnamegeriy\u00EA kir. Di sala 1968'an de b\u00FB serok\u00EA T\u0130P\u00EA (Partiya Karkeran a Tirkiyey\u00EA) ya Batman\u00EA. Di sala 1969'an de bi nav\u00EA Mezra Botan romana w\u00EE ya yekem li Stenbol\u00EA derket. Pa\u015F\u00EA di sala 1970'y\u00EE de pirt\u00FBka xwe ya bi nav\u00EA Sadi Akkili\u00E7 Davas\u0131 (Doza Sadi Akkili\u00E7) derxist. Sadi Akkili\u00E7 komun\u00EEstek\u00EE tirk b\u00FB \u00FB ji ber gotareke w\u00EE heft sal \u00FB n\u00EEv cezay\u00EA heps\u00EA l\u00EA bir\u00EEb\u00FBn. Mehm\u00FBd Baks\u00EE di wan salan de send\u00EEkavan b\u00FB \u00FB w\u00EE kar\u00EA xwe y\u00EA send\u00EEkavaniy\u00EA li D\u0130SK\u00EA didomand. Kar\u00EA w\u00EE \u00EA send\u00EEkavaniy\u00EA ji sala 1968'an heta sala 1970'y\u00EE dewam kir. Pa\u015F\u00EA bi hinceta ku ew kurd\u00EEtiy\u00EA dike \u00FB ji ber herdu pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE \u00EAn ku hatin \u00E7apkirin, 15 sal cezay\u00EA heps\u00EA l\u00EA hate bir\u00EEn. Loma di 1970'y\u00EE de ji b\u00EAmecaliy\u00EA mecb\u00FBr ma ku derbas\u00EE Almanyay\u00EA bibe. Ew di sala 1971\u00EA de j\u00EE li Sw\u00EAd\u00EA bi cih b\u00FB. Mehm\u00FBd Baks\u00EE li Sw\u00EAd\u00EA j\u00EE vala nesekin\u00EE \u00FB heta dawiya jiyana xwe niv\u00EEsand. W\u00EE heta niha 22 pirt\u00FBk niv\u00EEsandine \u00FB pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE wergeriyane gelek zimanan. L\u00EA Baks\u00EE bi xwe bi s\u00EA zimanan; bi kurd\u00EE, tirk\u00EE \u00FB sw\u00EAd\u00EE diniv\u00EEsand. Mehm\u00FBd Baks\u00EE di 19'\u00EA meha 12'an ya 2000'\u00EE de li Stokholm\u00EA wefat kir \u00FB li Diyarbekir\u00EA hate ve\u015Fartin."@ku . "Civaknas\u00EE an j\u00EE sosyoloj\u00EE \u015Faxek\u00EE zanist\u00EA ye li ser civak\u00EA, zan\u00EEna li ser civaka mirovat\u00EE, li ser r\u00FBdan \u00FB peywendey\u00EAn civak\u00EE ye."@ku . "W\u00EAne:FlagofAssyria. svg Ala kes\u00EAn as\u00FBr\u00EE \"As\u00FBr\u00EE' gelek\u00EA Rojhilata nav\u00EEn\u00EA ye. Anegor\u00EE texm\u00EEnan di navbera milyonek ta \u00E7end milyon Suryan\u00EE li r\u00FBerd\u00EA belavb\u00FBy\u00EE dij\u00EEn. Welat\u00EA wan Mezopotamya ye ku ew j\u00EA re dib\u00EAjin Bethnahr\u00EEn. \u00CEro di navbera dewlet\u00EAn Tirk\u00EE, Iraq, S\u00FBriye \u00FB \u00CEran\u00EA de li hev hatiye parkirin . Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA d\u00FByem\u00EEn Suryan\u00EE bi \u00E7ar aliy\u00EAn c\u00EEhan\u00EA ve belav b\u00FBn ."@ku . "Niv\u00EEskar\u00EA kurd Firat Cewer\u00EE Firat Cewer\u00EE niv\u00EEskarek\u00EE kurd e. Firat Cewer\u00EE li sala 1959\u00EA li gund\u00EA Balfis\u00EA y\u00EA ser bi D\u00EArika \u00C7iyay\u00EA Maz\u00EE n\u00EAz\u00EE M\u00EArd\u00EEn\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Di sal\u00EAn heft\u00EAyan de digel malbata xwe li Nis\u00EAb\u00EEn\u00EA bicih b\u00FB, li 80an ko\u00E7\u00EE Sw\u00EAd\u00EA kir \u00FB heta niha j\u00EE li Sw\u00EAd\u00EA dim\u00EEne. W\u00EE ber\u00EE 80\u00EA dest bi niv\u00EEs\u00EEna bi kurd\u00EE kir. W\u00EE deh salan kovarek bi nav\u00EA N\u00FBdem\u00EA derdixist. Di \u015Fax\u00EAn cih\u00EA de n\u00EAz\u00EE deh kit\u00EAban niv\u00EEs\u00EEne \u00FB deh\u2013donzdeh kit\u00EAb j\u00EE wergerandine ziman\u00EA kurd\u00EE. Herwesa kit\u00EAb\u00EAn w\u00EE j\u00EE jibo ziman\u00EAn d\u00EE hatine wergerandin. Kit\u00EAba Kevoka Sp\u00EE bi fars\u00EE j\u00EE belav b\u00FBye. Payiza Dereng d\u00EA bi tirk\u00EE j\u00EE \u00E7ap bibe. Firat Cewer\u00EE li 24'\u00EA gulan\u00EA di kongreya PENa Sw\u00EAd\u00EE de wek\u00EE endam\u00EA kom\u00EEteya w\u00EA ya n\u00FB ya karg\u00EAr hat hilbijartin. Ew ji sala 1987\u00EA endam\u00EA PENa sw\u00EAd\u00EA ye. Firat Cewer\u00EE amadekar\u00EA Antolojiya \u00E7\u00EErok\u00EAn kurd\u00EE e. Ji v\u00EA pirt\u00FBk\u00EA \u00E7end danas\u00EEna \u00E7\u00EErokniv\u00EEsan ji bo v\u00EA W\u00EEk\u00EEpediyay\u00EA bi dest\u00FBra Firat Cewer\u00EE hatin bikaran\u00EEn. "@ku . "Antropoloj\u00EE zanista mirovan e. Antropoloj\u00EE li ser \u00E7\u00EAbun, p\u00EA\u015Fketin \u00FB qan\u00FBn\u00EAn guhertin\u00EA y\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE, \u00E7and\u00EAn mirovan \u00FB tuxm\u00EAn mirovan l\u00EAkol\u00EEnan dike."@ku . "Arami' gelek\u00EA Rojhilata nav\u00EEn\u00EA ye. Anegor\u00EE texm\u00EEnan di navbera milyonek ta \u00E7end milyon Suryan\u00EE li r\u00FBerd\u00EA belavb\u00FBy\u00EE dij\u00EEn. Welat\u00EA wan Mezopotamya ye ku ew j\u00EA re dib\u00EAjin Bethnahr\u00EEn. \u00CEro di navbera dewlet\u00EAn Tirk\u00EE, Iraq, S\u00FBriye \u00FB \u00CEran\u00EA de li hev hatiye parkirin . Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA d\u00FByem\u00EEn Suryan\u00EE bi \u00E7ar aliy\u00EAn c\u00EEhan\u00EA ve belav b\u00FBn ."@ku . "W\u00EAne:Sumerian MS2272 2400BC. jpg L\u00EEsteya nav\u00EAn xuday\u00EAn Sumeriyan ku li sedsala 24em ber\u00EE zay\u00EEn bi p\u00EEt\u00EAn bizmar\u00EE hatiye niv\u00EEs\u00EEn Mezopotamya nav\u00EA welat\u00EA nav \u00E7eman Ferat \u00FB Dicle ye. Mezopotamya bi ziman\u00EA yewnan\u00EE t\u00EA watey\u00EA nav d\u00FB \u00E7eman. Nav\u00EA Mezopotamya bi ziman\u00EA fars\u00EE Miyanrudan \u00FB bi ziman\u00EA arami (suryan\u00EE) Bethnahrin e. Kurdistan j\u00EE di bak\u00FBr\u00EA Mezopotamyay\u00EA de t\u00EA d\u00EEtin. Di d\u00EErok\u00EA de li Mezopotamyay\u00EA ya kevn \u00EEmperatoriy\u00EAn Sumer, Akad, Bab\u00EEl, As\u00FBran \u00FB \u00CEranan heb\u00FBn. Mezopotamya \u00E7avkaniya ol\u00EAn her\u00EE mezin di c\u00EEhan\u00EA de ye. \u00CEro Mezopotamya di nav sinor\u00EAn dewlet\u00EAn Tirkiye, S\u00FBr\u00EE \u00FB \u00CEraq\u00EA ye. Mezopotamya, di naqab\u00EEna Dicle \u00FB Firat\u00EA de Kurdistan\u00EA bi s\u00EEnor\u00EA w\u00EA hem\u00FBk\u00EE di nava xwe de. Navende w\u00EA Amede. Deme ku mirov li d\u00EEroke \u00FB li dokumentan ji dimey\u00EEzen\u00EA, mirov v\u00EA yek\u00EA pir ba\u015F \u00FB qanc dib\u00EEne. Deme ku deme \u015Faristaniyan dest p\u00EA kir p\u00EAde, li v\u00EA her\u00EAme gelek \u015Faristan \u00FB p\u00EA\u015Fketin\u00EAn weha derketin. Navende wan hem\u00FBkan Kurdistan b\u00FB. Di deme sumeriyan de ji \u00FB di dema aqad \u00FB babilan de ji weke Navende w\u00EA amed b\u00FB. Ciz\u00EEra Botan ku w\u00EA dem\u00EA nav\u00EA w\u00EA gerz\u00FBbaqartan, ji deme hur\u00EE - m\u00EEtaniyan p\u00EAde mazin bi p\u00EA\u015Fket. Weke pirt\u00FBkxanaya Kurdistan\u00EA p\u00EA\u015Fket \u00FB weyne xwe di d\u00EErok\u00EA de leyist."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/4/48/Linux-ku.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
'Tux', logoya Linux\u00EA W\u00EAne:Ubuntu 8.04. png ubuntu Linux (wek\u00EE L\u00EEnuks t\u00EA gotin) pergala xebat\u00EA ya komp\u00FBter'\u00EA ye. Sembola Linux'\u00EA peng\u00FBenek bi nav\u00EA Tux e."@ku . "Telev\u00EEzyon teknolojiyek ji bo qeydkirin, \u015Fandin, di ciyeke din de pejirandin \u00FB d\u00EEsa ni\u015Fan dan w\u00EAne \u00FB dengan e."@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1798 | 1799 | 1880 | 1881 | 1882 | 1883 | 1884 | 1885 | 1886 | 1887 | 1888"@ku . "Midyad bajarek\u00EE bi\u00E7\u00FBk li Bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Midyad ser bi Parezgeha M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye. Li rojavay\u00EA Midyad\u00EA bajarok\u00EA Hezex\u00EA heye, li ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA Nis\u00EAb\u00EEn, li rojava Mehsert\u00EA heye \u00FB li bak\u00FBr\u00EA w\u00EA Kercews \u00FB Kerboran hene. Midyad navenda her\u00EAma Tor\u00EA ye, ku bi taybet\u00EE di d\u00EEroka Xiristiyaniy\u00EA de cihek\u00EE gir\u00EEng digire. Ji Midyad\u00EA re ji ber z\u00EAdeb\u00FBna d\u00EAr\u00EAn baj\u00EAr Bajar\u00EA heft d\u00EAran j\u00EE t\u00EA gotin."@ku . "W\u00EEk\u00EEpediya ens\u00EEklopediyeke azad bi reng\u00EA w\u00EEk\u00EE ye. Projeyeke vekir\u00EE ye, her kes dikare tevl\u00EA bibe. Wikipedia lasher dasti Wikimedia ya. W\u00EEk\u00EEpediya projeyeke navnetew\u00EE \u00FB bi 253 zimanan ye. Taybetiya v\u00EA ens\u00EEklopediy\u00EA ev e ku her kes dikare her gotar\u00EA biguher\u00EEne \u00FB ti\u015Ftek\u00EE l\u00EA z\u00EAde bike. Xweqeydkirin ne p\u00EAw\u00EEst e. Bi tevkariy\u00EAn kesan ji hem\u00FB dinyay\u00EA komkirina zan\u00EEna mirovahiy\u00EA p\u00EAk t\u00EA. W\u00EEk\u00EEpediyaya her\u00EE mezin ya \u00EEngil\u00EEz\u00EE ye, t\u00EA de ji 1.826.196\u00EE z\u00EAdetir gotar hene. Di hem\u00FB ziman\u00EAn ku di Wikipediay\u00EA de xwed\u00EE malper in, ji 7.535.016\u00EE z\u00EAdetir gotar hene. Logoya W\u00EEk\u00EEpediyay\u00EA dinyayek e ku ji t\u00EEp\u00EAn alfabey\u00EAn c\u00FBr bi c\u00FBr p\u00EAk hatiye. Wek\u00EE W\u00EEk\u00EEpediya ev dinya j\u00EE vekir\u00EE ye."@ku . "Bineh\u00EAre ji: Dengb\u00EAj"@ku . "W\u00EAje an edebiyat an j\u00EE l\u00EEterat\u00FBr bi wateya xwe ya berteng nav\u00EA hevpar\u00EA y\u00EA helbestvaniy\u00EA \u00FB pex\u015Fan\u00EA ye. Di wateya berfireh de w\u00EAje t\u00EAt maneya her ti\u015Ft\u00EA ku hatiye niv\u00EEs\u00EEn. W\u00EAje dikare li ser du be\u015Fan b\u00EAt parvekirin: W\u00EAjeya speh\u00EE (w\u00EAjeya bedew, w\u00EAjeya ciwan, w\u00EAjeya xwe\u015Fik), helbestvan\u00EE \u00FB pex\u015Fan W\u00EAjeya zanist\u00EE (w\u00EAjeya agah\u00EE) anku berhem\u00EAn zanist\u00EE. Ev niv\u00EEsar li ser w\u00EAjeya speh\u00EE ye. Bo w\u00EAjeya zanist\u00EE, bin\u00EAre niv\u00EEsara li ser W\u00EAjeya zanist\u00EE."@ku . "Mehmed Uzun niv\u00EEskarek\u00EE kurd b\u00FB. Heft roman \u00FB gelek ceribandin, l\u00EAkol\u00EEn \u00FB helbest niv\u00EEs\u00EEne \u00FB we\u015Fandine. Helbesteka w\u00EE ya dir\u00EAj bi nav\u00EA Destana Eg\u00EEdek\u00EE ji lay\u00EA hunermend Ciwan Hacoy\u00EE ve hatiye strandin. Mehmet Uzun ten\u00EA bi kurd\u00EE naniv\u00EEse, gelek berhem\u00EAn bi ziman\u00EAn tirk\u00EE \u00FB sw\u00EAd\u00EE j\u00EE niv\u00EEs\u00EEne. \u00CEro hinek kes w\u00EE wek\u00EE serk\u00EA\u015F\u00EA romana kurd\u00EE ya modern dipejir\u00EEnin, her \u00E7iqas ev cih\u00EA n\u00EEqa\u015F\u00EA be j\u00EE, l\u00EA rast\u00EE ew e ko ew ji wan kesan e ko berhem\u00EAn w\u00EE her\u00EE z\u00EAde dih\u00EAn xwendin \u00FB hezkirin. Bi taybet\u00EE h\u00EAjay\u00EEya romana Siya ev\u00EEn\u00EA \u00FB Ron\u00EE m\u00EEna ev\u00EEn\u00EA tar\u00EE m\u00EEna mirin\u00EA gelek ber\u00E7avtir e. Ji xwe ev herd\u00FB berhem bo ziman\u00EAn b\u00EEyan\u00EE j\u00EE hatine wergerandin."@ku . "Di ziman\u00EA kurd\u00EE de, bi zaravay\u00EA kurmanc\u00EE niv\u00EEskar ji wan kesana re t\u00EA gotin ku niv\u00EEsandin ji wan re b\u00FBye p\u00EE\u015Fe, herweha niv\u00EEs\u00EAn wan \u00E7ap b\u00FBne \u00FB hatine we\u015Fandin, yan j\u00EE meqale \u00FB gotar di kovar \u00FB rojnameyanm de dane we\u015Fandin. Di kurd\u00EE de ji van kesan re niv\u00EEsevan, niv\u00EEser \u00FB n\u00FBser j\u00EE t\u00EA gotin. Kes\u00EA k\u00FB berhem\u00EAn xwe y\u00EAn niv\u00EEsk\u00EE, wek\u00EE pirt\u00FBkek\u00EA, gotar \u00FB niv\u00EEs\u00EAn xwe her wek dir\u00EAj an j\u00EE bi kurtas\u00EE bi away\u00EE w\u00EAjey\u00EE an tekn\u00EEk\u00EE, ava dike. Li gor\u00EE zagona maf\u00EAn berhem\u00EAn niv\u00EEskaran \u00FB her wek\u00EE din w\u00EAnesaz, peykervan \u00FB hunermend\u00EAn din parast\u00EE ye. Niv\u00EEskar dikarin \u00E7\u00EErokniv\u00EEs, helbestvan, romanniv\u00EEs yan \u015Fanoniv\u00EEs bin. Hin kes j\u00EE niv\u00EEskar\u00EAn zanist\u00EE ne anku berhem\u00EAn zanist\u00EE anku agader diniv\u00EEsin."@ku . "W\u00EAne:Sumerian MS2272 2400BC. jpg L\u00EEsteya nav\u00EAn xuday\u00EAn Sumeriyan ku li sedsala 24em ber\u00EE zay\u00EEn bi t\u00EEp\u00EAn bizmar\u00EE hatiye niv\u00EEs\u00EEn Sumer nav\u00EA welatek\u00EE li Mezopotamya \u00FB nav\u00EA gel\u00EA ku t\u00EA de jiyan kir e. Sumer, kevintir\u00EEn s\u00EEv\u00EElizeye (\u015Faristan\u00EE) y\u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. \u015Earistan\u00EEya sumer\u00EEyan ya p\u00EA\u015F\u00EE t\u00EA d\u00EEtin. Li welat\u00EA Sumeran car\u00EA yekem\u00EEn buy\u00EAr\u00EAn civak\u00EE wek bajar, kolet\u00EE, \u00E7\u00EEn\u00EAn civak\u00EE, \u015Fer \u00FB her wek\u00EE din p\u00EAk hatin. Bi taybet\u00EE civaka \u00E7\u00EEn\u00EE li Sumer\u00EA p\u00EAk hat."@ku . "W\u00EAne:Heinrich boell. jpg Heinrich B\u00F6ll (H\u00EAkel li Berlin\u00EA) Niv\u00EEskar\u00EA Elman Heinrich B\u00F6ll wek yek ji niv\u00EEskar\u00EAn alman y\u00EAn her\u00EE gir\u00EEng di sedsala bistan de t\u00EA d\u00EEtin. Di sala 1972 de B\u00F6ll Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA stend."@ku . "Error creating thumbnail: Reng\u00EAn Kurd\u00EE, Ala Reng\u00EEn"@ku . "Ya\u015Far Kemal li nav\u00E7eya Edeney\u00EA, li Osmaniyey\u00EA, li gund\u00EA Hem\u00EEtey\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA di nasnamey\u00EA de, Sadik Kemal G\u00F6\u011F\u00E7eli ye. Bi esl\u00EA xwe kurdek\u00EE ji gundek\u00EE Mirad\u00EEyeya Wan\u00EA ye, nexasim di romann\u00FBsiya bi tirk\u00EE de, ziman\u00EA tirk\u00EE gihandiye asteke gelek\u00EE bilind. Pi\u015Ft\u00EE \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA Yekem\u00EEn malbata w\u00EE tev ko\u00E7\u00EE Edeney\u00EA, Osmaniyey\u00EA kiriye. Di bi\u00E7\u00FBkiya xwe de, \u00E7avek\u00EE xwe winda kiriye. Di dema dibistana nav\u00EEn de, t\u00EAkiliya w\u00EE ya bi niv\u00EEs\u00EA re ew ber bi berhevkirina berhem\u00EAn folklor\u00EA ve t\u00EA veda. W\u00EA heyam\u00EA, helbest\u00EAn w\u00EE di kovara Mala Gel a Edeney\u00EA ya bi nav\u00EA Kovara Nih\u00EAr\u00EEnan de hatin we\u015Fandin. Di dibistana nav\u00EEn, pola daw\u00EE de, dev ji dibistan\u00EA berda \u00FB karmendiya pirt\u00FBkxaneyan de xebit\u00EE. Di v\u00EA nav\u00EA de, helbest\u00EAn w\u00EE di kovar\u00EAn wek\u00EE \u00DClke, Kovan, Millet \u00FB Be\u015Fp\u0131nar\u00EA de der\u00E7\u00FBn. Di sala 1951'\u00EA de, hate Stenbol\u00EA, di rojnameya Cumhuriyet\u00EA de, niv\u00EEkariya hevpeyv\u00EEn \u00FB p\u00EAkenokan kir. Bi hevpeyv\u00EEna bi nav\u00EA Di Mezintir\u00EEn \u00C7ewlika Dinyay\u00EA De Heft Roj ve Perr\u00FBya Taybet a Komelaya Rojnamevanan a Serkeftin\u00EA wergirt. Di sala 1952'yan de, pirt\u00FBka w\u00EE ya bi nav\u00EA Keleka Hav\u00EEn\u00EA hate we\u015Fandin. Romana w\u00EE ya p\u00EA\u015F\u00EEn, Memed\u00EA Zirav di sala 1955'an de derket. Di navbera sal\u00EAn 1955-1984'an de.33 pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE y\u00EAn ku ji \u00E7\u00EErok, roman, hevpeyv\u00EEn \u00FB bend \u00FB gotaran p\u00EAk hatine derketin. Di hevdeh saliya xwe de, cara p\u00EA\u015F\u00EEn hate girtin. Di temenek\u00EA bi\u00E7\u00FBk de, dest p\u00EA kir li temb\u00FBr\u00EA xist, dengb\u00EAj\u00EE kir, b\u00FB stranb\u00EAj. Bi dengb\u00EAj\u00EAn her\u00EAm\u00EA re kete lec\u00EA. Ya\u015Far Kemal bi roman xwe ya yekem\u00EEn, Memed\u00EA Zirav ve Perr\u00FBya Roman\u00EA a Varl\u0131k\u00EA wergirt. Ev roman wergeriyaye z\u00EAdetir\u00EE \u00E7il ziman\u00EAn dinyay\u00EA. Berhem\u00EAn w\u00EE y\u00EAn din ji bo ziman\u00EAn biyan\u00EE hatine wergerandin. Sala 1974'an, bi pirt\u00FBka xwe ya bi nav\u00EA Qetla S\u00FBka Hedadan ve Perr\u00FBya Madaral\u0131 ya Roman\u00EA wergirt. Di sala 1977 de, bi berhema xwe ya bi nav\u00EA Erd Hesin Esman Sifir ve ji aliy\u00EA Send\u00EEkaya Rexnegir\u00EAn W\u00EAjey\u00EA ve wek\u00EE ba\u015Ftir\u00EEn romana sal\u00EA ya biyan\u00EE hate hilbijartin. Di berhem\u00EAn xwe de \u00EA\u015F, \u00E7ewisandin, kedxwar\u00EE, xw\u00EEn\u00EEt\u00EE, axat\u00EE \u00FB pirsa axa Torosan, \u00C7uqurovay\u00EA \u00FB mirov\u00EAn \u00C7uqurovay\u00EA bi awayek\u00EE kar\u00EEger, bi tesw\u00EEr\u00EAn b\u00EAhevta li tevn\u00EA dixe, ku ev yek gir\u00EEngtir\u00EEn taybet\u00EEya niv\u00EEskariya w\u00EE ye. Ji roman \u00FB \u00E7\u00EErok\u00EAn Ya\u015Far Kemal gelek deq\u00EAn \u015Fanoy\u00EA j\u00EE derketine; Erd Hesin Esman Sifir (1965) bi nav\u00EA Uzundere, Teneke (1965) \u00FB Efsaneya \u00C7iyay\u00EA Gir\u00EEdax\u00EA ji al\u00EEy\u00EA gelek \u015Fanoyan ve hatine sehnekirin. Berhem\u00EA w\u00EE y\u00EAn ku b\u00FBne fil\u00EEm\u00EAn s\u00EEnemay\u00EA j\u00EE ev in: Destmala Sp\u00EE Dijmin\u00EA Nam\u00FBs\u00EA Gak\u00FBviy\u00EA Belek Ev\u00EEna Karacao\u011Flan Zeviya Mirin\u00EA Efsaneya \u00C7iyay\u00EA Gir\u00EEdax\u00EA Mar Ku\u015Ftib\u00FBna Memed\u00EA Zirav Erd Hesin Esman Sifir"@ku . "Kongra Gel\u00EA Kurdistan (Kongra-Gel)"@ku . "Yek\u00EEtiya N\u00EE\u015Ftiman\u00EE ya Kurdistan\u00EA - YNK partiyeke kurdistan\u00EE ya \u00E7epgir e. YNK di sala 1975 li Berl\u00EEn\u00EA hat damezrandin. Serok\u00EA YNK Celal Talaban\u00EE ye. YNK di \u00CEraq\u00EA de kar dike."@ku . "Abor\u00EE,, zanista hilberan, belavkirin, xeritan, bazirgan\u00EE \u00FB be\u015F\u00EAn xizmet\u00EA ye. Hem\u00FB dan \u00FB standin\u00EAn gr\u00EAday\u00EE bazirganiy\u00EA dikeve nav ev \u015Faxa zanist\u00EA."@ku . "Harpagos nav\u00EA wez\u00EEr\u00EA padi\u015Fah\u00EA dawiy\u00EA y\u00EA \u00CEmparatoriya Medan Astiyages e. W\u00EE pi\u015Ft\u00EE ku padi\u015Fah ji bo ku w\u00EE nev\u00EEy\u00EA padi\u015Fah Kyros, Persian: \u06A9\u0648\u0631\u0648\u0634 \u0628\u0632\u0631\u06AF, K\u016Bro\u0161\u00E9 Bozorg), li gor fermana padi\u015Fah\u00EE neku\u015Ft ciza kir \u00FB li gor hin riwayetan, go\u015Ft\u00EA kur\u00EA w\u00EE p\u00EA da xwarin. Harpagos j\u00EE di \u015Fer\u00EA di navbera Kyros \u00FB Astiyages de xiyanet li Astiyages kir. Ew bi v\u00EA xiyaneta xwe di d\u00EErok\u00EA de bi nav \u00FB deng e. Her wiha Herodot j\u00EE bahs\u00EA kiriye \u00FB dib\u00EAje ku pi\u015Ft\u00EE ku Astiyages di \u015Fer de t\u00EAk di\u00E7e gotiye Harpages \"Te dixwest tu tola xwe ji min hil\u00EEn\u00EE, te ji bo \u00E7i kesek\u00EE ji Medan ne an\u00EE ser desthilatdariy\u00EA?\" Pa\u015F\u00EA j\u00EE dib\u00EAje ku \u00EAd\u00EE pi\u015Ft\u00EE v\u00EA xiyanet\u00EA faris\u00EAn ku ber\u00EA di desthilata Medan de b\u00FBn, b\u00FBne fermandar\u00EAn wan."@ku . "K\u00FBru\u015F\u00EA II (K\u00FBru\u015F\u00EA duwem) yan K\u00FBru\u015F\u00EA Mezin, pedi\u015F\u00EA p\u00EA\u015F\u00EE y\u00EA Hexameni\u015F\u00EE\u200E e. J\u00EA hat\u00EEb\u00FBna w\u00EEy\u00EE siyas\u00EE \u00FB le\u015Fker\u00EE hi\u015Ft ku ew desthilatiya \u00EEmperatoriya farisan bih\u00EAz bike \u00FB li hem\u00FB rojhilata nav\u00EEn desthiladariya farisan qew\u00EEn bike. Gelek agahdariy\u00EA cih\u00EA di derbar\u00EA w\u00EE de hene. L\u00EA em dizanin ku ew ji binemala Axameniya b\u00FB, ku kral\u00EAn farisan b\u00FBn. Ew heman dem\u00EA li gor Herodot xwarziy\u00EA Astiyages\u00EA ku Pedi\u015Fe Medan y\u00EA dawiy\u00EA b\u00FB. Astiyages xwestib\u00FB pi\u015Ft\u00EE ku Ko\u00E7ekan j\u00EA re gotib\u00FBn ku d\u00EA xwarziy\u00EA w\u00EE desthilatiya w\u00EE ji bist\u00EEne, K\u00FBru\u015F bikuje. lewre v\u00EE destur da wez\u00EEr\u00EA xwe Harpagos ko w\u00EE bikuje \u00FB Harpagos ew kar da \u015Fiwanek bi naw\u00EA Mehrdad L\u00EA mehrdad v\u00EE neku\u015Ft. Herodot dib\u00EAje ku K\u00FBru\u015F di deh saliya xwe de \u00EAd\u00EE m\u00EEna Kralek\u00EE ye, ew ji zarokan re dib\u00EAje ez\u00EA bibime kral\u00EA we. K\u00FBru\u015F j\u00EA agahdar dibe ku xwarziy\u00EA Astiyages e \u00FB Astiyages j\u00EE \u00EAd\u00EE dizane ku ew dij\u00EE. Li ser v\u00EA yek\u00EA Astiyages w\u00EE ji seraya xwe d\u00FBrdixe \u00FB w\u00EE dike M\u00EEr\u00EA farisan. L\u00EA K\u00FBru\u015F dixwaze bi xwe bibe Pedi\u015F\u00EA \u00EEmperatoriy\u00EA hem\u00FBy\u00EE. Pi\u015Ft\u00EE ku Harpages j\u00EE bi xiyaneta xwe al\u00EEkariya w\u00EE dike li dij\u00EE Astiyages bi ser dikeve \u00FB dibe Pedi\u015F\u00EA \u00EEmperatoriya farisan y\u00EA p\u00EA\u015F\u00EE."@ku . "Alexis de Tocqueville (Aleks\u00EEs de Tokv\u00EEl) (29.7.1805-16.4.1859) siyasetmedar, we\u015Fankar \u00FB d\u00EEroknasek fransiz b\u00FB. Tocqueville huq\u00FBq xwend, b\u00FB dadger \u00FB ji bo l\u00EAkol\u00EEnen ser s\u00EEstema huq\u00FBq\u00EE ya Amer\u00EEka di sala 1831 de \u00E7\u00FB v\u00EA der\u00EA. Ser encam\u00EAn l\u00EAkol\u00EEnen xwe pirt\u00FBka xwe ya bi nav \u00FB deng \"Ser demokrasiya Amer\u00EEka\" niv\u00EEsand. Tocqueville azad\u00EE \u00FB demokrasiy\u00EA parast, l\u00EA pi\u015Ft\u00EE \u015Fore\u015Fa 1848 hembera sosyalistan teko\u015F\u00EEn me\u015Fand. 1849 vez\u00EEre kar\u00EAn derve b\u00FB \u00FB parlamentar\u00EEzm\u00EA li hembere Napoleon III. parast."@ku . "Projeya GNU ji aliy\u00EA Richard Stallman hat dan dest p\u00EA kirin. Armanca v\u00EA projey\u00EA \u00E7\u00EAkirina s\u00EEstemeke bikaran\u00EEna komp\u00FBteran a azad b\u00FB. Berdewam\u00EAn s\u00EEstema GNU \u00EEro wek Linux t\u00EAn bi kar an\u00EEn. Ji ber v\u00EA yek\u00EA \u015F\u00FBna \"Linux\" j\u00EE \"GNU/L\u00EEnux\" t\u00EA gotin. \"Gnu\" j\u00EE nav\u00EA lawirek\u00EA ye, ji ber v\u00EA yek\u00EA wek\u00EE sembola GNU gelek car ser\u00EA v\u00EA heywan\u00EA t\u00EA bi kar an\u00EEn. L\u00EEsans\u00EAn GPL \u00FB L\u00EEsansa Belgekirina Azada GNU (GNU FDL) ji bo projeya GNU hatin niv\u00EEsandin. Linux \u00FB Wikipedia \u00EEro projey\u00EAn her\u00EE mezin bin v\u00EA l\u00EEsansan in."@ku . "W\u00EAne:Floss logos. svg W\u00EAney\u00EA jor logoya GNU ye. J\u00EAr mil\u00EA \u00E7ep\u00EA logoya Maskota Kernel a Linux'\u00EA ye. Peng\u00FBen j\u00EE ya Linux FreeBSD'\u00EA ye. Nermalav an niv\u00EEsbariya Azad ew e ku bernamey\u00EAn bi rengek\u00EE hesan bigih\u00EEne hem\u00FB gelan, her bername bi her ziman\u00EE hebe, kod\u00EAn wan ji aliy\u00EA herkes\u00EE ve were d\u00EEtin, da ku her kes bikaribe ti\u015Ftek\u00EE l\u00EA z\u00EAde bike. Ji lew ra j\u00EE bernamey\u00EAn niv\u00EEsbariya azad ji her al\u00EE ve azad in. Her kes dikare Niv\u00EEsbariy\u00EAn azad bifiro\u015Fe j\u00EE, l\u00EA ji ber ku jibergirtina w\u00EA serbest e, kes z\u00EAde pereyan t\u00EA nade. Heta niha \u00E7end bernamey\u00EAn Niv\u00EEsbariya Azad li kurd\u00EE j\u00EE hatine wergerandin \u00FB di v\u00EE war\u00EE de komek bi nav\u00EA Koma PCKurd di sala 2005'an de bi armanca ku van xebatan werger\u00EEne kurd\u00EE hate avakirin. Ji bo Niv\u00EEsbariya Azad \u00E7end kr\u00EEter hene: Azadiya bikaranina niv\u00EEsbariy\u00EA ji bo her armanc\u00EA. Azadiya xwendina \u00E7avkaniy\u00EAn niv\u00EEsbariy\u00EA (sourcecode). Azadiya z\u00EAdekirin \u00FB belavkirina niv\u00EEsbariy\u00EA. Azadiya guherandina niv\u00EEsbariy\u00EA \u00FB we\u015Fandina guhartinan. Niv\u00EEsbariya azad bi piran\u00EE bela\u015F e, l\u00EA ne her car. Yek ji avantaj\u00EAn niv\u00EEsbariya azad ew e ku bi h\u00EAsan\u00EE li ziman\u00EAn din t\u00EA wergerandin. Bi ziman\u00EAn wek\u00EE ziman\u00EA kurd\u00EE bikarh\u00EAner dikarin niv\u00EEsbariya azad serbixwe werger\u00EEnin \u00FB ne gir\u00EAday\u00EE \u015Firketek\u00EA ne."@ku . "Ey Req\u00EEb helbestek e ku ji aliy\u00EA helbestvan Dildar (1918-1948) di sala 1946 de hat niv\u00EEsandin. Ey Req\u00EEb bi soran\u00EE ye, l\u00EA pi\u015Ftre hat wergerandin bi kurmanc\u00EE ye. Ev helbest di sala 1946an dema Komara Mahabad\u00EA t\u00EA saz kirin, dibe sir\u00FBda (mar\u015Fa) v\u00EA dewlet\u00EA \u00FB heta niha j\u00EE wek mar\u015Fa kurdan ya netewey\u00EE t\u00EA bang kirin. <nowiki>Niv\u00EEs ku nebe formatkirin</nowiki>==L\u00EEnk\u00EAn derve== Audio file Audio file Audio file Midi"@ku . "Neraz\u00EEb\u00FBn\u00EAn hember\u00EA v\u00EA gotar\u00EA hene. Zazaki - kop da ziwanan d\u00EA \u00CEran\u00EE da p\u00EEl ra yew ziwan Ziwan\u00EA Zazayan, xelq ko z\u00EAdey\u00EAri werte d\u00EA Mezrabotana Corin di, gilorek (\u00E7ember) da Xoresan-Mutki Diyarbak\u0131r-S\u00EAwreg-Gerger-Zara-Beyburti m\u00EEyan di kopende runi\u015Fyaye wo, ziwan\u00EA \u00EEnan... c\u00EAveti\u015F d\u00EA \u00E7endan gore, no xelq ko k\u00EE esl\u00EA ci Diml\u00EE (yan z\u00EE Dumil\u00EE) yo, no name wo Zaza b\u0131 fekan d\u00EA xelqan d\u00EA emb\u0131ryanan a (!), zuwan d\u00EA c\u0131 d\u0131 z\u00EAde biyayen da herf da \"z\" sera deyawo ci. Rastayi ya na c\u00EAvet\u0131\u015F mineqe\u015Fe wazena. Ze k\u0131 ninan r\u00EA van\u00EA Zazay, ne ya piya, n\u00EA v\u00EA\u015F\u00EAri xwo name d\u00EA D\u0131mli ya an\u00EA ver. (Ders\u0131m\u0131ji xwo r\u00EA van\u00EA \"K\u0131rmanc\", Piran\u0131zi zi xwo r\u00EA van\u00EA \"Kird\". ) D\u0131m\u0131li h\u0131m zew xelqi h\u0131m zuwan\u00EA c\u0131 ifade kena. F\u0131kro p\u00EAt o yo k\u0131 dawelat\u00EA D\u0131m\u0131liyan D\u00EAlam o (yan zi Deylam / Daylam). Texminan ser, namewo D\u0131m\u0131li zi \"D\u00EAlam\" ra yeno. D\u00EAlam, veraroz d\u00EA Deng\u0131z d\u00EA Azeri d\u0131 zu m\u0131ntiqey\u00EA da koy\u0131na k\u0131 tede D\u00EAlami -zew zuwan\u00EA do zey D\u0131mli- q\u0131sey bena, wuza wo. Texmina, zew ko\u00E7o k\u0131 wuza ra wer\u0131sto ver dawo rozaway, \u015Fiyo u \u00E7end cayan d\u00EA Mezrabotana Cor\u0131n d\u0131 komi rona wo. N\u00EA komi D\u0131mliy\u00EA \u00EA d\u00EA na roz \u00EA. Naqor, \u00EAy\u00EA k\u0131 n\u00EA ko\u00E7i pey d\u0131 mend\u00EA \u00EA zi Goran-Hewrami u zewbina kom\u00EAn zuwanan d\u00EA b\u0131ni y\u00EA. Age Meyer Benedictsen, eser\u00EA xwo \"Les Dilects D'Awraman et de Pawa, Qop\u0131nhaq 1971, r\u0131per 3-6\" d\u0131, m\u0131ntiqe da Hewramani d\u0131 tetqiq kerden u geyrayen da xwo sera vano k\u0131; gore d\u00EA fonoloji, morfoloji (v\u0131rastenzanayi) u zuwanr\u00EAznayi da c\u0131, Hewrami u Zazaki p\u00EA ra n\u00EAzdi dudu zuwani y\u00EA. Dabeste d\u00EA berr\u0131zyayen da m\u0131letperwerin n\u00EAzdi ameyena zuwanan ewro rasti ya n\u00EA f\u0131k\u0131ri arda werte. Nay sera, zew \u015Feno mant\u0131q po bero k\u0131, Zazaki u Gorani dudu zuwani y\u00EA r\u00EA\u00E7e ra p\u00EA g\u0131r\u00EAdeyayey\u00EA. Coxrafiyey\u00EA Zazayan d\u00EA ewroy\u0131ni d\u0131 xelqo tewr k\u0131hano k\u0131 zaneyeno na dawelat d\u0131 ron\u0131\u015Fyaye biyo \"Hurri\" y\u00EA. Hurri cana ra amey\u00EA dawelat d\u00EA Zazayan, Mezrabotana Cor\u0131n. Cawo tewr ver\u00EAno k\u0131 n\u00EA Hurriyan c\u0131 ra v\u0131ziyay\u00EA, nay sera z\u00EAde vinaway est\u00EA. N\u00EA vinaway p\u00EAro k\u0131 ar\u00EAdeyen\u00EA p\u00EAser, na rastani yena werte; n\u00EA Hurriy\u00EAn k\u0131 r\u00EA\u00E7e ra zu qewm\u00EA da \u0130rani y\u00EA, dawelat\u00EA ninan Koyan d\u00EA Qafi d\u0131 rozawa d\u00EA Gol da Areli, miyab\u00EAn d\u00EA D\u00EAlami u Ag\u0131ri d\u0131 ca y\u00EA d\u0131 biyo. Vera peyni da serran d\u00EA III hezaran V. \u0130 d\u0131, wexto k\u0131 rast\u00EA \u00E7ax d\u00EA v\u0131labiyayen da Eqadan yeno, no \u00E7ax d\u0131 Hurriyan ray berda Mezrabotan da Cori ser, zor da wo xetan d\u00EA xelqan d\u00EA Hititan, Mituniyan, Eqadan, Asuriyan u Babilan kerd\u00EA, wext b\u0131 wext zi kewt\u00EA b\u0131ndest\u00EA c\u0131; r\u0131ziyayen da sukduwel da Katmuxi (suka Semsuri u \u00E7o\u015Fmey\u00EA c\u0131), d\u0131ma zi, serr da 713 V. \u0130 d\u0131, r\u0131ziyayen da Meliddu (Meletiya K\u0131han) sera sahnewo siyasi d\u00EA terixi ra ab\u0131ryay\u00EA. No terix ra tepiya, Hurriyan, duwel\u00EAn k\u0131 Mezrabotana Cor\u0131n d\u0131 roneyay\u00EA, inan miyan d\u0131 zuwan\u00EA xwo, mitolojiy\u00EA xwo, ew eddet u vinayiya xwo po berdo. Van\u00EA k\u0131, Hurri n\u00EAresaybiy\u00EA kultur (kare) d\u00EA nusten; qand\u00EA coy, terix d\u00EA medeniyeti d\u00EA n\u00EA xelqn d\u00EA emb\u0131ryanan; zey Hititan, Eqadan, Babilan, Asuriyan u Mitaniyan miyan d\u0131, din d\u00EA c\u0131, ew zuwan, mitoloji, eddet u vinayi da c\u0131 sero serpo\u015F\u00EAn muhimi amey\u00EA werte. Zewna xelqo k\u0131hano k\u0131 welat d\u00EA Zazayan, Mezrabotana Cor\u0131n d\u0131 rona wo S\u0131kitiy\u00EA. N\u0131 S\u0131kitiy\u00EAn k\u0131 suwari biyayen da xwo ya yen\u00EA zanayen, kultur u huneri ser z\u00EAde po \u015Fibiy\u00EA ew xelq\u00EA do z\u00EAde cengawer biy\u00EA. S\u0131kiti r\u00EA\u00E7e ra qewm\u00EA da H\u0131nd-Ewropa y\u00EA, ew ninan miyab\u00EAn d\u00EA serran d\u00EA III u II hezaran V. \u0130. d\u0131, \u00E7o\u015Fme d\u00EA Gol d\u00EA Erali d\u0131 emm\u0131r kerdo; pey d\u00EA serran d\u00EA III hezaran V. \u0130 d\u0131, n\u00EA wuza ra v\u0131ziyay\u00EA, \u015Fiy\u00EA u de\u015Ftan d\u00EA Ur\u0131siyey\u00EA verarozi u koyan d\u00EA Qafan d\u0131 ca da wo xwo. No coxrafiye, na roz da ma d\u0131 Osetiya ya. Xwora, Oseti zi kok\u00EA c\u0131 S\u0131kiti y\u00EA. D\u0131ma S\u0131kitiyan welat\u00EA xwo kerdo hera, sevc\u00EAr biy\u00EA, \u015Fiy\u00EA Mezrabotana Cor\u0131n, wuza d\u0131 rona wo, ew p\u0131ra, p\u0131ra duwela xwo heta Yehuda po berda. Gor\u00EA d\u00EA vinayi da \u00E7endan, Zazaki him ra, \u00E7\u0131har \u015Fiveyan d\u00EA Kurdi ra zew zuwan o; Zazaki, Kurmanci, Sorani, Gorani. \u00C7endna kesi van\u00EA k\u0131, kom da zuwanan d\u00EA \u0130raniya pil miyan d\u0131 Zazaki zew zuwan\u00EA do ca wo. Ax\u0131ri, seni k\u0131 b\u0131bo u pob\u0131beriyo, ew \u00E7iyo n\u00EAzanayewo k\u0131 c\u0131ya esto p\u00EAro b\u0131v\u0131ziyo werte. W\u00EAne:Zaza Map. gif Kom biyayen da zuwanan sera, a koma zuwanana k\u0131 Zazaki b\u0131xwo zi ilaqedar kena, ay sera qen\u00EAbo \u00E7end vinaway b\u0131dey\u00EA fayde keno. \u00C7\u0131me wo tewr k\u0131hano k\u0131 ab\u0131rnayen da \u015Fiweyan d\u00EA Kurdi ser zaneyeno \u015Eerefnamey\u00EA \u015Eerefxani yo. \u015Eerefxan koman\u00EA Kurdan u zuwanan\u00EA c\u0131 wuna r\u00EAzayneno; Kurmanc, Kelhor, Lor, u Gor. \u015Eerefname d\u0131 bahs\u00EA Zazayan u \u00EA d\u00EA c\u0131 Zazaki qet n\u00EAkeno. Oskar Mann, Zuwan d\u00EA Kurdi sera t\u00EAgeyrayen da xwo gore, Kurdi, ze \"Kurmanciya rojxilati, \u00EA peyaroji ew \u00EA veraroji\" c\u00EA ra ab\u0131rneno, ew Zazaki zi ze \u015Fiwey\u00EAn d\u00EA Gorani g\u00EAno desta. Dr. Mac Kenzie, meqale da xwo ya \"K\u00FCrt dilinin k\u00F6keni\" ya k\u0131 serr da 1961 i d\u0131 P\u00EAserok da Zuwani d\u0131 \u00E7ap biya, ay d\u0131 Kurdi dudu hetan ser ab\u0131rneno; \"kurmanciya Cor\u0131n, Kurmanciya C\u00EAr\u0131n\". Ey Gorani ze zuwan\u00EA do xwoseri qebul kerdo. Ey eser d\u00EA xwo yo \"The Dialect of Awraman (Hawramani-Luhan)\" d\u0131 Gorani ze qol\u00EA do Far\u0131siya k\u0131han gurota dest. Eser\u00EA xwo yo \"Grammar of Kurmandji, or Kurdish Language, 1913\" d\u0131 E.B. Soane, \u015Fiwey\u00EAn Zuwan d\u00EA Kurdi, him ser, xe \"Kurmanci ya Cor\u0131n, Kurmanci ya C\u00EAr\u0131n\" gurot\u00EA dest, ew Zazaki u Gorani ninan ra ab\u0131rnay\u00EA. Dr. Tewf\u0131q Wehbi zi zey Soane, eyni vinayi sero yo. Sosyolox (komzanyar) Ziya G\u00F6kalp, o yo k\u0131 essl\u00EA xwo Kurdo lab\u0131r\u00EA T\u0131rkperwerin kerdena ame wo zanayen, ey tetqiq d\u00EA xwo yo \"K\u00FCrt A\u015Firetleri Hakk\u0131nda Sosyolojik Tetkikler, Komal Yay\u0131nlar\u0131, 1975\" d\u0131 \"Kurmanc, Zaza, Soran ew Lor\" p\u00EAro ze zuwn\u00EAn Kurdi gurot\u00EA desta, ew Zazaki u Gorani ra zi ze \"zuwan\u00EAn p\u00EA n\u00EAzdi\" bahs kerdo. Aleaddin Seccadi, esr\u00EA xwo yo \"destur u Ferhengi Zuwan \u00EA Kurdi, Erbi u Far\u0131si\" d\u0131 Kurdi him da dudu \u015Fiweyan ser ab\u0131rneno; \u015Eiwey\u00EA Bahdinani (Botan) u \u015Fiwey\u00EA Sorani (Mukri). Dr. Kemal Fuad, \u015Fiweyan\u00EA Kurdi him ser wuna r\u00EAzayneno; \"Kurdiya Rozxeleti \u00EA Rozaway, \u00EA Verarozi, ew \u00EA d\u00EA Goran-Zazayan\". Eser\u00EA xwo \"Z\u0131man\u00EA Kurdi, Dabestbuni Coqrafyayiy Dialektakaniy\" d\u0131, Fuad Hemm\u00EA Xur\u015Fid, zuwan\u00EA Kurdi ze \"Kurmanciya peyarozi, Kurmanciya Wertey\u0131n, Kurmanciya Verarozi ew Sorani\" r\u00EAzayneno, ew Zazaki zi ze \u015Fiwey\u00EA do b\u0131niyo \u00EA d\u00EA Gorani g\u00EAno dest. Mehmed Emin Hewremani, esr\u00EA xwo yo \"Zari Z\u0131man \u00EA Kurdi ve Terazu yi Beravis da\" d\u0131, Kurdi ze \"Kurmanciya Cor\u0131n (Bahdini), Kurmanciya Wertey\u0131n (Sorani), ew kurmanciya C\u00EAr\u0131n (Gorani)\" g\u00EAno desta, ew Zazaki, Hewramani, Lori u Bacelani zi Gorani Miyan d\u0131 vineno. Zuwanzanyar-nuskar Malmisan\u0131j, Kurdi panz \u015Fiweyan d\u00EA essli sera Ab\u0131rneno; Zazaki, Kurmanci Sorani Gorani (Hewrami), ew zewbin \u015Fiwey\u00EAn b\u0131niyen k\u0131 Kurdistan\u00EA Verarozi d\u0131 Q\u0131sey ben\u00EA, \u00EA. Ebubekir Pamuk\u00E7u, T\u00EAgeyrayox u Zuwanzanyar\u00EA Zuwan d\u00EA Zazaki, nuskar; o yo k\u0131 v\u00EA\u015F\u00EAri Zazaki sero xeb\u0131tyayen da xwo ya v\u0131ziyawo ver (zaneyeno), ey Zazaki u Kurmanci c\u00EA ra ca gurot\u00EA desta, ew diqet anto p\u00EAmaneyen da Zazaki u Gorani / Hewrami ser. Ebubekir Pamuk\u00E7u wekerden da Zuwanzanyani da (lingwistik) Zazaki sero teniya n\u00EA, \u00EA r\u00EA\u00E7an d\u00EA terix d\u00EA c\u0131 sero zi gurweya wo. Ey tetqiq u t\u00EAgeyrayena xwo na mes\u0131la ser, z\u00EAdey\u00EAri Stoqholm d\u0131; veror p\u00EAserok da Ayre d\u0131, d\u0131ma zi heta Heziran 1992 k\u0131 vet\u00EA, ay d\u0131 d\u00EAb\u0131 m\u0131neqe\u015Fi ver. T\u00EAgeyrayox-Nuskar Minorsky, Kurdan miyand d\u0131 hehs\u00EA zew unsur\u00EA do \u0130rani keno k\u0131, na qewm\u00EAda Kurdi niya (Koma Goran-Zaza). T\u00EAgeyrayoxo \u00CArmeni Garo Sasuni, k\u0131tab\u00EA xwo yo \"K\u00FCrt Ulusal Hareketleri ve Ermeni-K\u00FCrt \u0130li\u015Fkileri\" d\u0131 vano k\u0131, \u00E7end\u0131 k\u0131 r\u00EA\u00E7\u00EA Kurdan u Zazayan qewma \u0130rani da pil ra emewo zi, n\u00EA Zazay\u00EAn k\u0131 xwo Kurdi hes\u0131b\u0131nen\u00EA, essl\u00EA ninan \u00E7axan d\u00EA tewr veri ra zuna qewm\u00EA ra yeno. Anci, na roz da ma d\u0131, z\u00EAde t\u00EAgeyrayaxi, nuskari u zuwanzanyar\u00EAn k\u0131 kare (kultur) u zuwan d\u00EA Zazayan sero xeb\u0131tiyen\u00EA, na mes\u0131la da ca biyayen u p\u00EA d\u0131 biyayen da Zazaki sero xwo v\u0131sto m\u0131neqe\u015Fi miyan. Rastiya c\u0131, na mes\u0131la sero hendl\u0131xe qeyam q\u0131laynayen zi icab n\u00EAkena. Hele k\u0131, no deme d\u00EA zanyani (ilim) u teknoloji d\u0131, wuni aseno k\u0131, zu m\u0131neqe\u015Fey\u00EA da ewnay\u0131n hendl\u0131xe mahned\u00EAr (mahnday\u0131r) niya. Ma k\u0131 vaz\u0131m \"Zazaki xwo ser zew zuwan o, ew Zazay xwo ser zu m\u0131let a\" na peyniya d\u0131nyay n\u00EAbena. O yo k\u0131, wa merd\u0131m b\u0131\u015Fo \u00E7\u0131man d\u00EA aq\u0131li ya bewniyo ew hewlin sero b\u0131f\u0131k\u0131riyo... Peyniya xwo, veranver\u00EA terixi n\u00EA xelqi piya amey\u00EA ew ninan zew coxrefiye d\u0131 emm\u0131r kerdo; mucedeley\u00EA ninan amewo p\u00EAser; n\u00EA xelqan p\u00EAr\u0131n zi eyni derdi ant\u00EA u zey p\u00EA eyni k\u00EAf a \u015Fabiy\u00EA; k\u0131lmane, ninan miyan d\u0131 b\u0131rabestiy\u00EA da rasti peyda biya. Essas, \u00E7i yo k\u0131 laz\u0131m o b\u0131v\u0131razyo o yo k\u0131 h\u0131rg zuwan zem\u0131n d\u00EA serbesti sero xwo miyan d\u0131 qimet b\u0131deyo c\u0131 u pob\u0131beryo. Serbest n\u00EAbiyayena c\u0131 \"asimilasyon\" a. Rasti a ya k\u0131, Zazaki zi zuwan\u00EA do \u00EA zew xelq d\u00EA g\u0131rdi yo; zey h\u0131rg zuwan d\u00EA d\u0131nyay lay\u0131q\u00EA hurmeti yo ew c\u0131 ser t\u00EAgeyrayen u xeb\u0131tiyayen heq keno. Bin\u00EAre: Xanepel"@ku . "D\u00EArsim her\u00EAmeke bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Hem\u00FB gel\u00EA D\u00EArsim\u00EA kurd in, li bakur\u00EA \u00FB nava Dersim\u00EA kirmanck\u00EE t\u00EA axaftin, li ba\u015F\u00FBr\u00EA D\u00EArsim\u00EA kurmanc\u00EE t\u00EA axaftin. Di nav\u00EEn\u00EA v\u00EA her\u00EAm\u00EA de bajar\u00EA Mamek\u00EE heye. Di d\u00EErok\u00EA de D\u00EArsim ji ba\u015F\u00FBr\u00EA Erzingan\u00EA dest p\u00EA dike, li rojava digihij\u00EA S\u00EAwas\u00EA, li rojhilat c\u00EEran\u00EA M\u00FB\u015F \u00FB B\u00EEngol\u00EA ye, li ba\u015F\u00FBr\u00EA D\u00EArs\u00EEm\u00EA s\u00EEnor\u00EAn Amed \u00FB Elez\u00EEz\u00EA dest p\u00EA dikin. Li D\u00EArsim\u00EA bi piran\u00EE kirmanck\u00EE (zazak\u00EE, dimil\u00EE) t\u00EA axaftin, l\u00EA ji bil\u00EE dimil\u00EE, kurmanc\u00EE j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Piraniya gel\u00EA D\u00EArsim\u00EA elew\u00EE ne."@ku . "\u015Eivan Perwer stranb\u00EAjek\u00EE kurd e."@ku . "Dildar (1918-1948) Dildar yek ji wan helbestvan\u00EA navdar e li Kurdistana Ba\u015F\u00FBr. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast\u00EEn Yunis Re'\u00FBf e, wek gelek niv\u00EEskar\u00EAn kurd w\u00EE j\u00EE, ji xwe re naznavek d\u00EEtiye: Dildar, bi salan bi v\u00EE nav\u00EE ve hatiye naskirin. Dildar di sala 1918an de li bajar\u00EA Koyey\u00EA hatiye din\u00EA. Dibistana p\u00EA\u015F\u00EEn li Raniyey\u00EA, dibistana nav\u00EEn j\u00EE li bajar\u00EA Hewl\u00EAr\u00EA di sala 1935an de qedandiye. Pi\u015Ft\u00EE xwendina nav\u00EEn ew di\u00E7e bajar\u00EA Bexday\u00EA li wira zan\u00EEngeha dadimendiy\u00EA diqed\u00EEne, \u00E7end salan wek aw\u00FBqat kar dike. Di van salan de dest p\u00EA dike doza xizan \u00FB belengazan dipar\u00EAze, li dij\u00EE nehe\u00EE \u00FB zordestiy\u00EAn li wel\u00EAt \u00FB li dervey\u00EE wel\u00EAt deng\u00EA xwe bilind dike. Ji aliy\u00EA din mij\u00FBliya w\u00EE ya li ser edebitata c\u00EEhan\u00EA \u00FB rohilat\u00EA z\u00EAdetir dibe, d\u00EEroka Yunan, Fransay\u00EA, Tirkiyey\u00EA \u00FB edebiyata van welatan gelek bala w\u00EE dik\u015F\u00EEne. Li \u015F\u00FBna aw\u00FBkatiy\u00EA, ew wek war\u00EA xebat\u00EA ji xwe re helbestvaniy\u00EA hildibj\u00EAre. Di helbesivaniya Dildar de tema here balk\u00EAs, b\u00EAguman tema welatpar\u00EAz\u00EE \u00FB jan\u00EAn mirovatiy\u00EA ne. Kurdistan b\u00FBye kakil\u00EA tema efrandin\u00EAn w\u00EE, bi taybet\u00EE helbest\u00EAn w\u00EE y\u00EAn bi nav\u00EA Ey Req\u00EEb \u00FB Kurdistan ji helbestiy\u00EA derketine, li ser zar-ziman\u00EA gel wek kilam-stran j\u00EEndar mane. Bi taybet\u00EE helbesta w\u00EE ya bi nav\u00EA Ey Raq\u00EEb di nav gel de gelek belav b\u00FBye, wek straneke pop\u00FBler hatiye nas kirin. Di dawiy\u00EA de, ev helbesta di sala 1946-an dema Komara Mehabad\u00EA t\u00EA saz kirin, dibe mar\u015Fa v\u00EA dewlet\u00EA \u00FB heta niha j\u00EE wek mar\u015Fa kurdan ya netewey\u00EE t\u00EA bang kirin. Di sal\u00EAn \u015Fer\u00EA Cihan\u00EA y\u00EA Duwem\u00EEn de helbest\u00EAn Dildar li ser bingehek\u00EE gelek demokrat \u00FB mirovhez t\u00EAn niv\u00EEs\u00EEn. Dildar ji aliy\u00EA din di bin band\u00FBra edebiyata frans\u00EE de j\u00EE maye, ji helbest\u00EAn La Fontaine, La Martine wergerandiye ziman\u00EA kurd\u00EE. \u00C7end kurte\u00E7\u00EErok j\u00EE niv\u00EEs\u00EEne \u00FB di kovara Gelaw\u00EAj de hatine we\u015Fandin, ji wana \u00E7end heb j\u00EE wek destniv\u00EEsar mane. Dildar di sala 1948-an de, dema ku dikarib\u00FB gelek berhem\u00EAn may\u00EEn p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F\u00EE gel bike, di dawiya mirineke b\u00EAwext di\u00E7e rehmet\u00EA. L\u00EA bel\u00EA berhem\u00EAn w\u00EE wek Ey Req\u00EEb \u00EEro ji s\u00EEnoran derbas b\u00FBne \u00FB wek efrandin\u00EAn nemir di nav gel de belav b\u00FBne \u00FB dij\u00EEn."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/a/ab/Abdullah_\u00F6calan.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Abdullah \u00D6calan Abdullah \u00D6calan Rojb\u00FBn 15\u00EA N\u00EEsana 1949an Cih\u00EA jiday\u00EEkb\u00FBn\u00EA Amara (gund), Xelf\u00EAt\u00EE, Kurdistan Hemwelat\u00EE Tirkiye Esl\u00EA xwe Kurd P\u00EE\u015Fe Siyasetmedar Abdullah \u00D6calan (\"Apo\", 4\u00EA N\u00EEsana 1949an, gund\u00EAke Xelf\u00EAt\u00EEya bi nav\u00EA Amara) siyasetmedarek\u00EE kurd e. \u00D6calan damezr\u00EAner\u00EA PKK\u00EA b\u00FB. Di 15\u00EA Sibata 1999an de \u00D6calan ji aliy\u00EA DYA ve hat tesl\u00EEm kirin\u00EE dewleta Tirkiy\u00EA. Niha li girava \u00CEmrali di nav tecr\u00EEt\u00EA de girt\u00EE ye."@ku . "PDK kurtenav\u00EA Partiya Demokrat a Kurdistan\u00EA e. \u00C7end part\u00EE bi v\u00EE nav\u00EE hene: PDK-\u00CEran (1945) PDK-\u00CEraq (1946) Partiya Demokrat a Kurdistan - Bakur - PDK-Bakur PDK-Libnan PDK-S\u00FBriye (1976) PDK-Xoybun"@ku . "Mistefa Barzan\u00EE (1903-1979) general \u00FB r\u00EAberek\u00EE mezin \u00EA kurd e \u00FB damezr\u00EEner\u00EA PDK ye. Barzan\u00EE, di 14'\u00EA adara sala 1903'yan de li gund\u00EA Barzan ji dayik b\u00FBye. Di 1905'an de bi dayika xwe re, ji aliy\u00EA Osmaniyan ve t\u00EA z\u00EEndankirin. Di 1914'an de biray\u00EA w\u00EE t\u00EA ku\u015Ftin. Barzan\u00EE di 1931'\u00EA de, bi \u00E7alakiy\u00EAn xwe y\u00EAn li hember\u00EE dijmin derket p\u00EA\u015F dema be\u015Fdar\u00EE kir\u00EE di gel bray\u00EA xwe y\u00EA mezin \u015E\u00EAx Ahmed\u00EA Barzan\u00EE di r\u00EAber\u00EEya \u015Fore\u015Fa kurd\u00EE da dij\u00EE rej\u00EEma bad\u015Fah\u00EA \u00CEraq\u00EA ji bo bi dest ve an\u00EEna maf\u00EAn millet\u00EA kurd. \u015Eore\u015Fa ko li sala 1935'an hat\u00EEye vemirandin \u00FB Barzan\u00EE hat\u00EEye nef\u00EE kirin b\u00FB bajar\u00EA Sil\u00EAmaniy\u00EA. Li sala 1942'an Barzan\u00EE ji cih\u00EA nefiya xwe refiya \u00FB ji n\u00FB ve dest bi xebat\u00EA kir. Di 1943'an de li ment\u00EEqeya Barzan li hember\u00EE dijmin \u015Fer bilind kir. Pi\u015Ft\u00EE 1945'an, di\u00E7e Mehabad\u00EA \u00FB be\u015Fdar\u00EE di damezrandina Komara Kurd\u00EE ya Mehabad\u00EA diket \u00FB wek wek wez\u00EEr\u00EA \u00E7enk\u00EA t\u00EA dest n\u00EE\u015Fan kirin. Bi ketina Komara Mehabad\u00EA derbas\u00EE Sovyet\u00EA di be. Mistefa Barzan\u00EE, di sala 1958'\u00EA de vedigere Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA. Di sala 1961\u00EA de heta xudmuxtariya 1970'y\u00EE, \u015Fer\u00EA w\u00EE y\u00EA li hember\u00EE rej\u00EEma \u00CEraq\u00EA berdewamkir. Di 1975'an de, bi peymana Cezay\u00EEr\u00EA, tevgera Kurd a li wir t\u00EAk \u00E7\u00FB. Barzan\u00EE, ji ber nexwe\u015Fiya xwe derbas\u00EE Amer\u00EEkay\u00EA dibe \u00FB li wir di 1'\u00EA adara sala 1979an de di\u00E7e rehmet\u00EA. Mela Mistefay\u00EA Barzan\u00EE li Barzan hat ve\u015Fartin."@ku . "Mes\u00FBd Barzan\u00EE kur\u00EA Mistefa Barzan\u00EE, serok\u00EA Dewleta Federe ya Kurdistan\u00EA \u00FB PDK ye. Mes\u00FBd Mela Mistefa Barzan\u00EE li (16/8/1946) li bajar\u00EA Mehabad li Kurdistan a \u00CEran\u00EA, li j\u00EAr alaya Kurdistan \u00FB li roja damezrandina Partiya Demokrata Kurdistan li dayik buye. Li serdema temena kurt ya Komara Kurdistan li Mehabad ku yekem giyana serbixwe ya Kurd\u00EE buye. Pi\u015Ft\u00EE r\u00FBxana Komara Kurdistan li sala (1947), binemaleya bir\u00EAz Mesud Barzan\u00EE li gel komek li P\u00EA\u015Fmergeyan \u00FB binemala wan na\u00E7ar b\u00FBn vegerin Kurdistana Iraq \u00FB pa\u015F\u00EA li aliy\u00EA rej\u00EEma Iraq\u00EA ve hem\u00FB bo bajar\u00EAn xwar\u00EA Iraq hatin d\u00FBrxistin, bi taybet\u00EE (Bexda \u00FB Besre), l\u00EA bel\u00EA Mela Mistefa Barzan\u00EE bav\u00EA Mesud Barzan\u00EE r\u00EAber\u00EA \u015Fore\u015Fa Kurd li gel heval\u00EAn xwe berev Y\u00EAk\u00EEtiya Sowyet\u00EA bi r\u00EAketin \u00FB heta sala (1958) li wir man. Mes\u00FBd Barzan\u00EE bi sedema hokara siyas\u00EE \u00FB peywendiya bi \u015Fore\u015Fa eylul xwendina navend\u00EE temam nekir \u00FB Bexday\u00EA bi c\u00EEh hi\u015Ft \u00FB li temena (16) sal li sala (1962) \u00E7ek hilgirtiye \u00FB \u00E7\u00FBye r\u00EAz\u00EA P\u00EA\u015Fmergey\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB rolek\u00EE berbi\u00E7av\u00EE heb\u00FBye li \u015Fore\u015Fa Kurd ku li yanzdeha eylula (1961) bi r\u00EAberiya Mela Mistefa Barzan\u00EE destp\u00EAkird \u00FB heta sala (1975) berdewam b\u00FB. Li j\u00EAr r\u00EAnimay\u00EE \u00FB pi\u015Ftg\u00EEriya bav\u00EA xwe t\u00EAkil\u00EE xebata siyas\u00EE buye. Bir\u00EAz Barzan\u00EE jiyana xortaniya xwe terxan kiriye ji bo wan armanc\u00EAn ku Partiya Demokrata Kurdistan\u00EA bilind kiriye, li sala (1961), Demokras\u00EE ji bo Iraq \u00FB otonom\u00EE \u00FB pa\u015F\u00EA federal\u00EEzm ji bo Kurdistan\u00EA li \u00E7ar\u00E7\u00EAweya Iraqek\u00EE demokrat\u00EEk da, r\u00EAzdar xebatek\u00EE mezin ji bo v\u00EA \u00E7areseriya rasteq\u00EEne kiriye. Bir\u00EAz Barzan\u00EE li temena b\u00EEst sal\u00EE da bi awayek\u00EE r\u00EAk \u00FB p\u00EAk t\u00EAkil\u00EE karubar\u00EA siyas\u00EE b\u00FBye \u00FB li sala (1970) be\u015Fdar\u00EE w\u00EA t\u00EEma Kurd\u00EE b\u00FBye ku g\u00FBftugoy\u00EA li gel Hik\u00FBmeta Iraq\u00EA, li ser r\u00EAkeftina otonom\u00EE kiriye. Li sala (1971) li dema sazkirina kongreya he\u015Fta Partiya Demokrata Kurdistan\u00EA bi s\u00EEfeta endam\u00EA kom\u00EEteya navendiya Part\u00EE hatiye hilbijartin \u00FB pa\u015F\u00EA b\u00FBye endam\u00EA yedeg\u00EA mekteba siyas\u00EE \u00FB erk\u00EA berpirsiya dezgeha emn\u00EE girtiye st\u00FBy\u00EA xwe. Pi\u015Ft\u00EE ruxandina \u015Fore\u015Fa eylul li encama r\u00EAkkeftinnameya Ceza\u00EEr li navbera \u015Eah\u00EA \u00CEran \u00FB Hik\u00FBmeta \u00CEraq\u00EA li sala (1975), bi r\u00EAnimayiya cenab\u00EA Mela Mistefay\u00EA bav\u00EA, Mes\u00FBd Barzan\u00EE li gel \u00CEdr\u00EEs Barzan\u00EE biray\u00EA w\u00EE \u00FB jimareyek li heval\u00EAn xwe p\u00EAkve helsan bi r\u00EAxistina r\u00EAz\u00EAn P\u00EA\u015Fmerge \u00FB damezrandina serkirdayetiya demk\u00EE ya Partiya Demokrata Kurdistan\u00EA ji bo dakok\u00EEkirina li Kurd \u00FB Kurdistan \u00FB li (26/ Gulana/ 1976) \u015Fore\u015Fa Gulan dest p\u00EAkiriye. Li sala (1976 heta 1979) Mes\u00FBd Barzan\u00EE li gel bav\u00EA xwe li Emer\u00EEka jiyaye \u00FB pi\u015Ft\u00EE r\u00FBxana rej\u00EEma \u015Eah\u00EA \u00CEran\u00EA, vegeriyaye \u00CEran \u00FB heta tert\u00EEbata hatina bav\u00EA xwe, bo \u00CEran bike l\u00EA bel\u00EA w\u00EA roja ku bir\u00EAz Barzan\u00EE (01/03/1979) gihi\u015Fte \u00CEran, bav\u00EA w\u00EE li Washington ko\u00E7a daw\u00EE kir. Li meha (11 \u00EE 1979), li kongreya nehema Partiya Demokrata Kurdistan\u00EA bi awayek\u00EE demokrasiyane bir\u00EAz Barzan\u00EE Serok\u00EA Partiya Demokrata Kurdistan hate hilbijartin. Rola her yek li Mes\u00FBd Barzan\u00EE \u00FB \u00CEdr\u00EEs Barzan\u00EE y\u00EA biray\u00EA w\u00EE, gelek berbi\u00E7av b\u00FBye li sal\u00EAn (1980 heta wek\u00EE 1987) li damezrandina \u00E7end\u00EEn berey\u00EAn siyas\u00EE li Iraq \u00FB bi taybet\u00EE ku berey\u00EAn Kurdistan\u00EE li \u00E7end\u00EEn r\u00EAxistin \u00FB hizb\u00EAn Kurdistan\u00EE damezrand. Bir\u00EAz Barzan\u00EE \u00FB ji malbata xwe gelek qurban\u00EE li ser k\u00EA\u015Feya Kurd daye \u00FB li dawiya li dayik b\u00FBn\u00EA heta 12 sal bir\u00EAz bav\u00EA xwe ned\u00EEtiye, ku ew li d\u00FBr\u00EE welat li Yek\u00EAtiya Sowyet\u00EA dijiya. S\u00EExur\u00EAn rej\u00EEm s\u00EA biray\u00EA bir\u00EAz Barzan\u00EE teror kirine (32) kes le endam\u00EAn malbata bir\u00EAz li gel wan (8000) Barzan\u00EE b\u00FBn ku ji aliy\u00EA rej\u00EEma Bees ve li sala (1983) hatin enfal kirin. Cenab\u00EA Mes\u00FBd Barzan\u00EE xwed\u00EE \u00E7end\u00EEn hewldan\u00EAn teror\u00EA b\u00FBye bi taybet\u00EE hewl\u00EAn teror kirina li Viyana paytexta Nemsa li (8/1/1979). Rej\u00EEm\u00EA Iraq yek li dawiya yek\u00EA (16) \u00E7ar gund\u00EA Barzaniyan xera kiriye ku gund\u00EA bir\u00EAze, bir\u00EAz Barzan\u00EE pirt\u00FBkek\u00EE li ser rola d\u00EEroka Mistefa Barzan\u00EE bav\u00EA xwe li Tevgera Neteweya Kurd li j\u00EAr nav\u00EA (Barzan\u00EE \u00FB Tevgera Rizgar\u00EExwaziya Kurd) ku li s\u00EA bergan p\u00EAk hatiye niv\u00EEsandiye, li gel \u00E7end\u00EEn gotar \u00FB babet\u00EAn siyas\u00EE ku li rojname \u00FB kovar\u00EAn Kurdistan\u00EA hatine belav kirin. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer\u00EA hevpeymaniyan dij\u00EE bi Iraq, bir\u00EAz Barzan\u00EE hem aheng\u00EE bereya Kurdistan\u00EE kir \u00FB serkirdayetiya raper\u00EEna adara (1991) \u00EA Kurdan kir ku b\u00FBye hoya azad kirina be\u015Fek\u00EE mezin\u00EA Kurdistana Iraq\u00EA ji deste rej\u00EEma Bexday\u00EA. Li meha n\u00EEsana (1991) g\u00FBftugo li gel Bexda destp\u00EAkir \u00FB bir\u00EAz Barzan\u00EE ji bo \u00E7end\u00EEn mehan Serokayetiya \u015Fanda Kurd\u00EE kir ku li hem\u00FB hizb\u00EAn bereya Kurdistan\u00EE p\u00EAk hatib\u00FBn. Li g\u00FBftugoyan bi h\u00EE\u00E7 encamek negihi\u015Ftin bi sedema redkirina daxwaziy\u00EAn Kurd ku bir\u00EEt\u00EE b\u00FBn li otonom\u00EE her\u00EAmayet\u00EE \u00FB demokrat\u00EEze kirina ji aliy\u00EAn Iraq\u00EA ve. Her wiha li kongreya (12) \u00EA Partiya Demokrata Kurdistan\u00EA li sala (1999) bir\u00EAz Mes\u00FBd Barzan\u00EE Serok\u00EA Partiya Demokrata Kurdistan\u00EA careke din hatiye hilbijartin. Bir\u00EAz Mes\u00FBd Barzan\u00EE li sal\u00EAn nohtan \u00FB heta weku ji nav\u00E7\u00FBna rej\u00EEma Bees, be\u015Fdar\u00EE \u00E7end\u00EEn kongre \u00FB civ\u00EEn\u00EAn navdewlet\u00EE kiriye. Wek\u00EE civ\u00EEn\u00EAn Washington li sala (1992) \u00FB pa\u015F\u00EA li (1993) \u00FB li kongreya Selahedd\u00EEn (1992) \u00FB kongreya London li eylula (2002) \u00FB kongreya Selahed\u00EEn li \u015Fubata (2003). Bir\u00EAz Barzan\u00EE rol\u00EAk\u00EE xwey\u00EA serek\u00EE li sercem p\u00EA\u015Fhatiy\u00EAn siyasiy\u00EA Iraqa n\u00FB da heb\u00FBye, pa\u015F\u00EA li damezrandina Enc\u00FBmena hukimrana Iraq\u00EA li (31\u00EA temmuza 2003), ku t\u00EAda b\u00FBye endam \u00FB dawiy\u00EA j\u00EE b\u00FBye Serok\u00EA Enc\u00FBmen\u00EA. Li (12 Hez\u00EErana2005) bir\u00EAz Mes\u00FBd Barzan\u00EE wek\u00EE yekem\u00EEn Serok\u00EA Her\u00EAma Kurdistan\u00EA ji aliy\u00EA Enc\u00FBmena N\u00EE\u015Ftimaniya Kurdistana Iraq\u00EA ve hate hilbijartin. Bir\u00EAz Mes\u00FBd Barzan\u00EE li hilbijartin\u00EAn roja 25/07/2009 bi r\u00EAjeya % 70 \u00EA dengan bi destxist \u00FB bi awayek\u00EE raste rast ji aliy\u00EA gel\u00EA Kurdistan\u00EA ve duyem\u00EEn car wek\u00EE Serok\u00EA Her\u00EAma Kurdistan\u00EA hate hilbijartin \u00FB li roja 20/08/2009 li beramber Parlemena Kurdistan\u00EA sonda yasay\u00EE xwar. Wek\u00EE Serok\u00EA Her\u00EAm, li \u00E7end\u00EEn welatan bi seredan\u00EAn ferm\u00EE kiriye \u00FB \u00E7end\u00EEn Serok\u00EA welat \u00FB Serok Wez\u00EEr\u00EA van welatan d\u00EEtiye, li encama van hevd\u00EEtinan de li gel Serok Bush Serok\u00EA Emer\u00EEka li (25.10.2005) \u00FB Tony Bileir Serok Wez\u00EEr\u00EAn Britanya li (31.10.2005) \u00FB Papay\u00EA Vat\u00EEkan li (14.11.2005) \u00FB Berluscon\u00EE Serok Wez\u00EEr\u00EA \u00CEtalya li (13.11.2005) \u00FB \u015Eah Abdulla Mel\u00EEk\u00EA Suudiye li (13.03.2007) \u00FB \u015Eah Abdulla Mel\u00EEk\u00EA Urdin li (19.03.2007). Wek\u00EE Serok\u00EE Her\u00EAm\u00EA ji bo ge\u015Fkirina hevpeyman\u00EE li nav h\u00EAz\u00EAn siyasiy\u00EAn Kurdistan\u00EA \u00E7end organek\u00EE damezrandiye \u00FB li her\u00EAm\u00EA proseya biryardan\u00EA ba\u015Ftir kiriye: A- Li roja (22 /01 /2007) Enc\u00FBmena Serokayetiya Kurdistan\u00EA hate damezrandin ku t\u00EAda Serok\u00EA Her\u00EAm serpere\u015Ftiya civ\u00EEnan dike, \u00FB C\u00EEgir\u00EA Serok\u00EA Her\u00EAm bir\u00EAz (Kosret Resul) li gel Serok\u00EA Parlemena Kurdistan\u00EA \u00FB Serok\u00EA Hik\u00FBmeta Kurdistan\u00EA \u00FB c\u00EEgir\u00EAn wan \u00FB Serok\u00EA D\u00EEwana Serokayetiya Her\u00EAm\u00EA. B - Enc\u00FBmena bilinda Partiy\u00EAn siyasiyan, ku kesayetiya yekema partiy\u00EAn siyasiyan t\u00EAda endamin, ku ji van hizb\u00EAn xwar\u00EA ve p\u00EAk dih\u00EAt: Partiya Demokrata Kurdistan\u00EA, Yek\u00EEtiya N\u00EE\u015Ftimaniya Kurdistan\u00EA, Partiya Zehmetk\u00EA\u015F\u00EAn Kurdistan\u00EA, Partiya Sosyal\u00EEsta Demokrata Kurdistan\u00EA, Yekgirtiya \u00CEslamiya Kurdistan\u00EA, Komeleya \u00CEslamiya Kurdistan\u00EA. Serok Barzan\u00EE \u015Feyday\u00EA xw\u00EAndin\u00EAye bi taybet\u00EE j\u00EE hez bi xw\u00EAndina pirt\u00FBk\u00EAn d\u00EErok\u00EE \u00FB siyas\u00EE \u00FB serbaz\u00EE dike \u00FB her wiha gelek hez ji werz\u00EE\u015F\u00EA dike. Bir\u00EAz Mes\u00FBd Barzan\u00EE sala (1965) dest bi jiyana hevj\u00EEniy\u00EA kiriye \u00FB xwed\u00EE he\u015Ft zarokane. Barzan\u00EE \u015Farezay\u00EE bi temamiya ziman\u00EA Kurd\u00EE \u00FB Ereb\u00EE \u00FB Faris\u00EE ye, her wiha \u015Farezay\u00EE ziman\u00EA \u00CEngil\u00EEz\u00EE ye \u00FB dikare p\u00EA biaxive. http://www. krp. org Serokayetiya Her\u00EAma Kurdistan\u00EA]"@ku . "Kovara Mehname yekem kovara kurd\u00EE ye ku xwer\u00FB ango bi ten\u00EA li ser Internet\u00EA derdikeve. Ta niha berhem\u00EAn bi sedan niv\u00EEskar\u00EAn kurd \u00FB biyan\u00EE t\u00EA de cih girtiye. Kovara Mehname ji sala 1999 ve bi berdewam\u00EE her meh derdikeve."@ku . "\u00CEnternet an j\u00EE tora toran, toreke komp\u00FBteran e. Bi \u00EEnternet\u00EA mera kane t\u00EAkev nav World Wide Web "@ku . "Dad hevpeyv\u00EEn nav d\u00FB mirov an mirov \u00FB dewlet an nav devletan e."@ku . "Husein Muhammed werg\u00EAr \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE kurd e. Husein Muhammed sala 1980\u00EA li gundek\u00EE n\u00EAz\u00EE Zaxoy\u00EA li ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Ew ji sala 1994\u00EA ve li F\u00EEnlenday\u00EA dim\u00EEne \u00FB niha dadwer (mafnas, hiq\u00FBqnas) e."@ku . "Zaxo qeza \u00FB bajarek\u00EE Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye \u00FB bi bernav\u00EAn xwe Zaxoka Delal an Zaxoka Reng\u00EEn an j\u00EE B\u00FBka Behd\u00EEnan navdar e."@ku . "PHP-Nuke niv\u00EEsbariyeke azad ji bo c\u00EAkirina sitey\u00EAn \u00EEnternet\u00EA ye. \u00CEro di internet da s\u00EEstema PHP-Nuke z\u00FBtir\u00EEn di nav malperan da t\u00EA bikaran\u00EEn. Ev s\u00EEstem bixwe serbest t\u00EA belavkirin. Bi yek pak\u00EAtek hatiye p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkirin. Xwediy\u00EA s\u00EEstema PHP-Nuke malpera phpnuke. org e. Ji wir ew t\u00EA belavkirin \u00FB n\u00FBkirin. Vers\u00EEyon\u00EAn n\u00FB dem bi dem t\u00EAne belavkirin. PHP-Nuke bixwe s\u00EEstemek serbixwe ye. Ew bi MySQL dixebite \u00FB bi PHP-MyAdmin t\u00EA amadekirin. MySQL bixwe ten\u00EA li server\u00EA t\u00EA bic\u00EEhkirin, jixwe amadekar\u00EA server\u00EA MySQL ewil otomat\u00EEk bic\u00EEhdike. PHP-MyAdmin bo kontrolkirina naveroka s\u00EEstema malper\u00EA ye. PHP-Nuke ten\u00EA bixwe s\u00EEstem e, t\u00EAda niv\u00EEs \u00FB pel nayne parastin. Naveroka malper\u00EA ango s\u00EEstem\u00EA di pela SQL da li ser PHP-MyAdmin t\u00EA parastin \u00FB niv\u00EEsandin. Em\u00EA z\u00EAdetir li c\u00EEhek din li ser MySQL \u00FB PHP-MyAdmin bisekinin. PHP-Nuke bixwe bi pak\u00EAtek yekgirt t\u00EA belavkirin, l\u00EA bel\u00EA, pak\u00EAt\u00EAn din j\u00EE hene. Ew j\u00EE li ser b\u00EEngeha ziman\u00EA PHP\u2019\u00EA hatine niv\u00EEsandin, l\u00EA xweser in \u00FB ti\u015Ft\u00EAn c\u00FBda p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dikin. Li aliyek din j\u00EE, bo PHP-Nuke, tu \u00E7i bixwaz\u00EE p\u00EAvebike, d\u00EEsa tu dikar\u00EE bidestbixe. Me ewil got, PHP-Nuke bixwe s\u00EEstema bingeh\u00EEn e, l\u00EA bo w\u00EA s\u00EEstem\u00EA z\u00EAdetir \u201Cpak\u00EAt\u00EAn\u201D din hene. Bo m\u00EEnak, di PHP-Nuke da forumek b\u00EEngeh\u00EEn heye, l\u00EA eKart t\u00EAda tune. L\u00EA tu dikar\u00EE eKart p\u00EAvebike."@ku . "Parzem\u00EEna Amer\u00EEkay\u00EA Dewlet\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA (DYA, DYE)"@ku . "Giovanni Boccaccio niv\u00EEskarek\u00EE \u00EEtalyan bu. Pirt\u00FBka w\u00EE \"Decamerone\" pir navdar e. \u00C7\u00EEroka Baz\u00EA N\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA ji al\u00EE Husein Muhammed ve 2004\u00EA hatiye kurd\u00EEkirin."@ku . "\u015Eah\u00EEn\u00EA Bekir\u00EA Sorekl\u00EE niv\u00EEskar \u00FB rojnamevanek kurd e ku niha li Sydney, Australya dij\u00EE. Ew di sala 1946 an de li gund\u00EA Mezr\u00EA li devera Kobaniy\u00EA li welat\u00EA S\u00FBrya (Kurdistana binxet\u00EA) hate din\u00EA. Di sala 1968 \u00EA li welat\u00EA Australya y\u00EA bi cih b\u00FB, \u00FB li zankoya Macquire wane xwend. Ji sala 1978 vir de, li wezareta perwerdeya dewleta New South Wales (Walesa Ba\u015F\u00FBr\u00EA N\u00FB) dixebte. Di sala 1979 de, b\u00FB be serok\u00EA yekem\u00EEn r\u00EAkxistiya Kurd li Australya \u00FB ji bo \u015Fe\u015F salan ew r\u00EAkxistiy\u00EA bi r\u00EAve bir. Di nav sal\u00EAn 1982-1983 an de, bernameyek radyoy\u00EE ya heftey\u00EE bi ziman\u00EA kurd\u00EE li ser radyoya 2SER FM diwe\u015Fand. Ji sala 1985 vir de, bir\u00EAveber\u00EA pi\u015Fka Kurdiya Radyo ya SBS (Serv\u00EEsa We\u015Fan\u00EAn Taybet) ya Australya ye. Heta niha gelek Kurte \u00E7\u00EErok, gotar \u00FB helbest\u00EAn w\u00EE li rojname \u00FB govar\u00EAn kurd\u00EE de hatine we\u015Fandin."@ku . "W\u00EAne:Sydney skyline at dusk - Dec 2008. jpg Operaya Sydney\u00EA W\u00EAne:As-map. png Awistralya Sydney bajar\u00EA her\u00EE mezin y\u00EA Awistralyay\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Religious syms. svg Remz\u00EAn \u00E7end ol\u00EAn \u00EEroy\u00EEn: di r\u00EAza jor\u00EEn de, mes\u00EEht\u00EE, cih\u00FBt\u00EE \u00FB hindu\u00EEzm; di r\u00EAza nav\u00EEn de, \u00EEslam, bud\u00EEzm, \u015F\u00EEnto\u00EEzm; di r\u00EAza j\u00EAr\u00EEn de, s\u00EEkh\u00EEzm, ola baha'\u00EE, jain\u00EEzm Ol an j\u00EE d\u00EEn s\u00EEstemek baweriya bi Xwed\u00EA yan xwedayan e. Di hem\u00FB d\u00EEnan de xweda n\u00EEnin l\u00EA ew d\u00EEn j\u00EE hin teoriy\u00EAn bo \u00E7awan peydab\u00FBna dinyay\u00EA \u00FB mirovan p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dikin. Di dinyay\u00EA de ol\u00EAn sam\u00EE anku xiristiyan\u00EE \u00FB \u00EEslam her\u00EE z\u00EAde belav b\u00FBne \u00FB al\u00EEgir\u00EAn wan hene. Ew herdu d\u00EEn li ser yekxwedatiy\u00EA ava b\u00FBne \u00FB bingeh\u00EA wan ji cih\u00FBtiy\u00EA ye. T\u00EA bawerkirin ku di nav kurdan de ber\u00EA d\u00EEn\u00EA serek\u00EE zerde\u015Ft\u00EEt\u00EE b\u00FB. L\u00EA niha pirraniya kurdan misilman in. Herwiha n\u00EAz\u00EE milyonek kurdan yez\u00EEd\u00EE ne."@ku . "Xel\u00EEl Cibran(Khalil Gibran) (6.1.1883 - 10.4.1931) niv\u00EEskarek\u00EE ereb bi nav \u00FB deng e."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/7e/PDK_-_Part\u00EEya_Demokrata_Kurdistan\u00EA.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ala PDK\u00EA Partiya Demokrat ya Kurdistan\u00EA di 16'\u00EA gelaw\u00EAja 1946'an de ji aliy\u00EA Melle Mistefa Barzan\u00EE hat damezrandin. \u00CEro seroke PDK'\u00EA k\u00FBr\u00EA Melle Mistefa Barzan\u00EE Mesud Barzan\u00EE ye. Mesud Barzan\u00EE ji bil\u00EE serokat\u00EEya PDK\u00EA serok\u00EA Her\u00EAma Kurdistan\u00EA ye. PDK li Kurdistana ba\u015F\u00FBr \u00FB \u00CEraq\u00EA kar dike. Bingeh\u00EAn serek\u00EE \u00EAn PDK\u00EA li Hewl\u00EAr \u00FB Dihok\u00EA ne. PDK yek ji mezintir\u00EEn part\u00EEy\u00EAn Kurdistana ba\u015F\u00FBre \u00FB bi Koal\u00EEs\u00EEona (Hevgirtina) YNK\u00EA di parlemana ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA Huk\u00FBmeta her\u00EAm\u00EA bir\u00EAve dib\u00EA. PDK ji al\u00EEy\u00EA \u00EEdeoloj\u00EE ve rexistinek sosyal-demokrat\u00EA. Eger\u00E7\u00EE komel\u00EAk\u00EE zor le xelk\u00EE kurdistan be ro\u015Finb\u00EEr \u00FB nexw\u00EAndewar \u00FB perlemantar \u00FB pyaw\u00EE ayn\u00EE le xo degr\u00EAt. jimarey \u015Ferkeran\u00EE (p\u00EA\u015Fmerge) nizik\u00EE 200,000 j\u00EEn \u00FB pyaw deb\u00EEt."@ku . "Leyla Zana (3\u00EA Gulana 1961\u00EA-) siyasetmedareka Kurd e ko pi\u015Ft\u00EE sonda qan\u00FBn\u00EE li perlemana Tirkiy\u00EA, bi Kurd\u00EE axivt \u00FB ji ber w\u00EA \u00FB ji ber bizav\u00EAn w\u00EA siyas\u00EE jibo doza Kurd\u00EE li Tirkiy\u00EA kevt girt\u00EEgeh\u00EA. Ew sembola berxwedana a\u015Ft\u00EExwaz ya Kurdan li Tirkiy\u00EA ye. Li sala 1995\u00EA, Parlementoya Ewropay\u00EA xelat\u00EA navdar\u00EA Saxarof Xelat da Leylay\u00EA, l\u00EA heta sala 2004\u00EA ew ji ber z\u00EEndan\u00EEb\u00FBna xwe ne\u015F\u00EEya w\u00EE xelat\u00EE werbigirit."@ku . "SQL (Structured Query Language) t\u00EA meneya Ziman\u00EA Pirsa Binyadkir\u00EE bi ingil\u00EEz\u00EE pirayi wek \"Sequel\" dixw\u00EEnin, le telefizkirina bi kurd\u00EE vek \"ess-ku-ell\". Diroka SQL di sala 1967 bi IBM Research we destp\u00EAb\u00FBye, di sala 1979 de j\u00EE Oracle Corporation j\u00EE bo p\u00EA\u015Fvebirina taybet\u00EE berfirehkiriye. Komiteyek ji ANSI(American National Standards Institute) SQL vek standartek ji bo zimane RDBMS (relational database management systems),qeb\u00FBl dike. Niha SQL \u00E7ar aliye dinye t\u00EApekanin \u00FB b\u00FBye standartek ji bo KomputereMezin, KomputereBi\u00E7uk \u00FB PC ya, pa\u015Feroje de databasa bi \"dBase\" dihat me\u015Fandin, Le iroj cihe xwe pirani li Ms. Access hi\u015Ft\u00EEye."@ku . "PHP, an j\u00EE bi nav\u00EA xwe y\u00EA ferm\u00EE \"PHP: Hypertext Preprocessor\", di nav HTML'\u00EA de dikare were nixumandin. Mirov dikare bi al\u00EEkariya w\u00EA kod \u00EAn ku ji aliy\u00EA p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fker ve t\u00EAn xebitantin biniv\u00EEse. Zimanek\u00EE bi tevah\u00EE kod \u00EAn e\u015Fkere bi kar t\u00EEne ye. Wate, ji bo \u00E7\u00EAkirina naverokeke \u00E7alak mirov dikare v\u00EE ziman\u00EA bernamekariy\u00EA bi kar b\u00EEne. PHP zimanek ji ziman\u00EAn bernamekirina web\u00EA ye. Her wiha, cih\u00EA ku her\u00EE pir l\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn j\u00EE web a her\u00EE mezin, ango \u00EEnternet e. Di \u00EEnternet\u00EA de daney\u00EAn r\u00FBpelan, bi bikaran\u00EEna protokol\u00EAn bel\u00EE ji deriyek\u00EE komputer\u00EA dihere y\u00EA din. Ev \u00E7\u00FBn, an j\u00EE ev birin, li ser bingeha TCP/IP p\u00EAk t\u00EA. HTTP (Hyper Text Transfer Protokol) j\u00EE dibe p\u00FBl a li ser v\u00EA namey\u00EA. Dema tu dixwaz\u00EE www. malperamin. com vek\u00EE, komputera te ji p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkera ku w\u00EA r\u00FBpel\u00EA p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dike re nameyek\u00EA di\u015F\u00EEne, wek\u00EE daxwaz. Ev daxwaz ji aliy\u00EA p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fker ve t\u00EA bersivandin. Ji dan\u00FBstandin\u00EA re bi kinas\u00EE wiha t\u00EA gotin \"daxwaz-bers\u00EEv. \" PHP wek\u00EE Linux\u00EA xwed\u00EE zagon\u00EAn \"Pergala Vekir\u00EE\" ye. Ango bi van zagonan ve gir\u00EAday\u00EE ye. Her kes\u00EA ku dixwaze, dikare guhertinan li gor zaneb\u00FBna xwe l\u00EA z\u00EAde bike. L\u00EA nikare ji v\u00EA guhertin\u00EA pereyan qezenc bike. Div\u00EA guhertin\u00EAn xwe ji her kes\u00EA ku dixwaze re e\u015Fkere j\u00EE bike."@ku . "MySQL danegeheke ji bo bikaran\u00EEna ziman\u00EA SQL e. MySQL wek danegeh (database) gelek t\u00EA bi kar an\u00EEn. MySQL niv\u00EEsbariya azad e. Bin\u00EAre: SQL"@ku . "Linus Torvalds \"bav\u00EA\" Linux e. Torvalds damezrandin\u00EAr \u00FB heta \u00EEro koord\u00EEnator\u00EA projeya Linux e. Torvalds finland\u00EE ye."@ku . "Open Directory Project (ODP) projeyek ji bo \u00E7\u00EAkirina r\u00EAza \u00EEnternet\u00EA ye. Nav\u00EA din \u00EA ODP \"Komara WEB\" e. Wateya nav\u00EA v\u00EE bi kurd\u00EE Projeya R\u00EAza Vekir\u00EE ye. Di sala 1998 da Rich Skrenta \u00FB Bob Truel bi t\u00EAv nav\u00EA Gnuhoo hat \u00E7ekirin. Xebata muhend\u00EEs\u00EE j\u00EE bi \u015F\u00EErketa Sun Microsystems b\u00FB. Gnuhoo, pir mezin b\u00FB, pa\u015F\u00EE hat guherandin bi nav\u00EA Newhoo, 1999 d\u00EEsa hat guhartin \u00FB b\u00FB Open Directory Project. Naveke din a ODP j\u00EE Dmoz e. Armanca v\u00EA proje, tev\u00EAkirin \u00FB r\u00EAzkirina hem\u00FB malper\u00EAn ku bi qal\u00EEte ne. \u00C7avkaniya daney\u00EAn hem\u00FB r\u00EAz\u00EAn c\u00EEhan p\u00EA dan\u00EE ji bo malper\u00EAn l\u00EAger\u00EEn. Bi v\u00EA reng\u00EA wek Google,Yahoo,Altavista \u00FB malper\u00EAn l\u00EAger\u00EEn\u00EAn din, daney\u00EAn ODP bikart\u00EEnin, niha ODP \u00E7avkaniyeke her\u00EE gir\u00EEng ji bo malper\u00EAn l\u00EAger\u00EEn\u00EA ye."@ku . "Gilgame\u015F Serhatiya miriniy\u00EA ya di M\u00EEtolojiya Mezopotamya kevin de ye. Ev m\u00EEta Sumer\u00EE, ji aliy\u00EA \u015Fahristaniy\u00EAn Akad, Bab\u00EEl \u00FB As\u00FBriyan ve j\u00EE hatiye niv\u00EEs\u00EEn \u00FB bawer kirin. Destana Gilgam\u00EA\u015F destaneke navdar a Rojhilata Nav\u00EEn e ku ber\u00EE \u00CEsa hatiye niv\u00EEs\u00EEn. Destan li ser \u00E7erm\u00EA Xezalan hatiye niv\u00EEs\u00EEn. Faris \u00EEdia dikin Destana Gilgam\u00EA\u015F bi di bingeha xwe de bi faris\u00EE ye, l\u00EA kurd j\u00EE \u00EEdia dikin ku di bingeha xwe de bi kurd\u00EE ye. Ji ber ku faris\u00EE \u00FB kurd\u00EE du ziman\u00EAn Hint Ewrop\u00EE ne \u00FB n\u00EAz\u00EE hev in, ev n\u00EEqa\u015F j\u00EE bi salan e naqede. \u015Eeweyek\u00EE berfereh ya v\u00EA serhatiy\u00EA (m\u00EEt\u00EA) di niv\u00EEseke Akad\u00EE de heye, ku ev niv\u00EEs ji pirt\u00FBkxaneya Ass\u00FBrbanipal li N\u00EEnovay\u00EA ye. Gilgame\u015F ku ji s\u00EA para didu xweda ye \u00FB ji s\u00EA para yek mirov e, li ser welatiy\u00EA xwe li Ur\u00FBk\u00EA desthilat e. Ji ber xwesteka mirovan, xwedayan weke h\u00EAza ku li dij\u00EE w\u00EE be Enk\u00EEd\u00FB afirand. Enk\u00EEd\u00FB dehbeyek e ku la\u015F\u00EA w\u00EE bi pir\u00E7 e \u00FB bi lawiran re dij\u00EE. Pi\u015Ft\u00EE t\u00EAkiliy\u00EAn w\u00EE bi rahbikek\u00EA re, n\u00EAz\u00EEk\u00EE \u015F\u00EAwey\u00EAn jiyana \u015Fahristan\u00EE dibe, \u201Edibe mirov\u201C. Pa\u015F\u00EA Gilgame\u015F w\u00EE vedixw\u00EEne \u015Ferek\u00EE, di v\u00EA pev\u00E7\u00FBn\u00EA de herdu j\u00EE bi ser nakevin \u00FB dibine heval\u00EAn hev \u00FB din. Pa\u015F\u00EA herdu bi hev re kar\u00EAn m\u00EAran\u00EE dikin. Herdu di\u00E7in Humbaba dikujin. Humbaba dehbeyek\u00EE \u00E7iyay\u00EAn Zagros\u00EA ye. Pi\u015Ft\u00EE ku herdu heval vedigerin Ur\u00FBk\u00EA, \u00CE\u015Ftar xwedaya jin (di niv\u00EEs\u00EAn beriya Akad\u00EA de nav\u00EA w\u00EA weke \u201E\u00CEnanna\u201C hatiye niv\u00EEs\u00EEn) ji Gilgame\u015F dixwaze ku bibe m\u00EAr\u00EA w\u00EA, l\u00EA Gilgame\u015F ev xwesteka w\u00EA bi pozbilind\u00EE bi pa\u015F ve vegerand. \u00CE\u015Ftara h\u00EArs b\u00FBy\u00EE, \u201Egay\u00EA ezmanan\u201C di\u015F\u00EEne \u015Fer\u00EA w\u00EE, l\u00EA Gilgame\u015F bi al\u00EEkariya Enk\u00EEd\u00FB w\u00EE gay\u00EE dikuje. Xweda biryara ku\u015Ftina Enk\u00EEd\u00FB didin ji ber ku tevil ku\u015Ftina \"Humbaba\" \u00FB \"gay\u00EA ezmanan\u201C dibe. Qedera Enk\u00EEd\u00FB dih\u00EAle ku Gilgame\u015F ji rastiya mirin\u00EA haydar bibe \u00FB \u00EAd\u00EE dikeve ser gera li pey sirra jiyana b\u00EA daw\u00EE. Ew ji ava mirin\u00EA dibore, ji bo ku \u201EUtnap\u00EE\u015Ft\u00EEm\" bib\u00EEne. W\u00EE bi ten\u00EA heta hing\u00EE b\u00EAmirin\u00EE peyda kirib\u00FB. Ew j\u00EA re behsa giyay\u00EA b\u00EAmiriniy\u00EA di bin\u00EA deryay\u00EA de dike. Gilgame\u015F bi kelekvan\u00EA Utnap\u00EE\u015Ft\u00EEm re di\u00E7e \u00FB w\u00EE giyay\u00EE dib\u00EEne, l\u00EA beriya ku karibe ji giy\u00EA bixwe marek t\u00EA \u00FB giyay\u00EE direv\u00EEne (ji ber v\u00EA yek\u00EA mar dikare xwe ciwan bike, dema kiras\u00EA xwe diguhere). Pa\u015F\u00EA Gilgame\u015F vedigere Ur\u00FBk\u00EA \u00FB bajar\u00EA xwey\u00EE gelek\u00EE xwe\u015F ni\u015Fan\u00EE kelekvan\u00EE dike. Helbestvan Kawa Nemir ev kevintir\u00EEn dastana c\u00EEhan\u00EA wergerandiye ziman\u00EA kurd\u00EE. Ji aliy\u00EA din ve rojnamevan \u00FB niv\u00EEskar R\u00EA\u015Fad Sorgul j\u00EE \u015Fanoya bi nav\u00EA Gilgame\u015F (ji aliy\u00EA Orhan Asena ve hatiye niv\u00EEs\u00EEn) wergerandiye Kurmanc\u00EE."@ku . "M\u00EEtolojiya Mezopotamya M\u00EEtolojiya Misr\u00EA M\u00EEtolojiya \u00CEran\u00EA M\u00EEtolojiya Hindistan\u00EA M\u00EEtolojiya Yewnananan M\u00EEtolojiya Romay\u00EA"@ku . "Category:C\u00EEhan Category:Parzem\u00EEn Category:Welat Category:Bajar Category:Nav\u00E7e Category:Gund"@ku . "Bidl\u00EEs bajarek\u00EE li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Bedl\u00EEs bajarek ji erdn\u00EEgara Kurdistan\u00EA ye. Li rojavay\u00EA Gola Wan\u00EA cih digre \u00FB di s\u00EEnor\u00EA Agiriy\u00EA de ye. Nav\u00EA Bedl\u00EEs\u00EA; di Kurd\u00EE de t\u00EA wateya leheng\u00EE \u00FB b\u00EAtirs\u00EE. Bi rast\u00EE nav\u00EA Bedl\u00EEs\u00EA ewil 'B\u00EAtirs' b\u00FBye. L\u00EA di p\u00EAvajoy\u00EA de guheriye \u00FB b\u00FBye Bedl\u00EEs."@ku . "W\u00EAne:Ottoman small animation. gif Mezinahiya \u00CEmperatoriya Osman\u00EE di \u00E7end deman de Osman\u00EE bavikek\u00EE Tirk ji Oxizan e, nav\u00EA bav\u00EA ku nav\u00EA xwe day\u00EA v\u00EE bavik\u00EE Osman b\u00FB. Di sedsala 13. \u00FB 14. de wek\u00EE m\u00EEr\u00EEtiyeke bi\u00E7\u00FBk li s\u00EEnor\u00EAn B\u00EEzansa ku \u00EAd\u00EE lawaz b\u00FB de bi c\u00EEh b\u00FB. Di demeke kurt de li hember\u00EE B\u00EEzans xwe bir\u00EAxistin kir \u00FB serkeftin\u00EAn esker\u00EE bi dest xistin. D\u00EEsa bi riya siyaseta xwey\u00EE bi bavik\u00EAn c\u00EEran re erd\u00EA xwe mezin kirin. Di n\u00EE\u015Fana 1453an de Stenbol bi dest xistin \u00FB kirin paytexta xwe. Bi gi\u015Ft\u00EE 36 sultan\u00EAn Osmaniyan \u00E7\u00EAb\u00FBn. Osman\u00EE di sedsala 16. \u00FB \u015F\u00FBn de \u00EAd\u00EE bi p\u00EA\u015F neketin. Di sedsala 18. \u00FB 19. \u00EAd\u00EE gelek\u00EE lawaz b\u00FBn, her\u00E7end di sedsala 19. de hewl ji bo guhertinan hatibin day\u00EEn \u00FB reform j\u00EE hatibin kirin \u00EAd\u00EE di dawiya sedsala 19. \u00FB di ser\u00EA sedsala 20. de Osman\u00EE bi nav\u00EA Zilam\u00EA Nexwe\u015F y\u00EA Ewropa dihate nas\u00EEn. Ew di \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA yekem\u00EEn de di aliy\u00EA Almanya de c\u00EEh digirin. Di dema \u015Fer de qirkirineke her\u00EE mezin ya c\u00EEhan\u00EA li dij\u00EE Ermen\u00EE \u00FB mes\u00EEhiy\u00EAn din t\u00EA p\u00EAk an\u00EEn. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer bi daw\u00EE dibe Osman\u00EE t\u00EAk di\u00E7in \u00FB qedera wan dikeve dest\u00EA hez\u00EAn serket\u00EE y\u00EAn m\u00EEna Fransa \u00FB \u00CAngiltere y\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer\u00EA azadixwaz y\u00EAn Tirkan komara Tirkiye y\u00EA hate damezirandin \u00FB bi awayek\u00EE ferm\u00EE \u00EEmperatoriya Osmaniyan di sala 1923an de bi daw\u00EE b\u00FB. Ottoman Resources in Internet"@ku . "W\u00EAne:Jalal Talabani. jpg Celal Taleban\u00EE Celal Taleban\u00EE siyasetvanek kurd \u00FB serokkomar\u00EA \u00CEraq\u00EA ye. Taleban\u00EE di sala 1933-an de li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA li gundek\u00EE gir\u00EAday\u00EE Dokan\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye. Xwendina xwe ya destp\u00EAk\u00EA \u00FB nav\u00EEn li Koysinceq \u00FB ya l\u00EEsey\u00EA li Hewl\u00EAr \u00FB Kerk\u00FBk\u00EA qedand. Di ciwaniya xwe de Taleban\u00EE be\u015Fdar\u00EE xebata siyas\u00EE b\u00FB ye, ew di sala 1951-\u00EA de weke endam\u00EA Kom\u00EEteya Navend\u00EE ya PDK hate hilbijartin. Di 1953-an de w\u00EE li zan\u00EEngeha Bexday\u00EA dest bi xwendina hiq\u00FBq\u00EA kir \u00FB ligel hinek heval\u00EAn xwe y\u00EAn xwendekar bi awayek\u00EE diz\u00EE Yek\u00EEtiya xwendekar\u00EAn Kurdistan\u00EA damezirand. Di sala 1956 de ji ber xebata xwe ya siyas\u00EE dest ji xwendin\u00EA berda. Sala 1961-\u00EA ligel Mele Mistefa Barzan\u00EE dest bi \u015Fer\u00EA \u00E7ekdar\u00EE kir. Pi\u015Ftre ji ber cudab\u00FBna b\u00EEr \u00FB baweriy\u00EAn siyas\u00EE di navbera w\u00EE \u00FB Mele Mistefa Barzan\u00EE de di 1964-an de ji PDK cuda b\u00FB \u00FB Partiya \u015Eore\u015Fger\u00EE ya Kurdistan\u00EA damezirand. Di sala 1970-\u00EE de pi\u015Ft\u00EE peymana 11-\u00EA Adar\u00EA careke din li Mele Mistefa Barzan\u00EE vegeriya. Pi\u015Ft\u00EE t\u00EAk\u00E7\u00FBna peymana 11-\u00EA Adar\u00EA di navbera Kurdan \u00FB hik\u00FBmeta \u00CEraq\u00EA de di sala 1975-an de, Taleban\u00EE sala 1975-an Yek\u00EEtiya Ni\u015Ftiman\u00EE Kurdistan ava kir. Celal Taleban\u00EE bi ke\u00E7a niv\u00EEskar\u00EA navdar \u00CEbrah\u00EEm Ehmed a H\u00EAro Xanim re zewic\u00EE ye. Taleban\u00EE bi hunera xwe ya d\u00EEplomasiy\u00EA nasdar e. Di 7 avr\u00EAla 2005-an de Taleban\u00EE bi hilbijartin\u00EA b\u00FB serokkomar\u00EA \u00CEraq\u00EA."@ku . "Qers, bajarek\u00EE bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Qers di nav s\u00EEnor\u00EAn komara Tirkiye de dim\u00EEne."@ku . "Ab\u00FB Abdullal Muhammed ibn Isma\u00EEl al-C\u00FBf\u00EE al-Buxar\u00EE 21\u00EA Tem\u00FBza sala 810an wek nev\u00EEy\u00EA farisek\u00EE ji Buxaray\u00EA hate din\u00EA. H\u00EEn yanzdeh sal\u00EE b\u00FB dest bi xwendina zanistiya had\u00EEsan kir \u00FB \u015Fanzdeh sal\u00EE \u00E7\u00FB Mekkey\u00EA \u00FB Med\u00EEney\u00EA heca xwe kir. Li w\u00EA der\u00EA li zanist\u00EAn her\u00EE bi nav \u00FB deng y\u00EAn hed\u00EEsan guhdar\u00EE kir. Pa\u015F\u00EA \u00E7\u00FB Misir\u00EA \u00FB \u015Fanzdeh salan li Asyay\u00EA geriya, ji van \u015Fanzdeh salan p\u00EAnc li Besray\u00EA borandin. Ew vegeriya axa bav \u00FB kal\u00EA xwe \u00FB li wir 31\u00EA Tebaxa sala 870\u00EE mir. Ew bi pirt\u00FBka xwe ya hed\u00EEsan bi nav\u00EA cam\u00EE us-sah\u00EEh bi nav \u00FB deng b\u00FBye. Di v\u00EA pirt\u00FBk\u00EA de w\u00EE ji hezaran hed\u00EEs\u00EAn ku di dema gera xwe da naskirib\u00FBn ten\u00EA y\u00EAn ku rastiya wan li gor isn\u00E2d\u00EA isbatb\u00FBy\u00EE b\u00FBn kom kirin. Ango eger ev hed\u00EEs li gor r\u00EAza kes\u00EAn got\u00EE bigihi\u015Fta heta dema Mihemmed P\u00EAxamber, w\u00EE hing\u00EE ev hed\u00EEs wek\u00EE rast dipejirand \u00FB kom dikir. Ev berhem yek ji \u015Fe\u015F pirt\u00FBk\u00EAn hed\u00EEsan e ku ji aliy\u00EA \u00CEslam a sunn\u00EE t\u00EAn pejirandin."@ku . "Celal al-D\u00EEn R\u00FBm\u00EE (bi faris\u00EE \u0645\u0648\u0644\u0627\u0646\u0627 \u062C\u0644\u0627\u0644 \u0627\u0644\u062F\u06CC\u0646 \u0645\u062D\u0645\u062F \u0631\u0648\u0645\u06CC\u200E) di 30'\u00EA rezber\u00EA 1207an da li Balx\u00EA ji dayik b\u00FBye. R\u00FBm\u00EE yek ji hers\u00EA helbestvan\u00EAn Irani sof\u00EE y\u00EAn mezin e. Malbata w\u00EE bi malbata m\u00EEr\u00EA Xarizm\u00EA mnirov\u00E2nt\u00EE dan\u00EE b\u00FB. H\u00EE di temenek\u00EE bic\u00FBk de R\u00FBm\u00EE bi bav\u00EA xwe re li dinyay\u00EA geriyaye \u00FB \u00E7\u00FBye Bexda, Mekih \u00FB \u015Eam\u00EA. T\u00EA gotin ku di van geran de w\u00EE se sal\u00EE (di sala 1210an de) Attar\u00EA kal d\u00EEtiye \u00FB w\u00EE j\u00EE bo R\u00FBm\u00EE gotiye ku ew d\u00EA bibe mirovek\u00EE gelek\u00EE bi nav \u00FB deng \u00FB mezin. D\u00EEsa t\u00EA gotin ku w\u00EE berhemeke xwe diyariy\u00EE R\u00FBm\u00EE kiriye. Bav\u00EA R\u00FBm\u00EE sala 1227an li Qonyaya Anedol\u00EA ni\u015Ftec\u00EE dibe. Sitan\u00EA Sel\u00E7\u00FBqiyan abv\u00EA w\u00EE kire profesor, pi\u015Ft\u00EE mirina bav\u00EA xwe di sala 1230an de R\u00FBm\u00EE c\u00EEh\u00EA w\u00EE girt \u00FB heta mirina xwe di 17'\u00EA berfanbar\u00EA 1273an de li Qonyay\u00EA jiya. Berhema w\u00EE ya here bi nav \u00FB den mesnewiya w\u00EE ye."@ku . "Gel\u00EA Aramiyan Aram (nav) Aram (welat) Aram (gund) We\u015Fan\u00EAn Aram"@ku . "Man\u00EE (216-276), p\u00EAxember\u00EA kurde sedsala 3. e. Ola ku Man\u00EE saz kirib\u00FB, her \u00E7iqas \u00EEro ji hol\u00EA rab\u00FBbe j\u00EE, di w\u00EA dem\u00EA de al\u00EEgir\u00EAn w\u00EA zaf b\u00FBn. Ola Man\u00EE li rojhilata Nav\u00EEn derkete hol\u00EA \u00FB bi rojava ve heta Atlant\u00EEk\u00EA, bi rojhilat ve j\u00EE heta Pas\u00EEf\u00EEk\u00EA belav b\u00FBb\u00FB \u00FB ji hezar salan z\u00EAdetir dom kirib\u00FB. Ola ku Man\u00EE saz kirib\u00FB, sentezeke balk\u00EA\u015F a ol\u00EAn din e. Man\u00EE Zerde\u015Ft, B\u00FBda \u00FB H.z. \u00CEsa wek\u00EE p\u00EAxember\u00EAn rasteq\u00EEn dib\u00EEne l\u00EA li gor\u00EE anga\u015Fta w\u00EE, pi\u015Ft\u00EE wan, w\u00EE wehiyeke hevgirt\u00EEtir standiye. Di ola Man\u00EE de her \u00E7iqas h\u00EAman\u00EAn B\u00FBday\u00EE \u00FB \u00CEsew\u00EE hebin j\u00EE (qene ji bo rojavayiyan) doktr\u00EEna her\u00EE balk\u00EA\u015F ji dual\u00EEzma Zerde\u015Ft\u00EE hatiye standin. Man\u00EE daye h\u00EEnkirin ku c\u00EEhan, ne ji aliy\u00EA xwedayek\u00EE ve t\u00EA bir\u00EAvebirin, zaftir qada t\u00EAko\u015F\u00EEna di navbera du h\u00EAzan de ye. Yek ji van \u201Ch\u00EAmana bed kuMan\u00EE ew bi tar\u00EE \u00FB daring\u00EA re wekehev\u00EE kiriye; ya d\u00EE \"h\u00EAmana ba\u015F\" ku bi ronah\u00EE \u00FB ruh\u00EA re wekehev\u00EE kiriye. Ji ber v\u00EA yek\u00EA raman\u00EAn xweda \u00FB \u015Feyt\u00EAn \u00EAn di ola \u00EEsew\u00EE de t\u00EEne b\u00EEr\u00EA; l\u00EA di ola Maniy\u00EE de h\u00EAman\u00EAn ba\u015F \u00FB bed wek\u00EE xwediy\u00EAn h\u00EAz\u00EAn wekhev t\u00EAne zan\u00EEn. Di encama v\u00EA baweriy\u00EA de bedb\u00FBna felsefey\u00EE ya ku feylesof\u00EAn \u00CEsew\u00EE \u00FB Cih\u00FB dixe nakokiyan, di felsefa Man\u00EE de nabe pirsgir\u00EAk. Li v\u00EA, ji bo bi kitekit ravekirina ola Man\u00EE c\u00EE tune. L\u00EA div\u00EA b\u00EA xuyakirin ku di ola Man\u00EE de, ji ber ku ruh\u00EA mirov bi h\u00EAmana ba\u015F \u00FB la\u015F\u00EA mirov j\u00EE bi h\u00EAmana bed re wekehev b\u00FBye, al\u00EEgir\u00EAn ola Man\u00EE bawer dikin ku div\u00EA ew xwe ji bihevreb\u00FBna cins\u00EE -eger ji bo z\u00EAdeb\u00FBn\u00EA be j\u00EE- d\u00FBr bigirin. Wek\u00EE din go\u015Ftxwarin \u00FB \u015Ferabvexwarin j\u00EE hatib\u00FB qedexekirin. Dema mirov ji d\u00FBr ve li v\u00EA doktr\u00EEn\u00EA din\u00EAre, mirov dib\u00EAje ku div\u00EA al\u00EEgir\u00EAn v\u00EA ol\u00EA ne pirr bin. L\u00EA ev qedexe ji bo endam\u00EAn ji r\u00EAz\u00EA y\u00EAn D\u00EAra Maniy\u00EE derbas nedib\u00FBn. Ev qedexe ten\u00EA ji bo mirov\u00EAn nav\u00EA \"bijart\u00EE\" li wan hatib\u00FB dan\u00EEn \u00FB hejmara wan hindik b\u00FB, hatib\u00FBn dan\u00EEn. Endam\u00EAn ji r\u00EAz\u00EA \"banghin\u00EAr\" dikarin bizewicin (ji xwe re dostik bigirin), bibin xwed\u00EE malbat, go\u015Ft bixwin \u00FB \u015Ferab\u00EA vexwin. Hinek peywir\u00EAn ku diviyab\u00FB banghin\u00EAr bi cih b\u00EEnin heb\u00FBn, div\u00EAt wan pi\u015Ftgir\u00EE dab\u00FBya bijarteyan, l\u00EA tevgera ehlaq\u00EE ya ku ji wan dihate xwestin bi qas\u00EE b\u00EAmantiq\u00EEy\u00EA ne dijwar b\u00FB. Ruh\u00EAn bijarteyan li d\u00FB mirin\u00EA rasterast di\u00E7\u00FBn bihu\u015Ft\u00EA; l\u00EA ev yek ji bo banghin\u00EAran demek digirt. L\u00EA hinek r\u00EAol\u00EAn Maniy\u00EE y\u00EAn wek\u00EE Kathar\u00EE bawer dikirin ku w\u00EA banghin\u00EAr j\u00EE wek\u00EE bijarteyan bi h\u00EAsan\u00EE herin bihu\u015Ft\u00EA. Man\u00EE di sala 216'an de li Mezopotamyay\u00EA, ku ev der di w\u00EA dem\u00EA de par\u00E7eyeke Key\u00EEtiya Persan b\u00FB, hate din\u00EA. Man\u00EE kurd b\u00FB \u00FB xizm\u00EA Arsac\u00EEt an j\u00EE xizm\u00EA malbata serdest a Part b\u00FB. Her \u00E7iqas piraniya persiyan gir\u00EAday\u00EE ola Zerde\u015Ft\u00EE bin j\u00EE malbata Man\u00EE di bin bandora r\u00EAola \u00CEsew\u00EE de b\u00FB. Di duwanzdeh saliya xwe de xeyal\u00EAn ol\u00EE d\u00EEtin \u00FB di b\u00EEst \u00FB \u00E7ar saliya xwe de ola xwe ya nuh derxist. Dema di destp\u00EAk\u00EA de li welat\u00EA xwe bi ser neket \u00E7\u00FB bakur\u00EA rojavaya Sind\u00EA (Hind), li w\u00EA der\u00EA fermandarek\u00EE c\u00EEgay\u00EE hatiye ser ola w\u00EE. Man\u00EE sala 242'an vegeriya kurdistan\u00EA\u00EA \u00FB Key \u015Eap\u00FBr\u00EA I. ew qeb\u00FBl\u00EE hiz\u00FBra xwe kir. \u015Eap\u00FBr\u00EE ola w\u00EE qeb\u00FBl nekiribe j\u00EE di bin bandora Man\u00EE de maye \u00FB hi\u015Ftiye ku ola xwe ya n\u00FB li Key\u00EEtiya Persan belav bike. Man\u00EE, pi\u015Ft\u00EE v\u00EA dest\u00FBr\u00EA s\u00EE salan, di dema \u015Eap\u00FBr\u00EA I. \u00FB Hurmiz\u00EA I. de, ola xwe da h\u00EEnkirin \u00FB belav kir. Di w\u00EA dem\u00EA de al\u00EEgir\u00EAn ola Man\u00EE z\u00EAde b\u00FBn \u00FB Man\u00EE m\u00EEsyoner \u015Fandin welat\u00EAn der \u00FB dor l\u00EA ji ber v\u00EA yek\u00EA dijminahiya rah\u00EEb\u00EAn Zerde\u015Ft\u00EE z\u00EAde b\u00FB. (Di w\u00EA dem\u00EA de, li \u00CEran\u00EA ola ferm\u00EE Zerde\u015Ft\u00EE b\u00FB. ) Di sala 276'an de, gava Behram\u00EA I. b\u00FB key, Man\u00EE hate girtin \u00FB ew av\u00EAtin zindan\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE b\u00EEst \u00FB \u015Fe\u015F rojan, Man\u00EE di \u00EE\u015Fkenc\u00EA de mir. Man\u00EE, bi ziman\u00EA pers\u00EE pirt\u00FBkek \u00FB bi ziman\u00EA syriac (zimanek\u00EE n\u00EAz\u00EE ziman\u00EA arama\u00EEk a di dema H.z. \u00CEsade ye. ) j\u00EE gelek pirt\u00FBk niv\u00EEsandine. Ev ji bo ola Man\u00EEy\u00EE b\u00FBne pirt\u00FBk\u00EAn zagon\u00EE. Her \u00E7iqas bi jihol\u00EArab\u00FBna ol\u00EA re ev pirt\u00FBk winda b\u00FBbin j\u00EE, hinek ji wan di sedsala 20. de hatine d\u00EEtin. Maniy\u00EE, ji roj\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EE ve tevgereke m\u00EEsyoner\u00EE b\u00FB. Gava P\u00EAxember Man\u00EE li heyat\u00EA b\u00FB, ola w\u00EE ji Hind\u00EA heta Ewropay\u00EA al\u00EEgir d\u00EEtin. Ola w\u00EE, pi\u015Ft\u00EE mirina w\u00EE j\u00EE gelek\u00EE belav b\u00FB. Li rojava heta \u00CEspanyay\u00EA, li rojhilat heta \u00C7\u00EEn\u00EA belav b\u00FB. Di sedsala 4. de gate dema xwe ya her\u00EE xwe\u015F \u00FB li rojavay\u00EA ji bo \u00CEsew\u00EEtiy\u00EA b\u00FB req\u00EEbeke giran. (Ez\u00EEz August\u00EEnus \u00C7ar salan b\u00FBye endam\u00EA Maniyiy\u00EA. ) pi\u015Ft\u00EE ku \u00CEsew\u00EE b\u00FB ola ferm\u00EE ya Romay\u00EA, Maniyiyan gelek taday\u00EE d\u00EEtin \u00FB ola Man\u00EE di sala \u015Fe\u015F sedan de, li rojava, hema b\u00EAje ji hol\u00EA rab\u00FB. L\u00EA li Mezopotamya \u00FB li \u00CEran\u00EA h\u00EAza xwe domand. Ji w\u00EA ber bi Asya Nav\u00EEn, Tirkistan \u00FB \u00C7\u00EEn\u00EA ve belav b\u00FB. Di sedsala 8. De b\u00FB ola ferm\u00EE ya \u00DByxuran. (Di w\u00EA dem\u00EA de aliyeke mezin ya rojavaya \u00C7\u00EEn\u00EA \u00FB Moxolistan di dest\u00EA \u00DByxuran de b\u00FB. ) Ji w\u00EA, li \u00E7\u00EE n\u00EA \u00FB Tayvan\u00EA belav b\u00FB. L\u00EA di sedsala 7. de, dema misilman\u00EE bi p\u00EA\u015F ket Mniy\u00EE j\u00EE bi pa\u015F ve \u00E7\u00FB. Di sedsala 8. de, dema xel\u00EEfey\u00EAn Ebasiyan li Bexday\u00EA, bi zixt\u00EE li hember Maniyiyan derketin, Maniy\u00EE bandora xwe li Mezopotamya \u00FB li \u00CEran\u00EA winda kir. di sedsala 9. de li Asya Nav\u00EEn j\u00EE bi pa\u015F ket \u00FB di sedsala 13. de, bi dagirkirina Moxolan bi temam\u00EA ji hol\u00EA rab\u00FB. L\u00EA Marco Polo, di sala 1300'\u00EE de, li rojhilat\u00EA \u00C7\u00EEn\u00EA laq\u00EE kom\u00EAn Maniyiyan b\u00FBye. Li Ewropay\u00EA j\u00EE hinek r\u00EAol\u00EAn ku ji Maniyiy\u00EA qetiyane xuya dibin. Di sedsala 7. de li Key\u00EEtiya B\u00EEzans\u00EA Paulus\u00EE xuya kirin. Di sedsala 10. de Bogom\u00EEl\u00EE ku gelek bih\u00EAz b\u00FBn, li balkanan derketin hol\u00EA. L\u00EA di nava wan r\u00EAol\u00EAn ewropay\u00EE de ya her\u00EE gir\u00EEng Kathasar\u00EE b\u00FB. Ji ber ku ew ji bajar\u00EA Albiy\u00EA b\u00FBn (Alb\u00EE, li Fransay\u00EA kela wan a her\u00EE gir\u00EEng b\u00FB. ) ji wan re Albiy\u00EE j\u00EE t\u00EA gotin. Katharosiyan, di sedsala 12. de li Ewropay\u00EA, bi taybet\u00EE li ba\u015Fur\u00EA Frensay\u00EA, xwe wek\u00EE \u00CEsew\u00EE did\u00EEtin l\u00EA desthilatdar\u00EAn d\u00EAra \u00CEsewiyan, ew wek\u00EE b\u00EAol did\u00EEtin. Papay\u00EA her\u00EE bih\u00EAz \u00FB nexwe\u015Fb\u00EEn a serdema nav\u00EEn, Papa \u00CEnnocent\u00EEus\u00EA III. li hember\u00EE wan banga sefereke xa\u00E7par\u00EAz kir. sefer di sala 1209'\u00EE de dest p\u00EA kir; di sala 1244'\u00EE de bi mirina gelek Albiyan \u00FB w\u00EAranb\u00FBna ba\u015Fur\u00EA Frensay\u00EA, Alb\u00EE t\u00EAk \u00E7\u00FBn. L\u00EA Katharos\u00EE heta sedsala 15. li \u00CEtalyay\u00EA dom kiriye. Bandora her ol\u00EA li ser jiyana al\u00EEgir\u00EAn xwe heye. Ji ber v\u00EA yek\u00EA sazendey\u00EA oleke pi\u00E7\u00FBk j\u00EE, bi pirran\u00EE xwed\u00EE bandoreke mezin e. Dilqa kesayetiya Man\u00EE, di afirandina v\u00EA ola n\u00FB de gelek mezin e; ol\u00EA saz kiriye, teolojiya w\u00EA bi p\u00EA\u015F xistiye \u00FB zagon\u00EAn ehlaq\u00EE bic\u00EE kirine. Raste ku zaf\u00EA raman\u00EAn xwe ji raman\u00EAn kevn standiye; l\u00EA kes\u00EA ku ev raman veguhestine ramaneke n\u00FB \u00FB cuda, Man\u00EE ye. Bi \u015Forindan gelek al\u00EE\u015Fgir dane hev. R\u00EAxistina d\u00EAr\u00EA afirandiye. Pirt\u00FBka p\u00EEroz a ol\u00EA niv\u00EEsandiye. Mirov, mirovek\u00EE wek\u00EE Man\u00EE ku tevgereke wisa li d\u00FB xwe hi\u015Ftiye, zaf k\u00EAm dib\u00EEne. Heke Man\u00EE tune b\u00FBya, oleke wisa j\u00EE w\u00EA tune b\u00FBya. Ji ber v\u00EA yek\u00EA Man\u00EE ji gelek zana \u00FB daneran gir\u00EEngtir e. Michalel H. Hart (En etkin 100) Raguhestin: Siya Zerde\u015Ft Pencinar\u00EE"@ku . "Telev\u00EEzyona kurd\u00EE Roj TV di sala 2004an de hat saz kirin. Bi kurd\u00EE, tirk\u00EE, ereb\u00EE \u00FB fars\u00EE we\u015Fan\u00EA dike. Bi riya satelit\u00EA Roj TV li tevay\u00EA Kurdistan\u00EA, li Rojhilata Nav\u00EEn, li Ewr\u00FBpay\u00EA \u00FB li Bak\u00FBr\u00EA Efr\u00EEkay\u00EA dikare were tema\u015Fe kirin. Bingeha ROJ TV li bajar\u00EA Kopenhag a Danmarkay\u00EA hatiye dan\u00EEn. Kompaniyeka mediya ye \u00FB li ser bingeha p\u00EAdiv\u00EEy\u00EAn netewa kurd, li Kurdistan \u00FB M\u00EAzopotamyay\u00EA hatiye damezirandin. Ev telev\u00EEzyon li ser bingeha obj\u00EAkt\u00EEvb\u00FBn \u00FB serxweb\u00FBn\u00EA kar \u00FB xebata xwe p\u00EA\u015F de dibe. Bernamey\u00EAn ROJ TV li gor p\u00EEvan\u00EAn we\u015Fana Dan\u00EEmark \u00FB p\u00EEvan\u00EAn Ewropay\u00EA t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin. ROJ TV di 21\u00EA Sibat\u00EA de dest bi we\u015Fana test\u00EA \u00FB di 1\u00EA Adara 2004an de bi resepsiyoneke vekirin\u00EA bi ferm\u00EE dest bi we\u015Fan\u00EAn asay\u00EE kir. Ji gulana 2004an \u00FB \u015F\u00FBnda Roj TV di \u00EEnternet\u00EA de zind\u00EE t\u00EA tema\u015Fe kirin. Prod\u00EEksiyona ROJ TV li bajar\u00EA Bel\u00E7\u00EEka Denderleuw e. ROJ TV rojane r\u00EAze bernameyan p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dike. Ji n\u00FB\u00E7eyan bigir ta bernamey\u00EAn dokumanter, f\u00EElm, \u015Fah\u00EE, \u00E7and\u00EE \u00FB y\u00EAn zarokan. Ev bername bi s\u00EA zaravay\u00EAn sereke y\u00EAn Kurd\u00EE; Kurmanc\u00EE, Soran\u00EE \u00FB Dimilk\u00EE \u00FB bi ziman\u00EAn Suryan\u00EE, 'Ereb\u00EE \u00FB Tirk\u00EE t\u00EAn p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkirin. Mebesta sereke ya naveroka hem\u00FB bernameyan balday\u00EEna ser p\u00EA\u015Fketina civak\u00EE ye. Prof\u00EEla Tema\u015Fevan\u00EAn Kurd \u00EAn ROJ TV, 40 m\u00EElyon e ku ten\u00EA Kurdin. Ev kanal bi r\u00EAya satelayt\u00EA digeh\u00EAje Kurd\u00EAn li 77 welatan. ROJ TV, di heman dem\u00EA de ji reklam \u00FB peyam\u00EAn bazirgan\u00EE re vekiriye. Her wiha di war\u00EA tendurist\u00EE, tevgera mirovan\u00EE, d\u00EErok, \u015F\u00EAwaza jiyan\u00EA, zanist \u00FB teknoloj\u00EE, xoza, perwerde \u00FB wek\u00EE din de derfeta r\u00EAklam kirin\u00EA maq\u00FBl dib\u00EEne. Wek\u00EE din di war\u00EA sponsor kirin\u00EA j\u00EE de derfet \u00FB mecal hene. Telev\u00EEzyoneke n\u00EAz\u00EE PKK ye."@ku . "Ur\u00FBk bajarek li welat\u00EA Sumer\u00EA b\u00FB. Gilgame\u015F qral\u00EA Uruk\u00EA b\u00FB. Xwedawenda Uruk\u00EA \u00CEnanna (\u00CE\u015Ftar) b\u00FB. Nav\u00EA Ur\u00FBk\u00EA di Inc\u00EEl\u00EA de Erex e \u00FB Sumer\u00EE j\u00EAre Unug dib\u00EAjin"@ku . "Gabo d'Hirutho d'Bethnahrin (Partiya Azadiya Mezopotamyay\u00EA, GHB) partiyek\u00EA \u00E7epgir a as\u00FBr\u00EE b\u00FB. Ji bo demek\u00EA, ger\u00EElay\u00EAn GHB \u00FB HPG bi hev re tevger kir. Nav\u00EA \u015Feh\u00EEd\u00EA yekem\u00EEn a GHB di sala 1999'an de George Francis (Abgar) b\u00FB, \u015Fehid\u00EA wan y\u00EA duyem\u00EEn Mihayel Kulan (Cudi) di 11.01.2002'an de \u015Feh\u00EEd ket. Pi\u015Ft\u00EE 2004'an nakokiyan di nav GHB'y\u00EA de derketin \u00FB GHB ji rexistin\u00EAn kurdan d\u00FBr ketiye. GHB pi\u015Ft re hatiye fesihkirin \u00FB di sala 2007'an de Konseya Netewey\u00EE ya Bethnahr\u00EEn hat damezrandin."@ku . "\u015Eirnex bajarek\u00EE li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA li Botan\u00EA \u00FB herweha navenda par\u00EAzgeha bi heman nav\u00EE par\u00EAzgeha \u015Eirnex\u00EA ye. Wate ya w\u00EE nav\u00EA \"Bajar\u00EA N\u00FBh\" e ."@ku . "Gimgim nav\u00EA merkeza Varto ye. Tirkan ev nav neguher\u00EEne. Varto li bakurrojhilat\u00EA M\u00FB\u015F\u00EA dikeve \u00FB nav\u00E7eyeke M\u00FB\u015F\u00EA ye. Li bakur\u00EA Gimgim\u00EA Erzerom, li rojava \u00C7ewl\u00EEg (B\u00EEngol), li rojhilat Kop (B\u00FBlanik) \u00FB li ba\u015F\u00FBr j\u00EE \u00C7iyay\u00EAn \u015Eerevd\u00EEn\u00EA (\u015Eerefd\u00EEn) hene. Firehiya w\u00EA 1418 km\u00B2 ye \u00FB bilindah\u00EE li bakur, aliy\u00EA \u00C7iyay\u00EA B\u00EEngol\u00EA 3000 m \u00FB li h\u00EAla \u00C7iyay\u00EA \u015Eerevd\u00EEn\u00EA j\u00EE 2300 m ye. Li ser bingeha nav\u00EA Vartoy\u00EA zelal\u00EE n\u00EEne. Pirr kes di w\u00EA baweriy\u00EA de ne ku, ev nav ji \u00DBrart\u00FByan t\u00EA. Beriya Terteleya Filehan (1914-1915) \u00E7end gund\u00EAn Filehan j\u00EE li her\u00EAm\u00EA heb\u00FBne \u00FB e\u015F\u00EEreke Ermeniyan bi nav\u00EA \"Vartan, bera Vartan, Malbata Vartan\" heb\u00FBye. Peyva \"vart\" bi Filehk\u00EE t\u00EA wateya \"gul\". D\u00EEsa nav\u00EA \"gimgim\" gor\u00EE hin \u00EEd\u00EEayan, ji ber erdhejan derketiye. Di 31.05.1946\u00B4de bi h\u00EAza 5,7 erdhejek mezin li Gimgim\u00EA p\u00EAkhatiye \u00FB 839 kes mirine. 19.08.1966\u00B4de bi h\u00EAza 6,9 erdhej \u00E7\u00EAb\u00FBye \u00FB 2394 kes jiyana xwe ji dest dane."@ku . "M\u00FB\u015F (bi tirk\u00EE, Mu\u015F) bajarek\u00EE bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA li Tirkiy\u00EA ye."@ku . "\u00C7end cih\u00EAn bi v\u00EE nav\u00EE hene: Mezra, navek\u00EA kevin \u00EA Elez\u00EEz\u00EA Mezra, gundek\u00EA Pas\u00FBr\u00EA Mezra, gundek\u00EA Gewer\u00EA Mezra, Pirs\u00FBs Mezra, Kemax"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/75/Colemerg.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Colem\u00EArg nav\u00EA nav\u00E7e \u00FB bajarek\u00EE Botan\u00EA, di par\u00EAzgeha Hekariy\u00EA de ye. Colem\u00EArg di nav s\u00EEnor\u00EAn Komara Tirkiy\u00EAy\u00EA de ye. Bi Colem\u00EArg\u00EA gelek cara \u00C7olem\u00EArg j\u00EE y\u00EAt gotin. Hem \u00C7olem\u00EArg \u00FB hem j\u00EE Hekar\u00EE nav\u00EAt gelek d\u00EErok\u00EE ne. \u00C7olem\u00EArg nav\u00EA bajar \u00FB navenda Hekar\u00EE y\u00EA b\u00FBye, l\u00EA bel\u00EA Hekar\u00EE nav\u00EA m\u00EErgeh\u00EA b\u00FBye ku li gelek her\u00EAma di\u00E7\u00EAb\u00EEt. Her\u00EAm \u00FB bajar\u00EAt gir\u00EAday\u00EA bi w\u00EA m\u00EErgeh\u00EA ra ewene: \u015Eikeftan, \u015E\u00EEwelan, Masero, Siwartan, Kemerburc, \u015E\u00EEno (Colem\u00EArg), \u00C7al, Erto\u015F\u00EE, Teyara J\u00EAr \u00FB Teyara Jor, Hem\u00EEdiye, Gever, Oramar, \u015Eemsd\u00EEnan, Elk\u00EA (Beytu\u015Febab), \u015Eatax, Mikis, Wan, Kar\u00E7\u00EEkan, Norduz, Ebaxa, Mehm\u00FBdiye (Saray), Xavasor, Ar\u00E7ak, T\u00EEmar \u00FB Esporkan Erd\u00EE\u015F, Berg\u00EEr\u00EE, Duzesp\u00EE, Ele\u015Fgirt, Menapert, Selmas (Selemast) \u00FB Surmel\u00EE. S\u00EEnor\u00EAt Hekar\u00EEy\u00EA carcar li wan her\u00EAm\u00EAt bas l\u00EA hat\u00EEye kir\u00EE k\u00EAmtir b\u00FBn. \u015Eerefname dib\u00EAj\u00EEt damezr\u00EAner \u00FB bav \u00FB bapir\u00EA m\u00EEr\u00EAn Hekariy\u00EA \u015Eemsed\u00EEn b\u00FBye. Hekar\u00EE li bin dest\u00EA m\u00EEr\u00EA mezin\u00EA Kurda Selahed\u00EEn Eyub\u00EE da b\u00FBye. Pa\u015Fi Melik Kamil\u00EA Eyub\u00EE, li sala 1218-a zay\u00EEn\u00EE, Hekar\u00EEy y\u00EA ketiye bin dest\u00EA Melik Adili. Y\u00EAkm\u00EEn M\u00EEr\u00EA w\u00EA binemal\u00EA ku \u015Eerfname bas l\u00EA diket Yezdan \u015E\u00EAre (ku bi \u2019Ereb\u00EE Ized\u00EEn \u015E\u00EAr y\u00EAt gotin), ku kelata Wan\u00EA li hember Teymuri Leng\u00EE li sala 1387-\u00EA zay\u00EEn\u00EE y\u00EA girtin. Di nawbenda sala 1460 \u00FB 1465-\u00EA zay\u00EEn\u00EE da Qere Qoy\u00FBnliya Hekar\u00EE dag\u00EAr kirin \u00FB M\u00EEr\u00EAt Hekar\u00EEy\u00EA li hukum \u00EAxist\u00EAn \u00FB m\u00EEret\u00EE dane malbata Kurd\u00EAt Donbul\u00EE. Bigotina Ens\u00EEklopediya \u00EEslam\u00EA, Dombul\u00EEya, bi har\u00EEkar\u00EEya Aqqoy\u00FBnl\u00EEya, kelata Bay\u00EA li \u015Eemsd\u00EEna li gel be\u015Fek Hekar\u00EEy\u00EA girtine bin dest\u00EA xwe. Hinek t\u00EAcir\u00EAt Asuriy\u00EAt Hekar\u00EEy\u00EA ciwab dane yek li zelam\u00EAt binemala m\u00EEr\u00EAt Hekar\u00EEy\u00EA binav\u00EA M\u00EEr Eseded\u00EEn\u00EA \u00C7engz\u00EAr\u00EEn, ku h\u00EAzek ji Kurdan berhev kirib\u00FB \u00FB \u00E7ub\u00FB xizmeta hakim\u00EA Misr\u00EA. M\u00EEr Eseded\u00EEn veger\u00EEya Hekar\u00EEye \u00FB m\u00EEret\u00EE bi \u015Fer li Donbul\u00EEya wergirt \u00FB carek d\u00EE m\u00EEret\u00EEya bav \u00FB bap\u00EEra bidest\u00EEna . Ew\u00EA binemal\u00EA pa\u015Fi hing\u00EE nav\u00EA \u015Eembo girte xwe. Li dewr\u00EA T\u00EAymur Lengi Diyarbekir girti, ewi kesek bi nav\u00EA Qere Osman kire m\u00EEr\u00EA Hekar\u00EEy\u00EA. Nikitine li w\u00EA baver\u00EEy\u00EA ye ku ewi Qere Osman\u00EE li gel ki\u00E7e Kurdek\u00EA li binamala m\u00EEr\u00EAt Hekar\u00EEy\u00EA dawet kir \u00FB b\u00FB sebeba serkewta w\u00EA binemal\u00EA. Li dewr\u00EA \u015Eah Isma\u00EEl\u00EA I (y\u00EAk\u00EA), serok\u00EAt \u015Eembo (M\u00EEr\u00EA Hekar\u00EEy\u00EA) li kelata Bay\u00EA li \u015Eemsd\u00EEnan, dij\u00EEn \u00FB hukum dikirin. Ew\u00EA binemal\u00EA heta n\u00EEva sedsal\u00EAt 19:a zay\u00EEn\u00EE li Hekar\u00EE \u00FB Elbak\u00EA hukum y\u00EA kir\u00EE. M\u00EEr\u00EA her\u00EA daw\u00EEy\u00EA w\u00EA binemal\u00EA N\u00FBrula Beg b\u00FBye, ku pa\u015F\u00EE zortir basa wi d\u00EAh\u00EAte kirin. N\u00FBrula Beg pa\u015Fi biray\u00EA xwe dib\u00EEte M\u00EEr\u00EA Hekar\u00EEy\u00EA \u00FB paytext\u00EA xwe li Colem\u00EArg\u00EA diguher\u00EEte Elbak\u00EA. N\u00FBrula Beg y\u00EAk li bih\u00EAztir\u00EEn hevkar \u00FB y\u00EAkgirt\u00EEy\u00EAt M\u00EEr Bedirxan Beg\u00EA Botan\u00EA b\u00FBye. Bigotina misiyoner\u00EAt Emr\u00EEk\u00EE, li wi dewri, p\u00EA\u015F\u00EE M\u00EEr Bedirxan Beg\u00EA Botan\u00EA m\u00EEr\u00EAt Hekar\u00EEy\u00EA gelek li m\u00EEr\u00EAt Botan\u00EA bi h\u00EAztir b\u00FBne. Nex\u015Feya Colem\u00EArg\u00EA \u00FB derdoraw\u00EA"@ku . "Heciy\u00EA Cind\u00EE Heciye Cind\u00EE f\u00EElolog \u00FB niv\u00EEskar\u00EA kurd e. Cind\u00EE niv\u00EEskar\u00EA pirt\u00FBka \u00DBsiv \u00FB Zel\u00EExe ye."@ku . "Nav\u00EA helbestvan\u00EA kurd Nal\u00EE \u015Earez\u00FBr\u00EE y\u00EA resen, Xidir e. Nal\u00EE \u015Earez\u00FBr\u00EE, law\u00EA Ehmed\u00EA \u015Eaweyis\u00EA M\u00EEkay\u00EEl\u00EE ye. Li ser sala jiday\u00EEkb\u00FBna Nal\u00EE d\u00EEtin\u00EAn cih\u00EAreng hene. D\u00EEroknas\u00EA kurd Mihemed Em\u00EEn Zek\u00EE Beg di pirt\u00FBka xwe ya bi nav\u00EA \u201CKurtey M\u00EAj\u00FBy\u00EE Kurd \u00FB Kurdistan\u201D r\u00FBpel\u00EA 358an de, wiha diniv\u00EEse: \u201CNal\u00EE di sala 1801\u00EA de li gund\u00EA Xakxol\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB sala 1857an ko\u00E7a daw\u00EE kiriye. Mamoste Elad\u00EEn Secad\u00EE, di pirt\u00FBka xwe ya bi nav\u00EA \u201CM\u00EAj\u00FBya Edeb\u00EE Kurd\u00EE\u201D dewiha dib\u00EAje: \u201CNal\u00EE di sala 1802an de ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB di sala 1859an de, \u00E7\u00FBye ser dilovaniya xwe. \u201D Mamoste Dr. Mar\u00FBf Xeznedar j\u00EE di destp\u00EAka D\u00EEwana Nal\u00EE de wiha diniv\u00EEse: \u201CNal\u00EE di sala 1805an de hatiye c\u00EEhan\u00EA \u00FB di sala 1859an de, ko\u00E7a daw\u00EE kiriye. \u201D Mamoste Mihemed Mihemed Mele Ker\u00EEm di pirt\u00FBka bi nav\u00EA \u201CLe P\u00EAnaw\u00EE Nal\u00EE\u201D de, dib\u00EAje: \u201CEw\u00EAn ku serp\u00EAhatiya Nal\u00EE niv\u00EEs\u00EEne, ti \u00E7avkan\u00EE ji bo d\u00EErok\u00EA diyarnekirine. Kesek tine ku bib\u00EAje Nal\u00EE di v\u00EA sal\u00EA de hatiye c\u00EEhan\u00EA. Ten\u00EA ti\u015Fta diyar ev e ku Nal\u00EE, M\u00EEkay\u00EEl\u00EE b\u00FBye \u00FB law\u00EA \u00E7and\u00EEnerek\u00EE \u015Earez\u00FBr\u00EE b\u00FBye. Ji ber ku lil \u015Earez\u00FBr\u00EA kesek\u00EE xwende tineb\u00FBye, \u00EAd\u00EE k\u00EA d\u00EA rojb\u00FBna Nal\u00EE biniv\u00EEsanda? Her wiha roja mirina w\u00EE j\u00EE. \u201D Mamoste Mes\u00FBd Mihemed di gotareke bi nav\u00EA \u201C\u00C7epk\u00EAyek Le Gulzar\u00EE Nal\u00EE\u201D de wiha dib\u00EAje: \u201CHac\u00EE Mele Evdiley\u00EA Cel\u00EEzade vegotiye ku w\u00EE di sala 1871an de Nal\u00EE li Mekey\u00EA d\u00EEtiye \u00FB gelek\u00EE p\u00EEr b\u00FBye. Xuya b\u00FB ku w\u00EE \u00E7ax\u00EE he\u015Ft\u00EA sal\u00EE heb\u00FB. \u201D Li gor belgeyeke din ku ket\u00EE dest\u00EA me, Nal\u00EE sala 1798'an jiday\u00EEk b\u00FBye \u00FB sala 1878an ko\u00E7a xwe ya daw\u00EE kiriye. Li gor v\u00EA belgey\u00EA Nal\u00EE di he\u015Ft\u00EA saliya xwe de \u00E7\u00FBye ser dilovaniya xwe. Di gelek helbest\u00EAn w\u00EE de j\u00EE xuya dike ku ew gelek\u00EE p\u00EEr b\u00FBye, her wiha ev sal\u00EAn daw\u00EE ku me li jor an\u00EEn zim\u00EAn n\u00EAz\u00EEktir\u00EE rastiy\u00EA ne. Nal\u00EE di helbesteke xwe de, p\u00EErb\u00FBna xwe derdibire \u00FB wiha dib\u00EAje: M\u00FBy sp\u00EE kirdim be \u015Fu\u015Ftin av\u00EE eyn\u00EE \u015For e \u015Fet \u015Eor e \u015Fet ye\u00EEn\u00EA ke t\u00EA da xo qelb \u00FB bebet Helgire wek mom\u00EE kef\u00FBr\u00EE be\u015Few da m\u00FB be m\u00FBm im Wa siyar\u00FB b\u00FB be xw\u00EAnim nuqte nuqte xet be xet Min del\u00EAm \u015Few b\u00FB be roj nefsim del\u00EA roj b\u00FB be \u015Few Ew mus\u00EEbe \u00E7unke \u00E7aw\u00EE p\u00EA sp\u00EE b\u00FB min xelet Rewxen\u00EE d\u00EEde rijaye serk\u00EEtab\u00EE xet\u00EE xom \u00C7aw le \u00EE\u015F\u00EE ew sp\u00EE n\u00FBr\u00EE\u015F be ser ew da seqet Serd \u00FB germ e ahekem sewsegiyay kirdim be p\u00FB\u015F Pay\u00EEz\u00EE r\u00FB b\u00FB be burd\u00EE s\u00FBr \u00FB zerd\u00EE muxtel\u00EEt Wechekem \u00EEsm\u00EE beyaz ema wereq zerd \u00FB siya Ba muxetet b\u00EA be kef\u00FBr\u00EE ke\u015F\u00EEdey xo\u015F nemet \u00C7\u00FBnke lewh\u00EE r\u00FB siyeh r\u00FBzerd\u00EE b\u00EA tez\u00EEn\u00EE ye Xw\u00EAn\u00EE \u00E7awim cedWal\u00EE b\u00EA qetre kan\u00EE\u015F\u00EE nuqet Neq\u015F\u00EE du m\u00FBy\u00EE bedewr\u00EE r\u00FB deb\u00EAte eyb\u00EE \u015Feyb Ayeney r\u00FBpak\u00EE ye r\u00FBnak\u00EE ye n\u00FBr \u00FB \u015Femet Ya geday\u00EAk e xen\u00EE ya pad\u00EE\u015Fah\u00EAk e feq\u00EEr Lem duwe xal\u00EE n\u00EE ye Nal\u00EE le r\u00FBy hed\u00EE weset Nal\u00EE \u00C7end malik ji d\u00EEwana Nal\u00EE: Faris \u00FB Kurd \u00FB Ereb hers\u00EAm be defter girt\u00FBwe Nal\u00EE emro hakim\u00EE s\u00EA mulke d\u00EEwan\u00EE heye Nal\u00EE Nemirdim min eger em care b\u00EA to Ne\u00E7im \u015Fert b\u00EA heta em xware b\u00EA to Nal\u00EE"@ku . "Peyvika \u201Dfolklor\u201D di nava xelk\u00EA de, ji van ti\u015Ftan re t\u00EA gotin: Li welatek\u00EE, di nava gelek\u00EE/neteweyek\u00EE de, yan j\u00EE li her\u00EAmek\u00EA, ew \u00E7alakiy\u00EAn taybet \u00EAn ku xas\u00EA bi xelk\u00EA ve l\u00EA ji aliy\u00EA xelk\u00EA ve bi n\u00EAvekar\u00EE t\u00EAne bikaran\u00EEn, bi piran\u00EE j\u00EE di nava xelk\u00EA de ji ti\u015Ft\u00EAn m\u00EEna \u00E7\u00EErok, meselok, stiran, leyztik, d\u00EEroka devk\u00EE, evsane, serp\u00EAhat\u00EE, destan, henek \u00FB laqird\u00EE, gotin\u00EAn p\u00EA\u015Fiyan, tore u hwd. re t\u00EA gotin. L\u00EA bel\u00EA peyvika \u201Dfolklor\u201D bi v\u00EE haway\u00EA li jor\u00EA ku di nava xelk\u00EA ku ten\u00EA ji van ti\u015Ftan re t\u00EA gotin, ne rast e. Lewra folklor bi wateya xwe ya ferheng\u00EE, gelek fireh e \u00FB ji hem\u00FB ti\u015Ft\u00EAn ku t\u00EAkiliya xelk\u00EA bi wan ti\u015Ftan re heye re t\u00EA gotin. Peyvika \u201Dfolk\u201D wateya xwe bi kurd\u00EE ango gel/xelk, peyvika \u201Dlor\u201D j\u00EE bi wateya \u201Dzan\u00EEn/zanist\u201D. \u00CEcar dema ev herdu peyvik gihane hev, wateya \u201Dzanistiya gel\u201D dide \u00FB di kurd\u00EE/kurmanc\u00EE de j\u00EE \u201Dgel\u00EAr\u00EE\u201D t\u00EA gotin. Peyvika \u201Dfolklor\u201D cara p\u00EA\u015F\u00EE li Londray\u00EA sal 1846, ji aliy\u00EA William Thomas\u00EE (1803-1885) ve di kovara \u201DAthenaeum\u201D\u00EA de hatiye bikaran\u00EEn. V\u00EE cam\u00EAr\u00EE wek \u201CFolk-lore\u201D bi kar aniye. Pi\u015Ftre j\u00EE Elmaniyan peyvika \u201Cfolklore/volklore\u201Dy\u00EA bi kar aniye. Hin bi hin ev peyv li dinyay\u00EA (xasma j\u00EE li nava netewey\u00EAn ku ziman\u00EA wan Hinoewr\u00FBp\u00EE ye) belav b\u00FBye u ketiye n\u00EAv ziman\u00EA kurd\u00EE j\u00EE."@ku . "M\u00EArd\u00EEn bajarek\u00EE li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Bajar\u00EA M\u00EArd\u00EEn\u00EA ji ba\u015F\u00FBr\u00EA xwe ve bi ba\u015F\u00FBr\u00EA bi\u00E7\u00FBk, ji rojhilat\u00EA xwe ve bi S\u00EArt \u00FB \u015Eirnex\u00EA, ji bakur\u00EA xwe ve bi Amed\u00EA \u00FB ji rojavay\u00EA xwe ve j\u00EE bi Rihay\u00EA hatiye p\u00EA\u00E7an. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA n\u00EAz\u00EE 850.000 kesan e. Qezay\u00EA bi ser ve ev in: Qoser, Nis\u00EAb\u00EEn, Midyad, Mehsert, D\u00EArika \u00C7iyay\u00EA Maz\u00EE, \u015Eemrex, Kerboran, Stewr \u00FB Ri\u015Fmil."@ku . "Gurgum an Mere\u015F bajarek di bakur\u00EA Kurdistan\u00EA de ye."@ku . "\u00C7ewl\u00EEg bajarek\u00EE li par\u00EAzgeha B\u00EEngol\u00EA ya bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Nav\u00EAn din \u00EAn bajar\u00EA \u00C7olig, \u00C7ewax\u00E7ur an \u00C7ebax\u00E7ur in."@ku . "\u00CAlih bajarek\u00EE bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye."@ku . "D\u00EElok an Duluk bajarek\u00EE li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Li bakur\u00EA Qeleya D\u00EElok\u00EA girek heye. Taxa der \u00FB dora w\u00EE gir\u00EE heta demeka n\u00EAzik bi nav\u00EE Kurdepe (K\u00FCrdtepe) dihat zan\u00EEn l\u00EA dewleta tirkan ew nava guhart \u00FB kir T\u00FCrktepe. DTP %5.5'\u00EA Adara 2009'a"@ku . "Riha, bi yewnan\u00EE Edessa, yan j\u00EE bi ten\u00EA Urfa) par\u00EAzgeh, nav\u00E7e \u00FB bajarek\u00EE bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye."@ku . "S\u00EArt par\u00EAzgeh, nav\u00E7e \u00FB bajarek\u00EE bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye."@ku . "Meled\u00EE bajarek\u00EE bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye."@ku . "Agir\u00EE nav\u00EA par\u00EAzgeh \u00FB nav\u00E7eyeke bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Navenda nav\u00E7ey\u00EA Qerekose ye"@ku . "Erz\u00EErom an Erzirom bajarek\u00EE bakur\u00EA Kurdistan\u00EA di tix\u00FBb\u00EAn Tirkiy\u00EA de ye."@ku . "S\u00EAwas nav\u00E7e \u00FB bajarek\u00EE bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Dikeve nav s\u00EEnor\u00EAn Komara Tirkiy\u00EA."@ku . "Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ji w\u00EA be\u015Fa Kurdistan\u00EA ku dikev\u00EA nav s\u00EEnor\u00EAn dewleta Tirkiy\u00EA t\u00EA gotin. Gelek caran ji bo Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA b\u00EAjeya Kurdistana Tirkiy\u00EA j\u00EE t\u00EA bikar an\u00EEn."@ku . "Wan nav\u00EA her\u00EAm, qeza \u00FB bajarek\u00EE Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye."@ku . "Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ji bo ev per\u00E7ey\u00EA Kurdistan\u00EA te gotin ku di nav sinor\u00EAn Iraq\u00EA de ye. Li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA bajar\u00EAn Hewl\u00EAr, Sil\u00EAman\u00EE, M\u00FBsil, Kerk\u00FBk, Dihok, Xaneq\u00EEn \u00FB Zaxo hene. Li navenda Sil\u00EAman\u00EEy\u00EA qas\u00EE 500.000 kes dij\u00EEn. W\u00EElayeta Kerk\u00FBke, ji \u00C7em\u00E7emal, Leylan, Sen gaw, Qadirkerem, Daquq, T\u00FBzx\u00FBrmat\u00FB, Pird\u00EA, Teq teq, Ax\u00E7eler, \u015E\u00FBwan \u00FB Hesker\u00EA p\u00EAk t\u00EA. Li navenda Kerk\u00FBk\u00EA qas\u00EE 700.000 kes dij\u00EEn. 5. W\u00EElayeta Xaneq\u00EEn\u00EA, ji Nefitxane, Kelar, Kif\u00EE, Celewla, Q\u00EAret\u00FB, Bem\u00FB, Hec\u00EEler \u00FB \u015Eakil\u00EA p\u00EAk t\u00EA. Li Ba\u015F\u00FBr bi ten\u00EA riyeke hesin heye. Ew ji bajar\u00EA Hewl\u00EAr ber bi Kerk\u00FBk, T\u00FBzx\u00FBrmat\u00FB, Celewla, Bak\u00FBbay\u00EA ve di\u00E7e Bexday\u00EA. Di van sal\u00EAn daw\u00EE de dewleta Iraq\u00EA v\u00EA riya hes\u00EEn xirab kir. Bi watey\u00EA coxraf\u00EE Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA per\u00E7eya Kurdistan\u00EA ba\u015F\u00FBr\u00EA Torosan e."@ku . "Ba\u015F\u00FBr\u00EA Rojavaya Kurdistan\u00EA (Binxet\u00EA an Ba\u015F\u00FBr\u00EA B\u00EE\u00E7\u00FBk) nav\u00EA per\u00E7eya Kurdistan\u00EA ye ku dikeve nav s\u00EEnor\u00EAn S\u00FBriy\u00EA."@ku . "Efr\u00EEn yan Afr\u00EEn bajarek li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Rojavaya Kurdistan\u00EA ye. Efr\u00EEn, hin caran li ba kurd\u00EAn Urfad\u00EA Arf\u00EEn yan Erf\u00EEn; bi arab\u00EE \u0639\u0641\u0631\u064A\u0646, \u0645\u062F\u064A\u0646\u0629 \u0639\u0641\u0631\u064A\u0646 \u060C \u0645\u0631\u0643\u0632 \u0645\u0646\u0637\u0642\u0629 \u0639\u0641\u0631\u064A\u0646 \u00FB bi ziman\u00EAn europay\u00EE Afrin, nav\u00EA deverek\u00EA ye li \u00C7iyay\u00EAn Kurd yan \u00E7iyay\u00EAn Kurm\u00EAnc e \u062C\u0628\u0644 \u0627\u0644\u0627\u0643\u0631\u0627\u062F, \u00EEro bi w\u00EElayeta Halab\u00EA ve li Suriy\u00EA gir\u00EAda ye. Afr\u00EEn nav\u00EA bajar\u00EA navend\u00EEya eyn dever\u00EA ye j\u00EE. Ferehiya devera Afr\u00EEn\u00EA bi tev 366 gund\u00EAn xwe ve digh\u00EEne 2.033 km \u00E7iwarku\u015Fe e. Di bajara Afr\u00EEn\u00EA de nez\u00EEk\u00EE 80.000 ni\u015Ft\u00EEvan dij\u00EEn. Li devera Afr\u00EEn\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE niz\u00EEk\u00EE 490.000 kesan dij\u00EEn. Bi navenda Afr\u00EEn\u00EA ya ferm\u00EE ve 6 deverok yan nahiy\u00EAn din gir\u00EAday\u00EE ne: Jind\u00EAr\u00EAs, \u015Earan, Mobetan (Mahbata/Mahbatl\u00EE), Rajo (Raco/Reco), Bilbul (Bilbil) \u00FB \u015Eiy\u00EA. Wateya peyva Afr\u00EEn\u00EA (afirandin, afir\u00EEn) cih\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FBna p\u00EEroz\u00EE ye."@ku . "Howto belgeyek e ku bi program\u00EAn komp\u00FBter\u00EA t\u00EA belavkirin, em nikarin bejin lisans, le ew ne lisanse. Howto dokumana programe, nasnama w\u00EE ye."@ku . "ISO kopiya CD an DVD'yeke di yek pel (file) de li gor\u00EE pergala ISO 9660. Wek\u00EE m\u00EEnak, CD'y\u00EAn Linux ser \u00EEnternet\u00EA bi formata . ISO t\u00EAn belavkirin. , . ISO yek em dikarin b\u00EAjin \"image\" ji, bi formeya . ISO belavkirina sistema Linux gelek b\u00EA zehmet e \u00FB hin zu dibe. Dema em daki\u015F\u00EEnin va . ISO yan bi ajoker\u00EA CD-Niviskar (cd-writer) Em V\u00EA . ISO ye (image a w\u00EE) li s\u00EAr CD yan diniv\u00EEs\u00EEnin."@ku . "Kernel dendika sistema \u015Fixulandine ya Komp\u00FBter e. Em dikarin b\u00EAjin kernel m\u00EAjiye sistema \u015Fixulandine ye."@ku . "Ethernet standartek ji bo Tora-lokal e, ji al\u00EEye Xerox, Digital \u00FB Intel di sala 1973-76 de bi destn\u00EE\u015Fana Bob Metcalfe hat\u00EEye afirandin. \u00E7e\u015F\u00EEdek Tora-lokal ku \u00EEroj her\u00EE pir te bikaran\u00EEn. Ethernet ji topoloj\u00EEya Bus an j\u00EE Star \u00EEstifededike \u00FB zem\u00EEna xwe de metodek gihi\u015Ftine bikart\u00EEne (access-metod) CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access/Collision Detection). Ew j\u00EE te maneya ku her nodek di tore de \"guhdar\u00EE\" xeta tore dike \u00FB heger xet ne me\u015Fg\u00FBlbe destp\u00EAkirina dane (data) dike. Vek\u00EEdi heger du node bi hevre li ser eyn\u00EE xet\u00EA dane bi\u015F\u00EEnin v\u00EE \u00E7ax\u00EE \"collision\" lihevketin derdikeve, \u00E7axe ku lihevketinek derket, herd\u00FB al\u00EE disekinin \u00FB demek rasthat\u00EE d\u00EEsa dicerb\u00EEnin. Dataye ku li ser Ethernet t\u00EAn \u015Fandin jihev t\u00EAn par\u00E7ekirin \u00FB dibin \u00E7er\u00E7\u00EEfe (frame). Mezinb\u00FBna her \u00E7er\u00E7\u00EEfe neqeba 64 \u00FB 1518 byt\u00EA \u00FB ji van 46 \u00FB 1500 byte daneye ku be \u015Fandin bixweye. Ethernet bingeha spesifikasyon\u00EA IEEE 802.3 hat\u00EEye standartkirin \u00FB gelek l\u00EAzen c\u00FBday\u00EE mevc\u00FBde 10 \u00FB 100 Mbps \u00EEroj her\u00EE pir te bikaran\u00EEn, l\u00EA Gigabit Ethernet j\u00EE hene, li ser versiyonen 10 \u00FB 100 Gbps te xebatkirin. piran\u00EEyen spesifikasyonen \u00EEroj bi bingeha 10Base-T ye. T\u00EAbin\u00EE: Bi rast\u00EE ez gelek\u00EE li ser Ethernet sekin\u00EEm \u00FB xwest navek\u00EE je re bi kurd\u00EE bib\u00EEnim, le mixabin navek h\u00EAsan ku li Ethernet \u00FB Local network minasib peydenekir."@ku . "Enst\u00EEtuya kurd\u00EE ya Par\u00EEs\u00EA (Institute kurde de Paris, IKP) di 24'\u00EA re\u015Fem\u00EE 1983'an de hatiye damezrandin. Ji 1987'an heta \u00EEro Kovara Kurmanc\u00EE rojnameya taybet\u00EE li ser pirs\u00EAn zarav\u00EA kurmanc\u00EE diwe\u015F\u00EEne. Yek j\u00EE avakeran \u00FB serok\u00EA enst\u00EEtuya rojan\u00EE \u00EEro Kendal Nezan e."@ku . "W\u00EAne:Columbia Supercomputer - NASA Advanced Supercomputing Facility. jpg Superkomputera Columbia, li NASA Ames Research Center (DYA). W\u00EAne:IBook G3 M6497 J. jpg Komputereke iBook W\u00EAne:Opened Computer. jpg Komputereke vekir\u00EE Komputer an j\u00EE komp\u00EEtur am\u00FBr \u00FB hi\u015Fek\u00EE elektron\u00EEk e ku gelek xebat\u00EAn ar\u00EEtmet\u00EEk \u00FB mantiq\u00EE li gor bernameyeke ber\u00EA l\u00EA hatiye barkirin, dike \u00FB diqed\u00EEne. Computer bi ingiliz\u00EE, ordinateur bi fransew\u00EE, bilgisayar bi tirk\u00EE, rayane bi faris\u00EE ye. Yek ji nav\u00EAn w\u00EA y\u00EAn kurd\u00EE j\u00EE x\u00EAvjim\u00EAr e. Am\u00FBra xebat\u00EA ya ko mirov p\u00EA hejmar\u00EA dike, nemaze mak\u00EEneyeka elektron\u00EEk\u00EE ku bernamekir\u00EE be \u00FB bikare kar\u00EAn mat\u00EEmat\u00EEk\u00EE an mentiq\u00EE y\u00EAn pir lezg\u00EEn p\u00EAk b\u00EEne an agahiyan (informasyonan) berhev bike, tomar bike, berhev bide an bi awayek\u00EE din \u00EA dilxwest\u00EE \u00FB li gor\u00EE bernameyeke ber\u00EA hatiye niv\u00EEs\u00EEn amade bike. Komputer bi rast\u00EE pir\u015Fiyan in. Ew mak\u00EEney\u00EAn c\u00EEhan\u00EE y\u00EAn destwerdana zanyaran in. Li gor\u00EE b\u00EErdoza \u00C7ir\u00E7-T\u00FBring, her komputer xwed\u00EE \u015Fiyaneka k\u00EAman\u00EE ya deraz\u00EEnk\u00EE (minimum threshold capability) di koka xwe de dikare her karek\u00EE ku komputereke din dike bike. Lewma, komputer\u00EAn xwed\u00EE \u015Fiyan\u00EAn curane, ji Ar\u00EEkareka Kesok\u00EE a D\u00EEg\u00EEtal (PDA) heta Superkomputeran dikarin heman kar\u00EE bikin, heke dem \u00FB b\u00EEr (memory) neh\u00EAn liber\u00E7avgirtin. Lewma, heman curey\u00EA komputeran reng e ji bo gelek kar\u00EAn ji hev cuda y\u00EAn m\u00EEna durustkirina l\u00EEsteya m\u00FB\u00E7ey\u00EA karmendan heta ajotina Gem\u00EEy\u00EAn Esman\u00EE y\u00EAn b\u00EA Mirov bih\u00EAn bikaran\u00EEn. L\u00EA ji ber p\u00EA\u015Fve\u00E7\u00FBn\u00EAn teknoloj\u00EEk \u00EAn mezin \u00EAn v\u00EA daw\u00EEy\u00EA, komputer\u00EAn elektron\u00EEk\u00EE y\u00EAn n\u00FB gelek ji y\u00EAn kevin bik\u00EArtir in (diyarokek ku hindek bi Qan\u00FBna Mor\u00EE ango Moor's Law t\u00EA wesifandin). Bi gelemper\u00EE xebat\u00EAn komputer\u00EA dikarin bibin 2 be\u015F: Pergala Xebat\u00EA \u00CEnternet Ji bo xebitandina komputer\u00EA \u00E7end Pergal\u00EAn Xebat\u00EA hene, mirov p\u00EA\u015F\u00EE wan pergalan di komputera xwe de saz dike."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/9/99/Lalish.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Tirba \u015E\u00EAx Ad\u00EE li Lali\u015F\u00EA \u00CAz\u00EEd\u00EEt\u00EE oleke Rojhilata Nav\u00EEn e \u00FB yek ji ol\u00EAn ber\u00EA y\u00EAn kurdan e. \u00CAz\u00EEd\u00EEt\u00EE yek ji kevintir\u00EEn d\u00EEn\u00EAn monoteist (yekxweday\u00EE) e. Bi baweriya \u00EAz\u00EEdiyan nav\u00EA xwed\u00EA Ezda e (ji zimane kurd\u00EE ez dan). Baweriya \u00EAz\u00EEdiyan bi heb\u00FBna yek xweday\u00EE t\u00EA. Ew monotey\u00EEst in. Rehk\u00FBrb\u00FBn \u00FB koka ola wan digh\u00EEje heya 2000 sal\u00EE ber\u00EE \u00E7\u00EAb\u00FBna p\u00EAxember \u00CEsa. Ola \u00EAz\u00EEd\u00EEtiy\u00EA ne weke ol\u00EAn rojhilata nav\u00EEn, m\u00EEna Cih\u00FBtiy\u00EA, xa\u00E7perestiy\u00EA \u00FB \u00EEslam\u00EA, bi yekcar\u00EA re peyda b\u00FBye, guhertin, p\u00EA\u015Fketin p\u00EAre \u00E7\u00EAb\u00FBye. Di destp\u00EAk\u00EA de \u00EAz\u00EEdiyan her \u00E7ar el\u00EAment\u00EAn jiyan\u00EA, ax, av, ba \u00FB agir diparastin. Ol wisa p\u00EA\u015Fket, heya perestina roj\u00EA (\u015E\u00EA\u015Fims mefer e m\u00EAr\u00EA \u00EAz\u00EEd\u00EE ye) derkete hol\u00EA. Ew j\u00EE di d\u00EErok\u00EA de bi nav\u00EA Mitray\u00EEzim\u00EA t\u00EA naskirin. Ola \u00EAz\u00EEdiyan olek\u00EA \u00EAkane ye li hem\u00EE c\u00EEhan\u00EA. Baweriya \u00EAz\u00EEdiyan bi melek\u00EA Tawis heye. Perestgeha wan ya p\u00EEroz \"Lali\u015F\" li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye, M\u00EEr\u00EA wan Tehs\u00EEn Beg e \u00FB serok\u00EA ol\u00EE Bav\u00EA \u015E\u00EAx-Extiyar\u00EA Mergeh\u00EA ye, li Ba`adr\u00EA \u00FB Lali\u015F\u00EA dim\u00EEne."@ku . "Nav\u00E7eya Qulp\u00EA bi giredayi bajar\u00EA \u00CEdir\u00EA ye. N\u00EAziki navenda baj\u00EAr ciyay\u00EAn Koy\u00EA hene mirovan ji bo ku xoya (sol, xw\u00EAy, xw\u00EA) paqij derx\u00EEnin \u00E7iya kolane di encama kolandin\u00EA de qulpen mezin derketine hol\u00EA, nav\u00E7ey\u00EA nav\u00EA xwe ji van qulpan hilgirtiye \u00FB b\u00FBye Qulp. Nav\u00E7ey\u00EA da \u00FB gunden gir\u00EAdayi nav\u00E7ey\u00EA temam\u00EE kurd in, gelek hindik azer\u00EE j\u00EE hene belam gelek hindik in. Hejmara nav\u00E7ey\u00EA 15 hezar e, %69 kurd in, \u00EAn may\u00EEn ji azer\u00EE ne. Nav\u00EA Qulp\u00EA di sala 1934'\u00EE de bi fermaneke niv\u00EEsk\u00EE ya Mustafa Kemal Atat\u00FCrk wek\u00EE cezay\u00EA tevl\u00EEb\u00FBna gel\u00EA her\u00EAm\u00EA ya Serhildana Agiriy\u00EA hatiye guhertin \u00FB kirine Tuzluca. 81 gund, 20 mezrey\u00EAn w\u00EA hene. 8 mezre j\u00EE bi ferm\u00EE nay\u00EAn pejirandin. 39 km ji \u00CEdir\u00EA d\u00FBr dikeve."@ku . "Ferheng (peyvname, b\u00EAjename) pirt\u00FBkek yan qeydek d\u00EE ye ku peyv \u00FB b\u00EAje t\u00EA de hatine r\u00EAzkirin \u00FB \u015Firovekirin. Ev \u015Firovekirin dibe bi heman ziman\u00EE be yan j\u00EE bi zimanek din be. Ferheng dibe ji bil\u00EE bi peyvan, bi w\u00EAneyan j\u00EE b\u00EAn diyarkirin. Di ferhengan peyv bi pirran\u00EE li gor alfabey\u00EA t\u00EAn r\u00EAzkirin l\u00EA r\u00EAzkirin dikare bi gor babetan j\u00EE be. Yek c\u00FBn parvekirina ferhengan j\u00EE wiha ye: Ferheng\u00EAn gi\u015Ft\u00EE \u00FB ferheng\u00EAn taybet. Ferheng dikarin ferheng\u00EAn yekziman\u00EE, ferheng\u00EAn duziman\u00EE yan j\u00EE ferheng\u00EAn pirrziman\u00EE bin. Wek\u00EE din ferheng dikare di wateya \u00E7and\u00EA de j\u00EE were bikaran\u00EEn, ji xwe ev gotin di ziman\u00EA Faris\u00EE de t\u00EA wateya \u00E7and\u00EA. M\u00EEnakeke ji bo ferhengek W\u00EEk\u00EEferheng e. Binh\u00EAre: Ferheng\u00EAn kurd\u00EE W\u00EEk\u00EEpediya:Ferq\u00EAn nav Ens\u00EEkloped\u00EE \u00FB Ferhengan"@ku . "\u00C7and (\u00E7ande) t\u00EA watey\u00EA torre, kultur. \u00C7and herwek civak, zan\u00EEn, huner, amojgar\u00EE u tendurust\u00EE di j\u00EEyana mey\u00EE civak\u00EE de gotineke bi pir maneye u di d\u00EEroka gelan de neteweke b\u00EAy\u00EE \u00E7and wek netewe nay\u00EA qebulkirin. Her Neteweyek bi reng\u00EA xwe heye u ew j\u00EE dibe piirreng\u00EEya gerdun\u00EE y\u00EA. Herweki d\u0131n:Netewek b\u0131 \u015F\u0131kl\u00E9 ruh,xem\u0131land\u0131n,xwer\u0131n b\u0131 tore u baweri ya xwe b\u0131 xwere qerektera \u00E7ande ke taybeti d\u0131hul\u0131qini. \u00C7anda gelan bi niv\u00EEsandina pirtukan (pirtuk\u00EAn d\u00EErok\u00EE, \u00E7and\u00EE, zanyar\u00EE, ol\u00EE, \u00E7\u00EErok), destan u sitranan u seranser di nava j\u00EEyana gel t\u00EA afirandin, bi x\u00EAzikan, w\u00EAnean, \u015Fano u f\u00EElman xurt dibe u p\u00EA\u015Fve di\u00E7e. L\u00EA di d\u00EErok\u00EAde heya \u00EEro tu car \u00E7and azad nebuye u timutim di bin dest\u00EA dewlemandan de ji bo meslehatin ewan hat\u00EEye karan\u00EEn. An j\u00EE di bin hukm\u00EA kevneperest u olperestande \u015Funde maye. Hat\u00EEye qedexekirin y\u00EAn ku xwestine kar\u00EA \u00E7and\u00EE bikin gunehbar bune u ew hevcedar\u00EEya \u00E7ande ke azad u serbixwe ji bo gel\u00EA kurd j\u00EE buye hesretek\u00EE dur u dir\u00EAj. Ji bo kurd u Kurdistan\u00EA \u00E7andeke azad div\u00EA di gel maf\u00EAn \u00E7arenus\u00EE p\u00EAk b\u00EA \u00FB p\u00EA\u015Fve bi\u00E7e. Heya ku armanca yek\u00EEt\u00EEya netew\u00EE, yek\u00EEt\u00EEya ziman, yek\u00EEt\u00EEya abor\u00EE \u00FB ya \u00E7and\u00EE p\u00EAk ney\u00EA ev felat\u00EE ne mumk\u00EEne. di gotara jor\u00EEn da li gor d\u00EEtina min h\u00EEn k\u00EAmas\u00EE he ne. ev j\u00EE ewin ku li jor qala \u00E7and \u00FB azadiya \u00E7and\u00EA hatiye kirin di vir da ez dikarim b\u00EAjim ku tu car\u00EE \u00E7and nikar\u00EEb\u00FBy\u00EA b\u00EA bindestkirin. ji ber ku ez di w\u00EA baweriy\u00EA da me ku ger gelek li \u00E7anda xwe ji dil xwed\u00EE derkeve tu car\u00EE tu kes yan j\u00EE tu desthilatdar\u00EE nikare tadey\u00EA an go astengiy\u00EA li hember p\u00EA\u015Fve\u00E7\u00FBna \u00E7and\u00EE derx\u00EE ne. lewra di v\u00EA rew\u015F\u00EA da mirov nikare \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn ku t\u00EAn ser zim\u00EAn \u00FB \u00E7andan bav\u00EA pi\u015Ft guh\u00EA xwe bel\u00EA raste ku ji aliy3e h\u00EAz\u00EAn desthilatdarku ev di be dewletek, olek, \u00E7andek din an go kes bixwe bin. li gor d\u00EEtina min asteng \u00FB pirsgir\u00EAka her\u00EE mezin ku li hember p\u00EA\u015Fketin \u00FB dewlemendb\u00FBn a \u00E7and\u00EA kes an go civak bixwe ne."@ku . "PalTalk programeke bela\u015F e ji bo at]]a axaftin\u00EA \u00FB niv\u00EEsandin\u00EA ye. Li w\u00EAder\u00EA tu dikar\u00EE bi ziman\u00EA xwe y\u00EA \u015F\u00EAr\u00EEn bi kurd\u00EAn ji gelek welatan re li ser hem\u00FB ti\u015Ft\u00EAn ku dil\u00EA te dixwaze, biaxiv\u00EE, li m\u00FBz\u00EEk\u00EA guhdar bik\u00EE \u00FB gelek ti\u015Ft\u00EAn d\u00EE bik\u00EE."@ku . "T\u00EErmeh (tem\u00FBz) nav\u00EA meha heftem\u00EEn e. Meha t\u00EErmeh 31 roj diajo. T\u00EEr naveke din ji bo Sirius e. T\u00EEr st\u00EArka her\u00EE ron\u00EE de ezmanan e. Nav\u00EA meh\u00EA 't\u00EErmeh' ji v\u00EA sterk\u00EA t\u00EA, ji ber ku di dawiya v\u00EA meh\u00EA derdikeve."@ku . "P\u00FB\u015Fper (hez\u00EEran) meha \u015Fe\u015Fem\u00EEn e. Hevedudaniya ji peyva \"p\u00FB\u015F\" \u00FB \"per\" e. Ji giyay\u00EA ne diriy\u00EA hi\u015Fkolek re \"p\u00FB\u015F\" t\u00EA gotin. Di v\u00EA dem\u00EA de giyay\u00EA \u00E7iyan wisa hi\u015Fk dibe her wek\u00EE bi per in, ba l\u00EA dixe \u00FB difir\u00EEne. Lewra bi nav\u00EA \"P\u00FB\u015Fper\" hatiye bi nav kirin."@ku . "Gelaw\u00EAj an tebax meha hey\u015Ftem\u00EEn e. T\u00EA gotin ku nav\u00EA meh\u00EA ji nav\u00EA st\u00EArka Gelaw\u00EAj (Venus) t\u00EA, l\u00EA ev gersterk her sal di meh\u00EAn cuda de derdikeve."@ku . "Enst\u00EEtuya Kurd\u00EE a Stembol ji aliy\u00EA komek rew\u015Fenb\u00EEr\u00EAn kurd ve roja 18'\u00EA n\u00EEsana 1992'yan li Stenbol\u00EA hate damezirandin. Armanca damezirandina \u00CEnst\u00EEtuy\u00EA, bi awayek\u00EE zanyar\u00EE li ser d\u00EErok, \u00E7and, huner, ziman \u00FB hwd. rawest\u00EEn b\u00FB. Koma damezirandina \u00CEnst\u00EEtuya Kurd\u00EE ya Stenbol\u00EA ji van kesan p\u00EAk dihat: Musa Anter, Ya\u015Far Kaya, Feq\u00EE Husey\u00EEn Sagni\u00E7, ismail Be\u015Fik\u00E7i, Abdurrahman D\u00FCrre, \u0130brahim G\u00FCrb\u00FCz, Cem\u015F\u00EEd Bender \u00FB S\u00FCleyman \u0130mamo\u011Flu. Di we\u015Fan\u00EAn enst\u00EEtuy\u00EA de Ferheng\u00EAn tirk\u00EE-kurd\u00EE \u00FB kurd\u00EE-kirk\u00EE a Zana Farq\u00EEn\u00EE derketin. Li enst\u00EEtuy\u00EAn kurd\u00EE j\u00EE bin\u00EAre."@ku . "1609 - Em\u00EErxan Lepz\u00EAr\u00EEn, dij\u00EE \u00EEran\u00EA."@ku . "Nav\u00EA l\u00EEnk\u00EA Baz\u00EEd bajarek li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Nif\u00FBsa w\u00EE bi qas\u00EE 92.000 kes\u00EE ye, panah\u00EEya erd\u00EA w\u00EE 2.383 km\u00B2 ye. Nav\u00E7e 93 km li rojhilat\u00EA Agiriy\u00EA ye. Qesra \u00CEshaq Pa\u015Fa, tirba Ehmed\u00EA Xan\u00EE, kavil\u00EA medreseya Xan\u00EE \u00FB m\u00EEr\u00EA Kurdan y\u00EA navdar Heftbela li vir in. Di edeb\u00EEyata devk\u00EE \u00FB niv\u00EEsk\u00EE de navek\u00EE Baz\u00EEd\u00EA y\u00EA berbi\u00E7av heye. W\u00EAne:\u0130shak Pa\u015Fa Saray\u0131. jpg Qesra \u00CEshaq Pa\u015Fa li jora Baz\u00EEda kevn e \u00FB 4 km n\u00EAz\u00EEk\u00EE bajar\u00EA Baz\u00EEd\u00EA y\u00EA n\u00FB ye"@ku . "Rezber (\u00EElon, \u00EAl\u00FBn, gelerezan) meha nehem\u00EEn e. Rezber 30 roj diajo. Li Kurdistan\u00EA bi piran\u00EE tiriy\u00EAn rezan di v\u00EA meh\u00EA de t\u00EAn \u00E7in\u00EEn. Ji bo \u00E7i peyva bir\u00EEn t\u00EA bikaran\u00EEn \u00FB \u00E7in\u00EEn nay\u00EA xebitandin. Lewra we\u015Fiy\u00EAn (g\u00FB\u015Fiy\u00EAn) tir\u00EE t\u00EAn bir\u00EEn. Ji ber v\u00EA yek\u00EA \"Rez\u00E7in\" ne rast e. Rezber b\u00EA xwe\u015F\u00FB\u015F rast e."@ku . "Gelaw\u00EAj an Gelav\u00EAj (St\u00EArka \u015Eivanan, Zuhre, Venus) gerst\u00EArk a her\u00EE ronak e. R\u00EAgeha Gelaw\u00EAj\u00EA nav y\u00EAn T\u00EEr \u00FB Dinya ye. Gelaw\u00EAj di m\u00EEtoloj\u00EE \u00FB ol\u00EA de st\u00EArka \u00CEnanna, Anahita (Nahid), Afrod\u00EEt, Ven\u00FBs \u00FB Meryem e. Di kurd\u00EE de gelaw\u00EAj nav\u00EA meha 8'em\u00EEn (Tebax=Agustos) e j\u00EE. Binih\u00EAre: Gelaw\u00EAj (meh) Agahiy\u00EAn gerst\u00EArka gelaw\u00EAj\u00EA: Giran\u00EE: 0,82 (Dine 1) Cihgirtin: 0,86 (Dine 1) T\u00EErah\u00EE: 0,85 (Dine 1) Fireh\u00EE: 12 000 km. D\u00FBrahiya ji roj\u00EA: 0,72 (P\u00EEvana ostronom\u00EEk) Gera li dora xwe: 243,01 roj Gera li dora roj\u00EA: 224, 70 roj"@ku . "W\u00EAne:Ayyubid Dynasty 1171 - 1246(AD). PNG Dewleta Ey\u00FBbiyan Malbata Ey\u00FBbiyan li haw\u00EErdor\u00EE Eran\u00EA (rojava \u00FB bak\u00FBr\u00EA \u00CErana \u00EEro) dima. Ew malbateke kurd b\u00FB, ji \u00EAla Rewadiyan b\u00FB. Ji v\u00EA \u00EAl\u00EA \u015Ead\u00EE bi herd\u00FB kur\u00EAn xwe re Eseded\u00EEn \u015E\u00EArko \u00FB Necmed\u00EEn Ey\u00FBb ji gund\u00EA Ecdankan\u00EA \u00E7\u00FBne Bexday\u00EA \u00FB ji wir j\u00EE pi\u015Ftre \u00E7\u00FBn li Tikr\u00EEt\u00EA bicihb\u00FBn. \u015Ead\u00EE li Tikr\u00EEt\u00EA mir \u00FB herd\u00FB kur\u00EAn w\u00EE \u00E7\u00FBn ketine xizmeta Muceheded\u00EEn\u00EA G\u00EEtan\u00EE de. G\u00EEtan\u00EE d\u00EEt, ko Ey\u00FBb j\u00EEr \u00FB zane ye, rab\u00FB ew kire destkar\u00EA Tekr\u00EEt\u00EA. Sala 1136 li Tekr\u00EEt\u00EA Selahed\u00EEn b\u00FB. Bav \u00FB ap\u00EA Selahed\u00EEn \u00E7\u00FBne cem \u00CEmaded\u00EEn\u00EA Zeng\u00EE xwediy\u00EA M\u00FBsil\u00EA. W\u00EE gelek\u00EE guh da wan \u00FB Ey\u00FBb kire waliy\u00EA Belbek\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE mirina \u00CEmaded\u00EEn Ey\u00FBb bi maltaba xwe ve \u00E7\u00FB \u015Eam\u00EA \u00FB xwe gehande N\u00FBred\u00EEn kur\u00EA \u00CEmaded\u00EEn\u00EA Zeng\u00EE xwediy\u00EA Heleb\u00EA. N\u00FBred\u00EEn\u00EA Zeng\u00EE Hims \u00FB Rehba dane Ey\u00FBb \u00FB ew kire m\u00EErek\u00EE mazin, \u015E\u00EArko j\u00EE r\u00EAkire Misr\u00EA, da \u015Fer\u00EA melek Mens\u00FBr bike, y\u00EA destdir\u00EAj\u00EE \u015Faw\u00EEr\u00EA kirib\u00FB. \u015E\u00EArko biraziy\u00EA xwe Selahed\u00EEn j\u00EE bixwe re bir. \u015E\u00EArko ji ber m\u00EAran\u00EE \u00FB rastiya xwe b\u00FBb\u00FB dest\u00EA siltan N\u00FBred\u00EEn, y\u00EA rast\u00EA. \u015E\u00EArko pi\u015Ft\u00EE demek\u00EA vegera welat\u00EA \u015Eam\u00EA, ji hing\u00EE ve \u00EAd\u00EE rola Selahedin\u00EE siyas\u00EE destp\u00EA kir \u00FB berz b\u00FB. Ji ber ko Frengan \u00E7av\u00EAn xwe berdane Misre, \u015E\u00EArko d\u00EEse vegeray\u00EA \u00FB Selahed\u00EEn j\u00EE r\u00EAkire bajar\u00EA Skenderiy\u00EA. \u015E\u00EArko wez\u00EEr\u00EA Misr\u00EA b\u00FB \u00FB dest li ser dan\u00EE. Ta mirina w\u00EE sala 1168 her \u015E\u00EArko kar\u00FBbar\u00EA Misr\u00EA gerand. Pi\u015Ftre li wir Selahed\u00EEn b\u00FB wez\u00EEr\u00EA p\u00EA\u015F\u00EE, l\u00EA ji ber rast\u00EE \u00FB dadeweriya xwe \u00EAd\u00EE ew b\u00FBb\u00FB \u015Fah\u00EA dil\u00EA misriyan. Selahed\u00EEn Freng di \u015Fer\u00EA li Dimyat\u00EA de \u015Fkand. Bav\u00EA w\u00EE j\u00EE hate Misr\u00EA, gehay\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE mirina xel\u00EEf\u00EA fatim\u00EE Adid (al-'Adid) \u00EAd\u00EE Selahed\u00EEn b\u00FB serdest\u00EA Misr\u00EA y\u00EA b\u00EAhempa. \u00DB pi\u015Ft\u00EE ko N\u00FBred\u00EEn\u00EA Zeng\u00EE mir \u00EAd\u00EE Selahed\u00EEn xwe kire siltan\u00EA Misr\u00EA. Bi v\u00EA hikm\u00EA malbata Ey\u00FBbiyan sazkir. Bi \u015Fer Yemen, S\u00FBdan \u00FB Felest\u00EEn vekirin \u00FB sala 1174 dest dan\u00EE ser \u015Eam, M\u00FBsil \u00FB Heleb\u00EA. Sala 1187 di \u015Fer\u00EA Het\u00EEn\u00EA de zora xa\u00E7perestan bir \u00FB Quds vekir. \u015Eah\u00EA Ingl\u00EEstan\u00EA Richard, y\u00EA bi dil\u00EA \u015F\u00EAr navkir\u00EE careke din \u00EAr\u00EE\u015F\u00EE Ey\u00FBbiyan kir, da Qudes\u00EA veger\u00EAne, l\u00EA biser neket. Di sala 1192 levhantinek di nav herd\u00FB aliyan de \u00E7\u00EAb\u00FB, \u00FB \u015Fer rewasta. Li gor v\u00EA levhatin\u00EA ji erda ber l\u00EAva deryay\u00EA p\u00EA ve, ya di nav S\u00FBr \u00FB Yafa de titi\u015Ft di dest\u00EA xa\u00E7perestan de nema. Yek ji mezintir\u00EEn b\u00FByer\u00EAn di d\u00EEroka ereb\u00EE de vekirina ey\u00FBb\u00EE, ya welat\u00EA Yemen\u00EA ye. Ji ber ko m\u00EErek\u00EAn ey\u00FBb\u00EE bi v\u00EA vekirin\u00EA Yemen, Misir, S\u00FBriya \u00FB welat\u00EA Cez\u00EEr\u00EA kirine yek. Bi v\u00EA y\u00EAkitiy\u00EA biserketina mezin li ser xa\u00E7eperestan b\u00FB \u00FB welat\u00EA ereban gehane hev."@ku . "Behram an Mars an j\u00EE Mer\u00EEx yek ji her neh gerst\u00EArk\u00EAn (exter\u00EAn, plan\u00EAt\u00EAn) pergala (s\u00EEst\u00EAma) Roj\u00EA ye. Behram bi n\u00EAz\u00EEkb\u00FBna xwe ji Roj\u00EA pi\u015Ft\u00EE gerst\u00EArk\u00EAn T\u00EEr, Gelaw\u00EAj \u00FB C\u00EEhan\u00EA gerst\u00EArka \u00E7aran e. Ew j\u00EE 227,9 milyon km ji roj\u00EA d\u00FBr e."@ku . "Gir\u00EA Mozan, cih\u00EA bajar\u00EA Urke\u015F ya Huriyan, cihek\u00EE arkeoloj\u00EEk y\u00EE gir\u00EEng e."@ku . "Arkeoloj\u00EE (kevnarezan\u00EE) an j\u00EE \u015F\u00FBnwarnas\u00EE, zanistek e \u00FB li hem\u00FB ti\u015Ft\u00EAn ku ji dest\u00EAn mirovan derketine \u00FB li ser wan ked \u00FB xebatek p\u00EAk hatiye, vedikole. Pispor\u00EAn arkeoloj\u00EE (arkeolog) vekolan\u00EA li ser am\u00FBr, ti\u015Ft \u00FB avah\u00EE y\u00EA wan dikin da ku \u00E7awa j\u00EEyanin, \u00E7awa tevgeryanin, \u00E7i kirinin \u00FB hwd.."@ku . "W\u00EAne:Aries constellation map. png Beran Birca Beran birca yekem\u00EEn e. Di 21'\u00EA adar\u00EA de dest p\u00EA dike \u00FB di 20'\u00EA avr\u00EAl\u00EA de bi daw\u00EE dibe. Sembola birca Beran \u2648 e."@ku . "Gotina enerj\u00EE \u00EEro gi\u015Ft ji her kes\u00EE re gotineke nas e. Ti\u015Ft\u00EA bi gelemper\u00EE j\u00EE nas ew e, ko em li rast\u00EE gelek form\u00EAn enerjiy\u00EA t\u00EAn. Enerjiya m\u00EAkan\u00EEk\u00EE ji me re ji hem\u00FB form\u00EAn din, y\u00EAn enerjiy\u00EA nastir e. Dema ko em barek\u00EE hildin, yan j\u00EE dema ko em darek\u00EA bibirin, hing\u00EE em enerjiyek\u00EA didin, ew enerj\u00EE enerjiyek e di forma m\u00EAkanik\u00EE de ye, ew karek\u00EE m\u00EAkanik\u00EE ye em dikin. Wilo j\u00EE hem\u00FB kar\u00EAn din, y\u00EAn weke hildan \u00FB bir\u00EEn\u00EA, dema ko em dikin, em rast\u00EE enerjiya di forma m\u00EAkanik\u00EE de t\u00EAn. Formeke din, ya enerjiy\u00EA enerjiya germ\u00EE ye, t\u00EAhn e. Eger em bixwazin germb\u00FBna la\u015Fek\u00EE b\u00EAhtir bikin, em bib\u00EAjin ya av\u00EA, hing\u00EE dive ko em enerjiya germ\u00EE bidne av\u00EA, t\u00EAhn\u00EA bidine av\u00EA. \u00CEro em dizanin, ko enerjiya germ\u00EE bixwe enerjiya bizav\u00EE (livane, colaney\u00EE) ye, ya m\u00EAkan\u00EEk\u00EE ye. Helbet ne liva makroskop\u00EE ya la\u015F\u00EAn mezin\u00EE dar\u00EE\u00E7av e, l\u00EA liva atom \u00FB mol\u00EAkolan e, liva m\u00EEkroskop\u00EE ya di la\u015Fan de ye. Hatiye naskirin, ko enerjiya m\u00EAkan\u00EEk\u00EE t\u00EA guhertin \u00FB dibe ya germ\u00EE, yan\u00EE kar\u00EA m\u00EAkan\u00EEk\u00EE dibe kar\u00EA germ\u00EE. Dest\u00EAn xwe \u00E7end caran pev bibe \u00FB b\u00EAne, t\u00EA bib\u00EEn\u00EE, ko dest\u00EAn te germ dibin. Li vir te enerjiya m\u00EAkan\u00EEk\u00EE kire ya germ\u00EE. L\u00EA guhertina berevaj\u00EE, da enerjiya germ\u00EE bi ya m\u00EAkan\u00EEk\u00EE were guhertin, ew ti\u015Ftek\u00EE zortir e. Ber\u00EE \u00E7end deh salan, cara p\u00EA\u015F\u00EE mirov enerjiya germ\u00EE guherte ya m\u00EAkan\u00EEk\u00EE, ew j\u00EE dema, ko mirov mak\u00EEna hilm\u00EE (mak\u00EEna bi fi\u015Fara hilma ava keland\u00EE kardike) \u00E7\u00EAkir b\u00FB. Forma enerjiy\u00EA, ya nas j\u00EE enerjiya ronahiy\u00EA ye. Ne ten\u00EA dest\u00EA mirov j\u00EA nabe, l\u00EAbel\u00EA j\u00EEna her kes\u00EE \u00FB ya her organizm\u00EE j\u00EE b\u00EA w\u00EA nabe. Bi taybet\u00EE Roj v\u00EA forma enerjiy\u00EA dide. Helbet, mirov ji m\u00EAj ve h\u00EEnb\u00FBye bi p\u00EE\u015Fkar\u00EE, v\u00EA forma enerjiy\u00EA bikarb\u00EAne. P\u00EA\u015F\u00EE bi p\u00EAxistina agir, pi\u015Ftre j\u00EE bi \u00E7ira, lampe \u00FB ta dema daw\u00EE bi neon\u00EAn her\u00EE mod\u00EArn mirov enerjiya ronahiy\u00EA bikaran\u00EE. Forma enerjiy\u00EA, ya gelek\u00EE bik\u00EArhat\u00EE, enerjiya elektir\u00EEk\u00EE ye. Gi\u015Ft b\u00EA windab\u00FBn ew dikare bi enerjiya m\u00EAkan\u00EEk\u00EE, yan bi ya germ\u00EE were guhertin. Pir hesan\u00EE t\u00EA guhastin\u00EE dever\u00EAn d\u00FBr. Ji ber van xisletan carna dib\u00EAjin\u00EA enerjiya rind. Ji bil\u00EE van form\u00EAn buh\u00FBrt\u00EE caran, enerjiya k\u00EEm\u00EEyay\u00EE \u00FB enerjiya atom\u00EE j\u00EE hene. Ew ne texl\u00EEtine n\u00FB ne, niha peydab\u00FBne. L\u00EA ew herd\u00FB form didine n\u00EE\u015Fankirin, ko r\u00EAaksyon\u00EAn k\u00EEmay\u00EE \u00FB atom\u00EE dikarin enerjiy\u00EA bidin. Ji v\u00EA enerjiy\u00EA re j\u00EE enerjiya potensyal t\u00EA gotin. Eger em bixwazin bi fereh\u00EE li ser giranbihab\u00FBna enerjiy\u00EA ji mirov re bipeyivin, dive p\u00EA\u015F\u00EE em bizanibin, ko heb\u00FBna j\u00EEn\u00EA bi xwe, her \u00FB her, bi pevguhastina energiy\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE ye \u00FB p\u00EA j\u00EEn dibe. Bedena mirov energiy\u00EA di forma k\u00EEmyay\u00EE (xwarin) de dist\u00EEne \u00FB diguhere forma m\u00EAkan\u00EEk\u00EE. Bi v\u00EA yek\u00EA hem\u00FB organ\u00EAn l\u00EA\u015F dikarin bi kar\u00FBbar\u00EAn xwe rabin \u00FB dih\u00EAlin, ko kar\u00EA f\u00EEz\u00EEk\u00EE p\u00EAk were. Ev enerj\u00EE di \u015Fev \u00FB roj\u00EA de dike n\u00EAz\u00EEk\u00EE 2000 kilo kalor\u00EE \u00FB ew ji \u015Fewtandina xwarin\u00EA di la\u015F de t\u00EA. L\u00EA da mirov karibe bij\u00EE, dive di la\u015F\u00EA w\u00EE de hinek enerjiya embarkir\u00EE hebe, enerjiya embarkir\u00EE j\u00EE di l\u00EA\u015F de bez e. Ji ber ko enerj\u00EE ji mirov re pir p\u00EAw\u00EEst e, dive mirov zanibe w\u00EA derxe j\u00EE. Derxistin \u00FB xerckirina enerjiy\u00EA di van her deh sal\u00EAn daw\u00EE de pir gelek b\u00FBye \u00FB gera ji bona d\u00EEtina kehniy\u00EAn enerjiy\u00EA, y\u00EAn n\u00FB b\u00EAhtirb\u00FBye. Kehniy\u00EAn enerjiy\u00EA y\u00EAn ta niha li ber dest ev in: k\u00FBmir, petrol, enerjiya elektr\u00EEk\u00EE ya ji sikr\u00EAn li ser \u00E7eman \u00FBym. Di p\u00EA\u015Froja n\u00EAz\u00EEk de w\u00EA ev kehn\u00EE t\u00EAra mirov nema bikin \u00FB dive, ko mirov destbav\u00EAje kehn\u00EEne enerjiy\u00EA, y\u00EAn n\u00FBtir wek enerjiya Roj\u00EA, yan enerjiya germ\u00EE ya navika Zem\u00EEn\u00EA \u00FB yan kehniya pir zeng\u00EEn: enerjiya atom\u00EE. Amedekirina Zagros\u00EA Hajo ji St\u00EAr 3/1983"@ku . "Acrobat programa Adobey\u00EA ye \u00FB ji bo niv\u00EEs\u00EEn \u00FB n\u00EE\u015Fandana dokument\u00EAn bi formata PDF e. PDF formata her\u00EE naskir\u00EE \u00FB belavb\u00FBy\u00EE ya ePirt\u00FBkan e \u00FB ew di hem\u00EE komp\u00FBter \u00FB s\u00EEsteman de wek\u00EE esl\u00EA xwe dixweh\u00EEn."@ku . "Portable Document Format (PDF) formatek ji bo belge \u00FB e-pirt\u00FBkan e ku di hem\u00EE s\u00EEsteman de dixebite \u00FB berhem wek\u00EE esl\u00EA xwe bi font, w\u00EAne \u00FB m\u00EEzanpaja xwe ve di ekran\u00EA de diyar dibin \u00FB derdikevin ser kaxez\u00EA. PDF ji aliy\u00EA \u015Firketa Adobe hat p\u00EA\u015Fxistin."@ku . "W\u00EAne:EAN-13-ISBN-13. svg ISBN'ek\u00EE 13-reqem\u00EE ISBN kurtenav\u00EA \"International Standard Book Number\" e \u00FB wate \"Jimara Standarda Navnetewey\u00EE ya Pirt\u00FBk\u00EA\". Hejmareke ko ji 10 reqeman p\u00EAk t\u00EAt \u00FB her E-Pirt\u00FBkek\u00EA, pirt\u00FBkek\u00EA yan berhem\u00EAn wek\u00EE pirt\u00FBkan ISBN'eka xweser heye. Ji roja 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 2007 nimr\u00EA ISBN b\u00FBn 13 reqem."@ku . "DRM (Digital Rights Management, \u00EEdarekirina mafan a d\u00EEj\u00EEtal): DRM ji bo kontrolkirin \u00FB r\u00EAdana xwegihandina n\u00EAveroka berhem\u00EAn d\u00EEj\u00EEtal e."@ku . "Pocket PC s\u00EEstema bikaran\u00EEna Microsoft\u00EA ye ku di komp\u00FBter\u00EAn ber\u00EEkan de dixebite. Gelek \u015Firket\u00EAn ko komp\u00FBteran li gor v\u00EA s\u00EEstem\u00EA derdixin hene: Compaq (iPaq), HP (Jornada 545 & 548) \u00FB Casio (Cassiopeia E115). Di Pocket PC-yan de ber\u00EA Microsoft Reader bicihkir\u00EE ye."@ku . "Mirov (bi lat\u00EEn\u00EE, Homo sapiens sapiens) yek ji giyandaran e. Di sala 2008an de li dinyay\u00EA z\u00EAdey\u00EE 6.670.000.000 mirovan hene. La\u015F\u00EA mirov"@ku . "Lokman Polat niv\u00EEskarek kurd e. Polat di sala 1956'an de li nav\u00E7eya Lic\u00EA ya Amed\u00EA hatiye din\u00EA. Ew caran hatiye girtin \u00FB berdan. Di encam\u00EA de b\u00EAy\u00EE ku li dadgeh\u00EA amade be, deh sal \u00FB n\u00EEv ceza xwariye. W\u00EE beriya sala sal\u00EAn 1980'y\u00EE li wel\u00EAt belavok\u00EAn siyas\u00EE diniv\u00EEsand. Di sala 1984'an de li Sw\u00EAd\u00EA bi cih b\u00FB. Li Sw\u00EAd\u00EA dest bi niv\u00EEsandina \u00E7\u00EErokan kir. Gelek \u00E7\u00EErok\u00EAn w\u00EE di rojname \u00FB kovar\u00EAn cih\u00EA de hatin we\u015Fandin. Heta niha 14 pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE derketine. Ji wan \u00E7ar heb bi tirk\u00EE, neh j\u00EE bi kurd\u00EE ne. Ji pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE y\u00EAn kurd\u00EE s\u00EA roman \u00FB heft kurte\u00E7\u00EErok in. Lokman Polat ji bo zarokan j\u00EE 4 pirt\u00FBk wergerandine kurd\u00EE \u00FB kovarek bi nav\u00EA Helwest we\u015Fandiye. Lokman Polat di destp\u00EAka damezrandina Komela Niv\u00EEskar\u00EAn Kurd de cih girtiye \u00FB endametiya w\u00EE ya komel\u00EA h\u00EEn j\u00EE didome. Ew endam\u00EA PENa Navnetew\u00EE \u00FB endam\u00EA Yek\u00EEtiya Niv\u00EEskar\u00EAn Sw\u00EAd\u00EA ye."@ku . "Ereb\u00EA \u015Eemo Ereb\u00EA \u015Eemo anj\u00EE Ereb \u015Eam\u00EElov niv\u00EEskarek\u00EE kurd b\u00FB \u00FB weke bav\u00EA romana kurd\u00EE t\u00EA binav kirin. Yekem\u00EEn romana kurd\u00EE ya ku bi kurd\u00EE hatiye we\u015Fandin, \"\u015Eivan\u00EA Kurmanca\" niv\u00EEsiye. Ereb\u00EA \u015Eemo ji malbatek \u015F\u00EAx\u00EAn \u00EAz\u00EEdiya b\u00FB. \u015Eemo di 23'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1897'an de li gund\u00EA Susuz\u00EA li nav\u00E7eya Qers\u00EA, ku di w\u00EA heyam\u00EA de di bin desthilatiya R\u00FBsyay\u00EA de b\u00FB, hatiye dinyay\u00EA. Ereb \u015Eemo xwendina xwe ya p\u00EA\u015F\u00EE diqed\u00EEne. Di sala 1913'an de, dema ku 16 sal\u00EE b\u00FB derbas\u00EE ser kar\u00EA paletiy\u00EA dibe. Ereb\u00EA \u015Eemo ji bil\u00EE ziman\u00EA kurd\u00EE, wel\u00EA j\u00EE bi r\u00FBs\u00EE, tirk\u00EEya osman\u00EE, yewnan\u00EE, ermen\u00EE, gurc\u00EE, alman\u00EE \u00FB azer\u00EE zanib\u00FB. Bi biryara hukumeta Sovyeta ber\u00EA \u00FB Ermen\u00EEstan\u00EA Ereb\u00EA \u015Eemo \u00FB Isahak Marog\u00FBlov dest bi amadekirina alfabeta kurd\u00EE ya bi t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn\u00EE kirin \u00FB di sala 1928'an de kar\u00EA xwe bi daw\u00EE an\u00EEn. Wan di sala 1929'a yekem\u00EEn pirt\u00FBka bi kurd\u00EEya lat\u00EEn\u00EE li cihan\u00EA bi sernav\u00EA \u201CX\u0298-x\u0298 hinbuna xandina nvisara kurman\u00E7i\u201C (\"Xwe bi Xwe H\u00EEnb\u00FBna Kurmanc\u00EE\") \u00E7ap kirin. Ereb\u00EA \u015Eemo herwiha yek ji damezr\u00EAner\u00EAn rojnameya Rya teze b\u00FB. Di sala 1931'\u00EA de Ereb\u00EA \u015Eemo li Leningrad\u00EA rast\u00EE Qanat\u00EA Kurdo t\u00EA \u00FB hevaltiyeke ba\u015F di navbera wan de \u00E7\u00EAdibe. Ji wir dest bi xebata literatur\u00EE \u00FB zanist\u00EE dike. Li w\u00EA der\u00EA niv\u00EEs\u00EAn di der bar\u00EA pirsgir\u00EAk\u00EAn ziman\u00EA kurd\u00EE de amade dike \u00FB li Ermenistan\u00EA \u00E7ap dike. Di sala 1937'an de ji aliy\u00EA Stal\u00EEn ve t\u00EA sirg\u00FBnkirin, w\u00EE di\u015F\u00EEnin qeraxa Ok\u00EArna cemid\u00EE. Heta sala 1956'an ew li w\u00EA der\u00EA dim\u00EEne. Pi\u015Ft\u00EE mirina Stal\u00EEn ew azad dibe \u00FB careke din vedigere Ermenistan\u00EA. Sala 1966'an ew romana xwe ya d\u00EErok\u00EE Dimdim belav dike. Di sala 1967'an de j\u00EE ew li Moskovay\u00EA berhevoka Hikayet\u00EAn Gel\u00EA Kurd \u00FB romana xwe ya bi nav\u00EA Riya Bextewar diwe\u015F\u00EEne dike. Demeke dir\u00EAj di kom\u00EEteya navend\u00EE ya Partiya komun\u00EEsta Ermenistan\u00EA de cih girt. Li navenda \u00CAr\u00EEvan\u00EA li ser d\u00EEwar\u00EA makke ku Ereb\u00EA \u015Eemo sal\u00EAn xwe y\u00EAn dawiy\u00EA li w\u00EA der\u00EA derbas kirib\u00FB, wiha hatiye niv\u00EEsandin: \u201Cdi v\u00EA mal\u00EA de ji sala 1963-1978 temen\u00EA xwe derbas kiriye rew\u015Fenb\u00EEr\u00EA Kurd \u00FB karker\u00EA muxulqeiy\u00EA Ereb\u00EA \u015Eemo \u015Eam\u00EElov\u201D"@ku . "Evdile Ko\u00E7er niv\u00EEskarek\u00EE kurd e. Evdile Ko\u00E7er di sala 1977an de li gundek\u00EE S\u00EArt\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Xwendina \u00ABZaningeha Anatol\u00EE\u00BB be\u015Fa R\u00EAveberiya Gelemperiy\u00EA di n\u00EAv\u00EE de hi\u015Ft. Heyamek\u00EA li Zan\u00EEngeha Uppsalay\u00EA li ser ziman \u00FB w\u00EAjeya kurd\u00EE ders wergirt. Heta niha gelek niv\u00EEs \u00FB \u00E7\u00EErok\u00EAn w\u00EE di kovar \u00FB rojnamey\u00EAn m\u00EEna Jiyana Rew\u015Fen, P\u00EEne, N\u00FBdem, Azadiya Welat, T\u00EEroj, Firatta Ya\u015Fam, H\u00EEwa, Kovara W, Niv\u00EEs \u00FB hwd. de derketine. Her weha gelek niv\u00EEs\u00EAn w\u00EE j\u00EE li ser malper\u00EAn \u00EEnternet\u00EA: \"Mehname, Avesta, Amud\u00EA, T\u00EEr\u00EAj\u00AB der\u00E7\u00FBne. Niha di rojnameya Azadiya Welat de di quncik\u00EA \"Ko\u00E7ername\" de her roja \u015Femiy\u00EA diniv\u00EEse... Her wiha di malpera Diyarname y\u00EA di quncika xwe ya bi nav\u00EA \"Govenda Gotin\u00EA\" de niv\u00EEsaran dinivis\u00EEne."@ku . "Ferhad \u015Eakel\u00EE (Ferhad Shakely), niv\u00EEskar \u00FB helbestvanek\u00EE kurd e. Ferhad \u015Eakel\u00EE di sala 1951\u00EA de li ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA, li her\u00EAma Kerk\u00FBk\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Ew li Kurdistan\u00EA di sal\u00EAn 1973\u201374an de di rojnameya Birayet\u00EE de dixebite \u00FB li Sw\u00EAd\u00EA j\u00EE di hundir\u00EA deh\u2013panzdeh salan de bi kurd\u00EE \u00FB sw\u00EAd\u00EE du kovaran Svensk\u2013Kurdisk Journal 1985\u20131989 \u00FB Mamostay Kurd 1985\u20131996 derdixe. W\u00EE heta niha p\u00EAnc kit\u00EAb\u00EAn \u015Fi\u00EEran \u00FB kit\u00EAbeke kurte\u00E7\u00EErokan bi kurd\u00EE we\u015Fandine \u00FB heft kit\u00EAb\u00EAn zarokan j\u00EE ji sw\u00EAd\u00EE wergerandine ziman\u00EA kurd\u00EE. W\u00EE bi sw\u00EAd\u00EE j\u00EE kit\u00EAbeke helbestan \u00FB du antoloj\u00EE we\u015Fandine. Wek\u00EE din bi nave Kurdish Nationalism in Mem \u00FB Z\u00EEn of Ahmed\u2013i Khani kit\u00EAbeke bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE derxistiye. Ferhad \u015Eakel\u00EE di hevpeyv\u00EEneke xwe de dijberiya xwe ya alfabeya lat\u00EEn\u00EE g\u00EEhand astek were di ser\u00EE da Bedirxan\u00EE \u00FB hem\u00FB kurd\u00EAn ku par\u00EAzvaniya alfabeya lat\u00EEn\u00EE dikin wek peya \u00FB six\u00FBre kemal\u00EEzm\u00EA \u00FB rojavay\u00EE rave kir. Ji ber v\u00EA yek\u00EA j\u00EE rew\u015Fenb\u00EEr\u00EAn kurd li dij\u00EE w\u00EE kampanyayeke \u015Fermezekirin\u00EA li darxist. Ew niha li Sw\u00EAd\u00EA dim\u00EEne \u00FB li Zan\u00EEngeha Uppsalay\u00EA mamostetiya ziman\u00EA kurd\u00EE dike."@ku . "Hesen\u00EA Met\u00EA niv\u00EEskarek\u00EE kurd e. Hesen\u00EA Met\u00EA di sala 1957an de li Erxeniya Diyarbekir\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Ev z\u00EAdey\u00EE b\u00EEst sal\u00EE ye j\u00EE ew li Sw\u00EAd\u00EA dij\u00EE. Kit\u00EAb\u00EAn Hesen\u00EA Met\u00EA y\u00EAn ku heta niha \u00E7ap b\u00FBne ev in: Sm\u00EErnoff, \u00E7\u00EErok, 1991. Lab\u00EErenta cinan, roman, 1994. Ep\u00EElog, \u00E7\u00EErok, 1998. Ard\u00FB, \u00E7\u00EErok\u00EAn gel\u00EAr\u00EE, 1991. Tofan, \u00E7\u00EErok, 2000. Ke\u00E7a Kap\u00EEtan, P\u00FB\u015Fk\u00EEn (werger) 1998. Meriv\u00EAn reben, Dostoyevsk\u00EE (werger) 1991. Jiyana rast\u00EEn, G\u00F6ran Tunstr\u00F6m (werger) We\u015Fanxana Apec, 2004 Ans\u00EEklopediya Zarokan, We\u015Fanxana Apec, 2004 Gername, We\u015Fanxana Apec, 2005 Gotin\u00EAn Gunehkar, We\u015Fanxana Avesta, 2007"@ku . "Osman Sebr\u00EE (Apo) yek ji helbestvan\u00EAn mezin \u00EAn kurd e. Ew yek ji helbestvan niv\u00EEskar\u00EAn R\u00EAbaza Hawar\u00EA b\u00FB. Ap\u00EA Osman ji serok\u00EAn \u00EAla M\u00EArd\u00EAs\u00EE b\u00FB. Bil ji helbestin \u00FB niv\u00EEs\u00EEn\u00EA, ew pardar\u00EE xebata rizgar\u00EExwaza gel\u00EA xwe j\u00EE b\u00FB."@ku . "Rojen Barnas \u015Fanenav\u00EA Mehmet Gemici ye ku helbestvanek kurd e. Rojen Barnas ji Farq\u00EEn\u00EA ye \u00FB di sal\u00EAn 60\u00EE de dest bi niv\u00EEsandina kurd\u00EE kiriye. Di dawiya heft\u00EAyan de bi hin heval\u00EAn xwe re Kovara T\u00EEr\u00EAj derxist, her di wan salan de kit\u00EAbeke \u015Fi\u00EEran bi nav\u00EA Li bandeva sp\u00EAde we\u015Fand. Barnas bi w\u00EA kit\u00EAba xwe riyeke n\u00FB di \u015Fi\u00EEra kurmanc\u00EE de vekir \u00FB tes\u00EEr li gelek \u015Fa\u00EEr\u00EAn n\u00FB kir. Rojen Barnas m\u00EEna gelek rew\u015Fenb\u00EEr\u00EAn kurd mecb\u00FBr ma ku welat\u00EA xwe terk bike \u00FB pi\u015Ft\u00EE 80y\u00EE li Sw\u00EAd\u00EA bi cih b\u00FB. W\u00EE bi gelek nav\u00EAn cih\u00EA di mijar\u00EAn cih\u00EA de niv\u00EEs niv\u00EEsandine. Barnas heta niha ev kit\u00EAb we\u015Fandine; Li bandeva sp\u00EAde Heyv li esman\u00EA Diyarbekir\u00EA Hing\u00EA Milk\u00EA Ev\u00EEn\u00EA \u015Ei\u00EEr -1- (berhevoka du kit\u00EAb\u00EAn w\u00EE ne) we\u015Fandine. Wek\u00EE din Rojen Barnas di kovar\u00EAn m\u00EEna T\u00EEr\u00EAj, H\u00EAv\u00EE \u00FB N\u00FBdem\u00EA de gelek niv\u00EEs niv\u00EEsandine."@ku . "Opera (avah\u00EE) Opera (gerok) Opera (muz\u00EEk)"@ku . "ActiveX teknoloj\u00EEyek p\u00EA\u015Fket\u00EE ji tere Microsoft ji bo weg\u00FBhestina agah\u00EEyan di neqeba bernamey\u00EAn komputer de, ActiveX bi du teknoloj\u00EEyen din hat\u00EEye avekirin OLE (Object Linking and Embedding) \u00FB COM (Common Object Model). Naveroka ActiveX de funksiyonen rasteser\u00EA ber bi internete de heye, m\u00EEnayek IE (Browser) dikari otomat\u00EEk kontrollek activeX ji internete daki\u015F\u00EEne \u00FB di komp\u00FBtere de biwe\u015F\u00EEne, ActiveX ne zimanek bernamesazkirine ye, le komek r\u00EAzanen bername \u00E7ava agah\u00EEyan weg\u00FBheze. Avekirina ActiveX bi gelek zimane bernamesazkirine mimkune vek Visual Basic, C++, Java \u00FB vek\u00EEdi."@ku . "Daxistina Opera b\u00EE kurd\u00EE Malpera Opera R\u00FBpela Opera ya kurd\u00EE"@ku . "Gerok niv\u00EEsbariya ji bo xwendina r\u00FBpel\u00EAn \u00EEnternet\u00EA ye. Gerok bi piran\u00EE bela\u015F in, l\u00EA ne hem\u00FB niv\u00EEsbariya azad in. Gerok\u00EAn her\u00EE bi nav \u00FB deng ev in: Internet Explorer Mozilla Firefox Mozilla Opera Konqueror Galeon Camino Avant Browser"@ku . "Mozilla Firefox an j\u00EE bi kurtas\u00EE Firefox gerokeke (browser) \u00EEnternet\u00EA ye. Li gora gerok\u00EAn din wek\u00EE Internet Explorer pir avantaj\u00EAn Firefox\u00EA hene: Bi l\u00EAztir e \u00FB ewlekariya w\u00EA z\u00EAdetir e. Li hember reklam \u00FB v\u00EEr\u00FBsan pir ba\u015F dipar\u00EAze. Firefox niv\u00EEsbariya azad e \u00FB kar\u00EAn wergerandin \u00FB tekn\u00EEk\u00EE \u00EAn Firefox\u00EA ji h\u00EAla endam\u00EAn Koma PCKurd\u00EA Amed \u00C7eko Jiyan \u00FB Erdal Ronah\u00EE ve t\u00EAn kirin."@ku . "Bertolt Brecht Bertolt Brecht (1898-1956) helbestvan \u00FB niv\u00EEskar\u00EA elman e."@ku . "Paul Celan helbestvanek\u00EA elman\u00EA cih\u00FB b\u00FB. Di 23'\u00EA sermawez\u00EA 1920an li bajar\u00EA Rumaniyay\u00EA Czernowitz hate din\u00EA. Ew kureek\u00EA bi ten\u00EA b\u00FB. Ji bo bav \u00FB day\u00EEka w\u00EE cihuy\u00EA elman b\u00FBn, w\u00EE xwendin \u00FB p\u00EE\u015Fkariya xwe bi ziman\u00EA elman\u00EE \u00FB \u00EEbran\u00EE kirib\u00FB. Paul Celan, bi helbest\u00EAn bo stranan dest bi niv\u00EEs\u00EEna helbestan kir, l\u00EA ew niv\u00EEs bixwe j\u00EE ketib\u00FBn bin bandora Surreal\u00EEzm\u00EA. Di sala 1959an de, berhema w\u00EEya ko p\u00EA re binav \u00FB deng bibe bi nav\u00EA \u201CSprachgitter= Ziman\u00EA hesin\u00EE\u201C der xist. Paul Celan, li hind\u00EA helbest\u00EAn xwe wek werg\u00EAr j\u00EE dihate naskirin. H\u00EEn di destp\u00EAka huner\u00EEy\u00EAn xwe de, dema ko li Bukre\u015F\u00EA b\u00FB \u00FB di sal\u00EAn navbera 1960 \u00FB 1970 de, gelek berhem ji R\u00FBs\u00EE \u00FB Frens\u00EE wergera ziman\u00EA elman\u00EE kirin. Paul Celan bi xwekuj\u00EA daw\u00EEya umr\u00EA xwe dide. L\u00EA ew ne vebir\u00EEye ko w\u00EE xwe k\u00EEjan tar\u00EEx\u00EA de xwe ku\u015Fti ye. Hin r\u00EEwayatan de, t\u00EA niv\u00EEs\u00EEn ko di \u015Feva 19-20 avr\u00EAl\u00EA 1970an xwe ku\u015Ftiye, \u00FB di hin\u00EAn din de j\u00EE, t\u00EA niv\u00EEs\u00EEn, ko di 26'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1970 li Par\u00EEs\u00EA, di \u00E7em\u00EA Seine de xwe ku\u015Ftiye."@ku . "MediaWiki niv\u00EEsbariya W\u00EEk\u00EEpediyay\u00EA ye. MediaWiki s\u00EEstemeke Wiki ser bingeh\u00EA PHP \u00FB MySQL e. MediaWiki niv\u00EEsbariya azad bin L\u00EEsansa Gelempera Gi\u015Ft\u00EE ya GNU ye. Bnr: Niv\u00EEsbariya kurd\u00EE"@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/84/Welat-Wiki.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Gotareke ser W\u00EEk\u00EEpediya (Azadiya Welat, 13 gelaw\u00EAj 2004) Azadiya Welat rojnameyeke kurd\u00EE a rojane ye ku li Amed\u00EA derdikev\u00EA. Azadiya Welat li Tirkiyey\u00EA \u00FB Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA t\u00EA belavkirin \u00FB rojane derdora 14 hezar heb t\u00EAn firotin \u00FB bi v\u00EA yek\u00EA Azadiya Welat rojnameya kurd\u00EE ya ku her\u00EE z\u00EAde t\u00EA xwendin e."@ku . "Tib\u00EEl\u00EEs\u00EE paytext\u00EA Gurcistan\u00EA ye. Nif\u00FBsa Tib\u00EEl\u00EEsiy\u00EA 1,5 milyon kes e \u00FB n\u00EAz\u00EEk\u00EE 85 milet tev t\u00EA de dij\u00EEn. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 48.000 kurd\u00EAn \u00EAz\u00EEd\u00EE li wir dij\u00EEn. Nav\u00EA Tib\u00EEl\u00EEs\u00EE ji peyva gurc\u00EE tbili t\u00EA."@ku . "BIOS kurtenavkirina Basic Input/Output System e \u00FB vek nasnameya komp\u00FBter te naskirin. BIOS qalikek bi\u00E7\u00FBk bi qerta bingeh\u00EEn ve zeliq\u00EEye \u00FB wez\u00EEfeya we wergirtina agah\u00EEyen komp\u00FBtere di heq\u00EA kijan teknoloj\u00EEye bikartine tesp\u00EEt bike. \u00C7axe ku komp\u00FBter vedibe her tim pe\u015F\u00EEn li BIOS dinere. Ji bo ku komp\u00FBter dikaribe hem\u00FB amraz\u00EAn peytandi bitefs\u00EEl\u00EEne agah\u00EEyan ji BIOS dixwaze. Wek hejmar \u00FB kijan d\u00EEsk, kirar (processor), hafize, \u00FB vek\u00EEdi kijan gireday\u00EEye vek d\u00EEskxane, CD-Rom, CD-RW, DVD \u00FBv... G\u00FBhertina agah\u00EEyen BIOS mimk\u00FBn e, le ne minasibe ku ne mecb\u00FBr\u00EE be, ji ber ku eyarkirina BIOS \u015Fix\u00FBlek\u00EE dijbare, g\u00FBhertinen careke xelet\u00EE pekhat, tene mer\u00EEven \u015Fehraze dikari serast bike. Piran\u00EEya komp\u00FBter\u00EAn n\u00FB BIOS bi versiyonek FLASH hatiye xemilandin. Taybetmend\u00EEya flash meriv dikare BIOS hesan\u00EE rojane bike, Le \u00E7axe ku tu versiyoneke rojane xelet dak\u00EE\u015F\u00EEne tal\u00FBka komp\u00FBter bi careke venebe heye. Pe\u015Fn\u00EEyaz\u00EEyen hilber\u00EEne (Producent) komp\u00FBter bo BIOS bin\u00EAre."@ku . "Perl xwe\u015F vek \"CGI\" (Common Gateway Interface) te naskirin derdor\u00EA. We\u015Fankarek pe\u015Fket\u00EE ji bo avekirina tevnika malperaye, piran\u00EEye me pir\u00EE caran ji b\u00EEr dike v\u00EE ziman\u00EA h\u00EAzdar. Ji xwere bifikir zimanek hem\u00FB ba\u015F\u00EEt\u00EEyen hem\u00FB zimane guz\u00EEde wergirtiye nav xwe 1. Ware karan\u00EEne \u00C7axe ku t\u00FB xwe h\u00EEn\u00EE Perl bike, \u00EEht\u00EEmalek mezin\u00EA ku t\u00FB ji bo malper \u00E7ekirine bikarb\u00EEne wek\u00EE din Perl platforma Linux/Unix de bi haveyek din j\u00EE meriv dikari bikarb\u00EEne. 2. \u00C7i pew\u00EEste bo ajotina scripten Perl? Mak\u00EEnek Linux/Unix (ne mecb\u00FBr\u00EEye, le hesan\u00EEtire), \u00FB Perl standard hatibe avekirin Dive t\u00FB dizan\u00EEbe \u00E7ava belgedanek tekstniv\u00EEs li gor bikarh\u00EAner \u00EEmtiyaz bike. Gelek caran vilo ye: chmod a+x fil. pl 3. Naveroka scripta Perl Ti\u015Fte ku dikeve h\u00FBndire naveroka Perl-script rast\u00EE ne geleke, kesen ku PHP dizane ve hem\u015Fiband\u00EEya van hesan\u00EE bib\u00EEne, R\u00EAza pe\u015F\u00EEn di belgedaneka *. pl ev e: /usr/bin/perl Navn\u00EE\u015Fena r\u00EAgeha werg\u00EArandine ye, di mak\u00EEnek Windows de tene #!perl bese. Her script li gor zimane xwe h\u00EAjah\u00EEye van hene, Variable bi kurd\u00EE te man\u00EAya guh\u00EArok mer\u00EEv bikar t\u00EEne \u00E7axe ku h\u00EAjah\u00EEyek\u00EE bi nav bike, Munas\u00EEbe mer\u00EEv data (dane) di $variable de qeyd bike. Guh\u00EArok an j\u00EE Variable bi herfa $(dolar) destp\u00EAdike, vek: $naveMin = \"OmeriKeles\"; Hay j\u00EA hebe bi nuqteb\u00EAhnok; dav\u00EE dibe, ev sinyal dike fermana ve r\u00EAzdar\u00EA xelas bu. Em niha dikarin mestereke bi \u00E7end r\u00EAzika bidin: !/usr/bin/perl -w $NaveMin = \"OmeriKeles \"; print $NaveMin; print \" $NaveMin \"; Ve veha be x\u00FByakirin: OmeriKeles OmeriKeles Bawerdikim niha tu ji xwere difikire gelo ew j\u00EE \u00E7iye. bele ne ti\u015Ftek\u00EE zehmete. Te maneya New Line (R\u00EAzek n\u00FB), \u00E7axe ku dib\u00EEne diqeviz\u00EA r\u00EAza din. Em dixwazin ve art\u00EEkele bi num\u00FBneyek WebScript dav\u00EE bikin. Ev Script agah\u00EEyen bikarh\u00EAner, Server, \u00FB IP-adresa te dax\u00FByan\u00EE dike. !/usr/bin/perl -w \u015F\u00EErove heger li vir ! d\u00FBvde hebe, ve r\u00EAzen d\u00FBvde j\u00EE berdewam bike. print \"Content-type: text/html \"; # d\u00EEve bi internet ve greday\u00EE be (Dokument type) print \"Server machine software: $ENV{'SERVER_SOFTWARE'}\"; print \"Server machine software: $ENV{'REMOTE_ADDR}\"; Giha\u015Ftin, P\u00EA\u015Fxistin: Development Serdestp\u00EAk: Introduction Environment: Derdor We\u015Fankar: Editor \u00CEmtiyaz: Privilege User: Bikarh\u00EAner R\u00EAgeh: Path Guh\u00EArok: Variable Semicolon: Nuqteb\u00EAhnok"@ku . "Ji destp\u00EAka ku \u00EEnternet ket jiyana me heta \u00EEro, n\u00EE\u015Fana \"@\", b\u00FB n\u00EE\u015Fana ku me her\u00EE pir bikaran\u00EE. Bikarh\u00EAner\u00EAn amator, \u015F\u00EErket\u00EAn t\u00EEcar\u00EE, hunermend, karmend, niv\u00EEskar \u00FB hwd. hema b\u00EAjin herkes, e-nameyek stend \u00FB n\u00EE\u015Fana \"@\" xist ber nav\u00EA xwe. Ev n\u00EE\u015Fan b\u00FB sembola modern\u00EEzm, t\u00EAkiliy\u00EAn hev\u00E7ax \u00FB gir\u00EAday\u00EEb\u00FBna \u00EEnternet\u00EA. Ba\u015F e gelo h\u00FBn dizanin ev n\u00EE\u015Fana ku di jiyana me de b\u00FB ye xwed\u00EE ciheke mezin, xwed\u00EE d\u00EErokeke 500 sal\u00EE ye? Beriya ku em li d\u00EEroka kevnare ya n\u00EE\u015Fana \"@\" binerin em li d\u00EEroka n\u00EAz\u00EEk ya v\u00EA n\u00EE\u015Fan\u00EA \u00E7av bav\u00EAjin. N\u00EE\u015Fana \"@\" gava yekem wek per\u00E7eyeke e-name y\u00EA, di sala 1971 \u00EA de ji aliy\u00EA Roy Toml\u00EEnson ve hate bikaran\u00EEn. Toml\u00EEnson'\u00EA mihend\u00EEs\u00EA komp\u00FBteran ji bo bi kurtas\u00EE mesaja elektron\u00EEk ku cara yekem ji xwe! re \u015Fandi b\u00FB, \u00EEfade biki, n\u00EE\u015Fana \"@\" hilbijart. Ba\u015F e Toml\u00EEnson ji bo \u00E7i n\u00EE\u015Fana \"@\" hilbijartib\u00FB? Toml\u00EEnson bers\u00EEva v\u00EA pirsa wiha dide: \"Min li n\u00EE\u015Fanek ku di nav\u00EA tu kesek\u00EE de tunnebe \u00FB nebi sedema tevl\u00EEheviy\u00EA geriya."@ku . "GIMP niv\u00EEsbariya azad ji bo kar\u00EAn bi w\u00EAne \u00FB fotografan e. GIMP dikare her ti\u015Ft\u00EA ku program\u00EAn wek\u00EE Adobe Photoshop dike, p\u00EAk b\u00EEne. L\u00EA bela\u015F \u00FB azad e."@ku . "
Warning: imagecreatefromgif(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/66/Rastnivis.gif) [function.imagecreatefromgif]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagecopyresized() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
W\u00EAne:OpenOffice. org Writer. png OpenOffice. org Writer OpenOffice. org kontrola rastniv\u00EEsa kurd\u00EE j\u00EE dike OpenOffice. org niv\u00EEsbariya azad ji bo of\u00EEs\u00EA ye. OpenOffice. org dikare her ti\u015Ft\u00EA ku Microsoft Office dike p\u00EAk b\u00EEne, l\u00EA bela\u015F \u00FB azad e. Kurtenav\u00EA OpenOffice. org'\u00EA OOo ye. Ji bo kontrolkirina rastniv\u00EEs\u00EA OOo bernameya \"MySpell\" bi kar t\u00EEne. Ji bo MySpell ferhengeke bi kurd\u00EE heye. Lewma OOo bernameya yekem\u00EEn bi kontrola rastniv\u00EEsa kurd\u00EE ye. Bi DicOOo mirov dikare ferhenga rastinv\u00EEsa kurd\u00EE daxe. OpenOffice. org bi piran\u00EE li kurd\u00EE hatiye wergerandin. Kurd\u00EEkirina w\u00EA ji aliy\u00EA Komeleya Karger \u00FB Koma PcKurd ve hatiye kirin. Yekem car OpenOffice. org 2.1 bi away\u00EA ceribandin bi kurd\u00EE hate we\u015Fandin. OOo ji bo Microsoft Windows \u00FB Linux heye."@ku . "KDE (K Desktop Enivironment, Derdora Sermaseya K'\u00EA) derdoreke sermas\u00EA a Linux \u00EA. Armanca KDE'y\u00EA \u00FB Gnome yek e, l\u00EA herdu hinek\u00EE ji hevdu cuda ne. D\u00EEstr\u00EEbusiyona Kubuntu KDE'y\u00EA bi kar t\u00EEne. KDE niv\u00EEsbariya azad e."@ku . "Mozilla niv\u00EEsbariya ji bo \u00EEnternet\u00EA ye. Mozilla niv\u00EEsbariya azad e \u00FB heta niha li kurd\u00EE nehatiye wergerandin. Li gor stat\u00EEstik\u00EAn sala 2005'an \u00EAn der bar\u00EA gerokan (browser)de, li dinyay\u00EA text\u00EA ku di dest\u00EA [Internet Explorer]] de ye bi ten\u00EA ji aliy\u00EA Mozilla ve t\u00EA hejandin \u00FB hejmara kes\u00EAn ku w\u00EA bi kar t\u00EEnin bi ser 50 milyon kes\u00EE ketiye."@ku . "Mozilla Thunderbird programek ji bo e-peyam (e-mail) e. Thunderbird niv\u00EEsbariya azad e. Thunderbird h\u00EEn nehat wergerandin bi kurd\u00EE."@ku . "W\u00EAne:Gnomelogo. svg Logo ya GNOME W\u00EAne:Gnome-2.16-screenshot. png GNOME 2.16 di Ubuntu de Gnome (GNU Network Object Model Environment) derdoreke sermas\u00EA ji bo Linux e. Bi v\u00EE reng\u00EE Gnome dibe be\u015Feke gelek bingeh\u00EE ji bo Linux'\u00EA. Gnome ji bo hem\u00FB reng\u00EAn Linux\u00EA heye. Guhertoya Gnome ya n\u00FB her \u015Fe\u015F meh (adar \u00FB cotmeh) dedikeve. Ev plansaz\u00EE \u00FB plansaz\u00EEya Ubuntuy\u00EA paralel in. Di Gnome de, guhertoy\u00EAn wek\u00EE 2.10, 2.12, 2.14, 2.16 \u00FB hwd. biist\u00EEkrar in, guhertoy\u00EAn 2.13, 2.15 \u00FB hwd. ji bo test\u00EA ne. Gnome niv\u00EEsbariya azad e. \u00C7end be\u015F\u00EAn GNOME hatine wergerandin li kurd\u00EE."@ku . "S\u00FBr\u00EE an j\u00EE Komara Ereb\u00EE ya S\u00FBriy\u00EA (\u0627\u0644\u062C\u0645\u0647\u0648\u0631\u064A\u0629 \u0627\u0644\u0639\u0631\u0628\u064A\u0629 \u0627\u0644\u0633\u0648\u0631\u064A\u0629 Al-Jumh\u016Briyyah al-'Arabiyyah as-S\u016Briyyah) welat \u00FB dewletek di rojhilata nav\u00EEn de e. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 18 milyon kes hene. Serbajar\u00EA S\u00FBriy\u00EA \u015Eam e."@ku . "\u015Eanogeh: meydana l\u00EEstik\u00EA. Ji dema ber\u00EA ve heta \u00EEro di jiyana mirovan de gelek guhertin \u00E7\u00EAb\u00FBne. Bi taybet\u00EE di huner\u00EA de, wek \u015Fano. Bingeha \u015Fanoy\u00EA ya d\u00EErok\u00EE teql\u00EEdkirin e. Di dema ber\u00EA de mirov di away\u00EA civak\u00EE de ked\u00EE nebib\u00FB, bi liv\u00EEn\u00EAn dest \u00FB awir\u00EAn xwe \u015Fah\u00EE \u00FB tirs, h\u00EArsketin, ken \u00FB gir\u00EE \u00FB herwek\u00EE din duri\u015Fm\u00EA xwe dian\u00EE ziman. Di p\u00EAvajoya demburika jiyan\u00EA de niv\u00EEs \u00FB ziman p\u00EAyda b\u00FBn \u00FB mirov buyer\u00EAn xwe y\u00EAn xwe\u015F \u00FB nexwe\u015F bi liv\u00EEn\u00EAn dest \u00FB awir\u00EAn xwe \u00FB bi gotinan an\u00EE ziman. Ew car caran ji bo kenandin\u00EA \u00FB \u015Fahiy\u00EA diley\u00EEstin \u00FB car caran ti\u015Ft\u00EAn ji hin b\u00FByeran digirtin diley\u00EEstin. Mijar\u00EAn wan civak\u00EE, ol\u00EE \u00FB \u00E7and\u00EE b\u00FBn. Afir\u00EEner\u00EAn \u015Fanoy\u00EA di p\u00EAvajoya jiyana mirovan de gelek\u00EE hatin guhertin. Ew r\u00EAgeh li gor sedsalan c\u00FBda c\u00FBda hate bi navkirin. \u015Eanoya gundiyan, \u015Fanoya qesran, \u015Fanoya rojava, \u015Fanoya dewlemendan, \u015Fanoya karkeran, \u015Fanoya Bertold Brecht 'Epik' \u00FB hwd. Li ser r\u00EAgeh \u00FB l\u00EEstikan gelek guher\u00EEn\u00EAn taybet\u00EE \u00E7\u00EAbun."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/b/ba/WW_imrali.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Girava \u00CEmraliy\u00EA \u00CEmral\u00EE giraveke di nava Deryaya Marmara de ye ku Abdullah Ocalan t\u00EA de girt\u00EEye. Girtiy\u00EAn ku di v\u00EA zindan\u00EA de heb\u00FBn hem\u00FB hatin derxistin. Ji Abdullah Ocalan p\u00EA ve niha tu girtiy\u00EAn din di v\u00EA zindan\u00EA de n\u00EEnin. Di zindana girava \u00CEmraliy\u00EA de ber\u00EEya niha j\u00EE gellek kes bi mebesta \u00EEzolekirin\u00EA hatine girtin. Yek ji wan Serokwez\u00EEr\u00EA Tirkiyey\u00EA y\u00EA ber\u00EA Adnan Menderes b\u00FB ku 17\u00EA \u00EElona sala 1961an hat darvekirin."@ku . "Gora salnameya gregoryen R\u00EAbendan (\u00E7ile, \u00E7ileya pa\u015F\u00EEn) meha yekem\u00EEn e. R\u00EAbendan (\u00E7ile) 31 roj e. R\u00EAbendan meheke zivistan\u00EA ye. Ev nav ji bendkirina riyan hatiye girtin. Dewra ber\u00EA \u00E7ara berfav\u00EAtin \u00FB vekirina riyan tune b\u00FB. Ji ber v\u00EA yek\u00EA, gava qasek berf dibariya, p\u00EA\u015F\u00EE li riyan dihat girtin. Ango dib\u00FB m\u00EEna bendan \u00FB bi hesan\u00EE riya derketin\u00EA ne dida. Ji xwe di meh\u00EAn zivistan\u00EA de, li Kurdistan\u00EA z\u00EAde bar\u00EEna berf\u00EA, tundiya bager \u00FB bap\u00EA\u00E7\u00EA \u00FB ketina \u015Fapan (a\u015F\u00EEd) t\u00EA zan\u00EEn. Ev b\u00FByer hem\u00EE ji sedem\u00EAn bendkirina riyan b\u00FBn."@ku . "Re\u015Fem\u00EE an sibat meha duyem\u00EEn e. Ev nav ji meha re\u015F hatiye himat\u00EA. Her \u00E7iqas peyva \"re\u015F\" bi t\u00EAgiha peyv\u00EE ya ferheng\u00EE, rengd\u00EAra reng\u00EA re\u015F e, l\u00EA bi biw\u00EAjk\u00EE bi t\u00EAgiha xwer\u00FB, saf, sade t\u00EA bikaran\u00EEn. Wek\u00EE, m\u00EAr\u00EA re\u015F, jina re\u015F, le\u015Fker\u00EA re\u015F, zivistana re\u015F \u00FB hwd.. ez d\u0131b\u00E9j\u0131m nav\u00E9 v\u00E9 meh\u00E9 \u015F\u0131wate,Gel\u00E9 serhed\u00E9 j\u0131 v\u00E9 meh\u00E9 re d\u0131b\u00E9je \u015F\u0131wat. meheke Gelek sare b\u0131 tekvima milad\u0131 bist roj\u00E9 meha \u015F\u0131wat\u00E9 \u00E7\u0131l\u00E9 p\u0131\u00E7uk t\u0131n hesab k\u0131r\u0131n. \u00E7\u0131l\u00E9 p\u0131\u00E7uk j\u0131 \u00E7\u0131l\u00E9 mez\u0131n sart\u0131re. serma v\u00E9 meh\u00E9 mer\u0131v d\u0131 \u015Few\u00E9tine. ber w\u00E9 yek\u00E9 got\u0131ne meha \u015Fewat\u00E9 pa\u015F\u00E9 buye \u015F\u0131wat"@ku . "Adar li gora salnameya m\u00EElad\u00EE ya Gregoryen, meha s\u00EAyem\u00EEn e. Adar kurtkirina \"Avdar\"\u00EA ye. Ji xwe hinek her\u00EAm Avdar\u00EA bikart\u00EEnin. T\u00EAgiha bi av, xwed\u00EE av, t\u00EArav dide. Him j\u00EE t\u00EAgiha \"av dikeve daran\" dide."@ku . "Avr\u00EAl (n\u00EEsan) meha \u00E7arem\u00EEn e. Avr\u00EAl 30 roj diajo. Ji peyv\u00EAn av \u00FB r\u00EAl (daristana \u00E7iyan) hatiye himat\u00EA. Di v\u00EA meh\u00EA de av dikeve r\u00EAlan j\u00EE. Ango r\u00EAl j\u00EE \u015Fiyar dibin."@ku . "Meha gulan. Li Kurdistan\u00EA di v\u00EA meh\u00EA de gul t\u00EAn \u00E7in\u00EEn."@ku . "Kew\u00E7\u00EAr (cotmeh, \u00E7iriya p\u00EA\u015F\u00EEn, \u00E7ir\u00EE) meha dehem\u00EEn e. Ji \u00E7\u00EAr\u00EEna kewan hatiye hevedudan\u00EE kirin. Di v\u00EA meh\u00EA de kew\u00EAn ko\u00E7ber ber bi zivistanwar\u00EAn xwe ve difirin \u00FB bi \u015Fev di\u00E7\u00EArin. Li gor w\u00EA, ev meh weha hatiye bi nav kirin."@ku . "Berfanbar (\u00E7ileya p\u00EA\u015F\u00EEn, kan\u00FBn) meha dozdehem\u00EEn e. Berfanbar 31 roj diajo. Ji bar\u00EEna berf\u00EA ev nav l\u00EA hatiye kirin. Di v\u00EA meh\u00EA de gelek berf dibare, hi\u015Fk\u00EE dikeve, serma z\u00EAde dibe \u00FB di ser\u00EA meh\u00EA de \u00E7ile zivistan\u00EA dest p\u00EA dike."@ku . "Sermawez (mijdar, \u00E7iriya pa\u015F\u00EEn, te\u015Fr\u00EEn) li gora salnameya gregoriyen meha yanzdehem\u00EEn e. Sermawez 30 roj dajo. T\u00EAgiha nav\u00EA w\u00EA li ser e; sermay\u00EA t\u00EEne."@ku . "Roja 14'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA ji bo rojiya mirin\u00EA ya 14'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA t\u00EA b\u00EEr an\u00EEn."@ku . "Li Kurdistan\u00EA gelek \u00EAl an e\u015F\u00EEr\u00EAn kurdan hene. \u00C7end ji wan ev in:"@ku . "21'\u00EA adar\u00EA roja cejna Newroz e. Destp\u00EAka bihar\u00EA \u00FB roja yekem\u00EEn a birca Beran e."@ku . "Bajar\u00EAn Komara Tirkiyey\u00EA li v\u00EA der\u00EA gora s\u00EEstema \u00EEdar\u00EE ya Komara Tirkiyey\u00EA (hejmara plaqay\u00EA)\u00FB bi nav\u00EAn tirk\u00EE hatin l\u00EEstekirin."@ku . "Error creating thumbnail: PJAK - Part\u00EEya J\u00EEyana Azad a Kurdistan\u00EA Partiya Jiyana Azad a Kurdistan\u00EA (PJAK) di \u00CEran\u00EA de \u00E7alak e. PJAK di sala 2004'an kongreya xwe ya yekem\u00EEn p\u00EAk an\u00EE. Serok\u00EA PJAK'\u00EA Hec\u00EE Ehmed\u00EE ye. PJAK di Kongreya xwe ya yekem\u00EEn de xwe weke r\u00EAkxistineke\u00EE ku r\u00EAbaza \u015Earistaniya demokrat\u00EEk bingeh digre plana xwe dari\u015Ft. pi\u015Ft\u00EE z\u00EAdetir\u00EE salek \u00FB n\u00EEv dikongreya duyem\u00EEn de bi pejirandina S\u00EEstema Konfedral\u00EEzma Demokrat\u00EEk ku ji aliy\u00EA Ebdulla Ocalan ve hatib\u00FB p\u00EA\u015Fke\u015Fkirin derbaz\u00EE p\u00EAvajo \u00FB asteke n\u00FB b\u00FB di xebat\u00EAn xwe de. Ev Kongre di Pay\u00EEza 2005'an de li \u00E7iyay\u00EAn Qend\u00EEl li ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan hat li dar xistin."@ku . "\u00B9\u06CE\u06CE\u06A4 Meha 8 Tebax / Gelaw\u00EAj 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31"@ku . "1'\u00EA rezber\u00EA Roja A\u015Ftiya C\u00EEhan\u00EA ye."@ku . "\u00CEraq an j\u00EE Komara \u00CEraq\u00EA nav\u00EA dewleteke federal di Rojhilata Nav\u00EEn\u00EA de ye. Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA di nav sinor\u00EAn Iraq\u00EA de ye."@ku . "D\u00EExor nav\u00E7eyek bajar\u00EA Qers\u00EA ye. Li gor serjim\u00EAra sala 1997 hejmara gel\u00EA navende 23.834 e. Gund\u00EA w\u00EA \u00EA her\u00EE mezin Pazarc\u00EEx e. Hejmara gel\u00EA w\u00EE gund\u00EE 3.900 e. Du \u015Faredar\u00EAn D\u00EExor\u00EA hene, yek y\u00EA navend\u00EA (D\u00EExor) \u00FB yek j\u00EE y\u00EA Pazarc\u00EEx\u00EA ye. Gund\u00EAn aliye D\u00EExor\u00EA ber bi De\u015Fta \u00CEd\u00EEr\u00EA m\u00EAze dike ji boy w\u00EA yek\u00EA ew gundana germ in. Angor\u00EE gund\u00EA aliye zozana Pazarc\u00EEx\u00EA. Gel\u00EA D\u00EExor\u00EA ji kurd hene. Gele D\u00EExor\u00EA piran\u00EE aboriya xwe bi sewal xwed\u00EEkirin \u00FB cotkariy\u00EA dikin. Hinek gunde dewe Avare\u015F hene, ewna bax di\u00E7ikin."@ku . "Di 25'\u00EA sermawez\u00EA 1960\u2018an de xwi\u015Fk\u00EAn Minerva, Maria Teresa \u00FB Patria Mirabel ku wek\u00EE perperok j\u00EE t\u00EAn b\u00EEr an\u00EEn, hatin qetilkirin. Her sis\u00EA di Komara Dom\u00EEn\u00EEk de li dij\u00EE d\u00EEktatoriya Trujillo ber xwe dab\u00FBn. Roja 25'\u00EA sermawez Ev roj ji ber v\u00EA wek\u00EE roja li dij\u00EE \u015F\u00EEdeta li dij\u00EE jinan hat \u00EElan kirin."@ku . "Sems\u00FBr nav\u00E7e \u00FB serbajar\u00EA par\u00EAzgeha Adiyeman\u00EA ye ku dikeve Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA. Sems\u00FBr di nav sinor\u00EAn komara Tirkiy\u00EA de ye. \u00C7axa Osman\u00EEyan nav\u00EA xwe Hisn\u00EA Mens\u00FBr b\u00FB."@ku . "Wirm\u00EA an Urm\u00EA bajar\u00EA s\u00EAyem \u00EA her\u00EE mezin \u00EA rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA pa\u015F bajar\u00EAn Kirma\u015Fan \u00FB Sine ye. Nif\u00FBsa bajar\u00EA Wirm\u00EA li derdora 871.000 ye. Ji wan derdora 40.000 kurd \u00FB 810.000 azer\u00EE 60.000 ermen\u00EE \u00FB suryan\u00EE ne. Xelk\u00EA Wirm\u00EA bi zaravay\u00EA kurd\u00EE kurmanc\u00EE \u00FB ziman\u00EA azer\u00EE dipeyivin. Bajar ji \u00E7end her\u00EAm\u00EAn cuda \u00EAn kurdni\u015F\u00EEn \u00FB azerni\u015F\u00EEn p\u00EAk t\u00EA: Somabiradost Enzel Geliy\u00EA Qasimlo De\u015Fteb\u00EAl \u015Eip\u00EEran Nazl\u00FB Mirgewer Tirgewer"@ku . "\u00CElam her\u00EAmeke \u00CEran\u00EA ye. Ev her\u00EAm ji \u015Eahabad dest p\u00EA dike \u00FB heta Serpul-e Zihow dom dike. Div\u00EA her\u00EAm\u00EA de bajar\u00EAn \u00CElam, Neft\u00EA\u015Fa, Mihran \u00FB Eywande\u015Ft hene. Xelk\u00EA \u00CElam\u00EA bi kurd\u00EE diaxifin."@ku . "Luristan an j\u00EE Loristan par\u00EAzgeheke li \u00CEran\u00EA ye. Ev par\u00EAzgeh ji Sunqur \u00FB Kengawer dest p\u00EA dike \u00FB heta End\u00EEmi\u015Fka X\u00FBzistan\u00EA di\u00E7e. Piraniya xelk\u00EA w\u00EA eyalet\u00EA lur \u00FB lek in."@ku . "Kirma\u015Fan an Kirman\u015Fan an j\u00EE Kirman\u015Fah yek ji her\u00EAm\u00EAn Rojhilata Kurdistan\u00EA u yek je 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye. Ev her\u00EAm ji Kamyaran dest p\u00EA dike \u00FB heta \u015Eahabad di\u00E7e. Di v\u00EA her\u00EAm\u00EA de bajar\u00EAn Kirma\u015Fan, Ciwanro, Tazawa, B\u00EAst\u00FBn, Pawe, Sonqur, Rewanser, Sahane, Kengawer, Serp\u00EAlzahaw, Mah\u00EEde\u015Ft, Kir\u00EAnd, Qesr\u00EA \u015E\u00EEr\u00EEn, G\u00EElangerb \u00FB \u015Eahabadhene. Kirman\u015Fah nav\u00EA vilayet (ustane\u1E31\u00EE) mezine rojhilata Kurdistan\u00EA \u00FB her visa nav\u00EA merkeza vilayet\u00EAye ev bajare \u00FB bajar\u00EAn ser bi v\u00EA vilayet\u00EA xud\u00EE m\u00EAj\u00FBye\u1E31\u00EE kevnarin. Nav\u00EA bajar\u00EA Kirman\u015Fah\u00EA bi kurd\u00EE dibe Kirma\u015Fan \u00FB nav\u00EA qed\u00EEme v\u00EA Qirm\u00EEsen b\u00FBye. Kirman\u015Fah di teqs\u00EEmata \u0117evil\u00EEn de ustana \u1E57\u00EAnc\u00EAye \u00CEran\u00EA b\u00FB ku ustan\u00EAn Hemedan \u00FB Kurdistan \u00FB \u00CElam j\u00EE li ser v\u00EA \u0125isab dib\u00FBn. Pi\u015Ftre s\u00EA vilayet\u00EAn navbir\u00EE j\u00EA cuda b\u00FBn. Di des\u1E57\u00EA\u1E31a \u015Fore\u015Fa islam\u00EEye \u00CEran\u00EA de nav\u00EA v\u00EA vilayet\u00EA b\u00FB Baxteran \u00FB pi\u015Ft\u00EE \u00E7end salan bi zext \u00FB fi\u015Fara noner\u00EAn Kirman\u015Fah\u00EA di parlimana \u00CEran\u00EA de care\u1E31\u00EE din nav\u00EA Kirman\u015Fah\u00EA cih\u00EA Baxteran\u00EA girt. Di serjimar\u00EEya sala 2006an de nif\u00FBsa v\u00EA vilayet\u00EA 1902760 hat\u00EEye texm\u00EEn kirin \u00FB nif\u00FBsa merkez\u00EA vilayet\u00EA yan\u00EE bajar\u00EA Kirman\u015Fah\u00EA div\u00EA serjimariy\u00EA de gih\u00EE\u015Ft\u00EEye 765075 kes\u00EE. Bajar\u00EA Kirman\u015Fah\u00EA 1410 m\u00EAtran ji derya azad bilintire. Ev vilayete merkeza \u0125ik\u00FBmeta Sasan\u00EEyan b\u00FBye li berv\u00EAyek\u00EA asevar\u00EAn gelik d\u00EErok\u00EE \u00FB xudan q\u00EEmet div\u00EA vilayet\u00EA de mane, mina; Taqbostan, ket\u00EEba B\u00EEst\u00FBn\u00EA \u00FB me\u0117beda Anah\u00EEta. Kirman\u015Fah\u00EA li ber xatira cirecire b\u00FBna av \u00FB heva \u00FB mezheb \u00FB qevm\u00EEyet\u00EAn v\u00EA leqeba Hindistana \u00CEran\u00EA didin\u00EA. Bo m\u00EEnak Qesri\u015F\u00EEr\u00EEn xudan\u00EA av \u00FB hevay\u00EA germe \u00FB Sunqur \u00FB Pav\u00EA av \u00FB hevay\u00EA sar hene bel\u00EA bajar\u00EA Kirman\u015Fah xudan\u00EA av \u00FB hevayek\u00EE normale. Di v\u00EA vilayet\u00EA de Kurd, Lek (e\u015F\u00EErek\u00EE kurdan), fars, ereb tevlihev dij\u00EEn. Ji aliy\u00EA ol\u00EA ve \u015E\u00EE\u0117e, Son\u00EE, Ehil\u0125eq, ermen\u00EE, as\u00FBr\u00EE \u00FB cih\u00FB bi hevre dij\u00EEn. Piran\u00EEya xel\u1E31\u00EA vilayeta Kirman\u015Fah\u00EA bi ziman\u00EA kurd\u00EE qise di\u1E31in."@ku . "1940 \u201CLi Mahabad\u00EA kovara Kurdistan dest bi we\u015Fan\u00EA kir\u201D"@ku . "22'\u00EA avr\u00EAl\u00EA Roja Rojnamegeriya Kurd\u00EE ye"@ku . "1'\u00EA gulan\u00EA Roja Karker \u00FB Kedkar\u00EAn C\u00EEhan\u00EA ye."@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1979 | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989"@ku . "Sosyal Demokrat Halk Partisi (Partiya Komal\u00EE Demokrata Gel) partiyeke siyas\u00EE ye ku di Tirkiy\u00EA de \u00E7alak e. Di hilbijartin\u00EAn herem\u00EE y\u00EAn sala 2004'an de SHP %5.10 ji dengan stand. Serok\u00EA SHP: Murat Karayal\u00E7\u0131n Niv\u00EEsevan: Cafer Y\u00FCksel M\u00EAj\u00FBya avakirina partiy\u00EA: 2002"@ku . "Qedr\u00EEcan an j\u00EE Qedr\u00EE Can (1911-1972) helbestvan \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE kurd b\u00FB. Ew bi nav\u00EA Abdulqadir Can li D\u00EArika \u00C7iyay\u00EA Maz\u00EE di sala 1911'\u00EA da hate c\u00EEhan\u00EA. Di pi\u00E7\u00FBkahiya xwe de Qedr\u00EEcan wek \"Qedr\u00EE\" dihat naskirin. Ji zarokahiya xwe de Qedr\u00EEcan pir xwed\u00EE \u015Fans b\u00FB ku bav\u00EA w\u00EE (ku bi kurtah\u00EE wek \"Cano\" t\u00EA naskirin) di zan\u00EEna h\u00EAjatiya xwendin\u00EA b\u00FB kur\u00EA \u015Fand xwendin\u00EA. Di dibistan\u00EA de ew xwendevanek\u00EE pir p\u00EA\u015Fket\u00EE \u00FB ba\u015F b\u00FB, bi taybet\u00EE di mijara hejmaran da. Pi\u015Ft\u00EE dibistana destp\u00EAk\u00EA, dibistana nav\u00EEn \u00FB bilind \"Cano\" kur\u00EA xwe \u015Fand Zan\u00EEstana Mamosteyan ya Konyay\u00EA. Di wan salan de Qedr\u00EEcan welatpar\u00EAziya xwe h\u00EEn xurtir kir \u00FB nav\u00EA xwe xist \u00EEsteya dewleta Tirkan ya re\u015F. Ji bo Qedr\u00EEcan ten\u00EA du \u00E7are ma b\u00FB: 1) yan mirin 2) yan revandin. Qedr\u00EEcan ji Dewleta Tirk, bi riya Antakyay\u00EA, reviya \u00E7\u00FB S\u00FBriy\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE rev\u00EEn\u00EA, ew nema dikarib\u00FB vegere welat\u00EA xwe, cih\u00EA xwe y\u00EA zay\u00EEn\u00EA D\u00EArika \u00C7iyay\u00EA Maz\u00EE. Bav\u00EA xwe \"Cano\", ku pir gir\u00EAday\u00EE hev bub\u00FBn, nema did\u00EEt. Qedr\u00EEcan yek ji helbestvan\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn gel\u00EA Kurd b\u00FB \u00FB wek bav\u00EA helbesta n\u00FBjen a Kurd\u00EE (helbesta tor\u00EA ya n\u00FB) t\u00EA naskirin. W\u00EE bi niv\u00EEsoka xwe di zaraveya kurd\u00EE ya kurmanc\u00EE din\u00EEvisand. Yek ji helbest \u00EAn w\u00EE ya her\u00EE bi nav \u00FB deng Gula Sor bi dest\u00EA hozan\u00EA gel\u00EA Kurd Ciwan Haco hat beste kirin. L\u00EA Qedr\u00EEcan ne ten\u00EA helbestvan b\u00FB, helbestvan\u00EE ten\u00EA yek ji xebat\u00EAn w\u00EE y\u00EAn pirhejmar\u00EE b\u00FB. Nav\u00EA w\u00EE rew\u015Fenb\u00EEriya xwe t\u00EA b\u00EEran\u00EEn. Ew rew\u015Fenb\u00EEr, ronakb\u00EEr, zana, helbestvan, wergervan \u00FB pol\u00EEt\u00EEkavan b\u00FB. Qedr\u00EE Can li hember qedexe \u00FB zor\u00EE y\u00EAn dewleta S\u00FBriy\u00EA ders\u00EAn kurd\u00EE dida xwendevan\u00EAn xwe y\u00EAn dibistan\u00EA. Dema ku mirov li r\u00FBpel \u00EAn rojname yan kovar\u00EAn \"Hawar\", \"Ronah\u00EE\" \u00FB \"Roja N\u00FB\" bin\u00EAre, xebat \u00EAn Qedr\u00EEcan t\u00EAn d\u00EEtin. Dema ku li Konyaye dixwend pir nakok\u00EE di nav m\u00EAjiy\u00EA w\u00EE de \u00E7\u00EAdibin. Jiyaneke bi xirecir li ber \u00E7av\u00EAn w\u00EE ket. Xwest ku xwe binase, li binyada xwe, \u00E7and \u00FB d\u00EEroka xwe vekole. Kete nav l\u00EAkol\u00EEn \u00FB l\u00EAger\u00EEn\u00EAn d\u00FB dir\u00EAj. Dema ku di betlaneya hav\u00EEn\u00EA de dihate gund, gelek xort li dora xwe vedihewandin. Ji wan re qala azadiy\u00EA \u00FB wel\u00EAt dikir. Ke\u00E7a Qedr\u00EE Can, \u015E\u00EAr\u00EEn Can ku li S\u00FBriy\u00EA bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA dikir ji bo bav\u00EA xwe dib\u00EAje: \"Dema ku havin\u00EA ew dihate D\u00EArik\u00EA xort didan d\u00FBv xwe \u00FB li nav rezan diciviyan. K\u00EAlik di\u00E7ikandin \u00FB berik bera w\u00EA didan\". Dema ku dewlet bi xeslet\u00EA Qedr\u00EEcan dihese dikeve pey \u015Fopa w\u00EE. Qedr\u00EEcan din\u00EAre ku tevgera \u015E\u00EAx Se\u00EEd t\u00EAk \u00E7\u00FBye. \u00C7i rew\u015Fenb\u00EEr \u00FB welatpar\u00EAz hene an t\u00EAne girtin an j\u00EE ku\u015Ftin. Ew j\u00EE dev ji dibistan\u00EA berdide, tev\u00EE Re\u015Foy\u00EA D\u00EArik\u00EE \u00FB \u00E7end heval\u00EAn din biryar didin ku binxet bibin. Li n\u00EAz\u00EE tix\u00FBb Qedr\u00EEcan \u00FB bav\u00EA xwe hev \u00FB d\u00FB dib\u00EEnin. Qedr\u00EEcan rew\u015F\u00EA dib\u00EAje \u00FB ji bav\u00EA xwe re dib\u00EAje ku ew d\u00EA rojek\u00EA wel\u00EAt rizgar bikin w\u00EA \u00E7ax\u00EA welat d\u00EA pir xwe\u015F be \u00FB ew j\u00EE d\u00EA vegerin. Bav\u00EA w\u00EE nikare w\u00EE ji bo ku ne\u00E7e \u00EEkna bike. Qedr\u00EEcan ber\u00EA xwe dide \u015Eam\u00EA \u00FB di nav bilbil\u00EAn \u015Ead\u00EE y\u00EAn ku her tim li d\u00FBr\u00EE gulistan\u00EA dixw\u00EEnin \u00FB keserk\u00FBr in de cih digre. Beriya ku wefat bike, gelek name ji l\u00EAzim\u00EAn xwe re \u015Fandine. Gotiye min pir b\u00EAriya wel\u00EAt kiriye \u00FB ez d\u00EA rojek\u00EA vegerim. L\u00EA mixabin ev xwesteka w\u00EE bi cih ne hatiye."@ku . "Gerd\u00FBn p\u00EAk hatiye ji hem\u00EE wan ti\u015Ftan ku bi awayek\u00EE f\u00EEz\u00EEk\u00EE b\u00FBn\u00EA wan hene. Gerd\u00FBn gelek fireh e. Di gerd\u00FBn\u00EA de pir geleks\u00EE (bi Kurd\u00EE kak\u00EA\u015Fan yan kadizan)hene. \u015E\u00EAwey\u00EAn Geleksiyan j\u00EE pir in. R\u00EAya Kadiz\u00EA yek ji geleksiyan e. Ew li dor xwe digerin, ji lewre, kurdan j\u00EAre gotiye: \u00C7erxa Felek\u00EA. Roja me di r\u00EAya Kadiz\u00EA de ye. Roja me ji st\u00EArkan t\u00EA hejmartin. Zem\u00EEna me (ev erd\u00EA ku em li ser dij\u00EEn) ji exteran t\u00EA hejmartin. W\u00EAne:Universum. jpg Universum - C. Flammarion, Woodcut, Paris 1888, Coloration : Heikenwaelder Hugo, Wien 1998"@ku . "W\u00EAne:Solar planets. jpg Gerst\u00EArk\u00EAn li dora roj\u00EA digerin Li gorey\u00EE Yek\u00EEt\u00EEya Navnetewey\u00EE ya St\u00EArnas\u00EEy\u00EA, desteka ferm\u00EE jibo navl\u00EAnan\u00EAn st\u00EArnas\u00EE, gerst\u00EArk an exter ji bo dozena Roj\u00EAa me wiha dih\u00EAt p\u00EAnaskirin: Exter keristeyek\u00EA esman\u00EE ye ko (a) t\u00EAra granh\u00EAza (gravity) xwe bariste hebit da bikaribit li rast\u00EE sert\u00FBy\u00EA req bin dest bikit \u00FB awayek\u00EA hevseng ji hevsengiya Haydrostat\u00EEk anko n\u00EAz\u00EEk\u00EE grover\u00EEy\u00EA bi xwe ve bigrit, (b) li ser dewseka diyarkir\u00EE li dor roj\u00EA bizivrit \u00FB (c) derdora dewsa xwe pakij kir bit. Dema mirov bi \u00E7avan li st\u00EArkan dinih\u00EAre, li as\u00EEmanan di\u00E7\u00FBrisin, ronahiya wan v\u00EAdikeve \u00FB vedimire. Ji ber ku ew gelek\u00EE d\u00FBr in \u00FB ronahiya wan lawaz e, ew ronah\u00EE di r\u00EA de di\u015Fik\u00EA. Ji ber v\u00EA j\u00EE mirov dib\u00EAje qey st\u00EArk v\u00EAdikevin \u00FB vedimirin. L\u00EA gerst\u00EArk ne wisa ne. Ronahiya wan sab\u00EEt e, ron\u00EEtir xuya dikin. Li gorey\u00EE v\u00EA p\u00EAnaskirin\u00EA, dozena Roja me 8 exter hene: T\u00EEr, Gelaw\u00EAj, Erd, Behram, Berc\u00EEs, Keywan, Uran\u00FBs \u00FB Nept\u00FBn."@ku . "W\u00EAne:The sun1. jpg Roj st\u00EAra her\u00EE n\u00EAz\u00EEk e ji erd\u00EA re St\u00EAr (an st\u00EArk) ew e, ku ji h\u00EAza xwe wek goyek\u00EE ja gaz\u00EA ronah\u00EE dide, di hundir\u00EA w\u00EA de reaksiyona atom\u00EE p\u00EAk t\u00EA \u00FB t\u00EEr\u00EAj j\u00EA peyda dibin. Bi gelemper\u00EE di hundir\u00EA w\u00EA de h\u00EEdrogen di bin pestan \u00FB zora reaksiyona atom\u00EE de dibe h\u00EAliy\u00FBm. Radeya germah\u00EE \u00FB ronahiya wan li gor mezinahiya wan e. Roja me j\u00EE st\u00EArkek e \u00FB ji ber ku ji me ve pir n\u00EAz\u00EEk e, ji ber w\u00EA j\u00EE ewqas mezin \u00FB ronah\u00EE xuya dike. Ji bil\u00EE heyv \u00FB exteran, her \u00E7avkaniyeke ronahiy\u00EA li ezmanan st\u00EArkeke roj\u00EEn e. Heya bi d\u00FBrb\u00EEn \u00FB t\u00EAl\u00EAskopan j\u00EE mezin xuya nake, ji ber ku ew pir d\u00FBr in. S\u00EArka here ji me ve n\u00EAz\u00EEk pi\u015Ft\u00EE roja me, j\u00EAre Proxima Centawr\u00EE dib\u00EAjin. Ew ji me ve 270.000 car ji roja me d\u00FBrtir e . St\u00EArk bi awak\u00EE gi\u015Ft\u00EE ji gaz\u00EAn h\u00EEdrogen \u00FB h\u00EAliyom \u00FB be\u015Fek\u00EE bi\u00E7\u00FBk ji hin gaz\u00EAn din p\u00EAkt\u00EAn. Gaz ji hevdu direvin, l\u00EA bel\u00EA bi h\u00EAza giranahiy\u00EA bi hev ve t\u00EAn girtin. Bi v\u00EE away\u00EE st\u00EArk t\u00EAkuz dim\u00EEne. Nava w\u00EA kana \u015Fiyan\u00EA (energiy\u00EA) ye: Di her b\u00EEstek\u00EA de bi milyonan ton ji h\u00EEdrogen vediguh\u00EAze \u00FB dibe h\u00EAliyom. St\u00EArk\u00EAn mezin bi 100 car\u00EE ji roja me mestir in. Gava st\u00EArk h\u00EAn b\u00EAtir mezin be, h\u00EEng\u00EA nikare t\u00EAkuz bim\u00EEne \u00FB dibe ku ji hev bi\u015Fele. Ew st\u00EArk\u00EAn mezin ronahiya wan gelek xurt e \u00FB pir germ in. Ji lewre, reng\u00EA ronahiya wan \u015F\u00EEn e. St\u00EArk\u00EAn ku bi mezinahiya xwe m\u00EEna roja me ne, ji st\u00EArk\u00EAn nav\u00EEn t\u00EAn hejmartin \u00FB reng\u00EA ronahiya wan zer e. St\u00EArk\u00EAn bi\u00E7\u00FBktir reng\u00EA sor\u00EA dager\u00EE didin. St\u00EArk\u00EAn h\u00EAn bi\u00E7\u00FBktir, ku mezinahiya wan ten\u00EA 1/20 ji mezinahiya roja me, germahiya wan nizim e \u00FB nema dikarin r\u00EAksiyona atom\u00EE p\u00EAkb\u00EEnin. Ji wan re bi\u00E7\u00FBk\u00EAn mor dib\u00EAjin. Piraniya st\u00EArkan ne biten\u00EA, l\u00EA bel\u00EA bi cot yan j\u00EE bi kom p\u00EAkt\u00EAn. Ji lewre, \u015F\u00EAwey\u00EAn t\u00EAvel y\u00EAn st\u00EArkan hene."@ku . "D\u00EArik bajarek\u00EE kurd \u00FB nav\u00E7eyeke M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye."@ku . "\u00CEslam, reh\u00EA b\u00EAja \"\u00CEslam\" xwediy\u00EA du wateyan e. 1. A\u015Fit\u00EE \u00FB tendurust\u00EE 2. Radest\u00EA Xweda b\u00FBn, gura W\u00EE kirin e. \u00CEslam dib\u00EAje \"Xweda yek e, x\u00EAnc\u00EE W\u00EE ti kes an ti\u015Ft tinne ku mirov bipereste \u00FB Mihemmed (S.A. S) bende \u00FB p\u00EAxember\u00EA W\u00EE ye. \u00CEslam bi 1,2 myr. baweran pi\u015Ft\u00EE ola Xiristiyan\u00EE (2.0 myr. ) a her\u00EE mezin li ser erd\u00EA ye. \u00CEslam olek yekxweday\u00EE, (monote\u00EEst) e \u00FB pirt\u00FBka p\u00EEroz a \u00CEslam\u00EA Qur'an e. Qur'an gotina Xwed\u00EA ye \u00FB nehatiye guherandin. Di \u00CEslam\u00EA de Inc\u00EEl, Tewrat \u00FB Zeb\u00FBr j\u00EE ji h\u00EAla Xwed\u00EA ve hatine \u015Fandin, l\u00EA ew, bi dest\u00EA mirovan hatine guherandin. Sunne yan\u00EA kirin \u00FB gotin\u00EAn P\u00EAxember Mihemmed (S.A. S) j\u00EE di jiyana Musilmanan de rolek gir\u00EEng del\u00EEzin. Piraniya had\u00EEsan di pirt\u00FBk\u00EAn Musl\u00EEm, Tirmiz\u00EE \u00FB B\u00FBhar\u00EE de hatine kom kirin."@ku . "Gut\u00EE di dirok\u00EA de yek ji p\u00EA\u015Fiy\u00EA kurdan e li \u00E7iyay\u00EA Zagros \u00FB li k\u00EAl\u00EAka \u00E7em\u00EA zap\u00EA jiyan e, 2700 sal berya m\u00EElad\u00EA, dewletek xurt \u00FB serbixwe sazdikin \u00FB t\u00EAn\u00EA heta mezrabota, lewre axa wir gelek xwes \u00FB bijun bu. Di sala 2649 p\u00EA\u015Fiya m\u00EElade \u00EAr\u00EE\u015F dibin ser Sumer \u00FB Akadiyan welat\u00EA Akadiyan ji zevt dikin du qerna wan \u00EEdare dikin, pe\u015Fe di sala 2400 berya m\u00EElade da bi biraye xwe gele Lolora yekbun\u00EA cedikin dewlata wan bi v\u00EE reng\u00EE gelek xurt \u00FB pe\u015Fve di\u00E7e. L\u00EA pi\u015Ftre li hember Akadayi d\u00EEsa mexl\u00FBb dibin \u00FB di\u00E7in war\u00EA xwe y\u00EA kevn \u00E7iyaye Zagrose. Pi\u015Ftre di sala 2270 B.Z. di dema padi\u015Fah\u00EA As\u00FBriyan Salmanasar\u00EA yekemin de bi wan re \u015Fereki giran datinin. Nav\u00EA padi\u015Fah\u00EA dawiya Gutiyan T\u00EEr\u00EEgan b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:TreatyOfSevres. png Parvekirina Anatol\u00EEy\u00EA li gor\u00EE Peymana Sevr\u00EA Peymana Sevr\u00EA peymaneka a\u015Ftiy\u00EA b\u00FB ko di navbera Hevalbend\u00EAn \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EE y\u00EA Yek\u00EA, bil ji Emr\u00EEkay\u00EA \u00FB Emperatoriya Osman\u00EE da li 10\u00EA Tebaxa 1920\u00EA pi\u015Ft\u00EE dumahiya \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EE y\u00EA Yek\u00EA ji bo sulh \u00FB a\u015F\u00EEtiye li bajar\u00EA Par\u00EEs\u00EA hat morkirin. Ji dewleta Osmaniyan \u00FB saziy\u00EAn Ermen\u00EE \u00FB Kurd j\u00EE xwest ko ji bo parastina maf\u00EA xwe \u00FB p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkirina daxwaziy\u00EAn xwe n\u00FBner\u00EAn xwe bi\u015F\u00EEnin lihevhatin\u00EA. Ermeniyan Bagos Nubar Pa\u015Fa, komele \u00FB cemiyet\u00EAn Kurdan j\u00EE \u015Eer\u00EEf Pa\u015Fa \u015Fandin. Ji aliy\u00EA Osmaniyan \u00E7ar kesan peyman mor kir. Ji ber ko parlemana Osmaniyan li 18\u00EA Adara 1920\u00EA hatb\u00FB hilwe\u015Fandin, peyman jibo er\u00EAkirin\u00EA negehi\u015Ft ber dest\u00EA parleman\u00EA \u00FB bi v\u00EE away\u00EE j\u00EE negehi\u015Ft ber dest\u00EA Sultan Mehmed\u00EA \u015Ee\u015Fem\u00EEn \u00FB di Takvim-l Vakayi, rojnameya ferm\u00EE ya Osmaniyan da j\u00EE nehat belavkirin. \u015Eer\u00EA Serxweb\u00FBna Tirkiy\u00EA bi seroktiya Ataturk\u00EE \u00FB berjewendiy\u00EAn hevalbend\u00EAn m\u00EEna Br\u00EEtanya \u00FB Fransay\u00EA karek\u00EA weha kir ko careka d\u00EE ew vegerin ser m\u00EAza dan\u00FBstandinan \u00FB li \u015F\u00FBna bicihkirina Peymana Sevr\u00EA, Peymana Lozan\u00EA hat morkirin. \u015Eer\u00EEf Pa\u015Fay\u00EA n\u00FBner\u00EA gel\u00EA Kurd 2 daxwazname jibo maf \u00FB xwestek\u00EAn Kurdan p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F\u00EE kongrey\u00EA kirin: ya yek\u00EA li 22\u00EA Adara 1919\u00EA, ya duy\u00EA li 1\u00EA Adara 1920\u00EA. Her wiha \u015Eer\u00EEf Pa\u015Fa bi nuner\u00EA Ermeniyan n\u00EEqa\u015F vekirin, lihevhatin \u00FB n\u00EAzikayi cekir, bi hevre li 20e heyva \u00C7irya Pa\u015F\u00EEn sala 1919\u00EA daxuyaniyeka hevbe\u015F p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F\u00EE kongrey\u00EA kir. Li 10\u00EA Tebaxa 1920\u00EA, Peymana Sevr\u00EA hat pejirandin. Ji bo gel\u00EA Kurd di xal\u00EAn 62, 63, 64an da ev biryar hatin girtin. Di nav s\u00EEnor\u00EA Osmaniyan da w\u00EA dewleteka Kurd a xudmuxtar bih\u00EAt sazkrin, Salek\u00EA p\u00EE\u015Ft\u00EE dengdaneka gi\u015Ft\u00EE li ser daxwaz\u00EAn gel\u00EA Kurd, dewleteka Kurd\u00EE a serbixwe were damezirandin. Kurd\u00EAn her\u00EAma M\u00FBsil\u00EA j\u00EE, w\u00EA t\u00EAkevin nav s\u00EEnor\u00EA v\u00EA dewleta serbixwe. L\u00EA ev xal hem\u00EE li ser kaxiz\u00EA man."@ku . "Lollo an Lolo gelek ji civaken Zagrosa mezin ku ji zuda li herema Sil\u00EAmaniye jiyane u kal\u00EAn me Kurdan e. Di gelek caxen diroke da dewlet saz krin, xwediye serxwebun \u00FB azadiye b\u00FBne. Di ilm \u00FB karbend \u00FB cand \u00FB pisporiye da gelek pesda c\u00FBne. Ji bo parastina ax \u00DB welate xwe bi gele Asur \u00FB Aqadra pir cara ceng \u00FB serr kirine. Bi gora lewha entika kevnara, ya caxe qirale Lolo\u00B4wan ku di 2800 sal beriya buyina Isa de ku li herema Zehaw\u00EA hitye ditin, ji herema Halman \u00EA heya herema Zehawey\u00EA hem\u00FB di bine deste Lolo\u00B4wandan b\u00FCwe. Sinoren dewlete wan, di xweda bajar\u00EA Silemaniye, Sexan, Zehawe, \u015Eehrizor \u00FB Kerk\u00FBke ji digirt. Paytexta wan bajare Zimriye buwe. ji: Diroka Rojhilat 186 / Diroka Kurdistan Cild 2/83"@ku . "Di \u00CEran\u00EA de 28 par\u00EAzga hene: Tehran Qom Markazi Qazvin Gilan Ardabil Zancan Azerbaycana Rojhilat Azerbaycana Rojava Kurdistan Hemedan Kirman\u015Fan \u00CElam Loristan Xuzestan Chahar Mahaal and Bakhtiari Kohkiluyeh and Buyer Ahmad Bu\u015Fehr Fars Hormozgan Sistan and Balu\u00E7istan Kerman Yazd Esfahan Semnan Mazandaran Golestan Xorasan W\u00EAne:IranNumbered. png Kurdistana \u00CEran p\u00EAnc eyalet heye: Eyaleta Azerbaycana Rojava Eyaleta Kurdistan Eyaleta Kirman\u015Fan Eyaleta \u00CElam Eyaleta Loristan\u00EA Gelek rew\u015Fenb\u00EEr \u00FB l\u00EAkol\u00EEner Eyaleta Hemedan\u00EA j\u00EE wek\u00EE eyaletek ji Kurdistana par\u00E7ekir\u00EE dihesib\u00EEnin. Ger em w\u00EA j\u00EE bihesib\u00EEnin, w\u00EA \u00E7ax\u00EA dibin \u015Fe\u015F eyalet."@ku . "Kaxizman an j\u00EE Qaxizman gir\u00EAday\u00EA bajar\u00EA Qers\u00EA ye. Temamiya nav\u00E7eya Kaxizman\u00EA bax bax\u00E7e, gul \u00FB gulistan e, nav\u00E7eyek bi he\u015Finay\u00EE ye. Di nav\u00E7ey\u00EA de dibistanek mezin heye. Gund\u00EAn her\u00EAma Kaxizman\u00EA \u00FB gund\u00EAn \u00CEdir, Qulp, Sel\u00EEm, Sar\u00EEqam\u00EE\u015F, D\u00EExor, Erdehan \u00EA bi temami t\u00EAn v\u00EA dibistan\u00EA. Eva y\u00EAka j\u00EE bi dest\u00EA dewleta tirk t\u00EA kirin. Bi taybet\u00EE, ji bo ku zarokan di bi\u00E7\u00FBktiy\u00EA da as\u00EEmile bikin. L\u00EAbel\u00EA zarok mezin dibin \u00FB xwe nas dikin, dizanin ku ew k\u00EE ne. Di v\u00EE dibistan\u00EA da gellek mirov\u00EAn navdar derketine. Nav\u00EA dibistan\u00EA Dibistana her\u00EAm\u00EE ya leyl\u00EE ya Kaxizman\u00EA t\u00EA binav kirin."@ku . "Tirk an carna Rom nav\u00EA qewmek\u00EA li Asyay\u00EA ye. Kurd wan bi nav\u00EA \"Rom, Roma re\u015F\" binavdikin. T\u00EA gotin ku ev ji b\u00EAjeya Roma t\u00EA \u00FB ji ber ku li rojavay\u00EA Kurdan bi hezaran salan Romay\u00EE \u00FB d\u00FBvik\u00EAn Romayiyan jiyane, Kurdan k\u00EA li rojava bijiya j\u00EA r\u00EAgotine Rom. Herwiha heya 100 sal ber\u00EA j\u00EE peyva Tirk nedihate bikaran\u00EEn \u00FB ev j\u00EE b\u00FBye sedem ku Kurd b\u00EAjin Rom. R\u00EAxistin\u00EAn pol\u00EEt\u00EEk \u00EAn Kurdan ji ber ku di bin f\u00EElozofiya \"biratiya Tirk \u00FB Kurd\" t\u00EAdiko\u015Fiyan xwastin binavkirina Rom ji hol\u00EA rabe \u00FB di hem\u00EE xebat\u00EAn xwe de hewla w\u00EA dan. L\u00EA d\u00EEsa j\u00EE ji xeyn\u00EE niv\u015F\u00EAn n\u00FB li Kurdistan\u00EA kes peyva \"Tirk\" bikarnayne."@ku . "PostNuke li ser daxwaza malpersaz\u00EA malpera www. malpersaz. com Serhad Ronah\u00EE, ji al\u00EE rexnegir R\u00EAzan Tovj\u00EEn (ed\u00EEtor\u00EA malpera rexnegir\u00EE www. nirxandin. com \u00FB ed\u00EEtor\u00EA \u00E7and \u00FB huner\u00EA y\u00EA rojnameya heftane Azadiya Welat) ve li kurd\u00EE hate wergerandin. Tovj\u00EEn ber\u00EA j\u00EE Opera 7.23, Opera 5.51 \u00FB Opera 7.53 wergerandib\u00FB kurd\u00EE \u00FB versiyona Opera 7.53 di malpera www. opera. com de hatib\u00FB we\u015Fandin. PostNuke niv\u00EEsbariya azad bin GPL e. Bin\u00EAre: Niv\u00EEsbariya kurd\u00EE"@ku . "PSPad bernameyeke ed\u00EEtor\u00EE ye. Bi al\u00EEkariya v\u00EA am\u00FBr\u00EA, mirov dikare script'an biniv\u00EEse, an bernameyan saz bike, an j\u00EE wergera bernameyek\u00EA, an dosiyek\u00EA bi h\u00EAsan\u00EE, di demeke kin de p\u00EAk b\u00EEne. Her wiha cudahiy\u00EAn di navbera gelek guhertoyan de j\u00EE bi h\u00EAsan\u00EE t\u00EA d\u00EEtin. PSPad bernameyeke bi gelek zimanan hatiye we\u015Fan. L\u00EA kurdiya w\u00EA tuneb\u00FB. Ji bo h\u00EAsankirina niv\u00EEsandina script \u00FB bernameyan PSPad gelek\u00EE p\u00EAwist b\u00FB. Bin\u00EAre: Niv\u00EEsbariya kurd\u00EE"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/3/35/Dr_qasmlo.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Dr. Ebdulrehman Qasimlo Ebdulrehman Qasimlo, siyasetmedar \u00FB r\u00EAber\u00EA Kurdistana Rojhilat b\u00FB. Qasimlo serok\u00EA PDK-\u00CEran b\u00FB \u00FB li Viyanay\u00EA ji aliy\u00EA dewleta \u00CEran\u00EA ve hat \u015Feh\u00EEdkirin."@ku . "Felsefe an j\u00EE F\u00EElozof\u00EE, wek\u00EE zanisteke bingeh\u00EEn a zan\u00EEna civak \u00FB xwezay\u00EA \u00FB zagon\u00EAn hi\u015Fmendiy\u00EA y\u00EAn bingeh\u00EEn \u00FB j\u00EAderka zanist\u00EA, t\u00EA zan\u00EEn. Mirov bi saya zanist\u00EA dibe xwed\u00EE hi\u015F, feraset \u00FB ramaneke gerd\u00FBn\u00EE. P\u00EAkhatina raman\u00EA b\u00EAy\u00EE zan\u00EEn\u00EA, ya zan\u00EEn\u00EA j\u00EE b\u00EAy\u00EE felsefey\u00EA ne p\u00EAkan e. Bi awayek\u00EE din, mirov dikare bib\u00EAje felsefe, \u00E7avkaniya hem\u00FB be\u015F\u00EAn zan\u00EEn \u00FB zanyariy\u00EA ye. Ango felsefe, zanista zanin\u00EA bi xwe ye. F\u00EElozof kes\u00EA ku bi felsef\u00EA re mij\u00FBl dibe \u00FB dixwaze raman\u00EAn felsef\u00EA p\u00EA\u015Fve bibe ye. Ji bo l\u00EEsteyeke f\u00EElozofan, bin\u00EAre: L\u00EEsteya filozofan"@ku . "Qanat\u00EA Kurdo niv\u00EEskarek\u00EE kurd b\u00FB. Qanat\u00EA Kurdo li gund\u00EA S\u00FBsiz\u00EA, qeza Qers\u00EA ji dayka xwe b\u00FBye. Sala 1922'an bi \u00EEns\u00EEat\u00EEva niv\u00EEskar\u00EA Kurd Ahmed\u00EA M\u00EEraz\u00EE, ewled\u00EA gel\u00EA Ermen\u00EE, dost \u00FB x\u00EArxwaz\u00EA gel\u00EA me Lazo (Hakob Xazaryan) \u00FB hinek\u00EAn din, li bajar\u00EA Tilb\u00EEs\u00EA ji bo wan zarok\u00EAn Kurd dibistan vedibe. Di dibistan\u00EA de zaroka him dixwend, him h\u00EEn\u00EE kar dib\u00FBn, him j\u00EE t\u00EA de radizan. Qanat dibe \u015Fagirt\u00EA w\u00EA dibistan\u00EA. Tev Qanat ji w\u00EA dibistan\u00EA xwendina xwe dest p\u00EA kirin usa j\u00EE zimanzan\u00EA Kurd\u00EE bi nav \u00FB deng, doktor\u00EA f\u00EElology\u00EA \u00C7erkez Bakay\u00EAv, niv\u00EEskar, berpirsyar\u00EA rojnama Riya Teze y\u00EA ewlin Cerdoy\u00EA G\u00EAnco, M\u00EAr xwes\u00EA Yek\u00EEtya Sovy\u00EAt\u00EA Semend Syabendov \u00FB gelek\u00EAn din. Sala 1928'an kommerkezya Partya Kom\u00FBn\u00EEst\u00EAn Ermenistane bi p\u00EA\u015Fniyaza Ereb\u00EA \u015Eemo 8 xort\u00EAn Kurd di\u015F\u00EEnin L\u00EAn\u00EEngirad\u00EA (P\u00EAt\u00EArb\u00FBrg) ji bo xwendin\u00EA. Qanat di nav wanda b\u00FB. Ber\u00EA ew di fak\u00FBlt\u00EAta karkira ya \u00EEnst\u00EEt\u00FBta ziman\u00EAn rojhilat\u00EA y\u00EAn z\u00EAnd\u00EE de dix\u00FBne, pa\u015F\u00EA xwendina xwe li \u00FBn\u00EEv\u00EArs\u00EEt\u00EAta L\u00EAn\u00EEngirad\u00EA be\u015F\u00EA ziman, d\u00EErok \u00FB edebye t\u00EA de p\u00EA\u015Fda dibe. Saya xebathiz\u00EE, z\u00EAn \u00FB rind zan\u00EEb\u00FBna ziman\u00EA d\u00EA di demek kin de guhdar ya dersdaran, ya rojhilatzan\u00EAn din\u00EAe\u2019yan N. Mar, H. Orb\u00EAl\u00EE, A. Fr\u00EAyman dik\u015F\u00EEne ser xwe. H\u00EA xwendkar ew ders\u00EA ziman\u00EA Kurd\u00EE dide xwedkar\u00EAn \u00FBn\u00EEv\u00EArs\u00EEt\u00EAt\u00EA \u00FB bi xebata zanyariy\u00EA ve mij\u00FBl dibe. Ji pey xwendina \u00FBn\u00EEv\u00EArs\u00EEt\u00EAt\u00EA re ew asp\u00EErant\u00FBra \u00FBn\u00EEv\u00EArs\u00EEt\u00EA t\u00EA de xwendina xwe berdewan dike. Sala 1941 \u00EA bi babeta \"\u00C7\u00EAkirina f\u00EAl\u00EAd bargiran\u00EE di ziman\u00EA kurdida\" t\u00EAza doktorya xwe, ya ewlin xwey\u00EE dike. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer ew di \u00EEnst\u00EEt\u00FBt a rojhilatzaniy\u00EA de pirs\u00EAn Kurd zaniy\u00EA y\u00EAn cude cuda ve mij\u00FBl dibe, k\u00FBrs\u00EAn ziman\u00EA Kurd\u00EE de ders\u00EA dide. H. Orb\u00EAl\u00EE sala 1959an para rojhilatzaniy\u00EA ya \u00EEnst\u00EEt\u00FBta L\u00EAn\u00EEngirad\u00EA ya zanyariy\u00EA de koma Kurdzaniy\u00EA ba\u015Fqe dike. Ji pey salek\u00EA re Qanat dibe serok\u00EA w\u00EA kom\u00EA. Heta dawya j\u00EEyana xwe j\u00EE w\u00EE ew kar\u00EA Kurdewariya p\u00EEroz bi serbilind\u00EE \u00FB hiskirin p\u00EA\u015F de bir, li d\u00FB xwe bi sedan xebat\u00EAn Kurdzaniy\u00EA y\u00EAn bingeh\u00EEn \u00FB giranbiha hi\u015Ft, nav\u00EA xwe bi herf\u00EA z\u00EAr\u00EEn di dil\u00EA gel\u00EA xwe de niv\u00EEs\u00EE. Sala 1985 a 31 \u00EA oktobir\u00EA li L\u00EAn\u00EEngrad\u00EA zanyar\u00EA mezin di76 saliya xwe de \u00E7\u00FB ser dilovaniya xwe\u2026 Qanat\u00EA Kurdo, ji sed\u00EE z\u00EAdetir monogirafya, pirt\u00FBk \u00FB gotar\u00EAn zany ar\u00EE li ser ziman, zargotin, d\u00EEroka Kurd\u00EE we\u015Fand,ji 20 \u00EE z\u00EAdetir Kurdzan hazir kirin\u2026 Kurdzanek\u00EE usa n\u00EEne, ku wan salan di welat\u00EA Sovy\u00EAte de hatibe hazirk irin \u00FB emek\u00EA w\u00EE evd\u00EA mezin ser n\u00EE be, tune ye."@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1977 | 1978 | 1979 | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987"@ku . "Ali Serhat Baran rojnamevan \u00FB hunermendek\u00EE kurd e. Baran yek ji endam\u00EAn Koma Deng\u00EA Azad\u00EE b\u00FB. Ew di sala 1974'an de li Kurdistana Bakur li bajar\u00EA Amed\u00EA hate din\u00EA. Heya 17 saliya xwe ew li Amed\u00EA jiya \u00FB li wir xwend. Sala 1991an de \u00E7\u00FB Stenbol\u00EA \u00FB li wir dest bi Zan\u00EEngeha Stenbol\u00EA, be\u015Fa rojnamevaniy\u00EA kir. Sala 1992an w\u00EE dest bi xebata rojnamevaniy\u00EA kiriye \u00FB heya sala 2000'\u00EE di rojnamey\u00EAn kurd\u00EE y\u00EAn politik, wek Azad\u00EE, Deng\u00EA Azad\u00EE, Ronah\u00EE, H\u00EAvi \u00FB Roja Teze de xebitiye. Serhat Baran sala 1991'\u00EE dest bi m\u00FBz\u00EEk\u00EA kir. Ew ji 1994 heya 2001'\u00EE gitar\u00EEst \u00FB sol\u00EEst\u00EA \u201EKoma Deng\u00EA Azad\u00EE\u201C b\u00FB \u00FB bi v\u00EA kom\u00EA re du kasetan dert\u00EEne. Sala 2001'\u00EE de ew di\u00E7e Almanyay\u00EA \u00FB niha bi malbata xwe li Almanyay\u00EA li bajar\u00EA Stuttgart\u00EA dij\u00EE. Ew niha li Stuttgart\u00EA li Zan\u00EEngeha Media, be\u015Fa d\u00EEzayn\u00EAn agahdariy\u00EA de perwerdey\u00EA dib\u00EEne. Ali Serhat Baran xwed\u00EE \u00FB amadekar\u00EA malpera gotin\u00EAn stran\u00EAn Kurd\u00EE www. ronibaran. de ye."@ku . "Mem \u00FB Z\u00EEn (f\u00EElm) y\u00EAkem\u00EEn f\u00EElm\u00EA Kurd\u00EE b\u00FB Ji ber p\u00EA\u015Fve\u00E7\u00FBn\u00EAn siyas\u00EE \u00FB teknologiy\u00EA, di van sal\u00EAn daw\u00EE de hejmara f\u00EElm\u00EAn kurd\u00EE z\u00EAde dibin. Li j\u00EAr l\u00EEsta f\u00EElm\u00EAn kurd\u00EE:"@ku . "Eva Strittmatter niv\u00EEskara elman e. Eva Strittmatter, di 8'\u00EA sibata sala 1930\u00EA de, li Neuruppin, hate din\u00EA. Eva Germanistik Xwend, \u00FB di xeleka niv\u00EEskar\u00EAn Elman de, li DDR ta 1954an kar dikir \u00FB ji w\u00EA sal \u00FB bi vir de wek niv\u00EEskareke azad e. Eva b\u00EAhtir ji herti\u015Ft\u00EE helbestan diniv\u00EEs\u00EEn, l\u00EA \u00E7\u00EErokan ji zarokan \u00FB mezinan re j\u00EE diniv\u00EEse. Eva di sala 1975an de xelata torey\u00EE a Heinrich Heine wergirt. Eva bi niv\u00EEskar\u00EA Elman Erwin Strittmatter re zewic\u00EE b\u00FB, l\u00EA jiyan bi hev re berdewam nekirin."@ku . "Roman, t\u00EAg\u00EEneke w\u00EAjey\u00EE ya ku koka w\u00EA ji peyva \u201CRomanus\u201D ya lat\u00EEn\u00EE, ku t\u00EA wateya \u201C\u00E7\u00EEroka b\u00FByera rast\u00EEn an j\u00EE n\u00EEga\u015F\u00EE ya pex\u015Fan\u201D t\u00EA ye. Wek\u00EE cureyeke w\u00EAjey\u00EA, p\u00EAnasa \u00FB watedayina roman\u00EA ne ti\u015Ftek\u00EE h\u00EAsan e. Lew ra roman j\u00EE wek\u00EE hem\u00FB curey\u00EAn w\u00EAjey\u00EA, wate \u00FB raveya w\u00EA li gora dem \u00FB r\u00EAbaz\u00EAn w\u00EAjey\u00EE an j\u00EE hunermend\u00EAn dem\u00EA t\u00EA guhertin. Mirov dikare bi kurtay\u00EE an di di wateyeke teng de bib\u00EAje roman, niv\u00EEs\u00EAn d\u00FBvdir\u00EAj y\u00EAn ku b\u00FByeran bi awayek\u00EE rast\u00EEn \u00FB bi zerengiyeke berfireh hildide dest \u00FB l\u00EAkol\u00EEna xislet, civak, n\u00EAr\u00EEt, hest \u00FB dah\u00FBrandina azweriy\u00EAn mirov vedib\u00EAje ye. Armanca roman\u00EA, nasandina xisletan \u00FB ragihandina s\u00EAwirandina b\u00EAsi\u00FBd\u00EE \u00FB hejaniyan ya ku bi alaviya b\u00FByeran t\u00EA vegotin e. Romana xurt \u00FB sergewer dikare xwe bi her away\u00EE bikirmi\u015F\u00EEne, bikeve her dir\u00FBv\u00EE \u00FB cih\u00EA cih\u00EA ji her m\u00EAjiy\u00EE, ji her bedewiy\u00EA \u00FB her mezinahiy\u00EA re bibe navg\u00EEn. Dikare bang li her n\u00EEga\u015Fbaziy\u00EA \u00FB rast\u00EEb\u00EEniy\u00EA/\u00EA bike \u00FB gelek deriy\u00EAn nepen\u00EE y\u00EAn gerd\u00FBn\u00EA li mirov veke. Her romanek jiyanek\u00EA, c\u00EEhanek\u00EA heta mirov dikare bib\u00EAje xwezayek\u00EA \u015Firove dike. Di tev\u00EA romanan de tukes nikare li du kes an j\u00EE du qewm\u00EEn\u00EAn ji hev rast b\u00EA. Heta di tev\u00EA w\u00EAjey\u00EA de tu kes nikare li du romanniv\u00EEs\u00EAn ji hev rast were. Roman, digel \u015Fewqdana civak\u00EE, di bin daraza fermana fikr \u00FB ramana romanniv\u00EEs de dim\u00EEne. Roman mir\u00EAka sinc \u00FB gerd\u00EE\u015F\u00EAn civak\u00EA ye. Roman camid\u00EE ye. Ew ti\u015Ftek\u00EE ve\u015Fart\u00EE nah\u00EAle \u00FB d\u00EEmena ku dib\u00EEne bi awayek\u00EE e\u015Fkere hildide dest. Ti\u015Ftek\u00EE ku di jiyana rast\u00EEn de hebe \u00FB derbas\u00EE roman\u00EA nebe n\u00EEn e. Di roman\u00EA de s\u00EEnor nay\u00EA dan\u00EEn. Lewr ra di roman\u00EA de h\u00EAman\u00EAn ku ji rastiy\u00EA t\u00EAne wergirtin h\u00EAza niga\u015F \u00FB dewlemendiya hundir\u00EE ya romanniv\u00EEs xurtir dike \u00FB heta hey\u00EEn\u00EAn jiyana rast\u00EEn li pey xwe dixirik\u00EEne. Bo w\u00EA gelek caran t\u00EA gotin ku romanniv\u00EEs mirov\u00EA ku ji xwe bi d\u00FBr ket\u00EE ye. Bel\u00EA ne qure ye; dilnizm e. Ew her gav xwe li pey leheng\u00EAn xwe dihe\u015Fif\u00EEne. Ew kes\u00EAk\u00EE/e fe\u015Fart\u00EE \u00FB winda ye. Tu kes nikare w\u00EE/\u00EA di roman\u00EA de bib\u00EEne. Car caran wek\u00EE siyek\u00EA dide pey leheng\u00EAn xwe, w\u00EE/\u00EA di\u015Fop\u00EEne \u00FB b\u00EAdeng dime\u015Fe. Romanniv\u00EEs, leheng\u00EA xwe ber bi g\u00EAtiyeke n\u00FB de dixirik\u00EEne. Peyre hin bi hin mirov diki\u015F\u00EEne nav rak\u00EA\u015Far\u00EE, dilniwaz\u00EE \u00FB ve\u015Far\u00EEtiya jiyana leheng\u00EAn ku ew bixwe par\u00E7eyek ji jiyana me ya rasteq\u00EEn in. Jixwe romana rasteq\u00EEn j\u00EE ev e. Ango, div\u00EA ku romanniv\u00EEs r\u00EAbayeke caw\u00EEdan efsaney\u00EE bide \u00E7\u00EErok\u00EA. \u00C7end\u00EE ku \u00E7et\u00EEn be j\u00EE, ev \u00E7awan\u00EE bo roman \u00FB w\u00EAjey\u00EA p\u00EAwist\u00EEb\u00FBneke gir\u00EEng \u00FB j\u00EAnager e. Daraza ku em derbar\u00EA romanniv\u00EEs de didin, gir\u00EAday\u00EE pir\u00EE an j\u00EE hindikiya ti\u015Ft\u00EAn nenasbar y\u00EAn ku a\u015Fkerekirina kurah\u00EE, xwe\u015Fik\u00EE \u00FB bedewiya \u015Fayesandin\u00EA dike ye. Digel hem\u00FB ti\u015Ft\u00EE d\u00EEsa j\u00EE ne p\u00EAkan e ku mirov dikaribe bandora dem\u00EA an j\u00EE merc\u00EAn d\u00EErok\u00EE, civak\u00EE \u00FB abor\u00EE y\u00EAn li ser roman\u00EA mandele bike."@ku . "Skype bernameyek ji bo telefonkirina li ser \u00EEnternet\u00EA ye. Skype bernameyeke sade \u00FB bela\u015F e ji bo dan \u00FB standina telefon, civ\u00EEn \u00FB peaman li ser xeta \u00EEnternet\u00EA. Bernameya Skype ji aliy\u00EA berhemdar\u00EA bernameya P2P KaZaa hatiye we\u015Fandin. Bi al\u00EEkar\u00EEya P2P mirov dikare p\u00EAwendiya navbera komp\u00FBtera ava bike. \u00C7end bik\u00EArhatin\u00EAn balk\u00EA\u015F \u00EAn Skype: Di Skype de mirov dikare heta 5 kesan civ\u00EEnek\u00EA \u00E7\u00EAke. Axiftana b\u00EAs\u00EEnor bi kes\u00EAn din \u00EAn bikarhin\u00EAr\u00EAn Skype re li her teref\u00EA c\u00EEhan\u00EA. Zelaliya deng, deng\u00EA axaftina Skype ji telefona normal zelaltir e. L\u00EEsteya t\u00EAkiliyan, T\u00EAkiliy\u00EAn Skype wek\u00EE messenger, m\u00EErov, heval \u00FB nas\u00EAn xwe bi nav\u00EA wan an j\u00EE heke telefona wan tomarkir\u00EE (qeydkir\u00EE) hejmara telefona wan dixe nav t\u00EAkiliy\u00EAn xwe, \u00FB dema ew kes te li ser xeta \u00EEnternet\u00EA zind\u00EE bib\u00EEne dikare li te bigere. Hem\u00FB p\u00EAwendiy\u00EAn Skype ve\u015Fart\u00EE ne, tene di navbera \"te \u00FB w\u00EE\" de \u00E7\u00EAdibe. Skype bi du zarav\u00EAn ziman\u00EA kurd\u00EE kahet wergerandin, soran\u00EE \u00FB kurmanc\u00EE. Skype bela\u015F e, l\u00EA ne niv\u00EEsbariya azad e."@ku . "Partiya Demokratik a Kurdistana \u00CEran (PDK-\u00CE) yek ji parti y\u00EAn sereki u nasyonalista kurd li kurdistana rojhilat e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/1/1f/Ciwan_Haco2.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ciwan Haco Agah\u00EE Nav\u00EA rast\u00EE Ciwan Haco Roja b\u00FBn\u00EA Cih\u00EA b\u00FBn\u00EA Qami\u015Flo C\u00FBreya muzik\u00EA Muz\u00EEka modern a kurd\u00EE Kar\u00FBbar Folk-Rock/Ethno-Jazz Malper www. ciwanhaco. com Ciwan Haco li telev\u00EEzyon\u00EA Ciwan Haco hunermendek\u00EE kurd e. Ciwan Haco li sala 1957'\u00EA li S\u00FBriyey\u00EA li bajar\u00EA Qami\u015Floy\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE xwendina xwe ya l\u00EEsey\u00EA \u00E7\u00FB Elmanyay\u00EA \u00FB li wir kevte zan\u00EEngeha Bochum\u00EA. Ciwan li Bochum\u00EA s\u00EA salan muz\u00EEk xw\u00EEnd. Pi\u015Ftra, bi \u015Fiklek\u00EA p\u00EE\u015Fekarane (profesyonel) dest bi derxistina kas\u00EAt \u00FB s\u00EAd\u00EAyan kir. Li Tirkiyey\u00EA \"S\u00EE \u00FB S\u00EA Gule\", \"D\u00FBr\u00EE\", \"Bil\u00FBra Min\", \"Gula Sor\", \"Destana Eg\u00EEdek\u00EE\" \u00FB \"Leyla\" der\u00EAxistin. \"P\u00EA\u015Fmerge\", \"Serhildan\", \" Diyarbekir\", \"Girtiy\u00EAn Azadiy\u00EA\" j\u00EE li Ewropay\u00EA der\u00EAxistin. Ciwan Hacoy\u00EE muz\u00EEka otant\u00EEk a kurd\u00EE bi form\u00EAn folk-rock jin\u00FBve serrast kir\u00EEye. Hunermend bi v\u00EE away\u00EE stran\u00EAn kurd\u00EE bi din\u00EA dinas\u00EEnit \u00FB stran\u00EAn kevne\u015Fop\u00EE di nav gelek bask\u00EAn muz\u00EEk\u00EA da bicih dikit. \"Destana Eg\u00EEdek\u00EE\", destane-\u015Fi\u00EEra romaniv\u00EEs\u00EA kurd \u00EA bi nav\u00FBdeng Mehmed Uzun\u00EE ye. Niv\u00EEskar di w\u00EA dastan\u00EA da behsa \u00E7\u00EEroka p\u00EAn\u00E7 xort\u00EAn kurd dikit. Ciwan Haco ew dastana Mehmed Uzun\u00EE bi aranjeyeka n\u00FBjen \u00FB bi form\u00EAn etno-caz strand\u00EEye."@ku . "X\u00EAzik di hemu din\u00EA de wek bi nav\u00EA (kar\u00EEkat\u00FCr-cartoon-car\u00EEcatures) t\u00EA bi navkirin, bi x\u00EAzik\u00EAn asan\u00EE u saf\u00EE estet\u00EEze kirina buyerek ango ti\u015Ftek bi raman\u00EEyek xurt u bi te\u015Fe t\u00EA afirandin\u00EA. Ev, sereta bi berketin, rexnegir\u00EE u bi p\u00EAken\u00EEn u bi m\u00EAldana rast\u00EEy\u00EA dil\u00EEn\u00EEbuneke. carina ji bi p\u00EAken\u00EEn rexne digir\u00EE u v\u00EAne ye ke nepixand\u00EEye. Bi kurt\u00EE afirandin\u00EAn x\u00EAzikan di j\u00EEyana civak\u00EE de di gel danustandina huner\u00EE bi t\u00EAk\u00EEl\u00EEy\u00EAn dema hilber\u00EEn\u00EE ve t\u00EAne tesb\u00EEtkirin. X\u00EAzikvan\u00EAn civatek\u00EE wek kevneperest u p\u00EA\u015Fveru bi du baskan ji hev cuda dibin u dikevin nava ge\u015Fbun\u00EEyek dubare. Ew di d\u00EErok\u00EAde wek qanuna ge\u015Fbun\u00EEy\u00EA ne wek hev\u00EE t\u00EA bi nav kirin. M\u00EEnak; Di qirn\u00EA nav\u00EEnde zanist\u00EE Xwed\u00EA bu! Huner\u00EE j\u00EE ber\u00EA xwe dabu Xwed\u00EA. di dema me,va dem\u00EA civak\u00EAn \u00E7\u00EEn\u00EE de huner u raman\u00EE di hundur\u00EE hevdane. u huner j\u00EE bi taybet\u00EE ji bo \u00E7\u00EEna bindestan buye hacetek\u00EE axaftin\u00EA! ji ber ku x\u00EAzik wek gul\u00EEy\u00EAn huner\u00EA y\u00EAn din ev j\u00EE pergal\u00EAn berk\u00EA\u015Fan\u00EA ye. Rew\u015Fek\u00EE awarte j\u00EE heye,ew j\u00EE bo taybet\u00EE tu serate an nasnake. nabe mal\u00EA yek \u00E7\u00EEn\u00EE u bi ten\u00EA ji bo berjewand\u00EEya \u00E7\u00EEnek\u00EE j\u00EE n\u00EEne. Ew di nav xeyal u zanyar\u00EEy\u00EA de bi bandurek beranber\u00EEhev u bi t\u00EAk\u00EEl\u00EEya d\u00EEalekt\u00EEka huner\u00EA u daxweza m\u00EErovan ya hezkirin\u00EA derdikeve hol\u00EA \u015Fikl\u00EA axafti u t\u00EAg\u00EEh\u00EE\u015Ft\u00EEneke tevl\u00EEheve. Form\u00EEl\u00EE w\u00EE ewe;m\u00EAju,t\u00EAg\u00EEh\u00EE\u015Ftin u zanyar\u00EE. bi van her sis\u00EA xalan buyeran feris\u00EEne u ji kefgir\u00EA ve derbazdike u dig\u00EEhe rast\u00EEy\u00EA. eEw rast\u00EE zanyar\u00EE ye. Ji ber ku huner zanyar\u00EEye. zanyar\u00EE huner\u00EA hilber\u00EEn\u00EE u huner zanyar\u00EEy\u00EA kuta dike, n\u00FCve dibe. Bi kuta kirina hemu hey\u00EEy\u00EAn zanyar\u00EE. huner p\u00EAvajoya tekam\u00FCl\u00EE derbaz dibe dest bi p\u00EAvajoya \u015Fore\u015Fger\u00EE dike. R\u00EAya ramankirin\u00EA heye;ew r\u00EA ya afirandin\u00EA u zay\u00EEn\u00EA bi serataye xwer\u00FC ye. ew, ev in: \u00E7erxbuna guran ji bo wesif (bi mana tirk\u00EE; n\u00EEcel\u00EEn, n\u00EEtele d\u00F6n\u00FC\u015F\u00FC) caw u caw kirin (bi tirk\u00EE; red\u00EEn redd\u00EE) yek\u00EEt\u00EEya ziddan ew bingeh\u00EAn d\u00EEalekt\u0131k\u00EA ne.. X\u00EAzikvan ji ronakb\u00EEr e. div\u00EA x\u00EAzikvan ne ten\u00EA bi raman bi \u00E7alak\u00EEy\u00EAn huner\u00EE b\u00EA h\u00EAja kirin. ji ber ku m\u00EErovek\u00EE b\u00EA \u00E7alak\u00EE b\u00EA ehleqe. u wek kevir e. Kar\u00EA x\u00EAzikan di tevgera netew\u00EE de wek xw\u00EA u \u00EEsot\u00EA xwed\u00EE c\u00EEhek\u00EE xweru ye. u hacetek ji hacet\u00EA t\u00EAko\u015F\u00EEna netew\u00EE u civak\u00EE ye. Bi du \u015Fiklan t\u00EA karan\u00EEn. yek yek xebata axaftin u niv\u00EEsandin\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE ye y\u00EA din j\u00EE hunera x\u00EAzikan e. u bi giran\u00EE x\u00EAzikan ve gir\u00EAday\u00EEye. x\u00EAzik\u00EAn bi raman\u00EEya s\u00EEyas\u00EE x\u00EAzik\u00EAn b\u00EA raman\u00EEya s\u00EEyas\u00EE neq\u015F x\u00EAzik\u00EAn p\u00EAyhev u dir\u00EAj x\u00EAzik\u00EAn portre (li ser air u ruy\u00EAn \u015Fexsan) Di nav rojname u kovar\u00EAn kurd\u00EE de kar\u00EA x\u00EAzikvan\u00EE xebate ke h\u00EAsan\u00EE ye. b\u00EA qedr u q\u00EEmete u sivik t\u00EA girtin\u00EA. ji ber ku rexne girtin u rexne li xwe girtin bi r\u00EA yek demokrat\u00EEk h\u00EA venebuye. teham\u00FCl j\u00EE j\u00EA nay\u00EA kirin\u00EA. ten\u00EA ji bo pesndan\u00EA hinek r\u00EAxistin di kovar\u00EAn xwe de x\u00EAzik\u00EAn bi raman\u00EEya s\u00EEyas\u00EE u bi j\u00EAre not \u00EAn niv\u00EEsand\u00EE diw\u015F\u00EEn\u00EEn. ew j\u00EE xetere ke mezin e. ji ber ku kar\u00EA x\u00EAzikvan\u00EE bi x\u00EAzikane,dem\u00EA ku x\u00EAzikvanek x\u00EAzikek \u00E7\u00EAbike u di binde raman\u00EEya xwe bin\u00EEv\u00EEs\u00EEne ew t\u00EA v\u00EA man\u00EA; ta ku ev bi vek\u00EEr\u00EE dib\u00EAje,min ne kar\u00EEya hunera xwe bi x\u00EAzikan karb\u00EEn\u00EEm u bidim fahmkirin\u00EA, ji ber k\u00EAmas\u00EEya xwe bi nivisandin\u00EA dide fahmkirin\u00EA. u ew ne kar\u00EA x\u00EAzikvan\u00EE y\u00EA ye. \u0130ro sedem \u015Funde may\u00EEna x\u00EAzikan ne ten\u00EA evin. ji ber ku welat\u00EAn dagirker,ku kurd\u00EEstan di nav xwe de parve kirine ew hemu mislimanin. li gor hikm\u00EA misliman\u00EE y\u00EA j\u00EE \u00E7\u00EAkirina V\u00EAne u x\u00EAzikan qedexe ye. Her xebatek li serz\u00EAde kirineke u her ser z\u00EAdebuyin f\u00EAde ye ke mezin e. mixabin neteweye kurd bi zor\u00EE hat\u00EEye nef\u00EEkirin. li ser axa xwe ko\u00E7erbun \u00EEro rewa\u00E7\u00EAde yej\u00EEyana wan ya civak\u00EE h\u00EA wek ber\u00EA e\u015F\u00EEr\u00EEye. ma huner u \u00E7anda miletek\u00EE e\u015F\u00EEr u ko\u00E7er \u00E7\u00EE ye? l\u00EA x\u00EAzikvan\u00EE ya kurdan \u00E7\u00EE ye? behskirina x\u00EAzikvan\u00EE j\u00EE rast e an ne raste. Ew hemu pirsgir\u00EAk in. Xebata x\u00EAzikvan\u00EAn kurd \u00EEro b\u00EA pere \"dirav\" ye. u y\u00EAn ku v\u00EE kar\u00EE dikin wek sinc li ber \u00E7av\u00EAn s\u00EEyasetvanan in. dem\u00EA ku bi x\u00EAzik\u00EAn xwe dil\u00EA hinekan xwe\u015F bikin,d\u00EA ew kar\u00EA xwe b\u00EA pere dombikin. Dema ku kar\u00EA xwe y\u00EA x\u00EAzikan li gor adet u seretay\u00EAn din\u00EA, raste rast \u00EAr\u00EE\u015F\u00EE put u lat an, derewan, dur\u00FCt\u00EEyan u xirab\u00EEyan bikin dinya li wan deng dibe. Bers\u00EEv\u00EA wan bi \u00E7alak\u00EE heye l\u00EA, war\u00EE \u00E7alak\u00EEde ne mumk\u00EEne. ji ber ku kar\u00EA x\u00EAzikan gir\u00EEng nehat\u00EEye girtin. \u00C7end x\u00EAzikvan hene ew j\u00EE bi til\u00EEyan t\u00EAn hejmartin MAMOSTE li Swed dij\u00EE u x\u00EAzikvanek\u00EE kurd e Adil Duran x\u00EAzikvaneke kurd ya navnetev\u00EE ye. di sala 1979 ande di fest\u00EEvala x\u00EAzikan a nannetew\u00EE de li Kuba y\u00EA xelata xew\u00EEn\u00EE y\u00EA sitand\u00EEye. D\u00EEko (x\u00EAzikvan) Ji W\u00EEk\u00EEpediya Here cem: nav\u00EEgasyon, l\u00EAger\u00EEn D\u00EEko x\u00EAzikvan (kar\u00EEkatur\u00EEst)ek\u00EE kurd e. X\u00EAzik\u00EAn w\u00EE di malpera efrin. net de hatin we\u015Fandin. bi xwe D\u00EEko hunermendek\u00EE Kurde ji Rojavaya Kurdistan\u00EA ye ! ji her\u00EAma Kurdax\u00EA ye, ji gund\u00EA Q\u00EAsim ji malbata mala D\u00EEko ye ! xwendina xwe li Heleb\u00EA bi daw\u00EE kiriye \u00FB di gelek waran de j\u00EE huner j\u00EA dibare . D\u00EEko wek x\u00EAzek\u00EAshek\u00EE zor \u00E7alake hem bi n\u00EEv\u00EEsa Lat\u00EEn\u00EE \u00FB hem j\u00EE ya bi Ereb\u00EE . ev b\u00FB 16 sal\u00EAn w\u00EE j\u00EE li dervey\u00EE welat dije . \u00FB li ser kar \u00FB bar\u00EAn Kar\u00EEkat\u00FBr \u00FB x\u00EAzek\u00EAshiy\u00EA j\u00EE xebat\u00EAn xwe dike . D\u00EEko di war\u00EA Medya de j\u00EE xwe li p\u00EAsh xist \u00FB bi dir\u00EAjahiya 2 saln wek p\u00EAshk\u00EAshvan di ROJ TV de,programa Roj Bash Kurdistan p\u00EAshk\u00EAsh dikir. d\u00FBv re li gel Televiziona Zen\u00FBbya ya bi ziman\u00EA Ereb\u00EE j\u00EE wek n\u00FB\u00E7e b\u00EAjer kar \u00FB xebat kir ."@ku . "Thomas Stearns Eliot yek ji wan nasrawtir\u00EEn helbestkar, rexnegir \u00FB \u015Fanon\u00FBs\u00EAn sedsala 20'an e -heye ku di nava wan de y\u00EA her\u00EE h\u00EAja be j\u00EE. Gelek helbest\u00EAn w\u00EE \u00FB nexasim j\u00EE birrek bend \u00FB gotar\u00EAn w\u00EE ev ser\u00EA bi dehan salan e ku ji raya gi\u015Ft\u00EE ya helbestkariy\u00EA \u00FB civat\u00EAn akadem\u00EEk re referans\u00EAn xurt in. W\u00EE \u00FB \u00E7end heval\u00EAn w\u00EE y\u00EAn ji nif\u015F\u00EA \"\u00EEmaj\u00EEst\" mekan\u00EEzmaya bikarhatina ziman\u00EA \u00EEngil\u00EEz\u00EE ji bin\u00EE ve guhertin. Eliot Xelata Nobel a Wej\u00EAy\u00EA 1948 girt."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/d/d9/GoogleSoran\u00EE.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Google \u0643\u0648\u0631\u062F\u06CC Google xizmeteke l\u00EAgerin\u00EA di \u00EEnternet\u00EA de ye. Google hat wergerandin bi kurd\u00EE/soran\u00EE, l\u00EA \u015Firketa Google heta \u00EEro versiyoneke bi kurmanc\u00EE qebul nake."@ku . "Bi xebitandina Ad-aware mirov dikare objey\u00EAn ku bi riya bername \u00FB malperan dikevin komp\u00FBtera mirov \u00FB agahiy\u00EAn mirov ji dereke din re di\u015F\u00EEnin, paqij bike. Heke we Adwaware ava kiribe, div\u00EA h\u00FBn dosya Kurdish. ini bixin hundir peldanka C:/Program Files/Ad Aware 6/Lang... Dema we wisa kir, div\u00EA h\u00FBn bernameya Ad-aware vekin \u00FB v\u00EA riy\u00EA bi\u015Fop\u00EEnin. Scan Now veke, Costumize veke, General bitik\u00EEne, li wir ziman\u00EA kurd\u00EE hilbij\u00EAre \u00FB OK bitik\u00EEne. \u00CAd\u00EE h\u00FBn dikarin v\u00EA bernamey\u00EA j\u00EE bi kurd\u00EE bixebit\u00EEnin. \"Kurd bi ten\u00EA dikarin bi kurd\u00EE komp\u00FBter\u00EA her\u00EE ba\u015F bixebit\u00EEnin. \" Ad-aware 6 di meha Gelaw\u00EAj 2004'an de ji al\u00EE R\u00EAzan Tovj\u00EEn ve li kurd\u00EE hate wergerandin. Bername li ser daxwaza Ridvan Bozkurt hate wergerandin."@ku . "Li ser ferheng: p\u00EErik, tevnik, tevnep\u00EErk, perp\u00FBr, tevnep\u00EErk, \u015Febeke (mec) Ter\u00EEme Tor ji bo binavkirina net an j\u00EE web e. Net, peyv\u00EAk \u00EEngil\u00EEz\u00EE ye. Nav\u00EA Network bi kurd\u00EE tor e. Herkes bi telefon \u00FB komp\u00FBtera xwe gredan\u00EAn gi\u015Ft\u00EE dikare \u00FB bi v\u00EE away\u00EE li ser tor tevlihev bibe. Tor (Network) \u00E7i ye? Tor r\u00EEyek hel\u00EE h\u00EAsan \u00FB erzan belavkirina belgedanka, p\u00EAwend\u00EEya internet, \u00E7apger \u00FB serkan\u00EEya ye. Torek dikare bi dudo Komp\u00FBtera herveha bi Torek seda \u00FB hezaran \u00E7ar al\u00EEye dinye we be gir\u00EAdan, \u00FB ew j\u00EE bit\u00FBn\u00EE prens\u00EEpa bingeha Tora bi nav \u00FB deng internete. Rast\u00EE bit\u00FBn\u00EEya [internet] j\u00EE tene torek lokal\u00EE mezin bi al\u00EEkar\u00EEya routera \u00FB PTP bi hev hat\u00EEye gredane. \u00CEroj Tor b\u00FBye xwezay\u00EEyek hema hema vek komp\u00FBtera. Eger tor t\u00FBnebaya, we hem\u00FB komp\u00FBter daneye xwe tene bic\u00FBta, b\u00EAfersenda veg\u00FBhastina agah\u00EEyan navbera van de. Ez bawerdikim niha hinek ji ve m\u00EEsalek\u00EA dixwazin, kefa min gelek\u00EE ji m\u00EEna re te ji ber wilo her derfet hebe ez dixwazim wek\u00EE m\u00EEnayek\u00EA zelaltir bikim. De ka em bejin Komp\u00FBtera Azad \u00FB Komp\u00FBtera Baran li ser pe\u015Fn\u00FBmeya (proje) Windowsa Kurd\u00EE dixebitin. B\u00EAy\u00EE toreke komp\u00FBtera Azad \u00FB Komp\u00FBtera Baran w\u00EA ji hew \u00FB miroven din ku li ser eyn\u00EE pe\u015Fn\u00FBmeye dixebitin bi temam\u00EE b\u00EAagah ba, tene ew kes\u00EAn ku wan nasdikirin dikar\u00EEb\u00FBn bi riya d\u00EEsketa, name an j\u00EE bi telefone agahdarbikirina. L\u00EA bel\u00EA bi al\u00EEkar\u00EEya toreke Azad \u00FB Baran heman bi hev re dikarin li ser eyn\u00EE pe\u015Fn\u00FBmaye \u00FB database beranber bixebitin \u00FB re\u015Fniv\u00EEsen xwe hev re belavbikin, da ku h\u00EAsan\u00EE herd\u00FB bigh\u00EE\u015Fin, bi v\u00EE away\u00EE dikare komp\u00FBtera Omer\u00EE, Ferhad \u00FB Diyar j\u00EE tevl\u00EE wan bibe \u00FB bibe al\u00EEkar, li \u015F\u00FBna r\u00EEska eyn\u00EE xebate dubare bikin niha dikarin bi hev re behrbikin. Bi al\u00EEkar\u00EEya tore \u00EEroj em dikarin ramanen xwe, xebat \u00FB zanyar\u00EEyen xwe b\u00EAs\u00EEnor \u00FB serbixwe berhbikin M\u00EEmar\u00EEya Tore Di tore mezinde p\u00EAwist\u00EEya komp\u00FBtere s\u00FBxrekir heye. Komp\u00FBteren s\u00FBxrekir mek\u00EEney\u00EAn h\u00EAzdarin \u00FB rolek\u00EE navend di torekede dil\u00EAy\u00EEzin. Peyasede gelek standarte-tore hene, l\u00EA a hel\u00EE te p\u00EAkan\u00EEn Ethernete. Hejmara 2003 de x\u00FByan\u00EEdike 85% bingeha Ethernet hat\u00EEye damezirandin. standarten din j\u00EE Token Ring, FDDI, ATM, WLAN \u00FB vek\u00EEdin. Di we reber\u00EEyede eme tene Ethernet bikarb\u00EEnin."@ku . "E-Name, e-posta ye. E-peyam yan E-Name peyameke yan nameyeke elektron\u00EEk e. Mirov dikare bi riya \u00EEnternet\u00EA peyam\u00EAn elektron\u00EEk bi\u015F\u00EEne \u00FB bist\u00EEne. Ji bo bikarhan\u00EEna namey\u00EAn elektron\u00EEk tar\u00EEfen bela\u015F \u00FB y\u00EAn bi pere hene. E-mail = E-post = E-peyam = E-Name"@ku . "Helbest, hunera derbir\u00EEna tecr\u00FBbeya dil\u00EEn\u00EE \u00FB hi\u015F, bi l\u00EAh\u00FBrb\u00FBn \u00FB ji derv\u00EA away\u00EAn ji r\u00EAz\u00EA, watey\u00EAn ziman, deng \u00FB l\u00EAdanan bi pergaleke bel\u00EE dixebit\u00EEne ye. Bi corek\u00EE din helbest \u015F\u00EAweyek vegotina w\u00EAjey\u00EE ye ku bi sembol\u00EAn dewlemend, bi peyv\u00EAn bir\u00EEtm \u00FB bi deng\u00EAn ahangdar t\u00EA h\u00FBnandin."@ku . "Meh (h\u00EEv), par\u00E7eyek\u00EE sal\u00EA ye. 365 roj\u00EAn sal\u00EA wek\u00EE 12 mehan t\u00EA parvekirin. Her mehek ji 30, an j\u00EE 31 rojan p\u00EAk t\u00EA. Bi ten\u00EA meha 2'em\u00EEn hin salan ji 28, hin salan j\u00EE ji 29 rojan p\u00EAk t\u00EA. P\u00EEvana mehan li gor hesab\u00EA salname yan M\u00EElad\u00EE, H\u00EEcr\u00EE, Kurd\u00EE \u00FB hwd diguhere."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/20/Zarathustra.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Zerde\u015Ft Zerde\u015Ft p\u00EAxamberek\u00EE Iran\u00EE, 600 salan ber\u00EE b\u00FBy\u00EEna \u00CEsa, b\u00EEr \u00FB baweriya xwe ya herdem\u00EE bi r\u00EA\u00E7enas\u00EAn civak\u00EE ya w\u00EA dem\u00EA belav kiriye. Pi\u015Ftvan\u00EAn Zerde\u015Ft gelek ehlaq bilind \u00FB kur \u00FB giranbiha ne. Li gor l\u00EAger \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn diroknasan pirt\u00FBka w\u00EE ya bi nav \"Avesta\" di w\u00EA dem\u00EA de di 21 be\u015Fokan \u00FB ji hezar bend\u00EE p\u00EAk dihat. Ew j\u00EE s\u00EA sed \u00FB \u00E7il \u00FB p\u00EAn\u00E7 hezar \u00FB hefsed gotin b\u00FBn. \u00DB bi awayek\u00EE helbest\u00EE hatiye nivisandin. Li ser baweriya Zerde\u015Ft \u00FB ramaniya w\u00EE re pir dem\u00EAn d\u00EErok\u00EE bihurine... Ew ramaniya civak\u00EA, ku y\u00EA di \u00E7and da p\u00EA\u015Fket\u00EE \u00FB bi jiyaneke nujen \u00FB bilind b\u00FB, her \u00E7iqas wek maney\u00EE ol\u00EE t\u00EA bi navkirin j\u00EE, ji bona diyarkirina regezey\u00EAn w\u00EE li ser element\u00EAn xweristiy\u00EA b\u00FBn. Ew \u00E7ar anasir\u00EAn tab\u00EE\u00EE,wek: ba, erd, roj \u00FB av y\u00EAn bingeh\u00EEn ji jiyan\u00EA re palda b\u00FBn. Tar\u00EE \u00FB ronah\u00EE, nexwe\u015F\u00EE \u00FB xwe\u015F\u00EE, xerab\u00EE \u00FB qenc\u00EE \u00FB m\u00EEzana zaniy\u00EA \u00FB nezaniy\u00EA wek\u00EE f\u00EAnomen\u00EAn nakok\u00EE dihatin d\u00EEtin. Di baweriya Zerde\u015Ft de f\u00EAnomenek heye; ew ji p\u00EEroz kirina agir e. Y\u00EAn ku li ser r\u00EA\u00E7 \u00FB \u015Fop\u00EAn ramaniya Zerde\u015Ft da me\u015Fiyan, ewan ji xwe re du xwed\u00EA pes\u00EEnandin. Ew baweriya b\u00FB bingehiya jiyana gelan \u00FB li w\u00EA dem\u00EA hettan\u00EE \u00EEro li ser du xet\u00EAn nakok\u00EE bandurk\u00EAr b\u00FB. Ew \u00E7ar pirtuk\u00EAn bi r\u00FBmet j\u00EE bi sed\u00EE \u00E7il hizr\u00EAn Zerde\u015Ft; ango di bin band\u00FBra ramaniy\u00EAn Zend-Avesta p\u00EAk hatine. Ew \u00E7ar pirt\u00FBk\u00EAn nemir ku r\u00FBmet t\u00EAn girtin bil\u00EE ramaniya Xwed\u00EA dij\u00EE hevin \u00FB m\u00EAjve \u015Fer\u00EA hev \u00FB din dikin. Her \u00E7iqas di naveroka wan pirt\u00FBkan da bih\u00EE\u015Ft \u00FB dojeh, xirab\u00EE \u00FB qenc\u00EE \u00FB ayet\u00EAn wek hev hebin j\u00EE li gor m\u00EEtolojiy\u00EA sembol in \u00FB ji hizr\u00EA Zerde\u015Ft hatine girtin. Ji ber ku gor regezey\u00EAn d\u00EEalekt\u00EEk \u00EA h\u00EE\u00E7 tu ti\u015Ft ji tuneb\u00FBn\u00EA ava nabe \u00FB ji ava buy\u00EEn\u00EA j\u00EE tune nabe. Xwe guh\u00EAr\u00EEne.. \u00C7avkaniy\u00EAn van \u00E7ar ol\u00EAn mezin j\u00EE ji hizr \u00FB regezey\u00EAn Zerde\u015Ft \u00FB B\u00FBdha t\u00EAn. Li gor r\u00EAvebir\u00EA ola \u00CEsa, ola Mihemmed, ola cuhiyan civat bi desthilatiya regezey\u00EAn ewan hatiye \u00EEdarekirin. Ji aliy\u00EA din, di zanyar\u00EE \u00FB jiyana materyal\u00EEst\u00EE de felsefa zerde\u015Ft li gor regezey\u00EAn d\u00EEalekt\u00EEk\u00EA ku sed salan ber\u00EA pispor\u00EAn Marks\u00EEst bi l\u00EAger \u00FB l\u00EAkol\u00EEnan derdixin ronahiy\u00EA. Ramaniya Zerde\u015Ft ji bo wan bingeha liv\u00EEna bingeh\u00EA ya jiyan\u00EA ye. Div\u00EA di tab\u00EEet\u00EA \"xwezay\u00EE-natur\" de her taxl\u00EEd di gel hinek sedem\u00EAn d\u00EEalekt\u00EEk \u00EA xwe bi xwe hatiye afirandin\u00EA. u ev avah\u00EE xwe di guh\u00EAr\u00EEne,Pispor\u00EAn mat\u00EAryal\u00EEst wek Karl Marx \u00FB Friedrich Engels l\u00EAkol\u00EEn \u00FB l\u00EAger\u00EAn xwe berbipa\u015F heya Hegel dajon. \u00E7axa ku m\u00EErov hizr\u00EAn hegel agahdar dibe \u00FB ji hegel bihur\u00EE,dib\u00EEne ku hebuna c\u00EEhan\u00EA \u00FB huliqandina hemu texl\u00EEdan bi \u00E7ar anasir\u00EAn /\"av-hewa-xak \u00FB roj\"/ Zerde\u015Ft ve gir\u00EAdey\u00EE ye. ev j\u00EE diyare ku b\u00EA wan m\u00EErov nikare hebun \u00FB tunebun\u00EA ji. ji hev der\u00EEne... li gor van hizr\u00EAn n\u00EArbar sazgeh\u00EA jiyana pakbun bi bergeh\u00EA Zerde\u015Ft hatiye vedan\u00EA. her wek tar\u00EExa gel\u00EAn kevnare de adet \u00FB usil\u00EAn jiyana civaki de ji ew hizr\u00EAn bihnpaki Li Belx\u00EA heta Hind,yewnan,turkistan wek pireke ji dem\u00EA pirhejmarxwed\u00EA yan heya qebulkirina xwed\u00EA yeki bandur li ser gelek olan dike \u00FB t\u00EAkili jiyana duh,\u00EEro \u00FB sib\u00EA dibe. Felsefa Zerde\u015Ft ji bo herkesi \u00FB her dem\u00EA derbaz dibe. ji m\u00EAjve muxalif\u00EAn w\u00EA hene \u00FB ev zad\u00EA xwe ji hizr\u00EA Zerde\u015Ft digirin. mixabin li ser r\u00EA ji \u00EAri\u015Fi her ti\u015Fti vi dikin. ku nav\u00EA wi ji hol\u00EA rakin \u00FB ji xwere bikin mal. Ola \u0130sa,ola mihemed \u00FB ol\u00EAn din bi taybeti ji baweriya Zerde\u015Ft gelek f\u00EAde ditine. Pi\u015Ftre \u00EAri\u015F \u00FB \u00E7alakiy\u00EAn xwe ji bo tunekirin \u00FB kavilkirina r\u00EAzaniya Zerde\u015Ft dijwar kirine. \u00E7awa ku diroknas ji mere didin f\u00EArbuyin\u00EA ji m\u00EAjve heya qirn\u00EAn n\u00EAzik jiyana mirovan a civaki di bin desthelatiya oli de bu. \u0130ro ji gel\u00EAn din\u00EA z\u00EAdetirin di bin bandur \u00FB zagon\u00EAn oli de ne \u00FB bi weh\u015F \u00FB hovitiy\u00EA \u00FB b\u00EA dadi y\u00EA t\u00EAne idarekirin\u00EA. Di dema Zerde\u015Ft de bingeh\u00EA jiyan\u00EA bi regezey\u00EAn hevpar, bi dadi,azad \u00FB serbilind hatib\u00FBn danin. Dem\u00EA ku ew ol\u00EAn din ji hatin afirandin\u00EA ji xwere ew bingeh esas girtin \u00FB serketin. Pi\u015Ftre ji bo meslehat\u00EAn xwe \u00FB y\u00EA wan desthelatan der \u00FB dor \u00EA xwe,her ti\u015Ft guh\u00EArandin \u00FB nakokiye ke dijwar xistin bingeh\u00EA jiyan\u00EA. \u00DB jiyana civak\u00EA xistin tax\u00EA dubendiya belengaz ketiy\u00EA \u00FB dewlemend buyin\u00EA,u xirabi xistin nav jiyan\u00EA. ev nakok\u00EE b\u00FB xw\u00EEn kete nav civak\u00EA, mirovan ji hevre tehem\u00FCl nekir in,ked \u00FB maf\u00EA wan ji hol\u00EA rab\u00FB. y\u00EAn dewlemend bi heyiya z\u00EAr \u00FB diravan bandureke tadeyi li civat\u00EA kirin. qanun\u00EAn wan ten\u00EA ji bo parastina dewlemendi \u00FB malbat\u00EAn wan bu bu.."@ku . "Dobelan, dumbelan an d\u00FBmelan xwarineke wek\u00EE kartolan e. L\u00EA tev\u00EE ku di bin erd\u00EA de h\u00EA\u015F\u00EEn dibe, d\u00EEsa j\u00EE ne reh\u00EAn w\u00EA hene \u00FB ne j\u00EE li ser r\u00FBy\u00EA erd\u00EA pel\u00EAn w\u00EA hene. Li Kurdistan\u00EA bi piran\u00EE li ser\u00EA qela\u00E7 \u00FB gir\u00EAn ku tu car\u00EE nehatine ajotin jixweber h\u00EA\u015F\u00EEn dibin. Ji bo d\u00EEtina dobelanan li Kurdistan\u00EA bi taybet\u00EE mirov radih\u00EEjin xil\u00E7 an j\u00EE k\u00EAran \u00FB derdikevin l\u00EAger\u00EEna dobelanan. Dobelan dema wek\u00EE kartolan di bin ax\u00EA de \u00E7\u00EAdibin, diwerimin \u00FB axa ser xwe diterik\u00EEnin. Ji w\u00EA terikandin \u00FB werma ax\u00EA t\u00EA f\u00EAmkirin ku ti\u015Ftek di bin de heye. Kes\u00EAn ku li dobelanan digerin, xil\u00E7 an j\u00EE k\u00EAra xwe li bin dixin \u00FB dobelan\u00EA derdixin ser r\u00FBy\u00EA erd\u00EA."@ku . "Komara Tirkiyey\u00EA an j\u00EE weke ku di nav kurdan t\u00EA binavkirin Dewleta Rom\u00EA welatek\u00EE Ewropay\u00EE-Asyay\u00EE ye ku li n\u00EEvgizirta Anatoliyay\u00EA li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojavaya Asyay\u00EA heta n\u00EEvgizirta Balkan\u00EA li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilata Ewropay\u00EA dikeve ye. Tix\u00FBb\u00EAn Tirkiyey\u00EA bi he\u015F welatan re hene: Bulgaristan li bakur rojavay\u00EA, Yewnan li rojavay\u00EA, Gurcistan li bakur rojhilat\u00EA, Ermenistan, \u00CEran \u00FB Komara Azerbaycan\u00EA li rojhilat\u00EA, \u00CEraq \u00FB S\u00FBr\u00EE li ba\u015F\u00FBr rojhilat \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA dikevin. Ew bi Deryaya Nav\u00EEn li ba\u015F\u00FBr\u00EA, Deryaya Ege li rojavay\u00EA \u00FB Deryaya Re\u015F li bakur\u00EA t\u00EA dorp\u00EA\u00E7 kirin. Deryaya Marmara j\u00EE li navbera xak\u00EAn Tirkiyey\u00EA dikeve. Ev derya wek\u00EE s\u00EEnor\u00EA parzem\u00EEna Ewropay\u00EA \u00FB Asyay\u00EA t\u00EA hesibandin \u00FB bi v\u00EE away\u00EE Tirkiy\u00EA welatek\u00EA du-parzem\u00EEn\u00EE ye."@ku . "\u00C7end watey\u00EAn CC hene. CC hejmara 200 bi hejmar\u00EAn rom\u00EE ye. CC j\u00EE t\u00EA wateya Carbon Copy di e-peyaman de"@ku . "CC (Carbon Copy) Kopyaye Karbon Ji bo ser\u00EA e-posta; mesaj di\u00E7in bo kes\u00EAn ko navn\u00EE\u015Fan\u00EAn wan di malika Cc de hatine niv\u00EEsandin. Hem\u00EE bigir (yan\u00EE kes\u00EAn ko mesaj ji wan re t\u00EAn ver\u00EAkirin) d\u00EA navn\u00EE\u015Fan\u00EAn di malika Cc de bib\u00EEnin."@ku . "POP3 protokolek ji bo girtina e-postay\u00EA ye. Tu d\u00EA \u00E7awa karib\u00EE e-posteyan ji e-postkontoy\u00EAn xwe y\u00EAn d\u00EE bigir\u00EE Gav 1. Xwe pi\u015Ftrast bike ko ew kes yan \u015Firketa ko xizmeta Interneta te dike, Post Office Protocol (POP3) bi kar t\u00EEne. Gav 2. Sindoqnameya xwe tert\u00EEb bike, da tu e-postey\u00EAn xwe ji e-postkontoy\u00EAn POP-\u00EA bigir\u00EE. 1. Ji nav\u00EEgasyona sereke Options bitik\u00EEne. 2. L\u00EEnka External POP Mail bitik\u00EEne. 3. Add Pop Account bitik\u00EEne. 4. Malik\u00EAn Pop Server Hostname, POP Account Username, POP Account Password \u00FB POP Server Port dagire. Tu dikar\u00EE van agahdariyan ji xizmetkar\u00EA Interneta xwe bist\u00EEn\u00EE. Bi gi\u015Ft\u00EE nimreya Pop Server Port 110 e. Tu mecb\u00FBr \u00EE ko her\u00E7ar malikan dagir\u00EE. 5. \u00C7ar\u00E7ika li p\u00EA\u015Fiya Leave mail on Pop Server bitik\u00EEne \u00FB n\u00EE\u015Fan bike, da tu kopyayek ya mesaj\u00EAn xwe li nik servera POP-\u00EA bih\u00EAl\u00EE. Heger tu \u00E7ar\u00E7ik\u00EA n\u00EE\u015Fan nek\u00EE \u00FB vala bih\u00EAl\u00EE, hing\u00EA d\u00EA hem\u00EE mesaj\u00EAn te ji e-postkontoya te ya d\u00EE (POP-server) derkevin. 6. \u00C7ar\u00E7ika li p\u00EA\u015Fiya Retrieve new messages only bitik\u00EEne \u00FB n\u00EE\u015Fan bike, da tu ten\u00EA mesaj\u00EAn n\u00FB ji e-postkontoya xwe ya d\u00EE bigir\u00EE. Heger tu \u00E7ar\u00E7ik\u00EA n\u00EE\u015Fan nek\u00EE \u00FB vala bih\u00EAl\u00EE, hing\u00EA ew d\u00EA hercar hem\u00EE mesaj\u00EAn di e-pstkontoya te ya d\u00EE de b\u00EEne. 7. Add Pop Account bitik\u00EEne. L\u00EEsteyek ji e-postkontoy\u00EAn (POP account) ko te di dem\u00EA dawiy\u00EA de e-poste ji wan wergirtine d\u00EA diyar bibe. 8. Bend\u00EAn 3\u20137 dubare bike, da tu ji bo her e-poskontoyeka (POP account) ko tu dixwaz\u00EE e-posteyan j\u00EA wergir\u00EE eyar bik\u00EE."@ku . "Qerejdax \u00E7iyayek\u00EE li Kurdistan\u00EA ye. Qerejdax bi z\u00EEvirok, bilind \u00FB dir\u00EAj e \u00FB volkaneke vemir\u00EE ye. 1.957 m bilind e. Lav\u00EAn ku ji \u00E7iyay\u00EA Qerejdax hatine av\u00EAtin, bi kilometreyan li dora \u00E7iy\u00EA belav b\u00FBye \u00FB wek\u00EE kevir\u00EA re\u015F t\u00EA binavkirin. Li her der\u00EA dora \u00E7iyay\u00EA Qerejdax mirov dikare li van keviran rast b\u00EA ku li gund \u00FB bajaran j\u00EE kela \u00FB xan\u00EE bi piran\u00EE p\u00EA hatine l\u00EAkirin. \u00C7iyay\u00EA Qerejdax ji Amed\u00EA her ku ber bi nav\u00E7eya W\u00EAran\u015Far\u00EA di\u00E7e nizim dibe \u00FB d\u00FB re bi de\u015Fta Herran\u00EA re dibe yek."@ku . "\u015E\u00EAx Se\u00EEd \u015Fore\u015Fgerek\u00EE Kurdistan\u00EA b\u00FB. Di sala 1925'an de li bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA serhildana \u015E\u00EAx Se\u00EEd da destp\u00EAkirin. Li hember zorbet\u00EE \u00FB \u00EExanet\u00EAn Kemal\u00EEstan kal\u00EA \u015E\u00EAx Se\u00EEd (Rh. a) 13\u00EA Sibat\u00EA sala 1925an de ser\u00EE bilindkir. Kurdistan\u00EA baj\u00EAr bi baj\u00EAr axa Kurdistan\u00EA ji dest\u00EAn dewleta Romiyan derxistin. \u00CAri\u015F\u00EA ser Amed (D\u00EEyarbekir)\u00B4\u00EA kirin \u00FB bi mehan Amed muhesere kirin. Mukavemetek dir\u00EAj da n\u00EE\u015Fan ku Amed nakeve. Dagirkirin bi qerera \u015E\u00FBray\u00EA hat rakirin. Mucah\u00EEd p\u00EAl bi p\u00EAl derbas\u00EA Ba\u015Fur \u00FB Rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA bun. R\u00EAber\u00EA Hereket\u00EA \u015Eeyx Se\u00EEd \u00FB 49 heval\u00EAn w\u00EE ji bo derbas\u00EE Ba\u015Fur bibin, bi roj\u00EA xwe dive\u015Fartin \u00FB bi \u015Fev dime\u015Fiyan. Armanc berdewamkirina cenga awarte \u00FB xeyri n\u00EEzam\u00EE b\u00FB. Bi ixaneta B\u00EEnba\u015F\u00EE Kasim (Bacanax\u00EA \u015Eeyh Se\u00EEd) Serok\u00EAn serhildan\u00EA, \u015E\u00EAx Se\u00EEd \u00FB heval\u00EAn w\u00EE hatin girtin. 10\u00EA Gulana 1925an de wan derxistin Mehkemeya D\u00EEyarbekir (\u015Eark \u00CEstiklal Mahkemesi). N\u00EAz\u00EEk\u00EE p\u00EAnc\u00EE rojan mehkema wan dewam kir. 28\u00EA Hez\u00EErana 1925an de, derbar\u00EA \u015E\u00EAx Se\u00EEd \u00FB 47 heval\u00EAn w\u00EE de dadgeh\u00EA biryara \u00EEdam\u00EA da. Du kes bi \u00E7end salan ceza xwarin. 28 kes di heman roj\u00EA de \u00FB y\u00EAn din \u00FB cennetmekan \u015Eeyh Se\u00EEd 29'\u00EA hez\u00EEran\u00EA 1925'de li taxa Da\u011Fkapi hatin xeniqandin."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/63/IEmezin.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Internet Explorer 6 ji bo Windows Niv\u00EEsbar\u00EEya gerok, bi pergala Windows dixebite. Ji bo ger\u00EEna ser malper\u00EAn (r\u00FBpel) \u00EEnternet\u00EA. Niv\u00EEsbar\u00EEya bela\u015F e, l\u00EA ne azad e \u00FB h\u00EEn li kurd\u00EE nehatiye wergerandin."@ku . "B\u00EAjeya T\u00EEr di kurd\u00EE de di wateya du ti\u015Ft\u00EAn din de j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Wek\u00EE am\u00FBr\u00EAn \u015Fer T\u00EEr \u00FB Kevan. T\u00EEr ji darikek\u00EE t\u00EA \u00E7\u00EAkirin \u00FB ser\u00EA darik t\u00EA t\u00FBjkirin, d\u00FBvre t\u00EEr dikeve hundir kevaneke ku ji darikek\u00EE \u00FB last\u00EEk\u00EA hatiye \u00E7\u00EAkirin \u00FB pi\u015Ft\u00EE ku kevan hate raki\u015Fandin, t\u00EEr t\u00EA berdan. Gotina T\u00EEr di wateya condensate ya \u00EEngil\u00EEz\u00EE, an j\u00EE yo\u011Fun a tirk\u00EE de t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "
Warning: imagecreatefromgif(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/b/b4/Roj.gif) [function.imagecreatefromgif]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagecopyresized() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Roj Ro, roj st\u00EArek ji agir e ku gelek gerest\u00EAr\u00EAn din \u00FB Erd li dora w\u00EA digerin. Her wiha, her ko Erd dorek\u00EA li dora xwe dizivire, rojek diqede \u00FB ji wan 24 saetan ra j\u00EE rojek dih\u00EA gotin. Hin agahiy\u00EAn li ser st\u00EAra roj\u00EA: Fireh\u00EE: 1 392 000 km (109 caran li din\u00EA ye) Giran\u00EE : 1,99 x 10 30 kg (333 caran li din\u00EA ye) Cihgirtin : 1 300 caran li din\u00EA ye. H\u00EAza ki\u015Fandina r\u00FBy\u00EA w\u00EA: 28 caran li din\u00EA ye Germahiya r\u00FBy\u00EA w\u00EA: 6 000 C Germahiya navik\u00EA: 15 000 000 C Gerst\u00EArk\u00EAn li dora w\u00EA digerin: T\u00EEr (Merkur) Gelaw\u00EAj (Venus) Erd (Dinya) Behram (Mars) Ber\u00E7\u00EEs (Jup\u00EEter) Keywan (Saturn) \u00DBranus Neptun Pluton"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1987 | 1988 | 1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997"@ku . "KaniresKanire\u015F nav\u00E7eyek\u00EA bajar\u00EA \u00C7ewlik\u00EA ye. Nav\u00E7e di h\u00EAla \u00E7iyan da hat\u00EEye dorp\u00EA\u00E7kirin \u00FB nav\u00EA w\u00EA 1938an da hat\u00EEye guhertin \u00FB b\u00FBye Karl\u0131ova. Heta w\u00EA dem\u00EA gundek\u00EE bi G\u00EAx\u00EE y\u00EA va gir\u00EAday\u00EE b\u00FBye Bilinday\u00EEya w\u00EA 1940m, r\u00FBp\u00EEvana w\u00EA 1349km2 ye."@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1988 | 1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 \u00DB== B\u00FByer =="@ku . "sedsala 20'an | sedsala 21'an | sedsala 22'an 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006"@ku . "sedsala 20'an | sedsala 21'an | sedsala 22'an 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007"@ku . "sedsala 20'an | sedsala 21'an | sedsala 22'an 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009"@ku . "sedsala 20'an | sedsala 21'an | sedsala 22'an 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008"@ku . "W\u00EAne:Gemini constellation map. png C\u00EAw\u00EE C\u00EAw\u00EE ji 21'\u00EA gulan\u00EA dest p\u00EA dike \u00FB di 21'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA de diqede."@ku . "
Warning: imagecreatefromgif(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/74/Anatomiya_mirov.gif) [function.imagecreatefromgif]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagecopyresized() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Anatomiya Mirov Anatom\u00EE zanista la\u015F\u00EA mirovan e. Beja anatomiye ji ziman\u00EA Yewnan\u00EE ji beja \"anatemnein\"e t\u00EA \u00FB wateya w\u00EA per\u00E7ekirin e. Anatom\u00EE j\u00EE dibe ilme percekirine. L\u00EA \u00EEro mirov ji beja anatomiye, ilma tevhevkirina perceyen bedene ji bo avakirina organizmayeki bi fonksiyon fam dike. Anatom\u00EE ilmeki gelek kevn e. Mirov ber\u00EE bi hezaran salan li ser anatomiye xebit\u00EEne. Li Mezopotamya y\u00EA mirovan mih serjedikirin \u00FB gor \u015Fikle kezeba re\u015F, nexwe\u015Fiyan te\u015Fh\u00EEs dikirin. D\u00EEsa li mitolojiya Yewnan da t\u00EA gotin ku, Xudaye mezin Zeus, ji bo cezakirine, lawe xwe Prometeus dav\u00EAje ser ciyaye Qaf \u00FB li ser zinareki da gir\u00EA dide. Eylo her roj t\u00EA \u00FB parcek\u00EE ji kezaba w\u00EE ya re\u015F j\u00EA dike \u00FB dixwe. L\u00EA kezeba w\u00EE heta roja dine careke din xwe ji n\u00FB ve dike, mezin dibe. Yan\u00EE ta ji we \u00E7ax\u00EA ji mirovan him \u015Fikle organan him j\u00EE hindek f\u00EEzyolojiya wan, wek\u00EE mezinb\u00FBna kezeba re\u015F, nas dikirin. Ji bo v\u00EA yek\u00EA ji mirova dikare li Mezopotamyay\u00EA ber\u00EA bi hezaran salan ameliyate \u00E7avan \u00FB y\u00EA kisika mize \u00E7ebikin. Wek t\u00EA zan\u00EEn ew ameliyatana di d\u00EEroka mirovahiy\u00EA da y\u00EAn ewil\u00EE b\u00FBn."@ku . "Am\u00FBde an j\u00EE Kan\u00EE Dara yek ji kevintir\u00EEn bajar\u00EAn ba\u015F\u00FBr\u00EA rojava y\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Am\u00FBd\u00EA an j\u00EE Kan\u00EE Dara yek ji kevintir\u00EEn bajar\u00EAn ba\u015F\u00FBr\u00EA rojava y\u00EA Kurdistan\u00EA ye. bajarek nav\u00E7eya Qami\u015Floy\u00EA ye, li par\u00EAzgeha Hisi\u00E7ay\u00EA ye \u00FB dora 30 k\u00EElometran rojavay\u00EE Qami\u015Floy\u00EA \u00FB 80 k\u00EElometran bakur\u00EA\u2011rojhilat\u00EE Hisi\u00E7ay\u00EA ye. Hejmara ni\u015Fteciy\u00EAn bajar\u00EA Am\u00FBd\u00EA (tev\u00EE 156 gund\u00EAn w\u00EA) dora 200 000 e. Li gund\u00EAn ba\u015F\u00FBr\u00EE baj\u00EAr hejmareke mezin ji \u00CAz\u00EEdiyan dij\u00EEn. Di 13\u00EA \u00E7iriya pa\u015F\u00EEna 1960\u00EE de di \u015Fewata s\u00EEnema Am\u00FBd\u00EA de, ku hik\u00FBmeta S\u00FBriy\u00EA wek berpirsyar\u00EA w\u00EA hate gunehkarkirin, dora dused \u015Fagirt\u00EAn dibistan\u00EA mirin."@ku . "\u00C7iyay\u00EA Agir\u00EE an Gr\u00EEdax an j\u00EE Ararat (bi ermen\u00EE, \u0544\u0561\u057D\u056B\u057D Mas\u00EEs an \u0531\u0580\u0561\u0580\u0561\u057F Ararat) \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA Kurdistan\u00EA ye \u00FB dikev\u00EA s\u00EEnor\u00EA Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB Ermenistan\u00EA. Bilindiya w\u00EE 5.137 m ye \u00FB bi v\u00EA yek\u00EA bilindtir\u00EEn \u00E7iyay\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB komara Tirkiy\u00EA ye Ser\u00EA w\u00EE j\u00EE hertim bi berf, qe\u015Fa \u00FB mij e. Li ser w\u00EE kovik\u00EAn volkan\u00EEk hene. \u00C7iyay\u00EA Agiriy\u00EA bi\u00E7\u00FBk ku n\u00EAz\u00EEk\u00EA Agiriy\u00EA mezin e, 3896 m bilind e."@ku . "TCP/IP kurtniv\u00EEsa Transmission Control Protocol/Internet Protocol e. Nave berhevoka yek\u00FBna protokolen komun\u00EEkasyon herveha di nav de komun\u00EEkasyona \u00EEnternet ku em \u00EEroj dikarin p\u00EAkt\u00EEnine. eseh\u00EEya TCP/IP du protokole (transport layer \u00FB network layere li gor modela OSI), Le tesw\u00EErkirina bikaran\u00EEnede hem\u00FB refik\u00EA protokole ku ji IP te j\u00EA\u00EEstifadekirine, vek protokolen FTP, Telnet, SMTP \u00FB UDP. Gelek Operat\u00EEf sisteme Tore ku protokelen xwey\u00EE taybet bikart\u00EEnin li TCP/IP j\u00EE hevlihat\u00EEye vek."@ku . "File Transfer Protocol [f\u028C\u026Al tr\u0251\u02D0ns\u02CCf\u0259\u02CCpr\u0259\u028At\u0259k\u0252l] r\u00FBbay\u00EEya \u00EEnternet di TCP/IP de ku yek dikaribe belgedank \u00FB kataloga di komputereke d\u00FBr de bib\u00EEne. Yekem\u00EEn car wek\u00EE bernameyeke FTP bernameya FileZilla ji aliy\u00EA Koma PcKurd ve li kurd\u00EE hatiye wergerandin."@ku . "Telnet (Terminal emulator-protokol) piran\u00EE di internetde te pekan\u00EEn. bi al\u00EEkar\u00EEya protokola Telnet yek dikari t\u00EAkeve komp\u00FBterek din \u00FB bernameyan di ve komp\u00FBtere de bajo, Telnet per\u00E7eyek ji berhevoka protokolen TCP/IP ye, Telnet ji terefe ARPAnet hat\u00EEye qewimandin."@ku . "Standardek ji bo T\u00EEpandine komputer. Unicode Consortium neqeba salen 1988 u 1991 de hatiye avekirin. ASCII (8 bits) bikartine, Le Unicode 16 bits' a, Taybetmendiyek din ji ASCII dikare 256 herfa (T\u00EEpa) sazbike, le Unicode dikare 65 536 herfa (T\u00EEpa) Vek zimane kurdi bi alikariya Unicode em iroj dikarin di komputer de bikarbinin. W\u00EEk\u00EEpediya Unicode bi kar t\u00EEne."@ku . "Kodek nivisandi ku xwe bi ser\u00EA xwe qeyd dike, anj\u00EE xwe belavdike, V\u00EErusek e. Ew pirani ji bo xerabkirina komputer\u00EAn din hatine niv\u00EEsandin. Gelek \u015Fikle v\u00EErusa hene, Filevirus (V\u00EEruse Belgedank) li belgedanka digere \u00FB xwe bi v\u00EE hav\u00EE bela dike. Bootsector virus ji xwe dixe sektora Startup diskxane an j\u00EE disketa, \u00E7axe yek j\u00EE diskxane an j\u00EE diskete destp\u00EAbike ev v\u00EErus xwe belavdike. V\u00EErusen \u00EEro pirani ten bikaran\u00EEn Macrovirusin \u00FB ew j\u00EE ber\u00EA xwe dide Office."@ku . "OLE (Object Linking and Embedding) standartek Microsofte ji bo derfet \u00FB \u00EEmkan dan\u00EEya \u00E7ekirina objekta di bernameyeke de ye. M\u00EEsalen. \u00E7ekirina weneyek\u00EE di Microsoft Paint de \u00FB pi\u015Ftre ev wene yek texe bernameyek din \"vek Microsoft Word\" OLE-object fesala esl dipar\u00EAze \u00FB gr\u00EAdanek\u00EA neqeba bernameya ku te de hat\u00EEye damezerandinde dihele, Di versiyona OLE 2.0 \u00FB n\u00FBtir de icar hewc\u00EEt\u00EEya ve l\u00EEnk (gr\u00EAdane) j\u00EE tune. Heger tu weneyek\u00EE texe bernameyeke din vek word tu dikari be ku bernama Paint bi\u015Fx\u00FBl\u00EEne di Word de bugher\u00EEne bi men\u00FB \u00FB haceten Paint, Bi gotinek din OLE funksiyonen Paint dixe Word e."@ku . "ARPAnet (Advanced Research Projects Agency Network) yek ji torek p\u00EA\u015F\u00EEn \u00FB her\u00EE mezin e ku komun\u00EEkasyon\u00EA di navbera zan\u00EEngeh\u00EAn Emer\u00EEk\u00EE de p\u00EAk dian\u00EE. ARPAnet di sala 1969'an de ji aliy\u00EA enst\u00EEtuya l\u00EAkol\u00EEnan ve di bin Wezareta Parastina Emer\u00EEk\u00EE de hatiye p\u00EA\u015Fxistin. Gelek kes ARPAnet\u00EA wek\u00EE destp\u00EAka \u00EEnterneta \u00EEroj bi nav dikin."@ku . "ASCII (t\u00EA xwendin \"ask\u00EE\u00EE\") kurteniv\u00EEsa American Standard Code of Information Interchange e. Organ\u00EEzasyona ASCII biryare li ser T\u00EEpe (karakter) komp\u00FBter dide. ASCII hemu T\u00EEpan nimre dike vek 0-255, \u00C7esidek ASCII ji terefe IBM hatiye damezerandin iro piran\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn vek Extended ASCII te naskirin ev versiyona IBM ji dewla ku 7 bits'a 8 bits bikartine. Ji ber ku bi ASCII t\u00EEp\u00EAn wek\u00EE \"\u015F\" pirsgir\u00EAk in, \u00EEro gav bi gav Unicode z\u00EAdetir t\u00EA bi kar an\u00EEn."@ku . "SLIP (Serial Line Internet Protocol) protokolek standard ji bo bihevgir\u00EAdana du mek\u00EEneya di \u00EEnternet de ye. Wek\u00EE mina sazkirina komun\u00EEkasyonek neqeba komp\u00FBtereke bi serverek li cem ISP (Internet Service Provider), SLIP tene bi TCP/IP lihevhat\u00EEye. Ev protokolek kewn e \u00FB vek PPP ne \u015F\u00EEfrekir\u00EEye komun\u00EEkasyon."@ku . "PPP (Point-to-Point Protocol) protokolek standard ji bo komun\u00EEkasyona neqeba du mek\u00EEneye di internete de e. Ji bo veguhastina (neqilkirin) pak\u00EAten TCP/IP bi r\u00EEya xeta telefonaye, protokola PPP Modele ISO de di tebeqeya data-link de dixebite, PPP ji SLIP (Serial Line Internet Protocol) n\u00FBtir \u00FB ba\u015Ftir e, PPP bi van s\u00EEstema lihevhat\u00EEye, TCP/IP, NWLink, NetBEUI \u00FB DHCP, vek\u00EEdi PPP xeta r\u00EAbuwar p\u00EA\u015Fke\u015F dike \u00FB komun\u00EEkasyon \u015F\u00EEfrekiriye."@ku . "SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) protokelek ji bo ku yek dikar\u00EEbe e-posteya bis\u00EEne neqeba serv\u00EEsen posta de e. Piran\u00EEye e-s\u00EEsteme posta ku dikare e-posta bi r\u00EEya internete b\u00EEs\u00EEne serverek din SMTP bikart\u00EEne, \u00FB em e-posteye xwe bi al\u00EEkar\u00EEya e-post klienta ko t\u00EA de pi\u015Ftg\u00EEr\u00EEya POP \u00FB IMAP heye ji servere dadix\u00EEnin."@ku . "MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) s\u00EEstema \u015Fix\u00FBlandina p\u00EA\u015F\u00EEn ji bo PC (Personal Computer) bi bingeha serdar\u00EEye karaktera b\u00FB. Bi rast\u00EE d\u00EEroka DOS bi berhema \u015F\u00EErketa Seattle Computer Products destp\u00EAkir, Sala 1980 de \u015F\u00EErket li ser berhema QDOS (Quick and Dirty Operating System) ji bo PC yen IBM dixebit\u00EEn, \u015F\u00EErketa ko n\u00FBjen hat\u00EEb\u00FB damezirandin Microsoft a Bill Gates, QDOS kir\u00EEn \u00FB vers\u00EEyona yekem di sala 1981 de bi nave MS-DOS afirandin, ji ber vilo vek MS-DOS te naskirin. Berhemdaren din j\u00EE li ser nave xwe versiyonek DOS p\u00EA\u015Fxistin, nava wan de IBM versiyonek bi nave PC-DOS p\u00EA\u015Fvebirin. Piran\u00EEyen bikarh\u00EAnere PC \u00EEroj vers\u00EEyoneke Microsoft Windows bi r\u00FBbay\u00EE vek Windows 98, Windows NT, Windows 2000, Windows XP, Windows 2003 bikart\u00EEne, \u00FB Microsoft p\u00EA\u015Fxistina DOS h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE sekinand."@ku . "Di ol\u00EAn sem\u00EEt\u00EEk de p\u00EAxember hene. P\u00EAxember kes\u00EAn in ku ji mirovan re ji xwed\u00EA xeber didin. Pexember gotineke kurd\u00EE ye \u00FB ji du b\u00EAjeyan p\u00EAkt\u00EAn, Peyam \u00FB ber e. Dema mirov herd\u00FB b\u00EAjayan bike yek dibe Peyamber. Peyam t\u00EA wateya mesaj \u00FB ber ew kes\u00EA ku peyam (mesaj), \u00EA digine ci ku j\u00EA t\u00EA xwestin, v\u00EAca ev gotin ji qalib\u00EA w\u00EA y\u00EA Kurd\u00EE hatiye derxistin \u00FB b\u00FBye P\u00EAxember. P\u00EAxember \u00FB qasid\u00EAn ku nav\u00EAn wan di Quran\u00EA de hatin 27 heb in. Bav\u00EA \u00EEnsana Adem, \u00CEdr\u00EEs, N\u00FBh, H\u00FBd, Sal\u00EEh, \u00CEbrah\u00EEm, Lut, \u00CEsma\u00EEl, \u00CEshaq, Ya\u2019q\u00FBb, \u00DBsif, \u015E\u00FB\u2019eyb, Ey\u00FBb, Zul-kifil, M\u00FBsa, Har\u00FBn, Dawid, Sil\u00EAman, \u00CElyas, \u00CElyase\u2019, Uzey\u00EEr, Xidir, Y\u00FBnus, Zeker\u00EEyya, Yehya, \u00CEsa \u00FB Mihemmed P\u00EAxamber ku pa\u015F\u00EEy\u00EA tev\u00EA Qasid \u00FB peyxemberan e."@ku . "W\u00EAne:Opened Qur'an. jpg Qurana p\u00EEroz Quran an j\u00EE Qur'an pirt\u00FBka p\u00EEroz a \u00CEslam\u00EA ye. Li gor d\u00EEn\u00EA Islam\u00EA \u00E7ar k\u00EEtab\u00EAn munezzel, ango y\u00EAn ji aliy\u00EA Xwed\u00EA ve hatine li ser r\u00FBy\u00EA erd\u00EA (nazil b\u00FBne). Her yek\u00EE ji wan bo p\u00EAxemberek\u00EE Xwed\u00EA bo r\u00EAsanedana w\u00EE bo insanan hatiye r\u00EAkirin. Qur\u2018an\u00EE Kerim, gotin\u00EAn Xwed\u00EA ye \u00FB ew di sala 610\u2018an, pist\u00EE M\u00EElad\u00EA, bo Hz. Muhammed, gava ku ew 40 sal\u00EE b\u00FB, di seva leylet el-qadir\u00EA ji aliy\u00EA Xwed\u00EA ve hatiye r\u00EAkirin. Qur\u2018an ji 114 s\u00FBretan (s\u00FBreyan), 6666 ayetan \u00FB 77.934 (77.437) gotinan hatiye \u00E7\u00EAkirin."@ku . "DEHAP, Demokratik Halk Partisi,, li 24'\u00EA cotmeh\u00EA sala 1997'an de hate damezirandin. Serok\u00EA gi\u015Ftiy\u00EA DEHAP'\u00EA \u00EA yekem\u00EEn Mehmet Abbaso\u011Flu b\u00FB. Di derheq\u00EA DEHAP'\u00EA de j\u00EE ji bona girtin\u00EA doz hatib\u00FB vekirin. DEHAP'\u00EA li 19'\u00EA sermawez\u00EA sala 2005'an xwe fesih kir \u00FB bi hem\u00EE r\u00EAvebir \u00FB r\u00EAxistin\u00EAn xwe tevl\u00EE DTP'\u00EA b\u00FBn. Gava DEHAP'\u00EA xwe fesih kir serok\u00EA gi\u015Ft\u00EE Tuncer Bakirhan b\u00FB."@ku . "Fiz\u00EEk (grek\u00EE \u03C6\u03C5\u03C3\u03B9\u03BA\u03AE, fiz\u00EEke \u201Ea xwezay\u00EE\u201C) zanista siru\u015Ft\u00EE a, ku zagon\u00EAn bingeh\u00EEn\u00EAn xwezay\u00EE, her ti\u015Ft\u00EAn ku xweza bi wan ve ava buye \u00FB bandorgewr\u00EEn\u00EAn wan li ser hev l\u00EAdikole, ye. Fiz\u00EEk hem bi gew\u015F\u00EEn \u00FB helwest\u00EAn b\u00FBjen \u00FB zeviyan ve, di dem \u00FB c\u00EEh de, \u00FB hem j\u00EE bi avahiya dem \u00FB c\u00EEh ve dikeve. Fiz\u00EEk xwezay\u00EA bi away\u00EA jimar\u00EE, bi model\u00EAn siru\u015Ftzanist\u00EE, ango teoriyan \u015F\u00EErove dike. Herwiha dikare texm\u00EEnan li ser gew\u015F\u00EEn\u00EAn pergal\u00EAn t\u00EAn tema\u015Fekirin, bi dest bike. Ji bo v\u00EA yek\u00EA ziman\u00EA matemat\u00EEk\u00EA bikart\u00EEne."@ku . "10Base-T standartek ji bo ethernet e. Bingeha spesifikasyona IEEE 802.3, ji bo kabloy\u00EAn UTP (unshielded twisted pair) bikart\u00EEne, bi gredan\u00EEya RJ-45 hat\u00EEye belavkirin. Topoloj\u00EEya Star de te p\u00EEkan\u00EEn, piran\u00EE bi al\u00EEkar\u00EEya c\u00EEhazek vek hub de, 10 Base-T \u00FB 100Base-T (Fast Ethernet) \u00EEroj hel\u00EE pir te bikaran\u00EEn. Standarda UTP dikare kabloy\u00EA kategor\u00EEya 3, 4 an j\u00EE 5 bikarb\u00EEne. Kategor\u00EEya 5 berbelavtir\u00EEn e \u00EEroj."@ku . "Gotina \u015Eahmaran ji \"\u015Eah\u00EA Maran\" t\u00EA. \u015Eahmaran efsaneyeke gelek\u00EE kevin e \u00FB li gelek mal\u00EAn kurdan jin li ser pa\u00E7ek\u00EE w\u00EAney\u00EA \u015Eahmaran \u00E7\u00EAdikin \u00FB li d\u00EEw\u00EAr dadiliq\u00EEnin. Ev w\u00EAney\u00EAn ku li d\u00EEwar\u00EA mal\u00EAn kurdan hene, \u015Eahmaran wek\u00EE marek\u00EE xwediy\u00EA gelek lingan n\u00EE\u015Fan dide \u00FB bi taybet\u00EE di navbera d\u00FBvpi\u015Fk \u00FB mar de wek\u00EE ajalek\u00EE taybet xuya dike. Filmeke Zulf\u00FC Livaneli bi nav\u00EA \"\u015Eahmaran\" heye. \u015Eehmaran ji sernav\u00EA gelek ajal\u00EAn pirling e. Li \u015Eehmaran bin\u00EAre."@ku . "D\u00FBpi\u015Fk ajaleke bi jehr e \u00FB bi derziya di ser\u00EA d\u00FBv\u00EA xwe de jehr\u00EA berdide dijmin\u00EAn xwe. Li hinek her\u00EAm\u00EAn Kurdistan\u00EA j\u00EA re d\u00FBvpi\u015Fk, dolp\u00EE, t\u00FBpi\u015Fk \u00FB hin nav\u00EAn bi v\u00EE reng\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE hev j\u00EE t\u00EAn xebitandin. D\u00FBpi\u015Fk yek ji bircan e. Dema hav\u00EEn\u00EA birca d\u00FBvpi\u015Fk \u00EAvaran gelek ba\u015F t\u00EA \u015Fopandin."@ku . "W\u00EAne:Scorpius constellation map. png Bir\u00E7a d\u00FBpi\u015Fk D\u00FBpi\u015Fk yek ji bir\u00E7an e. Dema hav\u00EEn\u00EA bir\u00E7a d\u00FBpi\u015Fk di evar\u00EAn de gelek ba\u015F t\u00EA \u015Fopandin."@ku . "MySpell bernameya ji bo kontrolkirina rastniv\u00EEs\u00EA ya OpenOffice. org e. Ji bo MySpell ferhengeke bi kurd\u00EE heye. Ji ber v\u00EA OOo bernameya of\u00EEsa yekem\u00EEn bi kontrola rastniv\u00EEsa kurd\u00EE ye. Program\u00EAn din ji bo kontrolkirina rastniv\u00EEs\u00EA Ispell \u00FB Aspell in. Ferheng\u00EAn MySpell ji bo Aspell j\u00EE t\u00EAn we\u015Fandin. Ji ber v\u00EA ferhenga Aspell a kurd\u00EE j\u00EE heye. MySpell di asta ceribandin\u00EA ye. Guhertoya daw\u00EE ya MySpell a Kurd\u00EE 0.20 ye."@ku . "Gelek nav\u00EAn p\u00EA\u015Fab\u00FBna zarokan hene, m\u00EEna Adware, Spyware, Trackware \u00FB Big Brotherware gelek curey\u00EAn bernamey\u00EAn dizn\u00EAr heye. L\u00EA ramana pa\u015F wan yek e, hinek ji wan agahiy\u00EAn li ser te \u00FB tevgera te y\u00EAn di internete dide hev (\u00FB d\u00FB re t\u00EA firotin), Spyware bi piran\u00EE dema ku kesek bernameyeke bela\u015F di komputera xwe de saz dike, xwe bixwe tomar (qeyd) dibe. \u00C7end hevpariy\u00EAn Spyware ev in: Ji bo bidestxistina agahiy\u00EAn taybet (\u015F\u00EEfre \u00FB agahiy\u00EAn qerta benke) Guhertina gir\u00EAdana p\u00EAwendiya \u00EEnternet\u00EA (guhertina hejmara ISP, heke tu Modem\u00EA dixebit\u00EEn\u00EE hi\u015Fyar be ku tu li k\u00EEjan hejmar\u00EA diger\u00EE) Guhertina tomariyan (qeydkirinan) Registry Guhertina r\u00FBpela p\u00EA\u015F\u00EEn ji bo \u00EEnternet\u00EA Sazkirina Popup \u00FB gelek ti\u015Ft\u00EAn din \u00EAn b\u00EAdaxwaz Tu dikar\u00EE Spyware bi bernamey\u00EAn wek\u00EE Ad-Aware paqij bik\u00EE. Di nav bernamey\u00EAn Spware de bernameya ku yekem\u00EEn car li kurd\u00EE hate wergerandin j\u00EE Ad-Aware 6.0 e."@ku . "Aspell bernameya kontrola rastniv\u00EEs\u00EA GNU ye. Ferheng\u00EAn Aspell \u00FB MySpell bi hevre t\u00EAn p\u00EA\u015Fxistin. Naveroka ferhenga kurd\u00EE ya Aspell \u00FB MySpell wekhev e. Aspell ji aliy\u00EA bernamey\u00EAn wek\u00EE AbiWord t\u00EA bi kar an\u00EEn."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/7a/Kit\u00EAba_P\u00EEroz.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
\u00CEnc\u00EEl an j\u00EE Peymana N\u00FB nav\u00EA pirt\u00FBk\u00EAn p\u00EEroz \u00EAn xristiyanan y\u00EA her\u00EE gir\u00EEng e. Peymana N\u00FB be\u015Fa diduyan a Kit\u00EAba P\u00EEroz e; be\u015Fa p\u00EA\u015F\u00EE Peymana Kevin e. '\u00CEnc\u00EEl' ji qurm\u00EA (ra, kok) peyva EUANGELION a bi ziman\u00EA yewnan\u00EE t\u00EA. Mana w\u00EA 'Mizg\u00EEn\u00EE' ye. \u00CEnc\u00EEl ji gelek pirt\u00FBk\u00EAn cur bi cur p\u00EAk t\u00EA. \u00CEnc\u00EEla bi devoka Kurmanc\u00EE ji we\u015Fanxaneya GBV-DILLENBURG \u00EA"@ku . "Leyla Qasim yek ji wan ke\u00E7an e ku di d\u00EEroka siyas\u00EE ya Kurdistan\u00EA da wek\u00EE p\u00EA\u015Feng \u00FB qehremana \u015Fore\u015Fg\u00EAr\u00EEy\u00EA dih\u00EAt niyas\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:MoroccoFes synagogue2. jpg Tewrat W\u00EAne:Torah Reading Sephardic custom. jpg Xwendina tewrat\u00EA li gor\u00EE sefardiyan Tewrat pirt\u00FBkeke p\u00EEroz ya cih\u00FByan e. Bi ziman\u00EA \u00EEbran\u00EE nav\u00EA her p\u00EAnc pirt\u00FBk\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EE y\u00EAn Peymana Kevin bi hev re Tewrat (yan\u00EE \"h\u00EEndar\u00EE\") e. Nav\u00EA wan p\u00EAnc kit\u00EAban j\u00EE ev in: Destp\u00EAkirin (Genes\u00EEs) Derketin an kiteba Derketina \u00CEsra\u00EAl\u00EA ji Misr\u00EA (Eksodus) Qan\u00FBna Kah\u00EEntiy\u00EA an Kit\u00EAba L\u00EAwiyan (Lev\u00EEt\u00EEkus) Hijmartin an kit\u00EAba Hijmartin\u00EA (Numer\u00EE) Dubarekirina \u015Eer\u00EEet\u00EA an kit\u00EAba Vegerandin li Qan\u00FBn\u00EA (Deuteronom) Di Tewrat\u00EA de li ser afirandina dinyay\u00EA \u00FB li ser serhatiy\u00EAn Adem, Qab\u00EEl \u00FB Hab\u00EEl, N\u00FBh, \u00CEbrah\u00EEm, \u00CEshaq, \u00CEsma\u00EEl, Ya\u2019q\u00FBb, Esaw, Y\u00FBsif, M\u00FBsa, Har\u00FBn \u00FB Meryem\u00EA t\u00EA gotin. Ji bo Tewrat, Zeb\u00FBr \u00FB Kit\u00EAb\u00EAn P\u00EAxemberan, bi hevre \"Peymana Kevin\" t\u00EA gotin. Ber\u00EE Zay\u00EEn\u00EA di sedsaliya 14'an de dest bi niv\u00EEsandina wan hatiye kirin \u00FB ev yek k\u00EAm \u00FB z\u00EAde 700 salan dewam kiriye."@ku . "Al\u00EE Baran hunermendek\u00EE Kurd e."@ku . "W\u00EAne:Coat of arms of Hannover. svg Arma Hannover W\u00EAne:Hannover-Position. png Hannover li Elmanya da Hannover [ha\u02C8no\u02D0f\u0250] bajareki li bakur\u00EA Almanya Federale \u00FB payitext\u00EA Saksonya j\u00EArine. N\u00EAzikayi 700.000 kes l\u00EA dijin."@ku . "Azad bi nav\u00EA Azad Azadp\u00FBr ji day\u00EEk b\u00FBye. Azad rapvanek\u00EE elmane, k\u00FB bi esl\u00EA xwe Kurde. Azad nav\u00EA \u201EDer Bozz\u201C j\u00EE bernav dib\u00EA. Ber\u00EA bernav\u00EA w\u00EE y\u00EA h\u00FBnermend\u00EE \"Azaz\u00EEn\" b\u00FB. Azad li Frankfurt am Main n\u00EAz\u00EE Ginnheim dij\u00EE."@ku . "Aktor, derh\u00EAner \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE Kurd e Yilmaz Guney'. Nav\u00EA w\u00EA bi tirk\u00EE wek\u00EE Y\u0131lmaz G\u00FCney t\u00EA bil\u00EAvkirin. Bi nav\u00EA xwe y\u00EA rast Yilmaz P\u00FCt\u00FCn, wek\u00EE Yilmaz Guney t\u00EA naskirin. Yilmaz\u00EA Ba\u015F\u00FBr yan\u00EE Yilmaz\u00EA Kurdistan\u00EA. Ango ew li hember\u00EE zehmetiyan xwar nabe, nakeve b\u00EAh\u00EAv\u00EEtiy\u00EA de, naweste \u00FB ser\u00EE na\u00E7em\u00EEne. Yilmaz bi Kurd\u00EE t\u00EA van wateyan. Ew li ser trajed\u00EE \u00FB drama xelk\u00EA xwe radiweste. Yilmaz Guney di sala 1937an de li gund\u00EA Eden\u00EAy\u00EA bi nav\u00EA Yen\u00EEcey\u00EA hate din\u00EA \u00FB yek ji 7 zarok\u00EAn malbateke karker e, bi esl\u00EA xwe Kurd e. Dibistana seretay\u00EE ango ya destp\u00EAk\u00EA \u00FB ya nav\u00EEn li Edeney\u00EA qedand. Ew ji 9 saliya xwe ve dest bi karkirin\u00EA dike. Guney, ji kar\u00EAn pembo bigre heta hesabgeriy\u00EA, gelek kar\u00EAn c\u00EEh\u00EAreng kir. Di van salan de w\u00EAje bala w\u00EE ki\u015Fand \u00FB dest bi niv\u00EEsandina \u00E7\u00EErokan kir. L\u00EEsey\u00EA li Eden\u00EA, li zan\u00EEngeha Enqer\u00EA, Hiq\u00FBq, li zan\u00EEngeha Stenbol\u00EA j\u00EE li fakulteya \u00EEqt\u00EEsad\u00EE xwend. Di sal\u00EAn l\u00EEsey\u00EA de ew gelek\u00EE ji huner\u00EA re baldar e \u00FB di wan salan de kovareke huner\u00EE ya bi nav\u00EA 'Dor\u00FBk (L\u00FBtke)' derdixe \u00FB \u00E7\u00EErokan din\u00EEv\u00EEs\u00EEne. Dema xwendina xwe berdewam dikir, rej\u00EEsor Atif Yilmaz nas kir. Bi al\u00EEkariya Atif Yilmaz b\u00FB niv\u00EEsar\u00EA senaryo, l\u00EEstikvan \u00FB al\u00EEkar\u00EA rej\u00EEsor. Her wiha di sala 1957ande ji bo xwendina fakulteya \u00EEkt\u00EEsad\u00EA di\u00E7e Stenbol\u00EA. L\u00EA nikare dewam bike. ji ber ku ji sala 1955an ve ye tak\u00EEbat \u00FB dadgeha der bar\u00EA w\u00EE de bi daw\u00EE bib\u00FB \u00FB di destp\u00EAk\u00EA de 7 sal \u00FB n\u00EEv bi cezay\u00EE z\u00EEndan\u00EA \u00FB 2 sal \u00FB n\u00EEv cezay\u00EA surgun\u00EA t\u00EA cezakirin. Pa\u015F\u00EA dadgeha temy\u00EEz\u00EA biryar\u00EA xera dike \u00FB di encama dadgeh\u00EAn n\u00FB de cezay\u00EE w\u00EE dibe salek \u00FB n\u00EEv z\u00EEndan \u00FB 6 meh surgun. Lewma dibistana w\u00EE n\u00EEvco dim\u00EEne \u00FB r\u00EAyek ten\u00EA li ber w\u00EE dim\u00EEne. Bi gotina w\u00EE ew ne\u00E7are di dibistana jiyan\u00EA de \u00FB bi r\u00EAya mamostey\u00EAn ku jiyan qeb\u00FBl dike xwe perwerde \u00FB h\u00EEn bike \u00FB ew wisa dike... Di v\u00EE war\u00EE de ew wiha dib\u00EAje; \"dibistana min pirtukin, s\u00EEnemaye, girt\u00EEgeh, qan\u00FBn\u00EAn jiyan\u00EA y\u00EAn tund, zext\u00EAn civak\u00EE, xay\u00EEnt\u00EE \u00FB m\u00EArxas\u00EEye. Mamostey\u00EA min j\u00EE jiyane. \" Guney, di sala 1972an de bi sedema ku tevl\u00EE b\u00FByer\u00EAn s\u00EEyas\u00EE b\u00FBye t\u00EA girtin \u00FB 2 sal li girt\u00EEgeh\u00EA dim\u00EEne \u00FB pa\u015F\u00EA serbest t\u00EA berdan. Yilmaz Guney dema li Eden\u00EA f\u00EElm\u00EA bi nav\u00EA 'End\u00EE\u015Fe' diki\u015Fand, dozger\u00EA Yumurtalik\u00EA ji ber haqareteke ku l\u00EA hatib\u00FB kirin ku\u015Ft \u00FB bi 18 sal cezay\u00EA z\u00EEndan\u00EA hate mehkum kirin. Yilmaz Guney, di sala 1981\u00EA ji girt\u00EEgeha Spartay\u00EA reviya \u00FB bi awayek\u00EE ve\u015Fart\u00EE derkete derveh\u00EE welat. Guney, her wiha di 9 \u00EElona sala 1984an de di 47 saliya xwe de li fransay\u00EA \u00E7\u00FB ser dilovaniya xwe. Ew di f\u00EElm\u00EAn xwe de, li ser tengasiya jiyana gel\u00EA Kurd radiwestiya her wiha, xebat\u00EAn xwe li ser \u00E7\u00EErok, ceribandin \u00FB senaryo niv\u00EEseriy\u00EA j\u00EE heb\u00FB. Ew di jiyana xwe ya huner\u00EA de gelek berhem\u00EAn giran b\u00FBha li d\u00FB xwe dih\u00EAle. F\u00EElm\u00EA Yilmaz Guney \u00EA bi nav\u00EA Yol (R\u00EA) j\u00EE yek ji van berhema ye. R\u00EA, di sala 1982'an de, bi f\u00EElma 'Wenda' ya rej\u00EEsor\u00EA Yunan\u00EE Kosta Gavras re, xelata Palmiya Z\u00EAr, parvekirib\u00FB."@ku . "1'\u00EA gulan\u00EA Roja Karker \u00FB Kedkar\u00EAn C\u00EEhan\u00EA ye. Di sedsala 19an de, li Ewropa \u00FB Emer\u00EEka, karker \u00FB kedkar di rew\u015Fek\u00EA pir zehmetdeb\u00FBn. Ev zehmet\u00EE, belengaz\u00EE \u00FB hejarb\u00FBna wan b\u00FB. Di kar\u00EAn pa\u015Fket\u00EE de, li dij\u00EE tendurstiya mirovan, rojane 15, 16 saet an dixebit\u00EEn. Di gel v\u00EA yek\u00EA de j\u00EE, heqdest\u00EA karkeran, carna t\u00EAra xwarina wan j\u00EE ne dikr. Di w\u00EA dem\u00EA de, karker ji zaneb\u00FBn \u00FB r\u00EAxistin\u00EA d\u00FBrb\u00FBn. Nizanib\u00FBn maf\u00EAn xwe y\u00EAn mirovah\u00EE bipar\u00EAzin. Di sedsala 19an de, bi p\u00EA\u015Fketina burjuwaziy\u00EA,ku teknoloj\u00EE bi p\u00EA\u015Fdike ve. Ceyran t\u00EA ke\u015Fifkirin. Ev p\u00EA\u015Fkenin\u00EAn teknik\u00EE, berheman z\u00EAdedike. \u00CAd\u00EE p\u00EAwist\u00EE bi hejmara karkeran ya z\u00EAde nam\u00EEne. Di v\u00EA rew\u015F\u00EA de, di navbera karkeran de, p\u00EA\u015Fbaz\u00EE \u00E7\u00EAdibe. Betal\u00EE pir dibe \u00FB di war\u00EA abor\u00EE de, heqdesta karkeran k\u00EAmdibe. Karker li hember\u00EE mak\u00EEn\u00EE \u00FB teknolojiy\u00EA dibin dijmin. Ev dijminah\u00EE bi awayek\u00EE zelal li Ingiltere bi \u00E7alakiyan destp\u00EAdike \u00FB li c\u00EEhan\u00EA belavdibe. \u00CAd\u00EE karker \u00E7areseriy\u00EA di tunekirina teknolojiy\u00EA de dib\u00EEnin. L\u00EA bel\u00EA, p\u00EA\u015Fketina karkeran li ser bingeh\u00EAn zanist\u00EE \u00FB felsef\u00EE destp\u00EAdike. Ev P\u00EA\u015Fketin bi xwe re r\u00EAxistina dert\u00EEne hol\u00EA \u00FB ji nava ref\u00EAn karkeran r\u00EAvebir\u00EAn teko\u015F\u00EEn\u00EA derdikevin. Bi van r\u00EAvebiriyan re h\u00EAza wan bir\u00EAxistin dibe. Di sala 1884an de, karkeran d\u00EEtin ku \u00E7eka wan ya her\u00EE mezin, r\u00EAxistinb\u00FBna wan e. yek\u00EE\u00EEtiya karker\u00EAn navnetew\u00EE \u00FB federisyona karkeran ya Emer\u00EEka, ji desthilatdar\u00EAn Burcuwaz\u00EE daxwazkirin, ku saet\u00EAn kar y\u00EAn rojane bibin 8 saet \u00FB ev yek p\u00EAwiste heya 2 salan p\u00EAk were. Pi\u015Ft\u00EE ev dema ku karkeran destn\u00EE\u015Fankirib\u00FBn bi daw\u00EE dibe,di 4 gulana sala 1886an de li bajar\u00EA Emer\u00EEka Chicago, ji aliy\u00EA send\u00EEkaya Karekeran ve li Meydana Haymert\u00EA m\u00EEtngek hate lidarxistin. Di m\u00EEt\u00EEng\u00EA de hem\u00FB r\u00EAxistin\u00EAn karker \u00FB kedkar be\u015Fdarb\u00FBn. 80 hezar karker bi tev\u00EE malbat\u00EAn xwe bi biryar \u00FB bi co\u015Feke mezin m\u00EEting\u00EAn xwe bi daw\u00EEdikin. L\u00EA bel\u00EA di dawiya \u00E7alakiyan de, parazvan\u00EAn netew\u00EE y\u00EAn dewlet\u00EA, gel\u00EAn xwep\u00EA\u015Fand\u00EAr didin ber f\u00EE\u015Fekan. Di encam\u00EA de 6 kes jiyana xwe ji dest didin. Li dij\u00EE v\u00EA buyer\u00EA, roja din, m\u00EEting t\u00EAn li darxistin. Di v\u00EA buyer\u00EA de j\u00EE, kesek\u00EE provakator, bombeyek\u00EA dav\u00EAje, di encam\u00EA de pol\u00EEsek bir\u00EEndardibe. Li dij\u00EE v\u00EA parazvan\u00EAn dewlet\u00EA her dever\u00EA bombebarandikin. Bi sedan karker t\u00EAne bin\u00E7avkirin. Weke berpirsiyar\u00EAn v\u00EA \u00E7alakiy\u00EA 4 r\u00EAvebiriy\u00EAn karkeran t\u00EAne girtin \u00FB bi dest\u00EE heman h\u00EAzan t\u00EAne dardekirin. Ev her \u00C7ar r\u00EAvebir Albert Parsons, August Spies, George Engel \u00FB Adolph Fischer in. Beriya ku b\u00EAne dardekirin, Spiyas \u00FB Parsons wiha dib\u00EAjin; we deng\u00EA me \u00EEro fetisand, l\u00EA bel\u00EA deng\u00EAn h\u00EA mezin \u00FB bih\u00EAztir w\u00EA bilind bibin\u00FB. Deng\u00EA gel w\u00EA xwe bide bih\u00EEstin. Ev gotin di d\u00EErok\u00EA de hatin neqi\u015Fkirin. Send\u00EEkaya Karker\u00EAn Emer\u00EEkan di Kongreya xwe ya 1888an ya li Saint Louis\u00EA biyar girt; heta ku dema kar ya 8 saetan were qeb\u00FBlkirin, ew\u00EA sal di yek\u00EA gulan\u00EA de greva gi\u015Ft\u00EE p\u00EAkb\u00EEnin. 'Di sala 1889an de, li Paris\u00EA civ\u00EEna Enternasyonal ya duyem\u00EEn hate lidarxistin. Di v\u00EA civ\u00EEn\u00EA de j\u00EE, roja 1 Gulan\u00EA weke roja Karker\u00EAn c\u00EEhan\u00EA hate \u00EElankirin. Ji w\u00EA roj\u00EA \u00FB p\u00EAve, Karek\u00EAn c\u00EAhan\u00EA bi teko\u015F\u00EEn \u00FB \u00E7alakiy\u00EAn xwe, h\u00EA b\u00EAtir di r\u00FBpel\u00EAn d\u00EErok\u00EA de cihdigrin. Slogana v\u00EA roj\u00EA ku her sal\u00EA careke din t\u00EA dubarekirin ev e, Karker\u00EAn c\u00EEhn\u00EA bibin yek. Bi v\u00EE away\u00EE 1 Gulan\u00EA ji bo karkeran b\u00FB cejnek yek\u00EEt\u00EE \u00FB pi\u015Ftgiriy\u00EA. 1 Gulan\u00EA di roja me ya \u00EEro de li gelek welatan weke rojeke teht\u00EEl\u00EA ye \u00FB ji aliy\u00EA karkeran ve bi xwep\u00EA\u015Fandan\u00EAn girsey\u00EE t\u00EA p\u00EEroz kirin. Li hin welatan-j\u00EE 1 Gulan\u00EA b\u00FBye \u00E7alakiya daxwaz\u00EAn demakrat\u00EEk \u00EAn siyas\u00EE. 1 Gulan\u00EA li Tirkiy\u00EA yekemcar di navbera sal\u00EAn 1908an \u00FB 1912 an de hat p\u00EEroz kirin. Digel qedexey\u00EAn sal\u00EAn 1921 \u00FB 1922an de, li Stenbol\u00EA karker\u00EAn tersane \u00FB tramvay\u00EA mit\u00EEng lidarxistin. Di sala 1925an de, li Tirkiy\u00EA qanunek hat derxistin ku p\u00EErozbahiyan qedexe kir \u00FB 1 Gulan\u00EAweke \"Cejna Bahar \u00FB \u00C7\u00EE\u00E7ekan\" \u00EElan kir. 1 Gulan\u00EA pi\u015Ft\u00EE b\u00EAdengiyeke 43 salan destp\u00EAkir ji sala 1968an \u00FB vir li Tirkiy\u00EA bi reng\u00EAn cuda cuda hat p\u00EEroz kirin. Di sala 1977an de, 500 hezar kes\u00EAn ku tevl\u00EE meras\u00EEmeke li meydana Taksim\u00EA b\u00FBb\u00FBnrast\u00EE gulbaran\u00EA hatin \u00FB 37 kes mirin. \tBi tev\u00EE darbeya 12 \u00CElon\u00EA-j\u00EE 1 Gulan\u00EA hertim dihat qedexekirin. Pi\u015Ft\u00EE 12 \u00CElon\u00EA sala 1980 1 Gulan\u00EA di sala 1989an de li gelek fabr\u00EEkayan bi grev \u00FB berxwedanan hat p\u00EA\u015Fwaz\u00EE kirin. 1 Gulan\u00EA pi\u015Ft\u00EE sala 1992an-j\u00EE li gelek navendan, li meydanan hat p\u00EEroz kirin. Tevgera karker \u00FB kedkaran ku p\u00EA\u015F diket, di 1 Gulana 1996an de xwe n\u00EE\u015Fan da \u00FB bi sedan hezar kedkar meydan tij\u00EE kirin. L\u00EAbel\u00EA di p\u00EErozbahiy\u00EAn li Kadikoy de, di encama gulebaran pol\u00EAsan de d\u00EEsa 3 kedkar jiyana xwe ji dest dan."@ku . "Ji kes\u00EAn ku siyaset\u00EA dikin re em Ramyar an siyasetmedar dib\u00EAjin. * Binih\u00EAre: L\u00EEsteya siyasetmedar\u00EAn kurd"@ku . "W\u00EAne:8adar. jpg Jinik li roj\u00EA Jin\u00EAn C\u00EEhan\u00EA Di sala 1857\u00EA de Netew\u00EA Yekb\u00FBy\u00EE roja 8'\u00EA adar\u00EA weke Roja jin\u00EAn c\u00EEhan\u00EA qeb\u00FBl kir. Her \u00E7end ev roj di asta navnetew\u00EE de di sal\u00EAn 1970'\u00EE de hatibe qeb\u00FBlkirin j\u00EE, b\u00FByer \u00FB daxwaza p\u00EErozkirina v\u00EA roj\u00EA ya weke rojeke hevbe\u015F ya jin\u00EAn c\u00EEhan\u00EA rast\u00EE sal\u00EAn 1800\u00EE t\u00EA. Di 8 adara sala 1857an de jinan li New York\u00EA grevek li darxistin. Jinan bi greva xwe daxwaz dikirin ku saeta wan ya kar dakeve 8 saetan \u00FB heqdestek\u00EE weke hev ji wan re were day\u00EEn. L\u00EA bel\u00EA di encama grev\u00EA de kargeha jinan hate \u015Fewitandin \u00FB bi qas\u00EE 100 jin di encam v\u00EA b\u00FByer\u00EA de mirin. Her \u00E7end jinan bi grev\u00EA daxwaza xwe dabin qeb\u00FBlkirin j\u00EE, t\u00EAko\u015F\u00EEna bi r\u00EAxistin\u00EE ya ji bo maf\u00EAn jin\u00EA di sal\u00EAn 1900\u00EE de destp\u00EA dike. Di sala 1903an de li Emer\u00EEkay\u00EA ji bo parastina maf\u00EAn jin\u00EA y\u00EAn abor\u00EE, pol\u00EEt\u00EEk \u00FB kesayet\u00EE \"Kual\u00EEsyona Send\u00EEkay\u00EAn Jinan\" hate sazkirin. Di yek\u015Fema daw\u00EE ya sala 1908an de jin\u00EAn sosyal\u00EEst li New York\u00EA, ji bo maf\u00EAn xwe y\u00EAn dengdan, pol\u00EEt\u00EEk \u00FB abor\u00EE me\u015Fek p\u00EAkan\u00EEn. Her wiha ev roj weke yekem xwep\u00EA\u015Fandana \"roja jinan\" t\u00EA qeb\u00FBlkirin. Li Dewlet\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emer\u00EEkay\u00EA l\u00EAger\u00EEna jinan ya ji bo maf\u00EAn xwe, di sala 1909\u00EA de ji bi be\u015Fdariya 2 hezar kes\u00EE xwep\u00EA\u015Fandanek p\u00EAk hat \u00FB pi\u015Ft\u00EE v\u00EA xwep\u00EA\u015Fandan\u00EA bi be\u015Fdariya 20- 30 hezar jin\u00EAn karker\u00EAn tekst\u00EEl\u00EA greveke gi\u015Ft\u00EE hate destp\u00EAkirin. Karker\u00EAn jin, di greva xwe dixwestin ku \u015Fert\u00FBmerc\u00EAn xebata wan were ba\u015Fkirin \u00FB heqdestek ba\u015F ji wan re were day\u00EEn. Kual\u00EEsyona Send\u00EEkaya Jinan p\u00EAw\u00EEstiya jin\u00EAn di v\u00EA grev\u00EA de p\u00EA\u015Fwaz\u00EE kir \u00FB kefaleta jin\u00EAn ku di v\u00EA xwep\u00EA\u015Fandan\u00EA de hatib\u00FBn girtin da. T\u00EAko\u015F\u00EEna Jin\u00EAn Emer\u00EEk\u00EE, jin\u00EAn Ewropay\u00EA j\u00EE bi tes\u00EEr kiriye. Di sala 1910an de li Kopenhag\u00EA Konferansa Jin\u00EAn Sosyal\u00EEst a Navnetew\u00EE ya II. hate li darxistin. Di konfresans\u00EA de Clara Zetkin derbar\u00EA rojeke jinan ya c\u00EEhan\u00EE de ku jin karibin t\u00EA de daxwaz\u00EAn xwe b\u00EEnin ziman, p\u00EA\u015Fniyar kir \u00FB p\u00EA\u015Fniyara w\u00EA hate qeb\u00FBlkirin. Pi\u015Ft\u00EE v\u00EA biryar\u00EA ku rojeke teqez nehate diyarkirin, yekem roja Jinan ya C\u00EEhan\u00EE di 19 adara 1911an de li Almanya, Avusturya \u00FB Dan\u00EEmarkay\u00EA hate p\u00EErozkirin. Giringiya v\u00EA roj\u00EA ew b\u00FB ku qral\u00EA Prusyay\u00EA di sala 1848an de hin reform mohr kirib\u00FB \u00FB di nava van reforman de jin\u00EA karibin maf\u00EAn xwe y\u00EAn dengdan\u00EA bikarb\u00EEnin. L\u00EA bel\u00EA ev reform nehate p\u00EAkan\u00EEn. P\u00EErozkirina 8 adar\u00EA weke roja Jin\u00EAn C\u00EEhan\u00EA j\u00EE di sala 1972an de bi organ\u00EEzasyoneke mezin ya bi nav\u00EA \"Tevgera Adar\u00EA\" ya li Sidney\u00EA hate kirin, destp\u00EAkir. Pi\u015Ft\u00EE ku Netew\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE navb\u00EAra sal\u00EAn 1975-1985an weke \"Deh Sala Jin\u00EAn Netew\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE\" \u00EElan kir, di 16 kan\u00FBna 1977an de j\u00EE 8 adar\u00EA weke \"Roja Jinan\u00EAn C\u00EEhan\u00EA\" \u00EElan kir ku were p\u00EErozkirin. Di sal\u00EAn pi\u015Ft\u00EE v\u00EA de welat\u00EAn endam\u00EA Netew\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EEne 8 adar\u00EA weke roja Jin\u00EAn C\u00EEhan\u00EA P\u00EEroz kirin. Li Kurdistan\u00EA yekem tevgera modern ya jinan di p\u00EA\u015Fengiya PKK\u00EA bi nav\u00EA TAJK ango Yek\u00EEtiya Azadiya Jina Kurdistan di sala 1987\u00EA de hate sazkirin. Her wiha ev tevger di sala 1988an de j\u00EE xwe weke Yek\u00EEtiya Jin\u00EAn Welatpar\u00EAz\u00EAn Kurdistan YJWK guhert. Tevgera Azad\u00EExwaz ya Jina Kurd, di sala 1995an de j\u00EE bi nav\u00EA Yek\u00EEtiya Azadiya Jin\u00EAn Kurdistan YAJK saz kir. Yek\u00EEtiya Azdiya Jin\u00EAn Kurdistan YAJK j\u00EE di sala 1998an de weke Partiya Jin\u00EAn Karker\u00EAn Kurdistan xwe kire part\u00EE. Di sala 2000\u00EE de Tevgera Azad\u00EExwaz ya Jina Kurd bi kongreya xwe ya 3em\u00EEn ya Awaret li darxist \u00FB ji n\u00FB ve xwe weke Partiya Jina Azad PJA bi nav kir. Partiya Jina Azad PJA ji bo azadiya Jinan t\u00EA diko\u015Fe. Kironoj\u00EEya Roja jin\u00EAn c\u00EEhan\u00EA- 8-3-1857 rw\u00EEdana Kargeha cil \u00FB berga li new york . 1889 Kengirey\u00EA damezrandina enterna\u015Fyonala dw\u00EA hate bestin li par\u00EEs . 18-3 \u2013 1911 \u00EAkem\u00EEn ahenga roja jin\u00EAn c\u00EEhan\u00EA. 8-3 \u2013 1917 mangirtina jinan li kargahen li rusya \u00E7ar\u00EE \u00FB destp\u00EAkirina \u015Fore\u015Fa \u015Fubat\u00EA. 1918 maf\u00EA dengdan\u00EA bu jin\u00EA li elmanya . 1920 konferansa afret\u00EAn komun\u00EEst li moskova 1921 konferansa afret\u00EAn komun\u00EEst ya dw\u00EA li moskova 1975 sala jinan"@ku . "W\u00EAne:ChewithCigar. jpg Che Guevara \u015Eore\u015Fger\u00EA Arjant\u00EEn\u00EE Che Guevara, di 9'\u00EA kew\u00E7\u00EAr (Cotmeh) a sala 1967'an de li \u00E7iyay\u00EAn And\u00EA ji aliy\u00EA \u00E7awi\u015Fek\u00EE Bol\u00EEvyay\u00EE ve hate ku\u015Ftin. Che Guevara, di sala 1928'an de li bajar\u00EA Arjantin\u00EA Rosarioy\u00EA ji day\u00EEk b\u00FB. Di sala 1953'an de li Buenos Aires'\u00EA, b\u00FB bij\u00EEjk. Che, bi tevger\u00EAn \u00E7ep \u00EAn \u015Fore\u015Fger \u00EAn li welat\u00EAn Emer\u00EEkaya Lat\u00EEn ji n\u00EAz ve eleqedar dib\u00FB. D\u00FBre, dema ku \u00E7\u00FB Meks\u00EEkay\u00EA Fidel Castro naskir. Ew bi tev\u00EE Castro, li dij\u00EE r\u00EAvebiriya d\u00EEktator Bat\u00EEsta, tevl\u00EE t\u00EAko\u015F\u00EEna Rizgariya K\u00FBbay\u00EA b\u00FB. Sal\u00EAn dir\u00EAj di nava \u015Fer\u00EA ger\u00EElla de c\u00EEh girt. Pi\u015Ft\u00EE rizgarb\u00FBna K\u00FBbay\u00EA weke Wez\u00EEr\u00EA Sanayiy\u00EA hate wez\u00EEfedarkirin. L\u00EA w\u00EE ev wez\u00EEfe qeb\u00FBl nekir \u00FB ji bo rizgarkirina gel\u00EAn din \u00EAn bindest ber\u00EA xwe da \u00E7iyay\u00EAn Bol\u00EEvya y\u00EA. Li Bol\u00EEvyay\u00EA le\u015Fker\u00EAn Barrientos'\u00EA \u015Feva 7\u2019\u00EA Cotmeha 1967an Che li n\u00EAz\u00EE li Higueras\u00EA as\u00EA dikin. Ji ling\u00EA xwe bir\u00EEneke giran girt \u00FB w\u00EE di z\u00EEndaneke Hieguras'\u00EA de hepis kirin. Che, li hember\u00EE ti kes\u00EE ser\u00EE netewand. Gotin\u00EAn daw\u00EE y\u00EAn Che, bi qas\u00EE ku bikeve l\u00EEteratura d\u00EErok\u00EA ya c\u00EEhan\u00EA bi wate b\u00FBn. \"... Mirina Li Ser P\u00EAyan Ji Jiyana Li Ser \u00C7ogan \u00C7\u00EAtir e\". \u00DB roja 9 Cotmeha 1967an, saet 13:10an de bi fermana Dewlet\u00EA Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EA Emer\u00EEkay\u00EA \u00FB serv\u00EEsa \u00EEst\u00EExbarata w\u00EA \u00FB bi er\u00EAkirina Serokkomar\u00EA Bol\u00EEvyay\u00EA Rene Barientos, ji aliy\u00EA Mario Tuzan ku yek ji m\u00EArk\u00FBj\u00EA kir\u00EAgirt\u00EE y\u00EAn Barrientos b\u00FB, bi neh guleyan can da. Pi\u015Ft\u00EE ku\u015Ftina Che, R\u00EAvebiriya Bol\u00EEvyay\u00EA bi biryareke wiha po\u015Fman dibe, ji ber ku Che, \u00EAd\u00EE bib\u00FB efsane. Ew bib\u00FB efsaneya \u015Fore\u015Fgeriy\u00EA \u00FB \u00EElhama rih\u00EA t\u00EAko\u015Feriy\u00EA. Dujmin\u00EAn w\u00EE difikir\u00EEn ku eger sax bimaya, dibe ku bandora w\u00EE ew \u00E7end li c\u00EEhan\u00EA belav neb\u00FBya. Wisa j\u00EE -ji SNCCy\u00EA Juius Lester, dax\u00FByaniyeke pir balk\u00EA\u015F dide derbar\u00EA mirina Che de. Ew wiha dib\u00EAje: \"Mirina Che, ne gir\u00EEnge, ya gir\u00EEng ewe ku mirovek\u00EE wisa jiya ye. Ji bo tunekirina Che, div\u00EA h\u00FBn me hem\u00FB xelk\u00EAn x\u00EEzan tune bikin; ev yek j\u00EE b\u00EA \u00EEmkane. \" Bi yek gotin\u00EA, ew xewna \u015Fevan ya zordar \u00FB m\u00EAtingeran b\u00FB \u00FB h\u00EEn j\u00EE wisa ye. Ew bi kesayetiyeke xwe ya bi utopya dagirt\u00EE, bi azwer\u00EE \u00FB xwestika t\u00EAko\u015F\u00EEn\u00EA \u00FB al\u00EEgiriya netewey\u00EAn bindest, di nava dil\u00EA herkes\u00EE de c\u00EEh girt. Pi\u015Ft\u00EE 35 salan j\u00EE ew h\u00EEn ciwanek\u00EE 39 sal\u00EE ye di dil\u00EA hem\u00FB mirovatiy\u00EA de ye. Ya gir\u00EEng j\u00EE, me\u015Fa mirov\u00EAn ku bi v\u00EA felsefey\u00EA dime\u015Fin, berdewam dike. Di gotineke xwe de serok Apo wiha digot, \"Heta ku mirovat\u00EE berdewam bike w\u00EA me\u015Fa mirov\u00EA ber bi kamilb\u00FBn \u00FB g\u00EEh\u00EE\u015Ftin\u00EA ve j\u00EE berdewam bike\". Di felsefeya Che de jiyaneke tij\u00EE \u00FB dagirt\u00EE heye. Ew dib\u00EAje, div\u00EA jiyana mirovan hertim bi t\u00EAko\u015F\u00EEn\u00EA derbas bibe. Ew bi romant\u00EEzma \u015Fore\u015Fger\u00EE dij\u00EE \u00FB dixwaze ku tim mirov ji bo rastiy\u00EA t\u00EAko\u015F\u00EEn\u00EA bike. Rast\u00EE li k\u00FB be mirov li wir be."@ku . "Pirt\u00FBkxane an j\u00EE pert\u00FBkxane cih\u00EA ku pirt\u00FBk l\u00EA t\u00EA hilan\u00EEn e. Ev dibe ku di hundir mala mirov de odeyek be, dibe ku di hundir odeya mirov de be\u015Fek taybet be \u00FB dibe ku di hundir baj\u00EAr de xaniyek\u00EE taybet ji bo pirt\u00FBkan be. \u00C7end pirt\u00FBkxaney\u00EAn kurd\u00EE ev in: Kit\u00EAbxaneya Sara (Sw\u00EAd) Kit\u00EAbxaneya Kurd\u00EE, Stockholm"@ku . "Sihorik bi taybet\u00EE li daristanan dij\u00EE \u00FB g\u00FBz, ber\u00FB \u00FB hwd. , dixwe. Sihor\u00EEk ji bo zivistan\u00EA j\u00EE bir\u00E7\u00EE nem\u00EEne g\u00FBz \u00FB ber\u00FByan di hundir daran de vedi\u015F\u00EAre. Sihor\u00EEk di hundir koka daran de ji xwe re cih \u00E7\u00EAdike \u00FB di bin\u00EA koka daran de dij\u00EE. Di kurd\u00EE de j\u00EA re sivor\u00EE an simore j\u00EE t\u00EA gotin. Di \u00EEngil\u00EEz\u00EE de squirrel, di tirk\u00EE de j\u00EE j\u00EA re sincap t\u00EA gotin."@ku . "Hav\u00EEn demsaleke sal\u00EA ye \u00FB ji meh\u00EAn p\u00FB\u015Fper, t\u00EErmeh \u00FB gelaw\u00EAj\u00EAn p\u00EAk t\u00EA. Li Kurdistan\u00EA hav\u00EEn demsala her\u00EE germ e."@ku . "Pay\u00EEz demsaleke sal\u00EA ye \u00FB ji meh\u00EAn rezber, kew\u00E7\u00EAr \u00FB sermawez\u00EA p\u00EAk t\u00EA. Pay\u00EEz li Kurdistan\u00EA destp\u00EAka serma \u00FB baran\u00EA ye. Di demsala payiz\u00EA de li Kurdistan\u00EA dar pel\u00EAn xwe diwe\u015F\u00EEne \u00FB giha hi\u015Fk dibin."@ku . "W\u00EAne:Windbuchencom. jpg Zivistan Zivistan an j\u00EE zistan demsaleke sal\u00EA ye \u00FB ji meh\u00EAn berfanbar, r\u00EAbendan \u00FB re\u015Femiy\u00EA p\u00EAk t\u00EA. Demsala Zivistan\u00EA li Kurdistan\u00EA demsala her\u00EE sar e. Li gelek der\u00EAn Kurdistan\u00EA berf bi metreyan dibare \u00FB riy\u00EAn gelek nav\u00E7eyan t\u00EA girtin."@ku . "Bihar demsaleke sal\u00EA ye \u00FB ji meh\u00EAn adar, avr\u00EAl \u00FB gulan\u00EA p\u00EAk t\u00EA. Li Kurdistan\u00EA demsala bihar\u00EA bi taybet\u00EE bi cejna Newroz\u00EA her dem hatiye p\u00EErozkirin. Bihar demsala her\u00EE xwe\u015F a Kurdistan\u00EA ye \u00FB di v\u00EA demsal\u00EA de giha h\u00EA\u015F\u00EEn dibe, pel\u00EAn daran vedibin, kul\u00EElk \u00FB gul erdn\u00EEgariy\u00EA ge\u015F dikin."@ku . "Demsal ji 4 be\u015F\u00EAn sal\u00EA be\u015Fek e. Li Kurdistan\u00EA salek ji 4 demsalan p\u00EAk t\u00EA. Nav\u00EAn van demsalan j\u00EE Bihar, Hav\u00EEn, Payiz \u00FB Zivistan in."@ku . "Du\u015Fem rojek ji 7 roj\u00EAn heftey\u00EA ye. Du\u015Fem di kurd\u00EE de roja s\u00EAyem\u00EEn a heftey\u00EA ye. L\u00EA li gor salnameya m\u00EElad\u00EE roja du\u015Fem\u00EA roja yekem\u00EEn a destp\u00EAka heftey\u00EA ye."@ku . "S\u00EA\u015Fem rojek ji 7 roj\u00EAn heftey\u00EA ye. Di kurd\u00EE de roja s\u00EAyem\u00EEn a heftey\u00EA, di salnameya m\u00EElad\u00EE de j\u00EE roja duyem\u00EEn a heftey\u00EA ye."@ku . "\u00C7ar\u015Fem di kurd\u00EE de roja \u00E7arem\u00EEn a heftey\u00EA ye. L\u00EA di salnameya m\u00EElad\u00EE de roja s\u00EAyem\u00EEn a heftey\u00EA ye. Ji gotina \u00E7ar \u00FB \u015Fem\u00EE t\u00EA."@ku . "P\u00EAnc\u015Fem bi kurd\u00EE roja p\u00EAncem\u00EEn a heftey\u00EA ye. L\u00EA di salnameya m\u00EElad\u00EE de roja \u00E7arem\u00EEn a heftey\u00EA ye. Ji gotina p\u00EAnc \u00FB \u015Fem\u00EE t\u00EA. Zimanzan didin zan\u00EEn ku gotina \u015Fem\u00EE j\u00EE dibe ku ji gotina \"\u015Fems\" a ereb\u00EE t\u00EA, ku t\u00EA wateya \"roj\"\u00EA."@ku . "\u00CEn nav\u00EA rojeke heftey\u00EA ye. Di kurd\u00EE de roja \u00CEn\u00EA roja heftem\u00EEn a heftey\u00EA ye. L\u00EA li gor salnameya m\u00EElad\u00EE roja \u00CEn\u00EA dibe roja p\u00EAncem\u00EEn a heftey\u00EA."@ku . "\u015Eem\u00EE di kurd\u00EE de roja yekem\u00EEn a heftey\u00EA ye. Gotina \u015Eem\u00EE li gor hinek zimanzanan dibe ku ji gotina \"\u015Fems\" a ereb\u00EE t\u00EA, ku t\u00EA wateya \"roj\"\u00EA."@ku . "Yek\u015Fem nav\u00EA rojeke heftey\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Crystal folder2. png \u00EEkona peldank\u00EA Peldank ji gotina pel dan\u00EEn \u00FB qertafa k p\u00EAk t\u00EA. T\u00EA wateya cih\u00EA ku mirov pelan t\u00EA de hilt\u00EEne. Peldank gotineke l\u00EEteratura tekn\u00EEk\u00EA ye \u00FB di \u015F\u00FBna klasor\u00EA de t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "D\u00EEmender gotineke tekn\u00EEk a ziman\u00EA kurd\u00EE ye \u00FB di \u015F\u00FBna \"monitor\" a \u00EEngil\u00EEz\u00EE \u00FB \"ekran\" a tirk\u00EE de t\u00EA bikaran\u00EEn. M\u00EEnak d\u00EEmendara televizyon\u00EA \u00FB d\u00EEmendera komp\u00FBter\u00EA heye ku em p\u00EA dikarin l\u00EA tema\u015Fe bikin."@ku . "Hunermend\u00EA kurd Mihemed\u00EA Maml\u00EA Mihemed\u00EA Maml\u00EA (1925-1999), hunermendek\u00EE kurd e. Mihemed\u00EA Maml\u00EA di 74 saliya xwe de, roja 13 \u00E7ileya sala 1999an pi\u015Ft\u00EE n\u00EEvro, li Rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA li bajar\u00EA Mehabad\u00EA jiyana xwe ji dest da. Maml\u00EA li goristana Mehabad\u00EA ya bi nav\u00EA B\u00FBdak Sultan hate definkirin. Mihemed Maml\u00EA di sala 1925'an de li bajar\u00EA Mehabad\u00EA ji dayik dibe, di serdama Komara Mehabad\u00EA de bi stran \u00FB sr\u00FBd\u00EAn xwe y\u00EAn nazen\u00EEn, t\u00EA naskirin. Hunermend\u00EA kurd ji ber kar \u00FB bar\u00EA kurdayetiy\u00EA gelek caran t\u00EA girtin \u00FB di zindanan de jiyana xwe derbas dike. Maml\u00EA endam\u00EA Partiya Demokratik a Kurdistana \u00CEran\u00EA b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:M-26-7. png Ala Bizava 26 T\u00EErmeh\u00EA Di 26 T\u00EErmeha 1953an de kom\u00EAn di p\u00EA\u015Fengiya F\u00EEdel Kastro de, av\u00EAtin ser qereqola Monkada ya li Sant\u00EEagoy\u00EA. Serdegirtin bi serneket. Gelek kes\u00EAn ku tevl\u00EE serdegirtin\u00EA b\u00FBn, mirin, y\u00EAn sax j\u00EE bi Kastro re hatin girtin. Di sala 1955\u00EA de F\u00EEdel Kastro bi \u015F\u00EAweyek\u00EE surgun\u00EA \u00E7\u00FB Meks\u00EEkay\u00EA. Kastro ji bo ku li K\u00FB\u00EAbay\u00EA \u015Fer\u00EA ger\u00EElla bide dest p\u00EA kirin, dest bi amadekariyan kir. Cengewar\u00EAn di bin fermandariya Kastro de, di 25 mijdara sala 1956an de bi ke\u015Ftiyeke bi\u00E7\u00FBk ya bi nav\u00EA \"Granma\" ku t\u00EA de cil, xwarin, \u00E7ek, lewazim \u00FB hi p\u00EAw\u00EEstiy\u00EAn le\u015Fker\u00EE y\u00EAn pir k\u00EAm bi h\u00EAviya p\u00EAk an\u00EEna \u015Fore\u015F\u00EA ji Meks\u00EEkay\u00EA, da r\u00EA \u00FB ber\u00EA xwe dan K\u00FBbay\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE r\u00EAw\u00EEtiyeke 7 rojan 82 \u015Fervan, \u00E7awa ku gava xwe av\u00EAtin K\u00FBbay\u00EA rast\u00EE \u00EAr\u00EE\u015Fek\u00EA hatin. Pir ji wan hatin qetinkirin. Y\u00EAn may\u00EE j\u00EE xwe g\u00EEhandin hev \u00FB g\u00EEh\u00EE\u015Ftin S\u00EEera Maestray\u00EA. S\u00EEera Maestra, b\u00FB biryargeha esas\u00EE ya mezinb\u00FBna art\u00EA\u015Fa ger\u00EElla. Ger\u00EEllay\u00EAn K\u00FBbay\u00EE, di 14 \u00C7ileya 1957an de, yekem car \u00EAr\u00EE\u015Feke serkeft\u00EE li ser garn\u00EEzona le\u015Fker\u00EE ya li ber \u00E7em\u00EA La Plata li darxistin. Art\u00EA\u015Fa Ger\u00EElla her ku \u00E7\u00FB mezinb\u00FB. Li j\u00EAr fermandariya Camilo Cienfuegos, Raul Castro ve Che Guevara de yek\u00EEney\u00EAn n\u00FBh hatin sazkirin \u00FB \u015Fer\u00EA ger\u00EElla li her\u00EAm\u00EAn n\u00FBh belav b\u00FB. Bahoza \u015Eore\u015F\u00EA li hemu wel\u00EAt digeriya. H\u00EAz \u00FB taqeta hukumeta Bat\u00EEsta j\u00EE her ku di\u00E7\u00FB diqediya. Hukumet\u00EA li S\u00EEerra Meastra dest bi \u00EAr\u00EE\u015Fa daw\u00EE kir. L\u00EA bel\u00EA ev \u00EAr\u00EE\u015F j\u00EE bi ser neket \u00FB b\u00FB \u00EAr\u00EE\u015Fa dawiy\u00EA. \u00CAd\u00EE gel, li cem \u015Fore\u015F\u00EA b\u00FB. Di v\u00EA navber\u00EA de art\u00EA\u015Fa di bin fermandariya Che Guevara \u00FB Cam\u00EElo de, destp\u00EA kirin, ber bak\u00FBr\u00EA girav\u00EA ango ber bi Havanay\u00EA ve p\u00EA\u015F de \u00E7\u00FBn. Bat\u00EEsta, \u015Fens\u00EA xwe y\u00EA dawiy\u00EA l\u00EEst \u00FB beyan kir ku bila hilbijartin\u00EAn serokkomariy\u00EA werin kirin \u00FB ew\u00EA tevl\u00EE hilbijartinan nebe. L\u00EA bel\u00EA gel, hilbijartinan boykot kirin \u00FB ev p\u00EA\u015Fniyaz qeb\u00FBl nekirin. \u015Eer, ji du eniyan ve berdewam dikir. Yek\u00EEney\u00EAn gir\u00EAday\u00EE F\u00EEdel li Or\u00EEent\u00EA, yek\u00EEney\u00EAn gir\u00EAday\u00EE Che j\u00EE ber bi her\u00EAma Las V\u00EElas\u00EA ve di\u00E7\u00FBn, r\u00EAy\u00EAn \u00E7\u00FBn \u00FB hatin\u00EA dihatin girtin, h\u00EAz\u00EAn Bat\u00EEstiyan her di\u00E7\u00FB tengezar dib\u00FB. Di 1 \u00E7ileya 1959\u00EA de, li S\u00EEerra Meastray\u00EA F\u00EEdel, bi \u015F\u00EEara \"hemu desthilatdar\u00EE \u00FB destur a millet\u00EA serhild\u00EAre\" gel\u00EA K\u00FBbay\u00EA vexwend greva gi\u015Ft\u00EE. Di heman roj\u00EA de Bat\u00EEsya reviya Emer\u00EEkay\u00EA. Li ser v\u00EA yek\u00EA art\u00EA\u015Fa ger\u00EElla ya gir\u00EAday\u00EE F\u00EEdel, ji greva gi\u015Ft\u00EE \u00EEst\u00EEfade kirin \u00FB b\u00EAy\u00EE ku rast\u00EE kelemek ten\u00EA j\u00EE werin ketin Havanay\u00EA. Bi v\u00EE away\u00EE d\u00EEktatoriya bi xw\u00EEn a Bat\u00EEsta ku di 1952an de ji aliy\u00EA Emer\u00EEkay\u00EA ve hatib\u00FB ser desthilatdariy\u00EA, bi daw\u00EE b\u00FB. Serketin, b\u00FB ya gel\u00EA K\u00FBba ya li j\u00EAr serokatiya art\u00EA\u015Fa \u015Fore\u015F\u00EA de."@ku . "Di nava sedsala 20 an de, pi\u015Ft\u00EE hukumeta Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ku \u015Eex Mehm\u00FBd Berzenc\u00EE li Sil\u00EAmaniy\u00EA \u00EElan kir, Komara Kurdistan\u00EA ya Mehabad\u00EA, di war\u00EA dewletb\u00FByin\u00EA de, ji bo Kurdan b\u00FB tecr\u00FBbeyek duyem. L\u00EA bel\u00EA, hin welat ji bo berjewendiy\u00EAn xwe, Komara Mehabad\u00EA, feda kirin. Di 22'\u00EA \u00C7ileya sala 1946'an de, ber\u00EE 53 salan weke \u00EEro, bi al\u00EEkariya Yek\u00EEtiya Sovyet\u00EA, li Meydana \u00C7ar\u00E7ira ya Mehabad, Komara Mehabad\u00EA ji aliy\u00EA Qaz\u00EE Mihemed ve hate \u00EElankirin. 13 wez\u00EEr\u00EAn ku di komara Mehabad\u00EA de cih girtin, pi\u015Ft\u00EE demek\u00EA Desturabingeh\u00EEn a komar\u00EA zelal kirin. Komara Mehabad\u00EA, her \u00E7iqas heta demek kin berdewam kir-j\u00EE di w\u00EA dem\u00EA de, b\u00FB navenda siyaset \u00FB ronahiy\u00EA. Komara ku li Mahabad\u00EA hate sazkirin, ala netew\u00EE ya Kurdistan\u00EA hilda \u00FB Gel-j\u00EE, art\u00EA\u015Fa wel\u00EAt sazkir. Hukumeta Komar\u00EA, herwiha r\u00EAxistin\u00EAn abor\u00EE, civak\u00EE, edeb\u00EE, huner\u00EE \u00FB r\u00EAxistin\u00EAn le\u015Fker\u00EE-j\u00EE saz kir. Rojname \u00FB kovar derketin. Sistema bir\u00EAvebir ya Komar\u00EA-j\u00EE hate sazkirin. Hewl hate day\u00EEn ku sistema perwerde \u00FB ziman were p\u00EA\u015Fxistin. Ziman\u00EA Kurd\u00EE bi ferm\u00EE hate qebulkirin. \u015Eanoya Kurd hate sazkirin. Ji bo jin di aliy\u00EA siyas\u00EE \u00FB civak\u00EE de p\u00EA\u015Fbikevin, di 14\u00EA Adar\u00EA de, Yek\u00EEtiya Jin\u00EAn Kurdistan hate sazkirin. Jina Qaz\u00EE Mihemed, Mine Xanim, di xebat\u00EAn jinan de, roleke aktif leyist. Herwiha hewl hate day\u00EEn ku t\u00EAkiliy\u00EAn diplomas\u00EE-j\u00EE werin xurtkirin. Bi kurtah\u00EE, her\u00E7end temen\u00EA Komara Mehabad\u00EA kin be-j\u00EE, Mehabad di v\u00EA dem\u00EA de b\u00FB navenda siyaset \u00FB rew\u015Fenbiriy\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE \u00EElankirina Komar\u00EA, Yek\u00EEtiya Sovyet\u00EA desteka ku dida Qaz\u00EE Mihemed, pa\u015Fve ki\u015Fand \u00FB di 16'\u00EA Mijdara sala 1946'an de, h\u00EAz\u00EAn Art\u00EA\u015Fa \u00CEran\u00EA Paytexta Azerbaycan\u00EA bi destxistin \u00FB ber bi Mehabad\u00EA ve me\u015Fiyan. H\u00EAz\u00EAn Rej\u00EEma \u00CEran\u00EA, bi desteka Br\u00EEtanya, di 17'\u00EA Kanuna sal 1946'an de, Komara Kurdistan\u00EA ya li Mehabad\u00EA hilwe\u015Fand. Li Mehabad\u00EA di meras\u00EEma sazkirina Komara Kurdistan\u00EA de, Qaz\u00EE Mihemed wiha sond xwarib\u00FB: \"Bi mezinahiya Xwed\u00EA, Rumetiya Kurana Ker\u00EEm, li ser Welat \u00FB ala min, ez sond diwxim, heta dilopa daw\u00EE ya xw\u00EEna min \u00FB nefesa min a daw\u00EE, bi can \u00FB Mal\u00EA xwe, di r\u00EAya azadiy\u00EA de, ji bo al\u00EAn me li azamanan p\u00EAl bidin, ez\u00EA t\u00EAbiko\u015Fim\" Qaz\u00EE Mihemed, Wez\u00EEr\u00EA Parastin\u00EA Seyf\u00EE Qaz\u00EE \u00FB biray\u00EA w\u00EE Sadr\u00EE Qaz\u00EE, li Meydana \u00C7ar\u00E7ira ya ku Komara Mehabad\u00EA hatib\u00FB \u00EElan kirin, di 31'\u00EA Adara sala 1947'an de, hatin dardekirin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/3/3c/Seyhsaid.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219

Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/b/bb/Seyhsaid1.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219

Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/a/a7/Seyh_sait.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
gotareke dir\u00EAj heye: \u015Eer\u00EA \u015E\u00EAx Se\u00EEd \u00FB sal\u00EAn \u015Eewat\u00EA Serhildana \u015E\u00EAx Se\u00EEd\u00EA P\u00EEran yek ji serhildan\u00EAn mezin a kurdan di sedsala 20'em\u00EEn de ye. \u015E\u00EAx Se\u00EEd\u00EA P\u00EEran \u015E\u00EAx Se\u00EEd\u00EA P\u00EEran \u00FB hevalen wi Berdar kirina Pakrewan \u015E\u00EAx Se\u00EEd\u00EA P\u00EEran Li gund\u00EA P\u00EEran a beldeya Eg\u00EEl ya nav\u00E7eya Genc Erxaniy\u00EA, di sala 13 sibata sala 1925'an de deng\u00EAn \u00E7ekan, xebera yek ji serhildan\u00EAn gir\u00EEng \u00EAn d\u00EEroka Kurd dida. Ev Serhildana ku weke Serhildana \u015E\u00EAx Sa\u00EEd derbas\u00EE d\u00EErok\u00EA b\u00FBye, wiha destp\u00EA kir: Jendirmey\u00EAn Tirkan hatin gund\u00EA P\u00EEran\u00EA \u00FB nav\u00EA 10 kesan dan. Jendirmey\u00EAn Tirk, ji gundiyan xwestin ku 10 kes\u00EAn li wan digerin werin tesl\u00EEmkirin. L\u00EA bel\u00EA gundiyan 10 kes\u00EAn ku jendirmeyan dixwest tesl\u00EEm nekirin \u00FB \u015Fer derket. Piraniya l\u00EAkol\u00EEneran hem fikir in ku serhildan, jiber v\u00EA b\u00FByer\u00EA ber\u00EE wext\u00EA xwe destp\u00EAkiriye. Pi\u015Ft\u00EE v\u00EA \u00E7ur\u00FBska yekem, Serhildana li her\u00EAmeke berfireh belavb\u00FB \u00FB di dir\u00EAjahiya 3 heftiy\u00EAn destp\u00EAk\u00EA de, h\u00EAz\u00EAn \u015E\u00EAx Sa\u00EEd li hember\u00EE h\u00EAz\u00EAn hukumet\u00EA serweriya xwe sazkirin. H\u00EAz\u00EAn \u015E\u00EAx Sa\u00EEd, di 17 Sibat\u00EA de av\u00EAtin ser beldeya Darah\u00EAn\u00EA ya navenda bajar\u00EA Genc\u00EA \u00FB wal\u00EE \u00FB rayedar\u00EAn din girtin. \u015E\u00EAx Sa\u00EEd di demeke n\u00EAz de Genc, Maden, S\u00EAwereg \u00FB Erxaniy\u00EA bi destxist \u00FB ber bi Amed\u00EA ve me\u015Fiya. Komeke din j\u00EE Wartoy\u00EA bi destxist \u00FB ber\u00EA xwe da M\u00FB\u015F\u00EA. Hukumet\u00EA di 21 Sibat\u00EA de li bajar\u00EAn Kurdan r\u00EAvebiriya le\u015Fker\u00EE \u00EElan kir. L\u00EA bel\u00EA yek\u00EEney\u00EAn art\u00EA\u015F\u00EA di 23 sibat\u00EA de li hember\u00EE serhild\u00EAran pa\u015F ve ki\u015Fiya Amed\u00EA. Dotira roj\u00EA j\u00EE Elez\u00EEz kete dest\u00EA berxwedanvan\u00EAn Kurd. Enqere tevl\u00EE hev bib\u00FB: Mustafa Kemal, di destp\u00EAka meha adar\u00EA de (\u00EEst\u00EEfaya) dest-ji-kar-ki\u015Fandina Serokwez\u00EEr Feth\u00EE Okyar xwest. Pi\u015Ft\u00EE ku hukumet\u00EA \u00EEst\u00EEfa kir, di 3 adar\u00EA de erka serokwez\u00EEriy\u00EA dan \u00CEsmet Pa\u015Fa (\u00CEnon\u00FB). Di 4 adar\u00EA de hukumet\u00EA ji parlemen\u00EA deng\u00EA ewleb\u00FBn\u00EA wergirt \u00FB \u00FB di heman roj\u00EA de Qan\u00FBna Teqr\u00EEr\u00EE Suk\u00FBn derxist. Ev qan\u00FBna ku sala destp\u00EAk\u00EA di prat\u00EEk\u00EA ma, destura rew\u015Fa awarte dida hukumet\u00EA. H\u00EAz\u00EAn \u015E\u00EAx Sa\u00EEd, di 7 adar\u00EA de dor li Amed\u00EA girtin. L\u00EA bel\u00EA b\u00EAy\u00EE ku baj\u00EAr bi destbixin, na\u00E7ar man ku pa\u015F ve biki\u015Fin. Pi\u015Ft\u00EE ku li her\u00EAma Serhildan\u00EA tij\u00EE le\u015Fker kirin, yek\u00EEney\u00EAn art\u00EA\u015Fa Tirk di 26 adar\u00EA de ji heway\u00EA \u00FB ji erd\u00EA ve \u00EAr\u00EE\u015F da destp\u00EAkirin. \u00CAd\u00EE serweriya \u015Fer diket dest\u00EA h\u00EAz\u00EAn hukumet\u00EA. Di naverasta meha N\u00EEsan\u00EA de \u015E\u00EAx Sa\u00EEd li n\u00EAz\u00EE Vartoy\u00EA \u00FB yek ji p\u00EA\u015Feng\u00EAn din \u00EAn Serhildan\u00EA \u015E\u00EAx \u015Eer\u00EEf j\u00EE li Pal\u00FBy\u00EA tesl\u00EEm b\u00FBn. Li ser biryara Dadgeha \u015Eerqil \u00CEst\u00EEklal\u00EA \u015E\u00EAx Sa\u00EEd di 29 Hez\u00EErana 1925an de hate dardekirin. \u015E\u00EAx Sa\u00EEd ku li Pal\u00FBy\u00EA ji dayikbib\u00FB, neviy\u00EA \u015E\u00EAx Sept\u00EE \u00FB kur\u00EA \u015E\u00EAx Mehmud b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Wikimedia. png Logo ya Wikimedia Weqfa Wikimedia (Wikimedia Foundation) projey\u00EAn wek\u00EE W\u00EEk\u00EEpediya, W\u00EEk\u00EEferheng, W\u00EEk\u00EEgotin dime\u015F\u00EEne."@ku . "\u00C7aper am\u00FBreke taybet e ku bi komp\u00FBteran ve t\u00EA gir\u00EAdan ji bo \u00E7apkirina r\u00FBpelan e."@ku . "Piraniya \u015Fareza, rojhilatnas \u00FB l\u00EAkol\u00EEner li ser v\u00EA baweriy\u00EA ne ku \u00E7avkaniya ziman\u00EA Fars\u00EE zimanan\u00EA Iran\u00EE ye ku Avesta bi v\u00EE ziman\u00EE hatiye niv\u00EEs\u00EEn. M\u00EEcerson dib\u00EAje: \"\u00C7avkaniya ziman\u00EA kurd\u00EE ziman\u00EA med\u00EE ye. Li gor\u00EE belgey\u00EAn daw\u00EE ku bi dest ketine, Avestaya Zerde\u015Ft bi v\u00EE ziman\u00EE hatiye niv\u00EEsandin. \" Rojhilatnas\u00EA navdar Darmestito dib\u00EAje: \"Avesta bi ziman\u00EA madekan, bi ziman\u00EA med\u00EE hatiye niv\u00EEsandin. Ziman\u00EA kurd\u00EE, pa\u015Fmay\u00EA ziman\u00EA med\u00EE ye. \" Noldke\u015F dib\u00EAje: \"Ger niv\u00EEs\u00EAn pa\u015Fayetiya medan bi dest bikevin ez bawer dikim, d\u00EA \u015Fik bikeve giyana berdeniv\u00EEs\u00EAn parsiyan. \" Hirtsfilud\u00EA bi nav \u00FB bang \u00EA rojhilatnas dib\u00EAje: \"Zerde\u015Ft ji binemala Sip\u00EEtameya med e ku di destp\u00EAk\u00EA de desthilatdar\u00EA bajar\u00EA Rey b\u00FBn. Peyva sp\u00EEtme nav\u00EA binemaleya zerde\u015Ft e ku di gatey\u00EAn de wek\u00EE Sp\u00EEtme hatiye niv\u00EEsandin \u00FB bi wateya regez (nijad)a sp\u00EE yan binemala sp\u00EE ye. \" Pil\u00EEn\u00FBs\u00EA mezin ku ber\u00EE zay\u00EEn\u00EA di navbera sal\u00EAn 79-23'yan de jiyaye, di cizya s\u00EAyem \u00FB benda duyem a perawa xwe ya bi nav\u00EA \"M\u00EAj\u00FBy Xorsk\u00EE\" de dib\u00EAje: \"Zerde\u015Ft ji binemala Med e \u00FB Avesta j\u00EE bi ziman\u00EA med\u00EE niv\u00EEsiye. \" Babe Yad\u00EEgar ku yek ji p\u00EA\u015Feng \u00FB hunermend\u00EA mezin \u00EA sedsala he\u015Ftem\u00EEn e, di berhema xwe ya bi nav\u00EA \"Zulal Zulal\" de dib\u00EAje: \"Zerde\u015Ft ku ji binemaleya Sp\u00EEmen\u00EA ye, di dema pa\u015Fayetiya Gu\u015Ftasip \u015Fah\u00EA keyan\u00EE de ser\u00EE hildaye \u00FB gel, deste deste li dora w\u00EE kom b\u00FBye \u00FB r\u00EAz \u00FB r\u00EA\u00E7ik\u00EAn w\u00EE h\u00EEn \u00FB f\u00EAr b\u00FBne. W\u00EE j\u00EE agir p\u00EAxibstiye \u00FB gel ji bo nas\u00EEna Xweday\u00EA yekane hay daye. \" M\u00EEnorsk\u00EE dib\u00EAje: \"Her \u00E7end ku ji ziman\u00EA med\u00EE ji bil\u00EE \u00E7end nav\u00EAn taybet\u00EE tu ti\u015Ft li cih nemaye j\u00EE, l\u00EA bel\u00EA pi\u015Ft\u00EE ku ew sened \u00FB belge ketine dest\u00EAn me, derdikeve hol\u00EA ku gel\u00EA kurd pa\u015Fmay\u00EA qewm\u00EA med e \u00FB diyar e ku ziman\u00EA wan j\u00EE be\u015Fek ji ziman\u00EA medan e ku Avesta p\u00EA hatiye niv\u00EEs\u00EEn. \" Herodot di d\u00EEroka xwe de \u00E7end peyv\u00EAn med\u00EE dane ku ew peyv niha j\u00EE di ziman\u00EA kurd\u00EE de hin caran t\u00EAn bikaran\u00EEn. Ji bo m\u00EEnak Heredot dib\u00EAje: \"Medan ji d\u00EAlesegan re gotiye sipako\" ku niha j\u00EE di zaravay\u00EAn kurd\u00EE de ji segan re dib\u00EAjin sipak, sipa, sipe \u00FB siplot. \" Ji ber ku me ji re ron \u00FB diyar be ku ziman\u00EA avestay\u00EE \u00FB ziman\u00EA kurd\u00EE her yek ziman e, em\u00EA \u00E7end peyv\u00EAn Avestay\u00EA digel kurdiya niha m\u00EEnak bidin, da ku b\u00EA zan\u00EEn pi\u015Ft\u00EE derbasb\u00FBna demeke d\u00FBr \u00FB dir\u00EAj h\u00EEna j\u00EE ziman\u00EA kurd\u00EE ji ziman\u00EA avestay\u00EE cuda neb\u00FBye \u00FB neguheriye. Bi van m\u00EEnak \u00FB belgey\u00EAn ku me diyar kirin, xuya ye ku ziman\u00EA kurd\u00EE pa\u015Fmay\u00EA ziman\u00EA med\u00EE ye \u00FB Avesta j\u00EE ku Zerde\u015Ft diyar\u00EE me kiriye her bi ziman\u00EA med\u00EE hatiye niv\u00EEs\u00EEn. Her wek\u00EE me got Pil\u00EEn\u00FBs\u00EA Rom\u00EE ku ber\u00EE zay\u00EEn\u00EA di sal\u00EAn 79-237an de jiyaye \u00FB di berhema xwe de gotiye: \"Zerde\u015Ft ji binemala med b\u00FBye \u00FB Avesta j\u00EE bi ziman\u00EA med\u00EE niv\u00EEs\u00EEye. \u00CAd\u00EE ger di pa\u015Feroj\u00EA de Medistan an kurdistan bikeve ber l\u00EAkol\u00EEn\u00EA \u00FB berdeniv\u00EEsan \u015F\u00FBnewarek bi dest bikeve ev mebesta bi tevah\u00EE d\u00EA ron\u00EE \u00FB diyar bibe.\""@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/2b/Dersim-kurd-bayragi.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ala ku di Serhildana Ko\u00E7giriy\u00EA de hatiye bikaran\u00EEn Serhildana Ko\u00E7giriy\u00EA an j\u00EE \u015Eore\u015Fa Qo\u00E7g\u00EEr\u00EA yekem serhildana li hember\u00EE hukumeta Enqer\u00EA ye \u00FB di T\u00EErmeha 1920an de li Ko\u00E7giriy\u00EA r\u00FB da. Ber\u00EE serhildan\u00EA xebat\u00EAn amadekirin\u00EA ji aliy\u00EA El\u00EE\u015F\u00EAr \u00EA D\u00EArs\u00EEm\u00EE \u00FB Baytar Nuriy\u00EA D\u00EArs\u00EEm\u00EE ve hate me\u015Fandin. Di T\u00EErmeha 1920an de hin yek\u00EEney\u00EAn di bin fermana re\u00EEs-e\u015F\u00EEr\u00EA bi nav\u00EA Misto, av\u00EAtin ser qereqola \u00C7ulfa Al\u00EE ya Zaray\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE v\u00EA serdegirtin\u00EA navb\u00EAra S\u00EAwas-Ezirgan \u00FB Qenxal-Qo\u00E7g\u00EEr \u00FB derdora w\u00EA kete bin hukm\u00EA yek\u00EEney\u00EAn Kurdan. Re\u00EEs-e\u015F\u00EEr\u00EA \u015Eedan\u00EA Paso, Refahiy\u00EA dagir kir \u00FB bi f\u00EE\u00EEl\u00EE dest dan\u00EE ser r\u00EAvebiriy\u00EA \u00FB li avahiya hukumet\u00EA ala Kurd\u00EE hildan. Hukumeta Enqer\u00EA j\u00EE di Cotmeha 1920an de, bi armanca astengkirina p\u00EA\u015Fkeftina serhildan\u00EA heyet\u00EAn Nas\u00EEhat\u00EA \u015Fand v\u00EA der\u00EA. Di 15 Mijdar\u00EA de li Xozat\u00EA di serokatiya El\u00EE\u015Fan de civ\u00EEneke hate li darxistin \u00FB danezaneke dan hukumet\u00EA. Enqere j\u00EE destp\u00EAkir li S\u00EAwaz\u00EA le\u015Fker\u00EAn xwe komkirin. Di v\u00EA navb\u00EAr\u00EA de serhildana Ko\u00E7giriy\u00EA belav b\u00FB: D\u00EArs\u00EEm, xwe amade dikir ku di buhara 1921\u00EA de serxweb\u00FBna xwe \u00EElan bike. Enqerey\u00EA, p\u00EAwendiya D\u00EArs\u00EEm\u00EA bi derdora w\u00EA re q\u00FBt kir \u00FB ji v\u00EA der\u00EA hinek kesan vexwend Mecl\u00EEs\u00EA \u00FB xwest bi v\u00EE away\u00EE tevger\u00EA bi s\u00EEnor bike. L\u00EA ev r\u00EAbaz\u00EAn han encam nedan \u00FB di encam\u00EA de di adara 1921\u00EA de yek\u00EEney\u00EAn art\u00EA\u015Fa Tirk tevgereke le\u015Fker\u00EE dane destp\u00EAkirin. Her wiha 3 fermandar\u00EAn serhild\u00EAr \u00EAn Kurd y\u00EA Serhildana Serok\u00EA e\u015F\u00EEreta Ginyan\u00EE Murat Pa\u015Fa bi fenan hatin girtin. Lewma di 24 N\u00EEsana 1921\u00EA de yek\u00EEney\u00EAn Serhildana Ko\u00E7giriy\u00EA ji hev fe\u015Fkil\u00EEn. Art\u00EA\u015F\u00EA, heta nava Ko\u00E7giriy\u00EA ve \u00E7\u00FB \u00FB serhildan\u00EA bi awayek\u00EE bi xw\u00EEn temirand \u00FB Serok\u00EA Serhildan\u00EA hate girtin. Di v\u00EA navb\u00EAr\u00EA de serhildana Ko\u00E7giriy\u00EA, bi taytbetmendiy\u00EAn xwe y\u00EAn milletpar\u00EAz bandora seroke\u015F\u00EEran derbas kirib\u00FB \u00FB wisa derbas\u00EE d\u00EErok\u00EA. Di 28`\u00EA n\u00EEsana sala 1937an de yek ji serok\u00EAn Serhildana D\u00EArs\u00EEm\u00EA El\u00EE\u015F\u00EAr \u00FB Zar\u00EEfe Xanim, bi awayek\u00EE b\u00EA dadgeh ji aliy\u00EA h\u00EAz\u00EAn dewleta Tirk ve hatin \u015Feh\u00EEdkirin."@ku . "R\u00EAziman bingeh \u00FB zagon\u00EAn ziman e. R\u00EAzimana her ziman\u00EAn serbixwe cuda ye. L\u00EA d\u00EEsa j\u00EE di navbera zimanan de n\u00EAz\u00EEkatiyeke r\u00EAziman\u00EE j\u00EE heye. Di kurd\u00EE de r\u00EAzimana zaravay\u00EAn soran\u00EE, kurmanc\u00EE \u00FB dimil\u00EE cuda ye."@ku . "Nis\u00EAb\u00EEn nav\u00E7eyeke bajar\u00EA M\u00EArd\u00EEn e. Nav\u00E7eya Nis\u00EAb\u00EEn\u00EA li ba\u015F\u00FBr\u00EA bajar\u00EA M\u00EArd\u00EEn e \u00FB li k\u00EAleka s\u00EEnor\u00EA Ba\u015F\u00FBr Rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Nav\u00E7e li ser Riya Hevr\u00EE\u015Fm e ku ji Eden\u00EA t\u00EA \u00FB ber bi Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ve di\u00E7e. Gel\u00EA nav\u00E7ey\u00EA bi piran\u00EE debara xwe bi \u00E7andiniya genim, n\u00EEsk, nok, ceh, pembo dike. Heb\u00FBna riya hevr\u00EE\u015Fm j\u00EE ji bo gel\u00EA nav\u00E7ey\u00EA hatineke abor\u00EE t\u00EEne. Hem\u00FB kamyon\u00EAn ku d\u00EA derbas\u00EE Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB Iraq\u00EA bibin di Nis\u00EAb\u00EEn\u00EA re derbas dibin \u00FB ev yek ji bo gel\u00EA baj\u00EAr hatineke abor\u00EE ye. Nav\u00E7eya Nis\u00EAb\u00EEn\u00EA di d\u00EErok\u00EA de bi sed salan serbixwe maye \u00FB ji aliy\u00EA m\u00EEr\u00EAn kurdan ve hatiye parastin."@ku . "W\u00EAney\u00EA W\u00EEk\u00EEferheng\u00EA W\u00EEk\u00EEferheng ango Wiktionary ferhengeke azad e. T\u00EA de peyv bi wate, r\u00EAziman \u00FB et\u00EEmolojiya wan t\u00EAn \u015Firovekirin. Werger\u00EAn bi ziman\u00EAn din j\u00EE hene. Di be\u015Fa kurd\u00EE de peyv\u00EAn kurd\u00EE hene, di be\u015Fa \u00EEngil\u00EEz\u00EE an gi\u015Ft\u00EE de peyv\u00EAn hem\u00FB zimanan hene. Projeya W\u00EEk\u00EEferheng projeya xwi\u015Fka W\u00EEk\u00EEpediyay\u00EA ye. Wek\u00EE W\u00EEk\u00EEpediya, W\u00EEk\u00EEferheng j\u00EE W\u00EEkiyek e. Binih\u00EAre: W\u00EEk\u00EEpediya:Ferq\u00EAn nav Ens\u00EEkloped\u00EE \u00FB Ferhengan (kurd\u00EE) (\u00EEngil\u00EEz\u00EE)"@ku . "NATO an j\u00EE R\u00EAxistina Peymana Bakur\u00EA Atlant\u00EEk\u00EA, hevalbendiyeke le\u015Fker\u00EE ye \u00FB ji bo parastina li dij\u00EE \u00EAri\u015F\u00EAn dewlet\u00EAn din y\u00EAn ku t\u00EA de ne endam in hate sazkirin."@ku . "W\u00EAne:Karl Marx. jpg Karl Marx (1875) W\u00EAne:Marx signature. gif Destn\u00EE\u015Fan Karl Heinrich Marx f\u00EElozof, rojnamevan\u00EA siyas\u00EE \u00FB rexnegir\u00EA civaka siv\u00EEl \u00FB aboriya netew\u00EE ya klas\u00EEk b\u00FB,bavik\u00EA B\u00EErdoziya Marks\u00EEzm\u00EA. W\u00EE hewl dida, Kap\u00EEtal\u00EEzm\u00EA bi away\u00EA zanist\u00EE l\u00EAbikol\u00EA \u00FB rexne bike. Karl Marx weke zanyarek\u00EE bibandor \u00EA Sosyal\u00EEzm\u00EA \u00FB Kom\u00FBn\u00EEzm\u00EA t\u00EA hesibandin. Raman\u00EAn w\u00EE heta roja \u00EEro bi awayek\u00EE kontrovers t\u00EAn gut\u00FBb\u00EAj kirin. Ew li bajar\u00EA Trier a Almanyay\u00EA ji dayik b\u00FBye. Karl Marx xwediy\u00EA gelek berhem\u00EAn giranb\u00FBhaye, berhema w\u00EE ya her\u00EE bi nav\u00FBdeng \u00ABKap\u00EEtal\u00BB a ji 3 c\u00EEltan p\u00EAkt\u00EA ye. Her wiha, Firmesun \u00FB pol\u00EEt\u00EEk, Malbata p\u00EEroz, Man\u00EEfestoya Kom\u00FBn\u00EEst\u00EE, li Fransay\u00EA \u015Fer\u00EA navxwey\u00EE, teoriy\u00EAn nirx\u00EAn z\u00EAde, hin ji berhem\u00EAn w\u00EE y\u00EAn serekene. Karl marks di sadsala 19 de di y\u00EA ku felsefe, politik, abor\u00EE, \u015Eara\u015Fgar\u00EE \u00FB Kom\u00EEn\u00EEzm ava kiriya. Li ser gelek mijar \u00FB lebatan hizir\u00EAn w\u00EE hene. L\u00EA \u00EAn z\u00EAde di desp\u00EAka Man\u00EEfestoya Kom\u00EEn\u00EEzm\u00EA bi w\u00EA hevoka xwe ya ku t\u00EAne ser ziman \u00FB dib\u00EAje, \" ta naha d\u00EEroka civakan, diroka \u015Fer\u00EA \u00E7in\u00EEy\u00EAn bi hev re ya\", t\u00EA naskirin. Marks, weke her pergalan di hundur\u00EA kapitalizm\u00EA de ji f\u00EAlit\u00EAn ku w\u00EE bi xuruxun\u00EA di nav xwe de w\u00EA afir\u00EAne, j\u00EA w\u00EA bawer kir. Li gor w\u00EE, \u00E7awa ku kapitalizm, cih\u00EA faodalizme kevnb\u00FBy\u00EE girtiya, w\u00EA Kom\u00EEn\u00EEzm bi \u015Eora\u015Fgariya proleterya e d\u00EEktaror\u00EE ya w\u00EA, w\u00EA cih\u00EA w\u00EA bigir\u00EA. Marks, hinek di \u00E7avkan\u00EEya civaknas\u00EE-r\u00EAzan\u00EE de bi zore li d\u00EErok\u00EA dimey\u00EEzend. Li gor rew\u015F \u00FB heb\u00FBna kapitalizm\u00EA, w\u00EA Kom\u00EEn\u00EEzm w\u00EA cih\u00EA w\u00EA bigir\u00EA. \" p\u00EAsawaziya hemdem ku p\u00EA\u015F ket, B\u00FBrz\u00EEwaz\u00EE ji, ya ku xwe di sp\u00EAriy\u00EA de \u00FB bidest dixe \u00FB \u00E7\u00EAdike, w\u00EA j\u00EA biki\u015F\u00EAne \u00FB hild\u00EA. Bi v\u00EA yek\u00EA, B\u00FBrz\u00EEwaz\u00EE, bixwe, tirbkolan\u00EA xwe bi xwe ya. xwe dana ard\u00EA \u00FB zefer\u00EA proleterya di heman dem\u00EA de nej\u00EAbazdanaka\"(Ji Man\u00EEfestoya Kom\u00EEn\u00EEst. Marks, bawer dikir ku ev guharandin w\u00EA bi teko\u015F\u00EEneke \u015Fora\u015Fgar\u00EE w\u00EA bibe. Ancaq ji, bi hev girtina bi \u00E7ine karkar ya navnetew\u00EE w\u00EA bibe. \"li gor me, KOm\u00EEn\u00EEzim, ne rew\u015Feke ku mirov kar\u00EA \u00E7\u00EAke \u00FB ne ji li gor w\u00EA raskirina w\u00EA b\u00EA kirin xiyeleke. Em, ji w\u00EA rew\u015F\u00EA ku w\u00EA ji v\u00EA rew\u015F\u00EA iro re ya ku w\u00EA dawiy\u00EA j\u00EA re b\u00EAne dib\u00EAjin. P\u00EA\u015Feng\u00EAn w\u00EA gav\u00EA ji nahaheb\u00FBna xweza yana\"(\u00CEdeolojiya Alman. Marks, di deme ku j\u00EEn dib\u00FB de ku ne nasdar ji bana, pi\u015Ft w\u00EE bi demek\u00EA re hizr\u00EAn di gi\u015Ftiy\u00EA Cihan\u00EA de p\u00EA\u015Fengtiya teko\u015F\u00EEn \u00FB gav\u00EAn \u00E7in\u00EAn karkaran kir. bol\u015Fev\u00EEk\u00EAn marks\u00EEst li rusya y\u00EA \u015Eora\u015Fa \u00C7ir\u00EE kir. Di sadsala 20an de mirov kar\u00EA b\u00EAje ku li her welat\u00EE hizre marks aligir g\u00EEtin. Marks\u00EEzim] di dordor\u00EAn Aqadam\u00EEk \u00FB y\u00EAn R\u00EAzan\u00EE mijara ku her\u00EE mazin ya ku dihata n\u00EEqa\u015Fkirin b\u00FB."@ku . "Di 12'\u00EA \u00EElona sala 1980'an de Tirkiye bi darbeyeke le\u015Fker\u00EE ya di p\u00EA\u015Fengiya Orgeneral Kenan Evren ve hejiya. Di heman roj\u00EA de Parlemen hat girtin, dest\u00FBra bingehin ji meriyet\u00EA derket \u00FB kil\u00EEt li deriy\u00EAn partiy\u00EAn siyas\u00EE hat xistin. Li Tirkiy\u00EA Cunta le\u015Fker\u00EE hat ser hukum. Ji sal\u00EAn 60\u00EE \u00FB \u015Fun ve, p\u00EA\u015Fketina di nava tevgera sosyalist \u00FB ya karkeran r\u00EAveber\u00EAn Dewleta Tirk xistin nava tengav\u00EA. Di encama c\u00FBntaya le\u015Fker\u00EE de, hov\u00EEtiyek mezin \u00E7\u00EAb\u00FB, Nezik\u00EE milyonek insan hatin girtin \u00FB di i\u015Fkenceyan de hatin derbas kirin. Ev darbeya le\u015Fker\u00EE li gor daxwaz\u00EAn politikaya Amerikay\u00EA ya di her\u00EAm\u00EA de dime\u015Fiya. Kenan Evren \u00FB heval\u00EAn xwe, li dij\u00EE \u015Fore\u015Fger\u00EAn di zindanan de xwed\u00EE k\u00EEnek ewqas mezin b\u00FBn ku, ji bo wan digotin: Ma em wan darda nekin xwedi bikin? Ev Helwest \u00FB tevgera r\u00EAvebir\u00EAn dewleta Tirk di heman dem\u00EA de sedem\u00EA rew\u015Fa xirab \u00FB peri\u015Fan ya civaka Tirk e. Bi qas\u00EE 650 hezar kes hatin bin\u00E7avkirin, milyonek \u00FB 683 hezar kes j\u00EE weke kes\u00EAn xeter hatin qeyitkirin. Ji bo 7 hezar kesan cezay\u00EA dardakirin\u00EA hat xwestin. 50 kes hatin dardakirin. 14 hezar kes ji welatiy\u00EA Tirkiy\u00EA hatin derxistin \u00FB 30 hezar kes j\u00EE derketin dervey\u00EE welat \u00FB b\u00FBn penaber. 856 kes di bin \u00EA\u015Fkence, \u015Fer \u00FB pev\u00E7\u00FBnan de jiyana xwe ji dest dan. 937 film hatin qedexekirin, kil\u00EEt li deriy\u00EAn 23 hezar 677 komeleyan xistin \u00FB bi qas\u00EE 300 roj rojname nehatin we\u015Fandin. \u015Eop \u00FB tes\u00EEra darbeya 12 \u00CElon\u00EA pi\u015Ft\u00EE ewqas salan j\u00EE h\u00EAna nehatiye j\u00EAbirin. Bi qas\u00EE 300 hezar kes\u00EAn \u015Fore\u015Fger, demokrat \u00FB welatpar\u00EAn av\u00EAtina girt\u00EEgehan \u00FB bi \u00EElankirina rew\u015Fa awarte, Kurdistan \u00FB Tirkiye b\u00FB girt\u00EEgeheke servekir\u00EE. Di v\u00EA dem\u00EA de li Kurdistan\u00EA kiryar \u00FB p\u00EAkan\u00EEn\u00EAn pirr dijwar \u00FB ve\u015Fart\u00EE hat me\u015Fandin. Zihniyeta qedexeker a 12 \u00CElon\u00EA pirsgir\u00EAka Kurd inkar kir, ziman\u00EA kurd\u00EE qedexe kir \u00FB p\u00EAvajoya ku b\u00FB sedema mirina bi dehan hezaran kesan da destp\u00EAkirin. Ji bo astengkirina azadiya nasname, bawer\u00EE \u00FB \u00E7andan, tedb\u00EEr\u00EAn dijwartir \u00EAn ji dem\u00EAn ber\u00EA hatin wergirtin. Zirar \u00FB karesata her\u00EE mezin ya darbeya 12 \u00CElon\u00EA kir bela ser\u00EA Tirkiy\u00EA, dest\u00FBra bingeh\u00EEn ya le\u015Fkeran b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE darbey\u00EA, li gel huquq \u00FB kiryar\u00EAn 12 \u00CElon\u00EA pirr t\u00EAn rexnekirin j\u00EE, hem\u00FB hukumet\u00EAn ku hatin ser desthilatdariy\u00EA, dest\u00FBra bingeh\u00EEn a le\u015Fkeran neguhertin \u00FB bi qas\u00EE t\u00EAr\u00EA bike ji bo demokratik kirina w\u00EA ji dil tevnegeriyane. Bi v\u00EE away\u00EE, dest\u00FBra bingeh\u00EEn a qedexeker, h\u00EAna j\u00EE nehatiye guhertin. Di v\u00EA dest\u00FBr\u00EA de xal\u00EAn weke, ``welat\u00EE ji bo dewlet\u00EA hene`` hat bicihkirin \u00FB maf\u00EAn takekes\u00EE \u00EAn mirovan kirin qurbana dewlet\u00EA. x Bi v\u00EE away\u00EE p\u00EA\u015Fiya azadiya raman hat girtin \u00FB ti qiymeta n\u00EAr\u00EEna azad nema. Maf\u00EAn civak\u00EE \u00FB sendikayan hatin p\u00FB\u00E7kirin. Qir\u00EAja re\u015F ya darbeya 12 \u00EElon\u00EA ya ku li ser demokrasiya Tirkiy\u00EA xist, h\u00EAna di roja me de j\u00EE nehatiye j\u00EAbirin. Ev roj di d\u00EEroka Tirkiy\u00EA de wek\u00EE rojeke re\u015F ango qir\u00EAjek ji bo demokrasiy\u00EA hat bin nav kirin \u00FB h\u00EA j\u00EE t\u00EA bi nav kirin. L\u00EA bel\u00EA v\u00EA navkirin\u00EA nekar\u00EE, darbekar \u00FB berpirsyar\u00EAn 12`\u00EA \u00CElon\u00EA bidar\u00EEz\u00EEne, ango derxe p\u00EA\u015Fber\u00EE dadgeh\u00EA \u00FB Destura Bingeh\u00EEn a 12`\u00EA \u00CElon\u00EA biguher\u00EEne."@ku . "Den\u00EEz Gezm\u00EE\u015F yek ji serok\u00EAn her\u00EE gir\u00EEng \u00EAn tevgera ciwanan ku pi\u015Ft\u00EE sala 1965'an \u00FB p\u00EA ve li Tirkiyey\u00EA p\u00EA\u015Fkeft. Di heman dem\u00EA de ew yek ji r\u00EAveber \u00FB sazumankar\u00EAn Art\u00EA\u015Fa Rizgariya Gel\u00EA Tirkiye THKO ye. Di 24'\u00EA re\u015Femiya 1947'an li nav\u00E7eya Ankara Aya\u015F\u00EA ji dayik b\u00FB. Ji ber ku ew zarok\u00EA malbatake mamoste b\u00FB, h\u00EEndekariya xwe ya seratay\u00EE \u00FB nav\u00EEn li gelek bajaran, l\u00EEsey\u00EA j\u00EE li Stenbol\u00EA xwend. Den\u00EEz, di sala 1966'an de kete Faq\u00FBlteya Huquq\u00EA ya Zan\u00EEngeha Stenbol\u00EA \u00FB h\u00EEn di sal\u00EAn Dibistana Amadehiy\u00EA de \u00E7epgiriy\u00EA nas dike \u00FB di wan salan de xwe di nav \u00E7alakiy\u00EAn dem\u00EA de dib\u00EEne. Di sala 1965'an de b\u00FB endam\u00EA bajar\u00EA \u00DCsk\u00FCdar\u00EA y\u00EA T\u0130P (T\u00FCrkiye \u0130\u015F\u00E7i Partisi-Partiya Karker\u00EAn Tirkiyey\u00EA)'\u00EA. Cara p\u00EA\u015F\u00EE di 31'\u00EA Tebaxa 1966'an de di dema ku karker\u00EAn \u015Earedariya \u00C7orum\u00EA ji Ankaray\u00EA dime\u015Fin Stenbol\u00EA \u00FB \u00E7elengeke re\u015F dat\u00EEnin ber ab\u00EEdeya Taksim\u00EA pi\u015Fgtgiriya karkeran dike. Di dema xwep\u00EA\u015Fandana [[\u015Fermezarkirin]a r\u00EAveber\u00EAn T\u00FCrk-\u0130\u015F'\u00EA de hate bin\u00E7avkirin. Pa\u015F\u00EA di b\u00FByer\u00EAn 19'\u00EA r\u00EAbendana 1967'an de t\u00EA girtin \u00FB tev\u00EE 2 heval\u00EAn xwe derdikevin dadgeh\u00EA \u00FB serbest t\u00EAn berdan. Pi\u015Fre di gelek xebat\u00EAn siyas\u00EE \u00FB damezirandina saziyan de c\u00EEh digire. Di meha rezbara 1968'an de tev\u00EE heval\u00EAn xwe Cihan Alptekin, Mustafa \u0130lker G\u00FCrkan, Mustafa L\u00FCtfi K\u0131y\u0131c\u0131, Cevat Erci\u015Fli, M. Mehdi Be\u015Fp\u0131nar, Selahattin Okur, Saim Kurul \u00FB \u00D6mer Erim S\u00FCerkan Yek\u00EEtiya Xwendekar\u00EAn \u015Eore\u015Fger damezirand. Di 28'\u00EA kew\u00E7\u00EAra 1968'an de di dema hatina sef\u00EEr\u00EA EAmer\u00EEkay\u00EA de li balafirgeha Ye\u015Filkoy\u00EA xwep\u00EA\u015Fandan hatin lidarxistin \u00FB Den\u00EEz Gezmi\u015F ji ber v\u00EA xwep\u00EA\u015Fandan\u00EA hate girtin \u00FB pi\u015Ft\u00EE demek\u00EA serbest hate berdan. Di zan\u00EEngeha Stenbol\u00EA de bi girseya xwendekaran li hember\u00EE h\u00EAz\u00EAn rastgir derketin. Ev \u00E7alakiya w\u00EE wek\u00EE hincet hate n\u00EE\u015Fandan \u00FB di 19'\u00EA adar\u00EA de d\u00EEsa hate girtin \u00FB heta 3'\u00EA avr\u00EAl\u00EA di z\u00EEndan\u00EA de ma. Pi\u015Ftre di 31'\u00EA gulana sala 1969'an de di \u00E7alakiyeke \u015Fermezariy\u00EA de ji xwendekar\u00EAn fak\u00FBltey\u00EA re serokat\u00EE kir. Di yek ji van \u00E7alakiyan de bir\u00EEndar b\u00FB. Der heq\u00EA w\u00EE de biryara giyab\u00EE derket. L\u00EA bel\u00EA ew d\u00EEsa j\u00EE ji z\u00EEndan\u00EA reviya \u00FB di dawiya meha p\u00FB\u015Fper\u00EA de \u00E7\u00FB Fil\u00EEst\u00EEn\u00EA. Heta meha rezber\u00EA li kamp\u00EAn ger\u00EElla y\u00EAn Fil\u00EEst\u00EEn\u00EA ma. Deniz Gezmi\u015F, di gelek \u00E7alakiy\u00EAn THKO'y\u00EA de cih girt. Di 4' adara 1971'\u00EA de di \u00E7alakiya revandina Emer\u00EEkiyan de, pi\u015Ft\u00EE serbestberdana le\u015Fkeran li nav\u00E7eya Sivas a bi nav\u00EA \u015Earki\u015Flay\u00EA li nehiya Gemerek\u00EA hate girtin. Di doza THKO'\u00EA de ku di 16' t\u00EErmeha sala 1971'\u00EA de dest p\u00EA kir, ji ber binp\u00EAkirina xala 146'em\u00EEn a zagona Tirkan a Cezay\u00EA, di 9'\u00EA rezbera sala 1971'\u00EA de bi mirin\u00EA hate cezakirin \u00FB di 6' gulana sala 1972'an de tev Yusuf Aslan \u00FB Husey\u00EEn \u00CEnan hate dardekirin."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/1/1f/Hadep.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ala HADEP'\u00EA Halk\u0131n Demokrasi Partisi (Partiya Demokrasiya Gel, bi kurt\u00EE HADEP), di 11'\u00EA gulana sala 1994an de hate damezirandin. Endam\u00EAn Partiya Demokras\u00EE \u00FB Ked\u00EA daxwaznameya partiya xwe ya n\u00FB ji Wezareta Kar\u00EA hundur re p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F kirin \u00FB roja 11'\u00EA gulan\u00EA bi awayek\u00EE ferm\u00EE Partiya Demokrasiya Gel HADEP damezirandin. Her \u00E7iqas\u00EE hatib\u00FB armanckirin ku HADEP di dem\u00EAn p\u00EA\u015F de were damezirandin j\u00EE, l\u00EA bel\u00EA jiber ku \u00EEmzey\u00EAn li ser bernamey\u00EA \u00FB r\u00EAvebirnameya neqediyab\u00FBn, damezirandina partiy\u00EA dereng ketib\u00FB. Li dewsa nav\u00EA Partiya Demokras\u00EE \u00FB A\u015Ftiy\u00EA BADEP'\u00EA, ji bo ku n\u00EAz\u00EEk\u00EA nav\u00EA HEP \u00FB DEP\u00EA be, nav\u00EA w\u00EA weke HADEP hate hilbijiartin \u00FB Murat Bozlak b\u00FB serok\u00EA w\u00EA y\u00EA gi\u015Ft\u00EE. HADEP, di hilbijartin\u00EAn 25'\u00EA kanuna 1995'a \u00FB 18'\u00EA n\u00EEsana 1999an de bib\u00FB partiya yekem\u00EEn li Kurdistan\u00EA, l\u00EA bel\u00EA jiber benda ji sed\u00EE 10 a ku dewleta Tirk dan\u00EEb\u00FB, parlementer\u00EAn hatib\u00FBn hilbijartin nekar\u00EEn bikevin parlementoy\u00EA. HADEP cara yek\u00EA di hilbijartin\u00EAn her\u00EAm\u00EE y\u00EAn 1999'an de yek j\u00EA ya bajar\u00EA mezin bi gi\u015Ft\u00EE 38 belediye qezen\u00E7 kirib\u00FB."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/54/Musa-Anter-(1965,-1991).jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Bir\u00EEna Re\u015F (1959, 1965, 1991) M\u00FBsa Anter niv\u00EEskar \u00FB rojnamevanek\u00EE kurd b\u00FB."@ku . "Serhildana Agiriy\u00EA ya yekem\u00EEn di 16'\u00EA gulana sala 1926'an de destp\u00EA kir. Di salan pi\u015Ft\u00EE 1925'an de di encama zordestiya li dij\u00EE kurdan, li Agiriy\u00EA e\u015F\u00EEreta celal\u00EE rab\u00FB raper\u00EEn\u00EA. Di v\u00EA navb\u00EAr\u00EA de di encama xebat\u00EAn ronakb\u00EEr\u00EAn kurd \u00EAn bi r\u00EAxistinkirin\u00EA y\u00EAn ku di r\u00EAxistin\u00EAn kurdan de xebatkirine, li beldeya Bihamdum ya L\u00FBbnan\u00EA Kongreya Serbixwe ya Xoyb\u00FBn\u00EA hate lidarxistin \u00FB v\u00EA Kongrey\u00EA li gel hemu r\u00EAxistin\u00EAn kurd, sereke\u015F\u00EEr\u00EAn m\u00FBxal\u00EEf \u00EAn li Kurdistan\u00EA j\u00EE an\u00EEb\u00FB cem hev. Li hember\u00EE banga hukumet\u00EA ya \"efuya gi\u015Ft\u00EE\" Xoybun\u00EA li her dever\u00EA belavok belavkirin \u00FB bang li e\u015F\u00EEretan kir ku bi gotin\u00EAn efuy\u00EA ney\u00EAn xapandin. Di v\u00EA navb\u00EAr\u00EA de \u00CEhsan N\u00FBr\u00EE Pa\u015Fa di ser \u00CEran\u00EA re derbas\u00EE c\u00EEh\u00EA ku e\u015F\u00EEreta celaliyan rab\u00FB ser p\u00EAyan, yan\u00EE derbas\u00EE Agiriy\u00EA b\u00FB. \u00CEhsan N\u00FBr\u00EE Pa\u015Fa, li v\u00EA der\u00EA sereke\u015F\u00EEr\u00EAn ku rab\u00FBne serhildan\u00EA, di nava tevgereke \u00E7ekdar\u00EE de bi r\u00EAxistin kir. Pi\u015Ft\u00EE ku berxwedana Agiriy\u00EA ji aliy\u00EA h\u00EAz\u00EAn art\u00EA\u015Fa Komara Tirk ve hatin temirandin, di rojnamey\u00EAn w\u00EA dem\u00EA de qar\u00EEqatorek\u00EE qerf\u00EE hatib\u00FB we\u015Fandin \u00FB t\u00EA de li ser goristanek\u00EA wiha hatib\u00FB niv\u00EEs\u00EEn: \"Kurdistana Xiyal\u00EE li v\u00EA der\u00EA ve\u015Fartiye...\". Dixwestin bib\u00EAjin ku \u00EAd\u00EE pirsgir\u00EAka kurd\u00EE hatiye betonkirin."@ku . "Mihemed Sadiq \u015Eerefkend\u00EE (1937-1992) (Se\u00EEd) yek ji kesayetiy\u00EAn her\u00EE \u015Fareza y\u00EAn rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Ew di roja 21'\u00EA \u00E7ileya sala 1937'an de li malbateke ni\u015Ftimanperwer, li Mehabad\u00EA ji dayik dibe. Di temen\u00EA zarokatiy\u00EA de bav\u00EA w\u00EE dimire \u00FB serperestiya w\u00EE dikeve ser mil\u00EA biray\u00EA w\u00EE y\u00EA mezin Mamoste Hejar. Serdema zarokatiya Dr. \u015Eerefkend\u00EE rast\u00EE xebat\u00EAn ji bo rizgariya Kurdistan\u00EA \u00FB damezirandina Komara Mehabad\u00EA t\u00EA. Ew xebat\u00EAn reng\u00EEn \u00FB \u00E7alakiy\u00EAn serdem\u00EA di m\u00EAjiy\u00EA w\u00EE de neqi\u015F\u00EEn \u00FB m\u00EAjiy\u00EA w\u00EE kemilandin. Dr. \u015Eerefkend\u00EE pola yekem \u00FB duyem li bajar\u00EA Bokan\u00EA dixw\u00EEne \u00FB pi\u015Ft\u00EE ku malbata wan ko\u00E7\u00EE Mehabad\u00EA dike, ew j\u00EE li Mehabad\u00EA xwendina seretay\u00EE \u00FB ya navend\u00EE deqed\u00EEne \u00FB l\u00EEsey\u00EA j\u00EE li bajar\u00EA Tewr\u00EAz\u00EA (Tebr\u00EEz) dixw\u00EEne. Ew di sala 1959'an de li Zankoya Bilind a Tehran\u00EA d\u00EEplomeya Endezarya k\u00EEmyay\u00EA digire. Di dema xwedina xwe de weke \u015Fagirt\u00EA yekem ders\u00EAn xwe diqed\u00EEne \u00FB di heman sal\u00EA de dibe h\u00EEndekar\u00EA k\u00EEmyay\u00EA \u00FB heta sala 1965an li bajar\u00EAn Urmiye \u00FB Mehabad\u00EA bi kar\u00EA h\u00EEnekariy\u00EA re mij\u00FBl dibe. Di dema h\u00EEnekariy\u00EA de ji bo gih\u00EE\u015Ftina xwendekar\u00EAn kurd gelek\u00EE zehmetiy\u00EA diki\u015F\u00EEne \u00FB hem\u00FB \u015Fagirt\u00EAn w\u00EE qeb\u00FBl dibin \u00FB di\u00E7in zan\u00EEngeh\u00EA. Ev yek bala 'Sawak'\u00EA ango (Dezgeha Cas\u00FBsiya Rej\u00EEma Mihemed Riza \u015Eah) diki\u015F\u00EEne \u00FB nah\u00EAlin ku ew li Kurdistan\u00EA bim\u00EEne, lewma w\u00EE sirg\u00FBn\u00EE bajar\u00EA Erak \u00FB pa\u015F\u00EA j\u00EE bajar\u00EA Kerec\u00EA dikin. Dr. Mihemed Sadiq\u00EA \u015Eerefkend\u00EE di sala 1970y\u00EE de weke as\u00EEstan\u00EA be\u015Fa k\u00EEmyay\u00EA t\u00EA wez\u00EEfedarkirin. Ew di sala 1972an de di\u00E7e Fransay\u00EA \u00FB pi\u015Ft\u00EE \u00E7ar salan doktoraya k\u00EEmyay\u00EE ya anal\u00EEt\u00EEk li zan\u00EEngeha hejmara 6an a Par\u00EEs\u00EA werdigire. Dr. Sadiq \u015Eerefkend\u00EE di sala 1976an de vedigere Tehran\u00EA \u00FB wek\u00EE mamostey\u00EA be\u015Fa k\u00EEmyay\u00EA li zan\u00EEngeh\u00EAn Tehran\u00EA di xebite. Di sala 1973an de, gava ku Dr. \u015Eerefkend\u00EE li Par\u00EEs\u00EA hewil dide doktoraya bist\u00EEne, bi riya \u015Eeh\u00EEd Dr. Ebdulrehman Qasimlo bername \u00FB r\u00EAz \u00FB r\u00EA\u00E7ik\u00EAn PDK-\u00CE'y\u00EA nas dike \u00FB bi wan re a\u015F\u00EEna dibe. Pi\u015Ft\u00EE v\u00EA yek\u00EA dibe endam\u00EA Partiya Demokrat a Kurdistan\u00EA \u00FB gelek\u00EE zehmetiy\u00EA diki\u015F\u00EEn\u00EA \u00FB ji bo p\u00EAkan\u00EEna wez\u00EEfey\u00EAn ku partiy\u00EA dane w\u00EE, p\u00EAk b\u00EEne gelek\u00EE hewl dide \u00FB t\u00EAdiko\u015Fe. Heta gelek caran j\u00EE giyana w\u00EE dikeve metirsiy\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE t\u00EAk\u00E7\u00FBna rej\u00EEma pa\u015Fayetiy\u00EA \u00FB destp\u00EAkirina e\u015Fkere ya PDK-\u00CE li \u00CEran\u00EA, ew dibe Berdevk\u00EA Kom\u00EEteya Navend\u00EE ya Partiy\u00EA \u00FB di meha re\u015Femiya sala 1979an de j\u00EE di Kongereya \u00C7arem a Partiy\u00EA de dibe endam\u00EA Kom\u00EEteya Navend\u00EE ya Partiy\u00EA \u00FB berpirsiyariya partiy\u00EA ya Tehran\u00EA disp\u00EArin w\u00EE. Di hav\u00EEna sala 1980y\u00EE de ji bo kar\u00EA herdem\u00EE w\u00EE vedixw\u00EEnin Kurdistan\u00EA. Dr. \u015Eerefkend\u00EE di hav\u00EEna sala 1980'y\u00EE de dibe Endam\u00EA Deftera Siyas\u00EE ya PDK-\u00CE'y\u00EA. Di kongrey\u00EAn p\u00EAncem, \u015Fe\u015Fem, heftem, he\u015Ftem \u00FB nehem \u00EAn partiy\u00EA de hem\u00FB caran b\u00FB Endam\u00EA Kom\u00EEteya Navend\u00EE \u00FB di Kom\u00EEtey\u00EA de j\u00EE hem\u00FB caran ji bo Endametiya Deftera Siyas\u00EE hate hilbijartin. Ji bil\u00EE v\u00EA yek\u00EA j\u00EE berpirsiyariya \u00E7apemeniya partiy\u00EA j\u00EE li ser mil\u00EA w\u00EE b\u00FB. Ji sala 1986an heta dema \u015Feh\u00EEdb\u00FBna Dr. Qasimlo wek\u00EE C\u00EEgir\u00EA Sekreter\u00EA Gi\u015Ft\u00EE y\u00EA Partiy\u00EA kar\u00EA t\u00EAko\u015F\u00EEn\u00EA me\u015Fand. Dr. \u015Eerefkend\u00EE pi\u015Ft\u00EE \u015Feh\u00EEdb\u00FBna Dr. Qasimlo, bi girtina deng\u00EAn gi\u015Ft\u00EE y\u00EAn Kom\u00EEteya Navend\u00EE, b\u00FB Sekreter\u00EA Gi\u015Ft\u00EE y\u00EA Partiy\u00EA. Kongreya nehem a partiy\u00EA j\u00EE bi r\u00EAveberiya w\u00EE p\u00EAk hat \u00FB heta dema \u015Feh\u00EEdb\u00FBn\u00EA wek\u00EE Sekreter\u00EA Gi\u015Ft\u00EE y\u00EA Partiy\u00EA wez\u00EEfeya xwe p\u00EAk an\u00EE. Ew di 17'\u00EA \u00EElona sala 1992an de li bajar\u00EA Berl\u00EEn\u00EA li welat\u00EA Almanya tev\u00EE s\u00EA heval\u00EAn xwe ji aliy\u00EA s\u00EExur\u00EAn dewleta \u00CEran\u00EA ve hate ku\u015Ftin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/d/d9/Emiliano_zapata.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Emiliano Zapata Emiliano Zapata (1880-1919) \u015Fore\u015Fgerek\u00EE Meks\u00EEkay\u00EE ye. \u015Eore\u015Fger\u00EA Meks\u00EEkay\u00EE Emiliano Zapata, di sala 1880an de li eyaleta Morelos t\u00EA din\u00EA. Ew gundiyek\u00EE \u00E7ermsorb\u00FB. Karker\u00EAn gund\u00EE y\u00EAn di kargehan de bi r\u00EAxistin kir \u00FB dest dan\u00EE ser ji 3an yek\u00EA ax\u00EA. Pa\u015F\u00EA tevahiya Meks\u00EEkay\u00EA \u00FB hemu ba\u015F\u00FBr\u00EA wel\u00EAt bi dest xist. L\u00EA bel\u00EA Serokkomar Carranza xwest reforma ax\u00EA ya Zapata daye destp\u00EAkirin rawest\u00EEne \u00FB lewma lihing\u00EA xelk\u00EA Zapat\u00EEstiyan Em\u00EEll\u00EEano Zapata bi le\u015Fker\u00EAn xwe da ku\u015Ftin. Zapata, dema ku ji aliy\u00EA h\u00EAz\u00EAn dewlet\u00EA ve li Cuernavacay\u00EA hate ku\u015Ftin, 39 sal\u00EE b\u00FB. Zapat\u00EEstiyan, Zapata weke serokek\u00EE efsanew\u00EE ji xwe re di d\u00EEtin \u00FB t\u00EAko\u015F\u00EEna xwe bi nav\u00EA Art\u00EA\u015Fa Rizgariya Netewa Zapat\u00EEstan ango EZLN berdewam kirin. Zapata, di 10 Nisan sala 1919an de mir."@ku . "Ubuntu Di komputer\u00EA de pergala xebitandin\u00EA sererast ji kontrola \u00FB bir\u00EAveberiya hardwar\u00EA berpirsiyar e. Her wiha ji p\u00EAkhatin\u00EAn bingeh\u00EEn \u00EAn pergal\u00EE \u00FB xebitandina bernamey\u00EAn p\u00EAkan\u00EEnan berpirsiyar e. Gelemperiya v\u00EA berpirsiyariy\u00EA wek\u00EE pergala xebitandin\u00EA t\u00EA binavkirin."@ku . "A- Pergala xebitandin\u00EA Y\u00EAn ku kod\u00EAn \u00C7avkaniy\u00EAn wan E\u015Fkere Linux FreeBSD FreeDos32 B- Y\u00EAn ku kod\u00EAn \u00C7avkaniy\u00EAn wan ve\u015Fart\u00EE Microsoft Windows MacOS Unix DOS QNX"@ku . "Avant Browser gerokeke bela\u015F t\u00EA belavkirin e. Avant Browser\u00EA s\u00FBde ji Opera, Internet Explorer \u00FB hwd. wergirtiye. Guhertoy\u00EAn 9.1 \u00FB 10.0 \u00EAn Avant Browser li kurd\u00EE j\u00EE hatine wergerandin."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/8b/800px--MacOSX10.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Desktop\u00EA rojan\u00EA a Mac OS X Mac OS X, (wek \"Mak oes ten\" t\u00EA xwendin) yek j\u00EE versiyon\u00EAn Pergaleke Xebat\u00EA Macintosh e, ji aliya Apple Inc. hat\u00EA dewlemend kirin. Versiyona daw\u00EE a Mac OS\u00EA ye."@ku . "http://www. apache. org"@ku . "Enwer Karahan niv\u00EEskarek\u00EE kurd e. Ew bi taybet\u00EE \u00E7\u00EErokan diniv\u00EEse. Ji bil\u00EE \u00E7\u00EErokan ew maqale \u00FB niv\u00EEs\u00EAn edeb\u00EE \"ceribandin\" diniv\u00EEse."@ku . "AbiWord bernameyeke niv\u00EEsandin\u00EA ye. Fonksyion\u00EAn w\u00EA ji Wordpad\u00EA firehtir e, l\u00EA ji OpenOffice. org an Microsoft Word\u00EA k\u00EAmtir e. AbiWord niv\u00EEsbariya azad e \u00FB li gelek zimanan hatiye wergerandin. Kurd\u00EE j\u00EE di nav van zimanan de ye. Wergera kurd\u00EE ji aliy\u00EA Koma PCKurd ve hate p\u00EAkan\u00EEn. Pi\u015Ft\u00EE guhertoya (versiyon) 2.2.8 AbiWord kontrola rastniv\u00EEsa kurd\u00EE j\u00EE p\u00EAk t\u00EEne."@ku . "Ciz\u00EEr nav\u00E7eyeke gir\u00EAday\u00EE bajar\u00EA \u015Eirnex\u00EA ye. Bi nav\u00EA Ciz\u00EEra Botan j\u00EE t\u00EA naskirin."@ku . "W\u00EAne:Fagus sylvatica 10 ies. jpg Katek\u00EE dara narewan\u00EA Kat bi kurd\u00EE ji bo \u015Fax\u00EAn n\u00FB y\u00EAn ku ji gul\u00EE \u00FB koka dar\u00EA derdikevin re t\u00EA gotin. Her sal, ji bihar\u00EA \u00FB p\u00EA ve kat\u00EAn n\u00FB li daran dikevin \u00FB pi\u015Ft\u00EE ku ew kat mezin b\u00FBn, dibin gul\u00EE. Ji bo mirov j\u00EA re b\u00EAje gul\u00EE, div\u00EA gelek kat\u00EAn n\u00FB li w\u00EA kat\u00EA bikeve. W\u00EAne:Potato sprouts. jpg Kat\u00EAn kartol\u00EA"@ku . "W\u00EAne:Joghurt. jpg Mast Mast xwarineke her\u00EE kevin a mirovan e, ku ji dema h\u00EEnb\u00FBna xwed\u00EEkirina ajalan maye. Mast ji \u015F\u00EEr\u00EA keland\u00EE ku hav\u00EAn ketiye nav \u00E7\u00EAdibe."@ku . "Symbian, \u015Firketek e ku bi armanca \u00E7\u00EAkirina pergal\u00EAn xebat\u00EA ku hem\u00FB am\u00FBr\u00EAn mob\u00EEl bixebit\u00EEnin, \u00E7\u00EAbike derketiye hol\u00EA. Pergala Xebat\u00EA ya bi nav\u00EA Symbian OS ji aliy\u00EA v\u00EA \u015F\u00EErket\u00EA ve hatiye \u00E7\u00EAkirin."@ku . "Sey\u00EEd Riza (1862-1937) yek ji p\u00EA\u015Feng\u00EAn serhildana D\u00EArsim\u00EA b\u00FB. Sey\u00EEd Riza di sala 1862an de, li Dersim\u00EA hate din\u00EA. Sey\u00EEd Riza kur\u00EA Sey\u00EEd \u00CEbrah\u00EEm e. Ew ji aliy\u00EA zanyarek\u00EE bi nav\u00EA Mehmet El\u00EE Efend\u00EE ve ders d\u00EEt \u00FB mezin b\u00FB. Mehmet El\u00EE, ji aliyek\u00EE ve agahiy\u00EAn ol\u00EE, ji aliy\u00EA din ve j\u00EE di war\u00EA neteweyetiy\u00EA de perwerde dida Sey\u00EEd Riza. Pi\u015Ft\u00EE mirina bav\u00EA xwe, w\u00EE Sey\u00EEd\u00EE dewir girt \u00FB di beldeya Agdad\u00EA de bi c\u00EEh b\u00FB. Di roj\u00EAn serhildana Ko\u00E7giriy\u00EA de komeke \u00E7ekdar, \u00E7\u00FBn D\u00EArs\u00EEm\u00EA \u00FB telgirafeke ku pi\u015Fgtgiriy\u00EA dide serhild\u00EAran, ki\u015Fandin. Sey\u00EEd Riza, pi\u015Ft\u00EE serhildana \u015E\u00EAx Se\u00EEd al\u00EEkar\u00EE da muhaciran. Ber\u00EE serhildana D\u00EArs\u00EEm\u00EA Sey\u00EEd Riza, li hember\u00EE \u00EEht\u00EEmala operasyon\u00EA bi sereke e\u015F\u00EEran re hevd\u00EEtin\u00EA \u00E7\u00EAdike ku di nava xwe de yek\u00EEtiy\u00EA \u00E7\u00EAkin. Di demeke ku li D\u00EArs\u00EEm\u00EA serhildan\u00EA berdewam dikir, di 5\u00EA \u00CElona 1937an de rayedar\u00EAn hukumet\u00EA ji bo hevd\u00EEtinan li Erz\u00EEngan\u00EA bang li Sey\u00EEd Riza dikin. Sey\u00EEd Riza, di r\u00EAya Erz\u00EEngan\u00EA de t\u00EA girtin \u00FB w\u00EE dibin Elez\u00EEz\u00EA \u00FB bi \u00EEdam\u00EA t\u00EA mehk\u00FBmkirin. Serok\u00EA serhildana Dersim\u00EA, Sey\u00EEd Riza, di18\u00EA mijdara sala 1937an de, bi tev\u00EE 7 heval\u00EAn xwe ve, ji aliy\u00EA rejima Tirkiy\u00EA ve hatin dardakirin."@ku . "W\u00EAne:Zetkin luxemburg1910. jpg Clara Zetkin \u00FB Rosa Luxemburg Clara Zetkin (Klara Tsetk\u00EEn, 1857-1933), siyasetmedar \u00FB par\u00EAzvana maf\u00EAn jinan e. Zetk\u00EEn di 5'\u00EA t\u00EErmeha sala 1857'an de li gund\u00EA Wiederau li eyaleta Saksonya ya Almanya hate din\u00EA. Ji ber ku bav\u00EA w\u00EA mamostey\u00EA gundb\u00FB, jiyana gund ji n\u00EAz ve nas kir. Di dema dibistan\u00EA de r\u00EAbaz \u00FB birdoziya Marx \u00FB Engels nas kir. Ew tevl\u00EE civ\u00EEn\u00EAn karkeran b\u00FB \u00FB xebat\u00EAn partiy\u00EA nas kir. Di sala 1878an de pi\u015Ft\u00EE ku li Almanyay\u00EA qan\u00FBna anti-sosyalist kete meriyet\u00EA de \u00FB partiya Sosyal\u00EEst derbas\u00EE qada \u00EEllegal b\u00FB, Clara Zetkin j\u00EE derkete derveh\u00EE welat. Demeke dir\u00EAj li Fransay\u00EA ma \u00FB pa\u015F\u00EA j\u00EE li Sw\u00EAd\u00EA weke ko\u00E7ber jiya. Zetkin, ne ten\u00EA rizgariya jinan, w\u00EA rizgariya hem\u00FB kedkar\u00EAn j\u00EArdest hedef dikir. Clara Zetk\u00EEn, enternasyonele rast\u00EEn b\u00FB \u00FB hem\u00FB jiyana feday\u00EE rizgariya jin\u00EAn kedkar kir. Clara Zetk\u00EEn di 20 hez\u00EErana 1933'an di sirgun\u00EA de mir."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/0/0f/Hassan_zirek.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Hesen Z\u00EErek Hesen Z\u00EErek (1921-1972) hunermend \u00FB helbestvanek\u00EE kurdi Iran e. Hesen Z\u00EErek di sala 1921'\u00EA de li gereka qelai serdari bajar\u00EA Bokani Iran\u00EA ji dayik b\u00FB. Nav\u00EE bav\u00EA w\u00EE Evdila ye, nasnav\u00EA w\u00EE Z\u00EErek e. Z\u00EErek du biray\u00EAn w\u00EE heb\u00FBne. Nav\u00EA birayek\u00EE w\u00EE Hemedem\u00EEn b\u00FBye ku wek\u00EE M\u00EEne dihate bilav\u00EAkirin.. H\u00EA Z\u00EErek zarok e, bav\u00EA w\u00EE dimire \u00FB r\u00EAveberiya mal\u00EA dikeve st\u00FBy\u00EA w\u00EE. Pi\u015Ft\u00EE demek\u00EA dayika w\u00EE dizewice \u00FB Z\u00EErek j\u00EE aware \u00FB derbider dibe. Ew di 8-9 saliya xwe de dest bi karkeriy\u00EA dike. Di temen\u00EA donzdeh saliya xwe de d\u00EEsa vedigere gund\u00EA xwe Herm\u00EAle, li bal xanan dibe meyter. Pi\u015Ft\u00EE maweyek\u00EA \u00EEcar ser\u00EA xwe hildide \u00FB bi \u00E7ol\u00EA dikeve \u00FB di\u00E7e xer\u00EEbiy\u00EA. Ew qas dem nabore ku li rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA gund bi gund digere. Di\u00E7e cem xanek\u00EE \u00FB dibe \u00E7ekdar\u00EA w\u00EE. Ew wisa dike ku gel j\u00EA hez bike. Rojek\u00EA r\u00FBdin\u00EA \u00FB bi xwe difikire \u00FB dib\u00EAje, \"Xulamtiya axayan \u00FB \u015F\u00EAlandin \u00FB talankirin \u00FB azar \u00FB eziyetkirina gel ne karek\u00EE mirov\u00EE \u00FB ne j\u00EE cam\u00EAr\u00EE ye. \" Lewre dest ji w\u00EE kar\u00EE dik\u00EA\u015Fe \u00FB \u00E7eka axa dide w\u00EE \u00FB dest bi xebat\u00EA dike. Ew dibe \u015Fagirt\u00EA \u015Fof\u00EAr. L\u00EA ji bextre\u015Fiy\u00EA di navbera Seqiz \u00FB Baney\u00EA de bi ma\u015F\u00EEn\u00EA li ciwanek\u00EE dide \u00FB ciwan dimire, Z\u00EErek j\u00EE ji tirsan direve. D\u00EEsa Z\u00EErek serg\u00EAj dibe \u00FB bajar bi bajar \u00FB gund bi gund digere heta ku v\u00EA car\u00EA digih\u00EEje ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB di\u00E7e bajar\u00EA Sil\u00EAmaniy\u00EA. Pa\u015F\u00EA bajar bi bajar heta Bexday\u00EA di\u00E7e \u00FB li wir li Meyxaneya Bakur\u00EA Mezin (\u015Eimal\u00EA-Elkeb\u00EEr) dest bi xebat\u00EA dike. Ew hem dixebite \u00FB hem j\u00EE ji xwe re distir\u00EA \u00FB gel ji deng\u00EA w\u00EE hez dike \u00FB al\u00EEkariya w\u00EE dike. Z\u00EErek di sala 1953'yan de bi al\u00EEkariya Ne\u015Fet Ebd\u00FBrehman, Hemey Derw\u00EA\u015F Ker\u00EEm, Selah \u00FB bi al\u00EEkariya Adil \u00CErfan li Be\u015Fa Kurd\u00EE ya Radyoya Bexday\u00EA bi cih dibe \u00FB meh\u00EA bi \u015Fe\u015F d\u00EEnaran \u00E7ar bernamey\u00EAn stranb\u00EAjiy\u00EA p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dike. Ew bi maweyeke p\u00EAnc salan li Radyoya Bexday\u00EA be\u015Fa kurd\u00EE dixebite. Di sala 1958'an de Iraq\u00EA bi cih dih\u00EAle \u00FB vedigere bajar\u00EA Bokan\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE demek\u00EA di\u00E7e Radyoya Mehabad\u00EA li be\u015Fa kurd\u00EE dixebite. Pa\u015F\u00EA j\u00EE w\u00EE di\u015F\u00EEnin Be\u015Fa Kurd\u00EE ya Radyoya Tehran\u00EA \u00FB ew li wir gelek berhem\u00EAn h\u00EAja tomar dike. Z\u00EErek li wir bi M\u00EEdya Xanima Zend\u00EE re dizewice. M\u00EEdya Xanim li ser v\u00EA yek\u00EA wiha dib\u00EAje: \"Ba\u015F t\u00EA b\u00EEra min di sala 1958'an de dema ku ez li mala bav\u00EA xwe ke\u00E7 b\u00FBm, Z\u00EErek hate mala me. H\u00EA n\u00FB bernameya kurd\u00EE hatib\u00FB damezirandin. P\u00EAw\u00EEst b\u00FB ku di bernameyeke bi kurd\u00EE de jineke kurd j\u00EE qise bikikra. Ez bi xwe kurd b\u00FBm \u00FB li Tehran\u00EA dijiyam. Ligel ku ez h\u00EA bi\u00E7\u00FBk b\u00FBm \u00FB di\u00E7\u00FBm pola nehem, d\u00EEsa j\u00EE ez bi Z\u00EErek re \u00E7\u00FBm radyoy\u00EA \u00FB bi v\u00EE away\u00EE ew b\u00FB sedem ku min li wir dest bi kar kir. Pi\u015Ft\u00EE mehek\u00EA ez bi w\u00EE re zewic\u00EEm. Berhem\u00EAn w\u00EA jiyan\u00EA du ke\u00E7 b\u00FBn. Sakar \u00FB Arez\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE dawet\u00EA wan Z\u00EErek \u015Fand Radyoya Kirman\u015Fan\u00EA. W\u00EE li wir gelek stran\u00EAn nadir \u00FB awaz\u00EAn h\u00EAja tomar kirin. \" Hesen Z\u00EErek di sala 1966'an de pirt\u00FBkeke bi nav\u00EA \"\u00C7ir\u00EEkey Kurdistan\" diniv\u00EEse ku jiyana xwe vedih\u00FBne \u00FB \u015Fanzdeh stran\u00EAn xwe j\u00EE t\u00EA de diniv\u00EEse. Fer\u00EEd\u00FBn\u00EA Murad\u00EE y\u00EA kirman\u015Fan\u00EE notay\u00EAn stran\u00EAn w\u00EE diniv\u00EEse \u00FB Dr. Mihemed Sid\u00EEq\u00EA Muft\u00EEzade j\u00EE p\u00EA\u015Fekek\u00EA j\u00EA re diniv\u00EEse. Ew pirt\u00FBk bi al\u00EEkariya M\u00EEdya Xanima hevsera w\u00EE t\u00EA amadekirin\u00CA\u00FB t\u00EA bil\u00EAvkirin. Z\u00EErek di sala 1967'an de di\u00E7e Sil\u00EAmaniy\u00EA \u00FB bi armanca tomarkirina stranan di\u00E7e Radyoya Bexday\u00EA, l\u00EA stran\u00EAn w\u00EE tomar nakin. Ew t\u00EA girtin. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fe\u015F mehan w\u00EE tesl\u00EEm\u00EE \u00CEran\u00EA dikin. Pi\u015Ft\u00EE w\u00EA ji hevsera xwe M\u00EEdya Xanima Zend\u00EE cuda dibe \u00FB zarokan j\u00EE dide w\u00EA. Di hav\u00EEna sala 1968'an de li n\u00EAz\u00EEk\u00EE bajar\u00EA Bane li 'Kan\u00EE Mela Ehmed' \u00E7ayxaneyek\u00EA ava dike \u00FB dixebite. Di w\u00EA serdem\u00EA de bi hevsera xwe ya n\u00FB Rabiey\u00EA re dij\u00EE. Ew jiyaneke nexwe\u015F derbas dikin. Z\u00EErek di kaseteke ku li Kan\u00EE Mela Ehmed\u00EA tomar kiriye de dib\u00EAje, \"Ez li vir li ser \u00E7iyayek\u00EE dij\u00EEm, \u00E7imk\u00EE li \u00CEran \u00FB Iraq\u00EA cihek tune ye ku ez l\u00EA bij\u00EEm. Di navbera \u00E7end keviran de, min \u00E7ayxaneyeke ne xwe\u015F heye. Heke h\u00FBn b\u00EAn \u00FB bib\u00EEnin, h\u00FBn\u00EA ec\u00EAbmay\u00EE bim\u00EEnin ku ez \u00E7awa li vir dij\u00EEm! Na, bi min xwe\u015F e \u00FB ez debara xwe p\u00EA dikim. Ji ber ku di nava gel\u00EA kurd de qedr \u00FB q\u00EEmeta huner\u00EA nema, huner\u00EA tu f\u00EAdeyek neda min. Huner\u00EA ji min re ti\u015Ftek nekir ku ez bi d\u00FB w\u00EA bikevim. Ji ber ku ez kurd im \u00FB bi ziman\u00EA kurd\u00EE qise dikim. \" Ji ber hin sedeman Hesen Z\u00EErek li Baney\u00EA nam\u00EEne \u00FB di\u00E7e Mehabad\u00EA. Li wir j\u00EE ji ber sedama strangotin\u00EA dibe hedefa \u00EAr\u00EE\u015Fa pol\u00EEsan. Lewre bar dike \u00FB di\u00E7e \u015Einoy\u00EA. Biray\u00EA w\u00EE li ser w\u00EA rew\u015Fa w\u00EE wiha dib\u00EAje: \"Ew nexwe\u015F b\u00FB, li Tewr\u00EAz\u00EA Dr. Yar Mihemed\u00EE ew emeliyat kir. Dr. ji me re negot, ji heval\u00EAn me re gotib\u00FB ku nexwe\u015Fiya w\u00EE \u015F\u00EArpenceya kezeb\u00EA ye. Pi\u015Ft\u00EE du mehan ko\u00E7a daw\u00EE kir. \" Hesen Z\u00EErek di roja 28 Hez\u00EEran\u00EA de (li gor\u00EE hin \u00E7avkaniyan ev d\u00EErok 26e \u00FB li gor\u00EE hinekan j\u00EE 24 e) sala 1972'yan de ko\u00E7a daw\u00EE kir \u00FB xatir ji me xwest \u00FB deng\u00EA xwe y\u00EA xwe\u015F ji me re bi cih h\u00EAla. Di dema mirina w\u00EE de M\u00EEdya \u00FB zarok\u00EAn w\u00EE \u00FB Rab\u00EEe li bal b\u00FBne. Ber\u00EE ku bimire ji p\u00EA\u015Fnim\u00EAj\u00EA Bokan\u00EA re gotib\u00FB ku gava ku ez mirim min li \u00C7iyay\u00EA Nale\u015Fik\u00EAn ve\u015F\u00EArin. Li ser k\u00EAla li ser s\u00EEng\u00EA w\u00EE wiha diniv\u00EEse: Z\u00EErek zor kird xizmet\u00EE huner J\u00EEnit le p\u00EAnaw huner birde ser Rojgarit sat\u00EA be b\u00EAxem neb\u00FB Belam le huner h\u00EE\u00E7it kem neb\u00FB Ev niv\u00EEs ji kovara Sirwe hejmara 139'an hate girtin. "@ku . "W\u00EAne:Wolfgang-amadeus-mozart 1. jpg Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) bestekarek\u00EE bi nav\u00FBdeng b\u00FB. Mozart, di sala 1756'an de li bajar\u00EA Austriya Salzburg\u00EA hate din\u00EA. Mozart, ku bav\u00EA w\u00EE j\u00EE mamostey\u00EA muz\u00EEk\u00EA b\u00FB, h\u00EEn di temen\u00EA zarokatiy\u00EA de xwed\u00EE xislet\u00EAn muz\u00EEk\u00EA b\u00FB, di 3 saliya xwe de di akoran de notayan ji hev derxist \u00FB di temen\u00EA xwe y\u00EA bi\u00E7\u00FBk de, di war\u00EA muz\u00EEk\u00EA de b\u00FB zarok\u00EA bi nav\u00FBdeng \u00EA Ewropa y\u00EA. Mozart, bi xislet\u00EA xwe y\u00EA awarte di hem\u00FB curey\u00EAn muz\u00EEk\u00EA y\u00EAn weke dans, opera, senfon\u00EE, sonat, kon\u00E7erto \u00FB muz\u00EEka odey\u00EA de berhem\u00EAn gelek giran bih\u00FB derxist hol\u00EA. L\u00EA bel\u00EA ev berhem\u00EAn w\u00EE pi\u015Ft\u00EE mirina w\u00EE ya di sala 1791\u00EA de pir bi dereng\u00EE hate kef\u015Fkirin. Muz\u00EEkvan\u00EA mezin \u00EA a\u00FBstriyay\u00EE Wolfgang Amadeus Mozart di 5'\u00EA mijdara sala 1791\u00EA de mir."@ku . "Bruksel paytext\u00EA Belgiyay\u00EA ye \u00FB di heman dem\u00EA de paytexta Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA \u00FB navenda r\u00EAxistina NATO\u00EA ye j\u00EE. Piraniya biryar\u00EAn Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA li v\u00EE bajar\u00EE t\u00EAn wergirtin. Li v\u00EE bajar\u00EE s\u00EA ziman weke ziman\u00EAn ferm\u00EE t\u00EAn axaftin: flemen\u00EE (zaravayek\u00EE nederland\u00EE), frans\u00EE \u00FB alman\u00EE."@ku . "K\u00EEmya zan\u00EEna li ser strukt\u00FBr, xislet, hokar\u00EE \u00FB guhertina kerestey\u00EAn xwezay\u00EE ye. Binih\u00EAre: Element Tabloya periyod\u00EEk a elementan Metal"@ku . "Oks\u00EEjen elementeke ye. Ev gazeke ku nimroya w\u00EA ya atom\u00EE 8, giraniya w\u00EA ya atom\u00EE 16, reng \u00FB tehma w\u00EA n\u00EEn e \u00FB di heway\u00EA de ji p\u00EAncan yek heye, kurteb\u00EAja w\u00EA O ye."@ku . "W\u00EAne:Flametest--Na. swn. jpg Natriy\u00FBm di \u00EAgir da Natriy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Ev gotar ser \u015Fekla civaka ya demokrat\u00EEk e. Ji bo rojnameya \"Demokrasi\" bi\u00E7e: Demokrasi (rojname)"@ku . "W\u00EAne:HeTube. jpg H\u00EAly\u00FBm H\u00EAly\u00FBm, elementa ku nimroya w\u00EA ya atom\u00EE 2, siftiya w\u00EA 0,13 \u00FB di heway\u00EA de k\u00EAm peyde dibe. Kurteb\u00EAja w\u00EA He ye."@ku . "W\u00EAne:Hermann Hesse 1925 Photo Gret Widmann. jpeg Hermann Hesse Hermann Hesse"@ku . "G\u00FCnter Grass niv\u00EEskar\u00EA alman e. Li sala 1999\u00EA Nobel Xelat a edebyat\u00EA wergirt. W\u00EAne:Grass. JPG G\u00FCnter Grass"@ku . "Her roj bi hezaran ke\u00E7 t\u00EAn sinetkirin. Sinetkirina jinan weke \u015Fikencey\u00EA, dibe sedema \u00EA\u015F \u00FB azara giran. Encam\u00EAn w\u00EA dikarin bibin sedema mirin\u00EA. Piran\u00EEya ke\u00E7\u00EAn ku ji mirin\u00EA difilitin div\u00EA di j\u00EEyana xwe ya may\u00EE de tehamul\u00EE \u015Fop\u00EAn bir\u00EEn\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE \u00FB ps\u00EEkoloj\u00EEk bikin. Hik\u00FBmet\u00EAn welat\u00EAn ku sinetkirina jinan l\u00EA \u00E7\u00EAdibe, ji bo rawestandina v\u00EE adet\u00EA han\u00EA, pir hindik ti\u015Ft kirine, an j\u00EE tu ti\u015Ft nekirine. Dewlet ne hew ji kes \u00FB aktor\u00EAn din berpirs\u00EEyar in, b\u00EA di wez\u00EEfey\u00EA de \u00E7i dikin, herweha ji kes, gr\u00FBp \u00FB dezgehan j\u00EE berpirs\u00EEyar in, b\u00EA ew di nava dewletek\u00EA de ji bo p\u00EApeskirina maf\u00EAn mirov\u00EE \u00E7i dikin. Peyman\u00EAn navnetewey\u00EE y\u00EAn maf\u00EAn mirovan ji bo reftar\u00EEya dewletan bi ten\u00EA qa\u00EEdeyan dan\u00EEne. Ew herweha daxwaz\u00EA dikin ku div\u00EA dewlet bixebitin, da tawan\u00EAn li dij\u00EE maf\u00EAn mirov\u00EE rawest\u00EEne \u00FB \u00EAr\u00EE\u015F \u00FB \u015Fikencey\u00EA qedexe bikin. Dewlet berpirs\u00EEyar in ku b\u00EAy\u00EE ku l\u00EA binih\u00EAre, b\u00EA ew li k\u00EE der\u00EA \u00FB ji al\u00EEy\u00EA k\u00EA ve hatine kirin, div\u00EA reaks\u00EEyon\u00EA li hembera rapor\u00EAn li ser \u00EAr\u00EE\u015F \u00FB \u015Fikencey\u00EA n\u00EE\u015Fan bidin. Mahneya w\u00EA ev e ku \u015Fideta li dij\u00EE jinan a weke sinetkirin\u00EA, div\u00EA b\u00EA r\u00FBre\u015Fkirin \u00FB jin ji al\u00EEy\u00EA qan\u00FBnan ve b\u00EAn paraztin. Div\u00EA li hem\u00FB gil\u00EEy\u00EAn ji bo \u015Fidet \u00FB \u015Fikenceya li dij\u00EE jinan b\u00EA kol\u00EEn. Div\u00EA kirdar\u00EAn wan mihakeme bibin \u00FB ji bo s\u00FBc\u00EAn xwe b\u00EAn cezekirin. R\u00EAxistina Ef\u00FBy\u00EA ji hik\u00FBmetan \u00FB desthilatdaran daxwaz\u00EA dike ku \u00E7i ji al\u00EEy\u00EA tems\u00EElkar\u00EAn dewlet\u00EA ve hatibe kirin \u00FB \u00E7i j\u00EE ji al\u00EEy\u00EA \u015Fexsan ve hatibe kirin, div\u00EA ew jinan li hembera \u015Fidet\u00EA bipar\u00EAzin. \u015Eideta li mal\u00EA, bo nim\u00FBne, l\u00EAdan \u00FB ecizkirin\u00EAn cins\u00EE, ne meseley\u00EAn malbat\u00EA y\u00EAn taybet\u00EE ne. Li gora R\u00EAxistina Ef\u00FBy\u00EA, mirov nikare ji bo p\u00EApeskirin\u00EAn maf\u00EAn mirov\u00EE, adet\u00EAn d\u00EEn\u00EE \u00FB \u00E7and\u00EE ve weke bingeh n\u00EE\u015Fan bide."@ku . "Friedrich Wilhelm Nietzsche, (1844-1900), f\u00EElosof \u00FB f\u00EElolog\u00EA klas\u00EEk e. Nietzsche di 15'\u00EA kew\u00E7\u00EAra 1844'an de t\u00EA din\u00EA, di sala 1849'an de bav\u00EA w\u00EE jiyana xwe ji dest dide, li ber dest\u00EA d\u00EA, xwi\u015Fk \u00FB xaltiya xwe mezin dibe. Nietzsche ku dib\u00EAjin fikra w\u00EE ya li ser jinan di v\u00EA dem\u00EA de kemiliye, di van salan de j\u00EAre gotine \"ke\u015Fey\u00EA bi\u00E7\u00FBk\" \u00FB di 25 saliya xwe de b\u00FBye profesor\u00EA f\u00EElolojiy\u00EA. Friedrich Nietzsche ku li ser felsefey\u00EA k\u00FBr dibe, ji mal\u00FBl\u00EE malni\u015F\u00EEn dibe \u00FB bi temam\u00EE xwe dide niv\u00EEsandin\u00EA. Ew bi taybet\u00EE di sal\u00EAn xwe y\u00EAn daw\u00EE \u00FB pi\u015Ft\u00EE mirin\u00EA navdar dibe; pi\u015Ft\u00EE jiyana 11 sal\u00EAn wek\u00EE jiyaneke nebat\u00EE di 25'\u00EA gelaw\u00EAja 1900'\u00EE de jiyana xwe ji dest dide. Friedrich Nietzsche bi peyva \"Xwed\u00EA mir\" mirov ki\u015Fandine nav fikir\u00EEn\u00EA, peyva mirov\u00EA raser derxistiye p\u00EA\u015F. Nietzsche ku heta niha di gelek anketan de di nav mirov\u00EAn her\u00EE biaqil \u00EAn dinyay\u00EA de di nav r\u00EAz\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn de cih girtiye, ji bo pirt\u00FBka xwe nirxandina, \"berhema her\u00EE k\u00FBr\" kirib\u00FB. F\u00EElosofiya w\u00EE kart\u00EAkirineke mezin li \u015F\u00EAwey\u00EA ramana sedsaliya 20'an kir. Bi bo\u00E7\u00FBn\u00EAn xwe \u00EAn felsef\u00EE aspekt\u00EAn felsefa Existenz, ango hey\u00EEn\u00EA vala derxistin."@ku . "Nam\u00FBs li ser bingeh\u00EA hiseke pir civak\u00EE ava dibe \u00FB ji bo ku mirov ji mirov\u00EAn civaka trad\u00EEsyonel, gelek caran li gund\u00EAn pi\u00E7\u00FBk bixwaze, da ew n\u00EEzama gi\u015Ft\u00EE bipar\u00EAzin, t\u00EA bikaran\u00EEn. Ev n\u00EEzam li ser bingeh\u00EA norm\u00EAn patr\u00EEyarkal\u00EE hatiye avakirin \u00FB ji ber v\u00EA yek\u00EA k\u00EAm z\u00EAde jindijmin e. Ji bo ku civaka bi nam\u00FBs\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE karibe j\u00EEyana xwe bidom\u00EEne, \u015Fert e ku endam\u00EAn w\u00EA bi n\u00EEzama gi\u015Ft\u00EE ve gir\u00EAday\u00EE bin. Bo nim\u00FBne, cezekirina yek\u00EE ku qa\u00EEdey\u00EAn hey\u00EE y\u00EAn neniv\u00EEsand\u00EE p\u00EApes dike \u00FB xwexistina \u015F\u00FBna qan\u00FBn\u00EA, erkek e ku ji malbat\u00EA \u00FB ber\u00EEya herkes\u00EE ji endam\u00EAn malbat\u00EA y\u00EAn m\u00EAr t\u00EA pay\u00EEn. Ji ber ku nam\u00FBs, an j\u00EE nam\u00FBsa m\u00EAr\u00EE bi awayek\u00EE xurt bi j\u00EEyana jin\u00EA ya cins\u00EE ve gir\u00EAday\u00EE ye, ev t\u00EA w\u00EA mahney\u00EA ku ji bo paraztina nam\u00FBs\u00EA, div\u00EA tevger\u00EAn jin\u00EA b\u00EAn kontrolkirin. Bi gotineke din, di civak\u00EAn ku li ser bingeh\u00EA hisa nam\u00FBs\u00EA t\u00EAn avakirin, zordest\u00EEyeke xurt li ser jinan heye. Struktur\u00EAn patr\u00EEyarkal\u00EE li her devera dinyay\u00EA hene. Zordet\u00EEya li ser jinan, l\u00EAdan \u00FB ku\u015Ftin li her civak\u00EA \u00E7\u00EAdibin. Ev di nav civak\u00EAn nam\u00FBs\u00EA y\u00EAn trad\u00EEsyonel de e\u015Fkeretir e. Bi saya \u015Fore\u015Fa fem\u00EEn\u00EEst, zordest\u00EEya patr\u00EEyarkal\u00EE baleke mezin ki\u015Fand. Di p\u00EA\u015Fve\u00E7\u00FBna demokras\u00EEy\u00EA \u00FB maf\u00EAn mirovan de, ev zordest\u00EE hinek\u00EE k\u00EAm b\u00FB."@ku . "Jeanne d'Arc (1412 -1431), bak\u00EEreya Orleans\u00EA, ez\u00EEzeya par\u00EAzvan a Fransay\u00EA \u00FB lehenga netew\u00EE j\u00EE t\u00EA zan\u00EEn. Jeanne, di \u015Fer\u00EAn sedsal\u00EA de, welat\u00EA xwe li li hember\u00EE dagirker\u00EAn \u00CEng\u00EEl\u00EEz parastiye \u00FB wek\u00EE din fermandariya v\u00EA berxwedan\u00EA kiriye \u00FB bir\u00EAve biriye. Bav\u00EA w\u00EA Jacques d'Arc cotkarek b\u00FB. Nav\u00EA diya w\u00EA Isabelle ye. Jeanne ji malbateke 5 zarokan a 3em\u00EEn b\u00FB. Jeanne di 6`\u00EA \u00E7ileya 1412`an de li bajar\u00EA Domremy ku c\u00EEran\u00EA be\u015F\u00EA hawirdora Champagne \u00FB Lorrainne'y\u00EA ye, t\u00EA din\u00EA. Zarokatiya w\u00EA li \u00E7olter \u00FB \u015Fepal\u00EAn gund, bi \u00E7\u00EArandina pez\u00EA bav\u00EA xwe derbas dibe. Ew di heman dem\u00EA de ji diya xwe bi guhdarkirina \u00E7\u00EErok\u00EAn d\u00EEn\u00EE, derbar\u00EA d\u00EEn de agah\u00EE bidest dixe. Di kar\u00EAn mal\u00EA de bi n\u00EE\u015Fandana h\u00FBner\u00EA xwe mezin dibe. Li gor\u00EE r\u00EEvayet\u00EA, Jeanne dema ku dibe 12 sal\u00EE, dest bi bih\u00EEstina deng\u00EA ez\u00EEz Michael, ez\u00EEze Catherine \u00FB ez\u00EEze Margeret\u00EA kiriye. \u00CAd\u00EE bawer dike ku ev deng ji aliy\u00EA xwed\u00EA ve j\u00EA re hatiye \u015Fandin. Deng\u00EAn j\u00EA re t\u00EA, ferman dide ku `Welat\u00EA xwe ji \u00CEng\u00EEl\u00EEzan rizgar bike, al\u00EEkar\u00EE bide Qraltiya Vel\u00EEaht \u00FB text\u00EA Frens\u00EE bilind bike \u00FB ev kar\u00EAn ku bike `M\u00EElsyona w\u00EA ya p\u00EEroz e`. Her wiha ev deng j\u00EA re dib\u00EAje ku por\u00EA xwe q\u00FBt bike, kinc\u00EAn m\u00EAran li xwe bike \u00FB xwe bi \u00E7ekan bixemil\u00EEne... Di sala 1429`an de \u00CEng\u00EEl\u00EEz, bi al\u00EEkariya hevalbend\u00EAn xwe Burgonya'y\u00EE, hem\u00FB Fransay\u00EA heta Par\u00EEs \u00FB Bak\u00FBr\u00EA Loirey\u00EA dagir dikin. Frens\u00EE, ji ber xemg\u00EEniya ku b\u00EEh\u00EEstine \u00FB ji ber neb\u00FBna serok\u00EA xwe, gelek k\u00EAm li ber xwe didin. Li ser wan qral\u00EA \u00CEng\u00EEl\u00EEz Henry\u00EA 5\u00EA, doza qraltiya Fransay\u00EA dik. Jeanne, destp\u00EAk\u00EA fermandar \u00FB pi\u015Ftre j\u00EE vel\u00EEaht ji bo bikaran\u00EEna h\u00EAza wan raz\u00EE dike. Pi\u015Ft\u00EE ku ji \u00EEmt\u00EEhan \u00FB azm\u00FBn\u00EAn bawermendan derbas dibe, dibe fermandara yek\u00EEneyeke le\u015Fker\u00EE ya sed kes\u00EE. Jeanne, di \u015Fer\u00EA Orleans\u00EA de, ji yek\u00EEneyan re dibe p\u00EA\u015Feng \u00FB bi awayek\u00EE m\u00FBc\u00EEzev\u00EE, li dij\u00EE \u00CEng\u00EEl\u00EEzan serkeftin\u00EA bi dest dixe. Di dever\u00EAn c\u00FBda c\u00FBda y\u00EAn wel\u00EAt de tevl\u00EE \u015Fer\u00EA li dij\u00EE \u00CEng\u00EEl\u00EEzan dibe. Pi\u015Ftre Jeanne, diyar dike ku div\u00EA vel\u00EEaht, weke Charles\u00EA 7\u00EA ta\u00E7 bide ser\u00EA xwe \u00FB bi v\u00EE away\u00EE Vel\u00EEaht raz\u00EE dike. Di meras\u00EEma ta\u00E7kirin\u00EA ya li katedrala Reims\u00EA t\u00EA \u00E7\u00EAkirin, li cem Qral c\u00EEh digire \u00FB bi v\u00EE away\u00EE t\u00EA \u015Fehnaz\u00EEkirin. Di sala 1430'an de, dema ku Compiegne ya li cem Par\u00EEs\u00EA diparast, ji aliy\u00EA Burgonyayiyan ve zeftkirin \u00FB radest\u00EE \u00CEng\u00EEl\u00EEzan t\u00EA kirin. \u00CEng\u00EEl\u00EEz, Jeanne di ser\u00EE de bi efs\u00FBnbaziy\u00EA ji ber raman\u00EAn w\u00EA tewanbar dikin. Her wiha ji ber ku xwed\u00EE raman\u00EAn li dij\u00EE baweriya d\u00EAra Xiristiyan e \u00FB kinc\u00EAn m\u00EAran li xwe kiriye, radest\u00EE r\u00EAxistina D\u00EAra Rouen\u00EA t\u00EA kirin. Dadgeha Gir\u00EAday\u00EE R\u00EAxistina D\u00EAr\u00EA, van raman\u00EAn Jeanne weke su\u00E7 qeb\u00FBl dike. Di encama v\u00EA mehkem\u00EA de Jeanne t\u00EA mehk\u00FBmkirin \u00FB di 30`\u00EA Gulana 1431`\u00EA de, bi darek\u00EA ve t\u00EA gir\u00EAdan \u00FB bi sax\u00EE t\u00EA \u015Fewitandin. Jeanne D`arc dema t\u00EA \u015Fewitandin, ke\u00E7eke 19 sal\u00EE ye. L\u00EA bel\u00EA Charles\u00EA 7\u00EA ji bo rizgarkirian Jeanne'y\u00EA nakeve nava ti hewildanan. Di sala 1456`an de r\u00FBni\u015Ftineke duyem\u00EEn t\u00EA vekirin \u00FB t\u00EA \u00EElankirin ku Jeanne b\u00EA su\u00E7 e. D\u00EAra Xiristiyan, Jeanne d'Arc, di sala 1909'an de derdixe mertebeya ez\u00EEzetiy\u00EA \u00FB di sala 1920`an ve ev yek bi ferm\u00EE t\u00EA qeb\u00FBlkirin."@ku . "Nizamettin Ari\u00E7 hunermendek\u00EE kurd e. Bi muz\u00EEk \u00FB f\u00EElm\u00EAn xwe t\u00EA nas kirin. Ew bi nav\u00EA Feqiy\u00EA Teyran hatiye naskirin, l\u00EA bel\u00EA nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast\u00EEn Nizamettin Ari\u00E7 e. Ari\u00E7 li her\u00EAmeke ku dengb\u00EAj\u00EE l\u00EA xurt b\u00FB hate dinyay\u00EA, li Serhedan. Ew li ber deng\u00EA \u015Eakiro, Gerab\u00EAt\u00EA Xa\u00E7o, Meyrem Xan \u00FB Zad\u00EEne \u015Eakir mezin b\u00FB. Di sala 1956 ji ber sedem\u00EAn abor\u00EE malbata Ari\u00E7 ji Agir\u00EE bar dike Enqer\u00EA. Di sala 1976 de j\u00EE ew bi awayek\u00EE \u00E7alek di radyoya TRT ya Enqerey\u00EA de program\u00EAn huner\u00EE amade dike. Ji ber ku ew di sala 1979 de li Agir\u00EE konserek\u00EA bi ziman\u00EA Kurd\u00EE p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dike, ji TRT t\u00EA av\u00EAtin. Pi\u015Ftre di navbera sal\u00EAn 1979-1980 de cara yekem\u00EEn bi nav\u00EA Feqiy\u00EA Teyran albom\u00EAn bi nav\u00EA B\u00EAr\u00EEvan, D\u00EElan \u00FB Diyarbekir derdixe. Nizamettin Ari\u00E7, xwediy\u00EA awayeke taybet e, ew hunermendek\u00EE dengxwe\u015F, deng bilind \u00FB gotin \u015F\u00EAr\u00EEn e. Bi giran\u00EE w\u00EE stran\u00EAn folklor\u00EEk gotine, l\u00EA bel\u00EA gelek helbest\u00EAn Cegerxw\u00EEn j\u00EE bi deng\u00EA xwe p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F kirine. Yek ji albom\u00EAn w\u00EE y\u00EAn navdar Z\u00EEn\u00EA ye. Z\u00EEn\u00EA neynika trajed\u00EE \u00FB dramaya gel\u00EA Kurd e, \u015Eah\u00EEn\u00EA Bekir\u00EA Sorekl\u00EE niv\u00EEsandiye. Li k\u00EAleka stranan Ari\u00E7 f\u00EElmeke serkeft\u00EE j\u00EE p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F kiriye, ew j\u00EE Klamek ji bo Beko ye. 25 sal\u00EAn jiyana xwe p\u00EAk\u00EA\u015F\u00EE stran \u00FB hunera kurd\u00EE kirin. Bi deng, awaz \u00FB sazbendiya xwe w\u00EE bi her away\u00EE bizav kiriye ku v\u00EA \u00E7and\u00EA bipar\u00EAze \u00FB ji bo nif\u015F\u00EAn p\u00EA\u015Feroj\u00EA bi awayek\u00EE modern p\u00EAk\u00EA\u015F bike. Yek ji afirandin\u00EAn w\u00EE j\u00EE ew b\u00FB ku stran\u00EAn gel\u00EAr\u00EE bi \u015F\u00EAweyek\u00EE n\u00FB eda bike. Ne ten\u00EA serkeftina di away\u00EA strandin\u00EA de, her wiha w\u00EE di war\u00EA rej\u00EEsoriya f\u00EElman \u00FB l\u00EEstikvaniy\u00EA de n\u00EE\u015Fan da."@ku . "Font\u00EAn kurd\u00EE, ango font\u00EAn taybet ji bo soran\u00EE p\u00EAw\u00EEst in. Font\u00EAn her\u00EE z\u00EAde t\u00EAn bi kar an\u00EEn Unikurd Web \u00FB Tahoma ne. Font\u00EAn kurd\u00EE ji aliy\u00EA kurditgroup. org \u00FB Nefel. com \u00FB Findi. info t\u00EAn p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F kirin. W\u00EEk\u00EEpediya font\u00EAn Unikurd Web \u00FB Tahoma ji bo niv\u00EEs\u00EAn soran\u00EE bi kar t\u00EEne. Binih\u00EAre: Unikurd Web DejaVu Tahoma Ernst Tremel"@ku . "W\u00EAne:Albert Einstein 1947. jpg Albert Einstein Albert Einstein (1879-1955) zanyarek e. Wek\u00EE damezrandin\u00EAr\u00EA Teoriya \u00CEzafiyet\u00EA t\u00EA nas kirin. Einstein, li Ulm\u00EA, di 14'\u00EA adara 1879'an de, wek\u00EE zarokek\u00EE malbateke cih\u00FBy\u00EAn Almanya \u00EAn xwed\u00EE ramana azad, hatib\u00FB c\u00EEhan\u00EA. Bav\u00EA w\u00EE m\u00FBhend\u00EEsek b\u00FB \u00FB z\u00EAde pere qezen\u00E7 nedikir. Albert, zarokatiya xwe li M\u00FCnchen\u00EA derbas kiriye \u00FB tev\u00EE ku li mal\u00EA gelek\u00EE j\u00EEr \u00FB hi\u015Fmend dihate d\u00EEtin j\u00EE, li dibistan\u00EA serkeftin\u00EAn z\u00EAde awarte bi dest nexistib\u00FB. Di dibistana nav\u00EEn de, hez ji pergala (s\u00EEstem) h\u00EEndekariya Alman nekirib\u00FB \u00FB di berd\u00EAla v\u00EA de, bi mamostey\u00EAn ku berovaj\u00EE w\u00EE tevdigeriyan, ketib\u00FB nav pev\u00E7\u00FBn\u00EA. Ji ber van azm\u00FBn\u00EAn p\u00EA\u015Fwext, li hember\u00EE meqam\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn Alman b\u00FBb\u00FB dijmin \u00FB neyar. \u015Eert \u00FB merc\u00EAn ney\u00EAn\u00EE y\u00EAn kar, di sala 1894'an de, malbat ber bi ko\u00E7beriy\u00EA ve bir \u00FB ber\u00EA malbat\u00EA da M\u00EElanoy\u00EA. L\u00EA Eistein ji bo h\u00EEndekariya xwe temam bike li M\u00FCnchen\u00EA hatib\u00FB hi\u015Ftin. Eistein bi hinceta nexwe\u015Fiy\u00EA pi\u015Ftre tev\u00EE malbata xwe ya li \u00CEtalyay\u00EA dibe. Eistein gelek\u00EE hez ji \u00CEtalyay\u00EA dike \u00FB li w\u00EA der\u00EA di nava demeke kin de, ji M\u00EElanoy\u00EA heta Cenovey\u00EA 160 km r\u00EA, bi armanca ger\u00EA bi me\u015F\u00EA dibih\u00FBr\u00EEne. Einstein pi\u015Ftre ji bo ketina dibistana Pol\u00EEtekn\u00EEk a li Zurih\u00EA serl\u00EAdana dibistan\u00EA kir. Bi tev\u00EE ku di fiz\u00EEk \u00FB matemat\u00EEk\u00EA de xwed\u00EE serkeftineke serdest b\u00FB j\u00EE, l\u00EA ji ber ku bawernameya w\u00EE ya t\u00EAr a Dibistana Amadehiy\u00EA tune b\u00FB, nekar\u00EE azm\u00FBna ketin\u00EA derbas bike \u00FB serl\u00EAdana w\u00EE nehate pejirandin. Ji bo qezenckirina azm\u00FBn\u00EA, ji bo d\u00EEtina h\u00EEndekariy\u00EA \u00E7\u00FB c\u00EEmnazy\u00FBma li Aarauy\u00EA. Li w\u00EA der\u00EA gelek\u00EE bextiyar b\u00FB. Ew \u00EAd\u00EE ev\u00EEndar\u00EA Sw\u00EEsrey\u00EA b\u00FB; pi\u015Ftre derbas\u00EE hemwelatiya Sw\u00EEsrey\u00EA b\u00FB \u00FB di d\u00FBmah\u00EEka jiyana xwe de careke din qet veneqetiya. Di dawiy\u00EA de dema ku kete Dibistana Pol\u00EEtekn\u00EEk\u00EA, profesor\u00EAn matemat\u00EEk\u00EA H. Minkowski \u00FB A. Huntwitz b\u00FBn. Her du j\u00EE zanyar\u00EAn pola yekem\u00EEn b\u00FBn. L\u00EA bel\u00EA ne Einstein z\u00EAde ti\u015Ftek ji wan wergirtib\u00FB \u00FB ne j\u00EE wan Einstein ferq kirib\u00FBn. Dema ku b\u00FB dest\u00FBrdar ango mez\u00FBn b\u00FB, ji bo ku debara xwe bike p\u00EAdiviya w\u00EE bi karek\u00EE heb\u00FB \u00FB w\u00EE di kar d\u00EEtin\u00EA de zor \u00FB zehmet\u00EE ki\u015Fandib\u00FB. Di destp\u00EAk\u00EA de weke mamostey\u00EA y\u00EAdek kar kir \u00FB ders\u00EAn taybet \u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EA da. Di 1902\u2019an de, li Da\u00EEreya Patent\u00EA ya li Kantona Bern\u00EA karek\u00EE dilnizm d\u00EEtib\u00FB. Di van deman de Einstein bi Mileva Mari\u00E7 re zewic\u00EE. Ji malbata Eistein du zarok \u00E7\u00EAb\u00FBn. Pi\u015Ftre yek ji van zarokan, di pa\u015Feroj\u00EA de, di Zan\u00EEngeha Kal\u00EEforniya a li Berkley\u00EA de, dibe profesoreke m\u00FBhend\u00EEsiy\u00EA y\u00EA pir bi bandor. Kar\u00EA li of\u00EEsa Patent\u00EA gelek\u00EE li gor\u00EE Einstein b\u00FB. Dema ku li of\u00EEsa xwe \u00EEcad\u00EAn dihatin \u015Fandin l\u00EAkol\u00EEn dikir, di nav kar\u00EA xwe de b\u00EAy\u00EE z\u00EAde x\u00FBya bike, ji xwe re wext peyda dikir. W\u00EA dem\u00EA, dest bi niv\u00EEsandina gotar\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EA kir. Niv\u00EEs\u00EAn xwe ji Annalen der Physik a di r\u00EAveberiya W. Wien ku bi cism\u00EAn re\u015F namdar b\u00FB re, di\u015Fand. Di 1901an l\u00EAkol\u00EEnek, di 1902\u2019an de du, \u00FB di 1903`an de \u00FB 1904`an de l\u00EAkol\u00EEnek p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F kir. Hem\u00FB j\u00EE di war\u00EAn d\u00EEnam\u00EEkzan\u00EE \u00FB d\u00EEnam\u00EEka germ de, l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn k\u00FBr b\u00FBn. Weke rew\u015Fa Plank a sal\u00EAn ber\u00EA, heman mijar ber\u00EA ji aliy\u00EA Gibbs ve dihate n\u00EErxandin, l\u00EA bel\u00EA Einstein v\u00EA yek\u00EA dizan\u00EE. Di sala 1905an de dehaya Einstein bi awayek\u00EE b\u00EAhempa \u00E7iris\u00EE, di adar, gulan \u00FB hez\u00EEran\u00EA de 3 xebat\u00EAn xwe we\u015Fand ku evana bi tena ser\u00EA xwe dikar\u00EEb\u00FB w\u00EA bike keseke b\u00EA mirin. Xebata yekem\u00EEn \u201DP\u00EAkhatina roniy\u00EA \u00FB derbar\u00EA g\u00EEhandina w\u00EA de xala awireke ziman\u00EA xweser\u201D ku ev xebat kif\u015Fa pak\u00EAtok\u00EAn roniy\u00EA \u00FB weke p\u00EAkan\u00EEneke mezin dax\u00FByandina bandora ronay\u00EE-elektr\u00EEk\u00EA di hundirand. Ya duyem\u00EEn j\u00EE Li ser tevgera pirtik\u00EAn \u015Filey\u00EAn mey\u00EEb\u00FBy\u00EE ku ji aliy\u00EA teoriya k\u00EEnet\u00EEk a roniy\u00EA ve t\u00EA diyarkirin ku ev yek teoriya libat\u00EA ya Browncil di hundirand \u00FB careke din heb\u00FBna rast\u00EEn a atoman n\u00EE\u015Fan da \u00FB sab\u00EEtiya Boltzman bi r\u00EAyek din tesp\u00EEt dikir. Ya s\u00EAyem\u00EEn j\u00EE `Li ser elektromagnet\u00EEka c\u00EEsm\u00EAn dilebitin` b\u00FB. Ev xebat j\u00EE teoriya \u00EEzafiyeta taybet di hundirand. Ji v\u00EA der\u00EA j\u00EE \u00EEzafet ango p\u00EAwendiya E=mc ku b\u00FB sedem herkes Einstein nasbike, dihate derxistin. Bi tev\u00EE ku piraniya c\u00EEhana f\u00EEz\u00EEk\u00EA Einstein bi guman p\u00EA\u015Fwaz\u00EE dikir j\u00EE, encam\u00EAn qet nedihat h\u00EAv\u00EEkirin \u00EAn Einstein di demeke kin de hate pi\u015Ftrastkirin. Einstein di 1913'an de li Berl\u00EEn\u00EA dest bi xebat\u00EA kir. Teoriya gumlatk\u00EA\u015Fiy\u00EA ji qonaxa ku Newton beriya du sedsal\u00EE hi\u015Ftib\u00FB rahi\u015Ft\u00EA \u00FB di 1916`an de weke Teoriya \u00CEzafiyeta Gi\u015Ft\u00EE dan\u00EE hol\u00EA. Encam\u00EAn weke xwarb\u00FBna zeman-mekan\u00EA ku \u00CEzafiyeta Gi\u015Ft\u00EE datan\u00EE hol\u00EA, di sal\u00EAn pi\u015Ftre bi ceribandin\u00EAn hatin kirin hate pi\u015Ftrastkirin. Pi\u015Ftre bi d\u00EEtina teor\u00EE, bi d\u00EEtina Firehb\u00FBna Gerd\u00FBna re aheng\u00EE \u00E7\u00EAkir. Ramana `Ron\u00EE bi hi\u015Fyarb\u00FBn\u00EA re pex\u015F dibe` ku Einstein di 1917'an de dan\u00EE hol\u00EA, pi\u015Ft\u00EE 40 salan bi d\u00EEtina lazer\u00EA bi encam b\u00FB. Einstein ku ji mekan\u00EEka kuantum\u00EA ya di 1920an de p\u00EA\u015Fdiket b\u00EAzar dib\u00FB, di dewsa n\u00EAr\u00EEna determen\u00EEst a klas\u00EEk, n\u00EAr\u00EEna muhtemelpar\u00EAziy\u00EA qeb\u00FBl nekir. Einstein ku li hember\u00EE mekan\u00EEka kuantum\u00EA diyar kir \"Xwed\u00EA zar nav\u00EAje\", yekem\u00EEn car xelit\u00EE. Einstein ku li hem\u00FB c\u00EEhan\u00EA g\u00EEh\u00EE\u015Ft namdariyek\u00EA, bi desthilatdariya Naziyan re, di sala 1933`an de Almanyay\u00EA terk kir. Dawiya emr\u00EA xwe li DYEy\u00EA derbas kir. Einstein sal\u00EAn daw\u00EE y\u00EAn jiyana xwe, bi l\u00EAger\u00EEna gumlatk\u00EA\u015F\u00EE \u00FB teoriya elektro-magnet\u00EEk derbas kir. L\u00EA bel\u00EA di v\u00EA yek\u00EA de bi serneket. H\u00EEn j\u00EE ev problem li benda \u00E7areseriy\u00EA ye. Einstein di sala 1955'an de li Princeton\u00EA \u00E7\u00FB ser dilovaniya xwe. Li gor\u00EE anket\u00EAn kovara Timey\u00EA, weke kes\u00EA her\u00EE mezin \u00EA sedsala 20em\u00EEn hate hilbijartin."@ku . "Koma Deng\u00EA Azad\u00EE komeke musik\u00EA ya ji Kurdistana bak\u00FBr ye. Di sala 1990 an de li bajar\u00EA Istenbol\u00EA hate sazkirin. Ew mus\u00EEka Kurd\u00EE bi avayek\u00EE modern \u015Firove kirin. 4 alb\u00FBma v\u00EA kom\u00EA bi nav\u00EAn \"H\u00EAv\u00EE\"(1991), \"Em Azad\u00EExwaz in\"(1993), \"Welat\u00EA min/Roj w\u00EA b\u00EA\"(1995) \u00FB \"Fed\u00EE\"(1998) hat \u00C7apkirin. Kes\u00EAn ku di v\u00EE kom\u00EA de c\u00EEh girtine: Dilek ... , Ibrahim Erdem, Raziye ... , \u00D6mer Avci, Serhat Karaka\u015F, Salih D\u00F6ger, Nuri Erdem, Serhat Baran, Mehmet Atli, Sema Yigit, Ece, I. Halil Yildiz, Hakan Ener"@ku . "Li bedena mirovan pir cins tev\u00EEnek hene. Mirov dikare navbera tevinan yen ku wek parzun dora organan an ji dora masulkan digrin u tevinen ku di hundure organan da u navbera sanan da hene u sanan bi hev va giredidin veqetine. Tevinen din, tevine bez in (tev\u00EEn\u00EA r\u00FBn\u00EA). Tevine bez di her dere bedena organizman da heye. Le zedetir di bine \u00E7erm u di zik da te ditin."@ku . "Pir man\u00EAn Avesta hene. Avesta, pirt\u00FBka Zerde\u015Ft, peyamber\u00EA \u00CEran\u00EE. Avesta, we\u015Fanxane Ziman\u00EA Avestay\u00EE \u015Eanoya Avesta Avesta (kovar), kovara Avesta"@ku . "\u015Eane, \u015Fanik an hucre, per\u00E7eya bi\u00E7\u00FBktir\u00EEn e di organ\u00EEzmayan da. Organ\u00EEzmay\u00EAn ku dij\u00EEn, ji \u015Faneyan \u00E7\u00EAb\u00FBne. \u015Eane wer bi\u00E7\u00FBk in ku, mirov nikare wan bi \u00E7avan bib\u00EEne. Ten\u00EA bi al\u00EEkariya m\u00EEkroskopek\u00EA t\u00EAn d\u00EEtin. Di bedena mirovan da bi milyaran \u015Fane hene. Erk, reng \u00FB \u015Fikl\u00EAn \u015Faney\u00EAn organan cur bi cur in. Mesela \u015Faney\u00EAn kezeba re\u015F bi reng\u00EA qehwe ne \u00FB bi\u00E7\u00FBk in. Rengen \u015Faney\u00EAn birik \u00FB m\u00EAjiy\u00EA zer in \u00FB gelek dir\u00EAj in. Hem\u00FB ti\u015Ft\u00EAn ku ji bo jiyan\u00EA p\u00EAw\u00EEst in, di \u015Faneyan da \u00E7\u00EAdibin. \u015Eane enerjiya xwe bixwe \u00E7\u00EAdikin. Di hindure \u015Fanan da hindek b\u00FBy\u00EEn\u00EAn bi\u00E7\u00FBk hene, ji wan ra dib\u00EAjin organel. Ew organel bi taybeti m\u00EEtokondr\u00EE, ret\u00EEkula endomplazmay\u00EE, l\u00EEzozom, vakuol, sentriyol u r\u00EEbozom in. Enerj\u00EE ji m\u00EEtokondriyan t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin. Li nav\u015Feya her \u015Faney\u00EA dendikek heye. Dendik\u00EAn \u015Faney\u00EA bi parz\u00FBnek\u00EA bidor e. Di dendika \u015Faney\u00EA da hem\u00FB agahdariya genet\u00EEk a mirovan cih digrin. Li nav w\u00EA agahdariy\u00EA da hindek ji bo wezife ve \u015Fane ye. Mirov dikare bib\u00EAje, jiyan bi xebata \u015Faneyan ve gir\u00EAday\u00EE ye. Ger \u015Fane wezifen xwe neyinin \u015F\u00FBne, mirov dimire. Eger ten\u00EA \u015Faney\u00EAn organeki wezifen xwe nekin, ew organ naxebite an j\u00EE dimire. W\u00EAne:Biological cell. svg \u015Eanikeke eukariyot. Organel: (1) dendikok, (2) dendik, (3) r\u00EEbozom, (4) ves\u00EEkel, (5) ret\u00EEkula endoplazmay\u00EE ya bihebik, (6) dezgeha Golg\u00EE, (7) sitoskelet, (8) ret\u00EEkula endomplazmay\u00EE ya rast, (9) m\u00EEtokondr\u00EE, (10) vakuol, (11) sitoplazma, (12) l\u00EEzozom, (13) sentriyol."@ku . "Mac\u00EEran an Umraniye nav\u00E7eyeke par\u00EAzgeha S\u00EAwas\u00EA ye. Di sala 1948'\u00EA de b\u00FBye nav\u00E7e. Di qeyd\u00EAn Osmaniyan de nav\u00EA w\u00EA wek\u00EE Hem\u00EEdabad, \u00C7\u00EEt j\u00EE derbasdibe. Li gund\u00EAn maciran\u00EA de Kurd\u00EE (Kurmanc\u00EE) t\u00EA axaftin. Li v\u00EAder\u00EA hema hema 90 ten\u00EA gundan Kurd\u00EE diax\u00EAve. Li v\u00EA nav\u00E7ey\u00EA de 90 gundan \u00FB mezray\u00EAn van gundan elewi \u00FB Kurdine, Kurmanc\u00EE diax\u00EAvin. Li 10 gundan\u00EA de j\u00EE Tirk\u00EE diax\u00EAve. Di dora h\u00EArema maciran\u00EA de a\u015Fir\u00EAn Qo\u00E7g\u00EEr\u00EE dij\u00EE. Bav \u00FB kal\u00EAn van a\u015Firan bar kirine ji a\u015Fir\u00EA \u00CEzol, \u015Ead\u00EE \u00FB Xiran\u00EEyan. Ziman\u00EA makmak\u00EEya wan Kurd\u00EE (Kurmanc\u00EE) ye l\u00EA di nav\u00E7ey\u00EA da gund\u00EA girik\u00EA jor\u00EEn Zazaye. Wilo di sis\u00EA \u00FB \u00E7ar gundan\u00EA de Zazayan j\u00EE dij\u00EEn li teni\u015Ft(cem) mirov\u00EAn Qo\u00E7g\u00EEr\u00EEy\u00EA. Hin a\u015Fir\u00EAn Qo\u00E7g\u00EEr\u00EEy\u00EA; Qo\u00E7g\u00EEr\u00EE (Ji \u00EEzol\u00EEyan hatine v\u00EAder\u00EA) Xiran\u00EE (Di maciran\u00EA de Zerik\u00EE, Zerikan dib\u00EAjin) \u015Eark\u00EA \u015Fivan \u015Eadan Par\u00E7ikan Kurme\u015Fan Re\u015F\u00EEkan Res\u00FBlan"@ku . "Newroz cejna, Kurdan, \u00CEran\u00EA u gel\u00EAn din a buhar\u00EA ye. Kurd her sal, \u015Feva ku 20\u00EA adar\u00EA bi 21'\u00EA adar\u00EA ve gir\u00EA dide, agir dadidin \u00FB hatina buhar\u00EA p\u00EEroz dikin. Di d\u00EEroka kurdan de j\u00EE, newroz weke \u00E7\u00EEroka vej\u00EEn\u00EA c\u00EEh digire. Li gor\u00EE r\u00EEvayet\u00EA, Kawey\u00EA Hesinker, li dij\u00EE serdar\u00EA zordest Dehaq ser\u00EE hil dide \u00FB agir dadide. Ji w\u00EA roj\u00EA ve ye her gel\u00EA v\u00EA xak\u00EA, agir dadidin \u00FB v\u00EA roj\u00EA p\u00EEroz dikin."@ku . "Michael L. Chyet zimanzanek\u00EE cih\u00FB \u00FB em\u00EAr\u00EEk\u00EE y\u00EA ziman\u00EA kurd\u00EE ye. W\u00EE b\u00EAtir\u00EE 30 zimanan xwendine. Ber\u00EE demek\u00EA, ferhenga w\u00EE ya 'Kurmanc\u00EE-Ingil\u00EEz\u00EE' ji aliy\u00EA We\u015Fanxaneya Yale University Press ve li Emer\u00EEkay\u00EA derket. Ferheng ji 847 r\u00FBpelan p\u00EAk t\u00EA. Gotin\u00EAn kurd\u00EE bi t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn\u00EE \u00FB ereb\u00EE hatine niv\u00EEsandin \u00FB bi \u015F\u00EAweyek\u00EE berfireh wateya wan a bi ziman\u00EA ingil\u00EEz\u00EE hatiye niv\u00EEsandin. Michael Chyet berpirsiyar\u00EA be\u015F\u00EA kurd\u00EE y\u00EA Radyoya Deng\u00EA Emer\u00EEka b\u00FB. Herweha ew profesor\u00EA ziman\u00EA kurd\u00EE li Zan\u00EEngeha Par\u00EEs\u00EA \u00FB Inst\u00EEt\u00FBya Washington\u00EA ya Kurd\u00EE b\u00FB. Ew niha li Pirt\u00FBkxaneya Kongireya Emer\u00EEk\u00EE li Washington\u00EA kar dike."@ku . "Napol\u00E9on Bonaparte Napoleon Bonaparte, yek ji mezintir\u00EEn serok\u00EAn Fransay\u00EA y\u00EAn pi\u015Ft\u00EE \u015Fore\u015Fa sala 1789'an \u00FB y\u00EA ku tamar \u00FB \u00E7emik\u00EAn w\u00EA di civaka Fransay\u00EA de bicihkir b\u00FB. Napoleon di 15'\u00EA gelaw\u00EAja 1769'an ji malbateke \u00EEtal\u00EE ya xwenedan li girava Kors\u00EEkay\u00EA hat c\u00EEhan\u00EA, ligel ku ji mala Bonaparte tu kes\u00EE kar\u00EA le\u015Fkeriy\u00EA nekirib\u00FB j\u00EE Napoleon di \u015Fanzdeh saliya xwe de b\u00FB serbaz (ango, lieutenant). Bav\u00EA w\u00EE Carlo par\u00EAzer b\u00FB, \u00FB bi doza serxweb\u00FBna Kors\u00EEkay\u00EA re lebik\u00EEb\u00FB. L\u00EA pi\u015Ft\u00EE dagirkirina Kors\u00EEkay\u00EA ji al\u00EE Fransay\u00EA ve sala 1768'an \u00FB ji ber ku ew bi xwe ji malbateke xwenedan b\u00FB, bav\u00EA w\u00EE tevle ar\u00EEstokrasiya (tor\u00EEna) Fransay\u00EA b\u00FB, \u00FB bi bandora w\u00EE law\u00EA xwe Napoleon di bin saya qral\u00EA Fransay\u00EA Louis\u00EA XVI'an de li amojgeha le\u015Fker\u00EE ya Brienne-le-Ch\u00E2teau \u00FB li \u00C9cole Militaire ya Par\u00EEs\u00EA xwendin. Xwendina Napoleon ya le\u015Fker\u00EE di sala 1785'an de h\u00EAvi\u015F bu, \u00FB b\u00FB serbaz II di be\u015F\u00EA gulebaran\u00EA di sobara Fransay\u00EA de. Pi\u015Ft\u00EE ku \u015Fore\u015Fa Fransay\u00EA desp\u00EAkir, Napoleon di sala 1791 an de di par\u00EAzer\u00EAn netew\u00EE y\u00EAn Kors\u00EEkay\u00EA de b\u00FB serheng (kolon\u00EE), l\u00EA pi\u015Ft\u00EE ku Kors\u00EEkay\u00EA serxweb\u00FBna xwe e\u015Fkere kir, Napoleon ligel malbata xwe rev\u00EE Fransay\u00EA \u00FB li wir b\u00FB kaptan\u00EA h\u00EAzeke fransew\u00EE ya ku bajar\u00EA Toulon\u00EA dorp\u00EA\u00E7 kiribu, ji ber ku Toulon bi al\u00EEkariya gemiy\u00EAn Br\u00EEtanyay\u00EA li dij\u00EE Komara Fransay\u00EA \u00FB \u015Fore\u015Fa w\u00EA derketib\u00FB, li wir Napoleon bu \u015Fongir\u00EA serok\u00EA be\u015F\u00EA gulebaran\u00EA y\u00EA ku bir\u00EEndar ketib\u00FB, \u00FB kar\u00EE al\u00EEkariya Br\u00EEtanyay\u00EA bi\u015Fikanda \u00FB herweha kar\u00EE Toulon\u00EA ji n\u00FB ve veger\u00EEn\u00EA bin axatiya Fransay\u00EA. Di encama v\u00EA serkeftin\u00EA de Napoleon hat xelatkirin \u00FB diyaroka w\u00EE ya le\u015Fker\u00EE bilindb\u00FB, ango di 24 saliya xwe de b\u00FB serheng. Di sala 1795'an de Napoleon serp\u00EA\u00E7\u00EEk li hember desthilata \u015Fore\u015F\u00EE li Par\u00EEs\u00EA talankir, \u00FB p\u00EA re ji Jos\u00E9phine de Beauharnais zewic\u00EE, ya ku yek ji jinebiy\u00EAn qinarey\u00EA \u00FB diya do zarokan b\u00FB."@ku . "Aram\u00EA D\u00EEkran hunermendek\u00EE ermen\u00EE ye ku bi kurd\u00EE \u00FB ermen\u00EE distre. Di sala 1934an de li bajar\u00EA Qami\u015Flok\u00EA hatiye din\u00EA. Aram\u00EA D\u00EEkran di roja 8\u00EA tebaxa 2009an de li At\u00EEnay\u00EA \u00E7\u00FBye dilovaniya xwe. Gotineke bav \u00FB kalan heye ku wiha dib\u00EAje: \"Ten\u00EA deng \u00FB huner dim\u00EEnin \u00FB nemirin\". Ji m\u00EAj de ye ku nermiya deng\u00EA tij\u00EE his \u00FB xwe\u015F\u00EA mamosta Aram\u00EA D\u00EEkran di nava civata Kurdan de t\u00EA bih\u00EEstin. Li Kurdistan\u00EA kes\u00EA ku deng\u00EA tij\u00EE \u00EA\u015Fiq \u00FB ev\u00EEn\u00EA w\u00EE nebih\u00EEstibe, tine ye. Kurmanc, Soran, Zaza, Loran, Goran \u00FB hem\u00FB Kurd w\u00EE \u00FB ev\u00EEna w\u00EE ya ji bo kilam\u00EAn cimaeta Kurdan nas diken. Sedem j\u00EE ew e ku hakimiyeta deng \u00FB stran\u00EAn w\u00EE li ser dil \u00FB mejiy\u00EA mirovan bandorek taybet\u00EE \u00E7\u00EAdikin. Yek ji deng\u00EAn ku hertim para kurd\u00EE ya Radyoya \u00CAr\u00EEvan\u00EA di nava Kurd\u00EAn her \u00E7ar per\u00E7\u00EAn Kurdistan\u00EA de dide guhdar kirin, deng\u00EA zelal \u00EA Aram\u00EA D\u00EEkran e. Deng\u00EA ku ji k\u00FBrahiya dil derdiket \u00FB ev\u00EEn \u00FB heza b\u00EAdaw\u00EE ji bo r\u00FBmeta bilind \u00FB jiyana bi \u015Fan \u00FB \u015Feref diafirand. Deng \u00FB awaz\u00EAn hunermend\u00EAn m\u00EEna Dawud\u00EA Xelo, Sosika Simo, Kaw\u00EEs Axa, Karap\u00EAt\u00EA Xa\u00E7o, M. Arif\u00EA Ciz\u00EEr\u00EE, \u015Eeroy\u00EA Biro, Ey\u015Fe \u015Ean, Hesen\u00EA Ciz\u00EEr\u00EE, Asl\u00EEka Qadir, Nesr\u00EEn \u015E\u00EArwan, Mec\u00EEd\u00EA Sil\u00EAman, Re\u015F\u00EEd\u00EA Baso, Meryem Xan, Belga Qadir, Zad\u00EEna \u015Fakir, Aram\u00EA D\u00EEkran \u00FB hwd... her roj ji roja ber\u00EA z\u00EAdetir guhdar\u00EAn Radyoya \u00CAr\u00EEvan\u00EA z\u00EAdetir dikirin. L\u00EA di v\u00EA nav\u00EA de pirsa her\u00EE gir\u00EEng ji bo Kurdan ev b\u00FB ku Aram D\u00EEkran\u00EA Ermen\u00EE \u00E7awa wiha ji dil \u00FB bi \u015Fewatek tij\u00EE soz dikare stran\u00EAn kurd\u00EE bixw\u00EEne?! \u00C7awa dikare wiha li ser bedewiya de\u015Ft, zozan, dol \u00FB newal, m\u00EArxas \u00FB eg\u00EEd\u00EAn Kurdan bistire? Aram k\u00EE ye ku nekitiye bin bandora siyaseta wan xw\u00EEnmij\u00EAn ku hertim dihola neyartiya kurd\u00EE \u00FB Ermeniyan l\u00EAdixistin \u00FB neteweya kurd\u00EE bi w\u00EA h\u00EEnd\u00EA tawanbar dikirin ku di ferman \u00FB qira Ermeniyan de li rex Osmaniy\u00EAn xwinxwar, cih girtine!? \u00DB gelek pirs\u00EAn din. L\u00EA emeknas\u00EE \u00FB famkirina siyaseta \u00E7ewta dagirker\u00EAn Kurdistan\u00EA ji m\u00EAj de b\u00FB ku di malbata Aram\u00EA mirovhez de hatib\u00FB famkirin. Aram D\u00EEkran bixwe di v\u00EA derbar\u00EA de wiha dib\u00EAje: Bi v\u00EE away\u00EE Aram, li herder\u00EA bi biray\u00EAn xwe y\u00EAn kurd re j\u00EE \u00FB \u015F\u00EEreta bav\u00EA xwe y\u00EA emeknas heya roja \u00EEro j\u00EE ji b\u00EEra nekiriye. Heya roja \u00EEro j\u00EE li ser v\u00EA riya d\u00FBr \u00FB dir\u00EAj Aram\u00EA h\u00EAja dime\u015Fe. Sala 1966\u00B4an gelek Ermeniy\u00EAn ku li welat\u00EA S\u00FBriy\u00EA dij\u00EEn, veger\u00EEn welat\u00EA bav \u00FB kal\u00EAn xwe Ermenistan\u00EA. Li wir b\u00FB ku Aram bi hevkariya Xel\u00EEl Muradov ku berpirsyar\u00EAn para kurd\u00EE ya radyoy\u00EA b\u00FBn, bi awayek\u00EE berfireh dest bi kar\u00EA xwe y\u00EA stranb\u00EAjiy\u00EA kir. Carek din j\u00EA re hat \u00EEsbat kirin ku kurd\u00EE li her der\u00EA m\u00EAran\u00EE \u00FB m\u00EAvanperweriya xwe wenda naken. Li wir b\u00FB ku Aram\u00EA ev\u00EEndar\u00EA stir\u00EEn \u00FB awaz\u00EAn kurd\u00EE bi hevkariya Cem\u00EEla Cel\u00EEl \u00FB Kerem\u00EA Seyad b\u00EAtir ket nava deryaya stran\u00EAn kurd\u00EE \u00FB bi melevantiya di nava v\u00EA deryaya b\u00EAbin de b\u00FB hosta \u00FB \u015Fehrezayek\u00EE pispor. Elbete Aram rih\u00EA kurd\u00EEtiy\u00EA \u00FB hezkirina ziman\u00EA kurd\u00EE ji bav \u00FB diya xwe girtine ku hertim di nava mal\u00EA de bi hevre bi ziman\u00EA kurd\u00EE diaxiv\u00EEn \u00FB behsa bextere\u015Fiy\u00EAn kurd\u00EE \u00FB Ermeniyan dikirin. R\u00EAbaza (ist\u00EEla) huner\u00EE \u00FB naveroka stran\u00EAn Aram D\u00EEkran b\u00EAtir v\u00EA rastiy\u00EA bi me didin selmandin ku ew bi \u015Fiyar\u00EE xebitiye \u00FB ji hunera resen hezkiriye. Awaz \u00FB helbest\u00EAn w\u00EE ji nava dil\u00EA civata Kurdan derketine. Kiye ku strana \"Bilbilo\" nebih\u00EEse \u00FB Kurdistana bindest \u00FB bextre\u015Fiy\u00EAn gel\u00EA Kurd\u00EE li ber \u00E7av\u00EAn w\u00EE zind\u00EE nebin?! K\u00EEjan ev\u00EEndar e ku strana \"Ke\u00E7\u00EA ji bona te ez d\u00EEn im\" bibh\u00EEse \u00FB h\u00EAsr\u00EAn ev\u00EEndariya bi \u015Fewat nebar\u00EEne?! \"Stran\u00EAn Hey lo lo delal\", \"\u015Eev \u00E7\u00FB\", \"\u00C7iyay\u00EA Gabar\u00EA\", \"Z\u00EElan\", \"Di\u00E7im-di\u00E7im\", \"Bi hesreta \u00CAr\u00EEvan\u00EA\", \"\u00C7il-\u00E7il kez\u00EE\", \"Ey welato em heliyan\", \"Elmasa min ji ders\u00EA t\u00EA\", \"Ax d\u00EA \u00FB bav\u00EA me\" \u00FB bi dehan stran\u00EAn din bi riya Aram D\u00EEkran ketin ser ziman\u00EA gel \u00FB ji Kurdan re b\u00FBn samanek netew\u00EE ku di nava r\u00FBpel\u00EAn d\u00EEroka huner\u00EA de nay\u00EAn wenda kirin. Bi serhev de mirov dikare b\u00EAje ku naveroka stran\u00EAn hunermend Aram\u00EA D\u00EEkran p\u00EAnaseya hunermend\u00EE, kesayet\u00EE \u00FB dilpakiya w\u00EE ne. Bedewiya erdnigariya Kurdistan\u00EA, dewlemendiya ziman, stran \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE kultura Kurdan, heza ji bo azad\u00EE \u00FB serxweb\u00FBna Kurdistan\u00EA, selmandina biratiya Kurd\u00EE \u00FB Ermeniyan, ev\u00EEna ji bo Ger\u00EEla \u00FB \u015Fervan\u00EAn riya bi \u015Fan \u00FB \u015Ferefa azadiy\u00EA, ev\u00EEna ji bo mirovantiy\u00EA, canf\u00EEdayiya eg\u00EEd \u00FB leheng\u00EAn Kurdistan\u00EA ku bi netirs\u00EE can\u00EA xwe f\u00EEda kirin, wefadar\u00EE \u00FB emeknas\u00EE \u00FB... tev kevir \u00FB binax\u00EA stran\u00EAn Aram D\u00EEkran p\u00EAkt\u00EEnin. Bi salaye ku ew wek dergevanek\u00EE xwendingeha hunera Kurdistan\u00EA bi deng\u00EA xwe y\u00EA germ \u00FB nerm dewlemendiya lor\u00EEk, stran \u00FB ziman\u00EA \u015Fir\u00EEn\u00EA Kurd\u00EE bi b\u00EEra herkes\u00EE t\u00EEne. Aram b\u00FBye n\u00EE\u015Fana demokrasiya di navbera gel\u00EAn Rojhilata Nav\u00EEn de. W\u00EE di pirat\u00EEka xwe de daye xuyakirin ku hem\u00FB gel\u00EAn Rojhilata Nav\u00EEn dikarin bi hevre \u00FB di nava a\u015Ft\u00EE \u00FB biratiy\u00EA de bij\u00EEn. Dema ku ji sala 1915'an \u00FB p\u00EAde genos\u00EEda li dij\u00EE gel\u00EA Ermen\u00EE (c\u00EEran\u00EAn Kurdan y\u00EAn d\u00EErok\u00EE) bi dest\u00FBra nif\u015Fpar\u00EAz\u00EAn \u00CEmperatoriya Osman\u00EE destp\u00EAkir, Kurdan gelek ji wan di nava dil\u00EA xwe de ve\u015Fartin. Kurdan nedikar\u00EEn bib\u00EEnin ku neviy\u00EAn Mongolan li ber \u00E7av\u00EAn wan biray\u00EAn wan bikujin. Herkes nikare muz\u00EEk\u00EA bi guhdar\u00EAn xwe bide hezkirin. Ger hunermend bi deng \u00FB awaz\u00EAn xwe di v\u00EE kar\u00EE de biser nekeve, nikare muz\u00EEka xwe m\u00EEna xwarina riha mirovan, p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F\u00EE gel bike. Di v\u00EE kar\u00EE de Aram mamostayek\u00EE j\u00EEr e \u00FB dizane \u00E7awa hest \u00FB his\u00EAn gel biliv\u00EEne. Ji bona w\u00EA j\u00EE mamosta Aram\u00EA D\u00EEkran di derbar\u00EA huner \u00FB hunermendiy\u00EA de wiha dib\u00EAje: Aram hunermendek\u00EE bextewere. Ji ber ku w\u00EE di nava civak\u00EA de dilxwe\u015F\u00EE p\u00EAk aniye \u00FB mirov\u00EAn hunerdost bi can \u00FB dil ji w\u00EE raz\u00EEne. Hunera w\u00EE bi hezek b\u00EAdaw\u00EE di nava gel de hatiye pejirandin. Kilam\u00EAn Aram y\u00EAn ev\u00EEndariy\u00EA rew\u015Fa sosyoloj\u00EE \u00FB kilam\u00EAn siyas\u00EE j\u00EE rew\u015Fa siyas\u00EE ya gel\u00EA Kurd\u00EE didin nasandin. Mamostay\u00EA me Aram D\u00EEkran bi pirens\u00EEb\u00EAn xwe y\u00EAn exlaq\u00EE \u00FB kesayetiya xwe ya bilind j\u00EE di nava Kurdan de xwed\u00EE r\u00FBmet \u00FB hurmeteke bilind e. Aram kur\u00EA D\u00EEkran Mel\u00EEkyan di sala 1934'an de li Qam\u00EE\u015Flok\u00EA di nava malbateke hejar de hat din\u00EA. Kar\u00EA xwe y\u00EA huner\u00EE bi ev\u00EEnek tij\u00EE his \u00FB xwe\u015F\u00EE ji temen\u00EA 18 saliy\u00EA di nava dewat \u00FB \u015Fahiy\u00EAn Kurd \u00FB Ermenyan de da destp\u00EAkirin. Bav\u00EA w\u00EE di kar\u00EA stran gotin\u00EA de pir ew te\u015Fw\u00EEq kir ku riya huner\u00EA bidom\u00EEne. Sala 1966'an bi malbata xwe re hatin Ermenistan\u00EA \u00FB heya sala 1985'an di Radyoya \u00CAr\u00EEvan\u00EA de m\u00EEna xebatkarek\u00EE f\u00EArm\u00EE xebit\u00EE. Di sala 1990'an de wek penaber hat Ewropay\u00EA. Di roja 8\u00EA tebaxa 2009'an de li At\u00EEnay\u00EA miriye."@ku . "W\u00EAne:Redbloodcells. jpg \u015Eaney\u00EAn xw\u00EEn\u00EA y\u00EAn sor (er\u00EEtros\u00EEt) Xw\u00EEn organeke mirovan ya gelek giring e, mirov dikare bib\u00EAje ev ava jiyan\u00EA ye. Di bedena miroveki gih\u00EE\u015Ft\u00EE da, bi giraniya xwe 70 kg \u00FB bi bejna xwe 170 cm, n\u00EAz\u00EEk\u00EE 5-6 l\u00EEtre xw\u00EEn hene. Xw\u00EEn, silaveke ji gelek elementan p\u00EAk t\u00EA. Di nav xw\u00EEn\u00EA da li aliyek \u015Faney\u00EAn xw\u00EEn\u00EA \u00FB li aliy\u00EA din da plazma bi tev\u00EE prote\u00EEn, r\u00FBn, karbonhidrat, madey\u00EAn m\u00EEneral, wek kalsiy\u00FBm, potasiy\u00FBm, natriy\u00FBm \u00FB hesin hene. Ew element tev\u00EE xw\u00EEn\u00EA digihejin hem\u00FB der\u00EAn beden\u00EA \u00FB her \u015Faneya beden\u00EA. Di xw\u00EEn\u00EA da s\u00EA cins \u015Fane hene. Ji wan re dib\u00EAjin er\u00EEtros\u00EEt, lekos\u00EEt \u00FB trombos\u00EEt (\u015Faney\u00EAn bi\u00E7\u00FBk, y\u00EAn ji bo meyandina xw\u00EEn\u00EA; ger ew tunebin, xw\u00EEn nikare bimeye). Er\u00EEtros\u00EEt ji pi\u015Fik\u00EA oks\u00EEjen bar dike u digihij\u00EEne her \u015Faney\u00EAn beden\u00EA. Er\u00EEtros\u00EEt wek\u00EE \u015Faney\u00EAn beden\u00EA din n\u00EEn in, ji ber ku dendik\u00EA wan tune. Ew bi teqr\u00EEb\u00EE 5.000.000 / m\u00EEkrol\u00EEtre di beden\u00EA da t\u00EAn d\u00EEtin. Lekos\u00EEt beden\u00EA ji m\u00EEkroban \u00FB hem\u00FB ti\u015Ft\u00EAn ku beden naxwaze paqij dike. Ango ew le\u015Fker\u00EAn beden\u00EA ne. Ger m\u00EEkroban av\u00EAtin ser beden\u00EA, da ku we nexwe\u015F bixin, lekos\u00EEt wan m\u00EEkroban nas dikin \u00FB di w\u00EA gav\u00EA da dij\u00EE wan \u015Ferek\u00EE destp\u00EA dikin. Gelek cins\u00EAn lekos\u00EEtan em nas dikin. Hindek ji wan ji bo ku\u015Ftina m\u00EEkroban, hindek ji bo naskirina m\u00EEkroban \u00FB hindek j\u00EE ji bo \u00E7\u00EAkirina ant\u00EEkor (dij\u00EEbeden) berpirsiyar in. Ji wan re dibin lenfos\u00EEt. Ji cinsek\u00EE din \u00EA lekos\u00EEtan re ji dib\u00EAjin monos\u00EEt. Monos\u00EEt li kuder\u00EA m\u00EEkroban dibine, wan dixwe \u00FB bi w\u00EE away\u00EE wan b\u00EAzerar dike. Ev bi teqr\u00EEb\u00EE 5.000 / m\u00EEkrol\u00EEtre di beden\u00EA da t\u00EAn d\u00EEtin. \u015Eaney\u00EAn din ku di xw\u00EEn\u00EA da hene, nav\u00EA wan trombos\u00EEt in. Wez\u00EAfeya wan meyandina xw\u00EEn\u00EA ye. Ger trombos\u00EEt tunebin (di beden\u00EA mirovan da, li her dez\u00EEl\u00EEtre 200.000 hene) xw\u00EEn nikare bimey\u00EE \u00FB xw\u00EEn biherike heta mirov mir. Ger mirov bir\u00EEndar be, an ji ciyek\u00EE xwe j\u00EAbike, trombos\u00EEt t\u00EAne \u015F\u00FBna bir\u00EEn\u00EA \u00FB demar\u00EAn ku j\u00EAb\u00FBye \u00FB xw\u00EEn j\u00EA t\u00EA, dixitim\u00EEne."@ku . "Ahmed Ar\u00EEf helbestvanek\u00EE kurde ku bi ziman\u00EA tirk\u00EE niv\u00EEsand. Nav\u00EA w\u00EE ye rast Ahmed \u00D6nal e. Di 21 N\u00EEsan e da li Amed\u00EA t\u00EA dine. Nave bav\u00EA w\u00EE Ar\u00EEf Hikmet, nav\u00EA d\u00EEya w\u00EE Sar\u00EA ye. Zarokt\u00EEya w\u00EE li Amede \u00FB S\u00EAwrek e derbazdibe. Li S\u00EAwrek e dibastana seretay\u00EE diqed\u00EEne. Li Riha y\u00EA destbi dibistana navend\u00EE diki \u00FB le li Afyone diqed\u00EEne. D\u00FB ra ter\u00EA Enqere dest bi Univers\u00EEta Enqer\u00EA Fakulteya Ziman, D\u00EErok \u00FB Erdnas\u00EEy\u00EAda b\u00EA\u015Fa Felsef\u00EA dixune le ji ber girtinan xwandin\u00EA c\u00EEh d\u00EAle, Ji bo helbest\u00EAn xwe gelek caran t\u00EA girtin l\u00EAdan\u00EA dib\u00EEne dikev\u00EA hevsan. Helbest\u00EAn w\u00EE di navbera sal\u00EAn 1944-1955 da di kovar\u00EAn dem\u00EA da t\u00EAn we\u015Fandin. Pirt\u00FBka w\u00EE ya navdar a bi nav\u00EA Min ji hesreta te prange kevnkirin (Hasretinden Prangalar Eskittim) di sala 1968 an da cara yekem\u00EEn hat we\u015Fandin, ev pirt\u00FBk heya niha n\u00EAz\u00EEke \u00E7il car\u00EE hat\u00EEye \u00E7apkirin. \u00DB h\u00EAla \u00E7end kesanda j\u00EE li k\u00FBrdi hat\u00EEye wergerandin. Ahmed Ar\u00EEf di 2.06.1991 da li Enqer\u00EA ji nav me qet\u00EEya \u00FB \u00E7\u00FB ser dilovan\u00EEye. Pi\u015Ft\u00EE mirina w\u00EE hinik helbest\u00EAn w\u00EE \u00EAn ku ber\u00EA di kovaranda hatib\u00FB wesandin hinik j\u00EE helbest\u00EAn n\u00FB \u00EAn ku qed nehatib\u00FB we\u015Fandin di hela Filinta \u00D6nal da (law\u00EA Ahmed Ar\u00EEf) hat\u00EEye berhevkirin \u00FB sala 2003 an da di bin nav\u00EA Welat\u00EA Min \u015Eahtamar\u00EA Min (Yurdum Benim \u015Eahdamar\u0131m) da di nava we\u015Fan\u00EAn Everest ta hat we\u015Fandin. Ahmed Ar\u00EEf her \u00E7iqas helbest\u00EAn xwe bi tirk\u00EE nivisand\u00EEye j\u00EE le em dikar\u00EA bib\u00EAjin helbest\u00EAn w\u00EE di h\u00EAla h\u00FBnandin \u00FB naverok\u00EA da j\u00EE tirk\u00EE b\u00EAtir n\u00EAz\u00EEke kurd\u00EEye."@ku . "H\u00EAz\u00EAn Rizgariya Kurdistan, h\u00EAza \u00E7ekdar\u00EE ya PKK heta 1986 H\u00EAz\u00EAn Rojhilat\u00EA Kurdistan, baska \u00E7ekdar\u00EE ya PJAK"@ku . "Di zanist\u00EAn f\u00EEz\u00EEk \u00FB k\u00EEmyay\u00EA de, madde an keriste binestir a hem\u00EE ti\u015Ft\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE ye ko ne berdewam\u00EE a wize an h\u00EAzqadan (force-fields) bit. Ev herduy\u00EAn dawiy\u00EA koma bariste y\u00EA ti\u015Ftan p\u00EAkdi\u00EEnin l\u00EA bi xwe madde nah\u00EAn hesibandin. Bi gotineka d\u00EE, keriste wek\u00EE hem\u00EE g\u00EEhana ber\u00E7av anko heb\u00FBna ko ji mirovan ra xweya ye dih\u00EAt p\u00EAnasekirin, her\u00E7end e ko ruhnah\u00EE bi xwe ne keriste ye. Bi v\u00EE away\u00EE, p\u00EAnaseya zanist\u00EE ya keristey\u00EE hindek\u00EA nezelal e."@ku . "Silopiya an S\u00EElop\u00EE nav\u00E7eyeke \u015Eirnex\u00EA li Kurdistan\u00EA ye."@ku . "Ey\u015Fe \u015Ean stranb\u00EAjeke navdar a kurd e. Di d\u00EEroka serhildana \u00E7and \u00FB hunera Kurdistan\u00EA de, yek ji wan hunermend\u00EAn ku li diji siyaseta \u00E7ewt \u00FB asimilasyona re\u015F \u00FB bi h\u00EAza Kemalistan li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA mina \u015F\u00EAre jinek\u00EA li berxweda Ey\u015Fe \u015Ean b\u00FB. Ey\u015Fe \u015Ean\u00EA bi wi deng\u00EA xwe y\u00EA \u015Filik \u00FB nazik, b\u0131 wan k\u0131lam\u00EAn xwe y\u00EAn resen, gotina bav \u00FB kal\u00EAn me anko (\u015F\u00EAr \u015F\u00EAre \u00E7i jin \u00E7i m\u00EAr e) di \u00E7ax \u00FB serdemek\u00EA de da ispatkirin ku komara stemkara Tirkiy\u00EA xewna ji hol\u00EA rakirina gel\u00EA Kurd \u00FB hem\u00FB taybetmendiyen kulturi \u00FB \u00E7andiy\u00EAn Kurdan deqideyek\u00EA j\u0131 ser\u00EA xwe dernedixistin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/f/f9/P\u00EErem\u00EArd_1980.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Pendekan\u00EE P\u00EErem\u00EArd, 1980 P\u00EErem\u00EArd helbestvan, rojnamevan \u00FB rexnegir\u00EA kurd b\u00FB. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA esl\u00EE Tewf\u00EEq Mehm\u00FBd b\u00FB. Perwerdehiya ol\u00EE d\u00EEt. Pi\u015Ftre li Stenbol\u00EA fakulteya dad\u00EA xelas kir. Di sala 1907'an de li Stenbol\u00EA di damezrandina Komeleya Kurdistan de cih girt. Di sala 1909'an de li Colem\u00EArg\u00EA, 1918 li Amasyay\u00EA b\u00FB qeymaqam. 1923 d\u00EEsa vegerand Silemaniy\u00EA. Di nav sal\u00EAn 1926 \u00FB 1950'\u00EE de seroke rojnamey\u00EAn \"Jiyanewe\" \u00FB \"Jin\" b\u00FB. Ser folklor gelek l\u00EAkol\u00EEn kir. P\u00EErem\u00EArd wek\u00EE p\u00EA\u015Fevan\u00EA helbestvaniya kurd\u00EE ya n\u00FBj\u00EAn j\u00EE t\u00EA hesibandin."@ku . "\u00CEran an j\u00EE Komara \u00CEslam\u00EE ya \u00CEran\u00EA welatek\u00EA Rojhilata Nav\u00EEn e. \u00CEran li bakur bi Ermenistan\u00EA, Azerbaycan\u00EA \u00FB Turkmenistan\u00EA re, li rojava bi Tirkiye \u00FB \u00CEraq\u00EA re, li rojhilat bi Afxanistan \u00FB Pakistan\u00EA re \u00FB li ba\u015F\u00FBr bi Kendava Faris\u00EE \u00FB Kendava Oman\u00EA re \u00FB li aliy\u00EA din \u00EA wan herduyan re bi Kuweyt, Erebistana Si\u00FBd\u00EE, Bahreyn, Qeter, M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EAn Ereb\u00EE y\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE \u00FB Omman\u00EA re hevs\u00EE e. Mezheb\u00EA ferm\u00EE y\u00EA \u00CEran\u00EA \u015E\u00EE \u00FB ziman\u00EA ferm\u00EE j\u00EE Faris\u00EE ye. Bi dir\u00EAjahiya d\u00EErok\u00EA rola jeostratej\u00EEka \u00CEran\u00EA giring b\u00FBye. Sedema v\u00EA giringiy\u00EA j\u00EE cih\u00EA w\u00EA li navenda Ewroasyay\u00EA ye. \u00CEran yek ji damezr\u00EAner \u00FB endam\u00EAn Netewey\u00EAn Yekgirt\u00EE, Welat\u00EAn Al\u00EEnegir \u00FB R\u00EAxistina Welat\u00EAn hilber\u00EEner\u00EA Petrol\u00EA (OPEC)\u00EA ye. Rojhilata Kurdistan\u00EA niha ji aliy\u00EA siyas\u00EE ve par\u00E7eyek ji \u00CEran\u00EA ye."@ku . "Albistan an Elbistan nav\u00E7e \u00FB bajarek\u00EE Mere\u015F\u00EA (Gurgum\u00EA) ye. Li Albistan\u00EA s\u00EA el\u00EAn (e\u015Fir\u00EAn) kurdan hene: Sinemill\u00EE, Alxas\u00EE \u00FB Atm\u00EE. Kurd\u00EAn v\u00EA nav\u00E7ey\u00EA hem\u00FB/gi\u015Ft bi lehceye kurmanc\u00EE qise/deng dikin. Kurd\u00EAn v\u00EA herem\u00EA (b\u00F6lgeye) piran\u00EE elew\u00EE ne. Bi devok\u00EA kurmanc\u00EE y\u00EA her\u00EAm\u00EA (b\u00F6lgeye) wek \"Albistan\" t\u00EA telaf\u00FBzkirin \u00FB niv\u00EEsandin. Li Albistan\u00EA kurd\u00EAn sun\u00EE j\u00EE hene. Ev z\u00EAdetir li bakur\u00EA Albistan\u00EA dij\u00EEn \u00FB esl\u00EAn wan ji Kifriy\u00EA hatina \u00FB e\u015Fireta wan ji Qurniy\u00EA ne. Qas\u00EE 20 gund in. L\u00EA hinek ji wan j\u00EE li hela Af\u015F\u00EEn \u00FB Edeney\u00EA hatine."@ku . "Ezirgan an Erzingan bajarek\u00EE Bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye."@ku . "Cemal Surreya helbestvanek\u00EE kurd e ku bi ziman\u00EA tirk\u00EE niv\u00EEsand. Cemal Surreya di esl\u00EA xwe da Kurd e (le mixabin Kurd\u00EEt\u00EEya xwe her tim wek raz ve\u015Fart\u00EEy\u00EA \u00FB ber bi daw\u00EEya emr\u00EA xwe ew e\u015Fkere kir\u00EEy\u00EE) \u00FB sala 1931 da li Ezirgan\u00EA(Erzincan) hat\u00EEy\u00EA din\u00EA. Malbata w\u00EE di qirkirina D\u00EArsim\u00EA de barkir\u00EE an j\u00EE hat\u00EEy\u00EA sirg\u00FBnkirin. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast Cemalettin Seber e. Helbesta w\u00EE cara yekem\u00EEn 8 \u00C7ile 1953 an da li Enqer\u00EA di kovara Milk\u00EEy\u00EA da hat we\u015Fandin. Kovarek bi nav\u00EA Pap\u00EErus derxist. Bi h\u00FBnandina helbest\u00EAn xwe di helbesta tirk\u00EE da r\u00EAyek n\u00FB vekir. B\u00EA helbestan gelek ceribandin \u00FB rexne niv\u00EEs\u00EA. Gelek xelat girt. 9 \u00C7ile 1990 \u00E7\u00FB ser dilovan\u00EEy\u00EA."@ku . "Michel de Montaigne niv\u00EEskar \u00FB damezrandiner\u00EA ceribandin\u00EA wek\u00EE forma w\u00EAjey\u00EE ye. Di sala 1533 da li Fransay\u00EA hat\u00EA hat\u00EEy\u00EA din\u00EA. Di Fakultey\u00EAn Hiquq \u00DB Felsef\u00EA da xwendiy\u00EA. Di 1562 da tevl art\u00EA\u015Fa Qral dibe. Di 1572 da dest bi nivisandina Ceribandin\u00EAn xwe diki. Di 1576 da li ser Raimond Sebond pirt\u00FBkek dinivis\u00EEne. Di 1580 da cara xekemin Ceribandin\u00EAn xwe wek du cilt diwe\u015F\u00EEne. Di 1592 da dimire. Pirt\u00FBka Ceribandinan \u00EEro li Ewr\u00FBpay\u00EA wek \u00E7avkan\u00EEyek bingeh\u00EEn t\u00EA pejirandin."@ku . "Hezex nav\u00E7eya \u015Eirnex\u00EA ye."@ku . "Bask\u00EEl qeza Elez\u00EEz\u00EA ye. Mezinahiya erd\u00EA xwe 1.195 km\u00B2 ye. Ji Elez\u00EEz\u00EA 38, ji Melediy\u00EA j\u00EE 80 km d\u00FBr e. Ba\u015Fur \u00FB rojavay\u00EA Bask\u00EEl\u00EA bi ava bendava Karakaya, ku li ser Fer\u00EAt hatiye avakirin, hatiye p\u00EA\u00E7an . S\u00EEnor\u00EAn Bask\u00EEl\u00EA y\u00EAn din, li rojhilat digih\u00EAn Elez\u00EEz \u00FB qezaya S\u00EEwr\u00EAc\u00EA, li bak\u00FBr bi qezaya Keban\u00EA ve dibin c\u00EEran. Her \u00E7ar aliy\u00EAn navenda qez\u00EA bi \u00E7iyan ve hatiya p\u00EA\u00E7an. Be\u015Fek ji van \u00E7iyan berdewama \u00E7iyay\u00EAn Torosan in. Ji van \u00E7iyan y\u00EA her\u00EE bilind \u00C7iyay\u00EA Hesen e, ku 2.110 m bilind e. Bask\u00EEl di navbera \u00E7iyan de wek geliyek\u00EE ku bi c\u00FBre c\u00FBra dar\u00EAn meywe ve xemil\u00EE ye. Hav\u00EEn\u00EA, bax\u00E7ey\u00EAn mi\u015Fmi\u015Fan wek kirasek\u00EE zer li de\u015Fta Bask\u00EEl\u00EA bikin. T\u00EAkiliy\u00EAn Bask\u00EEl\u00EA bi Elez\u00EEz\u00EA re bi riya papor\u00EA \u00FB hesinr\u00EA; bi Melediy\u00EA re bi hesinr\u00EA, papor \u00FB bendava Karakaya ve p\u00EAk t\u00EAn. Qezaya Bask\u00EEl\u00EA, ji \u00E7ar dihiy\u00EAn (gund) ku wek tax t\u00EAn hesibandin \u00FB navenda qez\u00EA ve pek t\u00EA. Nav\u00EA taxan (mehele): Bask\u00EAlan, Kurmiyan, \u015Eivqetan \u00FB Nederan. Nav\u00EAn van hemuyan j\u00EE \u00EEro bi nav\u00EAn tirk\u00EE ve hatine guhertin. Nif\u00FBsa Bask\u00EEl\u00EA di navber\u00EA 8.000 \u00FB 9.000 ye. L\u00EA bi hinek sedem\u00EAn siyas\u00EE di navber\u00EA partiy\u00EAn dewlet\u00EA de wek 5000 hatiye n\u00EE\u00FEandan. Gel\u00EA (xelk) Bask\u00EEl\u00EA, b\u00EAy\u00EE pol\u00EEs, cendirme \u00FB \u00E7end karmend\u00EAn dewlet\u00EA y\u00EAn din, hem\u00FB kurd in. S\u00EA gund elew\u00EE ne. Y\u00EAn din s\u00FBn\u00EE ne. Hesinr\u00EA wisa hatiya avakirin ku, dema tr\u00EAn di nav Bask\u00EEl\u00EA re derbaz dibe weke t\u00EEpa S \u00E7ivan dide xwe. Ev \u015Fikl\u00EA hesin r\u00EA, dibe xatirayek \u00FB bi mejiy\u00EA r\u00EAwiy\u00EAn hesinr\u00EA ve dizeliqe. Li n\u00EAz\u00EE dihiy\u00EA (gund) Melyan dibistanek hatiye avakirin ku ji 1-8 polan p\u00EAk t\u00EA. \u00DEagirt\u00EAn ku di v\u00EA dibistan\u00EA de dixw\u00EEnin ji dihiyan hatine berhev kirin \u00FB \u015Fev \u00FB roj li wir dim\u00EEnin. Armanca v\u00EA dibistan\u00EA e\u015Fkere ye. Aboriya (ekonomiya) Bask\u00EEl\u00EA li ser \u00E7andin\u00EE \u00FB bax \u00FB bax\u00E7eyan e. Di van sal\u00EAn daw\u00EE de mi\u015Fmi\u015Fan di aboriya Bask\u00EEl\u00EA de cihek\u00EE gir\u00EEng girt."@ku . "Lajwerd (metal): B\u00FBjen\u00EAn ku bi awayek\u00EE ba\u015F germ\u00EE \u00FB elektr\u00EEk\u00EA radiguhez\u00EEnin, biriqandineke wan a xwemal\u00EE heye, dibin t\u00EAl \u00FB lewhe \u00FB bi v\u00EE away\u00EA t\u00EAn k\u00EAsimandin, di navbera xwe de yekb\u00FBn \u00E7\u00EAnakin, dema bi element\u00EAn nelajwerd re yekb\u00FBn\u00EA \u00E7\u00EAdikin elektronan didin der, ji bil\u00EE c\u00EEvay\u00EA hem\u00FB lajwerd di merc\u00EAn od\u00EA de di rew\u015Fa hi\u015Fk de ne, xala helandin \u00FB kelandina wan bilind e, bi piran\u00EE di yekb\u00FBn\u00EAn oks\u00EEjen\u00EE de oks\u00EEt\u00EAn baz\u00EEk didin. Di nava elementan de koma her\u00EE mezin koma lajwerdan e. Element %80 lajwerd (metal) in. Binih\u00EAre: L\u00EEty\u00FBm - Sody\u00FBm - Qelye - R\u00FBb\u00EEdy\u00FBm - Sezy\u00FBm - Fransiy\u00FBm - Ber\u00EEly\u00FBm - Magnezy\u00FBm - Kalsiy\u00FBm - Stronsiy\u00FBm - Bary\u00FBm - Rady\u00FBm - Skandiy\u00FBm - \u00CEtr\u00EEy\u00FBm - L\u00FBtesy\u00FBm - Lavrensiy\u00FBm - T\u00EEtany\u00FBm - Z\u00EErkony\u00FBm - Hafn\u00EEy\u00FBm - R\u00FBtherfordiy\u00FBm - Vanady\u00FBm- Niyoby\u00FBm- Tantal- D\u00FBbniy\u00FBm- Krom- Mob\u00EElden- T\u00FBngsten- Seaborgiy\u00FBm- Manganez- Teknesy\u00FBm- Reny\u00FBm- Bohriy\u00FBm - Hesin - R\u00FBteny\u00FBm- Osmiy\u00FBm- Hassiy\u00FBm- Kobalt- Rody\u00FBm - \u00CEr\u00EEdy\u00FBm- Me\u00EEtnery\u00FBm- N\u00EEkel- Pallady\u00FBm- Plat\u00EEn- sifir - z\u00EEv - z\u00EAr - \u00E7\u00EEnko - Kadmiy\u00FBm - Z\u00EEbeq - Baf\u00FBn - Galy\u00FBm - \u00CEndiy\u00FBm - Taly\u00FBm - Germany\u00FBm - P\u00EEl - Sirb - St\u00EEby\u00FBm - B\u00EEzm\u00FBt- Polony\u00FBm -\u00DBn\u00FBnn\u00EEly\u00FBm - \u00DBn\u00FBn\u00FBny\u00FBm - \u00DBn\u00FBnbiy\u00FBm - \u00DBn\u00FBnk\u00FBady\u00FBm - \u00DBn\u00FBnheksiy\u00FBm"@ku . "Hesin metala ku her\u00EE z\u00EAde di c\u00EEhan\u00EA he heye. Hesin metalek \u00FB elementek e."@ku . "Z\u00EAr metalek \u00FB elementek e."@ku . "Z\u00EEv metalek \u00FB elementek e."@ku . "Mis an sifir metalek \u00FB elementek e. Mane cuprum bi lat\u00EEn\u00EE, \"metala ji K\u00EEpros\u00EA\". Ji ber k\u00FB li K\u00EEpros\u00EA bi z\u00EAdeb\u00FBn sifir heye."@ku . "\u00C7\u00EEnko metalek \u00FB elementek e."@ku . "\u015E\u00EArko B\u00EAkes \u015E\u00EArko B\u00EAkes helbestvanek\u00EE bi nav \u00FB deng \u00EA Kurd e."@ku . "Anatoliya Nav\u00EEn heremek di nav sinor\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Serbajar\u00EA (paytext) Tirk\u00EEye'y\u00EA Enqere li anatol\u00EEya nav\u00EEn e. \u00C7em\u00EA mezint\u00EEy\u00EA de yekemin \u00EA Tirkiye'y\u00EA Kizilirmak (\u00C7em\u00EAsor) di v\u00EA herem\u00EAdeye. Bajar\u00EAn mezin \u00EA v\u00EA herem\u00EA Enqere, Konya, Kayseri ye. Kayser\u00EE away\u00EA kar\u00EAn ekonom\u00EEk gelek dewlemende. Nif\u00FBs\u00EA Enqere'y\u00EA n\u00EAzik\u00EE 4 milyon, \u00EA Kayser\u00EE'y\u00EA j\u00EE n\u00EAzik\u00EE 1.5 milyon e. Li bak\u00FBr herema Deryare\u015F, li rojhilat herema Rojhilata Tirk\u00EEye'y\u00EA, li ba\u015F\u00FBr herema Deryasip\u00EE \u00FB li rojava j\u00EE herema Ege'ye re c\u00EEnar e. \u00C7\u00EEyay\u00EA mezint\u00EEy\u00EA de duyem\u00EEn \u00EA Tirk\u00EEye'y\u00EA Erc\u00EEyes di v\u00EA herem\u00EA de li bajar\u00EA Kayser\u00EE (Qeyser\u00EE) ye \u00FB bilind\u00EEya Erc\u00EEyes'\u00EA ji s\u00EA hezar \u00FB \u015Fesid k\u00EElometir zidetir e. Hinek salan berfa Erc\u00EEyes'\u00EA hav\u00EEnan j\u00EE nahele. Binih\u00EAre: Kurd\u00EAn Anatoliya Nav\u00EEn"@ku . "Ahmet Kaya hunermendek\u00EE kurd \u00EA mezin e. Eger mirov \u015Fert \u00FB merc\u00EAn pay\u00EEza 1956'an ku Ahmet Kaya ji day\u00EEk b\u00FB bide ber \u00E7av\u00EAn xwe, texm\u00EEna ku w\u00EA ew temen\u00EA xwe hem\u00FBy\u00EE bi pay\u00EEzan derbas bike, ne zehmet b\u00FB. Ne bav\u00EA w\u00EE ye ku di karxaneya qum\u00EA\u015F de karker\u00EE dikir, n\u00EAtek\u00EA w\u00EE y\u00EE ku dinyay\u00EA biguher\u00EEne heb\u00FB, ne j\u00EE li bajar\u00EA ku l\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBb\u00FB, li Meletiy\u00EA pencereyeke xaniy\u00EA wan \u00EE m\u00EEna kozikek\u00EA ku t\u00EA re xwe\u015Fikiy\u00EAn dinyay\u00EA bib\u00EEnin, heb\u00FB. Axa ku li ser\u00EA hatib\u00FB din\u00EA, belk\u00EE j\u00EE bi her c\u00FBre n\u00EEmet\u00EAn xwezay\u00EA hatib\u00FB xelatkirin, l\u00EA wan salan li w\u00EA her\u00EAma dinyay\u00EA tu xwe\u015Fiy\u00EAn ku b\u00EAn d\u00EEtin, tune b\u00FBn. Tirkiyeya ku bi \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EA y\u00EA Duwem xizantir b\u00FBb\u00FB, pi\u015Ft\u00EE b\u00FBy\u00EEna Ahmet bi s\u00EA salan w\u00EA bib\u00FBya \u015Fahid\u00EA derba le\u015Fker\u00EE ya mezin a p\u00EA\u015F\u00EEn ji komar\u00EA \u00FB vir ve \u00FB li s\u00EAdaran w\u00EA serokwez\u00EEr \u00FB n\u00FBner\u00EAn xwe bid\u00EEta. Komara ciwan a 34 sal\u00EE li h\u00EAviya jan\u00EAn xedar b\u00FB. Bi hezaran sal e li ser d\u00EEn, li ser z\u00EAr \u00FB ta bi li ser jinan xw\u00EEna bi milyonan ji her qewmek\u00EE ku li ser erda Anatoliy\u00EA hatiye rijandin \u00FB \u00EA\u015F daye van erdan, l\u00EA d\u00EEsa j\u00EE w\u00EA ev \u00EA\u015F k\u00EE dizane heta \u00E7end sal\u00EAn din berdewam bikira bi v\u00EA derb\u00EA."@ku . "Fuz\u00FBl\u00EE-\u00EE Bexdad\u00EE ligel Nef\u00EE \u00FB Nab\u00EE yek ji s\u00EA \u015Fair\u00EAn kurd y\u00EAn mezin di \u015Fi\u00EAra d\u00EEwan\u00EA da ye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast\u00EE Mihemed e, texm\u00EEnen di navbera sal\u00EAn 1495-1556\u2019a da j\u00EEyaye. Derbar\u00EE esl\u00EA w\u00EE y\u00EA etn\u00EEk\u00EE da gelek d\u00EEtin\u00EAn cuda hene. Cl\u00E9ment Huart -ku rohilatnasek\u00EE bi nav \u00FB deng e, D\u00EEroka Bexday\u00EA (H\u00EEstor\u00EEe de Bagdad) \u00FB Ans\u00EEkloped\u00EEya \u00EEslam\u00EE da gelek maddey\u00EAn li ser Rohilat\u00EA niv\u00EEs\u00EEye, di van herdu c\u00EEyan da Fuz\u00FBl\u00EE weha dide naskirin: t\u00FCrk\u00EEscher D\u00EEchter kurd\u00EEscher Abkunft, aus Bagdad ango \u015Fair\u00EA tirk \u00EA bi esl\u00EA xwe kurd \u00FB xelk\u00EA Bexday\u00EA. D\u00EEsa or\u00EEantel\u00EEst\u00EA \u00FBris \u00EA bi nav \u00FB deng Krimsk\u00EEy \u00FB kurdolog\u00EA me\u015Fh\u00FBr M\u00EEnorsky rave dikin ku Fuz\u00FBl\u00EE bi esl\u00EA xwe kurd e. L\u00EA, di ser\u00EE da Prof. Fuad K\u00F6pr\u00FCl\u00FC, d\u00EErokzan\u00EAn edeb\u00EEyata tirk, w\u00EE ji al\u00EE etn\u00EEk\u00EE va wek tirk didin nasandin. L\u00EA di D\u00EEwana Faris\u00EE ya Fuz\u00FBl\u00EE da, ya ku wergerandine ziman\u00EA azer\u00EE, di v\u00EA r\u00EAz\u00EA da tirk wek kes\u00EAn \u201Cx\u00FBy xirab\u201C t\u00EAn wesifkirin: \u201CAtlanip ol T\u00FCrk-\u00EE bed-xu eyled\u00EE azm-\u00EE \u015F\u00EEkar. \u201C Digel ku ew li Kurdistan, \u00CEran, Azerb\u00EAcan \u00FB li Anatoly\u00EA di nav Alew\u00EEyan da gelek\u00EE belavb\u00FBy\u00EE \u00FB xwed\u00EE r\u00FBmet e \u00FB heta t\u00EA qeb\u00FBlkirin ku yek ji heft \u015Fair\u00EAn mezin y\u00EAn e`lew\u00EEyan e; d\u00EEsan j\u00EE d\u00EErokzan\u00EAn edeb\u00EEyata tirk\u00EE heta van dem\u00EAn daw\u00EE j\u00EE qeb\u00FBl ne dikirin ku ew e`lew\u00EE ye. Her \u00E7end \u015Fair Fuz\u00FBl\u00EE wek Bexday\u00EE t\u00EA zan\u00EEn j\u00EE, l\u00EA esasen li ser erd\u00EA Mezopotamyay\u00EA li H\u00EElley\u00EA hat\u00EEye din\u00EA \u00FB be\u015Fek\u00EE mezin \u00EA j\u00EEyana xwe li wir derbas kir\u00EEye, ev yek rast\u00EEyeke e b\u00EA \u015Fik \u00FB guman e. \u00C7awa ku \u00EEro piran\u00EEya \u015Fair \u00FB niv\u00EEskaran li bajar\u00EAn kultur\u00EA y\u00EAn wek \u2039stenbol \u00FB Anqar\u00EA dij\u00EEn; w\u00EA \u00E7ax\u00EA j\u00EE \u015Fair \u00FB niv\u00EEskar li navend\u00EAn \u00EEdar\u00EE \u00FB kultur\u00EE kom dib\u00FBn. \u00C7awa ku Nef\u00EE \u00FB Nab\u00EE ew axa ku l\u00EA b\u00FBne h\u00EE\u015Ftine \u00FB \u00E7\u00FBne bajar\u00EAn wek \u2039stenbol \u00FB Heleb\u00EA, Fuz\u00FBl\u00EE j\u00EE pi\u015Ft\u00EE H\u00EElley\u00EA \u00E7\u00FBye li bajar\u00EAn wek Bexda \u00FB Kerbelay\u00EA j\u00EEyaye, \u00FB d\u00FBra \u00EAd\u00EE wek Bexdad\u00EE hat\u00EEye naskirin. Tezk\u00EArevan Sadik\u00EE Sadik Bey Av\u015Far, di tezk\u00EEreyeke xwe ya bi nav\u00EA Mecma\u2019l -Havas, ya bi tar\u00EExa 1598`a da dinivise ku \u015Fair\u00EA me ji e\u015F\u00EEra Bayat e. Hur\u015F\u00EEt Efend\u00EEy\u00EA ku ew her\u00EAm tetq\u00EEq kir\u00EEye, di berhema xwe ya bi nav\u00EA Seyahatname-\u00EE Hudud da diniv\u00EEse ku li w\u00EA her\u00EAm\u00EA di nav kurdan da e\u015F\u00EErek heye bi nav\u00EA Bayat. Bi rast\u00EE j\u00EE di nav belgey\u00EAn kurdoloj\u00EEy\u00EA da t\u00EA d\u00EEyarkirin ku di nav e\u015F\u00EEr\u00EAn Kurdistana nav\u00EEn da bi nav\u00EA Bayat\u00EE e\u015F\u00EErek heye. . Li hember v\u00EA hizr\u00EA K\u00F6pr\u00FCl\u00FC \u00EEdd\u00EEa dike ku \u201CBayat e\u015F\u00EEreke Ox\u00FBzan ya kevn \u00FB pir mezin e\u201C. Fuz\u00FBl\u00EE bi ziman\u00EAn osman\u00EE, faris\u00EE \u00FB ereb\u00EE gelek \u015Fi\u00EAr niv\u00EEs\u00EEne, di hers\u00EA zimana da j\u00EE xwed\u00EE d\u00EEwan e, l\u00EA piran\u00EEya berhem\u00EAn w\u00EE bi faris\u00EE ne. Beng \u00FB Bade, Haft Cam (Sak\u00EEname), Rind \u00FB Zahid, Husn \u00FB A\u015Fk (Sihat \u00FB Mar\u00FBz) En\u00EEsu\u2019l-Kalb, ten\u00EA \u00E7endek ji wan in. Ji qirn\u00EA XV\u00CE. \u015F\u00FBnda, ziman\u00EA faris\u00EE wek ziman\u00EA edeb\u00EE li p\u00EA\u015F\u00EEya ziman\u00EA kurd\u00EE b\u00FBye. Ev rast\u00EEyek e ku em hem\u00FB p\u00EA dizanin. Rast\u00EEyeke din j\u00EE heye, ku K\u00F6pr\u00FCl\u00FC j\u00EE destn\u00EE\u015Fan dike: \u201C Di sedsala XV\u00CE \u00B4 a da, di nav kurd\u00EAn tehs\u00EEl \u00FB terb\u00EEyegirt\u00EE da kesin derketine ku di bin tes\u00EEra xurt ya ziman\u00EA tirk\u00EE da mane \u00FB bi tirk\u00EE \u015Fi\u00EAr niv\u00EEsandine, mesela ji Tezk\u00EEreya A\u015Fik \u00C7eleb\u00EE \u00FB \uFB01erefnameya \u015Eerefxan\u00EA Bitl\u00EEs\u00EE em agahdar dibin. \u201C \u015Eair Fuz\u00FBl\u00EE y\u00EA ku di bin tes\u00EEra mezin ya kultur\u00EAn \u00CEran \u00FB Mezopotamyay\u00EA da maye \u00FB ji hukumdar\u00EA Safev\u00EE y\u00EA bi esl\u00EA xwe kurd \u015Eah \u00CEsma\u00EEl Hatay\u00EE, \u00FB ji wal\u00EEy\u00EA Bexday\u00EA \u00CEbrah\u00EEm Xan ra - \u00EA ku ji e\u015F\u00EEreke kurd\u00EAn M\u00FBs\u00FBl\u00EA ye, \u00FB ji gelek kurd\u00EAn din ra pesinname niv\u00EEs\u00EEne, gelo \u00E7\u00EAnabe ku ew j\u00EE bibe yek ji wan \u015Fair\u00EAn kategor\u00EEya jor\u00EEn? Pi\u015Ft\u00EE maqaleya Fuz\u00FBl\u00EE em d\u00EEna xwe bidin ser\u201CLuxata Manz\u00FBm ya Tirk\u00EE-Fars\u00EE\u201C hing\u00EA w\u00EA ba\u015Ftir d\u00EEyar bibe ku bi rast\u00EE j\u00EE p\u00EAw\u00EEst e mirov bi awayek\u00EE berfireh bifikire \u00FB raman\u00EA ba\u015Ftir c\u00EE bi c\u00EE bike. (Bnr. Fuz\u00FBl\u00EE ve Leyla ve Mecn\u00FBn, UNESCO yayini, 1959). Ji van \u00E7end r\u00EAz\u00EAn ku em ji v\u00EA ferhengoka manz\u00FBm didin, xwe\u015F d\u00EEyar dibe ku Fuz\u00FBl\u00EE berhem\u00EA \u00E7i b\u00EAndereke kultur\u00EA ye: Yer zem\u00EEn g\u00F6k asman g\u00FCn aftab u ay mah R\u00FBz g\u00FCnd\u00FCz gece \u015Feb ulduz s\u00EEtare s\u00F6z suhan \u00CEldurum berk bulut ebr est damar m\u00EE\u00E7ek\u00EEd Geceler \u015Febha v\u00FB baran ya\u20ACi\u015F u banga bemen Ti\u015Ftek\u00EE xuya ye ku Fuz\u00FBl\u00EE li nav\u00E7eyeke wek Mezopotamyay\u00EA ku l\u00EA gelek kultur\u00EAn cuda y\u00EA t\u00EAkilhevb\u00FBy\u00EE da gih\u00EE\u015Ft\u00EEye, \u015Fairek\u00EE tirk \u00EA bi esl\u00EA xwe kurd e. Ji v\u00EE al\u00EE va Mewlana \u00E7iqas tirk e, Fuz\u00FBl\u00EE j\u00EE ewqas kurd e... \u00C7avkan\u00EE: Mehmet Bayrak"@ku . "L\u00EEty\u00FBm [\u02C8li\u02D0ti\u028Am] metal\u00EA alkal\u00EE ye. H\u00EAn j\u00EE L\u00EEty\u00FBm elementek e."@ku . "Aids an j\u00EE nexwe\u015Fiya eydz\u00EA, nexwe\u015Fiyeke pir xeter e \u00FB dibe sedema mirina mirov\u00EE. Ew qelskirineke xurt a s\u00EEstema parastina can\u00EA mirov\u00EE ye. Sedema w\u00EA veyr\u00FBsek bi nav\u00EA Hiv (bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE, human immunodeficiency) ye. Ev veyr\u00FBs xeliyey\u00EAn taybet \u00EAn s\u00EEstema paraztin\u00EA dikuje. P\u00EA\u015F\u00EE ew xwe di hundir\u00EA wan de pir dike, funksyona wan radiwest\u00EEne \u00FB pi\u015Ftre wan dikuje. Ev yek dibe sedema ku can nema kare wek p\u00EAw\u00EEst m\u00EEkrob, veyr\u00FBs \u00FB kivark\u00EAn ku dibin sedem\u00EAn nexwe\u015Fiyan, tune bike. Ji ber v\u00EA yek\u00EA, \u00EEnfeksyon\u00EAn ku can wan normal b\u00EAy\u00EE ti probl\u00EAman dikuje, bi hesan\u00EE derbas dibin \u00FB nexwe\u015Fiy\u00EAn giran \u00E7\u00EAdikin. Can\u00EA mirov\u00EA rehet xwe bi hesan\u00EE ji van \u00EAr\u00EE\u015Fan dipar\u00EAze. Veyr\u00FBs \u00FB \u00EEnfeksyon bi HIV t\u00EAne binavkirin. Peyva aids ji \u00EEngil\u00EEz\u00EE acquired immunodeficiency syndrome, w\u00EAney\u00EA nexwe\u015Fiya qelskirina s\u00EEstema parastin\u00EA ji bo p\u00EAvajoyeke dereng a v\u00EA \u00EEnfeksyona HIV t\u00EA bikaran\u00EEn. Hiv di xw\u00EEn, avika m\u00EAran an j\u00EE ava ziy\u00EA ya mirov\u00EAn bi v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA ket\u00EE de peyda dibe. Eger ev av\u00EAn ku veyr\u00FBs di wan de pir peyda dibin, bikevin xw\u00EEna mirovek\u00EE din, veyr\u00FBs j\u00EE dikarin p\u00EA re bi\u00E7in. Ev veyr\u00FBs piraniya caran bi t\u00EAkiliy\u00EAn cins\u00EE (seks) bi kes\u00EA/a ku ev veyrus p\u00EA re hebe, belav dibe. Herweha HIV dikare di r\u00EAya xw\u00EEna nexwe\u015F an j\u00EE di r\u00EAya derziy\u00EAn ku ber\u00EE bikaran\u00EEna wan ketibin can\u00EA mirovek\u00EE biHIVket\u00EE, bikeve xw\u00EEna mirov\u00EE. Jin\u00EAn avis \u00EAn ku veyr\u00FBsa HIV bi wan re hebe, dikarin di dema avisb\u00FBn\u00EA \u00FB jidayikkirin\u00EA de yan j\u00EE dema dayina \u015F\u00EEr di r\u00EAya p\u00EAs\u00EAran re, v\u00EA veyr\u00FBs\u00EA bigih\u00EEnin zaroka xwe."@ku . "R\u00FBb\u00EEdy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Qelye (ji peyva ereb\u00EE el qal\u00EEya) elementek e \u00FB di koma metal\u00EAn alkal\u00EE da ye."@ku . "Sezy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Frans\u00EEy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Ber\u00EEly\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "MAGNEZY\u00DBM (MAGNESIUM) metalek \u00FB elementek e. \u00C7avkan\u00EE:"@ku . "Kalsiy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Stronsuy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Bary\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Rady\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "L\u00FBtesy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "T\u00EEtany\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Skandiy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "\u00CEtriy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Lavrensiy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Hafniy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "R\u00FBterfordiy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Z\u00EErkony\u00FBm (lat. Zirkonium) metalek \u00FB elementek e."@ku . "Tantal (di lat\u00EEn\u00EE da j\u00EE Tantal) metalek \u00FB elementek e."@ku . "D\u00DBBNIY\u00DBM (DUBNIUM) metalek \u00FB elementek e. \u00C7avkan\u00EE:"@ku . "Vanady\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Niyoby\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Mol\u00EEbd\u00EAn metalek \u00FB elementek e."@ku . "Krom metalek \u00FB elementek e."@ku . "T\u00FBngsten metalek \u00FB elementek e."@ku . "Seaborgiy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Manganez metalek \u00FB elementek e."@ku . "Teknesy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Reny\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Bohr\u00EEy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "R\u00FBteny\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Hasiy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Osmiy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Kobalt metalek \u00FB elementek e."@ku . "\u00CEr\u00EEdy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Me\u00EEtnery\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "N\u00EEkel metalek \u00FB elementek e."@ku . "Palady\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Plat\u00EEn metalek \u00FB elementek e."@ku . "\u00DBN\u00DBNN\u00CELY\u00DBM (DARMSTADTIY\u00DBM metalek \u00FB elementek e. \u00C7avkan\u00EE:"@ku . "\u00DBN\u00DBN\u00DBNY\u00DBM (UNUNUNYUN) metalek \u00FB elementek e. \u00C7avkan\u00EE:"@ku . "Kadmiy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Z\u00EEbeq metalek \u00FB elementek e."@ku . "\u00DBN\u00DBNBIY\u00DBM (UNUNBIUM) metalek \u00FB elementek e. \u00C7avkan\u00EE:"@ku . "W\u00EAne:Lingot aluminium. jpg Baf\u00FBn Baf\u00FBn metalek \u00FB elementek e."@ku . "Galy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "\u00CEndiy\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Taly\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "ELEMENT 113 (ELEMENT 113) metalek \u00FB elementek e. \u00C7avkan\u00EE:"@ku . "Germany\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "P\u00EEl metalek \u00FB elementek e."@ku . "Sirb ya sir\u00EE\u00E7 metalek \u00FB elementek e."@ku . "\u00DBN\u00DBNK\u00DBADY\u00DBM (UNUNQUADIUM) metalek \u00FB elementek e. \u00C7avkan\u00EE:"@ku . "B\u00EEzm\u00FBt metalek \u00FB elementek e."@ku . "St\u00EEby\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "ELEMENT 115 (ELEMENT 115) metalek \u00FB elementek e. \u00C7avkan\u00EE:"@ku . "\u00DBN\u00DBNHEKSIY\u00DBM (UNUNHEKSIUM) metalek \u00FB elementek e. \u00C7avkan\u00EE:"@ku . "Pir man\u00EAn k ya K hene. Herf\u00EA K li alfabe da, seke K (herf) K kurtenav\u00EA Qelye li k\u00EEmya da ye. K kurtenav\u00EA bajar\u00EA K\u00F6ln li Almanya ye."@ku . "Polony\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Rody\u00FBm metalek \u00FB elementek e."@ku . "Ragihandin bi destp\u00EAb\u00FBna mej\u00FBya mirovan destp\u00EAkir\u00EEye. P\u00EAw\u00EEst\u00EEya ragihandin\u00EA bi am\u00FBr \u00FB \u015F\u00EAwaz\u00EAn c\u00FBda berdewam kir\u00EEye. L\u00EA di nava amur\u00EAn ragihandin\u00EA de her\u00EE bibandor ku h\u00EEma w\u00EE dema romay\u00EEyan hat\u00EEye avetin \u00FB di sedsala 17'an de bi away\u00EA rojnemeger\u00EEye derket\u00EEye hol\u00EA \u00FB her berdewame. Ber \u00E7em\u00EA N\u00EEl\u00EA tablet\u00EAn 3500 sal ber\u00EA hat\u00EEye dit\u00EEn ku ser wan de buyer\u00EAn rojane hatiye niv\u00EEsandin \u00FB her wiha tablet\u00EAn ku ji dema imparator\u00EEya Roma hat\u00EEye \u00E7\u00EAkirin ku ser wan de j\u00EE wek\u00EE rojnameyek b\u00FByer\u00EAn rojane heye j\u00EE em nekin nava hesab\u00EA rojnamey\u00EAn bi nav\u00EA \"The weekly News From Italy and German\",\"La Gazette\",\"Avisa\",Gedenck Wurdige Zeitung\" \u00FB \u00E7end rojnamey\u00EAn din rojnamey\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn a c\u00EEhan\u00EA ne."@ku . "Radyo, teknolojiyeke ji bo we\u015Fandina deng \u00FB muz\u00EEk ser mesafey\u00EAn mezin bi awayeya p\u00EAl\u00EAn elektromagnet\u00EEk e. Binih\u00EAre: L\u00EEsteya radyoy\u00EAn kurd\u00EE"@ku . "Stokholm paytexta Sw\u00EAd\u00EA \u00FB mezintir\u00EEn bajar\u00EA w\u00EE welat\u00EA ye."@ku . "Nazim H\u00EEkmet Ran, niv\u00EEskar, helvestvan \u00FB \u015Fore\u015Fgerek e ku bi tirk\u00EE niv\u00EEsand. Bi niv\u00EEs, gotin \u00FB \u015F\u00EErovey\u00EAn xwe h\u00EAja di navbera me de dij\u00EE bi niv\u00EEs pev \u00FB gotin\u00EA m\u00EA. Helbestvan niv\u00EEskar \u00FB s\u00EEyasetmedart\u00EEya v\u00EE hertim bi xwer\u00EA mijaren n\u00FB derxistin hol\u00EA Helbestvan\u00EA ku Di sala 1902 de li bajar\u00EA Selan\u00EEk\u00EA hati b\u00FB diny\u00EA \u00FB di sala 1963. ya 3. miha Hez\u00EEran\u00EA j\u00EE li Moskov\u00EA \u00E7\u00FBb\u00FB ser dilovan\u00EEya xwe daxazav\u00EE ya dav\u00EE j\u00EE ji dost \u00FB heval\u00EAv\u00EE ten\u00EA b\u00FB ev li gundek\u00EE Anatol\u00EEy\u00EA bin ax bib\u00E9 \u00FB li bin s\u00EEya sip\u00EEndarek\u00EA bilind Helbestvan\u00EA ku ji welat\u00EA xwe surgun b\u00FBb\u00FB, Ko\u00E7ber l\u00EE derv\u00EE welat dij\u00EE. B\u00EA guman surgun\u00EA j\u00EE tes\u00EErek mezin li ser helbestvan dan\u00EEb\u00FB Ji ber ku dema mirov balaxwe dida Niv\u00EEs \u00FB helbest\u00EA v\u00EE behtir\u00EEn hasreta welat xuyadik\u00EA helbestvan pi\u015Ft\u00EE k\u00FB derdikev\u00EA surgun\u00EA Ji h\u00EAla devleta fa\u015F\u00EEst ya tirk\u00EEy\u00EA w\u00EA b\u00EAbext \u00FB xay\u00EEn hate h\u00EElbijartin \u00FB p\u0131\u015Ft\u00EE demek\u00EA j\u00EE, ji hemwelat\u00EEy\u00EA hate av\u00EAtin \u00EAd\u00EE helbestvan j\u00EE m\u00EEna gelek b\u00EA welat\u00EEya b\u00EA welat dije helbestvan\u00EA k\u00FB b\u00EA welat mab\u00FB di helbesteke xwede visa digot \"Jiyan m\u00EEna dareke ten\u00EA, serbuxwe \u00FB m\u00EEna daristanek\u00EA J\u00EE g\u00EEr\u00EAday\u00EE birat\u00EEy\u00EAye, t\u00FBne bib\u00EA koledar\u00EE \u00FB xulamt\u00EEya mirova ji mirova re \u00FB berdevam kir \u00EAw welat \u00EAmeye\" Ten\u00EA Niv\u00EEs \u00FB Peyv\u00EAv\u00EE bi van ne q\u00EAd\u00EEyan helbestvan jiyaneke dagirt\u00EE derbaskir 15 sal surgun li derv\u00EE welat13 sal j\u00EE li zindane devleta fa\u015F\u00EEt di welat\u00EA xwede 27 pirt\u00FBk j\u00EE tevl\u00EE jiyan\u00EA kirin b\u00EA Nirxandin mezinek b\u00FB di edebiyata \u00FB wej\u00EAya tirkad\u00EA. di navbera edeb\u00EEyat\u00E7\u00EEy\u00EA hatin \u00FB \u00E7\u00FBinde nav\u00EA m\u00EAzin Nazim b\u00FB Helbest\u00EA v\u00EE loma j\u00EE bi dehan Zimana hatin wergerandin bi rast\u00EE j\u00EE ew dev\u00EA \u00E7aw \u015F\u00EEnb\u00FB ji xwe pit\u00FBkav\u00EEy\u00EE k\u00FB bi nav\u00EA (j\u0131 welat\u00EA min v\u00EAney\u00EAn mirova) (Memleketimden \u0130nsan Manzaralar\u0131) bi rast\u00EE j\u00EE Balk\u00EA\u015F b\u00FB ten\u00EA em Kurd net\u00EAde an j\u00EE me Kurda ne hejm\u00EArin li C\u00EEhan\u00EA delaltir\u00EEn pirt\u00FBk\u00EAn v\u00EE b\u00FBn, Berxwedan \u00DB Qahremant\u00EE,ya k\u00FB \"NATA\u015EA\"li hember\u00EE fa\u015F\u00EEzm\u00EA dab\u00FB bi rengek\u00EE vusa An\u00EEb\u00FB Ziman k\u00FB dema mirov dixwed zind\u00EE \u00EAv berxwedan did\u00EEt ji xwe kur\u00EA k\u00FB li gara hayder pa\u015Fa di fikir\u00EE k\u00FB gelo dema hatiba benc\u00EE saliyaxwe m\u00EEna bav\u00EA xwe mir\u00EEyaba ya na mirov w\u00EA gav\u00EA di xiste nava Ramanen girande ez bahwerin k\u00FB gelek mirov \u00EAv kur\u00EA gara hayder pa\u015Fa bi Nazim naskirin \u00FB Nata\u015Fa j\u00EE v\u00EA dem\u00E8. \u00FB belk\u00EE \u00EEro j\u00EE, kezban \u00FB kemal j\u00EE v\u00EE di Niv\u00EEs\u00EA xwede her\u00EE delal neqi\u015Fandi- bun pen\u00FBsav\u00EE di v\u00EA pirt\u00FBk\u00EAde ji bil\u00EE Kurda \u00E7i di c\u00EEhan\u00EAde jiyan dikir d\u00EEtib\u00FB v\u00EAke minak, ji m\u00EEroya h\u00EAya pirpir\u00EEnka ji bir\u00E7\u00EEyen Re\u015Fik y\u00EA efr\u00EEqa ta zaroken fil\u00EEst\u00EEn\u00EA Ji hatun\u00EA \u00CEngl\u00EEz\u00EE ta beden firo\u015Fa kubay\u00EE p\u00EAn\u00FBsa v\u00EE k\u00EAm z\u00EAde li van aliq\u00EE b\u00FB berhem\u00E9 v\u00EE tev min ne xwedibin j\u00EE gelektir\u00EEn pirt\u00FBk\u00EA v\u00EEn\u00EE balk\u00EA\u015F min xwedine l\u00EA bi rasti ji helbest\u00EAv\u00EE demek\u00EA dil xwe\u015F\u00EEy\u00EAk mezin di damin \u00FB \u00EEro bi k\u00EAmas\u00EE j\u00EE tes\u00EEra v\u00EE m\u00EEna \"Ahmed Ar\u00EEf li semin heye \u00EAv bandor di helbest\u00EAmin de j\u00EE w\u00EAkir\u00EE xuyadik\u00EA b\u00EAhtir j\u00EE di pirt\u00FBkamin\u00EE yek em\u00EEnde h\u00EAja ba\u015Ftir xuyaye Dema K\u00FB ez Bi Avura Kurd\u00EE li Nazim Di Nerim li hember\u00EE v\u00EE, ez bi xwazim j\u00EE nikarim bi r\u00EAz bim ji ber k\u00FB di ner\u00EEna xwede dema li kurda \u00FB kurd\u00EEstan\u00EA di ner\u00EE ner\u00EEna v\u00EE ner\u00EEnek\u00EA Kemal\u00EEst b\u00FB her \u00E7iqas\u00EE j\u00EE helbast\u00EA v\u00EE xwe\u015F bin ji ber nerina k\u00FB p\u00EA li kurda \u00FB kurd\u00EEstan\u00EA di ner\u00EE \u00EAz j\u00EA nexwe\u015Fim,Nazim bi k\u00EAsayet\u00EEyek\u00EA sosyal\u00EEst \u00FB komun\u00EEst dihate naskirin kes\u00EA k\u00FB xwe weke \u015Faxs\u00EEyetek\u00EE kom\u00EEn\u00EEst \u00FB sosyal\u00EEst b\u00EAn\u00EA ziman \u00FB di w\u00EA kesayet\u00EEy\u00EAde kurd\u00EA k\u00FB bi sala di welat\u00EA xwede bindest dij\u00EEn neb\u00EEn\u00EA birast\u00EE j\u00EE mirov di w\u00EA k\u00FB ji sosyal\u00EEst\u00EE \u00FB kom\u00EEn\u00EEst\u00EEya v\u00EE bi fikar b\u00EA \u00FB ez bifikarim j\u00EE ji ber k\u00FB v\u00EE di doza xwede teko\u015Fina kemaliz m\u00EA dida ji ber k\u00FB sistema devleta Tirk\u00EEy\u00EA \u00EEro mirov nikar\u00EA b\u00EAj\u00EA k\u00FB di rastiya xwede hizmeta kemaliz m\u00EA j\u00EE dik\u00EA, mirov nikar\u00EA b\u00EAj\u00EA, Nazim\u00EA go j\u00EErb\u00FBna m\u00EEroy\u00EA \u00FB bir\u00E7\u00EEb\u00FBna afr\u00EEqa d\u00EEt\u00EEye, ji kurda b\u00EA agah\u00EEye an j\u00EE kurd n\u00EA ketine v\u00EA xwebat\u00EA k\u00FB Nazim van bib\u00EEn\u00EA Nazim kurd di d\u00EEtin zor \u00FB zahmet\u00EEya ser van j\u00EE ba\u015F zan\u00EE b\u00FB l\u00EA \u00E7av\u00EA k\u00FB kemal pi\u015Ft\u00EE damezirandina cumhur\u00EEyet\u00EA kurd \u00FB kurd\u00EEstan \u00CEnkar kir, Nazim j\u00EE kurd did\u00EEtin l\u00EA mixabin \u00EEnkar dikirin n\u00EA dixwes Kurda bib\u00EEn\u00EA. Orij\u00EEnala Gotar\u00EA:Meden\u00EE Duran"@ku . "Lic\u00EA nav\u00E7eyeke Amed\u00EA ye."@ku . "WLAN (Wireless Local Area Network) teknolojiyeke ji bo afirandina tor\u00EAn nav komputeran b\u00EA kablo e."@ku . "W\u00EAne:Hamburg Rathaus. jpg Hamburg bi \u015Fev W\u00EAne:Map hamburg 1800. png Hamburg di sala 1800\u00EE de Hamburg bajarek\u00EE Almanyay\u00EA \u00FB di heman dem\u00EA yek ji 16 her\u00EAm\u00EAn federal y\u00EA Almanyay\u00EA ye. Hamburg li pa\u015F Berl\u00EEn\u00EA duyem mezintir\u00EEn bajar\u00EA Almanyay\u00EA ye. Di sala 2008'a de 1,7 milyon mirov li Hamburg\u00EA dijiyan."@ku . "W\u00EAne:Skyline Frankfurt am Main. jpg Skyline Frankfurt W\u00EAne:Karte frankfurt am main in deutschland. png Frankfurt \u00EAn Almanya Frankfurt bajarek\u00EE Almanya ye \u00FB mezintir\u00EEn bajar\u00EA eyaleta Hessen\u00EA ye. Frankfurt weke navenda bazirganiy\u00EA \u00FB bankay\u00EAn Almanya t\u00EA naskirin. Navenda Bankaya Navend\u00EE ya Ewropay\u00EA j\u00EE li Frankfurt\u00EA ye. Bi 659.000 r\u00FBni\u015Ftvan\u00EAn xwe ev bajar li pa\u015F Berlin\u00EA, Hamburg\u00EA, M\u00FCnchen\u00EA \u00FB K\u00F6ln\u00EA p\u00EAncem\u00EEn mezintir\u00EEn bajar\u00EA Almanya ye."@ku . "W\u00EAne:Heart-and-lungs. jpg Pi\u015Fika mirovan Pi\u015Fik (an cigera sp\u00EE an kezeba sor) organa b\u00EAhn stendin\u00EA ye. Di s\u00EAnga mirov de li herdu aliyan c\u00EE digre. Peywira w\u00EA ya yekem ji heway\u00EA bi alikariya poz \u00FB xortom\u00EAn b\u00EAhn\u00EA oks\u00EEjen ki\u015Fandin \u00FB tevl\u00EE tevgera xw\u00EEn\u00EA kirin \u00FB carbond\u00EEoks\u00EEta nav xw\u00EEn\u00EA derxistin \u00FB di dev re av\u00EAtina derve ye. Di bedena mirovan de du pi\u015Fik hene: Pi\u015Fika cep u pi\u015Fika rast. Pisika rast ji s\u00EA u pi\u015Fika cep ji ji du per\u00E7an p\u00EAkt\u00EA. Ji wan per\u00E7an ra bi ziman\u00EA latin\u00EE lobus (lobus superior, lobus inferior, lobus medius) ten gotin. Her per\u00E7e bi ser\u00EA xwe cardin te cudakirin. Bi latini ji wan perceyen hin pi\u00E7\u00FBk ra dibejin lobuli. Le ji bona bihngirtine ne tene dev, poz u pisik hewce ne; her usa ji mas\u00EElik\u00EAn navbere parxanan, parxan u mas\u00EElika bi nav diafragm ji gelek giring in. Bi alikariya hewaye nav pisike, mirov dikarin qisebikin (bipeyivin, dengbikin). Ango pi\u015Fik u qilqancik ji bo qisekirine ji pewist in. Le qisekirin bixwe bi alikariya leven (jiyen) deng, di qirika mirovan da u bi alikariya ziman pekte. Binih\u00EAre: S\u00EEstema bihngirtin\u00EA"@ku . "W\u00EAne:Heart numlabels. png Dil\u00EA mirov:1. Gu\u00E7ik\u00EA rast\u00EA, guhik\u00EA rast\u00EA2. Gu\u00E7ik\u00EA \u00E7ep\u00EA, guhik\u00EA \u00E7ep\u00EA3. Xw\u00EEnh\u00EAnera sereke ya serve (an ya jor\u00EEn), \u015F\u00EEndemara bo\u015F a serve 4. \u015Eahdemar, xw\u00EEnbera sereke, aorta 5. Xw\u00EEnbera pi\u015Fik, sordemara pi\u015Fik6. Xw\u00EEnh\u00EAnera pi\u015Fik, \u015F\u00EEndemara pi\u015Fik7. Der\u00EE\u00E7eya duni\u00E7ik (?), der\u00EE\u00E7eya m\u00EEtral8. Der\u00EE\u00E7eya \u015Fahdemar\u00EA, der\u00EE\u00E7eya xw\u00EEnbera sereke9. \u00DBrik\u00EA \u00E7ep\u00EA, malika dil a \u00E7ep\u00EA10. \u00DBrik\u00EA rast\u00EA, malika dil a rast\u00EA11. Xw\u00EEnh\u00EAnera sereke ya binve (an ya j\u00EAr\u00EEn), \u015F\u00EEndemara bo\u015F a binve 12. Der\u00EE\u00E7eya s\u00EAni\u00E7ik (?), der\u00EE\u00E7eya tr\u00EEk\u00FBsp\u00EEd13. Der\u00EE\u00E7eya pi\u015Fik W\u00EAne:Humhrt2. jpg Dil\u00EA mirov W\u00EAne:Love Heart SVG. svg Dil wek sembola ev\u00EEn\u00EA Dil ango dil\u00EA mirov\u00EE, mas\u00FBlkeyeke bi \u00E7ar malik e ku xw\u00EEn\u00EA di\u015F\u00EEne her der\u00EA bedena mirov. Dil wek pompeyek\u00EA dixebite \u00FB di deq\u00EEq\u00EA de 60-80 caran l\u00EAdixe. Bi taybet\u00EE, dil ji du aliyan p\u00EAkt\u00EA: dil\u00EA rast\u00EA \u00FB dil\u00EA \u00E7ep\u00EA. Xw\u00EEna gemar\u00EE ji xw\u00EEnh\u00EAnera sereke t\u00EA \u00FB di \u00FBrik\u00EA rast\u00EA de kom dibe. \u00DBrik\u00EA rast\u00EA xw\u00EEn\u00EA pompey\u00EE pi\u015Fikan dike ku xw\u00EEn li w\u00EA der\u00EA were paqijkirin, ango xw\u00EEn karbondiyoks\u00EEd bide \u00FB oks\u00EEjen li xwe bar bike. Mirov karbondiyoks\u00EEd\u00EA tev helma xwe dav\u00EAje der. Xw\u00EEna paqij w\u00EA \u015F\u00FBnde digih\u00EAje \u00FBrik\u00EA \u00E7ep\u00EA \u00FB ji vir ve j\u00EE digih\u00EAje \u00FBrik\u00EA \u00E7ep\u00EA. \u00DBrik\u00EA \u00E7ep\u00EA, w\u00EA xw\u00EEna paqij pompey\u00EE \u015Fahdemar\u00EA dike. Xw\u00EEn bi al\u00EEkariya \u015Fahdemar\u00EA \u00FB demar\u00EAn xw\u00EEnber digih\u00EAje hem\u00FB cih\u00EAn beden\u00EA. Ew fonksiyona dil, cara pe\u015F\u00EEn di sedsala 17'an de ji aliy\u00EA zanay\u00EA \u00EEngil\u00EEz William Harwey ve hatiye niv\u00EEsandin."@ku . "\u00C7iyay\u00EA C\u00FBd\u00EE yek ji \u00E7iyay\u00EAn mezin \u00EAn bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. \u00C7\u00EEyay\u00EA C\u00FBd\u00EE dikeve navbeyna \u015Eirnex \u00FB Silopiy\u00EA de. C\u00FBd\u00EE ji wext\u00EA N\u00FBh P\u00EAxember, k\u00FB Gem\u00EEya w\u00EE heta \u00EEro j\u00EE me\u015Fhure \u00FB niha \u00E7\u00EEyayek gelek\u00EE giringe. T\u00EAte zanin, ku heta Gem\u00EEya N\u00FBh P\u00EAxember di wext\u00EA Tofana N\u00FBh de liser \u00E7\u00EEyay\u00EA C\u00FBd\u00EE sekin\u00EEye. Ji hing\u00EA \u00FB heta niha, C\u00FBd\u00EE wek\u00EE \u00E7\u00EEyayek bi x\u00EAr t\u00EAte naskirin. Her sal ji gelek der\u00EAn Kurdistan\u00EA \u00FB heta ji dervey\u00EA Welat j\u00EE mirov dihatin ku herin ser Sef\u00EEneya \u00E7\u00EEyay\u00EA C\u00FBd\u00EE. Mehek an j\u00EE heyvek sax diman liser Sef\u00EEneya \u00E7\u00EEyay\u00EA C\u00FBd\u00EE. Bes niha ji sal\u00EAn 1995 an p\u00EAde \u00C7\u00EEyay\u00EA C\u00FBd\u00EE hat\u00EEye qedexe kirin, ji ber ku eve 10 salin Tirk\u00EE Operasyon\u00EAn xwe y\u00EAn le\u015Fker\u00EE di v\u00EA menteq\u00EA \u00FB herem\u00EA de bicih t\u00EEne. *\u00C7\u00EEya`y\u00EA C\u00FBd\u00EE \u00FB daristan\u00EAn w\u00EA di nav sala 2006 de gelek caran ji al\u00EEy\u00EA le\u015Fker\u00EA Tirk ve hat\u00EEye \u015Fewitandin. Wext\u00EA ku xelk\u00EA her\u00EAma \u015Eirnex, Ciz\u00EEr \u00FB Silop\u00EE neraz\u00EEb\u00FBna xwe li dij\u00EE agiberdana \u00E7\u00EEya`y\u00EA C\u00FBd\u00EE n\u00EE\u015Fan didan, le\u015Fkeran ne dih\u00EAlan ku agir werde vemirandin. \u00CEsal heta \u00E7ar \u00FB p\u00EAnc caran ji al\u00EEy\u00EA le\u015Fkeran ve agir berdane C\u00FBd\u00EE. Niv\u00EEsana pa\u015F\u00EEn:Tebaxa sala 2006 an."@ku . "Berl\u00EEn paytexta Almanyay\u00EA ye \u00FB bixwe ten\u00EA yek ji bajar her\u00EAm\u00EAn Almanyay\u00EA. T\u00EA de gelek kurd dij\u00EEn."@ku . "Roj\u00EAn sal\u00EA li gora s\u00EEstemen cur be cur t\u00EAn hes\u00EEbandin. Ji van s\u00EEsteman re salname t\u00EA gotin."@ku . "Bedirxan\u00EA Evdalxan an Bedirxan Beg navber\u00EA sal\u00EAn 1836 \u00FB 1847 m\u00EEr\u00EA Ciz\u00EEr\u00EA \u00FB Botan\u00EA b\u00FB. Ew hemdem \u00FB heval\u00EA Xan Mehm\u00FBd\u00EA Miks\u00EE b\u00FB. Bedirxan Beg ji Malbata Az\u00EEzan/Az\u00EEz\u00EE b\u00FB. \u015Eerefxan Bedl\u00EEs\u00EE di \u015Eerefnameya xwe de \u00EEdia dik\u00EA ku malbata Az\u00EEzan ber\u00EA ez\u00EEd\u00EE b\u00FBn. Di sala 1830\u00EA de \u00EEdara Botan xist dest\u00EAn xwe. Bi m\u00EEr\u00EA soran M\u00EEr Mihemed re tifaq \u00E7\u00EAkir. Ji ber tifaq\u00EA, osmaniyan \u00EAr\u00EE\u015F\u00EE herdu m\u00EEran j\u00EE kir. Bedirxan Pa\u015Fa, derbas\u00EE \u00CEran\u00EA b\u00FB. Di sala 1838\u00EA de vegeriya paytext\u00EA xwe, bajar\u00EA Ciz\u00EEr\u00EA. Di demeke kurt de \u00EEdara xwe li Ciz\u00EEr\u00EA xurt kir. Li ser nav\u00EA xwe pere derxist \u00FB xudbe da xwendin. Ji bo welatek\u00EE serbixwe p\u00EElan \u00E7\u00EAkir. Bi e\u015F\u00EEr\u00EAn kurdan y\u00EAn din re \u00FB bi fil\u00EAn wel\u00EAt re tifaq dan\u00EE. Osman\u00EE, ji xurtb\u00FBna Bedirxan Pa\u015Fa gelek\u00EE ditirsiyan. Gelek caran \u00EAr\u00EE\u015F\u00EE h\u00EAz\u00EAn Pa\u015F\u00EA kir. L\u00EA bel\u00EA bi serneket. Dewlet\u00EA, di sala 1847\u00EA de bi hem\u00FB esker\u00EAn xwe carek din \u00EAr\u00EE\u015F\u00EE Botan\u00EA kir. Ji ber xiyaneta biraziy\u00EA m\u00EEr, Yezdan\u015F\u00EAr, Bedirxan Pa\u015Fa tesl\u00EEm b\u00FB. Osmaniyan ew sirgun\u00EE Stenbol\u00EA, pa\u015F\u00EA sirgun\u00EE S\u00FBriy\u00EA kir. Bedirxan Pa\u015Fa li S\u00FBriy\u00EA di sala 1868\u00EA de \u00E7\u00FB ser dilovaniya xwe. Tirba Bedirxan Pa\u015Fa niha li \u015Eam\u00EA ye. Hijmara zaroy\u00EAn Bedirxan\u00EA Evdalxan giha b\u00FB 96 zarok\u00EE. Gava ew \u00E7\u00FB dilovaniya Xwed\u00EA ji van 96 zarokan 21 kur \u00FB 21 ke\u00E7 ma b\u00FBn. Yek ji kur\u00EAn mezin\u00EE Bedirxan\u00EA Evdalxan, M\u00EEr Em\u00EEn Al\u00EE Bedirxan, bav\u00EA Celadet b\u00FB."@ku . "T\u00EEr naveke din ji bo Sirius e. T\u00EEr st\u00EArka her\u00EE ron\u00EE de ezmanan e. Sirius di w\u00EAney\u00EA st\u00EArkan \"k\u00FB\u00E7ik\u00EA mezin\" de ye. Nav\u00EA meh\u00EA 't\u00EErmeh' ji v\u00EA sterk\u00EA t\u00EA, ji ber ku di dawiya v\u00EA meh\u00EA derdikeve. Gelaw\u00EAj j\u00EE naveke din a Sirius\u00EA ye, nav\u00EA meha gelaw\u00EAj j\u00EE j\u00EA t\u00EA."@ku . "Anahita nav\u00EA Gelaw\u00EAj\u00EA di M\u00EEtolojiya \u00CEran\u00EA de ye."@ku . "M\u00EEtolojiya \u00CEran\u00EA: Anahita"@ku . "Michel Foucault Michel Foucault (15.10.1926-25.04.1984) f\u00EElozofek\u00EE frans\u00EE ye. Li Par\u00EEs\u00EA profesor\u00EA d\u00EEroka s\u00EEstem\u00EAn zan\u00EEn\u00EA b\u00FB. Di felsefeya w\u00EE de t\u00EAgey\u00EAn wek\u00EE h\u00EAz, serdest\u00EE, biyo-\u00EEkt\u00EEdar \u00FB zan\u00EEn c\u00EEhek\u00EA gir\u00EEn digrin. Abdullah Ocalan di pirt\u00FBka Parastina Gelek\u00EE de \u00E7end tez\u00EAn xwe li der bar\u00EA h\u00EAz\u00EA ser bingeha teoriy\u00EAn Foucault ava kir. Pirt\u00FBk\u00EAn Foucault bi ziman\u00EA kurd\u00EE h\u00EEn derneketin."@ku . "Die Welt (C\u00EEhan) yek ji rojnamey\u00EAn mezin \u00EAn Almanyay\u00EA ye. Xizika w\u00EA rast e."@ku . "Frankfurter Allgemeine Zeitung (Rojnameya Frankfurt a Gi\u015Ft\u00EE) yek ji rojnamey\u00EAn mezin \u00EAn Almanyay\u00EA ye. Xizika w\u00EA rast-muhafazakar e."@ku . "S\u00FCddeutsche Zeitung (Rojnameya Almanyaya Ba\u015F\u00FBr) yek ji rojnamey\u00EAn mezin \u00EAn Almanyay\u00EA ye. Xizika w\u00EA l\u00EEberal an \u00E7ep-l\u00EEberal e."@ku . "Siyon\u00EEzm nave tevgera dewletpar\u00EAz a cihuyan e. Wek\u00EE bav\u00EA tevgera siyon\u00EEzm\u00EA Theodor Herzl t\u00EA d\u00EEtin. Siyon nav\u00EA tepeyeke Or\u015Fel\u00EEm\u00EA/Quds\u00EA e \u00FB \u015Funa nav\u00EA baj\u00EAr t\u00EA bi kar an\u00EEn. Wek\u00EE encam\u00EA siyon\u00EEzme di sala 1948'an de dewleta \u00CEsrael hat damezrandin."@ku . "W\u00EAne:Cologne Cathedral. jpg K\u00F6ln (Dom) W\u00EAne:Lage der Stadt K\u00F6ln in Deutschland. png K\u00F6ln \u00EAn Almanya Koln yek ji bajar\u00EAn Elmanyay\u00EA ye. Ev bajar pi\u015Ft\u00EE Berl\u00EEn\u00EA, M\u00FBn\u015Fin\u00EA \u00FB Hamb\u00FBrg\u00EA jibo mezinahiy\u00EA bajar\u00EA 4\u00EA y\u00EA Elmanyay\u00EA ye. Ew mezintr\u00EEn bajar\u00EA w\u00EElayet ya federal ya Rayna Bakur-V\u00EAstfaliya ya Elmaniyay\u00EA ye. H\u00EA\u015Feta Koln\u00EA ji 10 milyon kesan z\u00EAdetir e. Koln yek ji kevnartir\u00EEn bajar\u00EAn Ewr\u00FBpay\u00EA ye \u00FB li sala 38\u00EA B.Z. bi dest\u00EA Romanan hatiye avakirin. Zan\u00EEngeha Koln\u00EA j\u00EE yek ji kevnartir\u00EEn zan\u00EEngeh\u00EAn Ewr\u00FBpay\u00EA ye. K\u00F6ln bi d\u00EAra xwe a mezin a katol\u00EEk naskir\u00EE ye. Koln mezitr\u00EEn navenda we\u015Fan\u00EAn Elmanyay\u00EA ye. Bingeh\u00EA serek\u00EE y\u00EA televizyon\u00EAn m\u00EEna VOX\u00EA, Westdeutscher Rundfunk \u00FB RTL\u00EA li v\u00EE bajar\u00EE ye."@ku . "Karap\u00EAt\u00EA Xa\u00E7o (Gerapet\u00EA Xa\u00E7o, -2005) dengb\u00EAj b\u00FB. Bi esl\u00EA xwe ermen\u00EE b\u00FB. Xa\u00E7o wek\u00EE yek ji dengb\u00EAj\u00EAn her\u00EE bi nav \u00FB deng t\u00EA pejirandin Dengb\u00EAj\u00EA kurd\u00EE \u00EA bi esl\u00EA xwe Ermen\u00EE Karap\u00EAt\u00EA Xa\u00E7o ku ji gund\u00EA Kolhoz \u00EA Er\u00EEvan\u00EA, di 103 saliya xwe de jiyana xwe ji dest da. Xa\u00E7o, di 90 sal\u00EAn jiyana xwe de bi kurd\u00EE stran \u00E7\u00EAkirin \u00FB gotin. Xa\u00E7o ku 15 salan di art\u00EA\u015Fa Fransa de le\u015Fker\u00EE kir, 55 salan di radyoya Er\u00EEvan\u00EA de kar kir. Xa\u00E7o ku di tevahiya jiyana xwe de rast\u00EE gelek zehmetiyan hat, bi dehan dengb\u00EAj gihandin. Karap\u00EAt\u00EA Xa\u00E7o bav\u00EA 5 zarokan b\u00FB \u00FB 15 neviy\u00EAn w\u00EE heb\u00FBn."@ku . "Fr kurtenav\u00EA Fransiy\u00FBm Fransa ye."@ku . "Pir watey\u00EAn HE, He \u00FB he hene. kurtenav\u00EA element\u00EA Hely\u00FBm kurtenav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA Elmanyay\u00EA, Hessen (ISO 3166-2) herf\u00EA ibran\u00EE He high explosive"@ku . "O herfa hey\u015Ftde di alfabeya kurd\u00EE ye. Di alfabeya lat\u00EEn\u00EE da O herf\u00EA pazde ye."@ku . "Mg (ya mg) kurtenav\u00EA Magnezy\u00FBm e. M\u00EEl\u00EEgram e. Madagaskar di l\u00EEsteya kod\u00EAn ISO y\u00EAn dewletan da ye."@ku . "Ca kurtenav\u00EA Kalsiy\u00FBm Kal\u00EEfornya e."@ku . "Y herfa 30. di alfabeya kurd\u00EE da ye. H\u00EAn j\u00EE pir man\u00EAn xwe heye. Herf\u00EA Y, seke Y (herf) Li k\u00EEmya da kurtenav\u00EA \u00CEtriy\u00FBm ye, seke \u00CEtriy\u00FBm."@ku . "Pir man\u00EAn Li ya li hene. Li kurtenav\u00EA l\u00EEty\u00FBme. Di L\u00EEsteya kod\u00EAn ISO y\u00EAn dewletan da li kurtenav\u00EA Li\u015Ftin\u015Ftay\u00EEn ne."@ku . "Pir watey\u00EAn BE, Be \u00FB be hene. kurtenav\u00EA dewlet\u00EA Bel\u00E7\u00EEka (ISO 3166) kurtenav\u00EA element\u00EA Ber\u00EEly\u00FBm\u00EA ingl\u00EEz\u00EEya br\u00EEtan\u00EE (\"British English\")"@ku . "Ra kurtenav\u00EA Rady\u00FBm nav\u00EA xwedeyek\u00EE misr\u00EE ye: Ra (xweda) Nerv, birik, reh e. Baj\u00EAre Ranye Ranye"@ku . "H\u00EEdrojen elementa bi hejmara 1 e. H\u00EEdrojen gazek e. Gerd\u00FBn bi piran\u00EE ji h\u00EEdrojen p\u00EAk te."@ku . "V herfa 27. a alfebeya kurd\u00EE ye. Binih\u00EAre: V (herf). Wek\u00EE din kurtenav\u00EA Vanady\u00FBm (element) hejmara 5 e."@ku . "Tc kurtenav\u00EA Komara Tirkiy\u00EA (TC, T\u00FCrkiye Cumhuriyeti) Elementa Teknesy\u00FBm e."@ku . "Al, (al\u00EAn welatan, wek\u00EE Ala Kurdistan\u00EA) Al\u00EAn tevger\u00EAn Kurdistan\u00EA kurtenav\u00EA baf\u00FBn (al\u00FBm\u00EEny\u00FBm)"@ku . "Cd kurtenav\u00EA Compact disc (CD) Kadmiy\u00FBm (element) e."@ku . ". po nav\u00EA formateke ji bo dosyay\u00EAn zim\u00EAn e Po nav\u00EA \u00E7emek\u00EA di bak\u00FBra \u00CEtalyay\u00EA ye. Po kurtenav\u00EA Polony\u00FBm e."@ku . "Binih\u00EAre: Bary\u00FBm Ba (hewa) Ba (alb\u00FBm)"@ku . "Sn kurtenav\u00EA P\u00EEl (element) e."@ku . "Ga kurtenav\u00EA Galyum ajalek e."@ku . "Os kurtenav\u00EA Osmiy\u00FBm (element) Operating System e."@ku . "H herfa 10. a alfabeya kurd\u00EE ye. Binih\u00EAre: H (herf). Wek\u00EE din H kurtenav\u00EA H\u00EEdrojen\u00EA ye. Saet\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Ubuntu 8.04. png Ubuntu 8.04 Ubuntu re\u015Faneyeke (d\u00EEstr\u00EEbusyoneke) Linux\u00EA ye. Ubuntu bi sponsoriya \u015F\u00EErketa Canonical Ltd (Xwediy\u00EA w\u00EA Mark Shuttleworth e) ve t\u00EA bir\u00EAxistin. Portala wergerandin\u00EA Rosetta j\u00EE gir\u00EAday\u00EE w\u00EA ye. Ubuntu bi GNOME dime\u015Fe, l\u00EA guhertoy\u00EAn Ubuntu ji bo KDE \u00FB XFCE j\u00EE hene. Ubuntu di ziman\u00EA Efr\u00EEkaya Ba\u015Fur de t\u00EA wateya \u201Cez, ji ber ku tu tu y\u00EE, ez im\u201D. Sazkirina Ubuntuy\u00EA gelek\u00EE h\u00EAsan e. Ubuntu Debian\u00EA ji xwe re wek\u00EE bingeh dist\u00EEne \u00FB xebat\u00EAn w\u00EA ji aliy\u00EA Canonical Ltd. ve t\u00EAn me\u015Fandin. Ubuntu, ji her 6 mehan carek\u00EA guhertoyeke n\u00FB derdixe \u00FB 18 mehan pi\u015Ftgiriy\u00EA dide guhertoyan. Ubuntu, bi sazb\u00FBna xwe ya h\u00EAsan, ji SuSe Linux, Mandrake Linux \u00FB Fedora Corey\u00EA \u00E7\u00EAtir t\u00EA hesibandin. (Sazkirina w\u00EA ten\u00EA tikandina \u201Center\u201D\u00EA ye. ) Pi\u015Ft\u00EE sazkirin\u00EA heke ji malpera http://www. ubuntuguide. org'\u00EA b\u00EAte \u015Fopandin; hem\u00FB bernamey\u00EAn ku bi bingeha Javay\u00EA dixebitin, taybetiy\u00EAn Mozilla Firefox\u00EA y\u00EAn wek\u00EE tema\u015Fekirina videoy\u00EAn bi codec'\u00EAn Windows Media Player, bernamey\u00EAn p2p y\u00EAn wek\u00EE limewire \u00FB emule d\u00EA peyda bibin. Guhertoya Ubuntuy\u00EA ya 6.06 (Dapper) bi Gnome 2.14 \u00FB OpenOfficey\u00EA 2.0.2 t\u00EA. Taybetiyeke din a Ubuntuy\u00EA ew e ku Ubuntu ji bo kameray\u00EAn digital automount bi kar t\u00EEne \u00FB piraniya kameray\u00EAn digital dema ku bi komputer\u00EA ve b\u00EAn gir\u00EAdan, li ser mas\u00EA d\u00EEska xwe didin n\u00EE\u015Fandan \u00FB ji bo xebat\u00EA amade ne. Ji ber ku Ubuntu, hem\u00FB taybetiy\u00EAn Microsoft Windows\u00EA (y\u00EAn ba\u015F) li d\u00FB sazkirineke ku 20-30 deq\u00EEqe dem digire, t\u00EEne ber destan, di demeke kin de kete nava Linux'\u00EAn her\u00EE navdar. Ji ber ku Ubuntu wek\u00EE pergala pak\u00EAtan APT\u2019eya Debian\u00EA bi kar t\u00EEne, pi\u015Ft\u00EE firehkirina repertuar\u00EA ji bo bikaran\u00EEna n\u00EAz\u00EE 150 hezar bernameyan dest\u00FBr\u00EA dide. Ji malpera Ubuntuy\u00EA ya ferm\u00EE CD'y\u00EAn sazkirin\u00EA (install) \u00FB CD'y\u00EAn zind\u00EE (live) b\u00EA pere \u00FB b\u00EA s\u00EEnor t\u00EAn belavkirin \u00FB heta ber deriy\u00EA mirov ji mirov re t\u00EAn \u015Fandin."@ku . "Herf: W (herf) Kovara W (kovar) Sembola t\u00FBngsten (element) Kurtenav\u00EA Watt"@ku . "Pir man\u00EAn C ya c hene. Herf\u00EA C, seke C (herf). Kurtenave Karbon\u00EA, seke Karbon. Ziman\u00EA bernamekirin\u00EA C"@ku . "Pir man\u00EAn N (ya n) hene. Herfe N, seke N (herf). Di matemat\u00EEk\u00EA da <math>\\mathbb{N}</math> kurtenav\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye. N di f\u00EEz\u00EEk da kurtenav\u00EA Newton\u00EA ye. N di k\u00EEmya da kurtenav\u00EA n\u00EEtrojen\u00EA ye. N di cograf\u00EEya da kurtenav\u00EA bakur\u00EA ye."@ku . "Hereketa \u00CEslam\u00EE ya Kurdistan\u00EA di sala 1993'an hat damezrandin. Serok\u00EA H\u00CEK'\u00EA Seyda Mele Abdullah bu. P\u00EE\u015Ft\u00EE w\u00EE Mele \u015Eaf\u00EE\u00EE di meha Gulan\u00EA 1995 de ji bo Serokatiya Civaka \u00CEslamiya Kurdistan hat helbijartin."@ku . "Tahoma ya kurd\u00EE Tahoma nav\u00EA fontek\u00EA ye. Ev font di mon\u00EEtoran de ba\u015F t\u00EA xwendin. Ji bo soran\u00EE Tahoma gir\u00EEng e, ji ber ku herf\u00EAn taybet \u00EAn alfabeya kurd\u00EE ba\u015F n\u00EE\u015Fan dide. Ji ber v\u00EA Tahoma wek\u00EE Unikurd Web di malper\u00EAn soran\u00EE gelek t\u00EA bi kar an\u00EEn. Ji aliy\u00EA kurditgroup. org versiyoneke Tahoma ya taybet ji bo kurd\u00EE heye."@ku . "W\u00EAne:2004 Indian Ocean earthquake Maldives tsunami wave. jpg Tsunam\u00EE peyveke japon\u00EE ye. T\u00EA wateya p\u00EAla bender\u00EA (l\u00EEman\u00EA). Ji 15\u00EA hez\u00EErana 1896an \u00FB bi vir de ye ku ev peyv ket\u00EEye nav ziman\u00EAn c\u00EEhan\u00EA. W\u00EA dem\u00EA li Japonyay\u00EA Tsunam\u00EEya mezin ya Me\u00EEj\u00EE p\u00EAk hat \u00FB 21.000 kes mirin. Pi\u015Ft\u00EE v\u00EA karesat\u00EA, japonan hawar-hawara al\u00EEkar\u00EEy\u00EA kirin. Bi v\u00EA hawar\u00EA re ev peyv li c\u00EEhan\u00EA belav b\u00FB \u00FB ket nav ziman\u00EAn c\u00EEhan\u00EA."@ku . "Alfabe koma sembol\u00EAn standard y\u00EAn di zimanek\u00EE de ji bo niv\u00EEsandin\u00EA t\u00EAn kar an\u00EEn ne. Peyva alfabe ji ziman\u00EA grek\u00EAn ber\u00EA t\u00EA. Alfabe ji nav\u00EAn herdu t\u00EEp\u00EAn grek\u00EE y\u00EAn p\u00EA\u015Fin, Alfa \u00FB Beta, \u00E7\u00EAb\u00FBye. Pa\u015F\u00EA j\u00EE ereban alfabeya xwe \u00E7\u00EAkirin \u00FB nav\u00EAn wan t\u00EEp\u00EAn sift\u00EA Elif \u00FB Be b\u00FBn. W\u00EA loma \u015F\u00FBna Alfabe, ber\u00EA digotin Elifba. Di alfabey\u00EA da, pir hindik, her dengek bi sembolek\u00EA t\u00EA niv\u00EEsandin. Di d\u00EErok\u00EA re \u00FB heta niha hin system\u00EAn din, mina logograf\u00EE \u00FB s\u00EElabar\u00EE j\u00EE ji bo niv\u00EEsandin\u00EA hatin bi kar an\u00EEn. Alfabe ji wan sisteman yek e. Gor\u00EE bi kar an\u00EEn\u00EA dengd\u00EAr\u00EAn zim\u00EAn alfabe di s\u00EA koman da topdibin. Alfabeya rast\u00EE: Dengd\u00EAr mina dengdaran t\u00EAn n\u00EEvisandin,. Ab\u00FBg\u00EEda: Dengd\u00EAr ji guhartin\u00EAn dengdaran \u00E7\u00EAdibin,. Ebced: Dengd\u00EAr bi ten\u00EE xwe tunene,. Li c\u00EEhan\u00EA gelek curey\u00EAn alfabey\u00EAn m\u00EEna alfabeya lat\u00EEn\u00EE, alfabeya ereb\u00EE, alfabeya k\u00EEr\u00EEl, alfabeya \u00E7\u00EEn\u00EE, alfabeya japon\u00EE \u00FB hwd hene. Ji bo alfabey\u00EAn ku kurd bi kar t\u00EEnin binih\u00EAre: alfabey\u00EAn kurd\u00EE"@ku . "Francis Bacon f\u00EElozof, mirov\u00EA dewlet\u00EA \u00FB zanyar\u00EA \u00EEngil\u00EEz b\u00FB. Bacon ceribandin \u00FB mantik diparast. Francis Bacon bi Roger Bacon ne gir\u00EAday\u00EE ye. Her d\u00FB di Parastina Gelek\u00EE de wek\u00EE filozof\u00EAn emp\u00EEr\u00EEst derbas dibin."@ku . "W\u00EAne:Brockhaus Lexikon. jpg Ens\u00EEklopediya Brockhaus Lexikon Ens\u00EEkloped\u00EE, an zanistname ji ziman\u00EA yewnan\u00EE enkyklios paideia, ango da\u00EEreya perwerdehiy\u00EA, hewla berhevkirina hem\u00FB zan\u00EEna ser mijarek\u00EA an hem\u00FB zan\u00EEna c\u00EEhan\u00EA ye."@ku . "Reh, reh\u00EEk an damar yek\u00EEniyeke binyatiye ji pir \u015Faney\u00EAn reh\u00EE peyda dibe di s\u00EEstema reh\u00EE (birikan) di la\u015F\u00EA mirov, bi taybet\u00EE, ku seh yan his di be\u015F\u00EAn beden\u00EA de ji m\u00EAj\u00EE transport dike. Bi riy\u00EA reh yan nerv mirov, ajal \u00FB caneweran bi \u00EA\u015F\u00EA \u00FB sehkirin\u00EAn din dihise. Reh kelex\u00EA ku bi pevguhastina infermasyon\u00EA (agadariy\u00EA) dirabe. Du texl\u00EEt\u00EAn \u015Fanik\u00EAn nerv\u00EE hene. Nerv\u00EA navend\u00EE y\u00EA la\u015F\u00EA gewr, ku ew j\u00EE m\u00EAj\u00EE ye. \u015Eanik\u00EAn nerv\u00EE y\u00EAn din la\u015F\u00EA sip\u00EE, ku ew j\u00EE ra ne. Hem\u00FB organan \u00FB tevayiya la\u015F\u00EA mirov\u00EE aloz ji her \u00E7ar texl\u00EEt\u00EAn kelexan bi hev re \u00E7\u00EAdibe. Kar\u00FBbar\u00EA organan j\u00EE pir aloz e. Pir organ bi hev re kardikin \u00FB s\u00EEst\u00EAmeke organ\u00EE \u00E7\u00EAdikin. Koma hem\u00FB s\u00EEstem\u00EAn organ\u00EE bi hev re organizm\u00EA mirov, yan j\u00EE la\u015F\u00EA mirov\u00EE \u00E7\u00EAdikin, y\u00EA ku tevl\u00EE aloziya xwey\u00EE her\u00EE mezin, d\u00EEse yek\u00EEtiyeke nec\u00EAkir\u00EE bi dinya dora xwe re \u00E7\u00EAdike. Koma hem\u00FB par\u00E7ey\u00EAn la\u015F\u00EA mirov \u00FB bertekiya (reaksyon) wan, ya z\u00FB bi guhertina dinya haw\u00EErdor\u00EE xwe ve, bi du s\u00EEst\u00EAman t\u00EA ajotin. S\u00EEst\u00EAma p\u00EA\u015F\u00EE kevnare ye \u00FB ew h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE kardike. Ew j\u00EE bi taybet\u00EE bi afirandina hin hormonan p\u00EAkt\u00EA. S\u00EEst\u00EAma din n\u00FBtir e \u00FB z\u00FB kardike. Ew j\u00EE bi m\u00EAj\u00EE, ra \u00FB hesteyan (hestey\u00EA d\u00EEtin\u00EA, bih\u00EEstin\u00EA, hingavtin\u00EA, behnkirin\u00EA \u00FB \u00E7e\u015Ftin\u00EA) p\u00EAk t\u00EA."@ku . "Farq\u00EEn an Sil\u00EEvan, bajar \u00FB nav\u00E7eya Amed\u00EA ye. Nav\u00EA wi y\u00EA tirk\u00EE Silvan e."@ku . "Madde M\u00EEde, a\u015Fik, asik, \u00FBr"@ku . "M\u00EEde, gedek anko a\u015Fik endamek ji ko endama heris\u00EA ye. Gedek dikevit navbera sor\u00EE\u00E7ik \u00FB dazdegir\u00EAy\u00EA. Gedek berpirsa qonaxa duy\u00EA ji heriskirna zad\u00EE ye. Bi al\u00EEkariya ava m\u00EEdey\u00EA, ku bi as\u00EEd p\u00EAkhatiye \u00FB bi al\u00EEkariya enz\u00EEman (li livik\u00EAn -tosbiy\u00EAn- beden\u00EA mirovan da t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin \u00FB ji bo hezm\u00EA u pir ti\u015Ft\u00EAn din hewce ne) xwarin t\u00EA hezimkirin. M\u00EEde kareki wek ambar p\u00EAkt\u00EEne \u00FB xwarin\u00EA per\u00E7e per\u00E7e dide r\u00FBviya danzdeh gire, him ji destp\u00EAka hezma xwarine dike. Dawiya w\u00EA r\u00FBviya zirav t\u00EA, ku 3 metre dir\u00EAjiya xwe heye. Daw\u00EE r\u00FBviya zirav xwarin t\u00EA \u00FB digiheje r\u00FBviya st\u00FBr. R\u00FBviya st\u00FBr n\u00EAz\u00EEk\u00EE 1,5 metre dir\u00EAj e. Nava gedek\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE gelek tir\u015F e. R\u00EAje ya tir\u015Fat\u00EE ya gedek\u00EA anko pH a gedek\u00EA, di navbera 1 heta 4'\u00EA da ye. Xaney\u00EAn serek\u00EE y\u00EAn gedek\u00EA maddeyek\u00EE bi nav\u00EA p\u00EAps\u00EEnos\u00EAn\u00EA dir\u00EAjin nav gedek\u00EA ko bi tir\u015F\u00EA h\u00EEdroklor\u00EEk dibit p\u00EAps\u00EEn. Gedek rojane 2 heta 4 l\u00EEtrey\u00EAn \u015F\u00EEr\u00EA gedek\u00EA dir\u00EAjit."@ku . "Zankoya Selahed\u00EEn\u00EA, ber\u00EA Zankoya Sil\u00EAmaniy\u00EA di sala 1968an de hate damezrandin \u00FB sala akadem\u00EE 1982/1983 bi cih\u00EA b\u00FB. Ew ji nav her s\u00EA zankoy\u00EAn Kurdistana \u00CEraq\u00EA zankoya her\u00EE mezin e. Ew li her\u00EAma paytext\u00EA Hewl\u00EAr\u00EA ye. Zankoya Selahed\u00EEn\u00EA endam\u00EA Civata Zankoy\u00EAn Navnetew\u00EE ye. Niha 12 kolec\u00EAn w\u00EA hene."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/1/11/Duhok_Zanko.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Zankoya Duhok\u00EAZankoya Duhok\u00EA zan\u00EEngehe n\u00FB ye li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA, li bajar\u00EA Duhok\u00EA. Di 14'\u00EA rezber\u00EA 1992'a de, Parlamentoya Her\u00EAma Kurdistan\u00EA biryara damezrandina Zankoya Duhok\u00EA ya ji du kolejan stand: Koleja Textoriy\u00EA \u00FB Koleca \u00C7andiniy\u00EA. Di desp\u00EAka sala akadem\u00EE ya 1992/1993 de xwendekaran dest bi xwendin\u00EA kir. Kursa p\u00EA\u015F\u00EE di 31'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1992'a de veb\u00FB. Pi\u015Ftre gelek kolej\u00EAn din j\u00EE veb\u00FBn. Bo hevtewawkirina strukt\u00FBra zankoy\u00EA di van sal\u00EAn daw\u00EE de gelek navend\u00EAn zanist\u00EE hatine avakirin."@ku . "Geoloji \u00EElmeke;l\u0131 ser kemu\u015Fka erd\u00EA di ax\u0131v\u00EA. Geoloji d\u0131 veket\u0131h\u00EA \u00E7\u0131q\u0131la ev \u00E7\u0131q\u0131l li xware nivisandina. stratigrafi,paleontoloji,st\u00E2tik u dinamik,mineroloji,hemet rak\u0131r\u0131n, geolojiya bajar\u00E2,sedimanter petrografi."@ku . "Matemat\u00EEk (bi kurd\u00EE j\u00EE b\u00EErwar\u00EE an b\u00EErkar\u00EE) zan\u00EEna li ser rew\u015F \u00FB merc\u00EAn \u00E7endat\u00EE kvantat\u00EEv \u00FB peywendiyan \u00FB li ser form\u00EAn gewd\u00EAn jiyana objekt\u00EEv e. B\u00EErwar\u00EE di tevah\u00EE zanist\u00EEy\u00EAn poz\u00EEt\u00EEf de t\u00EA bikaran\u00EEn. Li gora zanyaran b\u00EErwar\u00EE 200 sal z\u00EAdetir li p\u00EA\u015Fiya fiz\u00CEk\u00EA dime\u015Fe."@ku . "Ps\u00EEkoloj\u00EE zan\u00EEna li ser qan\u00FBn, p\u00EA\u015Fve\u00E7\u00FBn \u00FB r\u00FBdan \u00FB \u00E7alakiy\u00EAn der\u00FBn\u00EE y\u00EAn mirov e. Ps\u00EEkoloj\u00EE zan\u00EEstiyeke n\u00FB ye li dinyay\u00EA. Heya destp\u00EAka serdema 20em\u00EEn wek\u00EE d\u00EEs\u00EEpl\u00EEneke b\u00EEyoloj\u00EE, felsefe, b\u00EEj\u00EE\u015Fk\u00EE hwd b\u00FB. Wilhelm Wundt, Sigmund Freud, Carl Gustav Jung, ps\u00EEkolog\u00EAn Emer\u00EEkay\u00EE ku r\u00EAbaza tevgerzaniy\u00EA bikardian\u00EEn hwd h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE bi ser\u00EA xwe b\u00FB zan\u00EEstiyek. Di dem\u00EAn daw\u00EE de bi nav\u00EA kogn\u00EEt\u00EEvps\u00EEkoloj\u00EE \u015Faxek\u00EA din j\u00EE l\u00EA z\u00EAde b\u00FB."@ku . "Logo ya phpBB phpBB (php Bulletin Board) s\u00EEstemeke ji bo avakirina foruman e. phpBB bi kurd\u00EE hat wergerandin."@ku . "Mehmed Em\u00EEn Bozarslan (Amed, 1935-) niv\u00EEskar \u00FB zimanzanek kurd e. Li Ewropay\u00EA dij\u00EE. Bav\u00EA Ham\u00EEt Bozarslan e. Bozarslan, di sala 1935a de, li qeza Diyarbekir\u00EA (Amed) li L\u00EEcey\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye. Pi\u015Ft\u00EE xwendina xwe temam kiriye, dest bi meletiy\u00EA kiriye. Dura li w\u00EA herem\u00EA ku ji day\u00EEk b\u00FBye, dest bi muft\u00EEt\u00EE kiriye. gelekan bernav\u00EA \u2018Muft\u00EE\u2019 yan \u2018Muftiy\u00EA Komun\u00EEst\u2019 l\u00EA dikir. \u00C7awa ku \u2018telebe\u2019 bi mana \u2018\u015Fore\u015Fger\u2019 dih\u00EAte karan\u00EEn, \u2018qomun\u00EEst\u2019 j\u00EE di nav Kurda de pir\u00EE caran ji d\u00EAvla welatpar\u00EAz\u00EE, mafperest\u00EE ango ji bo kes\u00EAn ku maf\u00EA Kurda \u00FB belengazan parastiye, hatiye karan\u00EEn. Bi gotinek\u00EE din, di raya gi\u015Ft\u00EE a Kurda de tu \u00E7iqas ji dewlet\u00EA d\u00FBr b\u00EE, ewqas qomun\u00EEst \u00EE. Meley\u00EAn Kurda y\u00EAn ber\u00EA j\u00EE, hema b\u00EAje piraniya wan bi v\u00EE nav\u00EE hat\u00EEne naskirin. Ti\u015Ft\u00EAn balke\u015F ya niv\u00EEskar \u00FB l\u00EAkol\u00EEnvan\u00EAn Kurda, di Mehmet Em\u00EEn Bozarslan de j\u00EE t\u00EA d\u00EEtin. Ew j\u00EE bingeha welatpar\u00EAziya xwe \u00FB her weha bingeha niv\u00EEskariya xwe, ji rew\u015Fa axa xwe ya bindest digre. Gelek deweran digere, rew\u015Fa gel\u00EA xwe y\u00EA xizan \u00FB bindestan dib\u00EEne \u00FB sedema v\u00EA yek\u00EA pirt\u00FBka xwe ya yekem\u00EEn ya bi nav\u00EA \u2018\u015Eeyhl\u00EEk ve A\u00F0alik\u2019 (Axat\u00EE \u00FB \u015E\u00EAxt\u00EE) de di sala 1964a de \u015Firove dike, raya xwe radixe ber gel. Pirt\u00FBka duyem\u00EEn a Bozarslan j\u00EE, li ser pirsa Kurd\u00EE ye. Di sala 1966a de, pirt\u00FBka Bozarslan bi nav\u00EA \u2018Do\u00F0u\u2019nun Sorunlari\u2019 (Pirs\u00EAn Rojhilat) dikeve dest\u00EA xwendevanan. Bozarslan, gir\u00EEngiya ziman \u00FB h\u00EEnkariya bi ziman\u00EA zikmak\u00EE j\u00EE, her weha di v\u00EA pirt\u00FBka xwe de cara yekem\u00EEn e\u015Fkere dike. Her du pirt\u00FBk\u00EAn ewil ya Bozarslan, bi Tirk\u00EE nin \u00FB her weha li ser pirs\u00EAn gel \u00FB her\u00EAm\u00EA nin."@ku . "F\u00EEnland an Komara F\u00EEnland\u00EA welatek li bak\u00FBr\u00EA Ewropay\u00EA ye. Tix\u00FBb\u00EAn w\u00EE digih\u00EAn Sw\u00EAd, Norw\u00EAc \u00FB R\u00FBsyay\u00EA. Hejmara kurdan li F\u00EEnland\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 5.000 in."@ku . "Dihok an Duhok (bi t\u00EEp\u00EAn ereb\u00EE, \u062F\u0647\u06C6\u0643; bi ereb\u00EE, \u062F\u0647\u0648\u0643, Dahuk; bi suryan\u00EE, \u0722\u0718\u0717\u0715\u072A\u0710, Nohadra), li devera Bad\u00EEnan, nav\u00EA par\u00EAzgeh, qeza \u00FB bajar\u00EA her\u00EE mezin e. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 1.000.000 kesan t\u00EA de dij\u00EEn. Bi qas\u00EE 60 km ji sinor\u00EAn Tirkiyey\u00EA d\u00FBr e. Bajar di nav nihaleke berfireh de ye. S\u00EA aliy\u00EAn bajar\u00EE \u00E7iyay\u00EAn bilind in. Li jor \u00C7iyay\u00EA Sp\u00EE, li j\u00EAr \u00C7iyay\u00EA Dehkan (\u015Eindoxa), li rojhelat\u00EA \u00C7iyay\u00EA Mams\u00EEn \u00FB li rojava w\u00EE, de\u015Fta S\u00EAm\u00EAl\u00EA ye, ku ji bo \u00E7andina dexil, dan \u00FB dikak\u00EE, axeke z\u00EAr\u00EEn heye."@ku . "M\u00EEkroprosesor, yan\u00EE yek\u00EEneya xebat\u00EA ya navend\u00EE (YXN an j\u00EE CPU, central processing unit) par\u00E7ey\u00EA her\u00EE gir\u00EEng \u00EA komputer\u00EA ye. \u00C7i ferman\u00EAn di hundir\u00EA Pergala Xebat\u00EA de hebe, ji aliy\u00EA v\u00EE par\u00E7ey\u00EE ve t\u00EA xebitandin. Microprosesor j\u00EE CPU eke ku di hundir\u00EA tek yongayek\u00EA de ye. Di roja me de CPU b\u00EAhtir wek\u00EE Microprosesor e. Yek\u00EEneya Xebat\u00EA ya Navend\u00EE xwed\u00EE bik\u00EAriyea ar\u00EEtmet\u00EEk \u00FB mentiq\u00EE ye. Di navbera yek\u00EEney\u00EAn t\u00EAketin \u00FB derketin\u00EA \u00DB bernameya ku hatiye dayin de xebateke p\u00EAkan derdixe hol\u00EA. YXN an j\u00EE CPU bi ziman\u00EA mak\u00EEney\u00EA, ango pergala k\u00EAmast a kodkirin\u00EA dixebite. Ev pergala kodkirin\u00EA ji kod\u00EAn operasyon\u00EA p\u00EAk t\u00EAn ku komputer dikare t\u00EAbigih\u00EEje. Yek\u00EEneya xebat\u00EA ya navend\u00EE kar\u00EA ar\u00EEtmet\u00EEk \u00FB mentiq\u00EE bi riya ALU p\u00EAk t\u00EEne. Her wiha FPU heye da ku bi hejmar\u00EAn bib\u00EAhnok j\u00EE bikaribe hesaban bike. Her wiha par\u00E7eyek\u00EE w\u00EA j\u00EE BIU ye ku t\u00EAkiliya YXN bi c\u00EEhana derve re \u00E7\u00EAdike. Di hundir\u00EA YXN de hinek der\u00EAn hi\u015F ango b\u00EEr\u00EA hene ku j\u00EA re register t\u00EA gotin."@ku . "W\u00EAne:LocationEurope. png Nex\u015Feya Ewropay\u00EA W\u00EAne:Flag of Europe. svg Ala Ewropay\u00EA Ewropa parzem\u00EEnek e. Di m\u00EEtolojiya yewnan de Ewropa j\u00EE nav\u00EA preseseke fen\u00EEk\u00EE ye ku ji aliy\u00EA Zeus hat revandin Gir\u00EEt\u00EA. Ewropa day\u00EEka M\u00EEnos\u00EA ye."@ku . "NVU bernameyeke ji bo \u00E7\u00EAkirina r\u00FBpel\u00EAn \u00EEnternet\u00EA ye. Bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE ji van bernameyan re \"HTML Editor\" j\u00EE t\u00EA gotin. NVU ji malbata Mozilla ye \u00FB wek\u00EE Mozilla Firefox \u00FB Mozilla Thunderbird azad \u00FB bela\u015F e."@ku . "Belgiya an j\u00EE Keyaniya Belgiyay\u00EA welatek li rojavay\u00EA Ewropay\u00EA ye. Di kev\u00EA ser sinor\u00EAn \u00E7ar welatan: li rojhilat\u00EA welat Almanya, L\u00FBksemb\u00FBrg di kev\u00EA ba\u015Fur-rojhilat \u00FB Holand j\u00EE dikeve bakur\u00EA v\u00EE welat\u00EE. Be\u015Fek\u00EA mezin y\u00EA welat\u00EA Belgiyay\u00EA di kev\u00EA ser sinor\u00EA Fransay\u00EA. Herwisa be\u015Fek\u00EA bi\u00E7\u00FBk ji v\u00EE welat\u00EE di kev\u00EA ser Deryaya Bakur. Deshelata v\u00EE welat\u00EE demokrat\u00EE \u00FB federal\u00EE ye, l\u00EA \u015Fah\u00EEt\u00EE (melik) j\u00EE h\u00EAj heye. Paytext\u00EA Belgiyay\u00EA Bruksel e. Bruksel dikeve navenda Belgiyay\u00EA. Herwesa Belgiya ji deh par\u00EAzgehan p\u00EAk hatiye. Bajar\u00EAn d\u00EE y\u00EAn Belgiyay\u00EA y\u00EAn giring evin: Antwerpen, Gent, Charleroi, Luik \u00FB Brugge. Ziman\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn Belgiyay\u00EA flemen\u00EE (60%), frans\u00EE (40%) \u00FB alman\u00EE (< 1%) ne."@ku . "Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA - YE r\u00EAxistina navnetewey\u00EE ya abor\u00EE \u00FB siyas\u00EE ye di navbera 27 welat\u00EAn Ewropay\u00EA de. Di sala 1992an bi Peymana Maastricht\u00EA ava b\u00FB ye nav\u00EA YEy\u00EA pejirandiye. Bingeha zagon\u00EE ya yek\u00EEtiy\u00EA Peymana Nice ya ku di sala 2003an de xebit\u00EE an go b\u00FB meriyet. Alay\u00EA Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA ji 12 st\u00EArk\u00EAn zer y\u00EAn li ser zem\u00EEna \u015F\u00EEn hatine bic\u00EEhkirin p\u00EAk t\u00EA. Ev ala di 29'\u00EA gulan\u00EA sala 1986an de li Bruksel\u00EA ber bi ezmana hatiye bilindkirin. Sir\u00FBda Yek\u00EEtiy\u00EA, be\u015Fa 4. ya \"Pesna \u015Eadiy\u00EA\" ya senfoniyaya 9. ya Beethoven e. Roja Yek\u00EEtiy\u00EA 9'\u00EA gulan\u00EA ye. Yekit\u00EEya Ewropay\u00EA xwed\u00EE pasaport \u00FB ajonameya hevbe\u015F e."@ku . "Macintosh modeleke komp\u00FBteran e ku ji aliy\u00EA f\u00EErmeya Apple ve t\u00EA \u00E7\u00EAkirin."@ku . "Wez\u00EEfa gur\u00E7ikan ne ten\u00EA \u00E7\u00EAkirina m\u00EEz\u00EE ye; gur\u00E7ik al\u00EEkariya beden\u00EA ji bo regulasyona tansiyon\u00EA j\u00EE dike. Heke di beden de pir av hebe, tansiyon derdikeve jor. W\u00EA gav\u00EA, gur\u00E7ik w\u00EA av\u00EA wek\u00EE m\u00EEz ji beden\u00EA bav\u00EAjin der \u00FB bi w\u00EE away\u00EE j\u00EE tansiyon cardin dadikeve j\u00EAr. Binih\u00EAre: S\u00EEstema m\u00EEz\u00EA"@ku . "\u00C7av organa di nava p\u00EAncsehaka ya gir\u00EEngtir\u00EEn e. Bi w\u00EA organ\u00EA em dikarin dinya dora xwe bib\u00EEnin. Ew ti\u015Ft\u00EAn ku em dizanin, piran\u00EE bi al\u00EEkariya w\u00EE bi dest xistiye. \u00C7av ji aliy\u00EA derva va bi bir\u00EE, palik\u00EAn \u00E7av \u00FB bijangan p\u00EAk t\u00EA. Wez\u00EEfa biriya ev e, ku neh\u00EAle qev\u00E7il\u00EE ji al\u00EA jor bikeve nava \u00E7av. Ev wez\u00EEfa wisa j\u00EE palik\u00EA \u00E7avan \u00FB bijangan e. Palike \u00E7avan, hes\u00EEr\u00EA \u00E7avan li ser \u00E7avan belav dike da ku \u00E7av zuha nebe. Ava h\u00EAsir\u00EA, ji livik\u00EAn h\u00EAsir\u00EA y\u00EAn ku di dora \u00E7av da cih digrin, t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin. Organa d\u00EEtin\u00EA ya \u00E7ava s\u00EAva \u00E7av\u00EE ye. S\u00EAva \u00E7av gilorik e \u00FB ji aliyek\u00EE heta aliy\u00EA din bi beray\u00EE 23mm fireh e. S\u00EAva \u00E7av bi \u00E7end qora p\u00EAk t\u00EA. W\u00EAne:Menschliches Auge. jpg \u00C7av\u00EA mirov W\u00EAne:Catpupil03042006. jpg \u00C7av\u00EA pis\u00EEk\u00EA W\u00EAne:Hawk eye. jpg \u00C7av\u00EA \u015Fah\u00EEn Dema mirov ji derve m\u00EAze s\u00EAva \u00E7av kir, s\u00EA cure \u015Fikil dib\u00EEne. Ya yekem\u00EEn spiy\u00EA \u00E7av\u00EA ye. Di nav spiy\u00EA \u00E7av da re\u015Fika \u00E7av \u015F\u00FBn digire. Nav\u00EA re\u015Fika \u00E7av\u00EE di zanista tip\u00EA de \u00EEr\u00EEs e. Ev fireh \u00FB teng dibe. Ango eger derve tar\u00EE b\u00FB, ew fireh dibe \u00FB eger ronah\u00EE b\u00FB, teng dibe. Di nav\u00E7a re\u015Fika \u00E7av\u00EE de bibik heye. Em bi al\u00EEkariya bibik\u00EA dikarin bib\u00EEnin. Birik\u00EA d\u00EEtin\u00EA ji m\u00EAj\u00FB t\u00EA \u00FB digih\u00EEje pa\u015Fiya s\u00EAva \u00E7av. Li w\u00EA der\u00EA ti\u015Ft\u00EAn ku em din\u00EArin, t\u00EAn reflekte kirin \u00FB bi al\u00EEkariya birik\u00EAn d\u00EEtine, ew enformasyon digih\u00EEjin m\u00EAj\u00FB \u00FB m\u00EAj\u00FB j\u00EE ji me re dibe em \u00E7i dib\u00EEnin. S\u00EAva \u00E7avan bi al\u00EEkariya mas\u00FBlk\u00EAn dor \u00E7avan dilive."@ku . "Pankreas an \u015F\u00EAlav li zik\u00EA mirovan, di pa\u015F made u pa\u015F ruviya st\u00FBr ye pan da cih digre. Wezifa we bi du awa ye: Ji aliyek\u00EE wek giniyek\u00EE hormonan \u00E7\u00EAdike, ji aliy\u00EA din dan ji ji bo hezimkirina xwarin\u00EA enz\u00EEman \u00E7\u00EAdike. Ji bo ve yeke ji pankreasa endokr\u00EEn u pankreasa eksokr\u00EEn ji hev t\u00EAn cudakirin: hormona hin gir\u00EEng, ku di pankreas\u00EA de \u00E7\u00EAdibe, \u00EEnsul\u00EEn e. Ew hormona, ji daxistina \u015Fekir di xw\u00EEna mirovan da gelek gir\u00EEng e. Tene bi al\u00EEkariya \u00EEnsul\u00EEn sane dikarin \u015Fekir bigrin hundire xwe u ji bo xebata xwe bi kar b\u00EEnin. Gava pankreas ji ber nexwe\u015Fiyan \u00EEnsul\u00EEn \u00E7\u00EAneke, nexwe\u015Fiya \u015Fekir di mirovan da peyda dibe. Xenci \u00EEnsul\u00EEn gelek hormon\u00EAn din ji di pankreas\u00EA da \u00E7\u00EAdibin. Ew ji ji bo jiy\u00EEne gir\u00EEng in. Enz\u00EEm ji wek hormonan di pankreas\u00EA da \u00E7\u00EAdibin. Mirov ji bo hezmkirina xwarin e hewcey\u00EE wan e. Ew enz\u00EEma li ser riya pankreas digih\u00EEjin r\u00FBviya donzdegirek."@ku . "Dep gir\u00EAday\u00EE Mezray\u00EA / Elez\u00EEz\u00EA ye. Dep bi r\u00EAbejah\u00EE 102 km d\u00FBr\u00EE bajar\u00EA Elez\u00EEz\u00EA ye. Navbera Dep\u00EA \u00FB \u00C7ewl\u00EEg\u00EA (B\u00EEngol) j\u00EE bi r\u00EAbejah\u00EE 50 km ye. Riya ku ji Elez\u00EEz\u00EA t\u00EA \u00FB aliy\u00EA B\u00EEngol\u00EA heya Wan\u00EA di\u00E7e, ber Dep\u00EA re derbaz dibe. Dema h\u00EEna bajar bi\u00E7\u00FBk b\u00FB va riya baj\u00EAr 4 km d\u00FBr b\u00FB. L\u00EA niha bajar ber\u00EE bi aliy\u00EA r\u00EA de j\u00EE \u00E7\u00FBye \u00FB xwe gihandiye r\u00EA."@ku . "Arxa nav\u00E7eyeke Melediy\u00EA ye. Arxa \u00E7avkaniya Kurd\u00EAn rojava Melediy\u00EA ye. T\u00EA zanin ku Kurd\u00EAn Elew\u00EE ji h\u00EAla K\u00FCrecik \u00FB Kurd\u00EAn Sunn\u00EE ji ji h\u00EAla Kurne derketine \u00FB belav\u00EA hem\u00FB mintika Gurgum, Edene, Kayseri u wan derdor\u00EAn b\u00FBna. Eger mirov li Elbistan, Bazarcix, Av\u015F\u00EEn, Koksen, Kadirli, Kozan \u00FB hwd. pirs bike, esl\u00EA we ji k\u00FB der\u00EA hatiye, mirov v\u00EA bersive dist\u00EEne ku esl\u00EA wan hemiyan ji Ak\u00E7adag hatine. L\u00EA mixabin l\u00EAkol\u00EEn li ser v\u00EA mijar\u00EA nehatine kirin."@ku . "Fet'he (v\u00EAkirin) s\u00FBre ya yekem\u00EEn a Qur'an e. Li Bajar\u00EA Mekk\u00EA de hat\u00EEye dan\u00EEn \u00FB ji 7 ayetan p\u00EAda dibe. Hem\u00FB bingeh\u00EAn Quran \u00EA bi kurtay\u00EE li Fat\u00B4h\u00EA da derbaz dibin. Wek\u00EE heb\u00FBna Xwed\u00EA ku y\u00EA ten\u00EA layiq\u00EA met b\u00FBn\u00EA ye, h\u00EAz \u00FB dilovan\u00EEya w\u00EE, xud\u00EEy\u00EA hem\u00FB tistan, perestin ten\u00EA ji w\u00EE ra dibe \u00FB alikar\u00EE ten\u00EA ji w\u00EE t\u00EA xwestin. Ji ber v\u00EE y\u00EAk\u00EA ayeta Fat\u00B4h\u00EA li j\u00EEyana misilmanan da diaya her\u00EE p\u00EEroz e."@ku . "Meryem s\u00FBreya 19em\u00EEn a Qur'an\u00EA ye."@ku . "Meryem nav\u00EA day\u00EEka \u00CEsa Mes\u00EEh e. Di Qur'an\u00EA s\u00FBreyeke bi nav\u00EA \"Meryem\" heye. Li Meryem (s\u00FBre) binih\u00EAre."@ku . "Rainer Maria Rilke helbestvan\u00EA alman e. Kur\u00EA karmendek\u00EE r\u00EAya hesin\u00EE ye. Pi\u015Ft\u00EE cerib\u00EEna neserkevt\u00EE ya Dibistana Le\u015Fker\u00EE, D\u00EEroka Huner \u00FB W\u00EAjey\u00EA xwend. \u00C7ar helbest ji pirt\u00FBka w\u00EAneyan"@ku . "N\u00FBh Mehneya peyva \"N\u00FBh\" bi \u00CEbran\u00EE ev e: \"rehet\" an j\u00EE \"tesel\u00EE\". N\u00FBh ji d\u00FBndana kur\u00EA Adem S\u00EAt b\u00FB, nav\u00EA bav\u00EA w\u00EE Lamex e. N\u00FBh b\u00FB bav\u00EA s\u00EA kuran: Sem, Ham \u00FB Yafet."@ku . "W\u00EAne:Blutkreislauf. png Gera xw\u00EEn\u00EA ya mirov\u00EE: demar\u00EAn xw\u00EEnber (reng\u00EA sor) \u00FB demar\u00EAn xw\u00EEnh\u00EAner (reng\u00EA \u015F\u00EEn) Di bedena mirovan da du cins demar hene: demar\u00EAn xw\u00EEnber \u00FB demar\u00EAn xw\u00EEnh\u00EAner. Di sordemaran da xwina paqij, ku bi oks\u00EEjen 02 hatiye barkirin, heye. Ew demar w\u00EA xw\u00EEna paqij ji dil dibin her der\u00EA bedene. Gava ku ew demar ji dil der\u00EAt, nav\u00EA w\u00EA \u015Fahdemar an j\u00EE aorta ye. Pa\u015F\u00EA aorta parve dibe \u00FB ji bo her cih\u00EA beden\u00EA navek\u00EE din digire. Weki sordemara pil, sordemara qor, sordemara ser\u00EE \u00FB hwd. Ji demareke din ra j\u00EE \u015F\u00EEndemar dib\u00EAjin. Di \u015F\u00EEndemaran da xw\u00EEna gemar\u00EE (qevcil), ya bi karbondiyoks\u00EEd CO2 heye. Ew demar ji hem\u00FB der\u00EAn beden\u00EA mirovan de xw\u00EEna p\u00EEs kom dikin \u00FB dibin dil. \u015E\u00EEndemar \u00FB sordemar hertim li cem hev in. Nav\u00EAn wan ji wek hev in, ango mirov dib\u00EAje \u015F\u00EEndemara qor an j\u00EE sordemara qor. \u015E\u00EEndemar hin mezin ra bi ziman\u00EA lat\u00EEn\u00EE Vena cava t\u00EA gotin."@ku . "W\u00EAne:Adam honored. jpg Adem, li gor n\u00EEgarokeke faris\u00EE W\u00EAne:Adam and Eve from a copy of the Falnama. jpg Adem \u00FB Hewa li gor Falnameya faris\u00EE ya Cafer es-Sadiq, 1550 Li gora Tewrat \u00FB Quran\u00EA, Adem nav\u00EA mirov\u00EA yek\u00EA ye. Jina w\u00EE Hewa ye, Hab\u00EEl \u00FB Qab\u00EEl zarok\u00EAn wan \u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn in. Di \u00CEslamiyet\u00EA de Adem wek\u00EE p\u00EAxember t\u00EA pejirandin."@ku . "Kercews an j\u00EE Kercos bajarokeke li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB nav\u00E7eyeke \u00CAlih\u00EA ye. Li ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA Midyad, li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat Kerboran,li rojava bi nav\u00E7ey\u00EAn Bismil \u00FB Stewr\u00EA li bak\u00FBr bi Hesk\u00EEf\u00EA re c\u00EEran e. Kercos j\u00EE wek\u00EE piraniya qezay\u00EAn c\u00EEran di nav mintiqaya tor\u00EA de cih digire.59 km'y\u00EE d\u00FBr\u00EE navenda wilayet\u00EA ye."@ku . "Sine bajarek\u00EE li rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Bajar\u00EA Sine herwiha serbajar\u00EA parezgeha Kurdistan\u00EA ye. Li bajar \u00FB her\u00EAma Siney\u00EA bi zaravay\u00EA kurd\u00EE y\u00EA erdelan\u00EE t\u00EA axaftin. Di sala 2006'a de hejmara r\u00FBni\u015Ftvan\u00EAn bajar\u00EA Siney\u00EA 850.000 b\u00FB."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/88/Kamkaran.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Kamkaran Kamkaran, malbateke Kurd ku ji heft birayan \u00FB xw\u00EE\u015Fkek\u00EA p\u00EAk t\u00EA, yek ji muz\u00EEkvan \u00FB muz\u00EEkar\u00EAn \u00CEran\u00EA \u00FB Kurdistan\u00EA ne. Repertuwara wan ji muz\u00EEka Kurd ya dewlemed \u00FB rengareng bi awaz\u00EAn t\u00FBj \u00FB ji r\u00EEtm\u00EAn muz\u00EEka Iran\u00EA ya kals\u00EEk p\u00EAk t\u00EA. Repertuwara muz\u00EEka Kurd gelek cur e \u00FB di d\u00EEroka xwe ya kevin de ra \u00FB \u015Fax\u00EAn xwe berdane nav la\u015F\u00EAn mirovan. Yekem\u00EEn kons\u00EArta wan vedigere bo sala 1965 an li bajara Sine y\u00EA k\u00FB nemir Hesen Kamkar (bavik\u00EA wan) j\u00EE di v\u00EA kons\u00EArt\u00EA da be\u015Fdar b\u00FB \u00FB bi xo violon dijen\u00EE. Kamkaran li sertaser\u00EA c\u00EEhan\u00EA kons\u00EArt p\u00EA\u015Fke\u015F kirine; yek ji wan: sala 2003 an li merasim a p\u00EA\u015Fke\u015F kirina Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA bi \u015E\u00EEr\u00EEn \u00CEbad\u00EE y\u00EA b\u00FB. Herwisa li piran\u00EEya fest\u00EEval\u00EAn mezin\u00EAn m\u00FBz\u00EEka dinyay\u00EA wek\u00EE WOMAD bi serperi\u015Ft\u00EE ya Peter Gabriel \u00FB SummerStage a New York \u00EA be\u015Fdar b\u00FBne \u00FB li gelek talar\u00EAn Ewr\u00FBpa \u00FB Emr\u00EEka y\u00EA bi awayek\u00EE pir bi h\u00EAz bername \u00EEcra kirne \u00FB herdem r\u00EAz \u00FB afer\u00EEna sercem amadeb\u00FByan ji xwe re xelat kirnie."@ku . "Qerekose an Qerekil\u00EEse an j\u00EE Qerek\u00EEs nav\u00EA bajarek\u00EE bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Navenda nav\u00E7eya Agiriy\u00EA ye. Siri\u015Fta Ag\u00EEr\u00EE zef sare \u00FB \u00E7ikandin pir n\u00EEne."@ku . "W\u00EAne:Karte Stuttgart in Deutschland. png Stuttgart li Elmanya da W\u00EAne:Coat of arms of Stuttgart. svg Arma Stuttgart Stuttgart bajarek\u00EE mezin bi nav \u00FB deng li ba\u015F\u00FBr\u00EA welat\u00EA Almanyay\u00EA ye. Li Stuttgart\u00EA z\u00EAdey\u00EE 600 000 m\u00EErov dijin."@ku . "SourceForge s\u00EEstemeke p\u00EA\u015Fxistina niv\u00EEsbariy\u00EA ye. Niv\u00EEsbariya SourceFourge ji aliy\u00EA VA Software t\u00EA firotin. Malpera Sourceforge. net cih\u00EA merkez\u00EE ji bo niv\u00EEsbariya azad e. T\u00EA de 85.000 proje hene. Projey\u00EAn kurd\u00EE di SourceForge de MySpell, Gnu \u00FB Gnome y\u00EAn kurd\u00EE ne."@ku . "W\u00EAne:African waterfall. jpg Av: \u015Eelale Av, vexwarineke zelal \u00FB b\u00EAtam ku ji hem\u00EE lawir \u00FB \u015F\u00EAnkatiyan re p\u00EAdiv\u00EE ye. Di nava oks\u00EEdande u an j\u00EE dibe ku di nava p\u00EAkhatiyan de, p\u00EAkhat\u00EEya her\u00EE gir\u00EEnge ji bo xweza u j\u00EEyan\u00EA. Av, xwed\u00EEy\u00EA formula k\u00EEmyev\u00EE <math>\\mathsf{H_2O }</math> ye \u00FB molekulek\u00EE ne rastex\u00EAzey\u00EE ye. <math>\\mathsf{H-0-H}</math> de di navbera gir\u00EAdeb\u00FBna oks\u00EEjen\u00EAde go\u015Fe 104,50\u00B0 ye. Herdu al\u00EEy\u00EAn h\u00EEdrojen\u00EA, li gor aliy\u00EA oksijen \u00EA poz\u00EEt\u00EEfe lewma j\u00EE molekul gir\u00EAdeb\u00FBnek\u00EE Kovalenta Polar p\u00EAkt\u00EEne. Ji bo v\u00EA sedem\u00EA j\u00EE Moment Dipol e."@ku . "Ti\u015Ft\u00EAn vexwarin\u00EA, m\u00EEna av, \u015F\u00EEr, \u00E7ay, qehwe \u00FB saremen\u00EE"@ku . "P\u00EAs\u00EEr, \u00E7i\u00E7ik, memik ew pi\u015Fk\u00EAn / be\u015F\u00EAn la\u015F\u00EA jinan y\u00EAn \u015F\u00EEr j\u00EA t\u00EA. Herwek\u00EE p\u00EAs\u00EEr organa jinan a duyem\u00EEn gir\u00EEng \u00EA di t\u00EAkiliya seks\u00EE de ye. Ji bo p\u00EAs\u00EEr\u00EAn ajalan guhan t\u00EA bikaran\u00EEn. Di ziman\u00EA zaroktiy\u00EA de nav\u00EA p\u00EAs\u00EEr\u00EA \u00E7i\u00E7ik e l\u00EA li gelek dever\u00EAn Kurdistan\u00EA pirran\u00EE \u00E7i\u00E7ik t\u00EA bikaran\u00EEn. Gelek peyv\u00EAn wiha ji c\u00EEhana zarokan \u00FB ji ziman\u00EA zaroktiy\u00EA derbas\u00EE ziman\u00EA jiyana rojane b\u00FBne hene. \u00C7i\u00E7ik di t\u00EAkiliya cins\u00EE de yek ji cih\u00EAn b\u00EAhtir jin\u00EA st\u00EEm\u00FBl\u00EEze dike (hi\u015Fyar dike) ye. Bo tendurustiy\u00EA \u00FB parastin ji \u015F\u00EArpenceya p\u00EAs\u00EEr\u00EA p\u00EAw\u00EEst e jin xwe bir\u00EAk\u00FBp\u00EAk bidin kontrolkirin. Di zaroktiy\u00EA de p\u00EAs\u00EEr\u00EAn ke\u00E7ikan j\u00EE wek\u00EE y\u00EA lawikan nepi\u015Fkiv\u00EE ne. Pi\u015Ft\u00EE balixb\u00FBn\u00EA p\u00EAs\u00EEr girdibin. Di dema ducan\u00EEmay\u00EEn\u00EA de p\u00EAs\u00EEr \u015F\u00EEr hildiber\u00EEne \u00FB pitok\u00EAn n\u00FBb\u00FBy\u00EE bi w\u00EA mezindibin. Di pirraniya \u00E7andan de wek\u00EE cih\u00EA din \u00EAn cins\u00EE, p\u00EAs\u00EEr j\u00EE di nava civak\u00EA de t\u00EA porkirin, ve\u015Fartin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/f/f4/\u015E\u00EEr.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Kasek \u015F\u00EEr \u015E\u00EEr vexwirakek sp\u00EE ye ku ji guhan\u00EAn lawiran t\u00EA. \u015E\u00EEr li destp\u00EAka jiyana t\u00EAjik\u00EAn lawiran hem\u00EE xwirak \u00FB vexwiraka wan e. Mirov \u015F\u00EEr\u00EA lawiran sar yan germkir\u00EE vedixwin. \u015E\u00EEr herwiha dibe mast \u00FB gelek p\u00EAxwarin\u00EAn din j\u00EE."@ku . "Hejmar ti\u015Ftek\u00EE matemat\u00EEk\u00EE ye k\u00FB li hejmartin \u00FB p\u00EEvandin de t\u00EA bikaran\u00EEn. Ji bil\u00EE wan, hejmar ji bo l\u00EAdan\u00EA mork \u00FB n\u00EE\u015Fan, r\u00EAzkirin\u00EA ti\u015Ftan, \u00FB bi kod kirin\u00EA j\u00EE t\u00EA bi kar an\u00EEn."@ku . "Hejmara 2, pi\u015Ft yek\u00EA \u00FB p\u00EA\u015F s\u00EA ye. Ew j\u00EE di nav koma hejmar\u00EAn xwezay\u00EE de ye."@ku . "P\u00EAnc ya 5 li hejmar\u00EAn rom\u00EE V ye. P\u00EAnc hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "\u00C7ar ya 4 li hejmar\u00EAn rom\u00EE IV ye. \u00C7ar hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "\u015Ee\u015F ya 6 li hejmar\u00EAn rom\u00EE VI ye. \u015Ee\u015F hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Heft ya 7 li hejmar\u00EAn rom\u00EE VII ye. Heft hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Neh, newe yan 9 \u00FB versiyona hejmar\u00EAn rom\u00EE IX, hejmarek ji nava kom\u00EAn hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Hey\u015Ft ya 8 li hejmar\u00EAn rom\u00EE VIII ye. Hey\u015Ft hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Deh ya 10 li hejmar\u00EAn rom\u00EE X ye. Deh hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Yazde ya 11 li hejmar\u00EAn rom\u00EE XI ye. Yazde hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "S\u00EAzde ya 13 li hejmar\u00EAn rom\u00EE XIII ye. S\u00EAzde hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Jimare 12 ango XII. Hw: dazdeh, diwanzdeh, duwanzde, diwanzde, dozde, dozdeh"@ku . "\u00C7arde ya 14 li hejmar\u00EAn rom\u00EE XIV ye. \u00C7arde hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "\u015Eazde ya 16 li hejmar\u00EAn rom\u00EE XVI ye. \u015Eazde hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Hejde ya 18 li hejmar\u00EAn rom\u00EE XVIII ye. Hejde hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Panzdeh ya 15 li hejmar\u00EAn rom\u00EE XV ye. Panzdeh hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Nozde ya 19 li hejmar\u00EAn rom\u00EE XIX ye. Nozde hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "\u00C7il ya 40 li hejmar\u00EAn rom\u00EE XL ye. \u00C7il hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "\u015E\u00EAst ya 60 li hejmar\u00EAn rom\u00EE LX ye. \u015E\u00EAst hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "B\u00EEst (ya j\u00EE 20) hejmarek\u00EE xwezay\u00EE ye. Bi hejmar\u00EAn rom\u00EE b\u00EEst XX t\u00EA niv\u00EEsandin."@ku . "Heft\u00EA ya 70 li hejmar\u00EAn rom\u00EE LXX ye. Heft\u00EA hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Hey\u015Ft\u00EA ya 80 li hejmar\u00EAn rom\u00EE LXXX ye. Hey\u015Ft\u00EA hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Dused ya 200 li hejmar\u00EAn rom\u00EE CC ye. Dused li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Nod ya 90 li hejmar\u00EAn rom\u00EE XC ye. Nod hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "P\u00EAncsed ya 500 li hejmar\u00EAn rom\u00EE D ye. P\u00EAncsed hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Milyar ya 1.000.000.000 li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Milyon ya 1.000.000 li hejmar\u00EAn rom\u00EE <math>\\overline{M}</math> ye. Milyon hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "Albanya an j\u00EE Komara Albanyay\u00EA welatek\u00EE Balkanan ku li ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Ewropay\u00EA ye. Ji Albanya re Arnav\u00FBt, Elbaniya \u00FB Arnewidistan j\u00EE t\u00EA gotin. Paytext\u00EA w\u00EA T\u00EErana ye."@ku . "W\u00EAne:Kabul TV Hill view. jpg Kabul Afxanistan an j\u00EE Komara \u00CEslam\u00EE ya Afxanistan\u00EA welatek\u00EE ba\u015F\u00FBr-rojavay\u00EA Asyay\u00EA ye. C\u00EEran\u00EAn Afxanistan\u00EA Turkmenistan, \u00CEran, \u00C7\u00EEn, Pakistan \u00FB Tac\u00EEkistan e. Afxanistan yek ji welat\u00EAn her\u00EE xizan \u00EAn c\u00EEhan\u00EA ye."@ku . "Ermenistan an j\u00EE Komara Ermenistan\u00EA welatek li ba\u015Fur-rojavaya Ewropay\u00EE-Asyay\u00EE, di navbera Derya Re\u015F \u00FB ya Derya Qezw\u00EEn\u00EA de ye. Ziman\u00EA ferm\u00EE ermen\u00EE ye. Serbajar\u00EA Ermenistan\u00EA Rewan e. Ermenistan c\u00EErana Tirk\u00EEy\u00EA, \u00CEran\u00EA, Azerbeycan\u00EA \u00FB Gurcistan\u00EA ye. Li Ermenistan\u00EA li gor serjim\u00EAra sala 2001'\u00EA derdora 45.000 kurd dij\u00EEn, ji wan 43500 kurd\u00EAn \u00EAz\u00EEd\u00EE \u00FB 1500 kurd\u00EAn misilmanin."@ku . "Almanya, anj\u00EE Komara Federal a Almanyay\u00EA, dewleteke federal e \u00FB cih\u00EA xwe di navenda Ewropay\u00EA de girtiye. Tix\u00FBb\u00EAn w\u00EE digih\u00EAn Dan\u00EEmarka, Poland, Komara \u00C7ek, Awistriya, Sw\u00EEsre, Fransa, L\u00FBksemb\u00FBrg, Belgiya \u00FB Holand. Li bakur\u00EA Almanya Deryaya Bakur \u00FB Deryaya Rojhilat digih\u00EAn Almanyay\u00EA. Paytext \u00FB cih\u00EA r\u00FBni\u015Ftina hik\u00FBmet\u00EA Berl\u00EEn e, l\u00EA ber\u00EA wezareta federal li Bonn\u00EA b\u00FB S\u00EEstema pol\u00EEt\u00EEk federal\u00EE ye \u00FB ev s\u00EEstem bi \u015Fikl\u00EA demokratiya parleman\u00EE hatiye organ\u00EEzekirin. Li gor\u00EE benda 20em\u00EEn ya Dest\u00FBra Bingeh\u00EEn, Almanya dewleteke federal, demokrat\u00EEk \u00FB sosyal e. Ev dewleta federal ji 16 dewlet\u00EAn federe (dewlet\u00EAn her\u00EAm\u00EE, federed\u00FBgel) p\u00EAk t\u00EA. Nif\u00FBsa Almanyay\u00EA n\u00EAz\u00EE 82 milyon e. Dewleta Federal endam\u00EA Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE, Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA, NATO \u00FB G8 e."@ku . "Azerbaycan welatek\u00EE li ba\u015F\u00FBr-rojavay\u00EA Ewropay\u00EE-Asyay\u00EE, c\u00EEran\u00EE Ermenistan, Tirkiye, Gurcistan, \u00DBrisya \u00FB \u00CEran\u00EA ye. Yek ji komar\u00EAn kevn \u00EAn Sovyet\u00EEk e. Azerbaycan herwiha yek ji welat\u00EAn c\u00EEran\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Gelek Kurd li v\u00EE welat\u00EE dij\u00EEn. Di dema YKSS\u00EA de bi qas\u00EE demek\u00EA li her\u00EAm\u00EAn ku Kurd l\u00EA dij\u00EEn, bi nav\u00EA Kurdistana Sor dewletek\u00EA hatib\u00FB avakirin. Stal\u00EEn daw\u00EE li v\u00EA dewlet\u00EA t\u00EEne. Li Azerbaycan\u00EA ji ber daxwaz\u00EAn Tirkiyey\u00EA, rojberoj rew\u015Fa Kurdan neba\u015F dibe. Welat\u00EE, ziman \u00FB ti\u015Ft\u00EAn Azerbaycan\u00EA azerbaycan\u00EE ango azer\u00EE ne. Azer\u00EE gelek\u00EE di esl\u00EA xwe de \u00EEran\u00EE ye \u00FB hatine tirkandin. W\u00EAne:Azerbaijan districts numbered. png Nex\u015Feya Azerbaycan\u00EA"@ku . "W\u00EAne:Lenins Mausoleum. jpg Gora Len\u00EEn \u00FB Kreml R\u00FBsya dewleteke li bakura Ewrasyay\u00EA dikeve \u00FB gor\u00EE parzem\u00EEna xwe welata her\u00EE mezina din\u00EA ye. R\u00FBsya p\u00EA belav b\u00FBna YKSS hat saz kirin \u00FB yek ji endam\u00EAn UN\u00EA da\u00EEm\u00EE ye. Ew yek ji endam\u00EAn G8 (Gr\u00FBba He\u015Ftan) e."@ku . "Serbajar an paytext, ew bajar y\u00EA ku pirraniya r\u00EAveberiya dewlet\u00EA l\u00EA ye, bi taybet\u00EE perleman, hik\u00FBmet, serokdewlet \u00FB hwd."@ku . "W\u00EAne:Asia satellite orthographic. jpg Asya ji ezm\u00EAn da Mezintir\u00EEn parzem\u00EEna c\u00EEhan\u00EA ye ku li rojhilat ji Okyanosa Pas\u00EEf\u00EEk destp\u00EAdike ta digihe r\u00EAze\u00E7\u00EEyay\u00EAn Ural li rojava \u00FB ji Okyanosa Arkt\u00EEk li bakur xwe digihe Okyanosa Hind\u00EA li ba\u015F\u00FBr. Kes, gel \u00FB ti\u015Ft\u00EAn li yan ji Asyay\u00EA asyay\u00EE ne."@ku . "Ziman\u00EA ereb\u00EE ziman\u00EA Ereban e sem\u00EE ye."@ku . "W\u00EAne:GreaterMiddleEast2. png Rojhilata Nav\u00EEn W\u00EAne:MiddleEast. png Rojhilata Nav\u00EEn Rojhilata Nav\u00EEn her\u00EAmek e ku ji rojhilata \u00CEran\u00EA digihe rojhilata Misir\u00EA. Ev welat li her\u00EAma Rojhilata Nav\u00EEn in: Behreyn, Erebistana Si\u00FBd\u00EE, Iraq, \u00CEran, \u00CEsra\u00EEl, Kurdistan, Kuw\u00EAt, Libnan, Qeter, S\u00FBriye, Yemen"@ku . "W\u00EAne:LocationAmericas. png Amer\u00EEka an j\u00EE Emer\u00EEka parzem\u00EEnek e. Bakur, Navend (nav\u00EEn) \u00FB Ba\u015F\u00FBr\u00EA Amer\u00EEkay\u00EA ku ji bakur\u00EA Kanada dest p\u00EA dike ta digihe ba\u015F\u00FBr\u00EA Arjant\u00EEn\u00EA. Binih\u00EAre: Amer\u00EEkaya Bakur Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr Amer\u00EEkaya Nav\u00EEn"@ku . "W\u00EAne:Ottawa from McKenzie King Bridge. jpg Ottawa Ottawa paytext\u00EA Keneda \u00FB bajarvaniyek e di nava par\u00EAzgeha Ontarioy\u00EA de. Sala 2006an, nif\u00FBsa w\u00EA 812,129 kesan b\u00FBye."@ku . "Dan\u00EEmarka an Keyatiya Dan\u00EEmarkay\u00EA (bi dan\u00EEmark\u00EE, Kongeriget Danmark) welatek\u00EE li ba\u015F\u00FBr\u00EA Skandinavyay\u00EA, di navbera Sw\u00EAd \u00FB Almanyay\u00EA de ye. Serbajar Kopenhagen e."@ku . "W\u00EAne:Scandinavia. TMO2003050. jpg Skand\u00EEnavya li zivistan\u00EA. Skand\u00EEnavya her\u00EAmek e li bakur\u00EA Ewropay\u00EA \u00FB ji van welatan p\u00EAk t\u00EA: Dan\u00EEmarka, Norw\u00EAc \u00FB Sw\u00EAd. Bi gelemper\u00EE, F\u00EEnland \u00FB \u00CEsland j\u00EE wek welat\u00EAn Skand\u00EEnavyay\u00EA t\u00EAn qeb\u00FBlkirin. N\u00EEvgirava Skand\u00EEnavyay\u00EA j\u00EE ji Norw\u00EAc \u00FB Sw\u00EAd \u00FB per\u00E7ayeke F\u00EEnland\u00EA p\u00EAk t\u00EA."@ku . "Kerk\u00FBk bajarek e li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA. Bajar\u00EA Kerk\u00FBk\u00EA serbajar\u00EA par\u00EAzgeha Kerkuk\u00EA ye. Di \u00E7axa deshilatdariya Seddam ew bajar ket ber Helmeta Te'r\u00EEb kirin (erebandin) \u00FB kurd\u00EAn w\u00EA hatin derkirin u ereban ji bajar\u00EAn din ve re hatin n\u00EE\u015Ftec\u00EA kirin. Kerk\u00FBk mezintir\u00EEn b\u00EEr\u00EAn petrola \u00CEraq\u00EA li xo girtiye, m\u00EEna Babagurgur."@ku . "W\u00EAne:LocationAfrica. png Afr\u00EEka di nex\u015Fey\u00EA c\u00EEhan\u00EA de W\u00EAne:Africa satellite orthographic. jpg Afr\u00EEka ji ezman Afr\u00EEka (an j\u00EE Efr\u00EEqa) parzem\u00EEna c\u00EEhaney\u00EA, gor\u00EE p\u00EEvana r\u00FBerd\u00EA xwe, ji p\u00EA Asya re duyem mezin e. Re\u015Fah\u00EEy\u00EAn w\u00EA li rojhilat ji Okyanosa Hind\u00EA de dest p\u00EA dike \u00FB li rojava digihe Okyanosa Atlas\u00EA ango Atlant\u00EEk\u00EA re daw\u00EE dibe \u00FB li bakur j\u00EE ji Deryaya Nav\u00EEn de dest p\u00EA dike \u00FB li ba\u015F\u00FBr n\u00EAz\u00EE Antarkt\u00EEk\u00EA daw\u00EE dibe. Nif\u00FBs: 875.030.000 R\u00FBerd: 30 243 910 km\u00B2"@ku . "Komara Gel a \u00C7\u00EEn\u00EA welatek\u00EE Asyay\u00EA ye. Komara Gel a \u00C7\u00EEn di sala 1949'an de hate avakirin \u00FB ji w\u00EA \u00E7ax\u00EA de ye ji aliy\u00EA Partiya Komin\u00EEst a \u00C7\u00EEn\u00EA ve t\u00EA bir\u00EAvebirin. \u00C7\u00EEn welat\u00EA nif\u00FBsa w\u00EE her\u00EE pir \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. R\u00FBerd\u00EA \u00C7\u00EEn\u00EA 9 574 479 km2 ye \u00FB 1,3 milyar mirov l\u00EA dij\u00EEn. Welat\u00EA her\u00EE mezin \u00EA Asya rojhilat e \u00FB pi\u015Ft\u00EE R\u00FBsya, Kanada \u00FB DYA'y\u00EA re, \u00E7arem\u00EEn mezintir\u00EEn welat\u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Bi 14 dewletan re s\u00EEnor\u00EA w\u00EE heye: Viyetnam, Laos, B\u00EErmanya, H\u00EEndistan, B\u00FBtan, Nepal, Pakistan, Afxanistan, Tacikistan, Qirgizistan, Qezexistan, R\u00FBsya, Mongolya \u00FB Koreya Bakur."@ku . "W\u00EAne:LocationMapJapan. png Japon di c\u00EEhan\u00EA de W\u00EAne:Japan sea map. png Nex\u015Fe W\u00EAne:Flag of Japan. svg Ala Japon\u00EA Japon an Japan an j\u00EE Yaban welatek e li ba\u015F\u00FBr-rojavaya Asyay\u00EA. Japon ji ji \u00E7ar girav\u00EAn serek\u00EE p\u00EAk hatiye: Hokkaido, Honshu, Shikoku \u00FB Kyushu Welat\u00EE, ziman \u00FB ti\u015Ft\u00EAn Japon\u00EA japan\u00EE ne. Ziman\u00EA ferm\u00EE: japon\u00EE Dirav: yen Serbajar: Tokyo Gelhe: 127 333 000 (2004). R\u00FBber: 377 837 km \u00E7g"@ku . "Ziman\u00EA japon\u00EE an japonyay\u00EE, ziman\u00EA ku di Japon\u00EA de t\u00EA axaftin."@ku . "W\u00EAne:Japon Tokyo vudehaut. jpg Tokyo Tokyo (東京) serbajar\u00EA Japonyay\u00EA ye."@ku . "Hindistan an j\u00EE Komara Hindistan\u00EA welatek e li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojavay\u00EA Asyay\u00EA. Hindistan pi\u015Ft\u00EE \u00C7\u00EEn\u00EA, ji al\u00EE gelheya xwe ango mirov\u00EAn l\u00EA dij\u00EEn ve duyem mezintir\u00EEn welat\u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Ew herwiha duyem\u00EEn welat e bi berfirehiya xwe ya zem\u00EEn\u00EE ango erd\u00EE ve. W\u00EAne:Mumbaiskyline. jpg Mumbai, mezintir\u00EEn bajar\u00EA Hindistan\u00EA ye"@ku . "Ziman\u00EA \u00EEngil\u00EEz\u00EE ziman\u00EA serek\u00EE y\u00EA li welat\u00EAn Britanya, Dewlet\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emer\u00EEkay\u00EA, Keneda, Awistralya, Zelandaya N\u00FB \u00FB hin welat\u00EAn din e. \u00CEngil\u00EEz\u00EE zimanek ji binemala ziman\u00EAn hindo-ewrop\u00EE ye. Li gelek welat \u00EAn din j\u00EE wek ziman\u00EA ferm\u00EE \u00FB herwisa li piraniya welat\u00EAn dinyay\u00EA wek ziman\u00EA duhem t\u00EA bikarh\u00EEnan. Ew niha b\u00FBye ziman\u00EA serek\u00EE y\u00EAn t\u00EAkiliy\u00EAn navnetewey\u00EE."@ku . "W\u00EAne:Map-Francophone World. png \u015F\u00EEna t\u00EEr : Ziman\u00EA zikmak\u00EE; \u015F\u00EEn: ziman\u00EA ferm\u00EE; \u015F\u00EEna vekir\u00EE:neferm\u00EE; kesk: ziman\u00EA hindike Ziman\u00EA frans\u00EE zimanek\u00EE ji malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ji \u015Fitl\u00EA Ziman\u00EAn Roman\u00EE ye. Ew wek zikmak\u00EE ji al\u00EEya 77 milyon kes, bi y\u00EAn wek ziman\u00EA duyem\u00EEn ve ji aliy\u00EA 130 milyon kes t\u00EA axaftin."@ku . "Norw\u00EAc an j\u00EE M\u00EErni\u015F\u00EEna Norw\u00EAc\u00EA welatek\u00EE li bakur\u00EA Ewropay\u00EA di navbera deryaya Bakur, Okyanusa Atlas\u00EA ya Bakur \u00FB li rojavay\u00EA Sw\u00EAd\u00EA ye. Welatek\u00EE li rojavay\u00EA Skandinavyay\u00EA ye. S\u00EEnor\u00EA w\u00EA bi Sw\u00EAd, F\u00EEnland \u00FB R\u00FBsyay\u00EA re heye. Dir\u00EAjahiya s\u00EEnor\u00EAn w\u00EA, 2,515 km ye. Welat\u00EAn C\u00EEran, F\u00EEnland 729 km, Sw\u00EAd 1.619 km, R\u00FBsya 167 km ye."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/d/dc/Poedit.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Wergerandina bi poEdit PoEdit niv\u00EEsbariyeke ji bo wergerandin\u00EA dosyay\u00EAn zim\u00EAn \u00EAn . po \u00EAn niv\u00EEsbariy\u00EA, bi taybet niv\u00EEsbariya azad biwerger\u00EEne. PoEdit bi xwe j\u00EE niv\u00EEsbariya azad bin l\u00EEsansa GPL e. Eger yek bixwaze dosyay\u00EAn . po di \u00EEnternet\u00EA de biwerger\u00EEne, dikare yek ji portal\u00EAn Pootle an Rosetta bi kar b\u00EEne."@ku . "Logo ya Pootle Logoya kevn ya Pootle Pootle niv\u00EEsbariyeke ji bo portal\u00EAn wergerandin\u00EA di \u00EEnternet\u00EA de ye. Bi Pootle yek dikare dosyay\u00EAn zim\u00EAn \u00EAn . po \u00EAn niv\u00EEsbariy\u00EA, bi taybet niv\u00EEsbariya azad biwerger\u00EEne. Pootle bi xwe j\u00EE niv\u00EEsbariya azad bin l\u00EEsansa GPL e. Nav\u00EA \u201CPootle\u201D ji PO-based Online Translation / Localization Engine t\u00EA. Pootle hat wergerandin bi kurd\u00EE. Eger yek bixwaze b\u00EA \u00EEnternet\u00EA biwerger\u00EEne, dikare bernameya poEdit ji bo wergerandina dosyay\u00EAn . po bi kar b\u00EEne."@ku . "Formata . po (portable object) standardek ji bo dosyay\u00EAn ziman\u00EA y\u00EAn niv\u00EEsbariy\u00EA ye. Formata . po di destp\u00EAk\u00EA de ji aliy\u00EA bernameya GNU gettext hat bi kar an\u00EEn, l\u00EA niha yek ji formaten her\u00EE gir\u00EEng e. Bernamey\u00EAn ku formata po bi kar t\u00EEnin poEdit, Pootle \u00FB Rosetta ne."@ku . "W\u00EAne:Pidgin. svg Pidgin bernameyeke ji bo chat (\u00E7et)\u00EA ye. Pidgin gelek protokol\u00EAn wek\u00EE AIM, ICQ (Oscar protocol), MSN Messenger, Yahoo!, IRC, Jabber, Gadu-Gadu, SILC, GroupWise Messenger \u00FB Zephyr networks nas dike. Pidgin ji bo Linux, BSD, MacOS X \u00FB Microsoft Windows\u00EA heye."@ku . "W\u00EAne:Morasko leg. jpg Daristan li Polonyay\u00EA Daristan komek daran y\u00EAn bi hev re li derek\u00EA \u015F\u00EAn e."@ku . "W\u00EAne:Yerewan with Ararat. jpg \u00CAr\u00EEvan \u00FB li pa\u015F\u00EA \u00E7iyay\u00EA Agir\u00EE \u00CAr\u00EEvan an Rewan an j\u00EE Y\u00EAr\u00EAvan nav\u00EA par\u00EAzgehek \u00FB paytext\u00EA Ermenistan\u00EA ye. Berzahiya w\u00EA 850-1.300 m ji ast\u00EA deryay\u00EA ye. Li \u00CAr\u00EEvan\u00EA yek milyon r\u00FBni\u015Ftvan dij\u00EEn."@ku . "Enqere serbajar\u00EA ango paytext\u00EA Tirkiyey\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA ber\u00EA Ancyra b\u00FB. Herwek\u00EE Angora j\u00EE dihate gotin. Enqere di dema Osmaniyan de bajarokek pi\u00E7\u00FBk \u00FB b\u00EAq\u00EEmet b\u00FB. Paytext\u00EA Osmaniyan Stenbol b\u00FB dema Osman\u00EE t\u00EAk di\u00E7in \u00FB Stenbol ji aliy\u00EA Br\u00EEtaniyan ve t\u00EA dagirkirin, tevgera Kurd \u00FB Tirkan wek\u00EE navendek v\u00EA bajar\u00EA hildibij\u00EArin. Pi\u015Ft\u00EE avakirina Komara n\u00FB ya Tirkiy\u00EA Kurd t\u00EAn xapandin \u00FB ew parlamen\u00EAn Kurdan \u00EAn ku di mecl\u00EEsa Enqerey\u00EA de cih digirin t\u00EAn jiderkirin an ku\u015Ftin. Enqere pi\u015Ft\u00EE damezrandina Komara Tirkiy\u00EA bajarok\u00EA Enqerey\u00EA mezin \u00FB \u015F\u00EAn dibe. Niha hejmara ni\u015Ftecihan 4.466.756 (2007) e \u00FB duyem\u00EEn bajar\u00EA mezin \u00EA Komara Tirkiy\u00EA ye. Li nav\u00E7ey\u00EAn w\u00EA gelek Kurd dij\u00EEn, wek\u00EE li nav\u00E7eya Haymana hwd. Ji wan kurdan re Kurd\u00EAn Anatoliya Nav\u00EEn t\u00EA gotin. D\u00EEsa li navenda baj\u00EAr bi sed hezaran Kurd dij\u00EE. Kl\u00EEmaya Enqerey\u00EA re\u015Fay\u00EE ye \u00FB bi zivistanan sar e. Bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 900 m - 1.050 m ye. Li Enqerey\u00EA gelek zan\u00EEngeh hene. Aboriya ni\u015Ftecihan pirran\u00EE li ser karmendiy\u00EA ye. Girt\u00EEgeha navdar a Mamak Cezaevi li ser kola Sams\u00FBn\u00EA ye. Li tax\u00EAn wek\u00EE Samanpazar\u00EE, \u00C7\u00EEnc\u00EEn gel\u00EA xizan di gecekond\u00FB\u00B4yan (avahiy\u00EAn bi \u015Fev\u00EA hatina avakirin) de dij\u00EE. Di sal\u00EAn 2000\u00B4\u00EE de bi hezaran malbat bi dar\u00EA zor\u00EA ji gecekond\u00FB\u00B4yan hate der\u00EAxistin \u00FB b\u00EAzar man."@ku . "Roj\u00EE nexwarin \u00FB venexwarina tu ti\u015Ft\u00EE ya ji bo demek\u00EA ye. Roj\u00EE di ol\u00EAn xiristiyan, cih\u00FB \u00FB bi taybet\u00EE j\u00EE di ola \u00EEslam\u00EA de t\u00EA girtin. Di ola \u00EEslam\u00EA de bi taybet\u00EE di meha remezan\u00EA de t\u00EA girtin. Ji hilatina roj\u00EA ta avab\u00FBna w\u00EA kes\u00EAn roj\u00EEgir ti ti\u015Ft\u00EE naxwin \u00FB venaxwin, cixarey\u00EA nak\u00EA\u015Fin \u00FB nakevin t\u00EAkiliy\u00EAn cins\u00EE."@ku . "Pakistan an j\u00EE Komara \u00CEslam\u00EE ya Pakistan\u00EA welatek e li ba\u015F\u00FBr\u00EA Asyay\u00EA, li bakur-rojavay\u00EA Hindistan\u00EA ye."@ku . "Stenbol mezintir\u00EEn bajar\u00EA Tirkiyey\u00EA ye \u00FB li ser sinor\u00EA Ewropay\u00EA \u00FB Asyay\u00EA ye. Sinor\u00EAn baj\u00EAr li bak\u00FBr bi Deryay\u00EA Re\u015F, li rojava, li ba\u015F\u00FBr bi Deryay\u00EA Marmar\u00EA \u00FB li rojhilat j\u00EE bi Adapazar\u0131 \u00FB Kocaeliy\u00EA ve t\u00EA gir\u00EAdan. Di Stenbol\u00EA da 33 nav\u00E7e heye: Li h\u00EAl\u00EA Ewropay\u00EA Avcilar, K\u00FC\u00E7\u00FCk\u00E7ekmece, Bakirk\u00F6y, Baxhelievler, Bahcilar,Gungoren, Esenler, Bayrampa\u015Fa, Zeytinburnu, Fatih, Emn\u00F6n\u00FC, Beyoglu, Be\u015Fikta\u015F, \u015Ei\u015Fli, Kagithane, Sariyer, Gaziosmanpa\u015Fa \u00FB Eyup in. Li h\u00EAl\u00EA Asyay\u00EA j\u00EE \u00DCsk\u00FCdar, Beykoz, Kad\u0131k\u00F6y, Kartal, Pendik, Tuzla, Umraniye, Adalar \u00FB Maltepe ne. Nav\u00E7ey\u00EAn din \u00EAn Stenbol\u00EA B\u00FCy\u00FCk\u00E7ekmece, \u00C7atalca, Silivri, \u015Eile \u00FB Sultanbeyli ne."@ku . "Komar (cumh\u00FBriyet, republ\u00EEk, respubl\u00EEk) pergalek pol\u00EEt\u00EEk\u00EE ango s\u00EEstemek siyas\u00EE ye ku t\u00EA de r\u00EAveberiya dewlet\u00EA bi hilbijartinan t\u00EAn bijartin. Bo nim\u00FBne, serokdewlet ne kar\u00EA xwe ji bav\u00EA xwe digire l\u00EA yan ji al\u00EE gel ve yan j\u00EE ji al\u00EE n\u00FBner\u00EAn gel ve t\u00EA bijartin."@ku . "Pir maney\u00EAn Roj\u00EA hene. Roj (dem) Ro, st\u00EArka mezin ku ronah\u00EE dide Roj (rojname) Roj TV"@ku . "Heftek\u00EE de 7 roj hene. Nav\u00EA wan ev in: Du\u015Fem S\u00EA\u015Fem \u00C7ar\u015Fem P\u00EAnc\u015Fem \u00CEn \u015Eem\u00EE,sept Yek\u015Fem"@ku . "W\u00EAne:Anatolia composite NASA. png Anatoliya Anatoliya nav\u00EA her\u00EAma Tirkiye \u00FB Mezopotamyaya jor\u00EEn e. Navek\u00EA din \u00EA Anatoliyay\u00EA Asyaya bi\u00E7\u00FBk e. Anatoliya, her\u00F8meke mazina. Beri ta deme neolotik\u00EA d\u00EEroke w\u00EA di\u00E7\u00EA. Pir p\u00EA\u015Fketin\u00EAn mazin j\u00EEn kiriya. D\u00EEroke w\u00EA ya xwe afirandin\u00EA ji ber\u00EE zay\u00EEne ji 15 wan dest p\u00EA dike. Ji v\u00EA dem\u00EA p\u00EA\u015Fketine ku t\u00EA deme Athene \u00FB ji w\u00EA ji t\u00EA deme dem\u00EAn nav\u00EEn \u00FB ji dem\u00EAn nav\u00EEn ji t\u00EA deme me didom\u00EA."@ku . "Nav\u00E7eya Tatos (bi tirk\u00EE Tekman), giredaye Erz\u00EErom\u00EA ye. Erdfirehiya wi 2.200 km\u00B2 ye. Tekman, bi erdnigariye vediqete 3 besa. Tekmana Jer, Tekmana Jor u \u015Eusar e. Li bakure wi de Erzirom, rojhilate bakure wi de Pas\u00EEnan (Hesenqela), Rojhilate wi de Qereyaz\u00EE, ba\u015Fure wi de Xinis u Varto, rojavaye wi de ji \u00C7et u Kan\u00EEre\u015F (Karliova) heye. Ji deryay\u00EA orteleme 1800m bilindtir e, lewma ji seran seren nav\u00E7e zozan u kan\u00EE ne. Zozan\u00EAn w\u00EE gelek t\u00EA nasin u ji Eleziz, D\u00EArsim u Amed\u00EA havinan ko\u00E7er t\u00EAn. \u00C7eme Erez e ji herema \u015Eusare \u00C7iyaye Bingol\u00EA dize u di\u00E7e heya Azerbeycane dir\u00EEje bahra hezare. Kl\u00EEma Tekman, klima bejayiye u nav\u00E7e heri sar erde Kurdistaneye. Salede 7 mehe berf li erde (li ciya 8-9 u ciyaye Bingole hertim) ye. Navenda Tekmane pi\u015Fti komara tirkan bu navend, bere wi gundeki bi\u00E7\u00FBk, bi nave Tatos b\u00FB. Li erdnigariya Tekmane de \u015Faristaniye kevn jiyane u niha binaxbune. Li \u015Eusare di navbera Qeleyci, Qirikan, Klise u Bacar\u00B4de xirabeyen kevn bin ax\u00EA derten u meriv dizane ku \u015Faristaniya Urartuyan li vede re hikum kiriye. Pa\u015Fe pe re Medan, Persan, Roman u Bizansan ji vedere kirine bin hikme xwe. Tekman di navberan persan u Bizansande buya ciheki tampon u gelek \u015Fer li vede re qewimine. Tekman pi\u015Fte istila Ereban, 1517 de ketiye bin hikme Osmaniyan u heya niha di bin dagirkeriya Tirkan de ye. 1946 de buye nav\u00E7e u bi tevahi 35000 insan dij\u00EE. Ji Erzirom e 151 km d\u00FBr e, n\u00EAz\u00EEke 120 gund u mezraye w\u00EE hene."@ku . "Gund, (herwek\u00EE li hin deveran d\u00EAw, dew, dih, dihi, dihon j\u00EE t\u00EAn bikaran\u00EEn) komek malan y\u00EAn ku li derek\u00EA li n\u00EAz\u00EE hev dij\u00EEn (\u00FB bi hev re t\u00EAn bir\u00EAvebirin). Gund ji bajar \u00FB bajarokan bi\u00E7\u00FBktir in \u00FB hejmara kes\u00EAn l\u00EA dij\u00EEn bi gelemper\u00EE nagihe hezaran."@ku . "Ji bajar\u00EAn bi\u00E7\u00FBk re bajarok t\u00EA gotin."@ku . "Sal heyamek ango demek 12-meh\u00EE ye. Li gor salnameya roj\u00EE her salek 365 yan 366 roj e. Roj\u00EA 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA nav\u00EE xwe \"Sersal\" e."@ku . "Zarok bi awayek\u00EA gelek gi\u015Ft\u00EE ji d\u00FBnde anko t\u00EA\u015Fik\u00EA mirovan ra dih\u00EAt gotin. L\u00EA reng e bi ramaneka d\u00EE ji her mirovek\u00EE ra ko h\u00EA\u015Fta negehi\u015Ftbit j\u00EEy\u00EA (temen\u00EA) gehi\u015Ftin\u00EA anko balixb\u00FBn\u00EA bih\u00EAt gotin. Zaro di ziman\u00EA Kurd\u00EE da bi ramaneka d\u00EE j\u00EE dih\u00EAt bikaran\u00EEn: li beranber\u00EE peyva daybaban. Bi v\u00EA raman\u00EA mirov\u00EAn balix \u00FB gehi\u015Ft\u00EE j\u00EE her zaroy\u00EAn daybab\u00EAn xwe dim\u00EEnin."@ku . "Zar peyveke din ji bo ziman e. Zar peyveke din ji bo zarok e. Zarok: y\u00EAn n\u00FB b\u00FBne (baby). Zar: ji qutb\u00FBna zarokat\u00EE heta xort- an xamab\u00FBn\u00EA (child)."@ku . "Rojhilat aliy\u00EA roj j\u00EA hilt\u00EA ango radibe ye."@ku . "Aliy\u00EA roj l\u00EA ava dibe ango di\u00E7e xwar\u00EA."@ku . "\u00CEzotop\u00EAn elementek\u00EE, reng\u00EAn elementek\u00EE ne ku li gora hejmara atom\u00EA wekhev in l\u00EA li gora giran\u00EE cuda ne. Yan\u00EE, hejmara protonan wekhev e, l\u00EA hejmara newtronan cuda ye. Gotina \u00EEzotop ji ziman\u00EA yewnan\u00EE t\u00EA. Wateya Izo \"wekhev\" e, topos \"c\u00EEh\" e. Yan\u00EE, \u00EEzotop\u00EAn di cetwela elementan de di ayni c\u00EEh\u00EA wek\u00EE elemena bingeh\u00EE de ne. Ji \u00EEzotop\u00EAn rad\u00EEyoakt\u00EEf re radyo\u00EEzotop t\u00EA gotin."@ku . "Xel\u00EEl\u00EA \u00C7a\u00E7an M\u00FBradov (11\u00EA \u00E7ileya pasin 1924 - 13 \u00E7iriya pasin 1981) rojnamevan \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE kurd e. Xel\u00EEl\u00EA \u00C7a\u00E7an berpirsyar\u00EA radyoya kurd\u00EE ya Rewan\u00EA b\u00FB. Ji 58 sal\u00EAn jiyana xwe w\u00EE 24 salan serokatiya radyoya kurd\u00EE kirib\u00FB. Bi saya welatpar\u00EAz\u00EE \u00FB xer\u00EEbdost\u00EEya serok\u00EA rad\u00EEoy\u00EA, gelek kurd\u00EAn ji welat\u00EAn derva \u00FB Kurdistan\u00EA li redaksyona xeberdan\u00EAn kurd\u00EE diqesid\u00EEn \u00FB p\u00EA radyoy\u00EA dipeyiv\u00EEn. Xel\u00EEl\u00EA \u00C7a\u00E7an merd-merdane stran\u00EAn kurd\u00EE dida kurd\u00EAn Kurdistan\u00EA \u00FB bi w\u00EA yek\u00EA kareke mezin dida \u015Fuxul\u00EA propagandakirina hunurmend\u00EEya kurd\u00EE ya dengb\u00EAj\u00EEy\u00EA."@ku . "T\u00EAm\u00FBr\u00EA Xel\u00EEl T\u00EAm\u00FBr\u00EA Xel\u00EEl werg\u00EAr \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE kurd e."@ku . "Anthony Quinn Anthony Quinn \u015Fanogerek\u00EE bi nav \u00FB deng e. Ew bi di 21 N\u00EEsan\u00EA sala 1915 li bajar\u00EA Chihuahua li Meks\u00EEka hatiye dinyay\u00EA. 4 xwi\u015Fk \u00FB 8 biray\u00EAn w\u00EE heb\u00FBn. Diya w\u00EE Meks\u00EEk\u00EE \u00FB bav\u00EA w\u00EE j\u00EE Irland\u00EE b\u00FB. Anthony Quinn bi malbata xwe re p\u00EA\u015Fiy\u00EA li Amer\u00EEka li bajar\u00EA El Paso ku gir\u00EAday\u00EE eyaleta Texas\u00EA ye bi cih b\u00FB, pi\u015Ftre \u00E7\u00FBne Los Angeles\u00EA, li w\u00EA der\u00EA derbas\u00EE dibistaneke dramay\u00EA b\u00FB \u00FB ji wir dest bi me\u015Fa huner\u00EE kir. Ji ber ku ew ji malbateke xizan b\u00FB, perey\u00EAn mekteb\u00EA ji paqijkirina cam\u00EAn erebe \u00FB malan derdixist. Sala 1952 ji ber rola xwe ya di f\u00EElma Viva Zapata, ku \u015Fore\u015Fa Meks\u00EEka t\u00EEne ziman \u00FB di w\u00EA f\u00EElm\u00EA de rola biray\u00EA r\u00EAber\u00EA Meks\u00EEk\u00EE Emiliano Zapata dil\u00EEst, xelata Oskar\u00EA qezenc kir. Sala 1956 j\u00EE d\u00EEsa ji ber rola xwe ya di f\u00EElma Lust for Life (\u00CEnsan\u00EAn Nemir) ku t\u00EA de rola resam\u00EA frans\u00EE Paul Gauguin dil\u00EEze, xelata Oskar\u00EA bi dest xwe ve t\u00EEne. Her wiha rola w\u00EE ya di f\u00EElma Zorba de tu caran ji b\u00EEr nabe. Anthony Quinn di 60 sal\u00EAn xwe y\u00EAn aktoriy\u00EA de di z\u00EAdetir\u00EE 100 f\u00EElm\u00EAn s\u00EEnemay\u00EA rol\u00EAn sereke l\u00EEstin. Jiyana Anthony Quinn ji maceray\u00EAn a\u015Fq\u00EA dagirt\u00EEne. Ew bi 6 jinan re zewic\u00EE b\u00FB \u00FB bav\u00EA 13 zarokan b\u00FB. Ew roja 04.06.2001 saat li 9:30 (li gor dema her\u00EAm\u00EE) li nexwe\u015Fxaneya Brigham and Women's ya Amer\u00EEk\u00EE \u00E7\u00FB ser dilovaniya xwe. \u00C7avkan\u00EE: Malpera Avesta/Hejmar 12-T\u00EErmeh 2001"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/84/Adolf.Hitler.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Adolf H\u00EEtler Adolf Hitler ji 1921 \u015F\u00FBnda \"F\u00FChrer\" (r\u00EAber) a NSDAP, ji 1933'an Reichskanzler (serokwez\u00EEr) \u00EA Almanyay\u00EA b\u00FB. Li Almanyay\u00EA d\u00EEktatoriya fa\u015F\u00EEst ava kir, hem\u00FB partiyan girt \u00FB \u015Fer \u00FB tahribat ser dinyay\u00EA an\u00EE. \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn bi pirani suce H\u00EEtler bu. Di \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA yekem\u00EEn, almanya tek \u00E7\u00FB, \u00FB H\u00EEtler w\u00EE ti\u015Ft\u00EE dikir s\u00FBce yah\u00FBd\u00EEa. Di \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn, daxwaz\u00EEya wi b\u00FB ku heyfa xw\u00EA ji wan hil\u00EEne. Nez\u00EEk\u00EE \u015F\u00EA\u015F milyon cihu hatin ku\u015Ftin di kampa girt\u00EEyan."@ku . "W\u00EAne:Chemical weapon2. jpg Qurbanin bombey\u00EAn k\u00EEmyaw\u00EE li Helebcey\u00EA di sala 1988-an de Di 16'\u00EA Adara 1988'an de balafir\u00EAn \u015Fer y\u00EAn art\u00EA\u015Fa \u00CEraq\u00EA bombey\u00EAn k\u00EEmyaw\u00EE barandin ser bajar\u00EA Helebcey\u00EA. Di nava \u00E7end saetan de li Helebce \u00FB derdora w\u00EA bi hezaran kurd mirin \u00FB bi 10 hezaran kurd j\u00EE seqet man. Raya Gi\u015Ft\u00EE ya C\u00EEhan\u00EA, ji komkujiy\u00EA pi\u015Ft\u00EE \u00E7end rojan agahdar b\u00FB. Rojnemevan Remezan Ozturk pi\u015Ft\u00EE komkujiy\u00EA \u00E7\u00FB Helebcey\u00EA \u00FB w\u00EAney\u00EAn ku li Helebcey\u00EA ki\u015Fandib\u00FBn, bi we\u015Fandina wan c\u00EEhan agahdar kir. Di w\u00EAneyek\u00EA de kesek\u00EE bi nav\u00EA El\u00EE Hawar zarokek\u00EE xwe y\u00EA yek meh\u00EE ku h\u00EA nav j\u00EE l\u00EA nehatib\u00FB kirin, bi awayek\u00EE hemb\u00EAzkir\u00EE \u00FB dev vekir\u00EE, jiyana xwe ji dest dab\u00FBn. W\u00EAney\u00EA mijara gotin\u00EA, pi\u015Ft\u00EE ku di rojnameyan de hate we\u015Fandin, b\u00FB sembola komkujiya Helebcey\u00EA. \u00CEro j\u00EE dema ku qala komkujiya Helebcey\u00EA t\u00EA kirin, El\u00EE Hawar \u00FB zarok\u00EA w\u00EE y\u00EA yek meh\u00EE t\u00EA ber \u00E7av\u00EAn mirov. Bandora bombey\u00EAn k\u00EEmyew\u00EE ten\u00EA bi mirina p\u00EAnc hezar kurdan \u00FB seqet may\u00EEna bi deh hezaran ve bi s\u00EEnor nema, bandora bombey\u00EAn k\u00EEmyaw\u00EE h\u00EA j\u00EE li baj\u00EAr didome. Li gor\u00EE daney\u00EAn Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE, ji bo bombey\u00EAn k\u00EEmyaw\u00EE li Helebce \u00FB derdora w\u00EA di navbera sal\u00EAn 1991 \u00FB 1994'an de nexwe\u015Fiya qanser\u00EA ji sed\u00EE 800 z\u00EAde dib\u00FB. Herwiha ji ber bombey\u00EAn k\u00EEmyaw\u00EE nexwe\u015Fiy\u00EAn jinan \u00E7ar qat z\u00EAde b\u00FBn \u00FB bi hezaran kes j\u00EE bi nexwe\u015Fiy\u00EAn qiriq, kezeb, poz \u00FB \u00E7avan ve r\u00FB bi r\u00FB man. Bi hezaran kesan j\u00EE \u00E7av\u00EAn xwe wenda kirin. Li gor\u00EE agahiyan, h\u00EA j\u00EE bandora bombey\u00EAn k\u00EEmyaw\u00EE, zarok\u00EAn n\u00FB t\u00EAn c\u00EEhan\u00EA tehd\u00EEd dike. Ji berpirsyar\u00EAn sereke y\u00EAn komkujiya her\u00EE bi xw\u00EEn a d\u00EEroka n\u00EAz Sedam Huseyn \u00FB El\u00EE Hesen Ebdelmec\u00EEd bi nav\u00EA kod \"Eliy\u00EA K\u00EEmyaw\u00EE\" li girt\u00EEgehan li benda roja darizandin\u00EA ne. L\u00EA bel\u00EA h\u00EA ne diyare w\u00EA keng\u00EE derkevin p\u00EA\u015Fber\u00EE dadgehan. Gel\u00EA kurd \u00FB bi taybet\u00EE j\u00EE gel\u00EA Helebcey\u00EA li bend\u00EA ye ji Sedam Huseyn \u00FB El\u00EE Hesen Ebdelmec\u00EEd hesab were pirs\u00EEn."@ku . "Du \u00E7em bi nav\u00EA Xabur (carna j\u00EE Xab\u00FBr) hene. Yek dikeve D\u00EEcley\u00EA, y\u00EA din dikeve Firat\u00EA. Binih\u00EAre: Xab\u00FBr (D\u00EEcle) (Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA) Xab\u00FBr (Firat) (Rojavaya Kurdistan\u00EA)"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/6a/Ferat2.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
W\u00EAne:Tigr-euph. png Firat \u00FB D\u00EEcle Firat, di nav par\u00EAzgeh\u00EAn Riha \u00FB D\u00EElok\u00EA Firat an Ferat r\u00FBbarek\u00EE mezin y\u00EA Kurdistan\u00EA ye \u00FB ligel r\u00FBbar\u00EA D\u00EEcle yek ji r\u00FBbar\u00EAn mezin \u00EAn Mezopotamya ye. Ev herdu r\u00FBbar av\u00EAn mezin \u00FB gir\u00EEng in. Firat ji \u00E7em\u00EAn M\u00FBrad \u00FB Avare\u015F p\u00EAk t\u00EA. Avare\u015F, ji \u00E7iyay\u00EAn bakur\u00EA bajar\u00EA Erzerom\u00EA dert\u00EA. M\u00FBrad j\u00EE, ji \u00E7iyay\u00EAn bakur \u00EAn gola Wan\u00EA dize. Her du n\u00EAz\u00EEk\u00EE Keban\u00EA t\u00EAn ser hevdu \u00FB ji wir \u015F\u00FBn ve nav\u00EAn wan dibe Firat. Firat, di gel\u00EE \u00FB navrast\u00EAn Elez\u00EEz \u00FB Meletiy\u00EA de ber j\u00EAr dadikeve. Di navbera Amed, Sems\u00FBr \u00FB Rihay\u00EA de wek\u00EE marek\u00EE vetil dide \u00FB dikeve de\u015Fta D\u00EElok\u00EA. Di navbera de\u015Fta Tilbi\u015Far \u00FB berriya Harran\u00EA de dikeve Kurdistana Suriy\u00EA. Firat, \u00E7em\u00EA Kurdistan\u00EA y\u00EA her\u00EE dir\u00EAj \u00FB bi av e. Ew 2.800 km dir\u00EAj e. 1.100 km di nav axa Kurdistan\u00EA de derbas dibe \u00FB li \u00CEraq\u00EA ew \u00FB D\u00EEcle dibin yek. Nav\u00EA w\u00EE dibe Yekava Ereb."@ku . "W\u00EAne:Rotating earth (large). gif Erdn\u00EEgar, zan\u00EEna li ser Erd\u00EA ye Erdn\u00EEgar\u00EE an erdzan\u00EEn an j\u00EE c\u00EAografya n\u00EEgarkirina (tesw\u00EEr) dinyay\u00EA ye. Bi yewnan\u00EE mana \"coxrafya\" ji n\u00EEgarkirina (tesw\u00EEr) dinyay\u00EA ye. Ji dema klas\u00EEk ve hertim p\u00EA\u015Fve \u00E7\u00FB ye. Gelek be\u015F\u00EAn w\u00EA hene. Bi gelek zanyar\u00EEy\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE \u00FB civak\u00EE re t\u00EAkildar e. H\u00EEm\u00EAn erdnigar\u00EEya n\u00FBjen di sedsala 19. an de hatiye dan\u00EEn. Erdn\u00EEgar\u00EE, zanyar\u00EEyeke ku \u00E7\u00EAb\u00FBn \u00FB belavb\u00FBna b\u00FByer\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE, civak\u00EE \u00FB j\u00EEndar\u00EE l\u00EAkol\u00EEn dike. Erdnigar\u00EE, gava li ser van b\u00FByeran disekine li gor xwe prens\u00EEban bi kar t\u00EEne. Erdnigar\u00EE, li gor cih \u00FB babetan be\u015F dibe. Li gor cih du be\u015F\u00EAn erdnigar\u00EEy\u00EA y\u00EAn esas\u00EE hene: Erdnigar\u00EEya gelemper\u00EE \u00FB erdnigar\u00EEya her\u00EAm\u00EE."@ku . "Babeta be\u015F\u00EA jeomorfoloj\u00EE y\u00EA erdn\u00EEgariy\u00EA, b\u00FByer\u00EAn li kada kevir\u00EEn e. B\u00FByer\u00EAn hundir \u00FB derve ev in: Zelzele, volqan, b\u00FByer\u00EAn tekton\u00EEk, \u00E7em, cemed, ba, ma\u015F\u00EEna p\u00EAlan \u00FB hwd."@ku . "Salet\u00EEr\u00EAj (\u0131\u015F\u0131k y\u0131l\u0131, ann\u00E8e-lumi\u00E8re, Lichtjahr, light-year) p\u00EEvaneke astronom\u00EEy\u00EA ye, jibo p\u00EEvana d\u00FBrb\u00FBna cism\u00EAn as\u00FBman\u00EA ji dinyay\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn. Leza t\u00EEr\u00EAj\u00EA di saniy\u00EA de 300.000 km. t\u00EA qeb\u00FBlkirin. Li gor v\u00EAya d\u00FBrb\u00FBna roj\u00EA ya ji dinyay\u00EA 8 deq\u00EEqe \u00FB 16 saniyey\u00EAn t\u00EEr\u00EAj\u00EA ye. D\u00FBrb\u00FBna St\u00EAra Cemser\u00EA ya ji dinyay\u00EA, 40 salet\u00EEr\u00EAj e. Salet\u00EEr\u00EAj = 365*24*60*60*300.000 km. W\u00EAne:Geographylogo. png Ev gotara erdn\u00EEgariy\u00EA, li ser b\u00EEngeha Ferhenga Erdnigariy\u00EA hat niv\u00EEsandin."@ku . "Blog peyveke n\u00FB ye. Blog ji \"web\" \u00FB \"log\" p\u00EAk hat. Blog rengek\u00EA rojniv\u00EEs, rengek\u00EA rojnamegeriy\u00EA di \u00EEnternet\u00EA de ye."@ku . "Atom, per\u00E7eya elemente ya her\u00EE bi\u00E7uk e \u00FB hem\u00FB taybetmend\u00EEy\u00EA k\u00EEmyev\u00EE ye elemente dide xuyand. Her atom ji dendik u elektronan p\u00EAk t\u00EA. Hundir \u00EA dendik \u00EA da j\u00EE notron \u00FB proton hene. Norton ne xwed\u00EE barin. Hema proton xwed\u00EEye bare poz\u00EEt\u00EEf in. Atom, li gorey\u00EE ka\u00EEdey\u00EAn f\u00EEz\u00EEka quantum t\u00EAn kolandin."@ku . "Barometro, dezgaha ku ji bo p\u00EEvandina hewa vekir\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn e."@ku . "\u015Eilav\u00EAn tevlihev \u00EAn ku xalkelek\u00EE wan\u00EA p\u00EAdand\u00EE hebe u rew\u015Fa ron u rew\u015Fa d\u00FBkelde heman hevgirt\u00EEye w\u00EE heben j\u00EA re t\u00EA gotin Azeotrop."@ku . "Ji maddey\u00EAn re ku, dema di av\u00EA da t\u00EA \u00E7areserkirin \u00EEyon\u00EAn OH- xwe bide \u015Filava tevlihev, Baz an j\u00EE e'sas t\u00EA gotin."@ku . "Alotrop heman atom\u00EAn ku c\u00EEns\u00EEn, taybetmendiy\u00EA wan y\u00EAn k\u00EEmyaw\u00EE \u00FB kr\u00EEstal\u00EEzasyona wan a di r\u00EAzgirtina fezay\u00EAde ji hev cuda bin, ji wan re t\u00EA gotin. Elmas u graf\u00EEt alotrop\u00EA hevin \u00FB herdu j\u00EE cuda r\u00EAzgirtina atoma C karbon'\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FBne."@ku . "Alkol, p\u00EAkhat\u00EEy\u00EAn (Hevgirtang) organ\u00EEk \u00EAn gruba h\u00EEdroks\u00EE (OH) barkir\u00EE re t\u00EA gotin. Gruba H\u00EEdroks\u00EE gir\u00EAdanek\u00EE Kovalent e. Alkol\u00EAn al\u00EEfat\u00EEk, daw\u00EEya peyva H\u00EEdrokarbonen t\u00EAr eka -ol t\u00EA niv\u00EEsandin u bi v\u00EE away\u00EA t\u00EA navkirin. M\u00EEnak: metanol. <math>\\mathsf{R-CH_2OH}</math> Alkola primer <math>\\mathsf{R_2CHOH}</math> Alkola sekonder <math>\\mathsf{R_3COH}</math> Alkola tersiyer"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/f/ff/Cam.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
CamJi ti\u015Ft\u00EAn sifr\u00EA heya berhem\u00EAn huner\u00EA, ji amur\u00EAn ronah\u00EEkirine heya malzem\u00EAy\u00EAn \u00EEnd\u00EEstr\u00EEy\u00EA u gelek ti\u015Ft\u00EA din maddeye wana sereke cam e. Di d\u00EEroka j\u00EEyana m\u00EErovde gelek c\u00EEhek\u00EE gir\u00EEng girt\u00EEye. Di mena serekede Cam\u00EAn t\u00EEcari, s\u00EEl\u00EEs, soda, kir\u00EAc u h\u00EEn maddeyen \u00EElawe di germah\u00EEyek bilindde t\u00EA helandin u hin kr\u00EEstalize neb\u00EEye t\u00EA cemidandin. Encama v\u00EE prosesede malzemeyek\u00EE hi\u015Fk, \u015Fefaf u s\u00FBn\u00EE t\u00EA destxistin u bi nav\u00EA cam t\u00EA navkirin. Sedem\u00EA gir\u00EEngbuna cam\u00EA a di j\u00EEyana \u00EEnsende, zelalbuna w\u00EE, bi h\u00EAsan\u00EE \u015Fikilgirt\u00EEbuna w\u00EE, biriqand\u00EEbuna w\u00EE ye xwezay\u00EE u hebuna nehevbandor\u00EEyek\u00EE di haw\u00EErdor\u00EAde... (hwd. ) ye."@ku . "Gaz Gaz, maddey\u00EAn ku di nava molekulan de h\u00EAzek\u00EA\u015Fa wan en her\u00EE bi\u00E7ukin in. Molekul\u00EAn gazan serbixwe tevdigerin. H\u00EAzek\u00EA\u015Fa wan tene bi London h\u00EAzek\u00EA\u015Fe t\u00EA p\u00EEvandin. Di pestoyek\u00EE mezin u germay\u00EEyek\u00EE k\u00EAmde dikarin \u015F\u00EEl\u00EAavbibin (an j\u00EE Ron). Molekul\u00EAn gazan c\u00EEhe ku t\u00EAdane her al\u00EEy\u00EA w\u00EE homojen belavdibin u tij\u00EEdikin. R\u00EAjeyek\u00EE b\u00EAser\u00FBbin dikarin firehbibin. Di bin pestoyede bi r\u00EAjeyek\u00EE bilind meriv dikare bitepis\u00EEne. ji pestoya bilind ber bi pestoya k\u00EAm zu diherikin. Germay\u00EE u pesto bihevre raster\u00EAjene. K\u00EAmt\u00EErb\u00FBn\u00EEya wan heye. Tevgera f\u00EEz\u00EEk\u00EE \u00EAn gazande \u00E7ar taybetmend\u00EE hene. Vana; pesto (P), germay\u00EE (T) u qas (V) dikarin rew\u015Fa gazan bidin guhertin\u00EA. Bi gelemper\u00EE gaz b\u00EAreng u b\u00EAb\u00EEhnen. B\u00EEhn, reng u jehr\u00EEbuna hinek gazan, taybetmend\u00EEy\u00EA wane serekene. Br2 reng\u00EA qehwey\u00EE ye sore, I2 rengek\u00EE mor e, NO2 u N2O3 reng\u00EA qehwey\u00EEye, F2 u C-12 zerek\u00EE keskewar\u00EEye, NH3 b\u00EEhntuje, ji xeyne oks\u00EEjen, azot u gaz\u00EAn asal bijehr\u00EEne. 1 atm = 760 mm Hg 1 atm= 760 torr 1 atm = 101,325 <math>\\frac {N}{m^2}</math> 1 atm = 101,325 Pa 1 atm = 1,01325 bar"@ku . "Asfalt Asfalt an j\u00EE hele xwey\u00EE \u00E7ebuy\u00EE \u00E7imentoya asfalt\u00EA di xwezay\u00EAda an j\u00EE be\u015Fa mezin ji prosesa raf\u00EEneya petrol\u00EA wek berhemek\u00EE k\u00EAlek\u00EE t\u00EA destxistin. Avabuna k\u00EEmyev\u00EE a asfalt\u00EA, t\u00EAkelangk\u00EE kompleks ya h\u00EEdrokarbonan e. Di hindur\u00EA w\u00EEde k\u00EAmzede ev element hene; C %70-85 H %7-12 N %0-1 S %1-7 O %0-5 R\u00EAje ya C/H, bandorek\u00EE mezin li ser tevger u taybetmend\u00EEya asfalt\u00EA dike. Dema ev r\u00EAje k\u00EAmbu, giran\u00EEya molekull\u00EE u viskozita w\u00EE j\u00EE k\u00EAm dibe. Avabuna asfalt\u00EA avabunek\u00EE kollo\u00EEdal e u ji van endama p\u00EAk t\u00EA. Asfalt\u00EEnan- R\u00EAjeya C/H ji 0.8 tan mezin, re\u015F, hi\u015Fk, fireh, giran\u00EEya molekul\u00EAra bilind, molekul\u00EAn h\u00EEdrokarbon\u00EAn v\u00EEskoz. Rez\u00EEnan- R\u00EAjeya C/H di navbera 0.4-0.8 tan de t\u00EA guherandin, giran\u00EEya molekul\u00EAra nav\u00EEn u molekul\u00EAn h\u00EEdrokarbon \u00EAn nav\u00EEn v\u00EEskoze. Run- R\u00EAjeya C/H ji 0.4 an bi\u00E7uk, giran\u00EEya molekul\u00EAra bi\u00E7uk, her\u00EE reng vekir\u00EE u molekul\u00EAn h\u00EEdrokarbon \u00EAn her\u00EE hindik v\u00EEskoze."@ku . "PH an j\u00EE pH, konsantrasyona \u00EEyon\u00EAn h\u00EEdrojen\u00EA ye. Nirxa pH p\u00EEvaneke ji bo as\u00EEd \u00FB bazan ji hev biqet\u00EEne \u00FB ji bo h\u00EAza wan bip\u00EEvin t\u00EA bikaran\u00EEn. Hertist\u00EAn ku av t\u00EA de ne nirxek\u00EE w\u00EE y\u00EA pH\u00EA heye \u00FB meriv dikare v\u00EA nirx\u00EA bi am\u00FBr\u00EAn elektron\u00EEk an j\u00EE \u00EEnd\u00EEkatoran bip\u00EEve. Skalaya pH'\u00EA, ji 0'\u00EA heya 14'an dir\u00EAj dibe \u00FB nirxa nav\u00EEn 7, yan\u00EE notr e. Ava zelal xwediy\u00EA nirxa notr 7 pH e, xw\u00EEn 7,4 pH \u00FB ava deryay\u00EA 8,0 pH \u00FB sodaya kost\u00EEk j\u00EE 14,0 pH e. Sileav\u00EAn tevlihev \u00EAn sab\u00FBn\u00EAn alkal\u00EE, baz\u00EEk in \u00FB nirxa pH'a wan jor\u00EA 7'an e. Pa\u015Fp\u00EAya w\u00EE, wek sileav\u00EAn tevlihev \u00EAn as\u00EEd\u00EEk yan\u00EE s\u00EErke, as\u00EEda lakt\u00EEk an j\u00EE as\u00EEda karbon\u00EEk, di v\u00EA skalay\u00EA de di navbera 0-7'an de cih digrin."@ku . "As\u00EEd (t\u00EA wateya \"tir\u015F\" bi lat\u00EEn\u00EE), madey\u00EAn ku dema di av\u00EA da \u00E7areser dibe \u00EEyon\u00EAn hidrojen\u00EA <math>\\mathsf{H^+}</math> bide dorh\u00EAl\u00EA j\u00EA re t\u00EA gotin as\u00EEd."@ku . "Di zagona Avagadroy\u00EA de, hemu gaz\u00EAn ku heman germay\u00EE u heman pestoy\u00EAdebin, molekul\u00EAn yeksan hejmar\u00EAde yeksan hecm\u00EAdane. Heb u teney\u00EAn atom u molekulan gelek bi\u00E7ukin lewma j\u00EE ji bo hesabkirina wan h\u00EEn metod bikart\u00EEnin. Komek\u00EE ku ji <math>6,02\\cdot10^{23}</math> heba p\u00EAk were j\u00EA re t\u00EA gotin molek. M\u00EEnak: 1 mol Fe (Hesin) <math>6,02\\cdot10^{23}</math> heben atoma hesin e"@ku . "Ant\u00EEfr\u00EEz, t\u00EAkelanga av u gl\u00EEkola et\u00EElen\u00EAye ku nah\u00EAle \u015Fileava a di hindur\u00EA radyatora erebanda di roj\u00EAn sarda were qerisandin u nah\u00EAle rojen germde were kelandin. Gl\u00EEkola et\u00EElen\u00EA (<math>\\mathsf{HO CH_2-CH_2OH}</math>), maddeyek gelek bijehr\u00EEye. Ev madde, ava ku di radyator\u00EA de ye pileya cemidandina w\u00EE dixe j\u00EAr u pileya kelandina w\u00EE bilinddike. Pileya cemidandina a her\u00EE k\u00EAm nezik\u00EE rad\u00EAya -53\u00B0ye."@ku . "W\u00EAne:Aleppo-soap. JPG Sab\u00FBn Sab\u00FBn, berhema ji bandora alkal\u00EEy\u00EA a li ser maddeya r\u00FBn \u00E7\u00EAdibe, ji bo cil\u015F\u00FB\u015Ftin\u00EA \u00FB ji bo kar\u00EAn paqij\u00EEy\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn. Cara yekem, sab\u00FBn ber\u00EA m\u00EElad\u00EA sal\u00EAn 3000 li Mezopotamyay\u00EA hat\u00EEye bikaran\u00EEn \u00FB belgey\u00EAn Sumeran de ter\u00EEfa w\u00EE sab\u00FBn\u00EA j\u00EE t\u00EA nivisandin. Di van ter\u00EEfande; xwel\u00EEya dar\u00EA dikeve nava av\u00EA \u00FB t\u00EA kelandin, dema kelandin\u00EAde r\u00FBn dikeve nav \u00FB hed\u00EE hed\u00EE t\u00EA helandin \u00FB sabun \u00E7\u00EAdibe. Pa\u015F\u00EA p\u00EA re Rom\u00B4an ev tekn\u00EEk p\u00EA\u015Ftexistine \u00FB \u00EEmalatxan\u00EAya sab\u00FBn\u00EA \u00E7\u00EAkirine. Sab\u00FBn,ji bandora alkal\u00EEyeki gih\u00EEn\u00EAr a li ser r\u00FBn\u00EA as\u00EEd\u00EA u ester\u00EAn gl\u00EEser\u00EEn\u00EA ku ev maddeyek\u00EE r\u00FBn\u00EA tab\u00EE\u00EE ye t\u00EA hilber\u00EEn. Formula w\u00EE bi v\u00EE \u015Fikl\u00EA ye: <math>\\mathsf{CH - COO - CH - C H - COO - CH - C H - COO - CH + 3NaOH}</math> <math>\\mathsf{3CH-COONa + OH-CH-OHCH-OHCH}</math> \u00C7avkan\u00EEy\u00EAn maddeya r\u00FBn, r\u00FBnen nebat\u00EE u r\u00FBnen heywanan\u00EEne. Sab\u00FBna Hi\u015Fk (Sab\u00FBna Sodyum\u00B4\u00EA) Sab\u00FBna mitfaxan, ber\u00EA %62 as\u00EEda r\u00FBnan \u00EEhtiva dikir u ji bo kar\u00EAn paqij\u00EEya malan u t\u00FBal\u00EAt\u00EA dihat bikaranin. Pi\u015Ft re bi reqabeta deterjan\u00EAn s\u00FBn\u00EE rast hat u hilber\u00EEna w\u00EE hat ba\u015Fkirin. Di s\u00EEtil\u00EAn ku bi hilm\u00EA t\u00EA t\u00EEnandin, r\u00FBn\u00EAn k\u00EAmt\u00EErbuy\u00EE u \u015Fileava bi sody\u00FBmklorur tevlihevdibe u sab\u00FBn t\u00EA amadekirin. Sab\u00FBna T\u00FBal\u00EAt\u00EA ji, ji bo ku hev\u00EErek\u00EE homojen ku hema hema qet av t\u00EA de tune be, ji r\u00FBn\u00EAn her\u00EE qal\u00EEte t\u00EAt amadekirin. Pi\u015Ft re maddey\u00EAn boyax\u00EA, b\u00EEhndaran, deodorant (ji bo ku\u015Ft\u00EEna bakter\u00EEyan) u maddey\u00EAn ku \u00E7erm\u00EA nerm dike dikeve nav. Sab\u00FBna Kurkirin\u00EA Sab\u00FBn\u00EAn ku hatine dewisandin u tepisandin\u00EAne. Sab\u00FBna Potasy\u00FBm \u00EA (Sabuna Nerm) Ev sab\u00FBn bi nav\u00EA sab\u00FBna kesk t\u00EA navdan u \u015Fixul\u00EA malan u \u00EEndustr\u00EEy\u00EAde t\u00EA bikaran\u00EEn. R\u00FBn\u00EAn ku di hilber\u00EEn\u00EAde t\u00EA bikaran\u00EEn, r\u00FBn\u00EAn ron, ketan, Kinf, qurnef\u00EAl u r\u00FBn\u00EA mas\u00EEy\u00EA. \u015Eileava baz\u00EEk, \u015Fileavek\u00EE Potas\u00B4e. P\u00EA re r\u00FBn\u00EA ron ku pa\u015F\u00EA dibe sab\u00FBn dikeve nav u heya gumlat ber bi xala kelandin\u00EA dibe t\u00EA kelandin u lihevxistine. Daw\u00EEy\u00EAde \u015Fileava kost\u00EEk \u00EElawe dibe. Heya li ser r\u00FBy\u00EA w\u00EE kef nemine pijandin berdewamdike. Sab\u00FBna L\u00EEk\u00EEt Sab\u00FBna Potasy\u00FBm\u00EA ye ku di hundir\u00EA w\u00EE de qase r\u00EAjeyek\u00EE %36 ]] heye."@ku . "
Warning: imagecreatefromgif(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/82/Bateri.gif) [function.imagecreatefromgif]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagecopyresized() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
\u015Eema 1. Cevoka bateriye Bater\u00EE, j\u00EAderka h\u00EAza k\u00EEmyesal e. Di bateriy\u00EAde \u00E7av\u00EEya sereke, \u00E7av\u00EEya elektrok\u00EEmyasal\u00EAye. Dema meriv bater\u00EEyan bir\u00EAzey\u00EE gir\u00EAdide dikare voltaj\u00EAn bilind bidestbixe. \u015Eema 1. be\u015Fek\u00EE ji \u00E7av\u00EEy\u00EA ye u \u015Eema 2. bater\u00EEya ku bi berxwedan\u00EEya r\u00EAzey\u00EE herik\u00EA peyda dike dixuye. Di \u00E7av\u00EEyek\u00EE elektrok\u00EEmyasalde du plaqey\u00EAn ku bi nav\u00EA elektroda poz\u00EEt\u00EEf u elektroda negat\u00EEf t\u00EA binavkirin heye u \u015Fileavek\u00EE u niv\u015Fileavek\u00EE ku bi nav\u00EA elektrol\u00EEt t\u00EA navkirin heye. Dema v\u00EAdorek\u00EE di navbera term\u00EEnalen elektrodan were gir\u00EAdan, di navbera elektroda poz\u00EEt\u00EEf u elektrol\u00EEd\u00EA de reaksiyonek\u00EE k\u00EEmyasal \u00E7\u00EAdibe u elektron, ji v\u00EAdore ber bi term\u00EEnala pozitif diherikin. Di elektroda negat\u00EEfde ji, reaksiynek\u00EE pa\u015Fp\u00EA \u00E7\u00EAdibe u elektron ji elektroda negat\u00EEf ber bi v\u00EAdore t\u00EAne tendandin. ji bo reaks\u00EEyonek\u00EE bitew\u015F elektron u \u00EEyon\u00EAn poz\u00EEt\u00EEf ber bi elektrol\u00EEte diherikin. Di \u015Femay\u00EAde herik, bi du al\u00EEyan hatiy\u00EA ni\u015Fandan. Yek ji wan herika elektronane ya din j\u00EE herika kevne\u015Fop\u00EEy\u00EAye. Elektron bi bare negat\u00EEf barkir\u00EEne u ji c\u00EEheki voltaja negat\u00EEf berbi poz\u00EEt\u00EEf\u00EA diherikin. \u00CAn ku cara yekem elektr\u00EEk ki\u015Ffkirine, herike tevgerek\u00EE bar\u00EAn poz\u00EEt\u00EEf difikir\u00EEnin u r\u00EAya elektronan pa\u015Fb\u00EA difikir\u00EEnin. Reaks\u00EEyona k\u00EEmyasal di navbera term\u00EEnal\u00EAn poz\u00EEt\u00EEf u negat\u00EEfde, voltaj yan\u00EE ferqpotansiyel avadike. Yek\u00EEneka voltaj\u00EA Volt\u00B4\u00EA. Pestoya ku voltaj \u00E7\u00EAdike j\u00EA re h\u00EAza elektromot\u00EEv t\u00EA gotin. Herik h\u00EAjmara elektron\u00EAn ku di raguh\u00EAzbarde saniyek\u00EEde derbasdibine u yek\u00EEneka wi ampere."@ku . "Qami\u015Flo bajarek\u00EE Ba\u015F\u00FBr\u00EA Rojavaya Kurdistan\u00EA ye. Bajar\u00EA Qami\u015Flo bajarek\u00EE n\u00FB ye ku li ser zem\u00EEneke d\u00EErok\u00EE ye ku, ber\u00EE s\u00EEnordan\u00EEna navbera S\u00FBr\u00EE \u00FB Tirkiy\u00EA, ya bajar\u00EA Nis\u00EAb\u00EEn\u00EA b\u00FB. Li gor\u00EE Samiy\u00EA Mela Ehmed Nam\u00EE, li ser ziman\u00EA bav\u00EA xwe, dib\u00EAje ku: \"frens\u00EE di 20 tebaxa sala 1926an de bajar\u00EA Qami\u015Flo bi endazyariyeke pir rast \u00FB dir\u00FBst \u00FB bi dest\u00EA endazyarek\u00EE frens\u00EE hat dan\u00EEn \u00FB avakirin\". Zem\u00EEna ku Qami\u015Flo li ser w\u00EA hatiye avakirin pan \u00FB fireh e. Niha n\u00EAz\u00EEk\u00EE 500.000 mirov t\u00EA de hene. %70 ji wan kurd in. Qami\u015Flo qezaya li par\u00EAzgeha (muhafaza) Hes\u00EE\u00E7ay\u00EA ye. Qami\u015Flo dikeve navbera bajar\u00EA Ser\u00EA Kaniy\u00EA (120 km li rojava), bajar\u00EA D\u00EArik\u00EA (100 km li rojhilat\u00EA) \u00FB Hes\u00EE\u00E7\u00EA (85 km li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojava). 30 km d\u00FBr\u00EE Am\u00FBd\u00EA ye, ji Dirb\u00EAsiy\u00EA j\u00EE 60 km (li rojava), ji Tirbesp\u00EE 30 km \u00FB Rim\u00EAlan 60 km (li rojhilat\u00EA) d\u00FBr e. Qami\u015Flo bi nav\u00FBdar\u00EA Qami\u015Floka Ev\u00EEn\u00EA ye."@ku . "Kerboran, nav\u00E7eyeke M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye. Nav\u00EA Kerboran\u00EA ji as\u00FBr\u00EE (Kher-Boran, Kfar-Boran, Kerb\u00FBran) t\u00EA. Gor\u00EE hijmartin\u00EAn sala 2000'an nif\u00FBsa xwe 26 240 e. Li Kerboran\u00EA gellek d\u00EAr hene: d\u00EAra Arbaye Mor Sabo, d\u00EAra Arbaye Mor Gevargis, d\u00EAra Mor Kuruyakos, d\u00EAra Bethil. R\u00FBed\u00EA Kerboran\u00EA 550 km\u00B2 ye. Di sala 1987'an de ji Midyad\u00EA qetyaye \u00FB b\u00FBye nav\u00E7e. Gund\u00EAn Kerboran Gund\u00EAn dora Kerboran gelekin, dora 40 gund\u00EAn Kerboran hene. Hindek ji van bi zilma devlete hatine valakirin (niha di van sal\u00EAn daw\u00EE de veger ji bona gunda heye, l\u00EA devlet tist\u00EA gir\u00EEng weke ar\u00EEkar\u00EEya abor\u00EE ji bo gund\u00EE ya nak\u00EA, heta astengiya ji wara derdix\u00EA. Gelek ji nav van gundan wek e\u015Fir\u00EE dihatin naskirin, ber\u00EA wek; erebiya, basqiliya, omerkiya, elikiya, gund\u00EA sehida hwd dihatin naskirin. Gelek ji van gunda wek bihist\u00EA bun. Hav\u00EEna bi f\u00EAk\u00EE \u00FB s\u00EEnahiy\u00EAn xwe reng didan xopana Kerboran\u00EA. Gund\u00EB berav wek Der\u00EAca,germero \u00FB sikeftika bi bexcey\u00EAn xwe u f\u00EAk\u00EEy\u00EAn xwes dihatin \u00FB t\u00EAn naskirin. Her weha birinc\u00EA G\u00FBlb\u00EEs bi nav \u00FB deng bu li herem\u00EA. Tirih\u00EA hemu gundan bi gelek curey\u00EAn xwe hebun, wek;tirih\u00E9 bilbiz\u00EAk\u00EE, hesen\u00EE, libgolik, mezron\u00EA, tayif\u00EE, kerkus \u00FB gelek curey\u00E9n din. Petix\u00EA iwan, sebes\u00EA Behwar\u00E9, incor\u00EA Xelila, hej\u00EEr\u00EA B\u00EArkevan, dimsa T\u00EEruwa u herweha cinneta Kerboran ava Germav\u00E9. Nav\u00EA van hem\u00FB gundan bi tirk\u00EE hatine guherandin,em v\u00EA semezar dikin, gerek her der bi nav\u00EA xwe or\u00EEj\u00EEnal werin naskirin . Neh\u00EEye/Belde: Deywan/Sumer Xelila/Kilavuz Gund/K\u00F6yler: Avador\u00EA, Amara, Ban\u00EAheban\u00EA, Basqil/Kismetli, Ba\u015Frut, Ber\u00EAz\u00EAw\u00EA, B\u00EArkevan, B\u00EAcirman, Botika, Botij\u00EA, Bat\u00EArgiz/kutlu, Businc\u00EA, C\u00EAlik/celik, Calik\u00EA, Der\u00EAca, D\u00EArqib\u00EA, D\u00EArsel\u00EEb, D\u00EElan, D\u00EArisk, Erebay\u00EA, Ezd\u00EEna, Ezdara, Germav\u00EA, Gizr\u00EA, Germero, Gel\u00EEkur, Gundk\u00EA Hec\u00EE, Gundk\u00EA El\u00EE, Gundk\u00EA Simo, He\u015Ftwan, \u00CEzar, \u00CEzdara, \u00CEwan, Kerben, Kupras, Meran\u00EA, Qewaqa, Rover\u00E9, Sib\u00E9b\u00EE, Skevtika, T\u00EEruwa, Werzik\u00EA, Xerabeka, Z\u00EAwik\u00EA, Zengan, Ziving\u00EA"@ku . "Sal\u00EEh di \u00CEslam\u00EA de yek ji p\u00EAxamberan e."@ku . "H\u00FBd di \u00CEslam\u00EA de yek ji p\u00EAxemberan e. Di Qur'an\u00EA de nav\u00EA s\u00FBreta 11em\u00EEn ji H\u00FBd e."@ku . "W\u00EAne:JohannesPaulII. jpg Joannes Paulus II Papa John Paul\u00EA II. (18.5.1920-3.4.2005) ji sala 1978 heta 2005 papa b\u00FB. John Paul\u00EA II. bi esl\u00EA xwe polon\u00EE ye \u00FB nav\u00EA w\u00EE y\u00EA esl\u00EE Karol J\u00F3zef Wojty\u0142a ye. Ew sala 1920'\u00EE li Polonyay\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Wek\u00EE trad\u00EEsyon papay\u00EA katol\u00EEkan ji yek\u00EA \u00EEtal\u00EE dihat hilbijartin \u00FB ji sala 1522-y\u00EA \u00FB vir ve ev kevne\u015Fop\u00EE dihate \u015Fopandin. L\u00EA bel\u00EA cara p\u00EA\u015Fiy\u00EA Karol Wojtylay\u00EA polon\u00EE di 16'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1978'\u00EE de wek\u00EE papa hat hilbijartin. Papa John Paul\u00EA II. mirovek\u00EA gerxwaz b\u00FB \u00FB 104 caran \u00E7\u00FBye serdana welat\u00EAn derve. Di dema desthilata YKSS ya ber\u00EA de w\u00EE gelek caran rexne li desthilata komun\u00EEstan digirt \u00FB pi\u015Ftgiriya opoz\u00EEsyona Polonyay\u00EA dikir. Papa John Paul\u00EA II. ku mezintir\u00EEn serok\u00EA d\u00EEn\u00EE y\u00EA katol\u00EEk\u00EAn c\u00EEhan\u00EA ye di 2'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 2005'\u00EE katjim\u00EAr 21.37'\u00EE de mir."@ku . "Mers\u00EEn (Mers\u00EEn, Kilikya) bajarek\u00EE Tirkiye ye."@ku . "Charles Darwin (1809 - 1882) Charles Darwin (1809 - 1882) zanyarek e. Pirt\u00FBka w\u00EE \"Koka Cureyan\" bandoreke gir\u00EEng ser zanistan kir. Charles Darwin sala 1809 de li Ingil\u00EEstan\u00EA wek zarok\u00EA malbateke dewlemend hat dinyay\u00EA. 16 saliya xwede ji bo perwerdeya tibe bib\u00EEne \u015Fandin zankoya Edinburgh\u00EA. Le ev mijar bala wi nekisand u lewma ji bave wi ew ji bo bibe kese qane kir u xwest ew bice zankoya Cambridge. Ji xeyne viya tista ku heri bala Charles dikisand diroka xwezaye bu. Her wiha di vi demede li zankoya Cambridge de Joseph S. Henslow e wek mamoste kardike re bu hevalbend u dost. Darwin, ji saya Henslow gerineki ji bo kesifkirine cu Amerikaya basur. Her wiha di vi demede tista ku heri bandore li ser Darwin dike pirtuke Alexander von Humboldt`in. Pirtuken Humboldt reya zanistiya xwezaye li ber Darwin vekir. Darwin, 5 salan rewitiyeki deryayeji bo kisfkirna xweza u erdnigariye kir. Charles Darwin, di vegera rewitiya xwede li ser mijaren zooloji u erdzanin nivisen xwe ye rojane wesand. Ev tist di rayagistide nave wi belavkir."@ku . "W\u00EAne:Robert Bosch mit Hut 1888 - 10031. jpg Robert Bosch (1861 - 1942), p\u00EE\u015Fesazeki Alman ye. Ji bo wesa\u00EEten bi motor firmayeki bicuk en ku tesisata elektriki hilberine avakir. Di destpeka sedsala 20. de hema hema di her otomobilede manyetuya ku wi pestabiri dihat bikaranin. Bosch, gundeki bi nave Albeck'e ku li ciyayen Schwaebische Alb e ye wek zarokek yozdemin a malbateki rejber hat cihane.. Qezenca malbata wi ji xana ku ji bo rewiyen seve bu dihat. Dema reya trene hat raxistin, ew bi malbati koci Ulme kirin. Bosch, dema perwerdeya besa rast kirina zirav xilaskir ji welate xwe qetiya. Sala 1884'de cu Amerika'ye u li wedere bi Thomas Alva Edison re xebiti u pist re ji cu Inglistan e. Pist re bi sermiyaneki 10.000 li Stuttgart'e tes\u00EEsatik, ji bo rast kirina zirav u elektroteknike vekir. Di 1887'de xuska hevaleki xwe re zewici u du zaroke wi cebun. Bosch, bi qalfayeki makinezan u bi ciraxki zarok, hemu amuren elektrik temirdikir, telefon u paratoner montedikir. 1887'da manyetoya ji bo motoren gazi pestexist. Ji ber serkeftine kapasiteya firmaya xwe mezinkir u makineyen nu girtin. Manyetoya ki bi xwe di hilberand, idi pe tevli amureki motori ve hatkirin. Bi alikariya mihendize proje Gottlob Honold, ji bo bujiyan manyetoyen voltaj bilind cekirin. Ev amur bi vexistineki lezgin ji hemu berhemen dijbere xwe cetirbu. Ji xeyni wi, ev tist bu sedema fikra a derxistina motoren benzin en bi lez. Bosch firma xwe gelek mezinkir u kir markeki cihani. Bosch, sala 1942 de li Stuttgarte cu ser dilovaniya xwe."@ku . "W\u00EAne:SS-faraday. jpg Michael Faraday M\u00EEchael Faraday (1791-1867) k\u00EEmyager \u00FB fiz\u00EEkzan\u00EA \u00EEngil\u00EEz e. Teoriya elektromagnet\u00EEzm\u00EA derxist \u00FB p\u00EA\u015Ft\u00EA bir. Yekem\u00EEn kes e ev tezin direxist\u00EE di nava c\u00EEhan\u00EA de."@ku . "Can Dalton (6\u00EA \u00CElona 1766\u00EA- 27\u00EA T\u00EErmeha 1844\u00EA) f\u00EEz\u00EEkzanistvan \u00FB k\u00EEmyavanek\u00EA Ingl\u00EEz e. Ew jibo al\u00EEgir\u00EE ya ji teoriya atom\u00EEzm\u00EA \u00FB l\u00EAkol\u00EEna li ser rengkoriy\u00EA (ev nesax\u00EE ji ber w\u00EE bi dalton\u00EEzm\u00EA j\u00EE dih\u00EAt niyas\u00EEn) navdar e. Claus Bernet: John Dalton (1766-1844), in: Biographisches-bibliographisches Kirchenlexikon, 31, 2010, 309-332."@ku . "Robert Boyle lekolin\u00EAreki xwezay\u00EA e \u00EEngil\u00EEz\u00EEye. Boyle di nava avakar\u00EAn fiz\u00EEk u k\u00EEmyaya moderndeye,xebat\u00EAn w\u00EAye en li ser gazan heye u zagona w\u00EEya a ku \"gaz\u00EAn di germay\u00EEya neguherde, pesto u hecm\u00EA w\u00EE wekhevin\" gelek t\u00EA nasin. Ev zagon ji bo zanist\u00EAn k\u00EEmya u fiz\u00EEk\u00EA bu wekheva her\u00EE gir\u00EEng."@ku . "B\u00EEra vexwirak e \u00FB ber\u00EA cehey\u00EA vediger\u00EEnin malt\u00EA pi\u015Ftre malt\u00EA di bin hin \u015Fert \u00FB mercan bi ave t\u00EA meyandin \u00FB \u015Firaya ku hatiye bidestxistin bi lebleb\u00FBy\u00EA t\u00EA aromatizekirin \u00FB pi\u015Ftre ji bo fermantasyon\u00EA t\u00EA sekinandin. Di daw\u00EEya v\u00EE proses\u00EAde b\u00EEra t\u00EA hilber\u00EEn. B\u00EEra di rew\u015Fa ronda xwed\u00EEy\u00EA gaza karbond\u00EEoks\u00EEt\u00EAye, bihn u tema w\u00EEya taybet heye. Vexwarineki k\u00EAm alkole(bi hecm %3-5). Peqok\u00EAn ku di hind\u00FBre w\u00EEde hene, ji ber karbond\u00EEoks\u00EEt\u00EA \u00E7\u00EAdibin. Alkola ku di b\u00EEray\u00EAda di dema mayandin\u00EAda ji ber xwe t\u00EA hilber\u00EEn \u00FB ji derve meriv nikare alkol\u00EA tevl\u00EE proses\u00EA bike. R\u00EAja Alkol\u00EA ya b\u00EEray\u00EA, li gor z\u00EAdeb\u00FBn \u00FB k\u00EAmb\u00FBna malta ku di hundir\u00EA \u015Fira biray\u00EA t\u00EA guherandin. Malt, ceh\u00EEya ku \u015Finday\u00EE t\u00EA z\u00FBhakirin \u00FB pist re t\u00EA qelandin. Hilber\u00EEna w\u00EE direji heya ber\u00EA m\u00EElad\u00EA dibe \u00FB di nava vexwarinada b\u00EEra ciheki taybet digre. Ji bo hilber\u00EEna b\u00EEray\u00EA madd\u00EAy\u00EAn xam \u00FB hilber\u00EEna l\u00EEtrek\u00EE b\u00EEra ev ti\u015Ft lazimin. TABLO: 1 Ji bo hilber\u00EEna l\u00EEtreyek b\u00EEra Malt Gr. 175 Maddeya \u00EElawe Birinc Gr. 30 Lebleb\u00FB Gr. 1,7 Hevirtir\u015F\u00EA B\u00EEray\u00EA Gr. 5 Madd\u00EAy\u00EAn \u00EElawe \u00EAn ku tevl\u00EA malt\u00EA dibe li gor c\u00FBrey\u00EAn xwe \u00FB li gor methoda hilber\u00EEn\u00EA t\u00EAn guhertin. B\u00EEra li gor fermantasyona bin \u00FB ser vediqete du besa. Be\u015Fa yekemda P\u00EEls, M\u00FCnchen, Dortmund \u00FB be\u015Fa fermantasyona ser j\u00EE Ale, Stant u K\u00F6lsch hene."@ku . "W\u00EAne:Simple harmonic motion animation. gif P\u00EAl W\u00EAne:Boelge stor. jpg P\u00EAleke deryay\u00EA P\u00EAl x\u00FBza enerj\u00EEya barkir\u00EE ya di hawirek\u00EE da an j\u00EE sistemek\u00EE de ye. Bilindahiya p\u00EAl\u00EA, d\u00FBriya ji sermil\u00EA p\u00EAl\u00EA heta \u00E7altika ber\u00EA ye."@ku . "Simone de Beauvoir niv\u00EEskareke fem\u00EEn\u00EEst e. Niv\u00EEskara fransiz Simone de Beauvoir di 9'\u00EA \u00E7ileya 1908'an de li Par\u00EEs\u00EA hat dinyay\u00EA \u00EE li eyn\u00EE bajar\u00EE di 14'\u00EA avr\u00EAla 1986'an de j\u00EE ji jiyan\u00EA veqetiya. Pirt\u00FBka w\u00EA ya bi nav \u00FB deng \"Cins\u00EA Duyem\u00EEn - Jin\" ku di sala 1949'an de hat we\u015Fandin, b\u00FB berhemeke referans\u00EE ya tevgera fem\u00EEn\u00EEst\u00EAn c\u00EEhan\u00EA. Simone de Beauvoir di v\u00EA pirt\u00FBk\u00EA de fikr\u00EAn xwe bi tund\u00EE an\u00EE zim\u00EAn \u00FB bi awayek\u00EE ser\u00EEhild\u00EAr dij\u00EE bindestb\u00FBna \"xwezah\u00EE\" ya jinan derket."@ku . "RIAA - (Recording Industry Association of America) Yek\u00EEt\u00EEya endustr\u00EEye qeyd\u00EEyan y\u00EAn Emer\u00EEka, Ji teref\u00EA gr\u00FBpek berhemdar\u00EA duvdirej ji bo parastina maf\u00EA van hat\u00EEye sazkirin."@ku . "Ajal, ajel an heywan (bi lat\u00EEn\u00EE, Animalia) hey\u00EEn\u00EAn j\u00EEndar \u00EAn pir\u015Faney\u00EE ne y\u00EAn ku organ\u00EEzmay\u00EAn zind\u00EE an mir\u00EE dixwin. Bi gi\u015Ft\u00EE, ajalan mas\u00FBlke \u00FB s\u00EEstemeke t\u00FBre hene \u00FB di beden\u00EA de valahiyeke ji bo helandina xwarin\u00EA heye."@ku . "Komkujiya Ermeniyan di destp\u00EAka sedsala 20'an, di dema \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA yekem\u00EEn \u00FB tevgera azadiya ermeniyan di nav s\u00EEnor\u00EAn \u00CEmperatoriya Osman\u00EE de p\u00EAk hat. Di w\u00EA komkujiy\u00EA de li gor agahiy\u00EAn c\u00FBda di navbera 300.000 \u00FB 1,5 milyon ermen\u00EE hatin qetil kirin. Di herd\u00FB dehsal\u00EAn beriya v\u00EA komkujiy\u00EA de bi dehhezaran ermen\u00EE hatin kujtin."@ku . "He\u015Ftp\u00EA an ahtepot (ji grek\u00EE, \u1F48\u03BA\u03C4\u03AC\u03C0\u03BF\u03C5\u03C2), ajaleke deryay\u00EE li fil\u00FBma mol\u00FBskan a he\u015Ft an j\u00EE deh piyan e. Ahtepot hov e \u00FB bi piy\u00EAn xwe n\u00EA\u00E7\u00EEra xwe digire. Kurka w\u00EA tij\u00EE aveke m\u00EEna hibr\u00EA ye. Li dij\u00EE \u00EAr\u00EE\u015Fek\u00EA, ji bo ku xwe ve\u015F\u00EAre, v\u00EA hibr\u00EA dipijiq\u00EEne. He\u015Ftp\u00EA ajaleke deryay\u00EE ya s\u00EEfalode yan p\u00EAser\u00EEyane ji c\u00EEn\u00FBsa Octopus ku der dor\u00EE 286 cureyan j\u00EA hene."@ku . "\u015E\u00EAx Rizay\u00EA Taleban\u00EE helbestvan\u00EA kurd e. \u015E\u00EAx Rizay\u00EA Taleban\u00EE di helbest\u00EAn xwe y\u00EAn h\u00EEc\u00EEv de gotin \u00FB peyv\u00EAn her\u00EE mustehcen bi kar an\u00EEye. \u00C7i meriv\u00EAn hik\u00FBmet\u00EA bin \u00FB \u00E7i j\u00EE meriv\u00EAn w\u00EE bi xwe bin, k\u00EA neheq\u00EE an xetayek li dij w\u00EE an j\u00EE li dij xelk\u00EA kiribe, \u015E\u00EAx Riza bi hic\u00EEv\u00EAn xwe, bi rexney\u00EAn xwe \u00E7\u00FBye ser wan. \u015E\u00EAx Rizay\u00EA Taleban\u00EE kur\u00EA \u015E\u00EAx Evdirrehman Taleban\u00EE ye, di 1835an de li h\u00EAla Kerkuk\u00EA li Qirix\u00EA hat\u00EEye dunyay\u00EA. P\u00EA\u015F\u00EE li ber dest\u00EA bav\u00EA xwe xwend\u00EEye. Pa\u015F\u00EA ji bo xwendine \u00E7\u00FBye Kerkuk, Koye \u00FB S\u00EEl\u00EAman\u00EEy\u00EA. \u015E\u00EAx Riza di 1860\u00EE de di\u00E7e Heleb\u00EA, pa\u015F\u00EA di\u00E7e \u00CEstenbol\u00EA. Du salan li \u00CEstenbol\u00EA dim\u00EEne, p\u00EE\u015Ft re vedigere Kerkuk\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE ku bav\u00EA w\u00EE dimire ji Kerkuk\u00EA di\u00E7e bajar\u00EA Koyey\u00EA cem ap\u00EA xwe \u015E\u00EAx Xeff\u00FBr. Ka\u015Fo ap\u00EA w\u00EE soz daye w\u00EE ku ke\u00E7a xwe bide \u015E\u00EAx Riza, l\u00EA pa\u015F\u00EA nad\u00EA. \u015E\u00EAx Riza j\u00EE li ser v\u00EA yek\u00EA diqehire ji Koyey\u00EA di\u00E7e Kerkuk\u00EA \u00FB dest p\u00EA dike helbestan li ser ap\u00EA xwe diniv\u00EEse. Mesela r\u00EAzek j\u00EA weha ye: \"Mamekem qehpejine dewlet\u00EE Seddad\u00EE heye Talih\u00EE rahber \u00FB bext\u00EE xuda dad\u00EE heye...... \" \u015E\u00EAx Riza di 1866 an de di\u00E7e Erzer\u00FBm\u00EA \u00FB di wir re j\u00EE di\u00E7e \u00CEstenbol\u00EA. \u00C7i li \u00CEstenbol\u00EA be \u00FB \u00E7i j\u00EE li derdor\u00EAn pad\u00EE\u015Fah be, di demeke kurt de nav \u00FB deng\u00EA w\u00EE belav dibe. \u015E\u00EAx Riza n\u00EAz\u00EE he\u015Ft salan li \u00CEstenbol\u00EA dim\u00EEne. Pa\u015F\u00EA di 1874an de vedigere Kerkuk\u00EA. Pi\u015Ft re ji karbidest\u00EAn Kerkuk\u00EA \u00FB ji hin malbat\u00EAn mezin \u00FB \u015F\u00EAx \u00FB axay\u00EAn Kerkuk\u00EA diqehire, ji Kerkuk\u00EA bar dike di\u00E7e li Bexday\u00EA bi c\u00EEh d\u00EEbe. Heta ji bo v\u00EA yek\u00EA di helbestek xwe de weha dib\u00EAje: \"Bem hale eger def'eytir bi\u00E7ime Kerk\u00FBk Me'l\u00FBm e be merd\u00EE neriwawe le serim t\u00FBk\". D\u00EEsa di r\u00EAzeke helbesteka xwe de, ji \u015E\u00EAx Hesen re weha dibej\u00EA: \"Bo ker\u00EE \u00EElan-\u00EE herb kird legel min \u015E\u00EAx Hesen Seyr\u00EEken yaran \u00E7i gobend\u00EAk\u00EE g\u00EArra em kere\". \u015E\u00EAx Riza, \u015Eukr\u00EE Fezl\u00EE \u00FB Cem\u00EEl Sidd\u00EEq Zehaw\u00EE \u00E7i bi ereb\u00EE \u00FB \u00E7i bi kurd\u00EE gelek h\u00EEc\u00EEv li ser hev niv\u00EEs\u00EEne. T\u00EA gotin ku \u015E\u00EAx Riza wel\u00EA li ser wan niv\u00EEs\u00EEye ku \u00EAd\u00EE herdu \u015Fa\u00EEran j\u00EE ji ber \u015E\u00EAx Riza pes kirine. Mesela \u015E\u00EAx Riza di r\u00EAzek\u00EA de ji bo \u015Eukr\u00EE Fezl\u00EE weha dib\u00EAje: \"P\u00FBre \u015Eukr\u00EE bes\u00EEye ba netg\u00EAm \u00FB \u015Femet leq nekem Dayke k\u00EArxurut hewaley s\u00FBr\u00EE ser ecleq nekem\". ..... Kone h\u00EEz\u00EE sar\u00EE Bexda l\u00EAm heram b\u00EA \u015Fa\u00EEr \u00EE Ger kuz\u00EE xu\u015Fkit wek\u00FB eywan\u00EE Kesra \u015Feq nekem\". D\u00EEsa di helbestek xwe de henek\u00EA xwe bi hin \u015Fa\u00EEran dike \u00FB weha dib\u00EAje: \"\u00C7unk\u00EE \u015Fa\u00EEr zor b\u00FBwe lem esre da Bote he\u015Fr\u00EE n\u00EAreker lem hucre da\". \u015E\u00EAx Rizay\u00EA Taleban\u00EE di 1909an de di 74 sal\u00EEya xwe de li Bexday\u00EA wefat dike. W\u00EE li Bexday\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE gorra(mezel\u00EA) \u015E\u00EAx Evdilqadir\u00EA Geylan\u00EE vedi\u015F\u00EArin. \u015E\u00EAx Rizay\u00EA Taleban\u00EE bi kurd\u00EE, faris\u00EE, ereb\u00EE \u00FB tirk\u00EE helbest niv\u00EEs\u00EEne. Ev helbest\u00EAn w\u00EE hem\u00FB wek d\u00EEwan cara p\u00EA\u015F\u00EE di 1935an de li Bexday\u00EA hat\u00EEye \u00E7apkirin."@ku . "Beq an boq (bi lat\u00EEn\u00EE, Anura, ango \"b\u00EAd\u00FBvik\") him di nav av\u00EA de \u00FB him j\u00EE li bejahiy\u00EA dij\u00EEn. Dema h\u00EEn kurmik in bi berkurk\u00EA \u00FB dema mezin dibin j\u00EE pisik\u00EAn xwe bihn\u00EA didin \u00FB dist\u00EEnin. Biharan beq xerz\u00EAn xwe dat\u00EEnin. Di nav xerzeke beq\u00EA de bi hezaran h\u00EAk hene. Ji h\u00EAk\u00EAn wan kurmik \u00E7\u00EAdibin. Heta ku ew dibin beq \u00E7end caran form\u00EA xwe diguherin. Ling\u00EAn wan \u00EAn pa\u015F bi h\u00EAz in ku xwe ba\u015F \u00E7eng bikin. Ew kurm \u00FB k\u00EAzan dixwin. Ew n\u00EA\u00E7\u00EEra xwe bi ziman\u00EA xwe y\u00EA dir\u00EAj digirin."@ku . "Beraz (Sus scrofa) ajalek e. Mirovan bi hezaran sal ber\u00EA beraz ked\u00EE kirine. Ji beraza m\u00EA re madek, ji ya n\u00EAr re yekane \u00FB ji \u00E7\u00EAlik\u00EAn wan re j\u00EE dib\u00EAjin kudik. \u00C7\u00EAja go\u015Ft\u00EA ran \u00FB pars\u00FBy\u00EAn berazan bi nav \u00FB deng e. Bin\u00EAre: Beraz\u00EA kov\u00EE"@ku . "Qilo\u00E7\u00EAn bizinan ber bi pa\u015F ve tewand\u00EE ne \u00FB m\u00FBy\u00EAn wan dir\u00EAj \u00FB z\u00EEx in. Ji y\u00EA n\u00EAr re n\u00EAr\u00EE dib\u00EAjin \u00FB riha wan heye. Ji bi\u00E7\u00FBk\u00EAn wan re dib\u00EAjin karik \u00FB ji ya m\u00EA ya ku h\u00EAj nehatiye n\u00EAr\u00EE re dib\u00EAjin g\u00EEsk. Bi hezaran sal ber\u00EA \u00EEnsanan bizin ked\u00EE kirine. Meriv ji \u015F\u00EEr, \u00E7erm, go\u015Ft \u00FB m\u00FBy\u00EA bizinan f\u00EAde dib\u00EEne. Li welat\u00EA me, em li gor reng \u00FB \u015Fikl\u00EAn wan navan j\u00EE li hinek bizinan dikin. Wek nim\u00FBne: bizina kol, bizina xez, bizina bel, bizina taq, hwd."@ku . "Darkutok, darkutik, kutkutok, k\u00EElk\u00EElotik an \u00E7i\u00E7ikan \u00E7\u00FBk\u00EAn daristan\u00EA ne. Penc\u00EA wan gelek\u00EE bi h\u00EAz e, du b\u00EA\u00E7\u00EE berp\u00EA\u015F \u00FB du j\u00EA berpa\u015F ve ne. Loma pir bi h\u00EAsan\u00EE bi daran ve hildiki\u015Fin. Nikil\u00EAn wan j\u00EE dir\u00EAj \u00FB xurt in. Bi nikil\u00EAn xwe ew k\u00EAz \u00FB kurm\u00EAn di nav qa\u015Fil\u00EAn daran \u00FB dar\u00EAn rizyay\u00EE de derdixin \u00FB dixwin. Her weha bi nikul\u00EAn xwe qalik\u00EAn beh\u00EEv \u00FB g\u00FBzan qul dikin \u00FB kakil\u00EAn wan dixwin. Ew h\u00EAl\u00EEna xwe di daran de bi h\u00EAza nikil\u00EAn xwe \u00E7\u00EAdike. Dema ku bi nikil\u00EAn xwe li dar\u00EA dixe dengek\u00EE wisa derdixe ku mirov dib\u00EAje hey dar dike ji ber h\u00EAza ba bikeve xwar\u00EA \u00FB ew deng ji hej\u00EEna w\u00EA t\u00EA. L\u00EA bi rast\u00EE ew deng ji ber ku darkutok li ser hev nikilan l\u00EA dixe derdikeve hol\u00EA."@ku . "\u00C7\u00FBk balindy\u00EAn bi\u00E7\u00FBk in. Bi gi\u015Ft\u00EE nikul\u00EAn \u00E7\u00FBkan rastey\u00EE dibin."@ku . "Y\u00FBnis, f\u00EEnmas\u00EE an delf\u00EEn ji masiy\u00EAn malbata delphinidae re t\u00EA gotin. Cure guhaniyek e ku di deryay\u00EA de dij\u00EE \u00FB zayok e, ango diz\u00EA \u00FB guhandar e. Tu di w\u00EAne de p\u00EAvajoya zay\u00EEna w\u00EA dib\u00EEn\u00EE. Y\u00FBnis pir \u015Fareza ne. Bi f\u00EEkandin\u00EA dikarin bi hev re \u201Dbipeyivin\u201D \u00FB al\u00EEkariya hev bikin. Y\u00FBnis her weha pir ji l\u00EEstik\u00EA hez dikin \u00FB bi h\u00EAsan\u00EE ked\u00EE dibin. Dir\u00EAjiya wan 1,5-4 m ye bu qas\u00EE 45 km/h h\u00EAza wan heye. Heya 15 dq dikarin b\u00EArawestandin din bin av\u00EA de bim\u00EEnin. B\u00EAhtir\u00EE 250 m noq\u00EE bin av\u00EA dibin. Di zay\u00EEn\u00EA de ten\u00EA yek \u00E7\u00EAlikek t\u00EEnin. Di nav komek\u00EA de dij\u00EEn. F\u00EEnmas\u00EE ajaleke z\u00EErek \u00FB xwed\u00EE hi\u015Far e. Dema radikeve, hin fonksiyon\u00EAn mejiy\u00EA wan hi\u015Fyar dim\u00EEne. Di nava koma f\u00EEnmasiyan de hevgirtineke xurt heye. Masiy\u00EAn pi\u00E7\u00FBk \u00FB nexwe\u015F dipar\u00EAzin. Di zay\u00EEn\u00EA de ber\u00EA bo\u00E7a wan t\u00EA daku di xezna diya xwe de nefetisin. Pi\u015Ft\u00EE zay\u00EEn\u00EA bi al\u00EEkariya f\u00EEnmasiy\u00EAn m\u00EA y\u00EAn din \u00E7\u00EAlik ji bo b\u00EAhnvedana yekem\u00EEn dert\u00EEnin r\u00FBy\u00EA av\u00EA. \u00C7\u00EAlikmas\u00EE \u015F\u00EEr\u00EA diya xwe dimije k\u00FB ev \u015F\u00EEr di aliy\u00EA r\u00FBn de pirr dewlemend e (%50). F\u00EEnmas\u00EE ji hin aliyan ve gelek di\u015Fibe mirovan."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/0/02/1monat.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Can\u00EE, temena w\u00EE: mehek Nav\u00EA kuriy\u00EA hesp\u00EA can\u00EE ye. Piraniya meh\u00EEnan caniyek\u00EA ten\u00EA t\u00EEnin. Pi\u015Ft\u00EE \u00E7\u00EAb\u00FBn\u00EA di demeke kurt de can\u00EE radibin ser lingan \u00FB dime\u015Fin. Ji diya caniyan re meh\u00EEn \u00FB ji bav\u00EA wan re j\u00EE hesp dib\u00EAjin."@ku . "Hechecik an d\u00FBvmeqesk, \u00E7\u00FBk\u00EAn ji fam\u00EEleya hechecikan (Hirundinidae) ne. Ew xwe\u015Ffir in \u00FB bi piran\u00EE li heway\u00EA dim\u00EEnin. Me\u015Fa li erd\u00EA ji bo wan zehmet e, loma j\u00EE ew h\u00EAl\u00EEn\u00EAn xwe li ciy\u00EAn bilind an j\u00EE di siryax\u00EAn xaniyan de \u00E7\u00EAdikin. Gelek caran d\u00FBvmeqesk ref bi ref dij\u00EEn. Xwarina d\u00FBvmeqeskan m\u00EA\u015F \u00FB megez in. D\u00FBvmeqesk li pay\u00EEza pa\u015F\u00EEn ko\u00E7\u00EE Efr\u00EEqay\u00EA dikin. \u00CEro fam\u00EEleya hechecikan di du binefam\u00EEleyan de dih\u00EAne parvekirin: *Hechecik\u00EAn \u00E7em\u00EE (Pseudochelidoninae), ev hechecik\u00EAn \u00E7em\u00EE y\u00EAn efr\u00EEq\u00EE \u00FB taylend\u00EE ne. *Hechecik an d\u00FBvmeqesk (Hirundinidae), ev hechecik\u00EAn din in."@ku . "Elok an j\u00EE \u015Fam\u00EE ji malbata mir\u00EE\u015Fkan e. Ser \u00FB qirika wan zil\u00FBt in. \u00C7ermek\u00EE dir\u00EAj bi nikul\u00EA wan ve heye. Elok ji Amerikay\u00EA li dunyay\u00EA belav b\u00FBne \u00FB \u00EEro li her dever\u00EA hene \u00FB peyda dibin. Elok balindeyek\u00EE ked\u00EE ye l\u00EA ku bi \u015Fop\u00EA kuliyan dikevin ji gundan derdikevin diherin. Dikanin bifirin."@ku . "F\u00EEl an f\u00EAl di nav ajel\u00EAn re\u015Fayiy\u00EA de y\u00EA her\u00EE mezin e. Giraniya f\u00EElek\u00EE dikare heta 7 ton\u00EE be. F\u00EEl li Efr\u00EEqa \u00FB H\u00EEndistan\u00EA hene. F\u00EEl\u00EAn H\u00EEndistan\u00EA bi piran\u00EE t\u00EAn ked\u00EEkirin \u00FB wek ajel\u00EAn bark\u00EA\u015Fiy\u00EA di kar\u00EAn daristanan de bi kar t\u00EEnin."@ku . "Binekoma Pinnipedia Fam\u00EEleya Otariidae Cins\u00EA Arctocephalus - Fok\u00EAn bikurk \u00EAn ba\u015F\u00FBr Cins\u00EA Callorhinus - Fok\u00EAn bikurk \u00EAn bakur Cins\u00EA Eumetopias \u015E\u00EAr\u00EA av\u00EA y\u00EA Steller, E. jubatus Cins\u00EA Neophoca \u015E\u00EAr\u00EA av\u00EA y\u00EA Australiyay\u00EA, N. cinerea Cins\u00EA Otaria \u015E\u00EAr\u00EA av\u00EA y\u00EA Ba\u015F\u00FBr\u00EA Amer\u00EEkay\u00EA, O. flavescens Cins\u00EA Phocarctos \u015E\u00EAr\u00EA av\u00EA y\u00EA N\u00FBz\u00EAland\u00EA an \u015F\u00EAr\u00EA av\u00EA y\u00EA Hooker, P. hookeri Cins\u00EA Zalophus \u015E\u00EAr\u00EA av\u00EA y\u00EA Kal\u00EEforniyay\u00EA, Z. californianus \u015E\u00EAr\u00EA av\u00EA y\u00EA Deryaya Japon\u00EA, Z. japonicus, li sal\u00EAn 1950\u00EE mir\u00EE b\u00FB \u015E\u00EAr\u00EA av\u00EA y\u00EA Galapagose, Z. wollebaeki Fam\u00EEleya Phocidae - Fok\u00EAn rast Fam\u00EEleya Odobenidae - Mors"@ku . "W\u00EAne:Mahameru-volcano. jpeg Volkan Ji gir an \u00E7iyay\u00EAn ku bi derketina magmay\u00EA ya r\u00FBy\u00EA erd\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FBne re volkan yan volqan t\u00EA gotin. Cih\u00EA ku magma derdikeve r\u00FBy\u00EA erd\u00EA lav li ser hev kom dibin. Bi sarb\u00FBna van lavan gir an j\u00EE \u00E7iyay\u00EAn pir bilind \u00E7\u00EAdibin. Agir\u00EE, \u00E7iyayek\u00EE volkan\u00EE ye \u00FB bilindahiy\u00EA w\u00EE 5.137 m ye."@ku . "Hewl\u00EAr paytexta Her\u00EAma Federal a Kurdistan\u00EA ye \u00FB yek ji bajar\u00EAn her\u00EE mezin \u00EA Kurdistan\u00EA ye. Li Hewl\u00EAr\u00EA z\u00EAdeyi du milyon kes dij\u00EEn. Hewl\u00EAr di d\u00EErok\u00EA de gelek caran b\u00FBye qada \u015Fer. D\u00EEroka w\u00EA digihije hetan\u00EE 1800 sal\u00EE z\u00EAdetir. Pi\u015Fti \u015Fer\u00EA sala 1991 her\u00EAm kete bin kontrola kurdan de \u00FB d\u00EA sala 1992 cara yekemin Parlementa Her\u00EAm\u00EA hate hilbijartin. Dema ku Balafirgeha Navnetewey\u00EE ya Hewl\u00EAr\u00EA (Arbil International Airport) veb\u00FB, d\u00EA aliy\u00EA bazirganiy\u00EA de Hewl\u00EAr pir bi nav \u00FB deng \u00FB zeng\u00EEn b\u00FB."@ku . "Seqiz bajerek\u00EE kurdan e li par\u00EAzgeha Kurdistan\u00EA li \u00CEran\u00EA. Ew Hejmara nuf\u00FBsa w\u00EA, 127.000 e. Li baj\u00EAr bi zaravay\u00EA soran\u00EE t\u00EA axaftin. Seqiz \u015Farek\u00EE d\u00EErok\u00EE ye. D\u00EEroka w\u00EA li gora arkeologan di\u00E7e n\u00EAz\u00EEk\u00EE 2000 salan. Nav\u00EA Seqiz ji nav\u00EA Sekka ku nav\u00EA hozeke kevin e \u00FB li \u00E7ax\u00EAn kevin li w\u00EA dijiyan hatiye girtin. \u015E\u00FBna d\u00EErokiya w\u00EA, Zewiya, Kereft\u00FB, K\u00FB\u00E7etela, Qeplant\u00FB, Mewlanawa... \u015F\u00FBna d\u00EErok\u00EE ya bajar\u00EA Seqiz\u00EA ne."@ku . "Qoser nav\u00E7eya bajar\u00EA M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye. Nav\u00EAn wey\u00EE \u00EA kevn Telermen, Dunaysir \u00FB Qoser e. Bi tirk\u00EE j\u00EA re dib\u00EAn K\u0131z\u0131ltepe. Gora sala 2008 an serjimara nav\u00E7\u00EA 198,672 ye. Di sala 1973 ya de hejmara w\u00EA 21.000 bu, di 1990 de 60.134 bu, di sala 2007 de 127.148 hat\u00EEye hejimartin. Hejmara nav\u00E7\u00EA iro li navend\u00EA 131.050 ye lig unda j\u00EE 82.251 bi temami serjimara w\u00EA 213.101 e. Qoser dema ku gund\u00EA \u00E7iy\u00EA t\u00EAn \u015Fewitandin xelk\u00EA gund\u00EAn nav\u00E7\u00EA pir bar dikin \u00FB t\u00EAn Qoser\u00EA. Di w\u00EA dem\u00EA de nif\u00FBsa Qoser\u00EA z\u00EAde dib\u00EA. Y\u00EA ko\u00E7 dikin \u00FB t\u00EAn Qoser\u00EA piran\u00EE surg\u00FB\u00E7\u00EE, xwirs\u00EE, baqustan\u00EE \u00FB hwd. Nav\u00EA tax\u00EAn Qoser\u00EA: Qoser, Xirafa... Qoser bi qan\u00FBn vexwiriya jin\u00EAn t\u00FBtina qa\u00E7ax j\u00EE bi nav \u00FB deng e. Gor n\u00EE\u015Fanan di dem\u00EAn ber\u00EA de nif\u00FBsa Qoser\u00EA ji ya niha b\u00EAtir b\u00FB. Mizgeftek mezin bi nav\u00EA ku gel l\u00EA kiriye \"Mizgefta Kevn\" heye. Li v\u00EA mizgeft\u00EA bi carek\u00EA 800 mirov dikarin nim\u00EAj bikin. Ve yeka mirov li ser dem\u00EAn ber\u00EA y\u00EA Qoser\u00EA difikir\u00EEne ku: gor k\u00FB mizgeftek bi v\u00EE reng\u00EE heye t\u00EA w\u00EA watey\u00EA, ku nif\u00FBsa Qoser\u00EA pir b\u00FB. Yek ji gund\u00EA Qoser\u00EA, gund\u00EAn Xurs\u00EA bi t\u00FBtina xwe bi nav \u00FB denge."@ku . "W\u00EAne:Atat\u00FCrk. jpg Mustafa Kemal Atat\u00FCrk Mustafa Kemal, ji 1934'a ve Atat\u00FCrk, anku, Bav\u00EA tirkan bi tirk\u00EE, avakar\u00EA Komara Tirkiye ye. Bi esl\u00EA xwe ji Tesalon\u00EEk\u00EE ye. Di dema \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA yekem\u00EEn de wek\u00EE le\u015Fkerek\u00EE di nav art\u00EA\u015Fa \u00CEmperatoriya Osman\u00EE de cih girt. D\u00FB re wek\u00EE serle\u015Fkerek\u00EE ev peywira xwe domand. Pi\u015Ft\u00EE ku \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn dewletan bi ser Osman\u00EE de hatin \u00FB \u00CEmparatoriya Osman\u00EE ji ser s\u00EEnor\u00EAn xwe y\u00EAn kevin de ket \u00FB gelek ax winda kir, Mustafa Kemal j\u00EE dest ji Osman\u00EE berda. Hing\u00EA kete nav e\u015F\u00EEr\u00EAn kurdan \u00FB ew ji bo parastina ax\u00EA bi slogan\u00EAn wek\u00EE \"yek\u00EEt\u00EE\" \u00FB \"biratiy\u00EA\" civand ser hev."@ku . "Cih\u00FBt\u00EE, cih\u00FBd\u00EEt\u00EE, m\u00FBsew\u00EEt\u00EE an j\u00EE yah\u00FBd\u00EEt\u00EE, ola cih\u00FByan e. Cih\u00FBt\u00EE oleke kevn e, ber\u00EE z\u00EAdey\u00EE 3000 salan destp\u00EAkiriye. Cih\u00FBt\u00EE li ser bingeh\u00EAn Peymana Kevin t\u00EA avakirin, bi taybet\u00EE, Kit\u00EAb\u00EAn M\u00FBsa, y\u00EAn ku ji p\u00EAnc kit\u00EAb\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn p\u00EAk t\u00EAn: kit\u00EAba Destp\u00EAkirin\u00EA, kit\u00EAba Derketina \u00CEsra\u00EAl ji Misr\u00EA, kit\u00EAba L\u00EAwiyan, kit\u00EAba Hijmartin\u00EA \u00FB kit\u00EAba Vegerandin li Qan\u00FBn\u00EA. Pirt\u00FBka p\u00EEroz a cih\u00FByan Tewrat e. Zeb\u00FBr an Zeb\u00FBr\u00EAn Dawid j\u00EE wek pirt\u00FBkeke p\u00EEroz t\u00EA qab\u00FBlkirin. Di cih\u00FBtiy\u00EA de Talm\u00FBd \u00FB \u015Firovekirin\u00EAn maliman j\u00EE giring in. Cih\u00EA ay\u00EEna cih\u00FByan kin\u00EE\u015Ft e."@ku . "W\u00EAne:Cross relief, Pula archaeological museum. JPG Xa\u00E7 yek ji sembol\u00EAn mes\u00EEhtiy\u00EA ye Xiristiyan\u00EE, xa\u00E7perest\u00EE, mes\u00EEht\u00EE, \u00EEsew\u00EEt\u00EE, fileh\u00EE an filet\u00EE ola \u00CEsa p\u00EAxamber e. Pirt\u00FBka p\u00EEroz a mes\u00EEhiyan \u00CEnc\u00EEl e. Ji bawermend\u00EAn ola xiristiyaniy\u00EA re Xiristiyan t\u00EA gotin. Ji bil\u00EE v\u00EA binavkirin\u00EA, nav\u00EAn mes\u00EEh\u00EE, \u00EEsew\u00EE, fileh an file j\u00EE di Kurmanc\u00EE de t\u00EAn bikaran\u00EEn. Ola \u00CEsa Mes\u00EEh li Filist\u00EEn\u00EA derket \u00FB li her der\u00EA din\u00EA belav b\u00FB. N\u00EAz\u00EEke du milyar kes bawermend\u00EA v\u00EA ol\u00EA hene. Ango di din\u00EA de ji her 6 kes\u00EAn 2 bawermend\u00EAn v\u00EA ol\u00EA ne. Bav\u00EA me d\u00FBayeke gir\u00EEng a xiristiyanan e. Her wiha bi Kurmanc\u00EE j\u00EE wejeyeke niv\u00EEsk\u00EE \u00FB devk\u00EE ya xiristiyaniy\u00EA heye: Lawija Mes\u00EEh."@ku . "Ba, tavgera heway\u00EA ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/8f/Mahmud_berzenci.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
\u015E\u00EAx Mehm\u00FBd\u00EA Berzenc\u00EE W\u00EAne:Flag of kurdistan-1922 1924. svg Ala Keyaniya Kurdistan\u00EA \u015E\u00EAx Mehm\u00FBd Berzinc\u00EE (\u0634\u06CE\u062E \u0645\u0647\u200C\u062D\u0645\u0648\u062F\u06CC \u062D\u0647\u200C\u0641\u06CC\u062F) \u015Fore\u015Fger u siyasetmedareke kurd li ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA b\u00FB. \u015E\u00EAx Mehm\u00FBd\u00EA Berzenc\u00EE kur\u00EA \u015F\u00EAx\u00EA qadir\u00EE, \u015E\u00EAx Se\u00EEd e. Pi\u015Ft\u00EE ku bav\u00EA w\u00EE di sala 1908\u00EA de, ji al\u00EE Osmaniyan ve hate ku\u015Ftin, \u015E\u00EAx Mehm\u00FBd dewsa w\u00EE girt. Di sal\u00EAn \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EA \u00EA Yek\u00EA de, ji bo avakrina dewleteke serbixwe xebit\u00EE. Bi v\u00EA armanc\u00EA, bi kurd\u00EAn [\u00CEran]\u00EA re tifaq dan\u00EE \u00FB li hember ingil\u00EEz \u00FB ereban \u015Fer kir. S\u00EA caran dewleta serbixwe \"Keyaniya Kurdistan\u00EA\" \u00EElan kir, xwe j\u00EE qral\u00EA dewlet\u00EA n\u00EE\u015Fan da. Li hember \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn ereb \u00FB ingil\u00EEzan heta sala 1932\u00EA li ber xwe da. \u015E\u00EAx di sala 1956\u00EA de \u00E7\u00FB ser dilovaniya xwe."@ku . "W\u00EAne:Olof Palme statsminister, tidigt 70-tal. jpg Olof Palme, di sal\u00EAn 70an de W\u00EAne:Loudspeaker. svg Sven Olof Joachim Palme serokwez\u00EEr\u00EA Sw\u00EAd\u00EA b\u00FB. Serokwez\u00EEr\u00EA Sw\u00EAd Olof Palme, di 30\u00EA sermaweza 1927\u00EA de hatiye dinyay\u00EA. Ji malbateke dewlemend t\u00EA. Tehs\u00EEla p\u00EA\u015F\u00EEn \u00FB nav\u00EEn li Sw\u00EAd\u00EA qedand. Di sala 1951\u00EA de fekulta huq\u00FBq\u00EA li Stokholm\u00EA qedand. B\u00FB endam\u00EA Partiya Sosyal\u00EEst ya Demokrat. Heft sala bi \u015F\u00FBn de ket parlementoy\u00EA. \u00C7end caran j\u00EE di huk\u00FBmet\u00EA de wez\u00EErt\u00EE kir. Di sala 1982\u00EA de b\u00FB serokwez\u00EEr. Heta ku hat ku\u015Ftin ew wez\u00EEfe p\u00EAk an\u00EE. Palme, bi fikr \u00FB tevgera xwe, li hem\u00FB dinyay\u00EA wek\u00EE a\u015Ft\u00EExwaz hate naskirin. Olof Palme di 28\u00EA sibata 1986\u00EA de hate ku\u015Ftin."@ku . "W\u00EAne:Faravahar. png Fereweher, sembola Frava\u015Fiyan W\u00EAne:AhuraMazda. JPG Ah\u00FBra Mazda W\u00EAne:Naqsh i Rustam. Investiture d'Ardashir 1. jpg Naq\u015Fe Rustem (Erde\u015F\u00EEr\u00EA Yek\u00EA \u00FB Ah\u00FBra Mazda) Ah\u00FBra Mazda bi ziman\u00EA Avestay\u00EE, dih\u00EA manaya zana. Navek\u00EA w\u00EE y\u00EA din j\u00EE Hurmuz e. Ah\u00FBra Mazda kur\u00EA Zervan \u00FB biray\u00EA Ehr\u00EEman e. Xweday\u00EA her\u00EE mezin y\u00EA d\u00EEn\u00EA Zerde\u015Ft e. Qiral\u00EA Pars\u00EE Daray\u00EA Yek\u00EA \u00FB y\u00EAn di pey w\u00EE re hatine mezinahiya Ah\u00FBra Mazda qeb\u00FBl kirine \u00FB ew hebandine. Li gora baweriya Zerde\u015Ft\u00EE, Ah\u00FBra Mazda xaliq\u00EA hem\u00FB ka\u00EEnat\u00EA ye \u00FB her du ruh\u00EAn ku bi nav\u00EA Ehr\u00EEman dih\u00EAn navandin ji aliy\u00EA w\u00EE ve hatine \u00E7\u00EAkirin. Spenta Ma\u00EEnyu ruh\u00EA rastiy\u00EA, ronah\u00EE \u00FB heyat\u00EA tems\u00EEl dike. Angra Ma\u00EEnyu j\u00EE derewan, tar\u00EEtiy\u00EA \u00FB mirin\u00EA tems\u00EEl dike. Li gora kit\u00EAba p\u00EEroz ya d\u00EEn\u00EA zerde\u015Ft, Avestay\u00EA, \u015Fer\u00EA di navbera van herdu ruhan de tar\u00EExa dinyay\u00EA p\u00EAk di\u00EEne."@ku . "Tar\u00EExa b\u00FByina Eb\u00FB Muslim Xoresan\u00EE ne e\u015Fkere ye. Li \u00CEran\u00EEn\u00EA, ji diya xwe b\u00FBye. Qumandarek\u00EE navdar y\u00EA \u00CEran e. Di maiyeta Eb\u00FB Dawid Xalid Bin Ibrah\u00EEm de xebit\u00EE. Bi fermana v\u00EE key\u00EE, di sala 750 de xelk\u00EA bajar\u00EAn Xoresan\u00EA da isyan kirin. Bi v\u00EA b\u00FByer\u00EA Xoresan ji bin \u00EEdara Emewiyan derxist \u00FB xist bin \u00EEdara Ebasiyan. Heta sala 754 wal\u00EEtiya Xoresan\u00EA kir. Xel\u00EEf\u00EA n\u00FB ji h\u00EAza Eb\u00FB Muslim ditirsiya. Ew bi m\u00EAvan\u00EE dawet\u00EE Iraq\u00EA kir \u00FB roja 13\u00EA sibata sala 755\u00EA de, ew da ku\u015Ftin."@ku . "P\u00EAxamber\u00EA Hz. Dawid, ber\u00EE m\u00EElad\u00EA, di sedsala 10'an de jiya ye. Law\u00EA Boaz \u00FB Ye\u2019 y\u00EA her\u00EE bi\u00E7\u00FBk e. Li seraya Qral\u00EA Isray\u00EEl \u015Eaw\u00FBl b\u00FB \u00FB bi ke\u00E7a w\u00EE re zewic\u00EE. Pi\u015Ft\u00EE ku derbas\u00EE Filist\u00EEn\u00EA b\u00FB, li wira qraliyetek ji xwe re ava kir. Pa\u015F\u00EA Qraliyeta Israyil j\u00EE xist bin dest\u00EA xwe. Di dema qraliyet\u00EA de b\u00FB p\u00EAxember. Wehiy\u00EAn Xwed\u00EA j\u00EA re j\u00EE hatin. Weh\u00EE di kit\u00EAba p\u00EEroz Zeb\u00FBr\u00EA de hatin civandin. Dawid P\u00EAxember, di sala 962\u00EA B. Z. de wefat kir."@ku . "Peymana Cezayir\u00EA peymaneke nav \u015Eah\u00EA \u00CEran\u00EA \u00FB serok\u00EA \u00CEraq\u00EA b\u00FB. \u015Eah\u00EA \u00CEran\u00EA \u00FB serok\u00EA \u00CEraq\u00EA Sedam His\u00EAn, bi te\u015Fw\u00EEq \u00FB ar\u00EEkariya Tirkiy\u00EA \u00FB Emr\u00EEka, li dewleta Cezayir\u00EA, li dij\u00EE kurdan, peymanek \u00EEmze kirin. Bi v\u00EA peyman\u00EA, \u00CEran\u00EA dest ji pi\u015Ftgiriya kurd\u00EAn ba\u015F\u00FBr ki\u015Fand, \u00CEraq\u00EA j\u00EE dev ji ar\u00EEkariya kurd\u00EAn rojhilat berda. Bi v\u00EA peyman\u00EA, \u00CEraq\u00EA, li her\u00EAma \u015Eetul Ereb, hinek erd bi ser \u00CEran\u00EA ve berda. \u00CEraq\u00EA bi v\u00EA peyman\u00EA, otonomiya ku dab\u00FB kurdan \u00EAd\u00EE nas nekir. Peyman di 6\u00EA adara 1975\u00EA de, hat \u00EEmzekirin. Tevgera kurd, bi v\u00EA peyman\u00EA gelek ji hal ket."@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1903 | 1904 | 1905 | 1906 | 1907 | 1908 | 1909 | 1910 | 1911 | 1912 | 1913"@ku . "Morfoloj\u00EE ji w\u00EAjeya Yewnan\u00EE morf\u00E8 hatiye girtin, bi manaya form \u00FB \u015Fikil e. Li gelek derav\u00EAn zanist\u00EE da bi kar t\u00EAt, weko: Di linguistic yan zimannas\u00EE y\u00EA ji bo wergirtina form \u00FB \u015F\u00EAwaz\u00EA w\u00EAjeyan ji hevdu. Di geoloj\u00EE y\u00EA da weko geomorfoloj\u00EE \u00FB Di bioloj\u00EE y\u00EA \u00FB nexasme di botan\u00EEk \u00EA da \u015Faxeyek\u00EE gir\u00EEng e. Layen\u00EA jiderve yan j\u00EE ruxsar\u00EA (zahir\u00EA) organism an yan j\u00EEndaran \u00FB endam\u00EAn la\u015F\u00EA wan \u015Firove diket."@ku . "Ayd\u0131n (bixw\u00EEne Aydin), (bi Grek\u00EE: Tralles nav\u00EA par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiyey\u00EA ye \u00FB serbajar\u00EA w\u00EE j\u00EE heman e. Gelheya w\u00EA gor\u00EE jimartin\u00EAn sala 2000'\u00EE 143.268 e. 80 km ji Deryaya Egey\u00EA d\u00FBr e. Ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 64m bilind e. R\u00FBbera w\u00EA 1,582 km\u00B2 ye."@ku . "W\u00EAne:Flora. png Flora Flora be\u015Fa xwezay\u00EA ko zanista botan\u00EEk li ser radiwestit dib\u00EAjin\u00EA flora. Ev j\u00EE hem\u00FB giya \u00FB \u015F\u00EAnkatiy\u00EAn siru\u015Ft\u00EE li ber digirit. Flora di Roma kevin da nav\u00EA Xwed\u00EAya bihar\u00EA \u00FB gulan b\u00FBye. Manaya w\u00EA j\u00EE c\u00EEhana hem\u00FB nebat \u00FB gul \u00FB giyane."@ku . "S\u00EEnop bajarek\u00EE li bak\u00FBr \u00EA Tirkiy\u00EA ye."@ku . "Sitting Bull an j\u00EE Gay\u00EA R\u00FBni\u015Ft\u00EE di sala 1831'\u00EA da li Grand River, Dakotaya Ba\u015F\u00FBr (South Dakota, DYA) hatiye din\u00EA \u00FB di sala 1890'\u00EE da j\u00EE li Standing Rock Reservation\u00EA hate ku\u015Ftin. Sitting Bull serok \u00FB hek\u00EEm\u00EA \u00EAla Hunkpapa ya Lakotayan b\u00FB. Di berxwedana dakotayan li dij\u00EE le\u015Fker\u00EA Amer\u00EEkay\u00EA da ew serokek\u00EE gellek\u00EE mezin \u00FB xurt b\u00FB. Di navbera sal\u00EAn 1869 \u00FB 1876'an da Sitting Bull bi \u00E7end \u015Fervan\u00EAn xwe ra bi le\u015Fker\u00EAn amer\u00EEk\u00EE ra \u015Fer kiriye. Gava ku di sala 1872'an da li welat\u00EA Siouxan li \u00C7iyay\u00EAn Re\u015F z\u00EAr hate d\u00EEtin, m\u00EErov\u00EAn sip\u00EE ew \u015F\u00FBnda ji dest\u00EA siouxan girtin \u00FB dakota mecb\u00FBr man ku ji welat\u00EA bav \u00FB kal\u00EAn xwe ko\u00E7ber bin herin dereke din. Li ser v\u00EE Sitt\u00EEng Bull serxweb\u00FBneke mezin di nav mirov\u00EAn xwe da peyda kir \u00FB di sala 1876'an da bi tev leheng\u00EA dakota y\u00EA bi nav Crazy Horse (Hesp\u00EA D\u00EEhn) \u00FB Big Foot (Nig\u00EA Mezin) di \u015Fer\u00EA Little Bighorn\u00EA da li dij\u00EE general George Armstrong Custer serketina her\u00EE mezin di d\u00EEroka dakotayan da qezen\u00E7 kir. Demeke \u015F\u00FBnda amer\u00EEk\u00EE d\u00EEsa hatin xwe \u00FB bi ord\u00EEyek\u00EE mezin \u00E7\u00FBn ser Sitting Bull. Li ser v\u00EE Sitting Bull bi 3.000 heval\u00EAn xwe rev\u00EEya Kanaday\u00EA. L\u00EA rew\u015Fa dakotayan roj bi roj xirab dib\u00FB. M\u00EErov\u00EAn sip\u00EE li demeke kurt hem\u00FB Amer\u00EEka bi dest xwe xistin. \u00CAd\u00EE h\u00EAz\u00EA Sitting Bull nema \u00FB bi heval\u00EAn xwe di sala 19'\u00EA tirmeha 1881'\u00EA da li Fort Randall\u00EA tesl\u00EEm\u00EA hik\u00FBmeta Amer\u00EEkay\u00EA b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE du salan li girt\u00EEgeh\u00EA, Sitting Bull hat berdan \u00FB nef\u00EEy\u00EA Standing Rock Reservation\u00EA b\u00FB. L\u00EA d\u00EEsa j\u00EE w\u00EE dest ji serxweb\u00FBn\u00EA ber neda. Bi al\u00EEkariya w\u00EE komala Semaya Ruh\u00EE hat darxistin ku y\u00EA ji bo \u00E7and \u00FB hunera gel\u00EA sioux teko\u015F\u00EEn dikir. Her \u015Fev sioux saz l\u00EA dixistin, dor agir govend digirtin \u00FB bi v\u00EE avay\u00EE maf\u00EAn xwe dahan\u00EEn zim\u00EEn. Hik\u00FBmeta Amer\u00EEkay\u00EA ev sema wek\u00EE pol\u00EEt\u00EEk\u00EE \u00FB s\u00EEyas\u00EE hesiband \u00FB qedexe kir. Hik\u00FBmet ferman da le\u015Fkeran ku van semayan neh\u00EAl\u00EE \u00FB Sitting Bull b\u00EA p\u00EAgirtin\u00EA yan j\u00EE ku\u015Ftin\u00EA. Li roja 15'\u00EA \u00E7ileya p\u00EA\u015F\u00EEn a sala 1890'\u00EE da ji aliy\u00EA dakotayek\u00EE ca\u015F \u00EA bi nav\u00EA Red Tomahawk ve hat ku\u015Ftin. Sitting Bull di jiyana xwe da her dem ji bona azadiya gel\u00EA xwe \u015Fer kiriye."@ku . "W\u00EAne:Physical world. jpg Nex\u015Feya C\u00EEhan\u00EA Li c\u00EEhan\u00EA de 193 dewlet\u00EAn serbixwe hene. Ji van 192 endam\u00EAn r\u00EAxistina Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE ne. Herweha Vat\u00EEkan j\u00EE dewleteke l\u00EA ne endam\u00EA Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE ye. Di v\u00EA l\u00EEstey\u00EA de \u00E7end her\u00EAm\u00EAn otonom j\u00EE hene y\u00EAn ku bi e\u015Fkerey\u00EE daxwaza serbixweb\u00FBn\u00EA dikin \u00FB di dawiya l\u00EEstey\u00EA de j\u00EE van dewlet\u00EAn ku serbixweb\u00FBna xwe diyar kiriye l\u00EA ji h\u00EAla r\u00EAxistin\u00EAn navnetewey\u00EE ve nehatin qeb\u00FBlkirin an j\u00EE di riya serbixweb\u00FBn\u00EA de ne bi niv\u00EEsa xwarik (\u00EEtal\u00EEk) t\u00EAn niv\u00EEsandin."@ku . "W\u00EAne:Tour eiffel at sunrise from the trocadero. jpg Birca Eyfel\u00EA Birca Eyfel\u00EA a ji hesin di c\u00EEhan\u00EA de m\u00EEna sembola Par\u00EEs\u00EA t\u00EA nas\u00EEn. Nav\u00EA xwe ji muhend\u00EEs\u00EA ku ew \u00E7\u00EAkiriye Alexandre Gustave Eiffel digre. Birca Eyfel\u00EA her sal ji aliy\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 6 milyon t\u00FBr\u00EEst\u00EE ve t\u00EA ziyaretkirin. Birca Eyfel\u00EA di navbera sal\u00EAn 1887 \u00FB 1889'an de ji aliy\u00EA f\u00EErmaya Gustave Eiffel ve, ji bona p\u00EErozbahiya 100'em\u00EEn salvegera \u015Eore\u015Fa Frans\u00EE hatiye \u00E7\u00EAkirin. Birca Eyfel\u00EA 300 metreyan bilind e. Heft salan carek\u00EA bi 60 ton boyax\u00EE t\u00EA rengkirin. Rengkirina Birc\u00EA ji aliy\u00EA 25 kesan ve t\u00EA kirin \u00FB 15 mehan dik\u015F\u00EEne."@ku . "Di Qur'an de 114 ferker (s\u00FBre) heye. Nav\u00EAn wan ev in: 135 \tTaha \u0637\u0647 \t20 112 \tEl-Enb\u00EEya \u0627\u0644\u0623\u0646\u0628\u064A\u0627\u0621 \t21 78 \tHec \u0627\u0644\u062D\u062C \t22 118 \tMum\u00EEn\u00FBn \u0627\u0644\u0645\u0624\u0645\u0646\u0648\u0646 \t23 64 \tN\u00FBr \u0627\u0644\u0646\u0648\u0631 \t24 77 \tF\u00FBrqan \u0627\u0644\u0641\u0631\u0642\u0627\u0646 \t25 227 \t\u015Eu`era \u0627\u0644\u0634\u0639\u0631\u0627\u0621 \t26 93 \tNemil \u0627\u0644\u0646\u0645\u0644 \t27 88 \tQises \u0627\u0644\u0642\u0635\u0635 \t28 69 \t`Enkeb\u00FBt \u0627\u0644\u0639\u0646\u0643\u0628\u0648\u062A \t29 60 \tRom \u0627\u0644\u0631\u0648\u0645 \t30 34 \tLoqman \u0644\u0642\u0645\u0627\u0646 \t31 30 \tSecde \u0627\u0644\u0633\u062C\u062F\u0629 \t32 73 \tE`hzab \u0627\u0644\u0623\u062D\u0632\u0627\u0628 \t33 54 \tSebe \u0633\u0628\u0623 \t34 45 \tFatir \u0641\u0627\u0637\u0631 \t35 83 \tYas\u00EEn \u064A\u0633 \t36 182 \tSafat \u0627\u0644\u0635\u0627\u0641\u0627\u062A \t37 88 \tSat \u0635 \t38 75 \tZumer \u0627\u0644\u0632\u0645\u0631 \t39 85 \tXafir \u063A\u0627\u0641\u0631 \t40 54 \tFus\u00EElet \u0641\u0635\u0644\u062A \t41 53 \t\u015Eura \u0627\u0644\u0634\u0648\u0631\u0649 \t42 89 \tZuxref \u0627\u0644\u0632\u062E\u0631\u0641 \t43 59 \tDuxan \u0627\u0644\u062F\u062E\u0627\u0646 \t44 37 \tCas\u00EEye \u0627\u0644\u062C\u0627\u062B\u064A\u0629 \t45 35 \tE`hqaf \u0627\u0644\u0623\u062D\u0642\u0627\u0641 \t46 38 \tMuhemed \u0645\u062D\u0645\u062F \t47 29 \tFet`h \u0627\u0644\u0641\u062A\u062D \t48 18 \tHucurat \u0627\u0644\u062D\u062C\u0631\u0627\u062A \t49 45 \tQaf \u0642 \t50 60 \tZar\u00EEyat \u0627\u0644\u0630\u0627\u0631\u064A\u0627\u062A \t51 49 \tT\u00FBr \u0627\u0644\u0637\u0648\u0631 \t52 62 \tNecim \u0627\u0644\u0646\u062C\u0645 \t53 55 \tQemer \u0627\u0644\u0642\u0645\u0631 \t54 78 \tRehman \u0627\u0644\u0631\u062D\u0645\u0646 \t55 96 \tWaq\u00EE`e \u0627\u0644\u0648\u0627\u0642\u0639\u0629 \t56 29 \tH`ed\u00EEd \u0627\u0644\u062D\u062F\u064A\u062F \t57 22 \tMucadile \u0627\u0644\u0645\u062C\u0627\u062F\u0644\u0629 \t58 24 \tH\u015F\u00ECr \u0627\u0644\u062D\u0634\u0631 \t59 13 \tMumteh\u00EEne\u0627\u0644\u0645\u0645\u062A\u062D\u0646\u0629 \t60 14 \tSef \u0627\u0644\u0635\u0641 \t61 11 \tCum`e \u0627\u0644\u062C\u0645\u0639\u0629 \t62 11 \tMunafiq\u00FBn\u0627\u0644\u0645\u0646\u0627\u0641\u0642\u0648\u0646 \t63 18 \tTexabun \u0627\u0644\u062A\u063A\u0627\u0628\u0646 \t64 12 \tTelaq \u0627\u0644\u0637\u0644\u0627\u0642 \t65 12 \tTehr\u00EEm \u0627\u0644\u062A\u062D\u0631\u064A\u0645 \t66 30 \tMulk \u0627\u0644\u0645\u0644\u0643 \t67 52 \tQelem \u0627\u0644\u0642\u0644\u0645 \t68 52 \tEl-`Haqet \u0627\u0644\u062D\u0627\u0642\u0629 \t69 44 \tMe`aric \u0627\u0644\u0645\u0639\u0627\u0631\u062C \t70 28 \tN\u00FBh \u0646\u0648\u062D \t71 28 \tC\u00EEn \u0627\u0644\u062C\u0646 \t72 20 \tMuzemil 73 \u0627\u0644\u0645\u0632\u0645\u0644 56 Mudes\u00EEr \u0627\u0644\u0645\u062F\u062B\u0631 \t74 40 \tQ\u00EEyamet \u0627\u0644\u0642\u064A\u0627\u0645\u0629 \t75 31 \t\u00CEnsan \u0627\u0644\u0625\u0646\u0633\u0627\u0646 \t76 50 \tMurselat \u0627\u0644\u0645\u0631\u0633\u0644\u0627\u062A \t77 40 \tNebe \u0627\u0644\u0646\u0628\u0623 \t78 46 \tNaqz\u00EEat \u0627\u0644\u0646\u0627\u0632\u0639\u0627\u062A \t79 42 \t\u00C8bes \u0639\u0628\u0633 \t80 29 \tTekasur \u0627\u0644\u062A\u0643\u0648\u064A\u0631 \t81 19 \t\u00CEnfatir \u0627\u0644\u0627\u0646\u0641\u0637\u0627\u0631 \t82 36 \tMutef\u00EFf\u00EEn \u0627\u0644\u0645\u0637\u0641\u0641\u064A\u0646 \t83 25 \t\u00CEn\u015Fqaq \u0627\u0644\u0627\u0646\u0634\u0642\u0627\u0642 \t84 22 \tBiruc \u0627\u0644\u0628\u0631\u0648\u062C \t85 17 \tTariq \u0627\u0644\u0637\u0627\u0631\u0642 \t86 19 \t\u00C8la \u0627\u0644\u0623\u0639\u0644\u0649 \t87 26 \tXa\u015F\u00EEye \u0627\u0644\u063A\u0627\u0634\u064A\u0629 \t88 30 \tFecir \u0627\u0644\u0641\u062C\u0631 \t89 20 \tBeled \u0627\u0644\u0628\u0644\u062F \t90 15 \t\u015Eems \u0627\u0644\u0634\u0645\u0633 \t91 21 \tLeyl \u0627\u0644\u0644\u064A\u0644 \t92 11 \tDu`ha \u0627\u0644\u0636\u062D\u0649 \t93 8 \t\u015Eerh \u0627\u0644\u0634\u0631\u062D \t94 8 \tT\u00EEn \u0627\u0644\u062A\u064A\u0646 \t95 19 \t\u00C8leqe \u0627\u0644\u0639\u0644\u0642 \t96 5 \tQedir \u0627\u0644\u0642\u062F\u0631 \t97 8 \tBey\u00EEne \u0627\u0644\u0628\u064A\u0646\u0629 \t98 8 \tZ\u00EElzal \u0627\u0644\u0632\u0644\u0632\u0644\u0629 \t99 11 \t`Ed\u00EEyat \u0627\u0644\u0639\u0627\u062F\u064A\u0627\u062A \t100 11 \tQar\u00EE`et \u0627\u0644\u0642\u0627\u0631\u0639\u0629 \t101 8 \tTekasur \u0627\u0644\u062A\u0643\u0627\u062B\u0631 \t102 3 \t`Esir \u0627\u0644\u0639\u0635\u0631 \t103 9 \tHumezet \u0627\u0644\u0647\u0645\u0632\u0629 \t104 5 \tF\u00EEl \u0627\u0644\u0641\u064A\u0644 \t105 4 \tQurey\u015F \u0642\u0631\u064A\u0634 \t106 7 \tMa`\u00FBn \u0627\u0644\u0645\u0627\u0639\u0648\u0646 \t107 3 \tTekasur \u0627\u0644\u0643\u0648\u062B\u0631 \t108 6 \tKaf\u00EEr\u00FBn \u0627\u0644\u0643\u0627\u0641\u0631\u0648\u0646 \t109 3 \tNesir \u0627\u0644\u0646\u0635\u0631 \t110 5 \tMesed \u0627\u0644\u0645\u0633\u062F \t111 4 \t\u00CExlas \u0627\u0644\u0625\u062E\u0644\u0627\u0635 \t112"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/f/f2/Sazker.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
NSISNullsoft Scriptable Install System an NSIS bernameyeke ji bo sazkirina bernamey\u00EAn din e. Di bernamey\u00EAn wek\u00EE AbiWord de t\u00EA bikaranin. NSIS niv\u00EEsbariya azad e \u00FB ji aliy\u00EA PCKurd. net ve li kurd\u00EE hate wergerandin."@ku . "Li gora Quran \u00EA Hz. Y\u00FBsif yek ji p\u00EAxamber\u00EAn Ben\u00EE-Isra\u00EEl e. (Bi kurd\u00EE wek \u00DBsif yan \u00DBsip j\u00EE t\u00EA bil\u00EAvkirin. ) Yekek ji p\u00EAxamber\u00EAn ku di Quran \u00EA da nav\u00EA w\u00EE derbaz dibe. Hz. Y\u00FBsif law\u00EA p\u00EAxamber Yaq\u00FBb e \u00FB r\u00EE\u00E7ika w\u00EE hettan\u00EE p\u00EAxamber\u00EA mezin Hz. Ibrah\u00EEm tere. Di Qur'an\u00EA de nav\u00EA s\u00FBreta 10em\u00EEn j\u00EE Y\u00FBsuf e. Va s\u00FBreta ji 111 ayetan p\u00EAda dibe \u00FB ji van 98 ayet qala Hz. Y\u00FBsif dikin. Di gora Quran a P\u00EEroz 11 hew biray\u00EAn Hz. Y\u00FBsif heb\u00FBn. Hz. Y\u00FBsif zarokek\u00EE pirr rind \u00FB baqil b\u00FB. Bav\u00EA wan Hz. Yaq\u00FBb ji wan y\u00EA her\u00EE pirr law\u00EA xwe y\u00EE Y\u00FBsif hez dikir. Ji bona v\u00EE hez kirina biray\u00EAn w\u00EE y\u00EE mezin hes\u00FBd\u00EE dikirin. \u015Eevek\u00EE Y\u00FBsif li xewna xwe da d\u00EEt ku 11 st\u00EArk, roj \u00FB h\u00EEv ji w\u00EE ra secde dikin. Gava ku Y\u00FBsif ji bav\u00EA xwe ra qala xewna xwe kir, Hz. Yaq\u00FBb fam kir ku va n\u00EEsanek ji Xwed\u00EA ye \u00FB li Y\u00FBsif ra teme kir ku v\u00EE xewna xwe ji kesek\u00EE ra neb\u00EAje. L\u00EA biray\u00EAn Y\u00FBsif va xewna b\u00EEhistin \u00FB xwestin ku Y\u00FBsif bikujin. Rojek\u00EE ji bav\u00EA xwe dest\u00FBr girtin \u00FB hem\u00FB bi hevra \u00E7\u00FBn ger\u00EA. \u00CAd\u00EE Y\u00FBsif avitin li nav birek\u00EE k\u00FBr, f\u00EEstan\u00EA w\u00EE j\u00EE bi xw\u00EEna heywanek\u00EE sor kirin \u00FB ji bav\u00EA xwe ra derew kirin gotin ku \u201CY\u00FBsif gur xwer\u00EEye\u201D. Di nav b\u00EEr\u00EA da m\u00EErov\u00EAn ko\u00E7ber Y\u00FBsif d\u00EEtin \u00FB ew xilas kirin, ji bona ku w\u00EE wek\u00EE xulam li welat\u00EA Misir \u00EA bifrosin m\u00EErov\u00EAn dewlemend. D\u00FBra wan Y\u00FBsif firotin wez\u00EEr\u00EA Misir \u00EA. Y\u00FBsif li mala wez\u00EEr mezin b\u00FB \u00FB b\u00FB xortek delal. Ji bona rind\u00EEya Y\u00FBsif dil\u00EA jina wez\u00EEr ket w\u00EE. L\u00EA w\u00EE r\u00FB neda daxwez\u00EAn jin\u00EA \u00FB ji ber v\u00EE yek\u00EA jinik\u00EA bi derew \u00FB \u00EEftiran Y\u00FBsif avit zindan\u00EA. Hz. Y\u00FBsif bi salan li zindan\u00EA da ma. Li w\u00EA der\u00EA du m\u00EErov nas kirin \u00FB ji wan ra xewn\u00EAn wan y\u00EAn ec\u00EAb \u015F\u00EErove kirin. Bi rast\u00EE j\u00EE rewsa wan herd\u00FB m\u00EErovan wek\u00EE gotina Y\u00FBsif b\u00FB. Y\u00EAkek demek\u00EE \u015Funda hat berdan \u00FB y\u00EAdin j\u00EE hat \u00EEdam kirin. M\u00EEr\u00EA Misir \u00EA \u015Fevek\u00EE di xewna xwe da d\u00EEt ku heft mang\u00EAn lawaz heft mang\u00EAn xurt dixwin \u00FB heft simb\u00EAl\u00EAn h\u00EA\u015Fin heft simb\u00EAl\u00EAn ziha dixwin. M\u00EEr li ban hem\u00FB \u015F\u00EErovedar\u00EAn welat\u00EA xwe kir, l\u00EA qet yek\u00EE nezan\u00EEya. D\u00FBra m\u00EEr ji berjewendiya Y\u00FBsif ji heval\u00EA w\u00EE y\u00EA zindan\u00EA bih\u00EEst \u00FB ew ji zindan\u00EA derxist. Y\u00FBsif ji m\u00EEr ra got ku ger\u00EA di pist\u00EE heft sal\u00EAn piran\u00EE da heft sal\u00EAn bir\u00E7\u00EE li ser welat\u00EA Misir \u00EA da werin. Ji bona baqiltiya Y\u00FBsif, m\u00EEr ew kir wez\u00EEr\u00EA xwe \u00FB Y\u00FBsif j\u00EE di heft sal\u00EAn piran\u00EE da hem\u00FB embar\u00EAn wel\u00EAt bi genim \u00FB xwerin tuj\u00EE kir \u00FB di sal\u00EAn tunet\u00EEy\u00EA da ew xwerin ji m\u00EErovan ra bela kir. Biray\u00EAn Y\u00FBsif j\u00EE ji bo ku g\u00EAnim bikirin ji welat\u00EA xwe hatin M\u00EEsir \u00EA. Di daw\u00EEy\u00EA da Y\u00FBsif xwe ji wan da nas\u00EEn \u00FB ew hem\u00FB borandin. Hz. Y\u00FBsif bav, d\u00EA \u00FB biray\u00EAn xwe an\u00EE Misir \u00EA li ba xwe. Gava endam\u00EA malbata w\u00EE hatin Misir \u00EA bav, d\u00EA \u00FB 11 biray\u00EAn w\u00EE xwe ji ber w\u00EE xar kirin \u00FB sipasiya xwe nisan dan. Bi v\u00EE avay\u00EE xewna Usiv y\u00EA zarokatiy\u00EA j\u00EE hat\u00EE b\u00FB \u015Fund\u00EA. Remezan Derbaz"@ku . "Andorra an j\u00EE M\u00EEritiya Andorray\u00EA, dewletek\u00EE pirr pi\u00E7\u00FBk li ba\u015F\u00FBr\u00EE-rojava y\u00EA Ewropa, li \u00C7\u00EEyay\u00EAn P\u00EEren\u00EA, di navber\u00EA Frensa \u00FB Spanya y\u00EA ye. Ev dewlet di sala 1278an de gih\u00EE\u015Ft serxweb\u00FBna xwe \u00FB bi demek\u00EE dir\u00EAj gellek\u00EE feq\u00EEr \u00FB h\u00EAjar b\u00FB. L\u00EA \u00EEro Andorra ji bona tur\u00EEzm\u00EA \u00FB verg\u00EEy\u00EAn k\u00EAm welatek\u00EE dewlemend e. Andorran\u00EE bi ziman\u00EA katalan\u00EE, span\u00EE \u00FB frans\u00EE qise dikin \u00FB paytext\u00EA wan j\u00EE Andorra la Vella ye. P\u00EEvana erd\u00EA 468 km\u00B2 ye \u00FB tevayiya nif\u00FBsa dewlet\u00EA 70.549 e. Ji van % 36,0 katalan\u00EE, % 40,6 span\u00EE, % 10,2 portek\u00EEz, % 6,5 frans\u00EE \u00FB % 6,7 y\u00EAn din in. Ji bona bilind\u00EEya erd\u00EA xwe \u00FB \u00E7\u00EEyan li Andorra y\u00EA \u00EEklimek\u00EE h\u00EEnik hukim dike. Meha her\u00EE germ bi 26\u00B0 tirmeh \u00FB y\u00EA her\u00EE sar bi -7\u00B0 \u015Fibat e. W\u00EAne:Andorra map. png Nex\u015Feya Andorray\u00EA"@ku . "Koremi\u015Fk an xilt mi\u015Fk\u00EA erdan e. Ew ji mi\u015Fk\u00EAn malan xurtir, zexmtir \u00FB j\u00EAhat\u00EEtir in. Li Kurdistana Bakur bi piran\u00EE reng\u00EA wan c\u00FBn e, pir\u00E7eke wan a kurt \u00FB \u015Fayik heye. Tasa ser\u00EA wan teng \u00FB dir\u00EAj\u00EEk e. Poz\u00EA wan dir\u00EAj \u00FB bi piran\u00EE bi tevger e. \u00C7av gelek\u00EE bi\u00E7\u00FBk in \u00FB car caran di bin \u00E7erm de dim\u00EEnin. Di bin ax\u00EA de bi h\u00EAsan\u00EE tevdigerin. Guh\u00EA derve pir bi\u00E7\u00FBk e. \u00C7\u00EEm\u00EAn wan kin in \u00FB di her lingek\u00EE wan de 5 p\u00EA\u00E7\u00EE hene. Di zoolojiy\u00EA de j\u00EA re Salpa t\u00EA gotin."@ku . "Di dema Med\u00EEn\u00EA hat\u00EEye dan\u00EEn. Di Quran \u00EA da s\u00FBreya her\u00EE dir\u00EAje \u00FB ji 286 ayetan t\u00EA p\u00EAda kirin. Nav\u00EA xwe ji ayet\u00EAn 67.-73. tem\u00EEn yan\u00EA ji kel\u00EEma \"beqere\", bi kurd\u00EE \"mange, \u00E7\u00EAlek\", digir\u00EE. \u015Eunda ayeta Beqer\u00EA di dadger\u00EEya \u00EEslam\u00EE da gellek\u00EE mezine. Ji ber ku ferman \u00FB qedexey\u00EAn ol\u00EE bi pirran\u00EE li v\u00EE s\u00FBrey\u00EA da bi cih digirin."@ku . "Li bajar\u00EA Med\u00EEn\u00EA hatiye danin \u00FB ji 200 ayetan t\u00EA hol\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji ayeta 33 yem\u00EEn digir\u00EE. \u00CEmran nav\u00EA bav\u00EA Hz. M\u00FBsa \u00FB Hz. Har\u00FBn e. \"Al\u00EE \u00CEmran\" j\u00EE ziman\u00EA ereb\u00EE ye \u00FB wergerandina w\u00EE y\u00EA bi kurd\u00EE \"Malbata \u00CEmran\" e."@ku . "Hz \u00CEbrah\u00EEm 2000 salan bel\u00EE Hz. \u00CEsa j\u00EEyaye \u00FB li gora her s\u00EA ol\u00EAn yek xuday\u00EE j\u00EE ew p\u00EAxemberek\u00EE Xwed\u00EA ye. Herwiha Hz. \u00CEbrahim wek kalik\u00EA van ol\u00EAn sem\u00EEtik t\u00EA qeb\u00FBl kirin. L\u00EA di derbar\u00EA \u015Finda b\u00FBy\u00EEn \u00FB jiy\u00EEna w\u00EE da, pirt\u00FBk \u00FB zanay\u00EAn her s\u00EA olan ti\u015Ft\u00EAn cih\u00EA riwayet dikin. Li gora ola \u00CEslam \u00EA Hz. \u00CEbrahim li bajar\u00EA Urfay\u00EA li Harran \u00EA hatiye dinyay\u00EA \u00FB d\u00FBra j\u00EE bi tev bav\u00EA xwe \u00E7\u00FBye Bab\u00EEl \u00EA. Tev\u00EE ku gell\u00EA w\u00EE hem\u00FB putperest b\u00FB, Hz. \u00CEbrahim di emr\u00EA xwe da tu caran ji putek\u00EE ra perest\u00EE nekir\u00EEye. W\u00EE ji yek xuda y\u00EA ra bawer dikir. Di Quran a p\u00EEroz da di nava p\u00EAxemberan da y\u00EA her\u00EE pirr nav\u00EA w\u00EE t\u00EA gotin. Li gora Quran \u00EA Hz. \u00CEbrahim bi bivir \u00EA hem\u00FB putan di\u015Fikin\u00EE \u00FB li ser v\u00EE yek\u00EA m\u00EErov w\u00EE dav\u00EAn nava agir, l\u00EA agir w\u00EE na\u015Fewitin\u00EE \u00FB dibe gol. Li gora mirovan ew \u015Finda agir \u00EEro gola mas\u00EEyan li Riha y\u00EA ye. Li d\u00FB v\u00EE b\u00FByera Hz. \u00CEbrah\u00EEm bi tev jina xwe Sar\u00EA \u00FB biraziy\u00EA xwe Hz. L\u00FBt ji welat\u00EA Nemr\u00FBt bar dike tere Ird\u00FBn \u00EA, Misir \u00EA \u00FB d\u00FBra j\u00EE Filistin \u00EA. Ji ber ku Hz. \u00CEbrahim \u00EAd\u00EE kal dibe \u00FB qet zarok\u00EAn xwe tunin, ji Xwed\u00EA zarokek\u00EE dexwez dike. Lawek bi nav \u00CEsmail ji w\u00EE ra t\u00EA din\u00EA \u00FB demek\u00EE \u015Finde j\u00EE ji w\u00EE ra t\u00EA zan\u00EEn ku, ger\u00EA \u00CEsmail ji Xwed\u00EA ra qurban bike. \u00CEbrahim law\u00EA xwe ji bona qurban\u00EA amade dike, l\u00EA w\u00EE gav\u00EA Xwed\u00EA ji w\u00EE ra beranek\u00EE di\u015Fin\u00EE, ji bona ku di \u015Finda \u00CEsmail da qurban bike. D\u00FBra lawek\u00EE din bi nav \u00CEshaq ji w\u00EE ra \u00E7\u00EA dibe. Herd\u00FB law\u00EAn w\u00EE j\u00EE bi xwe p\u00EAxamber b\u00FBn \u00FB t\u00EA zan\u00EEn ku \u00CEsmail kal\u00EA erewan \u00FB \u00CEshaq j\u00EE kal\u00EA gell\u00EA \u00CEsrail e. Hz. \u00CEbrah\u00EEm kal\u00EA hem\u00FB bawermendan e \u00FB p\u00EAxember\u00EA her\u00EE mezin y\u00EA Xwed\u00EA ye. Di emr\u00EA xwe da ten\u00EA ji Xwed\u00EA ra perest\u00EE kir\u00EEye \u00FB di Quran \u00EA da ji w\u00EE ra \"misilman\" t\u00EA gotin. W\u00EE bi tev law\u00EA xwe \u00CEsma\u00EEl K\u00E2be \u00EEn\u015Fa kir\u00EEye \u00FB bi v\u00EE avay\u00EE \u00EEbadeta hec ji w\u00EE hettan\u00EE \u00EEro hat\u00EEye gi\u015Ft\u00EEye me."@ku . "Xfce derdoreke sermas\u00EA ji bo linux\u00EA ye. Xfce ne giran e \u00FB ji KDE \u00FB GNOME bileztir e. \u00C7end be\u015F\u00EAn Xfce li kurd\u00EE hatin wergerandin. D\u00EEstr\u00EEbusiyona Xubuntu bi Xfce t\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Aziz efendi-muhammad alayhi s-salam. jpg Nav\u00EA Hz. Mihemed bi dest\u00EA bedewniv\u00EEs\u00EA Ez\u00EEz Efend\u00EE W\u00EAne:Birthofmuhammed. jpg Jidayikb\u00FBna Hz. Mihemed li gor\u00EE n\u00EEgarokeke faris\u00EE (sedsala 14-em) W\u00EAne:Mohammed receiving revelation from the angel Gabriel. jpg Hz. Mihemed \u00FB firi\u015Fte Cibra\u00EEl li gor\u00EE n\u00EEgarokeke faris\u00EE (sedsala 14-em) W\u00EAne:Miraj. jpg \u015Eeva p\u00EEroz a Mirac, li gor\u00EE n\u00EEgarokeke faris\u00EE (sedsala 16-em) W\u00EAne:Cave Hira. jpg \u015Ekefta li ser \u00E7iyay\u00EA Hiray\u00EA ya ku n\u00EAz\u00EEk\u00EE Mekey\u00EA ye W\u00EAne:Al aqsa moschee 2. jpg Mesc\u00EEda Eqsa ya \u00EEro W\u00EAne:Siyer-i Nebi 298a. jpg P\u00EAxember Mihemed, tev\u00EE firi\u015Ftey\u00EAn Cibra\u00EEl, M\u00EEka\u00EEl, Israf\u00EEl \u00FB Izra\u00EEl Mihemed, Hezret\u00EE Mihemed an P\u00EAxember Mihemed, ku di sala 570-\u00EE da li bajar\u00EA Mekey\u00EA hatiye din\u00EA \u00FB di sala 632-an de li Med\u00EEney\u00EA \u00E7\u00FBye ser heqiya xwe, avaker\u00EA ola \u00CEslam\u00EA ye \u00FB ji aliy\u00EA bawermend\u00EAn misilman ve weke p\u00EAxember\u00EA Xwed\u00EA y\u00EA daw\u00EEy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "Bexda serbajar anku paytexta \u00CEraq\u00EA ye. Bi 5,3 milyon (2008) ni\u015Ftecih Bexda yekek ji mezintir\u00EEn bajar\u00EA Rojhilata Nav\u00EEn e. Li Bexda \u00FB derdora baj\u00EAr 10,6 milyon mirov dij\u00EEn (2008). Nav\u00EA Bexda ji peyv\u00EAn faris\u00EE \u201Eba\u0121\u201C: \u201Exweda\u201C \u00FB \u201Ed\u0101d\u201C: \u201Ediyar\u00EE\u201C t\u00EA, bi wateya \"diyariya xweda\"."@ku . "\u00CEbrah\u00EEm Ehmed siyasetvan \u00FB niv\u00EEskarek kurd b\u00FB. Ew p\u00EA\u015F\u00EE di PDK\u00EA de b\u00FB l\u00EA pa\u015F\u00EE b\u00FB yek ji damezr\u00EEner\u00EAn YNK\u00EA. \u00CEbrah\u00EEm Ehmed\u00EE yekem romana bi zaravay\u00EA soran\u00EE niv\u00EEs\u00EE \u00FB nav\u00EA w\u00EA roman\u00EA Jan\u00EE Gel e. Romana w\u00EE ji al\u00EE El\u00EE\u015F\u00EAr ve bi nav\u00EA Jana Gel li kurmanc\u00EE j\u00EE hatiye wergerrandin. Ke\u00E7a \u00CEbrah\u00EEm Ehmed\u00EE, xanim H\u00EAro jina serokkomar\u00EA niha y\u00EA Iraq\u00EA \u00FB sekreter\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA YNK\u00EA Celal Talaban\u00EE ye."@ku . "Mandriva nav\u00EA n\u00FB y\u00EA Mandrake ye. Mandriva d\u00EEstr\u00EEbusyoneke Linux\u00EA ye."@ku . "L\u00EEtvanya an j\u00EE Komara L\u00EEtvanya dewleteke rojhilat\u00EE ya Ewropa ye an j\u00EE gelek caran m\u00EEna dewleta bakur\u00EE ya Ewr\u00FBpa t\u00EA nas\u00EEn. L\u00EEtvanya li rojhilat\u00EA ba\u015F\u00FBr\u00EA Zeryaya Baltik dim\u00EEne \u00FB ew yek ji Welat\u00EAn Baltik e. Li bakur Letonya li rojhilat\u00EA ba\u015F\u00FBr Belar\u00FBs li rojavay\u00EA ba\u015F\u00FBr Polonya \u00FB R\u00FBsya bi tixub\u00EAn xwe dorp\u00EA\u00E7kirine. Heta sedsala 13em\u00EEn L\u00EEtvanya welat\u00EA mezintir\u00EEn \u00EA Ewr\u00FBpa b\u00FB. Belar\u00FBs, Ukrayna \u00FB hin be\u015F ji Polonya \u00FB R\u00FBsya dibin hik\u00FBmeta L\u00EEtvanya ya mezin de b\u00FB. Di 1569 de Polonya \u00FB L\u00EEtvanya b\u00FBne dewleteke hevbe\u015F. Ev devleta hevbe\u015F di sala 1795 de ji al\u00EEy\u00EA c\u00EEran\u00EAn v\u00EA dewlet\u00EA va hate dagirkirin. Piran\u00EEya welat\u00EA L\u00EEtvanya kete bin dest\u00EA \u00EEmparator\u00EEya R\u00FBsyay\u00EA ta serxweb\u00FBna 16 \u00EA Re\u015Fem\u00EEya 1918'a ku vedamezrandina L\u00EEtvanya n\u00FB hat danezan\u00EEn. Di navbera 1940 \u00FB 1945'an de L\u00EEtvanya ji al\u00EEy\u00EA Yek\u00EEt\u00EEya Sovyetan \u00FB Elmanya ya Naz\u00EEyan ve hate dagirkirin. N\u00EAz\u00EEk\u00EE daw\u00EEya \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn de (1944) L\u00EEtvanya ket bin dest\u00EA Yek\u00EEtiya Sovyetan de. Di 11'\u00EA Adara 1990'\u00EE de L\u00EEtvanya b\u00FB dewleta yekem\u00EEn ku ji Yek\u00EEt\u00EEya Sovyetan veqet\u00EEya \u00FB ve-serxweb\u00FBna xwe diyarkir. L\u00EEtvanya di 21'\u00EA berfanbara 2007'a de bi temam\u00EE b\u00FB endam\u00EA Yekitiya Ewropay\u00EA. Di 2009'a de L\u00EEtvanya w\u00EA 1000 sal\u00EEya nav\u00EA xwe p\u00EEroz k\u00EA."@ku . "Karaz yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Amed\u00EA ye. Karaz li bakur\u00EA rojhilat\u00EA Amed \u00EA, li ser riya Amed \u00FB \u00C7ewlik (Bingol) \u00EA ye \u00FB 65 km ji Amed \u00EA d\u00FBr e. \u015Earo\u00E7ka (qeza) Amed \u00EA ya her\u00EE bi\u00E7\u00FBk \u00FB n\u00FB ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/56/Tehranshomal.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219

Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/6b/AzadiTower.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
baj\u00EAr\u00EA Tehran li bin \u00C7iyay\u00EA Elborz Tehran paytext\u00EA dewleta \u00CEran \u00EA ye \u00FB li gora hijmartina meha \u00E7ile ya sala 2005 an 14 m\u00EElyon kes l\u00EA dijin. Tehran li ba\u015F\u00FBr \u00EA \u00E7iyay\u00EAn Elborz \u00EA \u00FB li deryaya Kasp\u00EEyan \u00EA ye. Li baj\u00EAr deh zanko, \u00E7end m\u00FBze \u00FB gellek mizgeft\u00EAn d\u00EErok\u00EE. Teyarexanekek navnetew\u00EE bi nav Teheran/Mehrebad li derwey\u00EE baj\u00EAr c\u00EEh digir\u00EE. Bi xwe Tehran merkeza endustrie \u00FB bazirgan\u00EE ya welat\u00EA \u00CEran \u00EA ye. Di sala 1999 an vir li Tehran \u00EA metroyek bi s\u00EA rayan j\u00EE heye. Saz\u00EE ya Azad\u00EE ku wek sembola Tehran\u00EA d\u00EAt binav kirin Di d\u00EEroka \u00CEran\u00EA da Tehran ne tim bi nav \u00FB deng b\u00FBye. Bajarek\u00EE bi na Tehran cara yekem\u00EEn di sala 942 hatiye nivis\u00EEn \u00FB w\u00EA dem\u00EA Tehran nav\u00E7eyek\u00EE bi bax \u00FB bax\u00E7an h\u00EA\u015Fin b\u00FBye. L\u00EA bi damizrandina \u00EEmparatoriya Ka\u00E7aran di sala 1795 an da, Axa Mihemmed Xan Tehran \u00EA dike paytext\u00EA \u00CEran. Bi v\u00EE avay\u00EE Tehran dibe merkeza le\u015Fker\u00EE \u00FB bazirgan\u00EEya imparatoriy\u00EA. \u00CAd\u00EE hem\u00FB ti\u015Ft li Tehran \u00EA ava dib\u00EE. Ten\u00EA di sala 1800 an da 15. 000 kes li Tehran \u00EA dijiyane. \u015Eax Nasrettin di dema hukumdar\u00EEya xwe da ji ber ku erd\u00EA baj\u00EAr \u00EAd\u00EE nake der sindor\u00EA baj\u00EAr bi temam\u00EE p\u00EAnc qatan mezintir dike \u00FB diwarek\u00EE li dor baj\u00EAr \u00E7\u00EA dike. Bi v\u00EE avay\u00EE Tehran h\u00EA tere h\u00EA mezin dib\u00EE \u00FB di sala 1900 an da 250.000 an pirtir m\u00EErov li Tehran \u00EA dijin. Bi v\u00EE avay\u00EE Tehran dib\u00EE bajar\u00EA y\u00EA her\u00EE mezin y\u00EA \u00CEran \u00EA. Di sala 1996 nif\u00FBsa baj\u00EAr bi 6,8 m\u00EElyon kes hatin h\u00EAjmartin. Di sala 1979 an da li \u00CEran \u00EA \u015Fore\u015Fa \u00EEslam\u00EE p\u00EAk te \u00FB li Tehran \u00EA balyozxaneya emerik\u00EE di h\u00EAla ciwanan t\u00EA girtin. Di v\u00EE b\u00FByera da 66 emerik\u00EE t\u00EAn bindest kirin \u00FB di pi\u015Ft\u00EE salek\u00EE d\u00EEsa t\u00EAn berdan. Image:Tehran Hasanabad. jpg|Hasan Abad district near the old Bazaar of Tehran Image:Pasdaran_Street_Tehran. jpg|Pasdaran Avenue Image:Tehran-Alborz-March_2006. jpg|Tehran has the most extensive highway network in western Asia. Image:ValiAsr Street. jpg|Valiasr Street is the longest street in Middle East. Image:Tehran111. jpg|Tehran, and the view of Alborz mountains. Image:Valieasr. jpg|A busy street in Tehran Image:Milad Tower. jpg|Milad Tower Image:Milad Tower at Night. JPG|Milad Tower at night Image:Azadi Tower at night. jpg|Azadi Tower at night Image:Azadi Monument. jpg|Azadi Monument Image:NiavaranPalaceTehran. jpg|Niavaran Palace Image:Tehran Skyline. jpg|Buildings in Tehran Image:Teatreshahr11. jpg| Teatre Shahr Image:Park Mellat Tehran. JPG|Parke Mellat Image:tehran_highway_at_night. jpg|Milad Tower at night Image:Tehran_skyline_may_2007. jpg|View of Tehran at a sunny day with Milad Tower in the distance"@ku . "N\u00EEsa yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e \u00FB li bajar\u00EA Med\u00EEn\u00EA hatiye danin. Dir\u00EAj b\u00FBna xwe 176 ayet e. \"N\u00EEsa\" bi ziman\u00EA ereb\u00EE ye \u00FB bi kurd\u00EE t\u00EA mana \"jin, p\u00EErek\". Va S\u00FBra bi taybet\u00EE qala maf\u00EAn jinan, rew\u015Fa wan y\u00EA dadmend\u00EE \u00FB civak\u00EE dike. Ji ber v\u00EE yek\u00EA va nava hatiye dayin."@ku . "Ma\u00EEde s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Li bajar\u00EA Med\u00EEn\u00EA hatiye danin. Ji 120 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji ayet\u00EAn 112 yemin \u00FB 114 yemin girtiye. Di herd\u00FB ayetan da peyva \"Ma\u00EEde\" derbaz dib\u00EE, k\u00FB y\u00EA bi kurd\u00EE t\u00EA mana \"sifre\" y\u00EA. Di s\u00FBra Ma\u00EEde y\u00EA da \u00E7end mijar\u00EAn giring hene: Ger\u00EA m\u00EErov soz\u00EAn xwe b\u00EEne \u015Find\u00EA; m\u00EEnaka Kur\u00EAn \u00CEsra\u00EEl, ku y\u00EAn soza xwe nenine \u015Find\u00EA; bawer\u00EEya nerast \u00FB b\u00EAr\u00EAt\u00EE y\u00EAn \u00CEsaw\u00EEyan \u00FB hinek ferman, \u00EEkaz \u00FB daraz\u00EAn ol\u00EE ji bona misilmanan."@ku . "El-En'am s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA da hatiye danin. L\u00EA li gora hinek olzanan ayet\u00EAn 91. , 92. , 93. , 151. , 152. , \u00FB 153. Med\u00EEn\u00EE ne. Bi tevah\u00EE s\u00FBre ji 165 ayetan t\u00EA hol\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"el-Enam\" ku di ayet\u00EAn 136. , 138. \u00FB 139 an da derbaz dib\u00EE girtiye. El Enam di ziman\u00EA ereb\u00EE da ji heywan\u00EAn m\u00EEna pez, bizin, deve \u00FB dewar ra t\u00EA gotin yan\u00EA bi gotin\u00EAn din ji heywan\u00EAn ked\u00EE kir\u00EE y\u00EAn mezin ra t\u00EA gotin. S\u00FBre bi taybet\u00EE li h\u00EAlk\u00EE va qala yek b\u00FBna Xwed\u00EA, dad\u00EA, p\u00EAxemberan \u00FB roja daw\u00EEy\u00EA dike \u00FB li h\u00EAla din va qala kufr\u00EA \u00FB bawer\u00EEy\u00EAn ji rast\u00EEy\u00EA d\u00FBr dike."@ku . "Di dema Mekkey\u00EA da hatiye danin. Bi temam\u00EE ji 206 ayetan p\u00EAk t\u00EA. Li gora hinek zanyaran ayet\u00EAn 163 yemin hettan\u00EE 170 yemin li bajar\u00EA Med\u00EEn\u00EA hatine danin. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \u201Eel-Araf\u201C \u00FB ji ayet\u00EAn 46 \u015Femin \u00FB 4 yemin digir\u00EE. \u201Eel Araf\u201C bi ziman\u00EA me t\u00EA mana c\u00EEh \u00FB \u015Fund\u00EAn bilind. Di s\u00FBrey\u00EA da mijyar\u00EAn li ser rastb\u00FBna ferman\u00EAn Xwed\u00EA \u00FB p\u00EAwist\u00EEya peyxaman ji bona mirovan derbaz dib\u00EE."@ku . "El-Enfal S\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e \u00FB di dema Medine y\u00EA, li sala duyem\u00EEn y\u00EA h\u00EEcret\u00EA (ko\u00E7 kirin\u00EA) \u00FB pi\u015Ft\u00EE \u015Fer\u00EA Bedir \u00EA hatiye danin. Ji 75 ayetan p\u00EAk t\u00EA \u00FB nav\u00EA xwe ji ayeta yekem\u00EEn girtiye. Peyva \u201CEnfal\u201D bi kurd\u00EE t\u00EA mana xenimet\u00EAn \u015Fer\u00EA. Di s\u00FBrey\u00EA da ji bona misilmanan t\u00EA neqil kirin ku bi \u00E7i avay\u00EE \u00FB ji k\u00EA ra xenimet\u00EAn \u015Feran t\u00EAn parva kirin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/9/99/Lalish.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Lali\u015F Lali\u015F bajareke ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB cih\u00EA p\u00EEroz \u00EA \u00CAzidiyan e. Piraniya niv\u00EEskar\u00EAn, ku li ser \u00CAz\u00EEdiyan niv\u00EEsandine, geliy\u00EA Lali\u015F\u00EA j\u00EE an\u00EEne ser ziman. Gotine, ku ev gel\u00EE li cem \u00CAz\u00EEdiyan p\u00EEroztir\u00EEn cih e, jiber ku Lali\u015F c\u00EE \u00FB war\u00EA b\u00EAtir\u00EEn xas \u00FB bab\u00E7ak\u00EAn wan e \u00FB wek\u00EE din j\u00EE herdu kaniy\u00EAn p\u00EEroz \"Kaniya Sp\u00EE\" \u00FB \"Kaniya Zimzim\" li wir diherikin. Hindek ji wan niv\u00EEskaran pesn\u00EA xwe\u015Fb\u00FBn \u00FB delalb\u00FBna v\u00EE gel\u00EE dane \u00FB li er bay\u00EA w\u00EE y\u00EA h\u00EAnik \u00FB dar \u00FB deviy\u00EAn w\u00EE niv\u00EEsandine. L\u00EA bel\u00EA bi kurt\u00EE li ser qub \u00FB avaniy\u00EAn w\u00EE hatiye niv\u00EEsandin. Hinekan giraniya niv\u00EEsar\u00EAn xwe berdane ser ferman\u00EAn dijwar, y\u00EAn li her\u00EAma Lali\u015F\u00EA hatine ser\u00EA \u00CAz\u00EEdiyan. Be\u015Fek\u00EE ji wan niv\u00EEskar \u00FB l\u00EAkol\u00EEnvan\u00EAn rohilat\u00EA baweriya xwe li ser d\u00EEroka Lali\u015F \u00FB xwediy\u00EA w\u00EA dane. Li vir b\u00EEr \u00FB baweriy\u00EA wan hev nedigirtin \u00FB ne weke hev b\u00FBn. B\u00EA \u00E7awa b\u00EEr \u00FB baweriy\u00EAn wan li ser kevnarb\u00FBna Lali\u015F\u00EA ne weke hev in, wisa j\u00EE di peydab\u00FBn \u00FB \u00E7avkaniya \u00CAz\u00EEd\u00EEtiy\u00EA publikasiyon \u00FB we\u015Fan\u00EAn wan li hevket\u00EE ne. Wisa diyar e, ku wan ne l\u00EAkol\u00EEneke ba\u015F l\u00EAkirine, anj\u00EE mebesta wan ji v\u00EA yek\u00EA ew b\u00FB, ku \u00CAz\u00EEd\u00EEtiy\u00EA b\u00EA q\u00EEmet \u00FB b\u00EA r\u00FBmet bikin. L\u00EA bel\u00EA me di p\u00EA\u015Fgotina pirt\u00FBka xwe \"\u00CAz\u00EEdiyat\u00EE\" y\u00EA de ev ti\u015Ft ba\u015F aniye ser ziman. Di vir de ew ketine pir \u015Fa\u015F\u00EEtiyan. Li gor d\u00EEtina me pewist e, \u00E7i mirov\u00EA li ser ola \u00CAz\u00EEd\u00EEtiy\u00EA ti\u015Ftek\u00EE biniv\u00EEs\u00EEne, ti\u015Ftek\u00EE j\u00EE li ser d\u00EEroka avab\u00FBna Lali\u015Fa N\u00FBran\u00EE bizanibe. Ji me gi\u015Fkan re diyar e, ku xelek\u00EAn zinc\u00EEra d\u00EEroka Lali\u015F\u00EA j\u00EE hinda ne \u00FB d\u00EEtin \u00FB bihevxistina wan pir zor e. Er\u00EA \u00E7end hevok li ser Lali\u015F\u00EA di d\u00EErok\u00EA de hatine niv\u00EEsandin, l\u00EA bel\u00EA ew j\u00EE ji dema \u015E\u00EExad\u00EE ve ne \u00FB ew pir k\u00EAm in \u00FB kurtiy\u00EAn wan hene. L\u00EA jiber ku Lali\u015F ji ber\u00EA de \u00FB heya \u00EEro j\u00EE c\u00EE \u00FB perestgeha \u00CAz\u00EEdiyan e \u00FB her wiha ew ciy\u00EA xas\u00EAn me b\u00FB \u00FB d\u00EErok bi xw\u00EEna xwe niv\u00EEsandib\u00FB pir rojnamevan \u00FB d\u00EErokvanan qesta w\u00EA dikirin, \u00E7ax\u00EA bixwastina li ser \u00CAz\u00EEdiyan biniv\u00EEs\u00EEnin. Heke em li ser hem\u00FB be\u015F\u00EAn bi d\u00EEroka Lali\u015F ve gir\u00EAday\u00EE biniv\u00EEsin \u00FB hem\u00FB xas\u00EAn li wir b\u00EEnin ser ziman d\u00EA pirt\u00FBkeke serbixwe j\u00EA \u00E7\u00EAbibe. B\u00EAtir ji 150 xas\u00EAn \u00CAz\u00EEdiyan li Lali\u015F\u00EA mane \u00FB li wir hatine ve\u015Fartin. \u00DB heke em bingeha peydab\u00FBna Lali\u015F\u00EA derx\u00EEnin, pewist e, ne bi ten\u00EA ji dema \u015E\u00EExad\u00EE \u00FB vir de bidine ber \u00E7avan. Her em dixwazin, ku Lali\u015F ber\u00EE \u015E\u00EExad\u00EE \u00FB \u00EAla w\u00EE \u00FB biraziy\u00EA w\u00EE ava b\u00FB. Her dar \u00FB bereke Lali\u015F\u00EA d\u00EErok niv\u00EEsiye \u00FB n\u00EE\u015Fan dide, b\u00EA \u00E7end ferman \u00FB talankirin bi ser Lali\u015F \u00FB \u00CAz\u00EEdiyan ve hatine. Jiber v\u00EA yek\u00EA em d\u00EA \u00E7end xalan ji rew\u015Fenb\u00EEr\u00EAn xwe re zelal bikin."@ku . "Xaneq\u00EEn anku Xaniq\u00EEn bajarrek e li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA, li n\u00EAz\u00EE Rojhilata Kurdistan\u00EA. We xellk \u00EE em \u015Fare be zarawe y kurd\u00EE y goran\u00EE qise eken we herweha newt\u00EAk \u00EE zor zor le xaneq\u00EEn \u00FB naw\u00E7ekan \u00EE dewr\u00FBber \u00EE he ye."@ku . "M\u00FBsil par\u00EAzgehek \u00FB bajarek e li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Iraqe \u00FB dikeve ser sinor\u00EA \u00FB Ba\u015F\u00FBr-Rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA. M\u00FBsil yek ji bajar\u00EAn mezintir\u00EEn \u00EAn Iraq\u00EA ye. Li par\u00EAzgeha M\u00FBsil\u00EA bi zaravay\u00EA kurmanc\u00EE t\u00EA peyiv\u00EEn."@ku . "Y\u00FBnus s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Ji hem\u00FB ayet\u00EAn s\u00FBra Y\u00FBnus ten\u00EA ayet\u00EAn 40, 94, 95 \u00FB 96. di dema Med\u00EEn\u00EA hatine dan\u00EEn. Y\u00EAn din hem\u00FB Mekk\u00EE ne. S\u00FBre bi xwe 109 ayetan dir\u00EAje. Di surey\u00EA da \u00E7\u00EEvrok\u00EAn p\u00EAxember\u00EAn bi nav Y\u00FBnus, N\u00FBh \u00FB M\u00FBsa derbaz dibin. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji p\u00EAxember Y\u00FBnus girtiye ku y\u00EA ji h\u00EAla masik\u00EE va t\u00EA daqulandin \u00FB bi dilovan\u00EEya Xwed\u00EA d\u00EEsa t\u00EA xilas kirin. Herweha s\u00FBre qala dilovan\u00EE \u00FB xezawa Xwed\u00EA j\u00EE dike."@ku . "S\u00FBreya R'ed li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin. Dir\u00EAjiya xwe 43. ayete. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji ayeta 13 yemin ji peyva \"Rad\" girtiye. \"Rad\" bi kurd\u00EE t\u00EA mana \"gire gira ewran\". Di S\u00FBrey\u00EA da yekb\u00FBna Xwed\u00EA, p\u00EAxembert\u00EE, jiyana pi\u015Ft\u00EE mirin\u00EA, roja he\u015Fir \u00FB me\u015Fir \u00EA \u00FB guman\u00EAn ku y\u00EAn nebawermend di derbar\u00EA ola \u00CEslam\u00EA dav\u00EAn hol\u00EA derbas dibin."@ku . "Bi temam\u00EE li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin. S\u00FBre ji 52 ayetan p\u00EAk t\u00EA. Ji bona ku s\u00FBre qala Hz. \u00CEbrah\u00EEm \u00FB malbata w\u00EE dike va nava hatiye dayin. Di s\u00FBrey\u00EA da \u015Fert\u00EAn baweriy\u00EA yan\u00EA bawer\u00EE ji Xwed\u00EA ra, ji p\u00EAxember\u00EAn W\u00EE ra derbaz dibin."@ku . "Kop yek ji nav\u00E7ey\u00EAn M\u00FB\u015F\u00EA ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn her\u00EE daw\u00EE, hejmara navend\u00EA 41.000, bi gi\u015Ft\u00EE 139.000 e. \u015Eik heye ku nif\u00FBs z\u00EAdetir be. Lewra li her\u00EAm\u00EA gelek kes di nif\u00FBs\u00EA de netomarkir\u00EE ne. Ev real\u00EEte li hem\u00EE Bakur\u00EAn Kurdistan\u00EA heye. \u015Eik heye ku d\u00FBgela Tirk dixwaze hejmara Kurdan k\u00EAm n\u00EE\u015Fan bide. Bawer\u00EE bi stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn d\u00FBgela Tirk nabe. Di sala 1927\u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. Abor\u00EE bi pirran\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Genim, ceh, n\u00EEsk, silq hwd. D\u00EEsa xwed\u00EEkirina sewalan j\u00EE heye. Kop li ser riya M\u00FB\u015F - Agiriy\u00EA dikeve. 107km li d\u00FBr\u00EE M\u00FB\u015F\u00EA ye. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 1.706km \u00FB bilidah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.480m ye. Li rojhilat\u00EA Milazgir, li rojava Gimgim, li bakur Erzerom \u00FB Xin\u00FBs \u00FB li ba\u015F\u00FBr j\u00EE Xelat a Bedl\u00EEs\u00EA, T\u00EAl\u00EE hene. Di navbera Kop \u00FB Milazgir\u00EA de 25km heye. Bi zivistanan berf\u00EE \u00FB sar, bi hav\u00EEnan germ \u00FB ziha ye. D\u00EEroka Kop\u00EA j\u00EE wek\u00EE ya her\u00EAm\u00EA pirr kevn e. Li her\u00EAm\u00EA Medan, H\u00FBrriyan, \u00DBrart\u00FByan, B\u00EEzansiyan, Osmaniyan, \u00DBrisan hwd desthilat\u00EE kirine. Her\u00EAm j\u00EE wek\u00EE hem\u00EE dever\u00EAn Kurdistan\u00EA heya \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA ya Yekem\u00EEn herdem di bin hukm\u00EA m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurdan de b\u00FBye. Pi\u015Ft\u00EE par\u00E7ekirina Kurdistan\u00EA \u00FB \u015Fikestina serhildan\u00EAn Kurdan rew\u015F bo Kurdan xirab b\u00FBye. Gor\u00EE hin \u00EEd\u00EEayan nav\u00EA her\u00EAm\u00EA di dema \u00DBrart\u00FByan de Horhor\u00EEk\u00EE b\u00FBye. Beriya Terteleya Filehan gelek Fileh j\u00EE heb\u00FBne li her\u00EAm\u00EA. Gund\u00EAn ku Fileh l\u00EA jiyane ji nav\u00EAn wan t\u00EA derxistin. Kurd \u00FB Fileh bi birat\u00EE bi hev re li her\u00EAm\u00EA jiyane. Di serhiladana Agiriy\u00EA, dagirkirina \u00DBrisan hwd de gelek car Kurd\u00EAn Qers, Erd\u00EAxan \u00FB Erzerom\u00EA ko\u00E7berkirine rojava \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA. Herwek\u00EE hatina Kop\u00EA j\u00EE."@ku . "S\u00FBreya El-H\u00B4ecer li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin \u00FB ji 99 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"Hicr\" di ayeta 80 emin da girtiye. \"Hicr\" nav\u00EA cihek\u00EE li bak\u00FBr\u00EA Mekk\u00EA ye \u00FB li gora d\u00EErokzan\u00EAn misilman gell\u00EA Sem\u00FBd li w\u00EA der\u00EA jiyaye. Di s\u00FBrey\u00EA da yekb\u00FBna Xwed\u00EA, p\u00EAxembert\u00EE, jiyana di pi\u015Ft\u00EE mirin\u00EA \u00FB roja e\u015Fir \u00FB me\u015Fir\u00EA c\u00EEh digirin. Xwed\u00EA bi v\u00EE avay\u00EE qala t\u00EAko\u015Fina p\u00EAxemberan li dij\u00EE mirov\u00EAn har \u00FB bitir \u00FB b\u00EAxuda dike. Wek\u00EE din di s\u00FBrey\u00EA da parastina Quran a Piroz ji guhertin\u00EAn mirovan j\u00EE t\u00EA b\u00EEranin."@ku . "Ayet\u00EAn 26, 32, 33, 57 \u00FB 73-80. y\u00EAn s\u00FBreya \u00CEsra li Med\u00EEne \u00FB ayet\u00EAn din j\u00EE li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatine danin. S\u00FBre bi temam\u00EE ji 111 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji b\u00FByera bi nav \u201E\u00CEsra\u201C, y\u00EA ku di ayeta yekemin da derbaz dibe, digire. Manaya \u201E\u00CEsra\u201C y\u00EA bi kurd\u00EE \u201Edi \u015Fev da bi r\u00EAva \u00E7\u00FBn\u201C e. Bi gotin\u00EAn din \u201E\u00CEsra\u201C r\u00EAwit\u00EEya Hz. Mihemmed P\u00EAxamber di \u015Feva M\u00EEra\u00E7 de tin\u00EE ziman. W\u00EE dem\u00EA Hz. Mihemmed di \u015Fevek\u00EE da bi dest\u00FBra Xwed\u00EA ji Mekk\u00EA \u00E7\u00FB b\u00FB Qudis \u00EA \u00FB d\u00EEsa \u015Funde hat\u00EE b\u00FB. Ji s\u00FBreya \u00CEsra y\u00EA ra s\u00FBra \u201EBen\u00EE \u00CEsra\u00EEl\u201C j\u00EE t\u00EA gotin."@ku . "Nahl s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBreya Nahl li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin. Dir\u00EAjiya xwe 128 ayete. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji ayeta 68 emin girtiye. \"Nahl\" di ziman\u00EA kurd\u00EE da t\u00EA mana \"m\u00EA\u015Fa hungiv\". S\u00FBre qala delil\u00EAn, ku y\u00EAn di gerd\u00FBn\u00EA da heb\u00FBn \u00FB yekb\u00FBna Xwed\u00EA n\u00EE\u015Fan didin, dike. Wah\u00EEy \u00FB jiyana di pi\u015Ft\u00EE mirin\u00EA j\u00EE di s\u00FBrey\u00EA da derbaz dibin."@ku . "S\u00FBreya El-Kehf li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin. L\u00EA t\u00EA gotin ku ayeta 28 emin li Medin\u00EA hatiye wah\u00EEy kirin. Dir\u00EAjiya xwe 110 ayetin. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \u201Ekehf\u201C girtiye. Va peyva di s\u00FBreya Kehf da di \u00E7end ayetan da derbaz dib\u00EE, l\u00EA cara yekem\u00EEn di ayeta 9. da. \u201CKehf\u201D di ziman\u00EA me da t\u00EA mana \u201C\u015Fikeft\u201D \u00EA. Di s\u00FBrey\u00EA da \u00E7\u00EEvroka \u201Cmirov\u00EAn \u015Fikeft\u00EA\u201D t\u00EA gotin: \u00C7end heval\u00EAn c\u00EEwan ji bona baweriya xwe ji Xwed\u00EA ra di h\u00EAla mire w\u00EA dem\u00EA bi mirin\u00EA t\u00EAn gefandin. Ewna j\u00EE direvin dikevin \u015Fikeftek\u00EE \u00FB bi demek\u00EE pirr dir\u00EAj di \u015Fikeft\u00EA da ra dikevin \u00FB d\u00EEsa bi \u015Fiklek\u00EE mucizev\u00EE hi\u015Fyar dibin. Di s\u00FBrey\u00EA da \u00E7\u00EEvroka Hz. M\u00FBsa \u00FB Zulqarneyn j\u00EE ji mirovan ra t\u00EA agahdar kirin."@ku . "Tahe s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBreya Ta Ha li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye dan\u00EEn. Bi temam\u00EE 135 ayete. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji herdu t\u00EEp\u00EAn ereb\u00EE bi nav\u00EAn Ta \u00FB Ha y\u00EAn ayeta yekemin girtiye. S\u00FBre qala rast\u00EEya ola Xwed\u00EA dike. Ew ola ku Xwed\u00EA y\u00EA dilovan bi r\u00EAya p\u00EAxamberan ji mirovan ra ni\u015Fan daye. D\u00FBra di s\u00FBrey\u00EA da Xwed\u00EA xema Hz. Mihemmed P\u00EAxamber direv\u00EEne \u00FB j\u00EA ra serkeftin t\u00EA mizgin kirin."@ku . "Enb\u00EEya sureyeke Quran a P\u00EEroz e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin. Ji 112 ayetan p\u00EAk t\u00EA. \"Enbiya\" bi kurd\u00EE t\u00EA mana \"p\u00EAxamberan\". Ji ber ku s\u00FBre bi gi\u015Ft\u00EE qala p\u00EAxamberan \u00FB doza wan y\u00EA ji bona yekb\u00FBna Xwed\u00EA dike, va nava hatiye dayin."@ku . "Hecc s\u00FBreyeke Quran a P\u00EEroz e. Pirran\u00EEya ayet\u00EAn v\u00EE s\u00FBra li Mekk\u00EA \u00FB hinek j\u00EE li Med\u00EEn\u00EA ji p\u00EAxamber ra hatine danin. Bi temam\u00EE 78 ayete. Mijara yekem\u00EEn y\u00EA s\u00FBrey\u00EA \u00EEbadeta hec yan\u00EA serl\u00EAdana Kab\u00EA ye \u00FB ji ber v\u00EE yek\u00EA va nava hatiye dayin. D\u00FBra s\u00FBre qala erjengiya \u00FB b\u00FByina roja qiyamet\u00EA, cihad\u00EA \u00FB tune b\u00FBna gell\u00EAn/komel\u00EAn bel\u00EA y\u00EAn s\u00EEtemkar dike."@ku . "N\u00FBr s\u00FBreyek\u00EA ji Quran a P\u00EEroz e. Li bajar\u00EA Med\u00EEn\u00EA hatiye danin \u00FB dir\u00EAjiya xwe 64 ayete. Nav\u00EA xwe ji peyva \"n\u00FBr\" di ayeta 35 emin girtiye. \"N\u00FBr\" bi kurd\u00EE t\u00EA mana \"ronay\u00EE\". Di s\u00FBrey\u00EA da bi pirran\u00EE ferman\u00EAn \u00FB dest\u00FBr\u00EAn c\u00FBr be c\u00FBr di der bar\u00EA jiyana ferd\u00EE \u00FB civak\u00EE derbaz dibin. Bi taybet\u00EE bingeh\u00EEy\u00EAn li ser jiyana malbat\u00EA j\u00EE t\u00EA da bi c\u00EEh digirin"@ku . "Mumin\u00FBn s\u00FBreyeke Quran a P\u00EEroz e. Li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin \u00FB ji 118 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"el-Muminun\" y\u00EA ayeta yekemin girtiye. Peyva \"el-Muminun\" di ziman\u00EA kurd\u00EE da t\u00EA mana \"bawermendan\". Va s\u00FBra ji bona \u015F\u00EErkdaran \u00EEkazek\u00EE daw\u00EE \u00FB ji bona misilmanan ra j\u00EE mizginiyek mezin b\u00FB. Di s\u00FBrey\u00EA da serfiraziya bawermendan \u00FB ceza kirina mirov\u00EAn xiraw di demek\u00EE kurt da derbaz dib\u00EE."@ku . "Furqan s\u00FBreyeke ji Quran a P\u00EEroz e \u00FB di bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin. L\u00EA li gora hinek d\u00EEroknasan ayet\u00EAn 68-70. di Med\u00EEn\u00EA hatine wah\u00EEy kirin. S\u00FBre bi temam\u00EE 77 ayete \u00FB nav\u00EA xwe ji peyva \"el-Furqan\" di ayeta yekemin girtiye. Furqan y\u00EAk ji nav\u00EAn Quran a P\u00EEroz e \u00FB bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA maneya \"ti\u015Ft\u00EA ku rast\u00EE \u00FB nerast\u00EEy\u00EA ji nav hev derdixin\u00EE\". Mijar\u00EAn s\u00FBrey\u00EA bi kurt\u00EE vana ne: Hz. Mihemmed ji hem\u00FB c\u00EEhan\u00EA ra bi p\u00EAxambertiy\u00EA hatiye \u015Fandin. \u00C7end dijwart\u00EEy\u00EAn ku P\u00EAxamber di jiyana xwe da ki\u015Fandiye. Mizgin\u00EEya tune b\u00FBna \u015F\u00EErk\u00EA \u00FB p\u00FBtperest\u00EEye \u00FB \u00E7\u00EAnd minak\u00EAn jiyana komal\u00EAn ber\u00EA."@ku . "N\u00EEvgirav an n\u00EEmd\u00FBrge par\u00E7eyeke zem\u00EEn e ku ji s\u00EA aliyan ve bi av\u00EA dorp\u00EA\u00E7kir\u00EE ye, ev par\u00E7e wek nikil\u00EA \u00E7iv\u00EEkan poz\u00EA xwe di av\u00EA de ye, \u00FB x\u00EEma xwe j\u00EE bi ax\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE ye, gewreya v\u00EE la\u00FE\u00EE nav\u00EA w\u00EE n\u00EE\u00FEan dike, ango hin caran r\u00FBbera xwe mezin e, \u00FB ev mezinah\u00EE ji al\u00EE heway\u00EE ve taybetmendiy\u00EAn parzem\u00EEn\u00EA dide w\u00EA, lewre j\u00EA re dib\u00EAjin n\u00EEvparzem\u00EEn, wek n\u00EEvparzem\u00EEna Hindistan\u00EA, \u00FB hin caran j\u00EE bi\u00E7\u00FBktir e, \u00FB ged\u00EAn xwe ji \u00EAn her\u00EAma derdor\u00EA ne cuda ne, lewre j\u00EA re dib\u00EAjin, n\u00EEvgirav, wek, n\u00EEgirava Erebistan\u00EA \u00FB n\u00EEvgirava \u00CEber ango Spaniya \u00FB Port\u00FBgal."@ku . "\u015Euera s\u00FBreyek\u00EA ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre di bajar\u00EA Mekk\u00EA da hatiye danin \u00FB ji 227 ayetan t\u00EA hol\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"e\u015F-\u015Eu\u2019ar\u00E2\" di ayeta 224 emin da girtiye. E\u015F-\u015Eu\u2019ar\u00E2 t\u00EA mana helbestvanan. S\u00FBre qala \u00E7ivrok\u00EAn Hz. M\u00FBsa, \u00CEbrah\u00EEm, N\u00FBh, H\u00FBd, Sal\u00EEh \u00FB \u015E\u00FB\u2019eyb dike."@ku . "Neml s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre di bajar\u00EA Mekk\u00EA de hatiye hinartin \u00FB ji 93 ayetan t\u00EA hol\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"en-Neml\" a di ayeta 18 emin girtiye. Neml t\u00EA maneya \"g\u00EAle/mor\u00EEstang\u00EA\". S\u00FBre qala \u00E7\u00EEroka Hz. Suleyman \u00FB mel\u00EEkeya welat\u00EA Sebe bi nav Belqis dike. Di s\u00FBrey\u00EA de b\u00FByer\u00EAn P\u00EAxamber Salih \u00FB L\u00FBt j\u00EE derbas dibin. D\u00FB re rizgar\u00EEya bawermendan \u00FB tuneb\u00FBna dijmin\u00EAn ola \u00CEslam \u00EA ji misilmanan re t\u00EA mizg\u00EEn\u00EEkirin."@ku . "Ido zimanek\u00EE dest kir\u00EEya mirov e ku li ser binema ziman\u00EA Esperanto bi mebesta p\u00EAwend\u00EE y\u00EAn navnetew\u00EE li sala 1907 bi nav\u00EA esperanto ya reform kir\u00EE hat afrandin. Louis DE BEAUFRONT esperanto zan\u00EA navdar \u00FB gr\u00FBpek esperanto zan \u00EAn din bawer dikir ku h\u00EAj j\u00EA esperanto pir giran e ji bo b\u00FBn bi zimaneke navnetew\u00EE \u00FB div\u00EA p\u00EAtir b\u00EAt asan kirin. L\u00EA ji ber ku piran\u00EE ya Endam \u00EAn civaka Espranto zanan ne dixast ku dest li binema \u00FB bin\u00E7\u00EEna esperanto biden lewma Louis DE Beaufront \u00FB gr\u00FBp\u00EA w\u00EE ziman\u00EA Ido afrand."@ku . "W\u00EAne:Flag of Esperanto. svg Alay\u00EA Esperanto Esperanto ziman\u00EA \u00E7\u00EAkir\u00EE ye. Ziman\u00EAn \u00E7\u00EAkir\u00EE ji aliy\u00EA merivek an civatek t\u00EAn darxistin. Sedem\u00EAn wan \u00EAn zanist, w\u00EAje \u00FB civat\u00EE hene. Sedema \u00E7\u00EAkirina esperanto j\u00EE daxwaza a\u015Fitiy\u00EA b\u00FB. Zamenhof, doktorek\u00EE \u00E7avan li Polonyay\u00EA di sal\u00EAn 1880an de, bawerkiriye ku sedema \u015Fer\u00EA nav gelan net\u00EAgh\u00EE\u015Ftina hev e. Ew dem li bajar\u00EA w\u00EE, Bia\u0142ystok, \u015Fer di navbera polonan, r\u00FBsan \u00FB cihuyan \u00E7\u00EAdib\u00FBn. Ew\u00EE j\u00EE xwast ku bi \u00E7\u00EAkirina zimanek geler\u00EE v\u00EE \u015Fer\u00EE \u00FB \u015Fer\u00EAn din \u00EAn li c\u00EEhan\u00EA biqed\u00EEne."@ku . "UNESCO anku United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (R\u00EAxistina Hevotin\u00EE, Zanist\u00EE \u00FB \u00C7and\u00EE ya Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE) r\u00EAxistinek e ya ku pi\u015Ft\u00EE \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EA y\u00EA duyem hat damezrandin. Navenda r\u00EAxistin\u00EA li Par\u00EEs\u00EA ye. S\u00EA organ\u00EA w\u00EA hene: Konferansa Tevay\u00EE, Konseya bir\u00EAvebir \u00FB Sekreter\u00EE. Bi hevkariya welat\u00EA endam, li gelek welatan xebat\u00EAn ji bo perwerde \u00FB zaniyariy\u00EA dike. Armanca w\u00EA ya serek\u00EE berfirehkirina a\u015Ft\u00EE \u00FB dadperveriy\u00EA ye, bi r\u00EAka ferheng\u00EE \u00FB zanist\u00EE \u00FB perverdeyiy\u00EA, li nav welat\u00EAn dinyay\u00EA. 191 welat endam\u00EAn v\u00EA r\u00EAxistin\u00EA ne."@ku . "Fransa (Frensa \u00FB Franse j\u00EE j\u00EA re t\u00EA gotin) welatek\u00EE Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA ye. Peytaxta w\u00EA Par\u00EEs e. Nav\u00EA v\u00EE welat\u00EE y\u00EA ferm\u00EE R\u00E9publique fran\u00E7aise (bi kurd\u00EE Komara Fransay\u00EA) ye \u00FB dewleteke navend\u00EEpar\u00EAz \u00FB yeknetewey\u00EE ye. Welat\u00EA c\u00EEran\u00EA w\u00EA li Ewropay\u00EA ev in: Belgiya, L\u00FBksemb\u00FBrg, Almanya, Sw\u00EEsre, \u00CEtalya, Monako, Spanya, Andorra S\u00EEnor\u00EAn Fransa li bakur bi Atlant\u00EEk \u00FB li ba\u015F\u00FBr bi Deryaya Sp\u00EE re hene. Ji bil\u00EE li Ewropa erda Fransa li parzem\u00EEn\u00EAn din j\u00EE heye. Li Kar\u00EEb\u00EEkan wek m\u00EEnak Saint-Martin, li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Amer\u00EEkay\u00EA Guayanaya Frans\u00EE, li qerax\u00EAn Bakur\u00EA Amer\u00EEkay\u00EA, li Okyan\u00FBsa Hind\u00EA \u00FB li Okyan\u00FBsyay\u00EA her\u00EAm \u00FB welat\u00EAn gir\u00EAday\u00EE Fransa hene. Li gor texm\u00EEn\u00EAn 2004'an t\u00EA gotin ku hejmara \u015F\u00EAniy\u00EAn Fransay\u00EA tevl\u00EE \u015F\u00EAniy\u00EAn li her\u00EAm\u00EAn dervey\u00EE Ewropa dij\u00EEn 61,9 milyon in."@ku . "Arjent\u00EEn an j\u00EE Komara Arjent\u00EEn\u00EA, welatek\u00EE li Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr e. Welatiy\u00EAn Arjent\u00EEn\u00EA bi ziman\u00EA span\u00EE diaxivin. Ev welat dikeve navbera zinc\u00EEra \u00E7\u00EEyay\u00EAn And\u00EA \u00FB li ba\u015F\u00FBr rojava j\u00EE dikeve ser Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk. Herwiha Arjent\u00EEn dikeve ser s\u00EEnor\u00EAn \u00E7end welatan j\u00EE: \u00DBr\u00FBguay, Braz\u00EEl, Paraguay, Bol\u00EEvya \u00FB \u015E\u00EEle. Nav\u00EA Arjent\u00EEn\u00EA ji peyveka lat\u00EEn\u00EE Argentum\u00EA peyda b\u00FBye \u00FB wateya w\u00EA j\u00EE z\u00EEv e."@ku . "Bahreyn welatek\u00EE li Kendava Basray\u00EA ye. Bahreyn ji koma gravan p\u00EAk t\u00EA. Graday\u00EE Keyatiya Erebistana Si\u00FBd\u00EE ye. Bahreyn m\u00EEna dewlet\u00EAn her\u00EAm\u00EA y\u00EAn din ji aliy\u00EA petrol\u00EA ve gellek\u00EE dewlemend e."@ku . "\u00C7ad an j\u00EE Komara \u00C7ad\u00EA welatek\u00EE Afr\u00EEkaya nav\u00EEn e. \u00C7ad li ba\u015F\u00FBr\u00EA L\u00EEbyay\u00EA, li rojhilat\u00EA N\u00EEjer\u00EA, li bakur\u00EA Kamer\u00FBn \u00FB Komara Afr\u00EEkaya Navend \u00FB li rojavay\u00EA S\u00FBdan\u00EA dim\u00EEne. W\u00EAne:Tchad carte. gif Nex\u015Feya \u00C7ad\u00EA"@ku . "\u00C7ekiya yan Komara \u00C7ek\u00EE welatek\u00EA endam\u00EA Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA ye (ji 1'\u00EA Gulana 2004'\u00EA). \u00C7ekiya welatek\u00EA dorp\u00EA\u00E7day\u00EE li n\u00EEveka parzem\u00EEna Ewropay\u00EA ye \u00FB li \u00E7i aliyek\u00EE nagehit av\u00EAn azad. Hevsiy\u00EAn welat\u00EE li bakur Poland, li bakur\u00EA rojava \u00FB rojavay\u00EA Almanya, li ba\u015Fur Nemsa \u00FB li rojhilat Slovakya ne. Baj\u00EAr\u00EA d\u00EErok\u00EE y\u00EA Prag\u00EA, paytext \u00FB mezintir\u00EEn baj\u00EAr\u00EA w\u00EA ye. Baj\u00EAr\u00EAn d\u00EE Birno (Brno) ji ber tiveng\u00EAn w\u00EA di nav Kurdan da binav\u00FBdeng e. Welat ji du her\u00EAm\u00EAn d\u00EErok\u00EE y\u00EAn cida p\u00EAkdih\u00EAt: Boh\u00EAmiya \u00FB Moraviya, hindek ji S\u00EEl\u00EAsiya (Silesia) \u00FB pareka bi\u00E7\u00FBk ji Nemsaya J\u00EAr (Austriyaya J\u00EAr\u00EEn)."@ku . "Mehabad an j\u00EE Sablax bajarek\u00EE binav\u00FBdeng a Kurd li Iran, li ba\u015F\u00FBr\u00EA Gola Urmiy\u00EA y\u00EA, 1300 m bilindahiya w\u00EA ji ruy\u00EA av\u00EA ye. Ew li bak\u00FBr\u00EA rojavay\u00EA Komara \u00CEslamiya \u00CEran\u00EA\u00EA li par\u00EAzgeha Azerbaycana Rojava \u00FB 113.476 kes l\u00EA dij\u00EEn (2005). Di sala 1946'an de li vir Komara Kurdistan a Mahabad\u00EA hatiye afirandin."@ku . "Bokan bajarek\u00EE bi navbang\u00EA \u00FB her\u00EE mezin \u00EA Rojhilata Kurdistan\u00EA li \u00CEran\u00EA ye. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 230.000 kesan t\u00EA de dij\u00EEn. Hesen Z\u00EErek stranb\u00EAj\u00EA dengxwe\u015F\u00EA kurd xelk\u00EA Bokan e."@ku . "Turkmenistan welatek e li bakur\u00EA rojhilat\u00EA \u00CEran li Asyay\u00EA ye."@ku . "Sil\u00EAman\u00EE yek ji bajar\u00EAn her\u00EE mezin \u00EA ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye. W\u00EAne:View of Sulaimaniyah. jpg Sil\u00EAman\u00EE \u015Ear\u00EE sora . jimarey dan\u00EE\u015Ftuwan \u00EE em \u015Fare ziyatir le 500 000 e we herweha em \u015Fare 100% \u015Far\u00EAk\u00EE kurd\u00EE ye . 1918 legell kotay\u00EE hatin \u00EE Ceng\u00EE Cihan \u00EE yekem \u00FB hatin\u00EE Berr\u00EEtanya bo naw\u00E7eke yekem hukumet \u00EE kurd\u00EE damezra be serokayet\u00EE \u015E\u00EAx Mehm\u00FBd Berzinc\u00EE we Sil\u00EAman\u00EE b\u00FB be Paytext \u00EE em hukumete le Ba\u015F\u00FBr \u00EE Kurdistan da. Gell\u00EAk piaw \u00EE kurd \u00EE ro\u015Finb\u00EEr lem \u015Fare da hellkewt\u00FBn ke xizmetyan be Kurdistan \u00FB kurd kirduwe we herweha her le konewe Paytext \u00EE M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EE Baban b\u00FB le Kurdistan da bo yekem car le sall\u00EE 1784 da dir\u00FBst kirawe lelayen diwa m\u00EEr\u00EE Baban. Sil\u00EAman\u00EE h\u00EAm\u00EE\u015Fe c\u00EAgay raperr\u00EEnekan buwe le Kurdistan we be ro\u015Finb\u00EErtir\u00EEn \u00FB kurdistan\u00EEtir\u00EEn \u015Far da enr\u00EA le Kurdistan da. 1991 gel \u00EE kurd le ba\u015F\u00FBr \u00EE kurdistan da raperr\u00EE \u00FB raperr\u00EEneke le par\u00EAzga y Sil\u00EAman\u00EEyewe dest\u00EE p\u00EAkird diway \u015Far \u00EE Ranye xellk \u00EE \u015Far \u00EE Sil\u00EAman\u00EE\u015F raperr\u00EEn we lewkatewe em \u015Fare azad e \u00FB bote \u015Far \u00EE hem\u00FB kurdan \u00EE Kurdistan."@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | 1946 | 1947 | 1948 | 1949 | 1950"@ku . "W\u00EAne:Infobox image for WWII. png \u015Eer\u00EA cihan\u00EE y\u00EA duyem (1939-1945) Ji ser\u00EE heta bin\u00EE, (li aliy\u00EA \u00E7ep\u00EA) le\u015Fker\u00EA alman\u00EE li T\u00EErol\u00EA pi\u015Ft\u00EE Anschluss\u00EA; (li aliy\u00EA rast\u00EA), cih\u00FBy\u00EAn azadkir\u00EE li kampeke civan\u00EA; (li \u00E7ep\u00EA) \u015Fergeha Stal\u00EEngrad\u00EA; (li rast\u00EA) dag\u00EErkirina Berl\u00EEn\u00EA ji h\u00EAla le\u015Fker\u00EA sovyet\u00EE ve; (li \u00E7ep\u00EA) le\u015Fker\u00EA japon\u00EE li \u00C7\u00EEn\u00EA; (li rast\u00EA) bombaya atom\u00EA dikeve ser bajar\u00EA Nagasak\u00EE (Japon). \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem an j\u00EE cenga c\u00EEhan\u00EE ya duyem, \u015Fer\u00EA duyem \u00EA mezin a sedsala 20'an de y\u00EA ku li hem\u00EE c\u00EEhan\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FBye. Ev \u015Fer\u00EA ku di navbera 1939 \u00FB 1945'an de ajotiye, b\u00FB sedema mirina z\u00EAdey\u00EE 60 milyon kesan."@ku . "W\u00EAne:DeutschsprachigeWelt. png Dinyaya alman\u00EEax\u00EAv Alman\u00EE (yan j\u00EE elman\u00EE) ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA welat\u00EAn Belgiya, Almanya, \u00CEtalya (S\u00FCdtirol), Liechtenstein, L\u00FBksemb\u00FBrg, Nemsa, Romanya (Siebenb\u00FCrgen) \u00FB Sw\u00EEsrey\u00EA ye. Li gor\u00EE h\u00EEn \u00E7avkaniyan (Jacques Leclerc, Quebec 2001) hejmara kes\u00EAn ku alman\u00EE weke ziman\u00EA day\u00EEk\u00EA diaxifin 100 milyon e."@ku . "Qeses s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin. Ji 88 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva ziman\u00EA ereb\u00EE \"el-Kasas\" di ayeta 25 emin digir\u00EE. Kasas bi kurd\u00EE t\u00EA mana \"b\u00FByeran, \u00E7ivrokan\" \u00FB ji b\u00FByer\u00EAn di Quran \u00EA da t\u00EA gotin. Di S\u00FBrey\u00EA da zarokatiya Hz. M\u00FBsa, p\u00EAxambertiya w\u00EE, derketina w\u00EE bi Zarok\u00EAn Israil ji welat\u00EA Misir \u00EA \u00FB xendiqandina Firav\u00FBn \u00FB art\u00EA\u015Fa w\u00EE derbaz dibin. D\u00FBra j\u00EE S\u00FBre qala Kar\u00FBn dike, ku y\u00EA gellek\u00EE dewlemend b\u00FB \u00FB ji bona mal \u00FB milk\u00EA xwe li dij\u00EE Xwed\u00EA derket."@ku . "W\u00EAne:\u041F\u043E\u0440\u0442\u0440\u0435\u0442 \u0413\u043E\u0433\u043E\u043B\u044F. jpg N\u00EEkolay Vas\u00EElyev\u00EE\u00E7 Gogol (1809-1852) W\u00EAne:Gogol-Grab. jpg Mezel\u00EA N\u00EEkolay Gogol li goristana Novodev\u00E7iy\u00EA N\u00EEkolay Vas\u00EElyev\u00EE\u00E7 Gogol niv\u00EEskarek\u00EE \u00FBkrayn\u00EE b\u00FB ku bi ziman\u00EA r\u00FBs\u00EE diniv\u00EEsand. Gogol niv\u00EEskar\u00EA berhema bi nav\u00EA Rojniv\u00EEska D\u00EEnek\u00EE ye."@ku . "Awistralya welat \u00FB parzem\u00EEnek e, dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA rojavay\u00EA c\u00EEhan\u00EA. Ev erdzem\u00EEna c\u00EEhan\u00EA di nava okyan\u00FBsan de ye \u00FB bejahiya w\u00EA para b\u00EAhtir giravek e. C\u00EEran\u00EAn Awistralyay\u00EA \u00CEndon\u00EAziya, T\u00EEmora Rojhilat, Pap\u00FBa G\u00EEneya N\u00FB, Girav\u00EAn Salomon, Van\u00FBat\u00FB, Kaledonya n\u00FB \u00FB Zelanda N\u00FB ne. Awistralya grava her\u00EE mezin a c\u00EEhan\u00EA \u00FB erdzem\u00EEna her\u00EE bi\u00E7\u00FBk a c\u00EEhan\u00EA ye. Pi\u015Ft\u00EE R\u00FBsya, Kanada, DYE, \u00C7\u00EEn \u00FB Braz\u00EEl \u015Fe\u015Fem\u00EEn dewlet\u00EA her\u00EE mezin \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Xwediy\u00EA kevn \u00EAn axa Awistralyay\u00EA aborj\u00EEn in \u00FB n\u00EAz\u00EEk\u00EE 100.000 sal in ku li vir dij\u00EEn. Bajar\u00EA her\u00EE navdar \u00EA Awistralyay\u00EA Sydney e. W\u00EAne:As-map. png Nex\u015Feya Awistralyay\u00EA"@ku . "Enkeb\u00FBt yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Li bjar\u00EA Mekk\u00EA wah\u00EE kirin \u00FB bi temam\u00EE 69. ayete. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva di s\u00FBreya 41 emin girtiye. \"Ankeb\u00FBt\" di ziman\u00EA me da t\u00EA mana \"pindep\u00EEr, p\u00EErik\". S\u00FBre qala \u00E7end mijar\u00EAn baweriy\u00EA wek\u00EE yekb\u00FBna Xwed\u00EA, p\u00EAxambert\u00EE \u00FB jiyana li d\u00FB mirin\u00EA dike. \u00C7ivrok\u00EAn bi f\u00EAre y\u00EAn Hz. N\u00FBh, \u00CEbrah\u00EEm, Lut \u00FB \u015E\u00FB\u2019eyb yek ji mijar\u00EAn s\u00FBrey\u00EA ne. D\u00FBra b\u00FByer\u00EAn ku hatine li ser\u00EA gell\u00EA Ad \u00FB Sem\u00FBd j\u00EE di s\u00FBrey\u00EA da t\u00EAn zim\u00EEn. Di daw\u00EEy\u00EA Xwed\u00EA bala mirovan dik\u015Fin\u00EE li ser jiyana Kar\u00FBn \u00FB Haman, ku y\u00EAn di dirok\u00EA da bi dewlemendiya xwe har \u00FB bitir b\u00FBn."@ku . "M\u00FBsa / Musa/Mosa Mana peyva \"M\u00FBsa\" bi \u00CEbran\u00EE ev e: \"ji av\u00EA derxist\u00EE\". M\u00FBsa di Peymana Kevin de mirov\u00EA her\u00EE bi nav \u00FB deng e. Ew r\u00EAber, p\u00EAxamber, d\u00EErokvan, qan\u00FBndan\u00EAr \u00FB navberkar\u00EA di nav Xwed\u00EA \u00FB gell\u00EA xwe b\u00FB. Li ser w\u00EE hat gotin, ku di nav mirovan de y\u00EA her\u00EE nefsbi\u00E7\u00FBk ew b\u00FB ."@ku . "Zeb\u00FBr pirt\u00FBkeke Peymana Kevin e ku t\u00EA de 150 stran\u00EAn ruhan\u00EE (Zeb\u00FBr) hatin berhevkirin. 73 Zeb\u00FBr ji aliy\u00EA Dawid (li dor 1000 B.Z. ) ve hatin niv\u00EEsandin. Nav\u00EAn niv\u00EEskar\u00EAn din \u00EAn naskir\u00EE ev in: Asaf (12 Zeb\u00FBr) Kur\u00EAn Korax (10 Zeb\u00FBr) M\u00FBsa (1 Zeb\u00FBr) Sil\u00EAman (1 Zeb\u00FBr) Heman (1 Zeb\u00FBr) Etan (1 Zeb\u00FBr) 51 Zeb\u00FBr b\u00EA nav\u00EA niv\u00EEskar hene. Zeb\u00FBra her\u00EE kevin Zeb\u00FBra 90 e, niv\u00EEskar\u00EA w\u00EA M\u00FBsa ye. Zeb\u00FBr\u00EAn her\u00EE n\u00FB Zeb\u00FBra 126 \u00FB 137 in (li dor 500 B.Z.). Li gor daba\u015F\u00EAn wan \u00E7end c\u00FBrey\u00EAn Zeb\u00FBran hene: Zeb\u00FBr\u00EAn ku pesn\u00EA Xwed\u00EA didin, an j\u00EA re \u015Fikir didin Zeb\u00FBr\u00EAn tobekirin\u00EA (mirov di wan de ji Xwed\u00EA af\u00FBb\u00FBna gunehan dixwaze) Zeb\u00FBr\u00EAn h\u00EEndariy\u00EA Zeb\u00FBr\u00EAn d\u00EErok\u00EE (ji bo kar\u00EAn Xwed\u00EA y\u00EAn d\u00EErok\u00EE pesn\u00EA w\u00EE didin) Zeb\u00FBr\u00EAn ji bo pad\u00EE\u015Fah Zeb\u00FBr\u00EAn ji bo cejnan Zeb\u00FBra 23 belk\u00EE ya her\u00EE bi nav \u00FB deng e: Zeb\u00FBra Dawid 1 Xudan \u015Fivan\u00EA min e, Ti\u015Ftek ji min k\u00EAm nabe. 2 Ew min li nav m\u00EArga n\u00FB dide mexel, \u00DB li ber ava rihet r\u00EAve dibe. 3 Ew dil\u00EA min n\u00FB dike, \u00DB di ber nav\u00EA xwe de, di riya rast de r\u00EAberiya min dike. 4 Er\u00EA, ez di geliy\u00EA siha mirin\u00EA de bigerim j\u00EE, Ez ji xerabiy\u00EA natirsim, \u00E7imk\u00EE tu bi min re y\u00EE. Gopal \u00FB \u015Fivdar\u00EA te, dilge\u015Fiy\u00EA didin min. 5 Li p\u00EA\u015F dijmin\u00EAn min, tu sifr\u00EA dat\u00EEn\u00EE ber min. Tu dohn li ser\u00EA min did\u00EE. Fincana min tije ye, ser re tav\u00EAje. 6 Er\u00EA, di hem\u00FB roj\u00EAn jiyana min de Qenc\u00EE \u00FB kerem w\u00EA hevaltiya min bikin \u00DB di hem\u00FB rojan de ez\u00EA di mala Xudan de r\u00FBnim."@ku . "Peymana Kevin be\u015Fa p\u00EA\u015F\u00EE ya Kit\u00EAba P\u00EEroz e. Be\u015Fa diduyan Peymana N\u00FB an j\u00EE \u00CEnc\u00EEl e. Be\u015F \u00FB pirt\u00FBk\u00EAn Peymana Kevin ev in: Tewrat: Destp\u00EAkirin Derketin Qan\u00FBna Kah\u00EEntiy\u00EA Hijmartin Dubarekirina \u015Eer\u00EEet\u00EA Pirt\u00FBk\u00EAn d\u00EErok\u00EE: Y\u00EA\u015F\u00FB Hukumdar R\u00FBt Sam\u00FB\u00EAl I Sam\u00FB\u00EAl II Pad\u00EE\u015Fah I Pad\u00EE\u015Fah II D\u00EErok I D\u00EErok II Ezra Nehemya Ester Pirt\u00FBk\u00EAn helbest\u00EE: Ey\u00FBb Zeb\u00FBr Gotin\u00EAn Sil\u00EAman Zaneb\u00EAj Strana Stranan Pirt\u00FBk\u00EAn P\u00EAxemberan: \u00CE\u015Faya Y\u00EAremya Lor\u00EEn\u00EAn Y\u00EAremya Hezekiy\u00EAl Daniy\u00EAl Ho\u015F\u00EAya Yo\u00EAl Amos Obedya \u00DBnis M\u00EExa Neh\u00FBm Habaq\u00FBq S\u00EAfanya Hagay Zekerya Melax\u00EE Tevahiya van pirt\u00FBkan hem ji aliy\u00EA Cih\u00FByan ve, hem j\u00EE ji aliy\u00EA hem\u00FB Xir\u00EEstiyanan ve t\u00EAn qeb\u00FBlkirin. Herweha hin pirt\u00FBk\u00EAn din j\u00EE hene ku bi ten\u00EA ji aliy\u00EA wan Xir\u00EEstiyan\u00EAn ku ne Protestan in ve, t\u00EAn qeb\u00FBlkirin. Pirt\u00FBk\u00EAn Peymana Kevin ber\u00EE hatina \u00CEsa Mes\u00EEh bi ziman\u00EA \u00CEbran\u00EE an Aram\u00EE hatine niv\u00EEsandin."@ku . "R\u00FBm s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin. S\u00FBre ji 60 ayetan p\u00EAk t\u00EA \u00FB nave xwe ji peyva \u201Cer-R\u00FBm\u201D di ayeta duyemin da girtiye. S\u00FBre qala roja qiyamet\u00EA, h\u00EAz \u00FB yekb\u00FByina Xwed\u00EA \u00FB e\u015Fira Q\u00FBrey\u015F dike, k\u00FB y\u00EA di dema Mihemmed P\u00EAxamber da li dij\u00EE ola \u00CEslam \u00EA derket\u00EE b\u00FB."@ku . "Ehzab s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Li bajar\u00EA Med\u00EEn\u00EA hatiye danin \u00FB bi temam\u00EE 73 ayete. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \u201Eel-Ahzab\u201C di ayet\u00EAn 20 emin \u00FB 22 yemin girtiye. Peyv bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA mana \u201Ekomal\u201C. S\u00FBre bi giran\u00EE qala \u015Fer\u00EA Hendek \u00FB \u015Fer\u00EA Ben\u00EE Kureyza dike ku y\u00EA li dema Mihemmed P\u00EAxamber da hatine kirin. Hinek ferman\u00EAn Xwed\u00EA li ser jiyana malbat\u00EE j\u00EE di s\u00FBrey\u00EA da derbaz dibin."@ku . "Luqman, li gorey\u00EA Quran\u00EA \u00FB baweriy\u00EAn \u00CEslam\u00EE, yek ji kesatiy\u00EAn navdar e. Ew di Erebistana Ber\u00EE \u00CEslam\u00EA da j\u00EE wek\u00EE mirovek\u00EA zana dihat niyas\u00EEn \u00FB nav\u00EA d\u00EE y\u00EA w\u00EE y\u00EA ber\u00EE \u00CEslam\u00EA Ad b\u00FB. Di edebyata kurd\u00EE \u00FB Faris\u00EE da ew z\u00EAdetir bi nav\u00EA Luqman\u00EA Hek\u00EEm dih\u00EAt niyas\u00EEn. Li gorey\u00EA hindek r\u00EEwayetan Xud\u00EA Luqman di navbera h\u00EEkmet \u00FB p\u00EAxemberiy\u00EA da azad hi\u015Ft \u00FB w\u00EE h\u00EEkmet \u00FB hek\u00EEmb\u00FBn hilbijart, ne p\u00EAxember\u00EE. S\u00FBreta 31\u00EA ji Quran\u00EA bi nav\u00EA Luqman\u00EE ye."@ku . "Secde s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin \u00FB bi temam\u00EE 30 ayete. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji ayeta 15 emin girtiye ku y\u00EA ji bawermendan ten\u00EA ji Xwed\u00EA ra perestin\u00EA ferman dike. S\u00FBre qala h\u00EAza Xwed\u00EA, roja dawiy\u00EA, pirt\u00FBk\u00EAn Xwed\u00EA, p\u00EAxamberan \u00FB afirandina mirovan dike."@ku . "Z\u00EAdikan an Z\u00EAtkan an j\u00EE Z\u00EAtka nav\u00EA nav\u00E7eya Elajgir a Agiriy\u00EA ye \u00FB bi ziman\u00EA hay\u00EE, ango ermen\u00EE ye: Zetikyan. Beriya tevku\u015Ftina gel\u00EA ermen, li Elajgir \u00EA ermen \u00FB kurd bi hev ra dijiyan. Pi\u015Ft\u00EE tevku\u015Ftina wan, Komara Tirkiyey\u00EA tirk li gund\u00EAn ermen da dan r\u00FBni\u015Ftandin. \u00CEro li Z\u00EAtka (gel\u00EA Elajgir\u00EA ji bajar\u00EA xwe re wisa dib\u00EAjin) ti ermen tunin. Muhacir (tirk\u00EAn ji derve hatin an\u00EEn) di dewsa wan de li gund\u00EAn wan, di xaniy\u00EAn wan de dij\u00EEn. Ew tirk\u00EAn Z\u00EAtka n\u00EEv\u00EA zef\u00EE ji aliy\u00EA Kefkasyay\u00EA ber ve Uris revine u hatine ketine devsa Ermen\u00EA ku \u00E7une an ji hatine ku\u015Ftin\u00EA. Gund \u00FB bajar\u00EAn ermenan: Zetikyan, Hemzikyan, Remikyan, Xwe\u015Fyan, Xanzir, Xa\u00E7\u00EEl hwd."@ku . "Fatir s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye hinart\u00EEn\u00EA \u00FB ji 45 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji ayeta yekem\u00EEn ji peyva \"Fatir\" girtiye. Fatir bi kurd\u00EE t\u00EA mana \" ew\u00EA ku diafirin\u00EE, ji t\u00FBne b\u00FBn\u00EA \u00E7\u00EA dike\". Hinek mirov ji v\u00EE s\u00FBrey\u00EA ra \"el-Mela\u00EEke\" j\u00EE dib\u00EAjin. \"el- Mela\u00EEke\" t\u00EA mana \"feri\u015Ftan, melekan\" \u00FB va peyva j\u00EE di ayeta yekem\u00EEn da derbaz dibe. S\u00FBre bi temam\u00EE qala heb\u00FBna \u00FB yekb\u00FBna Xwed\u00EA, jiyana li d\u00FB mirin\u00EA, n\u00EEmet\u00EAn Xwed\u00EA ji bona hem\u00FB mirovan \u00FB c\u00FBdah\u00EEya di navbera bawermend \u00FB nebawermendan dike"@ku . "Am\u00EAd\u00EE li devera Bad\u00EEnan\u00EA qeza \u00FB bajarek\u00EE bi\u00E7\u00FBk e. Di serdema M\u00EEr\u00EEtiya Bad\u00EEnan de paytext\u00EE kiriye. Am\u00EAd\u00EE baj\u00EArkek\u00EA Kurdistana ba\u015F\u00FBr e \u00FB dikev\u00EEte di nav sin\u00FBr\u00EA Bad\u00EEnan da. Dani\u015Ft\u00EEy\u00EAn v\u00EE baj\u00EArk\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE 6.000 kesan e. Di serdem\u00EA m\u00EErni\u015F\u00EEna Bad\u00EEnan da Am\u00EAd\u00EE paytext\u00EA v\u00EA m\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EA b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Christus Ravenna Mosaic. jpg Moza\u00EEqa \u00CEsa \u00CEsa,, . . , 2007 sal ber\u00EA, li bajar\u00EA Dawid Beytlehem\u00EA hatiye dinyay\u00EA \u00FB ji aliy\u00EA d\u00FBgela Roma hatiye ku\u015Ftin. Li gora \u00CEnc\u00EEl \u00FB xiristiyanan, \u00CEsa kur\u00EA Xwed\u00EA ye. J\u00EA re \u00CEsa Mes\u00EEh dib\u00EAjin. Li gora misilmanan, \u00CEsa p\u00EAxemberek\u00EE gir\u00EEng e. Mana peyva \"\u00CEsa\" ev e: \"Xudan xilas dike\". Mana peyva \"Mes\u00EEh\", bi \u00CEbran\u00EE ev e: \"y\u00EA r\u00FBnkir\u00EE / y\u00EA dohnkir\u00EE / y\u00EA meshkir\u00EE\". \u00C7ax\u00EA yek dib\u00FB pad\u00EE\u015Fah, an p\u00EAxember, an serokkah\u00EEn, ew dihat meshkirin, yan\u00EE r\u00FBnek\u00EE taybet\u00EE li ser\u00EA w\u00EE dihat dan."@ku . "Yas\u00EEn s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye hinart\u00EEn\u00EA \u00FB ji 83 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji ayeta yekem\u00EEn ji t\u00EEp\u00EAn ereb\u00EE \"Ya \u00FB S\u00EEn\" girtiye. Misilman v\u00EE s\u00FBra di \u015Feva \u00EEn\u00EE y\u00EA \u00FB li ser gor\u00EAn mirov\u00EAn xwe dixw\u00EEnin. S\u00FBre qala berpirsyar\u00EEy\u00EAn rewi\u015Ft\u00EE y\u00EAn mirovan dike. Wah\u00EEy, e\u015F\u00EEra Qurey\u015F \u00EA ku y\u00EA Mihemmed P\u00EAxamber derewandin, hinek p\u00EAxamber\u00EAn din, y\u00EAkb\u00FBna \u00FB h\u00EAza Xwed\u00EA, jiyana li d\u00FB mirin\u00EA \u00FB roja he\u015Fir \u00FB me\u015Fir \u00EA j\u00EE hinek ji mijar\u00EAn s\u00FBreya Yas\u00EEn in."@ku . "Harold Pinter niv\u00EEskarek\u00EE \u00EEngil\u00EEz e. Di sala 2005'an de Xelata Nobel a W\u00EAjey\u00EA qezenc kir."@ku . "Safat s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye hinart\u00EEn\u00EA \u00FB ji 182 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji ayeta yekem\u00EEn ji peyva ereb\u00EE \"es-Saffat\" girtiye. \"Es- Saffat\" bi kurd\u00EE t\u00EA mana \" y\u00EAn ku qor bi qor r\u00EAz dibin yan j\u00EE di r\u00EAzek\u00EE da disekinin\". S\u00FBre qala feri\u015Ft\u00EAn Xwed\u00EA,cinan \u00FB b\u00FByer\u00EAn roja qiyamet\u00EA \u00FB exiret\u00EA dike. \u00C7ivrok\u00EAn Hz. N\u00FBh, \u00CEbrah\u00EEm, \u00CEsmail, M\u00FBsa, Har\u00FBn, \u00CElyas, L\u00FBt \u00FB Y\u00FBnus j\u00EE di s\u00FBrey\u00EA da derbaz dibin"@ku . "Sad s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Di bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye hinartin\u00EA \u00FB ji 88 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji ayeta yekemin ji t\u00EEpa el\u00EEfb\u00EA ya ereb\u00EE \"Sad\" girtiye. Di v\u00EE s\u00FBrey\u00EA da \u00E7\u00EEvrok\u00EAn Hz. Dawid, Sil\u00EAman, Ey\u00FBb, \u00CEbrah\u00EEm, \u00CEsma\u00EEl, \u00CEshaq, Zul-kifil \u00FB Elyes'e derbaz dibin. D\u00FBra s\u00FBre qala yekb\u00FBna Xwed\u00EA \u00FB nebawermendan dike, ku y\u00EA ji bona \u00EEnkar\u00EE \u00FB neheq\u00EEya xwe hat\u00EE b\u00FBn tune kirin\u00EA."@ku . "Estonya an j\u00EE Komara Estonyay\u00EA welateke li Ewropay\u00EA ye. Yek ji welat\u00EAn kevn \u00EA Yek\u00EEtiya Komar\u00EAn Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst e. Di sala 1991'an de ji Yek\u00EEtiya Komar\u00EAn Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst veqetiya ye. C\u00EEran\u00EA Letonya \u00FB R\u00FBsyay\u00EA ye. Li rojava \u00FB bakur\u00EA Estonyay\u00EA j\u00EE Kendava F\u00EEnlandiyay\u00EA cih digre."@ku . "Spanya an j\u00EE Key\u00EEtiya Spanyay\u00EA (ferm\u00EE bi span\u00EE Reino de Espa\u00F1a, katalan\u00EE Regne d'Espanya, gal\u00EEsyay\u00EE Reino de Espa\u00F1a, bask\u00EE Espainiako Erresuma) dewleteke, li ba\u015F\u00FBr rojavaya Ewropa, li n\u00EEvgirava \u00EEber ye. Paytexta Spanya Madrid e."@ku . "Nederland an j\u00EE Holand welateke li rojavay\u00EA Ewropay\u00EA ye. Holand dikeve ser tix\u00FBb\u00EAn du welatan: li rojhilat Almanya \u00FB li ba\u015F\u00FBr j\u00EE Belgiya. Li aliy\u00EA rojava ve Holand dikeve ser deryaya Bakur. R\u00FBber\u00EA Holand\u00EA 41.526 kilometr\u00EAn \u00E7argo\u015Fe ye. Holand m\u00EAj\u00FByeke d\u00FBr \u00FB dir\u00EAj heye. Ev welat welatek\u00EA dagirker b\u00FB di w\u00EE serdem\u00EE de (di \u00E7erx\u00EAn 15 ta 18). Holand\u00EA bi dir\u00EAjahiya 400 salan welat\u00EA \u00CEndonezya (Welateke dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat\u00EA k\u00EE\u015Fwer\u00EA Asyay\u00EA) dagir kirib\u00FB. Di w\u00EE serdem\u00EE de Holand yek ji mezintir\u00EEn welat b\u00FB di war\u00EA bazirgan\u00EE de. Bi ke\u015Ftiyan ji Holand derbaz\u00EE \u00CEndonezya dib\u00FBn. Bi direjahiya heyvan r\u00EAw\u00EEtiya wan dik\u00EA\u015Fa. Holand \u00FB Belgiya bi yek welat dihatine hejmartin. L\u00EA bele li sala 1830 ev yekgirtine hate hilwe\u015Fandin \u00FB Belgiya serxweb\u00FBna xwe ragehand. Herwisa Holand ji lay\u00EA welat\u00EA Spanyay\u00EA ve bi dir\u00EAjahiya 13 salan hatiye dagirkirin. Z\u00EAdebar\u00EE v\u00EE welat\u00EE pi\u015Fikdar\u00EE di cenga duyem\u00EEn a Cihan\u00EA de kiriye. Sistema deshilata Holand\u00EA perleman\u00EE ye. Herwisa welatek\u00EA \u015Ean\u015F\u00EEne (melik\u00EE). Holanda ji 12 par\u00EAzgehan p\u00EAkhatiye. Paytext\u00EA v\u00EE welat\u00EE Amsterdam e. Her\u00E7ende Amsterdam paytext e j\u00EE l\u00EA bel\u00EA Den Haag (Lahay) navenda deshilata Holand\u00EA ye. Herwisa hemi balyozxaney\u00EAn c\u00EEhan\u00EA j\u00EE li Den Haag\u00EA bi cih dibin. Li baj\u00EAr\u00EA Den Haag baregeha Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE be\u015F\u00EA dad l\u00EA heye. Bajar\u00EAn gir\u00EEng \u00EAn Holand\u00EA: Rotterdam (bi bendereke mezin ya navdar e), Utrecht navenda hatin\u00FB\u00E7una \u015Femendefer\u00EAn Holand\u00EA ye. Eindhoven bi baj\u00EAr\u00EA 5\u00EA y\u00EA mezin t\u00EAte hejmartin. Ziman\u00EA ferm\u00EE holand\u00EE ye. Z\u00EAdebar\u00EE diyalekta par\u00EAzgeheka bakur a bi nav\u00EA Friesland bi ziman\u00EA fr\u00EEz\u00EE dipeyvin. Holand yek ji welat\u00EAn dewlemend t\u00EAte hejmartin. Ji ber ku li Holand\u00EA Rotterdam bendereke cihan\u00EE heye. Bi sedan ke\u015Ftiy\u00EAn bazirgan\u00EE rojane t\u00EAne v\u00EA bender\u00EA. Herwisa Bendera Rotterdam\u00EA yek ji bender\u00EAn mezin \u00EAn c\u00EEhan\u00EA t\u00EAte hejmartin. Z\u00EAdebar\u00EE balafirgeheka navdewlet\u00EE bi nave Schiphol li Amsterdam\u00EA ye. Ev\u00EA balafirgeh\u00EA \u00FB bendera Rotterdam\u00EA helbet kart\u00EAkirineke mezin ya heye ji lay\u00EA abor\u00EE ve. Holand di war\u00EA pi\u015Fesaz\u00EE, ki\u015Ft \u00FB kal\u00EE \u00FB teknoloj\u00EE de j\u00EE ya p\u00EA\u015Fketiye. Holand bi dewlemendiya curey\u00EA gulan navdar e. Hersal bi bihaye milyonan ev gul t\u00EAne firotin."@ku . "\u00CEtalya an j\u00EE Komara \u00CEtalyay\u00EA welateke Ewropay\u00EA ye. \u00CEtalya bi cograf\u00EE dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA k\u00EE\u015Fwer\u00EA Ewropay\u00EA. Welat\u00EAn bi \u00CEtalya re s\u00EEnor\u00EAn xwe h\u00EAne wiha ne: Slovenya li bakur\u00EA rojhelat, A\u00FBstriya li bakur\u00EA, Sw\u00EEsre li bakur\u00EA \u00FB Fransa li bakur\u00EA rojava. Herwesa be\u015F\u00EA her\u00EE mezin y\u00EA v\u00EE welat\u00EE di kevite ser derya ya sp\u00EE ya navend\u00EE. Girav\u00EAn \u00CEtalya y\u00EA her\u00EE mezin: S\u00EEc\u00EElya \u00FB Sardinya ye. Ev herdu giravan j\u00EE di derya Nav\u00EEn de ne. S\u00EEstema \u00CEtalya ya deshelat\u00EA: komareka demokratik \u00FB perlemant\u00EE ye. Roma gor\u00EE nif\u00FBsa xwe bajar\u00EA her\u00EE mezin e \u00FB paytext\u00EA v\u00EE welat\u00EE ye. Herwesa baj\u00EAr\u00EAn d\u00EE y\u00EAn girin ji ev in: M\u00EElano, Napol\u00EE, Tur\u00EEno \u00FB V\u00EAned\u00EEk e. Ji lay\u00EA dirok\u00EE ve ji ciwantrin welat li c\u00EEhan\u00EA, ji berko welateke pire ji \u015F\u00FBnwar\u00EAn kevin. Welat\u00EA padi\u015Fah\u00EA fela ye (hizret\u00EE \u00CEsa), welat\u00EA muzexaneyan e, welat\u00EA muz\u00EEk\u00EA ye. Welateke xodan d\u00EErokeke her\u00EE kevne di war\u00EA \u015Faristaniyetiy\u00EA da. \u00C7unk\u00EE \u00CEmperatoriya Romay\u00EE bi dir\u00EAjahiya \u00E7erxan deshelatdar\u00EE li w\u00EA dever\u00EA di kir. Bi taybet\u00EE di war\u00EA b\u00EEnasaz\u00EE da ya akt\u00EEv bu."@ku . "L\u00FBksemb\u00FBrg an j\u00EE Duk\u00EEtiya Mezin a L\u00FBksemb\u00FBrg\u00EA welatek li rojavay\u00EA Ewropaya ye. Tix\u00FBb\u00EAn w\u00EE digih\u00EAn Almanya, Belgiya \u00FB Fransay\u00EA."@ku . "Romanya welateke li ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Ewropa ye. Erd\u00EA xwe 238.391 km\u00B2 e. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 22.246.862 kes hene. Peytext\u00EA xwe B\u00FBkare\u015Ft e."@ku . "\u00DBkrayna welateke Ewropay\u00EA ye. Yek ji dewlet\u00EAn ber\u00EA y\u00EA Yekitiya Komar\u00EAn Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst e. Paytexta w\u00EA K\u00EEev e."@ku . "Yewnanistan (bi ferm\u00EE Komara Yewnanistan\u00EA) anj\u00EE Y\u00FBnanistan welateke li ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Ewropa ye \u00FB berav\u00EA Derya Sp\u00EE ye. Axa Yewnanistan\u00EA digih\u00EAj\u00EA Albanyay\u00EA, Komara Makedonyay\u00EA, Bulgaristan\u00EA \u00FB Tirkiy\u00EA. Paytext\u00EA Yewnanistan\u00EA At\u00EEna ye. Yewnanistan endam\u00EA NATO'\u00EA \u00FB ji 1981'\u00EA ve endam\u00EA Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA ye."@ku . "\u00CEngil\u00EEstan welatek\u00EE li Ewr\u00FBpay\u00EA ye \u00FB be\u015Feke ji Br\u00EEtanyaya mezin. Paytexta \u00CEngil\u00EEstan\u00EA London e \u00FB nifusa w\u00EA 50 milyon e. Zimane \u00CEngil\u00EEstan\u00EA \u00EEngil\u00EEz\u00EE ye. Seroka dewleta \u00CEngil\u00EEstan\u00EA qralice Elizabeth II. ye."@ku . "\u00CErland an j\u00EE komara \u00CErland\u00EA dewletek Ewropay\u00EA ye. \u00CErland endam\u00EA Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA ye. Be\u015Fek ji axa \u00CErland\u00EA (bakur\u00EA wel\u00EAt) ji sala 1921'\u00EA ve di encama \u015Fer\u00EA irland\u00EE-\u00EEngl\u00EEs\u00EE ji ba\u015F\u00FBr\u00EA wel\u00EAt hatiye qutkirin \u00FB weke Bakur\u00EA \u00CErland\u00EA di bin desthilatdariya Keyaniya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya Mezin \u00FB Bakur\u00EA \u00CErland\u00EA de ye."@ku . "Port\u00FBgal welateke li Ewropay\u00EA ye. Port\u00FBgal di keve ba\u015F\u00FBr\u00EA Ewropa. Ev welate dikeve ser n\u00EEvgirava \u00CEber\u00EE. R\u00EAja 16% n\u00EEvgirava \u00CEber\u00EE ji axa v\u00EE welat\u00EE p\u00EAk t\u00EA. Spanya bi ten\u00EA dibe hevs\u00FBy\u00EA (draws\u00EA) Port\u00FBgal herwesa girav\u00EAn Azor ji y\u00EAn v\u00EE welat\u00EE ne. Serbajar\u00E8 Port\u00FBgal\u00EA L\u00EEsabon e."@ku . "Bosniya \u00FB Herzegov\u00EEna, welatek\u00EE Balkanan e \u00FB li ba\u015F\u00FBr-rojavay\u00EA Ewropay\u00EA ye. Di navbera Kroatya, Serbistan \u00FB Montenegroy\u00EA ye. S\u00EEnor\u00EAk\u00EE pir bi\u00E7\u00FBk \u00EA Bosniya \u00FB Herzegov\u00EEnay\u00EA bi Derya Adr\u00EEyat\u00EEk re heye. Bosniya \u00FB Herzegov\u00EEna Welatek\u00EE Y\u00FBgoslavyaya kevn e."@ku . "Slovakya an j\u00EE Komara Slovakyay\u00EA welatek\u00EE parzem\u00EEna Ewropay\u00EA ye ko ji welat\u00EAn Ewropaya Navend\u00EE t\u00EA hesibandin. Li bakur hevsiya Poland\u00EA, li bakur\u00EA rojava hevsiya Komara \u00C7\u00EAk\u00EE \u00FB li ba\u015F\u00FBr hevsiya Macaristan\u00EA ye. R\u00FBber\u00EA w\u00EA 49.035 km\u00B2 ne. Paytexta w\u00EA baj\u00EAr\u00EA Brat\u00EEslava ye ko mezintir\u00EEn bajar\u00EA welat e."@ku . "Slovenya welateke li Ewropa ye. Serbajar\u00EA Slovenyay\u00EA Ljubljana ye."@ku . "Kore welateke li rojhilata Asyay\u00EA. Komara Kor\u00EAy\u00EA (ba\u015F\u00FBr) Komara Gel\u00EAr\u00EE ya Demokrat\u00EEk a Kor\u00EAy\u00EA (bakur)"@ku . "W\u00EAne:LocationNepal. png W\u00EAne:Flag of Nepal. svg Nepal welateke li naverasta Asyay\u00EA y\u00EA. Nif\u00FBsa Nepal\u00EA n\u00EAzik\u00EA 29 milyon\u00EA. Paytext\u00EA w\u00EE Katmand\u00FB ye. Li bakur\u00EA welat \u00E7iyay\u00EAn H\u00EEmalayan \u00FB li ba\u015F\u00FBr Terrai (her\u00EAm\u00EA daristaniyek\u00EA) hene."@ku . "Qazaxistan an j\u00EE Komara Qazaxistan\u00EA welateke li Ewropay\u00EE-Asyay\u00EE nav\u00EEn e."@ku . "Sr\u00EE Lanka, (Ceylon) welateke li Asyay\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Flag of Singapore. svg Al\u00EA Singap\u00FBr Singap\u00FBr bi away\u00EA ferm\u00EE Komara Singap\u00FBr\u00EA, (bi ziman\u00EA Malay\u00EE Republik Singapura, bi \u00C7\u00EEn\u00EE \u65B0\u52A0\u5761\u5171\u548C\u56FD), baj\u00EAr-welatek\u00EA ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilata Asyay\u00EA \u00FB bi\u00E7\u00FBktir\u00EEn welat\u00EA w\u00EA her\u00EAm\u00EA ye. Ew li daw\u00EEya Ar\u015F\u00EEpela Malay\u00EE da \u00FB li ba\u015F\u00FBr\u00EA her\u00EAma Cuh\u00FBr welat\u00EA Malezyay\u00EA \u00FB bakur\u00EA welat\u00EA Indonesiyay\u00EA ye. Ew ten\u00EA 137 k\u00EElometiran ango 80 m\u00EElan li bakur\u00EA kembera erd\u00EE ango \u00CEst\u00EEway\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:LocationVietnam. png Nex\u015Feya V\u00EEyetnam\u00EA W\u00EAne:Flag of Vietnam. svg Alay\u00EA V\u00EEyetnam\u00EA Viyetnam an j\u00EE bi ferm\u00EE: Komara Sosyal\u00EEst a Viyetnam\u00EA, welatek\u00EE li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat\u00EA Asyay\u00EA ye. Paytexta Viyetnam\u00EA Hano\u00EE ye. Nif\u00FBsa w\u00EE n\u00EAzik\u00EE 81 milyon\u00EA ye. W\u00EAne:57743296 PaysanChoLon. jpg Cotkarek\u00EE viyetnam\u00EE"@ku . "L\u00EEbya welatek li bak\u00FBr\u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye."@ku . "Misir welateke li bak\u00FBr\u00EA rojhelat\u00EA Afr\u00EEkay\u00EA ye. Welat\u00EA Misr\u00EA mezintir\u00EEn welat e li nav c\u00EEhana Ereb\u00EE ji bo serjim\u00EAr\u00EEya dani\u015Ft\u00EEyan. Herwesa Misir Serperi\u015Ft\u00EEya Welat\u00EAn Yekgirt\u00EEya Ereban diket. Misir ya navdare ji ber ko pa\u015Fmaw\u00EAn \u015Ean\u015F\u00EEna F\u00EErewn\u00EE, p\u00EEram\u00EEdan... Dir\u00EAjtir\u00EEn r\u00FBbar\u00EA c\u00EEhan\u00EA N\u00EEl di xak\u00EA Misr\u00EA da dibor\u00EEt."@ku . "Swaziland dewleteke Monar\u015F\u00EEya li rojhelata Efr\u00EEqa ye. Ew bi Efr\u00EEqaya Ba\u015F\u00FBr \u00FB Mozamb\u00EEk t\u00EA s\u00EEnor kirin."@ku . "Somaliya welateke li Afriqa ye."@ku . "Sudan welateke li Afriqa ye."@ku . "W\u00EAne:Flag of Thailand. svg Al\u00EA TaylandW\u00EAne:LocationThailand. png Nex\u015F\u00EA Tayland Tayland (Siam) welateke li ba\u015F\u00FBr\u00EE rojhelat\u00EA Asya ye. Paytexta xwe Bankoke."@ku . "Taywan welateke li ba\u015F\u00FBr\u00EE rojhelat\u00EA Asya ye. Serbajar\u00EA Tawyan\u00EA Taipei ye."@ku . "W\u00EAne:LocationZambia. png W\u00EAne:Flag of Zambia. svg Zambiya welateke li Afriqa ye."@ku . "Tac\u00EEkistan welatek\u00EE Asyaya Nav\u00EEn e. Serbajar\u00EA Tac\u00EEkistan\u00EA Du\u015Fenbe ye."@ku . "W\u00EAne:LocationUganda. png W\u00EAne:Flag of Uganda. svg Uganda welateke li Afriqa ye."@ku . "Madagaskar welatek\u00EE li rojhelat\u00EA Efr\u00EEkay\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:LocationKenya. png W\u00EAne:Flag of Kenya. svg Kenya welateke li rojhelat\u00EA Afriqa ye. Paytaxta : Na\u00EErob\u00EE"@ku . "B\u00FBr\u00FBnd\u00EE, (Republika y'Uburundi) welatek\u00EE li naverasta Efr\u00EEqay\u00EA li Her\u00EAma Gol\u00EAn Mezin e. C\u00EEran\u00EAn B\u00FBr\u00FBnd\u00EE li rojava Komara Demokrat\u00EEk a Kongo li bakur Rwanda \u00FB li ba\u015F\u00FBr rojhilat Tanzanya ye. W\u00EAne:By-map. png Nex\u015Feya B\u00FBr\u00FBndiy\u00EA"@ku . "W\u00EAne:LocationGhana. png W\u00EAne:Flag of Ghana. svg Gana welateke li Afriqa ye."@ku . "Gabon welateke li Afriqa ye."@ku . "W\u00EAne:LocationCameroon. png W\u00EAne:Flag of Cameroon. svg Kamer\u00FBn welateke li naverasta Afriqa ye."@ku . "W\u00EAne:LocationCentralAfricanRepublic. svg Komara Afr\u00EEkaya Navend Komara Afr\u00EEkaya Navend welateke li naverasta Afr\u00EEkay\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:LocationMozambique. png W\u00EAne:Flag of Mozambique. svg Mozambik welateke li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat\u00EA Afriqa ye."@ku . "W\u00EAne:LocationSierraLeone. png W\u00EAne:Flag of Sierra Leone. svg Sierra Leone welateke li rojawa Afriqa ye."@ku . "Zumer s\u00FBreyek ji Quran pert\u00FBka P\u00EEroza mus\u00FBlmanan e. S\u00FBre li Mekk\u00EA daket\u00EEye \u00FB 75 ayet in. Nav\u00EA xwe ji ayet\u00EAn 71 emin \u00FB 73 yemin girtiye. \"Zumer\" peyvek ji ziman\u00EA ereb\u00EE ye \u00FB t\u00EA wateya/maneya \"komalan\". S\u00FBr\u00EA Zumer, bi me dide zan\u00EEn ku li ezm\u00EEn \u00FB zem\u00EEn ayet\u00EAn ku y\u00EAn yekb\u00FBna \u00FB heb\u00FBna Xwed\u00EA n\u00EE\u015Fan didin, hene. D\u00FBra s\u00FBre behsa bih\u00FB\u015Ft (cennet) \u00FB dojeh \u00EA (cehennem) dike."@ku . "Mum\u00EEn s\u00FBreyek ji Quran pert\u00FBka p\u00EEroza misilmanan e. Ji x\u00EA\u00E7\u00EE ayet\u00EAn 56 \u00FB 57 emin, hem\u00FB s\u00FBre li Mekk\u00EA daket\u00EEye \u00FB ji 85 ayetan p\u00EAk t\u00EA. Nav\u00EA xwe ji ayeta 28 emin ji peyva \"mu\u00B4min\" girtiye. \"Mu\u00B4min\" t\u00EA maneya \"mirov\u00EA bawermend\". Ew mirov\u00EA bawermend ku y\u00EA di s\u00FBrey\u00EA da t\u00EA qal kirin, ji malbata Firawun b\u00FB \u00FB bi diz\u00EE Firawun b\u00FB misilman. Ji v\u00EE s\u00FBrey\u00EA ra \"Xafir\" j\u00EE t\u00EA gotin. Xafir yek ji nav\u00EAn Xwed\u00EA ye \u00FB t\u00EA mana \"ew \u00EA ku diborin\u00EE/dibex\u015F\u00EEn\u00EE\". S\u00FBre qala hinek ayet\u00EAn, ku y\u00EAn di gerd\u00FBn\u00EA da yekb\u00FBna Xwed\u00EA n\u00EE\u015Fan didin, dike. \u00C7end b\u00FByer\u00EAn roja qiyamet\u00EA j\u00EE di s\u00FBrey\u00EA da derbaz dibin."@ku . "Kurdistan yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA \u00FB yek ji her\u00EAm\u00EAn kurdni\u015F\u00EEn a \u00CEran\u00EA ye ku \"yek ji s\u00EA\" (1/3) ji axa rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA digir\u00EAte xwe. Navenda par\u00EAzgeh\u00EA bajar\u00EA Sine ye."@ku . "\u00CElam yekek e ji bajar\u00EAn her\u00EE ciwan \u00EA rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB navenda parezgeha \u00CElame ye \u00FB zorbey r\u00FBni\u015Ftvan\u00EA v\u00EE bajar\u00EE bi zaravay\u00EAn kurd\u00EE kelh\u00FBr\u00EE \u00FB lor\u00EE diaxifin."@ku . "Kirma\u015Fan an Kirman\u015Fan anj\u00EE Kirman\u015Fah (bi faris\u00EE, \u06A9\u0631\u0645\u0627\u0646\u0634\u0627\u0647, Kerm\u0101nsh\u0101h) nav\u00EA bajareke kurdni\u015F\u00EEn e li rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA. Bajar\u00EA Kirma\u015Fan\u00EA yek ji heft bajar\u00EAn mezin \u00EAn \u00CEran\u00EA ye \u00FB zedetir ji 1.200.000 kes l\u00EA dij\u00EEn \u00FB navenda par\u00EAzgeha Kirma\u015Fan e. Xelk\u00EA w\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA bi zaravay\u00EAn soran\u00EE, kelhur\u00EE \u00FB lek\u00EE diaxifin."@ku . "Azerbaycana Rojava yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA rojava w\u00EA welat\u00EA. Navenda par\u00EAzgeh\u00EA bajar\u00EA Wirm\u00EA ye. Xelk\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA piran\u00EE kurd in, l\u00EA azer\u00EE \u00FB gel\u00EAn xiristiyan\u00EE j\u00EE hene."@ku . "W\u00EAne:Hamadan (Iran) Mausoleum. JPG Mizgefta \u015Fair Baba Tahir\u00EA UryanHemedan bajarek\u00EE li rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB paytexta par\u00EAzgeha bi heman nav\u00EE ye. Di sala 2005'an de hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr derdora 400.000 b\u00FB ku piraniya wan faris b\u00FBn. W\u00EAk\u00EEdin li baj\u00EAr azer\u00EE, kurd (kurd\u00EAn l\u00FBr), \u00E7end hezar ermen\u00EE \u00FB cih\u00FB dij\u00EEn."@ku . "Misilman an Busilman ji mirov\u00EAn gir\u00EAday\u00EA ola \u00CEslam \u00EA ra t\u00EA gotin. Misilman bi pirran\u00EE di rojhilat a nav\u00EEn \u00FB rojhilat a d\u00FBr da dijin. Di roja \u00EEro da 1,3 m\u00EElyar misilman li ser\u00EA din\u00EA hene \u00FB bi mezint\u00EEya xwe li d\u00FB mesihiyan/xiristiyanan komala duyem\u00EEn in. Pirran\u00EEya gell\u00EA kurd \u00FB Kurdistan \u00EA j\u00EE misilman in. L\u00EA kurd\u00EAn musev\u00EE, mesih\u00EE \u00FB \u00EAzid\u00EE j\u00EE hene."@ku . "Peyv\u00EAn Xwed\u00EA, Xweda, Xud\u00EA \u00FB Xwed\u00EE yek in. Watey\u00EAn wan yek e, Xwada Xwedan\u00EA her ti\u015Ft\u00EE ye, ji ber ku her ti\u015Ft ji aliy\u00EA w\u00EE hatiye afirandin. Meriv j\u00EE afrinadiye, ku xwe \u00FB her ti\u015Ft\u00EAn ji xwe cih\u00EA bib\u00EEne, wan t\u00EAbigeh\u00EEje. Mejuy\u00EA mirov dikare ten\u00EA bi ti\u015Ft\u00EAn xwed\u00EE destp\u00EAk \u00FB daw\u00EE bigeh\u00EEje. L\u00EAbel\u00EA Xweda li dem \u00FB li c\u00EEh (li zeman \u00FB mekan) b\u00EA daw\u00EE ye, li her der\u00EA ye \u00FB di her dem\u00EA de ye. Hay\u00EA me ji \u015Fikl\u00EA w\u00EE tuneye, em ten\u00EA hin ji gew\u015F\u00EEn\u00EAn w\u00EE dizanin."@ku . "Simkoy\u00EA \u015Eikak \u015Fore\u015Fgerek\u00EE kurd b\u00FB. Heya niha li ser kesayet\u00EE, nirx \u00FB eymet\u00EAn Kurdan y\u00EAn d\u00EErok\u00EE, dagirker\u00EAn \u200EKurdistan\u00EA li gor berjewend\u00EEy\u00EAn xwe y\u00EAn siyas\u00EE, civak\u00EE \u00FB abor\u00EE \u00E7i ti\u015Ft\u00EA ku \u200Exwestine, niv\u00EEsandine. Ji ber ku xwed\u00EEy\u00EAn hem\u00FB \u00EEmkan\u00EAn madd\u00EE j\u00EE b\u00FBne, ew \u200Eniv\u00EEs\u00EAn xwe li her der\u00EA belav kirine. Wan bi dilgemar\u00EEy\u00EAn xwe y\u00EAn \u015Fov\u00EEn\u00EEst\u00EE, \u200Ehem\u00FB pirens\u00EEb\u00EAn exlax\u00EE binp\u00EA kirine \u00FB xwestine ku r\u00FBpel\u00EAn d\u00EEroka serhildan \u00FB \u200E\u015Fore\u015F\u00EAn Kurdan, berevaj\u00EE rast\u00EEy\u00EAn wan bi nif\u015F\u00EAn pi\u015Ft\u00EE xwe bidin nasandin. Di v\u00EA \u200Enav\u00EA de d\u00EErokniv\u00EEs\u00EAn ku hertim di xizmeta s\u00EEstema serdest de b\u00FBne, serok \u00FB \u200Eqehreman\u00EAn Kurd weke xay\u00EEn, talankar, diz \u00FB s\u00EExor binav kirine. Di berhem\u00EAn \u200Ewan de \u015E\u00EAx Se\u00EEd\u00EA P\u00EEran, P\u00EA\u015Fewa Qaz\u00EE Mihemed, Simkoy\u00EA \u015Eikak, Sey\u00EEd Rizay\u00EA \u200ED\u00EArsim\u00EA, \u015E\u00EAx Mehm\u00FBd\u00EA Berzenc\u00EE, Mistefa Barzan\u00EE \u00FB hem\u00FB qehreman\u00EAn ku \u200Ebingeha siyas\u00EEya xebata Kurdan darijandine, xay\u00EEn \u00FB x\u00FBlam\u00EAn h\u00EAz \u00FB dewlet\u00EAn \u200Ebiyan\u00EE t\u00EAn hesibandin. \u200E Mixabin z\u00EAdetir ji d\u00EErokniv\u00EEs \u00FB l\u00EAkol\u00EEnvan\u00EAn Kurd, niv\u00EEskar\u00EAn nif\u015Fpar\u00EAz ku \u200Ep\u00EAn\u00FBsa wan hertim di xizmeta desthilatdar(hakim) \u00FB dewlet\u00EAn navend\u00EE de b\u00FBye \u200E\u00FB li gor nirx\u00EA roj\u00EA nan xwarine, li ser d\u00EErok \u00FB jiyana kesayetiy\u00EAn Kurd \u200Eniv\u00EEsandine. Bi awayek\u00EE ku armanca wan ya her\u00EE mezin b\u00EA bingeh n\u00EE\u015Fanday\u00EEna \u200E\u015Fore\u015F\u00EAn Kurdan y\u00EAn azad\u00EExwaziy\u00EA \u00FB serxweb\u00FBna Kurdistan\u00EA b\u00FBye. \u200E \u00CEsma\u00EEl Axay\u00EA \u015Eikak y\u00EA ku piran\u00EE bi nav\u00EA (Simko an j\u00EE Simkoy\u00EA \u015Eikak) di nava \u200EKurdan de hatiye naskirin, yek ji wan r\u00EAberaye ku di d\u00EEroka azad\u00EExwaziya gel\u00EA \u200EKurdistan\u00EA de xwed\u00EE r\u00FBmet \u00FB xebatek ber\u00E7ave. Gir\u00EEng\u00EEya serhildana Simkoy\u00EA \u200E\u015Eikak ku n\u00EAz\u00EE 25 salan domkir, di v\u00EA rastiy\u00EA de ye ku pi\u015Ft\u00EE \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA \u200Eyekem\u00EEn n\u00EAz\u00EE %50 ji axa rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA li j\u00EAr desthilatdariya dewleta \u200Enavendiya \u00CEran\u00EA rizgarkir \u00FB m\u00EEna desthilatdarek\u00EE Kurd kar\u00EA xwe y\u00EA hukimdariy\u00EA \u200Edime\u015Fand. Ev kar\u00EA han (ku Simko kar\u00EE hem\u00FB h\u00EAz\u00EAn \u00EAl \u00FB e\u015F\u00EEret\u00EAn Kurdan li dora \u200Ehev biciv\u00EEne), di w\u00EA serdema ku s\u00EEstema feodal\u00EEzm\u00EA li hem\u00FB Kurdistan\u00EA di bin \u200En\u00EEr\u00EA axatiy\u00EA de b\u00FB, karek\u00EE wiha h\u00EAsan neb\u00FB. \u200E Di vir de ez\u00EA ten\u00EA bi awayek\u00EE kurt li ser \u00E7end xal\u00EAn gir\u00EEng y\u00EAn nasandina \u200Emalbat, kesayet\u00EE \u00FB \u015Fore\u015Fa Simkoy\u00EA \u015Eikak bisekinim: \u200E"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/2b/IsmailBesikci.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
\u00CEsma\u00EEl Be\u015F\u00EEk\u00E7\u00EE \u00CEsma\u00EEl Be\u015F\u00EEk\u00E7\u00EE niv\u00EEskar \u00FB civaknasek\u00EE tirk e."@ku . "Hes\u00EE\u00E7e an j\u00EE Hes\u00EA\u00E7e yek ji par\u00EAzgeh\u00EAn S\u00FBriy\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr-rojhilat\u00EA w\u00EE welat\u00EE \u00FB piran\u00EEya xelk\u00EA w\u00EA kurd in. Par\u00EAzgeh\u00EA Hes\u00EE\u00E7e dikev\u00EA nav Ba\u015F\u00FBr\u00EA Rojavaya Kurdistan\u00EA. Hejmara xelk\u00EAn v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA b\u00EAtir ji 1.204.427 kesan e. Bajar\u00EAn serek\u00EE y\u00EAn par\u00EAzgeha Hes\u00EE\u00E7ey\u00EA Qami\u015Flo, Hes\u00EE\u00E7e, Am\u00FBde, D\u00EArik \u00FB Ser\u00EA Kaniy\u00EA ne."@ku . "Omer Xeyam an Omer\u00EA (Emer\u00EA) Xeyam, * 18'\u00EA gulan\u00EA 1048, li N\u00EE\u015Fap\u00FBr, Par\u00EAzgeha Xorasan\u00EA, \u2020 4'\u00EA berfanbar\u00EA 1123, helbestvan, f\u00EElozof, matemat\u00EEker \u00FB astronom\u00EA navdar \u00EA \u00CEran\u00EA ye. Xiyasedd\u00EEn Ebulfatih Omer ibn \u00CEbrah\u00EEm el-Xeyam\u00EE li N\u00EE\u015Fap\u00FBr\u00EA, paytexta her\u00EAma Xorasan\u00EA li 1048 hat dinyay\u00EA. Ew bi gelemper\u00EE wek Omer Xeyam t\u00EA nas\u00EEn. Li gor hin iddiayan Omer Xeyam\u00EE kurd e. Ji ber ku di nav farisan de sunn\u00EE n\u00EEne \u00FB hem\u00EE faris \u015F\u00EEa ne. Gor\u00EE \u015Fiayan Hz. Omer dijmin\u00EA wan \u00EA her\u00EE mezin e. Ji ber v\u00EA yek\u00EA ti car\u00EE nav\u00EA Omer li xwe nakin. Xayam di dema xwe de f\u00EElozofiyeke w\u00EArek kiriye. Li dij\u00EE \u015Foven\u00EEzma pa\u015Fver\u00FBtiy\u00EA \u00FB \u00CEslama ku berjewendperestiy\u00EA dike derketiye. Gelek pirt\u00FBk\u00EAn astronom\u00EE, matemat\u00EEk, f\u00EElozof\u00EE \u00FB helbestvaniy\u00EA niv\u00EEsiye. Nav\u00EA w\u00EE di c\u00EEhana rojava de cihek\u00EA mezin digire. Di helbest\u00EAn xwe de wek\u00EE s\u00EEmbola azad\u00EE, ev\u00EEn\u00EE \u00FB a\u015Ftiy\u00EA \u015Ferab bikaraniye. \u00C7ar\u00EEn\u00EAn w\u00EE y\u00EAn z\u00EErek \u00FB t\u00EAr ev\u00EEn\u00EE \u00EEro j\u00EE b\u00EAhempa ne. Di jiyana xwe de ew jimarnas, st\u00EArnas, f\u00EElozof, bij\u00EE\u015Fk \u00FB \u015Fa\u00EEr b\u00FB. K\u00EAm ji jiyana w\u00EE t\u00EA zan\u00EEn, ji bil\u00EE hind\u00EA ku ew li N\u00EE\u015Fepor\u00EA hatiye perwerdekirin \u00FB pirraniya jiyana xwe li wir \u00FB li Semerqend\u00EA jiyaye. Xeyam hevdemiyek N\u00EEzam-ul-Mulk\u00EA Tus\u00EE b\u00FB. Xeyam dikar\u00EE bibe karmendek payebilind y\u00EA dewlet\u00EA. L\u00EA w\u00EE xwest xwe gor\u00EE ilm \u00FB zanist\u00EA bike. Ew li navend\u00EAn mezin y\u00EAn zanist \u00FB zanyariy\u00EA y\u00EAn serdema xwe digerriya daku xwe bigih\u00EEne ilm\u00EAn bilind. Xeyam di 1123'an de wefat kir. Di gel ku Xeyam wek zanistvanek j\u00EAhat\u00EE t\u00EA nas\u00EEn, ew her\u00EE z\u00EAde bi \u00E7ar\u00EEn\u00EAn xwe navdar e. Edward FitzGerald sala 1839 \u00E7ar\u00EEn\u00EAn Xeyam\u00EE bi ingl\u00EEz\u00EE berdest\u00EE xwendevan\u00EAn Rojava kirin. Ji hing\u00EA ve hezkirina ji helbestvaniya Xeyam\u00EE her di\u00E7e z\u00EAdetir dibe. N\u00EAz\u00EE 600 \u00E7ar\u00EEn li ser nav\u00EA Omer Xeyam\u00EE hene. Hin ji wan resen in ango Xeyam\u00EE bi xwe ew niv\u00EEs\u00EEne l\u00EA t\u00EA bawerkirin ku gelek ji \u00E7ar\u00EEnan pa\u015F\u00EF li ser nav\u00EA w\u00EE hatine veh\u00FBnandine. L\u00EAkoler ne hevb\u00EEr in ka k\u00EEjan ji \u00E7ar\u00EEnan bi rast\u00EE y\u00EAn Xeyam\u00EE ne \u00FB k\u00EEjan j\u00EE na. L\u00EA ya giring ew e ku hem\u00EE mal\u00EA Xeyam\u00EE t\u00EAn nas\u00EEn. K\u00EAm berhem\u00EAn bijare y\u00EAn w\u00EAjeya c\u00EEhan\u00EE hind\u00EE \u00E7ar\u00EEn\u00EAn Xeyam\u00EE li gelek zimanan hatine wergerandin. Xeyam li hem\u00EE ziman\u00EAn mezin y\u00EAn c\u00EEhan\u00EA hatiye wergerandin \u00FB bi hemiyan j\u00EE t\u00EA xwendin \u00FB j\u00EA t\u00EA hezkirin. Xwendevan\u00EAn kurd j\u00EE ji Xeyam\u00EE b\u00EApar nemane. R\u00EAzdar Kamiran Bedirxan 35 \u00E7ar\u00EEn\u00EAn w\u00EE wergerrandine kurmanc\u00EE \u00FB mamoste Hejar j\u00EE tevavek \u00E7ar\u00EEn\u00EAn bi soran\u00EE gihandine xwendevan\u00EAn kurd. We\u015Fanxaneya N\u00FBbihar\u00EA bi wergera Sabah Kara bi nav\u00EA Rubaiyat \u015F'ir\u00EAn w\u00EE we\u015Fand\u00EEye. Binih\u00EAre: N\u00FBbihar (kovar)"@ku . "W\u00EAne:L'Internationale. jpg Sr\u00FBda Enternasyonal Sr\u00FBda Enternasyonal Sr\u00FBda hevpi\u015Ft\u00EE ya \u00E7\u00EEn\u00EA kr\u00EAkare li dinya y\u00EA. Ev sr\u00FBd li sala 1870 li aliya Ojin potye (Eug\u00E8ne Pottier) li Fransa hat niv\u00EEsandin. Deqa orj\u00EEnala Sr\u00FCd bi ziman\u00EA Frans\u00EE: Debout, les damn\u00E9s de la terre Debout, les for\u00E7ats de la faim La raison tonne en son crat\u00E8re C'est l'\u00E9ruption de la fin Du pass\u00E9 faisons table rase Foules, esclaves, debout, debout Le monde va changer de base Nous ne sommes rien, soyons tout C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain Il n'est pas de sauveurs supr\u00EAmes Ni Dieu, ni C\u00E9sar, ni tribun Producteurs, sauvons-nous nous-m\u00EAmes D\u00E9cr\u00E9tons le salut commun Pour que le voleur rende gorge Pour tirer l'esprit du cachot Soufflons nous-m\u00EAmes notre forge Battons le fer quand il est chaud C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain L'\u00E9tat comprime et la loi triche L'imp\u00F4t saigne le malheureux Nul devoir ne s'impose au riche Le droit du pauvre est un mot creux C'est assez, languir en tutelle L'\u00E9galit\u00E9 veut d'autres lois Pas de droits sans devoirs dit-elle Egaux, pas de devoirs sans droits C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain Hideux dans leur apoth\u00E9ose Les rois de la mine et du rail Ont-ils jamais fait autre chose Que d\u00E9valiser le travail Dans les coffres-forts de la bande Ce qu'il a cr\u00E9\u00E9 s'est fondu En d\u00E9cr\u00E9tant qu'on le lui rende Le peuple ne veut que son d\u00FB. C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain Les rois nous saoulaient de fum\u00E9es Paix entre nous, guerre aux tyrans Appliquons la gr\u00E8ve aux arm\u00E9es Crosse en l'air, et rompons les rangs S'ils s'obstinent, ces cannibales A faire de nous des h\u00E9ros Ils sauront bient\u00F4t que nos balles Sont pour nos propres g\u00E9n\u00E9raux C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain Ouvriers, paysans, nous sommes Le grand parti des travailleurs La terre n'appartient qu'aux hommes L'oisif ira loger ailleurs Combien, de nos chairs se repaissent Mais si les corbeaux, les vautours Un de ces matins disparaissent Le soleil brillera toujours. C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain Deqa Kurd\u00EE: L'Internationale"@ku . "Kurdistan t\u00EA wateya welat\u00EA kurdan. Welat\u00EA Kurdistan di nav dewlet\u00EAn Tirkiye, S\u00FBriye, \u00CEraq \u00FB \u00CEran\u00EA de hatiye per\u00E7e kirin. Li gor v\u00EA per\u00E7eb\u00FBn\u00EA be\u015F\u00EAn Kurdistan\u00EA wiha t\u00EAn binavkirin: Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA, Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA, Rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB Ba\u015F\u00FBr\u00EA Rojavaya Kurdistan\u00EA."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/5e/IMK-ferm\u00EE.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219

Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/b/bd/IMK-malper.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Logo ya IMK ya ferm\u00EE Logo ya malpera IMK Bizutnawai \u00CEslami le Kurdist\u00E2n \u00EAw R\u00EAxistina Islam\u00EEya \u00CErake Kurda sala 1980'an hata damezrandin. Serok\u00EA w\u00EA Osman Abdulaziz e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/e8/Islamische_Gemeinschaft_in_Kurdistan.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219

Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/c/cc/Komele_Islami_le_Kurdistan.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Logo ya Komala \u00CEslam\u00EE Serok\u00EA Komela \u00CEslam\u00EE Komala \u00CEslami le Kurdistan \u00EAw Partiya \u00CEslami Kurdistane \u00CEraqe ku di sala 2001`\u00EA de hate damezrandin. Serok\u00EA Komala \u00CEslam\u00EE le Kurdistan Al\u00EE Bapir e. Di parlamenta her\u00EAma Kurdistan\u00EA de \u015Fe\u015F nuner\u00EAn Komala \u00CEslam\u00EE hene."@ku . "Pi\u015Ftiwanan\u00EE \u00CEslam le Kurdistan \u00EAni Ansar al-\u00CEslam \u00EAw group\u00EA \u00CEslami C\u00EEhad\u00EA Kurdistane, hata tiwa 2001`an damezrandin. Serok\u00EA Pishtiwanani \u00CEslam la Kurdistan Najm al-Din Faraj Ahmada."@ku . "W\u00EAne:Kreis. png Gilover an girover di geometriy\u00EA de ti\u015Fteke ku di dir\u00FBv\u00EA gog\u00EA de ye."@ku . "Z\u00EEpik, heb an per\u00E7ey\u00EAn qe\u015Fay\u00EA ko ji hewa dibarin in.. Mezinahiya per\u00E7eyen c\u00FBda c\u00FBda ye. Dema mij an buxar li bilindahiy\u00EAn ezman ji ni\u015Fka ve dicemide ev per\u00E7ey\u00EAn qe\u015Fay\u00EA (b\u00FBz) p\u00EAk t\u00EAn. Li jor\u00EA di nav ewran de carina dilop\u00EAn baran\u00EA diqerisin, dibin qeflay\u00EAn wek\u00EE nokan \u00FB dibarin. Ji wan re dib\u00EAjin z\u00EEpik. Z\u00EEpik b\u00EAtir bihar \u00FB hav\u00EEnan dibare. Ji z\u00EEpika libgir re dib\u00EAjin teyrok. Teyrok di dema tav\u00EAn xurt \u00FB br\u00FBsk\u00EE de t\u00EAn xwar\u00EA. Teyrok zerareke mezin didin sebze \u00FB m\u00EAwey\u00EAn n\u00FB. Z\u00EEpika ku lib\u00EAn w\u00EA h\u00FBr in, j\u00EA re dib\u00EAjin gijlok an j\u00EE xilor\u00EEk. Di devok\u00EAn kurd\u00EE ji z\u00EEpik, terze j\u00EE t\u00EA gotin. Bide ber: baran"@ku . "Logoya KIU Yekgirtiya \u00EEslam\u00EE ya Kurdistan\u00EA r\u00EAxistineke \u00CEslamiya Kurdistana \u00CEraq\u00EA, di sala 1994'an de hatiye damezrandin. Serok\u00EA Yekgirtuw\u00EE \u00CEslamiy Kurdistan Selahed\u00EEn Mehmed Beha'ed\u00EEn Sadiq e. T\u00EA gotin ku Y\u00CEK n\u00EAz\u00EEka Biratiya Misilmanan \u00FB tevgera Fethullah G\u00FClen e."@ku . "P\u00EEran\u015Far bajareke li Rojhilata Kurdistan\u00EA li par\u00EAzgeh a Azerbaycana Rojava ya Iran\u00EA, n\u00EAz\u00EEke s\u00EEnora Iraq\u00EA ye."@ku . "Azureus clienteke ji bo protokola BitTorrent e. Azureus bi Java hat niv\u00EEsandin. Azureus niv\u00EEsbariya azad bin GPL ye."@ku . "Lor\u00EE anku Lur\u00EE li mintiqa navbera Loristan, Fars \u00FB Xuzestan\u00EA t\u00EA axavtin, li gor \u00E7avkaniy\u00EAn kevin, ew \u015F\u00EAwezareke kurd\u00EE ye. Hinek \u00E7avkan\u00EE lor\u00EE wek zaravek\u00EA kurd\u00EE dijm\u00EArin, l\u00EA \u00E7avkaniy\u00EAn n\u00FB, anku bi piran\u00EE ji S\u00EAr Idmonds \u00FB vir de wek zaravek\u00EA fars\u00EE. Lor\u00EE b\u00EAhtir n\u00EAz\u00EEk\u00EE ziman\u00EA kurd\u00EE ye \u00FB gelek l\u00EAk\u00E7\u00FBn navber\u00EE wan hene. Lor\u00EE di nav xwe de li du zaravey\u00EAn diqete: ziman\u00EA Lur\u00EAn Bi\u00E7\u00FBk wa zaravaya di nav ziman\u00EA kurd\u00EE de t\u00EA hejmartin \u00FB zaravey\u00EAn Lur\u00EAn Mezin Faris wan ji ziman\u00EA kurd\u00EE diqet\u00EEne."@ku . "Ser\u00EA Kaniy\u00EA an Ser\u00EAkaniy\u00EA, nav\u00E7eyeke Rihay\u00EA li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Ser\u00EA Kaniy\u00EA dikev\u00EA ser s\u00EEnor\u00EA S\u00FBriy\u00EA an j\u00EE ba\u015F\u00FBr rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA. Li bakur\u00EA Ser\u00EA Kaniy\u00EA W\u00EAran\u015Far, li aliy\u00EA rojava nav\u00E7eya Kaniya Xezalan, li rojhilata w\u00EA j\u00EE par\u00EAzgeha M\u00EArd\u00EEn\u00EA \u00FB li ba\u015F\u00FBr j\u00EE dewlata Sur\u00EE ye. Nav\u00E7e 142 km ji par\u00EAzgeha Rihay\u00EA d\u00FBre \u00FB erda w\u00EA 2.020 km 2 ye."@ku . "W\u00EAne:Stadtwappen der kreisfreien Stadt Bochum. png Arma Bochum W\u00EAne:Lage der kreisfreien Stadt Bochum in Deutschland. png Bochum li Elmanya da Bochum [\u02C8bo\u02D0x\u028Am] bajarek\u00EE mezin y\u00EA Almanya li her\u00EAm\u00EA Nordrhein-Westfalen e."@ku . "Qereyaz\u00EE an Qeza an j\u00EE Gogs\u00EE nav\u00E7ey\u00EAke Erzirom\u00EA ye. Xelk\u00EA her\u00EAm\u00EE Qeza dib\u00EAje."@ku . "Ruhr \u00E7emek li bakur\u00EA rojhilat\u00EA Almanya li eyalet\u00EA Bak\u00FBr\u00EA Rayn \u00FB Fallen a Rojhilat e. Nav\u00EA xwe daye w\u00EE her\u00EAm\u00EE ku t\u00EA re dikishe. Ji ber ku komir li wir dihat \u00FB h\u00EA t\u00EA derxistin, di d\u00EEroka dewlemendb\u00FBna Almanya de c\u00EEhek\u00EE zef mezin digre. \u00C7end bajar\u00EAn mezin li gel Ruhr\u00EA ev in: Bochum, Bottrop, Dortmund, Duisburg, Essen, Gelsenkirchen, Hamm, Herne, M\u00FClheim an der Ruhr \u00FB Oberhausen"@ku . "A\u015Fqela yan \u015Eoxan yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Erz\u00EErom\u00EA ye. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA w\u00EA wek\u00EE Lok\u00FBs Basara, \u015Eoxan, Kel\u00EA, A\u015Fxan derbas dibe. Li \u015Eoxan\u00EA Tirk \u00FB Kurd hene, Kurd bi Zaravey\u00EA Kirmanck\u00EE diaxivin."@ku . "Avesta, pirt\u00FBka p\u00EEroz a Zerde\u015Ft e. Avesta l\u00EA ser 6000 \u00E7erm\u00EE ga hatuwu n\u00EEvisand\u00EEn. Wext\u00E2 ku \u00CEskender hat w\u00EAr stand. Ew p\u00EErtuka \u015Fewutandin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/85/Baveme.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Bav\u00EA me duayeke gir\u00EEng a Xiristiyanan e."@ku . "Logoya Komeleya Maf\u00EAn Mirovan a Tirkiyey\u00EA Komeleya Maf\u00EAn Mirovan - KMM komeleyeke ku di Tirkiy\u00EA de maf\u00EAn mirovan dipar\u00EAze ye. Komele di sala 1986'an de hat afirandin. Serok\u00EA KMM Yusuf Alata\u015F e."@ku . "\u015Eemz\u00EEnan y\u00EAk ji nav\u00E7ey\u00EAn Colem\u00EArg\u00EA ye. Nav\u00EA navenda baj\u00EAr Naw\u015Fare. Ew her\u00EAme bi nav\u00EAt \u015Eemz\u00EEna, \u015Eemd\u00EEnl\u00EE \u00FB \u015Eemd\u00EEna j\u00EE y\u00EA hat\u00EEye gotin \u00FB baskirin l\u00EA bel\u00EA nav\u00EA w\u00EAder\u00EA li \u2019esl\u00EA da \u015Eemsd\u00EEna ye. Kurd herweto carcar dib\u00EAjne w\u00EA nav\u00E7\u00EA Nav\u00E7\u00EEya \u00FB dib\u00EAjne baj\u00EAr\u00EA w\u00EA Nav\u015Far. Tewaw\u00EE kit\u00EAb\u00EAt ber\u00EA \u015Eemz\u00EEnan bi navi \u015Eemsd\u00EEna, y\u00EAt naskirine, bo nimune li kit\u00EAba M\u00EEr \u015Eerefxan\u00EA Bitl\u00EEs\u00EE, \u015Eerefname, yan li kit\u00EAba W. A. Wigram \u201DThe cradle of mankind, life in eastern Kurdistan\u201D. Nim\u00FBneyek d\u00EE, xir\u00EEteya \u015Eemsd\u00EEna ye, ku ingil\u00EEsiya li duwahiya sedsal\u00EAt 19-\u00EA za\u00EEyn\u00EE y\u00EA \u00E7\u00EAkiri \u00FB nav\u00EA \u015Eemsd\u00EEna y\u00EA bikar \u00EEnaye. \u015E\u00EAx Ubeydulay\u00EA Nehr\u00EE, y\u00EA navdar, li d\u00EEwana helbest\u00EAt xwe da bi fars\u00EE y\u00EA n\u00EEv\u00EEs\u00EE: Yan\u00EE nav\u00EA w\u00EA nav\u00E7\u00EA li \u2019esl\u00EA xweda \u015Eemsed\u00EEn danab\u00FBn l\u00EA bel\u00EA nav xelk\u00EA bi \u015Eemz\u00EEna dih\u00EAte gotin \u00FB bi wi nav\u00EE nav\u00FBdeng y\u00EA b\u00FBye. Hem Nikitin \u00FB hem j\u00EE Minorsky nav\u00EA \u015Eemd\u00EEnan y\u00EA bikar an\u00EEne. Vas\u00EEl\u00EE N\u00EEk\u00EEt\u00EEn (Basile Petrovich Nikitine) li kit\u00EAba xweda, bi nave \"Kurd \u00FB Kurdistan\", (werg\u00EAr\u00EA fars\u00EE, Mihemed Qaz\u00EE) y\u00EA niv\u00EEs\u00EE, ku damezr\u00EAner\u00EA binemala Begzada m\u00EArek b\u00FBye bi nav\u00EA M\u00EEr \u015Eemsed\u00EEn, ku \u015Eemsd\u00EEna bi nav\u00EA wi M\u00EEr \u015Eemsed\u00EEni y\u00EA hat\u00EEye navkirin. Ew\u00EA binemal\u00EA, yan\u00EE Beyzada, heta dewr\u00EA \u015E\u00EAx Ubeydela li \u015Eemsd\u00EEna hukum dikirin. Dewr\u00EA \u015E\u00EAx Ubeydela li sala 1870-\u00EA zay\u00EEn\u00EE qawet kete dest\u00EA Sey\u00EEd\u00EAt Nehr\u00EEy\u00EA. Nehr\u00EE heta sala 1930-\u00EA zay\u00EEn\u00EE navenda \u015Eemsd\u00EEna b\u00FBye, ku pa\u015Fi hing\u00EE Nav\u015Far binav\u00EA \u015Eemz\u00EEna (\u015Eemd\u00EEnl\u00EE) y\u00EA b\u00FBye navenda \u015Eemsd\u00EEna. Li \u015Eemsd\u00EEna \u00E7ar e\u015F\u00EEr dij\u00EEn: Begzade (li gel Bay\u00EE \u00FB Mela Bemboy\u00EE), Herk\u00EE, Gerd\u00EE \u00FB Zerza. Dewr\u00EA m\u00EEret\u00EEy\u00EA s\u00EA binamal\u00EAt Begzade her sal\u00EA y\u00EAk dib\u00FB m\u00EEr. M\u00EEri desteyek \u00E7ekdar\u00EAt taybet\u00EE heb\u00FBye, ku digotn\u00EA Xunxor."@ku . "Govend dansa folklor\u00EEk an xomal\u00EE ya kurd\u00EE ye. \u00C7end curey\u00EAn govend\u00EA: Del\u00EElo Bablekan Bazkiyan, Bazk\u00EE, Baztiyan \u00C7epk\u00EE \u00C7epik S\u00EAling Kl\u00EE\u00E7e Ke\u00E7ik\u00EE, Ke\u00E7k\u00EE Hildan\u00EE Semedan\u00EE \u015E\u00EAxan\u00EE Werwere D\u00FBzo Giran\u00EE D\u00EEko an D\u00EEk Singsing an S\u00EEns\u00EEn Temir Axa Ziravk\u00EE T\u00FBra Diyark\u00EE Qerecor T\u00EEr-Kevan S\u00EEnan\u00EE Behiye Sivikk\u00EE Yar xwe\u015F t\u00EA (yarxo\u015Ft\u00EA) Qertel Cir\u00EEd \u015Eundek\u00EE - Pa\u015Fdek\u00EE S\u00EAgavk\u00EE Ko\u00E7er\u00EE Serdestan"@ku . "Fars nav\u00EA gelek\u00EE li Rojhilata nav\u00EEn e. Ew ji nijada h\u00EEnd \u00FB ewrop\u00EE ne u ziman\u00EA wan fars\u00EE ye. Di d\u00EEroka Rojhilata nav\u00EEn de roleke mezin l\u00EEstine \u00FB gellek dewlet \u00FB \u00EEmperatoriy\u00EAn m\u00EEna sasan\u00EE, sefew\u00EE... avakirine. Ziman\u00EA wan, ziman\u00EA fars\u00EE, zimanek\u00EE h\u00EEnd \u00FB ewrop\u00EE ye."@ku . "W\u00EAne:Faravahar. png Fereweher, remza zerde\u015Ft\u00EEtiy\u00EA ye Zerde\u015Ft\u00EEt\u00EE an j\u00EE zerd\u00FB\u015Ft\u00EEt\u00EE, ol an felsefeyeke kevin a Kurdan e. Wek\u00EE afirand\u00EAr\u00EA zerde\u015Ft\u00EEtiy\u00EA Zerde\u015Ft t\u00EA pejirandin. Li gor\u00EE ola zerde\u015Ftiyan, mirov ji s\u00EA demaran gihaye hev e: La\u015F Hi\u015F Can La\u015F; winda dibe \u00FB dibe ax. Hi\u015F; ku bi x\u00EAra vi mirov dikare qenc\u00EE \u00FB xirabiy\u00EA ji hev bidi al\u00EE \u00FB nas bike. Can; ango rih namire \u00FB her dimine. ji bo ku\u015Ftina la\u015F\u00EA xwe, xwe dest dirist nedaye \u00FB gelek gunehkar\u00EE dib\u00EEne. \u00DB dib\u00EAje ku; ew mirov\u00EA ku xwe dikuje, yek\u00EE ji le\u015Fker\u00EA x\u00EAr\u00EA k\u00EAm dike. Her wek\u00EE din nav\u00EA xwed\u00EA li gor felsefaya w\u00EE bi maneyeke diyalekt\u00EEk\u00EE ye. Xwed\u00EA ango Ah\u00FBra Mazda; aho (ez ra cihan) mazda (xwed\u00EA) ye. Ew t\u00EA v\u00EA watey\u00EA; w\u00EE da\u00E7\u00EAkirin, afirand, yan\u00EE w\u00EE xwe afirandiye. Bi mana kurmanc\u00EE m\u00EAr \u00FB jin (n\u00EAr \u00FB m\u00EA) e. Yan\u00EE Hurmiz dawer\u00EA x\u00EAr. Ehr\u00EEman dawr\u00EA \u015Fer\u00EA ye. Du h\u00EAz\u00EAn xurt di cihan\u00EA de hene X\u00CAR \u00FB \u015EER. Li gor felsefaya Zerde\u015Ft mirov hene ku m\u00EEna roj\u00EA ji pa\u015F \u00E7iyan hilt\u00EA \u00FB wek pirek\u00EA ji bo p\u00EA\u015Feroj\u00EA dir\u00EAj dibe \u00FB ronak dide hawirdor\u00EA xwe \u00FB di\u00E7e ava. Mirov ne ew e, ku di navr\u00EA, mitfax \u00FB tuwalet\u00EA wek lule av\u00EA k\u00EAr t\u00EA. div\u00EA mirov ji lat \u00FB p\u00FBtan d\u00FBrkeve, xwe ji derewan bipar\u00EAze, go\u015Ft nexwe. pey nam\u00FBs\u00EA xelk\u00EA nekeve, diziya mal\u00EA xelk\u00EA neke, bixw\u00EEne,xwe ji nezaniy\u00EA azad bike \u00FB di kar\u00EA xwe de sist nebe. D\u00EEsa Zerde\u015Ft dib\u00EAje: \"ma \u00E7i ye va d\u00EAr \u00FB mizgeft bil goristan\u00EAn xwed\u00EA\" l\u00EA bell\u00EA : \" mirov\u00EAn di r\u00EAz de wek \u00E7emek\u00EE qir\u00EAj in. Mirov\u00EA zana wek derya ne. W\u00EE \u00E7em\u00EA qir\u00EAj dike hundir\u00EA xwe \u00FB p\u00EA xira nabe\". ... Zerde\u015Ft dib\u00EA: \"Ez ew\u00EAn ku p\u00EA\u015Feroj\u00EA bi heq der dix\u00EEnin \u00FB y\u00EAn \u00E7uyi xilas dikin ji wan hez dikim. Y\u00EAn ku min fahm nakin ez ji bo guh\u00EA wan ne dev im. Ji bona maf\u00EA \u015Ferefa min ew ti\u015Ft\u00EA ku hun dib\u00EAjin hi\u00E7 yek ji wan tuneye. Ne dojeh ne ji bihi\u015Ft. Qet tu ji ti\u015Fteki netirse, can\u00EA te j\u00EE ber\u00EE la\u015F\u00EA te dimir\u00EE. \"Y\u00EAn ku xirab radikevin \u00FB \u015Fev\u00EA de \u015Fiyarin li ser r\u00EAy\u00EAn wan derkevin \"her weki din ji li ser Dewlet wisa dib\u00EAje: \"Ma \u00E7i ye Dewlet, ji bo \u00E7i ye? cinawir\u00EA heri wah\u015F \u00FB hov \u00FB sar \u00FB sartir dewlet e. Dewlet bi her ziman\u00EE derew dike \u00FB bi her hacet\u00EE zor \u00FB zilm li civat\u00EA dike. Di din\u00EA de ti\u015Fti ne hevce dewlet e\". Dema ku mirov li van r\u00EAgez\u00EAn hizr\u00EA ramaniya Zerde\u015F din\u00EAhre dibine ku bingeh\u00EA kevnar a sosyalizm\u00EA p\u00EA ve gir\u00EAdayiye. Li vir gelek raman\u00EAn kur j\u00EE hene. Y\u00EAn ku ji xwe re li ba\u015Fiy\u00EA digerin dikevin v\u00EA r\u00EAy\u00EA \u00FB li du v\u00EA baweriy\u00EA di\u00E7in. Y\u00EAn nezan \u00FB b\u00EA fam j\u00EE, zagon\u00EAn jiyan\u00EA xira dikin \u00FB him ji bo mirina xwe, him j\u00EE ji bo mirina dinyay\u00EA dixebitin."@ku . "W\u00EAne:Salman-Rushdie-1. jpg Salman Rushdie, di sala 2005'an de Sir Ahmed Salman Rushdie nav\u00EA niv\u00EEskar\u00EA navdar\u00EA biregez Hind\u00EE ye. Ew li Bombay\u00EA di 19'\u00EA hez\u00EErana 1947'an de hatiye din\u00EA. Romana Ayet\u00EAn \u015Eeytan\u00EE yek ji berhem\u00EAn w\u00EE ye."@ku . "Diyako (728 B.Z.-715/714 B.Z. ) pad\u015Fah\u00EA Mad (Med) b\u00FB. N\u00EAz\u00EEk 700 sal ber\u00EE zay\u00EEn li nav gel\u00EA Mad kesayetiyek dijiya ku ji aliya hem\u00FB madian r\u00EAz u hurmeteke taybet heb\u00FB, Nav\u00EA w\u00EE Diyako b\u00FB. Diyako miroveke bi awez, t\u00EAgehe\u015Ft\u00EE u navdar\u00EA gund\u00EA xwe b\u00FB ku bawer dikir li navber\u00EE \"zulm\" u \"dad\" de xebateke hem\u00EE\u015Fey\u00EE u hetahetay\u00EE heye. Gel ku l\u00EAzan\u00EE, j\u00EAhat\u00EE u t\u00EAgehe\u015Ft\u00EE b\u00FBn u dadwer\u00EE ya Diyako d\u00EEtb\u00FBn jibo \u00E7areserkirina g\u00EEr u girift u k\u00EA\u015Fe u ajaweyan ji wi yarmet\u00EE dixwestin u di\u00E7\u00FBn aliya w\u00EE. Diyako b\u00FB xo\u015Few\u00EEst\u00EA gel u nawbanga w\u00EE derkete hol\u00EA, bi w\u00EA reng\u00EE ku jibona dadger\u00EE u m\u00EArxas\u00EE ji aliya xelk re daxwaz l\u00EA hat kirin ku bib\u00EA serok u pat\u015Fay\u00EA wan. Ew j\u00EE ku bi bilav\u00EE u aloz\u00EE ya nav\u00E7e neraz\u00EE b\u00FB, w\u00EA daxwaz\u00EE qeb\u00FBl kir u biriyar da madan le cem hev kom bike u ji wan neteweyeke yekgirt\u00EE u hawbe\u015F p\u00EAk bih\u00EEne. Yekem kar ku Diyako kir ew b\u00FB ku ji xelk\u00EA xwest waz ji hevk\u00FBj\u00EE bih\u00EEnin u li cem hev kom bin u ferman da ku paytexte \u00E7\u00EA biken. Lewma bajar\u00EA Ekbatan ava kir. Ew bajar heft d\u00EEwar\u00EA bazney\u00EE li dewra w\u00EA heb\u00FB u her d\u00EEwar j\u00EE ji w\u00EA din bilindtir b\u00FB u baregah\u00EA \u015Fa u xez\u00EAney\u00EAn w\u00EE li nav axir\u00EEn d\u00EEwar de b\u00FB. Reng\u00EAn wan d\u00EEwaran bir\u00EEt\u00EE b\u00FBn ji: sip\u00EE, re\u015F, erxewan\u00EE, \u015F\u00EEn u narinc\u00EE. Herwisa d\u00EEwar\u00EAn nav\u00EEn, yek bi z\u00EEv u ew\u00EE din bi z\u00EAr dapo\u015Fadib\u00FBn"@ku . "Hewraman\u00EE an j\u00EE hewram\u00EE kes\u00EA hewram\u00EE zar\u00EA xwe ve dib\u00EAjin: oram\u00EE an j\u00EE ma\u00E7\u00FB."@ku . "Komele an Komala yek ji parti y\u00EAn sereki ya kurd li Kurdistana \u00CEran\u00EA ye. Li navber\u00EE sal\u00EAn 1979-83 komele ligel PDK-\u00CE deselat\u00EA rojhilata kurdistan\u00EA li dest dab\u00FB. Komele rekxistiyek\u00EE krekari ye. Sekreter\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA Komele Abdullah Mohtad\u00EE ye. Di sala 2000'an de komek bi\u00E7\u00FBk ji Komeley\u00EA veqet\u00EE, niha bi nav\u00EA Komalah tevger dikin."@ku . "Kan\u00EE \u015F\u00FBna helqul\u00EEna av\u00EA ye. Av\u00EA kan\u00EE ji bin erd\u00EA re an j\u00EE ji bin \u00E7iyayan heldequl\u00EA. Her we ha be kurdiya Hewram\u00EE \u00FB hejmarek diyalekt\u00EAn ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA \"ken\u00EE\"\" anj\u00EE \"kina\u00E7\u00EE\" be manay k\u00EEj be kar debiryet."@ku . "Partiya P\u00EA\u015Feng a Karker\u00EAn Kurdistan\u00EA an PPKK partiyeke Kurdistana bakur\u00EA b\u00FB. Di 22'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1975'an de wek\u00EE Part\u00EE Karker\u00EE Kurdistan hat damezrandin. Serok\u00EA PPKK demek\u00EA M\u00FBrad Ciwan b\u00FB. Organ\u00EAn wan J\u00EEna N\u00FB \u00FB P\u00EA\u015Feng b\u00FBn."@ku . "\u015Eerefname pirrt\u00FBkek d\u00EErok\u00EE ya \u015Eerefxan Bedl\u00EEs\u00EE ye, k\u00FB bi ziman\u00EA Fars\u00EE niv\u00EEsand\u00EEye."@ku . "Serde\u015Ft, yek ji bajar\u00EAn eyaleta Azerbaycana Rojava li \u00CEran\u00EA ye. Piraniya xelk\u00EA Serde\u015Ft ku p\u00EAtir ji 100.000 e kurd in."@ku . "\u015Eino, yek ji bajar\u00EAn eyaleta Azerbaycana Rojava li \u00CEran\u00EA ye. Piraniya xelk\u00EA \u015Eino ku p\u00EAtir ji 50.000 e kurd in. Dewleta \u00CEran\u00EA tu gelaleyeka awedan kirin li \u015Eino neme\u015Fandiye u lewma ew baj\u00EAr yek ji baj\u00EAr\u00EAn hejartir\u00EEn\u00EA \u00CEran\u00EA ye. Bajar\u00EA \u015Eino tewaw kurdin \u00FB li 'e\u015F\u00EEra Zerzane. \u00C7oqek w\u00EA 'e\u015F\u00EEr\u00EA j\u00EE li \u015Eemz\u00EEna (\u015Eemsd\u00EEna) dij\u00EEn. Hakim\u00EAt wi bajari li \u00E7endsed sala tewaw li 'e\u015F\u00EEra Zerza b\u00FBne."@ku . "Bane bajerek\u00EE kurdan e li bak\u00FBr\u00EA rojava eyaleta Kurdistan\u00EA li \u00CEran\u00EA. Hejmara nuf\u00FBsa w\u00EA p\u00EAtir ji 100.000 e."@ku . "Kamyaran, bajerek\u00EE kurdan e li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojava eyaleta Kurdistan\u00EA li \u00CEran\u00EA. Hejmara nuf\u00FBsa w\u00EA p\u00EAtir ji 34000 e."@ku . "Mer\u00EEwan bajerek\u00EE kurdan e li Rojhelat\u00EA Kurdistan\u00EA. Gola Zir\u00EAwar an Zir\u00EAbar n\u00EAz\u00EEke Mer\u00EEwan ye \u00FB le 5 km rojavaya ew bajareye ke 6 m gh\u00FBla\u00EE \u00FB 6 km dr\u00EAja\u00EE hene. Hejmara nuf\u00FBsa w\u00EA p\u00EAtir ji 210.000 e. Hem\u00FB nuf\u00FBsa ew bajare m\u00FBselmanin \u00FB \u015Fafe\u00EE mezheb. Ji gewreyan ew devere Mamosta Nar\u00EE \u00FB Balik d\u00EAte nasandin. W\u00EAne:Marivan-zarivar-Iran. jpg Gola Zir\u00EAbar\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE Mer\u00EEwan\u00EA ye"@ku . "Pawe, bajerek\u00EE kurdan e di her\u00EAma Hewraman li bak\u00FBr\u00EA rojava Eyaleta Kirman\u015Fan\u00EA li \u00CEran\u00EA. Hejmara nuf\u00FBsa w\u00EA p\u00EAtir ji 100,000 e."@ku . "X\u00FBzestan yek ji par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye. X\u00FBzestan dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA rojava \u00CEran\u00EA. \u00EEkl\u00EEma w\u00EA gelek germ e \u00FB mezintir\u00EEn b\u00EEr\u00EAn petrola \u00CEran\u00EA li w\u00EA ye. Piraniya xelke w\u00EA eyalet\u00EA fars\u00EE, lur, lek, \u00FB ereb in. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EE Ehvaz e."@ku . "Par\u00EAzgeh (bi soran\u00EE, par\u00EAzga) be\u015F an par\u00E7eyeke ji dewlet ku ji \u00E7end bajaran p\u00EAk t\u00EA."@ku . "W\u00EAne:ArmeniaArarat. png Par\u00EAzgeha Ararat\u00EA. Ararat nav\u00EA par\u00EAzgeheke Ermenistan\u00EA ye, nawenda w\u00EA baj\u00EAr\u00EA Arta\u015Fat\u00EA. Al\u00EEk\u00EA v\u00EE par\u00EAzgeh\u00EA dikeve nava Kurdistana Bakur. Ew par\u00EAzgeh dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA Ermenistan\u00EA u li s\u00EEnor\u00EA Tirkiye u Azerbaycan\u00EA ye."@ku . "R\u00EAvaz, r\u00EAvas, r\u00EAwas, r\u00EAwaz (Reubarbarum / Rhababa) nav\u00EA giyayeke kesk e ku li \u00E7iyayan \u015F\u00EEn dibe. R\u00EAwas nebatek e \u00FB biharan li \u00E7iyay\u00EAn Kurdistan\u00EA pir t\u00EA d\u00EEtin. R\u00EAwas pincareke l\u00EA wek f\u00EAq\u00EEyan t\u00EA xwarin. Hinek r\u00EAvasfiro\u015F j\u00EAre dib\u00EAjin \u201Cm\u00FBz\u00EAn Kurdan\u201D. Di meha n\u00EEsad\u00EA de, li cih\u00EAn hinek\u00EE as\u00EA \u00FB x\u00EEzikan de \u015F\u00EEn t\u00EA. Kurd\u00EAn me z\u00EAde xwarinan j\u00EA \u00E7\u00EA nakin (anj\u00EE nizanin \u00E7\u00EAkin). Ten\u00EA mixlaw\u00EA \u00E7\u00EAdikin \u00FB jibo devter\u00EE (dev\u015Filkirin\u00EA) wek m\u00FBz \u00FB xiyaran diqe\u015F\u00EArin \u00FB dixwin. Temen\u00EA w\u00EA hefteyeke. Pi\u015Ft\u00EE hefteyek\u00EA dibeh\u00EEt (p\u00EEr dibit) lewre wext\u00EA dayik ji zarok\u00EA xwe aciz dibe j\u00EAre dib\u00EA \u201C umr\u00EA te umr\u00EA r\u00EAvas\u00EA be\u201D (umir kurt bi) . L\u00EE n\u00EEk me bi ten\u00EA n\u00EArka w\u00EA ango r\u00EAvasa w\u00EA t\u00EA xwarin. Kurd ji belga w\u00EA re dib\u00EAjin \u201Cbelger\u00FB\u201D \u00FB kes naxwe. Her weha li \u00E7\u00EEya, ji al\u00EEy\u00EA xwerist\u00EA de \u00E7\u00EAdibin l\u00EA kes na\u00E7\u00EEne. L\u00EA Ewrop\u00EE di bax\u00E7\u00EAn xwe de di\u00E7\u00EEnin \u00FB her weha jibo ticaret\u00EA bax\u00E7evan\u00EEya w\u00EA dikin. Bi pir away\u00EE dixebit\u00EEnin. Gelek c\u00FBrey\u00EAn paste, kek, xwarin, r\u00EA\u00E7al, konposto, s\u00EErke, kokte\u00EEl, derman \u00FB heban j\u00EA \u00E7\u00EAdikin. L\u00EA Ewrop\u00EE r\u00EAvasa w\u00EA naxwin. Belg\u00EAn w\u00EA dixwin \u00FB ti\u015Ftan j\u00EA \u00E7\u00EAdikin. Ango ti\u015Ft\u00EAn em tav\u00EAjin ew bi sedan c\u00FBreyan bi kar t\u00EEnin. Di pirt\u00FBk\u00EAn derman\u00EAn \u00C7\u00EEn\u00EEyan de bi hizaran sal ber\u00EE niha nav\u00EA r\u00EAvas\u00EA wek rhabarbar (reha- j\u00EEya- damara barbaran) derbas dibe. Ji ber ku \u00C7\u00EEn\u00EEya dema T\u00EEbet\u00EE \u00FB Moxilan \u00EAr\u00EE\u015F\u00EE welat\u00EA wan dikirin bi xwe re birib\u00FBn. Lewra j\u00EE wan nav\u00EA w\u00EA rhabarbar l\u00EA kirib\u00FBn. R\u00EAvas di sal\u00EAn 1600 de t\u00EA Ewropa. Ingil\u00EEz di 1800\u00EE de wek dikak (sebze \u2013zerzewat) di bax\u00E7\u00EAn xwe de hem jibo xwarin\u00EA, hem j\u00EE jibo xwe\u015Fikah\u00EEy\u00EA dest bi \u00E7andin\u00EA kirin. 1900 an de birin Amer\u00EEka bakur. Niha li welat\u00EAn Ewropa wek Holanda, Bel\u00E7\u00EEka, Almanya \u00CEtalya, Ingiltere \u00FB hwd hem jibo ticaret, hem j\u00EE jibo xwarin \u00FB xwe\u015Fikah\u00EEy\u00EA t\u00EAn \u00E7andin."@ku . "Giya giyanlebere \u00FB ji bin erd\u00EA re \u015F\u00EEn dibe. Giya nikare ku bime\u015Fe, r\u00EE\u015Feye w\u00EA heye \u00FB li r\u00EAga r\u00EE\u015Feya xwe ji erd\u00EA materyal\u00EAn p\u00EAw\u00EEst \u00FB p\u00EAdiv\u00EE dimije. Li dinyay\u00EA bi hezaran cure giya hene. Reng\u00EA piraniya giyayan kesk e. W\u00EAne:GoulandDowns. jpg Gil \u00FB giya li Heaphy Track, South Island, Zelanda N\u00FB"@ku . "Goran (1904-1962) helbestvanek\u00EE kurd\u00EE b\u00FB."@ku . "Koye an Koysinciq bajarek\u00EE li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA li nik bajar\u00EA Hewl\u00EAr\u00EA ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/4/4b/Mmc-_tv.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
mmc Mesopotamia Music Channel (mmc) yekem\u00EEn kanal\u00EA muz\u00EEk\u00EA bi kurd\u00EE ye. MMC bi hem\u00FB zarav\u00EAn kurd\u00EE \u00FB ji hem\u00FB her\u00EAm\u00EAn Kurdistan\u00EA muz\u00EEka kurd\u00EE diwe\u015F\u00EEn\u00EA. Herwiha bi ziman\u00EAn tirk\u00EE, ereb\u00EE, faris\u00EE \u00FB \u00EEngil\u00EEz\u00EE j\u00EE carcaran kl\u00EEp t\u00EAn we\u015Fandin. Di destp\u00EAk\u00EA de MMC we\u015Fana xwe li ser sataleyta Hotbird\u00EA belav dikir, j\u00EE 1'\u00EA n\u00EEsana 2009'a ve li ser sataleyta Eurobird\u00EA we\u015Fana xwe didom\u00EEn\u00EA."@ku . "Fuss\u00EElet s\u00FBreyek ji Quran a pirt\u00FBka p\u00EEroza misilmanan e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA daket\u00EEye \u00FB ji 54 ayetan p\u00EAk t\u00EA. Nav\u00EA xwe ji ayeta 3 yemin ji peyva \"fuss\u00EElet\", ku y\u00EA hem\u00FB ayet\u00EAn Quran \u00EA diwesifin\u00EE, girtiye. \"Fuss\u00EElet\" bi ziman\u00EA kurmanc\u00EE t\u00EA maneya \"ti\u015Ft\u00EA ku berfireh hatiye \u015Firove kirin\". Ji s\u00FBreya Fuss\u00EElet ra \"H\u00E2 M\u00EEm, es Secde\" j\u00EE t\u00EA gotin. S\u00FBre qala daweta rast\u00EEy\u00EA, hi\u015Fyar kirina mirov\u00EAn ku y\u00EAn li ser r\u00EEya \u015Fa\u015F dane \u00FB bandora rewi\u015Ft\u00EE \u00FB ari\u015F\u00EE y\u00EA wah\u00EEy\u00EA li ser mirovan dike"@ku . "S\u00FBra s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz y\u00EA misilmanan e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEy kirin. Bi temam\u00EE ji 53 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji ayeta 38 em\u00EEn ji peyva ereb\u00EE bi nav \u201CS\u00FBra\u201C girtiye. \u201CS\u00FBra\u201D bi ziman\u00EA me kurdan t\u00EA maneya \u201Cpirs\u00EEn yan ist\u00EE\u015Fare\u201D. Di s\u00FBrey\u00EA da ji bona misilmanan ra t\u00EA gotin ku bila kar\u00EAn xwe di nav xwe da bi pirs\u00EEn \u00FB mu\u015Fawerey\u00EA bi r\u00EAva bibin. \u00CAd\u00EE sure qala ayet\u00EAn di gerd\u00FBn\u00EA da k\u00FB y\u00EAn yekb\u00FBna Xwed\u00EA n\u00EEsan didin \u00FB qala rewsa roja daw\u00EE y\u00EA dinyay\u00EA (qiyamet\u00EA) dike."@ku . "Qarna nav\u00EA gundeke li rojhilata Kurdistan\u00EA ye ku xelk\u00EA w\u00EA li sal\u00EAn 1980 ji aliya Komara \u00CEslamiya \u00CEran\u00EA ve hatin ku\u015Ftin."@ku . "Nas s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Va s\u00FBra li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye dan\u00EEn \u00FB ji 6 ayetan p\u00EAk t\u00EA. Peyva \"Nas\" bi kurd\u00EE t\u00EA maneya \"Mirov, insan\"."@ku . "Feleq yek s\u00FBreyek ji pirt\u00FBka p\u00EEroz y\u00EA misilmanan bi nav Quran \u00EA ye. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA da ji Mihemmed P\u00EAxamber ra hat\u00EEye wah\u00EEy kirin \u00FB bi temam\u00EE ji 5 ayetan p\u00EAk t\u00EA. \"Feleq\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA mana \"ronah\u00EEya sib\u00EA\"."@ku . "Neft an petrol li gor erdnasan bi v\u00EE away\u00EE \u00E7\u00EAb\u00FBye: Gava rawir\u00EAn deryayan dimirin, cih\u00EAn wan y\u00EAn bi dohn di bin\u00EA deryayan de kom dibin \u00FB bi hin madey\u00EAn din re tevlihev dibin. Cih\u00EA ku ev dohn l\u00EA \u00E7\u00EAdibe hek li tevgereke erd\u00EEn rast b\u00EA ev dohn di bin\u00EA erdek\u00EE pir giran de dim\u00EEne. Di bin\u00EA v\u00EA giran\u00EEy\u00EA de ev dohn dibe neft. Deryay\u00EAn ku neft l\u00EA \u00E7\u00EAdibin ne y\u00EAn mezin y\u00EAn teng \u00FB nizm in. Neft, di qul \u00FB qel\u00EE\u015Ftek\u00EAn keviran de pir t\u00EA d\u00EEtin. Di nav neft\u00EA de hin azot, oqs\u00EEjen, sulfur \u00FB hely\u00FBm j\u00EE hene."@ku . "NASA World Wind niv\u00EEsbariya azad ji bo Microsoft Windows\u00EA ye. Bi World Wind yek dikare hem\u00FB dinyay\u00EA bi weney\u00EAn satel\u00EEtan bigere."@ku . "Tebbet yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Va s\u00FBra kurt li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye dan\u00EEn \u00FB ji 5 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre ji bona ap\u00EA Mihemmed P\u00EAxamber bi nav Eb\u00FB Leheb hat\u00EEye wah\u00EEy kirin. Eb\u00FB Leheb yek ji dijmin \u00FB k\u00EEndar\u00EAn mezin y\u00EA Hz. Mihemmed b\u00FB. W\u00EE di jiyana xwe da li dij\u00EE ola \u00CEslam \u00EA \u00FB li dij\u00EE biraz\u00EEy\u00EA xwe Hz. Mihemmed \u015Fer kir. Ji ber v\u00EE yek\u00EA Eb\u00FB Leheb di v\u00EE s\u00FBrey\u00EA da t\u00EA lanet kirin\u00EA. S\u00FBre dib\u00EA ku bila herd\u00FB dest\u00EAn Eb\u00FB Leheb vemirin \u00FB ew bi xwe j\u00EE bikev\u00EE agir\u00EA Dojeh \u00EA."@ku . "Nesr yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre bi xwe li bajar\u00EA Med\u00EEn\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEy kirin \u00FB ten\u00EA ji 3 ayetan t\u00EA hol\u00EA. \"Nesr\" di ziman\u00EA me da t\u00EA maneya \"al\u00EEkar\u00EE\""@ku . "Kafir\u00FBn yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre bi xwe li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye \u015Fandin \u00FB ji 6 ayetan p\u00EAk t\u00EA. \"Kafir\u00FBn\" t\u00EA wateya \"mirov\u00EAn ku \u00EEnkar dikin\". S\u00FBre bi xwe qala serbest\u00EEya/azad\u00EEya bawer\u00EEy\u00EA dike \u00FB ji nebawermendan t\u00EA gotin ku ew ne mecb\u00FBr in ji ola \u00CEslam \u00EA ra bawer bikin."@ku . "Ma'\u00FBn yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEy kirin \u00FB ji heft ayetan p\u00EAk t\u00EA. \"Ma'\u00FBn\" t\u00EA wateya \"al\u00EEkar\u00EE \u00FB zekat\" \u00EA."@ku . "Gola Wan\u00EA an Behra Wan\u00EA, gola her\u00EE mezin ya Kurdistan\u00EA ye (3.713 km\u00B2). Girava Axtamar di Gola Wan\u00EA de ye. Di av\u00EAn behra Wan\u00EA de masiyek heye y\u00EA bi nav\u00EA darex."@ku . "\u00C7iyay\u00EA Nemr\u00FBd volkaneke li Tetwan\u00EA ye. \u00C7\u00EEyay\u00EA Nemr\u00FBde 2.948 m bilind e \u00FB ji ber teqandina agirpijan (volkanan) gelek gol\u00EAn krater\u00EEn di nav \u00E7\u00EEyay\u00EE de peyda b\u00FBne, ya balk\u00EA\u015F ew e ko Gola Sar (\u015F\u00EEn) \u00FB Gola Germ (kesk) her \u00E7iqas n\u00EAzik\u00EA hev in j\u00EE, di Gola Sar de, zebe\u015F ji sira av\u00EA diper\u00E7ive \u00FB di Gola Germ de j\u00EE h\u00EAk di demeka kurt de ji kela av\u00EA dipije."@ku . "S\u00EEpana Xelat\u00EA an j\u00EE \u00E7iyay\u00EA S\u00EEpan (4.158 m) yek ji \u00E7iyay\u00EAn mezin \u00EAn Kurdistan\u00EA ye. S\u00EEpan li berava bakur\u00EA Gola Wan\u00EA ye."@ku . "S\u00EA cure gol\u00EAn cemed\u00EA hene: 1 Di dema \u00E7arem ya jeolojiy\u00EA de dinya pir sar b\u00FBye \u00FB gelek dever cemed girtiye. Li hin deran cemed\u00EA erd verotiye \u00FB kort\u00EAn mezin \u00E7\u00EAkirine. Pi\u015Ft\u00EE ku dema cemed\u00EA derbas dibe \u00FB dinya germ dibe ev kort\u00EAn ku cemed\u00EA \u00E7\u00EAkirib\u00FBn bi av\u00EA tije dibin \u00FB dibin gol. Hin ji van golan pir k\u00FBr in. 2) Cemed li hin deran \u015Fujik \u00FB keviran li ber \u00E7emek\u00EE diciv\u00EEne ser hev \u00FB p\u00EA\u015Fiya ava \u00E7em dike wek bendek\u00EA. Ev benda dibe sedem ku li ber ava \u00E7em gol \u00E7\u00EAbibe. Ji van golan re gola bend\u00EE j\u00EE t\u00EA gotin. 3) Li ser hin \u00E7iyay\u00EAn bilind berf\u00EAn herdem\u00EE (y\u00EAn ku bi tevay\u00EE nahelin) hene. Ev berf di nab\u00EAna berf \u00FB cemed\u00EA de ye. Ava ku ji van berfan diherike li j\u00EAr di kortek\u00EA de kom dibe \u00FB dibe gol. Ji van golan re gol\u00EAn s\u00EErk\u00EE t\u00EA gotin. Hin ji van golan pir bi\u00E7\u00FBk in."@ku . "Neval\u00EE \u00C7or\u00EE (Nevali \u00C7ori) yek ji gund\u00EAn kevntir\u00EEn y\u00EAn mirovatiy\u00EA ye. Neval\u00EE \u00C7or\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EA Riha b\u00FB, niha di bin av\u00EA bendavek\u00EA de ye. Neval\u00EE \u00C7or\u00EE ji G\u00F6bekli Tepe 50 km d\u00FBr e. Newala \u00C7or\u00EE"@ku . "W\u00EAne:Gobekli. jpeg Gir\u00EA Navok\u00EA, Riha Gir\u00EA Navok\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE Urfay\u00EA, cih\u00EA mabeta kevntir\u00EEn ya c\u00EEhan\u00EA ye."@ku . "\u00C7ay\u00F6n\u00FC an j\u00EE bi kurd\u00EE Qota Ber\u00E7em gund\u00EA neol\u00EEt\u00EEk a her\u00EE kevn di Mezopotamya de ye. Nav S\u00EEverek \u00FB Erxaniy\u00EA li hember\u00EA gund\u00EA H\u00EElar e. T\u00EA di nav 7.250-6.750 b.z. de \u00EEnsan man."@ku . "Qaz\u00EE Mihemed (* 1898, 1900 an 1901; \u2020 30'\u00EA adar\u00EA 1947 li Mehabad\u00EA) saz\u00FBmankare Partiya Demokrat a Kurdistan\u00EA ya \u00CEran\u00EA \u00EA \u00FB serok\u00EA Komara Mehabad\u00EA b\u00FB. Qaz\u00EE Mihemed law\u00EA Qaz\u00EE El\u00EE ye \u00FB sala 1898\u2019an li bajar\u00EA Mehabad\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye. Bi M\u00EEna Qaz\u00EE ra dizewice. Di sala 1946'an da Qaz\u00EE komara Kurdistan\u00EA li Mehabad\u00EA damezrand. Pi\u015Ft\u00EE t\u00EAk\u00E7\u00FBy\u00EEna h\u00EAza Kurd Qaz\u00EE bi tev\u00EE r\u00EAvebir\u00EAn komar\u00EA li Meydana \u00C7ar\u00E7ira t\u00EAn darvekirin."@ku . "Heleb (bi ereb\u00EE \u062D\u0644\u0628\u200E Halab; ewrop\u00EE aleppo; ermen\u00EE \u0540\u0561\u056C\u0567\u057A; kurd\u00EE Heleb; aram\u00EE Hadad/Halab) \u00FB bi ziman\u00EA ereb\u00EE, wek leqeb, j\u00EA re t\u00EA gotin: Heleb e\u015F\u015Fehbe, ango: Heleba gewr. Akkadiyan j\u00EA re digotin Halab an Halap (\u00FB wisa j\u00EE Hallaba, Halba, Halbi, Halpa hat\u00EE niv\u00EEsandin). Di j\u00EAder\u00EAn kevne-misriyan de, bajar bi nav\u00EA hlp dihat nas\u00EEn. Bi \u00FBgar\u00EEt\u00EE \u00FB aramam\u00EE ve j\u00EE wek hlb dihat nas\u00EEn. par\u00EAzgeh e, \u00FB yek ji mezintir\u00EEn bajar\u00EAn S\u00FBriy\u00EA ye, \u00FB yek ji bajar\u00EAn her\u00EE kevnar e li her\u00EAm\u00EA. Ev bajar dikeve bak\u00FBr-rojavay\u00EA w\u00EE welat\u00EE, n\u00EAz\u00EEka 360 km ji \u015Eam\u00EA bi d\u00FBr dikeve. Piraniya helebiyan ereb\u00EAn sun\u00EE ne, l\u00EA hejmareke mezin ji ni\u015Ft\u00EEvan\u00EAn bajar\u00EA Heleb\u00EA \u00FB nav\u00E7ey\u00EAn w\u00EA kurd in. her wek\u00EE din ermeni, turkman, s\u00FBryan\u00EE, \u00C7erkez, \u00C7\u00EA\u00E7an, ernew\u00FBt j\u00EE li wir bi c\u00EE dibin. Dor 15-20 % ji helebiyan xirist\u00EE ne. Yek ji cih\u00EAn d\u00EErok\u00EE, ku li Heleb\u00EA her\u00EE z\u00EAde t\u00EA naskirin Kelay\u00EA Heleb\u00EA ye. Ev kela pir kevin e \u00FB bi \u015F\u00EAwey\u00EA xwe y\u00EA \u00EEro ji aliya kurd\u00EAn Eyubiyan ve hatiye avakirin. W\u00EAne:Aleppo-citadel-entrance. jpg Keleha Heleb\u00EA Sab\u00FBna Heleb\u00EA Vaye demek dir\u00EAj e (ji sedsala 7an de) ku li Heleb\u00EA sab\u00FBn t\u00EA \u00E7\u00EAkirin, \u00FB firotan. Sab\u00FBna Heleb\u00EA, \u00EA ku ji zeyt\u00EA zeyt\u00FBnan \u00FB zeyt\u00EA xar\u00EA t\u00EA kelandin, neten\u00EA li rojhilat\u00EA, l\u00EA bel\u00EA li seranser\u00EE c\u00EEhan\u00EA deng veday\u00EE. piraniya zeyt\u00EA ji nav\u00E7eya kurdax\u00EA (Efr\u00EEn),a ku dor 40 km li bakur/rojavay\u00EA Heleb dikeve, t\u00EA an\u00EEn. \u00CEro, li Heleb\u00EA n\u00EAz\u00EEka 60 sab\u00FBn-karxane y\u00EAn bi\u00E7\u00FBk hene,\u00FB piraniya wan bi dest malbetan de ne."@ku . "Dilmaqan an j\u00EE Dileman bajarek\u00EE li bak\u00FBr\u00EA par\u00EAzgeha Azerbaybana Rojawa ya Rojhilat\u00EA Kurdistan/\u00CEran\u00EA ye. Piraniya xelk\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Kurd in. T\u00EA de acem j\u00EE hene. Dilmaqan - Dileman nave e\u015F\u00EErek\u00EE kurd\u00EAn Serhed \u00FB D\u00EArsim\u00EA ye. Mark Sykes \u00FB Otto Blau qala v\u00EE e\u015F\u00EEre dikin. Nave v\u00EE e\u015F\u00EEre li hinek her\u00EAman b\u00FBye wek Mamekan, gor\u00EE Seyf\u00EE Ceng\u00EEz mimkune ku Merkeza D\u00EArsim\u00EA Mamekiye nave xwe ji e\u015F\u00EEra mamekan girtibe. \u00CEzady di pir\u00FBka xwe de \u00EAla kurd\u00EAn D\u00EArsim\u00EE Dileman navkir\u00EEye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/3/31/Lake_urmia2.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
W\u00EAne:Lake urmia. jpg w\u00EAneyeke setelit ji gola Urmiy\u00EA re Gola Urmiy\u00EA Gola Urmiy\u00EA, mezintir\u00EEn Gola \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA rojawa w\u00EA welat\u00EA. Li rojawa w\u00EA gol\u00EA Kurdan u li rojhilat\u00EA w\u00EA j\u00EE Tirk\u00EAn Azer\u00EE dij\u00EEn. Bajar\u00EA Urmiy\u00EA j\u00EF dikeve rojawa w\u00EA gol\u00EA. Av\u00EA w\u00EA gol\u00EA pir \u015For e u t\u00EA de mas\u00EE tune."@ku . "W\u00EAne:IranHormozgan. png Hormozgan yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Bender Ebbas e."@ku . "W\u00EAne:IranGilan. png G\u00EElan yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Re\u015Ft e."@ku . "W\u00EAne:IranMazandaran. png Mazenderan yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Sar\u00EE e."@ku . "Hemedan yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve naverast\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Hemedan e. Gel\u00EA her\u00EAme ji Lekan, Kurdan, L\u00FBran, Farsan \u00FB Azer\u00EEyan (Acem) pek t\u00EA."@ku . "W\u00EAne:IranEsfahan. png Par\u00EAzgeha \u00CEsfehan yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve naverast\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA \u00CEsfehan e."@ku . "W\u00EAne:IranTehran. png Par\u00EAzgeha Tehran (an Taran) yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Tehran e."@ku . "Par\u00EAzgeha Merkez\u00EE yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Erak e."@ku . "W\u00EAne:IranQom. pngPar\u00EAzgeha Qom yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve naverast\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Qom e."@ku . "W\u00EAne:IranQazvin. png Par\u00EAzgeha Qazw\u00EAn yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Qazw\u00EAn e."@ku . "Par\u00EAzgeha Yezd yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve naverast\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Yezd e."@ku . "Par\u00EAzgeha Zencan yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA rojawa w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Zencan e."@ku . "W\u00EAne:IranArdabil. png Par\u00EAzgeha Erdeb\u00EEl yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA rojawa w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Erdeb\u00EEl e."@ku . "Par\u00EAzgeha Azerbaycana Rojhilat yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Tewr\u00EAz e."@ku . "Par\u00EAzgeha Gulistan yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA rojhilata w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Gurgan e."@ku . "W\u00EAne:IranBushehr. png Par\u00EAzgeha B\u00FB\u015Fehr yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA B\u00FB\u015Fehr e."@ku . "W\u00EAne:IranKerman. png Par\u00EAzgeha Kirman yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilata w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Kirman e."@ku . "Par\u00EAzgeha Fars yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA \u015E\u00EEraz e."@ku . "Par\u00EAzgeha S\u00EEstan \u00FB Bel\u00FB\u00E7istan yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Zah\u00EEdan e."@ku . "Par\u00EAzgeha Simnan yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA rojhilata w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Simnan e."@ku . "\u00C7armihal \u00FB Bextiyar\u00EE yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA rojawa w\u00EA welat\u00EA. Gel\u00EA w\u00EA per\u00EAzgeh\u00EA bi piran\u00EE bextiyar in bi zaravek\u00EE lur\u00EE y\u00EA ku bi bextiyar\u00EE bi nav\u00EA diaxivin. Navend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA \u015Ear\u00EEkurd e."@ku . "K\u00FBg\u00EEluy\u00EE \u00FB Buw\u00EAr Ehmed yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA rojawa w\u00EA welat\u00EA. Navend\u00EA v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA bajar\u00EA Yas\u00EEc e."@ku . "W\u00EAne:IranNorthKhorasan. png Par\u00EAzgeha Xorasana Bakur yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA rojhilata w\u00EA welat\u00EA. li w\u00EA Her\u00EAme qas\u00EA milyonek \u00FB n\u00EEv Kurd dij\u00EEn. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Bocn\u00FBrd e."@ku . "Xorasana Rezew\u00EE yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA rojhilata w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Me\u015Fhed e."@ku . "W\u00EAne:IranSouthKhorasan. png Par\u00EAzgeha Xorasana Ba\u015F\u00FBr yek ji 30 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA ye ku dikeve rojhilata w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA B\u00EErcend e."@ku . "W\u00EAne:IraqBaghdad. png Par\u00EAzgeha Bexday\u00EA yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve naverast w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Bexda ye."@ku . "W\u00EAne:IraqSalahadDin. png Par\u00EAzgeha Selahed\u00EEn yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve naverast\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Tikr\u00EEt e."@ku . "Par\u00EAzgeha Diyale yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve rojhilat\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Baq\u00FBbe e. bajar\u00EA giring a din ya w\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA Xaneq\u00EEn e."@ku . "W\u00EAne:IraqWasit. png Par\u00EAzgeha Wasit yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve rojhilat\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Navend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA K\u00FBt e."@ku . "W\u00EAne:IraqMaysan. png Par\u00EAzgeha Meysan yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilata w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Elmenare ye."@ku . "Par\u00EAzgeha Besre yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Besre e."@ku . "W\u00EAne:IraqDhiQar. png Par\u00EAzgeha Z\u00EEqar yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Nasiriye ye."@ku . "W\u00EAne:IraqAlMuthanna. png Par\u00EAzgeha Musena yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Navend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Semawe ye."@ku . "W\u00EAne:IraqAlQadisyah. png Par\u00EAzgeha Qadisiye yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Navend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA D\u00EEwaniye ye."@ku . "Par\u00EAzgeha Babil\u00EA yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA v\u00EE welat\u00EE. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Hille ye."@ku . "Par\u00EAzgeha Kerbela yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA naverast\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Kerbela ye. Ji bo bisulman\u00EAn \u015F\u00EEe ev bajare gelek giringe. Li v\u00EAr \u00CEmam Husseyn hat\u00EEye vejartin."@ku . "Par\u00EAzgeha Necef yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve ba\u015F\u00FBr\u00EA rojawa w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Necef e."@ku . "Par\u00EAzgeha Enbar\u00EA yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve rojawa w\u00EA welat\u00EA. Navend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Remad\u00EE ye."@ku . "Par\u00EAzgeha Neynewa yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA rojawa w\u00EA welat\u00EA. Nawend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA M\u00FBsil ye."@ku . "Dihok an j\u00EE Duhok (Par\u00EAzgeha Dihok\u00EA) par\u00EAzgeheke Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye \u00FB yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA j\u00EE ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA w\u00EA dewleta federal\u00EE. Navenda par\u00EAzgeh\u00EA bajar\u00EA Dihok\u00EA ye."@ku . "Hewl\u00EAr an Erb\u00EEl (Par\u00EAzgeha Hewl\u00EAr\u00EA) yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Navenda par\u00EAzgeh\u00EA bajar\u00EA Hewl\u00EAr ye."@ku . "Kerk\u00FBk yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA w\u00EA welat\u00EA. Ji sala 1976'an heta sala 2006'an nav\u00EA ferm\u00EE y\u00EA v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA Te'm\u00EEm b\u00FB. Navenda par\u00EAzgeh\u00EA bajar\u00EA Kerk\u00FBk\u00EA ye."@ku . "Tekasur yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e \u00FB s\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA ji Mihemmed P\u00EAxamber ra hat\u00EEye wah\u00EEy kirin. Bi temam\u00EE ji 8 ayetan p\u00EAk t\u00EA. \"Tekasur\" bi kurd\u00EE t\u00EA maneya \"xwe bi mal, xwedan\u00EE \u00FB zarok\u00EAn xwe pesn\u00EEn\"."@ku . "E\u00B4sr s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEy kirin. Bi temam\u00EE ji s\u00EA ayetan p\u00EAk t\u00EA. \"E\u00B4sr\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \"dema ber\u00EAvar\u00EA\" yan j\u00EE \"demek\u00EE dir\u00EAj,dem\"."@ku . "Qari\u00B4e yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye dan\u00EEn \u00FB ji 11 ayetan p\u00EAk t\u00EA. Peyva Qaria t\u00EA wateya \"y\u00EA ku l\u00EA dixin\u00EE, l\u00EA qelib\u00EE, d\u00EAr\u00EA l\u00EA dixin\u00EE\" yan j\u00EE \"tirsan dike ji nava dilan\". Peyv bi kurtay\u00EE qala roja daw\u00EEy\u00EA yan\u00EA roja qiyamet\u00EA dike."@ku . "Sil\u00EAman\u00EE (Par\u00EAzgeha Sil\u00EAmaniy\u00EA) yek ji 18 par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEraq\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA rojhilata w\u00EA welat\u00EA. Navend\u00EA w\u00EA bajar\u00EA Sil\u00EAman\u00EE ye. \u067E==Par\u00EAzgeha Sil\u00EAmaniy\u00EA (nav\u00EAn ferm\u00EE, 2009)== Sil\u00EAman\u00EE (qeza): Sil\u00EAman\u00EE (navend), Bekrexo, Bazyan, Tancero Qeredax (qeza): Qeredax (navend), S\u00EEws\u00EEnan \u015Earez\u00FBr (qeza): Helebcey Taze (Hellebcey Taze), Warmawe Seyd Sadiq (qeza): Seyd Sadiq (navend), Siru\u00E7ik Helebce (qeza): Helebce (Hellebce) (navend), S\u00EErwan, Xurmal (Xurmall), Biyare P\u00EAncuyin (qeza): P\u00EAncuyin (navend), Germik, Nalpar\u00EAz (Nallpar\u00EAz) \u015Earbaj\u00EAr (qeza): \u00C7iwarta, S\u00EEweyil, S\u00EEtek, Zelan (Zellan), Gap\u00EElon Mawet (qeza): Mawet Pi\u015Fder (qeza): Qeladiz\u00EA (Qelladiz\u00EA), H\u00EAro, Hel\u015F\u00FB (Hell\u015F\u00FB), Jarawe, Nawde\u015Ft, \u00CEs\u00EEw\u00EE Raniye (qeza): Raniye (navend), \u00C7iwarqurine, Hac\u00EE Awe, B\u00EAtwate, Serkepikan D\u00FBkan (qeza): D\u00FBkan (navend), Surda\u015F, P\u00EEremegir\u00FBn, Xelekan, Xidiran, Bingird Derbend\u00EExan (qeza): Derbend\u00EExan (navend), Bawexo\u015F\u00EEn Kelar (qeza): Kelar (navend), Rizgar\u00EE, P\u00EAbaz, \u015E\u00EAx Tew\u00EEl Kifr\u00EE (qeza): Kifr\u00EE (navend), Awesp\u00EE, Serqela (Serqella), Newcol"@ku . "A\u00B4diyat yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre bi xwe li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye wah\u00EEy kirin \u00FB ji 11 ayetan t\u00EA hol\u00EA. Adiyat t\u00EA wateya \"hesp\u00EAn ku zu dibezin\"."@ku . "Zelzele yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Va s\u00FBra li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEh kirin \u00FB bi temam\u00EE ji 8 ayetan p\u00EAk t\u00EA. \"Zelzele\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA maneya \"erdhej\u00EEn\". S\u00FBre qala roja daw\u00EEy\u00EA y\u00EA gerd\u00FBn\u00EA dike."@ku . "Beyyine yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Va s\u00FBra li bajar\u00EA Med\u00EEn\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEh kirin \u00FB bi temam\u00EE ji 8 ayetan p\u00EAk t\u00EA. \"Beyyine\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA maneya \"ayeta/delila e\u015Fkere/xweyay\u00EE\". S\u00FBre qala bawermendan \u00FB nebawermendan dike."@ku . "Ak-47 an j\u00EE Kla\u015Fn\u00EEkov, \u00E7ekeke sivik u part\u00EEzan\u00EE ye. ew \u00E7ek li sala 1947 li Yek\u00EEt\u00EEya Komar\u00EAn Sowyet\u00EAn Sosyal\u00EEst ji aliya Mixa\u00EEl Kala\u015Fn\u00EEkov hat saz kirin. ji wek\u00EE \"kele\u015Fkof\" t\u00EA naskirin. Di rojhilata nav\u00EEn de gelek t\u00EA bi kar an\u00EEn. Li gora M-16 girantir e. Gulley\u00EAn w\u00EA 7.62 mm in."@ku . "Qedr yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Va s\u00FBra li bajar\u00EA Mekk\u00EA ji Mihemmed P\u00EAxamber ra hat\u00EEye wah\u00EEy kirin \u00FB bi temam\u00EE ji 5 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre qala \u015Eeva Qedr r\u00EA dike \u00FB ji bona v\u00EE yek\u00EA va nava hat\u00EEye dan\u00EEn. Qedr nav\u00EA \u015Fevek\u00EE p\u00EEroz di nava meha Remezan \u00EA da ye. Di v\u00EE \u015Fev\u00EA da bawermend ji Xwed\u00EA borandin\u00EA daxwez dikin. Qedr bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA mana \"pirr mezin, r\u00FBmet\u00EE\"."@ku . "Moskow an Moskva an j\u00EE Mosko, paytext\u00EA welat\u00EA R\u00FBsya ye. W\u00EAne:St Basils Cathedral-500px. jpg D\u00EAra P\u00EEroz\u00EA Bas\u00EEl li Moskow\u00EA"@ku . "T\u00EEn s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre bi xwe li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye dan\u00EEn \u00FB bi temam\u00EE ji 8 ayetan p\u00EAk t\u00EA. \"T\u00EEn\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \"h\u00EAj\u00EEr\" \u00EA. Xwed\u00EA di v\u00EE s\u00FBrey\u00EA da li ser h\u00EAj\u00EEr\u00EA, zeyt\u00FBn\u00EA, \u00C7\u00EEyay\u00EA S\u00EEna y\u00EA \u00FB bajar\u00EA Mekk\u00EA sond vedixwe."@ku . "In\u015Firah yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye dan\u00EEn \u00FB bi temam\u00EE ji 8 ayetan p\u00EAk t\u00EA. Xwed\u00EA di v\u00EE s\u00FBrey\u00EA da qala Mihemmed P\u00EAxamber dike. \"In\u015Firah\" t\u00EA wateya \"ve b\u00FBn, fireh b\u00FBn\"."@ku . "Duha yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Di pi\u015Ft\u00EE s\u00FBreya Fecr li Mekk\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEy kirin. S\u00FBre bi temam\u00EE ji 11 ayetan p\u00EAk t\u00EA \u00FB nav\u00EA xwe ji peyva ziman\u00EA ereb\u00EE \"Duha\", di ayeta yekem\u00EEn da girt\u00EEye. Duha bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \" dan\u00EA sib\u00EA\". S\u00FBre qala s\u00EAw\u00EE b\u00FBna p\u00EAxamber\u00EA daw\u00EE bi nav Mihemmed Mistefa dike \u00FB w\u00EE bi mizg\u00EEn\u00EEyan tesel\u00EE dike."@ku . "Mawtin\u00EE nav\u00EA sr\u00FBda netew\u00EE a \u00CEraq e. ew sr\u00FBd li sala 2004 li aliya \u00CEbrah\u00EEm Tewqan hatiye niv\u00EEsandin u li gel sr\u00FBda \u00E7axa r\u00EAj\u00EEma Baas ne yekin. #redirect\u06A4==Deqa sr\u00FBd bi ereb\u00EE:== \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A\u060C \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A\u060C \u0627\u0644\u062C\u0644\u0627\u0644 \u0648\u0627\u0644\u062C\u0645\u0627\u0644 \u0648\u0627\u0644\u0633\u0646\u0627\u0621 \u0648\u0627\u0644\u0628\u0647\u0627\u0621 \u0641\u064A \u0631\u0628\u0627\u06A9\u060C \u0641\u064A \u0631\u0628\u0627\u06A9 \u0648\u0627\u0644\u062D\u06CC\u0627\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0646\u062C\u0627\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0647\u0646\u0627\u0621 \u0648\u0627\u0644\u0631\u062C\u0627\u0621 \u0641\u064A \u0647\u0648\u0627\u06A9 \u0641\u064A \u0647\u0648\u0627\u06A9 \u0647\u0644 \u0623\u0631\u0627\u06A9\u060C \u0647\u0644 \u0623\u0631\u0627\u06A9 \u0633\u0627\u0644\u0645\u0627 \u0645\u0646\u0639\u0645\u0627 \u0648 \u063A\u0627\u0646\u0645\u0627 \u0645\u06A9\u0631\u0645\u0627 \u0647\u0644 \u0623\u0631\u0627\u06A9 \u0641\u064A \u0639\u0644\u0627\u06A9 \u062A\u0628\u0644\u063A \u0627\u0644\u0633\u0645\u0627\u06A9 \u062A\u0628\u0644\u063A \u0627\u0644\u0633\u0645\u0627\u06A9 \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A\u060C \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A\u060C \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A\u060C \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A\u060C \u0627\u0644\u0634\u0628\u0627\u0628 \u0644\u0646 \u06CC\u06A9\u0644 \u0647\u0645\u0647 \u0623\u0646 \u062A\u0633\u062A\u0642\u0644 \u0623\u0648 \u06CC\u0628\u06CC\u062F \u0646\u0633\u062A\u0642\u06CC \u0645\u0646 \u0627\u0644\u0631\u062F\u064A \u0648\u0644\u0646 \u0646\u06A9\u0646 \u0644\u0644\u0639\u062F\u06CC \u06A9\u0627\u0644\u0639\u0628\u06CC\u062F \u06A9\u0627\u0644\u0639\u0628\u06CC\u062F \u0644\u0627\u0646\u0631\u06CC\u062F \u0644\u0627\u0646\u0631\u06CC\u062F \u062F\u0644\u0646\u0627 \u0627\u0644\u0645\u0648\u0621\u0628\u062F\u0627 \u0648\u0639\u06CC\u0634\u0646\u0627 \u0627\u0644\u0645\u0646\u06A9\u062F\u0627 \u0644\u0627\u0646\u0631\u06CC\u062F \u0628\u0644 \u0646\u0639\u06CC\u062F \u0645\u062C\u062F\u0627 \u0627\u0644\u062A\u0644\u06CC\u062F \u0645\u062C\u062F\u0627 \u0627\u0644\u062A\u0644\u06CC\u062F \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A\u060C \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A\u060C \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A \u0627\u0644\u062D\u0633\u0627\u0645 \u0648\u0627\u0644\u06CC\u0631\u0627\u0639 \u0644\u0627\u0627\u0644\u06A9\u0644\u0627\u0645 \u0648\u0627\u0644\u0646\u0632\u0627\u0639 \u0631\u0645\u0632\u0646\u0627\u060C \u0631\u0645\u0632\u0646\u0627 \u0645\u062C\u062F\u0646\u0627 \u0648 \u0639\u0647\u062F\u0646\u0627 \u0648 \u0648\u0627\u062C\u0628 \u0645\u0646 \u0627\u0644\u0648\u0641\u0627 \u06CC\u0647\u0632\u0646\u0627 \u06CC\u0647\u0632\u0646\u0627 \u0639\u0632\u0646\u0627 \u0639\u0632\u0646\u0627 \u200C\u063A\u0627\u06CC\u0629 \u062A\u0634\u0631\u0641 \u0648 \u0631\u0627\u06CC\u0629 \u062A\u0631\u0641\u0631\u0641 \u06CC\u0627 \u0647\u0646\u0627\u06A9 \u0641\u06CC \u0639\u0644\u0627\u06A9 \u0642\u0627\u0647\u0631\u0627 \u0639\u062F\u0627\u06A9 \u0642\u0627\u0647\u0631\u0627 \u0639\u062F\u0627\u06A9 \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A\u060C \u0645\u0648\u0637\u0646\u064A"@ku . "\u00CExlas s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBr\u00EA li bajar\u00EA Mekk\u00EA daket\u00EEye \u00FB ji 4 ayetan p\u00EAk t\u00EA. \u00CExlas bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya sam\u00EEm\u00EEyet\u00EA, ku ji dil \u00FB can bi ti\u015Ftek bawer bike."@ku . "Kewser s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA daket\u00EEye \u00FB 3 ayet in. Kewser t\u00EA wateya pirr n\u00EEmetan \u00FB wek\u00EE din j\u00EE di Cennet \u00EA da nav\u00EA hew\u00FBzek\u00EE av\u00EA ye. Ji ber ku zarok\u00EAn Mihemmed P\u00EAxamber y\u00EAn law\u00EEn nediman mu\u015Frik\u00EAn Mekk\u00EA ji P\u00EAxember re digotin (ebter) yan\u00EE b\u00EA \u00FBrt, \u00FBrt qelyay\u00EE, binbir\u00EE, \u00EEjar ev ayet j\u00EE bers\u00EEva wan mu\u015Fr\u00EEkan dide."@ku . "Humeze s\u00FBreyej ji Quran a P\u00EEroz e. Li bajar\u00EA Mekk\u00EA daket\u00EEye \u00FB bi temam\u00EE 9 ayet in. Wateya \"Humeze\" ewe ku, li pas hinekan got\u00FBb\u00EAj kirin, dud\u00EEq\u00FBdi kirin, p\u00EA tinaz kirin, ew \u00EA\u015Fandin."@ku . "phpMyAdmin am\u00FBreke ji bo r\u00EAvebirkirina danegir\u00EAn MySQL e. phpMyAdmin bi php hat niv\u00EEsandin \u00FB gelek t\u00EA bi kar an\u00EEn."@ku . "Hewraman, Hawraman an Horaman yek ji her\u00EAm\u00EAn kurd\u00EE li ba\u015F\u00FBr \u00FB li rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Ji mintiqa navb\u00EAra Sl\u00EAman\u00EE \u00FB S\u00EEne t\u00EA p\u00EAk t\u00EA. Her\u00EAmek\u00EE zaf bilind e, \u00C7iyayen Hawraman li w\u00EE her\u00EAm\u00EA ne. Gele her\u00EAme bi piran\u00EE Kurde-Hewram\u00EE ne. Bajar\u00EAn mezintir\u00EEn y\u00EAn Hewraman Pawe \u00FB Mer\u00EEwan in. Ji aliy\u00EA ol\u00EA Hewraman gelek\u00EE dewlemend e. Navenda ola Yarsan li wir e, Zerde\u015Ft\u00EE j\u00EE heye."@ku . "W\u00EAne:IranianKurdistan. png W\u00EAne:Iran ethnoreligious distribution 2004. jpg Zerd\u00EA kal: Axa Kurdan li \u00CEran\u00EA Rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA per\u00E7ey\u00EA Kurdistan\u00EA ye ku di nav s\u00EEnor\u00EAn \u00CEran\u00EA de ye."@ku . "Arta\u015Fat bajarek\u00EE kevin e li nik r\u00FBbar\u00EA aras, li dola \u00E7iyay\u00EA Ararat\u00EA. Ew bajar di sala 166 P. Z ji aliy\u00EA Arta\u015Fes ve hatiye avedankirin \u00FB wek\u00EE navenda siyas\u00EE \u00FB \u00E7and\u00EE ya ermenistan\u00EA dihate binavkirin. Nav\u00EA Arta\u015Fat ji Farsiya nav\u00EEn hatiye girtin \u00FB t\u00EA wateya \"\u015Fah\u00EE ya erd\u00EA\" an \u015Fahiya xudan\u00EA erd\u00EA an j\u00EE \u015Fahiya Arta\u015Fes."@ku . "Leyl s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Va s\u00FBra li bajar\u00EA p\u00EEroz y\u00EA misilmanan bi nav Mekke hat\u00EEy\u00EA wah\u00EEy kirin \u00FB 21 ayet in. \"Leyl\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \"\u015Fev\" \u00EA."@ku . "W\u00EAne:Jugha-khachkar-CIMG1581. JPG Xa\u00E7kar Xa\u00E7kevir keviran di ermenistan\u00EA ye ku w\u00EAneya xa\u00E7eke li ser wan e \u00FB bi ermen\u00EE Xa\u00E7kar dib\u00EAjn\u00EA. Li Ermenistan\u00EA bi hizaran Xa\u00E7keviran hene."@ku . "\u015Eems s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEy kirin \u00FB 15 ayet in. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva bi ziman\u00EA ereb\u00EE \"e\u015F-\u015Eems\" ji ayeta yekem\u00EEn girt\u00EEye \u00FB va peyva bi kurd\u00EE t\u00EA wateya \"roj, tav\" \u00EA."@ku . "Beled s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEy kirin \u00FB 20 ayet in. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"el-Beled\" ji ayeta yekem\u00EEn girt\u00EEye. \"Beled\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \"bajar\"."@ku . "Ayet nav\u00EA be\u015F\u00EAn bi\u00E7\u00FBk ji Qur'an\u00EA ye. Her s\u00FBre ji \u00E7end ayetan p\u00EAkd\u00EA. Quran ji 6236 ayetan de p\u00EAk t\u00EA."@ku . "Ziman\u00EA Bel\u00FB\u00E7\u00EE, zimanek ji \u015Faxa Ziman\u00EAn \u00CEran\u00EE y\u00EA bak\u00FBr rojavay\u00EA Zimanmalbata Hind \u00FB Ewrop\u00EE ye. Piraniya gel\u00EA li Bel\u00FB\u00E7istan\u00EA bi v\u00EE ziman\u00EE diaxivin \u00FB ziman\u00EA day\u00EEk\u00EA y\u00EA piraniya Bel\u00FB\u00E7an ev ziman e."@ku . "W\u00EAne:Major ethnic groups of Pakistan in 1980. jpg Axa Bel\u00FB\u00E7an Bel\u00FB\u00E7 nav\u00EA geleke li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilata \u00EEran\u00EA \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA rojawa pakistan\u00EA dij\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:The Earth seen from Apollo 17. jpg Erd, ji ezm\u00EAn ve W\u00EAne:Physical world. jpg Nex\u015Feya Erd\u00EA W\u00EAne:Earthlights dmsp. jpg Erd bi \u015Fev Erd t\u00EA wateya c\u00EEhan, zew\u00EE, \u00FB nav\u00EA gerst\u00EArkek\u00EA ye ku bi dewr\u00EA Xor diger\u00EA. Dewr\u00EAn erdzaniy\u00EE"@ku . "Xa\u015F\u00EEye s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA h\u00E2t\u00EEye wah\u00EEy kirin \u00FB ji 26 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"el-Xa\u015F\u00EEye\" di ayeta yekem\u00EEn da girtiye. \"Xa\u015F\u00EEye\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \"bi ti\u015Ftek\u00EE girtin yan j\u00EE bi r\u00FBy\u00EA ti\u015Ftek\u00EE girtin\""@ku . "E'la s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye dan\u00EEn \u00FB ji 19 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"el-E\u00B4la\" ji ayeta yekem\u00EEn girt\u00EEye. \"E\u00B4la\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \"y\u00EA h\u00EAr\u00EE bilind/mezin\" \u00FB peyv ji bona Xwed\u00EA t\u00EA gotin."@ku . "Tariq s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mek\u00EA hat\u00EEye dan\u00EEn \u00FB ji 17 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"et-Tariq\" ji ayeta yekem\u00EEn girt\u00EEye. \"Tarik\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \"ti\u015Ft\u00EA ku bi dijwar\u00EE l\u00EA dikev\u00EE/l\u00EA dixin\u00EE, ti\u015Ft\u00EA ku \u015Fev t\u00EA\"."@ku . "Bur\u00FBc s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye dan\u00EEn \u00FB ji 22 ayetan t\u00EA hol\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"el-Bur\u00FBc\" ji ayeta yekem\u00EEn girt\u00EEye. \"Buruc\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \"bir\u00E7\" an."@ku . "In\u015Fiqaq s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye dan\u00EEn \u00FB ji 25 ayetan t\u00EA hol\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva ziman\u00EA ereb\u00EE \"in\u015Fiqaq\" ji ayeta yekem\u00EEn girt\u00EEye. \"In\u015Fiqaq\" bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \"ti\u015Ft\u00EA ku t\u00EA qeli\u015Fandin\u00EA\"."@ku . "W\u00EAne:Zagros 1992. jpg \u00C7iyay\u00EAn Zagros\u00EA Zagros an \u00E7iyay\u00EAn Zagros\u00EA, nav\u00EA z\u00EEnc\u00EEre\u00E7iya ye ku ji her\u00EAma Wan\u00EA - Colem\u00EArg\u00EA dest p\u00EA dike \u00FB ber bi ba\u015F\u00FBr ve di\u00E7e. Di nav axa Kurdistan\u00EA de derbas dibe. Ji bakur ve di destp\u00EAk de, di navbera tix\u00FBb\u00EAn Tirkiye \u00FB \u00CErana \u00EEroy\u00EEn de \u00FB pi\u015Ftre wek tix\u00FBb di navbera \u00CEran \u00FB \u00CEraqa \u00EEroy\u00EEn de dom dike. N\u00EAz\u00EEk\u00EE Kendava \u00CEran\u00EA di nav axa \u00CEran\u00EA de heta her\u00EAma Hurmiz\u00EA di\u00E7e. Dir\u00EAjiya \u00E7iyay\u00EAn Zagros\u00EA 1.500 km ye. Di z\u00EEnc\u00EEreya Zagros\u00EA de gelek \u00E7iya hene. Di nav van \u00E7iyan de \u00E7iyay\u00EA bi nav\u00EA Zana \u00FB \u00E7iyay\u00EA bi nav\u00EA Zerd \u00EAn her\u00EE bilind in. \u00C7iyay\u00EA Zana 5.098 m \u00FB y\u00EA Zerd j\u00EE 4.548 metre bilind e. Ji Zagros\u00EA re \u00E7iyay\u00EA Kurdistan\u00EA j\u00EE dib\u00EAjin. di Ji ber ku piraniya Zagros\u00EA di nav axa Kurdistan\u00EA de ne. Ibn Xeld\u00FBn di pirt\u00FBka xwe ya Muqadd\u00EEme de ji Zagros\u00EA de wek \u00E7\u00EEyay\u00EAn Kurd\u00EEstan\u00EA behz dike. Z\u00EEnc\u00EEre\u00E7iyay\u00EAn Zagros\u00EA bi hezar salan in ku di navbera \u00E7and\u00EAn her\u00EAm \u00EAn cuda cuda de wek tix\u00FBb hatine ki\u015Fandin. Di navbera gel\u00EAn wek faris, as\u00FBr\u00EE, ermen\u00EE, kurd \u00FB ereb de."@ku . "Infitar s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li dema bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEy kirin \u00FB 19 ayet in. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"infitar\" di ayeta yem\u00EEn da girt\u00EEye. Infitar t\u00EA wateya \" ti\u015Ft\u00EA ku t\u00EA qeli\u015Fandin\". S\u00FBre qala roa qiyamet\u00EA dike."@ku . "Muteffif\u00EEn s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEy kirin \u00FB 36 ayet in. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"el-Mutaffif\u00EEn\" di ayeta yem\u00EEn da girt\u00EEye. Muteffif\u00EEn t\u00EA wateya \" y\u00EAn ku di p\u00EEvan\u00EA da hilet\u00EEy\u00EA dikin\". S\u00FBre qala Dojeh \u00FB Behi\u015Ft \u00EA j\u00EE dike."@ku . "Z\u00EEnc\u00EEr\u00E7iya an R\u00EAze\u00E7iya bi hejmareke mezin ji \u00E7iyayan ku li nav\u00E7eyeki berfreh \u00FB ber\u00EEn de ne t\u00EA gotin, m\u00EEna Zagros."@ku . "Tekw\u00EEr s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li dema bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEy kirin \u00FB 29 ayet in. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"k\u00FCvviret\" di ayeta yekem\u00EEn da girt\u00EEye. Tekw\u00EEr t\u00EA wateya \" lif kirin, alandin, ti\u015Ftek\u00EE li hev p\u00EA\u00E7andin \". S\u00FBre qala roja qiyamet\u00EA, p\u00EAxambert\u00EEy\u00EA \u00FB peyxam\u00EA dike."@ku . "Ebese s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye peyxam kirin \u00FB ji 42 ayetan p\u00EAk \u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji kirara \"Ebese\" di ayeta yekem\u00EEn da girt\u00EEye. Ebese bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \" r\u00FBy\u00EA xwe tir\u015F kir\". S\u00FBre qala baweriy\u00EA, p\u00EAxambert\u00EEy\u00EA, h\u00EAza Xwed\u00EA \u00FB qala roja qiyamet\u00EA dike."@ku . "Zagros TV televizyoneke kurd\u00EE ye. Televizyona Zagros\u00EA ku weke kanaleke her\u00EAm\u00EE we\u015Fana xwe dikir, di roja 14'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA sala 2005an dest bi we\u015Fana xwe ya heway\u00EE kir. Zagros TV, ji Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA we\u015Fana xwe dike. Zagros TV di we\u015Fan\u00EAn xwe de b\u00EAhtir\u00EEn birh\u00EA dide ser n\u00FB\u00E7ey\u00EAn Kurdistan\u00EA \u00FB c\u00EEhan\u00EA. Herweha ew bi program\u00EAn xwe y\u00EAn cure cure b\u00FBye kanalek Kurdistan\u00EE ya hemereng\u00EE. Di destp\u00EAk\u00EA de Zagros TV we\u015Fana xwe ji Hewl\u00EAr\u00EA dikir, pi\u015Ftre w\u00EA st\u00FBdyoy\u00EAn xwe li Duhok, Sil\u00EAman\u00EE \u00FB Kerk\u00FBk\u00EA j\u00EE vekir. \u00DB bi r\u00EAya wan st\u00FBdyoyan ew herroj n\u00FB\u00E7ey\u00EAn her\u00EAm\u00EE y\u00EAn rojane diwe\u015F\u00EEne."@ku . "Nazi'at s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye peyxam kirin \u00FB ji 46 ayetan p\u00EAk \u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"en Naziat\" di ayeta yekem\u00EEn da girt\u00EEye. Nazi'at li v\u00EA s\u00FBrey\u00EA da bi ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA wateya \"feri\u015Ft\u00EAn (melek) ku ruh\u00EAn mirovan ka\u015F dikin \u00FB digirin\". S\u00FBre qala y\u00EAkitiya Xwed\u00EA, p\u00EAxambert\u00EEy\u00EA, jiyana di pi\u015Ft\u00EE mirin\u00EA \u00FB roja he\u015Fir\u00EA dike."@ku . "Med\u00EEne bajarek li dewleta Erebistana Si\u00FBd\u00EE ye. Med\u00EEne 300 km li bak\u00FBr\u00EA bajar\u00EA Mekk\u00EA ye. Ji bona misilmanan Med\u00EEne bajarek\u00EE p\u00EEroz e. Di d\u00EEroka \u00CEslam \u00EA da ji bona zordar\u00EEy\u00EAn nebawermend\u00EAn e\u015F\u00EEra Qurey\u015F \u00EA Mihemed P\u00EAxember mecb\u00FBr ma ku ji Mekk\u00EA ko\u00E7 bike here Med\u00EEn\u00EA. \u00CEro mezela/gora Mihemed P\u00EAxember \u00FB pirr\u00EAn heval\u00EAn w\u00EE j\u00EE li Med\u00EEn\u00EA ye. Ji bona v\u00EE her sal bi m\u00EElyonan hec\u00EE ji bona hec terin Med\u00EEn\u00EA. Mizgefta p\u00EEroz y\u00EA duyem\u00EEn y\u00EA misilmanan j\u00EE li bajar\u00EA Med\u00EEn\u00EA c\u00EEh digir\u00EE \u00FB va mizgefta di h\u00EAla Mihemed P\u00EAxember bi xwe hat\u00EEye \u00E7\u00EA kirin."@ku . "Kabe xan\u00EEyek\u00EE \u00E7arko\u015Fe li bajar\u00EA Mekk\u00EA li S\u00FBd\u00EE Erebistan\u00EA ye. Kabe bi perdeyek\u00EE neqi\u015Fkir\u00EE \u00FB re\u015F hat\u00EEye dadan \u00FB ji bona misilmanan xan\u00EEy\u00EA her\u00EE p\u00EEroz e. Misilman Kab\u00EA wek\u00EE \"mala Xwed\u00EA\" dib\u00EEnin \u00FB her sal bi m\u00EElyonan bawermend ji bona serl\u00EAdana Kab\u00EA terin hec. Bi gotin\u00EAn din Kabe sembola yek\u00EEt\u00EEya hem\u00FB misilmanan e. Ji ber v\u00EE yek\u00EA bawermend di nim\u00EAj\u00EA da ber\u00EA xwe didin Kab\u00EA yan\u00EA qibl\u00EA. Di gora ola \u00CEslam \u00EA Kab\u00EA di h\u00EAla Hz. \u00CEbrah\u00EEm \u00FB law\u00EA w\u00EE Hz. \u00CEsma\u00EEl hat\u00EEye \u00EEn\u015Fa kirin. Di sala 570 an da serok\u00EA le\u015Fkeran bi nav Ebrehe xwest\u00EEye ku Kab\u00EA hilbi\u015F\u00EEn\u00EE \u00FB ji bona v\u00EE bi h\u00EAz\u00EAn xwe hat\u00EEye Mekk\u00EA, l\u00EA Xwed\u00EA bi xwe Kabe parast\u00EEye \u00FB h\u00EAz\u00EAn Ebrehe tune kiriye."@ku . "Bi ezan\u00EA an bang\u00EA, bangevan bawermendan di rok\u00EE da p\u00EAnc caran bang\u00EE nim\u00EAj\u00EA dike. Bel\u00EA di mizgeft\u00EAn mezin da ezan li ser m\u00EEnar\u00EA dahat bang kirin\u00EA, l\u00EA \u00EEro ezan bi piran\u00EE bi alikar\u00EEya hoparloran t\u00EA bang kirin\u00EA. Ezana yekem\u00EEn di diroka ola \u00CEslam \u00EA da di h\u00EAla Bilal \u00EA Habe\u015F\u00EE li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye bang kirin. Ezan tim bi ziman\u00EA ereb\u00EE t\u00EA bang kirin\u00EA: Allahu ekber (Xwed\u00EA y\u00EA her\u00EE mezin e) - 4 caran E\u015Fhedu en la ilahe illAllah (Ez \u015Fehadet\u00EE dikim ku ji bil\u00EE Xwed\u00EA qet xudayek\u00EE din tune) - 2 caran E\u015Fhedu enne Muhammaden rasulAllah (Ez \u015Fehadet\u00EE dikim ku Mihemmed res\u00FBl\u00EA Xwed\u00EA ye) - 2 caran Heyya 'ala al-selah (Were nim\u00EAj\u00EA) - 2 caran Hayya 'ala al-felah (Were xilas b\u00FBn\u00EA) - 2 caran al-salatu xeyrun min-a-naum (Nim\u00EAj ji xew\u00EA ba\u015Ftir e) - 2 caran (ten\u00EA nim\u00EAja sib\u00EA) Allahu ekber (Xwed\u00EA y\u00EA her\u00EE mezin e) - 2 caran La ilahe illAllah (Ji bil\u00EE Xwed\u00EA qet xudayek\u00EE din tune) - 2 caran"@ku . "Qible di h\u00EAla xan\u00EEy\u00EA p\u00EEroz Kabe y\u00EA li bajar\u00EA Mekke y\u00EA ye. Misilman di nim\u00EAj \u00EA da ber\u00EA xwe didin h\u00EAla Kab\u00EA yan\u00EA qibl\u00EA. Di sal\u00EAn y\u00EAkem\u00EEn y\u00EAn ola \u00CEslam \u00EA da qible di h\u00EAla mizgefta bi nav Aqsa li bajar\u00EA Qudis \u00EA b\u00FB, l\u00EA d\u00FBra qible hate guhartin."@ku . "W\u00EAne:Island. jpg Girav Girav, dorav an gizirt ji re\u015Fahiy\u00EAn (bej) ku hawirdor\u00EAn wan bi av\u00EA tije ne re t\u00EA gotin. S\u00EA be\u015F\u00EA golan hene: Hin per\u00E7ey\u00EAn zinaran an res\u00EEf, giravok \u00FB girav\u00EAn esas\u00EE. Li hin deran gelek girav li cem hev cih digir\u00EAn, ji van ra komgirav t\u00EA gotin. Hin girav wek kevan an xelekek\u00EE r\u00EAz dibin, ji van ra j\u00EE r\u00EAzegirav t\u00EA gotin. Di devok\u00EAn kurd\u00EE de ji girav\u00EA re durge j\u00EE t\u00EA gotin."@ku . "Delta, ji ber\u00EEy\u00EAn (de\u015Ft) ku li dev\u00EAn \u00E7eman \u00E7\u00EAb\u00FBne re t\u00EA gotin. \u00C7em\u00EAn ku li dev\u00EAn wan ber\u00EE \u00E7\u00EAdibin pirtir\u00EEn bi \u00E7end devan digih\u00EAje ser gol an deryay\u00EA. Li van dev\u00EAn \u00E7em \u00FB li perav\u00EA aluvyon kom dibin ser hev \u00FB ber\u00EEyeke nizm \u00E7\u00EAdibe. Hek komb\u00FBna aluvyonan di bin\u00EA deryay\u00EA de p\u00EAk hatibe j\u00EA re deltaya bin\u00EA deryay\u00EA t\u00EA gotin. Ji ber ku di\u015Fibe t\u00EEpa deltay\u00EA ya Y\u00FBnan\u00EE (&Delta) ev nav stendiye. L\u00EA \u015Fikl\u00EA hin deltay\u00EAn \u00E7eman cuda ne. Li dever\u00EAn ku hilatin \u00FB dahatin l\u00EA pir k\u00EAm an tune delta \u00E7\u00EAdibin. Hilatin \u00FB dahatin an j\u00EE \u015F\u00EEp nah\u00EAle ku aluvyon bicivin ser hev, wan ber bi nava deryay\u00EA diherik\u00EEne."@ku . "Nali\u015Fk\u00EAne yek ji \u00E7iya y\u00EAn navdar li devera Bokan li rojhilata Kurdistan\u00EA ye. Gor\u00EA Hesen Z\u00EErek H\u00FBnermend\u00EA kurd li ser w\u00EA \u00E7iyay\u00EA hatiye na\u015Ftin."@ku . "Herm\u00EAle gundeke li n\u00EAz\u00EEk bajar\u00EA Bukan li rojhilata Kurdistan\u00EA ku dikeve Par\u00EAzgeha Azerbaycana Rojawa. Hesen Z\u00EErek Hunermend\u00EA navdar\u00EA kurd li w\u00EA gund\u00EA ji dayik buye."@ku . "Qere\u00E7oban nav\u00E7eyeke Erzirom\u00EA ye. 182 km ji Erz\u00EErom\u00EA d\u00FBr dikeve. Di sala 1966'\u00EE de b\u00FBye \u015Faredar\u00EE \u00FB di sala 1987'\u00EE de j\u00EE kirine nav\u00E7e. 1 nehiye, 17 gund \u00FB \u00E7end j\u00EE mezrey\u00EAn w\u00EA hene."@ku . "W\u00EAne:Tour eiffel at sunrise from the trocadero. jpg Q\u00FBleya Eyfel\u00EA di c\u00EEhan\u00EA de m\u00EEna sembola Par\u00EEs\u00EA t\u00EA naskirin. Par\u00EEs paytexta Fransa ye, di heman dem\u00EA de paytexta her\u00EAma \u00CEle-de-France e. Gor\u00EE hijmartina meha \u00E7ile ya sala 2004 an 11.5 m\u00EElyon kes l\u00EA dij\u00EE. Par\u00EEs di Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA de bajar\u00EA her\u00EE z\u00EAde kes l\u00EA dij\u00EEn e. Di hem\u00FB Ewropay\u00EA de j\u00EE pi\u015Ft\u00EE Moskoway\u00EA bajar\u00EA duyem\u00EEn e, \u00FB di c\u00EEhan\u00EA de di nav 20 metropol\u00EAn her\u00EE mezintir\u00EEn de ye. Par\u00EEs di c\u00EEhan\u00EA de bi nav\u00EA \"Bajar\u00EA Ronahiy\u00EA\" (la Ville Lumi\u00E8re) t\u00EA naskirin, navendek her\u00EE mezin a t\u00FBr\u00EEstan e. Cih\u00EAn t\u00FBr\u00EEst\u00EEk\u00EAn her\u00EE binav li Par\u00EEs evin: Q\u00FBleya Eyfel\u00EA Muzeya L\u00FBvr\u00EA Muzeya Orsay\u00EA D\u00EAra Notirdam\u00EA Kela Versay\u00EA Goristana P\u00E8re-Lachaise"@ku . "Med TV yekem\u00EEn televizyona kurd\u00EE ya ser setal\u00EEt\u00EA b\u00FB. Med TV di 15'\u00EA gulana 1995'a dest bi we\u015Fana xwe ji bajar\u00EA London\u00EA kir. Med TV rojane \u015Fe\u015F saetan bi ziman\u00EAn kurd\u00EE, tirk\u00EE, as\u00FBr\u00EE \u00FB ereb\u00EE we\u015Fana xwe dikir \u00FB li Ewropa, bakur\u00EA Efr\u00EEqa \u00FB Rojhilata Nav\u00EEn dihate tema\u015Fekirin. MED TV bi v\u00EA yeke gaveke mezin di d\u00EEroka \u00E7apemeniya kurd\u00EE ya n\u00FBjen de av\u00EAt \u00FB s\u00EEnor\u00EAn di nav kurdan de bi riyeke modern, bi riya teknolojiy\u00EA rakirin."@ku . "W\u00EAne:Houses. of. parliament. overall. arp. jpg Ko\u015Fka Parleman\u00EA \u00FB Big Ben London paytexta Ingil\u00EEstan \u00FB Keyaniya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya Mezin \u00FB Bakur\u00EA \u00CErland\u00EA ye \u00FB herwiha mezintirin bajar\u00EA v\u00EE welat\u00EE \u00FB yek ji mezintir\u00EEn bajar\u00EAn Ewropay\u00EA ye. Ew li ba\u015F\u00FBra rojhilta Ingil\u00EEstan\u00EA li ser \u00E7em\u00EA Thames hilkevtiye. Navenda baj\u00EAr gelek kevanar \u00FB d\u00EAr\u00EEn e \u00FB weke yek ji baj\u00EAr\u00EAn d\u00EErok\u00EE y\u00EAn c\u00EEhan\u00EA t\u00EA zan\u00EEn. Di \u00E7axa nav\u00EEn de, London bajarek\u00EE bi\u00E7\u00FBk \u00FB p\u00EAkhat\u00EE ji \u00E7end mehelan buye, l\u00EA di sedsal\u00EAn ber\u00EA de, ji ber hatin\u00FB\u00E7\u00FBn\u00EAn firewan dewr\u00FBpi\u015Fta w\u00EE hatiye avakirin \u00FB h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE buye bajarek\u00EE mezin. \u00CEro London giringtir\u00EEn baj\u00EAr e di Ingil\u00EEstan\u00EA de \u00FB xwed\u00EE p\u00EAkhateyeka r\u00EAveber\u00EE ya berfireh \u00FB berbelav e. Nif\u00FBsa London\u00EA li gor serjimariya sala 2007an, 7,556,900 kesan e \u00FB pirnif\u00FBstir\u00EEn her\u00EAma bajar\u00EE y\u00EA Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA ye. Bajar\u00EA London \u00EA kevnar ku \u00EEro z\u00EAdetir ji 2 m\u00EElyon kesan li xwe de cihdike, ji aliy\u00EA Romiyan ve hatiye avakirin."@ku . "\u00CEsrael yek ji welat\u00EAn Rojhilata nav\u00EEn e. Hejmara \u015F\u00EAniy\u00EAn w\u00EA 7 milyon e. Welat\u00EA \u00CEsrael\u00EA pi\u015Ft\u00EE \u015Eer\u00EA Duyem \u00EA Cihan\u00EA ku b\u00FB sedema ku\u015Ftina 6 milyon cih\u00FByan li Ewr\u00FBpay\u00EA hat damezrandin. Ziman\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn \u00CEsrael\u00EA Hebray\u00EE (\u00CEvr\u00EEt) \u00FB Ereb\u00EE ne. Li \u00CEsrael\u00EA hejmareke mezin Kurd j\u00EE dij\u00EEn."@ku . "Keyaniya Yekb\u00FBy\u00EE an bi \u015Fikl\u00EA dir\u00EAj Keyaniya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya Mezin \u00FB Bakur\u00EA \u00CErland\u00EA, dewleteke li bakura rojavaya Ewropa \u00FB bi \u015Fikl\u00EA Keyatiya Makezagon\u00EE t\u00EA \u00EEdarekirin. Ev dewleta girav\u00EE ji Britanya Mezin \u00FB ji bakur\u00EA girava \u00CErland\u00EA t\u00EA meydan\u00EA."@ku . "HezoKozluk nav\u00E7eyek\u00EE \u00CAlih\u00EA (Batman\u00EA) ye. Li bakura rojhilata Batman\u00EA ye u 40 km ji Batman\u00EA d\u00FBr e. Hezo bajarek\u00EE kevn e li dor\u00EE Birca Hezo\u00EA hatiye avakirin. Bajar\u00EA Hezoy\u00EA di sala 1514'a de ketiye bindest\u00EAn Osmaniyan. Dema ku komara Cumhuriya Tirikan avab\u00FB, Hezo bajarokek\u00EE li ser bajar\u00EA Sason\u00EA bu. L\u00EA di sala 1938'an de b\u00FB bajarek wek Sason. Ji w\u00EA sal\u00EA heta sala 1990'a Hezo nav\u00E7eyek\u00EE li ser bajar\u00EA S\u00EArte b\u00FB. L\u00EA bel\u00EA pi\u015Ft\u00EE ku Batman di sala 1990'an de bu wilayet, nav\u00E7eya Hezoy\u00EA bi wilayeta El\u00EEh\u00EA ve hat gir\u00EAdan. Li rojhilata bajar wilayet\u00EAn Bidl\u00EEs \u00FB S\u00EAert, li rojavayaw\u00EE wilayeta Amed\u00EA c\u00EEh digire. Li bakura w\u00EA nav\u00E7eya Sason \u00FB li ba\u015F\u00FBra w\u00EA nav\u00E7eya Qub\u00EEn\u00EA heye. Hezo bajarek\u00EE di nav \u00E7iyayan de ye. Lewra j\u00EE ji gel\u00EAn dan\u00EAswan\u00EAn w\u00EA re t\u00EA gotin \u00E7iyay\u00EE. Ji xeyn\u00EE vi j\u00EE, ji xelk\u00EA Hezoy\u00EA re t\u00EA gotin Xerz\u00EE, bela ku Hezo li mintiqa Xerzan di nav \u00E7\u00EEya de dim\u00EEne. malbend\u00EAn kevn wek Xalid Efend\u00EE \u00FB wek ji yek k\u00FBr\u00EAn w\u00EE \u00EAn bi nav \u00FB \u015Fan wek Evdurehman Efend\u00EE Xerzan\u00EE Ad-dan (aydin) (mala \u00ECs\u00EA dest\u00EA nav\u00EE li v\u00EE \u015Fax\u00EE) wek p\u00EAsweruwekan\u00EE heman heremanin. Bandor\u00EEyekan\u00EE Evdurehman Efend\u00EE y\u00EA Xalid Effend\u00EE wek malbetekan\u00EE di cih de tek\u00FBz \u00FB rayedar t\u00EAyin d\u00EEtin. D\u00EEsa, malbat\u00EAn Baltas an wek Maar\u00FBf p\u00EA\u015Fwer\u00FB j\u00EE l\u00EAre gellek hene. Herwiha malbatekan\u00EE kevn \u00FB zor kevn wek xerzan\u00EE j\u00EE, di heman deveran de bi dar\u00EE zor\u00EE nef\u00EE \u00FB p\u00EAnaber manin. Bi tahb\u00EEr\u00EE \u00EAmin, li dewerey\u00EAn dewlet\u00EAn derveyi de j\u00EE em bawerin ku bicih binin \u00FB wek herweha, malbatekan\u00EE xerzan\u00EE yan li derevey\u00EE Kurdistan de z\u00EAdetir\u00EEn hene. ."@ku . "W\u00EAne:Anton Pavlovich Chekhov. jpg Anton \u00C7exov (1860-1904) W\u00EAne:Chekhov-Statue-Taganrog2006. jpg Peykera Anton \u00C7exov li Taganrog\u00EA Anton Pavlov\u00EE\u00E7 \u00C7exov, 29'\u00EA \u00E7ileya pa\u015F\u00EEn a 1860'\u00EE li Taganrog\u00EA - 15'\u00EA t\u00EErmeha 1904'an li Badenweiler\u00EA, bij\u00EE\u015Fk, \u015Fanoniv\u00EEs \u00FB \u00E7\u00EErokniv\u00EEsek\u00EE r\u00FBs e. Ta niha gelek \u00E7\u00EErok\u00EAn w\u00EE bi kurd\u00EE j\u00EE derketine. Yek j\u00EA Ke\u015F\u00EE\u015F\u00EA Re\u015F e ku His\u00EAn Mihemed wergerandiye kurd\u00EE."@ku . "Keyan\u00EE an j\u00EE Key\u00EEt\u00EE an Monar\u015F\u00EE \u015Fiklek\u00EE \u00EEdarekirina dewlet\u00EAye, ku dewlet ji al\u00EEy\u00EA yek \u015Fexsek\u00EEve t\u00EA \u00EEdarekirin. Di Keyan\u00EEy\u00EAde Key an j\u00EE \u015Eah ne bi r\u00EAya hilbijartin\u00EA t\u00EA ser\u00EE, belk\u00EE ew di xwede qeweteka yezdan\u00EE dib\u00EEne, an j\u00EE xwe bi esl dib\u00EEne, an j\u00EE xwe serok\u00EA temamen welatiy\u00EAn dewletaxwe dib\u00EEne. Di v\u00EE s\u00EEstem\u00EEde dibe ku temam\u00EA qewet u karbidest\u00EE di dest\u00EA keydebe, an j\u00EE dibe ku qewet u karbidest\u00EEyawi bi zagon u qanun\u00EAn bingeh\u00EE hatibe k\u00EAmkirin."@ku . "Sifir (0) ji nav\u00EA lat\u00EEn\u00EE \"nullus\" t\u00EA. Ew li navber\u00EA -1 \u00FB 1 ye. Sifir kane li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE be, bes pir dib\u00EAjin, ew ne raste. Li ziman\u00EA ereb\u00EE hejmar\u00EA sifir \"\u06F0\" e."@ku . "\u00CEbrah\u00EEm Kaypakkaya \u00CEbrah\u00EEm Kaypakkaya \u015Fore\u015Fger \u00FB saz\u00FBmankar\u00EA TKP/ML b\u00FB. Kaypakkaya di sala 1949'an de li Alaca ya ser bi \u00C7or\u00FBm\u00EA hate din\u00EA. Saz\u00FBmankar\u00EA TKP/ML'\u00EA ye. Li dibistana mamostet\u00EE ya Hasano\u011Flan, dibistana \u00C7apa ya mamostetiya bilind \u00FB Zakoya Stenbol\u00EA, fak\u00FBlteya fen be\u015Fa matemat\u00EEk-f\u00EEz\u00EEk\u00EA xwand. Di sala 1968'an de b\u00FB endam\u00EA T\u00CEP'\u00EA y\u00EA Emin\u00F6n\u00FCy\u00EA. Di desteya we\u015Fan\u00EA ya kovar\u00EAn Ant \u00FB \u00C7epa Tirk de cih girt. Tevl\u00EE \u00E7alakiy\u00EAn protestoya f\u00EEloya 6'em\u00EEn a Amer\u00EEkay\u00EA b\u00FB. Di n\u00EEqa\u015F\u00EAn MDD-SD de destp\u00EAk\u00EA tez\u00EAn SD, pa\u015F\u00EA j\u00EE tez\u00EAn MDD pejirand. Ji T\u00CEP'\u00EA hate derxistin. Pa\u015F\u00EA di nav r\u00EAxistina PDA-T\u0130\u0130KP ku bi p\u00EA\u015Fengiya Do\u011Fu Perin\u00E7ek hatib\u00FB damezirandin de cih girt. Ji v\u00EA tevger\u00EA cih\u00EA b\u00FB \u00FB tev\u00EE heval\u00EAn xwe tevgera TKP/ML saz kir. Di 24'\u00EA \u00C7ileya 1973'an de li \u00E7oltera Dersim\u00EA hate girtin. S\u00EA meh \u00FB n\u00EEvan di bin \u00E7avan de ma. Di 18'\u00EA Gulana 1973'an de li Amed\u00EA dema di bin\u00E7av de b\u00FB bi \u00EA\u015Fkencey\u00EA hate ku\u015Ftin. Kaypakkaya. Org"@ku . "W\u00EAne:Debian. png Debian Debian an j\u00EE Debian GNU/Linux d\u00EEstr\u00EEbusyoneke Linux\u00EA ye ku bi tevah\u00EE je niv\u00EEsbariya azad p\u00EAk te. Niha d\u00EEstr\u00EEbusyoneke her\u00EE mezin e, ji 14500 paketan p\u00EAk t\u00EA. Debian di p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkaran de gelek t\u00EA bi kar an\u00EEn. Gelek d\u00EEstr\u00EEbusyon\u00EAn din ser bingeha Debian t\u00EAn avakirin. Di nava wan de Ubuntu \u00FB Knoppix in. Nav\u00EA s\u00EEstema paketan ya Debian . deb e, ev s\u00EEstem gelek xurt e. Rojanekirina bi v\u00EA s\u00EEstem\u00EA gelek hesan e. S\u00EEstema . deb ji aliy\u00EA Ubuntu j\u00EE t\u00EA bi kar an\u00EEn. Be\u015Feke gir\u00EEng a Debian sazker\u00EA w\u00EA e. Ev sazker bi kurd\u00EE hat wergerandin."@ku . "\u015Eivan Qadir\u00EE (anj\u00EE Seyid Kemal Esferem) xebatkareke siyasiya Kurd li bajar\u00EA Mehabad\u00EA b\u00FB ku ji aliya h\u00EAz\u00EAn Komara \u00CEslamiya \u00CEran\u00EA hat ku\u015Ftin \u00FB term\u00EA w\u00EE li bajar\u00EA bi Jeep hat gerandin. Pi\u015Ft\u00EE ku\u015Ftina w\u00EE ta \u00E7end heftan li bajar\u00EAn rojhilata Kurdistan\u00EA ji aliya xelk\u00EA w\u00EA xwep\u00EE\u015Fandan hat lidar xistin."@ku . "Poland, nav\u00EA ferm\u00EE: Komara Poland\u00EA welatek\u00EE li navrasta Ewropay\u00EA ye. Poland li rojava bi Almanya, li ba\u015F\u00FBr bi Slovakya \u00FB Komara \u00C7ek\u00EE, li rojhilat bi Letonya, B\u00EAlar\u00FBs \u00FB \u00DBkrayna, li bakur j\u00EE bi Deryaya Balt\u00EEk \u00FB be\u015Fek ji erda r\u00FBsan ve hatiye dorp\u00EA\u00E7kirin."@ku . "Letonya welateke li Bakur\u00EA Ewropay\u00EA ye. letoni u litvaniye l\u0131 demama em ted\u00EA nabeyna salen 2500 b. z ber l\u00EAva derya balt\u0131k\u00EA b\u0131 c\u0131h buy\u00EAn neviy\u00EAn re\u015Ft\u00EAn {qewm}h\u0131n ewrupayiyan\u0131n z\u0131man\u00EA wa j\u0131 ciran\u00EA wa cermenya u fin-ugor c\u00FCda u z\u0131mani balt\u0131kiye sedsala 12. j\u0131 bu t\u0131carete hatiy\u00EAn cermeni ew gelen he k\u0131r\u0131n f\u0131le {h\u0131r\u0131stiyan} 1201 bajar\u00EA avak\u0131r\u0131n sedsala 13. de \u015Fovalyey\u00EAn t\u00F6l\u00FCn erd\u00EA estonya u letonya y\u00EA de konfederasyona livonya avak\u0131r\u0131n 1558\u20131582 navbeyna rus u lehistan livaniya denmark\u00EA \u015Fer\u00EA livonya de rus b\u0131n ket u m\u0131nteqe pi\u015Fy\u00EA grand\u00FCkya litvanya p\u0131\u015Fre j\u0131 \u00CAkitiya lehistan litvanya hat g\u0131r\u00EAdan qetbuyina lehistan\u00EAre 1793 ket b\u0131n deste rusyaya \u00E7arl\u0131ki \u015Fer\u00EA 1. \u00EAcihan\u00EA b\u0131n dest\u00EA rusyade d\u0131 j\u0131t 18,11,1918 serxebuyin ilan k\u0131r 2,\u015Fere cihanede j\u0131 aliye almaniya hade durp\u00EA\u00E7k\u0131r\u0131n 1944 avak\u0131r\u0131na letonyaya sosyalista sovyed\u00EA b\u0131lavb\u0131na cumhuriyata \u00CAk\u0131tiya sosyalis sovyeta 1990 12,21 \u00EA v\u00EAde serxebuyina sovyet\u00EA stand 2004 endamiya nato y\u00EA u yekitiya ewrupa dest x\u0131st <imagemap> Image:Commons-logo. svg|45px|Commons Fiktives Rechteck der Gr\u00F6\u00DFe 0, der nachfolgende default bedeckt dann das ganze Icon rect 0 0 0 0 c: desc none </imagemap> Di Wikimedia Commons da med\u00EEyay\u00EAn derbar\u00EA Letonya hene."@ku . "\u00CAgil nav\u00E7eyeke bajar\u00EA Amed\u00EA ye ku nif\u00FBsa w\u00EA 19.176 e."@ku . "Hels\u00EEnk\u00EE paytexta welat\u00EA F\u00EEnland e. W\u00EAne:HelsinkiPanorama rocco. jpg Serbajar\u00EA Hels\u00EEnk\u00EE"@ku . "Mezher Xaliq\u00EE yek ji stranbej \u00FB hunermend\u00EAn navdar\u00EA Kurd e. Mezher Xel\u00EEq\u00EE li Rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA li bajar\u00EA Sin\u00EA ji dayik dibe. Ew h\u00EA di 8 saliya xwe de wek\u00EE dengxwe\u015Fek\u00EE nav \u00FB deng dide. Ew li ba Esed\u00EE f\u00EAr\u00EE solfej \u00FB meqam\u00EAn kurd\u00EE \u00FB faris\u00EE dibe. Di 12 saliya xwe de li Radyoya Siney\u00EA dest bi stran gotin\u00EA dike. Pi\u015Ft\u00EE hing\u00EE li ba Hesen Kamkar perwerde dibe ku w\u00EA dem\u00EA r\u00EAber\u00EA orkestray\u00EA b\u00FB. Ew, hav\u00EEna sala 1958\u2019an Siney\u00EA li cih dih\u00EAle \u00FB ji bo xwendin\u00EA di\u00E7e Tehran\u00EA. Her w\u00EA dem\u00EA dibe hevkar\u00EA Radyoya Tehran\u00EA. Ew z\u00FBtir\u00EA t\u00EAkiliy\u00EA digel mamostey\u00EAn bi nav \u00FB deng y\u00EAn wek\u00EE Henane, Kesrew\u00EE, Melah, Behar\u00EE, Yusif Zeman\u00EE, Nasir\u00EE \u00FB Muctebay M\u00EErzade dat\u00EEne \u00FB tev\u00EE orkestraya senfon\u00EEk, orkestraya mezin a Radyoya \u00CEran\u00EA, orkestraya wezareta huner\u00EAn ciwan \u00FB orkestray\u00EAn din \u00EAn w\u00EA serdem\u00EA \u00E7endin awaz \u00FB stranan tomar dike. Xel\u00EEq\u00EE li Zan\u00EEngeha Tehran\u00EA be\u015Fa fiz\u00EEk\u00EA diqed\u00EEne \u00FB pi\u015Ftra 4 salan wek\u00EE as\u00EEstan li zan\u00EEngeh\u00EA dixebite. L\u00EA dest ji war\u00EA akadem\u00EEk ber dide, di war\u00EA muz\u00EEk \u00FB huner\u00EA de kar dike. Ber\u00EE rej\u00EEma \u00EEslam\u00EE ew li \u00CEran\u00EA berpirs\u00EA radyo \u00FB telev\u00EEzyona her\u00EAma Kurdistan\u00EA b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE ku rej\u00EEma \u015Fah wergeriya, ew \u00E7\u00FB Br\u00EEtanyay\u00EA. Demeke dir\u00EAj li wir ma. Li vir j\u00EE mastera management endustriel kir. Pi\u015Ftre vegeriya Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB di sala 2003\u2019an de Enst\u00EEtuya Kelepora Kurd\u00EE ava kir. Mezher Xeliq\u00EE, hunermend\u00EA p\u00EA\u015F\u00EE y\u00EA kurd e ku wek\u00EE dah\u00EAnerek\u00EE di sal\u00EAn \u015F\u00EAst\u00EE de stran\u00EAn folklor\u00EEk y\u00EAn kurd\u00EE digel orkestraya senfon\u00EEk \u00FB orkestray\u00EAn mezin y\u00EAn w\u00EA serdem\u00EA tomar kiriye. Ew bi taybet\u00EE li ba\u015F\u00FBr \u00FB rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA gelek\u00EE bi nav \u00FB deng e, heya bigire li ba farisan j\u00EE. Mirov dikare ji stran\u00EAn w\u00EE \"Asoy Kurd\" \u00FB \"Pep\u00FBley Azad\u00EE\" binav bike."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/1/16/Medyatv.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Bi destp\u00EAkirina we\u015Fan\u00EAn her\u00EAm\u00EE a telev\u00EEzyon\u00EAn PDK \u00FB YNK 1991an ji vir ve n\u00EAz\u00EE 15 sal derbas b\u00FB. Di 15 salan de telev\u00EEzyonvan\u00EEya Kurd\u00EE gelek p\u00EA\u015Fket. XEBAT TV ku li Duhok\u00EA di sala 1992an de hate damezirandin \u00FB hin j\u00EE bi nav\u00EA K. TV-DUHOK we\u015Fan dike, telev\u00EEzyona yekem\u00EEn a bi Kurd\u00EE di nava Kurdistan da b\u00FB. Her wiha li ba\u015Fur televizyona Parlamena Kurdistan\u00EA j\u00EE her roj 1-2 katjim\u00EAr we\u015Fan dikir. MED TV yekem\u00EEn telev\u00EEzyona Kurd\u00EE b\u00FB ku netew\u00EE, satalayt\u00EE we\u015Fan dikir. MED TV di sala 1994an de dest bi we\u015Fan\u00EA kir \u00FB di sala 1999an de hate girtin. Pi\u015Ft\u00EE girtina MED TV MEDYA TV dest bi we\u015Fan\u00EA kir. MEDYA TV j\u00EE di sala 2003an de hate girtin. Heman salan de Kurdistan TV \u00FB Kurdsat TV j\u00EE li Dewleta Federal a Kurdistan\u00EA ango li ba\u015Fur\u00EA Kurdistan\u00EA de bi \u015F\u00EAwaya satalayt\u00EE dest bi we\u015Fan\u00EA kirin. Telev\u00EEzyona ferm\u00EE ya \u00CEran\u00EA Sahar TV j\u00EE her roj n\u00EAz\u00EE 5 katjim\u00EAr Kurd\u00EE we\u015Fan dike ev bo Tirk\u00EEye \u00FB Sur\u00EEye m\u00EEnakeke ba\u015Fe. Telev\u00EEzyona ferm\u00EE ya Tirk\u00EEye TRT j\u00EE 2004an de dest bi we\u015Fan\u00EA Kurd\u00EE kir. Li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA hin telev\u00EEzyon\u00EAn cigay\u00EE hindik be j\u00EE Kurd\u00EE we\u015Fan dikin, piran\u00EE klip\u00EAn Kurd\u00EE diwe\u015F\u00EEnin. Niha telev\u00EEzyonvan\u00EEya Kurd\u00EE de valah\u00EEyek mezin heye. Telev\u00EEzyon\u00EAn Kurd\u00EE de ji ber rew\u015Fa wan a abor\u00EE \u00FB m\u00EEsyona wan a s\u00EEyas\u00EE profesyonel b\u00FBn ne p\u00EA\u015F da ye."@ku . "Serencam nav\u00EA pirt\u00FBka p\u00EEroza Yarsaniyan e."@ku . "Yarsan (Yaresan) anj\u00EE bi fars\u00EE: Ehl-e heq, nav\u00EA oleke Kurdan a kevin e li rojhilat\u00EA nav\u00EEn. Hejmara Yarsaniyan li gor hin kesan 4 ji milyonan z\u00EAdetir e, piraniyan wan li par\u00EAzgeha Kirman\u015Fan a \u00CEran\u00EA dij\u00EEn. Hejmarek ji wan j\u00EE e ku Kak\u00EAy\u00EE t\u00EAn navkirin, n\u00EAz\u00EEk\u00EE Kerk\u00FBk\u00EA bi c\u00EEh in. L\u00EA li gor hin \u00E7avkaniyan hejmara wan ji milyonek\u00EA k\u00EAmtir e \u00FB civateke wan a gir\u00EEng li Tehran\u00EA, \u00FB \u00E7end \u00CAlen Yarsan li Bahd\u00EEnan bi Nav\u00EA \u015Eebek \u00FB Sarl\u00EE j\u00EE hene. Yarsan Hewram\u00EE, Soran\u00EE, Kelhur\u00EE, Lor\u00EE \u00FB Lek\u00EE diaxivin (zimanzan Hewram\u00EE \u00FB Kirmanck\u00EE weke komeke ziman dib\u00EEnin) \u00FB s\u00EA ter\u00EEqet\u00EA wan y\u00EAn ku ji hev gelek\u00EE ch\u00EA ne hene. Yarsan ango Ehl-e Heq ji aliy\u00EA rej\u00EEma Tehran\u00EA ve weke \u015E\u00EEiyan t\u00EAn bi nav kirin, l\u00EA ew ji bo p\u00EAkan\u00EEn \u00FB prat\u00EEka ola xwe ter\u00EEqeta m\u00EEst\u00EEk a Nural\u00EE \u00CElah\u00EE \u00FB bav\u00EA w\u00EE Hajj Nematollah di\u015Fop\u00EEnin. Nur Al\u00EE Elah\u00EE pirt\u00FBka p\u00EEroz Burhan niv\u00EEsiye, ku weke pirt\u00FBkeke ola Ehl-e Heq t\u00EA d\u00EEtin. Gelek ronakb\u00EEr Yarsaniyan \u00FB \u00CAzidiyan wek hev dib\u00EEnin. Nav\u00EA pirt\u00FBka p\u00EEroza yarsaniyan Serencam e. Rej\u00EEma Komara \u00CEslamiya \u00CEran\u00EA Yarsan wek\u00EE oleke serbexwe qeb\u00FBl nake \u00FB lewma herdem ji aliya par\u00EAzer\u00EAn maf\u00EAn mirov\u00EAn dinyay\u00EA rexne l\u00EA d\u00EA girtin. Gelek caran xwep\u00EE\u015Fandan \u00FB t\u00EAkhel\u00E7\u00FBn navber\u00EE xelk\u00EA Yarsaniyan \u00FB Komara \u00EEslamiya \u00CEran\u00EA diqewme."@ku . "Gir\u00EAdan an j\u00EE l\u00EEnk, bi taybet\u00EE di \u00EEnternet\u00EA de d\u00FB r\u00FBpel bi hev re gir\u00EA didin. Di W\u00EEk\u00EEpediyay\u00EA de, gir\u00EAdan bi n\u00EE\u015Fan\u00EAn t\u00EAn hol\u00EA \u00FB \u015F\u00EEn an sor derdikevin."@ku . "\u015Eaho \u00E7iyayeke berz li Rojhilata Kurdistan\u00EA ye. Berzahiya w\u00EE 3390 metre ye. \u00C7iyay\u00EA \u015Eaho dikeve navber\u00EE par\u00EAzgeha Kurdistan \u00FB par\u00EAzgeha Kirman\u015Fan li \u00CEran\u00EA."@ku . "El-Qa\u00EEde (\u0627\u0644\u0642\u0627\u0639\u062F\u0629 anku bingeh, bi ingl\u00EEz\u00EE al-Qaida yan al-Qaeda) r\u00EAkxistinek teror\u00EE ye. Dibe iddi'akirin ku \u00EAri\u015F\u00EAn 11\u00EA rezber\u00EA dij\u00EE Amer\u00EEkay\u00EA kirin. Serok\u00EA EL-Qa\u00EEdey\u00EA Usame bin Ladin \u00EA Erebistana Si\u00FBd\u00EE e l\u00EA \u00E7alakvan\u00EAn w\u00EA serbixwe ne. El-Qa\u00EEde dib\u00EAje ku armanca w\u00EA derxistina \"kafiran\" ji welat\u00EAn \u00CEslam\u00EA ye. El-Qa\u00EEdey\u00EA diyar kiriye ku ew ne pabend\u00EE ti dada navnetewey\u00EE ye \u00FB ew siv\u00EElan j\u00EE wek le\u015Fkeran dike hedefa \u00EAri\u015F\u00EAn xwe. L\u00EAbel\u00EA agah\u00EEy\u00EAn di derheq v\u00EA r\u00EAxistin\u00EA de gi\u015Fk biguman in. Lewra bi dest\u00EA dijmin\u00EAn wan ve t\u00EAn belakirin. Ji ber w\u00EA hind\u00EA ne agah\u00EEy\u00EAn pi\u015Ftrast in. Heta ku t\u00EA gumankirin ka gelo bi rast\u00EE r\u00EAxistinke bi v\u00EE away\u00EE heye yan ne. Lewra ji hin h\u00EAlan ve t\u00EA dozkirin ku r\u00EAxistineke bi v\u00EE reng\u00EE tuneye. Ten\u00EA h\u00EAz\u00EAn s\u00EEx\u00FBriy\u00EA y\u00EAn dewlet\u00EAn wek\u00EE \u00CEsra\u00EEl \u00FB Usa li ser nav\u00EA v\u00EA bizava xeyal\u00EE daxwaz\u00EAn xwe y\u00EA hovane p\u00EAk t\u00EEnin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/a/a3/Osama-med.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Osama bin Laden Usama bin Ladin an j\u00EE Osama bin Ladin (bi ereb\u00EE: \u0623\u0633\u0627\u0645\u0629 \u0628\u0646 \u0645\u062D\u0645\u062F \u0628\u0646 \u0639\u0648\u0636 \u0628\u0646 \u0644\u0627\u062F\u0646, Us\u0101mah bin Mu\u1E25ammad bin `Awa\u1E0D bin L\u0101din serok\u00EA r\u00EAxistina teror\u00EEst El-Qa\u00EEdey\u00EA ye."@ku . "Proton nava dendik\u00EA de cih\u00EA xwe ya taybet girt\u00EEye. C\u00EErana proton\u00EA notron e. Giraniya dendik\u00EA proton \u00FB notron p\u00EAk t\u00EEne. Proton m\u00EEna elektron\u00EA ne bitevgere. Biten\u00EA \u00E7axa c\u00EEs\u00EEmek\u00EA bibarb\u00FBy\u00EA biyek\u00EE din re n\u00EAz\u00EEk\u00EA hevdibin proton qar\u00EE tevbigere."@ku . "Elektr\u00EEk bi Kurd\u00EE: kehreb t\u00EAgiha jor\u00EEn ji bo hem\u00FB diyardey\u00EAn sedem\u00EAn wan di bar\u00EAn elektr\u00EEky\u00EAn rawest\u00EE an bar\u00EAn hatine liv\u00EEn \u00FB war\u00EAn wan \u00EAn kehrebar \u00FB manyet\u00EEk e. Bark\u00EA\u015F\u00EAn bar\u00EAn kehrebar elektron bi ney\u00EEn\u00EE, proton \u00FB iyon bi er\u00EAn\u00EE hatine barkirin in. Bar\u00EAn wekhev hev \u00FB du didef\u00EEnin \u00FB y\u00EAn cih\u00EA hev \u00FB du dik\u015F\u00EEnin. Ji bo sedema h\u00EAz\u00EAn bandorgewr\u00EEn kehreb wek wizek\u00EA\u015F pir gir\u00EEng e. Bar\u00EAn kehreb\u00EA kaniya war\u00EA kehrebar, bar\u00EAn hatine liv\u00EEn kaniya war\u00EAn manyet\u00EEk in. P\u00EAl\u00EAn kehrebar, wek ron\u00EE, bandora li ser war\u00EA kehrebar in \u00FB pi\u015Ft\u00EE afirandina wan ji bark\u00EA\u015Fan serbixwe di mekan de dikarin xwe biwe\u015F\u00EEnin, ango bilivin, bandorgewr\u00EEna wan bi b\u00FBje j\u00EE heye."@ku . "Helmeta Te'r\u00EEb an \"erebandin\" helmetek b\u00FB ku ji aliya hik\u00FBmet\u00EAn baas y\u00EAn \u00CEraq \u00FB S\u00FBriye dij\u00EE Kurdan dihat bir\u00EAve\u00E7\u00FBn \u00FB bi sedema w\u00EA bi hezaran Kurdan ji mal\u00EA xwe hatin derkirin an ku\u015Ftin \u00FB ereb\u00EAn \u015F\u00FBn\u00EAn din dih\u00EEnan cih\u00EA wan."@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1978 | 1979 | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988"@ku . "Hesp, astor dewarek e ji keran mezintir e \u00FB bo siwarb\u00FBn \u00FB bar hilgirtin\u00EA \u00FB cot ajotin\u00EA t\u00EAt bikaran\u00EEn. Bo ku sim\u00EAn wan ne\u00EA\u015Fin, t\u00EAn nalkirin. Ji hesp\u00EAn m\u00EA re mah\u00EEn yan meh\u00EEn t\u00EA gotin. Y\u00EAn ciwan j\u00EE can\u00EE an can\u00EEk in. Ji y\u00EAn ber\u00EE siwarb\u00FBn\u00EA re li hindeveran hesptor t\u00EA gotin. Cureyek\u00EE hesp\u00EAn y\u00EA pir mezin heye p\u00EA ra dib\u00EAjin qedene. Bi hesp\u00EAn \u00E7\u00EA ra dib\u00EAjin kih\u00EAl. Hesp\u00EAn \u00E7\u00EA bi rehwan\u00EE direvin. Reva rehwan\u00EE ew reva ku her du nig\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEy\u00EA bi hev ra dav\u00EAn e. Mehn\u00EA ku hespan hubiki rehwan\u00EEy\u00EA sindif\u00EA dav\u00EAn nig\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEy\u00EA. Reveka din ya hespan heye ku p\u00EA ra dib\u00EAjin liq. Liq rev\u00EA h\u00EAd\u00EE ya ku hesp nig\u00EAn bi hev ra nav\u00EAn e. Hesp di \u00E7and\u00EA Kurdan da cihiyak\u00EE giring digire. Ji bo \u015Fuxul \u00FB karan bi kar an\u00EEn li h\u00EAlek\u00EA dema ber\u00EA b\u00FBk li hespan dikirin. Wext\u00EA ku b\u00FBk diwirin j\u00EE xortan hesp xar dikirin. Hesp ajalek\u00EE pir zexm \u00FB bi h\u00EAz e. Ew zexm\u00EEy\u00EA xwe ku \u00E7i qas bi kar e j\u00EE li h\u00EAlek\u00EA mixeter ye j\u00EE. Ajal\u00EAn mina ker \u00FB hespan z\u00EEtan dav\u00EAn, yan\u00EA sim\u00EAn xwe y\u00EAn pa\u015F li merivan dixin. Ku hepsek z\u00EEtek\u00EA rasta berjor\u00EE zik\u00EE merivan b\u00EEne dikan merivan bikuje."@ku . "Kurmanc (kirmanc yan kurdmanc) ew kes in y\u00EAn ku bi zaravaya serek\u00EE ya kurd\u00EE anku kurmanc\u00EE diaxivin. Kurmanc bi taybet\u00EE li Bakur \u00FB Ba\u015F\u00FBr-Rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA dij\u00EEn. L\u00EA kurmanc her wiha li Ba\u015F\u00FBr \u00FB Rojhilata Kurdistan\u00EA j\u00EE hene. Li ba\u015F\u00FBr Behd\u00EEnan kurmanc in. Li rojhilat j\u00EE bajarr\u00EA Urmiyey\u00EA \u00FB derdor\u00EAn w\u00EA ber bi bakur."@ku . "Derman ew ti\u015Ft in y\u00EAn mirov dixwe daku ji nesaxiyek\u00EA sax bibe. Ji bil\u00EE xwarin\u00EA, gengaz (mimkin) e ku mirov hin dermanan bi awayin din bike nav le\u015F\u00EE, bo nim\u00FBne bi deriy\u00EA anku kutan\u00EA."@ku . "Le\u015F (anku la\u015F) t\u00EA wateya ser \u00FB dest \u00FB p\u00EE \u00FB pi\u015Ft \u00FB zik \u00FB her dera mirovek\u00EA/\u00EE yan ajelek\u00EA/\u00EE. Di kurd\u00EE de le\u015F bi van gotinan j\u00EE t\u00EA navandin: cesed, cism \u00FB gewde. Zan\u00EEn\u00EAn me y\u00EAn li ser derveder \u00FB lebta la\u015F\u00EA mirov, h\u00EA ji pi\u00E7\u00FBkay\u00EE ve, b\u00EAhtir\u00EAn caran n\u00EAz\u00EErk\u00EE rastiya zan\u00EEst\u00EE ne. L\u00EA k\u00EAm-z\u00EAde ew zan\u00EEn bi ten\u00EA naskirina qa\u015F\u00FBl (\u00E7erm) \u00FB w\u00EAne \u00FB k\u00EAsm\u00EA mirov e. Ew w\u00EAne bi me xwe\u015Fik e, yan nexwe\u015Fik e. D\u00EEtin\u00EAn \u00FB berhem\u00EA hunermend\u00EAn reyalist, y\u00EAn heyam\u00EAn ber\u00EA, bi gelemper\u00EE, b\u00FBne p\u00EEvan \u00FB endaza xwe\u015Fikb\u00FBn \u00FB nexwe\u015Fikb\u00FBn\u00EA. Dibin \u00E7erm de hinav \u00FB kom\u00EAn organ\u00EAn pir t\u00EAkel \u00FB aloz ve\u015Fart\u00EE ne. Em dikarin di wan organan de par\u00E7ey\u00EAn h\u00EA pi\u00E7\u00FBktir bib\u00EEnin \u00FB di wan de j\u00EE h\u00EA y\u00EAn pi\u00E7\u00FBktir hene \u00FB em dikarin wilo p\u00EAde herin ta, ko em bigehine, y\u00EAn ko ne bi mikroskopan bin nay\u00EAn d\u00EEtin. Her par\u00E7e bi form \u00FB avakirina xwe ji y\u00EAn din c\u00EA \u00FB ba\u015Fqe ye \u00FB kar\u00FBbar\u00EA ko p\u00EA dirabe j\u00EE n\u00EE\u015Faneke sereke \u00FB taybet\u00EE ye. Avayiya la\u015F\u00EA mirov mijara zanistiya, ko j\u00EA re dib\u00EAjin anatomya ye. Kar\u00FBbar\u00EA, ko la\u015F\u00EA mirov\u00EE p\u00EA dirabe mijara f\u00EEzyolojyay\u00EA ye. Guhertin\u00EAn tendurist\u00EE y\u00EAn la\u015F\u00EA mirov mijara l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn anatomiya patoloj\u00EE ye. Guhertin\u00EAn tendurist\u00EE y\u00EAn kar\u00FBbar\u00EAn la\u015F\u00EA mirov\u00EE mijara l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn f\u00EEzolojya pataloj\u00EE ye. Ev nav tev ji ziman\u00EA y\u00FBnan\u00EE hatine girtin, l\u00EA gi\u015Ft di her ziman\u00EE de t\u00EAne bikaran\u00EEn, ew navnetew\u00EE ne."@ku . "Xozat nav\u00E7eyeke D\u00EArsim\u00EA ye. Ji bil\u00EE gund\u00EAn hatine \u015Fewitendin 24 gund \u00FB 45 mezra gir\u00EAdayi ye Xozat\u00EA hene. Ji hem\u00FB gund a dib\u00EEstan tunene."@ku . "Ciwan Haco di 12.10.2003'an de pi\u015Ft\u00EE 23 salan car\u00EA yekem\u00EEn di Batman\u00EA de konserek da. Konser gelek biserket, ji 100.000 z\u00EAdetir kes hatin. VCD \u00FB DVD ya konser\u00EA derketin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/9/91/Mervani.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Merwan\u00EE nav\u00EA xanedaneke Kurd e y\u00EA ku ji sala 990an heta 1096an welateke serbixwe hikm dikirin. Sedsala 12 'anda, ji pirt\u00FBka destniv\u00EEsa ger\u00EEdokek\u00EE Rojava da w\u00EAneya seroke dewleta Dostk\u00EE Em\u00EEr Eb\u00FB Nesr"@ku . "Ebdulhem\u00EEd \u00EA keyser\u00EA Osman\u00EE, bi nav\u00EA \"Ham\u00EEdiye Hafif S\u00FCvari Alaylari- Alay\u00EAn Hem\u00EEdiyan\" di sala 1891 \u00B4\u00EE de 36 alay\u00EA dadimezir\u00EEne. Wek\u00EE t\u00EEm \u00FB cerdevan \u00EAn \u00EEro, arte\u015Feke taybet\u00EE, ji hin beg, axa \u00FB serok\u00EAn e\u015F\u00EEr\u00EAn Kurdan damezirandib\u00FB. Pirraniya e\u015F\u00EEr\u00EAn Kurdan daxwaza tevl\u00EEb\u00FBna van alayan napejir\u00EEnin. Hejmara alayan di ala 1895\u00B4\u00EE de 57 \u00FB pa\u015F\u00EA j\u00EE digih\u00EEje 64\u00B4\u00EE. Armanca Evdilhem\u00EEd ew b\u00FB ku tix\u00FBb\u00EAn Osman\u00EE \u00FB Keyaniya \u00CEran bi dest\u00EA Kurdan bipar\u00EAze, xwe ji \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn \u00CEran\u00EA d\u00FBr bix\u00EEne \u00FB bi van day\u00EEnan dev\u00EA Kurdan gir\u00EA bide, daw\u00EE li serhildan\u00EAn Kurdan b\u00EEne. Pi\u015Ft\u00EE ji text daxistina Evdilhem\u00EEd Alay\u00EAn Hemidiy\u00EA t\u00EAn belavkirin di sala 1908 \u00B4\u00EE de. Keyser\u00EA n\u00FB Mahm\u00FBd \u015Eewket Pa\u015Fa bi nav\u00EA \"Alay\u00EAn E\u015F\u00EEretan \" hin alayan d\u00EEsa bir\u00EAxistin dike l\u00EA hejmara wan ten\u00EA 3 alay in. Bi destp\u00EAkirina \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA I. van alay\u00EAn ku Mahm\u00FBt \u015Eewket Pa\u015Fa damezrand\u00EEb\u00FBn bi art\u00EA\u015Fa s\u00EAyem\u00EEn a Osmaniyan ve t\u00EA gir\u00EAdan \u00FB li dij\u00EE \u00DBrisan \u015Fer dikin. Osman\u00EE di \u015Fer\u00EA dinyay\u00EA I. de t\u00EAk di\u00E7e l\u00EA ji ber ku li R\u00FBsyay\u00EA \u015Fore\u015Fa Bol\u015Fev\u00EEkan dibe, \u00DBris ji Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA vediki\u015Fin. Bi pirran\u00EE Mezopotamya \u00FB Anatoliya ji aliy\u00EA serkeft\u00EAn \u015Fer\u00EA dinyay\u00EA y\u00EA I. t\u00EA dagirkirin. Daxwaz\u00EAn Kurdan, Filehan, Pont\u00FBsan, Grekan hwd z\u00EAde dibin. Osman\u00EE ji kerba t\u00EAk\u00E7\u00FBne dest bi tevkujiyan dike. Di sala 1914 -1915 \u00B4\u00EE de r\u00FBre\u015Fiyeke mezin a di d\u00EEroka mirovahiy\u00EA de p\u00EAk t\u00EEnin. Komkujiya ermeniyan dikin. Bi qas\u00EE 1,5 m\u00EElyon Fileh qirdikin, dest didin ser dewlemendiy\u00EA wan. Hinek e\u015F\u00EEr\u00EAn Kurd j\u00EE bi saya serok\u00EAn xwe tevl\u00EE tevl\u00EEkujiy\u00EA dibin. Gotina hin d\u00EEroknas\u00EAn Tirk a\"E\u015F\u00EEr\u00EAn Hem\u00EEdiy\u00EA bi tevay\u00EE tevl\u00EE tevkujiya Filehan b\u00FBn \u00FB al\u00EEkariya me kirin\" ne rast e. Lewra di sala 1908\u00B4\u00EE de Alay\u00EAn Hemidiy\u00EA hatin belavkirin. D\u00EEsa ew alay\u00EAn ku Mehm\u00FBd \u015Eewket Pa\u015Fa damezrand\u00EEb\u00FBn j\u00EE bi t\u00EAk\u00E7\u00FBy\u00EEna Osmaniyan \u00FB dagirkirina serkeftiy\u00EAn \u015Fer\u00EA dinyay\u00EA y\u00EA I. bi ser\u00EA xwe ve mab\u00FBn. Tirk dixwazin v\u00EA r\u00FBre\u015Fiya xwe bikin para Kurdan j\u00EE. T\u00EA zan\u00EEn ku di heman dem\u00EA de bi sed hezaran Kurd\u00EAn \u00CAz\u00EEd\u00EE . As\u00FBr\u00EE, Pont\u00FBs hatine qirrkirin \u00FB ko\u00E7berkirin. Pirraniya Kurd\u00EAn li Sovyeta ber\u00EA ji ber tevkujiya d\u00FBgela Tirk reviyane ji Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA \u00E7\u00FBne. D\u00EEsa dinya dizane hin e\u015F\u00EEr\u00EAn Kurdan di tevkujiy\u00EA de al\u00EEkar\u00EE dane Filehan. \u015E\u00EAr\u00EA D\u00EArs\u00EEm\u00EA Sey\u00EEd Riza 30.000 Ermen\u00EE ji ber tevkujiy\u00EA parastiye."@ku . "Xoyb\u00FBn (Xweb\u00FBn) r\u00EAxistineke siyas\u00EE ya kurdan b\u00FB. Ji aliy\u00EA Celadet El\u00EE Bedirxan \u00FB \u00E7end heval\u00EAn wi hatiye damezirandin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/4/48/FileZilla-ku.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
W\u00EAne:FileZilla. png FileZilla FileZilla 3 ya kurd\u00EE FileZilla bernameyeke FTP ji bo Windows \u00FB Linux\u00EA ye. FileZilla niv\u00EEsbariya azad e. FileZilla 3 li kurd\u00EE t\u00EA wergerandin."@ku . "Kurdistan TV (anku KTV yan Televizyona Kurdistan\u00EA) televizyoneka asman\u00EE ya kurdistan\u00EE ye, yekem\u00EEn televizyona asman\u00EE ye ko ji axa azada welat ji ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA we\u015Fan\u00EA dike \u00FB yekem\u00EEn we\u015Fana xwe di 17'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA sala 1999\u00EA de dest p\u00EA kiriye. KTV dikare bi r\u00EAya satel\u00EEt\u00EA li seranser\u00EE c\u00EEhan\u00EA b\u00EAt tema\u015Fekirin."@ku . "H\u00EAmin an H\u00EAmin Mukriyan\u00EE, (1921-1986) nav\u00EA Muhemmedem\u00EEn \u015E\u00EAxul\u00EEslam\u00EE Mukr\u00EE ye ku helbestvan, niv\u00EEskar \u00FB werg\u00EArek\u00EE kurd b\u00FB. H\u00EAmin li gund\u00EA La\u00E7\u00EEn\u00EA ser bi Mukriyan, li rojhilata Kurdistan\u00EA (\u00CEran), ji dayik b\u00FBye. Li gel heval\u00EA xwe Hejar b\u00FB endam\u00EA Komeley Jiyanewey Kurd. Li Komara Kurdistan\u00EA de nasnav\u00EA helbestvan\u00EA netew\u00EE wergirt."@ku . "Dara H\u00EAn\u00EA nav\u00EA nav\u00E7eyeke \u00C7ewlik e. Gel m\u00EEyan\u00EA xu di van\u00EE \"dar\u00EAyeni\". dar\u00EAyeni=dar \u00FB yeni ra yena."@ku . "\u015E\u00EAr ajaleke guhandar a k\u00FBv \u00FB go\u015Ftxwer e ji fam\u00EEleya pis\u00EEkan Felidae ji cinsa Panthera."@ku . "Ew L\u00EEsteyan Nav\u00EAn kurd\u00EE ye ku jibo binavkirina mirovan li nav kurdan d\u00EA bikarh\u00EEnan: Bin\u00EAr\u00EA: Nav\u00EAn kurd\u00EE"@ku . "Gan\u00EE M\u00EErzo an j\u00EE Xeniy\u00EA M\u00EErzo muz\u00EEkvanek\u00EE kurd e. Ew di sala 1968an de li bajarek\u00EE Kurdistana S\u00FBriy\u00EA ji dayik b\u00FBye. Ji destp\u00EAka sala 1990\u00EE \u00FB virde ew li bajar\u00EA Barselona y\u00EA Katalonyay\u00EA dij\u00EE \u00FB dixebite. M\u00EErzo li Heleb (S\u00FBr\u00EE) \u00FB Spanyay\u00EA m\u00FBzik xwendiye \u00FB element\u00EAn muz\u00EEka kurd\u00EE bi flamenkoya span\u00EE ve gir\u00EAdaye \u00FB \"Jazza kurd\u00EE\" \u00E7\u00EAkiriye. Ta niha du CDey\u00EAn w\u00EE y\u00EAn bi nav\u00EAn \"Ron\u00EE\" \u00FB \"Totico\" derketine."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/3/3f/Evdila-Pesh\u00EAw,-1996.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219

Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/3/36/Evdilla-Pesh\u00EAw-2006.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Veger, birakuj\u00EE \u00FB \u015Fi\u00EEr\u00EAn bijarte (1996). Hilbijartin, ji hem\u00FB d\u00EEwan\u00EAn w\u00EE (2006). Ebdulla Pe\u015F\u00EAw an Evdila Pe\u015F\u00EAw helbestvanek\u00EE kurd e ku bi zaravay\u00EA soran\u00EE diniv\u00EEse. Di sal\u00EAn 1960'an de tev li \u015Fore\u015Fa ba\u015F\u00FBr dibe, demek\u00EE p\u00EA\u015Fmergetiy\u00EA dike, pi\u015Ftra derdikeve dervey\u00EE wel\u00EAt. Niha (2008) j\u00EE li F\u00EEnland\u00EA mamostetiya zan\u00EEngehek\u00EA dike."@ku . "Tosin\u00EA Re\u015F\u00EEd yek ji rojnameger \u00FB niv\u00EEskar\u00EAn kurd\u00EAn li Ermen\u00EEstan\u00EA ye. Di sala 1941\u00EA de, li gund\u00EA K\u00FBrekend ji day\u00EEk b\u00FBye. Ew gund li Arm\u00EAniya, li nav\u00E7a \u00CA\u00E7m\u00EEadz\u00EEn b\u00FB. R\u00FBni\u015Ftvan\u00EAn gund gi\u015Fk kurd\u00EAn \u00EAzd\u00EE b\u00FBn. Ew heta klasa \u00E7arem\u00EEn li dibistana gund dixw\u00EEne, d\u00FB ra xwendina xwe li dibistana gund\u00EA c\u00EEran didom\u00EEne, ku gund\u00EA ermeniyan b\u00FB. Sala 1964an fak\u00FBlta f\u00EEz\u00EEk-mat\u00EAmat\u00EEk ya \u00CEnst\u00EEt\u00FBta Y\u00EAr\u00EAvan\u00EA ya P\u00EAdagogiy\u00EA temam dike. Sala 1975an ew t\u00EAza xwe doktoray\u00EA diniv\u00EEse \u00FB dibe doktor\u00EA zanyariya k\u00EEmyay\u00EA. Sal\u00EAn dir\u00EAj li \u00DBn\u00EEv\u00EArs\u00EEt\u00EAta Y\u00EAr\u00EAvan\u00EA \u00FB \u00CEnst\u00EEt\u00FBt\u00EAn Akad\u00EAmiya Arm\u00EAniya da kar\u00EA zanyariy\u00EA dike \u00FB gelek gotar\u00EAn zanyar\u00EE \u00E7ap dike. Gotara w\u00EE ya yekem\u00EEn sala 1961\u00EA li rojnama Riya Teze \u00E7ap dibe. Ji sal\u00EAn 60em\u00EEn dest p\u00EA kir\u00EE gelek gotar, \u015Fi\u00EEr \u00FB \u00E7\u00EErok\u00EAn w\u00EE li r\u00FBp\u00EAl\u00EA rojnama Riya Teze \u00FB bi radyoya Y\u00EAr\u00EAvan\u00EA t\u00EAn belav kirin. Dor 12 salan gelek gotar\u00EAn w\u00EE bi nav\u00EA \u00CAns\u00EEklop\u00EAdiya Kurd\u00EE di radyoy\u00EA de dihatin belav kirin. Ew gotar ser d\u00EErok, edebiyat \u00FB \u00E7anda kurd\u00EE b\u00FBn. Di wan da pirs\u00EAn kurdayetiy\u00EA, y\u00EAn rojane j\u00EE c\u00EEh\u00EA xwe digirtin. Bin bandora \u015Fori\u015Fa li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA, Tosin\u00EA Re\u015F\u00EEd bi \u00E7end heval\u00EAn xwe va sala 1963an li Y\u00EAr\u00EAvan\u00EA komela kurdan ava dike. W\u00EA dem\u00EA ew yekem\u00EEn komela netew\u00EE b\u00FB li seranser Yek\u00EEtiya Sovy\u00EAt\u00EA. D\u00FBwaroj\u00EA, ji bo hi\u015Fyarkirin \u00FB ge\u015Fkirina hest\u00EAn kurdayetiy\u00EA ew gelek caran di\u00E7e nav kurd\u00EAn Gurcistan\u00EA, Qazaxistan\u00EA, Qirqizistan\u00EA. Ji sala 1993an ve li Avstraliya dij\u00EE. Berhem\u00EAn Tosin\u00EA Re\u015F\u00EEd - Kilam\u00EA R\u00EA (\u015Fi\u00EEr, 1975 - Zozan - N\u00EEvro - Siyabend \u00FB Xec\u00EA - \u015Eeva b\u00EA xew - Ji bo b\u00EEran\u00EEna Qanat\u00EA Kurdo - Min b\u00EAriya \u015Fev\u00EAn sp\u00EE kiriye Hin berhem\u00EAn A. P\u00FB\u015Fk\u00EEn, L. Tolstoy, A. \u00C7\u00EAxov, A. B\u00FBn\u00EEn, A. Vozn\u00EAs\u00EAnsk\u00EE, A. \u00CEsahakiyan, P. S\u00EAvak wegerandine ziman\u00EA kurd\u00EE \u00FB \u00E7ap kirine."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/f/f1/Sersal.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Sersal Sersal, roja yekem\u00EEna saleke n\u00FB ye. Li gora salnamey\u00EAn cuda, roja sersal\u00EA cuda ye. Di salnameya m\u00EElad\u00EE de, sersal roja 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA ye. Binih\u00EAre j\u00EE: Sersal (folklor)"@ku . "Ecem ji Cem\u015F\u00EEd re d\u00EA \u00FB d\u00EA wateya xelk\u00EAn \u00CEran\u00EA re t\u00EA gotin j\u00EE ew di ereb\u00EE de h\u00EEm\u00EE ji bo ew kes\u00EE ne ereb re dihat gotin. Li nav gellek netewan ew wu\u015Fe d\u00EA bikarh\u00EEnan. M\u00EEna kurdan, ereban \u00FB h\u00EEnek ji welat\u00EAn bak\u00FBr\u00EA Efr\u00EEqa. Li Kurdistan\u00EA bi taybet\u00EE ji kes\u00EAn azer\u00EE \u00FB terekeme \"Acem\" t\u00EA gotin. Li nav Kurdan \"Ecem\" wek\u00EE nav\u00EA kur \u00FB ke\u00E7an j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Zaza Map. gif Her\u00EAm\u00EAn zazak\u00EEax\u00EAf li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA Zaza ew kes in y\u00EAn ku bi zaravay\u00EA kurd\u00EE zazak\u00EE dipeyivin \u00FB bi taybet\u00EE li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA dij\u00EEn."@ku . "Klamek ji bo Beko yek ji f\u00EElm\u00EAn her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn \u00EAn kurd\u00EE ye. Mijara f\u00EElm\u00EE li ser r\u00EAw\u00EEtiya dir\u00EAj ya leheng\u00EA f\u00EElm\u00EE, Beko ye. Beko li biray\u00EA xwe y\u00EA ku ji girt\u00EEgeh\u00EA reviya ye digere. Destp\u00EAka f\u00EElm\u00EE li Kurdistan\u00EA derbas dibe \u00FB di dawiy\u00EA de bi hatina Elmanya ya Beko bi daw\u00EE dibe. F\u00EElm bi zaraveya kurmanc\u00EE hatiye ki\u015Fandin \u00FB be\u015Fdar\u00EE gelek fest\u00EEval\u00EAn navnetew\u00EE b\u00FB ye. Herwiha Klamek ji bo Beko gelek caran di telev\u00EEzyon\u00EAn kurdan \u00FB Ewropiyan de j\u00EE hate p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkirin."@ku . "Ji kerema xwe alfabeta Kurd\u00EE bi kar b\u00EEne!"@ku . "Skotland, Skotlenda an Sko\u00E7ya (bi ziman\u00EA gael\u00EE, Alban), yek ji \u00E7ar welat\u00EAn bingeh\u00EEn \u00EAn Keyatiya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya Mezin \u00FB \u00CErlanda e. Paytexta Skotland\u00EA Edinburgh e \u00FB bajar\u00EA her\u00EE mezin Glasgow e."@ku . ">\u00C7ek \u00FB \u00C7ol bi hem\u00FB wan am\u00EAran d\u00EB gutin ku li dema \u015Fer de d\u00EA bikarh\u00EEnan. \u00C7ek \u00FB \u00C7ol ji dem\u00EAn kevnar re ji aliya mirov hatine bikarh\u00EEnan \u00FB ew j\u00EE gellek cor\u00EAn ciyawaz hene. Cek ne ten\u00EA jibo ser t\u00EAne bikaranin, jibo Spor\u00EA ji gelek t\u00EAne bikaranin. Li gelek bajar\u00EAn Evrupa Komel\u00EAn Cekan hene, di van Komelan'da mirov d\u00EA hinkirin u mirov dikar\u00EA xwe jibona besek anji jibona gelek bes\u00EAn spor\u00EA xwe hin bik\u00EA u xwe amade bik\u00EA. D\u00EAma mirov CEK dibihiz\u00EA, div\u00EA mirov ne ten\u00EA Ser u Kustin\u00EA bifikir\u00EA. Nimune: \u00C7ek (am\u00FBr)"@ku . "Wales (bi ziman\u00EA kimr\u00EE Cymru), welatek\u00EE n\u00EEvotonom a Keyatiya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya Mezin \u00FB \u00CErlanda ye."@ku . "W\u00EAne:Rzhev. jpg \u00C7em\u00EA Volga di bajar\u00EA Rj\u00EAv\u00EA (R\u00FBsya) ve diherike - w\u00EAneyek\u00EE rengkir\u00EE y\u00EA ji desp\u00EAka sal\u00EAn 1900an Volga r\u00FBbareke li rojawa R\u00FBsyay\u00EA ye. Dir\u00EAjahiya w\u00EA 3,690 km ye \u00FB bi mezintir\u00EEn r\u00FBbara Ewropay\u00EA t\u00EA hejmardin. Bi sedema \u00E7alakiy\u00EAn p\u00EE\u015Fesaz\u00EEyen berfreh li R\u00FBsyay\u00EA, av\u00EA w\u00EA r\u00FBbar\u00EA tev\u00EE pa\u015Fmaw\u00EAn p\u00EE\u015Fesaz\u00EE dibe. Lewma av\u00EA w\u00EA r\u00FBbar\u00EA ku dirij\u00EA deryay\u00EA Mazenderan wek yek ji ploxtrir\u00EEn av\u00EA dinyay\u00EA t\u00EA hejmar."@ku . "Deryaya Mazenderan, mezintir\u00EEn gola dinyay\u00EA ye ku dikeve bak\u00FBr\u00EA \u00CEran\u00EA \u00FB di navbera welat\u00EAn R\u00FBsya, Turkmenistan, Qazaxistan \u00FB Azerbaycan\u00EA de ye. R\u00FBbera w\u00EA 371,000 km² ye."@ku . "W\u00EAne:Hegel. jpg Hegel Georg Wilhelm Friedrich Hegel (27 Tebax 1770-14 Sermawez 1831) f\u00EElozofek\u00EE alman e, li Stuttgart\u00EA ji dayik b\u00FB. Yek ji f\u00EElozof\u00EAn her\u00EE gr\u00EEng \u00EAn \u00CEdeal\u00EEzm\u00EA ye. Nav\u00EA s\u00EEstema ku avakiriye \"mantiqa diyalekt\u00EEk\u00EE\" ye. Gor\u00EE v\u00EA mantiq\u00EA; Ramanek (yan\u00EE tezek) li dijber\u00EE ramaneke din derdikeve, di encam\u00EA de j\u00EE sentez \u00E7\u00EAdibe. Li gor d\u00EEt\u00EEna Hegel xweza \u00FB hem\u00FB h\u00EAman\u00EAn zanyariy\u00EA berhem\u00EAn z\u00EAhna mutlaq in, ev j\u00EE, ji dervey\u00EE s\u00EEnor\u00EAn z\u00EAhna mirovan e. Hegel ji ber nexwe\u015Fiya koleray\u00EA li Berl\u00EEn\u00EA jiyana xwe ji dest da. Hegel gelek bandor li ser Marx \u00FB Engels kir."@ku . "Joomla! wek\u00EE Php-Nuke, PostNuke, Mambo \u00FB hin system\u00EAn din paketeke skr\u00EEpt\u00EAn amade ne ku bi kod\u00EAn serbesthatine bernamekirin \u00FB ji wan re Pergala R\u00EAveberiya Naverokan dib\u00EAjin. Joomla! ku li gor l\u00EAkol\u00EEnan bih\u00EAztir\u00EEn \u00FB biewletir\u00EEn systema malpersaz\u00EE \u00FB ragihandin\u00EA ya kod\u00EAn serbest e bi ziman\u00EA bernameniv\u00EEs\u00EEn\u00EA y\u00EA PHP \u00FB danegeha (database) MySQL hatiye amadekirin. Yek ji aliy\u00EAn her\u00EE ba\u015F y\u00EA v\u00EA system\u00EA eve ku mirov dikare bi h\u00EAsan\u00EE \u015Fikl\u00EA/d\u00EEmen\u00EA malper\u00EA (qalib) biguhere b\u00EAy\u00EE ku bandor li ser naveroka malper\u00EA b\u00EA dan\u00EEn. Herweha mirov dikare bi hezaran Modul (Par\u00E7e), Components (P\u00EAkhat\u00EE) \u00FB Plugins (Pl\u00FBg\u00EEn) ku bi yek nav ji wan hemuyan re dib\u00EAjin P\u00EAvek y\u00EAn amade ku ji aliy\u00EA endam\u00EAn system\u00EA ve hatine amade kirin bi xoray\u00EE li ser systema xwe siwar bike \u00FB bikar b\u00EEne. Pergala Joomla! ji du ba\u015Fan p\u00EAk hatiye, be\u015Fek ji bo bikarh\u00EAneran \u00FB be\u015Fek j\u00EE ji bo bir\u00EAvebiran e. Bir\u00EAvebir dikarin li her cih\u00EA ku \u00EEnternet \u00FB komputerek hebe bikevin hundur\u00EA be\u015Fa birevebirin\u00EA an j\u00EE panela kontrol\u00EA \u00FB malper\u00EA bir\u00EAve bibin \u00FB naverok \u00FB ragihandin\u00EA l\u00EA z\u00EAde bikin. Joomla! xoray\u00EE(b\u00EApere) ye \u00FB ji ber v\u00EA yek\u00EA j\u00EE bi hezaran kes bi hevre ji bona p\u00EA\u015Fdebirin \u00FB ba\u015Ftirkirina system\u00EA ji her aliy\u00EA cihan\u00EA ve al\u00EEkariya hevdu dikin. Joomla! ji sala 2005:an ve bi vers\u00EEona 1.0(ya her\u00EE dawiy\u00EA 1.0.15) dest bi xebat\u00EA dike \u00FB ji sala 2008:an ve Joomla! bi vers\u00EEoneke n\u00FB bi nav\u00EA Joomla! 1.5 derkete meydan\u00EA \u00FB zora hem\u00FB CMS-\u00EAn din bir. \u00CEro bi sedhezaran malper bi v\u00EA system\u00EA we\u015Fan\u00EA dikin \u00FB pergala malpersaziy\u00EA ya her\u00EE belavb\u00FBy\u00EE ya c\u00EEhan\u00EA ye. Wergera kurmanc\u00EE ya Joomla! 1.5. x ji bo be\u015F\u00EAn Administrator(Bir\u00EAveber), Front(Bikarh\u00EAner) \u00FB Installation(Siwarkirin) ji aliy\u00EA F\u00EEroze \u00FB Kamal Mavane \u00FB wergera soran\u00EE j\u00EE ji aliy\u00EA Mohamad Jahad ve hatine wergerandin. Navn\u00EE\u015Fana daki\u015Fandin\u00EA li vire: http://www. urmiye. com/joomla/"@ku . "W\u00EAne:CirCaraPlaceatnight. jpg Meydana \u00C7ar\u00E7ira \u00C7uwar\u00E7ira nav\u00EA meydaneke navdar e li bajar\u00EA Mehabad\u00EA li rojhilata Kurdistan\u00EA li \u00CEran\u00EA ku Qaz\u00EE Mihemmed ji aliya \u00CEran\u00EA re li w\u00EA hat li s\u00EAdare dayin."@ku . "W\u00EAne:Nairobi-skyline. jpg Na\u00EErob\u00EE peytaxta Keniyay\u00EA ye."@ku . "Meke bajarek mezin li rojava y\u00EA welat\u00EA Ereb\u00EEstana Si\u00FBd\u00EE \u00EA ye \u00FB pirr \u00FB hindik 100 km ji Behra Sor (Deryaya Sor) d\u00FBrtire. Tevayiya nif\u00FBsa baj\u00EAr 1.294.168 e (li gora h\u00EAjmara sala 2004 an). Meke di \u00CEslam \u00EA de \u00FB ji bona misilmanan bajarek\u00EE p\u00EEroze, ji ber ku Mizgefta P\u00EEroz \u00FB Kabe li w\u00EE bajar\u00EA ne. Her sal di dema hec da bi milyonan misilman ji her der\u00EAn dinyay\u00EA terin Mek\u00EA \u00FB bi v\u00EE avay\u00EE yek ji penc r\u00FBkney\u00EAn ola \u00CEslam \u00EA t\u00EEnin \u015Find\u00EA. L\u00EA ji nemisilmanan ra ser l\u00EAdana bajar\u00EA Mekey\u00EA qedexe ye. Di Kurd\u00EE de herwiha bil\u00EAvkirin\u00EAn Mek\u00EA \u00FB Mekih j\u00EE ji bo v\u00EE bajar\u00EE hene."@ku . "W\u00EAne:Hw-shakespeare. jpg William Shakespeare William Shakespeare navdartir\u00EEn \u015Fanoniv\u00EEs\u00EA yek ji navdartir\u00EEn niv\u00EEskar\u00EAn dinyay\u00EA ye. Shakespeare (1564 - 1616) gelek tradejiy\u00EAn xurt \u00FB komediy\u00EAn xwe\u015F niv\u00EEs\u00EEne."@ku . "Gust\u00EEr cewerek e mirov dike tilek xwe."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/24/Slingshot.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ne\u00E7ik Ne\u00E7ik, qanik, berkan\u00EE an j\u00EE darne\u00E7\u00FBk alavek ji alav\u00EAn aw \u00FB n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA ye. Ev am\u00FBra folklor\u00EE di nav Kurd\u00EAn her\u00EAma Efr\u00EEn\u00EA, \u00FB nemaze zarokan de, pir belavb\u00FBye, bel\u00EA li her\u00EAm\u00EAn din \u00EAn Kurdistan\u00EA j\u00EE heye. Mirov nikare d\u00EEroka w\u00EE pa\u015Fve bi\u015Fop\u00EEne \u00FB heyameke teqez ji afirandina w\u00EE re b\u00EAl\u00EE bike; l\u00EA ti\u015Ft\u00EA dab\u00EEn ew e, ku vedigere pirtir\u00EE sed \u00FB p\u00EAc\u00EE sal\u00EE. Temen\u00EA bikarh\u00EAner\u00EAn ne\u00E7ik ber\u00EA ne bi s\u00EEnor b\u00FB, l\u00EA niha ew bi gi\u015Ft\u00EE di nav zarokan de t\u00EA bikaran\u00EEn, nemaze pi\u015Ft\u00EE ku xurdax \u00FB \u00E7\u00EEfte b\u00FBne alav\u00EAn n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA ji bo mezinan. Ne\u00E7ik ji s\u00EA z\u00EEvaran p\u00EAk t\u00EA, Ne\u00E7ik an j\u00EE wek me gotiye darne\u00E7ik, ew j\u00EE tim ji darikek\u00EE t\u00EA \u00E7\u00EAkirin, nemaze darik\u00EAn zeyton\u00EA, an j\u00EE heke yek bextewar be d\u00EA t\u00FB\u015F\u00EE ne\u00E7ikek\u00EE ji dara pal\u00FBt\u00EA bibe. \u015E\u00EAwaz\u00EA ne\u00E7ik wek t\u00EEpa \u201CY\u201D ye. Z\u00EEvara duwem\u00EEn, Lest\u00EEk e, ew j\u00EE du ta lest\u00EEk in, ber\u00EA ev ta ji lest\u00EEk\u00EA d\u00EAx\u00FBnan, yan j\u00EE ji \u015Fambl\u00EAr\u00EAn loq\u00EAn wanyayan (otomob\u00EAlan) b\u00FBn, l\u00EA niha ew ji lest\u00EEk\u00EA p\u00EE\u015Fesaz\u00EE ne, nemaze \u00EAn ku ji Tirkiy\u00EA t\u00EAn. Z\u00EEvara s\u00EAyem\u00EEn j\u00EE j\u00EA re \u00C7ermik t\u00EA gotin, \u00E7ermik bi rahat\u00EE ji \u00E7\u00EArm\u00EA p\u00EAlav\u00EAn qet\u00EE t\u00EA \u00E7\u00EAkirin, s\u00EAwaz\u00EA \u00E7ermik \u00E7argo\u015Fe ye, \u00FB ji her du aliy\u00EAn rast \u00FB \u00E7ep\u00EA ve qulkir\u00EE ye, ev qul j\u00EE lest\u00EEk t\u00EA re derbas dibe \u00FB \u00E7ermik bi xwe ve di\u00E7esp\u00EEne. Ev her s\u00EA z\u00EEvar\u00EAn navbor\u00EE bi gir\u00EAdanan bi hev ve t\u00EAn \u00E7espandin \u00FB alaveke ku j\u00EA re dib\u00EAjin Ne\u00E7ik peyda dikin."@ku . "Cewer (yan gewer) kanzay\u00EAn yan m\u00EEneral\u00EAn bihadar \u00FB binirx in."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/e4/7zfm.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
W\u00EAne:7ziplogo. svg Logoy\u00EA 7-Zip 7-Zip 7-Zip bernameyeke ji bo \u015Fidandina dosiyan e. Algor\u00EEtma 7-Zip gelek\u00EE xurt e, format\u00EAn wek\u00EE 7z, zip, bzip2, gzip \u00FB tar, ji bil\u00EE wan j\u00EE wek\u00EE RAR, ARJ, CAB, CHM, CPIO, LZH, Z, RPM \u00FB Deb nas dike. 7-Zip niv\u00EEsbariya azad e. Wergara 7-Zip ji bo kurd\u00EE ji aliy\u00EA endam\u00EA Koma Pc Kurd Rizoy\u00EA Xerz\u00EE ve hatiye kirin. Ji bo sazkirin \u00FB bikaran\u00EEna 7-Zip e-pirt\u00FBkeke bi kurd\u00EE j\u00EE hatiye amadekirin."@ku . "Ziman\u00EA bernamekirin\u00EA C di destp\u00EAka sal\u00EAn 70an de ji aliy\u00EA Ken Thompson \u00FB Dennis Ritchie ji bo s\u00EEstema bikaran\u00EEn a Unix \u00EA hat amadekirin. Ken Thompson ziman\u00EA bernamekirin\u00EA \u00EA BCPL hilda \u00FB li gor p\u00EAw\u00EEstiy\u00EAn xwe guhurand \u00FB nav\u00EA v\u00EE ziman\u00EA n\u00FB dan\u00EE \"B\". Ev herdu zanyar li Bell Laboratories dixebit\u00EEn. Ji w\u00EE ziman\u00EE B pa\u015F\u00EA ziman\u00EA C \u00E7\u00EAb\u00FB. Bernam\u00EAn bingeh\u00EEn y\u00EAn S\u00EEstem\u00EAn Unix \u00FB dendik\u00EAn (kernel) pirraniya s\u00EEstem\u00EAn bikaran\u00EEn\u00EA bi C hatine bernamekirin. C li ser n\u00EAz\u00EEk\u00EA her s\u00EEstem\u00EAn xwejim\u00EAran de dibe. Ziman\u00EAn wek BASIC wergerokeka nav s\u00EEstema bikaran\u00EEn\u00EA \u00FB bername de div\u00EA. L\u00EA bernam\u00EAn C, dema ku hatin niv\u00EEsandin \u00FB wergeandin, \u00EAd\u00EE b\u00EA ti\u015Fteka din t\u00EAn bikaran\u00EEn. Ji bo v\u00EA sedem\u00EA \u00FB hin y\u00EAn din, wek h\u00EAsanb\u00FBna h\u00EEnb\u00FBna v\u00EE ziman\u00EE, ti zimanek\u00EE bernamekirin\u00EA tunne ku wek C belav b\u00FBye. Bernam\u00EAn bi C hatine niv\u00EEsandin zehf bi lez in. Ji bo bernamekirina s\u00EEsteman C zehf ba\u015F e. Bi C Bernam\u00EAn pi\u00E7\u00FBk \u00FB bi h\u00EAz dikarin w\u00E9rin niv\u00EEsandin. Lewma dendik\u00EAn s\u00EEstem\u00EAn bikaran\u00EEn\u00EA bi C t\u00EAn bernamekirin. L\u00EA ji bo niv\u00EEsandina bernam\u00EAn kar ziman\u00EAn din wek C++, Oject Pascal, Java meydan ji C standine."@ku . "Franso Her\u00EEr\u00EE, siyasetmedar\u00EA As\u00FBr\u00EE \u00FB endam\u00EA serkirdatiya komita nawendi ya PDK bu ku li 19.2.2001 hat kustin. Hik\u00FBmeta Her\u00EAma Kurdistan\u00EA jibona mirina w\u00EE 3 rojan pirse ya netew\u00EE ragehand."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/6f/Ewr.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ewr W\u00EAne:Wolkenstockwerke. png Curey\u00EAn ewran Ewr\u00EAn bilindCi: s\u00EErus; Cs: s\u00EErustratus; Cc: s\u00EErokumulusEwr\u00EAn nav\u00EEnAs: altostratus; Ac: altokumulusEwr\u00EAn nizmCu: kumulus; Sc: stratokumulus; St: stratusEwr\u00EAn ku bi dir\u00EAjah\u00EE belavbuy\u00EE neNs: n\u00EEmbostratus; Cb: kumulon\u00EEmbus Ewr (carina wek ewir an hewr j\u00EE t\u00EA niv\u00EEsandin; bi sanskr\u00EEt, abhr\u00E1-, \"ewr\u00EA giregir\"; avesta, a\u03B2ra-, \"ewr\u00EA giregir\"; farisiya nav\u00EEn, abr; soran\u00EE, hewr; zazay\u00EE, hewr) diyardeyeke seqa \u00FB heway\u00EA ye. Ewr peyda dibin wext\u00EA hilma av\u00EA bi awayek\u00EE neber\u00E7av t\u00EA guhir\u00EEn ji bo awayek\u00EE ber\u00E7av di \u00E7\u00EEn\u00EAn esman\u00EE y\u00EAn bilind de. Ewr ji dilop\u00EAn h\u00FBrik \u00EAn av\u00EA \u00FB kr\u00EEstal\u00EAn cemed\u00EA p\u00EAk t\u00EA \u00FB j\u00EAderk\u00EAn serek\u00EE y\u00EAn berf \u00FB baran e."@ku . "W\u00EAne:22 Regen ubt. jpeg Baran Baran ew av e ya ku ji ewran dikeve erd\u00EA. Ji hatina baran\u00EA re \"bar\u00EEn\" t\u00EAt gotin. Baran di pileya 0 yan pileyek bilindtir yan Celsius (C) de dibare. Eger pile ji 0 C k\u00EAmtir be, hind\u00EA ava ji ewran t\u00EAt xwar\u00EA berf e. Dema baran pirr dibare, leh\u00EE peyda dibin."@ku . "W\u00EAne:Lightning animation. gif Br\u00FBsk Br\u00FBsk ji elektr\u00EEk\u00EE b\u00FBna ewran p\u00EAk t\u00EA. Ewr\u00EA bielektr\u00EEk\u00EA dagirt\u00EE vala dibe \u00FB dibe br\u00FBsk. Gelek caran ev br\u00FBsk di nav tilp\u00EAn ewran de di\u00E7in \u00FB t\u00EAn. Carina j\u00EE ji tilp\u00EAn ewran ber bi erd\u00EA ve t\u00EAn xwar\u00EA, w\u00EA dem\u00EA em dib\u00EAjin br\u00FBsk\u00EA veda. Deng\u00EA br\u00FBsk\u00EA n\u00EEflan dide ku \u00E7ir\u00FBska w\u00EA \u00E7iqas germ \u00FB xurt e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/a/a9/Utahsnow.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Berf Berf yek ji wan bar\u00EEnan e. Hilma ku ji erd \u00FB deryay\u00EA bilind dibe bi \u00E7avan nay\u00EA d\u00EEtin. Ev hilm li jor sar dibe \u00FB dibe ewr. Ger ev hilm t\u00EAra xwe hebe \u00FB sariya w\u00EA bikeve bin sifir\u00EA, w\u00EA dem\u00EA kr\u00EEstal\u00EAn qeflay\u00EE p\u00EAk t\u00EAn. Ev kr\u00EEstal bi st\u00EArk\u00EAn bi\u00E7\u00FBk dim\u00EEnin. Dema ku ev kr\u00EEstal\u00EAn qeflay\u00EE digihin hev, dibin kuliy\u00EAn berf\u00EA \u00FB t\u00EAn xwar\u00EA, w\u00EA dem\u00EA mirov dib\u00EAje berf dibare. Di devok\u00EAn kurd\u00EE de ji berf\u00EA re befr j\u00EE t\u00EA gotin. Image:Falling snow Graz 2005 original. jpg|bar\u00EEna berf\u00EA Image:Small snowman. jpg|\u00C7\u00EAkirina Mirov\u00EA berf\u00EEn"@ku . "Ziman\u00EA grek\u00EE an yewnan\u00EE zimanek\u00EE hind \u00FB german\u00EE \u00FB \u015Fitleka zimanmalbata hind \u00FB german\u00EE ya serbixwe ye. Bi ziman\u00EA Makedoniya kevn eqreba ye. Li Grekistan an Yewnanistan\u00EA, li girav\u00EAn Derya Egey\u00EA, Qubris\u00EA t\u00EA axavtin. Herwek\u00EE cih\u00EAn ku grek l\u00EA dij\u00EEn t\u00EA peyiv\u00EEn. Zimanek\u00EA kevn \u00EA dinyay\u00EA ye, wek\u00EE Kurd\u00EE. Bi qas\u00EE 15-20 milyon kes\u00EE ve t\u00EA bikaran\u00EEn. Grekiya n\u00FBjen (\"dimotik\u00EE\") her\u00E7end\u00EE guhert\u00EEbe j\u00EE, bingeha xwe ji \u015Earezayiya Grek a Kevn digire. Gellek peyv\u00EAn yewnaniya kevn di ziman\u00EAn rojane de t\u00EAn bikaran\u00EEn. Yewnan\u00EE di 3.500 salan vir de xwediy\u00EA niv\u00EEs\u00EA ye. Di v\u00EE war\u00EE de pi\u015Ft\u00EE \u00E7\u00EEn\u00EE ziman\u00EA her\u00EE kevn e. Elfabeyeke taybet \u00EA v\u00EE ziman\u00EE heye. Grek\u00EE yek ji ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ye. Grekiyan heya niha gelek elfabe bikaran\u00EEne \u00FB p\u00EA\u015Fxistine."@ku . "Malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE (zimanzan\u00EAn alman j\u00EA re dib\u00EAjin malbata ziman\u00EAn hind \u00FB german\u00EE) malbata ziman\u00EAn hevl\u00EAzim \u00EAn ji Ewropa ta Hindistan, bi 2,5 milyar axaftin\u00EAran a her\u00EE mezin li ser erd\u00EA ye. L\u00EAzimiya ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE bi qad\u00EAn (flexion), (numerus), zayend (genus) \u00FB deng hatiye isbatkirin. Kurd\u00EE endam\u00EA w\u00EA ye."@ku . "Hz. Omer (591-644)"@ku . "Kardox nav\u00EA kevin\u00EA gel\u00EA kurde bi zman\u00EA hilini griki, kurd-ux (nha db\u00EAjn) bi zmane griki yonani kevn wata \"kurdan\" dde, li dirokVda par\u00EAzgehek bu ji \u00EEmperatoriya roma ya kevin u gellek bu ku bi yek ji bapir\u00EAn serekiy\u00EA kurdan t\u00EA naskirin . Kardoxiyan ligel romiyan hevpeyman b\u00FBn. Corduene was an ancient region located in northern Mesopotamia, present-day southeastern Turkey). According to the 1911 Encyclopaedia Britannica, Gordyene is the ancient name of the region of Bohtan (now \u015E\u0131rnak Province).[2] It is mentioned as Beth Qardu in Syriac sources and is described as a small vassal state between Armenia and Persia in the mountainous area south of Lake Van in modern Turkey[3] Corduene must also be sought on the left bank of the Tigris. It has been cited as the country of the Carduchians, a fertile mountainous district, rich in pasturage[4]. The three principalities of Corduene, Moxoene, and Zabdicene are referred to as Carduchian dynasties by Toumanoff[5]. The Kingdom of Gordyene emerged from the declining Seleucid Empire and for most of its history, it was a province of the Roman Empire[6] and acknowledged the sovereignty of Rome[7]. From 189 to 90 BC it enjoyed a period of independence. The people of Gorduene were known to have worshipped the Hurrian sky God Teshub[8]."@ku . "Ziman\u00EAn \u00EEran\u00EE \u015Fitlek\u00EE zimanmalbata hind \u00FB ewrop\u00EE ye. Kes\u00EAn, ku yek ji van zimanan ziman\u00EA wan \u00EA zikmak\u00EE ye, j\u00EA re \u00EEran\u00EE t\u00EA gotin. Ji aliy\u00EA 270 milyon kesan ve t\u00EAn axaftin."@ku . "Se\u00EEd Nurs\u00EE (Kurd\u00EE) (Nurs, 1878-Riha, 23.4.1960) yek ji zanay\u00EAn \u00CEslam\u00EA ye ku ji wan re Bed\u00EEuzzeman (Di dema w\u00EE de kes bi ser w\u00EE re tune) t\u00EA gotin. Di d\u00EEroka \u00CEslam\u00EA de \u00E7ar kes xwediy\u00EA v\u00EE \u015Ferefa mezin b\u00FBne."@ku . "W\u00EAne:RWEmerson. jpg Ralph Waldo Emerson Ralph Waldo Emerson (25.5.1803 - 27.4.1882) f\u00EElosof, helbestvan \u00FB esey\u00EEstek emer\u00EEkay\u00EE b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Disraeli-photo. jpg Benjamin Disraeli Benjamin Disraeli siyasetvan, helbestvan \u00FB esey\u00EEstek br\u00EEtan\u00EE b\u00FB."@ku . "Publius Vergilius Maro (15.10.70 bZ \u2013 19 pz), helbestvanek rom\u00EE b\u00FB ku s\u00EA pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE y\u00EAn navdar ji me re mane: Eklog, Gurc\u00EEk \u00FB \u00CAned ya ku destana netewey\u00EE ya \u00CEmparatoriya Rom\u00EA b\u00FB. Vergilius bandoraka mezin li ser y\u00EAn ji p\u00EA xwe re hatib\u00FBn ber dab\u00FB. Ew di pirt\u00FBka Dante Alghieriya navdara bi nav\u00EA Komediya Xweday\u00EE de wek karaktera her\u00EE gir\u00CEng xuya dibe. Ew di dojeh \u00FB di eraf\u00EA de ji Dante re r\u00EAber\u00EEy\u00EA dike."@ku . "Voltaire (21.10.1694 Par\u00EEs - 30.05.1778 Malek li s\u00EEnor\u00EA Sw\u00EEsre \u00FB Fransay\u00EA) ku bi nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast\u00EE Fran\u00E7ois-Marie Arouet b\u00FB, niv\u00EEskar \u00FB f\u00EElozofek frans\u00EE b\u00FB. Di \u015Eore\u015Fa frans\u00EE de roleke mezin l\u00EEst. Ji xeyn\u00EE niv\u00EEs\u00EAn xwe y\u00EAn li ser ol \u00FB Azadiya Raman\u00EA bi niv\u00EEs\u00EAn xwe y\u00EAn li ser mijara Maf\u00EAn Mirovan j\u00EE t\u00EA naskirin. Di berhem\u00EAn xwe de p\u00EAkan\u00EEn\u00EAn d\u00EAr\u00EA \u00FB saziy\u00EAn w\u00EA dem\u00EA \u00EAn Fransay\u00EA rexne kiriye. Di gelek be\u015F\u00EAn w\u00EAjey\u00EA de berhem\u00EAn Voltaire hene."@ku . "W\u00EAne:Nalin Pekgul. jpg Nal\u00EEn Pekgul Nal\u00EEn Pekgul, (1967) siyasetmedar\u00EAk\u00EE sw\u00EAd\u00EE ye ku li bajar\u00EA Batman\u00EA li bak\u00FBr\u00EA Kurdistan ji dayik b\u00FB ye. Nal\u00EEn, li navbera sal\u00EAn 1994-2002 de, endama perlemana Sw\u00EAd\u00EA b\u00FB. Niha j\u00EE seroka Federasyona netewiya Jin\u00EAn Sosyaldemokrat y\u00EAn Sw\u00EAd\u00EA ye."@ku . "Winston Churchill (1874 - 1965) br\u00EEtaniyek siyasetvan, serokwez\u00EEr \u00FB wergir\u00EA Nobela w\u00EAjey\u00EA b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Otto von Bismarck. JPG Otto von Bismarck Otto von Bismarck (1815 - 1898) siyasetvan \u00FB serokwez\u00EErek Elmanyay\u00EA b\u00FB."@ku . "Feleknas Uca, n\u00FBnera Partiya Sosyal\u00EEzma Demokrat\u00EEk ya Almanyay\u00EA li Perlemana Ewropay\u00EA ye."@ku . "William Butler Yeats (1865 - 1939) helbestvan, \u015Fanoniv\u00EEs \u00FB m\u00EEst\u00EEkvanek \u00EErlenday\u00EE b\u00FB."@ku . "Jean-Jacques Rousseau f\u00EElosofek, niv\u00EEskarek, awazvanek \u00FB t\u00EAor\u00EEstek siyas\u00EE y\u00EA sw\u00EEsrey\u00EE-frensey\u00EE b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Johann Wolfgang Goethe 1811. jpg Johann Wolfgang von Goethe Johann Wolfgang von Goethe (1749\u20131832) romanniv\u00EEs, helbestvan, human\u00EEst, zanistvan, firmesun \u00FB deh salan wez\u00EErek elman\u00EE b\u00FB. J. W. Goethe di 23\u00EA gelaw\u00EAja 1749an de li Frankfurt\u00EA ji d\u00EAya xwe b\u00FBye. Ji ber ku d\u00EA \u00FB bav\u00EA w\u00EE bi zanist \u00FB huner\u00EA ve mij\u00FBl b\u00FBne li haw\u00EErdoreke hunerhez mezin b\u00FBye. Di \u015Fanzdehsaliya xwe de ji bo perwerdeh\u00EEya hiq\u00FBq\u00EA \u00E7\u00FBye Leipzig\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE ku ji ber nexwe\u015Fiya xwe vegeriyaye Frankfurt\u00EA li ser w\u00EAje, k\u00EEmya \u00FB ol\u00EA xebitiye. Di sala 1770an de \u00E7\u00FBye Strassburg\u00EA \u00FB li wir helbestvan\u00EA her\u00EE navdar \u00EA w\u00EA serdem\u00EA, Herder nas kiriye \u00FB bi saya Herder b\u00EAtir giring\u00EE daye helbest\u00EA \u00FB bi v\u00EE away\u00EE dir\u00FBvek\u00EE n\u00FB daye helbesta elman\u00EE. Di sala 1774an de \"Jana Werther\" niv\u00EEsand\u00EEye. Ev roman wek destp\u00EAka berhem\u00EAn kemil\u00EE y\u00EAn Goethe t\u00EA binavkirin. Goethe di sala 1776an de b\u00FBye \u015F\u00EAwirmend\u00EA duk\u00EA Waimar\u00EA \u00FB her wiha b\u00FBye r\u00EAveber\u00EA \u015Fanoya Waymar\u00EA. W\u00EE ev vatin\u00EE heya dawiya jiyana xwe domandiye. Di sala 1786an de \u00E7\u00FBye Romay\u00EA \u00FB heya sala 1788an li wir maye. Di van du salan de \u015Faristaniyeta Yewnan \u00FB Romay\u00EA vekolandiye. Pi\u015Ft\u00EE v\u00EA serdan\u00EA di berhem\u00EAn w\u00EE de bandora herdu \u015Faristaniyetan z\u00EAdetir b\u00FBye. W\u00EE \u015Fanoya xwe ya bi nav\u00EA Egmont li Romay\u00EA niv\u00EEsiye. Di sala 1808an de bi handana Schiller berga \u015F\u00EA\u00FE\u00EEn a berhema xwe ya navdar Faust qedandiye. W\u00EE berga duwem ya v\u00EA berhema giranbiha \u00E7end hefte ber\u00EE mirina xwe temam kiriye. Goethe di 22y\u00EA Adara 1832an de \u00E7\u00FBye ser dilovan\u015Fya xwe. Berhem\u00EAn w\u00EE y\u00EAn sereke ev in: West-oest Licher, Faust, Iphigenie, Wilhelm, Meister, Kont, Egmont, Tarkuato Tasso, Herman \u00FB Doratho. Goethe wek serk\u00EA\u00FE\u00EA w\u00EAjeya klas\u00EEk a Alman\u00EE t\u00EA binavkirin. W\u00EAjeya Alman\u00EE bi saya w\u00EE di wejeya klas\u00EEk a Ewropay\u00EA de b\u00FB xwed\u00EE cihek\u00EE gir\u00EEng. Her wisa rexneg\u00EEr\u00EAn w\u00EAjey\u00EA hevb\u00EEr in ku w\u00EE her \u00E7iqas bi Alman\u00EE \u00FB wek\u00EE Almanek\u00EE niv\u00EEsandibe j\u00EE her tim nirx\u00EAn gerd\u00FBn\u00EE derxistin p\u00EA\u015F."@ku . "W\u00EAne:Confucius 02. gif Konfi\u00E7y\u00FBs W\u00EAne:Confucius Statue at the Confucius Temple. jpg Peykelek\u00EE Konfu\u00E7e Konfu\u00E7e an Konfi\u00E7\u00FBs f\u00EElozof\u00EA \u00E7\u00EEn\u00EE di sal\u00EAn 551- 479 B.Z. de li Shandong\u00EA hatiy\u00EA din\u00EA \u00FB li wir miriye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast Kongf\u00FBz\u00EE (\u5B54\u592B\u5B50, anku Mamoste Kong; bi ingl\u00EEz\u00EE: Confucius ye. Ew weke mirovek\u00EE oldar t\u00EA naskirin, l\u00EA ya rast\u00EE ew z\u00EAde li ser ol neaxiviye. Raman\u00EAn konfi\u00E7y\u00FBs bi sedsalan bandorek mezin li Asya rojhilat kirine. Ew di dema \u015Fer\u00EAn m\u00EErek\u00EAn \u00C7\u00EEnde, di dema ku mirektiy\u00EAn bi nav\u00EAn bihar \u00FB pay\u00EEz\u00EA \u015Fer dikirin de jiyaye. W\u00EE dixwest dinyay\u00EA sererast bike, l\u00EA bel\u00EA ew ne giha armanca xwe. Ji bona ku v\u00EA ramana xwe bi c\u00EE b\u00EAne ew yek bi yek li cem hik\u00FBmdar\u00EAn \u00C7\u00EEn\u00EA geriya. Di dawiy\u00EA de w\u00EE zaneb\u00FBna xwe x\u00FBrttir kur \u00FB bi diravan ders dan. wateya gotina \"tz\u00FB\" ku li dawiya nav\u00EA w\u00EE ye t\u00EA wateya \"hosta\" \u00FB ev yek j\u00EE ji mamostetiya w\u00EE t\u00EA. Ji v\u00EA hostayiya xwe ya m\u00EEst\u00EEk, ji baweriya ku bixwe dian\u00EE \u00FB ji xwesgotina xwe, ew b\u00FBye yek ji mamostey\u00EAn her\u00EE navdar y\u00EA d\u00EErok\u00EA. F\u00EArmendiya w\u00EE bi giran\u00EE li ser bir\u00EAvebirin\u00EA ye \u00FB di nav gel de berpirsyariyek giran derp\u00EA\u015F dike. bingiha felsefa w\u00EE li ser \u00E7ar linga ye; Rewi\u015Ft, T\u00EAkiliy\u00EAn civak\u00EE, pol\u00EEt\u00EEka \u00FB Dad. W\u00EE felsefeya xwe bi van ramanan aniye ziman; \"Ti\u015Fta ku ji kurek\u00EE t\u00EA xwestin, bide bav, tista ku ji mamur t\u00EA xwestin bide hik\u00FBmdar, ti\u015Fta ku ji biray\u00EA pi\u00E7\u00FBk t\u00EA xwestin, bide b\u00EAra y\u00EA mezin \u00FB ti\u015Fta ku tu ji bo xwe dixwaz\u00EE bide heval\u00EA xwe. Di van ramanan de hiyerar\u015Fiyek xwurt xwuya dike. Ev felsefe ji nava felsefeyen wek Taoizm\u00EA, \u00FB hin felsefey\u00EAn din cuda dibe, li her\u00EAma Asiya bi g\u00FBr bela dib\u00EA \u00FB heta ku dib\u00EA ol. Ev bawer\u00EE j\u00EE bi \"Konfis\u00FBs-t\u00EE\" y\u00EA hate bi nav kirin. Hetan\u00EE sedsala 20 an j\u00EE, ji aliy\u00EA dewlet\u00EAn \u00C7\u00EEn\u00EA ve wek ola resm\u00EE hate pejirandin. Konf\u00FC\u00E7y\u00FCs, ji aliy\u00EA E.T.C. Werner ve di pirtuka \" Myths & Legends of China\" de hatiye neqi\u015Fandin \u00FB hem\u00EE raman\u00EAn w\u00EE hatin\u00EA berhevkirin. Pi\u015Ft\u00EE mirina Werner, ev hem\u00FB di pirtika bi nav\u00EA \"Bijartin\u00EAn ji Konfi\u00E7y\u00FBs \" de hatine berhev kirin. Di van berheman de c\u00EE dane hin axaftin\u00EAn di navbera w\u00EE \u00FB xwendekar\u00EAn w\u00EE de j\u00EE. Di v\u00EA berhem\u00EAde wiha diyar e ku gelek ji van niv\u00EEsan, ne y\u00EAn Konfi\u00E7y\u00FBs in, l\u00EA bel\u00EA bi wextre ev wek raman\u00EAn w\u00EE hatine pejirandin. Di van berheman de \"Zaneb\u00FBna Mezin\" \u00FB \"Doktir\u00EEna navber\u00EA\" bi zimanek\u00EE zelal hatiye d\u00E2n."@ku . "frevert\u00EE\u015F an frort\u00EE\u015F pa\u015F Diyako deselat\u00EE Mad\u00EE girte dest u bo mawey 22 sal le n\u00EAwan salan\u00EE 655 u 633 hukm\u00EE g\u00EAra. le kat\u00EE hatine ser text\u00EE frurt\u00EE\u015F, hoz\u00EE skay\u00EE ke t\u00EEreyek\u00EE \u015Ferxir u cengawer b\u00FBn le dewruber\u00EE gol\u00EE urm\u00EAda dejiyan. parsekan\u00EE\u015F le ba\u015F\u00FBr dejiyan. frurt\u00EE\u015F herdem hewl\u00EE deda ke sn\u00FBrgey \u00EEmpirator\u00EE\u00EE mad berbilawtir bika, ewe b\u00FB h\u00EAr\u015F\u00EE birde ser parsekan u melbendekeyan\u00EE xste j\u00EAr deselat\u00EE xoy u qelemrew\u00EE \u00EEmpirator\u00EE\u00EE mad\u00EE ber\u00EEntir kird. belam ew le xuliya\u00EE eweda b\u00FB ke h\u00EAr\u015F\u00EE\u015F ber\u00EAte ser \u00EEmpirator\u00EE\u00EE a\u015F\u00FBr u kotay\u00EE be zolm u stem\u00EE as\u00FBriyekan b\u00EAn\u00EA u gel\u00EA netewe ke na\u00E7ar b\u00FBn bac u p\u00EEtak u serane be as\u00FBriyekan biden le j\u00EAr\u00EE ew b\u00EAdadiyeda rizgar bikat. supayek\u00EE giran\u00EE ko kirdewe u berew neynewa paytext\u00EE a\u015F\u00FBuriyekan kewte r\u00EA. hewal gey\u015Fte a\u015F\u00FBriyekan, ewan le p\u00EA\u015Fewe berper\u00E7\u00EE madekaniyan dayewe. skayiyekan\u00EE\u015F ke le dewruber\u00EE deriya\u00E7ey urm\u00EAda dejiyan u hawpeyman\u00EE a\u015F\u00FBriyekan b\u00FBn, supayek\u00EE giraniyan le pi\u015Ftewe xster\u00EA bo h\u00EAr\u015Fbirdine ser madekan u pi\u015Ft\u00EEwan\u00EE le a\u015F\u00FBriyekan. maweyek\u00EE d\u00FBrudr\u00EAj gel\u00EA \u015Fer\u00EE qurs u giran lew n\u00EAweda kira. madekan kewtb\u00FBne gemaroy skayiyekan u a\u015F\u00FBriyekanewe. le yek\u00EA lew \u015Feraneda le sal\u00EE 633\u00EE p\u00EA\u015F zay\u00EEn frurt\u00EE\u015F kujra u dewlet\u00EE mad kz b\u00FB u skayiyekan ke heliyan be lebar dezan\u00EE kewtine dag\u00EErkirtin u talankirdin\u00EE melbend\u00EE madekan. ewan nz\u00EEkey 28 sal heteran u teteraniyan le wilat\u00EE madda dekird u kewtb\u00FBne ku\u015Ftubir\u00EE madekan."@ku . "Hevex\u015Ftre s\u00EAyem\u00EEn pad\u015Fah\u00EA Mad b\u00FB. Pa\u015F kujran\u00EE Frewert\u00EE\u015F, kurekey ke naw\u00EE Hwex\u015Fter b\u00FB deselat\u00EE girte dest. diyare ew k\u00EA\u015Fey zor\u00EE legel skayiyekan heb\u00FB. hux\u015Fter p\u00EA\u015Fewayek\u00EE lebar u le ber\u00EAwebirdin\u00EE karubar\u00EE wilatda serkirdeyek\u00EE b\u00EAw\u00EAne b\u00FB. ew bo ewey ke btwan\u00EA berengar\u00EE supay dujmn b\u00EAt, supayek\u00EE r\u00EAkup\u00EAk\u00EE ko kirdewe u psporane bar\u00EE h\u00EAnan. supayek bir\u00EEt\u00EE le sware u piyade. swarekaniyan \u015Faniyan le \u015Fan\u00EE swarekan\u00EE a\u015F\u00FBr\u00EE deda u piyadekaniyan le t\u00EErhaw\u00EE\u015Ftin b\u00EAw\u00EAne b\u00FBn u be t\u00EErukewan u n\u00EAze \u00E7ekdar b\u00FBn. leber ewey ke wilat\u00EE mad c\u00EAgeyek\u00EE lebar bo perwerdey esp b\u00FB u madekan her le mindaliyewe \u015Farezay espswar\u00EE u t\u00EErhaw\u00EE\u015Ftin b\u00FBn, kar\u00EE hux\u015Fter asantir deb\u00FB bo p\u00EAkh\u00EAnan\u00EE swareyek\u00EE xawen ezm\u00FBn u bez\u00EEpkuzak\u00FBn. hux\u015Fter twan\u00EE\u00EE cengaweran\u00EE aza u becerg\u00EE wa bar b\u00EAn\u00EA ke le h\u00EE\u00E7 \u015Ft\u00EA nedeslem\u00EEn. her be yarmet\u00EE\u00EE ew supa nebeze twan\u00EE\u00EE skayiyekan ke dem\u00EAk b\u00FB le wilat\u00EE madda kewtb\u00FBne talan u ku\u015Ftubir t\u00EAk b\u015Fk\u00EAn\u00EA u le wilat wederiyan n\u00EA. bewcore toley bawk\u00EE u wilate talankirawekey mad\u00EE le skayiyekan kirdewe. pa\u015Fan\u00EE\u015F legel pat\u015Fay babil ke p\u00EA\u015Ftir be yarmet\u00EE\u00EE madekan serbexoy\u00EE xoyan bedest h\u00EAna b\u00FB, yek\u00EE girt u be supayek\u00EE giranewe h\u00EAr\u015F\u00EE birde ser a\u015F\u00FBriyekan u \u015Far\u00EE neyneway le 612\u00EE p\u00EA\u015F le zay\u00EEnda girt ke paytext\u00EE a\u015F\u00FBriyekan b\u00FB. sarakus ke pa\u015F merg\u00EE (a\u015F\u00FBrben\u00EEpal) bibuwe pat\u015Fay wilat\u00EE a\u015F\u00FBr, ke d\u00EE\u00EE bergey madekan nagir\u00EA agir\u00EAk\u00EE gewrey helkird u xoy u xawux\u00EAzan\u00EE xste naw agireke u bewcore \u00E7ray temen\u00EE hezar saley \u00EEmpirator\u00EE\u00EE a\u015F\u00FBr kujrayewe. le serdem\u00EE hux\u015Fterda wilat\u00EE mad gel\u00EAk perey send. hux\u015Fter be t\u00EAgey\u015Ftuw\u00EE\u00EE u zanay\u00EE\u00EE xoy xizmet\u00EE gewrey be madekan kird. \u00EEmpirator\u00EE\u00EE mad le serdem\u00EE hux\u015Fterda zor bilaw u ber\u00EEn bibwewe. hux\u015Fter le sal\u00EE 584\u00EE p\u00EA\u015F zay\u00EEn ko\u00E7\u00EE duway\u00EE\u00EE kird."@ku . "Ej\u00EE Dehak (an i\u015Ftovigo) pad\u015Fah\u00EA daw\u00EE ya Mad b\u00FB. Pa\u015F Hwex\u015Fetre, kur\u00EA w\u00EE ku nav\u00EA w\u00EE Astiyag b\u00FB deselat girte dest. Ew j\u00EE n\u00EAz\u00EEkey 34 sal deselatdar\u00EE kir. li serdema w\u00EE de wilat\u00EE mad h\u00EAmin u kir u kip b\u00FB. Astiyag be lasay\u00EEkirdinewey pat\u015Fayan\u00EE a\u015F\u00FBr\u00EE baregay drust kird u xelk\u00EAk\u00EE zor tiya\u00EE kewtine kar kirdin. derbariyekan cl\u00EE rengawrengiyan leber dekird u le r\u00EAwresm u bone taybetiyekanda znc\u00EEr u mlwankey z\u00EAr\u00EEniyan dekirde ml. astiyag k\u00E7\u00EAk\u00EE heb\u00FB be naw\u00EE mandana, em k\u00E7e drab\u00FB be m\u00EArd be yek\u00EA le serkirdekan\u00EE pars le ba\u015F\u00FBr. ew\u00EE\u015F dwacar kur\u00EAk\u00EE deb\u00EA ke naw\u00EE den\u00EAn k\u00FBr\u015F. kat\u00EA k\u00FBr\u015F gewre deb\u00EA xoy be pars\u00EAk\u00EE tewaw dezan\u00EA u biriyar\u00EE\u015F deda ke wilat\u00EE mad dag\u00EEr bikat. lemlaw ewla supayek ko dekatewe u be siyaset\u00EE\u015F xoy le babiliyekan n\u00EAz\u00EEk dekatewe u dawayan l\u00EA deka ke p\u00EAkewe helmet berne ser \u00EEmpirator\u00EE\u00EE mad. babiliyekan\u00EE\u015F ke dem\u00EAk b\u00FB le hesret\u00EE (haran)da b\u00FBn ke r\u00EAgay hatu\u00E7oy n\u00EAwan s\u00FBriya u babil b\u00FB u lej\u00EAr dest\u00EE madekanda b\u00FB, debin be hawpeyman\u00EE parsekan u d\u00FB qol\u00EE h\u00EAr\u015F debene ser wilat\u00EE mad u pa\u015F gel\u00EA \u015Fer\u00EE qurs u giran, astiyag ke zor\u00EE\u015F betemen b\u00FB upat\u015Fa u serkirdey supay mad b\u00FB, le layen parsekanewe be d\u00EEl\u00EE deg\u00EEr\u00EA u \u00E7emeser\u00EE\u00EE zor deb\u00EEn\u00EA. bewcore deselatdar\u00EE\u00EE madekan dekew\u00EAte dest\u00EE parsekan u k\u00FBr\u015F detwan\u00EA hk\u00FBmet\u00EE hexamen\u015Fiyekan bo yekemcar damezr\u00EAn\u00EA. bewcore \u00EEmpirator\u00EE\u00EE mad le sal\u00EE 550\u00EE p\u00EA\u015F le zay\u00EEnda est\u00EArey deselat\u00EE le tir\u00FBske dekew\u00EA"@ku . "Marcus Tullius Cicero ['kikero\u02D0] (106 BZ - 43 BZ) f\u00EElosof \u00FB siyasetvanek rom\u00EE b\u00FB."@ku . "Niccol\u00F2 Machiavelli anj\u00EE bi nav\u00EE w\u00EE \u00EA rast Niccol\u00F2 di Bernardo dei Machiavelli f\u00EElosof, muz\u00EEkvan, helbestvan \u00FB \u015Fanoniv\u00EEsek\u00EE \u00EEtal\u00EE b\u00FB. Ew di 3'\u00EA gulan\u00EA 1469'a li San Casciano li devera Val di Pesa ji day\u00EEk b\u00FB \u00FB di 21'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 1527'a li Florenz\u00EA mir. Machiavelli her\u00EE z\u00EAde bi pirt\u00FBka xwe Il Principe t\u00EA naskirin, ku yek ji giringtir\u00EEn berhema f\u00EElosofiya dewlet\u00EA ya serdema n\u00FB \u00FB pendnameyek jibo bir\u00EAveber\u00EAn dewlet\u00EA ye. Berhema w\u00EE ya her\u00EE giring di war\u00EA pol\u00EEt\u00EEk de Discorsi (Raman li ser Pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA \u00FB r\u00EAvebirina dewlet\u00EA) hinek\u00EE di siya berhema w\u00EE M\u00EEr de maye. Machiavelli ji aliy\u00EA gelek kesan ve hate rexne- \u00FB nahletkirin, l\u00EA gelek kes j\u00EE w\u00EE weke yek ji mezintir\u00EEn niv\u00EEskar\u00EA polit\u00EEk \u00FB afir\u00EEner\u00EA zanistiya polit\u00EEk (ya siyas\u00EE) qeb\u00FBl dikin. Nav\u00EA Machiavelli bi b\u00EAjeya Machiavellizm ji ber \u015Fa\u015Fnaskirin anj\u00EE t\u00EAnegihi\u015Ftina berhem\u00EAn w\u00EE \u00EEro di gelek waran de \u00FB bi taybet\u00EE di war\u00EA pol\u00EEtikay\u00EA \u00FB aboriy\u00EA de weke hevwateya (s\u00EEnon\u00EEma) xerab\u00EE \u00FB b\u00EAehlaqiy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. Li gor v\u00EA \u015F\u00EErovey\u00EA kesek\u00EE ku bi away\u00EA machiavelli tevbiger\u00EA, ten\u00EA li gor berjewendiy\u00EAn xwe, bi hem\u00FB alet\u00EAn xapandin \u00FB derewan \u00FB d\u00FBr ji ehlaq \u00FB zagon\u00EAn d\u00EEn\u00EE ji bo armanc\u00EAn xwe dixebit\u00EA."@ku . "Jonathan Swift (1667 - 1745) niv\u00EEskar \u00FB sat\u00EEr\u00EEstek \u00EErlenday\u00EE b\u00FB. Swift her\u00EE ba\u015F bi pirt\u00FBka xwe Gerr\u00EAn Gulliver t\u00EAt nas\u00EEn."@ku . "Vincent Willem van Gogh holend\u00EE b\u00FB yek ji n\u00EEgarvan\u00EAn her\u00EE mezin t\u00EAt hesibandin."@ku . "Graham Greene (1904 \u2013 1991) romaniv\u00EEs, \u015Fanoniv\u00EEs, \u00E7\u00EErrokniv\u00EEs \u00FB rexnegirek ingl\u00EEz b\u00FB."@ku . "Henry Beyle anku Stendhal niv\u00EEskarek frens\u00EE b\u00FB."@ku . "William Blake (1757 - 1827) helbestvanek ingl\u00EEz b\u00FB. Husein Muhammed hin helbest \u00FB gelek gotin\u00EAn w\u00EE wergerrandine kurd\u00EE."@ku . "W\u00EAne:Marcel Proust 1900. jpg Marcel Proust Valentin Louis Georges Eug\u00E8ne Marcel Proust (1871 - 1922) niv\u00EEskarek frens\u00EE b\u00FB. \u00C7\u00EEroka Marcel Proust ya bi nav\u00EA Mirina Baldassare Silvande ji al\u00EE Husein Muhammed ve hatiye wergerrandin \u00FB di hejmara 39 - 40 ya N\u00FBdem\u00EA de \u00FB herwiha j\u00EE di Kovara Mehname de hatiye we\u015Fandin."@ku . "W\u00EAne:Kierkegaard. jpg S\u00F8ren Kierkegaard S\u00F8ren Aabye Kierkegaard niv\u00EEskar \u00FB teologek danmark\u00EE b\u00FB."@ku . "Baruch Spinoza, feylesofek\u00EE holand\u00EE y\u00EA ko bi esl\u00EA xwe cihuy\u00EA sefard\u00EE b\u00FB. Ev nav mezin\u00EAn cih\u00FByan li w\u00EE kirib\u00FB. L\u00EA Amesterdam\u00EEyan j\u00EA ra digot Benedictus de Spinoza an Bento d'Espi\u00F1oza. Bi Ren\u00E9 Descartes \u00FB Gottfried Leibniz ra ji rasyonal\u00EEst\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn sedsala 17'\u00EA ye. Ew ji ber Kit\u00EAba xwe ya her\u00EE gr\u00EEng Ethica y\u00EA wek\u00EE yek ji mezintir\u00EEn sincbaweran dih\u00EAt niyas\u00EEn. Ew bi p\u00EE\u015Feya xwe ber\u00E7aviksaz b\u00FB \u00FB n\u00EEskok (l\u00EAnz) \u00E7\u00EAdikirin. Niv\u00EEs\u00EEn\u00EAn w\u00EE n\u00EE\u015Fa didin ko w\u00EE \u015Fehrezay\u00EEyeka mezin di war\u00EA mat\u00EAmat\u00EEk\u00EA da heb\u00FBye. Bandora w\u00EE ya mezin li pa\u015F mirina w\u00EE, dema kit\u00EAba w\u00EE Opera Posthuma belavb\u00FBy, e\u015Fkira b\u00FB. Ew wek\u00EE r\u00EAxwe\u015Fkerek\u00EA ruhnhizr\u00EEy\u00EA anko enlightment\u00EA li sedsala 18'\u00EA \u00FB wek\u00EE rexnegir\u00EA n\u00FBdem y\u00EA Tewrat\u00EA dih\u00EAt niyas\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:ErnestHemingway. jpg Niv\u00EEskar\u00EA Ernest Hemingway (1939) Ernest Miller Hemingway (1899 \u2013 1961) roman- \u00FB \u00E7\u00EErrokniv\u00EEsek emer\u00EEkay\u00EE \u00FB wergir\u00EA Nobela w\u00EAjey\u00EA ya sala 1954\u00EA ye. Niv\u00EEskar\u00EA nemir di 21'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA sala 1899an li Oak Pak/Illinois\u00EA hatiye din\u00EA. Ernest kur\u00EA Clarence Edmond \u00FB Grace Hall\u00EA b\u00FB. Bav\u00EA w\u00EE bij\u00EE\u015Fk \u00FB diya w\u00EE stranb\u00EAja operay\u00EA b\u00FB. Dibistana bilind h\u00EAj p\u00EA\u015Fiya neqedandin\u00EA berda, li ba rojnameyeke ni\u015Ftecih li bajar\u00EA Kansan City wek hevpeyv\u00EEnwanek\u00EE dst bi xebat\u00EA kir. Di sala 1918an bi refek kes\u00EAn Xa\u00E7a Sor re \u00E7\u00FB \u00CEtalya y\u00EA \u00FB di eniya \u015Fer de cih girt. Bir\u00EEndar b\u00FB \u00FB \u015F\u00FBn de j\u00EE di sala 1919an de vegeriya welat\u00EA xwe. Hemingway li ser serboriy\u00EAn xwe y\u00EAn \u015Fer\u00EA yekem\u00EEn ya cihan\u00EA pirt\u00FBka bi nav\u00EA or\u00EEj\u00EEnal \"A Farwell to Arms\" (Bi Xatir\u00EA \u00C7ekan) niv\u00EEsand \u00FB di sala 1929an de j\u00EE ji h\u00EAla Charles Scribner ve li New York\u00EA hate \u00E7apkirin. \u00C7End sal \u015F\u00FBn de li bajar\u00EA Chicago helbestvan \u00FB pispor\u00EA w\u00EAjey\u00EA Sherwood Anderson\u00EA nas dike. Di nav b\u00EEst salan de Hemingway wextek\u00EA xwe li Par\u00EEs\u00EA di nav der\u00FBdora hunermend \u00FB w\u00EAjevanan de, bi y\u00EAn wek\u00EE Ezra Pound, Gertrude Stein, James Joyce \u00FB F. Scott Fitzgerald re derbas kir. Niv\u00EEskar di heman dem\u00EA de xebata xwe wek \u015F\u00EErovwan domand. Ji \u00C7\u00EEn\u00EA \u00FB li ser \u015Fer\u00EA Gel a Spanyay\u00EA dax\u00FByaniy\u00EAn \u015F\u00EErovey\u00EE da. Pi\u015Ftre \u015Eer\u00EA Gel a Spanyay\u00EA romana xwe ya \"Zengil Ji Bo K\u00EE T\u00CAn L\u00EAxistin\" di sala 1940an de diwe\u015F\u00EEne. Ev Romana ji bo s\u00EEnemay\u00EA t\u00EA adaptekirin. Gava ku di 1952an de romana xwe ya \"The Old Man and the Sea\" (Kalem\u00EAr \u00FB Behr) diniv\u00EEse navdariya w\u00EE radigehe qada her\u00EE bilind. Pi\u015Ft\u00EA v\u00EA serkeftina xwe y\u00EA mezin di sala 1954an de Xelata W\u00EAje ya Nobel\u00EA dist\u00EEne. Di 2'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA sala 1961an de bi awayek\u00EE xwekuj dawiya jiyana xwe t\u00EEne."@ku . "Julius Henry \"Groucho\" Marx (1890 - 1977) komediyen \u00FB aktorek emer\u00EEkay\u00EE b\u00FB."@ku . "Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde (16.10.1854 \u2013 30.11.1900) \u015Fanoniv\u00EEs, helbestvan \u00FB esey\u00EEst \u00EErlend\u00EE b\u00FB. H\u00EA ti pirt\u00FBk\u00EAn Oscar Wilde bi kurd\u00EE derneketine. L\u00EA Husein Muhammed \u00E7end \u00E7\u00EErrok \u00FB gelek gotin\u00EAn w\u00EE kirine kurd\u00EE. Berhem\u00EA w\u00EA ya bi nav\u00EA \"Portreya Dorian Gray\" ser\u00EA niv\u00EEskar t\u00EAdixe bela \u00FB aliy\u00EA dadgeh v\u00EA pirt\u00EAk b\u00EAsinc dib\u00EEne. Li gor\u00EE n\u00EAr\u00EEna dadgeh\u00EA Wilde hevzayend b\u00FB \u00FB ew hevzayend\u00EE ya xwe me\u015Fru dikir. Ji bo v\u00EE hav\u00EE du sal girt\u00EEgeh\u00EA dim\u00EEne. Oscar Wilde hevzayend\u00EE ya xwe kirib\u00FB felsefeya jiyana xwe."@ku . "Publius Ovidius Naso (bi ingl\u00EEz\u00EE Ovid) (43 BZ - 17 BZ) helbestvanek rom\u00EE b\u00FB."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/e3/TAK_baz.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
TAK Teyr\u00EAbaz\u00EAn Azadiya Kurdistan\u00EA (TAK) komeke ku \u00E7alakiy\u00EAn wek\u00EE s\u00FB\u00EEkast\u00EAn bibombey\u00EE p\u00EAk t\u00EEne. Li gora gelek kurdan, TAK r\u00EAxistineke tohildan\u00EA ye. Li gora wan, li dij\u00EE komkujiya, zext \u00FB zordariya dewleta Tirk a li ser gel\u00EA Kurd hatiye damezrandin. R\u00EAxistin ji aliy\u00EA kesan an j\u00EE komek\u00EA ve nehatiye avakirin. Weke h\u00EAzeke neraz\u00EEb\u00FBn \u00FB bersivday\u00EEna rewa ya Ciwan\u00EAn Kurd dikare were binavkirin. Ji aliy\u00EA gelek kes\u00EAn din wek\u00EE komeke teror\u00EEst t\u00EA d\u00EEtin. Hat idiya kirin ku gir\u00EAday\u00EA PKK ne, l\u00EA ev ji aliy\u00EA PKK nehat pejirandin. HPG \u00E7end \u00E7alakiy\u00EAn TAK'\u00EA mehk\u00FBm kir."@ku . "W\u00EAne:Flag of Saudi Arabia. svg Ala Erebistana Siy\u00FBd\u00EE W\u00EAne:SaudiArabiaWorldMap. png Erebistana Siy\u00FBd\u00EE mezintir\u00EEn welat\u00EA Rojhilata Nav\u00EEn e \u00FB dikeve navbera Kendava Faris\u00EE \u00FB Deryaya Sor. Erebistana Siy\u00FBd\u00EE herwiha cih\u00EA Heca misilmanan e. j\u00EE."@ku . "W\u00EAne:Dante alighieri. jpg Dante Alighieri Dante Alighieri (1265 - 1321) helbestvanek \u00EEtal\u00EE \u00FB niv\u00EEser\u00EA Komediya Yezdan\u00EE (La divina commedia) ye. Komediya Yezdan\u00EE wek giringtir\u00EEn esera ewrop\u00EE ya \u00C7axa Nav\u00EEn \u00FB bingehdan\u00EEna ziman\u00EA \u00EEtal\u00EE t\u00EAt pejirandin."@ku . "Charlotte Whitton (1896 - 1975) fem\u00EEn\u00EEstek navdar ya kanaday\u00EE \u00FB par\u00EAzgara (waliya) paytext Ottaway\u00EA b\u00FB. Whitton yekem jin b\u00FB ku li Kanaday\u00EA sala 1951\u00EA wek par\u00EAzgar hat hilbijartin."@ku . "Kanada yan Keneda (bi ingl\u00EEz\u00EE \u00FB frens\u00EE Canada) welatek\u00EE federal e li Amer\u00EEkaya Bakur. Kanada bi axa xwe ve duyem mezintir\u00EEn welat\u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. L\u00EA gelheya w\u00EA ten\u00EA n\u00EAz\u00EE 30 milyon e. Paytexta Kanaday\u00EA Ottawa ye l\u00EA bajarr\u00EA her\u00EE navdar \u00FB mezin Toronto ye. Kanaday\u00EA du ziman\u00EAn ferm\u00EE hene: ingl\u00EEz\u00EE \u00FB frens\u00EE. Ingl\u00EEz\u00EE li pirraniya welat\u00EE \u00FB frens\u00EE li par\u00EAzgeha Q\u00EAbek\u00EA t\u00EAn axiftin."@ku . "Hurmizgan helbesteke kevin a Kurd\u00EE ye ku li dema \u00EAri\u015F\u00EAn Ereb\u00EAn musulman bo ser Kurdistan\u00EA hatiye xwendin. Ew helbest ku li ser p\u00EAst\u00EA ask\u00EA hatiye niv\u00EEs\u00EEn li n\u00EAz\u00EEk sal\u00EAn 1910 li gund\u00EA Hezarm\u00EArd ser bi bajar\u00EA Sl\u00EAman\u00EE hat ved\u00EEtin."@ku . "Urart\u00FB yek ji gel\u00EAn kevnar\u00EAn li Ermenistan\u00EA \u00FB li bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA b\u00FBn. Li nav \u00E7enda Zagrosda, cih\u00EA Urartuyan pir girane. Berizayini salin 1300 de bin \u00E7andin zagros, \u00E7anda Horiya, Mitaniya, Xatiya, Muskiya bin zextin Asuriya, Hititan hatubun ber daviy\u00EA. \u0130da li zaxros\u00EA \u00E7anda Asuriyan, li kafkasya ji \u00E7andin Kafkas zor didane \u00E7anda Zagros. \u00E7anda Zagros bin zexteki girna bu. V\u00EA dem\u00EA \u00E7anda urartuyan derdikeve hol\u00EA. Gelek d\u00EErokzan bi avayeki b\u00EA xu\u015Fu\u015F dib\u00EAjin Urartuyan b.z. sala 1800 de li Bajari Wani serketine. Ev raste. L\u00EA p\u00EA\u015Fiya v\u00EAji heye. BZ. salin 1300 \u00E7andin Zagros Yi binv\u00EA cida cida, wek biyaniya vek n\u00EAriya, vek Kikiya, beravi ser hevdu dibun hemberi \u00E7anda asuriya parastina xwe dikirin. Qasi 500 sali viha berdevam kir. Pa\u015Fi 500 sali ev \u00E7andin bu\u00E7uk bi hevre \u00C7anda Urartuyan saz kirin. Meriv dikare bije \u00E7enda urartuyan, \u00E7anda zagros pi\u015Fti G\u00FBtiyan ya heri mezin e. Ya heri sereke ye. Gelek naveroka w\u00EA tujiye. Pi\u015Fti \u00E7enda uaratuyan bi ciheki giran biha \u00E7enda mediya destpidike. vira ev t\u00EA xwuya. \u00E7enda zagros her viha \u00E7enda G\u00FBtiyan, li herem\u00EAde b\u00EA qetandin hezar salin berdevame. carna nav\u00EA v\u00EA \u00E7end\u00EA G\u00FBtiye, carna uartuya, carna mediye,carna huriye, carna, luluye. l\u00EA ev \u00E7and nav\u00EA w\u00EA \u00E7i dibe bilabibe ev \u00E7anda zagrose."@ku . "H\u00FBr\u00EE gele kevnar li Kurdistan b\u00FBn. Heta \u00EEro bi qas\u00EE ku hatiye tesp\u00EEtkirin. 6.000 sal ber\u00EE niha yan\u00EE 4.000 sal bz cara p\u00EA\u015F\u00EE Subaro li her\u00EAma Amede j\u00EEyane \u00FB hukim kirine. Sumer \u00FB Akadan bi wateya xelk\u00EA navbera herdu \u00E7eman, ku pa\u015F\u00EA Grekiyan ji v\u00EA her\u00EAm\u00EA re bi ziman\u00EA xwe gotine Mezopotamya. Pi\u015Ftre nav\u00EA Subaro b\u00FBye H\u00FBr\u00EE. Yan\u00EE Subaro \u00FB H\u00FBr\u00EE heman gel in. Dibe ku li gor e\u015F\u00EEretan nav\u00EA wan were guhertin. Di w\u00EA dem\u00EA de kijan e\u015F\u00EEr desthilatdariy\u00EA bigirta dest\u00EA xwe, ew bi w\u00EE nav\u00EE dihat nas kirin. \u00CEro hem\u00FB d\u00EEroknas dib\u00EAjin ku Subaro \u00FB H\u00FBr\u00EE heman xelk in \u00FB ziman\u00EA wan h\u00EEnd-ewrop\u00EE b\u00FBye. H\u00FBriyan li her\u00EAma jor\u00EA D\u00EEcl\u00EA hukim kirine. Demeke ji Zagrosan, heta Amed, Riha, M\u00EArd\u00EEn, Kerk\u00FBk, \u00FB be\u015Fek ji Suriyeya \u00EEron \u00FB heta derya Sp\u00EE j\u00EE ketine bin dest\u00EA H\u00FBriyan. Li van her\u00EAman kevne\u015Fop\u00EAn H\u00FBriyan \u00EEro j\u00EE gelek in. Bz di navbera sal\u00EAn 1800-1500an de li her\u00EAm\u00EA dewleta her\u00EE mezin \u00FB bi nav \u00FB deng ew b\u00FBne. Bz pi\u015Ft\u00EE 1500\u00EE mirov \u00EAd\u00EE li her\u00EAm\u00EA ji der\u00EE H\u00FBriyan M\u00EEtaniyan j\u00EE dib\u00EEne. Subaro, Hur\u00EE \u00FB M\u00EEtan\u00EE heman xelk b\u00FBne, yek e\u015F\u00EErek b\u00FBye. Pi\u015Ftre M\u00EEtan\u00EE desthilatdariy\u00EA digrin dest\u00EA xwe. M\u00EEtan\u00EE b\u00EAtir li her\u00EAm\u00EAn M\u00EArd\u00EEn, Haran, Riha, Heleb, Antakyay\u00EA hukim kirine. Li Amed\u00EA bi ten\u00EA her\u00EAma rojava girtine bin kontrola xwe. Weha xuyaye ku her\u00EAm\u00EAn bakur \u00FB rojhilat\u00EA Amed\u00EA di dest\u00EA M\u00EEtaniyan de maye. imparatoriya mitani b\u0131nav\u00E9 serok k\u0131rti avabuye. k\u0131rti b\u0131 zarav\u00E9n sami kurdi'ye. ev daxuyani j\u0131 teref mamoste mela selahaddin ceziri derp\u00E9\u015Fk buye."@ku . "Hezewan (Adiabene), qraliyeteka kurd\u00EE a kevnar li bak\u00FBr\u00EA Mezopotamya bi p\u00EAtextiya Hewl\u00EAr\u00EA b\u00FB. Li sedeya 1em pa\u015F zayin\u00EA ji hristaniyet\u00EA vegeryane cuh\u00FBtiy\u00EA ."@ku . "Mako anj\u00EE Mak\u00FB bajarek\u00EE rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA ye \u00FB dikev\u00EA bak\u00FBr\u00EA rojavay\u00EA \u00CEran\u00EA. N\u00EAz\u00EEk\u00EA s\u00EEnora bakur\u00EA Kurdistan\u00EA. Piraniya gel\u00EA Mak\u00FBy\u00EA kurdin, l\u00EA li her\u00EAm\u00EA azer\u00EE \u00FB ermen\u00EE j\u00EE dij\u00EEn."@ku . "Hi\u015Fyar Z\u00EAbar\u00EE (yan Ho\u015Fyar Z\u00EAbar\u00EE yan Hu\u015Fyar Z\u00EAbar\u00EE; bi ingl\u00EEz\u00EE Hoshyar Zebari) siyasetmedarek\u00EE kurd e."@ku . "Dewlet\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA ango DYA, (United States of America) welatek\u00EE li Amer\u00EEkaya Bakur e. DYA ji 50 dewletan p\u00EAk t\u00EA. 48 dewlet di navbera Kanada \u00FB Meks\u00EEk\u00EA de ne. Alaska li bakur\u00EA Kanada, Hawa\u00EE j\u00EE di Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk de dim\u00EEne."@ku . "Aysopos (bi ingl\u00EEz\u00EE Aesop, bi lat\u00EEn\u00EE Aesopus) fabilniv\u00EEsek yewnan\u00EE b\u00FB ku li n\u00EAz\u00EE navbera 620 \u00FB 560 BZ jiyaye."@ku . "Akr\u00EA bajarek\u00EA Kurdistana Ba\u015F\u00FBr e. Ev baj\u00EAr dikevit navbera Dihok, Hewl\u00EAr, M\u00FBsil \u00FB Am\u00EAd\u00EEy\u00EA. Baj\u00EAr\u00EA kevin li pala \u00C7iyay\u00EA Akr\u00EA ye \u00FB li gelek taxan serban\u00EA malek\u00EA hew\u015Fa maleka d\u00EE ye. L\u00EA niha baj\u00EAr ber bi al\u00EEy\u00EA de\u015Ft\u00EA ve z\u00EAde dibit. Kelha Akr\u00EA ya kevin b\u00EAguman yek ji cih\u00EAn as\u00EA ji bo bergir\u00EE ya dijber\u00EE dujminan b\u00FBye. Li dema hatina le\u015Fkir\u00EA Ereban Kelha Akr\u00EA yek ji cih\u00EAn \u015Fer\u00EA dijber\u00EE le\u015Fkir\u00EA \u00CEslam\u00EA b\u00FBye. Ev kelh niha w\u00EAeaneyeka b\u00EAxudan e. Kar\u00EAn giring li w\u00EA kelh\u00EA hatine kirin. Ji wan karan an\u00EEna av\u00EA bi bor\u00EEyan ji nihalek\u00EA bo ser \u00E7iya ye. P\u00EAkhateya civak\u00EE ya baj\u00EAr\u00EE t\u00EAkhilek ji jiyana baj\u00EAriyan \u00FB xelk\u00EAn e\u015F\u00EEret\u00EE ye. Akrey\u00EE wek\u00EE baj\u00EAr\u00EE ji nim\u00FBney\u00EAn baj\u00EArwar\u00EE ya kevin ya M\u00EErgeha Behd\u00EEnan in, l\u00EA e\u015F\u00EEret\u00EAn m\u00EEna Z\u00EAbar\u00EE, Herk\u00EE \u00FB S\u00FBr\u00E7\u00EE rol\u00EAn gelek giring di d\u00EEroka v\u00EE baj\u00EAr\u00EE da l\u00EEstine. Yek ji bingeh\u00EAn rew\u015Fenhizir\u00EE ya M\u00EErgeha Behd\u00EEnan Akr\u00EA b\u00FBye. Hind cih\u00EAn gir\u00EAday\u00EE bi Akr\u00EA ve m\u00EEna gund\u00EA \u015Eo\u015F\u00EA j\u00EE gelek zana, niv\u00EEskar \u00FB hozanvan p\u00EAgehandine."@ku . "S\u00EAv f\u00EAk\u00EEyek e. Dara s\u00EAv\u00EA heta 8 metroyan bilind dibe. Darek pir\u00E7iq, \u00E7iq\u00EAn xwe di rexan ve berdide. Di meh\u00EAn bihar\u00EA de kul\u00EElk\u00EAn mezin y\u00EAn wek gul \u015F\u00EElankan y\u00EAn reng sp\u00EE \u00FB peyaz\u00EE (Penbe) vedike. Pel\u00EAn w\u00EA kesk in, li gor cins\u00EA xwe al\u00EEy\u00EA bervaj\u00EEy\u00EA pel\u00EA bi p\u00FBrt in. Ber bi hav\u00EEn\u00EA ve ew kul\u00EElk dibin b\u00FBtik (\u00E7avik), pa\u015F\u00EA j\u00EE ew \u00E7avik \u00FB b\u00FBtik dibin f\u00EAk\u00EEyek tam \u00FB b\u00EAhnxwe\u015F. Ji w\u00EA f\u00EAk\u00EEy\u00EA re s\u00EAv t\u00EA gotin. S\u00EAv pirreng \u00FB pirtam in. Reng\u00EAn sor, sp\u00EE, zer, peyaz\u00EE, kesk, tam\u00EAn wan j\u00EE \u015F\u00EAr\u00EEn, miz, tir\u015F \u00FB y\u00EAn tahl j\u00EE hene. F\u00EAk\u00EEyek biriqok, hi\u015Fk \u00FB b\u00EAnxwe\u015F e. Lib\u00EAn w\u00EA bi gelemper\u00EE wek kulmek\u00EA mezin in. L\u00EA y\u00EAn bi\u00E7\u00FBk \u00FB qas\u00EE h\u00FBl\u00FBk \u00FB guh\u00EE\u015Fkan j\u00EE peyda dibin. Di nava s\u00EAv\u00EA de 5- 10 lib dindik (bizir-s\u00EEsik) hene. S\u00EAv kana (xiz\u00EEna-genc\u00EEne) enerj\u00EE \u00FB depoya v\u00EEtam\u00EEna ye. Xasma jibo kes\u00EAn sporker f\u00EAk\u00EEyek her\u00EE bik\u00EAr e. Di din\u00EA de 6000 c\u00FBrey\u00EAn w\u00EA hene. F\u00EAk\u00EEyek ku di din\u00EA de her\u00EE z\u00EAde \u00E7andin\u00EEya w\u00EA t\u00EA kirin \u00FB t\u00EA xwarin e. D\u00EErok \u00FB welat: D\u00EEroka w\u00EA bi eseh\u00EE nay\u00EA zan\u00EEn. L\u00EA di dem\u00EAn kevnar de heta niha wek senbola law\u00EEn\u00EE, delal\u00EE \u00FB xwe\u015F\u00EEkah\u00EEy\u00EA t\u00EA pejirandin. Li ser s\u00EAvan gelek stran, \u00E7\u00EErok \u00FB \u00E7\u00EEvanok t\u00EAn gotin. Di meden\u00EEyet\u00EAn ber\u00EA de dema m\u00EErekan dixwestin ke\u00E7\u00EAn xwe bidin m\u00EAr, ke\u00E7ik\u00EA s\u00EAvek tav\u00EAt, k\u00EA ew s\u00EAv girtiba ke\u00E7ik bi w\u00EE re dizewic\u00EE. Di nav Kurdan de nav\u00EA gelek ke\u00E7ikan wek senbola xwe\u015Fik\u00EEy\u00EA \u201C s\u00EAv\u00EA \u201C dat\u00EEnin. Di dem\u00EAn ber\u00EA heta niha s\u00EAv wek f\u00EAk\u00EEyek jibo xwarin, re\u00E7al, xwe\u015Fav, derman \u00FB alkol\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn. Welat\u00EA s\u00EAv\u00EA Asya ye. Ji wir j\u00EE belav\u00EE dever\u00EAn din y\u00EAn din\u00EA b\u00FBye. Jiber ku s\u00EAv ji hewa h\u00EAnik hez dike, li hemi dever\u00EAn Kurdistan\u00EA y\u00EAn \u00E7andin\u00EE \u00FB bej\u00EE (\u00E7ol\u00EE- k\u00FBv\u00EE-b\u00EEyan) \u00E7\u00EAdibin. T\u00EAdah\u00EE: Tanen, as\u00EEd\u00EAn organ\u00EEk, c\u00FBrey\u00EAn \u015Fekiran, silisy\u00FBm, asin, fosfor, filor vitam\u00EEn A- B1- B2- B6- B5, PP, B9 C- E, manganez, g\u00FBd (kukurt) l\u00EEf. Li gor pisporan S\u00EAv kana enerj\u00EE \u00FB depoya v\u00EEtam\u00EEna ye. Xasma jibo kes\u00EAn ku kar\u00EAn giran \u00FB spor\u00EA dikin \u00FB gelek enerj\u00EEy\u00EA serf dikin, xureyek b\u00EAhempa ye. Kes\u00EA roj\u00EA s\u00EAvek\u00EA bixwe rast\u00EE k\u00EAm nexwe\u015F\u00EEyan t\u00EA, y\u00EA du s\u00EAvan bixwe muhtac\u00EEya wan jibo doxtoran nam\u00EEne. Mirov\u00EAn tendurist\u00EEya wan li cih e, dikare roj\u00EA heta s\u00EA s\u00EAvan bixwe. Prof. Dr. D\u00EEter Treuetter dib\u00EA: \u201CMadeya di nava s\u00EAv\u00EA de ya bi nav\u00EA flafoniod, p\u00EA\u015F\u00EEya rad\u00EEkal\u00EAn serbest y\u00EAn dibin sedema pence\u015F\u00EAr\u00EA digire. S\u00EAvek gehe\u015Ft\u00EE jibo siheta mirovan wek seroma xw\u00EEn\u00EA xwed\u00EE m\u00EEneral \u00FB elektirolitran e. Bi gotinek din ava s\u00EAv\u00EA wek ava xw\u00EEn\u00EA bi nirx \u00FB q\u00EEmet e. Kes\u00EAn 8 hefteyan li ser hev roj\u00EA 6 s\u00EAvan bixwin, w\u00EA ji r\u00FBn\u00EAn nava xw\u00EEn\u00EA \u00FB kolestirolan bifilitin \u00FB bibin xwed\u00EEy\u00EA beden \u00FB xw\u00EEnek \u00EEdeal.. L\u00EA di xwarina s\u00EAvan de s\u00EAv\u00EAn kesk \u00FB zer terc\u00EEh bikin ji ber ku m\u00EEneral\u00EAn di nava s\u00EAv\u00EAn zer \u00FB kesk de ducar bi qas\u00EE s\u00EAv\u00EAn sor in. Anku, her s\u00EAvek kesk bedela du s\u00EAv\u00EAn sor in. S\u00EAv z\u00EAhn\u00EA zaroy\u00EAn ku di\u00E7in mekteban vedike, jin\u00EAn ku dikevin meneposmay\u00EA \u00FB acizah\u00EEy\u00EAn ruh\u00EE bi wan re \u00E7\u00EAdibin, heke roj\u00EA 4 s\u00EAvan bixwin w\u00EA % 40 ji w\u00EA rew\u015F\u00EA bifilitin\u201D. W\u00EAne:Appletree bloom l. jpg Gula dare s\u00EAv\u00EA W\u00EAne:Apples. jpg S\u00EAv\u00EAn cure cure W\u00EAne:Apple pie. jpg \u015E\u00EEraniya s\u00EAvan W\u00EAne:Sidra Natural Pi\u00F1era. jpeg \u015Eeraba s\u00EAv\u00EA K\u00EArhat\u00EE: S\u00EAv: 1- Hi\u015F (z\u00EAhn\u00EA) vedike. 2- Xw\u00EEn\u00EA paqij dike. 3- Berxwedana beden\u00EA bi h\u00EAz dike. 4- T\u00EAhn\u00EEb\u00FBn\u00EA di\u015Fk\u00EAne (dibire-dibe). 5- Qelewan jar (lewaz- ze\u00EEf) dike. 6- Xelih\u00EEna (dilbor\u00EEn) jin\u00EAn d\u00FBg\u00EEyan (p\u00EAgiran-hemil) dibire. 7- \u015Eekir\u00EA xw\u00EEn\u00EA digire bin qontirol\u00EA. 8- Ji xwe\u015Fb\u00FBna nexwe\u015F\u00EEy\u00EAn g\u00FBt \u00FB baw\u00EEb\u00FBn\u00EA re dibe al\u00EEkar. 9- Ketina paraz\u00EEt\u00EAn nava r\u00FBv\u00EEkan p\u00EAk t\u00EEne. 10- Li hember pence\u015F\u00EAra m\u00EAlak, (kezeb-cerg) r\u00FBvik\u00EAn st\u00FBr, kefesa sing, xwed\u00EE bandorek h\u00EAja ye.11- xw\u00EEn\u00EA \u00E7\u00EAdike. 12-S\u00EEstema (rista) xweragir\u00EEy\u00EA bi h\u00EAz dike. 13- Jibo dilkut, b\u00EAhnteng\u00EE, br\u00EEn\u00EAn a\u015Fik \u00FB fatere\u015Fk\u00EA bandorek er\u00EEn\u00EE n\u00EE\u015Fan dide. 14 -Ciwan dih\u00EAle \u00FB \u00E7erm xwe\u015Fik dike. 15- Agir dadixe. 16- Heke pi\u015Ft\u00EE xwarinan b\u00EA xwarin, diranan paqij dike \u00FB hwd. Karan\u00EEn: 1- S\u00EErka s\u00EAvan 2- K\u00FBra s\u00EErka s\u00EAvan 3- K\u00EArhat\u00EEy\u00EAn s\u00EErka s\u00EAvan 4- Jokteyla s\u00EErka s\u00EAvan. 5- \u00C7aya t\u00FBvil\u00EA s\u00EAvan \u00FB hwd. 1- S\u00EErka s\u00EAvan: S\u00EAv\u00EAn sor \u00FB \u015F\u00EEr\u00EEn ba\u015F bi\u015Fon \u00FB ava w\u00EA bigiv\u00EA\u015Fin. Bikin qawanoz\u00EAn (qetrem\u00EEz\u00EAn) cam y\u00EAn derfireh (l\u00EA jibo okj\u00EEjenstandin\u00EA hinek\u00EE vala bih\u00EAlin) pa\u015F\u00EA der\u00EA w\u00EA bi kitan yan destmalek\u00EA gir\u00EAdin. Li gor c\u00FBrey\u00EA s\u00EAv\u00EA 3- 6 hefteyan ji tav\u00EA d\u00FBr, di germah\u00EEya 15- 20 derecan de bih\u00EAlin l\u00EA roj\u00EA carek\u00EA der\u00EA w\u00EA vekin \u00FB tevlihevkin da ku oks\u00EEjen\u00EA bist\u00EEne. Ew av w\u00EA ber\u00EA bibe alkol, pa\u015F\u00EA j\u00EE bibe s\u00EErke. Dema b\u00EAhna s\u00EErk\u00EA j\u00EA hat, 3- 4 caran di parz\u00FBn\u00EA mast anj\u00EE kitanek\u00EA ve biparzinin. Pa\u015F\u00EA j\u00EE bikin nav \u015F\u00FB\u015F\u00EAn zirav \u00FB der\u00EA w\u00EA bigrin \u00FB di derek h\u00EAnik de bipar\u00EAzin, li gor hewcedar\u00EEy\u00EA bixebit\u00EEnin. 2- K\u00EArhat\u00EEy\u00EAn s\u00EErk\u00EA: Taybet jibo porek biriqok, \u00E7ermek b\u00EA leke, bedenek zirav, tendurust\u00EEyek ba\u015F, paqijkirina xw\u00EEn \u00FB beden\u00EA gelek bik\u00EAr e. 3- Jibo paqijkirina firax, WC, ser\u015Fok, \u00FB hwd. 2 kew\u00E7\u00EEy\u00EAn xwarin\u00EA s\u00EErk\u00EA bikin nav av\u00EA \u00FB paq\u00EEj\u00EEy\u00EA p\u00EA bikin. 4- Jibo d\u00FBrxistina bakter\u00EE \u00FB deman\u00EAn kimyev\u00EE y\u00EAn dikak \u00FB f\u00EAk\u00EEyan kev\u00E7\u00EEyek \u015F\u00EAran\u00EE s\u00EErk\u00EA bikin nav \u00E7end l\u00EEtr\u00EAn ava sar, zerzewat \u00FB f\u00EAk\u00EEy\u00EAn xwe bikin nav bila 15-20 deqan t\u00EAde bim\u00EEne \u00FB pa\u015F\u00EA bi avek sar bi\u015Fon. 5- Jibo qirik\u00EA\u015F\u00EA: Kev\u00E7\u00EEyek qehw\u00EA s\u00EErka s\u00EAvan berdin nav qedehek av \u00FB roj\u00EA 3-4 caran xerxere bikin (di dev\u00EA xwe de bi\u00E7elq\u00EEnin). 6- Jibo Migren\u00EA: Bi qas\u00EE hev s\u00EErka s\u00EAvan \u00FB av\u00EA bi hevre bikel\u00EEnin \u00FB hilma w\u00EA bi qas\u00EE 3 deqan bi kep\u00EA (poz-b\u00EAv\u00EEl) xwe ve bik\u00EA\u015Fin, w\u00EA \u00EA\u015F\u00EA bibire. 7- Jibo ker\u00EEb\u00FBn \u00FB teq\u00EEyan\u00EAn cerm, p\u00EAvedan\u00EAn m\u00EA\u015F, kelm\u00EA\u015F \u00FB ha\u015Faret\u00EAn din, xur\u00FBnandinan, pirzik \u00FB lekey\u00EAn r\u00FB: Hinek av \u00FB s\u00EErka s\u00EAvan tevlihev bikin \u00FB r\u00FBy\u00EA xwe p\u00EA pans\u00FBman bikin. 8- Kokteyla s\u00EErka s\u00EAvan: Jibo her qedehek av kev\u00E7\u00EEyek \u015F\u00EAran\u00EE s\u00EErke, kev\u00E7\u00EEyek qahw\u00EA hingiv tev bikin. Ser\u00EA sib\u00EA bi zik\u00EA bir\u00E7\u00EE \u00FB ber\u00EE razan\u00EA du kev\u00E7\u00EEy\u00EAn xwarin\u00EA j\u00EA vexwin. Jibo west\u00EEyan, b\u00EAxew\u00EE, kilohav\u00EAtin\u00EA \u00FB paqijkirina nav hinavan pir bik\u00EAr e. 9- Banyo: H\u00FBn dikarin hinek s\u00EErka s\u00EAvan bikin nav banyo, la\u015F\u00EA xwe \u00FB ser\u00EA xwe p\u00EA bi\u015Fon. Jibo porek biriqok \u00FB la\u015Fek zinde \u00FB tend\u00FBrist\u00EEy\u00EA ba\u015Fe. 10-K\u00FBra s\u00EErka s\u00EAvan: Jibo b\u00EAhezm\u00EE, b\u00EAi\u015Ftah\u00EE, ki\u015Fil (kils-kir\u00EA\u00E7) girtin\u00EAn movikan, paraz\u00EEt\u00EAn r\u00FBv\u00EEkan, xetim\u00EEn\u00EAn rehan (damaran), hi\u015Fkb\u00FBn\u00EAn rehan \u00FB j\u00EEyan (kez\u00EE-qas-baz) bi qas\u00EE hev s\u00EErka s\u00EAvan \u00FB hingiv (ji kev\u00E7\u00EEyek xwarin\u00EA ne z\u00EAdetir \u00FB fincanek qehw\u00EA ne k\u00EAmtir) tevlihev bikin. 4 hefteyan li ser hev sp\u00EAd\u00EA ber\u00EE xurin\u00EEy\u00EA, bi \u015Fev seetek ber\u00EE razan\u00EA vexwin. Y\u00EAn dixwazin dikarin bi qas\u00EE s\u00EErk\u00EA av\u00EA j\u00EE l\u00EA z\u00EAde bikin. \u00C7aya t\u00FBvil\u00EA s\u00EAvan: T\u00FBvil\u00EA (qa\u015Fil) s\u00EAvan hi\u015Fk bikin, 1-2 kev\u00E7\u00EEy\u00EAn \u015F\u00EAran\u00EE t\u00FBvil\u00EAn hi\u015Fk bikin nav qedehek av\u00EA \u00FB ava keland\u00EE berdin ser bila 5 deqan di dema xwe de bim\u00EEne. Pi\u015Ftre biparzinin \u00FB vexwin. Jibo bih\u00EAzkirina j\u00EEyan, west\u00EEyana hi\u015F \u00FB beden\u00EA, qulipandina destav\u00EA, xistina kevir \u00FB x\u00EEz\u00EAn nav gur\u00E7ikan, h\u00EAsankirina givirandin\u00EA, (hezm), daxistina kolestrol\u00EA, paqijkirina xw\u00EEn\u00EA, daxistina agir \u00FB hwd pir bik\u00EAr e."@ku . "Zimannas\u00EE (carine zimanzan\u00EE \u00FB k\u00EAm car zimanvan\u00EE; bi ingl\u00EEz\u00EE linguistics) vekol\u00EEna zanist\u00EE ya zimanan e. Ji kes\u00EAn mij\u00FBl\u00EE zimannasiy\u00EA re zimannas (zimanzan, zimanvan) t\u00EAt gotin."@ku . "Mas\u00EE ajaleke mar\u00EEpi\u015Ft\u00EA ye ku di nav av\u00EA de dij\u00EE. Mas\u00EE perik \u00FB lam hene. Piraniya wan bi kelekan b\u00EAhna xwe dist\u00EEne \u00FB berdide \u00FB poy\u00EEk\u00EEloterm e."@ku . "Pezpezok, pezpez\u00FBk an helpeze (Galeodes arabs) b\u00EAjehr in. Li Kurdistan\u00EA hene. Bin\u00EAre j\u00EE: Bindir\u00EE bi pir\u00E7"@ku . "Helbestvana Sylvia Plath di roj\u00EA 27. Avr\u00EAl\u00EA sala 1935 da li Boston ji dayik b\u00FBye. Bav\u00EA w\u00EA Elman\u00EA \u00FB dema ku Sylvia 8 sal\u00EE b\u00FBye, miriye. Pi\u015Ft\u00EE Sylvia bi niv\u00EEsandina helbest\u00EAn destp\u00EA dike u di sala 1950'da b\u00FBrsek bo \u00E7\u00FBne zaningeha Smith COllege qezen\u00E7 dike. Sylvia bi 19 sal\u00EE xwe diceribine ku xwe bikuje, l\u00EA d\u00EA \u00FB biray\u00EA w\u00EA w\u00EA rizgar dikin. Sedema ceribandina xwekuj\u00EE ye w\u00EA -li gor\u00EE w\u00EA- ji ber pirsgir\u00EAka bi pejirandina rew\u015Fa din\u00EA b\u00FB. \u015Ee\u015F sal \u015Funda Ted Hughes nas dike \u00FB bi w\u00EE re dizewice. Ted Hughes j\u00EE wek\u00EA w\u00EA helbestvan b\u00FB. Pa\u015F\u00EE d\u00FB zar\u00EA wan \u00E7\u00EA dibe, l\u00EA bi v\u00EA zewac\u00EA \u00FB b\u00FBne d\u00FB zarokan j\u00EE problem\u00EAn Sylvia Plath daw\u00EE nabin. Bi gotina w\u00EA \"h\u00EEna j\u00EE k\u00EAfxwe\u015F\u00EE \u00E7i ye min tam ne kir\u00EEye\". D\u00EEsa di v\u00EA wext\u00EA de gelek helbestan dinivis\u00EEne \u00FB wan helbestan ji ligel rew\u015Fenb\u00EEr\u00EAn din\u00EA de t\u00EAn r\u00EAz kirin. Tal\u00EE di 11 Sebat\u00EA 1966'da, li zivistanek sar \u00FB tar\u00EE de, xwe dikuje. Ji helbestek\u00EE xwe da wisa dib\u00EAje: Mirin j\u00EE, fena her ti\u015Fte, h\u00FBner \u00EA \u00FB ez v\u00EA gelek\u00EE ba\u015F dizanim"@ku . "L\u00EAker\u00EAn kurd\u00EE peyv\u00EAn liv, liv\u00EEn \u00FB livandin\u00EA y\u00EAn ziman\u00EA kurd\u00EE ne. Bo nim\u00FBne, hatin, \u00E7\u00FBn, kirin, ku\u015Ftin \u00FB mirin l\u00EAker in l\u00EA s\u00EAv, sor, ba\u015F, mal yan di, li, j\u00EA ne l\u00EAker in. Ev r\u00FBpel li ser tew\u00EEn (\u00E7em\u00EEn) \u00FB xebit\u00EEna l\u00EAker\u00EAn kurd\u00EE ne."@ku . "\u00C7inar nav\u00E7eyek Amed\u00EA ye. Li ser r\u00EAya M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye."@ku . "Ranye bajarrokek e li rojhilata par\u00EAzgeha Sil\u00EAmaniy\u00EA."@ku . "NY kurtenav\u00EA van gotinan ne: Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE New York"@ku . "W\u00EAne:Nyc-un-building. jpg Qerargeha NYy\u00EA li New York\u00EA Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE (Netewey\u00EAn Hevgirt\u00EE, Netewey\u00EAn Yekgirt\u00EE; bi ingl\u00EEz\u00EE The United Nations) anj\u00EE bi kurt\u00EE NY mezintir\u00EEn r\u00EAkxistina navnetewey\u00EE ye. NY di sala 1945 hate damezrandin."@ku . "P\u00EA\u015Fd\u00EErok (p\u00EA\u015Fm\u00EAj\u00FB, p\u00EA\u015Ftar\u00EEx, preh\u00EEstorya) d\u00EEroka w\u00EA dem\u00EA ye ku h\u00EA niv\u00EEs\u00EEn tine b\u00FB."@ku . "St\u00EArnas\u00EE (st\u00EArzan\u00EE), ezmannas\u00EE anku astronom\u00EE ew zanist e ya ku vekol\u00EEnan li ser st\u00EAran, exteran \u00FB galaksiyan dike. Bi kurt\u00EE, st\u00EArnas\u00EE eleqedar\u00EE hem\u00FB ti\u015Ft\u00EAn di esmanan heye. Ew gerd\u00FBn\u00EA, st\u00EAr\u00EA \u00FB pergala roj\u00EA vedikole. Kesa/\u00EA kar\u00EA w\u00EA / w\u00EE st\u00EArnas\u00EE be, st\u00EArnas (astronom) e. Astronom \u00FB astronot ji hev cuda ne. Astronot l\u00EAkol\u00EEnan li ser st\u00EAran dikin. Astronot li esmanan digerrin. Sois todos unos gays!!unos gejos! chupadme el pollamen maricones!"@ku . "Perw\u00EEz C\u00EEhan\u00EE niv\u00EEskarek\u00EE Kurd e \u00FB ji Rojhilata Kurdistan\u00EA ye. L\u00EA niha li Sw\u00EEsrey\u00EA r\u00FBdine. P. C\u00EEhan\u00EE di yek\u00EA Gulana 1334\u00EAn ko\u00E7\u00EA de (beranber\u00EE ya Zay\u00EEn\u00EA dike 21.04.1955) li gund\u00EA Belesora J\u00EAr\u00EEn ser bi bajar\u00EA Xoy\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Ew ji binemaleyeke xwenda \u00FB edebdost \u00FB torevan hatiye c\u00EEhan\u00EA. H\u00EA ji zarotiy\u00EA ve ew li gel \u00E7and \u00FB w\u00EAjeya kurd\u00EE \u00FB faris\u00EE nasyar e. Her\u00E7iqas kurmanciya w\u00EE ne ba\u015F be j\u00EE, xwe j\u00EA bi \u015F\u00FBnde venaki\u015F\u00EEne. Li gor C\u00EEhan\u00EE, kurmanc\u00EE k\u00EAmtir\u00EA soran\u00EE ye."@ku . "Sw\u00EEsre an j\u00EE Konfedarasyona Sw\u00EEsrey\u00EE welatek li navenda Ewropay\u00EA ye. Paytexta Sw\u00EEsrey\u00EA Bern e. Sw\u00EEsre weke welatek b\u00EAal\u00EE t\u00EA d\u00EEtin \u00FB ne endam\u00EA tu r\u00EAxistin\u00EAn cihan\u00EE ye."@ku . "K\u00EE\u015Fwer\u00EAn (an parzem\u00EEn\u00EAn) zem\u00EEn\u00EA heft in: *Asya Efr\u00EEqa Ewropa Awistralya Emer\u00EEkaya Bakur Emer\u00EEkaya Ba\u015Fur Antart\u00EEka"@ku . "Qeter welateke ereb\u00EE di Kendawa fars\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:LocationBahrain. png W\u00EAne:Flag of Bahrain. svg Ala Behreyn welateke ereb\u00EE di Kendawa fars\u00EA ye. Paytexte Behreyn\u00EA Manama ye. N\u00EEf\u00FBsa Behreyn\u00EA (li gori daney\u00EA 2005 \u00EA) 688.345 \u00EA."@ku . "Yemen welateke ereb\u00EE ye li ba\u015F\u00FBr\u00EA Erebistan\u00EA."@ku . "Libnan an j\u00EE Komara Libnan\u00EA welatek\u00EE li rojhilat\u00EA Deryaya Sp\u00EE ye. Li bakur \u00FB rojhilat\u00EA Libnan\u00EA, S\u00FBr\u00EE, li rojava Deryaya Sp\u00EE \u00FB li ba\u015F\u00FBr j\u00EE \u00CEsra\u00EEl heye. Heya destp\u00EAka sal\u00EAn 70\u00B4\u00EE Libnan welatek\u00EE dewlemend \u00FB biewle b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer\u00EA Ereb - \u00CEsra\u00EEl gelek Filist\u00EEn\u00EE hatin Libnan\u00EA. Li Libnan\u00EA gelek netewe \u00FB hindikay\u00EE dij\u00EEn. Mixabin \u00E7areserneb\u00FBna pisrgir\u00EAka Filist\u00EEn\u00EA \u00FB nakokiy\u00EAn Ereb \u00FB \u00CEsra\u00EEl\u00EA b\u00FB sedema \u015Fer\u00EA navxwey\u00EE ku v\u00EA \u015Fer\u00EE Libnan kir welateke qada \u015Fer \u00FB kambax. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 150.000 kes\u00EE jiyana xwe ji dest dan. Beriya sal\u00EAn 70\u00B4\u00EE Libnan welatek\u00EE t\u00FBr\u00EEst\u00EEk b\u00FB \u00FB ji paytext B\u00EAr\u00FBt\u00EA re digotin \"Par\u00EEsa Rojhilata nav\u00EEn\". Li Libnan\u00EA gelek kurd j\u00EE dij\u00EEn. Herwiha asur\u00EE \u00FB ermen\u00EE j\u00EE gelek in. Libnan ji %70'\u00EE misilman \u00FB ji %30 j\u00EE \u00EEsew\u00EE ne. Ziman\u00EA ferm\u00EE ereb\u00EE ye W\u00EAne:Libanon. png Nex\u015Feya Libnan\u00EA"@ku . "Nav\u00E7iya an N\u00EAw\u00E7iya ku dikeve bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ta dema gen\u00E7 turkler nav\u00E7eyeke As\u00FBr\u00EE b\u00FB. N\u00EAz\u00EEk\u00EA \u015Eemz\u00EEnan e."@ku . "Misirc \u015F\u00EAniyek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EArt\u00EA ye, li Bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA li De\u015Fta Xerzan dim\u00EEne \u00FB cih\u00EA xwe li quntara \u00E7iyay\u00EA Gurdilan vegirtiye, ji e\u015F\u00EEra Penc\u00EEnaran re j\u00EE wek paytext t\u00EA hesibandin. Tirkan nav\u00EA l\u00EA daniye. Ango Qada Kurdan. Nav\u00EA Kurtalan ji \"kurd\" \u00FB \"alan\"a tirk\u00EE, ango qada kurdan hatiye afirandin. L\u00EA ev nav d\u00EEsa di koka xwe de ji nav\u00EA w\u00EE \u00E7iyay\u00EA ku dib\u00EAjin\u00EA \"Gurdilan\" hatiye girtin. Ew j\u00EE d\u00EEsa ji \"gurd\" ango \"kurd\" \u00FB \"ilan\" ango \"alan\" bi wateya qad \u00E7\u00EAb\u00FBye. Ev \u00E7iya bi\u015Ft\u00EE r\u00FBxandina \u015Eore\u015Fa 1925an, Dewleta Tirk bi temam\u00EE daye Erebek\u00EE S\u00EArt\u00EE \u00FB nav\u00EA w\u00EE j\u00EE daniye \"M\u00EEr\u00EA Gurdilan\" l\u00EA pi\u015Ft\u00EE \u00E7end salan zilam\u00EA ku M\u00EEr b\u00FBye, nikarib\u00FBye gund\u00EAn kurdan li hev rabigire, dest j\u00EA berdaye \u00FB \u00E7\u00FBye. Li ser M\u00EEr meselokek j\u00EE di nava xelk\u00EA de heye, dib\u00EAjin: \"M\u00EEr\u00EA Gurdilan, fitil\u00EE li qa\u00E7ilan. \" \u00C7iyay\u00EA Gurdilan, pir xwe\u015F\u00EEk e \u00FB xwe ji her\u00EAm\u00EA re kiriye m\u00EEna s\u00EEber \u00FB tab\u00EE. Piraniya gund\u00EAn her hetf bavik\u00EAn e\u015F\u00EEra Penc\u00EEnaran li v\u00EE \u00E7iyayi dim\u00EEnin \u00FB 15-20 gund\u00EAn wan j\u00EE li de\u015Ft\u00EA ne. Gund\u00EAn wisa xwe\u015F, av\u00EE, bi dar \u00FB f\u00EAk\u00EE hene ku heta ketine gotin\u00EAn P\u00EA\u015Fiyan, weke: \"Eynik \u00FB Eyndar, B\u00EAkend \u00FB Minar, xwe\u015Ftir in ji text\u00EA xwendkar\" hatiye gotin. Nav\u00EA \"Gundilan\" t\u00EA wateya cih\u00EA kurdan. Kes\u00EAn ku li v\u00EA her\u00EAm\u00EA dij\u00EEn wek \"Gurdil\u00EE\" t\u00EAne bi navkirin."@ku . "Endama koma muz\u00EEk\u00EA ya Gul\u00EAn Xerzan Rojda, ku bi \u015Firovekirina stran\u00EAn klas\u00EEk m\u00EEna strana \"Wer Hel\u00EEm\u00EA\" deng\u00EA xwe gihand m\u00EElyonan, li gund\u00EA Tutun \u00EA ser bi nav\u00E7eya S\u00EArt Mirsic\u00EA hat din\u00EA. Di 12 saliya xwe de dest bi xebat\u00EAn muz\u00EEk\u00EA kir. S\u00EA salandi nava kom\u00EAn di bin s\u00EEwan\u00EAn HEP \u00FB DEP'\u00EA de stran got. Pa\u015F\u00EA tevl\u00EE xebat\u00EAn (Navenda \u00C7anda Mezopotamyay\u00EA) N\u00C7M'\u00EA b\u00FB \u00FB b\u00FB yek ji sol\u00EEst\u00EAn Koma Gul\u00EAn Xerzan. Rojda ku dikare li tenb\u00FBr, dahol \u00FB erban\u00EA bixe di heman dem\u00EA de sol\u00EEstiya Koma Asm\u00EEn a ji jinan p\u00EAk t\u00EA j\u00EE kir."@ku . "W\u00EAne:Amin Maalouf. jpg Amin Maalouf Am\u00EEn Maalouf di sala 1949'an de li Libnan\u00EA ji dayik b\u00FBye \u00FB ji sala 1976'an ve li Fransay\u00EA dij\u00EE \u00FB berhem\u00EAn xwe j\u00EE bi ziman\u00EA frens\u00EE diniv\u00EEse. Maalouf pi\u015Ft\u00EE xwendina abor\u00EE \u00FB civatnasiy\u00EA rojnamevan\u00EE kir. Di berhem\u00EAn xwe de \u00E7and, efsane \u00FB mitolojiy\u00EAn Derya Sp\u00EE ji awireke d\u00EErok\u00EE ve dihone. Berhem\u00EAn niv\u00EEskar bi gelek zimanan hatine wergerandin \u00FB bal\u00EA ki\u015Fandine ser xwe."@ku . "\u00C7op\u00EE (Chopy) hunermendeka muz\u00EEk\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Samad Behrangi. JPG Niv\u00EEskar\u00EA azer\u00EE Semed Behreng\u00EE (1939-1968). Semed Behreng\u00EE niv\u00EEskarek\u00EE navdar y\u00EA \u00EEran\u00EE ye. Semed Behreng\u00EE (1939-1968) niv\u00EEskarek\u00EE \u00EEran\u00EE (azer\u00EE) y\u00EA bi nav \u00FB deng e. B\u00EAtir bi \u00E7\u00EErok\u00EAn xwe y\u00EAn ji bo zarok \u00FB g\u00EAncan hatiye naskirin. Her \u00E7end\u00EE ew bi \u00E7\u00EErok\u00EAn xwe xitab\u00EE zarokan dike l\u00EA, di eyn\u00EE wext\u00EE de \u015F\u00EEretan j\u00EE li mezinan dike. Samed Behreng\u00EE di 1939\u00EA de li Tebr\u00EEz\u00EA ji dayik b\u00FBye. Li gelek gund\u00EAn Azerbeycana \u00CEran\u00EA mamostet\u00EE kiriye. Di 1968 de ji al\u00EE h\u00EAz\u00EAn tar\u00EE y\u00EAn dewleta \u00CEran\u00EA ve t\u00EA ku\u015Ftin. Demek di ser ku\u015Ftina w\u00EE re derbas dibe, term\u00EA w\u00EE di \u00E7em\u00EA Aras\u00EA de t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "\u015Eehr\u00EEbana Kurd\u00EE stranb\u00EAj \u00FB hunermendeka kurd e."@ku . "N\u00EAw\u00E7iya"@ku . "N\u00EAw\u00E7iya"@ku . "Sark\u00EEs Aghacan Mamendo siyasetmedar\u00EA As\u00FBr\u00EE ye ku malbata w\u00EE ji N\u00EAw\u00E7iya ne. Sarkis Aghacan, endam\u00EA Perleman, c\u00EAgir\u00EA serokwez\u00EEran u herwiha wez\u00EEr\u00EA Abor\u00EE y\u00EA Hik\u00FBmeta her\u00EAma Kurdistan\u00EA ye.."@ku . "W\u00EAne:Xubuntu. png Xubuntu 8.04 Xubuntu guhertoya Ubuntu bi Xfce \u015F\u00FBna GNOME ye. Ji Ubuntu siviktir e \u00FB ji bo komputer\u00EAn kevn ba\u015F e."@ku . "W\u00EAne:Kubuntu. png Kubuntu 8.04 Kubuntu guhertoyeke Ubuntu ye. Di Kubuntu di wek\u00EE derdora sermas\u00EA KDE \u015F\u00FBna GNOME t\u00EA sepandin. www. kubuntu. com"@ku . "Serdar Ro\u015Fan niv\u00EEskar, werg\u00EAr, \u015Fa\u00EEr \u00FB \u00E7\u00EErokn\u00FBsek\u00EE kurd e. Bi esl\u00EA xwe ji D\u00EEyarbekir\u00EA ye. Heya sala 1982an li Kurdistan\u00EA ma \u00FB di dawiya w\u00EA sal\u00EA de \u00E7\u00FB Sw\u00EAd\u00EA. Ji w\u00EA sal\u00EA bi vir de li Stockholm\u00EA dij\u00EE. Bi edebiyat\u00EA ve mij\u00FBl dibe \u00FB di malpera Nefel. com\u00EA de kolumn\u00EEst e. Heya niha neh kit\u00EAb\u00EAn w\u00EE hatine we\u015Fandin. W\u00EE hejmarek ji berhem\u00EAn niv\u00EEskar\u00EAn biyan\u00EE y\u00EAn binav\u00FBdeng weke Ernest Hemingway, Guy de Maupassant, Jack London \u00FB Cervantes wergerandiye ser Kurmanciy\u00EA."@ku . "Finik an xirbey\u00EAn Finik\u00EA cih\u00EAk\u00EE d\u00EErok\u00EE kevanere li Ciz\u00EEra Botan \u00EA. Xirabey\u00EAn Finik, 35 km yan li al\u00EEy\u00EA ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat\u00EA \u015Eirnex\u00EA ye. Di dewama \u00E7\u00EEyay\u00EA Gabar de, di cih\u00EA hevbir\u00EEna \u00C7iyay\u00EA Gabar \u00FB ava D\u00EEcle, di dev\u00EA niwalek\u00EA de, ber\u00EEya zay\u00EEn\u00EA 4 hezar salan ji al\u00EEy\u00EA Gud\u00EEyan ve hat\u00EEye avakirin. Bermay\u00EAn w\u00EA gihane heta sal\u00EAn me y\u00EA pa\u015F\u00EE. Bi kevir\u00EAn sip\u00EE hat\u00EEye avakirin. Keleh, bi seraya di nava xwe de, zindan, serhin\u00E7 \u00FB k\u00FBna di daxw\u00FB\u015F\u00EA ser av\u00EA ve ciyek y\u00EA r\u00FBni\u015Ftin\u00EA y\u00EA ant\u00EEk e. Di zeman\u00EA daw\u00EE de bi texr\u00EEbatan derbey\u00EAn mezin xwar\u00EEne. Di sal\u00EAn 1990an de, dem\u00EA ji al\u00EEy\u00EA dewlt\u00EA ve hate valekirin, eser\u00EAn d\u00EErok\u00EE h\u00EAj\u00EE b\u00EAhtir hatin texr\u00EEbkirin."@ku . "W\u00EAne:Dostoevsky. jpg Fyodor M\u00EExaylov\u00EE\u00E7 Dostoyevsk\u00EE (1821-1881) W\u00EAne:Dostoevskij 1847. jpg Fyodor Dostoyevsk\u00EE (1847) W\u00EAne:Dostoevskij 1863. jpg Fyodor Dostoyevsk\u00EE (1863) W\u00EAne:Dostoevsky Grave. JPG Mezel\u00EA Fyodor Dostoyevsk\u00EE li goristana T\u00EExv\u00EEn\u00EA, Sankt Petersburg Fyodor M\u00EExaylov\u00EE\u00E7 Dostoyevsk\u00EE niv\u00EEskarek\u00EE r\u00FBs\u00EE ye. Di w\u00EAjevaniya din\u00EA de wek kevirek\u00EE bingeh\u00EEn hatiye pejarandin. Di 30'\u00EA cotmeha 1821\u2019\u00EA da li Moskow\u00EA ji dayik dibe. Li ser Endezariya Le\u015Fker\u00EE perwerd\u00EA dib\u00EEne. D\u00FB re ji bo niv\u00EEskariy\u00EA v\u00EE p\u00EE\u015Fey\u00EE diterik\u00EEne. Di jiyana xwe de gelek t\u00EAday\u00EE dib\u00EEne, s\u00EAw\u00EE dim\u00EEne, xizaniy\u00EA dik\u015F\u00EEne, t\u00EA girtin, sirg\u00FBn dibe, du hev kovaran derdixe l\u00EA ser nakeve, dibe x\u00FBmarbaz bi kurt\u00EE jiyanek tevl\u00EEhev dij\u00EE. Di dawiy\u00EA de ji ber deynan welat\u00EA xwe diterik\u00EEne. Sal\u00EAn w\u00EE \u00EAn xer\u00EEbiy\u00EA b\u00EAtir w\u00EE dike afir\u00EEner. Rojnameyek\u00EA derdixe \u00FB xwe di war\u00EA rojnamevaniy\u00EA de j\u00EE dide pejirandin. D\u00FB re vedigere \u00FB di 28'\u00EA \u00E7iley\u00EA 1881'\u00EA da li Sankt Petersburg\u00EA dihere ser dilovaniya xwe. Berhem\u00EAn v\u00EE niv\u00EEskar\u00EE bi nav \u00FB deng hema hema li her ziman\u00EA hatiye wergerandin. Pirt\u00FBka w\u00EE ya her\u00EE naskir\u00EE Tewan \u00FB Cirm (\u041F\u0440\u0435\u0441\u0442\u0443\u043F\u043B\u0435\u043D\u0438\u0435 \u0438 \u043D\u0430\u043A\u0430\u0437\u0430\u043D\u0438\u0435, Prestuplenie i nakazanie, 1866) e, \u00E7end berhem\u00EAn w\u00EE b\u00FBn f\u00EElm\u00EAn s\u00EEnemay\u00EA. \u00C7\u00EEroka w\u00EE ya bi nav\u00EA \u015Eev\u00EAn Sp\u00EE (\u0411\u0435\u043B\u044B\u0435 \u043D\u043E\u0447\u0438, Belye nochi, 1848) di sala 1993'an de ji lay\u00EA Firat Cewer\u00EE ve hatiye wergerandin kurd\u00EE."@ku . "Richard David Bach niv\u00EEskar\u00EA amer\u00EEk\u00EE ye. Di sala 1955\u00B4an de koleja bajar\u00EA Long Beach qedand. Rawesteka hewa \u00FB li ser sentrala H\u00EAz' e xwend. Di 1975' an da D\u00EEnam\u00EEk a hewa xwend. Di 1963'yan da bi berpirs\u00EEyar\u00EEya kovara hewat\u00EE y\u00EA ya Flying Magaz\u00EEn \u00EA ya b\u00EA\u015F\u00EA Amerika Rojava kir. Pa\u015F\u00EA b\u00FB p\u00EElot\u00EA balafir\u00EA. Di 1975 an da dest bi mamostet\u00EEya Felsefa Fir\u00EEn\u00EA kir. Di navbera 1959-1970 da wek rojnamevanek serbixwe xebit\u00EE. Niha li Newyork e dij\u00EE. Romana w\u00EE bi nav\u00EA Qaqlibaz li 40 ziman\u00EA z\u00EAdetir hat\u00EEye wergerandin \u00FB din\u00EA da bi m\u00EElyonan hat frotan. Ev berhema han di h\u00EAla Osman Oz\u00E7elik da li kurd\u00EE j\u00EE hat wergerandin"@ku . "Qaqlibaz romaneke Richard Bach\u00EA ye. C\u00FBre: Roman Niv\u00EEskar: Richard Bach Wergerandin: Osman Oz\u00E7elik Nav\u00EA orj\u00EEnal: Jonathan Livingston Seagull Romana Qaqlibaz di sala 1994' an da h\u00EAla Osman Oz\u00E7el\u00EEk ta hat\u00EEye wergerandin \u00FB nav we\u015Fan\u00EAn Firat da hat\u00EEye we\u015Fandin. Roman ji 80 r\u00FBpel\u00EA p\u00EAk t\u00EA. Ev roman di bergeha pa\u015F\u00EEn da aha hat\u00EEye nasandin: Gernas\u00EA roman\u00EA der\u00EE adet\u00EA qaqlibazeke. Niv\u00EEskar bi j\u00EEyana qaqlibazek\u00EA b\u00EEr \u00FB bawer\u00EEy\u00EAn c\u00EEvat\u00EA rexne dike. \u00FB dide x\u00FByan ku kevne\u015Fop\u00EE ne qas\u00EE ku mirov j\u00EA bitirse xurte. Bes bila mirov bizanibe \u00E7i dixwaze. Pi\u015Ft\u00EE e\u015Fkere kirina daxwaz\u00EA r\u00EAyek li ber mirov dim\u00EEne. \u015Eikandina ti\u015Ft\u00EAn ku j\u00EEyana c\u00EEvat\u00EA bi \u015F\u00FBnde dik\u015F\u00EEne. Ew j\u00EE bi xebatek bawer\u00EE \u00FB b\u00EA tirs dibe. Qaqlibaz \u00E7i qas bilind difirin ewqas d\u00FBrtir dib\u00EEnin. mirov j\u00EE \u00E7iqas fireh bifikire ewqas n\u00EAz\u00EE rast\u00EEy\u00EA dibe. Mirov bizanibe s\u00EEnoran j\u00EE ser mej\u00EEye xwe rake, ber\u00EA mej\u00EE pa\u015F\u00EA beden azad dibe. \u00DB bi ev\u00EEn\u00EEy\u00EA dig\u00EEh\u00EEje bihu\u015Ft\u00EA. Em bawer\u00EAn h\u00FBn\u00EA ji qaqlibaza Jonathan hez bikin."@ku . "Qral\u00EEyeta Kurdistan ji du qraliyetan t\u00EA gotin: Keyaniya Kurdistan\u00EA, qraliyeta \u015E\u00EAx Mehm\u00FBd Berzinc\u00EE li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA. Qraliyeta duh\u00EA li bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA, binih\u00EAre: Serhildana \u015E\u00EAx Se\u00EEd\u00EA P\u00EEran\u00EA."@ku . "\u00CEmam \u015Eafi\u00EE ango Mihemed ibn Idr\u00EEs e\u015F-\u015Eafi\u00EE \u00EEmam\u00EA mezheba \u015Eafi\u00EE ye. \u00CEro j\u00EE bi hijmarek z\u00EAde kurd di mezheb\u00EA \u00EEmam\u00EA \u015Eafi\u00EE de ye"@ku . "Cankurd niv\u00EEskarek\u00EE kurd e. Cankurd di sala 1948an de li gund\u00EA Meydank\u00EA / Rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Xwendina xwe ya destp\u00EAk\u00EA li gund\u00EA xwe \u00FB ya nav\u00EEn \u00FB l\u00EEse j\u00EE li Efr\u00EEn \u00FB Heleb\u00EA biriye ser\u00EE. Du salan pi\u015Ft\u00EE l\u00EEsey\u00EA li Enst\u00EEtuya Amadekirina Mamosteyan / be\u015F\u00EA ziman\u00EA ereb\u00EE li Heleb\u00EA xwendiye. Ji ber xebata siyas\u00EE gelek caran hatiye girtin \u00FB \u00EE\u015Fkencekirin. Cankurd di sala 1979an de \u00E7\u00FBye Almanyay\u00EA \u00FB xebata xwe ya siyas\u00EE \u00FB \u00E7and\u00EE dewam kiriye. Ew bi kurd\u00EE, ereb\u00EE \u00FB alman\u00EE diniv\u00EEse \u00FB heta niha ev berhem \u00E7ap kirine:"@ku . "Esker\u00EA Boy\u00EEk Esker\u00EA Boyik helbestvan \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE kurd\u00EA Ermen\u00EEstan\u00EA ye."@ku . "Fawaz Hus\u00EAn niv\u00EEskar \u00FB werg\u00EArek\u00EE kurd e. Fawaz Hus\u00EAn di sala 1953an de li binya xet\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Ew ji sala 1978an heta bi 1992an li Par\u00EEs\u00EA li un\u00EEvers\u00EEteya Sorbonn\u00EA dixw\u00EEne \u00FB di sala 1988an de dibe doktor\u00EA ziman \u00FB edebiyata frens\u00EE. Fawaz Hus\u00EAn endam\u00EA Yek\u00EEtiya Niv\u00EEskar\u00EAn Sw\u00EAd\u00EA \u00FB endam\u00EA R\u00EAxistina Niv\u00EEskar\u00EAn Fransay\u00EA ye. Ew li Par\u00EEs\u00EA dij\u00EE. Kit\u00EAb \u00FB werger\u00EAn Fawaz Hus\u00EAn: Siwar\u00EAn \u00EA\u015F\u00EA. Kurte\u00E7\u00EErok. Stockholm, we\u015Fanxaneya Welat, 1994. Biyan\u00EE. Wergera L\u2019\u00C9tranger, berhema Antonio Camus. Stockholm, we\u015Fanxaneya N\u00FBdem\u00EA, 1995. M\u00EErzay\u00EA Pi\u00E7\u00FBk. Wergera Le Petit Prince, berhema A. de Saint\u2013Exup\u00E9ry. Stockholm, we\u015Fanxaneya N\u00FBdem\u00EA, 1995. Le Fleuve. Kurte\u00E7\u00EErok. Par\u00EEs, we\u015Fanxaneya M\u00E9r\u00E9al\u00EA, 1997. D\u00EEroka edebiyata firans\u00EE, sedsala hivdehan \u00FB h\u00EEjdehan. Antoloj\u00EE. Stockholm, we\u015Fanxaneya APEC\u00EA, 1998. La Poursuite de l\u2019ombre. Wergera Siya Ev\u00EEn\u00EA, romana Mehmed Uzun. Par\u00EEs, we\u015Fanxaneya Ph\u00E9bus\u2019\u00EA, 1999. Chroniques bor\u00E9ales. Kurte\u00E7\u00EErok. Par\u00EEs, we\u015Fanxaneya L\u2019Harmattan\u00EA, 2000. Kurd\u00EAn Haymanay\u00EA. Gotara Georges Perrot. Werger \u00FB amadekirin. Stockholm, we\u015Fanxaneya APEC\u00EA, 2000. Am\u00EEdabad. Kurte\u00E7\u00EErok. Stembol, we\u015Fanxaneya Avestay\u00EA, 2001. Le Fleuve. \u00C7apa n\u00FB ya b\u00EAr\u00EEk\u00EA, we\u015Fanxaneya Le Rocher / Le Serpent \u00E0 Plumes : Motifs, 2006. Prof dans une ZEP ordinaire. we\u015Fanxaneya Le Rocher :/ Le Serpent \u00E0 Plumes, 2006. Les Sables de M\u00E9sopotamie. (meha adar\u00EA sala 2007). Le Rocher, 2007."@ku . "Ferhad P\u00EErbal niv\u00EEskarek, helbestavan \u00FB l\u00EAkol\u00EEnerek\u00EE kurd e. Ferhad P\u00EErbal di sala 1961\u00EA de li Hewl\u00EAr\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Di sala 1983an de li Un\u00EEvers\u00EEteya Selahad\u00EEn\u00EA be\u015Fa ziman \u00FB edebiyata kurd\u00EE temam kiriye. Di sala 1986an de derket dervey\u00EE wel\u00EAt. Li Par\u00EEs\u00EA li Un\u00EEvers\u00EEteya Sorbonne Edebiyata Kurd\u00EE (\u00CErannas\u00EE) xwend. Pi\u015Ft\u00EE sal\u00EAn 1990\u00EE vegeriya Kurdistan\u00EA. Li Hewl\u00EAr\u00EA dezgeha kultur\u00EE \u00BBMala \u015Eerefxan\u00EA Bedl\u00EEs\u00EE\u00AB ava kir."@ku . "Ke\u00E7a Kurd niv\u00EEskar \u00FB helbestvaneka kurd e. Ke\u00E7a Kurd li binya xet\u00EA di maleke welatperwer de hatiye dinyay\u00EA. W\u00EA di navbera sal\u00EAn 1972-1974an de li zan\u00EEngeha Sil\u00EAman\u00EEy\u00EA be\u015F\u00EA kurd\u00EE xwend."@ku . "Mele Mehm\u00FBd\u00EA Baz\u00EEd\u00EE di sala 1797an de li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Baz\u00EEd\u00EE yek ji wan kesan e ku di sedsala h\u00EEjdehan de dest bi niv\u00EEsandina nesra kurd\u00EE kiriye. W\u00EE kit\u00EAbek bi nav\u00EA Adet\u00EAn kurdan niv\u00EEsandiye \u00FB \u015Eerefnameya \u015Eerefxan\u00EA Bedl\u00EEs\u00EE wergerandiye kurmanc\u00EE. Mele Mehm\u00FBd\u00EA Baz\u00EEd\u00EE herweha gelek \u00E7\u00EErok\u00EAn gel\u00EAr\u00EE j\u00EE niv\u00EEsandine."@ku . "Bad\u00EEnan yan Behd\u00EEnan devereke Kurdistana ba\u015F\u00FBr e."@ku . "Digital Subscriber Line (aDSL) Damn Small Linux"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/a/a4/Idres-barzani.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
\u00CEdr\u00EEs Barzan\u00EE \u00CEdr\u00EEs Barzan\u00EE, (1944?-1987) kur\u00EA Mela Mistefa y\u00EA Barzan\u00EE, biray\u00EA mez\u00EEn \u00EA Mes\u00FBd Berzan\u00EE \u00FB bav\u00EA N\u00EA\u00E7\u00EErvan Barzan\u00EE ye."@ku . "Damn Small Linux (DSL) d\u00EEstr\u00EEbusyoneke gelek bi\u00E7\u00FBk a Linux e."@ku . "Mohandas Karamchand Gandhi bi nav\u00EA Mahatma Gand\u00EE t\u00EA naskirin. P\u00EA\u015Feng \u00FB avakir\u00EA dewleta Hindistan\u00EA ye. Di sala 1888\u00EA de li Br\u00EEtanyay\u00EA dest bi perwerdeyiya dad\u00EA kir. Di sala 1896\u00EA de b\u00FB par\u00EAzer. Derbas\u00EE Afr\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr b\u00FB. Gand\u00EE li vir de dest bi xebat\u00EAn siyasi kir. Bi v\u00EA xebat\u00EA, nav\u00EA w\u00EE li Hindistan \u00FB Br\u00EEtanya belav b\u00FB hat nas kirin. Di 1914\u00EA de vegeriya Hindistan\u00EA Gand\u00EE li welat\u00EA xwe li dij\u00EE kolonyal\u00EEzma Br\u00EEtanyay\u00EA di nav gel\u00EA xwe de roleke mezin l\u00EEst. Ewqas bandor li gel\u00EA xwe kir ku \u00EAd\u00EE bi nav\u00EA Mahatma (rih\u00EA mezin) dihat nas kirin. Navek\u00EE w\u00EE y\u00EAn din j\u00EE Bap\u00FB (bavo) b\u00FB. Gand\u00EE li dij\u00EE zordar\u00EEy\u00EA derket. Ji ber v\u00EA yek\u00EA dixwest ku b\u00EA xw\u00EEnrijandin Hindistan\u00EA ji kolonyal\u00EEstan rizgar bike. Di v\u00EA xebat\u00EA de Gand\u00EE bi ser ket \u00FB di sala 1947\u00EA dewleta Hindistan\u00EA hat damezirandin. Gand\u00EE 30\u00EA r\u00EAbendana sala 1948\u00EA de ji aliy\u00EA olperestek\u00EE h\u00EEnd\u00FBy\u00EE ve hate ku\u015Ftin."@ku . "P\u00EEl (bater\u00EE) P\u00EEl (metal)"@ku . "Mistefa Aydogan niv\u00EEskarek\u00EE kurd e. Mistefa Aydogan di sala 1957an de li Qosera M\u00EArd\u00EEn\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Ew di sala 1985an de li Sw\u00EAd\u00EA bi cih b\u00FB \u00FB heta niha j\u00EE her li Sw\u00EAd\u00EA dim\u00EEne. Mistefa Aydogan li Sw\u00EAd\u00EA ket nav tevgera kultur\u00EE \u00FB heta niha ji Jack London, Ya\u015Far Kemal, Aziz Nesin, Ed\u00EEp Karahan, Ann Eriksson \u00FB Orhan Pamuk kit\u00EAb wergerandine \u00FB bi xwe j\u00EE bi nav\u00EA P\u00EAl\u00EAn B\u00EAr\u00EEkirin\u00EA \u00FB Ber\u00EA gotin heb\u00FB du kit\u00EAb niv\u00EEsandine. Wek\u00EE din Aydogan di kovar \u00FB rojnamey\u00EAn cih\u00EA de li ser mijar\u00EAn cih\u00EA gotar niv\u00EEsandine."@ku . "Bakur\u00EA \u00CErland\u00EA \u00CErland"@ku . "W\u00EAne:Herb Kurowa. png W\u00EAne:Kur\u00F3wPoland. png Kur\u00F3w gundeke li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat\u00EA polonya ye, hata tiwa 1431 damezrandin \u00FB hatan\u00EA 1442 azad\u00EE b\u00FB. Gund\u00EA ye Kur\u00F3w nesik\u00EA Powiat Pu\u0142awski \u00FB Woiwod\u015Faft Lublina."@ku . "W\u00EAne:Ulster banner. svg Ala Bakur\u00EA \u00CErland\u00EA (qedexe) Bakura girava \u00CErland\u00EA wek\u00EE Bakur\u00EA \u00CErland\u00EA, yek ji \u00E7ar welat\u00EAn bingeh\u00EEn \u00EAn Keyaniya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya Mezin \u00FB Bakur\u00EA \u00CErland\u00EA ye."@ku . "Logoya TJC Kin\u00EEsa ya \u00CEsa y\u00EA rast\u00EEn an TJC d\u00EAreyeke serbixwe ye ku di sala 1917 li Pek\u00EEn, paytext\u00EA \u00C7\u00EEn\u00EA, hate damezrandin. Serok\u00EA encumena navnetewiya w\u00EE Yung-Ji Lin e. Li dinyay\u00EA da n\u00EAz\u00EEk\u00EE 1,5 milyon bavermend\u00EAn w\u00EE hene."@ku . "Beijing an j\u00EE Pek\u00EEn paytexta Komara Gel a \u00C7\u00EEn e \u00FB xwediy\u00EA d\u00EErokek s\u00EA hezar sal\u00EE ye. Beijing t\u00EA wateya paytexta bakur. Li Beijing\u00EA \u00FB derdora w\u00EA di sala 2007'a de derdora 15.5 milyon mirov dijiyan."@ku . "Cih\u00FB, M\u00FBsew\u00EE yew olek, d\u00EEnek o. P\u00EAxember\u00EA xo M\u00FBsa yo."@ku . "Holand\u00EE an j\u00EE nederland\u00EE di r\u00EAz\u00EAn ziman\u00EAn german\u00EE daye. Ziman\u00EAn germani ji s\u00EA zimanan p\u00EAkhatiye: \u00EEngil\u00EEz\u00EE, alman\u00EE \u00FB ziman\u00EA holand\u00EE."@ku . "Michael Joseph Jackson yek ji mezintir\u00EEn stranb\u00EAj\u00EAn muz\u00EEka pop \u00EAn amer\u00EEk\u00EE b\u00FB. Michael Jackson di 29-\u00EA tebaxa sala 1958-an de li Gary, Indiana (aniha berbajarek\u00EE Chicagoy\u00EA ye) hatiye din\u00EA. Michael ji malbateke guwah\u00EAn Yehova ya neh zarokan y\u00EA heftem b\u00FB. Wext\u00EA ew \u015Fe\u015F sal\u00EE b\u00FB bi biray\u00EAn xwe Jackie, Tito, Marlon \u00FB Jermaine re li koma muz\u00EEk\u00EA ya bi nav\u00EA The Jackson Five endam b\u00FBye, pi\u015Ft re nav\u00EA kom\u00EA guhartin, b\u00FB The Jacksons. Alb\u00FBma w\u00EE ya solo ya p\u00EA\u015F\u00EEn Off The Wall di sala 1979-an de derket; di sala 1982-an de alb\u00FBma xwe bi nav\u00EA Thriller derxist \u00FB 35 milyon s\u00EAlik firotin. V\u00EEdeokl\u00EEp\u00EAn v\u00EA alb\u00FBm\u00EA h\u00EAjta bi nav \u00FB deng in \u00FB bi derketina Thriller di nav st\u00EArk\u00EAn her\u00EE navdar \u00FB serkevt\u00EE y\u00EAn muz\u00EEka pop de ji xwe re cihek d\u00EEt. Di sala 1987-an de j\u00EE alb\u00FBma Bad derket. Li ser hev di dir\u00EAjahiya kariyera xwe de 750 milyon s\u00EAlik firotine. \u015Eah\u00EA muz\u00EEka pop di 25-\u00EA p\u00FB\u015Fpera 2009-an de li mala xwe ya Bel-Air a Los Angeles\u00EA (DYA) ji dilwestan\u00EA mir. Ew 50 sal\u00EE b\u00FB \u00FB bav\u00EA s\u00EA zarokan b\u00FB."@ku . "Ziwan yew alavek\u00EA axavtin\u00EA, qesekerden\u00EA yo. Merdim bi ziwan kom\u00FBn\u00EEkasyon ken\u00EA. Ziwan\u00EA ma Zazak\u00EE (Kurdk\u00EE) yo \u00FB yew ziwan\u00EA \u00CErank\u00EE yo. Ziwan\u00EA ma de zaf zarave \u00FB fek\u00EE est\u00EE. Kurmanc\u00EE, Soran\u00EE j\u00EE zaravay\u00EE ma y\u00EE \u00FB merdim van\u00EA \"Kurd\u00EE, Kurdk\u00EE\". kurd\u00EAn mo ko \u00C7ewlik \u00FB Pali \u00FB Darah\u00EAn\u00EE \u00FB Boglan di cuyen\u00EE van\u00EE ma zazay\u00EE ziwan\u00EA ma z\u00EE kirdk\u00EE yo. kurd\u00EAn ma \u00EAn ko S\u00EAwrek \u00FB \u00C7\u00EArmuk \u00FB Aldun di cuyen\u00EE van\u00EE:ma dimil\u00EE y\u00EE. kurd\u00EAn ma \u00EAn ko D\u00EArsim \u00FB Erzingan \u00FB S\u00EAwas di cuyen\u00EE van\u00EE ma kirmanck\u00EE qise ken\u00EE. ser zaravaya ma di xebata we\u015F Kovar\u00EA Vate kerda. Kovar\u00EA Vate 3 a\u015Fme ra hewek Stenbol di v\u00EAj\u00EEyeno."@ku . "W\u00EAne:Vilnius. JPG Serbajar\u00EA V\u00EEln\u00FBs\u00EA. W\u00EAne:Vilnius city mun location. png Cih\u00EA V\u00EEln\u00FBs\u00EA di nex\u015Feya L\u00EEtvanyay\u00EA de. Vilnius an j\u00EE V\u00EEln\u00FBs, paytexta L\u00EEtvanyay\u00EA ye ku 553.904 kes t\u00EA de dij\u00EEn \u00FB ew bajar\u00EA her\u00EE mezin e di nav welat de. N\u00EAz\u00EEka 40 km d\u00FBr e ji tixub\u00EA R\u00FBsyaya Sip\u00EE."@ku . "Windows XP nav\u00EA guhertoyeke Windows\u00EA ye. Pi\u015Ft\u00EE Windows 2000 \u00FB Windows Milenium Edition derketiye. Gohertoy\u00EAn Windows\u00EA y\u00EAn kevin DOS, Windows 95, Windows 98 \u00FB Windows NT j\u00EE hene. Windows Pergaleke Xebat\u00EA ya komputeran e. Ew hilber\u00EEna \u015F\u00EErket\u00EAn Microsoft\u00EA ye. L\u00EA li c\u00EEhan\u00EA bi pereyan t\u00EA firotin. Li hember w\u00EA, b\u00EA pere wek\u00EE Linux gelek Pergal\u00EAn Xebat\u00EA y\u00EAn din j\u00EE hene."@ku . "T\u00FBrabd\u00EEn nav\u00EA war\u00EA suryaniyan e \u00FB wek navenda ol\u00EE \u00FB civak\u00EE ya suryaniyan t\u00EA nas\u00EEn. Di nav kurdan de weke Tora Hev\u00EArka t\u00EA binavkirin. T\u00FBrabd\u00EEn her\u00EAmeke ji \u00E7iya p\u00EAkhat\u00EE ye. Ev her\u00EAm dikeve navbera M\u00EArd\u00EEn, Botan \u00FB \u00CAlih'\u00EA \u00FB Midyad j\u00EE wek\u00EA Navenda v\u00EA her\u00EAm\u00EA t\u00EA binavkirin. Li gor hin kesan ni\u015Ftecih\u00EAn v\u00EA der\u00EA bi pirran\u00EE suryan\u00EE b\u00FBn, l\u00EA em ji niv\u00EEsar\u00EAn Eugen Prym \u00FB Albert Socin j\u00EE f\u00EAr dibin ku li her\u00EAm\u00EA di sedsala 19'an de j\u00EE bi pirran\u00EE kurd dijiyan. Heta sal\u00EAn 80'\u00EE \u00FB 90'\u00EE en sedsala 20'a j\u00EE li v\u00EA her\u00EAm\u00EA gund\u00EAn mes\u00EEh\u00EEyan heb\u00FBn, l\u00EA niha piran\u00EEya wan derketin dervey\u00EE welat."@ku . "Y\u0131lmaz Erdo\u011Fan niv\u00EEskar, list\u00EEkvan \u00FB derh\u00EAner e. Li Tirkiy\u00EA \u015Fanogerek navdar e. Sal\u00EAn daw\u00EE de s\u00EA film\u00EAn serkeft\u00EE \u00E7\u00EAkirin.. Her\u00E7end\u00EE bi esl\u00EA xwe Kurd e j\u00EE ti t\u00EAkiliya w\u00EE bi c\u00EEhan \u00FB hunera Kurd\u00EE re n\u00EEne. Wek\u00EE senar\u00EEst \u00FB derh\u00EAner\u00EAn Tirk\u00EAn navdar, di f\u00EElm\u00EAn xwe de mijar \u00FB kesayetiy\u00EAn Kurdan bi ziman\u00EA Rom\u00EE (Tirk\u00EE) amade dike. Film\u00EAn w\u00EE y\u00EAn ku senaryoy\u00EAn wan Colem\u00EArg\u00EA didin n\u00EE\u015Fandan, Vizontele 1-2 bi mesaj\u00EAn qels\u00EAn pol\u00EEt\u00EEk in \u00FB pirr bi hest in."@ku . "Behmen Qubad\u00EE derh\u00EAnerek\u00EE kurd e."@ku . "\u00C7el\u00EA ya \u00C7el yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Colem\u00EArg\u00EA ye. N\u00EAz\u00EEk\u00EE sinora \u00CEraq\u00EA ye."@ku . "Huner Salem Hiner Salem derh\u00EAner, w\u00EAnesaz \u00FB niviskarek\u00EE kurd e. Bi 17 saliya xwe ko\u00E7ber b\u00FB ye, di riya S\u00FBr\u00EE re \u00E7\u00FB ye \u00CEtaliya, li wir \u00E7\u00FBye dibistan\u00EA \u00FB li M\u00EElano polit\u00EEk xwendiye. \u00CEro ew li Par\u00EEs'\u00EA wek derh\u00EAner, n\u00EEgark\u00EA\u015F \u00FB niv\u00EEskar dij\u00EE. Di n\u00EEsana 2004'a de pirt\u00FBka w\u00EE \u201ETifinga bav\u00EA min - zarokt\u00EE li Kurdistan\u00EA\u201D, deketiye, ya ku bi gelek zimanan hatiye wergirandin. Li festivala film\u00EAn c\u00EEhan\u00EA li Cannes 2005'a wez\u00EEr\u00EA \u00E7anda ferens\u00EE Renaud Donnedieu de Vabres ew \"Chevalier des Arts et des Lettres\" hate xelat kirin. Ji bo herd\u00FB film\u00EAn w\u00EEy\u00EE daw\u00EE Kilom\u00E8tre Z\u00E9ro \u00FB Dol Hiner Salem vegeriya welat\u00EA xwe."@ku . "W\u00EAne:Persian-speaking Area. png Zer: Cih\u00EA ku fars\u00EE ziman\u00EA dayk\u00EE ye; Kesk: Cih\u00EAn ku fars\u00EE ziman\u00EA duhem e. Fars\u00EE zimanek\u00EE ji koma ziman\u00EAn \u00CEndo-Ewrop\u00EE ye. Zimanzan Fars\u00EE dixin be\u015Fa \u00CEndo-\u00CEran\u00EE \u00FB dib\u00EAjin ku Fars\u00EE yek ji ziman\u00EAn be\u015Fa ba\u015F\u00FBr\u00EE rojavay\u00EA \u00CEran\u00EA ye. Fars\u00EE bi Kurd\u00EE re di war\u00EA ziman de ji n\u00EAz ve c\u00EEran e. Fars\u00EE zimane gel\u00EA Fars e. Hin Efxan\u00EE \u00FB Tac\u00EEk j\u00EE bi Fars\u00EE wek ziman\u00EA duyem diaxivin. Li \u00CEran\u00EA 70 milyon, li Efxanistan\u00EA 20 milyon, li Tac\u00EEkistan\u00EA 5 milyon \u00FB li Uzbekistan\u00EA 7 milyon kes bi fars\u00EE diaxvin. yan\u00EE li dinyay\u00EB de 102 milyon kes fars\u00EE dizanin."@ku . "Ebex an Bayizaxa (bi tirk\u00EE, \u00C7ald\u0131ran) nav\u00E7eyeke Wan\u00EA ye."@ku . "Zerde\u015Ft Haco zimanvan \u00FB niv\u00EEskar\u00EA kurd e. Di sala 1950\u00EA de li welat\u00EA s\u00FBriye ji dayik b\u00FBye. Li Almanya dij\u00EE. Serok\u00EA PEN a Kurd e. Ew PhD ya xwe li Zan\u00EEngeha Berl\u00EEna Azad li war\u00EAn ziman-nas\u00EE \u00FB ziman\u00EAn h\u00EEnd \u00FB \u00EEran\u00EEy\u00EA de wergirtiye. Heta niha li zan\u00EEngeh\u00EAn Berl\u00EEn, Bir\u00EAm\u00EAn \u00FB Hamb\u00FBrg \u00EA wane gotiye. Dr. Haco tevl\u00EE wergerandina Inc\u00EEla p\u00EEroz ser ziman\u00EA kurd\u00EE b\u00FBye. W\u00EE gelek gotar li ser babet\u00EAn ziman-nasiy\u00EA de li govar \u00FB rojnamey\u00EAn kurd\u00EE we\u015Fandine. Pirt\u00FBka w\u00EE ya helbestan bi nav\u00EA Goraniy\u00EAn Xer\u00EEbiy\u00EA hatiye \u00E7apkirin."@ku . "Qitm\u00EA gundek\u00EE Efr\u00EEn\u00EA ye. Qitm\u00EA navber\u00EA E'zaz \u00FB Efr\u00EEn e. Gund\u00EAn li dor\u00EA Qitm\u00EA Bafel\u00FBn, Kefercen\u00EA \u00FB Me\u015Fal\u00EA ne. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 5500 kes dij\u00EEn."@ku . "Quentin Tarantino h\u00FBnermendek\u00EE DYA ye. Amadekar\u00EA Senaryo, derh\u00EAner \u00FB l\u00EEstikvan\u00EA f\u00EElm. Bi nav\u00EA xwe y\u00EA rast Quentin Jerome Tarantino."@ku . "W\u00EAne:Nechervan Idris Barzani. jpg N\u00EA\u00E7\u00EErvan Barzan\u00EE N\u00EA\u00E7\u00EErvan \u00CEdris Barzan\u00EE serok\u00EA hik\u00FBmeta her\u00EAma Kurdistan\u00EA \u00FB endam\u00EA pol\u00EEtb\u00EEroya Partiya Demokrata Kurdistan\u00EA ye. N\u00EA\u00E7\u00EErvan Barzan\u00EE kur\u00EA \u00CEdr\u00EEs Barzani ye \u00FB neviy\u00EA serok\u00EA nemir Mela Mistefa Barzan\u00EE ye. Ew di sala 1966 \u00EA de ji dayk b\u00FB. Dema di sala 1975\u00EA de \u00CEraq \u00FB \u00CEran\u00EA li Cezay\u00EEr\u00EA li dij\u00EE \u015Fore\u015Fa Kurdistan\u00EA, \u015Fore\u015Fa \u00CElon\u00EA, li hev kir \u00FB bi biryareka siyas\u00EE bo demk\u00EA kurt serokatiya \u015Fore\u015F\u00EA, \u015Fer\u00EA \u00E7ekdar\u00EE rawestand, w\u00EA dem\u00EA N\u00EA\u00E7\u00EErvan Barzan\u00EE bi malbata xwe re ko\u00E7ber\u00EE \u00CEran\u00EA b\u00FB \u00FB li w\u00EAr\u00EA li un\u00EEvers\u00EEteya Teharan\u00EA, fekulteya zanst\u00EAn siyas\u00EE xand. Bav\u00EA N\u00EA\u00E7\u00EErvan Barzan\u00EE, \u00CEdr\u00EEs Barzan\u00EE endam\u00EA pol\u00EEb\u00EEroya KDP \u00EA b\u00FB \u00FB roleka gelek mezin di nav tevgera rizgar\u00EExaza Kurdistan\u00EA de heb\u00FB \u00FB her ji zarok\u00EEniya xwe di nav ref\u00EAn \u015Fore\u015F\u00EA de b\u00FB mil bi mil\u00EA p\u00EA\u015Fmergan mezin bib\u00FB. Dema \u00CEdr\u00EEs Barzan\u00EE wefat kir, N\u00EA\u00E7\u00EErvan Barzan\u00EE mecb\u00FBr b\u00FB xandina xwe bir\u00EAve bih\u00EAle \u00FB be\u015Fdariy\u00EA di \u015Fore\u015F\u00EA \u00FB \u015Fer\u00EA \u00E7ekdar\u00EE de bike. N\u00EA\u00E7\u00EErvan Barzan\u00EE z\u00FB di nav ref\u00EAn p\u00EA\u015Fmerge \u00FB \u015Fore\u015F\u00EA de p\u00EA\u015Fket \u00FB berpirsiyariy\u00EAn mezin dan ser mil\u00EAn xwe. Her jiber z\u00EErek\u00EE \u00FB j\u00EAhatiya w\u00EE, ew di sala 1989 de b\u00FB endam\u00EA pol\u00EEtb\u00EEroya KDP \u00EA. Di sala 1996 \u00EA de b\u00FB c\u00EAgir\u00EA serok\u00EA hik\u00FBmeta her\u00EAma Kurdistan\u00EA. Di sala 1999 \u00EA de b\u00FB serok\u00EA hik\u00FBmeta her\u00EAma Kurdistan\u00EA (kab\u00EEna \u00E7ar\u00EA). Di 7-5-2006 \u00EA de b\u00FB serok\u00EA hik\u00FBmeta her\u00EAm\u00EA Kurdistan\u00EA ya yekgirt\u00EE. Di bin serokatiya w\u00EE de hik\u00FBmeta her\u00EAma Kurdistan\u00EA simay\u00EA hik\u00FBmeteke demkrat, sekular \u00FB pir part\u00EE wergirt. Ew dixebite ku civatek moderin, p\u00EA\u015Fkeft\u00EE \u00FB azad ava bike \u00FB her wisa jiyana xelk\u00EA her\u00EAma Kurdistan\u00EA ge\u015F \u00FB xwe\u015F bike, \u00FB s\u00EEstema siyas\u00EE \u00FB abor\u00EE ya her\u00EAma Kurdistan\u00EA azad \u00FB serbixwe bike, ew di dereca yek\u00EA de giringiy\u00EA dide p\u00EA\u015Fve\u00E7\u00FBna \u00EEnsana, parastina maf\u00EA jinan, ge\u015Fep\u00EAdana \u00EEndustriy\u00EA, p\u00EA\u015Fxistina dem\u00FBdezgeh\u00EAn hik\u00FBmet\u00EA \u00FB giring\u00EEdan bi war\u00EA perewerdey\u00EA. N\u00EA\u00E7\u00EErvan Barzan\u00EE bi ke\u00E7a serok\u00EA her\u00EAma Kurdistan\u00EA re zewicandiye \u00FB du zarok\u00EAn w\u00EE hene (Raniya \u00FB \u00CEdr\u00EEs). Ew ji bil\u00EE ziman\u00EA kurd\u00EE ziman\u00EA fars\u00EE j\u00EE ba\u015F dizane, her wisa ereb\u00EE \u00FB \u00EEngil\u00EEz\u00EE j\u00EE dizane. N\u00EA\u00E7\u00EErvan Barzan\u00EE ji siwariya hespan, melevaniy\u00EA, hilki\u015Fiyana \u00E7iyan bi p\u00EA\u015Fmergeyan re hez dike."@ku . "Off alb\u00FBma daw\u00EEy\u00EA ya hunermend\u00EA Kurd Ciwan Haco ye. Ew 24\u00EA Adar\u00EA 2006 di Ewropay\u00EA, Tirk\u00EEy\u00EA \u00FB Kurdistana Bakur de hate derxistin\u00EA. Di v\u00EA alb\u00FBm\u00EA de 13 stranan hene. Piran\u00EE ji van stranan bi zaravaya Kurmanc\u00EE t\u00EAn gotin\u00EA \u00FB yek ji wan ('Dipirsin') bi zaravaya Soran\u00EE j\u00EE t\u00EA gotin\u00EA. Di strana Li h\u00EAviya te de j\u00EE, par\u00E7eke v\u00EA stran\u00EA ya pi\u00E7uk bi Frans\u00EE ji jinikek\u00EA ve t\u00EA gotin\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Katowice - Spodek by night. jpg Katov\u00EEts. Katov\u00EEts bajarek li Polonya ye. Li wir dora 320.000 kes dij\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Fonts-A. jpg A t\u00EEpa yek\u00EA di alfab\u00EA da ye."@ku . "K\u00FBs\u00EE J\u00EE Dikarin Bifirin ji yek berhem\u00EAn, derh\u00EAner\u00EA kurdi Irani Bahman Ghobadi ye."@ku . "Zakaria an j\u00EE Zekeriya Ebdulla stranb\u00EAjek\u00EE kurd e."@ku . "Bob Truel programvaneke komputer\u00EA ye. W\u00EE bi Rich Skrenta, Bryn Dole, Chris Tolles \u00FB Jeremy Wenokur re, di salan 1998an de Open Direcroty Project avakir. Ew h\u00EEn n\u00EEv-avakerek (yek ji avakeran) e \u00FB di Topix. net\u00EA de dixebit e."@ku . "Richard \"Rich\" Skrenta programevaneke komputer\u00EA, \u00FB we\u015F\u00EEnereke ku di salan 1982 da yekem\u00EEn virusa komputer\u00EA Elk Cloner li mak\u00EEney\u00EAn Apple II de peyda kir. Navbera salan 1989 \u00FB 1991an da ew bi Amiga Unix re ser Commodore Business Machines kar kir. Navbera salan 1991 \u00FB 1995an da ew li Unix System Labs da \u00FB ji salan 1996 heta 1998an IP-level encryption bi Sun Microsystems kar kir. Skrenta demek din Sun berda \u00FB yek j\u00EE avakeran Open Directory Project b\u00FB. Ew h\u00EEn li r\u00EAza ODP\u00EA de \u00FB l\u00EAger\u00EEnan Netscape, Muz\u00EEka AOL, \u00FB Bazar\u00EA AOL dixebit e. T\u00EAkiliya xwe da VMS Monster, ber\u00EE MUD b\u00FB, ji bo VMS. VMS Monster bestl\u00EArab\u00FBn\u00EA bo TinyMUD e. Salan 1989da ew destbi xebat\u00EA listek wek minandina list\u00EEkwan\u00EA \u00E7\u00EAkir. Di salan 1994an de listikeke bi nav\u00EA Olympia dan-bo-listik ji aliya Shadow Island Games \u00E7\u00EAkir. Ew h\u00EEn CEO\u00EA rojane bo Topix. net e."@ku . "Rojhan Beken 1974 M\u00EArd\u00EEn hunermendek\u00EE kurd e. Rojhan Beken 1974'an de wek\u00EE zarok\u00EA malbateke m\u00EArd\u00EEn\u00EE hat din\u00EA. Dibistane li Ser\u00EAkaniy\u00EA d\u00FCxini \u00FB li Ser\u00EAkaniy\u00EA mezin dibi. Malbata wi Ser\u00EAkaniy\u00EA dijin. Li Zan\u00EEngeha Trakyay\u00EA be\u015Fa perwerdehiy\u00EA exwend. H\u00EA li w\u00EA zan\u00EEngeh\u00EA komeke muz\u00EEk\u00EA ava kir. Gelek salan bi muz\u00EEkar\u00EA tirk Haluk Levent re kar\u00EA muz\u00EEk\u00EA domand, di album\u00EAn Levent'e stran\u00EAn ku gotin \u00EA w\u00EE b\u00FBn cih girtin. Beken, \u00E7end sal ber\u00EA dema kurd\u00EE ferq kir dest bi h\u00EEnb\u00FBna w\u00EA kir. Yekem albuma w\u00EE bi nav\u00EA \"Lawo\" derket. Rojhan Beken ku li Stenbol\u00EA dij\u00EE, \"Ev\u00EEna Azad\u00EE\" albuma w\u00EE ya duyem e."@ku . "Malta an j\u00EE Komara Maltay\u00EA, giraveke li Deryaya Nav\u00EEn ye. Ew j\u00EE di Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA de ye. Ser nex\u015Fey\u00EA me re Malta li ba\u015Fur\u00EA Ewropa dib\u00EEne. Erd\u00EA Maltay\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 246 km\u00B2 ye. Li wir dora 400.000 (di sala 2005an de) kes dij\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Jerusalem Dome of the rock BW 14. JPG Or\u015Fel\u00EEma \u00EEroy\u00EEn W\u00EAne:Western wall jerusalem night. jpg D\u00EEwar\u00EA rojawa Or\u015Fel\u00EEm\u00EA Or\u015Fel\u00EEm (Jerusalem, bi ziman\u00EA Misr\u00EE y\u00EA kevin \"Ru\u015Falimum\", bi ziman\u00EA A\u015F\u00FBriyan \u00EA kevin \"Urusalim\" an j\u00EE \"Urisalimmu\", bi ziman\u00EA Yewnan\u00EE \u00EA kevin \"Hiy\u00EArosolyma\") bajarek\u00EE di \u00CEsra\u00EEl/Filist\u00EEn de ye. Nav\u00EA ereb\u00EE \u00EA bajar\u00EA \u0627\u0644\u0642\u062F\u0633, yan\u00EE al-Quds e. Di dema \u00CEbrah\u00EEm de Melk\u00EEsedek li Or\u015Fel\u00EEm\u00EA pad\u00EE\u015Fah \u00FB kah\u00EEn b\u00FB. Wek ku ji \"Namey\u00EAn El-Amarnay\u00EA\" kif\u015F dibe, Or\u015Fel\u00EEm di sedsaliya 14an BZ de, di dest\u00EA Misriyan de b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE Misriyan \u00FB heta dema Dawid pad\u00EE\u015Fah, bajar di dest\u00EA Y\u00EAb\u00FBsiyan de ma. Di sala 1000 B.Z. Dawid Or\u015Fel\u00EEm vegirt \u00FB kir peytexta xwe \u00FB kur\u00EAn xwe. Ev wilo ma heta ku 587 B.Z. pad\u00EE\u015Fah\u00EA Bab\u00EEloniyan Neb\u00FBkadnesar \u00EAr\u00EE\u015F\u00EE Or\u015Fel\u00EEm\u00EA kir \u00FB bajar ket dest\u00EA w\u00EE. 537 B.Z. pad\u00EE\u015Fah\u00EA Farisan Kyros dest\u00FBr da Cih\u00FByan ku ji Bab\u00EEl\u00EA vegerin cih\u00EA xwe \u00FB peytexta xwe d\u00EEsa ava bikin. Di sala 70\u00EA P.Z. serle\u015Fker\u00EA Romay\u00EE T\u00EEtus bi ordiya xwe ve Or\u015Fel\u00EEm vegirt, \u015F\u00FBrey\u00EAn baj\u00EAr hilwe\u015Fandin \u00FB gelek xan\u00EE j\u00EE xera kirin. Di ser\u00EEhildana Bar Koxba de (132 P.Z. ) ordiya Romayiyan careke din ket Or\u015Fel\u00EEm\u00EA \u00FB hem\u00FB Cih\u00FB hatin sirg\u00FBnkirin; hing\u00EA Romayiyan j\u00EE nav\u00EA baj\u00EAr dan\u00EE \"Eliya Kap\u00EEtol\u00EEna\". Bi v\u00EA yek\u00EA dixwestin ji p\u00FBtek\u00EE wan \u00EA bi nav\u00EA \"Y\u00FBpiter Kap\u00EEtol\u00EEnus\" re hurmet\u00EA bikin. 638 P.Z. Misilman ketin Or\u015Fel\u00EEm\u00EA \u00FB nav\u00EA baj\u00EAr kirin Quds, yan\u00EE \"p\u00EEroz\"."@ku . "Yek (1) hejmar\u00EAk xwezay\u00EE ye. Ew li p\u00EA\u015F\u00EEy\u00EA 2 \u00FB li pi\u015Ft 0 ye. Hejmar\u00EA rom\u00EE ji yek ra \" I \"e. Li ziman\u00EA ereb\u00EE hejmar\u00EA yek \" \u06F1 \"e."@ku . "K\u00EEpros girava s\u00EAyem mezin\u00EA li nav Deryaya Nav\u00EEn de ye. Li wir n\u00EAzik\u00EE 780.000 mirov hene."@ku . "Pir man\u00EAn 1 hene. Sal\u00EA yek\u00EA, seke 1 (sal) Hejmar\u00EA yek\u00EA, seke Yek Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe H\u00EEdrojen ye."@ku . "Hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ew hejmaren, \u00EA mera p\u00EA dihesb\u00EEne. Carna 0 j\u00EE t\u00EA hesbandin di nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE. Hejmar\u00EA tewr\u00EE \u00E7\u00FBk ya sifire ya yeke."@ku . "Bulgaristan dewlet li ba\u015Fur-rojhilat\u00EA Ewropa ye. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 7.200.000 kes hene. Peytext\u00EA w\u00EA Sofia ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/9/98/Derya_Resh.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Deryaya Re\u015F Deryaya Re\u015F deryayeke mezin e. Ew teqr\u00EEben 424.000 km\u00B2 mezin e \u00FB 2.244 m k\u00FBr e. Ew navber\u00EA Ewropa \u00FB Asyay\u00EA ye. Ev derya bi Tengava Bosfor\u00EA ji Deryaya Marmara dih\u00EAt veqetandin."@ku . "Metre di S\u00EEstema Navnetewey\u00EE ya Yek\u00EEnan \u00FB di S\u00EEstema Metr\u00EEk da metre yek ji yek\u00EEn\u00EAn bingeh\u00EEn e. Metre yek\u00EEna dir\u00EAjah\u00EEy\u00EA ye. Peyva metre ji peyva yewnan\u00EE \u03BC\u03AD\u03C4\u03C1\u03BF\u03BD, m\u00E9tron dih\u00EAt. Kurtenav\u00EA w\u00EA m ye. Bi awayek\u00EA d\u00EErok\u00EE, metre ji al\u00EEy\u00EA Akademiya Zanist\u00EE ya Fransay\u00EA wek\u00EE 1/10,000,000 a w\u00EA h\u00EAl\u00EA hat p\u00EAnasekirin ko ji kembera erd\u00EE ber bi qub\u00EA bakur di\u00E7e \u00FB ji bajar\u00EA Par\u00EEs\u00EA derbaz dibe. Niha, D\u00EEwana Navnetewey\u00EE ya K\u00EA\u015Fan \u00FB P\u00EEvanan her metreyek hosa p\u00EAnase dikit: d\u00FBrah\u00EEya ko ruhn\u00EE di heyama 1/299,792,458 ya san\u00EEyey\u00EA da di valah\u00EEy\u00EA da di\u00E7e. Ew hezarek\u00EE k\u00EElometreyek\u00EE ye. Metreyek ev e: * <math>\\frac{1}{1000}</math> k\u00EElometre ne. * 10 des\u00EEmetre ye. * 100 sent\u00EEmetre ye. * 1000 mil\u00EEmetre ye."@ku . "M pir men\u00EAn xwe heye: Herf\u00EA M, seke M (herf) Kurtenav\u00EA mitir\u00EA, m"@ku . "Men\u00EA Dm (ya dm) pirin. Li l\u00EEsteya kod\u00EAn ISO y\u00EAn dewletan da dm \u00EA Dom\u00EEn\u00EEka ye. Kurt\u00EAnav\u00EA d\u00EAs\u00EEmitir\u00EA, dm."@ku . "Pir man\u00EAn 2 hene. Sal\u00EA 2, seke 2 (sal) Hejmar\u00EA 2, seke Du. Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe H\u00EAly\u00FBm ye."@ku . "W\u00EAne:Charles de Gaulle 1943 Tunisia. jpg Charles Andr\u00E9 Joseph Marie de Gaulle, le\u015Fkerek\u00EE navdar \u00FB ji salan 1958 heta 1969 serokkomar\u00EA Fransa b\u00FB."@ku . "Pir man\u00EAn 7 hene. Sal\u00EA 7, seke 7 (sal) Hejmar\u00EA 7, seke Heft Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe N\u00EEtrojen ye."@ku . "Man\u00EA mm ya Mm pirin. L\u00EEsteya kod\u00EAn ISO y\u00EAn dewletan da mm \u00EA Myanmar\u00EA ye. Kurtenav\u00EA m\u00EEl\u00EEmitir, mm"@ku . "Pir man\u00EAn Cm ya cm hene. L\u00EE L\u00EEsteya kod\u00EAn ISO y\u00EAn dewletan da cm \u00EA Kam\u00EAron\u00EA ye. L\u00EE k\u00EEmya da Cm kurtenav\u00EA Kuriy\u00FBm\u00EA ye. cm kurtenav\u00EA sent\u00EEmitir ye."@ku . "\u00C7argo\u015F\u00EA mitir ya m\u00B2 dib\u00EAjin, \u00E7iqas r\u00FBber heye. \u00C7argo\u015F\u00EA mitirek <math>\\frac{1}{1000000}</math> \u00E7argo\u015F\u00EA k\u00EElomitirin. 100 \u00E7argo\u015F\u00EA d\u00EAs\u00EEmitirin. 10.000 \u00E7argo\u015F\u00EA sent\u00EEmitirin. 1.000.000 \u00E7argo\u015F\u00EA m\u00EEl\u00EEmitirin."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/4/4e/450px-Flag_of_Chechnya.svg.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
\u00C7e\u00E7enistan \u00C7e\u00E7enistan komareke federal li R\u00FBsya ye. Pi\u015Ft\u00EE damezrandina YKSS di sala 1921\u00B4\u00EE de wek\u00EE her\u00EAmeke serbixwe bi Komar\u00EAn Sowyet\u00EAn Sosyal\u00EEst Otonom\u00EEya Gorskaya ve hate gir\u00EAdan. Di sal\u00EAn 30\u00B4\u00EE de bu par\u00E7eyek ji Otonomiy\u00EAn Sowyet\u00EAn Sosyal\u00EEst a \u00C7e\u00E7en-\u00CEng\u00FB\u015F. Dema YKSS belav b\u00FB di sala 1991\u00B4\u00EE de \u00C7e\u00E7enistan\u00EA serbixweb\u00FBna xwe \u00EElan kir \u00FB bi hilbijartinan General \u00C7ohar D\u00FBdayew wek\u00EE serokkomar hilbijart. Ji ber ku hikumeta \u00C7e\u00E7enistan\u00EA doza veqetandin\u00EA ji R\u00FBsya kir \u00FB rej\u00EEma \u00CEslam\u00EA pejirand, R\u00FBsyay\u00EA \u00EAr\u00EE\u015F bire ser \u00C7e\u00E7enistan\u00EA. Her\u00E7end\u00EE hikumeta \u00CEslam\u00EEst hate daxistin j\u00EE heya niha nakok\u00EE \u00FB pirsgir\u00EAka \u00C7e\u00E7enistan\u00EA saf\u00EE neb\u00FBye. R\u00FBsyay\u00EA hikumetek gor\u00EE pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn xwe avakiriye \u00FB neraz\u00EEb\u00FBn\u00EAn \u00C7e\u00E7enan \u00FB \u015Fer\u00EA navxwey\u00EE berdewam e. Heya niha n\u00EAz\u00EEk\u00EE 300.000 mirovan di \u015Fer \u00FB \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA de jiyana xwe jidestdane. Serbajar: Grosn\u00EE Gelhe: 1.141.362 (2005) R\u00FBber: 15.700 km \u00E7g"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/51/Shamilbasayev.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
\u015Eamil Basayev \u015Eam\u00EEl Basayev \u00E7eb\u00FB: tiwa 1965 Wedeno, \u00C7e\u00E7enistan\u00EA da, \u015Eam\u00EEl Basayev Serok\u00EA M\u00FBjhad\u00EEn\u00EA \u00C7e\u00E7eneya \u00FB ye \u00CEslamiay Kaukas\u00EA."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/1/11/Hattab.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
\u00CEbn al-Xattab \u00CEbn al-Xattab \u00E7eb\u00FB: tiwa 1969 Erebistana Si\u00FBd\u00EE, \u00FB hatia ku\u015Ften tiwa 2002 \u00C7e\u00E7enistan\u00EA da. \u00CEbn al-Xattab Serok\u00EA M\u00FBjhad\u00EEn\u00EA \u00C7e\u00E7enistane \u00FB Kaukase da b\u00FB. hawal\u00EA w\u00EA \u015Eamil Basayeva."@ku . "Pir man\u00EAn 5 hene. Sal\u00EA 5, seke 5 (sal) Hejmar\u00EA 5, seke P\u00EAnc Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe Boron ye."@ku . "Hejmar\u00EAn rom\u00EE ji Romay\u00EA kevinin. Li wir ber\u00EA bi hejmar\u00EAn rom\u00EE hesab dikirin. Hejmar\u00EAn yek, p\u00EAnc, deh, p\u00EAnc\u00EE, sed, p\u00EAncsed, hezar, p\u00EAnchezar, dehhezar, p\u00EAnc\u00EEhezar, sedhezar, p\u00EAncsedhezar \u00FB milyon hene."@ku . "Grosn\u00EE Paytext\u00EA welat\u00EA Federasyona R\u00FBsya ye, \u00FB bajar\u00EA \u00C7e\u00E7enistane."@ku . "K\u00FBba, bi ferm\u00EE Komara K\u00FBba, dewletek di Emer\u00EEkaya Bakur da ye."@ku . "Pir man\u00EAn 3 hene. Sal\u00EA 3, seke 3 (sal) Hejmar\u00EA 3, seke S\u00EA Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe L\u00EEty\u00FBm ye."@ku . "Pir man\u00EAn 4 hene. Sal\u00EA 4, seke 4 (sal) Hejmar\u00EA 4, seke \u00C7ar Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe Ber\u00EEly\u00FBm ye."@ku . "Dr. Yekta Uzunoglu di sala 1953yan de li Farq\u00EEn\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye. Di sala 1971an de ji bo xwendin\u00EA t\u00EA Fransay\u00EA \u00FB li Enst\u00FBya Turaine ziman\u00EA frans\u00EE dixw\u00EEne. Di sala 2006'an de xelata Frantisek-Kriegel\u00EA wergirt. Ji 1973 ta 1979an li Zan\u00EEngeha Prag\u00EA tiba universal dixw\u00EEne. Uzunoglu di dawiya sal\u00EAn 1970y\u00EE de bi gr\u00FBbeka doktor\u00EAn s\u00EEnoran nasnakin, di\u00E7e Kurdistana \u00CEran\u00EA. Uzunoglu di sal\u00EAn 1980 y\u00EE de demek\u00EA li Almanyay\u00EA dij\u00EE \u00FB Enst\u00FBt\u00EEya Kurd\u00EE a Bonn\u00EA ava dike, pa\u015F\u00EA d\u00EEsa vedigere Komara \u00C7ekoslovakyay\u00EA. Uzunoglu di sal\u00EAn 1980y\u00EE de li \u00C7ekoslovakyay\u00EA, di sal\u00EAn 1990 y\u00EE de j\u00EE li Tirk\u00EEyey\u00EA t\u00EA girtin \u00FB demek\u00EA di girt\u00EEgehan de dim\u00EEne. Uzunoglu di sala 1991an de li Prag\u00EA li Kultur Palas\u00EA tev\u00EE Serokkomar\u00EA niha Vaclav Klaus bo ba\u015Fkirina rew\u015Fa abor\u00EE a Komar\u00EA \u00C7ek\u00EE xelek\u00EAn sem\u00EEneran li dar dixe Di sala 1993yan de serokkomar Klaus j\u00EE di nav de, li gel komek zanyar\u00EAn abor\u00EE \u00EAn \u00E7ek\u00EE, pirt\u00FBka bi nav\u00EA \"Perspekt\u00EEv\u00EAn Aboriya Komara \u00C7ek\u00EE\" dinivis\u00EEne. Ew di sal\u00EAn 1990\u00EE de li gelek welat\u00EAn c\u00EEhan\u00EA be\u015Fdar\u00EE konferans\u00EAn navnetew\u00EE y\u00EA aboriy\u00EA dibe. Uzunoglu zewic\u00EE \u00FB bav\u00EA du zarokan e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/9/9c/Dudayev.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
D\u015Foxar Mussajewit\u015F Dudajew D\u015Foxar Mussajewit\u015F Dudajew tiwa 1944 bajer\u00EA Perwomajskoe welata komun\u00EEsteya Sovjet\u00EA \u00E7eb\u00FB, \u00CEro \u00C7e\u00E7enistane da y\u00EA. D\u015Foxar Mussajewit\u015F Dudajew b\u00FB Serok\u00EA \u00C7e\u00E7ena tiwa 1991, l\u00EA amr\u00EA w\u00EA na galak\u00EE waxt b\u00FB. \u00C7\u00EAmk\u00EE hak\u00FBmata R\u00FBsya l\u00EA kab\u00FBl nadikir. tiwa 1996 b\u00FB D\u015Foxar Mussajewit\u015F Dudajew \u015Eahid\u00EA \u00C7e\u00E7ena."@ku . "Hec\u00EE Qadir\u00EA Koy\u00EE (-1912) helbestvanek\u00EE kurd e. Hac\u00EE Qadir\u00EA Koy\u00EE Xaniy\u00EA didowan e. Ew j\u00EE weke Xan\u00EE bi derd\u00EA milet\u00EA xwe di\u015Fewit\u00EE. \u015Eihir \u00FB qes\u00EEdey\u00EAn w\u00EE tev de li ser milet \u00FB wel\u00EAt in. \u00C7end \u015Fihir\u00EAn Hac\u00EE Qadir di sala 1925an de li Bexday\u00EA di bin nav\u00EA Komela \u015Fihir\u00EAn Hac\u00EE Qadir\u00EA Koy\u00EE de \u00E7ap kirine. Di w\u00EA komel\u00EA de biserhatiya Hac\u00EE j\u00EE gotine. Li gora w\u00EA komel\u00EA Hac\u00EE Qadir kur\u00EA Mela Ehmed e, di gund\u00EA Gorqera\u00E7\u00EA de ji diya xwe b\u00FBye, \u00FB ji e\u015F\u00EEra Zengen\u00EA ye. L\u00EA ji ber ko di zarotiya xwe de guhastiye Koyey\u00EA nav\u00EA \"koy\u00EE\" p\u00EA ve b\u00FBye. Hac\u00EE j\u00EE weke Nal\u00EE \u00FB \u015E\u00EAx Riza \u00E7\u00FBye Stenbol\u00EA \u00FB ketiye civata ed\u00EEb \u00FB \u015Fahir\u00EAn Stenbol\u00EA. Ji \u015Fahir\u00EAn w\u00EA heyam\u00EA pir\u00EA wan farisiya xwe li ber dest\u00EAn Hac\u00EE xwendine. Hac\u00EE d\u00EEwaneke mezin heye an heb\u00FB. Min d\u00EEwana w\u00EE d\u00EEtiye; bi destn\u00EEviseke h\u00FBr qeder\u00EA 800 r\u00FBpel heb\u00FB. Hac\u00EE ji d\u00EEwana xwe du nisxe niv\u00EEsand\u00EE b\u00FBn; heke nisxeke w\u00EA tirkan \u015Fewitandiye heye ko nisxa din rojek\u00EA bikeve dest\u00EAn me. Hac\u00EE di sala 1912\u00EA hicr\u00EE de li Stenbol\u00EA \u00E7\u00FBye rehmet\u00EA. Dibe ku li Sk\u00FBdar\u00EA di gornistana Reqece-Ehmed de ve\u015Fart\u00EE ye. ......... Hac\u00EE Qadir\u00EA Koy\u00EE"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/d/da/Ap_zarqawi_08jun06_2101.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ebu Musab El-Zarqaw\u00EE, esl\u00EA w\u00EE Urdun\u00EE ye, teror\u00EEsteke \u00EEslamist \u00FB r\u00EAber\u00EA Al-Qaida ya h\u00EArem\u00EA Irak\u00EE \u00E9mirat djihadiste rojhilat\u00EA nav\u00EEn n\u00FB. Cara yek\u00EA ku li Iraq\u00EA d\u00EEyar b\u00FBy\u00EE r\u00EAber\u00EA komeleke xirabkar b\u00FB, bi nav\u00EA Tewh\u00EEd \u00FB C\u00EEhad ku pa\u015F\u00EE li domah\u00EEya sala 2004 geh\u00EE\u015Fte tora El Qa\u00EEde ya Usame Bin Laden\u00EE. Her weku Usame Bin Laden\u00EE, Zerqaw\u00EE \u00E7end \u015Fer\u00EEt\u00EAn deng\u00EE belav kirin bo wergirtina pi\u015Ftevan\u00EEy\u00EA \u00FB ku bers\u00EEng\u00EA Amer\u00EEka \u00FB hevalbend\u00EAt w\u00EA rawestet. Ew bi ten\u00EA carek\u00EA, du heyva ber\u00EE mirina xo li \u015Fir\u00EEteke v\u00EEdyoy\u00EA gotarek xwand. Hem\u00EE \u015Fer\u00EEt\u00EAt v\u00EEdyoy\u00EA ku hatib\u00FBne belav kirin bi nav\u00EA komela Tewh\u00EEd \u00FB C\u00EEhad b\u00FBn ku t\u00EAda serj\u00EAkirina reh\u00EEn\u00EAt b\u00EEyan\u00EE n\u00EE\u015Fa didan ku dib\u00EAjin Zerqaw\u00EE bi xo ew zilam b\u00FB ku di \u015Fir\u00EEt\u00EAt v\u00EEdyoy\u00EA da k\u00EAr di dest\u00EE da b\u00FB. Kes\u00EAt w\u00EE din\u00EEyasin dib\u00EAjin nav\u00EA w\u00EE y\u00EA birast\u00EE Ahmed Fadil El Xelayla b\u00FB ku z\u00EEbiz\u00EE ture dib\u00FB \u00FB ne xwendevan b\u00FB. Ber\u00EE \u015Fer\u00EA Iraq\u00EA, li heyva du Sebat\u00EA sala 2003 wez\u00EEr\u00EA derve y\u00EA Amer\u00EEka Colin Powell gote Netewey\u00EAt Yekgirt\u00EE \u2018\u2018El Zerqaw\u00EE hevkarek\u00EE Usame Bin Laden\u00EE ye\u2019\u2019 ku pena biriye ber Iraq\u00EA. Hing\u00EE li d\u00FBv raport\u00EAt agah\u00EEyan, ew li Bexda b\u00FB \u00FB li d\u00FBv gotina r\u00EAzdar Powell hatib\u00FB pi\u015Ftrast kirin ku Seddam Huseyn peywend\u00EE digel El Qa\u00EEde heb\u00FBn ku eve j\u00EE b\u00FB eger h\u00EAr\u00EE\u015Fa li ser Iraq\u00EA bi h\u00EAr\u00EE\u015Feke rewa b\u00EAte jimartin. Zerqaw\u00EE \u00FB Usame Bin Laden herdu weku Ereb\u00EAt Afgan\u00EE hatine nas\u00EEn ku r\u00EAbera \u015Ferker\u00EAt b\u00EEyan\u00EE dikir li \u015Fer\u00EA bi pi\u015Ftevan\u00EEya Amer\u00EEka dij\u00EE h\u00EAz\u00EAt Sovyet\u00EA li Afgan\u00EEstan\u00EA li domah\u00EEya sal\u00EAt 1980 yan. L\u00EA pi\u015Ft\u00EE \u015Fikestina h\u00EAz\u00EAt Sovyet\u00EA sala 1992 Zerqaw\u00EE digel r\u00EAbazeke \u00CEslam\u00EEya tundr\u00EA veger\u00EEyav Urdun\u00EA. Heft sale li Urdun\u00EA di zindan\u00EAde b\u00FB, bi tawana plang\u00EAran\u00EA bo ladana mel\u00EEk \u00FB damezirandina Xilafeteka \u00CEslam\u00EE. Pi\u015Ft\u00EE l\u00EAxo\u015Fb\u00FBneke gi\u015Ft\u00EE sala 1999 hate berdan, pa\u015F\u00EE ji welat\u00EE rev\u00EE. Urdun\u00EA b\u00EAy amade b\u00FBna w\u00EE hukm\u00EA mirin\u00EA li ser dana bi tawana nex\u015Fek\u00EA\u015Fana h\u00EAr\u00EE\u015Fan li ser ger\u00EEd\u00EAt Amer\u00EEk\u00EE \u00FB \u00CEsra\u00EEl\u00EE. Agah\u00EEy\u00EAt rojava ragehand ku Zerqaw\u00EE hing\u00EE \u00E7\u00FBb\u00FB Ewropa. Pa\u015F\u00EE h\u00EAz\u00EAt parastina Alman\u00EE \u015Faneke mil\u00EEtan d\u00EEt ku gotib\u00FB Zerqaw\u00EE r\u00EAber\u00EA w\u00EA ye. Pi\u015Ft\u00EE hing\u00EE ser \u00FB guh\u00EAt w\u00EE careka d\u00EE li Afganistan\u00EA d\u00EEyar b\u00FBn. Wa bawer t\u00EAte kirin ku w\u00EE li w\u00EAr\u00EA kampeka h\u00EEn \u00FB f\u00EArkirin\u00EA li rojava Herat danab\u00FB, n\u00EAz\u00EEk\u00EE tixub\u00EA \u00CEran\u00EA. Xw\u00EEnkar\u00EAt w\u00EE li w\u00EA kamp\u00EA bib\u00FBne \u015Farezay\u00EAt \u00E7\u00EAkirin \u00FB bikar\u00EEnana gaz\u00EA jehr\u00EEn. Wa bawer t\u00EAte kirin li w\u00EE dem\u00EE b\u00FB ku Zerqaw\u00EE careka d\u00EE xwe n\u00EEz\u00EEk\u00EE El Qa\u00EEde kir. Pi\u015Ft\u00EE h\u00EAr\u00EE\u015F\u00EAt 11\u00EA September\u00EA sala 2001\u00FB dagirkirina Afganistan\u00EA ji al\u00EE Amer\u00EEka ve, dib\u00EAjin Zerqaw\u00EE \u00E7\u00FBb\u00FB Iraq\u00EA, pi\u015Ft\u00EE Amer\u00EEka bi mu\u015Fekan danaye bingeh\u00EA w\u00EE li Afganistan\u00EA. Karbidest\u00EAt Amer\u00EEk\u00EE dib\u00EAjin bi fermana El Qa\u00EEde ew \u00E7\u00FBye Iraq\u00EA \u00FB peywend\u00EE gir\u00EAdan digel komela Ensar El \u00CEslam ku komela \u00EEslam\u00EEy\u00EAt Kurd b\u00FB li bak\u00FBra Iraq\u00EA. Heyva 10 sala 2002 hatib\u00FB binaskar kirin bo ku\u015Ftina karbidest\u00EA har\u00EEkar\u00EEya y\u00EA Amer\u00EEk\u00EE Laurence Folly li Amman. Herwisa hate tawanbar kirin bo h\u00EAr\u00EE\u015Fa yek\u00EA ya mezin ya xirabkaran ku Iraq t\u00EAk hejand, pi\u015Ft\u00EE Amer\u00EEka Iraq dagir kir\u00EE da Seddam ji ser desthilat\u00EA b\u00EAte xwar\u00EA. Li w\u00EA h\u00EAr\u00EE\u015F\u00EA lor\u00EEyek hate peqandin ku 23 kes ji karwan\u00EAn nuner\u00EAn Netewey\u00EAn Yekgirt\u00EE Sergio Vieira de Mello li 19\u00EA heyva 8 sala 2003 hatine ku\u015Ftin. Deh roja pi\u015Ft\u00EE hing\u00EE li peq\u00EEna Necef mellayek\u00EE mezin\u00EE \u015E\u00EEa pitir ji 85 kes\u00EAt d\u00EE hatine ku\u015Ftin \u00FB 2\u00EA heyva s\u00EA Adar\u00EA sala 2004\u00EA li r\u00EA\u00FBresm\u00EAt a\u015F\u00FBray\u00EA h\u00EAr\u00EE\u015F li ser mizgeft\u00EA \u015E\u00EEa hate kirin \u00FB 181 kes ku\u015Ftin. 11\u00EA heyva 5 Gulan\u00EA sala 2004\u00EA Nick Berg hate serj\u00EAkirin ku yekb\u00FB ji bik\u00EAm\u00EEve neh reh\u00EEn\u00EAt b\u00EEyan\u00EE ku sala 2004 hatine ku\u015Ftin \u00FB 14\u00EA heyva 9 Septembira sala 2004\u00EA peq\u00EEna otomob\u00EElek\u00EA ku pol\u00EEs\u00EAt n\u00FB li Bexda kirib\u00FB armanc ku 47 kes ku\u015Ftin \u00FB 19\u00EA heyva 12 sala 2004\u00EA peq\u00EEna otomob\u00EElan li Necef \u00FB Kerbela ku 60 kes ku\u015Ftin. \u00DB 19\u00EA heyva 8 Tebaxa sala 2005\u00EA h\u00EAr\u00EE\u015Fa mu\u015Fekan ji Urdun\u00EA li ser \u00CEsra\u00EEl\u00EA \u00FB h\u00EAza deryay\u00EE ya Amer\u00EEk\u00EE \u00FB 9\u00EA heyva 11 sala 2005\u00EA \u00E7end h\u00EAr\u00EE\u015F li ser hotel\u00EAn Amman hatine kirin ku 60 kes ku\u015Ftin. \u00CEd\u00EE bi gotina r\u00EAbereke mezin\u00EA \u00CEslam\u00EE Hed\u00EEfa Ezzam hindek pi\u015Ftevan\u00EAn Zerqaw\u00EE ji takt\u00EEk\u00EAt w\u00EE raz\u00EE neb\u00FBn, l\u00EA herweku j\u00EEyana Zerqaw\u00EE waye d\u00EEyar e ku p\u00EAzan\u00EEn\u00EAn dirust li ser w\u00EE tar\u00EE, xul \u00FB ned\u00EEyarin."@ku . "Fidel Castro Fidel Castro \u015Eore\u015Fger\u00EA Marksist Fidel Castro, di sala 1928'an de li bajar\u00EA Mayar\u00EE\u00EA ji day\u00EEk b\u00FB. Ew bi tev\u00EE Che, li dij\u00EE r\u00EAvebiriya d\u00EEktator Bat\u00EEsta, tevl\u00EE t\u00EAko\u015F\u00EEna Rizgariya K\u00FBbay\u00EA b\u00FB. Sal\u00EAn dir\u00EAj di nava \u015Fer\u00EA ger\u00EElla de c\u00EEh girt. Pi\u015Ft\u00EE rizgarb\u00FBna K\u00FBbay\u00EA b\u00FB serok \u00FB heta meha s\u0131bat\u00EA ya sala 2008 an li ser kar ma"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/b/b6/Allahi.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Allah bi ereb\u00EE Allah yan j\u00EE Ellah di \u00CEslam\u00EA de nav\u00EA Xwed\u00EA ye. Peyva Allah taybet e \u00FB ji bil\u00EE Xwed\u00EA seba tu mexl\u00FBq\u00EE nay\u00EA bi kar an\u00EEn. Loma tu peyveke din nikare wateya w\u00EA gi\u015Fk\u00EE vebigire. L\u00EA her dikarin wateyeke w\u00EA ten\u00EA n\u00EE\u015Fan bidin. Ji bo nim\u00FBne peyva Xwed\u00EA ya ku em kurd bi kart\u00EEnin ten\u00EA wateyek (\u00EElah) ji watey\u00EA Allah p\u00EAk t\u00EEne."@ku . "Daxistan Daxistan an j\u00EE Komara Daxistan\u00EA welatek\u00EE li bak\u00FBr\u00EA Qefqaz\u00EA ye. Ziman\u00EAn Daxistan\u00EA r\u00FBs\u00EE \u00FB qefqaz\u00EE ne. Di Daxistan\u00EA de gelek\u00EE r\u00FBs, \u00E7e\u00E7en, azer\u00EE, gurc\u00EE \u00FB kurd dij\u00EEn. Li Daxistan\u00EA petrol \u00FB gaz t\u00EAne d\u00EEtin."@ku . "Pir man\u00EAn 6 hene. Sal\u00EA 6, seke 6 (sal) Hejmar\u00EA 5, seke \u015Ee\u015F Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe Karbon ye."@ku . "Pir man\u00EAn 8 hene. Sal\u00EA 8, seke 8 (sal) Hejmar\u00EA 8, seke Hey\u015Ft Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe Oks\u00EEjen ye."@ku . "Pir man\u00EAn 9 hene. Sal\u00EA 9, seke 9 (sal) Hejmar\u00EA 9, seke Neh Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe Flour ye."@ku . "Pir watey\u00EAn 11 hene. Sal\u00EA 11, seke 11 (sal) Hejmar\u00EA 11, seke Yazde Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe Sody\u00FBm ye."@ku . "Pir man\u00EAn 12 hene. Sal\u00EA 12, seke 12 (sal) Hejmar\u00EA 12, seke Danzdeh Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe Manganez ye."@ku . "Pir man\u00EAn 13 hene. Sal\u00EA 13, seke 13 (sal) Hejmar\u00EA 13, seke S\u00EAzdeh Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe Baf\u00FBn ye."@ku . "Pir man\u00EAn 15 hene. Sal\u00EA 15, seke 15 (sal) Hejmar\u00EA 15, seke Panzdeh Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe Fosfor ye."@ku . "Pir man\u00EAn 21 hene. Sal\u00EA 21, seke 21 (sal) Hejmar\u00EA 21, seke B\u00EEst\u00FByek Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe Skandiy\u00FBm ye."@ku . "Pir man\u00EAn 16 hene. Sal\u00EA 16, seke 16 (sal) Hejmar\u00EA 16, seke \u015Eazde Element\u00EA k\u00EEmya da man\u00EA xwe Kukurd ye."@ku . "Pir man\u00EAn 0 hene. Sal\u00EA 0, seke 0 (sal) Hejmar\u00EA 0, seke Sifir (hejmar)"@ku . "K herfa \u00E7arde di alfabeya kurd\u00EE ye. Li nav alfabeya lat\u00EEn\u00EE da K \u00EA yazde ye."@ku . "Pir man\u00EAn O ya o hene. Herf\u00EA O li alfabe da, seke O (herf) O kurtenav\u00EA Oks\u00EEjen li k\u00EEmya da ye."@ku . "Sifir an Mis, metal \u00FB elementek (Cu) Sifir (hejmar), hejmara 0"@ku . "Pablo Neruda Pablo Neruda helbestvanek \u015E\u00EEl\u00EEy\u00EE ye. Di 12 T\u00EErmeha 1904'da ji d\u00EEya xwe dibe. Nav\u00EA w\u00EE Neftal\u00ED Ricardo Reyes Basoalto ye. Ji ber ku gelek helbestvan\u00EA \u00C7ek\u00EE Jan Neruda hez dike nav\u00EA xwe dike Pablo Neruda. Sala 1924 da bi helbest\u00EAn xwe tev li p\u00EA\u015Fbirka w\u00EAjeya dibe bi v\u00EE serkevtin\u00EA maf\u00EA b\u00FBrs girtin\u00EA bi dest dixe \u00FB di Santiago'da dest bi xwendina w\u00EAjeya Fr\u00EAns\u00EE dike. Pi\u015Ft\u00EE qedandina perwerd\u00EA wek rojnamevan dest bi xebate dike. Demek dir\u00EAj wek d\u00EEplomat li ba\u015F\u00FBr\u00EA Asyay\u00EA \u00FB meks\u00EAka y\u00EA da dij\u00EE. Di sala 1949 da Part\u00EEya Komin\u00EEst a \u015E\u00EEl\u00EE y\u00EA dibe senato, Ji ber ku serok\u00EA dem\u00EA Gonzalez Videla rexne dike xay\u00EEn t\u00EA \u00EElankirin, ew j\u00EE \u015E\u00EEl\u00EEye direve \u00EEd\u00EE m\u00EEna ko\u00E7erek li Arjant\u00EEn \u00EA, \u00C7\u00EEn \u00EA, Yek\u00EEt\u00EEya Rusya \u00FB li gelek welat\u00EAn ewrupaye digere. Di sala 1952 ya da d\u00EEsa vedigere welat\u00EA xwe. Di 11 \u00CElon 1973 Pinochet bi darbeyek le\u015Fker\u00EE t\u00EA ser text \u00FB mala w\u00EE dide talankirin \u00FB pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE di\u015Few\u00EEt\u00EEne. Ner\u00FBda 23 \u00CElon 1973 ter\u00EA ser dilovan\u00EEya xwe."@ku . "Pir man\u00EAn A ya a hene. Yekek ji makinb\u00FBn\u00EA ra li f\u00EEz\u00EEk da, seke Ampere. Yekek ji sal\u00EA ra li hes\u00EAb da, seke a (sal). Herf\u00EA yek\u00EA di alfabe da, seke A (herf). N\u00EE\u015Fan\u00EA r\u00FBber\u00EA, seke A (r\u00FBber) ya li bin \u00C7argo\u015F\u00EA k\u00EElomitir da seke."@ku . "C\u00EEhad nawa Z\u00EEman\u00EA kurd\u00EE da dewe\u00E7\u00EAn \u015Eahara bo Allah \u00FB Islam\u00EA. \u00CAw c\u00EEhad \u00EAy Islam \u00FB Misliman\u00EA Dyna\u00EAda. Nawa Qur'an da L\u00EAkr\u00EEeya P\u00EAxember M\u00EEhemmed, \u00E7\u00EA c\u00EEhad b\u00FB Misilman \u00FB Mislimanaya."@ku . "Dar al-\u00CEslam (Ziman\u00EA kurd\u00EE da, Mala \u00EEslami) \u00EAw gl\u00EE i\u015F Qur'an da t\u00EA."@ku . "Najm al-Din Faraj Ahmad \u00EAn\u00EE M\u00FBllah Krek\u00EEr (\u00E7eb\u00FB tiwa 1956 Sil\u00EAman\u00EE da) b\u00FB Serok\u00EA Pi\u015Ftiwanan\u00EE \u00CEslam le Kurdistan\u00EA hatan\u00EA tiwa 2003, M\u00FBllah Krek\u00EEr naka b\u00EAr \u00E7ava Norweg\u00EAya. M\u00FBllah Kir\u00EAkar teror\u00EEst\u00EA \u00FB xelk\u00EAn kurd\u00EBn b\u00EAguneh ku\u015Ftiye."@ku . "Ziman\u00EA span\u00EE an j\u00EE, bi taybet\u00EE li Spanyay\u00EA, kast\u00EEl\u00EE, ji malbata ziman\u00EAn roman\u00EE ye. \u00C7end ji ziman\u00EAn roman\u00EE j\u00EE ev in: span\u00EE, frans\u00EE, \u00EEtal\u00EE \u00FB portugal\u00EE. Ziman\u00EAn roman\u00EE j\u00EE l\u00EEnkeke ji ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ne. Span\u00EE di Spanya \u00FB gelek welat\u00EAn Amer\u00EEkaya ba\u015F\u00FBr \u00FB Amer\u00EEkaya Nav\u00EEn de t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Oremar her\u00EAmek a Gewer\u00EA ye. Oremar\u00EE, nav\u00EA e\u015F\u00EErek\u00EA j\u00EE. T\u00EA gotin k\u00FB bi naw\u00EA Oremar, wan gotaran (M\u00EAr\u00EAn D\u00EEn) hat\u00EEye ragihandin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/72/Derya_Nav\u00EEn.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Deryaya nav\u00EEn Deryaya Nav\u00EEn an Deryaya Sip\u00EE deryayeke pir mezin e. Ew teqr\u00EEben 2,5 milyon km\u00B2 mezine, \u00E7\u00EE\u00E7k\u00EA ji Erebistana Siy\u00FBd\u00EE mezintire. Deryaya Nav\u00EEn navber\u00EA Asya, Ewropa \u00FB Efr\u00EEq\u00EEya ye. Deryaya Nav\u00EEn dig\u00EA van dewletan: Spanya Fransa \u00CEtalya Y\u00FBgoslaviya kevin Albanya Yewnanistan Tirkiye S\u00FBr\u00EE Libnan \u00CEsra\u00EEl Urdun Misir L\u00EEbya T\u00FBnis Alcerya Maroko"@ku . "Hesinkar Kawa, hesinkan\u00EA m\u00EEtoloj\u00EEk. Kawa li dij\u00EE kral\u00EA Dehhaq hatiye \u00FB gel\u00EAn bindest azad kirine. Her sal di roja 21\u00EA adar\u00EA ev serhildan ev yekit\u00EE bi nav\u00EA Newroz t\u00EA p\u00EErozkirin . Hozan Kawa, stranb\u00EAjek\u00EE kurd Kawa Nemir, niv\u00EEskar \u00FB werg\u00EArek\u00EE kurd"@ku . "H\u00FBd s\u00FBreyeke ji Qurana p\u00EEroz de ye. Ew bi temam\u00EE li bajar\u00EA Mekke hatiye danin. S\u00FBre ji 123 ayetan p\u00EAk t\u00EA. H\u00FBd"@ku . "Nan xwarinek e ji hev\u00EEr\u00EA ar\u00EE t\u00EAt \u00E7\u00EAkirin\u00EA. Nan di firney\u00EA de, di ten\u00FBr\u00EA de yan j\u00EE li ser s\u00EAl\u00EA t\u00EAt p\u00EAjan."@ku . "Karde\u015F T\u00FCrk\u00FCler, (bi Kurd\u00EE \"Stran\u00EAn Bira\"), komeke m\u00FBz\u00EEk\u00EA li Tirkiy\u00EA ye. Di sala 1993\u00B4\u00EE de bi nav\u00EA projekta konserek\u00EA hate hol\u00EA. Stran\u00EAn gel\u00EAn Anatoliya bi ziman\u00EA wan \u015F\u00EErove kirin. V\u00EA kom\u00EA di ser\u00EE de Tirk\u00EE, Kurd\u00EE, Azer\u00EE \u00FB Ermen\u00EE strandin. Pa\u015F\u00EA Karde\u015F T\u00FCrk\u00FCler stran\u00EAn Laz\u00EE, G\u00FBrc\u00EE, \u00C7erkez\u00EE, Roman\u00EE (Mitirb\u00EE), Makedon\u00EE j\u00EE strandine. Awaz\u00EAn navdar \u00EAn \u00E7anda Elew\u00EEtiy\u00EA j\u00EE bikaran\u00EEne. Alb\u00FBma \u015Eivan Perwer a bi nav\u00EA Roj \u00FB Heyv de al\u00EEkar\u00EE dane. M\u00FBz\u00EEka f\u00EElm\u00EA Y\u0131lmaz Erdo\u011Fan a Vizontele wan amade kirine."@ku . "Li kimya da pir n\u00EE\u015Fan\u00EAn xeter\u00EA hene. Nim\u00FBne: Wext\u00EA ti\u015Ftek kane pir z\u00FB bi\u015Fewte, ew n\u00EE\u015Fanek\u00EE xeter\u00EA pevadixin. Li vir n\u00EE\u015Fan\u00EAn xeter\u00EA, xeter\u00EA xwe \u00FB kurtenav\u00EA xwe t\u00EA p\u00EA\u015Fandin."@ku . "Erd\u00EAxan an j\u00EE Erd\u00EAhan bajarek\u00EE li Tirkiy\u00EA ye. A rast\u00EE bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EE Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. L\u00EA hin ronakb\u00EEr\u00EAn Kurd, w\u00EA wek\u00EE bajarek\u00EE Tirkan didin nasandin. D\u00EEroka Erd\u00EAxan\u00EA heya b.z. 753 a\u015Fkera ye. Keyser\u00EA \u00DBrart\u00FByan Sart\u00FBr ev her\u00EAm kiriye bin desthilatdariya xwe. Her\u00EAm n\u00EAz\u00EEk\u00EE Qefqaz\u00EA ye. Ji ber w\u00EA gelek\u00EE car Erd\u00EAxan t\u00FB\u015F\u00EE \u00EAr\u00EE\u015Fan hatiye. Gurc\u00EE, \u00EEran\u00EE, \u00FBris hwd gelek caran her\u00EAm xistine bin kontrola xwe. Beriya avab\u00FBna Komara Tirkiy\u00EA ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA 90% kurd b\u00FBn. Her\u00EAm di sala 1479'an de cara yekem\u00EEn ji aliy\u00EA osmaniyan ve hatiye dagirkirin. Osmaniyan misilman \u00FB Tirk\u00EAn Asyaya Nav\u00EEn an\u00EEne li vir bicihkirine. L\u00EA herdem hejmara kurdan z\u00EAdetir b\u00FBye. Di sala 1855'an de dewleta Osman\u00EE zagonek derxistiye \u00FB dest daye ser hem\u00EE milk\u00EAn ermeniyan. Gel\u00EA ermen\u00EE herdem li dij\u00EE barbar\u00EEzma Tirkan ser\u00EE hildaye. Di Terteleya Filehan de, bi tevay\u00EE ermeniy\u00EAn her\u00EAme hatine qirkirin \u00FB ko\u00E7berkirin. Her\u00EAm gelek\u00EE caran b\u00FBye qada \u015Fer\u00EA ermen\u00EE \u00FB tirkan, osman\u00EE \u00FB \u00FBrisan, osman\u00EE \u00FB gurciyan, osman\u00EE \u00FB \u00EEraniyan \u00FB kurd \u00FB tirkan. Di Serhildana Agiriy\u00EA de kurd\u00EAn her\u00EAm\u00EA al\u00EEkariyeke mezin dane \u00CEhsan N\u00FBr\u00EE Pa\u015Fa. Heya sala 1923'an Erd\u00EAxan herdem b\u00FBye kelema p\u00EA\u015F \u00E7av\u00EAn tirkan. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fikestina serhildan\u00EAn Kurdistan\u00EA d\u00FBgela Tirk pol\u00EEt\u00EEka pi\u015Favtin\u00EA (ass\u00EEm\u00EElation) bi xurt\u00EE me\u015Fandin \u00FB Erd\u00EAxan\u00EA j\u00EE ji v\u00EA pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA para xwe girt. Nif\u00FBsa navenda Erd\u00EAxan\u00EA 19.475 e. Bi tev\u00EE nav\u00E7e \u00FB gund\u00EAn xwe hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn Erd\u00EAxan\u00EA 137.300 e. Abor\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Hilber\u00EEna pen\u00EAr, xwed\u00EEkirina mozhingiv navdar e. 70% ji gel li gundan dij\u00EE \u00FB radeya pirrb\u00FBna nif\u00FBs\u00EA pirr k\u00EAm e. Ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA bi kurmanc\u00EE diaxivin. Herwek\u00EE terekeme, azer\u00EE \u00FB pirr hindik gurc\u00EE \u00FB ecem j\u00EE hene."@ku . "\u015Eemrex nav\u00E7eyeke M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye. Li ser r\u00EAya Amed ku dihere d\u00EArik\u00EA ye \u00FB di nava \u00E7iyayan de ye. Nav\u00EA xwe \u00EE Tirk\u00EE ji \u00C7iyay\u00EAn Maz\u00EE girtiya. Madeneke gir\u00EEng, fosfat li v\u00EA der\u00EA derdikeve \u00FB ev maden pir dewlemend e. Fabr\u00EEkeya fosfat\u00EA \u00FB kargeh\u00EAn din ji al\u00EE dewlet\u00EA ve hatiye \u00E7\u00EAkirin l\u00EA pi\u015Ft\u00EE \u00E7end salan hatiye girtin \u00FB fosfat ten\u00EA di bin erd\u00EA de ye."@ku . "Yazixan (an j\u00EE Patr\u00EEkxan), 40 km li bakurrojavay\u00EA Meletiy\u00EA dikeve. Firehiya erd\u00EA w\u00EA 618 km\u00B2 ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navenda nav\u00E7ey\u00EA 4285 (sala 2000\u00B4\u00EE), bi tev\u00EE gundan 20.614 e. Di sala 1990\u00B4\u00EE de b\u00FBye \u015Faredar\u00EE. Li ser riya d\u00EErok\u00EE ya \"Riya hevr\u00EE\u015Fim\u00EA - Riya \u00CEpeg\u00EA\" dikeve. Di sala 1936\u00B4\u00EE de riya hesin\u00EE hatiye vir. Bilindah\u00EE ji deryay\u00EA 900 m e. 27 gund\u00EA nav\u00E7ey\u00EA \u00FB 64 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Abor\u00EE li ser \u00E7andin\u00EE \u00FB xwed\u00EEkirina sewalan e. De\u015Fta Patr\u00EEkxan\u00EA de\u015Fta her\u00EE mezin a Meletiy\u00EA ye. Mixabin axa her\u00EAm\u00EA av\u00EE n\u00EEne. Ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA ji e\u015F\u00EEra Kurd a Dir\u00EAjan in. Xal\u00EE\u00E7ey\u00EAn her\u00EAm\u00EA bi nirx in. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA pirr nay\u00EA zan\u00EEn."@ku . "Keferd\u00EEz (an Kefers\u00FBt an j\u00EE Kefers\u00FBk) (bi tirk\u00EE, Do\u011Fanyol) nav\u00E7eyeke 120 km d\u00FBr\u00EE Melediy\u00EA dikeve. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 233 km\u00B2 ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navenda nav\u00E7ey\u00EA 5.418 \u00FB bi tev\u00EE gundan 11.435 e. Bi gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA 14 gund \u00FB 26 mezre hene. Abor\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Gor\u00EE \u00EEd\u00EEayan Keferd\u00EEz bi qas\u00EE 500 sal ber\u00EA wek\u00EE gundek hatiye avab\u00FBn. Ti bermahiy\u00EAn d\u00EErok\u00EE y\u00EAn bingeha nav\u00E7ey\u00EA kevntir\u00EEn n\u00EE\u015Fan bide n\u00EEne."@ku . "Edene bajarek\u00EE Tirkiye ye. P\u00EEvana erda baj\u00EAr 14.256 km\u00B2 ye. Tevahiya nif\u00FBsa her\u00EAm\u00EA tev\u00EE gundan 2.006.650 (2007) e"@ku . "Muhac\u00EEr an W\u00EAran\u015Far nav\u00E7eyeke Meled\u00EE ye. Nav\u00EA W\u00EAran\u015Far (nav\u00EA di dema \u00CEmparatoriya Rom de Zibetra), ji ber r\u00FBxandinan t\u00EA. Lewra, gelek caran baj\u00EAr hatiye r\u00FBxandin \u00FB talankirin. Di sala 1946\u00B4\u00EA de d\u00FBgela Tirk W\u00EAran\u015Far kiriye nav\u00E7e \u00FB nav\u00EA \"Do\u011Fan\u015Feh\u00EEr\" p\u00EA ve kirine. Her\u00EAm heya avakirina Komara Tirk herdem di bin desthilatdariya M\u00EEr\u00EAn B\u00EAsn\u00EE de b\u00FBye. Ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA bi pirran\u00EE Kurd\u00EAn Qers\u00EA ne ku ji ber \u015Fer\u00EA Osman\u00EE-\u00DBris reviyane. Bilindah\u00EE ji deryay\u00EA 1.252 m ye. 6 nehiye \u00FB 29 gund\u00EAn nav\u00E7ey\u00EA hene. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina sewalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. 66 BZ heya 395 desthilatdariya Rom. B\u00EEzans\u00EE 395 - 656, 656 - 738 Emew\u00EE desthilat\u00EE kirine. Her\u00EAm ji sala 1315\u00B4\u00EA heya dagirkirina Osmaniyan t\u00FB\u015F\u00EE gelek \u00EAr\u00EE\u015Fan b\u00FBye. Meml\u00FBk\u00EE, sefer\u00EAn Mongoliyan, T\u00EEm\u00FBrleng hwd. L\u00EA herdem di bin desthilatdariya M\u00EEr\u00EAn Kurdan \u00EAn B\u00EAsniy\u00EA de b\u00FBye. Mixabin polit\u00EEkaya d\u00FBgela Tirk a pi\u015Favtin\u00EA ziyaneke mezin daye her\u00EAm\u00EA."@ku . "Amasya bajarek\u00EE Tirkiye ye. P\u00EEvana erda baj\u00EAr 5.731 km\u00B2 ye."@ku . "Afyon bajarek\u00EE Tirkiye ye. P\u00EEvana erda baj\u00EAr 14.532 km\u00B2 ye."@ku . "Edirne, an j\u00EE bi yewnan\u00EE Andrianopolis bajarek\u00EA Tirkiye li Trakya ye. P\u00EEvana erda baj\u00EAr 6.241 km\u00B2 ye"@ku . "Mu\u011Fla bajarek\u00EE Tirkiye ye. P\u00EEvana erda baj\u00EAr 12.716 km\u00B2 ye"@ku . "Manisa bajarek\u00EE Tirkiye ye. P\u00EEvana erda baj\u00EAr 13.120 km\u00B2 ye"@ku . "Mu\u011Fla bajarek\u00EE Tirkiye ye. P\u00EEvana erda baj\u00EAr 1.960 km\u00B2 ye"@ku . "Eski\u015Fehir bajarek\u00EE Tirkiye ye. P\u00EEvana erda baj\u00EAr 13.904 km\u00B2 ye"@ku . "Trabzon bajarek\u00EE Tirkiye ye. P\u00EEvana erda baj\u00EAr 4495 km\u00B2 ye"@ku . "U\u015Fak bajarek\u00EE Tirkiye ye. P\u00EEvana erda baj\u00EAr 5174 km\u00B2 ye"@ku . "M\u00EArd\u00EEnik an Gole nav\u00E7eyeke Erd\u00EAxan\u00EA ye. M\u00EArd\u00EEnik di sala 1992'yan de bi Erd\u00EAxan\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA Kurd\u00EE di sala 1956'an de hatiye qedexekirin. Li ba\u015F\u00FBr\u00EA M\u00EArd\u00EEnik\u00EA \u00C7iyay\u00EA Elah\u00FBekber, li bakur Erd\u00EAxan, li rojhilat Qers \u00FB li rojava j\u00EE Erzerom dikeve."@ku . "Posof (Duxur) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Erd\u00EAxan\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA kevn Duxur e. Posof li bakur\u00EA Erd\u00EAxan\u00EA dikeve \u00FB di t\u00EEx\u00FBb\u00EA Gurcistan\u00EA de ye. Firehiya erd\u00EA w\u00EA 606 km\u00B2, bilindah\u00EE 1583 m ye. Hejmara ni\u015Ftecihan, navend 2861 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE 55438 (sala 2000) e. Mixabin b\u00EAhtir\u00EE 40.000\u00B4\u00EE kes ji ber xizan\u00EE \u00FB p\u00EAkutiy\u00EAn D\u00FBgela Tirk ko\u00E7ber\u00EE rojavay\u00EA Anatolya wek\u00EE bajar\u00EAn Stenbol, Enqere hwd b\u00FBne. Ten\u00EA bi qas\u00EE 10.000 kes li her\u00EAme dij\u00EEn. 49 gund gir\u00EAday\u00EE Duxur\u00EA ne. Ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA bi hav\u00EEnan bi qas\u00EE demeke kurt t\u00EAn \u00FB d\u00EEsa vedigerin metropol\u00EAn Tirkiy\u00EA. Di sala 1956'\u00EE de hem\u00EE hatine qedexekirin \u00FB nav\u00EAn Tirk\u00EE hatine day\u00EEn."@ku . "Xanek nav\u00E7eyeke gir\u00EAday\u00EE bajar\u00EA Erd\u00EAxan\u00EA ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA 5000 e. Yek ji her\u00EAm\u00EAn Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA y\u00EA di bin dijwariyeke taybet a pol\u00EEt\u00EEkaya pi\u015Favtin\u00EA ya D\u00FBgela Tirk de ye."@ku . "\u00C7ildar an j\u00EE Z\u00FBrzuna nav\u00E7eyeke Erd\u00EAxan\u00EA ye. \u00C7ildar, di 25 Re\u015Fem\u00EE 1921'\u00EA de ji dest\u00EA Gurciyan hatiye stendin \u00FB ketiye bin dagirkeriya D\u00FBgela Tirk. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA heya bav \u00FB kal\u00EAn Kurdan Hurriyan t\u00EA \u015Fopandin. \u00DBrart\u00FByan, B\u00EEzansiyan, Ereb-\u00CEslaman, Gurciyan, m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurd, Safewiyan, Mongolan, \u00DBrisan \u00FB Osmaniyan li vir desthilat\u00EE kirine. Osmaniyan her\u00EAm bi tev\u00EE Qers, Bat\u00FBm di 14 T\u00EErmeh 1878\u00B4an de (Peymana Berl\u00EEn a di navbera Osman\u00EE \u00FB \u00DBrisan de) di \u015F\u00FBna deyn\u00EA \u015Fer de firotine \u00DBrisan. Heya sala 1878\u00B4\u00EE ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA Kurd, Fileh \u00FB Gurc\u00EE b\u00FBn. Pi\u015Ft\u00EE avab\u00FBna Komara Tirk \u00FB Komkujiya Filehan, Terekeme, Azer\u00EE hwd an\u00EEn her\u00EAm\u00EA. Pirraniya Gurciyan j\u00EE reviyan Gurcistan\u00EA. Niha pirr k\u00EAm be j\u00EE Gurc\u00EE hene li her\u00EAm\u00EA. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn ku D\u00FBgela Tirk di sala 2000\u00B4\u00EE de kirine hejmara ni\u015Ftecihan bi gi\u015Ft\u00EE 14869 e. Hejmara navenda \u00C7ildar\u00EA 2415 e. Fireh\u00EE 1163km\u00B2 ye. Gola \u00C7ildar\u00EA, 120km\u00B2 mezin e. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA bi zaravey\u00EA Kurmanc\u00EE, Gurc\u00EE, Terekemey\u00EE diaxivin. D\u00FBgela Tirk pol\u00EEt\u00EEkayek ass\u00EEm\u00EElasyon\u00EA ya dijwar li ser gel\u00EAn her\u00EAm\u00EA dime\u015F\u00EEne. Nav\u00EAn gund\u00EAn her\u00EAm\u00EA bi Kurd\u00EE, Gurc\u00EE, Filehk\u00EE ne. Di sala 1956\u00B4\u00EE de hem\u00EE nav\u00EAn cograf\u00EEk kirine Tirk\u00EE. Pirsgir\u00EAk\u00EAn Gurciy\u00EAn her\u00EAm\u00EA j\u00EE wek\u00EE y\u00EAn Kurdan pirr in."@ku . "D\u00EAmal yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Erd\u00EAxan\u00EA ye. Nav\u00EA kurd\u00EE y\u00EA D\u00EAmal hatiye qedexekirin \u00FB bi tirk\u00EE kirine Damal."@ku . "\u00C7iyay\u00EA Elah\u00FBekber \u00E7iyayek\u00EE mezin li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA, li ba\u015F\u00FBr\u00EA M\u00EArd\u00EEnik\u00EA ye. Bilindahiya w\u00EE 3120 m e. Nav\u00EA \u00E7iya y\u00EA kevn Kop\u00EEl e. Di \u015Fer\u00EA Osman\u00EE \u00FB \u00DBrisan de 90.000 lesker\u00EAn osmanli v\u00EA \u00E7iyay\u00EA ji serma qefil\u00EEne. Ji ber w\u00EA pi\u015Ft\u00EE avab\u00FBna Komara Tirkiyey\u00EA bo b\u00EEran\u00EEna wan le\u015Fkeran nav\u00EA w\u00EA kirine Elah\u00FBekber."@ku . "D\u00EArxas nav\u00E7eyeke bajar\u00EA M\u00FB\u015F\u00EA ye. Li D\u00EArxas\u00EA Ereb j\u00EE dij\u00EEn. Nav\u00E7e ji h\u00EAla ekonomiy\u00EA ve dewlemend e. F\u00EErmay\u00EAn M\u00FB\u015F\u00EA y\u00EAn mezin bi pirran\u00EE di dest\u00EA D\u00EArxasiyan de ye, wek\u00EE bus, bazirganiya silq\u00EA, tit\u00FBn. Di sal\u00EAn 90'\u00EE de D\u00FBgela Tirk ev nav\u00E7e kir cerdewan (qor\u00EEc\u00EE) \u00FB t\u00EAkiliya Kurd \u00FB Ereban xirab kir. Di sal\u00EAn 2000'\u00EE de rew\u015F d\u00EEsa ba\u015F dibe. Parlamenter\u00EA Kurd Giyasett\u00EEn Sayan ji D\u00EArxas\u00EA ye."@ku . "Milazgird an Kel\u00EA nav\u00E7eyeke bajar\u00EA M\u00FB\u015F\u00EA ye. Di \u00E7avkaniy\u00EAn Rojavahiyan de nav\u00EA Milazgird\u00EA wek\u00EE Man(t)z\u00EEkert derbas dibe. \u00DBrart\u00FByan gotine Manavazakert, filehan Manazkert, ereban Manazc\u00EErd/Melazkurd. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA bi pirran\u00EE dib\u00EAje Kel\u00EA. Lewra xwed\u00EE kelheyeke d\u00EErok\u00EE \u00FB b\u00EAhempa ye. Nav\u00E7eyeke bajar\u00EA M\u00FB\u015F\u00EA ye. 137 km d\u00FBr\u00EA M\u00FB\u015F\u00EA ye. Di ber ava Mirad\u00EA de ye. Di sala 1944\u00B4\u00EE de b\u00FBye belediye. Nif\u00FBsa navend\u00EA 23.697 (sala 2000\u00B4\u00EE) \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE 68.990 e. Fir\u00EAh\u00EE 1534km\u00B2 ye \u00FB her\u00EAm li ser xeta erdhej\u00EA dikeve. Di sala 1903\u00B4\u00EE de erhejeke mezin p\u00EAkhatiye. Gel 80 % aboriya xwe bi \u00E7andin\u00EE, xwed\u00EEkirina sewalan bi r\u00EA ve dibe. Herwek\u00EE bazirgan\u00EE \u00FB karker\u00EE j\u00EE li her\u00EAm\u00EA heye. Milazgird di de\u015Ft\u00EA de ye. Bi hav\u00EEnan germ \u00FB ziha, zivistanan berf\u00EE \u00FB sar e. Li her\u00EAm\u00EA ji xeyn\u00EE H\u00FBrr\u00EE \u00FB m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurdan, \u00DBrart\u00FByan, Makedon\u00EE, B\u00EEzans\u00EE, \u00DBrisan, Sel\u00E7\u00FBk\u00EE, Safew\u00EE \u00FB Osmaniyan desthilat\u00EE kirine. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fikestina B\u00EEzans\u00EE ko\u00E7ber\u00EAn Asyay\u00EA p\u00EAl bi p\u00EAl hatine Kurdistan \u00FB Anatolyay\u00EA. D\u00FBgela Tirk gelek\u00EE n\u00EE\u015Faney\u00EAn ku hatina wan a Kurdistan\u00EA dipesin\u00EEne li Milazgird\u00EA \u00E7\u00EAkiriye. Hersal bi sedema \"Veb\u00FBna deriy\u00EA Kurdistan \u00FB Anatolyay\u00EA\" p\u00EErozbahiyan lidardixe \u00FB zarok\u00EAn dibistanan mecb\u00FBr\u00EA van \u00E7alakiyan dike. Ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA ji xeyn\u00EE rayedar \u00FB mem\u00FBr\u00EAn dewlet\u00EA 100 % Kurd in. Gor\u00EE stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn d\u00FBgela Tirk 15 % kes Tirk\u00EE nizanin li her\u00EAm\u00EA. L\u00EA ev hejmar z\u00EAdetir e."@ku . "T\u00EAl\u00EE nav\u00E7eyeke bajar\u00EA M\u00FB\u015F\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA bi Tirk\u00EE kirine Korkut. Di sala 1985\u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. T\u00EAl\u00EE an T\u00EEl (di stran\u00EAn dengb\u00EAjiy\u00EA de bi pirran\u00EE T\u00EEl derbas dibe) di de\u015Fta M\u00FB\u015F\u00EA de cih digire. 26 gund bi T\u00EAliy\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA 100 % Kurd in \u00FB bi zaravey\u00EA Kurmanc\u00EE diaxivin. Li her\u00EAm\u00EA kar\u00EA \u00E7andiniy\u00EA p\u00EA\u015Fketiye. Silq, tit\u00FBn, kartol, genim, lov\u00EE \u00FB \u00E7andiniya zebe\u015Fan p\u00EA\u015Fket\u00EE ye. Herwek\u00EE xwed\u00EEkirina sewalan j\u00EE heye."@ku . "W\u00EAran\u015Far yek ji nav\u00E7ey\u00EAn her\u00EE mezin \u00EA Rihay\u00EA ye. Li W\u00EAran\u015Far\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 150.000 kes dij\u00EEn. D\u00EEroka W\u00EAran\u015Far\u00EA digihije ber\u00EE zayin\u00EA 9000 sal\u00EE. Li rojhilat\u00EA W\u00EAran\u015Far\u00EA Qoser, li bakur-rojhilat D\u00EArik \u00FB \u00C7iyay\u00EA Maz\u00EE, li ba\u015F\u00FBr Ser\u00EA Kaniy\u00EA, li Rojava Riha, li bakur-rojava Siw\u00EAreg \u00FB li bakur \u00C7inar heye. Nav\u00EAn W\u00EAran\u015Far\u00EA di dema Roma \u00FB B\u00EEzansiyan de Antoniopolis \u00FB Konstantina b\u00FB. Bilindayiya ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 620 m ye D\u00FBrb\u00FBna w\u00EA ya ji Rihay\u00EA 92 km ye W\u00EAran\u015Far bajarek\u00EE di de\u015Ft\u00EA de ye. Mirov dikare b\u00EAje ti \u00E7iya l\u00EA tuneye."@ku . "Zar\u00FB\u015Fad an Zaro\u015Fad nav\u00E7eyeke gir\u00EAday\u00EE Qers\u00EA ye. 39 km d\u00FBr\u00EE Qers\u00EA ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE, nif\u00FBsa navend\u00EA 5.154 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE 26.278 e. 47 gund gir\u00EAday\u00EE Zar\u00FB\u015Fad\u00EA ne. Firehiya erd\u00EA w\u00EA 605 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.675 m ye. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA wek\u00EE ya Qers\u00EA ye. Heya h\u00FBrriyan kiv\u015Fe ye. Di sala 1920\u00B4\u00EE de ketiye bin dagirkeriya Komara Tirkiy\u00EA. Nav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA di sala 1927'an de kirine Arpa\u00E7ay. Herwek\u00EE nav\u00EAn cograf\u00EEk bi gi\u015Ft\u00EE kirine tirk\u00EE. Abor\u00EE li ser berhem\u00EAn \u015F\u00EEr \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Li her\u00EAm\u00EA terekeme, azer\u00EE j\u00EE hene."@ku . "Sel\u00EEm yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Qers\u00EA ye. 31 km d\u00FBr\u00EE Qers\u00EA ye. Di sala 1957'an de b\u00FBye nav\u00E7e. Li ser riya hesin\u00EE ya di navbera Erzerom \u00FB Qers\u00EA de ye. Di sala 1920\u00B4\u00EE de ketiye bin dagirkeriya Komara Tirkiy\u00EA. Fileh\u00EAn her\u00EAm\u00EA bi tevay\u00EE hatine qirkirin \u00FB d\u00EAr \u00FB bermahiy\u00EAn wan hatine r\u00FBxandin \u00FB talankirin. Niha ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA bi ten\u00EA Kurd in. Gir\u00EAday\u00EE Sel\u00EEm\u00EA 52 gund hene. Di sala 1995'an de \u00E7end gund\u00EAn kurdan, sedama \"ewlekariy\u00EA\" bi gi\u015Ft\u00EE hatine valakirin. Wek\u00EE gund\u00EA Yilanl\u00EE. Nif\u00FBsa navend\u00EA 5.110 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 26.374 (sala 2000\u00B4\u00EE). Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina sewalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Li her\u00EAm\u00EA 6.000 kewar\u00EAn mozhingiv\u00EA hene. Li her\u00EAm\u00EA D\u00FBgela Tirk ji bo mezinan kurs\u00EAn Tirk\u00EE lidardixe. Gel bi zaravey\u00EA kurmanc\u00EE diaxive \u00FB di aliy\u00EA ol\u00EE de sun\u00EE ne."@ku . "W\u00EAne:Female reproductive system lateral nolabel. png Ewz\u00EAn bi\u00E7\u00FBkb\u00FBn\u00EA y\u00EAn jin\u00EA: 1. R\u00FBvika xerz\u00EA 2. M\u00EEzdank3. Hestiy\u00EA berzuhar\u00EA (?) 4. Xala G 5. G\u00EElik, m\u00EEtik, q\u00EEtik, z\u00EElik an kl\u00EEtor\u00EEs 6. Beravkuj an zam 7. Quz, piz an vaj\u00EEna 8. H\u00EAlikdank 9. Zeblota baday\u00EE 10. Malbi\u00E7\u00FBk, malzarok, maldank an pizdank 11. Fornix vaginae 12. St\u00FBy\u00EA malbi\u00E7\u00FBk\u00EA an st\u00FBy\u00EA malzarok\u00EA 13. R\u00FBviya rast 14. Q\u00FBn, pind an pindil"@ku . "Cilaw\u00FBz yek ji nav\u00E7ey\u00EAn bajar\u00EA Qers\u00EA ye. 27 km d\u00FBr\u00EE Qers\u00EA ye \u00FB li ser riya Qers - Erd\u00EAxan\u00EA dikeve. Di sala 1959'an de b\u00FBye nav\u00E7e. 27 gund gir\u00EAday\u00EE Cilaw\u00FBz\u00EA ne. Gund\u00EAn nav\u00E7ey\u00EA bi r\u00EAk\u00FBp\u00EAk ji elektr\u00EEk\u00EA s\u00FBdwernagire. Bi zivistanan pirran\u00EE elektr\u00EEk n\u00EEne \u00FB riy\u00EAn gundan girt\u00EEne. Li navenda nav\u00E7ey\u00EA pirsgir\u00EAka av \u00FB qanal\u00EEzasyon\u00EA heye \u00FB gel j\u00EA biazar e. Pi\u015Ft\u00EE dagirkirina Komara Tirkiy\u00EA hem\u00EE fileh\u00EAn ku ji ber Terteleya Filehan filit\u00EE b\u00FBn t\u00EAn qirkirin \u00FB terekeme \u00FB azer\u00EE t\u00EEnin bicihkirin. Ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA bi kurmanc\u00EE, terekemey\u00EE \u00FB azer\u00EE diaxivin. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara navend\u00EA 3.797 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE 14.487 e. Her\u00EAm ko\u00E7beriyeke mezin dide. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina sewalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Herwek\u00EE 1.427 kewar\u00EAn mozhingiv\u00EA hene."@ku . "\u015E\u00FBr\u00EAgel yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Qers\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA ber\u00EA Qiz\u00EEl \u00C7eq\u00E7eq an Qiz\u00EEl \u00C7aq\u00E7aq j\u00EE b\u00FB (Osmaniyan Kiz\u00E7ak\u00E7ak an Kizil\u00E7ak\u00E7ak bikaran\u00EEne) di sala 1961'\u00EA de hatiye qedexekirin \u00FB nav\u00EA tirk\u00EE Akyaka hatiye dan\u00EEn. 27 gund\u00EA w\u00EA hene. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000'\u00EE hejmara navend\u00EA 3.816 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 14.626 e. Ji xeyn\u00EE kurmanc\u00EE ziman\u00EAn qefqaz\u00EE \u00FB azer\u00EE j\u00EE t\u00EA axavtin. Li her\u00EAm\u00EA azer\u00EE \u00FB terekeme hatine bi cih kirin. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 550 km\u00B2 ye. Bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.477 m ye. Di tix\u00FBb\u00EA Komara Ermenistan\u00EA de ye. Di sala 1987'an de b\u00FBye nav\u00E7e. Firehiya erd\u00EA \u00C7eq\u00E7eq\u00EA 550 km\u00B2 ye."@ku . "Sar\u00EEqam\u00EE\u015F yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Qers\u00EA ye. Bingeja nav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA filehk\u00EE ye. 56 gund\u00EA \u00FB 7 mezrey\u00EAn w\u00EA hene. Gor\u00EE hejmart\u00EEn\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara navend\u00EA 23.505 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE 57.334 e. Nez\u00EEk\u00EE 100.000 kes di van sal\u00EAn daw\u00EE de ji ber xizan\u00EE \u00FB p\u00EAkutiy\u00EAn d\u00FBgela Tirk ko\u00E7ber b\u00FBne. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 1.732 km\u00B2 \u00FB bilindah\u00EE 1.500-2.000 m ye. Zivistan gelek berf\u00EE \u00FB sar derbas dibe. N\u00EAz\u00EEk\u00EE du metre berf dibare."@ku . "Logoy\u00EA PDS'\u00EA heya 2005'a Partiya Sosyalizma Demokrat - PDS partiyeke siyas\u00EE li Elmanyay\u00EA ye. Part\u00EE niha pi\u015Ft\u00EE hevkar\u00EE \u00FB yekb\u00FBna bi partiya WASG re, bi nav\u00EA Partiya \u00C7epgir t\u00EA binavkirin. Herwek\u00EE nav\u00EA PDS (Partei des Demokratischen Sozialismus) j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Bing\u00EAha v\u00EA partiy\u00EA ji Partiya Yek\u00EEtiy\u00EA ya sosyl\u00EEst a Almanyay\u00EA - SED (Sozialistischen Einheitspartei Deutschlands) a Almanyaya Rojhilat\u00EA ya ber\u00EA (DDR) t\u00EA. Wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn herdu dewlet\u00EAn alman di sala 1989\u00B4\u00EE de dibin yek. Heya 4'\u00EA re\u015Femiya 1990\u00B4\u00EE wek\u00EE SED-PDS t\u00EA binavkirin. Di kongreya xwe ya 9em\u00EEn de (17 T\u00EErmeh 2005) bi partiya Xebat-Dadmendiya Sosyal Alternat\u00EEva Hilbijart\u00EEn\u00EA (WASG) re yek\u00EEtiye \u00E7\u00EAdike \u00FB bi nav\u00EA Partiya \u00C7epg\u00EEr dikeve hilbijartinan. Partiya \u00C7epg\u00EEr bi riy\u00EAn rewa \u00FB parlamantar\u00EEzm\u00EA li avakirina civakeke sosyal\u00EEst digere. Pirsg\u00EEr\u00EAk\u00EAn di rojev\u00EA de ne bi zan\u00EEstiya sosyal\u00EEzm\u00EA \u015F\u00EErove dike. Nizmkirina bac\u00EA, parastina sir\u00FB\u015Ft\u00EA, rakirina mecb\u00FBriyeta le\u015Fker\u00EEkirin\u00EA, dadgeriya global, parastina destkeftiy\u00EAn hemwelatiyan, pol\u00EEt\u00EEkayeke mirovane ya hindikahiyan, rakirina c\u00FBdatiya di navbera federedewlet\u00EAn Almanyay\u00EA, l\u00EAgera perwerde \u00FB tenduristiya b\u00EAdirav hwd proje \u00FB daxwaz\u00EAn v\u00EA partiy\u00EA ne. V\u00EA partiy\u00EA gelek caran dostaniya xwe ya ligel t\u00EAko\u015F\u00EEna gel\u00EA Kurdistan\u00EA j\u00EE n\u00EE\u015Fan daye. Di hilbijartin\u00EAn daw\u00EE de wek\u00EE opos\u00EEsyon di parlamana Almayay\u00EA de cih\u00EA xwe girtiye."@ku . "Vaasa bajarek e li rojavaya F\u00EEnlenday\u00EA."@ku . "D\u00EEcle yek ji herdu \u00E7em\u00EAn mezin y\u00EAn Kurdistan\u00EA ye. \u00C7em\u00EA din Firat e. D\u00EEcle ji Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA dest p\u00EA dike \u00FB li Kendav\u00EA digihe deryay\u00EA. W\u00EAne:Tigrisdiyarbakir. jpg D\u00EEcle, li n\u00EAz\u00EEk\u00EE bajar\u00EA Amed\u00EA"@ku . "Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA 20 ziman\u00EAn ferm\u00EE hene: \u00E7ek\u00EE dan\u00EEmark\u00EE alman\u00EE eston\u00EE f\u00EEn\u00EE frans\u00EE holand\u00EE \u00EEngl\u00EEz\u00EE \u00EEtal\u00EE macar\u00EE leton\u00EE l\u00EEtvan\u00EE maltay\u00EE polon\u00EE port\u00FBgal\u00EE slovak\u00EE sloven\u00EE span\u00EE sw\u00EAd\u00EE yewnan\u00EE"@ku . "W\u00EAne:Flag of Tunisia. svg Al\u00EA T\u00FBnis\u00EA W\u00EAne:LocationTunisia. png Nex\u015F\u00EA T\u00FBnis\u00EA li bakur\u00EA Efr\u00EEqay\u00EA T\u00FBnis dewletek li Bak\u00FBr\u00EA Afr\u00EEqay\u00EA ye. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 9.500.000 kes hene. Paytext\u00EA xwe T\u00FBnise."@ku . "B\u00EAn\u00EEn dewletek li rojavay\u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye. Li wir dora 7.250.000 kes hene. Paytext\u00EA B\u00EAn\u00EEn Porto Novo ye. W\u00EAne:Benin carte. png Nex\u015Feya B\u00EAn\u00EEn\u00EA"@ku . "Tit\u00FBn (bi lat\u00EEn\u00EE, Nicotiana tabacum) li Kurdistan\u00EA li Pas\u00FBr, Amed \u00FB M\u00FB\u015F\u00EA t\u00EA \u00E7andin. Tit\u00FBna M\u00FB\u015F\u00EA di dinyay\u00EA de navdar e. Stal\u00EEn j\u00EE yek ji hezkir\u00EAn tit\u00FBna M\u00FB\u015F\u00EA b\u00FBye. W\u00EAne:Melasse. jpg Tit\u00FBna n\u00EArg\u00EEl\u00EA W\u00EAne:Pfeifentabak-front. jpg Tit\u00FBna qel\u00FBn\u00EA W\u00EAne:Cigarette smoke. jpg D\u00FBy\u00EA tit\u00FBn\u00EA W\u00EAne:NoSmokingNoLitteringSignJapan. jpg Lewheyeke dij\u00EE k\u00EA\u015Fandina tit\u00FBn\u00EA li Japon\u00EA"@ku . "Silk an silq (bi lat\u00EEn\u00EE, Beta vulgaris) riwekeke pel\u00E7gir e. Ji pel\u00E7\u00EAn silk\u00EA sarme \u00E7\u00EAdibin. F\u00EAkiy\u00EA silk\u00EA wek kertolan di bin erd\u00EA de girdibe \u00FB ew di hilber\u00EEna \u015F\u00EAkir de t\u00EA bikaran\u00EEn. W\u00EAne:SugarBeet. jpg Silka \u015F\u00EAkir W\u00EAne:Root z07 rohnen. JPG Silka sor"@ku . "W\u00EAne:Islam-by-country-smooth. png Sun\u00EEt\u00EE (reng\u00EA kesk); \u015Fi\u00EEt\u00EE (reng\u00EA he\u015F\u00EEn) li c\u00EEhan\u00EA. Sun\u00EEt\u00EE an j\u00EE sun\u00EE t\u00EA wateya \"tevgera wek\u00EE Hz. Mihemed\" an j\u00EE \"di kevne\u015Fopa Hz. Mihemed de\". Pi\u015Ft\u00EE wefata peyxember Hz. Mihemed, ola \u00EEslam\u00EA dikeve nav siyaset\u00EA. Li ser text\u00EA xel\u00EEfetiy\u00EA pev\u00E7\u00FBn derdikevin. Herwek\u00EE di tevgera rojane, ibadet \u00FB tix\u00FBb\u00EAn feylesofiya \u00EEslam\u00EA de nakok\u00EE destp\u00EAdikin. \u00C7end\u00EEn \u015Fax \u00FB dibistan\u00EAn ku gor\u00EE xwe ola \u00EEslam\u00EA \u015F\u00EErove dikin derdikevin. H\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE ev dibistan xwe bir\u00EAxistin dikin \u00FB di navbera hev de \u015Fer\u00EAn t\u00EAr bi xw\u00EEn lidardixin. Gor\u00EE suniyan di ola \u00EEslam\u00EA de \u00E7ar dibistan yan mezheb\u00EAn rast hene: y\u00EA Hen\u00EEf\u00EE (an j\u00EE Henef\u00EE), y\u00EA \u015Eafi\u00EE, y\u00EA Malik\u00EE \u00FB y\u00EA Henbel\u00EE. Sun\u00EE, mezheb\u00EA \u015Fia y\u00EA ku Cefer\u00EA Sadiq bingeha w\u00EA daniye, napejir\u00EEnin. Di d\u00EEroka Kurdistan\u00EA de bi nav\u00EA \"\u015E\u00EAr\u00EA 100 sal\u00EE\" hatina art\u00EA\u015F\u00EAn ereb-\u00EEslaman t\u00EA binavkirin. Kurdan ber\u00EA bi pirran\u00EE ola zerde\u015Ft\u00EE diheb\u00FBne. Hatina \u00EEslam\u00EA bi xw\u00EEn, komkuj\u00EE \u00FB azaran b\u00FBye. Di nava kurdan \u00FB ereb-\u00EEslaman de 100 sal\u00EE \u015Fer domiye. Kurd bi pirran\u00EE mezheb\u00EA \u015Eafi\u00EE diheb\u00EEnin. Herwek\u00EE y\u00EAn Hen\u00EEf\u00EE \u00FB \u015Fia j\u00EE hene. Hinek kurdan w\u00EA gav\u00EA bi n\u00EEvan\u00EEv \u00EEslam pejirandine \u00FB bi nav\u00EA elew\u00EE formeke \u00EEslam\u00EA p\u00EAk hatiye."@ku . "Hekimxan nav\u00E7eyeke bajar\u00EA Meletiy\u00EA ye. 80km d\u00FBr\u00EE bajar\u00EA Meletiy\u00EA ye. Firehiya erd\u00EA w\u00EA 1.844km\u00B2, Bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.040m ye. Hejmara navend\u00EA 13.206 (gor\u00EE hejmartina sala 2000'\u00EE) \u00FB bi tev\u00EE gund\u00EAn xwe 42.515 e. Abor\u00EE li ser \u00E7andin\u00EE \u00FB xwed\u00EEkirina ajalan e. Herwek\u00EE bazirgan\u00EE \u00FB kar\u00EA destan j\u00EE p\u00EA\u015Fketiye. Li nav\u00E7ey\u00EA hesin \u00FB krom t\u00EA derxistin. 49 gund \u00FB 106 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Riya hesin\u00EE heye."@ku . "\u00C7irmik (an \u00C7\u00EArm\u00FBg) nav\u00E7eyeka gir\u00EAday\u00EE Melet\u00EEy\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA bi tirk\u00EE kirine Ye\u015Filyurt. 4 \u015Faredar\u00EE, 16 gund \u00FB 23 mezre gir\u00EAday\u00EE \u00C7irmik\u00EA ne. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 568 km\u00B2 ye. Nif\u00FBsa navend\u00EA 12.000 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 45.500 e. Di sala 1957an da b\u00FBye nav\u00E7e. Gor\u00EE \u00EEd\u00EEayan, di dema B\u00EEzans\u00EEyan da wek\u00EE gund hatiye avakirin."@ku . "\u015E\u00EEro yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Meletiy\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA bi tirk\u00EE kirine P\u00F6t\u00FCrge. Ev bajara 74 km ji Meletiy\u00EA d\u00FBre. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 1.181 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.250 m ye. Gor\u00EE stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn d\u00FBgela tirk di sala 2000an da hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navenda nav\u00E7ey\u00EA 4.795 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 28.382 ye. neh\u00EEyek, beldek, 2 \u015Faredar\u00EE, 62 gund \u00FB 325 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Bi qas\u00EE 300 sal ber\u00EA wek\u00EE gund hatiye avakirin."@ku . "Qela an j\u00EE \u00CEzol\u00EE yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Melediy\u00EA ye. Di sala 1990an da b\u00FBye nav\u00E7e. Qela 33 km d\u00FBr\u00EE bajar\u00EA Melediy\u00EA ye \u00FB firehiya w\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 192 km\u00B2 ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 4.000 e (di sala 2000'\u00EE de). 19 gund \u00FB 43 mezre gir\u00EAday\u00EE \u00CEzol\u00EEy\u00EA ne. Avaker\u00EAn \u00CEzoliy\u00EA bi qas\u00EE 430 sal ber\u00EA e\u015F\u00EEra Kurd a \u00CEzol\u00EE b\u00FBne. Mixabin pi\u015Ft\u00EE \u00E7\u00EAkirina term\u00EEksantrala Karakaya gelek bermahiy\u00EAn d\u00EErok\u00EE di bin av\u00EA de mane. Abor\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Herwek\u00EE xwed\u00EEkirina ajalan j\u00EE hene."@ku . "Ber\u00EA Aywal\u00EE an Tirsekan gundek \u00EA bi S\u00EAwas\u00EA gir\u00EAhday\u00EE b\u00FB. Di 9. gulan 1990 de wek\u00EE nav\u00E7e bi Meled\u00EEy\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Ew 110 km ji bajar\u00EA Melediy\u00EA d\u00FBre. Fireh\u00EEya erd\u00EA w\u00EA 681 km\u00B2 ye, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.270 m ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 6.100 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 20.880 ye. Li her\u00EAm\u00EA kar\u00EAn destan p\u00EA\u015Fket\u00EE ye. Li axa nav\u00E7ey\u00EA krom \u00FB hesin derdikevin. Li her\u00EAm\u00EA gelek cih\u00EAn t\u00FBr\u00EEst\u00EEk hene."@ku . "Darende yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Melediy\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA j\u00EE ber\u00EA Zeng\u00EEbar (H\u00EEt\u00EEt) b\u00FB. Pa\u015F\u00EA ew hat\u00EEye binavkirin. Di sala 1934an da Darende hat bi Meled\u00EEy\u00EA gir\u00EAdan. 7 \u015Faredar\u00EE, 43 gund \u00FB 15 mezre gir\u00EAday\u00EE Darende ne. Firehiya erd\u00EA xwe 1.363 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 950-2150 m ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 13.900 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE dora 54.450 e. Gelek\u00EE nav\u00EAn cograf\u00EEk \u00EAn bi Filehk\u00EE hene. Darende Belgeseli - Documentary English: http://revver. com/video/1646369/affiliate/52821/otel-tiryandafil-darende-malatya-turkiye Darende Kaymakaml\u0131k : http://www. darende. gov. tr Darende Belediye : http://www. darende. bel. tr Somunu Baba : http://www. somuncubaba. net Es Seyyid Osman Hul\u00FBsi Efendi Vakf\u0131 : http://www. hulusiefendivakfi. org. tr Darende Haber : http://www. darendehaber. com Darende Otel Tiryandafil : http://www. oteltiryandafil. com Darendem. com : http://www. darendem. com Darende Zengibar : http://www. darendezengibar. com Mara\u015F'ta ki Darendeliler Derne\u011Fi : http://www. madader. tr. gg Darende dili ve hazeynce: http://site. mynet. com/darendeliler/darende/ Darende slaytl\u0131 foto\u011Fraflar: http://www. flickr. com/photos/darende/show/"@ku . "Erxewan yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Melediy\u00EA ye. Nehiyek, \u015Faredar\u00EEyek, 46 gund, 4 tax \u00FB 73 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Ew 64 km ji Melediy\u00EA d\u00FBre. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 1.037 km\u00B2 ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 2.730 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 10.600 e. \u015Eik heye ku hejmar z\u00EAdetir be. Lewra li her\u00EAm\u00EA gelek kes\u00EAn ku kitim (netomarkir\u00EE) in hene. D\u00FBgela Tirk gor\u00EE pol\u00EEt\u00EEkaya xwe ya pi\u015Favtina Kurdan, hem\u00EE stran \u00FB awaz\u00EAn Kurd\u00EE y\u00EAn her\u00EAm\u00EE wergerandiye ziman\u00EA tirk\u00EE. Bi nav\u00EA \"Stran\u00EAn Arguvan\u00EA\" diz\u00EEn \u00FB firotina \u00E7anda Kurdan berdewam e. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA bi zaravey\u00EA Kurmanc\u00EE, Tirk\u00EE diaxivin. Ji aliy\u00EA ol\u00EE ve Elew\u00EE \u00FB Sunn\u00EE ne."@ku . "Arabk\u00EEr an Erebgir yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Meled\u00EEy\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA j\u00EE ber\u00EA Dask\u00FBzan b\u00FB. Di sala 1928an da wek\u00EE nav\u00E7e bi Melediy\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. nehiyek, \u015Faredar\u00EEyek, 42 gund \u00FB 49 mezre bi Arabk\u00EEr\u00EA gir\u00EAday\u00EE ne. Firehiya erd\u00EA xwe 964 km\u00B2 ye. Nif\u00FBsa navend\u00EA 10.150, bi gi\u015Ft\u00EE 17.070 ye."@ku . "Melediya Kevn yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Melediy\u00EA ye. Heya sala 1988'\u00EE bi nav\u00EA \"Melediya Kevn - Eski Malatya\" dihate binavkirin. Di sala 1988'\u00EE de nav\u00EA w\u00EA kirin Tirk\u00EE Battalgaz\u00EE. 14 gund\u00EA w\u00EA hene. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 213 km\u00B2 ye. Nif\u00FBsa navend\u00EA (2000) 15.154 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 28.085 e. D\u00EEroka Melediya Kevn j\u00EE wek\u00EE ya Melediy\u00EA bi xwe ye."@ku . "Logo ya DejaVu T\u00EEpen soran\u00EE di DejaVu Sans de DejaVu cureniv\u00EEseke ji bo gelek alfabeyan e. Di gelek distribusyon\u00EAn Linux\u00EA wek\u00EE Debian, Ubuntu, Suse wek\u00EE fonta standard t\u00EA bikaran\u00EEn. T\u00EA de hem\u00FB n\u00EE\u015Fan\u00EAn ji bo kurmanc\u00EE \u00FB soran\u00EE hene. Binih\u00EAre: Font\u00EAn kurd\u00EE"@ku . "Pergala roj\u00EA ji roj\u00EA \u00FB exter\u00EAn li dor w\u00EA p\u00EAk hatiye. Serek\u00EEtir\u00EEn par\u00E7\u00EA ya pergala roj\u00EA Ro ye ku 98,6% ji bariste ya w\u00EA pergal\u00EA p\u00EAkt\u00EEne \u00FB rak\u00EA\u015F a w\u00EA her ti\u015Ft di xulgeh a xwe radigre."@ku . "Burk\u00EEna Faso dewletek li rojavay\u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 13.925.000 kes hene. Paytext\u00EA Burk\u00EEna Faso Ouagadougou ye. Ev dewleta yeka tewr\u00EE hejare li c\u00EEhan\u00EA."@ku . "Ferit Orhan Pamuk; romaniv\u00EEs\u00EA binav\u00FBdeng \u00EA Rom (Tirk) e. Gir\u00EAday\u00EE w\u00EAjeya pa\u015Fmodern (postmodern) e. Li sala 2005\u00EA hezkirina w\u00EE li welat\u00EA w\u00EE, Tirkiy\u00EA, ber bi k\u00EAmb\u00FBn\u00EA \u00E7\u00FB, l\u00EA li seranser\u00EE c\u00EEhan\u00EA hezkirina w\u00EE her z\u00EAde dibe. Wek\u00EE yek ji romanniv\u00EEs\u00EAn serkevt\u00EE y\u00EAn Tirkiy\u00EA, roman\u00EAn w\u00EE ji bo z\u00EAdetir ji 40 zimanan hatine pa\u00E7vekirin (wergerandin). Ew wergir\u00EA gelek xelat\u00EAn edeb\u00EE y\u00EAn Tirk\u00EE \u00FB navnetewey\u00EE ye. Li 12'\u00EA berfanbar\u00EA 2006'\u00EE w\u00EE wek\u00EE Tirk\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn Xelata Nobel a w\u00EAjey\u00EA wergirt."@ku . "Joutseno bajarek\u00EE li k\u00EAleka \u00E7em\u00EAn gola Sam\u00EEa ya F\u00EEnlandiya ye. Bi R\u00FBsyay\u00EA re 9 km s\u00EEnor\u00EA w\u00EE heye."@ku . "Perav\u00EA Diranf\u00EEl an Berderya Ac an j\u00EE Komara C\u00F4te d'Ivoire dewletek li rojavay\u00EA Afr\u00EEka ye. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 17.655.000 kes hene. Paytext\u00EA Perav\u00EA Diranf\u00EEl ji sal\u00EA 1983 da Yamoussoukro ye, ber\u00EA paytext\u00EA xwe Abidjan b\u00FB."@ku . "Terekeme nav\u00EA berek\u00EA ku li Kurdistan, Tirkiye, \u00CEran, Gurcistan, Daxistan \u00FB \u00DBkraynay\u00EA dij\u00EEn. Li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA li hin gund\u00EAn Erd\u00EAxan, Qers, S\u00EAwas \u00FB Erzerom\u00EA dim\u00EEnin. Ji wan re qerepapax j\u00EE dib\u00EAjin. Osman\u00EE \u00FB d\u00FBgela Tirk terekeme kom bi kom an\u00EEne li Kurdistan\u00EA bi cih kirine. Xwestine n\u00EEf\u00FBsa kurd li Kurdistan\u00EA kem bikin. Di sal\u00EAn 80\u00B4\u00EE \u00FB 90\u00B4\u00EE de afxan, azeriy\u00EAn \u00CEran\u00EA hwd j\u00EE an\u00EEne li Kurdistan\u00EA bi cih kirine. Ev etnopol\u00EEt\u00EEkaya d\u00FBgela Tirk h\u00EAj berdewam e. Li ser peyva terekeme \u00FB bingeha v\u00EA ber\u00EA gelek genge\u015F\u00EE \u00FB n\u00EEqa\u015F hene. Gor\u00EE d\u00EEroka Tirkiyey\u00EA ya ferm\u00EE terekeme yek ji ber\u00EAn tirk \u00EAn qefqaz\u00EE ye \u00FB di dema selc\u00FBq\u00EE \u00FB osmaniyan da b\u00FBne misilman. L\u00EA wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn ti bawer\u00EE bi d\u00EEroka ferm\u00EE ya Komara Tirkiyey\u00EA nabe. Hin terekeme xwe ne bingeh-tirk l\u00EA qefqaz\u00EE dihesib\u00EEnin. Ji bo v\u00EA n\u00EArina xwe j\u00EE \u00E7and, folklor \u00FB peyv\u00EAn nehatine pi\u015Favtin n\u00EE\u015Fan didin ku bi rast\u00EE j\u00EE bi pirran\u00EE di\u015Fibin qefqaziyan. Hinek d\u00EEroknas j\u00EE dib\u00EAjin terekeme ji Erebistana Sa\u00FBd\u00EE hatine \u00FB e\u015F\u00EEreke ko\u00E7ber a ereban e. Gor\u00EE \u00EEd\u00EEaya wan di dema belavb\u00FBna ola \u00EEslam\u00EA ya li Kurdistan \u00FB Anatoliyay\u00EA de hin e\u015F\u00EEr\u00EAn ereban ji Mekeya Erebistana Sa\u00FBd\u00EE hatine bicihb\u00FBn. Terak-\u00EE Mekke (kes\u00EAn Meke terik\u00EEne) an terak\u00EEme hatiye gotin ji wan re \u00FB ev peyv wiha \u00E7\u00EAb\u00FBye. Ji bo v\u00EA \u00EEd\u00EEay\u00EA j\u00EE henbel\u00EEb\u00FBna terekemeyan, salnamey\u00EAn osmaniyan hwd n\u00EE\u015Fan didin. Terekeme heya dem\u00EAn daw\u00EE ya osmaniyan bi pirran\u00EE mezheba henbel\u00EE diheb\u00EEyan. Bi bandora senteza Tirk-\u00CEslam\u00EA vegeriyane mezheba henef\u00EE. H\u00EAj j\u00EE henbel\u00EE hene. D\u00EEroknas\u00EAn \u00DBris qerepapax an terekeme, kes\u00EAn ji \u00CEran \u00FB Qefqaz\u00EA hatine \u00FB li her\u00EAma Aleksandropol, Akhaltsike \u00FB her\u00EAma Gurcistan\u00EA Akhalkalakiy\u00EA bicihb\u00FBne re dib\u00EAjin. Hinek terekeme ji xwe re dib\u00EAjin terkekeme. D\u00EEroka ferm\u00EE ya d\u00FBgela Tirk, wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn k\u00EA li Tirkeyey\u00EA dij\u00EE dike Tirk \u00FB dib\u00EAje ew j\u00EE bera tirk\u00EAn Oxuz hatiye. Bi pirran\u00EE terekemeyan bi azeriyan ve gir\u00EA dide. Mixabin azer\u00EE bi xwe j\u00EE terekemeyan ji xwe nahesib\u00EEnin \u00FB wan napejir\u00EEnin. Bi sedan p\u00EAkenok \u00FB \u00E7\u00EErok\u00EAn azeriyan \u00EAn ku terekemeyan pi\u00E7\u00FBk dix\u00EEne hene."@ku . "C\u00EEb\u00FBt\u00EE dewletek li rojhilat\u00EA Efr\u00EEqa y\u00EA. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 767.400 kes hene. Paytexta xwe j\u00EE C\u00EEb\u00FBt\u00EE ye. C\u00EEb\u00FBt\u00EE \u00E7end k\u00EElomitira ji Yemen d\u00FBr e."@ku . "\u00CA\u015Fkence yek ji \u015Ferm\u00EAn mirovahiy\u00EA y\u00EA her\u00EE kevn e. Ji bo berjewendiy\u00EAn ferd\u00EE, ol\u00EE, kom\u00EE \u00FB d\u00FBgel\u00EE mirov \u00EA\u015F \u00FB azar\u00EA dide mirov. Di d\u00EEroka mirovahiy\u00EA de herdem \u00EA\u015Fkence heb\u00FBye. Mirovahiy\u00EA wek\u00EE gelek \u015Ferm\u00EAn xwe h\u00EAj daw\u00EE li \u00EA\u015Fkencey\u00EA j\u00EE neaniye. \u00CA\u015Fkence, p\u00EAkut\u00EE, t\u00EAkiliya nemirovane hwd her dem b\u00FBye alaveke desthilatdariya d\u00FBgelan. Ps\u00EEkoanal\u00EEst Sigmund Freud, kes\u00EA ku li qurban\u00EA xwe \u00EA\u015Fkence dike wek\u00EE nexwe\u015Fek\u00EA dinirx\u00EEne \u00FB dib\u00EAje \"\u00EA\u015Fkencekar her l\u00EAdanek\u00EA li r\u00FBh\u00EA xwe dixe\". Ferd, ol, kom \u00FB d\u00FBgel \u00E7iqas neheq \u00FB zalim be, \u00EA\u015Fkence j\u00EE ewqas neheq \u00FB zalim dibe. Ten\u00EA di sedsala 20\u00B4\u00EE de bi milyonan mirov ji aliy\u00EA d\u00FBgelan ve \u00EA\u015Fkence d\u00EEtine \u00FB jiyana xwe ji dest dane. Mixabin zagona daristan\u00EA h\u00EAj berdewam e. K\u00EA xurt be li y\u00EA din zilm\u00EA dike \u00FB ne ew l\u00EA qurban\u00EA w\u00EA neheq t\u00EA d\u00EEtin. \u00CA\u015Fkence j\u00EE wek\u00EE p\u00EA\u015Fketin\u00EAn mirovan, di her war\u00EE de p\u00EA\u015Fketiye. Bi hezaran salan ber\u00EA zaliman bi tekn\u00EEk\u00EAn pr\u00EEm\u00EEt\u00EEv \u00EA\u015Fkence li qurbaniy\u00EAn xwe dikirin. Di sedsala t\u00EAr xw\u00EEn a 20em\u00EEn de elektr\u00EEk, d\u00EEnkirin, derman\u00EAn ps\u00EEkotrop \u00FB trank\u00EEl\u00EEzan, xurifandina kesayetiy\u00EA, dardakirina Filist\u00EEn\u00EE, b\u00EAxewhi\u015Ftin, tevgerguhastin hwd cure bi cure tekn\u00EEk\u00EAn n\u00FB afirandine. B\u00EAguman, yek ji netew\u00EAn mezin \u00EA b\u00EAdewlet Kurdan ji \u00EA\u015Fkencey\u00EA pirtir\u00EEn para xwe girtine. Gelek caran t\u00FB\u015F\u00EE \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn barbaran hatine, di hefteyek\u00EA de ziman\u00EAn 25.000 Kurd\u00EE hatiye j\u00EAkirin, di z\u00EEndan\u00EAn dagirkeran de hov\u00EEtiy\u00EAn ned\u00EEt\u00EE jiyane. Osman\u00EEyan, \u00CEran, rej\u00EEma Baas a Iraq\u00EA, rej\u00EEma Baas a S\u00FBr\u00EE \u00FB Komara Tirkiy\u00EA \u00EA\u015Fkence wek\u00EE \u00E7ekek\u00EE li dij\u00EE netewa Kurd bikaran\u00EEne \u00FB t\u00EEnin. Bi sedan stran\u00EAn Kurd behsa \u00EA\u015Fkenceyan dike. Li ser komkujiy\u00EAn wan, li ser Z\u00EEndana Amed\u00EA hwd bi hezaran stran hene."@ku . "Obsesyon, di ramanan de kil\u00EEtb\u00FBn e. Him di sp\u00EEr\u00EEt\u00FBal\u00EEzm, him j\u00EE di der\u00FBn\u00EEnasiy\u00EA de t\u00EA bikaran\u00EEn. Peyva obsesyon\u00EA t\u00EA wateya kil\u00EEtb\u00FBn, cemidandin, matmay\u00EE b\u00FBn. Bi pirran\u00EE di der\u00FBn\u00EEnasiy\u00EA de t\u00EA bikaran\u00EEn. Nexwe\u015F nikare fikr, b\u00EEran\u00EEn, d\u00EEmen an ramanek\u00EE ku ew d\u00EEl girtiye ji mejiy\u00EA xwe der\u00EEne. Bo m\u00EEnak mirov dikeve w\u00EA fikr\u00EA ku yek li pey mirov e \u00FB armanca w\u00EA xirab\u00EE ye. An b\u00FByereke neba\u015F pi\u015Ft\u00EE \u00E7end\u00EEn salan h\u00EAj di mejiy\u00EA mirov de zind\u00EE ye. An mirov him dixwaze derkeve derve \u00FB him j\u00EE naxwaze, herdu daxwaz j\u00EE sed\u00EE sed di giraniyek\u00EA de ne \u00FB mirov li cih\u00EA xwe dim\u00EEne, nikara bilive."@ku . "W\u00EAne:Sigmund Freud LIFE. jpg Sigmund Freud di sala 1922'an de Sigmund Freud di 6\u00EA Gulan 1856'\u00EA de li Freiberg anj\u00EE ku \u00EEro li welat\u00EA \u00E7\u00EEk \u00EA ji dayik b\u00FBye. Di 23\u00EA \u00CElon 1939'\u00EA li London a Br\u00EEtanya y\u00EA jiyana xwe jidestdide. Bij\u00EE\u015Fk, pispor\u00EA der\u00FBn\u00EEnasiya k\u00FBr, avaker\u00EA r\u00EAgeha ps\u00EEkoanal\u00EEt\u00EEk \u00EA, rexnegir\u00EA olan e. Yek ji navdar\u00EAn sedsala 20em\u00EEn e. Her\u00E7end\u00EE bi xwe miroveke ate\u00EEst b\u00FB j\u00EE, malbata w\u00EE bingeh-Cih\u00FB b\u00FB nav\u00EA w\u00EE y\u00EA jidayikb\u00FBne Sigismund Schlomo Freud e. Bav\u00EA Sigmund, Kallamon Jacob Freud (1815-1896) s\u00EAyem\u00EEn zevaca xwe bi diya Sigmund Amalia Nathanson (1835-1930) re kiriye. Zaroktiya Sigmund bi x\u00FBsk \u00FB biray\u00EAn damariy\u00EA re derbasb\u00FBye. Bav\u00EA w\u00EE kesek\u00EE bazirgan \u00FB dewlemend b\u00FB. Mixabin di sala 1857'\u00EE de ji ber qeyrana abor\u00EE ya w\u00EA dem\u00EA xizan dikeve. Pi\u015Ft\u00EE perwerdehiyeke serkeft\u00EE dibe bij\u00EE\u015Fk \u00FB di sala 1882\u00B4\u00EE de li Nexwe\u015Fxaneya Gi\u015Ft\u00EE ya W\u00EEen dest bi kar dike. Di sala 1885'\u00EA de dibe do\u00E7ent\u00EA Neuropathologiy\u00EA. Freud gelek caran li bajar \u00FB welatan digere. Der\u00FBniya mirov bala w\u00EE pirr diki\u015F\u00EEne \u00FB ew ne li t\u00EAgih\u00EE\u015Ftin\u00EA l\u00EA li metoda t\u00EAgih\u00EE\u015Ftin\u00EA digere. Tekn\u00EEk\u00EAn w\u00EA dem\u00EA t\u00EAra w\u00EE nakin \u00FB ew wan k\u00EAm \u00FB neba\u015F dib\u00EEne. Gor\u00EE w\u00EA, sir\u00FB\u015Ft\u00EA xweparastineke b\u00EAhempa daye mirov \u00FB ev yeka han nah\u00EAle mirov pirsgir\u00EAk\u00EAn xwe y\u00EE der\u00FBn\u00EE nasbike \u00FB der\u00EAx\u00EEne. Ji bo w\u00EA div\u00EA mirov h\u00EAza v\u00EA xweparastin\u00EA b\u00EAy\u00EE \u00EA\u015F \u00FB azar\u00EA bi\u015Fik\u00EEne. Freud dest bi l\u00EAger\u00EEn \u00FB xurtkirina h\u00EEpnot\u00EEzma, \u015F\u00EErovekirina xewnan hwd digere."@ku . "H\u00EEster\u00EE ji peyva h\u00EEsteron a Grek\u00EE t\u00EA. Wateya w\u00EA malzarok e. Di dema Grek a Ant\u00EEk de bij\u00EE\u015Fk\u00EAn wek\u00EE H\u00EEpokrat difikir\u00EEn ku jin\u00EAn p\u00EAdiviya wan bi t\u00EAkiliya cins\u00EE hene \u00FB nikarin bicihb\u00EEnin, malzarok a wan di la\u015F\u00EA wan de digere \u00FB nexwe\u015Fiyan \u00E7\u00EAdike. Lewra jin\u00EAn ku h\u00EEster\u00EEk b\u00FBn la\u015F\u00EA wan reaksiyon\u00EAn cins\u00EE n\u00EE\u015Fan didan. Heya serdema 19. dihat zan\u00EEn ku ev nexwe\u015F\u00EE ten\u00EA ya jinan e \u00FB sedem\u00EA w\u00EA j\u00EE p\u00EAdiviya ducan\u00EEmayina malzarok\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Female reproductive system lateral nolabel. png Ewz\u00EAn bi\u00E7\u00FBkb\u00FBn\u00EA y\u00EAn jin\u00EA: 1. R\u00FBvika xerz\u00EA 2. M\u00EEzdank3. Hestiy\u00EA berzuhar\u00EA (?) 4. Xala G 5. G\u00EElik, m\u00EEtik, q\u00EEtik an kl\u00EEtor\u00EEs 6. Beravkuj an zam 7. Quz, piz an vaj\u00EEna 8. H\u00EAlikdank 9. Zeblota baday\u00EE 10. MALBI\u00C7\u00DBK, MALZAROK, MALDANK an PIZDANK 11. Fornix vaginae 12. St\u00FBy\u00EA malbi\u00E7\u00FBk\u00EA an st\u00FBy\u00EA malzarok\u00EA 13. R\u00FBviya rast 14. Q\u00FBn, pind an pindil W\u00EAne:Gray38. png Bi\u00E7\u00FBk li malzarok\u00EA Malzarok, reh\u00EEm, uterus. Dema ducan\u00EEtiy\u00EA, mirov bi qas\u00EE 9 mehan di malzaroka day\u00EEka xwe de dij\u00EE \u00FB \u00E7\u00EAdibe."@ku . "H\u00EEpokrat\u00EA ji Kos\u00EA (ya bi grek\u00EE \u1F39\u03C0\u03C0\u03BF\u03BA\u03C1\u03AC\u03C4\u03B7\u03C2 Hippocrates) wek\u00EE avaker \u00FB bav\u00EA bij\u00EE\u015Fkiya zan\u00EEstiy\u00EA t\u00EA zan\u00EEn. Di dema Grek a Ant\u00EEk de jiyaye (b.z. 460 - b.z. 380). Li dij\u00EE \u015Farlataniy\u00EA derketiye \u00FB bingeh\u00EA bij\u00EE\u015Fkiya n\u00FBjen a \u00EEro av\u00EAtiye. Pirt\u00FBka w\u00EE ya Corpus Hippocraticum (Gotar\u00EAn H\u00EEpokrat) yek ji berhem\u00EAn navdar \u00EA mirovahiy\u00EA ye. Pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn doktoriy\u00EA w\u00EE avakiriye \u00FB doktor bi wan pr\u00EEnsib\u00EAn w\u00EE sond dixwin. Sonda H\u00EEpokrat sonda bij\u00EE\u015Fkan e."@ku . "W\u00EAne:Commons-logo. svg N\u00EE\u015Fana Wikimedia Commons (W\u00EEk\u00EEm\u00EAd\u00EEya Kommons) Wikimedia Commons, bi kurd\u00EE W\u00EEk\u00EEm\u00EAd\u00EEya Kommons, bankeka navnetew\u00EE agadar\u00EEya ye ji bo w\u00EAneyan, v\u00EEd\u00EEyoyan, m\u00FBz\u00EEk\u00EA \u00FB gotar\u00EAn hatine xandin. Ew di roj\u00EA 7. \u00CElon\u00EA 2004 hate \u00E7\u00EAkirin."@ku . "End\u00EE\u015Fe \u00FB gumanbariya b\u00EAsedem heger gih\u00EE\u015Ftibe radeya neuroz \u00EA j\u00EA re anxiete (anksiyete) t\u00EA gotin. Mirov ketiye bin xem, keder, gumanbar\u00EE \u00FB endi\u015Feyeke pirr giran, mixabin mirov \u00EAd\u00EE nikane sedem\u00EA v\u00EA rew\u015F\u00EA bizane. Li Kurdistan\u00EA di nava civak\u00EA de ji kes\u00EAn bi anxiete re dib\u00EAjin, \"dinya l\u00EA re\u015F b\u00FBye\". Mirov nikane bi h\u00EAsan\u00EE raz\u00EA, bi roj\u00EA j\u00EE hergav di nava p\u00EAl\u00EAn pan\u00EEkan de ye, jiyan \u00EAd\u00EE ketiye bin kontrola tirs, xof \u00FB anxietey\u00EA. Mirov wisa ketiye bin bandora anxietey\u00EA \u00EAdi xwarin\u00EA j\u00EE bi h\u00EAsan\u00EE naxwe. La\u015F jar dikeve. Pispor dib\u00EAjin bingeha v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA digih\u00EEje jiyana hezar salan ber\u00EA ya mirovahiy\u00EA. Di jiyan\u00EAn awarte de organ\u00EEzmaya mirov dikeve alarmek\u00EA \u00FB bi v\u00EE away\u00EA dixwaze xwe hi\u015Fyar bih\u00EAle \u00FB bipar\u00EAze. L\u00EA heger \u00EEro \u00FB di jiyanake biewle de mirov wisa be ev \u00EAdi nexwe\u015Fiyek e. D\u00EEsa pispor di w\u00EA baweriy\u00EA de ne ku, sedem\u00EAn v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA jiyan\u00EAn awarte, \u015Fer, \u00EA\u015Fkence, ko\u00E7ber\u00EE \u00FB ps\u00EEkotrawma ne. Ango evana v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA ditetik\u00EEnin. Heger mirov sedem\u00EA v\u00EA rew\u015F\u00EA bizanibe, der\u00EEne hi\u015Far\u00EA \u00FB binase, nexwe\u015F\u00EE bi xwe winda dibe. L\u00EA heger gih\u00EE\u015Ftibe radeya neuroz\u00EA \u00EAd\u00EE tedaw\u00EE p\u00EAw\u00EEst e. Bi dermanan nexwe\u015F\u00EE sax dibe."@ku . "Ps\u00EEkanal\u00EEt\u00EEk an ps\u00EEkanal\u00EEz gotinek yonan\u00EE ye \u00FB ji du gotinan p\u00EAk t\u00EA: 1. Ps\u00EEk(o)- = giyana mirov; 2. Anal\u00EEt\u00EEk = \u015F\u00EErovekirin. Yek ji r\u00EAbaz\u00EAn \u015F\u00EErovekirina nexwe\u015Fiy\u00EAn der\u00FBnnasiy\u00EA \u00FB dermankirina w\u00EA ye. Avaker\u00EA v\u00EA r\u00EAbaz\u00EA Sigmund Freud e. Bingeh\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EAn der\u00FBnnasiy\u00EA bi pirran\u00EE ji jiyana zaroktiy\u00EA t\u00EAn. Heger mirov sedaman nas bike nexwe\u015F\u00EE ji hol\u00EA radibe. Mixabin dinya hundir\u00EEn a mirov pirr kompleks \u00FB tevl\u00EEhev e. Nexwe\u015F bi ser\u00EA xwe nikane ji bin v\u00EE bar\u00EE derkeve. P\u00EAw\u00EEstiya w\u00EA bi ps\u00EEkanal\u00EEstan heye. Ps\u00EEkanal\u00EEst rew\u015Feke rehet \u00FB b\u00EAal\u00EE amade dike. Bi r\u00EAbaz\u00EAn z\u00EErek \u00FB plankir\u00EE pirsan li nexwe\u015F dike. Ji pirs\u00EAn rojane \u00FB h\u00EAsan ber\u00EE bi jiyana zaroktiy\u00EA \u00FB tar\u00EE ve di\u00E7e. Heger n\u00EAz\u00EEkay\u00EE bi sedem\u00EAn nexwe\u015Fiy\u00EA were, nexwe\u015F reaksiyonan n\u00EE\u015Fan dide \u00FB naxwaze bij\u00EE\u015Fk z\u00EAdetir bime\u015Fe. W\u00EA gav\u00EA seans t\u00EA qutkirin. Ji her seans\u00EA bij\u00EE\u015Fk gelek ti\u015Ftan bidestdixe. Ps\u00EEkanal\u00EEt\u00EEk ne ten\u00EA bi pirsan dibe, herwek\u00EE h\u00EEpnoz, bi bikaran\u00EEna hin dermanan hwd j\u00EE dibe."@ku . "W\u00EAne:Alfred Adler1. png Alfred Adler Alfred Adler. Bij\u00EE\u015Fk \u00FB avaker\u00EA ps\u00EEkologiya ferd\u00EE y\u00EA awistray\u00EE. Li bajar\u00EA Penzing\u00EA ji dayikb\u00FBye. Di sala 1902an de bi Sigmund Freud re hevnas\u00EEna w\u00EE \u00E7\u00EAdibe \u00FB bi dilxwe\u015Fiyeke mezin tevl\u00EE xebat \u00FB ke\u015Ff\u00EAn Freud dibe. Ev hevalt\u00EE heya sala 1911an didome. Alfred Adler xwe dide ser der\u00FBn\u00EEnasiya ferd\u00EE. Di sala 1912an de pirt\u00FBkek bi nav\u00EA \"\u00DCber den nerv\u00F6sen Charakter\" (Li ser kesayetiy\u00EAn bi nevroz) diwe\u015F\u00EEne. Bi destp\u00EAka \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA yekem\u00EEn xebat\u00EAn w\u00EE dikeve astengiyan. Him kar\u00EA xwe y\u00EE doktoriy\u00EA dike him j\u00EE l\u00EAkol\u00EEnan li ser ps\u00EEkologiya mirov dike. Di sala 1927an de li Emer\u00EEkay\u00EA wek\u00EE profesor kar dike. Destp\u00EAka fa\u015F\u00EEzm\u00EA li Germenistan\u00EA r\u00EA nade Adler vegere welat\u00EA xwe \u00FB li Skotland \u00EA jiyana xwe ji dest dide. T\u00EA zan\u00EEn ku Adler bi esl\u00EA malbata xwe Cih\u00FB b\u00FB. Ji ber w\u00EA Naz\u00EE hem\u00EE pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE di\u015Fewit\u00EEnin \u00FB dest didin ser kl\u00EEn\u00EEk\u00EAn w\u00EE. Alfred Adler yek ji h\u00EEm\u00EAn zan\u00EEstiya ps\u00EEkologiy\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Jung 1910-rotated. jpg Carl Gustav Jung, di sala 1910\u00EE de Carl Gustav Jung, yek ji h\u00EEm\u00EAn ps\u00EEkologiya n\u00FBjen e. Li Kesswil a Sw\u00EEsre y\u00EA di 26\u00EA T\u00EErmeh 1875 \u00B4\u00EE de ji dayikb\u00FBye. Di sala 1900 \u00B4\u00EE de wek\u00EE ps\u00EEk\u00EEatr\u00EEst dest bi kar dike. Bala w\u00EE b\u00FByer\u00EAn m\u00EEtoloj\u00EEk, jiyana bi hezaran salan ber\u00EA ya mirovan diki\u015F\u00EEne. Ronakb\u00EErek\u00EE sedsala 20em\u00EEn t\u00EA zan\u00EEn, Carl Gustav Jung. Di der\u00FBn\u00EEnasiy\u00EA de deriy\u00EAn n\u00FB vedike. \u00CEntroversiyon \u00FB ekstroversiyon, arket\u00EEp, sih, an\u00EEma, an\u00EEm\u00FBs, binhi\u015Fara kollekt\u00EEv hwd. Herwek\u00EE Jung li ser w\u00EAje \u00FB teologiy\u00EA j\u00EE xebat\u00EAn t\u00EAr z\u00EErek\u00EE dike. Ew j\u00EE wek\u00EE Sigmund Freud tekn\u00EEka \u015F\u00EErovekirina xewnan bikart\u00EEne. L\u00EA Jung \u015Fopa k\u00FBraniya xewnan di jiyana mirovahiy\u00EA ya dem\u00EAn pante\u00EEst\u00EEk de digere. Gor\u00EE w\u00EE, p\u00EA\u015Fketina mirov a bi deh hezaran salan di la\u015F \u00FB kesayetiya mirov de hin r\u00EA\u00E7an hi\u015Ftiye \u00FB dih\u00EAle. Bo m\u00EEnak mirov ji av\u00EA hezdike, lewra jiyan ji deryay\u00EA destp\u00EAkiriye. Mirov ji daran \u00FB daristanan hezdike, lewra bi deh hezaran salan di daristanan de jiyaye hwd. Jung kesayetiya duyem\u00EEn an j\u00EE siya kesayetiya mirov j\u00EE a\u015Fkera kiriye. Mirov di binhi\u015Fara xwe de kesayetiyeke bi gi\u015Ft\u00EE berevaj\u00EE kesayetiya xwe dihew\u00EEne. Bo m\u00EEnak heger mirov keseke pirr zalim be di siya kesayetiya xwe de dilnerm e. Heger mirov pirr dilnerm be, di siya kesayetiya xwe de zalim e. Div\u00EA mirov siya xwe nasbike. Div\u00EA mirov siya kesayetiya xwe der\u00EEne hi\u015Far\u00EA. Heger ba\u015F nasneke, anal\u00EEz neke ew \u00EA her \u00FB her tevl\u00EEheviy\u00EAn negat\u00EEn \u00EAn ku di binhi\u015Far\u00EA de ne, bandora xwe li kesayet\u00EE \u00FB jiyana mirov bike. Jung di 6\u00EA P\u00FB\u015Fper 1961 \u00B4\u00EE de li K\u00FCsnacht a Sw\u00EEsre y\u00EA jiyana xwe jidestda."@ku . "Neurolog\u00EE heya 100 sal\u00EAn daw\u00EE pirr ne p\u00EA\u015Fket\u00EE b\u00FB \u00FB problem\u00EAn mirovan y\u00EAn neurolog\u00EEk (s\u00EEn\u00EEr) di yek bera pisporiy\u00EA de \u00E7areser dikir. L\u00EA niha gelek \u015Fax\u00EAn w\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FBne. Herwek\u00EE neurolog\u00EE bi gelek zan\u00EEstiy\u00EAn din re j\u00EE t\u00EAkiliy\u00EA dat\u00EEne. Neorolog\u00EE bi nexwe\u015Fiy\u00EAn neurolog\u00EEk re bil\u00EE dibe, wek\u00EE, nexwe\u015Fiya Alzheimer, ep\u00EEleps\u00EE, \u00EEnfarkt SVG, m\u00EEgren hwd."@ku . "Ps\u00EEkopatoloj\u00EE yek ji be\u015F\u00EAn zan\u00EEstiya ps\u00EEkolojiy\u00EA ye. L\u00EAkol\u00EEn, l\u00EAger\u00EEn \u00FB dermankirina li ser nexwe\u015Fiy\u00EAn der\u00FBn\u00EEnasiy\u00EA (ps\u00EEkoloj\u00EE) dike, zagon\u00EAn anormalitey\u00EA kiv\u015Fe dike. WHO (R\u00EAxistina Tenduristiy\u00EA ya Dinyay\u00EA) dide zan\u00EEn ku ji 1800\u00B4\u00EE z\u00EAdetir nexwe\u015Fiy\u00EAn ps\u00EEkoloj\u00EEk hene."@ku . "Nars\u00EEs\u00EEzm t\u00EA wateya hezkiriy\u00EA xwe b\u00FBn. Ango mirov ma\u015F\u00FBq\u00EA xwe dibe. Ev peyv ji efsaneyeke Grek\u00EE t\u00EA. N\u00EA\u00E7\u00EErvan Narkissos, r\u00FB nade Ekho ya wek\u00EE periyeke ciwan. Ekho bi dileke t\u00EAr kul \u00FB \u00EA\u015F ji Narkissos hez dike. Roj bi roj ji \u00EA\u015Fa dil\u00EA xwe jar dikeve \u00FB dimire. Dema ew dimire \u00E7iya \u00FB kendal olan didin \u00FB ev peyva eko ango ekho (olan) j\u00EE wisa dikeve hem\u00EE zimanan. Xweday\u00EAn li \u00E7iyay\u00EA Ol\u00EEmpos r\u00FBni\u015Ftine v\u00EA yek\u00EA dib\u00EEnin \u00FB biryar didin ku n\u00EA\u00E7\u00EErvan Narkissos ceza bikin. Narkissos ji n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA vedigere. Gelek westiya \u00FB t\u00EE b\u00FBye. Radigih\u00EEje ji ava \u00E7em vexwe ni\u015Fka ve xwe dib\u00EEne. Ma\u015F\u00FBq\u00EA xwe dibe. Ji w\u00EA roj\u00EA \u015Funde \u00EAd\u00EE ji ber dev\u00EA av\u00EA ranabe \u00FB ji e\u015Fqa xwe dimire. Ango cezaye Xwedayan bicih t\u00EA. Li cih\u00EA ku ew dimire kul\u00EElk\u00EAn n\u00EArgiz \u015F\u00EEn dibin. Gor\u00EE S\u00EEgmund Freud di her mirov\u00EE de k\u00EAm z\u00EAde nars\u00EEs\u00EEzm heye \u00FB heger pirr z\u00EAde nebe zirara w\u00EA n\u00EEne. Kesayetiy\u00EAn wek\u00EE Adolf H\u00EEtler, Napol\u00E9on Bonaparte, Mustafa Kemal Ataturk j\u00EE xwed\u00EE nars\u00EEs\u00EEzmeke mezin b\u00FBne. Hem\u00EE d\u00EEktator k\u00EAm z\u00EAde wiha ne. Ji xwe z\u00EAdetir \u00E7av\u00EAn wan kes\u00EE nab\u00EEne. Ezperest, tirsonek, zalim in l\u00EA bi ten\u00EA ne. Heger gotin an armanc\u00EAn wan bicih ney\u00EA wek\u00EE n\u00EA\u00E7\u00EErvan Narkissos h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE dihelin \u00FB ji kerba dimirin."@ku . "Ego an bi Kurd\u00EE eze, yek ji mekan\u00EEzmay\u00EAn kesayetiy\u00EA ye ku di navbera \u00EEd (bi Kurd\u00EE ajez an binez) \u00FB superego (bi Kurd\u00EE serez an ezder) y\u00EA de cih digire. Di kesayetiy\u00EAn normal de ego di navbera herdu radey\u00EA an mekan\u00EEzmay\u00EA kesayetiy\u00EA de denge \u00E7ekiriye. Him vandal\u00EEzma \u00EEd\u00EA kontrol dike \u00FB him j\u00EE xwe ji vandal\u00EEzma serez\u00EA dipar\u00EAze. Di nava Kurdan de \u015F\u00EEreteke pirr xwe\u015Fik heye ku v\u00EA dengey\u00EA xwe\u015F t\u00EEne zim\u00EAn: \"Law\u00EA xwe bike m\u00EAr t\u00EAke \u015Fivan, l\u00EA z\u00FB b\u00EEne ji \u00E7ol\u00EA bila nebe heywan\". Ego div\u00EA desthilatiye li ser ezder\u00EA j\u00EE neke. Li vir ezder an serez (superego) ez a ku ji bandora demedor\u00EA, bi saya sosyal \u00E7\u00EAb\u00FBye ye. Heger kes\u00EA ku demedor\u00EA nede ber\u00E7av, pi\u00E7\u00FBk bib\u00EEne ji wan re ego\u00EEst t\u00EA gotin, ango bi Kurd\u00EE Ezeperest."@ku . "Peyva Totem ji ziman\u00EA Algonkin ku ziman\u00EA qewmeke li ba\u015F\u00FBr\u00EA Kanada dij\u00EEn in t\u00EA. Di ziman\u00EA Algonkin de wateya w\u00EA xizmat\u00EE, bir\u00EAvebirina malbat\u00EA \u00FB h\u00EAza ku mirov dipar\u00EAze ye. Wek\u00EE pa\u015Fnavan e ku \u00EEro mirov bikart\u00EEnin. \u00C7awa di jiyana n\u00FBjen de mirov bi pa\u015Fnava xwe t\u00EA nas\u00EEn, ni\u015Ftecih\u00EAn ber\u00EA y\u00EA parzem\u00EEna Emer\u00EEka, \u00CEnd\u00EEaniyan \u00FB xwediy\u00EAn parzem\u00EEna Aw\u00FBst\u00FBralya Aborj\u00EEnan j\u00EE bi totem\u00EAn xwe didane naskirin. Her berek\u00EA xwed\u00EE pa\u015Fnavek an totemek b\u00FBn. Ev ya s\u00EEmbola par\u00E7eyek ji c\u00EEhana k\u00FBv\u00EE b\u00FB, an ajalek, an j\u00EE ruh\u00EA lehengeke wan b\u00FB. Her mirovek ji day\u00EEk b\u00FBn\u00EA dib\u00FB xwed\u00EE totemek. Diviyab\u00FB mirov r\u00EAz ji wan re heb\u00FBya. Heger totem ajalek e, di xela \u00FB bir\u00E7\u00EEbun\u00EAn her\u00EE mezin de j\u00EE diviyab\u00FB mirov ew nexwara. K\u00EA r\u00EAz ji toteman re neb\u00FB bi cezay\u00EAn giran dihatin cezakirin \u00FB bi pirran\u00EE j\u00EE ceza mirin b\u00FB. Mirovek diviyab\u00FB him ji totem\u00EA bera diya xwe \u00FB him j\u00EE ji y\u00EA bera bav\u00EA xwe re r\u00EAz bigirta. L\u00EA pirran\u00EE yek ji y\u00EA din bir\u00EAztir dihate qeb\u00FBlkirin. Li navenda Afr\u00EEka pirran\u00EE totem\u00EA r\u00EAztir ya bera d\u00EA b\u00FB."@ku . "Peyva Tab\u00FB ji ziman\u00EAn Tongay\u00EE derbas\u00EA hem\u00EE zimanan b\u00FBye. Di ziman\u00EAn Tongay\u00EE de wateya w\u00EA; ti\u015Fta k\u00FB qet nikare were bir\u00EEndarkirin, dest l\u00EA day\u00EEn, ti\u015Fta qedexe, ti\u015Fta p\u00EEroz, ti\u015Fta pirr ve\u015Fart\u00EE ye. Tab\u00FB di hem\u00EE be\u015F\u00EAn zan\u00EEstiy\u00EA de t\u00EA bikaran\u00EEn, lewra her mirov, her ber an kom, gel, \u00E7\u00EEn. ol hwd tab\u00FByeke xwe hene. Sigmund Freud di ps\u00EEkologiy\u00EA de ciheke gir\u00EEng daye tab\u00FByan. Tab\u00FBy\u00EAn olan pirr in. Bo m\u00EEnak mirov nikare n\u00EEqa\u015Fa heb\u00FBna Xwed\u00EA bike, lewra ev tab\u00FByek e. D\u00EEsa di hem\u00EE \u00E7andan de tab\u00FB hene. Mirov nikare r\u00FBt \u00FB taz\u00EE di stasyona tr\u00EAn\u00EA de bigere. Di dadmendiy\u00EA de tab\u00FB hene. Bo m\u00EEnak mirov nikare xal\u00EAn bingeh\u00EEn \u00EAn dest\u00FBr\u00EAn bingeh\u00EEn bi h\u00EAsan\u00EE guft\u00FBgo bike."@ku . "W\u00EAne:Wundt. jpg Wilhelm Wundt Wilhelm Maximilian Wundt di 16 Gelaw\u00EAj 1832 \u00B4\u00EE li Neckarau ya Germanistan\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB di 31 Gelaw\u00EAj 1920\u00B4\u00EE de li bajar\u00EA Leipzig \u00EA jiyana xwe ji dest daye. Wek\u00EE avaker \u00FB bav\u00EA ps\u00EEkologiy\u00EA t\u00EA zan\u00EEn. W\u00EE \u00EEspat kiriye ku xebat\u00EAn ceribandin\u00EA li ser ps\u00EEkologiya mirov dikar\u00EA were kirin. 1803-1890 li Zan\u00EEngeha Heidelberg \u00FB T\u00FCbingen \u00EA perwerdeya xwe diqed\u00EEne. 1874 dibe profesor li zan\u00EEngeha Z\u00FCrich \u00FB Leipzig \u00EA kar dike. Di sala 1879 \u00B4\u00EE de li zan\u00EEngeha Leipzig enst\u00EEt\u00FBtek ji bo ps\u00EEkologiya experimental ava dike. Cara yekem\u00EEn e ku li dinyay\u00EA yek ps\u00EEkologiy\u00EA bi r\u00EAbaz\u00EAn experimental bide ber xwe. Wundt li wir xebat\u00EAn b\u00EAhempa dike. Li ser \u00E7and, zan\u00EEstiya sir\u00FB\u015Ft\u00EA, ziman, bajar\u00EE, m\u00EEtos hwd gelek ke\u015Ff\u00EAn n\u00FB dike \u00FB diwe\u015F\u00EEne. Di destp\u00EAka \u015Fer\u00EA yekem\u00EEn \u00EA dinyay\u00EA de berevaniya Elmanya dike. Ev yeka han dibe sedem ku gelek rexne li Wundt \u00E7\u00EAbin. Bi sedan gotar \u00FB pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE hene."@ku . "Kendal Nezan n\u00EEvavaker \u00FB serok\u00EA dewam\u00EE y\u00EA Enst\u00EEtuya Kurd\u00EE ya Par\u00EEs\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Fromm. jpg Erich Fromm di sala 1970'y\u00EE de W\u00EAne:Gedenktafel Erich Fromm. jpg Lehweyeke b\u00EEran\u00EEn\u00EA li Berl\u00EEn\u00EA (Almanya) Erich Fromm (1900-1980), ps\u00EEkoanal\u00EEst, sosyalps\u00EEkolog, niv\u00EEskar \u00FB mirovhezek\u00EE h\u00EAja y\u00EA sedsala 20em\u00EEn e. Li Frankfurt am Main ji day\u00EEk dibe. Malbata w\u00EE cih\u00FB ye. Di sala 1919\u00B4\u00EE de bi nav\u00EA \"Mala mamostey\u00EAn azad a cih\u00FByan\" komalek\u00EA ava dike. Sala 1924, bi Frieda Reichmann re dest bi kar\u00EA ps\u00EEkoanal\u00EEt\u00EEk\u00EA dike \u00FB du sal \u015F\u00FBnde j\u00EE p\u00EA re dizewice. 1929, bi heval\u00EAn xwe re enst\u00EEt\u00FBtek bo ps\u00EEkoanal\u00EEz\u00EA dadimezir\u00EEne. Di sala 1932\u00B4\u00EE de bi nav\u00EA \"l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn sosyal\" kovareke dert\u00EEne \u00FB bi r\u00EAk\u00FBp\u00EAk n\u00EAr\u00EEn\u00EAn xwe diwe\u015F\u00EEne. 1933, li Chicago ya DYE bi ps\u00EEkologa navdar Karen Horney re dixebite \u00FB heya sala 1943 \u00B4\u00EE ji ber zilma naziyan venagere ji DYE. Fromm li ser gelek babetan l\u00EAkol\u00EEnan dike. Ne ten\u00EA li ser ps\u00EEkologiy\u00EA li ser \u00E7and, estet\u00EEk, hezkirin hwd j\u00EE pirt\u00FBken w\u00EE hene. Ew yek ji h\u00EEm\u00EAn avakirina zan\u00EEstiya ps\u00EEkologiy\u00EA \u00FB h\u00FBman\u00EEzm\u00EA t\u00EA zan\u00EEn."@ku . "Muzafer Sherif (Profesor\u00EA Xay\u00EEn), yek ji avaker\u00EA ps\u00EEkolojiya kom\u00EE y\u00EA bi esl\u00EA xwe Kurd e. Muzafer Sherif li Tirkiy\u00EA bi nav\u00EA \"profesor\u00EA xay\u00EEn\" t\u00EA binavkirin. Heya sal\u00EAn 90\u00B4\u00EE nav\u00EA w\u00EE li Tirkiy\u00EA qedexe b\u00FB, pirt\u00FBk\u00EA w\u00EE nedihate wergerandin \u00FB d\u00FBgela Tirk dixwast w\u00EE jib\u00EErkirin bide."@ku . "W\u00EAne:Ivan Pavlov (Nobel). png \u00CEvan Pavlov di sala 1904'an de. \u00CEvan Petrov\u00EE\u00E7 Pavlov bij\u00EE\u015Fk \u00FB ps\u00EEkologeke \u00DBris e. Di sala 1849'\u00EE de li Ryazan\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB di sala 1936'\u00EE de li Len\u00EEngrad\u00EA jiyana xwe ji dest daye. Di sala 1904'\u00EE de Xelata Nobel girtiye. Pavlov yek ji al\u00EEgir\u00EAn dibistana r\u00EAbaza tevgerzaniy\u00EA ye. Gor\u00EE wan mirov tevger\u00EAn xwe f\u00EAr dibe. Mirov dikar\u00EA tevger\u00EAn xwe, herwek\u00EE nexwe\u015Fiyen xwe y\u00EE der\u00FBn\u00EEnas\u00EE bi v\u00EA metod\u00EA derbibe. Pawlow bi k\u00FB\u00E7ik\u00EAn xwe t\u00EA nas\u00EEn. Her car\u00EE berya ku xwarin\u00EA bide k\u00FB\u00E7ikan s\u00EEgnaleke l\u00EA dixwe. Bi \u00E7end\u00EEn dubarekirinan, k\u00FB\u00E7ik dema ku s\u00EEgnal l\u00EA da, devgir\u00EAz\u00EE dibe. Ango k\u00FB\u00E7ik f\u00EAr\u00EE s\u00EEgnal\u00EA dibe."@ku . "Afr\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr an j\u00EE Komara Afr\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr dewletek li ba\u015F\u00FBr\u00EA Afr\u00EEkay\u00EA ye. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 47.000.000 kes hene. Paytext\u00EA xwe Pretoria ye."@ku . "Hi\u015Far, taybetiyeke mirov e ku w\u00EA ji ajalan vediqet\u00EEne. Hi\u015Far bi \u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE consciousness, feeling, scruple \u00FB bi German\u00EE besinnung, bewusstsein \u00FB bi Tirk\u00EE bilin\u00E7 e. Ji ber ku peyva hi\u015Far hin caran bi peyva hi\u015Far\u00EE-hi\u015Fyar\u00EE ve t\u00EA tevl\u00EEhevkirin hewcey\u00EE bi day\u00EEna wateya w\u00EA ya di ziman\u00EAn din de heb\u00FB. Ji xwe haydarb\u00FBna mirov, xwe wek\u00EE kesayetiyek d\u00EEtina mirov e. Heger mirov di xew\u00EA de be, bandora hi\u015Far\u00EA winda dibe. Peyva hi\u015Far\u00EE ji hi\u015Far\u00EA t\u00EA, ango ya ku kar\u00EA hi\u015Far\u00EA ye. Di van sal\u00EAn daw\u00EE de bi nav\u00EA Kogn\u00EEt\u00EEv Ps\u00EEkolog\u00EE \u015Faxeke din li ps\u00EEkolog\u00EE y\u00EA z\u00EAde b\u00FB. Ango der\u00FBn\u00EEnasiya hi\u015Far\u00EA, ps\u00EEkologiya hi\u015Far\u00EA. Ev zan\u00EEstiya han, fonksiyon\u00EAn hi\u015Far\u00EA nas \u00FB \u015F\u00EErove dike \u00FB l\u00EAdigere ku bi riya van fonkiyonan hin nexwe\u015Fiy\u00EAn ps\u00EEkolog\u00EEk \u00E7areser bike. Mixabin ji z\u00FB ve ev be\u015Fa zan\u00EEstiye kete dest\u00EA f\u00EErmay\u00EAn reklam\u00EA. Ewana v\u00EA zan\u00EEstiy\u00EA bo firotina hilber\u00EEn\u00EAn xwe, tevgerguh\u00EAstina mi\u015Fteriy\u00EAn xwe bikart\u00EEnin. Herwek\u00EE hin d\u00FBgel j\u00EE v\u00EA zan\u00EEstiy\u00EA di \u015Fer\u00EA ps\u00EEkolog\u00EEk de bikart\u00EEnin. Hin ceribandinan e\u015Fkere kiriye ku F\u00EEnmas\u00EE (masiy\u00EAn y\u00FBnis) dema ku xwe di neynik\u00EA de dib\u00EEnin, nasdikin. Ango hi\u015Fareka wan j\u00EE heye. Hi\u015Far bi b\u00EEran\u00EEn\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE ye. Heger b\u00EEran\u00EEn nebe, berdewamiya hi\u015Far\u00EA nabe. Sigmund Freud wek\u00EE hi\u015Far\u00EA li ser binhi\u015Far \u00EA j\u00EE xebat\u00EAn mezin kiriye."@ku . "W\u00EAne:BattleofIssus333BC-mosaic-detail1. jpg \u00CEskender\u00EA Makedon\u00EE \u00FB hesp\u00EA w\u00EE B\u00FBsefal di \u015Fer\u00EA \u00CEs\u00FBs\u00EA. Moza\u00EEkek e ji Pompeiy\u00EA ya ku \u00EEro li muzexaneya arkeoloj\u00EEk a Napoliy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin W\u00EAne:Map-alexander-empire. png \u00CEmperatoriya \u00CEskender\u00EA Mezin W\u00EAne:Battle of Gaugamela. jpg \u015Eer\u00EA li Gaugamelay\u00EA \u00CEskender\u00EA Mezin an \u00CEskender\u00EA Gewre an j\u00EE \u00CEskender\u00EA Makedon\u00EE pat\u015Fah\u00EA Makedonya \u00FB yek ji serkeft\u00EEtir\u00EEn serdar\u00EAn esker\u00EE y\u00EAn cihan\u00EA di d\u00EErok\u00EA de b\u00FB ye."@ku . "W\u00EAne:FoodMeat. jpg Go\u015Ft Go\u015Ft par\u00E7ey\u00EAn nerm y\u00EAn la\u015F\u00EA mirov \u00FB ajalan e. Go\u015Ft ji prote\u00EEn\u00EA p\u00EAk t\u00EA. Mirov go\u015Ft\u00EA ajalan dixwin."@ku . "Bi pirran\u00EE gava behsa ps\u00EEkologiy\u00EA an ps\u00EEkologan t\u00EA kirin, d\u00EEmen\u00EA ps\u00EEkolog\u00EAn kl\u00EEn\u00EEk\u00EA t\u00EA ber \u00E7avan. L\u00EA ps\u00EEkologiya kl\u00EEn\u00EEk\u00EA ten\u00EA \u015Faxeke ps\u00EEkologiy\u00EA ye. Bi naskirin, \u015F\u00EErovekirin \u00FB tedawiya nexwe\u015Fiy\u00EAn ps\u00EEkolog\u00EEk re bil\u00EE dibe. Kes\u00EAn ps\u00EEkolog perwerdeya ps\u00EEkolog\u00EE \u00FB ps\u00EEkanal\u00EEt\u00EEk\u00EA d\u00EEtine l\u00EA di war\u00EA bij\u00EE\u015Fk\u00EE, anatom\u00EE \u00FB nexwe\u015Fiy\u00EAn bingeh-organ\u00EEk de ne pispor in. Nexwe\u015Fiy\u00EAn bingeh-organ\u00EEk kar\u00EA ps\u00EEkiyatriy\u00EA ye. Ps\u00EEkolog\u00EA kl\u00EEn\u00EEk\u00EA pirran\u00EE di nexwe\u015Fxaneyan de bi ps\u00EEkiyatr\u00EEstan re dixebite \u00FB di tedaw\u00EEkirina nexwe\u015Fiy\u00EAn giran wek\u00EE \u015F\u00EEzofreniy\u00EA de j\u00EE cihdigire. D\u00EEsa di kl\u00EEn\u00EEk\u00EAn xwe y\u00EAn taybet de bi tedaw\u00EEkirina nexwe\u015Fiy\u00EAn ne bingeh-organ\u00EEk re bil\u00EE dibin. Test\u00EAn ps\u00EEkolog\u00EEk, r\u00EAbaza ps\u00EEkanal\u00EEz, h\u00EEpnot\u00EEzm hwd alavan bikart\u00EEnin. Ps\u00EEkolog nikarin dermanan bidin."@ku . "Cemal Nebez zimannasek kurd y\u00EA navdar e. Di 1933an de li Sil\u00EAmaniy\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Ligel dewamkirina xwendingeh\u00EAn dewlet\u00EE li Iraq\u00EA, w\u00EE derfet heb\u00FB li ser huq\u00FBq, felsefe \u00FB teolojiya \u00EEslam\u00EA j\u00EE bixebite li ber dest\u00EAn bav\u00EA xwe \u00FB alim\u00EAn din \u00EAn wel\u00EAt. Nebez fiz\u00EEk \u00FB matemat\u00EEk \u00FB pedagoj\u00EE li Fakulteya Rah\u00EAnana Mamosteyan a Zan\u00EEngeha Bexday\u00EA. Materyal\u00EAn f\u00EArkariy\u00EA bi ziman\u00EA kurd\u00EE durist kirin. Ji 1955an heta 1961an, mamostey\u00EA l\u00EEsey\u00EA y\u00EA ders\u00EAn matemat\u00EEk \u00FB fiz\u00EEk\u00EA b\u00FB. Di sal\u00EAn ku li Kerk\u00FBk\u00EA mamostet\u00EE kir\u00EE de, bingeh\u00EA yekem kit\u00EAb\u00EAn fiz\u00EEk \u00FB matemat\u00EEk\u00EA bi ziman\u00EA kurd\u00EE dan\u00EE. Di 1956an de w\u00EE elfabeyeke stensil a li ser ceb\u00EEr\u00EA durist kir \u00FB di 1960an de p\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FB yekem kit\u00EAba fiz\u00EEk\u00EA bi kurd\u00EE biwe\u015F\u00EEne bi sernav\u00EA; \u2018Destp\u00EAk bo Mekan\u00EEk \u00FB Taybetiy\u00EAn Maddey\u00EA\u2019, ku t\u00EA de ferhengokeke dewlemend a t\u00EArman heb\u00FB li ser fiz\u00EEk \u00FB matemat\u00EEk\u00EA. Di 1956an de \u00E7\u00FB S\u00FBriye \u00FB Lubnan\u00EA ku li w\u00EA gelek rew\u015Fenb\u00EEr \u00FB niv\u00EEskar\u00EAn kurd nas kirin. Wan behsa avakirina \u2018Akademiya Ziman\u00EA Kurd\u00EE\u2019 \u00FB p\u00EAw\u00EEstiya bikaran\u00EEna elfabeyeke lat\u00EEn\u00EE ya yekgirt\u00EE bo ziman\u00EA kurd\u00EE dikirin. Di hengava w\u00EA kurte gera xwe ya li \u015Eam\u00EA de w\u00EE namilkeyek bi ereb\u00EE niv\u00EEsand li ser \u2018Tevgera Azadiya Kurdistan\u00EA \u00FB Amac\u00EAn W\u00EA\u2019 ku w\u00EE \u00EEthaf\u00EE Nasir\u00EA serokcumhur\u00EA Misr\u00EA y\u00EA ber\u00EA \u00FB p\u00EA\u015Feng\u00EA ereb \u00EA nasyonal\u00EEst kir. Bi ziman\u00EAn kurd\u00EE \u00FB ereb\u00EE li ser mijar\u00EAn cih\u00EAreng \u00EAn f\u00EEloloj\u00EEk, kultur\u00EE \u00FB siyas\u00EE gelek niv\u00EEsiye. Jemal Nebez yekem\u00EEn kurd e ku hem rej\u00EEma total\u00EEter a R\u00FBsyaya Sovyet\u00EA \u00FB satelayt\u00EAn w\u00EA y\u00EAn li rojhilat\u00EA Ewropay\u00EA \u00FB hem j\u00EE bi gi\u015Ft\u00EE marks\u00EEzm \u00FB kom\u00FBn\u00EEzm bi awayek\u00EE e\u015Fkeray\u00EE rexne kirine \u00FB bi zanist\u00EE anal\u00EEz kirine. Dr. Nebez gelek mijar li zan\u00EEngeh\u00EAn cih\u00EA y\u00EAn Rojhilat \u00FB Ewr\u00FBpay\u00EA xwendine, wek\u00EE fiz\u00EEk, matemat\u00EEk, felsefe \u00FB pedagoj\u00EE li Zan\u00EEngeha Bexday\u00EA 1950-1955; ereb\u00EE, ilm\u00EA \u00EEslam\u00EA, \u00EEranoloj\u00EE, pedagoj\u00EE li Zan\u00EEngeha Munich \u00FB W\u00FCrzburg\u00EA 1963-66; \u00EEranoloj\u00EE, ilm\u00EA \u00EEslam\u00EA \u00FB pedagojiya berawurd\u00EE li Zan\u00EEngeha Hamburg\u00EA 1967-70; zanist\u00EAn siyas\u00EE, rojnameger\u00EE \u00FB huq\u00FBq li Zan\u00EEngeha Azad a Berlin\u00EA 1970-1979. Di 1965an de dema xwendekar b\u00FB li Munich\u00EA, ligel heval\u00EAn xwe y\u00EAn part\u00EEzan Br\u00FBsk \u00CEbrah\u00EEm \u00FB Let\u00EEf El\u00EE, Yek\u00EEtiya Netewey\u00EE ya Xwendekar\u00EAn Kurd li Ewropay\u00EA ava kir. Di 1985an de w\u00EE \u00FB penaber\u00EAn din \u00EAn ji Kurdistan\u00EA, akadem\u00EEsyen, zanyar, rew\u015Fenb\u00EEr \u00FB hunermendan Akademiya Zanist \u00FB Huner a Kurd li Stockholm\u00EA ava kirin. Nebez wek\u00EE werg\u00EArek\u00EE profesyonel j\u00EE xebitiye li dadgeh\u00EAn Almanyay\u00EA \u00FB noteran, bi ziman\u00EAn ereb\u00EE, faris\u00EE, kurd\u00EE \u00FB alman\u00EE. H\u00EAj dema li wel\u00EAt b\u00FB hindek berhem\u00EAn edeb\u00EE ji Shakespeare \u00FB Gogol wergerandin bo kurd\u00EE. Profesor\u00EA rojhilatnas \u00EA frans\u00EE Thomas Bois ew wek\u00EE \u2018werg\u00EAr\u00EA b\u00EAqus\u00FBr\u2019 helsengand. Di sal\u00EAn 1970\u00EE \u00FB ser\u00EA sal\u00EAn 1980\u00EE de Cemal li wan karan b\u00FBye: 1971-1972 dersdar, Free University of Berlin, Enst\u00EEtuya F\u00EElolojiya \u00CEran\u00EE; 1972-1976 berpirs\u00EA zanist\u00EE di war\u00EA Rojhilatnasiy\u00EA de li Deutsche Forschungsgemeinschaft (Saziya L\u00EAkol\u00EEn\u00EA ya Alman); 1978-1982 profesor\u00EA al\u00EEkar, \u00CErana \u00EEslam\u00EE, faris\u00EE \u00FB ziman\u00EAn din \u00EAn \u00CEran\u00EE, Free Universtiy of Berlin; \u00FB 1978-83 sehker\u00EA werg\u00EAr \u00FB mutercim\u00EAn ziman\u00EA faris\u00EE li Berlin\u00EA \u00FB sehker\u00EA werg\u00EAr \u00FB mutercim\u00EAn ziman\u00EA kurd\u00EE li Munich\u00EA (Wezareta Perwerde, Zanist \u00FB Kultur\u00EA ya Bavaraian\u00EA). Cemal Nebez endam\u00EA Deutsche Morgenlandische Gesellscaft (Civata Oryantal a Alman), Deutsche Vereinigung f\u00FCr Politische Wissenschaft (Komela Alman a Zanist\u00EAn Siyas\u00EE), Akademiya Zanist \u00FB Huner a Kurd li Stockholm\u00EA, Deutsche Gesellschaft f\u00FCr Sprachwissenschaft (Civata Zimannasiy\u00EA ya Almanyay\u00EA), Societas \u00CEranologica of Europe, \u00FB Nichtraucherbund Berlin\u00EA ye (Yek\u00EEtiya Cigarenek\u00EA\u015Fan)."@ku . "Peyva fob\u00EE ji Phobos a Grek\u00EE t\u00EA. Phobos di m\u00EEtologiya Grek a Ant\u00EEk de xweday\u00EA deh\u015Fet\u00EA ye. Tirsa ku jiyana rojane asteng dike, tirsa li der\u00EA hi\u015Far\u00EA, tirsa di merc\u00EAn awarte de hatiye f\u00EArb\u00FBn e. Bo m\u00EEnak heger mirov ji gur an hir\u00E7eke kov\u00EE bitirse ev tirseke li r\u00EA, biwate \u00FB normal e. L\u00EA heger mirov li cih\u00EA ku h\u00EE\u00E7 f\u00EEl naj\u00EEn mirov ji tirsa f\u00EElan new\u00EAribe derkeve der, ev fob\u00EE ye. Tirs yek ji saz\u00FBmaniy\u00EAn xwe parastina mirov a sir\u00FB\u015Ft\u00EE ye. Tirs ji hi\u015Far\u00EA derketibe ango ji kontrola hi\u015Far\u00EA derketibe ew \u00EAd\u00EE fob\u00EE ye \u00FB jiyana asay\u00EE dike xeterey\u00EA, asteng dike. Tirs di xizmeta jiyan\u00EA de l\u00EA fob\u00EE li dij\u00EE jiyan\u00EA ye. L\u00EA bingeha fobiyan ne ten\u00EA tirs e. Anksiyete \u00FB element\u00EAn binhi\u015Far\u00EA ji yek ji sedem\u00EAn fobiyan in. Bo m\u00EEnak fob\u00EEk (kes\u00EA ku fob\u00EE p\u00EA re heye) ji rew\u015F \u00FB objekt\u00EAn li der\u00EE tirs\u00EA ye j\u00EE ditirse. Wek\u00EE tirsa ji dan\u00FBstandin\u00EA. Hin fob\u00EEk b\u00EA\u00EE tedaw\u00EE nikarin herin bazar\u00EA an dikanek\u00EA ti\u015Ftan bikirin. Bingeh\u00EAn fobiyan him real\u00EEst in him j\u00EE berevajiya w\u00EA. Sigmund Freud fobiyan bi nakokiyan di asta binhi\u015Far\u00EA ve gir\u00EAdide. Der\u00FBn\u00EEnas\u00EAn ji dibistana tevgerzaniy\u00EA wan bi refleks\u00EAn f\u00EArb\u00FBy\u00EE ve gir\u00EA didin."@ku . "Depresyona kl\u00EEn\u00EEk\u00EA, asta depresyon\u00EA ya her\u00EE bilind e \u00FB wek\u00EE ji nav\u00EA w\u00EA t\u00EA f\u00EAhmkirin, kl\u00EEn\u00EEk e ango b\u00FBye kar\u00EA kl\u00EEn\u00EEk\u00EA. Kl\u00EEn\u00EEk depresyon yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn ps\u00EEkoloj\u00EEk e. Xemg\u00EEn\u00EE, melankol\u00EE, kel\u00EEn \u00FB keserki\u015Fandin\u00EAn k\u00FBr \u00EAd\u00EE ji kontrol\u00EA derketiye \u00FB jiyana mirov xistiye astengiyan. \u00CAd\u00EE s\u00EEmptom\u00EAn organ\u00EEk j\u00EE destp\u00EAkirine, wek\u00EE ser\u00EA\u015F, jarb\u00FBn an qelewb\u00FBn (st\u00FBrb\u00FBn, xurtb\u00FBn), b\u00EAxew\u00EE, b\u00EAmadey\u00EE hwd. Di asta kl\u00EEn\u00EEk\u00EA de nexwe\u015F b\u00EA\u00EE al\u00EEkar\u00EE nikane jiyana xwe bir\u00EAk\u00FBp\u00EAk bime\u015F\u00EEne. Baweriya w\u00EA ji xwe nemaye, bextewar n\u00EEne, h\u00EAz \u00FB daxwaza w\u00EA ya jiyan\u00EA k\u00EAm b\u00FBye. Hest\u00EA w\u00EA negat\u00EEv in \u00FB t\u00EAkiliya xwe bi devedor\u00EA re birriye an bi negat\u00EEv dime\u015F\u00EEne. Dil\u00EA hezkiriy\u00EAn xwe ji xwe dih\u00EAle. Xwe bers\u00FBc dib\u00EEne, ketiye xelek\u00EAn raman\u00EAn b\u00EAwate, xwe wek\u00EE s\u00EAw\u00EE an \"zarok\u00EAn damariy\u00EA\" dib\u00EEne. Di konsantrasyon \u00FB biryarday\u00EEna w\u00EA de pirsgir\u00EAk\u00EAn mezin hene, ji xew \u015Fiyarb\u00FBn dijwar b\u00FBye, \u00EEnteresa cins\u00EE k\u00EAm b\u00FBye. Nexwe\u015F pirr h\u00EAd\u00EE tevdigere. La\u015F\u00EA w\u00EA jar ketiye \u00FB her gav westiyab\u00FBn p\u00EA re heye. Dinya li ber\u00E7av\u00EA w\u00EA re\u015Fb\u00FBye \u00FB k\u00EA behsa ti\u015Fteke xwe\u015Fik bike, ew bi gotin \u00FB \u015F\u00EErovekirin\u00EAn negat\u00EEv reaksiyona xwe n\u00EE\u015Fandide. Di kl\u00EEn\u00EEk depresyon\u00EA de pirr caran r\u00EEska xweku\u015Ftin\u00EA heye. Ten\u00EA li Almanya sal\u00EA 12.000 mirov dixwaze xwe bikuje \u00FB dicerib\u00EEne. T\u00EA zan\u00EEn li Kurdistan\u00EA bi hezaran mirov xwe dikujin \u00FB pirraniya wan j\u00EE jin in. Gor\u00EE stat\u00EEst\u00EEkan jin n\u00EAz\u00EEk\u00EE du car\u00EE z\u00EAdetir bi nexwe\u015Fiya kl\u00EEn\u00EEk depresyon\u00EA dikevin. Wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn jiyana jinan di nava civak\u00EA de ji ya m\u00EAran dijwartir in. Hin \u015Fax\u00EAn kl\u00EEn\u00EEk depresyon\u00EA bingeha xwe ji sedem\u00EAn genet\u00EEk digirin l\u00EA pirraniya wan ji sedem\u00EAn rew\u015F\u00EE t\u00EAn. Li cih\u00EAn wek\u00EE Kurdistan\u00EA ku \u015Fer, xizan\u00EE, p\u00EAkut\u00EE, \u00EA\u015Fkence hwd l\u00EA hene, r\u00EEska bi nexwe\u015Fiya kl\u00EEn\u00EEk depresyon\u00EA ketin j\u00EE z\u00EAde ne. Ps\u00EEkotrawma, \u015Fikestina kesayet\u00EE \u00FB kariyer\u00EA, t\u00EAk\u00E7\u00FBne \u00EEdeoloj\u00EE \u00FB baweriyan, rew\u015F\u00EAn awarte hwd nexwe\u015Fiy\u00EA diniqur\u00E7\u00EEnin, ditetik\u00EEnin. Depresyona kl\u00EEn\u00EEk\u00EA dikane were tedaw\u00EEkirin. Ps\u00EEkolog hin test\u00EAn ku h\u00EAz \u00FB asta depresyon\u00EA dip\u00EEvin dikin \u00FB gor\u00EE te\u015Fh\u00EEs\u00EAn xwe riy\u00EAn tedaw\u00EEkirin\u00EA avadikin. Heger di heman dem\u00EA de nexwe\u015Fiyeke din j\u00EE p\u00EA re hebe r\u00EEsk dubare dibe. Hin derman gelek bik\u00EAr t\u00EAn. Ps\u00EEkoterap\u00EE, ps\u00EEkodrama, terapiya elektrokomp\u00FBls\u00EEv hwd gelek curey\u00EAn tekn\u00EEkan \u00FB rew\u015Feke ba\u015F dikane nexwe\u015Fiy\u00EA derbibe."@ku . "H\u00FClya Av\u015Far (yan Hulya Av\u015Far) hunermenda bi koka xwe kurd ya Tirk\u00EEy\u00EAye ko di war\u00EAn zarvekirin\u00EA \u00FB stranb\u00EAj\u00EEy\u00EA da navdar e. Jiyana xwe ya huner\u00EE bi tevay\u00EE bi ziman\u00EA Tirk\u00EE me\u015Fandiye \u00FB h\u00EAj j\u00EE wisa ye."@ku . "W\u00EAne:Anatomy of an amiotic egg. svg Avaniya h\u00EAk\u00EA: 1) qelp\u00EA h\u00EAk\u00EA, 2) perdeya derve ya h\u00EAk\u00EA, 3) perdeya hindir\u00EEn ya h\u00EAk\u00EA, 4) \u00FB 13) gir\u00EAk\u00EAn sp\u00EEka h\u00EAk\u00EA, 5) sp\u00EEka herrikbar, 6) sp\u00EEka t\u00EEr, 7) perdeya zerika h\u00EAk\u00EA, 8) p\u00EA\u015Fzerik, 9) xw\u00EEnpare, 10) zerika tar\u00EE, 11) zerika ge\u015F, 12) qelp\u00EA zerik\u00EA, 14) hewageh, 15) kut\u00EEkula H\u00EAk toxim\u00EA hin curey\u00EAn ajal\u00EAn m\u00EAk e. N\u00EAzik\u00EE hem\u00FB curey\u00EAn balindeyan \u00FB curey\u00EAn mas\u00EEyan \u00FB ajal\u00EAn xizinde h\u00EAkan dikin. Ajal\u00EAn m\u00EAk y\u00EAn guhandar j\u00EE h\u00EAkan \u00E7\u00EA dikin l\u00EA h\u00EAk di hundur da dol digire. Ev h\u00EAk\u00EAn di hundur da ra dib\u00EAjin bizir. Wext\u00EA ku mas\u00EE an mir\u00EE\u015Fk dimirin h\u00EAk\u00EAn ku di zik da dim\u00EAn\u00EE j\u00EE wek bizir t\u00EAn hesibandin."@ku . "Paranoya di ziman\u00EA Grek\u00EE de paranous (ango d\u00EEnb\u00FBna h\u00EAsan, d\u00EEnb\u00FBna li derve) e \u00FB Emil Kraepelin cara yekem\u00EEn di ps\u00EEk\u00EEyatriy\u00EA de bikaraniye. \u015Eik, li \u015Fik\u00EA ketin b\u00FBye yekem\u00EEn \u00FB serekey\u00EE taybetiya mirov. \u015Eik \u00FB li \u015Fik\u00EA ketin jiyana normal t\u00EAkbiriye. Paranoya pirr car\u00EE par\u00E7eyek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn din \u00EAn ps\u00EEkolog\u00EEk in. Di her mirov\u00EE de k\u00EAm z\u00EAde paranoya heye. Ev ti\u015Fteke ji r\u00EAz\u00EA \u00FB normal e. L\u00EA heger jiyana mirov ketibe bin kontrola \u015Fik\u00EA \u00EAd\u00EE ew b\u00FBye nexwe\u015Fiyeke ps\u00EEkolog\u00EEk \u00FB ps\u00EEkiyatr\u00EEk. Div\u00EA b\u00EAte tedaw\u00EEkirin. Bi pirran\u00EE paranoya bi \u015F\u00EEzofreniy\u00EA ve ye. L\u00EA bi nav\u00EA kesayetiya parano\u00EEd d\u00EEmeneke nexwe\u015Fiy\u00EA j\u00EE heye. Wek\u00EE me got, di jiyana normal de mirov xwed\u00EE gelek paranoya ne ku evana ne nexwe\u015F\u00EE l\u00EA \u015Fa\u015F\u00EE ne. Bo m\u00EEnak siyasetmedar pirr bi teoriy\u00EAn komploy\u00EE ve bil\u00EE dibin ku evana her\u00E7end\u00EE paranoyay\u00EA bihew\u00EEnin j\u00EE h\u00EAj neb\u00FBne nexwe\u015F\u00EE. Ant\u00EEsiyon\u00EEzm, ango hem\u00EE xerabiyan dikin para Cih\u00FByan, \u015Fik \u00FB tirs ji saziy\u00EAn sixuriy\u00EA, \u015Fik ji heval \u00FB c\u00EEranan kirin ku ewana li pey neba\u015Fiy\u00EA ne hwd. Evana hem\u00EE ji \u015Fa\u015F\u00EEtiy\u00EAn jiyana rojane ne. Nexwe\u015F\u00EE n\u00EEnin."@ku . "CIA (Central Intelligence Agency) ango Agentaya Navend\u00EE ya Z\u00EErekiy\u00EA, nav\u00EA saziya s\u00EExuriya dervey\u00EE ya DYE ye. Di sala 1947 de bi fermana serokwez\u00EEr Harry S. Truman hatiye damezrandin. Gir\u00EAday\u00EE NSC (National Security Council - Konseya Ewlekariya Netewey\u00EE) kar dike. 4 \u015Fax\u00EAn CIAy\u00EA hene: N\u00FB\u00E7egirtin, \u00C7alak\u00EE, Zan\u00EEst\u00EE \u00FB teknolog\u00EE \u00FB Ger\u00EEnende. CIA hatiye peywirdarkirin ku bo ewlekariya wel\u00EAt s\u00EExuriy\u00EA bike \u00FB wan wek\u00EE raport p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F\u00EE NSC bike. CIA hem\u00EE kar\u00EAn xwe wek\u00EE hem\u00EE saziy\u00EAn s\u00EExuriy\u00EA bi diz\u00EE dike."@ku . "W\u00EAne:Emil Kraepelin. png Emil Kraepelin Emil Kraepelin 15\u00EA Re\u015Femeha 1856\u00EA- 7\u00EA \u00C7irya P\u00EA\u015F\u00EEn 1926. Yek ji ps\u00EEkiyatr\u00EEst\u00EAn navdar e ko li Neustrelitz\u00EA li Elmanyay\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB li M\u00FCnchen\u00EA mir\u00EEye. Ji lay\u00EA gelek kesan ve, m\u00EEna H. J. Eysenck\u00EE di berhema w\u00EE ya bi nav\u00EA Encyclopedia of Psychology da, wek\u00EE h\u00EEmdaner\u00EA ps\u00EEkatriya zanist\u00EE, dermanzanista ps\u00EEkatr\u00EEk \u00FB genet\u00EEka ps\u00EEkatr\u00EEk dih\u00EAt pesinandin. Kraepelin\u00EE hizirand ko sedema hem\u00EE nesax\u00EEy\u00EAn ps\u00EEkatr\u00EEk hokar\u00EAn biyoloc\u00EEk \u00FB genet\u00EEk in. Raman\u00EAn w\u00EE jordest\u00EEya xwe li tevaya sedsala 20\u00EA li ser ps\u00EEkatriye da parast. Bervaj\u00EE w\u00EE Sigmund Freud\u00EE hizir dikir ko nesax\u00EEy\u00EAn ps\u00EEkatr\u00EEk ji ber sedem\u00EAn ps\u00EEkoloc\u00EEk peyda dibin. Li 1886\u00EA, ten\u00EA pi\u015Ft\u00EE 8 sal\u00EAn rah\u00EEnan\u00EA, ew li Zan\u00EEngeha Tartuy\u00EA li Estoniyaya niha b\u00FB profesor \u00FB b\u00FB r\u00EAveber\u00EA dermangeheka 80 text\u00EE. Li w\u00EAder\u00EA ew \u015Fiya gelek serhat\u00EAn nesaxan bi h\u00FBr\u00EE \u00FB k\u00FBr\u00EE tomar bikit \u00FB bixw\u00EEnit \u00FB \"t\u00EAderbi\u00EEnit ka giring\u00EEya rew\u015Fa nesax\u00EEy\u00EA li gorey\u00EE polandin an sinfandina nesax\u00EEy\u00EA \u00E7end e. \" Deh salan pi\u015Ftra, w\u00EE ragehand ko r\u00EAyeka n\u00FB ji bo nih\u00EAr\u00EEna li nesax\u00EEy\u00EAn revan\u00EE ved\u00EEt\u00EEye. W\u00EE ji nih\u00EAr\u00EEna kevne\u015Fop\u00EE ra digot \"berjengk\u00EE\" anko \"semptomat\u00EEk\" \u00FB ji r\u00EAya xwe ya n\u00FB ra digot \"balgeh\u00EEn\" anko \"kl\u00EEn\u00EEkal\". Ev b\u00FB r\u00EAbaza w\u00EE ji bo \u015Firovekirina sinfandina bi sedan nesax\u00EEy\u00EAn revan\u00EE y\u00EAn ko heta sedsala 19\u00EA hatb\u00FBn niyas\u00EEn. W\u00EE nesax\u00EE li gorey\u00EE sinfandina patern\u00EAn berjengan anko semptoman vebe\u015F\u00EEn, ne li gorey\u00EE wekhev\u00EEya berjeng\u00EAn serek\u00EE, ko ber\u00EE w\u00EE dihat kirin. Dirist hema jiber wan astengan b\u00FB ko Kraepelin\u00EE \u015F\u00EAwaz\u00EA xwe jibo veniyas\u00EEna nesax\u00EEy\u00EAn revan\u00EE p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F kir. Ji ber sinfandina nesax\u00EEyeka ko bi away\u00EA yek nesax\u00EE wek\u00EE ps\u00EEkoz dihat niyas\u00EEn pesn\u00EAn Kraepelin\u00EE dih\u00EAn dan. W\u00EE ev nesax\u00EE dab\u00EA\u015F\u00EE du nesaxiyan kir: 1. Manodepresyon ko ew bi xwe niha b\u00FB ye komeka nesaxiy\u00EAn m\u00EEna depresiyona mezin \u00FB nesaxiya ducemser an b\u00EEpolart\u00EE . 2. \u015E\u00EEzofren\u00EE . Li ser bingeh\u00EA l\u00EAkon\u00EEn\u00EAn w\u00EE y\u00EAn dir\u00EAjdem, \u00FB li gorey\u00EE saloxet\u00EAn rew\u015Fan, encam \u00FB ver\u00EAja taliya nesaxiyan, w\u00EE \u00E7emk anko konsepta dementia praecox\u00EA p\u00EAk an\u00EE. Li gorey\u00EE w\u00EE \u015F\u00EEzofren\u00EE \"werara nepirr kurt dema rew\u015Feka nemazey\u00EE ya k\u00EAmb\u00FBna h\u00EAza revan\u00EE ye ko li j\u00EEyek\u00EA k\u00EAm dest p\u00EAdikit. \" W\u00EE li ser patologiya m\u00EAj\u00EE xebat kirine \u00FB cara yekem\u00EEn bal\u00EA ki\u015Fandiye ser bandor\u00EAn patologiya li ser kesayet\u00EE \u00FB nexwe\u015Fiy\u00EAn ps\u00EEkiyatr\u00EEk. W\u00EE cara yekem\u00EEn pirsgir\u00EAk\u00EAn tevger\u00EA binav \u00FB kom kiriye. Ji curey\u00EAn din \u00EAn zan\u00EEstiy\u00EA s\u00FBdwergirtiye \u00FB nexwe\u015Fiy\u00EAn kesayetiy\u00EA j\u00EE wek\u00EE y\u00EAn organ\u00EEk d\u00EEtiye."@ku . "W\u00EAne:Harry S Truman, bw half-length photo portrait, facing front, 1945. jpg Harry S. Truman Her\u00EE Tr\u00FBmen, (8\u00EA Gulana 1888\u00EA-26\u00EA Befirbara P\u00EA\u015F\u00EEn 1972\u00EA) serkomar\u00EA 33\u00EA y\u00EA Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA (1945-1953) b\u00FB. Ew wek\u00EE c\u00EEgir\u00EA serkomar\u00EE pi\u015Ft\u00EE mirina Frankl\u00EEn D. R\u00FBzv\u00EAlt b\u00FB serkomar\u00EA Emr\u00EEkay\u00EA. Serkomariya Tr\u00FBmen\u00EE hevdema b\u00FByer\u00EAn giring y\u00EAn m\u00EEna xwedanedesta Elmanyay\u00EA, daw\u00EEb\u00FBna \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EE y\u00EA Yek\u00EA, Bombebarana Navok\u00EE ya H\u00EEro\u015F\u00EEma \u00FB Nakazak\u00EEy\u00EA, xwedanedesta Japon\u00EA, damezirandina R\u00EAkxist\u00EEya Netewey\u00EAn Yekgirt\u00EE, Mar\u015Fal Plan jibo jin\u00FBveavakirina Ewr\u00FBpay\u00EA, Dest\u00FBr\u00EAn Tr\u00FBmen\u00EE jibo zevitkirina komon\u00EEzm\u00EA, destp\u00EAka \u015Eer\u00EA Sar, \u00E7\u00EAb\u00FBna NATOy\u00EA \u00FB \u015Eer\u00EA Korey\u00EA b\u00FB. Van hem\u00EE b\u00FByeran \u00FB gelek ar\u00EE\u015Fey\u00EAn navxwey\u00EE karek\u00EA weha kir ko Dwayt D. Ayzinhower bikarit desthilata 20 sal\u00EE ya Demokratan daw\u00EE bikit. Ew yek ji siyasetmedar\u00EAn Demokratan e. Di dema serokwez\u00EErtiya xwe de CIA damezrandiye \u00FB bi nav\u00EA Doktr\u00EEna Truman di 12'\u00EA adar\u00EA 1947 de li kongrey\u00EA doktr\u00EEnek daye pejirandin. Ev doktr\u00EEna han, pol\u00EEt\u00EEkaya DYE bo n\u00EAr\u00EEna \u015Eer\u00EA Sar \u00FB berjewendiy\u00EAn dervey\u00EE rave dike."@ku . "M\u0130T, nav\u00EA saziya s\u00EExur\u00EE ya Tirkiy\u00EA ye. Serok\u00EA w\u00EA y\u00EE niha Emre Taner e. Wek\u00EE hem\u00EE dezgeh\u00EAn din \u00EAn Tirkiy\u00EA M\u0130T j\u00EE di bin kontrol \u00FB desthilatdariya konseya ewlekar\u00EE ya netewey\u00EE (MGK) de ye ku ew bi xwe j\u00EE di bin siya art\u00EA\u015Fa Tirk de ye. M\u0130T bi CIA, MOSSAD \u00FB gelek saziy\u00EAn s\u00EExuriy\u00EA din re bi hevpar\u00EE j\u00EE xebatan dike."@ku . "W\u00EAne:Ernst von Feuchtersleben01. JPG Ernst von Feuchtersleben Baron Ernst Freiherr von Feuchtersleben yek ji bij\u00EE\u015Fk, helbestvan \u00FB ronakb\u00EEr\u00EAn navdar\u00EA nemsa b\u00FB. Di 29'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1806 de ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB di 3'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1849 de jiyana xwe jidestdaye. Feuchtersleben li ser binavkirin \u00FB komkirina nexwe\u015F\u00EE \u00FB s\u00EEmptom\u00EAn der\u00FBn\u00EEnasiy\u00EA xebat\u00EAn mezin kiriye. Herwek\u00EE li ser reform\u00EAn pedagog\u00EE \u00FB perwerdehiy\u00EA j\u00EE xebat\u00EAn w\u00EE hene."@ku . "\u015E\u00EEzofren\u00EE, ji Grek\u00EE t\u00EA. Wateya w\u00EA par\u00E7eb\u00FBna kesayetiy\u00EA ye. Yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn ps\u00EEkolog\u00EEk ji gr\u00FBba ps\u00EEkozan e \u00FB kar\u00EA ps\u00EEkiyatriy\u00EA ye. Di ramane, tevger\u00EA \u00FB fonksiyon\u00EAn m\u00EAj\u00EE de xirab\u00FBn, par\u00E7eb\u00FBn e. Di be\u015Fa ps\u00EEkiyatriy\u00EA de cihek\u00EA xwe y\u00EA gir\u00EEng heye \u00FB tedawiya w\u00EA pirr dijwar e. Cara yekem\u00EEn di sala 1907\u00B4\u00EE de ji aliy\u00EA ps\u00EEkiyatr\u00EA navdar \u00EA Sw\u00EEsre y\u00EE Eugen Bleuler hatiye binavkirin. Afirandina ramanan, t\u00EAkiliy\u00EAn di navbera fonksiyon\u00EAn kesayet\u00EE \u00FB hi\u015Far\u00EA, rew\u015Fa hestan hwd par\u00E7e par\u00E7e b\u00FBye. Nexwe\u015F \u00EAd\u00EE bi zimanek\u00EA taybet diaxive. 80 % \u015F\u00EEzofren\u00EEk hal\u00FBs\u00EEnasyonan dibih\u00EEsin \u00FB dib\u00EEnin. Raman \u00FB baweriy\u00EAn parano\u00EEk pirr in. Zan\u00EEst di w\u00EA baweriy\u00EA de ne ku bingeha v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA di ciwaniy\u00EA de t\u00EA av\u00EAtin. Sedem\u00EAn w\u00EA y\u00EA genet\u00EEk hene l\u00EA ep\u00EEleps\u00EE, alkol\u00EEzm \u00FB raxwarina madey\u00EAn wek\u00EE ero\u00EEn, ha\u015Fha\u015F, nexwe\u015F\u00EE t\u00FBmor \u00FB darbey\u00EAn di mejiy\u00EA de gir\u00EEng in. Nexwe\u015F\u00EE di m\u00EAran de z\u00FB (12-13 sal\u00EE), di jinan de dereng (40 sal\u00EE) xwe dide der. L\u00EA nexwe\u015F\u00EE di demeke dir\u00EAj de digih\u00EEje \u00FB heya mirov bi\u00E7e bij\u00EE\u015Fk hinek\u00EA dereng dikeve. Zan\u00EEst di w\u00EA baweriy\u00EA de ne ku hormon\u00EAn jinan di v\u00EA c\u00FBdatiy\u00EA de rolek\u00EA diley\u00EEze. D\u00EEsa j\u00EE binexwe\u015Fketina m\u00EAr \u00FB jinan wek\u00EE hev in. Ji 10-15 % \u00FB pirraniya wan j\u00EE m\u00EAr di v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA de xwe dikujin. Pirr k\u00EAm be j\u00EE bi zarok\u00EAn wek\u00EE 8 sal\u00EE de j\u00EE hatiye d\u00EEtin. Tesb\u00EEtkirina v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA hinek tevl\u00EEhev e. Bo m\u00EEnak ot\u00EEst\u00EEzm a zarokan hin caran bi \u015Fa\u015F\u00EE dibe tirsa \u015F\u00EEzofreniy\u00EA l\u00EA nerast e. Ji 5-10 % zarok\u00EAn \u015F\u00EEzofren\u00EEkan bi heman nexwe\u015Fiy\u00EA dikevin. Ev selefa han di c\u00EAwiyan de 45 % e. Kes\u00EAn ku di dema ji day\u00EEk b\u00FBn\u00EA de t\u00FB\u015F\u00EE zehmetiyan b\u00FBne \u00FB di zaroktiya xwe de darbe li ser\u00EA wan ketine yan qeza derbaskirine div\u00EA bi\u00E7\u00EEn cem bij\u00EE\u015Fk \u00FB xwe kontrol bikin. Hinek v\u00EEr\u00FBs j\u00EE roleke mezin diley\u00EEzin. Kes\u00EA li bajaran ji day\u00EEk b\u00FBne ji y\u00EAn li gundan b\u00FBne b\u00EAhtir bi v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA dikevin. Herwek\u00EE jiyana sosyal bandoreke mezin li destp\u00EAka nexwe\u015Fiy\u00EA dike."@ku . "W\u00EAne:Euro symbol. svg N\u00EE\u015Fana Euro W\u00EAne:CO1EURO 50SV. JPG Euroyek Euro (yan Ewro ya \u20AC) dirav\u00EA hevpar y\u00EA Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA ye. Euro niha li van welatan t\u00EAt bikaran\u00EEn: Almanya Belgiya F\u00EEnland Fransa Holand \u00CErland \u00CEtalya L\u00FBksemb\u00FBrg A\u00FBstriya Port\u00FBgal Spanya Yewnanistan"@ku . "Hal\u00FBs\u00EEnasyon, p\u00EA\u015Frew an j\u00EE rewrewk baweriya nexwe\u015Fan a bi bih\u00EEstin \u00FB d\u00EEtin\u00EAn nerasteg\u00EEn \u00FB xeyal\u00EE ne. Bo m\u00EEnak her\u00E7end\u00EE ti sedemek\u00EA nebe j\u00EE nexwe\u015F di w\u00EA baweriy\u00EA de ye ku dengan dib\u00EEh\u00EEse, d\u00EEmenan dib\u00EEne. Helbet div\u00EA \u015Fa\u015F\u00EEt\u00EE \u00E7\u00EAnebe, hem\u00EE b\u00FByer\u00EAn wiha ne hal\u00FBs\u00EEnasyon in. Kes\u00EAn ku di \u00E7av\u00EAn wan de pirsgir\u00EAk hene, kes\u00EAn k\u00FB m\u00EEgren p\u00EA re hene, kal \u00FB p\u00EEr, kes\u00EAn ku pirr diwestin hwd dikarin hin reng, dir\u00FBv \u00FB t\u00EEr\u00EAjan bib\u00EEnin \u00FB dengan bib\u00EEh\u00EEsin. Ev yeka han normal e \u00FB mirov bi xwe j\u00EE haydar e. Di hal\u00FBs\u00EEnasyon\u00EA de h\u00EE\u00E7 sedemek, st\u00EEm\u00FBl\u00FBsek n\u00EEne l\u00EA nexwe\u015F dikeve w\u00EA baweriy\u00EA ti\u015Ftinan dib\u00EEne, dib\u00EEh\u00EEse."@ku . "Sokrates yan Sokrat f\u00EElozofek\u00EE Yewnan\u00EEstana Kevn \u00FB r\u00FBni\u015Ftvan\u00EA At\u00EEnay\u00EA b\u00FB. Ew yek ji f\u00EElozof\u00EAn her\u00EE bibandor y\u00EAn hem\u00FB deman \u00FB wek bav\u00EA felsefeya Rojavay\u00EA t\u00EAt hesibandin. Sokrates yekem kes b\u00FB ye ku et\u00EEk an\u00EE nav felsefeya ku ber\u00EE hing\u00EA bi felsefeya siri\u015Ft\u00EE \u00FB f\u00EEz\u00EEk\u00EA dagirt\u00EE b\u00FB. Hem\u00FB armanca felsefeya Sokrates ba\u015Ftirkirina mirovan b\u00FB. W\u00EE xwest bi pirs\u00EEn\u00EA wisan bike ku xelk t\u00EAgih\u00EAn dirist peyda bike daku bigihe zan\u00EEna rast. Sokrates bawer dikir ku ger mirov bi rast\u00EE bizane qenc\u00EE \u00E7i ye, mirov d\u00EA w\u00EA bike. Sokrates bi xwe ti car f\u00EAre \u00FB baweriy\u00EAn xwe neniv\u00EEs\u00EEn l\u00EA ew bi r\u00EAya d\u00EEdakt\u00EEk\u00EA f\u00EAr\u00EE xelk\u00EA dikirin. L\u00EA navdartir\u00EEn \u015Fagird\u00EA w\u00EE, Platon\u00EE gelek ji diyalog \u00FB suhbet\u00EAn w\u00EE y\u00EAn bi xelk\u00EA re niv\u00EEs\u00EEn."@ku . "Ot\u00EEst\u00EEzm bi Grek\u00EE t\u00EA wateya \"xwe, xwet\u00EE, xwe bi xwe\". Pirsgir\u00EAkeke k\u00FBr \u00EA gih\u00EE\u015Ftin\u00EA, mazinb\u00FBn\u00EA ye. Di ps\u00EEkologiya zarokan de cihek\u00EA xwe y\u00EA gir\u00EEng heye. Zarok t\u00EAkiliy\u00EAn xwe bi derve re biriye, naaxive, bala xwe nade b\u00FByer\u00EAn li devedora w\u00EA p\u00EAk t\u00EAn, li dibistan\u00EA bipa\u015Fketiye, bers\u00EEvan nade pirs\u00EAn mamoste hwd. Cara yekem\u00EEn ps\u00EEkiyatr\u00EEst\u00EA Sw\u00EEsrey\u00EE Eugen Bleuler, di sala 1911\u00B4\u00EE de ev nav bikaraniye \u00FB wek\u00EE bingeha nexwe\u015Fiy\u00EAn \u015F\u00EEzofren\u00EE d\u00EEtiye. Leo Kanner, Hans Asperger, Lorna Wing hwd li ser ot\u00EEst\u00EEzm\u00EA xebat\u00EAn mezin kirine \u00FB w\u00EA ji \u015F\u00EEzofreniy\u00EA veqetandine. Ji ber ku zarok\u00EAn ot\u00EEst\u00EEk nah\u00EAlin bers\u00EEvan bidin, pirr caran wek\u00EE k\u00EAmhi\u015Fan t\u00EAn d\u00EEtin, l\u00EA ev nerast e. Li ser sedem\u00EAn nexwe\u015Fiy\u00EA, rew\u015Fa ji dayikb\u00FBn\u00EA pirr balk\u00EA\u015F e. Ango ji dayikb\u00FBn b\u00EA\u00EE problem p\u00EAk hatiye an na. Rew\u015Fa malbat\u00EA ya sosyal, xebata zarokan ji bo aboriya malbat\u00EA, ps\u00EEkotra\u00FBma, rew\u015Fa gih\u00EE\u015Ftina motor\u00EEk, k\u00EAmas\u00EE di organ\u00EEzm\u00EA de hwd balk\u00EA\u015F in. Zarok 10-12 meh\u00EE de bi ot\u00EEst\u00EEzma z\u00FBtir dikeve l\u00EA ev ne ji hem\u00EE zarokan e. Bi pirran\u00EE di 3 saliy\u00EA de destp\u00EA dike. Pispor bal\u00EA diki\u015F\u00EEnin rew\u015Fa germ\u00EE ya malbat\u00EA. D\u00EEv\u00EA di malbat\u00EA de germiya hezkirin\u00EA \u00FB t\u00EAkiliy\u00EAn hest\u00EE hebin. Ji bo tedawiya ot\u00EEst\u00EEzm\u00EA ergoterap\u00EE ciheke gir\u00EEng digire. Herwek\u00EE \u00EEntegrasyona sosyal, ps\u00EEkoterap\u00EE \u00FB derman\u00EAn bij\u00EE\u015Fk\u00EE t\u00EAn bikaran\u00EEn."@ku . "S\u00EAm\u00EAl qeza \u00FB baj\u00EArek\u00EE bi\u00E7\u00FBk e ku dikeve devera Bad\u00EEnan li Kurdistana ba\u015F\u00FBr. Ev baj\u00EArke \u00EAk ji qezay\u00EAn Duhok\u00EA dih\u00EA hejmartin. S\u00EAm\u00EAl bi d\u00FBratiya 8 km dikeve rojavay\u00EA baj\u00EAr\u00EA Duhok\u00EA. Nav\u00EA v\u00EA bajar li ve ti\u015Ft hatiye ku s\u00EA 3 \u00E7iya li dewra v\u00EA bajar\u00EA ye, ji ber v\u00EA yeke v\u00EA \u00E7iya wek\u00EE mil wane, liber v\u00EA gotin s\u00EA mil li dewra v\u00EA bajare, \u015F\u00EAm\u00EAl, 3 mil."@ku . "W\u00EAne:Bleuler. png Eugen Bleuler (1857-1939) Paul Eugen Bleuler yek ji ps\u00EEkiyatr\u00EEst\u00EAn navdar \u00EA Sw\u00EEsre ye. Di 30'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1857 li Zollikon di gir\u00EAday\u00EE Z\u00FCrich ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB di 15'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA 1939 de d\u00EEsa li Zollikon jiyana xwe ji dest daye. Li ser \u015F\u00EEzofren\u00EE, ot\u00EEst\u00EEzm, morb\u00FBs Bleuler \u00FB h\u00EAn ti\u015Ftan dixebit\u00EE. Bleuler yekem\u00EEn ps\u00EEkiyatr\u00EEst\u00EA ku bawer\u00EE bi dibistana Sigmund Freud aniye ye."@ku . "Eg\u00EEn an bi Ermen\u00EEk\u00EE Agin (t\u00EA wateya kan\u00EE) nav\u00EA xwe ji ziman\u00EA filehk\u00EE (Ermen\u00EEk\u00EE) digire. Yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Erzingan\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA ji bo xatir\u00EA damezr\u00EAner\u00EA Komara Tirkiy\u00EA Mustafa Kemal Atat\u00FCrk kirine Kemaliye. Nav\u00EA ber\u00EA hatiye qedexekirin. Bilindahiya her\u00EAm\u00EA ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 900-1.700 m ye. Frehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 1.333 km\u00B2 \u00FB hejmara ni\u015Ftecihan (bi tev\u00EE gundan) 16.900 e. 34 gund\u00EA nav\u00E7ey\u00EA hene. Her\u00EAm heya damezrandina Komara Tirkiy\u00EA di bin fermandariya m\u00EEr\u00EAn Kurd \u00EAn Kemax \u00FB D\u00EArs\u00EEm\u00EA de b\u00FB. E\u015F\u00EEra Re\u015Fwan li her\u00EAm\u00EA navdar b\u00FB. \u00CAgin di dema Osmaniyan da hin caran bi Amed\u00EA, hin caran j\u00EE bi Xarpet\u00EA\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Nif\u00FBsa her\u00EAm\u00EA ji Kurd \u00FB Ermeniyan p\u00EAk dihat. Pi\u015Ft\u00EE Terteleya Filehan, li her\u00EAm\u00EA Ermeni neman. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA ji ya Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ne cudatir e."@ku . "Refahiye an j\u00EE Gercan an di hin niv\u00EEsan de Gercan\u00EE, Gercan\u00EEs yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Ezirgan\u00EA ye. 71 km d\u00FBr\u00EE bajar\u00EA Ezirgan\u00EA ye. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 1.744 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.589 m ye. Hejmara ni\u015Ftecihan bi tev\u00EE gundan 21.977 e."@ku . "Tara Caf hunermendeka kurd \u00FB stranb\u00EAje. Tara Caf sala 1958 li Bexday\u00EA ji dayik b\u00FBye. Hunermed, ke\u00E7a e\u015F\u00EEra Caf \u00FB heleb\u00E7ey\u00EE. Tara, ji ber ku bav\u00EA w\u00EA j\u00EE hunermend\u00EA muz\u00EEk\u00EA b\u00FB, ji bal bav\u00EA xwe j\u00EE hatiye perwerdekirin \u00FB stir\u00EEna bi zaravaya hewram\u00EE ji bav\u00EA xwe h\u00EEn b\u00FBye. Tara Caf ji ber ku malbata w\u00EA b\u00FB penaber ji sala 1979\u00EA vir ve li London\u00EA dij\u00EE. Di sala 1991\u00EA de dest bi h\u00EEnb\u00FBna enstrumana \"\u00E7eng\u00EA (arp) kir. Enstrumana \u00E7eng heta sedsala 17an j\u00EE enstrumana m\u00EEr\u00EAn faris \u00FB kurdan b\u00FB. L\u00EA pi\u015Ftre h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE wenda b\u00FB \u00FB qan\u00FBn\u00EA ciy\u00EA w\u00EE girt. Bi saya Tara Caf kurd d\u00EEsa v\u00EA enstruman\u00EA nas dikin. Tara Caf\u00EA konser li Amed\u00EA \u00FB Stenbol\u00EA j\u00EE dane."@ku . "Cimn\u00EE an j\u00EE C\u00EEm\u00EEn, yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Ezirgan\u00EA ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000 hejmara ni\u015Ftecihan bi tev\u00EE gundan 32.000 e. 24 gund\u00EA nav\u00E7ey\u00EA hene."@ku . "Kemax yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Ezirgan \u00EA ye. Nav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA gelek\u00EE kevn e. 52 km d\u00FBr\u00EE bajar\u00EA Ezirgan\u00EA dikeve. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 2.354 km\u00B2 \u00FB hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 1997'\u00EE 8.648 e. Di qeyd\u00EAn H\u00EEt\u00EEtiyan de nav\u00EA her\u00EAm\u00EA Haya\u015Fa \u00FB nav\u00EA Kemax\u00EA j\u00EE wek\u00EE Kumaxa derbasdibe."@ku . "M.K. A Kaynak\u00E7a:www. tbmm. gov. tr"@ku . "Qerequlax, gundek\u00EA gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7eya Qoser a gir\u00EAday\u00EE M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye."@ku . "\u00CEl\u00EE\u00E7, yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Ezirgan\u00EA ye. Firehiya erd\u00EA w\u00EA 1.397 km\u00B2 ye. Nif\u00FBsa navend\u00EA 2.361 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE 5.330 ye. 153 km d\u00FBr\u00EE Ezirgan\u00EA ye."@ku . "Andirin yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Gurgum\u00EA ye. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 1.178 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 220-2.250 m ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA (gor\u00EE stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE) navend 8.311 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE 68.660 e."@ku . "Kirdoxl\u00EE yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Gurgum\u00EA ye. Bi qas\u00EE 160 ber\u00EA wek\u00EE gundek\u00EE Kurdan avab\u00FBye. Di sala 1960 de b\u00FBye nav\u00E7e \u00FB serokwez\u00EEr\u00EA Tirk \u00EA ku hate \u00EEdamkirin Adnan Menderes nav\u00EA Elo\u011Flu (zarok\u00EA xelk\u00EA, biyaniyan) qedexekir \u00FB nav\u00EA T\u00FCrko\u011Flu (ango kur\u00EA Tirkan) p\u00EAve dan\u00EE. Nav\u00EA \u00CAloxl\u00EE ji di dema \u0130smet \u0130n\u00F6n\u00FC de hatib\u00FB dan\u00EEn \u00FB nav\u00EA w\u00EA y\u00EE ber\u00EA Kurdoxl\u00EE/Kirdoxl\u00EE hatib\u00FB qedexekirin. 22km d\u00FBr\u00EE bajar\u00EA Gurgum\u00EA ye. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 705km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 500m ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000 hejmara navend\u00EA 11.918 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 61.396 e. Gel\u00EAn her\u00EAm\u00EA pirran\u00EE Kurd in \u00FB mixabin di bin p\u00EAkut\u00EE \u00FB pi\u015Favtineke mezin de dij\u00EEn."@ku . "Markaz yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Gurgum\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA di dema Osmaniyan de Alad\u00EEnek e. Nav\u00EA we y\u00EA her\u00EE kevn j\u00EE Baxn\u00FB ye. D\u00EEroka w\u00EA gelek kevn e. Bermahiy\u00EAn b.z. 3.500-4.000\u00B4\u00EE hatine d\u00EEtin. Di dema Osmaniyan de di sala 1870de digel bajar\u00EA Gurgum\u00EA bi Heleb\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Ji ber ku Kurd\u00EAn her\u00EAm\u00EA her dem li dij\u00EE dewlet\u00EA ser\u00EE hildidan, Osmaniyan gelek caran ferman radikir ser her\u00EAm\u00EA. Gund\u00EAn e\u015F\u00EEra Kurd S\u00EEnemil\u00EE y\u00EAn li ber Derya Sp\u00EE gelek zilm ji aliy\u00EA Osmaniyan ve d\u00EEtine. Her wisa her\u00EAma Bazarcix\u00EA j\u00EE. Qereyilan \u00EA ku Tirk w\u00EE wek\u00EE leheng\u00EA xwe n\u00EE\u015Fan didin j\u00EE ji Bazarcix\u00EA ye. Mele Mihemed (Karayilan) ji mezra Kurd El\u00EEf a Bazarcix\u00EA ye \u00FB di sala 1888an de ji dayik b\u00FBye. Kazim Karabek\u00EEr (Atat\u00FBrk ew ji hol\u00EA rakiriye, generalek\u00EE navdar \u00EA w\u00EA dem\u00EA ye) soz dide Mele Mihemed da pi\u015Ft\u00EE derxistina Frensiyan d\u00EA maf\u00EA Kurdan b\u00EAne dan \u00FB gund\u00EAn Kurdan \u00EAn li per\u00EA Derya Sp\u00EE \u00FB Gurgum\u00EA bike bin fermandariya Mele Mihemed. Qereyilan ango Mele Mihemed bi v\u00EE away\u00EE dest bi \u015Fer\u00EA Frensiyan dike \u00FB li D\u00EElok\u00EA navdar dibe. Mixabin wek\u00EE her car\u00EE Tirk d\u00EEsa Kurdan dixap\u00EEnin. Serhildan\u00EAn Kurd\u00EAn Derya Sp\u00EE \u00FB y\u00EAn e\u015F\u00EEr\u00EAn her\u00EAm\u00EA gelek in. Serhildana Bozan Beg ku di 1918 \u00B4an de dest p\u00EA dike, gelek navdar e. Mixabin d\u00EEroknas\u00EAn Kurdan li ser Serhildan\u00EAn her\u00EAm\u00EA \u00FB Kurd\u00EAn Derya Sp\u00EE z\u00EAde xebat nekirine. Bazarcix di sala 1941\u00B4\u00EA de bi Gurgum\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 1.710km2 ye, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA j\u00EE 850m ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA (sala 2000\u00B4\u00EE) 24.374 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 72.628 e. Koma Markaz e siftiyan Bugan en: Bugan ji ber ve 2600 salan li dora bajar\u00EA Ruha da hatine li ser \u00E7iyay\u00EA Engizek\u00EA. Ji \u00E7avkaniy\u00EAn Asuran diyar dibe ku Bugan di sala 549 ber\u00EE Chiristus de, l\u0131 deme Medan belak\u0131rr\u0131na j\u0131 ber desten Pers u Asuran, hat\u0131n ravtin ber le\u015Fkere Asuriyen. L\u0131 sal dreji hat\u0131n Bugan nev bere \u0131\u015Fxaftan cih g\u0131rt\u0131n. l\u0131 ber ve 180 sal hat\u0131n Bugan nezike 3 km rohat\u0131na Markaz e (Pazarc\u0131k) u diyar e Mami\u015F \u00E7e k\u0131r\u0131n. Nave Diyar e mami\u015Fe s\u0131fti Kuwatan a . Kuwatan nave xwe ji Mam e K\u0131ran da h\u0131lg\u0131rtiye. L\u0131 deme Cumhuriyet po\u015Fnave Mam e K\u0131ran Sapk\u0131ran (Sapkiran) buye. Ji ber nivisa Romi an gele markazi an ji beri Chiristus li sal 54 an da gele Corduene na bun. Piste barkirine Bugan 500 sal darbasi bune."@ku . "Cir\u00EEd yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Gurgum\u00EA ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000 hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 12.642 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 29.580 ye. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 642km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.150m ye. 2 nehiye \u00FB 9 gund gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Abor\u00EE pirran\u00EE li ser \u00E7andin\u00EE \u00FB xwed\u00EEkirina ajalan e. Li her\u00EAm\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 5.000 kewar\u00EAn mozhinguv\u00EA hene."@ku . "Cela yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Gurgum\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA di sala 1983 \u00B4\u00EE de kirine Ekin\u00F6z\u00FC. Cela di sala 1991 \u00B4de b\u00FBye nav\u00E7e. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 692km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.200m ye. 17 gund \u00FB 77 mezray\u00EA w\u00EA hene."@ku . "Koksen yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Gurgum\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE di dema \u00EEmparatoriya Roma de Cocussus e. Herwek\u00EE di hin qeydan de Kokus, Koksus j\u00EE derbas dibe. Di dema Osmaniyan de bi pirran\u00EE gotine Koksen. H\u00EEt\u00EEt, Roma, Med, Pers, Makedon\u00EE, Ereb, Osman\u00EE \u00FB m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurdan li her\u00EAm\u00EA desthilatdar\u00EE kirine. Li nav\u00E7ey\u00EA \u00E7ar \u00EAl\u00EAn kurd \u00EAn elew\u00EE hene: Ewdalan, Resulan, \u015Eadil\u00EE \u00FB Zelikan. Nav\u00E7e 91 km d\u00FBr\u00EE Gurgum\u00EA dikeve. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 1.920, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.350 m ye."@ku . "N\u00FBrhaq nav\u00EA xwe ji \u00E7iy\u00EA girtiye, yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Gurgum\u00EA ye. Di sala 1971 de b\u00FBye \u015Faredar\u00EE \u00FB di sala 1990 de j\u00EE b\u00FBye nav\u00E7e. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 634km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.500m ye. 3 nehiye \u00FB 3 gund gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 8.118 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 17.260 ne. Abor\u00EE li ser \u00E7andin\u00EE, xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB mozhinguv\u00EA ne."@ku . "Ant\u00EEdepresan an dij\u00EE depresyon\u00EA ji derman, r\u00EAbaz, tedb\u00EEr \u00FB binavkirin\u00EAn li dij\u00EE depresyon\u00EA ne re t\u00EA gotin. Derman\u00EAn ant\u00EEdepresan ji gelek gr\u00FBban p\u00EAk t\u00EA \u00FB gor\u00EE rade \u00FB taybetiya depresyon\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn. Bo m\u00EEnak MAOI, TCA, SSRI, SSRE hwd. Her gr\u00FBbek j\u00EE di nava xwe de li \u015Faxan belav dibe. Derman\u00EAn ant\u00EEdepresan mekan\u00EEzmaya neuroloj\u00EEk ditetik\u00EEnin an fonksiyon\u00EAn w\u00EA qels dix\u00EEnin."@ku . "Franz Anton Mesmer kes\u00EA ku cara yekem\u00EEn bi kar\u00EA h\u00EEpnot\u00EEzmay\u00EA re bil\u00EE b\u00FBye ye. Wek\u00EE Sigmund Freud gelekan anga\u015Ft\u00EAn w\u00EE \u015Fopandine \u00FB q\u00EEmet dane. Bi nav\u00EA \"mermer\u00EEsm\u00FBs\" destkevtin\u00EAn gir\u00EEng xistiye c\u00EEhana ps\u00EEkolog\u00EE \u00FB neurologiy\u00EA. Mesmer wek\u00EE feylesofek j\u00EE t\u00EA zan\u00EEn. Mesmer bingej\u00EA h\u00EEpnot\u00EEzma ya k\u00FB \u00EEro t\u00EA kirin p\u00EA\u015Fxistiye \u00FB w\u00EA ji \u015Farlataniy\u00EA azad kiriye."@ku . "M\u00EEgren yek ji curey\u00EAn ser\u00EA\u015F\u00EA ye. Xwe bi p\u00EAl\u00EAn \u00EA\u015F dibih\u00EEz\u00EEne. Periyod\u00EAn w\u00EA ji 4 saetan heya 72 saetan p\u00EAk t\u00EA. Ji p\u00EAlek heya ya din ser\u00EE na\u00EA\u015Fe l\u00EA nexwe\u015F dikeve xofa p\u00EAla n\u00FB. Ber\u00EA curey\u00EAn ser\u00EA\u015F\u00EA nedihate zan\u00EEn, hem\u00EE wek\u00EE \"ser\u00EA\u015F\" dihate binavkirin. L\u00EA \u00EEro gor\u00EE bingeha xwe b\u00FBye mijara \u015Fax\u00EAn zan\u00EEstiy\u00EA. M\u00EEgren ketiye para neurolog\u00EEy\u00EA. \u00CA\u015Fa m\u00EEgren\u00EA n\u00EEvmezin an an mezin e. Di al\u00EEk\u00EE ser\u00EE de c\u00EEh digire \u00FB ku asta \u00EA\u015F mezin be, jiyana rojane ya nexwe\u015F asteng dike \u00FB herwek\u00EE derdor\u00EA w\u00EA j\u00EE aciz dike. \u00CA\u015F xwe wek\u00EE gurminiyan bi periyoda l\u00EAdana dil dide der. M\u00EEgren bi pirran\u00EE xwe di jinan de dide der. Ev j\u00EE n\u00EE\u015Fan dide ku m\u00EEgren hem bingehla\u015F\u00EE ye \u00FB hem j\u00EE nexwe\u015Fiyeke bingeh-ps\u00EEkoloj\u00EEk e. Ango jiyana civat\u00EE, malbat, stres hwd. di mirov de hin nexwe\u015Fiy\u00EAn ps\u00EEkosomat\u00EEk j\u00EE \u00E7\u00EAdike."@ku . "T\u00EEr darik\u00EA yan asinkek zirav \u00FB \u00FB dir\u00EAj \u00FB serikt\u00FBj ye. T\u00EEr ji kevan\u00EA t\u00EAt av\u00EAtin. T\u00EEr ber\u00EA bo n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA \u00FB di \u015Ferran de dihatin bikaran\u00EEn. Niha z\u00EAdetir di werzi\u015Fa t\u00EErav\u00EAjiy\u00EA de bi kar t\u00EAn. W\u00EAne:Pfeil 0005. gif 750px"@ku . "T\u00EEr (\u00E7ek) (darik\u00EA zirav \u00FB serik t\u00FBj y\u00EA ji kevan\u00EA t\u00EAt av\u00EAtin) T\u00EEr (st\u00EArk) T\u00EEr (gerst\u00EArk)"@ku . "Jacques-Marie \u00C9mile Lacan ps\u00EEkoanal\u00EEstek\u00EE navdar \u00EA Frens\u00EE ye. Di 13 Avr\u00EAl 1901\u00B4\u00EE li Par\u00EEs ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB li heman der\u00EA di 9 Kew\u00E7\u00EAr 1981 \u00B4\u00EE de jiyana xwe jidestdaye. Lacan teoriy\u00EAn Freud p\u00EA\u015Fxistiye \u00FB gelek rexne j\u00EE li Sigmund Freud kiriye. Li ser c\u00EEhana s\u00EEmbol \u00FB ziman, kesayetiy\u00EAn neurot\u00EEk \u00FB ps\u00EEkot\u00EEk, neuroz, nars\u00EEs\u00EEzm, ps\u00EEkoz hwd xebat \u00FB ke\u015Ff kiriye. Lacan wek\u00EE feylesofek\u00EE Ewrop\u00EE j\u00EE t\u00EA naskirin. Wek\u00EE \"Freud\u00EA Frens\u00EE\" j\u00EE dihate binavkirin l\u00EA w\u00EE di dawiya tamen\u00EA xwe de xwe ji riya Freud d\u00FBrxistiye. Rexne li kap\u00EEtal\u00EEzm\u00EA kiriye \u00FB pesn\u00EA r\u00EAbaza diyalekt\u00EEk a raman\u00EA daye. W\u00EE j\u00EE wek\u00EE Carl Gustav Jung q\u00EEmet daye element \u00FB bandor\u00EAn jiyana mirovah\u00EE ya dem\u00EAn ber\u00EA."@ku . "B\u00EErkan di mejiy\u00EA mirov da wek\u00EE x\u00EAvjim\u00EAran di nava hin pr\u00EEns\u00EEban da dixebite. B\u00EErkan fonksiyon\u00EAn b\u00EEran\u00EEn\u00EA idar\u00EA dike. Du \u015Fax\u00EAn b\u00EErkan\u00EA hene: B\u00EErkana demkurt \u00FB b\u00EErkana demdir\u00EAj. Ti\u015Ft\u00EAn ku n\u00FB digih\u00EEjin b\u00EErkan\u00EA ber\u00EA di radeya b\u00EErkana demkurt de t\u00EA parastin \u00FB heger ceribandin, gir\u00EEng\u00EE \u00FB hilbijartina mej\u00EE ji bo v\u00EA ti\u015Fta n\u00FB tunebe ew t\u00EA jib\u00EErkirin. Berevaj\u00EE w\u00EA heger hebe digih\u00EEje radeya b\u00EErkana demdir\u00EAj, li wir t\u00EA parastin."@ku . "Del\u00EEriy\u00FBm t\u00EA wateya \"nelir\u00EAb\u00FBna hi\u015F\". Del\u00EEr\u00EE\u00FBm nexwe\u015Fiya z\u00FB ya ps\u00EEkolog\u00EEk a bingeh-organ\u00EEk t\u00EA ravekirin. Heger di mej\u00EE \u00FB fonksiyon\u00EAn mej\u00EE de yan di mekan\u00EEzmaya neurolog\u00EEk de pirsgir\u00EAk, t\u00FBmor hwd derketibe di fonksiyon\u00EAn hi\u015F \u00FB hi\u015Far\u00EA de j\u00EE xwe dide der. Di b\u00EErkan (hafize) a kurtdem\u00EE, dir\u00EAjdem\u00EE de problem, problem\u00EAn oryantasyon\u00EA, di axavtin\u00EA e problem hwd xwe bi gelek awayan dide der. Ji bo del\u00EEr\u00EE\u00FBm alkol\u00EEzm m\u00EEnakeke ba\u015F e. Kes\u00EAn ku alkol\u00EEk \u00EEn bi salan \u015F\u00FBnde ziyan li mej\u00EE \u00FB fonksiyon\u00EAn neurologiya wan dikeve. Ev kesana ti\u015Ftan z\u00FB jib\u00EEr dikin, di tevger \u00FB oryantasyona wan de problem hene \u00FB bir\u00EAk\u00FBp\u00EAk nikarin biaxivin. Dem, cih, rew\u015F tevl\u00EEhev b\u00FBye di jiyana wan de. Di rew\u015F\u00EAn n\u00FB yan awarte de nikarin biserbikevin an j\u00EE nizanin \u00E7awa tevbigerin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/56/Lloyd_Banks.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Lloyd Banks Christopher Lloyd (ji dayik b\u00FBye 30\u00EA N\u00EEsan\u00EA, 1982), bi nav\u00EA hunermend \u00EA w\u00EE Lloyd Banks \u00E7\u00EAtir naskir\u00EE, rapvanek\u00EE Amerik\u00EE ye. Ew j\u00EE endamek\u00EE gruba hip-hop G-Unit e (hin ji endam\u00EAn d\u00EEn j\u00EE 50 Cent \u00FB Tony Yayo ne). Reh\u00EAn w\u00EE j\u00EE Puerto-R\u00EEk\u00EE \u00FB Afr\u00EEk\u00EE ne."@ku . "W\u00EAne:Leo-Kanner. jpeg Leo Kanner (1955) Leo Kanner ps\u00EEkiyatr\u00EEstek\u00EE navdar \u00EA awistriyay\u00EE ye. Di 13'\u00EA t\u00EErmeha 1896'an de li Awistriya ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB di 13'\u00EA avr\u00EAla 1981'\u00EA li DYE jiyana xwe jidestdaye. Kanner xebat\u00EAn mezin \u00FB dorfireh li ser ot\u00EEst\u00EEzm\u00EA kiriye \u00FB cara yekem\u00EEn w\u00EE ot\u00EEst\u00EEzma n\u00FB ke\u015Ffkiriye. Hin caran ji ot\u00EEst\u00EEzma n\u00FB re \"sendroma Kanner\" j\u00EE t\u00EA gotin."@ku . "Hans Asperger yek ji bij\u00EE\u015Fk\u00EAn zarokan \u00EA navdar e. Ji Aw\u00FBst\u00FBrya ye. Di 18 Re\u015Fem\u00EE 1906 \u00B4\u00EE li bajar\u00EA Hausbrunn hatiye dinyay\u00EA \u00FB di 21 Cotkar 1980 \u00B4\u00EE li W\u00EEen jiyana xwe jidestdaye. Asperger li ser ot\u00EEst\u00EEzma zarokan xebat kiriye. W\u00EE bi nav\u00EA \"ps\u00EEk\u00EEatriya ot\u00EEst\u00EEzme\" xebat\u00EAn xwe we\u015Fandiye."@ku . "Lorna Wing yek ji ps\u00EEkolog\u00EAn Br\u00EEtanyay\u00EE ye. Li bajar\u00EA Sussex dij\u00EE. W\u00EA li ser xebat\u00EAn Hans Asperger gelek p\u00EA\u015Fdebirin kiriye. W\u00EA li Br\u00EEtanya bi nav\u00EA \"Komeleya Ot\u00EEst\u00EEk a Netewey\u00EE\" komeleyek damezrandiye. Li ser pirsgir\u00EAk\u00EAn k\u00FBr y\u00EAn ps\u00EEkologiya gih\u00EE\u015Ftin\u00EA l\u00EAkol\u00EEnan kiriye \u00FB dike. Wing \"Sendroma Asperger\" ji xwe re kiriye armanc \u00FB di p\u00EA\u015Fxistina spektr\u00FBma ot\u00EEst\u00EEzm\u00EA de keseka navdar e."@ku . "Kurt Lewin yek ji ps\u00EEkolog\u00EAn navdar e. Di 9'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1890 li Mogilno (niha li nav tix\u00FBb\u00EA Polonya dikeve, ber\u00EA di dest\u00EA Elmanan da b\u00FB) ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB di 12'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 1947 \u00B4\u00EE li Newtonville ya DYE jiyana xwe jidestdaye. Lewin li ser sosyalps\u00EEkolog\u00EE, ps\u00EEkologiya gih\u00EE\u015Ftin\u00EA, ps\u00EEkologiya biyolog\u00EEk hwd l\u00EAkol\u00EEn \u00FB p\u00EA\u015Fdexistin\u00EAn gir\u00EEng kiriye."@ku . "W\u00EAne:Image-Postwertzeichen DPAG - 100. Geburtstag Theodor W. Adorno 2003. jpg 340px Theodor Ludwig Wiesengrund Adorno yek ji feylesof, sosyolog, mamostey\u00EA m\u00FBz\u00EEk]\u00EA \u00FB kompon\u00EEst\u00EA Sw\u00EEsrey\u00EE ye. Di 11'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1903 li Frankfurt am Main a Elmanyay\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB di 6'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 1969 li Visp di Sw\u00EEsrey\u00EA jiyana xwe jidestdaye. Adorno ronakb\u00EErek\u00EE mezin b\u00FB. Hema li ser her mijar\u00EA xebat \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn w\u00EE hene. Li ser der\u00FBn\u00EEnasiya kom\u00EE \u00FB ps\u00EEkologiy\u00EA j\u00EE anga\u015Ft \u00FB p\u00EA\u015Fdebirin\u00EAn w\u00EE hene. Ji malbateke bingeh-cih\u00FB ye. Di dema Naziyan de direve Br\u00EEtanya \u00FB pa\u015F\u00EA j\u00EE DYE \u00FB li der\u00EE wel\u00EAt dixebite heya Naz\u00EE t\u00EAk di\u00E7in. Adorno li ser r\u00EAbaza ramandin\u00EA ya diyalekt\u00EEk\u00EA j\u00EE l\u00EAkol\u00EEn kiriye. Li ser nav\u00EA w\u00EE li Almanyay\u00EA gelek xelat t\u00EAne day\u00EEn. Bi dehan p\u00EErt\u00FBk \u00FB bi sedan niv\u00EEs\u00EAn w\u00EE hatine we\u015Fandin."@ku . "Leon Festinger yek ji sosyalps\u00EEkolog\u00EAn Emer\u00EEkay\u00EE y\u00EA navdar e. Di 8'\u00EA gulan\u00EA 1919 li New York City ji day\u00EEk b\u00FBye di 11'\u00EA re\u015Fem\u00EE 1989 j\u00EE jiyana xwe jidestdaye. Festinger li ser der\u00FBn\u00EEnasiya kom\u00EE, sosyalps\u00EEkolog\u00EE, nakokiy\u00EAn civak\u00EA, t\u00EAkiliy\u00EAn koman hwd l\u00EAkol\u00EEn kiriye."@ku . "Solomon E. Asch yek ji ps\u00EEkolog\u00EAn navdar \u00EA Polon\u00EE-Amer\u00EEkay\u00EE ye. Di 14'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1907 li War\u015Faw di Polonya ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB di 20'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 1996 li DYE jiyana xwe jidestdaye. Asch li ser der\u00FBninasiya kom\u00EE, Sosyalps\u00EEkolog\u00EE, ge\u015Ftaltps\u00EEkolog\u00EE, t\u00EAkiliy\u00EAn koman hwd xebat \u00FB l\u00EAkol\u00EEn kiriye \u00FB gelek p\u00EErt\u00FBk we\u015Fandiye. Bi nav\u00EA w\u00EE li DYE navendek\u00EA hatiye damezirandin \"Navenda Solomon Asch ji bo l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn nakokiy\u00EAn etnopol\u00EEt\u00EEk\"."@ku . "Fritz Heider yek ji we\u015Fanger \u00FB rexnegirek\u00EE Awistiryay\u00EE ye. L\u00EA piran\u00EE li ser ps\u00EEkologiy\u00EA dixebit\u00EE. Di 1896 li V\u00EEyenay\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB d\u00EEsa li wir di sala 1988 jiyana xwe ji dest daye. Bi nav\u00EA \"Attributionstheorie\" anga\u015Fteke n\u00FBjen\u00EE p\u00EAk aniye \u00FB bi \u00E7av\u00EAn rexneg\u00EEriy\u00EA ps\u00EEkologiya hey\u00EE nirxandiye. Li ser der\u00FBn\u00EEnasiya kom\u00EE xebat\u00EAn w\u00EE hene."@ku . "W\u00EAne:Stanley Milgram. jpg Stanley Milgram Stanley Milgram yek ji ps\u00EEkolog\u00EAn navdar \u00EAn Emer\u00EEkay\u00EE ye. Di 15'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 1933 li New York City ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB di 20'\u00EA berfanbar\u00EA 1984 jiyana xwe jidestdaye. Milgram bi pirran\u00EE li ser ps\u00EEkolojiya civak\u00EE (sosyalps\u00EEkologiy\u00EA) sekiniye. T\u00EAkil\u00EE \u00FB nakokiy\u00EAn di nava koman, avab\u00FBna otor\u00EEtey\u00EA, dijrab\u00FBna otor\u00EEtey\u00EA, \u00EEtaetkar\u00EE, bandora \u00EEdeologiyan li ser der\u00FBniya mirov \u00FB li ser koman hwd mijar\u00EAn xebat\u00EAn w\u00EE b\u00FBne. Milgram di w\u00EA baweriy\u00EA de b\u00FBye ku temen\u00EA mirov ji bi avakirina \u00EEteatkariy\u00EA \u00FB dijrab\u00FBna otor\u00EEtey\u00EA derbas dibe. Bi nav\u00EA \"Fenomen\u00EAn dinyaya p\u00EE\u00E7\u00FBk\" r\u00EAzexebat\u00EAn w\u00EE hene. Ew di 51 saliya xwe de bi kr\u00EEza dil miriye."@ku . "PDFCreator bernameyeke niv\u00EEsbariya azad e. PDFCreator ji bo mirov dosiy\u00EAn xwe y\u00EAn Writer an j\u00EE Microsoft Word bike e-pirt\u00FBkeke PDF hatiye amadekirin. Bi kinas\u00EE PDFCreator ji mirov re E-pirt\u00FBk\u00EAn PDF diafir\u00EEne. PDFCreator niha bi kurd\u00EE j\u00EE heye."@ku . "An\u00EEma cara yekem\u00EEn ji aliy\u00EA Carl Gustav Jung di ps\u00EEkologiya anal\u00EEt\u00EEk de hatiye bikaran\u00EEn. Ji bo m\u00EAran t\u00EA bikaran\u00EEn, ango arket\u00EEp\u00EAn jin\u00EE di m\u00EAran de. Berevajiya w\u00EA an\u00EEm\u00FBs e \u00FB ew j\u00EE ji bo jinan t\u00EA bikaran\u00EEn. Carl Gustav Jung dib\u00EAje \"m\u00EAr di kesayet\u00EE \u00FB binhi\u015Fara xwe de arket\u00EEp\u00EAn jin\u00EAn ne ji r\u00EAz\u00EA dipar\u00EAzin. Arket\u00EEp ne stat\u00EEk l\u00EA d\u00EEnam\u00EEk in. Anima xwe bi away\u00EAn ku m\u00EAr bi xwe j\u00EE haj j\u00EA n\u00EEne dide der. Bo m\u00EEnak m\u00EAr ji jina xwe dip\u00EA \u00FB dixwaze ku wek\u00EE ew jina ku di xeyal\u00EA w\u00EE de tevbigere, wisa be\". Bandora an\u00EEma \u00FB an\u00EEm\u00FBs\u00EA xwe di war\u00EA w\u00EAjey\u00EE de j\u00EE dide der. Rexneger\u00EAn w\u00EAjey\u00EA y\u00EAn z\u00EErek ji element\u00EAn ristina berhem\u00EA, dikarin kesayetiya xwediy\u00EA berhem\u00EA p\u00EAder\u00EEne."@ku . "Arket\u00EEp, bi grek\u00EE t\u00EA wateya d\u00EEmen\u00EAn d\u00EErokkevn. F\u00EEg\u00FBr, dr\u00FBv, qalib\u00EAn f\u00EArb\u00FBy\u00EE y\u00EAn ji dem\u00EAn pirr kevn hatine \u00FB di binhi\u015Far\u00EA de cih digirin in. Evana qalib\u00EAn d\u00EEnam\u00EEk in \u00FB bandora xwe li hi\u015Far\u00EA dikin. Zarok van s\u00EEmbolan ji \u00E7\u00EErokan, stran\u00EAn dengb\u00EAjiy\u00EA, ji destan\u00EAn leheng\u00EE, ji sir\u00FBdan hwd werdigire. D\u00EEmen\u00EAn lehengan di mejiy\u00EA w\u00EA de bicihdibe. Her\u00E7end\u00EE bandora wan li hi\u015Far\u00EA hebin j\u00EE, h\u00EAj bi gi\u015Ft\u00EE derneketine asta hi\u015Far\u00EA ango nereal\u00EEst in \u00FB mirov haj j\u00EA n\u00EEne. Arket\u00EEp dikarin poz\u00EEt\u00EEv an negat\u00EEv bin. Leheng\u00EAn ku mirovahiy\u00EA dipar\u00EAzin an wamp\u00EEr\u00EAn ku xw\u00EEna mirov dimijin. Di \u00E7and\u00EAn ku k\u00FBlt\u00FBra devk\u00EE pirr z\u00EAde p\u00EA\u015Fketiye yan di aliy\u00EA m\u00EEtosan de pirr dewlemend in bandora arket\u00EEpan ji gelek in. Bo m\u00EEnak Kurd, T\u00EEbet\u00EE, \u00C7\u00EEn\u00EE, \u00C7e\u00E7en, H\u00EEnd\u00EEstan\u00EE hwd. Li Ewropa j\u00EE arket\u00EEpan xwe wek\u00EE astrolog\u00EE, al\u015Fem\u00EE, estet\u00EEk hwd daye der. Arket\u00EEp xwe di zan\u00EEstiya Kogn\u00EEt\u00EEv Ps\u00EEkoloj\u00EE, l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn mej\u00EE, evolut\u00EEon, etnolog\u00EE, l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn xewnan hwd de j\u00EE n\u00EE\u015Fandide. Ango kes\u00EAn bi van zan\u00EEstiyan re bil\u00EE dibin gor\u00EE Carl Gustav Jung di aliy\u00EA arket\u00EEpan de dewlemend in. Rola arket\u00EEpan him poz\u00EEt\u00EEv e ku zan\u00EEstiyan p\u00EA\u015F dixe \u00FB him j\u00EE negat\u00EEv e ku zan\u00EEstiyan ji real\u00EEzm\u00EA d\u00FBr dixe. Div\u00EA mirov rola wan nas bike \u00FB bi er\u00EAn\u00EE bikarb\u00EEne."@ku . "\u00CEntroversiyon ji taybetiyeke kesayetiy\u00EA re t\u00EA gotin. Ektroversiyon ji aliy\u00EA Carl Gustav Jung ve hatiye binavkirin. \u00CEntrovert ew e kes e ku ber\u00EA kesayetiya w\u00EA li hundir e. Kes\u00EA ku bal, t\u00EAkil\u00EE \u00FB hilbijartin\u00EAn w\u00EA bereh\u00FBndir in. Bo m\u00EEnak hin kes k\u00EAm diaxiv\u00EEn, bi c\u00EEhana xwe ya hundir\u00EEn ve bil\u00EE dibin, bi mereq n\u00EEnin, devedor bala wan nak\u015F\u00EEnin hwd. Di ps\u00EEkoanal\u00EEt\u00EEk\u00EA de skalayek t\u00EA bikaran\u00EEn \u00FB asta \u00EEntro- \u00FB ekstroversiyon\u00EA t\u00EA p\u00EEvandin. Berevajiya \u00EEntorversiyon\u00EA ekstroversiyon e."@ku . "Ekstroversiyon yek ji taybetiy\u00EAn kesayetiy\u00EA ye. Cara yekem\u00EEn ji aliy\u00EA Carl Gustav Jung hatiye binavkirin. Ber\u00EA kesayetiy\u00EA li derveb\u00FBn e. Kes\u00EA ku bal, mereq, hilbijartin \u00FB t\u00EAkiliya w\u00EA berbi derve ye. Bo m\u00EEnak hin kes pirr sosyal in, hez ji axavtin\u00EA dikin, bi mereq in, b\u00EA\u00EE hesab \u00FB kontrol dikevin t\u00EAkiliyan, pirr dikin l\u00EA k\u00EAm difikirin hwd. C\u00EEhana wan ya hundir\u00EEn, taybet bala wan naki\u015F\u00EEne. Ji van kesan re ektrovert t\u00EA gotin. Berevajiya w\u00EA ekstriversiyon\u00EA \u00EEntroversiyon e."@ku . "Er\u00EEtrea dewletek li rojhilat\u00EA Efr\u00EEqa ye. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 4,45 milyon kes hene. Paytext\u00EA xwe \"Asmara\" ye. Nav\u00EE Er\u00EEtr\u00EAya ji gotin\u00EA \u0395\u03C1\u03C5\u03B8\u03C1\u03B1\u03AF\u03B1 bi yewnan\u00EE \u00E7\u00EAb\u00FB."@ku . "B\u00EAsn\u00EE yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Sems\u00FBr\u00EA ye. Di d\u00EEroka Kurdistan\u00EA de xwed\u00EE cihek\u00EA gir\u00EEng e. Li rojavay\u00EA Sems\u00FBr\u00EA dikeve. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 1.330km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.050m ye. 8 \u015Faredar\u00EE, 52 gund \u00FB 61 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 36.123 \u00FB bi tev\u00EE gundan 108.667 e. B\u00EAsn\u00EE her dem b\u00FBye navendek desthilatdariya Kurdan. M\u00EEr\u00EAn B\u00EAsn\u00EE ji Derya Sp\u00EE heya Melet\u00EE, D\u00EElok \u00FB Ruhay\u00EA desthilat\u00EE kirine. Di sala 1620\u00B4\u00EE de gor\u00EE qeydan 16.000 nif\u00FBsa B\u00EAsniy\u00EA heb\u00FBye. Osmaniyan hin caran bi Amed, Gurgum, Melet\u00EE, D\u00EElok an bi w\u00EElayet\u00EAn ba\u015F\u00FBr ve gir\u00EAdane. Di sala 1954\u00B4\u00EE de bi Sems\u00FBr\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Wek\u00EE par\u00E7eyek Kurdistan\u00EA d\u00EEroka her\u00EAm\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e. Med, H\u00FBr\u00EE, M\u00EEttan\u00EE, As\u00FBr, Pers, Makedon\u00EE, Roma, Ereb, Mongol, Osman\u00EE li vir desthilat\u00EE kirine. L\u00EA B\u00EAsn\u00EE her dem wek\u00EE her\u00EAmeke serbixwe di bin desthilatiya m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurdan de b\u00FBye. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA B\u00EAsniy\u00EA wek\u00EE B\u00EAsn\u00EE, Bahsna, Bethesna, Behes, Behesn\u00EE derbasdibe."@ku . "Sem\u00EEsad yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Sems\u00FBr\u00EA ye. Li ba\u015F\u00FBrrojhilat\u00EA Sems\u00FBr\u00EA dikeve. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 338km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 610m ye. 47km ji Sems\u00FBr\u00EA d\u00FBr e. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 6.917 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 12.541 e. 16 gund\u00EA nav\u00E7ey\u00EA hene. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA wek\u00EE Sammusat, Samisat debasdibe. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e. Di dema H\u00EEt\u00EEtan de bi qas\u00EE demek\u00EA Sem\u00EEsad b\u00FBye paytext. B.z. 708\u00B4\u00EE ketiye bin desthilatiya As\u00FBr. B.z. 605 Bab\u00EEl, b.z. 553 Med, b.z. 333 Makedon\u00EE, b.z. 69 Kommagene, 72 Roma, 1203 Ey\u00FBb\u00EE, 1240 Mongol, 1401 T\u00EEm\u00FBrleng, 1516 Osman\u00EE. L\u00EA di dema Osmaniyan de her\u00EAm di bin fermandariya M\u00EEr\u00EA Besn\u00EE de b\u00FBye. Di sala 1960\u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e \u00FB bi Sems\u00FBr\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan."@ku . "Aldu\u015F yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Sems\u00FBr\u00EA ye. Di sala 1954\u00B4\u00EE de bi nav\u00EA Gerger b\u00FBye nav\u00E7e \u00FB bi Sems\u00FBr\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. 45 gund \u00FB 107 mezrey\u00EAn nav\u00E7ey\u00EA hene. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA bi zaravey\u00EA Kurmanc\u00EE \u00FB Kirdk\u00EE (Dimilk\u00EE, Kirmanck\u00EE, Zazak\u00EE) diaxive. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA 5.500 e."@ku . "Sergol, Ser\u00EAgol\u00EA an Qere\u00E7alik (tr. G\u00F6lba\u015Fi) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Sems\u00FBr\u00EA ye. Di sala 1958 \u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. 33 gund\u00EAn nav\u00E7ey\u00EA hene. Abor\u00EE bi pirran\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Li nav\u00E7ey\u00EA fabr\u00EEka arwan, derxistina komir\u00EA hene. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA ji Kurdan p\u00EAk t\u00EA. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e."@ku . "Di erdn\u00EEgariy\u00EA de nex\u015Feya c\u00EEhan\u00EA wek\u00EE h\u00EAl\u00EEpan \u00FB h\u00EAl\u00EElar hatiye parvekirin. H\u00EAl\u00EEpan ew xet in y\u00EAn ku ji rojhilat\u00EA di\u00E7in rojavay\u00EA. H\u00EAl\u00EElar ew in y\u00EAn ku ji bakur di\u00E7in ba\u015F\u00FBr. Ev ji bo mirov cih\u00EA derek\u00EA z\u00FB bel\u00EE bike \u00FB bib\u00EEne p\u00EAwist e."@ku . "W\u00EAne:Primemeridian nolabels. jpg h\u00EAl\u00EEpan \u00FB h\u00EAl\u00EElar Di erdn\u00EEgariy\u00EA de nex\u015Feya c\u00EEhan\u00EA li gor h\u00EAl\u00EElaran \u00FB h\u00EAl\u00EEpan hatiye parvekirin. H\u00EAl\u00EElar ew xet in y\u00EAn ku ji bakur di\u00E7in ba\u015F\u00FBr. H\u00EAl\u00EEpan ew xet in y\u00EAn ku ji rojhilat\u00EA di\u00E7in rojavay\u00EA. Ev ji bo mirov cih\u00EA derek\u00EA z\u00FB bib\u00EEne p\u00EAw\u00EEst e."@ku . "Eg\u00EEna J\u00EAr\u00EEn an j\u00EE Axin yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Mezray\u00EA (Xarp\u00EAt\u00EA) ye. 80 km li bakur-rojavay\u00EA Mezray\u00EA dikeve. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 260 km\u00B2, nif\u00FBsa w\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE 3.200 kesan. S\u00EA aliy\u00EA erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA Bendava Keban\u00EA ye. Herwek\u00EE bi D\u00EArsim \u00FB Melediy\u00EA ye c\u00EEran e. Pi\u015Ft\u00EE avab\u00FBna Bendava Keban\u00EA rew\u015Fa heway\u00EA ya her\u00EAm\u00EA hatiye guhertin \u00FB kl\u00EEmaya sar a Kurdistan\u00EA \u00EAd\u00EE n\u00EEne. D\u00EEroka nav\u00E7ey\u00EA j\u00EE wek\u00EE ya Kurdistan\u00EA ye. H\u00EEt\u00EEt, \u00DBrart\u00FB, Roma, M\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurdistan\u00EA, Osmaniyan li vir desthilat\u00EE kirine. Di sal\u00EAn 1700 da bingeha nav\u00E7ey\u00EA li gund\u00EA Axin\u00EA hatiye avab\u00FBn. Li her\u00EAm\u00EA gelek\u00EE bermayiy\u00EAn d\u00EErok\u00EE hene \u00FB mixabin pirraniya wan j\u00EE di bin ava Bendava Keban\u00EA de mane. Der\u00EAn Filehan bi gi\u015Ft\u00EE hatine tehr\u00EEpkirin. D\u00EEsa j\u00EE D\u00EAra Paxn\u00EEk\u00EA wek\u00EE xerabe maye \u00FB gelek t\u00FBr\u00EEst t\u00EAn bo d\u00EEtin\u00EA. Kela Xo\u015Fr\u00EEk\u00EA, Nekropola Axin\u00EA, Pireya \u015Eikefta Re\u015F hwd balk\u00EA\u015F in."@ku . "Xulaman an j\u00EE Guleman (?) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Mezray\u00EA ye. Nav\u00EA Xulaman di sala 1987 da hatiye qedexekirin. 78 km li ba\u015F\u00FBr-rojavay\u00EA Mezray\u00EA dikeve. Di sala 1990 da b\u00FBye nav\u00E7e \u00FB bi Mezray\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.150 m ye. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 318 km\u00B2, hejmara ni\u015Ftecihan n\u00EAz\u00EEk\u00EE 8.700 in (di sala 1997an da). Abor\u00EE li ser \u00E7andin\u00EE, derxistina krom, mermer \u00FB xwed\u00EEkirina ajalan e. Herwek\u00EE kar\u00EA mozhinguv\u00EE j\u00EE heye. D\u00EEroka nav\u00E7ey\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e. Her\u00EAm ji aliy\u00EA maden\u00EAn binerd\u00EE ve gelek dewlemen e. Ji 60 % derxistina krom a dinyay\u00EA li Xulaman\u00EA ye. Mixabin ji v\u00EA dewlemendiy\u00EA gel\u00EA her\u00EAm\u00EA s\u00FBdwernagire. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA ji aliy\u00EA aboriy\u00EA ve xizan e. Hem\u00EE dewlemend\u00EE bi dest\u00EA f\u00EErmay\u00EAn dewleta Tirk ji Enqerey\u00EA re t\u00EAn \u015Fandin. Mermer\u00EA her\u00EAm\u00EA heya Ewropa belav dibe. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA ji k\u00EAmahiya dibistanan, nebir\u00EAk\u00FBp\u00EAkb\u00FBna elektr\u00EEk\u00EA, xerabiya riyan, b\u00EAkar\u00EE \u00FB k\u00EAmahiya bij\u00EE\u015Fkan gil\u00EEdar e."@ku . "Qerebaxan an j\u00EE M\u00EErvan yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Mezray\u00EA ye. Nav\u00EA M\u00EErvan di sala 1960 da hat\u00EEye qedexekirin. M\u00EErvan 112 km li ba\u015F\u00FBrrojhilat\u00EA Mezray\u00EA dikeve. Firehiya erd\u00EA M\u00EErvan\u00EA 257km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.100m ye. Piran\u00EEya axa nav\u00E7ey\u00EA daristan e. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan e. \u00C7em\u00EA Berkil\u00EEn \u00FB M\u00EErvan ku her du j\u00EE \u015Fax\u00EAn Robara D\u00EEcley\u00EA ne, di axa M\u00EErvan\u00EA de derbasdibin. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e. Gor\u00EE \u00EEdiyan nav\u00E7ey\u00EA nav\u00EA xwe ji \u00C7em\u00EA M\u00EErvan girtiye. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE y\u00EA Ereban de nav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA wek\u00EE Merav\u00EEn \u00FB ya Farsan de Miyanr\u00FByan (ango meyan\u00EA / nava du r\u00FByan / robaran) derbasdibe. D\u00EEroknas di w\u00EA baweriy\u00EA de ne nav\u00E7e wek\u00EE gund di destp\u00EAka 1500 da avab\u00FBye. Di sala 1972 de b\u00FBye \u015Faredar\u00EE \u00FB di sala 1987 de j\u00EE b\u00FBye nav\u00E7e."@ku . "X\u00FBx an Xox an j\u00EE Gola Hezar\u00EA yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Mezray\u00EA ye. Nav\u00EA X\u00FBx di sala 1962 da hat\u00EEye qedexekirin. X\u00FBx 30 km li ba\u015F\u00FBr\u00EA Mezray\u00EA dikeve. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 634 km\u00B2, nif\u00FBsa w\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE 14.200 kes in. Abor\u00EE li ser \u00E7andin\u00EE, xwed\u00EEkirina ajalan, mas\u00EEger\u00EE, kar\u00EA hevr\u00EE\u015Fim\u00EA \u00FB kar\u00EA mozhinguviy\u00EA ye. Fabr\u00EEka g\u00FBbre, k\u00EErem\u00EEt \u00FB ava m\u00EEneral j\u00EE hene. P\u00EE\u015Ft\u00EE avab\u00FBna Komara Tirkiy\u00EA p\u00EAl bi p\u00EAl ji Balkan \u00FB Asyay\u00EA ko\u00E7ber\u00EAn misilman \u00FB Tirk an\u00EEne li Kurdistan\u00EA bicihkirine. Di sal\u00EAn 30 \u00FB 40 de ji Romanya \u00FB Y\u00FBgoslaviyay\u00EA 142 malbat an\u00EEne li Xox\u00EA bicihkirine. Herwek\u00EE di sala 1992 de 3 malbat ji nax\u00E7evan, malbatek ji R\u00FBsya, 3 malbat j\u00EE ji \u00C7\u00EA\u00E7\u00EAnistan\u00EA an\u00EEne bicihkirine. Nakok\u00EE di navbera ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EA y\u00EAn Kurd \u00FB ko\u00E7beran de gelek in. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA bi pirran\u00EE Kurd in. \u00C7iyay\u00EAn Hezarbaba (2.347 m) \u00FB Mestar (2.140 m) li her\u00EAm\u00EA ne."@ku . "\u00C7\u00EEyay\u00EAn Alp \u00E7\u00EEyay\u00EAn tewr\u00EE mezin di Ewropa da ne."@ku . "Tigr\u00EEnya zimanek e. Ev ziman\u00EA kes\u00EAn Er\u00EEtrea \u00FB Et\u00EEyopya dengdikin. Hem\u00FB bi hev ra n\u00EAz\u00EEk\u00EE \u015Fe\u015F milyon kes bi v\u00EE ziman\u00EE dengdikin."@ku . "P\u00EEvaz sebze ye."@ku . "Deryaya Sor deryayeke mezin e. Ew teqr\u00EEben 450.000 km\u00B2 mezin e. Ev derya di navbera Asya \u00FB Efr\u00EEqay\u00EA de ye."@ku . "Keban yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Mezray\u00EA ye. R\u00FBber 543 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA deryay\u00EA 780 m ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA (di sala 2000'\u00EE de) 6.577 \u00FB bi tev\u00EE gundan j\u00EE 9.210 e. 30 gund gir\u00EAday\u00EE Keban\u00EA ne. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA, ji xeyn\u00EE karmend\u00EAn d\u00FBgela Tirk, hem\u00EE ji Kurdan p\u00EAk t\u00EA. Keban li ber \u00C7em\u00EA Bazirgan\u00EA ye. Li rojavay\u00EA Mezray\u00EA dikeve. Erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA \u00E7iyay\u00EE ye \u00FB daristan nemane. Aboriya gel li ser \u00E7andin\u00EE, xwed\u00EEkirina ajalan e. Kar\u00EA mas\u00EEgeriy\u00EA \u00FB mozhinguviy\u00EA j\u00EE heye."@ku . "Palo yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Mezray\u00EA ye. 76 km li rojavay\u00EA Mezray\u00EA dikeve. R\u00FBber 722 km\u00B2, bilindah\u00EE ji deryay\u00EA 850 m ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 10.103 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE 25.550 (di sala 2000'\u00EE de). 36 gund gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne."@ku . "Xam\u00FBr an X\u00EAm\u00FBr an j\u00EE Hewaran yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Agir\u00EEy\u00EA ye. 12 km li ba\u015F\u00FBr\u00EA Agiriy\u00EA dikeve. R\u00FBber 898 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBye av\u00EA 1.650 m ye. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Li her\u00EAm\u00EA gelek maden\u00EAn binerd\u00EE hene \u00FB ji aliy\u00EA f\u00EErmay\u00EAn d\u00FBgela Tirk ve t\u00EAn bikaran\u00EEn. Mixabin ji v\u00EA dewlemendiy\u00EA gel\u00EA her\u00EAm\u00EA s\u00FBdwernagire. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA xizan e. Gel ji xeyn\u00EE karmend\u00EAn KT, bi tevah\u00EE ji Kurdan p\u00EAk t\u00EA. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e."@ku . "Giyad\u00EEn yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Agir\u00EEy\u00EA ye. Li rojavay\u00EA Agiriy\u00EA dikeve. R\u00FBber 1.274 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.825 m ye. 6 gund \u00FB 67 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Li Giyad\u00EEn\u00EA gelek cih\u00EAn t\u00FBr\u00EEst\u00EEk hene. Wek\u00EE Kela Avn\u00EEk\u00EA, \u00C7iyay\u00EA Tend\u00FBrek\u00EA, Mira\u015Fe - Kela Kujer, Kela Giyad\u00EEn\u00EA (Kela Bir\u00EEndaran), Kela Meyan, \u015Eikeft\u00EAn Meyan, Pira Qudret\u00EA, \u00C7\u00EArm\u00FBga Daw\u00EEd, \u00C7\u00EArm\u00FBga Marjeng\u00EA hwd. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e. Beriya Terteleya Filehan li her\u00EAm\u00EA wargeh\u00EAn Filehan (Ermeniyan) j\u00EE heb\u00FBne. Mixabin niha n\u00EEnin."@ku . "Panos an j\u00EE Patnos yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Agir\u00EEy\u00EA ye. Di sala 1936'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. Bingeha nav\u00E7ey\u00EA digih\u00EA dema \u00DBrart\u00FByan. \u00DBrart\u00FByan wek\u00EE Aladr\u00EE, Romay\u00EEyan Pat\u00FBs\u00EEs binavkirine. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA bi tevay\u00EE ji Kurdan p\u00EAk t\u00EA. D\u00EEroka w\u00EA wek\u00EE ya Kurdistan\u00EA ye. R\u00FBber 1.421 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.650 m ye. Nav\u00E7e li ser xeta erdhej\u00EA ye. Di sal\u00EAn 1891, 1903, 1907 \u00FB 1919'\u00EE de erdhej\u00EAn mezin p\u00EAk hatine. Di dem\u00EAn daw\u00EE de hem\u00EE daristan\u00EAn her\u00EAm\u00EA ji aliye d\u00FBgela Tirk ve hatine r\u00FBxandin. Axa her\u00EAm\u00EA ji aliy\u00EA giya ve xizan e. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. De\u015Fta Panos\u00EA 20 km dir\u00EAj e. \u00C7em\u00EAn Baxd\u00EE\u015Fan \u00FB Avzer, gir\u00EAn wek\u00EE Aznaw\u00EAr, Giresor, Ziyaret \u00FB Kevirsp\u00EE balk\u00EA\u015F in."@ku . "Avkevir yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Agir\u00EEy\u00EA ye. Di sala 1954'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e \u00FB bi Agiriy\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. R\u00FBber 798 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.660 m ye. Ji aliy\u00EA sir\u00FB\u015Ft\u00EA ve erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA gelek ciwan e. Robara Mirad\u00EA \u00FB \u015Fax\u00EAn w\u00EA, Ava Mezin, \u00C7em\u00EA Bot\u00EE, M\u00EErzexan, K\u00FBbik, Geld\u00FB\u015F \u00FB D\u00EEdem, \u00C7iyay\u00EA S\u00EEneg\u00EA, \u00C7iyay\u00EA Eledax\u00EA, Gola Sodo, Gola Tir\u015Fo \u00FB Gola Quling\u00EA hwd xwed\u00EE sir\u00FB\u015Fteke pirr ciwan e. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA heya avab\u00FBna Komara Tirkiy\u00EA bi tevah\u00EE ji Kurdan p\u00EAk dihat. Di sal\u00EAn 40, 50 \u00FB 90'\u00EE de dewleta Tirk ji Asyay\u00EA gelek malbat aniye \u00FB bicihkiriye. V\u00EAgav 87 % Kurd, 13 % j\u00EE Terekeme, Azer\u00EE hwd dij\u00EEn. Beriya Terteleya Filehan li her\u00EAm\u00EA gund\u00EAn Filehan j\u00EE heb\u00FBn, l\u00EA niha n\u00EEnin. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000'\u00EE hejmara navend\u00EA 5.106 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 21.839 e. 37 gund \u00FB 21 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne."@ku . "D\u00FBtax yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Agir\u00EEy\u00EA ye. Li ba\u015F\u00FBr-rojavay\u00EA Agiriy\u00EA dikeve. R\u00FBber 1.562 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.565 m ye. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE y\u00EAn Osmaniyan de hin caran nav\u00EA D\u00FBtax\u00EA wek\u00EE D\u00FBrtax, Entab j\u00EE derbasdibe. Axa her\u00EAm\u00EA pirran\u00EE \u00E7iyay\u00EE ye. De\u015Fta D\u00FBtax\u00EA (Entab\u00EA) berbi\u00E7av e. Robara Mirad\u00EA \u00FB \u015Fax\u00EAn w\u00EA S\u00EAvik, Dadikan, K\u00EArsing, \u00C7emik di axa nav\u00E7ey\u00EA de derbas dibin. Gola Zer ciheke xwe\u015Fik \u00EA her\u00EAm\u00EA ye. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/23/Bismil\u00EA-3.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Bismil yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Amed\u00EA ye. Di sala 1936'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. 55 km ji Amed\u00EA d\u00FBr dikeve. R\u00FBber 17.000 km\u00B2 ye \u00FB nif\u00FBsa w\u00EA 102.000 e. Li ser riya Amed \u00FB Batman\u00EA ye \u00FB li nav\u00E7ey\u00EA riya hesin\u00EE j\u00EE derbasdibe. Ji Qela\u00E7\u00EA Qurmu\u015Fl\u00FB Bismil Bingeha Bismil\u00EA bi qas\u00EE 2000 sal ber\u00EA hatiye av\u00EAtin. Gelek \u015Farezay\u00EEyan li vir desthilat\u00EE kirine. D\u00EEroka nav\u00E7ey\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e. Nav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA di qeyd\u00EAn Farsan de \"B\u00EEstmal, P\u00EEs M\u00EEl, Basm\u00EEl\" derbas dibe. Gor\u00EE hin \u00EEdiayan ev nav ji e\u015F\u00EEra M\u00EEll\u00EE ya Kurd t\u00EA."@ku . "\u00C7\u00EArm\u00FBg an j\u00EE \u015Eamku\u015F (tr. \u00C7ermik) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Amed\u00EA ye. R\u00FBber 1.032km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 700m ye. 90km li bakur-rojavay\u00EA Amed\u00EA dikeve. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000'\u00EE hejmara navend\u00EA 16.056 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 45.570 e. \u015Eamku\u015F, \u00C7\u00EArm\u00FBg, \u00C7\u00EArmik, \u00C7ermik \u00FB Aberne nav\u00EAn di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de ne. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA heya dema H\u00FBrr\u00EE - M\u00EEttan\u00EE t\u00EA zan\u00EEn (b.z. 3500 - 1260). \u00C7\u00EArm\u00FBg nav\u00EA xwe ji \u00C7\u00EArm\u00FBg\u00EAn li her\u00EAm\u00EA digire. D\u00EEroka nav\u00E7ey\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e. Aboriya her\u00EAm\u00EA bi giran\u00EE li ser t\u00FBr\u00EEzma \u00C7\u00EArmugan e. Sal\u00EA li dora 350.000 hezar kes \u00E7\u00EArm\u00FBgen xwezay\u00EE y\u00EAn her\u00EAm\u00EA ziyaret dike. Herwek\u00EE xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andin\u00EE j\u00EE heye. 76 gund \u00FB 41 mezre gir\u00EAdayi \u00C7\u00EArm\u00FBg\u00EA ne. Nifus bi tevay\u00EE ji Kurdan p\u00EAk t\u00EA. Kurd\u00EAn her\u00EAm\u00EA bi zaravey\u00EA Kurmanc\u00EE \u00FB Dimil\u00EE diaxivin."@ku . "\u00C7ingu\u015F yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Amed\u00EA ye. Di sala 1953 \u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. 117 km d\u00FBr\u00EE Amed\u00EA ye. 37 gund \u00FB 32 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. R\u00FBber 489 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 550 - 2.200 m ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000'\u00EE hejmara navend\u00EA 4.713 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 15.308 e. Gel ji xeyn\u00EE karmend\u00EAn dewlet\u00EA ji Kurdan p\u00EAk t\u00EA. Axa nav\u00E7ey\u00EA ji bo \u00E7andiniy\u00EA \u00FB xwed\u00EEkirina ajalan bik\u00EAr n\u00EEne. Hem\u00EE daristan\u00EAn may\u00EE hatine r\u00FBxandin. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA xizan e. Bendava Karakaya di axa nav\u00E7ey\u00EA de ye \u00FB sal\u00EA 9 m\u00EElyar KVVH hilber\u00EEna elektr\u00EEk\u00EA dike. Dewleta Tirk elektr\u00EEk\u00EA difiro\u015Fe welat\u00EAn c\u00EEran. Li nav\u00E7ey\u00EA gel ji tuneb\u00FBna elektr\u00EEk\u00EA, b\u00EAkar\u00EE \u00FB xizaniy\u00EA gil\u00EEdar e."@ku . "Erxen\u00EE yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Amed\u00EA ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2008' an hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 62300 \u00EE bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 122000 e. 81 gund, 2 belde \u00FB 103 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. 57km d\u00FBr\u00EE Amed\u00EA ye. R\u00FBber 1.489km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 955m ye. Abor\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Daristan\u00EAn may\u00EE ji aliy\u00EA d\u00FBgela Tirk ve hatiye r\u00FBxandin. Li nav\u00E7ey\u00EA fabr\u00EEkek \u00E7ement\u00EA, yeka ard \u00FB yeka j\u00EE \u015F\u00EEr heye. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA digih\u00EEje heya b.z. 7000\u00B4\u00EE. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de wek\u00EE Erxen\u00EE, Ekranya, Arkan\u00EEn, Erkan\u00EEkana, Ekan\u00EEna, \u00DBrxana, A\u015Fat hatiye binavkirin. Hin kes dib\u00EAjin nav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA ji ziman\u00EA H\u00EEt\u00EEtan t\u00EA."@ku . "Pas\u00FBr an j\u00EE Qulb yek ji qezay\u00EAn Diyarbekr\u00EA ye. 127 km ji Amed\u00EA d\u00FBr e. 1 belde (Pas\u00FBr), 3 nahiye, 50 gund \u00FB 135 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Gel bi tevay\u00EE ji kurdan p\u00EAk t\u00EA. Dewleta tirk stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn nav\u00E7ey\u00EA bi diz\u00EE digire."@ku . "Hazro (tr. Hazro) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Amed\u00EA ye. R\u00FBber 419 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.030 m ye. 24 gund gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Gelek mezre hene, l\u00EA dewleta Tirk wan li ser gundan dihesib\u00EEne. Wek\u00EE Pas\u00FBr (Qulp) stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn dewlet\u00EA y\u00EAn ji bo Hazro bi diz\u00EE t\u00EAn girtin, bawer\u00EE p\u00EA nabe. Gor\u00EE dewlet\u00EA nif\u00FBsa nav\u00E7ey\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE 23.931 e. Di sala 1943 \u00B4\u00EE de b\u00FBye \u015Faredar\u00EE, sala 1954\u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e \u00FB bi Amed\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Li axa nav\u00E7ey\u00EA maden\u00EAn binerd\u00EE gelek in. F\u00EErmay\u00EAn dewlet\u00EA kukurt, hesin \u00FB petrol dert\u00EEne. Mixabin gel xizan e."@ku . "Elcewaz yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Bedl\u00EEs\u00EA ye. R\u00FBber 812km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.650 m ye. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE y\u00EAn beriya hatina Ereban de nav\u00EA w\u00EA wek\u00EE Arc\u00EEgeh derbas dibe. Bi hatina art\u00EA\u015F\u00EAn Ereban ve di qeyd\u00EAn Ereb\u00EE de nav\u00EA w\u00EA wek\u00EE Wad el-Cawz (ango \"her\u00EAma bi g\u00FBz\") an Zal el-Cawz derbas dibe. Bi rast\u00EE j\u00EE her\u00EAm ji aliy\u00EA g\u00FBzan ve dewlemend e. Pi\u015Ftre nav\u00EA Kurd\u00EE y\u00EA Arc\u00EEgeh t\u00EA jib\u00EErkirin \u00FB ji ber ku Osmaniyan j\u00EE nav\u00EA Elcewaz bikaran\u00EEne, \u00EAd\u00EE wisa maye. Abor\u00EE pirran\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Arc\u00EEgeh 94 km ji Bedl\u00EEs\u00EA d\u00FBr dikeve. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE bi gi\u015Ft\u00EE hejmara ni\u015Ftecihan 34.171 e. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e."@ku . "Xelat (tr. Ahlat) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Bedl\u00EEs\u00EA ye. R\u00FBber 1.044km\u00B2 ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 23.000 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE 45.000 e. 26 gund \u00FB 2 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Gel ji Kurdan p\u00EAk t\u00EA. Di sal\u00EAn 60\u00B4\u00EE de dewleta Tirk nav\u00EAn cograf\u00EEk \u00EAn Kurd\u00EE qedexe kiriye \u00FB nav\u00EAn bi Tirk\u00EE p\u00EAve daniye. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA Xelat\u00EA wek\u00EE Xelat, Xalads, Axlat, \u015Ealeat (Ermen\u00EE), Kelath (A\u015F\u00FBr\u00EE), X\u00EElat (Ereb\u00EE) derbasdibe. Pi\u015Ft\u00EE avab\u00FBna Komara Tirkiy\u00EA di sala 1924 \u00B4\u00EE de dibe nav\u00E7e."@ku . "Nor\u015F\u00EEn (tr. G\u00FCroymak) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Bedl\u00EEs\u00EA ye. R\u00FBber 650km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.320m ye. Nif\u00FBsa navend\u00EA 22.521 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE 50.000 e. Di sala 1988\u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. 25 gund \u00FB 13 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Dewleta Tirk bi ferm\u00EE mezreyan napejir\u00EEne \u00FB stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn dewlet\u00EA ji bo Nor\u015F\u00EEn\u00EA bi\u015Fik in. Gel ji Kurdan p\u00EAk t\u00EA. Di sal\u00EAn 60\u00B4\u00EE de hem\u00EE nav\u00EAn cograf\u00EEk hatine qedexekirin \u00FB y\u00EAn Tirk\u00EE p\u00EAve kirine. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Gel di nava xizaniyeke mezin de dij\u00EE."@ku . "X\u00EEzan (bi tirk\u00EE Hizan) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Bedl\u00EEs\u00EA ye. Di sala 1936 \u00B4\u00EE de kirine nav\u00E7e. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE nay\u00EA zan\u00EEn. Gor\u00EE texm\u00EEnan li navend\u00EA 12.000 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE 45.000 kes dij\u00EEn. Gel ji Kurdan p\u00EAk t\u00EA. Hem\u00EE daristan\u00EAn her\u00EAm\u00EA y\u00EAn may\u00EE ji aliy\u00EA h\u00EAz\u00EAn ewlekar\u00EE y\u00EAn d\u00FBgela Tirk ve hatine r\u00FBxandin."@ku . "Motk\u00EE yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Bedl\u00EEs\u00EA ye. 20km li rojavay\u00EA Bedl\u00EEs\u00EA dikeve. R\u00FBber 1.060km\u00B2 ye. Di stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn dewlet\u00EA y\u00EA ji bo Motk\u00EE de \u015Fik hene. Li navend\u00EA li dora 5.000 kes dij\u00EEn."@ku . "Tetwan, T\u00FBx an T\u00FBxtewan yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Bidl\u00EEs\u00EA ye. R\u00FBber 1.235km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.700m ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn dewleta Tirk sala 2000\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 65.901 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 80.046 e. 56 gund\u00EAn nav\u00E7ey\u00EA hene. Mixabin stat\u00EEstik\u00EAn dewlet\u00EA bi\u015Fik in, bawer\u00EE p\u00EA nabe. Gel ji Kurdan pek t\u00EA. Tetwan ji aliy\u00EA bermayiy\u00EAn d\u00EErok\u00EE ve gelek dewlemend e."@ku . "Azaxp\u00EArt (tr. Adakli) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn \u00C7ewl\u00EEk\u00EA ye. Di sala 1839\u00B4\u00EE wek\u00EE gund gundek\u00EE gir\u00EAday\u00EE Erzerom\u00EA b\u00FB. Sala 1926 \u00B4\u00EE de bi Erzingan\u00EA ve \u00FB sala 1936 \u00B4\u00EE de j\u00EE wek\u00EE nehiye bi \u00C7ewl\u00EEk\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Nav\u00EA Azaxp\u00EArt\u00EA di sala 1968 \u00B4\u00EE de hatiye qedexekirin \u00FB nav\u00EA Tirk\u00EE Adakli p\u00EAve kirine. Di sala 1987\u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. Li bakur-rojhilat\u00EA \u00C7ewl\u00EEk\u00EA dikeve. R\u00FBber 841km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.500m ye. 35 gund 69 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara navend\u00EA 3.370 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 10.856 e. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye."@ku . "G\u00EAx\u00EE (tr. Kigi) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn \u00C7ewl\u00EEk\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA ji dema Dara y\u00EA Medan t\u00EA. Di dema Medan de j\u00EA re gotine Keyaxa (ango key\u00EA keyan). Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de wek\u00EE Keyaxan, K\u00EExan, K\u00EExa, K\u00EEga derbasdibe. R\u00FBber 438km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.430m ye. 145km ji \u00C7ewl\u00EEk\u00EA d\u00FBr e. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara navend\u00EA 4.652 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 6.757 e. 28 gund \u00FB 64 mezrey\u00EA nav\u00E7ey\u00EA hene. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Di sala 1663\u00B4\u00EE bi Amed\u00EA ve, sala 1839\u00B4\u00EE de bi Erzerom\u00EA ve, sala 1881\u00B4\u00EE bi Bedl\u00EEs\u00EA ve, 1926 Erzingan \u00FB sala 1936\u00B4\u00EE de bi \u00C7ewl\u00EEk\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan."@ku . "Bongilan (tr. Solhan) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn \u00C7ewl\u00EEk\u00EA ye. 60km ji \u00C7ewl\u00EEk\u00EA d\u00FBr e. 26 gund \u00FB 137 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara navend\u00EA 14.325 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 33.604 e. Di sala 1929\u00B4\u00EE wek\u00EE nehiye bi M\u00FB\u015F\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Di sala 1936\u00B4\u00EE de wek\u00EE nav\u00E7e bi \u00C7ewl\u00EEk\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan."@ku . "Xolxol yek ji nav\u00E7ey\u00EAn \u00C7ewl\u00EEk\u00EA ye. Di sala 1959 \u00B4\u00EE de nav\u00EA Kurd\u00EE t\u00EA qedexekirin \u00FB bi nav\u00EA Yayladere di sala 1988 \u00B4\u00EE de wek\u00EE nav\u00E7e bi \u00C7ewl\u00EEk\u00EA ve t\u00EA gir\u00EAdan. 20 gund \u00FB 79 mezrey\u00EA w\u00EA hene. \u00C7iyay\u00EA Silb\u00FBs di v\u00EA nav\u00E7ey\u00EA de ye."@ku . "\u00C7erme an \u00C7ermik (tr. Yedisu) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn \u00C7ewl\u00EEk\u00EA ye. Di sala 1990\u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e \u00FB bi \u00C7ewl\u00EEk\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Sala 1970\u00B4\u00EE de nav\u00EA Kurd\u00EE hatiye qedexekirin. 13 gund \u00FB 58 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Li axa nav\u00E7ey\u00EA maden\u00EAn krom, marmor t\u00EA derxistin. Bi dest\u00EA f\u00EErmay\u00EAn dewlet\u00EA qezenca madenan ji Enqerey\u00EA re t\u00EA \u015Fandin. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA xizan e. Riya nav\u00E7ey\u00EA ne asfalt e."@ku . "Melki\u015F\u00EE yek ji nav\u00E7ey\u00EAn D\u00EArs\u00EEm\u00EA ye."@ku . "M\u00EAzgir (tr. Mazgirt) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn D\u00EArs\u00EEm\u00EA ye. Gel\u00EA w\u00EE Elew\u00EE ne. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EE bi piran\u00EE zaravay\u00EA Kurmanc\u00EE qise dike, bel\u00EA Kirmanck\u00EE j\u00EE li bakur\u00EA nav\u00E7ey\u00EA t\u00EA axaftin. Zaravay\u00EA Kirmanck\u00EE hinek li bakur\u00EA M\u00EAzgir\u00EA t\u00EA qise kirin."@ku . "Qisle (an Qizilkil\u00EEse) an j\u00EE Nazimiye yek ji nav\u00E7ey\u00EAn D\u00EArs\u00EEm\u00EA ye. R\u00FBber 553 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.550 m ye. 37 km ji D\u00EArs\u00EEm\u00EA d\u00FBr e. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000'\u00EE hejmara navend\u00EA 2.840 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 5.574 e. Mixabin \u015Fik di van stat\u00EEst\u00EEkan de hene. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Li nav\u00E7ey\u00EA mermer t\u00EA derxistin. Mixabin gel xizan e."@ku . "Zerenik (tr. Ovacik) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn D\u00EArs\u00EEm\u00EA ye."@ku . "Pertek yek ji nav\u00E7ey\u00EAn D\u00EArs\u00EEm\u00EA ye. R\u00FBber 947km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.050m ye. 52km ji D\u00EArs\u00EEm\u00EA d\u00FBr dikeve. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara navend\u00EA 5.737 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 13.199 e. Hem\u00EE daristan\u00EAn her\u00EAm\u00EA ji aliy\u00EA h\u00EAz\u00EAn ewlekariy\u00EA ya d\u00FBgela Tirk hatine r\u00FBxandin."@ku . "Pilemoriye yan Pilemuriye yan j\u00EE P\u00EElemor yek ji nav\u00E7ey\u00EAn D\u00EArs\u00EEm\u00EA ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000'\u00EE hejmara navend\u00EA 1.870 \u00FB bi hem\u00FBy\u00EA j\u00EE 4.050 ye. 49 gund \u00FB 5 nehiyey\u00EA nav\u00E7ey\u00EA hene."@ku . "Qub\u00EEn yek ji nav\u00E7ey\u00EAn \u00CAlih\u00EA ye. Bingeha nav\u00E7ey\u00EA heya dema H\u00FBrr\u00EEyan kevn e. As\u00FBr\u00EE, Med, Pers, Makedon\u00EE, Roma, B\u00EEzans, Mongol, m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurdan, Osman\u00EE li vir desthilat\u00EE kirine. Di sala 1926'\u00EE de wek\u00EE nav\u00E7e bi S\u00EArt\u00EA ve \u00FB di sala 1990'\u00EE de j\u00EE bi \u00CAlih\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. 16 km ji \u00CAlih\u00EA d\u00FBr e. R\u00FBber 889 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 680 m ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000'\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 8.523 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 33.152 ye. 1 nehiye, 51 gund \u00FB 64 mezre gir\u00EAday\u00EE Qub\u00EEn\u00EA ne. Abor\u00EE pirran\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Herwek\u00EE li nav\u00E7ey\u00EA kargeh\u00EAn pi\u00E7\u00FBk \u00FB \u00E7end j\u00EE fabr\u00EEk hene. Bo m\u00EEnak fabr\u00EEka n\u00EEsk, fabr\u00EEka xal\u00EE\u00E7eyan."@ku . "Hesk\u00EEf yek ji nav\u00E7ey\u00EAn \u00CAlih\u00EA ye. M\u00EErasek d\u00EErok\u00EE dewlemend \u00FB taybet ya Hesk\u00EEf heye. Herwek\u00EE Hesk\u00EEf bi bermayiy\u00EAn xwe y\u00EAn d\u00EErok\u00EE t\u00EA nas\u00EEn, piran\u00EE t\u00FBr\u00EEst \u00FB ajans\u00EAn ger\u00EEn daw\u00EE heft\u00EA ziyaret dikin. D\u00FBgela Tirk niha dixwaze li vir bendaveke ji bo hilber\u00EEna elektr\u00EEk\u00EA \u00E7\u00EAbike. Heger biserbikeve d\u00EA hem\u00EE bermayiy\u00EAn d\u00EErok\u00EE \u00FB bajar\u00EA Hesk\u00EEf\u00EA di bin av\u00EA de bim\u00EEne. Li Hesk\u00EEf\u00EA gelek zana \u00FB f\u00EElozof\u00EAn navdar b\u00FBne, wek\u00EE Elaed\u00EEn Hesk\u00EEf\u00EE (1612-1677), Xatib el-Hesk\u00EEf\u00EE (1068-1158)."@ku . "Qabilcewz yek ji nav\u00E7ey\u00EAn \u00CAlih\u00EA ye. R\u00FBber 710 km\u00B2 ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000'\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 9.825 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 37.122 ye. Abor\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA, xwed\u00EEkirina ajalan, kar\u00EA mozhinguviy\u00EA, hilber\u00EEna g\u00FBzan \u00FB tit\u00FBn\u00EA ye. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e. Bi belavb\u00FBna ola \u00CEslam\u00EA \u00FB hatina art\u00EA\u015F\u00EAn Ereban ve nav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA b\u00FBye Kabilcevz, ango wargeh\u00EA g\u00FBzan. Nav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de wek\u00EE sason derbasdibe \u00FB bingeha v\u00EA nav\u00EA ji dema \u00DBrart\u00FByan t\u00EA. Di dema Osmaniyan de bi Amed\u00EA ve, bi avab\u00FBna Komara Tirkiy\u00EA re bi S\u00EArt\u00EA \u00FB di sala 1990'\u00EE de j\u00EE bi \u00CAlih\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan."@ku . "Stewr\u00EA an Stewr an j\u00EE Stewir yek ji nav\u00E7ey\u00EAn M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye. 47km ji M\u00EArd\u00EEn\u00EA d\u00FBr e. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn ferm\u00EE y\u00EA sala 2000\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 11.240 \u00FB ya gundan j\u00EE 29.866 e. Aboriya her\u00EAm\u00EA pirran\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Sala 2005\u00B4\u00EE li her\u00EAm\u00EA fabr\u00EEkeka \u015Ferab\u00EA avab\u00FBye. 3 \u015Faredar\u00EE, 33 gund \u00FB 1 mezre gir\u00EAday\u00EE Stewr\u00EA ne. Bingeha nav\u00E7ey\u00EA gelek kevn e. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA Stewr\u00EA wek\u00EE, St\u00FBr, Sta\u00FBras, Sauras, \u015Etar\u00FB, \u015Ear\u00FB derbasdibe. Her\u00EAm him di d\u00EEroka Kurdan, him j\u00EE di ya As\u00FBr\u00EEyan de cihek\u00EA gir\u00EEng digire. Di sala 1928 \u00B4\u00EE de li Stewr\u00EA serhildan\u00EAn mezin li dij\u00EE Komara Tirkiy\u00EA t\u00EA sazkirin. Omer\u00EE, Mala Haco, Raman\u00EE li dij\u00EE dewleta Tirk ser\u00EEhildane \u00FB ji bo maf\u00EA Kurd \u00FB As\u00FBriyan t\u00EAko\u015F\u00EEne. L\u00EA serhildan t\u00EAk\u00E7\u00FBye \u00FB dewlet\u00EA p\u00EAkutiy\u00EAn mezin li gel\u00EAn her\u00EAm\u00EA kiriye."@ku . "Mehsert yek ji nav\u00E7ey\u00EAn M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye. Di sala 1953 \u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 7.000 e. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn gundan n\u00EAz\u00EEk\u00EE 9.000 e. Mixabin bawer\u00EE bi stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn d\u00FBgela Tirk nabe \u00FB \u015Fik heye. Abor\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA \u00FB bazirganiy\u00EA ye. Mehsert\u00EA him di d\u00EEroka Kurdan, him j\u00EE di ya As\u00FBr\u00EEyan de xwed\u00EE cihek\u00EA gir\u00EEng e. Gund\u00EA Faf\u00EEt\u00EA ciheke arkeolog\u00EEk e."@ku . "Xisx\u00EAr an Xesx\u00EAr an j\u00EE Perwar\u00EE yek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EArt\u00EA ye. 2 \u015Faredar\u00EE, 40 gund \u00FB 24 mezre gir\u00EAday\u00EE Xesx\u00EAr\u00EA ne. 3 gund \u00FB 9 mezre niha vala ne. Lewra ji aliy\u00EA d\u00FBgela Tirk ve hatine r\u00FBxandin. R\u00FBber 1.459 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.380 m ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 7.453 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 23.640 e. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Kar\u00EA mozhinguviy\u00EA \u00FB hilber\u00EEna fisteq\u00EA j\u00EE heye."@ku . "Ri\u015Fmil yek ji nav\u00E7ey\u00EAn M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye. Li bakur-rojhilat\u00EA M\u00EArd\u00EEn\u00EA dikeve. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA heya b.z. 3000\u00B4\u00EE kevn e. Di d\u00EEroka Kurd \u00FB As\u00FBr\u00EEyan de xwed\u00EE cihek\u00EA gir\u00EEng e. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 30.000 \u00FB ya gundan j\u00EE 2.337 e. Ri\u015Fmil ji M\u00EArd\u00EEn 15 km d\u00FBre. Ni\u015Ftecih\u00EAn Ri\u015Fmil ereb in, dehl \u00FB rez\u00EAv\u00EA pir dewlemend in ava w\u00EA piri. Silk \u00FB bexdunis li wir pir \u015F\u00EEn t\u00EA rez\u00EA (qeres,hinar,guv\u00EEz \u00FB tir\u00EE) l\u00EA \u00E7\u00EAdibe. Piran\u00EE aboriya xwe li ser ereban \u00E7\u00FBy\u00EEna \u00CEraq\u00EA dikin. Gund\u00EAn gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7eya Ri\u015Fmil a bi ser M\u00EArd\u00EEn\u00EA ve: Al\u00FBca, Bih\u00EEka, Bik\u00EAr, Bin\u00EAbil, Dandan\u00EA, Kuruma, Qubala, Tix\u00FBb, \u015E\u00FBr\u00EA."@ku . "\u015E\u00EArwan an j\u00EE Kufra yek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EArt\u00EA ye."@ku . "Eruh yek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EArt\u00EA ye. 15 km ji S\u00EArt\u00EA d\u00FBr e. Mixabin pirraniya gund\u00EAn Dih\u00EA ji aliy\u00EA h\u00EAz\u00EAn ewlekariy\u00EA ya d\u00FBgela Tirk ve hatine valakirin \u00FB r\u00FBxandin. Bi v\u00EA yek\u00EA j\u00EE piran\u00EEya runi\u015Ftvan\u00EA w\u00EA esl\u00EA xwe ji gund\u00EA Dih\u00EA ne. Herwek\u00EE stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn nav\u00E7ey\u00EA j\u00EE t\u00EAne ve\u015Fartin."@ku . "Tillo yek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EArt\u00EA ye. Di sala 1990'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. Stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn nav\u00E7ey\u00EA ve\u015Far\u00EE ne."@ku . "Hew\u00EAl yek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EArt\u00EA ye. Nav\u00EA Hew\u00EAl ji m\u00EEr\u00EAn Kurdan, M\u00EEr\u00EAn Hew\u00EAl\u00EA t\u00EA. Nav\u00EA Kurd\u00EE hatiye qedexekirin \u00FB nav\u00EA w\u00EA kirine Baykan. Di sal\u00EAn 1980 \u00FB 90'\u00EE de pirraniya gund\u00EAn nav\u00E7ey\u00EA ji h\u00EAla h\u00EAz\u00EAn ewlekariy\u00EA ya d\u00FBgela Tirk ve hatine r\u00FBxandin, valakirin. Herwek\u00EE stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn her\u00EAm\u00EA j\u00EE ve\u015Far\u00EE ne."@ku . "Koban\u00EE yan j\u00EE Koban\u00EA bajarek\u00EE kurdan e, li ba\u015F\u00FBr rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA, ew li ser s\u00EEnor\u00EA di navbera S\u00FBriye \u00FB Tirkiyey\u00EA de ye, li hember\u00EE bajar\u00EA Sir\u00FBc\u00EA y\u00EA li aliy\u00EA tirk\u00EE. Koban\u00EE nez\u00EEk\u00EE 160 km bakur\u00EE rojhelat\u00EA Heleb\u00EA ye, Koban\u00EE li rojhelat\u00EE Firat e 30 km navbera w\u00EA \u00FB Firat de heye, piraniya xelk\u00EA li ser \u00E7andiniy\u00EA dij\u00EEn. Dani\u015Ftvan\u00EAn Kobaniy\u00EA \u00FB gund\u00EAn w\u00EA bi tevah\u00EE Kurd in, ji bil\u00EE malbat\u00EAn pol\u00EEs \u00FB mam\u00FBr\u00EAn dewlet\u00EA y\u00EAn ji dever\u00EAn din hatine. Ta sal\u00EAn heft\u00EAyan j\u00EE mal\u00EAn Ermeniyan l\u00EA heb\u00FBn l\u00EA yek bi yek bar kirin Heleb\u00EA yan welat\u00EAn din, Ermenistan j\u00EE di nav de. \u00CAl\u00EAn kobaney\u00EA y\u00EAn mezin e\u015F\u00EEr\u00EAn Berazan \u00FB K\u00EAtikan in. Serdar\u00EAn navdar y\u00EAn Berazan Bozan Beg \u00FB Hir\u00E7o Beg b\u00FBn. Ji aliy\u00EA K\u00EAtikan y\u00EA her\u00EE navdar Besraw\u00EE Axa b\u00FB. Bozan Beg di dema xwe de n\u00FBnerek\u00EE (meb\u00FBsek\u00EE) Rihay\u00EA b\u00FB, di meclisa mill\u00EE ya mezin de li Enqerey\u00EA. Kur\u00EA bray\u00EA w\u00EE Hir\u00E7o, \u015Eah\u00EEn \u015Eah\u00EEn, di sal\u00EAn 50yan de li \u015Eam\u00EA n\u00FBner\u00EA parlemana S\u00FBriyey\u00EA b\u00FB,\u00FB Hir\u00E7o yek ji sazdar\u00EAn komeleya Xuyb\u00FBn b\u00FB. \u015E\u00EAx Salih, ku ji Am\u00FBd\u00EA hatib\u00FB \u00FB r\u00EAberiya ter\u00EEqeta neq\u015Febend\u00EE dikir, yek ji navdar\u00EAn baj\u00EAr b\u00FB, wek\u00EE Mele Mislim, Miftiy\u00EA Kobaniy\u00EA, Me\u00E7han Axa ji Kaniya Ereban, dengb\u00EAj Mi\u015Foy\u00EA Bekeb\u00FBr\u00EA, Baq\u00EE Xido,hunermend Re\u015F\u00EEd Sof\u00EE, Mi\u00E7o Kende\u015F (Mi\u00E7o Kendes) \u00FB herweha bir\u00EAz Polat Can \u00FB Jan Dost, \u00E7endekin ji niv\u00EEskar \u00FB rew\u015Fenb\u00EEr\u00EAn Koban\u00EE y\u00EAn navdar in. Piraniya xelk\u00EA gund\u00EAn bi Kobaniy\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE xwe bi \u00E7andiniy\u00EA ve mij\u00FBl dikin. Di van sal\u00EAn daw\u00EEn de li Kobaney\u00EA p\u00EE\u015Fesaz\u00EE j\u00EE berfireh b\u00FB."@ku . "Gurc\u00EE ji gel\u00EA Gurcistan\u00EA \u00FB ji ziman\u00EA wan re t\u00EA gotin. Ziman\u00EA gurc\u00EE ji malbata ziman\u00EAn qefqaz\u00EE \u015Faxa ba\u015F\u00FBr\u00EA qefqaz\u00EE ye. N\u00EAz\u00EEk\u00EE svan\u00EE, laz\u00EE, megrel\u00EE ye. Gurc\u00EE li Gurcistan, Tirkiye, \u00CEran, Azerbaycan, ba\u015F\u00FBr\u00EA Osetya \u00FB li hin welat\u00EAn Ewropay\u00EA dij\u00EEn. Li Kurdistana Bakur j\u00EE gurc\u00EE hene \u00FB osman\u00EE \u00FB d\u00FBgela tirk ew an\u00EEne bicihkirine. Ziman\u00EA gurc\u00EE yek ji kevntir\u00EEn, dewlemendtir\u00EEn ziman\u00EA Qefqaz\u00EA ye. Di sedsala 3. de bi ziman\u00EA gurc\u00EE pirt\u00FBk hatine niv\u00EEs\u00EEn."@ku . "Elbak yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Wan\u00EA ye. 112 km li ba\u015F\u00FBr-rojavay\u00EA Wan\u00EA dikeve. Ji Kurdistana \u00CEran\u00EA 20 km d\u00FBr e. R\u00FBber 2.599 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 2.460 m ye. Pirraniya daristan\u00EAn her\u00EAm\u00EA ji aliy\u00EA h\u00EAz\u00EAn ewlekar\u00EE y\u00EAn KT hatina r\u00FBxandin. 63 gund \u00FB 69 mezre gir\u00EAday\u00EE Elbak\u00EA ne. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 14.114 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 55.563 ye. Aboriya nav\u00E7ey\u00EA pirran\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan e. Li her\u00EAm\u00EA ji aliy\u00EA f\u00EErmay\u00EAn dewleta Tirk gelek maden\u00EAn binerd\u00EE t\u00EAn derxistin."@ku . "Miks, Muks\u00EE an j\u00EE Musk\u00EE yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Wan\u00EA ye. Di sala 1987\u00B4a de b\u00FBye nav\u00E7e \u00FB bi Wan\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Miks bi neb\u00FBna r\u00EA, xizan\u00EE, dir\u00EAj debasb\u00FBna zivistan\u00EA t\u00EA nas\u00EEn."@ku . "Ertem\u00EAtan an Erd\u00EAmed an Erdmed an j\u00EE Aretm\u00EAt yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Wan\u00EA ye. Bingeha nav\u00E7ey\u00EA di dema Medan de hatiye av\u00EAtin. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de wek\u00EE Erd\u00EAmed, Aretm\u00EAt, Ardmad, Erdmad, Erdem\u00EEd derbasdibe. 18km ji Wan\u00EA d\u00FBr e. Di sala 1990'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. R\u00FBber 600 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA deryay\u00EA 1.846 m ye. 12 gund \u00FB 18 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Dewleta Tirk ten\u00EA 1 mezrey\u00EA dihesib\u00EEne \u00FB bi ferm\u00EE nasdike. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 4.509 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 15.696 e. Di stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE de \u015Fik hene. Abor\u00EE pirran\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Herwek\u00EE t\u00FBr\u00EEzm j\u00EE navdar e. Ertem\u00EAtan xwed\u00EE d\u00EErokeke dewlemend e. Gelek bermayiy\u00EAn ji \u00DBrart\u00FB, Med, m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurd hwd hene."@ku . "Erdi\u015F (tr. Erci\u015F) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Wan\u00EA ye. R\u00FBber 2.115km\u00B2 ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 78.397 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 145.229 e. 2 nehiye 85 gund \u00FB 39 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Abor\u00EE pirran\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Herwek\u00EE bazirgan\u00EE j\u00EE p\u00EA\u015Fketiye. Mezintir\u00EEn nav\u00E7eya Wan\u00EA ye. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de wek\u00EE Erdi\u015F, Arda\u015F, Arza\u015F, Arza\u015Fk\u00FB derbasdibe. Gel ji Kurdan p\u00EAk t\u00EA. Herwek\u00EE hin ko\u00E7ber\u00EAn ku dewleta Tirk bicihkirine j\u00EE henin."@ku . "Payizawa an Xawesor yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Wan\u00EA ye. Di sala 1936\u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. 22km ji Wan\u00EA d\u00FBr e. R\u00FBber 4.063km\u00B2 ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 6.916 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 37.797 e. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan e. Her\u00EAm ji aliy\u00EA bermayiy\u00EAn d\u00EErok\u00EE ve gelek dewlemend e. 3 nehiye, 71 gund \u00FB 81 mezrey\u00EA Payizava hene."@ku . "Westan yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Wan\u00EA ye. 40 km ji Wan\u00EA d\u00FBr e. R\u00FBber 272 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.750 m ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 10.788 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 29.629 e. Di stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE de \u015Fik hene. 30 gund \u00FB 18 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Abor\u00EE li ser kar\u00EA mozhinguviy\u00EA \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. Herwek\u00EE t\u00FBr\u00EEzm \u00FB bazirgan\u00EE j\u00EE berbi\u00E7av e."@ku . "B\u00EAgir\u00EE yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Wan\u00EA ye. R\u00FBber 1.087km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.700m ye. 82km ji Wan\u00EA d\u00FBr e. 39 gund \u00FB 11 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 12.982 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 31.305 e. Mixabin \u015Fik di stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE de hene. Gelek bermayiy\u00EAn d\u00EErok\u00EE hene. Abor\u00EE pirran\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan e. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de weki B\u00EAgir\u00EE, Bargir\u00EE, Bergir\u00EE j\u00EE derbasdibe."@ku . "Qerqel\u00EE (tr. \u00D6zalp) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Wan\u00EA ye. Di sala 1948\u00B4\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. R\u00FBber 1.393km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 2.100m ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 6.679 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 54.143 ye. Mixabin \u015Fik di stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE de hene. 1 nehiye 52 gund \u00FB 20 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Abor\u00EE li ser bazirgan\u00EE \u00FB xwed\u00EEkirina ajalan e."@ku . "Mehm\u00FBd\u00EE an j\u00EE S\u00EAr\u00EA yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Wan\u00EA ye. R\u00FBber 1.334 km\u00B2 ye. 75 km ji Wan\u00EA d\u00FBr e. 23 gund \u00FB 11 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 3.568 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 16.709 e. Mixabin \u015Fik di stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE de hene. Di sala 1990'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e."@ku . "\u00CEdeoloj\u00EE (carina j\u00EE wek ziman\u00EA \u00EEngil\u00EEz\u00EE aydiyoloc\u00EE t\u00EA bil\u00EAvkirin) coreyek\u00EA felsefeyeke siyas\u00EE an civak\u00EE ye ko h\u00EEman\u00EAn kiryark\u00EE (prakt\u00EEkal) z\u00EAdetir an j\u00EE bi qas\u00EE h\u00EEman\u00EAn hizir\u00EE giring \u00FB ber\u00E7av in."@ku . "W\u00EAne:Taurus. jpg \u00C7iyay\u00EAn Toros\u00EA Toros an j\u00EE \u00E7iyay\u00EAn Toros\u00EA ji rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA, ji bajar\u00EA Mere\u015F\u00EA ve dest p\u00EA dikin \u00FB ber bi rojhilat ve heta her\u00EAma Colem\u00EArg\u00EA di\u00E7in. Ji w\u00EA p\u00EA de j\u00EE \u00E7iyay\u00EAn Zagros\u00EA dest p\u00EA dikin."@ku . "B\u00EAlq\u00EEs nav\u00E7eyek D\u00EElok\u00EA (Enteb\u00EA) ye. 5 \u015Faredar\u00EE, 79 gund gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. R\u00FBber: 761.950 km\u00B2 ye. Abor\u00EE li se sinay\u00EE \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye."@ku . "Curn\u00EA Re\u015F yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Rihay\u00EA ye. 55 km ji Rihay\u00EA d\u00FBr dikeve. R\u00FBber 1.278 km\u00B2 ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn ferm\u00EE y\u00EA d\u00FBgela Tirk hejmara navend\u00EA 16.205 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE hejmara ni\u015Ftecihan 38.411 ye. Di sala 1926'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e \u00FB bi Rihay\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 600 m ye. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye. 2 nehiye, 62 gund \u00FB 33 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Pirraniya mezreyan ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve hatine valakirin. Herwek\u00EE \u015Fik di stat\u00EEst\u00EEkan de hene."@ku . "Xelf\u00EAt\u00EE yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Rihay\u00EA ye. Pi\u015Ft\u00EE \u00E7\u00EAkirina Bendava B\u00EArec\u00FBg\u00EA gelek gund \u00FB piraniya bermahiy\u00EAn d\u00EErok\u00EE di bin av\u00EA de man."@ku . "Herran an j\u00EE Heran yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Rihay\u00EA ye. 44 km li ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Rihay\u00EA dikeve. Her\u00EAm xwed\u00EE d\u00EErokeke gelek kevn \u00FB dewlemend e. Di sala 1270'\u00EE de Mongolan hem\u00EE dewlemendiya her\u00EAm\u00EA r\u00FBxandine \u00FB talankirine. Sala 1987'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. 76 gund \u00FB 14 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 1997'\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 7.306 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 33.753 ye. W\u00EAne:Harranruins1. jpg Xirbey\u00EA Zan\u00EEngeha Herrana kevnar W\u00EAne:Harranruins2. jpg Xirbey\u00EA Mizgefta Mezin a Herrana kevnar"@ku . "\u00C7em, ava ku diherike gol \u00FB deryayan e. \u00C7em ji \u00E7iya \u00FB giran derdikeve \u00FB berbi xwar diherike. Cih\u00EA ku \u00E7em j\u00EA derdikeve \u00FB ava dibe, kan\u00EE ye."@ku . "Avignon bajarek\u00EE Fransay\u00EA ye \u00FB li ba\u015F\u00FBr\u00EA Fransa c\u00EEh digire. Li baj\u00EAr \u00FB der dora w\u00EE behtir\u00EE sedhezar \u015F\u00EAn\u00EE dijin, bajar bi Qesra Papayan ji aliya ol\u00EE ve bi nav \u00FB deng e."@ku . "W\u00EAne:Avignon, Palais des Papes depuis Tour Philippe le Bel by JM Rosier. jpg Qesira Papayan li Avignon\u00EA (Fransa) Qesra Papayan qesrek\u00EA ku li Avignon\u00EA, ba\u015F\u00FBr\u00EA Fransa ye. Di sala 1335'an de ji aliy\u00EA du papayan ve hate \u00E7\u00EAkirin. Qesra Papayan di war\u00EA ol\u00EE de ji bo katol\u00EEkan gelek\u00EE gir\u00EEng e."@ku . "W\u00EAne:Vaucluse-Position. png Vaucluse di Fransa da Vaucluse departmaneka ba\u015F\u00FBr\u00EA Fransay\u00EA ye \u00FB li h\u00EArema Provence-Alpes-C\u00F4te d'Azur c\u00EEh digire. Wal\u00EEtiya w\u00EE li Avignon\u00EA ye \u00FB hejmara n\u00EE\u015Fana eyalet\u00EA j\u00EE 84 e. Di v\u00EA eyaleta Fransay\u00EA de nez\u00EEk\u00EE n\u00EEv m\u00EElyon mirov\u00EE dij\u00EEn."@ku . "Kopenhag paytext\u00EA Dan\u00EEmarka ye. W\u00EAne:Kobenhavn christianshavn 2. jpg Kopenhag, serbajar\u00EA Dan\u00EEmarkay\u00EA"@ku . "Teyr\u00EA S\u00EEmir, teyrek\u00EE efsanew\u00EE y\u00EA \u00E7\u00EErokan e. Bi kurd\u00EE S\u00EEmir dib\u00EAjin \u00FB cih \u00FB war\u00EA S\u00EEmir \u00E7iyay\u00EA Zagrosan e. S\u00EEmir ji du gotinan p\u00EAk hatiye: s\u00EE \u00FB mir."@ku . "W\u00EAne:POL Mi\u0119dzyrzec Podlaski COA. svg Arma gund\u00EA Mi\u0119dzyrzec Podlaski W\u00EAne:PL \u0141uk\u00F3w map. svg Gund\u00EA Mi\u0119dzyrzec Podlaski li Polonya y\u00EA Mi\u0119dzyrzec Podlaski gundek\u00EE li ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Polonya ye. Gund\u00EA Mi\u0119dzyrzec Podlaski nez\u00EEk\u00EA Powiat bialskii \u00FB Woiwod\u015Faft Lublina ye. Gund di sala 1174 hatiye damezrandin \u00FB hetan\u00EE sala 1434 azad b\u00FB."@ku . "Cin heb\u00FBneke ruhan\u00EE, m\u00EEtos\u00EE ye. Di gelek baweriy\u00EAn kevn \u00FB n\u00FBjen de derbas dibe. Pi\u015Ft\u00EE belavb\u00FBna ola \u00CEslam\u00EA li Kurdistan\u00EA ketiye ziman\u00EA Kurd\u00EE j\u00EE. L\u00EA b\u00EAtir di nav gel de gotina \"jime\u00E7\u00EAtirka\" (ew canber\u00EAn ji me ango mirovan \u00E7\u00EAtir) ji bo b\u00EAjeya \"cin\" t\u00EA bikaran\u00EEn. Beriya \u00CEslam\u00EA ji bo peyva cin, bi pirran\u00EE d\u00EAv dihate bikaran\u00EEn. Cin di her baweriy\u00EA de xwed\u00EE taybetiyeke cuda ye."@ku . "Gur an gurg an j\u00EE gur\u00EA boz Canis lupus, yek ji ajal\u00EAn k\u00FBv\u00EE ye. Ji fam\u00EEleya k\u00FB\u00E7ikan e. Bi pirran\u00EE li bakur\u00EA Emer\u00EEka, Ewropa \u00FB Asyay\u00EA dij\u00EEn. Li cih\u00EAn dar\u00EE, hezek\u00EE \u00FB as\u00EA dij\u00EEn. Gur hinek\u00EA ji k\u00FB\u00E7\u00EEk mezintir e. Bi roj xwe vedi\u015F\u00EAre \u00FB bi \u015Fev\u00EE derdikeve n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA. Bi zivistanan \u00FB dema pirr bir\u00E7\u00EE dibin wek\u00EE kom derdikevin n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA. Gelek curey\u00EAn guran hene, \u00E7end ji wan ev in: Gur\u00EA boz an gur\u00EA gewr (Canis lupus) Gur\u00EA sor (Canis rufus) Koyote an gur\u00EA m\u00EArg\u00EAn Bakur\u00EA Amer\u00EEkay\u00EA (Canis latrans) Wawik\u00EA z\u00EAr\u00EEn (Canis aureus) Wawik\u00EA pi\u015Ftre\u015F (Canis mesomelas) Wawik\u00EA al\u00EExetxet\u00EE (Canis adustrus) Gur\u00EA etiyop\u00EE (Canis simensis) Gur\u00EA h\u00FBt (Canis dirus), mir\u00EE ye Bi qas\u00EE 15-20 salan dij\u00EEn. Bi qas\u00EE 35-90 kg giraniya wan hene \u00FB ji 50 cm heya 120 cm dir\u00EAj in. Li \u015Fikeft\u00EAn k\u00FBr \u00FB as\u00EA yan j\u00EE di qul\u00EAn de li bin erd\u00EA radikevin. Di nava guran de t\u00EAkiliy\u00EAn taybet hene. M\u00EA \u00FB n\u00EAr heya dawiya temen\u00EA xwe bi hev re dij\u00EEn \u00FB hev\u00FBdu dipar\u00EAzin. L\u00EA di nava kom\u00EA de hevgirtin n\u00EEne. Pirran\u00EE di meha gulan\u00EA de diz\u00EAn. Di yek zay\u00EEnek\u00EA de 3-6 \u00E7\u00EAlik dibe. Bi can\u00EEmay\u00EEna guran 64 roj didome. Pi\u015Ft\u00EE zay\u00EEn\u00EA mangur bi qas\u00EE 3-4 hefteyan \u00E7\u00EAlik\u00EAn xwe dim\u00EAj\u00EEne \u00FB pa\u015F\u00EA bi ver\u00EA\u015Fa xwe xwed\u00EEdike. Di ver\u00EA\u015Fa mangur\u00EA de, xwarin\u00EAn n\u00EEvc\u00FBt\u00EE hene. Gur go\u015Ftxur in l\u00EA hin caran zebe\u015F \u00FB tir\u00EEre\u015Fkan j\u00EE dixwin. Gur dema t\u00EAr dixwin, go\u015Ft\u00EA may\u00EE di bin ax\u00EA de vedi\u015F\u00EArin. Gur\u00EAn xurt \u00FB w\u00EArek p\u00EA\u015Fengiy\u00EA dikin. \u00CAr\u00EE\u015F\u00EE mirovan j\u00EE dikin. Di n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA de gura ku bir\u00EEndar dibe dibe xwarina y\u00EAn din. Gur pirran\u00EE bi dest\u00EA sibey\u00EA re \u00EAr\u00EE\u015F dibe ser pez. Gur bi z\u00FBr\u00EEna xwe t\u00EAn nas\u00EEn. 6 curey\u00EAn z\u00FBr\u00EEna gur hene. Her yek ji wan t\u00EA wateyek\u00EA. Gur bi m\u00EEza xwe tix\u00FBb\u00EAn n\u00EA\u00E7\u00EEra xwe kiv\u015Fe dikin. Dema gureke biyan kete tix\u00FBbek\u00EA hem\u00EE bi hev re gef l\u00EA dikin. Gelek mirov ji guran hez nakin, lewre ziyan\u00EA dide. Li hin deveran n\u00EA\u00E7\u00EErvaniya guran j\u00EE dikin. Ji post\u00EA gur lepik, dahol hwd. , \u00E7\u00EAdikin."@ku . "W\u00EAne:Midyat church. jpg D\u00EAra M\u00EEdyat\u00EA D\u00EAr nav\u00EA civaka \u00CEsewiyan e. Wateya w\u00EA ya din avahiya \u00EEbadet\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:FIRE 01. JPG \u00CAzing t\u00EAn \u015Fewtandin \u00FB agir \u00E7\u00EAdibe Agir germahiyek mezin \u00FB b\u00FByera \u015Fewat\u00EA ye. Ji bona agir derkeve, ti\u015Ftek\u00EE di\u015Fewite \u00FB oks\u00EEjen p\u00EAw\u00EEst e."@ku . "W\u00EAne:1876 Bell Speaking into Telephone. jpg Graham Bell ligel yek ji protot\u00EEp\u00EAn xwe y\u00EA telefon\u00EA (1876). W\u00EAne:Phone. svg Telefoneke n\u00FBjen. Telefon, di navbera kes \u00FB s\u00EEstem\u00EAn d\u00FBr\u00EE hev de p\u00EAkan\u00EEna dan\u00FBstendina bi deng a bi s\u00EEstemeke elektr\u00EEk\u00EE ye. P\u00EA\u015Fiy\u00EA p\u00EAhl\u00EAn deng \u00EAn ku ji dev derdikevin werdiger\u00EEne s\u00EEnyal\u00EAn elektr\u00EEk \u00FB pi\u015Ft\u00EE ku ev deng digihije cih\u00EA xwe d\u00EEsa werdiger\u00EEne p\u00EAl\u00EAn deng ku guh dikarin bibih\u00EEsin. Telefon cara yekem\u00EEn di sala 1876'\u00EE de ji aliy\u00EA Graham Bell ve hatiye \u00E7\u00EAkirin."@ku . "Ps\u00EEkoterap\u00EE t\u00EA wateya saxkirina ps\u00EEkolog\u00EEk. Bi nexwe\u015Fiy\u00EAn ps\u00EEkolog\u00EEk \u00EAn ne bingeh-la\u015F\u00EE ne re ps\u00EEkolog\u00EAn ku perwerdeya ps\u00EEkoanaliz\u00EA d\u00EEtin\u00EA bil\u00EE dibin. Heger bingeha nexwe\u015Fiy\u00EA la\u015F\u00EE be, ango organ\u00EEk, tedaw\u00EEkirin kar\u00EA ps\u00EEk\u00EEatr\u00EEstane. Ps\u00EEkiyatr\u00EEst bi metod\u00EAn bij\u00EE\u015Fk\u00EE \u00FB dermanan nexwe\u015F\u00EAn xwe tedaw\u00EEdikin. Ps\u00EEkolog ana ps\u00EEkoanal\u00EEst an ps\u00EEkoterap\u00EEst bi metod\u00EAn taybet \u00EAn ps\u00EEkoterapiy\u00EA tedaw\u00EEdikin. Bo m\u00EEnak, seans\u00EAn ps\u00EEkoterapiy\u00EA, axavtin, h\u00EEpnoz hwd. Ps\u00EEkolog \u00E7i kl\u00EEn\u00EEk ps\u00EEkolog, \u00E7i ps\u00EEkoterap\u00EEst nikarin metod\u00EAn bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA \u00FB dermanan bikarb\u00EEnin. Lewra wan perwerdeya bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA ned\u00EEtine. Ps\u00EEkoterap\u00EEst li nexwe\u015Fxaneyan bi ps\u00EEkiyatr\u00EEstan re tevl\u00EE tedawiy\u00EA dinin an li kl\u00EEn\u00EEk\u00EAn xwe y\u00EAn taybet bi ser\u00EA xwe tedaw\u00EEdikin. Ps\u00EEkoterap\u00EEst\u00EAn ku perwerdeya h\u00EEpnot\u00EEzmay\u00EA ned\u00EEtine nikarin v\u00EA metod\u00EA bikarb\u00EEnin, qedexe ye."@ku . "M\u00EEtolog\u00EE peyveke Grek\u00EE ye. T\u00EA wateya destan, \u00E7\u00EErok. M\u00EEtolog\u00EE, ji peyva m\u00EEt (\u03BC\u03C5\u03B8\u03BF\u03C2) \u00FB logos(\u03BB\u03BF\u03B3\u03BF\u03C2) p\u00EAk t\u00EA \u00FB wateya w\u00EA gotina destanan, \u00E7\u00EErokan e. M\u00EEtolog\u00EE al\u00EEkariya zan\u00EEstiya d\u00EErok\u00EA dike. D\u00EEroknas m\u00EEtan anal\u00EEz dikin \u00FB derbar\u00EA dema ev m\u00EEtan avab\u00FBne de agahiy\u00EAn mezin digirin. M\u00EEt dikarin bi devk\u00EE yan niv\u00EEsk\u00EE bin. M\u00EEt \u00EAn Kurdan pirran\u00EE bi devk\u00EE ne. \u015Earezayiya Grek a Kevn di ware m\u00EEt\u00EAn niv\u00EEsk\u00EE de kaneke dewlemend e. T\u00EAkiliya olan \u00FB m\u00EEtan j\u00EE gelek in. M\u00EEt behs \u00FB \u015F\u00EEroveya kesayet\u00EE \u00FB b\u00FByer\u00EAn metaf\u00EEz\u00EEk, awarte dikin. Hin caran bi rast\u00EE j\u00EE kesayet\u00EE \u00FB b\u00FByer\u00EAn wiha qewim\u00EEne. L\u00EA m\u00EEt wan gor\u00EE bawer\u00EE \u00FB dab \u00FB n\u00EAr\u00EEt\u00EAn civak\u00EA diguher\u00EEne, guhertiye. Pirraniya kesayet\u00EE \u00FB b\u00FByer\u00EAn ol\u00EE m\u00EEt in. Peyva efsane j\u00EE di heman watey\u00EA de ye. Kurd j\u00EE xwed\u00EE gelek m\u00EEtan e. Wek\u00EE destana Girgam\u00EA\u015F, \u015Eoa\u015Fyant hwd."@ku . "Metaf\u00EEz\u00EEk yek ji \u015Fax\u00EAn f\u00EElozofiy\u00EA ye. Di dema \u015Earezayiya Grek a Kevn de f\u00EElozofan mijar\u00EAn ku li der\u00EA tix\u00FBb\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EA diman bi v\u00EE nav\u00EE binavdikirin. W\u00EA dem\u00EA zan\u00EEst\u00EE wek\u00EE \u00EEro nep\u00EA\u015Fket\u00EE b\u00FB. Di dema n\u00FBjen de wate \u00FB mijar\u00EAn metaf\u00EEz\u00EEk\u00EA hatine guhertin. Lewra zan\u00EEst\u00EE gelek p\u00EA\u015Fketiye. Metaf\u00EEz\u00EEk pirran\u00EE bu mijar\u00EAn ontoloj\u00EEk (ango afirandin\u00EA) re bil\u00EE dibe. Peyva mataf\u00EEz\u00EEk ji \"ta meta ta f\u00EEz\u00EEka\" y\u00EA t\u00EA. F\u00EElozof\u00EA Grek a Kevn Ar\u00EEstoteles bi nav\u00EA \"f\u00EEz\u00EEk\" r\u00EAzepirt\u00FBkan diniv\u00EEs\u00EEne \u00FB mijar\u00EAn ku t\u00EA de zehmetiy\u00EA diki\u015F\u00EEne dih\u00EAle pa\u015F\u00EA \u00FB wan di gr\u00FBbek\u00EA de kom dike. Pi\u015Ft\u00EE mirina w\u00EE \u015Fagirt\u00EAn Ar\u00EEstotales wan bi nav\u00EA \"metaf\u00EEz\u00EEk\" binavdikin, ango \"y\u00EAn pi\u015Ft\u00EE f\u00EEz\u00EEk\u00EA\" niv\u00EEsiye, \"\u00EAn ji f\u00EEz\u00EEk\u00EA w\u00EA de\". Her\u00E7end\u00EE zan\u00EEstiy\u00EAn poz\u00EEt\u00EEv bip\u00EA\u015Fdikevin mijar \u00FB tix\u00FBb\u00EAn metaf\u00EEz\u00EEk\u00EA j\u00EE teng dibe yan t\u00EA guhertin. Niha metaf\u00EEz\u00EEk bi mijar\u00EAn wek\u00EE, heb\u00FBn, afirandin, t\u00EAkil\u00EE, dem, Xwed\u00EA, kozmoz hwd re bil\u00EE dibe."@ku . "\u00C7e\u00E7en\u00EE (Nox\u00E7iyn mott) ziman\u00EA \u00C7e\u00E7enan, ziman\u00EA gel\u00EA \u00C7e\u00E7enistan\u00EA ye. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fore\u015Fa Bol\u015Fev\u00EEkan li R\u00FBsyay\u00EA \u00C7e\u00E7en\u00EE b\u00FB ziman\u00EA niv\u00EEsk\u00EE. Di sala 1920\u00B4\u00EE de elfabeya Ereb\u00EE hate terikandin \u00FB Lat\u00EEn\u00EE b\u00FB ferm\u00EE. Di sala 1938\u00B4\u00EE de elfabeya Kr\u00EEl b\u00FB elfabeya ferm\u00EE ya niv\u00EEs\u00EEn\u00EA. Ziman\u00EA \u00C7e\u00E7en\u00EE ji gelek zimanan b\u00EAje girtiye. B\u00EAjey\u00EAn org\u00EEnal li dora 3.000\u00B4\u00EE ne. Ji R\u00FBs\u00EE, Ereb\u00EE), Fars\u00EE, Ermen\u00EE, Tirk\u00EE b\u00EAje girtiye."@ku . "Yek\u00EEt\u00EEya Komar\u00EAn Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst dewleteka Sosyal\u00EEsta federasyon\u00EA ji gelek netewan p\u00EAk dihat\u00EE \u00FB li ewropaya Rojhelat, Qafqasya, Asyaya Nav\u00EEn \u00FB Asyaya Bakur dimab\u00FB. Ew pi\u015Ft\u00EE \u015Fore\u015Fa Bol\u015Fev\u00EEkan a cotkara 1917 re, di 30'\u00EA berfanbar\u00EA 1922an de hatib\u00FB saz kirin \u00FB di 26'\u00EA berfanbar\u00EA 1991an de belavb\u00FBb\u00FB. Ew belavb\u00FB \u015Funda wek p\u00EAmavan Federasyona Komar\u00EAn Sosyal\u00EEst\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA hat saz kirin \u00FB ew ji p\u00EA re j\u00EE ew hat \u00E7erxa Federasyona R\u00FBsyay\u00EA kirin. Ew maf\u00EAn netew\u00EEy\u00EA YKSS derbaza Federasyona R\u00FBsyay\u00EA b\u00FB \u00FB ew nevnetew\u00EE wek dewama YKSS t\u00EA dit\u00EEn. R\u00FBsyaya \u00EEroj li ber \u015Eore\u015Fa Kew\u00E7\u00EAr\u00EA j\u00EE h\u00EEm\u00EEya YKSS b\u00FB \u00FB YKSS belavb\u00FB \u015Funda j\u00EE R\u00FBsya gor\u00EE r\u00FBerd xwe sed\u00EE 78\u00EAn(% 78) YKSS di s\u00EEnor\u00EAn xwe de dihewir\u00EEne."@ku . "Mount Blanc \u00E7iyayek ji \u00C7iyay\u00EAn Alp e. Nav\u00EA xwe bi kurd\u00EE \u00C7iyay\u00EA Sp\u00EE ye. Mont Blanc 4.792 m bilind e. Ew \u00E7iyay\u00EA tewr\u00EE mezin \u00EA Alp e. Mont Blanc li Fransa \u00FB li \u00CEtalya ye."@ku . "John Robert Anderson yek ji ps\u00EEkolog\u00EAn navdar \u00EAn DYE y\u00EA bingeh Kanaday\u00EE ye. W\u00EE li ser avakirin \u00FB p\u00EA\u015Fdebirina kogn\u00EEt\u00EEv ps\u00EEkolog\u00EEy\u00EA xebat kir\u00EEye. Anderson wek\u00EE bav\u00EA kogn\u00EEt\u00EEv ps\u00EEkologiy\u00EA t\u00EA zan\u00EEn \u00FB bi nav\u00EAn kontrola adapt\u00EEv a ramandin\u00EA \u00FB endazyariya kogn\u00EEt\u00EEv anga\u015Ft\u00EAn w\u00EE hene. W\u00EE di sal\u00EAn 1988-1989 bir\u00EAvebiriya Komeleya Zan\u00EEstiya Kogn\u00EEt\u00EEv\u00EA kiriye."@ku . "Porto Novo paytext\u00EA B\u00EAn\u00EEne. Li wir sal\u00EA 2005an da n\u00EAz\u00EEk\u00EE 234.100 kes heb\u00FBn."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/5e/JeanPaulSartre.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Jean-Paul Sartre Jean-Paul Sartre niv\u00EEskar \u00FB f\u00EElozofek\u00EE bi nav \u00FB deng \u00EA Frans\u00EE ye. Di 21'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA di sala 1905an da li Par\u00EEs\u00EA ji dayik b\u00FB. Bi roman\u00EAn xwe y\u00EAn felsef\u00EEk \u00FB raman\u00EAn xwe y\u00EAn \"Heb\u00FBntiy\u00EA\" t\u00EA naskirin. Jean Paul Sartre di heman dem\u00EA de akt\u00EEv\u00EEstek\u00EE mezin \u00EA pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA b\u00FB. Bi van taybetiy\u00EAn xwe b\u00FB yek ji kes\u00EAn her\u00EE gr\u00EEng \u00EAn sedsala b\u00EEsta. Jean-Paul Sartre di 15'\u00EA avr\u00EAl\u00EA sala 1980an de li Par\u00EEs\u00EA jiyana xwe ji dest da."@ku . "Ar\u00EEstoteles firmesun\u00EA Yewnana Ant\u00EEk b\u00FB. Aristoteles bi Platon re firmesun\u00EA(filosof) her\u00EE mezin \u00FB gr\u00EEng \u00EA c\u00EEhana rojava t\u00EA qeb\u00FBlkirin. Li ser f\u00EEz\u00EEk, helbest, mantiq, pol\u00EEt\u00EEka \u00FB B\u00EEyoloj\u00EEy\u00EA gelek berhem\u00EAn w\u00EE hene. Ber\u00EE Zayin\u00EA 384an da li Stageiray\u00EA ji dayik b\u00FB. Nav\u00EA bav\u00EA w\u00EE Nikomachos e. Bav\u00EA w\u00EE bij\u00EEjk\u00EA Key\u00EA Mekdon\u00EEyay\u00EA Amyntas II. b\u00FB. Di 17 sal\u00EEya xwe de ket akadem\u00EEya Platon a li At\u00EEnay\u00EA. Hetan\u00EE Platon mir 20 salan perwerde girt."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/f/ff/Platon_wene.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Platon (Eflat\u00FBn) Platon firmesunek (f\u00EElosof) navdar \u00EA Grek\u00EE ya Ant\u00EEk e. Di navbera sal\u00EAn 427 b.z. \u00FB 347 b.z. da li Yewnan\u00EEstan\u00EA jiya ye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast\u00EE Aristokles e. Ji ber mil\u00EAn w\u00EE y\u00EAn fireh \u00FB la\u015F\u00EA w\u00EE y\u00EA atlet\u00EEk j\u00EAre gotine \" S\u00EEng fireh\" \u00FB bi v\u00EE nav\u00EE hatiye naskirin. Li nav misilmanan j\u00EAre Eflat\u00FBn j\u00EE t\u00EA gotin. Raman\u00EAn w\u00EE bandorek mezin daye ser felsefa \u00CEslam \u00FB Xiristiyant\u00EE."@ku . "Terapiya elektrokomp\u00FBls\u00EEv (ECT) cureyek\u00EA tedaw\u00EEkirina nexwe\u015Fiy\u00EAn der\u00FBniy\u00EA ye, ango ps\u00EEkologiy\u00EA. Wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn s\u00EEstema neurologiy\u00EA yan j\u00EE sel\u00FBla (hucre, \u00E7\u00EAhand) elektr\u00EEk\u00EA bikart\u00EEnin. Wek\u00EE kabloyan, mesaj\u00EAn m\u00EAj\u00EE radigih\u00EEnin sel\u00FBlayan. Ber\u00EA de pisporan xwastine bandor\u00EA li v\u00EA s\u00EEstem\u00EA bikin \u00FB hin probleman saf\u00EE bikin. Demek\u00EA dir\u00EAj magnet\u00EEk hatine bikaran\u00EEn. Di destp\u00EAka sedsala 20em\u00EEn de ECT hatiye ke\u015Ffkirin. ECT elektr\u00EEkdayina s\u00EEstema neurologiy\u00EA ye. \u00CEro pirr z\u00EAde nay\u00EA bikaran\u00EEn, lewra hin caran ziyan\u00EA dide. Li gelek welat\u00EAn Ewropa hatiye qedexekirin. ECT elektr\u00EEk\u00EA dide mej\u00EE ku navenda s\u00EEstema neurologiy\u00EA li vir e. Helbet elektr\u00EEk di frekans\u00EAn nepirrz\u00EAde de t\u00EA day\u00EEn. Wek\u00EE \u00E7awa radyoya mirov xirab bibe \u00FB mirov yek\u00EA l\u00EAde, ECT j\u00EE wisa ye. Hin caran radyo d\u00EEsa di\u015Fuxile. Pi\u015Ft\u00EE bikaran\u00EEna ECTy\u00EA hin caran nexwe\u015Fiy\u00EAn ps\u00EEkolog\u00EEk \u00EAn bingeh-la\u015F\u00EE wek\u00EE m\u00FBc\u00EEze saxdibin. ECT di hin tabloy\u00EAn \u015F\u00EEzofren\u00EE de, derkirina obsesyonan de, hin tabloy\u00EAn ps\u00EEkopatolog\u00EEy\u00EA de hwd t\u00EA bikaran\u00EEn. Ji ber ku li Kurdistan\u00EA yasay\u00EAn tendurustiy\u00EA di dest\u00EA saz\u00FBmaniy\u00EAn dagirker de ne \u00FB wek\u00EE li Tirkiy\u00EA neqedexe ye, pirr z\u00EAde ECT t\u00EA bikaran\u00EEn \u00FB mixabin gelek mirov jiyana xwe jidestdidin. Bikaran\u00EEna ECTy\u00EA bi xetere ye, pispor wek\u00EE metoda her\u00EE daw\u00EE bikart\u00EEnin. Ji bo bikaran\u00EEna ECT y\u00EA perwerdeyeka taybet div\u00EA."@ku . "Stres t\u00EA wateya \"giraniya borandina jiyan\u00EA\". Di jiyan\u00EA de h\u00EAz \u00FB giraniyeka her ti\u015Ft\u00EE heye. Di kargeh\u00EA de, di t\u00EAkiliy\u00EAn mirovan de, di malbat\u00EA de hwd jiyan xwed\u00EE tempoyek e. Ev tempoya han hin caran zora tempoya mirov dibe \u00FB mirov xwe di bin giraniy\u00EA de h\u00EEsdike. Ev e stres. Stres her\u00E7end\u00EE negat\u00EEv, ew\u00E7end\u00EE j\u00EE poz\u00EEt\u00EEv e. Stres mirov ditetik\u00EEne ku mirov kar\u00EA xwe di tempoya jiyan\u00EA de bike \u00FB biserbikeve. Her mirovek xwed\u00EE toleransek e. Hin kes z\u00FB dikevin stres\u00EA, hin j\u00EE dereng an k\u00EAm. Stres xwed\u00EE vizyon\u00EAn biyolog\u00EEk, ps\u00EEkolog\u00EEk \u00FB f\u00EEzyolog\u00EEk in. Li ser f\u00EEzyologiya stres\u00EA gelek xebat hatine kirin. Dema organ\u00EEzmaya mirov bikeve xetereyek\u00EA yan bar giran bibe, organ\u00EEzma dikeve alarm\u00EA. Bi her aliy\u00EA ve berp\u00EAy\u00EAn xwe n\u00EE\u015Fandide. Organ\u00EEzma dixwaze \u00FB l\u00EAdigere ku ser\u00EE bi v\u00EA rew\u015Fa n\u00FB re der\u00EEne, dengeyek\u00EA avabike. Helbet organ\u00EEzmaya her mirovek gor\u00EE taybetiya xwe reaksiyon dide. Heger organ\u00EEzma ser\u00EE bi v\u00EA rew\u015Fa n\u00FB re derneyne, ango stres zora mirov bibe, ziyan\u00EA dide. Ziyan xwe bi her al\u00EE ve dide der. Hin curey\u00EAn s\u00EEmptom\u00EAn ps\u00EEkosomat\u00EEk ji ber stres\u00EA ne. Herwek\u00EE stresa mezin ziyan\u00EAn biyolog\u00EEk, f\u00EEzyolog\u00EEk \u00FB civak\u00EE didin. Pispor di w\u00EA baweriy\u00EA de ne ku, jiyana n\u00FBjen \u00FB tempoya w\u00EA gelek ziyanan dide mirovan. Mirov dikare b\u00EAje stres, pirsgir\u00EAkeka mezin a jiyana n\u00FBjen e."@ku . "\u00CEmanu\u00EAl Kant (bi Elman\u00EE Immanuel Kant) firmesunek\u00EE(filozof) Elman b\u00FB. Ew yek ji kart\u00EAkertir\u00EEn \u00FB bibandortir\u00EEn hizirvan\u00EAn Ewr\u00FBpay\u00EE \u00FB daw\u00EEntir\u00EEn feyles\u00FBf\u00EA rew\u015Fenhizr\u00EEy\u00EA (ronakb\u00EEr\u00EEy\u00EA) e. Kant m\u00EEna bav\u00EA Felsefa Rexney\u00EE t\u00EA qeb\u00FBlkirin."@ku . "WHO (World Health Organisation) an RTC (R\u00EAxistina Tendurustiy\u00EA ya Cihan\u00EA) di sala 1945\u00B4\u00EE de li DYA hatiye damezrandin. Dest\u00FBra bingeh\u00EEn a RTC\u00B4\u00EA ji aliy\u00EA 61 welat\u00EE ve di 7'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1946'\u00EE de hatiye pejirandin. Her sal di 7'\u00EA avr\u00EAl\u00EA de roja tendurustiy\u00EA ya dinyay\u00EA t\u00EA p\u00EErozkirin. Niha 191 welat b\u00FBne endam\u00EA RTCy\u00EA \u00FB 2 welat j\u00EE li ber endamb\u00FBn\u00EA ne."@ku . "Ren\u00E9 Descartes matemat\u00EEsyen, zanist \u00FB f\u00EElozof b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Halbaja-monument. jpg Cih\u00EA b\u00EEran\u00EEna qurban\u00EAn bombey\u00EAn k\u00EEmyaw\u00EE y\u00EAn Helebcey\u00EA. Di xwep\u00EA\u015Fdan\u00EAn sala 2006-an de hate sotin Helebce bajareke Kurdistana \u00CEraq\u00EA ye. Di 16'\u00EA Adara 1988'an de balafir\u00EAn \u015Fer y\u00EAn art\u00EA\u015Fa \u00CEraq\u00EA bombey\u00EAn k\u00EEmyaw\u00EE barandin ser bajar\u00EA Helebcey\u00EA. Di nava \u00E7end saetan de li Helebce \u00FB derdora w\u00EA bi hezaran kurd mirin \u00FB bi 10 hezaran kurd j\u00EE seqet man."@ku . "Gottfried Wilhelm Leibniz, Firmesunek\u00EE Elman \u00EA navdar e. Yek ji firmesun\u00EAn her\u00EE gr\u00EEng \u00EA Firmesun\u00EEya s\u00EEstem\u00EEst\u00EA ye. Bi raman\u00EAn xwe y\u00EAn n\u00FB \u00EAn li ser matemat\u00EEk, metaf\u00EEz\u00EEk \u00FB mantiq\u00EA t\u00EA naskirin. Leibniz, li Leipzig\u00EA ji dayik b\u00FB. Bav\u00EA w\u00EE li zan\u00EEngeha v\u00EE bajar\u00EE ders\u00EAn rewi\u015Ft\u00EA (Ehlaq) dida. Leibniz, pi\u015Ft\u00EE mirina bav\u00EA xwe ji dibistan\u00EA derket \u00FB xwe bi xwe perwerde kir. Mijara d\u00EErok\u00EA gellek\u00EE bala w\u00EE dik\u015Fand. Di 8 saliya xwe de lat\u00EEn\u00EE h\u00EEn b\u00FB. 12 saliya xwe de j\u00EE dest bi h\u00EEnb\u00FBna yunan\u00EE kir \u00FB ji al\u00EEk\u00EE de j\u00EE pirt\u00FBk\u00EAn li ser mantiq\u00EA dixwend. di 15 saliya xwe de ket zan\u00EEngeha Leipzig\u00EA. Ji Jakob Thomasius\u00EA ku li Almanyay\u00EA avaker\u00EA d\u00EEroka felsef\u00EA t\u00EA qeb\u00FBlkirin ders\u00EAn felsef\u00EA girtin. Di sala 1663'an de \u00E7\u00FB Jenay\u00EA \u00FB li vir, ji zanay\u00EAn navdar \u00EAn matemat\u00EEk\u00EA ders girt. Leibniz gava 25 sal\u00EE b\u00FB gellek berhem\u00EAn w\u00EE \u00EAn gr\u00EEng hatib\u00FBn \u00E7apkirin. Demek\u00EA bu pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA re j\u00EE eleqedar b\u00FB \u00FB li ser pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA j\u00EE \u00E7end berhem nivisandin. Di sala 1700 de \u00E7\u00FB Viyanay\u00EA \u00FB pi\u015Ftre j\u00EE \u00E7\u00FB Berl\u00EEn\u00EA. Zan\u00EEngeha Berl\u00EEn\u00EA da avakirin \u00FB b\u00FB ger\u00EEnendey\u00EA yekem\u00EEn \u00EA v\u00EA zan\u00EEngeh\u00EA. Di sala 1711 de dev ji kar berda \u00FB d\u00EEsa vegeriya Viyanay\u00EA. Hetan\u00EE sala 1714 deha li vir jiya. Her \u00E7iqas Leibniz bi Barontiy\u00EA hate nasnavkirin j\u00EE gava li Hannover\u00EA mir m\u00EEna zilamek\u00EE xizan hate definkirin."@ku . "Amnez\u00EE ji tehr\u00EEbata b\u00EErkan\u00EA re t\u00EA gotin. Di s\u00EEstemat\u00EEka b\u00EErkan\u00EA de xirab\u00FBn, di bib\u00EEran\u00EEn\u00EA de xirab\u00FBn, k\u00EAmketin e. Amnez\u00EE ji sedem\u00EAn trawmat\u00EEk, la\u015F\u00EE, fonksiyon\u00EE \u00FB ji bikaran\u00EEna hin maddey\u00EAn sedat\u00EEv p\u00EAk t\u00EA. Sedem\u00EAn hin curey\u00EAn amneziy\u00EA j\u00EE ba\u015F nay\u00EAn zan\u00EEn. Herwek\u00EE amnez\u00EE ji ber sedem\u00EAm ps\u00EEkoloj\u00EEk j\u00EE dibin. Bo m\u00EEnak mekan\u00EEzmay\u00EAn xweparastin\u00EA y\u00EAn ps\u00EEkoloj\u00EEk di asta bilind de amneziy\u00EA ditetik\u00EEnin. Div\u00EA mirov nekeve \u015Fa\u015F\u00EEtiy\u00EA, hem\u00EE ar\u00EE\u015Fey\u00EAn b\u00EErkan\u00EA, yan hem\u00EE curey\u00EAn dib\u00EEran\u00EEn\u00EA de problem ne amnez\u00EE ne. Ten\u00EA pispor dikarin te\u015Fh\u00EEs\u00EA bikin. Gor\u00EE stat\u00EEst\u00EEkan m\u00EAr ji jinan z\u00EAdetir t\u00FB\u015F\u00EE amneziy\u00EA dibin. Herwek\u00EE gel\u00EAn wek\u00EE Kurdan di bin \u015Fer, \u00EA\u015Fkence \u00FB rew\u015F\u00EAn awarte de dij\u00EEn pirr t\u00FB\u015F\u00EE amneziy\u00EA dibin. Pi\u015Ft\u00EE 30 saliy\u00EA her kes dikare bi amneziya global re r\u00FBbir\u00FB bim\u00EEne. Global amnez\u00EE z\u00EAdetir 24 saet didome. Pi\u015Ft\u00EE demek\u00EA \u015F\u00FBnde d\u00EEsa bib\u00EEran\u00EEn t\u00EA \u015F\u00FBna xwe. Sedem\u00EAn global amneziy\u00EA yan amneziya demkurt bi pirran\u00EE mekan\u00EEzmay\u00EAn xweparastina ps\u00EEkolojiya mirov in. Kes\u00EAn ku maddey\u00EAn sedat\u00EEv, ps\u00EEkotrop \u00FB trank\u00EEl\u00EEzan radixwin, di bin r\u00EEska amneziy\u00EA de ne. Hin curey\u00EAn amneziy\u00EA ku bo m\u00EEnak ji ber sedem\u00EAn ps\u00EEkotrawmay\u00EA p\u00EAk t\u00EAn, nikarin b\u00EAn tedaw\u00EEkirin an j\u00EE tedawiya wan bo demek\u00EA dir\u00EAj didomin. L\u00EA pirran\u00EE dikarin b\u00EAn saxkirin. Amnezi di f\u00EElman de gelek t\u00EAn bikaran\u00EEn. Bo m\u00EEnak f\u00EElm\u00EAn Tirkan. Di f\u00EElm\u00EAn Tirkan de leheng ji ber qezak\u00EA ni\u015Fkave her ti\u015Ft\u00EE jib\u00EErdike."@ku . "W\u00EAne:Karen Horney 1938. jpg Ps\u00EEkoanal\u00EEsta alman Karen Horney di sala 1938-an de Karen Horney yek ji ps\u00EEkoanal\u00EEst\u00EAn navdar \u00EAn Germanistan\u00EA ye. Horney j\u00EE wek\u00EE Sigmund Freud nirxeke mezin daye jiyana zaroktiy\u00EA \u00FB bingeha gelek element\u00EAn kesayetiy\u00EA di zaroktiy\u00EA de d\u00EEtiye. L\u00EA w\u00EE wek\u00EE Freud pirr z\u00EAde bala xwe nedaye c\u00EEhana hundir\u00EEn a mirov, berevaj\u00EE v\u00EA bi t\u00EAkiliyan, rola d\u00EA-bavan di perwerdey\u00EA de, bandora jiyana sosyal hwd re bil\u00EE b\u00FBye. Bi nav\u00EA \"tirsa bingeh\u00EEn\" behsa yek ji bingeh\u00EAn neuroz\u00EA dike. N\u00EAr\u00EEn\u00EAn Horney j\u00EE wek\u00EE y\u00EA Wilhelm Reichs bi nav\u00EA \"Freudomarks\u00EEzm\", ango bi hev ve gir\u00EAdana n\u00EAr\u00EEn\u00EAn Freud \u00FB Karl Marks t\u00EAn binavkirin. Horney li ser sad\u00EEzm \u00FB mazo\u015F\u00EEzm\u00EA xebat\u00EAn mezin kiriye \u00FB bingeha wan di kompleksa o\u00EEd\u00EEp\u00FBs\u00EA ve gir\u00EAdaye. Li ser al\u00EEneasyon\u00EA gotiye, \"heger zarok t\u00FB\u015F\u00EE hin ps\u00EEkotrawmay\u00EAn gelek awarte b\u00EAn, xwe wek\u00EE heb\u00FBneke gelek awarte dib\u00EEne. Kesayetiya w\u00EA ya rasteg\u00EEn derbey\u00EAn mezin digire \u00FB kesayetiyeke ney\u00EEn\u00EE avadibe, al\u00EEneasyon wiha destp\u00EAdike\". Horney roleke mezin dide d\u00EA \u00FB bavan. Div\u00EA zarok di nava ewleh\u00EE, germah\u00EE \u00FB atmosfereka hezkirin\u00EA de were perwerdekirin \u00FB mezinkirin. Div\u00EA d\u00EA \u00FB bav xwed\u00EE yek\u00EEtiyek bin \u00FB yek rola y\u00EA din xirab neke. Gor\u00EE Horney jiyana zaroktiy\u00EA pirr naz\u00EEk e, heger d\u00EA \u00FB bav qels bin, d\u00EA bingeha neurozan b\u00EA av\u00EAtin."@ku . "Daniel Goleman yek ji ps\u00EEkolog\u00EAn navdar \u00EAn Emer\u00EEkay\u00EE ye. Li ser hestmend\u00EE yan z\u00EErekiya hestan xebat kiriye. Pirt\u00FBka w\u00EE ya bi nav\u00EA \"Z\u00EErekiya Hestan\" gelek navdar e. Bi salan ed\u00EEtoriya Psychology Today kiriye. Niha j\u00EE di rojnameya The New York Times\u00EA de gotar\u00EAn li ser ps\u00EEkologiy\u00EA diniv\u00EEs\u00EEne."@ku . "Donatien Alphonse Fran\u00E7ois le Marquis de Sade, yek ji niv\u00EEskar\u00EAn ar\u00EEstokrat \u00EAn Frens\u00EE ye. Ji \u00E7\u00EEna serdest e. 29 sal di z\u00EEndan\u00EA de maye. Li z\u00EEndan\u00EA bi nav\u00EA \"120 roj\u00EAn Sodom\" pirt\u00FBkek niv\u00EEsiye \u00FB pirran\u00EE bi v\u00EA pirt\u00FBk\u00EA t\u00EA naskirin. Sade di v\u00EA pirt\u00FBk\u00EA de pirr ba\u015F \u015F\u00EEroveya sad\u00EEzm\u00EA dike. Ji ber w\u00EA zan\u00EEstan nav\u00EA w\u00EE bi sade+\u00EEzm > sad\u00EEzm\u00EA ve kirine."@ku . "Demokr\u00EEtos yek ji xwendekar\u00EAn Leuwkippos b\u00FB. Her \u00E7iqas Demokritos pi\u015Ft\u00EE Sokrates re miribe j\u00EE, ew yek ji f\u00EElozof\u00EAn xwezay\u00EA t\u00EA qeb\u00FBlkirin. Bi p\u00EA\u015Fvebirina teoriya mamostey\u00EA xwe navdar b\u00FBye. Pi\u015Ft\u00EE hewldan\u00EAn w\u00EE y\u00EAn navbert\u00EE ya raman\u00EAn Parmen\u00EEdes y\u00EAn bi ten\u00EAb\u00FBn\u00EA \u00FB y\u00EAn Empedokles, y\u00EAn pirb\u00FBn\u00EA (pluralism) re bi teoriya \" Atom an j\u00EE der\u00FBn\u00EA parve nabe\" ku \u00EEro hatiye \u00EEspatkirin navdar b\u00FB. Li ser Heb\u00FBniy\u00EA ramanek bi beryar aniye zim\u00EAn. li ser \u00E7\u00EAb\u00FBna gerd\u00FBn\u00EA div\u00EAtiniyek biberyar\u00EE serdest e. \u00CEzahkirina bi tesaduf a hem\u00FB ti\u015Ft\u00EAn ku li gerd\u00FBn\u00EA qewimiye, b\u00EAhi\u015Ftiye. \"Ti\u015Ft\u00EA ku nehatiye afirandin, winda nabe \u00FB naguhere, Atom e\". \"H\u00EAsin\" n\u00FBnertiya daring\u00EA dike \u00FB bi w\u00EA herti\u015Ft t\u00EA \u00E7\u00EAkirin. Demokr\u00EEtos bi v\u00EA ramana xwe temel\u00EA zaniyariya xwezay\u00EE ya materyal\u00EEst av\u00EAtiye."@ku . "\u0130brahim Tatl\u0131ses (bixw\u00EEne wek\u00EE \u00CEbrahim Tatlises) stranb\u00EAjek\u00EE tirk e. Ew di sala 1952an de li Rihay\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Di destp\u00EAk\u00EA de w\u00EE j\u00EE wek\u00EE gelekan awaz \u00FB stran\u00EAn Kurd\u00EE, Ereb\u00EE \u00FB As\u00FBr\u00EE bi gotin\u00EAn tirk\u00EE distra, dikir dewlemendiya m\u00FBz\u00EEka tirkan. W\u00EE j\u00EE bi p\u00EAla m\u00FBz\u00EEka Ereb\u00EE (Arabesk) ya sal\u00EAn 90\u00EE ve Arabesk got. Tatlises niha pirran\u00EE \u015Fovmeniya TVan dike. Herwiha bir\u00EAbebiriya f\u00EErmay\u00EAn xwe dike. \u00C7end caran stran\u00EAn Kurd\u00EE j\u00EE gotiye, l\u00EA bi tevay\u00EE xwe ji c\u00EEhana Kurdan \u00FB hunermen\u00EAn Kurd d\u00FBr digire."@ku . "Jin, berevajiya m\u00EAr e, ango ji mirov\u00EAn \"m\u00EA\" re t\u00EA gotin. Mirov bawer dikin ku peyva \"jin\" ji peyva jiyan\u00EA t\u00EA, l\u00EA ew ne 100% rast e. Jin berdewamiya jiyan\u00EA ye. Jin xwed\u00EE teybetmendiya zan/zay\u00EEn\u00EA ye. Zarok di malzaroka jin\u00EA de dest bi jiyan\u00EA dike. Bi v\u00EE aw\u00EE Jin zarok\u00EA nih mihan di zik\u00EA xwe de hildigre \u00FB pi\u015Ft\u00EE nih mihan w\u00EA t\u00EEne dinyay\u00EA."@ku . "Ps\u00EEkolog Jean Piaget Jean Piaget yek ji ps\u00EEkolog\u00EAn navdar \u00EAn Sw\u00EEsrey\u00EE ye. Piaget li ser zarokan xebat\u00EAn mezin kiriye. Gor\u00EE Piaget, zarok xwed\u00EE kesayet\u00EE, z\u00EErek\u00EE \u00FB c\u00EEhaneke taybet in \u00FB nabe mirov wek\u00EE mezinan n\u00EAz\u00EEk\u00EE wan bibe. Bi ser\u00EA xwe di c\u00EEhana zarokan de nakok\u00EE n\u00EEne. Zarok dema xwe bi kes\u00EAn din re dip\u00EEve, nakok\u00EE j\u00EE destp\u00EAdikin. Piaget berdewamiyek di f\u00EArb\u00FBna ziman \u00FB p\u00EA\u015Fketina raman\u00EA de nab\u00EEne. Ew di w\u00EA baweriy\u00EA de ye ku, zarok di hin radeyan de ziman \u00FB ramana xwe p\u00EA\u015Fdixe. 4 radey\u00EAn gir\u00EEng di avakirina hi\u015Fara zarokan de dib\u00EEne: 0-18 mang, akt\u00EEvasyona organ\u00EAn hestmendiy\u00EA, ceribandin 18 mang - 6 sal, radeya beriya fonksiyon\u00EAn ramandin\u00EA, amadekar\u00EE 7 sal - 12 sal, radeya fonksiyon\u00EAn ramandin\u00EA y\u00EAn real\u00EEst 12 sal - > Radeya fonksiyon\u00EAn formel, \u00EAd\u00EE dikare formel bifikire \u00FB kar bike"@ku . "Gurcistan yek ji welat\u00EAn c\u00EEran\u00EAn Kurdistan\u00EA ye. Li Qefkasya, li rojhilat\u00EA Derya Re\u015F dikeve. Li Gurcistan\u00EA derdora 48.000 kurd\u00EAn \u00EAz\u00EEd\u00EE j\u00EE dij\u00EEn. R\u00FBber\u00EA xwe n\u00EAz\u00EEk\u00EE 69.700 km\u00B2 ye \u00FB li wir dora 4,7 milyon kes hene. Paytext\u00EA Gurcistan\u00EA Tib\u00EEl\u00EEs\u00EE (Tbilisi; \u10D7\u10D1\u10D8\u10DA\u10D8\u10E1\u10D8.)."@ku . "\u00CE\u015Ftar nav\u00EA as\u00FBr\u00EE y\u00EA xwedaya sumeriyan a binav\u00EA \u00CEnanna ye. Nav\u00EA \u00CE\u015Ftar li cem samiy\u00EAn bakur\u00EA rojava Astarte b\u00FB. Wek\u00EE din nav\u00EAn Anunit \u00FB Atarsamain herwiha \u00CE\u015Ftar destn\u00EE\u015Fan dikin. Banga Ya Star di kurd\u00EE de xuya ye nav\u00EA xwedayek\u00EE n\u00EE\u015Fan dide \u00FB bi dib\u00EAtiyeke mezin \u015F\u00FBnmayiya nav\u00EA \u00CE\u015Ftar e. \u00CEnanna c\u00EAwiya \u00DBt\u00FB/\u015Eama\u015F e, herdu j\u00EE zarok\u00EAn Nanar/S\u00EEn in. Nav\u00EAn ku p\u00EA\u015F\u00EE li wan hatin kirin sumer\u00EE ne, nav\u00EAn pa\u015F\u00EA ji akad\u00EE t\u00EAn. Akad\u00EE sam\u00EE ne \u00FB ber bi welat\u00EAn sumeriyan ve ko\u00E7 kirine. Di astrolojiya dereng a bab\u00EEl\u00EE de p\u00EAwendiya \u00CE\u015Ftar\u00EA bi Gelaw\u00EAj\u00EA (Venus) re didan\u00EEn. Li cem sumeriyan nav\u00EA p\u00EAyka Gelaw\u00EAj\u00EA \"Mil. Dili. Pat\" e \u00FB wateya w\u00EA \"st\u00EArka yekane\" ye. Wateya nav\u00EA \u00CEnanna j\u00EE \"Xanima mezin a An\" e \u00FB \"An\" j\u00EE nav\u00EA xwedaya ezmanan e. Der bar\u00EA koka nav\u00EA \u00CE\u015Ftar de gelek n\u00EEqa\u015F hene, l\u00EA bi pirran\u00EE t\u00EA bawer kirin ku ev nav ji ziman\u00EAn sam\u00EE t\u00EA. Ji ber ku bandora ne samiyan li ser ol \u00FB m\u00EEtolojiya v\u00EA her\u00EAm\u00EA t\u00EAra xwe nehatiye \u015Fopandin \u00FB ji ber ku hin \u00E7andin gelek\u00EE bi h\u00EAz l\u00EA neniv\u00EEsk\u00EE ji ned\u00EEt\u00EE ve t\u00EAn d\u00EEtin, der bar\u00EA p\u00EAwendiya gotina \"Star\" \u00FB banga \"Ya Star\" di kurmanc\u00EE de \u00FB nav\u00EA \u00CE\u015Ftar de ti\u015Ftek\u00EE ber\u00E7av n\u00EEne. \u00CEnannaya sumer\u00EE p\u00EA\u015F\u00EE li bajar\u00EA Ur\u00FBk\u00EA der dikeve p\u00EA\u015Fber\u00EE me. Ev xwedaya jiyan\u00EA xwed\u00EE du taybetmendiy\u00EAn balk\u00EA\u015F b\u00FB: w\u00EA dikar\u00EE hem berdar\u00EE peyda bikira \u00FB w\u00EA dikar\u00EE herwiha zev\u00EE xera bikira \u00FB bib\u00FBya sedema xelayan, w\u00EA dikar\u00EE canberan b\u00EAber \u00FB stewr bike. \u00CE\u015Ftar di serdem\u00EAn cih\u00EA y\u00EAn d\u00EErok\u00EA de dib\u00FB xwediy\u00EA xwexeyset\u00EAn cih\u00EA. Mirov dikare v\u00EA bi bih\u00EAzb\u00FBna bavkaniy\u00EA ve gir\u00EA bide."@ku . "W\u00EAne:Flag of Panama. svg Al\u00EA Panama W\u00EAne:Satellite image of Panama in March 2003. jpg Nex\u015F\u00EA Panama ji ezm\u00EAn da Panama dewletek di Emer\u00EEkaya Nav\u00EEn\u00EA de ye. Ew dig\u00EA Kosta R\u00EEka \u00FB Kol\u00FBmbiya."@ku . "Ps\u00EEkotrop ji komeke madey\u00EAn raxwarin\u00EA re t\u00EA gotin. Maddey\u00EAn k\u00FB k\u00EAf\u00EA didin, organ\u00EEzmaya mirov dixin bin bandoreke kurtdem\u00EE ya k\u00EAf\u00EA ne. Bikaran\u00EEna madey\u00EAn raxwarin\u00EA bi qas\u00EE d\u00EEroka mirovahiy\u00EA xwed\u00EE d\u00EErokek dir\u00EAj in. Di ziman\u00EA bij\u00EE\u015Fk\u00EEy\u00EA de ji van madey\u00EAn k\u00EEmyew\u00EE re \"psikotrop drug\" t\u00EA gotin. Van madey\u00EAn kimyew\u00EE y\u00EAn raxwarin\u00EA bi qas\u00EE demeke kurt organ\u00EEzmay\u00EA dixin bin kontrola xwe, rehetiy\u00EA \u00FB k\u00EAf\u00EA didin. Heger mirov bi berdewam\u00EE raxwe, organ\u00EEzmay\u00EA d\u00EEl digirin \u00FB ziyan\u00EAn mezin didin. Tedaw\u00EEkirina raxwarina madey\u00EAn ps\u00EEkotrop an trank\u00EEl\u00EEzan gengaz, l\u00EA gelek dijwar e. Ji ber ku organ\u00EEzmay\u00EA bi xwe ve gir\u00EAdane pirran\u00EE nexwe\u015F di tedawiy\u00EA de biser nakevin. Madey\u00EAn raxwarin\u00EA gir\u00EAdan\u00EAn ps\u00EEkolog\u00EEk, f\u00EEzyolog\u00EEk, biyolog\u00EEk \u00FB civak\u00EE \u00E7\u00EAdikin. Alkol, hero\u00EEn, ha\u015Fha\u015F hwd ji ps\u00EEkotrop\u00EAn bi xetere ne. Ji ber ku tevgera mirov diguher\u00EEnin, bi qas\u00EE la\u015F ziyan\u00EA didin jiyana civak\u00EE j\u00EE. Cigare, kafe\u00EEn hwd j\u00EE ps\u00EEkotrop in, l\u00EA bi qas\u00EE y\u00EAn didin ne bixetere ne."@ku . "W\u00EAne:Domenico-Fetti Archimedes 1620. jpg Ar\u015F\u00EEmed, tabloyeke Domenico Fetti (1620) Ar\u015F\u00EEmed matemat\u00EEknas, f\u00EEz\u00EEknas, astronom \u00FB firmesun\u00EA yewnan ku li S\u00EEc\u00EElyay\u00EA ji dayik b\u00FBye. Bi ved\u00EEtina xwe ya \"H\u00EAza Rakirina Av\u00EA\" navdar b\u00FBye, l\u00EA bel\u00EA gor\u00EE gellek d\u00EEroknas\u00EAn matemat\u00EEk\u00EA ew bav\u00EA hesaba \"\u00EEntegral\u00EA\" ye."@ku . "Ramses II, f\u00EErewnek\u00EE Misir\u00EA b\u00FB, \u00FB bi nav\u00EA Ramses\u00EA mezin j\u00EE t\u00EA naskirin. Di sal\u00EAn derdora 1320 bz de ji dayik b\u00FB. Hukumdariya w\u00EE ji sal\u00EAn 1290 bz hetan\u00EE B.Z. 1224'an yan\u00EE 66 salan dewam kiriye. Kur\u00EA Set\u00EE I \u00FB neviy\u00EA Ramses I e. Li dij\u00EE H\u00EEt\u00EEtan \u015Fer kir \u00FB gellek perestgeh avakirin. Ji van perestgehan y\u00EAn her\u00EE navdar Ab\u00FB S\u00EEmbel e. Li cihina nav\u00EA w\u00EE m\u00EEna \"Rames\u00E8s\" hatiye nivisandin \u00FB ji aliy\u00EA Yewnanan ve bi nav\u00EA \"S\u00E9sostris\" t\u00EA naskirin. Pi\u015Ft\u00EE \u015Eer\u00EA Kade\u015F\u00EA (B.Z. 1286) \u00EA hember\u00EE art\u00EA\u015Fa M\u00FBwatall\u00EE y\u00EA Key\u00EA H\u00EEt\u00EEtan s\u00EEnor\u00EA ser Oront\u00EA bi cih b\u00FB. Hukumdariya w\u00EE ya 66 sala di d\u00EEroka Misira kevn de cihek\u00EE cuda girtiye. Ramses II \u015Fe\u015F cara zewiciye: * N\u00EAfertar\u00EE Iset-nofret H\u00EAn\u00FBtm\u00EEre, x\u00FB\u00E7ka w\u00EE an ke\u00E7a w\u00EE ye. Maathorn\u00EAfer\u00FBre Bent-Anat, ke\u00E7a w\u00EE b\u00FB. M\u00EAr\u00EEtamon ke\u00E7a w\u00EE b\u00FB."@ku . "\u015Eer\u00EA Kade\u015F\u00EA; B.Z. di sala 1274'an de di navbera F\u00EErawin\u00EA Misir\u00EA Ramses II \u00FB Key\u00EA H\u00EEt\u00EEtan M\u00FBwatall\u00EE de li S\u00FBriy\u00EA li bajar\u00EA Kade\u015F\u00EA \u015Ferrek\u00EE mezin diqewime. Ev \u015Fer m\u00EEna \u015Eer\u00EA Kade\u015F\u00EA derbas\u00EE d\u00EErok\u00EA dibe. \u015Eer bi Peymana Kade\u015F\u00EA bi daw\u00EE dibe. Gor\u00EE v\u00EA Peyman\u00EA Ramses\u00EA II. xwe ji cih\u00EAn ku ber\u00EE \u015Fer bi dest xisti b\u00FB, vedig\u015F\u00EEne \u00FB bajar\u00EA Kade\u015F\u00EA ji H\u00EEt\u00EEtiyan re dim\u00EEne."@ku . "W\u00EAne:GD-EG-Memphis001. JPG Peyker\u00EA Ramses II, Memf\u00EEs F\u00EErewn an j\u00EE F\u00EErew\u00FBn hukumdar\u00EAn Misira Ant\u00EEk b\u00FBn. Li Misira kevin hukumdar bi v\u00EA \u015Fikl\u00EE dihatin binavkirin. F\u00EErewn\u00EA her\u00EE bi nav \u00FB deng Ramses II ye."@ku . "W\u00EAne:Hitt Egypt Perseus. png S\u00EEnor\u00EAn H\u00EEt\u00EEtiyan (Cih\u00EA sor), S\u00EEnor\u00EA Misira Kevn (Cih\u00EA kesk) H\u00EEt\u00EEt, di d\u00EErok\u00EA de dewleteke ku li Anatoliyay\u00EA hukumdar\u00EE kiriye ye. Ji ber ku bi zimanek\u00EE H\u00EEndo Ewrop\u00EE diaxiv\u00EEn, m\u00EEna gelek\u00EE H\u00EEndo Ewrop\u00EE t\u00EAn qeb\u00FBlkirin. B.Z. di sal\u00EAn 2000'an de hatine Anatolyay\u00EA \u00FB li ser M\u00EErtiy\u00EAn Hatt\u00EE serdestiya xwe dan\u00EEne. Paytexta H\u00EEt\u00EEtan Hatt\u00FB\u015Fa\u015F (Bogazkoy) e. Key\u00EA wan \u00EA yekem\u00EEn Pithana ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/76/Niv\u00EEsa_mi\u00EEx\u00EE.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Niv\u00EEsa M\u00EEx\u00EE W\u00EAne:Cuneiform script2. jpg Niv\u00EEsek bi t\u00EEp\u00EAn bizmar\u00EE Niv\u00EEsa m\u00EEx\u00EE an j\u00EE t\u00EEp\u00EAn bizmar\u00EE yek ji \u015Fikl\u00EAn niv\u00EEs\u00EA \u00EAn her\u00EE kevn e. Ji aliya Sumeriyan di sal\u00EAn nav\u00EEn a B.Z. 3400-3300 hatiye avakirin. Orj\u00EEna s\u00EEstema v\u00EA niv\u00EEs\u00EA P\u00EEsograf\u00EEk b\u00FB l\u00EA xwe adaptey\u00EE ziman\u00EAn din \u00EAn her\u00EAm\u00EA j\u00EE kirib\u00FB \u00FB berb\u00EE s\u00EEstemek fonet\u00EEk\u00EA feres\u00EEn\u00EE b\u00FB. Ji ber away\u00EA niv\u00EEs\u00EA di\u015Fibihe m\u00EExan nav\u00EA w\u00EA b\u00FB \"niv\u00EEsa m\u00EEx\u00EE\". Bi gran\u00EE bi p\u00EAn\u00FBsek\u00EA (bi yewnan\u00EE calamos, \u03BA\u03B1\u03BB\u03B1\u03BC\u03BF\u03C2 bi ereb\u00EE qalam) li ser tablet\u00EAn ji k\u00EEl dihatin nivisandin. Ev niv\u00EEs ji aliy\u00EA Akadiyan, Elamiyan, H\u00EEt\u00EEtan \u00FB hwd. hat bikaran\u00EEn."@ku . "N\u00EEjer dewletek li Efr\u00EEqa ye. Li wir dora 11,7 milyon kes hene. Paytext\u00EA xwe Niamey ye. N\u00EEjer di sal\u00EA 1960 da serbixwe b\u00FB \u00FB xwe ji Fransa qetand."@ku . "Bas\u00EA,, nav\u00E7eya \u015Eirnex\u00EA ye."@ku . "Elk\u00EA nav\u00E7eyeke \u015Eirnex\u00EA ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr 6586 \u00FB ya nav\u00E7ey\u00EA j\u00EE 19.462 kes e"@ku . "W\u00EAne:Charles-Wilkes. jpg Charles Wilkes Charles Wilkes ka\u015F\u00EEfek\u00EE Emer\u00EEkay\u00EA ye \u00FB bi ke\u015Ffkirina Antarkt\u00EEkay\u00EA t\u00EA nas\u00EEn. Cih\u00EA ku Wilkes li Antarkt\u00EEkay\u00EA derketib\u00FB re\u015Fayiy\u00EA nav\u00EA w\u00EE l\u00EA hatiye dan\u00EEn, ango Wilkesland. Di sala 1844an da pirt\u00FBkek ku t\u00EAda qala riw\u00EEt\u00EEya xwe dike we\u015Fand."@ku . "Jacques Cartier deryavan \u00FB ka\u015F\u00EEfek\u00EE navdar \u00EA Frens\u00EE ye. Wek\u00EE ka\u015F\u00EEf\u00EA Kanaday\u00EA t\u00EA nas\u00EEn. Cartier gelek cih \u00FB grav\u00EAn n\u00FB ke\u015Ffkiriye. Deryavanek\u00EE serket\u00EE b\u00FBye. Ji key\u00EA Frensay\u00EA Franz I. du ke\u015Ftiyan dist\u00EEne \u00FB ji bo ke\u015Ffkirina cih\u00EAn n\u00FB roja 20. Avr\u00EAl 1534\u00B4\u00EE ji bajar\u00EA xwe Saint-Malo diqete. Cartier heya sala 1544\u00B4\u00EE gelek cih \u00FB gravan ke\u015Ffdike."@ku . "W\u00EAne:Flag of Antarctica. svg Al\u00EA Antarkt\u00EEka W\u00EAne:LocationAntarctica. png Antarkt\u00EEka li c\u00EEhan\u00EA da W\u00EAne:AntarcticaDomeCSnow. jpg Antarkt\u00EEka yek ji parzem\u00EEn\u00EAn dinyay\u00EA ye. Li ba\u015F\u00FBr\u00EA dinyay\u00EA dikeve \u00FB parzem\u00EEneke b\u00EA\u015F\u00EAniye, ango ji xeyn\u00EE zan\u00EEst \u00FB l\u00EAkol\u00EEnvanan kes l\u00EA naj\u00EE. Li ba\u015F\u00FBr\u00EA Okyanosya \u00FB Efr\u00EEqay\u00EA dikeve. Ji vir bi qas\u00EE 200 sal ber\u00EA Charles Wilkes da pejirandin ku Antarkt\u00EEka ne ten\u00EA derya \u00FB b\u00FBz e, parzem\u00EEnek e. R\u00FBbera v\u00EA parzem\u00EEn\u00EA 14 Milyon km\u00B2 ye. R\u00FBy\u00EA Anktarkt\u00EEkay\u00EA ji b\u00FBz\u00EA (cemed\u00EA) ku st\u00FBriya w\u00EA ji 2.000\u00B4\u00EE heya 4.335m ye dagirtiye. Gelek girav\u00EAn ji b\u00FBz\u00EA hene \u00FB hin ji wan sal\u00EA 1-3m tevdigerin. 92 % buz\u00EA tevahiya dinyay\u00EA li Antarkt\u00EEka ye. Ev parzem\u00EEn a her\u00EE sar e. Germah\u00EE -20 heya -70C ye. Li per\u00EAn parzem\u00EEn\u00EA gelek ajal dij\u00EEn. Wek\u00EE p\u00EEng\u00FBen, Fok hwd. Her\u00E7end\u00EE li Antarkt\u00EEka ni\u015Ftecih n\u00EEnin j\u00EE koda t\u00EAlefon\u00EA ya Antarkt\u00EEkay\u00EA +672 ye. Herwek\u00EE kod\u00EA \u00CEnternet\u00EA da j\u00EE . aq ye."@ku . "Johann Sebastian Bach yek ji kompon\u00EEst\u00EAn navdar \u00EAn alman e. Wek\u00EE kompon\u00EEst\u00EA Barok\u00EA t\u00EA naskirin \u00FB muz\u00EEkarek\u00EE navdar \u00EA dinyay\u00EA ye. Di malbatek\u00EE muz\u00EEkar de ji day\u00EEk b\u00FBye. Bi pirran\u00EE ji bo d\u00EAr\u00EA awaz\u00EAn kantat, oratoryo, org, klavsen hwd \u00E7\u00EAkiriye. Li dora 300 awaz\u00EAn w\u00EE hene \u00FB li kes\u00EAn pey w\u00EE hatine bandoreke mezin h\u00EE\u015Ftiye. Du car\u00EE zewiciye \u00FB 20 zarok\u00EAn w\u00EE \u00E7\u00EAb\u00FBne. Her\u00E7end\u00EE awaz an formeke n\u00FB neafirandiye j\u00EE, di muz\u00EEka klas\u00EEk de xwed\u00EE cihek\u00EA mezin e. \u06CC\u06C6\u0647\u0627\u0646 \u0633\u0628\u0627\u0633\u062A\u06CC\u0627\u0646 \u0628\u0627\u062E - Johann Sebastian Bach \u0698\u06CC\u0627\u0646\u0649 : \u06CC\u06C6\u0647\u0627\u0646 \u0633\u0628\u0627\u0633\u062A\u06CC\u0627\u0646 \u0628\u0627\u062E {\u06CC\u0648\u0647\u0627\u0646 / \u062C\u0648\u0647\u0627\u0646 } {31 \u0626\u0627\u0632\u0627\u0631 1658 - 28 \u062A\u06D5\u0645\u0645\u0648\u0632 1750 } \u0648 \u06CC\u06D5\u06A9\u06CE\u06A9\u06D5 \u0644\u06D5 \u0626\u0627\u0648\u0627\u0632 \u062F\u0627\u0646\u06D5\u0631 / \u0645\u0624\u0644\u0641 \u0640\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 \u0626\u06C6\u0631\u06AF\u0627\u0646 \u0649 \u0626\u06D5\u06B5\u0645\u0627\u0646\u0649 \u067E\u06CC\u0631\u06C6\u0632 \u0648 \u0633\u06A9\u06C6\u0644\u0627\u0631\u06CC\u0632\u0645 \u06A9\u0627\u0631\u0649 \u062F\u06D5\u06A9\u0631\u062F \u0628\u06C6 \u0645\u0627\u0641\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 \u062E\u06C6\u0649, \u0635\u06C6\u0644\u06C6, \u0626\u06C6\u0631\u06A9\u0633\u062A\u0631\u0627 . \u0644\u06D5\u0634\u0627\u0631\u0649 \u0626\u0627\u06CC\u0632\u0646\u0627\u062E \u0644\u06D5\u062F\u0627\u06CC\u06A9\u0628\u0648\u0648\u06D5 \u0648 \u0644\u06D5\u0647\u06D5\u0645\u0627\u0646 \u0634\u0648\u06CE\u0646 \u0641\u06CE\u0631\u0628\u0648\u0648\u0646\u0649 \u067E\u06D5\u0631\u06D5\u0649 \u0633\u06D5\u0646\u062F \u0648 \u0628\u0646\u0627\u063A\u06D5\u0649 \u062F\u0627\u0646\u0627 . \u0628\u0627\u062E \u0628\u06D5\u06AF\u0634\u062A\u0649 \u0644\u06D5 \u0628\u0627\u0648\u06A9\u06CC\u06CC\u06D5\u0648\u06D5 (\u06CC\u0648\u0647\u0627\u0646 \u0626\u0627\u0645\u0628\u0631\u0648\u0632\u06CC\u0633) \u0641\u06CE\u0631\u0649 \u0645\u06C6\u0633\u06CC\u0642\u0627 \u0628\u0648\u0648\u06D5 . \u067E\u0627\u0634 \u06A9\u06C6\u0686\u0649 \u062F\u0648\u0627\u06CC\u06CC \u0628\u0627\u0648\u06A9\u0649 \u0628\u0627\u062E \u0628\u06D5\u0631\u062F\u06D5\u0648\u0627\u0645 \u0628\u0648\u0648 \u0644\u06D5\u06AF\u06D5\u06B5 \u0641\u06CE\u0631\u0628\u0648\u0648\u0646\u0649 \u0648 \u0698\u06D5\u0646\u06CC\u0646\u0649 \u06A9\u0644\u0627\u0641\u0627\u0646 \u0648 \u0626\u06C6\u0631\u06AF\u0627\u0646 \u0644\u06D5\u06AF\u06D5\u06B5 \u0628\u0631\u0627\u06A9\u06D5\u0649 \u06A9\u06D5 \u0644\u06D5\u062E\u06C6\u0649 \u06AF\u06D5\u0648\u0631\u06D5\u062A\u0631\u0628\u0648\u0648 \u06CC\u0648\u0647\u0627\u0646 \u06A9\u0631\u06CC\u0633\u062A\u0648\u0641 . \u0644\u06D5\u0633\u0627\u06B5\u0649 1703 \u0640\u0640\u062F\u0627 \u0628\u06C6\u0645\u0627\u0648\u06D5\u06CC\u06D5\u06A9\u0649 \u06A9\u0648\u0631\u062A \u06A9\u0627\u0631\u0649 \u06A9\u0631\u062F\u0648\u0648\u06D5 \u0648\u06D5\u06A9 \u06A9\u06D5\u0645\u0627\u0646\u0686\u06D5 \u0698\u06D5\u0646 \u0644\u06D5 \u0626\u06C6\u0631\u06A9\u0633\u062A\u0631\u0627\u0649 \u062F\u0648\u0641 \u0641\u0627\u06CC\u0645\u0631 \u0648 \u067E\u0627\u0634 \u0686\u06D5\u0646\u062F \u0645\u0627\u0646\u06AF\u06CE\u06A9\u0649 \u06A9\u06D5\u0645 \u0628\u0648\u0648\u06D5 \u0626\u06C6\u0631\u06AF\u0627\u0646 \u0698\u06D5\u0646\u0649 \u06A9\u06D5\u0646\u06CC\u0633\u06D5\u0649 \u0626\u0627\u0631\u0646\u062A\u0627\u062A, \u0644\u06D5\u0648\u06A9\u0627\u062A\u06D5\u062F\u0627 \u0647\u06D5\u0633\u062A\u0627 \u0628\u06D5 \u0646\u0648\u0648\u0633\u06CC\u0646\u0649 \u06CC\u06D5\u06A9\u06D5\u0645 \u0626\u0627\u0648\u0627\u0632\u06D5 \u0626\u0627\u06CC\u0646\u06CC\u06CC\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 . \u0644\u06D5\u0633\u0627\u06B5\u0649 1707 \u0640\u0640\u062F\u0627 \u06A9\u06C6\u0686\u0649 \u06A9\u0631\u062F \u0628\u06C6 \u0634\u0627\u0631\u0649 \u0645\u0648\u0644\u0647\u0627\u0648\u0632\u0646 \u0648\u06D5\u06A9 \u0626\u06C6\u0631\u06AF\u0627\u0646 \u0698\u06D5\u0646\u06CE\u06A9 \u0644\u06D5 \u06A9\u06D5\u0646\u06CC\u0633\u06D5\u06A9\u06D5\u06CC\u062F\u0627 \u067E\u0627\u0634 \u06AF\u06D5\u0695\u0627\u0646\u06D5\u0648\u06D5\u0649 \u0628\u06C6 \u0641\u0627\u06CC\u0645\u0627\u0631 \u06CC\u06D5\u06A9\u06D5\u0645 \u06A9\u0627\u0631\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 \u062E\u06C6\u0649 \u0644\u06CE\u0631\u06D5\u062F\u0627 \u0628\u06D5 \u0626\u06D5\u0646\u062C\u0627\u0645 \u06AF\u06D5\u06CC\u0627\u0646\u062F \u0648\u06D5\u06A9 (\u062A\u06C6\u06A9\u0627\u062A\u0627 / toccatas) \u06CC\u0627\u0646 (fugues \u0648 Chorale Preludes) . \u067E\u0627\u0634\u0627\u0646 \u0644\u06D5\u0633\u0627\u06B5\u0649 1716 \u0626\u06C6\u0631\u06A9\u0633\u062A\u0631\u0627\u0649 \u0641\u0627\u06CC\u0645\u0627\u0631 \u0640\u0640\u0649 \u0628\u06D5\u062C\u06CE \u0647\u06CE\u0634\u062A \u0648 \u0628\u0648\u0648\u06D5 \u0633\u06D5\u0631\u06C6\u06A9\u0649 \u0626\u06C6\u0631\u06A9\u0633\u062A\u0631\u0627\u0649 (\u062D\u062C\u0631\u0629) \u0644\u06D5\u0644\u0627\u0649 \u0645\u06CC\u0631 \u0644\u06CC\u0648\u0628\u06C6\u0644\u062F \u0644\u06D5\u0634\u0627\u0631\u0649 \u0626\u06D5\u0641\u0647\u0627\u0644\u062A - \u06A9\u0648\u062A\u0646, \u0644\u06D5\u06A9\u0627\u062A\u06CE\u06A9\u062F\u0627 \u0645\u06CC\u0631 \u0644\u06CC\u0648\u0628\u0648\u0644\u062F \u062E\u06C6\u0634\u0649 \u06CC\u06D5\u06A9\u06CE\u06A9 \u0628\u0648\u0648 \u0644\u06D5\u0648 \u06A9\u06D5\u0633\u0627\u0646\u06D5\u0649 \u06A9\u06D5 \u0644\u06D5 \u0626\u06C6\u0631\u06A9\u0633\u062A\u0631\u0627\u06A9\u06D5\u062F\u0627 \u0626\u0627\u0645\u06CE\u0631\u06CC\u0627\u0646 \u062F\u06D5\u0698\u06D5\u0646 \u0628\u06D5\u0633\u06D5\u0631\u06C6\u06A9\u0627\u06CC\u06D5\u062A\u0649 \u06CC\u0648\u0647\u0627\u0646 \u0633\u0628\u0627\u0633\u062A\u06CC\u06CC\u0627\u0646 \u0628\u0627\u062E . \u0644\u06D5\u0633\u0627\u06B5\u0649 1723 \u0632 \u0628\u06D5\u062A\u06D5\u0648\u0627\u0648\u0649 \u0644\u06D5\u0634\u0627\u0631\u0649 \u0644\u0627\u064A\u0628\u0632\u064A\u063A \u062F\u0627\u0645\u06D5\u0632\u0631\u0627 \u0628\u06C6\u0645\u0627\u0648\u06D5\u0649 \u0686\u0627\u0631\u06D5\u06A9\u06D5 \u0633\u06D5\u062F\u06D5\u06CC\u06D5\u06A9 (25 \u0633\u0627\u06B5), \u0686\u06D5\u0646\u062F\u06CC\u0646 \u06AF\u06D5\u0634\u062A\u0649 \u0647\u0648\u0648\u0646\u06D5\u0631\u0649 \u0626\u06D5\u0646\u062C\u0627\u0645 \u062F\u0627 \u0644\u06D5\u0646\u06CE\u0648 \u0634\u0627\u0631\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 \u0626\u06D5\u06B5\u0645\u0627\u0646\u06CC\u0627 \u06A9\u06D5 \u0644\u06D5\u0648\u0645\u0627\u0648\u06D5\u06CC\u06D5\u062F\u0627 \u0628\u06D5\u0646\u0627\u0648\u0628\u0627\u0646\u06AF\u062A\u0631\u06CC\u0646 \u0626\u0627\u0648\u0627\u0632\u062F\u0627\u0646\u06D5\u0631\u0627\u0646 \u0648 \u06AF\u06D5\u0648\u0631\u06D5 \u0645\u06C6\u0633\u06CC\u0642\u0627\u0631\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 \u0646\u0627\u0633\u06CC\u0648\u0648\u06D5 . \u0644\u06D5 \u06A9\u06C6\u062A\u0627\u06CC\u06CC\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 \u0698\u06CC\u0627\u0646\u0649, \u0628\u0627\u062E \u0648\u0648\u0631\u062F\u06D5\u0648\u0648\u0631\u062F\u06D5 \u0647\u06D5\u0633\u062A\u0649 \u0628\u06CC\u0646\u06CC\u0646\u0649 \u0628\u06D5\u0631\u06D5\u0648 \u06A9\u0632 \u0628\u0648\u0648\u0646 \u062F\u06D5\u0695\u06C6\u06CC\u0634\u062A \u062A\u0627 \u0648\u0627\u0649 \u0644\u06CE\u0647\u0627\u062A \u067E\u06CE\u0634 \u0645\u0631\u062F\u0646\u0649 \u062A\u0627\u0695\u0627\u062F\u06D5\u06CC\u06D5\u06A9\u0649 \u0632\u06C6\u0631 \u0646\u0627\u0628\u06CC\u0646\u0627 \u0628\u0648\u0648 . \u0628\u0627\u062E \u06A9\u06C6\u0686\u0649 \u062F\u0648\u0648\u0627\u06CC\u06CC \u062F\u06D5\u06A9\u0627\u062A \u0648 \u0644\u06D5 \u06A9\u06D5\u0646\u06CC\u0633\u06D5\u0649 \u0628\u06D5\u0631\u0632\u0646\u0631\u062E\u06CE\u0646\u0631\u0627\u0648 (\u06CC\u0648\u062D\u0646\u0627) \u062F\u06D5\u0646\u06CE\u0698\u0631\u06CE\u062A \u067E\u0627\u0634\u0627\u0646 \u0644\u06D5\u0633\u0627\u06B5\u0649 1894 \u0648\u06D5\u06A9 \u0695\u06CE\u0632\u0644\u06CE\u0646\u0627\u0646\u06CE\u06A9 \u0644\u06CE\u06CC \u06AF\u0648\u06CE\u0632\u0631\u0627\u06CC\u06D5\u0648\u06D5 \u0628\u06C6 \u06A9\u06D5\u0646\u06CC\u0633\u06D5\u0649 \u0633\u0627\u0646 \u062A\u06C6\u0645\u0627\u0633 . \u0647\u06D5\u06B5\u0648\u0627\u0633\u0631\u0627\u0648\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 : \u0628\u0627\u062E \u0644\u06D5\u0647\u06D5\u0645\u0648\u0648 \u062C\u06C6\u0631 \u0648 \u0634\u06CE\u0648\u0627\u0632\u06D5 \u0646\u0627\u0633\u0631\u0627\u0648\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 \u0645\u06C6\u0633\u06CC\u0642\u0627\u0649 \u0626\u06D5\u0648\u0633\u06D5\u0631\u062F\u06D5\u0645\u06D5\u0649 \u062E\u06C6\u0649 \u0647\u06D5\u06B5\u0686\u0646\u06CC\u0648\u06D5, \u062A\u06D5\u0646\u0647\u0627 \u0626\u06C6\u067E\u0631\u0627 / Opera \u0646\u06D5\u0628\u06CE\u062A . \u0645\u0630\u0647\u0628 \u0640\u0640\u0649 \u0628\u0627\u062E \u0628\u0631\u06CC\u062A\u06CC \u0628\u0648\u0648 \u0644\u06D5 \u0645\u0630\u0647\u0628 \u0640\u0640\u0649 \u067E\u0631\u06C6\u062A\u06CE\u0633\u062A\u0627\u0646\u062A\u06CC\u0633\u0645\u0649 \u0626\u06D5\u06B5\u0645\u0627\u0646\u0649 \u06A9\u06D5 \u0628\u06C6 \u0632\u06C6\u0631\u0628\u06D5\u0649 \u06A9\u0627\u0631\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 \u06A9\u0627\u0631\u0649 \u067E\u06CE\u062F\u06D5\u06A9\u0631\u062F \u0648 \u0628\u06C6\u0649 \u062F\u06D5\u06AF\u06D5\u0695\u0627\u06CC\u06D5\u0648\u06D5 \u0648 \u0628\u0646\u0627\u063A\u06D5\u06CC \u0647\u06D5\u0646\u062F\u06CE\u06A9\u06CC\u0627\u0646 \u0628\u0648\u0648 . \u0628\u0627\u062E \u0628\u06D5 \u0633\u06D5\u062F\u0627\u0646 \u0647\u06D5\u0632\u0627\u0631 \u06A9\u0627\u0631\u0649 \u062C\u06C6\u0631\u0627\u0648\u062C\u06C6\u0631 \u0628\u06D5\u0634\u06CE\u0648\u06D5\u0649 \u062C\u06CC\u0627\u0648\u0627\u0632\u0649 \u0647\u06D5\u06CC\u06D5 \u0648\u06D5\u06A9 \u067E\u0627\u0631\u0686\u06D5\u0649 \u0645\u06C6\u0633\u06CC\u0642\u0627\u06A9\u0627\u0646. \u0648 \u0628\u06C6 \u0626\u06C6\u0631\u06AF\u0627\u0646 \u0628\u0627\u062E \u06AF\u0631\u0646\u06AF\u0649 \u062A\u0627\u06CC\u0628\u06D5\u062A\u0649 \u067E\u06CE\u062F\u06D5\u062F\u0627, \u0628\u06D5\u0634\u06CE\u0648\u06D5\u06CC\u06D5\u06A9 \u06A9\u06D5\u0632\u06C6\u0631\u0649 \u0626\u0627\u0648\u0627\u0632 \u0628\u06C6 \u0626\u06D5\u0645 \u0626\u0627\u0645\u06CE\u0631\u06D5 \u062F\u0627\u0646\u0627\u0648\u06D5 \u0644\u06D5\u062C\u06C6\u0631\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 (\u0641\u0627\u0646\u062A\u0627\u0632\u0649 \u0648 \u0628\u0631\u06CC\u0644\u06C6\u062F \u0648 \u0633\u06C6\u0646\u0627\u062A\u0627 \u0648 \u0647\u062A\u062F ... ) . \u0647\u06D5\u0631\u0648\u06D5\u0647\u0627 \u0628\u0627\u062E \u06AF\u0631\u0646\u06AF\u0649 \u062F\u0627\u0648\u06D5 \u0628\u06D5 Concerto / \u06A9\u06C6\u0646\u0634\u0631\u062A\u06C6 \u06A9\u06D5 \u0628\u0631\u06CC\u062A\u06CC\u062A\u0646 \u0644\u06D5 \u062D\u06D5\u0648\u062A (7) \u062F\u0627\u0646\u06D5 \u06AF\u0631\u0646\u06AF\u062A\u0631\u06CC\u0646 \u0648 \u0628\u06D5\u0646\u0627\u0648\u0628\u0627\u0646\u06AF\u062A\u0631\u06CC\u0646\u06CC\u0627\u0646 \u0628\u0631\u06CC\u062A\u06CC\u06CC\u06D5 \u0644\u06D5 \u0698\u0645\u0627\u0631\u06D5 \u06CC\u06D5\u06A9 \u0648 \u0698\u0645\u0627\u0631\u06D5 \u062D\u06D5\u0648\u062A . \u0645\u06C6\u0633\u06CC\u0642\u0627 \u0648 \u06A9\u0627\u0631\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 \u0628\u0627\u062E \u0644\u06D5 \u0633\u06D5\u062F\u06D5\u0649 \u0647\u06D5\u0698\u062F\u06D5 (18) \u0640\u0640\u0645\u062F\u0627 \u0628\u06D5 \u0626\u0627\u06B5\u06C6\u0632 \u0648 \u06A9\u06C6\u0646 \u062F\u0627\u062F\u06D5\u0646\u0631\u0627 \u0628\u06D5\u062C\u06CC\u0627\u0648\u0627\u0632\u0649 \u0644\u06D5\u06AF\u06D5\u06B5 \u0634\u06CE\u0648\u06D5 \u0645\u06C6\u0633\u06CC\u0642\u0627 \u0646\u0648\u06CE\u06CC\u06D5\u06A9\u0627\u0646\u0649 \u0626\u06D5\u0648\u0627\u0646\u0649 \u062A\u0631 . \u0628\u06D5\u06B5\u0627\u0645 \u062F\u0631\u0648\u0648\u0633\u062A\u0649 \u0648 \u0628\u0627\u0634\u0649 \u06A9\u0627\u0631 \u0626\u06D5\u06AF\u06D5\u0695\u06CE\u062A\u06D5\u0648\u06D5 \u0628\u06C6 \u0645\u0646\u062F\u0644\u0633\u06C6\u0646 \u06A9\u06D5 \u0633\u0627\u06B5\u0649 1829 \u0632\u06CC\u0631\u06D5\u06A9\u0649 \u0628\u06CE \u067E\u0627\u06CC\u0627\u0646\u0649 \u0628\u0627\u062E\u0649 \u062F\u06C6\u0632\u06CC\u06CC\u06D5\u0648\u06D5 \u0644\u06D5 \u0646\u0648\u0648\u0633\u0631\u0627\u0648\u0649 (\u062F\u06D5\u0648\u06B5\u06D5\u062A\u0627\u0646 \u0648\u06D5\u06A9 \u062E\u06C6\u0649 \u0644\u06D5\u0644\u0627\u0649 \u067E\u0627\u06CC\u06D5\u0628\u06D5\u0631\u0632 \u0645\u0627\u062B\u06CC\u06C6) \u06A9\u06D5 \u067E\u06CE\u0634 \u0633\u06D5\u062F\u06D5\u06CC\u06D5\u06A9 \u0644\u06D5\u0648\u06A9\u0627\u062A\u06D5\u0648\u06D5 \u0646\u0648\u0648\u0633\u0631\u0627\u0628\u0648\u0648 . \u0647\u06D5\u0631\u0628\u06C6\u06CC\u06D5 \u0648 \u0644\u06CE\u0631\u06D5\u0648\u06D5 \u0647\u06D5\u0645\u0648\u0648 \u0645\u06C6\u0633\u06CC\u0642\u0627\u0631\u06D5\u06A9\u0627\u0646 \u0628\u06D5\u0631\u0632\u0646\u0631\u062E\u0627\u0646\u062F\u06CC\u0627\u0646, \u0648 \u0628\u0648\u0648 \u0628\u06D5\u0647\u06C6\u0649 \u0626\u06D5\u0648\u06D5\u0649 \u06A9\u06C6\u0645\u06D5\u06B5\u06CE\u06A9 \u06A9\u06C6\u0645\u06D5\u06B5\u06AF\u06D5 / \u06A9\u06C6\u0645\u06D5\u06B5\u06D5\u0649 \u0645\u06C6\u0633\u06CC\u0642\u0649 \u062F\u0627\u0628\u0645\u06D5\u0632\u0631\u06CE\u062A \u0644\u06D5\u0648\u0627\u0646\u06D5 \u062F\u0627\u0645\u06D5\u0632\u0631\u0627\u0648\u06D5\u0649 \u0628\u0627\u062E \u0644\u06D5 \u0644\u06D5\u0646\u062F\u06D5\u0646 \u0644\u06D5 \u0633\u0627\u06B5\u0649 1870 . \u0632\u06C6\u0631\u06A9\u0631\u0627\u0648 / \u0628\u0627\u062E \u0644\u06D5\u0634\u0627\u0631\u0649 Eisenach, Saxe-Eisenach \u0644\u06D5\u062F\u0627\u06CC\u06A9\u0628\u0648\u0648\u06D5 ."@ku . "\u00CEsland an j\u00EE Komara \u00CEsland\u00EA dewletek\u00EE Ewropay\u00EA ye. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 300.000 kes dim\u00EEnin (2006). Paytext\u00EA w\u00EE Reykjav\u00EDk e."@ku . "Kr\u00EEstofor Kolumbus Kr\u00EEstofor Kolumbus an j\u00EE Kr\u00EEstof Kolomb yek ji ka\u015F\u00EEf\u00EAn navdar e \u00FB ji bo key Ferdinand\u00EA Aragon\u00EA \u00FB keyban\u00FB \u00CEsabela Kast\u00EElyay\u00EA ka\u015F\u00EEf\u00EE kiriye. Kolumbus bi ke\u015Ffkirina parzem\u00EEn\u00EAn Emer\u00EEkay\u00EA t\u00EA nas\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Nile. png \u00C7em\u00EA N\u00EEl\u00EA N\u00EEl yek ji \u00E7em\u00EAn her\u00EE dir\u00EAj \u00EAn c\u00EEhan\u00EA ye. Dir\u00EAjiya w\u00EE 6.670 km ye. Ji ba\u015F\u00FBr ber bi bakur ve diherike \u00FB s\u00EA mil\u00EAn w\u00EA hene: N\u00EEla Sp\u00EE N\u00EEla \u015E\u00EEn Atbera Kaniya N\u00EEl\u00EA a her\u00EE d\u00FBr, li Her\u00EAma Gol\u00EAn Afr\u00EEkaya Rojhilat a li B\u00FBr\u00FBndiy\u00EA ye, \u00FB bi nav\u00EA N\u00EEla Kagera dest p\u00EA dike \u00FB p\u00EE\u015Ft\u00EE \u00E7\u00EAkirina s\u00EEnor\u00EAn Tanzanya, R\u00FBanda \u00FB \u00DBganda tevl\u00EE Gola Viktoriyay\u00EA dibe. N\u00EEla esas\u00EE ji v\u00EA gol\u00EA derdikeve \u00FB berb\u00EE Deryaya sp\u00EE diherike \u00FB dirje v\u00EA deryay\u00EA."@ku . "Amazon an j\u00EE \u00E7em\u00EA Amazon\u00EA, li Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr e. Yek ji \u00E7em\u00EAn her\u00EE dir\u00EAj \u00EAn c\u00EEhan\u00EA ye. Ji \u00E7iyay\u00EAn And\u00EA y\u00EAn Peruy\u00EA derdikeve \u00FB dirje Okyan\u00FBsa Atlas\u00EA. Dir\u00EAjiya w\u00EE 6.400 km ye. Ava di Amazon\u00EA de ji ya M\u00EEs\u00EEs\u00EEp\u00EE-M\u00EEs\u00FBr\u00EE, N\u00EEl \u00FB Yangtzey\u00EA z\u00EAdetir e. Firehiya Amazon\u00EA li cih\u00EA ku diherika Okyan\u00FBs\u00EA 300 km ye."@ku . "M\u00EAkong, \u00E7emek\u00EE ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Asyay\u00EA ye. S\u00EAyem\u00EEn \u00E7em\u00EA dr\u00EAj \u00EA Asyay\u00EA \u00FB He\u015Ftem\u00EEn \u00EA cihan\u00EA ye. Dir\u00EAjiya M\u00EAkong\u00EA 4.500 km. ye. M\u00EAkong, ji nava T\u00EEbet\u00EA dest p\u00EA dike \u00FB di \u00C7\u00EEn, Miyanmar, Laos, Tayland, Kambo\u00E7ya \u00FB W\u00EEetnam\u00EA re derbas dibe."@ku . "Til, gundek\u00EE gr\u00EAday\u00EE nav\u00E7eya S\u00EArt\u00EA Misirc\u00EA ye ku ji aliy\u00EA dewleta Tirk ve hatiye valakirin."@ku . "Mose an j\u00EE Mans yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Ezirgan\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE Mose (Mans?) di sala 1954 de ji aliy\u00EA d\u00FBgela Tirk ve hatiye qedexekirin \u00FB nav\u00EA \u00C7ay\u0131rl\u0131 hatiye dan\u00EEn. Nav\u00E7e li bakurrojhilat\u00EA Ezirgan\u00EA dikeve. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 1.480 km\u00B2 \u00FB bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.520 m ye. Li dora nav\u00E7ey\u00EA \u00E7iyay\u00EAn Ke\u015F\u00EE\u015F, Sp\u00EEkor \u00FB Co\u015Fan hene. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000 hejmara navenda nav\u00E7ey\u00EA 6.547 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 18.401 e. Mans yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA di\u015Fibe wek\u00EE d\u00EEroka D\u00EArsim \u00FB Xarpet\u00EA. Di sala 1918 de her\u00EAm ketiye bin dagirkeriya d\u00FBgela Tirkiy\u00EA."@ku . "H\u00EAn\u00EA \u015Faro\u00E7ka (bajarok-qeza) Amed\u00EA ye, dikeve bakur\u00EA Amed\u00EA. Ji ser riya Lic\u00EA ve 97 km \u00FB ji ser riya T\u00EArkan\u00EA ve j\u00EE 60 km ji Amed\u00EA d\u00FBr e. Ji rojhilat ve ji aliy\u00EA Lic\u00EA, rojava ve P\u00EEran, bakur ve \u00C7ewl\u00EEk \u00FB Elez\u00EEz\u00EA ve t\u00EA dorp\u00EA\u00E7 kirin. \u015Earo\u00E7ke di nav zinc\u00EEre\u00E7iyay\u00EAn Torosan de ye. Navenda bajar\u00EA H\u00EAn\u00EA di navbera s\u00EA \u00E7iyay\u00EAn paralel de ye. Li navrasteke zirav \u00FB dir\u00EAj e ku ji Pas\u00FBr\u00EA \u00FB Lic\u00EA heta H\u00EAne dom dike."@ku . "Grigori Yakovlevich Perelman da dayik b\u00FB, kesek j\u00EE civata Cih\u00FBt\u00EE ye \u00FB Mamosta Matemat\u00EEk\u00EA ji R\u00FBsya, ew al\u00EEkariya xwe ji bo bers\u00EEvan Jeotmeriya Riemannian \u00FB Jeometriya Topoloj\u00EE da. Bi kesan\u00EE, n\u00EE\u015Fan\u00EA bers\u00EEva jeomet\u00EEzasyon\u00EA konjektur \u00EA Thurston da. Ew j\u00EE rastkirina pirsa navdar \u00EA Poincar\u00E9 conjecture b\u00FB, Bila be ku \u00E7end salan kes nikar\u00EE b\u00FB bers\u00EEva w\u00EE pirs\u00EA bide. Li 22 Tirmex\u00EA 2006an da, Perelman ji ber xebat\u00EAn xwe Madalyay\u00EA Fields red kir, wateya madalya ji bo matematikwan\u00EAn gelek bilind e, Perelman pir t\u00EAk\u00EEl\u00EE bi w\u00EE madalya ne xwast."@ku . "W\u00EAne:Marco Polo portrait. jpg Marco Polo Marco Polo seyah \u00FB ka\u015F\u00EEf\u00EA \u00CEtalya y\u00EA navdar e. Di malbateke bazirgan \u00EA dewlemend de ji day\u00EEk b\u00FBye. Zaroktiya w\u00EE di ke\u015Ftiyan de derbasb\u00FBye, li Derya Re\u015F \u00FB Derya Sp\u00EE (Derya Nav\u00EEn) geriyaye. Papa Gregorius IX. w\u00EE \u00FB bav\u00EA w\u00EE ji bo ragihandina nameyeka ol\u00EE bo Kub\u00EElay Xan peywirdar kiriye. Sedema v\u00EA peywirdariy\u00EA 17 salan li Asya d\u00FBr digere. Anatoliya, Mezopotamya, \u00C7\u00EEn, \u00CEran, \u00C7iyay\u00EAn Pam\u00EEr, T\u00EEbet hwd seranser digere \u00FB d\u00EEtin\u00EAn xwe diniv\u00EEs\u00EEne. Di gera xwe ya duyem\u00EEn de peywirdariya xwe biciht\u00EEne l\u00EA di deryay\u00EA de xeterey\u00EAn mezin dij\u00EE. Ji 600 zilam\u00EAn xwe 580 winda dike. Di sala 1295'\u00EE de bo bazirganiy\u00EA vedigere Wened\u00EEk\u00EA. Carek\u00EA ji aliy\u00EA Genew\u00EEzan d\u00EEl t\u00EA girtin. Di z\u00EEndan\u00EA de niv\u00EEs\u00EAn xwe vediniv\u00EEse \u00FB wek\u00EE pirt\u00FBk dide \u00E7apkirin. Pirt\u00FBka w\u00EE bi nav\u00EA \"II. Milione\" di dema xwe de dibe kaneke sereke ji bo naskirina Asya d\u00FBr, Efr\u00EEqa \u00FB \u00C7\u00EEn\u00EA."@ku . "Ziman\u00EA rus\u00EE yek ji mezintir\u00EEn ziman\u00EAn Ewropay\u00EA ye, ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA R\u00FBsyay\u00EA ye. Mezintir\u00EEn ziman\u00EA slav\u00EE ye."@ku . "Hern\u00E1n Cort\u00E9s, deryavan \u00FB \u00EA Spanyay\u00EE y\u00EA navdar e. Ji bo nav\u00EA Spanya ke\u015Ffa Meks\u00EEkay\u00EA kiriye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast\u00EE Hernando (an Fernando) ye l\u00EA w\u00EE bi xwe Hern\u00E1n Cort\u00E9s bikaraniye. Cort\u00E9s di avakirina dagirkeriya Spanya li parzem\u00EEn\u00EAn Emer\u00EEkay\u00EA de roleke gir\u00EEng ley\u00EEstiye. Bi deh milyonan mirov\u00EAn her\u00EAm\u00EA hatine qirrkirin, hem\u00EE dewlemendiya wan hatine talankirin. Bi sed salan dagirker\u00EE berdewamkiriye."@ku . "Vasco da Gama, ka\u015F\u00EEfek\u00EE navdar \u00EA Port\u00FBgal\u00EE ye. Ke\u015Ffa Hindistan\u00EA kiriye \u00FB di p\u00EA\u015Fketina bazirganiya ku bi riya deryay\u00EA dibe de roleke gir\u00EEng ley\u00EEstiye. W\u00EE j\u00EE wek\u00EE ka\u015F\u00EEf\u00EAn hemdem\u00EE bi nav\u00EA keyan tevgeriyaye. Key\u00EA Port\u00FBgal\u00EE Manuel I. w\u00EE ji bo destxistina Hindistan\u00EA \u00FB dewlemendiyan peywirdar kiriye. Gama di p\u00EA\u015Fketina dagirkeriya Port\u00FBgaliyan de xwed\u00EE ciheke mezin e. Pi\u015Ft\u00EE dagirkirina Hindistan\u00EA Port\u00FBgal di war\u00EA dagirker\u00EE \u00FB bazirganiya bi riya deryay\u00EA de gelek p\u00EA\u015Fdikeve."@ku . "W\u00EAne:Ferdinand Magellan. jpg Ferdinand Magellan Ferdinand Magellan,, yek ji deryavan \u00FB ka\u015F\u00EEf\u00EAn navdar \u00EAn Port\u00FBgal\u00EE ye. Magellan herwek\u00EE yekem\u00EEn deryavan\u00EA ku li dora dinyay\u00EA geriyay\u00EE ye. Bi al\u00EEkariya key\u00EA Spanyay\u00EA dest bi ka\u015F\u00EEf\u00EAn xwe kiriye. Yekem\u00EEn kes\u00EA Rojavay\u00EE ku ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EE y\u00EAn Emer\u00EEkay\u00EE \u00FB F\u00EEl\u00EEp\u00EEn\u00EE d\u00EEtiye ye. Magellan li girav\u00EAn F\u00EEl\u00EEp\u00EEn\u00EA ji aliy\u00EA ni\u015Ftecih\u00EAn her\u00EAm\u00EE ve hatiye ku\u015Ftin."@ku . "Sir Francis Drake, deryavan \u00FB ka\u015F\u00EEfek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE ye. W\u00EE j\u00EE wek\u00EE Ferdinand Magellan li dora dinyay\u00EA geriyaye. Drake herwek\u00EE serkan\u00EA art\u00EA\u015Fa deryay\u00EE b\u00FBye \u00FB di \u015Fer\u00EA Br\u00EEtanya \u00FB Spanyay\u00EA y\u00EA sala 1588\u00B4\u00EE de cihgirtiye. Drake kar\u00EA siyasetmedariy\u00EA j\u00EE kiriye."@ku . "Roald Engelbregt Gravning Amundsen an j\u00EE bi kurt\u00EE, Roald Amundsen, deryavan \u00FB ka\u015F\u00EEf\u00EA navdar \u00EA norw\u00EAc\u00EE ye. Yekem\u00EEn mirov\u00EA ku Seholbenda ba\u015F\u00FBr\u00EA d\u00EEtiye ye. Amundsen gelek riy\u00EAn deryay\u00EA ke\u015Ffdike \u00FB deryavaniy\u00EA bip\u00EA\u015Fdixe. Di 16'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 1928'an da ji bo al\u00EEkariya heval\u00EA xwe di\u00E7e cemsera bakur \u00FB ji v\u00EA sefer\u00EA venagere. Li Seholbenda bakur jiyana xwe jidestdide."@ku . "W\u00EAne:Edmund Hilllary by Kubik 2004. JPG Sir Edmund Percival Hillary Sir Edmund Percival Hillary, \u00E7iyavan \u00FB ka\u015F\u00EEf\u00EA navdar\u00EA Zelanda N\u00FB ye. Yekem\u00EEn mirov\u00EA ku derketiye gir\u00EA Ewerest\u00EA ye. Di 29'\u00EA gulan\u00EA 1953an da derketiye ser\u00EA Ewerest\u00EA ku cih\u00EA her\u00EE bilind \u00EA erd\u00EA ye. W\u00EAney\u00EA w\u00EE li ser dirav\u00EA Zelanda N\u00FB hatiye \u00E7apkirin."@ku . "Isaac Newton, f\u00EEz\u00EEknas, matemat\u00EEker, astronom, f\u00EElozof \u00FB afirand\u00EAr\u00EA navdar \u00EA Br\u00EEtanyay\u00EE ye. Newton gelek ke\u015Ff\u00EAn zanyar\u00EE kirine. \u00CEntegral, teleskopa neynik\u00EE, pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn t\u00EEr\u00EAj\u00EA, d\u00EEtina form\u00FBla ki\u015Fandina girsey\u00EA hwd. Newton zanyarek\u00EE z\u00EErek, afirand\u00EAr \u00FB bik\u00EAr b\u00FBye. Bi ke\u015Ff \u00FB xebat\u00EAn xwe di war\u00EA zanyariy\u00EA de \u015Fore\u015Fek p\u00EAk aniye."@ku . "\u00CEdir (bi tirk\u00EE, I\u011Fd\u0131r; bi ermen\u00EE, \u053B\u0563\u0564\u056B\u0580) bajarek\u00EE li Tirkiy\u00EA \u00FB Kurdistana bakur e. Heya 1991'\u00EE nav\u00E7eya Qers\u00EA b\u00FB. P\u00EEvana erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 2.424 km \u00FB \u00FB r\u00FBber, 1.650 ye. Hejmara nif\u00FBsa w\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 75.927 e. Di bakur\u00EA Kurdistan\u00EA de de\u015Fta mezintir\u00EEn \u00FB k\u00FBrtir\u00EEn li vir e. Hewa \u00CEdir\u00EA gelek\u00EE xwe\u015F e. Ji ber ku cih\u00EA v\u00EE bajar\u00EE \u00E7al e, him germ e \u00FB him j\u00EE gelek f\u00EAk\u00EE l\u00EA h\u00EA\u015F\u00EEn dibin. Bajar rasterast li p\u00EA\u015Fiya \u00C7iyay\u00EA Agiriy\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FBye. Ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr ji kurd \u00FB Ecem/Azer\u00EEyan p\u00EAk dih\u00EAn. Her weha hinek\u00EE j\u00EE Ermen\u00EE li v\u00EA herem\u00EA dij\u00EEn. Nav\u00EA de\u015Fta \u00CEdir\u00EA y\u00EA ber\u00EA Rewan e. L\u00EA belk\u00EA ji w\u00EA ye, de\u015Fta ku \u00EEro be\u015Feke w\u00EA li para Ermenistan\u00EA ketiye, li ser axa w\u00EA ye. Ango ji v\u00EA de\u015Ft\u00EA gi\u015Fk\u00EE re De\u015Fta Rewan\u00EA hatiye gotin. Xelk\u00EA baj\u00EAr p\u00EAz xwed\u00EE dikin \u00FB \u00E7andiniy\u00EA re mij\u00FBl dibin. Her weha ji ber ku li ser s\u00EEnor e, bazirgan\u00EE j\u00EE pir p\u00EA\u015Fda \u00E7\u00FBye. Ev deh-panzdeh sal in bajar\u00EA \u00CEdir\u00EA ji h\u00EAla aboriy\u00EA ve pir p\u00EA\u015Fta \u00E7\u00FBye. Kurd\u00EAn li v\u00EE bajar\u00EE piran\u00EE ji e\u015F\u00EEra Celaliyan in. L\u00EA e\u015F\u00EEr\u00EAn din j\u00EE hene."@ku . "Ba\u015Fan an Pa\u015Fkuh nav\u00E7eyeke gir\u00EAday\u00EE bajar\u00EA Kurdistana Bakur \u00CEdir\u00EA ye. Di sala 1960'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. 46 km ji \u00CEdir\u00EA d\u00FBr dikeve. 22 gund \u00FB 8 mezrey\u00EAn w\u00EA hene. \u00C7end mezrey\u00EAn w\u00EA ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve bi ferm\u00EE nay\u00EAn pejirandin."@ku . "Yenikoy, gundek\u00EE gr\u00EAday\u00EE Nav\u00E7eya D\u00EArsim\u00EA Pilemor\u00EA ye ku ji aliy\u00EA dewleta tirk ve hatiye valakirin."@ku . "W\u00EAne:Galileo. arp.300pix. jpg 250px Galileo Galilei yek ji avaker\u00EAn f\u00EEz\u00EEka n\u00FBjen, st\u00EArnas \u00FB zanyar\u00EAn \u00CEtal\u00EE ye. Bav\u00EA w\u00EE Vincenzo Galile\u00ADi m\u00FBz\u00EEkarek\u00EE navdar b\u00FB. Di sala 1581an de Galileli dest bi perwerdeya bij\u00EE\u015Fk\u00EE li Zan\u00EEngeha Pisa dike l\u00EA ji ber xizaniy\u00EA nikare bidom\u00EEne. Di zaroktiya xwe de her dem bala w\u00EE li ser matemat\u00EEk\u00EA b\u00FB, ev yeka han dibe sedem k\u00FB Galilei di sala 1589an de profesoriya matemat\u00EEk\u00EA bidestbixe. Gelek ke\u015Ff\u00EAn n\u00FB dike, bo m\u00EEnak termometre, p\u00EEvanoka p\u00EAl\u00EAn dil hwd. D\u00EEsa w\u00EE \u00E7iya \u00FB baniy\u00EAn heyv\u00EA tesb\u00EEt kiriye, gera erd\u00EA rave kiriye, 4 ka\u015Fanok\u00EAn J\u00FBp\u00EEter\u00EA tesb\u00EEt kiriye, agah\u00EE li ser Ven\u00FBs \u00FB Sat\u00FBrn\u00EA daye, m\u00EEkroskop bip\u00EA\u015Fxistiye hwd. Pirt\u00FBk \u00FB anga\u015Ft\u00EAn Galilei bi xwe\u015F\u00EE d\u00EAr\u00EA na\u00E7e \u00FB j\u00EA t\u00EA xwastin ku li dij\u00EE zagon\u00EAn ol\u00EE dernekeve \u00FB ji gotina xwe ya \"Erd digere\" were xwar\u00EA, \u00EEnkarbike. Kom\u00EEsyona darizandin\u00EA ya Papa \u00FB dadgehdike. Galilei di dadgeh\u00EA de gotina xwe ya navdar dib\u00EAje \"Ez bib\u00EAjim, neb\u00EAjim erd digere\". Galileli bo temendir\u00EAjiya xwe t\u00EA z\u00EEndan\u00EEkirin. Di z\u00EEndan\u00EA de \u00E7av\u00EAn w\u00EE kor dibin \u00FB pi\u015Ftre j\u00EE li z\u00EEndan\u00EA dimire. \u00CEro em dizanin \u00EAd\u00EE dinya li dora xwe digere, l\u00EA w\u00EA dem\u00EA pirr dijwar b\u00FB ku mirov li dij\u00EE zan\u00EEn\u00EAn kevneperest derkeve."@ku . "W\u00EAne:Claudius Ptolemaeus. jpg Zanyar\u00EA grek\u00EE Ptolemeus Ptolemeus, yek ji astronom\u00EAn navdar \u00EAn Grek\u00EE ye. Di sedsala II. de jiyaye l\u00EA mixabin li ser jiyana w\u00EE agahiy\u00EAn sed\u00EEsed n\u00EEnin. Li dinya \u00CEslam\u00EE nav\u00EA w\u00EE wek\u00EE \"Batlamy\u00FBs\" belavb\u00FBye. Bi nav\u00EA Cografya \u00FB Almagest du pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE hene. Pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE bo naskirina zan\u00EEn\u00EAn kevn \u00EAn Grek\u00EE \u00FB Romay\u00EE kaneke gir\u00EEng in. Herwek\u00EE pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE riya rexnegir\u00EE, guft\u00FBgo \u00FB n\u00EEqa\u015Fan vedike \u00FB him li Ewropa, him j\u00EE li dinya \u00CEslam\u00EE zan\u00EEstiye bip\u00EA\u015Fdixe. Herwek\u00EE Ptolemeus li ser nex\u015Feger\u00EE, st\u00EAr, pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn t\u00EEr\u00EAj\u00EA, opt\u00EEk hwd j\u00EE gelek l\u00EAkol\u00EEn kiriye."@ku . "W\u00EAne:AlanTuring. jpg Alan Mathison Turing Alan Mathison Turing, yek ji matemat\u00EEker, zanyar\u00EA x\u00EAvjim\u00EAr\u00EA (Computer) y\u00EA navdar \u00EA Br\u00EEtan\u00EE ye. Turing avaker\u00EA zan\u00EEstiya x\u00EAvjim\u00EAr\u00EA t\u00EA zan\u00EEn. Di \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA II. de bi destxistina \u015F\u00EEfrey\u00EAn diz\u00EE y\u00EAn Elmanan navdar dibe. Bi nav\u00EA \"Mak\u00EEneya Turing\" bingeha x\u00EAvjim\u00EAra n\u00FBjen diav\u00EAje. Li ser algor\u00EEtmay\u00EA xebat\u00EAn mezin dike. Turing miroveke homoseks\u00FBel b\u00FB \u00FB ev yeka han ji aliy\u00EA konservat\u00EEv\u00EAn w\u00EA dem\u00EA ve nerewa dihate dit\u00EEn. Dek \u00FB dolavan li ser\u00EA Turing dardixin \u00FB w\u00EE dixin z\u00EEndan\u00EA. Di z\u00EEndan\u00EA de bi qas\u00EE salek\u00EA hormona ostrogen t\u00EA enjektekirin. Turing di sala 1954an de li z\u00EEndan\u00EA mir\u00EE t\u00EA dit\u00EEn. Her\u00E7end\u00EE pol\u00EEs xwejehrkirina w\u00EE tesb\u00EEt dike j\u00EE sedem\u00EA mirina w\u00EE h\u00EAj ne zelal e. Ni nav\u00EA Xelata Turing xelatek bo p\u00EA\u015Fketina x\u00EAvjim\u00EAr\u00EA t\u00EA day\u00EEn."@ku . "Cel\u00EEl\u00EA Cel\u00EEl niv\u00EEskar \u00FB d\u00EEroknasek kurd e. Ew li bajar\u00EA \u00CAr\u00EEvan li welat\u00EA Ermenistan\u00EA ji dayik b\u00FBye \u00FB li zan\u00EEngeha \u00CAr\u00EEvan\u00EA \u00FB r\u00EAkxistiya rojhilatnasiy\u00EA ya Len\u00EEngrad \u00EA wane xwendiye. Di sala 1963 de PhD ya xwe li war\u00EA Kurdnasiy\u00EA wergirtiye. Ji 1963 heta 1993, serok\u00EA pi\u015Fka kurdnas\u00EE li Akadimya zanist b\u00FBye. Cel\u00EEl\u00EA Cel\u00EEl digel biray\u00EA xwe Ord\u00EExan\u00EA Cel\u00EEl, helbest\u00EAn ay\u00EEn\u00EE ya \u00EAzid\u00EE \u00FB folklora (zargotina) kurd\u00EE kom kiriye \u00FB li \u00E7ap daye. Pi\u015Ft\u00EE hilwe\u015F\u00EEna Sovyeta ber\u00EA, ew li welat\u00EA Austria bi c\u00EEh b\u00FB \u00FB niha li Akadimya zanistiya Austria dixebte."@ku . "Henry Ford, yek ji hilber\u00EEner\u00EA otomob\u00EEl, damezr\u00EAner\u00EA Ford Motor Company e. Bi avakirina Quadricycle di sala 1896\u00B4\u00EE de bi tev\u00EE karsaz\u00EAn navdar\u00EAn ku bala wan li ser hilber\u00EEna otomob\u00EEl e ve di sala 1899\u00B4\u00EE de f\u00EErmaya Detroit Automobile Company dadimezir\u00EEne. Mixabin ev f\u00EErma bisernakeve. Di sala 1903\u00B4\u00EE de Henry Ford bi tev\u00EE 11 karsazan bi 28.000 Dolar kap\u00EEtal\u00EA f\u00EErmaya Ford Motor Company dadimezir\u00EEnin. Ford \u00EEcar di xeyal\u00EAn xwe de biserdikeve. Bi hilber\u00EEna yekem\u00EEn modela otomob\u00EEl\u00EA ya bi nav\u00EA Modell T 1913 efsaneya Ford j\u00EE destp\u00EAdike. Ji sala 1908\u00B4\u00EE heya 1927\u00B4\u00EE Ford ji heman model\u00EA 15 Milyon trimb\u00EAl\u00EA difiro\u015Fe. Serkeftin \u00FB yekemtiya Ford\u00EA 45 sal\u00EE didome \u00FB gor\u00EE hin civaknasan Ford jiyana sosyal a mirovan guhertiye \u00FB ji v\u00EA yek\u00EA re j\u00EE Ford\u00EEzm t\u00EA gotin. Ford t\u00EA fabr\u00EEk\u00EAn xwe de li dij\u00EE xebat\u00EAn sendikayan derdikeve \u00FB hin reforman p\u00EAk t\u00EEne. Hin \u00EEd\u00EEa hene ku Ford al\u00EEkar\u00EE daye Adolf Hitler \u00FB saz\u00FBmaniya n\u00EEjadperest a Naziyan."@ku . "W\u00EAne:Gutenberg. jpg Johannes Gutenberg Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg hostay\u00EA Elman\u00EE ko jibo ved\u00EEtina \u00E7apa t\u00EEp\u00EAn livok li Ewr\u00FBpay\u00EA navdar e Gutenberg di c\u00EEhana \u00E7apkirin\u00EA de bi alava \u00E7apkirin\u00EA riya \u015Fore\u015Fek\u00EA vedike. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn bi v\u00EA alava ku p\u00EEt\u00EAn metal\u00EE bikart\u00EEne ve \u00E7apkirina Mizg\u00EEn\u00EA (\u00CEnc\u00EEl) dike. P\u00EEt\u00EAn amade y\u00EAn metal\u00EE wek\u00EE klavyeya \u00EEro bingeha niv\u00EEsandin\u00EA b\u00FB. Bo her \u00E7apkirin\u00EA p\u00EEt dihatin r\u00EAzkirin. Beriya Gutenberg, p\u00EEt\u00EAn dar\u00EE dihatin bikaran\u00EEn. Kar\u00EA w\u00EE y\u00EA serek\u00EE, baybila Gutenberg\u00EE ko bi nav\u00EA Baybila 42-d\u00EAr\u00EE dih\u00EAt niyas\u00EEn, yek ji berhem\u00EAn pesinkir\u00EE ji al\u00EEy\u00EA bedew\u00EE \u00FB pirtekn\u00EEk\u00EEb\u00FBn\u00EA ye."@ku . "Kol\u00EEk yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Sems\u00FBr\u00EA ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 60.700 \u00FB bi tev\u00EE gundan j\u00EE 115.000 e. R\u00FBerd\u00EA xwe 1.854 km\u00B2 ye. Nav\u00E7e 30 km li rojhilat\u00EA Sems\u00FBr\u00EA ye. 3 \u015Faredar\u00EE, 3 nehiye, 84 gund \u00FB 115 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Di sala 1954\u00B4\u00EE de bi Sems\u00FBr\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Li bakure nav\u00E7ey\u00EA gir\u00EA navdar Nemr\u00FBt heye. Unesco y\u00EA ev gir kir\u00EEye nav l\u00EEsteya m\u00EErasa c\u00EEhan\u00EA. Her sal bi hezaran mirov ji ciye cuda y\u00EA cihan\u00EA \u00FB bajar\u00EAn din y\u00EA Tirk\u00EEye \u00FB Kurd\u00EEstan\u00EA ji bo tema\u015Fekirina rojhildan\u00EA, rojavay\u00EA \u00FB peyker\u00EAn devasa t\u00EAn baj\u00EAr. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA wek\u00EE ya Kurdistan\u00EA ye. Abor\u00EE pirran\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. \u00C7andiniya n\u00EEsk, ceh, genim, nok, pembo, laz\u00FBt, kunc\u00EE, tit\u00FBn t\u00EA kirin. Herwek\u00EE xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB kar\u00EA mozhinguviy\u00EA j\u00EE heye. Li nav\u00E7ey\u00EA fabr\u00EEka tekst\u00EEl \u00FB keram\u00EEk heye mixabin hilber\u00EEn k\u00EAm e \u00FB gel\u00EA her\u00EAm\u00EA xizan e. Li her\u00EAm\u00EA l\u00EAger\u00EEn\u00EAn petrol\u00EA \u00FB \u00E7end j\u00EE b\u00EEr\u00EAn petrol\u00EA hene. Gel gil\u00EEdar e ku li kargeh\u00EAn petrol\u00EA ten\u00EA Tirk\u00EAn ku ji rojavay\u00EA Tirkiy\u00EA didin xebitandin. Ango Kurdan nadin xebitandin."@ku . "Xin\u00FBs bajerek\u00EE her\u00EAma Serhad\u00EA \u00FB gir\u00EAday\u00EE Erz\u00EErom\u00EA ye. Bajarek\u00EE gel\u00EAk kevn \u00FB bi d\u00EErok e. 145 km ji Erzirom\u00EA d\u00FBr dikeve."@ku . "\u015Eax (bi tirk\u00EE, \u00C7atak) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Wan\u00EA ye. 87 km ji Wan\u00EA d\u00FBr dikeve. 26 gund \u00FB 96 mezre bi nav\u00E7ey\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE ne. Bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.512 m, r\u00FBber 2.200km\u00B2 ye. Nav\u00E7e di bin desthilatdariya \u00CEmperatoriya Osmaniyan de bi Hekariy\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Beriya Terteleya Filehan li vir ermen\u00EE j\u00EE heb\u00FBn. Gel ten\u00EA ji kurdan p\u00EAk t\u00EA. Abor\u00EE li ser xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA ye."@ku . "Gewer an j\u00EE carna Gever nav\u00E7eyeke Colem\u00EArg\u00EA ye. Gewer di nav s\u00EEnor\u00EAn Komara Tirkiyey\u00EA de ye."@ku . "Sebe s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Li bajar\u00EA Mekk\u00EA hat\u00EEye hinart\u00EEn\u00EA \u00FB ji 54 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji ayeta 15 emin ji peyva \"Sebe\" girtiye. Sebe nav\u00EA \u015Findek\u00EE yan j\u00EE komalek\u00EE li welat\u00EA Yemen \u00EA ye. S\u00FBre qala nebawermendan dike, ku y\u00EAn roja exiret\u00EA bi zanay\u00EE \u00EEnkar dikin. D\u00FBra \u00E7\u00EEvrok\u00EAn Hz. Dawid \u00FB Sil\u00EAman \u00FB hinek guman\u00EAn nebawermendan ji bona p\u00EAxambertiya Hz. Mihemmed j\u00EE di s\u00FBrey\u00EA da derbaz dibin."@ku . "P\u00EEran, nav\u00E7eyek \u00E7iyay\u00EE ye ku gr\u00EAday\u00EE Amed\u00EA ye. \u015E\u00EAx Sa\u00EEd ji v\u00EE bajar\u00EE b\u00FB."@ku . "Bilbil Luscinia megarhynchos, \u00E7iv\u00EEkeke 17-18 cm dir\u00EAj e \u00FB giraniya w\u00EA digih\u00EA 30 gr. Bi taybet\u00EE, bi deng\u00EA xwe y\u00EA xwe\u015F bi nav \u00FB deng e. Gelek curey\u00EAn bilbilan hene. Hinek ji wan di qefesan de t\u00EAn xwed\u00EEkirin. Ji c\u00EE \u00FB war\u00EAn germ hez dikin. Di edebiyata klas\u00EEk de bilbil sembola xwe\u015Fik\u00EE, kubar\u00EE, ciwan\u00EE \u00FB beng\u00EEtiy\u00EA ye."@ku . "Xarp\u00EAt an Mezra an j\u00EE Elez\u00EEz bajarek\u00EE Kurdistan di nav s\u00EEnor\u00EAn komara Tirkiy\u00EA ye."@ku . "S\u00EA ya 3 li hejmar\u00EAn rom\u00EE III ye. S\u00EA hejmarek li nav kom\u00EA hejmar\u00EAn xwezay\u00EE ye."@ku . "\u015Eerefxan yek ji niv\u00EEskar\u00EAn klas\u00EEk y\u00EAn kurd e. Pirt\u00FBka w\u00EE ya her\u00EE bi nav \u00FB deng \u015Eerefname ye. Mijar\u00EA \u015Eerefname d\u00EEroka Kurdistan\u00EA ye. Per\u00E7eyek ji gotar\u00EA \u201CKlas\u00EEk\u00EAn me \u2013 an \u015Fahir \u00FB ed\u00EEb\u00EAn me \u00EAn kevin\u201D ya Celadet Bedirxan: Melay\u00EA Jaba di heq\u00EA \u015Eeref-Xan de gotiye: \u00BB\u015Eair\u00EA heft\u00EA \u015Eeref-Xan e, ji m\u00EEr\u00EA di hekariyan e, \u00FB ji nesl\u00EA Ebas. Di hezar \u00FB sed \u00FB yek\u00EA da j\u00EE li Colem\u00EArg\u00EA ko cih\u00EA hik\u00FBmeta hekariyan e peyda b\u00FBye. E\u015Fhar \u00FB ebyat bi ziman\u00EA kurmanc\u00EE \u00FB faris\u00EE zehf gotiye. Di hezar \u00FB sed \u00FB \u015F\u00EAst \u00FB y\u00EAk\u00EA da merh\u00FBm b\u00FBye \u00FB di n\u00EAv Colem\u00EArg\u00EA de medf\u00FBn e. Me ev \u015Eeref-Xan nas ne kir. Heke j\u00EA mexsed xwediy\u00EA \u015Eerefname M\u00EEr \u015Eeref e, m\u00EEr \u015Eeref ji m\u00EEr\u00EAn Bidl\u00EEs\u00EA ye, \u00FB me tu \u015Fihr\u00EAn w\u00EE bi kurdmanc\u00EE ne d\u00EEtine. \u201D \u015Eerefxan Bedl\u00EEs\u00EE, ango \u015Eerefedd\u00EEn Xan al-Bitl\u00EEs\u00EE ku niv\u00EEskar\u00EA \u015Eerefnamey\u00EA ye, sala 1543 li n\u00EAz\u00EEk\u00EA bajar\u00EA Qum\u00EA ji dayik b\u00FBye. Bavik\u00EA w\u00EE serokatiya e\u015F\u00EEra Rojk\u00EE (Ruzeg\u00EE) dikirin \u00FB m\u00EEr\u00EEtiya bajar\u00EA Bedl\u00EEs\u00EA dikirin. Ji ber ku nav\u00EA bavik\u00EA wan tevil tevl\u00EEheviy\u00EAn li dij\u00EE Sultan\u00EA Osmaniyan b\u00FB, reviyan cem Safewiyan. Dema \u015Eerefxan neh sal\u00EE b\u00FB li gel zarok\u00EAn \u015Eah dersan dib\u00EEne. H\u00EEn di emrek\u00EE bic\u00FBk de dest bi bir\u00EAvebiriya dewlet\u00EE dike \u00FB li bajarinan r\u00EAvebiriy\u00EA dike. N\u00EAz\u00EEk\u00EA b\u00EEst salan li gelek bajar\u00EAn Safewiyan wal\u00EEtiy\u00EA dike. Sala 1576an ew ji ser kar\u00EA w\u00EE ki\u015Fandin seray\u00EA \u00FB li wir ji ber kirin\u00EAn ne li c\u00EEh ji kar\u00EA w\u00EE girtin. V\u00EA yek\u00EA ew hewqas\u00EE \u00EA\u015Fand ku tevil 600 kes\u00EAn e\u015F\u00EEr\u00EA \u00FB malbata xwe vegeriya Wan\u00EA di \u00E7iley\u00EA sala 1578an de. Waliy\u00EA her\u00EAm\u00EA Xusrev Pa\u015Fa ji sulatan\u00EA w\u00EA dem\u00EA Sultan M\u00FBrad\u00EA III. (ji sala 1574an ta sala 1595an li ser desthilatiy\u00EA b\u00FB) xwest ku \u015Eerefxan b\u00EEne ser m\u00EEr\u00EEtiya w\u00EE li ocaklika Bedl\u00EEs\u00EA. Ser v\u00EA yek\u00EA ew wek\u00EE m\u00EEr\u00EA Bedl\u00EEs \u00FB M\u00FB\u015F\u00EA hate pejirandin. W\u00EE dema niv\u00EEsana tarixa kevin ya Kurdistan\u00EA bi nav\u00EA \u015Eerefname bi daw\u00EE kir di sala 1597an de, \u00EAd\u00EE ew bi ten\u00EA bi nav\u00EA xwe desthilat b\u00FB. Di rastiya rojane de kur\u00EA w\u00EE \u015Eemsedd\u00EEn \u00EAd\u00EE kar \u00FB bar\u00EA m\u00EEr\u00EEtiy\u00EA dime\u015Fandin. \u015Eerefxan \u00EAd\u00EE ji kems\u00EE ve ta sala 1599an jiya. Li gor hin j\u00EAderan ew di sala 1603an yan j\u00EE 1604an de \u00FBye ser dilovaniya xwe. J\u00EAder: Bedl\u00EEs\u00EE, \u015Eerefxan; \u015Eerefname: Tar\u00EExa Kurdistan\u00EA ya kevn, Stockholm 1998 Strohmeier, M. & Yal\u00E7in-Heckmann, L. ; Die Kurden: Geschichte Politik Kultur, M\u00FCnchen 2000"@ku . "Leonardo da Vinci [leo\u02C8nardo da\u02C8vint\u0283i] yek ji p\u00EA\u015Feng\u00EAn ronesans\u00EA, m\u00FBz\u00EEkar, ka\u015F\u00EEf, endazyar, peyker\u00E7\u00EAker, w\u00EAnesaz, anatom\u00EEst \u00FB geometr\u00EEker\u00EA \u00CEtal\u00EE ye. Vinci bi w\u00EAney\u00EAn xwe y\u00EAn nemir Mona L\u00EEza \u00FB Xwarina Daw\u00EE t\u00EA hi\u015F\u00EA mirov. Vinci (V\u00EEns\u00EE t\u00EA xwandin), law\u00EA noter Ser Piero da Vinci \u00FB Caterinay\u00EA ye \u00FB ji ber ku zewaca ferm\u00EE ya d\u00EA-bav\u00EA w\u00EE neb\u00FB, gor\u00EE zagon\u00EAn w\u00EA dem\u00EA maf\u00EA w\u00EE y\u00EA xwandina zan\u00EEngeh\u00EA neb\u00FB. Herwek\u00EE ev yeka han dib\u00FB sedem ku Vinci jiyaneke dijwar bij\u00EE. Di mala bap\u00EEr\u00EA xwe de dest bi w\u00EAneyan dike. W\u00EAney\u00EAn w\u00EE yen bala w\u00EAnesaz\u00EAn mezin dik\u015F\u00EEne \u00FB Vinci h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE t\u00EA naskirin. Vinci di sala 1482\u2019\u00EE bajar\u00EA Floransay\u00EA diterik\u00EEne \u00FB li cem d\u00FBk\u00EA M\u00EElano Sforza kar dib\u00EEne. Di xizmeta d\u00FBk de berhem\u00EAn b\u00EAhempa \u00FB t\u00EAr z\u00EErek\u00EE diafir\u00EEne. D\u00EEsa li Roma \u00FB gelek cihan dij\u00EE. Pireyan, peykeran, \u00E7ekan, ke\u015Ftiyan hwd \u00E7\u00EAdike, li ser anatomiy\u00EA, geometriy\u00EA l\u00EAkol\u00EEnan dike \u00FB di war\u00EA \u00E7and\u00EA de meziniya xwe \u00EEsbat dike. Di jiyana xwe de rast\u00EE gelek neheq\u00EE \u00FB bovlatan j\u00EE t\u00EA \u00FB t\u00EA darizandin. Papa xebat\u00EAn w\u00EE y\u00EAn li ser anatomiy\u00EA qedexe dike \u00FB Vinci ji aliy\u00EA gelekan bi homoseks\u00FBal\u00EEtey\u00EA t\u00EA re\u015Fkirin. L\u00EA ew bi berhem\u00EAn xwe y\u00EAn b\u00EAhempa di d\u00EEroka mirovahiy\u00EA ya sp\u00EE de ciheke gir\u00EEng digire."@ku . "W\u00EAne:Thomas Edison, 1878. jpg Thomas Alva Edison (1878) Thomas Alva Edison afirend\u00EAr\u00EA elektr\u00EEk\u00EA \u00FB yek ji ka\u015F\u00EEf\u00EAn navdar \u00EAn DYE ye. Edison ten\u00EA bi qas\u00EE \u00E7end mang\u00EE \u00E7\u00FBye disbistan\u00EA. Zaroktiya w\u00EE bi xebat\u00EA, firotina h\u00EAsanxwarinan li metro \u00FB tr\u00EAnan derbasb\u00FBye. Li cem J. U. MacKenzie li Mount Clemens, Michigan perwerdeya telegraf\u00EA dib\u00EEne. P\u00EAnc sal\u00EE, ji 1863 heya 1868 ew wek\u00EE telegrafker li Stratford, Indianapolis, Cincinnati, Memphis, Louisville \u00FB Boston dixebite. Di sala 1868\u00B4\u00EE de yekem\u00EEn car patenta alavek\u00EA ku deng bi h\u00EAza elektr\u00EEk\u00EA vediguh\u00EAz\u00EEne werdigire. salek \u015F\u00FBnde li New York f\u00EErmayek dadimezir\u00EEne. Di 18. T\u00EErmeh 1877\u00B4\u00EE de ke\u015Ffa Fonograf\u00EA dike \u00FB yekem\u00EEn car mirovek deng\u00EA xwe y\u00EE tomarkir\u00EE dib\u00EEh\u00EEse. Di tomarkirina yekem\u00EEn de gotina \"Hello\" hatiye bikaran\u00EEn. Ed\u00EEson di jiyana xwe de gelek ke\u015Ffan \u00FB p\u00EA\u015Fxistinan dike. Wek\u00EE d\u00EEktafon, k\u00EEnematograf, f\u00EElmkamera, mak\u00EEneya rontgen\u00EA, alava bih\u00EEstin\u00EA bo kerran hwd. Thomas Alva Edison, di 28'\u00EA gulan\u00EA sala 1902an de p\u00EEl \u00EEcat kir. Edison ji bi art\u00EA\u015Fa DYE j\u00EE gelek alavan \u00E7\u00EAdike, D\u00EEsa kursiya elektr\u00EEk\u00EA ya ku bo cezay\u00EA \u00EEdam\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn j\u00EE \u00E7\u00EAdike. Her\u00E7end\u00EE ji kongrey\u00EA xelata mezin dist\u00EEne j\u00EE ji ber p\u00EA\u015Fxistina alav\u00EAn ku\u015Ftin\u00EA di art\u00EA\u015F\u00EA de \u00FB \u00E7\u00EAkirina kursiya elektr\u00EEk\u00EA ve ji aliy\u00EA gelekan ve hatiye rexnekirin."@ku . "W\u00EAne:Mona Lisa. jpg Mona L\u00EEza Mona L\u00EEza,, tablo ya hunermend\u00EA \u00CEtalyan\u00EE \u00EA Ronesans\u00EA Leonardo Da Vinci ye. Jina di tabloy\u00EA de bi kena xwe ya nepen\u00EE navdar b\u00FBye. Leonardo di sala 1503'an de dest bi \u00E7\u00EAkirina Mona L\u00EEza kir \u00FB di s\u00EA \u00E7ar salan de xilas kir. Ev tablo v\u00EAga li muzeya Louvre a Par\u00EEs\u00EA t\u00EA p\u00EA\u015Fandin."@ku . "Sp\u00EE yek ji nav reng\u00EAn ku di p\u00EAl\u00EAn d\u00EEtbar de ye. Sp\u00EE hem\u00EE reng\u00EAn din dihew\u00EEne. Beriya Isaac Newton sp\u00EE wek\u00EE reng\u00EA xwezay\u00EE y\u00EA t\u00EEr\u00EAj\u00EA dihate zan\u00EEn, l\u00EA \u00EEro em dizanin sp\u00EE hem\u00EE rengan dihew\u00EEne. Mirov dikare ji reng\u00EAn kesk, \u015F\u00EEn \u00FB sor sp\u00EE der\u00EEne."@ku . "Re\u015F yek ji rengan e. Ji ber olana p\u00EAl\u00EAn p\u00EEgment\u00EAn ku t\u00EEr\u00EAj\u00EA dimijin taybetiya xwe digire. Ango ji ber p\u00EEgmentan re\u015F dixwiy\u00EA. Di tariy\u00EA de ango tuneb\u00FBna t\u00EEr\u00EAj\u00EA de, reng\u00EA re\u015F serdestdibe."@ku . "Zer yek ji reng\u00EAn di p\u00EAl\u00EAn d\u00EEtbar de ne ye. Meziniya p\u00EAla zer\u00EA di navbera 565-590 nanometre de ye."@ku . "Kesk yek ji reng\u00EAn di p\u00EAl\u00EAn d\u00EEtbar de ne ye. Meziniya p\u00EAla kesk\u00EA 550 nanometre ye."@ku . "Sor yek ji reng\u00EAn di p\u00EAl\u00EAn d\u00EEtbar de ne ye. Meziniya p\u00EAla sor\u00EA li dora 630-760 nanometre ye."@ku . "\u015E\u00EEn an h\u00EA\u015F\u00EEn yek ji reng\u00EAn di p\u00EAl\u00EAn d\u00EEtbar de ne ye. Wek\u00EE sor \u00FB zer ji reng\u00EAn bingeh\u00EEn e. Meziniya p\u00EAla \u015F\u00EEn 470 nanometre ye."@ku . "sedsala 18'an | sedsala 19'an | sedsala 20'an 1890 | 1891 | 1892 | 1893 | 1894 | 1895 | 1896 | 1897 | 1898 | 1899 | 1900"@ku . "Babil an Bab\u00EEl Weke peytexta Bab\u00EEliyan yek ji gir\u00EEngtir\u00EEn bajar\u00EAn serdema ant\u00EEk b\u00FB. Ew li qerexan \u00E7em\u00EA Ferat\u00EA hatib\u00FB avakirin \u00FB 90 km li ba\u015F\u00FBr\u00EA Bexdaya \u00CEraqa \u00EEro b\u00FB Par\u00EAzgeha Babil\u00EA. Xirbe \u00FB jibermay\u00EAn baj\u00EAr di destp\u00EAka sedsala 20'an de di nav de Robert Koldewey ji aliy\u00EA arkeolog\u00EAn rojavay\u00EE ve hatin kolan."@ku . "W\u00EAne:Luther46c. jpg Martin Luther yek ji reform\u00EEst\u00EAn ol\u00EE y\u00EA bi esl\u00EA xwe Elman e. Li bajar\u00EA Eisleben\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB li zan\u00EEngeha Erfurt\u00EA perwerde d\u00EEtiye. Pi\u015Ft\u00EE perwerdeya xwe li zan\u00EEngeha Wittenberg\u00EA dest bi mamostetiy\u00EA kiriye. Luther li ser nakok\u00EE \u00FB sextekariy\u00EAn ola Xir\u00EEstiyaniy\u00EA sekiniye \u00FB li dij\u00EE wan derketiye. Cara yekem\u00EEn li dij\u00EE firotina end\u00FBljans\u00EA di 31\u00EA Cotkar 1517\u00B4\u00EE de anga\u015Ft \u00FB protestoy\u00EAn xwe di bin 95 xal\u00EE de bi deriy\u00EA Kelheya Wittenberg\u00EA ve kiriye \u00FB li dij\u00EE sextekar\u00EE \u00FB olfiro\u015Fiy\u00EA derketiye. Ev yeka han dibe sedem ku Luther ji aliy\u00EA pa\u015Fver\u00FBtiya d\u00EAr\u00EA ve bibe hedef. W\u00EAne:Prenzlau Martin Luther. jpg Di sala 1518\u00B4\u00EE de ji aliy\u00EA Papa li Romay\u00EA li dij\u00EE Luther doz t\u00EA vekirin. J\u00EA t\u00EA xwestin ku n\u00EAr\u00EEn\u00EAn xwe \u015F\u00FBnve bik\u015F\u00EEne \u00FB li dij\u00EE saz\u00FBmaniya r\u00FBni\u015Ft\u00EE ya d\u00EAr\u00EA dernekeve. Heya bigire ji aliy\u00EA key Maximillian t\u00EA aforozkirin. Luther hin caran bi nameyan l\u00EAbor\u00EEna xwe ji Papa Leo X. dixwaze, l\u00EA ji raman\u00EAn xwe nay\u00EA xwar. Papa Leo X. w\u00EE di 15 P\u00FB\u015Fper 1520\u00B4\u00EE de bi belavokek aforoz dike ango ji ol\u00EA dert\u00EEne. L\u00EA roj bi roj al\u00EEgir\u00EAn Luther j\u00EE z\u00EAdedibin. \u015Eagirt\u00EAn w\u00EE belavoka Papa diqeli\u015F\u00EEnin. Luther him bi doz\u00EAn ku li dij\u00EE w\u00EE veb\u00FBne re bil\u00EE dibe, him j\u00EE dest ji ger, wa\u00EEz \u00FB civ\u00EEn\u00EAn xwe nak\u015F\u00EEne. Yekem\u00EEn car wergera Mizg\u00EEn\u00EA bo Alman\u00EE t\u00EA kirin. Luther dixwast ku hem\u00EE wa\u00EEz \u00FB kar\u00EAn ol\u00EE bi ziman\u00EAn her\u00EAm\u00EE were kirin ku mirov j\u00EA f\u00EAhm bike. Gundiy\u00EAn Almanan bi fikr\u00EAn Luther dest bi serhildanan dikin. 50.000 gund\u00EE ji aliy\u00EA d\u00FBk\u00EAn Katol\u00EEk ve t\u00EAn ku\u015Ftin. Seranser Ewropa dikeve n\u00EEqa\u015F \u00FB tevl\u00EEheviy\u00EA. Gel dibin du al\u00EE, hin fikr\u00EAn Luther dipejir\u00EEnin, hin j\u00EE li dij derdikevin. Ev yeka han civak\u00EA diguher\u00EEne, p\u00EA\u015Fde dibe. Luther li dij\u00EE Papa \u00FB pa\u015Fver\u00FBtiy\u00EA gotar \u00FB pirt\u00FBk\u00EAn t\u00FBj diniv\u00EEs\u00EEne. Papa bi nav\u00EA \"berdevk\u00EA \u015Eeyt\u00EAn\" binavdike. Li dij\u00EE Tirkan \u00FB Cih\u00FByan derdikeve. Hatina Tirkan ber\u00EE bi Ewropa rexne dike \u00FB gel hi\u015Fyar dike. Luther biserdikeve \u00FB di gelek war\u00EAn jiyan\u00EA \u00FB pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn ol\u00EE de reforman p\u00EAk t\u00EEne. Ew wek\u00EE reform\u00EEstek\u00EE w\u00EArek \u00FB serkeft\u00EE t\u00EA zan\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:AdamSmith. jpg Adam Smith Adam Smith, yek ji abor\u00EEzan \u00FB f\u00EElozof\u00EAn navdar \u00EA bi esl\u00EA xwe Skotland\u00EE ye. Smith di c\u00EEhana abror\u00EE \u00FB xwezay\u00EA de bir\u00EAk\u00FBp\u00EAk\u00EE \u00FB t\u00EAk\u00FBziyek dib\u00EEne. Ten\u00EA kes\u00EAn ku xwed\u00EE sincek (ehlaqek) bir\u00EAk\u00FBp\u00EAk \u00FB t\u00EAk\u00FBz in dikarin v\u00EA saz\u00FBmaniy\u00EA bib\u00EEnin. Smith her\u00E7end\u00EE bi xwe profesor\u00EA sinc\u00EA ye j\u00EE li ser aboriy\u00EA l\u00EAkol\u00EEn \u00FB xebat kiriye. Smith bandora mirov li ser civak\u00EA gir\u00EEng dib\u00EEne. Parvekirin \u00FB t\u00EAkiliy\u00EAn di nava civak\u00EA de xwed\u00EE saz\u00FBmaniyek \u00EEn. Bingeha dewlemendiy\u00EA ked e. Mirov \u00E7end\u00EE ezeperest (ego\u00EEst) be j\u00EE, tevl\u00EE civak\u00EA dibe \u00FB di p\u00EA\u015Fketina mirovahiy\u00EA de xwed\u00EE rol e. Li ser sermiyan xebat kiriye \u00FB p\u00EA\u015Fbirka aboriy\u00EA \u015F\u00EErove kiriye. Pirt\u00FBka w\u00EE ya bi nav\u00EA \"Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations - Dewlemendiya Netewan\" ku di sala 1776\u00B4\u00EE de we\u015Fandiye navdar e. Di v\u00EA pirt\u00FBk\u00EA de p\u00EA\u015Fbirk \u00FB p\u00EA\u015Fketina aboriy\u00EA bi z\u00EErek\u00EE \u015F\u00EErove kiriye."@ku . "W\u00EAne:Moli\u00E8re - Nicolas Mignard (1658). jpg Moli\u00E8re, tabloyeke Nicolas Mignard (1658)Jean-Baptiste Poquelin, an bi nav\u00EA xwe y\u00EE navdar Moli\u00E8re yek ji niv\u00EEskar\u00EAn \u015Fanoy\u00EA \u00FB \u015Fanoger\u00EAn frans\u00EE y\u00EA navdar e. Di dibistana College de Clermont de perwerdey\u00EA dib\u00EEne. Di sala 1643an de komek \u015Fanoy\u00EA ya bi nav\u00EA Illustre Theatre dadimezir\u00EEne \u00FB nav\u00EA Moli\u00E8re li xwe dike. Di demeke kurt de Moli\u00E8re \u00FB koma xwe navdar dibin \u00FB heya bigire ji bo palasa key\u00EA frans\u00EE ley\u00EEstikan p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dikin. Di war\u00EA \u015Fanogeriya komediy\u00EA de gav\u00EAn mezin diav\u00EAje \u00FB her\u00E7end\u00EE rast\u00EE rexney\u00EAn t\u00FBj t\u00EA j\u00EE riya xwe didom\u00EEne. Moli\u00E8re pirran\u00EE niv\u00EEs\u00EAn xwe ji bo ley\u00EEstin\u00EA niv\u00EEsiye. Ji jiyana rojane s\u00FBdwergirtiye, bi diyalog\u00EAn rojane ley\u00EEstik\u00EAn t\u00EAr pispor\u00EE afirandiye."@ku . "W\u00EAne:Victor Hugo. jpg Victor Hugo di sala 1875'an Victor Hugo, yek ji niv\u00EEskar\u00EAn \u015Fanoy\u00EA, hozan \u00FB niv\u00EEskar\u00EAn navdar \u00EAn Frens\u00EE ye."@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1898 | 1899 | 1900 | 1901 | 1902 | 1903 | 1904 | 1905 | 1906 | 1907 | 1908"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/0/0d/Xac.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Xa\u00E7, sembola p\u00EEroz a Xir\u00EEstiyanan e. Xa\u00E7 semboleke ku li herder\u00EA cihan\u00EA t\u00EA naskirin \u00FB piran\u00EE wek\u00EA sembola \u00EEsewiyan t\u00EA d\u00EEtin. Ev sembol ji away\u00EA ku\u015Ftina \u00CEsa p\u00EAxember hatiye girtin \u00FB n\u00EAz\u00EEk\u00EE du hezar sal in ji aliy\u00EA xir\u00EEstiyanan ve wek sembolek p\u00EEroz t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "sedsala 15'an | sedsala 16'an | sedsala 17'an 1565 | 1566 | 1567 | 1568 | 1569 | 1570 | 1571 | 1572 | 1573 | 1574 | 1575"@ku . "sedsala 16'an | sedsala 17'an | sedsala 18'an 1635 | 1636 | 1637 | 1638 | 1639 | 1640 | 1641 | 1642 | 1643 | 1644 | 1645"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "Bab\u00EEl\u00EE ji ber paytexta xwe Bab\u00EEl\u00EA ev nav girtine. Bab\u00EEl\u00EE dewleteke kevin li ser axa ba\u015F\u00FBr\u00EA Mezopotamyay\u00EA (Iraqa \u00EEro\u00EEn) b\u00FB \u00FB her\u00EAm\u00EAn Sumer\u00EE \u00FB Akadiyan digirte nav xwe. Kevintir\u00EEn \u00E7avkaniya ku behsa nav\u00EA Bab\u00EEliyan dike tabletek e ku ji dema desthilatiya Sargon\u00EA Akad\u00EE maye (Sedsala 23'em\u00EEn B.Z.)."@ku . "Zeami Motokiyo yan Kanze Motokiyo, yek ji niv\u00EEskar\u00EAn \u015Fanoy\u00EA \u00FB aktor\u00EAn navdar \u00EAn Japon\u00EE ye. Di pirt\u00FBk\u00EAn xwe de li ser f\u00EElozofiya m\u00EEst\u00EEk a Japon\u00EE rawestiyaye. Ji bo ley\u00EEstikvanan pirt\u00FBk\u00EAn raveker niv\u00EEsiye. Berhema w\u00EE ya her\u00EE navdar Fushi kaden e. Be\u015Fa \u015Fanogeriy\u00EA ya Japon\u00EE Noh bi xebat\u00EAn w\u00EE p\u00EA\u015Fketiye. Herwek\u00EE Zeami bi xwe j\u00EE aktorek\u00EE serkeft\u00EE b\u00FBye."@ku . "Aeneis (enayz t\u00EA xwandin) yek ji destan\u00EAn Romay\u00EE ye ku Virgil niv\u00EEsiye. Virgil ew di navbera 29\u00B4\u00EA b.z. heya mirina xwe 19\u00B4\u00EA b.z. niv\u00EEsiye. Wek\u00EE destana damezrandina \u00EEmparatoriya Roma t\u00EA zan\u00EEn. Ji 12 pirt\u00FBkan p\u00EAk t\u00EA."@ku . "Noh an N\u014D (jap. \u80FD; \u306E\u3046; N\u014D), yek ji curey\u00EAn \u015Fanogeriya Japon\u00EE ye. Ten\u00EA m\u00EAr di v\u00EA curey\u00EA \u015Fanoy\u00EA de diley\u00EEzin \u00FB enstr\u00FBman\u00EAn m\u00FBz\u00EEk\u00EA j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. \u00CEro jin j\u00EE di Noh\u00EA de diley\u00EEzin \u00FB pirran\u00EE maske bikart\u00EEnin. Mijar\u00EAn Noh\u00EA destan \u00FB m\u00EEtolog\u00EE ne."@ku . "Homer wateya w\u00EA \"d\u00EEl\", yekem\u00EEn helbestvan\u00EA Yewnan\u00EE ye ku t\u00EA zan\u00EEn. Di 8em\u00EEn sedsala b.z. de jiyaye. Dibe ku nav\u00EA w\u00EE ji peyva ho m\u0113 hor\u014Dn (anku, kor an \u00E7avned\u00EE) t\u00EA. Lewra ew bi xwe kor b\u00FBye. Li ser cih\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBna w\u00EE n\u00EEqa\u015F hene. Hin dib\u00EAjin ew li Smyrnay\u00EA hatiye dinyay\u00EA, hin j\u00EE dib\u00EAjin Ithaka, Pylos (P\u00EElos), Kolophon (Kolofon), Argos \u00FB Chios. L\u00EA mirina w\u00EE li grava \u00CEos\u00EA ye. Homer bi destan\u00EAn \u00CEliyad \u00FB Od\u00EEseya t\u00EA zan\u00EEn ku ev destan him bingeha kultura Ewropay\u00EA dihew\u00EEne, him j\u00EE meziniya m\u00EEtologiya Grek\u00EE n\u00EE\u015Fan dide."@ku . "Mary Wollstonecraft yek ji niv\u00EEskar \u00FB par\u00EAzvan\u00EA maf\u00EA jinan a Br\u00EEtan\u00EE ya bi esl\u00EA xwe \u00CErland\u00EE ye. Zarokatiyeke dijwar jiyaye. Ne\u00E7\u00FBye dibistan\u00EA \u00FB xwandin-niv\u00EEsandin\u00EA bi keda xwe h\u00EEnb\u00FBye. Nexwastiye bizewice \u00FB malbata xwe terikandiye. Di gelek kar\u00EAn dijwar de xebitiye. Yekem\u00EEn pirt\u00FBka w\u00EA ya bi nav\u00EA Mary \u00FB pirt\u00FBka duyem\u00EEn Perwerdeya ke\u00E7ikan bala we\u015Fanger Joseph Johnson ki\u015Fandiye \u00FB Johnson ew wek\u00EE ed\u00EEtor\u00EA we\u015Fanxaney\u00EA girtiye cem xwe. Gelek ziman\u00EAn Ewrop\u00EE f\u00EAr\u00EE w\u00EA kiriye \u00FB jiyana niv\u00EEskariya Wollstonecraft a pispor\u00EE ji wisa destp\u00EAkiriye. Bandora \u015Fore\u015Fa Frens\u00EE rag\u00EEhaniye Br\u00EEtanyay\u00EA \u00FB ketiye polem\u00EEk\u00EAn mezin. T\u00EAko\u015F\u00EEn bo maf\u00EA jinan b\u00FBye kar\u00EA w\u00EA y\u00EE sereke."@ku . "Mohur (Fars\u00EE muhr \u201EMor\u201C) nav\u00EA diravek\u00EE Hindistan\u00EA y\u00EA z\u00EAr\u00EEn e. Di sala 1562\u00B4\u00EE de ji aliy\u00EA Akbar \u00EA ji \u00EEmparatoriya Mongol\u00EA Mezin hatiye derxistin \u00FB sedsala 19. li Hindistan\u00EA hatiye bikaran\u00EEn."@ku . "Jalaluddin Muhammad Akbar, Celaled\u00EEn Mihemmed Ekber, Ekber\u00EA Mezin yek ji key\u00EA Hindistan\u00EA ku bi esl\u00EA Mongol e ye. W\u00EAne:Ikhlas 001. jpg Ekber li ser \u00C7em\u00EA Ganges Pi\u015Ft\u00EE bav\u00EA xwe Nasir ud din Muhammad Humayun di sal\u00EAn 1556 - 1605 de desthilatdar\u00EE kiriye. Di dema xwe de gelek reforman di art\u00EA\u015Fa Mongol\u00EA Mezin de p\u00EAk t\u00EEne. Bo m\u00EEnak f\u00EElan bikart\u00EEne. Bi xwe kesek\u00EE nexwand\u00EE b\u00FBye, ango xwandin \u00FB niv\u00EEsandin\u00EA nedizan\u00EEb\u00FBye l\u00EA li ser f\u00EElozofiya w\u00EA dem\u00EA l\u00EAkol\u00EEn kiriye. Di nava olan de gor\u00EE xwe nermiyeke avakiriye. Akbar, di war\u00EA bac, \u00EEdareya hik\u00FBmet\u00EA \u00FB dadmendiy\u00EA de j\u00EE gelek reform p\u00EAk aniye. Di sala 1562\u00B4\u00EE de bi nav\u00EA Mohur dirav derxistiye. Li dij\u00EE zewaca bi zarokan re, ley\u00EEstik\u00EAn bi berd\u00EAla dirav\u00EE, neheqiy\u00EAn li jin\u00EAn b\u00EE, xwefirotina jinan hwd derketiye \u00FB bandora zagonan li ser jiyan\u00EA bilindkiriye. W\u00EE j\u00EE wek\u00EE hem\u00EE desthilatdar\u00EAn Tirk \u00FB Mongol hez ji ziman\u00EA Fars\u00EE kiriye. Ekber\u00EA Mezin gelek avahiy\u00EAn b\u00EAhempa daye \u00E7\u00EAkirin. W\u00EE ji zan\u00EEstiy\u00EA, m\u00FBz\u00EEk\u00EA, f\u00EElozofiy\u00EA hezkiriye. Mirov dikare b\u00EAje, ew gih\u00EE\u015Ftiye n\u00EAr\u00EEneke taybet bo xwe."@ku . "Dugel\u00EA kurd \u00EA Loristan\u00EA (an j\u00EE Fedlew\u00EE) di sala 1156 de ji aliy\u00EA Eb\u00FB Tahir ve hatiye damezirandin. Di \u00E7axa Heza-esp de Loristan dugelek dewlemend b\u00FBye. Kurd\u00EAn ko\u00E7er li bajar\u00EA Loristana mezin \u00FB li \u015Eolistan\u00EA hatine bi c\u00EEhkirin. Di \u00E7axa \"Atabey\" tekle dugel ketiye bin dest\u00EA Mongolan. Ev dugel\u00EA kurd 268 sal jiyaye. 13 hep serwer v\u00EA dugel\u00EA kargerandiyi. Ev d\u00EEroka Loristan di pirt\u00FBka \u015Eerefname ya serwer\u00EA \u015Eerefxan Bedl\u00EEs\u00EA de hatiye niv\u00EEsandin."@ku . "TRT Telev\u00EEzyon\u00EA ferm\u00EE ya Tirkiye ye. Sala 1964an da hat\u00EA avakirin."@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979 | 1980 | 1981 | 1982 | 1983"@ku . "Tutankhamun (W\u00EAneya zind\u00EE ya Amun an bi nav\u00EA \u015Ferefa Amun) yek ji desthilatdar\u00EAn (firew\u00FBn) Misir a Ant\u00EEk (Kipt\u00EE ya Kevn, Eg\u00EEpta Ant\u00EEk) e. b.z. 1333-b.z.1323 desthilatdar\u00EE kiriye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA ber\u00EA Tutankhaton b\u00FBye. Bi ke\u00E7a damezr\u00EAner\u00EA ola yek xweday\u00EE Aton, Amenotep \u00EA IV. re zewiciye \u00FB pi\u015Ft\u00EE xez\u00FBr\u00EA xwe derketiye ser text. Bi bandor \u00FB berxwedana olperest\u00EAn ola kevn Amun nav\u00EA xwe kiriye Tutankhamun \u00FB daw\u00EE li ola Aton aniye. Di dema desthilatdariya w\u00EE de b\u00FByer\u00EAn gir\u00EEng neb\u00FBne, di aramiy\u00EA de derbasb\u00FBye. Pi\u015Ft\u00EE mirina w\u00EE ya di temenek\u00EA ciwan de, \u015Fer\u00EA navdar \u00EA di navbera Misir\u00EE \u00FB Heth\u00EEtan de p\u00EAk hatiye, ango \u015Eer\u00EA Kade\u015F\u00EA b\u00FBye. Goristana Tutankhamun ji aliy\u00EA arkeolog\u00EA Br\u00EEtan\u00EE Lord Carnarvon ve di sala 1922\u00B4\u00EE de hatiye d\u00EEtin."@ku . "Gram yekeya p\u00EEvana giraniy\u00EA ye. Hezar gram dikin k\u00EEloyek. Kurtenav\u00EA gram\u00EA gr ye. Gramek ev e: <math>\\frac{1}{1000000}</math> ton e. <math>\\frac{1}{1000}</math> k\u00EElogram e."@ku . "G (ya g) pir men\u00EAn xwe heye: Herf\u00EA G, seke G (herf) Kurtenav\u00EA gram\u00EA, g Diref\u015F\u00EA G\u00FBan\u00EEn\u00EA, G"@ku . "K\u00EElogram an k\u00EElo yekeya p\u00EEvana giraniy\u00EA ye. Kurtenav\u00EA k\u00EElogram\u00EA kg ye. K\u00EEloyek ev e: <math>\\frac{1}{1000}</math> ton e. 1.000 gram e."@ku . "Ton ya kurtenav\u00EA xwe t p\u00EEvaneke tabloya he\u015Ftem\u00EEn (VIII) ya s\u00EEstema navnetewey\u00EE (SI) ye, ango dervey\u00EE SI'y\u00EA ye, l\u00EA d\u00EEsa j\u00EE ji ber dewr \u00FB gir\u00EEngiya xwe bi s\u00EEstema navnetewey\u00EE re t\u00EA bikaran\u00EEn. Tonek ev e: 1.000 k\u00EElogram e. 1.000.000 gram e. W\u00EAne:P wiki letter w. svg Ev gotar \u015Fitlek e. Eger tu bixwaz\u00EE biniv\u00EEs\u00EE, bi\u00E7e ser biguher\u00EEne. (\u00C7awa?)"@ku . "Nav\u00E7e, qeza yek ji cih\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn di desthilatdariy\u00EAn d\u00FBgel\u00EAn komar\u00EE ye. Standarteka nav\u00E7eyan n\u00EEne. Li her welat\u00EA cureyek saz\u00FBman\u00EE heye \u00FB s\u00EEstema desthilatdariya her welat\u00EE j\u00EE cuda ye. Li welat\u00EAn \u00FBn\u00EEter, bo m\u00EEnak li Tirkiy\u00EA nav\u00E7e pi\u015Ft\u00EE paytext \u00FB par\u00EAzgehiyan cih\u00EA ferm\u00EE y\u00EA s\u00EAyem\u00EEn e. Nav\u00E7e bi par\u00EAzgehiyan ve gir\u00EAday\u00EEne. Herwek\u00EE nehiye, gund \u00FB mezre j\u00EE heger hebe tev\u00EE \u015Faredar\u00EEy\u00EAn xwe bi nav\u00E7ey\u00EA ve gir\u00EAday\u00EEne. Li Tirkiy\u00EA serok\u00EAn nav\u00E7eyan re qeymeqem (kaymakam) t\u00EA got\u00EEn. Kiv\u015Fkirina nav\u00E7eyan de standartek n\u00EEne. Cih\u00EA ku maf\u00EA \u015Faredariy\u00EA l\u00EA heye, ji aliy\u00EA hikumet\u00EA ve dikare wek\u00EE nav\u00E7e were hilbijartin. Ji bo maf\u00EA \u015Faredariy\u00EA k\u00EAm\u00EE 2.000 ni\u015Ftecih p\u00EAw\u00EEst in. L\u00EA di v\u00EE war\u00EE de j\u00EE h\u00EE\u00E7 standartek li Tirkiy\u00EA n\u00EEne. Gelek cih hene ku nif\u00FBsa wan ne 2.000 in l\u00EA kirine \u015Faredar\u00EE. Gund\u00EA devedor\u00EA wek\u00EE tax (mehele) \u00EElankirine \u00FB nif\u00FBs kirine 2.000. Li Tirkiy\u00EA serok\u00EAn nav\u00E7eyan nay\u00EAn hilbijartin, t\u00EAn tay\u00EEnkirin. Li welat\u00EAn ku saz\u00FBmaniya wan ne komar in, an ne \u00FBn\u00EEter in s\u00EEstem\u00EAn curbecur \u00EAn \u00EEdareya ferm\u00EE ya dewlet\u00EA hene. Li welat\u00EAn federal, ji j\u00EAr heya jor tems\u00EEliyeta federal\u00EEzm\u00EA heye, biryar ji j\u00EAr ber\u00EE jor t\u00EAne girtin. Ji ber ku Kurdistan di bin desthilatdariya 4 welatan de ye, li her par\u00E7ey\u00EA saz\u00FBmaniyek cuda heye. Li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA hem\u00EE nav\u00EAn Kurd\u00EE hatine qedexekirin. Herwek\u00EE nav\u00EAn nav\u00E7eyan j\u00EE kirine Tirk\u00EE. Binih\u00EAre: Kategor\u00EE:Nav\u00E7e"@ku . "Qonye yek ji par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiyey\u00EA ye. Ji aliy\u00EA \u00EEdareya ferm\u00EE ve Qonye mezintir\u00EEn par\u00EAzgeha Tirkiyey\u00EA ye. Di koma bajar\u00EAn xwed\u00EE \u015Faredariy\u00EAn mezin de cih digire. 220 km li ba\u015F\u00FBr\u00EA paytext Enqerey\u00EA dikeve. 31 nav\u00E7ey\u00EAn w\u00EA hene. Mezintir\u00EEn de\u015Fta Tirkiyey\u00EA di nav erda Qonyey\u00EA de ye. Qonye di d\u00EErok\u00EA de ji Ser\u00E7\u00FBkiyan re paytext\u00EE kiriye. Ji aliy\u00EA hejmara xwendevanan ve mezintir\u00EEn zan\u00EEngeh, Zan\u00EEngeha Sel\u00E7uk li Qonyey\u00EA ye. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA wek\u00EE ya Anatol\u00EEy\u00EA ye. Li Qonyey\u00EA gelek kurd j\u00EE dij\u00EEn. Li nav\u00E7ey\u00EAn wek\u00EE Kulu (wek \"K\u00FBl\u00FB\" t\u00EA xwandin). Cihanbeyli, Ak\u015Fehir hwd gelek kurd hene. Ji wan re Sirg\u00FBn\u00EAn Evdilhem\u00EEd anj\u00EE Kurd\u00EAn Anatoliya Nav\u00EEn t\u00EA gotin."@ku . "\u00C7orum (\u00C7or\u00FBm t\u00EA xwandin), Grek\u00EE: N\u00EEkonya an Yankoniye) yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Nav\u00EA \u00C7orum ji \u00E7ogu Rum (pirran\u00EE Rom) derketiye \u00FB pi\u015Ft\u00EE hatina ber\u00EAn Tirk-Mongol a Anatoliyay\u00EA nav\u00EA N\u00EEkonya hatiye terikandin. Wek\u00EE par\u00EAzgeh\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn \u00C7orum\u00EA gor\u00EE stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE 597.065 e. R\u00FBber 12.820 km\u00B2 ye. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA ji ya Anatoliyay\u00EA necudatir e. 14 nav\u00E7ey\u00EAn w\u00EA hene. Gelek Kurd j\u00EE li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA dij\u00EEn. Pirraniya wan Kurdan ji ber Komkujiya D\u00EArs\u00EEm\u00EA \u00E7\u00FBne wir."@ku . "Yozgat yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiyey\u00EA ye. Di hin qeyd\u00EAn osmaniyan de bo Yozgat\u00EA nav\u00EA \u00CAl\u00EE\u015Far j\u00EE derbasdibe. Di dema Heth\u00EEt de hatiye avab\u00FBn. Gor\u00EE stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn 2005\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn Yozgat\u00EA 75.000 e. Beriya Terteleya Filehan, gelek ermen\u00EE li vir jiyane. H\u00EAj j\u00EE pirraniya nav\u00EAn cograf\u00EEk \u00EAn her\u00EAm\u00EA bi ziman\u00EA ermen\u00EEk\u00EE ne. L\u00EA hem\u00EE hatine qedexekirin \u00FB nav\u00EAn tirk\u00EE p\u00EAve kirine. Gelek d\u00EAr\u00EAn r\u00FBxand\u00EE \u00FB wargeh\u00EAn d\u00EErok\u00EE hene. 13 nav\u00E7e gir\u00EAday\u00EE Yozgat\u00EA ne."@ku . "Denizli (Nav\u00EA ber\u00EA, Laodikeia ye \u00FB Osmaniyan gotine Lad\u00EEk) yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Bi damezrandina Komara Tirkiy\u00EA ve nav\u00EAn ber\u00EA hatine qedexekirin \u00FB nav\u00EA w\u00EA kirine Denizli. 19 nav\u00E7ey\u00EA w\u00EA hene. Wargeha t\u00FBr\u00EEst\u00EEk Pamukkale li erd\u00EA Denizliy\u00EA ye. Denizli bi d\u00EEk\u00EAn xwe y\u00EAn taybet t\u00EA naskirin."@ku . "Tokat yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn (wilayet) Tirkiy\u00EA ye. R\u00FBber: 9:958 Km\u00B2 e. Beriya Qirkirina Xir\u00EEstiyanan (Fermana Filehan) gelek Ermen\u00EE li vir dijiyan. Hem\u00EE nav\u00EAn cograf\u00EEk \u00EAn ber\u00EA hatine qedexekirin."@ku . "sedsala 20'an | sedsala 21'an | sedsala 22'an 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011"@ku . "T (ya t) pir men\u00EAn xwe heye: Herf\u00EA T, seke T (herf). Diref\u015F\u00EA Tr\u00EEt\u00EEy\u00FBm li k\u00EEmya da. Kurtenav\u00EA ton\u00EA, t. Kurtenav\u00EA germ\u00EA di f\u00EEz\u00EEk\u00EA da, T. Kurtenav\u00EA wext\u00EA di f\u00EEz\u00EEk\u00EA da, t."@ku . "Zooloj\u00EE, anku zoon (bi yewnan\u00EE, \u03B6\u03CE\u03BF\u03BD) t\u00EA wateya ajal \u00FB logos (bi yewnan\u00EE, \u03BB\u03CC\u03B3\u03BF\u03C2) j\u00EE t\u00EA wateya zanist\u00EA. Bi v\u00EE away\u00EE mirov dikare b\u00EAje ku zooloj\u00EE zanista biyolojiy\u00EA a ku li ser ajalan l\u00EAkol\u00EEn\u00EA dike, ye. Hem\u00FB ajal\u00EAn di d\u00EErok\u00EA de jiyane l\u00EA v\u00EAga curey\u00EAn wan ji hol\u00EA rab\u00FBne \u00FB y\u00EAn \u00EEro li ser c\u00EEhan\u00EA dij\u00EEn mijara l\u00EAkol\u00EEna zoolojiy\u00EA ne. D\u00EEroka hewldana l\u00EAkol\u00EEna ajalan gellek\u00EE kevn e."@ku . "W\u00EAne:K2-big. jpg \u00C7iyay\u00EA K2 \u00C7iyay\u00EA K2 y\u00EA ku li R\u00EAze\u00E7iyay\u00EAn H\u00EEmalayan e, bi bilindb\u00FBna xwe ya bi 8,611 metrey\u00EE pi\u015Ft\u00EE Everest\u00EA \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Ji ber ku di r\u00EAza duyem\u00EEn a kodkirina \u00E7iyay\u00EAn Karakurum\u00EA de ye m\u00EEna K2 hatiye binavkirin."@ku . "W\u00EAne:Everest-fromKalarPatar. jpg \u00C7iyay\u00EA Everest \u00C7iyay\u00EA Everest, bi bilindb\u00FBna xwe ya 8.883 metrey\u00EE \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Everest di navbera \u00C7\u00EEn \u00FB Nepal\u00EA de, di nav s\u00EEnor\u00EAn Nepal\u00EA de ye. \u00C7iyavan\u00EA kurd Mihemed Ewraz, zarok\u00EA Nexedey\u00EA, di sala 1999an de bi ser Everest\u00EA ket \u00FB gihi\u015Ft l\u00FBtkeya w\u00EE. Ew kes\u00EA yekem b\u00FB di \u00CEran\u00EA de y\u00EA ku kar\u00EE v\u00EA serkevtina mezin bi dest bixe."@ku . "W\u00EAne:Kangchendzonga from Gangtok. jpg \u00C7iyay\u00EA Kanchenjunga Kanchenjunga, \u00E7iyayek\u00EE li ser H\u00EEmalayan, li ser s\u00EEnor\u00EA H\u00EEnd\u00EEstan \u00FB Nepal\u00EA ye. Bi bilindb\u00FBna xwe ya 8.586 metrey\u00EE s\u00EAyem\u00EEn \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Wateya nav\u00EA w\u00EA \"P\u00EAnc Xiz\u00EEney\u00EAn Berf\u00EA ye\" ji ber ku ji komek p\u00EAnc gop\u00EEtkan p\u00EAk t\u00EA. Hetan\u00EE sala 1852 digotin qey \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA c\u00EEhan\u00EA Kanchenjunga e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/e5/Lhotse.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
\u00C7iyay\u00EA Lhotse Lhotse, Li ser s\u00EEnor\u00EA Nepal \u00FB T\u00EEb\u00EAt\u00EA ye. Lhotse, bi bilindb\u00FBna xwe ya 8 516 metrey\u00EE \u00E7arem\u00EEn \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Himalaya annotated. jpg H\u00FBn dikarin cih\u00EA \u00C7iyay\u00EA Makalu ji vir bib\u00EEnin Makalu, p\u00EAncem\u00EEn \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Li ser s\u00EEnor\u00EA T\u00EEb\u00EAt \u00FB N\u00EApal\u00EA ye. Bilindahiya w\u00EE 8.463 metre ye. \u015Eikl\u00EA w\u00EE di\u015Fibe piram\u00EEdan."@ku . "W\u00EAne:ChoOyu-fromGokyo. jpg \u00C7iyay\u00EA Cho Oyu Cho Oyu, \u015Fe\u015Fem\u00EEn \u00E7iya y\u00EA her\u00EE bild \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Bilindb\u00FBna w\u00EE 8.201 metre ye. Li ser H\u00EEmalayan e \u00FB dikeve rojavay\u00EA Everest\u00EA"@ku . "W\u00EAne:DhaulagiriMountain. jos.500pix. jpg \u00C7iyay\u00EA Dhaulagiri Dhaulagiri, heftem\u00EEn \u00E7iyay\u00EA bilindtir\u00EEn \u00EA c\u00EEhan\u00EA \u00FB \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilin \u00EA Nepal\u00EA ye. Dhaulagiri j\u00EE li ser R\u00EAze\u00E7iyay\u00EAn H\u00EEmalaya ye \u00FB bilindb\u00FBna w\u00EE 8.167 metre ye. Dhaulagiri ji peyva \u00AB Dhavali giri \u00BBya bi ziman\u00EA sanskr\u00EEt\u00EE t\u00EA \u00FB t\u00EA wateya \"\u00E7iyay\u00EA sp\u00EE\". Pi\u015Ft\u00EE ku di sala 1808'an de ji aliy\u00EA Ewropiyan ve hat ved\u00EEtin, m\u00EEna \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA c\u00EEhan\u00EA hat d\u00EEtin."@ku . "W\u00EAne:Annapurna Lamjung Himal. jpg \u00C7iyay\u00EA Manaslu Manaslu, he\u015Ftem\u00EEn \u00E7iyay\u00EA bilindtir\u00EEn \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye \u00FB di nav axa Nepal\u00EA de ye. Manaslu li ser r\u00EAze\u00E7iyay\u00EAn h\u00EEmalaya ye \u00FB bilindb\u00FBna w\u00EE 8.163 metre ye. Bi T\u00EEb\u00EAt\u00EE nav\u00EA v\u00EE \u00E7iyay\u00EE Kutang e. Manaslu ji peyva sanskr\u00EEt\u00EE Manasa t\u00EA \u00FB wateya w\u00EA \" \u00E7iyay\u00EA giyan\u00EA ye\""@ku . "W\u00EAne:Nanga-Parbat. jpg \u00C7iyay\u00EA Nanga Parbat Le Nanga Parbat \u00E7iyay\u00EA nehem\u00EEn \u00EA bilindtir\u00EEn \u00EA c\u00EEhan\u00EA \u00FB \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA Pak\u00EEstan\u00EA ye. Nanga Parbat li ser R\u00EAze\u00E7iyay\u00EAn H\u00EEmalaya ye \u00FB bilindb\u00FBna w\u00EE 8.126 metre ye. Wateya Nanga Parbat \"\u00E7iyay\u00EA r\u00FBt\" e. Nav\u00EA din \u00EA Nanga Parbat, Diamir (wateya w\u00EA \"Key\u00EAn \u00E7iyayan\") e"@ku . "W\u00EAne:AnnapurnaSouthMountain. jos.500pix. jpg \u00C7iyay\u00EA Annapurna Annapurna, dehem\u00EEn \u00E7iyay\u00EA bilindtir\u00EEn \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Annapurna li ser R\u00EAze\u00E7iyay\u00EAn H\u00EEmalaya ye \u00FB di nav s\u00EEnor\u00EAn Nepal\u00EA de ye. Bilindb\u00FBna w\u00EE 8.091 metre ye. Annapurna xwed\u00EE gellek gopitkan e. Annapurna I 8.091 m Annapurna II 7.937 m Annapurna III 7.555 m Annapurna IV 7.525 m Gangapurna 7.455 m Annapurna Ba\u015F\u00FBr 7.219 m"@ku . "W\u00EAne:HiddenPeak. jpg \u00C7iyay\u00EA Gasherbrum I. Gasherbrum I, yanzdehem\u00EEn \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Li ser s\u00EEnor\u00EA \u00C7\u00EEn \u00FB Pakistan\u00EA ye. Bilindb\u00FBna w\u00EE 8.068 metre ye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EAn din K5 \u00FB Hidden Peak (anku, \"Qot\u00EA Ve\u015Fart\u00EE\") e."@ku . "W\u00EAne:7 15 BroadPeak. jpg \u00C7iyay\u00EA Broad Peak Broad Peak,donzdem\u00EEn \u00E7iyay\u00EA bilindtir\u00EEn \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Li ser s\u00EEnor\u00EAn \u00C7\u00EEn \u00FB Pak\u00EEstan\u00EA li ser R\u00EAze\u00E7iyay\u00EAn H\u00EEmalaya ye. Bilindb\u00FBna w\u00EE 8.047 metre ye."@ku . "W\u00EAne:Gasherbrum2. jpg \u00C7iyay\u00EA Gasherbrum II Gasherbrum II, s\u00EAzdem\u00EEn \u00E7iyay\u00EA bilindtir\u00EEn \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA din K4 e. Bilindb\u00FBna w\u00EE 8.035 metre ye. Li ser R\u00EAze\u00E7iyay\u00EAn H\u00EEmalaya, di navbera \u00C7\u00EEn \u00FB Pak\u00EEstan\u00EA de ye."@ku . "Shishapangma, \u00E7ardem\u00EEn \u00E7iyay\u00EA bilindtir\u00EEn \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Li ser R\u00EAze\u00E7iyay\u00EAn H\u00EEmalaya li nav axa T\u00EEb\u00EAt\u00EA de ye. Bilindb\u00FBna w\u00EE 8.013 metre ye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EAn din, Gosainthan, Xixabangma \u00FB Xixabangma Feng e."@ku . "Gangkhar Puensum, \u00E7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA B\u00FBtan\u00EA ye. Bilindb\u00FBna Gangkhar Puensum 7.570 metre ye. Gangkhar Puensum \u00E7iyay\u00EA her\u00EE mezin \u00EA h\u00EEn mirov derneketiye ser e. Li ser R\u00EAze\u00E7iyay\u00EAn H\u00EEmalaya ye."@ku . "\u00CEslahiye an Avas\u00EEm Nav\u00E7eyek gir\u00EAday\u00EE D\u00EElok\u00EA ye. Nif\u00FBsa w\u00EA 80.174 e. Bilindb\u00FBna axa her\u00EAm\u00EA ji deryay\u00EA 518-670 m ye. Tirkan bajarok di sala 1933'\u00EE de bi D\u00EElok\u00EA ve gir\u00EAdane. L\u00EA her\u00EAm\u00EA asta pi\u015Favtina Kurdan gelek biserket\u00EE ye. Gelek saziy\u00EAn pi\u015Favtin\u00EA y\u00EAn dewleta Tirk li her\u00EAm\u00EA li ser kar in."@ku . "Qowanciyan, nav\u00E7eyek gir\u00EAday\u00EE Mezray\u00EA ye. Nif\u00FBsa baj\u00EAr 43.293 ye."@ku . "Kil\u00EEs di sala 1995'an de b\u00FB bajar. Ber\u00EA nav\u00E7eyek gr\u00EAday\u00EE D\u00EElok\u00EA b\u00FB. Nif\u00FBsa w\u00EA 70.670 (2000) e. Di Kil\u00EEs\u00EA bi piran\u00EE kurd dij\u00EEn. Der\u00EE Kil\u00EEs l\u00EA avab\u00FBy\u00EE derek\u00EE kils j\u00EA t\u00EA der e. Nav\u00EE w\u00EE der\u00EE niha t\u00EA gotin \"Gir\u00EA \u015E\u00EAxmehmed\". Ew dera j\u00EE pewda sip\u00EE ye. Ji w\u00EA der\u00EA ev nava derket\u00EE. Nav\u00E7ey\u00EAn Kil\u00EEs j\u00EE sis\u00EA ne \u00FB dem\u00EE Kil\u00EEs b\u00FBye w\u00EElayte di sala 1995'an da ew der j\u00EE ji gund b\u00FBn nav\u00E7e. Li rojhilat\u00EE Kil\u00EEs D\u00EElok heye ko ew bajara c\u00EEran\u00EA ten\u00EA ye. Bajar ji Heleb \u00FB Efr\u00EEn da n\u00EAz\u00EEk e. Ji sal\u00EE 1924'an \u015F\u00FBnda ev deran ji hevdi hat\u00EE veqetandin. Li roj avay\u00EE Kil\u00EEs \u00C7\u00EEyay\u00EA Kurm\u00EAnc heye. Li v\u00EE bajar\u00EE, m\u00EErant\u00EEy\u00EAn Kurd\u00EE ji roj\u00EA Selahd\u00EEn Ey\u00FBb\u00EE heta Canbolad\u00EEyan hukim ajotine. Desthilatdar\u00EEy\u00EA Osm\u00EAnli ji sedsal\u00EA 16m\u00EEn \u015F\u00FBnda destp\u00EAdike. Li v\u00EA der\u00EA heta nez\u00EEk\u00EA sed sal ber\u00EE v\u00EE dem\u00EE, Kurd\u00EAn Ez\u00EEd\u00EE j\u00EE gelek pirr b\u00FBn. L\u00EA, ji avakirina Komar\u00EA Tirk\u00EEy\u00EA \u00FB Dewlet\u00EE S\u00FBr\u00EA \u015F\u00FBnda pirrik per\u00E7e b\u00FBn. Kurd\u00EAn Kilis pirrik Misilman\u00EAn Henif\u00EE ne; \u00E7\u00FBnk\u00EE di dem\u00EA Usman\u00EEyan da fitil\u00EEne ser misilman\u00EEy\u00EA, ber\u00EE v\u00EE Ez\u00EEd\u00EE h\u00EEn pirr b\u00FBne."@ku . "Gir\u00EA Murad an j\u00EE Til\u00EA Mir\u00EAd Nav\u00E7eyek gr\u00EAday\u00EE Kil\u00EEs\u00EA ye. Nif\u00FBsa w\u00EA 15.085 e. Kil\u00EEs di 1985an da b\u00FB w\u00EElayet, pa\u015F\u00EA ev nehiye j\u00EE b\u00FB nav\u00E7e. Til\u00EA Mir\u00EAd, bi esl\u00EA xwe gi\u015Ftik Kurd in, l\u00EA niha as\u00EEm\u00EEle b\u00FBne \u00FB pirraniyan j\u00EE, taybet\u00EE xort\u00EAn v\u00EE der\u00EE, h\u00EE\u00E7 Kurd\u00EE nizanin. Gund\u00EAn ko\u00E7ber\u00EAn Tirk \u00EAn hatine bicihkirin j\u00EE bi nav\u00E7ey\u00EA ve hatine gir\u00EAdan. Ji Kil\u00EEs\u00EA 40 km d\u00FBr e. Li ser riya Kil\u00EEs \u00FB Islahiyey\u00EA ye."@ku . "Baqisyan, gundek\u00EE nav\u00E7e Midyada bi ser M\u00EArd\u00EEn\u00EA ve ye. Hejmara \u015F\u00EAniy\u00EAn gund\u00EA ku ji Midyad\u00EA 35 k\u00EElometreyan d\u00FBr e, \u00EEro 93 ye. \u015E\u00EAniy\u00EAn gund pirran\u00EE mes\u00EEhiy\u00EAn Suryan\u00EE ne, ber\u00EA hejmara \u015F\u00EAniyan b\u00EAtir b\u00FB l\u00EA ji ber sedem\u00EAn cih\u00EA \u00FB ji ber \u015Fer\u00EA li Kurdistan\u00EA ev hejmar gelek\u00EE k\u00EAm b\u00FB. Baqisyan li rojhilat\u00EA Midyad\u00EA ye."@ku . "Kevirz\u00EA, gundek\u00EE nav\u00E7e Midyada bi ser M\u00EArd\u00EEn\u00EA ve ye. Di v\u00EE gund\u00EE de n\u00EAz\u00EE 50 xaneyan hene \u00FB gund li rojhilat\u00EA Midyad\u00EA 30 k\u00EElometreyan j\u00EA d\u00FBr e. Hejmara \u015F\u00EAniyan 279 e."@ku . "Miz\u00EEzex (bi aram\u00EE Mizizah, herwiha Mzizah, bi tirk\u00EE Do\u011Fan\u00E7ay) gundek\u00EE suryaniyan di nav\u00E7eya Midyad\u00EA bi ser M\u00EArd\u00EEn\u00EA ve ye \u00FB li T\u00FBr Abd\u00EEn\u00EA radiweste."@ku . "\u00C7\u00EAlikan, nav\u00E7eyek Sems\u00FBr\u00EA ye. Nif\u00FBsa baj\u00EAr 19.697 e \u00FB p\u00EEvana erd\u00EA j\u00EE 584 km\u00B2 ye. Nav\u00E7e 60 km li bak\u00FBr\u00EA Sems\u00FBr\u00EA ye."@ku . "Sinciq, nav\u00E7eyek Sems\u00FBr\u00EA ye. Nif\u00FBsa baj\u00EAr 21.490 e."@ku . "W\u00EAne:\u00CEle-de-France flag. svg Al\u00EA \u00CEle-de-France W\u00EAne:\u00CEle-de-France map. png Nex\u015F\u00EA \u00CEle-de-France \u00CEle-de-France (\u00CEl do Frans bixw\u00EEne) h\u00EArema mezintir\u00EEn Fransay\u00EA ye \u00FB li li Bak\u00FBr\u00EA v\u00EE welat\u00EE ber bi navend\u00EA ve ye. Paytexta Fransay\u00EA Par\u00EEs \u00FB \u00E7end bajar\u00EAn mezin li v\u00EA her\u00EAm\u00EA ne. Ev h\u00EArem 8 wilayet\u00EAn Fransew\u00EE digre nav xwe: Essonne, Hauts-de-Seine, Par\u00EEs, Seine-Saint-Denis, Seine-et-Marne, Val-de-Marne, Val-d'Oise, Yvelines. Li wir nez\u00EEk\u00EE 11 m\u00EElyon kes\u00EE dij\u00EEn."@ku . "WYSIWYG (xwendina w\u00EE /w\u00EEziw\u00EEg/), bi k\u00FBrt\u00EE What You See Is What You Get bi watey\u00EA \u00C7i dib\u00EEnin Ev digir\u00EEnin\u00EA, yek j\u00EE beranemeyen komputer\u00EA bo niv\u00EEsandin e, \u00FB kar\u00EA w\u00EE j\u00EE ser\u00EArastkirin\u00EA niv\u00EEsan ji bona amadekirin\u00EA d\u00EEtinek wek\u00EE Web\u00EA. Bi piran\u00EE ji bona \u00E7\u00EAkirina malper\u00EAn internet ji aliya bikarh\u00EAner\u00EAn destp\u00EAk t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "World Wide Web (WWW anj\u00EE bi hesan\u00EE Web) c\u00EEheke agah\u00EE xwendin-niv\u00EEsandina y\u00EA c\u00EEhan\u00EE ye. Wek \u00E7avkan\u00EE t\u00EAn zanin, bi k\u00FBrt\u00EE \u00FB ten\u00EA ye, dokuman\u00EAn niv\u00EEsk\u00EE, w\u00EAne, multimedia \u00FB her wek agahiy\u00EAn din, ger\u00EEna nas\u00EEker\u00EA c\u00EEhan\u00EE bi Uniform Resource Identifiers (URIs) peyda dibin k\u00FB r\u00EAya hesantir\u00EA ji bona hundir ketin\u00EA w\u00EE. Web yek j\u00EE bernamey\u00EAn Internet\u00EA ye, bi postaya elektron\u00EEk, mesajger\u00EA z\u00FB, Usenet, hwd. Web pi\u015Ftiya salan Internet\u00EA de hat \u00EEcad kirin, l\u00EA Web bi xwe \u00EEmkan\u00EAn bona gel\u00EA da \u00FB ne wek\u00EE Internet\u00EA b\u00FB."@ku . "Ta daringek bingeh\u00EEn \u00EA bestir (tekst\u00EEl) e. Ta dr\u00EAj \u00FB zrav e, dikare were ristin \u00FB hevr\u00EAs\u00EEn, da ku \u00E7ek (kinc), caw \u00FB xal\u00EE\u00E7e p\u00EA werin darxistin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/f/fc/2006013111342864.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
W\u00EAneyek ji f\u00EElm\u00EA \u00C7iyay\u00EA Brokeback \u00C7iyay\u00EA Brokeback f\u00EElmek\u00EE bi nav \u00FB deng e. Ang Lee, s\u00EEnemavan\u00EA bi xelata Oscar\u00EA ye. Film\u00EA w\u00EE, \"\u00C7\u00EEyay\u00EA Brokeback\", ev\u00EEna bibandor di navbera du xort\u00EAn gavan (kowboy), dide perda s\u00EEnemay\u00EA. \u00C7\u00EEyay\u00EA Brokeback s\u00EA peruy\u00EA Oscar di qad\u00EAn derh\u00EAner\u00EA her\u00EE ba\u015F, senaryoya l\u00EArikibandina her\u00EE ba\u015F \u00FB stran\u00EA orj\u00EEnala her\u00EE ba\u015F."@ku . "Ha\u00EEt\u00EE an j\u00EE Komara Ha\u00EEtiy\u00EA, welat\u00EA her\u00EAma Kar\u00EEb\u00EA li rojavay\u00EA girava Hispaniola ye. Li rojhilat\u00EA w\u00EA Komara Dom\u00EEn\u00EEkan hevs\u00EEnor e. Paytexta Ha\u00EEtiy\u00EA Port-au-Prince e. Nav\u00EA pi\u015Ft\u00EE \u015Fore\u015Fa Ha\u00EEtiyan ku art\u00EA\u015Fa Napol\u00E9on Bonaparte ji mezar derxist, welat\u00EA Ha\u00EEt\u00EE di sala 1804-an de b\u00FB yekem\u00EEn dewleta serbixwe ya ku t\u00EA de z\u00EAdey\u00EE 95% ji gel re\u015Fik in. Hijmara r\u00FBni\u015Ftvan\u00EAn Ha\u00EEtiy\u00EA di sala 2009-an de 10.033.000 kes in. Ziman\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn Ha\u00EEtiy\u00EA ziman\u00EA kreoliya ha\u00EEtiy\u00EE \u00FB frans\u00EE ne. Di roja 12.01.2010-an de li Ha\u00EEtiy\u00EA li gor p\u00EEvana richter\u00EA bi h\u00EAza 7,0 erdhejek \u00E7\u00EAb\u00FB. Di v\u00EA erdhej\u00EA de li gor n\u00FB\u00E7ey\u00EAn daw\u00EE t\u00EA gotin ku n\u00EAzi 200 hezar kes jiyana xwe ji dest dane. Li gor texm\u00EEnan dibe ku v\u00EA hejmar\u00EA d\u00EA z\u00EAde bibin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/e1/Ala_mali.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ala Mal\u00EE Mal\u00EE, welatek\u00EE Efr\u00EEqaya rojava ye. C\u00EEran\u00EAn Mal\u00EE; li bakur Mor\u00EEtanya \u00FB Cezey\u00EAr, li rojava N\u00EEjer, li ba\u015F\u00FBr Burk\u00EEna Faso \u00FB Berderya A\u00E7, li ba\u015F\u00FBr rojava G\u00EEn\u00EA, li rojava Senegal, in. Mal\u00EE koloniyek kevn \u00EA Fransay\u00EA ye. Di sala 1960'an de b\u00FBye serbixwe. Paytexta Mal\u00EE, Bamako ye. Nif\u00FBsa Mal\u00EE 11 008 518 e \u00FB ji sed\u00EE 85 misilman in. Ziman\u00EA ferm\u00EE Frans\u00EE ye. W\u00EAne:Mali carte. png Nex\u015Fey\u00EA Mal\u00EE"@ku . "Monako an j\u00EE M\u00EErzatiya Monakoy\u00EA bi axa xwe ya 1,95km\u00B2 y\u00EE pi\u015Ft\u00EE Vat\u00EEkan\u00EA duyem\u00EEn welat\u00EA her\u00EE bi\u00E7\u00FBk \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Ji xeyn\u00EE v\u00EA Monako gor\u00EE r\u00EAjeya axa xwe welat\u00EA her\u00EE z\u00EAde mirov t\u00EAde d\u00EEj\u00EEn (2004) e. Li qerax\u00EA Deryaya Sp\u00EE, di nav s\u00EEnor\u00EAn Fransay\u00EA de ye \u00FB n\u00EAz\u00EEk\u00EE \u00CEtalyay\u00EA ye. Paytexta Monakoy\u00EA Monaco (Monako) ye. Ziman\u00EA ferm\u00EE frans\u00EE \u00FB mon\u00EAgask e. W\u00EAne:Panorama Monako. JPG"@ku . "W\u00EAne:Flag of Senegal. svg Ala Senegal\u00EA Senegal, welatek\u00EE Efr\u00EEqa rojava ye. C\u00EEran\u00EAn Senegal\u00EA; li bakur \u00FB rojava Mor\u00EEtanya, li rojava Mal\u00EE, li ba\u015F\u00FBr G\u00EEn\u00EA \u00FB G\u00EEn\u00EA-B\u00EEzo hene. Rojavay\u00EA Senegal\u00EA j\u00EE Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk heye. Ji xeyn\u00EE van dewletan, Gambiya welatek\u00EE ku ji Okyan\u00FBs\u00EA dest p\u00EA dike \u00FB hetan\u00EE s\u00EAsed km dikeve nav axa Senegal\u00EA. Di sala 1960'an de ji Fransay\u00EA serxweb\u00FBniya xwe bidest xistiye. Paytexta Senegal\u00EA Dakar e. Nif\u00FBsa w\u00EE 11 658 000 e \u00FB ziman\u00EA ferm\u00EE Frans\u00EE ye. W\u00EAne:Senegal carte. png Nex\u015Feya Senegal\u00EA"@ku . "W\u00EAne:Flag of Rwanda. svg Ala Rwanda Rwanda, welatek\u00EE Efr\u00EEqa nav\u00EEn e. Rwanda t\u00EA wateya \"Welat\u00EA Hezar Gir\" . C\u00EEran\u00EAn Rwanday\u00EA, Komara Kongo ya Demokrat\u00EEk, Uganda, \u00FB Tanzanya ne. ji ber jenos\u00EEda sala 1994'an ku n\u00EAz\u00EEk\u00EE milyonek kes mirib\u00FBn, nav\u00EA rwanday\u00EA z\u00EAdetir li c\u00EEhan\u00EA hat bih\u00EEstin. Paytexta Rwanda K\u00EEgal\u00EE ye. Nif\u00FBsa Rwanda 8 387 000 e. Ziman\u00EA ferm\u00EE; K\u00EEnyarwanda (li Riwanda herkes bi v\u00EE ziman\u00EE dizane), frans\u00EE (5%) \u00FB \u00EEngil\u00EEz\u00EE (2%) ye. Di 1 t\u00EErmeh 1962'an de serxweb\u00FBniya xwe \u00EElan kiriye. W\u00EAne:Carte Rwanda. png Nex\u015Fey\u00EA Rwanda"@ku . "
Warning: imagecreatefromgif(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/4/43/Togo_carte.gif) [function.imagecreatefromgif]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagecopyresized() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
W\u00EAne:Flag of Togo. svg Ala Togoy\u00EA Togo, welatek\u00EE Efr\u00EEqa rojava ye \u00FB yek ji welat\u00EAn her\u00EE bi\u00E7\u00FBk \u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye (56 785 km\u00B2). C\u00EEran\u00EAn Togoy\u00EA; li bakur B\u00FBrk\u00EEna Faso, li rojava B\u00EAn\u00EEn \u00FB li rojhilat Gana ne. Paytexta Togoy\u00EA Lom\u00EA ye. Nif\u00FBsa Togo 5 399 236 e \u00FB ji xeyn\u00EE frans\u00EE gellek ziman\u00EAn din \u00EAn ferm\u00EE hene (\u00CAw\u00EA an M\u00EEna, Kabiy\u00EA, Moba, Cotokol\u00EE...). Togo di sala 1960'an de serxweb\u00FBniya xwe bidest xistiye. Nex\u015Fey\u00EA Togoy\u00EA"@ku . "W\u00EAne:Flag of Vanuatu. svg Ala Van\u00FBat\u00FBKomara Van\u00FBat\u00FB, welatek ku yek ji s\u00EA kom\u00EAn her\u00EE z\u00EAde \u00EAn gravan\u00EAn Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk\u00EA p\u00EAk t\u00EA ye . Van\u00FBat\u00FB 1 750 km li rojhilat\u00EA Aw\u00FBstralyay\u00EA ye. Paytexta Van\u00FBat\u00FB Port-V\u00EEla ye. Nif\u00FBsa Van\u00FBat\u00FB 192 910 e \u00FB ziman\u00EA ferm\u00EE; B\u00EE\u015Flamar, \u00EEngil\u00EEz\u00EE \u00FB frans\u00EE ye. Van\u00FBat\u00FB di sala 1980'an de ji Br\u00EEtanya \u00FB Fransay\u00EA serxweb\u00FBniya xwe bi dest xistiye. W\u00EAne:Vanuatu-map. jpg Nex\u015Fey\u00EA Van\u00FBat\u00FB"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/f/f1/Nigeria_carte.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
N\u00EEjerya, welatek\u00EE rojavay\u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye. Ji sala 1991'\u00EE ve paytext\u00EA N\u00EEjerya bajar\u00EA n\u00FB Abuya ye. N\u00EEjerya ji aliy\u00EA petrol\u00EA ve dewletek\u00EE dewlemend e \u00FB endam\u00EA OPEC'\u00EA ye. N\u00EEjerya bi nif\u00FBsa xwe ya 133 881 703 kes\u00EE dewleta her\u00EE qerebalix \u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye. Ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA v\u00EE welat\u00EE \u00EEngil\u00EEz\u00EE ye. Nex\u015Feya N\u00EEjeryay\u00EA"@ku . "W\u00EAne:Norteamerica. png Amer\u00EEkaya Bakur W\u00EAne:North America satellite orthographic. jpg Amer\u00EEkaya Bakur ji ezm\u00EAn da Amer\u00EEkaya Bakur an j\u00EE Emer\u00EEkaya Bakur parzem\u00EEn\u00EA sis\u00EEy\u00EE di c\u00EEhan\u00EA da ye. Asya \u00FB Afr\u00EEka ji w\u00EA mezintirin. R\u00FBber\u00EA xwe 24.230.000 km\u00B2 ye \u00FB li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 454.225.000 kes dij\u00EEn. Amer\u00EEkaya Nav\u00EEn ne parzem\u00EEnek bi xwe ye, ew per\u00E7ek ji Amer\u00EEkaya Bakur ye. Ji bakur ve bi Okyanosa Arkt\u00EEk, ji rojhilat ve Atlant\u00EEk, ji ba\u015F\u00FBr ve bi Kar\u00EEb\u00EEk \u00FB ji rojava ve bi bakur\u00EA Pas\u00EEf\u00EEk ve c\u00EEran e. Kanal\u00EA Panama her du parzem\u00EEn\u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA ji hev vediqet\u00EEne."@ku . "\u06AF Minakek\u00EA kod\u00EAn HTML\u00EA bi reng\u00EEn kirin\u00EA r\u00EAzan\u00EA \u00FB bi hecmar\u00EAn h\u00EAz\u00EA ye. Di komputer\u00EA de, HyperText Markup Language (Ziman\u00EA N\u00EE\u015Fandan\u00EA H\u00EEperNiv\u00EEsar) (HTML) ziman\u00EAk\u00EE n\u00EE\u015Fandan\u00EE bona n\u00EE\u015Fankirin\u00EA r\u00FBpela weban bi \u00E7\u00EAkirin\u00EA H\u00EEperNiv\u00EEsar\u00FB agahiy\u00EAn din di nav\u00EA Gerok\u00EAk Web\u00EA ye. HTML ji bo qalib kirin\u00EA agahiy\u00EAn e \u2014 n\u00EE\u015Fandan\u00EA niv\u00EEs\u00EAn wek sernav, paragraf, listkirin \u00FB bi piran\u00EE wek\u00EE wan, nimandin\u00EA w\u00EE, \u00FB heta dereceyeke daxuyan\u00EE dayin ji bona dokuman \u00FB wateye w\u00EE bikaran\u00EEn. Qalib\u00EA gramer\u00EA HTML\u00EA HTML DTD ye \u00FB ji bona karan\u00EEne r\u00EAz\u00EAn SGML hat avakirin. Ji bo f\u00EArbuny zimany HTML"@ku . "W\u00EAne:OED-LEXX-Bungler. jpg Ji bo versiyon\u00EA Ferhenga \u00CEngil\u00EEziya Oxford\u00EA taybet\u00EE ya ziman\u00EA n\u00EE\u015Fandan SGML\u00EA hat biharan\u00EEn. Ew \u00EEmkan\u00EA peyv\u00EAn sof\u00EEstik t\u00EA \u015Fix\u00FBlandin, ev dem\u00EA werger bi hesan\u00EE t\u00EA hundir\u00EA HTML\u00EA. Ziman\u00EA n\u00EE\u015Fandan ne ten\u00EA niv\u00EEs, behtir\u00EE daxuyaniy\u00EA niv\u00EEs digire. Agahiy\u00EA behtir, wek daxuyaniy\u00EA qalib\u00EAn niv\u00EEs \u00FB pe\u015Fke\u015Fkirin\u00EA, ji ber dij\u00EE tevl\u00EE b\u00FBn\u00EA peyv\u00EA yekem\u00EA niv\u00EEsar\u00EA n\u00EE\u015Fandan hat bikaran\u00EEn. HTML bikaran\u00EEn\u00EA naskir\u00EE her\u00EE modern ya Ziman\u00EA N\u00EE\u015Fandan\u00EA \u00FB yek j\u00EE r\u00EAxistin\u00EA World Wide Web\u00EA ye."@ku . "Komara Dom\u00EEn\u00EEk, (Rep\u00FAblica Dominicana) welatek\u00EE Amer\u00EEkaya ba\u015F\u00FBr e. Axa Dom\u00EEn\u00EEk 48 730 km\u00B2 ye. Paytexta w\u00EE Santa Dom\u00EEngo ye. Nif\u00FBsa Komara Dom\u00EEn\u00EEk 8 721 594 e \u00FB ziman\u00EA ferm\u00EE span\u00EE ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/24/George_Orwell_(Eric_Blair).jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
George Orwell George Orwell-(nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast\u00EE Eric Arthur Blair e), niv\u00EEskar \u00FB rojnamevanek\u00EA Ing\u00EEl\u00EEz e. Her\u00E7ind e ko bi rexne \u00FB t\u00EAb\u00EEn\u00EE y\u00EAn xwe y\u00EAn s\u00EEyas\u00EE \u00FB kult\u00FBr\u00EE ve gelek berniyas b\u00FB, yek ji hezkir\u00EEtir\u00EEn gotarniv\u00EEs\u00EAn edebiyata Ingl\u00EEz\u00EE li sedsala 20'\u00EA b\u00FB. Ev ji ber du roman\u00EAn ko li sal\u00EAn daw\u00EE ya temen\u00EA xwe y\u00EA kurt da niv\u00EEs\u00EEn; Zeviya Lawiran (bi Ingl\u00EEz\u00EE Animal Farm) \u00FB Hizar \u00FB nehsed \u00FB he\u015Ft\u00EA \u00FB \u00E7ar navdar e."@ku . "R\u00FBpel\u00EAn web y\u00EAn d\u00EEnam\u00EEk dibe R\u00FBpel\u00EAn web\u00EA ku naveroka wan d\u00EEnam\u00EEk e (mn. w\u00EAne, niv\u00EEs, deng \u00FB c\u00EEh\u00EAn form \u00FB hwd) ew in ku bi ser\u00EA xwe dikarin b\u00EA xwestin di nava r\u00FBpelek\u00EA de werin guherandin. R\u00FBpel\u00EAn web\u00EA berhem\u00EA xwe bi bernamey\u00EAn server\u00EA \u00E7\u00EAdikin, piraniya bingeha wan bi navn\u00EE\u015Fan\u00EAn URL an j\u00EE ji form\u00EAn HTML p\u00EAk t\u00EAn. Bi v\u00EE \u015F\u00EAwaz\u00EE r\u00FBpel\u00EAn web\u00EA ku yekem\u00EE t\u00EAn naskirin HTML'a d\u00EEnam\u00EEk anj\u00EE DHTML ne."@ku . "L\u00EEsteya Niv\u00EEskar\u00EAn R\u00FBs \u00FB y\u00EAn bi R\u00FBs\u00EE Nivisandine."@ku . "Erich Fried helbestvan, werg\u00EAr \u00FB esay\u00EEstek\u00EE cih\u00FB \u00FB \u00E7epgir \u00EA A\u00FBstriya b\u00FB."@ku . "Pirt\u00FBk, belgey\u00EAn bi r\u00FBpelan hatiye ser hev \u00FB y\u00EAn guh\u00EAzbar in. Gellek away\u00EAn pirt\u00FBkan hene. Pirt\u00FBk\u00EAn ber\u00EEk\u00EA, ferheng, Ens\u00EEkloped\u00EE, roman \u00FB hwd."@ku . "\u015Eima Y\u00EEsrael \u00FB duay\u00EAn tewrat\u00EA ku li pey v\u00EA duay\u00EA t\u00EAn duay\u00EAn navend\u00EE y\u00EAn pejirandina Cih\u00FBtiy\u00EA ne. T\u00EA pejirandina v\u00EA yek\u00EA heye ku xwed\u00EA yek e \u00FB yekane ye \u00FB herwiha ferman \u00FB emr\u00EAn bingeh\u00EEn y\u00EAn Cih\u00FBtiy\u00EA j\u00EE: Duaya rojana ya \u015Eima Y\u00EEsrael Dan\u00EEna Tef\u00EEl\u00EEn (Kembera Nim\u00EAj\u00EA) Z\u00EEz\u00EEt (tay\u00EAn n\u00EE\u015Fan\u00EA) Ferman \u00FB emr ji nif\u015F\u00EA ciwan re t\u00EAn gotin. Naveroka duay\u00EA bi \u00CEbran\u00EE roj\u00EA du caran t\u00EA xwendin (sibeh\u00EE bi kaziba sib\u00EA re \u00FB \u00EAvaran bi rojava re)."@ku . "W\u00EAne:EdmundSpenser. jpg Edmund Spenser Edmund Spencer, helbestvanek\u00EE \u00EEngil\u00EEz e. Di dema El\u00EEzabet \u00FB Jakoben de jiyaye. Edmund Spencer berb\u00EE sal\u00EAn 1552 hatiye din\u00EA \u00FB di 13 r\u00EAbendan a sala 1599'an de jiyana xe ji dest daye."@ku . "Christopher Marlowe, (26 re\u015Fem\u00EE 1564 - 30 gulan 1593), helbestvan, niv\u00EEskar, l\u00EEstik\u00EAn drama y\u00EA \u015Fano \u00FB wergervan\u00EA dema El\u00EEzabet y\u00EA \u00EEngil\u00EEz e. Christopher Marlowe, li Canterbury ji dayik b\u00FBye \u00FB li zan\u00EEngeha Cambridge xwendiye. Di sala 1587'an de d\u00EEploma xwe ya master a huner\u00EA wergirt. Di sala 1593'an de heval\u00EA w\u00EE Thomas Kyd hat \u00EE\u015Fkencekirin \u00FB ji aliy\u00EA w\u00EE de bi tawanbarkirina s\u00FBc\u00EA ate\u00EEzmate\u00EEzm\u00EA hat \u00EExbarkirin. Ji h\u00EAz\u00EAn taybet \u00EAn Keyatiy\u00EA ve hate girtin \u00FB di derheq\u00EA w\u00EE de l\u00EApirs\u00EEn hate vekirin. Pi\u015Ftre hate berdan \u00FB p\u00EAnc roj \u015F\u00FBnde ji aliy\u00EA kesek\u00EE bi nav\u00EA Ingram Frizer hate ku\u015Ftin. Berhem\u00EAn w\u00EE:"@ku . "
Warning: imagecreatefromgif(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/4/46/Spanish-tragedy.gif) [function.imagecreatefromgif]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagecopyresized() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Trajediya \u00CEspanyol Thomas Kyd, niv\u00EEskarek\u00EE l\u00EEstik\u00EAn \u015Fano, y\u00EA dram\u00EA ye. Thomas Kyd, \u00EEngil\u00EEz e \u00FB li London\u00EA di sala 1558'an de ji dayik b\u00FBye \u00FB di sala 1594'an de miriye. Berhema Thomas Kyd a her\u00EE bi nav \u00FB deng \"Trajediya \u00CEspanyol\" (The Spanish Tragedy) (1586), e. Berhem\u00EAn w\u00EE y\u00EAn din, Sol\u00EEman \u00FB Perseda (1588) \u00FB J\u00EAron\u00EEmo (1592) ne."@ku . "W\u00EAne:JohnDonne. jpg John Donne John Donne, di sala 1572 de li London\u00EA ji day\u00EEk b\u00FB \u00FB di sala 1631 de jiyana xwe ji dest da. Helbestvan\u00EA ingl\u00EEz ku di dema keyetiya Jak\u00EA yekem de jiyaye wek serk\u00EA\u015F\u00EA helbestvaniya metaf\u00EEz\u00EEk\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. Berhema w\u00EE ji, helbest\u00EAn ol\u00EE, werger\u00EAn lat\u00EEn\u00EE, ep\u00EEgram, stran \u00FB ji \u015F\u00EEretan p\u00EAk t\u00EA."@ku . "Jean Anouilh (1910-1987) n\u00EEv\u00EEskar\u00EA l\u00EEstik\u00EAn Frans\u00EE ye. Jean Anouilh di 12 saliya xwe de dest bi niv\u00EEs\u00EAn l\u00EEstik\u00EAn tiyatroy\u00EA dike, li zan\u00EEngeha Sorbonn\u00EA be\u015Fa hiq\u00FBk\u00EA xwendiye, di teatra jouven de niv\u00EEskar\u00EE kiriye,senaryoy\u00EAn filma niv\u00EEsandiye; giraudoux \u00FB pirandello di bin tes\u00EEra wan de mane. Di dema xwe de bi l\u00EEstik\u00EAn xwe, niv\u00EEskar\u00EA w\u00EA dem\u00EA y\u00EA her\u00EE ba\u015F \u00FB p\u00EA\u015Fketiye. Ser l\u00EEstiken w\u00EE: Le Bal Des Voleurs (1932 baloya Dizan), Voyageur Sans bagages (1936 Rew\u00EEy\u00EAn b\u00EA bar), 1938 ke\u00E7ika Wah\u015F\u00EE, 1953 kevoka s\u00EEp\u00EE. Ji xeyn\u00EE van 15 l\u00EEstik n\u00EEvisandine."@ku . "Z\u00EAy\u00EA Mezin, Zapa Mezin Z\u00EAy\u00EA Bi\u00E7\u00FBk, Zapa Bi\u00E7\u00FBk"@ku . "W\u00EAne:Jolfa-Aras2. jpg \u00C7em\u00EA Aras Aras, li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA diz\u00EA \u00FB dirije Derya Hazar\u00EA. Dr\u00EAjiya Aras\u00EA 1059 km ye. \u00C7em\u00EA Aras, li nik kurdan, xwed\u00EE wateyeke taybete, ji ber ku Mela Mistefay\u00EA Barzan\u00EE \u00FB heval\u00EAn w\u00EE, ji w\u00EE \u00E7em\u00EA derbazb\u00FBn \u00FB gehi\u015Ftin R\u00FBsya y\u00EA."@ku . "Vat\u00EEkan an j\u00EE Dewleta Bajar\u00EA Vat\u00EEkan\u00EA li paytexta \u00CEtalyay\u00EA Romay\u00EA ye. Navenda katol\u00EEk a mezheba xiristiyaniy\u00EA ye. Nif\u00FBsa w\u00EA 921 (2005) kes in. Di sala 11 re\u015Fem\u00EE 1929-an de hat avakirin. Paytexta Vat\u00EEkan\u00EA S\u00EEteya Vat\u00EEkan\u00EA bi xwe ye. Ziman\u00EAn ferm\u00EE lat\u00EEn\u00EE, \u00EEtal\u00EE, frans\u00EE \u00FB elman\u00EE ne. Axa vir 0.44 km\u00B2 ye. Serok\u00EA v\u00EE dewlet\u00EE Papa ye."@ku . "Bahama, welatek\u00EE \u00EEngil\u00EEz\u00EEax\u00EAv e ku di bin destiya Br\u00EEtanyay\u00EA de ye. Li nav grav\u00EAn Kar\u00EEb\u00EA de ye \u00FB ji 700 gravan p\u00EAk t\u00EA. Bahama li rojhilat\u00EA Flor\u00EEda \u00FB li bakur\u00EA Kubay\u00EA ye. W\u00EAne:Bf-map. gif Nex\u015Fey\u00EA Bahamay\u00EA"@ku . "Barbados giravek di s\u00EEnor\u00EA deryaya Kar\u00EEb\u00EA \u00FB Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk de ye."@ku . "Bel\u00EEze, welatek\u00EE Amer\u00EEkaya Nav\u00EEn e. Li rojhilat\u00EA G\u00FBatemala \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA Meks\u00EEk e. 75 km d\u00FBr\u00EE Hond\u00FBras\u00EA ye kendava Hond\u00FBras\u00EA di navbera herdu welatan de ye."@ku . "Br\u00FBney, li ser grava Borneo li ba\u015F\u00FBr rojhilat\u00EA Asyay\u00EA ye. Br\u00FBney ji aliy\u00EA petrol\u00EA ve gellek\u00EE dewlemend e. Ji xeyn\u00EE Malayzya c\u00EEran\u00EA Br\u00FBney\u00EA n\u00EEne. Li bakur\u00EA Br\u00FBney\u00EA j\u00EE deryaya \u00C7\u00EEn\u00EA heye. Ola ferm\u00EE a Br\u00FBney\u00EA \u00EEslam e, ji xeyn\u00EE w\u00EA bud\u00EEst \u00FB xiristiyan j\u00EE hene. W\u00EAne:Brunei carte. png Nex\u015Feya Br\u00FBney\u00EA"@ku . "B\u00EErmanya, Myanmar an j\u00EE B\u00FBrma, (Pyidaungzu Myanma Naingngandaw), welatek\u00EE li rojhilat-ba\u015F\u00FBr\u00EA Asyay\u00EA li qerax\u00EA deryaya Andaman\u00EA \u00FB kendava Bengal\u00EA, di navbera H\u00EEnd\u00EEstan, Laos, Banglade\u015F \u00FB Tayland\u00EA de ye. Li B\u00EErmanyay\u00EA ji xeyn\u00EE dewlet \u00FB saziyan bikaran\u00EEna \u00EEnternet\u00EA qedexe ye. W\u00EAne:Myanmar. png Nex\u015Feya Myanmar\u00EA"@ku . "Fyodor M\u00EExaylov\u00EE\u00E7 Dostoyevsk\u00EE, niv\u00EEskarek\u00EE r\u00FBs\u00EE ye. Di sala 1821\u00B4an de li Moskow\u00EA t\u00EA dinyay\u00EA. Diya w\u00EE di sal\u00EAn xwe y\u00EAn ciwan de wefat dike, bav\u00EA w\u00EE y\u00EA doktor, (m\u00EEna kesek\u00EE \u00E7ik\u00FBs, zalim \u00FB dijwar dihat naskirin) j\u00EE di sala 1839\u00B4an de t\u00EA ku\u015Ftin. Zaroktiya Dostoyevsk\u00EE li Moskow\u00EA derbas dibe. Ew di 12 saliya xwe de dikeve dibistaneke rast\u00EEn. L\u00EA di dema xwe ya dibistan\u00EA de gurek\u00EE xwendin\u00EA ye. Bi \u015Fev \u00FB roj dixw\u00EEne, ji ber xwendina xwe ya pir wext nab\u00EEne ku li dibistan\u00EA ji xwe re heval \u00FB hogiran \u00E7\u00EAbike. Heval\u00EAn w\u00EE y\u00EAn her\u00EE ba\u015F pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE ne. Ev yeka han heya mirina w\u00EE dom dike. Ew xwendina w\u00EE ya z\u00EAde dinya w\u00EE fireh dike, \u00EAd\u00EE bi awirek\u00EE din li der \u00FB dora xwe dinih\u00EAre, ti\u015Ft\u00EAn ku her kes nab\u00EEne, ew dib\u00EEne \u00FB ev yeka han w\u00EE di sal\u00EAn w\u00EE y\u00EAn bi\u00E7\u00FBk de dajo ser niv\u00EEskariy\u00EA. Dostoyevsk\u00EE di sala 1845\u00B4an de romana xwe ya p\u00EA\u015F\u00EE bi nav\u00EA Mirov\u00EAn Reben diniv\u00EEs\u00EEne. Ew romana w\u00EE ji aliy\u00EA rexnegir\u00EAn w\u00EA dem\u00EA ve ba\u015F t\u00EA pesinandin. Di sala 1846\u00B4an de romana w\u00EE Berc\u00EAw\u00EE derdikeve. Pa\u015F\u00EA li d\u00FB hev Bermal\u00EE (1847), M\u00EErza Prochartjin (1846), Diz\u00EA Rastgo Niyeto\u00E7ka Nezvanova (1849), Qehremanek\u00EE Bi\u00E7\u00FBk (1849, l\u00EA di 1857\u00B4an de derket) \u00FB \u015Eev\u00EAn Sp\u00EE (1848) t\u00EAn \u00E7apkirin. L\u00EA di sala 1949\u00B4an de Dostoyevsk\u00EE ji ni\u015Fka ve ji aliy\u00EA le\u015Fker\u00EAn \u00C7ar ve t\u00EA girtin. Dostoyevsk\u00EE z\u00EAde li hember girtina xwe dernakeve, l\u00EA ten\u00EA meraq dike b\u00EA ew ji bo \u00E7i hatiye girtin. Pa\u015F\u00EA t\u00EA gotin ku sedema girtina w\u00EE ew b\u00FB ku w\u00EE di civ\u00EEnek\u00EA de namey\u00EAn Bel\u00EEnsk\u00EE y\u00EAn qedexe ku ji Gogol re \u015Fandib\u00FBn, xwendiye. Gava pi\u015Ft\u00EE girtina \u00EEfadey\u00EAn wan, rojek\u00EA dibih\u00EEzin ku ew \u00EA ji bo w\u00EE s\u00FBc\u00EE b\u00EAne gulebaranakirin, Dostoyevsk\u00EE ec\u00EAbmay\u00EE dim\u00EEne \u00FB ji y\u00EA li k\u00EAleka xwe re dib\u00EAje: \"Ma gelo bi rast\u00EE s\u00FBc\u00EA me ew\u00E7endgiran e, ku div\u00EA em ji bo w\u00EA b\u00EAne gulebarankirin ? \"H\u00EEn wilo xeberek ji aliy\u00EA \u00C7ar ve t\u00EA \u015Fandin, ku dev ji \u00EEdama wan berdin. L\u00EA ew ber\u00EA Dostoyevsk\u00EE didin S\u00EEb\u00EEryay\u00EA, w\u00EE dev\u00EAjin nava girtiy\u00EAn m\u00EArkuj, diz, narkoman \u00FB gelek tade \u00FB neheqiyan digih\u00EEnin\u00EA. L\u00EA ti\u015Ft\u00EA ec\u00EAb ew e, ku Dostoyevsk\u00EE li wir ji mirovan bi d\u00FBr nakeve, gir \u00FB nefreta w\u00EE li hember\u00EE mirovan \u00E7\u00EAnabe, l\u00EA bel\u00EA hezkirineke b\u00EAdaw\u00EE ya mirovantiy\u00EA di dil\u00EA w\u00EE de \u00E7\u00EAdibe. Heta ew li hember\u00EE \u00C7ar\u00EA ku ew mecb\u00FBr\u00EE w\u00EA jiyana zehmet kirib\u00FB j\u00EE, bi rehim dibe \u00FB ev\u00EEna gel\u00EA R\u00FBsyay\u00EA di dil\u00EA w\u00EE de p\u00EAl dide. Ev ev\u00EEn \u00FB hezkirina w\u00EE ya li hember\u00EE r\u00FBsan ewqas xurt dibe ku, ew carinan m\u00EEna \u015Foven\u00EEstek\u00EE difikire. W\u00EAne:Dostoevski grave at Alexander Nevsky Monastry. jpg Tirba Dostoyevsk\u00EE Ew \u00E7end sal\u00EAn dir\u00EAj y\u00EAn surgun\u00EA, \u00E7i bigire nav\u00EA Dostoyevskiy\u00EA mezin li R\u00FBsyay\u00EA dide jib\u00EErkirin. L\u00EA bel\u00EA pi\u015Ft\u00EE ku ew t\u00EA berdan, ew bi t\u00FBrik\u00EA xwe y\u00EA tij\u00EE ruhuyet\u00EAn k\u00FBr y\u00EAn mirovatiy\u00EA, d\u00EEsan derdikeve p\u00EA\u015F. Ew b\u00EA\u00EE rawestan \u00FB li d\u00FB hev roman\u00EAn m\u00EEna Xewna Apo (1859), Gund\u00EA Stepan\u00E7\u00EEkova \u00FB \u015E\u00EAniy\u00EAn w\u00EA (1859), Qumarbaz (1866), G\u00EAjik (1869), S\u00FBc \u00FB Ceza (1866), Biray\u00EAn Karamazov (1880) \u00FB gelek roman \u00FB niv\u00EEsar\u00EAn din diniv\u00EEs\u00EEne. Ew Dostoyevskiy\u00EA ku hatib\u00FB jib\u00EErkirin, d\u00EEsan li seranser\u00EE R\u00FBsyay\u00EA nav\u00EA w\u00EE t\u00EA bih\u00EEstin, dibe yek ji niv\u00EEskar\u00EAn dema xwe \u00FB dema me y\u00EA her\u00EE mezin. L\u00EA Dostoyevsk\u00EE m\u00EEna hin niv\u00EEskar\u00EAn din y\u00EAn dema xwe berhem\u00EAn xwe ne di xwe\u015Fiy\u00EA de diniv\u00EEs\u00EEne, ew berhem\u00EAn xwe li surgun\u00EA, di feq\u00EEr\u00EE, per\u00EE\u015Fan\u00EE \u00FB belengaziy\u00EA de niv\u00EEsandine. Ew mirovek\u00EE nexwe\u015F, bi \u00EA\u015F \u00FB azar b\u00FB. Ji ber v\u00EA yek\u00EA ye ku c\u00EEhana Dostoyevsk\u00EE tije mirov\u00EAn nexwe\u015F \u00FB reben in\u2026 Ew j\u00EE carna yek ji wan e, carna j\u00EE ps\u00EEkoanal\u00EEt\u00EEkek e, dadikeve k\u00FBraniya ruhiyeta wan, c\u00EEhana wan ya zaroktiy\u00EA tev dide, li sedem\u00EAn derd \u00FB problem\u00EAn wan digere. \u00C7avkaniya Dostoyevsk\u00EE mirovat\u00EE ye. Loma w\u00EE heta niha nav\u00EA xwe parastiye, pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE heta niha aktuel in, nav\u00EA w\u00EE gerd\u00FBn\u00EE ye. Binih\u00EArin: Fyodor M\u00EExaylov\u00EE\u00E7 Dostoyevsk\u00EE"@ku . "Antoine de Saint-Exup\u00E9ry, niv\u00EEskarek\u00EE Frans\u00EE ye."@ku . "Ekuador an j\u00EE Komara Ekuador\u00EA, welatek\u00EE li rojavay\u00EA Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr e. Li bakur\u00EA Ekuador\u00EA Kolombiya \u00FB li ba\u015F\u00FBr j\u00EE Per\u00FB heye. M\u00EEna Venezu\u00EAla, Panama \u00FB Kolombiya yek ji welat\u00EA Kolombiyaya Mezin b\u00FB. Ji ber ku li ser \u00E7ix\u00EAza Ekuador\u00EA ye ev nav l\u00EA hatiye dayin. Bajar\u00EA Ekuador \u00EA her\u00EE mezin Guayaquil e \u00FB yek ji l\u00EEman\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr li vir e. Ekuador ji 22 her\u00EAman p\u00EAk t\u00EA (grav\u00EAn Galapagos j\u00EE t\u00EAde). W\u00EAne:Ec-map. png Nex\u015Feya Ekuador\u00EA W\u00EAne:Ecuador ingapirca inca ruins. jpg Kela Incapirca li Ekuador\u00EA, cihek\u00EE ji \u015Faristaniya \u00EEnkayan e."@ku . "Kap Verde an j\u00EE Komara Kap Verde welatek\u00EE di Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk\u00EA de n\u00EAz\u00EEk\u00EE Senegal \u00FB Mor\u00EEtanyay\u00EA ye. Capo Varde ji kom\u00EAn gravan p\u00EAk t\u00EA. 18 grav in \u00FB girav\u00EAn her\u00EE mezin 50-60 km ne. S\u00EA girav\u00EAn her\u00EE mezin: Santiago, Santo Antao \u00FB Boa Vista ne. Gava portek\u00EEz\u00EE di sala 1456'an de hatin, li ser v\u00EA girav\u00EA mirov nedijiyan. Ji ber ku n\u00EAz\u00EEk\u00EE Afr\u00EEkay\u00EA ye, b\u00FB navendek bazirganiya koletiy\u00EA. W\u00EAne:Cv-map. png Nex\u015Feya Kap Verdey\u00EA"@ku . "El Salvador bi nav\u00EA ferm\u00EE Komara El Salvador, (Rep\u00FAblica de El Salvador), welatek\u00EE Emer\u00EEkaya Nav\u00EEn e. Li rojavay\u00EA El Salvador G\u00FBatemala, li bakur \u00FB rojhilat Hond\u00FBras \u00FB li ba\u015F\u00FBr Okyan\u00FBsa pas\u00EEf\u00EEk heye. Li Amer\u00EEkay\u00EA gor\u00EE r\u00EAjeya ax\u00EA nif\u00FBsa her\u00EE z\u00EAde li v\u00EE welat\u00EE ye \u00FB ji aliy\u00EA pi\u015Fesaziy\u00EA ve welat\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015Fve\u00E7\u00FBy\u00EE ye. Bajar\u00EAn her\u00EE mezin; San Salvador, Santa Ana \u00FB San Miguel in."@ku . "W\u00EAne:Indonesia provinces english. png Nex\u015Feya her\u00EAm\u00EAn \u00CEndon\u00EAziyay\u00EA \u00CEndon\u00EAziya carina j\u00EE Endonezya \u00FB bi ferm\u00EE Komara \u00CEndon\u00EAziyay\u00EA welatek\u00EA ba\u015Fur\u00EA rojhilata parzem\u00EEna Asyay\u00EA ye. Welat\u00EA ku nif\u00FBsa misilmanan her\u00EE z\u00EAde \u00CEndon\u00EAziya ye. Yek ji koloniy\u00EAn Holand\u00EA b\u00FB. \u00CEndon\u00EAziya ji 17.000 giravan p\u00EAk t\u00EA \u00FB di c\u00EEhan\u00EA de welat\u00EA her\u00EE mezin ku ji kom\u00EAn gravan p\u00EAk t\u00EA ye. \u00CEndon\u00EAziya endam\u00EA RK\u00CE ye. Hevs\u00EE y\u00EAn \u00CEndon\u00EAziyay\u00EA ev in: Malayziya, T\u00EEmora Rojhilat, Pap\u00FBa G\u00EEneya N\u00FB, S\u00EEngap\u00FBr, F\u00EEl\u00EEp\u00EEn, A\u00FBstralya \u00FB Gizirt\u00EAn Andaman \u00FB N\u00EEkobar \u00FB Her\u00EAm\u00EAn Yekgirtin\u00EA y\u00EAn Hindistan\u00EA. H\u00EA\u015Feta \u00CEndon\u00EAziyay\u00EA z\u00EAdetir ji 200 milyon kesan e \u00FB bi v\u00EE away\u00EE mezitir\u00EEn welat\u00EA piran\u00EE misilman y\u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Ji bo h\u00EA\u015Fet\u00EA \u00CEndon\u00EAziya welat\u00EA \u00E7ar\u00EA y\u00EA c\u00EEhan\u00EA ye."@ku . "Komara Federal a Demokrat\u00EEk a Etiyopya an j\u00EE Habe\u015F\u00EEstan, (Ityopp'ya Federalawi Demokrasiyawi Ripeblik), welatek\u00EE rojhilat\u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye. C\u00EEran\u00EAn Etiyopyay\u00EA; S\u00FBdan, Er\u00EEtre, C\u00EEb\u00FBt\u00EE, Somal\u00EE, Kenya \u00FB \u00DBganda ne. Er\u00EEtre ber\u00EA per\u00E7eyek ji Etiyopyay\u00EA b\u00FB l\u00EA bel\u00EA pi\u015Ft\u00EE referand\u00FBma 1993'an ji Etiyopyay\u00EA veqetiya \u00FB b\u00FB welatek serbixwe. Etiyopya yek ji welat\u00EAn her\u00EE kevn \u00EAn serbixwe ye. ji xeyn\u00EE dagirkeriya \u00CEtalyay\u00EA ya di navbera sal\u00EAn 1936-1941 de, di d\u00EEroka xwe de ticar\u00EE neb\u00FBye welatek\u00EE bindest. Ji du hezar sal\u00EE z\u00EAdetir e ku serbixwe ye. Bilal\u00EA Habe\u015F\u00EE y\u00EA ku yek ji misilman\u00EAn yekem\u00EEn e \u00FB nav\u00EA w\u00EE di d\u00EEroka \u00CEslamiyet\u00EA de derbas dibe, ji v\u00EE welat\u00EE ye. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Amhar\u00EEk Paytext: Addis-Abeba R\u00FBber: 1 127 127 km\u00B2 Nif\u00FBs : 74 777 981 Serxweb\u00FBn: ?"@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/56/Fidjiens_1860.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Komara grav\u00EAn F\u00EEj\u00EE, (Matanitu Tu-Vaka-i-koya ko Viti), welatek\u00EE di okyan\u00FBs\u00EA de ye \u00FB ji gravan p\u00EAk t\u00EA. F\u00EEj\u00EE dikeve rojhilat\u00EA Van\u00FBat\u00FB, rojavay\u00EA Tongo \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA T\u00FBval\u00FB. F\u00EEj\u00EE Ji sala 1874 hetani 1970 di bin dest\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EA de ma. Ziman\u00EA ferm\u00EE: \u00CEngil\u00EEz\u00EE, f\u00EEjiy\u00EE, h\u00EEnd\u00FBstan\u00EE Paytext: Suva R\u00FBber: 18 270 km\u00B2 Nif\u00FBs : 844 330 kes Serxweb\u00FBn: 10 cotmeh 1970 Mirov\u00EAn F\u00EEj\u00EE-1860"@ku . "Sora, gundek\u00EE Ferq\u00EEn\u00EA Soran"@ku . "Fil\u00EEp\u00EEn anj\u00EE Komara Fil\u00EEp\u00EEnan (Rep\u00FAblik\u00E1 ng\u0303 Pilipinas), welatek\u00EE Asyay\u00EA ye, ku ji komek gravan p\u00EAk t\u00EA. Hejmara gravan 7 107 e. Fil\u00EEp\u00EEn li rojavay\u00EA Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk e. Li Asyay\u00EA ten\u00EA li Fil\u00EEp\u00EEn\u00EA Katol\u00EEk ola her\u00EE mezin e. Fil\u00EEp\u00EEn koloniya \u00CEspanya \u00FB DYE'y\u00EA b\u00FB \u00FB herdu dewletan bandorek mezin li ser \u00E7anda v\u00EE welat\u00EE h\u00EE\u015Ftin. Ji ber v\u00EA yek\u00EA \u00E7anda Fil\u00EEp\u00EEn \u00E7andek di bin bondora rojava-rojhilat may\u00EE deye. Bajar\u00EA her\u00EE mezin Quezon City ye. Seroke komar\u00EA Gloria Macapagal Arroyo ye"@ku . "SBS Radio yek ji radyoyeke Aw\u00FBstiralyay\u00EE ya navnetwey\u00EE ye. Bi 68 ziman\u00EE bernameyan amade dike, herwek\u00EE bi ziman\u00EA Kurd\u00EE j\u00EE."@ku . "Girav\u00EAn Mar\u015Fal,,, welatek\u00EE ji koma giravan (hin ji wan volkan\u00EEk in) p\u00EAk t\u00EA ye \u00FB li rojhilat\u00EA Girav\u00EAn Carol\u00EEn, bakur\u00EA Girav\u00EAn Gilbert \u00FB li ba\u015F\u00FBr\u00EA Girava Wakey\u00EA ye. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Mar\u015Fal\u00EE, ing\u00EEl\u00EEz\u00EE Paytext: Dalap-Uliga-Darrit R\u00FBber: 181 km\u00B2 Nif\u00FBs : 70 822 kes Serxweb\u00FBn: 21 cotmeh 1986 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . mh Koda telefon\u00EA: +692"@ku . "Komara Gambiyay\u00EA, (Republic of The Gambia), welatek\u00EE li Efr\u00EEqaya rojava ye. Bi \u00E7em\u00EA gambiyay\u00EA di nava Senegal\u00EA de ye \u00FB pi\u00E7ek axa w\u00EA digihije Okyan\u00FBs\u00EA. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Ing\u00EEl\u00EEz\u00EE Paytext: Banjul R\u00FBber: 11 300 km\u00B2 Nif\u00FBs : 1 411 205 kes Serxweb\u00FBn: 18 re\u015Fem\u00EE 1965 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . gm Koda telefon\u00EA: +220"@ku . "Girav\u00EAn Salomon, (en anglais Solomon Islands), welatek\u00EE ji koma gravan p\u00EAk t\u00EA. 2 grav\u00EAn mezin \u00FB 990 grav\u00EAn bi\u00E7\u00FBk in. Girav\u00EAn Salomon li ba\u015F\u00FBr-rojavay\u00EA Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk, li rojhilat\u00EA Pap\u00FBa G\u00EEneya N\u00FB ne. Girav\u00EAn Salomon, per\u00E7eyek ji Commonwealth br\u00EEtan\u00EEk in. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Ing\u00EEl\u00EEz\u00EE Paytext: Honiara R\u00FBber: 28 450 km\u00B2 Nif\u00FBs : 480 442 kes Serxweb\u00FBn: 7 t\u00EErmeh 1978 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . sb Koda telefon\u00EA: +677"@ku . "Grenada,, welatek Emer\u00EEkaya Nav\u00EEn e. Grenada giravek li bakur\u00EA Tobago ye. Ev gr\u00EAv di d\u00EErok\u00EA de gellek caran di navbera Br\u00EEtanya \u00FB Fransay\u00EA de dest guhertiye. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Ing\u00EEl\u00EEz\u00EE Paytext: Saint-Georges R\u00FBber: 344 km\u00B2 Nif\u00FBs : 89 260 kes Serxweb\u00FBn: 7 re\u015Fem\u00EE 1974 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . gd Koda telefon\u00EA: +649"@ku . "W\u00EAne:Flag of Papua New Guinea. svg Ala Papua G\u00EEneya N\u00FB W\u00EAne:LocationPapuaNewGuinea. png Cih\u00EA Papua G\u00EEneya N\u00FB li ser erd\u00EA Papua G\u00EEneya N\u00FB an Papua N\u00FBg\u00EEne an j\u00EE bi ferm\u00EE Dewleta Serbixwe ya Papua G\u00EEneya N\u00FB welatek\u00EE li n\u00EEv\u00EA girava G\u00EEneya N\u00FB ya rojhilat y\u00EA ku li Okyan\u00FBsyay\u00EA e. Dewleta Papua G\u00EEneya N\u00FB di sala 1975'an de serbixwe b\u00FBye. Li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojava Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk, li bakur Awistralya \u00FB li rojava her\u00EAm\u00EAn \u00EEndon\u00EAz\u00EE y\u00EAn Papua \u00FB Rojavay\u00EA Papua \u00FB girav\u00EAn Salomon\u00EA ne. Ziman\u00EA ferm\u00EE: \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE, tok pisin, hiri motu Paytext: Port Moresby R\u00FBber: 462 840 km\u00B2 Nif\u00FBs : 4 927 000 kes Serxweb\u00FBn: 16 rezber 1975 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . pg Koda telefon\u00EA: +675"@ku . "Komara G\u00EEn\u00EA-Bissau, (Rep\u00FAblica da Guin\u00E9-Bissau), welatek\u00EE Afr\u00EEkaya rojava ye. G\u00EEn\u00EA-Bissau koloniyek kevn a Portek\u00EEz\u00EA ye. C\u00EEran\u00EAn G\u00EEn\u00EA-Bissau; Senegal, G\u00EEn\u00EA \u00FB rojava Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk\u00EA ne. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Portek\u00EEz\u00EE Paytext: Bissau R\u00FBber: 36 120 km\u00B2 Nif\u00FBs : 1 345 479 kes Serxweb\u00FBn: 24 rezber 1973 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . gw Koda telefon\u00EA: +245"@ku . "Guatemala an j\u00EE Komara Guatemalay\u00EA dewleteke Amer\u00EEkaya Nav\u00EEn e. Di navbera Meks\u00EEk, Bel\u00EEze, Deryaya Kar\u00EEb\u00EA, Hond\u00FBras, El Salvador \u00FB Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk\u00EA de ye. Ew dewletek\u00EE Amer\u00EEkaya Lat\u00EEn\u00EE e \u00FB ber\u00EA koloniy\u00EA Spanyay\u00EA b\u00FB. Serok\u00EE niha y\u00EA Guatemala \u00D3scar Jos\u00E9 Rafael Berger Perdomo ye. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Span\u00EE Paytext: Guatemala R\u00FBber: 108 890 km\u00B2 Nif\u00FBs : 12 974 361 kes Serxweb\u00FBn: 15 rezber 1821 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . gt Koda telefon\u00EA: +502"@ku . "Guyana, (Co-operative Republic of Guyana), welatek\u00EE Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr e. Li Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr ten\u00EA ev welat koloniya Br\u00EEtanyay\u00EA b\u00FB \u00FB nav\u00EA w\u00EE British Guiana b\u00FB. Bajar\u00EAn mezin Linden (27 200 kes) \u00FB New Amsterdam (17 700 kes) in. Bi Brez\u00EElya, Venezuela \u00FB S\u00FBr\u00EEnam re c\u00EEran e. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Ing\u00EEl\u00EEz\u00EE Paytext: Georgetown R\u00FBber: 214 970 km\u00B2 Nif\u00FBs : 765 000 kes Serxweb\u00FBn: 26 gulan 1966 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . gy Koda telefon\u00EA: +592"@ku . "Jama\u00EEka, (Jama\u00EFque), welatek\u00EE Deryaya Kara\u00EEb\u00EA ye. Jama\u00EEka, giravek li ba\u015F\u00FBr\u00EA K\u00FBbay\u00EA, li rojavay\u00EA Grava H\u00EEspanyola ye. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Ing\u00EEl\u00EEz\u00EE Paytext: Kingston R\u00FBber: 11 425 km\u00B2 Nif\u00FBs : 2 598 000 kes Serxweb\u00FBn: 6 gelaw\u00EAj 1962 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . jm Koda telefon\u00EA: +1-876"@ku . "Hond\u00FBras, (Rep\u00FAblica de Honduras), welatek\u00EE Emer\u00EEqaya Nav\u00EEn e. Yek ji welat\u00EAn Emer\u00EEqaya Lat\u00EEn e. C\u00EEran\u00EAn Hond\u00FBras\u00EA Deryaya Karaib, G\u00FBatemala, N\u00EEkarag\u00FBa, El Salvador \u00FB Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk in. Nav\u00EA Hond\u00FBras\u00EA Kr\u00EEstof Kolomb l\u00EA kiriye (1502) \u00FB bi Span\u00EE t\u00EA wateya K\u00FBr. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Span\u00EE Paytext: Tegucigalpa R\u00FBber: 112 090 km\u00B2 Nif\u00FBs : 6 406 052 kes Serxweb\u00FBn: 15 rezber 1821 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . hn Koda telefon\u00EA: +504"@ku . "Kembodja (Pre\u0103h R\u00E9ach\u00E9anach\u00E2kr K\u00E2mp\u016Dchea) welatek\u00EE Asyay\u00EA ye. Ew di navbera Tayland, Laos \u00FB Wiyetnam\u00EA de ye. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Xmer\u00EE (khmer) fransi Paytext: Phnom Penh R\u00FBber: 181 035 km\u00B2 Nif\u00FBs : 13 124 764 kes Serxweb\u00FBn: 9 sermawez 1953 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . kh Koda telefon\u00EA: +855"@ku . "Kolombiya, (Rep\u00FAblica de Colombia), welatek\u00EE li bakur-rojavay\u00EA Emer\u00EEkaya ba\u015F\u00FBr e. C\u00EEran\u00EAn Kolombiyay\u00EA; Venezuela, Brez\u00EElya, P\u00EAr\u00FB, Ekvator \u00FB Panama ne. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Span\u00EE Paytext: Bogota R\u00FBber: 1 141 748 km\u00B2 Nif\u00FBs : 44 831 434 kes Serxweb\u00FBn: 20 t\u00EErmeh 1810 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . co Koda telefon\u00EA: +57"@ku . "Ekvator an j\u00EE hev\u00EArka ekvator\u00EA hev\u00EArkak\u00EA xiyal\u00EEya dor din\u00EA re di hurd cemsaran heman d\u00FBr\u00EEy\u00EA de dizivir\u00EE ye. Ew din\u00EA bi N\u00EEvkada Ba\u015F\u00FBr \u00FB N\u00EEvkada Bakur dike du paran. Ekvator h\u00EAl\u00EEpana (paralel) 0\u00B0 ye \u00FB gor\u00EE dir\u00EAjah\u00EEya xwe ya her\u00EE mezin e. Dir\u00EAjah\u00EEya hev\u00EArka ekvador\u00EA 40,075.0 km e Roj sal\u00EA du caran di ser ekvator de di ek\u00EEnoksa bihar\u00EA \u00FB ek\u00EEnoksa payiz\u00EA de derbaz dibe. Di wa rojnan de li ser ekvator tir\u00EAj\u00EAn roj bi 90\u00B0 t\u00EAne din\u00EA. Der\u00EAn ekvator derbaz dibe bi gelemper\u00EE okyan\u00FBs in. Ji bo dor ekvator tir\u00EAj\u00EAn roj qira\u00E7\u00EAn t\u00EEk, an j\u00EE nezika t\u00EEk heldigirin siru\u015Ft\u00EA germa \u00FB siru\u015Fta ekvator\u00EE t\u00EA gotin."@ku . "Komara Demokrat\u00EEk a Kongo welatek\u00EE Efr\u00EEqay\u00EA ye \u00FB nav\u00EA w\u00EE y\u00EA kevn Za\u00EEre ye. Kongo S\u00EAyem\u00EEn mezintir\u00EEn dewlet\u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye. C\u00EEran\u00EAn Komara Demokrat\u00EEk a Kongo; li rojava Komara Kongo, li bakur Komara Efr\u00EEqaya Nav\u00EEn, S\u00FBdan li rojhilat \u00FB ba\u015F\u00FBr \u00DBganda, R\u00FBanda, B\u00FBr\u00FBnd\u00EE, Tanzanya, Zambiya \u00FB Angola ne. S\u00EEnor\u00EA Kongo bi okyan\u00FBs\u00EA re ten\u00EA 40 km ye. Nav\u00EA Kongo ji e\u015F\u00EEra \"Bakongo\" t\u00EA \u00FB wateya w\u00EA n\u00EA\u00E7\u00EErvan e. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Frans\u00EE Paytext: Kinshasa R\u00FBber: 2,345,410 km\u00B2 Nif\u00FBs (206): 62 660 551 Serxweb\u00FBn: 30 p\u00FB\u015Fper 1960 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . cd Koda telefon\u00EA: +243"@ku . "Kuweyt,, dewleteke li Asyay\u00EA ye. Li ser Kendava Basray\u00EA ye. C\u00EEran\u00EAn Kuweyt\u00EA Si\u00FBd\u00EE Ereb\u00EEstan \u00FB Iraq in. Kuweyt ji aliy\u00EA petrol\u00EA ve gellek\u00EE dewlemend e \u00FB endam\u00EA OPEC'\u00EA ye. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Ereb\u00EE Paytext: Kowe\u00EFt City R\u00FBber : 17 820 km\u00B2 Nif\u00FBs (2001): 2 041 961 kes Serxweb\u00FBn: 19 p\u00FB\u015Fper 1961 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . kw Koda telefon\u00EA: +965"@ku . "W\u00EAne:Flag of Costa Rica. svg Ala Kostar\u00EEkay\u00EA W\u00EAne:Cs-map-EN. png Nex\u015Feya Kosta R\u00EEkay\u00EA Komara Kosta R\u00EEka, (Rep\u00FAblica de Costa Rica), Welatek\u00EE Emer\u00EEqaya Nav\u00EEn e. Li bakur\u00EA Kosta R\u00EEkay\u00EA N\u00EEkarag\u00FBa li ba\u015F\u00FBr Panama li rojava Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk \u00FB li rojhilat Deryaya Cara\u00EEb heye. Kosta R\u00EEka dewleta yekem\u00EEn e ku art\u00EA\u015Fa xwe bi ferm\u00EE ji hol\u00EA rakiriye. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Span\u00EE Paytext: San Jos\u00E9 R\u00FBber: 51 100 km\u00B2 Nif\u00FBs : 3 835 000 Serxweb\u00FBn: 15 sermawez 1821 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . cr Koda telefon\u00EA: +506"@ku . "Komara Demokrat\u00EEk a Gel a Laos\u00EA, (Sathalanalat Passathipatai Passasson lao), welatek\u00EE Asyaya ba\u015F\u00FBr-rojava ye. Myanmar, Tayland, Kambo\u00E7ya, Wiyetnam \u00FB \u00C7\u00EEn c\u00EEran\u00EAn Laos\u00EA ne. * Ziman\u00EA ferm\u00EE: Laos\u00EE Paytext: Vientiane R\u00FBber: 236 800 km\u00B2 Nif\u00FBs (2002): 5 635 967 kes Serxweb\u00FBn: 19 t\u00EErmeh 1949 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . la Koda telefon\u00EA: +856"@ku . "W\u00EAne:Flag of Lesotho. svg Ala Lesotoy\u00EA Keyatiya Lesoto, (Mmuso wa Lesotho), welatek\u00EE ba\u015F\u00FBr\u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye. Bi temam\u00EE di nav axa Komara Efr\u00EEqaya Ba\u015F\u00FBr de ye. Nav\u00EA Lesoto \u00EA kevn Basutoland e. Lesoto t\u00EA Wateya \"welat\u00EA kes\u00EAn ku bi ziman\u00EA xwe diaxivin\". Lesoto di sala 1822'an de ava b\u00FB \u00FB di sala 1843'an de ji aliy\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EA ve hat naskirin. Di sala 1868'an de bi nav\u00EA \"Basutoland\" ket bin dest\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EA. 4 cotmeh 1966'an de careke din serxweb\u00FBniya xwe bi dest xist. Ziman\u00EA ferm\u00EE: Lesotoy\u00EE, \u00EEngil\u00EEz\u00EE Paytext: Maser\u00FB R\u00FBber: 30 355 km\u00B2 Nif\u00FBs (2002): 2 177 062 kes Serxweb\u00FBn: 4 cotmeh 1966 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . ls Koda telefon\u00EA: +266"@ku . "Komara L\u00EEberyay\u00EA, (Republic of Liberia), welatek\u00EE rojavay\u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye. L\u00EEberya di sala 1822'an de ji aliy\u00EA \u015E\u00EErketek Emer\u00EEk\u00EE a kolon\u00EEsatin\u00EA (The National Colonization Society of America), bi armanca bicihkirina d\u00EEl\u00EAn re\u015Fik \u00EAn azad b\u00FBne, hate avakirin. L\u00EEberya di 26'\u00EA t\u00EErmeha sala 1847'an de dibe Komarek azad. Berderya A\u00E7, G\u00EEn\u00EA \u00FB Sierra Leone *Ziman\u00EA ferm\u00EE: \u00EEngil\u00EEz\u00EE Paytext: Monrovia R\u00FBber: 111 370 km\u00B2 Nif\u00FBs (2003): 3 317 176 kes Serxweb\u00FBn: 26 t\u00EErmeh 1847 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . lr Koda telefon\u00EA: +231"@ku . "Makedonya, welatek\u00EE li ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Ewropay\u00EA ye. Makedonya ji s\u00EA per\u00E7eyan p\u00EAk t\u00EA. Ba\u015F\u00FBr\u00EA Bulgaristan\u00EA, bakur\u00EA Yewnan\u00EEstan\u00EA \u00FB Komara Makedonyay\u00EA. Makedonya dewleteke bi\u00E7\u00FBk e l\u00EA di d\u00EErok\u00EA de roleke mezin l\u00EEstiye. Fermandar \u00FB \u00CEmparator\u00EA navdar \u00CEskender\u00EA Mezin Makedon e."@ku . "M\u00EErzatiya Liechtenstein\u00EA, (F\u00FCrstentum Liechtenstein; L\u00EExten\u015Ftayn), welatek\u00EE bi\u00E7\u00FBk \u00EA Ewropay\u00EA ye \u00FB di navbera Awistriya \u00FB Sw\u00EEsrey\u00EA de ye. Pi\u015Ft\u00EE Vat\u00EEkan, Monako \u00FB San Mar\u00EEno re \u00E7arem\u00EEn bi\u00E7\u00FBktir\u00EEn dewlet\u00EA Ewropay\u00EA ye."@ku . "Komara Makedonyay\u00EA, welateke serbixwe y\u00EA n\u00EEvgizirta Balkan\u00EA li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilata Ewropay\u00EA ye. Ev welat li hem\u00EE aliyan ve hatiye dorgirtin \u00FB ji rojava bi Albanyay\u00EA, ji rojhilat bi Bulgaristan\u00EA, ji bakur bi Sirbistan\u00EA, ji bakur\u00EA rojava bi Montenegroy\u00EA \u00FB ji ba\u015F\u00FBr j\u00EE bi Yewnanistan\u00EA hatiye dorgirtin. Ji ber asteng\u00EE \u00FB hewldan\u00EAn Yewnanistan\u00EA, li sala 1993\u00EA Netewey\u00EAn Yekgirti nav\u00EA Makedonyay\u00EA bi awayek\u00EA ferm\u00EE wek\u00EE Komara Y\u00FBgoslav\u00EE ya Kevnar a Makedonyay\u00EA (\u041F\u043E\u0440\u0430\u043D\u0435\u0448\u043D\u0430 \u0408\u0443\u0433\u043E\u0441\u043B\u043E\u0432\u0435\u043D\u0441\u043A\u0430 \u0420\u0435\u043F\u0443\u0431\u043B\u0438\u043A\u0430 \u041C\u0430\u043A\u0435\u0434\u043E\u043D\u0438\u0458\u0430 \"\u041F\u0408\u0420\u041C\" Porane\u015Fna Yugoslovenska Republika Makedoniya) pejirand. Paytext\u00EA w\u00EA Skopye ye \u00FB akinc\u00EE y\u00EAn paytext\u00EE 600.000 kes in. W\u00EAne:Mk-map. png Nex\u015Feya Makedonyay\u00EA Li v\u00EE welat\u00EE z\u00EAdetir ji 50 gol\u00EAn destkiri \u00FB xwerisk\u00EE \u00FB 16 kop\u00EEtk\u00EAn \u00E7iyayan y\u00EAn bilindtir ji 2,000 metran (6550 p\u00EAyan) hene. Ev welat endameka Netewey\u00EAn Yekgirt\u00EE \u00FB Civata Ewropay\u00EA ye. Ji meha Befirbara P\u00EA\u015F\u00EEna sala 2005\u00EA b\u00FBye berbijareka Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Flag of Malaysia. svg Ala Malezyay\u00EA Malezya, (Malaysia), welatek\u00EE ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Asyay\u00EA ye. Ji Malezyaya rojava \u00FB Malezyaya rojhilat p\u00EAk t\u00EA. Malezya dewleteke Federal e \u00FB ji 13 dewlet \u00FB 3 her\u00EAm\u00EAn federal p\u00EAk t\u00EA. Malezya bi Br\u00FBney, Tayland \u00FB Endonezya re c\u00EEran e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/b/be/Pire_ya_malabad\u00EA_-_ji_jor_ve.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Pira Malabad\u00EA an j\u00EE Pireya Malabad\u00EA di navbera nav\u00E7eya Farq\u00EEna bi ser Amed\u00EA ve \u00FB Batman\u00EA de ye \u00FB li ser \u00E7em\u00EA Batman\u00EA ava ye. Ev pire di sala 1147'an da hatiy\u00EA \u00E7\u00EAkirin. Dir\u00EAj\u00EEya w\u00EA 150 m, fireh\u00EEya w\u00EA 7 m \u00FB bilind\u00EEya w\u00EA 19 m ye. Pire bi kevir\u00EAn reng\u00EEn hatiy\u00EA h\u00FBnandin \u00FB di din\u00EA de di nav pirey\u00EAn ji kevir\u00EAn bir\u00EE de ya xwed\u00EEye kimber\u00EAn her\u00EE fireh e. Di navbera her du k\u00EAlek\u00EAn kimber\u00EA da du ode hene \u00FB ji p\u00EAnc \u00E7av\u00EEyan p\u00EAk t\u00EA. Fireyiya kembera pirey\u00EA 40 m\u00EAtro \u00FB ji n\u00EEv\u00EA kember\u00EA bilindah\u00EE j\u00EE 20 m\u00EAtro ye. Bi van p\u00EEvanan, pire dikara qubeya Ayasofyay\u00EA bi h\u00EAsan\u00EE di nav xwe de bive\u015F\u00EAre. Pireya Malabad\u00EA di dinyay\u00EA de, di nav pir\u00EAn kevir de xwed\u00EE kembera her\u00EE mezin \u00FB fireh e. Li gor ku di nav gel\u00EA her\u00EAm\u00EA de t\u00EA gotin, pir ji aliy\u00EA Bad\u00EA kur\u00EA Dostik ve di dema Desthilatdariya Merwaniyan de hatiye avakirin ku loma j\u00EA re gotine Mala Bad ango Mala Bad\u00EA. \u00CEn\u015Faata pira Malabad\u00EA \u00E7end car xera b\u00FBye. Ji bo avakirina pir\u00EA kalker\u00EA gewr (gr\u00EE) hatiye bikaran\u00EEn. Li ser pir\u00EA hin niv\u00EEstek \u00FB f\u00EEgur hene ku neha ba\u015F nay\u00EAne xwendin. Lewra zarokan bi ramana \u015Fa\u015F a ku ev heykel ji aliy\u00EA gawiran ve hatiye \u00E7\u00EAkirin, xwe hildiki\u015Fandine jor \u00FB bi kevir \u00FB biviran ev niv\u00EEstek \u00FB f\u00EEguran di\u015Fikandin. L\u00EA ev niv\u00EEstek \u00FB f\u00EEgur\u00EAn li ser v\u00EA pir\u00EA, di\u015Fibine niv\u00EEstek \u00FB f\u00EEgur\u00EAn Hesk\u00EEf\u00EA \u00FB pir\u00EAn li Ciz\u00EEr\u00EA. Di sal\u00EAn 1950'yan de dewlet\u00EA li k\u00EAleka pira Malabad\u00EA pireke n\u00FB \u00E7ekir. R\u00EAya nabera Farq\u00EEn \u00FB Batman \u00FB Bedl\u00EEs\u00EA di ser v\u00EA pira n\u00FB de derbas dibe. Pireyek m\u00EEna pira Malabad\u00EA l\u00EA j\u00EA pi\u00E7\u00FBktir j\u00EE, ber\u00EA ji aliy\u00EA kal\u00EA Bad Kem\u00FBk ve hatiye avakirin ku neha ji w\u00EA pir\u00EA \u00FB ji gund\u00EA ku li ber w\u00EA pir\u00EA hatiye avakirin re j\u00EE dib\u00EAjin Pira Kem\u00FBk\u00EA \u00FB gund\u00EA Kem\u00FBk\u00EA. Pireya Malabad\u00EA - ji jor ve. Li \u00E7ep\u00EA pireya n\u00FB (j\u00EA re dib\u00EAjin \"pira tirkan\") t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "Komara Malav\u00EE, (Republic of Malawi- Dziko la Mala\u0175i), weletek\u00EE li ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye. Malav\u00EE bi Tanzanya, Mozamb\u00EEk \u00FB Zambiya re c\u00EEran e. Gola Malav\u00EE ya ku li rojhilat\u00EA Malav\u00EE ye ji p\u00EAnc\u00EE yek r\u00FBber\u00EA v\u00EE welat\u00EE digre \u00FB ji bakur berb\u00EE ba\u015F\u00FBr dadikeve. Gola Malav\u00EE s\u00EAyem\u00EEn mezintir\u00EEn gola Efr\u00EEqay\u00EA ye. Malav\u00EE di sala 1963'an de ket nava Koma Gel\u00EAn \u00CEngil\u00EEz (Commonwealth) \u00FB di sala 1964'an de b\u00FBye serbixwe. Aboriya Malav\u00EE bi piran\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Her\u00EE z\u00EAde \u00E7ay, tit\u00FBn \u00FB \u015Fekir difro\u015Fe derve. Ziman\u00EAn ferm\u00EE Chichewa \u00FB \u00EEngil\u00EEz\u00EE ye. Ziman\u00EAn din her\u00EAm\u00EE ne. * Ziman\u00EA ferm\u00EE: Chichewa, \u00EEngil\u00EEz\u00EE Paytext: Lilongwe R\u00FBber: 118.484 km\u00B2 Nif\u00FBs (1999): 10 640 000 kes Serxweb\u00FBn: 1964 N\u00EE\u015Fana \u00EEnternet\u00EA: . mw Koda telefon\u00EA: +265 W\u00EAne:Lake Malawi seen from orbit. jpg Gola Malav\u00EE (Gola Nyasa)"@ku . "Komara Mald\u00EEvan, (\u0780\u07A8\u0788\u07AC\u078B\u07A8 \u078E\u07AA\u0796\u07AD\u0787\u07B0\u0783\u07A7 \u0794\u07A7\u0787\u07B0\u0783\u07A8\u0780\u07AB\u0789\u07B0\u0796), welatek\u00EE Asyaya ba\u015F\u00FBr e. Mald\u00EEv ji 1196 giravan p\u00EAk t\u00EA. Ji van gravan li 203 heban mirov dij\u00EEn. Ekonomiya Mald\u00EEv palday\u00EE, mas\u00EEvan\u00EE \u00FB tur\u00EEzm \u00EA. R\u00EAveberiya monar\u015F\u00EE di 11'\u00EA sermaweza 1968'a de hat\u00EA hilkirin \u00FB komar ava b\u00FB li b\u00EEn karg\u00EAriya serok \u0130brahim Nasir. W\u00EAne:MaldivesMap. png Nex\u015Feya Mald\u00EEv\u00EA"@ku . "Moldova an j\u00EE Komara Moldovay\u00EA, welatek\u00EE Ewropaya rojhilat e. Ev di navbera Romanya \u00FB \u00DBkraynay\u00EA de ye \u00FB ji her\u00EAm\u00EAn Besarab\u00EE \u00FB Transn\u00EEstriy\u00EA p\u00EAk t\u00EA."@ku . "Issa Hassan li 25'\u00EA kan\u00FBna 1970'an de li Beyr\u00FBd\u00EA ji dayik b\u00FB. Issa hunermendek\u00EE kurd e. Di sala 1982'an de di R\u00EAxistina Kurd \u00EAn Beyr\u00FBd\u00EE de di Komek folklor\u00EA cih girt. Issa 1984'an hat Fransay\u00EA \u00FB b\u00FB endam\u00EA koma folklor\u00EA ya Enst\u00EEtuya Kurd\u00EE ya Par\u00EEs\u00EA, di w\u00EA dem\u00EA de li Fransa, \u00CEtalya \u00FB li Holenday\u00EA geriya. Di sala 1988'an de b\u00FB endam\u00EA Koma Zozan. Issa di war\u00EA muz\u00EEk\u00EA de yekem\u00EEn ji wan kesan e ku bi awayek hostay\u00EE afirandin\u00EAn bi muz\u00EEka kurd\u00EE, flamenko \u00FB jazz digih\u00EEne hev."@ku . "Murray Bookchin 14\u00EA \u00E7ile 1921 li New York \u00E7\u00EAb\u00FB \u00FB di 30 \u00EA tirmeha 2006 de li mala xwe ya li Burlington\u00EA ji kr\u00EEzeke dil jiyana xwe j idest da. Ew hem niv\u00EEskar hem j\u00EE Pirb\u00EAjek\u00EE Anar\u015Fist ku li Emr\u00EEka y\u00EA pir dihah naskirin \u00FB hezkirin b\u00FB. Her \u00E7iqas ew li Emr\u00EEka y\u00EA weke Ramanvanek\u00EE mezin y\u00EA \u00E7epgir wer\u00EA naskirin j\u00EE, ew li dinyay\u00EA z\u00EAde nay\u00EA naskirin. Bookchin Damezr\u00EAner\u00EA ekolojiya civak\u00EE ye; dibistana Raman\u00EA ku c\u00EEran\u00EAn n\u00FB t\u00EAne nav pol\u00EEt\u00EEka \u00FB felsef\u00EA di navbera mirov \u00FB derdor\u00EAn w\u00EE. Ew li New York\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FB \u00FB li wir mezin b\u00FB. Weke ku ew bi xwe j\u00EE dib\u00EAje, bi terp\u00EAkink(k\u00EElot)\u00EA xwe y\u00EA ped\u00EE y\u00EA sor, di nav \u00EEd\u00EAolojiya Marxs\u00EEst ya w\u00EE wext\u00EE de mezin b\u00FBye. Di cwantiya xwe de w\u00EE ber\u00EA xwe da Trosk\u00EEsm\u00EA \u00FB pi\u015Ftre h\u00EAd\u00EE, h\u00EAd\u00EE \u00EEl\u00FBziyon\u00EAn xwe y\u00EAn marxsiste-len\u00EEniste, ji yekreng\u00EEya wan \u00FB ji giraniya wan terikandin. W\u00EE Marxsizm bi ziman\u00EA marxsizma convoncionel rexne kir \u00FB ji v\u00EA yek\u00EA j\u00EE z\u00FBka hate naskirin. \"Boukchin her tim li hember\u00EE Kap\u00EEtalism\u00EA sekin\u00EE \u00FB birevebirina her\u00EAm\u00EE parast. Van raman\u00EAn w\u00EE bandoreke ber bi\u00E7av li keskan \u00FB li mirov\u00EAn pol\u00EEt\u00EEka ekoloj\u00EEst kir. Heta ku em xwe\u015Fkatiya mirovatiy\u00EA \u00FB niwaz\u00EAn mirovatiy\u00EA tam\u00EEr nekin, xwiza \u00FB dinya na gihine xwe\u015Fkatiya xwe. \" Civakeke ku ji n\u00FBve wer\u00EA ava kirn. Div\u00EA mirov ji ti\u015Ft\u00EAn her\u00EE hesan bikev\u00EA nava k\u00FBrahiya jiyana xwe ji bona ku karibe ramana bir\u00EAvebirina xwizay\u00EA ji dil\u00EA xwe derxe. Ocelan j\u00EE ji bahsa v\u00EE niv\u00EEskar \u00FB f\u00EElozof\u00EA h\u00EAja dike \u00FB w\u00EE wek mamostey\u00EA xwe dib\u00EEne."@ku . "Gotina Ger\u00EEla ji ziman\u00EA span\u00EE t\u00EA \u00FB t\u00EA wateya \"\u015Fer\u00EA bi\u00E7\u00FBk\". H\u00EAz\u00EAn ger\u00EEla ne art\u00EA\u015F\u00EAn dewletan in, bi piran\u00EE li hembera art\u00EA\u015F\u00EAn dewletan \u015F\u00EAr dikin. Di Kurdistan\u00EA de h\u00EAz\u00EAn marxist part\u00EEzan\u00EE y\u00EAn gel\u00EA kurd in ku Kurdan dipar\u00EAzin \u00FB xebat dikin ji bo azad\u00EEya s\u00EEyas\u00EE, kultur\u00EE, netew\u00EE, abor\u00EE \u00FB gelek maf\u00EAn din ku her neteve heye \u00FB gel\u00EA Kurd tine. Piraniya gel\u00EA Kurd li Gerila \u00FB hebuna wan pir hez dikin. (Ocalan j\u00EE kete bin tes\u00EEra v\u00EE bay\u00EE \u00FB Marks\u00EEzim \u00FB Len\u00EEn\u00EEzm nas kir. Ew salana weke sal\u00EAn wer\u00E7erxa jiyana w\u00EE ne \u00FB her wiha ew sosyal\u00EEzm) Li Kurdistan\u00EA, wek\u00EE ger\u00EEla z\u00EAdetir h\u00EAz\u00EAn PKK t\u00EAn binavkirin. H\u00EAz\u00EAn PDK \u00FB YNK wek\u00EE p\u00EA\u015Fmerge t\u00EAn binavkirin."@ku . "W\u00EAne:Lenin. WWI. JPG Vlad\u00EEm\u00EEr \u00CEly\u00EE\u00E7 Len\u00EEn Vlad\u00EEm\u00EEr \u00CEly\u00EE\u00E7 Len\u00EEn an j\u00EE Vlad\u00EEm\u00EEr \u00CEly\u00EE\u00E7 \u00DBlyanov, bi kurt\u00EE wek Len\u00EEn t\u00EA naskirin, (1870 - 1924), mirovek\u00EE \u015Fore\u015Fger \u00FB siyayasetmedar\u00EA R\u00FBsyay\u00EA y\u00EA. Avaker \u00FB serok\u00EA partiya Bol\u015Fev\u00EEk, dil\u00EA \u015Fore\u015Fa cotmeh\u00EA, \u00FB derh\u00EAner\u00EA YKSS'y\u00EA ye. Cara yekem\u00EEn zanistiya azadiya \u00E7\u00EEnan a marks\u00EEzm\u00EA bi Len\u00EEn \u00FB Bol\u015Fev\u00EEkan biserdikeve. Len\u00EEn di zan\u00EEna Marks\u00EEzm\u00EA de hin guherandine p\u00EAk t\u00EEne. Bo m\u00EEnak ew wek\u00EE saz\u00FBman\u00EE d\u00EEktatoriya proletaryay\u00EA dib\u00EEne \u00FB ji bo w\u00EA biserbixe t\u00EAdiko\u015Fe. Len\u00EEn bi dibistan\u00EAn marks\u00EEzm\u00EA y\u00EAn din re dikeve n\u00EEqa\u015Fan \u00FB roj bi roj al\u00EEgir\u00EAn riya w\u00EE z\u00EAdedibin. Len\u00EEn di r\u00EAxistinb\u00FBn\u00EA de j\u00EE guhertinan dike. Ew bi nav\u00EA navendpar\u00EAziya demokrat\u00EEk modeleke n\u00FB avadike \u00FB ev model dibe bingeha pirraniya partiy\u00EAn kom\u00FBn\u00EEst \u00FB sosyal\u00EEst. Len\u00EEn bi nav\u00EA NEP (Ekonom\u00EE pol\u00EEt\u00EEkaya n\u00FB) programeke berfireh bo damezrandina deweleta n\u00FB a sosyal\u00EEst amade dike. Mixabin tenduristiya w\u00EE dest nade. Len\u00EEn di 30'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 1918'\u00EE de bi gran\u00EE t\u00EA br\u00EEndarkirin. Bi 3 derb\u00EAn kujer jiyana w\u00EE heya mirin\u00EA dikeve xeterey\u00EA. Len\u00EEn di saxiya xwe de bingeh\u00EA azadiya gel\u00EAn li \u00EEmperatoriya R\u00FBsyay\u00EA dat\u00EEne. Mezin an pi\u00E7\u00FBk ji hem\u00EE gel an hindikayiyan re serxweb\u00FBn\u00EA avadike. Di dema Len\u00EEn de bi nav\u00EA Kurdistana Sor otonomiyek ji bo Kurdan j\u00EE t\u00EA damezrandin. Len\u00EEn wesiye dike ku Stal\u00EEn \u00FB Tro\u00E7k\u00EE div\u00EA hin taybetiy\u00EAn xwe biguher\u00EEnin an bi v\u00EE away\u00EE ew d\u00EA ji bo pa\u015Feroj\u00EA xetereyan b\u00EEnin. W\u00EAne:Red square kremlin. jpg Ziyaretgeha Len\u00EEn\u00EE li Meydana Sor a Moskow\u00EA (R\u00FBsya) Pi\u015Ft\u00EE mirina Len\u00EEn di sala 1924'an de, wasiyet\u00EAn w\u00EE t\u00EAn jib\u00EErkirin heya bigire t\u00EAn windakirin. Stal\u00EEn hem\u00EE desthilatdariy\u00EA dixe dest\u00EA xwe. Stal\u00EEn bi nav\u00EA sosyal\u00EEzm\u00EA polt\u00EEkay\u00EAn t\u00FBj \u00FB bixw\u00EEn dime\u015F\u00EEne. Lev Trotsk\u00EE dide ku\u015Ftin. Otonomiya Kurdistana Sor li ser daxwaza Komara Tirkiyey\u00EA \u00FB \u00CEran\u00EA ji hol\u00EA radike. Azadiya ku Kurdan li Mehabad\u00EA bidestdixin bo xatir\u00EA \u015Fah\u00EAn \u00CEran\u00EA difiro\u015Fe. Herwek\u00EE li ruy\u00EA c\u00EEhan\u00EA hem\u00EE part\u00EE \u00FB kom\u00EAn \u00E7epg\u00EEr bi xwe ve dide gir\u00EAdan. \u00CAn ku viya napejir\u00EEnin difiro\u015Fe yan li dij\u00EE wan t\u00EAdiko\u015Fe. Serhildan\u00EAn Kurdan mehk\u00FBm dike al\u00EEkariya dagirker\u00EAn Kurdistan\u00EA Tirkiyey\u00EA, \u00CEran \u00FB welat\u00EAn Ereban dike. Baweriya ku Len\u00EEn afirandib\u00FB, bi dest\u00EA Stal\u00EEn \u00FB pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn YKSS\u00B4\u00EA roj bi roj ditemire \u00FB di dawiya sal\u00EAn 80\u00B4\u00EE de j\u00EE ji hol\u00EA radibe. Len\u00EEn, ji xayn\u00EA ve, niv\u00EEskar\u00EA niv\u00EEs\u00EAn marksist\u00EE \u00FB felsefe v\u00EA ye ji. Y\u00EA ku Sosyalizm\u00EA Zanist demazirandiya ji ew bixwe ya. Len\u00EEn armaca w\u00EE ew b\u00FB ku \u015Fora\u015Fa Proleter li cihane bike \u00FB cihanaka b\u00EA\u00E7\u00EEn \u00FB s\u00EEnor ava bike, yan\u00EE sisteme kom\u00EEn\u00EEszm\u00EA bide an\u00EEn. Bixwe ji, ku li ser marksizm\u00EA ava ya, teoriya ku bi ser h\u00EEm\u00EA r\u00EAzan\u00EE(politik) \u00FB Abor\u00EE ava ya \u00FB nav\u00EA Len\u00EEnizm\u00EA damazr\u00EEner\u00EA w\u00EA ya. L\u00EAn\u00EEniizim, Marks\u00EEzm, ku li gor dem\u00EA \u00FB xwestek\u00EAn deme ji n\u00FB ve ji aliy\u00EA r\u00EAzan\u00EE, abor\u00EE \u00FB hizr\u00EE ve an\u00EEna ser ziman a. Wilo ji t\u00EA zan\u00EEn. B\u00EAje Len\u00EEnizim, miro kar\u00EA weke ku marksizm ku li gor dem\u00EA b\u00EAne ser ziman \u00FB hizir p\u00EA\u015Fketin\u00EAn zanist\u00EE, di riya w\u00EA de li gor dem\u00EA \u00FB dise \u00E7\u00EAke \u00FB bi afir\u00EAne ya. Li gor ku t\u00EA zan\u00EEn, li gor cewher\u00EA w\u00EA y\u00EA \u015Fora\u015Fgar y\u00EA \u00FB zanist hatina ser ziman ye Marksizm\u00EA ya."@ku . "W\u00EAne:07Thessaloniki04. jpg Tesalon\u00EEk\u00EE Tesalon\u00EEk\u00EE an j\u00EE Selanik, baj\u00EAr\u00EA mezin y\u00EA duy\u00EA \u00FB paytext\u00EA devera Makedonya ya Yewnan\u00EA e. Ji Selanik\u00EA ra dib\u00EAjin 'symprotevousa' anko tevpaytext, ji ber d\u00EEroka dir\u00EAja w\u00EA \u00FB giring\u00EE ya stratejik \u00FB abor\u00EE ye w\u00EA. Bi awayek\u00EA gelek ferm\u00EEtir ji Selanik\u00EA ra dib\u00EAjin Paytext\u00EA Kar\u00FBbar\u00EAn Kult\u00FBr\u00EE. Selanik\u00EA 13 \u015Fehredar\u00EE hene, \u00FB li gorey\u00EA serjim\u00EAra 2001'\u00EA, hijmara akinc\u00EEy\u00EAn w\u00EA 809,457 kes in. Tesalon\u00EEk\u00EE baj\u00EArek\u00EA bibizav \u00FB j\u00EEntij\u00EE y\u00EA Yewnan\u00EA \u00FB yek ji p\u00EAvendgeh (hub)\u00EAn rojhilata Ewr\u00FBpay\u00EA e. Du zan\u00EEngeh li v\u00EE baj\u00EAr\u00EE hene \u00FB hijmareka mezin ji akinc\u00EEy\u00EAn baj\u00EAr\u00EE xw\u00EEndinkar\u00EAn zan\u00EEngehan in. Gelek kar \u00FB \u015F\u00FBnwar\u00EAn nijyarvan\u00EE (arkitekt) a B\u00EEzant\u00EE \u00FB Osman\u00EE y\u00EAn d\u00EErok\u00EE li v\u00EE baj\u00EAr\u00EE hene. Mistefa Kemal Ataturk li Tesalon\u00EEkiy\u00EA hat ser dinyay\u00EA."@ku . "Elif \u015Eafak li sala 1971\u00EA li Strasb\u00FBrga Fransay\u00EA hat\u00EEye dinyay\u00EA. Niv\u00EEskareka bi koka xwe ji Tirk\u00EEy\u00EA e ko bi Ingl\u00EEz\u00EE, Tirk\u00EE \u00FB Frens\u00EE diniv\u00EEsit. Daybab\u00EAn w\u00EA d\u00EEplomat\u00EAn dewleta tirkan li Fransay\u00EA b\u00FBn. Pi\u015Ft\u00EE daybab\u00EAn w\u00EA ji veh cida b\u00FBn, ew bi day\u00EEka xwe ra li Fransay\u00EA ma. Dema sin\u00EAley\u00EE (n\u00FBcuwan\u00EE) a xwe li welat\u00EAn m\u00EEna Spanyay\u00EA \u00FB Ordon\u00EA derbazkirin. Pi\u015Ftra veger\u00EEya Tirk\u00EEy\u00EA \u00FB xwendina xwe di war\u00EA p\u00EAvend\u00EEy\u00EAn navnetewey\u00EE li Zan\u00EEngeha Tekn\u00EEk\u00EE a Rojhilata Nav\u00EEn li Ankaray\u00EA daw\u00EE kir. Xwed\u00EEya bawernameya Mastera Zanistan di ware L\u00EAkol\u00EEn\u00EAn Jinan \u00FB Guhn\u00EAl\u00EA e. Navn\u00EE\u015Fan\u00EA t\u00EAza mastera w\u00EA Jiberhevhilwe\u015Fandina Jin\u00EEn\u00EEy\u00EA li gorey\u00EE T\u00EAgehi\u015Ftin\u00EAn Dewran\u00EE y\u00EAn Derw\u00EA\u015F\u00EE a Nekevne\u015Fop\u00EE di \u00CEslam\u00EA da b\u00FB. W\u00EA Diktora a xwe li pi\u015Fka Zanist\u00EAn S\u00EEyas\u00EE her li heman Zan\u00EEngeh\u00EA wergirt. Li sala xwendin\u00EA ya 2003-2004\u00EA, \u015Eefek zanistvaneka serdanker li Zan\u00EEngeha Mi\u015F\u00EEgan\u00EA li Emr\u00EEkay\u00EA b\u00FB. Ev zanistvana civakzanist\u00EE niha li Pi\u015Fka Xw\u00EEndin\u00EAn Rojhilata N\u00EAz\u00EEka Zan\u00EEngeha Ar\u00EEzonay\u00EA Seydaya Ar\u00EEkar (Assistant Professor e. Destp\u00EAka kar\u00EA El\u00EEf\u00EA di edebyat\u00EA da \u00E7\u00EErokek bi nav\u00EA Kem Gozlere Anadolu li sala 1994\u00EA b\u00FB. Romana w\u00EA ya p\u00EA\u015F\u00EEn, Pinhan li sala 1998\u00EA xelat\u00EA \"Mewlana\u00EE wergirt, ko ji ba\u015Ftir\u00EEn kar\u00EAn edeb\u00EE y\u00EAn \u00CErfani ra dih\u00EAt dan. Xwenday\u00EAn niv\u00EEs\u00EEn\u00EAn w\u00EA bi romana \u015Eehrin Aynalari gelek z\u00EAde b\u00FBn. EV roman b\u00FB sedema hind\u00EA ko li sala 2000\u00EA xelat\u00EA \"Yek\u00EEt\u00EEya Niv\u00EEskar\u00EAn Tirk\u00EEy\u00EA\" werbigirit. El\u00EEf\u00EA ber\u00EE j\u00EEy\u00EA 30 sal\u00EEy\u00EA hem\u00EE xelat\u00EAn edeb\u00EEy\u00EAn giring\u00EAn Tirk\u00EEy\u00EA wergirtin \u00FB digel Orhan Pamuk\u00EEgehi\u015Ft kop\u00EEtka edebyata hev\u00E7erxa Tirk\u00EEy\u00EA. El\u00EEf\u00EA du roman bi Ingl\u00EEz\u00EE j\u00EE niv\u00EEs\u00EEne. Ji ber amajekirina bi Tuxmkuj\u00EE a Ermen\u00EEyan di romana xwe ya Ingl\u00EEz\u00EE a duy\u00EA da, The Bastard of Istanbul, li 27\u00EA X\u00EAveya 2006\u00EA, li gorey\u00EA Benda 301\u00EA ji Qan\u00FBna C\u00EEnay\u00EE a Tirkan El\u00EEf li Tirk\u00EEy\u00EA bi tawana \"Br\u00EEndarkirina Tirk\u00EEt\u00EEy\u00EA\" hat tawanbarkirin. Li gorey\u00EA w\u00EA dozger\u00EEy\u00EA, reng e El\u00EEf s\u00EA salan bih\u00EAt z\u00EEndan\u00EEkirin. Pa\u00E7veker\u00EA roman\u00EA bo ser ziman\u00EA Tirk\u00EE \u00FB we\u015Fanxane ya w\u00EA j\u00EE bi heman tawan\u00EA hatine tawanbarkirin. Li sala 2005\u00EA, li heyama sefereka belavkirina kit\u00EAbek\u00EA li Berl\u00EEna paytext\u00EA Elmanyay\u00EA El\u00EEf bi rojnamevan\u00EA Tirk Ey\u00FBb Can ra zewic\u00EE. Li roja 15\u00EA \u00CEl\u00FBna 2006\u00EA k\u00EEja wan, \u015Eehrezad Zelka hat ser dinyay\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Louis Pasteur, foto av F\u00E9lix Nadar. jpg Louis Pasteur (1822-1892). Louis Pasteur (27'\u00EA befirbara p\u00EA\u015F\u00EEn 1822'\u00EA - 28'\u00EA \u00EElona 1895'\u00EA) yek ji mezintir\u00EEn m\u00EEkrobzan \u00FB k\u00EEmyazan\u00EAn d\u00EErok\u00EA e. Ew ji bo hind\u00EA binav\u00FBdeng e ko r\u00EAyek ji bo tir\u015F-neb\u00FBna \u015F\u00EEr \u00FB \u015Ferab\u00EA ved\u00EEt. R\u00EAya w\u00EE ved\u00EEt\u00EE heta niha j\u00EE bi pasturandin\u00EA (pastur\u00EEzasyon\u00EA) dih\u00EAt niyas\u00EEn. Ceribandin\u00EAn w\u00EE B\u00EErdoza h\u00FBrj\u00EEneweran ya nesax\u00EEyan (Germ theory of diseases) selimand (isbat kir). W\u00EE vaks\u00EEna p\u00EA\u015F\u00EEn ji bo nesax\u00EEya har\u00EEy\u00EA ved\u00EEt. Ew \u00FB Robert Kox h\u00EEmdaner\u00EAn bektir\u00EEzanist\u00EE in."@ku . "Diyojen, Diyojen\u00EA Apolon\u00EE, kur\u00EA Apolotem\u00EEs, li Apolon\u00EE, koloniya Milez\u00EE (derya re\u015F) hat\u00EA din\u00EA. L\u00EA d\u00EEroka b\u00FBn \u00FB mirina w\u00EE ne diyar e. Ew ji aliy\u00EA Aneks\u00EEmenes (Diyojen Layers) ve hatiye perwerde kirin. W\u00EE f\u00EElozof\u00EAn xwezay\u00EA m\u00EEna sof\u00EEstan did\u00EEtin. Ew carcaran wek Ate\u00EEst j\u00EE dihat d\u00EEtin."@ku . "Ehmed\u00EA \u015Eaml\u00FB (12'\u00EA Befirbara P\u00EA\u015F\u00EEn 1925'\u00EA- 24'\u00EA T\u00EErmeha 2000'\u00EA) hozanvan, niv\u00EEskar, ferhengniv\u00EEs \u00FB rojnamevan\u00EA \u00CEran\u00EE. B\u00EAguman Yek ji mezintir\u00EEn hozanvan\u00EAn n\u00FB y\u00EAn \u00CEran\u00EA e. Li destp\u00EAka hozanvan\u00EEya xwe gelek di bin bandora N\u00EEma Y\u00FB\u015F\u00EEc\u00EE da b\u00FB. Hozan\u00EAn \u015Eaml\u00FBy\u00EE bi naveroka xwe ve gelek ramandar, k\u00FBr \u00FB aloz \u00FB li al\u00EEy\u00EA xeyal\u00EA ve sade in. Piran\u00EEya w\u00EEney\u00EAn xeyal\u00EE y\u00EAn ko ew bi kar di\u00EEnit ji hostay\u00EAn kevne\u015Fop\u00EEy\u00EAn hozana Faris\u00EE m\u00EEna Hafiz\u00EA \u015E\u00EEraz\u00EE dih\u00EAn wergirtin ko ji bo xwenday\u00EAn Faris\u00EE-ax\u00EAv berniyas in. Ji bo \u015Fengist \u00FB bandora kar\u00EA xwe m\u00EEnak \u00FB w\u00EEney\u00EAn j\u00EEyana rojane gelek bikar di\u00EEnit. Ew r\u00EAxwe\u015Fker\u00EA Hozana Sp\u00EE anko serbesta Faris\u00EE b\u00FB \u00FB wezn \u00FB k\u00EA\u015Fa Er\u00FBz\u00EE hema bi awayek\u00EA gelek berfireh hav\u00EAt. K\u00EA\u015F di hozana w\u00EE da bi away\u00EA yekpar\u00E7ey\u00EEyeka deq\u00EA (tekst\u00EA) bi hevra \u00FB deng \u00FB m\u00FBs\u00EEqaya peyvan p\u00EAk dih\u00EAt. \u015Eaml\u00FBy\u00EE gelek ti\u015Ft ji Elman\u00EE \u00FB Frens\u00EE pa\u00E7vekirine ser Faris\u00EEy\u00EA \u00FB gelek ji kar\u00EAn w\u00EE j\u00EE jibo ser wan zimanan hatine pa\u00E7vekirin. W\u00EE gelek roman pa\u00E7vkirine Faris\u00EEy\u00EA ko hem\u00EE ji m\u00EEnak\u00EAn her\u00EE bilin y\u00EAn niv\u00EEs\u00EEna Faris\u00EE ya hev\u00E7erx in. Karek\u00EA w\u00EE y\u00EA her\u00EE mezin ferhengeka 60 cild\u00EE ya b\u00EEr \u00FB bawer\u00EAn gel\u00EAr\u00EE bi nav\u00EA Kit\u00EAba Kolan\u00EA (bi Faris\u00EE K\u00EAtab\u00EA K\u00FB\u00E7\u00EA) e. Kar\u00EAn w\u00EE y\u00EAn di war\u00EAn cidcida y\u00EAn m\u00EEna rojnamevan\u00EEy\u00EA, filmnameniv\u00EEs\u00EEy\u00EA \u00FB \u015Fanonameniv\u00EEs\u00EEy\u00EA j\u00EE ji hozan\u00EEn w\u00EE k\u00EAmtir n\u00EEne."@ku . "Ibn S\u00EEna an j\u00EE Eb\u00FB El\u00EE el-His\u00EAn ibn Ebdullah ibn S\u00EEna f\u00EElozofek\u00EE navdar di be\u015F\u00EAn, felsefe, matemat\u00EEk, astronom\u00EE, f\u00EEz\u00EEk, k\u00EEmya, bij\u00EE\u015Fk\u00EE \u00FB m\u00FBz\u00EEk\u00EA de xebat\u00EAn gir\u00EEng kirine. W\u00EE hewl daye ku felsefeya Ar\u00EEstoteles di \u00E7er\u00E7oveya misilmantiy\u00EA de \u015F\u00EErove bike. Ibn S\u00EEna di tirmiha 980an de li Af\u015Fena gundek\u00EE Her\u00EEsa, li her\u00EAma Xorasan\u00EA hatiy\u00EA din\u00EA \u00FB li 21 hez\u00EEran\u00EA sala 1037an de li Hamedan\u00EA \u00E7\u00FBye ser dilovaniya xwe. Bav\u00EA w\u00EE ji bajar\u00EA Belx\u00EA b\u00FB ye \u00FB di dema Keyetiya N\u00FBh Mans\u00FBr \u00E7\u00FBye B\u00FBharay\u00EA. Ibn S\u00EEna, p\u00EA\u015F\u00EE ji bav\u00EA xwe \u00FB \u015F\u00FBnde j\u00EE ji zanist\u00EAn navdar, Nat\u00EEl\u00EE \u00FB \u00CEsmail ders\u00EAn, mantiq, matemat\u00EEk \u00FB astrolojiy\u00EA girtine. Di 7 saliya xwe de, w\u00EE pirt\u00FBka Misilmantiy\u00EA ya p\u00EEroz ji ber kiriye. Ew demek\u00EA di be\u015Fa bij\u00EEjkiy\u00EAde li ser sedem\u00EAn belavb\u00FBna naxwe\u015Fiyan xwebit\u00EE \u00FB li ser tedawiya wan sekin\u00EE. Li rojava bi nav\u00EA 'Avicenna' (Av\u00EEsena) t\u00EA naskirin."@ku . "\u00C7end man\u00EAn S (ya s) hene. Herf\u00EA S, seke S (herf) Kurtenav\u00EA san\u00EEy\u00EA, seke san\u00EE. Kurtenav\u00EA r\u00EAk\u00EA di f\u00EEz\u00EEk da, seke R\u00EAk. Kurtenav\u00EA kukurd\u00EA di k\u00EEmya da."@ku . "Newton yek\u00EA h\u00EAz\u00EA ye. Kurtenav\u00EA xwe N ye. Ew n\u00EE\u015Fandide, \u00E7iqas h\u00EAz p\u00EAw\u00EEste, ji bo mera ti\u015Ftek\u00EE bi giranb\u00FBn\u00EA k\u00EElogramek\u00EA di san\u00EEyek\u00EA da bigih\u00EEne lez\u00EA <math>1 \\frac {m}{s}</math>. Ew bi nav\u00EE Isaac Newton hate navkirin. Newtonek <math>\\mathrm{1\\, N = 1\\, \\frac{kg\\cdot m}{s^2}}</math> ye."@ku . "R\u00EAt\u00EEnol \u015Fikl\u00EA xwerek\u00EE y\u00EA v\u00EEtam\u00EEna A'\u00EA e. V\u00EEtam\u00EEneka zer e ko di \u00E7evr\u00EE da dibihujit. V\u00EEtam\u00EEna A ant\u00EEoks\u00EEdanek e ji bo \u015F\u00EEy\u00EEna (mezinb\u00FBna) hest\u00EEa \u00FB jibo b\u00EEnah\u00EEy\u00EA (d\u00EEtin\u00EA) pir girig e. P\u00EAkhateka k\u00EEmyay\u00EE ji malbatek\u00EA bi nav\u00EA R\u00EAt\u00EEnoy\u00EEdan e. R\u00EAt\u00EEnol bi away\u00EA p\u00EA\u015Fkeriste (precursor) dih\u00EAt xwarin: xwerek\u00EAn ji lawiran (heywanan), m\u00EEna \u015F\u00EEr \u00FB h\u00EAlikan (h\u00EAkan), es\u00EAt\u00EAr \u00EAn R\u00EAt\u00EEn\u00EEl t\u00EAda hene; l\u00EA j\u00EAder\u00EAn g\u00EEyay\u00EE, m\u00EEna g\u00EAzer \u00FB isfenaj\u00EA, p\u00EA\u015Fv\u00EEtam\u00EEna A Karot\u00EAnoy\u00EEd (carotenoids) t\u00EAda hene. Avbihuj\u00EE ya (haydrol\u00EEza) es\u00EAt\u00EAr\u00EAn r\u00EAt\u00EEn\u00EEl\u00EA r\u00EAt\u00EEnol j\u00EA peyda dibit, l\u00EA avbihuj\u00EE ya p\u00EA\u015Fv\u00EEtam\u00EEna A Karot\u00EAnoy\u00EEdan r\u00EAt\u00EEnal j\u00EA peyda dibit. Nav\u00EA d\u00EE y\u00EA r\u00EAt\u00EEnal\u00EA aldehayda r\u00EAt\u00EEn\u00EA (retinaldehyde) e. R\u00EAt\u00EEnal dikarit bi awayek\u00EA demkurt digel Haydroj\u00EAn\u00EA terk\u00EEb bibit da r\u00EAt\u00EEnol\u00EA \u00E7\u00EAbikit an j\u00EE bi awayek\u00EA her\u00FBher\u00EE \u00FB b\u00EAveger (irreversible) oks\u00EEde bibit \u00FB tir\u015F\u00EA r\u00EAt\u00EEnoy\u00EEk (retinoic acid) \u00E7\u00EAbikit."@ku . "Pir man\u00EAn B (ya b) hene. Herf\u00EA B, seke B (herf). Di k\u00EEmya da B kurtenav\u00EA Bor\u00EA ye. B dwem p\u00EEte le elfbay ziman\u00EE kurd\u00EE"@ku . "Pir man\u00EAn D (ya d) hene. Herf\u00EA D, seke D (Herf). Di f\u00EEz\u00EEk da d kurtenav\u00EA roj\u00EA ye, seke Roj. Di k\u00EEmya da D kurtenav\u00EA Dey\u00FBt\u00EAr\u00EEy\u00FBm ye. Di k\u00EEmya da D kurtenav\u00EA V\u00EEtam\u00EEn D ye j\u00EE. Di hejmar\u00EAn rom\u00EE D kurtenav\u00EA 500 e."@ku . "Pir man\u00EAn E (ya e) hene. Herf\u00EA E, seke E (herf). Di f\u00EEz\u00EEk da E kurtenav\u00EA \u015F\u00EEyan\u00EA ye. Di k\u00EEmya da E kurtenav\u00EA V\u00EEtam\u00EEn E ye. Di n\u00EE\u015Fan\u00EAn xeter\u00EA di k\u00EEmya da E kurtenaveke. Ew dib\u00EAje, ti\u015Ftek kane biteqe."@ku . "Pir mana \u00EAn F\u00EA (an f\u00EA) hene. Herfa F, binih\u00EAre F (herf). Di k\u00EEmyay\u00EA da F kurtnav\u00EA Fluor\u00EA e. Di f\u00EEz\u00EEk\u00EA da F kurtnav\u00EA h\u00EAz\u00EA e. Di f\u00EEz\u00EEk\u00EA da \u00B0F kurtnav\u00EA Grad Fahrenheit\u00EA e."@ku . "Pir man\u00EAn I (ya i) hene. Herf\u00EA I, seke I (herf). Di k\u00EEmya da I kurtenav\u00EA \u00CEyod ye. Di f\u00EEz\u00EEk da I kurtenav\u00EA h\u00EAz\u00EA kehreba ye. Di hejmar\u00EAn rom\u00EE da I kurtenav\u00EA yeke (1)."@ku . "Pir man\u00EAn J (ya J) hene. Herf\u00EA J, seke J (herf). Ber\u00EA di k\u00EEmya da J kurtenav\u00EA \u00CEyod b\u00FB, \u00EEro kurtenav\u00EA xwe I ye. Di f\u00EEz\u00EEk da J kurtenav\u00EA Joule e."@ku . "Gelek watey\u00EAn Ly\u00EA (ya L) hene. T\u00EEpa L, seke L (herf). Di fiz\u00EEk\u00EA de l kurtenav\u00EA dir\u00EAjb\u00FBn\u00EA ye. Di fiz\u00EEk\u00EA de l kurtenav\u00EA p\u00EEvana litr\u00EA ye j\u00EE. Di biyoloj\u00EE de L. kurtenaveke ku nav\u00EA Carl Nilsson Linnaeus destn\u00EE\u015Fan dike. Li gor hejmar\u00EAn rom\u00EE L n\u00EE\u015Fana hejmara 50'\u00EE ye."@ku . "Mac OS, kurt\u00EAniv\u00EEs bona Macintosh Operating System (S\u00EEstema \u015Eixulandin\u00EA ya Macintosh\u00EA), yek j\u00EE bi bingeha r\u00EAz\u00EA S\u00EEstema \u015Eixulandin\u00EAn navr\u00FB ya graf\u00EEk\u00EE a bikarh\u00EAner\u00EA ji aliya Apple Computer hat\u00EA dewlemend kirin bona h\u00EAza s\u00EEstem\u00EAn komputer\u00EA xwe, Macintosh\u00EA. Mac OS bi saya navr\u00FB ya graf\u00EEk\u00EE a bikarh\u00EAner gel\u00EAr b\u00FB. Pe\u015Fk\u00EA\u015Fkirina esas \u00EA yekem di 1984'an de bi Macintosh 128K b\u00FB. \u00EE==L\u00EEnk\u00EAn derva== Mac OS X \u2013 Malpera ferm\u00EE"@ku . "P\u00EEtagoras (\u03A0\u03C5\u03B8\u03B1\u03B3\u03CC\u03C1\u03B1\u03C2 Pythag\u00F3ras), f\u00EElozof \u00FB matemat\u00EEknas\u00EA yewnan\u00EE, di sal\u00EAn 580 \u00FB 500 B.Z. n\u00EA jiyaye. Teorema w\u00EE ya her\u00EE navdar, teorema Pythagoras e. Ew weke bav\u00EA hijmaran t\u00EA naskirin."@ku . "W\u00EAne:OpenOffice. org Writer. png OpenOffice. org Writer Nerimalav an niv\u00EEsbar\u00EE (bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE software, bi tirk\u00EE yaz\u0131l\u0131m) bi kurtah\u00EE hindek r\u00EAnumay\u00EE \u00FB firman in ko bi ziman\u00EA mak\u00EEney\u00EA jibo kompyoterek\u00EA hatine niv\u00EEs\u00EEn \u00FB hi\u015Fikalav (hardware) bi wan kar\u00EA ko jibo hat\u00EEye diyarkirin bicih dikit. Nerimalav parek ji b\u00EErdank (memory) a kompyoter\u00EA e. Mirov dikarit b\u00EA guhartina hi\u015Fkalav\u00EE nerimalav\u00EE biguh\u00EArit \u00FB bi v\u00EE away\u00EE karek\u00EA n\u00FB ji kompyoter\u00EA bixwazit b\u00EA hind\u00EA ko kompyoter bi awayek\u00EA nemazey\u00EE jibo hind\u00EA hat bit \u00E7\u00EAkirin. Bi berbelav\u00EE nerimalav formek\u00EA Algor\u00EEtm\u00EE e ko bi away\u00EA zinc\u00EEreka firman\u00EAn mak\u00EEney\u00EE dih\u00EAt heb\u00FBn\u00EA. Bervaj\u00EE p\u00EAkhat\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE \u00EAn kompyoter\u00EA, nerimalav bernameyek e ko kompyoter\u00EA kare dikit erkek\u00EA nemaze bicih bikit. Hindek nerimalav Nerimalav \u00EAn Karber\u00EE in, wek\u00EE bernameyek jibo vewijartina peyvan (anko Word Processing). Hindek nerimalav \u00EAn d\u00EE Nerimalav \u00EAn Dozen\u00EE (s\u00EEstem) in, wek\u00EE dozen \u00EAn bicihkirin\u00EA (Operating System) ko dibin navg\u00EEnek di navbera hi\u015Fkalav\u00EE \u00FB nerimalav\u00EAn d\u00EE da. Peyva nerimalav bi v\u00EA raman\u00EA jibo cara p\u00EA\u015F\u00EEn li sala 1957\u00EA li al\u00EEy\u00EA Can W. T\u00FBk\u00EE (John W. Tukey) ve hat bikaran\u00EEn. Niv\u00EEsbar\u00EE ji bo am\u00FBr\u00EAn elektron\u00EEk \u00EAn ku ji bo cur bi cur peywiran hatine afirandin bikaribin bi hev re t\u00EAkevin t\u00EAkiliy\u00EA \u00FB li hev bikin \u00FB bi hev re bixebitin hatiye amadekirin. Ferman e ji bo ku ew am\u00FBr b\u00EAhtir bikaribin peywira xwe bi cih b\u00EEnin. Niv\u00EEsbar\u00EE ji bo hem\u00FB bernamey\u00EAn ku n\u00EE\u015Fan dide d\u00EA am\u00FBr\u00EAn elektron\u00EEk \u00E7awa xebata xwe p\u00EAk b\u00EEne, t\u00EA gotin. Bernamey\u00EAn komp\u00FBter\u00EA j\u00EE m\u00EEnakek e. Niv\u00EEsbar\u00EE bi zimanek\u00EE bernamekirin\u00EA t\u00EA niv\u00EEsandin. Du kategoriy\u00EAn mezin \u00EAn niv\u00EEsbariy\u00EA hene: Niv\u00EEsbariya Pergal\u00EA \u00FB Niv\u00EEsbariya Sepan\u00EA . M\u00EEnak\u00EAn ji bo Niv\u00EEsbariya Pergal\u00EA Linux \u00FB Microsoft Windows in, m\u00EEnak\u00EAn ji bo Niv\u00EEsbariya Sepan\u00EA Microsoft Word an j\u00EE bi kurd\u00EE Abiword in. Wikipedia li ser Niv\u00EEsbariyeke bi nav\u00EA \"MediaWiki\" dime\u015Fe. Ji niv\u00EEsbariya ku b\u00EAmize ye re Niv\u00EEsbariya B\u00EAmize t\u00EA gotin. Ji Niv\u00EEsbariya ku azad e re Niv\u00EEsbariya Azad t\u00EA gotin. Linux \u00FB MediaWiki m\u00EEnak\u00EAn ji bo Niv\u00EEsbariya Azad in, Winamp \u00FB Microsoft Explorer m\u00EEnak\u00EAn ji bo niv\u00EEsvariya b\u00EAmize ne. Gelek bernamey\u00EAn Niv\u00EEsbariya Azad li kurd\u00EE j\u00EE hatine wergerandin. Ji bo v\u00EA yek\u00EA li Niv\u00EEsbariya Azad \u00FB Niv\u00EEsbariya Kurd\u00EE binih\u00EAre."@ku . "Vatsla Havil (V\u00E1clav Havel) niv\u00EEskar \u00FB \u015Fanonameniv\u00EEs\u00EA \u00C7\u00EAk, li roja 5'\u00EA \u00C7ir\u00EEya P\u00EA\u015F\u00EEn a sala 1936'\u00EA li Prag\u00EA hat\u00EEye dinyay\u00EA. Ew daw\u00EEn serkomar\u00EA Komara \u00C7\u00EAkoslovak\u00EEyay\u00EA \u00FB serkomar\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn y\u00EA Komara \u00C7\u00EAkyay\u00EA b\u00FB."@ku . "Danegeh b\u00EAjeyeke komputergeriy\u00EA ye. Bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE j\u00EA re database t\u00EA gotin. Gelek bername \u00FB malper agahiy\u00EAn xwe li ser danegeh\u00EA vedi\u015F\u00EArin. M\u00EEnak agahiy\u00EAn endam\u00EAn malper\u00EA di danegeh\u00EA te t\u00EA hilan\u00EEn. Danegeh \u00E7awa hatibe \u00E7\u00EAkirin, bi w\u00EE reng\u00EE agahiyan hilt\u00EEne. M\u00EEnak mirov dikare danegehek\u00EA \u00E7\u00EAke ku nav, pa\u015Fnav, jidayikb\u00FBn, roja endamiy\u00EA, navn\u00EE\u015Fana e-peyam\u00EA, navn\u00EE\u015Fana mal\u00EA, hejmara telefon\u00EA \u00FB h\u00EEn gelek agahiy\u00EAn din \u00EAn endam\u00EA malper\u00EA hil\u00EEne. Kesek dema dixwaze bibe endam\u00EA malper\u00EA zeviyek derkive p\u00EA\u015Fber\u00EE w\u00EE/w\u00EA \u00FB ew dadigire. Di w\u00EA form\u00EA de ev agah\u00EE hem\u00FB t\u00EAn pirs\u00EEn. Malpersaz dikare van pirsan z\u00EAdetir an j\u00EE k\u00EAmtir bike. M\u00EEnakeke din j\u00EE Bernamey\u00EAn Ferhengan e. Her bernameyeke ferheng\u00EA di bingeha xwe de danegehek\u00EA bi kar t\u00EEne. Di w\u00EA danegeh\u00EA de hem\u00FB gotin\u00EAn bi wan zimanan hatine r\u00EAzkirin, watey\u00EA wan li beramber\u00EE wan hatine niv\u00EEs\u00EEn. Dema bikarh\u00EAner agahiyek\u00EA dixwaze, bername w\u00EA agahiy\u00EA ji danegeha xwe dixwaze \u00FB derdixe p\u00EA\u015Fber\u00EE bikarh\u00EAner. Bi kinas\u00EE mirov dikare ji danegeh\u00EA re b\u00EAje Mala Daneyan an j\u00EE Mala Agahiyan."@ku . "Di sala 1983'an de Microsoft bang dewlemendkirina Windows\u00EA da, r\u00FBnaveke grafik\u00EE a bikarh\u00EAner (graphical user interface GUI) ji bo Pergala Xebata xwe ku bi IBM PC hat\u00EA barkirin \u00FB ew komputeran l\u00EAhat\u00EE ji 1981'an v\u00EA dem\u00EA ne. Microsoft kaliban ba\u015F amade dikir bona GUI, ya Microsoft yekem R\u00EAvebiriya r\u00FBnav\u00EA t\u00EA naskirin pi\u015Ft\u00EE Mac OSan Apple ye. Di sala 1981'an de n\u00EEmena prototypeke bi Steve Jobs li ba Bill Gates hate d\u00EEtin \u00FB wisa Macintosh xapandin, Microsot bi pi\u015Ftgiriya Apple \u00E7end bernamey\u00EAn xwe y\u00EAn gir\u00EEng ava kir, wek\u00EE MultiPlan \u00FB Word."@ku . "Rosa Luxemburg f\u00EElozof, \u015Fore\u015Fger \u00FB p\u00EA\u015Fengeka Marks\u00EEst a Elman e. Li Poland\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB bi esl\u00EA xwe cih\u00FB ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE ber\u00EA Rozalia Luksenburg e. Di temenek\u00EA ciwan de dest bi t\u00EAko\u015F\u00EEna sosyal\u00EEzm\u00EA dike \u00FB h\u00EAj 18 sal\u00EE b\u00FBye wek\u00EE penaber direve Sw\u00EEsrey\u00EA. Ji partiy\u00EAn sosyal\u00EEst \u00EAn Polon \u00FB R\u00FBs cuda difikire \u00FB xwe dide kar\u00EA p\u00EAkan\u00EEna \u015Fore\u015Fek sosyal\u00EEst li rojavay\u00EA Ewropay\u00EA. Gor\u00EE w\u00EA heger li welatek wek\u00EE Elmanya \u015Fore\u015F p\u00EAk were, ango ki welatek dewlemend \u00FB xwed\u00EE kap\u00EEtal\u00EEzmeka p\u00EA\u015Fket\u00EE, d\u00EA li Poland\u00EA bi h\u00EAsan\u00EE \u015Fore\u015F \u00E7\u00EAbe. Ev fikr\u00EAn w\u00EA dibe sedem ku ji aliy\u00EA sosyal\u00EEst\u00EAn R\u00FBs \u00FB Polon ve were rexnekirin. Luxemburg herwek\u00EE di modela r\u00EAxistin\u00EAn sosyal\u00EEst de j\u00EE hinde guhertin\u00EAn n\u00FB p\u00EA\u015Fniyar dike. Bi gelek sosyal\u00EEst\u00EAn navdar \u00EAn hemdem\u00EE ve dikeve t\u00EAkil\u00EE \u00FB n\u00EEqa\u015Fan. Raman\u00EAn w\u00EA li seranser Ewropay\u00EA t\u00EA \u015Fopandin. Luxemburg herwek\u00EE perwerdeya xwe j\u00EE li bajar\u00EA Z\u00FCrich\u00EA didom\u00EEne. Di sala 1898an de bi Gustav L\u00FCbeck re dizewice \u00FB li Berl\u00EEn\u00EA bicihdibe. Di nava ref\u00EAn SPD (Partiya Sosyaldemokrat a Elman) t\u00EAdiko\u015Fe. Gelek caran t\u00EA zindan\u00EEkirin \u00FB bi destp\u00EAka \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA Yekem ji SPD derdikeve. Lewra SPD pi\u015Ftgiriya \u015Fer dike. 5'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 1914 de bi Karl Liebknecht re Internationaley\u00EA dadimezir\u00EEne. Ev koma han pi\u015Ftre bi nav\u00EA Spartakusbund (Yek\u00EEtiya Spartak\u00FBs) t\u00EA binavkirin. Ji ber armanc\u00EAn v\u00EA kom\u00EA Luxemburg d\u00EEsa t\u00EA girtin \u00FB 2 sal di z\u00EEndan\u00EA de dim\u00EEne. Li z\u00EEndan\u00EA xebat\u00EAn xwe didom\u00EEne. Rexney\u00EAn gir\u00EEng li Bol\u015Few\u00EEkan dike. Pi\u015Ft\u00EE azadiya xwe bi heval\u00EAn xwe ve Partiya Komun\u00EEst dadimezir\u00EEne \u00FB dest bi cerbandina p\u00EAkan\u00EEna \u015Fore\u015F\u00EA dike. Di 15'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 1919 de bi tev\u00EE Karl Liebknecht t\u00EAn girtin \u00FB bi hov\u00EEt\u00EE t\u00EAne ku\u015Ftin."@ku . "W\u00EAne:Tolkien 1916. jpg J. R. R. Tolkien di sala 1916an de John Ronald Reuel Tolkien, yek ji zimanzan, helbestvan \u00FB niv\u00EEskar\u00EAn navdar \u00EAn Br\u00EEtan\u00EE ye. Wek\u00EE hostay\u00EA w\u00EAjeya fantaz\u00EE t\u00EA zan\u00EEn. Tolkien di roman\u00EAn xwe de ziman\u00EA destanan bikaraniye. Romana w\u00EE ya M\u00EEr\u00EA Gust\u00EElan (Hingul\u00EEsk, b\u00EAring) curey\u00EA w\u00EAjaya fantaziy\u00EA ba\u015F n\u00EE\u015Fandide."@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1896 | 1897 | 1898 | 1899 | 1900 | 1901 | 1902 | 1903 | 1904 | 1905 | 1906"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "sedsala 14'an | sedsala 15'an | sedsala 16'an 1440 | 1441 | 1442 | 1443 | 1444 | 1445 | 1446 | 1447 | 1448 | 1449 | 1450"@ku . "Windows 2000 yek ji Pergaleke Xebat\u00EA ji aliya Microsoft bi 32 bits hat\u00EA \u00E7\u00EAkirin \u00FB we\u015Fandin. Nav\u00EA Windows 2000 (bi kurt\u00EE Win2000 anj\u00EE Win2k, d\u00EEsa W2K) nav\u00EA bazar\u00EA versiyona 5.0 ya Windows NT ye. Ew pi\u015Ft\u00EE 4 salan avr\u00EAl\u00EA 1996, li 17'\u00EA re\u015Fem\u00EE 2000 de serketiya Windows NT 4.0 hat derxistin. Windows 2000 bi \u00E7ar versiyona xwe t\u00EA naskirin: Professional (bi kurt\u00EE en Pro)), Server, Advanced Server, et Datacenter Server."@ku . "Windows NT malbatek Pergale Xebate ye ji aliya Microsoft berh\u00EAman\u00EEn, yek j\u00EE yekem versiyon\u00EAn ku di sala 1993'en de derket. Bi esas\u00EE re tevkirin\u00EA versiyon\u00EAn Wokstation ya Windows ser bingeha MS-DOS ya kevintir\u00EEna 2001'e, bi bers\u00EEv\u00EAn pergalek\u00EE serbixwe-xebatkar\u00EE, bingeh-zimen, bilind-p\u00EEvan\u00EE pirbikarh\u00EAneriya pirxebatkirin, berg\u00EEdan bona Unix hat\u00EA berh\u00EAm an\u00EEn. Ev versiyon yekem versiyona Windows\u00EA bi 32 bit b\u00FB. Windows XP \u00FB Windows Server 2003 versiyon\u00EAn her\u00EE daw\u00EE ya Windows NT ne."@ku . "Windows CE (Carna bi kurt\u00EE WinCE) yek ji guheranan Windows\u00EA bona s\u00EEstem\u00EAn barkir\u00EE \u00FB y\u00EAn din wek s\u00EEstem\u00EAn m\u00EEn\u00EEmal\u00EEst, bi piran\u00EE di nava PC y\u00EAn ber\u00EEka anj\u00EE Handheld\u00EA t\u00EA karan\u00EEn. Ev dendikek din\u00EA ye, ne wek Windows, nez\u00EEk\u00EE versiyonek sivik \u00FB pi\u015Ft\u00EA avah\u00EEsaz\u00EA xebatk\u00EAr Intel x86 \u00FB neyn\u00EEka w\u00EE, MIPS (heta CE 3.0 re), ARM \u00FB hem j\u00EE Hitachi SH dike."@ku . "PC dikar\u00EA bibe: Komputera kesan\u00EE, Komputerek ji bo bikaran\u00EEna kesan\u00EE, bi navdariya lihevhat\u00EA IBM PC, sayeya IBM\u00EA ev p\u00EAyv di sala 1981an da gel\u00EAr b\u00FB Pocket computer, yek j\u00EE mak\u00EEna ya jimar\u00EA y\u00EA dikare programsaz bibe."@ku . "W\u00EAne:Thales. jpg Thales Thales an j\u00EE Thales\u00EA M\u00EEletus\u00EA, li dor 624 BZ \u2013 li dor 546 BZ, astronom, matemat\u00EEsiyen \u00FB siyasetmedar\u00EA yewnan\u00EE di sal\u00EAn BZ 624-550 jiyaye. Li gor gotina Heredot, teybetiy\u00EAn Thales pir b\u00FBn. Ew siyasetmedar\u00EA dewlet\u00EA, endazyar \u00FB zanyar\u00EA \u015Faristaniy\u00EA b\u00FB. Be\u015Fek ji jiyana xwe li Misir\u00EA derbas kiriye \u00FB ji misiriyan fehm kiriye ku bingeha her ti\u015Ft\u00EE av e. Yekem\u00EEn geometr\u00EEvan\u00EA yewnanan e. W\u00EE siya p\u00EEram\u00EEdan p\u00EEvaye, ji bona ku bilindiya wan derx\u00EA hol\u00EA. ji bona ku d\u00FBrb\u00FBna ke\u015Ftiyan ji qirax\u00EA bi p\u00EEve, w\u00EE hinek r\u00EAbaz\u00EAn geometriy\u00EA bi p\u00EA\u015Fve birine. Li gor Thales bej\u00EE, li ser av\u00EA avjeniy\u00EA dike. Teoriya yekem w\u00EE li ser sedem\u00EAn erdhej\u00EA \u00E7\u00EAkiriye. Thales dib\u00EAje ku lepta erd\u00EA weke ya ke\u015Ftiyeke li ser av\u00EA ye. Ji loma erdhej \u00E7\u00EAdibin. Li gor w\u00EE, her ti\u015Ft\u00EA li ser r\u00FBy\u00EA erd\u00EA xwed\u00EE can e \u00FB c\u00EEhan bi xwedayan tij\u00EE ye. Hewl daye k\u00EA\u015Fa (elekron) ya miqnat\u00EEs\u00EA \u00FB ember\u00EA \u015F\u00EErove bike."@ku . "Un ordinateur personnel, encore appel\u00E9 micro-ordinateur ou ordinateur individuel, est un ordinateur destin\u00E9 \u00E0 l'usage d'une personne et dont les dimensions sont assez r\u00E9duites pour tenir sur un bureau. Personal computer (PC) bi kurd\u00EE Komputera Kesan\u00EE, bi p\u00EAyva microcomputer \u00EA xwe t\u00EA naskirin, bikaran\u00EEna kes\u00EE hat\u00EA avakirin\u00EA ye \u00FB ji bo mezinat\u00EE \u00FB c\u00EEhe w\u00EE bona maseyek l\u00EAhat\u00EE dibe. [[W\u00EAne:325px-Personal computer exploded 5. PNG|thumb|right|300px| Mon\u00EEtor Karta dayik\u00EE CPU Storaja yekem B\u00EEra j\u00EEn H\u00EAza elektr\u00EEk Xwendek\u00EAra CD Storaja duyem Klavye Mi\u015Fk"@ku . "Gilgame\u015F keyek\u00EE sumer\u00EE b\u00FB. Herwiha, l\u00EAheng\u00EA Destana Gilgam\u00EA\u015F e."@ku . "Karta dayik\u00EE, (bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE motherboard) wek karta s\u00EEstem j\u00EE t\u00EA naskirin, kartek \u00E7apkir\u00EE ji bo \u00E7\u00EAkirina s\u00EEstemek\u00EE elektr\u00EEk\u00EE tevl\u00EE ye. Dil\u00EA w\u00EE heye \u00FB li dil\u00EA xwe de dendikan hesas hene. Karta v\u00EEdyoy\u00EA, karta deng\u00EA, Karta dayik\u00EE Komputerek esas\u00EE bi microprocessor, stokaj\u00EA yekem \u00FB c\u00EEk\u00EAn hwd din ser\u00EA Karta dayik\u00EE ne. Ti\u015Ft\u00EAn komputer y\u00EAn derva, bo v\u00EEdyo n\u00EE\u015Fandan, deng, per\u00EEfer\u00EEk\u00EAn p\u00EElot\u00EA dibin bi kabloyan ribbon gir\u00EAday\u00EA Karta dayik\u00EE dibin, kabloyan hwd. B\u00EErb\u00EEnin k\u00FB Kartan dayik\u00EE yan d\u00FBxebatk\u00EAr hene \u00FB d\u00FB socket ji xwe t\u00EEnin, f\u00EEz\u00EEk\u00EE ne gireday\u00EA ne \u00FB ev j\u00EE \u00EEmkana wekdem\u00EA karkirin dide."@ku . "W\u00EAne:Indian Ocean bathymetry srtm. png Okyan\u00FBsa Hind\u00EE W\u00EAne:Paises afectados por el terremoto del Oceano Indico de 2004. png Navenda erdheja sala 2004an li Okyan\u00FBsa Hind\u00EE W\u00EAne:2004 Indonesia Tsunami. gif P\u00EAl\u00EAn erdhej\u00EA Okyan\u00FBsa Hind\u00EE bi 74,9 milyon km\u00B2 r\u00FBber okyan\u00FBsa s\u00EAyem li c\u00EEhan\u00EA ye. K\u00FBrtir\u00EEn cih 8.047 metir e."@ku . "Hosting an j\u00EE vehewandin, t\u00EA wateya ku dosiy\u00EAn wek\u00EE niv\u00EEs, w\u00EAne \u00FB videoyan \u00EAn malperek\u00EA ji bo bikarh\u00EAner bikaribin xwe bigih\u00EEnin\u00EA li ser komputerek\u00EA t\u00EAn hilan\u00EEn. Komputer\u00EAn ji bo hosting\u00EA hatine afirandin, bi taybet\u00EE hatine hilber\u00EEn, z\u00FBka bi \u00EEnternet\u00EA ve gir\u00EAdan\u00EAn xwe p\u00EAk t\u00EEne, dikare bi sedan bikarh\u00EAneran bi hev re vehew\u00EEne \u00FB xizmet\u00EA bide wan \u00FB dosiy\u00EAn ku d\u00EA b\u00EAne we\u015Fandin li cem xwe bi ewleh\u00EE vedi\u015F\u00EArin. Ji bo van komputer\u00EAn ku ji bo hosting\u00EA hatine afirandin, bi kurd\u00EE p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkera web\u00EA t\u00EA gotin. Gotina hosting ku gotineke \u00EEngil\u00EEziye j\u00EE, t\u00EA wateya xebata hilan\u00EEn, ve\u015Fartin \u00FB we\u015Fandina dosiy\u00EAn web\u00EA. Bi sedan f\u00EErma hene ku kar\u00EA Web hosting\u00EA dikin. Her f\u00EErma taybetiy\u00EAn cuda \u00FB bihay\u00EAn cuda p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dikin. F\u00EErma li gor bazar\u00EA pak\u00EAt\u00EAn hosting\u00EA y\u00EAn cur bi cur diyar dikin. Taybetiy\u00EAn bingeh\u00EEn \u00EAn host\u00EEng\u00EA ku li ser biha \u00FB performans\u00EA bandora xwe dikin. Cih\u00EA depokirin\u00EA \u00E7iqas\u00EE fireh be... Firehiya band a t\u00EAketin \u00FB derketin\u00EA... Curey\u00EA p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fker li gor Windows \u00FB Linux\u00EA. Desteka danegeh\u00EA wek\u00EE MySQL, MSSQL, Access \u00FB hin wek\u00EE din. Curey\u00EAn wan j\u00EE hene. Shared Hosting, Co-Location, Reseller \u00FB Dedicated Hosting. Di Shared hosting\u00EA de mirov dikare di p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkerek\u00EA de gelek domain bi cih bike. Co-Location, p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkera mirov di Data Center \u00EAn bi taybet\u00EE hatine amadekirin de bi lezeke bilind a xizmet\u00EA ji we\u015Fan\u00EA re vedike. Dedicated, xizmet\u00EAn wek\u00EE p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fker \u00FB gir\u00EAdan\u00EE j\u00EE tevl\u00EA hem\u00FB xizmet ji aliy\u00EA f\u00EErmay\u00EA ve t\u00EAn dayin. Di Reseller Hosting\u00EA de bi hejmareke bel\u00EE domain, disk \u00FB bandwidth hatine s\u00EEnorkirin. Ti\u015Ft\u00EAn Div\u00EA B\u00EAn Zan\u00EEn P\u00EA\u015F\u00EE du cure p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fker (server) hene. Windows Server \u00FB Unix Server (Linux). Nirxandina wan wiha t\u00EA kirin. Windows Server: Di Windows Server de PHP \u00FB ASP dikare were xebitandin. L\u00EA bi piran\u00EE, an j\u00EE n\u00EAz\u00EE ji %100'\u00EA wan ASP terc\u00EEh dikin. Panela kontrol\u00EA Plesk e. Her wisa di ASP'\u00EA de dane li dosiy\u00EAn acess t\u00EAn hilan\u00EEn. Dir\u00EAjahiya wan . mdb ye. L\u00EA ji ber ku di pergal\u00EA de gelek bug hene \u00FB m\u00EEhengkirina permission (dest\u00FBr) gelek\u00EE zehmet e, Windows Server nay\u00EAn terc\u00EEhkirin. Unix Server: Unix server PHP, Perl \u00FB . C dixebit\u00EEne. L\u00EA c. \u00FB perl gelek\u00EE nay\u00EAn bikaran\u00EEn. Bi ten\u00EA ji bo ji bo mirov ji bug\u00EAn pergal\u00EA s\u00FBd\u00EA wergire \u00FB root bibe exploit bi van zimanan t\u00EAn niv\u00EEs\u00EEn. Heke li Unix server bug tune be \u00FB bi ten\u00EA xwediy\u00EA p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fker\u00EA (server) di niv\u00EEsbariy\u00EAn xwe de bug bi kar an\u00EEbe, dikare pirsgir\u00EAk derkeve. Ji lewre Unix server ji aliy\u00EA datacenter ve t\u00EA terc\u00EEhkirin. Daney\u00EAn PHP \u00FB Perl bi saya niv\u00EEsbariya mysql t\u00EAn hilan\u00EEn, ve\u015Fartin. Dir\u00EAjahiya wan j\u00EE . sql ye."@ku . "\u015Eileme yek ji dox\u00EAn serek\u00EE y\u00EAn madde ye. \u015Eileme van vedigirit: \u015Filik, gaz \u00FB plasma heta heddek\u00EE j\u00EE peyteme y\u00EAn plast\u00EEk\u00EE. \u015Eileme keristeyek e ko bi her h\u00EAzeka berkevtin\u00EA (bi Ingl\u00EEz\u00EE Tangential) b\u00EA guhdana bi xurt\u00EE ya w\u00EA h\u00EAz\u00EA bi awayek\u00EA berdewam forma xwe diguh\u00EArit. Saloxeta hevpi\u015Fka \u015Filemeyan formguhartina b\u00EAbergir\u00EA \u00FB \u015F\u00EEyana rewanb\u00FBn\u00EA ye (ev \u015F\u00EEyan bi nav\u00EA wergirtina \u015Fekl\u00EA aman\u00EA xwe j\u00EE dih\u00EAt niyas\u00EEn). Ev saloxet kar\u00EA \u015F\u00EEyana wan bo bergir\u00EEkirina li h\u00EAzeka vebir di hevrew\u015F\u00EEyeka neliv da ye. Di peytan da, stres kar\u00EA rak\u00EA\u015Fan\u00EA \u00FB bertengkirin\u00EA ye, l\u00EA di \u015Filemeyan da stres kar\u00EA r\u00EAjeya rak\u00EA\u015Fan\u00EA ye."@ku . "Ksenofanes f\u00EElozof \u00FB helbestvan\u00EA Yewnan, li gor Platon damezr\u00EAner\u00EA dibistana eleyat\u00EEk di sal\u00EAn 570 B. Z de li Colophona Iyonyay\u00EA (\u00EEro Tirk\u00EE) ji day\u00EEk b\u00FBye, \u00FB di sal\u00EAn 470 B. Z de jiyana xwe ji dest daye. D\u00EEroka jiyana w\u00EE t\u00EA niqa\u015Fkirin. W\u00EE ramana Antropomorf\u00EEzm\u00EA (ramana ku xweda di \u015Femal\u00EA mirovan de ye) bi awayek\u00EE t\u00FBnd red kiriye. Ji v\u00EA yek\u00EA j\u00EE nav\u00EA \"nakokvan\u00EA der\u00FBy\u00EAn Omer\" l\u00EA kirine. Ksenofanes yekb\u00FBna xwed\u00EA qeb\u00FBl dikir \u00FB xweda di \u015Femalek grover wek c\u00EEhan\u00EA de did\u00EEt."@ku . "Civak komeka kitkesan e ko berjewend\u00EEy\u00EAn hevpi\u015Fik, \u00FB reng e, ferheng anko \u00E7and \u00FB damezray\u00EE anko \u00EEnst\u00EEt\u00FBt\u00EAn xwe y\u00EAn hevpi\u015Fik hene."@ku . "W\u00EAne:Anthony Giddes at the Progressive Governance Converence, Budapest, Hungary, 2004 october. jpg Anthony Giddens Anton\u00EE G\u00EEdinz (Anthony Giddens) civakzanistvanek\u00EA navdar\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EE ye. Ew li roja 18'\u00EA Befirbara Pa\u015F\u00EEna sala 1938'\u00EA li \u00CAdmontona London\u00EA hat\u00EEye dinyay\u00EA. Ew ji bo b\u00EErdoza nijinandin\u00EA (Theory of Structuration) \u00FB nih\u00EAr\u00EEna xwe ya gi\u015Ftgir (holistic) ji bo civak\u00EAn n\u00FBdem (modern) navdar e. Ew wek\u00EE yek ji bandordartir\u00EEn \u00FB giringtir\u00EEn civakzanistvan\u00EAn hev\u00E7erx dih\u00EAt niyas\u00EEn \u00FB z\u00EAdetir ji 34 kit\u00EAban niv\u00EEs\u00EEne ko bi z\u00EAdetir ji 29 zimanan hatine belavkirin. S\u00EA qonax\u00EAn ber\u00E7av di jiyana w\u00EE ya zanist\u00EE (akadem\u00EEk) da dih\u00EAn d\u00EEtin."@ku . "Molekul di k\u00EEmyay\u00EA da bihevran\u00FBsyana du an z\u00EAdetir ji atoman e ko bi helkevtineka (aranceyeka) nemazey\u00EE bi band\u00EAn k\u00EEmyay\u00EE bihevra din\u00FBsin. keristey\u00EAn k\u00EEmyay\u00EE bi awayek\u00EA b\u00EAs\u00EEnor bi paj\u00EAn bi\u00E7\u00FBktir ji heman keristey\u00EE nah\u00EAn dab\u00EA\u015Fandin: molekul bi gi\u015Ft\u00EE wek\u00EE bi\u00E7\u00FBktir\u00EEn paj ji her keristeyek\u00EA k\u00EEmyay\u00EE dih\u00EAt d\u00EEtin ko h\u00EA\u015Fta saloxet\u00EAn k\u00EEmyay\u00EE y\u00EAn w\u00EE keristey\u00EE p\u00EAra hene. Hindek ji keristey\u00EAn saf (m\u00EEna asinkalan \u00FB kir\u00EEstalan) wesa ba\u015Ftir dih\u00EAn fehm\u00EEn (f\u00EAmkirin) ko li \u015F\u00FBna molekulan ji tor anko \u015Febekey\u00EAn nemazey\u00EE y\u00EAn atoman an ayonan p\u00EAkhatibin. Di zanist\u00EAn molekul\u00EE da, molekul heb\u00FBneka k\u00EEmyay\u00EE ya t\u00EAra xwe tebit\u00EE \u00FB ji al\u00EEy\u00EA karevay\u00EE ve b\u00EA-al\u00EE ye ko ji du an z\u00EAdetir atoman p\u00EAkhat\u00EEye. T\u00EAgeh anko konsepta molekula yek-atom\u00EE, her wek\u00EE ko di gaz\u00EAn nobel da dih\u00EAt d\u00EEtin, bi gi\u015Ft\u00EE ten\u00EA di b\u00EErdoza liv\u00EEnk\u00EE (kinetic theory) ya gazan da dih\u00EAt bikaran\u00EEn. Di v\u00EA b\u00EEdoz\u00EA da behsa ker\u00EE y\u00EAn gazan wesa dih\u00EAt kirin herwek\u00EE ko yek molekul, b\u00EA guhdana bi p\u00EAkhata w\u00EA."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/0/0d/Eminem.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Af\u00EE\u015Fa f\u00EElma 8 Mile Eminem hunermendek\u00EE Emer\u00EEk\u00EE ye. Ew p\u00EA\u015Ftir m\u00EEna rapvanek bi nav \u00FB deng b\u00FB, \u00FB pa\u015F\u00EA j\u00EE bi kar\u00EA xwe y\u00EA aktor serfiraz b\u00FB. Ew li St. Joseph, Missouri \u00E7\u00EAb\u00FB, \u00FB li Detroit\u00EA mezin b\u00FB."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/a/ac/The_Hunger_for_More_(Lloyd_Banks).jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
The Hunger for More The Hunger for More alb\u00FBm\u00EA yek\u00EA j\u00EE rapvan\u00EE emer\u00EEk\u00EE Lloyd Banks e. Ew di sala 2004 derket. Hilber\u00EEner\u00EAn v\u00EA alb\u00FBm\u00EA ev in: 50 Cent, Eminem, Havoc, Ron Browz, Thayod Ausar, K1 Mil, Hi-Tek, Timbaland, Scram Jones, Chad Beat, Sha Money XL, Greg \"Ginx\" Doby \u00FB Black Jeruz."@ku . "W\u00EAne:Engels. jpg Friedrich Engels Friedrich Engels sedsala 19an politikvan \u00FB filozof\u00EA Elman, bi Karl Marx re xebitiye, p\u00EA re \"Man\u00EEfestoya Kom\u00FBn\u00EEst\u00EE\" (1848) niv\u00EEsandiye \u00FB gotina komun\u00EEst bi p\u00EA\u015F ve biriye. Pi\u015Ft\u00EE mirina Marx, sererastkirina her du berg\u00EAn daw\u00EE y\u00EAn pirtuka \"Kap\u00EEtal\" tewaw kir. \u00E7\u00E7\u00E7\u00E7\u00E7\u00E7\u00E7"@ku . "Lao Z\u00EE f\u00EElozof\u00EA \u00C7\u00EEn\u00EE de sedsala 6'an ber\u00EE zayin\u00EA jiyaye. Di hinek \u00E7avkaniyan de nav\u00EA w\u00EE wek \"Lao Tsu, Lao Tse, Laotze yan j\u00EE Laozi\" \u00FB ew bi nav\u00EA \" Br\u00EAz Lao\" j\u00EE t\u00EA naskirin. wateya \"Lao\" bi \u00E7\u00EEn\u00EE p\u00EEr e \u00FB \"z\u00EE\" j\u00EE mamoste ye. Di derbar\u00EA jiyana w\u00EE de gelek agah\u00EE \u00FB \u00E7\u00EErok hene. Evana pirran\u00EE \u00E7\u00EErok\u00EAn ol\u00EE ne. Di dema xwe de f\u00EElozofeke h\u00EAja, bik\u00EAr \u00FB z\u00EErek b\u00FBye. Li ser ol, raman, zan\u00EEst \u00FB \u00C7\u00EEn\u00EE gelek xebat kiriye \u00FB berhem\u00EAn h\u00EAja daye. Raman\u00EAn w\u00EE \u00EEro j\u00EE xwed\u00EE nirxeke bilind in. Ne diyar e ku niv\u00EEskar\u00EA pirt\u00FBka Tao Te Ching Lao Z\u00EE jiyaye an na, ev mijar t\u00EA n\u00EEqa\u015Fkirin. L\u00EA d\u00EEsa j\u00EE m\u00EEn avaker\u00EA Tao\u00EEzm\u00EA t\u00EA qeb\u00FBlkirin."@ku . "Tao Te Ching nav\u00EA pirt\u00FBkek helbestan ya f\u00EElozof\u00EA \u00E7\u00EEn\u00EE Lao Z\u00EE (Lao Tse) ye. Helbestvan\u00EA kurd Ebdulrehman Ef\u00EEf Tao Te Ching wergerrandiye kurd\u00EE. Di pirt\u00FBk\u00EA de 81 helbest hene. Ew hem\u00FB di hejmara 42 ya Kovara Mehname de hatine we\u015Fandin."@ku . "W\u00EAne:Max Weber 1894. jpg Max Weber Max Weber civaknas (sosiyolog) \u00FB abor\u00EEvan\u00EA (ekonomist) elman. W\u00EE bi kesayet\u00EAn wek, Vilfredo Pareto, Ferdinand T\u00F6nnies, \u00C9mile Durkheim \u00FB Georg Simmel re civaknasiya (sosiyoloj\u00EE) hemdem ava kirin. Max Weber wek damezr\u00EAner\u00EA civaknasiya ziman-zelal t\u00EA d\u00EEtin, yan\u00EE n\u00EAz\u00EEkb\u00FBnek civak\u00EE, ku wateyek subjektif ji tevgera civak\u00EE t\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Zhuangzi-Butterfly-Dream. jpg \"Zhuangzi pelat\u00EEnk\u00EA di xewn\u00EA de dib\u00EEne (an j\u00EE Pelat\u00EEnk Zhuangzi di xewn\u00EA de dib\u00EEne)\". Zhuangzi, Chuang Tzu, Chuang Tsu, yan j\u00EE Chuang Tse di sedsala 4 B.Z. de li \u00C7\u00EEn\u00EA di dema \u015Fer\u00EAn m\u00EErekan de jiyaye. K\u00EAm ti\u015Ft li ser kesayetiya w\u00EE t\u00EAn zan\u00EEn. Li gor d\u00EEroknasan, ew li nav\u00E7eya Meng\u00EA cihek\u00EE li binya \u00E7em\u00EA zer re li cihek\u00EE herema Heman\u00EA jiyaye. T\u00EA gotin ku w\u00EE di kar\u00EA bir\u00EAvebirin\u00EA de cihek\u00EE gir\u00EEng digirt \u00FB bi heta ku key\u00EA her\u00EAma \u015Eu wez\u00EErt\u00EE p\u00EA\u015Fniyar\u00EE w\u00EE kiriye l\u00EA bel\u00EA w\u00EE qeb\u00FBl ne kiriye. Pirt\u00FBka w\u00EE j\u00EE bi nav\u00EA w\u00EE \"Zhuangzi\" t\u00EA bi naskirin. W\u00EE di dawiya jiyana xwe bi timamet\u00EE daye pa\u015F wek ko\u00E7erek\u00EE di nav gel de geriyaye."@ku . "Denis Diderot niv\u00EEskar, f\u00EElozof \u00FB ens\u00EEkloped\u00EEstek frans\u00EE ye. B\u00EEst sal\u00EAn jiyana w\u00EE \u00FB angajmana w\u00EE di berhema \"Lumi\u00E8res (Ron\u00EE)\" de ji bona ans\u00EEklopediy\u00EA karek\u00EE m\u00EEsoger e."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/a/a6/Carte-de-croatie.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Kroatiya Welatek\u00EE Y\u00FBgoslavya kevn e. Li Bakur-rojavay\u00EA w\u00EA \u00E7iyay\u00EAn Alpan xwiya dikin, li bakur-rojhilat\u00EA w\u00EA de\u015Ft\u00EAn Panoniyan bi hetan\u00EE ku li ba\u015F\u00FBr bighine derya Adriyat\u00EEk. Welat\u00EAn ciran\u00EA w\u00EA Slovenya, Macaristan, Serbistan, Bosniya \u00FB Herzegov\u00EEna, \u00FB Montenegro ne. Bajar\u00EAn mezin : Split, Osijek, Rijeka, Zadar, Slavonski Brod, Dubrovnik, \u0160ibenik, Vara\u017Edin, Vinkovci, Nex\u015Feya Kroatiyay\u00EA Girav\u00EAn Kroatiyay\u00EA : Koma grav\u00EAn Kornati, Koma grav\u00EAn Brijuni. Gol\u00EAn Kroatiyay\u00EA : Omladinsko jezero, Gola Plitvice. \u00C7iya : \u00E7iyay\u00EA U\u010Dka."@ku . "W\u00EAne:Heraclitus, Johannes Moreelse. jpg Herakl\u00EEtos Herakl\u00EEtos f\u00EElozof\u00EA yewnan\u00EE di navbera sedsala 535- 475 B.Z. li Efes\u00EA jiyaye de."@ku . "M\u00EEr\u00EA Gust\u00EElan romaneka hemas\u00EE ya pir a\u015Fop\u00EE ya J.R.R. Tolkien\u00EE ye. Ev roman wek\u00EE dir\u00EAjiya romana bertir a Tolkien\u00EE ya bi nav\u00EA K\u00EArvu\u015Fik-mirov\u00EE (The Hobbit) destp\u00EAb\u00FB \u00FB hema z\u00FB b\u00FB \u00E7\u00EErokeka gelek dir\u00EAjtir. Ew bi \u015Fend qonaxekan ji sala 1937'\u00EA heta 1949'\u00EA, \u00FB piran\u00EEya w\u00EA di sal\u00EAn \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EE y\u00EA Duy\u00EA da hat niv\u00EEs\u00EEn. Di p\u00EA\u015F de ew di sal\u00EAn 1954 \u00FB 1955'an de di s\u00EA cildan de hat belavkirin \u00FB ji hing\u00EE were gelek car\u00EAn d\u00EE \u00FB bi k\u00EAman\u00EE ve bi 38 ziman\u00EAn d\u00EE hat\u00EEye belavkirin \u00FB buye yek ji kar\u00EAn her\u00EE hezkir\u00EE y\u00EAn w\u00EAjey\u00EA di sedsala 20'an de. Film\u00EAn s\u00EAkane y\u00EAn M\u00EEr\u00EA Gust\u00EElan di sal\u00EAn 2001-2003'an de b\u00FBn sedema z\u00EAdeb\u00FBna hezkirina xelk\u00EE li kar\u00EAn Tolkien\u00EE."@ku . "Netewe-welat coreyek\u00EA welatan e ko ji bo desteberkirin \u00FB ewlekirina ax \u00FB serwer\u00EEy\u00EA ji bo neteweyek\u00EA p\u00EAkdih\u00EAt \u00FB reway\u00EE ya xwe ji v\u00EA ewlekirin\u00EA werdigirit. Welat heb\u00FBneka s\u00EEyas\u00EE \u00FB s\u00EEyas\u00EE-cihnask\u00EE (geopolet\u00EEkal); \u00FB netewe heb\u00FBneka kultur\u00EE \u00FB nejad\u00EE ye. zarava netewe-welat digeh\u00EEnit ko ev herdu raman bihevra in, \u00FB ev w\u00EA ji corey\u00EAn d\u00EE y\u00EAn welatan ko ber\u00EE w\u00EA heb\u00FBne cida dikit. Eger bi dirist\u00EE bih\u00EAt avakirin, ramana w\u00EA ew e ko hem\u00EE welatiyan ziman, kultur \u00FB bihay\u00EAn hevpi\u015Fk hene. Ev ti\u015Ft di piran\u00EEya corey\u00EAn d\u00EE y\u00EA welatan da neb\u00FBn. C\u00EEhana n\u00EE avab\u00FBy\u00EE li ser h\u00EEm\u00EA netewe-welatan maf\u00EA \u00E7areya-xwe-niv\u00EEs\u00EEn\u00EA \u00FB maf\u00EA xwe-r\u00EAvebirin\u00EA didit hem\u00EE neteweyan ko hizreka cewger\u00EEn ya ayd\u00EEoloc\u00EE ya neteweper\u00EAs\u00EEy\u00EE anko nasyonal\u00EEzm\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:George Berkeley by John Smibert. jpg George Berkeley Bishop George Berkeley (12 adar 1685 - 14 \u00E7ile 1753) ji malbata \u00EEmparatoriy\u00EA, f\u00EElozofek\u00EE ji \u00EErlanday\u00EA ye. Xebata xwe ya her\u00EE giranbiha li ser mijara \"\u00EEd\u00EAalizma subjektif\" kiriye. Ew dib\u00EAje : \"Esse est percipi\" (\"heb\u00FBn, xwiya-kirin e\"). T\u00EAori,n\u00EE\u015Fan dide ku mirov bi ten\u00EA kar\u00EA bi r\u00EAya h\u00EEs \u00FB ramanan ti\u015Ftan nas bike, le ne bi riya tecr\u00EEd\u00EA. W\u00EE gelek ti\u015Ft niv\u00EEsandin, \"Bingiha f\u00EArb\u00FBna mirov(1710)\", \u00FB \"S\u00EA diyalog\u00EAn di navbera \u00CElas \u00FB F\u00EElon\u00FBs de\" (1713) Berkley bi xwe di rol\u00EA sp\u00EEr\u00EEtualist (r\u00FBhan\u00EE) \u00FB Ilas gotina Yewnan\u00EE ku ji bo \"Locke (ti\u015Ft)\" t\u00EA bi kara\u00EEn. Di sala 1734 de Anal\u00EEst \u00E7ap kir, di v\u00EA pirtuk\u00EA avakirina zanyariy\u00EA rexne dike. w\u00EE bi van rexneyan bandoreke mezin li p\u00EA\u015Fve\u00E7\u00FBn\u00EAn li ser Matemet\u00EEk\u00EA kir. Nav\u00EA w\u00EE li bajarek\u00EE Kal\u00EEforniya \u00FB li kol\u00EAjek\u00EA di nava Zanko Yal j\u00EE hat kirin."@ku . "George Smoot (* 20'\u00EA Re\u015Femeha 1945\u00EA) st\u00EArf\u00EEz\u00EEkzanistvanek\u00EA \u00FB keyhannasek\u00EA Emr\u00EEk\u00EE ye. Ew li Zan\u00EEngeha Kal\u00EEforn\u00EEyay\u00EA li B\u00EArkl\u00EEy\u00EA dersd\u00EAr\u00EA f\u00EEz\u00EEk\u00EA ye. Bi tevay\u00EE digel John C. Mather\u00EE Nobel Xelata f\u00EEz\u00EEk\u00EA ya sala 2006'\u00EA jiber l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn liser form\u00EAn ko dib\u00EAjin\u00EA Ten\u00EAn Re\u015F \u00FB enayzotop\u00EEya t\u00EEr\u00EAjder\u00EE ya pa\u015Fxaney\u00EE ya h\u00FBrp\u00EAlane ya gerd\u00FBn\u00EE wergirt. Ev ew kar e ko gewher\u00EA birdoza gir-gurm\u00EEn\u00EA ya gerd\u00FBn\u00EA bi ar\u00EEkar\u00EE ya heyvoka COBE'\u00EA dana."@ku . "Jos\u00E9 Ortega y Gasset F\u00EElozof\u00EA Espanyol (9 G\u00FBlan 1883 - 18 cotmih 1955) Madrid, xwendina xwe li Madr\u00EEd\u00EA \u00FB li zankoy\u00EAn Almanan kiriye. di sala 1910 li bajar\u00EA xwe (Madr\u00EEd\u00EA) b\u00FB mamostey\u00EA metaf\u00EEz\u00EEk\u00EA. W\u00EE bi kovar \u00FB n\u00EEv\u00EEs\u00EAn xwe hewl da ku ji n\u00FB ve \u00E7anda \u00FB w\u00EAjeya Espan\u00EE zind\u00EE bike. Ji van kovaranLa Revista de Occidente ya her\u00EE bi nav \u00FB deng e. Bi destp\u00EAka \u015Fer\u00EA hind\u00FBr\u00EEn y\u00EA Espanya y\u00EA re ew ji wel\u00EAt derket. P\u00EA\u015F\u00EE \u00E7\u00FB Fransay\u00EA, pi\u015Ftre j\u00EE \u00E7\u00FB Arjant\u00EEn\u00EA Di dawiya jiyana xwe de careke din vegeriya Madr\u00EEd\u00EA \u00FB li wir jiyana xwe ji dest da. Ev niv\u00EEskar\u00EA Espanyol, li qas\u00EE ku giring\u00EE dida wateya ti\u015Ftek\u00EE, hewqas j\u00EE dida rastgotina w\u00EA ti\u015Ft\u00EA. Li gor niv\u00EEskar Camus pi\u015Ft\u00EE Nietzsche re, belk\u00EE j\u00EE niv\u00EEskar\u00EA her\u00EE bas y\u00EA Ewr\u00FBpay\u00EA ye ew e."@ku . "W\u00EAne:Noam chomsky cropped. jpg Noam Chomsky Noam Chomsky kevne dersd\u00EAr\u00EA zimanzanist\u00EE li Massachusetts Institute of Technology ye. Nav\u00FBbang\u00EAn w\u00EE ji ber afirandina Rezmana Zay\u00EEndek e ko wesa dih\u00EAt hesibandin ko mezintir\u00EEn p\u00EA\u015Fkevtin di war\u00EA zimanzanist\u00EA t\u00EEyor\u00EE da b\u00FBbit li sedsala 20'\u00EA. W\u00EE bi p\u00EAda\u00E7\u00FBna Riftara Peyvan\u00EE ya F. B. Skinner\u00EE har\u00EEkar\u00EE ya serhildana \u015Fore\u015Fa zan\u00EEnbawer\u00EEy\u00EA di revazanist\u00EE da kir. Di w\u00EA p\u00EAda\u00E7\u00FBna xwe da w\u00EE rikeber\u00EE ya bo\u00E7\u00FBna riftarbaweran di xw\u00EEndina ziman \u00FB hi\u015F\u00EE da kir ko li sal\u00EAn 1950'an gelek baladest b\u00FBn. Bo\u00E7\u00FBna w\u00EE ya siru\u015Ftbawerane di ware xw\u00EEndina ziman\u00EE da felsefeya ziman\u00EE j\u00EE bandora xwe hi\u015Ft."@ku . "W\u00EAne:Giordano Bruno. jpg Giordano Bruno Giordano Bruno f\u00EElozofek\u00EE \u00EEtalyan e. Di sala 1548an de li Naloy\u00EA hatiye din\u00EA \u00FB di 17\u00EA sibata 1600\u00EE de li Romay\u00EA jiyana xwe ji dest daye. Ew bi awayek\u00EE f\u00EElozof\u00EEk li ser xebat\u00EAn Nicolas Copernic \u00FB Nicolas de Cuse sekiniye \u00FB bahsa gerd\u00FBnek b\u00EA daw\u00EE ku di nav\u00EA de pir ji sit\u00EArk\u00EAn wek dinyay\u00EA t\u00EA de hene kiriye. Ew ji aliy\u00EA eng\u00EEz\u00EEsiyon\u00EA ve bi r\u00EA\u015Fa\u015Fiy\u00EA t\u00EA tawanbar kirin \u00FB pi\u015Ft\u00EE he\u015Ft sal\u00EAn dadkirin\u00EA re ew bi sax\u00EE t\u00EA \u015Fewitandin (bi hinceta ku ev\u00EA r\u00EA li gelek ku\u015Ftin\u00EAn din veke)."@ku . "Derdora sermas\u00EA (desktop environment) komek\u00EA sepanan e ku xebitandina komputer \u00FB bernameyan hesantir bike. B\u00EA derdora sermas\u00EA, yek dikare komputer\u00EA bi ten\u00EA bi niv\u00EEsan bi kar b\u00EEne. Di Windows \u00FB Mac OS de, derdora sermas\u00EA sab\u00EEt e. Di Linux\u00EA de, s\u00EA derdor\u00EAn sermas\u00EA y\u00EAn mezin hene: GNOME, KDE \u00FB XFCE."@ku . "\u015Eahid\u00EAn Yahowa cemaeteke ol\u00EE ne. 7 m\u00EElyon endam\u00EAn wan hene. \u015Eahid\u00EAn Yahowa gelek car wek\u00EE mes\u00EEh\u00EE t\u00EA hesibandin, l\u00EA gelek mes\u00EEh\u00EE wan wek\u00EE mes\u00EEhiyan napejir\u00EEnin, ji ber ku \u015Fahid\u00EAn Yahowa \u00CEsa wek\u00EE xwede qeb\u00FBl nakin. \u015Eahid\u00EAn Yahowa xwe bi sedema v\u00EA ayeta \u00CE\u015Faya p\u00EAxember binav dikin: \u201CXUDAN Yahowa dib\u00EAje: H\u00FBn \u015Fahdey\u00EAn min \u00FB q\u00FBl\u00EAn ku bijartime ne. Da ku, h\u00FBn bizanibin \u00FB baweriya xwe bi min ve b\u00EEnin \u00FB f\u00EAhm bikin ku ew ez im. Ber\u00EE min Xwed\u00EA neb\u00FB \u00FB pa\u015F\u00EE min j\u00EE nabe. Ez, ez XUDAN im \u00FB xeyn\u00EE min wek\u00EE din xelasker n\u00EEne. \u201D "@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/20/Bertrandrussell.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Bertrand Russell Bertrand Arthur William Russell, (di 18 gulana 1872 de li Tellek\u00EA hate din\u00EA \u00FB li 2 sibata 1970 li Monmouthshir n\u00EAz\u00EEk\u00EA Penrhyndeudraeth\u00EA, li Gal\u00EA jiyana xwe ji dest da) F\u00EElozof\u00EA Ingl\u00EEz yek f\u00EElozof\u00EAn her\u00EE navdar y\u00EAn sedsala XX ye. Li ser Ep\u00EEstemoloj\u00EE, mamemat\u00EEk, vac\u00EE (mantiq\u00EE) \u00FB rewi\u015Ftiy\u00EA j\u00EE xebat\u00EAn w\u00EE y\u00EAn giranbiha hene. F\u00EElozof\u00EA \u00E7epgir, \u00FB m\u00EEl\u00EEtan\u00EA sosiyal\u00EEst \u00FB azad\u00EE xwaz, ji n\u00FB ve Felsef\u00EA derxistiy\u00EA p\u00EA\u015F \u00FB r\u00EA li polem\u00EEkan vekiriye. W\u00EE dadgeha Sartre-Russell li dij\u00EE qatliyama ku di dema \u015Fer\u00EA wiyetnam\u00EA hat\u00EE hol\u00EA li darxiwst, \u00DB di sala 1950'an de ji bo berhema xwe, ji bo tevgera xwe ya mirovperwer \u00FB ramana azad, w\u00EE xelata wejeya Nobel\u00EA stand."@ku . "sedsala 20'an | sedsala 21'an | sedsala 22'an 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010"@ku . "B\u00EEr\u00FBn\u00EE an j\u00EE Eb\u00FB Reyhan B\u00EEr\u00FBn\u00EE (b\u00FBn 15 \u00EAluna 973 - mirin 13 kan\u00FBn 1048) f\u00EElozof, matemat\u00EEkvan, astronom, f\u00EEz\u00EEkvan, ans\u00EEkloped\u00EEst, d\u00EEroknas, gerok, mamosta \u00FB dermanvanek\u00EE ji rojhilata nav\u00EEn b\u00FB. W\u00EE xebat\u00EAn gelek\u00EE gir\u00EEng di be\u015F\u00EAn matemat\u00EEk, felsef\u00EA \u00FB bij\u00EE\u015Fkvaniy\u00EA de dane. Ew li gund\u00EA Kath n\u00EAz\u00EE Xwarezm\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FBye. Nav\u00EA w\u00EE bi faris\u00EE t\u00EA wateya berbajar. Bi \u015F\u00FBnde nav\u00EA w\u00EE li gund\u00EA w\u00EE Kat j\u00EE kirine. Ew ders\u00EAn matemat\u00EEk \u00FB astronomiy\u00EA ji Eb\u00FB Nasir digire. Ew bi f\u00EElozof\u00EAn weke, Ibn S\u00EEna, Ibn Miskeweyh \u00FB m\u00EErza Eb\u00FB'l-Ebas Me'm\u00FBn\u00EA Xwarezm\u015Fah re hevkariy\u00EA dike. Bi Mehm\u00FBd\u00EA Xezney\u00EE re di\u00E7e Hindistan\u00EA, li w\u00EA der\u00EA ziman\u00EA wan h\u00EEndibe, hem li ser ola wan, hem j\u00EE li ser felsefa wan dixebite \u00FB pirt\u00FBkeke bi nav\u00EA \"Kit\u00EAba Hindistan\u00EA\" li ser ved\u00EEtin\u00EAn xwe diniv\u00EEse. Ew yewnan\u00EE, suryan\u00EE \u00FB berber\u00EE j\u00EE zan\u00EEb\u00FB. W\u00EE pirt\u00FBk\u00EAn xwe bi (ziman\u00EA xwe y\u00EA day\u00EEk\u00EA) faris\u00EE \u00FB bi ereb\u00EE diniv\u00EEsandin. W\u00EAne:Laleh park jonub. jpg Li Tehran\u00EA li parka Laleh\u00EA peyker\u00EA B\u00EEr\u00FBn\u00EE"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | 1990 | 1991 | 1992"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | 1990 | 1991"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1976 | 1977 | 1978 | 1979 | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | 1990"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979 | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 |"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1897 | 1898 | 1899 | 1900 | 1901 | 1902 | 1903 | 1904 | 1905 | 1906 | 1907"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1900 | 1901 | 1902 | 1903 | 1904 | 1905 | 1906 | 1907 | 1908 | 1909 | 1910"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1899 | 1900 | 1901 | 1902 | 1903 | 1904 | 1905 | 1906 | 1907 | 1908 | 1909"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1901 | 1902 | 1903 | 1904 | 1905 | 1906 | 1907 | 1908 | 1909 | 1910 | 1911"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1902 | 1903 | 1904 | 1905 | 1906 | 1907 | 1908 | 1909 | 1910 | 1911 | 1912"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1904 | 1905 | 1906 | 1907 | 1908 | 1909 | 1910 | 1911 | 1912| 1913 | 1914"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1905 | 1906 | 1907 | 1908 | 1909 | 1910 | 1911 | 1912| 1913 | 1914| 1915"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1906 | 1907 | 1908 | 1909 | 1910 | 1911 | 1912| 1913 | 1914| 1915 | 1916"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1907 | 1908 | 1909 | 1910 | 1911 | 1912| 1913 | 1914 | 1915 | 1916 | 1917"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1908 | 1909 | 1910 | 1911 | 1912| 1913 | 1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1909 | 1910 | 1911 | 1912| 1913 | 1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | 1919"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1910 | 1911 | 1912| 1913 | 1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | 1919 | 1920"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1911 | 1912| 1913 | 1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | 1919 | 1920 | 1921"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1912| 1913 | 1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | 1919 | 1920 | 1921 | 1922"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1913 | 1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | 1919 | 1920 | 1921 | 1922 | 1923"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | 1919 | 1920 | 1921 | 1922 | 1923 | 1924"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | 1919 | 1920 | 1921 | 1922 | 1923 | 1924 | 1925"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1916 | 1917 | 1918 | 1919 | 1920 | 1921 | 1922 | 1923 | 1924 | 1925 | 1926"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1917 | 1918 | 1919 | 1920 | 1921 | 1922 | 1923 | 1924 | 1925 | 1926 | 1927"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1918 | 1919 | 1920 | 1921 | 1922 | 1923 | 1924 | 1925 | 1926 | 1927 | 1928"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1919 | 1920 | 1921 | 1922 | 1923 | 1924 | 1925 | 1926 | 1927 | 1928 | 1929"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1920 | 1921 | 1922 | 1923 | 1924 | 1925 | 1926 | 1927 | 1928 | 1929 | 1930"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1921 | 1922 | 1923 | 1924 | 1925 | 1926 | 1927 | 1928 | 1929 | 1930 | 1931"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1922 | 1923 | 1924 | 1925 | 1926 | 1927 | 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1923 | 1924 | 1925 | 1926 | 1927 | 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932 | 1933"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1924 | 1925 | 1926 | 1927 | 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932 | 1933 | 1934"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1925 | 1926 | 1927 | 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932 | 1933 | 1934 | 1935"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1926 | 1927 | 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932 | 1933 | 1934 | 1935 | 1936"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1927 | 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932 | 1933 | 1934 | 1935 | 1936 | 1937"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932 | 1933 | 1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1929 | 1930 | 1931 | 1932 | 1933 | 1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | 1939"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1930 | 1931 | 1932 | 1933 | 1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | 1939 | 1940"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1931 | 1932 | 1933 | 1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | 1939 | 1940 | 1941"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1932 | 1933 | 1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | 1939 | 1940 | 1941 | 1942"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1933 | 1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | 1939 | 1940 | 1941 | 1942 | 1943"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | 1939 | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | 1939 | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1936 | 1937 | 1938 | 1939 | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | 1946"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1937 | 1938 | 1939 | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | 1946 | 1947"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1938 | 1939 | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | 1946 | 1947 | 1948"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1939 | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | 1946 | 1947 | 1948 | 1949"@ku . "Dara, Dare an j\u00EE Dar\u00EA 30 km li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojavay\u00EA M\u00EArd\u00EEn\u00EA, li ser r\u00EAya Nis\u00EAb\u00EEn\u00EA ye. Ev bajar\u00EA Mezopotamyay\u00EA ku di wexta xwe de bi nav \u00FB deng b\u00FB, \u00E7i mixabin ku ew niha b\u00FBye weke gundek\u00EE pi\u00E7ek\u00EE mezin. Dar\u00EA, ji aliy\u00EA hikumdar\u00EA Persan Dara Y\u00FBan\u00EE\u015F\u00EEn ve hatiye ava kirin. Bajar heta \u00E7end sedsal\u00EAn pi\u015Ft\u00EE zay\u00EEn\u00EA carinan di bin hikumdar\u00EEya \u00CEmparatoriya Romay\u00EA \u00FB car carinan j\u00EE di bin ya Persan de maye. Di sedsalan 7an dikeve dest\u00EAn Ereban \u00FB heta bi sedsala 15an j\u00EE di bin desthilat\u00EEya hikumdar\u00EAn her\u00EAm\u00EE de dim\u00EE ne. Pi\u015Ft\u00EE sedsalan 15an j\u00EE bajar dikeve dest\u00EA Osman\u00EEyan. Ji piran, serayan, sar\u00EEncan \u00FB avah\u00EEy\u00EAn din \u00FB perey\u00EAn car carna di nav xirbeyan t\u00EA d\u00EEtin, xuya dike ku Dar\u00EA bajarek\u00EE dewlemend b\u00FB ye. Zindana ji al\u00EEy\u00EA Dara de hatib\u00FB \u00E7\u00EAkirin, heta \u00EEro j\u00EE li ser lingan maye. Bajar ji du qisman p\u00EAk t\u00EA."@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979 | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | 1969 | 1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | 1946 | 1947 | 1948 | 1949 | 1950 | 1951"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | 1946 | 1947 | 1948 | 1949 | 1950 | 1951 | 1952"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1944 | 1945 | 1946 | 1947 | 1948 | 1949 | 1950 | 1951 | 1952 | 1953 | 1954"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1943 | 1944 | 1945 | 1946 | 1947 | 1948 | 1949 | 1950 | 1951 | 1952 | 1953"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1945 | 1946 | 1947 | 1948 | 1949 | 1950 | 1951 | 1952 | 1953 | 1954 | 1955"@ku . "Isaac Newton, f\u00EEz\u00EEkvan Newton, di f\u00EEz\u00EEk\u00EA de yekeya h\u00EAz\u00EA"@ku . "Serokkomar, serok\u00EA komarek\u00EA ye. Bi piran\u00EE serokkomar an ji aliy\u00EA Parlamena dewletek\u00EE ve an j\u00EE ji aliy\u00EA gel ve t\u00EA hilbijartin."@ku . "Nif\u00FBs an gelhe, li welatek\u00EE, bajar, nav\u00E7e an saziyek\u00EE hijmara mirovan e. Her dewlet ji \u00E7end salan car\u00EA ji bona tesp\u00EEtkirina nif\u00FBsa xwe hijmartina mirovan dike."@ku . "Kurdish Human Rights Project (KHRP) projeya maf\u00EAn mirovan ya kurd ye. Navenda saziy\u00EA li London\u00EA ye."@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1946 | 1947 | 1948 | 1949 | 1950 | 1951 | 1952 | 1953 | 1954 | 1955 | 1956"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1947 | 1948 | 1949 | 1950 | 1951 | 1952 | 1953 | 1954 | 1955 | 1956 | 1957"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1948 | 1949 | 1950 | 1951 | 1952 | 1953 | 1954 | 1955 | 1956 | 1957 | 1958"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1949 | 1950 | 1951 | 1952 | 1953 | 1954 | 1955 | 1956 | 1957 | 1958 | 1959"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1950 | 1951 | 1952 | 1953 | 1954 | 1955 | 1956 | 1957 | 1958 | 1959 | 1960"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1952 | 1953 | 1954 | 1955 | 1956 | 1957 | 1958 | 1959 | 1960 | 1961 | 1962"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1951 | 1952 | 1953 | 1954 | 1955 | 1956 | 1957 | 1958 | 1959 | 1960 | 1961"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1953 | 1954 | 1955 | 1956 | 1957 | 1958 | 1959 | 1960 | 1961 | 1962 | 1963"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1954 | 1955 | 1956 | 1957 | 1958 | 1959 | 1960 | 1961 | 1962 | 1963 | 1964"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1956 | 1957 | 1958 | 1959 | 1960 | 1961 | 1962 | 1963 | 1964 | 1965 | 1966"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1955 | 1956 | 1957 | 1958 | 1959 | 1960 | 1961 | 1962 | 1963 | 1964 | 1965"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1957 | 1958 | 1959 | 1960 | 1961 | 1962 | 1963 | 1964 | 1965 | 1966 | 1967"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1958 | 1959 | 1960 | 1961 | 1962 | 1963 | 1964 | 1965 | 1966 | 1967 | 1968"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1959 | 1960 | 1961 | 1962 | 1963 | 1964 | 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | 1969"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1960 | 1961 | 1962 | 1963 | 1964 | 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | 1969 | 1970"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1961 | 1962 | 1963 | 1964 | 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | 1969 | 1970 | 1971"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1962 | 1963 | 1964 | 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | 1969 | 1970 | 1971 | 1972"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1964 | 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | 1969 | 1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1963 | 1964 | 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | 1969 | 1970 | 1971 | 1972 | 1973"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1966 | 1967 | 1968 | 1969 | 1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1967 | 1968 | 1969 | 1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1968 | 1969 | 1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1969 | 1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979 | 1980"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979 | 1980 | 1981"@ku . "sedsala 19'an | sedsala 20'an | sedsala 21'an 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979 | 1980 | 1981 | 1982"@ku . "W\u00EAne:Trotsky Profile. jpg Lev Trotsk\u00EE (1920) W\u00EAne:LeonTrotsky1897. jpg Xort\u00EA Lev Trotsk\u00EE (1897) W\u00EAne:Leo Trotzki 1940. jpg Lev Trotsk\u00EE (li ort\u00EA) li Meks\u00EEk\u00EA, ber\u00EE mirin\u00EA xwe Lev (an j\u00EE Leon) Dav\u00EEdov\u00EE\u00E7 Trotsk\u00EE siyasetmedar, f\u00EElozof, \u015Fore\u015Fger \u00FB yek ji p\u00EA\u015Feng\u00EAn \u015Eore\u015Fa Bol\u015Few\u00EEkan e. Bi nav\u00EA Lev Dav\u00EEdov\u00EE\u00E7 Bron\u015Fteyn li Yanowka di malbateke bingeh-cih\u00FB de ji day\u00EEk b\u00FBye. Trotsk\u00EE kod nav\u00EA w\u00EE ye. Avaker\u00EA Art\u00EA\u015Fa Sor a YKSS, teor\u00EEsyenek\u00EE Marks\u00EEst b\u00FB cihek\u00EE w\u00EE y\u00EA gir\u00EEng heb\u00FB di destp\u00EAka \u015Fore\u015Fa sosyal\u00EEst a li R\u00FBsyay\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE mirina Len\u00EEn, nakok\u00EE di nava p\u00EA\u015Feng\u00EAn \u015Fore\u015F\u00EA de derdikeve. Trotsk\u00EE bi nav\u00EA \"\u015Fore\u015Fa b\u00EAdaw\u00EE\" eniyeke avadike. Gor\u00EE w\u00EE div\u00EA mirov bi deskeftin\u00EAn li R\u00FBsyay\u00EA nesekine, \u015Fore\u015F\u00EA him li R\u00FBsya, him j\u00EE li r\u00FBy\u00EA dinyay\u00EA n\u00FBvej\u00EEne. Xebat \u00FB n\u00EAr\u00EEn\u00EAn w\u00EE him li r\u00FBy\u00EA dinyay\u00EA gelek dostan, him j\u00EE dijminan dert\u00EEne hol\u00EA. T\u00EAko\u015F\u00EEna mezin di navbera Stal\u00EEn \u00FB Trotsk\u00EE de p\u00EAk t\u00EA. Stal\u00EEn biserdikeve \u00FB Trotsk\u00EE ji hem\u00EE peywirdariy\u00EAn xwe t\u00EA destki\u015Fandin. Ber\u00EA \u015Fore\u015Fa Len\u00EEn difikir\u00EE vediguh\u00EAze \u00FB dikeve bin bandora Stal\u00EEn. Stal\u00EEn hem\u00EE demokrasiya sosyal\u00EEzm\u00EA radike, bi sed hezaran mirovan zindan\u00EE dike. Sosyal\u00EEzma ku d\u00EA azad\u00EE bianiya, tirs, zilm \u00FB zordariy\u00EA t\u00EEne. Trotsky ji YKSS t\u00EA derkirin. Di nava sal\u00EAn 1929 \u00FB 1933 li Stenbola Tirkiy\u00EA dij\u00EE. 20'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 1932 da ji hemwelatiya YKSS t\u00EA av\u00EAtin. Stal\u00EEn ti rehetiy\u00EA nade w\u00EE. Law\u00EA w\u00EE t\u00EA ku\u015Ftin \u00FB ke\u00E7a Trotsk\u00EE li Berl\u00EEn\u00EA t\u00EA d\u00EEnkirin. Trotsk\u00EE ji Fransa, Norw\u00EAc \u00FB cih\u00EA ku di\u00E7e t\u00EA derkirin. Ajan\u00EAn Stal\u00EEn nah\u00EAlin ew t\u00EAko\u015F\u00EEna xwe bidom\u00EEne. Di 21'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA1940 de li Meks\u00EEk\u00EA ji aliy\u00EA s\u00EExureke Stal\u00EEn t\u00EA ku\u015Ftin."@ku . "W\u00EAne:Emir Timur statue - Tashkent. jpg Heykel\u00EA Tamerlane li Ta\u015Fkent Tamerlane (ya j\u00EE T\u00EEm\u00FBr) yek ji key\u00EA Tirk-Mongolan \u00EA navdar e. Bi zilm, zordar\u00EE, barbar\u00EE, talankeriya xwe t\u00EA nas\u00EEn. \u00C7avkaniy\u00EAn Rojavay\u00EE w\u00EE wek\u00EE Mongol binavdikin l\u00EA Tirk dib\u00EAjin ew bi esl\u00EA xwe Tirk e \u00FB w\u00EE wek\u00EE keyek\u00EE, mezinek\u00EE Tirkan n\u00EE\u015Fan didin \u00FB pesn\u00EA w\u00EE didin. T\u00EEm\u00FBrleng heya par\u00E7eyek\u00EA Kurdistan\u00EA j\u00EE dagir dike \u00FB di serdariya xwe de tirs xofeke mezin li ser \u015Faristaniy\u00EAn her\u00EAm\u00EA dih\u00EAle. Cih\u00EA ku art\u00EA\u015F\u00EAn T\u00EEm\u00FBrleng l\u00EA derbasdibin kevir li ser kevir nedima. Hem\u00EE pirt\u00FBkxane dir\u00FBxand, hem\u00EE dewlemend\u00EE talan dikir. Di diroka devk\u00EE ya Kurd\u00EE de derbar\u00EA zilma T\u00EEm\u00FBrleng de gelek gotin hene. Bi kurt\u00EE T\u00EEm\u00FBrleng bi barbariya xwe di d\u00EErok\u00EA de ciheke mezin girtiye."@ku . "W\u00EAne:Genghiskhantraditional. JPG Nav\u00EA Ceng\u00EEz Xan bi mongol\u00EE W\u00EAne:Genghis Khan. jpg Ceng\u00EEz Xan Ceng\u00EEz Xan, yek ji serdar\u00EAn navdar \u00EAn Tirk-Mongol e. Nav\u00EA Ceng\u00EEz Xan bi ziman\u00EAn \u00CEran\u00EE ye. Bi Kurd\u00EE t\u00EA wateya \"Xan\u00EA cenghez, xan\u00EA \u015Ferxwaz-\u015Ferhez). Lewra herdem bandora ziman\u00EAn \u00CEran\u00EE li ser hem\u00EE ber\u00EAn Asyay\u00EE heb\u00FBye. \u00C7awa \u00EEro ziman\u00EA \u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE serdest e bi sedan salan ziman\u00EAn \u00CEran\u00EE j\u00EE wisa serdest b\u00FBn. Ceng\u00EEz Xan bi barbariya xwe t\u00EA nas\u00EEn. Yek ji barbar\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn di d\u00EEroka mirovahiy\u00EA de ye. Di \u00E7anda Kurd\u00EE de j\u00EE barbariya Ceng\u00EEz Xan, T\u00EEm\u00FBrleng, At\u00EElla, hwd ciheke gir\u00EEng digire."@ku . "Kab\u00FBl (nav\u00EA w\u00EA y\u00EA ferm\u00EE \u06A9\u0627\u0628\u0644 ango Kabol e), paytext \u00FB bajar\u00EA her\u00EE mezin \u00EA Afxanistan\u00EA ye. Nif\u00FBsa w\u00EA 1,5 milyon e \u00FB di newaleke teng \u00FB stratej\u00EEk de hatiye avakirin. Kab\u00FBl navenda abor\u00EE \u00FB \u00E7and\u00EE a Afxanistan\u00EA ye. Bilindah\u00EEya Kab\u00FBl \u00EA a ji deryay\u00EA 1.765 m. ye. \u00C7iyay\u00EA li dora Kab\u00FBl\u00EA j\u00EE \u00C7iyay\u00EA Asman\u00EE (\u06A9\u0648\u0647 \u0622\u0633\u0645\u0627\u06CC\u06CC) ye. W\u00EAne:Kabul Skyline. jpg Bajar\u00EA Kab\u00FBl\u00EA"@ku . "Andorra la Vella, paytexta Andorray\u00EA ye. Nif\u00FBsa baj\u00EAr 22.884 e. R\u00FBerda w\u00EA 59 km\u00B2 ye \u00FB bilindahiya w\u00EA ya ji deryay\u00EA 1.409 m ye. W\u00EAne:Andorralavella06. jpg Bajar\u00EA Andorra la Vella"@ku . "Luanda,, Paytext \u00FB bajar\u00EA her\u00EE mezin \u00EA Angolay\u00EA ye. Li qerax\u00EA Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk e \u00FB l\u00EEmana her\u00EE mezin a Angolay\u00EA ye. Di 1995'an de nif\u00FBsa xwe 3 milyon b\u00FB. W\u00EAne:LuandaJuin2005-1-br. jpg Bajar\u00EA Luanday\u00EA - T\u00EErmeh 2005"@ku . "Kwame Nkrumah an bi nav\u00EA dir\u00EAj Francis Nwia Kofie Kwame Nkru-mah zanyarek\u00EE Ganay\u00EE, siyasetmedar, pan-efr\u00EEqa\u00EEst \u00FB yek ji p\u00EA\u015Feng\u00EAn tevgera Efr\u00EEqayiyan a li dij\u00EE kolonyal\u00EEzm\u00EA ye. Li Ganay\u00EA ji dayik b\u00FBye \u00FB li DYE perwerde d\u00EEtiye. Yekem\u00EEn serokwez\u00EEr\u00EA Gana ye. Xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEn\u00EAn sosyal\u00EEst b\u00FB. Ji bo tevahiya Efr\u00EEqa t\u00EAdiko\u015Fiya. Di ser\u00EEl\u00EAdaneka xwe ya li \u00C7\u00EEn, le\u015Fker\u00EAn rastg\u00EEr darbeyeke le\u015Fker\u00EE p\u00EAkt\u00EEnin \u00FB Nkrumah \u00EAd\u00EE dibe penaber. Heya dawiya jiyana xwe ji bo parzem\u00EEna Efr\u00EEqa, daw\u00EEl\u00EAan\u00EEna kolonyal\u00EEzm\u00EA, p\u00EAkan\u00EEna sosyal\u00EEzm \u00FB azadiya mirovan t\u00EAdiko\u015Fe. N\u00EAr\u00EEn\u00EAn w\u00EE gelek al\u00EEkar \u00FB ewqas j\u00EE dijkar peyda dikin. Sosyal\u00EEzma w\u00EE difikir\u00EE ji aliy\u00EA gelek Efr\u00EEqay\u00EEyan j\u00EE dihate rexnekirin. \u00CEro her\u00E7end\u00EE fikr\u00EAn w\u00EE ew\u00E7end nay\u00EA parastin j\u00EE, Nkrumah ji bo gelek ciwan\u00EAn Efr\u00EEqay\u00EE wek\u00EE s\u00EEmbolek e."@ku . "Saint John's, paytexta Antig\u00FBa \u00FB Berb\u00FBda ye. Saint John's navenda bazirganiya v\u00EE welat\u00EE \u00FB l\u00EEmana sereke a grava Antig\u00FBay\u00EA ye. Saint John's ji d\u00EEroka xwe ya kolon\u00EEb\u00FBn\u00EA ya sala 1632 hetan\u00EE serxweb\u00FBniya xwe ya sala 1981 \u00FB \u00EEro j\u00EE t\u00EAde navenda bir\u00EAvebiriy\u00EA ye. Nif\u00FBsa xwe 25 321 \u00FB r\u00FBerd\u00EA xwe 10 km\u00B2 ye. W\u00EAne:Stjohnsstreetantigua. jpg Bajar\u00EA Saint John's"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/63/3-statue.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ibn Meym\u00FBn Rabbi Moshe ben Maimon (\u05E8\u05D1\u05D9 \u05DE\u05E9\u05D4 \u05D1\u05DF \u05DE\u05D9\u05D9\u05DE\u05D5\u05DF), ku bi nav\u00EA Rambam j\u00EE t\u00EA naskirin (B\u00FBn 30 adara 1135 Cordoue - mirin, 13 qan\u00FBn 1204, Fostat), f\u00EElozof \u00FB t\u00EAolog\u00EA Cih\u00FB, Nagid (serok\u00EA civaka) Cih\u00FB li Misr\u00EA \u00FB dextor li hew\u015Fa Selehad\u00EEn de, Ew di nav Yah\u00FBdiy\u00EAn Rab\u00EEn\u00EEk de navdar b\u00FB. Dib\u00EAjin gerek mirov mezinb\u00FBna w\u00EE \u00FB hejab\u00FBna w\u00EE bi mezinb\u00FBna k\u00EAla ser\u00EA w\u00EE bip\u00EEve : \u00AB Mi Moshe ad Moshe lo kam k\u00E9 Moshe \u00BB (Ji M\u00FBsa bi heta M\u00FBsa, yek\u00EE weke M\u00FBsa ranabe) s\u00FBreta 34, 10 : \"pi\u015Ft\u00EE w\u00EE re kesek\u00EE weke M\u00FBsa ji Isra\u00EEl\u00EA derneket. W\u00EE bandoreke h\u00EAja li ser f\u00EElozof\u00EAn medyaval kiriye. Xiristiyan w\u00EE bi nav\u00EA Mo\u00EFs, Ma\u00EFymunid \u00FB misilman w\u00EE bi nav\u00EA M\u00FBsa bin Meym\u00FBn ibn Abdallah el-k\u00FBrt\u00FBb\u00EE el-\u00EEsra\u00EEl\u00EE nas dikin. Berhema w\u00EE ya yekem nerx\u00EEna li ser M\u00EE\u015Fna ye. ji bona ku adet\u00EAn (Mishna) y\u00EAn Cih\u00FBtiy\u00EA ku bi hezar salan ji hev bela b\u00FB b\u00FBn, bicebir\u00EEne, w\u00EE berhema d\u00EErok\u00EE \"M\u00EE\u015Fn\u00EA Torah\" ne bi ereb\u00EE, ne j\u00EE bi Aram\u00EE l\u00EA bel\u00EA bi \u00EEbraniyeke xas niv\u00EEsand. berhema h\u00EEn \u00EEro j\u00EE, \u00E7ar\u00E7oveya, zagon\u00EAn Rab\u00EEn\u00EEk p\u00EAk t\u00EAnin. W\u00EE mantiqa felsefeya Aristotelesyen li ramana \u00CEbran\u00EE \u015F\u00EErove kiriye \u00FB deriy\u00EAn n\u00FB di p\u00EEs\u00EEkoloj\u00EE \u00FB di etnik de vekirne. L\u00EA bel\u00EA t\u00EAkariya w\u00EE ya her\u00EE gir\u00EEng bi pirtuka \"R\u00EAbera ji r\u00EA ketiyan\" ku t\u00EA de ol \u00FB zanyariy\u00EA li hev t\u00EAne p\u00EAk t\u00EA (ev bi Ereb\u00EE nivisandiye)."@ku . "Nav\u00EA min Sor e romaneka Orhan Pamuk\u00EE, xwed\u00EEye xelata Nobela edeb\u00EEyat\u00EAya 2006an, ye ko ji al\u00EE y\u00EA Mustafa Aydogan\u00EE ve bo ser ziman\u00EA Kurd\u00EE hatiye wergerandin. Roman\u00EA li sala 2003'\u00EA xelata navdara International IMPAC Dublin Literary Award \u00FB xelata Frans\u00EE ya Prix du meilleur livre \u00E9tranger \u00FB li sala 2002'\u00EA j\u00EE xelata \u00CEtalyay\u00EE ya Premio Grinzane Cavour wergirtin. Kesat\u00EE y\u00EA serek\u00EE di roman\u00EA da m\u00EEnyat\u00FBr\u00EEstek\u00EA Osman\u00EE ye. Kit\u00EAb li ser ku\u015Ftina n\u00EEgarkere\u00EE ye \u00FB Orhan bi awayek\u00EA pa\u015Fmodernane li ser babet\u00EE diniv\u00EEsit. Orhan felsefe, ev\u00EEn\u00EE \u00FB sihr\u00EA t\u00EAkhil dikit \u00FB bi veg\u00EArana neh roj\u00EAn befr\u00EE y\u00EAn zivistana sala 1591'\u00EA pencereyek\u00EA li hukm\u00EA Sultan Mirad\u00EA S\u00EAy\u00EA vedikit."@ku . "W\u00EAne:Paper sheet. jpg Kaxezek Kaxez, cureyek\u00EE forma w\u00EA ji dar \u00FB beran hatiye \u00E7ekirin e. Dibe r\u00FBpel\u00EAn tenik \u00FB dibe ti\u015Fta her\u00EE gir\u00EEng ya mirov li ser dinivis\u00EEne."@ku . "Med\u00EE \u00CEraniyin ber\u00EE tin nas kirin ku hezar sala BZ, li rex Deryay\u00EA Xezer (Kasp\u00EE, Mazenderan) bi rojavaya Asya ko\u00E7 kirine. Di Pirt\u00FBka p\u00EEroz a Avestay\u00EA de hatiye ku ew d\u00EEyar m\u00EEna Bihu\u015Ft\u00EA ye. Med nav\u00EA bereke d\u00EErok\u00EE \u00FB desthilatdariya wan e. Mediyan li xaka ku Kurdistan, \u00CEran \u00FB par\u00E7eyek ji Anatol\u00EE \u00FB Mezopotamyay\u00EA desthilat\u00EE kirine. Di dem\u00EAn kevn de ji rojhilat, ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA Azerbaycan\u00EA re Meda pi\u00E7\u00FBk \u00FB ji \u00C7iyay\u00EA Zagros\u00EA \u00FB cih\u00EAn w\u00EA ye din re j\u00EE Meda mezin dihate gotin. Paytext\u00EA Med baj\u00EAr\u00EA H\u00EAgmetane b\u00FB. Mediyan kari ku, yekem\u00EEn \u00CEmperatoriya heri mezin a Dema xwe ya \u00CEraniya damezir\u00EEnin, ber\u00EE ku K\u00FBru\u015F\u00EA mezin \u00EEmperator\u00EEya \u00CEraniya bi t\u00EAkeliya mediyan \u00FB persiyan damezir\u00EEt\u00EAn. R\u00FBl\u00EA Medan ber w\u00EA yeki g\u00EAr\u00EEnge,ku sebeba desth\u00EAlatiya \u00CEraniyan ser Rojawaya Asya b\u00FBn."@ku . "Meran, gundek\u00EA gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7eya Kerboran a gir\u00EAday\u00EE M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye."@ku . "T\u00EEpa Zeyt\u00FBn\u00EA (bi Kor\u00EAy\u00EE \uC790\uC774\uD230 \uBD80\uB300), parek ji le\u015Fker\u00EA Komara Kor\u00EAy\u00EA ye ko wek\u00EE pi\u015Fikdareka h\u00EAz\u00EAn pirnijad li \u00CEraq\u00EA ye. Kar\u00EA v\u00EA h\u00EAz\u00EA a\u015Ft\u00EEpar\u00EAz\u00EE \u00FB al\u00EEkariya jin\u00FBveavakirina \u00CEraq\u00EA li pa\u015F \u015Eer\u00EA Azad\u00EE ya \u00CEraq\u00EA ye. Ev h\u00EAz li heyva rezber (\u00EElon) a 2004'\u00EA li dervey\u00EE Hewl\u00EAr a paytexta Her\u00EAma Kurdistana \u00CEraq\u00EA hatiye damezirandin."@ku . "Ziman\u00EA Kor\u00EAy\u00EE (ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA Komara Kor\u00EAy\u00EA \u00FB Komara Gel\u00EAr\u00EE ya Demokrat\u00EEk a Kor\u00EAy\u00EA ye. Bi gi\u015Ft\u00EE n\u00EAz\u00EE 80 milyon kesan li c\u00EEhan\u00EA bi v\u00EE ziman\u00EE diaxivin. Zimanzanistvan di diyarkirina riha ziman\u00EA Kor\u00EAy\u00EE da negehi\u015Ftine \u00E7i lihevhatinan. Hindek bawerin ko ev ziman ji ziman\u00EAn Altay\u00EE ye \u00FB hidikek j\u00EE dib\u00EAjin ko zimanek\u00EA xweser e. Ev ziman zimanek\u00EA pevgir\u00EAday\u00EE e. Elf\u00FBb\u00EAya Kor\u00EAy\u00EE ko bi nav\u00EA Hangul\u00EA dih\u00EAt niyas\u00EEn di gotareka d\u00EE da hat\u00EEye behskirin."@ku . "Komara Kor\u00EAya Ba\u015F\u00FBr welatek\u00EA Asyaya Rojhilat e \u00FB li n\u00EEv\u00EE ya ba\u015F\u00FBr\u00EE ya n\u00EEvgizirta Kor\u00EAy\u00EA hilkevt\u00EEye. Li bakur hevs\u00EE ya Kor\u00EAya Bakur (Komara Gel\u00EAr\u00EE ya Demokrat\u00EEk a Kor\u00EAy\u00EA) ye. Li rojhilat\u00EA Deryaya Japon\u00EA ye ko dikevit navbera v\u00EE welat\u00EE \u00FB Japon\u00EA \u00FB li rojava j\u00EE Deryaya Zer dikevit navbera w\u00EA \u00FB \u00C7\u00EEn\u00EA. N\u00EAz\u00EE n\u00EEv\u00EE ya h\u00EA\u015Feta Kor\u00EAya Ba\u015F\u00FBr li an li derdora paytexta we S\u00EA\u00FBl\u00EA dij\u00EEn. S\u00EA\u00FBl bajer\u00EA duyem\u00EEn mezintir\u00EEn \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Ev komar pi\u015Ft\u00EE \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EA y\u00EA Duyem \u00FB nemana dag\u00EErkar\u00EE ya 35 sal\u00EE ya Japon\u00EA, li sala 1948'\u00EA hat damezrandin. Serkevt\u00EE y\u00EAn \u015Eer\u00EE n\u00EEvgizirta Kor\u00EAy\u00EA dinavbera xwe da vebe\u015F\u00EE. Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA pi\u015Ft\u00EE \u015Ferek\u00EA ko bi \u015Eer\u00EA Kor\u00EAy\u00EA hat\u00EEye niyas\u00EEn, ev par ji xwe ra misoger kir. Para bakur\u00EE ya n\u00EEvgizirt\u00EA ji Yek\u00EEtiya Komar \u00EAn Sosyal\u00EEst \u00EAn \u015E\u00EAwirdar ra ma. Abor\u00EEya Kor\u00EAy\u00EA yek ji abor\u00EE y\u00EAn her\u00EE lezg\u00EEn b\u00FBye di war\u00EA p\u00EA\u015Fkevtin\u00EA da. Li dema damezrandina Komar\u00EA da, Kor\u00EAya Ba\u015Fur yek ji hejartir\u00EEn \u00FB xizantir\u00EEn welat\u00EAn c\u00EEhan\u00EA b\u00FB \u00FB niha abor\u00EE ya 10\u00EA ye. Ev welat di war\u00EA teknoloc\u00EE \u00FB bikaran\u00EEna teknoloc\u00EEy\u00EA j\u00EE da yek ji welat\u00EAn her\u00EE li p\u00EA\u015F e. Kor\u00EA ya Ba\u015Fur bi heb\u00FBna karxane y\u00EAn m\u00EEna Samsung, Hyundai, Kia, Daewo \u00FB LGy\u00EA li seranser\u00EE c\u00EEhan\u00EA bi karsaz\u00EEya kompyoter, gem\u00EE \u00FB t\u00EAlefon\u00EAn gerok navdar e. Kor\u00EAya Ba\u015F\u00FBr yek ji wan welatan e ko li pa\u015F \u015Eer\u00EA Azad\u00EE ya \u00CEraq\u00EA li sala 2003'\u00EA pi\u015Fikdar\u00EE ya h\u00EAz\u00EAn pirnejad li \u00CEraq\u00EA kir\u00EEye. Niha t\u00EEpeka le\u015Fkir\u00EE Komara Kor\u00EAy\u00EA binav\u00EA T\u00EEpa Zeyt\u00FBn\u00EA li dervey\u00EE Hevl\u00EAra paytexta Her\u00EAma Kurdistana \u00CEraq\u00EA li ba\u015Fur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Ev h\u00EAz piran\u00EE bi kar\u00EAn civak\u00EE ve mij\u00FBl e. Nexwe\u015Fxane ya v\u00EA t\u00EEp\u00EA \u00E7aresera nesax\u00EAn Kurdistan\u00EE dikit. Pi\u015Fk\u00EAn d\u00EE y\u00EAn T\u00EEp\u00EA ar\u00EEkar\u00EE ya avakirina dibistanan \u00FB bingeh\u00EAn saxlem\u00EEy\u00EA \u00FB rah\u00EEnan karmendan didin. W\u00EAne:Korea south map. png Nex\u015Feya Koreya Ba\u015F\u00FBr"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/d/d0/Kew.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Kewek di qefes\u00EA de Kew (Phasianidae) sernav\u00EA gellek \u00E7\u00FBkan e. \u00C7end c\u00FBrey\u00EAn bi nav\u00EA kew t\u00EAn gotin ew in: Kew\u00EA sor, kew\u00EA gozel, kew, (Alectoris chukar, Perdrix rouge) Kew\u00EA \u00E7\u00EEr, \u00E7\u00EEr (perdix perdix) Kew\u00EA h\u00EA\u015Fin (Columba livia) Kewk\u00FBrk (Streptopelia Decaocto) Kew\u00EA s\u00FBs, s\u00FBs (Coturnix Coturnix) Kew\u00EAn Malan, kevok (Columbidae)"@ku . "Winpooch bernameyeke anti-spyware e. Bi taybet\u00EE spyware li ber mirov kozikan dikole, kem\u00EEnan dat\u00EEne. Winpooch li hember van kem\u00EEn\u00EAn spyware hatiye afirandin. Di komputer\u00EA de cihek\u00EE gelek\u00EE hindik dist\u00EEne. Bi v\u00EE away\u00EA xwe di p\u00EA\u015Fiya raq\u00EEb\u00EAn xwe de ye. Hem bela\u015F e hem j\u00EE berhemeke \u00C7avkaniya Vekir\u00EE ye. Away\u00EA xebata w\u00EA ji bernamey\u00EAn din \u00EAn anti-spyware cuda ye. L\u00EAger\u00EEn \u00FB l\u00EAkol\u00EEna xwe di demeke kin de dike. Bernamey\u00EAn din li danegeheke bel\u00EE dinih\u00EArin \u00FB l\u00EAger\u00EEna xwe dikin, l\u00EA Winpooch li encama kodan dinih\u00EAre \u00FB veqetandina xwe dike. Ev j\u00EE w\u00EA li hember raq\u00EEb\u00EAn w\u00EA lezg\u00EEntir dike. Ev bername wek\u00EE mantiq awayek\u00EE n\u00FB p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dike. L\u00EA car caran hi\u015Fyariy\u00EAn balk\u00EA\u015F dike. D\u00EEmendera w\u00EA j\u00EE hem xwe\u015Fik hem j\u00EE \u015F\u00EAr\u00EEn e. Winpooch 0.5.10 ji aliy\u00EA Komeleya Karger\u00EA ve li kurd\u00EE hatiye wergerandin."@ku . "Kurdistan, welat\u00EA Kurdan Kurdistan (rojname), rojnameyeke ku ji h\u00EAal M\u00EEqtad Bedirxan \u00FB Celadet El\u00EE Bedirxan hatiye derxistin Kurdistan (par\u00EAzgeh), yek ji par\u00EAzgeh\u00EAn \u00CEran\u00EA Kurdistan (\u00E7em) (bi Fars\u00EE Ab-\u00EE Kordestan an Jerah\u00EE) \u00C7emek\u00EE li L\u00FBristan e."@ku . "W\u00EAne:25000 Iraqi dinar front. jpg 25.000 d\u00EEnar\u00EAn \u00EEraq\u00EE D\u00EEnar cureyek dirav e ku li hinek welat\u00EAn Rojhilata nav\u00EEn \u00FB Balkan\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Banknotes. jpg Dirav Pere, dirav \u00FB panot ji kaxiz an ji metal t\u00EA \u00E7\u00EAkirin. Li ser peran hejmar hene \u00FB q\u00EEmeta xwe li gor\u00EE v\u00EA hejmar\u00EA bilind an k\u00EAm dibe. Pere amurey\u00EA dan\u00FBstendina bazirganiy\u00EA ye."@ku . "Farab\u00EE, Elfarab\u00EE an j\u00EE Eb\u00FB Nesr Mihemed ibn el-Ferex el-Farab\u00EE f\u00EElosof\u00EA bi koka xwe Fers di sala 872'an li Farab\u00EA (Otrar) ya Turkmenistan\u00EA hatiye din\u00EA \u00FB di sala 950'an de li \u015Eam\u00EA jiyana xwe ji dest daye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast\u00EE Mihemed k\u00FBr\u00EA Tahran k\u00FBr\u00EA Uzlug e \u00FB li rojava j\u00EE ew bi nav\u00EA Alpharabius, Alfarabi \u00FB Abunaser t\u00EA naskirin. Ji bona ku ew li bajar\u00EA Farab\u00EA y\u00EA Tirkmenistan\u00EA hatiy\u00EA din\u00EA j\u00EA re dib\u00EAjin Farab\u00EE. W\u00EE perwerdeya xwe ya serata li Farab\u00EA dest p\u00EA kir \u00FB bi \u015F\u00FBnde j\u00EE li Rey \u00FB li Bexday\u00EA xwend. Dema ku w\u00EE li Haran\u00EA l\u00EAkol\u00EEn li ser felsef\u00EA dikir w\u00EE Y\u00FBhana bin Haylan naskir \u00FB r\u00EAgez\u00EAn dibistana nepen f\u00EAr b\u00FB. Li Heleb\u00EA ew b\u00FB m\u00EAvan\u00EA huk\u00FBmdar\u00EA Hamedanan Seyf\u00FBdewlet. Gir\u00EEnge ku b\u00EA gotin, ku Farab\u00EE mirovek\u00EE zimanzan b\u00FB \u00FB dikar\u00EE b\u00FB bi ziman\u00EA kurd\u00EE j\u00EE biaxive."@ku . "Dom\u00EEn\u00EEk, (Commonwealth of Dominica), weletek\u00EE ji gravek\u00EA p\u00EAk t\u00EA \u00FB li Deryaya Kara\u00EEban e. Dom\u00EEn\u00EEk ber\u00EA koloniya Br\u00EEtanyay\u00EA b\u00FB. W\u00EAne:Map of Dominica. gif Nex\u015Feya Dom\u00EEn\u00EEk"@ku . "Qirgizistan welatek\u00EE \u00E7iyay\u00EE y\u00EA Asya nav\u00EEn e. Gel\u00EA v\u00EE welat\u00EE bi piran\u00EE ko\u00E7er e \u00FB ew welatek\u00EE kevin y\u00EA Yekitiya komar\u00EAn sovyet\u00EAn sosyal\u00EEst e. Bi par\u00E7eb\u00FBna sovyetan re ev welat di sala 1991'an de giha rizgariya xwe."@ku . "Kor\u00EAya Bakur, an j\u00EE bi nav\u00EA ferm\u00EE Komara Demokrat\u00EEk a Gel a Korey\u00EA, (Chosun Minjujui Inmin Gonghwaguk), welatek\u00EE Asyay\u00EA ye. Kor\u00EAya Bakur per\u00E7\u00EA bakur \u00EA n\u00EEv grava Korey\u00EA digre. S\u00EEnor\u00EAn w\u00EE bi \u00C7\u00EEn\u00EA re (1 416 km), bi R\u00FBsyay\u00EA re (19 km), \u00FB bi Kor\u00EAya Ba\u015F\u00FBr re (238 km) heye. Di navbera Kore \u00FB Japon de Deryaya Japon heye. W\u00EAne:North Korea 1996 CIA map. jpg Nex\u015Feya Kor\u00EAya Bakur"@ku . "Girev\u015F gundek\u00EA gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7eya Nis\u00EAb\u00EEn a gir\u00EAday\u00EE M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Bohai Sea map. png Derya Zer (bi \u00C7\u00EEn\u00EE \u9EC4\u6D77, bi Kor\u00EAy\u00EE \uD669\uD574 yan \uC11C\uD574) para bakur\u00EE ya Derya ya Rojhilata \u00C7\u00EEn\u00EA ye. Ew dikevit navbera \u00C7\u00EEn\u00EA \u00FB N\u00EEvgizirta Kor\u00EAy\u00EA. Nav\u00EA w\u00EA (zer) ji ber \u00FB kevr\u00EAn bin\u00EA w\u00EA ko ji R\u00FBbar\u00EA Zer hatine hat\u00EEye girtin. R\u00FBbar\u00EA Zer ji istana \u015Eandonga \u00C7\u00EEn\u00EA dih\u00EAt \u00FB dir\u00EAjit nav v\u00EA deryay\u00EA \u00FB Hay Hay H\u00EA ji Pek\u00EEn\u00EA dih\u00EAt. Derya ya Zer li pehintir\u00EEn cih\u00EE 640 K\u00EElometiran (n\u00EAz\u00EE 400 maylan) e. Ev derya nehewqas k\u00FBr e \u00FB k\u00FBrah\u00EE ya w\u00EA ya her\u00EE z\u00EAde 90 metiran (k\u00EAmtir ji 300 p\u00EAyan) e. Bender\u00EAn giring\u00EAn ser v\u00EA deryay\u00EA li perava \u00C7\u00EEn\u00EE Yantai \u00FB Tientsin in \u00FB li perava Kor\u00EAya Bakur Nampo \u00FB li Kor\u00EAya Ba\u015F\u00FBr j\u00EE In\u00E7on in."@ku . "Amar yek ji zanist\u00EAn matemat\u00EEk\u00EE (bi kurd\u00EE zanist\u00EAn b\u00EErkar\u00EE) ye ko sereder\u00EEy\u00EA digel komkirin, \u015Firovekirin, ber\u00EAkvedan, ber\u00E7avkirina dayian dikit. Amar di qadeka mezin a biav\u00EAn zan\u00EEngeh\u00EE da, wek\u00EE zanist\u00EAn f\u00EEz\u00EEk \u00FB civak\u00EE \u00FB mirovant\u00EE da dih\u00EAt bikaran\u00EEn. Amar ji bo biryardan \u00FB plandanan\u00EA di r\u00EAvebirin \u00FB abor\u00EEy\u00EA da dih\u00EAt bikaran\u00EEn. \u015E\u00EAwaz\u00EAn amar\u00EE dikarin ji bo wesfandin an kurtkirina daney\u00EAn komkir\u00EE bih\u00EAn bikaran\u00EEn; dib\u00EAjin v\u00EA Amara Wesfinde."@ku . "William James Durant (5'\u00EA \u00C7irya Pa\u015F\u00EEn 1885- 7'\u00EA \u00C7irya Pa\u015F\u00EEn 1981) feylesof, d\u00EErokzan \u00FB niv\u00EEskar\u00EA Emr\u00EEkay\u00EE ko digel jina xwe Ariel Durant bi niv\u00EEs\u00EEna kit\u00EAba navdara Serhata Baj\u00EArwar\u00EEy\u00EA (The Story of Civilization) berniyas e. W\u00EE ji bo gi\u015Ft\u00EEkirina raman\u00EAn felsefey\u00EA bo nav xelk\u00EE bizavkir \u00FB yek ji wan kesan b\u00FB ko ji bo maf\u00EAn jinan gelek xebit\u00EE."@ku . "Ibn Tufeyl f\u00EElozofek\u00EA ereb\u00EA ji Endulus\u00EA ku di sala 1110'an de li Wad\u00EE-A\u015F an j\u00EE li Xernatey\u00EA hatib\u00FB din\u00EA \u00FB di sala 1185 de li Merake\u015F\u00EA jiyana xwe ji dest dab\u00FB. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA lat\u00EEn\u00EE Abdubacer e. Ew f\u00EElozof, astronom, bij\u00EE\u015Fk, matemat\u00EEkvan \u00FB mantikvanek\u00EA sof\u00EE b\u00FB. Ew niv\u00EEskar\u00EA \"Hey b\u00EEn Yeqzan\" e, ku t\u00EA de bahsa mirovek\u00EE bi ten\u00EA li ser giravek\u00EA jiyab\u00FB dike. Ev berhem ji aliy\u00EA gelek niv\u00EEskaranve hatiye berhev kirin. Mirov\u00EAn wek Ibn S\u00EEna, \u015Eohrawardi, Ibn Ru\u015Fd (Averroes). Her yek\u00EE ji wan li ser be\u015Fek\u00EE xwebitiye."@ku . "Qesrik gundek\u00EA gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7eya \u015Eemrex a gir\u00EAday\u00EE M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Haruniyeh. JPG Aramgeha Xezal\u00EE di v\u00EA avahiya bi nav\u00EA Haruniye de li bajar\u00EA Tus\u00EA t\u00EA d\u00EEtin W\u00EAne:Pen case of Ghazali. PNG Qutiya qelem\u00EAn Xezal\u00EE Xezal\u00EE an Elxezal\u00EE an j\u00EE Eb\u00FB Hamid Mihemed ibn Mihemed el-Xezal\u00EE, di navbera sal\u00EAn 1058-1111 de jiyaye. Bi ziman\u00EAn rojava nav\u00EA w\u00EE Algazel e. Xezal\u00EE bi esl\u00EA xwe faris e \u00FB yek ji f\u00EElozof\u00EAn her\u00EE navdar y\u00EAn cihana misilmantiy\u00EA ye. Xezal\u00EE xwe di felsef\u00EA de gelek\u00EE bi p\u00EA\u015F ve biriye \u00FB bi giran\u00EE li ser mijara tassaw\u00FBf\u00EA sekinye. Ew di ceribandineke xwe de ku bi kinas\u00EE bahsa felsefeya, f\u00EElozof\u00EAn Misilman dike de, di dawiya xwebata xwe de, ji raman\u00EAn van f\u00EElozofon pir mat (\u015Fa\u015F) maye. Ji v\u00EA yek\u00EA w\u00EE f\u00EElozof bi xayintiy\u00EA tawambar kirine, ne xwestiye tu ti\u015Ft\u00EE li ser rastiya f\u00EElozofan bi bih\u00EEze \u00FB ber\u00EA xwe daye tassaw\u00FBf\u00EA (raman\u00EAn ol\u00EE). Di pirtuka xwe ya bi nav\u00EA \"Tehawid el Feles\u00EEfe \"(b\u00EAhawayiya f\u00EElozofan) de, ew bi awayek\u00EE f\u00EElozof\u00EEk f\u00EElozof\u00EAn Ar\u00EEstotelesiyen rexne dike bi teybet\u00EE j\u00EE Ibn S\u00EEna. Li gor w\u00EE f\u00EElosof hertim digihine encam\u00EAn \u00E7ewtiy\u00EAn mezin ku gerek bi awayek giranbiha b\u00EAn sezakirin (ceza kirin), ji ber ku ew li ters\u00EA \u015Fore\u015Fa xwizay\u00EE di\u00E7in. Xezal\u00EE \u00E7end sal bi \u015F\u00FBnde ji aliy\u00EA Averroes ve hatiye rexnekirin."@ku . "Sosyal\u00EEzm qadeka berfirh ji b\u00EEr\u00FBbawer \u00FB bizav\u00EAn siyas\u00EE vedigirit ko al\u00EEgir\u00EE ya dozeneka abor\u00EE-civak\u00EE dikin ko milk\u00EEn\u00EE \u00FB dabe\u015Fkirina zeng\u00EEn\u00EEy\u00EA di bin desthilata civak\u00EA da ye. Wek\u00EE dozeneka abor\u00EE, sosyal\u00EEzm gir\u00EAday\u00EE xwed\u00EEt\u00EEya tevane an dewlet\u00EE ya alav\u00EAn berheman\u00EEn\u00EA ye. Ev xwed\u00EEt\u00EE dibit ko bi awayek\u00EA rast\u00FBrast an j\u00EE bi awayek\u00EA nerast\u00FBrast (m\u00EEna dewlet\u00EA) bit. Koka bizav\u00EAn sosyal\u00EEst\u00EAn n\u00FBdem ji bizav\u00EAn \u00E7\u00EEna karkeran y\u00EAn sedsala 19'\u00EA dih\u00EAt."@ku . "W\u00EAne:20020528-2 nato1-515h clip1. png Tony Blair Anthony Charles Lynton Blair, Serokwez\u00EEr \u00FB r\u00EAber\u00EA Partiya Karkeran (bi Ingl\u00EEz\u00EE Labour Party) ya Keyatiya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya. Ew Lord\u00EA Yekem\u00EEn y\u00EA Xiz\u00EEney\u00EA, Wez\u00EEr\u00EA Xizmetkariy\u00EAn Baj\u00EArwar\u00EE, \u00FB endam\u00EA perlemana Ber\u00EEtanyay\u00EA ye. Wek\u00EE Lord\u00EA Yek\u00EA y\u00EA Xiz\u00EEney\u00EA cih\u00EA akinc\u00EEb\u00FBna w\u00EE Xaniy\u00EA Hijmar 10 li Kolana Downing li London\u00EA ye. Ew li T\u00EErmeha 1994'an, pi\u015Ft\u00EE mirina ji ni\u015Fk\u00EAve ya r\u00EAber\u00EA ber\u00EA, John Smith, b\u00FB r\u00EAber\u00EA Partiya Karkeran. Bi r\u00EAber\u00EE ya Ton\u00EE, Partiya Karkeran \u015Fiya ko pi\u015Ft\u00EE 18 salan di hilbijartin\u00EAn gi\u015Ft\u00EE y\u00EAn Gulana 1997'\u00EA da bi piran\u00EEyeka k\u00EAm bi ser Partiya \u015Eoppar\u00EAz (bi Ingl\u00EEz\u00EE Conservative Party) da serbikevit. Ton\u00EE r\u00EAber\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn y\u00EA Partiya Karkeran ye ko ji bo heyama 3 hilbijartin\u00EAn gi\u015Ft\u00EE di hilbijartinan da biserdikevit \u00FB \u00E7i kesek ji partiya w\u00EE ewqas dir\u00EAj li ser kurs\u00EE ya serwez\u00EEr\u00EEy\u00EA nemaye. Ji dema Lord Liverpool li sala 1812'an \u00FB vir da, ew kes\u00EA her\u00EE genc e ko di v\u00FB temen\u00EA kurt da dibit serokwez\u00EEr\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EA. Gordon Brown \u00FB Ton\u00EE dih\u00EAn rexnekirin ko di siyaseta Br\u00EEtanyay\u00EA da Partiya Kar\u00EE ber bi navend\u00EA bir\u00EEye. Niha zarava Partiya Kar\u00EE ya N\u00FB ji bo v\u00EA guhartin\u00EA dih\u00EAt bikaran\u00EEn. Ber\u00EE Ton\u00EE, PK z\u00EAdetir ber bi siyaset\u00EAn tevane \u00FB sosyal\u00EEst\u00EE b\u00FB. Niha ew z\u00EAdetir ber bi s\u00FBka azad e. Ton\u00EE siyaseta xwe bi Sosyal Demokras\u00EE ya N\u00FB \u00FB R\u00EAya S\u00EAy\u00EA binavdikit. Ton\u00EE pi\u015Ftgir\u00EE ya hindek siyaset\u00EAn derve y\u00EAn Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA kirine. Ber\u00E7avtir\u00EEn\u00EAn wan pi\u015Fikdar\u00EE ya w\u00EE di \u015Eer\u00EA Efxanistan\u00EA li sala 2001'\u00EA \u00FB \u015Eer\u00EA Azad\u00EE ya \u00CEraq\u00EA li sala 2003'\u00EA da b\u00FBn. Ew ji ber v\u00EA pi\u015Ftgir\u00EEy\u00EA kevt\u00EEye ber rexneny\u00EAn gelek dijwar. Li \u00C7irya P\u00EA\u015F\u00EEn a sala 2004'\u00EA, Ton\u00EE got ko ji bo cara \u00E7ar\u00EA serwez\u00EEr\u00EEy\u00EA nakit. Ev\u00EA hindek guman derheqa r\u00EAber\u00EE ya part\u00EEy\u00EA da \u00E7\u00EAkirin. Li gorey\u00EA qan\u00FBn\u00EA hilbijartin\u00EAn gi\u015Ft\u00EE y\u00EAn pa\u015Ftir dib\u00EA li 3'\u00EA X\u00EAve a sala 2010'\u00EA bih\u00EAn kirin. Li 7'\u00EA \u00CElon a 2006'\u00EA w\u00EE got ko heta Kongireya Yek\u00EEt\u00EEy\u00EAn Bazirgan\u00EEy\u00EA li \u00CElona 2007'\u00EA d\u00EA waz ji r\u00EAber\u00EE ya PK j\u00EE ber bidit. Gordon Brown berbijar\u00EA her\u00EE ber\u00E7av ji bo c\u00EAgir\u00EE ya w\u00EE ye."@ku . "Tehat bi 3.003 m \u00E7\u00EEyay\u00EA tewr\u00EE mezin li Cezey\u00EAr\u00EA ye. H\u00EAn ew c\u00EEh\u00EA tewr\u00EE jor ji \u00C7\u00EEyay\u00EAn Ahagar e."@ku . "W\u00EAne:JuergenHabermas. jpg J\u00FCrgen Habermas (2008) J\u00FCrgen Habermas feylesofek\u00EA alman e. Di 18'\u00EA hez\u00EEran 1929 li D\u00FCsseldorf\u00EA ji day\u00EEka xwe b\u00FBye \u00FB \u00EEroj li Almanyay\u00EA dijiye. Li zan\u00EEngeh\u00EAn G\u00F6ttingen \u00FB (1949/50) Z\u00FCrich \u00FB (1950/51) Bonn\u00EA (1951-54) xwend. Li zan\u00EEngeh\u00EAn Heidelberg \u00FB Goethe (1964-71) j\u00EE ders li ser felsefe da. Habermas feylesofek\u00EE mezin\u00EA mekteba Frankfurt\u00EA ye. W\u00EE di sala 1980'an da xelata Theodor Adorno qezenc kiriye."@ku . "\u00C7\u00EEyay\u00EA Tebw\u00EAmesana bi 1.877 m \u00E7\u00EEyay\u00EA tewr\u00EE mezin li Van\u00FBat\u00FB ye. Ew li ser girav\u00EA Espiritu Santo ye, girav\u00EA tewr\u00EE mezin y\u00EA Van\u00FBat\u00FBy\u00EA."@ku . "Curnik, gundek\u00EA gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7eya Qoser a gir\u00EAday\u00EE M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye."@ku . "El\u00EEdizk, gundek\u00EA gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7eya Qoser a gir\u00EAday\u00EE M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye."@ku . "Ferhok, gundek\u00EA gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7eya Qoser a gir\u00EAday\u00EE M\u00EArd\u00EEn\u00EA ye."@ku . "Bazard\u00FBz\u00FB bi 4.485 m \u00E7\u00EEyay\u00EA tewr\u00EE mezin li Azerbeycan\u00EA ye. Ew li Kewkaz\u00FBs\u00EA ye \u00FB li n\u00EAz\u00EEk\u00EE s\u00EEnor\u00EA r\u00FBs\u00EE ye."@ku . "Ala L\u00EEbya tevda keske. Kesk reng\u00EA \u00CEslam\u00EA ye, wek ol\u00EA dewlet\u00EA j\u00EE. Ew h\u00EAn j\u00EE \u015Eore\u015F\u00EA Kesk di L\u00EEby\u00EA y\u00EA M\u00FBhemmar al-Geddaf\u00EE n\u00EE\u015Fandide. Ala L\u00EEbya li roj\u00EA 19'\u00EA sermawez\u00EA 1977 bi ferm\u00EE derxistin. Li c\u00EEhan\u00EA tevda bes al\u00EA L\u00EEbya bi rengek\u00EE ye."@ku . "W\u00EAne:Arabian Sea map. png Deryaya Ereb\u00EE Deryaya Ereb\u00EE per\u00E7ek\u00EE Okyan\u00FBsa Hind\u00EA ye. Ew navber\u00EA N\u00EEvgirava Erebistan \u00FB Hindistan\u00EA da ye."@ku . "Zara, nav\u00EA tirk\u00EE y\u00EA Ko\u00E7gir\u00EE Zara, gundek\u00EE L\u00EEcey\u00EA Zara, hunermenda kurd a li R\u00FBsyay\u00EA"@ku . "George Walker Bush, serkomar\u00EA 43'\u00EA y\u00EA Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA ye, ko ji 20'\u00EA Befirbara Pa\u015F\u00EEna 2001'\u00EA \u00FB vir ve serkomar e. Ew li sala 2004'\u00EA ji bo cara duy\u00EA hat hilbijartin \u00FB niha gerra w\u00EE ya duy\u00EA ya serkomar\u00EEn\u00EEy\u00EA ye. Ber\u00EE bibit serkomar, ew ji sala 1995'\u00EA heta 2001'\u00EA Hakim\u00EA 46'\u00EA y\u00EA w\u00EElayeta T\u00EAkzas b\u00FB. Ew endam\u00EA Partiya Komar\u00EExwaz e \u00FB ji malbateka ji al\u00EE y\u00EA siyas\u00EE ve her\u00EE bibandor li WYE ye. Bab\u00EA w\u00EE kevneserkomarek\u00EA WYE ye \u00FB biray\u00EA w\u00EE y\u00EA bi\u00EA\u00FBktir, Jeb Bush hakim\u00EA w\u00EElayeta Flor\u00EEday\u00EA ye. Corc serkomar\u00EA yek\u00EA ye ko bawernameyeka Mastera Zanistan di r\u00EAvebirin\u00EA da heye. Ew bi Serkomar\u00EA \u015Eer\u00EE dih\u00EAt binavkirin \u00FB ji roja dubare hatin hilbijartina xwe heta niha ji ber ar\u00EE\u015Fey\u00EAn m\u00EEna \u015Eer\u00EA dijber\u00EE Tirskar\u00EEy\u00EA (Terror), \u015Eer\u00EA Azadiya \u00CEraq\u00EA, \u015Eer\u00EA Efxanistan\u00EA, Z\u00EEndana Guantanamoy\u00EA, Bahoza Katr\u00EEnay\u00EA, Z\u00EEndana Eb\u00FBxir\u00EAb\u00EA, \u00FB gelek ar\u00EE\u015Fey\u00EAn navxwey\u00EE \u00FB dervey\u00EE li ber rexneyan e."@ku . "L\u00EEberal\u00EEzm aydiyoloc\u00EEyek, nih\u00EAr\u00EEneka felsef\u00EE \u00FB kevne\u015Fopeka siyas\u00EE ye ko azad\u00EEy\u00EA wek\u00EE bihaya siyas\u00EE ya her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn qeb\u00FBl dikit. Peyva l\u00EEberal\u00EEsm, ji peyva Lat\u00EEn\u00EE \"liber\" ku wata w\u00EA 'azad' e, hatiye wergirtin. Di serdema niha de, l\u00EEberal\u00EEsm wek behweriyek, yan j\u00EE tevgerek siyas\u00EE \u00FB civak\u00EE ye. Armanca w\u00EA azadkirina mirov e, \u00E7i wek tek, \u00E7i wek kom, yan civak. Azadkirina w\u00EE ji qeyd\u00EAn desthilatdariy\u00EA, bi hem\u00EE reng\u00EAn xwe (siyas\u00EE, ab\u00FBr\u00EE, yan j\u00EE rew\u015Fenb\u00EEr\u00EE). Kakil\u00EA felsefa l\u00EEberal, ew e ku \"tekemirov\" bingeh e, \u00FB ti\u015Ft\u00EA her\u00EE giring e. Ku mirov dema ji dayk dibe, ber\u00EE her ti\u015Ftek\u00EE, maf\u00EA w\u00EE y\u00EA jiyan\u00EA heye. Ji v\u00EE maf\u00EE hem\u00EE mef\u00EAn w\u00EE y\u00EAn din \u015Faxdidin. Em dikarin t\u00EAgeh\u00EA l\u00EEberal\u00EEsm \u00EA, di risteyek\u00EA de kurtbibirin: ji maf\u00EA tekemirove ku jiyana xwe li gor daxwaz\u00EE, hez, \u00FB behweriy\u00EAn xwe bije. Dir\u00FB\u015Fma l\u00EEberalan, ev e: \"Bih\u00EAle kar\u00EA xwe bike, bih\u00EAle derbazbibe\"."@ku . "Don K\u00EExot\u00EA (bi \u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE Don Quixote, bi \u00EEspanyay\u00EE Don Quijote) bi koka xwe Don Quixote de la Mancha [Don K\u00EExot\u00EA d\u00EA la Man\u00E7a] y\u00EA romaneka niv\u00EEskar\u00EA \u00EEspanyay\u00EE y\u00EA navdar Miguel de Cervantes Saavedray\u00EE ye. Para p\u00EA\u015F\u00EEna roman\u00EA li sala 1605'\u00EA \u00FB para duy\u00EA li sala 1615'\u00EA hat we\u015Fandin. Ew yek ji roman\u00EAn her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn ji edebiyata n\u00FBdema Ewr\u00FBpay\u00EA ye. B\u00EAguman mezintir\u00EEn \u00FB bandordartir\u00EEn roman di edebiyata \u00EEspanyay\u00EE da ye. B\u00EAguman ew hin\u00EAreka mezin ya edebiyata c\u00EEhan\u00EA ye. Li sala 2002'\u00EA Bingeh\u00EA Norw\u00EAc\u00EE y\u00EA Xelata Nobel rapirs\u00EEyek kir \u00FB t\u00EAda e\u015Fkira b\u00FB ko romana her\u00EEhezkir\u00EE ya edebiyata n\u00FBdem e. Roman serhata Alonso Quixano ye. Ew m\u00EArek e ko gelek kit\u00EAb li ser m\u00EArxas\u00EE \u00FB w\u00EArek\u00EE ya siyar\u00E7akan xw\u00EEndine \u00FB li daw\u00EEy\u00EA bawer dike ko ew bi xwe j\u00EE siyar\u00E7akek e. Ew bi n\u00EEv-hi\u015Fyar n\u00EEv-d\u00EEn, nav\u00EA xwe dike Don K\u00EExot\u00EA d\u00EA la Man\u00E7a. Ew ji bo neh\u00EAlana stemkar\u00EE \u00FB neyeksan\u00EEy\u00EA \u00FB bi nav\u00EA hezkir\u00EE ya xwe Aldonsay\u00EA, an wek\u00EE ew binavdikit, Dul\u00E7\u00EEnaya del Toboso'y\u00EA dest bi \u015Fer\u00EE dike. Raman salixdana donk\u00EExot\u00EE, bi merema w\u00EA ya \u00EEroy\u00EEn, ayd\u00EEyal\u00EEst\u00EEk \u00FB nekiryar\u00EE ye. Hevoka destp\u00EAk\u00EA ji kit\u00EAb\u00EA de cuyo nombre no quiero acordarme, anko \"kes\u00EA ko ez naxwazim nav\u00EA w\u00EE bib\u00EErb\u00EEnim\" \u00FB gelek hevok\u00EAn d\u00EE di ziman\u00EA \u00EEspanyay\u00EE da b\u00FBne kel\u00EE\u015Fey\u00EAn gelek berbelav. En un lugar de la Mancha, de cuyo nombre no quiero acordarme, no ha mucho tiempo que viv\u00EDa un hidalgo de los de lanza en astillero, adarga antigua, roc\u00EDn flaco y galgo corredor anko, \"li cihek\u00EE li La Man\u00E7ay\u00EA, kes\u00EA ko ez naxwazim nav\u00EA w\u00EE bib\u00EErb\u00EEnim, ne demeka hind d\u00FBr maq\u00FBlek\u00EA wek\u00EE xwe heb\u00FB ko edetkirib\u00FB bi rimek\u00EA bikarnehat\u00EE, mertalek\u00EA kevin, taj\u00EEyek\u00EA bez\u00EA \u00FB hespek\u00EA lewaz\u00EA p\u00EEr.\""@ku . "Paul \u00C9luard helbestvanek\u00EE frens\u00EEye. Paul \u00C9luard, di 14'\u00EA berfanbar\u00EA a sala 1895 de li bajar\u00EA Saint-Denis hate din\u00EA. Bav\u00EA w\u00EE karmend \u00FB diya w\u00EE j\u00EE terz\u00EEt\u00EE dikir. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast\u00EEn Eug\u00E8ne Grindel e. Dema bav\u00EA w\u00EE terka malbata xwe kir, ew h\u00EA zarok b\u00FB. Diya w\u00EE ew \u00FB her du biray\u00EAn w\u00EE \u00E7\u00FBne cem p\u00EErika xwe. Ew\u00EE zarokaniyek gelek bi \u00EA\u015F \u00FB jan bihurand. Di huvdeh saliya xwe de bi nexwe\u015Fiya \u00EA\u015Fa zirav, kefte nav niv\u00EEnan. Du salan di senatoryumek\u00EA de raza \u00FB ji perwerdehiya xwe d\u00FBr keft. Pi\u015Ft\u00EE ku ji nexwe\u015Fxaney\u00EA derkeft, w\u00EE birin le\u015Fkeriy\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE p\u00EAnc mehan \u00EEcar nexwe\u015Fiya Bron\u015F\u00EEt\u00EA bela xwe l\u00EA da. Ji ber \u00EA\u015F \u00FB nexwe\u015Fiya w\u00EE di le\u015Fkeriy\u00EA de kar\u00EA nameniv\u00EEsandina le\u015Fkeran \u00FB xwendina wan didin\u00EA. Di ber hem\u00FB van \u00EA\u015F, jan \u00FB kar\u00EAn xwe re her tim kit\u00EAb li ber dest\u00EA w\u00EE ne \u00FB w\u00EAjeya Frens\u00EE di\u015Fop\u00EEne \u00FB diniv\u00EEse. Bi mirina Apollinaire gelek di\u00EA\u015Fe \u00FB li ber w\u00EE dikeve. Pi\u015Ft re rast\u00EE gelek w\u00EAjevan\u00EAn xort dih\u00EA; L. Aragon, A. Breton, R. Desnos, H. Arp, M. Ernest... \u00FB bi van re tevl\u00EE Dadaist\u2019a (R\u00EAbazeke ku qet giring\u00EE bi r\u00EAzik\u00EA zm\u00EAn \u00FB estet\u00EEk\u00EA nade) \u00FB surreral\u00EEstan dibe. Di sala 1924 \u00EA de derdikeve r\u00EAw\u00EEtiyek\u00EA ku d\u00EA pa\u015F\u00EA ew bi xwe j\u00EE po\u015Fman bibe. Ji Tahiti, Grav\u00EAn Cook, Zelanda N\u00FB, Cava, Sumatra, Seylan, Hindistan. Pi\u015Ft re hevala w\u00EE Gala di\u00E7e hawara w\u00EE \u00FB w\u00EE dih\u00EAne Mars\u00EElyay\u00EA. Li dij\u00EE Franko dikeve nava r\u00EAze\u00E7alakiyan \u00FB di nav ref\u00EAn Azad\u00EExwaz\u00EAn Spabyol\u00EE de cih\u00EA xwe digire. Helbesta w\u00EE ya bi nav\u00EA Liberte (Azad\u00EE) m\u00EEna sir\u00FBda azadiy\u00EA olan dide \u00FB di serhildan\u00EA de cihek\u00EE taybet digire. Di sala 1946 de dev ji Gala berdide \u00FB bi Nuch re dizewice. Di nav \u015Fahid\u00EAn v\u00EA zewac\u00EA de yek j\u00EA j\u00EE P\u00EEkaso ye. Di sala 1952 an, di roja 18 \u00EA Sermawez\u00EA de bi nexwe\u015Fiya dil di\u00E7e ser dilovaniya xwe. Eluard, di afr\u00EEneriya xwe de da pey Sureral\u00EEstan. W\u00EE her tim \u00EA\u015F, kul \u00FB xem\u00EAn civaka xwe an\u00EE zim\u00EAn. Zimanek\u00EE sade, herikbar \u00FB rojane bikar an\u00EE. Ji kelep\u00FBra helbesta Frens\u00EE s\u00FBd wergirt \u00FB li ser w\u00EA qesreke xwe\u015Fik \u00FB b\u00EAhempa ava kir. Ticar stran\u00EAn xav \u00FB bereday\u00EE negotin. Bi riya helbest\u00EA pireke saxlem di navbera xwe \u00FB mirovahiy\u00EA de ava kir. W\u00EE hem\u00FB serp\u00EAhatiy\u00EAn xwe \u00EAn bi \u00EA\u015F \u00FB jan m\u00EEna mirovek\u00EE ji r\u00EAz\u00EA vegot \u00FB bo v\u00EA gotin\u00EA j\u00EE \u015F\u00EAwazeke cuda ji xwe re ava kir. Bi rist\u00EAn kurt \u00FB balk\u00EA\u015F hest \u00FB dil\u00EEniy\u00EAn cemawer rakir p\u00EAdar\u00EA. Di helbest\u00EAn w\u00EE de dem ne bi s\u00EEnor e. Remz \u00FB sembol\u00EAn ku bikaran\u00EEne pir bi hostey\u00EE afirandine. Marcenak, bo rasteq\u00EEniya di helbesta w\u00EE de wiha dib\u00EAje; \u201C\u00CEnsan ne ji bo \u015Fer hatiye din\u00EA, l\u00EA ji bo bi jin \u00FB zarok\u00EAn xwe re bextewer bij\u00EE. \u201D Helbest\u00EAn Eluard heta mirovah\u00EE hebe d\u00EA m\u00EEna t\u00EEr\u00EAj\u00EAn roj\u00EA bibiriqin \u00FB h\u00EAv\u00EE, daxwaz \u00FB riya bexteweriya wan \u00EA rohn\u00EE bike. Tev li \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA \u00EAn yekem\u00EEn dibe, ev \u015Fer bandorek\u00EE mezin li ser helbestvan dih\u00EAle, pi\u015Ft\u00EE w\u00EE dibe endam\u00EA partiya Komin\u00EEst Di \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA \u00EAn 2. de di nav tevgera berxwedan\u00EA de c\u00EEh digre w\u00EE deme helbesta xwe a \"Azad\u00EE\" bi diz\u00EE dide we\u015Fandin. Niha di w\u00EAjevan\u00EEya frens\u00EE de di nav \u00EAn her\u00EE mezin da c\u00EEh digre. \u00FB helbest\u00EAn li gelek zimanan hat\u00EEye wergerandin. 18.11.1952 da bi kir\u00EEza dil ter\u00EA ser dilovan\u00EEya xwe."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/7b/Abu_Dhabi_skyline.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Abu Dhabi M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EAn Ereb\u00EE y\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE, li Rojhilata nav\u00EEn, li ser kendav\u00EAn Fars \u00FB Oman ye. M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EAn Ereb\u00EE y\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE ji heft welatan p\u00EAk t\u00EA. Ev dewlet ji aliy\u00EA petrol\u00EA ve gellek\u00EE dewlemend e. M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EAn Ereb\u00EE y\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE ji van welatan p\u00EAk t\u00EA: Ab\u00FB Zeb\u00EE, Ajman, Duba\u00EE, Fujairah, Ras al-Khaimah, Sharjah, Umm al-Qaiwain."@ku . "Oman, welatek\u00EE Rojhilata Nav\u00EEn li ser N\u00EEvgirava Ereb\u00EEstan\u00EA li qerax\u00EA Kendava Oman\u00EA \u00FB di ser Deryaya Oman\u00EA re ye. Li bakur M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EAn Ereb\u00EE y\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE, li rohava Erebistana Siy\u00FBd\u00EE \u00FB li ba\u015F\u00FBr-rojava j\u00EE Yeman heye. Ekonomiya Oman\u00EA bi giran\u00EE gr\u00EAday\u00EE Petrol\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:LocationGulf of Oman. png Kendava Oman\u00EA Kendava Oman\u00EA per\u00E7ek ji Derya Ereb\u00EE ye. Ew bi r\u00EAk\u00EA Horm\u00FBz\u00EA dig\u00EA Kendawa fars. Ew 560 km dir\u00EAje."@ku . "General \u00CEhsan N\u00FBr\u00EE Pa\u015Fa (li dor\u00EE 1896-1976) r\u00EAber\u00EA le\u015Fker\u00EE y\u00EA serhildana \u00C7iyay\u00EA Agir\u00EE \u00FB ji endam\u00EAn damezr\u00EEner\u00EAn Xoyb\u00FBn\u00EA b\u00FB. Li pa\u015F \u015Fkestina \u015Fore\u015F\u00EA, ew li \u00CEran\u00EA b\u00FB penaber \u00FB heta d\u00FBmah\u00EEya jiy\u00EA xwe li Tehrana paytexta \u00CEran\u00EA ma. Ew bi r\u00FBdaneka erebey\u00EA (tiromb\u00EAl\u00EA) \u00E7\u00FB ber dilovaniya Xwed\u00EA."@ku . "Octave Mirbeau niv\u00EEskarek\u00EE Frans\u00EE ye."@ku . "W\u00EAne:Coffea arabica flowers. JPG Kul\u00EElk\u00EAn qehw\u00EA W\u00EAne:FruitColors. jpg M\u00EAwey\u00EAn qehw\u00EA W\u00EAne:Roasted coffee beans. jpg Ten\u00EAn qehw\u00EA Qehwe, kaf\u00EA yan kof\u00EE navek\u00EA gi\u015Ft\u00EE ji bo niv\u015Fek\u00EA malbateka daran e ku dib\u00EAjin\u00EA r\u00FBnas. F\u00EAkiy\u00EA wan daran j\u00EE her bi v\u00EE nav\u00EE t\u00EA binavkirin. Kurd\u00EAn YKSS\u00EA, b\u00EAjeya kof\u00EE \u00FB li hin dever\u00EAn Kurdistan\u00EA kaf\u00EA bikart\u00EEnin. L\u00EA ji ber ass\u00EEm\u00EElasyon \u00FB bandora ziman\u00EAn serdest\u00EAn Kurdistan\u00EA, b\u00EAjeya qehwe b\u00EAhtir t\u00EA zan\u00EEn. Tira\u015F anko dara qehwey\u00EA bi qas\u00EE 4 heta 6 metiran dir\u00EAj dibe \u00FB kul\u00EElk\u00EAn sp\u00EE y\u00EAn gelek b\u00EAhnxwe\u015F dide ku ten\u00EA \u00E7end rojekan dim\u00EEnin. F\u00EAkiy\u00EA dara qehwey\u00EA ku wek\u00EE helalokan \u015Fir\u00EEn e w\u00EE\u015F\u00EE-w\u00EE\u015F\u00EE \u015F\u00EEn dibe \u00FB du dendik t\u00EAda hene. Du curey\u00EAn berniyas\u00EAn qehwey\u00EA hene: Qehweya Ereb\u00EE (Coffea arabica) Qehweya L\u00EEberyay\u00EE (Coffea liberica)."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/c/c5/Hesinkar_Kawa.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Kawey\u00EA Hesinker Kawey\u00EA Hesinker, kes\u00EA sereke y\u00EA m\u00EEtolojiya Newroz\u00EA ye. Li gor\u00EE m\u00EEtolojiy\u00EA, Kawey\u00EA Hesinker, li dij\u00EE serdar\u00EA zordest Dehak ser\u00EE hil dide pi\u015Ft\u00EE ku Dehak t\u00EAk dibe agirek\u00EE mezin ku ji her \u00E7ar aliy\u00EA welat ve t\u00EA d\u00EEtin dadide. Ji w\u00EA roj\u00EA ve ye her gel\u00EA v\u00EA xak\u00EA, agir dadidin \u00FB v\u00EA roj\u00EA p\u00EEroz dikin. ev roj rast\u00EE 21'\u00EA adar\u00EA t\u00EA \u00FB nav\u00EA w\u00EA Newroz (Roja N\u00FB) e. Li Kurdistan\u00EA her sal di 21 \u00EA adar\u00EA de p\u00EErozkirin."@ku . "W\u00EAne:Nelson Mandela 1998 cropped. JPG Mandela di sala 1998'a li Braz\u00EEl\u00EA W\u00EAne:ClintonMandela. jpg Mandela \u00FB kevneserok\u00EA DYA Bill Clinton Nelson Rolihlahla Mandela (bil\u00EAvkirina bi kurd\u00EE N\u00EAlsin Mand\u00EAla) yekem\u00EEn serokkomar\u00EA re\u015Fik \u00EA Afr\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr e. Ber\u00EE hing\u00EE ew ji bo bizav\u00EAn siyas\u00EE \u00FB bo neh\u00EAlana rej\u00EEma Apartheid t\u00EAko\u015F\u00EEya b\u00FB ketib\u00FB z\u00EEndan\u00EA. Ew beriya ku bibe serokkomar, r\u00EAber\u00EA Kongreya Netewey\u00EE ya Efr\u00EEqay\u00EA (African National Congress, ANC) b\u00FB. W\u00EE 27 sal\u00EAn jiyana xwe li z\u00EEndan\u00EA bihurandine ku piraniya w\u00EA li zindana Gizirta Rob\u00EAn Robben Island derbazb\u00FB. Ji ber v\u00EA heyama dir\u00EAja z\u00EEndan\u00EEb\u00FBn\u00EA \u00FB bizava w\u00EE ji bo neh\u00EAlana n\u00EEjadperestiy\u00EA ew b\u00FB navdartir\u00EEn r\u00EAber\u00EA \u015Fer\u00EA dijber\u00EE Apartheid\u00EA. Li van b\u00EEst sal\u00EAn bihur\u00EE w\u00EE z\u00EAdetir\u00EE sed xelat\u00EAn navnetewey\u00EE wergirtine. Li sala 1992'\u00EA w\u00EE Xelata Atat\u00FCrk a A\u015Ftiy\u00EA nepejirand \u00FB got ko ew nikare di v\u00EA rew\u015Fa ku Kurdan li Tirkiy\u00EA t\u00EAn bindestkirin de xelatek\u00EE wiha werbigire."@ku . "N\u00EEkaragua an Komara N\u00EEkaraguay\u00EA, welatek\u00EE Amer\u00EEkaya Nav\u00EEn e. Li ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA Kosta R\u00EEka \u00FB li bakur j\u00EE Hond\u00FBras heye. Ji aliy\u00EA din aliyek\u00EE w\u00EA Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk \u00FB aliy\u00EA din j\u00EE Deryaya Kar\u00EEb\u00EA heye. W\u00EAne:Nicaragua-carteCIA. png Nex\u015Feya N\u00EEkaraguay\u00EA"@ku . "Edith Irene S\u00F6dergran (1892 - 1923) belk\u00EE navdartir\u00EEn helbestvana hem\u00FB Skandinavyay\u00EA ye. S\u00F6dergran 4.4.1892 li Petersburga Rusyay\u00EA hatiye dinyay\u00EA. S\u00F6dergran ji malbatek sw\u00EAd\u00EEziman ya F\u00EEnlenday\u00EA b\u00FB. Helbest\u00EAn xwe w\u00EA bi ziman\u00EA sw\u00EAd\u00EE niv\u00EEs\u00EEne. H\u00EA Edith bi\u00E7\u00FBk b\u00FB, bav\u00EA w\u00EA Matts S\u00F6dergran ji ber \u00EA\u015Fa zirav mir. S\u00F6dergran\u00EA li yek ji ba\u015Ftir\u00EEn dibistan\u00EAn Petersburg\u00EA, li f\u00EArgeha St. Petri-Schule ya elman\u00EE dest bi xwendina xwe kir. Di 16-saliya xwe de ew j\u00EE bi \u00EA\u015Fa zirav ket \u00FB bo \u00E7arekirin\u00EA p\u00EA\u015F\u00EE hat F\u00EEnlenday\u00EA, ya hing\u00EA be\u015Fek ji \u00CEmparatoriya R\u00FBs\u00EE b\u00FB, \u00FB pa\u015F\u00EE ji ber heman nesaxiy\u00EA s\u00EA salan li Sw\u00EEsrey\u00EA ma. Pi\u015Ft\u00EE hilb\u00FBna agir\u00EA \u015Eore\u015Fa R\u00FBsyay\u00EA, Edith \u00FB diya xwe ji Petersburg\u00EA bar kir dervey\u00EE bajar, \"xaniy\u00EA [xwe y\u00EA] xirabe\", wek ew bi xwe dib\u00EAje, \u00FB di rew\u015Fek bik\u00EAm\u00FBkas\u00EE de jiyan. M\u00EEraseya diya w\u00EA wergirt\u00EE bi ticaret\u00EAn biserneket\u00EE y\u00EAn bav\u00EA w\u00EA \u00FB herwa li ber bahoza \u015Fore\u015F\u00EA p\u00FB\u00E7 b\u00FBb\u00FB. Di v\u00EA rew\u015Fa xwe de Edith S\u00F6dergran taliy\u00EA b\u00FB modern\u00EEstek xweser ku hing\u00EA k\u00EAm kes t\u00EA digih\u00EEn l\u00EA pa\u015F\u00EE w\u00EA bandorek ber\u00E7av li coma w\u00EAjey\u00EA heb\u00FBye. Yekem d\u00EEwana S\u00F6dergran\u00EA li 1916 we\u015F\u00EE. Li ser hev w\u00EA p\u00EAnc d\u00EEwan hene. Edith S\u00F6dergran, h\u00EA pirr ciwan, li 1923y\u00EA wefat kir. Helbest\u00EAn Edith S\u00F6dergran\u00EA ji tecr\u00FBbey\u00EAn jiyan\u00EA, ji d\u00EEtin\u00EAn w\u00EA, ji xewn\u00EAn w\u00EA, ji agir\u00EA gurr y\u00EA dil\u00EA w\u00EA afir\u00EEne. \u00CA\u015Fa zirav, b\u00EAkes\u00EE, qutb\u00FBna ji mirovan \u00FB dilsariya ji hind\u00EA ku hemdemiy\u00EAn w\u00EA ew fam nedikir, di helbest\u00EAn w\u00EA de j\u00EE diyar e: xwestina destj\u00EAberdan\u00EA \u00FB co\u015Fa bilindtirb\u00FBna ji hemdemiy\u00EAn xwe t\u00EAkil dibin. \"Jiyan \u015Fa\u015Fiyek germ e. L\u00EA min ti\u015Ftek d\u00EEtiye \u00FB bi rast\u00EE t\u00EA de bi ser ketime - r\u00EAya berev welat\u00EA ney\u00EE\", S\u00F6dergran di helbesta xwe Welat\u00EA Ney\u00EE de dib\u00EAje."@ku . "W\u00EAne:Tagore3. jpg Rabindranath Tagore sala 1915\u00EA Rabindranath Tagore (1861 \u2013 1941) niv\u00EEskar, awazvan, ramanwer \u00FB n\u00EEgarsazek hindistan\u00EE b\u00FB. Tagore li bajarr\u00EA Kalkotay\u00EA hat dinyay\u00EA \u00FB pirraniya jiyana xwe li Bengala w\u00EA dem\u00EA borand l\u00EA li gelek der\u00EAn dinyay\u00EA y\u00EAn dervey\u00EE welat\u00EA xwe j\u00EE gerriya. W\u00EE p\u00EA\u015F\u00EE bi ziman\u00EA bengal\u00EE diniv\u00EEs\u00EE l\u00EA pa\u015F\u00EE w\u00EE bi xwe gelek ji berhem\u00EAn xwe wergerrandin ingl\u00EEz\u00EE. Tagore yekem asyay\u00EE b\u00FB ku sala 1913\u00EA xelat\u00EA Nobel wergirt. Berhem\u00EAn Tagore mi\u015Fe \u00FB gelek in. W\u00EE bi xwe z\u00EAdey\u00EE 2 000 helbest\u00EAn xwe kirine stran \u00FB awaz bo wan dan\u00EEne. Ew h\u00EA j\u00EE li welat\u00EA xwe pirr t\u00EA hezkirin \u00FB bi taybet\u00EE bi helbest\u00EAn xwe y\u00EAn strand\u00EE nemir e. Tagore bawer dikir ku armanca mezin ya mirov\u00EE div\u00EA ew be ku xwe \u00FB her ti\u015Ft\u00EA hey\u00EE \u2013 Yezdan j\u00EE di nav de \u2013 yek \u00FB parvenebar bihesib\u00EEne. Yekem gav ber bi v\u00EA armanc\u00EA ve ew e ku mirov her kes\u00EE ji xwe re bira bihesib\u00EEne. Ev\u00EEnek k\u00FBr hember\u00EE siri\u015Ft\u00EA \u00FB hem\u00FB jiyan\u00EA ji helbest\u00EAn w\u00EE diyar e. Dema Tagore helbest\u00EAn xwe ji bengal\u00EE dikirin ingl\u00EEz\u00EE, pirraniya wan kurt dikirin \u00FB carine \u00E7end ji wan digihandin hev \u00FB dikirin yek helbest. Loma carine dijwar e b\u00EAt zan\u00EEn ka k\u00EEj helbesta bengal\u00EE serekaniya ya ingl\u00EEz\u00EE ye. \u201EDixwazim dil \u00FB kakila helbest\u00EAn xwe y\u00EAn bengal\u00EE bidim wergerr\u00EAn wan y\u00EAn ingl\u00EEz\u00EE\u2026 Helbest\u00EAn min y\u00EAn ingl\u00EEz\u00EE ne kopiy\u00EAn l\u00EA teyisok\u00EAn y\u00EAn bengal\u00EE ne\u201C, Tagore niv\u00EEsiye. Helbest\u00EAn v\u00EA berhevok\u00EA ji s\u00EA d\u00EEwan\u00EAn w\u00EE y\u00EAn ingl\u00EEz\u00EE hatine wergirtin \u00FB wergerrandin: Fruit-Gathering (\u00E7apa yekem 1916), Lover\u2019s Gift and Crossing (1918) \u00FB Fireflies (1928)."@ku . "Serbistan welatek\u00EE li ba\u015F\u00FBr-rojhelat\u00EA Ewropay\u00EA ye. Di van sal\u00EAn daw\u00EE de Serbistan bi \u015Fer\u00EA li dij\u00EE gel\u00EAn din \u00EAn di nav s\u00EEnor\u00EA Y\u00FBgoslavya kevn \u00FB bi tayb\u00EAt\u00EE li dij\u00EE Bosniya \u00FB Herzegov\u00EEna \u00FB Kosovoy\u00EA ket\u00EA rojev\u00EA. Piraniya gel\u00EA Serbistan\u00EA xir\u00EEstiyan\u00EEya ortodoks dipar\u00EAzin."@ku . "Sirb\u00EE zimaneke y\u00EA li ba\u015F\u00FBr-rojhilata Ewropay\u00EA t\u00EA dengkirin. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 10 milyon kes v\u00EA ziman\u00EA dengdikin"@ku . "W\u00EAne:Belgrade-Districts-Lat. png Dor Belgrad\u00EA Belgrad an Beograd paytexta welat\u00EA Serbistan\u00EA ye bi nif\u00FBsa 1.373.651."@ku . "\u00C9mile Zola niv\u00EEskar\u00EA Frans\u00EE y\u00EA xwed\u00EEbandor ko wek\u00EE yek ji giringt\u00EEn m\u00EEnak\u00EAn niv\u00EEskar\u00EAn ser bi dibistana sru\u015Ft\u00EEgeriy\u00EA \u00FB wek\u00EE kesahiyek\u00EA ber\u00E7av di bizava azad\u00EExwaz a Fransay\u00EA da dih\u00EA naskirin. W\u00EE di doza Alfred Dreyfus\u00EE de rolek\u00EA mezin leyist."@ku . "Y\u00FBgoslaviya dewleteke ber\u00EA 1918\u00EA de heta 1992\u00EA ba\u015F\u00FBr-rojhelat\u00EA Ewropay\u00EA b\u00FB. D\u00FBv Y\u00FBgoslaviya 1992\u00EA de hilwe\u015F\u00EEye li \u015F\u00FBn\u00EA welat\u00EA n\u00FB hat saz kirin; Sirbistan \u00FB Montenegro. L\u00EA Montenegro j\u00EE 2006\u00EA de li Sirbistan\u00EA veqet\u00EEye. Dewlet\u00EA pa\u015F Y\u00FBgoslaviya 1992\u00EA de heta 2003\u00EA bi Komara Federal a Y\u00FBgoslaviya hat navkirin."@ku . "Feyl\u00EE yek ji devok\u00EAn sereke y\u00EAn ziman\u00EA Kurd\u00EE ye. Kurd\u00EAn ku feyl\u00EE diaxivin bi giran\u00EE li Bexda, Bedra, Mandal\u00EE, \u00CElam, Pahla \u00FB li bakur\u00EA Loristan\u00EA dij\u00EEn. L\u00EA bel\u00EA li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ji hem\u00EE kurd\u00EAn - \u015E\u00EE y\u00EAn bi Kelhur\u00EE \u00FB Lek\u00EE diaxivin re, Feyl\u00EE t\u00EA gotin."@ku . "Serb \u00FB Montenegro li d\u00FBv Y\u00FBgoslaviya 1992\u00EA hilwe\u015F\u00EEye b\u00FB hat saz kirin. D\u00FBv gelan a Montenegro dengdan a 21 g\u00FBlan\u00EA 2006\u00EA de, ji bo serxeb\u00FBn a Montenegro, serxeb\u00FBn xwest. Parlamentoya Montenegro di 3. Hez\u00EEran\u00EE 2006\u00EA de serxeb\u00FBn a Montenegro li Podgorika danezan\u00EEn \u00FB Montenegro \u00FB Sirbistan\u00EA li hev veqet\u00EEyen."@ku . "Podgorika paytexta welat\u00EA Montenegroya bi nif\u00FBsek\u00EA 139.724 kes."@ku . "Xelata Rafto xelata b\u00EEran\u00EEna Professor Torolf Rafto ye ku her sal ji kes\u00EAn li war\u00EA maf\u00EAn mirovan dixebitin re t\u00EA day\u00EEn. Xelata Rafto ji sala 1987 virde t\u00EA belavkirin. \u00C7ar kes\u00EAn Xelata Rafto wergirtine d\u00FBv re Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA j\u00EE wergirtine. Hem\u00FB kar \u00FB Xebat\u00EAn ku h\u00EAza xwe ji bingeh\u00EAn raman\u00EAn Rafto digirin, ji bo maf\u00EAn mirovan, azad\u00EE \u00FB serbestiy\u00EA ne."@ku . "Allel, \u015Fikil\u00EAn yedekan y\u00EAn c\u00EEnek ya encama DNA, ku du kromozom\u00EAn wekyek\u00EE di z\u00EEndewer\u00EA ducar\u00EE de biqewme."@ku . "Tir\u015Fiy\u00EAn Em\u00EEn\u00EE ev b\u00EEst qurm\u00EAn binyat\u00EE ji prot\u00EEnan in. Di tir\u015Fiy\u00EAn em\u00EEn\u00EE de, la emin\u00EE aza (NH2), la karboks\u00EEl aza \u00FB koma rex hene."@ku . "Her navek\u00EA domain\u00EA di \u00EEnternet\u00EA de ni\u00E7ikeke xwe heye. Top-level domain(Di \u00EEngil\u00EEz\u00EE de ser-ast domain, bikurt\u00EE TLD) nave ew ni\u00E7ik\u00EA ter her\u00EE pa\u015F\u00EA navn\u00EE\u015Fan e. Minak\u00EE di www. wikipedia. org de org Top-level domain a v\u00EE navn\u00EE\u015Fan e. Du \u015Fim\u015Fat\u00EA TLD\u00EAn heye. Yek TLDen gelemper\u00EEn e. . com, . net, . org an j\u00EE . edu, . gov, . mil her TLDek manek\u00EA xwe heye. Yek TLD\u00EAn din j\u00EE ji bo welat a. wek . de ji bo elmanya, . tr ji bo tirk\u00EEye."@ku . "Bakur aliy\u00EA Cemsera Bakur\u00EA dinya dim\u00EEnaye."@ku . "Kastamonu (nav\u00EA w\u00EA y\u00EE org\u00EEnal Gastimonion e bi ziman\u00EA Grek\u00EE ye, herwek\u00EE Grekiyan j\u00EA re Kastra Kommen j\u00EE gotine)yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Pi\u015Ft\u00EE damezrandina Komara Tirkiy\u00EA nav\u00EA w\u00EA y\u00EE Grek\u00EE hatiye qedexekirin. Bi hinek\u00EE guhertin kirine Kastamonu. Li her\u00EAma Behra Re\u015F dikeve. R\u00FBber 13.108km\u00B2, gelhe 376.725 e (hejmartin\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE). Bingeha bajar\u00EA Kastamon\u00FBy\u00EA di dema Heth\u00EEtan de hatiye av\u00EAtin. L\u00EEdya, Fr\u00EEgya, Pers \u00FB Romayiyan desthilat\u00EE kirine. Her\u00EAm di bin desthilatiya B\u00EEzansiyan de bip\u00EA\u015Fketiye 19 nav\u00E7e gir\u00EAday\u00EE Kastamon\u00FBy\u00EA ye: Abana, A\u011Fl\u0131, Ara\u00E7, Azdavay, Bozkurt, Tosya, Cide, \u00C7atalzeytin, Daday, Devrekani, Do\u011Fanyurt, Han\u00F6n\u00FC, \u0130hsangazi, \u0130nebolu, K\u00FCre, P\u0131narba\u015F\u0131, Seydiler, \u015Eenpazar \u00FB Ta\u015Fk\u00F6pr\u00FC."@ku . "Ba\u015F\u00FBr aliy\u00EA Cemsera Ba\u015F\u00FBr\u00EA dinya dim\u00EEnaye."@ku . "Antalya yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye \u00FB li her\u00EAma Derya Sp\u00EE dikeve. R\u00FBber 20.723 km\u00B2, gelhe 1.719.751 e. Abor\u00EE li ser t\u00FBr\u00EEzm\u00EA \u00FB bazirganiya f\u00EAkiyan e. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE org\u00EEnal Ataleia ye \u00FB bi ziman\u00EA Grek\u00EE ye. Antalya \u00FB her\u00EAma Derya Sp\u00EE ji aliy\u00EA bermahiy\u00EAn d\u00EErok\u00EE \u00FB t\u00FBr\u00EEzm\u00EA ve dewlemend e."@ku . "Artvin yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Erd\u00EA Artv\u00EEn\u00EA digih\u00EAje tix\u00FBb\u00EAn Kurdistan\u00EA. Di ber Derya Re\u015F de ye. Gel ji Gurc\u00EE, Laz, Terekeme hwd p\u00EAk t\u00EA. R\u00FBber 7,436 km\u00B2, gelhe 191.934 e. Bingeha Artvin\u00EA di dema serdestiya Hurriyan de hatiye av\u00EAtin. Du dema \u00DBrart\u00FByan de b\u00FBye wargeheke stratej\u00EEk. Nav\u00EA Artv\u00EEn\u00EA ji ziman\u00EA Gurc\u00EE t\u00EA."@ku . "Cemsera bakur xala her\u00EE bakura dinyaye. Ew\u00EA li ser Derya bakur\u00EA cemed de ye. Ji bo wir g\u00EE av \u00FB cemed\u00EE ye tu jiyan li wir tu ne ye. Her\u00EE p\u00EA\u015F de di 6'\u00EA adar\u00EA 1909an de du Amer\u00EEkanen Matthew Henson \u00FB Robert Edwin Peary tev g\u00EEh\u00EE\u015Ftine wir \u00FB ew hat doz kirin. Li wan xeyr\u00EE Frederi Cook j\u00EE \u00EEddia kir ko ew 21'\u00EA adar\u00EA 1908\u00EA de li ber her kes\u00EE rag\u00EEhi\u015Fte wir. Mirov, her\u00EE p\u00EA\u015F de bi peya rag\u00EEhi\u015Ftiy\u00EE Cemsera bakur di 1969an de Wally Herbert b\u00FB. ew isko\u00E7 b\u00FB. Cemed\u00EA Cemsera bakur roj bi roj kem dibe. Biguman\u00EE di sal\u00EA 2050an de gi\u015Fke behela."@ku . "Balikesir (Balikes\u00EEr t\u00EA xwandin) yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Li her\u00EAma Egey\u00EA ye. Nav\u00EA baj\u00EAr wek\u00EE hem\u00EE nav\u00EAn Anatoliya \u00FB Kurdistan\u00EA ne bi Tirk\u00EE ye. Org\u00EEnala nav\u00EA baj\u00EAr Palaoikos an Palao Kastro ye \u00FB bi ziman\u00EA Grek\u00EE ye. Wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn ziman\u00EAn \u00CEran\u00EE, bi taybet\u00EE j\u00EE Fars\u00EE bandoreke mezin li gel\u00EAn her\u00EAm\u00EA kirine. Osmaniyan j\u00EE herwek\u00EE ziman\u00EA Fars\u00EE bikaran\u00EEne. Ji Palaikos\u00EA re gotine \"Bal-\u00EE-Qesr (Fars\u00EE t\u00EA wateya Qesra hinguv\u00EE), Palao Kasri - Qesra, kelheya Palao\". Pi\u015Ftre di damezrandina Komara Tirkiy\u00EA de, hem\u00EE nav\u00EAn cograf\u00EEk hatine guhertin an Tirk\u00EEzekirin. Palao Kasri yan Bal-\u00EE Qesr j\u00EE kirine Balikkesiri (ango qor\u00EAn masiyan) \u00FB pi\u015Ftre j\u00EE Balikesir. R\u00FBber 14.456 km\u00B2, gelhe 1.076.347 e. Abor\u00EE pirran\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. Herwek\u00EE xwed\u00EEkirina ajalan \u00FB t\u00FBr\u00EEzm j\u00EE p\u00EA\u015Fketiye. Li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA gelek Kurd j\u00EE dij\u00EEn ku pirraniya wan di 20 sal\u00EAn daw\u00EE de ji aliy\u00EA d\u00FBgela Tirk ve hatine ko\u00E7berkirin."@ku . "Bilecik (B\u00EElec\u00EEk t\u00EA xwandin) yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Her\u00EAm \u00FB bajar xwed\u00EE d\u00EErokeke kevn \u00FB dewlemend e. Nav\u00EA baj\u00EAr \u00EA her\u00EE kevn Agrilion e \u00FB bi ziman\u00EA Grek\u00EE ye. D\u00EEsa Palaokomma, Belekoma j\u00EE hatine bikaran\u00EEn. Pi\u015Ft\u00EE damezrandina komara Tirkiy\u00EA wek\u00EE hem\u00EE nav\u00EAn cograf\u00EEk, nav\u00EA baj\u00EAr j\u00EE hatiye guhertin an Tirk\u00EEzekirin. R\u00FBber 4.307 km\u00B2 ye. Nav\u00E7ey\u00EAn Bilecik\u00EA: Navend | Boz\u00FCy\u00FCk | G\u00F6lpazar\u0131 | \u0130nhisar | Yenipazar | Pazaryeri | S\u00F6\u011F\u00FCt | Osmaneli"@ku . "Bolu yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. R\u00FBber 10.716 km\u00B2, gelhe z\u00EAdetir\u00EE 265.139 (2005) e. Nav\u00E7ey\u00EAn Boluy\u00EA: Navend | D\u00F6rtdivan | Gerede | G\u00F6yn\u00FCk | K\u0131br\u0131s\u00E7\u0131k | Mengen | Mudurnu | Seben | Yeni\u00E7a\u011Fa | Li Bolu \u00C7erkez, Laz, Manav, Kurd j\u00EE dij\u00EEn."@ku . "Bursa yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Erd\u00EA parezgeh\u00EA 11.087 km\u00B2 ye \u00FB hejmara gelhey\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 2,5 Milyon e. Bursa yek ji mezintir\u00EEn bajar\u00EAn Tirkiy\u00EA ye \u00FB li wir gelek Kurd j\u00EE dij\u00EEn. Pirraniya Kurdan di sal\u00EAn 90\u00B4\u00EE de ji aliy\u00EA art\u00EA\u015Fa Tirk ve hatine ko\u00E7berkirin. Nav\u00EA baj\u00EAr \u00EA org\u00EEnal Pr\u00FBsa ye \u00FB bi ziman\u00EA Grek\u00EE ye. Bursa di per\u00EA Derya Marmaray\u00EA de ye."@ku . "Burdur (B\u00FBrd\u00FBr t\u00EA xwandin) yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Nav\u00EA her\u00EAm\u00EA y\u00EA org\u00EEnal ku bajar l\u00EA hatiya avakirin Psidia ye \u00FB bi ziman\u00EA Grek\u00EE ye. R\u00FBber 7.238 km\u00B2, gelhe 256.803 (2000) ye."@ku . "G\u00EEres\u00FBn (G\u00EEres\u00FBn t\u00EA xwandin) yek ji baj\u00EAr \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. R\u00FBbera par\u00EAzgeh\u00EA 6.934 km\u00B2, gelhe 523.819 (2000) ye. Nav\u00E7ey\u00EAn Giresun\u00EA: Navenda baj\u00EAr Alucra, Bulancak, \u00C7amoluk, \u00C7anak\u00E7\u0131, Dereli, Do\u011Fankent, Espiye, Eynesil, G\u00F6rele, G\u00FCce, Ke\u015Fap, Piraziz, \u015Eebinkarahisar, Tirebolu, Ya\u011Fl\u0131dere Nav\u00EA baj\u00EAr ji ziman\u00EA Grek\u00EE t\u00EA. Kerasous, Cerasous, Chirizonda, Cerasonte, Kerassunde hatine gotin \u00FB pi\u015Ft\u00EE avab\u00FBna Komara Tirkiy\u00EA kirine Giresun. Par\u00EAzgeh di her\u00EAma Derya Re\u015F de ye. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA aboriya xwe bi \u00E7andiniy\u00EA, mas\u00EEgeriy\u00EA \u00FB bazirganiy\u00EA dike."@ku . "Topal Osman ya Yarbay Topal Osman A\u011Fa yek ji xw\u00EEnr\u00EAj\u00EAn mezin \u00EAn di dawiya Osmaniyan \u00FB damezrandina Komara Tirkiy\u00EA de xwed\u00EE erk\u00EAn mezin e. T\u00EAkiliya w\u00EE bi serok\u00EA tevgera netew\u00EE ya Tirk Mustafa Kemal Atat\u00FCrk re \u00E7\u00EAdibe \u00FB heya dawiya jiyana xwe di bin fermandariya Atat\u00FCrk de dixebite. Beriya ku bi Atat\u00FCrk re bixebite, di bin fermandariya Talat Pa\u015Fa de di Komkujiya Ermeniyan de cihdigire. Herwek\u00EE fermandariya Komkujiya Pont\u00FBs \u00FB Grekan \u00EAn ku li Anatoliya mane dike. Bi hezaran Pont\u00FBsan dikuje. Topal Osman di Komkujiya Qo\u00E7gir\u00EEy\u00EA de j\u00EE cihdigire. Bi hezaran Kurd\u00EAn b\u00EAguneh dikuje. Ser\u00EA serok\u00EAn tevgera netew\u00EE ya Kurdan El\u00EE\u015F\u00EAr Beg \u00FB heval\u00EAn w\u00EE j\u00EAdike \u00FB ji Atat\u00FCrk re diyar\u00EE dike. Topal Osman dibe nav\u00EA hem\u00EE xirabiyan. Komara n\u00FB ya Tirk hem\u00EE kar\u00EAn xwe y\u00EE kir\u00EAt \u00FB tar\u00EE bi dest\u00EA w\u00EE dike. Di 2'\u00EA Avr\u00EAl\u00EA 1923'\u00EE de bi fermana Atat\u00FCrk t\u00EA ku\u015Ftin \u00FB meyt\u00EA w\u00EE li bax\u00E7ey\u00EA qesra \u00C7ankaya ku niha serokkomar\u00EA Tirkiy\u00EA li wir e t\u00EA ve\u015Fartin. T\u00EA gotin ku Atat\u00FCrk ji p\u00EA\u015Fketina w\u00EE tirsyaye."@ku . "Aziz Nesin, yek ji niv\u00EEskar, rexneg\u00EEr, niv\u00EEskar\u00EA \u015Fanoy\u00EA, \u00E7\u00EErokniv\u00EEs \u00FB siyasetmedar\u00EA navdar \u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Namey\u00EA w\u00EE y\u00EA ber\u00EA Mehmet Nusret e. Nesin li pey xwe jiyaneke t\u00EAr serkeft\u00EE, bi hezaran niv\u00EEs, bi sedan \u00E7\u00EErok, bi dehan pirt\u00FBk, gelek xelat \u00FB weqfek\u00EA hi\u015Ftiye. W\u00EE li n\u00FBjenkirina civak\u00EA digeriya. Her\u00E7end\u00EE di k\u00EA\u015Feya Kurd de h\u00EE\u00E7 roleke er\u00EAn\u00EE neley\u00EEstibe j\u00EE miroveke demokrat b\u00FB."@ku . "G\u00FCm\u00FC\u015Fhane yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. R\u00FBber 6.575 km\u00B2, gelhe 186.953 (2000) ye. Di tix\u00FBb\u00EA Kurdistan\u00EA de ye, bi par\u00EAzgeha Kurd Erzingan\u00EA ve c\u00EEran e. Li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA gund\u00EAn Kurdan j\u00EE hene. Nav\u00E7ey\u00EAn par\u00EAzgeh\u00EA: Kelkit | K\u00F6se | K\u00FCrt\u00FCn | \u015Eiran | Torul"@ku . "W\u00EAne:B\u00FClent Ecevit-Davos 2000. jpg B\u00FClent Ecevit Mustafa B\u00FClend Ecevit siyasetmedar\u00EA mezin \u00EA Tirkiy\u00EA, Serokwez\u00EEr\u00EA ber\u00EA, rojnamevan, helbestvan \u00FB niv\u00EEskarek b\u00FB. Ecevit, ku bi nav\u00EA \"Karaoglan (Kurik\u00EA re\u015Fik)\" j\u00EE dihat nas\u00EEn, di malbateke Mirtib (A\u015Fiq, Roman, \u00C7\u00EEgan, \u00C7\u00EEngene) de 28'\u00EA gulana 1925'an de li Stenbol\u00EA ji day\u00EEk b\u00FB. Namey\u00EA Ecev\u00EEt bi ziman\u00EA Roman\u00EE ye \u00FB bi esl\u00EA xwe Hac\u00EEvat e. Bav\u00EA w\u00EE mitirb \u00FB diya w\u00EE ji bi esl\u00EA xwe Ereb b\u00FB. Bap\u00EEr \u00FB dap\u00EEr\u00EAn w\u00EE li Kurdistan\u00EA hatine jiyan\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE yekem\u00EEn cara ku li Tirkiy\u00EA zagona pa\u015Fnavan derdikeve, bav\u00EA w\u00EE pa\u015Fnava Hacivat digire. Ji ber ku Hacivat di p\u00EAkenokiy\u00EA de t\u00EA bikaran\u00EEn pa\u015F\u00EA pa\u015Fnava xwe dike Ecevit. Ew di sala 1945'an de bi Rah\u015Fan Ecevit (Aral) re zewic\u00EE b\u00FB. Ecevit di nava ref\u00EAn CHP (Partiya Komar Gel) dest bi pol\u00EEtikay\u00EA kir. Ji ber ku bav\u00EA w\u00EE yek ji endam\u00EAn saz\u00FBmaniya n\u00FB ya komar\u00EA b\u00FB, B\u00FClent Ecevit di dibistan\u00EAn taybet de da xwand. Pi\u015Ft\u00EE dibistana amadey\u00EE li Robert College, nav\u00EA xwe li Zankoya Dadmendiy\u00EA ya Enqerey\u00EA be\u015Fa Ziman D\u00EErok Cografya tomarkir. L\u00EA her\u00E7end\u00EE dibistan\u00EA naqed\u00EEne j\u00EE wek\u00EE ku qedandiye b\u00EA\u00EE d\u00EEplom di nava saz\u00FBmaniy\u00EA de kar kir. Li Balyozxaneya Tirkiy\u00EA li London\u00EA bi salan kar\u00EA d\u00EEplomasiy\u00EA kir. Herwek\u00EE b\u00EA\u00EE d\u00EEplom bi pispor\u00EE kar\u00EA rojnamegeriy\u00EA kir. Li London t\u00EAkil\u00EE bi pol\u00EEt\u00EEkvan\u00EAn DYE dat\u00EEne \u00FB li DYE dest bi kurs\u00EAn ps\u00EEkoloj\u00EE, \u015Fer\u00EA taybet, d\u00EEroka Rojhilata Nav\u00EEn hwd kir. Ew 27'\u00EA rezbera 1957'an de wek\u00EE meb\u00FBs\u00EA Enqerey\u00EA \u00E7\u00FB mecl\u00EEs\u00EA. 14 G\u00FBlan\u00EA 1972 an de ji \u0130smet \u0130n\u00F6n\u00FC \u015Finda hat serok\u00EA CHP hilbijartin. Li pa\u015F gi\u015Ft\u00EE hilbijartin\u00EA 26 ocax\u00EA 1974 an de bi partiy\u00EA Necmettin Erbakan MSP(Milli Selamet Partisi, Partiya Mil\u00EE Xwe\u015F\u00EE) re qoalisyon kir \u00FB b\u00FB Serokwezir\u00EA Tirk\u00EEye. Di Sala 1974\u00B4an de fermana dagirkirina girava Qubris\u00EA kir. Pi\u015Ft\u00EE v\u00EA dagirkirin\u00EA li Tirkiy\u00EA bi nav\u00EA \"Karao\u011Flan - Lawik\u00EA re\u015F\" wek\u00EE lehengek\u00EE t\u00EA p\u00EA\u015Fwaz\u00EEkirin. Derb\u00EA 12 Rezbere \u015Finda hat girtin \u00FB av\u00EAtina hapisxhan\u00EA . Ji zindan\u00EA derket \u015Finda di sala 1987\u00B4an de b\u00FB serok\u00EA DSP (Partiya \u00C7epg\u00EEriya Demokrat\u00EEk). Li pa\u015F gi\u015Ft\u00EE hilbijartin\u00EA 18 N\u00EEsan 1999 an de DSP b\u00FB yekem \u00FB Ecevit d\u00EEsa b\u00FB Serokwez\u00EEre Tirkiy\u00EA. Di dema serokwez\u00EErtiya xwe de bi nav\u00EA \u00E7epg\u00EEriy\u00EA pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn rastg\u00EEr me\u015Fand. Ecevit 5'\u00EA Sermawez 2006an de jiyana xwe li Enqere ji dest da."@ku . "Xetay yek ji nav\u00E7e \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Li her\u00EAma Derya Nav\u00EEn de ye. Navenda par\u00EAzgeh\u00EA Antakya (Xetay) e. S\u00EA ji qezay\u00EAn par\u00EAzgeh\u00EA dikevin hundir\u00EA sinor\u00EAn Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA: Dortyol, Erz\u00EEn \u00FB Xase."@ku . "Isparta nav\u00EA bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiy\u00EA ye. R\u00FBber 8.933 km\u00B2 \u00FB gelhe 513.681 (2000) e. Li her\u00EAma Derya Egey\u00EA dikeve. Nav\u00EA baj\u00EAr bi Grek\u00EE ye \u00FB Sparta ye. Nav\u00E7ey\u00EAn Ispartay\u00EA Ispartay\u00EA: Aksu, Atabey, E\u011Firdir, Gelendost, G\u00F6nen, Ke\u00E7iborlu, Senirkent, S\u00FCt\u00E7\u00FCler, \u015Earkikaraa\u011Fa\u00E7, Uluborlu, Yalva\u00E7 \u00FB Yeni\u015Farbademli ne. Her\u00EAm ji aliy\u00EA aboriy\u00EA ve dewlemend e. Kar\u00EA t\u00FBr\u00EEzm\u00EA j\u00EE t\u00EA kirin."@ku . "Kayseri nav\u00EA bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiy\u00EA ye. R\u00FBber 16.917 km\u00B2, gelhe 1.049.659 (2000) e. Nav\u00EA baj\u00EAr \u00EA ber\u00EA Kaisareia ye \u00FB bi ziman\u00EA Grek\u00EE ye. Beriya Komkujiya Ermeniyan gelek Ermen\u00EE li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA dijiyan l\u00EA niha n\u00EEnin. Li Kayseriy\u00EA hejmareke Kurd j\u00EE dij\u00EEn."@ku . "K\u0131rklareli bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiy\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE dema Osmaniyan Kirkk\u00EEl\u00EEse (ango \u00E7ild\u00EAr) b\u00FB. Ji ber ku nav\u00EA k\u00EEl\u00EEse (d\u00EAr) t\u00EA de derbasdibe ji aliy\u00EA saz\u00FBmaniya n\u00FB ya Tirkan ve hatiye qedexekirin \u00FB nav\u00EA w\u00EA kirine K\u0131rklareli. Kirkk\u00EEmesna j\u00EE hatiye bikaran\u00EEn. R\u00FBber 6.550 km\u00B2, gelhe 328.461 (2000) e. Par\u00EAzgeh li her\u00EAma Marmaray\u00EA dikeve. Ji aliy\u00EA aboriy\u00EA ve p\u00EA\u015Fket\u00EE ye."@ku . "Thorolf Rafto xebatkarek\u00EA maf\u00EAn mirovan \u00FB dersd\u00EArek\u00EA d\u00EEroka abor\u00EEy\u00EA li Dibistana Norw\u00EAj\u00EE ya Abor\u00EEy\u00EA \u00FB R\u00EAveber\u00EE ya Karwar\u00EEy\u00EA li baj\u00EAr\u00EA Bergen li Norw\u00EAj\u00EA b\u00FB. Li sala 1979'\u00EA serdaneka Prag\u00EA kir da li nav xw\u00EEndinkar\u00EAn ko ji ber sedem\u00EAn siyas\u00EE li zan\u00EEngehan hatb\u00FBn der\u00EAxistin gotarek\u00EA bixw\u00EEnit. Pol\u00EEs\u00EAn Tenah\u00EEy\u00EA y\u00EAn komy\u00FBn\u00EEstan ew kuta \u00FB riftar\u00EAn xirab digel kirin. Ew pa\u015Ftir j\u00EE jiber sedema bir\u00EEn \u00FB azar\u00EAn w\u00EA kutan\u00EA mir. Her li w\u00EA sal\u00EA Bingeh\u00EA Rafto ji bo Maf\u00EAn Mirovan hat damezrandin \u00FB salek\u00EA pa\u015Ftir Xelata Rafto ya p\u00EA\u015F\u00EEn p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F\u00EE Ji\u0159\u00ED H\u00E1jek li welat\u00EA \u00C7\u00EAkoslovakiyay\u00EA kir."@ku . "K\u0131r\u015Fehir yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiyey\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE ber\u00EA Saravena b\u00FBye. Herwek\u00EE Macissus j\u00EE hatiye bikaran\u00EEn. R\u00FBber 6.570 km\u00B2 \u00FB gelhe 253.239 (2000) e. Li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA hejmareke mezin ji akinciyan kurd in, y\u00EAn ku ji wan re Kurd\u00EAn Anatoliya Nav\u00EEn dib\u00EAjin."@ku . "Kocaeli nav\u00EA baj\u00EAr \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiy\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE ber\u00EA N\u00EEkomed\u00EEa ye \u00FB bi ziman\u00EA Grek\u00EE ye. R\u00FBber 3.505 km\u00B2, gelhe 1.206.085 (2000) e. Li baj\u00EAr \u00FB par\u00EAzgeh\u00EA gelek Kurd \u00EAn ku ji ber p\u00EAkutiy\u00EAn d\u00FBgela Tirk reviyane j\u00EE hene. Par\u00EAzgeh li her\u00EAma Marmaray\u00EA dikeve \u00FB ji aliy\u00EA aboriy\u00EA ve gelek bip\u00EA\u015Fket\u00EE ye. Derince, Gebze, Dilovas\u0131,G\u00F6lc\u00FCk, Kand\u0131ra, Karam\u00FCrsel, K\u00F6rfez \u00FB navenda baj\u00EAr \u0130zmit nav\u00E7ey\u00EAn w\u00EA ne."@ku . "Helbestvan mirov\u00EA ko helbestan diniv\u00EEs\u00EEne ye. B\u00EAg\u00FBman ne her kes\u00EA ku carcaran helbestek\u00EA biniv\u00EEs\u00EA dib\u00EA belbestvan. Di prat\u00EEk\u00EA de kes\u00EA k\u00FB bi niv\u00EEsandina helbestan mij\u00FBle \u00FB helbest\u00EAn w\u00EE b\u00EAn \u00E7apkirin weke helbestvan t\u00EA binavkirin. Di nav kurdan de gelek kes\u00EAn bi helbestafirandin \u00FB helbestniv\u00EEs\u00EA mij\u00FBlin hene. L\u00EA gelek helbestvan\u00EA kurdan ji ber k\u00FB helbest\u00EAn xwe bi niv\u00EEsk\u00EE tomar nekirine, bey\u00EE ku tu berheman li pey xwe bih\u00EAlin hatine jib\u00EErkirin. Ji bo L\u00EEsta Helbestvan\u00EA kurd li vir bin\u00EAre."@ku . "K\u00FCtahya nav\u00EA bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiy\u00EA ye. Li rojava\u00EA Anatoliya, her\u00EAma Egey\u00EA dikeve. Nav\u00EA baj\u00EAr heya damezrandina komara Tirkiy\u00EA Kot\u00EE b\u00FB ku ev ji ziman\u00EA Grek\u00EE dihat. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE her\u00EE kevn Kotiaeon an Cotiaeum e. R\u00FBber 11.875 km\u00B2, gelhe 160.000 (2000) e."@ku . "Cemsera ba\u015F\u00FBr niqteya her\u00EE ba\u015F\u00FBr a dinyay\u00EA ye. Ew li ser Antarkt\u00EEka dikeve. Roald Amundsen di 14'\u00EA berfanbar\u00EA 1911'an de weke mirov\u00EA yekem\u00EEn g\u00EEh\u00EE\u015Ft Cemsera ba\u015F\u00FBr."@ku . "Ordu yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Li her\u00EAma Derya Re\u015F dikeve. R\u00FBber 5.963 km\u00B2, gelhe 887.765 (2000) e. Abor\u00EE pirran\u00EE li ser \u00E7andiniya bindeq\u00EA ye. Li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA Laz, Gurc\u00EE \u00FB \u00C7erkez j\u00EE dij\u00EEn."@ku . "M\u00EElan Kund\u00EAra niv\u00EEskar \u00FB romannvi\u00EEs\u00EA navdar\u00EA Frans\u00EE-\u00C7\u00EAk\u00EE ye. Ew yek ji romanniv\u00EEs\u00EAn her\u00EE navdar li n\u00EEv\u00EEya duy\u00EA ya sedsala 20'\u00EA ye. Navdar\u00EE ya w\u00EE z\u00EAdetir ji ber romana w\u00EE Sivik\u00EE ya ji tehemulkirin\u00EA der ya b\u00FBn\u00EA ye."@ku . "Sakarya yan Adapazar\u0131 nav\u00EA bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiy\u00EA ye. Li her\u00EAma Marmaray\u00EA dikeve. Nav\u00EA baj\u00EAr ji ziman\u00EA Grek\u00EE t\u00EA, Saccaria. Niha nav\u00EA navend\u00EA kirine Adapazar\u0131. Li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA gelek Kurd \u00EAn ku ji ber p\u00EAkutiy\u00EAn d\u00FBgela Tirk reviyane j\u00EE dij\u00EEn."@ku . "Rize (wek R\u00EEze t\u00EA xwandin) nav\u00EA bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiyey\u00EA ye. Li bakur\u00EA rojhilata Tirkiyey\u00EA, li per\u00EA Deryaya Re\u015F dikeve. Rub\u00EAr\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA 3.922 km\u00B2 \u00FB gelhe j\u00EE 365.938 (2000) e. Nav\u00E7ey\u00EAn Rizey\u00EA: Navenda baj\u00EAr, Arde\u015Fen, \u00C7aml\u0131hem\u015Fin, \u00C7ayeli, Derepazar\u0131, F\u0131nd\u0131kl\u0131, G\u00FCneysu, Hem\u015Fin, \u0130kizdere, \u0130yidere, Kalkandere \u00FB Pazar in. Li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA pirran\u00EE Laz dij\u00EEn. Abor\u00EE li ser mas\u00EEger\u00EE, \u00E7andiniya \u00E7ay \u00FB bindeq\u00EA ye."@ku . "Samsun nav\u00EA bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiy\u00EA ye. Li her\u00EAma Derya Re\u015F dikeve. Nav\u00EA bajar bi ziman\u00EA Grek\u00EE ye \u00FB org\u00EEnala w\u00EA \u03A3\u03B1\u03BC\u03C8\u03BF\u03CD\u03BD\u03C4\u03B1 - Sampso\u00FAnta ye. Nav\u00E7ey\u00EAn Samsun\u00EA: Navenda baj\u00EAr, | Ala\u00E7am | Asarc\u0131k | Ayvac\u0131k | Bafra | \u00C7ar\u015Famba | Havza | Kavak | Ladik | Ondokuzmay\u0131s | Sal\u0131pazar\u0131 | Tekkek\u00F6y | Terme | Vezirk\u00F6pr\u00FC | Yakakent in."@ku . "Zonguldak yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA li her\u00EAma Derya Re\u015F e. Nav\u00E7ey\u00EAn Zonguldak\u00EA: Navenda baj\u00EAr, Alapl\u0131, \u00C7aycuma, Devrek, G\u00F6k\u00E7ebey \u00FB Karadeniz Ere\u011Fli ne. Nav\u00EA baj\u00EAr y\u00EA beriya hatina Tirk-Mongolan Sandraka b\u00FB. F\u00EErmay\u00EAn Frensiyan \u00EAn ku di dema Osmaniyan de li vir l\u00EAkol\u00EEna dewlemendiy\u00EAn binerd\u00EE dikirin nav\u00EA baj\u00EAr bi Frens\u00EE \u00FB Tirk\u00EE bil\u00EAvdikirin \u00FB digotin \"Jungle-Da\u011F - \u00C7iyay\u00EA k\u00FBv\u00EE\". Ev nav dib\u00EAjin wisa hatiye hol\u00EA \u00FB pi\u015Ft\u00EE avab\u00FBna Komara Tirk wek\u00EE hem\u00EE nav\u00EAn cograf\u00EEk w\u00EA j\u00EE para xwe ji pol\u00EEt\u00EEkaya Tirk\u00EEzekirin\u00EA girtiye \u00FB b\u00FBye Zonguldak (mixabin bi Tirk\u00EE h\u00EE\u00E7 wateyeka xwe j\u00EE n\u00EEne). Li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA derxistina komir\u00EA navdar e."@ku . "Aksaray yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA y\u00EAn ku li her\u00EAma Anatoliya Nav\u00EEn in e. Nav\u00E7ey\u00EAn Aksaray\u00EA: Navenda baj\u00EAr, A\u011Fa\u00E7\u00F6ren, Eskil, G\u00FCla\u011Fa\u00E7, G\u00FCzelyurt, Ortak\u00F6y, Sar\u0131yah\u015Fi ne. Beriya hatina Tirk - Moxolan nav\u00EA baj\u00EAr Archelais Garsaura \u00FB pa\u015F\u00EA j\u00EE di dema Sel\u00E7\u00FBkiyan de Taksara b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE damezrandina Komara Tirkiy\u00EA nav\u00EA w\u00EA kirin Aksaray. R\u00FBber 7,722 km\u00B2 \u00FB gelhe z\u00EAdetir\u00EE 410.000 e. Li her\u00EAm\u00EA gelek bermahiy\u00EAn Ermeniyan hene. Li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA hejmarek\u00EA Kurd j\u00EE dij\u00EEn. Abor\u00EE pirran\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye."@ku . "Kareva navek\u00EA gi\u015Ft\u00EE ji bo komeka diyarok \u00FB b\u00FByeran e ko gir\u00EAday\u00EE heb\u00FBn an rewanb\u00FBna sir\u00EAmeka (ceryaneka, flow) bar\u00EA karevay\u00EE ne. Kareva \u00FB Asinrevay\u00EE du karl\u00EAkkir\u00EAn\u00EAn bingeh\u00EEn anko fundamental interactionan p\u00EAkdi\u00EEnin. Hindek diyarok\u00EAn berniyas\u00EAn wek\u00EE bir\u00FBs\u00EEy\u00EA gr\u00EAday\u00EE karev\u00EA in."@ku . "Bayburt nav\u00EA bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiy\u00EA ye. Beriya dagirkirina Tirkan nav\u00EA w\u00EA Bagrat b\u00FB. Bayburt di tix\u00FBb\u00EA Kurdistan\u00EA de ye. Bi par\u00EAzgeha Kurd Erzingan\u00EA ve c\u00EEran e. Di sala 1989'\u00EE de kirine par\u00EAzgeh, ber\u00EA gir\u00EAday\u00EE G\u00FCm\u00FC\u015Fhaney\u00EA b\u00FB. Li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA hejmarek\u00EA Kurd j\u00EE dij\u00EEn. Bi nav\u00EA Demir\u00F6z\u00FC, Ayd\u0131ntepe \u00FB Navenda Bayburt\u00EA nav\u00E7ey\u00EAn w\u00EA hene. Abor\u00EE pirran\u00EE li ser \u00E7andiniy\u00EA ye. R\u00FBber 3.652 km\u00B2 ye."@ku . "Karaman nav\u00EA bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiy\u00EA ye. Nav\u00EA baj\u00EAr \u00EA ber\u00EA Larendia b\u00FB. Di dema Osmaniyan de wek\u00EE Larende dihate binavkirin. Pi\u015Ft\u00EE damezrandina Komara Tirkiy\u00EA nav\u00EA w\u00EA kirin Karaman. Nav\u00E7ey\u00EAn par\u00EAzgeh\u00EA: Navenda baj\u00EAr | Ayranc\u0131 | Ba\u015Fyayla | Ermenek | Kaz\u0131mkarabekir | Sar\u0131veliler in."@ku . "Yalova nav\u00EA bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiy\u00EA ye. Li her\u00EAma Marmaray\u00EA dikeve. Nav\u00E7ey\u00EAn Yalovay\u00EA: Navenda baj\u00EAr, | Alt\u0131nova | Armutlu | \u00C7\u0131narc\u0131k | \u00C7iftlikk\u00F6y | Termal in. Li Yalovay\u00EA gelek Kurd j\u00EE dij\u00EEn."@ku . "K\u0131r\u0131kkale yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Li her\u00EAma Anatoliya Nav\u00EEn dikeve. Nav\u00E7ey\u00EAn par\u00EAzgeh\u00EA: Navenda baj\u00EAr, | Bah\u015F\u0131l\u0131 | Bal\u0131\u015Feyh | \u00C7elebi | Delice | Karake\u00E7ili | Keskin | Sulakyurt | Yah\u015Fihan in. Par\u00EAzgehehe n\u00FB ye: Ber\u00EA bi Enqerey\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE b\u00FB. Li v\u00EA bajar\u00EA fabr\u00EEk\u00EAn \u00E7ekan \u00EAn art\u00EA\u015Fa Tirk hene. Bi nav\u00EA \"K\u0131r\u0131kkale\" gelek curey\u00EAn \u00E7ek \u00FB alav\u00EAn \u015F\u00EAr t\u00EAn hilber\u00EEn. Gel\u00EA baj\u00EAr aboriya xwe ji xebat\u00EAn li fabr\u00EEk\u00EAn \u00E7ekan \u00FB \u00E7andiniy\u00EA dike."@ku . "Karab\u00FCk nav\u00EA bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA Tirkiy\u00EA ye."@ku . "50 Cent rapvanek\u00EE amer\u00EEk\u00EE ye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast Curtis James Jackson III e."@ku . "Kinikan an Usmaniye nav\u00EA bajar \u00FB par\u00EAzgehek\u00EA li Tirkiy\u00EA ye. Erd\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA dikeve tix\u00FBb\u00EA Kurdistan\u00EA. R\u00FBber 3.320 km\u00B2, gelhe 458.000 (2000) e."@ku . "D\u00FCzce yek ji bajar \u00FB par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Di sala 1999'\u00EE de ji ber erdhej\u00EA bi zagoneke bilez kirine par\u00EAzgeh. Beriya w\u00EA bi bajar\u00EA Bolu\u00B4y\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE b\u00FB. \u015E\u00EAniy\u00EAn D\u00FCzcey\u00EA pirran\u00EE \u00C7erkez \u00FB Abxaz in. Ji ber w\u00EA hin caran pirsgir\u00EAk\u00EAn etn\u00EEk\u00EE xwe dide der. Gel\u00EAn her\u00EAm\u00EA ji d\u00FBgel\u00EA doza perwerde \u00FB we\u015Fan bi ziman\u00EA zikmak\u00EE (ango ziman\u00EAn Qefqas\u00EE) dikin. Beriya hatina Tirk - Mongolan nav\u00EA baj\u00EAr Prusias Pros Hypios b\u00FBye. Di sal\u00EAn 1321-1323'\u00EE de m\u00EEr\u00EAn Osmaniyan bi bazareke berd\u00EAl\u00EE w\u00EA ji B\u00EEzansiyan digirin. Ji ber w\u00EA j\u00EA re dib\u00EAjin D\u00FBzbazar. Pi\u015Ft\u00EE damezrandina Komara Tirkiy\u00EA nav\u00EA w\u00EA dikin D\u00FCzce. Heya niha stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn D\u00FCzcey\u00EA nehatine a\u015Fkerakirin. Gel aboriya xwe bi \u00E7andiniya bindeq\u00EA dike."@ku . "W\u00EAne:Lazs in 1900s. jpg Laz di derdora sal\u00EAn 1900'\u00EE Laz nav\u00EA gelek\u00EE/neteweyek\u00EE ye. Ji welat\u00EA wan re Laz\u00EEstan t\u00EA gotin. Ew bi xwe ji welat\u00EA xwe re Lazona \u00FB ji ziman\u00EA xwe re j\u00EE Laz\u00FBr\u00EE dib\u00EAjin. Neteweyek\u00EE otant\u00EEk e. Li per\u00EAn Derya Re\u015F \u00FB li hin komar\u00EAn ber\u00EA y\u00EAn YKSS dij\u00EEn. Neteweya Laz Qefkas\u00EE ye. Ziman\u00EA Lazan ango Laz\u00EE yek ji ziman\u00EAn Qefqas\u00EE ye \u00FB n\u00EAz\u00EEk\u00EE ziman\u00EA Gurc\u00EE ye. Li Tirkiy\u00EA pirsgir\u00EAk\u00EAn v\u00EA gel\u00EE gelek in. D\u00FBgela Tirk wek\u00EE Kurd \u00FB netwey\u00EAn din heb\u00FBna Lazan j\u00EE \u00EEnkar dike \u00FB pol\u00EEtikaya pi\u015Favtin\u00EA dime\u015F\u00EEne. Pirraniya Lazan \u00EAd\u00EE nikarin bi ziman\u00EA zikmak\u00EE biaxivin. Ziman \u00FB \u00E7anda Lazan di bin xeterey\u00EA de ye, li ber windab\u00FBn\u00EA ye. Ji bo Lazan dib\u00EAjin \"Kurd\u00EAn deryad\u00EEt\u00EE\" \u00FB hin karekter\u00EAn Lazan \u00FB Kurdan di\u015Fib\u00EEnin hev\u00FBdu. Di \u00E7anda devk\u00EE ya Kurdan de j\u00EE nav\u00EA Lazan pirr derbasdibe. Laz di \u00E7anda Kurd\u00EE de wek\u00EE \"gel\u00EA c\u00EEran, merd, wek\u00EE Kurdan, w\u00EArek, z\u00EErek hwd\" t\u00EAn nirxandin. Di nava gel\u00EA Kurd \u00FB Laz de dostaniyeke pirr k\u00FBr heb\u00FB. Mixabin d\u00FBgela Tirk her\u00EAma Derya Re\u015F bi pirran\u00EE ass\u00EEm\u00EEle kir \u00FB bi hest\u00EAn v\u00EA gel\u00EA ley\u00EEst. Laz di k\u00FBlt\u00FBra Tirkan de pirr ney\u00EEn\u00EE cihdigire. Tirk bi Lazan qerf\u00EA (henek\u00EA) xwe dikin, wan wek\u00EE k\u00EAmhi\u015F didin n\u00EE\u015Fandan. Hem\u00EE p\u00EAkenok\u00EAn Tirkan li ser v\u00EA gel\u00EA bindest in."@ku . "W\u00EAne:Lazistan. PNG Lazistan W\u00EAne:Anzer02. JPG Zozaneke Lazistan\u00EA Lazistan (Lazona - \u10DA\u10D0\u10D6\u10DD\u10DC\u10D0 bi Laz\u00EE, \u10DA\u10D0\u10D6\u10D4\u10D7\u10D8 - Lazet\u00EE an \u10ED\u10D0\u10DC\u10D4\u10D7\u10D8 - \u00C7anet\u00EE bi Gurc\u00EE) nav\u00EA welat\u00EA Lazan e. Heya dawiya Osmaniyan ji her\u00EAma Deryaya Re\u015F ya li Tirkiy\u00EA re Pont\u00FBs \u00FB li cih\u00EAn ku Laz l\u00EA dijiyan re j\u00EE Lazistan dihate gotin. Ev peyveke ferm\u00EE b\u00FB. Bi avab\u00FBna Komara Tirkiy\u00EA re nav\u00EAn Kurdistan, Lazistan hwd hate qedexekirin \u00FB heb\u00FBna gelan hate \u00EEnkarkirin. \u00CEro her\u00E7end\u00EE pirraniya wan hatibin as\u00EEm\u00EElekirin j\u00EE ji Trapezon\u00EA heya Artv\u00EEn\u00EA ango li welat\u00EA Lazan, gel\u00EA Laz dij\u00EE. Ziman \u00FB \u00E7anda wan di bin xetereya windab\u00FBn\u00EA de ye."@ku . "W\u00EAne:Pacific Ocean. png Okyan\u00FBsa Mezin Okyan\u00FBsa Mezin, herweha bi Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk \u00FB Okyan\u00FBsa Aram j\u00EE te navandin, bi 179,7 milyon km\u00B2 aqar okyan\u00FBsa her\u00EE mezina li c\u00EEhan\u00EA ye. K\u00FBrtir\u00EEn hin c\u00EEha radig\u00EEh\u00EA 11.034 m ye, ew c\u00EEh\u00EA her\u00EE k\u00FBr\u00EA dinya ye."@ku . "P\u00EA\u015Fmerge ji kes\u00EAn ku bo rizgariya Kurd \u00FB Kurdistan\u00EA t\u00EAdiko\u015Fin re t\u00EA gotin. Li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA pirran\u00EE peyva ger\u00EEla t\u00EA bikaran\u00EEn. Ger\u00EEla yan p\u00EA\u015Fmerge yek ji nirx\u00EAn Kurdan \u00EAn netew\u00EE y\u00EAn her\u00EE h\u00EAja ne. Ji bo Kurdan p\u00EA\u015Fmerge yan ger\u00EElla b\u00FBn, serbilindiyek e. P\u00EA\u015Fmerge b\u00EA\u00EE berjewendiy\u00EAn ferd\u00EE t\u00EAdiko\u015Fin \u00FB ji bo berjewendiy\u00EAn Kurd \u00FB Kurdistan\u00EA jiyana xwe didin. Di \u00E7anda Kurd\u00EE de p\u00EA\u015Fmerge xwed\u00EE cihek\u00EA gir\u00EEng e. Bi sedan stran\u00EAn li ser p\u00EA\u015Fmerge hene."@ku . "W\u00EAne:Mcita murutsxi. jpg Rojnameyeke bi laz\u00EE Laz\u00EE ziman\u00EA Lazan e. Li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojavay\u00EA Deryaya Re\u015F \u00FB li hin komar\u00EAn ber\u00EA y\u00EAn YKSS t\u00EA axavtin. Hejmara axavdaran li Tirkiy\u00EA z\u00EAdetir\u00EE 600.000 in. Mixabin bi milyonan Laz \u00EEro \u00EAd\u00EE nikarin bi ziman\u00EA biaxivin, hatine as\u00EEm\u00EElekirin. Laz\u00EE ji malbata ziman\u00EAn Qefqas\u00EE ye. Bi ziman\u00EAn Megrel\u00EE \u00FB Gurc\u00EE ve t\u00EAkildar \u00FB c\u00EEran e."@ku . "Key, m\u00EEr, pad\u00EE\u015Fah, qral di saz\u00FBmaniy\u00EAn monar\u015F\u00EEk de ji kes\u00EA ku li welatek xwed\u00EE rol \u00FB erka her\u00EE bilind e ye t\u00EA gotin. Key otor\u00EEteya her\u00EE mezin e. Ew xwediy\u00EA hem\u00EE dewlemendiy\u00EAn wel\u00EAt e. Key bi tev\u00EE malbata xwe li palas\u00EAn rengareng de dij\u00EEn. Pi\u015Ft\u00EE mirina key, law an ke\u00E7\u00EAn key t\u00EAne ser text. Ji key\u00EAn jin re m\u00EEra, keyxanim, qral\u00EE\u00E7e t\u00EA gotin. Key yek ji element\u00EAn gir\u00EEng \u00EAn \u00E7\u00EEroka Kurd\u00EE ye. Li welat\u00EAn ku saz\u00FBmaniya monar\u015F\u00EEk hene re keyan\u00EE t\u00EA gotin. Bo m\u00EEnak Keyaniya Br\u00EEtanya, Keyaniya Monako hwd."@ku . "Mehmet Talat Pa\u015Fa (1874-1921) yek ji gir\u00EEngtir\u00EEn kesayetiy\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Di dem\u00EAn daw\u00EE y\u00EAn \u00CEmparatoriya Osman\u00EE de tevgereke bi nav\u00EA \u00CEtt\u00EEhat ve Terrak\u00EE dadimezire ku yek ji damezr\u00EAner\u00EA w\u00EA j\u00EE Talat Pa\u015Fa ye. \u00CEmparatoriya Osman\u00EE roj bi roj t\u00EAk di\u00E7e \u00FB gel\u00EAn bindest azad dibin. Ev tevgera n\u00FB dixwaze ji n\u00EEjada bi nav\u00EA Tirk re welatek di dest de bim\u00EEne. Ew ser\u00EE de li Anatoliya \u00FB pa\u015F\u00EA j\u00EE li cografyay\u00EAn Tirk-Mongol l\u00EA dij\u00EEn li dewleteke Tirkperest digerin. Ev tevgera n\u00FB bandora xwe li avab\u00FBna Komara Tirkiy\u00EA j\u00EE dike \u00FB Mustafa Kemal Atat\u00FCrk bir\u00EAxistin dike. Talat Pa\u015Fa beriya hilwe\u015Fandina Osmaniyan di palas\u00EA de wek\u00EE wez\u00EEr kar dike."@ku . "Genim (bi lat\u00EEn\u00EE, Triticum), ji fam\u00EEleya Poaceae giyayek e. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn li Mezopotamyay\u00EA hatiye n\u00FBve\u00E7andin \u00FB bikaran\u00EEn. Ji genim arvan \u00FB ji hev\u00EEr\u00EA arvan j\u00EE cure cure nan t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin. Di kul\u00EEn\u00EAn hem\u00EE welatan de nan wek\u00EE xurdemeniyeke bingeh\u00EEn cih\u00EA xwe digire."@ku . "HEP (tr. Halk\u0131n Emek Partisi - Partiya Ked a Gel) yekemin partiya legal a ku li \u00E7areseriya k\u00EA\u015Feya Kurd li Tirkiy\u00EA digere ye. Di sala 1990'\u00EE de ji aliy\u00EA parlamenter\u00EAn Kurd \u00EAn ku ji SHP' y\u00EA veqetiyane ve hate damezrandin. HEP'\u00EA 19 parlamenter\u00EAn Kurd xiste parlamena Tirkiy\u00EA. Ji ber ku Leyla Zana bi ziman\u00EA Kurd\u00EE di got \"Bij\u00EE biratiya Kurd \u00FB Tirk\" \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn tund li dij\u00EE HEP\u00B4iyan hat. Parlamenter\u00EAn Kurd bi zor \u00FB p\u00EAkutiyan hatin z\u00EEndan\u00EEkirin. Dewleta Tirk HEP' \u00EA wek\u00EE dijmin n\u00EE\u015Fan da \u00FB HEP mecb\u00FBr ma ku were girtin. Di 25'\u00EA Avr\u00EAl\u00EA 1993'\u00EE de ji d\u00EAvla HEP\u00B4\u00EA \u00D6ZEP hate damezrandin. \u00CEro r\u00EA\u00E7a ku HEP' \u00EA vekiriye DTP dime\u015F\u00EEne."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/b/b9/Power_Of_The_Dollar_(50_Cent).jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Power of the Dollar Power of the Dollar alb\u00FBm\u00EA yekem\u00EEn y\u00EA 50 Cent e, l\u00EA ev alb\u00FBma derneket. Columbia Records, ew labela y\u00EA v\u00EA alb\u00FBm\u00EA \u00E7\u00EAdikir, peyman\u00EA xwe bi 50 Cent ra rakir. Ev alb\u00FBma di sal\u00EAn 1998 \u00FB 1999 hate \u00E7\u00EAkirin \u00FB gireke di sal\u00EA 2000 da deketa."@ku . "Bakur rojava an j\u00EE bakur\u00EA rojava aliy\u00EA navend\u00EA bakur \u00FB rojava dikeve ye. Ew al\u00EEy\u00EAka navber e."@ku . "Ba\u015F\u00FBr rojhelat an j\u00EE ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhelat aliy\u00EA navend\u00EA ba\u015F\u00FBr \u00FB rojhelat dikeve ye. Ew al\u00EEy\u00EAka navber e."@ku . "Soghomon Tehlirian Ermeniy\u00EA ku wez\u00EEr\u00EA kar\u00EA hundir\u00EEn \u00EA Osmaniyan \u00FB bir\u00EAvebir\u00EA Genos\u00EEda Ermaniyan Talat Pa\u015Fa li paytext\u00EA Elmanya Berl\u00EEn\u00EA ku\u015Ftiye ye. Tehlirian di komkujiya Ermeniyan de hem\u00EE malbat, xizm, heval, bi gotina w\u00EE \"jiyana xwe\" winda dike. Ji aliy\u00EA le\u015Fker\u00EAn Tirkan ve bi giran\u00EE t\u00EA bir\u00EEndarkirin. Bi r\u00EAw\u00EEtiyeke d\u00FBr \u00FB dir\u00EAj xwe digih\u00EEne Elmanya. Bi ser\u00EA xwe ku\u015Ftina Talat Pa\u015Fa organ\u00EEze dike \u00FB biciht\u00EEne. Tehlirian di dadgeh\u00EA de komkujiy\u00EA radix\u00EEne ber\u00E7av \u00FB berevaniyeke d\u00EErok\u00EE \u00FB mirov\u00EE dike. Dadger w\u00EE serbest berdidin. Di 23'\u00EA gulan\u00EA 1960an da li DYE jiyana xwe jidestdide."@ku . "Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk li Okyan\u00FBsa Mezin \u015Finda duwem mezintir Okyan\u00FBsa C\u00EEhan e. Ew\u00EA navber\u00EA Ewropa \u00FB Efr\u00EEka di Emer\u00EEka de ye. Bi deryay\u00EAn dor hevre 106,2 milon km\u00B2 aqar\u00EA xwe heye. Xala t\u00EA de her\u00EE k\u00FBr bi 9.219 m Korta Porto R\u00EEko ye. Ji bo ragihandin\u00EA navbera Ewropa \u00FB Emer\u00EEka de, ew deryaya her\u00EE pir li ser t\u00EA ragihandin e."@ku . "DEP yek ji partiy\u00EAn legal \u00EAn Kurdan li Tirkiy\u00EA hatiye vegirtin e. DEP ji r\u00EA\u00E7 \u00FB \u015Fiveriya HEP'\u00EA ye. Di 7'\u00EA Gulan\u00EA 1993'\u00EE de DEP t\u00EA damezrandin. Yekem\u00EEn serok\u00EA partiy\u00EA Ya\u015Far Kaya b\u00FB. P\u00EAkutiy\u00EAn hovane li dij\u00EE partiy\u00EAn legal \u00EAn Kurdan t\u00EAn lidarxistin. Bi sedan endam\u00EAn partiy\u00EAn Kurdan t\u00EAn ku\u015Ftin, windakirin an z\u00EEndan\u00EEkirin. Heya bigire parlamenter\u00EA Kurdan j\u00EE dikujin. Parlamenter\u00EA DEP\u00B4\u00EA Mehmet Sincar ji aliy\u00EAn h\u00EAz\u00EAn tar\u00EE y\u00EAn d\u00FBgela Tirk ve t\u00EA ku\u015Ftin. Ya\u015Far Kaya dav\u00EAjin z\u00EEndan\u00EA. Dema ew di z\u00EEndan\u00EA de ye, kongreya partiy\u00EA di 12'\u00EA Befranbar\u00EA 1993'\u00EE de Hatip Dicle wek\u00EE serok hildibij\u00EAr\u00EA. Di 2'\u00EA Adar\u00EA 1994'\u00EE de parlamenter\u00EAn DEP\u00B4\u00EA di der\u00EA mecl\u00EEsa Tirkiy\u00EA de bi awayek\u00EA pi\u00E7\u00FBkxistin t\u00EAn girtin. DEP di 16'\u00EA P\u00FB\u015Fper\u00EA 1994'\u00EE de bi ferm\u00EE ji aliy\u00EA dewleta Tirk ve t\u00EA girtin."@ku . "Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk, herweha bi Derya Cemsera Bakur, Derya Cemed\u00EAya Bakur, an bi ten\u00EA Arkt\u00EEk j\u00EE t\u00EA navandin, heta 5.608 m k\u00FBr b\u00FBn\u00EA xwe heye \u00FB bi aqar\u00EA 14,056 milon km\u00B2 ve ew okyan\u00FBsa her\u00EE bi\u00E7\u00FBka c\u00EEhan\u00EA ye."@ku . "Elew\u00EE nav\u00EA baweriyeke ol\u00EE li Kurdistan, Anatoliya \u00FB Rojhilata Nav\u00EEn e. Ji nav\u00EA pismam\u00EA P\u00EAxember\u00EA ola \u00CEslam\u00EA Hj. Mihemmed, Hj. El\u00EE nav\u00EA xwe digire. Pi\u015Ft\u00EE wefata H\u00EAja Mihemmed, ji bo xel\u00EEfetiya ol\u00EE hinde nakok\u00EE derdikevin. Herwek\u00EE mezheb, kom \u00FB ber derdikevin. Eva dibe sedem ku di nava ola \u00CEslam\u00EA de him ji aliy\u00EA feylesof\u00EE, him j\u00EE ji aliy\u00EA tevger\u00EE t\u00EAko\u015F\u00EEna beran p\u00EAk were. Bawermend\u00EAn ku xel\u00EEfetiya Hj. El\u00EE dilxwaz dikirin, pi\u015Ft\u00EE ku\u015Ftina W\u00EE li mizgeft\u00EA, neraz\u00EEb\u00FBn\u00EAn xwe n\u00EE\u015Fan\u00EE serokatiya dewleta \u00CEslam\u00EA didin. Li Kerbelay\u00EA zarok\u00EAn El\u00EE \u00FB \u00EEmam\u00EAn p\u00EA\u015Feng t\u00EAn \u00EA\u015Fkencekirin \u00FB qetilkirin. Nakok\u00EE \u00EAd\u00EE riya Sunn\u00EE \u00FB \u015E\u00EEatiy\u00EA zexmdike. Sunn\u00EE par\u00EAzvaniya x\u00EElafeta hey\u00EE dikin, \u015E\u00EEa j\u00EE li dij\u00EE t\u00EAdiko\u015Fin. Bingeha Elew\u00EEtiy\u00EA wiha destp\u00EAdike. Mixabin Elew\u00EE ne \u015E\u00EEa ne \u00FB pirran\u00EE bi \u015Fa\u015F\u00EE wisa t\u00EAn zan\u00EEn. Wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn \u00CEslam dema ku li dinyay\u00EA belav dibe li cih\u00EA ku \u00E7\u00FBye, gelek ol \u00FB k\u00FBlt\u00FBr hene. \u00CEslam k\u00EAm z\u00EAde bi wan k\u00FBlt\u00FBr \u00FB ol\u00EAn her\u00EAm\u00EE re digem\u00FB\u015Fe. Dema \u00CEslam li Kurdistan\u00EA belav dibe, hin Kurd bi 100 % dipejir\u00EEnin, hinek wek\u00EE \u00CAz\u00EEdiyan ji Zarade\u015Ft\u00EE \u00FB \u00CEslam\u00EA gem\u00FB\u015Fek diafir\u00EEnin hwd. Kurd\u00EAn ku li wargeh\u00EAn bilind ku xweparastina wan h\u00EAsan e dij\u00EEn, n\u00EEven\u00EEn \u00CEslam\u00EA dipejir\u00EEnin. Helbet eva kurtiya derketine mezhep \u00FB baweriy\u00EAn cuda li Kurdistan\u00EA ye. Bo mirov ba\u015F t\u00EAbigih\u00EAje, div\u00EA mirov d\u00EEroka olan \u00FB civakan anal\u00EEz bike, bizanibe. Elew\u00EE baweriyeke taybet e. Ji Zarade\u015Ftiy\u00EA, \u015Eaman\u00EEzm\u00EA (bo m\u00EEnak Elew\u00EEtiya ber\u00EAn Tirk\u00EAn ko\u00E7ber) \u00FB \u00CEslam\u00EA s\u00FBdwergirtiye, gem\u00FB\u015Fiye. Elew\u00EEt\u00EE ji Kurdistan\u00EA belav nava ber\u00EAn Tirk, Ereb, \u00C7erkez hwd dibe. Elew\u00EEt\u00EE li Kurdistan\u00EA baweriyeke gir\u00EEng e. Ji wan re li Tirkiy\u00EA \"kizilba\u015F\" j\u00EE dib\u00EAjin. Bawermend\u00EAn Elew\u00EE gelek zil \u00FB zordariy\u00EA ji saz\u00FBmaniy\u00EAn Sunn\u00EE (wek\u00EE Osman\u00EE, Emew\u00EE, Komara Tirkiy\u00EA hwd) dib\u00EEnin \u00FB h\u00EAj j\u00EE wisa ye. \u00CEro li Tirkiy\u00EA naskirina ferm\u00EE ya dewlet\u00EA ya Elew\u00EEtiy\u00EA n\u00EEne. \u015Eowen\u00EEzma \u00EEdeologiya ferm\u00EE ya Tirk-\u00CEslam\u00EA ya li dij\u00EE bawer\u00EE \u00FB nasnamey\u00EAn din didome."@ku . "\u015Eam paytext\u00EA S\u00FBr\u00EE ye. Yek ji bajar\u00EAn her\u00EE kevn \u00EAn d\u00EEroka mirovahiy\u00EA ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr bi ferm\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE 2 Milyon e. Bi tev\u00EE demedora xwe ji 6 Milyon\u00EE z\u00EAdetir kes l\u00EA dij\u00EEn. Gelek k\u00FBlt\u00FBran li v\u00EA bajar\u00EA desthilat\u00EE kirine \u00FB li pey xwe r\u00EA\u00E7 \u00FB n\u00EE\u015Faney\u00EAn xwe hi\u015Ftine. Li \u015Eam\u00EA Kurd, As\u00FBr\u00EE, Ermen\u00EE j\u00EE dij\u00EEn. Taxa baj\u00EAr a kevn ji aliy\u00EA UNESCO ve wek\u00EE bermahiy\u00EA mirovahiy\u00EA t\u00EA parastin. Peykerek\u00EA \u00EEmparator\u00EA Kurd \u00EA serokatiya Emewiyan kiriye Selahed\u00EEn\u00EA Ey\u00FBb\u00EE j\u00EE li baj\u00EAr e."@ku . "Ceh giyayek ji malbata Poaceae ye. Wek\u00EE genim xurdemeniyeke kevn \u00EA di d\u00EEroka mirovahiy\u00EA de ye. Di serdem\u00EAn daw\u00EE de pirran\u00EE bo xwarina ajal\u00EAn ked\u00EEkir\u00EE y\u00EAn mal\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn \u00FB hilber\u00EEn. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn li Mezopotamyay\u00EA hatiye n\u00FBve\u00E7andin. Bi tevay\u00EE 115 curey\u00EA ceh\u00EA heye. L\u00EA \u00EEro ten\u00EA 30-35 cure t\u00EAn bikaran\u00EEn. Li hin cih\u00EAn ku \u00E7andiniya genim ne gengaz e, wek\u00EE xurdemeniya bingeh\u00EEn t\u00EA bikaran\u00EEn. Bo m\u00EEnak, li hin dever\u00EAn \u00C7\u00EEn, T\u00EEbet. Gava mirov behsa ceh\u00EA bike div\u00EA mirov b\u00EEray\u00EA j\u00EE bib\u00EErb\u00EEne. B\u00EEra ji ceh \u00E7\u00EAdibe \u00FB \u00EEro li r\u00FBy\u00EA dinyay\u00EA wek\u00EE vexwarineke navdar t\u00EA zan\u00EEn. Welat\u00EA ku her\u00EE pirr l\u00EA ceh t\u00EA \u00E7andin, R\u00FBsya ye."@ku . "Urdun an j\u00EE Keyaniya Ha\u015Fem\u00EE ya Urdun\u00EA an welatek Ereb\u00EE y\u00EA li Rojhilata Nav\u00EEn e. Welatek\u00EE Ereban e. Di 25'\u00EA gulan\u00EA 1946'\u00EE de azadiya xwe ji Keyaniya Br\u00EEtanya dist\u00EEne. Bi saz\u00FBmaniya monar\u015F\u00EEk t\u00EA desthilatdarkirin. Ziman\u00EA Urdun\u00EA Ereb\u00EE ye. Gel 94 % Ereb, 2 % \u00C7erkez, 2 % Kurd \u00FB 2 % Ermen\u00EE ne. Pirraniya gel\u00EA Urdun\u00EA bi esl\u00EA xwe ji Fil\u00EEst\u00EEn\u00EA ne. Pi\u015Ft\u00EE avab\u00FBna d\u00FBgela \u00CEsrael\u00EA hatine li Urdun\u00EA bicihb\u00FBne. Ziman\u00EA ferm\u00EE her\u00E7end\u00EE Ereb\u00EE ye, ziman\u00EA bazar\u00EA \u00CEngil\u00EEz\u00EE ye. 88 % gel\u00EA Urdun\u00EA ola \u00CEslam\u00EA dihew\u00EEnin. Kurd\u00EAn ku li Urdun\u00EA dij\u00EEn \u00CEslam, Elew\u00EE \u00FB \u00CAz\u00EEd\u00EE ne."@ku . "San Mar\u00EEno, welatek\u00EE pi\u00E7\u00FBk \u00EA serbixwe li nava \u00CEtaliy\u00EA ye. Yek ji welat\u00EAn serbixwe y\u00EE her\u00EE pi\u00E7\u00FBk e. San Marino herwek\u00EE nav\u00EA paytext\u00EA wel\u00EAt e j\u00EE. Di 3'\u00EA rezber\u00EA 301'\u00EE de azad dibe. Nav\u00EA San Marino ji leheng Marinus t\u00EA. Aboriya wel\u00EAt li ser t\u00FBr\u00EEzm\u00EA ye. Parastina San Marino li ser \u00CEtaliy\u00EA ye l\u00EA art\u00EA\u015Feke s\u00EEmbol\u00EEk j\u00EE heye."@ku . "W\u00EAne:Roma-prati. jpg W\u00EAneyek ji Romay\u00EA. Li p\u00EA\u015F kevnarxaney\u00EAn (muzey\u00EAn) vat\u00EEkan. Roma (wek Rom j\u00EE t\u00EA niv\u00EEsandin) nav\u00EA paytexta \u00CEtalyay\u00EA ye. Herwek\u00EE ji \u00CEmparatoriya Rom\u00EA yan Rom re j\u00EE bi kurt\u00EE Rom t\u00EA gotin. Bajar\u00EA Romay\u00EA y\u00EA ku paytext\u00EA \u00EEtal\u00EE ye, li navenda wel\u00EAt dikeve. Ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 37 m bilind e. Bi tev\u00EE devedor\u00EA xwe hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr n\u00EAz\u00EEk\u00EE 3,5 milyon e. R\u00FBbera par\u00EAzgeha Romay\u00EA 1.285,306 km\u00B2 ye. Bajar b.z. 753'\u00EE de, di dema key\u00EA \u00CEmparatoriya Rom Rom\u00FBlo de hatiye avab\u00FBn \u00FB nav\u00EA xwe ji w\u00EE digire. Ji sala 1871'\u00EE heya niha paytext\u00EA \u00EEtal\u00EE ye. Rom xwed\u00EE ark\u00EEtektiyeke b\u00EAhempa ye. Navenda baj\u00EAr D\u00EAra Petrus\u00EA P\u00EEroz \u00FB wargeha Vat\u00EEkan ji aliy\u00EA UNESCO ve t\u00EA parastin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/e7/Under_Construction_(Missy_Elliot).jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Under Construction Under Construction alb\u00FBm\u00EA \u00E7ar\u00EEyem y\u00EA rapvan\u00EA Missy Elliot e. Ew alb\u00FBma di roj\u00EA 12'\u00EA sermawez\u00EA 2002 derket. Label\u00EE Elektra Records ji w\u00EA ra Under Construction \u00E7\u00EAkir."@ku . "Tonus nav\u00E7eyeke gir\u00EAday\u00EE S\u00EAwas\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA di sala 1972'\u00EE de ji aliy\u00EA d\u00FBgela Tirk ve hatiye qedexekirin \u00FB nav\u00EA Tirk\u00EE p\u00EAvekirine. Tonus di sala 1972'\u00EE de b\u00FBye \u015Faredar\u00EE \u00FB di sala 1990\u00B4\u00EE de j\u00EE nav\u00E7e. R\u00FBbera nav\u00E7ey\u00EA 647 km\u00B2 ye. Di tix\u00FBb\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB Tirkiy\u00EA de ye. Axa w\u00EE pirran\u00EE zozan\u00EE ye. Zozan\u00EAn Qeretonus, M\u00EArgesen \u00FB de\u015Fta w\u00EA ya Tonus\u00EA navdar e."@ku . "Gemerek an Gemereg yek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EAwas\u00EA ye. Di sala 1953'\u00EE de kirine nav\u00E7e \u00FB 5 \u015Faredar\u00EE p\u00EAve gir\u00EAdane. R\u00FBber 1.150 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.200 m \u00FB gelhe z\u00EAdetir\u00EE 55.000 e."@ku . "W\u00EAne:DSC093719. JPG Kleopatra Kleopatra VII Keyxanima daw\u00EEn a Misira Ant\u00EEk e. Ke\u00E7a key Ptolemaios XII. Auletes e. Bav\u00EA w\u00EA, w\u00EA bi biray\u00EA w\u00EA re zewicandiye. W\u00EA dem\u00EA zawaca navmalbat\u00EE ji r\u00EAz\u00EA b\u00FB. Ji bo keyxanimtiy\u00EA perwerdeyeke ba\u015F d\u00EEtiye. Ji m\u00FBz\u00EEk \u00FB estet\u00EEk\u00EA pirr hezdikir\u00EEb\u00FBye. Kleopatray\u00EA ziman\u00EAn misr\u00EE (kipt\u00EEk\u00EE), \u00EEsra\u00EEl\u00EE, ereb\u00EE, s\u00FBr\u00EEk\u00EE, etiyopyay\u00EE, fars\u00EE \u00FB kurd\u00EE (Med\u00EE) dizan\u00EEb\u00FBye. Malbata bav\u00EA w\u00EA Helen\u00EE b\u00FBn. Helen\u00EE li Misir\u00EA hindikay\u00EE b\u00FBn. Ji bo ku bi gel\u00EAn her\u00EAm\u00EA re t\u00EAkiliyek ba\u015F dayne, xwe dide ser f\u00EArb\u00FBna ola Misir\u00EA. Ji ber v\u00EA helwesta w\u00EA ji aliy\u00EA biray\u00EA w\u00EA ve ji wel\u00EAt t\u00EA derkirin. Kleopatra di\u00E7e palasa Roma \u00FB li vegera bi key\u00EA Romay\u00EA navdar Sezar ve jiyana xwe dike yek. Bi al\u00EEkariya Sezar li text\u00EA Misr\u00EA r\u00FBdine. Biray\u00EA w\u00EA di robara N\u00EEl\u00EA de dixeniqe yan t\u00EA xeniqandin. Ji Sezar zarokek w\u00EA peyda dibe. Armanca w\u00EA ew e ku herdu \u00EEmparatoriy\u00EAn mezin \u00EAn serdem\u00EA bike yek \u00FB wek\u00EE \u00CEskender\u00EA Mezin desthilatdariyeke c\u00EEhan\u00EE avabike. Mixabin Sezar t\u00EA ku\u015Ftin xeyal\u00EAn Kleopatray\u00EA s\u00EAw\u00EE dim\u00EEnin. Bi qas\u00EE demek\u00EA ji nakokiy\u00EAn palasa Romay\u00EA s\u00FBdwerdigire \u00FB dixwaze Romay\u00EA bixe bin desthilatiya xwe. L\u00EA bisernakeve. Di 39 saliya xwe de bi jehra mar\u00EAn kobra daw\u00EE li jiyana xwe t\u00EEne. Kleopatra bi z\u00EErek\u00EE, w\u00EArekt\u00EE \u00FB fen\u00EAn xwe di d\u00EEroka mirovahiy\u00EA de cih\u00EA xwe girtiye. Li ser jiyana w\u00EA gelek f\u00EElm\u00EAn b\u00EAhempa hatine \u00E7\u00EAkirin."@ku . "Gronland an j\u00EE Gr\u00EEnlenda (di ziman\u00EA gronland\u00EE de Kalaallit Nunaat, ango Welat\u00EA Gronland\u00EEyan, ziman\u00EE dan\u00EE j\u00EE Gr\u00F8nland, ango Welat\u00EA H\u00EA\u015F\u00EEn) girava her\u00EE mezina c\u00EEhan\u00EA ye. Ew nav\u00E7eyeka Dan\u00EEmarkay\u00EA otonom\u00EA teva parzem\u00EEn\u00EA Emer\u00EEkaya Bakur e. 1979'a de otonom\u00EEya xwe dest xwe xist \u00FB di 1985an vir de j\u00EE na endama Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA ye. Gronland\u00EA di h\u00FBndur de bitemam\u00EE xweser e, di pol\u00EEt\u00EEqay\u00EA derve j\u00EE bi Dan\u00EEmarkay\u00EA ve gir\u00EAdaye. W\u00EAne:Greenland 42.74746W 71.57394N. jpg Gronland ji peyikek\u00EA de"@ku . "Pir keyban\u00FBy\u00EAn Misira Ant\u00EEk bi nav\u00EA Kleopatra heb\u00FBn. Kleopatra I. Kleopatra II. Kleopatra Thea Kleopatra III. Kleopatra IV. Kleopatra V. Selene Kleopatra VI. Kleopatra VII. , ya mezin. Kleopatra VII. Cleopatraya \"bi nav \u00FB denge\". Kleopatra Selene, q\u00EEza Kleopatra VII."@ku . "W\u00EAne:Bundesarchiv Bild 146-1991-076-14A, Kaiser Wilhelm II.. jpg Wilhelm II. Wilhelm II. an Friedrich Wilhelm Albert Victor von Preu\u00DFen, keyser\u00EA daw\u00EEn \u00EA Elmanya \u00FB Pr\u00FBsyay\u00EA ye. Ji sala 1888 heya 1918 keyseriy\u00EA dike. Di dema desthilatdariya xwe de bingeha gelek alav\u00EAn civak\u00EE y\u00EA dewlet\u00EA dat\u00EEne."@ku . "Kalaallisut (gronland\u00EE) ziman\u00EA li Gronland\u00EA bi 50.000 kes t\u00EA axaftin. Ew taqr\u00EEb\u00EE bi 13.000 kes j\u00EE li Danimarkay\u00EA t\u00EA peyiv\u00EEn. Li Gronland\u00EA ew ziman\u00EA ferm\u00EE ye. Ew\u00EE di Koma ziman\u00EAn Eskimo-Alot\u00EE de ye."@ku . "W\u00EAne:LocationFaroeIslands. png Girav\u00EAn Feroe an j\u00EE Feroe koma girav\u00EAn li Ewropaya Bakur in. Di navber\u00EA Deryaya Norw\u00EAc\u00EA \u00FB Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk de nav\u00EEn\u00EA \u00CEsland \u00FB Norw\u00EAc\u00EA de ye. 1948an wirde ew 18 girav\u00EAn bi otonomiy\u00EA bi Dan\u00EEmarkay\u00EA re gir\u00EAdane."@ku . "Feroey\u00EE ziman\u00EA Girav\u00EAn Feroey\u00EA ye ku ji h\u00EAl\u00EA 60.000-100.000 kesan ve t\u00EA axaft\u00EEn. Ew teqr\u00EEb\u00EE bi 12.000 kes j\u00EE li Dan\u00EEmarkay\u00EA t\u00EA axaftin. Li Girav\u00EAn Feroey\u00EA ew ziman\u00EA ferm\u00EE ye. Ew zimanek\u00EE german\u00EE y\u00EE malbata hind \u00FB ewrop\u00EE ye."@ku . "Tengavek ew c\u00EEh\u00EA ku derya l\u00EA teng dib\u00EA ye. Li we der\u00EA derya li hev vediqetin, wekok Deryaya Re\u015F \u00FB Deryaya Nav\u00EEn li Tengava Stenbol\u00EA li hev vediqetin. Tengav ji bo ger\u00EA ke\u015Ft\u00EEyan ji ber\u00EA de gelek gering b\u00FBn. Ji bo Tengava Stenbol\u00EA \u00FB Tengava \u00C7anakkaley\u00EA di d\u00EErok de gelek ceng b\u00FBb\u00FBn. W\u00EAne:Istambul and Bosporus big. jpg Tengava Stenbol \u00EA ji ezman de W\u00EAne:Marokko von Spanien-5. jpg Tengava C\u00EEbraltar W\u00EAne:Bering Strait. jpeg Tengava Ber\u00EEng\u00EA, S\u00EEberya (li \u00E7ep\u00EA) \u00FB Alaska (li rast\u00EA) W\u00EAne:Wpdms usgs photo golden gate. jpg Tengava Golden Gate ya San Francisco Tengav\u00EAn C\u00EEhan\u00EA: Deryaya Nav\u00EEn Tengava C\u00EEbraltar Tengava T\u00EEran Tengava Kors\u00EEkay\u00EA Tengava S\u00EEc\u00EElyay\u00EA Deryaya Bakur \u2013 Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk Laman\u015F navbera Keyatiya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya Mezin \u00FB \u00CErlanda \u00FB Fransa Deryaya Rojhelat Tengava \u00D6resund navbera Danimarka \u00FB Sw\u00EAd\u00EA Belta Mezin Danimarka Belta Bi\u00E7\u00FBk navbera F\u00FCnen \u00FB Jutland li Danimarka Kattegat navbera Dan\u00EEmarka \u00FB Sw\u00EAd de Skagerrak navbera Jutland (Danimarka) \u00FB Sw\u00EAd de Fehmarnbelt navbera Fehmarn \u00FB Lolland Fehmarnsund navberan Fehmarn \u00FB Elmanya Strelasund navbera Stralsund \u00FB R\u00FCgen Deryaya Norw\u00EAc\u00EEy\u00EA Su\u00F0uroyarfj\u00F8r\u00F0ur navbera Su\u00F0uroy \u00FB Girav\u00EAn Faroe Deryaya Re\u015F Tengava Ker\u015F Tengava Stenbol\u00EA Deryaya \u00CEyon Tengava Bon\u00EEfas\u00EEyo navbera Korsika \u00FB Sard\u00FBnya Tengava Messina navbera Kalabr\u00EEya \u00FB S\u00EEc\u00EElya Tengava Tunus navbera S\u00EEc\u00EElya \u00FB Tunis Deryaya Adr\u00EEyat\u00EEk Tengava Otranto navbera Apol\u00EEyen \u00FB Alban\u00EE Deryaya Ege Tengava \u00C7anakkaley\u00EA Kanala Euripos navbera Euboa \u00FB Attika (Tengava C\u00EEhan\u00EA her\u00EE teng e, 40m) Deryaya Ereb\u00EE Tengava Hormuz navbera Iran \u00FB \u00DBman\u00EA Deryaya Sor Bab El Mandab Okyan\u00FBsa H\u00EEnd\u00EA-Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk Tengava Malakka navbera Sumatra \u00FB N\u00EEvgrava Malai Tengava Johor navbera N\u00EEvgrava Malai \u00FB Singapur Tengava Sunda navbera Sumatra \u00FB Java Tengava Lombok navbera Bali \u00FB Lombok Tengava Torres navbera G\u00EEney\u00EA n\u00FB \u00FB Awustralya Tengava Bas navbera Victoria \u00FB Tazman\u00EE Deryaya Japon \u2013 Okyan\u00FBsa Mezin Tengava Tatar\u00EE navbera Sa\u015Falin \u00FB Amur Tengava La-P\u00E9rouse navbera Sa\u015Falin \u00FB Hokkaid\u014D Tengava Tsugaru navbera Hokkaid\u014D \u00FB Honsh\u016B Tengava Inlandsee navbera Honsh\u016B, Shikoku \u00FB Ky\u016Bsh\u016B Tengava Kore navbera Ky\u016Bsh\u016B \u00FB Kore Okyan\u00FBsa Mezin Tengava Juan-de-Fuca Golden Gate San Francisco Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk Tengava Macellan navbera Patagonya \u00FB Feuerland Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk Tengava Bering navbera Alaska \u00FB S\u00EEb\u00EErya Deryaya Cemsera Bakur: Tengava Davis navbera Keneda \u00FB Gronland Tengava Nares Gronland \u00FB Grava Ellesmere"@ku . "N\u00EEsk giyayeke ji fam\u00EEleya Lens e. Bo xurdemen\u00EE \u00FB derman t\u00EA \u00E7andin. Ten\u00EA li Hindistan\u00EA 50 curey\u00EAn n\u00EEsk\u00EA t\u00EA \u00E7andin. L\u00EA, s\u00EA curey\u00EAn n\u00EEsk\u00EA y\u00EAn bingeh\u00EEn hene. N\u00EEska sor, zer \u00FB kesk. L\u00EA pirran\u00EE ya sor t\u00EA bikaran\u00EEn. Ji vir 8.000 sal b\u00EAr\u00EA li Mezopotamya \u00FB per\u00EAn Derya Nav\u00EEn hatiye n\u00FBve\u00E7andin. Di kul\u00EEn\u00EAn Rojhilata Nav\u00EEn \u00FB devedor\u00EAn Derya Nav\u00EEn de cihek\u00EA gir\u00EEng digire. D\u00EEsa di \u00E7\u00EAkirina dermanan de j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Kraj Hlavni mesto Praha. svg Prag li Komara \u00C7ek\u00EE W\u00EAne:Prag-totale. jpg Prag Prag paytext \u00FB mezintir\u00EEn bajar\u00EA Komara \u00C7ek\u00EE ye. Bajar\u00EA Prag\u00EA navenda stana (par\u00EAzgeha) Prag\u00EA ye j\u00EE. Bajar\u00EA Prag\u00EA li ser r\u00FBbar\u00EA Vltava li navenda her\u00EAma Boh\u00EAmiyay\u00EA ji bo heyama n\u00EAz\u00EE 1000 salan navenda ferheng, huner, abor\u00EE \u00FB siyaseta w\u00EA her\u00EAm\u00EA b\u00FBye. R\u00FBbera par\u00EAzgeh\u00EA 496 km\u00B2, gelhe 1.184.075 (2006) e. Wek\u00EE bajar\u00EA her\u00EE rind \u00EA li Ewropay\u00EA dih\u00EAt niyas\u00EEn. Di \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EE y\u00EA Duy\u00EA da pirraniya w\u00EA hat w\u00EArankirin. \u00CEro bermahiy\u00EAn d\u00EErok\u00EE y\u00EAn baj\u00EAr\u00EE ji aliy\u00EA UNESCOy\u00EA ve dih\u00EAn parastin. Baj\u00EAr xwediya zan\u00EEngeh\u00EAn navdar e. M\u00FBze \u00FB nijargeriya (ark\u00EEtektiya) Prag\u00EA pir balk\u00EA\u015F e."@ku . "Ber\u00E7\u00EEs an J\u00FBp\u00EEter yek ji gerst\u00EArk (exter) \u00EAn roja me ye. Nav\u00EA xwe ji xwedayek Roma digire \u00FB ji aliy\u00EA d\u00FBrb\u00FBna bi roj\u00EA re 5em\u00EEn exter e. D\u00EEsa ji aliy\u00EA meziniy\u00EA ve yekem\u00EEn extera roja me ye. Ro yan roj a me bi ser\u00EA xwe st\u00EArkek e."@ku . "Keywan an Sat\u00FBrn yek ji gerst\u00EArk\u00EAn (exter\u00EAn) roj a me ye. Ji aliy\u00EA d\u00FBrb\u00FBna bi roj\u00EA re 6em\u00EEn \u00FB ji aliy\u00EA mezinb\u00FBn\u00EA ve j\u00EE 2em\u00EEn gerst\u00EArk a roja me ye. Ew j\u00EE wek\u00EE Ber\u00E7\u00EEs\u00EA pirran\u00EE ji Helium \u00FB Hidrogen\u00EA p\u00EAk t\u00EA. Sat\u00FBrn bi xelek\u00EAn xwe t\u00EAn nas\u00EEn. Mirov dikar\u00EA Sat\u00FBrn\u00EA bi \u00E7avan tema\u015Febike. Helek\u00EAn Sat\u00FBrn\u00EA di d\u00FBrbuna ji r\u00FBy\u00EA w\u00EA 67.000 km heya 480.000 km\u00B4y\u00EA de ne. Her\u00E7end\u00EE ewqas berfireh in j\u00EE st\u00FBriya wan ango bera wan bi qas\u00EE 100 m y\u00EA ne. Xelek ji geranok\u00EAn ku ekvatora wan ji 1 cm heya 10 cm y\u00EA ne p\u00EAk t\u00EAn. Ango wek\u00EE toz \u00FB xi\u015Fr\u00FBg\u00EA ne. Heya niha 47 heyv\u00EAn Sat\u00FBrn\u00EA hatine ke\u015Ffkirin. Gelek agah\u00EE derbar\u00EA s\u00EEstema xelek\u00EAn Sat\u00FBrn\u00EA \u00FB heyv\u00EAn (peyk\u00EAn) w\u00EA de n\u00EEne. Li r\u00FBy\u00EA Keywan\u00EA bahoz\u00EAn ku leza wan digih\u00EAjin 1800 km/kat\u00B4\u00EE hene."@ku . "\u00C7ek\u00EE ziman\u00EA Komara \u00C7ek\u00EE y\u00EA ferm\u00EE ye. Herwek\u00EE ji taybetiy\u00EAn gel\u00EA \u00E7ek re \u00E7ek\u00EE t\u00EA gotin. Ziman\u00EA \u00E7ek\u00EE ji malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ji \u015Faxa ziman\u00EAn slav\u00EE, ji koma ziman\u00EAn slaviya rojavay\u00EE ye."@ku . "\u00DBran\u00FBs (gerst\u00EArk) ji aliy\u00EA d\u00FBrb\u00FBn\u00EA ve 7em\u00EEn, ji aliy\u00EA mezinb\u00FBn\u00EA ve 3em\u00EEn \u00FB ji aliy\u00EA giraniy\u00EA ve 4em\u00EEn extera Roj a me ye. Bi qas\u00EE 10 xelkey\u00EAn exter\u00EA hatine ke\u015Ffkirin. Ji aliy\u00EA meziniya xwe ve 63 car\u00EE ji Erd\u00EA (Dinyay\u00EA) mezintir e. Herwek\u00EE ji aliy\u00EA giraniya xwe ve j\u00EE 15 car\u00EE ji dinyay\u00EA girantir e."@ku . "Neptun yek ji gerst\u00EArk\u00EAn (exter\u00EAn) Roja me ye. Ji aliy\u00EA d\u00FBrb\u00FBna ji Roj\u00EA ve 8em\u00EEn, ji aliy\u00EA giraniy\u00EA ve 3em\u00EEn \u00FB ji aliy\u00EA meziniy\u00EA ve j\u00EE 4em\u00EEn gerst\u00EArka Roja me ye. Bi qas\u00EE ku t\u00EA zan\u00EEn 13 peyk\u00EAn (heyv\u00EAn) Nept\u00FBn\u00EA hene. Gor\u00EE destkeftiy\u00EAn n\u00FB, xelek\u00EAn Nept\u00FBn\u00EA j\u00EE hene. Mixabin ji ber ku gerst\u00EArkeke d\u00FBr e, k\u00EAm agah\u00EE hene."@ku . "Pluton an 134340 ji aliy\u00EA d\u00FBrb\u00FBna ji roj\u00EA ve n\u00EEvgerst\u00EArka her\u00EE daw\u00EE ye. Yek ji exter\u00EAn Roja me dihate zan\u00EEn. Van sal\u00EAn dawiy\u00EA gerst\u00EArb\u00FBna w\u00EA dihate guft\u00FBgokirin. Gor\u00EE destkeftiy\u00EAn astronoman \u00EAn n\u00FB Pluton ne gerst\u00EArk l\u00EA n\u00EEvgerst\u00EArk e. T\u00EA pay\u00EEn ku nav\u00EA Pluton\u00EA ji l\u00EEsteya gerst\u00EArkan derbikeve wek\u00EE kevir \u00FB geranok\u00EAn valahiy\u00EA were binavkirin. Her\u00E7endi civ\u00EEna her\u00EE daw\u00EEn a astronoman a li Prag\u00EA p\u00EAk hat, biryara negerst\u00EArkb\u00FBna Pluton\u00EA daye j\u00EE, h\u00EAj ev biryar belav neb\u00FBye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA n\u00FB 134340 ye. Lewra geranok \u00FB kevir\u00EAn valahiy\u00EA wisa t\u00EAn binavkirin. S\u00EA peyk\u00EAn w\u00EA hene Charon, Hydra \u00FB Nix. pluto na gawraya na bichkolaya,wasata. Kaka chian karakat chona,ba badini manusa. kaka ema ba rewayin bo lay to barezm, ba kam rega deyt? Lagal rezmanda/ Lexby ecole la Faranca"@ku . "W\u00EAne:Southern Ocean. png Okyan\u00FBsa Ba\u015F\u00FBr Okyan\u00FBsa Ba\u015F\u00FBr okyan\u00FBsa li ba\u015F\u00FBra dinya dikeve ye. Okyan\u00FBsa Ba\u015F\u00FBr bi 20.327 milyon km\u00B2 aqara xwe Okyan\u00FBsa duhem a her\u00EE bi\u00E7\u00FBk a c\u00EEhan\u00EA ye. K\u00FBr b\u00FBna xwe heta 5.805 m heye."@ku . "Tanzanya yan Yek\u00EEtiya Komar\u00EAn Tanzanya (bi ziman\u00EA Swah\u00EEl\u00EE Jamhuri ya Muungano wa Tanzania yek ji welat\u00EAn li rojhilata Efr\u00EEqa dikeve ye. Nif\u00FBsa v\u00EA welat\u00EA ciwan e. Mixabin 20 % gel\u00EA wel\u00EAt ji v\u00EEr\u00FBsa AIDS b\u00EAzar e."@ku . "Komgiravek ew girav\u00EAn li cem hev kom b\u00FBne. Koma Giravan, an j\u00EE Ar\u015F\u00EEpel(\u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE, Archipel) j\u00EE t\u00EA gotin. \u00C7i kas Archipel w\u00FB\u015Fek\u00EA Yewnan\u00EE ye j\u00EE, ew li gelek zimanan t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Em\u00EEn\u00EA Evdal (1906-1964), niv\u00EEskar, zimannas \u00FB helbestvanek\u00EE kurd b\u00FB. Ew li gund\u00EA Yaman\u00E7ayir n\u00EAz\u00EE bajar\u00EA Qers\u00EA k\u00FB di wan dem\u00EA de li bin dest\u00EA R\u00FBsya b\u00FB, hate din\u00EA. Di encam\u00EA \u015Fer\u00EA navbera turk \u00FB ermen\u00EE de, w\u00EE gund\u00EA hate kavil kirin \u00FB Em\u00EEn malbata xwe ji dest da. Di sala 1924\u00EA, w\u00EE be\u015Fdariya xwendingeha karkeran li Tifl\u00EEs\u00EA kir \u00FB di sala 1926 w\u00EE dest bi mamostetiy\u00EA kir li gund\u00EAn \u00CAzidiy\u00EAn ser bi devera \u00E7iyay\u00EA elegez\u00EA. Di sala 1931\u00EA de, ew b\u00FBye xwendkarek li pi\u015Fka zimannasiy\u00EA ya zankoya \u00CAr\u00EEvan \u00FB di w\u00EA sal\u00EA de j\u00EE, xebat\u00EA xwe li rojnama kurdiya Riya Taze dest p\u00EA kir. W\u00EE yekem pert\u00FBka kurdiya xwe, bi nav\u00EA Casim \u00FB Tosin di sala 1924\u00EA belav kir. Di nav sal\u00EAn 1933-1937 an de, w\u00EE hinek pirt\u00FBk\u00EAn xwe li ser h\u00EEnkirina ziman\u00EA kurd\u00EE li \u00E7ap da. Sala 1944 \u00EA, bi babeta vekol\u00EEna li ser rol\u00EA jin di malbata qed\u00EEma kurd\u00EE, t\u00EAza doktoraya xwe xwey\u00EE kir. Sala 1959 \u00EA de, li pi\u015Fka rojhilatnasiy\u00EA ya Akademiya Zanistiya Ermenistan\u00EA hate damezrandin \u00FB di sala 1960 \u00EA, ji aliy\u00EA parleminta Ermenistan\u00EA ve bi nav\u00EA Mamostay\u00EA emekdar hate xelat kirin. W\u00EE hinek gotar \u00FB pert\u00FBk bi ziman\u00EAn din wek Ermen\u00EE \u00FB R\u00FBs\u00EEy\u00EA j\u00EE bilav kiriye, bi taybet pirt\u00FBk\u00EAn Gul\u00EEzer (1956), \u00C7\u00EErok\u00EAn gel\u00EA kurd (1957) \u00FB Bihara ewlin w\u00EE bi ziman\u00EA ermeniy\u00EA niv\u00EEsandiye. Dewleta ermenistan\u00EA ji bo r\u00EAz girtin ji xizmeta w\u00EE, dibistana kurdiy\u00EA ya gund\u00EA Qundesaz (ku li wir ji bo hinek salan w\u00EE ders gotib\u00FB), kiriye ser nav\u00EA w\u00EE."@ku . "Ziman\u00EAn slav\u00EE an slavon\u00EE komeka ziman\u00EAn jihevn\u00EAz\u00EEk in ko netewey\u00EAn slav p\u00EA diaxivin. Ev ziman tayek\u00EA ziman\u00EAn Zimanmalbata hind \u00FB ewrop\u00EE ne ko piran\u00EE ya axivtinker\u00EAn wan li Ewropaya Rojhelat, hindek dever\u00EAn Balkan\u00EA, Ewropaya Nav\u00EEn \u00FB hindek her\u00EAm\u00EAn Asyay\u00EA dij\u00EEn."@ku . "UTC (Universal Time Coordinated - Bisaz\u00FBmankirina dem\u00EA ya gerd\u00FBn\u00EE) kurtenav\u00EA koord\u00EEnasyona dem\u00EA ya navnetewey\u00EE ye. Mirovahiy\u00EA ji z\u00FB ve ye li standartkirina dem\u00EA digeriya. Wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn di kozmoz\u00EA bi ser\u00EA xwe dem n\u00EEne. Herwek\u00EE di valahiy\u00EA de cih, jor j\u00EAr hwd j\u00EE n\u00EEne. Hem\u00EE ji \u015F\u00EErovekirin\u00EAn, ji ceribandin\u00EAn \u00FB ji nirxandin\u00EAn mirovan t\u00EA. Zan\u00EEstan ji bo ku di jiyana n\u00FBjen a bilez de aloz\u00EE dernekevin Greenwich wek\u00EE x\u00EAzeke bingeh\u00EEn pejirandine \u00FB pergaleke dem\u00EA avakirine. Kurdistan nakeve yek komeke dem\u00EA. Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB Ba\u015F\u00FBr\u00EA pi\u00E7\u00FBk \u00EA Kurdistan\u00EA dikeve koma dema rojhilat\u00EA Ewropa, ango EET, GMT+2. Her\u00EAm\u00EAn din \u00EAn Kurdistan\u00EA dikeve dema Bexday\u00EA, GMT+3. Hin welat bi ferm\u00EE yekkirina dem\u00EA di nava tix\u00FBb\u00EA xwe de pejirandine. Hinan j\u00EE wek\u00EE R\u00FBsya gor\u00EE her\u00EAm\u00EE dem pejirandiye. Li Kurdistan\u00EA h\u00EAj pergala dem\u00EA nehatiye n\u00EEqa\u015Fkirin."@ku . "W\u00EAne:Flag of New York. svg Ala New York\u00EA W\u00EAne:Map of USA NY. svg Her\u00EAma New York\u00EA li DYE New York nav\u00EA her\u00EAmeke federal a DYEy\u00EA ye. Bajar\u00EA w\u00EA y\u00EA her\u00EE mezin New York City e. R\u00FBber: 141.205 km\u00B2 (27em\u00EEn mezin) Gelhe: 18.976.457 (3em\u00EEn mezin) Paytext: Albany Postkoda par\u00EAzgeh\u00EA: NY Ziman\u00EA ferm\u00EE: N\u00EEne, \u00CEngil\u00EEz\u00EE ziman\u00EA serdest e. Malpera ferm\u00EE ya par\u00EAzgeh\u00EA: www. state. ny. us"@ku . "GMT (=Greenwich Mean Time) kurteniv\u00EEsandina dema Greenwich\u00EA ye. Greenwich taxeke London\u00EA ye. Ev x\u00EAzik ji bo dem\u00EA wek\u00EE bingeh\u00EEn hatiye pejirandin. Greenwich wek\u00EE zeroy\u00EA (sifir\u00EA) t\u00EA girtin ruy\u00EA Erd\u00EA gor\u00EE 24 Kat\u00EE t\u00EA parvekirin."@ku . "W\u00EAne:Top of Rock Cropped. jpg Manhattan, New York, bi hingura \u00EAvar\u00EA W\u00EAne:Liberty-statue-from-front. jpg Peyker\u00EA Azadiy\u00EA li New York\u00EA W\u00EAne:Manhattan4 amk. jpg Pira Brooklyn ber bi Manhattan\u00EA, New York New York City anku Bajar\u00EA New York\u00EA ji aliy\u00EA hejmara ni\u015Ftecihan ve bajar\u00EA her\u00EE mezin \u00EA DYE \u00FB federal par\u00EAzgeha New York\u00B4\u00EA ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2004\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecihan 8.168.338, bi tev\u00EE metroy\u00EAn xwe 21.923.089 e. Bajar di sala 1613\u00B4\u00EE de ji aliy\u00EA Holandiyan ve hatiye avakirin \u00FB di sala 1778\u00B4de bo du salan b\u00FBy\u00EA paytext\u00EA DYE. Di sedestiya Holandiyan de nav\u00EA Amsterdam b\u00FB. Dema \u00CEngil\u00EEz baj\u00EAr bidestdixin nav\u00EA w\u00EA dikin New York. Navenda Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE li v\u00EA bajar\u00EA ye. New York herwek\u00EE bajareke dewlemend \u00FB pirreng\u00EE ye. Di 11'\u00EA rezber\u00EA 2001'\u00EE de b\u00FByera teror\u00EEst\u00EE ya li New York\u00EA r\u00FB da, guhertin\u00EAn mezin di pol\u00EEt\u00EEka \u00FB jiyana dinyay\u00EA de p\u00EAk an\u00EE."@ku . "\u00CEzm\u00EEr bajarek\u00EE li rojava Tirkiyey\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE ber\u00EA Smyrna (Sm\u00EErna) ye \u00FB ji ziman\u00EA grek\u00EE ye. \u00CEzm\u00EEr heya pi\u015Ft\u00EE avakirina Komara Tirkiy\u00EA pirran\u00EE ji ni\u015Ftecih\u00EAn Yewnanan p\u00EAk dihat. Di \u015Fer\u00EA Tirk \u00FB Yewnanan de Grekiy\u00EAn li Anatol\u00EE dijiyan hatin derkirin \u00FB Smyrna j\u00EE bi \u015Fereke dijwar hate bidestxistin. Nav\u00EA w\u00EA t\u00EA qedexekirin \u00FB dikin \u00CEzm\u00EEr. \u00CEzm\u00EEr s\u00EAyem\u00EEn bajar\u00EA mezin \u00EA Tirkiy\u00EA ye. Di ber Deryaya Egey\u00EA de ye \u00FB ji aliy\u00EA aboriy\u00EA ve p\u00EA\u015Fketiye. Bi sed hezaran Kurd li v\u00EA bajar\u00EA dij\u00EE. Mixabin jiber ku heb\u00FBna Kurdan nedihate qejirandin \u00FB qedexe b\u00FB hejmara Kurdan li tevay\u00EE Komar\u00EA ve\u015Fart\u00EE ye \u00FB ya rast\u00EE kes nizane. Bi texm\u00EEn\u00EE 200.000 Kurd li \u00CEzm\u00EEr\u00EA dij\u00EE. (DTP %3 2009)"@ku . "Alaska yek ji her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYA ye."@ku . "Alabama yek ji 50 her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "Ar\u00EEzona yek ji her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "Arkansas yek ji her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "California yek ji her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "North Carolina yek ji her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "South Carolina yek ji her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "Colorado yek ji her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "Connecticut yek ji her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "North Dakota yek ji her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "South Dakota yek ji dewlet\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "Delaware yek ji her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "Florida yek ji her\u00EAm\u00EAn federal \u00EAn DYE ye. Nav\u00EE Florida ji ziman\u00EA span\u00EE te."@ku . "W\u00EAne:Aegeansea. jpg Deryaya Egey\u00EE ji ezman de. Deryaya Egey\u00EE, an j\u00EE biten\u00EA Ege, di navbera komar\u00EAn Tirkiye \u00FB Yewnanistan\u00EA de ye. Bi yewnaniya ber\u00EA de \u03B7 \u0391\u03B9\u03B3\u03B1\u03AF\u03CA\u03C2, yewnaniy\u00EA \u00EEroj j\u00EE \u0391\u03B9\u03B3\u03B1\u00EDo(\u03BD) Egeo(n), bi tirk\u00EE j\u00EE Ege Denizi t\u00EA navkirin. Bi Tengava \u00C7anakkale li Deryaya Marmara vediqete."@ku . "Georgia yek ji dewlet\u00EAn federal \u00EAn DYAy\u00EA ye."@ku . "Hawaii yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye. Hawa\u00EE ji giravan p\u00EAk t\u00EA. 137 girav gir\u00EAday\u00EE v\u00EA federedewlet\u00EA ne. L\u00EA li pirraniya wan kes naj\u00EE. Hawa\u00EE wargehek\u00EA t\u00FBr\u00EEst\u00EEk e. Bi milyonan t\u00FBr\u00EEst her sal di\u00E7in Hawa\u00EE\u00B4y\u00EA \u00FB aboriya w\u00EA j\u00EE li ser t\u00FBr\u00EEzm\u00EA ye."@ku . "Idaho yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Illinois yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Iowa yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Indiana yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "\u00C7end watey\u00EAn Alabama hene. Alabama, heremek\u00EE DYE'y\u00EA Alabama, \u00E7emek\u00EE emer\u00EEk\u00EE"@ku . "W\u00EAne:Wikipedia-karlbarth01. jpg T\u00EAolog\u00EA Protestan y\u00EA Sw\u00EEs\u00EE (10 gulan 1886 Bal\u00EA - 10 qan\u00FBn 1968 Bal\u00EA). K\u00FBr\u00EA Frofesor\u00EA t\u00E9olojiy\u00EA, li Bern, Berl\u00EEn, T\u00FCbingen \u00FB Marb\u00FBrg\u00EA xwendina xwe di\u015Fop\u00EEne. Di sala 1904 de li Cenevre dibe Ke\u015Fa. Ew bi tevl\u00EE Partiya civaka demokrat\u00EEk dibe \u00FB ji bona civakek nujen dixebite. Di sala 1921\u00EA de li Gotingen\u00EA dibe profesor\u00EA T\u00EAolojiy\u00EA. Di sal\u00EAn 1919 de \"Der R\u00F6merbrief\" (\u015F\u00EEroveya niv\u00EEsar\u00EAn namey\u00EAn romen\u00EE) derxis. Ev yek b\u00FB sedema rexney\u00EAn giran \u00FB li s\u00EEnor\u00EAn d\u00EAra reformist j\u00EE nesekin\u00EEn. Di sala 1932 de be\u015Fa yekem ya \"Kirchliche Dogmatik\" derxis. Berhemek b\u00EA daw\u00EE ku bi heta dawiya jiyana xwe li ser\u00EA xebitiye. Ev xebata baldar w\u00EE ji rastiya wext\u00EA w\u00EE qut nake. Barth T\u00E9olojiy\u00EA t\u00EAkil\u00EE jiyana rojane dike. Ew niv\u00EEskar\u00EA sereke y\u00EA niv\u00EEsa Barmen e, (niv\u00EEsa ku muhalefeta Xiristiyanan li dij\u00EE naz\u00EE n\u00EE\u015Fan dide). Seba ku w\u00EE bi F\u00FChrer sund nexwar ew ji Elmanya hat av\u00EAtin,ew bi awayek\u00EE s\u00EEstemat\u00EEk li B\u00E2l\u00EA b\u00FB profesor\u00EA T\u00EAolojiy\u00EA."@ku . "Kansas yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Katalon\u00EE an katalan\u00EE, zimanek\u00EE roman\u00EE ji koma H\u00EEnd \u00FB Ewrop\u00EE ye. Ziman\u00EA katalon\u00EE ji aliy\u00EA 9.5 milyon kes ve li Katalonyay\u00EA, li her\u00EAma Otonom Valensiya, li girav\u00EAn Balear, li Andorray\u00EA (li Andorray\u00EA ziman\u00EA ferm\u00EE ten\u00EA katalon\u00EE ye, l\u00EA li vir bi frans\u00EE \u00FB \u00EEspanyol\u00EE j\u00EE dipeyivin), li Roussillon\u00EA, li rojhilata Aragon\u00EA \u00FB li bajar\u00EA Alghero j\u00EE t\u00EA peyv\u00EEn. Ziman\u00EA katalon\u00EE ji ziman\u00EA lat\u00EEn\u00EE t\u00EA. Ji sedsala XV han \u00FB v\u00EAde ew di bin bandora span\u00EE ango kast\u00EEl\u00EE de maye. Her \u00E7iqas ev ziman biser span\u00EE de here j\u00EE . Gerek mirov w\u00EE wek zaravayek\u00EE span\u00EE neb\u00EEne, ji ber ku ew zimanek serbixwe ye. Li hember kast\u00EEl\u00EE (span\u00EE) a ku b\u00FB ziman\u00EA resm\u00EE y\u00EA dewleta span\u00EE, katalon bi daxwazeke xort bi ziman\u00EA xwe axiv\u00EEn \u00FB li hember span\u00EE sekin\u00EEn. Ji bo ku ziman\u00EA wan bibe ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA her\u00EAma katalon\u00EE daxwazeke wan a xurt heb\u00FB. Ev daxwaza wan bi mirina Franko re hat cih. Parlementoya \u00EEspanyol di sala 2004'an de ev daxwaz li komisiyona ewropay\u00EA kir, bi seba ku 9 milyon kes li Ewropay\u00EA bi katalan\u00EE dipeyivin. \u00CEro h\u00EEn ev daxwaz ne hatiye pejirandin. T\u00EAkiliy\u00EAn zaravay\u00EAn katalon\u00EE ji % 95 in (ji % 95 hev fam dikin). Du zaravay\u00EAn sereke y\u00EAn v\u00EE ziman\u00EE hene. Zaravay\u00EA yekem kataloniya rojhilat e, y\u00EA ku li Barselona, li Girona (J\u00EErona), li girav\u00EAn Balear \u00FB li Roussillon (Rusiyon\u00EA) t\u00EA axaftin. Y\u00EA duyem j\u00EE kataloniya rojava ye, y\u00EA ku li bakur rojava, li Lleida (Lyeyde) \u00FB Valensiya t\u00EA axaftin."@ku . "Kentucky yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Louisiana yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Maine yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Pir bajar di DYE'y\u00EA da bi nav\u00EE Kansas City ne. Kansas City (Kansas) di Kansas da Kansas City (Missouri) di Missouri da Kansas City (Oregon) di Oregon da Kansas City (Tennessee) di Tennessee da Kansas City (Mississippi) di Mississippi da"@ku . "Maryland yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Massachusetts yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Minnesota yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Michigan (M\u00EE\u015F\u00EEgin t\u00EA xwandin) yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Nav\u00E7eya Demjim\u00EAr\u00EE, an j\u00EE Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA, an j\u00EE bikurt\u00EE UTC nav\u00E7ey\u00EA ko li deman heman heye. Gor\u00EE we dinya bi toz\u00EEya 15\u00B0 niqira, qas\u00EE ko navber\u00EA de her\u00EE pir demjm\u00EArek bibe, hatiya par kirin e. Gor\u00EE w\u00EA dinya li 24 nav\u00E7eya demjim\u00EAra par b\u00FBya. Li Cemseran 24 demjimer j\u00EE h\u00EAne, l\u00EA li Antarkt\u00EEka tim UTC heye. Bi rast li derek\u00EA roj g\u00EE\u015Fte xala her\u00EE bilind, li wir demjim\u00EAr 12 ne. L\u00EA gor\u00EE nav\u00E7eya demjim\u00EAr\u00EE j\u00EE li ser nax\u015Feke, an j\u00EE bi rast mirov al\u00EEya rojhelat de hara demjimer k\u00EAm dibe, ku rojava da hara j\u00EE demjim\u00EAr p\u00EA\u015F de dera. Ew demjimer k\u00EAm b\u00FBn, an j\u00EE pir b\u00FBn e s\u00EEnoraka xwe he ye. Bi w\u00EA re X\u00EAzedema Guhertin\u00EA t\u00EA gotin. Mirov al\u00EEya rojhelat de w\u00EA x\u00EAz\u00EA derbaz bike rojak\u00EE kar dika, al\u00EEya rojava de derbaz bike j\u00EE rojak\u00EE winda dike. W\u00EAne:Timezones optimized. png Nex\u015Fa Nav\u00E7eya Demjim\u00EAr\u00EE W\u00EAne:Daylight. png X\u00EAzedema Guhertin\u00EA"@ku . "UTC-12 nav\u00E7eyak\u00EA demjim\u00EAr\u00EE ye. International Date Line West (IDLW) t\u00EA nav kirin. Li Girava Baker \u00FB li Girava Howland t\u00EA bikaranin. Ew nav\u00E7eye her\u00EE pa\u015F de dest bi roj dike ye."@ku . "UTC+14, easternmost time zone t\u00EA nav kirin, yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Li ew deran t\u00EA bikaranin; Kiribati (li hin deran) Girav\u00EAn R\u00EAz\u00EA(Line Islands) Girava Christmas"@ku . "UTC-11 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Li ew dernan t\u00EA bikaranin; Samoa Samoaya Emer\u00EEka Girav\u00EAn Midway Tokelau"@ku . "Mississippi yek ji dewlet\u00EAn federal \u00EAn DYE ye."@ku . "Missouri yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Montana yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Nebraska yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Nevada yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "New Hampshire yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "UTC-10 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Alaska-Hawaii Standard Time(AHST) j\u00EE t\u00EA nav kirin. Bi bihar\u00EE ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn derbaza UTC-9 dibin \u00FB t\u00EA Hawaii Daylight Time(HDT) nav kirin. Li ew dernan t\u00EA bikaranin; Girav\u00EAn Cook Polynes\u00EEya Frans\u00EE DYE Alaska (hin deran) Hawaii"@ku . "\u00C7end watey\u00EAn Mississippi hene. Mississippi, heremek li DYE'y\u00EA da Mississippi (\u00E7em), \u00E7emek li DYE'y\u00EA da Mississippi (Keneda), \u00E7emek li Keneday\u00EA da Du county'y\u00EAn emer\u00EEk\u00EE Mississippi County (Arkansas) li Arkansas da Mississippi County (Missouri) li Missouri da"@ku . "New Jersey yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "New Mexico : N\u00FB Meks\u00EEko) yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Ohio yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Oklahoma yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Oregon yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Pennsylvania (Pens\u00EElvanya t\u00EA xwandin) yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "W\u00EAne:Adriatic Sea. jpg Deryaya Adriyat\u00EEk ji ezman de W\u00EAne:Adriatic Sea map. png Nex\u015Fa Deryaya Adriyat\u00EEk Deryaya Adriyat\u00EEk an j\u00EE bikurt\u00EE Adriyat\u00EEk deryayeke li Ewropay\u00EA ye. Ew ber\u00EA de, gor\u00EE Herodot, bi nav\u00EE bajarek\u00EE \u00CEtalyay\u00EA Adria li ber w\u00EA hat\u00EEye navendin. Ew bi \u00EEtalyan\u00EE Mare Adriatico, elban\u00EE Deti Adriatik, serb\u00EE Jadransko Morje, sloven\u00EE Jadransko Morje t\u00EA navandin. Ew\u00EA N\u00EEvgirava Balkan \u00FB N\u00EEvgirava Apenn\u00EEn li hev vediqetine. Nav\u00E7e xwey\u00EA ba\u015F\u00FBr di derve bi Deryaya \u00CEyon j\u00EE t\u00EA nav kirin. Dewlet\u00EA li dor w\u00EA \u00CEtalya, Slovenya, Kroatiya, Bosniya \u00FB Herzegov\u00EEna, Montenegro \u00FB Elbanya ye."@ku . "Rhode Island yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Tennessee yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Texas (Teksas t\u00EA xwandin) yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Utah [\u02C8ju\u02D0t\u0251\u02D0] yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Vermont [v\u025A\u02C8m\u0254\u0303nt] yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Virginia [v\u025C\u02D0\u02C8d\u0292\u026Anj\u0259] yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "W\u00EAne:AGMA H\u00E9rodote. jpg Busta Herodot Herodot\u00EA Halikarnassos (bi yewnan\u00EE \u1F29\u03C1\u03CC\u03B4\u03BF\u03C4\u03BF\u03C2 \u1F09\u03BB\u03B9\u03BA\u03B1\u03C1\u03BD\u1FB1\u03C3\u03C3\u03B5\u03CD\u03C2, Herodotos Halikarnasseus),, \u2020 d\u00EErokzan \u00FB niv\u00EEskarek b\u00FB. Qas\u00EE ku t\u00EA zan\u00EEn Herodot d\u00EEroknas\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EE ye, Marcus Tullius Cicero ji bo w\u00EE got\u00EEye \"Bav\u00EA D\u00EErok\u00EA\". Ew bi pirt\u00FBka xwe ya bi nav\u00EA D\u00EEroka Herodot t\u00EA naskirin."@ku . "West Virginia [\u02CCwest v\u025C\u02D0r\u02C8d\u0292\u026Ani\u032F\u0259] (V\u00EErj\u00EEnyay\u00EA rojava) yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Wisconsin [w\u026A\u02C8sk\u0251\u02D0ns\u026An] yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Wyoming [wa\u026A\u02C8o\u028Am\u026A\u014B] yek ji federedewlet\u00EAn DYE ye."@ku . "Cheyenne paytext\u00EA federedewleta Wyoming\u00EA li DYA ye. 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 1867'\u00EE de bingeha baj\u00EAr bi avakirina asinban\u00EA (riya hesin\u00EE) ve hatiya av\u00EAtin. Li baj\u00EAr her sal \u015Fahiy\u00EAn Cowboy\u00B4an t\u00EA lidarxistin \u00FB bi sed hezaran t\u00FBr\u00EEst ziyaret dikin. Di hejmartin\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE de gelheya baj\u00EAr 53.011 b\u00FBye."@ku . "Horst K\u00F6hler serokdewlet\u00EA Germanistan\u00EA (Almanya) ye. K\u00F6hler ji 1'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 2004'\u00EE vir de serokdewletiy\u00EA dike. Ew beriya ku bibe serokdewlet ger\u00EEnendetiya FND\u00B4\u00EA (Fona Navnetewey\u00EE ya Dirav) dikir. Malbata K\u00F6hler li her\u00EAm\u00EAn Almanan \u00EAn li Polonya dijiya. Di dawiya \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA II. wek\u00EE hem\u00EE Alman \u00EAn li dervey\u00EE Almanya direvin ber\u00EE bi Almanyay\u00EA. Heya sala 1953\u00B4\u00EE li DDR\u00B4\u00EA dij\u00EEn. Pi\u015Ftre direvin BRD\u00B4\u00EA (ango Almanya ya Rojava). Li wir heya sala 1957\u00B4\u00EE di kampa penaberan de dim\u00EEnin. K\u00F6hler li bajar\u00EA T\u00FCbingen\u00EA li zankoya Eberhard-Karls-Universit\u00E4t perwerdeya abor\u00EEzan\u00EE \u00FB pol\u00EEt\u00EEk dib\u00EEne. Di nava bask\u00EAn SPD\u00B4\u00EA de kar\u00EA pol\u00EEt\u00EEk dime\u015F\u00EEne. K\u00F6hler zewic\u00EE ye \u00FB xwed\u00EE du zarokan e."@ku . "Angela Dorothea Merkel siyasetmedareka Elmanyay\u00EA ye. Ew ji sala 2000'\u00EE ve serokatiya partiya xwe CDU'y\u00EA \u00FB ji Sermaweza 2005'\u00EE ve j\u00EE serokwez\u00EErtiya Elmanyay\u00EA dike."@ku . "Los Angeles bajarek\u00EA mezin li federedewleta California ya DYA\u00B4y\u00EA ye. Herwek\u00EE navenda par\u00EAzgeha Los Angeles e. Nav\u00EA baj\u00EAr ji ziman\u00EA Spanyol\u00EE t\u00EA \u00FB wateya w\u00EA \"bajar\u00EA melekan (yezetayan)\". Di per\u00EA Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk dikeve. Bi tev\u00EE devedor\u00EA xwe hejmara ni\u015Ftecihan 17.545.623 ye. Ten\u00EA li navenda baj\u00EAr 3.877.129 (2005) kes dij\u00EE. Baj\u00EAr li ser 1.290,6 km\u00B2\u00B4y\u00EE avab\u00FBye. R\u00FBbera par\u00EAzgeha w\u00EA 1.214,9 km\u00B2 ye. Bingeha baj\u00EAr ji aliy\u00EA Felipe de Neve y\u00EA Spanyol\u00EE y\u00EA serok\u00EA par\u00EAzgeha Californiay\u00EA ve di 4\u00B4\u00EA rezber\u00EA 1781'\u00EE de hatiye av\u00EAtin. Los Angeles duyem\u00EEn bajar\u00EA mezin \u00EA DYAy\u00EA ye. * Postkoda baj\u00EAr: 90001 - 90103, 90174, 90185, 90189, 90230, 91331, 91335 Koda telefon\u00EA: 213 f\u00FCr bo navend\u00EA 310, 323, 818 bo devedor\u00EA Malpera ferm\u00EE ya par\u00EAzgeh\u00EA: ci. li. ca. us"@ku . "W\u00EAne:Chicago Downtown Aerial View. jpg D\u00EEmenek ji Chicagoy\u00EA Chicago [\u0283\u026A\u02C8k\u0251\u02D0go\u028A] yek ji bajar\u00EAn mezin \u00EAn federedewleta Illinois a DYAy\u00EA ye. Herwek\u00EE 3em\u00EEn bajar\u00EA mezin \u00EA DYAy\u00EA j\u00EE t\u00EA zan\u00EEn. Nav\u00EA baj\u00EAr ji ziman\u00EA \u00C7ermesor\u00EAn parzem\u00EEn\u00EA t\u00EA. T\u00EA wateya \"cih\u00EA di nav p\u00EEvaz\u00EAn b\u00EEnday\u00EE de hatiye avab\u00FBn\" e. Di 12'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 1833'\u00EE de bingeha baj\u00EAr hatiye av\u00EAtin. Hejmara ni\u015Ftecihan 2.842.518 (2005) li navend\u00EA \u00FB bi tevay\u00EE j\u00EE 9.391.515 (2004) ye. Baj\u00EAr li ser 606,1 km\u00B2\u00B4y\u00EE avab\u00FBye. Postkod: 60601\u201360827 Koda telefon\u00EA: 312 Malpera ferm\u00EE ya par\u00EAzgeh\u00EA: http://www. egov. cityofchicago. org"@ku . "San Francisco [\u02CCs\u00E6nf\u0279\u0259n\u02C8s\u026Asko\u028A] yek ji bajar\u00EAn mezin \u00EAn federedewleta California li DYAy\u00EA ye. Herwek\u00EE navenda par\u00EAzgeha San Francisco ye. Bajar li ser 600,7 km\u00B2i y\u00EE avab\u00FBye. Bingeha baj\u00EAr di sala 1792\u00B4\u00EE de hatiye av\u00EAtin. Hejmara ni\u015Ftecihan li navend\u00EA 744.230 (2004) \u00FB tevay\u00EE j\u00EE 4.157.377 e. Nav\u00EA baj\u00EAr ji ziman\u00EA Spanyol\u00EE t\u00EA. Lewra cara p\u00EA\u015F\u00EEn ka\u015F\u00EEf\u00EAn Spanyol\u00EE her\u00EAm dagirkirine. Postkod: 94101-94188 Koda telefon\u00EA: Netewey\u00EE: 415 Navnetewey\u00EE: 01149 Malpera ferm\u00EE ya par\u00EAzgeh\u00EA: http://www. ci. sf. ca. us"@ku . "Philadelphia (F\u00EEladelfiya t\u00EA xwandin) yek ji bajar\u00EAn mezin \u00EAn federedewleta Pennsylvania ya DYAy\u00EA ye. Herwek\u00EE navenda par\u00EAzgeh\u00EA ye. Bi hejmara xwe ya ni\u015Ftecihan 1.470.000 (2004)'\u00EE 5em\u00EEn bajar\u00EA mezin \u00EA DYEy\u00EA ye. Di 27'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1682'\u00EE de hatiye avab\u00FBn. Bajar li ser 349,9 km\u00B2 firehiy\u00EA ava ye. * Postkod: 19019-19255 Koda telefon\u00EA: 215 Malpera ferm\u00EE ya bajar: http://www. phila. gov"@ku . "Dallas [\u02C8d\u00E6l\u0259s] bajarek\u00EA mezin \u00EA federedewleta Texas\u00EA li DYAy\u00EA ye. Di sala 1841\u00B4\u00EE de avab\u00FBye \u00FB li ser firehiya 608 km\u00B2 ye. Hejmara ni\u015Fetcihan li navend\u00EA 1.211.704 (2005) \u00FB bi tev\u00EE par\u00EAzgeh\u00EA 6.009.670 ye. Dallas bi \u015Fanoy\u00EAn, fabr\u00EEk\u00EAn n\u00FBjen, zankoyan \u00FB bi r\u00EAzef\u00EElma navdar a \"Dallas\" \u00EA t\u00EA zan\u00EEn. Di v\u00EA r\u00EAzef\u00EElm\u00EA de jiyana malbateke dewlemend\u00EA petrol\u00EA t\u00EA vegotin. Postkod: 75201-75398 Koda telefon\u00EA: 214 Malpera ferm\u00EE ya baj\u00EAr: http://www. dallascityhall. com"@ku . "Atlanta yek ji bajar\u00EAn mezin \u00FB navdar \u00EA federedewleta Georgia ya DYAy\u00EA ye. Nav\u00EA xwe ji f\u00EErma asinban a Western and Atlantic Railroad\u00EA digire ku baj\u00EAr di avab\u00FBna xae de bi w\u00EA asinban\u00EA nasb\u00FBye. Di sala 1823\u00B4\u00EE de p\u00EA\u015Fem\u00EEn ber\u00EAn ko\u00E7beran li vir bicihb\u00FBne. Hejmara ni\u015Ftecihan li navend\u00EA 419.122 \u00FB bi tev\u00EE par\u00EAzgeh\u00EA j\u00EE 4,5 milyon e."@ku . "Houston (Texas) yek ji bajar\u00EAn mezin \u00EAn federedewleta Texas\u00EA li DYAy\u00EA ye. Di sala 1836\u00B4\u00EE de hatiye avab\u00FBn. Hejmara ni\u015Ftechan li navend\u00EA 2.012.626 (2004) \u00FB bi tev\u00EE par\u00EAzgeha xwe 5.180.443 ye. R\u00FBbera baj\u00EAr 1.558,4 km\u00B2, bi tev\u00EE par\u00EAzgeha xwe j\u00EE 1.500,7 km\u00B2 ye. Postkod: 77001-77299, 77339 und 77345 Koda telefon\u00EA: 713, 281 \u00FB 832 Malpera ferm\u00EE ya baj\u00EAr: http://www. houstontx. gov"@ku . "Houston (Alaska) cihek\u00EA li federedewleta Alaska ya DYAy\u00EA ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA li dora 1.500 kes\u00EE ye. R\u00FBbera w\u00EA: 58 km\u00B2 ye. Houston wargehek\u00EA ser\u00EEl\u00EAdan\u00EA ye. Xwed\u00EE sir\u00FB\u015Fteke ciwan e \u00FB gelek gol\u00EAn w\u00EA hene."@ku . "Houston (Delaware) nav\u00EA bajarokek\u00EE li federaldewleta Delaware ya WYAy\u00EA ye. Gelhe: 430 Kes (2002) R\u00FBber: 1,0 km\u00B2"@ku . "Houston County ango desthilatiya her\u00EAm\u00EE ya Houston bajarokek li federedewleta Alabama ya DYAy\u00EA ye."@ku . "Ziman\u00EAn ferm\u00EE li welat, cih an rew\u015Fek\u00EA de ziman\u00EAn bi dest\u00FBra zagonan t\u00EA axavtin in. Heger li welat\u00EAn wek\u00EE Tirkiy\u00EA qedexeya zimanan neb\u00FBna, d\u00EA ev gotina han j\u00EE nebaya. Mixabin li r\u00FBy\u00EA dinyay\u00EA ten\u00EA li Tirkiy\u00EA qedexeya zimanan heye \u00FB ev gotin ji bo Tirkiy\u00EA li cih de ye. Li gelek welatan ziman\u00EAn serdest an de fakto hene. Bo m\u00EEnak li DYAy\u00EA ziman\u00EAn ferm\u00EE n\u00EEne, herwek\u00EE qedexeya zimanan j\u00EE n\u00EEne l\u00EA ziman\u00EA serdest \u00CEngil\u00EEz\u00EE ye. Ji xeyn\u00EE Tirkiy\u00EA diviyab\u00FB mirov gotina \"Ziman\u00EAn serdest\" an \"Ziman\u00EAn kar\u00EA saz\u00FBmaniy\u00EA\" bikarbian\u00EEb\u00FBya. Ziman\u00EAn ferm\u00EE di bikaran\u00EEna fireh de t\u00EA wateya \"Ziman\u00EA dewlet\u00EA, perwerdey\u00EA hwd\" j\u00EE."@ku . "Pir watey\u00EAn Oregon hene. Oregon, heremek li DYE'y\u00EA da Oregon (Illinois), bajarek li Illinois, DYE'y\u00EA da Oregon (Missouri), bajarek li Oregon, DYE'y\u00EA da Oregon (Ohio), bajarek li Ohio, DYE'y\u00EA da Oregon (Wisconsin), bajarek li Wisconsin, DYE'y\u00EA da Oregon (Gund), gundek li Wisconsin, DYE'y\u00EA da Oregon City, bajarek li Oregon, DYE'y\u00EA da"@ku . "Katalonya an j\u00EE Katalanistan, (bi katalon\u00EE Catalunya, bi span\u00EE Catalu\u00F1a, bi aran\u00EE Catalonha, bi frans\u00EE Catalogne) her\u00EAmeke otonom \u00FB xwed\u00EE statuya her\u00EAma d\u00EErok\u00EE ye. Serbajar\u00EA v\u00EA her\u00EAm\u00EA Barselona ye. Katalanistan di sala 2006an de li Spanyay\u00EA m\u00EEna gelek\u00EE hatiye pejirandin. Nasnameya gel\u00EA katalon j\u00EE spanyol, an frans\u00EE an \u00EEtal\u00EE ye."@ku . "Franz Ferdinand von \u00D6sterreich-Este, m\u00EErek\u00EE \u00EEmparatoriya Nemsa - Macaristan\u00EA b\u00FB ji aliy\u00EA Sirbek n\u00EEjadperest ve hat ku\u015Ftin \u00FB ku\u015Ftina w\u00EE bu sedem ku \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA I. derbikeve. Pi\u015Ft\u00EE ku\u015Ftina w\u00EE \u00EEmparatoriya Nemsa-Macaristan\u00EA bi al\u00EEkariya Almanistan\u00EA \u00EAr\u00EE\u015F\u00EE Sirbistan\u00EA dikin. Ev yeka han wek\u00EE kevir\u00EA dom\u00EEnoy\u00EA dibe sedem ku \u015Ferek\u00EA dinyay\u00EA p\u00EAk were."@ku . "D\u00EErokzanek an ji D\u00EErokvan ek, ew kes\u00EA ko bala xwe dide D\u00EErok \u00FB diniv\u00EEs\u00EEne ye. Pir ber\u00EA de mirov bala xwe dide d\u00EErok \u00FB nivisand\u00EEn e. Herodot ji bo ku Dirokzan e her\u00EE ber\u00EA t\u00EA zanin, \"Bav\u00EA D\u00EErok\" t\u00EA navandin. \u00CEroj li zanistgehan fak\u00FBltey\u00EAn li ser D\u00EErok hen\u00EA. Kes\u00EE wan de dest\u00FBryar ba j\u00EE dibe D\u00EErokzanek."@ku . "Hirohito key\u00EA Japan \u00EA di nava sal\u00EAn 1926 - 1989\u00B4\u00EE de desthilat\u00EE kiriye ye. Li Japan wek\u00EE Sh\u014Dwa j\u00EE t\u00EA binavkirin. H\u00EEroh\u00EEto beriya \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA II. art\u00EA\u015Feke xurt avakir \u00FB desthilatiya s\u00EEv\u00EElan k\u00EAm kir. Art\u00EA\u015Fa Japan li hundir \u00FB dervey\u00EE wel\u00EAt b\u00FB xwed\u00EE helwesteke \u00EAr\u00EE\u015Fkar. Japan dagirkirina \u00C7\u00EEn\u00EA p\u00EAk an\u00EE. Art\u00EA\u015Fa Japan a gir\u00EAday\u00EE H\u00EEroh\u00EEto bi sed hezaran s\u00EEv\u00EEl ku\u015Ft. Di \u015Fer de H\u00EEroh\u00EEto wek\u00EE Hitler\u00EA Asyay\u00EA hat binavkirin. Di \u015Fer de Japan t\u00EAk \u00E7\u00FB \u00FB kap\u00EEt\u00FBlasyon\u00EAn mezin xwar. Kontrola art\u00EA\u015F\u00EA \u015F\u00EEkest \u00FB li Japan p\u00EAvajoya demokrasiy\u00EA \u00FB p\u00EA\u00E7andina bir\u00EEn\u00EAn \u015Fer destp\u00EAkir. H\u00EEroh\u00EEto d\u00EEsa li ser text b\u00FB. Ew bi xwe kesek\u00EA ku ji deryay\u00EA hezkir\u00EE b\u00FB. Wek\u00EE hoby ber\u00EA xwe dida c\u00EEhana deryay\u00EA. Her\u00E7end\u00EE bi ney\u00EEn\u00EE be j\u00EE rola H\u00EEroh\u00EEto di d\u00EEroka Japan a n\u00EAz\u00EEk de gelek gir\u00EEng \u00FB mezin e. Ew di sala 1989\u00B4\u00EE de ji ber nexwe\u015Fiyan jiyana xwe jidest dide."@ku . "Pol Pot heya sala 1997\u00B4\u00EA yekem\u00EEn desthilatdar\u00EA Qimer\u00EAn Sor \u00FB kesayetiyeke navdar \u00EA Kambo\u00E7ya b\u00FB. Di malbateke cotyar de ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB di zaroktiya xwe de perwerdeya B\u00FBd\u00EEzm\u00EA d\u00EEtiye. Di sala 1946\u00B4\u00EE de dibe endam\u00EA Partiya Kom\u00FBn\u00EEst a Kambo\u00E7yay\u00EA. Di \u015Fer\u00EA DYE \u00FB W\u00EEetnam\u00EA de al\u00EEkariya DYEy\u00EA dike \u00FB li dij\u00EE W\u00EEetnamiyan provokasyonan \u00FB \u00EAr\u00EE\u015Fan l\u00EEdardixe. Wek\u00EE peyayek\u00EE di bin bask\u00EA DYEy\u00EA de t\u00EA naskirin. Dema Pol Pot di nava partiy\u00EA de desthilatiy\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE bidestdixe, dest bi avakirina welatek kom\u00FBn\u00EEst \u00FB cotyar dike. Ew kom\u00FBn\u00EEzm\u00EA gor\u00EE xwe \u015F\u00EErove dike. Hem\u00EE kes \u00FB alternat\u00EEv\u00EAn din ji hol\u00EA radike. Desthilatdariyeke t\u00EAr bi zext \u00FB xw\u00EEn li dardixe. Ew bi gor\u00EE xwe riya Mao dime\u015F\u00EEne \u00FB li pey \u015Fore\u015Fa \u00E7and\u00EA ye. L\u00EA ew li pey xwe \u00E7iyay\u00EAn meytan dih\u00EAle. Nav\u00EA w\u00EE dibe nav\u00EA t\u00EEraniya xw\u00EEn\u00EA. Ew di hevpeyv\u00EEnek\u00EA de dib\u00EAje \"Ez ji ber kiryar\u00EAn xwe ne po\u015Fman im. Min li dij\u00EE \u00EAr\u00EE\u015Fkar \u00FB xay\u00EEn\u00EAn W\u00EEetnamiyan, welat\u00EA xwe parast. Wek\u00EE Mustafa Kemal Atat\u00FCrk \u00EA Tirkiy\u00EA, li avakirin \u00FB p\u00EA\u015Fxistina wel\u00EAt geriyam. Mixabin nav\u00EA Atat\u00FCrk bi ba\u015F\u00EE l\u00EA y\u00EA min bi ney\u00EEn\u00EE t\u00EA zim\u00EAn\". Pol Pot kesek\u00EE wek\u00EE li dij\u00EE mirovahiy\u00EA bers\u00FBcdar e t\u00EA nirxandin. W\u00EE bi milyonan welatiy\u00EA xwe daye ku\u015Ftin."@ku . "Pir watey\u00EAn Virginia hene. Kesek li gotar\u00EAn rom\u00EE y\u00EA kevin da, seke Verginia. Du herem\u00EAn emer\u00EEk\u00EE, Virginia \u00FB West Virginia Bajarek li Minnesota, DYE, seke Virginia (Minnesota). Cigarek\u00EE zirav \u00FB dir\u00EAj, seje Virginia (cigare). Astero\u00EEdek, seke Virginia (Asteroid) Tr\u00EAnek\u00EE av\u00FBst\u00FBr\u00EE, seke KFNB - Virginia"@ku . "Pir watey\u00EAn Cheyenne hene. Cheyenne (gel), gelek li Emer\u00EEkaya Bakur da Cheyenne (ziman), ziman\u00EA w\u00EA gel\u00EA Cheyenne (Wyoming), paytext\u00EA Wyoming Cheyenne (Oklahoma), bajarek li Oklahoma Cheyenne (\u00E7\u00EEya), \u00E7\u00EEyek Cheyenne (m\u00FBz\u00EEk), komek\u00EE m\u00FBz\u00EEk"@ku . "Ibn Xeld\u00FBn D\u00EErokzan, Civaknasek\u00EA \u00FB S\u00EEyasatmedareke misilman b\u00FB. Gor\u00EE Salnameya H\u00EEcr\u00EE j\u00EE ew di 1'\u00EA Remezan\u00EA 732'a de hatiye din\u00EA \u00FB di 25'\u00EA Remezan\u00EA 808'a de j\u00EE miriye ye."@ku . "Qimer\u00EAn Sor ji h\u00EAz\u00EAn Partiya Kom\u00FBn\u00EEst a Kambo\u00E7yay\u00EA ku di sala 1975\u00B4\u00EE de li Kambo\u00E7ya dest bi desthilatdariy\u00EA kirine re t\u00EA gotin. Ji sala 1975\u00B4\u00EE heya 1992\u00B4\u00EE li Kambo\u00E7ya saz\u00FBmaniyeke bi xw\u00EEn \u00FB p\u00EAkut\u00EE ajotine. Di sala 1992\u00B4\u00EE de bi h\u00EAza opoz\u00EEsyona Kambo\u00E7ya, W\u00EEetnam \u00FB d\u00EEplomasiya navnetewey\u00EE Qimer\u00EAn Sor \u00E7ek\u00EAn xwe ji dest berdidin \u00FB p\u00EAde p\u00EAde ditemirin. Qimer\u00EAn Sor bi kiryar\u00EAn hovane li dij\u00EE gel\u00EA xwe \u00FB mirovahiy\u00EA t\u00EAn tewanbarkirin."@ku . "Tony Yayo Tony Yayo rapvanek\u00EE emer\u00EEk\u00EE ye. Nav\u00EE xwe y\u00EA rast Marvin Bernard e. W\u00EE, 50 Cent \u00FB Lloyd Banks di sal\u00EA 1998 label\u00EE G Unit \u00E7\u00EAkirin."@ku . "W\u00EAne:Maroc Atlas Imlil Luc Viatour 5. jpg Gundek\u00EE amazigh li geliy\u00EA Imlil\u00EA (\u00E7iyay\u00EAn Atlas \u00EAn Jor\u00EEn) W\u00EAne:Berber-map2. png Xelk\u00EA amazigh li Afr\u00EEkay\u00EA:Be\u015Fa TamazightBe\u015Fa Ta\u015Felit (Tacelit)Be\u015Fa Qeb\u00EEl\u00EE (Teqbaylit)Be\u015Fa T\u00FBareg\u00EE (Tamceq \u00FB Tamahaq)Be\u015Fa Zenaga (Taznagt)Be\u015Fa amazigh\u00EAn Waheya Siwey\u00EA (Tasawit) Berber\u00EE an xelk\u00EA amazigh an j\u00EE imazighen gelek\u00EA li Afr\u00EEkaya Bakur dij\u00EEye. Ji ziman\u00EAn wan re j\u00EE berber\u00EE t\u00EA gotin. Nav\u00EA berber\u00EE b\u00EA g\u00FBman\u00EE di w\u00FB\u015Feya yewnan\u00EE barbar de t\u00EA. Di Romaya ant\u00EEk de barbar ji bo gel\u00EAn Efr\u00EEqay\u00EA dihat bikaran\u00EEn."@ku . "UTC-2 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Li Ew dernan t\u00EA bikaranin; Brez\u00EElya-Girav\u00EAn Okyan\u00FBs de Fernando de Noronha, Trindade, Martim Vaz Georgia y\u00EA Ba\u015F\u00FBr Girav\u00EAn Sandwich \u00EA Ba\u015F\u00FBr"@ku . "Buenos Aires paytext\u00EA Arjent\u00EEn\u00EA ye. Bajar \u00FB l\u00EEmana her\u00EE mezin a v\u00EE welat\u00EE ye. Yek ji mezintir\u00EEn bajar\u00EAn Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr e."@ku . "W\u00EAne:Wappen Tirana. gif Arma T\u00EErana T\u00EErana, paytexta Elbanya ye. Li gor\u00EE hijmartin\u00EAn 2003'an 353 400 kes dij\u00EEn. T\u00EErana di sala 1614'an de hate avakirin \u00FB di sala 1920'an de bu paytexta Elbanyay\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Canberra locator-MJC. png Canberra Canberra [\u02C8k\u00E6nb\u0279\u0259] paytexta Aw\u00FBstralyay\u00EA ye. Nif\u00FBsa xwe 350 000 e. Di sala 1913'an de hate avakirin \u00FB di sala 1927'an de b\u00FBye paytexta Aw\u00FBstralyay\u00EA. Canberra dikeve navbera Sidney \u00FB Melborn."@ku . "sedsala 13'an | sedsala 14'an | sedsala 15'an 1327 | 1328 | 1329 | 1330 | 1331 | 1332 | 1333 | 1334 | 1335 | 1336 | 1337"@ku . "sedsala 14'an | sedsala 15'an | sedsala 16'an 1401 | 1402 | 1403 | 1404 | 1405 | 1406 | 1407 | 1408 | 1409 | 1410 | 1411"@ku . "Pir watey\u00EAn Buenos Aires hene. Payext\u00EA Arjant\u00EEn\u00EA, seke Buenos Aires Herem\u00EA li dor paytext\u00EA Arjant\u00EEn, seke Buenos Aires (herem) Bajarek li herem\u00EA bras\u00EEl\u00EE Acre, seke Buenos Aires (Acre) Bajarek li herem\u00EA bras\u00EEl\u00EE Bahia, seke Buenos Aires (Bahia) Bajarek li herem\u00EA bras\u00EEl\u00EE Maranh\u00E3o, seke Buenos Aires (Maranh\u00E3o) Bajarek li herem\u00EA kosta-r\u00EEkay\u00EE Guanacaste, seke Buenos Aires (Guanacaste) Bajarek li herem\u00EA kosta-r\u00EEkay\u00EE Puntarenas, seke Buenos Aires (Puntarenas) Bajarek li El Salvador, seke Buenos Aires (El Salvador) Bajarek li herem\u00EA kol\u00FBmb\u00EE Amazonas, seke Buenos Aires (Amazonas) Bajarek li herem\u00EA kol\u00FBmb\u00EE Antioquia, seke Buenos Aires (Antioquia) Bajarek li herem\u00EA kol\u00FBmb\u00EE Cauca, seke Buenos Aires (Cauca) Bajarek li herem\u00EA kol\u00FBmb\u00EE Caqueta, seke Buenos Aires (Caqueta) Bajarek li herem\u00EA kol\u00FBmb\u00EE C\u00F3rdoba, seke Buenos Aires (C\u00F3rdoba) Bajarek li herem\u00EA kol\u00FBmb\u00EE Guaviare, seke Buenos Aires (Guaviare) Bajarek li Panama, seke Buenos Aires (Panama) Bajarek li herem\u00EA meks\u00EEk\u00EE Campeche, seke Buenos Aires (Campeche) Bajarek li herem\u00EA meks\u00EEk\u00EE Chiapas, seke Buenos Aires (Chiapas) Bajarek li herem\u00EA meks\u00EEk\u00EE Chihuahua, seke Buenos Aires (Chihuahua) Bajarek li N\u00EEkarag\u00FBa, siehe Buenos Aires (N\u00EEkarag\u00FBa) Bajarek li P\u00EAr\u00FB, seke Buenos Aires (P\u00EAr\u00FB) Bajarek li V\u00EAn\u00EAz\u00FB\u00EAla, seke Buenos Aires (V\u00EAn\u00EAz\u00FB\u00EAla) Golek\u00EE arjant\u00EEn\u00EE, seke Lago Buenos Aires Per\u00E7ek ji Miami Beach li DYE, seke Little Buenos Aires Astero\u00EEdek, seke Buenos Aires (Astero\u00EEd) (Nr. 7850)"@ku . "W\u00EAne:KingShaka. jpg Shaka Zulu Shaka, Shaka Zulu (\u015Eaka Z\u00FBl\u00FB t\u00EA xwandin) yan Shaka ka Senzangakhona yek ji key, mezin \u00FB leheng\u00EA bera Efr\u00EEqay\u00EE Z\u00FBl\u00FByan e. Shaka di dema desthilatiya xwe de ji derfet\u00EAn pi\u00E7\u00FBk hezeke mezin afirandiye, qeb\u00EEley\u00EAn Z\u00FBl\u00FB bir\u00EAxistin \u00FB bi\u00E7ek kiriye. Herwek\u00EE di war\u00EA le\u015Fkeriy\u00EA de \u015Fore\u015F\u00EAn mezin p\u00EAk aniye. Gelek takt\u00EEk \u00EAn \u015Fer w\u00EE bi xwe afirandiye. Cara yekem\u00EEn w\u00EE li Efr\u00EEqay\u00EA le\u015Fker bi \u00FBn\u00EEform kiriye. Le\u015Fker\u00EAn Shaka dikar\u00EEb\u00FBne di yek roj\u00EA de 80 km peya bi\u00E7in \u00FB dijmin\u00EAn xwe \u015Fa\u015F bikin. W\u00EE ji bo le\u015Fker\u00EAn xwe t\u00EAkiliya cins\u00EE qedexe kiriye. Shaka \u00EEro j\u00EE wek\u00EE s\u00EEmboleke li dij\u00EE dagirkeriy\u00EA t\u00EA bil\u00EAvkirin."@ku . "Franklin Delano Roosevelt [\u02C8f\u0279\u00E6\u014Bkl\u026An \u02C8d\u025Bl\u0259no\u028A \u02C8\u0279o\u028Azv\u025Blt] 32em\u00EEn serokdewlet\u00EA DYAy\u00EA y\u00EA ku di nava sal\u00EAn 1933 heya mirina w\u00EE 1945'\u00EE desthilat\u00EE kiriye ye. Roosevelt endam\u00EA Partiya Demokrat b\u00FB di jiyana xwe de s\u00EA caran bo serokdewletiy\u00EA hate hilbijartin (1936, 1940, 1944). W\u00EE di desthilatdariya xwe de di sala 1951\u00B4\u00EE de bi zagonek hilbijartina kesan bo serokdewletiy\u00EA bi 2 caran bis\u00EEnor kir. Roosevelt di \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA II. de, di rew\u015Feke dijwar de serokdewlet\u00EE kir. Malbata w\u00EE bingeh-Holland\u00EE b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE serkeftina DYA di \u015Fer de tevl\u00EE hevd\u00EEtinan b\u00FB, l\u00EA \u015Fer bi ferm\u00EE h\u00EAj bidaw\u00EE neb\u00FBb\u00FB Roosevelt li Ewropa jiyana xwe jidestda."@ku . "Samuel de Champlain yek ji ka\u015F\u00EEf \u00FB dagirk\u00EAr\u00EAn navdar \u00EAn Frens\u00EE ye. Ew di sala 1603\u00B4\u00EEde cara yekem\u00EEn hatiye her\u00EAma Qu\u00E9bec a Kanaday\u00EA \u00FB w\u00EE ev bajar\u00EA Qu\u00E9bec avakiriye. W\u00EE herwek\u00EE li DYAy\u00EA j\u00EE gelek cih ke\u015Ffkiriye. Goleke bi nav\u00EA w\u00EE t\u00EA binavkirin ku w\u00EE ke\u015Ffkiriye, Gola Champlain. Champlain kesek\u00EE ku di d\u00EEroka dagirker\u00EE \u00FB ke\u015Ffkariya Frens\u00EE de cihek\u00EA gir\u00EEng dist\u00EEne ye."@ku . "Louis XIV. an Ludwig XIV. an Louis\u00EA Mezin yek ji key\u00EAn navdar \u00EAn Frens\u00EE y\u00EA ki di sala 1643\u00B4\u00EA de hatiye ser text. Herwek\u00EE ew bi nav\u00EA \"Key\u00EA Roj\u00EA\" j\u00EE t\u00EA binavkirin. 72 sal li ser text maye ku eva di d\u00EEroka Ewropa de dir\u00EAjtir\u00EEn desthilat\u00EE ye. Gotina \"Dewlet ez im\" f\u00EElozofiya w\u00EE dide n\u00EE\u015Fan ku bi rast\u00EE j\u00EE di dema xwe de saz\u00FBmaniyeke xurt \u00FB t\u00FBj avakiriye. W\u00EE her\u00E7end\u00EE ji huner \u00FB \u00E7and\u00EA hezdikir\u00EEb\u00FBye j\u00EE di desthilatdariy\u00EA de \u00EAr\u00EE\u015Fkar \u00FB gotegot b\u00FBye. Di dema w\u00EE de Fransa gelek cih\u00EAn n\u00FB xistiye bin dagirkeriya xwe. Louis XIV. art\u00EA\u015Fa Frens\u00EE kiriya xurtir\u00EEn art\u00EA\u015Fa dinyay\u00EA. Zext li ser keyaniy\u00EAn c\u00EEran mezin kiriye."@ku . "Mongol\u00EE an xalxay\u00EE ji ziman \u00FB taybetiyen gel\u00EA mongol (an moxul, monxol \u00FB moxil) re t\u00EA gotin. Ziman\u00EA mongol\u00EE ji zimanmalbata altay\u00EE, be\u015Fa ziman\u00EAn mongol \u00EAn navend\u00EE ji binekoma xalxay\u00EE mongol\u00EE ye. Bi ziman\u00EA tirk\u00EE re l\u00EAzim e, herdu j\u00EE ji yek zimanmalbat\u00EA ye."@ku . "Sim\u00F3n Jos\u00E9 Antonio de la Sant\u00EDsima Trinidad Bol\u00EDvar Palacios y Blanco [si\u02C8m\u0254m b\u0254\u02C8li\u03B2ar] yek ji azad\u00EExwaz \u00FB t\u00EAko\u015Fer\u00EAn Ba\u015F\u00FBr\u00EA Amer\u00EEkay\u00EA y\u00EA navdar e. Bolivar herwek\u00EE di hem\u00EE welat\u00EAn Lat\u00EEn Amer\u00EEkay\u00EA wek\u00EE leheng t\u00EA zan\u00EEn. W\u00EE ji bo azadiya Lat\u00EEn Amer\u00EEkay\u00EA t\u00EAko\u015Fiyaye, li serxwebuna ji DYA - Keneda \u00FB Ewropay\u00EA geriyaye. \u00CEro ji bo gelek r\u00EAxistin \u00FB pol\u00EEt\u00EEker\u00EAn parzem\u00EEn\u00EA f\u00EElozofiya w\u00EE wek\u00EE r\u00EAber e. Bol\u00EEvar di malbateke pirr dewlemend e ji day\u00EEk b\u00FBye \u00FB perwerdeyek\u00EA ba\u015F d\u00EEtiye. Demek\u00EA dir\u00EAj li Ewropa jiyaye \u00FB geriyaye. Siyaseta Napolyon bala w\u00EE ki\u015Fandiye. Pi\u015Ft\u00EE vegera w\u00EE li Lat\u00EEn Amer\u00EEkay\u00EA dest bi \u015Fer\u00EA azadiy\u00EA ya li dij\u00EE dagirkeriya Br\u00EEtanya, Spanya \u00FB DYAy\u00EA dike. Li gelek welat\u00EAn Lat\u00EEn Amer\u00EEka h\u00EAz\u00EAn \u00E7ekdar bir\u00EAxistin dike. Her\u00E7end\u00EE ew di jiyana xwe de nagih\u00EEje armanc\u00EAn xwe j\u00EE, n\u00EAr\u00EEn \u00FB \u00E7alakiy\u00EAn w\u00EE dibe bingeh \u00FB bi nav\u00EA Bol\u00EEvar\u00EEzm gelek tevger\u00EAn azad\u00EExwaz dadimezirin."@ku . "DNA modela bingeh\u00EEn a genet\u00EEka jiyandaran e. Xebat \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn li ser genet\u00EEka jiyandaran z\u00FB de ye bala zanistan diki\u015Fand. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn modela DNA\u00B4y\u00EA di sala 1953\u00B4\u00EE de ji aliy\u00EA James Watson \u00FB Francis Crick ve bi tevay\u00EE hatiye \u00EEzahkirin. Modela jiyandarek wek\u00EE qal\u00EEb derbas\u00EE \u00E7\u00EAlik\u00EAn w\u00EA dibe, herwek\u00EE li cem mirovan j\u00EE. Ji n\u00FBkleot\u00EEdan \u00FB bazan p\u00EAk t\u00EA. Car curey\u00EA bazan di nava mantiqeke taybet de cih\u00EA xwe digirin, aden\u00EEn, t\u00EEm\u00EEn, s\u00EEtoz\u00EEn \u00FB guan\u00EEn. Hin rew\u015F \u00FB bandor\u00EAn ji dervey\u00EE s\u00EEr\u00FB\u015Ftiy\u00EA ne dikarin ziyan\u00EA bidin modela DNAy\u00EA \u00FB genet\u00EEka jiyandarek xiravbikin. Herwek\u00EE di derbasb\u00FBna medela genet\u00EEk\u00EA de dikare hin \u00E7ewt\u00EE r\u00FBbide ku ji viya re m\u00FBtasyon t\u00EA gotin."@ku . "W\u00EAne:LocationMongolia. png Mongolya W\u00EAne:Flag of Mongolia. svg Ala Mongolyay\u00EA W\u00EAne:Naadam Ringer. jpg Cejna Naadam\u00EA li Mongolyay\u00EA Mongolya welatek\u00EE li Asyaya Nav\u00EEn e. Mongol di serdema nav\u00EEn de roleke mezin di d\u00EEroka mirovahiy\u00EA de ley\u00EEstine. Di bin serdariya Ceng\u00EEz Xan de heya Ewropa desthilat\u00EE kirine. Mongolya pi\u015Ft\u00EE avab\u00FBna YKSS\u00B4\u00EA dikeve bin siya w\u00EA. Di sala 1924\u00B4\u00EE de bi nav\u00EA Komara Gel a Mongolya saz\u00FBmaniyek t\u00EA damezrandin. Saz\u00FBmaniya stal\u00EEn\u00EEst-sosyal\u00EEst di dawiya sal\u00EAn 80\u00B4\u00EE de t\u00EAkdi\u00E7e \u00FB saz\u00FBmaniyeke demokrat\u00EEk destp\u00EAdike. Mongolya aboriya xwe pirran\u00EE bi \u00E7andin\u00EE \u00FB xwed\u00EEkirina ajalan dike l\u00EA p\u00EA\u015Fketina fabr\u00EEkan j\u00EE hene. R\u00FBber: 1.565.500 km\u00B2 Gelhe: 2.791.272 (2005) Paytext: Ulaanbaatar Dirav: T\u00F6gr\u00F6g Sir\u00FBda Netewey\u00EE: B\u00FCgd Nairamdach Mongol Nav\u00E7eya dem\u00EA: UTC + 7, UTC + 8 Koda internet\u00EA: . mn Koda telefon\u00EA: +976 Ol: Bud\u00EEzm, tengr\u00EEzm, \u00EEslam"@ku . "Kofi Annan heftem\u00EEn sekreter\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA NY ye. Di malbateke dewlemend de ji day\u00EEk b\u00FBye. Li Gana, Sw\u00EEsre \u00FB DYAy\u00EA perwerdeya zankoy\u00EA d\u00EEtiye. Di 13'\u00EA sermawez\u00EA 1996'\u00EE de b\u00FB sekreter\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA NY\u00EA. Ew d\u00EA peywirdariya xwe di 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 2007\u00B4\u00EE de ji hevpeywirdar\u00EA xwe Ban Ki-moon re biterik\u00EEne. Annan de dema peywirdariya xwe de t\u00FB\u015F\u00EE gelek rexneyan b\u00FB. Tevgera w\u00EE ya di \u015Eer\u00EA Iraq\u00EA de xwe\u015F\u00EE gelekan ne\u00E7\u00FB. Herwek\u00EE de peywirdariya xwe de carek\u00EA be j\u00EE pirsgir\u00EAka Kurd \u00FB Kurdistan\u00EA nean\u00EE zim\u00EAn. Her\u00E7end\u00EE problema Kurdan ji mezintir\u00EEn problem\u00EAn nesaf\u00EEkir\u00EE y\u00EA dinyay\u00EA b\u00FB j\u00EE, Annan h\u00EE\u00E7 xebatek bo problem\u00EA nekir."@ku . "Kanala Suwey\u015F (\u0642\u0646\u0627\u0629 \u0627\u0644\u0633\u0648\u064A\u0633, Qanat es-Suwey\u015F) kanalaka \u00E7\u00EAkiriya navbera Derya Nav\u00EEn \u00FB Derya Sor de ye. Kanala Suwey\u015F 163 km dir\u00EAjah\u00EEya, der\u00EA her\u00EE teng j\u00EE 300 m. fireh\u00EEya xwe heye \u00FB B\u00FBr said(Port Said) \u00FB bi S\u00FBwey\u015F\u00EA ve dig\u00EEh\u00EEne hev. Kanal ji al\u00EEya Compagnie Universelle du Canal de Suez, ango Pardar\u00EEya Suwey\u015F, hat \u00E7\u00EAkirin. Kanal di 16'\u00EA sermawez\u00EA 1869an de hat vekirin."@ku . "Gerhard Fritz Kurt Schr\u00F6der [\u02CC\u0261e\u0250\u032Fha\u0250\u032Ft f\u0281\u026A\u02A6 k\u028A\u0250\u032Ft \u02C8\u0283\u0281\u00F8\u02D0d\u0250] (* 7'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1944 li Mossenberg, \u00EEro taxeke bajar\u00EA Blomberg, li parezgeha Lippe), yek ji pol\u00EEt\u00EEker\u00EA hemdem\u00EE y\u00EA KFAy\u00EA (Komara Federal a Almanyay\u00EA) ye. Schr\u00F6der ji sala 1990 heya 1998 serokwez\u00EErtiya federedewleta Niedersachsen\u00EA kiriye. Ji sala 1998 heya 2005\u00B4\u00EE serokwez\u00EErtiya KFAy\u00EA kiriye. W\u00EE di nava ref\u00EAn SPD\u00EA de t\u00EAdiko\u015Fiya. Schr\u00F6der di peywirdariya xwe de ji bo KFAy\u00EA gelek reform\u00EAn mezin kirine. Ji aliy\u00EA gelekan ve j\u00EE ji ber van reforman t\u00EA rexnekirin."@ku . "Jacques Ren\u00E9 Chirac [bil\u00EAvkirina bi kurd\u00EE: Jak Ren\u00EA \u015E\u00EErak; bi alfabeya fonet\u00EEk a navnetewey\u00EE: [\u0292ak \u0280\u0259\u02C8ne \u0283i\u02C8\u0280ak] yek ji pol\u00EEt\u00EEk\u00EAn hemdem\u00EE y\u00EAn frans\u00EE \u00FB serkomar\u00EA 22'\u00EAm\u00EEn Komara Fransay\u00EA b\u00FB. Ew cara p\u00EA\u015F\u00EEn li sala 1995'\u00EA wek\u00EE serkomar hat hilbijartin \u00FB cara duy\u00EA j\u00EE li sala 2002'an. Li roja 17'\u00EA gulana 2007'an Nicolas Sarkozy d\u00EA cih\u00EA w\u00EE bigire \u00FB bibe serkomar\u00EA Fransay\u00EA. Ber\u00EE ku bibe serkomar, Jacques Chirac \u00E7end berpirsyariy\u00EAn mezin m\u00EEna \u015Faredar\u00EE ya Par\u00EEs\u00EA, wezariya \u00E7andin\u00EA \u00FB serokwez\u00EEriya Fransay\u00EA wergirtine. Di siyaseta navxwey\u00EE da ew al\u00EEgir\u00EA k\u00EAmkirina bac anko teksan, rakirina zevitkirina bihayan anko kontrola q\u00EEmet\u00EAn bazar\u00EE, \u00FB sizadana rijda teror\u00EEzm\u00EA b\u00FB. Li Enst\u00EEtuya L\u00EAkol\u00EEn\u00EAn Pol\u00EEt\u00EEk a Par\u00EEs\u00EA (Institut d'\u00E9tudes politiques de Paris) perwerdeya xwe diqed\u00EEne. Li dibistana taybet\u00EE bo karger\u00EAn dewlet\u00EA ders\u00EA dide ya Dibistana Netewey\u00EE ya Ger\u00EEnendeyan a Fransay\u00EA (\u00C9cole nationale d'administration - ENA) -, bo siyaseta Frans\u00EE xwe amade dike. Ew li dij\u00EE pol\u00EEt\u00EEkaya sosyal\u00EEstan, li l\u00EEberal\u00EEzmeke taybet\u00EE bo Fransay\u00EA digeriya. Li dema peywirdariya xwe da li firotina milk\u00EAn dewlet\u00EA, k\u00EAmkirina bacan, serbixwey\u00EE di pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn global de hember DYA hwd digeriya. Di nasandina Komkujiya Ermeniyan li Fransay\u00EA da rolek\u00EA er\u00EAn\u00EE ley\u00EEstiye. Ji bo \u00E7areserkirina pirsgir\u00EAka Kurd\u00EE xwed\u00EE siyasetek\u00EA n\u00EEne."@ku . "D\u00EEroka Herodot,an j\u00EE D\u00EErok, pirt\u00FBka Herodot\u00EA ji neh pert\u00FBkokan p\u00EAk t\u00EA ye. Di 5. sedsal\u00EA b. z hat niv\u00EEsandin. Di w\u00EA de Heredot li ser d\u00EEroka 700 b.z. de heta 479 b.z. nivisand\u00EE b\u00FB. Di w\u00EA dem\u00EA de \u015Eer\u00EA Persa navbera Persan \u00FB Yewnan\u00EEyan de dibe. D\u00EEroka Herodot wiha dest p\u00EA dika; Herodot\u00EA Halikarnassos li wir l\u00EApirsin\u00EAn xwe wedi\u015F\u00EEne, belk\u00EE wiha xebat\u00EA mirovat\u00EE neb\u00EEr kirin, \u00FB kirin \u00FB buy\u00EAr\u00EAn Yewnan\u00EE \u00FB Barbaran\u00EA n\u00FBwaze \u00FB mezin b\u00EAb\u00EEran\u00EEn nabin. Bi taybet\u00EE(Li ber her ti\u015Ft\u00EE) min xwest bim\u00EEnim ku, ji bo \u00E7i wan bi hev re ceng kir... \u00C7i qas D\u00EEroka Herodot de xeletin j\u00EE h\u00EAne,\u00EEroj j\u00EE ew pirt\u00FBkaka li ser d\u00EErok\u00EAya mezin e."@ku . "Richard I. ya bi kurd\u00EE R\u00EE\u015Far\u00EA \u015E\u00EArdil\u00EE key\u00EA navdar \u00EA \u00CEngil\u00EEz \u00EA ku di sal\u00EAn 1189\u20131199'\u00EE de desthilat\u00EE kiriye ye. R\u00EE\u015Far\u00EA \u015E\u00EArdil\u00EE di 3'\u00EA rezber\u00EA 1189 derdikeve text. Heman sal\u00EA dest bi s\u00EAyem\u00EEn azadkirina sefera Yar\u00FB\u015Fel\u00EEm\u00EA dike. Ji Ewropay\u00EA h\u00EAzeke xurt li dij\u00EE serok\u00EA c\u00EEhana \u00CEslam\u00EA Silhed\u00EEn\u00EA Ey\u00FBb\u00EE berhevdike. Di v\u00EA sefer\u00EA de bisernakeve l\u00EA wek\u00EE Qubris gelek cihan dagirdike. R\u00EE\u015Far\u00EA \u015E\u00EArdil\u00EE keyeke mezin \u00FB gir\u00EEng \u00EE di d\u00EEroka \u00CEngil\u00EEzan de. Xwed\u00EE kar\u00EEzmayek mezin b\u00FBye."@ku . "6. sedsala b.z. | 5. sedsala b.z. | 4. sedsala b.z. 490\u00EAn b.z. | 480\u00EAn b.z. | 470\u00EAn b.z. | 460\u00EAn b.z. | 450\u00EAn b.z. | 440\u00EAn b.z. | 430\u00EAn b.z. | 420\u00EAn b.z. | 410\u00EAn b.z. | 400\u00EAn b.z. 5. sedsala BZ, ango sedsala 5'an ber\u00EE zay\u00EEne di 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 500 b.z. dest p\u00EA dike \u00FB 31'\u00EA berfanbar\u00EA 401 b.z. \u00EA j\u00EE xelas dibe."@ku . "Benito Amilcare Andrea Mussolini avaker\u00EA \u00EEdeologiya fa\u015F\u00EEzm\u00EA \u00FB serok\u00EA desthilatiya fa\u015F\u00EEst di sal\u00EAn 1922 heya 1943 li \u00CEtalya. Di sala 1901\u00B4\u00EE de di nava resf\u00EAn Partiya Sosyal\u00EEst a \u00CEtalya de dest bi pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA dike. Herwek\u00EE ger\u00EEnendetiya gi\u015Ft\u00EE ya rojnameya Avant\u00EE dike. Mussolini wek\u00EE \u00E7epg\u00EEriya li Tirkiy\u00EA h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE r\u00FBy\u00EA xwe y\u00EE n\u00EEjadperest n\u00EE\u015Fan dide \u00FB li pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn n\u00EEjadperest digere. Xwe bi nav\u00EA D\u00FB\u00E7e (serok) binavdike \u00FB kom\u00EEtey\u00EAn fa\u015F\u00EEst dadimezir\u00EEne. Pi\u015Ft\u00EE amadekariyan di sala 1922\u00B4\u00EE de bi tev\u00EE 26.000 fa\u015F\u00EEstan me\u015Feke dir\u00EAj ber\u00EE bi Roma saz dikin. Li ser v\u00EA r\u00FBdan\u00EA keyser Viktor Emanuel III. w\u00EE wek\u00EE serokwez\u00EEr destn\u00EE\u015Fan dike. Her\u00E7end\u00EE ev biryar rast\u00EE rexney\u00EAn t\u00FBj were j\u00EE, h\u00EAza Mussolini roj bi roj li seranser\u00EA \u00CEtalya xurt dibe \u00FB kes \u00EAd\u00EE new\u00EAr\u00EA li dij\u00EE fa\u015F\u00EEstan derbikeve. Bi nav\u00EA Ant\u00EEkom\u00EEntern-Pakt bi Japan \u00FB Almanyay\u00EA re paktek lidardixin. Tevl\u00EE \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA II. dibe. Bi milyonan mirovan li Spanya, \u00CEtalya, Yewnan\u00EEstan, Albanyahwd dikujin. Dawiy\u00EA de fa\u015F\u00EEzm j\u00EE wek\u00EE Naz\u00EEzm t\u00EAk di\u00E7e. Mussolini bi tev\u00EE jina xwe Clara Petacci ji aliy\u00EA part\u00EEzan\u00EAn kom\u00FBn\u00EEst \u00EAn \u00CEtalya ve d\u00EEl t\u00EAn girtin \u00FB bi cezay\u00EA mirin\u00EA t\u00EAn tewanbarkirin."@ku . "Hugh Capet (H\u00FBgo Kape t\u00EA bil\u00EAvkirin), yek ji key\u00EAn navdar \u00EAn Frans\u00EE ye. Di nava sal\u00EAn 987 heya 996'\u00EE de desthilat\u00EE kiriye."@ku . "Mao Zedong an j\u00EE Mao Tse-tung damezr\u00EAner \u00EA Komara Gel a \u00C7\u00EEn, r\u00EAber\u00EA dibistana sosyal\u00EEst a Mao\u00EEzm\u00EA ye. Li par\u00EAzgeha Hunan di malbateke cotyar de ji day\u00EEk b\u00FBye. Di zaroktiya xwe de perwerdeya ol\u00EE d\u00EEtiye. Di ciwaniya xwe de di nava h\u00EAz\u00EAn li dij\u00EE keyser de cihgirtiye. Pi\u015Ft\u00EE perwerdeya amadey\u00EE li bajar\u00EA Pek\u00EEn\u00EA di pirt\u00FBkxaneyek\u00EA de kar dib\u00EEne. Pirt\u00FBkxane dibe sedem ku Mao gelek bixw\u00EEne \u00FB bi kesayetiy\u00EAn navdar \u00EAn sosyal\u00EEst re t\u00EAkiliyan dayne. Herwek\u00EE Mao amadekariya \u015Fore\u015Fek\u00EA \u00E7ekdar\u00EE dike. Di sala 1928\u00B4\u00EE de \u00EAd\u00EE Mao dibe xwed\u00EE h\u00EAzeke xurt \u00FB bi deh hezaran part\u00EEzanan. Bi me\u015Feke dir\u00EAj a bi deh hezaran k\u00EElometre lidardixe \u00FB ev me\u015Fa han di d\u00EErok\u00EA de bi nav\u00EA \"Me\u015Fa dir\u00EAj\" cihdigire. Mao di \u015Fore\u015F\u00EA de biserdikeve \u00FB saz\u00FBmaniyeke sosyal\u00EEst dadimezir\u00EEne. Di nava sal\u00EAn 1956 - 1957\u00B4\u00EE de bi nav\u00EA \"Tevgera sed kul\u00EElk\u00EA\" tevgereke pirral\u00EE organ\u00EEze \u00FB li tevahiya wel\u00EAt belavdike. Mao xwe nade bin siya YKSS\u00B4\u00EA \u00FB \u00EEdeologiya Stal\u00EEn. Ew bi nav\u00EA \"Pirt\u00FBka Sor\" n\u00EAr\u00EEn\u00EAn xwe wek\u00EE man\u00EEfestoyek diwe\u015F\u00EEne. N\u00EAr\u00EEn\u00EAn w\u00EE li gelek welatan al\u00EEgiran peyda dike \u00FB h\u00EAj j\u00EE h\u00EAz \u00FB r\u00EAxistin\u00EAn ku bi di r\u00EA\u00E7a w\u00EE de dime\u015Fin hene. Mao berevajiy\u00EA Stal\u00EEn, ber\u00EA \u015Fore\u015Fa sosyal\u00EEst ji beyaran ber\u00EE bi bajaran dib\u00EEne. Ew b\u00EAtir q\u00EEmet\u00EA dide h\u00EAza gundiyan. Dema Mao li \u00C7\u00EEn\u00EA \u015Fore\u015F\u00EA biserdixe bi nav\u00EA \"\u015Eore\u015Fa \u00E7and\u00EE\" programeke pirral\u00EE dike jiyan\u00EA. Ev program her\u00E7end\u00EE gelek al\u00EEgiran peyda dike j\u00EE, gelek j\u00EE rexne dikin."@ku . "Silvio Berlusconi yek ji pol\u00EEt\u00EEker \u00FB karsaz\u00EAn navdar \u00FB hemdem\u00EE y\u00EA \u00CEtalyay\u00EA ye. Di hik\u00FBmet\u00EAn 51. , 57. , 58. de cih girtiye \u00FB di sal\u00EAn 2001 heya 2006\u00B4\u00EE serokwez\u00EErt\u00EE kiriye. Ew di nava partiya ku bi xwe damezrandib\u00FB Forza Italia de pol\u00EEtikay\u00EA dike. Berlusconi pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn rastg\u00EEr dime\u015F\u00EEne, n\u00EAz\u00EEkay\u00EE bi DYAy\u00EA re dipar\u00EAze, di nava YE de cihek\u00EA xurt bo \u00CEtalya dixwaze."@ku . "Gotina Barok bi ziman\u00EA Portek\u00EEz\u00EE t\u00EA wateya \"susret\". Ev gotin ji bo nav\u00EA hunerek\u00EE ku ji sedsala XVI an de li \u00CEtalyay\u00EA (di dema contre-r\u00E9forman de) destp\u00EAkiriye, hetan\u00EE sedsala XVIII an li piraniya Ewropay\u00EA \u00FB li Amerika lat\u00EEn j\u00EE bela b\u00FBye t\u00EA bikaran\u00EEn. Gotina Barok, bi teybet\u00EE ji bo m\u00EEmariy\u00EA, \u00FB her wiha ji bo w\u00EAne, p\u00EAker, w\u00EAje, \u015Fano \u00FB muz\u00EEka w\u00EE wext\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Away\u00EA barok, hasasiyet\u00EA serbest diberde \u00FB bi piran\u00EE b\u00EEntengiy\u00EA t\u00EEne ziman."@ku . "As\u00EEda akryl ya as\u00EEda prop\u00EAn yek ji as\u00EEd\u00EAn karbon\u00EA ye. Ew v\u00EA renge \u00FB kan\u00EA tevl\u00EE av\u00EA bibe. B\u00EAhn\u00EA xwe bi \u015Fewate \u00FB wek s\u00EErk\u00EA ye."@ku . "Gavrilo (Gavre) Princip Sirbek\u00EE ji Bosnay\u00EA ye ku \u00E7alakiya ku\u015Ftin\u00EA li dij\u00EE m\u00EEr\u00EA Aw\u00FBst\u00FBrya-H\u00FBngarya Franz Ferdinand p\u00EAk an\u00EEb\u00FB. Wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn ev \u00E7alak\u00EE b\u00FB sedem ku \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA I. destp\u00EAbike. W\u00EE ev \u00E7alakiya xwe li Sarajevoy\u00EA di 28'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 1914'\u00EE de lidarxist. Pi\u015Ft\u00EE b\u00FByer\u00EA t\u00EA girtin \u00FB di z\u00EEndan\u00EA de ji serma \u00FB bir\u00E7\u00EEb\u00FBn\u00EA bi nexwe\u015Fiya t\u00FBberk\u00FBloza hestiyan dikeve \u00FB jiyana xwe jidestdide. Ji aliy\u00EA hin Sirban ve h\u00EEn j\u00EE wek\u00EE lehengek\u00EE t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "Martin Luther King, jr. ke\u015Fe \u00FB p\u00EA\u015Feng\u00EA tevgera parastina maf\u00EA mirovan li DYAy\u00EA. Ew yek ji hemwelatiy\u00EAn DYAy\u00EA y\u00EA Efr\u00EEqay\u00EE b\u00FB ku bi riy\u00EAn b\u00EA\u00E7ek \u00FB a\u015Ftiyane li wekhev\u00EE, dadmend\u00EE \u00FB azadiya mirovan digeriya. W\u00EE ji bo Efr\u00EEqayiy\u00EAn li DYAy\u00EA j\u00EE ji heman mafan s\u00FBdwerbigirin t\u00EAko\u015Fiya. Ev yeka han dib\u00FB sedem ku ji aliy\u00EA pa\u015Fver\u00FByan bibe hedef. Li dij\u00EE w\u00EE gelek tevger\u00EAn kir\u00EAt hat lidarxistin. Bombe av\u00EAtin w\u00EE, bovlat xistin st\u00FBy\u00EA w\u00EE hwd. L\u00EA ew ji doza xwe \u00FB riya xwe neqetiya. Ew ji sal\u00EAn 1955 heya 1968' \u00EE ji 30 car\u00EE z\u00EAdetir hate girtin. W\u00EE ne r\u00EA\u00E7a Marks \u00FB ne j\u00EE saz\u00FBmaniya kap\u00EEtal\u00EEst diparast. W\u00EE li der\u00FBniya \u00FB ba\u015Ftirkirina der\u00FBniya mirovan digeriya. Di bin bandora riya Gand\u00EE \u00FB bawermendiya ol\u00EE de b\u00FB. W\u00EE heya dawiya jiyana xwe t\u00EAko\u015Fiya. Di sala 1964'\u00EE de ji ber t\u00EAko\u015F\u00EEna xwe xelata Nobel\u00EA girt. \u00CEro nav\u00EA w\u00EE li gelek cih \u00EA kolan\u00EAn DYAy\u00EA hatiye dan\u00EEn. Ew di 4'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1968 li dora kat 18.01 li balkona Lorraine Motels ji aliy\u00EA h\u00EAz\u00EAn tar\u00EE y\u00EAn pa\u015Fver\u00FB ve hate ku\u015Ftin. Li ser ku\u015Ftina w\u00EE li seranser\u00EA DYAy\u00EA xwep\u00EA\u015Fandan\u00EAn bi xw\u00EEn hate lidarxistin. Bi deh hezaran kes hatin z\u00EEndan\u00EEkirin. Ew di p\u00EA\u015Fketina maf\u00EA mirovan li DYAy\u00EA xwed\u00EE ciheke mezin e."@ku . "W\u00EAne:Maghreb2. PNG Maxr\u00EAbMaxr\u00EEb ji bo nav\u00E7ey\u00EA welat\u00EAn Efr\u00EEkaya Bakur T\u00FBnis, Cezay\u00EAr \u00FB Fas\u00EA t\u00EA bikaranin. Pi\u015Fk\u00EE L\u00EEbya \u00FB Mor\u00EEtanya j\u00EE dikeve w\u00EA nav\u00E7e. Yek\u00EE li wir dij\u00EEna j\u00EE bi Maxr\u00EEb\u00EE t\u00EA nav kirin. Hin Ereb ji bo Fas\u00EA her\u00EE rojava welat\u00EA Ereban\u00EA, li Maxr\u00EEb Fas\u00EA fehm dikin. Gotina p\u00EA\u015Fiyan Ereban wiha li qala Maxr\u00EEb dike; Maxr\u00EEb \u00E7\u00FBkek\u00EA p\u00EEroz e. Beden\u00EA xwe Cezay\u00EAr, per\u00EA xweya rast\u00EA T\u00FBnis, per\u00EA xweya \u00E7ep\u00EA j\u00EE Fas e."@ku . "Josef Stalin (Jozef Stal\u00EEn t\u00EA bil\u00EAvkirin) duyem\u00EEn sekreter\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA YKSS\u00B4\u00EA \u00FB yek ji pol\u00EEt\u00EEker \u00FB \u00EEdeolog\u00EA navdar \u00EA sedsala 20em\u00EEn e. Ew bi xwe ji gel\u00EA Gurc\u00EE ye. Di zaroktiya xwe de perwerdeya ol\u00EE d\u00EEtiye. H\u00EAj di ciwaniya xwe de tevl\u00EE tevgera sosyal\u00EEst dibe \u00FB gelek caran t\u00EA z\u00EEndan\u00EEkirin. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA org\u00EEnal \u00CEosseb Bessar\u00EEon\u00EEs dse C\u00FBgha\u015Fv\u00EEl\u00EE ye. Nav\u00EA Stal\u00EEn t\u00EA wateya \"pola\" \u00FB kodnav\u00EA w\u00EE ye. Stal\u00EEn pi\u015Ft\u00EE serok\u00EA \u015Fore\u015Fa Bol\u015Fev\u00EEkan Len\u00EEn dimire t\u00EA ser desthilatiy\u00EA. \u015Eer\u00EA navxwey\u00EE bidaw\u00EEdike, h\u00EAza YKSS\u00B4y\u00EA ji bo saz\u00FBmanb\u00FBn\u00EA, p\u00EA\u015Fdebirina alav\u00EAn hilber\u00EEn\u00EA bir\u00EAxistin dike. Pol\u00EEt\u00EEkayeke taybet a nateweyan dime\u015F\u00EEne. Kurdistana Sor a ku Len\u00EEn ji bo Kurdan avakirib\u00FB bo xatir\u00EA Tirkiy\u00EA \u00FB \u00CEran\u00EA ji hol\u00EA radike. Kurd\u00EAn YKSS\u00B4\u00EA dih\u00EAle bin desthilatiya Azerbeycan \u00FB Ermenistan\u00EA ku ew j\u00EE pirran\u00EE li pi\u015Favtina Kurdan digeriyan. Li Azerbeycan\u00EA nasnameya Kurdan t\u00EA \u00EEnkarkirin. Li Ermensitan\u00EA rew\u015Fa Kurdan heya dawiya YKSSy\u00EA ba\u015F b\u00FB. V\u00EAgav ew j\u00EE heb\u00FBna Kurdan \u00EEnkar dikin \u00FB dib\u00EAjin \"li cem me milet\u00EA \u00CAz\u00EEd\u00EE hene, Kurd n\u00EEnin\". Stal\u00EEn dema art\u00EA\u015F\u00EAn Almanyay\u00EA y\u00EAn di bin serdariya fa\u015F\u00EEzm\u00EA de b\u00FBn \u00EAr\u00EE\u015F\u00EE R\u00FBsyay\u00EA dikin, h\u00EAza xwe vediki\u015F\u00EEne, dih\u00EAle ku Elman heya der\u00EA Moskow werin. W\u00EA dem\u00EA li amadekariy\u00EAn \u015Fer dixebite. Bi \u015Fikestina \"Parastina Stal\u00EEngrad\u00EA\" pi\u015Fta art\u00EA\u015F\u00EAn Naz\u00EEyan di\u015Fk\u00EEne. Ev yek rew\u015Fa \u015Fer j\u00EE kiv\u015Fe dike. YKSS dibe yek ji serdest\u00EAn \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA II. Ji bo hinek R\u00FBsan Stal\u00EEn wek\u00EE lehengek\u00EE ye. L\u00EA ji bo gelekan j\u00EE pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn w\u00EE \u015Fa\u015F b\u00FBn \u00FB Stal\u00EEn bi xwe j\u00EE d\u00EEktatorek ku daw\u00EE li saz\u00FBmaniya Len\u00EEn xeyal dikir an\u00EE ye. Stal\u00EEn di hilwe\u015Fandina Komara Mehabad\u00EA de al\u00EEkar\u00EE dide \u00CEran\u00EA \u00FB Kurdan difiro\u015Fe. Herwek\u00EE serhildan\u00EAn Kurdistan\u00EA bi bikaran\u00EEna Partiya Kom\u00FBn\u00EEst a Tirkiy\u00EA (TKP) di qada navnetewey\u00EE de wek\u00EE \"tevger\u00EAn pa\u015Fver\u00FB y\u00EAn ku di xizmeta emperyal\u00EEzm\u00EA de li dij\u00EE Komara ant\u00EE-emperyal\u00EEst \u00FB p\u00EA\u015Fver\u00FB ya Tirkiy\u00EA t\u00EAdiko\u015Fin\" dinirx\u00EEne. Bi v\u00EA yek\u00EA h\u00EAz\u00EAn \u00E7epg\u00EEr, sosyal\u00EEst \u00FB p\u00EA\u015Fver\u00FB xwe ji al\u00EEkariya Kurdan vediki\u015F\u00EEnin. Kom\u00EEntern li dij\u00EE Kurdan raport\u00EAn ney\u00EEni belavdike. Kurd wek\u00EE dijmin t\u00EAn \u00EElankirin. Heya bigire hin serbaz\u00EAn art\u00EA\u015Fa Tirkiy\u00EA ku endam\u00EA TKP\u00B4y\u00EA b\u00FBn tevl\u00EE Komkujiya Ders\u00EEm\u00EA dibin \u00FB Kurd\u00EAn D\u00EArs\u00EEm\u00EA dikujin. Di serhildana \u015E\u00EAx Se\u00EEd \u00FB ya Agiriy\u00EA de j\u00EE heman helwest\u00EA digirin. Stal\u00EEn di d\u00EEroka Kurd ya n\u00EAz\u00EEk de wek\u00EE kesek\u00EE nex\u00EAr t\u00EA bib\u00EEran\u00EEn."@ku . "Ma\u015Fr\u00EEk an j\u00EE Ma\u015Fr\u00EEq (\u0627\u0644\u0645\u0634\u0631\u0642 el-Ma\u015Friq, ango rojhelat) ji bo welat\u00EAn rojhelata Misir t\u00EA bikaranin. Ma\u015Fr\u00EEk di Ereb\u00EE de bi w\u00FB\u015Fe ji bo rojava t\u00EA bikaranin \u00FB di (\u0634 \u0631 \u0642) \"\u015F r q\" de t\u00EA ye. Ew welat\u00EAn di w\u00EA nav\u00E7e de ewna ne: Misir, \u00CEraq, Urdun, Libnan \u00FB S\u00FBr\u00EEy\u00EA. Der Misir\u00EA ew welat\u00EAn \u00EA li parzem\u00EEna Asyay\u00EA ne. Bib\u00EEne: Maxr\u00EEb"@ku . "UTC-1 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Li ew dernan t\u00EA bikaranin; Kap Verde Gronland(Pi\u015Fk\u00EE) Portek\u00EEz Az\u00FBran"@ku . "Naz\u00EE an j\u00EE naz\u00EEsm peyveke kolan\u00EE ya bo al\u00EEgir \u00FB bir\u00EAveber\u00EAn Adolf Hitler \u00FB sosyal\u00EEst\u00EAn neteweperest t\u00EA bikaran\u00EEn. Peyv ji kurtkirina peyva alman\u00EE Nationalsozialismus t\u00EA. Herwek\u00EE neonaz\u00EE (anku, \"tezenaz\u00EE\", \"n\u00FBnaz\u00EE\") j\u00EE t\u00EA wateya nasyonalsosyal\u00EEst\u00EAn n\u00FB. \u00CEdeologiya nasyonalsosyal\u00EEzm\u00EA di \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA Duwem de bo sedem\u00EA mirina n\u00EAz\u00EEki 50 milyon mirov\u00EE \u00FB t\u00EAk \u00E7\u00FB."@ku . "Mir\u00EE\u015Fk ajaleka p\u00EEn\u00EA ye. Mir\u00EE\u015Fk bi xwe ji ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Asya t\u00EAn. Ew h\u00EAka d\u00EEdinin. H\u00EAk\u00EAn wan bi reng\u00EAn sip\u00EE, mor, kesk \u00FB sor hene. Mir\u00EE\u015Fk kanin 5 - 6 sala dijin, eger ew ber\u00EE w\u00EA wext\u00EA net\u00EAn \u015Ferj\u00EAkirin."@ku . "Pont\u00FBs di dem\u00EAn ant\u00EEk de yek ji nav\u00EAn Derya Re\u015F b\u00FB ku nav\u00EA gel\u00EA Pont\u00FBs j\u00EE heman dihate binavkirin. Pont\u00FBs wek\u00EE peyv t\u00EA wateya \"Derya bi xof\" l\u00EA Derya Re\u015F t\u00EA bib\u00EErxistin. Welat\u00EA Pont\u00FBs bajar\u00EAn Trapezon, S\u00EEnop, Sams\u00FBn, R\u00EEze, Kolh\u00EEz a Gurcistan\u00EA \u00FB hin her\u00EAm\u00EAn Ermenistan\u00EA dihewand. Di dema \u00CEmparatoriya Roma de bi nav\u00EA Bithynia und Pontus dihate binavkirin \u00FB her\u00EAmeke b\u00EAhtir mezin dihewand. Gel\u00EA Pont\u00FBs ji bereke Grek\u00EEyan (Yewnaniyan) p\u00EAk dihat. Gel\u00EA Pont\u00FBs ji hatina ber\u00EAn Tirk-Mongolan heya avab\u00FBna Komara Tirkiy\u00EA heb\u00FBn \u00FB welat\u00EA xwe parastin. Di damezrandina Komara Tirkiy\u00EA de, gel\u00EA Pont\u00FBs rast\u00EE komkujiyeke hovane b\u00FB. Li seranser welat\u00EA Pont\u00FBs bi fermandariya Mustafa Kemal Atat\u00FCrk \u00FB serdariya Topal Osman komkuj\u00EE p\u00EAk hat. Pont\u00FBsiy\u00EAn ku li jiyan\u00EA man j\u00EE reviyan Yewnan\u00EEstan, DYA \u00FB hin her\u00EAm\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA. \u00CEro li gelek parlamen\u00EAn welatan komkujiya Pont\u00FBsan t\u00EA naskirin an n\u00EEqa\u015Fkirin. Ji Komara Tirkiy\u00EA t\u00EA xwastin ku ji ber v\u00EA tewanbariya li dij\u00EE mirovahiy\u00EA ye l\u00EAbor\u00EEn\u00EA bixwaze. L\u00EA heya niha Komara Tirkiy\u00EA v\u00EA napejir\u00EEne."@ku . "X\u00EAzedema Guhertin\u00EA sinoraka nevbara nav\u00E7ay\u00EA demjim\u00EAr\u00EEy\u00EA de ye, ko ji bo diyarkirin li k\u00FB roj dike dest p\u00EA bike \u00FB li k\u00FB j\u00EE dike daw\u00EE bide ye. Ew\u00EA li dor qincok 180an di Okyan\u00FBsa Mezin de ye. Li rojhelat \u00FB rojava y\u00EA w\u00EA x\u00EAz\u00EA 24 demjim\u00EAr c\u00FBday\u00EE he ye. Gerek b\u00FBna x\u00EAzedema guhertin\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015F de, pa\u015F Ferdinand Magellan dor din\u00EA re zivir\u00EE \u015Finda derket. Ew 1519an de li Spanya derket \u00FB 1521an de d\u00EEsa hata Spanya. King\u00EA ewna gih\u00EE\u015Ftin\u00EA Spanya dema wan di ger\u00EA xwe de berisand\u00EEn\u00EE \u00FB dema li spanya de ciyawaz\u00EE he b\u00FB. L\u00EA gor\u00EE wan pir baldar dem berisandi b\u00FBb\u00FB gerek tu ciyawaz\u00EE tune b\u00FB ye. Ji bo din\u00EA gindor b\u00FB, \u00FB him rojava de him j\u00EE rojhelat de mirov dikane dor din\u00EA re biziv\u00EEre ew x\u00EAzedema gir\u00EEng e. Jules Verne j\u00EE di pirt\u00FBka xweya navdar de Le tour du monde en quatre-vingts jours (80 rojan de dor din\u00EA re zivir\u00EEn) li w\u00EA gel\u015Fe bahs dika."@ku . "W\u00EAne:James bond location map books. PNG Cih\u00EAn c\u00EEhan\u00EA da, li ku James Bond cara l\u00EEst\u00EEye James Bond ya bes 007 endamek\u00EE nerast y\u00EA parastina br\u00EEtan\u00EE ye. Di sal\u00EA 1952 da niv\u00EEskar\u00EE Ian Fleming James Bond peydakir."@ku . "Hezar \u00FB yek \u015Fev nav\u00EA pirt\u00FBkek di serdema Nav\u00EEn li Bexday\u00EA hatiye \u00E7apkirin e. Pirt\u00FBk bingeha xwe ji pirt\u00FBkek Fars\u00EE bi nav\u00EA \"Hezar Efsane\"y\u00EA digire \u00FB di bin bandora w\u00EA de hatiye niv\u00EEsandin. Gor\u00EE \u00EEd\u00EEayan v\u00EA pirt\u00FBk\u00EA bi nav\u00EA Abu Abdullah Muhammed al-Gah\u015Figar berhevkarek niv\u00EEsiye \u00FB w\u00EE bi xwe j\u00EE ev \u00E7\u00EErok ji \u00E7\u00EErok\u00EAn di pirt\u00FBka Hezar Efsane, \u00E7\u00EErok\u00EAn Kurd\u00EE \u00FB y\u00EAn gel\u00EAn din berhevkiriye. Pirt\u00FBk dema ji al\u00EEy\u00EA Ewropay\u00EEyan di t\u00EA ke\u015Ffkirin \u00FB di sala 1704\u00B4\u00EE de \u00E7ap dibe, baleke mezin dik\u015F\u00EEne. Mirov\u00EAn Ewropay\u00EE\u00EE di ber k\u00FBlt\u00FBra rojavayiyan heyret\u00EA de dim\u00EEnin. Gelek \u00E7\u00EErok\u00EAn Kurd\u00EE bi away\u00EA v\u00EA werger\u00EA derbas\u00EA k\u00FBlt\u00FBra Ewropa dibe. Bo m\u00EEnak leheng\u00EA \u00E7\u00EEroka Kurd\u00EE Teyr\u00EA S\u00EEmir hwd. Senaryoya pirt\u00FBk\u00EA wiha avab\u00FBye: Key\u00EA girava di navbera Hindistan \u00FB \u00C7\u00EEn\u00EA de \u015Eehriyar, bi \u015Fika ku jina w\u00EE bi w\u00EE re qelpiy\u00EA dike, jina xwe dikuje. Ew dibe dijmin\u00EA jinan \u00FB ji wan diqehere. Ferman dide d\u00EA roj\u00EA j\u00EA re jinek\u00EA b\u00EEnin \u00FB p\u00EA re bij\u00EE heya berbang\u00EA \u00FB bi berbang\u00EA ve \u00EEdam bike. Bi v\u00EE away\u00EE her roj jinek\u00EA \u00EEdam dike. Ke\u00E7a wez\u00EEr\u00EA w\u00EE \u015Eehrazad v\u00EA yek\u00EA dib\u00EEne \u00FB xwe j\u00EE di \u015F\u00FBna jin\u00EAn ku w\u00EA \u00EEdam bibin de diniv\u00EEs\u00EEne. Roja dor t\u00EA w\u00EA, heya berbang\u00EA ji key re \u00E7\u00EErokek dib\u00EAje. L\u00EA dawiya \u00E7\u00EErok\u00EA nab\u00EAje. Dema dibe berbang d\u00EA w\u00EA \u00EEdam bikin key w\u00EA ef\u00FB dike ku heya berbanga d\u00FBtir dawiy\u00EA b\u00EAje. Mixabin \u015Eehrazad key di mereq\u00EA de dih\u00EAle \u00FB ev yeka han 1001 \u015Fev didome. Dawiy\u00EA de key li xwe vardiqile \u00FB \u00EAd\u00EE ji jinan naqehire. Di pirt\u00FBk\u00EA de dewlemendiya \u00E7\u00EErok\u00EAn Kurd, Fars \u00FB gel\u00EAn c\u00EEran t\u00EAn zim\u00EAn. \u00C7apa yekem\u00EEn a bi ziman\u00EA Frans\u00EE ji 12 pirt\u00FBkan p\u00EAk dihat. Li c\u00EEhana Ereb\u00EE pirt\u00FBk bi nav\u00EA Alf Layla wa-Layla (hezar \u00FB yek \u015Fev) t\u00EA zan\u00EEn. Peyva \"hezar\" di \u00E7anda devk\u00EE ya Kurd\u00EE de s\u00EEmbola \"b\u00EAdaw\u00EEb\u00FBn\u00EA\" ye. Dihat bawerkirin ku k\u00EA v\u00EA pirt\u00FBk\u00EA heya daw\u00EE bixw\u00EEne w\u00EA yan d\u00EEn bibe yan j\u00EE xwed\u00EE zan\u00EEneke k\u00FBr \u00FB maj\u00EEk. Ev pirt\u00FBk dibe kana hilber\u00EEn\u00EAn w\u00EAjey\u00EE. Li Ewropa \u00FB seranser c\u00EEhan\u00EA di bin bandora w\u00EA de bi hezaran f\u00EElm, awaz, l\u00EEstik\u00EAn \u015Fanoy\u00EE hwd hatine \u00E7\u00EAkirin."@ku . "Kurdistana Sor otonomiya Kurd\u00EAn YKSS\u00B4\u00EA ku di nava sal\u00EAn 1923 heya 1929 berdewam kiriye b\u00FB. Kurdistana Sor projeyeka Len\u00EEn b\u00FB ku Len\u00EEn beriya mirina xwe ew p\u00EAk an\u00EE. Ji bo kurd\u00EAn di nava Azerbeycan \u00FB Ermenistan\u00EA de dij\u00EEn her\u00EAmeke serbixwe avakir. Len\u00EEn al\u00EEkariya netewey\u00EAn k\u00EAmnif\u00FBs dikir ku di bin \u015Foven\u00EEzma netewey\u00EAn z\u00EAde nif\u00FBs de ney\u00EAn pi\u015Favtin \u00FB li wan p\u00EAkut\u00EE ney\u00EAn kirin. Ew cih\u00EAn ku kurd l\u00EA dijiyan ji xwe cih \u00FB war\u00EA kurdan b\u00FB, ku ne bi ko\u00E7ber\u00EE hatib\u00FBn wir. Bajar\u00EAn La\u00E7\u00EEn, Q\u00FBbadl\u00EE, Kelbajar hwd par\u00E7eyek ji axa Kurdistan\u00EA b\u00FBn."@ku . "sedsala 18'an | sedsala 19'an | sedsala 20'an 1864 | 1865 | 1866 | 1867 | 1868 | 1869 | 1870 | 1871 | 1872 | 1873 | 1874"@ku . "Parastina Stal\u00EEngrad\u00EA, parastina li dij\u00EE art\u00EA\u015F\u00EAn Almanyay\u00EA li bajar\u00EA Stal\u00EEngrad\u00EA ye. Di d\u00EEroka \u015Fer, \u00E7aren\u00FBsa \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA II. de xwed\u00EE ciheke gir\u00EEng e. Nav\u00EA bajar \u00EA niha Volgograd e. Ji gelaw\u00EAja 1942\u00B4\u00EE heya destp\u00EAka 1943 li bajar\u00EA Stal\u00EEngrad\u00EA di navbera h\u00EAz\u00EAn YKSS \u00FB Almanyay\u00EA de \u015Fereke t\u00EAr bixw\u00EEn p\u00EAk t\u00EA. Ji bo Sowyetistan\u00EA ev \"Parastina wel\u00EAt\", ji bo Almanan j\u00EE \"\u015Eikestina \u015Feref\u00EA\" t\u00EA binavkirin. Di parastin\u00EA de h\u00EAz\u00EAn YKSS\u00EA biserdikeve \u00FB ev yeka han qedera \u015Fer diguher\u00EEne. Di \u015Fer de Almanya t\u00EAk di\u00E7e \u00FB saz\u00FBmaniya Naz\u00EE t\u00EA r\u00FBxandin. Ten\u00EA di parastina Stal\u00EEngrad\u00EA de ji 1 Milyon z\u00EAdetir mirov jiyana xwe jidestdidin. \u015Eer\u00EA Dinyay\u00EA y\u00EA II. dibe sedem\u00EA 50 Milyon\u00EE z\u00EAdetir kes\u00EE. Ne serkeft bi v\u00EA \u015Fer\u00EA hovane \u015Fad dibin, ne j\u00EE t\u00EAkeft. Mirovah\u00EE son dixwe ku carek\u00EA din \u015Fereke wiha neqewime."@ku . "W\u00EAne:Istambul and Bosporus big. jpg Tengava Stenbol\u00EA - ji ezm\u00EAn de W\u00EAne:Mk Istanbul SchwarzesMeer. jpg Tengav ber Deryaya Re\u015F W\u00EAne:Most Bosfor Istambu\u0142 RB1. jpg Pira Bosfor\u00EA W\u00EAne:Karte bosporus. jpg Tengava Stenbol\u00EA di sala 1888'an de Tengava Stenbol\u00EA an j\u00EE Bosfor tengava Ewropa \u00FB Asyay\u00EA li hev vediqat\u00EEne ye. Ew Deryaya Re\u015F \u00FB Deryaya Marmara dig\u00EEh\u00EEna hev, li ser Tengava \u00C7anakkaley\u00EA re j\u00EE dig\u00EEhine Deryaya \u00CAge \u00FB Deryaya Nav\u00EEn. Dir\u00EAjah\u00EEya xwe 30 km, fireh\u00EEya xweya her\u00EE bi\u00E7\u00FBk di nevbara Kandilli \u00FB A\u015Fiyan de bi 700 m ye. Nevbara Anadoluh\u00EEsari \u00FB Rumel\u00EEh\u00EEsari j\u00EE 750 m ye. K\u00FBr b\u00FBna w\u00EA di 36 m de heta 124 m heye. Li dor Tengav\u00EA, di Stenbol\u00EA da, k\u00EAmz\u00EAde 13 milyon kes dij\u00EE ne. Li ser Tengava Stenbol\u00EA du piran hene. Li wan yek Pira Bosfor\u00EA ye, dir\u00EAjahiya w\u00EA 1.074 m ye. Di 1973'an de hat \u00E7\u00EAkirin. Piraya din j\u00EE Pira Fatih Sultan Mehmet e. Dir\u00EAjah\u00EEya w\u00EA j\u00EE 1.090 m ye \u00FB di sala 1988'an de hat temamkirin. Li ser \u00E7\u00EAkirina pirak\u00EA s\u00EAyem j\u00EE li Tirkiyey\u00CA gotgot ber\u00EA deh\u00EAne. Di Bosfor\u00EA de r\u00EAhesinak\u00EA tengav\u00EA di bin av\u00EA re derbaz ke, bi nav\u00EA Marmara, j\u00EE t\u00EA \u00E7\u00EAkirin. Gor\u00EE planan ew dike di 2008'an de var\u00EA temam kirin. 1.400 m k\u00FBr b\u00FBna k\u00EA 55 m de dike Bosfor\u00EA derbaz bike."@ku . "Ziman\u00EA \u00EEtal\u00EE, yek ji malbat\u00EAn ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE de ye. \u00CEtal\u00EE m\u00EEna frans\u00EE, span\u00EE, port\u00FBgal\u00EE, roman\u00EE hwd ji \u015Faxa lat\u00EEn\u00EE ye. Ev ziman li \u00CEtalya, kantoneke Sw\u00EEsrey\u00EA, Vat\u00EEkan, Slovenya, Kroatiya \u00FB San Mar\u00EEnoy\u00EA t\u00EA axaftin."@ku . "W\u00EAne:Tiara. png Taca Papa Papa, serok\u00EA ol\u00EE y\u00EA xristiyan\u00EAn katol\u00EEk \u00FB serok\u00EA Vat\u00EEkan\u00EA ye. Peyva papa t\u00EA wateya \"bav\"."@ku . "Coca Cola (Koka kola t\u00EA bil\u00EAvkirin) nav\u00EA vexwarineke navdar a li seranser\u00EA dinyay\u00EA ye. Ji Atlanta ya DYAy\u00EA belavb\u00FBye. Dermanfiro\u015Fek bi nav\u00EA John Stith Pemberton, ji bo ser\u00EA\u015F \u00FB b\u00EAmadeb\u00FBn\u00EA \u015F\u00EEr\u00FBbek amade dike \u00FB difiro\u015Fe. \u015E\u00EEr\u00FBb ji giyay\u00EA Coca, kafe\u00EEn \u00FB hin element\u00EAn \u015F\u00EEraniy\u00EA p\u00EAk dihat. Rojek\u00EA dib\u00EEne ku xebatkar\u00EAn w\u00EE bi diz\u00EE v\u00EA \u015F\u00EEr\u00FBb\u00EA vedixwin \u00FB p\u00EA k\u00EAfxwe\u015F dibin. Ew j\u00EE dicerib\u00EEne \u00FB bi hin guhertinan v\u00EA \u015F\u00EEr\u00FBb\u00EA wek\u00EE vexwarin bi nav\u00EA Pemberton's French Wine Coca derdixe bazar\u00EA. Derketina Coca Colay\u00EA wisa ye. V\u00EAgav Coca Cola li seranser\u00EA dinyay\u00EA belavb\u00FBye \u00FB yekem\u00EEn vexwarina navdar e. Coca Cola herwek\u00EE b\u00FBye s\u00EEmbola l\u00EEberal\u00EEzma DYAy\u00EA. Di dema \u015Eer\u00EA Sar de ji aliy\u00EA bloka rojava ve wek\u00EE elemntek\u00EA ps\u00EEkoloj\u00EEk li dij\u00EE bloka rojhilat\u00EA dihate bikaran\u00EEn. Tevahiya form\u00FBla Coca Colay\u00EA t\u00EA ve\u015Fartin \u00FB \u00EEd\u00EEa heye ku Coca Cola vegir\u00EAdan\u00EA \u00E7\u00EAdike. Herwek\u00EE Coca Cola ji bo mad\u00EA neba\u015F e, \u00FBlser\u00EA bip\u00EA\u015Fdixe. Pispor ji bo zarokan ba\u015F nab\u00EEnin."@ku . "Acropolis, platoyek li navsera kendalek\u00EE 55 metrey\u00EE bilind de hatiye avakirin \u00FB r\u00FBerda w\u00EA ji rojhilat ta rojava 300 m \u00FB ji bakur ta ba\u015F\u00EAr 150m ye. T\u00EAketina w\u00EA ten\u00EA ji ka\u015Fek\u00EE pi\u00E7\u00FBk mimkun e. Ev cih kelih, \u00FB p\u00EErozgiha At\u00EEna y\u00EA b\u00FB. H\u00EA di sedsala XIII. a B.Z. de bi d\u00EEwarek\u00EE yekpare hatib\u00FB p\u00EA\u00E7an. Her \u00E7iqas tirb\u00EAn d\u00EEzik \u00FB kiloskan li ser moza\u00EEkan xwiyabikin j\u00EE, z\u00EAde tu \u015Fop ji dema j\u00E9ometr\u00EEk li Akropolis nemane. K\u00EAm d\u00EEzik \u00FB kilosk w\u00EE wext\u00EE n\u00EE\u015Fan didin ku avahiy\u00EAn gr\u00EEng di sedsala VIIan ber\u00EE zayin\u00EA li Akropol\u00EEs hatine \u00E7\u00EAkirin dema ku Benda (D\u00EEwar\u00EA) M\u00EEseniyan gir\u00EEngiya xwe winda kirib\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE ku di sala 510 de P\u00EEs\u00EEstratide hatin, Akropol\u00EEs ji kelihtiy\u00EA ket. Hem\u00FB p\u00EAker \u00FB d\u00EEwar\u00EAn ku hatib\u00FBn as\u00EAkirin dagirkirina Persan de hatin xirakirin. Diwar Pi\u015Ft\u00EE \u00E7\u00FBna persan re ji aliy\u00EA Temistokl \u00FB Simon ve hatin avakirin. At\u00EEnayiyan ji bo ku \u00E7\u00FBna Persan p\u00EEroz bikin, p\u00EAker\u00EA at\u00EEna ku ji aliy\u00EA F\u00EEdiyas ve hat\u00EE \u00E7\u00EAkirindi sal\u00EAn 450 de \u00E7andin."@ku . "Tengava \u00C7anakkale, Tirk\u00EE \u00C7anakkale Bo\u011Fazi, Yewnan\u00EE Dardanellia, tengava Derya Ege \u00FB Derya Marmara \u00FB ser Tengava Stenbol re j\u00EE Derya Re\u015F dig\u00EEh\u00EEn\u00EA hev e. Yewnan\u00EEy\u00EA kevin de bi Hellespont dihat navkirin. Navek\u00EA M\u00EEtoloj\u00EEya Yewnan\u00EE de t\u00EA ye. Ew navbera n\u00EEvgirava Gelibolu \u00FB Anadoluy\u00EA de ye. Tengava \u00C7anakkale 65 km. dirjah\u00EEya, navbera 1,3 km \u00FB 6 km. de j\u00EE fireh\u00EEya xwe heye. K\u00FBr b\u00FBn j\u00EE k\u00EAmz\u00EAda 50 m. ye. Li dor tengav\u00EA bajar\u00EA \u00C7anakkale \u00E7\u00EA b\u00FB ye."@ku . "W\u00EAne:Sanfranciscoearthquake1906. jpg Pi\u015Ft\u00EE erdhej\u00EA d\u00EEmenek ji baj\u00EAr 1906, San Francisco (DYA) Erdhej yek ji w\u00EAraney\u00EAn xwezayiy\u00EA ye. Li qat\u00EAn erd\u00EA y\u00EAn h\u00EAj r\u00FBneni\u015Ft\u00EE de \u015Fikestin p\u00EAk t\u00EAn \u00FB melisandin dibe. Ev b\u00FByer gor\u00EE h\u00EAza \u015Fikestin\u00EA her\u00EAm\u00EAn n\u00EAz\u00EEk\u00EA xwe dihej\u00EEne. Yek ji katastrof\u00EAn mezin \u00EAn mirovahiy\u00EA ye. Zan\u00EEna ku li ser erdhej\u00EA l\u00EAkol\u00EEn dike s\u00EEsmoloj\u00EE (erdhejnas\u00EE) ye. S\u00EEsmolog (erdhejnas) l\u00EA dixebitin ku agahiy\u00EAn t\u00EAk\u00FBz \u00FB bilez bidestbixin, daku ziyana erhej\u00EA k\u00EAm bikin. Mixabin d\u00EEsa j\u00EE ziyaneke mezin dide mirovan. Bi taybet\u00EE dide xizanan ku di avahiy\u00EAn nezexm de dij\u00EEn."@ku . "\u00CE\u015Fem\u00EE t\u00EA wateya xw\u00EEn sekinandin. Di kardiyolojiy\u00EA de, ji bo b\u00EAw\u00EEnmay\u00EEna organan t\u00EA bikaran\u00EEn. Heger par\u00E7eyek dil ji ber sedeman xw\u00EEn\u00EA negire, dil h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE dimire. W\u00EA gav\u00EA \u00EA\u015F\u00EAn ang\u00EEna xwe n\u00EE\u015Fan didin. Ango sing, bi taybet\u00EE sing\u00EA \u00E7ep\u00EA di\u00EA\u015Fe. Ev \u00EA\u015F t\u00EA wateya ku par\u00E7eyeke mask\u00FBley\u00EAn dil xw\u00EEn\u00EA nagire \u00FB ketiye xeterey\u00EA. Heger \u00EA\u015F\u00EAn ang\u00EEna bi qas\u00EE z\u00EAdetir\u00EE 20 dq bidome, div\u00EA mirov bilez xwe bigih\u00EEne nexwe\u015Fxaney\u00EA, lewra tal\u00FBkeya mirina dil ango kr\u00EEza dil heye."@ku . "Xe\u015Feyer\u015Fa I. \u015Fahek\u00EA Persan\u00EE mezin b\u00FB. Nav\u00EA xwe di Faris\u00EEya ber\u00EA de (\u062E\u0634\u06CC\u0627\u0631\u0634\u0627, bixw\u00FBn\u00EA xe\u015Fey\u00EAr\u015F\u00EA), t\u00EA mane \"Serwer\u00EA gernasan\"."@ku . "Mirina mas\u00FBlkey\u00EAn dil yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn ku di r\u00EAz\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn de can digirin, ziyaneke mezin \u00EE abor\u00EE didin e. Wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn dil mas\u00FBlkeyek e, pompeyek e. Dil ji du hefteyiy\u00EA heya dawiya jiyan\u00EA xw\u00EEn\u00EA pompe dike la\u015F \u00FB xw\u00EEna kir\u00EAt vediki\u015F\u00EEne bo paqijkirin\u00EA. Dileke b\u00EAproblem di rehetiy\u00EA de li dora 60-100 car\u00EE l\u00EAdide. Dil di nava r\u00EEtma xwe de pompe dike. Dil \u00E7awa xw\u00EEn\u00EA dide la\u015F, ewqas j\u00EE p\u00EAdiviya w\u00EA bi xw\u00EEn\u00EA heye. Mas\u00FBlkey\u00EAn dil oks\u00EEjen \u00FB xurdemeniy\u00EA bi riya demar\u00EAn koronar \u00EAn ku ji mas\u00FBlkey\u00EAn dil berpirsiyar in digirin. Mixabin rojek\u00EA t\u00EA, demar\u00EAn la\u015F, herwek\u00EE demar\u00EAn koronar dixitimin \u00FB xw\u00EEn k\u00EAm an h\u00EE\u00E7 na\u00E7e dil. W\u00EA gav\u00EA \u00EE\u015Fem\u00EE destp\u00EAdike \u00FB heger mudahale nebe, ew cih\u00EA ku koronardemar xw\u00EEn\u00EA didey\u00EA dimirin \u00FB Mirina mas\u00FBlkey\u00EAn dil p\u00EAk t\u00EA."@ku . "Xerxes (Faris\u00EE, Xe\u015Feyer) du \u015Eah\u00EAn Faris\u00EE ne: Xerxes I. , \u015Eah\u00EA Pers Xerxes II."@ku . "7. sedsala b.z. | 6. sedsala b.z. | 5. sedsala b.z. 590\u00EAn b.z. | 580\u00EAn b.z. | 570\u00EAn b.z. | 560\u00EAn b.z. | 550\u00EAn b.z. | 540\u00EAn b.z. | 530\u00EAn b.z. | 520\u00EAn b.z. | 510\u00EAn b.z. | 500\u00EAn b.z. 6. sedsala BZ, ango sedsala 6'an ber\u00EE zay\u00EEne di 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 600 b.z. dest p\u00EA dike \u00FB 31'\u00EA berfanbar\u00EA 501 b.z. \u00EA j\u00EE xelas dibe."@ku . "Ang\u00EEna pektor\u00EEs, Stenokard\u00EE nav\u00EA \u00EA\u015Fa taybet sing\u00EA \u00FB ya mirina mas\u00FBlkey\u00EAn dil (myokard\u00EEnfarkt) e. \u00CA\u015F t\u00FBj, guherbar, hic caran wek\u00EE \u015Fewat\u00EA ye di sing\u00EA \u00E7ep\u00EA de ye. Di heman dem\u00EA de mil\u00EA \u00E7ep\u00EA, bi taybet\u00EE ji en\u00EE\u015Fk\u00EA berj\u00EAr j\u00EE di\u00EA\u015Fe. D\u00EEsa bin\u00EA \u00E7en\u00EA, st\u00FB j\u00EE d\u00EE\u00EA\u015Fe. Div\u00EA mirov b\u00EAje ku, ev \u00EA\u015F ne standard e l\u00EA pirran\u00EE wisa ye. Hin caran \u00EA\u015Fa myokard\u00EEnfarkt\u00EA xwe bi away\u00EAn din dide der. Li cem nexwe\u015F\u00EAn diyabet\u00EEk dikare xwe h\u00EE\u00E7 nede der. Ang\u00EEna pektor\u00EEs ji ber ku s\u00EEmptoma \u00EEnfarkta dil e, gir\u00EEng e. Hin nexwe\u015Fiy\u00EAn bingeh-ps\u00EEkoloj\u00EEk wek\u00EE berp\u00EAy\u00EAn pan\u00EEk\u00EE hwd j\u00EE heman s\u00EEmptom\u00EA n\u00EE\u015Fan didin."@ku . "P\u00EE\u015Fesaz\u00EE an endustr\u00EE, ji hem\u00FB kargeh \u00FB karxaneyan, k\u00FB bi al\u00EEkar\u00EEya mek\u00EEneyan, kala, xardemen\u00EE, ebzar yan j\u00EE, madey\u00EAn xav berhev \u00FB saz dikin, p\u00EAk t\u00EA. Bi gi\u015Ft\u00EE, ji her desteyeka karweriy\u00EA ra ko bi \u015F\u00EAwaz \u00FB metod\u00EAn wekhev \u00FB hevpi\u015Fk ji bo bidestvean\u00EEna fay\u00EEde an qezanc\u00EA di xebitin p\u00EE\u015Fesaz\u00EE dih\u00EAt gotin, m\u00EEna p\u00EE\u015Fesaziya m\u00FBz\u00EEk\u00EA, p\u00EE\u015Fesaziya tirump\u00EAlan ango otomob\u00EElan. B\u00EAjey\u00EAn hemmehne (s\u00EEnon\u00EEm) endustr\u00EE, senay\u00EE ne. Bi ramaneka d\u00EE, p\u00EE\u015Fesaz\u00EE ew ti\u015Ft b\u00FB ko wek\u00EE bingeh\u00EA peydeb\u00FBna Ewr\u00FBpa ya n\u00FB pi\u015Ft\u00EE \u015Eore\u015Fa P\u00EE\u015Fesaziy\u00EA dih\u00EAt hesibandin. Di v\u00EA ramana n\u00FB da, p\u00EE\u015Fesaziy\u00EA wek\u00EE metodek\u00EA n\u00FB y\u00EA berheman\u00EEn \u00FB abor\u00EEy\u00EA cih\u00EA berheman\u00EEna bazirganane \u00FB feudalane girt. Destp\u00EAka wan guhartinan bi afirandina mak\u00EEneya helm\u00EA \u00FB p\u00EA\u015Fkevtin\u00EAn zanist\u00EE \u00FB teknoloc\u00EEk\u00EE y\u00EAn d\u00EE b\u00FB. \u00CEndustr\u00EE di Ab\u00FBr\u00EEya her Welatek\u00EA, Rolek\u00EA gelek giring dib\u00EEne. Endezyar\u00EEya endustr\u00EE, kar\u00EA pilan \u00FB sazkirina van kargeh \u00FB karxaneyan dike \u00FB pros\u00EAsa avakirin\u00EA heta bi Daw\u00EE hatin \u00FB karkirin\u00EA j\u00EE kontrol dike."@ku . "Balora K\u00FBru\u015F niv\u00EEskeke K\u00FBru\u015F\u00EA II li ser baloreke gil de nivisand\u00EE ye. D\u00FBv Bab\u00EEl vegirt \u015Funda Kyros ew niv\u00EEska li ser serfiraziy\u00EAn xwe \u00FB armanc\u00EA xwe nivisand\u00EE b\u00FB. Ew di 1879an de ji aliy\u00EA Hormuzd Rassam de li mizgefta Marduka Bab\u00EEl hat d\u00EEtin. Hin kes bi w\u00EA re d\u00EA na \"Danas\u00EEna Maf\u00EAn Mirovan\" her\u00EE p\u00EA\u015F de . Ji bo di w\u00EA da t\u00EA gotin ku, azad\u00EE hat dane xulam\u00EAn Bab\u00EEl \u00FB azad\u00EEya olan pend dike bi w\u00EA re wiha t\u00EA gotin. Kopiyeke w\u00EA li navenda Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EEya li New york\u00EA j\u00EE heye."@ku . "Jean Baptiste le Rond d'Alembert (16'\u00EA mijdara 1717an li Paris - 29\u00EA cotmiha 1783an li Paris) Matematikvan \u00FB f\u00EElozofek firans\u00EE ye. Ew bi xebata xwe ya Ans\u00EEklopedik ku bi Denis Diderot re kir\u00EE \u00FB wek f\u00EElozofek\u00EE roniyan j\u00EE t\u00EA b\u00EEra mirovan. Alembert b\u00EAhtir wek f\u00EElozofek\u00EE zanist t\u00EA naskirin."@ku . "UTC+13 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Li wan dernan t\u00EA bikaranin; Girav\u00EAn Enderbury, Kiribati Zelanda N\u00FB Tonga"@ku . "Anders Celsius astronomek, matemat\u00EEkvanek \u00FB f\u00EEz\u00EEkvanek\u00EE sw\u00EAd\u00EE b\u00FB."@ku . "PTCA kurteniv\u00EEsandina Perkutane transluminale coronare Angioplastie ye \u00FB tekn\u00EEkeke bo l\u00EAger\u00EEn, vekirin \u00FB day\u00EEna Stentan li demar\u00EAn koronar e. Li Kurdistan\u00EA hin caran ji v\u00EA tekn\u00EEka terapiy\u00EA re \"Anjiyo b\u00FBn\", \"Bi balon\u00EA vekirin\" yan \"Gust\u00EEla demaran\" j\u00EE t\u00EA gotin. Heger demar\u00EAn koronar xitim\u00EEbin \u00FB bi metod\u00EAn din (bo m\u00EEnak tenikkirina xw\u00EEn\u00EA bi curey\u00EAn hepar\u00EEn\u00EA hwd) venebin, PTCA yan j\u00EE gor\u00EE rew\u015Fa nexwe\u015Fiy\u00EA \u00FB biryara bij\u00EE\u015Fk By-Pass t\u00EA kirin. PTCA li laborat\u00FBwar\u00EAn ku tekn\u00EEka w\u00EA l\u00EA hene dikare b\u00EA kirin. Bij\u00EE\u015Fk di berbaran\u00EA yan piy\u00EA nexwe\u015F re bi riya demar\u00EAn mezin katater\u00EA di\u015F\u00EEne heya cih\u00EA xitimiye. Li wir bi balonek\u00EA cih\u00EA xitimiye t\u00EA vekirin \u00FB heger p\u00EAw\u00EEst be bo carek\u00EA din ney\u00EA xitimandin Stent l\u00EA t\u00EA day\u00EEn."@ku . "H\u00EEpertansiyon an LBX (L\u00EAdana bilind a xw\u00EEn\u00EA) yek ji nexwe\u015F\u00EEy\u00EAn sereke y\u00EAn NDD (Nexwe\u015Fiy\u00EAn dil - demar) e."@ku . "UTC-9 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Alaska Standard Time (AKST) an j\u00EE Yukon Standard Time(YST) t\u00EA nav kirin. Bi bihar\u00EE ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn derbaza UTC-8 dibin \u00FB Alaska Daylight Time(ADT) an j\u00EE Yukon Daylight Time(YDT) t\u00EA nav kirin. Li wan dernan t\u00EA bikaranin; Polynesia Frans\u00EE DYA Alaska (bi gelemper\u00EE)"@ku . "Stent nav\u00EA boriyeke m\u00EEl\u00EEmetr\u00EEk e ku bo demar\u00EAn koronar d\u00EEsa necivin, teng nebin \u00FB nexitimin t\u00EA dan\u00EEn. Herwek\u00EE bi biryara bij\u00EE\u015Fk Stent dikare li demar\u00EAn din j\u00EE were dan\u00EEn. L\u00EA Stent pirran\u00EE di kardiyolojiy\u00EA de bo nexitim\u00EEna demar\u00EAn koronar t\u00EA bikaran\u00EEn. Stent bi riya kateteran li berberaniy\u00EA yan piy\u00EA t\u00EAketina demaran t\u00EA dan\u00EEn. Bij\u00EE\u015Fk ji demaran diki\u015Fe heya dil \u00FB demar\u00EAn koronar. Li wir bi balonanjiyoplastiy\u00EA xitimandin\u00EA vedike \u00FB boriyek an Stent\u00EA li wir dat\u00EEne ku d\u00EEsa nexitime. Gelek curey\u00EAn Stentan hene ku k\u00EEjan p\u00EAw\u00EEst e bij\u00EE\u015Fk w\u00EA bikart\u00EEne. Niha versiyoneke n\u00FB derketiye j\u00EA re \"Stent\u00EAn bi derman\" t\u00EA gotin. Ev Stentana gelek biha ne. Stent\u00EAn bi derman di nah\u00EAlin demar d\u00EEsa tengbin \u00FB di v\u00EE war\u00EE de gelek bik\u00EAr t\u00EAn. T\u00EA zan\u00EEn ku demar\u00EAn hatine vekirin, di demeke kurt de 40-50 % d\u00EEsa li heman cih\u00EA dixitimin. Stent\u00EAn bi derman v\u00EA selef\u00EA dadix\u00EEne heya 10-20 % \u00EE."@ku . "H\u00EEpokondriya nav\u00EA nexwe\u015Fiyeke ps\u00EEkoloj\u00EEk e. J\u00EA r\u00EA \"Nexwe\u015F\u00EA nexwe\u015Fiyan\" j\u00EE t\u00EA gotin. Kes\u00EAn h\u00EEpokondriyak der\u00EE bi der\u00EE, bij\u00EE\u015Fk bi bij\u00EE\u015Fk digerin ku ji derd\u00EA wan re \u00E7areyek bib\u00EEnin. L\u00EA di rastiy\u00EA de derd\u00EA wan \u00EE organ\u00EEk (la\u015F\u00EE) n\u00EEne. ten\u00EA bi wan re nexwe\u015Fiya ps\u00EEkoloj\u00EEk ango h\u00EEpokondriya heye. Heger bij\u00EE\u015Fk nexwe\u015F\u00EA xwe nasneke dikare hin \u00E7ewt\u00EE \u00FB \u015Fa\u015F\u00EEtiyan bike. H\u00EEpokondriya bi dermanan, al\u00EEkariya ps\u00EEkiyatr\u00EEk, ps\u00EEkoterap\u00EE \u00FB al\u00EEkariya sosyal dikare sax bibe."@ku . "Demjim\u00EAra Hav\u00EEn neritayak\u00EA di Nav\u00E7eya demjim\u00EAr\u00EEyan de t\u00EA kirin. Gor\u00EE w\u00EA di hav\u00EEnde dem demjim\u00EArak\u00EA \u015Funda t\u00EA xistin. Demim\u00EAra zivistan \"demjim\u00EAra normal\"\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn j\u00EE demjm\u00EArak li w\u00EA \u015Funda ye. Ew ner\u00EEta bi armanca dem\u00EA gor\u00EE roj miheng kirin \u00FB ragirtin\u00EA enerj\u00EE t\u00EA bikaranin. Ji bo nerit\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn her\u00EE p\u00EA\u015F de Benjamin Franklin dema ji hevalek\u00EE xwe re nivisand\u00EE qal kir\u00EE b\u00FB. Her\u00EE p\u00EA\u015F de li Elmanya di 30'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1916 de hat bikaranin. Di w\u00EA sal\u00EA da li \u00CErlanda j\u00EE hat bikaranin. Li c\u00EEhan\u00EA bi gelemper\u00EE dewlet ner\u00EEtay\u00EA demjim\u00EAra hav\u00EEn t\u00EA ner\u00EEtandin. Li Ewropa j\u00EE der \u00CEzlanda dewletan g\u00EE\u015Fkan t\u00EA ner\u00EEtandin"@ku . "H\u00EEpertrof\u00EE t\u00EA wateya z\u00EAde-xwar\u00EE. Di bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA de p\u00EEvaneke bo mezinb\u00FBna organan \u00FB ya sel\u00FBlayan (hucre) t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Anem\u00EE k\u00EAmb\u00FBna xw\u00EEn\u00EA nexwe\u015Fiyeke xw\u00EEn\u00EA ye \u00FB xwe bi k\u00EAmb\u00FBna hemoglob\u00EEn \u00FB er\u00EEtros\u00EEtan yan j\u00EE k\u00EAmb\u00FBna herduyan dide der. Heger hin nirx\u00EAn xw\u00EEn\u00EA ne li cih bin, wek\u00EE s\u00EEmptoman xwe bi nexwe\u015Fiyan dide der."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/73/Get_Rich_or_Die_Tryin'.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Get Rich or Die Tryin' Get Rich or Die Tryin' alb\u00FBm\u00EA yekem\u00EEn y\u00EA rast \u00EA 50 Cent e. Ew li roj\u00EA 6'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 2003 derket. Eminem \u00FB Dr. Dre v\u00EA alb\u00FBm\u00EA \u00E7\u00EAkirin. Di w\u00EA sal\u00EA da Get Rich or Die Tryin' alb\u00FBm\u00EA tewr\u00EE ba\u015F di firotin\u00EA da b\u00FB. Ew n\u00EAz\u00EEk\u00EE 13 milyon car hate firotin."@ku . "S\u00EEstema siyas\u00EE s\u00EEstemak\u00EA p\u00EA dewlet t\u00EA kargerandin e. S\u00EEstema siyas\u00EE di dewletak\u00EA de karger n\u00EE\u015Fan dike. Minak\u00EE di Demokras\u00EE de t\u00EA gotin \"Hikim g\u00EE\u015Fk ya gel e\". Ber\u00EA de dewlet gor\u00EE s\u00EEstema siyas\u00EE dihatin polandin. Di \u00C7axa Ant\u00EEk de Aristoteles dewlet gor\u00EE s\u00EEsteman wiha dipoland;Monar\u015F\u00EE, Ar\u00EEstokras\u00EE, Polit\u00EEk, T\u00EEran, Oligar\u015F\u00EE \u00FB Demokras\u00EE. Gor\u00EE s\u00EEyasetmedar \u00FB d\u00EErokzan\u00EA \u00CEtalyan\u00EE Niccol\u00F2 Machiavelli an Otokras\u00EE an j\u00EE Komar he ye. \u00CEroj s\u00EEstema siyas\u00EE bi D\u00EEktator\u00EE \u00FB Demokras\u00EE t\u00EA polandin. Di d\u00EEktator\u00EEy\u00EA de hikim g\u00EE\u015Fk\u00EA dest m\u00EErovek\u00EE de ye. Demokras\u00EE j\u00EE bi Demokras\u00EEya Parlamenter\u00EE \u00FB Serokkomar\u00EE t\u00EA polandin. Demokras\u00EE \u00E7i qas hikim\u00EA g\u00EE\u015Fk\u00EA dide gel j\u00EE, \u00EEroj gor\u00EE ew \u00E7awa dibe demokras\u00EE bi Demokras\u00EEya Radikal, Demokras\u00EEya D\u00EErek \u00FB Demokras\u00EEya Bingeh\u00EEn j\u00EE t\u00EA polandin."@ku . "S\u00EEstem\u00EAn siyas\u00EEy\u00EAn di Teor\u00EEya Pol\u00EEt\u00EEk de"@ku . "Serxweb\u00FBn t\u00EAg\u00EEnaka di Pol\u00EEt\u00EEk de t\u00EA bikaran\u00EEn e. Ew t\u00EA mane ku dewletek, gelak, xwe bi xwe karger dik\u00EA ye. Dewlet\u00EAn serxweb\u00FBy\u00EE bi emperyal\u00EEzm \u00FB Kolon\u00EEy\u00EA kergar\u00EE na bin. Roja dewlet t\u00EA de Serxweb\u00FBy\u00EE bi Roja netewey\u00EE t\u00EA nav kirin"@ku . "W\u00EAne:Child laborer. jpg Zaroyek di laborek\u00EE da, 1908 Karkirina zaroan zaravek e ji d\u00FBmahiya sedsala 19'\u00EA peyda b\u00FBye \u00FB ji hem\u00EE karkirn\u00EAn tirstij\u00EE \u00FB netirstij\u00EE ra dih\u00EAt gotin ko ji ber wan werar \u00FB saxlemiya zaro\u00EE dikevit ber metirs\u00EEy\u00EA \u00FB zaro ji xw\u00EEndin\u00EA vedim\u00EEnit. Her ji destp\u00EAka d\u00EErok\u00EA ve zaroyan digel daybab\u00EAn xwe pardariya karan kir\u00EEye, m\u00EEna: rav \u00FB n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA, zotkar\u00EEy\u00EA, karkirn\u00EAn navmal\u00EA, hwd. L\u00EA pirsa karkirina zaroan wek\u00EE pirseka civak\u00EE \u00FB qan\u00FBn\u00EE pi\u015Ft\u00EE \u015Fore\u015Fa P\u00EE\u015Fesaz\u00EE hat ber behsan. Li dawiya sedsala 18'\u00EA gelek karxaney\u00EAn pate \u00FB peroyan li Br\u00EEtanyay\u00EA zaroy\u00EAn h\u00EAt\u00EEm \u00FB s\u00EAw\u00EE m\u00EEna koleyan jibo karkin\u00EA komdikirin. Neraz\u00EEb\u00FBna li ser wan kiryaran z\u00EAdeb\u00FB \u00FB li sala 1878'\u00EA qan\u00FBnek der\u00E7\u00FB ko karkirina zaroy\u00EAn bi\u00E7\u00FBktir ji 10 saliy\u00EA berbend dikir. L\u00EA rew\u015F li hem\u00EE welat\u00EAn c\u00EEhan\u00EA ne m\u00EEna hev e. Li gelek welat\u00EAn c\u00EEhana s\u00EAy\u00EA zaro bi miz \u00FB heqdest\u00EAn k\u00EAm jibo t\u00EArkirina zik\u00EA xwe an zik\u00EA malbat\u00EAn xwe kardikin. Ji v\u00EA j\u00EE xirabtir, li gelek cih\u00EAn ko bi agir\u00EA \u015Fer\u00EAn navxwe an \u015Fer\u00EAn navbera destek\u00EAn tundr\u00EA di\u015Fewitin zaro m\u00EEna \u015Ferkeran dih\u00EAn bikaran\u00EEn. Karkirina zaroyan metirsiy\u00EA li ser saxlemiya wan \u00E7\u00EA dikit \u00FB wan ji xw\u00EEndin\u00EA pa\u015Fda dih\u00EAlit."@ku . "Z\u00EAlanda N\u00FB welateke girav e. Ew li ser Okyan\u00FBsa Mezin de ye. Li 1.500 km bakura Z\u00EAlanda N\u00FB Kaledoniya N\u00FB, 1600 km li bakur rojava ji Awistralya bi Deryaya Tazmanya vediqete, li ba\u015F\u00FBr j\u00EE 3000 km d\u00FBr Antarkt\u00EEka heye. Z\u00EAlanda N\u00FB du girav\u00EAn mezin\u00EA, girava bakur \u00FB girava ba\u015F\u00FBr, \u00FB gelek girav\u00EAn bi\u00E7\u00FBk de p\u00EAk hatiya. Girav\u00EAn her\u00EE mezin ew in: Girava Stewart, Girava Great Barrier \u00FB Girava Chatham e."@ku . "Commonwealth realm, ango Koma Keyat\u00EEy\u00EA welat\u00EAn endama Elisabeth II. serok\u00EA dewlet\u00EA pedijirandin e. Ew dewletan bi Monar\u015F\u00EE karger\u00EE dibin. Her welatek Elisabeth II. wek Monar\u015Fa xwe ni\u015F\u00EAt dikin. Wekok Aw\u00FBstralya: Elizabeth the Second, by the Grace of God, Queen of Australia and Her other Realms and Territories, Head of the Commonwealth (Elizabeth'a duyem, bi saye xwed\u00EA de, \u015Fahban\u00FBya Aw\u00FBstralya \u00FB keyat\u00EE \u00FB nav\u00E7ey\u00EA din va, seroka Commenwealth) \u00CEroj welat\u00EAn Commonwealth 16in \u00FB wiha ne: Antigua \u00FB Barbuda (serxweya; 1982) Aw\u00FBstralya (serxweya; 1942) Bahama (serxweya; 1973) Barbados (serxweya; 1966) Bel\u00EEze (serxweya; 1981) Grenada (serxweya; 1974) Keyatiya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya Mezin \u00FB \u00CErlanda Jama\u00EEka (serxweya; 1962) Kanada (serxweya; 1931) Zelanda N\u00FB (serxweya; 1947) Pap\u00FBa G\u00EEneya N\u00FB (serxweya; 1975) Salomonan (serxweya; 1978) St. Kitts \u00FB Nevis (serxweya;1983) St. Lucia (serxweya; 1979) St. Vincent \u00FB Grenadinan --> (serxweya; 1979) Tuvalu (serxweya; 1978) Ji bo Niue \u00FB Girav\u00EAn Cook j\u00EE beranda Zelanda N\u00FB ne \u015Eahban\u00FB Elisabeth II wan dewletan e j\u00EE."@ku . "EKG an Elektrokardiyogram nav\u00EA graf\u00EEka ku bi elektrokardiyografiy\u00EA t\u00EA p\u00EEvandin e. Rew\u015Fa \u00E7alakiy\u00EAn elektr\u00EEk\u00EA di mas\u00FBlkey\u00EAn dil de n\u00EE\u015Fan dide. \u00C7alakiy\u00EAn elektr\u00EEk\u00EA y\u00EAn nizm bi al\u00EEkariya bilindkerek\u00EA li ser kax\u00EAz\u00EA t\u00EA raniv\u00EEsandin. Bij\u00EE\u015Fk frekans\u00EAn dil\u00EAn normal \u00FB ragirtin\u00EA berhevdike \u00FB \u015F\u00EErove dike. EKG di tesb\u00EEtkirina gelek NDD (Nexwe\u015Fiy\u00EAn dil - demar) de pirr bik\u00EAr e."@ku . "CT an Komp\u00FBtertomograf\u00EE alaveke p\u00EEvandin\u00EA di bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA de ye \u00FB ser\u00EE de nirx\u00EAn mej\u00EE \u00FB y\u00EAn toraks \u00FB hwd bi s\u00EA berahiye (d\u00EEmenziyon\u00EA) d\u00EEg\u00EEtal dinirx\u00EEne. Cara yekem\u00EEn ji aliy\u00EA matemat\u00EEker\u00EA Aw\u00FBst\u00FBryay\u00EE Johann Radon ve di sala 1917'\u00EE de hatiye avakirin \u00FB pi\u015Ftre h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE gih\u00EE\u015Ftiye asta xwe ya \u00EEro. Di bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA de bo d\u00EEtina organan, problem\u00EAn la\u015F\u00EE hwd t\u00EA bikaran\u00EEn. Alavek\u00EA ku wek\u00EE alternat\u00EEv\u00EA CTy\u00EA t\u00EA dit\u00EEn, Magnetrezonanstomograf\u00EE (MRT) j\u00EE \u00EEro gelek p\u00EA\u015Fketiye."@ku . "\u00C7end watey\u00EAn Awistralya hene. Awistralya, dewletaka li parzem\u00EEna A\u00FBstralya de ye. Parzem\u00EEna Awistralya"@ku . "Parzem\u00EEna Awistralya di welata Awistralya \u00FB girava Tazmanya \u00FB G\u00EEneya N\u00FB de p\u00EAk t\u00EA. Li bakur digehe Hev\u00EArka Ekvator\u00EA, li ba\u015F\u00FBr digehe ba\u015F\u00FBra Tazmanya 43\u00B0 hevrasta ba\u015F\u00FBr, li rojhelat di qincoka 153'\u00EA rojhelat de heta qincoka 113'\u00EA rojhalet\u00EA ye. Bi 8.500.000 km\u00B2 aqar\u00EA Awistralya n\u00EAzik qasa Ewropa mezin e. Carinan Awistralya \u00FB Zelanda N\u00FB Guina N\u00FB \u00FB hin girav\u00EAn Ar\u015Fipela Malay va Okyan\u00FBsya j\u00EE t\u00EA nav kirin."@ku . "UTC+9 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Korea Standard Time(KST) an j\u00EE Japan Standard Time(JST) t\u00EA nav kirin. Li R\u00FBsyay\u00EA bi bihar\u00EE de heta pay\u00EEz\u00EE ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn UTC+10 t\u00EA bikaranin. Ew li wan deran t\u00EA bikaranin; T\u00EEmora Rojhilat Endonezya (li rojhelat) Japonya Kor\u00EAya Bakur \u00FB Kor\u00EAya Ba\u015F\u00FBr Pala\u00FB R\u00FBsya Amur Oblast \u015Eita Oblast Komara Saka"@ku . "UTC+4 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Ermen\u00EEstan \u00FB Azerbaycan di bihar\u00EE de heta pay\u00EEz\u00EE ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn\u00EA derbaza UTC+5 dibin. Ew li wan deran t\u00EA bikaranin; Gurcistan Mauritus Oman Reunion Sey\u015Felan M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EAn Ereb\u00EE y\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE R\u00FBsya Samara Oblast Udmurtia Ermen\u00EEstan Azerbaycan"@ku . "\u00C7\u00EEgan, nav\u00EA berek\u00EA ji Hindistan\u00EA derketine \u00FB li c\u00EEhan\u00EA belavb\u00FBne ye. Li Kurdistan\u00EA gelek binavkirin\u00EAn wan hene: Qere\u00E7\u00EE, \u00C7\u00EEngen, Mitirb, Mirtib, Mirtiv, A\u015Fiq, Tirk, Tirk\u00EAn sinnet\u00EA dikin \u00FB diranan \u00E7\u00EAdikin, Elek\u00E7\u00EE, hwd. L\u00EA \u00C7\u00EEgan xwe pirran\u00EE bi nav\u00EA Roman binavdikin \u00FB li ser jiderketina wan a ji wel\u00EAt gelek teor\u00EE hene. Gor\u00EE hinekan ew ji ber\u00EAn ba\u015F\u00FBr\u00EA Hindistan\u00EA ne ber\u00EA ziman\u00EAn Aryanan nediaxiv\u00EEn, pa\u015F\u00EA heliyane. Dema ola \u00CEslam\u00EA li Hindistan\u00EA belav dibe ji ber ku wan di kasta her\u00EE nizm de dijiyan rast\u00EE tevkujiyan hatin \u00FB reviyan. Hinek j\u00EE dib\u00EAjin wan j\u00EE wek\u00EE ber\u00EAn Tirk-Mongolan ji ber sedem\u00EAn jiyan\u00EA welat\u00EA xwe terik\u00EEne. Li Kurdistan\u00EA gelek deveran ji wan re \"Tirk\" j\u00EE t\u00EA gotin. Dibe ku ev ji ber hatina Tirkan ya ji rojhilat\u00EA derketiye \u00FB k\u00EA ji rojhilat\u00EA hatibin mezin\u00EAn Kurdan gotine Tirk. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn di destp\u00EAka 1500\u00B4\u00EE de li rojavay\u00EA Ewropa di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA wan derbasb\u00FBye. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku \u00C7\u00EEgan di destp\u00EAka 1000\u00B4\u00EE destbi ko\u00E7beriy\u00EA kirine. Her\u00E7end\u00EE \u00C7\u00EEgan \u00EAd\u00EE ne ew\u00E7end wek\u00EE ber\u00EA ko\u00E7ber bin j\u00EE wisa t\u00EAn zan\u00EEn. \u00C7\u00EEgan li k\u00EEjan welat\u00EE bij\u00EEn, pirran\u00EE ziman\u00EA w\u00EA welat\u00EE diaxivin l\u00EA d\u00EEsa j\u00EE dab \u00FB n\u00EAr\u00EEt\u00EAn xwe, cejn\u00EAn xwe \u00FB hinde j\u00EE ziman\u00EA xwe parastine. Ziman\u00EA \u00C7\u00EEganan ango \u00C7\u00EEgan\u00EE ji zimanmalbata \u00CEndogerman\u00EE ye. Mixabin ev gel\u00EA a\u015Ft\u00EExwaz \u00FB rengereng\u00EEn li tevahiya c\u00EEhan\u00EA di bin p\u00EAkut\u00EE \u00FB zilm\u00EA de ne. Bi ziman\u00EA wan perwerde n\u00EEne \u00FB civak\u00EAn \u00C7\u00EEganan di xizan\u00EE, b\u00EAperwerdey\u00EE \u00FB dafika s\u00FBcan de dij\u00EE. Ji ber ku welateke wan \u00EAd\u00EE n\u00EEne, zehmetiy\u00EAn her\u00EE mezin diki\u015F\u00EEnin. Di \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EA y\u00EA II. de li Almanya bi tev\u00EE Cih\u00FByan hatin tunekirin. \u00CEro li Tirkiy\u00EA bi milyonan \u00C7\u00EEgan b\u00EA\u00EE nasnameya netewey\u00EE ne."@ku . "UTC+12 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Ew li wan deran t\u00EA bikaranin; F\u00EEj\u00EE Girav\u00EAn Gilbert, Kir\u00EEbat\u00EE Girav\u00EAn Marshall Zelanda N\u00FB Kosrae, Micronesia Na\u00FBr\u00FB R\u00FBsya: Kam\u015Fatka Oblast Koryak Autonomous Okrug \u015Eukotka Autonomous Okrug Tuvalu Girava Wake Wallis \u00FB Futuna"@ku . "Brat\u00EEslava paytext \u00FB mezintir\u00EEn baj\u00EAr\u00EA Slovakyay\u00EA ye. Ev baj\u00EAr li ser r\u00FBbar\u00EA Danub e. H\u00EA\u015Feta baj\u00EAr\u00EE ji n\u00EEv milyon kesan z\u00EAdetir e. Nav\u00EA kevn\u00EA baj\u00EAr\u00EE Pozosn\u00EE b\u00FBye. Brat\u00EEslava ji bo \u00E7\u00EAkirina gemiyan, am\u00EEr\u00EAn m\u00FBz\u00EEk\u00EA keristey\u00EAn k\u00EEmyay\u00EE \u015Ferab\u00EA navdar e."@ku . "sedsala 18'an | sedsala 19'an | sedsala 20'an 1893 | 1894 | 1895 | 1896 | 1897 | 1898 | 1899 | 1900 | 1901 | 1902 | 1903"@ku . "Giraniya atom\u00EA (ya j\u00EE giraniya gerd\u00EEl\u00EA) (\u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE, atomic mass), ji bo giran\u00EEya atom\u00EA Elementa di K\u00EEmya de t\u00EA bikaranin. Giran\u00EEya atom\u00EA relat\u00EEv(relative atomic mass) ji bo atom\u00EA xweza de li izotopek\u00EA pirtir h\u00EAn\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn, gor\u00EE r\u00EAj\u00EA heb\u00FBna wan t\u00EA hejmmartin. \u00CEroj giraniya atom\u00EA gor\u00EE ber hev dane giran\u00EEya karbon-12 t\u00EA hejmartin. Giran\u00EEya 6.02<math>\\times</math>10, ango molak \u00FB H\u00EAjmara Avogadro t\u00EA gotin, atom\u00EAn C-12 12 gram e. Giran\u00EEya atom\u00EAn din j\u00EE gor\u00EE C-12 t\u00EA hejmartin. Molak p\u00EAze, bi gelemper\u00EE, qasa giran\u00EEya atom\u00EA l\u00EA p\u00EAk hat\u00EE dih\u00EAwirin\u00EE ye. Wekok giran\u00EEya atom\u00EA hesin 55.847 \u00FB molak atom\u00EA hesin j\u00EE 55.847 gram dibe. Li ser Giraniya atom\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015F de John Dalton xebit\u00EE \u00FB di 1805an de giran\u00EEya atom\u00EAn Hidrojen\u00EA 1 hel girt. Li pa\u015F w\u00EE re Jean Stas di 1865an de giran\u00EEya atom\u00EA Oksijen-16 \u00EA 16 hel girt. Ji bo Oksijen du \u00CEzotopan xweya din bi O-17 \u00FB O-18 heye ew sedema du hejmertin\u00EA ciyawaz\u00EE di b\u00FB. Di 1961an de International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC)(Yekit\u00EEya navnetew\u00EEya k\u00EEmya bingeh\u00EE \u00FB ner\u00EEt\u00EE) C-12 ji bo Giraniya atom\u00EA hel girt. Gor\u00EE wan her s\u00EA hejmartinan giran\u00EEya Oksijen, Karbon \u00FB Hidrojen wiha dibe;"@ku . "Sw\u00EAd\u00EE ji ziman \u00FB taybetiy\u00EAn gel\u00EA Sw\u00EAd\u00EA re t\u00EA gotin. Ziman\u00EA sw\u00EAd\u00EE yek ji ziman\u00EAn malbata hind \u00FB german\u00EE ye. Ji \u015Faxa ziman\u00EAn german\u00EE, koma germaniy\u00EAn bakur, binekoma skand\u00EEnav\u00EE y\u00EAn rojhilat\u00EA ye."@ku . "Xa\u00E7a Sor bi nav\u00EA ICRC, di sala 1863'\u00EE de li Genewre ya Sw\u00EEsrey\u00EA hatiye damezrandin. \u00CEro bi nav\u00EA Tevgera Navnetewey\u00EE ya Xa\u00E7a Sor - Heyva Sor\u00EA (IRCRCM) kar dike. Ev r\u00EAxistin ji bo al\u00EEkariy\u00EAn mirov\u00EE kar dike \u00FB di f\u00EElozofiya xwe de beriya ol, bawer\u00EE, \u00E7\u00EEn, n\u00EEjad hwd herti\u015Ft\u00EE mirovahiy\u00EA bingeh digire. Di sala 1919 de bi Heyva Sor a navnetewey\u00EE re peyman\u00EA mordike \u00FB bi hevre di al\u00EEkariyan de dixebitin. Di dema saz\u00FBmaniya Naz\u00EE ya li Almanya de Xa\u00E7a Sor bi dest\u00EA \u015Fax\u00EAn xwe y\u00EE li Almanya gelek \u00E7ewt\u00EE kirine \u00FB ji f\u00EElozofiya xwe d\u00FBr ketine. Ev yeka han h\u00EAj j\u00EE t\u00EA rexnekirin. \u00CEro Xa\u00E7a Sor li pirraniya welatan bir\u00EAxistinkir\u00EE ye \u00FB al\u00EEkariya hewcedaran dike. Li Kurdistan\u00EA ji ber ku dewletek serbixwe ya Kurdan n\u00EEne, r\u00EAxistina al\u00EEkariya mirov\u00EE bi dest\u00EA Heyva Sor a Kurdistan\u00EA t\u00EA kirin ku ev r\u00EAxistina mirov\u00EE li dervey\u00EE wel\u00EAt hatiye damezrandin."@ku . "Wek\u00EEl Mustafayev p\u00EA\u015Feng\u00EA tevgera jin\u00FBveavakirina otonomiya Kurdan a ku Josef Stalin xerabkirib\u00FB ye."@ku . "Komara Demokrat\u00EEka Timora-Leste, an j\u00EE T\u00EEmora Rojhelat, welataka li ba\u015F\u00FBr rojhelata Asya ji giravan p\u00EAk hat\u00EE ye. Nav\u00EA dewlet\u00EA bi ferm\u00EE Timor Loro Sa'e t\u00EA nav kirin, ew t\u00EA mane welat\u00EA Timara roj l\u00EA dibe ava. Portek\u00EEz\u00EE T\u00EEmor-Leste j\u00EE t\u00EA ye mane rojhelat-rojhelat. Bi Endonez\u00EE timur rojhelat e, bi portek\u00EEz\u00EE leste j\u00EE wek w\u00EA d\u00EEsa rojhelat e."@ku . "Tuberkuloz nexwe\u015Fiyeka giran, domdar \u00FB m\u00EEkrob\u00EEk e. Bakteriya ko di sala 1882'\u00EA da Robert Koch\u00EE ke\u015Ffkirib\u00FB Myco bacterium tuberculosis v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA \u00E7\u00EAdikit. Li Kurdistan\u00EA hin caran ji v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA ra \"nexwe\u015Fiya zirav\" j\u00EE dih\u00EAt gotin. Heya destp\u00EAka sedsala 20'\u00EA wek\u00EE nexwe\u015Fiyeka bixeter \u00FB canst\u00EEn b\u00FB \u00FB heger sawa v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA biketa her\u00EAmek\u00EA, bi hezaran mirov diku\u015Ftin. Ev nesax\u00EE bi ved\u00EEtina derman\u00EAn ant\u00EEbayot\u00EEk anko dijej\u00EEk wek\u00EE her nesax\u00EEyeka d\u00EE ya hewdan\u00EE hat \u00E7areserkirin. Heta dehsala 80'an li sedsala 20'\u00EA ev nesax\u00EE li Welat\u00EAn Werarkir\u00EE ber bi neman di\u00E7\u00FB. L\u00EA serhildana nesaxiya Kon\u00EE\u015Fana Nemana \u00CAmnahiy\u00EA ya Vegirt\u00EE anko AIDS b\u00FB sedema serjin\u00FBve belavb,na v\u00E7 nesaxiy\u00EA li wan welatan \u00FB li hem\u00EE c\u00EEhan\u00EA. Mixabin ji ber xizaniy\u00EA h\u00EA\u015Fta li Kurdistan\u00EA belav e."@ku . "UTC-8 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Pacific Standard Time(PST) an j\u00EE Pacific Time t\u00EA nav kirin. Bi bihar\u00EE hin deran ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn derbaza UTC-7 dibin \u00FB Pacific Daylight Time(PDT) t\u00EA nav kirin. Li ew dernan t\u00EA bikaranin; Kanada (bi pi\u015Fk\u00EE) Meks\u00EEk (bi pi\u015Fk\u00EE) DYA Kal\u00EEforniya \u00CEdaho (bi pi\u015Fk\u00EE) Nevada Oregon (bi pi\u015Fk\u00EE) Washington DC (bi pi\u015Fk\u00EE)"@ku . "Arx\u00EEpela Malay, an j\u00EE Arxipela Endonezya, arx\u00EEpeleke nevbara ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhelata Asya \u00FB A\u00FBstralya de ye. Ew Okyan\u00FBsa Hind\u00EA \u00FB Okyan\u00FBsa Mezin li hev vediqet\u00EEne. Bi 200.000 giravan ew arx\u00EEpela her\u00EE mezin a din\u00EA ye. Li ser wan giravan Endonezya, Fil\u00EEp\u00EEn, S\u00EEngap\u00FBr, Br\u00FBney, Malezya bi nav\u00E7eya Sarawak \u00FB Sabah Labuan ve, T\u00EEmora Rojhelat, Pap\u00FBa G\u00EEneya N\u00FB heye. L\u00EA, gor\u00EE hinan Pap\u00FBa G\u00EEneya N\u00FB li ser Asya ne li ser parzem\u00EEna A\u00FBstralya t\u00EA hejmartin. Ji bo ew arx\u00EEpela gelek mezin e \u00FB gelek komgirav li ser hene, hin girav\u00EAn nav hev de kom b\u00FBn mirov dikane yek bi yek arx\u00EEpelan cih\u00EA bihas\u00EE ne. Wek: Komgirava Sunda Mezin Komgirava Sunda Bi\u00E7\u00FBk Komgirava Maluku Komgirava F\u00EEl\u00EEp\u00EEnan Bi tun\u00EE du milyon km\u00B2 r\u00FBerd\u00EA ar\u015F\u00EEpel\u00EA ye \u00FB li ser dor 300 milyon kes dij\u00EE ye. Girav\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn li arx\u00EEpel\u00EA G\u00EEneya N\u00FB (hundir\u00EEna gumanbara), Br\u00FBney \u00FB Sumatra ne. Girava her\u00EE pir kes li dij\u00EE Java ye. Li ser arx\u00EEpel\u00EA hin \u00EAt\u00FBn\u00EAn \u00E7alak hene. \u00C7\u00EEyay\u00EA her\u00EE mezin \u00EA li ser arx\u00EEpel\u00EA bi 4.101 m \u00E7\u00EEyay\u00EA Kinabalu ye, li Sabah\u00EA (an j\u00EE Puncak Jaya li Papua bi 4.884 m, ku G\u00EEneya N\u00FB hundira ye). Ji bo arx\u00EEpel\u00EA li dor ekvatora siru\u015Ft\u00EA li wir trop\u00EEkal e. Arx\u00EEpel\u00EA bi piran\u00EE ep\u00EA dem bin dagirkirina Holand\u00EA de b\u00FB."@ku . "Heinrich Hermann Robert Koch yek ji m\u00EEkrobiyolog \u00FB navdar\u00EAn bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA ye Alman e ku bi ke\u015Ffkirin\u00EAn xwe y\u00EAn bakteriy\u00EAn n\u00FB t\u00EA naskirin. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn Koch bakteriya ku sedem\u00EA t\u00FBberk\u00FBloz\u00EAye ke\u015Ffdike. Di sala 1905'\u00EE de ji ber xebat\u00EAn xwe xelata Nobel\u00EA werdigire."@ku . "UTC-5 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Eastern Standard Time(EST) t\u00EA nav kirin. Bi bihar\u00EE hin deran(bi * n\u00EE\u015Fan b\u00FBn\u00EE) ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn derbaza UTC-4 dibin \u00FB Eastern Daylight Time(EDT) t\u00EA nav kirin. Li ew dernan t\u00EA bikaranin; Kolombiya Ekvator K\u00FBba * Ha\u00EEt\u00EE* Jama\u00EEka Panama Per\u00FB Fil\u00EEp\u00EEn Girav\u00EAn Turks and Caicos* Girav\u00EAn Cayman Bahama * Brez\u00EElya* (bi pi\u015Fk\u00EE) Kanada (bi pi\u015Fk\u00EE) DYA Connecticut* Delaware* Florida* (bi piran\u00EE) Georgia* Indiana* (bi pi\u015Fk\u00EE) Kentucky* (bi pi\u015Fk\u00EE) Maine* Maryland* Massachusetts* Michigan*"@ku . "Arsim an persim nav\u00EA nexwe\u015Fiya gr\u00EEp\u00EA (\u00EEnfluenza) bi kurd\u00EE ye. A rast\u00EE her yek nav\u00EA cureyek\u00EA gr\u00EEp\u00EA ye. Arsim di serdema nav\u00EEn de nexwe\u015Fiyeke canst\u00EEn b\u00FB. \u00CEro her\u00E7end\u00EE derziy\u00EAn parastin\u00EA hene j\u00EE, sed\u00EE sed napar\u00EAze. Lewra bakter\u00EE hergav xwe n\u00FB dike. Nexwe\u015Fiyeke bisaw e \u00FB bi taybeti li cem zarok\u00EAn n\u00FB\u00E7\u00EAb\u00FBy\u00EE, kes\u00EAn NDD (nexwe\u015Fiy\u00EAn dil-demar) p\u00EA re hene \u00FB temendir\u00EAjan pirr bixetere ye \u00FB heya bigire canst\u00EEn e. Bi hezaran curey\u00EA gr\u00EEp\u00EA hene. Pirran\u00EE ji dermanan b\u00EAhtir, b\u00EAhvedan \u00FB bih\u00EAzkirina la\u015F nexwe\u015Fiy\u00EA t\u00EAkdibe."@ku . "Arsima balindeyan an gr\u00EEba \u00E7iv\u00EEkan yek ji curey\u00EAn n\u00FB hatiye ke\u015Ffkirin \u00EA arsim\u00EA ye. Cara yekem\u00EEn di sala 2004\u00B4\u00EE de li Asya d\u00FBr hatiye tasb\u00EEtkirin \u00FB nav\u00EA \u00CEnfeksiyona H5N1 p\u00EAve hatiye dan\u00EEn. V\u00EA arsim\u00EA gelek can standin. Ji bo saw ji mirovan ti agah\u00EE bidestneketine. Ten\u00EA bi riya meyt\u00EAn balindeyan digih\u00EA mirovan. Heya niha gelek curey\u00EAn arsima balindeyan hatine d\u00EEtin \u00FB \u00E7areya wan j\u00EE p\u00EA re. L\u00EA \u00E7areya H5N1\u00B4\u00EA h\u00EAj nehatiye d\u00EEtin. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku di destp\u00EAka sedsala 20em\u00EEn de curey\u00EAn pandemiya H1N1 b\u00FBye sedem\u00EA mirina n\u00EAz\u00EEk\u00EE 50 milyon kes\u00EE. L\u00EA \u00EEro nebixetere ye. D\u00EEsa pandemiy\u00EAn (H2N2), (H3N2), (H1N1) \u00FB H3N1 ji r\u00EAza bixetereb\u00FBn\u00EA hatine derxistin."@ku . "Pe\u015Fte, la\u015Fhel\u00EEn an mirina re\u015F nexwe\u015Fiyeke m\u00EEkrob\u00EEk e. Di serdema nav\u00EEn, di sal\u00EAn 1347-1353 de b\u00FBye sedem\u00EA yek ji s\u00EA par\u00EAn ni\u015Ftecih\u00EAn Ewropay\u00EA. Herwek\u00EE li Ewropa bi nav\u00EA \"Mirina Re\u015F\" hatiye binavkirin. Bi kurd\u00EE ji v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA re pe\u015Fte yan la\u015Fhel\u00EEn t\u00EA gotin. Di \u00E7anda devk\u00EE ya kurd\u00EE de li ser pe\u015Ftey\u00EA gelek ti\u015Ft t\u00EAn gotin. Kiv\u015Feye zemanek\u00EA li Kurdistan\u00EA j\u00EE bi ney\u00EEni navdar b\u00FBye. Her\u00E7end\u00EE derman\u00EAn n\u00FBjen p\u00EA\u015F\u00EE li v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA girtibin j\u00EE, d\u00EEsa li welat\u00EAn xizan t\u00EA d\u00EEtin. Agah\u00EE n\u00EEne ku li Kurdistan\u00EA xwe dide der. Nexwe\u015F\u00EE bisaw e. V\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA di \u00E7and \u00FB w\u00EAjeya Ewropa de cihek\u00EA mezin girtiye. Bi nav\u00EA pe\u015Fta b\u00FBbon\u00EEk, pnom\u00EEk, gastro\u00EEntest\u00EEnal \u00FB sept\u00EEsem\u00EEk curey\u00EAn w\u00EA y\u00EE sereke hene."@ku . "Harb\u00FBn yek nexwe\u015Fiyeke m\u00EEkrob\u00EEk e \u00FB pirran\u00EE ji ajalan derbas\u00EE mirov dibe. Ev bakter\u00EE ji k\u00FB\u00E7ikan, pi\u015F\u00EEk (pis\u00EEng), gur, hir\u00E7, hesp, fok hwd ajalan derbasdibe. Ango zoonoz e. V\u00EEr\u00FBs bi vedan an temasa xw\u00EEn\u00EE ya bi ajalan re derbas\u00EE mirov dibe \u00FB di s\u00EEstema neurolog\u00EEk de xwe bicihdike. H\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE s\u00EEstem\u00EA dixurif\u00EEne \u00FB dibe sedem\u00EA felc \u00FB mirin\u00EA. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn di sala 1882'\u00EE de ji aliy\u00EA Louis Pasteur ve derziya parastina v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA hatiye ke\u015Ffkirin. Heger di dema kurtketine bakteriyan de derz\u00EE were kirin, serkeftin mezin dibe. Pi\u015Ft\u00EE dema kurtketin\u00EA pirran\u00EE \u00EAd\u00EE \u00E7are j\u00EE n\u00EEne."@ku . "Berendam\u00EAn Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA welat\u00EAn dike di Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA kevine an j\u00EE ji bo ketine wer\u00EA beraftin e. Welat\u00EAn P\u00EEvan\u00EAn Kopenhag\u00EA temam kir\u00EEn dikanin endama YE bin. Li wan Bulgaristan \u00FB Romanya ve beraf\u00EE hat temam kirin \u00FB di 1'\u00EA sermawez\u00EA 2007an de dike endama YE bine. Bi Tirk\u00EEye \u00FB Xirvat\u00EEstan re j\u00EE beraftin dewam dikin e."@ku . "sedsala 20'an | sedsala 21'an | sedsala 22'an 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010| 2011 | 2012"@ku . "Mixmixk, m\u00EA\u015F an vizik ji m\u00EA\u015F\u00EAn ajal\u00EAn ji fam\u00EEleya Culicidae re t\u00EA gotin. Di v\u00EA fam\u00EEley\u00EA de 35 e\u015F\u00EEr \u00FB z\u00EAdetir\u00EE 2.700 cure m\u00EA\u015F hene. Mixmixk, m\u00EA\u015F, vizik \u00FB hwd. , ji hemiyan re t\u00EA gotin. Li hin dever\u00EAn Kurdistan\u00EA bi naveke din t\u00EAn zan\u00EEn. Mixmixk dikarin bi lezb\u00FBna 1,5 - 2,5 km/h bifirin. Li dora 15 mm dir\u00EAj in. Di sermay\u00EA de nizm, di germ\u00EA de bi qas\u00EE 100 m bilind difirin. Bi lezb\u00FBna 5 m/h de xw\u00EEn\u00EA dimijin \u00FB bi xw\u00EEnm\u00EAtin\u00EA dij\u00EEn. Di 15 dq de li dora 300 m\u00EEkrol\u00EEtre xw\u00EEn\u00EA dimijin. Mixmixk p\u00EAdiv\u00EE bi \u015Fekir\u00EA j\u00EE hene \u00FB viya ji av\u00EAn giyayan digirin. Mixmixk\u00EAn m\u00EA bo h\u00EAkkirin\u00EA p\u00EAdiv\u00EE bi xw\u00EEn\u00EA hene. Mixmixk sedem\u00EA gelek nexwe\u015Fiyan e. Lewra bi ger\u00EEna xw\u00EEn\u00EA m\u00EEkrob \u00FB bakteriyan digih\u00EEnin la\u015F\u00EA mirov. Bo m\u00EEnak nexwe\u015Fiya hemlik\u00EA. V\u00EEr\u00FBsa HIV a ku sedem\u00EA nexwe\u015Fiya AIDS\u00EA ye bi mixmixkan derbaz\u00EE mirov nabe. Mixmixka m\u00EA di carek\u00EA de 200-400 h\u00EAkan dike. Li dora 2 mang\u00EA temen\u00EA wan hene. W\u00EAne:Mosquito larva. jpg Mixmixk bakteriyan diger\u00EEnin"@ku . "Nefert\u00EEt\u00EE Jina navdar ya key Axenaton, yek ji key\u00EAn her\u00EE daw\u00EE y\u00EAn d\u00EEnastiya XVIIIan ya Misir\u00EA ye. Nefert\u00EEt\u00EE bi xwe\u015Fikb\u00FBna xwe \u00FB bi rol\u00EA xwe y\u00EA pol\u00EEt\u00EEk dema amarniyan deng daye. Ber\u00EE niha bi p\u00EAlek\u00EA dema ku komek arkeolog\u00EAn emer\u00EEk\u00EE dest bi tam\u00EEra p\u00EErozgiha Aton\u00EA kir, Ark\u00EAologan d\u00EEtin ku li ser d\u00EEwar\u00EA moza\u00EEk ku m\u00EAziniya w\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EA 6 hezar ton e w\u00EAney\u00EAn Nefert\u00EEt\u00EE ji y\u00EA key Axenaton pirtir hatine neqi\u015Fandin, ji v\u00EA yek\u00EA ew pir \u015Fa\u015F man. Di neq\u015Fan de \u015Fahban\u00FB tevl\u00EE key li cih\u00EA f\u00EErewnan, li p\u00EA\u015Fiya xweday\u00EA xwe xwiya dikin, dema ku \u015Fahban\u00FB dijmin\u00EA misr\u00EA ceza dike. Di hin \u015Fekl\u00EAn din de coht\u00EA key bi tevl\u00EE \u015Fahban\u00FBy\u00EAn pi\u00E7\u00FBk xwiya dikin. Hem\u00EE \u015Fekl n\u00EE\u015Fan didin ku Nefert\u00EEt\u00EEt xwed\u00EE h\u00EAzek mezin e."@ku . "Pierre Fid\u00E8le Bretonneau yek ji bij\u00EE\u015Fk\u00EAn navdar \u00EAn Frans\u00EE ye. Bretonneau bi ke\u015Ffkirina xwe ya nexwe\u015Fiya d\u00EEfter\u00EE t\u00EA naskirin. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn w\u00EE ev nexwe\u015F\u00EE binavkiriye \u00FB heya bigire hin caran ev nexwe\u015F\u00EE bi nav\u00EA w\u00EE j\u00EE t\u00EA binavkirin."@ku . "Nexwe\u015Fiya parkinson\u00EA yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn neurolog\u00EEk e \u00FB mixabin sed\u00EE sed terapiya w\u00EA h\u00EAj n\u00EEne. Bi xerab\u00FBna fonksiyon\u00EAn mej\u00EE xwe dide der. Pirran\u00EE li temendir\u00EAjan peyda dibe. Cureyek\u00EA felc\u00EA ye. Heger sedem b\u00EA zan\u00EEn j\u00EA re \"sendrom\u00EAn parkinsonien\", heger ney\u00EA zan\u00EEn \"\u00EEdyopat\u00EEk park\u00EEnson\" t\u00EA gotin."@ku . "Anoreksiya yan Anoreksiya nervoza yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn bingeh-ps\u00EEkoloj\u00EEk e. Nexwe\u015Fiya xwarin\u00EA ye. Nexwe\u015F\u00EE dikare bixetere bibe \u00FB can bist\u00EEne. Pirran\u00EE li jin\u00EAn temenciwan peyda dibe. Nexwe\u015F ji bo ku k\u00EEloy\u00EAn z\u00EAdenegire \u00EA\u015Fkenceyeke mezin dide la\u015F\u00EA xwe. Nexwe\u015F dixwaze madey\u00EA xwe kontrol bike l\u00EA rojek t\u00EA \u00EAd\u00EE b\u00EAmadey\u00EE l\u00EA peyda dibe. Di terapiya nexwe\u015Fiy\u00EA de ps\u00EEkiyatr\u00EEst, ps\u00EEkolog \u00FB diyet\u00EEsyen peywirdar in. Wek\u00EE nexwe\u015Fiyeka serdema n\u00FB j\u00EE t\u00EA zan\u00EEn."@ku . "T\u00FBmor ji sedema z\u00EAde pirrb\u00FBna sel\u00FBlayan (hucreyan) p\u00EAk t\u00EA \u00FB di bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA de cihek\u00EA w\u00EA y\u00EE gir\u00EEng heye. \u00DBr, gir\u00EA, kulgir\u00EA, werimok hwd j\u00EE t\u00EA binavkirin. Du curey\u00EAn t\u00FBmoran hene: T\u00FBmora ked\u00EEkir\u00EE, t\u00FBmora nebiyan, werimoka neb\u00EAyom T\u00FBmora neked\u00EEkir\u00EE, t\u00FBmora biyan, werimoka b\u00EAyom T\u00FBmora ked\u00EEkir\u00EE na l\u00EA ya neked\u00EEkir\u00EE li organ\u00EEzm\u00EA nay\u00EA \u00FB bixetere ye. Di zanistiy\u00EA de ji gir\u00EAy\u00EA re neoplaz\u00EE t\u00EA gotin. T\u00FBmor bi ser\u00EA xwe mijara be\u015Fek\u00EE bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA ye. Wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn kanser j\u00EE bi xwe ji t\u00FBmoran dibe. Ango t\u00FBmor\u00EAn neked\u00EEkir\u00EE, t\u00FBmor\u00EAn biyan sedem\u00EA kanser\u00EA ne. Wek\u00EE sel\u00FBlayan t\u00FBmor\u00EAn neked\u00EEkir\u00EE j\u00EE z\u00EAdedibin \u00FB ji viya re metastaz t\u00EA gotin."@ku . "B\u00EErov yek ji nesaxiy\u00EAn p\u00EEst anko \u00E7erim\u00EE ye. B\u00EErov coreyek\u00EA p\u00EEstkuliy\u00EA anko dermat\u00EEt\u00EA ye ko sincir\u00EEneka tebeqa her\u00EE jor\u00EEn ya p\u00EEst\u00EE anko r\u00FBp\u00EEst\u00EE ye. Ev corey\u00EA nesaxiyan pirran\u00EE domdir\u00EAj \u00FB kevnar dibin \u00FB sedema wan j\u00EE pirrhestker\u00EE anko alerj\u00EE ye. Ji n\u00EE\u015Fan \u00FB berjeng\u00EAn b\u00EErov\u00EA ev in: zuhay\u00EE \u00FB hi\u015Fikiya p\u00EEst\u00EE, xurhan, sorb\u00FBn, per\u00E7ivtin anko werim\u00EEn, peq \u00FB zipik, t\u00EAzan \u00FB xw\u00EEnj\u00EAhatin."@ku . "Pol\u00EEmiyoz\u00EEt nexwe\u015Fiyeke m\u00EEkrob\u00EEk di mas\u00FBlkeyan de ye. Li cih\u00EA ku nexwe\u015F\u00EE l\u00EA peyda b\u00FBye dikare di \u00E7erm de guhertinan p\u00EAk b\u00EEne l\u00EA ev ne ferz e. Heger di \u00E7erm de hin n\u00EE\u015Fane xwe dabin der, ji w\u00EA re dermatomyoz\u00EEt t\u00EA gotin. Mixabin sedem\u00EA v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA sed\u00EE sed nay\u00EA zan\u00EEn."@ku . "Akne yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn kron\u00EEk \u00EAn \u00E7erm e. Pirran\u00EE xwe ciwaniy\u00EA de dide der. Nexwe\u015F\u00EE bandora xwe li pirraniya ciwanan dide. Di \u00E7erm de xwe bi pinktey\u00EAn re\u015F, pizikan kiv\u015Fe dike. Bakter\u00EE di wan pizikan de bicih dibin \u00FB nexwe\u015Fiy\u00EA destp\u00EAdikin. Ciwan ji ber van pizikan gelek aciz dibin. Du curey\u00EAn akney\u00EA y\u00EAn sereke hene: * Acne Vulgaris: Akneya ku sedem\u00EA w\u00EA z\u00EAdeb\u00FBna hormon\u00EAn cins\u00EE ye \u00FB wek\u00EE akneya lir\u00EA j\u00EE t\u00EA binavkirin. Acne tarda: Di beriya balixb\u00FBn\u00EA yan di temen\u00EAn dir\u00EAj de xwe dide der \u00FB wek\u00EE akneya nelir\u00EA j\u00EE t\u00EA binavkirin"@ku . "Fr\u00E9d\u00E9ric Chopin, m\u00FBz\u00EEkdaner \u00FB piyanovan\u00EA navdar\u00EA Poloniyay\u00EE ji r\u00EAbaza romant\u00EEs\u00EEzm. Ew ji mezintir\u00EEn m\u00FBz\u00EEkdaner\u00EAn piyanoy\u00EA dih\u00EAt hesibandin."@ku . "Ep\u00EEleps\u00EE yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn neuroloj\u00EEk e. Ji sedem\u00EAn tevl\u00EEhev \u00EAn mej\u00EE t\u00EA. Z\u00EAdeb\u00FBna elektr\u00EEk\u00EA di fonksiyon\u00EAn mej\u00EE \u00FB xerab\u00FBn di t\u00EAkiliy\u00EAn navbera be\u015F\u00EAn mej\u00EE bingeh in. Di hinek m\u00EEnakan de sed\u00EE sed sedem \u00FB \u00E7areser\u00EE nay\u00EA zan\u00EEn. Nexwe\u015F\u00EE xwe bi kr\u00EEz\u00EAn nebir\u00EAk\u00FBp\u00EAk \u00EAn ji ni\u015Fka ve r\u00FBdidin dide der. Pirran\u00EE nexwe\u015F bo demek\u00EA ji hi\u015Far\u00EA dikeve, jixweve di\u00E7e. Di hin m\u00EEnakan de dipelpite \u00FB kef ji dev t\u00EA. Li Kurdistan\u00EA di kriz\u00EAn ep\u00EElepsiy\u00EA de p\u00EEvaz\u00EA didin ber poz\u00EA nexwe\u015F daku li hi\u015Far\u00EA vegere. Ev r\u00EAbaz \u00E7end\u00EEn bik\u00EAr e nay\u00EA zan\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Liszt 1858. jpg Franz Liszt di sala 1858'an de, kitkitek ji w\u00EAneyek\u00EE ku ji lay\u00EA Franz Hanfstaengl ve hate ki\u015Fandin Franz Liszt (1811-1886), m\u00FBz\u00EEkdaner \u00FB piyanovan\u00EA navdar\u00EA macaristan\u00EE ko afir\u00EEner \u00FB bab\u00EA res\u00EEtal\u00EAn piyanoy\u00EA y\u00EAn tek dih\u00EAt hesibandin."@ku . "Br\u00EEna Heris\u00EA anko br\u00EEna gedey\u00EA (bi Ingl\u00EEz\u00EE peptic ulcer) br\u00EEneka koendama heris\u00EA ye ko li wan deran \u00E7\u00EA dibit ko dikevin ber ziyana tir\u015F anko as\u00EEd\u00EA gede (anatom\u00EE) anko a\u015Fik\u00EA. Gelek ji van br\u00EEnan gir\u00EAday\u00EE h\u00FBrj\u00EEnewer anko m\u00EEkroba Helicobacter Pylori ne. Gelek keristey\u00EAn d\u00EE m\u00EEna hebik\u00EAn Aspir\u00EEn dikarin v\u00EA nesaxiy\u00EA \u00E7\u00EAbikin. Bervaj\u00EE baweriya gi\u015Ft\u00EE, bir\u00EEna dazdegir\u00EAy\u00EA ko hema dirist pi\u00EAt\u00EE gedey\u00EA ye ji bir\u00EEna gedey\u00EA bi xwe berbelavtir e. Heye ko hindek ji br\u00EEn\u00EAn gedey\u00EA bibin \u015F\u00EArpence l\u00EA bir\u00EEn\u00EAn dazdegir\u00EAy\u00EA bi awayek\u00EA gi\u015Ft\u00EE wiha n\u00EEne."@ku . "Sorik yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn m\u00EEkrob\u00EEk, bisaw \u00EAn zarokan e. Kes\u00EAn ku s\u00EEstema wan \u00EE parastin\u00EA biserketine, di zaroktiy\u00EA de derbaskirine, bi sorik\u00EA nakevin. Bisaw e, pirr z\u00FB belav dibe. Pirran\u00EE bi pay\u00EEz \u00FB zivistanan xwe dide der. Kurtb\u00FBna v\u00EEr\u00FBsan 9-10 roj didome \u00FB pa\u015F\u00EA v\u00EEr\u00FBs xwe z\u00EAde dikin."@ku . "Multiple Sclerosis, MS, skleroza en\u00EEfireh an disseminated sclerosis yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn s\u00EEstema parastin\u00EA \u00FB neuroloj\u00EEk e. Xwe di s\u00EEstema parastin\u00EA \u00FB mej\u00EE de dide der. Mirov dikare b\u00EAje ji \u00E7ewt\u00EE \u00FB k\u00EAmasiya s\u00EEstema parastin\u00EA t\u00EA. Sel\u00FBlay\u00EAn (hucre) neuroloj\u00EEk bi qa\u015Fik\u00EAn miyel\u00EEn t\u00EAn dorp\u00EA\u00E7kirin \u00FB parastin. \u00CEcar di v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA de s\u00EEstema parastin\u00EA van qa\u015Fik\u00EAn miyel\u00EEn wek\u00EE dijmin dib\u00EEnin \u00FB wan tehr\u00EEb dikin. Hin caran d\u00EEsa j\u00EE s\u00EEstema parastin\u00EA biserdikeve \u00FB nexwe\u015F\u00EE b\u00EA\u00EE ew\u00E7end ziyan\u00EA derbasdibe. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn bi nav\u00EA Jean-Martin Charcot kesek\u00EA Frans\u00EE di sala 1868'\u00EE de ev nexwe\u015F\u00EE tesb\u00EEt \u00FB \u015F\u00EErove kiriye. Ev nexwe\u015F\u00EE xwed\u00EE gelek s\u00EEmptom, sedem \u00FB ziyan\u00EA ye, lewra bi nav\u00EA Multiple Sclerosis hatiye binavkirin, ango skleroza en\u00EEfireh."@ku . "Jean-Martin Charcot yek ji neurolog\u00EAn navdar \u00EAn Frans\u00EE ye. Bi ke\u015Ffkirina xwe ya nexwe\u015Fiya Skleroza en\u00EEfireh (Multiple Sklerose) t\u00EA nas\u00EEn. D\u00EEsa w\u00EA ev nexwe\u015F\u00EE ji Nexwe\u015Fiya parkinson\u00EA cudakiriye \u00FB taybetiy\u00EAn w\u00EA kiv\u015Fe kiriye. W\u00EE di dawiya jiyana xwe de bala xwe dab\u00FB ps\u00EEkopatologiy\u00EA \u00FB li ser h\u00EEpnot\u00EEzma \u00FB h\u00EEster\u00EEy\u00EA l\u00EAkol\u00EEn dikir. W\u00EE bandoreke mezin li Sigmund Freud \u00FB ps\u00EEkoanal\u00EEz\u00EA kiriye."@ku . "Hepat\u00EEt A (Hepatitis A) an bi Kurd\u00EE Zerika Zer yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn m\u00EEkrob\u00EEk \u00FB bisaw e. V\u00EEr\u00FBs\u00EAn v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA di 15-50 roj\u00EE de kurtb\u00FBn\u00EA diqed\u00EEnin \u00FB dest bi ziyan\u00EA dikin. Nexwe\u015F\u00EE dikare bi mangan (mehan) bidome. Ti car\u00EE nabe kron\u00EEk \u00FB ser\u00EE de li zarokan \u00FB kes\u00EAn derziya parastin\u00EA nekirine peyda dibe. Li welat\u00EAn ku saz\u00FBmaniyeke bir\u00EAk\u00FBp\u00EAk a tenduristiy\u00EA n\u00EEne z\u00EAd\u00EA ye. Pirran\u00EE li Asya, Tirkiye, R\u00FBsya, \u00CEndonezya. Efr\u00EEqa, Lat\u00EEn Amer\u00EEka hwd peyda dibe. Li Ewropay\u00EA n\u00EEne. Mixabin li Kurdistan\u00EA h\u00EAj gelek e."@ku . "Sor\u00EE\u00E7ik, sor\u00EE\u00E7k an sorsorok boriyek e di navbera hefik anko ger\u00FB ya mirov\u00EE heta gedey\u00EA ye. Sor\u00EE\u00E7ik xwarin\u00EA digeh\u00EEnit gedey\u00EA."@ku . "Hepat\u00EEt B (Hepatitis B) an bi Kurd\u00EE Zerika re\u015F yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn m\u00EEkrob\u00EEk, bisaw \u00EAn kezeb\u00EA ye. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku yekem\u00EEn nexwe\u015Fiya bisaw a dinyay\u00EA ye li dora 350 Milyon kes bi v\u00EA nexwe\u015Fiya kron\u00EEk ketine. Nexwe\u015Fiyeke gir\u00EEng \u00FB ziyanker e. Kezeb\u00EA dixurif\u00EEne heya bigire p\u00FB\u00E7 dike. V\u00EEr\u00FBsa bi heman nav\u00EA ye, xwe di kezeb\u00EA de bicihdike. Nexwe\u015F\u00EE bi riya xw\u00EEn\u00EA, t\u00FBka dev, t\u00EAkiliya cins\u00EE hwd derbas\u00EE yek\u00EA din dibe. Li Tirkiy\u00EA ev nexwe\u015F\u00EE bi gelek peyda dibe \u00FB li Kurdistan\u00EA k\u00EAm e."@ku . "W\u00EAne:Hemorrhoid. png Anatomiya hemoro\u00EEdan: y\u00EAn derve (external hemorrhoid) \u00FB y\u00EAn nav\u00EA (internal hemorrhoid) Hemoro\u00EEd yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn demar e \u00FB xwe bi werima demar\u00EAn sereke dide der. Hemoro\u00EEd ten\u00EA nav\u00EA werma di an\u00FBs\u00EA de ye."@ku . "Alb\u00EEn\u00EEzm (ji peyva albus - sp\u00EE ya Lat\u00EEn\u00EE t\u00EA) yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn genet\u00EEk e. Xwe bi xerab\u00FBna metabol\u00EEzmay\u00EA dide der. Ji tuneb\u00FBna yan k\u00EAmb\u00FBna p\u00EEgmenta ku reng\u00EA dide melan\u00EEn\u00EA t\u00EA kiv\u015Fekirin. Kes\u00EAn bi v\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EA ketine, \u00E7erm \u00FB por\u00EAn wan sp\u00EE dibin. D\u00EEtina \u00E7avan da xerab\u00FBn dibe. Ji ber ku \u00E7erm\u00EAn wan zirav \u00FB b\u00EAh\u00EAz in, zu di\u015Fewitin \u00FB ji kanser\u00EA re amade ne. Di \u00E7avan de n\u00EEstagm\u00FBs heye ango \u00E7av\u00EAn wan dicirifin. Heger alb\u00EEn\u00EEzm di asteka pirr bilind de n\u00EEne, ziyaneke mezin nade jiyana rojane."@ku . "Sendroma Down nexwe\u015Fiyeke genet\u00EEk e. Di kes\u00EAn bi v\u00EA sendrom\u00EA ketine re kromozomeke z\u00EAde heye, ango bi nav\u00EA kromozoma 21. kromozomek din bi wan re heye. Ber\u00EA ji nexwe\u015F\u00EAn Sendroma Down re \"Tirk\" an \"Mongol\" dihate gotin. Lewra ji aliy\u00EA f\u00EEz\u00EEk\u00EA ve di\u015Fibiyan Tirk-Mongolan. Di sala 1866'\u00EE de bij\u00EE\u015Fk\u00EA Br\u00EEtan\u00EE John Langdon Down v\u00EA sendrom\u00EA \u015F\u00EErove dike \u00FB \u00EAd\u00EE bi nav\u00EA w\u00EE t\u00EA binavkirin. Pitok\u00EAn n\u00FB jiday\u00EEkb\u00FBn bi dijwar\u00EE mezin dibin. Bi wan re nexwe\u015Fiy\u00EAn dil, b\u00EAhnvedan\u00EA hwd peyda dibin. Ji her aliy\u00EA ve dijwar mezin dibin, lewra hi\u015F\u00EA wan hinde k\u00EAm e \u00FB bizehmet\u00EE f\u00EAr dibin. Ji wan re dibistan\u00EAn taybet p\u00EAw\u00EEst e. Mixabin li Kurdistan\u00EA, bi taybet\u00EE li Bakur\u00EA wel\u00EAt ev derfetan n\u00EEne. Li Kurdistan\u00EA gelek k\u00EAm ev nexwe\u015F\u00EE t\u00EA d\u00EEtin. Ji hezar\u00EA 1-2 jiday\u00EEkb\u00FBn bi sendroma Down e. Di mirovan de 46 kromozom hene l\u00EA di wan de 47. Ev kromozoma z\u00EAde ji k\u00FB t\u00EA nay\u00EA zan\u00EEn. Pispor sed\u00EE sed zewaca di nava l\u00EAziman da qedexe dikin. D\u00EEsa kontrol\u00EAn beriya jiday\u00EEkb\u00FBn\u00EA p\u00EA\u015Fniyaz dikin."@ku . "John Langdon Haydon Langdon-Down yek ji neurolog \u00FB dermanfiro\u015F\u00EAn navdar \u00EAn Br\u00EEtan\u00EE ye. Bi ke\u015Ffa xwe ya Sendroma Down\u00EA t\u00EA naskirin. W\u00EE di jiyana xwe de pirran\u00EE dermanfiro\u015F\u00EE kiriye."@ku . "Singer\u00E7\u00EEn (Pectus carinatum) yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn hest\u00EE ye \u00FB pirran\u00EE jiday\u00EEkb\u00FBn\u00EA t\u00EA. Di bij\u00EE\u015Fkiya gel\u00EAr\u00EE ya Kurd\u00EE de bij\u00EE\u015Fkiya hest\u00EE gelek bip\u00EA\u015Fketiye. Peyva Singer\u00E7\u00EEn li hin her\u00EAm\u00EAn din bi curey\u00EAn din t\u00EAn binavkirin \u00FB ji sing+goger\u00E7\u00EEn=Singer\u00E7\u00EEn t\u00EA. Lewra sing deforme b\u00FBye, di\u015Fibe goger\u00E7\u00EEnan. Ji ber ku genet\u00EEk e pirran\u00EE ziyan\u00EA nade l\u00EA fonksiyon\u00EAn kezeb\u00EA bis\u00EEnordike. Heger kezeb\u00EA yan organeke din bi\u00EA\u015F\u00EEne yan bis\u00EEnorbike, li terapiy\u00EA t\u00EA ger\u00EEn. Hin caran ji ber ki pirsgir\u00EAk\u00EAn estet\u00EEk\u00EE dert\u00EEne, b\u00EA\u00EE \u00EA\u015F\u00EA j\u00EE nexwe\u015F dixwazin operasyon bikin l\u00EA bij\u00EE\u015Fk xwe nadin ber. Heya probelem\u00EAn mezin derneynin, operasyon li dij\u00EE sinca bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA ye. Li cem ciwanan, bi taybet\u00EE li cem ke\u00E7ikan dikare bibe sedem\u00EA hin pisrgir\u00EAk\u00EAn ps\u00EEkoloj\u00EEk."@ku . "Singeb\u00EEr (Pectus excavatum) yek ji anomaliy\u00EAn, nexwe\u015Fiy\u00EAn hest\u00EE ye \u00FB pirran\u00EE jiday\u00EEkb\u00FBn\u00EA t\u00EA. Navenda sing\u00EA berej\u00EAr bip\u00EA\u015Fket\u00EE ye. Heger ziyan\u00EA nade kezeb \u00FB organ\u00EAn din, ne ew\u00E7end gir\u00EEng e. L\u00EA problem\u00EAn estet\u00EEk \u00FB ps\u00EEkoloj\u00EEk rehetiy\u00EA nade nexwe\u015Fan."@ku . "V\u00FBlv\u00EEt\u00EEs yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn jinan e \u00FB bi \u00EEltehebgirtina v\u00FBlvay\u00EA xwe dide der. Ji ber ku m\u00EEkrob\u00EEk e, div\u00EA were terap\u00EEkirin an tunekirin an d\u00EA ziyan z\u00EAdetir bibe. Bij\u00EE\u015Fk girtina minak\u00EA bo testkirin\u00EA p\u00EA\u015Fniyazdikin. Bi v\u00EA test\u00EA curey\u00EA v\u00EEr\u00FBs\u00EA b\u00EA\u00EE \u015Fik t\u00EA naskirin."@ku . "Zarokjiberbirin, k\u00FBretaj, h\u00FBrkol\u00EEna j\u00EE\u00E7ek\u00EA ji ber sedem\u00EAn tendurist\u00EE yan taybet\u00EE daw\u00EE li bican\u00EEb\u00FBn\u00EA an\u00EEn e. Jiberbrin derkirin an av\u00EAtina vern\u00EEk an cen\u00EEn\u00EE ji malzar\u00EEy\u00EA ye ko ji sedema mirina vern\u00EEk\u00EE ye an j\u00EE dibit sedema mirina w\u00EE. Jiber\u00E7\u00FBn mumk\u00EEn e serbixwe an j\u00EE bi r\u00EAya keristey\u00EAn k\u00EEmyay\u00EE, ne\u015Fterkar\u00EE an r\u00EAy\u00EAn d\u00EE ji qest r\u00FB bidit. Bi gi\u015Ft\u00EE, jiberbirin behsa destajoyek\u00EA (bi Ingl\u00EEz\u00EE procedure) dikit ko merema w\u00EA daw\u00EEkirina avis\u00EEy\u00EA ye. Di zaravnasiya pizi\u015Fk\u00EE da, her daw\u00EEb\u00FBneka avis\u00EEy\u00EA ya serbixwe an destkir \u00FB jiqesd ber\u00EE heft\u00EEya 20'\u00EA ji jiyana hundir\u00EA malzar\u00EEy\u00EA ko berhemek\u00EA nej\u00EE di\u00EEnit serdinyay\u00EA, jiberbirin e. Di d\u00EErok\u00EA da gelek \u015F\u00EAwaz ji bo jiberbirin\u00EA heb\u00FBne. Al\u00EEy\u00EAn exlaq\u00EE \u00FB qan\u00FBn\u00EE y\u00EAn jiberbirin\u00EA niha babet\u00EAn n\u00EEqa\u015F\u00EAn gelek gerim in li piran\u00EE ya welat\u00EAn c\u00EEhan\u00EA. Wek\u00EE ji peyv\u00EA j\u00EE kiv\u015Fe ye, \"jiberbirin\" e ne \"jiber\u00E7\u00FBn\" e. Zarokjiber\u00E7\u00FBn b\u00EA\u00EE v\u00EEna mirov e. L\u00EA li vir mirov bi v\u00EEn\u00EA tevdigere. Li gelek civakan bi \u00E7aveke ba\u015F \u00FB er\u00EAn\u00EE li zarokjiberbirin\u00EA yan k\u00FBretaj\u00EA nay\u00EA n\u00EAr\u00EEn. Li civak\u00EAn wiha maf \u00FB wekheviya jinan j\u00EE k\u00EAm in. D\u00EEsa li hin welatan k\u00FBretaj ji ber sedem\u00EAn ol\u00EE hwd qedexe ye \u00FB bi diz\u00EE t\u00EA kirin. Li Kurdistan\u00EA, bi taybet\u00EE li Kurdistana neazad, ango par\u00E7ey\u00EAn li der\u00EA Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA dim\u00EEnin yasay\u00EAn dagirkeriy\u00EA serdest in. Li Bakur\u00EA wel\u00EAt neqedexe l\u00EA karek\u00EA nelir\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. Li Rojhilata Kurdistan\u00EA ango Kurdistana \u00CEran\u00EA \u00FB ya S\u00FBr\u00EE bi diz\u00EE t\u00EAn kirin, qedexe ye. D\u00EEroka k\u00FBretaj\u00EA gelek kevn e. Bij\u00EE\u015Fk di hin rew\u015F\u00EAn awarte de ji ber sedem\u00EAn tenduristiya d\u00EA yan j\u00EE\u00E7ek\u00EA (embriyo) biryara yan p\u00EA\u015Fniyaza k\u00FBretaj\u00EA didin. Her\u00EE dereng hefteya 16. a bican\u00EEmayin\u00EA dikare were kirin."@ku . "Vaj\u00EEna (r\u00EAv, berzik, riya dol, kis, la\u015F, quz, gilik hwd gelek binavkirin\u00EAn bi kurd\u00EE hene) organa zayender a jin\u00EA ye. Dir\u00FBv\u00EA w\u00EA wek\u00EE kanaleke 8 cm ye. Di hundir de pirr nerm \u00FB qermi\u00E7ok\u00EE ye. \u00C7erm\u00EA w\u00EA ji avz\u00EA \u00FB herik tim \u015Fil dim\u00EEne m\u00EEna herika di hundir\u00EA b\u00EAvil\u00EA (poz\u00EA) \u00FB dev de. Dora vaj\u00EEnay\u00EA pirr ji hev vedibe \u00FB ev yek zarokan\u00EEn\u00EA \u00FB t\u00EAkiliya zayendiy\u00EA h\u00EAsan dike. Di k\u00FBraniya vaj\u00EEnay\u00EA de bi pi\u015Fk\u00EEna dest\u00EE mirov dikare heb\u00FBna qirika malzarok\u00EA bihes\u00EEne."@ku . "W\u00EAne:Confusion. svg Ev gotar bi kurmanc\u00EE j\u00EE heye::\u0626\u06D5\u0645 \u0648\u062A\u0627\u0631\u06D5 \u0628\u06D5 \u0632\u0627\u0631\u0627\u0648\u06D5\u06CC \u06A9\u0648\u0631\u0645\u0627\u0646\u062C\u06CC H\u00FBrj\u00EEnewer H\u00FBrj\u00EEnewer (bi Ingl\u00EEz\u00EE microbe an microorganism) endamwer an organ\u00EEzmek e hind h\u00FBr e ko bi \u00E7av\u00EAn b\u00EA ar\u00EEkar nah\u00EAt d\u00EEtin jibo d\u00EEtina w\u00EA h\u00FBrb\u00EEn an maykroskop p\u00EAdv\u00EE ye. Bakter\u00EE, kivark anko qar\u00E7ik, arkiya \u00FB y\u00FBkary\u00FBsayt h\u00FBrj\u00EEnewer dih\u00EAn hesibandin. V\u00EEr\u00FBs anko vayr\u00FBs bi gi\u015Ft\u00EE wek\u00EE b\u00FBnewer\u00EAn b\u00EAcan dih\u00EAn hesibandin. Bi gi\u015Ft\u00EE, h\u00FBrj\u00EEnewer tek-xane an hindek caran j\u00EE pirxane ne. L\u00EA hindek ji wan hind mezin in ko carina bi \u00E7av\u00EA b\u00EA ar\u00EEkar\u00EE j\u00EE dih\u00EAn d\u00EEtin. H\u00FBrj\u00EEnewer hema bib\u00EAje li her dereka v\u00EA c\u00EEhan\u00EA dij\u00EEn: li ser\u00EA \u00E7iyayan, di bin\u00EA deryayan \u00FB di la\u015F\u00EA mirov \u00FB lawir \u00FB giyayan da. H\u00FBrj\u00EEnewer pareka gelek giring ji j\u00EEnhawir anko ekos\u00EEstem\u00EA ne. Ew la\u015Fey\u00EAn mir\u00EE y\u00EAn endamwer\u00EAn d\u00EE dibihuj\u00EEnin. L\u00EA hindek ji wan j\u00EE nesax\u00EEz\u00EA ne \u00FB lawir \u00FB giyay\u00EAn d\u00EE t\u00FB\u015F\u00EE nesaxiyan dikin. H\u00FBrj\u00EEnewerzanist an m\u00EEkrobiyoloc\u00EE zanist\u00EA xw\u00EEndina li ser h\u00FBrj\u00EEneweran e."@ku . "Spek\u00FBl\u00FBm alaveke al\u00EEkar bo pi\u015Fk\u00EEna (muayene) j\u00EEnekologan e. Ev c\u00EEhaz ji metal (lajwerd, nas\u00FBt) an plast\u00EEk e \u00FB di\u015Fibe nikil\u00EA qaz\u00EA. Dema mirov nikil veke d\u00EEwar\u00EAn vaj\u00EEnay\u00EA j\u00EE t\u00EAn vekirin. Gelek curey\u00EAn v\u00EA alav\u00EA hene \u00FB bij\u00EE\u015Fk gor\u00EE p\u00EAdiviy\u00EA bikart\u00EEnin. Heger di pi\u015Fk\u00EEn\u00EA de k\u00EA nexwe\u015F bi\u00EA\u015F\u00EEne, t\u00EA pay\u00EEn ku ew ne bij\u00EE\u015Fkeke birehm \u00FB pispor e. Ji bo alav ba\u015F bi\u015Fimite, didin ber av\u00EA yan, dawiya w\u00EA bi krem dikin. Spek\u00FBl\u00FBm vegirt\u00EE dikeve vaj\u00EEnay\u00EA \u00FB h\u00EAd\u00EEka t\u00EA vekirin. Bi al\u00EEkariya rew\u015Feneke (t\u00EEr\u00EAj) bih\u00EAz bij\u00EE\u015Fk kar\u00EA xwe dike. Bij\u00EE\u015Fk bi al\u00EEkariya spek\u00FBl\u00FBm\u00EA dikare, hundir\u00EA vaj\u00EEnay\u00EA, qirika \u00FB dev\u00EA malzarok\u00EA bipi\u015Fk\u00EEne (muayene bike)."@ku . "Vaj\u00EEn\u00EEt yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn m\u00EEkrob\u00EEk \u00EA bi jinan re ye. Wek\u00EE ji nav\u00EA w\u00EA kiv\u015Fe ye, \u00EEnfeksiyoneke vaj\u00EEnay\u00EA ye. Guhertin\u00EAn hormon\u00EE, bikaran\u00EEna hin dermanan, jiyan\u00EAn awarte, stres hwd dibin sedem ku dengeya as\u00EEd\u00EA li m\u00FBkozaya organ\u00EAn zayender xerabibin. Gelek curey\u00EAn \u00EElteheb\u00EA hene l\u00EA ya pirr t\u00EA d\u00EEtin, \u00EElteheba ku bakteriya Candida albicans p\u00EAk t\u00EEne ye. Bakter\u00EE dikare bi riya t\u00EAkiliya cins\u00EE, oral hwd derbas\u00EE yek\u00EA din bibe. Hin caran curey\u00EAn ant\u00EEbiyot\u00EEkan bik\u00EArnay\u00EAn. Jin\u00EAn z\u00EAdek\u00EEloy\u00EE, diyabet\u00EEk \u00FB bican\u00EE b\u00EAhtir di bin r\u00EEsk\u00EA de ne. Di p\u00EAderxistina nexwe\u015Fiy\u00EA de hin p\u00EEvandin\u00EAn pH p\u00EAw\u00EEst in. Gor\u00EE p\u00EAderxistin\u00EA r\u00EAbaza terapiy\u00EA t\u00EA amadekirin. S\u00EEmptom\u00EAn w\u00EA, xur, di t\u00EAkiliya cins\u00EE de \u00EA\u015F \u00FB herik in. Pirran\u00EE terap\u00EE bi ant\u00EEbiyot\u00EEkan gengaz e. Jin\u00EAn zewic\u00EE \u00E7\u00EAtir e, m\u00EAr\u00EA xwe j\u00EE bidin kontrolkirin. H\u00EEjiyen pirr gir\u00EEng e. Bikaran\u00EEna prezervat\u00EEvan, paqijiya destava mezin, bikaran\u00EEna binekinc\u00EAn h\u00EEjiyen\u00EEk hwd."@ku . "\u015E\u00EEr\u00EA bej\u00EE (Galactorrhea) ji anomaliyeke p\u00EAs\u00EEr (\u00E7i\u00E7ik) e \u00FB xwe bi herik\u00EEna \u015F\u00EEr \u00EA nepay\u00EE dide der. Ango jin ne bican\u00EE ye \u00FB pitoka w\u00EA n\u00EEne l\u00EA \u015F\u00EEr\u00EA w\u00EA t\u00EA. Li Kurdistan\u00EA j\u00EA re \u015F\u00EEr\u00EA bej\u00EE t\u00EA gotin. \u015E\u00EEr\u00EA bej\u00EE dikare li cem zarok\u00EAn n\u00FBjiday\u00EEkb\u00FBy\u00EE j\u00EE peyda bibe. W\u00EA gav\u00EA j\u00EA re \"\u015F\u00EEr\u00EA milyaketan\" dib\u00EAjin. Div\u00EA \u015Fa\u015F\u00EE \u00E7\u00EAnebe, heger jin p\u00EAs\u00EEr\u00EAn xwe pirr car\u00EE bido\u015Fe dikare hormonan bitetik\u00EEne \u00FB yek du dilop \u015F\u00EEr were. Eva ne \u015F\u00EEr\u00EA bej\u00EE ye, normal e. \u015E\u00EEr\u00EA bej\u00EE pirr k\u00EAm be j\u00EE li cem m\u00EAran j\u00EE t\u00EA d\u00EEtin. Heger \u015F\u00EEr\u00EA bej\u00EE ten\u00EA ji p\u00EAs\u00EErek\u00EA t\u00EA, bi\u00EA\u015F e \u00FB bixw\u00EEn e, ser\u00EEl\u00EAdana bij\u00EE\u015Fk t\u00EA p\u00EA\u015Fniyazkirin. Hin caran bij\u00EE\u015Fk dikevin \u015Fika \u015F\u00EArpenceya p\u00EAsir\u00EA."@ku . "Le Ditany\u00E8 (ya j\u00EE Une seule nuit ya L'Hymne de la victoire) ji sal\u00EA 1984 da sr\u00FBda netew\u00EE y\u00EA Burk\u00EEna Fazo ya. Gotar\u00EA xwe ji wez\u00EEr\u00EA Thomas Sankara ye."@ku . "Harmegedon b\u00EAjeke ji Mizg\u00EEn\u00EE, peyxama Y\u00FBhenna ye. Li gor\u00EE w\u00EA c\u00EEh\u00EA \u015Fer\u00EA daw\u00EE ber\u00EA hatina Mesih\u00EA ye. B\u00EAjeya Yewnan\u00EE Har Maged\u00F3n ku gelek wergerwan bikar t\u00EEnin, bi mane \u00FB wateya \u201E\u00C7iyay\u00EA Meg\u00EEdo\u201C [yan\u00EE \u00E7iyay\u00EA li Rojhilata Nav\u00EEn] yan j\u00EE \u201E\u00C7iyay\u00EA Komb\u00FBy\u00EEna Le\u015Fkeran\u201C t\u00EA f\u00EAhmkirin. Ev gotin j\u00EE d\u00EEsa ji b\u00EAjeya \u00CEbran\u00EE hatiye stendin \u00FB maneya w\u00EA j\u00EE d\u00EEsa bi \u201E\u00C7iyay\u00EA Meg\u00EEdo\u201C ye. Bi v\u00EE away\u00EE em dib\u00EEnin ku, ev b\u00EAje cara yekem di peyxam\u00EAn Xwed\u00EA de t\u00EA ziman \u00FB ji w\u00EA bi edebiyat \u00FB w\u00EAjeya dunyay\u00EA belev b\u00FBye. \u015Eandiy\u00EA Y\u00FBhenna ev gotin cara yekem di Peyxam\u00EA de aniye ziman. Pirt\u00FBka P\u00EEroz v\u00EE nav\u00EE bi tevkuj\u00EE \u00FB holokosta \u00E7ek\u00EAn nukliyer\u00EE \u00FB dendik\u00EE ve gir\u00EA nade. L\u00EA bi \u201Ecenga Roja Mezina Xweday\u00EA kar\u00EEndar\u00EA her ti\u015Ft\u00EE\u201C ve gir\u00EA dide . Ev nav bi taybet\u00EE v\u00EA maney\u00EA t\u00EEne hol\u00EA, \u201Ec\u00EEh\u00EA [bi Yewnan\u00EE: t\u00F3pon, e yan\u00EE rew\u015F \u00FB hal e]\u201C ku, di w\u00EA rew\u015F\u00EA de w\u00EA serwer\u00EA siyas\u00EE y\u00EAn dunyay\u00EA xwe li dij\u00EE Afirand\u00EAr \u00FB pad\u00EE\u015Fahiya Mes\u00EEh\u00EA w\u00EE kom bikin. W\u00EA ev hereket \u00FB hewlday\u00EEna dijber\u00EE, bi dest\u00EA hewlday\u00EEnek c\u00EEhanger\u00EE dij\u00EE xizmetkar\u00EAn Xwed\u00EA yektay\u00EAn li ser zem\u00EEn be. Jiber ku, ev kes n\u00FBner\u00EAn Pad\u00EE\u015Fahiya Xwed\u00EA ne. \u00CAri\u015Fa Harmegedon yan j\u00EE Armagedon\u00EA ji aliyek\u00EE ve di\u015Fibe \u00EAri\u015Fa Gog\u00EA ji welat\u00EA Magog\u00EA. \u201EXudan, XUDA wusa dib\u00EAje: d\u00EA ew roja wusa bibe ku, d\u00EA hinek ti\u015Ft b\u00EAn aqil\u00EA te \u00FB tuy\u00EA raman\u00EAn xerab bifikir\u00EE \u00FB tuy\u00EA bib\u00EAj\u00EE: Ez hilki\u015Fim war\u00EA gund\u00EAn b\u00EAd\u00EEwar, ez bi ser y\u00EAn ku di rehetiy\u00EA de nr \u00FB di ewlekariy\u00EA de r\u00FBdinin herim, gi\u015Ft b\u00EAy\u00EE d\u00EEwar r\u00FBni\u015Ftine \u00FB \u00E7ilm\u00EAriy\u00EAn deriy\u00EAn wan \u00FB deriy\u00EAn wan n\u00EEne. Tuy\u00EA bona talan \u00FB yexme kirin\u00EA \u00FB bona ku li dij\u00EE c\u00EEh\u00EAn \u00E7awa xera b\u00FBb\u00FBn, l\u00EA niha mirov l\u00EA r\u00FBdinin\u00EA \u00FB neteweya ku ji gelan ve hatine civandin dest\u00EA xwe bizivir\u00EEn\u00EE hilki\u015F\u00EE, ew netewa ku dewar \u00FB mal qezenc kiriye, di navika din\u00EA de r\u00FBdine\u201C (H\u00EAzek\u00EE\u00EAl be\u015Fa 38 ayet\u00EAn 10 \u2013 12)."@ku . "N\u00EEvkada Bakur, n\u00EEvkada din\u00EA y\u00EA li bakura ekwator \u00FB n\u00EEvkada Ba\u015F\u00FBr dim\u00EA ye. Li n\u00EEvkada bakur hav\u00EEn di p\u00FB\u015Fper\u00EA de heta gelaw\u00EAj\u00EA, zivistan j\u00EE di berfanbar\u00EA de heta re\u015Fem\u00EEy\u00EA dajo. Parzem\u00EEn \u00FB xak\u00EAn din\u00EA bi piran\u00EE \u00FB n\u00EAz\u00EE %80-90\u00EAn nif\u00FBsa din\u00EA li n\u00EEvkada bakur in. Ew bi piran\u00EE li ser n\u00EEvkada parzem\u00EEn\u00EE dikeve ye. W\u00EAne:Hemisferio Norte. png N\u00EEvkada bakur bi zer e"@ku . "\u015Eerab, \u015Forav, xw\u00EEn\u00EE, w\u00EEn vexwarineke alkol\u00EEk ji tiriyan t\u00EA \u00E7\u00EAkirin e. Gor\u00EE curey\u00EA tirab\u00EA, \u015Ferab j\u00EE dikare sor, re\u015F an sp\u00EE be. Hin curey\u00EAn \u015Ferab\u00EA hene ku ji f\u00EAkiyan \u00FB birinc\u00EA t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin l\u00EA ne ew\u00E7end navdar in."@ku . "Dalber\u00EEn, reklam be\u015Feke gir\u00EEng a danas\u00EEn, hilber\u00EEn \u00FB sermayey\u00EA ye. Peyva dalber\u00EEn a kurd\u00EE dibe ku ji da+hilber\u00EEn=dalber\u00EEn hatibe. Ango ya ku daye, dide hilber\u00EEn, a ku hilber\u00EEn\u00EA-prod\u00FBksiyon\u00EA z\u00EAd\u00EA dike ye. Di serdema n\u00FB de b\u00EA\u00EE reklam karsaz nikarin mal\u00EA xwe bifiro\u015Fin lewra kap\u00EEtal \u00EAd\u00EE tix\u00FBban nasnake \u00FB ji yek curey\u00EA bi hezaran prod\u00FBksiyon hene. Dalber\u00EEn bi r\u00EAbaz\u00EAn afirand\u00EAr bandor li daxwaza kir\u00EEn\u00EA ya kiryar kirin e. Wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn di bazar\u00EA de dengeya daxwaz \u00FB p\u00EA\u015Fber\u00EEkirin\u00EA heye. Heger p\u00EA\u015Fber\u00EEkirin z\u00EAde l\u00EA daxwaz k\u00EAm be, karsaz mecb\u00FBr dim\u00EEnin ku berd\u00EAla hilber\u00EEn\u00EA erzan bikin. Berevajiya w\u00EA j\u00EE rast e. Reklam bi riy\u00EAn ku bandora xwe bi erzan\u00EE \u00FB bih\u00EAz li kiryar dikin t\u00EA kirin. Erzan, lewra reklam j\u00EE bi dirav, berd\u00EAl t\u00EA kirin."@ku . "V\u00EEk\u00EEng, vayk\u00EEng, W\u00EEk\u00EEng nav\u00EA bereke Skand\u00EEnav\u00EE ye ku di sedsala 8em\u00EEn heya 11em\u00EEn li bakur\u00EA Ewropa desthilat\u00EE kirine ye. Peyv di ziman\u00EAn Skand\u00EEnav\u00EE de t\u00EA wateya t\u00EAko\u015Fer, cenghez, \u015Ferxwaz. Bera V\u00EEk\u00EEngan bi \u00EAr\u00EE\u015Fkar\u00EE, deryavan\u00EE \u00FB xurtiya xwe hatiye nas\u00EEn. Wan gelek sefer ber\u00EE bi rojava \u00FB rojhilat\u00EA kirine. Gel\u00EAn Skand\u00EEnavya \u00FB hinde j\u00EE \u00DBr\u00EEs wek\u00EE neviy\u00EAn wan t\u00EAn zan\u00EEn. \u00C7and \u00FB hunera V\u00EEk\u00EEngan di nava ya Germanan de t\u00EA hesibandin ku ew j\u00EE be\u015Feke ji ber\u00EAn \u00CEndogermanan e. Hin teoriy\u00EAn ku bingeha Kurdan bi wan ve gir\u00EAdidin j\u00EE hene. Gor\u00EE wan bav-kal\u00EAn Kurdan ji bakur\u00EA Ewropa hatine. L\u00EA pirran\u00EE dipejir\u00EEnin ku bingeha ber\u00EAn Aryanan ji R\u00FBsya \u00EEro belav b\u00FBne, herwek\u00EE V\u00EEk\u00EEng j\u00EE. Hin dab \u00FB n\u00EAr\u00EEt\u00EAn Kurd \u00FB V\u00EEk\u00EEngan di\u015Fibin hev\u00FBdu. Bo m\u00EEnak bikaran\u00EEna qo\u00E7 (qlo\u00E7). Beriya ola \u00CEslam\u00EA Kurdan bo m\u00EAraniy\u00EA wek\u00EE s\u00EEmbol qo\u00E7 bikardian\u00EEb\u00FBye. D\u00EEsa ji aliy\u00EA zim\u00EAn ve j\u00EE gelek hevpar\u00EE hene."@ku . "W\u00EAne:Flag of Koma Komal\u00EAn Kurdistan. svg Al\u00EA Koma Komal\u00EAn Kurdistan Koma Komal\u00EAn Kurdistan an KKK di 20'\u00EA adara 2005'an de wek\u00EE s\u00EEstemeke konferderal\u00EEst hatiye \u00EElankirin. \"R\u00EAber\u00EA\" KKK'\u00EA Abdullah Ocalan e, serok\u00EA konseya r\u00EAveber Murat Karayilan e. Kongra-Gel wek\u00EE mecl\u00EEs\u00EA KKK t\u00EA d\u00EEtin. Di 5\u2019em\u00EEn Lijneya Gi\u015Ft\u00EE ya KONGRA GEL ku di 16 \u00FB 22\u2019y\u00EA gulan\u00EA de li qad\u00EAn ger\u00EEla p\u00EAk hat nav\u00EA Koma Komal\u00EAn Kurdistan (KKK) hat guhartin, b\u00FB Koma Civak\u00EAn Kurdistan\u00EA (KCK)."@ku . "Vandal nav\u00EA berek\u00EA Germanan e. Vandalan bi r\u00FBxandina xwe ya hin her\u00EAm\u00EAn \u00FB bajar\u00EAn \u00CEmparatoriya Romay\u00EA deng dane. Kirin\u00EAn wan \u00EAn hovane di d\u00EEroka Ewropa de bandoreka k\u00FBr h\u00EE\u015Ftiye. Ji ber w\u00EA h\u00EAj j\u00EE kirin\u00EAn hovane wek\u00EE \"vandal\u00EE, vandal\u00EEzm\" t\u00EAn binavkirin. Di nava sal\u00EAn 439 - 533 de bi nav\u00EA Keyaniya Vandalan a Efr\u00EEqay\u00EA desthilatdariyek\u00EA j\u00EE kirine. Sala 455'\u00EE de key\u00EA Vandalan Geiserich, bajar\u00EA Roma r\u00FBxandiye. H\u00EAz \u00FB bandora Vandalan ji aliy\u00EA B\u00EEzansan ve hatiye \u015Fikestin \u00FB wan p\u00EAl bi p\u00EAl ola Xr\u00EEstiyaniy\u00EA pejirandine \u00FB di nava gel\u00EAn c\u00EEran de heliyane."@ku . "Ain\u00FB, nav\u00EA berek\u00EA kevnexwediy\u00EA bakur\u00EA Japonyay\u00EA ye. Ji wan re herwek\u00EE \u00FBtar\u00EE j\u00EE t\u00EA gotin. Ain\u00FB li wateya mirov (bi ziman\u00EA \u00FBtar\u00EE) j\u00EE hevalbend e. Ew bi ziman\u00EA ain\u00FB diaxivin ku ev zimanek\u00EE taybet e \u00FB ti n\u00EAz\u00EEkay\u00EE bi ziman\u00EAn devedor\u00EA n\u00EEne. \u00CEro li dora 27.000 ainuy\u00EE li Japonyay\u00EA dij\u00EEn. T\u00EA gotin ku bi hatine ber\u00EAn Japon a giravan p\u00EAl p\u00EAl gel\u00EA ain\u00FB heliyaye \u00FB hatine tunekirin. D\u00EEsa t\u00EA gotin ku ain\u00FB bi deh hezaran salan ber\u00EA ji bakur\u00EA Asyay\u00EA \u00E7\u00FBne Japonyay\u00EA \u00FB bi mongolan re l\u00EAz\u00EEm in. L\u00EA ji aliy\u00EA f\u00EEz\u00EEk\u00EE \u00FB jenet\u00EEk ve na\u015Fibin wan. L\u00EAkol\u00EEn berdewam in. Gel\u00EA ain\u00FB bi xurt\u00EE xwed\u00EE li dab \u00FB n\u00EAr\u00EEt\u00EAn xwe dert\u00EAn. Ji aliy\u00EA \u00E7anda gel\u00EAr\u00EE ve gelek dewlemend in."@ku . "Yen, Yen\u015F, Yen\u00EE\u015F gelek\u00EA ko\u00E7er li Ewropa ye. T\u00EA pay\u00EEn ku bingeha wan digih\u00EA Keltan. Ji aliy\u00EA f\u00EEz\u00EEk\u00EE ve di\u015Fibin Germanan. Ji wan re hin caran \"\u00C7\u00EEgan\u00EAn sp\u00EE\" j\u00EE dib\u00EAjin. Mixabin li ser d\u00EEroka wan k\u00EAm agah\u00EE hene \u00FB k\u00EAm l\u00EAkol\u00EEn hatien kirin. Bi ziman\u00EA Yen\u00EE\u015F\u00EE diaxivin."@ku . "Tansu \u00C7iller Tansu \u00C7iller yekem\u00EEn serokwez\u00EEra Tirkiy\u00EA ye. Ji sala 1993 heya 1996 serokwez\u00EErt\u00EE kiriye. Herwek\u00EE di nava sal\u00EAn 1993 - 2002 de serokatiya DYP (Partiya Riya Rast) kiriye. Ew bi xwe hemwelatiya DYE b\u00FB. Gor\u00EE zagon\u00EAn Tirkiy\u00EA b\u00FBy\u00EEna w\u00EA ya serokwez\u00EErtiy\u00EA ne gengaz b\u00FB. Lewra kes\u00EA ku hemwelatiya welatek biyan bi wan re hene, nikarin bibin wez\u00EEr an serokwez\u00EEr. L\u00EA b\u00FB. W\u00EA bi qas\u00EE demek\u00EA wez\u00EErtiya kar\u00EA derve j\u00EE hilwergirt. Pi\u015Ft\u00EE xwandina xwe ya dibistana amadey\u00EE li Robert College li zan\u00EEngeha Bogazi\u00E7i be\u015Fa abor\u00EEzaniy\u00EA biser\u00EEdike. D\u00FB re li DYE bicih dibe \u00FB dibe hemwelatiya DYEy\u00EA. Li zankoya Yale \u00FB Connecticut berdewamiya bilind a perwerdey\u00EA dike. \u00C7iller di pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA de riyeke pragmat\u00EEst dime\u015F\u00EEne. Ji aliy\u00EA ronakb\u00EEran ve pirr dihat rexnekirin ku ew wek\u00EE malbat, li pey berjewendiy\u00EAn xwe ne. D\u00EEsa nav\u00EA w\u00EA tev\u00EE firotina koka\u00EEn \u00FB ero\u00EEn b\u00FB. Li Almanyay\u00EA di dadgeh\u00EA de ji ber kiryar\u00EAn kir\u00EAt hat darizandin. \u00C7iller herwek\u00EE dijminatiya Kurdan dikir. Di dema desthilatdariya w\u00EA de bi hezaran gund\u00EAn Kurdan hate r\u00FBxandin, bi hezaran mirov\u00EAn Kurd ji aliy\u00EA h\u00EAz\u00EAn tar\u00EE y\u00EAn dewlet\u00EA ve hatin tunekirin. Li Kurdistan\u00EA nav\u00EA w\u00EA kirin \"M\u00EEreya ku bi xw\u00EEna Kurdan dij\u00EE\". \u00C7iller yek ji endam\u00EAn dewleta k\u00FBr a Tirkiy\u00EA b\u00FB. Rastg\u00EEr\u00EAn Tirk w\u00EA wek\u00EE \"Mezina sedsala daw\u00EE, asenaya diya Tirkan\" dinirx\u00EEnin. T\u00EA gotin ku malbata w\u00EA bingeh A\u015Fkal\u00EE ne."@ku . "Queens [kwi\u02D0nz] herem\u00EA tewr\u00EE mez\u00EEn y\u00EA New York City di New York di DYE da ye. Ew di rojavay\u00EA girav\u00EA Long Island\u00EA ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/ef/\u00DBs\u00FB.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Volkan\u00EA \u00DBs\u00FB \u00DBs\u00FB volkanek di girav\u00EA japon\u00EE bi nav\u00EE Hokkaid\u014D da ye. Ew 731 m bilinde. Di roj\u00EA 31'\u00EA adar\u00EA 2000 da a\u015F \u00FB d\u00FBman ji \u00DBs\u00FBy\u00EA derdiket."@ku . "YouTube s\u00EEtek\u00EE bi nav \u00FB deng ku bikarh\u00EAner t\u00EAde dikanin v\u00EEdeoyan upload bikin, bin\u00EArin \u00FB leva bikin. YouTube li sibata 2005 ji 3 xebatkar\u00EAn Paypal hate sazkirin. Ev s\u00EEte ku of\u00EEs\u00EAn w\u00EE li San Bruno, California ne ji bo peydab\u00FBna v\u00EEdeoyan teknoloj\u00EEya Flash bi kar t\u00EEne. Di naverok\u00EA fireh \u00EA v\u00EA s\u00EEt\u00EA de, meriv bi piran\u00EE v\u00EEdeoy\u00EAn muz\u00EEk\u00EA, par\u00E7\u00EAn f\u00EElm \u00FB \u015Fowan, program\u00EAn tv \u00FB blog\u00EAn video dib\u00EEne. \u015E\u00EErket ku v\u00EEsta 67 xebatkaran dixebit\u00EEne, j\u00EE ji Time Magazine ve j\u00EA re 'Invention of the Year' ('\u00C7\u00EAkirina Sal\u00EA') ji boy sala 2006 hat\u00EEye gotin. Li cotmeha 2006, Google,Inc. , da nas\u00EEn ku lihevkirinek\u00EA gih\u00EE\u015Ftib\u00FB ji bona ku kompan\u00EEy\u00EA bist\u00EEne, biha v\u00EA standin\u00EA j\u00EE 1.65 m\u00EElyar $ b\u00FB. Lihevkirin li 13\u00EA mijdara 2006 hate girtin. YouTube ji Chad Hurley, Steve Chen \u00FB Jawed Karim ve hate sazkirin. Ew gi\u015Fk xebatkar\u00EAn PayPal \u00EAn kevn b\u00FBn. Ber\u00EE ku dest bi xebata PayPal kirib\u00FB, Hurley li Indiana University of Pennsylvania design xwendib\u00FB. Chen \u00FB Karim bi hev re li University of Illinois at Urbana-Champaign zanist\u00EEya komputeran xwend\u00EEye. Nav\u00EA s\u00EEta 'YouTube' li 15\u00EA sibata 2005 hate derxistin, \u00FB s\u00EEte di meh\u00EAn pa\u015F de hate p\u00EA\u015Fvebirin. Sazberan p\u00EA\u015Fd\u00EEtineke s\u00EEt\u00EA li gulana 2005 p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F\u00EE herkes\u00EEn kir\u00EEye, \u00FB \u015Fe\u015F meh\u00EAn pa\u015F\u00EA, destp\u00EAka ferm\u00EE ya YouTube b\u00FB."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/87/San_Bruno.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Nex\u015F\u00EA San Bruno San Bruno bajarokek\u00EE ku li San Mateo County, California, DYE bi c\u00EEh dibe. Nif\u00FBsa w\u00EE li gor\u00EE hejmareke 2000, 40,165 b\u00FB. San Bruno n\u00EAz\u00EEk\u00EA San Francisco International Airport ('Balafirgeha Navnetewey\u00EE ya San Francisco') ye. San Bruno j\u00EE li navbeyna South San Francisco ('San Francisco ya Ba\u015F\u00FBr') \u00FB Millbrae bi c\u00EEh dibe \u00FB 19 k\u00EElometr\u00EA ji navenda bajar\u00EA San Francisco ye. Li gor\u00EE United States Census Bureau, fireh\u00EEya baj\u00EAr 14.1 k\u00EElometr\u00EA, gi\u015Fk erd\u00EA ye. Of\u00EEs\u00EAn \u015F\u00EErketa YouTube j\u00EE di v\u00EE bajar\u00EE de bi c\u00EEh dibin."@ku . "Patrick Suskind niv\u00EEskarek\u00EE roman \u00FB senaryoy\u00EAn f\u00EElman \u00EA alman e. Ew li Ambach am Starnberger See, n\u00EAz\u00EE Munich, Almanya \u00E7\u00EAb\u00FBye. Bav\u00EA w\u00EE Wilhelm Emmanuel Suskind b\u00FB. W\u00EE di nav sal\u00EAn 1968 \u00FB 1974 de d\u00EEroka medyeval \u00FB d\u00EEroka hemdem li zan\u00EEngeha Munich\u00EA \u00FB li Aix-en-Provence'\u00EA xwendin. Li sal\u00EAn 1980\u00EE, w\u00EE \u00E7end senaryoyan niv\u00EEs\u00EEne m\u00EEna 'Monaco Franze' (1982) \u00FB 'Kir Royal' (1986). W\u00EE j\u00EE pirt\u00FBka 'Das Perfum'\u00EA niv\u00EEs\u00EE ku rast\u00EE pir serfiraz\u00EEy\u00EA hat\u00EEye \u00FB li ser Suskind bala xelk\u00EA ki\u015Fand\u00EEye. Pirt\u00FBk\u00EAn din ku w\u00EE niv\u00EEs\u00EEne j\u00EE ev in : 'Die Taube' ('Kevok', 1987), 'Die Geschichte von Herrn Sommer' ('\u00C7\u00EEroka Mr. Sommer', 1991), \u00FB 'Drei Geschichten' ('Sis\u00EA \u00E7\u00EErok\u00EA', 2005). W\u00EE j\u00EE berhemeke \u015Fano niv\u00EEs\u00EEye ku nav\u00EA w\u00EA 'Der Kontrabass' (1981) e, ev berhem ji boy \u00E7end sal\u00EA li \u015Fanoy\u00EAn alman\u00EE hate p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkirin. Suskind li Munich\u00EA dij\u00EE \u00FB pir hindik hevd\u00EEtinan nade."@ku . "Recep Tayyip Erdo\u011Fan, yek ji serokwez\u00EEr\u00EAn Tirkiyey\u00EA ye. Damezr\u00EAner\u00EA AKP (Adalet ve Kalkinma Partisi - Partiya dadmend\u00EE \u00FB bip\u00EA\u015Fketin\u00EA) ye. W\u00EE bi salan serokatiya \u015Faredariya Stenbol\u00EA kiriye. Di nava partiy\u00EAn Necmettin Erbakan de dest bi pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA kiriye. Ango siyaseta Tirk-\u00CEslam\u00EA dike. Li Rizey\u00EA zarokatiya xwe boriye. Bingeha malbata w\u00EE ne Tirk e. T\u00EA pay\u00EEn Gurc\u00EE yan Laz e. Dibistana amadey\u00EE di dibistana n\u00EEv-ol\u00EE de diqed\u00EEne. Pi\u015Ftre zan\u00EEngeha Marmara de be\u015Fa zan\u00EEn\u00EAn abor\u00EE \u00FB bazirganiy\u00EA diqed\u00EEne. Di yaney\u00EAn amator\u00EE de 16 sal\u00EE futbol\u00EA diley\u00EEze. Ji ber axavtinek xwe t\u00EA darizandin \u00FB bi qas\u00EE 5 mang\u00EE di z\u00EEndan\u00EA de dim\u00EEne. H\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE riya w\u00EE ji Erbakan diqete \u00FB di nava trad\u00EEsyona partiy\u00EAn Tirk-\u00CEslam\u00EA de riyeke n\u00FB vedike. Ew dixwaze \u00EEdeolojiya Tirk-\u00CEslam\u00EA bi l\u00EEberal\u00EEzm\u00EA ve gir\u00EAbide. Ev siyaset w\u00EE \u00FB partiya w\u00EE a n\u00FB bip\u00EA\u015Fdixe. Di hilbijartin\u00EAn 3'\u00EA sermawez\u00EA 2002'an de biserdikeve \u00FB bi dengdaneke mezin t\u00EA ser desthilatdariy\u00EA. Ser\u00EE de dixwaze hin gavan bav\u00EAje, l\u00EA pirsgir\u00EAka Kurdistan\u00EA z\u00FB reng\u00EA w\u00EE j\u00EE n\u00EE\u015Fandide. Her\u00E7end\u00EE di axavtineka xwe ya li Amed\u00EA bo \u00E7areseriya pirsgir\u00EAka Kurd hin sozan dide j\u00EE, lis er p\u00EAkutiy\u00EAn art\u00EA\u015F\u00EA ji m\u00EAj \u015F\u00FBnve gavan dav\u00EAje. Heya bigire ji art\u00EA\u015F\u00EA b\u00EAhtir gotin\u00EAn li dij\u00EE Kurdan bil\u00EAvdike."@ku . "Necmettin Erbakan yek ji siyasetmedar\u00EAn navdar \u00FB serokwez\u00EEr\u00EAn b\u00EAr\u00EA y\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Pi\u015Ft\u00EE dibistana seretay\u00EE perwerdeya endazyariya mak\u00EEna dib\u00EEne. Ji bo perwerdeya bilind a zankoy\u00EA di\u00E7e Almanya \u00FB li bajar\u00EA Aachen dixw\u00EEne. Di perwerdeya xwe de serkeftin\u00EAn berbi\u00E7av dike \u00FB ev yeka han bala gelekan diki\u015F\u00EEne. Erbakan li Almanya di f\u00EErmaya Deutz de kar dib\u00EEne. Di sala 1965'\u00EE de dibe profesor\u00EA endazyariya mak\u00EEnay\u00EA \u00FB li Zan\u00EEngeha tekn\u00EEk a Stenbol\u00EA ders\u00EA dide."@ku . "S\u00FCleyman Demirel (* 1'\u00EA sermawez\u00EA 1924 li Islamk\u00F6y yek ji siyasetmedar\u00EAn navdar \u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Pi\u015Ft\u00EE qedandina dibistana amadey\u00EE li Zan\u00EEngeha tekn\u00EEk a Stenbol\u00EA perwerdeya endazyariya avakariy\u00EA dib\u00EEne. Li DYA perwerdeya bilind a zankoy\u00EA l\u00EAz\u00EAdedike. Di sala 1955'\u00EE de dibe ger\u00EEnendey\u00EA kar\u00EA av\u00EA y\u00EA d\u00FBgel\u00EA. Di nava AP de dest bi jiyana pol\u00EEt\u00EEk dike. Siyaseteka pragmat\u00EEst \u00FB rojane dime\u015F\u00EEne. Her gava le\u015Fker dest didin ser desthilatiy\u00EA vediki\u015Fiya \u00FB le\u015Fker diparast. Dema le\u015Fker xwe sistdikirin, d\u00EEsa derdikete qada pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA. Demirel bi dir\u00EAj axavtina xwe dihate nas\u00EEn \u00FB ti\u015Fta ku \u00EEro didot sibey\u00EA l\u00EA xwed\u00EE dernediket. Ji ber w\u00EA di komediya Tirkiy\u00EA de cihek\u00EA w\u00EE y\u00EA gir\u00EEng heye."@ku . "Olivia Olivia hunermend\u00EA R&B y\u00EA em\u00EAr\u00EEk\u00EE ye. Nav\u00EE w\u00EA y\u00EA rast Olivia Longott e. Ji sal\u00EA 2003 da ew endam\u00EA G Unit b\u00FB. Ji destp\u00EAk\u00EA sal\u00EA 2007 da Olivia ji G Unit derket\u00EEye."@ku . "Mil, ango Thou (kurtkirina ji bo Thousands on an Inch) yekeyak\u00EA dir\u00EAjah\u00EEyay\u00EA Angloamer\u00EEkan\u00EE ye. 1 mil (Thou) = 1000 = 0,0254 mm. Thou ji al\u00EEya \u00CEng\u00EEl\u00EEzan mil j\u00EE ji al\u00EEya emer\u00EEkanan t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "\u0130smet \u0130n\u00F6n\u00FC, yek ji siyasetmedar \u00FB le\u015Fker\u00EAn navdar \u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Duyem\u00EEn serokkomar e. T\u00EA gotin ku ji malbateke Kurd \u00EA ji her\u00EAma Melet\u00EEy\u00EA ye. Pi\u015Ft\u00EE qedandina perwerdeya le\u015Fker\u00EE di sala 1906'\u00EE de dibe endam\u00EA saziya ku ne ji Tirkan p\u00EAk t\u00EA l\u00EA n\u00EEjadperestiya Tirkan dikin, \u0130ttihat ve Terakki Cemiyeti. Li wir t\u00EAkiliya xwe bi Mustafa Kemal Atat\u00FCrk re xurt dike \u00FB dibe heval\u00EA Atat\u00FCrk. Di \u015Fer\u00EA Tirk \u00FB Grekan de roleke mezin diley\u00EEze. Ji ber \u015Fer\u00EA duyem\u00EEn \u00EA her\u00EAma \u00CEn\u00F6n\u00FC li dij\u00EE Yewnanan di derketina zagona pa\u015Fnavan de pa\u015Fnava \u00CEn\u00F6n\u00FC didin w\u00EE. L\u00EA di qeyd\u00EAn ti d\u00EErok\u00EE de behsa v\u00EA \u015Fer\u00EE n\u00EEne. Yewnana bi xwe j\u00EE \u015Ferek\u00EA bi v\u00EE nav\u00EE napejir\u00EEnin. Di peymana Lozan\u00EA ya ku par\u00E7eb\u00FBna Kurdistan\u00EA dipejir\u00EEne de li ser nav\u00EA komara n\u00FB ya ku di bin siya Br\u00EEtaniyan \u00FB serkeftiy\u00EAn din \u00EAn \u015Eer\u00EA Cihan\u00EA y\u00EA I. de hatib\u00FB avakirin, ango li ser nav\u00EA Komara Tirkiy\u00EA cihdigire. \u0130n\u00F6n\u00FC pi\u015Ft\u00EE mirina Atat\u00FCrk dibe serokkomar \u00FB serok\u00EA art\u00EA\u015F\u00EA. Bi nav\u00EA \"Milli \u015Eef - \u015Eef\u00EA netewey\u00EE\" t\u00EA binavkirin \u00FB heya mirina xwe bi desthilatiyeke taybet Tirkiy\u00EA bir\u00EAvedibe. Nav\u00EA xwe li ser dirav\u00EA Tirk dat\u00EEne \u00FB bankay\u00EAn netewey\u00EE dike bin fermandariya xwe. Di dema desthilatdariya xwe de bi nav\u00EA modern\u00EEzm\u00EA seranser Anatoliya \u00FB Kurdistan\u00EA dixe bin singoya le\u015Fkeran. Li Kurdistan\u00EA li ser siyaseta Atat\u00FCrk axavtina ziman\u00EA Kurd\u00EE, kinc\u00EAn Kurdan \u00EAn folkror\u00EEk, cejn\u00EAn Kurdan, nav\u00EAn cograf\u00EEk \u00EAn Kurd\u00EE hwd hemiyan qedexe dike. Bi hezaran Kurd ji ber ku p\u00FB\u015F\u00EE li xwe kirine t\u00EAn ku\u015Ftin. Kurd w\u00EE bi nav\u00EA \"\u00CEsmet\u00EA Kerr\" binavdikin. Ji ber ku w\u00EE guh\u00EAn xwe nedidida q\u00EEr\u00EEn\u00EAn Kurd\u00EAn ham \u00FB tam \u00FB b\u00EAguneh. Nav\u00EA w\u00EE li Kurdistan\u00EA bi tev\u00EE nav\u00EA Mustafa Kemal Atat\u00FCrk wek\u00EE nav\u00EA ruhst\u00EEn derbasdib\u00FB. D\u00EEsa ji w\u00EE re \"\u00C7\u00EAlik\u00EA Arnawid\", \"Meletiy\u00EA ku ne qeysiy\u00EA l\u00EA go\u015Ft\u00EA mirov dixwe\", \"M\u00EEkrofona netewey\u00EE\" hwd j\u00EE hatiye gotin. Ew pi\u015Ft\u00EE destp\u00EAkirina rej\u00EEma pirr part\u00EE yan saz\u00FBmaniya demokrat\u00EEk j\u00EE \u015Feftiya xwe bidestbernade \u00FB heya mirin\u00EA Tirkiy\u00EA \u00EEdare dike."@ku . "Axtamar yek ji girav\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn li Gola Wan\u00EA ye. Girav ji sala 908an heya 1021an wek palat\u00EEneke (?) kesray\u00EAn (?) ermen\u00EE y\u00EAn Vasp\u00FBrakan\u00EA ji xanedan\u00EA Artsr\u00FBn\u00EEyan dihat bikaran\u00EEn. Herwiha, katol\u00EEkos\u00EA Dv\u00EEn\u00EA j\u00EE, ji sal\u00EAn 920/931an heta 950/992an li wir dima, herwiha katol\u00EEkos\u00EAn (?) ermen\u00EE ji sala 1116an heta 1895an Axtamar\u00EA wek navend bikaran\u00EEb\u00FBn. Axtamar bi xwe ji boy demeke dir\u00EAj navenda \u00E7and\u00EE ya ermeniy\u00EAn Anatoliyay\u00EA b\u00FB."@ku . "Adnan Menderes siyasetmedar, serokwez\u00EEr\u00EA Tirkiy\u00EA y\u00EA ku ji aliy\u00EA le\u015Fkeran ve hatiye xeniqandin e. Di nava sal\u00EAn 1950 - 1960 de serokwez\u00EErtiya Tirkiy\u00EA dike. Perwerdeya dadmendiy\u00EA ditiye. Bi partiya Serbest Cumhuriyet Firkas\u0131 dest bi jiyana pol\u00EEt\u00EEk dike. Hin caran di nava bask\u00EAn CHP de dixebite. Di 7'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 1946 de yekem\u00EEn partiya oppoz\u00EEsyon a Tirkiy\u00EA dadimezir\u00EEne, DP. Cara yekem\u00EEn bi new\u00EArek\u00EE be j\u00EE hin gotinan li dij\u00EE saz\u00FBmaniya yek-part\u00EE dib\u00EAje. Ev yeka han ji m\u00EAj ve bala le\u015Fkeran diki\u015F\u00EEne \u00FB le\u015Fker w\u00EE bis\u00EEnordikin. Menderes wek\u00EE kes, xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEn\u00EAn demokrat\u00EEk \u00FB l\u00EEberal b\u00FB. Miroveke n\u00FBjen \u00FB oldar b\u00FB. L\u00EA carek\u00EA art\u00EA\u015F\u00EA w\u00EE ji \u00E7av derxistib\u00FB. Di c\u00FBntaya le\u015Fker\u00EE ya 27'\u00EA gulan\u00EA 1960 de t\u00EA girtin \u00FB darizandin. Bi tev\u00EE Hasan Polatkan \u00FB Fatin R\u00FC\u015Ft\u00FC Zorlu di 17'\u00EA rezber\u00EA 1961'\u00EE de li girava \u0130mral\u0131 t\u00EAn xeniqandin."@ku . "Hac\u00EE Baba \u015E\u00EAx serokwez\u00EEr\u00EA Komara Mahabad\u00EA b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fikestina h\u00EAza Kurdan di komara n\u00FB de, bi al\u00EEkariya YKSS, stat\u00FBkopar\u00EAz \u00FB serkeftiy\u00EAn \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EA y\u00EA II. art\u00EA\u015Fa Eceman dikeve Kurdistan\u00EA. Komkujiy\u00EAn hovane li dij\u00EE Kurdan t\u00EAn kirin. Serokkomar Qaz\u00EE Mihemmed, serokwez\u00EEr Hac\u00EE Baba \u015E\u00EAx \u00FB endam\u00EAn din \u00EAn dewleta Kurdistan\u00EA t\u00EAn girtin \u00FB darizandin. Di 30'\u00EA adar\u00EA 1947'\u00EE de li Meydana \u00C7ar\u00E7ira bir\u00EAvebir\u00EAn Komara Mahabad\u00EA ji aliy\u00EA Farisan ve t\u00EAn xeniqandin."@ku . "StarCraft l\u00EEstikeke komputer\u00EA ya 'real-time strategy' ('stratej\u00EEya dema z\u00EEnd\u00EE') ye ku ji Blizzard Entertainment ve hat\u00EEye afirandin. Sift\u00EA ev l\u00EEstik li sala 1998 ji boy PC hatib\u00FB derxistin, \u00FB pa\u015F\u00EA vers\u00EEyoneke l\u00EEstik\u00EA ya Macintosh j\u00EE li sala 1999 derket. Starcraft j\u00EE ji boy Nintendo 64 hate adaptekirin. Xata sereke ya \u00E7\u00EEroka v\u00EA l\u00EEstik\u00EA, \u015Ferek\u00EE di nav sis\u00EA nijad \u00EAn galakt\u00EEk de ye. Ev sis\u00EA nijad ev in : Terrans, mirov\u00EAn xurt \u00FB zexm, Zerg, al\u00EEen ku m\u00EEna me\u015F\u00EAn hing\u00EEv t\u00EAn organ\u00EEzekirin, \u00FB Protoss, \u015Fervan\u00EAn humano\u00EEd \u00FB psy\u015F\u00EEk. Starcraft di sala 1998an de l\u00EEstika komputer\u00EA ya her\u00EE z\u00EAde firot\u00EE b\u00FB, \u00FB j\u00EE Origin Awards'\u00EAn ji boy 'Best Strategy Computer Game' ('L\u00EEstika Komputer\u00EA ya Stratej\u00EE ya Her\u00EE Ba\u015F') a v\u00EA sal\u00EA bir\u00EEye. Ji derketina Starcraft p\u00EAve, 9 m\u00EElyon b\u00EAtir kop\u00EEy\u00EAn Starcraft hatine firotin. Ev l\u00EEstik bi taybet\u00EE li Koreya Ba\u015F\u00FBr bi nav \u00FB deng e, di v\u00EE welat\u00EE de l\u00EEstikvan\u00EAn ferm\u00EE be\u015Fdar\u00EE ma\u00E7an dibin \u00FB t\u00EEm \u00FB l\u00EEstikvan di ma\u00E7 \u00EAn li telev\u00EEzyon\u00EA we\u015Fand\u00EE de dikevin lec\u00EA."@ku . "Muzeya Louvre li Par\u00EEs\u00EA muzeya tewr\u00EE mezin \u00FB bi nav \u00FB deng e. Ew xan\u00EEye di nav\u00EEn\u00EA Par\u00EEs\u00EA ye, navber\u00EA \u00E7em\u00EA Seine \u00FB Rue de Rivoli. Hindir\u00EA Louvre li ser xetek\u00EA bi \u015Feqama Champs-\u00C9lys\u00E9es ra ye."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/a/ad/G_Unit_logo.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Logoy\u00EA G Unit G Unit ya G-Unit gr\u00FBpek\u00EE rap di DYE'y\u00EA da ye. 50 Cent, Lloyd Banks, Tony Yayo, Young Buck, Ma$e, Mobb Deep, M.O.P. , Hot Rod \u00FB Spider Loc endam\u00EAn G Unit'in. DJ'y\u00EA wan DJ Whoo Kide."@ku . "Harem, di \u00E7anda Ereban de cih\u00EA taybet ku l\u00EA t\u00EAkiliy\u00EAn taybet t\u00EAn kirin e. Bi dest\u00EA Tirk\u00EAn Osman\u00EE navdar b\u00FBye. Wek\u00EE peyv ji \"Heram - qedexe\" t\u00EA \u00FB t\u00EA wateya \"Cih\u00EA qedexekir\u00EE, cih\u00EA taybet, cih\u00EA ve\u015Fart\u00EE hwd\". Li civaka Ereban kes\u00EAn dewlemend in ber\u00EA xwed\u00EE harem b\u00FBn l\u00EA niha gelek k\u00EAm e. Ji bandora Ereban ev trad\u00EEsyon derbas\u00EE Tirk, Faris, Cih\u00FB \u00FB civak\u00EAn misilman \u00EAn li Asya n\u00EAz\u00EEk j\u00EE b\u00FBye. Civak\u00EAn ku q\u00EEmeta jinan k\u00EAm e, m\u00EAr serdest e, li wan civakan kes\u00EAn dewlemend li ser la\u015F\u00EA jinan tasar\u00FBf\u00EA dikin, jinan wek\u00EE meta \u00FB ti\u015Fta ku p\u00EA dem debasbibe dib\u00EEnin. Herwek\u00EE li wan civakan j\u00EE harem an kerxan\u00EA hene. Div\u00EA mirov \u015Fa\u015Fiyek\u00EA sererast bike ku Ereb\u00EAn ku xizanin j\u00EE peyva harem\u00EA bikart\u00EEnin l\u00EA di wateya \"nava mal\u00EA, cih\u00EA taybet\" de. \u00CA ku trad\u00EEsyona harem\u00EA navdar \u00FB bip\u00EA\u015Fxist\u00EE kiriye Osman\u00EE ne. Hin key\u00EAn Osmaniyan xwed\u00EE hezaran jinan b\u00FBn \u00FB wan di hareman de di bin merc\u00EAn d\u00EEltiy\u00EA de dihewandin. Dema ew jinan p\u00EEr dib\u00FBn, ji harem\u00EA dihatin ver\u00EAkirin \u00FB di nava civaka t\u00EAr feodal de yan dihatin ku\u015Ftin an j\u00EE di jiyaneke awarte de dijiyan. Pa\u015Fay\u00EAn Osmaniyan ji Balkan, Qefqas \u00FB cih\u00EAn din bi hezaran ke\u00E7ik d\u00EEl digirtin \u00FB bi v\u00EA yek\u00EA pesn\u00EA xwe didan. Zarok\u00EAn ji wan peyda biban dikirin le\u015Fker. K\u00EAm ji wan dib\u00FBn key an di palas\u00EA de cihdigirtin. T\u00EA zan\u00EEn ku diy\u00EAn tevahiya pa\u015Fay\u00EAn Osman\u00EE ji hareman b\u00FBn. Jin\u00EAn harem\u00EA milk\u00EA pa\u015Fa b\u00FBn \u00FB her\u00E7end\u00EE bi hinekan re mara ol\u00EE \u00E7\u00EAdikirin j\u00EE, hin caran ji m\u00EAvan\u00EAn xwe re j\u00EE p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dikirin. Li ser hareman gelek f\u00EElm \u00FB pirt\u00FBk hene. Tirkan wan bi nav\u00EA \"odalik - a hoz\u00EA\", \"Kadin - jin\" binavdikirin. Kadin\u00EAn harem\u00EA gelek caran di bin \u00EA\u015Fkencey\u00EA de diman \u00FB bi hezaran ji wan dihatin ku\u015Ftin. Hin zanyar dib\u00EAjin bingeha trad\u00EEsyona harem\u00EA ji Misira ant\u00EEk derbas\u00EE Cih\u00FByan, ji wan j\u00EE derbas\u00EE Ereb \u00FB Tirkan b\u00FBye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/57/Half-life-cover.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Logoy\u00EA Half-Life Half-Life l\u00EEskeke komputer\u00EA ye, ku ji Valve Software ve hate p\u00EA\u015Fdebirin \u00FB ji Sierra Studios ve hate derxistin. Ev l\u00EEstik ku li 19\u00EA mijdara 1998 derket\u00EEye, bi vers\u00EEyoneke pir guhert\u00EE ya motora Quake dixebite. Ji dema derketina w\u00EE p\u00EAde, 8 m\u00EElyon b\u00EAtir kop\u00EEy\u00EAn Half-Life hatine firotin. Wirde ev di d\u00EErok\u00EA de first-person shooter a her\u00EE firot\u00EE ye. L\u00EEstik j\u00EE ji PlayStation 2 re li 15\u00EA mijdara 2001 hate derxistin. Di Half-Life'\u00EA de, l\u00EEstikvan rola Dr. Gordon Freeman diley\u00EEzin. Ew f\u00EEz\u00EEkzanek\u00EE teor\u00EEy\u00EA (theoretical physicist) ye, \u00FB di destp\u00EAka l\u00EEstik\u00EA de div\u00EA ew ji karxaneke derkeve, ku ji al\u00EEen \u00FB le\u015Fker ve hat\u00EEye dagerkirin. Ev l\u00EEstik b\u00FB y\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn ku t\u00EAde \u00E7\u00EErokeke z\u00EEnd\u00EE heb\u00FB, b\u00EA ku s\u00EEnemat\u00EEk t\u00EAn bikaran\u00EEn. Half-Life 50 b\u00EAtir xelat\u00EAn 'L\u00EEstika Sal\u00EA' birin, \u00FB ji PC Gamer ve 'L\u00EEstika PC ya her\u00EE ba\u015F di d\u00EErok\u00EA de' j\u00EA re li mijdara 1999, cotmeha 2001 \u00FB n\u00EEsana 2005 hate gotin. Di sal\u00EAn pa\u015F\u00EA derketina w\u00EA de, Half-Life bandur\u00EE p\u00EA\u015Fdebirina l\u00EEstik\u00EAn first-person shooter pir kir\u00EEye, \u00FB j\u00EA re dayim t\u00EA gotin ku di cur\u00EA xwe de ev l\u00EEstik m\u00EEna \u015Fore\u015Fek\u00EA b\u00FBye. Serfiraz\u00EEya Half-Life ji boy salan domand bi l\u00EEstik\u00EAn m\u00EEna,, \u00FB mod\u00EAn m\u00EEna 'Counter-Strike', 'Team Fortress Classic', 'Deathmatch Classic', 'Ricochet' \u00FB 'Day of Defeat', \u00FB bi doma w\u00EE 'Half-Life 2' j\u00EE. Ji Half-Life \u00FB dom \u00FB l\u00EEstik\u00EAn p\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE, m\u00EEna Counter-Strike an Day of Defeat, bi temam\u00EE 15 m\u00EElyon b\u00EAtir l\u00EEstik hatine firotin."@ku . "W\u00EAne:Shah Abbas I. jpg \u015Eah Ebas\u00EA Yek\u00EA \u015Eah Ebas\u00EA Yek\u00EA (1571-1629) yek ji \u015Fah\u00EAn \u00CEran\u00EA ji sinsileya Sefewiyan b\u00FB. Jiber destkevt\u00EAn w\u00EE y\u00EAn mezin, di d\u00EEroka \u00CEran\u00EA da bi nav\u00EA \u015Ea Ebas\u00EA Mezin dih\u00EAt binavkirin. W\u00EE li j\u00EEy\u00EA hejde sal\u00EEy\u00EA desthilat girt dest\u00EAn xwe. Li destp\u00EAka desthilatdariya xwe, w\u00EE hindek ji axa \u00CEran\u00EA bi d\u00FB Tirk\u00EAn Osman\u00EE \u00FB Ozbekan ra berda, da bikaribit pi\u00E7ek\u00EA h\u00EAz\u00EA kom bikit. Li heyameka kurt da, heta sala 1623'\u00EA, \u015Fiya desthilata xwe li her\u00EAmeka berfireh, ji r\u00FBbar\u00EA Hind\u00FBs heta r\u00FBbar\u00EA Dicle, dabisep\u00EEnit. \u015Ea Ebbas r\u00EAveberek\u00EA gelek hosta \u00FB \u015Fehreza b\u00FB. Bazirgan\u00EE, nijyarkar\u00EE anko m\u00EEmar\u00EE, edebiyat \u00FB dadwer\u00EE li dema desthilatdariya w\u00EE da gelek ber bi p\u00EA\u015F\u00E7\u00FBn. Esfehan paytexta Sefewiyan li dema w\u00EE gelek avedantir b\u00FB."@ku . "\u00DBzb\u00EAkistan (\u00FBzb\u00EAk\u00EE O\u2018zbekiston; ferm\u00EE Komara \u00DBzb\u00EAkistan, \u00FBzb\u00EAk\u00EE O\u2018zbekiston Respublikasi) welateka li Asya nav\u00EEn de ye. C\u00EErantiya \u00DBzb\u00EAkistan\u00EA bi Qezexistan, Qirgizistan, Tac\u00EEkistan, Efxanistan \u00FB Turkmenistan\u00EA re he ye."@ku . "Sultan Evdilhem\u00EEd\u00EA Yek\u00EA (1725-1789), yek ji sultan\u00EAn Osman\u00EE ye. Ew ji xurttir\u00EEn sultan\u00EAn d\u00EEroka Osmaniyan e. W\u00EE gelek guhartin di dozena (s\u00EEstema) r\u00EAvebirina Osman\u00EE da \u00E7\u00EAkirin. Ew pis\u00EA (kur\u00EA anko law\u00EA) Sultan Ehmed\u00EA S\u00EAy\u00EA b\u00FB \u00FB pi\u015Ft\u00EE mirina biray\u00EA xwe Mistefay\u00EA S\u00EAy\u00EA gehi\u015Ft desthilat\u00EA. \u015Fer\u00EAn xw\u00EEnel\u00FBy\u00EAn w\u00EE digel Emperatoriya Awistirya-Mecar li sla\u00EAn 1787'\u00EA heta 1892'\u00EA vek\u00EA\u015Fa."@ku . "Orgazm, balfir\u00EEn, pi\u015Fthatin, vexwe\u015F\u00EEn armanc \u00FB asta her\u00EE bilind a seks\u00EA ye. Di Kurd\u00EE de gelek binavkirin\u00EAn w\u00EA hene. Orgazm proseseka biyoloj\u00EEk, f\u00EEzyoloj\u00EEk \u00FB ps\u00EEkoloj\u00EEk e \u00FB ev hem\u00EE j\u00EE bo ravekirina orgazm\u00EA t\u00EAr\u00EE nakin. Orgazm gor\u00EE hin w\u00EAjevanan nay\u00EA \u015F\u00EErovekirin l\u00EA t\u00EA jiyandin. Bi riya t\u00EAkiliy\u00EAn seks\u00EE orgazm p\u00EAk te. Ji bo orgazma m\u00EAran pirran\u00EE ejek\u00FBlasyon t\u00EA bikaran\u00EEn l\u00EA ew bi xwe j\u00EE orgazm e. Ango orgazm bi ejek\u00FBlasyon\u00EA destp\u00EAdike. Bi qas\u00EE 10-20 sn didome. L\u00EA mirov dikare bi hin al\u00EEkar\u00EAn k\u00EEmyay\u00EE yan f\u00EEz\u00EEk\u00EE v\u00EA p\u00EAvajoy\u00EA dir\u00EAj bike. Di p\u00EAvajoya orgazm\u00EA de hormona seraton\u00EEn di la\u015F de diherike \u00FB ev hormon k\u00EAfxwe\u015Fiy\u00EA dide. Orgazm wek\u00EE mafek j\u00EE t\u00EA d\u00EEtin. Ango di seks\u00EA de parcot div\u00EA r\u00EAz ji maf\u00EAn hev\u00FBdu y\u00EAn orgazm\u00EA re bigirin. Neb\u00FBna yan k\u00EAmb\u00FBna orgazm\u00EA sedem\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EAn ps\u00EEkosomat\u00EEk, f\u00EEzyoloj\u00EEk an neuroloj\u00EEk in. D\u00EEsa orgazm di jiyana parcotan de roleke mezin diley\u00EEze \u00FB neparvekirina orgazm\u00EA dikane ziyan\u00EA bide t\u00EAkiliyan."@ku . "Berd\u00EAlgeh,an ji k\u00EAfxane nav\u00EA cih\u00EA ku jinok, jined\u00EEl (prostutiere, qav, qancik, orisp\u00EE) l\u00EA bi dirav t\u00EAkiliya cins\u00EE dikin e. Herwek\u00EE dikare m\u00EArok (prostutierey\u00EAn m\u00EAr) j\u00EE bin. Li her her\u00EAmeke Kurdistan\u00EA bi naveke din t\u00EA binavkirin l\u00EA di nava civak\u00EA de, ji ber fediy\u00EA \"berd\u00EAlgeh\" t\u00EA bikaran\u00EEn. Ev peyveke mecaz\u00EE ye. D\u00EEsa kerxane yan karxane j\u00EE pirr t\u00EAn bikaran\u00EEn. D\u00EEroka fuhu\u015F\u00EA (t\u00EAkiliya cins\u00EE ya bi dirav) bi qas\u00EE ya mirovahiy\u00EA kevn e. Bingeha w\u00EA li ser dan\u00FBstendin\u00EAn abor\u00EE, xizan\u00EE \u00FB k\u00EAmb\u00FBna maf\u00EA jinan e. Civak\u00EAn ku l\u00EA maf\u00EA jinan k\u00EAm e \u00FB di nava kom \u00FB ber \u00FB \u00E7\u00EEn\u00EAn w\u00EA de newekheviyeke berbi\u00E7av heye sed\u00EE sed l\u00EA \u00E7\u00EE diz\u00EE \u00E7i vekir\u00EE berd\u00EAlgeh henin. Helbet li welat\u00EAn dewlemend j\u00EE kerxan\u00EA henin \u00FB bip\u00EA\u015Fket\u00EEne l\u00EA gor\u00EE welat\u00EAn xizan rew\u015Fa jinokan li wir ne pirr xirab in. Bermayiy\u00EAn ji b.z. 3000'\u00EE y\u00EAn Bab\u00EEl heb\u00FBna berd\u00EAlgehan destn\u00EE\u015Fandike. Di destp\u00EAka kap\u00EEtal\u00EEzm\u00EA de civak ber\u00EE bi bajaran dicivin \u00FB firotina t\u00EAkiliya cins\u00EE j\u00EE dibe be\u015Feke mezin \u00EA aboriy\u00EA. \u00CEro li r\u00FBy\u00EA c\u00EEhan\u00EA bi milyaran Dolar dirav di v\u00EA sektor\u00EA de digere. Herwek\u00EE parek ji jiyana kr\u00EEm\u00EEnal\u00EEtey\u00EA j\u00EE li ser firotina la\u015F\u00EA jined\u00EElan e. Bi sedan curey\u00EAn v\u00EA sektor\u00EA avab\u00FBne. Li welatan berd\u00EAlgeh ne ferm\u00EE ne, qedexe ne. Li gelekan j\u00EE serbest in. Li gelek welatan maf\u00EAn jined\u00EElan k\u00EAm in an t\u00EAn xwarin. Li welat\u00EAn rojavay\u00EA Ewropa gelek curey\u00EAn berd\u00EAlgehan hene. Li Kurdistan\u00EA j\u00EE ni taybet\u00EE li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA gelek berd\u00EAlgeh hene l\u00EA ji ber ku saz\u00FBman\u00EE bi tevay\u00EE di dest\u00EA Tirkan de ye, stat\u00EEst\u00EEk n\u00EEnin \u00FB rew\u015Fa wan ba\u015F nay\u00EA zan\u00EEn. Mixabin di v\u00EA sektor\u00EA de zarok j\u00EE t\u00EAn bikaran\u00EEn \u00FB li ser la\u015F\u00EA zarokan saz\u00FBmaniyeke navnetewey\u00EE ya kr\u00EEm\u00EEnal\u00EEtey\u00EA hatiye avab\u00FBn. Kom\u00EAn mafyozan bi dar\u00EA zor\u00EA yan bi dirav ji welat\u00EAn xizan bi hezaran zarokan ber\u00EE bi welat\u00EAn dewlemend t\u00EEnin \u00FB jiyana wan di\u015Fewit\u00EEnin. Di v\u00EA sektora kir\u00EAt de nexwe\u015Fiy\u00EAn wek\u00EE AIDS hwd j\u00EE belav dibin."@ku . "Seks, ganecan\u00EE, sex ji hem\u00EE t\u00EAkiliy\u00EAn zayender\u00EE, cins\u00EE re t\u00EA gotin. Seks ji t\u00EAkiliy\u00EAn zayender\u00EE y\u00EAn parcotan (m\u00EAr \u00FB jinan) heya mast\u00FBrbasyon, curey\u00EAn li r\u00EA yan nerewa y\u00EAn t\u00EAkiliy\u00EAn cins\u00EE hwd hemiyan dihew\u00EEne. Seks bi organ\u00EAn zayender\u00EE t\u00EA kirin \u00FB pirran\u00EE ne ji bo zarokan\u00EEne ye, bo k\u00EAf\u00EA ye. Ji t\u00EAkiliy\u00EAn zayender\u00EE y\u00EAn ajalan re j\u00EE herwek\u00EE seks t\u00EA gotin. Armanca seks\u00EA ji xeyn\u00EE zarokan\u00EEn\u00EA k\u00EAf \u00FB orgazm an ejek\u00FBlasyon e."@ku . "Oralseks yek ji curey\u00EAn seks\u00EA, t\u00EAkiliya seks\u00EE ye \u00FB bi bikaran\u00EEna dev\u00EA hi\u015Fyarkirina organ\u00EAn zayender\u00EE ye. Peyva \"oral\" ji \"oris - dev\" a lat\u00EEn\u00EE t\u00EA. Bi dev\u00EA, ango l\u00EAv \u00FB ziman alastina organ\u00EAn zayender\u00EE y\u00EAn partner e. Di gelek \u00E7andan de ji xeyn\u00EE gen\u00EEtalseks\u00EA curey\u00EAn din rewa nay\u00EAn d\u00EEtin an bi ve\u015Fart\u00EE t\u00EA kirin. Gor\u00EE ola \u00CEslam\u00EA oralseks ne heram l\u00EA n\u00EEvheram e. Herwek\u00EE t\u00EAketina spermayan a dev heram-qedexe ye. Li hin welatan bi ferm\u00EE qedexe ye. Bo m\u00EEnak li S\u00EEngap\u00FBr oralseks \u00FB analseks bi ferm\u00EE qedexe ne Heger h\u00EEjyen\u00EEk nebe hem\u00EE curey\u00EAn seks\u00EA dikare bi xwe re hin nexwe\u015Fiy\u00EAn m\u00EEkrob\u00EEk belavbike. Zerika re\u015F \u00FB zerika zer dikare bi riya seks\u00EA derbasbibe. V\u00EEr\u00FBs\u00EAn Papilloma dikarin \u015F\u00EArpencey\u00EA li dev der\u00EEnin. HIV j\u00EE herwisa."@ku . "Sperma \u015Faneya zayender a n\u00EAr e. Bi ya m\u00EA h\u00EAk a jin\u00EA re ducan\u00EEtiy\u00EA destp\u00EAdikin. Di \u015Faneya ser\u00EA spermay\u00EA de koda genet\u00EEk DNA t\u00EA parastin. Sperma ku gih\u00EE\u015Ft h\u00EAk\u00EA, jiyana bicaniy\u00EA dide destp\u00EAkirin. Gor\u00EE bir\u00EAzb\u00FBna kromozoman cinsiyeta zarok\u00EA j\u00EE kiv\u015Fe dibe. Di yek ejek\u00FBlasyon\u00EA de pen\u00EEs z\u00EAdetir\u00EE 300 milyon spermay\u00EA dipi\u015Fk\u00EEne vaj\u00EEnay\u00EA. Ji wan ten\u00EA yek h\u00EAk\u00EA digane. Di gandin\u00EA de bo\u00E7ika spermay\u00EA li derve dim\u00EEne. DNA y\u00EAn di gloverka ser\u00EA spermay\u00EA de ye derbas\u00EE hundir\u00EA h\u00EAk\u00EA dibe. Li cem ajalan j\u00EE proses heman e. Di serdema n\u00FBjen de bij\u00EE\u015Fk\u00EE gelek pirsgir\u00EAk\u00EAn bican\u00EEmay\u00EEn\u00EA \u00E7areserdike. Ji ber gelek sedaman dema jin nikarin hemile bim\u00EEnin, bi riya gandina vecerb\u00EEn (gandina bij\u00EE\u015Fk\u00EE) bican\u00EEmay\u00EEn t\u00EA kirin. Heger li cem m\u00EAr problem hebin, bankay\u00EAn spermayan hene \u00FB jin dikarin ji wir spermay\u00EAn b\u00EAproblem bikirin, bist\u00EEnin. Bo sperm\u00EA ejek\u00FBlasyona m\u00EAr div\u00EA. Ji bo ejek\u00FBlasyon\u00EA yan orgazma m\u00EAr t\u00EAkiliya seks\u00EE p\u00EAw\u00EEst e. Herwek\u00EE b\u00EA\u00EE t\u00EAkiliya seks\u00EE j\u00EE m\u00EAr dikare bi mast\u00FBrbasyon\u00EA yan r\u00EAbaz\u00EAn bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA vala bibe."@ku . "L\u00EEb\u00EEdo ji bo kana, enerjiya hestan \u00FB h\u00EAza jiyan\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn. L\u00EA li ser \u00EEzaha l\u00EEb\u00EEdoy\u00EA lihevnekirin hene. Sigmund Freud w\u00EA wek\u00EE kana hest\u00EAn binp\u00EAkir\u00EE yan hest\u00EAn ku z\u00EEndan\u00EEkir\u00EE bikaraniye. Y\u00EA ku cara p\u00EA\u015F\u00EEn ev b\u00EAje derxistiye \u015Fagirtek\u00EE w\u00EE b\u00FBye. Carl Gustav Jung w\u00EA wek\u00EE h\u00EAza serbestiy\u00EA bikaraniye. Ji ber ku hest\u00EAn seks\u00EE gelek t\u00EAn binp\u00EAkirin an j\u00EE ji ber ku h\u00EAza hest\u00EAn seks\u00EE mezin in, ev b\u00EAje pirran\u00EE bo daxwaziya seks\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn. Gor\u00EE Freud heger nakokiy\u00EAn navbera \u00EEd \u00FB Superego yan daxwaz\u00EAn bingeh\u00EEn \u00FB et\u00EEka civak\u00EA saf\u00EE nebin, dibin sedem\u00EA neurozan. Freud dib\u00EAje, heger mirov l\u00EEb\u00EEdoy\u00EA b\u00EA\u00EE ku binp\u00EAkirin t\u00EAxe bin kontrola jiyana xwe, mirov di jiyan\u00EA de serkeft\u00EE dibe, l\u00EEb\u00EEdoy\u00EA bi er\u00EAn\u00EE bikart\u00EEne. Gor\u00EE Freud di kesayetiy\u00EA de du h\u00EAz\u00EAn sereke y\u00EAn l\u00EEb\u00EEdoy\u00EA hene: L\u00EEb\u00EEdoya er\u00EAn\u00EE \u00FB l\u00EEb\u00EEdoya ney\u00EEn\u00EE. Herdu j\u00EE di asta kontrolkirina ego \u00FB s\u00FBperegoy\u00EA de bandora xwe li jiyan \u00FB avakirina kesayetiy\u00EA dikin. Bij\u00EE\u015Fk\u00EAn anatom\u00EEk l\u00EEb\u00EEdoy\u00EA wek\u00EE hormonan dib\u00EEnin \u00FB di k\u00EAmasiya l\u00EEb\u00EEdoy\u00EA de hormon\u00EAn cins\u00EE bikart\u00EEnin. Di gelek nexwe\u015Fiy\u00EAn organ\u00EEk \u00FB ps\u00EEkoloj\u00EEk de k\u00EAmasiya l\u00EEb\u00EEdoy\u00EA xwe dide der."@ku . "Pen\u00EEs organa zayender a meran e. Herwek\u00EE organa zayender a ajal\u00EAn n\u00EAr e j\u00EE. Di kurd\u00EE de gelek binavkirin\u00EAn pen\u00EEs\u00EA hene. Hin ji wan k\u00EEr, xir in. M\u00EAr \u00FB n\u00EAr bi kanala m\u00EEz\u00EA ya di pen\u00EEs de ye, m\u00EEz\u00EA berederve dikin. Dema ejek\u00FBlasyon\u00EA sperm\u00EAn m\u00EAr an n\u00EAr dikevin kanala m\u00EEz\u00EA ya pen\u00EEs\u00EA \u00FB ji wir dipi\u015Fke der. Di ziman\u00EA lat\u00EEn\u00EE de t\u00EA wateya bo\u00E7\u00EEk. Dema pen\u00EEs t\u00EA nixur\u00E7\u00EEn (st\u00EEm\u00FBl\u00EEzekirin, hi\u015Fyarkirin) organ bi xw\u00EEn\u00EA t\u00EA dagirtin \u00FB pen\u00EEs hi\u015Fkerep\u00EE dibe. Ev yeka han ejek\u00FBlasyon\u00EA h\u00EAsan dike \u00FB ji bo w\u00EA ye. Di hi\u015Fkerepiy\u00EA de dir\u00EAj\u00EE \u00FB berayiya pen\u00EEs\u00EA mezin dibe. Pi\u015Ft\u00EE ejek\u00FBlasyon\u00EA organ d\u00EEsa vedi\u00E7ilmise, sarsist\u00EE dibe. Xw\u00EEna ku pen\u00EEs hi\u015Fkerep\u00EE kiriye bi qas\u00EE demek\u00EA di organ\u00EA de dim\u00EEne. Ango pen\u00EEs ji ni\u015Fka ve na l\u00EA h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE sarsist\u00EE dibe."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/5e/Mehmudberzanci.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
1922 Sil\u00EAman\u00EEye Keyaniya Kurdistan\u00EA (1922-1924) nav\u00EA keyaniya ku \u015E\u00EAx Mehm\u00FBd\u00EA Berzenc\u00EE li ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA damezrandiye ye. Pi\u015Ft\u00EE t\u00EAk\u00E7\u00FBy\u00EEn \u00FB hilwe\u015F\u00EEna \u00CEmparatoriya Osman\u00EE, p\u00EAl bi p\u00EAl gel\u00EAn bindest li \u00E7areya ser\u00EA xwe digerin. Tevgera ku di bin p\u00EA\u015Fengiya Berzenc\u00EE de xurt kirib\u00FB, li dij\u00EE stat\u00FBkopar\u00EAz\u00EE, berjewendperest\u00EE \u00FB dagirkeriya Br\u00EEtanyay\u00EA di rezbera 1922'\u00EE de \u00EElankirina dewleta Kurdistan\u00EA dike \u00FB bo kar\u00EA dewlet\u00EA hik\u00FBmetek\u00EA sazdike. Saz\u00FBmaniya v\u00EA dewlet\u00EA keyan\u00EE b\u00FB \u00FB key j\u00EE Berzenc\u00EE bi xwe b\u00FB. T\u00EEx\u00FBb\u00EA keyaniy\u00EA dikete Kurdistana Bak\u00FBr, ango hem\u00EE ba\u015F\u00FBr dadigirt."@ku . "Analseks yek ji curey\u00EAn t\u00EAkiliy\u00EAn cins\u00EE ye. T\u00EAkiliya bi riya an\u00FBs\u00EA dibe ye. D\u00EEroka analseks\u00EA j\u00EE wek\u00EE curey\u00EAn din gelek kevn e. Di nava m\u00EAran an m\u00EAr \u00FB jinan de dibe. D\u00EEsa bi bikaran\u00EEna p\u00EAl\u00EEstokan wek\u00EE v\u00EEbrator, d\u00EEldo hwd j\u00EE dibe. Li hin cihan bi zagon\u00EE qedexe ye. Pen\u00EEsa hi\u015Fkerep\u00EE di an\u00FBs\u00EA t\u00EAxistin. T\u00EA zan\u00EEn m\u00FBkozaya an\u00FBs\u00EA ji aliy\u00EA \u015Faney\u00EAn neuroloj\u00EEk ve pirr dewlemend e. Ji ber w\u00EA an\u00FBs hesas e. Heger ne h\u00EEjyen\u00EEk be, gelek nexwe\u015F\u00EE dikarin belavbibin. Ji aliy\u00EA HIV, zerika re\u015F, hepat\u00EEt C ve gelek bixetere ye. Ji bo v\u00EA yek\u00EA div\u00EA mirov kondom\u00EA bi kar t\u00EEne. Li \u00CEran, G\u00FByana, Erebistana Si\u00FBd\u00EE, li hin federedewlet\u00EAn DYA, Jamayka hwd qedexe ye. L\u00EA li Erebistana Si\u00FBd\u00EE \u00FB \u00CEran\u00EA gelek bip\u00EA\u015Fket\u00EE ye. A rast\u00EE li cih\u00EA ku qedexe ye gelek bip\u00EA\u015Fket\u00EE ye. Li civaka Kurdistan\u00EA wek\u00EE kiryareke lir\u00EA, rewa nay\u00EA d\u00EEtin."@ku . "Homoseks\u00FBel\u00EE, hevcinsxwaz\u00EE an j\u00EE gay \u00FB lezbiyen, mirov bi awayek\u00EE pa\u015Fket\u00EE \u00FB nezane q\u00FBnek\u00EE \u00FB panpanok\u00EE j\u00EE dib\u00EAjin, ji peywendiy\u00EAn seks\u00EE \u00FB hest\u00EE y\u00EAn zilam ligel zilam\u00EE an j\u00EE jin ligel jin\u00EA re t\u00EA gotin. Peyv cara yek\u00EA di sala 1869an de ji aliy\u00EA niv\u00EEskar\u00EA macar\u00EE Karol Maria Kertbeny ve hatiye bikaran\u00EEn. Wateya w\u00EA homo = hem, hev \u00FB seks\u00FBal\u00EE = zayend\u00EEt\u00EE, ango hemzayend\u00EEt\u00EE. Li gelek cihan qedexe ye \u00FB wek\u00EE kiryareke er\u00EAn\u00EE nay\u00EA d\u00EEtin l\u00EA \u00E7i ve\u015Far\u00EE, \u00E7i e\u015Fkere gelek j\u00EE bip\u00EA\u015Fketiye. Di d\u00EEroka hem\u00EE \u015Farezayiyan de heb\u00FBye. T\u00EA gotin ku wek\u00EE daxwaz di %90 mirovan de heye l\u00EA ya ku karakter\u00EA taybetiya jiyana mirov a seks\u00EE diterx\u00EEne, devedor \u00FB rew\u015F in. Li Kurdistan\u00EA bi \u00E7aveke ba\u015F l\u00EA nay\u00EA n\u00EAr\u00EEn. Di sal\u00EAn daw\u00EE de li gelek welatan zewaca s\u00EEv\u00EEl a gay \u00FB lezbiyenan b\u00FB qan\u00FBn\u00EE. Bi taybet\u00EE, li Holenda, Spanya \u00FB Keneday\u00EA mirov\u00EAn homoseks\u00FBel li ber qan\u00FBnan seranser yeksan in. Li Kurdistana ba\u015F\u00FBr ne ferm\u00EE ye \u00FB li par\u00E7ey\u00EAn din \u00EAn Kurdistan\u00EA di yasay\u00EAn dagirkeran de dest\u00FBr j\u00EA r\u00EA n\u00EEne. W\u00EAne:Gay flag. svg Alay\u00EA keskesor\u00EA - ji sala 1978an vir de semboleke bizava gay \u00FB lezbiyen e. Kes\u00EAn gay \u00FB lezbiyen rast\u00EE gelek asteng\u00EE \u00FB hov\u00EEtiyan t\u00EAn. Heya bigire saziy\u00EAn ol\u00EE \u00FB y\u00EAn maf\u00EAn mirovan j\u00EE gelek caran xwed\u00EE li wan dernakeve \u00FB berederve dike. Li saz\u00FBmankariya naz\u00EE ya Elmanyay\u00EA mirov\u00EAn homoseks\u00FBel dihatin tunekirin. Z\u00EAdey\u00EE 50.000 homoseks\u00FBel li Holokaust\u00EA hatin kujtin. Li kamp\u00EAn temerk\u00FBz\u00EA li kinc\u00EAn homoseks\u00FBelan s\u00EAgo\u015Feyeke gul\u00EE hate dir\u00FBtin, ji bo v\u00EA yek\u00EA li sal\u00EAn 70an s\u00EAgo\u015Feya gul\u00EE b\u00FB semboleke bizava gay \u00FB lezbiyenan. Sembol\u00EAn din j\u00EE alay\u00EA keskesor\u00EA \u00FB t\u00EEpa yewnan\u00EE lambda ne. Li gelek welatan girtina wan bo le\u015Fkeriy\u00EA h\u00EAj j\u00EE qedexe ye. \u00CEro li r\u00FBy\u00EA c\u00EEhan\u00EA tevgereke xurt a gay \u00FB lezbiyenan heye. Heya serdema n\u00FB zanistiy\u00EA j\u00EE bi er\u00EAn\u00EE homoseks\u00FBel\u00EE \u015F\u00EErove nedikir, wek\u00EE nexwe\u015F\u00EE did\u00EEt. L\u00EA \u00EEro pirraniya curey\u00EAn homoseks\u00FBaliy\u00EA wek\u00EE hilbijartineka ferd\u00EE t\u00EA d\u00EEtin. Li bajar\u00EA Stenbola Tirkiy\u00EA r\u00EAxistina Lambda Istanbul heye ya ku maf\u00EAn gay \u00FB lezbiyenan disp\u00EAre."@ku . "\u00DBr\u00FBguay, bi ferm\u00EE Komara Rojhilat a \u00DBr\u00FBguay\u00EA, welatek\u00EE li ba\u015F\u00FBr\u00EA Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr\u00EA ye. S\u00EEnor\u00EAn xwe li bakur bi Braz\u00EEl, li rojava \u00E7em\u00EA \u00DBr\u00FBguay \u00FB Arjent\u00EEn, li ba\u015F\u00FBr \u00FB rojhelat j\u00EE Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk re hene. Li Arjent\u00EEn bi \u00E7em\u00EA \u00DBr\u00FBguay \u00FB devoka (ango li ku \u00E7em dig\u00EEh\u00EE deryay\u00EA) w\u00EE \u00E7em\u00EE, Rio de la Plata vediqete. Ew li S\u00FBr\u00EEnam \u015Funda welata her\u00EE bi\u00E7\u00FBk\u00EA duyem\u00EA Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr\u00EA ye. N\u00EAz\u00EE n\u00EEv\u00EEya nif\u00FBsa xwe li bajar\u00EA her\u00EE mezin \u00FB paytexta Montevideoy\u00EA dij\u00EE ye."@ku . "Paraguay yan Komara Paraguay\u00EA, welatek\u00EE li Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr e. S\u00EEnor\u00EAn xwe li rojhelat bi Braz\u00EEl\u00EA, li ba\u015F\u00FBr \u00FB rojava Arjent\u00EEn\u00EA li ba\u015F\u00FBr \u00FB rojava j\u00EE bi Bol\u00EEvyay\u00EA re hene. Paraguay di ziman\u00EA guaran\u00EE de t\u00EA mane \"ava dera av e\"."@ku . "Komara Agiriy\u00EA yan Komara Ararat\u00EA yek ji dewlet\u00EAn Kurd \u00EAn d\u00EErok\u00EE ye. Di p\u00EAvajoya Serhildana Agiriy\u00EA de ji aliy\u00EA tevgera Kurd ve hatiye \u00EElankirin. Gel\u00EA Kurd pi\u015Ft\u00EE t\u00EAk\u00E7\u00FBy\u00EEna Osman\u00EE wek\u00EE gel\u00EAn din li azadiya xwe digere. Gor\u00EE peymana Sevr\u00EA maf\u00EA Kurd \u00FB Ermeniyan \u00EAn dewletb\u00FBn\u00EA ji aliy\u00EA Osmaniyan ve hatib\u00FB pejirandin. L\u00EA di prakt\u00EEk\u00EA de Tirkan nedixwastin Kurd bibin xwed\u00EE dewlet \u00FB ji bo w\u00EA j\u00EE \u00E7i ji dest\u00EA wan bihata dikirin. Bi \u015Fikestina tevgera di bin p\u00EA\u015Fengiya \u015E\u00EAx Se\u00EEd re, navenda doza azadiya Kurdistan\u00EA b\u00FB Agir\u00EE. Serok\u00EA Kurd \u00CEhsan N\u00FBr\u00EE Pa\u015Fa tevger \u00FB \u015Fereke n\u00FBjen dida \u00FB roj bi roj Kurd ber\u00EE bi serkeftin\u00EA dib\u00FBn. T\u00EA zan\u00EEn r\u00EAxistina Xoyb\u00FBn\u00EA serhildan bir\u00EAvedibir. Xoyb\u00FBn \u00EElankirina Komara Agiriy\u00EA (li Ewropa Komara Ararat\u00EA dihate binavkirin \u00FB pirran\u00EE wisa t\u00EA zan\u00EEn) bi ferm\u00EE kir. Komar d\u00EA saz\u00FBmaniyeke demokrat\u00EEk avabikira \u00FB Kurd \u00FB Ermen\u00EE di nava dostan\u00EE \u00FB t\u00EAkildariy\u00EA de bijiyan. Bro Hesk\u00EE T\u00EAl\u00EE b\u00FB serok\u00EA bir\u00EAvebiriya avakirina hik\u00FBmet\u00EA \u00FB kar\u00EAn s\u00EEv\u00EEl. Herwek\u00EE Temir Axa wek\u00EE serok\u00EA art\u00EA\u015F\u00EA \u00FB berpirsiyar\u00EA bir\u00EAvebiriya avakirina kar\u00EAn le\u015Fker\u00EE hate peywirdarkirin. Bi al\u00EEkariya YKSS, Br\u00EEtanya \u00FB \u00CEran\u00EA h\u00EAza Kurdan hate \u015Fikestin \u00FB serhildan t\u00EAk\u00E7\u00FB. L\u00EA heya sala 1931'\u00EE ala Komara Agiriy\u00EA her dihate p\u00EAldan."@ku . "Hikumeta Her\u00EAma Kurdistan\u00EA nav\u00EA ferm\u00EE \u00EA hikumeta her\u00EAma Kurdistana \u00CEraq\u00EA ye. Mes\u00FBd Barzan\u00EE serok\u00EA Konseya Serokatiya Kurdistan\u00EA ye \u00FB bi v\u00EA minasebet\u00EA 'Serok\u00EA Her\u00EAma Kurdistan\u00EA' ye. Kur\u00EA biray\u00EA Barzan\u00EE, N\u00EA\u00E7\u00EErvan \u00CEdr\u00EEs Barzan\u00EE serok\u00EA encumena wez\u00EEran e, ango serokwez\u00EEr\u00EA Hikumeta Her\u00EAma Kurdistan\u00EA ye."@ku . "Venezu\u00EAla an j\u00EE Komara Bol\u00EEvar\u00EE ya Venezu\u00EAla dewletek li berav\u00EA Kar\u00EEb\u00EEk Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr\u00EA ye. Bi Braz\u00EEl, Kolombiya \u00FB Guyana re s\u00EEnor\u00EAn w\u00EA hene."@ku . "1,1-D\u00EEklor\u00EAtan (\u00CAtyl\u00EAnd\u00EEklor\u00EEd, EDC) mad\u00EA k\u00EEmway\u00EE y\u00EA rone. Ew z\u00EAt\u00EE \u00FB v\u00EA renge. B\u00EAn\u00EA xwe \u015F\u00EAr\u00EEne \u00FB kloroform\u00EE ye."@ku . "Tagalog\u00EE yek ji ziman\u00EAn zimanmalbata Aw\u00FBst\u00FBralyay\u00EE ye. Li F\u00EEl\u00EEp\u00EEn\u00EA ziman\u00EA ferm\u00EE ye."@ku . "1,1-D\u00EEmet\u00EElh\u00EEdras\u00EEn ya j\u00EE UDMH ji sal\u00EAn 1950 bi D\u00EEn\u00EEtroj\u00EAnt\u00EAtroks\u00EEd ra benz\u00EEn\u00EA sar\u00FBxa ye. Ew v\u00EA renge \u00FB b\u00EAn\u00EA xwe wek mas\u00EEyan e. Hilm\u00EA xwe kane \u00E7ava \u00EA\u015F\u00EEne. H\u00EAn j\u00EE ew kane \u015F\u00EArpenc\u00EA cem \u00EEns\u00EAn \u00E7\u00EAke."@ku . "Heteroseks\u00FBel\u00EE nav\u00EA t\u00EAkiliya seks\u00EE ya di nava dijcinsiyan de ye. Berevajiya w\u00EA homoseks\u00FBal\u00EEte t\u00EAkiliya seks\u00EE ya hemcinsiyan e. Heteroseks\u00FBel\u00EE curey\u00EA t\u00EAkiliya seks\u00EE ya her\u00EE navdar e. D\u00EEroka w\u00EA bi qas\u00EE ya mirovatiy\u00EA kevn e. T\u00EAkiliya seks\u00EE ya di navbera m\u00EAr \u00FB jin\u00EA de dibe ne ten\u00EA ji bo zarokan\u00EEne, herwek\u00EE bo k\u00EAfgirtin\u00EA ye j\u00EE. Gelek curey\u00EAn p\u00EAkan\u00EEna t\u00EAkiliya seks\u00EE hene. Li gor\u00EE \u00E7andan hin guhertin di war\u00EA poz\u00EEsyon\u00EAn seks\u00EA de hene. Li ser jiyana seks\u00EE ya Kurdan l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn zan\u00EEst\u00EE n\u00EEnin. Pirraniya Ewropiyan poz\u00EEsyona m\u00EEsyoneran bikart\u00EEnin."@ku . "Aseks\u00FBal\u00EEte t\u00EA wateya \"li der\u00EA seks\u00FBal\u00EEtey\u00EA, li dij\u00EE seks\u00FBal\u00EEtey\u00EA\" \u00FB binavkirinek ji bo kes\u00EAn ku jiyana wan a seks\u00EE n\u00EEn in an nelir\u00EAnin e. L\u00EAkol\u00EEn\u00EAn zanist\u00EE destn\u00EE\u015Fandikin ku bi kes\u00EAn aseks\u00FBelin re pirsgir\u00EAk\u00EAn ps\u00EEkoloj\u00EEk \u00FB genet\u00EEk hene l\u00EA ew kesana ne anormal an nexwe\u015F in. Hejmara kes\u00EAn ku ji seks\u00EA heznakin pirr k\u00EAm e. Div\u00EA mirov bizanibe ku, kategor\u00EEzekirina aseks\u00FBal\u00EEtey\u00EA gelek dijwar e. Lewra aseks\u00FBal\u00EEte dikare ji gelek sedem \u00FB nexwe\u015Fiyan xwe bide der \u00FB \u015Fa\u015F\u00EEt\u00EE \u00FB tevl\u00EEheviy\u00EA dert\u00EEnin. Heger ji ber nexwe\u015Fiyan, dermanan hwd daxwaza mirov a seks\u00EA k\u00EAm be yan ji hol\u00EA rabe, ev ne aseks\u00FBal\u00EEte ye. Mirov\u00EAn aseks\u00FBel in, her\u00E7end\u00EE sedem \u00FB bingeheka aseks\u00FBal\u00EEtey\u00EA n\u00EEne j\u00EE hez ji seks\u00EA nakin. Heger sedem hebin bi wan re aseks\u00FBal\u00EEte n\u00EEne."@ku . "Poz\u00EEsyona m\u00EEsyoneran yek ji curey\u00EAn p\u00EAkan\u00EEna t\u00EAkiliya seks\u00EE ya ji c\u00EEhana heteroseks\u00FBal\u00EEtey\u00EA ye. Li vir peyva \"m\u00EEsyoner\" t\u00EA wateya \"kes\u00EA ku m\u00EEsyoneka w\u00EA heye\" \u00FB ev peyv di dema dagirkeriya Ewropayiyan de derketiye. M\u00EEsyoner\u00EAn Ewropay\u00EE y\u00EAn ku ola Xr\u00EEstiyaniy\u00EA belavdikin, ji ber ku bi cureyek\u00EA seks\u00EA dikin, ji aliy\u00EA kevnexwediyan ve ji curey\u00EA wan re \"poz\u00EEsyona m\u00EEsyoneran\" gotine \u00FB ev nav wiha derketiye. Di poz\u00EEsyona m\u00EEsyoneran de jin li bin e, m\u00EAr li ser e \u00FB berer\u00FB ne."@ku . "B\u00EEseks\u00FBel\u00EE nav\u00EA daxwaz \u00FB p\u00EAkan\u00EEna t\u00EAkiliya seks\u00EE bi herdu cinsiyetan e. Di serdema daw\u00EE de b\u00EEseks\u00FBal\u00EEtey\u00EA j\u00EE wek\u00EE homoseks\u00FBel\u00EE di nava civak\u00EA de ji xwe re cihek\u00EA avakir, hindik be j\u00EE ji ve\u015Fartin\u00EA derket. Li r\u00FBy\u00EA c\u00EEhan\u00EA gelek tevger\u00EAn homoseks\u00FBel \u00FB b\u00EEseks\u00FBelan hene. D\u00EEtin\u00EAn zan\u00EEst\u00EE y\u00EAn derbar\u00EA b\u00EEseks\u00FBal\u00EEtey\u00EA de destn\u00EE\u015Fandikin ku di avab\u00FBna kesayetiyeke b\u00EEseks\u00FBel de rola devedor\u00EA \u00FB f\u00EArb\u00FBnan gelek gir\u00EEng e. Herwek\u00EE bandora genet\u00EEk\u00EA j\u00EE heye. Zan\u00EEst\u00EE h\u00EE\u00E7 cureyek\u00EA seks\u00FBal\u00EEtey\u00EA anormal nab\u00EEne \u00FB bi p\u00EEvan\u00EAn sinc\u00EE n\u00EAz\u00EEkay\u00EE l\u00EA nake. Di nava civaka Kurdan de rew\u015Fa azadiya cinsiyetan neba\u015F e. Li Kurdistan\u00EA bi \u00E7aveke er\u00EAn\u00EE li azadiya cinsiyetan \u00FB t\u00EAkiliya seks\u00EE nay\u00EA n\u00EAr\u00EEn. Her\u00E7end\u00EE seks\u00FBal\u00EEte ti\u015Ftek\u00EA taybet\u00EE ye j\u00EE, gelek kurd \u00EAn homoseks\u00FBel an b\u00EEseks\u00FBel nikarin li welat\u00EA xwe Kurdistan\u00EA bi azad\u00EE di nava civak\u00EA de bij\u00EEn. Li aliyek\u00EA zilma dagirkeran, li aliyek\u00EA din j\u00EE zilma civaka xwe jiyana wan dixe nola dojeh\u00EA. Li Ewropay\u00EA gelek kl\u00FBb \u00FB r\u00EAxist\u00EAn gay \u00FB b\u00EEseks\u00FBelan hene."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/d/d9/Drunken.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Af\u00EE\u015Fa Dema Hesp\u00EAn Serxwe\u015F Dema Hesp\u00EAn Serxwe\u015F . Yekem\u00EEn f\u00EElmedr\u00EAj\u00EA Bahman Ghobadi. Fest\u00EEvala F\u00EElm a Cannes\u00EA Xelata Kameraya Z\u00EAr\u00EEn (Cam\u00E9ra d'Or Award) stand. Cih\u00EA k\u00EA\u015Fandina f\u00EElm\u00EE, heman dem\u00EA gund\u00EA Qubad\u00EE Baneye. B\u00FByer \u00FB kes bingeh rast in."@ku . "Bejamin Banneker yek ji astronom, matemat\u00EEker \u00FB we\u015Fanger\u00EA navdar \u00EA DYA ye. Ew bi xwe bingeh-Efr\u00EEqay\u00EE b\u00FB. W\u00EE di jiyana xwe ya t\u00EAr serkeft\u00EE de t\u00EAko\u015F\u00EEna wekheviya mirov\u00EAn re\u015F \u00FB sp\u00EE j\u00EE daye. Rast\u00EE gelek astengiy\u00EAn n\u00EEjadperst\u00EE hatiye l\u00EA bi z\u00EErek\u00EE \u00FB keda xwe biserketiye."@ku . "Sir James Matthew Barrie, Baronet, yek ji niv\u00EEskar \u00FB dramat\u00EEker\u00EA navdar \u00EA Br\u00EEtan\u00EE ye. Ew bi hilber\u00EEna xwe ya navdar Peter Pan\u00EA t\u00EA naskirin."@ku . "Mast\u00FBrbasyon, pi\u015Ftan\u00EEn, balfir\u00EEniya biten\u00EA gih\u00EE\u015Ftina asta orgazm\u00EA b\u00EA\u00EE t\u00EAkiliya seks\u00EE ye. Ango di mast\u00FBrbasyon\u00EA de kesek\u00EA din n\u00EEne, mirov xwe bi xwe orgazm dibe. Pirran\u00EE dest t\u00EAn bikaran\u00EEn l\u00EA gelek curey\u00EAn p\u00EAl\u00EEstokan j\u00EE hene. D\u00EEroka mast\u00FBrbasyon\u00EA gelek kevn e. Li gelek \u00E7andan mast\u00FBrbasyon kiryareke ba\u015F nay\u00EA d\u00EEtin. L\u00EA li hem\u00EE deveran \u00FB \u00E7andan pirraniya mirovan mast\u00FBrbasyon\u00EA dicerib\u00EEnin \u00FB gelek j\u00EE bi berdewam\u00EE dikin. Li Ewropa t\u00EA gotin ku 92 % ji m\u00EAran \u00FB 60-70 % ji jinan mast\u00FBrbasyon cerib\u00EEne yan dikin. Stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn Kurdistan\u00EA mixabin n\u00EEnin. Wek\u00EE al\u00EEkar pornof\u00EElm j\u00EE t\u00EAn bikaran\u00EEn. Jin alav\u00EAn wek\u00EE v\u00EEbrator, d\u00EEldo, kreman bikart\u00EEnin. M\u00EAr j\u00EE krem, jinebalon hwd bikart\u00EEnin. Gor\u00EE zan\u00EEstiy\u00EA heger normal \u00FB lir\u00EA werekirin, ziyaneka w\u00EA n\u00EEne. Heger pirr werekirin, hi\u015Fyariya \u00E7erm\u00EA pen\u00EEs\u00EA diteri\u015F\u00EEne \u00FB orgazm\u00EA dikare derengbix\u00EEne. D\u00EEsa dema pirr werekirin mirov ji t\u00EAkiliya normal d\u00FBr dikeve \u00FB asosyal\u00EEte destp\u00EAdike."@ku . "UTC-7 nav\u00E7eyak\u00EA demjim\u00EAr\u00EE ye. Mountain Standard Time (MST) t\u00EA nav kirin. Bi bihar\u00EE hin deran ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn derbaza UTC-6 dibin \u00FB Mountain Daylight Time(MDT) t\u00EA nav kirin. Li ew dernan t\u00EA bikaranin; Kanada (bi pi\u015Fk\u00EE) Meks\u00EEk (bi pi\u015Fk\u00EE) DYA Arizona Kal\u00EEforniya \u00CEdaho (bi pi\u015Fk\u00EE) Kansas(bi pi\u015Fk\u00EE) Montana (bi pi\u015Fk\u00EE) Nevada (bi pi\u015Fk\u00EE) New Mexico (bi pi\u015Fk\u00EE) North Dakota (bi pi\u015Fk\u00EE) Oregon (bi pi\u015Fk\u00EE) South Dakota (bi pi\u015Fk\u00EE) Texas (bi pi\u015Fk\u00EE) Utah Wyoming"@ku . "Jorge Luis Borges yek ji helbestvan \u00FB niv\u00EEskar\u00EAn navdar \u00EAn Argent\u00EEnay\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA dir\u00EAj Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo ye. Demek\u00EA li Sw\u00EEsre jiyaye \u00FB bala xwe berdaye wergera pirt\u00FBkan. Li Argent\u00EEnay\u00EA di pirt\u00FBkxaneyan de dixebite \u00FB pirt\u00FBk\u00EAn n\u00FB y\u00EAn ziman\u00EAn biyan\u00EE werdiger\u00EEne Spanyol\u00EE. Borges helbest, \u00E7\u00EErok \u00FB ley\u00EEstik\u00EAn \u015Fanoy\u00EA niv\u00EEsiye."@ku . "Emily Jane Bront\u00EB yek ji niv\u00EEskar\u00EAn navdar \u00EAn Br\u00EEtan\u00EE ye. Ew pirran\u00EE bi romana xwe ya navdar Wuthering Heights (bilindahiya babl\u00EEsok\u00EA) t\u00EA nas\u00EEn. Niv\u00EEskara z\u00EErek \u00FB serkeft\u00EE di temenek\u00EA ciwan de ji ber nexwe\u015Fiya t\u00FBberk\u00FBloz\u00EA jiyana xwe jidestdide."@ku . "Todd Douglas Fuller yek ji basketbol\u00EEst\u00EAn navdar \u00EAn DYAy\u00EA ye. Di sala 1996'\u00EE de di t\u00EEma NBA de dest bi ley\u00EEstikvaniya profesyonel dike. Di sal\u00EAn 1996-2001'\u00EE de ley\u00EEstikvan\u00EA ku her\u00EE ba\u015F \u00EA t\u00EEm\u00EA b\u00FB. Miroveke oldar \u00FB matemat\u00EEkhez e. Di sala 2005'\u00EE de zewiciye. W\u00EE gotiye ku di jiyana w\u00EA de cih\u00EA seks\u00EA n\u00EEne \u00FB ew b\u00EA\u00EE seks dij\u00EE \u00FB wisa j\u00EE bextewar e. Bi v\u00EA dax\u00FByaniya xwe bala medyaya DYAy\u00EA gelek ki\u015Fand \u00FB b\u00EAhtir navdar b\u00FB."@ku . "Sun Ra jazzompon\u00EEst\u00EA avangard, m\u00FBz\u00EEknas\u00EA Jazz \u00FB enstr\u00FBman\u00EEst\u00EA navdar \u00EA DYAy\u00EA ye. Di avakirina Freejazz\u00EA de xwed\u00EE roleke mezin e. Ji bo kartonf\u00EElm\u00EAn Walt Disney World\u00EA gelek melod\u00EE \u00E7\u00EAkirine. Di c\u00EEhana Jazz\u00EA de Ra kesek\u00EE naskir\u00EE ye."@ku . "Howard Phillips Lovecraft yek ji niv\u00EEskar\u00EAn navdar \u00EAn DYAy\u00EA ye. Lovecraft bi berhem\u00EAn xwe y\u00EE xofbariy\u00EA t\u00EA nas\u00EEn."@ku . "Florence Nightingale yek ji x\u00FB\u015Fkej\u00EEn\u00EAn (hem\u015F\u00EEre) navdar \u00EAn ku wek\u00EE p\u00EE\u015Fe, hem\u015F\u00EEret\u00EE bip\u00EA\u015Fxistiye ye. Nightingale wek\u00EE mezina x\u00FB\u015Fkej\u00EEnan t\u00EA zan\u00EEn, lewra w\u00EA wek\u00EE p\u00EE\u015Fe, peywirdar\u00EE \u00FB kar xizmet\u00EAn mezin kirine. W\u00EA kar\u00EA x\u00FB\u015Fkejinan kiv\u015Fe kiriye \u00FB ew ji berdestiya bij\u00EE\u015Fkan azad kiriye. D\u00EEsa felsefeya x\u00FB\u015Fkejiniy\u00EA aniye ser pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn mirovane y\u00EAn bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA \u00FB ji bandora olan veqetandiye. Ew wek\u00EE avaker\u00EA x\u00FB\u015Fkej\u00EEniya n\u00FBjen t\u00EA bib\u00EEran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:L.N. Tolstoy Prokudin-Gorsky. jpg Lev N\u00EEkolayev\u00EE\u00E7 Tolstoy (1908), li Yasnaya Polyanay\u00EA W\u00EAne:Tolstoy grave. jpg Gora Lev Tolstoy, li Yasnaya Polyanay\u00EA Lev N\u00EEkolayev\u00EE\u00E7 Tolstoy niv\u00EEskarek\u00EE r\u00FBs e. Ew di 1828'an de li Yasnaya Polyanay\u00EA hatiye din\u00EA \u00FB dijiye \u00FB di 1910'\u00EE de li wir j\u00EE miriye. Berhem\u00EAn Tolstoy \u00EAn her\u00EE navdar \u015Eer \u00FB a\u015F\u00EEt\u00EE (\u0412\u043E\u0439\u043D\u0430 \u0438 \u043C\u0438\u0440, Voyna i mir, 1865\u201369) \u00FB Anna Karen\u00EEna (\u0410\u043D\u043D\u0430 \u041A\u0430\u0440\u0435\u043D\u0438\u043D\u0430, Anna Karenina, 1875\u201377) ne."@ku . "Edward St. John Gorey yek ji niv\u00EEskar \u00FB \u00EEll\u00FBstrator\u00EAn navdar \u00EAn DYAy\u00EA ye. W\u00EE bi dehan \u00E7\u00EErok bi \u00EEll\u00FBstrasyonan we\u015Fandiye, r\u00EAze pirt\u00FBk\u00EAn p\u00EAkenok\u00EE \u00EEll\u00FBstre kiriye. Di berhem\u00EAn xwe de baldariya s\u00FBrreal\u00EEzm\u00EA, parod\u00EE \u00FB grotesk\u00EA kiriye. W\u00EE ji xeyn\u00EE pirt\u00FBk\u00EAn xwe y\u00EAn kes\u00EAn din j\u00EE \u00EEll\u00FBstre kiriye ku pirraniya wan ji bo zarokan e. D\u00EEsa w\u00EE gelek senaryoy\u00EAn \u015Fanoy\u00EA j\u00EE amadekirine."@ku . "Samuel Jones Tilden yek ji siyasetmedar\u00EAn navdar \u00EAn DYAy\u00EA b\u00FB. Di sal\u00EAn 1875 - 1876'\u00EE de serok\u00EA par\u00EAzgeha New York\u00EA b\u00FB \u00FB di nava ref\u00EAn Demokratan de pol\u00EEt\u00EEka dikir. Ew di d\u00EEroka n\u00EAz\u00EEk a DYAy\u00EA de bi skandal\u00EAn \u015F\u00EAlandina bankayan t\u00EA bib\u00EEran\u00EEn."@ku . "Paul Erd\u0151s [\u02C8\u025Brd\u00F8\u02D0\u0283] yek ji matemat\u00EEkvan\u00EAn navdar \u00EAn sedsala 20em\u00EEn e. Xwed\u00EE kesayetiyeke taybet, singfireh \u00FB z\u00EErek b\u00FBye. D\u00EEs\u00EEpl\u00EEna matemat\u00EEk\u00EA bi k\u00EAf \u00FB \u015Fad\u00EE daye naskirin \u00FB belavkirin. \u00C7i gava ku kax\u00EAzeke vala bid\u00EEta ji bo \u00E7areserkirina problem\u00EAn matemat\u00EEk\u00EE bikardian\u00EE. Jiyaneke t\u00EAr reng\u00EEn jiyaye \u00FB pirr li r\u00FBy\u00EA c\u00EEhan\u00EA geriyaye. W\u00EE di xebat\u00EAn xwe de kollekt\u00EEv\u00EEzm bingeh girtiye \u00FB gelek xebat\u00EAn xwe bi al\u00EEkariya matemat\u00EEknas\u00EAn hemdem\u00EE kiriye. Li ser matemat\u00EEk\u00EA gelek gotar niv\u00EEsiye. W\u00EE matemat\u00EEka koman bip\u00EA\u015Fxistiye, anga\u015Fta probabl\u00EEtey\u00EA li ser bingeh\u00EAn zexm daye r\u00FBni\u015Ftandin."@ku . "Alfred Eric Leslie Satie (ji sala 1906'\u00EE \u015F\u00FBnve Erik Satie) kompon\u00EEst \u00FB piyan\u00EEstek\u00EA navdar \u00EA Frans\u00EE b\u00FB. Awazgerek\u00EE navdar b\u00FB. Di awaz\u00EAn xwe de bandora kesayetiya xwe ya m\u00EEzah\u00EE dih\u00EE\u015Ft. Ji bo \u015Fanoy\u00EA j\u00EE gelek awaz \u00E7\u00EAkirine. Di jiyana xwe de gelek ser\u00FBb\u00EEn\u00EEb\u00FBn jiyaye. Ji ber nexwe\u015Fiya s\u00EEroz\u00EA jiyana xwe jidestdaye."@ku . "W\u00EAne:AlfredNobel2. jpg Alfred B. Nobel Alfred Bernhard Nobel k\u00EEmyager, ka\u015F\u00EEf \u00FB karsaz\u00EA navdar \u00EA Sw\u00EAd\u00EE b\u00FB. Her sal li r\u00FBy\u00EA c\u00EEhan\u00EA bi nav\u00EA w\u00EE xelat\u00EAn w\u00EAje, a\u015Ft\u00EE \u00FB zan\u00EEstiy\u00EA t\u00EAn day\u00EEn. Ew ka\u015F\u00EEf\u00EA d\u00EEnam\u00EEt\u00EA b\u00FB \u00FB herwek\u00EE f\u00EErmay\u00EAn w\u00EE xwed\u00EE patenta 355 alav\u00EE b\u00FB. Nobel karsazek\u00EE serkeft\u00EE b\u00FB. Di dawiya jiyana xwe de, ji ber ku w\u00EE ke\u015Ffa d\u00EEnam\u00EEt\u00EA kirib\u00FB, gelek po\u015Fman b\u00FB. D\u00EEsa w\u00EE h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE ba\u015Ft\u00EE \u00FB p\u00EAdiviya mirovahiy\u00EA did\u00EEt. Nobel beriya mirina xwe tem\u00EE dike ku hersal bi nav\u00EA w\u00EE xelat were day\u00EEn \u00FB hatina gi\u015Ft\u00EE ya f\u00EErmay\u00EAn w\u00EE ji xelatgiran re were day\u00EEn. Her sal Xelat\u00EAn Nobel\u00EA ji kes\u00EAn ku di war\u00EA xwe de xizmeteka mezin bo mirovahiy\u00EA kirine re t\u00EA day\u00EEn."@ku . "\u00CEmperatoriya B\u00EEzans\u00EA an j\u00EE \u00CEmperatoriya Romay\u00EA ya Rojhelat, \u00EEmperatoriyeke li Konstantinopolis\u00EA hatib\u00FB damezrandin \u00FB hin deman s\u00EEnor\u00EAn xwe heta Maxr\u00EEb \u00FB N\u00EEvgirava Erebistan\u00EA g\u00EAh\u00EE\u015Ftib\u00FB. Mirov bi kurt\u00EE B\u00EEzans j\u00EA re dib\u00EAje. Ew pa\u015F \u00EEmperator Konstant\u00EEn di 330an p.z. de Konstantinopolis kira paytexta \u00CEmperatoriya Romay\u00EA hat saz kirin. Gor\u00EE hin d\u00EErokzanan j\u00EE sazkirina \u00CEmperatoriy\u00EA keng\u00EA ku di 395an de \u00CEmperatoriya Roma par ve du paran b\u00FB ye. Ew pa\u015F \u00CEmperatoriya Osman\u00EE di 1453an de Konstantinopolis dest xwe xist \u015Funda hilwe\u015F\u00EE ye."@ku . "Yal\u00E7\u0131n K\u00FC\u00E7\u00FCk yek ji \u00EEdeolog\u00EAn dewleta Tirk \u00EAn navdar e. Malbata w\u00EE ji Heleb a S\u00FBr\u00EE hatiye \u00FB li \u00CEskender\u00FBn\u00EA bicihb\u00FBye. Li zan\u00EEngeha Ankara, be\u015Fa zanistiy\u00EAn ramyar\u00EE de dixw\u00EEne \u00FB di sala 1960' \u00EE de wek\u00EE karmendeke bilind di saziya plansaz\u00EE \u00FB p\u00EA\u015Fketin\u00EA ya dewlet\u00EA de dest bi kar dike. Di heman sal\u00EA de t\u00EAkil\u00EE bi h\u00EAz\u00EAn tar\u00EE y\u00EAn dewlet\u00EA re dat\u00EEne \u00FB di nava \u00E7epg\u00EEriya Tirkiy\u00EA de ciheke mezin ji xwe re \u00E7\u00EAdike. Di sala 1961'\u00EE de dizewice \u00FB ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve bo perwerdeya sovyetoloj\u00EE, \u015Fer\u00EA ps\u00EEkoloj\u00EEk \u00FB operasyon\u00EAn taybet t\u00EA \u015Fandin bo DYAy\u00EA. K\u00FC\u00E7\u00FCk tevl\u00EE dagirkirina girava K\u00EEpros\u00EA dibe \u00FB wek\u00EE serle\u015Fker di \u015Fer\u00EA Tirk \u00FB Yewnan de cihdigire. Di sala 1980'\u00EE de nakok\u00EE di navbera h\u00EAz\u00EAn Ewropar\u00EAz \u00FB Amer\u00EEkapar\u00EAz \u00EAn dewlet\u00EA de derdikeve \u00FB K\u00FC\u00E7\u00FCk bo demek\u00EA t\u00EA z\u00EEndan\u00EEkirin. Lewra darbeya le\u015Fker\u00EE ji h\u00EAla Amer\u00EEkapar\u00EAzan ve hatib\u00FBkirin \u00FB K\u00FC\u00E7\u00FCk j\u00EE Ewropapar\u00EAz b\u00FB. Bi derketina PKK\u00EA ve K\u00FC\u00E7\u00FCk ji aliy\u00EA \"dewleta k\u00FBr\" ve t\u00EA peywirdarkirin. Bi serok\u00EA PKK\u00EA Abdullah \u00D6calan re hevpeyv\u00EEn \u00FB t\u00EAkiliyan dat\u00EEne. Pi\u015Ft\u00EE derketina \u00D6calan ji rojhilata nav\u00EEn roja 29'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA ango roja avab\u00FBna Komara Tirkiy\u00EA vedigere ser kar\u00EA xwe li Enqerey\u00EA. K\u00FC\u00E7\u00FCk niha li ser \"sebetay\u00EEstan - kes\u00EAn bingeh Cih\u00FB y\u00EAn xwed\u00EE dewleta Tirk\" l\u00EAkol\u00EEnan dike. Li dij\u00EE Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA derdikeve \u00FB Saddam Husey\u00EEn dipar\u00EAze. Wek\u00EE m\u00EEsyonek giregir\u00EAn Kurdan \u00FB mirov\u00EAn demokrat \u00FB Ataturk rexne dikin, bi esilcih\u00FBtiy\u00EA tewanbar dike, bobelatan belav dike. T\u00EA gotin ku K\u00FC\u00E7\u00FCk ji ar\u015F\u00EEv\u00EAn Frans\u00EE niv\u00EEsaran werdiger\u00EEne \u00FB wek\u00EE n\u00EAr\u00EEnan xwe diwe\u015F\u00EEne. Li Tirkiy\u00EA gelek pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE hatine we\u015Fandin. Ew j\u00EE bi sedema endametiya r\u00EAxistina ve\u015Far\u00EE ya art\u00EA\u015Fa Tirk Ergenekon\u00EA hate girtin, demek\u00EA di bin\u00E7avan de ma \u00FB darizandina w\u00EE berdewam e. Pi\u015Ft\u00EE de\u015F\u00EEfrekirina w\u00EE di TVan de gef li Kurdan xwar \u00FB got \"Di civ\u00EEnek\u00EA de jin\u00EAn Kurdan p\u00EAlav av\u00EAtin min. Hela bin\u00EArin ka em \u00EA \u00E7i bav\u00EAjin Kurdan. Ew \u00EA bib\u00EEnin\". K\u00FC\u00E7\u00FCk xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEn\u00EAn ant\u00EEsem\u00EEt\u00EEst e \u00FB pesn\u00EA serdestiya art\u00EA\u015Fa Tirk dide."@ku . "John Ruskin niv\u00EEskar, w\u00EAnesaz \u00FB f\u00EElozofek\u00EE navdar \u00EA Br\u00EEtan\u00EE b\u00FB. Ruskin li ser jiyana sosyal l\u00EAkol\u00EEn dikir \u00FB wek\u00EE sosyalf\u00EElozofek dihate naskirin. Yek ji taybetiy\u00EAn w\u00EE j\u00EE d\u00EEroka huner\u00EA b\u00FB."@ku . "Maximilien Fran\u00E7ois Marie Isidore de Robespierre, siyasetmedar \u00FB \u015Fore\u015Fgerek\u00EE navdar \u00EA dema \u015Eore\u015Fa Frans\u00EE ye. Gel w\u00EE bi nav\u00EA \"Incorruptible - Naxurufe\" binavdikir. Di nava bir\u00EAxistinkirina Kom\u00FBna Par\u00EEs\u00EA de cihgirtiye. Li dij\u00EE \u015Fer \u00FB bandora le\u015Fkeriy\u00EA b\u00FB. Li dij\u00EE kaos \u00FB teror\u00EEzma koman b\u00FB, l\u00EA ji bo berjewendiy\u00EAn \u015Fore\u015F\u00EA xw\u00EEnrijandin rewa did\u00EEt. Gelek xebat\u00EAn w\u00EE y\u00EAn anga\u015Ft\u00EE li ser \u015Fore\u015F \u00EE civakan hene. Bi cezay\u00EA giyot\u00EEn\u00EA t\u00EA ku\u015Ftin."@ku . "Simone Weil akt\u00EEv\u00EEst, f\u00EElozof \u00FB m\u00EEst\u00EEkera navdar a Frans\u00EE b\u00FB. Ji malbateke bingeh-Cih\u00FB b\u00FB di malbata w\u00EA de gelek kes\u00EAn navdar heb\u00FBn, wek\u00EE biray\u00EA w\u00EA Andr\u00EA y\u00EA matemat\u00EEker. Bi salan di fabr\u00EEka Renault de xebitiye \u00FB bi destp\u00EAka \u015Fer\u00EA navxwey\u00EE y\u00EA Spanyay\u00EA bi r\u00EAbaz\u00EAn b\u00EA\u00EE zor \u00FB anar\u015F\u00EEst kar\u00EA send\u00EEkay\u00EA me\u015Fandiye. Mixabin tenduristiya w\u00EA neba\u015F b\u00FB \u00FB p\u00EA re ser\u00EA\u015Feke mezin heb\u00FB. Ji ber dagirkariya Naz\u00EE li seranser\u00EA Ewropa Fransay\u00EA diterik\u00EEne \u00FB direve DYAy\u00EA. Bi qas\u00EE demek\u00EA li Br\u00EEtanyay\u00EA dij\u00EE \u00FB bi t\u00EAk\u00E7\u00FBna Naz\u00EE re di nava ref\u00EAn art\u00EA\u015Fa Charles de Gaulles de vedigere welat\u00EA xwe. Ji ber nexwe\u015Fiya t\u00FBberk\u00FBloz\u00EA jiyana xwe jidestdide."@ku . "Steven Patrick Morrissey stranb\u00EAjek\u00EE Br\u00EEtan\u00EE ye. Bi sedhezaran hezkiriy\u00EA w\u00EE heye. Hezkiriy\u00EA w\u00EE w\u00EE bi nav\u00EA \"Moz\" an \"Mozzer\" binavdikin. Bi axavtin\u00EAn xwe y\u00EE w\u00EArek \u00FB provokat\u00EEv t\u00EA naskirin. W\u00EE gotiye di jiyana w\u00EE de cih\u00EA seks\u00EA n\u00EEne. Herwek\u00EE ew xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEn\u00EAn n\u00EEjadperest in. Di gelek axavtin\u00EAn xwe de neyariya xwe li dij\u00EE Pakistan\u00EE \u00FB biyaniy\u00EAn din \u00EAn li Br\u00EEtanya aniye zim\u00EAn. L\u00EA ew li ser pirs\u00EEn\u00EA viya napejir\u00EEne. Hinek \u00E7epg\u00EEr w\u00EE bi nav\u00EA \"Bilbil\u00EA H\u00EEtler\" binavdikin. T\u00EA gotin awaz \u00FB strandina w\u00EE gelek ba\u015F e l\u00EA gotin\u00EAn stranan gelek t\u00FBj \u00FB b\u00EA\u00EE estet\u00EEk in."@ku . "John Harvey Kellogg yek ji bij\u00EE\u015Fk, ka\u015F\u00EEf \u00FB karsaz\u00EAn navdar \u00EAn DYAy\u00EA ye. W\u00EE bi tev\u00EE biray\u00EA xwe ke\u015Ffa r\u00FBn\u00EA bindeqan kirine \u00FB hilber\u00EEne. F\u00EErmay\u00EAn malbata w\u00EE hilber\u00EEna zad\u00EAn rojane dikirin. D\u00EEsa Kellog kar\u00EA sanatory\u00FBmek\u00EA j\u00EE bir\u00EAvedibir. W\u00EE li ser jiyana seks\u00EA, diyet\u00EA \u00FB f\u00EElozofiya jiyana rojane gelek niv\u00EEsar \u00FB pirt\u00FBk niv\u00EEs\u00EEne."@ku . "Hans Christian Andersen helbestvan \u00FB niv\u00EEskar\u00EA navdar \u00EA Denmark\u00EE ye. Ew di malbateke kedkar \u00EA xizan de jiday\u00EEkb\u00FBye. Gor\u00EE derfet\u00EAn xwe gelek ger lidarxistiye \u00FB ji ger\u00EAn xwe s\u00FBdwergirtiye. Li dij\u00EE saz\u00FBmaniya d\u00EEldariy\u00EA (koletiy\u00EA) derketiye. \u00C7\u00EErok niv\u00EEs\u00EEne herwek\u00EE. \u00C7\u00EErok\u00EAn w\u00EE di demek\u00EA kurt de li c\u00EEhan\u00EA belavb\u00FBye \u00FB h\u00EAj j\u00EE wek\u00EE b\u00EAhempa t\u00EAn d\u00EEtin."@ku . "Jean Alexander yek ji aktr\u00EEst\u00EAn t\u00EAlev\u00EEzyon\u00EA y\u00EAn navdar \u00EAn Br\u00EEtan\u00EE ye. Tema\u015Fevan\u00EAn Br\u00EEtan\u00EE w\u00EA b\u00EAhtir bi nav\u00EA Hilda Ogden nasdikin ku ev nav\u00EA di rola ley\u00EEstika w\u00EA ya li operaya Coronation Street e. W\u00EA di gelek r\u00EAzefilm\u00EAn TV yan de rol girtiye \u00FB \u00E7end j\u00EE pirt\u00FBk niv\u00EEs\u00EEne."@ku . "Ko\u00E7a Qoman an j\u00EE Dema Ko\u00E7\u00EA (bi ing\u00EEl\u00EEz\u00EE, migration period) Herka Barbaran (bi ing\u00EEl\u00EEz\u00EE, barbarian invasions) navek\u00EA d\u00EErokzanan daye ko\u00E7\u00EAn di navbera 300anan \u00FB 700anan hat\u00EE d\u00EE b\u00FB. Bi wan ko\u00E7an re li Ewropa \u00E7axa Ant\u00EEka dereng xelas dibe \u00E7axa Nav\u00EEn dest p\u00EA dike. Di ko\u00E7\u00EA de got, vandal \u00FB frankan, \u00FB hin gel\u00EAn din\u00EAn german\u00EE \u00FB slav\u00EE hat ko\u00E7 kir\u00EE b\u00FB. Gor\u00EE hin d\u00EErokzanan ko\u00E7 keng\u00EA hunan li Asya Nav\u00EEn de dest bi ko\u00E7 kirin\u00EA dike \u015Funda dest p\u00EA dike. Hunan ber bi Ewropa \u00FB R\u00FBsya ko\u00E7 kirin \u015Funda gel\u00EAn din j\u00EE ji p\u00EAra ko\u00E7 kirin. W\u00EA ko\u00E7\u00EA heta sal\u00EAn 1000an dewam kir \u00FB pa\u015F ko\u00E7\u00EA re slav, alan, avar, bulgar, macar, pe\u00E7enek, kuman \u00FB tataran etn\u00EEk avah\u00EEya Ewropaya Rojava gelek hat guhertin. Li ber hunan li Ewropaya gotan, di sedsala 2'an de ji Polonyaya \u00EEroj de ber bi Derya Re\u015F ko\u00E7 kirin. Bi w\u00EA ko\u00E7\u00EA re wan vandal \u00FB markommen\u00EAn ba\u015F\u00FBr de, Burgundan j\u00EE ber bi rojava ko\u00E7\u00EA re zor kirin. Ew ko\u00E7aka gelaya mezina her\u00EE p\u00EA\u015F de b\u00FB. Li dor 290an gotan wek vizigot, ango \"got\u00EAn rojavay\u00EE\" \u00FB ostrogot an \"got\u00EAn rojhelat\u00EE\" b\u00FBn du paran. Ostrogot li dor Derya Re\u015F li Ukranyaya \u00EEroj, v\u00EEz\u00EEgot j\u00EE li Balkanan li bakur\u00EA Dan\u00FBb bicih b\u00FBn. N\u00EAz\u00EE dema ko\u00E7a gotan, langobardana ji Elbe de ber bi navbera Aw\u00FBst\u00FBrya \u00FB \u00C7\u00EAka \u00EEroj ko\u00E7 kirin."@ku . "W\u00EAne:Gilbert Stuart Williamstown Portrait of George Washington. jpg George Washington George Washington siyasetmedar, le\u015Fker \u00FB yekemin serokdewlet\u00EA DYAy\u00EA ye. Ew wek\u00EE damezr\u00EAner\u00EA DYAy\u00EA t\u00EA naskirin. Di \u015Fer\u00EA azadiya DYAy\u00EA y\u00EA di sal\u00EAn 1775 heya 1783'\u00EE de wek\u00EE fermandarek\u00EE cihgirtiye. Berevan\u00EE yan al\u00EEgiriya ti partiyek\u00EA nedikir. Ji malbatek\u00EA naskir\u00EE y\u00EA bingeh-\u00CEng\u00EEl\u00EEz b\u00FB. Ji nex\u015Feger\u00EE, matemat\u00EEk \u00FB bi tevay\u00EE zan\u00EEstiy\u00EA hezdikir. Di damezrandina saz\u00FBmaniya n\u00FBjen a DYAy\u00EA, dest\u00FBra bingeh\u00EEn \u00FB \u00EEdeal\u00EEzma w\u00EA de xwed\u00EE roleke gir\u00EEng e. Di dema xwe ya serokdewletiy\u00EA de pol\u00EEt\u00EEkayeke b\u00EAal\u00EEtiy\u00EA me\u015Fandiye. Di jiyana xwe de bi d\u00FBrist\u00EE \u00FB merdiy\u00EA dihate nas\u00EEn. Ji bo b\u00EEran\u00EEna w\u00EE nav\u00EA paytext\u00EA DYAy\u00EA kirin Washington, D.C."@ku . "Trakya, c\u00EEwara li rojavaya n\u00EEvgirava Balkan dikeve ye. Li w\u00EA der\u00EA Bulgaristan, Yewnan\u00EEstan \u00FB Tirkiye heye. Trakya ji bo xak\u00EAn Tirkiye li ewropa j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Madison (Wisconsin) nav\u00EA paytext\u00EA federedewleta Wisconsin a DYAy\u00EA ye. Duyem\u00EEn bajar\u00EA mezin \u00EA Wisconsin\u00EA ye. Bi zan\u00EEngeh\u00EAn xwe, navend\u00EAn ger\u00EEnendey\u00EA y\u00EAn f\u00EErmay\u00EAn aboriy\u00EA t\u00EA naskirin."@ku . "Balkan, an j\u00EE N\u00EEvgirava Balkan\u00EA c\u00EEwarak\u00EA Ewropaya Rojhelat\u00EA ye. Nav\u00EA xwe di \u00E7iyay\u00EAn Balkan de t\u00EA ye. W\u00FB\u015Feya Balkan li Ewropa biw\u00EAj\u00EE wek balkanandin, an j\u00EE balkan\u00EEzasyon ji bo vandal\u00EEzm, berhevdana ol\u00EE an j\u00EE etn\u00EEk\u00EE t\u00EA bikaranin."@ku . "sedsala 3'an | sedsala 4'an | sedsala 5'an 390 | 391 | 392 | 393 | 394 | 395 | 396 | 397 | 398 | 399 | 400"@ku . "sedsala 3'an | sedsala 4'an | sedsala 5'an 325 | 326 | 327 | 328 | 329 | 330 | 331 | 332 | 33 | 334 | 335"@ku . "sedsala 14'an | sedsala 15'an | sedsala 16'an 1448 | 1449 | 1450 | 1451 | 1452 | 1453 | 1454 | 1455 | 1456 | 1457 | 1458"@ku . "Anticodon, s\u00EAyineya nukl\u00EAot\u00EEd di gerd\u00EA guhaztina RNA de ku bi s\u00EAyineya nukl\u00EAotid\u00EAn temamker ya bi [codon] ra nav gerd\u00EA \u015Fandiyar\u00EA RNA cot dikin."@ku . "Noker\u00EA dijm\u00EEkrob\u00EE, Antimicrobial agent, noker\u00EAn k\u00EEmiyay\u00EE yan zindek\u00EE ku mezinb\u00FBna h\u00FBrzindiyan d\u00EA\u015Fiye."@ku . "Bacillus thuringiensis, ev bakteriyayek ku kurmiyan dikuje \u00FB par\u00E7ek\u00EE giring ya sazkariy\u00EA mi\u015Fkkuja m\u00EEkrob e."@ku . "Olympia paytext\u00EA federedewleta Washington \u00FB navenda \u00EEdareya par\u00EAzgeha Thurston County li DYAy\u00EA ye. Bajar xwed\u00EE aboriyeke p\u00EA\u015Fket\u00EE ye. Navenda gelek f\u00EErmay\u00EAn bazirganiy\u00EA li Olympia ye. Beriya hatina Ewropiyan bereke \u00E7ermesoran (kevnexwediy\u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA) bi nav\u00EA Nisqually li her\u00EAm\u00EA dijiyan. Di sala 1850'\u00EE de Ewrop\u00EE bicihb\u00FBn \u00FB bingeha baj\u00EAr av\u00EAtin. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr 43.982 (1. t\u00EErmeh 2004)."@ku . "Charleston ji sala 1885'\u00EE virde paytext\u00EA West Virginia (V\u00EErj\u00EEnya-Rojava) ye ku ji aliy\u00EA meziniy\u00EA ve 35. federedewlet a DYAy\u00EA ye. Baj\u00EAr dikeve nava r\u00FBbar\u00EAn Elk \u00FB Kanawha. Charleston di sala 2005'\u00EE de xwed\u00EE 51.176 ni\u015Ftecih\u00EA b\u00FB ku ji aliy\u00EA gelhey\u00EA ve mezintir\u00EEn bajar\u00EA li West Virginiay\u00EA ye. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn di sala 1794'\u00EE de baj\u00EAr li ser 16 Hektar ji aliy\u00EA 35 mirov\u00EE bi 7 mal\u00EE ve avab\u00FBye. Bi destp\u00EAka sedsala 19. ve li her\u00EAm\u00EA xoy (xw\u00EA, sol) t\u00EA derxistin \u00FB ev yeka han hejmara gelhey\u00EA bip\u00EA\u015Fdixe. Di \u015Fer\u00EA navxwey\u00EE y\u00EA DYAy\u00EA de demek\u00EA dir\u00EAj baj\u00EAr di dest\u00EA federesyona federedewlet\u00EAn ba\u015F\u00FBr de maye \u00FB saz\u00FBmaniya ber\u00EA ya dagirkeriy\u00EA parastiye. Di 20'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 1863'\u00EE de baj\u00EAr ketiye bin \u00EEdareya DYAy\u00EA."@ku . "Richmond paytext\u00EA federedewleta Virginia li DYAy\u00EA ye. Bi 193.777 gelheya xwe \u00FB bi r\u00FBbera xwe ya 162 km\u00B2 bajereke mezin e. Li baj\u00EAr zan\u00EEngeha navdar, Virginia Commonwealth University heye. Bingeha baj\u00EAr di sala 1737'\u00EE de hatiye av\u00EAtin. Hejmara ni\u015Ftecihan li navend\u00EA 193.777 (2005) \u00FB bi tevay\u00EE j\u00EE 1.126.262 e. Bajar li ser 162,0 km\u00B2 ava ye. Navenda gelek f\u00EErmay\u00EAn mezin li Richmond\u00EA ne. Bo m\u00EEnak Philip Morris, Qimonda hwd. D\u00EEsa navenda gelek bankayan li wir in. Bajar di ber r\u00FBbara James River de ye."@ku . "Badwater (t\u00EA wateya bedav) cih\u00EA her\u00EE nizm \u00EA DYAy\u00EA ye \u00FB li federedewleta California ye. Ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 86 m nizm e, ango bilindahiya w\u00EA -86 m ye. Badwater li Newala mirin\u00EA ye."@ku . "Konstant\u00EEn\u00EA I, 27'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 272 Ni\u0161-22'\u00EA gulan\u00EA 337, di navbera 306an \u00FB 337an de \u00EEmperator\u00EA \u00CEmperatoriya Rom\u00EA b\u00FB. W\u00EE li Rom\u00EA xiristiyan\u00EE serbest kir\u00EE b\u00FB \u00FB li xiristiyanitiy\u00EA j\u00EE mirovek\u00EE giring e \u00FB bi fermana Milan t\u00EA zan\u00EEn. Di w\u00EA ferman\u00EA de w\u00EE da zan\u00EEn ku li \u00EEmparator\u00EEye xiristiyan\u00EE \u00FB ol hem\u00FB g\u00EE\u015Fk dikane wera bij\u00EEn. Ji p\u00EAra xiristiyan\u00EE li Rom\u00EA belavb\u00FB \u00FB di 380an de j\u00EE b\u00FB ola ferm\u00EE. Di 325an de w\u00EE Konsula Niceaya (\u00EEro bajar\u00EA Iznik\u00EA ye) yekem kom kir. Di 330an de w\u00EE paytexta bi nav\u00EA Nova Roma (Roma N\u00FB), bajar\u00EA ji bo w\u00EA p\u00EA ra wek Konstant\u00EEnopol\u00EEs wer\u00EA nav kirin, bira Konstant\u00EEnopol\u00EEs."@ku . "Lake Huron (bi Kurd\u00EE Gola Huron) yek ji 5 gol\u00EAn mezin \u00EAn bakur\u00EA Amerikay\u00EA ye. Di tix\u00FBb\u00EA DYA \u00FB Keneday\u00EA de ye. Ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA bilindahiya gol\u00EA 176 m ye. R\u00FBbera gol\u00EA 59.600 km\u00B2 ye. Cih\u00EA her\u00EE k\u00FBr \u00EA gol\u00EA 229 m ye."@ku . "Death Valley newaleke nizm li \u00E7ola Mojave ye ku li rojhilata Sierra Nevada dikeve. Newal wek\u00EE parka netewey\u00EE t\u00EA parastin. Pirraniya axa newal\u00EA dikeve nava tix\u00FBb\u00EAn federedewleta California. Cih\u00EA her\u00EE nizm \u00EA DYAy\u00EA Badwater j\u00EE li wir e. Her\u00EAm gelek t\u00FBrist diki\u015F\u00EEne. Her\u00EAm di 3'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1994 de dibe paraka netewey\u00EE \u00FB nav\u00EA Death Valley National Park p\u00EAvedikin. R\u00FBbera newal\u00EA 13.628 km\u00B2 ye."@ku . "W\u00EAne:Constantine Musei Capitolini. jpg Konstant\u00EEn\u00EA I W\u00EAne:Valens Honorius Musei Capitolini MC494. jpg Valens W\u00EAne:Leo I Louvre Ma1012. jpg Leo I W\u00EAne:Meister von San Vitale in Ravenna 004. jpg Just\u00EEniyan I y\u00EA Mezin W\u00EAne:Irina (Pala d'Oro). jpg \u00CEr\u00EAne W\u00EAne:Michael I (Byzantine Emperor). jpg M\u00EExay\u00EEl I W\u00EAne:EmpZoe. jpg Zo\u00EA W\u00EAne:Manuelcomnenus. jpg Manu\u00EAl I Komnenos y\u00EA Mezin"@ku . "Sefera xa\u00E7perestan ya s\u00EAyem seferak\u00EA Xa\u00E7perestan\u00EA, ango xiristiyanen, ji bo Or\u015Fel\u00EEm ji misilmanan ji Silhed\u00EEn\u00EA Ey\u00FBb\u00EEye kurd bistinin hati b\u00FB ava kirin. Ew ji al\u00EEy\u00EAn key\u00EA Fransa Philipp II, key\u00EA \u00EEngiltere Richard I(Lionheart, ango dil\u015F\u00EAr\u00EE) \u00FB kaiser\u00EA \u00EEmparatoriya Romaya P\u00EEroz, Friedrich Barbarossa hat\u00EE b\u00FB der xistin. L\u00EA derva bajar\u00EA Akka Xa\u00E7\u00EEyan serkeft\u00EE na b\u00FBn \u00FB Friedrich Barbarossa di dema sefer\u00EA de mir."@ku . "Sefer\u00EAn Xa\u00E7perestan an Sefer\u00EAn Xa\u00E7par\u00EAzan sefer\u00EAn xirist\u00EEyanan\u00EA bo armanca xak\u00EAn p\u00EEroz ji misilmanan bist\u00EEnin di n\u00EAvbera sal\u00EAn 1095an-1291an de hatib\u00FBn li dar xistinn. Ji bo Q\u00FBdis\u00EA \u00FB xak\u00EAn p\u00EEroz ji dest\u00EAn misilmanan bifilit\u00EEnin ew bi gelemper\u00EE p\u00EA banga Papa re, serok\u00EA xirist\u00EEyan\u00EAn Ortodoks, hatin derxistin. Di w\u00EA dem\u00EA de 9 Sefer\u00EAn Xa\u00E7perestan hatin der xistin. L\u00EA van sefer\u00EAn hatin dar xistin\u00EE bi temam\u00EE ne bo Felestin \u00FB hembera misilmanan b\u00FBn. Wek sefera \u00E7aram li hember\u00EE B\u00EEzans\u00EA hatib\u00FB der xistin."@ku . "W\u00EAne:Arabian Peninsula dust SeaWiFS. jpg N\u00EEvgirava Erebistan\u00EA ji ezm\u00EAn de N\u00EEvgirava Erebistan\u00EA, n\u00EEvgiravaka navbera ba\u015F\u00FBr rojavay\u00EA Asya \u00FB bakur rojavaya Efr\u00EEkay\u00EA de ye. Mezintir\u00EEn n\u00EEvgirava c\u00EEhan\u00EA ye. Li rojhelata n\u00EEvgirav\u00EA Kendava Faris\u00EE \u00FB Kendava Oman\u00EA he ye. Li ba\u015F\u00FBr Deryaya Ereb\u00EE he ye. Li rojava j\u00EE Kanala Suwey\u015F \u00FB Deryaya Sor he ye. Li ser n\u00EEvgirav\u00EA Erebistana Siy\u00FBd\u00EE, Yemen, \u00DBman, \u00CEraq, M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EAn Ereb\u00EE y\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE, Bahreyn, Qeter, Felest\u00EEn \u00FB Kuweyt heye. Li wan welatan y\u00EA her\u00EE mezin Erebistana Siy\u00FBd\u00EE ye \u00FB ew r\u00FBy\u00EA n\u00EEvgirav\u00EA bi piran\u00EE digire. W\u00EAne:Saudi Arabia 2003 CIA map. jpg Nex\u015Fe N\u00EEvgirava Erebistan\u00EA ye"@ku . "Deryaya Yon\u00EE yek ji per\u00E7ey\u00EAn Deryaya Nav\u00EEn e. Ew li ba\u015F\u00FBra Deryaya Adriyat\u00EEk \u00FB Tengava Otranto ye. Li rojava Elbanya \u00FB Yewnanistan \u00FB girav\u00EAn Yewnan\u00EE, li bakur rojava, ba\u015F\u00FBra \u00CEtalya, S\u00EEc\u00EElya heye. Di navbera n\u00EEvgirava Salento \u00FB Kalabria de kendava Tarent heye. K\u00FBrayiya w\u00EA heta 4.206 m e."@ku . "sedsala 3'an | sedsala 4'an | sedsala 5'an 342 | 343 | 344 | 345 | 346 | 347 | 348 | 349 | 350 | 351 | 352"@ku . "Tengava C\u00EEbraltar, an j\u00EE Tengava Cebel\u00EE Tariq (Ereb\u00EE \u0645\u0636\u064A\u0642 \u062C\u0628\u0644 \u0637\u0627\u0631\u0642, span\u00EE Estrecho de Gibraltar) tengavaka Derya Nav\u00EEn \u00FB Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk dig\u00EEh\u00EEne hev \u00FB Efr\u00EEka \u00FB Ewropa ji hev vediqet\u00EEne ye. . Li bakura tengav\u00EA Spanya \u00FB kolon\u00EEya Br\u00EEtanya C\u00EEbraltar, li ba\u015F\u00FBr j\u00EE Fas \u00FB nav\u00E7eya spanya Ceuta heye. Fireh\u00EEya w\u00EA 14 km de heta 44 km ye \u00FB direjah\u00EEya xwe n\u00EAz\u00EE 60 km heye. K\u00FBrah\u00EEya xwe j\u00EE heta 286 m dadikeve. Di derya de li r\u00FBy\u00EE tengav\u00EA de di rojava de ber va rojhelat \u015F\u00EEpaka mezin(lez) heye. Nav\u00EA C\u00EEbraltar ji Jebel at-Tariq, ango \u00E7\u00EEyaye Tariq, de bi dem\u00EA re hatiya guhert\u00EEn. Jebel at-Tariq j\u00EE ji bo Tariq bin Ziyad, Berber\u00EEyak\u00EE li Spanya Endulus saz kir\u00EE b\u00FB, hat\u00EE bo dan\u00EA. Ji bo \u00E7\u00EAkirinaka pirak\u00EA li ser tengava re ji ber\u00EA de dihat plan kirin. L\u00EA heta niha tu p\u00EAsketina \u015F\u00EAnber tune. Wek w\u00EA yek derba Spanya \u00FB Fas\u00EA j\u00EE ji bo serdabaka bin av\u00EA re \u00E7\u00EAkin re beraftin kirin, l\u00EA d\u00EEsa heta niha ew di planan de ma."@ku . "K\u00FBru\u015F an j\u00EE Cyrus, Kyrus, Kyros K\u00FBro\u015F navek\u00EA meran \u00FB \u015Fah\u00EAn Farsan ber\u00EA dij\u00EE b\u00FBn: K\u00FBru\u015F I K\u00FBru\u015F II (K\u00FBru\u015F\u00EA Mezin) K\u00FBru\u015F\u00EA Xort Cyrus Frisch (1969)"@ku . "Akonkaguwa bilindtir\u00EEn kop\u00EEtka \u00E7iyay\u00EE ya n\u00EEvgoka rojavay\u00EE ya Erd\u00EE ye. Ew di nav zinc\u00EEra \u00E7iyay\u00EAn And da li rojavaya welat\u00EA Arjant\u00EEn\u00EA n\u00EAz\u00EE s\u00EEnor\u00EA \u015F\u00EEl\u00EEy\u00EA cihdigirit. Akonguwa girkan\u00EE anko volkaneka kevin e \u00FB 6960 metiran anko 22,834 p\u00EAyan bilin e."@ku . "Keyaniya Soran, M\u00EEr\u00EEtiya Soran yek ji dewlet\u00EAn Kurdan di d\u00EErok\u00EA de ye. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 500 sal berdewamkiriye. Paytext\u00EA v\u00EA keyaniy\u00EA bajar\u00EA Rewand\u00FBz\u00EA b\u00FBye. Damezr\u00EAner \u00FB yekem\u00EEn key\u00EA w\u00EA H\u00EAja Kolos e. Di dema key\u00EA bi nav\u00EA M\u00EEr Soran de keyan\u00EE bip\u00EA\u015Fketiye ku M\u00EEr Soran ji aliy\u00EA diya xwe ve ji malbata desthilatdar b\u00FBye. T\u00EA zan\u00EEn ku bi qas\u00EE demek\u00EA ji ber nakokiyan diya w\u00EE Keyban\u00FB Gelayroj Xanim\u00EA desthilat\u00EE kiriye. Ziman\u00EA dewlet\u00EA zaravey\u00EA Soran\u00EE b\u00FBye ku t\u00EA gotin peyva \"Soran\" ji nav\u00EA key M\u00EEr Soran derketiye. Beriya w\u00EA ji zaravey\u00EA Soran\u00EE re Kurd\u00EE xwar\u00FB dihatib\u00FBye gotin. Hin j\u00EE dib\u00EAjin \"Soran\" t\u00EA wateya \"Cih\u00EA, welat\u00EA sor, soran\" ku ji ber xwekirin\u00EAn gel \u00EAn reng\u00EA sor derketiye. Keyaniya Soran gelek caran bi \u00EEmparatoriya Osman\u00EE re \u015Ferkiriye. Di sala 1883'\u00EE de desthilatdariya binemala Kolos t\u00EAk\u00E7\u00FBye \u00FB daw\u00EE li \u00EEmparatoriy\u00EA hatiye."@ku . "UTC-3 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Bi bihar\u00EE hin deran (ew bi * n\u00EE\u015Fan b\u00FBne) ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn derbaza UTC-2 dibin. Li ew dernan t\u00EA bikaranin; Arjant\u00EEn Sur\u00EEnam Uruguay* Brez\u00EElya* (bi pi\u015Fk\u00EE) Gronland Guanya Frans\u00EE Saint-Pierre \u00FB Miquelon"@ku . "W\u00EAne:St Helens before 1980 eruption. jpg \u00C7iyay\u00EA St. Helens di sal\u00EA 1980 da, ber\u00EE akt\u00EEv bibe \u00C7iyay\u00EA St. Helens yek ji \u00E7iyay\u00EAn volkan\u00EEk li federedewleta DYAy\u00EA Washington\u00EA ye. Bilindahiya \u00E7iy\u00EA 2.549 m ye. Di nava r\u00EAze\u00E7iyay\u00EA Cascade de cihdigire. Cara pa\u015F\u00EEn di 18'\u00EA gulan\u00EA 1980'\u00EE de volkan akt\u00EEv b\u00FBye. Nav\u00EA xwe ji d\u00EEplomatek\u00EA Br\u00EEtan\u00EE digire \u00FB di 19'\u00EA gulan\u00EA 1792'\u00EE de ji aliy\u00EA George Vancouver ve hatiye binavkirin. \u00C7iya di teq\u00EEna xwe ya daw\u00EE de ji aliy\u00EA bilindahiy\u00EA ve daketiye. Ber\u00EA 2.950 m b\u00FBye. Di sala 2005'\u00EE de volkan d\u00EEsa akt\u00EEv b\u00FB l\u00EA ne wek\u00EE ber\u00EA ziyan da. Cara yekem\u00EEn di sala 1853'\u00EE de \u00E7iyager Thomas J. Dryer derketiya l\u00FBtkeya \u00E7iy\u00EA."@ku . "\u00C7iyay\u00EA Redoubt yek ji \u00E7iyay\u00EAn volkan\u00EEk li federedewleta DYAy\u00EA Alaska ye. Wek\u00EE volkan h\u00EAj akt\u00EEv e. Bilindahiya w\u00EA 3.108 m ye. Di sal\u00EAn 1966 \u00FB 1989'\u00EE de volkan akt\u00EEv b\u00FB."@ku . "Montpelier (Vermont) paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Vermont\u00EA ye. Paytext\u00EA her\u00EE pi\u00E7\u00FBk e li DYAy\u00EA. Gelheya w\u00EA ji 10.000\u00B4\u00EE k\u00EAmtir e. Nav\u00EA xwe ji bajarek Frans\u00EE digire. Di dema dagirkeriya Ewropiyan li parzem\u00EEna n\u00FB, Amer\u00EEkay\u00EA de binakirin\u00EAn Frans\u00EE wek\u00EE moda b\u00FB. Nav\u00EA baj\u00EAr kolonyal\u00EEst Jacob Davis l\u00EA daniye."@ku . "Mo\u0161ovce ye giring gund li Navend\u00EE Slovakya bi gelek d\u00EErok\u00EE avah\u00EE, \u00FB b\u00FBngeh ji gewre Slovak\u00EE hozan, J\u00E1n Koll\u00E1r."@ku . "Salt Lake City paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Utah\u00EA ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr 178.097 (2005) e. Bi tev\u00EE devedor\u00EA xwe gelheya w\u00EA digih\u00EEje 1 milyon\u00EE. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn di 24'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA 1847'\u00EE de ji aliy\u00EA 143 m\u00EAr, 3 jin \u00FB 2 zarok\u00EE ve bingeha baj\u00EAr hatiye av\u00EAtin. Ew kesana bo derxistina sol\u00EA (xw\u00EA, xoy) hatib\u00FBn wir \u00FB nav\u00EA baj\u00EAr j\u00EE t\u00EA wateya \"bajar\u00EA mezin \u00EA sol\u00EA\". Baj\u00EAr bi tev\u00EE devedora xwe li ser 285,9 km\u00B2 hatiye avab\u00FBn. Bilindahiya axa w\u00EA ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.288 m ye."@ku . "Austin bi tev\u00EE 690.252 (2005) ni\u015Ftecih\u00EAn xwe \u00E7arem\u00EEn bajar\u00EA mezin \u00EA federedewleta DYAy\u00EA Texas\u00EA ye. Herwek\u00EE paytexta w\u00EA ye j\u00EE. Xwed\u00EE r\u00FBberek\u00EA 669,3 km\u00B2 ye \u00FB di ber r\u00FBbara Colorado de ye. Bajar di sala 1835'\u00EE de bi nav\u00EA Waterloo hatiye avab\u00FBn \u00FB di sala 1838'\u00EE de bo b\u00EEran\u00EEna damezr\u00EAner\u00EA serbixweb\u00FBna Texas\u00EA Stephen F. Austin nav\u00EA Austin wergirtiye. Di sala 1839'\u00EE de j\u00EE b\u00FBye paytext. Bajar ji aliy\u00EA aboriy\u00EA ve p\u00EA\u015Fketiye. F\u00EErmay\u00EAn Dell Computer, Motorola, IBM \u00FB Hewlett-Packard li wir in. Bajar bi zan\u00EEngeha xwe Texas University navdar e."@ku . "Nashville paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Tennessee ye \u00FB di ber r\u00FBbara Cumberland de ye. R\u00FBbera w\u00EA 1362,6 km\u00B2 ye \u00FB bi ten\u00EA baj\u00EAr li ser 61,8 km\u00B2 y\u00EA ava ye. Koord\u00EEnata w\u00EA: 36\u00B009'57.20\" N 86\u00B047'04.06\" W ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA 575.261 (2005) e."@ku . "Providence paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Rhode Island e. Bi tev\u00EE 178.126 (2004) gelheya xwe yek ji bajar\u00EAn mezin e. Providence bi zan\u00EEngeh\u00EAn xwe Brown University \u00FB University of Rhode Island navdar e. Bajar li ser r\u00FBberek\u00EA bi qas\u00EE 53.2 km\u00B2 ava ye."@ku . "Harrisburg paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Pennsylvania ye. Di par\u00EAzgeha Dauphin County li ber r\u00FBbara Susquehanna de ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA 48.600 (2000) e. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE ber\u00EA Herris Ferry (Harrys pa\u015Fnava fam\u00EElya ku bingeha baj\u00EAr av\u00EAtib\u00FB b\u00FB) ye \u00FB di sala 1785'\u00EE de nav\u00EA xwe y\u00EE \u00EEro girtiye. Di 1812'\u00EE de b\u00FBye paytext\u00EA Pennsylvania."@ku . "W\u00EAne:Oregon State Capitol Salem [\u02C8se\u026Al\u0259m] paytexta federedewleta DYAy\u00EA Oregon\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA di dema \u00E7ermesoran de Chemeketa b\u00FB. Di ber r\u00FBbara Willamette River de ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA 146.120 (2004) e. Li baj\u00EAr f\u00EErmay\u00EAn hilber\u00EEna zad\u00EA dikin hene. Herwek\u00EE y\u00EAn vexwarin\u00EA, kax\u00EAz, konteyner, tekst\u00EEl \u00FB elektroend\u00FBstr\u00EEy\u00EA j\u00EE hene. Li devedor\u00EA baj\u00EAr \u00E7andin\u00EE t\u00EA kirin. Yekem\u00EEn kes\u00EA \u00E7ermesp\u00EE Jason Lee di sala 1840'\u00EE de hatiye wir \u00FB kar\u00EA m\u00EEsyoneriy\u00EA dikirib\u00FBye. Salem 1857'\u00EE de bajar\u00EE, 1876'\u00EE de paytextiy\u00EA werdigire. Nav\u00EA Sal\u00EAm t\u00EA texm\u00EEnkirin ku ji nav\u00EA endazyar\u00EA baj\u00EAr t\u00EA."@ku . "\u00CEmperatoriya Rom\u00EA yek ji dewlet\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn di d\u00EErok\u00EA de ye. W\u00EA bi piran\u00EE bi paytexta Rom de, ji 6. sedsala b.z. de heta sedsala 5'an serwer\u00EE ajot\u00EE b\u00FB . Dema serwer\u00EE ajot de li \u00EEmparatoriy\u00EA gelek xelkan, zimanan \u00FB olan serwer\u00EE ajot. \u00CEmparator\u00EE dema \u00EEmparator Trajan de geh\u00EE\u015Fta s\u00EEnor\u00EAn xweya her\u00EE mezin \u00FB li ser s\u00EA parzem\u00EEnan xak\u00EAn xwe heb\u00FBn. Di wan dem\u00EAn rind de bi tun\u00EE xak\u00EAn li dor Deryaya Nav\u00EEn, Galya, bi piran\u00EE girava Br\u00EEtanya \u00FB xak\u00EAn dor Deryaya Re\u015F bin serwer\u00EEya \u00EEmparatoriya Rom\u00EA de b\u00FBn. Ew bi 5 900 000 km\u00B2 r\u00FBerda xweya waxtak\u00EA \u00EEmparatoriya her\u00EE mezina di hatiya demazrandin e. Li \u00EEmparatoriye gelek ziman dihat axaftin j\u00EE, latin\u00EE ziman\u00EA \u00EEmparatoriy\u00EA y\u00EA ferm\u00EE b\u00FB. Lat\u00EEn\u00EE ji p\u00EA Rom hilwa\u015Fiya re, demaka dir\u00EAj wek zimanak\u00EA zanist ma. Li zava rom\u00EE-katol\u00EEk de lat\u00EEn\u00EE heta sedsala 20'an wek ziman\u00EA peyxam dihat pejirandin. Li ser zanistiy\u00EAn wek biyoloj\u00EE, bij\u00EE\u015Fk\u00EE lat\u00EEn\u00EE \u00EEroj j\u00EE bandoreke mezin heye. Wek w\u00EA li ser dad \u00FB te\u015Fey\u00EA kargeriy\u00EAn Ewropaya \u00EEroj bandoreke mezin a s\u00EEstem\u00EAn Rom\u00EA heye."@ku . "Oklahoma City paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Oklahoma ye. Bajar di par\u00EAzgeha Oklahomay\u00EA de ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr 528.042 (2004) e \u00FB 29. bajar\u00EA mezin \u00EA DYAy\u00EA ye. Bi tev\u00EE devedora xwe nif\u00FBsa w\u00EA ji 1 milyon\u00EE z\u00EAdetir e. Bajar bi b\u00FByera teror\u00EEst\u00EE ya di Avr\u00EAla 1995'\u00EE ya li dij\u00EE palasa hik\u00FBmet\u00EA p\u00EAkhatib\u00FB navdar b\u00FB. Di v\u00EA b\u00FByer\u00EA de gelek kes\u00EAn b\u00EAguneh jiyana xwe jidestdan. Di 4'\u00EA berfanbar\u00EA 1928'\u00EE de li her\u00EAm\u00EA petrol t\u00EA d\u00EEtin \u00FB ev yeka han \u00E7aren\u00FBsa baj\u00EAr guhertiye. Baj\u00EAr bi tev\u00EE devedora xwe 1,608.8 km\u00B2 fireh e. Axa her\u00EAm\u00EA 396 m ji deryay\u00EA bilindtir e."@ku . "Pleb (Lat\u00EEn\u00EE plebs, ango gel) ew gel\u00EA di Komara Roma de na ji Patr\u00EEsyanan de b\u00FB. Ewna bi gelemper\u00EE ji kerkaran \u00FB cotkaran p\u00EAk hat\u00EE b\u00FBn \u00FB li 2/3 \u00EAn gel\u00EA R\u00EAma p\u00EAk an\u00EE b\u00FBn. Ewna li Sklavan, ango d\u00EElan veqet\u00EE b\u00FBn. Pa\u015F ewna di 494 b.z. de raper\u00EEn \u00FB ewley\u00EE encax di 287 b.z. de hat peyda kirin re, wek Patr\u00EEsyan ji bo ketina Konsul\u00EA maf hel girtin."@ku . "Columbus paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Ohio ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2004'\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA 730.008 e \u00FB herwek\u00EE Columbus navenda par\u00EAzgeha Franklin County ye. R\u00FBber: 550,5 km ye. Li baj\u00EAr pirran\u00EE hemwelatiy\u00EAn bingeh-German (Alman) dij\u00EEn."@ku . "Patr\u00EEsyan gel\u00EA Komara Romaya bic\u00EEhawaz\u00EE, ango ar\u00EEstokrat, burjuva b\u00FB. W\u00FB\u015Feya Patr\u00EEsyan (lat. , patricius) Lat\u00EEn\u00EE ji pater, patres (bav, p\u00EA\u015Feng) de der keti ye. Patr\u00EEsyan xwe wek p\u00EAmavan\u00EA damezr\u00EAner\u00EAn Roma did\u00EEt. Di dema Komara Roma de navbera Patr\u00EEsyan \u00FB Pleban de zewic\u00EEn tune, ango qedexe b\u00FB. Bazirgan\u00EE j\u00EE gelek k\u00EAm b\u00FB. Pa\u015F Pleb raper\u00EEn re Patr\u00EEsyan \u00FB Pleban va di mafan de n\u00EAz\u00EE hev b\u00FBn. Pleb w\u00EA dem\u00EA de ji bo Pol\u00EEt\u00EEka maf hel girtin j\u00EE, bi gelemper\u00EE Patr\u00EEsyan dewlet kargerandi dide."@ku . "4. sedsala b.z. | 3. sedsala b.z. | 2. sedsala b.z. 290\u00EAn b.z. | 280\u00EAn b.z. | 270\u00EAn b.z. | 260\u00EAn b.z. | 250\u00EAn b.z. | 240\u00EAn b.z. | 230\u00EAn b.z. | 220\u00EAn b.z. | 210\u00EAn b.z. | 200\u00EAn b.z. 3. sedsala BZ, ango sedsala 3'an ber\u00EE zay\u00EEne di 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 300 b.z. dest p\u00EA dike \u00FB 31'\u00EA berfanbar\u00EA 201 b.z. \u00EA j\u00EE xelas dibe."@ku . "---Sidenote START---"@ku . "W\u00EAne:Conquista Hispania. svg Dag\u00EErkirina Hispaniay\u00EA ji lay\u00EA Rom\u00EA ve ji sala 220 b.z. heta sala 19 b.z. Hispania nav\u00EA ant\u00EEk \u00EA lat\u00EEn\u00EE y\u00EA N\u00EEvgirava \u00CEber\u00EA ye. Ew dema \u00CEmparatoriya Rom\u00EA de nav\u00E7eyeke \u00EEmparatoriy\u00EA b\u00FB."@ku . "Albany paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA New York e. Herwek\u00EE navenda par\u00EAzgeha Albany County ye. Bingeha baj\u00EAr di 1614'\u00EE de hatiye av\u00EAtin. R\u00FBbera w\u00EA 56,6 km\u00B2, nif\u00FBsa navend\u00EA 94.226 (2004) ya par\u00EAzgeh\u00EA 825.875 e. Bilindahiya axa w\u00EA ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 60 m, postkoda w\u00EA 12201\u201312232, koord\u00EEnat\u00EAn cograf\u00EEk ev in: 42\u00B0 39\u2032 N, 73\u00B0 46\u2032 W\\ Zan\u00EEngeha baj\u00EAr University at Albany \u00FB Albany College navdar in."@ku . "UTC-6 nav\u00E7eyak\u00EA demjim\u00EAr\u00EE ye. Mountain Standard Time (MST), an j\u00EE Central Time Time (CT) t\u00EA nav kirin. Bi bihar\u00EE hin deran ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn derbaza UTC-5 dibin. Li ew dernan t\u00EA bikaranin; Kosta R\u00EEka El Salvador G\u00FBatemala Hond\u00FBras N\u00EEkarag\u00FBa Kanada (bi pi\u015Fk\u00EE) DYA Alabama* Arkansas* Florida* (bi pi\u015Fk\u00EE) Illinois* Indiana* (bi pi\u015Fk\u00EE) Iowa* Kansas* (bi pi\u015Fk\u00EE) Kentucky* (bi pi\u015Fk\u00EE) Louisiana* Michigan* Minnesota* Mississippi* Missouri* Nebraska* North Dakota* Oklahoma* South Dakota* (bi pi\u015Fk\u00EE) Tennessee* (bi pi\u015Fk\u00EE) Texas* (bi pi\u015Fk\u00EE) Wisconsin* \u015E\u00EEl\u00EE Ek\u00FBador Bel\u00EEze"@ku . "UTC+5 nav\u00E7eyak\u00EA demjim\u00EAr\u00EE ye. Ew Pakistan Standard Time, West Asia Standard Time. an j\u00EE Yekaterinburg Time t\u00EA nav kirin. Bi bihar\u00EE hin deran(welat\u00EAn bi *) ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn derbaza UTC+6 dibin. Li wan dernan t\u00EA bikaranin; Mald\u00EEv Pakistan Tac\u00EEkistan Uzbekistan Turkmenistan* Rusya (bi pi\u015Fk\u00EE) Qezexistan"@ku . "W\u00EAne:Olympus Mons. jpeg Olympus Mons W\u00EAne:Olympus Mons. jpg Olympus Mons Olympus Mons (Olympus Mons bi lat\u00EEn\u00EE ye, bi kurd\u00EE mera dib\u00EAje \u00C7\u00EEyay\u00EA Olymp) volkanek\u00EE niha ne akt\u00EEv li ment\u00EEq\u00EA Arsia Mons li Behram\u00EA ye. Ew bi 26,4 km bilind\u00EEy\u00EA \u00E7\u00EEyay\u00EA tewr\u00EE mezin di pergala roj\u00EA da ye."@ku . "Nav\u00EE pir bajaran di DYE da Montpelier e. Montpelier (Iowa) Montpelier (Louisiana) Montpelier (Maryland) Montpelier (Ohio) Montpelier (Vermont) Montpelier (Virginia) H\u00EAn j\u00EE nav\u00EE bajarek\u00EA li Fransa j\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE v\u00EA ye, Montpellier."@ku . "Sedsalek sed sal\u00EAn ji p\u00EA hev t\u00EA neye. Deh sedsal, ango hezar sal, j\u00EE hezarsalak\u00EA p\u00EAk t\u00EE ne. Di salnameya Gregorian de, sedsala p\u00EA\u015Fin di sala \u00CEsa pexamber hat\u00EE din\u00EA de dest p\u00EA dike, di sala 100em j\u00EE xelas dibe. Yan\u00EA Sala 101an \u00EAd\u00EE di sedsala duyem de ye. Ew salan ber \u00CEsa pexamber hat\u00EE b\u00FB din\u00EA j\u00EE wiha ye. L\u00EA, li wan sedsal\u00EAn ber \u00EEsa pexamber de her ku hejmer mezin dibe dem j\u00EE d\u00FBra \u00EEroj dibe. Di salname de sala \"0\" tune ye. Gor\u00EE w\u00EA salnam\u00EAye di 2000an de sedsala 20'an xelas b\u00FB, di 2001an de j\u00EE sedsala 21'an dest p\u00EA kir. Sedsal ji bo salnam\u00EAn din\u00EAn wek h\u00EEcr\u00EE, r\u00FBm\u00EE j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Muherem mehey\u00EA yekem a Salnameya H\u00EEcr\u00EE ye. 1'\u00EA muherem salvegara H\u00EEcr\u00EE ye. Ew 29 an j\u00EE 30 dajo. Di 2006an de muherem li 31'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA dest p\u00EA kir. 10 roj\u00EAn p\u00EA\u015Fina muherem gor\u00EE \u015E\u00EEyan ji bo \u00CEmam\u00EA H\u00FBsey\u00EEn di Cenga Kerbela de \u015Feh\u00EEd b\u00FBb\u00FB rojen \u015F\u00EEne ne. Roje 10. ji Roja A\u015F\u00FBre ye."@ku . "Sefer mehey\u00EA duyema Salnameya H\u00EEcr\u00EE ye. Ji bo Salnameya H\u00EEcr\u00EE li Salnameya M\u00EElad\u00EE 10 an j\u00EE 11 rojan hindik dajo, \u015Eeban gor\u00EE Salnameya M\u00EElad\u00EE her sal d\u00EErok\u00EAn c\u00EEyawaz\u00EE t\u00EA d\u00EEj\u00EEn Di 2006an de Sefer li 2'\u00EA adar\u00EA dest p\u00EA kir."@ku . "Salnameya H\u00EEcr\u00EE, salnameyek\u00EA dem\u00EA ye. Ji bo bi gelemper\u00EE gor\u00EE h\u00EEve t\u00EA hejmertin Salname H\u00EEv\u00EE j\u00EE t\u00EA nav kirin. Ew bi h\u00EEcret kirina Mihemed pexambera ji Mekke de Med\u00EEne ye de dest p\u00EA dike. Mihamad pexamber ji bo h\u00EEcret bike 27'\u00EA Sefer\u00EA de ji Mekke de der ket, di 20'\u00EA rezber\u00EA de geh\u00EE\u015Fte K\u00FBba \u00FB 24'\u00EA rezber\u00EA 622an de j\u00EE, h\u00EEcr\u00EE 12 Reb\u00EE \u00FBl Evvel de, geh\u00EE\u015Fta Med\u00EEne ye. Gor\u00EE wan roj\u00EAn Mihamad pexamber \u00FB hejmertin\u00EA dem\u00EA du c\u00FBrey\u00EA w\u00EA hen\u00EA; 1- Salname roja Mihamad pexamber hat\u00EE K\u00FBba, 20'\u00EA rezber\u00EA 622an, wek destp\u00EAk t\u00EA dib\u00EEne \u00FB gor\u00EE tevger\u00EA din\u00EAy\u00EA dor roj re t\u00EA hejmertin \u00FB wek Salnameya H\u00EEcr\u00EEya \u015Eems\u00EE t\u00EA nav kirin. 2 -Dema Xel\u00EEfe Hz. Omer de ji bo di salnameyan de tevl\u00EEhev\u00EE ra kin Sala Mihamad pexamber Hicret kir\u00EE, sala salnamey\u00EA h\u00EEcr\u00EEya yekem hat hel girtin. Roja sal dest p\u00EA dika j\u00EE 1'\u00EA Muharrem\u00EA w\u00EA sal\u00EA, gor\u00EE salnameya Gregor\u00EE (M\u00EElad\u00EE) de 16'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA 622an, hat pejirandin. Hejmeriya sal\u00EAn w\u00EA gor\u00EE tevgera h\u00EEvey\u00EA dor din\u00EA re t\u00EA hejmartin. Keng\u00EA h\u00EEv dor din\u00EA re 12 caran \u00E7erx dibe sala H\u00EEcr\u00EE j\u00EE temam dibe. Ew salname wek salnameya Hicr\u00EE t\u00EA zan\u00EEn \u00FB ji van 12 mehanan de p\u00EAk t\u00EA: Muherem, Sefer, Reb\u00EE' el-Ewel, Reb\u00EE' es-San\u00EE, Cumada el-\u00DBla, Cumada es-Saniye, Receb, \u015Eeban, Remezan, \u015Eewel, Z\u00FB el-Qe'de, Z\u00FB el-Hice, Gor\u00EE salnamey\u00EA h\u00EEcr\u00EE sal 1'\u00EA Muharrem\u00EA de dest p\u00EA dike. L\u00EA ji bo salnamey\u00EA h\u00EEcr\u00EE gor\u00EE salnamey\u00EA roj n\u00EAz\u00EE 10 rojan hindik dajo, navbera w\u00EA \u00FB salnamey\u00EA Gregorian sal bi sal c\u00EEyawaz\u00EE dibe. Ji bo w\u00EA sedeme mehey\u00EA Remezan gor\u00EE salnameya Gregor\u00EE her sal gor\u00EE sal\u00EA p\u00EA\u015Fan\u00EE n\u00EAz\u00EE 10 rojan pe\u015F de dest p\u00EA dike. Li w\u00EA sal\u00EA her meha keng\u00EA h\u00EEvik t\u00EA d\u00EEtin dest p\u00EA dike. Mehak 29 rojan an j\u00EE 30 rojan p\u00EAk t\u00EA. Sal bi tun\u00EE j\u00EE 354 an j\u00EE 355 rojan p\u00EAk te. \u00CEroj li welat\u00EAn misilmanan bi piran\u00EE salnamey\u00EA Gregorian t\u00EA bikaran\u00EEn. L\u00EA ji bo meh \u00FB roj\u00EAn p\u00EEroz, wek Remezan, cejna Boraq\u00EA, gor\u00EE salnamey\u00EA h\u00EEcr\u00EE dest p\u00EA dikin d\u00EEsa j\u00EE t\u00EA pey\u00E7\u00FBn kirin. Mehey\u00EA Remezan, Hec di meha Z\u00EEl H\u00EEcce de, cejna Boraq\u00EA di 10'\u00EA ye Z\u00EEl H\u00EEcce de gor\u00EE salnamey\u00EA Hicr\u00EE t\u00EA diyar kirin. 10 roj\u00EAn p\u00EA\u015Fin\u00EAn di M\u00FBharrem de gor\u00EE \u015E\u00EEyan ji bo \u015Feh\u00EEt b\u00FBna sehebe H\u00FBsey\u00EEn, nev\u00EEke Mihamad pexamber, p\u00EEroz t\u00EA d\u00EEt\u00EEn. Ew roja A\u015F\u00FBreye j\u00EE."@ku . "Reb\u00EE' el-Ewel mehey\u00EA s\u00EAyema Salnameya H\u00EEcr\u00EE ye. Ji bo Salnameya H\u00EEcr\u00EE li Salnameya M\u00EElad\u00EE 10 an j\u00EE 11 rojan hindik dajo, Reb\u00EE \u00FBl Evvel gor\u00EE Salnameya M\u00EElad\u00EE her sal d\u00EErok\u00EAn c\u00EEyawaz\u00EE t\u00EA d\u00EEj\u00EEn. Di 2006an de Sefer li 31'\u00EA avrel\u00EA dest p\u00EA kir."@ku . "Cumada el-\u00DBla mehey\u00EA Pencema Salnameya H\u00EEcr\u00EE ye. Ji bo Salnameya H\u00EEcr\u00EE li Salnameya M\u00EElad\u00EE 10 an j\u00EE 11 rojan hindik dajo, Reb\u00EE \u00FBl Evvel gor\u00EE Salnameya M\u00EElad\u00EE her sal d\u00EErok\u00EAn c\u00EEyawaz\u00EE t\u00EA d\u00EEj\u00EEn. Di 2006an de Cumada el-\u00DBla li 29'\u00EA gulan\u00EA dest p\u00EA kir."@ku . "Cumada es-Saniye \u015Ee\u015Fema Pencema Salnameya H\u00EEcr\u00EE ye. Ji bo Salnameya H\u00EEcr\u00EE li Salnameya M\u00EElad\u00EE 10 an j\u00EE 11 rojan hindik dajo, Cumada es-Saniye gor\u00EE Salnameya M\u00EElad\u00EE her sal d\u00EErok\u00EAn c\u00EEyawaz\u00EE t\u00EA d\u00EEj\u00EEn. Di 2006an de Cumada el-\u00DBla li 28'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA dest p\u00EA kir."@ku . "Reb\u00EE' es-San\u00EE mehey\u00EA \u00E7arama Salnameya H\u00EEcr\u00EE ye. Ji bo Salnameya H\u00EEcr\u00EE li Salnameya M\u00EElad\u00EE 10 an j\u00EE 11 rojan hindik dajo, Reb\u00EE' es-San\u00EE gor\u00EE Salnameya M\u00EElad\u00EE her sal d\u00EErok\u00EAn c\u00EEyawaz\u00EE t\u00EA d\u00EEj\u00EEn. Di 2006an de Reb\u00EE' es-San\u00EE li 30'\u00EA avrel\u00EA dest p\u00EA kir."@ku . "Receb mehey\u00EA heftema Salnameya H\u00EEcr\u00EE ye. Ji bo Salnameya H\u00EEcr\u00EE li Salnameya M\u00EElad\u00EE 10 an j\u00EE 11 rojan hindik dajo, Receb gor\u00EE Salnameya M\u00EElad\u00EE her sal d\u00EErok\u00EAn c\u00EEyawaz\u00EE t\u00EA d\u00EEj\u00EEn. Di 2006an de Receb li 27'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA dest p\u00EA kir. Receb bi \u015Eeban \u00FB Remezan\u00EA va ji bo gor\u00EE \u00CEslam meh\u00EAn p\u00EErozin wek S\u00EA Meh\u00EAn t\u00EA nav kirin."@ku . "Z\u00FB el-Qe'de mehey\u00EA yanzdehema Salnameya H\u00EEcr\u00EE ye. Ji bo Salnameya H\u00EEcr\u00EE li Salnameya M\u00EElad\u00EE 10 an j\u00EE 11 rojan hindik dajo, Z\u00FB el-Qe'de gor\u00EE Salnameya M\u00EElad\u00EE her sal d\u00EErok\u00EAn c\u00EEyawaz\u00EE t\u00EA d\u00EEj\u00EEn. Di 2006an de Z\u00FB el-Qe'de li 22'\u00EA sermawez\u00EA dest p\u00EA kir."@ku . "\u015Ee'ban an \u015Feban mehey\u00EA he\u015Ftema Salnameya H\u00EEcr\u00EE ye. Ji bo Salnameya H\u00EEcr\u00EE li Salnameya M\u00EElad\u00EE 10 an j\u00EE 11 rojan hindik dajo, \u015Ee'ban gor\u00EE Salnameya M\u00EElad\u00EE her sal d\u00EErok\u00EAn c\u00EEyawaz\u00EE t\u00EA d\u00EEj\u00EEn. Di 2006an de \u015Ee'ban li 26'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA dest p\u00EA kir. \u015Ee'ban bi receb \u00FB remezan\u00EA va ji bo gor\u00EE \u00CEslame meh\u00EAn p\u00EErozin wek S\u00EA Meh\u00EAn t\u00EA nav kirin."@ku . "Z\u00FB el-Hice mehey\u00EA duwazdehema Salnameya H\u00EEcr\u00EE ye. Ji bo Salnameya H\u00EEcr\u00EE li Salnameya M\u00EElad\u00EE 10 an j\u00EE 11 rojan hindik dajo, Z\u00FB el-Hice gor\u00EE Salnameya M\u00EElad\u00EE her sal d\u00EErok\u00EAn c\u00EEyawaz\u00EE t\u00EA d\u00EEj\u00EEn. Di 2006an de Z\u00FB el-Hice li 22'\u00EA berfanbar\u00EA dest p\u00EA kir. Hec \u00FB Cejna Boraq\u00EA di Z\u00FB el-Hice de ye. Di dehem\u00EA v\u00EA meh\u00EA de Cejna Boraq\u00EA dest p\u00EA dike \u00FB \u00E7ar rojan dajo. Hec j\u00EE di roj\u00EAn he\u015Ftem, nehem \u00FB dehem t\u00EA kirin."@ku . "Cejna Qurban\u00EA, Cejna Qurban\u00EA,,, yek ji cejn\u00EAn misilmana ye. Ew gor\u00EE Salnameya H\u00EEcr\u00EE 10ema mehay\u00EA Z\u00EEl H\u00EEcce de dest p\u00EA dike \u00FB \u00E7ar rojan dajo. Ji bo navbera Salnamyea H\u00EEcr\u00EE \u00FB Salnameya Gregorian de 10 an j\u00EE 11 rojan c\u00EEyawaz\u00EE heye, gor\u00EE Salnamaye Gregorian ew her sal berwar\u00EAn c\u00EEh\u00EA de t\u00EA p\u00EEroz kirin. Di v\u00EA sedeme de di 2006an de yek 10'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA, yek j\u00EE 31'\u00EA berfanbar\u00EA cejna qurban\u00EA du caran hat p\u00EEroz kirin."@ku . "Azerbeycan, Azerbeycan! sir\u00FBda netew\u00EE y\u00EA Azerbeycan\u00EA ye. Ev strana ji \u00DCzeyir Hac\u0131b\u0259yov e, w\u00EE ji Komara D\u00EAmokrat\u00EEk y\u00EA Azerbeycan di sal\u00EA 1918 \u00E7\u00EAkir. Pi\u015Ft\u00EE Azerbeycan d\u00EEsa serxweb\u00FB, ev sir\u00FBda di sal\u00EA 1991 b\u00FB sir\u00FBda netew\u00EE."@ku . "Berbelav\u00EE b\u00EAjeyek matemat\u00EEk \u00FB stat\u00EEst\u00EEk\u00EA ye. Li gor v\u00EA yek\u00EA hejmara ti\u015Ftek\u00EE li nav \u00E7ar\u00E7oveyek\u00EE destn\u00EE\u015Fankir\u00EE t\u00EA birbi\u00E7av kirin. Di erdn\u00EEgariy\u00EA (geografiy\u00EA) de h\u00EAjmara nif\u00FBse mirovan, ango ni\u015Ftecih\u00EAn ku li derek\u00EA ser\u00EE km l\u00EA dij\u00EEn e. Ew piran\u00EE ji bo dewletan t\u00EA hejm\u00EArtin. Li din\u00EA dewleta berbilaviya xwe her\u00EE mezin bi 17.000 <math>\\frac{kes}{km^2}</math> ve Monako ye."@ku . "Cejna Remezan\u00EA yek ji cejn\u00EAn misilmana ye. Ew p\u00EA Remezan daw\u00EE dibe re li s\u00EA roj\u00EAn p\u00EA\u015Fin\u00EAn meh\u00EA \u015Fewal de t\u00EA p\u00EEroz kirin. Fitr di ereb\u00EE de t\u00EA man\u00EA ta\u015Ft\u00EE kirin \u00FB ji bo roj\u00EE xelas dibe \u015Funda \u00EAd\u00EE ta\u015Ft\u00EE t\u00EA xwarin wiha t\u00EA nav kirin. Wek cejna boraq\u00EA cejna remezan\u00EA j\u00EE bi nim\u00EAja Cejne dest p\u00EA dike. Pa\u015F nim\u00EAj kirin \u015Funda X\u00FBtbe j\u00EE hat xwendin \u015Funda p\u00EEroz kirina cejan dest p\u00EA dike. Mirov malbat \u00FB mer\u00EEv \u00FB mezin\u00EAn xwe ser l\u00EAdide. Ew bi gelemper\u00EE wek cejna te/we p\u00EEroz be t\u00EA p\u00EEroz kirin. Di v\u00EA cejn\u00EA de mirov ti\u015Ft\u00EAn \u015F\u00EAr\u00EEn dike \u00FB belav dike, \u015Fekir dide zarok e. Ji bo navbera Salnameya Hicr\u00EE \u00FB Salnameya Gregorian de 10 an j\u00EE 11 rojan ciyawaz\u00EE heye Cejna Remezan gor\u00EE Salnameya Gregorian her salan berwar\u00EAn cih\u00EA t\u00EA p\u00EEroz kirin. Di 2006an de ew li 24'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA de hat p\u00EEroz kirin."@ku . "Listeya Berbilaviya Nif\u00FBsa Dewlet\u00EAn C\u00EEhan\u00EA bi kes/km\u00B2 t\u00EA hejmertin. Berbilaviya dewlet\u00EAn serbixweya c\u00EEhan\u00EAya gor\u00EE nif\u00FBs\u00EAn xwey\u00EAn 2005an wiha ne:"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/2c/Connie_Francis.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Connie Francis Connie Francis popvanek\u00EA em\u00EAr\u00EEk\u00EE ye. Nav\u00EA xwe y\u00EA rast Concetta Rosa Maria Franconero e."@ku . "Sir\u00FBda netewey\u00EE ya Afxanistan\u00EA Sououd-e-Melli an j\u00EE Milli Tar\u0101na ye. Gotar\u00EA sir\u00FBd\u00EA ji Ebdulbar\u00EE Cehan\u00EE ye \u00FB stran ji Bebrek Wesa ye."@ku . "Kit\u00EAba P\u00EEroz nav\u00EA berhevkiriya niv\u00EEsaran e y\u00EAn ku ji aliy\u00EA Xir\u00EEstiyanan ve p\u00EEroz \u00FB peyva Xwed\u00EA t\u00EAn hesibandin. Kit\u00EAba P\u00EEroz ji du be\u015F\u00EAn esas\u00EE p\u00EAk t\u00EA, yan\u00EE ji Peymana Kevin \u00FB ji Peymana N\u00FB. Kit\u00EAba P\u00EEroza bi devoka Kurmanc\u00EE ji we\u015Fanxaneya GBV-DILLENBURG \u00EA Wergereke Kit\u00EAba P\u00EEroz ji aliy\u00EA we\u015Fanxaneya GBV-DILLENBURG li Eschenburg, Almanya hat p\u00EAk an\u00EEn. Werg\u00EAr Mehmet Sait Alpaslan (Se\u00EEd\u00EA D\u00EAwre\u015F) \u00FB Resul Yildirim (Res\u00FBl\u00EA Qereqo\u00E7an\u00EE) b\u00FBn. Pirt\u00FBk di tebaxa 2004'an de derket \u00FB ji 1340 r\u00FBpel p\u00EAk te."@ku . "Pa\u015Ft\u00FBn\u00EE ya j\u00EE afxan\u00EE, zimanek e y\u00EA ku li Afxanistan\u00EA, \u00CEran\u00EA \u00FB Pakistan\u00EA t\u00EA dengkirin. Pa\u015Ft\u00FBn\u00EE li Afxanistan\u00EA ziman\u00EA ferm\u00EE ye."@ku . "Sala Bermay\u00EE sala 366 rojan, ango gor\u00EE sal\u00EAn normal rojak\u00EA z\u00EAda, dajo re t\u00EA gotin. Ew roja 4 salan carak\u00EA t\u00EA servekirin. Ew roj\u00EA z\u00EAde t\u00EA servekirina re\u015Fem\u00EE \u00FB re\u015Fem\u00EE wan Sal\u00EAn Bermay\u00EE 29 rojan dajo. Sal\u00EAn Bermay\u00EE di sal\u00EA bi 4a re t\u00EA par kirin de t\u00EAn d\u00EEt\u00EEn. Wekok 1996an, 1992an sal\u00EAn bermay\u00EE b\u00FBn. L\u00EA, ger ku sal bi 100\u00EE par dibe \u00FB bi 400\u00EE par nabe ew sala na sala bermay\u00EE ye. Yan\u00EA 1700, 1800, 1900 na sal\u00EAn bermay\u00EE b\u00FBn, l\u00EA 2000 sala bermay\u00EE b\u00FB. D\u00EEsa 2100, 2200, 2300 na sal\u00EAn bermay\u00EE ne, l\u00EA 2400 d\u00EEsa sala bermay\u00EE ye. Sala Bermay\u00EE ji bo ku sal bi rast\u00EE li sal\u00EAn normal, salnameya julian, hindik z\u00EAdetir dajo t\u00EA servekirin. Gor\u00EE Salnameya Julian salak 365 rojan de p\u00EAk t\u00EA, l\u00EA bi rast\u00EE din\u00EA dor roj re di 365.24219(n\u00EAz\u00EE 1/4 rojak\u00EA) rojan de dizivire. Ji bo v\u00EA sedem\u00EA li 4 salan rojak t\u00EA serve sal\u00EAn normal kirin. Eger Sala Bermay\u00EE nab\u00FBn e, her \u00E7ar salan bihar\u00EA rojak\u00EA p\u00EA\u015F de dest p\u00EA bikir\u00EE ye."@ku . "Ek\u00EEnoks ew dema sal\u00EA ku roj \u00FB \u015Fev wekhev dibe ye. equinox di du w\u00FB\u015Fey\u00EAn lat\u00EEn\u00EE \"wekhev\" \u00FB di \"\u015Fev\" de t\u00EA ye. Di roj\u00EAn ek\u00EEnoksan de roj 12 seatan, \u015Fev j\u00EE 12 seatan dajo. An j\u00EE di ek\u00EEnoksan de pertav\u00EAn roj li ser ekwator\u00EA \u00E7ik, ango bi 90\u00B0 niqira t\u00EAna din\u00EA. Ek\u00EEnoks destp\u00EAka bihar \u00FB pay\u00EEz\u00EA ne. Li sal\u00EA du ek\u00EEnoks h\u00EAne \u00FB ewna n\u00EAz\u00EE 21'\u00EA adar\u00EA \u00FB 23'\u00EA rezber\u00EA t\u00EA dij\u00EEn."@ku . "Salnameya Gregor\u00EE, bi nav\u00EA Papa Gregor XIII hatiye nav kirin \u00FB ew salnmameya \u00EEroj li din\u00EA her\u00EE belavkerb\u00FBy\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn e. Ew di sedsala 16'an hat peresandin \u00FB babetaka Salnameya Julian\u00EE e. Ew di 12 mehan p\u00EAk t\u00EA \u00FB dir\u00EAjahiya wan mehan wiha ye: W\u00EAne:Gregory XIII. jpg Papa Gregor XIII Kons\u00FBla Nicea Yekema, di 325 de, ji bo roja p\u00EEroz kirina cejna H\u00EAkesor\u00EA wek yek\u015Fema p\u00EA h\u00EEva tij\u00EEya p\u00EA\u015F\u00EEna p\u00EA bihar\u00EA destp\u00EAkir \u015Funda hat d\u00EEt\u00EEn re hat b\u00EEryar dan. Di 325an de bihar\u00EA di 21'\u00EA adar\u00EA de destp\u00EA kir. W\u00EA dem\u00EA salnameya Julian dihat bikaran\u00EEn \u00FB ew sal\u00EAn normal ji 12 mehan \u00FB 365 rojan p\u00EAk hat\u00EE b\u00FB. L\u00EA bi rast\u00EE salak wek 365,25 rojan, 365 rojan 6 seat, hat\u00EE b\u00FB hejmartin. Ji bo w\u00EA sedem\u00EA li \u00E7ar salan rojak serve sal\u00EAn normal dikirin \u00FB ew sala 366 rojan dajot. Bi wan sal\u00EAn 366 rojan dajot re Sala bermay\u00EE dihat gotin. L\u00EA bi rast\u00EE salak 365,242190517 rojan dajo. Ew 365 rojan, 5 Seatan, 48 h\u00FBrdeman \u00FB 45,25 \u00E7irkan va yeke. Gor\u00EE salnameya Julian salak 365,25 rojana p\u00EAk dihat. Navbera sal\u00EAn Salnameya Julian\u00EE \u00FB rast\u00EE de n\u00EAzi 11 h\u00FBrdeman ferq he b\u00FB. Ji bo w\u00EA ferq\u00EA 11 h\u00FBrdeman 128 salan de rojak pir dihat hejmartin. Di sedsala 16'an ew ferqa 11 h\u00FBrdeman wiqas mezin b\u00FB ko, bihar\u00EA 1582an \u00EAd\u00EE 11'\u00EA adar\u00EA de dest p\u00EA dikir. Ji bo bihar di dema rast de di 21'\u00EA adar\u00EA dest p\u00EA bike \u00FB cejna H\u00EAkesor\u00EA di dema rast de were p\u00EEroz kirin di 1582an de berwara 4'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA hat wergera 5'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA ye kirin \u00FB roja hefte hat neguhertin. P\u00EA w\u00EA saz kirine re di 1583an de bihar\u00EA \u015Funda di 21'\u00EA adar\u00EA dest p\u00EA kir. \u00CAd\u00EE gor\u00EE Salnameya Gregor\u00EE sal wek 365,2425 dihat hejmartin \u00FB li 400 salan de 303 sal normal 97 sal wek sal\u00EAn bermay\u00EE dihat hejmartin. Gor\u00EE sala julian li 4 salan salek Sala Bermay\u00EE b\u00FB. Gor\u00EE salnameya Gregor\u00EE d\u00EEsa 4 salan de salek sala Bermay\u00EE ye, l\u00EA sal\u00EAn bi 100 \u00EE par dibin \u00FB 400 \u00EE par nabin(wekok 2100, 2200) wek Sala Bermay\u00EE nehejmartin \u00FB 29'\u00EA re\u015Femiy\u00EA tune ye. L\u00EA sal\u00EAn bi hem 100\u00EE hem j\u00EE 400\u00EE t\u00EA par kirin(wekok 2000, 2400) d\u00EEsa sala Bermay\u00EE t\u00EA hejmertin \u00FB di wan salan de 29'\u00EA re\u015Femiy\u00EA he ye. Yan\u00EA; 2000: Sala Bermay\u00EE, ango 29'\u00EA re\u015Femiy\u00EA heye 2100: Sala Bermay\u00EE, ango 29'\u00EA re\u015Femiy\u00EA tune 2200: Sala Bermay\u00EE, ango 29'\u00EA re\u015Femiy\u00EA tune 2300: Sala Bermay\u00EE, ango 29'\u00EA re\u015Femiy\u00EA tune 2400: Sala Bermay\u00EE, ango 29'\u00EA re\u015Femiy\u00EA heye L\u00EA gor\u00EE hejmertin\u00EAn astronom\u00EE, yan\u00EA bi rast\u00EE, sala gregor\u00EE j\u00EE 0,000310 (=27 \u00E7irkan) roj li rast\u00EE z\u00EAdetir e. Ji bo w\u00EA sedem\u00EA li 3230 rojan \u015Funda Ek\u00EEnoks p\u00EA\u015Fin, ango destp\u00EAka bihar\u00EA, d\u00EEsa dik\u00EA rojak\u00EA p\u00EA\u015F de p\u00EA bike."@ku . "Salnameya Julian\u00EE (bi Kurd\u00EE Salnameya Rom\u00EE j\u00EE t\u00EA gotin) dema Julius Caesar de bi fermana w\u00EE hat perisandin \u00FB ew heta sedsala 20'an li hin dern\u00EAn c\u00EEhan\u00EA dihat bikaranin. Ew di sedsala 16'an de bi fermana Papa Gregor XIII hat \u00E7erixa salnameya Gregorian kirin. Di w\u00EA salnamey\u00EA de sal\u00EAn normal ji 365 rojan \u00FB 12 mehan p\u00EAk hat\u00EE b\u00FB. Li \u00E7ar salan de salek j\u00EE wek sala bermay\u00EE dihat hejmartin \u00FB rojak dihat serve Re\u015Fem\u00EE kirin \u00FB ew sala 366 rojan de daw\u00EE dib\u00FB. Yan\u00EA sal\u00EAn Salnameya Julian wek 365,25 rojan dihat hesandin."@ku . "Salnameya H\u00EEv\u00EAv ew salnamey\u00EAn gor\u00EE hiv\u00EA t\u00EA hejmartine ne. Sal\u00EAn h\u00EEv\u00EA ji meh\u00EAn h\u00EEvey\u00EAn ji bo tevger\u00EA h\u00EEv\u00EAy\u00EA dor din\u00EA re de p\u00EAk t\u00EAn. Salak 12 an j\u00EE 13 mehan \u00FB 354 an 355 rojan dajo. Navbera sal\u00EAn h\u00EEv\u00EA \u00FB sal\u00EAn roj de 10-12 rojan c\u00EEyawaz\u00EE heye. H\u00EEv dor din\u00EA re dizivire \u00FB v\u00EA tevger\u00EA xwe navbera 29,27 \u00FB 29,83 rojan de temam dike. Ji bo v\u00EA sedem\u00EA meh\u00EAn salnamay\u00EAn h\u00EEve ji 30 an j\u00EE 29 rojan de p\u00EA t\u00EAn. Salnameya Hicr\u00EE \u00FB salnameya di \u00EEmparatoriya Roma b\u00EAr salnameya julian dihat bikaran\u00EEn salnameya h\u00EEv\u00EA b\u00FB. Di salnamey\u00EA h\u00EEv\u00EA de mehak p\u00EA h\u00EEvik hat d\u00EEn \u015Funda dest p\u00EA dike."@ku . "Salnameya Roj\u00EA gor\u00EE tevgera din\u00EAy\u00EA dor roj re t\u00EA hejmartin. Ji bo salnamey\u00EAn roj gor\u00EE salnamey\u00EAn h\u00EEve h\u00EEn rind bi sal\u00EA rast\u00EE va hev digire, \u00EAd\u00EE li welatan bi piran\u00EE salnamey\u00EA roj t\u00EA bikaran\u00EEn. Di salnamey\u00EAn h\u00EEv\u00EA de demsal \u00FB meh sal bi sal di demaka din de t\u00EA dij\u00EEn, l\u00EA salnamey\u00EAn roj de ew tim di demak\u00EA de t\u00EA dij\u00EEn. Erd tevger\u00EA xweya dor roj re di 365,2422 rojan de xelas dike. Sal\u00EAn roj j\u00EE gor\u00EE v\u00EA t\u00EA hejmartin. Yan\u00EA ji bo ku demsal\u00EAn sal\u00EA tim werine hev\u015F\u00EAwe dem\u00EA, div\u00EA ku sal\u00EAn salnamey\u00EAn roj 365,2422 rojan bajon. Ji bo ku Salnameya Julian \u015Funa 365,2422 rojan 365,25 dajot di 128 salan de rojak \u015Fa\u015F\u00EE dikir. Li sedsala 16'an de \u00EAd\u00EE wiqas mezin b\u00FB ku bihar \u015Funa 21'\u00EA adar\u00EA di 11'\u00EA adar\u00EA de dest p\u00EA dikir. Ji bo v\u00EA \u00E7ewt\u00EEy\u00EA serast bike papa Gregor XIII ew salnameya hinek hat guhertin kirin da \u00FB ew \u00E7erxa, salnameya bi nav\u00EA xwe, salnameya gregorian kir. Salnameya \u00EEroj li welat\u00EAn c\u00EEhan\u00EA n\u00EAz\u00EE bi tun\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn salnameya gregorian e. Li ber\u00EA Salnameya Julian re Misiran, Persan \u00FB Mayayan j\u00EE hin c\u00FBren Salnameya Roj\u00EA bikran\u00EE b\u00FBn."@ku . "sedsala 15'an | sedsala 16'an | sedsala 17'an 1577 |1578 | 1579 | 1580 | 1581 | 1582 | 1583 | 1584 | 1585 | 1586 | 1587"@ku . "sedsala 6'an | sedsala 7'an | sedsala 8'an 616 |617 | 618 | 619 | 620 | 621 | 622 | 623 | 624 | 625 | 626"@ku . "Tewbe S\u00FBreyek ji Qurana P\u00EEroz e. Ew ji 129 ayetan p\u00EAk t\u00EA ye \u00FB ayet\u00EAn xweya 128 \u00FB 129an li Mekke y\u00EAn din j\u00EE li Med\u00EEne hat\u00EEye wah\u00EEy kirin. Nav\u00EA xwe ji ayet\u00EA 104an de girtiye. Ji bo li ayet\u00EAn xweya p\u00EA\u015Fin de ji kef\u00EEr \u00FB m\u00FBnafiqan re gefan h\u00EAne, wek s\u00FBr\u00EAn din li ber\u00EA s\u00FBrey\u00EA Tevbe de bismila neki\u015Fandin. Li ber\u00EA w\u00EA \"e\u00FBz\u00FB\" ten\u00EA t\u00EA ki\u015Fandin. Keng\u00EA mirov di s\u00FBre El-Enfal de wer\u00EA derbaza w\u00EA bibe, b\u00EA besmele derbaz\u00EA dibe. Ger m\u00EErov na ji ayet\u00EAn ser\u00EE de dest bi bike, div\u00EA ku bi bismilla dest p\u00EA bike."@ku . "Zuxruf yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Ew li Mekk\u00EA hat\u00EEye wah\u00EEy kirin. S\u00FBre bi temam\u00EE ji 89 ayetan p\u00EAk t\u00EA \u00FB nav\u00EA xwe ji peyva ziman\u00EA \"zuxruf\"(ango, xi\u015Fir, zer) de giritye."@ku . "Q\u00FBrey\u015F s\u00FBreyek\u00EA ji Quran a P\u00EEroz e. S\u00FBre di bajar\u00EA Mekk\u00EA da hatiye danin \u00FB ji 4 ayetan de p\u00EAk t\u00EA. Ji bo S\u00FBre qala t\u00EEre \"Q\u00FBrey\u015F\" dike ew wiha hatiye nav kirin."@ku . "Elaq, an j\u00EE \u00CEqra yek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Ew li Mekke hatiye wah\u00EEy kirin \u00FB ji 19 ayetan p\u00EAk t\u00EA ye. Ji bo ew behza gihanek\u00EA afir\u00EEna mirov dike wiha hatiye nav kirin. Yek caran ji bo ew ayet\u00EAn xweya p\u00EA\u015Fin ayet\u00EAn her\u00EE p\u00EA\u015Fiya ji Mihemed pexamber re hatine \u00FB bi fermana \u00EEqra!!, ango bixw\u00FBne!!, dest p\u00EA dike wek \u00EEqra t\u00EA nav kirin."@ku . "F\u00EAcryek s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Ew li Mekke hatiye wah\u00EEy kirin \u00FB ji 30 ayetan p\u00EAk t\u00EA ye. F\u00EAcr di ziman\u00EA ereb\u00EE de t\u00EA man\u00EA \u015Feveq, roj hilatin, e."@ku . "Nebe s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Ew s\u00FBreya 78ema \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA, ji p\u00EA s\u00FBr\u00EA Mear\u00EEc re hatiye danin. Ew bi tevah\u00EE ji 40 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. Peyva \"Nebe\" di ereb\u00EE de t\u00EA man\u00EA \"n\u00FB\u00E7e\". Di s\u00FBre de t\u00EA behza roj\u00EA qiyamet\u00EA, b\u00FByer\u00EAn xwerist\u00EA, k\u00EAfiran \u00FB cezay\u00EAn wan kirin. Ji bo v\u00EA ew hatiye wek nebe, yan\u00EA n\u00FB\u00E7e nav kiriye."@ku . "D\u00FBxan s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz y\u00EA misilmanan e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA naz\u00EEl b\u00FBye. Bi temam\u00EE ji 59 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe peyva \"d\u00FBxan\" di ayeta 10 em\u00EEn der derbaz dibe de girtiye. Ew di ziman\u00EA kurd\u00EE de t\u00EA man\u00EA \"d\u00FBman\" e. S\u00FBre qala gir\u00EEng b\u00FBna bawer kirina pirt\u00FBkan, pexambera \u00FB cezay\u00EA ax\u00EEret\u00EA de wer\u00EA dana wan mirov\u00EAn bawer na kirin\u00EE dike."@ku . "Cas\u00EEye s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz y\u00EA misilmanan e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA naz\u00EEl b\u00FBye. Bi temam\u00EE ji 37 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe peyva \"Cas\u00EEye\" di ayeta 28 em\u00EEn der derbaz dibe de girtiye. Cas\u00EEye t\u00EA watey\u00EA, ew kes\u00EAn roja qiyamet \u00E7ok dan\u00EE ne. Di s\u00FBre de qala kar\u00EEna Xwede, giring\u00EEya wah\u00EEy, giring\u00EEya bawer kirina wah\u00EEy, roja qiyamet, bawermendan \u00FB gawiran kirin."@ku . "Ehqaf s\u00FBreyek ji Quran a pirt\u00FBka p\u00EEroza misilmanan e. S\u00FBre li bajar\u00EA Mekk\u00EA daket\u00EEye \u00FB ji 35 ayetan p\u00EAk t\u00EA. \"Ehqaf\" gir\u00EAn dema qevma Ed de, ji bo bahoz ji x\u00EEz\u00EA de p\u00EAk dihat\u00EE b\u00FB. Ji bo di s\u00FBre de qala wan \"ehqaf\"an dike wiha hatiye navandin."@ku . "Avn\u00EEk yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Erz\u00EErom\u00EA ye. Qezayeke pi\u00E7\u00FBk e, li navbera Xuristan\u00EA \u00FB Erz\u00EErom\u00EA dikeve \u00FB 57 km ji Erz\u00EErom\u00EA d\u00FBr e. Gel\u00EA qezay\u00EA ji xeyn\u00EE karmend\u00EAn dewlet\u00EA Kurd in \u00FB bi zaravey\u00EA Kurmanc\u00EE qise dikin. 1 nehiye 38 gund\u00EAn w\u00EA hene."@ku . "\u00C7ar nav\u00EA di Caesar de hatiye afirandine \u00FB ji bo \u00EEmparator\u00EAn Rusya, Bulgaristan \u00FB Sirbistan di wan deman de hatiye bikaran\u00EEn e. Li Bulgaristan 864\u20131014, 1186\u20131396 \u00FB 1908\u20131946, Li Sirbistan von 1346\u20131371, 1389 \u00FB sedsala 16'an Li Rusya di 1546an de heta 1917 Ji bo jinan j\u00EE \u00C7arin (\u015Eahban\u00FB) hat\u00EE b\u00FB bikaran\u00EEn."@ku . "Julius Caesar, bi tun\u00EE Gaius Julius Caesar,, yek ji \u00EEmparator\u00EAn \u00CEmparatoriya Roma b\u00FB. W\u00EE Galya teva \u00EEmparato\u00EEy\u00EA kir \u00FB dema w\u00EE de dema komar\u00EA di d\u00EEroka Roma de xelas kir \u00FB bi ten\u00EA dewlet bi d\u00EEktator\u00EEy\u00EA kergar kir. Nav\u00EA w\u00EE Caesar ji p\u00EA w\u00EE re di \u00EEmparatoriya Roma de wek nav\u00EA \u00EEmparatoran hat bikaran\u00EEn. D\u00EEsa nav\u00EAn wek Kaiser \u00FB \u00C7ar di Caesar de hatin\u00EE afirandin\u00EE, di \u00CEmparatoriya Romaya P\u00EEroz \u00FB \u00EEmparatoriy\u00EAn R\u00FBs \u00FB Bulgaran de j\u00EE hat bikaran\u00EEn. Bav\u00EA Julius Caesar, bi hev\u015F\u00EAwe nav\u00EE, li Roma Preator b\u00FB. Ew j\u00EE di 62 b.z. de hat Preator hilbijartin. Di 60 b.z. de Caesar bi du kes\u00EAn din Gnaeus Pompeius Magnus \u00FB Marcus Licinius Crassus va Triumvirate(Kergara S\u00EA Kesan) saz kir. Di w\u00EA dem\u00EA de Caesar b\u00FB hem Konsul hem j\u00EE karger\u00EA Galya, \u00EEroj bakura \u00CEtalya, Sw\u00EEsre \u00FB Fransa. W\u00EE li wir bi Germanan \u00FB Br\u00EEtanyayan re gelek ceng kirin. Caesar di Cenga Gall\u00EEk hembera Germanan de fermandar\u00EA Galyan b\u00FB. Hin dibejin ku di w\u00EA ceng\u00EA de n\u00EAz\u00EE 1 milon German hat ku\u015Ftin \u00FB n\u00EAz\u00EE 0,5 milon kes j\u00EE hat d\u00EEl kirin. Caesar ji p\u00EA re li ser w\u00EA ceng\u00EA pirt\u00FBkaka bi latin\u00EE bi nav\u00EA De Bello Galico (\"Li ser Cenga Gall\u00EEk\") nivisand\u00EE b\u00FB. Hin d\u00EEroknas w\u00EA pirt\u00FBk\u00EA wek pirt\u00FBka her\u00EE p\u00EA\u015Fiya li ser erdn\u00EEgar\u00EEye Fransa dib\u00EEnin. W\u00EE di 54 b.z. \u015Funda \u00E7end caran \u00EAr\u00EE\u015Fa girava Br\u00EEtanya kir. Di 53 b.z. Crassus, yek ji Triumvirate'an, bi dest\u00EAn Sasan\u00EEyan di ceng\u00EA de hat ku\u015Ftin. Di 49 b.z. de Triumvirate \u00EAd\u00EE hat fe\u015Fkilandin \u00FB Pompeius \u00FB Senato Ceaser re got ku were Roma \u00FB art\u00EA\u015F\u00EA xwe bife\u015Fkil\u00EEne. Li ser v\u00EA re Julius Caesar li hembera Senato \u00FB Pompeius serhilda \u00FB \u00EAr\u00EE\u015Fa Roma kir. Senato \u00FB Pompeius rev\u00EEya ne Yewnan\u00EEstan e. W\u00EE di 48 b.z. Pompeius \u00FB Senato li Yewnan\u00EEstan\u00EA bin xist \u00FB li Roma bi ten\u00EA D\u00EEktator\u00EEya xwe da zan\u00EEn. Ji p\u00EA w\u00EA re j\u00EE di ceng\u00EAn \u00E7end salan de li Yewnanistan, Misir, Efr\u00EEka bi daw\u00EE w\u00EE Pompeius di 45 b.z. li hispanya bin xist. Caesar di j\u00EEyana xwe de du jin\u00EAn Roma re zewic\u00EE j\u00EE tu zarokan xwe nab\u00FBn. Caesar demek\u00EA ji bo Pompeius re ceng bike \u00E7\u00FB Misir\u00EA, li wir bi Kleopatra VII. re hevd\u00EEt. Ewna ev\u00EEndare hev b\u00FBn \u00FB p\u00EA re lawek wan\u00EA bi nav\u00EA Caesarion b\u00FB. L\u00EA ji bo qent\u00FBr\u00EAn Roma ewna nadikan\u00EEn bizewic\u00EE ne. Caesarion ji Caesar \u015Funda derbaza text\u00EA nab\u00FB \u015Funa w\u00EE p\u00EA cenga hundur re Octavianus y\u00EA ku p\u00EA re wek Caesar Augustus t\u00EA zan\u00EEn, derbaza text\u00EA b\u00FB \u00FB ew dibe \u00EEmparator\u00EA \u00EEmparatoriya Romaya her\u00EE p\u00EA\u015Fin. Di dema xweya \u00EEmparatoriye de w\u00EE salnameya bi nav\u00EA xwe hat\u00EE navandin\u00EE, Salnameya Julian da amedekirin. Sosigenes\u00EA Misir\u00EE bi fermana Julius Caesar salnameya H\u00EEv\u00EAy\u00EA Romaya ber\u00EA ji yewnan\u00EEstan stand\u00EE b\u00FBn \u00E7erxa Salnameya Roj\u00EAy\u00EA Misir\u00EA kir. Ew heta sedsala 16'an li Roma hat bikaran\u00EEn. Pa\u015F Julius Ceaser mir re nav\u00EA mehay\u00EA ew li hat\u00EE b\u00FB din\u00EA \u00E7erxa nav\u00EA w\u00EE julius, ango july, kirin. Julius Caesar ji bo dijwaraka xweya mezin he b\u00FB, gelek kesan, hin\u00EAn di senato de j\u00EE, li w\u00EE hez nadikirin. Di 15'\u00EA adar\u00EA 44 b.z. de banga w\u00EE ji bo were senato kirin. Ew di t\u00EAketina Senato da bi dest\u00EAn 15 an z\u00EAde senatoran hat ku\u015Ftin. Di nav bedkuj\u00EEyan de, law\u00EA xwey\u00EA ar\u00EE\u015Fen\u00EE, Brutus j\u00EE heb\u00FB. Di pirt\u00FBka Shakespeare bi nav\u00EA Julius Caesar de ew gotin\u00EAn xwey\u00EAn daw\u00EE wiha hatiye nivisand\u00EE ye: \"Brutus, tu j\u00EE? \u00FB Ceaser dikeve erd e\""@ku . "M\u00FBrselat s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz y\u00EA misilmanan e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA naz\u00EEl b\u00FBye. Bi temam\u00EE ji 50 ayetan p\u00EAk t\u00EA. S\u00FBre nav\u00EA xwe ji peyva \"m\u00FBrselat\"a di ayet\u00EA yekem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Ew t\u00EA watey\u00EA \"y\u00EAn hat \u015Fandin\". Ew qala qiyamet \u00FB roja hesab dike."@ku . "Mirov s\u00FBreyek ji Quran a P\u00EEroz e. Ew s\u00FBreya 76 em\u00EEn e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA an j\u00EE Med\u00EEne naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew bi tevah\u00EE ji 31 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"el-insan\"\u00EA, ango mirov, di ayet\u00EA yekem\u00EEn de derbaz dibe de geritiye."@ku . "Qiyamet yek s\u00FBrey\u00EA ji Quran a P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 75 em\u00EEn e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA li s\u00FBre Qari'e \u015Funda naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew ji 40 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Qiyamet\"\u00EA di ayet\u00EA yekem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Qiyamet t\u00EA man\u00EA vej\u00EEnay\u00EA d\u00FBv mirin\u00EA re. Di w\u00EA s\u00FBre de t\u00EA qala roja qiyamet\u00EA, vej\u00EEnay\u00EA d\u00FBv mirin\u00EA re, jiyana pi\u015Ft mirin\u00EA re kirin."@ku . "Mudess\u00EEr yek s\u00FBrey\u00EA di Quran a P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 74 em\u00EEn e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew ji 56 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Mudess\u00EEr\"\u00EA di ayet\u00EA yekem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Mudess\u00EEr t\u00EA man\u00EA ew kes\u00EA ser xwe girt\u00EE, r\u00FBpi\u015Ft ki\u015Fand\u00EE xwe. Ew banga Mihemed pexamber hatiye naz\u00EEl kirin. Ew s\u00FBre qala ferman\u00EAn Xwed\u00EA dane mirov \u00FB rew\u015Fa ew kes\u00EAn guh nadana wan fermanan dike."@ku . "Muzzemmil yek s\u00FBrey\u00EA di Quran a P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 73 em\u00EEn e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA naz\u00EEl b\u00FB ye. Gor\u00EE hin gotgotan ayet\u00EAn 10em\u00EEn, 11em\u00EEn, 20em\u00EEn li Med\u00EEne naz\u00EEl b\u00FBn. Ew ji 20 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Muzzemmil\"\u00EA di ayet\u00EA yekem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Muzzemmil t\u00EA man\u00EA ew kes\u00EA ser xwe girt\u00EE, hat\u00EE nuxumand\u00EE ye. Di w\u00EA s\u00FBre de qala gerek ku pexamber \u00E7awa rada \u00FB ser\u00EE hiladar\u00EEya F\u00EErav\u00FBna hember\u00EA Xwed\u00EA \u00FB daw\u00EEya w\u00EE dike."@ku . "C\u00EEnn s\u00FBreyek\u00EA ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 72 em\u00EEn e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew ji 28 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. Ji bo ew qala Cinan dike wiha hatiye navandin."@ku . "Me'ar\u00EEc yek s\u00FBrey\u00EA di Quran a P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 70 em\u00EEn e \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew ji 44 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Me'ar\u00EEc\"\u00EA di ayet\u00EA s\u00EAyem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Me'ar\u00EEc t\u00EA man\u00EA s\u00EAlim, p\u00EAlikan. Di w\u00EA s\u00FBre de qala balki\u015Fandin\u00EA ew kes\u00EAn bawera agiahandin\u00EA Quran\u00EA nakin, mezinah\u00EEya Xwed\u00EA, rew\u015F\u00EAn roja qiyamet\u00EA de ew kes\u00EAn Xwed\u00EA \u015Fer\u00EEn dikin dike."@ku . "Mihemed yek s\u00FBrey\u00EA di Quran a P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 47 em\u00EEn e \u00FB li bajar\u00EA Med\u00EEne naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew ji 38 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Mihemed\"\u00EA di ayet\u00EA duyem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Ew s\u00FBre de qala rew\u015Fa misilmanan, m\u00FBnafiqan \u00FB gawiran \u00FB H\u00EEcrete dike."@ku . "Feth yek s\u00FBrey\u00EA di Quran a P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 48 em\u00EEn e \u00FB li bajar\u00EA Med\u00EEne naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew ji 29 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Feth\"\u00EA di ayet\u00EAn yekem\u00EEn, duyem\u00EEn \u00FB \u015Fazdem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. W\u00EA s\u00FBre de t\u00EA qala peymana H\u00FBdeybiye, c\u00EEhad \u00FB mizgin\u00EEy\u00EA ku dike Mekke feth be kirin."@ku . "H\u00FBc\u00FBrat yek s\u00FBrey\u00EA di Quran a P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 49 em\u00EEn e \u00FB li bajar\u00EA Mekke naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew ji 18 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"H\u00FBc\u00FBrat\"\u00EA di ayet\u00EAn \u00E7arem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. H\u00FBc\u00FBrat gelejmara \u015Fane ye. W\u00EA s\u00FBre de t\u00EA qala peymana H\u00FBdeybiye, c\u00EEhad \u00FB mizgin\u00EEy\u00EA ku dike Mekke feth be kirin."@ku . "Qaf s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 49 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Mekke \u00FB p\u00EA s\u00FBreya M\u00FBrselat re naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew ji 45 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe t\u00EEpa \"Qaf\"\u00EA li ser\u00EE ayeta yekem\u00EEn de girtiye. W\u00EA s\u00FBre de t\u00EA qala \u015Fer\u00EEn\u00EA gawiran\u00EA pexamber \u00FB roja qiyamete kirin. D\u00EEsa t\u00EA qala kar\u00EEn\u00EA Xwed\u00EA, \u00FB ji bo w\u00EA kar\u00EEne h\u00EAsan\u00EEy\u00EA afirandin\u00EA p\u00EA mirin re kirin."@ku . "Zar\u00EEyat s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 51 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Mekke naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew ji 60 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe w\u00FB\u015Feya \"Zar\u00EEyat\"\u00EA li ayeta yekem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Zar\u00EEyat gelejmara bahoz e. W\u00EA s\u00FBre de t\u00EA qala rew\u015Fa ew kes\u00EAn bawera Xwed\u00EA dikin, \u00CEbrah\u00EEm \u00FB M\u00FBsa pexambar, qevm\u00EAn Ad \u00FB Sem\u00FBd, qevm\u00EA N\u00FBh pexamber kirin."@ku . "T\u00FBr s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 52 yem\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Mekke naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew ji 49 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe w\u00FB\u015Feya \"T\u00FBr\"\u00EA li ayeta duyem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. T\u00FBr ew \u00E7iyay\u00EA Tewrat ji M\u00FBsa pexamber re naz\u00EEl b\u00FB ye. W\u00EA s\u00FBre de t\u00EA qala rew\u015Fa ew kes\u00EAn bawera Xwed\u00EA nakin \u00FB ew kes\u00EAn bawera Xwede kirin\u00EE dike hana f\u00EErdews\u00EA kirin."@ku . "Necm s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 53 yem\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Mekke, bi ten\u00EA ayeta 32em\u00EEn li Med\u00EEne naz\u00EEl b\u00FB ye. Ew ji 62 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe w\u00FB\u015Feya \"Necm\"\u00EA li ayeta duyem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Necm t\u00EA watey\u00EA st\u00EAr. Ew s\u00FBreya qala vah\u00EEy kirin\u00EA Quraney\u00EA fer\u00EE\u015Ftey\u00EA Cebrail\u00EA Mihemed pexamber, fireh\u00EEyay\u00EA bex\u015Fa Xwed\u00EA dike. D\u00EEsa t\u00EA qala qewm\u00EAn Ad \u00FB Sem\u00FBd j\u00EE kirin."@ku . "Montgomery paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Alabama ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2004'\u00EE hejmara ni\u015Ftecihen we 200.983 Einwohner e. Nav\u00EA xwe ji General Richard Montgomery digire, ku ew di \u015Fer\u00EA serxwebun\u00EA de navdar b\u00FBye. R\u00FBbera par\u00EAzgeha w\u00EA 215,7/km\u00B2 ye. Ni\u015Ftecihen w\u00EA 47,67% ji \u00E7ermespiyan p\u00EAk t\u00EA. Pirraniya wan Afroamer\u00EEkaner in."@ku . "Juneau [\u02C8d\u0292u\u02D0no\u028A] nav\u00EA paytexta federedewleta DYAy\u00EA Alaska ye. Herwek\u00EE navenda parezgeh\u00EA ya bi heman nav\u00EA ye."@ku . "Phoenix [\u02C8fi\u02D0n\u026Aks] paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Arizona ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 1.621.298 \u00FB bi tev\u00EE par\u00EAzgeha xwe j\u00EE 3.251.876 e. Bajar di 4'\u00EA gulan\u00EA 1868\u00EE de hatiye damezrandin. Baj\u00EAr li ser 1.230,5 km\u00B2 y\u00EA \u00FB par\u00EAzgeha w\u00EA j\u00EE li ser 1.229,9 km\u00B2 ava ye. Axa baj\u00EAr ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 340 m bilind e. * Postkoda Phoenix\u00EA: 85001-85099 Koda telefon\u00EA: 602, 623, 480 Malpera ferm\u00EE: http://www. phoenix. gov"@ku . "Qemer s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 54 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Mekke, ji p\u00EA s\u00FBreya Tariq re naz\u00EEl b\u00FBye. Ew ji 55 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. Peyva \"Qemer\" bi ereb\u00EE h\u00EEv e. Ji bo di ayeta xweya yekem\u00EEn de t\u00EA qala beh\u00EEta qela\u015Ftin\u00EA h\u00EEv\u00EA kirin, ew wiha hatiye navandin. Di s\u00FBre de t\u00EA gotin ku ew kes\u00EAn ferman\u00EAn Xwed\u00EA bi cih b\u00EEnine hena Bihu\u015Ft e. D\u00EEs a t\u00EA qala Roja Qiyamete, ew kes\u00EAn ji bo li dija pexambera hatin\u00EE ceza kirin\u00EE \u00FB daw\u00EEya hin gelan kirin."@ku . "Rehman s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 55 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Mekke hatiye dan\u00EEn e. Ew ji 78 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. Nav\u00EA s\u00FBre peyva \"Rehman\"\u00EA di ayeta yekem\u00EEn de derbaz dibe de giritye \u00FB yek ji wan 99 nav\u00EAn Xwed\u00EA, ango Esma \u00FBl H\u00FBsna, ye. Di s\u00FBrey\u00EA da kar\u00EEna Xwed\u00EA, dojeh, bihu\u015Ft, bex\u015F\u00EAn Xwed\u00EA dan\u00EEn\u00EE mirov c\u00EEh digirin. Li pa\u015F qala van bex\u015Fan kirin re, Xwed\u00EA ew afer\u00EEdey\u00EAna berpirsiyar re dib\u00EAje ku gelo h\u00FBn dikanin van bex\u015Fan \u015Fer\u00EEn bikin. Ew ayeta t\u00EA va man\u00EA, gelek caran t\u00EA car\u00EEkirin."@ku . "Weqiya s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 56 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Mekke hatiye dan\u00EEn e. Ew ji 96 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Weqiya\"y\u00EA di ayeta yekem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Weqiya t\u00EA man\u00EA qiyamet e. Di s\u00FBre de b\u00FByer\u00EAn roja qiyamet, ew kes\u00EAn dike hena bihu\u015Fte \u00FB bex\u015F\u00EAn dik wena dane wan kes\u00EAn \u00E7\u00FB ne bihu\u015Fte \u00FB rew\u015Fa ew kesn\u00EAna bihu\u015Ft\u00EE c\u00EEh digirin."@ku . "Pir watey\u00EAn Phoenix hene."@ku . "Hed\u00EEd s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 57 em\u00EEne \u00FB neh ayet\u00EAn xweya p\u00EA\u015Fin li bajar\u00EA Mekke y\u00EAn din j\u00EE li bajar\u00EA Med\u00EEne hatiye vah\u00EEy kirin e. Ew ji 29 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Hed\u00EEd\"\u00EA di ayeta 25em\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Hed\u00EEd t\u00EAye man\u00EA qiyamet e. Di s\u00FBre de t\u00EA qala kar\u00EEnan\u00EA, zan\u00EEstiya \u00FB rengd\u00EAr\u00EAn Xwed\u00EA kirin. P\u00EAdiv\u00EAt\u00EEy\u00EA bawer kirine, rew\u015Fa misilmana \u00FB manfiqana li axrete kirin. D\u00EEsa t\u00EA behza r\u00FBbanitiy\u00EA li xiristiyan\u00EE j\u00EE kirin."@ku . "sedsala 18'an | sedsala 19'an | sedsala 20'an 1863 | 1864 | 1865 | 1866 | 1867 | 1868 | 1869 | 1870 | 1871 | 1872 | 1873"@ku . "Mucedele s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz e. Ev s\u00FBreya 58 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Med\u00EEney\u00EA bi d\u00FB s\u00FBreya Munafiq\u00FBn re naz\u00EEl b\u00FBye. Ev ji 22 ayetan p\u00EAk t\u00EA. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"t\u00FBcad\u00EEl\u00FB\"y\u00EA di ayeta yekem\u00EEn de derbaz dibe, girtiye \u00FB t\u00EA manay\u00EA \"t\u00EAko\u015F\u00EEn kirin\"\u00EA. Di s\u00FBrey\u00EA de qala jiyana malbat\u00EA \u00FB \u00E7ewt\u00EEya bastana bi nav\u00EA \"zihar\" kirin\u00EA t\u00EA kirin."@ku . "Ha\u015Fr s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 59 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Med\u00EEne ji p\u00EA Cenga \u00DBh\u00FBd re naz\u00EEl b\u00FBye. Ew ji 24 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Ha\u015Fr\"\u00EA di ayeta duyem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Ha\u015Fr t\u00EA man\u00EA \"mi\u015Fext\" e. Di s\u00FBre de mezinah\u00EEy\u00EA Xwed\u00EA, gerek b\u00FBna mal\u00EAn dewleten ji bo rew\u015Fa gel rind kirin\u00EA de xerckirin, biratiy\u00EA misilmanan c\u00EEh digirin."@ku . "Mumteh\u00EEne s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 60 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Med\u00EEne naz\u00EEl b\u00FBye. Ew ji 13 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Mumteh\u00EEne\"\u00EA di ayeta nehem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Mumteh\u00EEne t\u00EA man\u00EA \"ew kese azm\u00FBn dike \" ye. Di s\u00FBre de t\u00EA dib\u00EAjin ku bila misilman bi kes\u00EAn bi Xwed\u00EA dijmin\u00EE dikin re dost nabin, di axret\u00EA de kes bi kes\u00EE k\u00EAr nake. Wek\u00EE de t\u00EA gotin ku mirov gerek ku kes\u00EAn misilman re ceng nakin re rind bibore."@ku . "Seff s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 61 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Med\u00EEne naz\u00EEl b\u00FBye. Ew ji 14 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Seff\"\u00EA di ayeta \u00E7arem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Seff t\u00EA man\u00EA \"r\u00EAz \" e. Di s\u00FBre kar\u00EEn\u00EA Xwed\u00EA, nedan sozan ji bo wan ti\u015Ft\u00EAn mirov nikane re, dema M\u00FBsa \u00FB \u00CEsa pexamber, guneh\u00EAn wan kes\u00EAn li r\u00EAy\u00EA Xwed\u00EA ceng kir\u00EEye were bex\u015Fandin, c\u00EEh digirin."@ku . "Munafiq\u00FBn s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 63 yem\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Med\u00EEne naz\u00EEl b\u00FBye. Ew ji 11 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. Ew ji bo qala rew\u015F\u00EAn Munafiqan dike wiha hatiye navandin."@ku . "Texabun s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 64 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Med\u00EEne naz\u00EEl b\u00FBye. Ew ji 18 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA peyva \"Texab\u00FBn\"\u00EA di ayeta nehem de derbaz dibe de girtiye. Texabun t\u00EA man\u00EA kar \u00FB xesar e. Di s\u00FBre de kar\u00EEn\u00EA Xwed\u00EA, rew\u015Fa ew gel\u00EAn ber\u00EAy\u00EAn Xwed\u00EA \u015Fer\u00EEn kirin\u00EE, ew kes\u00EAn ti\u015Ft\u00EAn rind kirin\u00EE \u00FB bawera xwede kirin\u00EEye hena bihu\u015Ft \u00FB ew kes\u00EAn Xwed\u00EA \u015Fer\u00EEn bikin j\u00EE ye j\u00EE hena dojehe, c\u00EEh digirin."@ku . "Telaq s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 65 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Med\u00EEne naz\u00EEl b\u00FBye. Ew ji 12 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. Ji bo s\u00FBre qala hev\u00FBdu berdan\u00EA dike wiha hatiye navandin e. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Texab\u00FBn\"\u00EA di ayeta nehem de derbaz dibe de girtiye. Texabun t\u00EA man\u00EA kar \u00FB xesar e. Di s\u00FBre de t\u00EA hev\u00FBdu berdan\u00EA, derbar\u00EE, kar\u00EEn\u00EA Xwed\u00EA, rew\u015Fa ew gel\u00EAn ber\u00EAy\u00EAn Xwed\u00EA \u00FB pexamber \u015Fer\u00EEn kirin\u00EE, kirin."@ku . "Tehr\u00EEm s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 66 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Med\u00EEne naz\u00EEl b\u00FBye. Ew ji 12 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. Ji bo s\u00FBre qala Mihemed pexember\u00EA hin ti\u015Ftan xwe re qedexe dike wiha hatiye navendin. Tegr\u00EEm t\u00EA man\u00EA \"heram kirin\" e."@ku . "M\u00FBlk s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 67 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Mekke naz\u00EEl b\u00FBye. Ew ji 30 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"M\u00FBlk\"\u00EA di ayeta yekem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Ew hin caran wek Tebarak\u00EA j\u00EE t\u00EA navandin."@ku . "Qelem s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 68 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Mekke naz\u00EEl b\u00FBye. Ew ji 52 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Qelem\"\u00EA di ayeta yekem\u00EEn de derbaz dibe de girtiye. Qelem t\u00EA man\u00EA p\u00EAniv\u00EEs e."@ku . "Haqqe s\u00FBreyeke ji Qurana P\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 69 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Mekke naz\u00EEl b\u00FBye. Ew ji 52 ayetan de p\u00EAk t\u00EA ye. W\u00EA nav\u00EA xwe peyva \"Haqqe\" de girtiye. Ew t\u00EA man\u00EA, maf, dad e."@ku . "F\u00EEl s\u00FBrayeke ji Quran\u00EA ye. Ew li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye dan\u00EEn \u00FB ji 5 ayetan p\u00EAk t\u00EA. Ji bo di s\u00FBre de qala b\u00FByera F\u00EEl t\u00EAye kirin ew wek s\u00FBreya f\u00EEl t\u00EA bi nav kirin. Di b\u00FByera f\u00EEl de Ebrehe bi art\u00EA\u015Fake f\u00EEl j\u00EE tev\u00EA t\u00EA ku \u00EAr\u00EE\u015Fa Kabey\u00EA bike. Di S\u00FBre de ew b\u00FByera t\u00EA vegotin."@ku . "N\u00FBh s\u00FBreyeke ji Qurana p\u00EEroz de ye. Ew s\u00FBreya 71 em\u00EEne \u00FB li bajar\u00EA Mekk\u00EA hatiye danin \u00FB ji 28 ayetan p\u00EAk t\u00EA. Ji bo di s\u00FBre de t\u00EA qala N\u00FBh pexamber \u00FB b\u00FByer\u00EAn hatin\u00EE ser\u00EA kirin ew wek N\u00FBh hatiye navandin."@ku . "Y\u00FBsuf s\u00FBreyeke ji Qurana p\u00EEroz de ye. Ew li bajar\u00EA Mekke hatiye danin \u00FB ji 111 ayetan de p\u00EAk t\u00EA. Ji bo s\u00FBre qala j\u00EEyan\u00EA Y\u00FBsif pexember \u00FB zehmet\u00EEy\u00EAn w\u00EE d\u00EEt\u00EEn\u00EE dike wiha hatiye navandin."@ku . "Galya nav\u00E7eyake erdn\u00EEgar\u00EEy\u00EA di \u00EEmparatoriya Roma de b\u00FB. Galyay\u00EA ber\u00EA \u015F\u00FBna \u00EEroj Fransa, Bel\u00E7\u00EEka \u00FB bakura \u00CEtalya, rojavaya Sw\u00EEsre \u00FB xak\u00EAn Elmanya \u00FB Holanday\u00EAn li rojavaya \u00E7em\u00EA Rhein dikeve b\u00FB. Li Galya dema Roma de di sedsala 6'an b.z. \u015Funda Kelt dij\u00EE dib\u00FBn. Ew dera di sedsala 2'an b.z. bi dest\u00EAn Romayan hati b\u00FB dagir kirin. Dema Julius Caesar j\u00EE bi t\u00FBn\u00EE hati b\u00FB ligala Roma kirin. Dema Ko\u00E7a Qoman, sedsala 4'an de, ew dernan hat bi dest\u00EAn gel\u00EAn German wek Vandalan, Alamanan, V\u00EEzigotan, Burgundan, Frankan dagir kirin. Ew ji p\u00EA re j\u00EE hat li Roma kirin."@ku . "Loqman s\u00FBreyeke ji Qurana p\u00EEroz de ye. Ew li bajar\u00EA Mekke hatiye danin \u00FB ji 34 ayetan de p\u00EAk t\u00EA. Ji bo di s\u00FBre de li ayet\u00EAn 13em\u00EEn \u00FB 14em\u00EEn t\u00EA qala Loqman pexember kirin e ew wiha hatiye navandin. Wek\u00EE din, di s\u00FBre de t\u00EA qala roja qiyamet \u00FB he\u015Fr\u00EA kirin."@ku . "2. sedsala b.z. | 1. sedsala b.z. | Sedsala 1'an 90\u00EAn b.z. | 80\u00EAn b.z. | 70\u00EAn b.z. | 60\u00EAn b.z. | 50\u00EAn b.z. | 40\u00EAn b.z. | 30\u00EAn b.z. | 20\u00EAn b.z. | 10\u00EAn b.z. | 0\u00EAn b.z. 1. sedsala b.z. , ango sedsala 1'an ber\u00EE zay\u00EEne di 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 100 b.z. dest p\u00EA dike \u00FB 31'\u00EA berfanbar\u00EA 1 b.z. \u00EA j\u00EE xelas dibe."@ku . "Derya an behr ew av\u00EAn mezin \u00EAn bi hev re \u00FB Okyan\u00FBsan re p\u00EAwendiy\u00EAn xwe hene."@ku . "UTC+11 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Ew li welat\u00EAn j\u00EAr t\u00EA bikaran\u00EEn. Ew li hin der\u00EAn Aw\u00FBstralya bi bihar\u00EE ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Ew li wan deran t\u00EA bikaran\u00EEn; Kaledoniya N\u00FB Rusya(bi pi\u015Fk\u00EE) Van\u00FBat\u00FB"@ku . "UTC+6 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Ew li wan deran t\u00EA bikaran\u00EEn; Banglade\u015F Rusya(bi pi\u015Fk\u00EE) Qezexistan"@ku . "Okyan\u00FBs an oqyan\u00FBs, ew av\u00EAn navbera parzem\u00EEnan re t\u00EA gotin. Nav\u00EA Okyan\u00FBs ji xwed\u00EAy\u00EA yewnan\u00EE y\u00EA m\u00EEtoloj\u00EEk \u00EA \u03A9\u03BA\u03B5\u03B1\u03BD\u03CC\u03C2, Okean\u00F3s t\u00EA. Bi tun\u00EE %71\u00EAn erd\u00EA ji okyan\u00FBs \u00FB deryay\u00EAn dor p\u00EAk t\u00EA. Li din\u00EA p\u00EAnc okyan\u00FBs hene: Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk Okyan\u00FBsa Hind\u00EA Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk Okyan\u00FBsa Ba\u015F\u00FBr"@ku . "Sefer\u00EAn xa\u00E7perestan ya yekem sefer\u00EAn Xa\u00E7perestan\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015Fina bi dest\u00EAn xiristiyanan, bo sebeb \u00FB armanc\u00EA ku Or\u015Fel\u00EEm\u00EA d\u00EEsa bidest bixin hatib\u00FB li dar xistin. V\u00EA sefer\u00EA pi\u015Ft\u00EE fermana Papa Urban II re di sala 1095'an de dest p\u00EA kir \u00FB bi dagirkirina Or\u015Fel\u00EEm\u00EA di sala 1099'an de re j\u00EE daw\u00EE d\u00EEt."@ku . "\u0130znik nav\u00E7eyake bajar\u00EA Bursa, Tirkiye, ye. Ew li berav\u00EAn Gola \u00CEznik 86 km d\u00FBra Bursa ye. Gor\u00EE sala 2000 li w\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 20200 kes dij\u00EE ye."@ku . "Pa\u015F Sefera xa\u00E7perestan ya yekem \u015Funda Xa\u00E7perestan li Anatoliya \u00FB xak\u00EAn p\u00EEroz 4 dewlet saz kirin. wan dewletan re Dewlet\u00EAn Xa\u00E7perestan t\u00EA gotin. Keyatiya Or\u015Fel\u00EEm, M\u00EErni\u015F\u00EEna Antiochia, \u00EEroj li Antakya M\u00EErni\u015F\u00EEna Edessa, \u00EEroj li urfa) und M\u00EErni\u015F\u00EEna Tripolis,"@ku . "Little Rock paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Arkansas e \u00FB di par\u00EAzgeha Pulaski County de ye. Hejmara ni\u015Ftecihan 184.081 (2004) e. R\u00FBbera par\u00EAzgeha w\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE 302,55 km\u00B2 ye. Di sala 1821'\u00EE de hatiye avab\u00FBn. Koord\u00EEnata cograf\u00EEk: 34\u00B0 44\u2032 47\" n. Br. , 92\u00B0 17\u2032 17\" w. L. Postkod: 72201 - 72219, 72221, 72222, 72223, 72225, 72227, 72231, 72260, 72295 Koda telefon\u00EA: 501 Malpera ferm\u00EE: http://www. littlerock. org"@ku . "W\u00EAne:Muscles anterior labeled. png Mas\u00FBlkey\u00EAn mirov\u00EE W\u00EAne:Muscle posterior labeled. png Mas\u00FBlkey\u00EAn mirov\u00EE W\u00EAne:Genga 22. jpg W\u00EAney\u00EA Artaza Carlos Mas\u00FBlke an j\u00EE mas\u00EElik, di bedena mirovan da keman\u00EE 650 mas\u00FBlke hene. Ew ne ten\u00EA di pil \u00FB qoran da, her usa li pir deren bedene mirovan da hene. Erka wan p\u00EAkan\u00EEna liv\u00EEn\u00EA ye. Ji mas\u00FBlkeyan ra go\u015Ft\u00EA sor j\u00EE dih\u00EAt gotin. Ew erka liv\u00EEn\u00EA bi al\u00EEkariya bir\u00EEk, livok \u00FB hestiyan bi cih t\u00EEnin. Mirov dikare mas\u00FBlkey\u00EAn ku di xw\u00EEnboriyan da \u00FB di pir endam\u00EAn (organ\u00EAn) din da hene bi nav\u00EA mas\u00FBlkey\u00EAn d\u00FBz \u00FB mas\u00FBlkey\u00EAn liv\u00EEn\u00EA bisinf\u00EEne. Mas\u00FBlkey\u00EAn dil\u00EE tewirek\u00EE din peyda dikin. Mas\u00FBlkey\u00EAn liv\u00EEn\u00EA jibo bicihkirina liv\u00EEn\u00EA hewcedar\u00EAn emrek\u00EA mej\u00EE ne. Mas\u00FBlkey\u00EAn di xw\u00EEnboriyan, a\u015Fik, r\u00FBviyan da \u00FB y\u00EAn dil\u00EE, hertim dixebitin; ango ew xwekar (otonom) in. Mas\u00FBlkey\u00EAn liv\u00EEn\u00EA li ser hestiy\u00EAn cihek\u00EE dest p\u00EAdikin \u00FB li ser hest\u00EEy\u00EAn cihek\u00EA din disekin\u00EEnin. Li gorey\u00EA w\u00EA \u015F\u00FBna xwe dikarin p\u00EEl, qor \u00FB cih\u00EAn d\u00EE y\u00EAn beden\u00EA mirovan biliv\u00EEnin."@ku . "Xw\u00EEnber an j\u00EE demara xw\u00EEnber coreyek ji corey\u00EAn xw\u00EEnboriyan in ko xw\u00EEn\u00EA ji dil\u00EE ber bi al\u00EEy\u00EA endam\u00EAn (organ\u00EAn) la\u015F\u00EE dibin. Du xw\u00EEnber\u00EAn serek\u00EE xw\u00EEn\u00EA ji dil\u00EE dibin: xw\u00EEnbera sereke \u00FB xw\u00EEnbera pi\u015Fik. Aorta mezintir\u00EEn xw\u00EEnbera la\u015F\u00EE ye \u00FB xw\u00EEn\u00EA ji al\u00EEy\u00EA \u00E7ep\u00EA y\u00EA dil\u00EE ber bi hem\u00EE endaman dibit. Xw\u00EEnbera pi\u015Fik j\u00EE xw\u00EEn\u00EA ji al\u00EEy\u00EA rast\u00EA y\u00EA dil\u00EE ber bi siyan anko pi\u015Fikan dibit. Bi gi\u015Ft\u00EE xw\u00EEna ko di xw\u00EEnberan da dibihurit xw\u00EEneka oks\u00EEjenday\u00EE ye. Awarteya v\u00EA gotin\u00EA ten\u00EA xw\u00EEnbera pi\u015Fik e. Anko xw\u00EEna ko di xw\u00EEnberan da diherikit xw\u00EEneke sortir e ji w\u00EA xw\u00EEna ko di xw\u00EEnwer\u00EEnan da diherikit. L\u00EA xw\u00EEna ko di xw\u00EEnbera pi\u015Fik da ji dil\u00EE ber bi siyan di\u00EAit b\u00EAok\u00EEjentir\u00EEn anko re\u015Ftir\u00EEn anko \u015F\u00EEntir\u00EEn xw\u00EEna la\u015F\u00EE ye \u00FB jibo wergirtina oks\u00EEjen\u00EA \u00FB derkirina duanoks\u00EEda karbon\u00EA ber bi siyan dih\u00EAt hinartin. Jiber v\u00EA yek\u00EA binavkirina xw\u00EEnberan bi sordemar \u00FB xw\u00EEnwer\u00EEnan bi \u015F\u00EEndemar ne rast e."@ku . "Xw\u00EEnbor\u00EE (bi Ingl\u00EEz\u00EE blood vessles) her core amanek e ko di la\u015F\u00EA mirovan \u00FB hindek lawiran da hene \u00FB xw\u00EEn dinav wan da dibihurit. Di la\u015F\u00EA mirovan \u00FB memikdaran da s\u00EA corey\u00EAn xw\u00EEnboriyan hene: xw\u00EEnber (bi Ingl\u00EEz\u00EE artery) h\u00FBrxw\u00EEnbor\u00EE (bi Ingl\u00EEz\u00EE capillary) xw\u00EEnwer\u00EEn (bi Ingl\u00EEz\u00EE vein)"@ku . "Xw\u00EEnwer\u00EEn, xw\u00EEnh\u00EAner an j\u00EE demara xw\u00EEnh\u00EAner coreyek ji corey\u00EAn xw\u00EEnboriyan in ko xw\u00EEn\u00EA ji endam\u00EAn la\u015F\u00EE ber bi dil\u00EE dibin. Bi gi\u015Ft\u00EE, xw\u00EEnwer\u00EEn xw\u00EEna k\u00EAm-oks\u00EEjen \u00FB pir-duanoks\u00EEda karbon ji endam\u00EAn la\u015F\u00EE ber bi dil\u00EE vediger\u00EEnin. Awarteyeka v\u00EA gotin\u00EA xw\u00EEnwer\u00EEna pi\u015Fik ye ko xw\u00EEna oks\u00EEjenday\u00EE ji siyan ber bi dil\u00EE dibit. Lewma \u015Fa\u015F e ko nav\u00EA \u015F\u00EEndemaran li xw\u00EEnwer\u00EEnan bikin, jiber ko hem\u00EE xw\u00EEnwer\u00EEn xw\u00EEna k\u00EAm-oks\u00EEjen t\u00EAda n\u00EEne. Pesta xw\u00EEn\u00EA di xw\u00EEnwer\u00EEnan da ji xw\u00EEnberan k\u00EAmtir e. Xw\u00EEna ko bi r\u00EAya xw\u00EEnberan digehit endam\u00EAn le\u015F\u00EE \u00FB bi r\u00EAya h\u00FBrxw\u00EEnboriyan digehit xaney\u00EAn la\u015F\u00EE bi r\u00EAya xw\u00EEnwer\u00EEnan dih\u00EAt komkirin \u00FB ber bi dil\u00EE dih\u00EAt hinartin."@ku . "At\u00EEna (bi yewnan\u00EE \u0391\u03B8\u03AE\u03BD\u03B1 Athina) paytext\u00EA Yewnanistan\u00EA ye. At\u00EEna yek ji kevintir\u00EEn bajar\u00EAn yewnan\u00EE ye ku d\u00EErokeke kevnartir ji 5.000 salan heye. Li gor\u00EE stat\u00EEstik\u00EAn sala 2007'a li derdora bajar\u00EA At\u00EEna bi gi\u015Ft\u00EE qas\u00EE 3.8 Milyon mirov dij\u00EEyan \u00FB bi v\u00EA yek\u00EA her\u00EAm \u00FB bajar\u00EA At\u00EEna di Yewnanistan\u00EA de xwed\u00EE her\u00EE zed\u00EA ni\u015Ftecih e. At\u00EEna di d\u00EEroka Yewnana \u00FB herwiha di d\u00EEroka \u015Earistaniya Rojavay\u00EE de roleke mezin l\u00EEstiye. Navkirina w\u00EA ji ber \u00EAzidoka At\u00EEna ye."@ku . "\u015Eer\u00EA Sar (bi Ingl\u00EEz\u00EE Cold War), heyama pev\u00E7\u00FBn, lihevnehatin, rikeber\u00EE \u00FB girj\u00EE ya navbera Welat\u00EAn Yekgirt\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA \u00FB Yek\u00EEt\u00EEya Komar\u00EAn Sowyet\u00EAn Sosyal\u00EEst \u00FB hevalbend\u00EAn herduan ji sal\u00EAn niv\u00EE ya dehsala 40an heta destp\u00EAka dehsal\u00EAn 90an ji sedsala 20\u00EA ye. Hevalbend\u00EAn WYEy\u00EA Ewr\u00FBpaya Rojava, Japon \u00FB Kanada b\u00FBn \u00FB y\u00EAn YKSS j\u00EE Ewr\u00FBpaya Rojhilat \u00FB heyamek\u00EA j\u00EE \u00C7\u00EEn b\u00FBn. Li tevaya w\u00EA heyam\u00EA rikeber\u00EE ya navbera keleh\u00EAzan xwe di gelek war\u00EAn m\u00EEna: hevalbend\u00EEy\u00EAn \u00E7ekdarane, \u00EEdeoloj\u00EE, revanzanist\u00EE, p\u00EE\u015Fesaz\u00EE ya \u00E7ekan, \u00E7ek\u00EAn navok\u00EE n\u00EE\u015Fa dida."@ku . "sedsala 10'an | sedsala 11'an | sedsala 12'an 1090 | 1091 | 1092 | 1093 | 1094 | 1095 | 1096 | 1097 | 1098 | 1099 | 1100"@ku . "sedsala 10'an | sedsala 11'an | sedsala 12'an 1094 | 1095 | 1096 | 1097 | 1098 | 1099 | 1100 | 1101 | 1102 | 1103 | 1104"@ku . "sedsala 10'an | sedsala 11'an | sedsala 12'an 1091 | 1092 | 1093 |1094 | 1095 | 1096 | 1097 | 1098 | 1099 | 1100 | 1101 |"@ku . "sedsala 10'an | sedsala 11'an | sedsala 12'an 1093 |1094 | 1095 | 1096 | 1097 | 1098 | 1099 | 1100 | 1101 |1102 |1103 |"@ku . "sedsala 10'an | sedsala 11'an | sedsala 12'an 1092 | 1093 |1094 | 1095 | 1096 | 1097 | 1098 | 1099 | 1100 | 1101 |1102 |"@ku . "sedsala 11'an | sedsala 12'an | sedsala 13'an 1104 |1105 | 1106 | 1107 | 1108 | 1109 | 1110 | 1111 |1112 |1113 | | 1114"@ku . "Sacramento [\u02CCs\u00E6k\u0279\u0259\u02C8m\u025Bnto\u028A] JI 1854'\u00EE virde paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA California ye. Bajar di navbera r\u00FBbar\u00EAn American River \u00FB ya Sacramento River de ye \u00FB gelheya w\u00EA 454.330 (2004) ye. Bingeha baj\u00EAr di sala 1839'\u00EE de ji aliy\u00EA ko\u00E7ber\u00EA Sw\u00EEsrey\u00EE Johann August Sutter bi dest\u00FBra Keyaniya Spanyay\u00EA hatiye av\u00EAtin. Li baj\u00EAr fabr\u00EEk\u00EAn f\u00EAk\u00EE \u00FB konserveyan, otomob\u00EEl hwd hene. Zan\u00EEngeha w\u00EA California State University \u00FB balafirgeha w\u00EA Sacramento International Airport t\u00EAkiliya baj\u00EAr bi derve re xurt dikin."@ku . "Sefera xa\u00E7perestan ya duyem sefera xa\u00E7perestan\u00EA duyem\u00EA bo ku xak\u00EAn p\u00EEroz\u00EA di sefera sefera xa\u00E7perestan\u00EA yekem de dest xistin\u00EE hember\u00EE misilmanan bipar\u00EAzin ji al\u00EEy\u00EA xiristiyanan de hatib\u00FB dar xistin. Ew ji p\u00EA dewleta xa\u00E7perestan\u00EA li urfa, M\u00EErni\u015F\u00EEna Edessa, di 1144an de bi dest misilmanan ket re hat saz kirin. V\u00EA sefer\u00EA di 1147an de dest p\u00EA kir \u00FB di 1149an de b\u00EA g\u00EAhi\u015Ftina armanca xirist\u00EEyanan daw\u00EE b\u00FB."@ku . "sedsala 12'an | sedsala 13'an | sedsala 14'an 1142 | 1143 | 1144 | 1145 | 1146 | 1147 | 1148 | 1149 | 1150 | 1151 | 1152"@ku . "Xak\u00EAn p\u00EEroz ji bo xak\u00EAn olek\u00EE p\u00EEroz re t\u00EA gotin. L\u00EA mirov bi gelemper\u00EE ji bo xak\u00EAn \u00EEroj Felest\u00EEn \u00FB \u00EEsra\u00EEl li ser, bi taybet\u00EE Or\u015Fel\u00EEm \u00FB ji bo s\u00EA ol\u00EAn sam\u00EE p\u00EEroz dib\u00EEne, fehm dike. Ji bo wan xakan di d\u00EErok de gelek ceng \u00FB \u015F\u00EAr b\u00FB ne. D\u00EEsa ji bo wan xakan Sefer\u00EAn Xa\u00E7iyan hat saz kirin. Gelek serdar\u00EAn misilman \u00FB xiristiyan xwe bi wan xakan navend\u00EE b\u00FBn. Wekok Silhed\u00EEn\u00EA Ey\u00FBb\u00EE xwe wek m\u00EEr\u00EA quds\u00EA navand\u00EE b\u00FB. \u00CEroj j\u00EE li se wan xakan Pirsgir\u00EAk\u00EA \u00CEsra\u00EEl-Felest\u00EEn dewam dike."@ku . "sedsala 12'an | sedsala 13'an | sedsala 14'an 1144 | 1145 | 1146 | 1147 | 1148 | 1149 | 1150 | 1151 | 1152|1153 | 1154 |"@ku . "sedsala 12'an | sedsala 13'an | sedsala 14'an"@ku . "sedsala 12'an | sedsala 13'an | sedsala 14'an 1141|1142 | 1143 | 1144 | 1145 | 1146 | 1147 | 1148 | 1149 | 1150 | 1151 |"@ku . "Stephen Kern Robinson, bi kurt\u00EE Steve Robinson astronotek\u00EE DYAy\u00EE ye. Di koma 15'em\u00EEn a NASA de cihgirtiye. Heya sala 2006'\u00EE s\u00EA car\u00EE derketiye valahiy\u00EA \u00FB 34 roj 15 kat 44 deq\u00EEqe domiye. Di 1997, 1998 \u00FB 2005'\u00EE de derketiye valahiy\u00EA."@ku . "Michael James Adams tesp\u00EElotek\u00EE DYAy\u00EE y\u00EA firokey\u00EAn X-15 b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE bidaw\u00EEkirina dibistan\u00EA di sala 1950'\u00EE de Michael Adams dikeve art\u00EA\u015Fa heway\u00EE ya DYAy\u00EA. Ew li Texas perwerdeya p\u00EElot\u00EE dib\u00EEne \u00FB wek\u00EE p\u00EElot\u00EA \u015Fer tevl\u00EE \u015Eer\u00EA Korey\u00EA dibe. Ew bi tevl\u00EEb\u00FBna NASAy\u00EA di ceribandina dagirkirina heyv\u00EA de cihdigire. Yekem\u00EEn fir\u00EEna w\u00EE ya bi firokeya her\u00EE bilez, X-15, di 6'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1966'\u00EE de p\u00EAk t\u00EA. Ji ber ku ew di bilindahiyeke bi qas\u00EE 80 km de firiye, wek\u00EE astronot j\u00EE t\u00EA binavkirin. Adams di ceribandinek\u00EA de jiyana xwe jidestdide."@ku . "Antakya navenda par\u00EAzgeha Xetay\u00EA ye. Di nav sinor\u00EAn Tirkiy\u00EA de ye."@ku . "UTC+10 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Australian Eastern Standard Time (AEST) t\u00EA nav kirin. Hin welat bi bihar\u00EE ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn derbaza UTC+11 dibin \u00FB Australian Eastern Daylight Time(AEDT) an j\u00EE Yukon Daylight Time(YDT) t\u00EA nav kirin. Li wan dernan t\u00EA bikaranin; Aw\u00FBstralya (bi pi\u015Fk\u00EE) Rusya(bi pi\u015Fk\u00EE)"@ku . "UTC+7 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Indochina Time (IT) t\u00EA nav kirin. Hin welat bi bihar\u00EE ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn derbaza UTC+8 dibin. Ew Li van dernan t\u00EA bikaranin; Laos Tayland Kambo\u00E7ya V\u00EEetnam Endonezya Rusya (bi pi\u015Fk\u00EE"@ku . "Bikaran\u00EEna sad\u00EEzm \u00FB mazo\u015F\u00EEzm\u00EA di kar, kiryar \u00FB t\u00EAkiliyan de ye. Wek\u00EE t\u00EA zan\u00EEn sad\u00EEzm nav\u00EA xwe ji Marquis de Sade, ji pirt\u00FBka w\u00EE ya bi nav\u00EA \"120 roj\u00EAn Sodom\" digire. Sade di v\u00EA pirt\u00FBka xwe de \u015F\u00EEroveyeke pirr ba\u015F a sad\u00EEzm\u00EA kiriye. Kes\u00EAn sad\u00EEst dixwazin \u00EA\u015F \u00FB azar bidin ki\u015Fandin. Xwed\u00EE hest \u00FB kesayetike \u00EA\u015Fkencekar in. Pirran\u00EE ev hest \u00FB kesayet\u00EE bingeha xwe ji zaroktiy\u00EA digirin. Mazo\u015F\u00EEzm j\u00EE berevajiya w\u00EA ye, \u00EA\u015F \u00FB azar ki\u015Fandin, ji we bextewarb\u00FBn e. Di der\u00FBn\u00EEnasiy\u00EA de di bin serniv\u00EEsa tevger\u00EAn anormal, f\u00EArb\u00FBn\u00EAn ney\u00EEn\u00EE de cihdigirin. Wek\u00EE elementek\u00EE tabloya nexwe\u015Fiy\u00EAn der\u00FBn\u00EE t\u00EA nirxandin."@ku . "Raleigh paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA North Carolina (Karol\u00EEna Bakur) ye. Bajar xwed\u00EE gelheyek\u00EA bi qas\u00EE 326.653 (2004) ye. Raleigh di sala 1792'\u00EE de hatiye avab\u00FBn \u00FB nav\u00EA xwe ji ka\u015F\u00EEf\u00EA North Carolina Sir Walter Raleigh digire. Raleigh xwed\u00EE gelek fabr\u00EEk \u00FB navend\u00EAn hilber\u00EEn\u00EA ne. F\u00EErmaya navdar IBM bi hezaran kes\u00EE dide xebitandin. D\u00EEsa fabr\u00EEk\u00EAn derman, biyoteknoloj\u00EE wek\u00EE Aventis, BASF, Bayer, Pfizer, SAS Institute, Infineon Technologies, Qimonda hwd) hene. Bajar ji aliy\u00EA perwerdey\u00EA \u00FB jiyana sosyal ve di radeyeke bilind de ye. University of North Carolina at Chapel Hill, North Carolina State University \u00FB Durham li baj\u00EAr in. Li girtigeha navend\u00EE ya baj\u00EAr, di 2'\u00EA berfanbar\u00EA 2005'\u00EE de cezay\u00EA \u00EEdam\u00EA y\u00EA Kenneth Lee Boyd t\u00EA bicihan\u00EEn ku ev 1000em\u00EEn bicihan\u00EEna cezay\u00EA \u00EEdam\u00EA li federedewleta Nort Carolina b\u00FB. Cezay\u00EA mirin\u00EA di sala 1976'\u00EE de li v\u00EA her\u00EAm\u00EA t\u00EA pejirandin."@ku . "Columbia paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA South Carolina \u00FB navenda desthilatiya par\u00EAzgeha Richland County ye. Di ber per\u00EA r\u00FBbara Congaree de ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn 2000'\u00EE gelheya w\u00EA 116.278 \u00FB bi tev\u00EE par\u00EAzgeh\u00EA j\u00EE 664.229 e. Li baj\u00EAr kamp\u00FBsa navend a University of South Carolina \u00FB dibistana perwerdeya le\u015Fker\u00EE ya art\u00EA\u015F\u00EA, Fort Jackson hene. Bingeha baj\u00EAr di 26'\u00EA adar\u00EA 1786'\u00EE de hatiye av\u00EAtin."@ku . "N\u00EEvkada Ba\u015F\u00FBr n\u00EEvkada din\u00EA y\u00EA li ba\u015F\u00FBra ekwator \u00FB n\u00EEvkada bakur dim\u00EA ye. Li N\u00EEvkada Ba\u015F\u00FBr hav\u00EEn di berfanbar\u00EA de heta re\u015Fem\u00EEy\u00EA, zivistan j\u00EE di p\u00FB\u015Fper\u00EA de heta gelaw\u00EAj\u00EA dajo. Li n\u00EEvkada ba\u015F\u00FBr ba\u015F\u00FBra parzem\u00EEna Efr\u00EEka \u00FB Emer\u00EEka, bi piran\u00EE endonezya, parzem\u00EEna Aw\u00FBstralya, Zelanda N\u00FB \u00FB Antarkt\u00EEka he ye. N\u00EEvkada ba\u015F\u00FBr bi piran\u00EE di n\u00EEvkada deryay\u00EE de ye."@ku . "N\u00EEvkada deryay\u00EE n\u00EEvkada din\u00EAya her\u00EE z\u00EAdey\u00EA ji av\u00EA de p\u00EAk t\u00EA ye. Navenda w\u00EA n\u00EEvkad\u00EA di Okyan\u00FBsa pas\u00EEf\u00EEk de li n\u00EAz\u00EE Zelanda n\u00FB ye. Di w\u00EA n\u00EEvkad\u00EA de wek erd Awustralya, Antarkt\u00EEka \u00FB hindik\u00EA Asya \u00FB Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr ten\u00EA he ye. Navenda n\u00EEvkada parzem\u00EEn\u00EE j\u00EE li Bretagne Fransa dikeve ye. Ji r\u00FB ya N\u00EEvkada deryay\u00EE de %89\u00EAn xwe av, %11\u00EAn xwe j\u00EE erd e. Ew li din\u00EA golabal\u00EE (bi tun\u00EE) %29\u00EAn xwe erd \u00FB %71\u00EAn xwe j\u00EE av e."@ku . "N\u00EEvkada parzem\u00EEn\u00EE an j\u00EE N\u00EEvkada Erd\u00EEn n\u00EEvkada din\u00EA y\u00EA her\u00EE pir ji erd p\u00EAk t\u00EA ye. Navenda w\u00EA n\u00EEvkad\u00EA li Bretagne, Fransa dikeve ye. Ew n\u00EEvkada bi tun\u00EE Ewropa, Efr\u00EEka, Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr \u00FB Gronland, n\u00EAz\u00EE %95\u00EAn Asya \u00FB ji s\u00EAy\u00EE dido y\u00EAn Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr dih\u00EAwir\u00EEne. N\u00EEvkada parzem\u00EEni ji sed\u00EE p\u00EAnc\u00EE s\u00EAy\u00EAn xwe (53 %) Av \u00FB ji sed\u00EE \u00E7el \u00FB heft\u00EAn xwe (47 %) erd e. Ew r\u00EAjeya li din\u00EA global\u00EE %29\u00EAn xwe erd \u00FB %71\u00EAn xwe av e. Navenda N\u00EEvkada deryay\u00EE li Okyan\u00FBsa pas\u00EEf\u00EEk dikeve."@ku . "Bakteriyofaj, v\u00EEr\u00FBseke ku bakter\u00EE nesax dike. \u015Eikil\u00EA w\u00EA guhart\u00EE arastedar dide ji bo r\u00FBniv\u00EEs kirina DNA."@ku . "Bakter\u00EE, (bi \u00EEngl\u00EEz\u00EE bacterium, pirejimar bacteria), h\u00FBrj\u00EEnewr\u00EAn tek-\u015Faney\u00EE ne. Bi gi\u015Ft\u00EE, ew \u00E7end maykrometirekan mezin in \u00FB bi gelek form \u00FB \u015F\u00EAweyan hene: girover, dir\u00EAj\u00FBdir\u00EAj, l\u00FBlwerp\u00EA\u00E7. Zanist\u00EA l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn li ser bakteriyan bakter\u00EEzanist e ko tayek\u00EA h\u00FBrj\u00EEnewerzanist\u00EE ye. Bakter\u00EE li hem\u00EE j\u00EEngehan hene: di nav ax\u00EA da, di bin\u00EA deryayan da, li ser\u00EA \u00E7\u00EEyayan li her der\u00EA. Ew di cih\u00EAn m\u00EEna pa\u015Fmay\u00EAn t\u00EEr\u00EAj\u00E7eleng (radioactive waste) j\u00EE hene. Bi awayek\u00EA m\u00EEnak\u00EE (typical) 40 milyon bakter\u00EE di her grameka ax\u00EA da \u00FB yek milyon di nav m\u00EEl\u00EEl\u00EEtireka av\u00EA da hene. Bi gi\u015Ft\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE 5 non\u00EElyon (5 \u00D7 10\u00B3\u00B0) bakteriyan li c\u00EEhan\u00EA hene. Bakter\u00EE di \u00E7erxa zad\u00EE da gelek giring in \u00FB gelek qonax\u00EAn giring di w\u00EA \u00E7erx\u00EA da, wek\u00EE tesb\u00EEtkirina naytrojin\u00EA di atmosfer\u00EA da li ser wan dim\u00EEnit. Di la\u015F\u00EA mirovan da hijmaran bakter\u00EEyan 10 caran ji hijmara \u015Faney\u00EAn la\u015F\u00EE z\u00EAdetir e \u00FB piran\u00EEya wan j\u00EE li ser p\u00EEst\u00EE \u00FB di nav koendama heris\u00EA da ne. Her\u00E7ind e ko piran\u00EEya wan bakter\u00EEyan b\u00EAziyan in an hema bib\u00EAje mifadar in j\u00EE, l\u00EA hindek ji wan derdz\u00EA (pathogenic) in \u00FB dikarin mirovan nesax bikin. Bakteriya derdz\u00EA ya her\u00EE berbelav bakteriya nesax\u00EE ya \u00EA\u015Fa zirav anko sill\u00EA an t\u00FBberkolos\u00EEs\u00EA ye ko her sal z\u00EAdetir ji 2 milyon kesan li seranser\u00EE c\u00EEhan\u00EA dikujit."@ku . "Base pair (bp), cota baz\u00EAn temamker \u00FB n\u00EEtrojen\u00EE di nav gerd\u00EA DNA ye : ad\u00EAn\u00EEn-t\u00EEm\u00EEn \u00FB guan\u00EEn-s\u00EEtoz\u00EEn hene. D\u00EEsa, yek\u00EEneya p\u00EEvan ji bo encam\u00EA DNA ye."@ku . "H\u00FBrj\u00EEnewerzanist zanistek e ko liser h\u00FBrj\u00EEneweran l\u00EAkol\u00EEnan dikit. Babet\u00EAn v\u00EE zanist\u00EE y\u00FBkaryot\u00EAn m\u00EEna pendefok anko kivarikan \u00FB prokaryot\u00EAn m\u00EEna bakter\u00EEyan j\u00EE vedigirit. Her\u00E7ind e j\u00EEnewerb\u00FBna vayr\u00FBsan h\u00EA\u015Fta cih\u00EA genge\u015Fey\u00EA ye, l\u00EA ev zanist l\u00EAkol\u00EEna liser wan j\u00EE vedigirit. Kes\u00EAn ko liser h\u00FBrj\u00EEneweran l\u00EAkol\u00EEnan dikin h\u00FBrj\u00EEnewerzanistvan in."@ku . "\u00C7ax p\u00EEvanake dem\u00EA ye. D\u00EErokzan d\u00EErok\u00EA gor\u00EE \u015Farmend\u00EEyan \u00FB b\u00FByeran, parve \u00E7axan dikin. \u00C7ax\u00EAn d\u00EErok wek \u00E7ax\u00EAn ber d\u00EErok\u00EE \u00FB \u00C7ax\u00EAn D\u00EErok\u00EE t\u00EA parve kirin."@ku . "\u00C7axa Nav\u00EEn \u00E7axake di d\u00EEroka Ewropa de ye. D\u00EErokzan\u00EAn ewropa d\u00EErok\u00EA ewropa wiha parve s\u00EA \u00E7axan dikin; \u00C7axa Ant\u00EEk, ji destp\u00EAka mirovah\u00EEy\u00EA de heta \u00CEmparatoriya Romaya Rojava 476an de daw\u00EE dibe dajo. \u00C7axa Nav\u00EEn p\u00EA \u00E7axa Ant\u00EEk re dest p\u00EA dike \u00FB bi doz\u00EEna Christopher Columbusa Emer\u00EEkay\u00EA di 1492an re j\u00EE daw\u00EE dibe. \u00C7axa N\u00FB an j\u00EE \u00E7axa Modern j\u00EE ji p\u00EA \u00C7axa Nav\u00EEn re dest p\u00EA dike \u00FB heta \u00EEroj dewam dike ye. Ji bo ewropa di w\u00EA dem\u00EA \u00E7axa nav\u00EEn de di tevlihev\u00EEy\u00EA de b\u00FB, \u00C7axa Nav\u00EEn wek \u00E7axa Tar\u00EEya ewropa j\u00EE t\u00EA navandin. Dema \u00E7axa nav\u00EEn de ewropa ji \u00EEmparator\u00EEya Roma de b\u00FB gelek par \u00FB dewlet\u00EAn bi\u00E7\u00FBk\u00EAn wek Br\u00EEtanya, Fransa (Frankan), Elmanya (German\u00EEyan), Macaristan. \u00CEmparatoriya Romaya Rojhelat d\u00FBv \u00EEmparatoriya Romaya Rojava daw\u00EE dibe re \u00EAd\u00EE wek \u00EEmparatoriya B\u00EEzans t\u00EA navandin. \u00CEmparatoriya B\u00EEzans hin deman gelek lawaz b\u00FB j\u00EE, ji bo Konstantinopolis, paytexta B\u00EEzans, s\u00FBr\u00EAn xweya tendurist heb\u00FBn heta daw\u00EEya \u00E7axa nav\u00EEn li piya ma. Ew bi dagir kirina Konstantinopolisa di 1453an, ji al\u00EEya Osmanan re daw\u00EE b\u00FB. W\u00EAne:Europe in 1470. PNG Ewropa 1470anan de Xirist\u00EEyan\u00EE di w\u00EA dem\u00EA de p\u00EA\u015Fan\u00EE li Roma, ji p\u00EA re j\u00EE li tevah\u00EE ewropa belav b\u00FB. L\u00EA di sedsala 13'an de wek Roman Katol\u00EEk \u00FB Yewnan\u00EE Ortodoks b\u00FB du paran. \u00F6 \u00CEslam\u00EEyet di \u00C7axa nav\u00EEn de derket \u00FB vaj\u00EEya ewropa, misilmanan di w\u00EA dem\u00EA de him belavb\u00FBna ser xakan, him \u00E7andey\u00EE, him abor\u00EE dema xweya z\u00EAr\u00EE dij\u00EE dib\u00FBn. Efr\u00EEka, Asya, Anatol\u00EE, Endulus dest xwe xist\u00EE b\u00FBn \u00FB ji bo dagir kirin\u00EA re gefa didana Konstantinopolis \u00FB ewropa ye. Xirist\u00EEyanan di w\u00EA \u00E7ax\u00EA de bi p\u00EA\u015Fenga d\u00EAra Katol\u00EEk ji bo misilmanan ji wan xakan, bi taybet\u00EE ji xak\u00EAn p\u00EEroz der xin sefer\u00EAn Xa\u00E7iya der xistin. Ya p\u00EA\u015Fin di 1095an de, ya pa\u015Fin j\u00EE di 1291an de ji bo or\u015Fel\u00EEm ji misilmanan bist\u00EEnin neh sefera xa\u00E7iya hat saz kirin."@ku . "\u00CEmparatoriya Romaya Rojava \u00EEmparatoriya pa\u015F \u00CEmparatoriya Roma re li rojava dewam kir\u00EE b\u00FB. Ew di 395an, p\u00EA \u00EEmparator\u00EE Roma Theodosius I \u00EEmparator\u00EE navbera du law\u00EAn xwe Honorius(rojava) \u00FB Arcadius(rojhelat) de kire du paran re saz b\u00FB \u00FB di 476an de j\u00EE hilwe\u015F\u00EE b\u00FB. L\u00EA hin sala hilwa\u015F\u00EE b\u00FBna \u00EEmparator\u00EE wek 568an dib\u00EEnin. \u00CEmparator\u00EA \u00CEmparatoriya Romaya Rojavay\u00EE p\u00EA\u015Fin law\u00EA Theodosius I\u00EE bi\u00E7\u00FBk Honorius b\u00FB. Dema Honorius de bi Ko\u00E7a Qoman re \u00EAr\u00EE\u015Fay\u00EAn Vandalan\u00EA Roma dest p\u00EA kir. K\u00EAnge \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn Vandalan dest p\u00EA kir Honorius di 402an de paytext ji Revenna de bire Milan e. Di 406an de Gotan, Sueban Alanan bi bandora ko\u00E7a Hunan\u00EA ji rojhelat re \u00EAr\u00EE\u015Fa \u00CEtalya kirin. Ji p\u00EA gelek cengan re di 418an de V\u00EEz\u00EEgotan bi daw\u00EE wek federat\u00EEf li Hispanya hatin bic\u00EEh kirin. Di 423an de Valentinian III derbaza text\u00EA b\u00FB. Dema Valentinian III de xak\u00EAn li Efr\u00EEka ji dest\u00EAn Roma derketin, bakur rojavaya Hispanya bi dest\u00EAn Sueban hat dagir kirin. Galya di 436an de dest bi Hunan ket. 451an de Atilla hat bin xistin \u00FB \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn Hunan hatin rawestandin. L\u00EA \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn gel\u00EAn german\u00EAn wek Vandalan, V\u00EEz\u00EEgot, Burgundan dewam kir. Di 476an de serdar\u00EA Germanan Odoaker, yek ji serdar\u00EAn Atilla b\u00FB, texta Roma dest xwe xist \u00FB daw\u00EEya \u00EEmparatoriya Romaya rojava da. Di daw\u00EEya sedsala 5'an de xak\u00EAn \u00EEmparator\u00EEy\u00EA bi piran\u00EE dest\u00EAn Vandal \u00FB V\u00EEz\u00EEgotan hat dagir kirin."@ku . "---Sidenote START---"@ku . "W\u00EAne:Iberian peninsula. jpg Dewlet\u00EAn li n\u00EEvgirava \u00CEber\u00EE N\u00EEvgirava \u00CEber\u00EE an n\u00EEvgirava \u00CEberyay\u00EE li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojavay\u00EA parzem\u00EEna Ewropay\u00EA ye. R\u00FBerda w\u00EA n\u00EEvgirav\u00EA 582.860 km\u00B2 ye. Spanya \u00FB Port\u00FBgal herdu dewlet\u00EAn li ser w\u00EA n\u00EEvgirav\u00EA ne. Andorra li s\u00EEnor\u00EAn Fransay\u00EA \u00FB Gibraltar (C\u00EEbraltar), kolon\u00EEya \u00CEngilter\u00EA j\u00EE li pozik\u00EA Tengava C\u00EEbraltar\u00EA bakur e. Di lat\u00EEn\u00EE de \u00FB di \u00EEmparatoriya Romay\u00EE de ew re\u015Fah\u00EEye wek Hispania dihat navandin \u00FB ji w\u00FB\u015Fe de j\u00EE Espa\u00F1a \u00FB Spanya hatiye afirandin. Ji bo \u015F\u00FBna Port\u00FBgal \u00EEroj li ser di \u00EEmparatoriya Romay\u00EE de wek Lusitania dihat navandin, nav\u00EA Port\u00FBgal di lat\u00EEn\u00EE de Lusitania ye. Di 711an de Tar\u00EEq bin Ziyad di tengava C\u00EEbraltar\u00EA re derbaza n\u00EEvgirava \u00CEber\u00EE b\u00FB \u00FB li wir dewleta Endulus\u00EA saz kir. Misilman, bi gelemper\u00EE berber\u00EE \u00FB ereban, heta 1492an li n\u00EEvgirav\u00EA dewleta Endulus\u00EA dewam kirin. Ew ji p\u00EA re derbaza dimatiy\u00EAn \u00EEroj b\u00FB."@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "Sezen Aksu yek ji stranb\u00EAj, bestekar, hunermend \u00FB helbestvana her\u00EE navdar\u00EAn Tirk e. Ew di 3 sal\u00EE de bi malbata xwe ve ji Denizliye de ko\u00E7a \u0130zmire kir. Di 1970an de p\u00EA\u015Fbaz\u00EEyay\u00EA dengey\u00EA kovara Hafta Sonu de b\u00FB \u015Fe\u015Fem. Di 1973an de keta fakultey\u00EA Ziraat\u00EA Zan\u00EEngeha Ege ye. L\u00EA ew n\u00EEv\u00EE de terikand \u00FB xwe da stranb\u00EAj\u00EE ye. Tekana(\u00CEng. single) xweya her\u00EE p\u00EA\u015Fin wek Sezen Seley di 1975an de bi nav\u00EA Haydi \u015Eans\u0131m der xist. L\u00EA w\u00EA alb\u00FBm\u00EA n\u00EAz\u00EE tu nefirot. 1976 bi tekana xweya Olmaz Olsun(Bila nabe) navdar b\u00FB. Album xweya dir\u00EAj\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015Fin di 1977an de bi nav\u00EA \"Allaha\u0131smarlad\u0131k\" der xist \u00FB \u00EAd\u00EE navdar b\u00FB. Ew ji albuma xweya Ser\u00E7ey\u00EA \u015Funda bi navl\u00EAk\u00EA Minik Ser\u00E7e hat navandin. Di 2006an de pirt\u00FBkeke xweya helbestan bi nav\u00EA Eksik \u015Eiir(Helbesta K\u00EAm) der ket."@ku . "W\u00EAne:Flag zwolle. svg Al\u00EA Zwolle W\u00EAne:Wapen Zwolle. png Arma Zwolle W\u00EAne:LocatieZwolle. png Nex\u015F\u00EA Zwolle Zwolle paytext\u00EA herem\u00EA holend\u00EE Overijssel e. Serok\u00EE bajar\u00EA Henk Jan Meijer e. R\u00FBber\u00EA xwe 119,28 km\u00B2 e. Li Zwolle n\u00EAz\u00EEk\u00EE 112.000 kes hene (1'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 2005)."@ku . "W\u00EAne:Wappen von Zwiesel. png Arma Zwiesel Zwiesel bajarek di herem\u00EA Bayern di nav\u00E7eya Regen da ye. R\u00FBber\u00EA xwe 41,14 km\u00B2 ye, n\u00EEf\u00FBs\u00EA xwe 10.259 (29'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 2005) ye. Serok\u00EE Zwiesel Robert Zettner y\u00EA part\u00EEya CDU ye."@ku . "Denver [\u02C8d\u025Bnv\u025A] ji sala 1876'\u00EE virde paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Colorado (DYA) ye. Li rojhilata \u00E7iyay\u00EAn Rocky Mountains dikeve. Denver herwek\u00EE navenda par\u00EAzgeha bi heman nav\u00EE ye. Li baj\u00EAr 556.835 kes dij\u00EE. Li par\u00EAzgeha w\u00EA j\u00EE 2.600.000 kes."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/8e/Salahaddin.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
W\u00EAne:Saladin2. jpg Selahed\u00EEn\u00EA Ey\u00FBb\u00EE (532-589/1138-1193) W\u00EAne:Saladin the Victorious. jpg Selahed\u00EEn, li gor\u00EE Gustave Dor\u00E9 (sedsala 19. ), w\u00EAneyek\u00EE ji pirt\u00FBka J.F. Michaud a bi nav\u00EA \"Histoire des Croisades\". Rew\u00EArdeya Selahed\u00EEn li \u015Eam\u00EA W\u00EAne:Dirham Saladin. jpg Diravek\u00EE Selahed\u00EEn W\u00EAne:Damascus-SaladinTomb. jpg Gora Selahed\u00EEn li \u015Eam\u00EA Selahed\u00EEn\u00EA Ey\u00FBb\u00EE (wek Selahed\u00EEn, Silhed\u00EEn, Selahed\u00EEn\u00EA Kurd\u00EE \u00FB Simko j\u00EE t\u00EA naskirin; li Rojavay\u00EA j\u00EA re Saladin t\u00EA gotin) kurdek\u00EE serle\u015Fker\u00EA misilmanan b\u00FB ku di destp\u00EAk\u00EA de li dij\u00EE fatimiyan \u00FB pi\u015Ft re li dij\u00EE xa\u00E7perestan (mes\u00EEhiy\u00EAn ku \u00E7\u00FBb\u00FBn xak\u00EAn p\u00EEroz li Fil\u00EEst\u00EEn\u00EA ji bo ola xwe bipar\u00EAzin) derket\u00EEb\u00FB \u00FB bajar\u00EA Quds\u00EA dor\u00EA sedsalek\u00EA \u015Funda bidest misilmanan xist \u00FB qewirandina xa\u00E7perest\u00EAn Ewrop\u00EE ji Rojhilata Nav\u00EEn de serkeft\u00EE b\u00FBb\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE ku Selahed\u00EEn\u00EA Ey\u00FBb\u00EE di 4'\u00EA adar\u00EA sala 1193'an de li \u015Eam\u00EA wefat kir, \u00CEmparatoriya Ey\u00FBb\u00EE, ya Kurdan ku Selahed\u00EEn di sala 1175'an de damezrandib\u00FB, di navbera zarok\u00EAn Selahed\u00EEn de parve b\u00FB \u00FB h\u00EAza xweya dem\u00EA Selahed\u00EEn de winda kir."@ku . "\u015Eah ji bo key\u00EAn an monra\u015F\u00EAn m\u00EAr dih\u00EAt bikaran\u00EEn. Ev nav bi gelemper\u00EE ji bo monar\u015F\u00EAn \u00CEran\u00EE hat\u00EEye bikaran\u00EEn."@ku . "\u015Eahban\u00FB ji bo monar\u015F\u00EAn jin t\u00EA bikaran\u00EEn. Ew di ziman\u00EA pers\u00EE derketi ye. Ew di d\u00EEroka \u00EEran de bi ten\u00EA ji bo Ferah Diba di 1967an de hat\u00EE b\u00FB bikaran\u00EEn. Ew jina ten\u00EAya li \u00EEslam\u00EEyet\u00EA \u015Funda \u00EEran kergar kir\u00EE b\u00FB."@ku . "Birc, yek ji kom\u00EAn st\u00EArkan e. Ji aliy\u00EA Astronomiy\u00EA de ji 12 kom\u00EAn st\u00EArkan p\u00EAk t\u00EA."@ku . "9. sedsala b.z. | 8. sedsala b.z. | 7. sedsala b.z. 790\u00EAn b.z. | 780\u00EAn b.z. | 770\u00EAn b.z. | 760\u00EAn b.z. | 750\u00EAn b.z. | 740\u00EAn b.z. | 730\u00EAn b.z. | 720\u00EAn b.z. | 710\u00EAn b.z. | 700\u00EAn b.z. 8. sedsala BZ, ango sedsala 8'an ber\u00EE zay\u00EEne di 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 800 b.z. dest p\u00EA dike \u00FB 31'\u00EA berfanbar\u00EA 701 b.z. \u00EA j\u00EE xelas dibe."@ku . "5. sedsala b.z. | 4. sedsala b.z. | 3. sedsala b.z. 390\u00EAn b.z. | 380\u00EAn b.z. | 370\u00EAn b.z. | 360\u00EAn b.z. | 350\u00EAn b.z. | 340\u00EAn b.z. | 330\u00EAn b.z. | 320\u00EAn b.z. | 310\u00EAn b.z. | 300\u00EAn b.z. 4. sedsala BZ, ango sedsala 4'an ber\u00EE zay\u00EEne di 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 400 b.z. dest p\u00EA dike \u00FB 31'\u00EA berfanbar\u00EA 301 b.z. \u00EA j\u00EE xelas dibe."@ku . "---Sidenote START---"@ku . "\u00C7axa N\u00FB an j\u00EE \u00C7axa Modern gor\u00EE polandin\u00EA d\u00EEroknas\u00EAn ewropa ji p\u00EA \u00C7axa Nav\u00EEn re dest p\u00EA dike \u00FB heta \u00EEroj t\u00EA ye. L\u00EA destp\u00EAka \u00C7axa Modern nevebir\u00EE ye. Gor\u00EE hin d\u00EEroknasan ew bi dagir kirina Osmanana di 1453an de dest p\u00EA dike, gor\u00EE hinekan j\u00EE ew bi dozkirina y\u00EA Emer\u00EEka di 1492an de dest p\u00EA dike. Gor\u00EE hinan j\u00EE ew bi doz kirina \u00E7apxane y\u00EA di 1450an de an j\u00EE destp\u00EAk\u00EA Reform\u00EAn li \u00CEtalya re dest p\u00EA dike. \u00C7axa N\u00FB gor\u00EE d\u00EErokzanan wiha t\u00EA dabe\u015Fandin; \u00C7axa N\u00FBya P\u00EA\u015Fin di destp\u00EAk de heta 1789an \u015Eore\u015Fa Frans\u00EE. \u00C7axa N\u00FBya N\u00FB, di 1789an de heta \u00EEroj Di \u00C7axa N\u00FB de doz kirina ser derya re wek Emer\u00EEka, Aw\u00FBstralya, Antarkt\u00EEka hat doz kirin. Ji p\u00EA re dema Kolon\u00EEyan dest p\u00EA kir \u00FB ji \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EE y\u00EA Yek\u00EA re yek bi yek hat veri\u015F\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Geromeslavemarket. jpg Xulam ew kes\u00EA y\u00EA kesek\u00EE din e. Ew kes\u00EE bi xwed\u00EE wek xulam dihat navendin. Xulam div\u00EA b\u00FB ku xwed\u00EE xwe \u00E7i b\u00EAje bikar\u00EEya. Xulam\u00EE heta sedsala 20'an wek ti\u015Ftek\u00EE normal dihat did\u00EEn. Li \u00EEmparatoriya Roma da sinifake wek sklavan dihat navend\u00EE b\u00FB he b\u00FB. Tu maf\u00EAn Sklavan tune b\u00FBn. Li Yewnan\u00EEyan, Mezopotamya, Misiran xulam\u00EE \u00EAp\u00EA firavan b\u00FB. Li ser xulam\u00EEy\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015Fin di Danezan\u00EA Maf\u00EAn Mirovan \u00FB Hevwelat\u00EEye ya ji p\u00EA \u015Eore\u015Fa Frans\u00EE re hat nivisand\u00EE b\u00FB de dihat gotin ku mirov azad \u00FB wekhev t\u00EA din\u00EA j\u00EE ew bi qent\u00FBr\u00EE her\u00EE p\u00EA\u015Fin li \u00CEng\u00EEltere \u00FB DYA di 1807an de hat qedexe kirin. Di 1926an de Koma Miletan Xulam\u00EE li din\u00EA qedexe kir."@ku . "3. sedsala b.z. | 2. sedsala b.z. | 1. sedsala b.z. 190\u00EAn b.z. | 180\u00EAn b.z. | 170\u00EAn b.z. | 160\u00EAn b.z. | 150\u00EAn b.z. | 140\u00EAn b.z. | 130\u00EAn b.z. | 120\u00EAn b.z. | 110\u00EAn b.z. | 100\u00EAn b.z. 2. sedsala BZ, ango sedsala 2'an ber\u00EE zay\u00EEne di 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 200 b.z. dest p\u00EA dike \u00FB 31'\u00EA berfanbar\u00EA 101 b.z. \u00EA j\u00EE xelas dibe."@ku . "Poland (wek\u00EE Polenda, Polonya, Lehistan \u00FB Polonistan j\u00EE t\u00EA nas\u00EEn, bi polon\u00EE: Polska, nav\u00EA ferm\u00EE: Komara Poland\u00EA welatek\u00EE li navrasta Ewropay\u00EA ye. Poland li rojava bi Almanya, li ba\u015F\u00FBr bi Slovakya \u00FB Komara \u00C7ek\u00EE, li rojhilat bi Letonya, B\u00EAlar\u00FBs \u00FB \u00DBkrayna, li bakur j\u00EE bi Deryaya Balt\u00EEk \u00FB be\u015Fek ji erda r\u00FBsan ve hatiye dorp\u00EA\u00E7kirin."@ku . "W\u00EAne:File- Achaemenid Persian Empire ~480 BC. png \u00CEmperatoriya Hexameni\u015F\u00EE (480 b.z. ) Hexameni\u015F\u00EE anko Exm\u00EEn\u00EE nav\u00EA \u00EEmperator\u00EE ya mezina netewey\u00EAn \u00EEran\u00EE b\u00FBye ko pi\u015Ft\u00EE herifyana desthilata p\u00EA\u015Ftir ya netewey\u00EAn \u00EEran\u00EE, Med anko M\u00EEd\u00EEyan, desthlata ban\u00EE ya \u00CEran\u00EA girt dest\u00EA xwe. Demezr\u00EAner\u00EA Hexameni\u015F\u00EEyan K\u00FBr\u00FB\u015F b\u00FB. Di d\u00EEroka kevin da ew emperator\u00EE mezintir\u00EEn, xurttir\u00EEn \u00FB berfirehtir\u00EEn emperator\u00EE b\u00FBye. Li deman demek\u00EA, desthilata w\u00EA li al\u00EEy\u00EA rojhilat\u00EA digehi\u015Ft Afxanistan \u00FB Pakistana niha, li al\u00EEy\u00EA Bakur\u00EA rojhilat\u00EA digehi\u015Ft Asyaya Nav\u00EEn, li al\u00EEy\u00EA Bakur\u00EA Rojhilat digehi\u015Ft perav\u00EAn Deryaya Re\u015F, li rojava digehi\u015Ft tevaya Anatol\u00EE \u00FB parek ji n\u00EEvgizirta Balkan\u00EA, tevaya welat\u00EAn rojhilata nav\u00EEn m\u00EEna \u00CEraq, S\u00FBr\u00EE, Ordin, Libnan, Felest\u00EEn, Isra\u00EEl, n\u00EEvgizirta Ereb\u00EE, Misir \u00FB parek ji welat\u00EA L\u00EEbyay\u00EA. R\u00FBber\u00EA emperator\u00EE ya Hexameni\u015Fiyan n\u00EAz\u00EE 7.5 milyon k\u00EElometir\u00EAn \u00E7argo\u015Fe b\u00FB. Ev \u00EEmperator\u00EE wek\u00EE serhildanek\u00EA dijber\u00EE \u00EEmperator\u00EE ya M\u00EEdiyan hat avakirin \u00FB bi qasek\u00EE xurt \u00FB bih\u00EAz b\u00FB ko du caran n\u00EAz\u00EEk b\u00FB tevaya Yewnana Kevin bigirt. Li daw\u00EEy\u00EA j\u00EE liser dest\u00EA Eskender\u00EA Mekedon\u00EE herifya. Le\u015Fkir\u00EA \u00CEskender paytext\u00EA Hexameni\u015F\u00EEyan, Persepol\u00EEs anko Parse \u015Fewitand."@ku . "Hartford paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Connecticut e. Bi tev\u00EE 124.848 (2004) gelheya xwe navenda par\u00EAzgeha bi heman nav\u00EE ye j\u00EE. Koord\u00EEnat\u00EAn cograf\u00EEk: 41,77\u00B0 Bakur, 72,68\u00B0 Rojava. R\u00FBber: 46,5 km\u00B2. Nav\u00EA xwe ji bajar\u00EA Samuel Stones, Hartford, Br\u00EEtanya digire ku ew yek ji avaker\u00EAn baj\u00EAr t\u00EA zan\u00EEn."@ku . "Santa Fe [\u02CCs\u00E6nt\u0259\u02C8fe\u026A] paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA New Mexico ye. Di par\u00EAzgeha Santa Fe County de ye \u00FB cih\u00EA w\u00EA ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 2.000 m bilind e. * Gelhe: 62.203 (2000)."@ku . "\u00CEmperatoriya Sasan\u00EE, \u00EEmperatoriya \u00E7ar\u00EA ji desthilat\u00EAn xurt\u00EAn \u00EEran\u00EE ber\u00EE hatina \u00CEslam\u00EA bo Ban\u00EEya \u00CEran\u00EA ye, ko ji sala 226\u00EA heta 651\u00EA desthilatdar b\u00FBne. Erde\u015F\u00EEr\u00EA Yek\u00EA pi\u015Ft\u00EE \u015Fkandina \u015Fah Artaban\u00EA \u00C7ar\u00EA, \u015Fah\u00EA Partiyan anko E\u015Fkaniyan \u00EEmperatoriya Sasaniyan damezirand. \u015Eah\u00EA d\u00FBmah\u00EE y\u00EA ji v\u00EA \u00EEmperatoriy\u00EA \u00CAzidegir\u00EA S\u00EAy\u00EA b\u00FB ko pi\u015Ft\u00EE 14 sal\u00EAn \u015Fer \u00FB pev\u00E7\u00FBnan digel le\u015Fker\u00EAn \u00CEslam\u00EA \u015Fkest. Ew rev\u00EE \u00FB li Merv\u00EA bi dest\u00EA a\u015Fevanek\u00EE hat ku\u015Ftin."@ku . "Trenton paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA New Jersey e. Gelheya w\u00EA 84.834 kes e (2005)."@ku . "W\u00EAne:Coin01. jpg Mec\u00EEdiyeke Erde\u015F\u00EEr\u00EA Yek\u00EA. Li Muzexaneya Br\u00EEtan\u00EE ya London\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. Erde\u015F\u00EEr\u00EA Yek\u00EA anko Erde\u015F\u00EEr\u00EA Babekan anko \"kes\u00EA \u015Fah\u00EEniya xwe ji Xwed\u00EA girt\u00EE ye\" \u015Fah\u00EA yek\u00EA ji \u015Fah\u00EAn \u00EEmperatoriya \u00E7ar\u00EA ji desthilat\u00EAn xurt\u00EAn \u00EEran\u00EE y\u00EAn ber\u00EE hatina \u00CEslam\u00EA Sasniyan bo. Erde\u015F\u00EEr\u00EA Yek\u00EA li sala 226\u00EA pi\u015Ft\u00EE \u015Fkandina \u015Fah Artaban\u00EA \u00C7ar\u00EA, \u015Fah\u00EA partiyan anko e\u015Fkaniyan \u00EEmperatoriya Sasaniyan damezirand."@ku . "Trenton nav\u00EE pir bajaran di DYE \u00FB Keneda da ye."@ku . "W\u00EAne:Flag of Chile. svg Ala \u015E\u00EEley\u00EA W\u00EAne:Coat of arms of Chile. svg Arma \u015E\u00EEley\u00EA W\u00EAne:LocationChile. png Nex\u015Feya \u015E\u00EEley\u00EA \u015E\u00EEl\u00EE, welatek\u00EA parzem\u00EEna Emer\u00EEkaya Ba\u015Fur e. Nav\u00EA ferm\u00EE y\u00EA v\u00EE welat\u00EE Komara \u015E\u00EEle ye. Ev welat wek\u00EE axeka zirav dikevit navbera zinc\u00EEre\u00E7iyay\u00EAn And\u00EA \u00FB Okyan\u00FBsa Aram. Tevaya s\u00EEnor\u00EA rojava y\u00EA welat\u00EE Okyan\u00FBsa Aram e. Hevs\u00EE y\u00EAn \u015E\u00EEl\u00EE ev in: li bakur Per\u00FB, li bakur\u00EA rojhilat Bol\u00EEvya, li rojhilat Arjent\u00EEn. Dertenga D\u00EAr\u00EEk dikevit al\u00EEy\u00EA her\u00EE ba\u015Fur y\u00EA \u015E\u00EEley\u00EA. Santiago mezintir\u00EEn baj\u00EAr \u00FB paytext\u00EA \u015E\u00EEley\u00EA ye."@ku . "Arcadius bi tun\u00EE Flavius Arcadius, \u00EEmparatorek\u00EE \u00EEmparatoriya B\u00EEzans b\u00FB. W\u00EE navbera 395an \u00FB 408an de \u00EEmparator\u00EE kergar kir. Arcadius law\u00EA Theodosius I \u00EA her\u00EE mezin \u00FB biray\u00EA Honorius, \u00EEmparator\u00EA \u0130mparatoriya Romaya Rojava, b\u00FB. Bav\u00EE w\u00EE ew di 383an de wek Augustus, ango \u00EEmparator, da zan\u00EEn. Ew bi ferm\u00EE j\u00EE di 395an de, p\u00EA \u00EEmparator\u00EE \u00EAd\u00EE vebir\u00EE b\u00FB du paran re, derbaza texta rojhelata \u00EEmparator\u00EEye b\u00FB. \u00CEmparator Arcadius s\u00EA q\u00EEz\u00EAn \u00FB lawek\u00EE xwe he b\u00FBn. Li wan q\u00EEzan de ya bi nav\u00EA Aelia Pulcheria di 414an de wek \u00EEmparatorban\u00FB derbaza text\u00EA \u00CEmparatoriya Romaya Rojhelat b\u00FB. Law\u00EA xwe Theodosius II j\u00EE, ji p\u00EA Arcadius mir re di 408an de derbaza text\u00EA \u00EEmparator\u00EEye b\u00FB."@ku . "Honorius, bi tun\u00EE Flavius Honorius, yek ji \u00EEmparator\u00EAn \u00CEmparatoriya Romaya Rojhelat\u00EA di navbera 395an \u00FB 423an de \u00EEmparator\u00EE kergar kir\u00EE b\u00FB. Honorius law\u00EA \u00EEmparator Theodosius I \u00FB biray\u00EA Arcadius, \u00EEmparator\u00EA \u00EEmparatoriya B\u00EEzans b\u00FB. Dema \u00EEmparatoriya Honorius de German di dema Ko\u00E7a Qoman de \u00EAr\u00EE\u015Fa \u00EEmparator\u00EEy\u00EA dikir. Di 406an de Barbaran hin xak\u00EAn Hispanya \u00FB Galya dagir kirin \u00FB Br\u00EEtanya bi tun\u00EE ji dest\u00EAn Roma derket. Di dema Honorius, di 410an de bajar\u00EA Roma bi dest\u00EAn V\u00EEz\u00EEgotan hat dagir kirin. D\u00EEsa di w\u00EA dem\u00EA de Honorius ji tirs\u00EAn V\u00EEz\u00EEgotan \u00FB Vandalan re paytext ji Milan\u00EA de bir\u00EE b\u00FB Ravennay\u00EA. Li der \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn Germanan b\u00EAtir li hundura \u00EEmparatoriy\u00EA de wek Galya, Br\u00EEtanya \u00FB Efr\u00EEka j\u00EE ser\u00EEhildan der diketin. Honorius di 15'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 423an de mir \u00FB ji p\u00EA w\u00EE re xwarz\u00EEye xwe Valentinian III derbaza text\u00EA b\u00FB."@ku . "Barbar (bi yewnan\u00EE \u03B2\u03AC\u03C1\u03B2\u03B1\u03C1\u03BF\u03C2, b\u00E1rbaros, gelejmar b\u00E1rbaroi) di Yewnaniya Ant\u00EEk de ew kes\u00EAn ne ji ziman\u00EA yewnan\u00EE an j\u00EE ne\u00E7\u00EA yewnan\u00EE diaxaft\u00EE re dihat digotin. Di \u00EEmparatoriya Roma de j\u00EE Barbar ew kes\u00EAn b\u00EA hevotina Roma(paideia) re dihat digotin. \u00CEroj Barbar ji bo ew kes\u00EAn ne\u015Farmend ango nemeden\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. W\u00EA wek Vandal\u00EEzm di her\u00EEk\u00EA dem\u00EA de mane guhert\u00EE ye. Ew bi guman\u00EE di bar- bar(vite vit kirin) de der ket\u00EE b\u00FB. L\u00EA li ber yewnanan di Sanskr\u00EEt de w\u00FB\u015Feyeke wek barbar\u0101 ji bo kes\u00EAn lalik re dihat bikaran\u00EEn. Di yewnan\u00EE de ew her\u00EE p\u00EA\u015Fi ji al\u00EEya Homeros di pirt\u00FBka \u00CElyada(\u0130lias) de wek axft\u00EEy\u00EAn barbar\u00EE (barbarophonoi) ji bo hin kes\u00EAn ji Anatoliya re hat\u00EE b\u00FB bikaran\u00EEn. \u00C7iqas Romayan ji bo yewnanan barbar b\u00FBn j\u00EE, wan j\u00EE \"barbar\" ji bo ew kes\u00EAn b\u00EA hevotin re bikarand\u00EE b\u00FB. Barbar di d\u00EEroka \u00E7\u00EEn\u00EA de j\u00EE \u015Fun d\u00EEt\u00EE b\u00FB. \"Barbar\" ji bo ew kes\u00EAn der de ko\u00E7a \u00C7\u00EEn kir\u00EE, ango kes\u00EAn li \u00E7\u00EEn nehatin\u00EE din\u00EA, dihat bikaran\u00EEn."@ku . "sedsala 3'an | sedsala 4'an | sedsala 5'an 372 | 373 | 374 | 375 | 376 | 377 | 378 | 379 | 380 | 381 | 382"@ku . "sedsala 4'an | sedsala 5'an | sedsala 3'an 403 | 404 | 405 | 406 | 407 | 408 | 409 | 410 | 411 | 412 | 413"@ku . "W\u00EAne:Catholic population. svg Katol\u00EEk li c\u00EEhan\u00EA (2009) Katol\u00EEk ew kes\u00EE ji d\u00EAra katol\u00EEk, ango roma-katol\u00EEk, re t\u00EA gotin. Ew ji w\u00FB\u015Fey\u00EA yewnan\u00EE \u03BA\u03B1\u03B8\u03BF\u03BB\u03B9\u03BA\u03CC\u03C2 (katholik\u00F3s) de der ket\u00EE ye \u00FB t\u00EA maney\u00EA gelemper\u00EE rewa\u00E7dar."@ku . "S\u00EEc\u00EElya an S\u00EEc\u00EEl girava her\u00EE mezina Deryaya Nav\u00EEn de ye \u00FB yek ji nav\u00E7ey\u00EAn otonom \u00EAn \u00CEtalyay\u00EA ye. Ew li ba\u015F\u00FBr rojavaya n\u00EEvgirava Apenn\u00EEn (an n\u00EEvgirava \u00CEtalya) dikeve ye. R\u00FBerda S\u00EEc\u00EElya 25.709 km\u00B2 ye \u00FB n\u00EAz\u00EE 5 milyon kes li dij\u00EE ye. Paytext\u00EA nav\u00E7eya otonom Palermo ye. Hin bajar\u00EAn xweya din\u00EAn gerin Catania, Messina \u00FB Syrakus ye."@ku . "N\u00EEvgirava Apennin (bi \u00EEtal\u00EE, Penisola Appenninica) an N\u00EEvgirava \u00CEtalyay\u00EA yek ji n\u00EEvgirav\u00EAn her\u00EE mezin\u00EAn Ewropa ye. Ew ji Alpan de heta Deryaya Nav\u00EEn li ser n\u00EAz\u00EE 1.000 km dir\u00EAjah\u00EEyeke ye. Ew ji bo te\u015Fey\u00EA xwe wek g\u00EEzme t\u00EA zan\u00EEn. Li ser n\u00EEvgirav derve du dewlet\u00EAn bi\u00E7\u00FBk San marino \u00FB Vat\u00EEkan di re\u015Fah\u00EE y\u00EA \u00CEtalya de ye. N\u00EEvgirav li rojava bi Deryaya L\u00EEguryay\u00EE \u00FB Deryaya T\u00EEren\u00EA, li ba\u015F\u00FBr bi Deryaya \u00CEyon \u00FB li rojhelat bi Deryaya Adriyat\u00EEk dor p\u00EA\u00E7ay\u00EE ye. Li n\u00EEvgirav\u00EA \u00E7\u00EEyay\u00EAn nav\u00EA xwe dan\u00EAy\u00EE \u00C7iyay\u00EAn Apennin hene."@ku . "W\u00EAne:Tyrrhenian Sea map. png Nex\u015Feya Deryaya T\u00EEren\u00EA Deryaya T\u00EEren\u00EA deryake nav\u00E7eya Deryaya Nav\u00EEn \u00FB li rojava navbera \u00CEtalya, Sard\u00EEnya \u00FB S\u00EEc\u00EElyay\u00EA de ye. J\u00EAra tengava Kors\u00EEka Deryaye T\u00EEren\u00EA e \u00FB bi tengava Messina digehe Deryaya Yon\u00EE e. Kur\u00EE xweya her\u00EE mezin 3.785 m e. Nave T\u00EEren ji Tyrrhenus, nav\u00EA yewnanan ji bo etruskan dihat bikarand\u00EE b\u00FB de t\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Tyrrhenian Sea map. png Deryaya L\u00EEguryay\u00EE, li v\u00EA nex\u015Feya \u00EEngil\u00EEz\u00EE wek Ligurian Sea t\u00EA d\u00EEtin. Deryaya L\u00EEguryay\u00EE deryayeke di Deryaya Nav\u00EEn de navbera li ba\u015F\u00FBr girav\u00EAn Kors\u00EEka \u00FB Elbey\u00EA li bakur j\u00EE berav\u00EAn Ligurya \u00FB Monakoy\u00EA de ye. Di kendava Genovay\u00EA de kurah\u00EEya L\u00EEgurya digehe 2.615 m."@ku . "Concord paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA New Hampshire e \u00FB li par\u00EAzgeha Merrimack County de ye. Gelheya w\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 40.000 (2000) e."@ku . "\u00C7iyay\u00EA Etna \u00E7iyayek\u00EE \u00E7alak \u00EA volkan\u00EEk (\u00EAt\u00FBn\u00EE) e \u00FB li berav\u00EAn rojavay\u00EA S\u00EEc\u00EElya n\u00EAz\u00EE Messina \u00FB Catania ye. Bilindah\u00EEya w\u00EE 3.326 m ye \u00FB ew \u00E7iyay\u00EA volkan\u00EEk\u00EE ewropayey\u00EE her\u00EE \u00E7alak e. Ew li \u00CEtalyay\u00EA \u00E7\u00EEyay\u00EA her\u00EE bilind li ba\u015F\u00FBra Alpan e. Etna niha j\u00EE \u00E7alak e \u00FB ew \u00E7end sal\u00EAn daw\u00EE de j\u00EE gelek caran teq\u00EE ye."@ku . "Carson City ji sala 1851'\u00EE virde paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Nevada ye. Gelheya w\u00EA 52.457(2000) e. Di sala 1851'\u00EE de ji aliy\u00EA ko\u00E7ber\u00EAn Ewropay\u00EE ve hatiye avakirin \u00FB nav\u00EA xwe ji Kit Carson digire. Aboriya baj\u00EAr pirran\u00EE li ser t\u00FBr\u00EEzm\u00EA ye."@ku . "Palermo paytexta yek ji nav\u00E7eya otonom\u00EAn \u00EEtalyay\u00EA s\u00EEc\u00EElya ye. Nif\u00FBsa Palermo y\u00EA navend\u00EA bajar\u00EA de dij\u00EE 670.206 (2006) kes e. Li aglomersayon\u00EA(\u00EEng. agglomeration) bajer j\u00EE 1,2 kes dij\u00EE ye \u00FB ew bajar\u00EA S\u00EEc\u00EElyay\u00EE her\u00EE mezin e. Palermo li berav\u00EAn girave y\u00EA bakur de ye."@ku . "W\u00EAne:Lincoln ne skyline. JPG Lincoln W\u00EAne:NEMap-doton-Lincoln. png Nex\u015F\u00EA Lincoln Lincoln paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Nebraska ye. Bil gelheya xwe 236.146 (2004) ve duyem\u00EEn bajar\u00EA mezin \u00EA Nebraska ye. Bajar nav\u00EA xwe ji Abraham Lincoln digire. Navenda zan\u00EEngeha University of Nebraska-Lincoln li wir e."@ku . "Catania bajar\u00EA girava s\u00EEc\u00EElyay\u00EA ji palermo \u015Funda duyem mezin e. Nifusa bajar li navendE 306,000 \u00FB li metropola dor bajar j\u00EE 750,000 kes e. Catania li rojavaya girav\u00EA \u00FB di nav\u00EEna Messina \u00FB Syracuse de n\u00EAz\u00EE Etna ye. Image:Catania duomo Sicilia. JPG|Duomo di Sant'Agata Image:Catania, Santa Maria dell'Elemosina. jpg|Collegiata di Santa Maria dell'Elemosina Image:Catane San Nicolo. jpg|Basilica di San Nicola l'Arena Image:Chiesa di San Placido (Catania). JPG|San Placido Image:2893 - Catania - Giov. Batt. Vaccarini - Chiesa della Badia di S. Agata (1767) - Foto Giovanni Dall'Orto, 4-July-2008. jpg|Bad\u00ECa di Sant'Agata Image:ChiesaSFrancescoImmacolataCT. JPG|San Francesco d'Assisi all'Immacolata Image:SAgataFornaceEst. JPG|Sant'Agata alla Fornace - San Biagio Image:Chiesa di Santa Maria dell'aiuto (Catania, XVIII sec.). jpg|Santa Maria dell'Aiuto Image:Catania Chiesa San Benedetto234232. jpg|San Benedetto da Norcia Image:Catania Chiesa San Francesco Borgio. jpg|San Francesco Borgia Image:Catane Fontana Dell elefante. jpg|Fontana dell'Elefante Image:MonumentoBelliniCT. jpg|Monumento a Vincenzo Bellini"@ku . "W\u00EAne:Korsika-satelite. jpg Kors\u00EEka ji peka NASA de W\u00EAne:Map of Corsica. svg Nex\u015Fe Kors\u00EEka Kors\u00EEka girava \u00E7aram mezin\u00EA ji p\u00EA S\u00EEc\u00EElya, Sard\u00FBnya \u00FB qubris re di derya nav\u00EEn de ye. Kors\u00EEka yek ji 26 nav\u00E7ey\u00EAn Fransa ye. L\u00EA otonom\u00EEy\u00EA girav\u00EA kors\u00EEka gor\u00EE otonom nav\u00E7ey\u00EAn din\u00EAn Fransa hinek\u00EE lawaz e. Yan\u00EA ew hinek\u00EE din serbixwe ye. Napoleon Bonaparte li kors\u00EEka hat\u00EE b\u00FB dine."@ku . "Mitir\u00EA Newton yek\u00EA zivirar\u00EA ye. H\u00EAn j\u00EE mitir\u00EA Newton yek\u00EA germ\u00EA \u00FB kar\u00EA ye. Mitir\u00EA Newtonek <math>\\mathrm{1\\,Nm = 1\\, \\frac{kg\\cdot m^2}{s^2} = 1\\, J}</math> e."@ku . "Pir bajar bi nav\u00EE Concord hene: Concord (New South Wales), Aw\u00FBstralya Concord (Ontario), Keneda Concord (Arkansas), DYA Concord (Califonia), DYA Concord (Louisiana), DYA Concord (Massachusetts),DYA Concord (Michigan), DYA Concord (New Hampshire), paytext\u00EA herem\u00EA New Hampshire Concord (North Carolina), DYA Concord (Ohio), DYA Concord (Texas), DYA Concord (Vermont), DYA Concord (Virginia), DYA Concord Township, Ohio, DYA Concord Township, Pennsylvania, DYA"@ku . "Pir watey\u00EAn Lincoln hene."@ku . "W\u00EAne:Sardinia satellite. jpg Sard\u00EEnya ji ezm\u00EAn de W\u00EAne:Sardinia Provinces. png Nav\u00E7ey\u00EAn Sard\u00EEnyay\u00EA W\u00EAne:No-smoking-sardinian. JPG \"Cixarek\u00EA\u015F\u00EE qedexe ye\", li herdu ziman\u00EAn \u00EEtal\u00EE \u00FB sard\u00FBy\u00EE Sard\u00EEnya an j\u00EE Sard\u00FBnya ji p\u00EA S\u00EEc\u00EElya re girava duyem mezina Deryaya Nav\u00EEn e. Ew navbera \u00CEtalya, Spanya, \u00FB T\u00FBnis li ba\u015F\u00FBra Kors\u00EEkay\u00EA dikeve \u00FB yek ji nav\u00E7ey\u00EAn otonom \u00EAn \u00CEtalya ye. Nave girav\u00EA dema ant\u00EEk de Hyknusa b\u00FB. Nav\u00EA \u00EEroj \"Sard\u00EEnya\" ji \u015Eardana, gel\u00EA ber\u00EA li Sard\u00EEnyay\u00EA dij\u00EE b\u00FB, de hat\u00EE ye."@ku . "\u00C7axa Ant\u00EEk an Ant\u00EEk \u00E7axeke d\u00EErokzan\u00EAn Ewropa ji bo dor Derya Nav\u00EEn salix da ye. Ew ji sedsala 8'an b.z. de dest p\u00EA dike \u00FB heta sedsala 6'an pa\u015F zay\u00EEn\u00EA dajo. Di dema Ant\u00EEk de bi gelemper\u00EE Elen (Hellen) \u00FB \u00CEmparatoriya Roma serwer\u00EE ajot\u00EE b\u00FB. Ant\u00EEk bi dewlet\u00EAn Elen\u00EEk re destp\u00EA dike \u00FB bi hilwa\u015F\u00EEna \u00CEmparatoriya Romaya Rojhelata di 476an re xelas dibe. Yewnanan di sedsala 8'an de dest bi kolon\u00EE kirina dewlet\u00EAn dor xwe kir \u00FB p\u00EA re j\u00EE heta Anatol\u00EE dor derya nav\u00EEn kir. \u00CEskender\u00EA Mezin xak\u00EAn heta hundura Asya dagir kirin \u00FB ji p\u00EA re j\u00EE \u00EEmparatoriya Roma dor derya Nav\u00EEn serwer\u00EE ajot\u00EE b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Karte Karibik Inseln. png Girav\u00EAn Kar\u00EEb\u00EA W\u00EAne:Earth and Moon. jpg Kar\u00EEb ji ezm\u00EAn da Kar\u00EEb an j\u00EE Karay\u00EEb nav\u00E7eyek di Derya Nav\u00EEn y\u00EA Emer\u00EEka ye. Deryaya Kar\u00EEb\u00EA par\u00E7eyek\u00EE Kar\u00EEb\u00EA ye."@ku . "Deryaya Kar\u00EEb\u00EA an j\u00EE Deryaya Karay\u00EEb\u00EA deryayek di Kar\u00EEb\u00EA da ye. R\u00FBber\u00EA w\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 2.754.000 km\u00B2 ye."@ku . "Diran di dev\u00EA mirov \u00FB caneweran erkeke gelek gir\u00EEng dike \u00FB roleke p\u00EAw\u00EEst di la\u015F\u00EA mirov dil\u00EEze \u00FB bedew\u00EEtiyek dide riw\u00EA mirov. Diran xwarin\u00EA ba\u015F h\u00FBrdike \u00FB qutdike. Diran \u015F\u00EAw\u00EA riw\u00EA mirov xwe\u015F xuya dike \u00FB roleke mezin di kirdar\u00EA peyv\u00EEn \u00FB dengkirin dil\u00EEze. B\u00EA dir\u00EAn rew\u015F \u00FB forma mirov gelek zor \u00FB nexwe\u015Fe. B\u00EA dir\u00EAn mirov bi zehmet\u00EA dixwe \u00FB dipey\u00EEve. Diran gelek p\u00FBte dixwaze ji ber ku kulnebe xire nebe sax bime. Diran di dev\u00EA mirov\u00EA mest de ji 28 ta 32 teve diran\u00EAn mej\u00EE. Diran \u00E7ar be\u015F\u00EAn xwe hene: ac, m\u00EEna, kakil \u00FB cebl. Diran ji tac \u00FB kok hevbend dibe (terk\u00EEb). Gelek demar \u00FB reh\u00EEn\u00EAn h\u00FBr hene ku bi wan mirov bi t\u00EEn \u00FB \u00EA\u015F dihise. Diran\u00EAn p\u00EA\u015F \u00FB pa\u015F \u00FB j\u00EAr \u00FB jorin. Du cure ji diranan hene ya yekem\u00EEn diran\u00EAn mast\u00EE (li ba zarok\u00EAn ji 1-6 sal\u00EE), \u00FB ya diwem\u00EEn diran\u00EAn timheb\u00EE ku ji \u015Fe\u015F sal\u00EE bi diranderketin dest\u00EAdike heta b\u00EEst \u00FB p\u00EAnc sal\u00EE ku diran\u00EAn mej\u00EE derdikeve. Diran bi pid\u00FB y\u00EA sor dorahiya w\u00EA girtiye. Nexwe\u015Fiy\u00EAn diranan geleke wek kirm\u00EEb\u00FBn, kulb\u00FBna kakil, \u00EA\u015F\u00EAng\u00EA diranan alarjiy\u00EA dir\u00EAn \u00FB pir nexwe\u015Fiy\u00EAn din. Zanista ku pirsgir\u00EAk\u00EAn \u00EA\u015F \u00FB nesaxiy\u00EAn diranan \u00E7arene ji re bib\u00EEne \u00FB derman bike ew diransaz\u00EE ye. Diransaz\u00EE zanist \u00FB hunerke kevnare ku nexwe\u015Fiy\u00EAn dev \u00FB diranan l\u00EAkol\u00EEn dike bi riy\u00EA diransaz yan textor\u00EA diranan (D.D. S) ku derdor\u00EE 5-6 salan li zanistan\u00EA li fakultey\u00EA diransaz\u00EE dixw\u00EEne. Be\u015F\u00EAn v\u00EA zanist\u00EA gelekin wek: diransaziya zarokan, zanista nexwe\u015Fiy\u00EAn pid\u00FB, bij\u00EE\u015Fkiya devk\u00EE, dirankar\u00EE yan tekn\u00EEk\u00EAn diran\u00E7\u00EAk\u00EE, diranrastkirinsaz\u00EE, dermankirina kakil, \u00EEmplantoj\u00EE yan diran\u00E7andinkar\u00EE \u00FB tendirustiya dev \u00FB diranan."@ku . "Sefer\u00EAn xa\u00E7perestan ya \u00E7arem, navbera 1202an \u00FB 1204an de ji aliy\u00EA Fransaya w\u00EA dem\u00EA \u00FB Vened\u00EEk ve hat\u00EEb\u00FB der xistin. Ew ji armanca Misir\u00EA ji dest\u00EAn Dewleta Ey\u00FBbiyan bist\u00EEnin hat\u00EEb\u00FB sazkirin, l\u00EA ew \u00E7erxa ser Konstantinopolis, paytexta B\u00EEzans, b\u00FB \u00FB bi dagirkirina wir re bidaw\u00EE b\u00FB."@ku . "Agos yekem\u00EEn rojnameya heftey\u00EE ya Ermen\u00EEy\u00EAn li Tirkiy\u00EA ye. Bi Tirk\u00EE \u00FB Ermen\u00EE we\u015Fan\u00EA dike. Di bin p\u00EA\u015Fengiya Hrant Dink de ji aliy\u00EA komeke dilxwaz\u00EAn Ermen\u00EE ve di 5'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1996'\u00EE de dest bi we\u015Fan\u00EA dike. Heya ku\u015Ftin\u00EA ger\u00EEnendey\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA rojnamey\u00EA Hrant Dink b\u00FB. Agos ji 10 r\u00FBpelan p\u00EAk t\u00EA. Ji 10 r\u00FBpelan ten\u00EA 2 r\u00FBpel bi ziman\u00EA Ermen\u00EE ne. Rojname bi t\u00EEraja 5.000 ji bo xwendevan\u00EAn xwe y\u00EAn bingeh-Ermen\u00EE t\u00EA derxistin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/2b/Hrant_Dink.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Hrant Dink Hrant Dink, bi ermen\u00EE \u0540\u0580\u0561\u0576\u0564 \u054F\u056B\u0576\u056F, rojnamevan\u00EA bingeh-Ermen\u00EE, ger\u00EEnendey\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA rojnameya Agos b\u00FB. Ji ber n\u00EAr\u00EEn\u00EAn xwe gelek caran hate darizandin \u00FB bi \"pi\u00E7\u00FBkxistina Tirkb\u00FBn\u00EA\" dihate tewanbarkirin. Art\u00EA\u015Fa Tirkiy\u00EA, medya Tirk, kom \u00FB partiy\u00EAn neteweperest ew wek\u00EE \"xa\u00EEn - dijmin\u00EA netewey\u00EE\" dan n\u00EE\u015Fandan \u00FB di dawiy\u00EA de hate ku\u015Ftin. Dink li pa\u015F xwe 3 s\u00EAw\u00EE hi\u015Ftin. D\u00EA \u00FB bav\u00EA w\u00EE Ermeniy\u00EAn ji par\u00EAzgeha S\u00EAwas\u00EA b\u00FBn. Di sala 1961'\u00EE de hevd\u00FB berdidin \u00FB Hirant s\u00EAw\u00EE dim\u00EEne. Jiyana w\u00EE li s\u00EAw\u00EExaneyan derbasdibe. D\u00EEsa xanima w\u00EE j\u00EE s\u00EAw\u00EE b\u00FB. Zarok\u00EAn Ermeniyan y\u00EAn ku b\u00EA d\u00EA \u00FB bav b\u00FBn, li s\u00EAw\u00EExaneyan di bin rew\u015F\u00EAn awarte de dijiyan. Herwek\u00EE di hem\u00EE merc\u00EAn dewleta Tirk de rast\u00EE b\u00EAbext\u00EE, pi\u00E7\u00FBkxistin \u00FB dij\u00FBnan dihatin. Ji ber k\u00FB \u00EEdeolojiya ferm\u00EE gel\u00EA Ermen\u00EE wek\u00EE dijmin dinirx\u00EEne, jiyana Ermeniyan li Tirkiy\u00EA gelek dijwar e. Ku\u015Ftina Dink kes\u00EAn a\u015Ft\u00EExwaz, Kurd \u00FB l\u00EEberal rakirin ser piyan. Xwep\u00EA\u015Fandan\u00EAn bi nav\u00EA \"Em hem\u00EE Ermen\u00EE ne\" hatin lidarxistin. Dewleta Tirk bi lez kesek\u00EA der\u00EAxist \u00FB wek\u00EE bers\u00FBc da n\u00EE\u015Fandan. Bers\u00FBc\u00EA bi nav\u00EA Og\u00FCn Samast s\u00FBc hem\u00EE xist para xwe. L\u00EA ronakb\u00EEr di w\u00EA baweriy\u00EA de ne ku, wek\u00EE her car\u00EA dewleta Tirk d\u00EEsa \"belengazek\" derdixe \u00FB tewanbariya xwe vedi\u015F\u00EAre. Par\u00EAzger\u00EA w\u00EE dax\u00FByan\u00EEkirin ku Dink ji aliy\u00EA serkaniya Art\u00EA\u015Fa Tirk \u00FB orgeneral Veli K\u00FC\u00E7\u00FCk ve dihatib\u00FBye gefl\u00EAkirin. Dink xwed\u00EE gelek xelat\u00EAn navnetewey\u00EE b\u00FB. Gelek caran dewleta Ermenistan\u00EA, d\u00EEasporaya Ermeniyan j\u00EE rexne dikir."@ku . "W\u00EAne:MTMap-doton-Helena. png Nex\u015F\u00EA Helena Helena paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Montana ye. Bi 25.780 (2000) gelheya xwe bajareke gir\u00EEng \u00EA \u00E7andin\u00EE, maden \u00FB bazirganiy\u00EA ye. Bi tev\u00EE devedora xwe hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA z\u00EAdetir\u00EE 40.000 e. Helena li nav\u00E7eya County Seat a gir\u00EAday\u00EE Lewis and Clark County ye. R\u00FBbera w\u00EA 36,3 km\u00B2, bilindahiya axa w\u00EA ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 1.205 m ye. Bi d\u00EEtin \u00FB derxistina z\u00EAr li her\u00EAm\u00EA di 30'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1864'\u00EE de hatiye damezrandin. Di 1889'\u00EE de dibe paytext."@ku . "Pelopones n\u00EEvgiravake li ba\u015F\u00FBra Yewnanistan\u00EA ye."@ku . "Berzaxa Kor\u00EEnt\u00EA berzaxeke di navbera re\u015Fah\u00EEy\u00EAn bingeh\u00EEy\u00EA Yewnan\u00EEstan \u00FB n\u00EEvgirava Peloponnes\u00EA de ye. Li rojhelata berzax\u00EA kendava Kor\u00EEnt\u00EA li rojava j\u00EE kendava Saron\u00EEk heye. Fireh\u00EEya w\u00EA 6,3 km ye. Di 1893an de li ser berzax\u00EA kanalake bi nav\u00EA Kanala Kor\u00EEnt\u00EA, di dera n\u00EAz\u00EE 6,4 km. teng de, hat \u00E7\u00EA kirin."@ku . "W\u00EAne:IsthmusOfPanama. png Berzaxa Panama navbera ba\u015F\u00FBr \u00FB bakura Emer\u00EEka Berzax (\u00EEng. , isthmus, ji yewnan\u00EE isthmos de) ew astenga teng\u00EA erdey\u00EA du re\u015Fah\u00EEyan mezin digih\u00EEne hev e. Bi erdn\u00EEgar\u00EE tersa w\u00EA y\u00EA derya digih\u00EEne hev tengav e. Ji bo berzax\u00EAn teng\u00EAn ewna y\u00EAn ji bo kanalan k\u00EArhat\u00EE ne. Li ser berzaxa Panama kanala Panama an li ser berzaxa Suwey\u015F Kanala Suwey\u015F hatiye \u00E7\u00EA kirin. Bi wan kanalan ke\u015Ft\u00EE h\u00EEn h\u00EAsan derbaza deryay\u00EAn herdu h\u00EAl\u00EAn berzaxe dibin."@ku . "Jefferson City paytexta federedewleta DYAy\u00EA Missouri ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA 39.636 (2000) e. Baj\u00EAr li ser 73.2 km\u00B2 ava ye. D\u00EEsa r\u00FBbera par\u00EAzgeha w\u00EA 70.6 km\u00B2 ye. Axa her\u00EAm\u00EA 192 m ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA bilind e."@ku . "Jackson paytexta federedewleta DYAy\u00EA Mississippi ye. Li navenda w\u00EA 179.298 kes (2004) dij\u00EEn \u00FB bi tev\u00EE devedor\u00EA j\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA 510.000 kes in. Li par\u00EAzgeha Hinds County ye. Bingeha baj\u00EAr di 1822\u00B4\u00EE de hatiye av\u00EAtin. Nav\u00EA xwe ji General Andrew Jackson \u00EA navdar digire."@ku . "Girav\u00EAn derya Nav\u00EEn\u00EA mezin\u00EA gor\u00EE mezinah\u00EEy\u00EA xwe."@ku . "W\u00EAne:Crete location map. png Yewnanistan \u00FB Girava Kretay\u00EA W\u00EAne:Kreta-Lass\u00EDthi-Hochebene. jpg D\u00EEmenek ji Kretay\u00EA Kreta an Kr\u00EEt girava her\u00EE mezin a Yewnanistan\u00EA ye \u00FB p\u00EAncem\u00EEn girava her\u00EE mezin a Deryaya Nav\u00EEn e."@ku . "sedsala 12'an | sedsala 13'an | sedsala 14'an 1199 | 1200 | 1201 | 1202 | 1203 | 1204 | 1205 | 1206 | 1207 | 1208 | 1209 |"@ku . "Jackson nav\u00EE pir kesan \u00FB cihan e."@ku . "---Sidenote START---"@ku . "UTC+0 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Greenwich Mean Time (GMT) an j\u00EE Western European Time (WET) t\u00EA nav kirin. Bi bihar\u00EE ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn li hin wan (bi *) derbaza UTC-1 dibin \u00FB Alaska Daylight Time (ADT) an j\u00EE Greenwich Daylight Time (GDT) \u00FB Western European Daylight Time (WET) t\u00EA nav kirin. Li wan dernan t\u00EA bikaranin: Burk\u00EEna Faso C\u00F4te d'Ivoire Gambiya Gana Gronland Guyana G\u00EEn\u00EA-B\u00EEsso \u00CEzlanda Japan L\u00EEberya Mal\u00EE Mor\u00EEtanya Fas S\u00E3o Tom\u00E9 and Pr\u00EDncipe Senegal Sierra Leone Togo Girav\u00EAn Faroe* \u00CErlanda* Portek\u00EEz* Spanya Br\u00EEtanya*"@ku . "UTC+1 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Ew li wan nav\u00E7ey\u00EAn dem\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn: Central European Time West Africa Time British Summer Time* Irish Summer Time* Western European Summer Time*"@ku . "UTC+2 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Li wan nav\u00E7ey\u00EAn ev dema t\u00EA bikaranin: Eastern European Time Egypt Standard Time Central Africa Time Israel Standard Time South Africa Standard Time Central European Summer Time West Africa Summer Time"@ku . "Pagan\u00EE ji bo bawer\u00EEye li bawer\u00EA ol\u00EAn yek-Xuday\u00EE (monoteism) derve bawer dikin re t\u00EA gotin. Ew kes\u00EE pey\u00E7\u00FBna pagan\u00EE dere re Pagan t\u00EA gotin. Ewna bi gelemper\u00EE pey\u00E7\u00FBna ol\u00EAn ber\u00EA, y\u00EAn li ber ol\u00EAn sem\u00EEt\u00EEk, derin. Mirov dikene Pagan\u00EE wek pagan\u00EEya ber\u00EA \u00FB pagan\u00EEya n\u00FB sinif bike. Pagan\u00EEya ber\u00EA pagan\u00EEya ku li ber ol\u00EAn sem\u00EEt\u00EEk b\u00FBn. Pagan\u00EEy\u00EA n\u00FB j\u00EE ew pagan\u00EEya ku li p\u00EA ol\u00EAn sem\u00EEt\u00EEk re \u00EEroj j\u00EE dewam dikin an j\u00EE bawer dikine."@ku . "Trajan, nav bi tun\u00EE Marcus Ulpius Traianus, di navbera 98an de heta 117an \u00EEmparator\u00EA \u00CEmparatoriya Romay\u00EA b\u00FB. Bi dagir kirina Mezopotamya, K\u00EEl\u00EEkya \u00FB \u00EEmparator\u00EEya Dakya re w\u00EE fireh kirina \u00EEmparator\u00EEyey\u00EA her\u00EE mezin\u00EA d\u00EEroka Roma de p\u00EAkan\u00EE b\u00FB."@ku . "Dakya di navbera 106an de heta 271an nav\u00E7eyake \u00EEmperatoriya Romay\u00EA b\u00FB. Nav\u00EA Dakya di dimat\u00EE xwe Dak\u00EE de t\u00EA ye. Ew p\u00EA dagir kirina Trajan\u00EA di 106an de re ew dera wek Dakya hat navandin."@ku . "Praator kardarek\u00EE di Komara Roma \u00FB \u00EEmparatoriya Roma de b\u00FB. Ewna bi kom\u00EEtay\u00EA gel saleke carek\u00EE dihat hilbijartin. Heta 337 b.z. Preator ji Patr\u00EEsyan tene dihat hilbijartin. Ji p\u00EA re Pleban re j\u00EE r\u00EAy\u00EA b\u00FBna Preator\u00EEy\u00EA hat vekirin. Di dema \u00EEmparator\u00EE de Preatoran fermandar\u00EEya art\u00EA\u015F\u00EA \u00FB karger\u00EEy\u00EA xak\u00EAn nav\u00E7eyake dikir. Ewna w\u00EA dem\u00EA de ji bo \u00E7end salan dihat hilbijartin \u00FB ji p\u00EA re j\u00EE kardar\u00EE dihat dir\u00EAj kirin. Preatorek wek nim\u00EEnere Konsul\u00EA b\u00FB \u00FB raye bi tun\u00EE dihat didane w\u00EE."@ku . "Kendava Genova bakura deryaya L\u00EEguryay\u00EE ye. Ew bi fireh\u00EEya 125 km li rojava bajar\u00EA Imperia de dest p\u00EA dike li bakur bi bajar\u00EA La Spezia j\u00EE daw\u00EE dibe. Bajar\u00EA her\u00EE mezin\u00EE li berav\u00EAn w\u00EA, y\u00EA ku nav\u00EA xwe j\u00EE daye kendav\u00EA, Genova ye."@ku . "W\u00EAne:Locatie Kanaal van Sicilie. PNG Cih\u00EA Tengava S\u00EEc\u00EElya Tengava S\u00EEc\u00EElya tengava di Deryaya Nav\u00EEn de di navbera S\u00EEc\u00EElya \u00FB T\u00FBnis\u00EA de ye \u00FB li dera her\u00EE teng 145 km ye. Ew Deryaya T\u00EEren \u00FB rojhelat \u00FB rojavaya Deryaya Nav\u00EEn li hev vediqtine. Di tengav\u00EA de di bin av\u00EA re rojhelat de berva rojava, di ser de j\u00EE rojava de berva rojhelat \u015Fip he ye."@ku . "Gelibolu n\u00EEvgiravak\u00EA li Trakyay\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA ant\u00EEk \u03A7\u03B5\u03C1\u03C3o\u03BD\u03B7\u03C3o\u03C2 \u0398\u03C1\u03B1\u03B9\u03BA\u03B9\u03B1, Chersonesos Thraikia b\u00FB. Ew Deryaya Marmara \u00FB Kendava Saros dike du paran. Bajar\u00EA li ser n\u00EEvgirav\u00EA y\u00EA her\u00EE mezin, nav\u00E7eyake \u00C7anakkaley\u00EA, Gelibolu ye."@ku . "Tengava Bonifacio tengava navbera Kors\u00EEka \u00FB Sard\u00FBnya de, bi nav\u00EA bajarek\u00EE berav\u00EAn Kostar\u00EEka Bonifacio hatiye navand\u00EE ye. Di dera her\u00EE teng de 12 km fireh\u00EE \u00FB heta 70 m k\u00FBrah\u00EEyah w\u00EA he ye."@ku . "W\u00EAne:Turgut \u00D6zal cropped. jpg Serokkomar\u00EA Tirkiy\u00EA Turgut \u00D6zal Turgut \u00D6zal yek ji serokkomar \u00FB serokwez\u00EEr\u00EAn navdar \u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Bav\u00EA w\u00EE Kurdek\u00EE ji \u00C7\u00EArm\u00FBk (\u00C7irmik) a Melet\u00EEy\u00EA, diya w\u00EE j\u00EE ji D\u00EArs\u00EEm\u00EA b\u00FB. Di sala 1950'\u00EE de xwendina xwe ya endazyariya elektron\u00EEk\u00EA li Zan\u00EEngeha tekn\u00EEk\u00EA ya Stenbol\u00EA bidaw\u00EEdike. Du sal \u015F\u00FBnde bo xwendina bilind ji aliy\u00EA f\u00EErmaya ku l\u00EA dixebit\u00EE t\u00EA \u015Fandin \u00FB veger\u00EA d\u00EEsa li heman f\u00EErmay\u00EA kar dike. Sala 1958'\u00EE de Turgut \u00D6zal dibe serok\u00EA sekretarya kom\u00EEsyona p\u00EA\u015Fvebirin\u00EA ya dewlet\u00EA. Di sala 1960'\u00EE de li ODT\u00DC (Ortado\u011Fu teknik \u00FCniversitesi - Zan\u00EEngeha tekn\u00EEk a rojhilata nav\u00EEn) dest bi mamostetiy\u00EA dike. Di sala 1966'\u00EE de dibe di hik\u00FBmeta hemandem\u00EE de wek\u00EE tekn\u00EEker cihdigire. 1971'\u00EE de li IMF\u00EA dest bi xebat\u00EA dike. Herwek\u00EE di gelek f\u00EErmayan de wek\u00EE plansaz cihdigire. Pi\u015Ft\u00EE destday\u00EEna le\u015Fkeran a li ser dezgeh\u00EAn d\u00FBgel\u00EA, di hik\u00FBmeta B\u00FClent Ulusu de wek\u00EE c\u00EEgir\u00EA wez\u00EEr\u00EA kar\u00EA aboriy\u00EA berpirsiyar dibe. Di 20'\u00EA gulan\u00EA 1983'\u00EE de partiyeke bi nav\u00EA Anavatan Partisi (Partiya welat\u00EA dayik\u00EA) dadimezir\u00EEne \u00FB serokatiya w\u00EA dike. Di hilbijartin\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn 6'\u00EA sermawez\u00EA 1983 biserdikeve \u00FB heya 1989'\u00EE serokwez\u00EErtiy\u00EA dike. Di 31'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1989'\u00EE de bo serokkomariy\u00EA t\u00EA hilbijartin \u00FB heya mirin\u00EA didom\u00EEne."@ku . "Kemal Sunal yek ji aktor\u00EAn s\u00EEnem\u00EA y\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Bi esl\u00EA xwe kurd e \u00FB ji Keferdiz a gir\u00EAday\u00EE Melet\u00EEy\u00EA ye. Ji ber k\u00FB malbata w\u00EE di dawiya sal\u00EAn 30\u00B4\u00EE de ko\u00E7ber\u00EE Stenbol\u00EA b\u00FBb\u00FB, bi kurd\u00EE nedizan\u00EE. Pi\u015Ft\u00EE bidaw\u00EEkirina dibistana amadey\u00EE, Vefa Lisesi, bi l\u00EEstika \u015Fanoy\u00EA \"Zoraki Takip - \u015Eopandina bi zor\u00EA\" dest bi jiyana xwe ya aktoriy\u00EA dike. Di \u015Fanoya Deveku\u015Fu Kabare Tiyatrosu de dixebite \u00FB sala 1973'\u00EE de dest bi s\u00EEnem\u00EA dike. Di sala 1974'\u00EE de dizewice \u00FB du zarok\u00EAn w\u00EE \u00E7\u00EAdibin. 1995'\u00EE de zan\u00EEngeha Marmaray\u00EA fak\u00FBlteya \u00E7apkirin-we\u015Fan, be\u015Fa radyo, t\u00EAlev\u00EEzyon \u00FB s\u00EEnem\u00EA bidaw\u00EEdike. Bi gi\u015Ft\u00EE di 82 f\u00EElm\u00EA de rol digire. Karakter\u00EAn n\u00FB di komediya Tirkiy\u00EA de vedike \u00FB bi serkeft\u00EE wan p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dike. Di jiyana xwe ya taybet\u00EE de gelek cid\u00EE tevdigere. Di h\u00EE\u00E7 bernameyeke TVan de cihnagire \u00FB hevpeyv\u00EEn \u00E7\u00EAnake. Di nav gel de piran\u00EE bi nav\u00EA \"\u00CEnek \u015Eaban t\u00EA naskirin\" Ji sala 1990'\u00EE di TVan de we\u015Fana f\u00EElm\u00EAn w\u00EE t\u00EAn kirin l\u00EA ew ti s\u00FBdwergirtineka abor\u00EE j\u00EA nagire. Ew bi mirina mas\u00FBlkey\u00EAn dil jiyana xwe jidestdide."@ku . "Mehmet Ali A\u011Fca yek ji kujer\u00EAn navdar \u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Bi esl\u00EA xwe Tirk e \u00FB ji gund\u00EA \u00CEsma\u00EEl\u00EE ya Patr\u00EEkxan (Hekimhan) a Melet\u00EEy\u00EA ye. Malbata w\u00EE ji Tirk\u00EAn ku di Komkujiya Ermeniyan de ji aliy\u00EA dewlet\u00EA an\u00EEne bicihkirin e. Di ciwaniya xwe de dikeve nava h\u00EAz\u00EAn rastg\u00EEr \u00EAn Tirk, Bozkurtlar. Di gelek \u00E7alakiy\u00EAn li dij\u00EE Kurd \u00FB \u00E7epg\u00EEr\u00EAn Tirkiy\u00EA de cihdigire \u00FB rojnamevan Abdi \u0130pek\u00E7i dikuje. Di 13'\u00EA gulan\u00EA 1981'de li dij\u00EE serok\u00EA d\u00EAra katol\u00EEkan Papa Johannes Paul II. \u00E7alakiyeke ku\u015Ftin\u00EA p\u00EAkt\u00EEne \u00FB Papa giranbr\u00EEndar dike. Li \u00CEtalya bi cezay\u00EA temendir\u00EAjiy\u00EA t\u00EA cezakirin. Heya 13'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 2000 li \u00CEtalya di girt\u00EEgeh\u00EA de dim\u00EEne \u00FB ji Tirkiy\u00EA re t\u00EA \u015Fandin. Carek\u00EA t\u00EA serbestberdan l\u00EA ji ber rexney\u00EAn Kurd \u00FB \u00E7epg\u00EEran d\u00EEsa t\u00EA girtin. Niha li Stenbol\u00EA di girt\u00EEgeh\u00EA de ye."@ku . "Kendava Saros kendavake di Derya Ege de li bakura N\u00EEvgirava Gel\u00EEbol\u00FB ye. Direjah\u00EEya w\u00EA 35 km fireh\u00EEya xwe j\u00EE 35 km ye \u00FB kurah\u00EE li hin deran heta 1000 km dadikeve.."@ku . "W\u00EAne:Lesvos. jpg Lesbos ji ezm\u00EAn de Lesbos yek ji girav\u00EAn Yewnan\u00EEstan\u00EA di Derya Ege de ye."@ku . "Ziman\u00EA kors\u00EE an kors\u00EEkay\u00EE an j\u00EE kors\u00EEk\u00EE zimanek e ji malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE di ziman\u00EAn roman\u00EE de li girav\u00EA Kors\u00EEka t\u00EA axaftin e. Li Kors\u00EEka ew bi frans\u00EE ve ziman\u00EA ferm\u00EE ye. Di 1973an de Jean Rocchi ji bo kors\u00EEk\u00EE xwendegeh\u00EAn hav\u00EEn\u00EE ji bo zarokan vekir\u00EE b\u00FB. Di 1974an de j\u00EE ziman ji aliy\u00EA Komara Fransay\u00EA ve wek ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA nav\u00E7ey\u00EE hat naskirin \u00FB ji p\u00EA re j\u00EE li xwendegehan hat h\u00EEnkirin. Di 1989an vir de stat\u00FBya w\u00EA wek ziman\u00EA frans\u00EE ye."@ku . "Komagene keyat\u00EEyeke helen\u00EEk a ant\u00EEka li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhelat \u00EEroj li s\u00EEnor\u00EAn Tirkiyey\u00EA dikeve ye. Paytext\u00EA w\u00EA keyat\u00EEy\u00EA Samosat, ku der\u00EA Samsat \u00EEroj li ser, b\u00FB. Ji Komagene de wek \u00C7iyay\u00EA Nemr\u00FBd, gelek \u015Fiw\u00EEn ma ne."@ku . "Komagene dewleteke helen\u00EE ya li ba\u015F\u00FBr rojhelat Anatoliyay\u00EA hat\u00EE b\u00FB demezrandin. Ew dema p\u00EA\u015Fin nav\u00E7eyake \u00EEmperatoriyeke pers\u00EAn seleuk\u00EE b\u00FB \u00FB w\u00EA dem\u00EA bi satrapan dihat kergarandin. Ji p\u00EA re di 163 b.z. de serxwe b\u00FB \u00FB di 72an de j\u00EE ji aliy\u00EA \u00EEmperatoriya Romay\u00EA hat dagirkirin."@ku . "Antiochos I, nav bi tun\u00EE Antiochos I Theos Dikaios Epiphanes Philorhomaios Philhellen, yek ji key\u00EAn keyat\u00EEya Elen\u00EEka Komegeney\u00EA li Kurdistan\u00EA, li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhelat Tirkiyey\u00EA demizrand\u00EE b\u00FB. Antiochos law\u00EA Mithridates I \u00FB dotm\u00EEra seleuk\u00EE Laodice b\u00FB. Va zewic\u00EEya navbera Laodice \u00FB Mithridates de ji al\u00EEya Mithridates ji bo a\u015Fit\u00EEya navbera Komegene \u00FB \u00EEmperatoriya seleuk\u00EE de dewam kirin bike, hat\u00EE b\u00FB kirin. Anthiochus bawera formeke helen\u00EE ya ol\u00EA Zerde\u015Ft dikir. Key\u00EAn Komageney\u00EA bawer\u00EE hem bi \u00EAzidok\u00EAn yewnan him j\u00EE bi y\u00EAn persan dian\u00EEn. Bawera wan panteon(t\u00EAkel)a \u00EAz\u00EEdok\u00EAn pers \u00FB yewnan b\u00FB. Antiochus perestgehek li ser \u00E7iyay\u00EA Nemr\u00FBd \u00E7\u00EAkir\u00EE b\u00FB. Li ser wir peyker\u00EA \u00EAz\u00EEdok\u00EAn pers \u00FB yewnan heb\u00FBn. Ew demeke dir\u00EAj b\u00EEr b\u00FBb\u00FB, l\u00EA di 1883an de ji aliy\u00EA arkeologek\u00EE elman \u00EA bi nav\u00EA Karl Sester hat d\u00EEtin."@ku . "Xwarin kirdareke f\u00EEziyolojiye di le\u015Fa mirovan \u00FB caneweran. B\u00EA xwarin z\u00EEndaweran naj\u00EEn,mezin nabin \u00FB kar nakin. Xwarin di le\u015Fa mirov bi riya s\u00EEstema giv\u00EArdar\u00EA (hezm\u00EA) \u00E7\u00EAdibe. Xwarin bi \u00E7end operesiyonan re derbas dibe ta ku bighe \u00FBr \u00FB daqurtandin (digestion yan hezm) di \u00E7\u00EAbe. Pey re bi riya s\u00EEstema av\u00EAtin\u00EA may\u00EEn\u00EAn xwarin der\u00EEne derva y\u00EA bedena mirov. Xwarin bi riya diranan t\u00EA h\u00FBr, qut \u00FB c\u00FBtkirin. Mirov xwarin dixwe dema ku bir\u00E7\u00EE dibe."@ku . "Saint Paul paytexta federedewleta DYAy\u00EA Minnesota ye. Duyem\u00EEn bajar\u00EA mezin \u00EA her\u00EAm\u00EA ye \u00FB navenda par\u00EAzgeha Ramsey County ye. St. Paul xwed\u00EE 277.000 (2004) gelhey\u00EA ye. Bi tev\u00EE par\u00EAzgeh\u00EA gelheya w\u00EA 3.116.206."@ku . "W\u00EAne:Honolulu city flag. png Ala Honolulu W\u00EAne:Honolulu city seal. png Arma Honolulu W\u00EAne:Honolulu - NASA. jpg Honolulu ji ezm\u00EAn Honolulu paytexta federedewleta DYAy\u00EA Hawaii ye \u00FB li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat\u00EA girava Oahu dikeve. Nav\u00EE Honolulu bi haway\u00EE ye. Watey\u00EA xwe bender\u00EA parast\u00EE ye. Gelheya baj\u00EAr 370.000 e \u00FB bi qas\u00EE 900.000 kes j\u00EE li devedora w\u00EA dij\u00EEn. Bajar\u00EA her\u00EE mezin \u00EA Pas\u00EEf\u00EEk\u00EA ye. Cihek\u00EA t\u00FBr\u00EEst\u00EEk e \u00FB her sal bi ji hem\u00EE cih\u00EAn c\u00EEhan\u00EA bi milyonan t\u00FBr\u00EEst t\u00EAn serdan\u00EA. Taxeka baj\u00EAr, Waikiki bi hotel\u00EAn xwe y\u00EAn b\u00EAhempa t\u00EA nas\u00EEn. Di ziman\u00EA kevnexwediyan de wateya Honolulu \"Ke\u015Ft\u00EEgeha parast\u00EE\" ye."@ku . "K\u00EEl\u00EEkya nav\u00E7eyake ant\u00EEka li Anatoliya b\u00FB. Ew \u00EEroj li ser par\u00EAzgeh\u00EAn Tirkiye Edene \u00FB Mersin\u00EA dikeve."@ku . "Satrap di \u00CEmparator\u00EEy\u00EAn Hexameni\u015F\u00EEyan, Sasan\u00EE \u00FB Medan de \u00FB hin dewlet\u00EAn din de ji bo nav\u00E7ey\u00EAn dewlet\u00EA \u00FB karger\u00EAn wir dihat bikaran\u00EEn."@ku . "\u00C7iyay\u00EA Nemr\u00FBd \u00E7iyayek\u00EE li par\u00EAzgeha Sems\u00FBr\u00EA li ba\u015F\u00FBr rojhelat\u00EA Anatol\u00EEy\u00EA ye. Ew 76 km li bakur rojavaya Sems\u00FBr\u00EA n\u00EAz\u00EE Kol\u00EEk\u00EA ye. Ew \u00E7iyay\u00EA di r\u00EAza \u00E7iyay\u00EA Toros de ye \u00FB bilindah\u00EEya xwe 2.150 m. ye. W\u00EAne:Mount Nemrut. jpg W\u00EAne:Turkey nemrut dagi 1. jpg Peyker\u00EAn b\u00EA ser\u00EE W\u00EAne:NemrutDagiHead. jpeg Ser\u00EA Key W\u00EAne:Turkey nemrut dagi 2. jpg Mithras Li ser tapika w\u00EE par\u00EAzgeh \u00FB gora Key\u00EAn Komegene h\u00EAne. Ew ji al\u00EEya key\u00EA Komegene Antiochos I \u00FB bav\u00EA w\u00EE Mithradates I hat\u00EE b\u00FB \u00E7\u00EA kirin. Ew ji bo wek n\u00EE\u015Fana a\u015Fit\u00EEya \u00EAzidok\u00EAn yewnan \u00FB persan hat\u00EE b\u00FB ava kirin. Antiochos ji p\u00EA li text\u00EA r\u00FBni\u015Ft re navl\u00EAka Theos li xwe kir. Ew demeke dir\u00EAj b\u00EEr b\u00FBb\u00FB \u00FB di 1881an de ji al\u00EEya endazeyarek\u00EE elman Karl Sester hat\u00EE b\u00FB d\u00EEt\u00EEn. Kol\u00EEn\u00EAn w\u00EA y\u00EAn arkeoloj\u00EEk heta 1953an dewam kir\u00EE b\u00FB. Di 1987an de UNESCO ew t\u00EAxiste M\u00EErat\u00EAn Abor\u00EEya Din\u00EA. Li bilindah\u00EEya par\u00EAzgere 50 m \u00FB firah\u00EEye xwe 150 m ye. Li ser \u00E7iyay\u00EA Nemr\u00FBd s\u00EA banokeyan rojhelat, rojava \u00FB bakur hene. Plana runi\u015Ftin\u00EA. Li rojava peyker\u00EAn mezin \u00FB rolyef hene."@ku . "CMYK kurtkiriya peyv\u00EAn Ingl\u00EEz\u00EE y\u00EAn cyan, magenta, yellow \u00FB key ye. Ev mod\u00EAlek\u00EA k\u00EAmkirin\u00EA y\u00EA rengan e ko di \u00E7apa reng\u00EE da bikar dih\u00EAt. \u00C7\u00EAkirina rengan di v\u00EE mod\u00EAl\u00EA rengan da li ser h\u00EEm\u00EA t\u00EAkhilkirina rengdenik\u00EAn van rengan ava b\u00FBye: C, cyan M, magenta Y, yellow K, key anko re\u015F T\u00EAkhila CMY ya dilxwaz k\u00EAmkir\u00EE ye (anko t\u00EAkhila cyan \u00FB magenta \u00FB yellow y\u00EA bihevra li ser cih\u00EAn vala anko sp\u00EE y\u00EAn reng\u00EA K anko re\u015F\u00EE \u00E7ap dibin."@ku . "W\u00EAne:Kairo 001. jpg Qah\u00EEre bi roj W\u00EAne:Cairo by night. jpg Qah\u00EEre bi \u015Fev Qah\u00EEre paytext\u00EA welat\u00EA Misir\u00EA ye. Ev nav nav\u00EA ferm\u00EE y\u00EA baj\u00EAr\u00EE ye, piran\u00EE ya Misiriyan ji w\u00EA ra dib\u00EAjin Mesir. H\u00EA\u015Feta baj\u00EAr\u00EE n\u00EAz\u00EE 11 milyon kesan e \u00FB bi v\u00EE away\u00EE ji al\u00EE y\u00EA h\u00EA\u015Fet\u00EA ve, Qah\u00EEre dibit baj\u00EAr\u00EA 21\u00EA y\u00EA c\u00EEhan\u00EA \u00FB baj\u00EAr\u00EA yek\u00EA y\u00EA parzem\u00EEna Afr\u00EEkay\u00EA. Qah\u00EEre dikevit 30\u00B02' y\u00EA bakur \u00FB 31\u00B013' rojhilat\u00EA."@ku . "Di le\u015Fkel\u00EA\u015F\u00EE anko anatom\u00EEy\u00EA da, p\u00EA\u015Fbor\u00EE bor\u00EEyek e ko m\u00EEzdanik\u00EA bi dervey\u00EE le\u015F\u00EE ra digeh\u00EEnit. Di herdu gonan da p\u00EA\u015Fbor\u00EE kar\u00EA derkirina m\u00EEz\u00EA ji le\u015F\u00EE dikit. Di m\u00EAran da, ew tovik anko sperm\u00EA j\u00EE derbaz dikit. mi\u00E7\u00EEnik anko sfenktir a p\u00EA\u015Fbor\u00EEy\u00EA kontrolkirina \u00EErad\u00EE ya m\u00EEz\u00EA mumkin dikit."@ku . "Mi\u00E7\u00EEnik anko bi Ingl\u00EEz\u00EE sphincter coreyek\u00EA mas\u00EElik\u00EAn bazney\u00EE ne ko bi awayek\u00EA xweisk\u00EE bor\u00EEyek ji bor\u00EEy\u00EAn le\u015F\u00EE tesik anko teng dikin \u00FB li dema p\u00EAdiv\u00EE xav an sist dibin da r\u00EA li himber\u00EE bihor\u00EEn\u00EA vebibit. Bi gi\u015Ft\u00EE, di le\u015F\u00EA mirovan da 42 mi\u00E7\u00EEnik hene. Hindek m\u00EEnak\u00EAn wan ev in: mi\u00E7\u00EEnika b\u00EEb\u00EEy\u00EA b\u00EEb\u00EE ya \u00E7avan di bersiva ruhn\u00EEy\u00EA da teng \u00FB fireh dikit. mas\u00EElika derdora dev\u00EE mi\u00E7\u00EEnika jor\u00EEn a sor\u00EE\u00E7ik\u00EA mi\u00E7\u00EEnika j\u00EAr\u00EEn a sor\u00EE\u00E7ik\u00EA ko dikevit jor\u00EE ya a\u015Fik anko gedey\u00EA \u00FB nah\u00EAlit naveroka tiri\u015Fa gedey\u00EA sor\u00EE\u00E7ik\u00EA br\u00EEndar bikit. mi\u00E7\u00EEnika a\u015Fik\u00EA anko p\u00EElor\u00EA li j\u00EAr\u00EE ya a\u015Fik\u00EA ye. mi\u00E7\u00EEnika Oddi anko mi\u00E7\u00EEnika Glisson\u00EE rij\u00EEna ji cerig, pankiras \u00FB k\u00EEs\u00EA zirav\u00EEy\u00EA bo nav dazdegir\u00EA y\u00EA kontrol dikit. mi\u00E7\u00EEnika p\u00EA\u015Fbor\u00EEy\u00EA ko der\u00E7\u00FBna m\u00EEz\u00EA ji le\u015F\u00EE kontrol dikit."@ku . "W\u00EAne:Urinbecher. jpg M\u00EEz M\u00EEz \u015Filemeyek e ko di la\u015F\u00EA lawiran (heywan) \u00FB mirovan da li gur\u00E7ikan dih\u00EAt berheman\u00EEn \u00FB di m\u00EEzdanik\u00EA da kom dibit \u00FB bi r\u00EAya p\u00EA\u015Fbor\u00EEy\u00EA ji la\u015F\u00EE dih\u00EAt der\u00EAxistin. Der\u00E7\u00FBna m\u00EEz\u00EA ji la\u015F\u00EE al\u00EEkar\u00EE ya hevsengb\u00FBna xw\u00EA \u00FB kanzayan dikit. M\u00EEz madey\u00EAn jehr\u00EEn\u00EAn ko ji metabol\u00EEzm\u00EA \u00E7\u00EA dibin j\u00EE ji la\u015F\u00EE derdikit."@ku . "Di le\u015Fkel\u00EA\u015F\u00EEy\u00EA da, m\u00EEzl\u00FBl bor\u00EEyek e ko m\u00EEz\u00EA ji gur\u00E7ik\u00EA dibit m\u00EEzdanik\u00EA. M\u00EEzl\u00FBl bor\u00EEyeka mas\u00EElikan\u00EE ye ko dikarit bi r\u00EAya liv\u00EEna kirimkan\u00EE anko peristalsis\u00EA m\u00EEz\u00EA bibihur\u00EEnit. Di zelaman da m\u00EEzl\u00FBl 50 heta 70 sant\u00EEmetiran dir\u00EAj e. Di mirovan da, m\u00EEzl\u00FBl li pi\u015Ftve hundir\u00EA m\u00EEzdanik\u00EA dibit \u00FB ber\u00EE hundirb\u00FBn\u00EA \u00E7end sant\u00EEmetirekan bi nav mas\u00EElka m\u00EEzdanik\u00EA ra derbaz dibit. \u00C7i mi\u00E7\u00EEnik di m\u00EEzl\u00FBl\u00EA da n\u00EEne, lewma ti\u015Ft\u00EE ko nah\u00EAlit m\u00EEz ber bi pa\u015Fve, ber bi gur\u00E7ikan bih\u00EAt pa\u015Fvehinartin ten\u00EA pesta nav mas\u00EElika m\u00EEzdanik\u00EA li ser w\u00EA para m\u00EEzl\u00FBl\u00EA ye ko bi nav mas\u00EElk\u00EAa ra derbaz dibit."@ku . "Di le\u015Fkel\u00EA\u015F\u00EEya memikdaran da, m\u00EEzdanik endamek\u00EA mas\u00EElikan\u00EE y\u00EA wek\u00EE k\u00EEsikek\u00EE ye ko dikevit bin\u00EA legen anko zik\u00EE \u00FB m\u00EEza ko bi r\u00EAya m\u00EEzl\u00FBlan ji gur\u00E7ikan digehit\u00EA ji bo heyamek\u00EA kom dikit heta pa\u015Ftir bi r\u00EAya p\u00EA\u015Fbor\u00EEy\u00EA ji la\u015F\u00EE bih\u00EAt der\u00EAxistin."@ku . "Di j\u00EEnewerzanist anko b\u00EEyoloj\u00EEy\u00EA da\u00EA Zelam bi ramana kes\u00EA p\u00EAgehi\u015Ft\u00EE anko balix e. Di v\u00EA raman\u00EA da peyva zelam li beranber\u00EE peyva zaro dih\u00EAt. Ev peyv di Kurd\u00EEy\u00EA da h\u00EA\u015Fta ji bo navkirina j\u00EEnewer\u00EAn p\u00EAgehi\u015Ft\u00EE y\u00EAn d\u00EE, m\u00EEna lawiran \u00FB giyayan nehatiye xebitandin. Zelam zarav anko termek e ko di ziman\u00EA Kurd\u00EE da gelek raman\u00EAn cida l\u00EA ji hev n\u00EAz\u00EEk digeh\u00EEnit. Li hindek dever\u00EAn Kurdistan\u00EA zelam li beranber\u00EE bi\u00E7\u00FBk dih\u00EAt. Bi v\u00EA raman\u00EA \u00EAd\u00EE ramana kes\u00EA p\u00EAgehi\u015Ft\u00EE bi dirist\u00EE \u00EEfade nakit. Zelam\u00EEn\u00EE bi ramana beranber\u00EE zarot\u00EEy\u00EA li gelek war \u00FB biyav\u00EAn cidacida y\u00EAn m\u00EEna j\u00EEnewerzanist, qan\u00FBn, riftar \u00FB p\u00EAgeh\u00EA civak\u00EE ve dih\u00EAt diyarkirin. Hindek caran reng e kesek ji al\u00EEy\u00EA j\u00EEnewerzanist\u00EE ve zelam bit l\u00EA li gorey\u00EA riftar \u00FB rewi\u015Ft\u00EA xwe ve her m\u00EEna zaroyan ma bit. Ji ber hind\u00EA p\u00EAnasekirina v\u00EA zarav\u00EA hindek\u00EA tevlihev \u00FB genge\u015Febar e."@ku . "W\u00EAne:Karte Nordafrika Laender. png Nex\u015F\u00EA Afr\u00EEkaya Bakur Afr\u00EEkaya Bakur nav\u00E7eya bakura parzem\u00EEna Afr\u00EEkay\u00EA li bakura \u00E7ola Sahara dikeve ye."@ku . "W\u00EAne:Carthage column. JPG Xopan\u00EAn Kartaca Kartaca dewleteke dema Ant\u00EEk li Efr\u00EEkaya Bakur n\u00EAz\u00EE \u00EEroj T\u00FBnis serfiraz\u00EE ajot\u00EE b\u00FB. Paytexta Kartacayan bi hev\u015F\u00EAwe nav\u00EA b\u00FB. Ni\u015Ft\u00EAwar\u00EAn Kartaca ji al\u00EEya Romayan de wek P\u00FBn\u00EEyan (ji Fen\u00EEke hat afirand\u00EE b\u00FB) dihat navandin. Ew dera Kartacayan serfiraz\u00EE ajot\u00EE b\u00FB \u00EEroj di Frans\u00EE de wek Carthage, ereb\u00EE j\u00EE wek \u0642\u0631\u0637\u0627\u062C Qartaca) t\u00EA navandin \u00FB li T\u00FBnis e."@ku . "N\u00EEvgirava S\u00EEna an S\u00EEna n\u00EEvgirava navbera Derya Nav\u00EEn \u00FB Derya Sor de li s\u00EEnor\u00EAn Misir de dim\u00EA ye. R\u00FBerda w\u00EA n\u00EAz\u00EE 60,000 km\u00B2."@ku . "Exlaq yek ji tay\u00EAn serek\u00EE y\u00EAn felsefey\u00EA ye ko li bihayan, qenc\u00EE \u00FB neqenc\u00EE \u00FB sinc\u00EE h\u00FBr dibit. Exlaq \u00E7emk \u00FB t\u00EAgeh\u00EAn m\u00EEna rast, nerast, qenc, xirab, berpirsyar\u00EE \u00FB reway\u00EE \u00FB nereway\u00EEy\u00EA \u015Firove dikit. Exlaq\u00EA s\u00EA tay\u00EAn serek\u00EE hene: p\u00EAraexlaq anko metaet\u00EEk ko li \u00E7emka exlaq\u00EA bixwe h\u00FBr dibit. exlaq\u00EA reway\u00EEy\u00EA anko normative ethics li \u00E7away\u00EE ya diyarkirina bihayan h\u00FBr dibit. exlaq\u00EA karbar\u00EE anko applied ethics ko li \u00E7away\u00EE ya bikaran\u00EEna bihay\u00EAn exlaq\u00EE dikolit."@ku . "W\u00EAne:Lansing Ingham. png Nex\u015F\u00EA Lansing Lansing paytext\u00EA federed\u00FBgela DYAy\u00EA Michigan e. Lansing xwed\u00EE gelheyek\u00EA 116.941'\u00EE (2004) ye \u00FB bi tev\u00EE devedor\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 500.000 kes di bin desthilatdariya r\u00EAvebiriya baj\u00EAr de dij\u00EEn. Navenda zankoya navdar Michigan State University li Lansing\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Boston downtown skyline. jpg Boston Boston [\u02C8b\u0254st\u0259n] paytext\u00EA federed\u00FBgela DYAy\u00EA Massachusetts e. Gelheya w\u00EA 569,165 (2004) e. Bi tev\u00EE devedora xwe j\u00EE gelheya w\u00EA 4,424,649 e. R\u00FBber 232,1 km\u00B2 ye \u00FB j\u00EA 125,4 km\u00B2 devedor e. Bilindb\u00FBna axa her\u00EAm\u00EA ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 43 m ye. Bajar di sala 1630'\u00EE de b\u00FBye paytext. Postkod: 02101\u201302117 Koda telefon\u00EA: 617"@ku . "Zan\u00EEn di ziman\u00EA Kurd\u00EE da bi herdu away\u00EAn kar \u00FB nav\u00EA kar\u00EE anko karnav dih\u00EAt bikaran\u00EEn. Zan\u00EEn wek\u00EE karnav bi ramana hem\u00EE wan ti\u015Ftan e y\u00EAn ko hatine zan\u00EEn \u00FB mirov p\u00EAhesyaye. Di v\u00EA ramana berfireh da zanist \u00FB felsefe j\u00EE dibin parek ji zan\u00EEn\u00EA. P\u00EAnasekirina zan\u00EEn\u00EA ne karek\u00EA wesa sanah\u00EE ye \u00FB yek ji babet\u00EAn gelek genge\u015Febar y\u00EAn felsefey\u00EA ye. P\u00EAnaseya kevn a peyva zan\u00EEn\u00EA ew e ya Eflat\u00FBn\u00EE \u00FB dib\u00EAjit ko ji bo destenerb\u00FBna zan\u00EEn\u00EA dib\u00EA s\u00EA saloxet hebin: her axivtinek hing\u00EE pi\u015Fkek ji zan\u00EEn\u00EA ye ko bih\u00EAt berhozandin, rast bit \u00FB bibit bawer\u00EE. Hindek kes hene ko dib\u00EAjin ev s\u00EA saloxet ten\u00EA t\u00EAra hind\u00EA nakin ko gotinek bibit zan\u00EEn. P\u00EAnasey\u00EAn berd\u00EAl hene: Robert Nozick dib\u00EAjit ko zan\u00EEn li pey rast\u00EEy\u00EA ye, Simon Blackburn dib\u00EAjit ko nabit desteberb\u00FBna van saloxetan bi r\u00EAy\u00EAn \u015Fa\u015F bih\u00EAn kirin, Richard Kirkham p\u00EAdiv\u00EE dib\u00EEnit ko belgey\u00EAn bawer\u00EE ya axivtinker\u00EE dib\u00EA bi r\u00EAya mentiq\u00EE rast\u00EE ya w\u00EA bawer\u00EEy\u00EA bikin ti\u015Ftek\u00EA fer \u00FB p\u00EAdiv\u00EE. L\u00EA Wittgenstein bervaj\u00EE van p\u00EAnaseyan, pi\u015Ft\u00EE hevdijiya Mor\u00EE, dib\u00EAjit ko mirov dikarit bib\u00EAjit Filan bawere ko wesa ye, l\u00EA wesa n\u00EEne. , l\u00EA mirov nikarit bib\u00EAjit Filan kes filan ti\u015Ft\u00EE dizanit, l\u00EA wesa n\u00EEne. V\u00EEtgini\u015Ftayn p\u00EAve di\u00E7it \u00FB dib\u00EAjit ko ev herdu m\u00EEnak du rew\u015F\u00EAn jihevcida y\u00EAn hizir\u00EA n\u00EE\u015Fa nadin, ew du away\u00EAn cida y\u00EAn axivtina li ser hindek ti\u015Ft\u00EAn wesa ne ko em li ser wan r\u00EAkkevtine. Ti\u015Ft\u00EA ko di wan du m\u00EEnakan da jihev cida ye ne rew\u015Fa hizir\u00EE ya axivtinkeran, l\u00EA corey\u00EA w\u00EE kar\u00EE ye ko ew dikin. Ji bo m\u00EEnak, dema kesek dizanit ko ava kitr\u00EE di kel\u00EA daye ramana w\u00EA ne ew e ko rew\u015Feka hizir\u00EE ya taybet heye. Raman ew e ko ew dib\u00EA bi w\u00EA gotin\u00EA karek\u00EE derheqa w\u00EA kel\u00EEna kitr\u00EE da bikit. V\u00EEtgini\u015Ftayn\u00EE bizav kir ko bi r\u00EAya l\u00EAkol\u00EEna li ser bikaran\u00EEna zan\u00EEn\u00EA di ziman\u00EA xwerisk\u00EE da xwe ji p\u00EAnasekirina zan\u00EEn\u00EA bidit pa\u015F. W\u00EE zan\u00EEn wek\u00EE rew\u015Feka wekhev\u00EEya malbat\u00EE did\u00EEt. Jiber ko her zan\u00EEnek \u00E7emik \u00FB t\u00EAgehan bi xwe ve digirit \u00FB bi r\u00EAya zaravan anko terman dih\u00EAt derbir\u00EEn, hevbend\u00EE \u00FB hevhavildar\u00EE ya ziman \u00FB zan\u00EEn\u00EA jibo p\u00EAnasekirin\u00EA ti\u015Ftek\u00EA gelek p\u00EAdiv\u00EE \u00FB bingeh\u00EEn e. Li v\u00EA daw\u00EEy\u00EA j\u00EE Jonathan Hey ev bi ba\u015F\u00EE ber\u00E7av kir\u00EEye."@ku . "Annapolis paytext\u00EA federed\u00FBgela DYAy\u00EA Maryland e. Bajarek\u00EA ke\u015Ft\u00EEgeh\u00EE ye \u00FB gelheya w\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 35.000 e. Di sala 1649'\u00EE de bingeha baj\u00EAr ji aliy\u00EA ko\u00E7ber\u00EAn Br\u00EEtan\u00EE ve hatiye av\u00EAtin."@ku . "W\u00EAne:Edward Jenner. jpg Edward Jenner Edward Jenner [\u02C8\u025Bdw\u0259d \u02C8d\u0292\u025Bn\u0259], pizi\u015Fkek\u00EA gundan li Br\u00EEtanyay\u00EA ko jibo ved\u00EEtina vaks\u00EEna nesaxiya xur\u00EEkey\u00EA navdar e. Ew endam\u00EA Civata \u015Eahane b\u00FB."@ku . "Grup Yorum, ango bi kurd\u00EE wateya w\u00EA Koma \u015F\u00EErovekirin\u00EA komeke m\u00FBz\u00EEke li Tirk\u00EEye bi Tirk\u00EE, Kurd\u00EE, Ereb\u00EE, \u00C7erkez\u00EE distirane ye. Ew di sala 1985'\u00EE de ji aliy\u00EA \u00E7end xwendekaran zan\u00EEngeh\u00EA ve hatib\u00FB sazkirin. Kom m\u00FBz\u00EEka protest \u00FB bi stran\u00EAn xwe y\u00EAn li ser \u015Fore\u015Fger\u00EE, azad\u00EE \u00FB biratiya gelan \u00FB n\u00EAr\u00EEn\u00EAn xwe y\u00EAn sosyal\u00EEzm\u00EA hatiye naskirin. Alb\u00FBma xwe ya p\u00EA\u015F\u00EEn bi nav\u00EA \"Siyrilip Gelen\" di sala 1987'\u00EE derxistiye. Wan \"bi \u015F\u00EAwaz\u00EA kevne\u015Fopa Ruhi Su dest bi m\u00FBz\u00EEka xwe kirine \u00FB d\u00FBv re bi away\u00EA Z\u00FClf\u00FC Livaneli domandine\". Bi qas\u00EE m\u00FBz\u00EEk\u00EA kom, tevl\u00EEb\u00FBna bizav\u00EAn pol\u00EEt\u00EEk, grev \u00FB \u015Fanoyan j\u00EE dib\u00FB \u00FB ji v\u00EA sedem\u00EA gelek caran bin\u00E7av\u00EE, cezay\u00EA bend\u00EExaney\u00EA \u00FB \u00EA\u015Fkence did\u00EEtin. Di album\u00EAn xwe de stran\u00EAn bi kurd\u00EE wek Em ne binket\u00EE ne, Herne P\u00EA\u015F, Herdu \u00C7aw\u00EAn Min, Govenda Gelan p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F\u00EE hezkiriy\u00EAn xwe kirine."@ku . "W\u00EAne:Algiers coast. jpg Cezay\u00EAr W\u00EAne:Algiersnasa. jpg Cezay\u00EAr ji ezmen de Cezay\u00EAr an Alcer paytexta yek ji dewlet\u00EAn Maxr\u00EAb, Cezay\u00EAr li bakura Efr\u00EEka dikeve ye. Ew bi nif\u00FBsa 2.029.936 kesan (2006) bajara her\u00EE mezina welat\u00EA ye \u00FB bi abor\u00EE, \u00E7enday\u00EE j\u00EE navenda dewlet\u00EA ye. Li aglomerasyona bajar\u00EA da n\u00EAz\u00EEk\u00EE 5.700.000 kes dij\u00EE ye."@ku . "Adigey\u00EE zimaneke li R\u00FBsya bi ziman\u00EA r\u00FBs\u00EE ve ziman\u00EA ferm\u00EEy\u00EA nav\u00E7eya komara otonom a Adygeja ye. Ew ji al\u00EEya \u00E7end gr\u00FBp\u00EAn etn\u00EEk wek \u015Eapsux, Bsedux, Absex, Kemirgoj, Haku\u00E7i yan t\u00EA axaftin. Li R\u00FBsya n\u00EAz\u00EE 125.000 kes\u00EE re ziman\u00EA zikmak\u00EE ye. Li din\u00EA ziman\u00EA zikmak\u00EEy\u00EA n\u00EAz\u00EE 500.000 kes e \u00FB li wan y\u00EAn her\u00EE pir 277.000 axaft\u00EE li Tirkiyey\u00EA dij\u00EE ne. Adigey\u00EE di malbata ziman\u00EAn qefqaz\u00EE y\u00EAn bakur-rojava de di \u015Fitl\u00EA ziman\u00EAn \u00E7erkez\u00EE de ye. Hin zimanzan adigey\u00EE \u00FB kabardin\u00EE zarava hev\u015F\u00EAwe ziman\u00EE \u00E7erkez\u00EE dibin\u00EEn. Ziman\u00EAn din\u00EAn bi Adigey\u00EE re malbat\u00EE hen\u00EE \u00FBbi\u015F\u00EE, abxaz\u00EE, abasin\u00EE ne. Adigey\u00EE ji \u015Eore\u015Fgera Kew\u00E7\u00EAr\u00EA \u015Funda hat standardkirin \u00FB di 1938an de derbaza alfabeya k\u00EEr\u00EEl\u00EE b\u00FB. Li ber w\u00EA alfabeya ereb\u00EE \u00FB alfabeya latin\u00EE dihat\u00EE b\u00FB bikaran\u00EEn."@ku . "Ziman\u00EA \u00E7erkez\u00EE ji du zimanan \u00E7erkeziya rojava \u00FB \u00E7erkeziya rojhelat p\u00EAk t\u00EA. Bi ziman\u00EAn abxaz\u00EE, abazin\u00EE \u00FB ubi\u015F\u00EE ve di malbata ziman\u00EAn qefqaz\u00EE y\u00EAn bakur-rojava de ne. Gor\u00EE zimanzanan, di sedsala 13'an-sedsala 14'an de \u00E7erkez\u00EEya rojhelat ji \u00E7erkez\u00EE veqet\u00EE b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Tripoli Montage. jpg \u00E7end\u00EEn d\u00EEmenan ji Trabl\u00FBs\u00EA Trabl\u00FBs paytexta L\u00EEbyay\u00EA ni nif\u00FBsake 1.150.990 (2005) kes e. Ew navenda welatey\u00EA abor\u00EE, \u00E7enday\u00EE \u00FB bazirgan\u00EE ye."@ku . "Di ferhengan da, bi awayek\u00EA gi\u015Ft\u00EE rast\u00EE bi raman\u00EAn m\u00EEna li gorey\u00EA ti\u015Ft\u00EAn hey\u00EE, li gorey\u00EA rew\u015F\u00EA an li gorey\u00EA ketwar\u00EA dih\u00EAt ravekirin. L\u00EA di felsefey\u00EA da \u00E7i p\u00EAnase \u00FB ravey\u00EAn wesa n\u00EEnin ko hem\u00EE feylesof li ser lihevhatibin. Gelek hizirdoz behsa rast\u00EEy\u00EA dikin \u00FB li n\u00EAh\u00EAr\u00EEnxal\u00EAn cidaciday\u00EAn m\u00EEna \u00E7away\u00EE ya p\u00EAnasekirina rast\u00EEy\u00EA, p\u00EAkhatey\u00EAn rast\u00EEy\u00EA, rol\u00EA zan\u00EEn\u00EA di e\u015Fkirab\u00FBna rast\u00EEy\u00EA da, \u00FB kan\u00EA rast\u00EE ti\u015Ftek\u00EA objekt\u00EEv, subjekt\u00EEv, serberday\u00EE (absolut) an r\u00EAjey\u00EE (relative) e an ne li babet\u00EE h\u00FBr dibin."@ku . "Augusta [\u0251\u02D0\u02C8g\u028Cst\u0259] paytext\u00EA federed\u00FBgela DYAy\u00EA Maine ye. Di sala 1831'\u00EE de b\u00FBye paytext. Di ber per\u00EA r\u00FBbara Kennebec River de ye. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000'\u00EE 18.600 kes li baj\u00EAr dij\u00EEn \u00FB r\u00FBbera w\u00EA j\u00EE 150,9 km\u00B2 ye."@ku . "Per\u00FB (Span\u00EE Rep\u00FAblica del Per\u00FA, ferm\u00EE komara Peru) yek ji dewlet\u00EAn Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr e. Ew li bakur Ekwador \u00FB Kolombiya, li rojhelat Brez\u00EEl, li ba\u015F\u00FBr-rojhelat Bol\u00EEvya, li ba\u015F\u00FBr \u015E\u00EEl\u00EE \u00FB li rojava j\u00EE Pas\u00EEf\u00EEk re s\u00EEnor kir\u00EE ye."@ku . "Mil ew \u00E7emek\u00EE tala \u00E7emek\u00EE din dibe ye. Ku \u00E7emek tala \u00E7emek\u00EE din bibe, \u00E7em\u00EE p\u00EA\u015Fin mila \u00E7em\u00EE duyem e. Wekok, M\u00FBnzir an Murat mil\u00EAn Firat in."@ku . "Tr\u00EEn\u00EEdad \u00FB Tobago girav\u00EAn Ant\u00EEl\u00EAn bi\u00E7\u00FBk \u00FB dewleta bi hev\u015F\u00EAwe nav\u00EE ye. Ew navbera Kar\u00EEb\u00EEk \u00FB Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk de, bakru rojavaya Venezuela ye."@ku . "Trinidad giraveke bi 4.821 km\u00B2 ye \u00FB girava her\u00EE mezin\u00EA Ant\u00EEl\u00EAn Bi\u00E7\u00FBk e \u00FB yek ji 23 girav\u00EAn Tr\u00EEn\u00EEdad \u00FB Tobago ye."@ku . "Tobago girave bi\u00E7\u00FBka girav\u00EAn, dewleta ji giravan de p\u00EAk t\u00EAy\u00EE Trinidad \u00FB Tobago ye. R\u00FBerda w\u00EA 300 km\u00B2 ye. Tobagoy\u00EA li ser girav\u00EAn Ant\u00EEl\u00EAn Bi\u00E7\u00FBk e \u00FB di navbera Kar\u00EEb\u00EEk \u00FB Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk de ye. Dir\u00EAjah\u00EEya girav\u00EA 40,7 km \u00FB fireh\u00EEya xwe j\u00EE 11,9 km ye."@ku . "Ant\u00EEl\u00EAn Bi\u00E7\u00FBk (\u00EEng. Lesser Antilles) komgiraveke li rojavaya Kar\u00EEb\u00EEk e \u00FB li bakur ji girav\u00EAn Virgin de dest p\u00EA dike heta berav\u00EAn Venezuala dewam dike \u00FB bi Bahama \u00FB Ant\u00EEl\u00EAn Mezin ve girav\u00EAn Karay\u00EEpan p\u00EAk t\u00EE ne ye. Ant\u00EEl\u00EAn bi\u00E7\u00FBk ji wan giravan p\u00EAk t\u00EA ye. Girav\u00EAn li ser Bahoze(Windward Islands) Leeward Islands, Saint-Martin, Barbuda, St. Kitts \u00FB Nevis, Antigua, Montserrat, Guadeloupe, Dominica Windward Islands, Trinidad Girav\u00EAn li bin Bahoze"@ku . "Ant\u00EEl\u00EAn Mezin komgiraveke li Kar\u00EEb\u00EEk e. Bi komgirava Ant\u00EEl\u00EAn Bi\u00E7\u00FBk, Girav\u00EAn Turks- \u00FB Caicos \u00FB Bahama ve Karay\u00EEpan p\u00EAk t\u00EE ne. Mezin ji bo girav\u00EAn K\u00FBba, Jama\u00EEka, Hispaniola \u00FB Porto R\u00EEko t\u00EA bikaran\u00EEn j\u00EE Ar\u015F\u00EEpel ji gelek girav \u00FB komgirav\u00EAn bi\u00E7\u00FBk de p\u00EAk t\u00EA. L\u00EA ew \u00E7ar girav\u00EAn mezin 90 % a r\u00FBerd\u00EE Karay\u00EEpan p\u00EAk t\u00EE ne."@ku . "N\u00EEkola T\u00EAsla dah\u00EAner, f\u00EEz\u00EEkzan, endazyar\u00EA Karevay\u00EA \u00FB endazyar\u00EA mekan\u00EEk\u00EA y\u00EA navdar \u00EA Serb\u00EE-Emr\u00EEk\u00EE. Ew wek\u00EE serb\u00EEyek li \u00CEmperatoriya Awistriyay\u00EA hat\u00EE b\u00FB din\u00EA \u00FB pa\u015F\u00EA j\u00EE b\u00FBb\u00FBwelat\u00EEyek\u00EA Emr\u00EEk\u00EE. Ew z\u00EAdetir jibo kar \u00FB \u00E7alak\u00EE \u00FB dah\u00EEnan\u00EAn di war\u00EA kareva \u00FB asinreva \u00FB hevbendiya wan bihevra navdar e. Bi dah\u00EEnan\u00EAn xwe ve w\u00EE bingeh\u00EA dozena h\u00EAza karevay\u00EA ya Sir\u00EAma Berguh\u00EAr anko (Alternating Current) \u00FB dozena dabe\u015Fkirina h\u00EAz\u00EA ya \u00E7endbar\u00EE anko pol\u00EEfaz \u00FB motora SB anko motora AC dana \u00FB bi v\u00EE away\u00EE \u015Eore\u015Fa P\u00EE\u015Fesaz\u00EE ya Duy\u00EA destp\u00EAkir. W\u00EE li ser wegera elektr\u00EEk\u00EA ji asta mekan\u00EEk bere bi herik\u00EEn\u00EA gelek l\u00EAkol\u00EEn kirine \u00FB \u00EEro ev di f\u00EEz\u00EEk\u00EA de bi nav\u00EA Tesla t\u00EA binakirin."@ku . "sedsala 4'an | sedsala 5'an | sedsala 6'an 405 | 406 | 407 | 408 | 409 | 410 | 411 | 412 | 413 | 414 | 415"@ku . "Sir\u00EAma Berguh\u00EAr sir\u00EAmeka karevay\u00EE ye ko bervaj\u00EE Sir\u00EAma Yekrast anko DC meznah\u00EE (mat\u00EAmat\u00EEk) \u00FB ber\u00EA (simta) w\u00EA bi awayek\u00EA xulan\u00EE (s\u00EEkl\u00EEk) dih\u00EAt guhartin. P\u00EAl\u015Fekila edet\u00EE ya SB p\u00EAleka s\u00EEnos\u00EE ye. Ev her\u00EE z\u00EAde k\u00EAray\u00EE ya veguhastina h\u00EAz\u00EA desteber dike. L\u00EA li hindek cihan \u00FB jibo hindek kar\u00EAn taybet\u00EE p\u00EAl\u00EAn d\u00EE y\u00EAn m\u00EEna p\u00EAl\u00EAn s\u00EAgo\u015Fe \u00FB \u00E7argo\u015Fe j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Bi awayek\u00EA gi\u015Ft\u00EE, SB jibo wan karevaya ko digehit malan \u00FB karxaneyan vedigirit. L\u00EA s\u00EEgnal\u00EAn b\u00EEstar\u00EE (audio) \u00FB d\u00EEtar\u00EE (video) j\u00EE ko di t\u00EAleyan da dibihurin her away\u00EAn SB in. Di van baran da, armanc destxistina zanyar\u00EAn nepenkir\u00EE anko modulekir\u00EE di karevaya SB da ye."@ku . "Lezbiyen\u00EE ji t\u00EAkiliy\u00EAn zayend\u00EE \u00FB hest\u00EE y\u00EAn di nav jinan de re t\u00EA gotin, ango homoseks\u00FBeliya afiretan. W\u00EAne:Black triangle. svg S\u00EAgo\u015Feya re\u015F, semboleke li dij\u00EE zordestiya li jin\u00EAn lezbiyen"@ku . "Prostat ew livika zayend\u00EE gelek gir\u00EEng di la\u015F\u00EA m\u00EAran ye. Prostat kar\u00EA s\u00EEstema pirb\u00FBn\u00EA \u00FB organ\u00EAn zayend\u00EE r\u00EAzik dike."@ku . "Pir watey\u00EAn Annapolis hene. Annapolis (County), county'yek di herem\u00EA Keneda Nova Scotia Annapolis (f\u00EElm), f\u00EElmek Annapolis (\u00E7em), \u00E7emek di Keneda da Annapolis Valley, newalek di Keneda da Annapolis (Maryland), paytext\u00EA herem\u00EA DYE Maryland Annapolis (Missouri), bajarek di Missouri da Annapolis Royal, bajarek di Keneda da"@ku . "Pir watey\u00EAn Augusta hene."@ku . "Kendava Suwey\u015F rojavaya daw\u00EEya Derya Sor e. Li rojehelata w\u00EA kendav\u00EA Kendava Eqaba h\u00EA ye. Dir\u00EAjah\u00EEya kendav\u00EA bi Kanala S\u00FBwey\u015F ve n\u00EAz\u00EE 280 km. ye. Kendav navbera Efr\u00EEqa \u00FB Asya de dir\u00EAj dibe."@ku . "Kendava Eqebe, wek Kendava Elat j\u00EE t\u00EA nav kirin, bakur\u00EA rojavaya Deryaya Sor e \u00FB N\u00EEvgirava Erebistan\u00EA \u00FB N\u00EEvgirava S\u00EEnay\u00EA li hev vediqt\u00EE ne. Li berav\u00EAn Kendav\u00EA Misir, Isra\u00EEl, Urdun (bi bajar\u00EA nav\u00EA xwe day\u00EE kendav\u00EA Eqaba) \u00FB Si\u00FBd\u00EE Ereb\u00EEstan. Li mila bakur rojavaya Derya Sor, li rojavaya N\u00EEvgirava S\u00EEnay\u00EA Kendava S\u00FBwey\u015F dir\u00EAj dibe. Dir\u00EAjah\u00EEya w\u00EA heta Tengava T\u00EEran 175 km ye \u00FB dera xweya her\u00EE fireh 29 km ye. Li daw\u00EEya bakur s\u00EA bajar\u00EAn gerin h\u00EA ne: Tebe Misir, Elat \u00CEsra\u00EEl \u00FB Eqebe"@ku . "Tengava T\u00EEran, \u00EEbran\u00EE: \u05DE\u05E6\u05E8\u05D9 \u05D8\u05D9\u05E8\u05D0\u05DF Meitzarey Tiran) tengaveke n\u00EAz\u00EE 13 km navbera N\u00EEvgirava S\u00EEna \u00FB N\u00EEvgirava Erebistan de Deryaya Sor \u00FB Kendava Eqebe ji hev vediqet\u00EEne ye. Ew bi girava Erebistana Si\u00FBd\u00EE\u00EA T\u00EEran di dev\u00EE kendav\u00EA de hatiye navendin. Projeke ji bo \u00E7\u00EA kirina pirayeke li ser tengav\u00EA re bi dir\u00EAjah\u00EEyeke 9.3 navbera Misir \u00FB Erebistan de di plan\u00EA de ye."@ku . "T\u00EEran giraveke Si\u00FBd\u00EE Ereb\u00EEstan di dev\u00EE Tengava T\u00EEran de nav\u00EA xwe da ye w\u00EA tengav\u00EA ye. Ew ji bo deryay\u00EE ji \u00CEsra\u00EEl \u00FB Urdun re der\u00EEye kendava Eqaba ye girav \u00FB tengav gelek gering e. Li girav\u00EA \u00EEroj le\u015Fker\u00EAn Misir \u00FB DYA t\u00EAne bicih b\u00FB ne."@ku . "sedsala 14'an | sedsala 15'an | sedsala 16'an 1487 | 1488 | 1489 | 1490 | 1491 | 1492 | 1493 | 1494 | 1495 | 1496 | 1497"@ku . "Sir\u00EAma Karevay\u00EE sir\u00EAma bar\u00EA karevay\u00EE ye. Yek\u00EEna Dozena Navnetewey\u00EE anko SI ji bo sir\u00EAma karevay\u00EE Amp\u00E8re (A) e ko beranber\u00EE me\u015Fiyana kolomeka bar\u00EE di saniyeyek\u00EA da ye."@ku . "Umberto Eco niv\u00EEskar, f\u00EElozof, n\u00EE\u015Fankarvaneke \u00EEtalyan e. Ew di 1971an virde li zan\u00EEngeha Bologna li ser ni\u015Fankar\u00EEye profesor\u00EEye dike."@ku . "H\u00EAza karevay\u00EA wek\u00EE qedareya w\u00EE kar\u00EE dih\u00EAt p\u00EAnasekirin ko sir\u00EAmeka karevay\u00EE dikit."@ku . "Di S\u00EEstema Navnetewey\u00EE ya Yek\u00EEnan da, Amp\u00E8re [amp'\u03B5:r] yek\u00EEna sir\u00EAma karevay\u00EA an bar\u00EA karevay\u00EE di san\u00EEyey\u00EA da ye. Ev nav jibo r\u00EAzgirtina Andr\u00E9-Marie Amp\u00E8re, yek ji kes\u00EAn serek\u00EE y\u00EAn ko karevay\u00EEasinrevay\u00EE ved\u00EEt\u00EE, hatiye hilbijartin."@ku . "Sel\u00E7\u00FBq\u00EE an j\u00EE selc\u00FBq\u00EE dewleteka d\u00EErok\u00EEya ji al\u00EEya T\u00FBrkmen\u00EAn Ox\u00FBzan li Asyaya Nav\u00EEn, Kurdistan, \u00CEran, \u00CErak, S\u00FBr\u00EE \u00FB Anatol\u00EEya hat\u00EE b\u00FB sazandin."@ku . "W\u00EAne:1993-07 D\u00E4nemark Seaking b. jpg Sikorsky S-61 Babiroka art\u00EA\u015Fa deryay\u00EE ya Dan\u00EEmarkay\u00EA Babirok, hel\u00EEkopter, herbadok yek ji curey\u00EAn alav\u00EAn fir\u00EEn\u00EA ye \u00FB pi\u015Ft\u00EE balafiran di r\u00EAza duyem\u00EEn de alaveke esman\u00EE, firoke y\u00EA bik\u00EAr e. Mirov dikare pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn fir\u00EEna balafir \u00FB babirokan wek\u00EE hev bib\u00EEne. Ten\u00EA cudat\u00EE ew e ku, di balafiran de bask tevnagerin, sab\u00EEt in l\u00EA di babirokan de bitevger in. H\u00EAza babirokan di hin model\u00EAn n\u00FB de gih\u00EE\u015Ftiye ya balafiran l\u00EA pirran\u00EE babirok ne ji bo veguhastina r\u00EAwiyan l\u00EA wek\u00EE mak\u00EEneyek\u00EA al\u00EEkar t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Siltan an Sultan unvaneke \u00EEslam\u00EEya ji al\u00EEya kargeran dihat bikaran\u00EEn. Ew kes\u00EA ku her\u00EE p\u00EA\u015Fin va unvana bikaran\u00EE b\u00FB ew kargerek\u00EE Tirk Mehm\u00FBd\u00EA Gaznaw\u00EEyan li Hindistan b\u00FB. Ew ji p\u00EA re ji al\u00EEya karger\u00EAn Sel\u00E7\u00FBqan \u00FB Osmanan, Ey\u00FBb\u00EEyan \u00FB Meml\u00FBkan j\u00EE hat bikaran\u00EEn. Li Endulus\u00EA Nasrid\u00EEyan j\u00EE Sultaniya Granada sazand\u00EE b\u00FB. \u00CEroj li Oman \u00FB Br\u00FBne\u00EE ten\u00EA karger\u00EAn xwe unvana Siltan digirin. Li Fas\u00EA di 1956an de unvana Siltan wek Mal\u00EEk hat guherandin. Sultan hin caran wek Sultanan ji bo nav\u00E7eyan j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. \u00CEroj li hin dewlet\u00EAn Efr\u00EEqa, Malezya \u00FB Endonezya nav\u00E7ey\u00EAn bi nav\u00EA Sultanat t\u00EA navkirin h\u00EA ne. Sultan di \u00CEmparatoriya Osman\u00EE de ji bo \u015Eahban\u00FByan j\u00EE wekok H\u00FBrrem Sultan dihat bikaran\u00EEn Sultan ji bo Xel\u00EEfe j\u00EE dihat bikaran\u00EEn. Cara p\u00EA\u015Fin di 1055an de T\u00FBxr\u00FBl Beg unvana Sultan ji Xel\u00EEfek\u00EE girt. Di 1517 de heta 1924an Osmanan wek Xelifet\u00EE dewama Ebbas\u00EEyan b\u00FBn."@ku . "Got, qewmeke german a skand\u00EEnav\u00EE bi guman\u00EE li Gotland\u00EA, \u00EEroj di xak\u00EAn Sw\u00EAd\u00EA de, dij\u00EE b\u00FBn. Di sedsala 2'an de wan dest bi ko\u00E7\u00EA kir \u00FB ji Skand\u00EEnavyay\u00EA de derketin \u00FB li Scythia, Dakya \u00FB Pannonia, ango bakura Deryaya Re\u015F bicih b\u00FBn. Di sedsala 3'an de got wek got\u00EAn rojhelat \u00FB got\u00EAn rojava b\u00FBn du paran. Di sedsala 3'an de v\u00EEz\u00EEgotan \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn mezin li ser \u00CEmparatoriya Roma kirin. L\u00EA ewna ji al\u00EEya Aurelius Claudius \u00FB Gallienus hatin rawestandin. Di sedsala 4'an de him v\u00EEz\u00EEgot him j\u00EE ostrogot \u00E7enday\u00EE bin bandora Romayan de man. Di w\u00EA dem\u00EA de ewna bi \u00E7enday\u00EE wergera aryan\u00EEzm\u00EA b\u00FBn. Di 370an de ji rojhelat de \u00EAr\u00EE\u015F\u00EAn h\u00FBn dest p\u00EA kir. Van \u00EAr\u00EE\u015Fan li ser qewm\u00EAn german bandora dom\u00EEno kir \u00FB wan j\u00EE rojava de ko\u00E7 \u00FB \u00EAr\u00EE\u015Fa romayiyan kirin. Di w\u00EA dem\u00EA de di 376an de key\u00EA v\u00EEz\u00EEgotan Fritigern ji \u00CEmparator\u00EA \u00CEmparatoriya Romaya Rojava Valens ji bo li ba\u015F\u00FBra Tuna bicih b\u00FBn\u00EA dest\u00FBr xwest. Valens dest\u00FBr da ewna li ba\u015F\u00FBra Tuna bicih b\u00FBn. L\u00EA sal veneger\u00EEya di 377an xela peyda b\u00FB \u00FB navbera \u00CEmparatoriya Romaya Rojava \u00FB gotan de Ceng\u00EAn Got\u00EE derketin \u00FB heta 382 dewam kirin \u00FB bi peyamaneke navbera Roma \u00FB gotan re xelas b\u00FB. \u00C7iqas bi daw\u00EE Romay\u00EA got bin xistin j\u00EE di wan cengan de di 378an de di Cenga Adrianapolis\u00EA de \u00EEmparator Valens hat ku\u015Ftin. V\u00EEz\u00EEgotan di serdar\u00EEya Alarik I de di 410an de bajar\u00EA Romay\u00EA dag\u00EEr kir. Honorius v\u00EEz\u00EEgot li Galiyay\u00EA bicih kirin \u00FB wan di 475an de vandal li wir bin xistin \u00FB li N\u00EEvgirava \u00CEber\u00EE serwer\u00EE ajotin. Ji p\u00EA re ew key\u00EEt\u00EEy\u00EA li \u00EEber ji al\u00EEya Justinianus I hat hilwe\u015Fandin. Got bi xwe j\u00EE di nav qewm\u00EAn din de heliyan \u00FB ziman\u00EA xwe got\u00EE ji b\u00EEr kir."@ku . "R\u00FBbar bi gi\u015Ft\u00EE avr\u00EAy\u00EAn xwerisk\u00EE ne ko ava ji nixtey\u00EA an hilyana kev\u00EEy\u00EAn befr\u00EA ji cih\u00EAn bilind ber bi cih\u00EAn nizim \u00FB nev\u00EE vediguh\u00EAzit. Piran\u00EE ya r\u00FBbaran sererd in, l\u00EA hindek j\u00EE hene ko binerd in \u00FB di \u015Fkeft \u00FB t\u00EEk\u00EAn beran \u00FB keviran ra derbaz dibin."@ku . "Bajar (baj\u00EAr, s\u00FBk, \u015Fehir an \u015Far j\u00EE dih\u00EAt gotin) cihek\u00EA akinc\u00EEb\u00FBna mirovan e ko himbiz\u00EE ya akinciy\u00EAn w\u00EA \u00FB avahiyan ji gundan \u00FB baj\u00EArokan z\u00EAdetir e. Carina baj\u00EArb\u00FBn an neb\u00FBna akinc\u00EEgehek\u00EA bi r\u00EAya qan\u00FBn\u00EA dih\u00EAt diyar kirin. Li gelek welat\u00EAn c\u00EEhan\u00EA baj\u00EAran navendeka baj\u00EAr\u00EE ya akinc\u00EEb\u00FBn\u00EA ya serek\u00EE \u00FB hindek binbaj\u00EAr an her\u00EAm\u00EAn baj\u00EAr\u00EE \u00FB gund hene. Baj\u00EAran dever\u00EAn akinc\u00EEb\u00FBn\u00EA, p\u00EE\u015Fesaz\u00EEy\u00EA, karwer\u00EEy\u00EA \u00FB karg\u00EAr\u00EEy\u00EA hene. Li baj\u00EAran avah\u00FBy\u00EAn akinc\u00EEb\u00FBn\u00EA (xan\u00EE) \u00FB r\u00EA \u00FB cade, alav\u00EAn gehandin\u00EA y\u00EAn m\u00EEna q\u00EEtara baj\u00EAr\u00EE hene. L\u00EAkoli\u00EEna liser baj\u00EAran babet\u00EA zanistek\u00EA bi nav\u00EA cihnas\u00EEya mirov\u00EE anko erdn\u00EEgar\u00EEya mirov\u00EE ye."@ku . "Di seqazanist\u00EE da, nixte ji hem\u00EE corey\u00EAn peytb\u00FBn anko xestb\u00FBna hilma av a baspehir\u00EA ko bibit sedema bar\u00EEna w\u00EA hilm\u00EA bi ser erd\u00EE ra dih\u00EAt gotin. Nixte hing\u00EE r\u00FB didit ko baspehir bi hilma av\u00EA t\u00EAr dibit \u00FB ew hilm peyt anko xest dibit \u00FB bi ser erd\u00EE dibarit. Nixtey\u00EA gelek \u015Fikil anko form hene: baran, befir anko berf, \u015Flove anko t\u00EAkhileka baran \u00FB befir\u00EA, terig anko gijlok, x\u00FBsar \u00FB xunav. Nixte qonaxeka girin ji gera av\u00EA ye \u00FB ser\u00FBkaniya piran\u00EE ya ava ser r\u00FBy\u00EA erd\u00EE ji nixtey\u00EA ye. Her sal z\u00EAdetir ji 505,000 k\u00EElometir\u00EAn s\u00EAca (km\u00B3) nixte dibarit, 398,000 km\u00B3 ji w\u00EA li ser okyan\u00EEsan dibarin."@ku . "V\u00FBlva gotineke bi \u00CEngiliziye an Lat\u00EEn\u00EE ye, ango bi kurd\u00EE ew endam\u00EA anatom\u00EE zayend\u00EE ya derva ku ji la\u015F\u00EA jin\u00EA t\u00EA xuya kirin . V\u00FBlva tevahiya organ\u00EAn zayend\u00EE ya derve ya jinan e. Tu dikan\u00EE gotar\u00EAn z\u00EElik \u00FB vaj\u00EEna bin\u00EAr\u00EE."@ku . "---Sidenote START---"@ku . "---Sidenote START---"@ku . "Tengava Hormuz tengaveke di dera her\u00EE teng de bi fireh\u00EEyeke 60 km, di Kendava Faris\u00EE de li rojhelata Kendava Oman\u00EA de Derya Ereb\u00EE \u00FB Okyan\u00FBsa H\u00EEnd\u00EA dig\u00EAh\u00EEne hev e. Di dev\u00EA kendav\u00EA de Girava Hormuz he ye. Di dema Ant\u00EEk de tengava hormuz ji bo ke\u015Ft\u00EEyan gering b\u00FB. \u00CEroj ke\u015Ft\u00EE \u00FB tank\u00EAr\u00EAn petroley\u00EA Kuweyt, Bahreyn, des Irak, M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EAn Ereb\u00EE y\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE \u00FB Iran bi piran\u00EE di di w\u00EA re t\u00EA kirin. Ji \u00E7aran yek\u00EA petrol din\u00EA di w\u00EA re derbaz dibe. Heta Sedsala 16'an ji Ewropa re Tengava Hormuz derbaz b\u00FBna Hindistan\u00EA re r\u00EAya deryay\u00EEya her\u00EE gering b\u00FB. L\u00EA ji p\u00EA r\u00EAw\u00EEt\u00EEy\u00EA Vasco da Gama \u00FB vekirina Kanala S\u00FBwey\u015F w\u00EA giring\u00EEya xwe wunda kir. Ji 1971an virde navbera \u00CEran \u00FB M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EAn Ereb\u00EE y\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE de li ser Eb\u00FB M\u00FBsa \u00FB girava Tumb, herdu j\u00EE ji bo qontrol kirina tengava gelek ger\u00EEng in, lihevnehatin he ye."@ku . "Bonifacio (Bunifaziu di Kors\u00EEk\u00EE de) bajareke li pozikek\u00EE bi\u00E7\u00FBk\u00EE li ba\u015F\u00FBra Kors\u00EEka de bi nif\u00FBseke 2,660(2005) kes e \u00FB nav\u00EA xwe da ye Tengava Bonifacio."@ku . "Balafir, firoke yek ji alav\u00EAn gir\u00EEng \u00EAn fir\u00EEn\u00EA y\u00EAn bi s\u00EEstema aerod\u00EEnam\u00EEk\u00EA difirin e. Pirran\u00EE ji bo raguheztina r\u00EAwiyan \u00FB \u015F\u00EAr t\u00EAn bikaran\u00EEn. H\u00EAza xwe ya rakirin\u00EA, li hewa girtin\u00EA ji bask\u00EAn xwe digire. Ya ku balafiran ji babirok, zepl\u00EEn \u00FB y\u00EAn din vediqet\u00EEne ev e. Ramana fir\u00EEn\u00EA gelek kevn e li cem mirovan. Bi hezaran salan mirovan xwastin alaveke fir\u00EEn\u00EA biafir\u00EEnin. Ev fikra wan di sedsala 20em\u00EEn de bicih hat. Bi anga\u015Ft\u00EAn Newton \u00FB xebat\u00EAn Biray\u00EAn Wright frokey\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn hatin \u00E7\u00EAkirin. \u00CEro gelek curey\u00EAn balafiran hene. Rojbiroj tekn\u00EEk \u00FB h\u00EAza wan bip\u00EA\u015Ftir dibe."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/3/33/Hawar1.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219

Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/7c/Hawar.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
R\u00FBpela yek\u00EA ya hejmara daw\u00EE (57'a) ya kovara Hawar\u00EA Kovara Hawar Hawar yekem\u00EEn kovara kurd\u00EE bi t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn\u00EE b\u00FB. Di kovara Hawar de yekem car di d\u00EEroka kurdan de ziman\u00EA kurd\u00EE bi t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn\u00EE hatiye niv\u00EEsandin \u00FB ji ber v\u00EA yek\u00EA cihek\u00EE taybet \u00EA kovar\u00EA di p\u00EA\u015Fve\u00E7\u00FBn \u00FB standartkirina ziman\u00EA kurd\u00EE de heye. Yekem\u00EEn hejmara kovara Hawar di 15'\u00EA gulana 1932'a de derket \u00FB heta 15'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 1943'a 57 hejmar derketine. C\u00EEh\u00EA xebata \u00FB we\u015Fandina kovar\u00EA paytexta S\u00FBr\u00EEy\u00EA \u015Eam b\u00FB. Hawar meh\u00EA du caran derdiket. Kovara Hawar, kovarek\u00EE pol\u00EEt\u00EEk \u00FB w\u00EAjey\u00EE b\u00FB \u00FB ji aliy\u00EA Celadet El\u00EE Bedirxan ve dihate derxistin. Kovara Hawar ku di d\u00EEroka we\u015Fanvantiya kurd\u00EE de xwed\u00EE c\u00EEhek\u00EE gir\u00EEnge, al\u00EEkariyeke w\u00EA ya mezin ji bo ziman\u00EA kurd\u00EE \u00E7\u00EAb\u00FBye. Di kovar\u00EA de bi giran\u00EE l\u00EAkol\u00EEn, \u00E7\u00EErok \u00FB helbest\u00EAn bi kurd\u00EE, ji edebiyata kurd\u00EE niv\u00EEs\u00EAn bijart\u00EE hatin we\u015Fandin. Bi vi away\u00EE Hawar di w\u00EAje \u00FB mijara ziman\u00EE da b\u00FBb\u00FB ekolek \u00FB heta sala 1943'\u00EA we\u015Fana xwe berdewan kir. Celadet di hejmara p\u00EA\u015F\u00EEn \u00FB di r\u00EAz\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn da wiha got: Hawar deng\u00EA zan\u00EEn\u00EA ye. Zan\u00EEn xwe-nas\u00EEn e. Xwe-nas\u00EEn ji me ra r\u00EAya felat \u00FB xwe\u015Fiy\u00EA ye. Li gel kurd\u00EE di her hejmarek\u00EE de 3-4 r\u00FBpel\u00EAn frens\u00EE j\u00EE heb\u00FBn. Heta hejmara 23'an niv\u00EEs\u00EAn kurd\u00EE \u00EA kovar\u00EA bi alfabey\u00EAn lat\u00EEn\u00EE \u00FB ereb\u00EE derdiketin. Pi\u015Ft\u00EE v\u00EA hejmar\u00EA ew temam\u00EE \u00EAd\u00EE bi lat\u00EEni dihat we\u015Fandin. Naveroka hem\u00EE hejmara dora 808 r\u00FBpelan vedigirt. Di hejmar\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn da z\u00EAdetir niv\u00EEs\u00EAn Celadet \u00FB biray\u00EAn w\u00EE Kam\u00FBran El\u00EE Bedirxan, ko \u00EAd\u00EE ew j\u00EE w\u00EA \u00E7ax\u00EA hatib\u00FB Lubnan\u00EA, derdiketin. Pi\u015Ft\u00EE hejmara \u00E7ar\u00EA gelek nav\u00EAn din j\u00EE tevl\u00EE wan b\u00FBn \u00FB gelek ji wan di dem\u00EAn daw\u00EEn da di w\u00EAjeya kurd\u00EE da b\u00FBn kes\u00EAn navdar. Roja destp\u00EAka we\u015Fana kovara Hawar\u00EA \u00EEro weke Roja ziman\u00EA kurd\u00EE t\u00EA p\u00EErozkirin."@ku . "W\u00EAne:EnglishChannel. jpg La Manche W\u00EAne:France manche vue dover. JPG Ji Cap Gris-Nez\u00EA de Kanal Laman\u015F an j\u00EE La Manche [la m\u0251\u0303\u0283] kanaleke Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk di Tengava Dover re bi Deryaya Bakur ve gir\u00EA dide ye. Ew di navbera Fransa \u00FB Br\u00EEtanya de dime ye. Di Kanal\u00EA de girav\u00EAn Kanal\u00EA y\u00EAn Br\u00EEtanya hene. \u00C7em\u00EA her\u00EE mezin\u00EE tala Kanal\u00EA dibe \u00E7em\u00EA Seine ye. Bajar\u00EAn gir\u00EEng\u00EAn li dor r\u00EAz dibin Le Havre (Fransa), Southampton \u00FB Plymouth (herdu Br\u00EEtanya) ne. Dir\u00EAjah\u00EEya kanal\u00EA 563 km, li dera her\u00EE fireh j\u00EE 248 km, dera her\u00EE teng di Tengava Dover de j\u00EE 34 km firehiya xwe di Dover de heta Cap Gris-Nez heye."@ku . "Tengava Dover (\u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE Strait of Dover, frans\u00EE Pas de Calais) tengava di Kanala English de di navbera girava Br\u00EEtanya \u00FB parzem\u00EEna Ewropa de ye. Ew Derya Bakur dig\u00EAh\u00EE ne Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk \u00FB li dera her\u00EE teng 33 km e. Ew tengava ji al\u00EEya \u00E7owara ke\u015Ft\u00EEyan de bi roj\u00EA de n\u00EAz\u00EE 400 ke\u015Ft\u00EE ve yek ji tengav\u00EAn her\u00EE geremol\u00EAn din\u00EA ye. Dera her\u00EE teng navbera Calais \u00FB Dover de ye. Di bin av\u00EA re tor r\u00EAhesin\u00EA bi nav\u00EE Eurotunnel di 1994an de hat vekir\u00EE derbaz dibe."@ku . "W\u00EAne:Canal du midi toulouse. jpg Canal du Midi, Toulouse, Fransa Cok an j\u00EE kanal leqemek\u00EA ji bo av\u00EA ji al\u00EEya mirov de hat \u00E7\u00EA kir\u00EE ye. Ew bi gelemper\u00EE ji bo gol, \u00E7em, derya an okyan\u00FBsan bi hev gih\u00EEnin t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin. Bi gelemper\u00EE kanal ji bo du sedeman t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin: yek ji bo avdan\u00EE \u00FB yek j\u00EE ji bo derbazb\u00FBna m\u00EErov \u00FB ti\u015Ftan t\u00EAn \u00E7\u00EA kirin."@ku . "Deryaya Bakur deryayeke li bakura Ewropay\u00EA dikeve \u00FB yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk e. Ew navbera li rojhelat Norw\u00EAc \u00FB Dan\u00EEmarka, li rojava Skotland \u00FB \u00CEngiltere, li ba\u015F\u00FBr j\u00EE Elmanya, Holand, Belgiya \u00FB Fransay\u00EA de ye. Skagerrak Deryaya Bakur dig\u00EAh\u00EE ne Deryaya Baltik. Li ba\u015F\u00FBr Deryaya Bakur wek Laman\u015F t\u00EA navandin. S\u00EEnor\u00EAn Deryaya Bakur li Skagerrak wek navbera Lindesnes li Norw\u00EAc\u00EA, \u00FB Halsthom li Dan\u00EEmarka t\u00EA dit\u00EEn. Bakura Deryaya Bakur Atlant\u00EEk e \u00FB s\u00EEnor ji bo navberan wan wek Shetlands, Skotland\u00EA de heta \u00C5lesund, Norw\u00EAc\u00EA t\u00EA dit\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Baltic Sea map. png Deryaya Baltik Deryaya Baltik deryayeke navbera Ewropa \u00FB Skand\u00EEnavya, F\u00EEnland, R\u00FBsya, Estonya, Letonya, L\u00EEtvanya, Poland, \u00FB Elmanya de ye. Ew li ser r\u00FBbereke 413.000 km\u00B2 ye \u00FB heta 459 km. k\u00FBrah\u00EEya xwe he ye. \u00C7em\u00EAn li welat\u00EAn dor Baltik de tal\u00EA dibin wiha ne: Oder (Poland, Elmanya), Weichsel (Poland, Memel, D\u00FCna, Newa \u00FB Torne\u00E4lven in."@ku . "Welat\u00EAn Baltik welat\u00EAn li rojhelata derya baltik berav\u00EAn xwe hen\u00EE re t\u00EA gotin. Ew welatan L\u00EEtvanya, Letonya \u00FB Estonya ye."@ku . "W\u00EAne:Valens Honorius Musei Capitolini MC494. jpg Valens W\u00EAne:Valens aqu\u00E4dukt02. jpg Valens Aqueduct Flavius Valens yek ji \u00EEmparator\u00EAn \u00CEmparatoriya Roma li rojava di navbera 364an de heta 378 \u00EEmparator\u00EE karger kir\u00EE b\u00FB."@ku . "UTC-4 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Atlantic Standar Time j\u00EE t\u00EA nav kirin. Bi bihar\u00EE ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn hin welat(y\u00EAn bi *) derbaza UTC-3 dibin. Li ew dernan t\u00EA bikaranin;"@ku . "UTC-3 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Bi bihar\u00EE ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn hin welat(y\u00EAn bi **) derbaza UTC-2 dibin. Li ew dernan t\u00EA bikaranin;"@ku . "UTC+8 yek Be\u015F\u00EAn Demjim\u00EAr\u00EA ye. Bi bihar\u00EE ji bo ner\u00EEt\u00EA Demjim\u00EAra Hav\u00EEn hin welat(y\u00EAn bi **) derbaza UTC+7 dibin. Li ew dernan t\u00EA bikaranin;"@ku . "Zepl\u00EEn cureyek\u00EE alava fir\u00EEn\u00EA ye. Baloneke ji gaza h\u00EEdrojen\u00EA dagirt\u00EE ye \u00FB bi motorek\u00EA t\u00EA ajotin. Nav\u00EA xwe ji endazyar\u00EA Alman Kont Ferdinand von Zeppelin digire ku ew bi xwe wek\u00EE bav\u00EA fir\u00EEn \u00FB ajotina balonan t\u00EA zan\u00EEn. Fir\u00EEna yekem\u00EEn a bi zepl\u00EEn\u00EA ji aliy\u00EA endazyar\u00EA Frans\u00EE Henr\u00EE Giffard ve di 24'\u00EA sermawez\u00EA 1852'\u00EA de bi zepl\u00EEneke 160 kg, 43 m dir\u00EAj \u00FB 12 m biber di navbera bajar\u00EA Paris \u00FB Trappes\u00EA de hatiye kirin ku bi qas\u00EE 30 km d\u00FBr in. Zepl\u00EEn bi taybet\u00EE ji aliy\u00EA Almanan hatine bip\u00EA\u015Fxistin. D\u00FBgela Alman a hemandem\u00EE di Cenga Cihan\u00EA ya I. de zepl\u00EEn bikaran\u00EEne \u00FB bi w\u00EA bajar\u00EAn Londra \u00FB Paris\u00EA bombebarankirine. Zepl\u00EEn di navbera parzem\u00EEna Ewropa \u00FB Amer\u00EEkay\u00EA de t\u00EAn bikaran\u00EEn. Ji ber qezayan \u00FB bip\u00EA\u015Fketina balafiran hilber\u00EEna zepl\u00EEnan t\u00EAm sekinandin \u00FB \u00EAd\u00EE di raguhaztin\u00EA de nay\u00EAn bikaran\u00EEn."@ku . "\u00CEmperatoriya seleuk\u00EE an \u00EEmperatoriya seleukiyan, carinan seleuk\u00EE wek selewk\u00EE j\u00EE t\u00EA niv\u00EEsandin, ji p\u00EA mirina \u00CEskender\u00EA Mezin ji aliy\u00EA yek ji general\u00EAn w\u00EE Seleukos I ve di 312 b.z. de li Bab\u00EEl\u00EA hat sazandin. Di 64 b.z. bi tun\u00EE hat hundira \u00CEmperatoriya Romay\u00EA kirin \u00FB hilwe\u015F\u00EE b\u00FB. Di dem\u00EAn xweya her\u00EE rind de \u00EEmperator\u00EE di Trakya de heta hundir\u00EAn Hindistan \u00E7em\u00EA \u00CEndus belav b\u00FB b\u00FB."@ku . "Pierre, di ber \u00C7em\u00EA Missouri River de ye, n\u00EAz\u00EEk\u00EE gola Oahe ye \u00FB bi gelheya xwe ya 13.876'\u00EA (2003) paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA South Dakota ye. Herwek\u00EE navenda par\u00EAzgeha Hughes County j\u00EE li hemander\u00EE ye."@ku . "RNAy\u00EA hander,, gerd\u00EA RNA'y\u00EA sir\u00FB\u015Ft\u00EE yan c\u00EAkir\u00EE ku substraya RNA'y\u00EA dibirre."@ku . "Xel\u00EEfet an Xel\u00EEfet\u00EE bi peyvik t\u00EA man\u00EA pa\u015Fwer\u00EA pexemberek\u00EE. L\u00EA ji p\u00EA \u00DBmeyyeyan re ew \u00EAd\u00EE wek kargerek\u00EE ol\u00EE, siyas\u00EE \u00FB dad\u00EE hat bikaran\u00EEn \u00FB ew karger\u00EE li c\u00EEha Xel\u00EEfet\u00EE de wek Xel\u00EEfe dihat navandin."@ku . "Alparslan T\u00FCrke\u015F (H\u00FCseyin Feyzullah) damezr\u00EAner \u00FB serok\u00EA tevgera n\u00EEjadperest a Tirk MHP\u00EA, yek ji endam\u00EA h\u00EAz\u00EAn bi\u00E7ek \u00EAn tar\u00EE \u00D6HD, le\u015Fker \u00FB siyasetmedar\u00EA Tirkiy\u00EA ye."@ku . "H\u00FCseyin Nihal Ats\u0131z yek ji damezr\u00EAner \u00FB \u00EEdeolog\u00EAn n\u00EEjadperestiya Tirk e."@ku . "Ziya Gokalp, bi nav\u00EA xwe y\u00EA dir\u00EAj Mehmet Ziya, damezr\u00EAner\u00EA ramyariya netewey\u00EE ya Tirk, \u00EEntelekt\u00FBel\u00EA dawiya Osman\u00EE \u00FB destp\u00EAka damezrandina Komara Tirkiy\u00EA de ye."@ku . "Qefqaz an Kafkasya an j\u00EE r\u00EAze\u00E7iyay\u00EA Kafkasyay\u00EA r\u00EAze\u00E7iyayeke 1.100 km dir\u00EAjah\u00EE ye, di rojava-bakur rojava de berve rojhelat\u00EA ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhelat navbera Deryaya Re\u015F \u00FB Deryaya Mazenderan r\u00EAz dibe ye. Bilindah\u00EEya wan \u00E7iyayan heta 5.642 m heye \u00FB ge\u015Fa ser xak\u00EAn R\u00FBsya, Gurcistan, Ermenistan \u00FB Azerbaycan\u00EA ne."@ku . "W\u00EAne:Omayyad mosque. jpg Mizgefta Umeyeyan li \u015Eam\u00EA (S\u00FBr\u00EE) Umeye an Emew\u00EE xan\u00EAdaneke xel\u00EEfet\u00EEye, di navbera 660 de heta 750an xel\u00EEfet\u00EE kir\u00EE b\u00FB. Li p\u00EA Umeyeyan re xel\u00EEfet\u00EE derbaza ebasiyan b\u00FB b\u00FB."@ku . "Kafkasya an j\u00EE Qefqaz nav\u00E7eyeke li dor r\u00EAze\u00E7iyay\u00EA Qefqaz\u00EA bi gelemper\u00EE li ser xak\u00EAn R\u00FBsya, Gurcistan, Azerbaycan \u00FB Ermenistan de dim\u00EA ye. Ew di navbera li rojava Deryaya Azov \u00FB Deryaya Re\u015F, li rojhelat Deryaya Mazenderan, li bakur r\u00EAz\u00EA Man\u00EEt \u00FB li ba\u015F\u00FBr s\u00EEnor\u00EAn Tirkiye-Gurcistan \u00FB Tirkiye-Ermenistan de dim\u00EA ye. Kafkasya ji nav\u00EA \u00E7iyay\u00EAn Qefqaz\u00EA de t\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Black Sea map. png Deryaya Re\u015F \u00FB Deryaya Azov (bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE, Sea of Azov). W\u00EAne:Azow Sea Sunset. JPG Deryaya Azov, n\u00EAz\u00EEk\u00EE bajar\u00EA Nova Yalta (anku, Yaltaya N\u00FB). Deryaya Azov an Deryaya Azak deryayeke li rojhelata Ewropay\u00EA bakura Deryaya Re\u015F e. Azov bajerek\u00EE di devik\u00EE \u00E7em\u00EA Don de nav\u00EA xwe daye w\u00EA deryay\u00EA ye. Ew deryayeke k\u00EAlek\u00EA Deryaya Re\u015F e."@ku . "Nivgirava Taman n\u00EEvgiraveke di yek ji nav\u00E7ey\u00EAn R\u00FBsya Krasnodar de ye. Ew li bakur bi Derya Azuw, rojava Tengava Ker\u015F \u00FB ba\u015F\u00FBr j\u00EE Derya Re\u015F t\u00EA s\u00EEnor kirin. Di rojava-rojhelat\u00EE de 30 km dir\u00EAjah\u00EE \u00FB bakur-ba\u015F\u00FBr\u00EE j\u00EE 12,9 km fireh\u00EEya w\u00EA h\u00EA ye."@ku . "Tengava Ker\u015F tengaveke navbera R\u00FBsya \u00FB \u00DBkrayna de Derya Re\u015F Derya Azuw dig\u00EAh\u00EE ne hev e. N\u00EEvgirava Kirim di xak\u00EAn Ukrayna de \u00FB N\u00EEvgirava Taman di xak\u00EAn Rusya de ji hev vediqet\u00EE ne. Dir\u00EAjah\u00EE ye w\u00EA n\u00EAz\u00EE 40 km \u00FB fireh b\u00FBna xwe di dera her\u00EE teng de 4 km ye. W\u00EA nav\u00EA xwe ji bajar\u00EA \u00DBkrayna Ker\u015F stand\u00EE ye."@ku . "Saint Vincent \u00FB Granada dewleteke ji giravan p\u00EAk hatiye \u00FB endama Commonwealth Realm e."@ku . "Boise paytexte federedewleta DYAy\u00EA Idaho ye. Nav\u00EA w\u00EA bi ziman\u00EA Frans\u00EE ye \u00FB wateya w\u00EA \"daristan\" e. Ango \"Bajar\u00EA di nav daristan\u00EA de\". Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2004'\u00EE hejmara ni\u015Ftecihan 190.122 ye."@ku . "Mehd\u00EE Zana siyasetmedarek\u00EE Kurd e. Di sala 1963'\u00EE de dibe endam\u00EA T\u0130P (Partiya Karker\u00EAn Tirkiy\u00EA) \u00FB him t\u00EAko\u015F\u00EEna \u00E7\u00EEn\u00EAn bindest, him j\u00EE ya gel\u00EA Kurd dide. Di sala 1978'\u00EE de wek\u00EE endamek\u00EA serbixwe tevl\u00EE hilbijartin\u00EAn \u015Faredariya Amed\u00EA dibe \u00FB biserdikeve. Heya r\u00FBdana destday\u00EEna art\u00EA\u015Fa Tirk a desthilatdariy\u00EA di sala 1980'\u00EE serokatiya \u015Faredariya Amed\u00EA dike. Di c\u00FBntaya 1980'\u00EE de t\u00EA girtin \u00FB z\u00EEndan\u00EEkirin. Ew z\u00EAdetir\u00EE 16 salan li z\u00EEndan\u00EA de dim\u00EEne. Di p\u00EAvajoya re\u015F a Z\u00EEndana Amed\u00EA de ew j\u00EE li wir e \u00FB rast\u00EE hem\u00EE \u00EA\u015Fkencey\u00EAn hovane \u00FB barbar\u00EE t\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE derketina w\u00EE ya ji z\u00EEndan\u00EA derdikeve derveyi wel\u00EAt \u00FB t\u00EA Ewropa. Li ser daxwaza Tirkiy\u00EA Sw\u00EAd \u00FB Elmanya ser\u00EEl\u00EAdana w\u00EE ya penaberiy\u00EA napejir\u00EEnin \u00FB ew li ser xebat\u00EAn par\u00EAzeran li Frensay\u00EA maf\u00EA penaberiy\u00EA werdigire. Heya sala 2004'\u00EE li menf\u00EEtiy\u00EA dim\u00EEne. Niha li Amed\u00EA dij\u00EE. Mehd\u00EE Zana bi Leyla Zana re zewiciye \u00FB bav\u00EA 2 zarokan e."@ku . "H\u00EA\u015Ftir an hu\u015Ftir ajalek\u00EE guhandar e ji r\u00EAzika dubarp\u00EA\u00E7iyan, ji fam\u00EEleya h\u00EA\u015Ftiran ku \u00E7end ajal wek h\u00EA\u015Ftiran xuya dikin wek alpaka, v\u00EEkona, lama \u00FB guwanko ji cins\u00EA Camelus in. Du c\u00FBreyan ji h\u00EA\u015Ftir heye ku y\u00EA yekem bi tek qopikan wek h\u00EA\u015Ftir\u00EA ereb\u00EE \u00FB duwem ku bi du qopikan wek h\u00EA\u015Ftir\u00EA bextiyar\u00EE ku her du c\u00FBre ji van h\u00EA\u015Ftiran li peyday\u00EAn Asya \u00FB Rojhilata Efr\u00EEqay\u00EA dij\u00EEn. Temena nav\u00EEn ya h\u00EA\u015Ftiran der\u00FBdor\u00EE 50-60 sal e. H\u00EA\u015Ftir t\u00EEb\u00FBn \u00FB bir\u00E7\u00EEb\u00FBn\u00EA demek dir\u00EAj dim\u00EEnin."@ku . "W\u00EAne:Map of Florida highlighting Tallahassee. svg Tallahassee di Florida da Tallahassee paytexta federedewleta DYAy\u00EA Florida ye. Bi gelheya xwe ya 157.000'\u00EE (2004) li par\u00EAzgeha Leon County dikeve."@ku . "Dover bajarek\u00EE li par\u00EAzgeha Kent County li federedewleta DYAy\u00EA Delaware, bi gelheya xwe ya 33.100 kes\u00EE (2004) navenda par\u00EAzgeh\u00EA \u00FB paytexta Delaware ye. Erd\u00EA baj\u00EAr 58,8 km\u00B2 ye. Li navenda axa Delaware dikeve \u00FB n\u00EAz\u00EEk\u00EE 140 km ji Philadelphia \u00FB Washington, D.C. d\u00FBr e."@ku . "Ala Almanyay\u00EA ji reng\u00EAn sor, zer \u00FB re\u015F p\u00EAk t\u00EA. Ala dewlet\u00EA j\u00EE heman e, ten\u00EA li ser n\u00EE\u015Faneya teyrebaz\u00EA heye. Reng\u00EAn alay\u00EA bi benda 22em\u00EEn a Dest\u00FBra Bingeh\u00EEn hatine kiv\u015Fekirin \u00FB parastin. Ev bend di 23'\u00EA gulan\u00EA 1949'\u00EA de hatiye pejirandin. D\u00EEsa di 7'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 1950'\u00EA de j\u00EE hatiye pi\u015Ftrastkirin \u00FB ravekirin. Ev rengana di sedsala 19em\u00EEn de bo yek\u00EEtiya Almanan dihatin bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Male reproductive system lateral nolabel. png Ewz\u00EAn bi\u00E7\u00FBkb\u00FBn\u00EA y\u00EAn m\u00EAran: 1. M\u00EEzdank 2. Hestiy\u00EA berzuhar\u00EA (?) 3. K\u00EEr an pen\u00EEs 4. 5. Ser\u00EA k\u00EEr 6. \u00C7ermik 7. Kuna k\u00EEr 8. Zeblota baday\u00EE 9. R\u00FBviya rast 10. Porg\u00EA toxmav\u00EA, k\u00EEsik\u00EA toxmav\u00EA an k\u00EEsik\u00EA avik\u00EA 11. Kerxa per\u00EEn\u00EA 12. Prostat an to\u015Fbiya prostat\u00EA 13. To\u015Fbiya Cowper 14. Q\u00FBn, pind an pindil 15. Kerxa toxmav\u00EA 16. R\u00FBviya toximav\u00EA 17. GUN an H\u00CALIKA GUN 18. P\u00EEst\u00EA gun Bat\u00EE, gun an h\u00EAlik organeke zayendiye di bin k\u00EEr dikeve di la\u015F\u00EA m\u00EAr. Erka bat\u00EE y\u00EA bingeh\u00EE ku tov (sp\u00EArm\u00EA) t\u00EA de peyda dibin \u00FB hormona zayend\u00EE bi nav\u00EA testosteron\u00EA t\u00EAne gotin t\u00EA de t\u00EAne derkirin."@ku . "Das Lied der Deutschen ji helbestek\u00EE xwe August Heinrich Hoffmann von Fallersleben di 26'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 1841'\u00EA de li girava Helgoland ji awazeka Joseph Haydn \u00E7\u00EAkiriye. Sir\u00FBd cara p\u00EA\u015F\u00EEn di 5'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1841'\u00EA de li Hamburg hatiye q\u00EEr\u00EEn (stir\u00EEn). Melodiya w\u00EA ji Joseph Haydn e, w\u00EE di sala 1797'\u00EA de bo \u015Eer\u00EA Napolyon \u00E7\u00EAkirib\u00FB. Sir\u00FBd sala 1922'\u00EA de b\u00FB ya Keyaniya Alman. Di dema Naz\u00EE de bi guhertin hate q\u00EEr\u00EEn. Bi dawiya \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA II. ve \u00FB bi damezrandina Almanya Federal ve wek\u00EE versiyona niha hat bikaran\u00EEn. Bi tevl\u00EEb\u00FBna DDR'\u00EA ve herwek\u00EE li rojhilat\u00EA wel\u00EAt j\u00EE bu ferm\u00EE. Einigkeit und Recht und Freiheit f\u00FCr das deutsche Vaterland. Danach lasst uns alle streben, Br\u00FCderlich, mit Herz und Hand. Einigkeit und Recht und Freiheit sind des Gl\u00FCckes Unterpfand. Bl\u00FCh im Glanze dieses Gl\u00FCckes. Bl\u00FChe, deutsches Vaterland."@ku . "Testosteron hormoneke ji hormon\u00EAn seks\u00EE (zayend\u00EE ye) ku erka xwe (fanksiyona) ew r\u00FBdem\u00EAn m\u00EAran\u00EE bi m\u00EAran yan xort\u00EA n\u00FBgihay\u00EE de wek: st\u00FBrb\u00FBna deng, derketina m\u00FB li hem\u00EE la\u015F\u00EA de bi taybet\u00EE rov\u00EA \u00FB sergun, bi \u00E7engan, r\u00EE (rih), s\u00EEng \u00FB li ciy\u00EAn din di la\u015F\u00EA de, derkirina (secreting, \u00EEfraz) tuxmav\u00EA (men\u00EE) ku xuya dike ku lawend (xort\u00EA pi\u00E7\u00FBk) b\u00FB m\u00EAr \u00FB mezindibe \u00FB dikane zarokan b\u00EEne dem\u00EA ku jin bike."@ku . "Z\u00EEmbabwe, welatek\u00EE ba\u015F\u00FBr\u00EA Efr\u00EEqay\u00EA ye. C\u00EEran\u00EAn Z\u00EEmbabwe, Efr\u00EEqaya Ba\u015F\u00FBr, Botswana, Zambiya, Mozamb\u00EEk e. Paytexta w\u00EA Harare ye \u00FB ziman\u00EA ferm\u00EE \u00EEngil\u00EEz\u00EE ye."@ku . "G\u00EEn\u00EA Rojbend\u00EE, welatek\u00EE Efr\u00EEqay\u00EA ye. Ji du be\u015Fan p\u00EAk t\u00EA. Be\u015Fek li ser parzem\u00EEna Efr\u00EEkay\u00EA ye \u00FB be\u015Fa din tevl\u00EE paytext Malabo li ser Grava B\u00EEokoy\u00EA ye. G\u00EEn\u00EA Rojbend\u00EE bi Kamer\u00FBn \u00FB Gabon\u00EA re c\u00EEran e. W\u00EAne:Carte Guinee fr. png Nex\u015Feya G\u00EEn\u00EA Rojbend\u00EE"@ku . "R\u00FBs gelek e ji aliy\u00EE ziman\u00EE ve ji gel\u00EAn slav dih\u00EAn hesibandin \u00FB ziman\u00EA wan ji ziman\u00EAn slav\u00EE y\u00EAn rojhilat\u00EE ye. Peyva r\u00FBs\u00EE bi ramaneka d\u00EE j\u00EE bikar dih\u00EAt: her welatiyek\u00EA Komara R\u00FBsyay\u00EA b\u00EA nih\u00EAr\u00EEna li nejad \u00FB etn\u00EEs\u00EEtiya wan. Di ziman\u00EA r\u00FBs\u00EE da, bi dari\u015Ftina peyva n\u00FB ya Rossiyani (\u0420\u043E\u0441\u0441\u0438\u044F\u043D\u0438\u043D) anko r\u00FBsyan\u00EE van herdu ramanan ji hev vadiv\u00EArin. Ji tevaya r\u00FBsyaniyan, n\u00EAz\u00EE 80% r\u00FBs in."@ku . "Slav komeka gelan e ko li gorey\u00EA ziman\u00EAn xwe ji gel\u00EAn hind \u00FB Ewropa dih\u00EAn hesibandin \u00FB li rojhilat \u00FB navenda Ewropay\u00EA dij\u00EEn. R\u00FBs, Polon\u00EE, \u00C7\u00EAk\u00EE, Serb\u00EE, Ukrayn\u00EE, R\u00FBs\u00EAn Sp\u00EE, Bulgar, Slovak \u00FB krowat ji Slavan in. Mecar \u00FB Roman demek\u00EA dir\u00EAj e bi Slavan ra dj\u00EEn, l\u00EA ew ne Slav in. Di nav Slavan da, R\u00FBs gela\u00EA her\u00EE mezin in, d\u00FB ra Polon\u00EE \u00FB \u00DBkrayn\u00EE dih\u00EAn. R\u00FBs, R\u00FBs\u00EAn Sp\u00EE \u00FB \u00DBkrayn\u00EE wek\u00EE Slav\u00EAn rojhilat\u00EE, Polon\u00EE, \u00C7ek\u00EE, \u00FB Slovak j\u00EE wek Slav\u00EAn Rojavay\u00EE dih\u00EAn navandin. Krowat, Serb\u00EE, Bosniya\u00EE \u00FB Bulgar Slav\u00EAn Ba\u015F\u00FBr in. L\u00EA, Slav\u00EAn bakur\u00EE tune ne. Ziman\u00EAn slav\u00EE n\u00EAz\u00EE hev in. Serb, Bosniyay\u00EE \u00FB Krowat ziman\u00EAn xwe cida dib\u00EEnin, hin zimannas wan ziman\u00EAn hev\u015F\u00EAwe mile \u00FB wek\u00EE ziman\u00EAn Serbo-krowat\u00EE dib\u00EEnin. Ziman\u00EAn slav\u00EE wek\u00EE ziman\u00EAn zikmak\u00EE ji al\u00EEy\u00EA 400 milyon kesan ve dih\u00EAn axaftin."@ku . "Federasyona Saint Kitts \u00FB Nev\u00EEs komgiraveke di Ant\u00EEl\u00EAn Bi\u00E7\u00FBk di Derya Kar\u00EEb\u00EEk de, bi paytexta Basseterre ye. Ew dewletewka serbixwe ye \u00FB yek ji endam\u00EAn Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EEye ye."@ku . "W\u00EAne:Abbasids Dynasty 750 - 1258 (AD). PNG Xel\u00EEfetiya ebas\u00EE Ebas\u00EE xan\u00EAdana di 750an de xel\u00EEfet\u00EE ji umeyeyan stand\u00EE b\u00FB \u00FB xelifet\u00EE heta 1258an di dest\u00EAn xwe de girt\u00EE b\u00FBn. Nav\u00EA ebas\u00EE ji Ebas bin Ebdulmutelib, yek ji ap\u00EAn Mihemed pexember, de hat girt\u00EE b\u00FB."@ku . "Palau dewleteke di Pas\u00EEf\u00EEk\u00EA de ji giravan de p\u00EAk t\u00EA ye."@ku . "Ortodoks ew xiristiyan\u00EAn li pey\u00E7\u00FBn\u00EA Der\u00EA Ortodoks derin re t\u00EA gotin. Zav\u00EAn Ortodoksan wek Ortodoks\u00EE t\u00EA navandin. Endam\u00EAn v\u00EA zav\u00EA li din\u00EA bi tun\u00EE n\u00EAz\u00EE 250,000,000 kes e. Welat\u00EAn an nav\u00E7ey\u00EAn Ortodoks bi gelemper\u00EE li dij\u00EEn Rusya, Yewnan\u00EEstan, Ewropaya Rojhelat \u00FB Rojhelata Nav\u00EEn in."@ku . "German an gel\u00EAn german\u00EE gor\u00EE ziman\u00EAn xwe yek ji kom\u00EAn gel\u00EAn hind \u00FB ewropa ne \u00FB bi orj\u00EEna xwe ji Ewropaya bakur de hatin e. Gel\u00EAn german\u00EE ji p\u00EA ko\u00E7a Ewropa kirin re bi dimat\u00EEy\u00EAn Ewropay\u00EA wek kelt, slav \u00FB romanan ve teva hev b\u00FBn \u00FB ew gel\u00EAn Ewropay\u00EA \u00EEroj hat p\u00EAk an\u00EEn."@ku . "Xan Mahm\u00FBd m\u00EEr\u00EA Kurd\u00EA navdar \u00EA sedsala 19'ane. Hemdem\u00EA Bedirxan Beg\u00EA Bot\u00EE \u00FB N\u00FBrullah Beg\u00EA Hekar\u00EE'ye. Xan Mahm\u00FBd\u00EA M\u00EEr\u00EA Miks'\u00EA, neviy\u00EA Eyyubxan Beg\u00EA Miks\u00EE'ye ko malbata w\u00EE bi nav\u00EA \"Eyyubxanbeg\u00EE\" t\u00EA naskirin. Her\u00EAma Miks'\u00EA, dema Yav\u00FBz Sultan Selim\u00EA Osman\u00EE wek\u00EE piraniya M\u00EErekatiy\u00EAn Kurdan, M\u00EErekatiyeke serbixwe b\u00FB. \u015Eerefname'ya \u015Eerefxan\u00EA Bedl\u00EEs\u00EE de qal \u00FB behsa M\u00EErekatiya Miks'\u00EA, bi M\u00EErekatiy\u00EAn Hizan \u00FB Sipay\u00EArt re t\u00EA kirin. Miks bi texm\u00EEn\u00EE pi\u015Ft\u00EE 1675'an ketiye di bin hikm\u00EA M\u00EEr\u00EA Hekariyan \u00FB qas\u00EE 150 salan di nav heman rew\u015F\u00EA de maye ko her\u00EAma Miks\u00EA, \u00E7endan pirt\u00FBk\u00EAn derbar\u00EA w\u00EA dem\u00EA de, di nav her\u00EAma Hekariyan hatiye pejirandin. Destp\u00EAka sedsala 19'an Eyyubxan Beg \u00FB pa\u015F\u00EA re, kur\u00EA w\u00EE Abd\u00EE Beg hember\u00EA M\u00EEr\u00EAn Hekariyan de,ji bo azadiya Miks\u00EA ser hildan, \u015Fer kirin \u00FB serketin. Pi\u015Ft\u00EE mirina Abd\u00EE Beg\u00EA, kur\u00EA w\u00EE y\u00EA mezin \u015Eeyh\u00EE (\u015E\u00EAx\u00EE) Beg b\u00FB M\u00EEr\u00EA Miks'\u00EA. \u015Eeyh\u00EE Beg\u00EA,hem hember\u00EA Hekariyan u hem ji hember\u00EA Boti'yan \u015Fer\u00EA xwe domand. Ji ber ko \u00E7end her\u00EAm\u00EAn ba\u015Fura Miks'\u00EA j\u00EE ketib\u00FB dest\u00EA Bot\u00EE'yan. \u015Eeyhi Beg bi \u015Fer\u00EA Hekariyan, niva her\u00EAma Kava\u015F'\u00EA (her\u00EAma dev\u00EA ba\u015Fura behra Wan'\u00EA) xist di bin hikm\u00EA xwe. Pi\u015Fti hatin ku\u015Ftina \u015Eeyh\u00EE Beg, biray\u00EA w\u00EE Xan Mahmud bu M\u00EEr\u00EA Miks\u00EA. Xan Mahm\u00FBd\u00EA M\u00EEr\u00EA n\u00FB, navbera sal\u00EAn 1820 - 1838'\u00EA de Kava\u015F, Westan, Xavesor u Mihemdan xist bin hikm\u00EA xwe \u00FB keleha Xo\u015Feb'\u00EA a navdar ko navenda M\u00EErekatiya Mihemdiyan b\u00FB, kir navenda M\u00EErekatiya xwe. Ji Miks'\u00EA \u00FB tevay\u00EA ba\u015F\u00FBra behra Wan'\u00EA bigire heta Xoy \u00FB Selmas'a Kurdistan'a Iran'\u00EA hikm\u00EA xwe belav kir. W\u00EA nav\u00EA re hem bi M\u00EEr\u00EAn Mihemdan, Hekari, Cizir \u00FB Botan \u00FB hem Osman\u00EE \u00FB hem j\u00EE bi Iran'iyan \u015Fer kir. Dema gihe\u015Ft sala 1838'\u00EA Xan Mahm\u00FBd \u00EAdin ji \u00E7end M\u00EEr\u00EAn Kurdan y\u00EA navdar \u00FB mezin b\u00FB. Hem li Kurdistan\u00EA, hem li paytexta Osman\u00EE \u00FB hem ji li Iran'\u00EA dihat nasin. Xan Mahm\u00FBd, guher\u00EEna siyaseta Dewleta Osman\u00EE a li ser r\u00EAveberiya Kurdistan\u00EA ko M\u00EErekatiy\u00EAn Kurdan d\u00EA ji hol\u00EA hatibana rakirin nepejirand \u00FB hember\u00EA Dewleta Osman\u00EE serhilda. Pay\u00EEza 1838'\u00EA H\u00EAz\u00EAn Osmaniyan y\u00EAn bi fermandariya Osman Pa\u015Fay\u00EA Mi\u015F\u00FBr\u00EA Erz\u00FBr\u00FBm\u00EA bi al\u00EEkariya N\u00FBrullah Beg\u00EA Hekar\u00EE \u00FB Seyfeddin Beg\u00EA Bot\u00EE (M\u00EEr\u00EA Ciz\u00EEr\u00EA y\u00EA kevn, kurmam \u00FB c\u00EEgir\u00EA Bedirxan Beg) serhildana Xan Mahmud t\u00EAk birin. Xan Mahmud \u00FB biray\u00EAn w\u00EE M\u00EEr S\u00EAvdin, Xan Abdal \u00FB Abdurezzak Beg bo Dersaadet'\u00EA (\u0130stanbul) wek\u00EE girtiyek\u00EA hatin \u015Fandin. Salek \u015F\u00FBn de, hatin ef\u00FB kirin \u00FB bo Kurdistan\u00EA cardin vegeriyan. Xan Mahm\u00FBd sala 1842'y\u00EA cardin ser\u00EA xwe hilda \u00FB her\u00EAma M\u00EErekatiya xwe ji axa \u0130ran\u00EA heta Mu\u015F\u00EA u Bazid'\u00EA fireh kir. W\u00EA navber\u00EA re bi Mir\u00EA Botan Bedirxan Beg re j\u00EE hev hat. Her du M\u00EEran dost\u00EEniyeke mezin ava kirin. Ew hevalt\u00EE, b\u00FB \u00EEtt\u00EEfaqa Mir\u00EA Kurdan. Sala 1847'\u00EA ji bo rakirina M\u00EErekatiy\u00EAn Kurdan, ruxandin \u00FB peli\u015Fandina \u00EEtt\u00EEfaqa M\u00EEran, h\u00EAz\u00EAn Osmaniyan bi \u00E7end aliyan ketin her\u00EAm. Bedirxan Beg u Xan Mahmud berxwedan. Wel\u00EA li ser \u00EExaneta \u00CAzdin \u015E\u00EAr Beg, Nurullah Beg, Xan Abdal, Fazil Beg\u00EA Wan\u00EE u \u00E7end\u00EA din serhildana wan t\u00EAk \u00E7\u00FB. Bedirxan \u00FB Xan Mahmud tesl\u00EEm b\u00FBn \u00FB bo Dersaadet'\u00EA hatin \u015Fandin. Bedirxan bo girava G\u00EEr\u00EEt'\u00EA, Xan Mahmud j\u00EE bo R\u00FBsc\u00FBk'a Eyaleta Silistr\u00EA hat sirg\u00FBn kirin. Xan Mahmud heta sala mirina xwe, 1866'\u00EA li R\u00FBsc\u00FBk'\u00EA jiya \u00FB li w\u00EA der\u00EA \u00E7\u00FB rehma Xwed\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Imperium Romanum Germania. png Nex\u015Feya \u0130mparatoriya Roma \u00FB Germanya ber ku Roma dagir kir\u00EE di sedsala 2'an de Germania an Magna Germania (Germanya Mezin) nav\u00E7eyeke ant\u00EEk \u00CEmparatoriya Roma wan der\u00EAn German li dij\u00EEn re digot\u00EE b\u00FBn \u00FB li rojhelata \u00E7em\u00EA Rhein \u00FB bakura \u00C7em\u00EA Dan\u00FBb diket. Ji p\u00EA Roma ew deran dagir kirina re ew dera wek Germania Inferior (Germanya J\u00EAr), Germania Superior (Germanya Jor) kirin du paran."@ku . "Frank (ango azad) yek ji mil\u00EAn qom\u00EAn German e, ku nav\u00EA xwe da ye Fransey\u00EA ye. Gel\u00EAn Frank bixwe j\u00EE \u00E7end milan dih\u00EAwir\u00EEn\u00EE ne; Salfrankan Ripuarieran Chamavann, Chattuarieran, Sugambreran Bruktereran, Usipieran, Ampsivarieran Hessen Di dor 200'\u00EE b.z. de \u00E7end qewm\u00EAn German li dor s\u00EEnor\u00EAn \u00CEmparatoriya Roma wek Usipieran, Tenktereran, Sugambreran \u00DB Bruktereran xwe wek Frank, ango Azad, bi nav dikirin. Di \u00E7avkan\u00EEy\u00EAn Roma de her\u00EE pe\u015F\u00EE di dor 250 B.z. de hin gel\u00EAn li s\u00EEnor\u00EAn Galya wek Francii derbaz dibin. Di dema Ko\u00E7a Qoman de Frank li nav\u00E7ey\u00EAn \u00EEroj bicih b\u00FB b\u00FBn."@ku . "Key\u00EEtiye Tonga dewleteke di Pas\u00EEf\u00EEk de ji giravan de p\u00EAk t\u00EA ye. Ew Ar\u015F\u00EEpel\u00EA Tonga t\u00EA de ji 169 giravan p\u00EAk t\u00EA ye \u00FB ji wan encax 36\u00EAn xwe j\u00EEyan h\u00EA ye. Tonga dewlete di Okyan\u00FBsya de ten\u00EA ye ku ji al\u00EEya Ewropayan hat kolon\u00EE kir\u00EE b\u00FB."@ku . "T\u00FBval\u00FB (heta ku serbixwe b\u00FB b\u00FB Ellice Islands) dewleteke Commonwealth Realm e. Paytexta wan atolan Funafuti ye. Tuvalu ji neh giravan p\u00EAk hatiye ye. Di ziman\u00EA Kurd\u00EE de T\u00FBval\u00FB t\u00EA mane \"He\u015Ft Giravan\" \u00FB ji bo li ser he\u015Ft giravan ten\u00EA jiyan he ye ew wiha hatiye navendin. T\u00FBval\u00FB li ba\u015F\u00FBr rojavaya Pas\u00EEf\u00EEk de, li rojavaya Pap\u00FBa G\u00EEneya N\u00FB \u00FB bakura Zelanda N\u00FB dikeve ye."@ku . "Yust\u00EEniyan I an j\u00EE Yust\u00EEniyan\u00EA Yekem yek ji \u00EEmparator\u00EAn B\u00EEzans\u00EA di 527an de heta mir\u00EE \u00EEmparator\u00EE kir\u00EE b\u00FB. Yust\u00EEniyan yek ji \u00EEmparator\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn B\u00EEzans\u00EA b\u00FB. W\u00EE dema xwe de xak\u00EAn \u00CEmparatoriya Rom\u00EA ya Rojhelat\u00EA ber\u00EA hundura \u00EEmparatoriye kirin \u00FB bajar\u00EA Rom\u00EA, \u00E7iqas \u00E7end salan ten\u00EA ajot j\u00EE, dagir kir. D\u00EEsa di dema w\u00EE de di \u00EEmparatoriy\u00EA de gelek \u015Fore\u015F\u00EAn abor\u00EE, \u00E7enday\u00EE \u00FB dadiy\u00EAn mezin hat kirin. Di dema w\u00EE de d\u00EAra li Konstant\u00EEnopol\u00EEs Hagia Sophia hat avakirin. Bi fermana w\u00EE Dada Rom\u00EA ji lat\u00EEn\u00EE de hat wergera zimana yewnan\u00EE kirin. Yust\u00EEniyan ji aliy\u00EA d\u00EAra ortodoks a rojava wek kesek\u00EE p\u00EEroz t\u00EA d\u00EEt\u00EEn."@ku . "Led Zeppelin yek ji rock gruba \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EEye, ku di sala 1968 de \u00E7\u00E9b\u00FB b\u00FB. Ew di d\u00EEroka rock mus\u00EEk\u00E9 de yek ji grub\u00E9n her\u00EE navdare. Led zeppelin ji gitarist Jimmy Page, vocalist Robert Plant, bas gitarist John Paul Jones u debilvan John Bonham \u00E7\u00E9 dibe. Her\u00E7iqas Led Zeppelin di rock mus\u00EEk\u00E9 de, yek ji grubeka her\u00EE gir\u00EEng be j\u00EE, di curbecur mus\u00EEk\u00E9n din de wek blues, reggae de j\u00EE pir navdarin. Heta niha 300 milyon album\u00E9n wan li hemu welatan hat\u00EEye firotin ku bi ten\u00E9 100 milyon li Dewlet\u00E9n Yekbuy\u00EE Amer\u00EEka'de hat\u00EEye firotin. Strana wan ya her\u00EE bi nav \u00FB deng Stairway to Heaven. Album\u00E9n Led Zeppelin: 1- 1969: Led Zeppelin I 2- 1969: Led Zeppelin II 3- 1970: Led Zeppelin III 4- 1971: Led Zeppelin IV (Wek ZOSO j\u00EE t\u00E9 naskirin) 5- 1973: House Of Holy 6- 1975: Physical Graffiti 7- 1976: Presence 8- 1979: In Through The Out Door 9- 1982: Coda"@ku . "Bulgaran, Bulgar\u00EE \u0431\u044A\u043B\u0433\u0430\u0440\u0438 /b\u02C8\u0259lgari/, yek ji gel\u00EAn slaw\u00EAn ba\u015F\u00FBr in, ku piran\u00EE gel\u00EE Bulgaristan p\u00EAk t\u00EEn\u00EE ne. Ji 10 milon nif\u00FBsa Bulgaristan de % 83,5 kes\u00EAn xwe Bulgar in."@ku . "Tir\u00EE, f\u00EAk\u00EEyek hav\u00EEn\u00EE ye, \u015F\u00EEr\u00EEn e reng\u00EAn w\u00EE sor \u00FB kesk e. Ji tir\u00EE mey \u00FB areq t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin. D\u00EEsa ji tir\u00EE mew\u00EEj\u00EAn hi\u015Fkir\u00EE j\u00EE, ji bo zivistan\u00EA wer\u00EA xwarin \u00E7\u00EAdikin. Hevil\u00EAn tir\u00EE li tendirustiya mirov gelek heye ku germoke (\"colories\") \u00FB \u015Fekir dide beden\u00EA mirov. W\u00EAne:Raisins 01. jpg Mew\u00EEj Tiriy\u00EA h\u00EE neb\u00FBy\u00EE re dib\u00EAjin qorix. Qorix y\u00EE tir\u015F e, w\u00EA lom\u00EA bi xay\u00EA t\u00EA xwarin an j\u00EE dikine selete. Ku qorix girdibe beng dikevey\u00EA an j\u00EE n\u00EEv \u015F\u00EEr\u00EEn\u00EE dibe p\u00EA re dib\u00EAjin dene\u015Fe. Ku meriv d\u00EAne\u015Fe pir bixwe li merivan dikeve, zik\u00EE merivan p\u00EA d\u00EA\u015F\u00EA. Tir\u00EE teze t\u00EA xwerin an hi\u015Fk dikin mew\u00EEj. Mew\u00EEj ji \u00E7\u00EAkirina xw\u00EEn\u00EA re rind in. Meriv dikane mew\u00EEjan di av\u00EA ke \u00FB \u015F\u00EEr\u00EEniyeke bi nav\u00EE xwe\u015Fav j\u00EA \u00E7\u00EAke. Di dem\u00EA pay\u00EEz\u00EA de rez t\u00EA bir\u00EEn \u00FB tir\u00EE di mehserey\u00EA de t\u00EA p\u00EAkirin. Pa\u015F\u00EA av\u00EA tir\u00EE dikel\u00EEnin \u00FB dikin \u015F\u00EEre. Gellek xwarin\u00EAn \u015F\u00EEr\u00EEn ji tir\u00EE \u00E7\u00EAdibin."@ku . "Ziman\u00EA bulgar\u00EE yek ji ziman\u00EAn ziman\u00EAn slav\u00EEy\u00EAn ba\u015F\u00FBr\u00EA di malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE de ye. Ew ji al\u00EEya n\u00EAz\u00EE 9 milyon kes\u00EAn li Bulgaristan (n\u00EAz\u00EE 7,3 milyon),Yewnanistan, Romanya, Makedonya, Moldova, Ukrayna, Serbistan (20.000), Belar\u00FBs \u00FB Tirkiye t\u00EA axaftin. Ew derve Bulgarya ji aliy\u00EA pomak\u00EAn misilman ve j\u00EE t\u00EA axaftin. Bulgar\u00EE \u00FB ziman\u00EA bulgar\u00EAn p\u00EA\u015Fin bi tun\u00EE ciyawaz\u00EE ne. Ziman\u00EA bulgar\u00EAn p\u00EA\u015Fin di malbata ziman\u00EAn tirk\u00EE an malbata ziman\u00EAn \u00EEran\u00EE y\u00EAn bakur-rojhelat de ye."@ku . "Bulgar\u00EAn p\u00EA\u015Fin(Protobulgar) an Bulgar\u00EA Hun\u00EE Bulgar\u00EAn p\u00EA\u015Fin\u00EA \u00EEroj ji Qafqasya de ko\u00E7a Bulgaristana \u00EEroj kir\u00EE \u00FB nav\u00EA xwe ji Bulgar\u00EAn \u00EEroj re ma ne. Ziman\u00EA xwe ji ziman\u00EE Bulgar\u00EEya \u00EEroj bi tun\u00EE ciyawaz\u00EE b\u00FB \u00FB bi guman\u00EE ji zimanmalbata ziman\u00EAn Tirk\u00EE de b\u00FB."@ku . "Ziman\u00EAn Slav\u00EEy\u00EAn Ba\u015F\u00FBr bi rojhelat\u00EE \u00FB rojavay\u00EE ve yek ji endam\u00EAn ziman\u00EAn slav\u00EEy\u00EAn di zimanmalbata hind \u00FB ewrop\u00EE de ye. Ew zimanan ji al\u00EEya 34 milon kes li Ewropaya Nav\u00EEn \u00FB Ewropaya Ba\u015F\u00FBr t\u00EA axaftin e."@ku . "The Beatles (\"Di b\u00EEdils\" t\u00E9 xwendin) komek ji rock kom\u00E9n \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE bun, herwiha endam\u00E9n The Beatles'\u00E9 John Lennon, Paul McCartney, George Harrison u Ringo Starr 'e. Ev kom li al\u00EEye abor\u00EEde komek her\u00EE serkeft\u00EEye di d\u00EEroka Rock mus\u00EEk\u00E9de."@ku . "Ziman\u00EAn slav\u00EE y\u00EAn rojava bi ziman\u00EAn salv\u00EEy\u00EAn Ba\u015F\u00FBr- \u00FB rojehalet ve yek ji \u015Fitl\u00EAn Ziman\u00EAn slav\u00EEy\u00EAn Zimanmalbata hind \u00FB ewrop\u00EE de ne. Ew ji al\u00EEya 56 milon kes li Rojehlata Ewropa t\u00EAn axaftin. Ziman\u00EAn slav\u00EE y\u00EAn rojava wiha ne: Ziman\u00EAn leh\u00EE Polab\u00EE (tun b\u00FB ye) Polon\u00EE Pomoran\u00EE Ka\u015F\u00FBb\u00EE Slowen\u00EEz\u00EE (tune b\u00FB ye) Ziman\u00EAn sorb\u00EE Sorb\u00EEya j\u00EAr Sorb\u00EE \u00C7ek\u00EE \u00FB slowak\u00EE \u00C7\u00EAk\u00EE Lask\u00EE Slowak\u00EE"@ku . "Muawiye I, xel\u00EEfey\u00EE \u00DBmeyyeyan her\u00EE p\u00EA\u015Fin \u00FB demezr\u00EAnere w\u00EA xan\u00EAdanit\u00EEye b\u00FB."@ku . "Sey\u015Fel an j\u00EE Komara Sey\u015Felan dewleteke ji giravan p\u00EAk t\u00EA di Okyan\u00FBsa Hind\u00EA de ye. Ew li rojhelata Afr\u00EEka \u00FB li bakura Madagaskar \u00FB Ma\u00FBr\u00EEs\u00EA dikeve ye. Di navbera Afr\u00EEka \u00FB Sey\u015Felan de Komoran heye."@ku . "Komara S\u00FBr\u00EEnam, dewleteke li Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr li berav\u00EAn Okyan\u00FBsa Atlas de ye. Ew li rojhelat Guayanaya Frans\u00EE, ba\u015F\u00FBr Braz\u00EEl \u00FB li rojava j\u00EE bi G\u00FByana t\u00EAye s\u00EEnor kirin. Nav\u00EA xwe bi guman\u00EE ji gelek\u00EE bi nav\u00EA Surinan de t\u00EA ye. Ew di 25'\u00EA sermawez\u00EA 1975 vir de serbixwe ye."@ku . "W\u00EAne:Francis Scott Fitzgerald 1937 June 4 (1) (photo by Carl van Vechten). jpg Francis Scott Fitzgerald (1937) W\u00EAne:F. Scott and Zelda Fitzgerald grave. png Mezel\u00EA Francis Scott Fitzgerald li goristana katol\u00EEk a Saint Mary li Rockvilley\u00EA. Francis Scott Key Fitzgerald, niv\u00EEskarek\u00EE amer\u00EEk\u00EE b\u00FB. Roman \u00FB kurte\u00E7\u00EErok\u00EAn w\u00EE bi nav \u00FB deng in."@ku . "Guayanaya Frans\u00EE (frans\u00EE Guyane fran\u00E7aise) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Fransay\u00EA ser derya li Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr berav\u00EAn Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk de navbera Braz\u00EEl \u00FB S\u00FBr\u00EEnam de ye. Ew ji bo yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Fransa ye bi Yekit\u00EE Ewropa ve gir\u00EAde ye \u00FB wek dirav Euro t\u00EA bikaranin."@ku . "Qenxal yek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EAwas\u00EA ye. Di sala 1902'\u00EA de b\u00FBye nav\u00E7e. T\u00EA gotin ku nav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA bi zaravey\u00EA Zazak\u00EE ye l\u00EA et\u00EEmolojiya nav\u00EAn Kurd\u00EE h\u00EAj bi gi\u015Ft\u00EE nehatiye kirin. 90 km ji S\u00EAwas\u00EA d\u00FBr e. Gelhe: Navend 12.099 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 37.049 (sala 2000'\u00EE). L\u00EA bi ferm\u00EE 246.868 kes li ser nav\u00E7ey\u00EA tomarkir\u00EE ne. Pirraniya gel ji ber xizan\u00EE \u00FB p\u00EAkutiy\u00EAn dewlet\u00EA ko\u00E7ber b\u00FBne. \u015Eik di stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn her\u00EAm\u00EA de hene. Ev nav\u00E7e bi curey\u00EA seg\u00EAn (k\u00FB\u00E7ik, k\u00FBtik) xwe t\u00EA naskirin. Seg\u00EA bi nav\u00EA \"Seg\u00EA n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA yan Seg\u00EA Qenxal\u00EA\" di\u015Fibin seg\u00EAn n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA y\u00EAn Almanan \u00FB pirran\u00EE pol\u00EEs wan bikart\u00EEnin."@ku . "Kolon\u00EEt\u00EE serwer\u00EE ajotineke li ser ew der\u00EAn hat kolon\u00EE kirin\u00EE ye. Bi kolon\u00EEt\u00EE kirine ew welat\u00EA t\u00EA kolon\u00EE kirin ji al\u00EEya \u00E7avkan\u00EEy\u00EAn bin erd\u00EA \u00FB ser erd\u00EA t\u00EA m\u00EAtin kirin. Dema Kolon\u00EE ew dema li din\u00EA kolon\u00EE kirin belavb\u00FB b\u00FB \u00FB bi doz\u00EEna Emer\u00EEka y\u00EA di 1492an re destp\u00EA dike \u00FB bi daw\u00EE b\u00FBna \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn re daw\u00EE dibe. W\u00EAne:Colonization 1945. png Kolon\u00EE di daw\u00EEya \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn di 1945."@ku . "Ezbider yek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EAwas\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA di 1962'\u00EE de hatiye qedexekirin \u00FB kirine Ak\u0131nc\u0131lar. Di qeyd\u00EAn Osman\u00EE de nav\u00EA wek\u00EE Ezb\u00EEder, Ezb\u00EEder\u00EE Jor derbas dibe. R\u00FBber:392 km\u00B2 Bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA: 1.000 m Di sal\u00EAn 1800, 1835 \u00FB 1915an de li vir ji aliy\u00EA dewleta Tirk ve Kurd \u00FB Ermen\u00EE hatine qirkirin. Di sala 1932'\u00EE de bi S\u00EAwas\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Di dema Osmaniyan de bi Erzirom\u00EA ve hatib\u00FB gir\u00EAdan. Di 1958'\u00EE de dibe xwed\u00EE \u015Faredariy\u00EA. \u00CEro di nav\u00E7ey\u00EA de Kurdan j\u00EE dij\u00EEn. Elew\u00EEy\u00EAn v\u00EA nav\u00E7ey\u00EA Kurd \u00FB Tirkin. Kurd\u00EAn Ezbider\u00EA bar kirine ji bajar\u00EA maciran. Hem\u00FB j\u00EE elewine, ziman\u00EA makmak\u00EEya wan Kurd\u00EE (Kurmanc\u00EE)' ye."@ku . "Kolon\u00EE nav\u00E7eyeke ji al\u00EEya dewlet\u00EAn emperyal\u00EEst di kolon\u00EEt\u00EEye de t\u00EA m\u00EAt\u00EEn kirine. \u00C7iqas di dema ant\u00EEk de kolon\u00EE ji bo ew dewlet\u00EAn hevalbend\u00EE dihat bikaran\u00EEn j\u00EE, w\u00EA peyv\u00EA bi her\u00EEk\u00EEna dem\u00EA re mane guh\u00EArt \u00FB di sedsal\u00EAn daw\u00EE de ji bo serwer\u00EE ajotineke dewletek\u00EA li ser dewletek\u00EA din dihat bikaran\u00EEn."@ku . "D\u00EEvr\u00EEg\u00EE an j\u00EE N\u00EEkopol\u00EEs yek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EAwas\u00EA ye. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA w\u00EA herwek\u00EE Abpr\u00EEke, Tephr\u00EEke derbasdibe. T\u00EA texm\u00EEkirin ku Tirkan ji nav\u00EA Tephr\u00EEke-Tefr\u00EEkey\u00EA nav\u00EA \"Tevr\u00EEge\" derxistine ku di qeyd\u00EAn Osman\u00EE de wisa ye. Bi damezrandina Komara Tirkiy\u00EAve di sal\u00EAn 60'\u00EE de nav\u00EA w\u00EA wek\u00EE Divri\u011Fi hatiye guhertin Nav\u00E7e ji S\u00EAwas\u00EA 168 km d\u00FBr e."@ku . "Samoa (samoan\u00EE Malo Tutoatasi o Samoa; \u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE Independent State of Samoa) girav dewleteke, li ser rojavaya girav\u00EAn Samoa dim\u00EA \u00FB v\u00EA sedeme wek \"Samoaya Rojava\" t\u00EA navandin e. Rojhelata wan giravan nav\u00E7eyeke Dewlet\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE Emer\u00EEka ye."@ku . "W\u00EAne:Island nations. png Dewlet\u00EAn Girav\u00EEy\u00EAn Din\u00EA Dewleta Girav\u00EE ew dewleteke, ji girav an giravan de p\u00EAk t\u00EA \u00FB tu xak\u00EAn xwe li ser parzem\u00EEn de tune re t\u00EA gotin. Ji 194 dewlet\u00EAn serbixwe 47\u00EAn xwe dewlet\u00EAn ji giravan de p\u00EAk t\u00EA ne. Bib\u00EEne Listeya Dewlet\u00EAn Girav\u00EE"@ku . "Gertrude Ste\u00EEn niv\u00EEskareka DYAy\u00EE b\u00FB."@ku . "Franz Kafka yek ji niv\u00EEskar\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn ziman\u00EA alman\u00EE y\u00EAn sedsala 19'an b\u00FB. Cih\u00FB b\u00FB \u00FB li Prag\u00EA (di w\u00EA gav\u00EA de \u00CEmperatoriya A\u00FBstriya-Macaristan\u00EA b\u00FB, l\u00EA nuha serbajar\u00EA Komara \u00C7ek\u00EE ye) hatiye din\u00EA."@ku . "Ar\u00EEst\u00EEppus (n. 435-386 b.z. ) f\u00EElozofek\u00EE yewnan b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:IvanTurgenev. jpeg Ivan Turgenyev (1818-1883) \u00CEvan Sergeyev\u00EE\u00E7 Turgenyev, 28'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1818- 3'\u00EA rezber\u00EA 1883, niv\u00EEskareke R\u00FBs e."@ku . "Goteborg serbajar\u00EA par\u00EAzgeha sw\u00EAd\u00EE y\u00EA V\u00E4stra G\u00F6talands l\u00E4n\u00EA ye. Ew pi\u015Ft\u00EE Stokholm\u00EA bajar\u00EA mezintir\u00EEn \u00EA Sw\u00EAd\u00EA ye. Li her\u00EAma Goteborg\u00EA n\u00EAzika 879.298 mirov dij\u00EEn. W\u00EAne:G\u00F6teborg Landsat 100% zoom. jpg S\u00FBret\u00EA Goteborg\u00EA ji ezm\u00EAn"@ku . "Sarayevo, paytexta Bosna Hersek\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Sofia4. jpg Sofia, paytexta Bulgaristan\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Reykjav\u00EDk s\u00E9\u00F0 \u00FAr Hallgr\u00EDmskirkju P. JPG Reykjav\u00EDk, ji kela d\u00EAra Hallgr\u00EDmkirkja Reykjav\u00EDk, paytexta \u00CEslanday\u00EA ye."@ku . "John Winston Ono Lennon an j\u00EE bi kurt\u00EE John Lennon hunervan\u00EA muz\u00EEka pop, bestekar, niv\u00EEskar\u00EA stranan li Liverpool\u00EA hatiye din\u00EA; g\u00EEtarjen, sazbend\u00EA keyboard\u00EA \u00FB stranb\u00EAj\u00EA koma pop a The Beatles b\u00FB. Di sala 1969'an de bi hunervana japon\u00EE Yoko Onu re zewic\u00EE, her du protesteke a\u015Ft\u00EExwaz xistine kar \u00FB di nav niv\u00EEnan de mane \u00FB ji niv\u00EEnan de hevpeyv\u00EEn\u00EAn ji bo a\u015Ftiy\u00EA bi cih an\u00EEn \u00FB f\u00EElm \u00FB s\u00EAlikeke bi nav\u00EA Give Peace a Chance (\"De fersende bidin a\u015Ftiy\u00EA\") \u00E7\u00EAkirin. Ev strana ha b\u00FBye strana neberdkar\u00EAn a\u015Ft\u00EExwaz \u00EAn hem\u00EE c\u00EEhan\u00EA. John Lennon \u00FB Yoko Ono pev re p\u00EAnc s\u00EAlik\u00EAn single di navbera sal\u00EAn 1971 \u00FB 1974'an de derxistin; bi taybet\u00EE ya bi nav\u00EA Imagine (1971) gelek hezkir\u00EE b\u00FB. Di sala 1975'an de kur\u00EA wan Sean hate din\u00EA \u00FB ji bo p\u00EAnc salan John Lennon dest ji \u00E7alakiy\u00EAn muz\u00EEk\u00EA berda heta sala 1980'\u00EE, deng xistib\u00FB s\u00EAlika xwe ya n\u00FB \"Just Like Starting Over\" dema ku ji aliy\u00EA heyranek\u00EE ve hate ku\u015Ftin."@ku . "Dublin bajarek\u00EA kevney\u00EA, d\u00EErok\u00EE \u00FB paytexta Komara \u00CErlanday\u00EA ye. Dewlet: Republik Irland (\u00C9ire, Ireland) Funktion: Paytext Nav: Baile \u00C1tha Cliath, Dublin Bajar: Dublin City Dublin \u00FB derdor\u00EA we: 1,2 mil. Meznahi: 117,8 km\u00B2 N\u00EAfus: 505.739 (2006) Bilindari: ca. 20 m \u00FC. NN Website: www. dublin. ie \u015Earedar: Vincent Jackson"@ku . "Albert Camus niv\u00EEskar \u00FB f\u00EElozofek\u00EE alcer\u00EE-frans\u00EE ye. Camus di sala 1913an de li Alceryay\u00EA, li Modov\u00EA ji diya xwe b\u00FBye. Bav\u00EA w\u00EE frans\u00EE, diya w\u00EE spanyol\u00EE ye. Bav\u00EA w\u00EE karkerek\u00EE xizan e. Ji ber b\u00EA kar\u00EE \u00FB xizaniya malbat\u00EA, ji Fransay\u00EA ko\u00E7\u00EE Alceryay\u00EA dike. Di w\u00EA dem\u00EA de ku Alcerya koloniya Fransay\u00EA b\u00FB, wek w\u00EE n\u00EAz\u00EE milyonek fransiz\u00EAn din j\u00EE ko\u00E7\u00EE Alceryay\u00EA kirine. Di destp\u00EAka \u015Eer\u00EA Cihan\u00EA y\u00EA Yekem de (1914) bav\u00EA Camus t\u00EA ku\u015Ftin. Ji ber xizan\u00EE \u00FB tuneb\u00FBn\u00EA diya w\u00EE Catherine zarok\u00EAn xwe Lucien \u00FB Albert digre \u00FB di\u00E7e cem diya xwe Belkcurt\u00EA. Belcurt taxa xizanan \u00FB karker\u00EAn biyan\u00EE ye. Taxeke li paytext\u00EA Alceryay\u00EA ye. Di xaniyek bi\u00E7\u00FBk de ew, dap\u00EEra w\u00EE, xal\u00EA w\u00EE y\u00EA nexwe\u015F \u00FB diya dap\u00EEra w\u00EE bi hev re dij\u00EEn. D\u00EEya w\u00EE di\u00E7e di malan de kar dike. Camus dest bi dibistan\u00EA dike. J\u00EErek e. Bi melevan\u00EE, kelevan\u00EE \u00FB h\u00EAla xwe ya \u00EEntelektuel bala mamoste Lois Germain dik\u015F\u00EEne. Ji ber xizaniy\u00EA nikare dest bi dibistana l\u00EEsey\u00EA bike. Lois mamost\u00EA w\u00EE j\u00EA re burs peyda dike. Bi al\u00EEkariya bursan, Camus l\u00EEsey\u00EA teva dike \u00FB dest bi univers\u00EEtey\u00EA dike. Di un\u00EEvers\u00EEteya Alceryay\u00EA Be\u015Fa Felsef\u00EA de dixw\u00EEne. \u015Eagirtek serket\u00EE ye. Dema l\u00EEsey\u00EA dixw\u00EEne bi nexwe\u015Fiya jana zirav dikeve. Heta mirin\u00EA ev nexwe\u015F\u00EE p\u00EAs\u00EEra w\u00EE ber nade. Xizan\u00EE, nexwe\u015F\u00EE \u00FB atmosfera \u015Fer li ser jiyan \u00FB kesayetiya w\u00EE bandoreke mezin dike. Ew di dema \u015Fagirtiya xwe de di nava r\u00EAxistin\u00EAn li dij fa\u015F\u00EEzm\u00EA de c\u00EEh digire. Di w\u00EA dem\u00EA de dibe endam\u00EA Partiya Komun\u00EEst. Li ser mijara \u015Fanoy\u00EA dixebite. Rej\u00EEsor e, redaktor e, l\u00EEstikvan e, \u015Fanoniv\u00EEs e, hunermend e. Ji bo ku Partiya Komun\u00EEst giraniya xwe nade ser daxwaz\u00EAn neteweb\u00FBn, azad\u00EE \u00FB pirsa serxweb\u00FBna gel\u00EA ereb, ji partiy\u00EA vediqete. L\u00EA di nava ref\u00EAn r\u00EAxistin\u00EAn \u00E7ep de t\u00EAko\u015F\u00EEna xwe didom\u00EEne. Di dawiya sala 1930y\u00EE de dest bi rojnamevaniy\u00EA dike. Di w\u00EA dem\u00EA de pirt\u00FBka w\u00EE ya yekem t\u00EA we\u015Fandin (li Alceryay\u00EA). Camus \u015Fefredaktor\u00EA Rojnameya Cumhuriyet\u00EA ye \u00FB rojname t\u00EA qedexekirin. Dagirker ji d\u00EEtin\u00EAn azadiy\u00EA hez nakin. Ji d\u00EEtin\u00EAn ronahiy\u00EA j\u00EE. 1940\u00EE de bi Francine Faur re dizewice. Du zarok\u00EAn wan (c\u00EAw\u00EEk) \u00E7\u00EA dibin (Catherina \u00FB Jean). C\u00EEhan di bin ewr\u00EAn re\u015F \u00EAn \u015Fer de dimirmir e. Fa\u015F\u00EEzma H\u00EEtler Fransay\u00EA dager dike. Huk\u00FBmet \u00FB burj\u00FBvaziya Fransay\u00EA b\u00EA berxwedan Fransay\u00EA bi dest\u00EAn xwe tesl\u00EEm\u00EA H\u00EEtler dikin (1940). Camus ber\u00EA xwe dide Par\u00EEs\u00EA. Camus di sala 1940\u00EE de li Par\u00EEs\u00EA bi qa\u00E7ax\u00EE Rojnameya Combat\u00EA derdixe. Combat, we\u015Fana azad\u00EExwazan \u00FB ya t\u00EAko\u015Fer\u00EAn li dij\u00EE fa\u015F\u00EEzm\u00EA ye. Camus bi r\u00EAya Rojnameya Combat\u00EA \u00FB ku redaktor\u00EA rojnam\u00EA ye, xebat\u00EAn xwe y\u00EAn ve\u015Far\u00EE dike \u00FB a\u015Fkere \u00FB ferm\u00EE j\u00EE rojnamevan\u00EE dike. Di sala 1942an de du berhem\u00EAn xwe y\u00EAn bi nav \u00FB deng \"Biyan\u00EE\" \u00FB \u201DEfsaneya Sisyfos\u201D diwe\u015F\u00EEne. Di nav mirin \u00FB may\u00EEn\u00EA de, jiyana xwe didom\u00EEne. Di sala 1944an de Fransa car din azad dibe. Rojnameya Combat bi redaktoriya Camus dibe navenda \u00E7ep\u00EAn ku ne bi Partiya Komun\u00EEst re ne. Di sala 1947an de romana xwe ya bi nav\u00EA \u201DWeba\u201D diwe\u015F\u00EEne. Di sala 1951\u00EE de berhema xwe ya bi nav\u00EA \u201D\u015Eore\u015Fa Mirovan\u201D diwe\u015F\u00EEne. Di sala 1956an de romana w\u00EE ya bi nav\u00EA \u201DKetin\u201D t\u00EA ye we\u015Fandin. Di sala 1957de j\u00EE berhema w\u00EE ya bi nav\u00EA \u201DPenaber\u00EE \u00FB Dewlet\u201D t\u00EA we\u015Fandin. \u00DB \u201DDiscours en Suede\u201D. Berhema w\u00EE ya ku xelata Nobel\u00EA digire. Di nava xelatger\u00EA Nobel\u00EA de niv\u00EEskar\u00EA her\u00EE ciwan e. Dema li Stokholm\u00EA xelat\u00EA digire, axaftinek dike. \u201DRew\u015Fenb\u00EEr \u00FB vedora xwe\u201D. Ev axaftina w\u00EE bi ser\u00EA xwe berhemek e ku di w\u00EAjeya cihan\u00EA ya mirovahiy\u00EA de xwed\u00EE c\u00EEhek giranbiha ye. W\u00EAne:Albert Camus. png Albert Camus"@ku . "Ni\u00FBe (nav\u00EA ber\u00EA Savage Island) giraveke mircan\u00EEy\u00EA di Okyan\u00FBsa Mezin deye. Ni\u00FBe 2.400 km li bakur-rojhelata Zelanda N\u00FB \u00FB li ba\u015F\u00FBr\u00EA Samoa \u00FB rojavay\u00EA Girav\u00EAn Cook e. Ni\u00FBe ji 1974'a \u00FB virde bi Zelanda N\u00FB ve wek weke her\u00EAmek otonom gir\u00EAda ye."@ku . "Komoran dewletake girav\u00EEy\u00EA di Okyan\u00FBsa H\u00EEnd\u00EA de ye. Nav\u00EA Komor ji Ereb\u00EE cez\u00EEret \u00FBl Komor ango Girava h\u00EEv\u00EE de t\u00EA ye. Ji bo girav wek h\u00EEve ye ew wiha hatiye navandin e. W\u00EAne:Cn-map. png"@ku . "St. Lucia (Saint Lucia) dewleteke serbixweya girav\u00EEy\u00EA endama Commonwealth Realm e. Ew li bakura Saint Vincent \u00FB Granada \u00FB ba\u015F\u00FBra Mart\u00EEn\u00EEk e. Saint Luc\u00EEa y\u00EA di Girav\u00EAn Ant\u00EEl\u00EAn Bi\u00E7\u00FBk de ye. W\u00EAne:Saint Lucia geography map en. png Nex\u015Feya Saint Lucia"@ku . "Gir\u00EEn nav\u00E7eyeke S\u00EAwas\u00EA ye. Di sala 1869'\u00EA de b\u00FBye nav\u00E7e. Di dema Osmaniyan de yek ji cih\u00EAn Ermen\u00EE pirr l\u00EA dijiyan b\u00FB \u00FB Ermeniyan ji nav\u00E7ey\u00EA re \"G\u00EE\u00FBr\u00EEn\" digotin. L\u00EA ji ber ku gelek caran li wir Ermen\u00EE dihatin qirkirin, her dem l\u00EA gir\u00EEn heb\u00FB, Kurdan j\u00EA re gotin \"Gir\u00EEn\". Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA her\u00EE kevn di qeyd\u00EAn H\u00EEt\u00EEtan de Tlegerma derbasdibe. Herwek\u00EE Tegarama, Togarama, Garma j\u00EE hatiye gotin. Nav\u00EA \u00EEro t\u00EA bikaran\u00EEn t\u00EA texm\u00EEnkirin ku ji ziman\u00EA Ermen\u00EE ye. Di navbera sal\u00EAn 1870 - 1915'\u00EE de genos\u00EEden mezin li dij\u00EE Ermeniyan p\u00EAk hatine, dewleta Tirk bi nav\u00EA Ermen\u00EE her ti\u015Ft tunekiriye. D\u00EAr\u00EAn wan r\u00FBxandiye yan vegerandiye mizgeft\u00EA. 137 km ji S\u00EAwas\u00EA d\u00FBr e."@ku . "Xavik yek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EAwas\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA di sala 1926'\u00EE de qedexe kirine \u00FB bi hinek\u00EA guhertin\u00EA kirine Hafik. 37 km ji S\u00EAwas\u00EA d\u00FBr e. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn dewleta Tirk di sala 2000'\u00EE de li navend\u00EA 5.600 \u00FB li gundan j\u00EE 13.687 kes dij\u00EEn. \u015Eik\u00EAn mezin di van stat\u00EEst\u00EEkan de hene. Lewra pol\u00EEt\u00EEkaya dewleta Tirk a \"Helandine tix\u00FBb\u00EAn Kurdistan\u00EA ji aliy\u00EA etn\u00EEs\u00EEtey\u00EA (1946)\" h\u00EAj didome. 82 gund \u00FB 4 mezrey\u00EAn w\u00EA hene. Hin mezreyan j\u00EE dewlet bi ferm\u00EE napejir\u00EEne."@ku . "Norxan nav\u00E7eyeke par\u00EAzgeha S\u00EAwas\u00EA ye. 47 km ji S\u00EAwas\u00EA d\u00FBr dikeve."@ku . "Ula\u015F nav\u00E7eyeke par\u00EAzgeha S\u00EAwas\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE ber\u00EA Tecer b\u00FB \u00FB gundeke pi\u00E7\u00FBk b\u00FB. Di sala 1968'\u00EE de nav\u00EA w\u00EA y\u00EE ber\u00EA hate qedexekirin \u00FB kirin Ula\u015F. Di heman sal\u00EE de b\u00FB \u015Faredar\u00EE j\u00EE."@ku . "S\u00E3o Tom\u00E9 and Pr\u00EDncipe, Komara Demokrat\u00EEk a Sao Tom\u00EA \u00FB Prens\u00EEp (M\u00EErzat\u00EE), welatek\u00EE ji koma gravan p\u00EAk t\u00EA. Li ba\u015F\u00FBr\u00EA Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk, di Kendava G\u00EEn\u00EA de ye \u00FB 350 km d\u00FBr\u00EE Gabon\u00EA ye. Ji grav\u00EAn Saint Thomas \u00FB Principe (m\u00EErza) p\u00EAk t\u00EA. Sao Tom\u00EA \u00FB Principe koloniyek kevn a Port\u00FBgal\u00EA ye. Grava Sao-Tom\u00EA li 21'\u00EA kan\u00FBna 1471'an li roja Ez\u00EEz Thomas ji aliy\u00EA deryager\u00EAn port\u00FBgal\u00EE, Jo\u00E3o de Santarem \u00FB Pedro Escobarve hatiye kif\u015Fkirin. W\u00EAne:Sao Tome-et-Principe carte. png Nex\u015Feya Komara Demokrat\u00EEk a Sao Tom\u00EA \u00FB Prens\u00EEp"@ku . "\u015Earqije nav\u00E7eyeke S\u00EAwas\u00EA ye. 83 km ji S\u00EAwas\u00EA d\u00FBr dikeve. Nav\u00EA w\u00EA ji Dimilk\u00EE t\u00EA \u00FB \"\u015Earqije - \u015Far\u00EA qicik, \u015Far\u00EA pi\u00E7\u00FBk, bajar\u00EA pi\u00E7\u00FBk\" ye. Di sala 1926'\u00EE de nav\u00EAw\u00EAt\u00EA qedexekirin \u00FB dikin \u015Earki\u015Fla. Di sala 1864'\u00EA de dibe \u015Faredar\u00EE \u00FB di sala 1879'\u00EA de j\u00EE nav\u00E7e. R\u00FBber: 1965 km\u00B2 Bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA: 1.180 m 4 nehiye, 93 gund \u00FB 9 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn bibawer n\u00EEne l\u00EA gor\u00EE dan\u00EEna dewleta Tirk, nif\u00FBsa nav\u00E7ey\u00EA li dora 50.000'\u00EE ye."@ku . "Su\u015Fehri (wek\u00EE S\u00FB\u015Fehr\u00EE t\u00EA bil\u00EAvkirin) yek ji nav\u00E7ey\u00EAn S\u00EAwas\u00EA ye. 144 km ji S\u00EAwas\u00EA d\u00FBr dikeve. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de cara p\u00EA\u015F\u00EEn wek\u00EE Anderias hatiye binavkirin. Di bin desthilatdariya m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurd de wek\u00EE Bilekan gotine. R\u00FBber: 965 km\u00B2 Gelhe: Navend 23.202 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE li dora 50.000 Bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA: 1.000 m 70 gund \u00FB 42 mezrey\u00EAn w\u00EA hene. Gelek mezre j\u00EE bi ferm\u00EE nay\u00EA pejirandin. Bawer\u00EE bi stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE n\u00EEne."@ku . "Koyulhisar (Koy\u00FBlh\u00EEsar t\u00EA bil\u00EAvkirin) nav\u00E7eyeke S\u00EAwas\u00EA ye. 180 km ji S\u00EAwas\u00EA d\u00FBr dikeve. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA w\u00EA wek\u00EE Kolonya, Qolh\u00EEsar, Koy\u00EEsar derbasdibe. Heyasala 1928'\u00EE wek\u00EE Qolh\u00EEsar dihate binavkirin, di heman sal\u00EA de nav\u00EA w\u00EA kirine Koyulhisar. R\u00FBber: 968 km\u00B2 Bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA: 640 m - 1200 m 1 nehiye, 47 gund\u00FB 89 mezre bi ferm\u00EE gir\u00EAday\u00EE Qolh\u00EEsar\u00EA ne."@ku . "Axvan\u00EEs nav\u00E7eyeke gir\u00EAday\u00EE S\u00EAwas\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA di sal\u00EAn 60'\u00EE de hatiye qedexekirin \u00FB kirine G\u00F6lova. Beriya Komkujiya Ermeniyan gelek Ermen\u00EE li vir dijiyan. 28 gund\u00EAn w\u00EA hene. Gelek mezre bi ferm\u00EE nay\u00EAn pejirandin. Bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EAav\u00EA: 1.300 m R\u00FBber: 308 km\u00B2"@ku . "Tozan\u00EE nav\u00E7eyeke S\u00EAwas\u00EA ye. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 100 km ji S\u00EAwas\u00EA d\u00FBr dikeve. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA her\u00EE kevn Ps\u00EEle ye. D\u00EEsa di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de Hypsele j\u00EE derbasdibe. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de pirran wek\u00EE Tozan\u00EE cihdigire. Di sala 1990'\u00EE de kirine nav\u00E7e \u00FB nav\u00EA w\u00EA j\u00EE guhertine. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA Kurd\u00EE Tozan\u00EE hatiye qedexekirin. Dewleta Tirk stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn her\u00EAm\u00EA yan bi \u00E7ewt\u00EE dide, yan j\u00EE h\u00EE\u00E7 nade. Ji ber w\u00EA stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn bibawer n\u00EEnin."@ku . "Herakleios, yek ji \u00EEmparator\u00EAn B\u00EEzans\u00EA navbera 5'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA, 610 \u00FB 641an de karger\u00EE kir\u00EE b\u00FB."@ku . "Dewleta Sebixweya Porto R\u00EEko welateke bi otonom\u00EE biEmerika ve gir\u00EAde ye \u00FB dewleteke girav\u00EEy\u00EA di Kar\u00EEb\u00EEk de ye. Ew ji girava Puerto Rico \u00FB \u00E7end girav\u00EAn din\u00EAn bi\u00E7\u00FBk\u00EAn wek Vieques, Culebra, Culebrita, Palomino, Mona \u00FB Monito de p\u00EAk t\u00EA ye. Puerto Rico girava her\u00EE rojhelat\u00EEy\u00EA \u00FB bi\u00E7\u00FBk\u00EA di Ant\u00EEl\u00EAn Bi\u00E7\u00FBk de ye. Puerto Rico t\u00EA man\u00EA ye \"Bendera Dewlemend\" e. Gel\u00EE Porto R\u00EEko xwe bixwe wek Boricua nav dikin. W\u00EAne:Karibik Puerto Rico Position. png"@ku . "L\u00E4n nav\u00EA sw\u00EAd\u00EE y\u00EA par\u00EAzgeh\u00EAn Sw\u00EAd\u00EA ye."@ku . "Blekinge l\u00E4n par\u00EAzgeh\u00EA ji ba\u015Fur\u00EA sw\u00EAd\u00EA. Ew ji ham\u00EE par\u00EAzgeh\u00EA history ye. Karlskrona peytext\u00EA w\u00EE ye. Cograf\u00EEya Blekinge l\u00E4n 0,7 % ye sw\u00EAd\u00EA \u00FB bi\u00E7iktir\u00EEn ek\u00EA L\u00E4n ye sw\u00EAd\u00EA. Nif\u00FBs Nif\u00FBs\u00EA Blekinge l\u00E4n n\u00EAzik\u00EA 1,7 % ye sw\u00EAd\u00EA. Her\u00EAm\u00EAn w\u00EA Karlshamn (31.075) Karlskrona (61.548) Olofstr\u00F6m (13.396) Ronneby (28.421) S\u00F6lvesborg (16.573)"@ku . "Karlskrona ji ba\u015Fur\u00EA Sw\u00EAd\u00EA ye. Ew ji peytext\u00EA Blekinge l\u00E4n\u00EA. W\u00EAne:Karlskrona in Sweden. png Nex\u015F\u00EA Karlkrona ji Sw\u00EAd\u00EA"@ku . "Erdn\u00EEgar\u00EE Par\u00EAzgeh\u00EA Dalarnas l\u00E4n 6,8 % ye sw\u00EAd\u00EA ye. Landskap\u00EA w\u00EE DAlarna ye. Nif\u00FBs Nif\u00FBs\u00EA Dalarnas l\u00E4n n\u00EAzik\u00EA 3,2% ye sw\u00EAd\u00EA Her\u00EAm\u00EAn w\u00EA *\u00C4lvdalen (7.430) Avesta (21.996) Borl\u00E4nge (47.121) Falun (55.297) Gagnef (10.116) Hedemora (15.532) Leksand (15.391) Ludvika (25.606) Malung (10.509) Mora (20.193) Orsa (7.033) R\u00E4ttvik (10.901) S\u00E4ter (11.005) Smedjebacken (10.806) Vansbro (7.064)"@ku . "Falun ji n\u00EEvak\u00EA Sw\u00EAd\u00EA ye. Ew ji peytext\u00EA Dalarnas l\u00E4n\u00EA."@ku . "Visby bajarek\u00EE sw\u00EAd\u00EE \u00EA berave li rojavay\u00EA girava Gotland\u00EA \u00FB serbajar\u00EA par\u00EAzgeha Gotlands l\u00E4n e"@ku . "Gotlands l\u00E4n par\u00EAzgeheke li Rojhalat\u00EA sw\u00EAd\u00EA ye. Ew ji par\u00EAzgehek d\u00EErok\u00EE ye. Peytexta w\u00EA Visby ye. Erdn\u00EEgar\u00EE Gotlands l\u00E4n 0,7 % ye sw\u00EAd\u00EA. Nif\u00FBs Nif\u00FBs\u00EA Gotlands l\u00E4n n\u00EAzik\u00EA 0,6 % % ye sw\u00EAd\u00EA \u00FB bi\u00E7\u00EEktir\u00EEn ek\u00EA ji Sw\u00EAd\u00EA. Her\u00EAm\u00EAn w\u00EA Burgsvik (335) F\u00E5r\u00F6sund (816) Havdhem (343) Hemse (1.766) Klintehamn (1.431) L\u00E4rbro (512) Ljugarn (295) N\u00E4r (202) Romakloster (877) Roma kyrkby (282) Slite (1.617) St\u00E5nga (334) Tingst\u00E4de (277) V\u00E4skinde (280) V\u00E4sterhejde (296) Vibble (1.057) Visby (22.017)"@ku . "G\u00E4vleborgs l\u00E4n, par\u00EAzgeheke li Rojhalat\u00EA sw\u00EAd\u00EA ye. Ew ji par\u00EAzgehek d\u00EErok\u00EE ye. Peytexta w\u00EA G\u00E4vle ye. Erdn\u00EEgar\u00EE G\u00E4vleborgs l\u00E4n 4,4 % ye sw\u00EAd\u00EA. Nif\u00FBs Nif\u00FBse G\u00E4vleborgs l\u00E4n n\u00EAz\u00EEk\u00EA 3,2 % ye sw\u00EAd\u00EA. her\u00EAm\u00EAn w\u00EA Bolln\u00E4s (26.233) G\u00E4vle (92.257) Hofors (10.190) Hudiksvall (36.956) Ljusdal (19.278) Nordanstig (9.842) Ockelbo (6.057) Ovan\u00E5ker (11.849) Sandviken (36.736) S\u00F6derhamn (26.440)"@ku . "Karakoyunlu yek ji nav\u00E7ey\u00EAn \u00CEdir\u00EA ye. Di sala 1972'\u00EE de b\u00FBye \u015Faredar\u00EE \u00FB di 1992'\u00EE de j\u00EE b\u00FBye nav\u00E7e. 14 gund, 11 mezrey\u00EAn w\u00EA hene. \u00C7end mezrey\u00EAn w\u00EA ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve bi ferm\u00EE nayen pejirandin. Ji ber w\u00EA bawer\u00EE bi stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn dewlet\u00EA n\u00EEne. Gel ji Kurd \u00FB Azeriyan p\u00EAk t\u00EA. Xizmeta gund\u00EAn Kurdan nay\u00EA kirin \u00FB gel gil\u00EEdar e."@ku . "Ziman\u00EAn \u00EEtal\u00EE yek ji \u015Fitleke zimanmalbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ye. Ziman\u00EAn \u00EEtal\u00EE di dema ant\u00EEk de li n\u00EEvgirava \u00EEtalya \u00FB S\u00EEc\u00EElya dihat axaftin, l\u00EA ewan ji al\u00EEya ziman\u00EA lat\u00EEn\u00EE hat dewisandin. Ji p\u00EA bandora latin\u00EEya ser wan zimanan re, malbata ziman\u00EAn roman\u00EE hat \u00E7\u00EAb\u00FBn. Ji wan gelek ziman \u00EEroj mir\u00EEne \u00FB \u00EAd\u00EE neaxaftine. Ziman\u00EAn roman\u00EE y\u00EAn ji ziman\u00EAn \u00EEtal\u00EE de der ketin \u00FB \u00EEroj li Italya, Spanya, Portek\u00EEz, Romanya \u00FB Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr-navend t\u00EAn axaftin."@ku . "Gotina Netew\u00EE gotineke ji al\u00EEya netewek\u00EE ango gelek\u00EE hat hilbijartin e. Ew hin caran bi peyva \u00CEtalyan\u00EE Motto j\u00EE t\u00EA navandin. \u00CEroj gelek dewlet an welatan gotineke xweya netew\u00EE he ne. \u00C7end n\u00FBm\u00FBne; E pluribus unum, lat\u00EEn\u00EE: Ji piran de bitun\u00EE \u2013 Gotina Netew\u00EEya DYa, j, 1956an de In God We Trust, \u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE: Em ewleya Xwed\u00EA dibin Libert\u00E9, Egalit\u00E9, Fraternit\u00E9!, frans\u00EE: \"Azad\u00EE, Wekhev\u00EE, Birat\u00EE!\" \u2013 ji \u015Eore\u015Fa Frans\u00EE di 1789 vir de Gotina Netew\u00EEya Fransa Elefther\u00EDa \u00ED th\u00E1natos / \u0395\u03BB\u03B5\u03C5\u03B8\u03B5\u03C1\u03AF\u03B1 \u03AE \u0398\u03AC\u03BD\u03B1\u03C4\u03BF\u03C2, yewnan\u00EE: \"Azad\u00EE an Mirin\" - Gotina Netew\u00EEya Yewnanistan Le ilaha illa llah we M\u00FBhammad\u00FBn ras\u00FBlu llah Ereb\u00EE: \"Ji Xwed\u00EA b\u00EAtir tu xwed\u00EA tune, \u00FB Mihemed pexember\u00EA w\u00EE ye\" Gotina Netew\u00EEya Ereb\u00EEstana S\u00FBd\u00EE"@ku . "Pas\u00EEna J\u00EAr, Zanzaq an j\u00EE Xuristan nav\u00E7eyeke par\u00EAzgeha Erz\u00EErom\u00EA ye. 84 km ji Erz\u00EErom\u00EA d\u00FBr dikeve. 77 gund \u00FB 4 mezrey\u00EAn w\u00EA hene. Di sala 1953'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. Nav\u00EA w\u00EA di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE dewek\u00EE Skuhat derbasdibe."@ku . "Esp\u00EEr nav\u00E7eyeke par\u00EAzgeha Erz\u00EErom\u00EA ye. 142 km ji Erz\u00EErom\u00EA d\u00FBr dikeve. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA w\u00EA wek\u00EE Spiritis, Sper, \u015Ee\u015Fper, \u015Ea\u015Fpar \u00FB Sasapar derbasdine. Ereban wek\u00EE Sispirh an Sibirh binavkirine."@ku . "Narman nav\u00E7eya par\u00EAzgeha Erz\u00EErom\u00EA ye. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA w\u00EA wek\u00EE Nerman, Nemiran, Nemirvan \u00FB \u00CEd\u00EA derbasdibe. 1 nehiye, 42 gund \u00FB 4 mezrey\u00EAn w\u00EA hene. Heb\u00FBna 3 mezreyan dewlet bi ferm\u00EE napejir\u00EEne."@ku . "Azort yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Erz\u00EErom\u00EA ye. 84 km ji Erz\u00EErom\u00EA d\u00FBr dikeve. Nav\u00EA w\u00EA ji dema \u00DBrart\u00FB yan Medan t\u00EA \u00FB beriya Komkujiya Ermeniyan gelek Ermen\u00EE j\u00EE li vir dijiyan. 10 gund gir\u00EAday\u00EE Azort\u00EA ne."@ku . "Tortim nav\u00E7eyeke gir\u00EAday\u00EE par\u00EAzgeha Erz\u00EErom\u00EA ye. 52 km ji Erz\u00EErom\u00EA d\u00FBr dikeve. 5 nehiye, 47 gund \u00FB 3 mezrey\u00EAn w\u00EA hene. Heb\u00FBna mezreyan ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve t\u00EA \u00EEnkarkirin."@ku . "Ziman\u00EA port\u00FBgal\u00EE, ji malbata ziman\u00EAn roman\u00EE ye. \u00C7end ji ziman\u00EAn roman\u00EE j\u00EE ev in: span\u00EE, frans\u00EE, \u00EEtal\u00EE \u00FB port\u00FBgal\u00EE. Ziman\u00EAn roman\u00EE j\u00EE l\u00EEnkeke ji ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ne. Port\u00FBgal\u00EE li Port\u00FBgal \u00FB Brez\u00EElya t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Medrese, dibistaneke ol\u00EE ye. Dibe ku dibistanek misilman j\u00EE be \u00FB dibe ku xiristiyan j\u00EE be. Ber\u00EE ku dibistan\u00EAn la\u00EEk b\u00EAn avakirin, medredse cih\u00EAn wan digirtin."@ku . "W\u00EAne:Trediak2. jpg Vas\u00EEl\u00EE Tredyakovsk\u00EE (1703-1769) Vas\u00EEl\u00EE K\u00EEr\u00EElov\u00EE\u00E7 Tredyakovsk\u00EE di sala 1703'an de li Astraxan\u00EA di malbateke halxwe\u015F de hate dinyay\u00EA. Pi\u00E7\u00FBktiya xwe de di\u00E7e medresey\u00EA \u00FB pi\u015Ft re j\u00EE di\u00E7e Fransay\u00EA ji bona ku xwendina xwe ya bilind li zan\u00EEngeha Sorbon\u00EA, bike. Sala 1730 de vedigere R\u00FBsyay\u00EA. Di sala 1769'an de li Sankt Petersburg\u00EA miriye."@ku . "Den\u00EEs \u00CEvanov\u00EE\u00E7 Fonv\u00EEz\u00EEn di 14'\u00EA n\u00EEsana 1744 an j\u00EE 1745'an de hate dinyay\u00EA \u00FB di sala 1792'an de mir. Ew yek ji niv\u00EEskar\u00EAn \u015Fano y\u00EAn her\u00EE navdar \u00EAn r\u00FBs b\u00FB. Ew her\u00EE z\u00EAde bi niv\u00EEs\u00EAn xwe y\u00EAn komed\u00EE-sat\u00EEr\u00EEk y\u00EAn li ser ar\u00EEstokrasiya r\u00FBs t\u00EA naskirin. Di sala 1769'an de, gava ku li Zan\u00EEngeha Moskow\u00EA dixwend, di heman dem\u00EA de ji bo bir\u00EAvebiriy\u00EA wergervan\u00EE dikir."@ku . "W\u00EAne:Map-Romance Language World. png Ziman\u00EAn roman\u00EE \u015Fitleke malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ye. Ziman\u00EAn roman\u00EE ji latin\u00EE de aj dane. \u00C7iqas latin\u00EE di ziman\u00EAn \u00CEtal\u00EE de ye j\u00EE, bandora w\u00EAy\u00EA mezina li ser ziman\u00EAn roman\u00EE he ye."@ku . "Bard\u00EEz nav\u00E7eyeke par\u00EAzgeha Erz\u00EErom\u00EA ye. 185 km ji Erz\u00EErom\u00EA d\u00FBr dikeve. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA ber\u00EA hatiye qedexekirin. 5 \u015Faredar\u00EE, 47 gund\u00EAn w\u00EA hene. Gelek gund\u00EAn pi\u00E7\u00FBk ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve bi ferm\u00EE nay\u00EAn pejirandin."@ku . "Tengava Bering tengaveke navbera Asya xala Emer\u00EEka y\u00EA bakur, welat\u00EAn Rusya \u00FB DYA de ye. Tengav\u00EA \u00FB Derya Bering nav\u00EA xwe ji dah\u00EAner\u00EE xwe Vitus Bering, yek\u00EE Dan\u00EEmark\u00EE, di 1728an de tengav doz kir\u00EE de girt\u00EE ye."@ku . "Norgeh yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Erz\u00EErom\u00EA ye. 121 km ji Erz\u00EErom\u00EA d\u00FBr dikeve. 35 gund\u00EAn w\u00EA hene. \u00C7end mezre j\u00EE bi ferm\u00EE nay\u00EAn pejirandin. Di sala 1989'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e."@ku . "Deryaya Bering deryayeke qirax\u00EAy\u00EA di bakura Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk de navbera Emer\u00EEkaya Bakur \u00FB Asya de ye."@ku . "Hesenqela an Pars\u00EEn yek ji nav\u00E7ey\u00EAn par\u00EAzgeha Erzirom\u00EA ye. Di sala 1924'\u00EE de kirine nav\u00E7e l\u00EA heya sal\u00EAn 40'\u00EE ti saziyeke bir\u00EAk\u00FBp\u00EAk a hik\u00FBmet\u00EA neb\u00FBye. Pirran\u00EE bi ferman\u00EAn le\u015Fkeran hatiye \u00EEdarekirin. 57 gund gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Gelek mezre \u00FB gund\u00EAn pi\u00E7\u00FBk j\u00EE hene. A rast\u00EE dewlet stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn her\u00EAm\u00EA vedi\u015F\u00EAre. Di dawiya Osman\u00EEyan de 17 nehiye, 199 gund\u00EAn w\u00EA heb\u00FBne \u00FB w\u00EA dem\u00EA nif\u00FBsa w\u00EA 46.651 b\u00FBye. Derbar\u00EA w\u00EA de qeyd\u00EAn Osmaniyan henin. Gor\u00EE stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn dewlet\u00EA di sala 2000'\u00EE de nif\u00FBsa navend\u00EA 21.938 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE 44.000 e. Li her\u00EAm\u00EA pirraniya nav\u00EAn cograf\u00EEk bi Kurd\u00EE \u00FB Ermen\u00EE ne. Hem\u00EE hatine qedexekirin \u00FB nav\u00EAn Tirk\u00EE p\u00EAvekirine."@ku . "W\u00EAne:Chukchi Sea map. png Nex\u015Fe Deryaya \u00C7uk\u00E7\u00EE Deryaya \u00C7uk\u00E7\u00EE deryayeke qerax\u00EE Derya Cemser\u00EA ya Bakur\u00EA, bakur Emerika \u00FB Asya dikeve ye. Li bakura Derya \u00C7uk\u00E7\u00EE \"Derya Cemed\u00EA\" he ye \u00FB bakur rojava bi Girava Wrangel \u00FB bi Derya S\u00EEb\u00EEriya Rojhelat t\u00EA s\u00EEnor kirin. Li rojhelat ew dig\u00EAh\u00EA bakur rojavaya Alaska \u00FB bakur rojhelat j\u00EE dig\u00EAh\u00EA Derya Beaufort. Li ba\u015F\u00FBr ew bi tengava Ber\u00EEng ji Derya Bering t\u00EA vediqetindin. Li rojava S\u00EEb\u00EEryaya rojava; Nivgirava \u00C7uk\u00E7\u00EE heye."@ku . "Taw\u00FBsker nav\u00E7eyeke par\u00EAzgeha Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA, Erz\u00EErom\u00EA ye. 160 km ji Erz\u00EErom\u00EA d\u00FBr dikeve. Di sala 1958'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e \u00FB nav\u00EAn w\u00EA y\u00EE ber\u00EA hatiye qedexekirin. Beriya Komkujiya Ermeniyan gelek Ermen\u00EE li her\u00EAm\u00EA dijiyan. Ji ber w\u00EA tevahiya nav\u00EAn cograf\u00EEk Kurd\u00EE yan Ermen\u00EE ne."@ku . "Deryaya qirax\u00EA deryayeke ji Okyan\u00FBseke de bi komgiravan, ar\u015F\u00EEpelan, an n\u00EEvgiravan t\u00EA vediqetandine. Hin deryay\u00EAn Qirax\u00EA deryay\u00EAn Qiraxiy\u00EAn Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk: Derya Bering (bi girav\u00EAn Aleutian vediqete ye) Derya Chukchi Derya Japon Derya Okhotsk Derya \u00C7\u00EEna Ba\u015F\u00FBr Derya \u00C7\u00EEna Rojhelat Derya Zer Derya F\u00EEl\u00EEp\u00EEn Derya Coral Derya Tasman deryay\u00EAn Qiraxiy\u00EAn Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk: Derya Bakur Derya \u00CErland\u00EE Derya Norvec\u00EE Derya \u00CEsko\u00E7ya deryay\u00EAn Qiraxiy\u00EAn Okyan\u00FBsa H\u00EEnd\u00EA: Derya Andaman Derya Java deryay\u00EAn Qiraxiy\u00EAn Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk: Derya Laptev"@ku . "Tengava Messina tengava navbera pozik\u00EE rojhelata S\u00EEc\u00EElya \u00FB ba\u015F\u00FBra Kalabriya de ye. Di dera her\u00EE teng de fireh\u00EEya w\u00EA 3,1 km \u00FB dir\u00EAjah\u00EEya xwe j\u00EE 32 km ye. Ew Deryaya Yon\u00EE \u00FB Deryaya T\u00EEren\u00EA dig\u00EAh\u00EEne hev. Planeke ji bo \u00E7\u00EAkirina pirayeke ji bo N\u00EEvgirava Apenn\u00EEn \u00FB S\u00EEc\u00EElya bi hev g\u00EAh\u00EEne tim heye j\u00EE heta \u00EEroj tu pira h\u00EEn \u00E7\u00EA ne b\u00FB."@ku . "Tengava Otranto Deryaya Adriyat\u00EEk \u00FB Deryaya \u00CEyon dig\u00EAh\u00EEne hev. Ew bi nav\u00EA bajar\u00EA \u00CEtalya Otranto hatiye navandin. Firehiya w\u00EA navbera Otranto \u00FB Vlora de n\u00EAz\u00EE 71 km ye."@ku . "Olt\u00EE yek ji nav\u00E7ey\u00EAn par\u00EAzgeha Erzirom\u00EA ye. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA w\u00EA wek\u00EE Olt\u00EE, Oxt\u00EEk \u00FB Olt\u00EEk derbasdibe. Derbar\u00EA avab\u00FBna w\u00EA de k\u00EAm agah\u00EE hene."@ku . "Bab el-Mendeb tengaveke parzem\u00EEna Asya \u00FB Afr\u00EEka (C\u00EEb\u00FBt\u00EE, bakura Somal\u00EE li hev vediqt\u00EEne, \u00FB Deryaya Sor \u00FB Okyan\u00FBsa Hind\u00EA dig\u00EAh\u00EEne hev e. Firehiya tengav\u00EA n\u00EAz\u00EE 27 km \u00FB dire ye. Girava Perim tengav\u00EA dike du paran \u00FB ya rojhelat wek Bab \u00CEskender bi fireh\u00EEyeke 2 km, \u00FB ya rojava j\u00EE wek Dakt el-Mayun t\u00EA zan\u00EEn fireh\u00EEya xwe 25 km ye. N\u00EAz\u00EE Afr\u00EEka girav\u00EAn Heft Birayan h\u00EA ne."@ku . "B\u00EEcar bajarek\u00EE Rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Gel\u00EA B\u00EEcar bi zaravay\u00EA Gerrus\u00EE y\u00EA Ziman\u00EA Kurd\u00EE diax\u00EAvin."@ku . "Qurwe bajarek\u00EE Rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA ye."@ku . "F\u00EAk\u00EE bi kurt\u00EE cureke ji cur\u00EAn xwarin\u00EA ku em bi \u00E7andin\u00EA dert\u00EEnin. \u015E\u00EAw\u00EAn f\u00EAkiyan gelek in, wek s\u00EAv, tir\u00EE, porteqal, m\u00FBz, zebe\u015F \u00FB hwd. Havil\u00EAn f\u00EAk\u00EE li tendirustiya mirov pir heye, ji ber ku v\u00EEtam\u00EEn \u00FB element\u00EAn y\u00EA rind t\u00EA de heye v\u00EEtam\u00EEn (A, B, C... ), d\u00EEsa f\u00EAk\u00EE h\u00EAz \u00FB enerj\u00EE dide la\u015F\u00EA mirov bi \u015F\u00EEraniy\u00EE \u00FB \u015Fekir\u00EA ku t\u00EA de \u00FB \u00E7end hevil\u00EAn (faydey\u00EAn) din. Di Kurd\u00EE da nav\u00EAn xwe y\u00EAn din ew in: * M\u00EAwe Meywe Ber"@ku . "W\u00EAne:East Siberian Sea map. png Nex\u015Feya Derya S\u00EEb\u00EEryaya Rojhelat Derya S\u00EEb\u00EEryaya Rojhelat deryayeke qirax\u00EEy\u00EA Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk\u00EA, li bakura Asya dikeve ye. Ewli rojavaya Girav\u00EAn S\u00EEb\u00EEryaya N\u00FB \u00FB rojhelata Girava Wrangel dikeve ye. Li ba\u015F\u00FBr j\u00EE ew bi parzem\u00EEna Asya t\u00EA s\u00EEnor kirin. Ew berav\u00EAn ser xak\u00EAn Asya wek S\u00EEb\u00EEryaya Rojhelat t\u00EA navkirin \u00FB derya j\u00EE wiha t\u00EA nav kirin. \u00C7em\u00EAn tala w\u00EA derya dibin Indigirka \u00FB Kolyma ne. Deryay\u00EAn qirax\u00EE Derya S\u00EEb\u00EEryaya Rojhelat li rojava Derya Laptew \u00FB li rojhelat j\u00EE Derya \u00C7uk\u015Fi ne."@ku . "Deryaya Laptev deryayeke qirax\u00EEy\u00EA Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk e. Ew navbera S\u00EEb\u00EErya, N\u00EEvgirava Taimyr, Severnaya Zemlya \u00FB Girav\u00EAn S\u00EEb\u00EEryaya N\u00FB de ye. S\u00EEnor\u00EAn xwe li bakur n\u00EAz\u00EE koord\u00EEnat\u00EAn 79\u00B0Bakur \u00FB 139\u00B0 rojhelat xelas dibe. Deryaya Karay\u00EA li rojava, Deryaya S\u00EEb\u00EEryaya Rojhelat rojhelat\u00EA w\u00EA dikeve. P\u00EEvana r\u00FBy\u00EE w\u00EA derya n\u00EAz\u00EE 672,000 km\u00B2 ye. W\u00EA nav\u00EA xwe ji dah\u00EAner\u00EAn xwe Dm\u00EEtr\u00EE Laptev \u00FB Xar\u00EEton Laptev de girt\u00EE ye."@ku . "S\u00EEb\u00EErya, Sib\u00EErya an j\u00EE Sib\u00EEr welata nav\u00E7ay\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA li ser parzem\u00EEna Asyay\u00EA dikeve ye. Ew li rojava bi Ural, bakur Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk, rojhelat Pas\u00EEf\u00EEk \u00FB ba\u015F\u00FBr j\u00EE \u00C7\u00EEn, Mongolya \u00FB Qezexstan t\u00EA s\u00EEnorkirin. Ew li s\u00EAyan du xak\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA di welata S\u00EEb\u00EErya de dim\u00EAn \u00FB bi tun\u00EE n\u00EAz\u00EE 9,6 milon km\u00B2 digire. Ew erdn\u00EEgar\u00EE wek S\u00EEb\u00EEryaya Rojhelat, S\u00EEb\u00EEryaya Bakur, S\u00EEb\u00EEryaya Nav\u00EEn \u00FB S\u00EEb\u00EEryaya Ba\u015F\u00FBr t\u00EA parvekirin."@ku . "Existental\u00EEzm an heb\u00FBnpar\u00EAz\u00EE bizaveke felsef\u00EE \u00FB w\u00EAjey\u00EE ye. Ev ber\u00EA wek bizavek felsef\u00EE derket\u00EEye hol\u00EA \u00FB d\u00FBra j\u00EE bandor li w\u00EAjey\u00EA kir\u00EEye bingeha xwe ji heb\u00FBniya mirov girtiye. Ev r\u00EAbaz di n\u00EEv\u00EA sedsala 20. da li Fransa y\u00EA derketiye \u00FB heta roja \u00EEroy\u00EEn j\u00EE, him di war\u00EA w\u00EAjey\u00EA da \u00FB him j\u00EE di war\u00EA felsefey\u00EA da bi bandor e. Hem\u00FB hewldan\u00EAn v\u00EA r\u00EAbaz\u00EA p\u00EAkan\u00EEna hey\u00EEn\u00EA ye. Ji ti\u015Ft\u00EAn ned\u00EEtbar d\u00FBr in, ji bo wan ti\u015Fta gir\u00EEng ti\u015Fta hey\u00EEye. Bi d\u00EEt\u00EEna wan, ji bo mirov bikaribin ji tengas\u00EEyan rizgar bibin p\u00EAdiv\u00EEya bi azad b\u00FBn\u00EA heye, \u00FB dib\u00EA maf\u00EA mirov bikaribe qedera xwe kiv\u015F bike bila dest mirovan da be."@ku . "Berdewam\u00EEya bizava klas\u00EEzmeye. Di sedsala 20. da hinik kes\u00EAn wek Jean Moreas, Ernest Raymaud, Charles Maurras ev c\u00FBre parastin\u00EA \u00FB hinik berhem\u00EAn li ser van p\u00EEvan\u00EAn klas\u00EEzme nivis\u00EEne \u00FB ew j\u00EE wek Neoklas\u00EEzm hatine binavkirin."@ku . "Klasis\u00EEzm bizavek w\u00EAjey\u00EE ye. H\u00EAm\u00EA klas\u00EEzm\u00EA di dema Ronesans\u00EA da, li ser bingeha p\u00EE\u015Feya Yewnana \u00C4nt\u00EEk \u00FB Romay\u00EA hat\u00EEye dan\u00EEn. Ji ber v\u00EA yek\u00EA gelek l\u00EAkol\u00EEner niv\u00EEskar\u00EAn dema Ronensans\u00EA y\u00EAn wek William Shakespeare \u00FB Montaigne di nav klasizm\u00EA da dihesib\u00EEne \u00FB wan wek r\u00EAber dipejir\u00EEne. L\u00EA berhem\u00EAn v\u00EA c\u00FBrey\u00EA b\u00EAtir di sedsala 17. da li Fransay\u00EA di niv\u00EEs\u00EAn Boileay\u00EA da derketine hol\u00EA. Bi zanist\u00EE perwerde kirin, h\u00EEn kirin \u00FB mezintir kirin h\u00EAman\u00EA p\u00EE\u015Feya klas\u00EEzm\u00EA ye \u00FB cih nade hestiyariy\u00EA. Cih, dem \u00FB hevgirtin \u00FB yek\u00EEt\u00EEya \u00E7alak\u00EEy\u00EA rasterast di berhem\u00EAn xwe da bi kar an\u00EEne. Taybetiy\u00EAn wan \u00EAn her\u00EE kiv\u015F; hilbij\u00EEn\u00EAr, delal\u00EE \u00FB bedew\u00EE, hevgirt\u00EE, exlaq\u00EE, gerd\u00FBn\u00EE, vekir\u00EEb\u00FBn\u00EE \u00FB h\u00EAsanb\u00FBn\u00EE ye. Mijar\u00EAn rast\u00EEn, li gor xwezaya mirovan hildibij\u00EAre, tevger di bin kontrola hi\u015F da ye, karekteran naafir\u00EEne \u00FB kesayet\u00EAn hilbijart\u00EE bi kar t\u00EEnin \u00FB ji her\u00EAmt\u00EEye b\u00EAtir gerd\u00FBn\u00EEb\u00FBy\u00EEn e."@ku . "Romant\u00EEzm Bizavek w\u00EAjey\u00EE ye. Di sedsala 18. da derket\u00EEye \u00FB azad\u00EEya ku pi\u015Ft\u00EE \u015Fore\u015Fa frans\u00EE derket\u00EEye hol\u00EA s\u00FBd digre \u00FB li dij hem\u00FB r\u00EAbazan derdikeve heta sedsala 19. berdewam kiriye. Romant\u00EEzm hem\u00FB r\u00EA\u00E7 \u00FB r\u00EAbaz\u00EAn Klas\u00EEzm\u00EA bin p\u00EA dike \u00FB rastarast li dij w\u00EA disekine. Li dij\u00EE hi\u015F hest\u00EEyar\u00EEye, li dij\u00EE r\u00EAbazan b\u00EAr\u00EAbaz\u00EEye, li d\u00EEj \u00E7\u00EEna xw\u00FByange gel, li dij \u015Foret\u00EEye xwezayiy\u00EA dide p\u00EA\u015F, di \u00E7and \u00FB p\u00EE\u015Fey\u00EA da, ji s\u00EEnoran b\u00EAtir azad\u00EEye dipar\u00EAzin. Romant\u00EEzm j\u00EE wek klas\u00EEzm\u00EA ber\u00EA di berhem\u00EAn frans\u00EE da xwe rava dike. Di h\u00EAla Victor Hugo' da (1802 - 1885) gelek p\u00EA\u015Fdikeve. Bandor\u00EA li hem\u00FB c\u00FBrey\u00EAn w\u00EAje \u00FB p\u00EE\u015Fey\u00EA dike(roman, helbest, \u015Fano). Rexne \u00FB rexnegir\u00EE p\u00EA\u015F dikeve, T\u00EAgeha kesayet\u00EEye derdikeve p\u00EA\u015F\u00EEye. Azad\u00EE, wekhev\u00EE, dadmend\u00EE, welaperwer\u00EE, bawermend\u00EE,\u2026dibe babetan berheman. Hinik taybet\u00EEy\u00EAn romant\u00EEzm e; Kesayet\u00EE, h\u00EAza xeyal\u00EA, derketina devrey\u00EA s\u00EEnor\u00EAn hi\u015F, ge\u015Ft\u00EEya hestan, mijar\u00EAn rojane. Hinik niv\u00EEskar\u00EAn berhem\u00EAn bi v\u00EA c\u00FBreye nivisand\u00EEye; Victor Hugo (1802-1885), Lamartine (1790-1869), Musset (1810-1857), Friedrich H\u00F6lderlin (1770-1843), Heinrich von Kleist (1777-1811) Byron (1788-1824), Coleridge (1772-1834), Keats (1795-1821), Manzoni (1785-1873), Pellico (1788-1854), Leopardi (1798-1837),Mellive (1819-1891), Edgar A. Poe (1809-1849), Whitman (1816-1892)"@ku . "Rast\u00EEpar\u00EAz\u00EE,beravant\u00EE bizaveke w\u00EAjey\u00EE ye. Nav\u00EA xwe ji peyva realite a frans\u00EE girt\u00EEye, mirov dikare wek rast\u00EEpar\u00EAz\u00EE bi nav bike, t\u00EA wateya rast\u00EEye, ti\u015Fta ku hey\u00EE, a ku derew \u00FB lihevhat\u00EE nine. Di n\u00EEv\u00EA sedsala 19. da li Fransay\u00EA, dij romant\u00EEzm\u00EA derket\u00EEye hol\u00EA. Armanca w\u00EA ya mezin rastarast vegotina jiyan \u00FB xwezaye ye. Li gor par\u00EAzvan\u00EAn real\u00EEzme rastrast vegotina, b\u00FByer\u00EAn bi mirov \u00FB xwezay\u00EA ra t\u00EAkildar\u00EA erk \u00FB berpirsiyariya rew\u015Fenb\u00EEr \u00FB hunermandane. Hinik taybet\u00EEy\u00EAn real\u00EEzm\u00EA; Li d\u00EEt\u00EEna \u201Ep\u00EE\u015Fe ji bo p\u00EE\u015Fe ye\u201C napejir\u00EEne. Gr\u00EEng\u00EEye nade rabird\u00FBye, ji bo wan jiyana hevdem gir\u00EEnge, \u00FB \u00FB gir\u00EEng\u00EEy\u00EA dide vegotina b\u00EAk\u00EAmas\u00EE \u00FB rasteq\u00EEn ya j\u00EEyana hevdem \u00FB ya c\u00EEvak\u00EE. Li ser bingeha r\u00EAbaz\u00EAn zanyar\u00EEy\u00EA veguhestina rast\u00EEyan. Hinik niv\u00EEskar\u00EAn berhem\u00EAn bi v\u00EA c\u00FBreye nivisand\u00EEye; Stendhal (1783-1842), Balzac (1799-1850), Flaubert (1821-1880), Fontane (1819-1898), Storm (1817-1888), Hebbel (1813-1863), \u00C7ehov (1860-1904), Tolstoy (1828-1910), Gogol (1809-1852), Dickens (1812-1870), Eliot (1819-1890), Shaw (1856-1950)"@ku . "Kendava Aden an Derya Aden kendaveke navbera Qo\u00E7a Efr\u00EEqa \u00FB und der N\u00EEvgirava Ereb\u00EEstan de ango Asya \u00FB Efr\u00EEqa de ye."@ku . "W\u00EAne:Africa-countries-horn. png Qo\u00E7a Efr\u00EEqa Qo\u00E7a Efr\u00EEqa nav\u00E7eye Efr\u00EEqaya her\u00EE ba\u015F\u00FBr rojhelata Efr\u00EEqa ye berve Asya der ketiye. Ew nav\u00E7ey\u00EA qo\u00E7 navbera Kendava Aden \u00FB Okyan\u00FBsa Hind\u00EA de li ser xak\u00EAn Somal\u00EE ye. Ew d\u00EEsa ji bo dewlet\u00EAn C\u00EEb\u00FBt\u00EE, Etiyopya, Er\u00EEtre \u00FB Somal\u00EE j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Maur\u00EEtius an j\u00EE Komara Maur\u00EEtius\u00EA, welatek\u00EE grav e \u00FB li Okyan\u00FBsa Hind\u00EA ye. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 900 km \u00EE li rojhilat\u00EA Madagaskar\u00EA \u00FB 3.943 km li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat\u00EA Hindistan\u00EA ye. Girav\u00EAn Saint Brandon, Rodrigues \u00FB Agalega j\u00EE gir\u00EAday\u00EE Maur\u00EEtius\u00EA ne."@ku . "Kelt gelek\u00EE di dem\u00EAn ant\u00EEk de li Ewropa \u00FB Anatoliyay\u00EA dij\u00EEb\u00FBn. Di edebiyata kevin ya gel\u00EAn Ewropayi de, nav\u00EA >>kelt<< bo kes\u00EAn ku li ba\u015Fur rojavay\u00EA Ewropay\u00EA an j\u00EE hin e\u015F\u00EEr\u00EAn N\u00EEvgirava \u00CEber \u00FB Gaulan dijiyan dihat bikaran\u00EEn. Ziman\u00EA gel\u00EAn kelt\u00EE j\u00EE yek ji \u015Fitl\u00EAn ziman\u00EAn hind-ewrop\u00EE ye."@ku . "W\u00EAne:Mappa an Mor Keltek. png \u015Euna Deryaya Kelt\u00EE W\u00EAne:Coccoliths in the Celtic Sea-NASA. jpg Deryaya Kelt\u00EE ji ezm\u00EAn de Deryaya Kelt\u00EE deryeke di Atlant\u00EEk de navbera berav\u00EAn ba\u015F\u00FBre \u00CErland\u00EA, \u00FB ba\u015F\u00FBr rojavaya Wales\u00EA \u00FB berav\u00EAn bakur\u00EA Devon \u00FB Cornwall\u00EA de ye. Li dor w\u00EA Laman\u015F, Kanala Bristol \u00FB Kanala Saint George heye. Kanala Bristol Deryaya Kelt\u00EE bi Deryaya \u00CErland\u00EE ve gir\u00EA dide."@ku . "Girava \u00CErland\u00EA giraveke li bakura Ewropa ye. Ew li bakur bi Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk, li rojava bi Deryaya \u00CErland\u00EE, ji girava Br\u00EEtanya vediqete. Girava \u00CErland\u00EA hat kir\u00EEye du paran: Komara \u00CErland\u00EA an \u00CErland, dewleteke serbixweya bi paytexta Dubl\u00EEn e. Ziman\u00EAn ferm\u00EE \u00EErland\u00EE \u00FB \u00EEngil\u00EEz\u00EE ne. \u00CErlanda Bakur nav\u00E7eyeke Keyaniya Br\u00EEtanya ye \u00FB paytexte xwe Belfast e. Di ziman\u00EA \u00EErland\u00EE de ew girava wek \u00C9ire t\u00EA navendin. R\u00FBerda w\u00EA bi tun\u00EE 84.421 km\u00B2, dir\u00EAjah\u00EEya w\u00EA 450 km \u00FB firah\u00EEya xwe j\u00EE 260 km ye. \u00C7em\u00EA li ser girav\u00EAy\u00EE her\u00EE mezin \u00E7em\u00EA Shannon e. Gola her\u00EE mezin Lough Neagh e."@ku . "W\u00EAne:IrishSeaReliefMap. jpg Deryaya \u00CErland\u00EE Deryaya \u00CErland\u00EE deryayeke \u00CErland \u00FB Br\u00EEtanyay\u00EA ji hev vediqtine. Ew li ba\u015F\u00FBr bi Kanala St George's (navbera \u00CErland \u00FB Wales\u00EA), li bakur j\u00EE bi Kanala Bakur (navbera \u00CErland \u00DB Skotland\u00EA) Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk ve t\u00EA gir\u00EAdan,. Girava Man di navenda Deryaya \u00CErland\u00EE de ye."@ku . "Bizavek\u00EE w\u00EAjey\u00EE ye. Di navbera sal\u00EAn 1885 - 1900 da, li fransay\u00EA derket hol\u00EA \u00FB belav b\u00FB. Z\u00EAdetir l\u00EE ser helbestan bandor \u00E7\u00EAkir. Li ser al\u00EEy\u00EAn ti\u015Ftan \u00EAn xw\u00FByange b\u00EAtir, li ser al\u00EEy\u00EAn wan \u00EAn ve\u015Fart\u00EE sekin\u00EEn. \u015E\u00FBna rastarast vegotin\u00EA da ew bi hinik gotin \u00FB sembolan dian\u00EE ziman, li dij\u00EE vegotina rastarast derdoketin, li gor wan di pa\u015F her ti\u015Fta ku dixw\u00FBye da ramanek ve\u015Fart\u00EE heye. Hinik kes\u00EAn sembol\u00EEst; Baudelaire (1821-1867), Verlaine (1844-1896), Mallarme (1842-1898), George (1868-1933), Hardt (1876-1947), (1878-1948), Biely (1880-1934), Brioussou (1873-1924)Dowson (1867-1900), Symons (1865-1945);"@ku . "Parnas\u00EEzm bizavek w\u00EAjey\u00EE ye. Parnas ji gotina Parnassos t\u00EA, ku ew li Yewnan\u00EEstan \u00EA nav\u00EA \u00E7\u00EEyak\u00EE ye. Ev bizav di sedsala 19. da, di helbesta Frans\u00EE da derket hol\u00EA. Bizavek dij bizava romant\u00EEzm\u00EA ye. Vanan di al\u00EEy\u00EA mijar\u00EA da al\u00EEgirin azad\u00EEye ye, di helbest\u00EAn xwe b\u00EAtir fantaz\u00EE, egzot\u00EEzm \u00FB reng\u00EAn her\u00EAm\u00EE bikaran\u00EEne. Bi d\u00EEt\u00EEna van p\u015F\u00EEe ne ji bo c\u00EEvat \u00FB et\u00EEk\u00EE ye, p\u00EE\u015Fe ji bo p\u00EE\u015Feye ye. Qas\u00EE gir\u00EEng\u00EE danin naverok\u00EA ewqas j\u00EE danin te\u015Fe ye. Helbestan da vegotin\u00EAn w\u00EAney\u00EE yan\u00EE rastarast bedew\u00EEy\u00EAn xwezaye nivis\u00EEne \u00FB bikaran\u00EEye, Xwastinin p\u00EE\u015Feye ne wek am\u00FBrek, le wek armancek bikar b\u00EEne, p\u00EE\u015Fey\u00EA \u00FB zanist\u00EEye n\u00EAzik\u00EE hev bikin, ji bo v\u00EA yek\u00EA j\u00EE ji hes\u00EEyar\u00EEye d\u00FBr ket\u00EEye. Hinik kes\u00EAn parnas\u00EEzt; Theophile Gautier (1811 - 1872), Leconte de Lisle (1818 - 1894), Jose - Maria de Heredia (1842 - 1905), Sully - Prudhomme (1839 - 1907), Theodere de Banville (1823 - 1891)"@ku . "Bizavek w\u00EAjey\u00EE \u00FB w\u00EAnesaz\u00EEye ye. Di sedsalan 20. da li Fransaye wek bizavek w\u00EAnesaz\u00EE ye derket hol\u00EA, le d\u00FBra bandor w\u00EAjey\u00EA j\u00EE kir. Di h\u00EAla Picasso gelek p\u00EA\u015Fva \u00E7\u00FB. Li gor wan hunermendek kub\u00EEst mejb\u00FBr\u00EA dinyay\u00EA ba\u015F bi\u015Fop\u00EEne \u00FB w\u00EA nas bike, wateya b\u00FByer\u00EAn pi\u00E7\u00FBk dixwu\u00EEje t\u00EAbig\u00EEhe, di van b\u00FByeran da ji ti\u015Fta dixw\u00FBye b\u00EAtir a ve\u015Fart\u00EE bib\u00EEne \u00FB derxin hole. K\u00FBb\u00EEst gir\u00EEng\u00EE nedane te\u015Fey\u00EA \u00FB ji w\u00EA d\u00FBrketinin \u00FB der\u00EA xwe hem\u00FB ti\u015Ft\u00EAn n\u00FB ra vekir\u00EE h\u00EE\u015Ftinin. \u00C7end kes\u00EAn Kub\u00EEst; Apollinaire (1880-1918), Max Jacob (1876-1944)"@ku . "W\u00EAne:LocationIslandGreatBritain. png Girava Br\u00EEtanya W\u00EAne:Satellite image of Great Britain and Northern Ireland in April 2002. jpg Girava Br\u00EEtanya ji ezmen de Br\u00EEtanya an Br\u00EEtanya Mezin giraveke li bakura Ewropa dikeve \u00FB di Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk de navbera wan deryayan de ye; li rojava Derya \u00CErlanda, rojhelat Derya Bakur \u00FB Kanala English li ba\u015F\u00FBr rojava. Bi r\u00FBerdeke 229.850 km\u00B2 ew he\u015Ftem mezin girava din\u00EA \u00FB girava her\u00EE mezina Ewropa ye. Nav 1707-1800 li ser w\u00EA Keyan\u00EEya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya Mezin heb\u00FB. \u00CEro Br\u00EEtanya mezin \u00FB Bakur\u00EA \u00CErlanday\u00EA bi hevre b\u00FBn Keyaniya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya Mezin \u00FB Bakur\u00EA \u00CErland\u00EA"@ku . "Postmoder\u00EEzm bizavek\u00EE w\u00EAjey\u00EE ya n\u00FB ye. Di sala 1960 li Emer\u00EEka ye derket\u00EE ye hole. Bandor li her awaye jiyan\u00EA kir\u00EE ye. H\u00EAm\u00EA w\u00EA li ser modern\u00EEz me hat\u00EEye avitin, le dijber\u00EE hev n\u00EEnin. wek p\u00EAvajoyek w\u00EA \u00EA daw\u00EE ye t\u00EA p\u00EAjirandin. Postmoder\u00EEizm ji du peyvan hat\u00EEye afirandin; post+modern\u00EEzm, post wek p\u00EAvekiye t\u00EA wateya p\u00EAvek an j\u00EE d\u00FB yan\u00EE d\u00FB modern\u00EEzm\u00EA, pi\u015Ft\u00EE modern\u00EEzm\u00EA, diha rast\u00EE asta bilind a modern\u00EEzm\u00EA. Hinik taybet\u00EEy\u00EAn v\u00EA bizave: Cudat\u00EEy\u00EA nake navbera c\u00FBreyan. Ji \u015Firovekirine vekiriye. Gir\u00EEng\u00EEye dide retor\u00EEke. (xwe\u015Fb\u00EAj\u00EE) Ji niv\u00EEs\u00EAn hat\u00EEye niv\u00EEs\u00EEn, niv\u00EEs\u00EAn n\u00FB t\u00EA afirandin. Niv\u00EEskar heta bikaribe bi ziman dil\u00EEze. Hinik kes\u00EAn Postmodern\u00EEst: Roland Gerard Borthes (1915-1980), James Joyce (1882-1941), Orhan Pamuk,..."@ku . "Ziman\u00EAn br\u00EEtan\u00EE \u015Faxeke ziman\u00EAn kelt\u00EE ye. Ew ji w\u00EAlz\u00EE, breton\u00EE \u00FB zimaneke di sedsala 18'an de mir\u00EE korn\u00EE, zimanek\u00EE din\u00EE mir\u00EE kumbr\u00EE de p\u00EAk t\u00EA. Ziman\u00EAn br\u00EEtan\u00EE hin caran bi ziman\u00EAn goidel\u00EE ve wek ziman\u00EAn kelt\u00EE y\u00EAn girav\u00EE t\u00EAn nav kirin. Ewna ji bo tersa ziman\u00EAn kelt\u00EE y\u00EAn parzem\u00EEn\u00EE di dem\u00EAn ant\u00EEk de li parzem\u00EEna Ewropay\u00EA dihat axaftin wiha t\u00EAn navandin. Ew zimanan, y\u00EAn parzem\u00EEn\u00EE, di dem\u00EAn ant\u00EEk de li Galya, Spanya, bakura \u00CEtalya \u00FB Anatoliyay\u00EA dihatin peyiv\u00EEn."@ku . "Ziman\u00EAn Kelt\u00EE ew ziman\u00EAn ji proto-kelt\u00EE hatin afirandin \u00FB yek ji \u015Fitleke malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ye. Li ber\u00EE zayin\u00EA ew li tevayiya Ewropa dihatin axaftin. \u00CEroj ziman\u00EAn kelt\u00EE li Keyaniya yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtanya, \u00CErlanda \u00FB Bretanya t\u00EAn peyiv\u00EEn. Ziman\u00EAn proto-kelt\u00EE wiha pareve b\u00FBb\u00FBn: *Gaul\u00EE an gall\u00EE \u00FB ziman\u00EAn n\u00EAz\u00EE malabata w\u00EA, lepont\u00EE, nor\u00EE \u00FB galat\u00EE. Ev ziman li Fransa, Anatoliya, Bel\u00E7\u00EEka \u00FB \u00CEtalyay\u00EA dihatin xeberdan. *Kelt\u00EEber\u00EE, li n\u00EEvgirava \u00CEber\u00EE, li ser xak\u00EAn \u00EEroy\u00EEn \u00EAn Portek\u00EEz, Gal\u00EEsya \u00FB Spanyay\u00EA dihatin axaftin. *Goidel\u00EE, bi ziman\u00EAn \u00EErland\u00EE, gaeliya skotland\u00EE \u00FB manks ve. *Briton\u00EE, teva wales\u00EE an kimr\u00EE, breton\u00EE, korn\u00EE, kumbr\u00EE \u00FB \u00EEvern\u00EE."@ku . "Ziman\u00EAn Goidel\u00EE an gall\u00EE \u015Faxeke ziman\u00EAn kelt\u00EE ye. Ew zimananmalbat ji wan zimanan p\u00EA t\u00EA: \u00CErland\u00EE (Gaeilge) \u00CEsko\u00E7\u00EE (G\u00E0idhlig) Manks (Gaelg)"@ku . "Ziman\u00EAn Kelt\u00EE y\u00EAn Ewropa an ziman\u00EAn Kelt\u00EE y\u00EAn parzem\u00EEn\u00EE yek ji mil\u00EAn ziman\u00EAn Kelt\u00EE di Zimanmalbata hind \u00FB ewrop\u00EE de b\u00FBn \u00FB ew ziman\u00EAn li parzem\u00EEn\u00EAn Ewropa \u00FB Asya dihatin axaft\u00EE b\u00FBn. Ew zimanan \u00EEroj bi tun\u00EE mirine. Ziman\u00EAn Kelt\u00EE y\u00EAn parzem\u00EEn\u00EE \u00FB \u015Funa dihatin axaftin wiha b\u00FBn: Gall\u00EE li Fransa Galat\u00EE li rojavaya Anatoliya Lepont\u00EE li bakura \u00CEtalya Kelt\u00EEber\u00EE li N\u00EEvgirava \u00CEber Breton\u00EE \u00EEroj \u00E7iqas li Bretagne, Fransa, t\u00EA axaftin j\u00EE ew ne ji ziman\u00EAn Kelt\u00EE y\u00EAn perzem\u00EEn\u00EE ye. Ew di sedsala 4'an ji p\u00EA ko\u00E7an re hat an\u00EE b\u00EE Fransa ye."@ku . "Ziman\u00EAn hind \u00FB \u00EEran\u00EE, ber\u00EA wek ziman\u00EAn ar\u00EE j\u00EE dihat navandin, \u015Faxeke hind \u00FB german\u00EE ye. Ew di bin xwe de para s\u00EA kategor\u00EEyan dibe: Ziman\u00EAn \u00EEran\u00EE: n\u00EAz\u00EE 100 milyon axaft\u00EE li \u00CEran, Efxanistan, Pakistan, Tac\u00EEkistan, Osetya \u00FB Kurdistan\u00EA. Ziman\u00EAn nuristan\u00EE : n\u00EAz\u00EE 30.000 axaft\u00EE li Efxanistan, Pakistan \u00FB Nuristan\u00EA. Ziman\u00EAn hind \u00FB ar\u00EE: n\u00EAz\u00EE m\u00EElyarek axaft\u00EE li H\u00EEndistan, Pakistan, Banglade\u015F, Efxanistan, Nepal, Sr\u00EE Lanka \u00FB Ewropa."@ku . "Kendava Meks\u00EEk deryayeke qirax\u00EEy\u00EA di Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk de li bakur rojavaya Derya Nav\u00EEn y\u00EA Emer\u00EEka dim\u00EA ye. K\u00FBrah\u00EEya w\u00EA derya heta 4.375 m dadikeve. Berav\u00EAn w\u00EAy\u00EA bakur rojava, bakur \u00FB ba\u015F\u00FBr rojava y\u00EA Emer\u00EEka, ba\u015F\u00FBr \u00FB ba\u015F\u00FBr rojava y\u00EA Meks\u00EEk. Li ba\u015F\u00FBr rojavaya Kendava K\u00FBba he ye. Ew ser Tengava Florida, navbera DYA \u00FB K\u00FBba de, re bi Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk ve \u00FB Kanala Yukatan, navbera Meks\u00EEk \u00FB Kuba, re j\u00EE bi Derya Kar\u00EEb\u00EEk ve gir\u00EA de ye. R\u00FBerda Kendava Meks\u00EEk 1.600.000 km\u00B2 ye."@ku . "Deryaya Kr\u00EEt\u00EA deryayeke li ba\u015F\u00FBra Deryaya Ege, bakura girava Kr\u00EEt\u00EA, \u00FB ba\u015F\u00FBra komgirav\u00EAn K\u00EEkladan dikeve ye. Di rojavay\u00EA rojhelat\u00EE de j\u00EE ew ji girava K\u00EEtera de dest p\u00EA dike bi girav\u00EAn Dodekan, Karpatos \u00FB Kasos\u00EA re xelas dike. Li rojavaya w\u00EA Deryaya \u00CEyon dime, wek\u00EE din j\u00EE Deryaya Nav\u00EEn dorp\u00EA\u00E7 kir\u00EE ye."@ku . "Genet\u00EEk, cenet\u00EEk an j\u00EE jenet\u00EEk, zanista xwandina zikmakiya z\u00EEndeweran e. Cenet\u00EEk di \u00E7awaniya zikmakiya r\u00FBdem \u00FB \u015F\u00EAweyan li ba mirov \u00FB caneweran vekol\u00EEn dike. Zaniyara nemsaw\u00EE Gregor Johann Mendel (1822-1884) di sedsala nanzdeh\u00EE de bingeh\u00EAn cenet\u00EEk\u00EA bi ceribandina ser j\u00EAmay\u00EEya polik\u00EAn dan\u00EE. V\u00EA dah\u00EAn\u00EA w\u00EE pi\u015Ft\u00EE dehsalan, di destp\u00EAka sedsala b\u00EEst\u00EA de hat\u00EE pejirandin. Ji vir \u015Funda zanista cenet\u00EEk roj bi roj p\u00EA\u015F dikeve. Bi riya cenet\u00EEk gelek sedem\u00EAn nexwe\u015Fiy\u00EAn mirov hate diyar kirin."@ku . "Kendav ketina deryayan di nav re\u015Fahiy\u00EA re ye. Te\u015Fey\u00EA mezin \u00EA erdnigariy\u00EA y\u00EA kendavik\u00EA ye."@ku . "Fen\u00EEkey\u00EE gelek\u00EE sem\u00EEt\u00EEk\u00EE li xak\u00EAn \u00EEroj Lebnon \u00FB S\u00FBr\u00EE li berav\u00EAn Deryaya Nav\u00EEn wek bajar dewlet\u00EAn serbixwe serwer\u00EE ajot\u00EE b\u00FBn. Li wan hinek wiha b\u00FBn: Akka Arwad Arados \u011Eebal Byblos Berytos Sidon Tyros, demek\u00EE dir\u00EAj wek bajar\u00EA pe\u015Feng b\u00FB"@ku . "Alfabeya Fen\u00EEkeyan alfabeya bingeha gelek alfabey\u00EAn modern\u00EAn \u00EEroj t\u00EAn bikaran\u00EEn \u00FB biguman\u00EE n\u00EAz\u00EE sedsala 15'an b.z. hat p\u00EAk an\u00EEn b\u00FB. Ew bingeha alfabeya aram\u00EE b\u00FB. Alfabeya aram\u00EE j\u00EE bingeha alfabeya \u00EEbran\u00EE \u00FB alfabeya ereb\u00EE \u00FB hin alfabeya hind\u00EE b\u00FB. Ser alfabey\u00EAn h\u00EEnd\u00EE re j\u00EE ji alfabey\u00EAn latin\u00EE, yewnan\u00EE \u00FB k\u00EEr\u00EEl\u00EE re bingeh\u00EE p\u00EAk an\u00EE b\u00FB."@ku . "Alfabeya yewnan\u00EE alfabeya ji sedsala 9'an b.z. virde di yewnan\u00EE de t\u00EA bikaran\u00EEn e. Ew ji alfabeya fen\u00EEkeyan hat afirand\u00EE ye. Alfabeya lat\u00EEn\u00EE \u00FB Alfabeya k\u00EEr\u00EEl\u00EE j\u00EE ji alfabeya yewnan\u00EE hatin afirand\u00EE b\u00FBn. Alfabeya yewnan\u00EE heft t\u00EEp\u00EAn dengdar, deh \u00FB penc t\u00EEp\u00EAn b\u00EAdeng, \u00FB duy\u00EE xwe j\u00EE yekbend bitun\u00EE 24+8 t\u00EEpan de p\u00EAk t\u00EA:"@ku . "Asyaya Nav\u00EEn nav\u00E7eyeke di navenda parzem\u00EEna Asyay\u00EA de ye. Gor\u00EE UNESCO Qazaxistan, \u00DBzb\u00EAkistan, Tac\u00EEkistan, Turkmenistan \u00FB Qirgizistan, hin nav\u00E7ey\u00EAn \u00C7\u00EEn\u00EA, wek Xinjiang \u00FB Tibet, bi tun\u00EE Afxanistan, bakur rojhelat \u00CEran \u00FB Pakistan di Asyaya Nav\u00EEn de ne. D\u00EErok\u00EE ji bo gel\u00EAn Tirk l\u00EA dij\u00EEyan wek Turkistan\u00EA t\u00EA navendin."@ku . "Baton Rouge [\u02CCb\u00E6tn\u0329\u02C8\u0279u\u02D0\u0292] ji sala 1849'\u00EE ve paytexta federed\u00FBgela DYAy\u00EA Louisiana ye. Li par\u00EAzgeha East Baton Rouge Parish dikeve."@ku . "Kendawa fars Kendava Fars (bi Fars\u00EE \u062E\u0644\u06CC\u062C \u0641\u0627\u0631\u0633, bi Ingl\u00EEz\u00EE Persian Gulf) dir\u00EAjb\u00FBneka Derya Oman\u00EA ye \u00FB dikevit navbera N\u00EEvgirava Ereb\u00EEstan\u00EA \u00FB \u00CEran\u00EA. R\u00FBber\u00EA w\u00EA 233,000 k\u00EElometr\u00EAn \u00E7arca ne. Ji Al\u00EEy\u00EA rojhilat\u00EA bi r\u00EAya Tengava Hormuz digehit Deryaya Omman\u00EA \u00FB Okyan\u00FBsa Hind\u00EA. Li al\u00EEy\u00EA rojava digehit d\u00EAlta ya r\u00FBbar\u00EA ervendrod anko Ervendr\u00FBd ko ji bihevgehi\u015Ftina r\u00FBbar\u00EAn Dicle, Firat \u00FB Kar\u00FBn p\u00EAkdih\u00EAt. Tevaya berav\u00EAn bakur\u00EE ya Kendava Fars Welat\u00EA \u00CEran\u00EA ye. Welat\u00EAn \u00CEraq, Kuw\u00EAt, Bahreyn, Qeter, M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EAn Ereb\u00EE y\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE, Oman \u00FB Erebistana Si\u00FBd\u00EE hevs\u00EEy\u00EAn Kendav\u00EA ne. Civata navnetewey\u00EE h\u00EA\u015Fta ev xwesteka Ereban nepejirand\u00EEye."@ku . "Associated Press (AP) ajanseke n\u00FB\u00E7eyan a navnetewey\u00EE ye. Navenda w\u00EA li New York City ye. Di 23'\u00EA gulana 1848'\u00EE de bi nav\u00EA Harbour News Association hatiye damezrandin. Pi\u015Ftre bi tevl\u00EEb\u00FBna gelek ajansan bih\u00EAztir \u00FB bip\u00EA\u015Fket\u00EEtir dibe. Navenda xwe di sala 1900'\u00EE de li New York\u00EA bicihdike. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku \u00EEro hatiye w\u00EA radey\u00EA ku 242 b\u00FBroy\u00EAn xwe li 121 welatan hene \u00FB xwed\u00EE 4.000 xebatkaran e."@ku . "Dewleta e\u015Fkan\u00EE an Dewleta e\u015Fkaniyan an j\u00EE Pars\u00EE dewleteke dema ant\u00EEk de bi gelemper\u00EE li ser xak\u00EAn \u00CErana \u00EEroj de di 3. sedsala b.z. de hat saz kirin b\u00FB \u00FB hin deman Mezopotamya, Kurdistan \u00FB ba\u015F\u00FBr rojavaya Asyaya Nav\u00EEn de j\u00EE serwer\u00EE ajot\u00EE b\u00FB. Wan hin caran xwe bi ji bo damezr\u00EAner\u00EA xwe, xwe wek ar\u015Fakiyan j\u00EE nav dikirin."@ku . "\u015Eahan\u015Fah unvaneke fars\u00EE bi gelemper\u00EE ji al\u00EEya \u015Fah\u00EAn \u00CEran\u00EE dihat bikaran\u00EEn b\u00FB \u00FB t\u00EA watey\u00EA \u015Eah\u00EE \u015Fahan. Ew cara p\u00EA\u015Fin ji al\u00EEya Dariy\u00FB\u015F\u00EE mezin \u015Eah\u00EA Hexameni\u015F\u00EEyan hat bikaran\u00EE b\u00FB \u00FB pa\u015Fwer\u00EAn w\u00EE j\u00EE ew unvana berdewam kirin. Ew ji p\u00EA re di dem\u00EA E\u015Fkaniyan \u00FB Sasan\u00EEyan de j\u00EE hat bikaranin."@ku . "Reuters mezintir\u00EEn ajansa n\u00FB\u00E7eyan a navnetewey\u00EE ye \u00FB navenda w\u00EA li London\u00EA ye. Pirran\u00EE bi n\u00FB\u00E7ey\u00EAn abor\u00EE re bil\u00EEdibe. Bingeha w\u00EA ji aliy\u00EA Paul Julius Reuter\u00EA Alman ve di sala 1850'\u00EE de li bajar\u00EA Aachen hatiye av\u00EAtin. Navenda xwe di sala 1851'\u00EE de biriye London\u00EA. Reuters veguhastina bernamey\u00EAn TVan bi satal\u00EEt\u00EAn xwe \u00FB gelek bernameyan difiro\u015Fe. Ew di n\u00FB\u00E7ey\u00EAn xwe de pirran\u00EE al\u00EEgiriya welat\u00EAn mezin dike. Ji ber w\u00EA hin caran t\u00EA rexnekirin."@ku . "Deutsche Presse-Agentur (bi kurt\u00EE DPA) mezintir\u00EEn ajansa n\u00FB\u00E7eyan a Almanyay\u00EA ye \u00FB navenda xwe li bajar\u00EA Hamburg e. Di 18'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 1949'\u00EA de li bajar\u00EA Goslar hatiye damezrandin. Ajanseke navnetewey\u00EE \u00FB bip\u00EA\u015Fket\u00EE ye."@ku . "ITAR-TASS ajanseke n\u00FB\u00E7eyan a navdar a R\u00FBsya ye. Navenda w\u00EA li Moskow e \u00FB di sala 1904'\u00EE de bingeha w\u00EA hatiye av\u00EAtin. Ji sala 1992'\u00EE ve bi nav\u00EA ITAR-TASS kar\u00EA xwe dime\u015F\u00EEne. Ji sala 1925 heya 1992 bi nav\u00EA TASS (Telegrafnoe Agentstwo Sowjetskowo Sojusa) ji bo YKSS\u00EA n\u00FB\u00E7e belavdikir."@ku . "W\u00EAne:800px-PJReuterStatue20040921 CopyrightKaihsuTai-crop. jpg Paul Julius Reuter Paul Julius Freiherr von Reuter karsazek\u00EE Alman b\u00FB \u00FB ajansa n\u00FB\u00E7eyan a navdar Reuters damezrand. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA ber\u00EA Israel Beer Josaphat b\u00FB \u00FB ew bi xwe Cih\u00FB b\u00FB. Ji malbateke karsaz \u00EA navdar b\u00FB pi\u015Ft\u00EE ko\u00E7beriya xwe bo Berl\u00EEn\u00EA nav\u00EA xwe diguher\u00EEne. Li Almanyay\u00EA neba\u015Fb\u00FBna rew\u015Fa Cihuyan (her\u00E7end\u00EE w\u00EE ola guhertib\u00FB \u00FB b\u00FBb\u00FB Mes\u00EEh\u00EE j\u00EE) w\u00EE mecb\u00FBr\u00EA ko\u00E7beriya Br\u00EEtanyay\u00EA dih\u00EAle. Ew li wir bingeha ajanseke n\u00FB\u00E7eyan dav\u00EAje \u00FB b\u00EAhtir bi w\u00EA nasdibe. Ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn z\u00EErek \u00FB serkeft\u00EE ji aliy\u00EA keyaniya Br\u00EEtanya ve bi xelata \"baron\" t\u00EA xelatkirin."@ku . "MySpace malperek pirrziman\u00EE ye, ku bikarh\u00EAner\u00EAn xwe re serv\u00EEsen bela\u015F, wek blog, \u00E7\u00EAkirina prof\u00EElan, pe\u015Fke\u015F dike, her wiha dan\u00FBstandina di navbera endaman gelek hesan\u00EE p\u00EAk te. MySpace wek n\u00FBnerek malper\u00EAn tora sosyal t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "Ar\u015Fak\u00EE an Ar\u015Fakan ew nav\u00EA xan\u00EAdan\u00EA E\u015Fkaniyan damezrend\u00EE b\u00FB \u00FB ew nava ji damezr\u00EAner\u00EE keyan\u00EEye Ar\u015Fak de dihat. Di p\u00EA\u015Feng\u00EEya Ar\u015Fak\u00EA de, wan di 240 b.z. de li hembera Selewkidan ser\u00EEhildan \u00FB dewleta E\u015Fkaniyan damezrendin. Wan ji p\u00EA dewlet damezrend re gav bi gav Seleukidan \u015Funda zor kirin \u00FB li \u00CErane \u015Funda serwer\u00EEya Persan p\u00EAk anin. Keyay\u00EA Ar\u015Fak\u00EE y\u00EA daw\u00EE Artabanos IV, di 224 pz de ji aliya damezr\u00EAner\u00EE Sasan\u00EEyan Erde\u015F\u00EEr\u00EA Yek\u00EA hat ku\u015Ftin \u00FB Erde\u015F\u00EEr karger\u00EE dest xwe xist. L\u00EA xanedan\u00EA Ar\u015Fakiyan li Ermenistan\u00EA n\u00EAz\u00EE 200 sal\u00EAn din serwer\u00EE ajotin \u00FB bi daw\u00EE di 428an de ketina bin fermana Sasan\u00EEyan \u00FB xan\u00EAdan\u00EE \u00EAd\u00EE bi tun\u00EE daw\u00EE b\u00FB."@ku . "Xinhua (bi \u00C7\u00EEn\u00EE \u65B0\u534E\u901A\u8BAF\u793E/\u65B0\u83EF\u901A\u8A0A\u793E X\u012Bn Hu\u00E1 t\u014Dngx\u00F9nsh\u00E8) ajansa n\u00FB\u00E7eyan a desthilatdariya Komara Gel a \u00C7\u00EEn\u00EA ye. Di sala 1931'\u00EA de hatiye damezrandin \u00FB navenda w\u00EA li bajar\u00EA Pek\u00EEn\u00EA ye. Pirran\u00EE n\u00FB\u00E7ey\u00EAn dewleta \u00C7\u00EEn di qada navnetewey\u00EE de belavdike."@ku . "W\u00EAne:Pdc 24586. jpg Perik\u00EAn Ar\u015Fak I Ar\u015Fak I (fars\u00EE: \u0627\u0631\u0634\u06A9 Ar\u015Fak ] dam\u00EAzrener\u00EE E\u015Fkaniyan b\u00FB \u00FB w\u00EE di navbera 250 b.z. \u00FB 217 b.z. de Keyan\u00EE karger kir. Ar\u015Fak p\u00EA\u015Fenge Parniyan, gelek\u00EE sk\u00EEt\u00EE b\u00FBn, y\u00EAn li ba\u015F\u00FBr rojhelata Derya Mazenderan bicih b\u00FB b\u00FBn. Li dor 250 b.z. de wan bi p\u00EA\u015Feng\u00EEya Ar\u015Fak de dest bi ser\u00EEhildana hembera Seleukidan kir \u00FB wan di 238 b.z. de her\u00EAma Pers kirina bin kargera xwe. Ar\u015Fak k\u00EAnge keyan\u00EEya xwe da zan\u00EEn du dijber li dor he b\u00FBn; yek ji wan dewlet\u00EA t\u00EA de derketin\u00EE Seeleukidan b\u00FB, yek j\u00EE li rojhelat Keyaniya Yewnan\u00EE-Baktr\u00EEyan b\u00FB. W\u00EE bi serfiraz\u00EE keyaniya xwe ji \u00EAr\u00EE\u015Fan herdu dewletan parast \u00FB keyan\u00EE belav kir. W\u00EE di destp\u00EAka keyan\u00EEy\u00EA di 247 b.z. de heta mirina xweya di 217 b.z. de keyan\u00EE karger kir. K\u00EAnge ew mir ji p\u00EA re pa\u015Fwer\u00EA w\u00EE biray\u00EA xwe Tiridates b\u00FB."@ku . "ANSA (Agenzia Nazionale Stampa Associata) kurtenav\u00EA ajansa n\u00FB\u00E7eyan a \u00CEtal\u00EE ye. Di 15'\u00EA r\u00EAbandan\u00EA 1945'\u00EE de li bajar\u00EA Roma hatiye damezrandin. \u00CEro wek\u00EE ajanseke navnetewey\u00EE kar dike. L\u00EE \u00CEtalya \u00FB 78 welat\u00EE bir\u00EAxistin b\u00FBye. Roj\u00EA li dora 2 Hezar peyam\u00EA radigih\u00EEne."@ku . "W\u00EAne:Boat on Euphrates. jpg Belemeke di \u00E7em\u00EE Ervand R\u00FBd de. \u015Eetul Ereb nav\u00EA \u00E7em\u00EE ji p\u00EA Firat \u00FB D\u00EEcle teva hev dibin e. Ji p\u00EA Ferat \u00FB D\u00EEcle li bajar\u00EA Qurnahe teva hev dibin re ewna herdu 193 km tev diher\u00EEkin \u00FB s\u00EEnor\u00EA navbera Irak \u00FB Iran p\u00EAk t\u00EEnin. Li Besra j\u00EE tala kendava fars dibin. Ew s\u00EEnor\u00EAn navbera \u00CEran \u00FB Irak de di d\u00EErok de sedema hin li hev nehatina herdu dewletan b\u00FB. Yek ji wan \u015Eer\u00EA Kendav\u00EA y\u00EA yekem\u00EA (cenga \u00CEran-Irak) di navbera wan de di navbera sal\u00EAn 1980 \u00FB 1988an de b\u00FB b\u00FB. Li ber w\u00EA ceng\u00EA heta 1975an \u015Eetul Ereb bi tun\u00EE s\u00EEnora \u00CEran \u00FB \u00EEraq p\u00EAk tan\u00EE. Ew s\u00EEnora ya dem\u00EA ku Br\u00EEtanya Irak \u00EE\u015Fgal kir\u00EE de ma b\u00FB. Armanca \u0130raqey\u00EA di w\u00EA ceng\u00EA de, mi\u015Fe standina ew ji ke\u015Ft\u00EEy\u00EAn petroley\u00EA di \u00E7\u00EAm re derbaz dibin \u00FB dana r\u00EAberek\u00EE Iraq\u00EE di n\u00EEvgirava Faw de b\u00FB. Gor\u00EE Peymana Cezay\u00EAr di 1975an de nav\u00EEna \u00E7\u00EAm s\u00EEnor b\u00FB. Ew peymana bi \u00E7avn\u00EAr\u00EEya OPEC navbera Sedam Husey\u00EEn \u00FB Mihemed Riza Pehlev\u00EE de hat \u00EEmze kirin. L\u00EA di 1980an de Seddam ew peymana betal kir \u00FB navbera wan de ceng\u00EA beloq da. Ceng\u00EA germ heta 1988 dewam kir. Di 1988an de cenga navbera wan de daw\u00EE b\u00FB j\u00EE peyaman encax k\u00EAnge Iraq\u00EA di 1990an de ew xak\u00EAn dagir kirin\u00EE terk kir \u00FB peymana Cezay\u00EAr \u015Funda pejirand \u015Funda hat p\u00EAk an\u00EEn. L\u00EA demek\u00EA kurt \u015Funda ji bo Iraq\u00EA di w\u00EA ceng\u00EA de Kuweyt \u00EE\u015Fgal kir\u00EE b\u00FB cenga navbera Iraq \u00FB DYA de \u015Eer\u00EA Kendav\u00EA y\u00EA duyem der ket."@ku . "UPI (United Press International), yek ji ajans\u00EAn n\u00FB\u00E7eyan \u00EAn DYAy\u00EA \u00FB di qada navnetewey\u00EE de xebat\u00EA dike. Di sala 1907'\u00EE de ji aliy\u00EA Edward Scripps ve hatiye damezrandin. \u00CEro bi n\u00EAz\u00EEk\u00EE 100 navend\u00EAn xwe y\u00EE navnetewey\u00EE bi 50 ziman\u00EA n\u00FB\u00E7eyan belavdike."@ku . "T\u00EEsf\u00FBn bajerek\u00EE d\u00EErok\u00EE li Mezopotamya b\u00FB \u00FB demeke n\u00EAz\u00EE 800 sal paytexta E\u015Fkaniyan \u00FB pa\u015Fwer\u00EA w\u00EA Sasan\u00EEyan b\u00FB. T\u00EEsf\u00FBn li berava D\u00EEcle \u00FB hembera Seleukiya ber D\u00EEcle(Seleucia on the Tigris) b\u00FB. Ew t\u00EA bawer kirin ku T\u00EEsf\u00FBn navbera 570an \u00FB 637an de bajar\u00EA her\u00EE mezin\u00EE din\u00EA b\u00FB."@ku . "sedsala 18'an | sedsala 19'an | sedsala 20'an 1816 | 1817 | 1818 | 1819 | 1820 | 1821 | 1822 | 1823 | 1824 | 1825 | 1826 |"@ku . "sedsala 18'an | sedsala 19'an | sedsala 20'an 1895 |1896 | 1897 | 1898 | 1899 | 1900 | 1901 | 1902 | 1903 | 1904 | 1905 |"@ku . "sedsala 18'an | sedsala 19'an | sedsala 20'an 1886 |1887 | 1888 | 1889 | 1890 | 1891 | 1892 | 1893 | 1894 | 1895 | 1896 |"@ku . "BND, Bundesnachrichtendienst saziya s\u00EExuriy\u00EA ya ferm\u00EE ya Almanya ye \u00FB navenda xwe li Pullach ber M\u00FCnchen\u00EA ye. Almanya ji xeyn\u00EE BND\u00EA xwed\u00EE 2 saziy\u00EAn heman e. Mirov dikare b\u00EAje, BND b\u00EAhtir\u00EE bi s\u00EExuriya dervey\u00EE wel\u00EAt re bil\u00EEdibe. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku 6000 xebatkar\u00EAn w\u00EA hene (sala 2005) \u00FB sal\u00EA 430 Milyon \u20AC terxan dike. Di 1'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1956'\u00EE de hatiye damezrandin. Yekem\u00EEn ger\u00EEnendey\u00EA w\u00EA Reinhard Gehlen b\u00FBye. Wek\u00EE saz\u00EE wiha hatiye bir\u00EAxistinkirin: Be\u015Fa 1em\u00EEn: Tesp\u00EEt\u00EAn operasyonel Be\u015Fa 2em\u00EEn: Bicihan\u00EEn\u00EAn tekn\u00EEk\u00EE Be\u015Fa 3em\u00EEn: S\u00FBdwergirtin \u00FB \u015F\u00EErove Be\u015Fa 4em\u00EEn: Bir\u00EAvebirina navend\u00EE \u00FB traf\u00EEka \u00EEnformasyonan Be\u015Fa 5em\u00EEn: Tesp\u00EEt\u00EAn operasyonel / Nirxandina kr\u00EEm\u00EEnal\u00EEteya bir\u00EAxistinb\u00FBy\u00EE \u00FB teror\u00EEzm Be\u015Fa 6em\u00EEn: Al\u00EEkariy\u00EAn tekn\u00EEk\u00EE Be\u015Fa 7em\u00EEn: Dibistana BND\u00EA Be\u015Fa 8em\u00EEn: Ewlekar\u00EE"@ku . "PAP, Polska Agencja Prasowa ajansa n\u00FB\u00E7eyan a ferm\u00EE ya Polonya ye. Di 31'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1918'\u00EE de bi al\u00EEkariya rojnamevan\u00EAn biyan\u00EE bingeha w\u00EA t\u00EA av\u00EAtin. Di 17'\u00EA rezber\u00EA 1939'\u00EE de navenda w\u00EA ji wel\u00EAt derdikeve. Lewra saz\u00FBmaniyeke n\u00FB \u00EAd\u00EE heb\u00FB li Polonya, ango sosyal\u00EEzma real. Saz\u00FBmaniya n\u00FB gor\u00EE berjewendiy\u00EAn xwe ajanseke n\u00FB damezrand. PAP li dervey\u00EE wel\u00EAt heya daw\u00EE hatina saz\u00FBmaniya sosyal\u00EEst a wel\u00EAt xebat kir \u00FB di sala 1991'\u00EE de xwe betalkir."@ku . "EFE nav\u00EA ajanseke n\u00FB\u00E7eyan a Spanyay\u00EA ye. Navenda w\u00EA li Madr\u00EEd\u00EA ye. Di sala 1939'\u00EE de hatiye damezrandin. Yekem\u00EEn b\u00FBroya xwe ya dervey\u00EE wel\u00EAt li Buenos Aires\u00EA di sala 1965'\u00EE de vekir. \u00CEro bi 17 b\u00FBroy\u00EAn xwe y\u00EAn navwelat\u00EE \u00FB 110 \u00EAn ajanseke navnetewey\u00EE \u00FB bip\u00EA\u015Fket\u00EE ye. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku 3.000 xebatkar\u00EAn w\u00EA hene \u00FB n\u00FB\u00E7eyan radigih\u00EEnin bo 218 rojname, 201 kovar, 73 radyo, 49 TV \u00FB 63 dij\u00EEtalmedyayan."@ku . "Besra bajarek\u00EE li ba\u015F\u00FBra \u00CEraq\u00EA ye \u00FB paytexta Par\u00EAzgeha Besre ye. Ew li berav\u00EAn \u015Eett \u00FBl Ereba \u00FB 100 km ber dev\u00EE w\u00EE \u00E7em\u00EEy\u00EE tala kendava fars dibe ye."@ku . "Skagerrak nav\u00E7eyeke Derya Bakur\u00EA navbera J\u00FCtland \u00FB Norwe\u00E7 de dim\u00EA ye. Li ba\u015F\u00FBr Skagerrak, se Kattegat re (rojavaya J\u00FCtland) di Belta Mezin \u00FB bi\u00E7\u00FBk re Skagerrak dig\u00EAh\u00EA Derya Baltik."@ku . "W\u00EAne:Carte Skagerrak-Kattegat. png Kattegat Kattegat deryayeke, \u015Fitleka Derya Bakur e. Ew navbera Danimarka \u00FB Sw\u00EAd de dim\u00EA ye. Ew li bakur, li Skagen, bi Skagerrak ve dig\u00EAh\u00EA hev."@ku . "Belta Bi\u00E7\u00FBk tengaveke navbera girava Dan\u00EEmarkay\u00EA Funen \u00FB n\u00EEvgirava J\u00FCtland\u00EA de ye. Ew tengav\u00EA n\u00EAz\u00EE 50km dir\u00EAj \u00FB 800m de heta 28km j\u00EE fireh e. K\u00FBrah\u00EEya xweya her\u00EE mezin j\u00EE 75m. Di w\u00EA tengav\u00EA de gelek girav\u00EAn bi\u00E7\u00FBk ge\u015Fb\u00FBn e. Li ser w\u00EA tengav\u00EA du piray\u00EAn yek 1935an de, yek j\u00EE 1970an de \u00E7\u00EAb\u00FBn\u00EE h\u00EA ne."@ku . "Belta Mezin tengaveke navbera girava Dan\u00EEmarkay\u00EA Zealand \u00FB Funen de ye. Herdu al\u00EEy\u00EAn tengav\u00EA di 1997an virde bi pirayeke ser re hatine bi hev ve gir\u00EAdan e."@ku . "Kenan Evren general, p\u00EA\u015Feng\u00EA c\u00FBntaya le\u015Fker\u00EE ya 12'\u00EA rezber\u00EA 1980'\u00EE, serokkomar\u00EA ber\u00EA y\u00EA Tirkiy\u00EA ye. Di sala 1936'\u00EE de li dibistana le\u015Fker\u00EE ya Maltepe destbi perwerdeya le\u015Fker\u00EE dike. Di sal\u00EAn 1958 \u00FB 1959'\u00EE li Korey\u00EA dixebite. 5'\u00EA rezber\u00EA 1977'\u00EE de dibe fermandar\u00EA art\u00EA\u015Fa bejay\u00EE (re\u015Fay\u00EE) \u00FB di 7'\u00EA adar\u00EA 1978'\u00EE de j\u00EE dibe serok\u00EA serkaniya art\u00EA\u015F\u00EA."@ku . "Nordrhein-Westfalen (NRW) yek ji her\u00EAm\u00EAn karger\u00EEy\u00EAn Almanyay\u00EA ye \u00FB gor\u00EE n\u00EAz\u00EE 18 m\u00EElon nif\u00FBsa xwe her\u00EAma Almanyay\u00EA her\u00EE mezin e. Ew li rojavaya Almanya r\u00FBni\u015Ft\u00EE ye \u00FB r\u00FBerda xwe 34.080 km\u00B2 ye. \u00C7iqas paytexta NRW D\u00FCsseldorf e j\u00EE bajar\u00EA xwey\u00EE her\u00EE mezin K\u00F6ln e. Nordrhein-Westfalen li bakru bi Niedersachsen, rojhelat Hessen \u00FB ba\u015F\u00FBr j\u00EE bi Rheinland-Pfalz ve, li bakur j\u00EE bi Bel\u00E7\u00EEka \u00FB Hollanda ve t\u00EA ye s\u00EEnor kirin e. Di navenda NRW de Ruhrgebiet(an go nav\u00E7eya Ruhr) y\u00EA bi bajar\u00EAn li bakur Bottrop, Gelsenkirchen, Herne \u00FB Recklinghausen, li rojhelat Dortmund, Hamm \u00FB Hagen, li navend de Bochum, Wuppertal, Essen, Oberhausen \u00FB M\u00FClheim \u00FB li rojava j\u00EE Duisburg \u00FB Moers ve he ye. Hin bajar\u00EAn din\u00EAn mezin\u00EAn NRW wiha ne; M\u00FCnster, rojava Bielefeld \u00FB Paderborn, ba\u015F\u00FBr Siegen \u00FB li rojava Bonn, K\u00F6ln, Leverkusen, Aachen, M\u00F6nchengladbach \u00FB paytexta w\u00EA D\u00FCsseldorf in."@ku . "Melay\u00EA Me\u015F\u00FBr, Mele Me\u015F\u00FBr, Melay\u00EA navdar, Xoce Nesred\u00EEn yek ji leheng\u00EAn p\u00EAkenok\u00EA y\u00EA li Kurdistan, \u00CEran, Tirkiye, Balkan \u00FB c\u00EEhana Ereban e. Her netewey\u00EA gor\u00EE xwe p\u00EAkenok\u00EAn xwe de nav\u00EA w\u00EE bikaran\u00EEne. \u00CEran\u00EE j\u00EA re dib\u00EAjin Nasred\u00EEn\u00EE T\u00FBs\u00EE, Ereb Molla Cuha, Tirk Nasredin Hoca hwd. T\u00EA \u00EEd\u00EEakirin ku ev kesayet\u00EE ji Afganistan\u00EA belavb\u00FBye \u00FB bi nav\u00EA Mele Nesred\u00EEn mirovek\u00EE heb\u00FBye. L\u00EA pispor\u00EAn gel\u00EAr\u00EE viya napejir\u00EEnin. Tirk di bin bandora ziman, \u00E7and \u00FB folklora gel\u00EAn \u00CEran\u00EE de jiyane \u00FB ev p\u00EAkenok ji wiha derbas\u00EE Tirkan b\u00FBne."@ku . "Niedersachsen her\u00EAmeke Almanyay\u00EA li bakur rojavaya Almanyay\u00EA dikeve ye. Gor\u00EE r\u00FBerda xwe ew ji Bayern \u015Funda duyem mezina Almanyay\u00EA ye. Paytexta \u00FB bajar\u00EA w\u00EAy\u00EE her\u00EE mezin Hannover e. Niedersachsen li bakur bi Derya Bakur ve hat s\u00EEnor kir\u00EE ye \u00FB li j\u00EAr Elbe dikeve ye. Her\u00EAma Bremen \u00FB bajar\u00EE p\u00EA ve gir\u00EAdey\u00EE Bremerhaven, wek bi Niedersachsen hat dorp\u00EA\u00E7kir\u00EE di navenda w\u00EA de dim\u00EA ye. Ew \u00E7em\u00EAn di Niedersachsen re derbaz dibin wiha ne; Ems, Weser, Aller \u00FB Elbe."@ku . "Bajar\u00EA Serbixwey\u00EA Yek\u00EEt\u00EEy\u00EA Bremen bi 404 km\u00B2 gor\u00EE r\u00FBerda xwe her\u00EAma Almanyay\u00EA her\u00EE bi\u00E7\u00FBk e. Ew ji Bremen \u00FB Bremerhaven de p\u00EAk t\u00EA \u00FB bi tun\u00EE 664.000 nif\u00FBsa xwe he ye. Her\u00EAma Bremen li bakura Almanyay\u00EA di dev\u00EE \u00E7em\u00EA Weser de herdu bajar\u00EAn Bremen \u00FB Bremerhaven, y\u00EAn ji hev 53 km dura hev de p\u00EAk t\u00EA ye. Ew herdu bajaran j\u00EE di xak\u00EAn Niedersachsen de ne \u00FB bi w\u00EA her\u00EAme hatine dorp\u00EA\u00E7 kirin e."@ku . "Visby ji Nivak\u00EA Sw\u00EAd\u00EA ye. Ew ji peytexta G\u00E4vleborgs l\u00E4n\u00EA."@ku . "Visby ji Bakur\u00EA Sw\u00EAd\u00EA ye. Ew ji peytexta Hallands l\u00E4n\u00EA. W\u00EAne:Halmstad in Sweden. png Nex\u015F\u00EA Halmstad ji Sw\u00EAd\u00EA W\u00EAne:Norre Port i Halmstad. jpg Halmstad"@ku . "Springfield paytexta federedewleta DYAy\u00EA Illinois e. Di 1818'\u00EE de bingeha baj\u00EAr hatiye av\u00EAtin \u00FB di sala 1837'\u00EE de b\u00FBye paytext\u00EA Illinois\u00EA."@ku . "Har\u00FBn Re\u015F\u00EEd bi ereb\u00EE: \u0647\u0627\u0631\u0648\u0646 \u0627\u0644\u0631\u0634\u064A\u062F, yek ji xel\u00EEfe \u00FB karger\u00EAn Ebasiyan b\u00FB \u00FB navbera 786an de heta 809 xelifet\u00EE kir\u00EE b\u00FB. Harun zarok\u00EEya xwe li bajar\u00EA Belh derbaz kir \u00FB di zarok\u00EEya xwe de bandora mezin ji Barmakiyan d\u00EEt. W\u00EAne:Harun-Charlemagne. jpg Xel\u00EEfe Har\u00FBn kom\u00EEtey\u00EAn Charlemagne dipejir\u00EEn e Har\u00FBn Re\u015F\u00EEd zarok\u00EA El Mehd\u00EE \u00FB gor\u00EE r\u00EEwayatan j\u00EE biray\u00EA Behl \u00FBl Danan b\u00FB. Di dema w\u00EE de Ebas\u00EEyan di abor\u00EE \u00E7enday\u00EE \u00FB pe\u015Far\u00EE dema xweya her\u00EE rind d\u00EEt\u00EE b\u00FB. Di wan deman de bi siya wan wez\u00EEr\u00EAn ji malbata Barmakiyan xelifet\u00EEye pe\u015Far\u00EE gelek dihat karger kirin. Har\u00FBn Re\u015F\u00EEd h\u00EEn ku 13 sal\u00EE b\u00FB, b\u00FB xel\u00EEfe. P\u00EA b\u00FB xel\u00EEfe re w\u00EE di 796an de Rekka kira paytext \u00FB kargera xwe bira w\u00EA der e. Di dema xel\u00EEfe Har\u00FBn de n\u00EAz\u00EE bi tun\u00EE Anatoliya, Qubris hat dagir kirin. L\u00EA li Efr\u00EEqa, Maxr\u00EAb j\u00EE hin dewlet\u00EAn serbixwe hatin ava kirin. Di sefereke de art\u00EA\u015F\u00EAn misilmanan heta \u00DCsk\u00FCdar\u00EA hembera Konstantinopolis hat\u00EE b\u00FBn. L\u00EA ji bo \u00EEmparatorban\u00FBya B\u00EEzans her sal day\u00EEn dana Ebasiyan pejirand, art\u00EA\u015Fa misilmanan \u015Funda vegeriye Bexda. Di dema xwe de w\u00EE bi \u00C7\u00EEn, Charlemagne re t\u00EAk\u00EEl\u00EE kir. Har\u00FBn Re\u015F\u00EEd di 809an de dem\u00EA ku hembera Xaric\u00EEyan de di sefereke de b\u00FB j\u00EEyana xwe ji dest da. W\u00EE di 802an virde xelifet\u00EE navbera law\u00EAn xwe El-Em\u00EEn \u00FB El-Ma'mun de parva kir\u00EE b\u00FB. Di dema xel\u00EEfe de klas\u00EEka Hezar \u00FB yek \u015Fev hat nivisandin b\u00FB."@ku . "Frankfort paytexta federedewleta DYAy\u00EA Kentucky ye. Di sala 1795'\u00EE de bingeha w\u00EA ji aliy\u00EA ko\u00E7ber\u00EAn Alman ve hatiye av\u00EAtin."@ku . "Des Moines [d\u026A\u02C8m\u0254\u026An] paytexta federedewleta DYAy\u00EA Iowa ye. Di sala 1846'\u00EE de bingeha w\u00EA hatiye av\u00EAtin \u00FB niha nif\u00FBsa w\u00EA gih\u00EE\u015Ftiye 194.311 (2004). Des Moines herwek\u00EE navenda par\u00EAzgeha Polk County ye."@ku . "Topeka paytexta federedewleta DYAy\u00EA Kansas e. Herwek\u00EE navenda par\u00EAzgeha County Seat e. Gelheya w\u00EA 121.809 (2004), r\u00FBbera erda w\u00EA 8.601 km\u00B2 ye. Bilindahiya axa her\u00EAm\u00EA ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 305 m ye."@ku . "Endulus nav\u00EA dewlet\u00EA ku li girava \u00CEber\u00EE ji al\u00EEya misilmanan hat ava kir\u00EE \u00FB navbera 711an de 1492an serwer\u00EE ajot\u00EE b\u00FB. Di 711an de ereb \u00FB berber\u00EEyan ji Fasa \u00EEroj de ser tengava C\u00EEbraltar re \u00EAr\u00EE\u015Fa keyaniya V\u00EEz\u00EEgotan a di w\u00EA dem\u00EA de n\u00EAvxwe de ceng kirin. Di serdariya Tar\u00EEq \u00EEbn Z\u00EEyad de art\u00EA\u015Feke ji 500 mirovan de p\u00EAk dihat\u00EE key\u00EE v\u00EEz\u00EEgotan bin xist. Tar\u00EEq di sal\u00EAn p\u00EA\u015F de bi M\u00FBsa bin N\u00FBsayr, par\u00EAzger\u00EA Afr\u00EEkaya bakur, ve tev j\u00EE dewama dagir kirina n\u00EEvgirava \u00CEber\u00EE kir. Di 714an de law\u00EA M\u00FBsa bin N\u00FBsayr Ebdulez\u00EEz b\u00FB par\u00EAzger\u00EE Endulus \u00FB Sevilla j\u00EE b\u00FB paytexta dewlet e. Ebdulez\u00EEz Egilona, jina b\u00EEya key\u00EE v\u00EEzgotan \u00EA daw\u00EE Roderich, kira jina xwe. Di 716an de Eyyub b\u00FB pa\u015Fwer\u00EE Ebdulez\u00EEz \u00FB Kordoba kira paytexta Endulus\u00EA. Di 718an de Endulusiyan li n\u00EEvgirav\u00EA derva hin xak\u00EAn li bakur rojavaya \u00EAd\u00EE bi tun\u00EE serwer\u00EE dajot. Dema xel\u00EEfe Sahm de, di 720an de \u00E7iyay\u00EAn P\u00EEren\u00EA derbaz kirin \u00FB ber\u00EA \u00E7erxa Narbonne \u00FB Toulouse kir. L\u00EA bi peymaneke navbera d\u00FBk\u00EA Frankan \u00EA Eudo re peyman kir \u015Funda veger\u00EE b\u00FB. 732an de bi p\u00EA\u015Feng\u00EEya Xafik\u00EE de misilmana d\u00EEsa \u00E7iyay\u00EAn P\u00EEren\u00EA derbaz kirin \u00FB bajar\u00EAn Arles \u00FB Bordeaux dagir kirin. L\u00EA k\u00EAnge w\u00EE ber\u00EEy\u00EE xwe \u00E7erxa Tours kir bi art\u00EA\u015Fa frankan re ceng kir \u00FB di w\u00EA ceng\u00EA de j\u00EEyan ji dest de \u00FB art\u00EA\u015F\u00EA xwe veger\u00EEya n\u00EEvgirava \u00CEber\u00EE. L\u00EA di 735an de art\u00EA\u015Fa misilmanan di serdariya \u00DBkbe de \u015Funda derketa sefereke ser Fransay\u00EA der xistin. Di w\u00EA sefer\u00EA de w\u00EE bajar\u00EAn Arles, Avignon, Lyon dag\u00EEr kirin. L\u00EA Karl Martell n\u00EAzik \u015Funda misilmanan dehifandina n\u00EEvgirava \u00CEber\u00EE. Derve bajar\u00EA Narbonne ten\u00EA dest misilmanan de ma. Par\u00EAzger\u00EAn Endulus\u00EA dem\u00EAn p\u00EA\u015Fin xwe wek em\u00EEr\u00EE xel\u00EEfey\u00EAn Umeyey\u00EAn \u015Eam\u00EA didit\u00EEn. L\u00EA k\u00EAnge di 755an de kargera Umeyayan ji al\u00EEya Ebasiyan ve hat valakirin, Ebd er-Rahman I rev\u00EEya Endulus\u00EA \u00FB li wir bi k\u00EAfxwe\u015F\u00EEye hat perg\u00EEn\u00EEkirin \u00FB ji p\u00EA re j\u00EE xwe wek xel\u00EEfe da zan\u00EEn \u00FB Em\u00EEratiya Kordoba saz kir. 763 de xelifet\u00EEya Ebasiyan ji bo wan deran dag\u00EEr bike art\u00EA\u015Fek \u015Fande Endulus\u00EA. L\u00EA Ebdurrehman ew art\u00EA\u015Fa bin xist. Di 785an de frankan Girona, dag\u00EEr kirin. Di wan deman de frankan \u00FB misilmana ser P\u00EEren\u00EA re \u00EAr\u00EE\u015Fa hev dikirin. Misilmanan di 795an de Narbonne dag\u00EEr kirin, l\u00EA di 801an de frankan Barselona, 811an de j\u00EE Tortosa dag\u00EEr kirin. Di dema Ebdurehman II de, y\u00EA di 822an de derbaza text\u00EA b\u00FBy\u00EE, Endulus \u00E7enday\u00EE huner\u00EE dema xweya her\u00EE rind d\u00EEt. Di dema xel\u00EEfe Eb\u00EE Em\u00EEr el-Mens\u00FBr de, generalek\u00EE Hi\u015Fham II b\u00FB, Endulus \u015Funda demake xweya ba\u015F d\u00EEt \u00FB w\u00EE di 985an de Barselona \u015Funda hundura dewlet\u00EA kir. K\u00EAnge El-Mens\u00FBr mir Xelifet\u00EE keta cengeke hundur \u00FB dewlet b\u00FB 12 paran \u00FB ew dema wek keyaniya Taifa t\u00EA zan\u00EEn. Di 1085an de \"El Murabitan\" ji Afr\u00EEkay\u00EA de hatin \u00FB karger\u00EE dest xwe xistin. L\u00EA di sedsala 12'an de karger\u00EE derbaza M\u00FBwahh\u00EEdan b\u00FB. Di 1212an de Cenga Las Navas de Tolosa de hevalbend\u00EEy\u00EAn portek\u00EEz, kast\u00EElya \u00FB hin dewlet\u00EAn din ve M\u00FBwahh\u00EEdan bin xistin \u015Funda Endulus\u00EA di bin xan\u00EAdan\u00EA Nasrid\u00EEyan ji bajar\u00EA Granada ten\u00EA de ma. Di 1492an de ew dera j\u00EE ji al\u00EEya kast\u00EElyan hat dag\u00EEr kirin \u00FB dema Endulus\u00EA ya li Spanya daw\u00EE b\u00FB."@ku . "Indianapolis [\u02CC\u026And\u026A\u0259\u02C8n\u00E6p\u0259l\u026As] paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA Indiana ye. Gor\u00EE texm\u00EEn\u00EAn 2004'\u00EE 784.242 kes li baj\u00EAr dij\u00EEn. Bi tev\u00EE devedora xwe n\u00EAz\u00EEk\u00EE 2 Milyon gelheya w\u00EA heye. Indianapolis herwek\u00EE navenda par\u00EAzgeha Marion County ye."@ku . "Bismarck paytext\u00EA federedewleta DYAy\u00EA North Dakota \u00FB navenda par\u00EAzgeha Burleigh County ye. Di per per\u00EA r\u00FBbara Missouri River de ye."@ku . "Jeddah duyem\u00EEn mezintir\u00EEn bajar\u00EA Erebistana Si\u00FBd\u00EE ye."@ku . "Snake River, R\u00FBbara Snake yek ji r\u00FBbar\u00EAn navdar li DYAy\u00EA ye. Dir\u00EAjiya w\u00EA 1.670km ye. Federedewlet\u00EAn ku r\u00FBbara Snake t\u00EA re derbas dibe evin: Idaho, Oregon, Washington, Wyoming"@ku . "Bajarok\u00EA Reco li ser girek\u00EE zinar\u00EE \u00FB hewrey\u00EE ye di orta bilindiya Baylan (Balyan) de li \u00C7iyay\u00EA Hawar\u00EA, be\u015Fek\u00EE bilind e ji \u00C7iyay\u00EAn Kurmanc (Kurdax\u00EA) ye, \u00FB bi qas\u00EE 585 meteran bi ser asteya deriyay\u00EA ve dikeve; ferehiya devera Raco (yan\u00EA bajarok bi 65 gund \u00FB bax\u00E7e yan Laylan/Baylan\u00EAn derdor\u00EA w\u00EA ve) bi qas\u00EE 352 kilometr\u00EAn ciwarku\u015Fe ye. Li Raco di roja \u015Femiy\u00EA ji pir z\u00FB de de bazarek\u00EE mezin \u00E7\u00EAdibe, \u015F\u00EAniy\u00EAn gund\u00EAn derdora w\u00EA dih\u00EAn wir, kir\u00EEn \u00FB firotanan, yan\u00EA kar\u00EAn bazariy\u00EAn xwe li w\u00EA der\u00EA dikin. Hejmara ni\u015Ft\u00EEvan\u00EAn Raco berve 4.000 kesan ve di\u00E7e. Di Rajo re ji sala 1912 r\u00EAza tir\u00EAna Berl\u00EEn-Baxdad\u00EA derbaz dibe. Gund\u00EAn bi niz\u00EEk\u00EE li dor Raco ev in: Hac Xal\u00EEl, Atmana, Mosaka, Muskan (yan M\u00FBsk\u00EA), Memalan, Hopkan \u00FB Ban\u00EEkan."@ku . "Sedat Edip Bucak serok\u00EA cerdewanan, bers\u00FBc\u00EA b\u00FByera Susurluk a ku t\u00EAkiliy\u00EAn dewlet\u00EA \u00FB mafyayan derxistib\u00FB hol\u00EA, parlamentere ber\u00EA y\u00EA DYP ya ku pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn rastg\u00EEr dipar\u00EAze ye. Bi esl\u00EA xwe Kurd e. Gor\u00EE rojnameyan xwed\u00EE 10.000 cerdewanan e \u00FB li dij\u00EE Kurdperweran t\u00EAdiko\u015Fe. Nav\u00EA w\u00EE di gelek b\u00FByer\u00EAn tar\u00EE, kir\u00EAt \u00FB b\u00EAsinciy\u00EA de derbas b\u00FBye. Gor\u00EE hin \u00EEd\u00EEayan bi sax\u00EE Kurd av\u00EAtine patos\u00EA. Li dij\u00EE w\u00EE gelek doz\u00EAn ero\u00EEn, koka\u00EEn \u00FB ha\u015Fha\u015F\u00EA hatine vekirin. T\u00EA gotin ku ji ber ku endam\u00EA J\u0130TEM e, dewleta Tirk w\u00EE dipar\u00EAze, nah\u00EAle were darizandin."@ku . "J\u0130TEM, (Jandarma \u0130stihbarat ve Ter\u00F6rle M\u00FCcadele - S\u00EExur\u00EE \u00FB t\u00EAko\u015F\u00EEna li dij\u00EE teror\u00EA ya Jandarme) saziyeke s\u00EExur\u00EE \u00FB \u00E7alakiyan li dij\u00EE Kurdan hatiye avakirin e. Ji ber ku ne ferm\u00EE, diz\u00EE ye, derbar\u00EA w\u00EA de agahiy\u00EAn sed\u00EE sed rast n\u00EEne. Damezr\u00EAner\u00EA w\u00EA Cem Ersever beriya ku were ku\u015Ftin bi pirt\u00FBkek xwe \u00FB hin dax\u00FByaniy\u00EAn xwe y\u00EAn li rojnameyan heb\u00FBna v\u00EA saziy\u00EA ragihand. Gelek \u015Fah\u00EEd \u00FB pisporan di dadgeh\u00EAn dewleta Tirk de heb\u00FBn \u00FB xebata v\u00EA saziy\u00EA \u00EElankirin, l\u00EA ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve heb\u00FBna w\u00EA t\u00EA \u00EEnkarkirin."@ku . "W\u00EAne:Brain chrischan 300. gif M\u00EAj\u00EE M\u00EAj\u00EE anko m\u00EA\u015Fik, endamek ji la\u015F\u00EA lawiran e ko dikevit nav kilox an kasa ser\u00EE \u00FB kontrola koendama demar\u00EAn navend\u00EE dikit. M\u00EAj\u00EE endam\u00EA \u015Firocekirina hestan \u00FB bersivandina li gorey\u00EA wan e. Mej\u00EE navenda kontrolkirina koendama demar\u00EAn navend\u00EE di lawiran da ye. Mej\u00EE di mirovan da endam\u00EA hizir\u00EEn\u00EA ye \u00FB bi kilox\u00EE dih\u00EAt arastin. Di piraniya lawiran da mej\u00EE n\u00EAz\u00EE endam\u00EAn hestyar\u00EAn serek\u00EE ji bo est\u00EAn m\u00EEna b\u00EEnah\u00EE, b\u00EEstah\u00EE, b\u00EAhnah\u00EE, hevseng\u00EE \u00FB \u00E7\u00EA\u015Fah\u00EEy\u00EA ye. Her\u00E7end e ko piraniya movikdaran mej\u00EE heye, nemovikdaran gelek caran ten\u00EA gilolik anko gir\u00EAyeka demaran heye. Hindek ji lawir\u00EAn gelek desp\u00EAkan\u00EE m\u00EEna \u00EEsfenciyan hema her mej\u00EE n\u00EEne. M\u00EAj\u00EE y\u00EA lawir\u00EAn b\u00EAmovik dikarit gelek sade bit \u00FB ten\u00EA \u00E7end demarek bin. L\u00EA di mirovan da, z\u00EAdetir ji 100 milyon demaran di m\u00EAj\u00EE da hene. M\u00EAj\u00EE, be\u015Feke s\u00EEstema birikan e."@ku . "W\u00EAne:Human skull front bones. svg Hestiy\u00EAn kilox\u00EA mirov\u00EE: os frontale: hestiy\u00EA frontal, hestiy\u00EA eniy\u00EAos nasale: hestiy\u00EA nasal, hestiy\u00EA poz, hestiy\u00EA difn\u00EAos parietale: hestiy\u00EA pariyetal, hestiy\u00EA tasa ser\u00EE, hestiy\u00EA tat\u00EEos temporale: hestiy\u00EA temporal, hestiy\u00EA c\u00EAnik\u00EA os sphenoidale: hestiy\u00EA sfeno\u00EEd os lacrimale: hestiy\u00EA lakr\u00EEmal os zygomaticum: hestiy\u00EA z\u00EEgomat\u00EEk, hestiy\u00EA ber \u00E7av, hestiy\u00EA hinarik\u00EA os ethmoidale: hestiy\u00EA etmo\u00EEd, hestiy\u00EA st\u00FBnka poz, hestiy\u00EA st\u00FBnka difn\u00EA maxilla: hestiy\u00EA lama jor\u00EEn, hestiy\u00EA \u00E7eneya jor\u00EEn mandibula: hestiy\u00EA lama j\u00EAr\u00EEn, hestiy\u00EA \u00E7eneya j\u00EAr\u00EEn Kilox, kele an kasa ser\u00EE parek ji hestiy\u00EAn la\u015F\u00EA piraniya lawiran e ko m\u00EAj\u00EE di nav xwe da digirit \u00FB bi awayek\u00EA gi\u015Ft\u00EE ser\u00EE p\u00EAkdi\u00EEnit. Kilox ji du paran p\u00EAk dih\u00EAt: serkilox (cranium) \u00FB lam an erzen an j\u00EE \u00E7ene (mandible). Di j\u00EEnewerzanist\u00EE da dib\u00EAjin awir\u00EAn xwed\u00EE kilox kiloxdar."@ku . "Di la\u015Fkel\u00EA\u015Fiy\u00EA da, Serkilox para jor\u00EEn a kilox\u00EE ye ko ji hem\u00EE par\u00EAn kilox\u00EE bil ji lixafik\u00EA p\u00EAkdih\u00EAt."@ku . "W\u00EAne:Gray176. png Lam, erzen an kaj\u00FB W\u00EAne:Human jawbone left. jpg Lama j\u00EAr\u00EEn a mirov\u00EE Lam, erzen, \u00E7ene, kaj\u00FB an j\u00EE lixafik, di la\u015Fkel\u00EA\u015Fiy\u00EA de pareyek ji hestiy\u00EAn kilox\u00EE ye. Kaj\u00FB mezintir\u00EEn \u00FB peytir\u00EEn hestiy\u00EA d\u00EAm anko r\u00FBy\u00EE ye \u00FB bi r\u00EAya gir\u00EA\u00E7ika kaj\u00FBya pi\u015Ftguh\u00EE bi serkilox\u00EE ra dih\u00EAt vebestin. N\u00EEvek ji didanan li ser kaj\u00FBy\u00EA ne. N\u00EEva d\u00EE ya didanan li ser kaj\u00FBya jor\u00EEn in."@ku . "Hessen yek ji her\u00EAm\u00EAn karger\u00EEy\u00EAn Almanyay\u00EA ye. Paytexta Hessen\u00EA Wiesebaden \u00FB bajar\u00EA w\u00EA y\u00EA her\u00EE mezin Frankfurt e. Nav\u00EA Hessen\u00EA ji dimat\u00EEy\u00EAn w\u00EA y\u00EAn kevin, qevmek\u00EE Germen, Chatten ve hatiye afirandin."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/b/bf/Arma_FC_Barcelona.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Arma FC Barcelona Futbol Club Barcelona (anku, Yaneya futbol\u00EA ya Barselonay\u00EA) yaneyeke futbol\u00EA ya katalan e \u00FB ew bi Real Madrid ve komeleke futbolaya Spanyay\u00EA her\u00EE navdar e \u00FB yek ji t\u00EEm\u00EAn her\u00EE serket\u00EE y\u00EAn din\u00EA ye. W\u00EA di 1992an \u00FB 2006an de UEFA Champions League qezenc kir. Ew bi gelemper\u00EE wek Bar\u00E7a t\u00EA zan\u00EEn yaneyek bajar\u00EA Barselona li Katalonyay\u00EA ye \u00FB ma\u00E7\u00EAn xwe li stadiy\u00FBma Camp Nou ya bi zerengiya 98.600 tema\u015Fevan de dil\u00EEze. Ew bi Real Madrid \u00FB Athletic Bilbao ve yek ji yaney\u00EAn Spanyay\u00EA y\u00EAn li l\u00EEga yekem de neket\u00EE ye \u00FB dewam\u00EE t\u00EAko\u015F\u00EEn kir\u00EE ye."@ku . "Do\u011Fu Perin\u00E7ek siyasetmesar, niv\u00EEskarek\u00EE Tirk e. Serok\u00EA partiya \u0130P'\u00EA ye. Li Enqerey\u00EA perwerdeya amadey\u00EE \u00FB zan\u00EEngeh\u00EA, be\u015Fa zan\u00EEn\u00EAn pol\u00EEt\u00EEk d\u00EEtiye. Pi\u015Ft\u00EE c\u00FBntaya le\u015Fker\u00EE ya 1961'\u00EE t\u00EAkil\u00EE bi kom\u00EAn \u00E7epg\u00EEr \u00FB sosyal\u00EEst\u00EAn Tirkiy\u00EA re dat\u00EEne. Ji aliy\u00EA hem\u00EE koman ve wek\u00EE \"s\u00EExur\u00EA dewlet\u00EA\" t\u00EA binavkirin. Heya c\u00FBntaya 1980'\u00EE koma ku gir\u00EAday\u00EE Perin\u00E7ek b\u00FB, rojnameyek\u00EA bi nav\u00EA Ayd\u0131nl\u0131k (ronah\u00EE) diwe\u015Fandin \u00FB di v\u00EA rojnamey\u00EA de nav \u00FB navn\u00EE\u015Fan\u00EAn akt\u00EEv\u00EEst\u00EAn sosyal\u00EEst \u00FB \u00E7epg\u00EEr dihate a\u015Fkerakirin. Her\u00E7end\u00EE Perin\u00E7ek bi xwe s\u00EExuriya dewlet\u00EA napejir\u00EEne j\u00EE h\u00EAj j\u00EE ji aliy\u00EA pirraniya ronakb\u00EEr\u00EAn Tirkiy\u00EA ve wek\u00EE \"ajan\" t\u00EA binavkirin."@ku . "Spanya ji 17 Her\u00EAm\u00EAn Otonom de p\u00EAk t\u00EA ye. Her yek her\u00EAman kargera xweya bixwe hene \u00FB wek dewlet\u00EAn DYA \u00FB Kanada xwe karger dikin. Ew 17 her\u00EAman nav xwe de bi tun\u00EE hatin parva 51 yek nav\u00E7eyan kirine. Her\u00EAm\u00EAn Spanya \u00FB serbajar\u00EAn xwe wiha ne: Endulus Aragon Asturiya Girav\u00EAn Balear Welat\u00EA Bask\u00EE Girav\u00EAn Kanarya Kantabriya Kastiliya-La Man\u00E7a Kastiliya \u00FB Leyon Katalonya Estremadura Gal\u00EEsiya La Rioja Madr\u00EEd Mursiya Navarra Valensiya Li wan b\u00EAtir li berav\u00EAn Efr\u00EEqay\u00EA j\u00EE du bajar\u00EAn Spanyay\u00EA Ceuta \u00FB Melilya j\u00EE hene. Ew herdu bajaran ne her\u00EAm\u00EAn otonom, bajar\u00EAn otonom in."@ku . "Endulus yek ji her\u00EAm\u00EAn otonom \u00EAn Spanyay\u00EA e. Ew gor\u00EE nif\u00FBsa xwe nav\u00E7eya Spanyay\u00EA her\u00EE mezin e \u00FB gor\u00EE r\u00FBerda xwe j\u00EE her\u00EAma duyem mezina 17 her\u00EAman e. Paytexta w\u00EA Seville ye. Ew li bakur bi Extremadura \u00FB Castilla-La Mancha; rojhelat Murcia \u00FB Derya Nav\u00EEn; rojava Portek\u00EEz \u00FB Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk; li ba\u015F\u00FBr Deryaya Nav\u00EEn \u00FB Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk bi tengava C\u00EEbraltar\u00EA hev ve t\u00EAn gir\u00EAdan ve t\u00EA s\u00EEnor kirin. C\u00EEbraltar koloniya Keyit\u00EEya Br\u00EEtanya li berav\u00EAn ba\u015F\u00FBr bi nav\u00E7ey\u00EA Endulusa Kad\u00EEz\u00EA ve ve c\u00EEran e."@ku . "Fenerbah\u00E7e yaneyeke futbol\u00EA ya Tirkiy\u00EA ye. Di sala 1907'a de hatiye damezrandin. Xwed\u00EE yarigehek bi nav\u00EA Yarigeha \u015E\u00FCkr\u00FC Saraco\u011Flu ya Fenerbah\u00E7e ye. Di l\u00EEga 1em\u00EEn a Tirkiy\u00EA de cih digire \u00FB yek ji s\u00EA t\u00EEm\u00EAn Stenbol\u00EA ye. Bi deh salan e, ev t\u00EEm bi Trabzonspor, Be\u015Fikta\u015F Jimnastik Kul\u00FCb\u00FC \u00FB Galatasaray Spor Kul\u00FCb\u00FC re di p\u00EA\u015Fbirka \u015Fampiyoniy\u00EA de ye."@ku . "Yaneya j\u00EEmnast\u00EEk\u00EA ya Be\u015Fikta\u015F\u00EA, BJK an bi kurt\u00EE Be\u015Fikta\u015F yek ji yaney\u00EAn werzi\u015F\u00EA y\u00EAn Tirkiyey\u00EA ye. Yaneya Be\u015Fikta\u015F\u00EA ya futbol\u00EA t\u00EEmeke navdar a Tirkiy\u00EA ye \u00FB bi deh salan e bi Galatasaray, Trabzonspor \u00FB Fenerbah\u00E7ey\u00EA re dikeve p\u00EA\u015Fbirka \u015Fampiyoniy\u00EA. Di l\u00EEga 1em\u00EEn a Tirkiy\u00EA de cih digire. Yek ji s\u00EA t\u00EEm\u00EAn mezin \u00EAn Stenbol\u00EA ye. Di sala 1903'\u00EE de hatiye damezrandin \u00FB xwed\u00EE yar\u00EEgeha bi nav\u00EA Yar\u00EEgeha Inonu ye."@ku . "W\u00EAne:Gray189. png Lama jor\u00EEn an kaj\u00FBya jor\u00EEn, kesk Di la\u015Fkel\u00EAs\u00EEy\u00EA da, kaj\u00FBya jor\u00EEn an j\u00EE lama jor\u00EEn yek ji hestiy\u00EAn kilox\u00EE ye. Kaj\u00FBya jor\u00EEn yek ji wan hestiyan e ko d\u00EAm\u00EE p\u00EAkdi\u00EEnin. Ew li bin hestiy\u00EA hinarik\u00EA ye \u00FB di nava w\u00EA da valatiyeke m\u00EEna \u015Fkeftan heye ko j\u00EA ra dib\u00EAjin s\u00EEn\u00FBsa kaj\u00FBya jor\u00EEn. S\u00EEn\u00FBs li herdu hestiyan da hene."@ku . "Dr. Bahoz Erdal, fermandar\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA HPG'\u00EA (H\u00EAz\u00EAn Parastina Gel) ye. Ji ba\u015F\u00FBr rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Alamut2. jpg Bermayiy\u00EAn keleya he\u015Fha\u015Fiyan a Elem\u00FBt (\u00CEran). W\u00EAne:A28alamut. jpg Le\u015Fker\u00EA mongolan \u00EAr\u00EE\u015F\u00EE keleya Elem\u00FBt\u00EA dike (di w\u00EAneyek\u00EE kevn de) Elem\u00FBt an keleya Elem\u00FBt\u00EA kelayeke li ser girek\u00EE \u00E7iyay\u00EAn Elburz, ba\u015F\u00FBra Deryaya Mazenderan li \u00CEran\u00EA ye. N\u00EAz\u00EE bajar\u00EA Gazor Xan, li par\u00EAzgeha Qazw\u00EAn\u00EA, der\u00FBdor 100 km d\u00FBr\u00EE Tehrana \u00EEroy\u00EEn e. L\u00EA bel\u00EA, \u00EEroj bi ten\u00EA xopan\u00EAn keley\u00EA dim\u00EEnin. Ew kele di sala 840\u00EE de li 2.100 m bilindah\u00EEy\u00EA hatib\u00FBye \u00E7\u00EAkirin \u00FB ji bo v\u00EA yek\u00EA dagirkirina w\u00EA gelek dijwar b\u00FB. Di sala 1090\u00EE de kele ji aliy\u00EA ter\u00EEqeta \u015Fi\u00EE ya \u00EEsma\u00EEl\u00EE ya he\u015Fha\u015Fiyan ve hat dagirkirin \u00FB ji bo demeke dir\u00EAj b\u00FB baregeh \u00FB zan\u00EEngeha wan. Kele ji aliy\u00EA van serdaran ve hat kargerkirin: Hesen\u00EA Sebah (1097\u20131124) Keye Buzurg \u00DBm\u00EEd R\u00FBdbar\u00EE (1124\u20131138) Mihemed ibn Buzurg Um\u00EEd (1138\u20131162) Hesen ibn Mihemed (1162\u20131166) N\u00FBred\u00EEn Mihemed (1166\u20131210) Celaled\u00EEn Hesen (1210\u20131221) Elaed\u00EEn Mihemed (1221\u20131255) Rukned\u00EEn ibn Mihemed (1255\u20131256) H\u00FBlag\u00FB Xan di 15'\u00EA berfanbera 1256an de li keleya Elem\u00FBt\u00EA bi le\u015Fker\u00EA xwe y\u00EA mongolan \u015Fer kir \u00FB \u015Fikest \u00FB cardin gelek berhem\u00EAn zanist\u00EE \u00FB quran\u00EAn destniv\u00EEsar \u00EAn he\u015Fha\u015Fiyan \u015Fewitandin."@ku . "W\u00EAne:Alamut. JPG Keleha tevgera he\u015Fha\u015F\u00EE ya Hesen\u00EA Sebah a Elem\u00FBt\u00EA (li \u00CEran\u00EA). Di sala 1256an de ji aliy\u00EA le\u015Fker\u00EA mongolan ve hate talankirin. W\u00EAne:Masyaf2. jpg Keleha \u00EEsma\u00EEl\u00EE ya Mesyaf\u00EA (li S\u00FBriy\u00EA) di dawiy\u00EA de ji lay\u00EA mongolan ve j\u00EE hate talankirin (1260). He\u015Fha\u015F\u00EE an j\u00EE he\u015Fha\u015F\u00EEt\u00EE ter\u00EEqeteke \u015Fi\u00EE ya \u00EEsma\u00EEl\u00EE ya ku ji aliy\u00EA Hesen\u00EA Sebah hat avakirin. Dib\u00EAjin ku, nav\u00EA wan ji wateya xa\u015Fxa\u015F, ha\u015Fha\u015F, ango xa\u015Fxa\u015Fk de hat afirandin \u00FB wan di navbera 1080 \u00FB 1270an de bi hinek\u00EAn navdar ve gelek kes ku\u015Ft\u00EE b\u00FBn. Ew wateya ha\u015Fha\u015F\u00EEn ji p\u00EA re bi dest\u00EAn xa\u00E7perestan \u00FB Marco Polo (di sala 1271\u00EA de) li Ewropay\u00EA j\u00EE hat bih\u00EEstin \u00FB bi cudayiy\u00EAn bi\u00E7\u00FBk re wek assassin (anku, m\u00EArkuj) derbas\u00EE ziman\u00EAn Ewropay\u00EA b\u00FB. Gor\u00EE gotin\u00EAn w\u00EA dem\u00EA Hesen\u00EA Sebah fedayiy\u00EAn xwe li ber m\u00EArkujiyan bi xa\u015Fxa\u015Fk serxwe\u015F dikirin \u00FB d\u00FB re di\u015Fandin m\u00EArkujiyan. Ji bo wan gotinan ew di nava gel\u00EA S\u00FBr\u00EE \u00FB Misir\u00EA de wek he\u015Fha\u015F\u00EE dihatin binavkirin \u00FB ji p\u00EA re j\u00EE ev nav ji wan re ma. \u00CEsma\u00EEl\u00EE zavek\u00EE \u015Fi\u00EE di 770an de hatib\u00FB avakirin \u00FB he\u015Fha\u015F\u00EEt\u00EE ter\u00EEqeteke \u00EEsma\u00EEl\u00EE b\u00FB. He\u015Fha\u015F\u00EE bi Hesen\u00EA Sebah ve tev li kela Elem\u00FBt\u00EA bi cih b\u00FBb\u00FBn \u00FB li wir di bin dest\u00EAn Sebah de f\u00EAr\u00EAn le\u015Fker\u00EE \u00FB ol\u00EE did\u00EEn. Fedayiy\u00EAn he\u015Fha\u015F\u00EE bi gelemper\u00EE ji p\u00EA m\u00EArkujiy\u00EA re dihatin ku\u015Ftin. L\u00EA ji bo wan ew bedkujiyan wek tevgereke p\u00EEroz did\u00EEn li w\u00EA re xwe feda dikirin. Armanca wan, bi gelemper\u00EE, karger\u00EE destxisitina \u015Fiayan b\u00FB \u00FB ji bo v\u00EA y\u00EAn qetl dikirin j\u00EE bi gi\u015Ft\u00EE karbidest\u00EAn sun\u00EE b\u00FBn. Wan wez\u00EEr\u00EA selc\u00FBq\u00EE Nizam el-Mulk ku\u015Ft \u00FB \u00E7end caran hewl da bedkuj\u00EE ji Selahed\u00EEn\u00EA Ey\u00FBb\u00EE re j\u00EE bikin, l\u00EA ew ji m\u00EArkujiy\u00EAn wan filit\u00EE b\u00FB. Li dema Re\u015F\u00EEd ed-D\u00EEn he\u015Fha\u015Fiyan di navbera 1150an \u00FB 1193an de li Mesyaf\u00EA (S\u00FBr\u00EE) m\u00EArkujiy\u00EAn mezin kirin. Navdartir\u00EEn m\u00EArkujiya wan a her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn di 1092an de ya Nizam el-Mulk b\u00FB. Di 1122an de wez\u00EEr\u00EA fatim\u00EE y\u00EA el-Efzel; di 1124an de j\u00EE qadiy\u00EA Bexday\u00EA Eb\u00FB Se\u00EEd el-Herew\u00EE ku\u015Ftin. Wan di w\u00EA dem\u00EA de hin xa\u00E7perestan li xak\u00EAn p\u00EEroz j\u00EE ku\u015Ft\u00EE b\u00FBn. Di 1152an de Raymond II kargera Trabl\u00FBs; di 1192an de Konrad\u00EA Montferrat (Conrad del Montferrat); di 1242an de wan lawek\u00EE Ceng\u00EEz Xan j\u00EE ku\u015Ftin. Ji ber talankirina mongolan a sala 1256an a kela Elem\u00FBt\u00EA bizava he\u015Fha\u015F\u00EE ji h\u00EAz ket \u00FB belaw b\u00FB. Ji p\u00EA siltan\u00EA Baybars\u00EA Meml\u00FBk ew bin dest kirin re j\u00EE he\u015Fha\u015F\u00EEt\u00EE \u00EAd\u00EE bi tun\u00EE di d\u00EErok\u00EA de hat paqijkirin."@ku . "W\u00EAne:Hassansabbah2. jpg Hesen\u00EA Sebah Hesen\u00EA Sebah, yek ji serok\u00EA ter\u00EEqeteke \u00CEsma\u00EEl\u00EE bi nav\u00EA Xa\u015Fxa\u015F\u00EE t\u00EAn zan\u00EEn. Hesen\u00EA Sebah li bajar\u00EE Qum hati b\u00FB din\u00EA \u00FB ji p\u00EA re j\u00EE bi malbata xwe ve bara Rey kir. K\u00EAnge ew 17 sal\u00EE b\u00FB w\u00EE zav\u00EA bav \u00FB d\u00EA ya xwe ber da \u00FB derbaza zav\u00EA Dozdeh \u00CEmaman y\u00EA \u015Eiayan b\u00FB \u00FB keta bin fermana dewleta \u015Fi\u00EE ya Fatimiyan. Li wir ew keta \u00E7av\u00EAn xel\u00EEfey\u00EE Fatim\u00EEyan \u00FB xel\u00EEfe ew \u015Fande Qeh\u00EErey\u00EA. Gor\u00EE gotineke Omer Xeyam, Nizam el-Mulk \u00FB Hesan tev li xoca f\u00EAr girt\u00EE b\u00FBn \u00FB ji hev re wiha soz ber da b\u00FBn: \"Ger ku k\u00EE serket\u00EE bibe dike, ji y\u00EAn din re j\u00EE pi\u015Ftgir\u00EE ye bike\" . Gor\u00EE v\u00EA soz\u00EA Nizam el-Mulk b\u00FB wez\u00EEr\u00EA Selc\u00FBqiyan \u00FB Omer Xeyam \u00FB Hesen\u00EA Sebah j\u00EE an\u00EEna kargera sel\u00E7\u00FBq\u00EEyan. L\u00EA ji p\u00EA b\u00FByereke re Hesen\u00EA Sebah ji al\u00EEya Malik\u015Fah hat heps kirin \u00FB bi cezaya \u00EEdam\u00EA hat ceza kirin. L\u00EA ji p\u00EA t\u00EAk\u00EElah\u00EEy\u00EA Omer Xeyam re ceza hat rakirin \u00FB Hesan hat ji welat s\u00FBrg\u00FBn kirin. Hesen\u00EA Sebah li Qeh\u00EEre di 1076an de der ket \u00FB ji p\u00EA gereke du salan\u00EA li ser Azerbaycan, \u00CEraq, Mezopotamya, Kurdistan \u00FB S\u00FBriy\u00EA re di 1078an de. Dema ew li Qeh\u00EErey\u00EA b\u00FB w\u00EE dewama xebat\u00EAn xwe kir. L\u00EA k\u00EAnge ew ji al\u00EEya xel\u00EEfey\u00EE Fatim\u00EEyan li wir hat heps kirin \u015Funda ew li wir der ket \u00FB di 1090an bi peyay\u00EAn xwe ve kelaya Elem\u00FBt\u00EA n\u00EAz\u00EE Deryaya Mazenderan dagir kir \u00FB heta mirina xwe li wir ma. Wan ji p\u00EA kela dest xwe xistin re bajar\u00EAn dor kela j\u00EE dagir kirin. L\u00EA k\u00EAnge ew n\u00FB\u00E7eyan \u00E7\u00FB na Nizam el-Mulk \u00FB Malik\u015Fah wan du art\u00EA\u015F \u015Fandina ser Hesen\u00EA Sebah, l\u00EA Hesen\u00EA Sebah bi peyay\u00EAn xwe \u00FB bi endam\u00EAn ter\u00EEqeta \u00CEsma\u00EEl\u00EE ve kela xwe bi serket\u00EE parast. Kele di dest\u00EA wan de ma heta ji aliya Hulag\u00FB Xan ve di 1254an de hat valakirin."@ku . "Nizam el-M\u00FBlk Eb\u00FB El\u00EE El-Hesan \u00EEbn El\u00EE \u00EEbn \u00CEshaq et-Tusi Wez\u00EErek\u00EE Sel\u00E7\u00FBqiyan\u00EE Faris\u00EE b\u00FB. W\u00EE bin dest\u00EAn Siltan Alp Arslan \u00FB Mel\u00EEk \u015Eah de wezirat\u00EE kir \u00FB ew yek ji wz\u00EEr\u00EAnSel\u00E7\u00FBq\u00EEyan\u00EA her\u00EE gir\u00EEn g b\u00FB. Nizam al-Mulk li Radkan n\u00EAz\u00EE T\u00FBs li Xorasan hati b\u00FB din\u00EA. Ew di 1043an de keta kargera Sel\u00E7\u00FBq\u00EEyan \u00FB di 1063an de ji al\u00EEya Alp Arslan wek wez\u00EEr da zan\u00EEn. Di dema N\u00EEzamul M\u00FBlk de Sel\u00E7\u00FBq\u00EEyan abor\u00EE, \u00E7enday\u00EE \u00FB pol\u00EEt\u00EEk\u00EE dema xweya her\u00EE rind d\u00EEt\u00EE b\u00FBn. W\u00EE medresey\u00EAn bi nav\u00EA w\u00EE wek N\u00EEzamiye dihat navandin\u00EE ava kiri b\u00FBn. Ew medreseyan li Bexda, Xorasan, M\u00FBsil, Besra, N\u00EE\u015Fab\u00FBr \u00FB \u00CEsfehan b\u00FBn. W\u00EE pirt\u00FBkeke bi nav\u00EA S\u00EEyasatname nivisand\u00EE b\u00FB. Li p\u00EA bedkuj\u00EEya w\u00EEya k\u00EAnga ew ji \u00CEsfehan de di\u00E7\u00FB Bexday\u00EA ji al\u00EEya Xa\u015Fxa\u015Fiyan kir\u00EE re Sel\u00E7\u00FBq\u00EEyan ji h\u00EAz de ket \u00FB ji p\u00EA re j\u00EE parva \u00E7end paran b\u00FB."@ku . "Wez\u00EEr bi fars\u00EE: \u0648\u0632\u064A\u0631) unavaneke duyem karger\u00EA ji al\u00EEya dewlet\u00EAn \u00EEslam\u00EE dihat bikaran\u00EEn b\u00FB \u00FB gor\u00EE dijwera xwe ew ji p\u00EA siltan, xel\u00EEfe, em\u00EEr an Mel\u00EEk re dihat. Wateya Wez\u00EEr ji ziman\u00EA fars\u00EE de t\u00EA ye. Ew di fars\u00EEya ber\u00EA de wek vecir b\u00FB. Va \u00FBnvana her\u00EE p\u00EA\u015Fin dema Ebbasiyan ji al\u00EEya xan\u00EAdan\u00EA wez\u00EEray\u00EA fars\u00EE Barmakiyan hat bikaran\u00EEn b\u00FB. Ew di kurd\u00EE de \u00EEroj ji bo endam\u00EAn kab\u00EEne re t\u00EAn bikaran\u00EEn. Di \u00CEmparatoriya Osman\u00EE de ewk Wez\u00EEr\u00EE Azam ango \"wez\u00EEr\u00EA mezin\" dihat bikaran\u00EEn."@ku . "Forbes Magazine kovareke abor\u00EE ye \u00FB li DYAy\u00EA t\u00EA we\u015Fandin. Di sala 1917'\u00EE de ji aliy\u00EA Malcolm Forbes ve bingeha w\u00EA hatiye av\u00EAtin. Kovara aboriy\u00EA ya her\u00EE serkeft\u00EE ye. Navenda w\u00EA li Fifth Avenue a New York City ye. Ev kovar sal\u00EA carek\u00EA l\u00EEsteya kes\u00EAn her\u00EE dewlemend \u00FB l\u00EEsteya jin\u00EAn j\u00EAhat\u00EE diwe\u015F\u00EEne."@ku . "Dollar nav\u00EA dirav\u00EA gelek welatan e. Di Kurd\u00EE de wek\u00EE Dolar t\u00EA bil\u00EAvkirin. Pirran\u00EE Dollar a DYAy\u00EA ango USD = United States Dollar bib\u00EErt\u00EEne."@ku . "W\u00EAne:Windrosse. PNG H\u00EAl\u00EAn bay\u00EA Ziryan Bay\u00EA we\u015Ft Bay\u00EA \u015F\u00FBr Bay\u00EA re\u015F Bay\u00EA kur Bay\u00EA xerb\u00EE"@ku . "Yaneya werzi\u015F\u00EA ya Galatasaray\u00EA yek ji yaney\u00EAn werzi\u015F\u00EE y\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Navenda w\u00EA li Stenbol\u00EA ye \u00FB b\u00EAhtir bi t\u00EEma xwe ya futbol\u00EA t\u00EA nas\u00EEn. Wek\u00EE ziman\u00EA kolank\u00EE j\u00EA re \"C\u00EEm bom\" j\u00EE t\u00EA gotin. Di sala 1905'\u00EE de ji aliy\u00EA Ali Sami Yen \u00FB heval\u00EAn w\u00EE ve hatiye damezirandin \u00FB heya niha 16 car\u00EE \u015Fampiyoniya l\u00EEga 1'\u00EA ya Tirkiyey\u00EA bidestxistiye. Bi nav\u00EA Yar\u00EEgeha Ali Sami Yen, yar\u00EEgeheke xwe y\u00EE mezin heye. Yaneya futbol\u00EA ya Galatasaray\u00EA herwek\u00EE di qada YE \u00FB navnetewey\u00EE de dil\u00EEze \u00FB heya niha gelek serkeftin bidestxistiye."@ku . "Error creating thumbnail: Logoy\u00EA IKEA IKEA International Group f\u00EErmayeke mobilyay\u00EA ya mezin a navnetewey\u00EE ye. Li 43 welat\u00EE bir\u00EAxistin\u00EE b\u00FBye \u00FB bi 235 kargeh\u00EAn xwe yek ji f\u00EErmay\u00EAn mezin \u00EAn c\u00EEhan\u00EE ye. Di sala 1943'\u00EE de ji aliy\u00EA Ingvar Kamprad ve ku w\u00EA dem\u00EA 17 sal\u00EE b\u00FB li \u00C4lmhult, hate damezirandin. Ango bingeha f\u00EErmay\u00EA Sw\u00EAd e. Gor\u00EE stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn 2006'\u00EE 104.000 xebatkar\u00EAn w\u00EA hene \u00FB but\u00E7eya w\u00EA 17,3 Milyar EUR (2006) e."@ku . "Kromat\u00EEd, en:Chromatide, du par\u00E7e ya kromozom\u00EA ducar\u00EEkr\u00EE ne. Ew, di dema dabe\u015Fb\u00FBna dir\u00EAjk\u00EE ya xaney\u00EA \u00FB dabe\u015Fb\u00FBna n\u00EEvek\u00EE, bi sentromer re gir\u00EA didin."@ku . "El-Ciz\u00EEr\u00EE an Eb\u00FBliz\u00EA Ciz\u00EEr\u00EE an j\u00EE Bed\u00EEezeman Eb\u00FBliz\u00EA kur\u00EA \u00CEsma\u00EEl\u00EA kur\u00EA Rezaz\u00EA Ciz\u00EEr\u00EE (1153-1206? 1233?) muc\u00EEd \u00FB zanyarek\u00EE kurd e. Tar\u00EExa ji d\u00EAya xwe ketina w\u00EE \u00FB mirina w\u00EE ne qet\u00EEye l\u00EA bi guman\u00EE di navbera sal\u00EAn 1136-1206an de jiyaye. Ji ber ku ji Ciz\u00EEr\u00EA ye, \"Eb\u00FBliz\u00EA Ciz\u00EEr\u00EE\" li al\u00EE rojava j\u00EE bi nav\u00EA ereb\u00EE \"al-Jazari\" (ango, el-Cezer\u00EE) t\u00EA nas\u00EEn."@ku . "Kromozom, chromosom, gerdiya DNA ye. Kromozom ji para DNAy\u00EA wekhev avakir\u00EE ye. Ev di binyatek\u00EE p\u00EAkhat\u00EE bi prot\u00EEn\u00EAn h\u00EEston hevsu\u00E7 yan wek-h\u00EEston berhem\u00EA xestb\u00FBn\u00EA ye. Kromozom\u00EAn cot\u00EE nav eukaryot\u00EAn bilindtir hene."@ku . "\u00CEsma\u00EEl\u00EEt\u00EE an j\u00EE \u015Fi\u00EEtiya Heft \u00CEmaman ter\u00EEqeteke batin\u00EE ya misilman\u00EAn \u015Fia ye. W\u00EA ter\u00EEqet\u00EA nav\u00EA xwe ji \u00CEsma\u00EEl ibn Cefer \u2013law \u00FB gor\u00EE p\u00EAy\u00E7\u00FBn\u00EAn w\u00EA pa\u015Fwer\u00EA heftem\u00EEn \u00EEmam\u00EA Dozdeh \u00CEmaman Cefer es-Sadiq b\u00FB\u2212 girt\u00EE ye. \u00CEroj n\u00EAz\u00EE 18 milyon p\u00EAy\u00E7\u00FBn\u00EAn v\u00EA ter\u00EEqet\u00EA, li Afxanistan, Hindistan, Pakistan, S\u00FBr\u00EE, Yemen \u00FB Tac\u00EEkistan dij\u00EEn."@ku . "Ter\u00EEqet t\u00EAgiyeke ji w\u00FB\u015Feya ereb\u00EE Tar\u00EEqat de hat afirand\u00EE ye \u00FB t\u00EA ye maney\u00EA r\u00EA. L\u00EA di \u00CEslam de ew ji bo salixdana mil\u00EAn ol\u00EEy\u00EAn tev kom b\u00FBn t\u00EA bikaranin. Endam\u00EAn ter\u00EEqetan hin caran wek sof\u00EE an derw\u00EE\u015F t\u00EAn salixdan."@ku . "W\u00EAne:Muybridge race horse animated. gif Hespek\u00EE ku bi \u00E7argav\u00EE dibeze 16 w\u00EAney\u00EAn li d\u00FB hev \u00FB zind\u00EE ne di sala 1887-an de ji aliy\u00EA Eadweard Muybridge ve hate \u00E7\u00EAkirin W\u00EAne:Le Voyage dans la lune. jpg W\u00EAneyek ji f\u00EElm\u00EA Georges M\u00E9li\u00E8s y\u00EA bi nav\u00EA Le Voyage dans la Lune (1902) F\u00EElm, ji tekn\u00EEka tomarkirina w\u00EAney\u00EAn bi liv (tevger, hereket) \u00FB dengp\u00EAvekirina wan p\u00EAk t\u00EA. Di s\u00EEnemay\u00EA (k\u00EEno) de bingeha xebat\u00EA digire. Di serdema n\u00FB de tekn\u00EEk\u00EAn f\u00EElm \u00FB f\u00EElmki\u015Fandin\u00EA, an\u00EEmasyon hwd gelek bip\u00EA\u015Fketine."@ku . "N\u00EEkolaws Kopern\u00EEk\u00FBs (1473-1543) st\u00EArnas\u00EA Poland\u00EE ko jibo b\u00EErdoza xwe ko dib\u00EAjit roj li navenda kerxeka bazney\u00EE da ye \u00FB erd li ser w\u00EA kerx\u00EA di heyama salek\u00EA da doreke li dor digerit \u00FB di shevanrojek\u00EA da li dor xwe dizivrit."@ku . "W\u00EAne:LocationGibraltar. png W\u00EAne:Gibraltar map. png Nex\u015Fe Gibraltar Gibraltar nav\u00E7eyeke Br\u00EEtanyay\u00EA ser deryay\u00EE ye. Ew li berav\u00EAn ba\u015F\u00FBra n\u00EEvgirava \u00CEber\u00EE bakura Tengava Gibraltar\u00EA dikeve ye. R\u00FBerda wey\u00EA 6,543 km\u00B2 ye \u00FB s\u00EEnora navbera Spanya \u00FB Gibraltar 1,2 km \u00FB ew s\u00EEnora dewleteke y\u00EA her\u00EE teng e. Nif\u00FBsa Gibraltar n\u00EAz\u00EE 28.000 kesan e."@ku . "Ser deryay\u00EE wetayeke ji bo xak\u00EAn an nav\u00E7ey\u00EAn bi welatek\u00EE ve gir\u00EAday\u00EE, l\u00EA bi navend\u00EA xwe ve bi deryayan veqet\u00EE re t\u00EA gotin. Di l\u00EEterat\u00FBra dewletan de ew her\u00EAm\u00EAn ne li xak\u00EAn bingeh\u00EEy\u00EAn dewlet li ser re t\u00EA gotin. Wekok Guayanaya Frans\u00EE her\u00EAmeke Fransay\u00EA, Gibraltar j\u00EE her\u00EAmeke Br\u00EEtanyay\u00EA ser deryay\u00EE ye."@ku . "Tariq bin Ziyad serdarek\u00EE misilman\u00EE bi esl\u00EE xwe berber\u00EEy\u00EE n\u00EEvgirava \u00CEber di sal\u00EAn 711\u2013714an de dagir kir\u00EE b\u00FB. Tariq le\u015Fkerek \u00FB komandantek\u00EE Musa ibn Nusayr b\u00FB. W\u00EE navbera 703\u2013714an de parzger\u00EE ya \u00CEfriqiye kir\u00EE b\u00FB. Tariq bin Ziyad di 711an de bi art\u00EA\u015Feke ji n\u00EAz\u00EE 7000 kes de p\u00EAk dihat\u00EE ve ser tengava Gibraltar re derbaz b\u00FB \u00FB \u00EAr\u00EE\u015Fa Got\u00EAn Rojava kir. Ew \u00E7iyay\u00EA li berav\u00EAn tengav\u00EA wek Gibraltar hat navandin \u00FB ji p\u00EA re nav\u00EA tengav\u00EA j\u00EE wiha ma. Art\u00EA\u015Fa Tariq Gibraltar di 28'\u00EA adar\u00EA de dagir kirin. Tariq ji p\u00EA destekeke bi 5000 le\u015Fkeran re key\u00EA got\u00EAn rojava Roderich 711an de bin xist. Ji p\u00EA re j\u00EE n\u00EEvgirav bi piran\u00EE wek bajar\u00EAn Kordoba \u00FB M\u00E1laga demeke kurt de dag\u00EEr kirin \u00FB dewleta Endulus\u00EA saz kirin."@ku . "Ziman\u00EA polon\u00EE zimanek\u00EE ji ziman\u00EAn leh\u00EE di mila slaviya rojavay\u00EEy\u00EA, di bin ziman\u00EAn malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE de ye. Ew bi ziman\u00EAn ka\u015F\u00FBb\u00EE, \u00E7\u00EAk\u00EE, slowak\u00EE \u00FB sorb\u00EE ve gelek n\u00EAz\u00EE hev e. Polon\u00EE ziman\u00EA Poland\u00EA ferm\u00EE ye. Ew ji al\u00EEya 38 milyon kesan ve t\u00EA axaftin \u00FB ji wan he\u015Ft milyon\u00EAn xwe li der Poland\u00EA dij\u00EE ne."@ku . "Ziman\u00EAn leh\u00EE yek bin kategor\u00EEyeke ziman\u00EAn Slaviya rojavay\u00EE ye. Di Ziman\u00EAn leh\u00EE de s\u00EA ziman\u00EAn li Ewropaya Nav\u00EEn, bi gelemper\u00EE li Polonya, \u00FB d\u00EErok\u00EE hin her\u00EAm\u00EAn Elmanyay\u00EA wek Brandenburg, Mecklenburg, \u00FB Vorpommern t\u00EAn axaftin ne. Ziman\u00EAn leh\u00EE di ziman\u00EAn saliya rojavay\u00EE de ne. Ziman\u00EAn leh\u00EE wiha ne: Polan\u00EE - Lesser Poland Vistulan\u00EE L\u0119dzian\u00EE Silesian\u00EEya Jor Ziman\u00EA Pomeranian\u00EE Ka\u015Fubian - Slovincian- mir Polab\u00EE -mir "@ku . "Brandenburg yek ji her\u00EAm\u00EAn Almanyay\u00EA li bakur rojavaya Almanya dikeve ye. Paytexta w\u00EA Potsdam e. Brandenburg li rojhelat bi Polonya, li ba\u015Fur bi Sachsen, li rojava bi Sachsen-Anhalt \u00FB Niedersachsen, li bakur bi Mecklenburg-Vorpommernt\u00EA s\u00EEnor kirin \u00FB yek ji her\u00EAm\u00EAn bajar\u00EE Berlin j\u00EE di navenda Brandenburg de dim\u00EA ye. Berlin \u00FB Brandenburg ve tev yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Almanyay\u00EA gir\u00EEng\u00EA metropol nav\u00E7eya Berlin p\u00EAk t\u00EEnin. P\u00EEvan\u00EAn her\u00EAmey\u00EA bakur-ba\u015F\u00FBr\u00EE 291 km, rojava-rojhelat\u00EE j\u00EE 244 km ye."@ku . "Milliyet\u00E7i Hareket Partisi (Partiya Tevgera Neteweperwer\u00EE) (MHP), yek ji partiy\u00EAn z\u00EAde rastg\u00EEr \u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Damezr\u00EAner \u00FB \u00EEdol\u00EA v\u00EA partiy\u00EA Alparslan T\u00FCrke\u015F e. Bi yekb\u00FBna Cumhuriyet\u00E7i Millet Partisi - Partiya Gel\u00EA Komarger (CMP) \u00FB K\u00F6yl\u00FC Partisi - Partiya Gundiyan di 16'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1958'\u00EE de hatiye damezrandin. Heya sala 1984'\u00EE li dij\u00EE kom\u00FBn\u00EEst, sosyal\u00EEst \u00FB \u00E7epg\u00EEran t\u00EAdiko\u015Fiya \u00FB ass\u00EEm\u00EElasyona (pi\u015Favtina) Kurdan ji xwere bingeh digirt. Bi destp\u00EAkirina \u015Fer\u00EA di navbera dewleta Tirk \u00FB PKK\u00EA \u00EEcar ber\u00EA xwe da Kurdperweran. Nav\u00EA v\u00EA partiy\u00EA di gelek dok\u00FBment \u00FB darizandin\u00EAn navxwey\u00EE \u00FB navnetewey\u00EE de bi awayeke ney\u00EEn\u00EE cih digire. Ev part\u00EE p\u00EA\u015Fengiya \u00EEdeolojiya Pant\u00FBrk\u00EEzm\u00EA (Turanc\u0131l\u0131k, Bozkurtlar, \u00DClk\u00FCc\u00FCler) \u00FB ten\u00EA heya sala 1980'\u00EE bi ku\u015Ftina z\u00EAdetir\u00EE 5.000 Kurd \u00FB \u00E7epg\u00EEr\u00EAn Tirkiy\u00EA t\u00EA tewanbarkirin."@ku . "W\u00EAne:Fatimid Islamic Caliphate. png Xel\u00EEfetiya Fatim\u00EE W\u00EAne:Al Azhar, Egypt. jpg Zan\u00EEngeha el-Azher Fatim\u00EE an dewleta Fatimiyan, dewleteke misilman\u00EAn \u015Fi\u00EE, navbera 909 \u00FB 1171an de li Mexrib, Misir \u00FB S\u00FBr\u00EE serwer\u00EE ajot\u00EE b\u00FB. Ji p\u00EA dema Hz. El\u00EE \u015Funda misilman wek \u015Fi\u00EE \u00FB sun\u00EE parve b\u00FBn re, xel\u00EEfetiya \u015Fiayan \u00CEmaman, y\u00EAn ji zayenda ke\u00E7a Hz. El\u00EE Fatima de, dewam dikirin. L\u00EA ji p\u00EA re \u015Fia j\u00EE wek \u00CEmam\u00EE, \u00CEsma\u00EEl\u00EE \u00FB Zaid\u00EE parva b\u00FBn."@ku . "Imam (bi ereb\u00EE: \u0625\u0645\u0627\u0645 w\u00FB\u015Feyeke Ereb\u00EEy\u00EA t\u00EA maneye \"p\u00EA\u015Feng\" e. L\u00EA di l\u00EEterat\u00FBra \u00CEslam\u00EA de \u00EEmam t\u00EA gelek wateyan; Ew kes\u00EE ku li pe\u015F\u00EE cimat\u00EA nim\u00EAj kirin dike Ew unvaneke kes\u00EE p\u00EA\u015Feng an h\u00EAja, wek \u00CEmam Eb\u00FB Hen\u00EEfe, an \u00CEmam \u015Eaf\u00EE Gor\u00EE \u015E\u00EEyan ew pa\u015Fwer\u00EA Mihemed pexember re t\u00EA gotin."@ku . "Mezheb ango zav w\u00FB\u015Feyeke Ereb\u00EEy\u00EA t\u00EA wetay\u00EA \"\u00E7\u00FBn, p\u00EAy \u00E7\u00FBn\" e. L\u00EA di l\u00EEterat\u00FBra ol\u00EE de ew t\u00EA maney\u00EA ew komeke gor\u00EE dist\u00FBr \u00FB bawer\u00EAn ji al\u00EEya hin kesan hatin diyar kirin\u00EE re t\u00EA gotin."@ku . "W\u00EAne:La sorbonne photo1. jpg T\u00EAketina zan\u00EEngiha Sorbon\u00EA Maurice Merleau-Ponty f\u00EElozof\u00EA frans\u00EE ye. Di 14 adara 1908an de li her\u00EAma Rochefort-sur-Mer \u00E7\u00EAb\u00FBye \u00FB di 3 gulana 1961 li Paris miriye. Pi\u015Ft\u00EE ku l\u00EEse (Louis-le-Grand) xilaskir, derbas\u00EE zan\u00EEngiha Sorbon\u00EA b\u00FB, di heman dem\u00EA de Jean Paul Sartre j\u00EE li wir dixwend. Di sala 1930 ji bona mamostetiya felsef\u00EA b\u00FBye endam. Jii sala 1945an heta 1948an li zan\u00EEngiha Lyon\u00EA profesortiya felsef\u00EA kiriye. Pi\u015Ftre j\u00EE li zan\u00EEngiha Sorbon\u00EA b\u00FBye profesor\u00EA ps\u00EEkolojiya zarokan \u00FB \u015F\u00EEretkar\u00EA xwendekaran. w\u00EE sal\u00EAn daw\u00EE y\u00EAn jiyana xwe li Coll\u00E8ge de France derbas kirin \u00FB di sala 1952 de jiyana xwe ji dest da."@ku . "Dary\u00FB\u015F\u00EA I (Dary\u00FB\u015F\u00EA yekem) an j\u00EE Dary\u00FB\u015F\u00EA Mezin, yek ji \u015Eah\u00EAn \u00CEmperatoriya Persaya Hexameni\u015F\u00EE b\u00FB. Ew law\u00EA V\u00EE\u015Ftapa, bav\u00EA Xe\u015Feyer\u015Fa b\u00FB \u00FB navbera 521 b.z. de heta dor 485 b.z. \u015Fahit\u00EE kir\u00EE b\u00FB. Di dema Dary\u00FB\u015F de li \u00EEmperatoriy\u00EA gelek ser\u00EEhildan der ketin. Dema w\u00EE de Bab\u00EEl du caran, s\u00EA caran, Elaman s\u00EA caran, \u00CEyonya li hembera karger ser\u00EEhildan. Ji bo wan ser\u00EEhildanan j\u00EE \u00CEmparator\u00EE lawaz b\u00FB \u00FB Dary\u00FB\u015F li hembera Yewnana kevin di Cenga Maraton de bin ket. L\u00EA d\u00EEsa j\u00EE w\u00EE \u00CEmperator\u00EE li Qafqasya, Pontus \u00FB Ermenistan belav kir \u00FB bi Saka \u00FB Turan\u00EEyan re ceng kirin. Di wan cengan de w\u00EE dest bi ner\u00EEt\u00EAn n\u00FBy\u00EAn wek dan dana le\u015Fkeran \u00FB wan antrenman kirin, kirin. Dary\u00FB\u015F di dema xwe de \u00EEmperator\u00EE organ\u00EEze kir \u00FB gor\u00EE Satrap ango her\u00EAman karger kir. Gor\u00EE Herodot w\u00EE \u00EEmperator\u00EE parva 20 satrapan kir\u00EE b\u00FB \u00FB ew satrapan ji al\u00EEya satrapan dihat karger kirin \u00FB wek otonom bi navenda \u00EEmperator\u00EE ve gir\u00EAde b\u00FB."@ku . "Ostad Elahi (1895-1974) fezylezof \u00FB \u00EEcatker\u00EA temb\u00FBra modern \u00FB hunermendek Irani e. Feylezof\u00EA Kurdi Irani Ostad Elahi, law\u00EA kurdek\u00EE derw\u00EA\u015F e \u00FB di 11 \u00CElona 1895-an de li gund\u00EA Ceyhunabad y\u00EA Rojihalat\u00EA Kurdistan\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye. Piraniya jiyana xwe, ligel malbata xwe li bajar\u00EAn wek Kerman\u015Fah \u00FB Sin\u00EA y\u00EAn Rojihalat\u00EA Kurdistan\u00EA borandiye. Xususiyetek Ostad Elahi j\u00EE heye ku heta dawiya jiyana xwe, qet di konserek \u00FB civak\u00EAk de muz\u00EEka xwe p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F nekiriye. W\u00EE hertim, muz\u00EEka xwe di civakek teng ku ji nas \u00FB dostan p\u00EAkhatiye de p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F kiriye. Feylezof\u00EA Kurd Ostad Elahi, h\u00EA di zaroktiya xwe de h\u00EEn\u00EA temb\u00FBrvaniy\u00EA dibe \u00FB li gor agahiyan, temb\u00FBrvan\u00EE \u015Fopek\u00EE malbat\u00EE ya malbata Ostad Elahi ye. L\u00EA, Ostad Elahi v\u00EA temb\u00FBrvaniya malbat\u00EE n\u00FBjen dike \u00FB bi tekn\u00EEkek n\u00FBjen\u00EE, deh b\u00EA\u00E7iy\u00EAn herd\u00FB dest\u00EAn xwe j\u00EE bikar t\u00EEne. Muzika w\u00EE, bi melodiy\u00EAn m\u00EEst\u00EEk e \u00FB helbest\u00EAn w\u00EE j\u00EE, ji \u015Fopa kevnare t\u00EAn. Feylezof\u00EA Kurd Ostad Elahi, di zaroktiya xwe de bi d\u00EEs\u00EEpl\u00EEnek ruhan\u00EE perwede dibe \u00FB ligel perwerdeyiya klas\u00EEk ders\u00EAn ol\u00EE j\u00EE werdigre. Elahi, di 24 saliya xwe de ji malbat\u00EA vediqete \u00FB di\u00E7e li Tahran\u00EA kol\u00EAja dadg\u00EAriy\u00EA dixweyne \u00FB di sala 1933-an de kol\u00EAja dadg\u00EAriy\u00EA xilas dike \u00FB wek dadg\u00EAr dest bi kar dike. Elahi, ligel dadg\u00EAriy\u00EA wexta xwe ya her\u00EE mezin ji muz\u00EEk, fesefe \u00FB teolojiy\u00EA re vediqet\u00EEne. Elahi, pi\u015Ft\u00EE ku teqawud dibe, di \u015Fax\u00EAn zanyariya ol\u00EE \u00FB otant\u00EEk de du berhem\u00EAn gir\u00EEng derdixe. Di nav berhem\u00EAn Ostad Elahi de \u015F\u00EEroveya Kuran\u00EA ku bi ziman\u00EA Kurd\u00EE hatiye kirin \u00FB herweya \u015F\u00EE\u00EEr\u00EAn w\u00EE ku ji aliy\u00EA malbat \u00FB dost\u00EAn w\u00EE ve hatine berhekirin j\u00EE, hene. Herweha, berhemek w\u00EE ya bi nav\u00EA \u201CGotin\u00EAn Rastiy\u00EA\u201D heye ku ji gotin, fikir \u00FB raman\u00EAn w\u00EE p\u00EAk t\u00EA. Hunera Feylezof\u00EA Kurd y\u00EA Rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA Ostad Elahi ku bi temb\u00FBr\u00EA \u00EEcat kirib\u00FB, ji aliy\u00EA Saziya \u00C7and, Zanyar\u00EE \u00FB Perwerdey\u00EE ya Netew\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE (UNESCO) ve, wek m\u00EErata \u00E7and\u00EE ya dinyay\u00EA hat qeb\u00FBlkirin \u00FB girt bin\u00EA parastin\u00EA. Li Fransay\u00EA bi nav\u00EA \u201CWexfa Ostad Elahi\u201D wexfek j\u00EE heye ku di sala 2000\u00EE de ji aliy\u00EA Behram Elah\u00EE ve hatiye avakirin. Di sala 1995-an de bi egera sedsaliya ji dayikb\u00FBna Ostad Elahi, ji aliy\u00EA UNESCO, Wezareta \u00C7and\u00EE ya Faransay\u00EA \u00FB Zankoya Sorbonn\u00EA ve sempozyumek mazin j\u00EE hatib\u00FB lidarxistin. Herweha hunera Elahi ya muzik\u00EA, ji aliy\u00EA UNESCOy\u00EA ve b\u00FB xwediy\u00EA patentek taybet \u00FB li ser hat niv\u00EEsandin ku \u201Cev, nay\u00EA diz\u00EEn \u00FB nay\u00EA texl\u00EEtkirin\u201D Pi\u015Ft\u00EE v\u00EA sempozyuma li Fransy\u00EA, li gellek Zankoy\u00EAn Emer\u00EEka \u00FB ewr\u00FBpay\u00EA j\u00EE\u00B8 sedsaliya ji dayikb\u00FBna Ostad Elahi, hat p\u00EErozkirin."@ku . "Mehmet \u00C2kif Ersoy, yek ji helbestvan\u00EA navdar \u00EA Tirkan e. Niv\u00EEskar\u00EA sir\u00FBda netewey\u00EE ya Tirkiy\u00EA \"Korkma - Netirse\" ye. Bi esl\u00EA xwe ne Tirk l\u00EA Alban e. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA di malbat\u00EA de Ragh\u00EEyf b\u00FBye. Dibistana ajalnasiy\u00EA bidaw\u00EEkiriye. Di dawiya Osmaniyan de doza ji n\u00FB ve vej\u00EEna \u00CEmparatoriya Osman\u00EE dikir. Xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEn\u00EAn Tirk-\u00CEslam\u00EEst b\u00FBn. Dema Komara Tirkiy\u00EA ava dibe dewlet biryarek\u00EA dist\u00EEne ku sir\u00FBdeke netewey\u00EE were \u00E7\u00EAkirin. Ji bo w\u00EA p\u00EA\u015Fbirkek\u00EA t\u00EA lidarxistin. Di w\u00EA p\u00EA\u015Fbirk\u00EA de helbesta Ersoy a bi nav\u00EA \"Netirse!\" t\u00EA hilbijartin \u00FB Ersoy 500 L\u00EEra xelat\u00EA werdigire. Pi\u015Ftre nakok\u00EE di navbera w\u00EE \u00FB Mustafa Kemal Atat\u00FCrk de derdikevin \u00FB sirg\u00FBn\u00EA Misir\u00EA dikin. Heya beriya mirin\u00EA nah\u00EAlin ew were Tirkiy\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Sea of Japan Map. png Deryaya Japan\u00EE Deryaya Japan\u00EE an j\u00EE Deryaya Japan\u00EA, korey\u00EE wek Deryaya Rojhelat nav dikin, deryayeke qirax\u00EEy\u00EA di Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk de li rojhelat Asya dikeve ye. Ew li ba\u015F\u00FBr \u00FB rojhelat bi girav\u00EAn Japon, li bakur bi girava Sachalin \u00FB li rojava bi R\u00FBsya \u00FB herdu Kor\u00EAyan t\u00EA s\u00EEnor kirin. Ew bi Pas\u00EEf\u00EEk ve bi Tengava Korea (ba\u015F\u00FBr), Tengava Tsugaru, Tengava La-P\u00E9rouse \u00FB Tengava Tartaren (bakur) re dig\u00EAhe hev. Aqara Deryaya Japan\u00EE 1.048.950 km\u00B2 ye \u00FB k\u00FBrah\u00EEya xwe j\u00EE n\u00EEvek\u00EE di 1.752 m de heta 3.742 m diguhere. Girav\u00EAn Deryaya Japan\u00EE gir\u00EEng wiha ne: Sado, Tsu\u015Fima, Ulleungdo, Liancourt-Felsen, Hatsushima, Okushiri, Rebun und Rishiri."@ku . "Arx\u00EEpela Japon\u00EE arx\u00EEpeleke li rojhelat parzem\u00EEna Asyay\u00EA, li av\u00EAn Pas\u00EEf\u00EEka rojava, dewleta Japonya li ser dim\u00EA ye. Di w\u00EA arx\u00EEpel\u00EA de bi tun\u00EE li ser 3000an re girav hene. Girav\u00EAn w\u00EA ya mezin wiha ne: Hokkaid\u014D Honsh\u016B \u015Eikoku Ky\u016B\u015F\u016B"@ku . "Hokkaido girava her\u00EE bakura di ar\u015F\u00EEpela Japon de ye. Li ser w\u00EA n\u00EAz\u00EE 5.7 kes dij\u00EE ye (2003). Bajar\u00EA wey\u00EA her\u00EE mezin Sapporo ye."@ku . "W\u00EAne:Japan honshu map small. png Karte von Honsh\u016B. Hon\u015F\u00FB girava her\u00EE mezina di ar\u015F\u00EEpela Japon\u00EA welata Japonya li ser e. Ew li bakur bi Tengava Tsugaru ji girava Hokkaid\u014D vediqete ye. Li ba\u015F\u00FBra w\u00EA Derya Seto \u00FB girava \u015Eikoku dim\u00EA ye. Li ba\u015F\u00FBr rojavaya w\u00EAy\u00EA girava Ky\u016B\u015F\u016B, ya bi tengava \u015Eimonoseki vediqete, dim\u00EA ye. Payrtexta Japonya Tokyo j\u00EE li ser Hon\u015Fu dime ye."@ku . "Halbinsel Tsugaru n\u00EEvgiraveke bakura girava Hon\u015F\u00FBy\u00EA di ar\u015F\u00EEpela Japon de ye. Ew di n\u00EEvgirava li bakur bi Tengava Tsugaru ji girava Hokkaido t\u00EA veqatandin. Li hembera n\u00EEvgirava Tsugaru, li berav\u00EAn tengava Tsugaruya bakur rojhelat, N\u00EEvgirava Matsumae dim\u00EA ye \u00FB ewna di bin tengav\u00EA re bi Tunela Seikan bi hev ve t\u00EAn gir\u00EAdan."@ku . "Tengava Tsugaru (Japon\u00EE. \u6D25\u8EFD\u6D77\u5CE1 Tsugaru Kaiky\u014D) tengaveke navbera girav\u00EAn Hon\u015F\u00FB \u00FB Hokkaido di ar\u015F\u00EEpela Japon de ye. Ew Derya Japon \u00FB Pas\u00EEf\u00EEk ve dig\u00EAh\u00EEne hev e. Di bin w\u00EA tengav\u00EA de Tunela Seikan\u00EA bi dir\u00EAjah\u00EEyeke 19,5 km herdu al\u00EEyan bi hev ve gir\u00EA dide ye."@ku . "W\u00EAne:Seikantunnel - Tsugaru street detail. PNG R\u00EAgeha(rota) Tunela Seikan W\u00EAne:Seikan tunnel train display. jpg R\u00EAya tuneley\u00EA di bin erd\u00EA re Tunela Seikan (Japon\u00EE \u9752\u51FD\u30C8\u30F3\u30CD\u30EB Seikan tonneru) bi dir\u00EAjah\u00EEyeke \u00EEroj (heta Gotthard-Basistunnel \u00E7\u00EA b\u00FB ye) 53,9 km tunela her\u00EE dir\u00EAja din\u00EA ye. Li wan 53,9 kilomitiran 23,3 km y\u00EAn xwe di bin re der\u00EA ye \u00FB bi w\u00EA per\u00E7ey\u00EAn xwey\u00EAn bin av\u00EA ve ji Eurotunnel \u015Funda duyem dir\u00EAjtir tunela din\u00EA ye. R\u00EAhesina w\u00EA di 1988an de hat vakirin \u00FB ew herdu girav\u00EAn ar\u015F\u00EEpela Japon Hokkaid\u014D \u00FB Honsh\u016B bi hev ve gir\u00EA dide ye."@ku . "Oresund tengaveke navbera Seeland \u00FB Schonen de ye. Di tengava Oresund de girav\u00EAn Ven Amager, Saltholm \u00FB Peberholm h\u00EA ne. Li dor tengav\u00EA du bajar\u00EAn mezin \u00FB paytext Kopenhag \u00FB Malm\u00F6, h\u00EA ne \u00FB bi pirayeke dig\u00EAhine hev. Dera her\u00EE tenga di tengav\u00EA de navbera bajar\u00EAn Helsing\u00F8r \u00FB Helsingborg de ye. Piraya Oresund \u00EEroj herdu welat\u00EAn dor xwe, Dan\u00EEmarka \u00FB Sw\u00EAd, dig\u00EAh\u00EEne hev \u00FB ew di 2000an de hati b\u00FB avakirin."@ku . "Deryaya Norw\u00EAc\u00EE an Deryaya Bakur a Ewropay\u00EA, deryayeke qirax\u00EEy\u00EA di Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk de ye. Ew bi Gronland, Spitsberg, Norw\u00EAc, Faroe \u00FB \u00CEslanda t\u00EA s\u00EEnorkirin. Ew navbera Deryaya Bakur, Deryaya Gronland\u00EA \u00FB Deryaya Barents de dim\u00EA ye."@ku . "D\u00EEktator (lat. Zorbaz\u00EE, Fermandar\u00EE) erkdarek\u00EE di Komara Roma de karger\u00EE dikir\u00EE b\u00FB. Di dem\u00EAn taybet\u00EE de kons\u00FBl\u00EA Roma bi pejirandina senato d\u00EEktatorek tay\u00EEn dikir. Ew d\u00EEktator\u00EE dihat tay\u00EEn kirin\u00EE him dewlet him j\u00EE art\u00EA\u015F karger dikir \u00FB dijwer di des^t xwe de kom dikir. L\u00EA mewa erka w\u00EE bi 6 m\u00EAhan dihat tix\u00FBb kirin. Hin d\u00EEktator\u00EAn Romay\u00EA navdar Cincinnatus, Fabius Maximus, Sulla \u00FB Julius Caesar b\u00FBn. Ji wan Julius Caesar xwe bi tun\u00EE jiyana xwe wek d\u00EEktator da b\u00FB zan\u00EEn. Ji p\u00EA mirina w\u00EE re d\u00EEktator\u00EE \u015Funda hat ra kirin."@ku . "D\u00EEktator\u00EE ew te\u015Fey\u00EA karger\u00EEy\u00EA ku d\u00EEktatorek, part\u00EEyek,an hindikah\u00EEy\u00EA grupa mirovan\u00EA li ser komeke serwer\u00EEye dajo ye. Ew d\u00EEktator\u00EEy\u00EA ji al\u00EEya le\u015Fkeran p\u00EAk t\u00EA re C\u00FBnta t\u00EA gotin."@ku . "Kons\u00FBl saz\u00EEya le\u015Fker\u00EE \u00FB neferma di Komara Romay\u00EA de her\u00EE bilind b\u00FB. Ew herdu kons\u00FBlan ji al\u00EEya gel\u00EE Roma dihatin hilbijartin. K\u00EAnge yek ji endam\u00EAn kons\u00FBl\u00EA dimir, li \u015F\u00FBna w\u00EE kons\u00FBldarek\u00EE c\u00EEgir dihat hilbijartin. Konsul p\u00EA\u015Fanga Senato b\u00FB."@ku . "Senato erka karger\u00EEy\u00EA bingeh\u00EEy\u00EA di Komara Roma \u00FB \u00CEmparatoriya Roma de b\u00FB. Ew ji \"senex=p\u00EEr\" hat\u00EE b\u00FB afairandin \u00FB w\u00FB\u015Fey\u00EE t\u00EA man\u00EA civata p\u00EEran. Di d\u00EEroka Roma de w\u00EA 509 b.z. de dest p\u00EA kir \u00FB heta sedsala 6'an dewam kir\u00EE b\u00FB. Di Roma de ew ser civata karger\u00EEye b\u00FB. Ew ji n\u00EAz\u00EE 300 endaman p\u00EAk dihat. \u00CEroj di gelek demokras\u00EEyan de Senato ser\u00EA karger\u00EEy\u00EA ye."@ku . "El\u00EE Hesen Ebdelmec\u00EEd el-Tikr\u00EEt\u00EE general \u00FB pe\u015Fervanek\u00EE \u00EEraq\u00EE b\u00FB. Ew pismam\u00EA Sedam b\u00FB \u00FB yek ji xw\u00EEnvexwar\u00EAn Komkujiya Helebcey\u00EA b\u00FB \u00FB wek Eliy\u00EA K\u00EEmyaw\u00EE t\u00EA zan\u00EEn. Ew di gelaw\u00EAj\u00EA 2003an de keta bin dest\u00EAn art\u00EA\u015Fa Amer\u00EEka. W\u00EE di navbera 1987an \u00FB 1989an de li Kurdistana ba\u015F\u00FBr karger\u00EE kir\u00EE b\u00FB. Di dema w\u00EE de di 16'\u00EA adar\u00EA 1988an de Komkujiya Helebcey\u00EA hate kirin \u00FB bi \u00E7ek\u00EAn k\u00EEmyaw\u00EE ser 10 hezaran kurdan j\u00EEyana xwe ji dest da. Ew d\u00EEsa yek ji berpirsiyar\u00EAn qir kirina \u015E\u00EEyan\u00EA, di ser\u00EEhildana li Besra, ji p\u00EA \u015Eer\u00EA Kendav\u00EA y\u00EA duyem re, b\u00FB. Ew navbera 1991an \u00FB 1995an de li kardar\u00EEy\u00EA wezareta kar\u00FBbar\u00EAn hundur \u00FB wezerata par\u00EAzvaniy\u00EA de b\u00FB. L\u00EA p\u00EA li hev nehatineke bi Uday Huseyn, law\u00EA Sedam, re ew ji kardar\u00EEy\u00EA hate ezl kirin. Di roj\u00EA 21'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA mehkemek got ku El\u00EE Hesen Ebdelmec\u00EEd k\u00EA were ku\u015Ftin bi r\u00EAy\u00EA darxistin\u00EA."@ku . "Yek j\u00EE Pergala xebitandin\u00EA ye \u00FB ji aliya Microsoft ji bo telefona destan bi bingeha Windows\u00EA hat\u00EA amade kirin. Microsoft Windows ne niv\u00EEsbariya azad e."@ku . "Hikmet \u00C7etin yek ji siyasemedar\u00EA Tirk, ji Amed\u00EA ye. Sala 1960'\u00EE de li Enqerey\u00EA di fak\u00FBlteya zan\u00EEn\u00EAn pol\u00EEt\u00EEk de perwerdeya aboriy\u00EA dib\u00EEne. Di saziya DPT\u00EA (Saziya Palansaziya Dewlet\u00EA) de wek\u00EE pispor dixebite. Ji bo hin perwerdey\u00EAn p\u00EAdiv\u00EE bo DYAy\u00EA t\u00EA \u015Fandin. Sala 1968'\u00EE de li California Stanford University de li ser model\u00EAn plansaziy\u00EA xebatan dike. Sala 1977'\u00EE de di nava partiya CHP\u00EA de dibe parlamenter. Him di beriya c\u00FBntaya le\u015Fker\u00EE ya 1980'\u00EE \u00FB him j\u00EE pi\u015Ft\u00EE w\u00EA gelek caran di nava hikumetan de peywirdariy\u00EA digire. Ji sala 1991'\u00EE heya 1994'\u00EE wez\u00EErtiya kar\u00EA derve y\u00EA Tirkiy\u00EA dike. Di hik\u00FBmeta Tansu \u00C7iller de cihdigire. Di heman dem\u00EA de bihezaran gund\u00EAn Kurdan ji aliy\u00EA h\u00EAz\u00EAn ewlekar\u00EE y\u00EAn dewlet\u00EA t\u00EAn r\u00FBxandin \u00FB valakirin."@ku . "Hosj\u00F6 mehelek \u00FB civandineke Falun e."@ku . "Sil\u00EAman Naz\u00EEf yek ji niv\u00EEskar \u00FB helbestvan\u00EAn Amed\u00EA ye. Ji yeyn\u00EE Kurd\u00EE Fars\u00EE, Ereb\u00EE \u00FB Frans\u00EE dizanib\u00FB. Doza Kurdistaneke serbixwe dikir, ji ber w\u00EA ser\u00EA w\u00EE bi dewleta Osmaniyan re dikete belay\u00EA. Ger\u00EEnendetiya \u00E7apxaneya Amed\u00EA \u00FB redaktoriya rojnameya Amed\u00EA dikir. Ji dest\u00EA hikumet\u00EA direve Paris\u00EA \u00FB li wir bi nav\u00EA Me\u015Fweret rojnameyek\u00EA dert\u00EEne. Li ser rexney\u00EAn m\u00EEr\u00EAn Kurd cezay\u00EA w\u00EE hinek\u00EA t\u00EA sistkirin \u00FB ji Ewropay\u00EA vedigere. Li hatin\u00EA t\u00EA girtin \u00FB bi cezay\u00EA 12 sal sirg\u00FBn\u00EA di\u015F\u00EEnin bajar\u00EA Bursay\u00EA. Dema ku Siltan Evdilhem\u00EEd \u00EA Osman\u00EE ji text\u00EA t\u00EA daxistin \u00FB b\u00FByera \"Me\u015Fr\u00FBtiyet\", ango k\u00EAmkirina erk\u00EAn key\u00EAn Osmaniyan r\u00FBdide, t\u00EAkiliy\u00EAn w\u00EE bi Osmaniyan re d\u00EEsa ba\u015F dibin \u00FB wek\u00EE wal\u00EE li gelek bajaran dixebite. Di sala 1915'\u00EE de li Stenbol\u00EA bicihdibe. \u00CAd\u00EE dawiya Osmaniyan e. Gelek tevger hene \u00FB jin ji wan j\u00EE doza azadiya Kurdistan\u00EA dikin. Ew di rojnamey\u00EAn wek\u00EE Had\u00EEsat, Halk de diniv\u00EEs\u00EEne. Bajar\u00EA Stenbol\u00EA ji aliy\u00EA \u00CEng\u00EEl\u00EEzan ve t\u00EA dagirkirin \u00FB pirraniya tevgeran viya \u015Fermezar dikin. Herwek\u00EE pirraniya tevger\u00EAn Kurdan j\u00EE li dij\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EA derdikevin \u00FB doza \"Biratiya Kurd \u00FB Tirk\", \"Biratiya \u00CEslam\u00EA\" hwd dikin. Naz\u00EEf ji ber niv\u00EEsarek\u00EA xwe ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve bi sirg\u00FBna girava Maltay\u00EA t\u00EA cezakirin. Sala 1922'\u00EE de, beriya \u00EElankirina Komara Tirkiy\u00EA ji Maltay\u00EA vedigere. Pirraniya pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE di ar\u015F\u00EEv\u00EAn dewleta Tirk de ve\u015Fart\u00EE ne."@ku . "M\u00EAj\u00EEdank parey\u00EA jor\u00EEn \u00EA kilox\u00EE ye ko m\u00EAj\u00EE dipar\u00EAzit. Di la\u015F\u00EA mirovan da m\u00EAj\u00EEdank ji he\u015Ft hestiyan p\u00EAk dih\u00EAt ko ne bi r\u00EAya gir\u00EA\u00E7ikan l\u00EA bi r\u00EAya dirwaran bi hevra hatine gir\u00EAdan."@ku . "Di j\u00EEnewerzanist anko biyolojiy\u00EA da, endam komek ji \u015Faneyan in ko ji bi hezaran anko milyonan xaneyan anko malikan p\u00EAkhatine \u00FB erk anko komek ji erkan anko funksyonan bicihdikin. Di her endamek\u00EE da hindek \u015Faney\u00EAn serek\u00EE \u00FB hindek \u015Faney\u00EAn neserek\u00EE hene. Ji bo m\u00EEnak di dil\u00EE da dilmas\u00EElik anko miyokardiy\u00FBm \u015Faneyeka serek\u00EE ye \u00FB xw\u00EEnbor\u00EE \u00FB demar \u015Faney\u00EAn neserek\u00EE ne. Carina kom\u00EAn \u00E7end endaman ko erk\u00EAn wan ji hev n\u00EAz in koendamek\u00EA p\u00EAkdi\u00EEnin."@ku . "Osman Baydemir yek ji dadnas, par\u00EAzvan\u00EA maf\u00EA mirovan \u00FB serok\u00EA \u015Faredariya Amed\u00EA ye. Di sala 1995'\u00EE de tevl\u00EE r\u00EAxistina maf\u00EA mirovan a Tirkiy\u00EA \u0130HD\u00EA dibe. Do 3'\u00EA sermawez\u00EA 2002'\u00EE de dikeve hilbijartin\u00EAn parlamentoy\u00EA y\u00EAn gi\u015Ft\u00EE l\u00EA ji ber ku partiya ku t\u00EA de endamiya xwe dan\u00EEb\u00FB DEHAP, bendava 10 % a hilbijartinan derbasnekir, nekete parlamentoya Tirkiy\u00EA. Sala 2003'\u00EE bo demek kurt di\u00E7e DYAy\u00EA \u00FB \u00CEng\u00EEl\u00EEziya xwe bip\u00EA\u015Fdixe. Di hilbijartin\u00EAn 2004'\u00EE de ji bo \u015Faredariya Amed\u00EA t\u00EA hilbijartin. Zewic\u00EE ye zarokek w\u00EE heye. Ji bil\u00EE kar\u00EA \u015Faredariy\u00EA t\u00EAko\u015F\u00EEna xwe ya maf\u00EA mirovan j\u00EE didom\u00EEne."@ku . "Cumhuriyet (t\u00EA wateya komar) rojnameyeke li Tirkiy\u00EA ye. Bi fermana Mustafa Kemal Atat\u00FCrk ji aliy\u00EA Yunus Nadi ve di 7'\u00EA gulan\u00EA 1924'\u00EE de t\u00EA derxistin. \u00CEro yek ji rojnamey\u00EAn mezin \u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Ev rojname ji aliy\u00EA damezr\u00EAner\u00EA Tirkiy\u00EA Atat\u00FCrk ve ji bo propagandaya partiya tekane ya dewlet\u00EA CHP\u00EA, \u00E7\u00EAkirina neteweya Tirk, ravekirina alfabeya n\u00FB ya Lat\u00EEn\u00EE \u00FB pesinday\u00EEna komara n\u00FB ya Tirkiy\u00EA hatiye damezrandin. Yunus Nadi bi xwe karsazeke bingeh Cih\u00FB b\u00FB. Di rojnamey\u00EA de kes\u00EAn wek\u00EE Ziya G\u00F6kalp \u00EA \u00EEdeolog\u00EA avakirina neteweya Tirk cihgirtine."@ku . "Milliyet rojnameyeke Tirk e \u00FB navenda w\u00EA li Stenbol\u00EA ye. Ji 3'\u00EA gulan\u00EA 1950'\u00EE virde t\u00EA we\u015Fandin \u00FB niha we\u015Fana xwe yeli ser \u00EEnternet\u00EA j\u00EE heye. Slogana v\u00EA rojnamey\u00EA \"Bas\u0131nda G\u00FCven - Bawer\u00EE di \u00E7apemeniy\u00EA de\" ye. Damezr\u00EAner\u00EA w\u00EA Ali Naci Karacan b\u00FB \u00FB niha yek ji rojnamey\u00EAn hold\u00EEnga Do\u011Fan grubu ye. Di bin ger\u00EEnendetiya Abdi \u0130pek\u00E7i de li hember\u00EE rojnamey\u00EAn Cumhuriyet, H\u00FCrriyet \u00FB Mill\u00EE Gazetey\u00EA cih\u00EA xwe digire \u00FB li pol\u00EEtikayeke \u00E7epa navend\u00EA digere. Pi\u015Ft\u00EE ku\u015Ftina \u0130pek\u00E7i ji aliy\u00EA Mehmet Ali A\u011Fca y\u00EA endam\u00EA tevger\u00EAn z\u00EAderastg\u00EEr, v\u00EA rojnamey\u00EA j\u00EE pol\u00EEt\u00EEkaya xwe guhert \u00FB n\u00EAr\u00EEn\u00EAn uniter \u00FB ferm\u00EE hilbijart. Niha yek ji rojnamey\u00EAn ku \u00EEdeolojiya ferm\u00EE ya dewleta Tirk dipar\u00EAzin \u00EAn mezin \u00EA Tirkiy\u00EA ye."@ku . "Partiya Civaka Demokrat\u00EEk partiyeke kurdan li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA \u00FB Tirkiye ye. Ser\u00EE de wek\u00EE Tevgera Civaka Demokrat\u00EEk (Demokratik Toplum Hareketi) xwe bir\u00EAxistin kir. Ev part\u00EE r\u00EA \u00FB m\u00EEsyona HEP, DEP, HADEP, DEHAP'\u00EA di\u015Fop\u00EEne \u00FB pirsgir\u00EAka Kurd wek\u00EE pirsgir\u00EAka her\u00EE mezin \u00FB her\u00EE gir\u00EEng a Tirkiy\u00EA dib\u00EEne \u00FB li \u00E7areseriya w\u00EA digere. Bo cara yekem\u00EEn pergala \"heman serokat\u00EE\"y\u00EA xistiye nava bir\u00EAvebiriya partiy\u00EAn Tirkiy\u00EA. Aysel Tu\u011Fluk \u00FB Ahmet T\u00FCrk heman-serok\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn in. Pa\u015F\u00EA Ahmet T\u00FCrk \u00FB Nurettin Demirta\u015F serokatiya v\u00EA partiy\u00EA kirin. Pi\u015Ft\u00EE ku Nurettin Demirta\u015F hate girtin \u00FB jibo le\u015Fkeriya tirkan hate bir\u00EA kirin, Ahmet T\u00FCrk \u00FB Em\u00EEne Ayna serokatiya DTP'\u00EA kirin. Pa\u015F\u00EA Em\u00EEne Ayna bi wekalet serokatiya DTP'\u00EA \u00FB serokatiya gr\u00FBba DTP-\u00EA a parlamentoya Tirkiye kir. Di Kongreya partiy\u00EA ya duem de, ku di 20'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA 2008'a li Enqere hate lidarxistin, Ahmet T\u00FCrk \u00FB Em\u00EEne Ayna b\u00FBn serok\u00EA DTP'\u00EA. Di hilbijartin\u00EAn her\u00EAm\u00EE y\u00EAn 29'\u00EA Adara 2009'a de DTP hejmara \u015Faredariy\u00EAn xwe ji 56'a hilda 98'a \u00FB bi v\u00EA yek\u00EA serkeft\u00EE ji van hilbijartinan derket. Di roja 11.12.2009'an de ji aliy\u00EA Dadgeha Yasaya Bingeh\u00EEn a Tirkiyey\u00EA ve hat girtin \u00FB ji damez\u00EAner\u00EA Ahmet Turk, Aysel Tugluk \u00FB Leyla Zana re heyta 5 salan siyaset hate qedexe kirin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/3/39/Ahmet_turk.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ehmed Turk Ehmed Turk siyasetmedarek\u00EE Kurd \u00FB serok\u00EA DTPy\u00EA y\u00EA niha ye. Di nava ref\u00EAn CHPy\u00EA de dest bi pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA dike \u00FB di sala 1973'an de dibe parlamenter\u00EA CHPy\u00EA y\u00EA M\u00EArd\u00EEn\u00EA. Di C\u00FBntaya le\u015Fker\u00EE ya 1980'\u00EE de t\u00EA girtin \u00FB di z\u00EEndana Amed\u00EA de dim\u00EEne. Di sala 1987'\u00EE de dikeve Sosyal Demokrat Halk Partisi (SHP) \u00FB wek\u00EE parlamenter\u00EA M\u00EArd\u00EEn\u00EA t\u00EA hilbijartin. Saleke \u015F\u00FBnde ew \u00FB \u00E7end parlamenter\u00EAn Kurd ji v\u00EA partiy\u00EA ji ber ku li Ewropa tevl\u00EE c\u00EEv\u00EEnek\u00EA derbar\u00EA pirsgir\u00EAka Kurd b\u00FBne t\u00EAn av\u00EAtin. Ehmed Turk \u00FB parlamenter\u00EAn din ku ji SHP'\u00EA veqetiyan partiyek n\u00FB bi nav\u00EA HEP'\u00EA damezrandin. Di sala 1994'\u00EE de bi tev\u00EE hin parlamenter\u00EAn Kurd t\u00EA girtin \u00FB 22 meh li girt\u00EEgeh\u00EA dim\u00EEne. Bi damezrandina DTPy\u00EA ve ew dibe yek ji serok\u00EAn v\u00EA partiy\u00EA."@ku . "Deniz Baykal siyasetmedarek\u00EE Tirkiy\u00EA ye \u00FB serokatiya CHP\u00EA dike. Sala 1959'\u00EE li Enqerey\u00EA zan\u00EEngeha dadnasiy\u00EA bidaw\u00EEdike \u00FB ji bo perwerdeya bilind di\u00E7e DYAy\u00EA. Di sal\u00EAn 60'\u00EE de di nava ref\u00EAn tevger\u00EAn xwendevanan de dest bi pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA dike. Di hilbijartin\u00EAn 14'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1973'\u00EE de wek\u00EE parlamenter\u00EA CHP\u00EA y\u00EA Antalyay\u00EA t\u00EA hilbijartin. Di nava CHP\u00EA de cihek\u00EA payebilind bidestdixe \u00FB t\u00EAkiliy\u00EAn w\u00EE bi B\u00FClent Ecevit re xurt dibin. Du caran di hik\u00FBmet\u00EAn Ecevit de dibe wez\u00EEr. Pi\u015Ft\u00EE c\u00FBntaya le\u015Fker\u00EE ya 1980'\u00EE bi qas\u00EE 5 salan nikare siyaset\u00EA bike. D\u00FBv re li dij\u00EE serok\u00EA CHP\u00EA w\u00EA dem\u00EA Erdal \u0130n\u00F6n\u00FC t\u00EAko\u015F\u00EEna serokatiy\u00EA dike. Gor\u00EE n\u00EAr\u00EEn\u00EAn ferm\u00EE ew kesek\u00EE bingeh-Qefqas\u00EE ye. L\u00EA \u00E7end caran li hinde rojnameyan bingeh-Ders\u00EEm\u00EEb\u00FBna w\u00EE hate niv\u00EEsandin. D\u00EEsa behsa endametiya w\u00EE ya h\u00EAz\u00EAn tar\u00EE y\u00EAn dewlet\u00EA j\u00EE t\u00EA kirin. Xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEna \u00EEdeolojiya ferm\u00EE ya Tirkiy\u00EA ye \u00FB di \u00E7ar\u00E7aviya w\u00EA de siyaseta xwe dime\u015F\u00EEne."@ku . "Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), nav\u00EA partiyeke siyas\u00EE ya Tirkiy\u00EA ye. Di 9'\u00EA rezber\u00EA 1923'\u00EE de ji aliy\u00EA damezr\u00EAner\u00EA Komara Tirkiy\u00EA Mustafa Kemal Atat\u00FCrk ve hatiye damezrandin. Yekem\u00EEn part\u00EE ya Komara Tirk e. Ji bo CHP\u00EA \"Partiya Atat\u00FCrk\", \"Partiya ku dewlet \u00E7\u00EAkiriye\" j\u00EE t\u00EA gotin. Heya sal\u00EAn 50'\u00EE tekane part\u00EE b\u00FB \u00FB r\u00EA ji partiy\u00EAn din r\u00EA nedihate h\u00EE\u015Ftin. Ji 1950 heya 1972 j\u00EE d\u00EEsa partiya navend\u00EE \u00FB sereke b\u00FB \u00FB gor\u00EE zagonan hinde avantaj\u00EAn w\u00EA heb\u00FBn. Tirkiye b\u00FBb\u00FB endam\u00EA NATOy\u00EA \u00FB pi\u015Fta xwe dab\u00FB c\u00EEhana rojava. Ji hundir ve j\u00EE dixwast wek\u00EE di dema Atat\u00FCrk de b\u00EA\u00EE demokras\u00EE, b\u00EA\u00EE \u00E7areserkirina pirsg\u00EEr\u00EAka Kurd \u00FB b\u00EA\u00EE kontrola zagonan li ser aboriy\u00EA \u00EEdareya xwe bike. CHP\u00EA dixwast wek\u00EE ber\u00EA bi ser\u00EA xwe desthilatdar be. L\u00EA herdu \u015Fer\u00EAn c\u00EEhan\u00EA li pa\u015F mab\u00FBn, kap\u00EEtal\u00EEzm dikete Tirkiy\u00EA \u00FB dinya bi her away\u00EE dihate guhertin. Di destp\u00EAka sal\u00EAn 1950'\u00EE de bi nav\u00EA \"\u015Fore\u015Fa sp\u00EE\" hin gavav\u00EAtin p\u00EAkdihatin."@ku . "W\u00EAne:Swinoujscie Herb. PNG \u015Awinouj\u015Bcie gundek li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat\u00EA Polonya ye. Gund\u00EA \u015Awinouj\u015Bcie nez\u00EEk\u00EA Powiat \u015Awinouj\u015Bcie \u00FB Woiwod\u015Faft Bat\u0131 Pomeranya ye."@ku . "Pir watey\u00EAn Delta hene. Deltayek di erdn\u00EEgar\u00EEy\u00EA da Delta, herfek\u00EE alfab\u00EAya yewnan\u00EE Heremek di N\u00EEj\u00EAr\u00EEya da, Delta (N\u00EEj\u00EAr\u00EEya) Modelek\u00EE mak\u00EEnan y\u00EA Lancia, Lancia Delta Sar\u00FBxek\u00EE emer\u00EEk\u00EE, Delta (sar\u00FBx) \u015Eirketek\u00EE balefiran y\u00EA emer\u00EEk\u00EE, Delta Air Lines Esker\u00EAn emer\u00EEk\u00EE y\u00EA mihum, Delta Force Nav\u00EAn pir bajaran di DYE da Delta (Alabama) Delta (Colorado) Delta (Iowa) Delta (Louisiana) Delta (Missouri) Delta (Ohio) Delta (Pennsylvania) Delta (Utah) Delta (Wisconsin) Delta Junction (Alaska) di Braz\u00EEl da Delta (Minas Gerais)."@ku . "Beta (bi herf\u00EA mezin \u0392, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03B2) herf\u00EA duy\u00EAm\u00EEn y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Alfa an j\u00EE alpha (bi yewnan\u00EE \u1F04\u03BB\u03C6\u03B1; bi herf\u00EA mezin \u0391, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03B1) herf\u00EA yekem\u00EEn y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye. Tamar\u00EAn v\u00EA herf\u00EA li herf\u00EA f\u00EEnek\u00EE alef ne. Ew herfa n\u00EE\u015Fanek\u00EE ser\u00EE gayek\u00EE p\u00EA\u015Fdikir. \u00CEro j\u00EE mera herf\u00EA alpha biger\u00EEne mera kane ser\u00EE gayek\u00EE bib\u00EEne."@ku . "Gamma (herf\u00EA mez\u00EEn \u0393, herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03B3) herf\u00EA s\u00EEs\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Pir watey\u00EAn Gamma hene. Ji herf\u00EA s\u00EEs\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ra li Gamma seke. Ji \u00E7alak\u00EEyek\u00EE atom\u00EE ra li \u00E7alak\u00EEya gamma seke. Gamma h\u00EAn j\u00EE ber\u00EA di m\u00EAd\u00EEs\u00EEn\u00EA da ji m\u00EEkrogram ra dihate bikaran\u00EEn. Ji yek\u00EA Gamma ra li Gamma (yeke) seke. Ji modelek\u00EE mak\u00EEnan y\u00EA Lancia ra li Lancia Gamma seke. Gamma nav\u00EE bajarek\u00EA di DYE, Missouri da ye. Ji w\u00EA bajar\u00EA ra li Gamma (Missouri) seke. Gamma pa\u015Fnav\u00EE Erich Gamma, \u00EEnformat\u00EEkerek\u00EE swisr\u00EE \u00FB serok\u00EE OTI (merkezek\u00EE teknoloj\u00EE), ye."@ku . "Delta (herf\u00EA mez\u00EEn \u0394, herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03B4) herf\u00EA \u00E7ar\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "W\u00EAne:Lage der kreisfreien Stadt Zwickau in Deutschland. png Zwickau di Sachsen, Almanya da W\u00EAne:Wappen Zwickau. svg Arm\u00EA Zwickau Zwickau bajarek di ba\u015F\u00FBr-rojavay\u00EA Sachsen, Almanya da ye. Ew pi\u015Ft\u00EE bajar\u00EAn Leipzig, Dresden und Chemnitz bajar\u00EA \u00E7ar\u00EEyem y\u00EA mezin li Sachsen e. Li Zwickau n\u00EAz\u00EEk\u00EE 97.100 kes dij\u00EEn. R\u00FBber\u00EA xwe 102,54 km\u00B2 e."@ku . "W\u00EAne:Map at zwettl. png Zwettl li Nemsa j\u00EAr Zwettl bajarek di herem\u00EA Nemsa j\u00EAr, Nemsa ye. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 4.000 kes dij\u00EEn. R\u00FBber\u00EA Zwettl 256 km\u00B2 e."@ku . "Epsilon (bi yewnan\u00EE \u1F12\u03C8\u03B9\u03BB\u03CC\u03BD; bi herf\u00EA mezin \u0395, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03B5) herf\u00EA p\u00EAnc\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye. Tamar\u00EAn v\u00EA herf\u00EA li herf\u00EA f\u00EEnek\u00EE he ne."@ku . "<math> \\psi(x) = \\frac{d}{dx} \\ln{\\Gamma(x)} = \\frac{\\Gamma'(x)}{\\Gamma(x)} </math> <math> \\psi(n) = H_{n-1} - \\gamma </math>, <math> H_n </math> - <math> n </math>, <math> \\gamma </math> <math> \\psi(1-x) - \\psi(x) = \\pi \\cot(\\pi x) </math> <math> \\psi(x+1) = \\psi(x) + \\frac{1}{x} </math> <math> \\psi(x) = \\ln(x) - \\frac{1}{2x} + \\sum_{n=1}^\\infty \\frac{\\zeta(1-2n)}{x^{2n}} </math> <math> \\zeta(x) </math> <math> \\psi(x) = \\sum_{n=0}^\\infty \\frac{1}{n+1} \\sum_{k=0}^n (-1)^k\\binom{n}{k}\\ln(x+k) </math> <math> \\frac{\\Gamma'(p/q)}{\\Gamma(p/q)} = -\\gamma - \\ln(2q) - \\frac{\\pi}{2}\\cot\\left(\\frac{\\pi p}{q}\\right) + 2 \\sum_{0<n<q/2}\\cos\\left(\\frac{2\\pi p n}{q}\\right)\\ln\\left(\\sin\\left\\right)</math>, <math> p, q </math>, <math> 0 < p < q </math>."@ku . "Hasret G\u00FCltekin sazbend \u00FB m\u00FBz\u00EEkerek\u00EE navdar e. Bi Kurd\u00EE \u00FB Tirk\u00EE stiriye. Di 2'\u00EA t\u00EErmeha 1993'\u00EE Hasret G\u00FCltekin tevl\u00EE fest\u00EEvala Pir Sultan Abdal li S\u00EAwas\u00EA dibe. Li wir Bozkurt \u00FB \u00EEslam\u00EEst\u00EAn fundamental\u00EEst di hotela bi nav\u00EA Madimak Oteli de dor li 35 hunermend, niv\u00EEskar \u00FB zanay\u00EAn Elew\u00EE \u00FB Kurd digirin \u00FB agir berdidin hotel\u00EA. Bi saetan li ber \u00E7av\u00EAn le\u015Fker \u00FB pol\u00EEs\u00EAn dewleta Tirk di\u015Fewitin \u00FB jiyana xwe ji dest didin. Di heman b\u00FByer\u00EA de ji aliy\u00EA t\u00EEm\u00EAn felatker \u00EAn dewlet\u00EA ve niv\u00EEskar\u00EA dewlet\u00EA Aziz Nesin t\u00EA felatkirin l\u00EA y\u00EAn din di navaagir de t\u00EAn hi\u015Ftin. G\u00FCltekin j\u00EE bi hovane jiyana xwe jidestdide."@ku . "Zeta herf\u00EA \u015Fe\u015F\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Logo ya amnesty international R\u00EAxistina Ef\u00FBy\u00EA ya Navnetewey\u00EE, (Amnesty International-AI), saziyek civak\u00EE ye ku maf\u00EAn mirovan \u00FB Danezana Gerd\u00FBn\u00EE Ya Maf\u00EAn Mirovan dipar\u00EAze ye. Ev saz\u00EE di heman dem\u00EA de li dij\u00EE, cezaya raman\u00EA, cezaya \u00EEdam\u00EA, \u00EA\u015Fkence \u00FB s\u00FBc\u00EAn siyas\u00EE j\u00EE diteko\u015Fe. Amnesty International di sala 1961'an de bi hewldana par\u00EAzerek\u00EE \u00EEngil\u00EEz ku ji bona serbestberdana du xwendekar\u00EAn port\u00FBgal\u00EE ku ji bona raman\u00EAn xwe hatib\u00FBn cezakirin ve hate avakirin. Ev tevger ji bo maf\u00EAn mirovan li her der\u00EA c\u00EEhan\u00EA kampanyayan dide me\u015Fandin. Ji hem\u00FB hikumetan, ji hem\u00FB b\u00EErdoz\u00EEy\u00EAn s\u00EEyas\u00EE \u00FB berjewendiy\u00EAn abor\u00EE \u00FB olan, serbixwe ye. Xebat\u00EAn w\u00EA gir\u00EAday\u00EE l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn terwende \u00FB standart\u00EAn civaka navnetewey\u00EE ye. R\u00EAkxistin li hember hed\u00EEsey\u00EAn binp\u00EAkirina maf\u00EAn mirovan, aktiv\u00EEst\u00EAn xwe y\u00EAn dilxwaz y\u00EAn li her der\u00EA c\u00EEhan\u00EA dixe tevger\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Wappen-stadt-bonn. svg Arma Bonn Bonn bajarek\u00EE Elmanyay\u00EE 20 km li ba\u015F\u00FBra K\u00F6ln e \u00FB li berav\u00EAn Rhine di s\u00EEnor\u00EAn her\u00EAm\u00EA federala Nordrhein-Westfalen de ye. Ew ji 1949an de heta 1990an paytexta Elmanyaya Rojava b\u00FB. L\u00EA ew heta 1999an d\u00EEsa navenda karger\u00EA Elmanyay\u00EA b\u00FB, ji 1998an de ew mezrekan yek bi yek \u00E7\u00FBne Berlin. \u00CEroj nif\u00FBsa Bonn dor 300.000 kes e."@ku . "Baden-W\u00FCrttemberg yek ji her\u00EAm\u00EAn Almanyay\u00EA ye \u00FB paytexta xwe Stuttgart e. Gor\u00EE nif\u00FBs \u00FB r\u00FBerda xwe ew s\u00EAyem mezintir her\u00EAma Almanyay\u00EA ye. S\u00EEnor\u00EAn w\u00EA bi her\u00EAm\u00EAn Rheinland-Pfalz, Hessen \u00FB Bayern h\u00EA ye. Ew li ba\u015F\u00FBr bi Sw\u00EEsre \u00FB li rojava j\u00EE bi Fransa t\u00EA s\u00EEnor kirin. S\u00EEnor\u00EAn w\u00EA ser Gola Boden re j\u00EE bi Aw\u00FBsturya re heye. Li Stuttgart b\u00EAtir hin bajar\u00EAn xweya giring wiha ne; Karlsruhe, Mannheim, Heidelberg, Ulm."@ku . "W\u00EAne:Neus1. jpg Poz Poz (bi Lat\u00EEn\u00EE nasus) organeke anatomiye di la\u015Fa mirov \u00FB la\u015F\u00EAn caneweran de ye, ku bi riya w\u00EA j\u00EEneweran hilmijkirin \u00FB b\u00EEngirtin bi riya pi\u015Fikan dibe. Poz roleke gelek gir\u00EEng dike bona pakirina ba ku derbase la\u015F\u00EA dibe bi riy\u00EA miw\u00EAn h\u00FBr ku di poz de heye."@ku . "Ferhengoka \u00EEngil\u00EEz\u00EE-kurd\u00EE Nasal Cavity: kun \u00FB valahiya poz Palate: panika dev Oral Cavity: dev \u00FB gep an g\u00FBp Lips: lev Jaw: lam Tongue: ziman Pharynx: hefik Epiglottis: dilik\u00EA ger\u00FBy\u00EA an p\u00FBk Larynx opening into pharynx: dev\u00EA navbera ger\u00FB \u00FB hefik\u00EA Larynx: ger\u00FB an qirik Esophagus: sorsorok an sor\u00EE\u00E7k Dev (bi lat\u00EEn\u00EE, cavitas oris) organeke ji organ\u00EAn s\u00EEstema giv\u00EArdar\u00EA (hezm\u00EA) ye ku bi riya w\u00EA mirov \u00FB caneweran xwarin\u00EA dixwin \u00FB av\u00EA vedixwin. Erka dev xwarin e ku bi riya diranan dic\u00FB ye, \u00FB mirov bi d\u00EAv dipey\u00EEve \u00FB deng dert\u00EEne bi riya zim\u00EAn dike. Daw\u00EE de me ageh kir ku erk\u00EAn d\u00EAv peyv\u00EEn, dengkirin, xwarin, vexwarin, ram\u00FBsandin \u00FB r\u00FBdem\u00EAn riw\u00EA mirov dide."@ku . "Dewleta Serbixweya Bayern li ba\u015F\u00FBr rojhelata Almanyay\u00EA dikeve \u00FB gor\u00EE r\u00FBerda xwe her\u00EAma her\u00EE mezina Almanyay\u00EA ye. Gor\u00EE nif\u00FBsa dih\u00EAwir\u00EEne j\u00EE, ji Nordrhein-Westfalen \u015Funda duyem mezintir her\u00EAm\u00EAn Almanyay\u00EA ye. S\u00EEnor\u00EAn w\u00EA bi her\u00EAm\u00EAn Baden-W\u00FCrttemberg, Hessen \u00FB dewleta serbixweya Th\u00FCringen \u00FB Sachsen re hene, li ba\u015F\u00FBra w\u00EA Aw\u00FBst\u00FBrya, ser Gola Boden re bi Sw\u00EEsre re \u00FB li rojhelat j\u00EE bi Komara \u00C7\u00EAkiyay\u00EA re heye. Bajar\u00EA her\u00EE mezin\u00EE Bayern M\u00FCnchen. Gor\u00EE mezinah\u00EEy\u00EAn xwe N\u00FCrnberg \u00FB Augsburg j\u00EE du bajar\u00EAn din\u00EAn gir\u00EEng\u00EAn Bayern in. \u00C7em\u00EA her\u00EE gir\u00EEng\u00EE Bayern Dan\u00FBb ye."@ku . "W\u00EAne:Tongue. agr. jpg Ziman Ziman yek ji organ\u00EAn ajal \u00FB mirovan e. Ziman mas\u00FBlkeke gir\u00EEng ji dev\u00EA mirov \u00FB caneweran e, reng\u00EA xwe sor e. Mirov bi zim\u00EAn dixwe, tamdike \u00FB diaxive. 17 mas\u00FBlk bi zim\u00EAn kontrol \u00FB lebat dike. Bi livik\u00EAn h\u00FBr ku ser riw\u00EA zim\u00EAn mirov bi \u015F\u00EEran\u00EE, tal\u00EE, tir\u015F\u00EE \u00FB \u015For\u00EE seh dike. Em dikarin bi al\u00EEkariya reseptor\u00EAn, ku li ser ziman, di kefika dev \u00FB li qirika me de cih digrin, tama xwarin \u00FB vexwarinan bigrin. Bi taybet\u00EE mirov dikare bi al\u00EEkariya reseptor\u00EAn li nav\u00E7eya ziman de cih digrin, ti\u015Ft\u00EAn tir\u015F tambike. Ji bo tamkirina ti\u015Ft\u00EAn tal, reseptor\u00EAn li pa\u015Fiya ziman berpirsiyar in. Em dikarin \u015For \u00FB \u015F\u00EEr\u00EEn bi al\u00EEkariya ser\u00EA ziman\u00EA xwe tam bikin."@ku . "Mecklenburg-Vorpommern yek ji her\u00EAm\u00EAn Almanyay\u00EA li bakura welat dikeve ye. Paytexta W\u00EAy\u00EA Schwerin e. Nav\u00EA Mecklenburg-Vorpommern di 12'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 1947an de wek 'Mecklenburg' hati b\u00FB navandin. Ji p\u00EA \u015Funda yekb\u00FBna Almanya re wek niha hat navandin. S\u00EEnor\u00EAn w\u00EA bi Derya Rojhelat, Brandenburg, Schleswig-Holstein, Niedersachsen \u00FB Polonya re hene. Li serbajar Schwerin b\u00EAtir bajar\u00EAn wek Rostock, Neubrandenburg j\u00EE di s\u00EEnora w\u00EA de dim\u00EAn."@ku . "Enk\u00EEd\u00FB karakterek\u00EE m\u00EEtoloj\u00EE y\u00EA Sumer\u00EA ye. Enk\u00EEd\u00FB heywanek\u00EE mezin e. Ew di ep\u00EEka Gilgame\u015F heval\u00EE Gilgame\u015F\u00EA ye \u00FB di v\u00EA \u00EAp\u00EEk\u00EA da t\u00EA din\u00EA \u00FB d\u00EEsa di v\u00EA \u00EAp\u00EEk\u00EA da dimire."@ku . "Howard Gardner ps\u00EEkologek\u00EE navdar \u00EA Amer\u00EEkay\u00EE ye. Li ser neurozan xebat\u00EAn w\u00EE hene \u00FB bi pirt\u00FBk\u00EAn xwe y\u00EE z\u00EErek t\u00EA nas\u00EEn. Ew yek ji kedkar\u00EAn hi\u015Fmendiya kompleks e. Ango ew q\u00EEma xwe bi test\u00EAn yekber\u00EE y\u00EAn ku hi\u015Fmendiya mirovan dip\u00EEv\u00EEn nayne \u00FB gor\u00EE tevl\u00EEhev\u00EE \u00FB kompleksb\u00FBna kesayetiy\u00EA p\u00EAw\u00EEst\u00EE bi test \u00FB norm\u00EAn n\u00FBjen \u00FB pirrber\u00EE dib\u00EEne. Malbata w\u00EE ji Almanya ne \u00FB ji ber Cih\u00FBb\u00FBna xwe sala 1938'\u00EE de reviyane DYAy\u00EA. Ew p\u00EAdiviya f\u00EElozofiy\u00EA di xebat\u00EAn der\u00FBn\u00EEnas\u00EE de dib\u00EEne \u00FB li ser f\u00EElozofiya neurozan gih\u00EE\u015Ftiye asteke bilind."@ku . "Rudolf Arnheim zanist\u00EA medyay\u00EA \u00FB psikolog\u00EA huner\u00EA ye. Hevwelatiyek\u00EE DYAy\u00EE y\u00EA Alman e. Yek ji al\u00EEgir\u00EAn anga\u015Fta Ge\u015Ftaltps\u00EEkoloj\u00EE (b\u00EAjeyeke Alman\u00EE ye Geschtalt t\u00EA niv\u00EEs\u00EEn \u00FB wateya w\u00EA di kurd\u00EE de n\u00EAz\u00EEk\u00EE b\u00EAjeya \"gi\u015Ft\u00EE\" ye) e. T\u00EA zan\u00EEn ev dibistana ps\u00EEkolojiy\u00EA li Almanyay\u00EA xwe dab\u00FB r\u00FBdan \u00FB pirran\u00EE j\u00EE li Almanya bip\u00EA\u015Fket\u00EE b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE bip\u00EA\u015Fketina R\u00EAbaza tevgerzaniy\u00EA li DYA \u00FB derketina be\u015F\u00EAn n\u00FB y\u00EAn ps\u00EEkolojiy\u00EA al\u00EEgir\u00EAn Ge\u015Ftalt\u00EA k\u00EAmtir b\u00FBn."@ku . "Ziman\u00EAn sem\u00EEt\u00EEk yek ji \u015Fax\u00EAn malbata ziman\u00EAn efr\u00EEqa \u00FB asyay\u00EE, li Efr\u00EEqaya Bakur rojhelat peres\u00EE b\u00FBn. Ew \u00EEroj ji al\u00EEya 280 milon kes t\u00EAn axaftin. Sem\u00EEt\u00EEk ji nav\u00EA, yek ji law\u00EAn N\u00FBh pexember, Sam\u00EE de t\u00EA ye \u00FB gor\u00EE Tewrat\u00EA gel\u00EE Rojhelata Nav\u00EEn bi piran\u00EE ji zayenda w\u00EE de t\u00EA ye."@ku . "Ziman\u00EAn afr\u00EEka \u00FB asyay\u00EE (ber\u00EA ziman\u00EAn ham\u00EE-semit\u00EEk) malbatek\u00EA ku ji ziman\u00EAn li Afr\u00EEkaya Bakur \u00FB Rojhelata Nav\u00EEn t\u00EAn axaftin p\u00EAk t\u00EA ye. Ew ji \u015Fe\u015F an penc \u015Faxan\u00EA bi tun\u00EE 350 zimanan (li wan n\u00EAz\u00EE 40 mirinn) \u00FB ji al\u00EEya 350 milyon axaft\u00EE p\u00EAk t\u00EA ye. * Afr\u00EEka \u00FB asyay\u00EE > 354 ziman, li wan 43 mirin, 347 milon axaft\u00EE: Afr\u00EEkaya Bakur, Rojhelata Nav\u00EEn Ziman\u00EAn Misir\u00EE> 1 ziman, mir: Misir\u00EE Berber\u00EE > 24 Zimanan, li wan 5 mirin, 13,5 milon axaft\u00EE: Maxr\u00EAb Ziman\u00EAn Sem\u00EEt\u00EEk > 62 ziman, li wan 28 mirin, 261 milon axaft\u00EE: Afr\u00EEkaya Bakur, Rojhelata Nav\u00EEn, N\u00EEvgirava Erebistan, Malta, Etiyopya Ziman\u00EAn Ku\u015Fit\u00EE > 47 ziman, li wan 2 mirin, 38 milon axaft\u00EE: Afr\u00EEkaya Bakur rojhelat Ziman\u00EAn Omot\u00EE > 27 ziman, 4 milon axaft\u00EE: Etiyopya, Sudan Ziman\u00EAn \u00C7ad\u00EE > 193 Ziman, li wan 7 mirin, 31 milon axaft\u00EE: \u00C7ad, N\u00EEjer, N\u00EEjerya"@ku . "Bertrand Cantat, 5'\u00EA adar\u00EA 1964'an de li Pau j\u00EA dayikb\u00FB, stranb\u00EAj\u00EA Koma Noir D\u00E9sir\u00EA ye."@ku . "Noir D\u00E9sir komek\u00EA rock ya fransizan\u00EA ye \u00FB derketin\u00EA w\u00EE j\u00EE bordoy\u00EE ye, salan 1980'an de xwe avakir. Stranb\u00EAjek karizmat\u00EEk, Bertrand Cantat, ev\u00EEnek\u00EA n\u00EEv\u00EEsar\u00EA ye, ev ku navan n\u00EEv\u00EEsar\u00EAn xwe dide n\u00EE\u015Fan. Endam\u00EAn din ya kom\u00EA Serge Teyssot-Gay bi g\u00EEtar, Denis Barthe bi bater\u00EE \u00FB Fr\u00E9d\u00E9ric Vidalenc (sala 1996'anda bi Jean-Paul Roy c\u00EEh guhartin) bi bas\u00EA ye. Kariyera Noir D\u00E9sir behtir\u00EE 20 salan \u00FB salan xwe di nav salan 1990'an da d\u00EEt."@ku . "Rheinland-Pfalz yek ji her\u00EAm\u00EAn Almanyay\u00EA ye li ba\u015F\u00FBr rojavaya welat\u00EA dikeve ye. Paytexta w\u00EA Mainz e. S\u00EEnor\u00EAn w\u00EA bi her\u00EAm\u00EAn Nordrhein-Westfalen, Hessen, Saarland, Baden-W\u00FCrttemberg \u00FB dewlet\u00EAn Bel\u00E7\u00EEka, Fransa \u00FB Luksemburg re hene. \u00C7em\u00EAn w\u00EA her\u00EAm\u00EAn\u00EA gir\u00EEng Rhein, Mosel, Saar \u00FB Lahn in."@ku . "Kendava Baffin an Baffin Bay deryeyek qirax\u00EA li bakura Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk de ye. Ew navbera Gr\u00F6nland \u00FB ar\u015F\u00EEpel\u00EAn Kanaday\u00EAn arkt\u00EEk dim\u00EA \u00FB di ser tengava Davis re dig\u00EAh\u00EA Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk, \u00FB li bakur di Smithsund re, li rojava di Lancastersund \u00FB Jonessund re bi Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk ve t\u00EA gir\u00EAdan. Ew di 1585an de ji al\u00EEya John Davis hat ke\u015Ff kirin, l\u00EA bi nav\u00EA William Baffin, ew kes\u00EE di 1616an de cara p\u00EA\u015Fin t\u00EA re derbaz b\u00FBy\u00EE, hat navandin. Dera w\u00EAy\u00EA her\u00EE k\u00FBr dig\u00EAh\u00EA 2905 m. Di w\u00EA de girav k\u00EAm in \u00FB encax hin\u00EAn bi\u00E7\u00FBk hene. W\u00EAne:Iceberg at Baffin Bay. jpg Eysberg di Baffin de"@ku . "La\u015Fa mirov binyateke sir\u00FB\u015Ftiye (physical) \u00FB sergihayiye (entire) ji organ\u00EEzma z\u00EEndewera mirov\u00EE (human being). La\u015F\u00EA mirov ji ser, milan, du lingan, \u00FBst\u00FB, pi\u015Ft, bejn, p\u00EE, zik \u00FB s\u00EEng p\u00EAk t\u00EA ye. Bilindiya nav\u00EEn ya mirov\u00EA mest der dor\u00EA 1.6 m(5_6 ling) wek dir\u00EAj\u00EE. Zikmak\u00EE yan cenet\u00EEks roleke gir\u00EEng dil\u00EEze di pirsgir\u00EAka dir\u00EAjiya bejna mirov bi riya c\u00EEn\u00EEs(genes). Em dib\u00EAjin la\u015Fa yan gede mirov ji mirov\u00EA sax, \u00FB ji mirov\u00EA mir\u00EE re dib\u00EAjin cendek. La\u015Fa mirovan ji tev\u00EEnek, ewzan(organan), \u015Faneyan \u00FB s\u00EEstem\u00EAn f\u00EEziyoloj\u00EE. La\u015Fa mirovan bi riya zanista anatom\u00EE t\u00EA xwandin bo be\u015F\u00EAn geda mirov wer\u00EA fehmkirin \u00FB nexwe\u015Fiy\u00EAn neyeksan wer\u00EA nas\u00EEn."@ku . "Tengava Korey\u00EA tengaveke Deryaya Rojhelata \u00C7\u00EEn\u00EA \u00FB Deryaya Japon bi hev ve gir\u00EA dide ye. Ew li bakur bi N\u00EEvgirava Korey\u00EA, li ba\u015F\u00FBr bi girav\u00EAn Japonyay\u00EA Kyu\u015Fu \u00FB Hon\u015F\u016B t\u00EA dorp\u00EA\u00E7 kirin. K\u00FBrah\u00EEya w\u00EA n\u00EAz\u00EE 90 mitir e \u00FB bi girav\u00EAn Tsu\u015Fima t\u00EA parva kirin. Ew tengava b\u00FBy\u00EA du paran li rojhelat ew hin caran tengava Tsu\u015Fima, li rojava j\u00EE wek Tengava Chosen t\u00EA navandin."@ku . "Tengava Davis navbera Gronland \u00FB Girava Baffin ya Kanadaya di nav\u00E7eya Nunavut de dim\u00EA ye. Nav\u00EA tengav\u00EA ji dah\u00EAner\u00EE \u00CEng\u00EEl\u00EEz John Davis (1550\u20131605), de t\u00EA ye."@ku . "Movik hest\u00EEyek\u00EA la\u015F\u00EA lawir\u00EAn movikdar e ko masiya pi\u015Ft\u00EA p\u00EAkdi\u00EEnin. Di la\u015F\u00EA mirovan da bi awayek\u00EA asay\u00EE 33 movik hene."@ku . "Di j\u00EEnewerzanist\u00EE da, movikdar ji wan lawiran a dih\u00EAt gotin ko hest\u00EEy\u00EA pi\u015Ft\u00EA anko movik hene. Heta niha n\u00EAz\u00EE 57,739 tuxm anko specise ji movikdaran hatine wesifandin. werara movikdaran 530 milyon salan ber\u00EE niha li qonaxa ber\u00EEkamberiyan dest p\u00EA b\u00FB. Movikdar bin-tayek ji tay\u00EA davdaran ji silsile ya lawiran in. Movikdar mezintir\u00EEn bin-tay\u00EA davdaran in \u00FB gelek lawiran berniyas ji v\u00EE bintay\u00EE ne. mas\u00EE, duj\u00EE, mirx anko balinde, xi\u015Finde \u00FB memikdar (ji wan j\u00EE mirov) ji movikdaran in."@ku . "Program\u00E7\u00EAker ew kese ku program\u00EAn komputeran \u00E7\u00EA dike an p\u00EA\u015F dixe re t\u00EA gotin. Ew bi \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE Developper, Coder an Software developper t\u00EA nav kirin. Program, ziman\u00EAn komputerava t\u00EAn nivis\u00EA. Ji van zimanan hinek: C, Java, Perl."@ku . "Firdews\u00EE yan j\u00EE Eb\u00FB l-Qasim Hesen ibn El\u00EE T\u00FBs\u00EE niv\u00EEskarek\u00EE faris\u00EE y\u00EA sedsala 10'an e. M\u00EEna ji n\u00FB ve avaker\u00EA ziman\u00EA faris\u00EE hatiye binavkirin. W\u00EE destana her\u00EE mezin a fars\u00EE, bi nav\u00EA \u015Eahname (Pirt\u00FBk\u00EAn Keyan) nivisiye. Ev pirt\u00FBk bandorek mezin li ser w\u00EAje \u00FB hunera fars\u00EE kiriye. Firdews\u00EE, li gund\u00EA Bajiy\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE T\u00FBs\u00EA li Xorosan\u00EA (\u00CEran) ber b\u00EE sal\u00EAn 940'\u00EE ji dayik b\u00FBye \u00FB berb\u00EE sal\u00EAn 1020'\u00EE jiyana xwe ji dest daye."@ku . "Saarland yek ji her\u00EAm\u00EAn Almanyay\u00EA, li ba\u015F\u00FBr rojavaya Almanya dikeve ye. Ew bi her\u00EAm\u00EA Rheinland-Pfalz \u00FB dewlet\u00EAn Fransa \u00FB Luksemburg t\u00EA s\u00EEnor kirin. Ew bi her\u00EAma Fransay\u00EA Lorraine, welata Luksemburg, \u00FB Rheinland-Pfalz \u00FB nav\u00E7eya Bel\u00E7\u00EEka Wallonya ve nav\u00E7eya Saar-Lor-Lux p\u00EAk t\u00EEne. \u00C7em\u00EA Saarland\u00EA her\u00EE dir\u00EAj, y\u00EA ku nav\u00EA xwe daye her\u00EAm\u00EA, Saar e. Hin \u00E7em\u00EAn din\u00EAn giring Mosel, Blies, Prims, Nied \u00FB Nahe in. W\u00EAne:Saarland karte neu. png"@ku . "Riad paytexta Erebistana Siy\u00FBd\u00EE \u00FB bi nif\u00FBsa 4.328.067 kes e . Riyad di gelek al\u00EEyanda wek abor\u00EE \u00E7enday\u00EE \u00FB karger\u00EE dewlet\u00EA ye. Riad di nav\u00EEna N\u00EEvgirava Ereb\u00EEstan di nav\u00E7eya Necad de ye. Ew 612 m. ji d\u00FB\u015Fa derya bilindtir e \u00FB bi \u00E7olan hatiye doprp\u00EA\u00E7 kir\u00EE ye."@ku . "Eseded\u00EEn \u015E\u00EErk\u00FBh\u00EA kur\u00EA \u015Ead\u00EE generalek\u00EE misilman\u00EE ku bi esl\u00EE xwe Kurd b\u00FB. Ew ap\u00EA Selahed\u00EEn\u00EA Ey\u00FBb\u00EE b\u00FB. Ew di sala 1169'an de mir."@ku . "Almanya ki 16 her\u00EAman p\u00EAk t\u00EA ye. Gor\u00EE r\u00FBerda xwe ya her\u00EE mezin Bayern ya her\u00EE bi\u00E7\u00FBk j\u00EE Bremen e. Ew her\u00EAman bi piran\u00EE ji p\u00EA \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn re di 1949an de hatin ava kirin. Derve Saarland, ya ku p\u00EA \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn re di xak\u00EAn Fransa de b\u00FB \u00FB di 1957an de teva Almanyaya Federal b\u00FBb\u00FB. Ew wek her\u00EAm j\u00EE ji p\u00EA yekb\u00FBna Almanyay\u00EA di 1990an de da zan\u00EEn."@ku . "Ar\u00EEkareka Kesok\u00EE a D\u00EEg\u00EEtal (PDA), komputereka dest\u00EE an komputerka serlep e. PDA bi nav\u00EAn Komputera Pocket an j\u00EE Komputera Palmtop j\u00EE di\u00EAn niyasin. Pirraniya AKD-y\u00EAn n\u00FB xwediy\u00EAn \u015Fa\u015Fe y\u00EAn reng\u00EE ne \u00FB \u015Fiyan\u00EAn dng-\u00FB-reng\u00EE l\u00EA hatine z\u00EAdekirin. Pirraniya wan niha dikarin wek\u00EE telefon, torgerr \u00FB am\u00EEr\u00EAn dest\u00EE y\u00EAn deng-\u00FB-reng\u00EE bih\u00EAnbikaran\u00EEn. AKD ya p\u00EA\u015F\u00EEn Casio ya PF-15115-36 b\u00FB ko li meha Gulana 1983\u00EA derkevt. John Sculleyd\u00EEwaniy\u00EA bicihker \u00EA serek\u00EE anko CEO ye w\u00EE \u00E7ax\u00EE y\u00EA kompaniyaya Apple Komputr\u00EA, li sala 192\u00EA, dema behsa Apple Newton\u00EA dikir, jibo cara p\u00EA\u015F\u00EEn zarava PDA\u00EA bi kar an\u00EE. Nim\u00FBney\u00EAn her\u00EE n\u00FB y\u00EAn AKD liser windows Mobile, Palm OS, Symbian an Android\u00EA kar dikin. Kompniyay\u00EAn m\u00EEna Nokiay\u00EA, Apple Inc. \u00EA, Samsung\u00EA \u00FB HTCy\u00EA berhem\u00EEn\u00EAn seek\u00EE y\u00EAn nim\u00FBne\u00EAn serkevt\u00EE y\u00EAn AKDyan in ko piraniya wan wek\u00EE telefon\u00EAn ber\u00EEk\u00EA j\u00EE dih\u00EAn bikaran\u00EEn."@ku . "Apple Inc. , \u015F\u00EErketek avak\u00EAr\u00EA elektron\u00EEk\u00EE ya Amer\u00EEka ye. Apple PC, niv\u00EEsbariya komputer\u00EA, \u00FB ti\u015Ft\u00EAn komputer\u00EA \u00E7\u00EAdike \u00FB ar\u00EEk\u00EAr\u00EE dike."@ku . "Visual Basic, zimanek\u00EA bername\u00E7ekirin\u00EA ye, bingeh\u00EA v\u00EA ser BASIC hat\u00EA \u00E7\u00EAkirin, niv\u00EEsbar\u00EE ji aliya Microsoft hat\u00EA niv\u00EEsandin."@ku . "Di la\u015Fkel\u00EA\u015F\u00EEy\u00EA da, masiya pi\u015Ft\u00EA anko st\u00FBna movikan st\u00FBnek e ko di kevit pi\u015Fta la\u015Fqolik\u00EA lawir\u00EAn movikdar \u00FB ji 33 heta 35 movikan p\u00EAk hatiye."@ku . "Di la\u015Fkel\u00EA\u015Fiy\u00EA da, la\u015Fqolik nav\u00EA wan par\u00E7ey\u00EAn la\u015F\u00EE ye ko dibin ar\u00E7ey\u00EAn serek\u00EE \u00FB pel (anatom\u00EE) anko dest\u00FBp\u00EA \u00FB ser (anatom\u00EE) dih\u00EAn ser. Di la\u015F\u00EA mirovan \u00FB piraniya lawir\u00EAn movikdar da, la\u015Fqolik ji s\u00EEng, zik, pi\u015Ft\u00EA p\u00EAk dih\u00EAt."@ku . "Di j\u00EEnewerzanist\u00EE da, tuxm anko species yek ji bingeh\u00EEntir\u00EEn yek\u00EEn\u00EAn sinfandina j\u00EEnewerzanist\u00EE ya j\u00EEneweran e. Her tuxmek ji j\u00EEneweran endamwer\u00EAn weha bi xve ve digirit ko ji ber hind\u00EA ko bavkalikek\u00EA hevpi\u015Fk\u00EA n\u00EAz\u00EEk heye ji al\u00EEy\u00EA ruxsar, la\u015Fkel\u00EA\u015F\u00EE, erkzanist\u00EE, \u00FB b\u00FBmay\u00EEkzanist\u00EE ve xwed\u00EEy\u00EAn saloxet\u00EAn wekhev in. Pir caran, nav\u00EAn lawiran di ziman\u00EA axivtin\u00EA da ne wek\u00EE nav\u00EAn wan di sinfandina j\u00EEnewerzanist\u00EE da ne. Ji bo m\u00EEnak, nav\u00EA se bin-tuxmek\u00EA gurgan in."@ku . "Erkzanist anko f\u00EEzyoloj\u00EE zanist\u00EA erk\u00EAn m\u00EEkan\u00EEk\u00EE, f\u00EEz\u00EEk\u00EE \u00FB j\u00EEk\u00EEmyay\u00EE y\u00EAn endamwer\u00EAn j\u00EEnewer e. Bi awayek\u00EA kevne\u015Fop\u00EE, erkznist dab\u00EA\u015F\u00EE erkzanista giyay\u00EE \u00FB lawir\u00EE dibit, l\u00EA di rast\u00EEy\u00EA da binemay\u00EAn erkzanist\u00EE glemper\u00EE ne \u00FB ji bo herduan wek hev in."@ku . "Dewleta Serbixweya Sachsen yek ji Her\u00EAm\u00EAn Almanyay\u00EA ye. Ew li bakur Brandenburg, li bakur rojava Sachsen-Anhalt, rojava dewleta serbixweya Th\u00FCringen \u00FB ba\u015F\u00FBr rojava dewleta serbixweya Bayern t\u00EA s\u00EEnor kirin. D\u00EEsa s\u00EEnor\u00EAn w\u00EA ba\u015F\u00FBr bir \u00C7ek \u00FB rojhelat Polonya re heye. Paytexta w\u00EA Dresden e. Bajar\u00EAn w\u00EA her\u00EAm\u00EAy\u00EE her\u00EE mezin Leipzig, Dresden \u00FB Chemnitz in. Ji p\u00EA yekb\u00FBna Almanyay\u00EA re nif\u00FBsa w\u00EA n\u00EAz\u00EE 600.000 kes k\u00EAm b\u00FB."@ku . "Dewleta Serbixweya Th\u00FCringen yek ji her\u00EAm\u00EAn Almanyay\u00EA ye. Ew bi federal dewlet\u00EAn Sachsen li rojhelat \u00FB ba\u015F\u00FBr rojhelat, Sachsen-Anhalt li bakur \u00FB bakur rojhelat, Niedersachsen li bakur rojava, Hessen li bakur \u00FB Bayern li ba\u015F\u00FBr, t\u00EA s\u00EEnor kirin. Ew yek ji s\u00EA federal dewlet\u00EAn Almanyay\u00EA ku di nav\u00EE xwe de Freistaat ango dewleta serbixwe dih\u00EAwir\u00EEne ye. Paytexta w\u00EA Erfurt e, l\u00EA Jena j\u00EE wek navenda abor\u00EE \u00FB hevotin\u00EA ye. Th\u00FCringen di nav\u00EEna Almanyay\u00EA de dim\u00EA \u00FB s\u00EEnor\u00EAn xwey\u00EAn bi her\u00EAm\u00EAn din ve \u00FB dir\u00EAjah\u00EEy\u00EAn wan s\u00EEnoran wiha ne; Hessen (270 km), Bayern (381 km), Sachsen (265 km), Sachsen-Anhalt (296 km) \u00FB Niedersachsen (112 km). Ew bi Sachsen-Anhalt \u00FB Sachsen ve di navenda Almanya de dim\u00EA ye. Dir\u00EAjah\u00EEya xweya her\u00EE fireh\u00EA bakur-ba\u015F\u00FBr\u00EE 160 km, y\u00EA rojava-rojhelat\u00EE j\u00EE 198 km e."@ku . "Sachsen-Anhalt yek ji Her\u00EAm\u00EAn Almanyay\u00EA ye. Paytexta w\u00EA her\u00EAm\u00EA Magdeburg e. Ew bi Niedersachsen, Brandenburg, Sachsen \u00FB Th\u00FCringen t\u00EA s\u00EEnor kirin."@ku . "Schleswig-Holstein her\u00EAma Almanyay\u00EA her\u00EE bakura. Paytexta w\u00EA Kiel e. Bi r\u00FBerdeke 15.761,4 km\u00B2, ji Saarland \u015Funda ew her\u00EAma duyem bi\u00E7\u00FBk\u00EA Almanyay\u00EA ye. S\u00EEnor\u00EAn w\u00EA li bakur bi Danimarka, ba\u015F\u00FBr Hamburg, Mecklenburg-Vorpommern \u00FB Niedersachsen re hene."@ku . "W\u00EAne:Treaty of Verdun. svg Parvekirina \u00CEmperatoriya Frankan di Peymana Verdun\u00EA di 843'an de \u00CEmperatoriya Rom\u00EA ya P\u00EEroz \u00EEmperator\u00EEyeke d\u00EErok\u00EEy\u00EA di nav\u00EEna Ewropay\u00EA de serwer\u00EE ajot\u00EE b\u00FB. Ew di sala 800'an de ji p\u00EA Karl\u00EA Mezin b\u00FB \u00EEmperator re hat demezrandin \u00FB di 1806'an de ji p\u00EA Napoleon b\u00FB \u00EEmperator re hilwa\u015F\u00EE ye. K\u00EAnge Charlemagne mir \u00CEmperatoriya Frankan di navbera law\u00EAn w\u00EE de hat par kirin. L\u00EA ji p\u00EA gelek yekb\u00FBn \u00FB \u015Funda parvakirinan de ew ji p\u00EA Paymena Verdun\u00EA di 843'an re bi daw\u00EE wiha parva b\u00FB: Fransaya Rojava, Lotharingia \u00FB Fransaya Rojhelat. Ji p\u00EA w\u00EA parva b\u00FBn\u00EA re \u00CEmperator\u00EAn Fransaya Rojhelat \u00EEmperatoriya xwe wek \"\u00CEmperatoriya Rom\u00EA ya P\u00EEroz\" navandin. Di sedsala 17'an de \u00EEmparator\u00EE di \u015Eer\u00EA Sih Salan de (1618-1648) leriz\u00EE b\u00FB. Di w\u00EA \u015Fer\u00EA de n\u00EAz\u00EE sed\u00EE de sih gel\u00EE xwe hat ku\u015Ftin \u00FB hin xak\u00EAn w\u00EA ji dest der ketin. W\u00EAne:HRR 10Jh. jpg \u00CEmperatoriya di 1000'an de"@ku . "Evdila Demirba\u015F \u015Faredar\u00EA Sur \u00EA ya Amed\u00EA ye. Abdullah Demirta\u015F di sala 1966an de li bajar\u00EA Diyarbekir\u00EA, li nav\u00E7eya Lic\u00EA, li gund\u00EA S\u00EEs\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye. W\u00EE dibistana sereayt\u00EA li Diyarbekir\u00EA li dibistana Suleyman Naz\u00EEf, pa\u015F\u00EA li El\u00EE Emir\u00EEy\u00EA, li l\u00EEseya meslek\u00EA \u00FB li Elez\u00EEz\u00EA j\u00EE di Zan\u00EEngeh\u00EA de be\u015Fa Fen \u00FB Edeb\u00EEyat\u00EA xwend\u00EEye. Ji sala 1990\u00EE \u00FB heta sala 2004an di nava xebata send\u00EEqeya mamostan de ye. Di nava Egit-Sen \u00FB Egit-Birsen\u00EA de \u00E7alak e. Hem li M\u00EArd\u00EEn\u00EA \u00FB hem j\u00EE li Diyarbekir\u00EA serokat\u00EEya wan kir\u00EEye. W\u00EE ji sala 1987an heta sala 2000\u00EE mamostet\u00EEya felsef\u00EA kir\u00EEye. Di dema mamostet\u00EEya xwe de du caran surg\u00FBn dibe \u00FB ji sebeb\u00EA doza perwerdeya bi ziman\u00EA zikmak\u00EE bo zarok\u00EAn kurdan dike, ji mamostet\u00EEy\u00EA t\u00EA av\u00EAtin. Di hilbijartina 2004an de wek serok\u00EA \u015Earedariya S\u00FBr\u00EA t\u00EA hilbijartin. Demirba\u015F, di dema serokat\u00EEya \u015Faredar\u00EEy\u00EA de j\u00EE bi xebat\u00EAn xwe y\u00EAn ji bo paraztina kultura kurd\u00EE \u00FB di xebat\u00EAn \u015Faredar\u00EEy\u00EA de bikaran\u00EEna ziman\u00EA kurd\u00EE bala dewlet\u00EA dik\u015F\u00EEne \u00FB niha j\u00EE di derbar\u00EA w\u00EE de 12 l\u00EApirs\u00EEn hatine vekirin, hin ji wan h\u00EA j\u00EE t\u00EAn me\u015Fandin. Demirba\u015F bo xizmet\u00EAn xwe y\u00EAn \u015Faredar\u00EEy\u00EA \u00FB xebat\u00EAn ziman \u00FB \u00E7and\u00EE gelek xelat j\u00EE wergitine. Di 14'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 2007an Dadgeha Dewlet\u00EA ya Bilind a Tirkiy\u00EA bi sedema biryara \u015Earedariya S\u00FBr\u00EA ya \"Di kar \u00FB xebat\u00EAn \u015Faredariy\u00EA de pirziman\u00EE\" \u015Earedar\u00EA S\u00FBr\u00EA ya Amed\u00EA bir\u00EAz Abdullah Dem\u00EErba\u015F ji wez\u00EEf\u00EA girt \u00FB mecl\u00EEsa \u015Earedariya S\u00FBr\u00EA feli\u015Fand. Dadgeh\u00EA biryara xwe weha a\u015Fkere kirib\u00FB: \u201DSerok\u00EA \u015Earedariya Sur\u00EA Abdullah Demirba\u015F, biryara \u015Faredariyeke pirziman\u00EE daye. Ev biryara pirziman\u00EE ya \u015Faredariy\u00EA li dij qanun\u00EAn Tirkiy\u00EA ye, li dij qan\u00FBna bingeh\u00EEn a Tirkiy\u00EA ye \u00FB Tirkiy\u00EA per\u00E7e dike. \u201D"@ku . "Hirm\u00EE dareke bi f\u00EAk\u00EE ye. Rehek\u00EA xwe bi s\u00EAvan ve ji bin malbata Maloideae de di fam\u00EEleya Rosaceae (fam\u00EEleya gulan) de ye. Bi hirmiy\u00EAn \u00E7ol\u00EA re dib\u00EAjin \u015Fikok. Nav\u00EAn w\u00EA y\u00EAn din ew in: Girsik Herm\u00EE Kar\u00E7ik Kereg\u00EAj AGAHDARIYA Z\u00CADE HIRM\u00CE / HIRME P\u00CER\u00DBS KOMMON\u00CES Dara hirm\u00EEy\u00EA 5- 8 metroyan bejn\u00EA tav\u00EAje. Piran\u00EE \u00E7iq\u00EAn w\u00EA ber bi evraz radibin. Darek belg kesk e, rex\u00EAn belg\u00EAn w\u00EA zirav \u00FB xetxet in (mi\u015Far\u00EE - birek\u00EE). Biharan kul\u00EElk\u00EAn sp\u00EE vedike kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA mezinin. Di piran\u00EEya daran de bizir\u00EAn n\u00EAr \u00FB m\u00EA ji dar\u00EAn cuda (y\u00EAn c\u00EEran) peyda dibin. Ber\u00EA kul\u00EElk\u00EEn \u00E7iq\u00EAn j\u00EAr, p\u00EAre y\u00EA li g\u00FBpikan, daw\u00EEy\u00EA j\u00EE kul\u00EElk\u00EAn \u00E7iq\u00EAn n\u00EEvek\u00EA vedibin. Ji w\u00EA kul\u00EElk\u00EA butik (\u00E7avik) \u00E7\u00EAdibe \u00FB ew j\u00EE dibe hirm\u00EE. Hirm\u00EE pirreng in. Y\u00EAn zer, sorekesk, kesk \u00FB sip\u00EE hene. Hirm\u00EE f\u00EAq\u00EEyek bi dindik e, (s\u00EEsik) dindika w\u00EA nerm e l\u00EA ji dervey\u00EE dindik\u00EA t\u00EAde madeyek wek x\u00EEz (qum) \u00FB ax\u00EA heye. Hinek hene ew bizr\u00EA xwe ji dara c\u00EEran nast\u00EEne \u00FB b\u00EA bizr e. Di din\u00EA de 20 awa \u00FB 200 c\u00FBrey\u00EAn hirm\u00EEyan hene. Hirm\u00EE f\u00EAq\u00EEyek hav\u00EEnk\u00EE, pay\u00EEzk\u00EE \u00FB zivistank\u00EE ye. Tirk ji hem\u00EE lewn\u00EA wan re dib\u00EAn Armut. L\u00EA bi tin\u00EA em Kuranc li gor c\u00FBreyan nav\u00EAn cih\u00EA l\u00EA dikin. Ji y\u00EAn bi\u00E7\u00FBk (h\u00FBrik), pir bi x\u00EEz \u00FB gewr\u00EEgir re dib\u00EAj\u00EEn girsik (kursik). Ji y\u00EAn mezin re hirm\u00EE, ji y\u00EAn b\u00EA dindik re m\u00EAlaq\u00EE \u00FB c\u00FBreyek kesk \u00EA zivistank\u00EE heye, tama w\u00EA tir\u015F an j\u00EE miz e j\u00EAre dib\u00EAjin \u015Fir\u00EEya (\u00E7ir\u00EEya). Welat \u00FB d\u00EErok: Welat\u00EA hirm\u00EEy\u00EA Mezopotamya \u00FB Asya P\u00EA\u015F\u00EEn e. Ji wir derbas\u00EE welat\u00EAn Ewropa \u00FB dever\u00EAn din b\u00FBne, an j\u00EE teyr\u00EAn ko\u00E7er bizr\u00EA w\u00EA di zik\u00EA xwe de birine welat\u00EAn din. D\u00EEroka w\u00EA nay\u00EA zan\u00EEn l\u00EA ti\u015Ft\u00EA t\u00EA zan\u00EEn, di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EA de di meden\u00EEyeta Et\u00EE yan de werzevan\u00EE (bax\u00E7ey\u00EAn f\u00EAq\u00EEyan) dihat kirin. Hirm\u00EE ne tin\u00EA wek f\u00EAq\u00EE t\u00EA xwarin, herwaha eraq, \u015Ferab, werm\u00FBt \u00FB alkol\u00EAn din, xwe\u015Fav, r\u00EA\u00E7al, ava f\u00EAq\u00EE \u00FB jibo ser pastan \u00FB kekan j\u00EE t\u00EAt bikaran\u00EEn. Di dema me de j\u00EE bi w\u00EE reng\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Dara w\u00EA j\u00EE ji ber ku nerm e \u00FB xwe\u015F c\u00EEla digire, j\u00EA enstr\u00FBment \u00FB hacet\u00EAn muz\u00EEk\u00EA \u00FBhwd t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin. T\u00EAdah\u00EE: Karbond\u00EEh\u00EEdrat, \u015Fekir, kolestrol, fosfor, kals\u00EEy\u00FBm, hasin, sodyom, potasy\u00FBm, magnezy\u00FBm, IU V\u00EEtam\u00EEn A, B1, B2, B6, C. E, as\u00EEd\u00EAn flor\u00EEk \u00FB hwd. Li ser hirm\u00EEy\u00EA pispor dib\u00EAjin: \u201CHirm\u00EE bi taybet west\u00EEyana hi\u015F dibor\u00EEne, to\u015Fp\u00EEy\u00EAn (bez\u00EAn xwe berdidin, y\u00EAn n\u00EAm p\u00EA dikevin, y\u00EAn \u015F\u00EAlav\u00EA tav\u00EAjin) bi awayek aheng\u00EE dixebit\u00EEne. Di hundir\u00EA xwe de gelek v\u00EEtam\u00EEn B \u00FB fosfor\u00EA dihew\u00EEne. Jibo mirovan pir bi k\u00EAr e, l\u00EA jiboy ku mirov s\u00FBd\u00EA (fayd\u00EA) j\u00EA bigire, div\u00EA bi zik\u00EA birs\u00EE (bir\u00E7i) b\u00EA xwarin\u201D. Hirm\u00EE gur\u00E7ikan dixeb\u00EEt\u00EEne, gemar \u00FB bermay\u00EAn di r\u00FBvikan de mane tav\u00EAje der \u00FB r\u00FBvikan paqij dike. As\u00EEt \u00FB xw\u00EAy\u00EAn nav xw\u00EEn\u00EA dav\u00EAje. Ji kes\u00EAn ku nexwe\u015F\u00EEy\u00EAn movik \u00FB baw\u00EEb\u00FBn\u00EA p\u00EAre heye, pir bi k\u00EAr e. Hirm\u00EE b\u00EAxw\u00EEn\u00EEy\u00EA ji hol\u00EA radike, reh \u00FB r\u00EE\u015Fan bi h\u00EAz dike. Li henber nexwe\u015F\u00EEyan h\u00EAzb\u00FBn\u00EA p\u00EAk t\u00EEne. Hirm\u00EE ji ber ku to\u015Fp\u00EEya tifa dev \u00FB avz\u00EAy\u00EAn (\u00EEfrazat) r\u00FBvikan z\u00EAde dike, her\u00E7end t\u00EAde % 15 \u015Fekir hebe j\u00EE jibo nexwe\u015F\u00EAn \u015Fekir b\u00EA xisar e. Roj\u00EA 200 gr xwarina hirm\u00EEy\u00EA \u00E7u xisar\u00EA nade. Ji ber ku hezma w\u00EA zehmet e, y\u00EAn ar\u00EA\u015Fey\u00EAn a\u015F\u00EEk\u00EA p\u00EA re heye, bila ava w\u00EA vexwin yan j\u00EE xwe\u015Fava w\u00EA \u00E7\u00EAkin. K\u00EArhat\u00EE:1- Destava zirav (\u00EEdrar-m\u00EEz) z\u00EAde dike. 2- Jibo av\u00EAtina kevir \u00FB x\u00EEz\u00EAn nav mahsen\u00EA dibe al\u00EEkar. 3- Tek\u00FBz xebit\u00EEna gul\u00E7\u00EEskan (gur\u00E7ik) p\u00EAk t\u00EEne. 4- Xw\u00EEn\u00EA paqij dike. 5- Zixt (tans\u00EEyon) \u00EA dadixe. 6- Dibe al\u00EEkar\u00EA tek\u00FBz xebit\u00EEna to\u015Fp\u00EEyan (bez\u00EAn n\u00EAm berdan\u00EA). 7- B\u00EAxew\u00EEy\u00EA hilt\u00EEne (radike). 8- P\u00EA\u015F\u00EEya sabxor (qebizb\u00FBn) \u00EA digire. 9- H\u00EArs\u00EA dadixe. 10- T\u00EAhn\u00EA di\u015Fk\u00EAne (t\u00EAhn\u00EEb\u00FBn\u00EA radike). Li gora bij\u00EE\u015Fk dib\u00EAjin, kes\u00EAn ar\u00EA\u015Fey\u00EAn qebiz\u00EA p\u00EA re hebin, gava hirm\u00EEyan bixwin w\u00EA rehet bibin. Bi taybet xwe\u015Fava w\u00EA ji kes\u00EAn ku ar\u00EA\u015Fey\u00EAn a\u015Fik\u00EA p\u00EA re hene re t\u00EA \u015F\u00EEretkirin. 22/01/09 \u00C7avkani: Malpera Lotikxane, be\u015Fa Dermanxaneya Xwerist\u00EA, Bav\u00EA J\u00EEndar"@ku . "Baban m\u00EErne\u015F\u00EEneke (\u00EEmareteke) kurd\u00EE b\u00FB, nav\u00EA w\u00EA ji nav\u00EA malbata Baban hatiye. Yekem\u00EEn serdar\u00EA m\u00EErne\u015F\u00EEna Baban Ehmed\u00EA Feq\u00EE b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE w\u00EE Baba Sil\u00EAman hat- m\u00EEr\u00EA \u015Earezor. Baba Sil\u00EAman s\u00EEnor\u00EAn m\u00EErne\u015F\u00EEna xwe fereh kir \u00FB gihande Kerk\u00FBk\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE w\u00EE Sil\u00EAman Pa\u015Fa hat \u00FB s\u00EEnor ferehtir kirin \u00FB gihande Koy\u00EA, Xaneq\u00EEn\u00EA, Hewl\u00EAr\u00EA \u00FB Her\u00EEr\u00EA, Alt\u00FBn Kopr\u00EE \u00FB Bedr\u00EA \u00FB heta \u00E7end nav\u00E7ey\u00EAn Rojhilata Kurdistan\u00EA (Kurdistana \u00CEran\u00EA). R\u00EAvebiriya Baban di w\u00EA dem\u00EA de ji nav\u00E7eya Qele \u00C7iwalan dib\u00FB. Di 1781'a de, bajar\u00EA Sil\u00EAmaniy\u00EA n\u00FB ava b\u00FBb\u00FB \u00FB paytext bi seroketiya Mihemed Pa\u015Fa Baban \u00E7\u00FB wir. Baban gelek berber\u00EE ki\u015Fand bi m\u00EErne\u015F\u00EEn\u00EAn kurd\u00EE y\u00EAn dor\u00FBbera xwe re, weke bi Soran re, Erdelan re, Behd\u00EEnan \u00FB Botan re \u00FB herweha berxwedan li dij\u00EE desthilatiya \u00EEmperatoriya Osman\u00EE kir. Baban li ser dest\u00EA Osmaniyan roxiya di dema Ehmed Pa\u015Fa de di \u015Fer\u00EA daw\u00EEn de n\u00EAzik\u00EE Koy\u00EA di sala 1847'a. Di sala 1850'\u00EA de, M\u00EEr\u00EA Baban \u00EA daw\u00EEn Ebdella Pa\u015Fa dev ji Sil\u00EAmaniy\u00EA berda \u00FB \u00E7\u00FB. Serdar\u00EAn M\u00EErne\u015F\u00EEna Baban"@ku . "Af\u015F\u00EEn an Av\u015F\u00EEn, nav\u00E7eyeke Gurgum\u00EA ye. Dib\u00EAjin ku, Af\u015F\u00EEn esl\u00EA nav\u00EA ku kurd\u00EE ye. Ji ber ku ji av + \u015F\u00EEn peyda dibe. Hem\u00EA gund\u00EAn Af\u015F\u00EEn\u00EA kurd in \u00FB nav Af\u015F\u00EEn\u00EA da ji piran\u00EE kurd in. L\u00EA bel\u00EA kem kes\u00EAn li ser Av\u015F\u00EEn\u00EA heta \u00EEro l\u00EAkolin \u00E7\u00EAkiriye \u00FB ji ber w\u00EA mixabin k\u00EAm t\u00EA zanin ku Af\u015F\u00EEn ji bajarek\u00EE kurd\u00EE ye \u00FB di nav hudud\u00EAn Kurdistan\u00EA da ye. E\u015F\u00EEreta Atm\u00EE li Av\u015F\u00EEn\u00EA de dim\u00EEnin. Gund\u00EA Ka\u015Fan li Av\u015F\u00EEn\u00EA, gundek\u00EE kurmanc \u00FB elew\u00EE ye. Nav\u00EA kevn \u00EA bajar\u00EA Av\u015F\u00EEn\u00EA Efs\u00FBn e."@ku . "Kodon, Codon, koma s\u00EA nukl\u00EAyot\u00EEdan e, ku werdan\u00EA yek ji b\u00EEst am\u00EEnoas\u00EEdan di dema werg\u00EArana mRNAy\u00EA nav prot\u00EEn\u00EA da \u015Fifre dike. Benika kodonan c\u00EEn dide \u00FB benika c\u00EEnan kromozom dide."@ku . "Hevxwer\u00EE, Commensalism, komela du z\u00EEndewer\u00EAn cuda yan z\u00EAde ye. Ev komel\u00EA ji bo z\u00EEndeweran berjewend\u00EE dide."@ku . "\u015Eiyan, Competency, wextek\u00EE kurt e, ji dermankirin\u00EA bi katiyon\u00EAn cemid\u00EE re handay\u00EE ye. Di v\u00EA dem\u00EA da, bakter\u00EE dikarin DNA'y\u00EA biyan\u00EE qab\u00FBl bikin."@ku . "W\u00EAne:Flag of lapaz. svg Al\u00EA La Paz W\u00EAne:Escudodearmaslapaz. gif Arm\u00EA La Paz W\u00EAne:Bolivia La Paz Pedro Domingo Murillo. png Nex\u015F\u00EA La Paz di Bol\u00EEv\u00EEa da W\u00EAne:La Paz-center. jpg La Paz La Paz (La Paz de Ayacucho) cih\u00EA hik\u00FBmet\u00EA Bol\u00EEv\u00EEa ye. La Paz li ser \u00C7iyay\u00EA Anden\u00EA ye \u00FB bi 3500 m li ser deryan d\u00EEkeve. Ev Bajar\u00EA ber\u00EA rolek\u00EE gelek mezin di d\u00EEroka \u00FB m\u00EEtoloj\u00EEya weke gelh\u00EAn Inka b\u00FB."@ku . "Zoreb, gundek\u00EE gr\u00EAday\u00EE nav\u00E7e Gercana bi ser Erz\u00EEngan\u00EA ve ye."@ku . "\u00CEnsul\u00EEn (ji lat\u00EEn\u00EE insula ango island bi Kurd\u00EE girav) hormoneke prot\u00EEniye ji 51 tir\u015Fiy\u00EAn am\u00EEn\u00EE hevbend (composed) dibe. Erka xwe s\u00EEstemkirina \u015Fekir, ni\u015Fa, don \u00FB karboh\u00EEdratan di nav riya xw\u00EEn\u00EA di la\u015F\u00EA mirov \u00FB \u00E7alakiy\u00EAn c\u00EEger\u00EA diguh\u00EAre ku glokoz\u00EA embardike(store). \u00CEnsul\u00EEn ji girav\u00EAn Langirz di pank\u00EAryas\u00EA t\u00EAne derkirin. Nexwe\u015F\u00EAn bi \u015Fekirm\u00EEz\u00EE \u00FB \u015Fekir\u00EE(diabetes mellitus) gelek \u00EEnsul\u00EEn ji wan re div\u00EA di her roj ji ber ku \u00EEnsul\u00EEn di xw\u00EEna wan de hindike yan tune ye, l\u00EA \u00E7awa \u00EEnsul\u00EEn bi wan din? Bi riya derziy\u00EAn \u00EEnsul\u00EEn di bin \u00E7erm\u00EA de \u00FB bi riya d\u00EAv nabe were day\u00EEn ji ber ku av\u00EAn \u00FBr ji hev dixe. P\u00EEvaz gelek hevil\u00EAn xwe ji bo k\u00EAmb\u00FBna \u00EEnsul\u00EEn li ba nexwe\u015F\u00EAn \u015Fekirm\u00EEz\u00EE heye."@ku . "K\u00FCrd Teal\u00EE Cemiyet\u00EE (Komela Bilindb\u00FBna Kurd, KTC) r\u00EAxistineke siyas\u00EE ya kurdan b\u00FB \u00FB di sala 1918 an 1919'an de li Stenbol\u00EA hat damezrandin. \u00C7end endam\u00EAn w\u00EA ber\u00EA endam\u00EAn K\u00FCrd Teav\u00FCn ve Teraqq\u00EE Cemiyet\u00EE b\u00FBn. \u015Eax\u00EAn KTC li Amed\u00EA \u00FB \u00E7end bajar\u00EAn Kurdistan\u00EA heb\u00FBn. Endam\u00EAn H\u00EAv\u00EE \u00FB bi \u00E7end endam\u00EAn K\u00FCrd Teal\u00EE Cemiyet\u00EE r\u00EAxistina Te\u015Fk\u00EElat-i \u00CE\u00E7timaiyye ava kir."@ku . "Oxl\u00EA an Av\u00EE nav\u00E7eyeke par\u00EAzgeha Erzirom\u00EA ye. 52 km ji Erzirom\u00EA d\u00FBr dikeve. Di sala 1954'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. Ber\u00EA li cih\u00EA ku nav\u00E7e l\u00EA ye bi nav\u00EA Av\u00EE gundek\u00EE heb\u00FB. Ji ber w\u00EA hin caran wek\u00EE Av\u00EE j\u00EE t\u00EA binavkirin. Nav\u00EA Av\u00EE di sal\u00EAn 70'\u00EE de b\u00EA\u00EE \u00EElankirin ji ni\u015Fkave hate qedexekirin. 42 gund \u00FB 6 mezrey\u00EAn w\u00EA hene. L\u00EA mezrey\u00EAn w\u00EA ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve bi ferm\u00EE nay\u00EAn pejirandin. Ev yeka han, baweriy\u00EA bi stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn dewleta Tirk k\u00EAm dike."@ku . "Qo\u00E7g\u00EEr an Ko\u00E7gir\u00EE (?) nav\u00E7eyeke S\u00EAwas\u00EA ye. Di nav\u00E7ey\u00EA de gelek gundan (Kurd\u00EE) Kurmanc\u00EE diav\u00EAxin. Di \u015Eeref\u00EEye, Bol\u00EEcan \u00FB navenda nav\u00E7ey\u00EA de gelek mirovan Kurd\u00EE (Kurmanc\u00EE) \u00FB Tirk\u00EE diax\u00EAvin. Ziman\u00EA makmak\u00EEya wan Kurd\u00EE (Kurmanc\u00EE), bav \u00FB kal\u00EAn wan j\u00EE hatine ji Anatoliya rojhilat\u00EA. Di nav\u00E7ey\u00EA da di gund\u00EAn bekpar\u00EA \u00FB mezray\u00EA Dimil\u00EEyan de Zazak\u00EE j\u00EE t\u00EA axaftin."@ku . "W\u00EAne:Hormon\u00EA Ediryal\u00EEn. jpg Hormon (ji gr\u00EAk\u00EE hatiye ango bi \u00EEngliz\u00EE \"to set in motion\") mesencireke biyok\u00EEmyay\u00EE aloze ji tek \u015Fane ye yan ji komek \u015Faneyan peyda dibe. Hem\u00FB organ\u00EEzm\u00EAn(endamwer\u00EAn z\u00EEnd\u00EE) dubar\u015Faney\u00EE (multicellular) hormonan \u00E7\u00EAdikin \u00FB derdikin bi tebabne hindik gor p\u00EAw\u00EEstiya van organ\u00EEzman (ji mirovan, caneweran \u00FB ta giyanan wek \"phytohormon\") di livik\u00EAn wan de ji bo erkne z\u00EEnd\u00EE (biyoloj\u00EE) \u00FB metabol\u00EEzim\u00EE p\u00EA\u015Fke\u015Fe la\u015F\u00EAn bike. Erka hormon ku wek n\u00EE\u015Fan (signal) kardike \u015Faney\u00EA armanc (target cell) \u00FB t\u00EAne derkirin wek m\u00EEnak em bidin ku mirov \u00E7ax\u00EA tirsandin \u00FB hirsb\u00FBn li ba w\u00EE \u015Faney\u00EAn reh\u00EE hormanan xurt derdikin wek hormon\u00EA adiryal\u00EEn. Her hormon \u00E7erxa xwe y\u00EA j\u00EEn\u00EA heye \u00FB her yek di erk\u00EA xwe de kardike,\u00FB k\u00EAmb\u00FBn\u00EA hormonan gelek nexwe\u015F\u00EE \u00FB heta mirin\u00EA \u00E7\u00EAdike. Hormon di hindur xw\u00EEn\u00EA cide t\u00EAne derkirin bi riy\u00EA livik\u00EAn (glands) taybet bi livik\u00EAn kerr(endokr\u00EEn) t\u00EAne nav kirin wek livika h\u00EEpof\u00EEz ku fermanan dide livik\u00EAn din \u00FB h\u00EEpof\u00EEz livikeke gelek bi\u00E7\u00FBke di hindur m\u00EAj\u00EE de c\u00EE digre. Ji hormon\u00EAn ku h\u00EEpof\u00EEz derdike hormon\u00EA mezinb\u00FBn\u00EA bo la\u015F\u00EA mirov. X\u00EAnce v\u00EA hormon\u00EA pir curey\u00EAn din hene wek hormon\u00EA \u00EEnsul\u00EEn, hormon\u00EAn zayend\u00EE (wek testosteron li ba m\u00EAran \u00FB progestron,estroc\u00EEn \u00EEstradiyol li ba jinan) ku erk\u00EAn xwe r\u00FBdem\u00EAn ps\u00EEkoloj\u00EE, seks\u00EE \u00FB la\u015F\u00EE ku m\u00EAr ji jin n\u00EAvnas dikin, hormon\u00EAn livika tro\u00EEd(livika zen\u00E7elok) (t3), glukagon (di penkiryas de), adrenal\u00EEn (di livika adirnal yan livika bergur\u00E7ik \u00FB \u015Faney\u00EAn kromaf\u00EEn), somastat\u00EEn (ji girav\u00EAn langirhans \u00FB hayposelem\u00FBs), aldost\u00EAron (ji qele\u015Fa adirnal yan bergur\u00E7ik), paratro\u00EEd (ji livika paratro\u00EEd), [[t\u00EEroks\u00EEn)([[prolakt\u00EEn,m\u00EAlaton\u00EEn,s\u00EArot\u00EEn,noradiryal\u00EEn,dopam\u00EEn,ent\u00EEmiyolar\u00EEn,enciyotans\u00EEn,er\u00EEsopiyat\u00EEn,gestr\u00EEn,gerl\u00EEn,\u00EEnh\u00EEb\u00EEn,koles\u00EEtok\u00EEn\u00EEn \u00FB s\u00EAktren\u00EEn,kalos\u00EEton\u00EEn,antropet\u00EEn\u00EEnliyokotr\u00EEnis \u00FB pir hormon\u00EAn din."@ku . "Maden yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Mezray\u00EA ye. Gor\u00EE \u00EEdiyan nav\u00EA Maden ji ziman\u00EA As\u00FBr\u00EE t\u00EA \u00FB di dema desthilatdariya As\u00FBriyan de bingeha w\u00EA hatiye av\u00EAtin. 78 km li ba\u015F\u00FBr-rojavay\u00EA Mezray\u00EA dikeve. Firehiya erd\u00EA Maden\u00EA 939 km\u00B2 \u00FB nif\u00FBsa w\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE teqr\u00EEben 20.600 kes in. Ji xeyn\u00EE De\u015Fta Behramaz\u00EA pirraniya axa nav\u00E7ey\u00EA ne ji bo \u00E7andiniy\u00EA ye, \u00E7iyay\u00EE ye. Li nav\u00E7ey\u00EA riya hesin\u00EE heye. Derxistina madenan bi dest\u00EA f\u00EErmay\u00EAn dewleta Tirk heya Ewropa t\u00EA firotin l\u00EA gel xizan e. D\u00EEroka her\u00EAm\u00EA ji ya Kurdistan\u00EA ne cudatir e. As\u00FBriyan, Med, M\u00EEttan\u00EE, Roman, m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurdan \u00FB Osman\u00EE li her\u00EAm\u00EA desthilat\u00EE kirine. Di dema Osmaniyan de hin caran bi eyaleta Keban, hin caran j\u00EE bi Amed\u00EA ve hatiye gir\u00EAdan. Pi\u015Ft\u00EE avab\u00FBna Komara Tirkiy\u00EA heya sala 1927 kirine wilayet, l\u00EA di sala 1927 de d\u00EEsa kirine nav\u00E7e \u00FB bi bajar\u00EA Mezray\u00EA ve gir\u00EAdane. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA ji nebir\u00EAk\u00FBp\u00EAkb\u00FBna elektr\u00EEk\u00EA, k\u00EAmahiya bij\u00EE\u015Fk \u00FB dibistanan \u00FB b\u00EAkariy\u00EA gil\u00EEdar e."@ku . "Eta (herf\u00EA mez\u00EEn \u0397, herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03B7) herf\u00EA heft\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Theta (herf\u00EA mez\u00EEn \u0398, herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03B8 ya \u03D1) herf\u00EA hey\u015Ft\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye. Niha nav\u00EE Theta di yewnan\u00EE da Thita ye."@ku . "W\u00EAne:Ben Tubby - IMGP9560 (by). jpg Keskesor Keskesor, kevana Dawid, qozeqer, heftreng an b\u00FBka baran\u00EA r\u00FBdaneke heway\u00EA ye. Wext\u00EA baran t\u00EA \u00FB tav derdikeve n\u00EEv\u00E7embereke reng\u00EEn li esm\u00EAn xuya dibe. Keskesor heft reng e, ji bo v\u00EA yek\u00EA mirov dib\u00EAjin\u00EA \"heftreng\". W\u00EAne:Rainbow formation. png \u00C7\u00EAkirina keskesor\u00EA."@ku . "\u00C7\u00EArmik yek ji nav\u00E7ey\u00EAn par\u00EAzgeha Erz\u00EErom\u00EA ye. J\u00EA re herwek\u00EE Karnek an Kar\u00EAza Jor j\u00EE dib\u00EAjin. 16 km ji Erz\u00EErom\u00EA d\u00FBr dikeve. Di sala 1990'\u00EE de b\u00FBye nav\u00E7e. 49 gund\u00EAn w\u00EA hene. Heb\u00FBna 13 mezreyan j\u00EE bi ferm\u00EE nay\u00EAn pejirandin. Di qeyd\u00EAn d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA w\u00EA gelek caran Karlo\u00EE Karnak derbasdibe. Li \u00C7\u00EArmik\u00EA ber\u00EA gelek Ermen\u00EE j\u00EE heb\u00FBne. Di Komkujiya Ermeniyan de ji aliy\u00EA dewleta Tirk ve hatine qirkirin. D\u00EEsa dest dane ser hem\u00EE dewlemendiy\u00EAn wan \u00FB dane Azer\u00EEyan y\u00EAn ku dewlet\u00EA an\u00EEne bicihkirine. Gelek d\u00EAr\u00EAn Ermeniyan hatine r\u00FBxandin an kirine mizgeft."@ku . "Kadirli nav\u00E7eyeke Kinikan\u00EA ye. Di dawiya sala 2007'an de gelheya navenda Kadirli di derdora 80.000 b\u00FB, bi gundan 115.000 e."@ku . "Aspirin (Asp\u00EEr\u00EEn t\u00EA bil\u00EAvkirin) dermanek al\u00EEkar e. Li dij\u00EE z\u00EAdet\u00EEna la\u015F, ser\u00EA\u015F \u00FB s\u00EEmptom\u00EAn arsim\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn. Herwek\u00EE ji ber ku xw\u00EEn\u00EA tenik dike, di NDD (nexwe\u015Fiy\u00EAn dil-demar), p\u00EA\u015F\u00EEgirtina mirina mas\u00FBlkey\u00EAn dil de j\u00EE bik\u00EAr e. Aspirin wek\u00EE dermanek\u00EE bis\u00EAhr hate p\u00EA\u015Fwaz\u00EEkirin. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn ji aliy\u00EA f\u00EErmaya dermanan Bayer ve bi xebat\u00EAn k\u00EEmyager Felix Hoffmann di sala 1897'\u00EE de hate \u00E7\u00EAkirin \u00FB Bayer\u00EA gelek pere qezenckir. Di \u015Eer\u00EA Cihan\u00EA y\u00EA I. de wek\u00EE \u00EA\u015Fbirr hate bikaran\u00EEn. Asp\u00EEr\u00EEn ji pel \u00FB qa\u015Fik\u00EAn dara b\u00EE (b\u00EEdar) t\u00EA \u00E7\u00EAkirin ku 3.500 sal in bandora pel\u00EAn b\u00EEdar\u00EA li ser la\u015F t\u00EA zan\u00EEn. Curey\u00EAn n\u00FBjen \u00EAn asp\u00EEr\u00EEn\u00EA ne sade ne. gelek element\u00EAn t\u00EAkildar \u00FB vitam\u00EEnan j\u00EE dihew\u00EEnin."@ku . "\u015Eekir madene karboh\u00EEdratiye erkne xwe goliye (alchole) \u00FB di av\u00EA de t\u00EAne hillandin, tam\u00EA xwe \u015F\u00EEr\u00EEne ku di xwarin \u00FB vexwarin de p\u00EAkan\u00EEn dibe. Wate y\u00EA \u015Fekir di j\u00EEna roj bi roj n\u00EE\u015Fana sekr\u00FBz\u00EA(sucrose yan \u015Fekir\u00EA mas\u00EA \u00FB \u015Fekir\u00EA xwarin\u00EA) ye ku em di xwarin\u00EA p\u00EAkar dikin. \u015Eekir ji qami\u015F\u00EA \u015Fekir\u00EE dert\u00EEnin."@ku . "\u015Eebek an j\u00EE \u015Eabbak e\u015F\u00EEreke kurd\u00EAn yarsan\u00EE li her\u00EAma Musil\u00EA ye. Devok\u00EA wan \u00EA ku wek \u015Febek\u00EE bi nav dibe, gelek be n\u00EAz\u00EEke zaravaya hewram\u00EE ye. Ola \u015Eebekan oleke navbera Alew\u00EEt\u00EE \u00FB Yarsantiye. E\u015F\u00EEr\u00EAn di nav \u015Eebekan dij\u00EEn: Bacelan, Rojbeyan, Zirar\u00EE, Dawud\u00EE, Zazo, Lek \u00FB gelek\u00EAn din."@ku . "Haymana nav\u00E7eyeke Enqerey\u00EA ye, gel\u00EA her\u00EAmey\u00EA bi z\u00EAdey\u00EE kurdine lek\u00EEax\u00EEv \u00FB kurmanc\u00EEax\u00EEv in."@ku . "Lek\u00EE Zaravayek\u00EE Ziman\u00EA kurd\u00EEye, gelek n\u00EAz\u00EEke Kelhur\u00EE \u00FB Hewram\u00EE ye, l\u00EA bel\u00EA gelek\u00EE p\u00EAyven Lor\u00EE \u00FB Fars\u00EE j\u00EE teda hene. Li heremen Ba\u015Fure Kurdistan; Lekistan, Loristan, \u00CElam, Pahla \u00FB Hemedan ji ber kurde-\u015E\u00EE te axaftin. \u00C7end hav \u00CAl li De\u015Fta Germ\u00EEyan \u00FB li Tirk\u00EEye; Enqere/Haymana, li Bakure Kurdistan bi Nav\u00EAn \u015E\u00EAx bizin, Hemewend \u00FB Xewend hene, ev j\u00EE bi zarav\u00EAye Lek\u00EE diaxifin."@ku . "Kurde-Lek bi Zarav\u00EAye Kurd\u00EEye Lek\u00EE diaxivin, li ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan, bi pirr\u00EE li her\u00EAm\u00EAn Loristan, Lekistan, \u00FB Kirma\u015Fan j\u00EEyan dikin. Hejmara Lekan bi texm\u00EEn\u00EE 1 - 1, 5 mil\u00EEyone. Lek xwe wek L\u00FBran dizanin; z\u00EAf e\u015F\u00EEr\u00EAn Lek \u00EEda dikin k\u00FB ew \"Lurin\", bel\u00EA al\u00EE \u00E7and \u00FB ziman de, ji Luran b\u00EAhtir n\u00EAz\u00EEk\u00EA Kurdan e. Lek ve z\u00EAdeya xwe yarsanin. \u00C7end \u00EAl\u00EAn Kurd\u00EAn-Lek li bak\u00FBre Kurdistan \u00FB li de\u015Fta Germ\u00EEyan j\u00EE dij\u00EEn. Gelek \u00EAl\u00EAn kurda j\u00EE bi nav\u00EA Lek hene, bel\u00EA gi\u015Ftik bi lek\u00EE naxvin, li gelek her\u00EAman kurmanc\u00EE, kelhur\u00EE anku zarav\u00EAye kurd\u00EE \u00EAn din, diaxvin."@ku . "W\u00EAne:Lage der Stadt D\u00FCsseldorf in Deutschland. png D\u00FCsseldorf li Almanya W\u00EAne:Stadtwappen der kreisfreien Stadt D\u00FCsseldorf. png Arma D\u00FCsseldorf D\u00FCsseldorf, dikev\u00EA Rojavay\u00EA Almanyay\u00EA \u00FB herweha paytexta Eyaleta Nordrhein Westfaliyay\u00EA ye. Ev bajar li ber \u015Eet \u00FB \u00C7em\u00EA mezin Rhein \u00EA (Rhine) ye. Li D\u00FCsseldorf\u00EA n\u00EAziki 600.000 kes dij\u00EEn."@ku . "Hes\u00EE\u00E7e an Hes\u00EA\u00E7e (bi ereb\u00EE, al-Hasakah), par\u00EAzgeh \u00FB bajarek\u00EE Ba\u015F\u00FBr\u00EA Rojavaya Kurdistan\u00EA ye. Bajar\u00EA Hes\u00EE\u00E7\u00EA ne ji z\u00FB de hatiye avakirin, tu dikar\u00EE bib\u00EAj\u00EE ji sed sal\u00EE \u00FB vir de ye, bajar\u00EA kar \u00FB xebat\u00EA ye. \u00C7andin\u00EE bi hem\u00FB c\u00FBrey\u00EAn xwe l\u00EA dibe. Genim, ceh, nok, garis, n\u00EEsk, kunc\u00EE \u00FB pemb\u00FB ji aliy\u00EA dar \u00FB f\u00EAkiyan de j\u00EE gelek dar\u00EAn f\u00EAk\u00EE l\u00EA \u00E7\u00EAdibin wek tir\u00EE, hinar, s\u00EAv, hej\u00EEr, xox, t\u00FB \u00FB hirm\u00EA, l\u00EA tu guhdan li v\u00EE bajar\u00EE neb\u00FBye tev ko makdera petrola s\u00FBr\u00EE ye \u00FB ya genim, ceh \u00FB pemb\u00FB ye. Hejmara Kurdan li hundir\u00EA baj\u00EAr 60% ye, li dervey\u00EE bajar ji aliy\u00EA bakur de r\u00EA ya Am\u00FBd\u00EA bi tevay\u00EE kurd in, r\u00EA ya Qami\u015Flo ya bakur ew j\u00EE wisan, l\u00EA r\u00EAya Hes\u00EE\u00E7\u00EA Qami\u015Flo ya j\u00EAr\u00EEn hejmareke mezin li ba\u015F\u00FBr\u00EA r\u00EA gund\u00EAn ereban hene. Di serhildana 12 adar\u00EA de ya sala 2004an kurd\u00EAn baj\u00EAr ew j\u00EE m\u00EEna biray\u00EAn xwe y\u00EAn ba\u015F\u00FBr\u00EA rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA ser\u00EE hildan, di encam de du \u015Feh\u00EEd \u00FB bi dehan bir\u00EEndar ketin. Mixabin ereban bi al\u00EEkariya h\u00EAz\u00EAn ewlekariy\u00EA ziyaneke zor gihandin milet\u00EA Kurd, mal \u00FB milk\u00EAn Kurdan talan kirin. M\u00EEna zeman\u00EA bav \u00FB kal\u00EAn xwe dest dir\u00EAj\u00EE dikan\u00EAn Kurdan kirin, bi milyonan per\u00EA s\u00FBr\u00EE li kurd\u00EAn siv\u00EEl xisar b\u00FB."@ku . "Bangkok paytexe Taylandaya. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 9 milyon kes dij\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Liver. png Kezeba re\u015F a mirov\u00EE W\u00EAne:Leber Schaf. jpg Kezeba mihek\u00EA Kezeb, kezeba re\u015F, ceger an j\u00EE cerg yek ji organ\u00EAn ajal \u00FB mirovan e. m\u00EAlak"@ku . "Iota (herf\u00EA mez\u00EEn \u0399, herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03B9) herf\u00EA neh\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "To\u015Fbiy\u00EAn xweziy\u00EA: 1. To\u015Fbiya bineguhan an binguh\u00EE 2. To\u015Fbiya binlaman 3. To\u015Fbiya binziman To\u015Fb\u00EE an giniy\u00EAn gir\u00EAz\u00EE yan to\u015Fbiy\u00EAn xweziy\u00EA yan j\u00EE to\u015Fbiy\u00EAn tif\u00EA (bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE salivary glands; bi lat\u00EEn\u00EE glandulae salivariae) di memikdaran bi taybet\u00EE mirov, ajal \u00FB caneweran livikeke gelek gir\u00EEng e roleke parestin\u00EE dil\u00EEze di la\u015F\u00EA mirov ku gil\u00EAz\u00EA peyda dike. To\u015Fbiya gil\u00EAz\u00EE ji to\u015Fbiya eksokr\u00EEn\u00EE nol\u00EA to\u015Fbiya binguh\u00EE, to\u015Fbiya memik\u00EE, livik\u00EAn ku derkirina xwe dervayiye \u00FB di kerxan madey\u00EAn xwe der dikin bervaj\u00EA livik\u00EAn kerr yan to\u015Fbiy\u00EAn endokr\u00EEn\u00EE wek nim\u00FBne: h\u00EEpof\u00EEz \u00FB to\u015Fbiya zen\u00E7elok\u00EA."@ku . "Kappa (herf\u00EA mez\u00EEn \u039A, herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03BA) herf\u00EA deh\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Pir watey\u00EAn Kappa hene. herf\u00EA yewnan\u00EE Kappa ajalek di m\u00EEtoloj\u00EEy\u00EA japon\u00EE da, seke Kappa (m\u00EEtoloj\u00EE) sar\u00FBxek\u00EE japon\u00EE, seke Kappa (sar\u00FBx) f\u00EErmek\u00EE kinca, seke Kappa (kinc) modelek\u00EE Lancia, seke Lancia (Kappa) bajarek li Emer\u00EEkaya Bakur di herem\u00EA emer\u00EEk\u00EE Illinois, seke Kappa (Illinois) Kappa Edizioni, \u00E7apxanek\u00EE \u00EEtal\u00EE Kappa Publishing Group f\u00EElmek\u00EE japon\u00EE ji sal\u00EA 1994, seke Kappa (f\u00EElm)"@ku . "My (bi herf\u00EA mezin \u039C, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u00B5) herf\u00EA danzdem\u00EEn y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Lambda (bi yewnan\u00EE \u03BB\u03AC\u03BC\u03D0\u03B4\u03B1; bi herf\u00EA mezin \u039B, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03BB) herf\u00EA yazdem\u00EEn y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Ny [ni:] (bi herf\u00EA mezin \u039D, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03BD) herf\u00EA s\u00EAzdeh\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Xi [ksi] (bi herf\u00EA mezin \u039E, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03BE) herf\u00EA \u00E7ardeh\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Madrid paytexta Spanyay\u00EA ye \u00FB bixwe ten\u00EA yek ji bajar her\u00EAm\u00EAn Spanyay\u00EA. T\u00EA de gelek Jerib ye Efr\u00EEka dij\u00EEn."@ku . "Bask\u00EE (bi bask\u00EE euskara), ziman\u00EA z\u00EAdey\u00EE milyon mirovan e, li nav\u00E7eyeke di navbera Spanya \u00FB Fransay\u00EA de ya bi nav\u00EA Welat\u00EA Bask\u00EE (Euskal Herria), anku li her\u00EAma otonom a Bask\u00EE (Bizkaia, Gipuzkoa, Araba) \u00FB ya Navarra (Navarra-Nafarroa) li Spanyay\u00EA \u00FB her\u00EAm\u00EAn (Labourd-Lapurdi, Soule-Zuberoa, Basse-Navarre - Behe-Nafarroa) li Fransay\u00EA. Ziman\u00EA bask\u00EE ji \u015Fe\u015F zaravayan p\u00EAk t\u00EA Zaravay\u00EA Bizkaiay\u00EA (Bizkaiera) Zaravay\u00EA Gipuzkoay\u00EA (Gipuzkera) Zaravay\u00EA J\u00EAr-Nafarroay\u00EA (Behe-nafarrera) Zaravay\u00EA Nafarro-Lapurdiy\u00EA (Nafar-lapurtera) Zaravay\u00EA Rojhilat\u00EA Nafarroay\u00EA (Ekialdeko Nafarrera) Zaravay\u00EA Zuberoy\u00EA (Zuberera) Ziman\u00EA bask\u00EE y\u00EA yekgirt\u00EE Euskara Batua ye \u00FB wek\u00EE kurd\u00EE zimanek\u00EE ergat\u00EEv e."@ku . "P\u00EEren\u00EA \u00E7iyay\u00EA mezin y\u00EA Ewropa ba\u015Fur \u00FB s\u00EEnor\u00EA Fransa \u00FB Spanya di\u015Fan\u00EEn. 430 km dir\u00EAj e."@ku . "Bext\u00EEyar\u00EE Ziman\u00EAk\u00EE \u00EEran\u00EEye, li mintika navbera \u015Ear\u00EE-kurd \u00FB Loristan e te axavtin. Bext\u00EEyar\u00EE pir be n\u00EAz\u00EEk\u00EA lur\u00EE \u00FB zarav\u00EAyen kurd\u00EEye jer\u00EEn kelhur\u00EE \u00FB lek\u00EE ye."@ku . "Kreml\u00EEn,, t\u00EA wateya \"kelh\", \"birc\", \"qesr\". Kreml\u00EEn li R\u00FBsyay\u00EA ji bo navenda bajar\u00EAn kevin, y\u00EAn di nava kelh\u00EA de ne t\u00EA gotin. Kreml\u00EEna her\u00EE navdar j\u00EE ya Moskovay\u00EA ye. Kesra Kreml\u00EEn ya Moskovay\u00EA, ber\u00EE \u015Fore\u015F\u00EA cih\u00EA \u00C7ar\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA b\u00FB. Bilinday\u00EEya w\u00EE ji \u00E7em\u00EA Mosovay\u00EA 40m ye li ser 28 hektaran hatiye avakirin, birc\u00EAn ku qesr\u00EA dorp\u00EA\u00E7 dikin 2 km ye \u00FB bilindahiya wan 20 m ye. Bi Slav\u00EE krem t\u00EA wateya, qesra ji kevir\u00EAn x\u00EE\u00E7 hat\u00EE avakirin. Avay\u00EE ya her\u00EE kevin ya Kreml\u00EEna Moskovay\u00EA D\u00EAra \"spas na Boru\" ye."@ku . "Nasir P\u00FBrp\u00EErar, m\u00EAj\u00FBnas, d\u00EErokzan \u00FB n\u00FBser\u00EAk\u00EE nawdar \u00FB haw\u00E7erx\u00EE \u00CEran\u00EE ye. Li zinc\u00EEre kit\u00EAbe rexnegirane m\u00EAjuyiyekan\u00EE da gel\u00EAk raz\u00EE m\u00EAj\u00FBnase biyan\u00EE u herweha \u00EAraniyekan\u00EE bo dr\u00FBst kirdin\u00EE m\u00EAjuwiyek\u00EE saxte bo farsekan dirkand u \u00EAsta\u015F bew hoyewe le layen farse \u015Fov\u00EEniyekanewe be deyan car here\u015Fey ku\u015Ftin\u00EE l\u00EAkirawe."@ku . "W\u00EAne:\u0411\u043E\u0440\u0438\u0441 \u041D\u0438\u043A\u043E\u043B\u0430\u0435\u0432\u0438\u0447 \u0415\u043B\u044C\u0446\u0438\u043D. jpg Bor\u00EEs Yelts\u00EEn (1993) Bor\u00EEs N\u00EEkolayev\u00EE\u00E7 Yelts\u00EEn, li 1'\u00EA re\u015Femiy\u00EA sala 1931'\u00EE li bajar\u00EA B\u00FBtkay\u00EA ji dayik b\u00FB. Bor\u00EEs Yelts\u00EEn siyasetmedarek\u00EE R\u00FBsyay\u00EA b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE xirab\u00FBna bloka sovyet\u00EEk di navbera sal\u00EAn 1991 \u00FB 1999'an serokdewletiya Federasyona R\u00FBsyay\u00EA kir. Bor\u00EEs Yelts\u00EEn li 23'\u00EA avr\u00EAl a sala 2007'an li Moskova|Moskovay\u00EA pi\u015Ft\u00EE kr\u00EEza dil jiyana xwe li dest da."@ku . "W\u00EAne:Provmap-valencia. png Valensiya her\u00EAmeke Spaniyay\u00EA ye. Bi katalon\u00EE-valens\u00EE mirov j\u00EA re j\u00EE dib\u00EAje Pa\u00EDs Valenci\u00E0, ango Welat\u00EA Valens\u00EE. Paytexta w\u00EA Valencia ye."@ku . "Abdullah G\u00FCl siyasetmedar \u00FB ji 28'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 2007'\u00EE virde 11em\u00EEn serokkomar\u00EA Tirkiyey\u00EA ye."@ku . "Real Madrid Club de F\u00FAtbol yaneyeke span\u00EE ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel FC Barcelona yaneyeke futbol\u00EA ya Spanyay\u00EA ya her\u00EE navdar e \u00FB yek ji t\u00EEm\u00EAn her\u00EE serket\u00EE y\u00EAn c\u00EEhan\u00EA ye. Yar\u00EEgeha Real Madrid\u00EA Santiago Bernab\u00E9u ye."@ku . "Mamekiye yan z\u00EE Mamek\u00EE yew suka/bacar\u00EA Kurdana. Namey merkez\u00EA D\u00EArsim\u00EE Mamik\u00EE. Dorm\u00EA D\u00EArsim\u00EE de, het\u00EA zimey (\u015Fimal\u00EE) de Erzingan, rocveti\u015F (\u015Ferq) de \u00C7ewlig u veroc (cenub) de Xarp\u00EAt (Elez\u00EEz) est\u00EA."@ku . "William Harvey (W\u00EElyam Harvey, 1578-1657) pizi\u015Fk \u00FB zanistvan\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EE ko gera xw\u00EEn\u00EA \u00FB dewr\u00EA dil\u00EE di w\u00EA da ved\u00EEt\u00EE. Bi v\u00EA ved\u00EEtin\u00EA, bingeh\u00EA erkzanist anko f\u00EEzyoloj\u00EEy\u00EA hat damezrandin."@ku . "\u015Ear\u00EEkurd (\"Bajar\u00EA kurd\") paytexta per\u00EAzgeha \u00C7armihal \u00FB Bextiyar\u00EE li \u00CEran\u00EA ye, gel\u00EA w\u00EE \u015Fehr\u00EE bi piran\u00EE bextiyar in, kurd \u00FB fars j\u00EE hene. Gelek zaningeh bextiyaran j\u00EE li ser kurda dijm\u00EArin."@ku . "M\u00EAtan gazek\u00EE v\u00EA reng \u00FB v\u00EA b\u00EAhn e. M\u00EAtan alkanek\u00EE \u00FB karbonh\u00EEdrojenek\u00EE tewr\u00EE asan e, diref\u015F\u00EA xwe CH4 e."@ku . "\u00CAtan gazek\u00EE v\u00EA reng \u00FB v\u00EA b\u00EAhn e. M\u00EAtan alkanek e, diref\u015F\u00EA xwe C2H6 e."@ku . "Propan gazek\u00EE v\u00EA reng \u00FB v\u00EA b\u00EAhn e. M\u00EAtan alkanek\u00EE diref\u015F\u00EA xwe C3H8 e."@ku . "M\u00EAr berevajiy\u00EA jin\u00EA ye, ango mirov\u00EA n\u00EAr e. Li gor\u00EE hin ramanan, \u00E7awa ku gotina jin, ji jiyan\u00EA t\u00EA, ya m\u00EAr j\u00EE ji mirin\u00EA t\u00EA."@ku . "DYE'y\u00EA ji 50 eyaletan (dewletan) p\u00EAk t\u00EA: W\u00EAne:US state abbrev map. png"@ku . "Siw\u00EArek an Siw\u00EAreg an j\u00EE S\u00EAwreg nav\u00E7eya Rihay\u00EA ye. Di navbera Amed \u00FB Rihay\u00EA de cih digre, li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Nif\u00FBsa bajar\u00EA di sala 2008an de 105.475, y\u00EA hem\u00FB navc\u00EA j\u00EE 204.638 ye."@ku . "W\u00EAne:Greek letter pi. png Pi Pi, hejmara her\u00EE balk\u00EA\u015F a matemat\u00EEk\u00EA ye, t\u00EAkiliya di nav kember yan j\u00EE r\u00FBy\u00EA b\u00EAzin de (surface of circle) \u00FB n\u00EEvt\u00EEreya (radius) w\u00EE de rave dike. P\u00EE, n\u00EAz\u00EEk\u00EE 3.14'an e, l\u00EA ti\u015Ft\u00EA balk\u00EA\u015F ew e, ku p\u00EE \u00FB herweha j\u00EE ray\u00EA ducar (square root) ji diduyan jimarine ner\u00EAjey\u00EE ne. Ew ne fer in \u00FB ne zo ne \u00FB ew bi dabe\u015Fkirina du jimar\u00EAn tewaw (whole number) j\u00EE nay\u00EAne bidestxistin."@ku . "Edmund S. Phelps, sala 1933'an (73) li Evanston, DYA xwed\u00EA daye. PhD (Doktor\u00EA F\u00EElosofiy\u00EA) di aboriy\u00EA de sala 1959'an ji Zankoya Yale, DYA \u00FB ji Zankoya Columbia, NY, DYA. wergirtiye. Edmund Phelps di sala 2006'an de Xelata aboriy\u00EA ta Xelata Nobel\u00EA wergirt."@ku . "W\u00EAne:Black Hole Milkyway. jpg \u00C7ala Re\u015F \u00C7ala Re\u015F, di bingeha xwe de ji st\u00EArk\u00EAn mir\u00EE \u00E7\u00EAdibin. Gava st\u00EArkek dimre 3 qat\u00EE roja me be, nikare di merhala St\u00EArka Notron de bim\u00EEne, reaksiyon \u00FB l\u00EA h\u00FBr b\u00FBn didome \u00FB di taliy\u00EA de dibe \u00C7ala Re\u015F. Di bingeha xwe de mirov dikare \u00C7al\u00EAn Re\u015F (Black Holes) bib\u00EEne, rast e ew re\u015F in, l\u00EA bandora wan li ser heyber\u00EAn (objects) din di gerd\u00FBn\u00EA de xuya ye. Ramana ko dib\u00EAje ew bi tewaw\u00EE re\u015F in ne pir durist e. Rak\u00EA\u015Fa (grvitation) wan b\u00EA p\u00EEvan mezin e, ta w\u00EA radey\u00EA ko ronah\u00EE bi xwe j\u00EE nikare ji nav derkeve, \u00FB eger foton nikaribin ji nav derkevin \u00EAd\u00EE em nikarin wan bib\u00EEnin j\u00EE. Bi al\u00EEkariya b\u00EErkariy\u00EA (mathematics) xislet\u00EAn \u00C7al\u00EAn Re\u015F hatine jimartin \u00FB encam\u00EAn balk\u00EA\u015F j\u00EA derketine. N\u00EEvt\u00EEra (radius) gewd\u00EA ko barista (mass) st\u00EArek\u00EA li nav bih\u00EAwire, da rak\u00EA\u015Fa w\u00EA bigehe w\u00EA h\u00EAz\u00EA, ko \u00EAd\u00EE ti foton ji nav nikaribin derkevin 3 k\u00EElometr e. \u00DB nav\u00EA n\u00EEvt\u00EEra Schwarzschild l\u00EA t\u00EA kirin. Eger barista jibermaya st\u00EAr\u00EA weke ya Roj\u00EA be, hing\u00EE hem\u00FB jimartin li hev diguncin. D\u00EEtane (theory) dib\u00EAje ko h\u00EArivandina (collapse) st\u00EAr\u00EA d\u00EA berdewam bike ta ko gewdey\u00EA w\u00EA bibe sifir. Di f\u00EEzyay\u00EA de nav\u00EA tek\u00EEtiy\u00EA (singularity) li v\u00EE gewdey\u00EE t\u00EA kirin, l\u00EA di b\u00EErkariy\u00EA de dib\u00EAjin\u00EA xal. \u00C7ala Re\u015Fa p\u00EA\u015F\u00EE ko hate naskirin bi nav\u00EA Cygnus X-1 b\u00FB, \u00FB di Birca Q\u00FB (Swan constellation) de b\u00FB, ew kaniya t\u00EEr\u00EAj\u00EAn Rontgen b\u00FB. Dema ko cih\u00EA v\u00EA \u00C7ala Re\u015F bi serest\u00EE (exact) hate naskirin, xuya b\u00FB ko hevalpi\u015Fkek\u00EA v\u00EA kaniya t\u00EEr\u00EAj\u00EAn Rontgen j\u00EE heye, \u00FB ew j\u00EE superbertela\u015Fek\u00EE \u015F\u00EEn\u00EE mezin b\u00FB. \u015E\u00EEtelkirineke \u015Febengb\u00EEn\u00EE (spectroscopic analysis) hi\u015Fkere dike, ko ew superbertela\u015F di \u00E7erxeke h\u00EAkey\u00EE (elliptic orbit) de li dora heyberek\u00EE ve\u015Fart\u00EE diz\u00EEvire."@ku . "W\u00EAne:Roger. Kornberg. JPG Roger D. Kornberg Roger D. Kornberg, di sala 1947'an de li St Louis, MO, DYA xwed\u00EA daye. Ph.D. (Philosophi\u00E6 Doctor) ji Zankoya Stanford, Kal\u00EEforniya, DYA xebitiye. Roger D. Kornberg xelatwergir\u00EA K\u00EEmyay\u00EA ya Xelata Nobel\u00EA a sala 2006'an e."@ku . "Du watey\u00EAn B\u00FBtan hene. dewletek di Asya da, li B\u00FBtan (dewlet) seke. alkanek bi diref\u015F\u00EA C4H10, li B\u00FBtan (alkan) seke."@ku . "B\u00FBtan gazek\u00EE v\u00EA reng \u00FB v\u00EA b\u00EAhn e. B\u00FBtan alkanek\u00EE diref\u015F\u00EA xwe C4H10 e."@ku . "Pentan ron e \u00FB v\u00EA reng e. Pentan alkanek e, diref\u015F\u00EA xwe C5H12 e."@ku . "W\u00EAne:Peugeot 206 S16. jpg Peugeot 206 W\u00EAne:Peugeot.206. bristol.750pix. jpg Peugeot 206 W\u00EAne:Peugeot 206 SW. jpg Peugeot 206 SW 1.4 Enfant Terrible Peugeot 206 mak\u00EEnek ji \u015Firket\u00EA Peugeot e. Model\u00EA w\u00EA di sala 1998 pi\u015Ft\u00EE Peugeot 205 ji Murat G\u00FCnak hate resimkirin. Ev mak\u00EEna heta sal\u00EA 2005 n\u00EAz\u00EEk\u00EE 5 milyon car hate firotin."@ku . "Astur\u00EE ziman\u00EA Roman\u00EEye \u00FB Spanyay\u00EA her\u00EAma Asturiya, Leyon, Zamora \u00FB Salamanka ji aliy\u00EA 1 milyon kes dipeyivin"@ku . "1901 Jean Henry Dunant 1901 Fr\u00E9d\u00E9ric Passy 1902 \u00C9lie Ducommun 1902 Charles Albert Gobat 1903 William Randall Cremer 1904 Institut de droit international, Gent 1905 Bertha von Suttner 1906 Theodore Roosevelt 1907 Louis Renault 1907 Ernesto Teodoro Moneta 1908 Klas Pontus Arnoldson 1908 Frederik Bajer 1909 Auguste Marie Fran\u00E7ois Beernaert 1909 Paul B. Baron de Constant de Rebecque d'Estournelles 1910 Bureau International Permanent de la Paix 1911 Tobias Michael Carel Asser 1911 Alfred Hermann Fried 1912 Elihu Root 1913 Henri Marie La Fontaine 1917 Comit\u00E9 international de la Croix-Rouge 1919 Thomas Woodrow Wilson 1920 L\u00E9on Victor Bourgeois 1921 Karl Hjalmar Branting 1921 Christian Lange 1922 Fridtjof Nansen 1925 Joseph Austen Chamberlain 1925 Charles Gates Dawes 1926 Aristide Briand 1926 Gustav Stresemann 1927 Ferdinand Buisson 1927 Ludwig Quidde 1929 Frank Billings Kellogg 1930 Nathan S\u00F6derblom 1931 Jane Addams 1931 Nicholas Murray Butler 1933 Norman Lane Angell 1934 Arthur Henderson 1935 Carl von Ossietzky 1936 Carlos de Saavedra Lamas 1937 Robert Cecil of Chelwood 1938 Office international Nansen pour les r\u00E9fugi\u00E9s 1944 Comit\u00E9 international de la Croix-Rouge 1945 Cordell Hull 1946 Emily Greene Balch 1946 John Raleigh Mott 1947 The Quakers: American Friend's Service Committee 1947 Friend's Service Council 1948 .... nehate day\u00EEn.... 1949 Lord John Boyd Orr of Brechin 1950 Ralph Johnson Bunche 1951 L\u00E9on Jouhaux 1952 Albert Schweitzer 1953 George Catlett Marshall 1954 UNHCR Kom\u00EEseriya bilind a penaberan a NY 1957 Lester Bowles Pearson 1958 Dominique Georges Pire 1959 Philip John Noel-Baker 1960 Albert Lutuli 1961 Dag Hammarskj\u00F6ld 1962 Linus Carl Pauling 1963 Comit\u00E9 international de la Croix-Rouge 1964 Martin Luther King 1965 UNICEF 1968 Ren\u00E9 Cassin 1969 ILO R\u00EAxistina navnetewey\u00EE ya xebat\u00EA 1970 Norman Ernest Borlaug 1971 Willy Brandt 1973 Henry Alfred Kissinger 1973 Le Duc Tho 1974 Se\u00E1n Mac Bride 1974 Eisaku Sato 1975 Andrei Dmitrievich Sakharov 1976 Mair\u00E9ad Corrigan 1976 Betty Williams 1977 AI R\u00EAxistina Ef\u00FBy\u00EA ya navnetewey\u00EE 1978 Menahem Begin 1978 Enwer Sedat 1979 D\u00EArn\u00EAr Teresa 1980 Adolfo Maria P\u00E9rez Esquivel 1981 UNHCR 1982 Alva Myrdal 1982 Alfonso Garc\u00EDa Robles 1983 Lech Walesa 1984 Desmond Tutu 1985 International Physicians for the Prevention of Nuclear War 1986 \u00C9lie Wiesel 1987 Oscar Arias S\u00E1nchez 1988 H\u00EAza A\u015Ftiy\u00EA ya Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE 1989 Dalai Lama 1990 Mikhail Gorbachev 1991 Aung San Suu Kyi 1992 Rigoberta Mench\u00FA Tum 1993 Frederik Willem de Klerk 1993 Nelson Mandela 1994 Jasir Mohammed Arafat 1994 Shimon Peres 1994 \u00CEzak Rab\u00EEn 1995 Joseph Rotblat 1995 Pugwash Conferences 1996 Carlos Filipe Ximenes Belo 1996 Jos\u00E9 Ramos-Horta 1997 Jody Williams 1997 International Campaign to Ban Landmines 1998 John Hume 1998 David Trimble 1999 M\u00E9decins Sans Fronti\u00E8res 2000 Kim Dae Jung 2001 Kofi Annan 2001 NY 2002 James Earl Carter 2003 \u015E\u00EEr\u00EEn Ebad\u00EE 2004 Wangari Maathai 2005 Saziya Navnetewey\u00EE ya Atom\u00EA 2005 Mohamed ElBaradei 2006 M\u00FBhammed Y\u00FBnis 2007 Al Gore \u00FB Panela guhertina kl\u00EEmay\u00EA ya navhik\u00FBmet\u00EE"@ku . "W\u00EAne:Wappen Bielefeld. svg Arma Bielefeld W\u00EAne:Lage der kreisfreien Stadt Bielefeld in Deutschland. png Bielefeld li Elmanya da Bielefeld yek \u015Eehrek\u00EE li per\u00EAzgeha Elmanyaya Nordrhein-Westfalen e. Bielefeld di nav 20 bajar\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn Elmanyaye de t\u00EA n\u00EE\u015Fandan; nufuse bajar 325. 000 e. Bajar\u00EA Bielefeld yek ji bajar\u00EAn Elmanyaye b\u00EA nav\u00E7eye, herwaha ji 10 olkan t\u00EA hev: Li Bielefelde, bi taybet\u00EE j\u00EE Heepen\u00EA \u00FB Stieghorst\u00EA pirr kurd dij\u00EEn; Baumheide wek merkeza kurd\u00EAn \u00EAzid\u00EE t\u00EA n\u00EE\u015Fandin. Bi texm\u00EEn\u00EE li baj\u00EAr 5-7 Hezar Kurd, bi z\u00EAdey\u00EE ji \u015Eengal\u00EA, Qam\u00EE\u015Flok\u00EA, Efr\u00EEn\u00EA, Merd\u00EEn\u00EA, Meled\u00EEy\u00EA, D\u00EArsim\u00EA, Erzirom\u00EA \u00FB 80 - 90 malbat ji ba\u015Fur \u00FB rojhilat\u00EA Kurdistan, dij\u00EEn. Li Bielefelde komela kurdan, a \u00C7and \u00FB kultura kurd\u00EE \u00FB Mala \u00EAzid\u00EEyan (bielefeld) heye."@ku . "Juan Carlos I. hata 22. \u00C7ir\u00EEa du\u00EA, 1975 virve key\u00EA Spanyay\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Jos\u00E9 Luis Rodr\u00EDguez Zapatero (para tabla). png Jos\u00E9 Luis Rodr\u00EDguez Zapatero Jos\u00E9 Luis Rodr\u00EDguez Zapatero [xo\u02C8se lu\u032Fis ro\u02C8\u00F0ri\u0263e\u03B8 \u03B8apa\u02C8te\u027Eo] W\u00EAne:Loudspeaker. svg bih\u00EEse serok\u00EA Partiya Sosiyal\u00EEst a Spanyay\u00EA e. Hata 16 n\u00EE\u015Fana 2004an vir ve serokwez\u00EEr\u00EA Spanyay\u00EA ye. Zapatero Sonsoles Espinosa zew\u00EEciye u d\u00FB ke\u00E7\u00EAn w\u00EE hene."@ku . "Marcha Real (an got Mar\u00E7a Real) sr\u00FBda netew\u00EE ya Spanyaye."@ku . "sedsala 18'an | sedsala 19'an | sedsala 20'an 1883 | 1884 | 1885 | 1886 | 1887 | 1888 | 1889 | 1890 | 1891 | 1892 | 1893"@ku . "\u015Earlimayn anko Charlemagne (742 an 747-28\u00EA Befirbara Pa\u015F\u00EEna 814\u00EA), ji sala 768\u00EA heta mirina xwe \u015Fah\u00EA Ferengan b\u00FB. W\u00EE bingeh\u00EA Emperatoriya Fereng\u00EA wesa berfireh \u00FB mukim kir ko piraniya dever\u00EAn rojava \u00FB navenda Ewr\u00FBpay\u00EA vegirtin. W\u00EE \u00CEtalya j\u00EE girt \u00FB li 25\u00EA Befirbara P\u015F\u00EEna sala 800\u00EA ji dest\u00EA Pop Leoy\u00EA S\u00EAy\u00EA tanc li ser ser\u00EA xwe dan\u00EE. Ev bizavek b\u00FB jibo vejandina Emperatoriya Rom\u00EA. Bi berbelav\u00EE ew wek\u00EE emperator\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn y\u00EA \u00CEmparatoriya Romaya P\u00EEroz dih\u00EAt binavkirin, her\u00E7end e ko ev nav li dema jiyana w\u00EE \u00E7i caran nehat bikaran\u00EEn."@ku . "Lor anku Lur, \u00EEro nav\u00EA gelek\u00EE li navbera Fars \u00FB Kurdistan\u00EA ye. \u015Eerefxan gel\u00EA Lor li ser kurdan dijmer\u00EA, Kurdolog Izady w\u00EE yek\u00EE qenat t\u00EEn\u00EA, li gor\u00EE w\u00EE Lor di sedsala 16. de ji kurdan qet\u00EEyan\u00EA \u00FB b\u00FBn\u00EA gelek\u00EE serbixwe. L\u00EAbel\u00EA ziman\u00EA lur\u00EE w\u00EA dem\u00EA weke zarav\u00EAyek\u00EE Fars\u00EE t\u00EA d\u00EEt\u00EEn. L\u00FBr j\u00EE bi piran\u00EE xwe gelek\u00EE serbixwe dib\u00EEnin, l\u00EAbel\u00EA lure ku xwe li kurda an j\u00EE farsa dijmerin j\u00EE hene."@ku . "Kak\u00EAy\u00EE anko Kaka\u00EE li Ba\u015Fur\u00EA Kurdistan\u00EA ji \u00EAlen Yarsanan ra dih\u00EA gotin. Kurd\u00EAn Yarsan li \u00CEran\u00EA bi Ehl\u00EA Heq an j\u00EE Yarsan bi nav dibin. Li \u00CEraq\u00EA j\u00EE Kak\u00EAy\u00EE an j\u00EE Sarl\u00EE jibo binavkirina wan dih\u00EAt gotin. Kak\u00EAy\u00EE piran\u00EE li her\u00EAm\u00EAn wek\u00EE Germiyan, Goran \u00FB Bahd\u00EEnan dij\u00EEn. Hindek Faris \u00FB Tirk\u00EAn Azer\u00EE j\u00EE hene ko ji Yarsanan in. Kakey\u00EE li stana anko par\u00EAzgeha Kerme\u015Fan\u00EA desteka s\u00EAy\u00EA ya d\u00EEn\u00EE ne. Lek, Qelxan\u00EE \u00FB Goran piran\u00EE Kakey\u00EE in. ferq ten\u00EA nav\u00EA wan \u00EAlan e, ferq di nav d\u00EEn\u00EA Kak\u00EAy\u00EE \u00FB Yarsana da tune. Piraniya Kakeyiyan bi devokeka Kurd\u00EE diaxivin ko ji Hewramiy\u00EA n\u00EAz\u00EEk e. L\u00EA Kakeyiy\u00EAn ko bi Soran\u00EE, Feyl\u00EE, Lek\u00EE \u00FB Azer\u00EE j\u00EE diaxivin."@ku . "Pen\u00EEr an pen\u00EAr zadek\u00EA hi\u015Fk e ko ji \u015F\u00EEr\u00EA \u00E7\u00EAlan, m\u00EEhan, bizinan \u00FB memikdar\u00EAn d\u00EE dih\u00EAt \u00E7\u00EAkirin. \u015E\u00EEr\u00EE bi h\u00EAv\u00EAn\u00EA pen\u00EEr\u00EE anko rennet\u00EA \u00FB tir\u015Fandin\u00EA dikin pen\u00EEr. Bakter\u00EE dikarin \u015F\u00EEr\u00EE bitir\u015F\u00EEnin \u00FB dewrek\u00EA giring di p\u00EAkhatina pen\u00EEr\u00EE \u00FB \u00E7\u00EAj anko tam \u00FB b\u00EAhna pen\u00EEr\u00EE da dig\u00EArin. Bi sedan corey\u00EAn pen\u00EEran hene. Pen\u00EEr\u00EAn corane bi r\u00EAya bikaran\u00EEna \u015F\u00EEr\u00EA memikdar\u00EAn cidacida, bakter\u00EEy\u00EAn cidacida \u00FB \u015F\u00EAwaz\u00EAn d\u00EE dih\u00EAn berheman\u00EEn. Zad\u00EA ko memikdar dixwerin \u00FB bikaran\u00EEna giyay\u00EAn b\u00EAhndar j\u00EE yek ji r\u00EAy\u00EAn berheman\u00EEna corey\u00EAn pen\u00EEran in. Jibo hindek pen\u00EEran \u015F\u00EEr\u00EE bi sirke an ava l\u00EEmoy\u00EA ditir\u015F\u00EEnin. L\u00EA piraniya pen\u00EEran bi r\u00EAya tir\u015Fandina \u015F\u00EEr\u00EE bi bakteriyayan dih\u00EAn \u00E7\u00EAkirin. Bakter\u00EE \u015Fekira \u015F\u00EEr\u00EE dikin Tir\u015F\u00EA \u015E\u00EEr\u00EE anko lakt\u00EEk as\u00EEd. h\u00EAv\u00EAn\u00EA pen\u00EEr\u00EE coreyek\u00EA anz\u00EEman e ko bi awayek\u00EA kevne\u015Fop\u00EE ji navpo\u015Fa a\u015Fika savay\u00EAn pez \u00FB gare\u015Fan dih\u00EAt girtin. L\u00EA niha ev h\u00EAv\u00EAn di ezm\u00FBngehan da j\u00EE dih\u00EAt berheman\u00EEn."@ku . "Heksan ron e \u00FB v\u00EA reng e. Heksan alkanek e, diref\u015F\u00EA xwe C6H14 e."@ku . "Heptan ron e. Heptan alkanek e, diref\u015F\u00EA xwe C7H16 e."@ku . "Oktan ron \u00FB v\u00EA reng e. Heptan alkanek e, diref\u015F\u00EA xwe C8H18 e, l\u00EA carna j\u00EE CH3(CH2)6CH3 t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Nonan ron \u00FB v\u00EA reng e. Nonan alkanek e, diref\u015F\u00EA xwe C9H20 e."@ku . "Ceuta [\u02C8\u03B8eu\u032Fta] an j\u00EE Sebta bajarek\u00EE otonom \u00EA Spaniy\u00EA ye \u00FB m\u00EEna bajar\u00EA din \u00EA span\u00EE Melilla bi Efr\u00EEkay\u00EA re gir\u00EAday\u00EE ye. Ceuta 18,5 km\u00B2 mezin e \u00FB ji Spanyay\u00EA 21 km d\u00FBr e. W\u00EAne:Localizaci\u00F3n de Ceuta. png W\u00EAne:Strait of Gibraltar PIA03397. jpg \u015Eariya Gibraltar"@ku . "Melilla [me\u02C8li\u028Ea] an j\u00EE Mel\u00EElya bajarek\u00EE otonom \u00EA Spanyay\u00EA ye. Wek bajar\u00EA d\u00EE ya span\u00EE Ceuta j\u00EE, ew bi Efr\u00EEkay\u00EA re gir\u00EAday\u00EE ye. Li vir 65.500 kes dij\u00EEn (2005) W\u00EAne:Localizaci\u00F3n de Melilla. png W\u00EAne:Faro de Melilla. jpg Birca deryay\u00EE ya Melillay\u00EA"@ku . "Girav\u00EAn Kanarya, girav\u00EAn Spanyay\u00EA y\u00EAn Atlant\u00EEk\u00EA ye (28\u00B0 06'N, 15\u00B0 24'W). W\u00EAne:Mapa territorios Espa\u00F1a Canarias. svg W\u00EAne:Mapa de Canarias. png Nex\u015Feya girav\u00EAn Kanaryay\u00EA."@ku . "Ll\u00EDvia \u015Feh\u00EEr\u00EAk frans\u00EEye, nif\u00FBsa w\u00EA 1173 kesen, dr\u00EAjbuna w\u00EA 1223 m ye \u00FB Pyrenee de cih dig\u00EAre."@ku . "Isla de Albor\u00E1n cez\u00EErek bi\u00E7\u00EEk ya Ava Albor\u00E1n de \u00FB 50 km Maroko d\u00FBre."@ku . "Voice of America (VOA) radyoya ferm\u00EE ya Dewlet\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA ye. Deng\u00EA Emer\u00EEka ji yek navdartir\u00EEn radyoy\u00EAn navnetewey\u00EE ye. Deng\u00EA Emer\u00EEka di sala 1942an ava b\u00FB."@ku . "D\u00EAkan ron \u00FB v\u00EA reng e. D\u00EAkan alkanek e, diref\u015F\u00EA xwe C10H22 e."@ku . "\u00DBnd\u00EAkan ron \u00FB v\u00EA reng e. \u00DBnd\u00EAkan alkanek e, diref\u015F\u00EA xwe C11H24 e."@ku . "W\u00EAne:Isla Perejil NWW. png satel\u00EEta NASA Isla Perejil cez\u00EEr\u00EAk bi\u00E7\u00EEk ya Spanya ye \u00FB 250 m Marako, 3.1 km Ceuta d\u00FBre."@ku . "Dod\u00EAkan ron \u00FB v\u00EA reng e. Dod\u00EAkan alkanek e, diref\u015F\u00EA xwe C12H26 e."@ku . "Barselona, paytexta Katalonyay\u00EA ye \u00FB mezin ta we cih\u00EA duwem\u00EEn bajar\u00EA Spanyay\u00EA dig\u00EAre. Image:InteriorSantaMariaMarBarcelona. jpg|D\u00EAra Santa Maria del Mar (Barselona) Image:050529 Barcelona 099. jpg|Santa Maria del Pi Image:Spain. Barcelona. Porta. del. Angel. jpg|Portal de l'\u00C0ngel Image:Jfader batto facade. jpg|Casa Batll\u00F3 ya qesirbend\u00EA navdar \u00EA Antoni Gaud\u00ED Image:Casa Mil\u00E0 - Barcelona, Spain - Jan 2007. jpg|Casa Mil\u00E0 an j\u00EE La Pedrera ya qesirbend\u00EA Antoni Gaud\u00ED Image:050529 Barcelona 135. jpg| Palau Nacional Image:Casavicens. jpg| Casa Vicens Image:Barcellona palazzo. jpg|Castell dels tres Dracs Image:PlayaBacelonetta2. JPG|Torre Mapfre Image:Torre Agbar - Barcelona, Spain - Jan 2007. jpg|Torre Agbar Image:PortVell. JPG|Rambla de Mar Image:Barcelona. Tibidabo. Torre. Collserola. jpg| Torre de Collserola</gallery>"@ku . "Di F\u00EEz\u00EEk\u00EA da, Nutron yek ji ker\u00EE y\u00EAn Atom\u00EA ye ko \u00E7i barek\u00EA karevay\u00EE n\u00EEne \u00FB bariste y\u00EA w\u00EA 939.573 MeV/c\u00B2 (1.6749 \u00D7 10\u221227 k\u00EElogram, pi\u00E7ek\u00EA z\u00EAdetir ji proton\u00EA) ye. Zivir\u00EEna w\u00EA li dor xwe \u00BD e. Dijker\u00EEya w\u00EA dijnutron e. Nurton \u00FB proton bihevra navok\u00EA p\u00EAkdi\u00EEnin. Navoka piraniya atoman (hem\u00EE \u00EEzotop\u00EAn tebit\u00EE bil ji \u00EEzotopa belav ya haydrojin\u00EA, protium, ko ten\u00EA ji protonek\u00EA p\u00EAkhatiye) ji nutron \u00FB protonan p\u00EAkhatine. Hijmara nutron\u00EAn navok\u00EA \u00EEzotop\u00EAn h\u00EEman anko elementan diyar dikit (jibo m\u00EEnak, navoka Karbon-12 ji 6 protonan \u00FB 6 nutronan p\u00EAkhatiye \u00FB navoka Karbon-14 ji 6 proton \u00FB 8 nutronan). \u00CEzotop atom\u00EAn elementan in ko hijmara wan ya atom\u00EE wekhev e l\u00EA jiber hind\u00EA ko hijmara nutron\u00EAn wan ne wek\u00EE hev e baristey\u00EA wan j\u00EE newekhev e. Nutron\u00EA du kuark\u00EAn j\u00EAr \u00FB kuarkeka jor heye. Bi v\u00EE away\u00EE, nutron wek\u00EE baryon dih\u00EAt sinfandin."@ku . "M\u00EEr (bi \u00CEtal\u00EE Il Principe bi Ingl\u00EEz\u00EE The Prince) kit\u00EAba her\u00EE navdar a hizirvan\u00EA siyas\u00EE y\u00EA \u00CEtalyay\u00EE Niccol\u00F2 Machiavelli (N\u00EEkolo Makyav\u00EAl\u00EE bixw\u00EEne) e. Li berahiy\u00EA, nav\u00EA w\u00EA De Principatibus anko derheqa m\u00EErgehan da b\u00FB. M\u00EEr li sala 1513\u00EA hat niv\u00EEs\u00EEn, l\u00EA 5 salan pi\u015Ft\u00EE mirina niv\u00EEskar\u00EA w\u00EA, li sala 1532\u00EA hat we\u015Fandin. Kit\u00EAba belavb\u00FBy\u00EE ne ew e ya ko li dema jiyana w\u00EE da heb\u00FB, l\u00EA hem\u00EE nav\u00FBbang\u00EA xirab\u00EA ko li pey Makyav\u00EAl\u00EE maye ji ber v\u00EA kit\u00EAb\u00EA ye."@ku . "\u00EEso-Pentan (ya j\u00EE 2-M\u00EAtylb\u00FBtan ya M\u00EAtylb\u00FBtan) ron e \u00FB v\u00EA reng e. \u00EEso-Pentan alkanek e, diref\u015F\u00EA xwe C5H12 e. \u00EEso-Pentan \u00EEsom\u00EArek\u00EE Pentan e."@ku . "Valencia an j\u00EE Valensiya, paytexta her\u00EAma otonoma a Valencia ye. Li vir 796.549 kes dij\u00EEn."@ku . "Bar\u00EA karevay\u00EE yek ji saloxet\u00EAn bingeh\u00EEn \u00FB mana (nemir) y\u00EAn ker\u00EE y\u00EAn atom\u00EA ye ko karl\u00EAkkirina karevay\u00EE-asinrevay\u00EE ya wan diyar dikit. Mad an keristey\u00EA ko bar\u00EA karevay\u00EE hebit qada karevay\u00EE-asinrevay\u00EE \u00E7\u00EAdikit \u00FB dikevit bin bandora qad\u00EAn karevay\u00EE-asinrevay\u00EE j\u00EE. Karl\u00EAkkirina barek\u00EA karevay\u00EE ko dime\u015Fit \u00FB qadeka karevay\u00EE-asinrevay\u00EE j\u00EAdera h\u00EAza karevay\u00EE-asinrevay\u00EE ye. H\u00EAza karevay\u00EE-sinrevay\u00EE yek ji \u00E7ar h\u00EAz\u00EAn bingeh\u00EEn e. Bar\u00EA karevay\u00EE taybetmend\u00EE ya hindek ji ker\u00EE y\u00EAn atom\u00EA ye \u00FB bi r\u00EAya bar\u00EA h\u00EEman\u00EE y\u00EA 'e' dih\u00EAt p\u00EEvan. Li gorey\u00EA lihevhatin\u00EA, bar\u00EA elektron\u00EA -1, \u00FB bar\u00EA proton\u00EA +1 e. kuarkan barek\u00EA kerkir\u00EE (fractional) bi qas\u00EE \u22121/3 an +2/3 heye. Dijker\u00EEy\u00EAn hevber\u00EE van j\u00EE bar\u00EAn hevqas l\u00EA bervaj\u00EE hene. Ker\u00EEy\u00EAn bardar \u00EAn d\u00EE j\u00EE hene. Bi gi\u015Ft\u00EE, ker\u00EEy\u00EAn ko n\u00EE\u015Fana bar\u00EAn wan wekhev bit hevdu paldidin, l\u00EA ker\u00EEy\u00EAn n\u00EE\u015Fana bar\u00EAn wan newekhev bit hevdu radik\u00EA\u015Fin. Ev bi Qan\u00FBna K\u00FBlomb\u00EE dih\u00EAt p\u00EEvan ko dib\u00EAjit meznah\u00EE (magnitude) ya paldan\u00EA digel berhem\u00EA herdu baran hevr\u00EAje (proportionate) ye \u00FB bi awayek\u00EA bervaj\u00EE digel duca ya (square) d\u00FBr\u00EE ya wan ji hevdu hevr\u00EAje ye. Bar\u00EA karevay\u00EE y\u00EA madeyek\u00EA ko bi \u00E7avan dih\u00EAt d\u00EEtin bi qas\u00EE koma bar\u00EA karevay\u00EEy\u00EA hem\u00EE ker\u00EEy\u00EAn w\u00EE made ye. Piraniya caran, bar\u00EA tevane sifir e, jiber ko hijmara elektron \u00FB proton\u00EAn her atomek\u00EA bi awayek\u00EA xwerisk\u00EE bi hevqas in. Rew\u015F\u00EAn wiha ko bar\u00EA tevane ne sifir e karevaya sekin\u00EE p\u00EAkdi\u00EEnin. Bi ser v\u00EA ra, hindek caran eger bar\u00EA tevane sifir j\u00EE bit, heye ko li hem\u00EE deran wekhev nehatbit dab\u00EA\u015Fkirin (jibo m\u00EEnak bandora qadeka karevay\u00EA hebit). Hing\u00EE dib\u00EAjin ew made cemserdar e. Dib\u00EAjin w\u00EE bar\u00EA ko ji cemserandin\u00EA hatiye bar\u00EA gir\u00EAday\u00EE \u00FB bar\u00EA ko ji derve hatiye bar\u00EA azad."@ku . "Ker\u00EEy\u00EA atom\u00EA ker\u00EEyek\u00EA made ye ko ji atom\u00EA bi\u00E7\u00FBktir e. Ker\u00EEy\u00EA atom\u00EA du core ne: keriy\u00EA h\u00EEman\u00EE \u00FB keriy\u00EA p\u00EAkhat\u00EE. f\u00EEz\u00EEka keriyan \u00FB f\u00EEz\u00EEka navok\u00EE liser van keriyan, karl\u00EAkkirin\u00EAn wan \u00FB madey\u00EAn ko ji wan p\u00EAkdih\u00EAn \u00FB nabin atom l\u00EAkol\u00EEnan \u00E7\u00EAdikin. Elektron, nutron \u00FB proton ji keriy\u00EAn atom\u00EA ne. Nutron \u00FB proton keriy\u00EAn p\u00EAkhat\u00EE ne \u00FB ji kuarkan p\u00EAkhatine. Her protonek ji du kuark\u00EAn jor \u00FB kuarkeka j\u00EAr p\u00EAkhatiye. Kurak bi keriy\u00EAn bi nav\u00EA gluon anko ven\u00FBson bihevra dih\u00EAn gir\u00EAdan. \u015Ee\u015F corey\u00EAn kuarkan hene: jor, j\u00EAr, bin, ser\u00EE, ec\u00EAb \u00FB cad\u00FBy\u00EE. Keriy\u00EAn d\u00EE \u00EAn m\u00EEna foton \u00FB nutrinos j\u00EE hene ko di st\u00EAra Roj\u00EA da \u00E7\u00EAdibin. Piraniya keriy\u00EAn atom\u00EA ko heta niha hatine ved\u00EEtin di rew\u015F\u00EAn asay\u00EE da li ser r\u00FBy\u00EA Erd\u00EE peyda nabin. Ew di T\u00EEr\u00EAja Keyhan\u00EE da \u00FB li dema p\u00EAvajoya bijandin\u00EA di lezg\u00EEnkera keriyan da \u00E7\u00EAdibin."@ku . "Elektron yek ji keriy\u00EAn h\u00EEman\u00EE ji ker\u00EE y\u00EAn atom\u00EA ye \u00FB barek\u00EA karevay\u00EE y\u00EA ner\u00EEn\u00EE heye. Elektron leptoneka zivir-\u00BD e ko pardariya karl\u00EAkkirin\u00EAn karevay\u00EE-asinrevay\u00EE dikit. Baristey\u00EA elektron ji yek liser hizara bi\u00E7\u00FBktir\u00EEn atom\u00EA j\u00EE k\u00EAmtir e. Li gorey\u00EA lihevhatin\u00EA, bar\u00EA w\u00EA y\u00EA karevay\u00EE ner\u00EEn\u00EE dih\u00EAt hesibandin \u00FB bi p\u00EEvana yek\u00EEn\u00EAn atom\u00EE \u22121 e. Elektron \u00FB navoka atom\u00EA bihevra atom\u00EA p\u00EAkdi\u00EEnin \u00FB karl\u00EAkkirina wan digel navok\u00EAn atom\u00EAn hevs\u00EE sedema bestin\u00EAn k\u00EEmay\u00EE ye."@ku . "Di f\u00EEz\u00EEka keriyan da, keriy\u00EA h\u00EEman\u00EE anko keriy\u00EA bingeh\u00EEn keriyek\u00EA atom\u00EA ye ko h\u00EA\u015Fta nehatiye zan\u00EEn dab\u00EA\u015F\u00EE keriy\u00EAn d\u00EE bibit. Eger keriyek bi rast\u00EE keriyeka h\u00EEman\u00EE bit hing\u00EE dibit yek ji keriy\u00EAn bingeh\u00EEn y\u00EAn gerd\u00FBn anko heb\u00FBn\u00EA ye ko hem\u00EE keriy\u00EAn mezintir y\u00EAn d\u00EE ji w\u00EA hatine \u00E7\u00EAkirin. Di b\u00EErdoz anko teor\u00EE ya n\u00FBdema f\u00EEz\u00EEka keriyan da, li gorey\u00EA w\u00EE model\u00EA dib\u00EAjin\u00EA Modela Standard, kuark, lepton \u00FB boson\u00EAn p\u00EEvik\u00EE keriy\u00EAn h\u00EEman\u00EE ne. Bi awayek\u00EA d\u00EErok\u00EE, hadron \u00FB li deman demek\u00EA atom bi xwe j\u00EE keriy\u00EAn h\u00EEman\u00EE dihatin hesibandin. Hizira bingeh\u00EEn di b\u00EErdoza keriy\u00EAn h\u00EEman\u00EE da hizira kuantom ya sedsala b\u00EEst\u00EA ye ko \u015Fore\u015Fek di t\u00EAgehi\u015Ftina me li t\u00EEdana karevay\u00EE-asinrevay\u00EE \u00E7\u00EAkir \u00FB mekan\u00EEka kuantom j\u00EA peyda b\u00FB."@ku . "Ta\u015Fkent paytexta \u00DBzb\u00EAkistan\u00EA ye. Nif\u00FBsa w\u00EA 2.000.000 e."@ku . "Di f\u00EEz\u00EEka n\u00FBdem da, foton yek ji keriy\u00EAn h\u00EEman\u00EE ye ko berpirsyara diyarok\u00EAn karevay\u00EE-asinrevay\u00EE ye. Ew navg\u00EEn\u00EE ya karl\u00EAkkirin\u00EAn karevay\u00EE-asinrevay\u00EE dikit \u00FB hem\u00EE corey\u00EAn ruhnahiy\u00EA p\u00EAkdi\u00EEnit. Foton\u00EA baristeyek\u00EA neguh\u00EAr \u00EA hevber\u00EE sifir\u00EA heye \u00FB bi lezeka neguh\u00EAra c, leza ruhnahiy\u00EA di valahiy\u00EA da, dime\u015Fit. L\u00EA dema made hebit, foton an dih\u00EAt vem\u00EAhtin an j\u00EE enerj\u00EE \u00FB lezbar\u00EEyek\u00EA (momentumek\u00EA) vediguh\u00EAzit ko digel ferekansa w\u00EA hevr\u00EAje ye. Wek\u00EE hem\u00EE kuantoman foton\u00EA saloxet\u00EAn keriyan\u00EE (particle) \u00FB p\u00EAlan\u00EE (wave) hene \u00FB duaniya ker\u00EE-p\u00EAl ji xwe n\u00EE\u015Fan didit. T\u00EAgeha n\u00FBdema foton\u00EA h\u00EAd\u00EEh\u00EAd\u00EE ji sal\u00EAn 1905\u00EA heta 1917\u00EA bi bizav\u00EAn Albert Einstein peyda b\u00FB, dema w\u00EE dixwest d\u00EEtin\u00EAn xwe ji hindek ceribandin\u00EAn li ser ruhnahiy\u00EA \u015Firove bikit ko bi modela p\u00EAlan\u00EE ya kevin ya ruhnahiy\u00EA nedihatin \u015Firvekirin."@ku . "Alessandro Del Piero, l\u00EEstikvanek\u00EE futbol\u00EA y\u00EA \u00EEtalyan\u00EE ye. Alessandro Del Piero li 9'\u00EA sermawez\u00EA sala 1974'an li Conegliano ji dayik b\u00FBye."@ku . "Di f\u00EEz\u00EEka keriyan da, Kuark yek ji ker\u00EE y\u00EAn h\u00EEman\u00EE y\u00EAn atom\u00EA ye. Kuark \u00FB lepton bihevra du ker\u00EEy\u00EAn serek\u00EE y\u00EAn madey\u00EE ne. Ji keriy\u00EAn h\u00EEman\u00EE ten\u00EA kuark digel her \u00E7ar h\u00EAz\u00EAn bingeh\u00EEn karl\u00EAkkirin\u00EA dikit. F\u00EEz\u00EEkzanistvan\u00EA Emr\u00EEkay\u00EE Murray Gell-Mann jibo car\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn li sal\u00EAn 1960an ji sedsala b\u00EEst\u00EA Kuar wek\u00EE zarav anko termeka zanist\u00EE afirand. Ev nav hema navek\u00EA b\u00EA raman b\u00FB \u00FB w\u00EE ji xwe ew nav hilbijart. Kuarkan \u015Fe\u015F \u00E7\u00EAj hene \u00FB nav\u00EAn wan j\u00EE hema ji xwe hatine hilbijartin, ten\u00EA jibo hind\u00EA ko navek\u00EA wan hebit. Dib\u00EAjin Dijker\u00EE y\u00EAn kuarkan dijkuark. Kuarkek bi tena ser\u00EA xwe \u00E7i caran nehatiye ved\u00EEtin. Ew hertim bi reng\u00EA destek\u00EA duduy\u00EE an destek\u00EAn s\u00EAy\u00EE dih\u00EAn d\u00EEtin \u00FB dib\u00EAjin wan hadron."@ku . "Murray Gell-Mann f\u00EEz\u00EEkzanistvanek\u00EA Emr\u00EEkay\u00EE ye ko li sala 1969\u00EA jiber xebit\u00EEna li ser f\u00EEz\u00EEka keriyan Nobel Xelat a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirt."@ku . "W\u00EAne:Nicolas Sarkozy - 09FEB07 -presidencia-govar. jpg Serokkomar\u00EA fransew\u00EE Nicolas Sarkozy Nicolas Sarkozy siyasetvanek\u00EA Fransay\u00EA ye ko li roja 6'\u00EA gulan\u00EA a sala 2007'an wek\u00EE serokkomar\u00EA 23'em\u00EEn komara Fransay\u00EA hat hilbijartin \u00FB roja 16'\u00EA gulana sala 2007'an bi awayek\u00EE ferm\u00EE wek\u00EE serokkomar \u015F\u00FBna Jacques Chirac girt. Sarkozy bi baweriy\u00EAn \u015Foppar\u00EAz\u00EAn xwe di war\u00EA qan\u00FBn \u00FB tenz\u00EEmat\u00EA da hatiye niyas\u00EEn. Ew s\u00EEstemeke abor\u00EE ya gelek serbesttir jibo Fransay\u00EA dixwaze. Rexnegir\u00EAn w\u00EE dib\u00EAjin ko ew mirovek\u00EA demagog e \u00FB bi sanah\u00EE azad\u00EEy\u00EAn baj\u00EArwarane gor\u00EE bidestvean\u00EEna h\u00EAza siyas\u00EE dike. Ew bi tewaw\u00EE dijber\u00EE \u00E7\u00FBna Tirkiy\u00EA bo nav Yek\u00EEtiya Ewr\u00FBpay\u00EA ye. Heta 26'\u00EA adar\u00EA a sala 2007'an ew wez\u00EEr\u00EA Navxwe y\u00EA Fransay\u00EA b\u00FB."@ku . "Azadiy\u00EAn baj\u00EArwarane ew azad\u00EE in ko bi tivav\u00EE kesan ji hukmetan dipar\u00EAzin. Azadiy\u00EAn baj\u00EArwarane s\u00EEnoran jibo desthilata hukmet\u00EA dadinin da nekarit may\u00EA xwe di jiyana welatiyan da bikit. Herwisa li niv\u00EEsar\u00EAn maf\u00EAn baj\u00EArwarane \u00FB maf\u00EAn mirovan binih\u00EAre. Azadiy\u00EAn baj\u00EArwarane \u00EAn asay\u00EE ev in: azadiya haviliy\u00EA, azadiya civ\u00EEn\u00EA, azadiya axivtin\u00EA \u00FB azadiya d\u00EEn\u00EE. Hindek azadiy\u00EAn baj\u00EArwarane \u00EAn d\u00EE, m\u00EEna dadkirina dadwerane anko mehkemkirineka ad\u00EElane, hene. \u00C7emk anko t\u00EAgeha ferm\u00EE ya azadiy\u00EAn baj\u00EArwarane li sala 1215\u00EA di Magna Kartay\u00EA da hatiye. Di hem\u00EE demokras\u00EE anko dozen\u00EAn c\u00EEhana baj\u00EArwara evro da, hukmet \u00FB qan\u00FBn, hema bi nav j\u00EE bit, jibo parastina azadiy\u00EAn baj\u00EArwarane hatine p\u00EA. Bi gotineka d\u00EE, hem\u00EE welat\u00EE berpirsyar\u00EAn parastina van azadiyan in."@ku . "G\u00FBran\u00EE devok\u00EAk zarav\u00EAye kurd\u00EE e kelhur\u00EEye, bi taybet kurd\u00EAn yarsan, \u00EAn ku b\u00EA a\u015F\u00EErin, ji devok\u00EA xwe re g\u00FBran\u00EE dib\u00EAjin. L\u00EAbel\u00EA zimannas\u00EAn Evrupey\u00EE w\u00EE nav\u00EE li Hewram\u00EE kirin e. ]"@ku . "Azadiy\u00EAn siyas\u00EE maf an \u015Fiyana biryardana \u00E7areniv\u00EEsa xwe ye ko derbir\u00EEn\u00EA ji viyana kesan\u00EE dikit."@ku . "Grenoble bajarek\u00EE li ba\u015F\u00FBr\u00EA-rojhilat\u00EA Fransa ye, par\u00EAzger\u00EA ya Is\u00E8re\u00EA ye. Ev pi\u015Ft\u00EE Lyon\u00EA li duyem\u00EEn metropola her\u00EAm\u00EE ya Rh\u00F4ne-Alpes e."@ku . "W\u00EAne:Meeting Royal 2007 02 06 n12. jpg S\u00E9gol\u00E8ne Royal S\u00E9gol\u00E8ne Royal, Marie-S\u00E9gol\u00E8ne Royal di 22'\u00EA rezber\u00EA 1953'an li Dakar\u00EA ji dayikb\u00FB, jineka pol\u00EEt\u00EEk a frans\u00EE ye. Endama Partiya sosyal\u00EEst, berpirsyar\u00EA kevn, ji n\u00EEsana 2004'an heta v\u00EA dem\u00EA, seroka r\u00EAveb\u00EEriya her\u00EAma ya Poitou-Charentes\u00EA \u00FB newengera duyem\u00EEn ya her\u00EAma Deux-S\u00E8vres\u00EA ye. Berendama partiya sosyalist, ji bo hilbijartina serokkomariya n\u00EEsana 2007'an e, ew jina yekem e k\u00FB di hilbijartina serokkomariya frans\u00EE de derbas\u00EE dora duyem b\u00FB. Royal, di 6'\u00EA gulan\u00EA 2007'an de bi 46,94% hember\u00EA 53,06% p\u00EAsber\u00EE Nicolas Sarkozy winda kir."@ku . "W\u00EAne:Sienna Miller (2007). jpg Sienna Miller (2007) Sienna Miller lisikvaneke Emer\u00EEk\u00EEye Li New York\u00EA hatiye diny\u00EA. Yekem filma xwe di 20 sal\u00EEya xwe de di sala 2001 'an de ki\u015Fand. Ji xeyn\u00EE film\u00EAn xwe bi kiryar\u00EAn xwe y\u00EAn sansas\u00EEyonel\u00EE \u00FB magaz\u00EEn\u00EE j\u00EE hate rojev\u00EA. Her wiha Sienna Miller bi \u015F\u00EAwaza xwe ya kinc li xwe kirin\u00EA j\u00EE bal dik\u015F\u00EEne. Film\u00EAn ku Sienna Miller l\u00EEstiye ev in: Stardust (2007) The Mysteries of Pittsburgh (2007) Camille (2007) Interview (2007) Factory Girl (2006) Casanova (2005) Alfie (2004) Layer Cake (2004) High Speed (2002) South Kensington (2001)"@ku . "Azad\u00EE \u015Fiyana b\u00EA berbest ya bicihkirin\u00EA ye. Di war\u00EA zevtkirina xwe da, azad\u00EE wek\u00EE biryardana \u00E7areniv\u00EEs\u00EA, desthilata li ser xwe \u00FB xweser\u00EE j\u00EE dih\u00EAt fam\u00EEn. Parastina azadiy\u00EAn navbera kitkesan babet\u00EA l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn civak\u00EE \u00FB siyas\u00EE ye. L\u00EA binaxey\u00EA metaf\u00EEz\u00EEk\u00EE y\u00EA azadiya hundir\u00EEn pirseka felsef\u00EE \u00FB revanzanist\u00EE ye. Ji ber hind\u00EA ko bihay\u00EAn hundir\u00EEn \u00FB dervey\u00EE di germegerma xweguncandin\u00EA \u00FB \u015Fer\u00EA jibo desthilat\u00EA da tevli hev dibin, herdu teher\u00EAn azadiy\u00EA di kitkes\u00EE da digehin hevdu."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/e8/Quarto_stato.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Il Quarto Stato (1901) Giuseppe Pellizza da Volpedo w\u00EAnesazek\u00EE \u00EEtaliyan b\u00FB. W\u00EAneya w\u00EE ya her\u00EE bi nav \u00FB deng \"Il Quarto Stato\" (\u00E7\u00EEna \u00E7arem\u00EEn, yan\u00EE proleterya) e."@ku . "Alkan di k\u00EEmyaya organ\u00EEk da bestin\u00EAn karbon\u00EA ne ko ten\u00EA ji du h\u00EEman anko element\u00EAn Karbon \u00FB H\u00EEdrojen\u00EA p\u00EAkhatine, bi awayek\u00EE ko her Karbonek bi bestekeka ket ve bi h\u00EEdrojenk\u00EA ra hatiye bestin (anko bestin\u00EAn t\u00EArkir\u00EE ne) b\u00EA ko \u00E7i bazin an xirik (s\u00EEkil) t\u00EAda hebin. Nav\u00EA d\u00EE y\u00EA alkanan paraf\u00EEn e. Alkan bestin\u00EAn k\u00EEmyay\u00EE y\u00EAn ji teher\u00EA r\u00EAzik\u00EAn hevsan in, anko her endamek ji v\u00EA r\u00EAzik\u00EA bi bariste an masseka atom\u00EE ya r\u00EAjey\u00EE anko nisb\u00EE ya neguh\u00EAr ya 14\u00EA ji endam\u00EAn d\u00EE cida ye. Her karbonek\u00EA dib\u00EA \u00E7ar bestek anko bond hebin (an C-C an C-H) \u00FB her h\u00EEdrojenek j\u00EE dib\u00EA bigehit karbonek\u00EA (C-H). R\u00EAzikeka karbon\u00EAn bihevra best\u00EE heykel anko hest\u00EEbenda alakn\u00EA p\u00EAkdi\u00EEnin \u00FB bi awayek\u00EA m\u00EEnak\u00EE (t\u00EEp\u00EEk) hijmara karbonan meznahiya alakn\u00EA n\u00EE\u015Fa didit. Destekeka alk\u00EEl destekeka erkan\u00EE an zinc\u00EEreka aliyan\u00EE ye ko wek\u00EE alakn\u00EA ten\u00EA ji karbon \u00FB h\u00EEdrojen\u00EAn ko bi bestek\u00EAn tek ve bi hevra hatine bestin p\u00EAkdih\u00EAt. H\u00EEdrokarbon\u00EAn t\u00EArkir\u00EE dikarin h\u00EAlan\u00EE anko l\u00EEnear bin ko nijar anko struktereka wek\u00EE maran heye, an dikarin tadar bin ko hest\u00EEbenda karbon\u00EE ya wan dibit du an \u00E7end ta, an j\u00EE dikarin baziney\u00EE anko s\u00EEkl\u00EEk bin ko t\u00EAda du ser\u00EAn hest\u00EEbenda karbon\u00EE bihevra digehin \u00FB bazinek\u00EA p\u00EAkdi\u00EEnin. Li gorey\u00EA p\u00EAnaseya IUPAC\u00EA, d teher\u00EAn berahiy\u00EA alakn in \u00FB tehera s\u00EAy\u00EA bazinalkan anko s\u00EEkloalakan. Bi gotineka d\u00EE, li gorey\u00EA heb\u00FBn an neb\u00EEna nijar\u00EAn baziney\u00EE, h\u00EEdrokarbon\u00EAn t\u00EArkir\u00EE dibin du destek\u00EAn alkan \u00FB bazinalkan. L\u00EA bi awayek\u00EA tekn\u00EEk\u00EE, bazinalkan ne alkan in. Lewma hindek dib\u00EAjin bazinalkanan \"alkan\u00EAn baziney\u00EE\" \u00FB dib\u00EAjin alkan\u00EAn d\u00EE bi xwe j\u00EE \"alkan\u00EAn nebaziney\u00EE\". H\u00EEdrokarbon\u00EAn t\u00EArkir\u00EE dikarin digel her bestineka h\u00EAlan\u00EE, tadar an baziney\u00EE (anko \u00E7endbaziney\u00EE, pol\u00EEs\u00EEkl\u00EEk) bestinek\u00EA \u00E7\u00EAbikin \u00FB her alkan bim\u00EEnin bi mercek\u00EE ko nebaziney\u00EE bim\u00EEnin. Sadetir\u00EEn alkana mumkin m\u00EAtan e (CH4). \u00C7i s\u00EEnor jibo bihevra bestina karbonan n\u00EEne madem bestin bestineka t\u00EArkir\u00EE a nebaziney\u00EE \u00FB h\u00EEdrokarbon bit. \u00E7evr\u00EE anko oil \u00EAn t\u00EArkir\u00EE \u00FB \u015Fema anko waks m\u00EEnak\u00EAn alkan\u00EAn wesa ne ko hijmara karbonan di hest\u00EEbenda karboniya wan da ji 10an z\u00EAdetir e. Alkan bestin\u00EAn gelek karvd\u00EAr anko r\u00EEekt\u00EEv n\u00EEnin \u00FB ji aliy\u00EA j\u00EEnewerzanist\u00EE ve gelek k\u00EAm\u00E7eleng anko k\u00EAmekt\u00EEv in. Du ton\u00EAn alkanan hene: Ton\u00EA yekem\u00EEn ya n-alkan ya \u00EEso-alkan (carna j\u00EE \u015Fon\u00EA \u00EEso-alkan neo-alkan j\u00EE) ye. Diref\u015F\u00EA wan her caran CnH2n+2 e. Tonek\u00EE din j\u00EE heye, ew alkanan gilok\u00EE ne. Nav\u00EE wan sykloalkan nin."@ku . "W\u00EAne:Ornella Mutti(cannesPhotoCall). jpg Ornella Muti Ornella Muti l\u00EEstikvana \u00CEtal\u00EE ye. Di 9'\u00EA adar\u00EA sala 1955an de li Romay\u00EA hate din\u00EA. Hem\u00FB dinya w\u00EA wek\u00EE Onnella Muti nasdike l\u00EA nav\u00EA w\u00EA ya rast\u00EE Francesca Romana Rivelli ye. Ew\u00EA wek\u00EE nav\u00EA her\u00EE gir\u00EEng ya s\u00EEnemaya \u00CEtal\u00EE t\u00EA qeb\u00FBl kirin. Ornella Mut\u00EE di sala 1969'an bi f\u00EElma La Moglie Piu Bella dest bi s\u00EEnemay\u00EA kir. Di 38 sal\u00EA de 99 f\u00EElm ki\u015Fand. Piran\u00EE di film\u00EAn Ewr\u00FBpay\u00EE de l\u00EEst. Di anketa kovara bi nav\u00EA 'Class' ku di sala 1994'an de di seranser\u00EE c\u00EEhan\u00EA p\u00EAkan\u00EEb\u00FB Ornella wek jina her\u00EE xwe\u015Fik hate hilbijartin. Bi xwe\u015Fikb\u00FBna xwe ya xwzay\u00EE her tim r\u00FBya her\u00EE balk\u00EA\u015F ya s\u00EEnemaya \u00EEtal\u00EE b\u00FB. Li gor Mut\u00EE ti\u015Ft\u00EA ku jinan k\u00EA\u015Fwer, balk\u00EA\u015F \u00FB xwe\u015Fik dike bi\u015Fir\u00EEna w\u00EA \u00FB feraseta w\u00EA ye. Mut\u00EE xwed\u00EE 3 zarok \u00FB neviyeke ye."@ku . "Omikron herf\u00EA p\u00EAncdeh\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Pi (bi herf\u00EA mezin \u03A0, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03C0) herf\u00EA \u015Fe\u015Fdeh\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "San (bi herf\u00EA mezin \u03FA, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03FB) herfek\u00EE alfabeya yewnan\u00EE b\u00FB. Dengkirin\u00EA San [s] b\u00FB. \u015Eon\u00EA San herf\u00EA Sigma dihat bikaran\u00EEn, ji ber ku w\u00EA j\u00EE car\u00EA daw\u00EE y\u00EA bikaran\u00EEn\u00EA herf\u00EA San di 5. sedsala b.z. b\u00FB."@ku . "Qoppa ya j\u00EE Koppa (bi herf\u00EA mezin \u03D8, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03D9) herfek y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE b\u00FB. Dengkirin\u00EA xwe [k] b\u00FB. Ji herf\u00EA yewnan\u00EE Qoppa \u00EEro herf\u00EA lat\u00EEn\u00EE Q \u00E7\u00EAb\u00FB."@ku . "Belar\u00FBs an j\u00EE di hin zimanan de R\u00FBsyaya Sip\u00EE welatek\u00EE li Ewr\u00FBpaya Rojhelat di navbera Poland, Ukrayna, R\u00FBsya, Letonya \u00FB L\u00EEtvanyay\u00EA de ye."@ku . "Rho (bi herf\u00EA mezin \u03A1, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03C1) herf\u00EA heftdeh\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Freedom House (bi Kurd\u00EE Mala Azadiy\u00EA) r\u00EAkxistiyeka qezencnexwaz e ko bingeh\u00EA w\u00EA y\u00EA serek\u00EE li Wa\u015F\u00EEngton DC ye \u00FB niv\u00EEsgeh\u00EAn d\u00EE li \u00E7end welatekan hene."@ku . "Maf\u00EAn xwerisk\u00EE maf\u00EAn gerd\u00FBn\u00EE ne ko wesa dih\u00EAn bawerkirin ko ti\u015Ftek\u00EA gewher\u00EEn y\u00EA heb\u00FBna mirovan in \u00FB negir\u00EAday\u00EE kiryar, biryar \u00FB baweriy\u00EAn wan in. T\u00EAgeheka maf\u00EAn xwerisk\u00EE li dema rew\u015Fenhizriy\u00EA ji teoriya qan\u00FBna xwerisk\u00EE wek\u00EE dij\u00EEtiyeka Maf\u00EA Esman\u00EE y\u00EA \u015Eah\u00EE hat meydan\u00EA \u00FB jibo l\u00EEberal\u00EEzm\u00EA b\u00FB pi\u015Ftevaniyeka exlaq\u00EE. Maf\u00EAn xwerisk\u00EE beranber\u00EE maf\u00EAn qan\u00FBn\u00EE dih\u00EAn: Mafek\u00EA xwerisk\u00EE b\u00EA ko hukmet an civak j\u00EE w\u00EA bipar\u00EAzin her heye, l\u00EA maf\u00EA qan\u00FBn\u00EE ew e ko ji aliy\u00EA hukmet\u00EA an civak\u00EA ve jibo parastina berjewendiy\u00EAn endam\u00EAn civak\u00EA hatine diyarkirin. Ka k\u00EE maf xwerisk\u00EE \u00FB k\u00EE maf qan\u00FBn\u00EE ne mijara dan\u00FBstan\u00EAn gerim y\u00EAn felsef\u00EE \u00FB siyas\u00EE ye."@ku . "Sigma herf\u00EA hey\u015Ftdeh\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye. \u03A3 herf\u00EA mezin y\u00EA Sigma ye. Du herf\u00EAn bi\u00E7\u00FBk y\u00EA Sigma hene. \u03C3 t\u00EA bikaran\u00EEn, eger ew herfa di nav peyv\u00EA da ye, \u03C2 t\u00EA bikaran\u00EEn, eger herf\u00EA Sigma li daw\u00EEy\u00EA peyv\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Qn\u00FBna Xwerisk\u00EE an Qan\u00FBna Xwerisk\u00EA (bi Lat\u00EEn\u00EE lex naturalis) teoriyeka exlaq\u00EE ye ko dib\u00EAjit qan\u00FBnek heye ko xwerisk w\u00EA dadinit \u00FB jiber v\u00EA j\u00EE li hem\u00EE deran heye \u00FB wekhev e. Qan\u00FBna xwerisk\u00EE beranber\u00EE qan\u00FBna danay\u00EE dih\u00EAt ko hukmet, civak an netewe-welat dadin\u00EAn. Bi v\u00EE away\u00EE, qan\u00FBna xwerisk\u00EE dikarit wek\u00EE p\u00EEverek\u00EE jibo rexnekirina qan\u00FBnan bih\u00EAt bikaran\u00EEn. Di dadweriya qan\u00FBna xwerisk\u00EE da, naveroka qan\u00FBn\u00EAn danay\u00EE b\u00EA \u00EE\u015Faretkirina bi qan\u00FBna xwerisk\u00EE (an ti\u015Ftek\u00EA m\u00EEna w\u00EA) nah\u00EAt zan\u00EEn. Bi v\u00EE away\u00EE, qan\u00FBn nah\u00EAt rexnekirin, ten\u00EA dih\u00EAt ber\u00EAkvedan. Zarava qan\u00EEna xwerisk\u00EE carina li \u015F\u00FBna maf\u00EAn xwerisk\u00EE an edaleta xwerisk\u00EE dih\u00EAt bikaran\u00EEn. L\u00EA gelek ji hizirmend\u00EAn siyas\u00EE \u00FB felsef\u00EE \u00EAn n\u00FBdem ji t\u00EAkhilkirina van t\u00EAgehan xwe didin pa\u015F. Qan\u00FBna xwerisk\u00EE bandoreka mezin li ser p\u00EAkhatina Qan\u00FBna Gi\u015Ft\u00EE ya Ingl\u00EEz\u00EE heb\u00FBye. Felsefey\u00EAn Thomas Aquinas, Francisco Su\u00E1rez, Thomas Hobbes, Hugo Grotius, Samuel von Pufendorf, \u00FB John Locke\u00EE ev qan\u00FBn salixandine."@ku . "Tau [tav] (herf\u00EA mezin \u03A4, herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03C4) herf\u00EA nehdeh\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Ypsilon (herf\u00EA mezin \u03A5, herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03C5) herf\u00EA b\u00EEst\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye. Di 1. sedsala b.z. herf\u00EA Ypsilon b\u00FB herf\u00EA b\u00EEst\u00FBp\u00EAnc\u00EEyem y\u00EA alfabeya lat\u00EEn\u00EE bi herf\u00EA Y. Di ziman\u00EA yewnan\u00EE y\u00EA nuh nav\u00EE Ypsilon b\u00FBye \"Ipsilon\" \u00FB t\u00EA [I] dengkirin."@ku . "Phi [fi] (bi herf\u00EA mezin \u03A6, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03C6 ya \u03C6) herf\u00EA b\u00EEst\u00FByekem\u00EEn y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Sehraya Rojava (bi Ereb\u00EE \u0627\u0644\u0635\u062D\u0631\u0627\u0621 \u0627\u0644\u063A\u0631\u0628\u064A\u0629, bi Ingl\u00EEz\u00EE Western Sahara) her\u00EAmeka bakur\u00EA rojava ya Afr\u00EEkay\u00EA ye. Hevsiy\u00EAn v\u00EA her\u00EAm\u00EA li bakur Mexrib, li bakur\u00EA rojhilat Elcezay\u00EEr, li ba\u015Fur \u00FB rojhilat\u00EA M\u00FBr\u00EEtanya \u00FB li rojavay\u00EA Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk in. Ev her\u00EAm yek ji k\u00EAmh\u00EAhe\u015Fttir\u00EEn her\u00EAm\u00EAn c\u00EEhan\u00EA ye \u00FB piraniya w\u00EA b\u00EAavan \u00FB de\u015Ft in. Mezintir\u00EEn bajar\u00EA her\u00EAm El\u00EEy\u00FBn e ko s\u00EA-yeka h\u00EA\u015Feta her\u00EAm\u00EA l\u00EA akinc\u00EE ye. Ev her\u00EAm ji sal\u00EAn 1960an were, pi\u015Ft\u00EE nemana m\u00EAhtinkar\u00EE a Spanyay\u00EA, di r\u00EAza her\u00EAm\u00EAn b\u00EA desthilata xweser y\u00EAn Netewey\u00EAn Yekgirt\u00EE da ye. Pa\u015Fahiya Mexrib\u00EA, bizava rizgar\u00EExwaz a Eniya Pol\u00EEsariyo li ser desthilata v\u00EA her\u00EAm\u00EA no teba ne. Pi\u015Ft\u00EE agirbeseka bi pi\u015Ftevan\u00EE ya NY ji sala 1991\u00EA were, desthilata piraniya her\u00EAm di dest\u00EA Mexrib\u00EA da ye. Ten\u00EA parek ji ax\u00EA di bin dest\u00EA Pol\u00EEsaryoy\u00EA da ye. Bi awayek\u00EA navnetewey\u00EE, h\u00EAz\u00EAn mezin y\u00EAn m\u00EEna WYEy\u00EA b\u00EAal\u00EE ne. Herdu aliy\u00EAn hevnegir bizav\u00EA dikin bi wergirtina pi\u015Ftevaniya welat\u00EAn bi\u00E7\u00FBktir reway\u00EEy\u00EA bidin desthilata xwe. Komara Demokrat\u00EEk a Ereb\u00EE ya Sehray\u00EA heta niha pi\u015Ftevaniya 45 welatan wergirtiye. 25 welat al\u00EEgiriya Mexrib\u00EA dikin."@ku . "Bij\u00EE\u015Fkiya devk\u00EE be\u015Feke zanistiye ji be\u015F\u00EAn diransaz\u00EE ye ku nexwe\u015Fiy\u00EAn dev \u00FB diran\u00EAn mirov l\u00EAkol\u00EEn dike bi riy\u00EA dayagnos\u00EEz\u00EA (nas\u00EEkirin\u00EA nexwe\u015F\u00EE) yan kes\u00EEkirin\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EAn dev wek kulb\u00FBn\u00EAn tevniy\u00EAn d\u00EAv, ziman, pid\u00FB, ezman\u00EA d\u00EAv \u00FB nesaxiy\u00EAn \u015F\u00EArpen\u00E7\u00EEr\u00EA d\u00EAv."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/5a/8_Mile_(soundtrack).jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
8 Mile 8 Mile soundtrack'\u00EA Eminem ji film\u00EA xwe 8 Mile ra ye. Ew di bin label\u00EE Shady Records \u00FB Interscope Records da hate belavkirin. 8 Mile di roj\u00EA 8'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 2002 derket."@ku . "Du watey\u00EAn 8 Mile hene. 8 Mile (f\u00EElm) 8 Mile (soundtrack)"@ku . "W\u00EAne:Glasgow from Queens Park. jpg Glasgow, ji parka Queens\u00EA de Glasgow bi nez\u00EEk\u00EE 600.000 kes bajar\u00EA her\u00EE mezin \u00EA Skotland\u00EA ye \u00FB dibe s\u00EAyem\u00EEn bajar\u00EA her\u00EE mezin \u00EA Br\u00EEtanyay\u00EA."@ku . "Diransaz\u00EE ango bij\u00EE\u015Fkiya dev \u00FB diranan di la\u015F\u00EA mirov zanist \u00FB hunereke fereye erka xwe diyagnos\u00EEz, \u00E7\u00EAkirin \u00FB dermankirina nexwe\u015Fiy\u00EAn dev \u00FB diranan. Ciy\u00EA kar\u00EA diransaziy\u00EA di lem \u00FB riw\u00EA mirov, \u00FB erk\u00EAn dirasazkaran (dentists) di pir caran bir\u00EEnkariye (surgical) di dev\u00EAn nexwe\u015Fan. Diransazkar textore ku der dor\u00EE p\u00EAnc yan \u015Fe\u015F salan di zanistan\u00EA dixw\u00EEne \u00FB bi sert\u00EEf\u00EEkat\u00EA textor\u00EE di diransaziy\u00EA bi ser\u00EE dike \u00FB kar\u00EA xwe di nexwe\u015Fxanan \u00FB prakt\u00EEsan berdewam dike."@ku . "Bingeh\u00EA Netewey\u00EE y\u00EA Baj\u00EArwar\u00EE \u00FB Ziman\u00EAn Rojhilat\u00EE (bi Frans\u00EE Institut national des langues et civilisations orientales) li Par\u00EEsa paytexta Fransay\u00EA ye \u00FB li dema \u015Eore\u015Fa Fransay\u00EA hatiye damezirandin. Ew yek ji dameziryayiy\u00EAn mezin li Fransay\u00EA ye ko taybetmenda war\u00EA ziman \u00FB baj\u00EArwar\u00EE y\u00EAn Asyay\u00EA ye. Kurtenav anko ebr\u00EEviyasyona w\u00EA INALCO ye \u00FB bi awayek\u00EA neferm\u00EE xelk dib\u00EAjn\u00EA langzo (bi Frans\u00EE Langues O) ko kurtkir\u00EE ya peyv\u00EAn \"Langues Orientales\" e. Z\u00EAdetir ji 90 zimanan li INALCO y\u00EA dih\u00EAn f\u00EArkirin. Ew ziman ev in: ziman\u00EAn Asyay\u00EA, Efr\u00EEkay\u00EA, Ewr\u00FBpaya Rojhilat, ba\u015Fur\u00EA Okyan\u00FBsa Aram, ziman\u00EAn F\u00EEno-Ugir\u00EEk \u00FB ziman\u00EAn xwecih\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA."@ku . "W\u00EAne:UEFA. svg UEFA \u00FB r\u00EAxistin\u00EAn din y\u00EAn futbol\u00EA \u00EAn cihan\u00EA UEFA kurteya Yek\u00EEtiya Komeley\u00EAn Futbol\u00EA y\u00EA Ewropa ye. Endam\u00EAn UEFA y\u00EA ji hem\u00FB dewlet\u00EAn Ewropa \u00FB dewlet\u00EAn \u00CEsra\u00EEl, Qubris, Ermenistan, Gurcistan, Tirkiye, Qezexistan, R\u00FBsya \u00FB Azerbeycan\u00EA p\u00EAk t\u00EA."@ku . "Ezman\u00EA d\u00EAv her\u00EAmeke nav kortika difn\u00EE (nasal cavity) \u00FB kortika devk\u00EE (oral cavity) ku cih\u00EA dike (cuda dike) di dev\u00EA mirov \u00FB movikdaran. Ezman\u00EA dev yan palat\u00EA ji du be\u015F \u00E7\u00EAdibe ji palat\u00EA nerm yan v\u00EElum \u00FB palat\u00EA sert yan palat\u00EA hest\u00EE."@ku . "Maf bi ramana berxwerdar\u00EE ya kirin an nekirina karek\u00EE an ti\u015Ftek\u00EE ye. Di civak\u00EAn mirovan da, maf t\u00EAkhil\u00EE \u00FB dan\u00FBstana mirovan bi hev ra diyar dikin. Pir caran maf kesan ji kirina her karek\u00EA ko dil\u00EA wan dixwazit didit pa\u015F. Jibo m\u00EEnak, dema kesek\u00EE maf\u00EA jiyan\u00EA hebit, ramana w\u00EA ew e ko kes nikarit w\u00EE bikujit an jiyana w\u00EE daw\u00EE bikit. Piran\u00EE ya maf\u00EAn evro gerd\u00FBn\u00EE \u00FB yeksan\u00EExwazane ne. Du t\u00EAgeh\u00EAn serek\u00EE y\u00EAn mafan hene: yek ji wan bawer\u00EEya bi maf\u00EAn xwerisk\u00EE ye ko dib\u00EAjit r\u00EAzik anko l\u00EEsteyeka mafan heye ko xwerisk wan didit mirovan \u00FB \u00E7i h\u00EAz nikarin bi reway\u00EE wan mafan ji kesek\u00EE bist\u00EEnin. T\u00EAgeha d\u00EE ya mafan ew e ko dib\u00EAjit maf qan\u00FBn\u00EE ne \u00FB mirov wan dadinin \u00FB hukmet wan bicih dikin \u00FB heye ko bih\u00EAn guhartin. Bervaj\u00EE v\u00EA yek\u00EA, piraniya maf\u00EAn ber\u00EE-n\u00FBdem maf\u00EAn bomay\u00EE anko sinsiley\u00EE, pi\u015Ft bo pi\u015Ft\u00EE b\u00FBn. Binih\u00EAre: Maf\u00EAn Mirovan"@ku . "Trabzonspor yaneyeke futbol\u00EA ya Tirkiy\u00EA ye. Di sala 1967'a de hatiye damezrandin. Xwed\u00EE yarigehek e ku nav\u00EA w\u00EA Yarigeha Avni Aker ye. Bi deh salan e, ev t\u00EEm bi Fenerbah\u00E7e, Be\u015Fikta\u015F \u00FB Galatasaray re di p\u00EA\u015Fbirka \u015Fampiyoniy\u00EA de ye."@ku . "Be\u015Fikta\u015F taxeke Stenbol\u00EA di aliy\u00EA Ewropay\u00EA de ye. Ji bo t\u00EEma futbole, bi\u00E7e Be\u015Fikta\u015F Jimnastik Kul\u00FCb\u00FC."@ku . "Kuala Lumpur paytexta Malezyay\u00EA ye. 7.000.000 dijin lewe."@ku . "Maroko, Meraki\u015F, Mexrib an j\u00EE bi nav\u00EA xwe y\u00EA ferm\u00EE Keyatiya Mexrib\u00EA welatek\u00EE bakur\u00EA Afr\u00EEkay\u00EA ye. Perava w\u00EA li ser Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk e \u00FB bi r\u00EAya Dertenga Cebel Tariq digehit Deryaya Sp\u00EE. Hevsiy\u00EAn Marokoy\u00EA ev in: li rojhilat\u00EA Alcerya, li bakur (bi r\u00EAya Dertenga Cebel Tariq) Spanya \u00FB li ba\u015F\u00FBr Sehraya Rojava (nav\u00E7eya xetxet\u00EE li ser nex\u015Fey\u00EA) \u00FB Mor\u00EEtanya. Ji tevaya welat\u00EAn Afr\u00EEkay\u00EA ten\u00EA Maroko endama Yek\u00EEtiya Afr\u00EEkay\u00EA n\u00EEne. Ew ne endama R\u00EAkxistiya Konferansa \u00CEslam\u00EE ye j\u00EE. Paytext\u00EA welat\u00EE bajar\u00EA Rabat e. R\u00FBni\u015Ftvan\u00EAn Marokoy\u00EA ereb \u00FB amazigh in, l\u00EA li welat\u00EA Marokoy\u00EA bi ten\u00EA ziman\u00EA ereb\u00EE ferm\u00EE ye. Dirav\u00EA w\u00EA Derhem\u00EA Mexrib\u00EE ye."@ku . "Yek\u00EEtiya Efr\u00EEkay\u00EA (bi Ingl\u00EEz\u00EE African Union) r\u00EAkxistiyek e ji 53 welat\u00EAn Efr\u00EEkay\u00EA p\u00EAkhatiye. Ev r\u00EAkxist\u00EE li sala 2001\u00EA bi yekgirtineka du damezray\u00EE y\u00EAn d\u00EE, Civata Abor\u00EE ya Efr\u00EEkay\u00EA \u00FB R\u00EAkxistiya Yekb\u00FBna Efr\u00EEkay\u00EA, hat damezirandin. Armanca dawiy\u00EA ya YE-y\u00EA ew e ko diravek\u00EA yekgirt\u00EE, arte\u015Fek\u00EA yekgirt\u00EE \u00FB civateka yekgirt\u00EE jibo hem\u00EE serok\u00EAn welat\u00EAn Efr\u00EEkay\u00EA p\u00EAkbi\u00EEnit. Ji armanc\u00EAn w\u00EA ewlekirina demokrasiy\u00EA, aboriyeka xweser \u00FB xweragir jibo Efr\u00EEkay\u00EA \u00FB parastina maf\u00EAn mirovan e. Ew bizav\u00EA dikit ko van armancan bi neh\u00EAlana \u015Fer \u00FB pev\u00E7\u00FBn\u00EAn navefr\u00EEkay\u00EE \u00FB avakirina s\u00FBkeka (bazargeheka) hevpi\u015Fka Efr\u00EEkay\u00EE bidestvebi\u00EEnit."@ku . "Komar kit\u00EAbeka gelek bandordar \u00FB giring ya felsefey\u00EA \u00FB teoriya siyas\u00EE ye ko feyles\u00FBf\u00EA Yewnan\u00EE y\u00EA navdar Eflaton\u00EE li sala 360\u00EA ber\u00EE \u00CEsay\u00EE bi \u015F\u00EAwaz\u00EA Dan\u00FBstaneka Soqrat\u00EE niv\u00EEsiye."@ku . "S\u00EA\u00FBl paytext \u00FB mezintir\u00EEn bajar\u00EA Kor\u00EAya Ba\u015F\u00FBr e. S\u00EA\u00FBl li bakur\u00EA rojava ya welat\u00EE \u00FB li perava R\u00FBbar\u00EA Han e. H\u00EA\u015Feta S\u00EA\u00FBl\u00EA \u00FB derdora w\u00EA n\u00EAz\u00EE 23 milyon kesan e (bi v\u00EE away\u00EE bajar\u00EA duy\u00EA li c\u00EEhan\u00EA ye)."@ku . "R\u00FBbar\u00EA Han r\u00FBbarek\u00EA welat\u00EA Kor\u00EAya Ba\u015F\u00FBr e ko bi nav S\u00EA\u00FBla paytext\u00EA welat\u00EE da derbaz dibit. Ev r\u00FBbar ji hevgirtina du tay\u00EAn bakur \u00FB ba\u015Fur her bi v\u00EE nav\u00EE p\u00EAkdih\u00EAt. Tay\u00EA ba\u015F\u00FBr ji \u00C7iyay\u00EA D\u00EAd\u00FBk \u00FB tay\u00EA bakur j\u00EE ji \u00C7iyay\u00EA G\u00FBmgang diz\u00EAt. Herdu ta hev digirin \u00FB bi nav bajar\u00EA S\u00EA\u00FBl\u00EA da derbaz dibit \u00FB dirijit nav Derya Zer. Dir\u00EAjiya r\u00FBbar\u00EA Han 514 k\u00EElometir in."@ku . "Ziman\u00EAn mayay\u00EE malbatek\u00EE zimanan e, ku ev ziman li Mesoamerikay\u00EA \u00FB li bakur\u00EA N\u00EEv Amer\u00EEkay\u00EA t\u00EAn axiv\u00EEn. Ziman\u00EAn mayay\u00EE ji h\u00EAla qet nebe 6 milyon\u00EAn Maya ve t\u00EAn axiv\u00EEn, her\u00EE z\u00EAde li Guatemala, Meks\u00EEka \u00FB Bel\u00EEzey\u00EA. Li sala 1996, Guatemala bi awayek\u00EE ferm\u00EE 21 ziman\u00EAn mayay\u00EE nas kirin, \u00FB Meks\u00EEka 8 z\u00EAde nas dike. Malbata zimanan a Mayay\u00EE, di nav malbat\u00EAn din \u00EAn ziman\u00EAn li Amer\u00EEkay\u00EA c\u00EEh digrin de, pir l\u00EAkol\u00EEn li ser w\u00EA p\u00EAk t\u00EAn \u00FB pir ba\u015F t\u00EA nas\u00EEn j\u00EE. Ziman\u00EAn mayay\u00EE y\u00EAn niha ji proto-mayay\u00EE t\u00EAn, zimanek\u00EE ku t\u00EA bawerkirin qet nebe 5000 sal\u00EAn ber\u00EE niha dihat axiv\u00EEn. Niha n\u00EEv\u00EA v\u00EE ziman\u00EA proto-mayay\u00EE ji h\u00EAla zimanzanan ve hate \u00E7\u00EAkirin."@ku . "Zimannasiya d\u00EErok\u00EE xwendina guheraniy\u00EAn zimanan e. Ew bi 5 ti\u015Ftan z\u00EAde mijul dibe : \u015Eayesandin \u00FB ravekirina guheraniy\u00EAn ku di zimanan de t\u00EAn d\u00EEtin Ji n\u00FB ve \u00E7\u00EAkirina p\u00EA\u015Fd\u00EEroka zimanan \u00FB d\u00EEtina t\u00EAkiliy\u00EAn wan, \u00FB pi\u015Ftre komkirina wan di nav zimanmalbatan de (zimannasiya komparat\u00EEv) P\u00EA\u015Fxistina teoriy\u00EAn gelemper derbar\u00EA \u00E7awa \u00FB \u00E7ima ziman diguherin \u015Eayesandina d\u00EEroka civat\u00EAn axaftin\u00EA Xwendina d\u00EEroka peyvan (lat. etymologia)"@ku . "W\u00EAne:Jakarta. jpg W\u00EAneyek ji Cakartay\u00EACakarta Paytexta komara Endonezyay\u00EA ye. Nav\u00EA kevin \u00EA v\u00EE bajar\u00EE Bataviya b\u00FB. Cakarta dikev\u00EA aliy\u00EA bakur\u00EA rojhilata gizirta Cavay\u00EA. Bataviya navek b\u00FB ko Holendiyan li ser bajar\u00EE danab\u00FB \u00FB li piraniya sal\u00EAn sedsala 17\u00EA heta ser\u00EA sedsala 20\u00EA paytexta Hindstana Holenday\u00EA b\u00FB. Cakarta mezintir\u00EEn bajar\u00EA r\u00EAvebirin, karg\u00EAr\u00EE, karwer\u00EE, ferheng\u00EE \u00FB siyasiy\u00EA Endonezyay\u00EA \u00FB yek ji bajar\u00EAn mezin y\u00EAn Asya a rojhilat e. Seqaya Cakartay\u00EA li tevaya sal\u00EA gerim \u00FB \u015Fehdar e. Ji her dera welat\u00EE mi\u015Fext ber bi Cakartay\u00EA hatine \u00FB niha h\u00EA\u015Feta w\u00EA z\u00EAdetir ji 25 milyon kesan e."@ku . "Hamid Kerze\u00EE (* 24'\u00EA berfanbar\u00EA 1956 li Kerz, n\u00EAz\u00EEk\u00EE Kandahar li Afxanistan\u00EA ji sala 2001\u00B4\u00EE ve serok\u00EA Afxanistan\u00EA ye. Bi xwe Pa\u015Ft\u00FB ye \u00FB ji e\u015F\u00EEreke navdar e. Li Hindistan\u00EA perwerdeya zan\u00EEn\u00EAn pol\u00EEt\u00EEk d\u00EEtiye. Di dema \u015Eer\u00EA Sar de bi xurt\u00EE li dij\u00EE bloka Sowyet\u00EA t\u00EAko\u015Fiya ye. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fikestin \u00FB veki\u015F\u00EEna YKSS\u00EA ji Afxanistan\u00EA, di hikumeta B\u00FBrxaned\u00EEn Reban\u00EE de cih girtiye \u00FB heya serketina tevgera Tal\u00EEbanan. Bi hatina h\u00EAz\u00EAn yekgirt\u00EE ya Afxanistan\u00EA ve tevkar\u00EE bi wan re dat\u00EEne \u00FB bi al\u00EEkariya DYA \u00FB welat\u00EAn din \u00EAn alyansa yekgirt\u00EE dibe serok\u00EA dewlet\u00EA."@ku . "F\u00EEz\u00EEka keriyan zanistek e ko wek\u00EE parek ji f\u00EEz\u00EEk\u00EA behsa ker\u00EE y\u00EAn bi\u00E7\u00FBktir ji atom\u00EA dikit \u00FB li ser tikhil\u00EE \u00FB saloxet\u00EAn wan l\u00EAkol\u00EEn\u00EA dikit \u00FB babet\u00EA l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn w\u00EA keriy\u00EAn h\u00EEman\u00EE in ko madde \u00FB t\u00EEdan\u00EA p\u00EAkdi\u00EEnin. F\u00EEz\u00EEka keriyan bi f\u00EEz\u00EEka pirenerj\u00EE dih\u00EAy niyas\u00EEn, jiber hind\u00EA ko keriy\u00EAn bingeh\u00EEn bi ten\u00EA li xwerisk an xwezay\u00EA da nah\u00EAn d\u00EEtin \u00FB e\u015Fkirakirina wan di ezm\u00FBngehan da \u00FB bi lihevxistina keriyan di rew\u015F\u00EAn pir enerj\u00EE y\u00EAn m\u00EEna lezg\u00EEnkera keriyan da mumkin dibit."@ku . "W\u00EAne:Lower wisdom tooth. jpg Diranek Didan d\u00EEsa bi zeraveke Kurd\u00EE diran e, wek m\u00EEnak diran\u00EAn mirov."@ku . "Webmaster kesek\u00EE berpirsyar ji bo d\u00EEzayn, dewlemendkirin, bazarger\u00EE yan j\u00EE aborandina malper(S\u00EEte Web) e. Webmasterek\u00EA malper div\u00EA bi r\u00EAvebiriy\u00EA s\u00EEstem\u00EA j\u00EE navdan\u00EEn, niv\u00EEskar\u00EA malper\u00EA, yan j\u00EE r\u00EAveber\u00EA malper\u00EA."@ku . "Rengkor\u00EE (bi Ingl\u00EEz\u00EE colour blindness) nesaxiyeka d\u00EEtin\u00EA ye ko kes\u00EA nesax nikarit hindek ji rengan an hemiyan ji hev biniyasit. Ev nesax\u00EE pir caran bi awayek\u00EA b\u00FBmay\u00EEk t\u00FB\u015F\u00EE mirovan dibit, l\u00EA carina ji ber nesaxiy\u00EAn \u00E7av, demar, mej\u00EE an hindek ji keristey\u00EAn k\u00EEmyay\u00EE j\u00EE peyda dibit. K\u00EEmyavan\u00EA Ingl\u00EEz Can Dalton\u00EE jibo cara p\u00EA\u015F\u00EEn li sala 1798\u00EA niv\u00EEsara zanist\u00EE ya her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn li ser v\u00EA nesaxiy\u00EA belav kir. Nav\u00EA niv\u00EEsara w\u00EE \"Rastiy\u00EAn Neasay\u00EE derheqa D\u00EEtina Rengan da\" b\u00FB. Sedema v\u00EA kif\u015Fa Dalton\u00EE j\u00EE ew b\u00FB ko ew bi xwe t\u00FB\u015F\u00EE v\u00EA nesaxiy\u00EA b\u00FB. Ji ber v\u00EA, navek\u00EA d\u00EE y\u00EA v\u00EA nesaxiy\u00EA dalton\u00EEzm e."@ku . "Til\u00EE an til an j\u00EE tipl n\u00EEm\u00FBneke ji (digit yan pence) wek bi \u00EEngl\u00EEz\u00EE j\u00EA re t\u00EAne gotin, be\u015Feke yan organeke gir\u00EEng di liv\u00EEn \u00FB seh kirin\u00EA di dest\u00EAn mirovan \u00FB pr\u00EEmitan (primates) wek meym\u00FBnan. Mirov p\u00EAnc til\u00EE di her desteke w\u00EE de heye. Nav\u00EAn p\u00EAnc tiliy\u00EAn dest\u00EA mirov ev in:"@ku . "Nesax\u00EE rew\u015Feka neasay\u00EE ya la\u015F\u00EA endamweran e ko erk \u00FB kar\u00EAn la\u015F\u00EE leng dibin. L\u00EA ji bo mirovan peyva nesaxiy\u00EA ramaneka gelek berfirehtir heye. Gelek caran her coreyek\u00EA nerehetiy\u00EA, bedkariy\u00EA, pest \u00FB \u015Fewi\u015F\u00EEna revan\u00EE, ar\u00EE\u015Fey\u00EAn civak\u00EE jibo kes\u00EE an y\u00EAn derdora w\u00EE j\u00EE nesax\u00EE dih\u00EAt hijmartin. Bi v\u00EE away\u00EE bir\u00EEndar\u00EE \u00FB mivroy\u00EE j\u00EE nesax\u00EE in."@ku . "Cava gizirta Endon\u00EEziyay\u00EA ya yek\u00EA ji al\u00EA h\u00EA\u015Fet\u00EA \u00FB gizirta p\u00EAnc\u00EA ji al\u00EA r\u00FBber\u00EA ve. Ev gizirt agirkan\u00EEk\u00EE ye. Giringtir\u00EEn gizirta Endon\u00EEziyay\u00EA ji al\u00EA siyas\u00EE, abor\u00EE \u00FB ferheng\u00EE ye. Paytext\u00EA welat\u00EE Cakarta j\u00EE li v\u00EA gizirt\u00EA ye."@ku . "Yasmien Kurdi (di 25'\u00EA r\u00EAbendan 1989'an de j\u00EA dayikb\u00FB) aktr\u00EEs \u00FB stranb\u00EAjek e. Yasmien Li F\u00EEl\u00EEp\u00EEn\u00EA dije, bav\u00EA w\u00EE kurd e l\u00EA herwek ji asle w\u00EE de Fil\u00EEp\u00EEn\u00EEt\u00EE, \u00C7\u00EEn\u00EEt\u00EE, Fransiz\u00EEt\u00EE, Libnan\u00EEt\u00EE \u00FB Kurd\u00EEt\u00EE heye."@ku . "Chi herfek\u00EE yewnan\u00EE ye Chi. Watey\u00EAn din Y. -S. Chi, felsevevanek\u00EE asyay\u00EE Michelene Chi, ps\u00EEkologek\u00EE emer\u00EEk\u00EE Tseng Kwong Chi, fotovanek\u00EE emer\u00EEk\u00EE Chi (cem), cemek di Tayland T\u00E0ij\u00EDqu\u00E1n"@ku . "Chi [k\u02B0] (bi herf\u00EA mezin \u03A7, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03C7) herf\u00EA b\u00EEst\u00FBduy\u00EAm\u00EEn y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Psi herf\u00EA b\u00EEst\u00FBs\u00EAy\u00EAm\u00EEn y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye. Herf\u00EA Psi symbol\u00EA ps\u00EEkoloj\u00EEy\u00EA ye."@ku . "Omega (bi herf\u00EA mezin \u03A9, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03C9) herf\u00EA b\u00EEst\u00FB\u00E7ar\u00EEy\u00EAm\u00EEn \u00FB pa\u015F\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye. Nav\u00EE omegayek \u00EA 180\u00B0 hat\u00EEye gerandin Mho ye."@ku . "Sampi (bi herf\u00EA mezin \u0372, bi herf\u00EA \u00E7\u00FB\u00E7ik \u0373) herfek\u00EE yewnan\u00EE b\u00FB. Sampi di \u015Fon\u00EA ss dihate niv\u00EEsandin, ji ber ko w\u00EA j\u00EE nav\u00EE Sampi carna Disigma dihate gotin."@ku . "Zend, \u015F\u00EErovey\u00EAn Avestay\u00EA Zend, kovara Enst\u00EEtuya Kurd\u00EE ya Stenbol\u00EA Zend, e\u015F\u00EEreke kurd di derdora Xaneq\u00EEn \u00FB Kerkuk\u00EA de Xanedana Zend, dugel\u00EAk\u00EE kurd\u00EAn Lek li \u00CEran\u00EA. Zend, nav\u00E7ek\u00EE li parazgeha Hamedan."@ku . "Ferdinand T\u00F6nnies civaknas (sosiyolog) elman."@ku . "Can Y\u00FCcel, \u015Fa\u00EEr \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE Tirk b\u00FB. Kur\u00EA Hasan Ali Y\u00FCcel e. Li Enqerey\u00EA di DTCF\u00EA (Fak\u00FBlteya ziman, d\u00EErok \u00FB erdn\u00EEgariy\u00EA) de, di be\u015Fa f\u00EElolojiya klas\u00EEk de perwerde d\u00EEtiye. Pi\u015Ftre li Br\u00EEtanyay\u00EA di zan\u00EEngeha Cambridge de xwendiye. Demek\u00EA li London\u00EA di radyoya BBC de kar kiriye. Pi\u015Ft\u00EE ku vegeriyaye Tirkiy\u00EA li Bodrum\u00EA ji bo t\u00FBr\u00EEstan r\u00EAber\u00EE kir\u00EEye. Pa\u015F\u00EA li Stenbol\u00EA bicih b\u00FBye \u00FB bi kar\u00EA werger\u00EA jiyana xwe domandiye. Helbest, werger \u00FB niv\u00EEs\u00EAn w\u00EE bi pirran\u00EE di kovar\u00EAn Yenilikler, Beraber, Se\u00E7ilmi\u015F Hikayeler, Dost, Sosyal, Adalet, \u015Eiir Sanat\u0131, D\u00F6nem, Y\u00F6n, Ant, Imece, Papir\u00FCs, Yeni Dergi, Birikim, Sanat Emegi, Yazko Edebiyat de derketine. Pi\u015Ft\u00EE sal\u00EAn 1965\u2019an Can Y\u00FCcel dest bi niv\u00EEs\u00EAn siyas\u00EE j\u00EE dike. W\u00EE di helbest \u00FB niv\u00EEs\u00EAn xwe de bi pirran\u00EE \u00EEron\u00EEzm, \"m\u00EEzaha re\u015F\" \u00FB h\u00EEciv bi karaniye. Can Y\u00FCcel di 12'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA sala 1999an de li Dat\u00E7ay\u00EA \u00E7\u00FB ser dilovaniya xwe \u00FB li wir hate binaxkirin."@ku . "W\u00EAne:Stadtwappen der kreisfreien Stadt M\u00F6nchengladbach. png Arma M\u00F6nchengladbach M\u00F6nchengladbach bajarek\u00EA li rojava Almanyay\u00EA, li Eyaleta Nordrhein-Westfaliyay\u00EA \u00FB dikev\u00EA ser Sinor\u00EA Holanday\u00EA. N\u00EAziki 270.000 kes li v\u00EE bajar\u00EE dij\u00EEn. Herweha ev bajar di aboriya textil\u00EA de \u00FB b\u00EA t\u00EEma xwe ya f\u00FBtbol\u00EA Borussia M\u00F6nchengladbach pir me\u015F\u00FBr e."@ku . "W\u00EAne:G8countries. png Ew dewlet y\u00EA di G8 da ne G8 koma hey\u015Ft welat\u00EAn dewlemend \u00EAn ku ji aliy\u00EA sanay\u00EE ye p\u00EA\u015Fket\u00EEne. DYA Japonya Almanya Keyatiya Yekb\u00FBy\u00EE Fransa \u00CEtalya Kanada R\u00FBsya R\u00FBsya p\u00EA\u015F\u00EE ne endam\u00EA v\u00EA kom\u00EA pi\u015Ft re R\u00FBsya j\u00EE b\u00FB endam\u00EA kom\u00EA ev 8 welat bi nav\u00EA Welat\u00EAn G8 t\u00EA nas\u00EEn. Ji aliy\u00EA welat\u00EAn G8\u00EE ji sala 1975an vir ve civ\u00EEn\u00EAn abor\u00EE y\u00EAn salane t\u00EAn lidarxistin. DYA, Japonya, Almanya, Keyatiya Yekb\u00FBy\u00EE, Fransa, \u00CEtalya, Kanada, R\u00FBsya n\u00EAz\u00EEk\u00EE % 65 aboriya cihan\u00EA tems\u00EEl dikin. Xebat\u00EAn salane ya kom\u00EA ji konferans, l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn ramyar\u00EE p\u00EAk t\u00EA. Serok\u00EAn hik\u00FBmet\u00EAn endam\u00EAn kom\u00EA her sal be\u015Fdar\u00EE civ\u00EEnan dibin \u00FB welatek endam j\u00EE serokatiya kom\u00EA dixe ser mil\u00EA xwe. Serokaktiya kom\u00EA di dest\u00EA k\u00EEjan welat\u00EE de be, rojeva civ\u00EEn\u00EA ew e\u015Fkere dike \u00FB maz\u00FBvaniya civ\u00EEna w\u00EA sal\u00EA ew dike."@ku . "Ava Xab\u00FBr (an j\u00EE Xab\u00EEr) dikeve navbeyna Silop\u00EE \u00FB Zaxoy\u00EA de \u00FB herweha gumrik e an j\u00EE gumrikxane j\u00EE j\u00EAre dib\u00EAjin, \u00E7inko li vir gumrik heye. Xab\u00FBr hem av e, pir j\u00EE liser heye \u00FB j\u00EA re dib\u00EAjin Pira Xabur\u00EA, j\u00EA re dib\u00EAjin Ava Xab\u00FBr \u00FB j\u00EA re dib\u00EAjin Gumrika Xab\u00FBr. Ev der bes ne gumrik tin\u00EA ye, herweha wek\u00EE gundek\u00EA ye. Ev gumrik ji abor\u00EEya her\u00EAm\u00EAn kurdan \u00FB bilhesa jibona Silop\u00EE, Ciz\u00EEra Botan, \u015Eirnex, heta Wan\u00EA, M\u00EArd\u00EEn, Diyarbekir, Riha (Urfa) \u00FB gelek bajar\u00EAn din j\u00EE ji al\u00EEy\u00EA abor\u00EE ve \u00EEst\u00EEfade ji gumrika Xab\u00FBr d\u00EEtine \u00FB heta niha j\u00EE dib\u00EEnin. Li v\u00EE aliy\u00EA Xab\u00FBr\u00EA hik\u00FBmeta tirk\u00EE \u00FB li aliy\u00EA din hik\u00FBmeta her\u00EAma kurdan an j\u00EE Otonom\u00EEya Kurdistan\u00EA bikar t\u00EEne. Gumrika Xab\u00FBr di 15 sal\u00EAn bor\u00EE de ji aliy\u00EA abor\u00EE ve \u00EEst\u00EEfadeke gelek mezin daye aboriya her\u00EAm\u00EAn Kurdan."@ku . "Xab\u00FBr anku \u00E7em\u00EA Xab\u00FBr (carina wek Xeb\u00FBr j\u00EE t\u00EA niv\u00EEsandin) 320 km dir\u00EAj e. \u00C7em ji h\u00EAla Riha, M\u00EArd\u00EEn \u00FB T\u00FBrabd\u00EEn\u00EA dixuliq\u00EA \u00FB ber bi Binxet\u00EA \u00FB S\u00FBriy\u00EA ve diherik\u00EA. Li wir bi Ava Firat dib\u00EA yek."@ku . "S\u00EErwan yek ji \u00E7em\u00EAn Kurdistan\u00EA ye. S\u00EErwan ji Rojhilata Kurdistan\u00EA derdikeve \u00FB pa\u015F\u00EA t\u00EA nava axa Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA. Di bakur\u00EA Bexday\u00EA de di\u00E7e ser ava D\u00EEcley\u00EA."@ku . "Ko\u0144skowola, qezayek li ba\u015F\u00FBr-rojavay\u00EA Polonyay\u00EA ye. Di navbera Pu\u0142awy \u00FB Lublin\u00EA li k\u00EAleka \u00E7em\u00EA Kur\u00F3wkay\u00EA ye. Di nav\u00E7eya Pu\u0142awy a ku gr\u00EAday\u00EE voyvodatiya Lubl\u00EEn\u00EA ye de navenda gn\u00EEmayek cuda ye. Gor\u00EE hijmartin\u00EAn sala 2004'an ni\u015Ftecih\u00EAn xwe 2.188 kes in."@ku . "Baf\u00FBnsulfat bestinek\u00EE v\u00EA reng e. Baf\u00FBnsulfat ba\u015F kane di av\u00EA da bihele."@ku . "Baf\u00FBnbrom\u00EEd xoyek ji Baf\u00FBn \u00FB Brom e. Diref\u015F\u00EA xwe AlBr3 e."@ku . "Baf\u00FBnklor\u00EEd bestinek ji Baf\u00FBn \u00FB Klor e."@ku . "Baf\u00FBnoks\u00EEd bestin\u00EA Oks\u00EEjen bi Baf\u00FBn\u00EA ra ye."@ku . "Amonyak gazeke v\u00EA reng \u00FB bi b\u00EAhneke pir p\u00EEs e. Ew gaza jehr\u00EE ye, \u00E7av\u00EAn mera di\u015Fewt\u00EEne \u00FB nefes\u00EA mera qutdike. T\u00EErb\u00FBn\u00EA amonyak ji y\u00EA b\u00EA hindiktir e."@ku . "Cirn\u00EEs, t\u00EEmseh an neheng, (bi lat\u00EEn\u00EE, Crocodilia) cureke ji ajal\u00EAn bejav\u00EE y\u00EAn mezin ji \u00E7\u00EEna Sauropsida, ji koma Crocodilia \u00FB ji fam\u00EEleya cirn\u00EEsan (Crocodylidae), ku curey\u00EAn wek al\u00EEgatoran, kaym\u00EEn \u00FB gaviyalan t\u00EA de hene. Nehengan di r\u00FBbar \u00FB beraviyan de dij\u00EEn li Australiya, Asya, Efr\u00EEqa \u00FB Amer\u00EEka. Neheng mas\u00EE, mar, kos\u00EE, beq \u00FB memikdaran dixwin."@ku . "St\u00EArf\u00EEz\u00EEk tayek ji f\u00EEz\u00EEk\u00EA ye ko li saloxet\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE y\u00EAn keyhan\u00EA anko un\u00EEvers\u00EA \u00FB p\u00EAkhat\u00EAn w\u00EA y\u00EAn m\u00EEna st\u00EAran \u00FB kak\u00EA\u015Fan dikolit. Keyhanzanist anko kosmoloj\u00EE teor\u00EEktir\u00EEn ast\u00EA st\u00EArf\u00EEz\u00EEk\u00EA ye \u00FB kar\u00EAn f\u00EEz\u00EEkzan\u00EA navdar Albert Einstein binekoka n\u00FBdema v\u00EE zanist\u00EE ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/2c/Deq.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
W\u00EAney\u00EEki Deq Deq hunereke xemilandin\u00EA ye ku w\u00EAne yan niv\u00EEsa ku li ser la\u015F\u00EA t\u00EA \u00E7\u00EAkirin. Edetek\u00EE xemilandin\u00EA ye heta mirin\u00EA dim\u00EEne. Bi piran\u00EE ji al\u00EE jinan ve t\u00EA p\u00EAk an\u00EEn. Deq, bi tekn\u00EEk\u00EAn curbecur t\u00EA \u00E7ekirin \u00FB pir edetek\u00EA kevn e. Li Mezopotamya y\u00EA, bi hezar salane, bi taybet\u00EE li Kurdistan\u00EA ji al\u00EE jin \u00FB m\u00EAran ve, ew edet a deq\u00EA t\u00EA bi kar an\u00EEn. Deq, ji reng\u00EAn k\u00FB ji al\u00EE \u00E7erm\u00EA \u00EEs\u00EAn ve nay\u00EA av\u00EAtin \u00FB di bin \u00E7erm de disek\u00EEne, t\u00EA bi kar an\u00EEn. Ji bo k\u00FB reng di bin\u00EE y\u00EA cerm bigeh\u00EA, bi acetek\u00EE t\u00FBj t\u00EA q\u00FBl kirin ya j\u00EE t\u00EA bir\u00EEn \u00FB bi erz\u00EEyek\u00EA reng t\u00EA bi c\u00EEh kirin. Pist\u00EE xerc a ku hat\u00EE \u00E7ekir in, bi derz\u00EEy\u00EAk k\u00FB ber\u00EA hat\u00EE dezenfekte kirin, bi poz\u00EA derz\u00EEy\u00EA mot\u00EEf\u00EAn k\u00FB t\u00EAn xwestin t\u00EA \u00E7ekirin. Bi taybet\u00EE pi\u015Ft\u00EE \u015Fewitandin a cerm \u015Funda, reng\u00EAn k\u00FB di j\u00EEyan\u00EAda qe dernekevin, reng\u00EA kesik \u00FB kesk\u00EEr\u00EA\u015F \u00FB kesk\u00EEvekir\u00EE, t\u00EA x\u00FBya kirin."@ku . "Keftar, an j\u00EE Eftar ajalek\u00EE kov\u00EE ye, ji fam\u00EEleya keftaran Hyaenidae, ji koma go\u015Ftxuran Carnivora ye. Li \u00E7ol\u00EAn Erebistan\u00EA, parzem\u00EEn\u00EAn Efr\u00EEqa \u00FB Asyay\u00EA dij\u00EE. Cur\u00EAn keftaran gelek in, bo nim\u00FBne: Keftar\u00EA deqdeq\u00EE (Crocuta crocuta) Keftar\u00EA mor (Parahyaena brunnea) Keftar\u00EA bix\u00EAzik (Hyaena hyaena) Gur\u00EA erd\u00EA an aardwolf (Proteles cristatus)"@ku . "W\u00EAne:Wiesbaden Luisenplatz 2005-07-18. JPG Wiesbaden W\u00EAne:Lage der kreisfreien Stadt Wiesbaden in Deutschland. gif Wiesbaden \u00EAn Almanya Wiesbaden, dikev\u00EA Rojavay\u00EA Almanyay\u00EA \u00FB herweha paytexta Eyaleta Hessen ye. Ev bajar li ber \u015Eet \u00FB \u00C7em\u00EA mezin Rhein \u00EA (Rhine) ye. Li Wiesbad\u00EAn n\u00EAziki 280.000 kes dij\u00EEn."@ku . "Darmstadt yek ji bajar\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn Hessen, Almanya ye."@ku . "W\u00EAne:Kassel Orangerie. jpg Orangerie W\u00EAne:Kassel-Position. png Kassel \u00EAn Almanya Kassel yek ji bajar\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn Hessen, Almanya ye."@ku . "W\u00EAne:Offenbach 1. jpg Offenbach W\u00EAne:Lage der kreisfreien Stadt Offenbach am Main in Deutschland. GIF Offenbach \u00EAn Almanya Offenbach yek ji bajar\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn eyaleta Elmanyay\u00EA Hessen\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Park Kiau. JPG Parkeke bajar\u00EA Xorramabad\u00EA Xuramawe anji Xuremabad serbajara par\u00EAzgeha L\u00FBristan\u00EA li \u00CEran\u00EA ye. Li gor serjim\u00EAr\u00EEya sala 2008an nif\u00FBsa w\u00EE bajar\u00EA n\u00EAz\u00EE 500,000 kesane. D\u00FBrah\u00EEya Xuremabad ji Tehran\u00EA 490 k\u00EElometrane."@ku . "W\u00EAne:Antonio Saca. png El\u00EDas Antonio Saca Gonz\u00E1lez El\u00EDas Antonio Saca Gonz\u00E1lez di roj\u00EA 21'\u00EA adar\u00EA b\u00FB serok\u00EE dewlet\u00EE El Salvador. Ew di part\u00EEya ARENA da ye. Antonio law\u00EE bavkek\u00EE felast\u00EEn\u00EE e."@ku . "W\u00EAne:Turkish Van Cat. jpg \u00C7\u00EAlikeke pis\u00EEka Wan\u00EA Pis\u00EEk, pis\u00EEng, kitik an pis\u00EEka malan (bi lat\u00EEn\u00EE, Felis silvestris catus), pis\u00EEkeke ked\u00EE ye. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 9.500 sal e ku mirov \u00FB pis\u00EEk hev dim\u00EEnin. Li Kurdistan\u00EA pis\u00EEka Wan\u00EA heye. Ew gelek ji av\u00EA hez dike \u00FB mirov j\u00EA re dib\u00EAje pis\u00EEka melavan."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/b/b5/Cih\u00EA_Usulut\u00E1n.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Cih\u00EA Usulut\u00E1n di El Salvador da Usulut\u00E1n bajar\u00EA \u00E7ar\u00EEyem y\u00EA mezin y\u00EA El Salvador e. Ew h\u00EAn j\u00EE paytext\u00EA Departamento Usulut\u00E1n e. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 45.000 kes dij\u00EEn."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/f/f6/Windows_95_logo.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Logoy\u00EA Windows 95 Windows 95 ji ye s\u00EEst\u00EAm\u00EA werozk\u00EE bo \u015Firket\u00EAn Microsoft Windows kirin. Xwe\u015Fen ji \u00E7awa s\u00EEst\u00EAm\u00EA graf\u00EEka zarbikaye."@ku . "Piling an babir ajalek\u00EE ji malbata pis\u00EEkan e. Ew kov\u00EE ye \u00FB go\u015Ftxwar e. R\u00EAxistina navdewlet\u00EE ji bo parastina pilingan (bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE)"@ku . "W\u00EAne:MarcForsterColorNov08. jpg Marc Forster di sala 2008'an de Marc Forster di sala 1969\u2019an de li Almanyay\u00EA hatiye diny\u00EA. Senar\u00EEst \u00FB derh\u00EAnerek Sw\u00EEsrey\u00EE ye. Ew ji xwe re dib\u00EA Sw\u00EEsrey\u00EE. Dema ku 12 sal\u00EE b\u00FBye li f\u00EElm\u00EA bi nav\u00EA Apocalypse Now de Francis Ford Coppola tema\u015Fe kiriye. Ji w\u00EA dem\u00EA \u015F\u00FBn de xem \u00FB xeyalen w\u00EE derh\u00EAner\u00EE b\u00FBye. Dema ciwaniya xwe li Sw\u00EEsrey\u00EA derbas kiriye; bav\u00EA w\u00EE y\u00EA bij\u00EEjk \u00FB diya w\u00EE dijber\u00EA televizyon\u00EA b\u00FBne. Di sala 1990\u2019\u00EE de d\u00EEplomaya xwe ya dibistana nav\u00EEn li Sw\u00EEsrey\u00EA digire. Pi\u015Ftre li New York\u00EA dibistana Tisch School of the Arts ya New York University dixw\u00EEne. Pi\u015Ft\u00EE ku d\u00EEplomaya xwe stand (1993) li Ewropaye ji bo telev\u00EEzyonan f\u00EElm\u00EAn belgewar\u00EE \u00E7\u00EAkir. Wek\u00EE Silent Windows \u00FB Our Story. Di sala 1999\u2019an de bi derh\u00EAner \u00FB niv\u00EEsandina f\u00EElm\u00EA Loungers xelata tema\u015Fevanan girt. Bi f\u00EElm\u00EA xwe y\u00EA \"Di Bin Siya H\u00EArs\u00EA De\" gelek bal\u00EA ki\u015Fande ser xwe. Di f\u00EElm de aktr\u00EEsa bi nav\u00EA Halle Berry, xelata Oscar\u00EA girt. Niha j\u00EE ji bo Bond 22 dixebite ku di 2008\u2019an de p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F\u00EE tema\u015Fevanan bike."@ku . "Beraz\u00EA erd\u00EA ajaleke mor\u00EExwere memikdare Efr\u00EEqay\u00EE ye . R\u00EAzdana Zanist\u00EE(B\u00EEyoloj\u00EE): \u015Eane\u015F\u00EEna: Ajal. Liq: Xwed\u00EEjeyan yan kordata. Celeb: Memikdaran. R\u00EAzik: Bidiran\u00EAn bor\u00EE yan t\u00EEyobeld\u00EAntata. X\u00EAzan: Beraz\u00EAn erd\u00EA yan Orycteropodidae. C\u00EAn\u00FBsa: orycteropus. C\u00FBreyen:Orycteropus afer. Nav\u00EA Zanist\u00EE: Orycteropus afer. (Pallas, 1766)"@ku . "Nexwe\u015Fiya Zexta Pi\u015Ft\u00EE Trawmay\u00EA bi kurteya PTSD t\u00EA nas\u00EEn. Mebesta v\u00EA peyv\u00EA nexwe\u015Fiy\u00EAn pi\u015Ft\u00EE serboriy\u00EAn trawmat\u00EEk derdikevin hol\u00EA ne. Ev mijar ji bo ps\u00EEkolojiy\u00EA yek ji mijar\u00EAn her\u00EE gir\u00EEng \u00EAn l\u00EAkol\u00EEn\u00EA ye. Serboriy\u00EAn ku dibine sedema trawmay\u00EA di ser\u00EE de \u015Fer \u00FB \u00E7anda \u015F\u00EEdet\u00EA, serboriy\u00EAn ku \u015F\u00EEdeta fiz\u00EEk\u00EE, der\u00FBn\u00EE, cins\u00EE \u00FB abor\u00EE digire nav xwe."@ku . "IBM kurtnav jibo International Business Machines Corporation anko \u015Eer\u00EEkeya Navnetewey\u00EE ya Mak\u00EEney\u00EAn Karweriy\u00EA, \u015Fer\u00EEkeyeka pirnetewey\u00EE ya teknoloj\u00EE ya kompiyoter \u00FB rab\u00EAjiy\u00EA ye ko binkey\u00EA w\u00EA y\u00EA serek\u00EE li bajar\u00EA Armonk li welat\u00EA N\u00FB York\u00EA li Welat\u00EAn Yekgirt\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA ye. Ev \u015Fer\u00EEke yek ji wan \u015Fer\u00EEkey\u00EAn tekolojiya p\u00EAzan\u00EEnan e ko ji sedsala 19\u00EA were berdewam kardikit. IBM hi\u015Fkalav \u00FB nermalav\u00EAn kompiyoter\u00EA difiro\u015Fit \u00FB xizmetkariy\u00EAn rab\u00EAjiy\u00EA \u00FB m\u00EAhvandar\u00EEtiy\u00EA p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fdikit. Di d\u00EEroka hev\u00E7erix da, IBM wek\u00EE mezintir\u00EEn \u015Fer\u00EEkeya kompiyoter\u00EA li c\u00EEhan\u00EA dih\u00EAt niyas\u00EEn. \u015Eer\u00EEkey\u00EA z\u00EAdetir ji 350,000 karmendan li seranser\u00EE c\u00EEhan\u00EA hene. IBM\u00EA z\u00EAdetir ji her \u015Fer\u00EEkeyeka d\u00EE ya Emr\u00EEkay\u00EE maf\u00EAn pawankir\u00EE y\u00EAn berheman anko patent hene. W\u00EA li z\u00EAdetir ji 170 welat\u00EAn c\u00EEhan\u00EA endezyar \u00FB rab\u00EAj hene. Karmend\u00EAn IBM\u00EA 3 Nobel Xelat, 4 Tur\u00EEng Xelat, 5 N\u00EE\u015Fan\u00EAn Netewey\u00EE y\u00EAn Teknoloj\u00EEy\u00EA \u00FB 5 N\u00EE\u015Fan\u00EAn Netewey\u00EE y\u00EAn Zanist\u00EE wergirtine. Li 1\u00EA Gulana 2005\u00EA \u015Fer\u00EEkeya \u00C7\u00EEn\u00EE ya Lenovo pi\u015Fka Kompiyoter\u00EAn Kesok\u00EE (PC) ya IBM\u00EA kir\u00EE."@ku . "Di zanist\u00EA kompiyoter\u00EA da, hi\u015Fkalav par\u00E7ey\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE y\u00EAn kompiyoter\u00EA ne, m\u00EEna kerx\u00EAn tivilman\u00EE. Ev zarav beranber\u00EE zarava nermalav dih\u00EAt. Hi\u015Fkalav\u00EAn kompiyoter\u00EA bilez wek\u00EE nermalavn nah\u00EAn guhartin."@ku . "Kerx\u00EAn tivilman\u00EE ew pergal\u00EAn elektron\u00EEk\u00EE ne ko li \u015F\u00FBna \u00EE\u015Fareta analog \u00EE\u015Fareta tivilman bikardi\u00EEnin. Elektron\u00EEka tivilman\u00EE yek ji mi\u015Fetir\u00EEn n\u00FBner\u00EAn Cebra B\u00FBl\u00EE \u00FB binaxe a hem\u00EE kerx\u00EAn tivilman\u00EE y\u00EAn kompiyoteran, telefon\u00EAn gerok e. Yek ji bingeh\u00EEntir\u00EEn par\u00EAn her kerxeka tivilman\u00EE dergeh\u00EA mantiq\u00EE ye. Bi komkirina \u00E7end dergeh\u00EAn mantiq\u00EE (ji dehan heta sed hizaran) dergeh\u00EAn mantiq\u00EE y\u00EAn aloztir peyda dibin."@ku . "Dergeh\u00EA maniq\u00EE kiryareka mantiq\u00EE li ser yek an z\u00EAdetir derxweran (input) dikit \u00FB derday\u00EEyek\u00EE (output) didit. Mantiq\u00EA ko bi awayek\u00EA edet\u00EE bikardih\u00EAt Mantiq\u00EA B\u00FBl\u00EE ye \u00FB piran\u00EE di kerx\u00EAn tivilman\u00EE da bikardih\u00EAn. Derg\u00EAn mantiq\u00EE z\u00EAdetir bi awayek\u00EA elektron\u00EEk\u00EE \u00FB bi r\u00EAya dayodan \u00FB tranz\u00EEstoran dih\u00EAn bicihkirin. L\u00EA bicihkirina wan bi r\u00EAy\u00EAn velerandin a karevay\u00EE-asinrevay\u00EE, \u015Filey\u00EEk anko fluidics, ruhn\u00EEk anko opt\u00EEks \u00FB mekan\u00EEk j\u00EE dibit."@ku . "Corc B\u00FBl (2\u00EA \u00C7irya Pa\u015F\u00EEn a 1815\u00EA \u2013 8\u00EA Befirbara P\u00EA\u015F\u00EEna 1864\u00EA) (bi Ingl\u00EEz\u00EE George Boole) matemat\u00EEkzan \u00FB feylesof\u00EA Br\u00EEtaniyay\u00EE e. W\u00EE Cebra B\u00FBl\u00EE ved\u00EEt\u00EEye ko bingeh\u00EA hem\u00EE hijmartin\u00EAn kompiyoter\u00EE y\u00EAn n\u00FBdem (modern) e. Ji ber v\u00EA yek\u00EA, B\u00FBl wek\u00EE yek ji damezir\u00EEner\u00EAn zanist\u00EA kompiyoter\u00EE dih\u00EAt niyas\u00EEn, her\u00E7ind e ko li dema jiyana w\u00EE kompiyoter neb\u00FBn."@ku . "Mantiq\u00EA B\u00FBl\u00EE pergal an dozeneka tivav \u00FB kemilan ya kiryar\u00EAn mantiq\u00EE ye. Nav\u00EA w\u00EA ji Corc B\u00FBl dih\u00EAt ko jibo cara p\u00EA\u015F\u00EEn li n\u00EEv\u00EE ya sedsala 19\u00EA pergaleka cebr\u00EE ya mantiq\u00EE p\u00EAnasekir\u00EE. Mantiq\u00EE B\u00FBl\u00EE di elektron\u00EEk, nermalav \u00FB hi\u015Fkalav\u00EAn kompiyoter\u00EA da gelek mifa hene \u00FB bingeh\u00EA elektron\u00EEka tivilman\u00EE ye. Li sala 1938\u00EA, Klod \u015Eanun\u00EE n\u00EE\u015Fada ka \u00E7awa kerx\u00EAn elektron\u00EE y\u00EAn ko dih\u00EAn velerandin dikarin bibin model\u00EAn mantiq\u00EA B\u00FBl\u00EE. Ev rast\u00EE bi peydab\u00FBna kompiyoter\u00EAn elektron\u00EE gelek ver\u00EAjdar b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Sea of phones. jpg Telefonine gerok Telefona gerok an telefona ber\u00EEk\u00EA an j\u00EE mob\u00EEl coreyek\u00EA am\u00EEr\u00EAn elektron\u00EEk\u00EE y\u00EA sivike ko mirov dikarit bi xwe ra bibit \u00FB ji bo peywend\u00EEkirin\u00EA bikarbi\u00EEnit. Bil ji kar\u00EA veguhastina deng\u00EE ko telefoneka edet\u00EE j\u00EE dikit, telefon\u00EAn gerok\u00EAn niha bikardih\u00EAn gelek kar\u00EAn d\u00EE y\u00EAn m\u00EEna xizmatkariya peyama kurt (XPK) anko SMS jibo peyamhinartina niv\u00EEsk\u00EE, eposte, bikaran\u00EEna \u00EEntern\u00EAt\u00EA, \u00FB xizmetkariya peyam\u00EAn \u00E7endnavg\u00EEn\u00EE (XP\u00C7) anko MMS jibo \u015Fandina w\u00EEne \u00FB v\u00EEdyoan dikit. Piraniya telefon\u00EAn gerok peywediy\u00EA bi toreka \u015Faney\u00EE ya bingeh\u00EAn telefonan dikin. Ev tor j\u00EE dan\u00FBstandin\u00EA digel tora telefon\u00EAn kil\u00EElkir\u00EE y\u00EAn gi\u015Ft\u00EE anko Public Switched Telephone Network dikit (ten\u00EA telefona heyvokan wiha n\u00EEne)."@ku . "Xizmatkariya peyama kurt anko bi Ingl\u00EEz\u00EE Short Message Service r\u00EAyeka hinartin \u00FB wergirtina peyam\u00EAn kurt bi telefona gerok e. Di p\u00EA\u015Fda, li sala 1985\u00EA, XPK wek\u00EE parek ji xizmetkar\u00EEy\u00EAn standard y\u00EAn Pergala Gloverand\u00EE ya Peywendiy\u00EAn Gerok (bi Ingl\u00EEz\u00EE Global System for Mobile Communications) hat p\u00EAnasekirin. Hing\u00EE di w\u00EA xizmetkariy\u00EA da 160 karakter bi r\u00EAya telefon\u00EAn dest\u00EE y\u00EAn ko di s\u00EEstema GSM\u00EA da kardikir dihatin hinartin \u00FB wergirtin."@ku . "Pergala Gloverand\u00EE ya Peywendiy\u00EAn Gerok (bi Ingl\u00EEz\u00EE Global System for Mobile Communications) di koka xwe da ji kurtnav\u00EA Groupe Sp\u00E9cial Mobile hatiye \u00FB niha berbelavtir\u00EEn standera telefon\u00EAn gerok li c\u00EEhan\u00EA ye. Z\u00EAdetir ji 2 bilyon kesan li n\u00EAz\u00EE 212 welatan PGPG bikardi\u00EEnin. Berbelaviya PGPG \u00EEmkana roaming anko \u00E7\u00FBna nav tor\u00EAn behevkar\u00EAn xizmetkariy\u00EAn telefon\u00EAn gerok sanah\u00EE dikit. Bi v\u00EE away\u00EE bikarh\u00EEner\u00EAn telefon\u00EAn gerok dikarin telefon\u00EAn xwe li welat\u00EAn cidacida bikarbi\u00EEnin."@ku . "Amony\u00FBmklor\u00EEd (NH4Cl) xoyek\u00EE sip\u00EE ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/7f/Ammon\u00EEy\u00FBmn\u00EEtrat.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Amony\u00FBmn\u00EEtrat Amony\u00FBmn\u00EEtrat xoyek e, y\u00EA ji amonyak \u00FB hidrogenn\u00EEtrat \u00E7\u00EAdibe."@ku . "Petra bajarokek\u00EE d\u00EErok\u00EE y\u00EA d\u00EAris (xerabe) li Urdun\u00EA ye. Bajarok\u00EA ant\u00EEk ji \u015Farezayiya Nebatiyan e \u00FB beriya ku t\u00EAkeve dest\u00EA Romayiyan demek\u00EA d\u00EEr\u00EAj ji w\u00EA re paytext\u00EE kiriye. T\u00EA de gelek avahiy\u00EAn wek\u00EE \u015Fikefta hatine kolan hene. Bajarok di sala 1812'\u00EE de ji aliy\u00EA gerevan\u00EA Sw\u00EEsrey\u00EE Johann Burckhardt ve hatiye ved\u00EEtin. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku bi belavb\u00FBna ola Mes\u00EEh\u00EE li seranser her\u00EAm\u00EA, bingeha aboriya ber\u00EA hate hilwe\u015Fandin \u00FB Petray\u00EA j\u00EE \u00EAd\u00EE gir\u00EEngiya xwe windakir. Ji ber sedem\u00EAn abor\u00EE, bajar t\u00EA terkandin \u00FB heya ved\u00EEtin\u00EA t\u00EA jib\u00EErkirin. Li bajarok\u00EA di dema Romayiyan de j\u00EE gelek \u015Faheser hatine \u00E7\u00EAkirin. \u015Eanoya w\u00EA gelek balk\u00EA\u015F e \u00FB ji seranser c\u00EEhan\u00EA t\u00FBr\u00EEstan diki\u015F\u00EEne. Sala 1985'\u00EE de ketiye bin parastina UNESCO \u00FB di sala 2007'\u00EE de j\u00EE ketiye l\u00EEsetya heft b\u00EAhempay\u00EAn n\u00FB y\u00EAn c\u00EEhan\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Taj Mahal in March 2004. jpg Tac Mahal Tac Mahal an Taca Mahal\u00EA yek ji bermahiy\u00EAn b\u00EAhempa y\u00EAn c\u00EEhan\u00EA ye. Bi xwe goristaneke b\u00EEran\u00EEn\u00EA ye. Ji aliy\u00EA C\u00EEhan \u015Eah ve ji bo b\u00EEran\u00EEna jina w\u00EA Mumtaz Mahal\u00EA (di \u00E7anda devk\u00EE ya Kurd\u00EE de Ban\u00FB ya B\u00EAhngul) hatiye \u00E7\u00EAkirin. Li federedewleta Hindistan\u00EA \u00DBttar Prade\u015F\u00EA l\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE bajar\u00EA Agray\u00EA ye. Di nava sal\u00EA 1631 - 1648 de hatiye \u00E7\u00EAkirin. Li ser bingeheke 100 m x 100 m marmor\u00EE wek\u00EE moz\u00FBle\u00FBmeke 58 m bilind, 56 m fireh hatiye sazkirin. Goristan\u00EAn Mumtaz Mahal \u00FB \u015Eah C\u00EEhan li wir in. Bi tev\u00EE minare, l\u00EAzim \u00FB bax\u00E7ey\u00EA xwe li ser xakeke mezin e. Wek\u00EE ark\u00EEtekt\u00EE bermahiyeke b\u00EAhempa ye \u00FB di l\u00EEsteya bermahiy\u00EAn b\u00EAhempa y\u00EAn c\u00EEhan\u00EA de ye. Tac Majal di sala 1983 de ji aliy\u00EA UNESCO ve bo m\u00EEraseke \u00E7anda dinyay\u00EA hate girtin \u00FB kete bin parastina w\u00EA. Nim\u00FBneyeke b\u00EAhempa y\u00EA ark\u00EEtektiya \u00CEslam\u00EA ye. Di xemlandina w\u00EA de gelek z\u00EAr, kevir\u00EAn zimr\u00FBt \u00FB aqut hwd hatine bikaran\u00EEn. Ji aliy\u00EA xet\u00E7\u00EAkeran ve gelek ayet\u00EAn Quran\u00EA hatine niv\u00EEs\u00EEn. Di \u00E7\u00EAkirina \u015Faheser\u00EA de z\u00EAdetir\u00EE 20.000 karker t\u00EAn bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Hippo pod edit. jpg Hesp\u00EAn r\u00FBbar di av\u00EA da Hesp\u00EA r\u00FBbar (ji ziman\u00EA yewnan\u00EE hippos \u00FB patomus, yan\u00EE hesp\u00EA r\u00FBbar) ajaleke bejav\u00EE memikdar\u00EA Efr\u00EEqan\u00EE giyanxwere girse."@ku . "Machu Picchu (wek\u00EE Ma\u00E7\u00FB P\u00EEk\u00E7\u00FB t\u00EA bil\u00EAvkirin, di ziman\u00EA kevnexwediyan de t\u00EA wateya \u015F\u00EAwra kevn) yek ji bermahiy\u00EAn b\u00EAhempa y\u00EAn c\u00EEhan\u00EA li Per\u00FB ye. Ji \u015Farezayiya \u00CEnka ye. Li ser \u00C7iyay\u00EAn And di bilindiya 2.360 m de hatiye \u00E7\u00EAkirin. Li de\u015Fta \u00DBr\u00FBbamba ye \u00FB 88 km d\u00FBraniya bajar\u00EA Cusco de ye. Nav\u00EA baj\u00EAr \u00EA org\u00EEnal nay\u00EA zan\u00EEn. Pi\u015Ft\u00EE hatiye ved\u00EEtin, nav\u00EA l\u00FBtkeyek And\u00EA l\u00EAdikin. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku di sal\u00EAn 1400'\u00EE de hatiye avakirin. Ji ber ku di cihek\u00EA as\u00EA de ye, dagirker\u00EAn Spanyol\u00EE \u00FB \u00E7ermespiy\u00EAn din nekar\u00EEb\u00FBne bib\u00EEnin \u00FB xerabikin. Bajar di gerek\u00EA zanist\u00EAn Zankoya Yale de di 24'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA 1911'\u00EE de hatiye ved\u00EEtin. Li ser damezrandina baj\u00EAr agahiy\u00EAn sed\u00EE sed rast n\u00EEn. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku wextek\u00EA giregir\u00EAn oldar\u00EAn \u00CEnkayan li vir jiyane \u00FB bajar ji bo parastina wan ji xeterayan hatiye avakirin. Hin anga\u015Ft\u00EAn din j\u00EE hene l\u00EA rast\u00EE kes nizane. Sala 1983'\u00EE de kete bin parastina UNESCO \u00FB b\u00FB yek ji b\u00EAhempay\u00EAn c\u00EEhan\u00EA. Roj\u00EA bi hezaran t\u00FBr\u00EEst ser\u00EEl\u00EAdana her\u00EAm\u00EA dike. Bajar wek\u00EE p\u00EApel\u00FBkan di q\u00FBntara \u00E7iy\u00EA de hatiye avakirin \u00FB l\u00EA \u00E7andiniyeke n\u00FBjen hatiye kirin. Pirraniya avahiy\u00EAn baj\u00EAr h\u00EAj j\u00EE li ser lingan e."@ku . "Carl von Linn\u00E9 (Carl Linaeus, Carolus Linnaeus) [bil\u00EAvkin: Karl fon Lin\u00EA], (1707-1778) zanistyar, siru\u015Ftnas, ajelnas \u00FB giyanas\u00EA sw\u00EAd\u00EE ye ku bingeh\u00EAn r\u00EAzdan\u00EA zanist\u00EE yan zanista taksonomiya biyoloj\u00EEy\u00EA daniye. Di sala 1735'an di pirt\u00FBka xwe bi nav\u00EA Systema Naturae ku t\u00EA de der dor\u00EE 4.400 cure ji canewer an ajalan r\u00EAzkiriye \u00FB der dor\u00EE 7.700 cure ji giyanan r\u00EAz daye."@ku . "Isay\u00EA P\u00EEroz, nav\u00EA peyker\u00EA \u00CEsa ku li ser \u00C7iyay\u00EA Corcovado hatiye avakirin e. Bilindahiya peyker 30 metre, bera w\u00EE 28 metre \u00FB giraniya w\u00EE j\u00EE 1200 ton e. P\u00EAker ji her der\u00EA bajar\u00EA Rio de Janeiro xwuya dike. Ramana v\u00EE p\u00EAker\u00EE di sala 1921 di \u00E7ar\u00E7oveya p\u00EErozbahiy\u00EAn sedsaliya rijgarb\u00FBna Braz\u00EEl\u00EA (1822) ji p\u00EA\u015Fbirkek bi nav\u00EA berhemek ol\u00EE ku ji aliy\u00EA d\u00EAr\u00EA ve hatib\u00FB p\u00EA\u015Fniyarkirin dehol\u00EA. Ev berhema ku di sala."@ku . "Bedena \u00C7\u00EEn\u00EA ji gelek birc \u00FB diwar\u00EAn sit\u00FBr p\u00EAk t\u00EA y\u00EAn ku li bakur\u00EA \u00C7\u00EEn\u00EA ji bo parastina welat\u00EA \u00C7\u00EEn\u00EA hatiye avakirin. Ev beden gelek caran di \u015Fer de hatiye xirakirin \u00FB ji n\u00FB ve hatiye avakirin. Nav\u00EA v\u00EA beden\u00EA gelek caran hatiye guhertin, l\u00EA bel\u00EA nav\u00EA w\u00EA y\u00EA her\u00EE naskir\u00EE \"Bedena \u00C7\u00EEn\u00EA\" ye \u00FB w\u00EA ev nav di dema hikumdariya Ming de girtiye. Dir\u00EAjiya v\u00EA beden\u00EA li gor \u00E7avkaniyan t\u00EA guhartin. Li gor raporeke ku di sala 1999'an de hatiye kirin, dir\u00EAjiya w\u00EA 6.700 km ye."@ku . "\u00CE\u015Fareta tivilman jibo z\u00EAdetir ji t\u00EAgehek\u00EA bikar dih\u00EAt: jibo \u00EE\u015Fareta demdiyarkir\u00EE \u00FB jibo \u00EE\u015Faret\u00EAn p\u00EAlan\u00EE (ji reng\u00EA p\u00EAlan) di s\u00EEstemeka tivilman da."@ku . "\u00CE\u015Fareta analog (bi Ingl\u00EEz\u00EE analog signal) \u00EE\u015Fareteka berguh\u00EAr e ko ji al\u00EEy\u00EA dem\u00EA \u00FB mezinahiy\u00EA ve berdewam e. Bervaj\u00EE v\u00EA, di \u00EE\u015Fareta tivilman da bi\u00E7\u00FBktir\u00EEn guhartin guhartineka ramandar e. Behsa anaolgiy\u00EA piran\u00EE di karevay\u00EA da dih\u00EAt kirin, l\u00EA s\u00EEstem\u00EAn m\u00EEkan\u00EEk\u00EE, avikan\u00EE (haydrol\u00EEk) \u00FB bayan\u00EE (pneumatik) j\u00EE dikarin \u00EE\u015Faret\u00EAn analog vebiguh\u00EAzin. Hem\u00EE p\u00EAzan\u00EEn (informasiyon) bi \u00EE\u015Faret\u00EAn analog dih\u00EAn \u015Fandin. Jibo v\u00EA, her \u00EE\u015Faretek bersiveka p\u00EEvay\u00EE beranber\u00EE guhartina di diyarokeka f\u00EEz\u00EEk\u00EE da ye, jibo m\u00EEnak, deng, ruhn\u00EE, germah\u00EE, pest an p\u00EAgeh\u00EE da ye \u00FB ev bi r\u00EAya transducer anko terabersiv\u00EEnek\u00EA p\u00EAkdih\u00EAt. Jibo m\u00EEnak, di tomarkirineka analog ya deng\u00EE da, guhartina pesta deng\u00EE di maykrofon anko guhokek\u00EA da dibit sedema guhartina mezinah\u00EE ya volt\u00EEn\u00EE ya sir\u00EAma karevay\u00EA ko ji guhok\u00EA derbaz dibit. Z\u00EAdeb\u00FBna mezinah\u00EE ya deng\u00EE dibit sedema guhartina volt\u00EEn\u00EE ya karevay\u00EA b\u00EA guhartina nizim anko r\u00EEtma w\u00EA."@ku . "Volt yek ji yek\u00EEn\u00EAn SI anko s\u00EEstema navnetewey\u00EE ya yek\u00EEnan e. Volt yek\u00EEn a cidatiya potansiyel\u00EA anko h\u00EAza karevaliv\u00EEn (electromotive force) e. Ev nav jibo r\u00EAzgirtina li f\u00EEz\u00EEkzanistvan\u00EA \u00CEtaliyay\u00EE Alessandro Volta y\u00EE, ko p\u00EEla vpltay\u00EEk afirand\u00EE, hatiye danan."@ku . "Terabersiv\u00EEn am\u00FBrek e ko jibo merem\u00EAn m\u00EEna p\u00EEvan\u00EA an veguhastina p\u00EAzan\u00EEnan (informasiyonan) teherek\u00EA wize anko enerjiy\u00EA dikit teherek\u00EA d\u00EE y\u00EA wizey\u00EA. Ev am\u00EEr piran\u00EE karevay\u00EE, elektron\u00EEk\u00EE, elektrom\u00EEkan\u00EEk\u00EE, karevay\u00EE-asirevay\u00EE, foton\u00EEk anko fotovolta\u00EEk in. Bi awayek\u00EA gi\u015Ft\u00EEtir, terabersiv\u00EEn her am\u00EErek e ko \u00EE\u015Faretek\u00EA ji teherek\u00EE dikit teherek\u00EA d\u00EE."@ku . "Di f\u00EEz\u00EEk\u00EA da, Xurtan\u00EE nirixa \tbicihb\u00FBna kar\u00EE an enerj\u00EE ya veguhast\u00EE ye. Bi gotineka d\u00EE, xurtan\u00EE enerj\u00EEya mezaxt\u00EE an p\u00EAdv\u00EE di yek\u00EEna dem\u00EE da ye. Bi v\u00EE away\u00EE, xurtan\u00EE (P) dibit kar (W) dab\u00EA\u015F\u00EE dem\u00EA (T)."@ku . "Back to Jerusalem Movement nav\u00EA bizavek a d\u00EEn\u00EE ya hindek fele y\u00EAn \u00C7\u00EEn\u00EE ne jibo evangl\u00EEkkirina hem\u00EE welat\u00EAn B\u00FBday\u00EE, Hid\u00FBk \u00FB Bisilman\u00EAn c\u00EEhan\u00EA. Ev bizav li sal\u00EAn 1920an destp\u00EAb\u00FB, l\u00EA jiber tepeserkirina wan ji aliy\u00EA kom\u00FBn\u00EEstan ve xwe ve\u015Fart. Armanca niha ya v\u00EA d\u00EAra nepen\u00EE ya \u00C7\u00EEn\u00EA evangl\u00EEkkirina 51 welat\u00EAn c\u00EEhan\u00EA ye ko dikevin ser r\u00EAya avr\u00FB\u015Fim\u00EE (ji \u00C7\u00EEn\u00EA heta Deryaya Nav\u00EEn). Niha n\u00EAz\u00EE 100,000 hinart\u00EE y\u00EAn wan li wan welatan dixebitin."@ku . "S\u00EEstema Navnetewey\u00EE ya Yek\u00EEnan (bi Ingl\u00EEz\u00EE The International System of Units) ko ji ber nav\u00EA w\u00EA y\u00EA Frans\u00EE (Le Syst\u00E8me international d'unit\u00E9s) wek\u00EE SI dih\u00EAt kurt kirin tehera n\u00FBdem ya S\u00EEstema Metr\u00EEk e. Ev s\u00EEstem di war\u00EA bazirgan\u00EE \u00FB zanist\u00EE da berbelavtir\u00EEn s\u00EEstema yek\u00EEnan li c\u00EEhan\u00EA ye. S\u00EEstema Metr\u00EEk ya kevin \u00E7end destekek\u00EAn yek\u00EEnan t\u00EAda b\u00FBn. SI li sala 1960\u00EA li ser bingeh\u00EA s\u00EEstema Metir-k\u00EElogram-san\u00EEyey\u00EA hat avakirin. Ev s\u00EEstem gelek s\u00EEstemeka j\u00EEnwer e \u00FB gelek yek\u00EEn\u00EAn n\u00FB bi lihevhatin\u00EAn navnetew\u00EE \u00FB li gorey\u00EA p\u00EA\u015Fda\u00E7\u00FBna teknoloj\u00EE y\u00EAn p\u00EEvan\u00EA p\u00EAnase dikit an j\u00EE p\u00EAnasey\u00EAn kevin y\u00EAn yek\u00EEn\u00EAn kevin diguh\u00EArit. Piran\u00EE a welat\u00EAn c\u00EEhan\u00EA s\u00EEstema SI wek\u00EE s\u00EEstema ferm\u00EE pejirand\u00EE ye. L\u00EA h\u00EA\u015Fta Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE Y\u00EAn Emer\u00EEkay\u00EA di gelek biyavan da s\u00EEstema kevin j\u00EE dixebit\u00EEnin. Li Keyan\u00EEya Yekgirt\u00EE ya Br\u00EEtanyay\u00EA siyaseta hukmet\u00EA wergerandina s\u00EEstema kevin e, l\u00EA h\u00EA\u015Fta ev s\u00EEstem di hem\u00EE waran da bi tivav\u00EE nah\u00EAt xebitandin. Welat\u00EAn ko h\u00EA\u015Fta SI bi tivav\u00EE nexebitandiy yek\u00EEn\u00EAn xwe y\u00EAn s\u00EEstem\u00EAn kevin li gorey\u00EA SIy\u00EA jin\u00FBve p\u00EAnaskirine."@ku . "W\u00EAne:VoltaBattery. JPG Protot\u00EEpa bateriya karebay\u00EA ya Alessandro Volta. Kont Alessandro Giuseppe Antonio Anastasio Volta f\u00EEz\u00EEkzanistvan\u00EA \u00EEtaliyay\u00EE ko jibo afirandina bateriya karebay\u00EA li sala 1800\u00EA navdar e."@ku . "Hespxurtan\u00EE nav\u00EA \u00E7end yek\u00EEn\u00EAn ne SIy\u00EE y\u00EAn xurtan\u00EEy\u00EA ne. Di axivtin\u00EAn zanist\u00EE da hespxurtan\u00EE nah\u00EAt bikaran\u00EEn. Sedema v\u00EA j\u00EE ne zelal\u00EE ya zarav\u00EA \u00FB heb\u00FBna berd\u00EAlek\u00EA di S\u00EEstema Navnetewey\u00EE ya Yek\u00EEnan da ye. L\u00EA d\u00EEsa j\u00EE, di hindek biyav\u00EAn m\u00EEna p\u00EE\u015Fesaz\u00EE ya trumb\u00EAl anko automob\u00EElan da, h\u00EA\u015Fta ev zarav jibo xurtan\u00EE ya her\u00EE mezin ya mak\u00EEneya hundir\u00EEn-suj dih\u00EAt bikaran\u00EEn. Li dema sereder\u00EEkirina digel zarava hespxurtaniy\u00EA da dib\u00EA du hokran li ber \u00E7avan bin: p\u00EAnasey\u00EAn cidacida y\u00EAn yek\u00EEn\u00EA bi xwe Stander\u00EAn cidacida jibo p\u00EEvan\u00EA bi xwe Lewma dema dih\u00EAt gotin ko xurtaniya mak\u00EEneyek\u00EA 100 hespxurtan\u00EE ne, gelek raman\u00EAn cida y\u00EAn v\u00EA gotine hene. L\u00EA dema Wat, ko yek\u00EEneka SI ye, dih\u00EAt bikaran\u00EEn \u00E7i cidat\u00EE di navbera p\u00EAnaseyan da n\u00EEne."@ku . "P\u00EA yek\u00EEneka p\u00EEvana dir\u00EAjah\u00EEy\u00EA ye. Li gorey\u00EA gelek s\u00EEstem\u00EAn yek\u00EEnan p\u00EA bi gelek awayan dih\u00EAt p\u00EAnasekirin. L\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE, ji s\u00EA-yeka heta \u00E7ar-yeka metir\u00EA ya SIy\u00EA ye. Her yardek 3 p\u00EA ye \u00FB her p\u00EAyek j\u00EE 12 \u00EEn\u00E7 e."@ku . "Yard (bi Ingl\u00EEz\u00EE Yard) yek\u00EEneka p\u00EEvana dir\u00EAjah\u00EEy\u00EA ye. Li gorey\u00EA gelek s\u00EEstem\u00EAn yek\u00EEnan yard bi gelek awayan dih\u00EAt p\u00EAnasekirin. L\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE, 0.9144 metira SIy\u00EA ye. Her yardek 3 p\u00EA."@ku . "Di S\u00EEstema Navnetewey\u00EE ya Yek\u00EEnanda, watt yek\u00EEneka xurtan\u00EEy\u00EA ye ko dibit yek j\u00FBl di san\u00EEyek\u00EA da. Mirovek\u00EA ko li pey\u00EEskan bserdikevit karek\u00EE dikit bi nirxek\u00EA n\u00EAz\u00EE 200 wattan. Pehlevanek dikarit jibo heyama 30 deq\u00EEqeyan bi nirixa 300 wattan bixebitit. Tromb\u00E7lek dikarit bi 30,000 watan xwe\u015F bibezit \u00FB glopek\u00EA ruhnahiy\u00EA li malan n\u00EAz\u00EE 60 heta 100 wattan ji enerj\u00EE ya karevay\u00EA dimez\u00EAxit."@ku . "\u00CEn\u00E7 (bi Ingl\u00EEz\u00EE inch) yek\u00EEneka p\u00EEvana dir\u00EAjah\u00EEy\u00EA ye. Li gorey\u00EA gelek s\u00EEstem\u00EAn yek\u00EEnan \u00EEn\u00E7 bi gelek awayan dih\u00EAt p\u00EAnasekirin. L\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE, Her yardek 36 \u00EEn\u00E7 \u00FB her p\u00EAyek j\u00EE 12 \u00EEn\u00E7 e."@ku . "W\u00EAne:James Watt by Henry Howard. jpg C\u00EAymz Wat (19\u00EA Befirbara pa\u015F\u00EEn 1736\u00EA - 19\u00EA Tebaxa 1819\u00EA) dah\u00EAner \u00FB endazyar\u00EA Skotlenday\u00EE ko mak\u00EEneya hilm\u00EA ba\u015Ftir kir \u00FB bi v\u00EE away\u00EE \u015Eore\u015Fa P\u00EE\u015Fesaz\u00EE hilkir. Dersd\u00EAr\u00EA w\u00EE y\u00EA serek\u00EE Coz\u00EAf Blek b\u00FB."@ku . "J\u00FBl yek\u00EEna SI ya enerj\u00EE ye. Ev nav jibo r\u00EAzgirtina li f\u00EEz\u00EEkzanistvan\u00EA navdar C\u00EAmz J\u00FBl\u00EE hatiye danan. C\u00EAymz J\u00FBl\u00FB gelek li ser havildariya germa, kareva \u00FB kar\u00EA m\u00EEkan\u00EEk\u00EE kar kiriye."@ku . "\u015Eore\u015Fa P\u00EE\u015Fesaz\u00EE wer\u00E7erxaneka mezin b\u00FB di rew\u015Fa teknoloj\u00EE, civak\u00EE-abor\u00EE \u00FB kultur\u00EE ya Ewr\u00FBpay\u00EA da. Ev wer\u00E7erxan li daw\u00EE ya sedsala 18\u00EA \u00FB destp\u00EAka sedsala 19\u00EA destp\u00EAb\u00FB \u00FB heta evro j\u00EE wek\u00EE p\u00EE\u015Fesaz\u00EEkirin berdewam e. Ev \u015Fore\u015F li Br\u00EEtanyaya Mezin destp\u00EAb\u00FB \u00FB ber bi hem\u00EE welat\u00EAn c\u00EEhan\u00EA belav b\u00FB. Li w\u00EE \u00E7ax\u00EE berheman\u00EEna mak\u00EEney\u00EE cih\u00EA berheman\u00EEna gir\u00EAday\u00EE kar\u00EA dest\u00EE y\u00EA karkeran girt. \u015Eore\u015F bi z\u00EAdeb\u00FBna berheman\u00EEna mak\u00EEney\u00EE ya p\u00EE\u015Fesaz\u00EEya patey\u00EE, ge\u015Fb\u00FBna tekn\u00EEk\u00EAn \u00E7\u00EAkirina asin \u00FB polay\u00EE \u00FB z\u00EAdeb\u00FBna bikaran\u00EEna kumir anko rej\u00FBya ber\u00EEn destp\u00EAb\u00FB. Bikaran\u00EEna mak\u00EEneya hilm\u00EA agir\u00EA v\u00EA \u015Fore\u015F\u00EA xurttir kir."@ku . "Di S\u00EEstema Navnetewey\u00EE ya Yek\u00EEnan da, K\u00FBlomb yek\u00EEna bar\u00EA karevay\u00EE ye. Kurtenav\u00EA w\u00EA C ye. Ev nav jibo r\u00EAzgirtina f\u00EEz\u00EEkzanistvan\u00EA navdar Charles Augustin de Coulomb ye."@ku . "Charles Augustin de Coulomb (14\u00EA X\u00EAveya anko Huzeyrana 1736\u00EA - 23\u00EA Tebaxa 1806\u00EA) f\u00EEz\u00EEkzanistvan\u00EA navdar\u00EA Frans\u00EE ye. Ew jibo ti\u015Ft\u00EA ko dib\u00EAjin\u00EA Qan\u00FBna K\u00FBlomb\u00EE navdar e. Ev qan\u00FBn h\u00EAza rak\u00EA\u015Fan \u00FB paldana karevaya tebit\u00EE p\u00EAnase dikit. Yek\u00EEna SI ya bar\u00EA karevay\u00EE, k\u00FBlomb, jibo r\u00EAzirtina w\u00EE hatiye navkirin."@ku . "Andr\u00E9-Marie Amp\u00E8re (20\u00EA Befirbara Pa\u015F\u00EEn 1775 - 10\u00EA X\u00EAve 1836\u00EA) f\u00EEz\u00EEkzanistvanek\u00EA Frans\u00EE ye ko yek ji serek\u00EEtir\u00EEn kesan dih\u00EAt niyas\u00EEn ko karevay\u00EEasinrevay\u00EE ved\u00EEt\u00EE. Yek\u00EEna SI jibo sir\u00EAma karevay\u00EE jibo r\u00EAzgirtina w\u00EE bi w\u00EE hatiye navkirin."@ku . "C\u00EAymz J\u00FBl (24\u00EA Befirbara P\u00EA\u015F\u00EEn 1818 - 11\u00EA \u00C7irya P\u00EA\u015F\u00EEn 1889) f\u00EEz\u00EEkzanistvan\u00EA Ingl\u00EEz e. (Nav\u00EA w\u00EE bi Ingl\u00EEz\u00EE James Prescott Joule). J\u00FBl\u00EE li ser xwerisk\u00EA germay\u00EA l\u00EAkol\u00EEn kirin \u00FB p\u00EAhesiya ko germa \u00FB kar\u00EA m\u00EEkan\u00EEk\u00EE bi hevra havildar in. Ver\u00EAja wan l\u00EAkol\u00EEnan tiyor\u00EE an b\u00EErdoza mana enerjiy\u00EA b\u00FB ko b\u00FB binemay\u00EA Qan\u00FBna Yek\u00EA ya Germay\u00EEliv\u00EEn\u00EA. J\u00FBl\u00EE digel Lord Kelv\u00EEn\u00EE li ser pey\u00EEska serberday\u00EE ya demay\u00EA anko temperature l\u00EAkol\u00EEn kirin. W\u00EE ved\u00EEt ko eger sir\u00EAma karevay\u00EA ji geh\u00EEnek\u00EA derbaz bibit germa peyda dibit. Ev yek wek\u00EE Qan\u00FBna J\u00FBl\u00EE hatiye niyas\u00EEn."@ku . "Liyon bajara s\u00EAy\u00EA y\u00EA welat\u00EA Fransay\u00EA ye ko dikevit rojhilat\u00EA navenda welat\u00EE. Nav\u00EAn kevin y\u00EAn bajar\u00EE ev in: Lyons \u00FB Lugdunum. Ev bajar wek\u00EE navendeka bazirgan\u00EE dikevit navbera Par\u00EEs\u00EA \u00FB Mars\u00EAy\u00EA. Ev bajar di d\u00EEroka s\u00EEnemay\u00EA da cihek\u00EA ba\u015F digirit. Di serjim\u00EAra sala 1999\u00EA da h\u00EA\u015Feta Liyon\u00EA 1,648,216 kes b\u00FB."@ku . "Mars\u00EAy bajar\u00EA duy\u00EA y\u00EA welat\u00EA Fransay\u00EA ye. Mars\u00EAy li perava Deryaya Nav\u00EEn e \u00FB mezintir\u00EEn bender\u00EA bazirgan\u00EE y\u00EA Fransay\u00EA ye. Li gorey\u00EA serjim\u00EAra sala 1999\u00EA, h\u00EA\u015Feta bajar\u00EE 1,516,340 kes e. Jibo h\u00EA\u015Feta xwe bajar\u00EA Liyon\u00EA ji Mars\u00EAy\u00EA mezintir e."@ku . "T\u00EEr\u00EAja karebay\u00EE-asinrevay\u00EE an j\u00EE t\u00EEr\u00EAja elektromanyet\u00EEk p\u00EAleka xwebelav e ko herdu p\u00EAkhat\u00EAn karevay\u00EE \u00FB asinrevay\u00EE hene. Ev p\u00EAkhat di rast\u00EAn st\u00FBnk\u00EE li beranber\u00EE hevdu \u00FB rasta belavb\u00FBna p\u00EAl\u00EA dih\u00EAlekin (vedilerzin) \u00FB digel hevdu di ger\u00EA da ne. T\u00EEr\u00EAj\u00EAn karebay\u00EE-asinrevay\u00EE li gorey\u00EA frekansa xwe dibin \u00E7end \u00E7e\u015Fin. Ev \u00E7e\u015Fin, li gorey\u00EA z\u00EAdeb\u00FBna frekansa p\u00EAl\u00EA, ev in: p\u00EAl\u00EAn radyoy\u00EE, h\u00FBrp\u00EAl anko maykrow\u00EAyv, p\u00EAl\u00EAn t\u00EArah\u00EArtz, t\u00EEr\u00EAj\u00EAn j\u00EArsor, ruhnahiya d\u00EEtar\u00EE, t\u00EEr\u00EAj\u00EAn jorbinef\u015F, t\u00EEr\u00EAja \u00EEks \u00FB t\u00EEr\u00EAj\u00EAn gamma. T\u00EEr\u00EAj\u00EAn karebay\u00EE-asinrevay\u00EE enerj\u00EE \u00FB momentum\u00EA bi xwe ra dibin \u00FB heye ko bi v\u00EAkevtina bi maddey\u00EE yek ij wan j\u00EA ve bibit."@ku . "Ruhnah\u00EE t\u00EEr\u00EAjeka karevay\u00EEasinrevay\u00EE ye ko p\u00EAldir\u00EAjahiya w\u00EA bi \u00E7av\u00EAn mirovan dih\u00EAn d\u00EEtin. Di niv\u00EEs\u00EEn\u00EAn zanist\u00EE da, hindek caran ji hem\u00EE t\u00EEr\u00EAj\u00EAn karevay\u00EEasinrevay\u00EE y\u00EAn xwed\u00EE hem\u00EE p\u00EAldir\u00EAjahiyan ra dib\u00EAjin ruhnah\u00EE. Ker\u00EEy\u00EA h\u00EEmaniya ko ruhnahiy\u00EA p\u00EA\u015Fber dikit foton e. S\u00EA rehend\u00EAn (anko dimention) ruhnah\u00EEy\u00EA \u00FB hem\u00EE t\u00EEr\u00EAj\u00EAn karevay\u00EEasinrevay\u00EE ev in: Tewijim (intensity) an mezinah\u00EE (f\u00EEz\u00EEk) ko gir\u00EAday\u00EE hesta ruhnat\u00EE ya ruhnah\u00EEy\u00EA ye. Frekans an j\u00EE bi awayek\u00EA d\u00EE p\u00EAldir\u00EAjah\u00EE ko mirov wek\u00EE reng berhest dikin. cemserandin (anko kujiy\u00EA velerz\u00EEn\u00EA) ko mirov di rew\u015F\u00EAn edet\u00EE da bi zehmet dikarin hest p\u00EA bikin. Ji ber saloxet\u00EAn duan\u00EE y\u00EAn p\u00EAl-keriyan, ruhnah\u00EE saloxet\u00EAn herduan n\u00EE\u015Fa didit. L\u00EAkol\u00EEna li ser ruhnahiy\u00EA ko bi nav\u00EA opt\u00EEks dih\u00EAt niyas\u00EEn, yek ji tay\u00EAn giring ji f\u00EEz\u00EEka n\u00FBdem e."@ku . "Di f\u00EEz\u00EEk\u00EA da, p\u00EAldir\u00EAjah\u00EE d\u00FBrahiya navbera wan yek\u00EEn\u00EAn p\u00EAleka ber bi belavb\u00FBn\u00EA ye di frekanseka diyarkir\u00EE da. Di piraniya niv\u00EEs\u00EEnan da, p\u00EAldir\u00EAjah\u00EE bi t\u00EEpa Yewnan\u00EE lambday\u00EA (\u03BB) dih\u00EAt n\u00EE\u015Fadan. M\u00EEnak\u00EA p\u00EAlan ruhnah\u00EE, p\u00EAl\u00EAn av\u00EA \u00FB p\u00EAl\u00EAn deng\u00EE ne. Di p\u00EAlek\u00EA da, hem\u00EE saloxet li gorey\u00EA p\u00EAgeh\u00EE (position) dih\u00EAt guhartin. Jibo m\u00EEnak, ev saloxet jibo p\u00EAleka deng\u00EE xwe wek\u00EE pesta heway\u00EE n\u00EE\u015Fadidit, an jibo ruhnahiy\u00EA xwe wek\u00EE mezinahiya qada asinrevay\u00EE an karevay\u00EE n\u00EE\u015Fadidit. P\u00EAldir\u00EAjahiya frekans\u00EAn ko guh\u00EAn mirov\u00EE dikarin bibih\u00EEsin (20 Hz heta 20 kHz) dinavbera 17 metiran \u00FB 17 m\u00EEl\u00EEmetiran da ye. Ruhnahiya d\u00EEtar\u00EE (ya ko mirov dikarit bib\u00EEnit) ji reng\u00EA sor \u00EA tar\u00EE (bi gelemper\u00EE 700 nanometir heta binef\u015F\u00EE in . Jibo m\u00EEnak\u00EAn d\u00EE li \u015Febenga karevay\u00EEasinrevay\u00EE binih\u00EAre."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/6c/Logo-V\u00EEn_TV.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Logoya V\u00EEn TVV\u00EEn TV kaneleke telev\u00EEzyon\u00EA ye. V\u00EEn TV ji Dihok\u00EA we\u015Fan\u00EA dik\u00EA. Naveroka Bernamey\u00EAn V\u00EEn TV b\u00EAtir stiran \u00FB kl\u00EEp\u00EAn kurd\u00EE ne, l\u00EA car caran bi ziman\u00EAn din j\u00EE kl\u00EEp t\u00EAn we\u015Fandin. We\u015Fana V\u00EEn TV 24 seata. V\u00EEn Tv w\u00EA sistema n\u00FB ya XD HD bikar bin\u00EA, ku cara yekema li Kurdistan\u00EA ev sistem w\u00EA b\u00EA bikaran\u00EEn. V\u00EEn TV li ser Nilesat \u00FB Arabsat\u00EA we\u015Fane dike."@ku . "Eren Keskin Par\u00EAzvaneke Komelaya Maf\u00EA Mirovan a Stenbol\u00EA ye. Eren Keskin gelek doz derbar\u00EA binp\u00EAkirin\u00EAn Maf\u00EAn Mirovan l\u00EA Dewleta Tirk \u00FB art\u00EA\u015Fa w\u00EA vekirine. Taybeti jibo maf\u00EAn Jinan ji gelek xebitye. Herweha jibo axaftin\u00EAn w\u00EA gelek doz hatine vekirin. Jibo xebat\u00EAn w\u00EA, Xelat\u00EAn A\u015Fitiy\u00EAn y\u00EA \"Aachener Friedenspreises 2004\" \u00FB \"Theodor-Haecker-Preis 2005\" girt."@ku . "D\u00FBpi\u015Fk\u00EA xwed\u00EE tajang c\u00FBreke ji dulpiyan yan dupi\u015Fkan ji ber ku d\u00EAl\u00EAn xwe wek tajangan ku ajalne nemovikdar\u00EAn bi jehre ji celeba yan klasa paspazokan ku li \u00E7olan, nav latan, li hem\u00FB her\u00EAm\u00EAm c\u00EEhan\u00EA dij\u00EEn."@ku . "Teror\u00EEzm (bi lat\u00EEn\u00EE terror t\u00EA wateya \"tirsandin\") zaravek e jibo tund\u00FBt\u00EEjiyeke neqan\u00FBn\u00EE y\u00EA ko kes an kom jibo merem\u00EAn siyas\u00EE an \u00EEdeoloj\u00EEk dijber\u00EE kes\u00EAn ne\u00E7ekdar \u00EAn baj\u00EArwar dikin. Di piraniya p\u00EAnasey\u00EAn ko jibo teror\u00EEzm\u00EA dih\u00EAn kirin da s\u00EA h\u00EEman\u00EAn serek\u00EE hene: ev kar\u00EAn tund\u00FBt\u00EEjiy\u00EA jibo tirsandin an teror\u00EA dih\u00EAn kirin, jibo merem\u00EAn siyas\u00EE an \u00EEdeoloj\u00EEk in \u00FB bi awayek\u00EA armanckir\u00EE baj\u00EArwar\u00EAn ne\u00E7ekdar dihing\u00EAvin. Kes an kom\u00EAn ko tund\u00FBt\u00EEjiy\u00EAn weha dikin teror\u00EEst in."@ku . "Kebab coreyek\u00EA go\u015Ft\u00EA brajt\u00EE ye ko li piraniya welat\u00EAn Rojhilata Nav\u00EEn dih\u00EAt xwarin. Seva hind\u00EA ko gel\u00EAn Rojhilata Nav\u00EEn kebab\u00EA dixwerin, go\u015Ft\u00EA ko z\u00EAdetir\u00EE her go\u015Ftek\u00EA d\u00EE jibo kebaban dih\u00EAn bikaran\u00EEn go\u015Ft\u00EA pez\u00EE \u00FB gare\u015Fan in. Carina go\u015Ft\u00EA mas\u00EE \u00FB mir\u00EE\u015Fik\u00EA j\u00EE jibo kebab\u00EA dih\u00EAt bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Length. svg her ti\u015Ft di valageh\u00EA de xwed\u00EE s\u00EA rehendan e: dir\u00EAjah\u00EE (length), pehnah\u00EE (width), bilindah\u00EE (height). Dir\u00EAjah\u00EE rehend\u00EA daki\u015Fand\u00EE y\u00EA her ti\u015Ft\u00EA ye. Dir\u00EAjah\u00EE yek ji rehend\u00EAn ti\u015Ftan e. Dir\u00EAjah\u00EE rehend\u00EA daki\u015Fand\u00EE y\u00EA her ti\u015Ft\u00EA ye. Dir\u00EAjah\u00EE ya ti\u015Ftek\u00EE dur\u00EEya navbera daw\u00EE y\u00EAn w\u00EE ti\u015Ft\u00EA ye; berfireh\u00EEya xet\u00EE ya w\u00EE ku ji daw\u00EE heta daw\u00EE dih\u00EAt p\u00EEvan. P\u00EAdiv\u00EE ye ji bilindah\u00EE \u00FB pehnah\u00EE bih\u00EAt cuda kirin. Bilindah\u00EE berfireh\u00EE ya ti\u015Ftan e bi away\u00EA st\u00FBnk\u00EE; \u00DB pehnah\u00EE d\u00FBr\u00EE ya navbera al\u00EEyek\u00EE heta al\u00EEy\u00EA d\u00EE n\u00EE\u015Fadidit. Di f\u00EEz\u00EEk\u00EA da, bi awayek\u00EA edet\u00EE her d\u00FBrah\u00EEya di navbera du xalan da dir\u00EAjah\u00EE ye. Dir\u00EAjah\u00EE p\u00EEvana rehendek\u00EE bi ten\u00EA ye. R\u00FBber p\u00EEvana du rehendan e (dir\u00EAjah\u00EE 2 car) \u00FB guncak p\u00EEvana s\u00EA rehendan e (dir\u00EAjah\u00EE 3 car). Di piraniya s\u00EEstem\u00EAn p\u00EEvan \u00FB yek\u00EEnan da, dir\u00EAjah\u00EE yek\u00EEneka bingeh\u00EEn e \u00FB yek\u00EEn\u00EAn d\u00EE li ser w\u00EA dih\u00EAn p\u00EAnasekirin."@ku . "Gare\u015F nav\u00EA komeka lawiran e ko gelek lawir\u00EAn keh\u00EE ga (lawir), gam\u00EA\u015F, \u00FB y\u00EAn kov\u00EE m\u00EEna bison an gay\u00EA kov\u00EE vedigirit. Bi gi\u015Ft\u00EE di v\u00EA binmalbat\u00EA da 24 tuxm\u00EAn lawir\u00EAn simdar hene. Gare\u015F ji malbata gasanan in. Gasan j\u00EE ji t\u00EEreya cuhtsiman in. Cutsim parek ji zebert\u00EEreya simdaran ji pola memikdaran, ji bintay\u00EA movikdaran ji tay\u00EA davdaran ji sinsileya lawiran in."@ku . "Ga tuxmek ji nivi\u015F\u00EA gayan e ko bi rengek\u00EA keh\u00EEkir\u00EE heye. Ga lawirek\u00EA keh\u00EE ye \u00FB niha li c\u00EEhan\u00EA n\u00EAz\u00EE milyarek \u00FB nivan ga hene. Bi v\u00EE away\u00EE, ga yek ji mi\u015Fetir\u00EEn memikdaran e. Mirov gayan jibo go\u015Ft\u00EA wan, kevil, \u015F\u00EEr\u00EE \u00FB karkirn\u00EA (m\u00EEna bikaran\u00EEna wan di cotkirina zeviyan da) bikardi\u00EEnin. Di ziman\u00EA Kurd\u00EE da, ji tuxm\u00EA gay\u00EE ra bi gi\u015Ft\u00EE dib\u00EAjin ga. L\u00EA, eger merem p\u00EA diyarkirineka nemazey\u00EE bit, ga ten\u00EA cins\u00EA n\u00EAr ji v\u00EE lawir\u00EE vedigirit. Kurd ji cins\u00EA m\u00EA y\u00EA v\u00EE tuxm\u00EE ra dib\u00EAjin \u00E7\u00EAl anko \u00E7\u00EAlek. Nav\u00EAn d\u00EE j\u00EE di kurd\u00EE da dih\u00EAn bikaran\u00EEn ko her yek ji wan coreyek an temenek ji gayan diyardikit. hindek ji wan navan ev in: golik, ji zaroy\u00EA gayan ra dih\u00EAt gotin. Ji golik\u00EA n\u00EAr ra dema pi\u00E7ek\u00EA mezintir dibit, dib\u00EAjin conega. Ji golika m\u00EA ya ko h\u00EA\u015Fta nezabit ra dib\u00EAjin m\u00EAgan."@ku . "Ga nivi\u015Fek ji binmalbata gare\u015Fan e. N\u00EAz\u00EE 7 tuxm\u00EAn nivi\u015F\u00EA gayan hene ko hindek ji wan keh\u00EE \u00FB hindek j\u00EE kov\u00EE ne. Wesa dih\u00EAt bawer kirin ko nivi\u015F\u00EAn gayan hemiyan ji kalikek\u00EA hevpi\u015Fik werar kiriye. L\u00EA mixabin ew kalik\u00EA hevpi\u015Fik li sedsala 17\u00EA \u00FB virve ji ber n\u00EA\u00E7\u00EErkirina z\u00EAde b\u00EAqa \u00EAd\u00EE nemaye. Gay\u00EAn kov\u00EE 18 heta 20 salan dij\u00EEn \u00FB y\u00EAn keh\u00EE heta 36 salan. Heyama avis\u00EE anko jiyana nav malzariy\u00EA, 9 heta 11 heyv in. Ev yek ji tuxmek\u00EE jibo y\u00EA d\u00EE guhert\u00EE ye."@ku . "Vlad\u00EEm\u00EEr Fyodorov\u00EE\u00E7 M\u00EEnorsk\u00EE, wek Vladimir Minorsky j\u00EE t\u00EA naskirin, 5\u00EA re\u015Femeha 1877\u00EA - 25\u00EA adara 1966\u00EA, rojhilatnas\u00EA navdar\u00EA R\u00FBs ko jibo l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn xwe y\u00EAn li ser d\u00EErok, ferheng \u00FB ziman\u00EAn \u00CEran\u00EA di nav Kurdan da pir hatiye niyas\u00EEn."@ku . "Eb\u00FB Han\u00EEfe D\u00EEnewer\u00EE zanyarek\u00EE kurd b\u00FB. Gelek pirt\u00FBk ser zanist\u00EA \u00FB d\u00EErok\u00EA niv\u00EEsand."@ku . "D\u00EEnewer bajarek\u00EE di par\u00EAzgeha Kerman\u015Fah\u00EA de ye. D\u00EEnewer nav Kerman\u015Fah \u00FB Hemedan cih digire. D\u00EEnewer c\u00EEh\u00EA day\u00EEkb\u00FBn\u00EA Eb\u00FB Han\u00EEfe D\u00EEnewer\u00EE ye."@ku . "Ewrop\u00EE bi awayek\u00EA bingeh\u00EEn ew kes e ko li welatek\u00EA Ewropay\u00EA hat bit dinyay\u00EA. L\u00EA kesek dikarit bi wergirtina welat\u00EEniy\u00EA ji bibit mirovek\u00EA Ewrop\u00EE. Gelek kes\u00EAn ko li Ewrpay\u00EA naj\u00EEn \u00FB welatiy\u00EAn welatek ji welat\u00EAn Ewropay\u00EA j\u00EE n\u00EEne, ji ber bav \u00FB kal\u00EAn xwe an j\u00EE ziman\u00EA ko p\u00EA diaxivin xwe Ewrop\u00EE dihesib\u00EEnin."@ku . "Sao Paolo paytext\u00EA her\u00EAma Sao Paolo li ba\u015Fur\u00EA rojhilata welat\u00EA Braz\u00EEl\u00EA ye. R\u00FBbera bajar\u00EE 1,523.0 k\u00EElometir\u00EAn duca ye (588.0 m\u00EEl\u00EAn duca). H\u00EA\u015Feta bajar\u00EE n\u00EAz\u00EE 11 milyon kesan e. Bi v\u00EE away\u00EE, Sao Paolo li n\u00EEvgoka rojavay\u00EE bajar\u00EA s\u00EAy\u00EA ji aliy\u00EA h\u00EA\u015Fet\u00EA ye."@ku . "Zan\u00EEngeha el-Azher zan\u00EEngeha her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn ya Misir\u00EA ye \u00FB navdartir\u00EEn zan\u00EEngeha \u00CEslam\u00EE li c\u00EEhan\u00EA ye. Ev zan\u00EEngeh pi\u015Ft\u00EE Zan\u00EEngeha Qerew\u00EEy\u00EEn li Mexrib\u00EA kevintir\u00EEn zan\u00EEngeha c\u00EEhan\u00EA ye ko h\u00EA\u015Fta berdewam e."@ku . "W\u00EAne:Islam-by-country-smooth. png \u015Ei\u00EEt\u00EE (reng\u00EA he\u015F\u00EEn); sun\u00EEt\u00EE (reng\u00EA kesk) li c\u00EEhan\u00EA. W\u00EAne:ImamAliMosqueNajafIraq. JPG Mizgefta \u00CEmam\u00EA El\u00EE li Necef\u00EA (\u00CEraq). Gora \u00EEmam\u00EA yek\u00EA y\u00EA \u015Fi\u00EEtiy\u00EA li vir t\u00EA d\u00EEtin. \u015Ei\u00EEt\u00EE pi\u015Ft\u00EE sun\u00EEtiy\u00EA mezheb\u00EA duyem \u00EA d\u00EEn\u00EA \u00EEslam\u00EA ye. Ji kes\u00EAn ko baweriya wan bi \u015Fi\u00EEtiy\u00EA ra heye \u015F\u00EEa dib\u00EAjin. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 10% ji misilman\u00EAn c\u00EEhan\u00EA li ser mezheb\u00EA \u015Fi\u00EEtiy\u00EA ne \u00FB piraniya wan j\u00EE li welat\u00EAn wek\u00EE \u00CEran, \u00CEraq, S\u00FBr\u00EE \u00FB Libnan\u00EA dij\u00EEn. \u015Ei\u00EEtiya ko xelik z\u00EAdetir diniyasin \u015Ei\u00EEtiya Dozdehan an j\u00EE \u015Ei\u00EEtiya Isnae\u015Feriy\u00EA ye. L\u00EA, r\u00EA\u00E7ik\u00EAn d\u00EE y\u00EAn m\u00EEna \u015Ei\u00EEtiya Heftan an j\u00EE \u015Ei\u00EEtiya \u00CEsma\u00EEliy\u00EA \u00FB \u015Ei\u00EEtiya P\u00EAncan an j\u00EE Zeyd\u00EEt\u00EE j\u00EE hene. Hindek r\u00EA\u00E7ik\u00EAn d\u00EE y\u00EAn m\u00EEna Elew\u00EEt\u00EE \u00FB Dir\u00FBz\u00EE j\u00EE hindek r\u00EA\u00E7ik\u00EAn neraster\u00EA (ne ortodoks) y\u00EAn \u015Fi\u00EEtiy\u00EA ne. Piraniya elewiyan li Tirkiyey\u00EA \u00FB piraniya dir\u00FBziyan j\u00EE li S\u00FBr\u00EE \u00FB Libnan\u00EA dij\u00EEn. D\u00FBra Isma\u00EEl\u00EE j\u00EE li dewleta Hindistan, Pakistan, Afxanistan \u00FB Tac\u00EEkistan\u00EA dijin. Zeyd\u00EE j\u00EE yek ji komela \u015F\u00EEayan in \u00FB ten\u00EA li welat\u00EA Yemen\u00EA dij\u00EEn. \u015Ei\u00EEt\u00EE li ser lihevnegiritna misilmanan li ser c\u00EAgiriya p\u00EAxember\u00EA \u00EEslam\u00EA, anko xelafet\u00EA peyda b\u00FB. \u015Eia bawer in ko dib\u00EA li pa\u015F\u00EE mirina Hz. Mihemed dib\u00EA li \u015F\u00FBna Eb\u00FB Bekr ibn Eb\u00FB Quhafe, El\u00EE ibn Eb\u00EE Talib bib\u00FBya xel\u00EEfe. Cidatiy\u00EAn navbera \u015Fi\u00EEt\u00EE \u00FB sun\u00EEtiy\u00EA bi dir\u00EAjahiya 1400 sal\u00EAn bihur\u00EE gelek ji v\u00EA yek\u00EA z\u00EAdetir b\u00FBne. Di gelek par\u00EAn baweriya \u00EEslam\u00EE da niha \u015Fia \u00FB sun\u00EE wek\u00EE hev nafikirin. Ji ber neraz\u00EEb\u00FBna d\u00EErok\u00EE ya \u015F\u00EEayan li ser c\u00EAgiriya p\u00EAxember\u00EE, ew dijber\u00EE hem\u00EE desthilat\u00EAn \u00EEslam\u00EE y\u00EAn van 1400 sal\u00EAn bihur\u00EE, nemaz xelafeta Emewiyan, xelafeta Ebasiyan, xelafeta Osmaniyan b\u00FBne. \u015E\u00EEay\u00EAn Fatim\u00EE heyamek\u00EA li bakur\u00EA Afr\u00EEkay\u00EA desthilatdar\u00EE kir. Zan\u00EEngeha el-Azher ya bajar\u00EA Qah\u00EErey\u00EA yadgara w\u00EE \u00E7ax\u00EE ye."@ku . "Zan\u00EEngeha Qerew\u00EEy\u00EEn kevintir\u00EEn zan\u00EEngeha c\u00EEhan\u00EA ye ko h\u00EA\u015Fta bi berdewam\u00EE ava ye. Ev zan\u00EEngeh li sala 859\u00EA zay\u00EEn\u00EE li bajar\u00EA Fas li Mexrib\u00EA hatiye avakirin."@ku . "\u015Eer\u00EEet aliyek ji zan\u00EEn\u00EAn \u00CEslam\u00EE ko erk\u00EA w\u00EA r\u00EAkxistina kar\u00FBbar\u00EAn dinyay\u00EE y\u00EAn mirovan \u00FB civak\u00EA ye. Bi gotineka d\u00EE, \u015Fer\u00EEet qan\u00FBna li gorey\u00EA zan\u00EEn\u00EAn \u00CEslam\u00EE ye ko li piraniya civak\u00EAn misilmanan wek\u00EE bingehek\u00EA serek\u00EE y\u00EA qan\u00FBn\u00EA dih\u00EAt pejirandin. \u015Eer\u00EEet gelek al\u00EEy\u00EAn jiyan\u00EA ji siyaset, abor\u00EE, bazirgan\u00EE, zewac, jiyana kesok\u00EE \u00FB bi kurt\u00EE hem\u00EE aliy\u00EAn jiyana mirovan vedigirit. Di \u00CEslam\u00EA da r\u00EAbaz\u00EAn d\u00EEn\u00EE anko mezheb li gorey\u00EA \u015Fer\u00EEet\u00EE hatine dab\u00EA\u015Fkirin. Di mezheb\u00EA sunn\u00EE da \u00E7ar \u015Fer\u00EEet\u00EAn cida hene: Henef\u00EE, Malik\u00EE, \u015Eafi\u00EE \u00FB Henbel\u00EE. Di \u015E\u00EEatiy\u00EA da j\u00EE \u015Fer\u00EEet\u00EA ji hemiyan belavtir Cefer\u00EE ye."@ku . "Boh\u00EAmiya nav\u00EA her\u00EAmeka navenda Ewropay\u00EA ye ko n\u00EAz\u00EE 2 li ser s\u00EAya Komara \u00C7\u00EAkiyay\u00EA ya niha vedigirit. Bi p\u00EAnaseka d\u00EErok\u00EE, hindek caran Boh\u00EAmiya ji hem\u00EE her\u00EAm\u00EAn xelk\u00EA \u00C7\u00EAk\u00EE ra dih\u00EAt gotin. Bi v\u00EE away\u00EE, Boh\u00EAmiya dever\u00EAn Moraviya \u00FB S\u00EElesiyaya \u00C7\u00EAk\u00EE j\u00EE vedigirit. R\u00FBber\u00EA Boh\u00EAmiyay\u00EA 52,750 km\u00B2 in \u00FB h\u00EA\u015Feta w\u00EA j\u00EE 6.25 milyon kes in (H\u00EA\u015Feta tevaya Komar\u00EA 10.3 milyon kes e). Elmaniya li aliy\u00EA bakur\u00EA rojava, rojava \u00FB ba\u015Fur\u00EA rojava hevsiya Boh\u00EAmiyay\u00EA ye. komara Poloniyay\u00EA hevsiya bakur\u00EArojhilat\u00EA, her\u00EAma Moraviya ya Komara \u00C7\u00EAkiyay\u00EA hevsiya rojhilat\u00EA \u00FB Awistriya j\u00EE hevsiya ba\u015Fur\u00EE ye."@ku . "Awistriya (wek Austriya, Awistiriya \u00FB Ostriya j\u00EE t\u00EA niv\u00EEsandin) yan Nemsa yan j\u00EE Komara Awistriyay\u00EA dewleteke federal, di Ewropaya nav\u00EEn de ye. Bi s\u00EEstema demokrasiya parleman\u00EE t\u00EA \u00EEdarekirin. S\u00EEnor\u00EAn Awistriyay\u00EA ji bakur ve bi Elmanya \u00FB Komara \u00C7ek, ji aliy\u00EA rojhilat ve Slovakya \u00FB Macaristan, ji ba\u015F\u00FBr ve Slovenya \u00FB \u00CEtalya \u00FB ji aliy\u00EA rojava ve Sw\u00EEsre \u00FB Liechtenstein e. Dewleta federal ji sala 1955'\u00EE p\u00EA ve endam\u00EA NY \u00FB ji sala 1995\u00B4\u00EE p\u00EA ve j\u00EE endam\u00EA Yekitiya Ewropay\u00EA ye. Bi texm\u00EEn li Awistriyay\u00EA derdora 80.000 kurd, piran\u00EE li bajar\u00EAn Viyana \u00FB Graz\u00EA, dij\u00EEn."@ku . "Moraviya her\u00EAmeka rojhilata Komara \u00C7\u00EAkiyay\u00EA ye. Nav\u00EA her\u00EAm\u00EA ji nav\u00EA r\u00FBbarek\u00EA bi nav\u00EA Morava dih\u00EAt. Ew r\u00FBbar li bakur\u00EA rojavaya her\u00EAm\u00EA dih\u00EAt."@ku . "Boii nav\u00EA Roman\u00EE ye hindek e\u015F\u00EEr\u00EAn kevnar y\u00EAn kelt e ko li Gaula aliy\u00EA d\u00EE y\u00EA \u00E7iyay\u00EAn Alp \u00FB Gaula ber\u00EEalp\u00EA, Pannonia, Boh\u00EAmiya, Moraviya, rojavay\u00EA Slovakyay\u00EA dijiyan."@ku . "W\u00EAne:Airbus A380. jpg Airbus A380, balafira r\u00EAw\u00EEyan a her\u00EE mez\u00EEn e (2007) Airbus S.A. S karxaneyeka \u00E7\u00EAkirina firokan e ko bi ber-ariy\u00EAn EADS\u00EA bir\u00EAvedi\u00E7it. Bingeh\u00EA serek\u00EE y\u00EA karxaney\u00EA li bajar\u00EA Toulousey\u00EA ye, l\u00EA gelek xebat\u00EAn corbicor\u00EAn w\u00EA li hindek cih\u00EAn d\u00EE y\u00EAn Ewropay\u00EA j\u00EE bir\u00EAvedi\u00E7in. Airbus bi ten\u00EA n\u00EAz\u00EE n\u00EEviya c\u00EAt\u00EAn h\u00EAl\u00EAn heway\u00EE li c\u00EEhan\u00EA \u00E7\u00EAdikit. N\u00EEviya d\u00EE ji al\u00EEy\u00EA hevrika w\u00EA firok\u00EAn bazirgan\u00EE y\u00EAn Boy\u00EEng\u00EA dih\u00EAn \u00E7\u00EAkirin."@ku . "\u015Eer\u00EEkeya Hevpi\u015Fk ya Sadekir\u00EE di qan\u00FBna Fransay\u00EA da k\u00EAm-z\u00EAde m\u00EEna \u015Eer\u00EEkeya Berteskkir\u00EE (limited company) di qan\u00FBna Br\u00EEtanyay\u00EA da ye. \u015Eer\u00EEkey\u00EAn weha, salixeka salane heye ko ji aliy\u00EA destgehek\u00EA al\u00EEnegir ve dih\u00EAt t\u00EAb\u00EEn\u00EEkirin. Kurtiyeka salane \u00FB diravnameya mezaxtin \u00FB desthatanj\u00EE salane dih\u00EAt belavkirin. Serok\u00EA \u015Fer\u00EEkeyeka hevpi\u015Fk ya sadekir\u00EE Pr\u00E9sident e. L\u00EA, bervaj\u00EE soci\u00E9t\u00E9 anonyme \u00E7i board an destek\u00EAn r\u00EAveber n\u00EEne. \u015Eer\u00EEkey\u00EA heye ko r\u00EAveberek\u00EA gi\u015Ft\u00EE (Directeur G\u00E9n\u00E9ral) j\u00EE hebit. Serok berpirsyar\u00EA kar\u00EAn \u015Fer\u00EEkey\u00EA ye, l\u00EA r\u00EAveber\u00EA gi\u015Ft\u00EE j\u00EE derheqa aliy\u00EAn s\u00EAy\u00EA wek\u00EE serok\u00EE desthilata w\u00EE heye. Airbus \u015Fer\u00EEkeya mezin ya frok-\u00E7\u00EAkirin\u00EA \u015Fer\u00EEkeyeka S.A.S. e."@ku . "European Aeronautic Defence and Space Company EADS N.V. \u015Fer\u00EEkeyeka mezin ya Ewropay\u00EE ye ko li 10\u00EA T\u00EErmeha 2000\u00EA bi hevgirtina A\u00E9rospatiale-Matra ya Fransay\u00EE, Construcciones Aeron\u00E1uticas SA ya \u00CEtalyay\u00EE \u00FB DaimlerChrysler Aerospace AG ya Alman\u00EE p\u00EAkhat. Ev \u015Fer\u00EEke mezintr\u00EEn \u015Fer\u00EEkeya heway\u00EE-fezay\u00EE ya Ewropay\u00EA ye ko frok\u00EAn ceng\u00EE \u00FB baj\u00EArwar, m\u00FB\u015Fek\u00EAn ceng\u00EE \u00FB fezay\u00EE, heyvok \u00FB s\u00EEstem \u00FB pergal\u00EAn havildar bi wan ve \u00E7\u00EAdikit."@ku . "Dadgeha Maf\u00EAn Mirovan ya Ewropay\u00EA (ECtHR), ko carina bi awayek\u00EA neferm\u00EE Dadgeha Strasb\u00FBrg\u00EA j\u00EE dib\u00EAjin\u00EA, jibo parastina maf\u00EAn mirovan li welat\u00EAn ko di Lihevhatina jibo Parastina Maf\u00EAn Mirovan \u00FB Azadiy\u00EAn Bingeh\u00EEn da endam in, hatiye sazkirin. Ew lihevhatin li sala 1955'\u00EA ji aliy\u00EA Civata Ewropay\u00EA ve hat pejirandin."@ku . "Strasburg paytext \u00FB mezintir\u00EEn bajar\u00EA her\u00EAma Alzas\u00EA li bakur\u00EA rojhilat\u00EA Fransay\u00EA ye. Li gorey\u00EA amar\u00EAn sala 1999\u00EA, h\u00EA\u015Feta w\u00EA 650,000 kes b\u00FB. Ew n\u00EAz\u00EE tux\u00EEb\u00EA welat\u00EA Elmanyay\u00EA ye. Strasburg bingeh\u00EA \u00E7end dameziryay\u00EE y\u00EAn Ewropay\u00EA ye. Hindek ji wan ev in: Civata Ewropay\u00EA, Dadgeha Maf\u00EAn Mirovan ya Ewropay\u00EA, R\u00EAveberiya \u00C7away\u00EE ya Dermana ya Ewropay\u00EA \u00FB gelek\u00EAn d\u00EE. Strasburg bajarek\u00EA giring y\u00EA p\u00EE\u015Fesaziya r\u00EAyan, rmy\u00EAn hesin\u00EE \u00FB piran e. Strasburg bender\u00EA duy\u00EA li ser R\u00FBbar\u00EA Rayn\u00EA ye (Bender\u00EA yek\u00EA Du\u00EEsburga Elmanyay\u00EA ye)."@ku . "Barzan yek ji gund\u00EAn her\u00EE navdar y\u00EAn Kurdistan\u00EA ye. Ev gund di \u015Fore\u015F\u00EAn Kurdan \u00FB tevgera azad\u00EExwaz\u00EE ya Kurdistan\u00EA da cihek\u00EA gelek giring digirit."@ku . "Sikr\u00EA Ilisuy\u00EA yek ji 21 sikr anko bendav\u00EAn Projeya Ba\u015F\u00FBr\u00EA Rojhilata Anatoliyay\u00EA li Tirkiy\u00EA ye. Biryar ew e ko ev sikr li ser r\u00FBbar\u00EA Dicley\u00EA bih\u00EAt avakirin \u00FB mezintir\u00EEn pi\u015Fka h\u00EAza karevay\u00EEav\u00EE ya w\u00EA projeya mezin e. Dih\u00EAt berisandin (texm\u00EEnkirin) ko dema sikr heta bilintir\u00EEn asta xwe tije bibit n\u00EAz\u00EE 10.4 bilyon m\u00B3 av d\u00EA bih\u00EAt pengandin, r\u00FBberek\u00EA bi qas\u00EE 313 km\u00B2 d\u00EA bibit gola sikr\u00EA \u00FB n\u00EAz\u00EE 1,200 Mega Wat\u00EAn xurtaniya h\u00EAza karevay\u00EA berhem bi\u00EEnit. Karevaya ko d\u00EA li dema salek\u00EA li sikr\u00EA berhem bih\u00EAt d\u00EA bibit 3,800 GWh. Li 5\u00EA Tebaxa 2006\u00EA bi amadeb\u00FBna serokwez\u00EEr Recep Tayyip Erdo\u011Fan dest bi avakirina sikr\u00EE hat kirin."@ku . "Mega di ziman\u00EA zanist\u00EE y\u00EA piraniya gel\u00EAn c\u00EEhan\u00EA da p\u00EA\u015Fgir anko p\u00EA\u015Fpirtek bi ramana yek milyon e. Li sala 1960\u00EA,mega wek\u00EE p\u00EA\u015Fgireka firm\u00EE di S\u00EEstema Navnetewey\u00EE ya Yek\u00EEnan da hat hilbijartin."@ku . "Morfem an morf\u00EAm, di zimanzanist\u00EE da, bi\u00E7\u00FBktir\u00EEn yek\u00EEna zimanzanist\u00EE ye ko ji aliy\u00EA ramanzanist\u00EE anko s\u00EEmant\u00EEk\u00EA ve xwed\u00EE ramaneka xweser e. Di ziman\u00EA axivtin\u00EA da, morfem ji foneman anko bi\u00E7\u00FBktir\u00EEn par\u00EAn dengan\u00EE y\u00EAn ko dih\u00EAn vavartin p\u00EAk dih\u00EAn. T\u00EAgeha morfem\u00EA ji t\u00EAgeha peyv\u00EA cida ye. Morfem hindek caran bi tena ser\u00EA xwe nah\u00EAn (morfema vebest\u00EE) \u00FB hindek caran bi tena ser\u00EA xwe dih\u00EAn (morfema azad). Di koka xwe da, morfem bi morf-an xwe n\u00EE\u015Fa didin. Her ramana ko bi morfemek\u00EA dih\u00EAt p\u00EA\u015Fberkirin mumk\u00EEn e bi \u00E7end morf an \u015Fiklekan bit. Her yek ji van morfan alomorf anko al\u00EEmorfek\u00EA ji morfema xwe p\u00EAkdi\u00EEnin. Jibo m\u00EEnak, di ziman\u00EA \u00EEngl\u00EEz\u00EE da, morfema s ko raman kom\u00EA didit, carina wek\u00EE -s dih\u00EAt (m\u00EEna peyva cats), carina wek\u00EE -es (m\u00EEna peyva dishes) \u00FB carina j\u00EE wek\u00EE -z (m\u00EEna peyva dogs) dih\u00EAt. Hindek caran j\u00EE bi awayek\u00EA bitivav\u00EE guhart\u00EE wek\u00EE -ren (m\u00EEna peyva children) dih\u00EAt. Ev hem\u00EE (-s, -es, -z \u00FB -ren) alomorf\u00EAn morfema s ya ramana kom\u00EA di \u00EEngl\u00EEz\u00EE da ne."@ku . "Di zimanzanist\u00EE da, p\u00EA\u015Fgir morf\u00EEmek\u00EA vebest\u00EE ye ko dikevit beriya morf\u00EEma kok \u00FB ramaneka n\u00FB \u00E7\u00EAdikit. Jibo m\u00EEnak, peyva p\u00EA\u015Fgir bi xwe j\u00EE ji p\u00EA\u015Fgira p\u00EA\u015F \u00FB pa\u015Fgira gir \u00E7\u00EAb\u00FBye. Di ziman\u00EA Kurd\u00EE \u00FB tevaya ziman\u00EAn ziman\u00EAn Hind\u00FBewrop\u00EE da, gelek corey\u00EAn g\u00EErekan hene. p\u00EA\u015Fgir, pa\u015Fgir, navgir, dorgir."@ku . "sedsala 17'an |sedsala 18'an | sedsala 19'an 1789 | 1790 | 1791 | 1792 | 1793 | 1794 | 1795 | 1796 | 1797"@ku . "Di zimanzanist\u00EE da, raman ew naverok an peyam e ko peyv an n\u00EE\u015Fan vediguh\u00EAzin, dema xellk bi r\u00EAya ziman\u00EE dan\u00FBstandin\u00EA dikin. Bi gotineka d\u00EE, veguhastina raman\u00EA armanc \u00FB erk\u00EA xebitandina ziman\u00EE ye."@ku . "Vac anko fonem, di zimanzanistiy\u00EA da, away\u00EA teor\u00EEk y\u00EA n\u00EE\u015Fadana deng\u00EAn her zimanek\u00EE ye. Vac dengek\u00EA ziman\u00EE ye ko b\u00EA amajekirina bib p\u00EAgeh an jih\u00EA w\u00EA di peyv an hevok\u00EA da dih\u00EAt p\u00EAnaskirin. Vac ew deng e ko eger di peyv\u00EA da bih\u00EAt guhartin ramana peyv\u00EA diguh\u00EArit an hema dengek\u00EA b\u00EAy\u00EE raman \u00E7\u00EAdikit. Carina \u00E7end deng weha xwe n\u00EE\u015Fadidin ko yek away\u00EA raman\u00EE p\u00EAkdi\u00EEnin, dib\u00EAj\u00EE qey heman deng in. Jibo m\u00EEnak di ziman\u00EA kurd\u00EE da, vaca /k/ \u00FB vaca /b/ hene. Dema di peyva bar da, cih\u00EA dneg\u00EA /b/ deng\u00EA /k/ bir\u00FBnit, peyva kar \u00E7\u00EAdibit. Ramana bar\u00EA ji kar\u00EA cida ye. L\u00EA di peyv\u00EAn m\u00EEna heft da, bi e\u015Fkiray\u00EE kurd w\u00EA bi du awayan bil\u00EAvdikin ko di awayek\u00EE da deng\u00EA /h/ wek\u00EE piraniya Ziman\u00EAn Hind\u00FBewrop\u00EE ye \u00FB di away\u00EA d\u00EE da /h/ m\u00EEna deng\u00EA /h/ di peyv\u00EAn ereb\u00EE y\u00EAn m\u00EEna Hesen \u00FB His\u00EAn da dih\u00EAt bil\u00EAvkirin. L\u00EA ev guhartina deng anko vaca /h/ di peyva heft da ramana peyv\u00EA naguh\u00EArit. Bi v\u00EE away\u00EE, herdu /h/ di ziman\u00EA Kurd\u00EE da alofon anko al\u00EEvac in. L\u00EA di ziman\u00EA ereb\u00EE da du vac in jiber ko ramana du peyv\u00EAn herebe \u00FB herebe ji hev cida ye. M\u00EEnakeka d\u00EE ya al\u00EEvac\u00EAn ziman\u00EA kurd\u00EE al\u00EEvac\u00EAn /s/ ne, di peyv\u00EAn stran \u00FB sal da. Bi e\u015Fkiray\u00EE, kurd wan herdu /s/-an m\u00EEna hev bil\u00EAv nakin. L\u00EA guhartina wan yek li cih\u00EA ya d\u00EE, raman\u00EA naguh\u00EArit. Gelek kes\u00EAn ko \u015Fehrezay\u00EA zimanzanist\u00EE n\u00EEne wesa difikirin ko vac her ew t\u00EEp\u00EAn alfabey\u00EA ne. L\u00EA ev hizir \u015Fa\u015F e \u00FB ne rast e. Alfabeya gelek zimanan (m\u00EEna alfabeya lat\u00EEn\u00EE jibo ziman\u00EA kurd\u00EE) k\u00EAm-z\u00EAde alfabe ji deng anko vac\u00EAn ziman\u00EE n\u00EAz\u00EEk b\u00FBye. L\u00EA di hindek ziman\u00EAn m\u00EEna frans\u00EE \u00FB \u00EEngl\u00EEz\u00EE da, alfabe \u00FB vac\u00EAn ziman\u00EE gelek ji hevdu d\u00FBr b\u00FBne. Jibo m\u00EEnak, di ziman\u00EA \u00EEngl\u00EEz\u00EE da, \"ph\", \"gh\", \"f\" \u00FB \"ff\" hem\u00EE li \u015F\u00FBna vaca /f/ dih\u00EAn xebitandin. Herwesa, \"sh\", \"ssio\", \"sio\", \"tio\" \u00FB carina \"ch\" j\u00EE li \u015F\u00FBna vaca /\u015F/ li kar in. Di alfabeya ziman\u00EA kurd\u00EE da, t\u00EEpeka wek\u00EE \"k\" heye ko du vac\u00EAn /k/ \u00FB /k'/ n\u00EE\u015Fadidit. Ev du vac xwe di peyv\u00EAn cidacida da n\u00EE\u015Fa didin, l\u00EA di alfabeya Kurd\u00EE da, \u00E7i alfab\u00EAya lat\u00EEn\u00EE, \u00E7i alfabeya ereb\u00EE da, ten\u00EA yek t\u00EEp n\u00FBneratiya wan dikit. Li peyv\u00EAn m\u00EEna kar m\u00EAze bikin. Du raman\u00EAn v\u00EA peyv\u00EA hene, bi du bil\u00EAvkirin\u00EAn ji hev cida y\u00EAn t\u00FBpa \"k\" (kar anko \u00EE\u015F \u00FB t\u00EA\u015Fik\u00EA bizin\u00EA)."@ku . "Di zimanzanist\u00EE da, peyv yek\u00EEneka ziman\u00EE ye ko raman\u00EA digeh\u00EEnit \u00FB ji morf\u00EEmek\u00EA an z\u00EAdetir ko k\u00EAm-z\u00EAde bi hevra gr\u00EAday\u00EE ne p\u00EAk dih\u00EAt \u00FB ji aliy\u00EA fonet\u00EEk\u00EA ve cih\u00EA xwe heye. Bi awayek\u00EA nim\u00FBney\u00EE (t\u00EEp\u00EEk), her peyvek ji morf\u00EEmeka kok an bingeh\u00EEn \u00FB g\u00EErekeka sifir an z\u00EAdetir p\u00EAkdih\u00EAt. Peyv digehin hev da hevokan an n\u00EEvhevokan \u00FB hevoksaran p\u00EAkbi\u00EEnin."@ku . "\u00C7\u00EEn\u00EE anko \u00E7\u00EEniya mandar\u00EEn ew devoka p\u00EEvank\u00EE anko standard e ko niha li Komara Gel\u00EAr\u00EE ya \u00C7\u00EEn\u00EA, Komara \u00C7\u00EEn\u00EA anko Taywan\u00EA \u00FB Singapor\u00EA jibo kar\u00EE \u00FB axivtina ferm\u00EE dih\u00EAt bikaran\u00EEn. Fonolojiya ziman\u00EA \u00E7\u00EEn\u00EE y\u00EA mandar\u00EEn li ser h\u00EEm\u00EA devoka Pek\u00EEn\u00EA hatiye avakirin. Devoka Pek\u00EEn\u00EA bi xwe yek ji devok\u00EAn mandar\u00EEn e ko devokeka mezin \u00FB berfireh ya ziman\u00EA \u00E7\u00EEn\u00EE ye ko li bakur \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA rojava ya \u00C7\u00EEn\u00EA p\u00EA diaxivin."@ku . "Di zimanzanist\u00EE da, g\u00EErek morf\u00EEmek e ko bi morf\u00EEmeka bingeh\u00EEn, wek\u00EE rihe an qurm\u00EE vedin\u00FBsit da peyvek\u00EA \u00E7\u00EAbikit."@ku . "Di zimanzanist\u00EE da, pa\u015Fgir coreyek\u00EA g\u00EErekan ne ko bi pa\u015F\u00EEya morf\u00EEmeka d\u00EE vedin\u00FBsit. Du corey\u00EAn pa\u015Fgiran hene: pa\u015Fgir\u00EAn tewandin\u00EA \u00FB pa\u015Fgir\u00EAn gerdandin\u00EA."@ku . "Partiya Dadwer\u00EE \u00FB Werar\u00EA yek ji partiy\u00EAn siyas\u00EE y\u00EAn Tirkiy\u00EA ye. Ev part\u00EE xwe wek\u00EE partiyeka \u015Foppar\u00EAz a navend-mil\u00EA rast\u00EA di keskesora siyas\u00EE ya Tirkiy\u00EA da didit niyas\u00EEn. Hevrik\u00EAn w\u00EA v\u00EA partiy\u00EA wek\u00EE partiyeka ne bi awayek\u00EA ferm\u00EE \u00CEslam\u00EE didin niyas\u00EEn ko bizav\u00EA dikit di \u00E7ar\u00E7\u00FBva nijara bi-rijd\u00EE sek\u00FBlara Komara Tirkiy\u00EA da xebata xwe bime\u015F\u00EEnit."@ku . "Mehm\u00FBd\u00EA Ehmed\u00EEnejad (28\u00EA \u00C7irya P\u00EA\u015F\u00EEn 1956\u00EA -) serkomar\u00EA \u015Fe\u015F\u00EA y\u00EA Komara \u00CEslam\u00EE ya \u00CEran\u00EA ye ko pi\u015Ft\u00EE serkevtina di hilbijartin\u00EAn serkomariy\u00EA y\u00EAn sala 2005\u00EA li \u00CEran\u00EA ji 6\u00EA Tebaxa 2005\u00EA heta niha li ser kursiya serkomariy\u00EA r\u00FBni\u015Fiye. Gera w\u00EE ya niha ya serkomariy\u00EA d\u00EA li Tebaxa 2009\u00EA daw\u00EE bibit. L\u00EA di hilbijartin\u00EAn serkomariy\u00EA li sala 2009\u00EA da maf\u00EA w\u00EE heye ko xwe jibo cara duy\u00EA \u00FB dawiy\u00EA bikit berbijar\u00EA serkomariy\u00EA. Di d\u00EEroka 28 sal\u00EE ya \u015Eore\u015Fa \u00CEslam\u00EE ya \u00CEran\u00EA da, ew pirar\u00EE\u015Fetir\u00EEn \u00FB genge\u015Febartir\u00EEn serkomar\u00EA \u00CEran\u00EA b\u00FBye. Ew di siyaset\u00EAn xwe da bi awayek\u00EA gelek ber\u00E7av \u00CEslam\u00EEyek\u00EA kevne\u015Fop\u00EE ye. Gelek baweriya w\u00EE bi karkirina jibo z\u00FB vegeriyana \u00CEmam\u00EA Zeman\u00EE heye. Ew bi rijd\u00EE rexnegir\u00EA rojava \u00FB nemaze siyaset\u00EAn Corc Bu\u015F e. Netirsiya w\u00EE di biryardan\u00EA da yek ji saloxet\u00EAn w\u00EE y\u00EAn her\u00EE ber\u00E7av e. Ber\u00EE bibit serkomar, ew \u015Eehredar\u00EA paytext\u00EA, Tehran, b\u00FB."@ku . "\u015Eoppar\u00EAz\u00EE zaraveka r\u00EAjey\u00EE anko nisb\u00EE ye felsefeyeka siyas\u00EE diwesf\u00EEnit ko z\u00EAdetir al\u00EEgira bihay\u00EAn kevne\u015Fop\u00EE \u00FB trad\u00EEsyon\u00EAl e. Bi v\u00EA raman\u00EA kevne\u015Fop hem\u00EE bawer\u00EE \u00FB t\u00EEtal\u00EAn (adet\u00EAn) ko bi awayek\u00EA d\u00EEn\u00EE, ferheng\u00EE (kultur\u00EE) \u00FB netewey\u00EE dih\u00EAn p\u00EAnasekirin vedigirit. Ji ber ko her ferhengek\u00EE (kulturek\u00EE) bihay\u00EAn xwe y\u00EAn diyarkir\u00EE \u00FB armanc\u00EAn cida hene, \u015Foppar\u00EAz\u00EAn ferheng\u00EAn cida j\u00EE armanc \u00FB bihay\u00EAn cida hene. Hindek ji \u015Foppar\u00EAzan bizava parastina rew\u015Fa hey\u00EE anko status quoy\u00EA dikin \u00FB hindek j\u00EE dixwazin biha \u00FB rew\u015F\u00EAn demeka bihur\u00EE \u00FB \u00E7\u00FBy\u00EE veger\u00EEnin anko status quo ante. Ji ber gelek sedeman p\u00EAnasekirina \u015Foppar\u00EAziy\u00EA di ferheng \u00FB netewey\u00EAn cida da karek\u00EA zehmet e. Di rew\u015F\u00EAn cida da \u00FB di derav \u00FB cih\u00EAn cida da t\u00EAgehi\u015Ftina xelk\u00EE ji \u015Foppar\u00EAziy\u00EA dih\u00EAt guhartin. Nemaz ko niha li gelek rew\u015Fan da \u015Foppar\u00EAziya siyas\u00EE bi siyaseta mil\u00EA rast\u00EA ve dih\u00EAt gir\u00EAdan."@ku . "Ketwarheb\u00EEn\u00EE anko Ketwarheb\u00EEniya siyas\u00EE di \u00E7ar\u00E7\u00FBv\u00EA p\u00EAvendiy\u00EAn navnetewey\u00EE da gelek teor\u00EE \u00FB bo\u00E7\u00FBnan vedigirit, hem\u00EE di v\u00EA da hevpar in ko welat bi awayek\u00EA destp\u00EAkan\u00EE bi hez \u00FB xwestek\u00EAn le\u015Fkir\u00EE \u00FB abor\u00EE \u00FB desthilat \u00FB tenahiy\u00EA dixebitin. Xebata wan ne ti\u015Ftek\u00EA b\u00EEr\u00FBbaweran an exlaq \u00FB sinc\u00EE ye. Ev corey\u00EA nih\u00EAr\u00EEn gelek caran hevramana siyaseta desthilat\u00EA dih\u00EAt hesibandin."@ku . "W\u00EAne:Destutt de Tracy. jpg Antoine-Louis-Claude Antoine-Louis-Claude (20\u00EA T\u00EErmeha 1754\u00EA - 9\u00EA Adara 1836\u00EA) feylesof \u00FB ar\u00EEstokrat\u00EA ruhnhizir\u00EE ya Fransay\u00EA ko zarava \"aydioloc\u00EE\" dah\u00EEna. Ew kont\u00EA De Tracy b\u00FB."@ku . "Di siyaset\u00EA da, mil\u00EA rast\u00EA an hema rastger\u00EE zaravek e di \u00E7ar\u00E7\u00FBv\u00EA siyaseta rast-\u00E7ep da jibo wesifandina siyaset\u00EAn wesa dih\u00EAt bikaran\u00EEn ko k\u00EAm-z\u00EAde h\u00EEmanek ji van h\u00EEmanan t\u00EAda hebit: \u015Foppar\u00EAz\u00EE, keyat\u00EExwaz\u00EE anko monar\u015F\u00EEzm, fa\u015F\u00EEzm, azad\u00EEbaweriya mil\u00EA rast\u00EA, sermayedariya belbe\u015F\u00FBxwaz anko anarko-kap\u00EEtal\u00EEzm, kevneazad\u00EEbawer\u00EE anko paleol\u00EEberal\u00EEzm, n\u00FBazad\u00EEbawer\u00EE anko n\u00FBl\u00EEberal\u00EEzm, kevneper\u00EAs\u00EE anko reaksiyon\u00EEzm, keyxwaz\u00EE anko royal\u00EEzm, hindek reng\u00EAn popol\u00EEzm, d\u00EEnbaweriya mil\u00EA rast\u00EA anko The Religous Right, neteweper\u00EAs\u00EE anko nasyonal\u00EEzm, le\u015Fkerxwaz\u00EE anko m\u00EEl\u00EEtar\u00EEzm, xwecihxwaz\u00EE anko nativism \u00FB ketwarheb\u00EEn\u00EE (siyaset) anko real\u00EEzm (siyaset)."@ku . "Pratibha Patil (19\u00EA Befirbara P\u00EA\u015F\u00EEn 1934\u00EA -) serkomra 13\u00EA ye komara Hindistan\u00EA ye. Ew jina her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn e ko dibit serkomara Hindistan\u00EA."@ku . "Marath\u00EE yek ji ziman\u00EAn Hind\u00FB-Aryan, ko li rojava ya Hindistan\u00EA li Mahara\u015Ftray\u00EA t\u00EA axiv\u00EEn e. Ev ziman, di gel ziman\u00EA Bengal\u00EE yek ji kevintir\u00EEn ziman\u00EAn xwecih\u00EE y\u00EAn Hindistan\u00EA ne ko xwed\u00EE edebiyateka xwesr ya niv\u00EEsk\u00EE ne. Marath\u00EE ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA w\u00EElayeta Mahara\u015Ftray\u00EA ye \u00FB n\u00EAz\u00EE 90 milyon kesan wek\u00EE ziman\u00EA dayik\u00EA p\u00EA diaxivin. Ev ziman bi k\u00EAman\u00EE 1500 salan kevin e. Marath\u00EE ji aliy\u00EA r\u00EAziman\u00EA ve li ziman\u00EA Pal\u00EE \u00FB Prak\u00EEt hatiye. Di kevin da, ji v\u00EE ziman\u00EE ra Mahara\u015Ftr\u00EE, Maharath\u00EE, Malhath\u00EE \u00FB Marth\u00EE j\u00EE digot."@ku . "Ziman\u00EAn hind\u00FB-aryan tayek in ji Ziman\u00EAn Hind\u00FB-\u00CEran\u00EE ko destekeka Ziman\u00EAn Hind\u00FB-Ewropay\u00EE ne. Ev navkirin hindek\u00EA ji Hind\u00EE an Aryan\u00EA bi ten\u00EA ba\u015Ftir e. L\u00EA tevaya ziman\u00EAn ko li Hindistan\u00EA dih\u00EAn xebitandin ji v\u00EE tay\u00EA ziman\u00EAn n\u00EEne. Bervaj\u00EE j\u00EE rast e. Ji bo m\u00EEnak Ziman\u00EA M\u00EEtan\u00EE ko li Kurdistan\u00EA b\u00FBye \u00FB niha nemaye, ji v\u00EE tay\u00EA zimanan b\u00FBye. Li gorey\u00EA berisandin\u00EAn (xeminandin\u00EAn, texm\u00EEnkirin\u00EAn) Summer Institute of Linguistics ya sala 2005\u00EA, 209 guhartoy\u00EAn ziman\u00EAn hind\u00FB-aryan hene ko li gorey\u00EA mi\u015Fey\u00EE ya axivtinkeran ve pirh\u00EA\u015Fettir\u00EEn\u00EAn wan ev in: ziman\u00EA hindistan\u00EE (hind\u00EE \u00FB urd\u00FB n\u00EAz\u00EE 540 milyonan), ziman\u00EA bengal\u00EE (n\u00EAz\u00EE 200 milyonan), ziman\u00EA puncab\u00EE (n\u00EAz\u00EE 100 milyonan), marath\u00EE (n\u00EAz\u00EE 90 milyonan), ziman\u00EA gucerat\u00EE (n\u00EAz\u00EE 45 milyonan), ziman\u00EA n\u00EApal\u00EE (n\u00EAz\u00EE 40 milyonan) \u00FB ziman\u00EA sindh\u00EE (n\u00EAz\u00EE 20 milyonan). Tevaya xelkl\u00EA ko wek\u00EE zimanek\u00EA zikmak bi yek ji ziman\u00EAn v\u00EA destek\u00EA diaxivin n\u00EAz\u00EE 900 milyonan in."@ku . "Viyana mezintir\u00EEn bajar, nav\u00EA yek ji neh Par\u00EAzgehan \u00FB paytexta Nemsay\u00EA ye. Bi 1.700.000 r\u00FBni\u015Fvana Viyana mezintir\u00EEn bajar\u00EA welate \u00FB li derdora baj\u00EAr bi qas\u00EE du Milyon kes dij\u00EEn, ev j\u00EE yek ji \u00E7ar (25 %) welatiy\u00EAn A\u00FBstriyay\u00EA ne. Ji aliy\u00EA r\u00FBni\u015Fvana Viyana dehem\u00EEn mezintir\u00EEn bajar\u00EA Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA ye. Li Viyana \u00E7end n\u00FBnertiy\u00EAn r\u00EAxistin\u00EAn cihan\u00EE y\u00EAn giring hene: yek ji wan N\u00FBnertiya Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE a Viyana (UNOV) ye \u00FB bi v\u00EA yeke Viyana yek ji \u00E7ar bajar\u00EAn xwed\u00EE N\u00FBnertiya Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE ye. R\u00EAxistin\u00EAn din y\u00EAn giring y\u00EAn navnetew\u00EE, k\u00FB li V\u00EEyana bicih in, R\u00EAxistina Neft\u00EA OPEC, R\u00EAxistina Ewleh\u00EE \u00FB Hevkariya Ewropay\u00EA OSZE \u00FB Saziya Atom\u00EA ya Navnetew\u00EE ne."@ku . "Riya Hevr\u00EE\u015Fim\u00EA, riyek ji y\u00EAn her\u00EE navdar y\u00EAn ticaret\u00EA ye. Ev r\u00EA ji \u00C7\u00EEn\u00EA dest p\u00EA dike, di Kurdistan\u00EA re derbas\u00EE Tirk\u00EE dibe \u00FB ji wir j\u00EE bi hetan\u00EE Ewr\u00FBpa y\u00EA di\u00E7e. Ev r\u00EA ber\u00EE Milad\u00EA bi sed salan ji aliy\u00EA Hindistan \u00FB Misir\u00EA ve ji bona ku hevr\u00EE\u015Fim ji \u00C7\u00EEn\u00EA b\u00EEnin hatiye bikaran\u00EEn. Ji bona v\u00EA yek\u00EA nav\u00EA w\u00EA kirine riya hevr\u00EE\u015Fim\u00EA."@ku . "H\u00EA\u015Ftirga yan zurafe, ajaleke memikdare ya tewr\u00EA dir\u00EAje di cihan\u00EA ku digh\u00EAje b\u00EAtir\u00EE 19.2 ling yan 5.85 m \u00FB giraniya 2ooo kg. Bi mer\u00EEt\u00EE h\u00EA\u015Ftirga digh\u00EAje xezal \u00FB dewaran ji ga \u00FB manga, l\u00EA x\u00EAzaneke yan malbateke xwe cih\u00EA heye nav\u00EA w\u00EA bi lat\u00EEn\u00EE \"Giraffidae\" ango h\u00EA\u015Ftirgayan. H\u00EA\u015Ftirga ji daran dixwe bi al\u00EEkariya \u00FBst\u00EE ya w\u00EA dir\u00EAj, ji 20-28 salan dij\u00EE."@ku . "Ingmar Bergman Ingmar Bergman [\u02C8b\u00E6rjman] (1918-2007) derh\u00EAner\u00EA her\u00EE navdar \u00EA Sw\u00EAd\u00EA ye. Bergman di sala 1918'an de li Uppsalay\u00EA hatib\u00FB c\u00EEhan\u00EA \u00FB di sala 1944'an de dest bi derh\u00EAneriy\u00EA kirib\u00FB. Bergman derh\u00EAneriya 40 film\u00EE \u00FB ewqas j\u00EE \u015Fanoy\u00EE kir. Bergman bi film\u00EAn xwe y\u00EAn bi nav\u00EA B\u00EAdeng\u00EE \u00FB \u2018Fanny \u00FB Alexander\u2018 nav da \u00FB bi filma Fanny \u00FB Alexander di sala 1982'an de Xelata Oscar\u00EA wergirt. Bergman di Fest\u00EEvala f\u00EElman a Cannes'\u00EA ya 50. de j\u00EE wek derh\u00EAner\u00EA her\u00EE mezin \u00EA hem\u00FB deman hat hilbijartin. Bergman 10 sal\u00EAn xwe y\u00EAn daw\u00EE li girava Faroy\u00EA (F\u00E5r\u00F6) derbas kir \u00FB li w\u00EA di sala 2003'an de filma xwe ya daw\u00EE \u2018Sarabande\u2019 \u00E7\u00EAkir. Ingmar Bergman girava Faroy\u00EA di 89 saliya xwe de wefat kir."@ku . "M\u00EExa\u00EEl Vas\u00EElyev\u00EE\u00E7 Lomonosov niv\u00EEskar, d\u00EEroknas, astronom, w\u00EAnesaz, helbestvan, zimanzan, muz\u00EEsyen, deryager \u00FB b\u00EAjekar\u00EA r\u00FBs di navbera sal\u00EAn'an de jiyaye. Zilam\u00EA, bi co\u015F, dil\u015Fad \u00FB ev\u00EEndar\u00EA zanist\u00EA, zan\u00EEngeha Moskow\u00EA ku bi nav\u00EA w\u00EE t\u00EA naskirin P\u00FB\u015Fk\u00EEn, w\u00EE bixwe ava kiriye. Lomonosov di sala 1731'\u00EA de ji gund\u00EA xwe di\u00E7e Moskow\u00EA \u00FB li vir xwe m\u00EEna kur\u00EA mirovek dewlemend n\u00EE\u015Fan dide, ji bona ku w\u00EE bigirine zan\u00EEngih\u00EA (w\u00EE wext\u00EE maf\u00EA gundiyan \u00FB xwendin\u00EA neb\u00FB). Ew di xwendina xwe de bi derecek pir ba\u015F bi ser dikeve \u00FB ji loma li Almanyay\u00EA b\u00FBrsek bas bidest dixe. V\u00EA dema ku li Almanyay\u00EA dij\u00EE, gelek\u00EE li ser h\u00FBner\u00EA nazim disekine \u00FB di v\u00EA navber\u00EA de difikir\u00EA, ku ji bona p\u00EA\u015Fketina huner\u00EA nazim, di zimane rus\u00EE de \u00E7\u00EAbibe, div\u00EA ku \u015Fore\u015Fa ziman p\u00EAk b\u00EA."@ku . "Fa\u015F\u00EEzm aydiyolociyeka siays\u00EE ya otor\u00EEtariyan\u00EEst\u00EE ye ko berjewen\u00EEy\u00EAn kesok\u00EE \u00FB civak\u00EE y\u00EAn corbicor gor\u00EE \u00FB qurban\u00EE berjewendiy\u00EAn netewey\u00EA dikit \u00FB jibo yekb\u00FBna netewey\u00EE bi r\u00EAya hokar\u00EAn hevpi\u015Fk\u00EAn m\u00EEna nejad, d\u00EEn \u00FB ferheng\u00EE anko \u00E7and\u00EE dikit. Rayedar gelek saloxetan paldidin fa\u015F\u00EEzm\u00EA, l\u00EA hindek ji van saloxetan hertim\u00EE ne: neteweper\u00EAs\u00EE, otor\u00EEtariyan\u00EEzm, tuxmper\u00EAs\u00EE, popol\u00EEzm, dij\u00EEtiya kom\u00FBn\u00EEzm\u00EA, dij\u00EEtiya azadiy\u00EAn siyas\u00EE \u00FB abor\u00EE. Bervaj\u00EE nih\u00EAr\u00EEna gi\u015Ft\u00EE, fa\u015F\u00EEzm dibit ko b\u00EA tuxmper\u00EAs\u00EEy\u00EA j\u00EE bih\u00EAt d\u00EEtin."@ku . "Zelmay Xel\u00EElzad (22\u00EA Adara 1951\u00EA -) n\u00FBner\u00EA Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA li Netewey\u00EAn Yekgirt\u00EE ye. Ew bilindtir\u00EEn karbidest\u00EA bisilman di d\u00EEroka Emr\u00EEkay\u00EA da ye \u00FB yek ji endam\u00EAn hukmeta Corc W. Bu\u015F \u00FB ji Partiya Komar\u00EE ya Emr\u00EEkay\u00EA ye. Ber\u00EE niha j\u00EE ew balyoz\u00EA WYE li Efxanistan \u00FB \u00CEraq\u00EA b\u00FB. Ew yek ji siyasetmedar\u00EAn tundr\u00EA y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA ye."@ku . "Error creating thumbnail: Logoya Metallica W\u00EAne:Metallica live London 2003-12-19. jpg Koma Metallica li konsertek\u00EA Metallica yek ji mezintir\u00EEn kom\u00EAn \u015F\u00EAweya Muz\u00EEka Metal e li c\u00EEhan\u00EA ku di sala 1983'a de bi albuma (kill'em all/wan hem\u00FByan bikuje); \u00E7alak\u00EEya xwe ya \u00E7and\u00EE bi \u015F\u00EAwey\u00EA xwe y\u00EA resen destp\u00EAkir. Ev kom ji van kesan p\u00EAk t\u00EA : James Hetfield, am\u00FBra g\u00EEtar \u00FB dengb\u00EAj(guitar-vocal) Lars Ulrich, am\u00FBra tapll (drums) Kirk Hammett, am\u00FBra g\u00EEtar (guitar) Rob Trujillo, am\u00FBra bas g\u00EEtar (bass guitar) Dave Mustaine, amura gitar (guitar) Ta \u00EAsta (2007) metall\u00EEka 9 album\u00EAn ferm\u00EE derxistine,nav\u00EAn wan: Kill 'em All (1983) Ride the Lightning (1984) Master of Puppets (1986) ... And Justice for All (1988) Metallica (di bin nav\u00EE The Black Album da j\u00EE t\u00EA naskirin) (1991) Load (1996) ReLoad (1998) Garage Inc. (1998) St. anger(2003) Albuma dahat\u00FB ya metall\u00EEka di daw\u00EEya 2007 \u00FB destp\u00EAka 2008'a derdikeve"@ku . "Deraz\u00EEnka xizaniy\u00EA an h\u00EAla xizaniy\u00EA an tux\u00EEb\u00EA xizaniy\u00EA qedareyeka dahat\u00EE ye ko wesa dih\u00EAt berisandin (xeminandin) ko t\u00EAra standera jiyan\u00EA dikit. Her m\u00EEna p\u00EAnasekirina xizan\u00EE anko nedariy\u00EA, p\u00EAnasekirina h\u00EAla nedar\u00EE \u00FB xizaniy\u00EA j\u00EE li welat\u00EAn werarkir\u00EE \u00FB welat\u00EAn werarker da newekhev e. Hema bib\u00EAj, li hem\u00EE civak \u00FB welatan kes\u00EAn xizan \u00FB nedar anko feq\u00EEr \u00FB hejar hene, l\u00EA p\u00EAnasekirina deraz\u00EEnka xizaniy\u00EA alavek\u00EA bih\u00EAz y\u00EA abor\u00EE ye jibo ved\u00EEtina wan kesan \u00FB ved\u00EEtina \u00E7areseran jibo bernamey\u00EAn ba\u015Ftirkirina rew\u015Fa jiyana wan. Deraz\u00EEnka xizaniy\u00EA bi hesibandina tevaya mezaxtin\u00EAn ko kesek\u00EA asay\u00EE anko normal jibo dab\u00EEnkirin \u00FB ewlekirina p\u00EAdv\u00EEt\u00EEy\u00EAn her\u00EE destp\u00EAk y\u00EAn jiyaneka asay\u00EE anko normal dikit dih\u00EAt p\u00EAnasekirin. Ev p\u00EAdv\u00EEt\u00EE ew in y\u00EAn ko bi k\u00EAman\u00EE jiyan\u00EA dikin ti\u015Ftek\u00EA tehemulkirin\u00EA. Xwarin, vexwarin, kinc, xan\u00EE \u00FB p\u00EAdv\u00EEt\u00EEy\u00EAn nivistin \u00FB b\u00E7hnvedan\u00EA, sexb\u00EAriya destp\u00EAk\u00EE ya saxlemiy\u00EA, \u00FB hwd. ji wan p\u00EAdv\u00EEtiyan in ko jibo hesibandina mezax\u00EAn tevane dih\u00EAn ber\u00E7avgirtin. Li piraniya welatan pareka mezin ji mezaxan jibo ewlekirina cih\u00EA man\u00EA anko xan\u00EE ne."@ku . "Xizan\u00EE anko nedar\u00EE an hejar\u00EE zaravek e ko li gorey\u00EA gelek nih\u00EAr\u00EEnan \u00FB p\u00EEvanan bi gelek away\u00EAn corbicor dih\u00EAt p\u00EAnasekirin. Bi awayek\u00EA gi\u015Ft\u00EE, neb\u00FBna zad anko xwerekek\u00EA t\u00EAra ge\u015Fe (j\u00EEnewerzanist) \u00FB saxlem\u00EE ya mirov\u00EE bikit, neb\u00FBna kinc\u00EAn ko mirov\u00EE ji tes\u00EEra derdor\u00EA bipar\u00EAzin \u00FB neb\u00FBna cihek\u00EA man\u00EA \u00FB b\u00EAhnvedan\u00EA ko mirov\u00EE ji derdor\u00EA bipar\u00EAzit \u00FB destv\u00EAranegehi\u015Ftina bi sexb\u00EAr\u00EE ya saxlemiy\u00EA hem\u00EE dikarin wek\u00EE h\u00EEman\u00EAn p\u00EAnasekirina xizaniy\u00EA bih\u00EAn ber\u00E7avgirtin. L\u00EA neb\u00FBna perwerdey\u00EA, neb\u00FBna \u00EEmkan\u00EAn p\u00EA\u015Fdabirina aiyan\u00EAn xwe \u00FB neb\u00EEna \u00EEmkan\u00EAn haydarb\u00FBna li ser rew\u015Fa xwe j\u00EE dikarin di p\u00EAnasekirina xizaniy\u00EA da hebin. Li gorey\u00EA Banka C\u00EEhan\u00EE dahata k\u00EAmtir ji yek an du Dolar\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EE wek\u00EE xizaniy\u00EA dih\u00EAt p\u00EAnasekirin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/8b/Kocharian-debate.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Robert Kotcharian Robert Kotcharian serok\u00EA ji Ermenistan."@ku . "W\u00EAne:Armenia locater map armavir. svg Par\u00EAzgeha Armaw\u00EEr li Ermenistan\u00EA Armaw\u00EEr par\u00EAzgehek Ermenistan\u00EA ye. Navenda v\u00EA parezgeh\u00EA bajar\u00EA Armaw\u00EEr e. Armav\u00EEr dikev\u00EA De\u015Fta Aras\u00EA di navbera \u00E7iyay\u00EAn Agir\u00EE \u00FB Aragaz\u00EA. R\u00FBerda parezgeh\u00EA 1.242 km\u00B2 \u00FB hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA j\u00EE 255.861 kes e. Bajar\u00EAn giring \u00EAn parezgeh\u00EA Ejmiatsin, Metsamor \u00FB Margara ne. Li ba\u015F\u00FBr \u00FB rojava s\u00EEnor\u00EA navbera parezgeh\u00EA \u00FB Tirkiy\u00EA bi was\u00EE 60 km ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromgif(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/c/ce/Persianermani.gif) [function.imagecreatefromgif]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagecopyresized() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 208

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ermenistana Pars\u00EE yek ji parezgeh\u00EAn dewleta Pers\u00EE a kevn b\u00FB. \u00CAv parazgeh ji her\u00EAma Serhed \u00FB Ermenistan\u00EA pek diahat."@ku . "R\u00FBs\u00EE Ermenistan Ermenistan bin R\u00FBs\u00EE dest\u00FBr. Rojhilat b\u00FB erk ji R\u00FBs\u00EE zagon."@ku . "S\u00FBsika Simo, stranb\u00EAj u dengb\u00EAjeke kurd b\u00FB. Simo dengb\u00EAj\u00EA yekem\u00EEn a jin bu. Stran u klam \u00CArmenistan\u00EA di Radyoya Er\u00EEvan\u00EA de digot. Simo klama xwe ya bi nave Lo lo Miho ve nava kurd\u00EAn kafkasyay\u00EA de bu navdar. Sala 1945 de ew k\u0131lam got u w\u00EE deng\u00EA xwe ye z\u00EAr\u00EEn Simo bu dengb\u00EAjeke nemir nava gel\u00EA kurd de. Simo li sala 1977 an de mir, dema ku mir 52 sal\u00EE b\u00FB."@ku . "Hukmeta j\u00EEnfirehiy\u00EA zaravek e bi s\u00EA ramanan: Ewlekirina j\u00EEnfirehiy\u00EA ji aliy\u00EA hukmet\u00EA ve. Mod\u00EAleka \u00EEdeal ko hukmet hem\u00EE p\u00EAdv\u00EEtiy\u00EAn jiyan\u00EA \u00FB j\u00EEnfirehiy\u00EA wek\u00EE erk \u00FB berpirsyariyeka serek\u00EE ewle \u00FB dab\u00EEn dikit. Di v\u00EA nih\u00EAr\u00EEn\u00EA da, erka hukmet\u00EA ev e \u00FB welat\u00EE j\u00EE xwed\u00EE maf in ko hukmet v\u00EE erk\u00EE jibo wan bicih bikit. Ewlekirina j\u00EEnfirehiy\u00EA erk\u00EA civak\u00EA bi tevay\u00EE ye \u00FB hukmet j\u00EE wek\u00EE parek ji civak\u00EA dih\u00EAt tema\u015Fekirin. Ev nih\u00EAr\u00EEn z\u00EAdetir li welat\u00EAn Ewropaya Nav\u00EEn belav e \u00FB hukmet, R\u00EAkxistiy\u00EAn Ne-Hukmet\u00EE, r\u00EAkxistiy\u00EAn x\u00EArxwaz \u00FB \u015Fer\u00EEkey\u00EAn karwer\u00EE \u00FB kesok\u00EE jibo ewlekirina j\u00EEnfirehiya welatiyan dixebitin."@ku . "Siyaseta rast-\u00E7ep\u00EA anko \u015Febenga siyas\u00EE ya rast-\u00E7ep\u00EA r\u00EAyeka berbelav ya pol\u00EAnkirin \u00FB sinfandina p\u00EAgeh\u00EAn siyas\u00EE, aydiyolociy\u00EAn siyas\u00EE \u00FB partiy\u00EAn siyas\u00EE bi awayek\u00EA h\u00EAlan\u00EE \u00FB ket-rehend\u00EE (one dimensional) di \u015Febenga siyas\u00EE da ye. Rast beranber\u00EE \u00E7ep \u015Firoveyeka nezelal, neh\u00FBrkan\u00EE (imprecise) \u00FB diyalekt\u00EEk ya hindek hokar an saloxetan e. Mil\u00EA Rast\u00EA, Mil\u00EA \u00C7ep\u00EA wek\u00EE du cemser\u00EAn her saloxetek\u00EA dih\u00EAn \u015Firovekirin, her\u00E7end e ko kesek an partiyek dikarit di helwesteka xwe da li Mil\u00EA Rast\u00EA bit \u00FB di yeka d\u00EE da li Mil\u00EA \u00C7ep\u00EA."@ku . "\u015Eebenga siyas\u00EE awayek\u00EA ber\u00E7avkirina p\u00E7geh\u00EAn cidacida y\u00EAn hizir \u00FB baweriy\u00EAn siyas\u00EE li ser h\u00EAlek\u00EA an z\u00EAdetir ji h\u00EAlek\u00EA ye. Jibo ko \u015Febengeka siyas\u00EE hebit, dib\u00EA komeka hizir\u00EAn cidacida li ser babetek\u00EE bi ten\u00EA hebin. S\u00EEstem\u00EAn siyas\u00EE y\u00EAn wesa ko piraniya xelk\u00EE bi awayek\u00EA gelek e\u015Fkira \u00FB zelal li ser hindek babetan dab\u00EA\u015F\u00EE desteyek\u00EA an yeka d\u00EE dibin \u00FB \u00E7i destek\u00EAn d\u00EE nakevin navbera wan (m\u00EEna lihevnegirtin\u00EAn navbera netweperweran) bi away\u00EA \u015Febenga siyas\u00EE nah\u00EAn sinfandin."@ku . "\u015Eore\u015Fa Fransay\u00EA (1789 - 1799) heyama serhildan\u00EAn siyas\u00EE \u00FB civak\u00EE di d\u00EEroka siyas\u00EE ya Fransay\u00EA \u00FB tevaya Ewropay\u00EA da b\u00FB. Di v\u00EA \u015Fore\u015F\u00EA da nijara hukmeta Fransay\u00EA bi tivav\u00EE hat guhartin. Desthilata Fransay\u00EA ber\u00EE \u015Eore\u015F\u00EA Keyatiya Serberday\u00EE anko absolute monarchy b\u00FB ko ar\u00EEstokratan \u00FB d\u00EEnwer\u00EAn Katol\u00EEk pawan\u00EAn fiyodal\u00EE heb\u00FBn. \u015Eore\u015F\u00EA ev desthilat li gorey\u00EA armanc\u00EAn Ruhinhiziriy\u00EA anko demokras\u00EE, welat\u00EEn\u00EE \u00FB maf\u00EAn her\u00FBher\u00EE guhart. Ev \u015Fore\u015F dersek b\u00FB ji bo hem\u00EE azad\u00EExwaz\u00EAn c\u00EEhan\u00EA ko bikarin li gorey\u00EA wa armancan bixebitin. \u015Eore\u015Fa Fransay\u00EA pa\u015Ftir ber bi tund\u00FBt\u00EEjiy\u00EA \u00FB ku\u015Ftinan \u00E7\u00FB. Desthilata Napol\u00E9on Bonaparte keyat\u00EE vegerand \u00FB du \u015Fore\u015F\u00EAn d\u00EE \u00E7\u00EAb\u00FBn heta Fransaya n\u00FBdem peyda b\u00FB."@ku . "Elektron\u00EEk zanist\u00EA sir\u00EAm anko bihur\u00EEna bar\u00EA karevay\u00EE di geh\u00EEn\u00EAn m\u00EEna n\u00EEvgeh\u00EEnok (sem\u00EEkondakter), bergir (resistor) \u00FB tawderan (indukter) e. Naveroka v\u00EA guhastin anko bihurandin\u00EA dibit ko xurtan\u00EE an j\u00EE p\u00EAzan\u00EEn (informasyon) bit."@ku . "Keyat\u00EEya serberday\u00EE anko absolute monarchy coreyek\u00EA keyatiy\u00EA ko t\u00EAda key anko \u015Fah bi awayek\u00EA azadane \u00FB serberday\u00EE b\u00EA berengarb\u00FBna \u00E7i qan\u00FBn an h\u00EAzeka berbendker dikarit bi awayek\u00EA bi tevav\u00EE kesane biryar\u00EA li ser erd \u00FB xelk\u00EA welat anko keyatiya xwe bidit."@ku . "Di Ziman\u00EA kurd\u00EE da Stan bi \u00E7end ramanek\u00EAn ji hev cida dih\u00EAt biakran\u00EEn: -stan: wek\u00EE pa\u015Fgir \u00FB bi raman cih, welat, war; wek\u00EE Kurdistan, welat\u00EA Kurdan, Efxanistan, welat\u00EA Efxaniyan, gulistan cih\u00EA gulan, goristan, cih\u00EA goran. Stan wek\u00EE peyveka xweser: Bi v\u00EA raman\u00EA stan dibit parek ji dab\u00EA\u015Fa siyas\u00EE-erdn\u00EEgar\u00EE ya welatek\u00EE. Ev raman li cem Kurd\u00EAn Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA bi peyva par\u00EAzgeh \u00EEfade dibit ko wergerandina deq\u00FBdeq ya peyva Ereb\u00EE El Muhafezey\u00EA ye. Zarav\u00EAn kevintir jibo v\u00EA peyv\u00EA di ziman\u00EA Kurd\u00EE \u00FB ziman\u00EAn derdor\u00EA da heb\u00FBne ev in: w\u00EElayet \u00FB \u00EEyalet. Bi v\u00EA raman\u00EA stan dibit yek ji par\u00EAn serek\u00EE y\u00EAn desthilata karg\u00EAr\u00EE ya her welatek\u00EE. Her stan ji \u00E7end bajaran \u00FB dever \u00FB gund\u00EAn derdora wan p\u00EAk dih\u00EAt \u00FB s\u00EEnor anko tux\u00EEbek\u00EA diyarkir\u00EE j\u00EE heye ko w\u00EA ji bajar \u00FB her\u00EAm\u00EAn stan\u00EAn d\u00EE y\u00EAn derdor\u00EA cida dikit."@ku . "W\u00EAne:Colosseum-interior.01. JPG Yek ji amf\u00EEtiyatr\u00EAn her\u00EE navdar Coliseuma Romay\u00EA ye. Amf\u00EEtiyatr cihek\u00EA li ser away\u00EA h\u00EAkan e ko navenda w\u00EA k\u00FBr \u00FB derdora w\u00EA bilindtir bit \u00FB jibo bicihkirina kar\u00EAn m\u00EEna n\u00EE\u015Fadana ber\u00EAkan\u00EA y\u00EAn werzi\u015F\u00EE, \u015Fanoy\u00EA an j\u00EE her karek\u00EA d\u00EE y\u00EA ko tema\u015Fevan div\u00EAn dih\u00EAt bikaran\u00EEn. Amf\u00EEtiyatr dikarit bi awayek\u00EA xwerisk\u00EE hebit \u00FB jibo v\u00EA merem\u00EA bih\u00EAt bikaran\u00EEn an j\u00EE hema bih\u00EAt avakirin. l\u00EA bi her away\u00EE dibit li derdor\u00EA cih\u00EA r\u00FBni\u015Ftina tema\u015Fevanan hebit \u00FB navenda w\u00EA k\u00FBrtie bit da tema\u015Fevan li hem\u00EE aliyan bikarin ti\u015Ft\u00EA ko dih\u00EAt n\u00EE\u015Fadan bib\u00EEnin."@ku . "W\u00EAne:Lightmatter colosseum. jpg Coliseum bi \u015Fev Coliseum (herweha Colisseum an Kol\u00EEsey\u00FBm) di koka xwe da nav\u00EA w\u00EA Amf\u00EEtiyatra Flavian amf\u00EEtiyatreka wek\u00EE h\u00EAkek\u00EA ye ko li navenda bajar\u00EA Rom\u00EA li \u00CEtalyay\u00EA ye. Ev avah\u00EE avahiy\u00EA her\u00EE mezin y\u00EA \u00CEmperatoriya Rom\u00EA b\u00FB. Nijin\u00EEna w\u00EA li dema desthilatdariya \u00EEmperator Vespasian\u00EE di navbera sal\u00EAn 70\u00EA heta 72\u00EA zay\u00EEn\u00EE da dest p\u00EA b\u00FB li sala 80\u00EA, li dema desthilatdariya emperator T\u00EEtus\u00EE daw\u00EE b\u00FB. Pa\u015Ftir li dema Dum\u00EEtian\u00EE hindek guherandin di avahiy\u00EA w\u00EA da hatin kirin. Li destp\u00EAk\u00EA cih\u00EA r\u00FBni\u015Ftina 50,000 tema\u015Fevanan li Kol\u00EEsey\u00FBm\u00EA heb\u00FB. Kol\u00EEsey\u00FBm z\u00EAdetir jibo n\u00EE\u015Fadana \u015Fer\u00EAn gladiyatoran dihat bikaran\u00EEn. Jibo 500 salan ber\u00EAkan\u00EA \u00FB musabiqe li Kol\u00EEsey\u00FBm\u00EA dihatin kirin, ya her\u00EE daw\u00EEn li sedsala 6\u00EA ya zay\u00EEn\u00EE b\u00FB ko gelek pi\u015Ft\u00EE herifyana ferm\u00EE ya \u00CEmperatoriya Romay\u00EA li sala 476\u00EA zay\u00EEn\u00EE ye. Her\u00E7end e niha n\u00EEvherifyay\u00EE ye, l\u00EA Kol\u00EEsey\u00FBm heta van dawiyan j\u00EE wek\u00EE yek ji n\u00EE\u015Fan\u00EAn h\u00EAz \u00FB xurtan\u00EE ya \u00CEmperatoriya Romay\u00EA dihat hesibandin. Kol\u00EEsey\u00FBm niha yek ji balk\u00EA\u015Ftir\u00EEn cih\u00EAn \u00CEtalyaya n\u00FBdem e ko gerok anko tur\u00EEst seredana w\u00EA dikin. Kol\u00EEsey\u00FBm h\u00EA\u015Fta j\u00EE gir\u00EAday\u00EE D\u00EAra katol\u00EEk\u00EE ye \u00FB hersal li roja Eyniya Ba\u015F anko \u00CEna Ba\u015F papa t\u00EEtaleka d\u00EEn\u00EE li w\u00EAder\u00EA bir\u00EAvedibit."@ku . "W\u00EAne:Hollywood scientology building top. jpg Navendeke Sayentolojiy\u00EA li Hollywood\u00EA Scientology an j\u00EE sayentoloj\u00EE ji aliy\u00EA niv\u00EEskar\u00EA xeyal\u00EAn zanist\u00EE Ron Hubbard, wek\u00EE felsefeyek ku al\u00EEkariya w\u00EE dike di sala 1952\u2019an de bi p\u00EA\u015F xist. Sayentoloj\u00EE, \u00EEro wek\u00EE olek\u00EA t\u00EA qeb\u00FBlkirin, di jiyana mirovan de emir \u00FB p\u00EA\u015Fbiniy\u00EAn li ser heb\u00FBna wan a ruhan\u00EE, reenkarnasyon \u00FB c\u00EEhana f\u00EEz\u00EEk\u00EE dide. Li gor\u00EE baweriya sayentolojiy\u00EA, 75 milyon sal ber\u00EA ji aliy\u00EA zalimek\u00EE bi nav\u00EA \u2018Xenu\u2019 ku desthilatdarek\u00EE galakt\u00EEk e, kom\u00EAn ruh \u00EAn \u2018fezay\u00EE\u2019 ji bo c\u00EEhan\u00EA hatine \u015Fandin. Ev ruh\u00EAn ku li atmosfer\u00EA belav b\u00FBne, ketine bedena mirovan. Armanca sayentolojiy\u00EA ew e ku mirovan ji bar\u00EA wan \u00EA f\u00EEz\u00EEk\u00EE \u00FB z\u00EEhn\u00EE xilas bike, van ruh\u00EAn fezay\u00EE azad bike \u00FB azadiya ruhan\u00EE ya rasteq\u00EEn bi dest bixin. Tar\u00EEqata sayentolojiy\u00EA li 159 welatan 10 milyon endam\u00EA w\u00EA, 6 hezar d\u00EAr\u00EAn w\u00EA, bi milyaran dolar mal \u00FB milk\u00EAn w\u00EA \u00FB bi sedan mur\u00EEd\u00EAn w\u00EA y\u00EAn ji kes\u00EAn navdar p\u00EAk t\u00EAn hene. Isaac Hayes, Tom Cruise, John Travolta, Nicole Kidman \u00FB Sharon Stone endam\u00EAn tar\u00EEqata sayentolojiy\u00EA y\u00EAn her\u00EE navdar in."@ku . "W\u00EAne:Borghese gladiator 1 mosaic dn r2 c2. jpg Gladiyator, li gor\u00EE moza\u00EEkeke romay\u00EE. Gladiyator \u015Ferker\u00EAn p\u00EE\u015Fekar anko profesyonel b\u00FBn ko li dema Roma Kevin dijber\u00EE hevdu, lawir\u00EAn kov\u00EE \u00FB hov \u00FB carina j\u00EE dijber\u00EE tawankar\u00EAn ko sizay\u00EA mirin\u00EA li ser hatib\u00FB danan carina heta mirin\u00EA \u015Fer dikir. Ev \u015Fer piran\u00EE di hindek qad an er\u00EEnayan da dihat kirin \u00FB xelkek\u00EA zehf m\u00EEna tema\u015Favanan l\u00EA dinih\u00EAriyan. Ji dema Komara Rom\u00EA heta \u00CEmperatoriya Rom\u00EA ev \u015Fer li gelek bajaran dihatin kirin. Gladius \u015F\u00FBrek\u00EA kurt b\u00FB ko jibo \u015Feran dihat bikaran\u00EEn."@ku . "Roma Kevin bajarwar\u00EE anko \u015Faristaniyetek b\u00FB ko li derdora sedsala 9\u00EA ber\u00EE zay\u00EEn\u00EA wek\u00EE civakeka cotkar li n\u00EEvgizirta \u00CEtalyay\u00EA hat damezirandin \u00FB li dawiy\u00EA b\u00FB emperatoriyek ko tevaya her\u00EAm\u00EAn Deryaya Nav\u00EEn vegirtin. Li sdsala 12\u00EA di jiyana xwe da, Rom ji keyatiyek\u00EA b\u00FB komareka ko bingeh\u00EA w\u00EA li ser h\u00EEm\u00EA ol\u00EEgar\u015Fiy\u00EA \u00FB demokrasiy\u00EA hatib\u00FB danan \u00FB pa\u015Ftir j\u00EE b\u00FB emperatoriyeka otokrat\u00EEk anko yeksalarane. W\u00EA hem\u00EE Ewropaya Rojava \u00FB piraniya dever\u00EAn derdora Deryaya Nav\u00EEn bi dag\u00EErkirin \u00FB navxwehelandin\u00EA anko as\u00EEm\u00EElasiyon\u00EA vegirtin. Li sedsala 5\u00EA emperator\u00EE ber bi herifyan\u00EA \u00E7\u00FB. Aliy\u00EAn rojavay\u00EE y\u00EAn emperatoriy\u00EA, bi her\u00EAm\u00EAn m\u00EEna Hispaniya, Gaul \u00FB \u00CEtalyay\u00EA j\u00EA cida b\u00FBn \u00FB li sedsala 5\u00EA keyatiy\u00EAn xweser p\u00EAkan\u00EEn. Nav\u00EA aliy\u00EA rojhilat\u00EE y\u00EA emperatoriy\u00EA ko navenda w\u00EA Konstant\u00EEnopol b\u00FB ji sala 476\u00EA \u00FB \u015F\u00FBnda b\u00FB Emperatoriya B\u00EEzans\u00EA. Ev sal, sala kevne\u015Fop\u00EE ya herifyana Emperatoriya Rom\u00EA \u00FB destp\u00EAka Ser\u00EA \u00C7ax\u00EAn Nav\u00EEn e ko bi \u00C7ax\u00EAn Tar\u00EE dih\u00EAt niyas\u00EEn. Bajarwariya Roma Kevin bi awayek\u00EA edet\u00EE digel Yewnana Kevin bi hevra wek\u00EE Kevnariya Klas\u00EEk dih\u00EAn niyas\u00EEn. Yewnana Kevin h\u00EAv\u00EAn\u00EA heb\u00FBna ferheng\u00EE ya Roma Kevin b\u00FB. Roma Kevin di d\u00EEroka Ewropaya Rojava da dewrek\u00EA gelek mezin l\u00EEstiye \u00FB bingeh\u00EA huner, \u015Fer, qan\u00FBn, edebiyat, teknoloc\u00EE \u00FB nijarger\u00EE anko ar\u015F\u00EEtekt\u00EA li w\u00EAder\u00EA hat dan\u00EEn. D\u00EEroka w\u00EA emperatoriy\u00EA h\u00EA\u015Fta j\u00EE bandora xw li ser c\u00EEhan\u00EA heye."@ku . "Sumbul nav\u00EA k\u00FBl\u00EElkek\u00EA ye. \u00C7iyay\u00EA Sumbul \u00E7iyayek\u00EE li ba\u015Fur\u00EA bajar\u00EA Colem\u00EArg\u00EA ye."@ku . "C\u00EEhana Rojava an hema bi kurt\u00EE Rojava zaravek e ko li dem\u00EAn cida \u00FB derav\u00EAn cida dikarit gelek raman\u00EAn cida bidit. Her bi v\u00EE away\u00EE ramana C\u00EEhana Rojavay\u00EA dikarit berfireh \u00FB bertesk bibit. Rojavaya d\u00EErok\u00EE li derdora Deryaya Nav\u00EEn dest p\u00EA dibit, l\u00EA pa\u015Ftir Ewr\u00FBpaya Rojava \u00FB Nav\u00EEn j\u00EE vedigirit. Eger k\u00EA\u015Feya d\u00EEn\u00EE t\u00EA nebit, ev zarav carina tevaya Ewr\u00FBpay\u00EA vedigirit. Ev zarav carina dikarit hem\u00EE R\u00FBsyay\u00EA j\u00EE vegirit. Li gorey\u00EA ziman\u00EE, C\u00EEhana Rojava dikarit heta s\u00EEnor\u00EAn N\u00EEvgizirta Hindistan\u00EA j\u00EE berfireh bibit. Ji dema Christoph Columbus \u00FB virda, parzem\u00EEna Emr\u00EEkay\u00EA j\u00EE wek\u00EE parek ji C\u00EEhana Rojava dih\u00EAn hesibandin. L\u00EA Emr\u00EEkaya Lat\u00EEn gelek h\u00EEman\u00EAn ferheg\u00EE y\u00EAn ber\u00EE bajarwar\u00EE anko \u015Faristaniyeta Rojavay\u00EA di xwe da hi\u015Ftine. Pa\u015Ftir Australya \u00FB N\u00FB Z\u00EEland j\u00EE b\u00FBn parek ji v\u00EA C\u00EEhan\u00EA."@ku . "M\u00CETOLOJIYA GREKAN (Y\u00DBNANAN) P\u00CA\u015EEK: Veb\u00EAjey\u00EAn m\u00EEtoloj\u00EEk \u00EAn Y\u00FBnan\u00EE bi vegotineke muhte\u015Fem li seranser\u00EA c\u00EEhan\u00EA b\u00FBne xwediy\u00EA deng \u00FB r\u00EAzdariyeke mezin. Bi n\u00EAz\u00EEkey\u00EE B. Z (Ber\u00EE Zay\u00EEn\u00EA) di sala 725\u2019an de Hesiodos di \u201CTheogonia\u201Dya xwe de \u00FB d\u00EEsa bi n\u00EAz\u00EEkey\u00EE B. Z di sala 775\u2019an de Homeros di \u201C\u00CElyada\u201Dya xwe de, ev veb\u00EAjey\u00EAn m\u00EEtoloj\u00EEk bi niv\u00EEs\u00EEn\u00EA b\u00EAmirin kirine. Ev veb\u00EAje gerd\u00FBneke ku pirr di\u015Fibe gerd\u00FBna \u00EEroy\u00EEn vedib\u00EAjin. Xweday\u00EAn xwe \u00FB leheng\u00EAn xwe bi rew\u015F\u00EAn mirov\u00EE ku bi mirovan re hene di\u015Fayes\u00EEnin. Xweda \u00FB xwedawend\u00EAn Grek\u00EE malbateke mezin in. Di v\u00EA malbat\u00EA de her ferd xwediy\u00EA kesayeteke cuda ye. Li gor\u00EE m\u00EEtolojiya Grekan tu ti\u015Ft ji tunebun\u00EA \u00E7\u00EA nabe ango daring (madde) m\u00EAj\u00EEn (ezel\u00EE) \u00FB abad\u00EEn (ebed\u00EE) e. Ji ber v\u00EA j\u00EE ber\u00EE heb\u00FBna xweda \u00FB xwedawendan j\u00EE daring bi awayek\u00EE aloz her heb\u00FB. Di m\u00EEtolojiya Grekan de ji v\u00EE away\u00EA aloz \u00EA gerd\u00FBn\u00EA re \u201Ckaos\u201D t\u00EA gotin. Di v\u00EA m\u00EEtolojiy\u00EA de afirandin ji civaka mader\u015Fah\u00EE ber bi civaka peder\u015Fah\u00EE t\u00EA guhertin. Her weke r\u00EAveberiya mirov\u00EE di r\u00EAveberiya xweday\u00EE de j\u00EE r\u00EAveber\u00EE ji bav dibuhure kur \u00FB herwiha di buhure neviyan j\u00EE. Di m\u00EEtolojiya Grekan de Maderexak (Gaia) xwedawenda yekem\u00EEn e. Mirov\u00EAn ku li Grek\u00EEstan\u00EA dijiyan \u00FB bi ax\u00EA jiyana xwe didomandin, ji ber ku p\u00EAw\u00EEstiya wan bi bereket \u00FB zay\u00EEna ax\u00EA heb\u00FB xwedawenda yekem\u00EEn Gaia dihebandin. Van mirovan zay\u00EEna jin\u00EA \u00FB bereketa ax\u00EA \u015Fibandib\u00FBne hev\u00FBdu, lewre j\u00EE sifateke m\u00EA dane ax\u00EA. ZAY\u00CENA XWEDAYAN: Ji aloziya ku kaos j\u00EA re t\u00EA gotin sis\u00EA heyber\u00EAn nemir afir\u00EEn; Gaia (Maderexak), Tartaros (Tariya Bin\u00EA Erd\u00EA) \u00FB xwediy\u00EA delaliyeke b\u00EApayan, t\u00EEmsal\u00EA ev\u00EEn\u00EA Eros (Ev\u00EEn). Pa\u015F\u00EA Gaia b\u00EAy\u00EE ku xwediy\u00EA m\u00EArek\u00EE be Uranos afirand \u00FB p\u00EA re zewic\u00EE. Bo ku w\u00EA werbigire \u00FB w\u00EA bipar\u00EAze ew bi xwe re yeksan kir. \u00DB ew kire bav\u00EA as\u00EEmanan. Bi v\u00EE away\u00EE bin\u00EA erd\u00EA (Tartaros), xak (Gaia), ev\u00EEn (Eros) \u00FB as\u00EEman (Uranos) afir\u00EEn. Ji zewaca Gaia \u00FB Uranos sis\u00EA zarok\u00EAn nemir \u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn \u00E7\u00EA b\u00FBn; D\u00EAw\u00EAn Sedmil. Her d\u00EAwek xwediy\u00EA p\u00EAncih ser\u00EE \u00FB sed mil\u00EE b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE van j\u00EE sis\u00EA zarok\u00EAn yeke\u00E7av ku ji wan re Kyklop t\u00EA gotin, \u00E7\u00EA b\u00FBn. Uranos ji h\u00EAza van \u015Fe\u015F zarok\u00EAn xwe ya hovane tirsiya \u00FB ew di k\u00FBrahiya Tartaros de heps kirin. Uranos bawer kir ku d\u00EA bi v\u00EE away\u00EE desthilatdariya xwe abad\u00EEn bike. L\u00EA dil\u00EA Gaia bi jana zarok\u00EAn w\u00EA pare pare dib\u00FB \u00FB li benda fersenda tolhildan\u00EA b\u00FB. Zarok\u00EAn Gaia \u00FB Uranos \u00EAn din s\u00EAzdeh T\u00EEtan b\u00FBn. Ji T\u00EEtanan Hel\u00EEos xweday\u00EA roj\u00EA, Selene xwedawenda heyv\u00EA, Okeanos xweday\u00EA oqyan\u00FBsan, Thet\u00EEs xwedawenda kehanet\u00EA, Kronos xweday\u00EA zem\u00EAn, Rhea xwedawenda bereketa zayend\u00EE b\u00FB. Gaia biryar da ku bi al\u00EEkariya zarok\u00EAn xwe tol\u00EA ji Uranos bihil\u00EEne. Ji bo v\u00EA j\u00EE ji berheste daseka pirr t\u00FBj \u00E7\u00EA kir. \u00DB ji zarok\u00EAn xwe xwest ku bi v\u00EA das\u00EA tola zarok\u00EAn w\u00EA y\u00EAn li bin erd\u00EA hil\u00EEnin. Ji ber ku zarok\u00EAn w\u00EA ji bav\u00EA xwe Uranos pirr ditirsiyan p\u00EA\u015F\u00EEn ev awata w\u00EA bi cih nean\u00EEn. L\u00EA pi\u015Ft\u00EE ku law\u00EA w\u00EA y\u00EA her\u00EE pi\u00E7\u00FBk Kronos biryar da ku v\u00EA awat\u00EA bi cih b\u00EEne t\u00EEtan\u00EAn din j\u00EE al\u00EE Kronos kirin. Bi \u015Fev dema ku Uranos li qirax\u00EAn deryay\u00EA bi jina xwe Gaia re raketib\u00FB xwedawenda heyv\u00EA Selene ronahiya heyv\u00EA birriya \u00FB bi al\u00EEkariya Selene \u00FB tar\u00EEtiy\u00EA Kronos bi dasa kevir\u00EEn a t\u00FBj bav\u00EA xwe Uranos xadim kir. Uranos bi janeke b\u00EApayan q\u00EAriya, ji xw\u00EEna w\u00EE ya ku dilop\u00EE ax\u00EA b\u00FB \u00EEfr\u00EEt\u00EAn kir\u00EAt \u00EAn \u00E7en\u00E7\u00FBs \u00EAn bi nav\u00EA D\u00EAw \u00E7\u00EA b\u00FBn, ji bedena w\u00EE ya ku di nav av\u00EA de bi kef\u00EA winda b\u00FB j\u00EE Aphrodite\u2019a ku j\u00EA re dib\u00EAjin xwedawenda ku ji kef\u00EA afiriye, \u00E7\u00EA b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE serhildan\u00EA Kronos li \u015F\u00FBna bav\u00EA xwe b\u00FB xweday\u00EA as\u00EEmanan. L\u00EA ji ber ku m\u00EEna bav\u00EA xwe ji D\u00EAw\u00EAn Sedmil \u00FB Kyklopan tirsiya, sonda xwe bi cih nean\u00EE \u00FB ew di tariya k\u00FBrahiya Tartaros de hi\u015Ftin. Pi\u015Ft\u00EE h\u00EAv\u00EE\u015Fkestin\u00EA Gaia li benda fersendeka din ma ku zarok\u00EAn xwe ji k\u00FBrahiya Tartaros der\u00EEne. \u00DB bi kehanetek\u00EA got ku dawiya Kronos j\u00EE d\u00EA m\u00EEna ya bav\u00EA w\u00EE be. L\u00EA Kronos bi baweriyeke mezin got ku \u201C ez d\u00EA qedera xwe biguherim\u201D. L\u00EA guhertina qeder\u00EA ewqas\u00EE ne asan b\u00FB. Kronos ji jina xwe Rhea pirr hez dikir \u00FB pi\u015Ft\u00EE demeka kin ke\u00E7eke nazen\u00EEn a bi nav\u00EA Hestia ji dayik b\u00FB. Dema Rhea ew n\u00EE\u015Fan\u00EE bav\u00EA w\u00EA Kronos da qedera Kronos di ser\u00EA w\u00EE de bi v\u00EEz\u00EEn buhur\u00EE \u00FB bi tundiya van hestan ke\u00E7a xwe Hestia bi carek\u00EE daqurtand. Pa\u015F\u00EA \u00E7ar zarok\u00EAn din ji Rhea re \u00E7\u00EA b\u00FBn. Tev zarok j\u00EE bi heman hest\u00EAn tund \u00EAn Kronos hatine daqurtandin: Poseidon, Hera, Demeter, Hades. Ji ber van b\u00FByeran dil\u00EA Rhea bi janan tij\u00EE dib\u00FB. Dema ku bi zarok\u00EA \u015Fe\u015Fem\u00EEn avis b\u00FB, \u00E7\u00FB \u00E7em diya xwe Gaia \u00FB al\u00EEkar\u00EE j\u00EA xwest. Gaia got ku dema zay\u00EEn\u00EA hat bi\u00E7e Girava Gir\u00EEt\u00EA \u00FB li wir li \u00C7iyay\u00EA D\u00EEkt\u00EEs\u00EA li \u015Fkefta ve\u015Fart\u00EE xwe ve\u015F\u00EAre. Gaia got ku,\u201D ez d\u00EA bi periyan al\u00EEkariya te bikim ku d\u00EA zaroka te bi \u015F\u00EEr\u00EA bizinan xwed\u00EE bikin \u00FB d\u00EA derg\u00FB\u015Fa w\u00EE bi darek\u00EA ve daleq\u00EEnin ku Kronos ne li as\u00EEmanan ne j\u00EE li behr\u00EA nab\u00EEne. \u201D Gaia got ku ji bo xapanina Kronos j\u00EE ten\u00EA fer\u015Fek\u00EE bi qas\u00EE zarokek\u00EE bes e. Bi v\u00EE away\u00EE Rhea, pi\u015Ft\u00EE ku Zeus \u00E7\u00EA b\u00FB ew li \u015Fkeft\u00EA hi\u015Ft \u00FB bi kevirek\u00EE \u00E7\u00FB cem Kronos. Dema Kronos kevir d\u00EEt ber\u00EE ku l\u00EA binih\u00EAre ew bi \u00E7arek\u00EE daqurtand. Herwiha got qey min qedera xwe cardin guhert. L\u00EA guhertina qeder\u00EA ewqas\u00EE ne asan b\u00FB. Sal buhur\u00EEn Zeus\u00EA zarok mezin b\u00FB, b\u00FB xwedayek\u00EE gih\u00EE\u015Ft\u00EE. B\u00EAy\u00EE ku haya Kronos j\u00EA hebe. Rojeka ku Kronos t\u00EE b\u00FBb\u00FB, ji Rhea vexwarinek xwest Rhea j\u00EA re vexwarineke xwe\u015F an\u00EE. Dema ku piyaleya w\u00EE qediya yeke din j\u00EE xwest, l\u00EA v\u00EA car\u00EA ne Rhea yek\u00EE biyan\u00EE \u2013Zeus- piyaleya tij\u00EE jahra ku Gaia dab\u00FBy\u00EA an\u00EE. Heya ku Kronos p\u00EA hesiya ku ew biyan\u00EE ye z\u00FB ve vexwarin qedandib\u00FB. Ji ni\u015Fka ve Kronos di \u00FBr\u00EA xwe de janeke b\u00EApayan his kir, \u00FB kevirek vere\u015Fand. Pa\u015F\u00EA j\u00EE zarok\u00EAn xwe y\u00EAn din ku v\u00EAga tev mezin b\u00FBb\u00FBn vere\u015Fandin. Li hember\u00EA v\u00EA serhildan\u00EA Kronos got ku her k\u00EE bixwaze li \u015F\u00FBna min desthilatdar be div\u00EA ku bi min re \u00FB herwiha bi T\u00EEtan\u00EAn din re j\u00EE \u015Fer bike, ji ber ku b\u00EAy\u00EE v\u00EA nabe. Lewre Zeus \u00FB xweh \u00FB bray\u00EAn xwe bi T\u00EEtanan re deh salan \u015Fer kirin. L\u00EA ne ew ne j\u00EE T\u00EEtan bi ser ketin. Di dawiy\u00EA de Gaia\u2019ya ku vexwarina jahr\u00EEn ji bo Kronos dab\u00FB Ze\u00FBs d\u00EEsa al\u00EE wan kir \u00FB qala Kyklop \u00FB D\u00EAw\u00EAn Sedmil \u00EAn di k\u00FBrahiya Tartaros de kir. Zeus \u00FB xweh \u00FB bray\u00EAn w\u00EE Kyklop \u00FB D\u00EAw\u00EAn Sedmil ji Tartaros xelas kirin \u00FB bi al\u00EEkariya wan di \u015Fer de bi ser ketin. T\u00EEtan j\u00EE di k\u00FBrahiya Tartaros de heps kirin. Pa\u015F\u00EE xwedayan ji bo ku desthilatdariya xwe bibij\u00EArin pe\u015Fk av\u00EAtin. Ji Zeus re xwedahiya as\u00EEmanan, ji Poseidon re xwedahiya deryayan, ji Hades re j\u00EE xwedahiya bin\u00EA erd\u00EA derket. Zeus bi xweha xwe Hera re zewic\u00EE \u00FB ew b\u00FB xwedawenda zewac \u00FB zay\u00EEn\u00EA. Hestia b\u00FB par\u00EAzvana malbat\u00EA. Demeter b\u00FB xwedawenda bereket \u00FB \u00E7andin\u00EA. Zeus b\u00FB bav\u00EA xweday\u00EAn din j\u00EE pa\u015F\u00EE; Athena, Apollon, Artem\u00EEs, Persephone, Ares \u00FB Hephaistos. Bi v\u00EE away\u00EE daw\u00EE li desthilatdariya T\u00EEtanan hat \u00FB desthilatdariya xweday\u00EAn n\u00FB dest p\u00EA kir. VEB\u00CAJEYEKA M\u00CETOLOJ\u00CEK JI Y\u00CAN GREKAN : DEMETER \u00DB KE\u00C7A W\u00CA PERSEPHONE Xwedawenda ku demsalan t\u00EEne, diyariy\u00EAn ku ji bo domandina jiyan\u00EA p\u00EAw\u00EEst in dide, Demeter e. Ew ji mirov\u00EAn mirinok \u00FB ji ax\u00EA pir hez dike. Mirov\u00EAn mirinok j\u00EE j\u00EA pirr hez dikin . Xwedawenda mezin Demeter Ol\u00EEmpos\u00EE ye. Jin\u00EAn cotkar\u00EAn Grek\u00EEstan\u00EA her \u00EAvar dema sifreya \u015F\u00EEv\u00EA amade dikirin s\u00EAn\u00EEyeke z\u00EAde j\u00EE didan\u00EEn ser sifrey\u00EA, ji ber ku \u00EEht\u00EEmal heye xwedawenda \u00E7andin\u00EA Demeter bibe m\u00EAvan\u00EA wan. Ji ber ku \u015F\u00EEva mala cotyarek\u00EE ji \u015F\u00EEv\u00EAn qesr\u00EAn mezin \u00EAn Ol\u00EEmpos\u00EA,ku Hephaistos plana wan \u00E7\u00EA kir \u00FB Kyklopan j\u00EE ava kirin, terc\u00EEh dike, xweday\u00EAn Ol\u00EEmpos\u00EE y\u00EAn din dev diav\u00EAjin w\u00EA, l\u00EA ew ten\u00EA dibi\u015Fire. Demeter, dilovan, nazik \u00FB destvekir\u00EE ye. Ew herwiha ke\u00E7a m\u00EEr\u00EA T\u00EEtanan \u00EA erjeng Kronos \u00FB xweha m\u00EEr\u00EA as\u00EEmanan Zeus e. \u015Eadiya jiyana Demeter a b\u00EAmirin, ke\u00E7a w\u00EA ya ji Zeus e; Persephone. Persephone ji roniya roj\u00EA, ji kul\u00EElk\u00EAn hovik \u00FB ji ken hez dike. Kul\u00EElk\u00EAn hovik \u00EAn Sic\u00EElya pirr xwe\u015Fik in. Ji ber ku ewqas\u00EE xwe\u015F in j\u00EE Persephone tim zemb\u00EEla w\u00EA di dest de li m\u00EArg\u00EAn Sic\u00EElyay\u00EA kul\u00EElkan diciv\u00EEne. Pirr\u00EA caran Athenaya \u00E7avron\u00EE \u00FB xweday\u00EA n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA Artemis p\u00EA re hevaltiy\u00EA dikin li van m\u00EArgan. Rojek\u00EA Aphrodite, M\u00EEre Miriyan Hades ku bi erebeya xwe li Girava Sic\u00EElyay\u00EA digere, dib\u00EEne. M\u00EEr\u00EA siyan weke her dem\u00EA kontrola Typhon\u00EA ku di bin \u00C7iyay\u00EA Etna de xwe dr\u00EAj kiriye \u00FB ji dev\u00EA xwe agir dire\u015F\u00EEne, dike de ku mirov\u00EAn mirinok ji van lerz\u00EEn\u00EAn erd\u00EA \u00FB derketina agir zerar\u00EA neb\u00EEnin. Aphrod\u00EEtea z\u00EAr\u00EEn bang dike kur\u00EA xwe Eros \u00FB wiha dib\u00EAje:\u201D ji mirinokan pirr k\u00EAm kes qedr didin h\u00EAz \u00FB mezinahiya me. Bi baldar\u00EE binih\u00EAre ku \u00E7awa Athena, Artemis \u00FB Persephone ji raman\u00EAn ev\u00EEn\u00EA direvin: Zeus \u00FB xweha w\u00EE \u00FB M\u00EEr\u00EA Deryayan ser\u00EE li ber \u00E7ek\u00EAn me tewandin. V\u00EAga dor hatiye M\u00EEr\u00EA Miriyan Hades j\u00EE ku em desthilatdariya xwe p\u00EA bidin naskirin. Yek\u00EE ji t\u00EEr\u00EAn xwe y\u00EAn ku hedefa xwe tu caran \u015Fa\u015F nakin bi\u015F\u00EEne dil\u00EA Hades de ku m\u00EEna d\u00EEnan di ev\u00EEna Persephone de noq bibe. \u201D T\u00EEra Eros dike ku Hades dil dikeve Persephone \u00FB Hades w\u00EA ji bav\u00EA w\u00EA Zeus dixwaze. Zeus w\u00EA dem\u00EA j\u00EA re wiha dib\u00EAje:\u201D helbet ev \u00EA bibe \u015Fahiyeke mezin bo min, l\u00EA biray\u00EA min \u00EA xo\u015Few\u00EEst tu bizanibe ku xweha me Demeter nah\u00EAle ev zewac bibe. Ew nah\u00EAle ku Persephone ji ronahiya roja Helios, ji erd\u00EAn tij\u00EE kul\u00EElk, ji ge\u015Fta azad mahrum bim\u00EEne \u00FB bibe keyban\u00FBya m\u00EEr\u00EEtiya te ya tar\u00EE. Tu wateya h\u00EAz \u00FB desthilatdariy\u00EA bo Demeter \u00FB Persephone n\u00EEn e. L\u00EA ji ber ku biray\u00EA min \u00FB desthilatdar\u00EA m\u00EEr\u00EEtiyeke mezin \u00EE, her \u00E7\u00EE qas ku ez nikaribim w\u00EA bi zor\u00EA bidim te j\u00EE, ez \u00EA bi diz\u00EE ve al\u00EE te bikim de ku tu w\u00EA birev\u00EEn\u00EE. \u201D Rojek\u00EA ku Persephone li m\u00EArg\u00EAn Sic\u00EElyay\u00EA kul\u00EElkan dide hev, kul\u00EElkeke ec\u00EAb xwe\u015Fik ku heta w\u00EA dem\u00EA ned\u00EEt\u00EEb\u00FB dib\u00EEne. Heval\u00EAn xwe li pey xwe dih\u00EAle \u00FB ber bi kul\u00EElk\u00EA di\u00E7e ku bi\u00E7ine. Nep\u00EAkan e bizanibe ku bav\u00EA w\u00EA bo Hades w\u00EA birev\u00EEne ji ax\u00EA ev kul\u00EElk afirandiye. Dema Persephone bo \u00E7in\u00EEna kul\u00EElk\u00EA ber p\u00EA di\u00E7e ji ni\u015Fka ve ax vedibe. Erebeyeke ku bi hesp\u00EAn re\u015F e \u00FB m\u00EEr\u00EA miriyan Hades bi xwe diajo derdikeve. Hades bi dest\u00EA xwe y\u00EA \u00E7ep\u00EA dizg\u00EEn digire \u00FB bi dest\u00EA xwe y\u00EA rast\u00EA j\u00EE Persephoney\u00EA hildide erebeya xwe. B\u00EAy\u00EE heval\u00EAn w\u00EA hay j\u00EA hebin w\u00EA direv\u00EEne \u00FB bi d\u00FBr dikeve. \u201CDay\u00EA, day\u00EA\u201D bang\u00EE diya xwe dike Persephone,\u201Dal\u00EE m\u00EEn bike, min xelas bike\u201D. L\u00EA diya w\u00EA j\u00EA pirr d\u00FBr e. Ji xwedayan \u00FB mirovan kes deng\u00EA w\u00EA nake. Ten\u00EA m\u00EEr\u00EA roj\u00EA Helios ji erebeya xwe ya ku li as\u00EEman p\u00EA digere b\u00FByer\u00EAn ku diqewimin dib\u00EEne. Dema Artem\u00EEs \u00FB Athena t\u00EAne m\u00EArg\u00EA erd ji z\u00FB ve hatiye girtin \u00FB kul\u00EElka ec\u00EAb xwe\u015Fik j\u00EE winda b\u00FBye. Li d\u00FB xwedawenda ciwan ten\u00EA zemb\u00EEla w\u00EA ya tij\u00EE kul\u00EElk dim\u00EEne. Dema ku erebeya Hades w\u00EA di nav gol\u00EAn k\u00FBr \u00FB hewz\u00EAn ku d\u00FB derdixin de dibuhur\u00EEne, Persephone h\u00EEna j\u00EE bang\u00EE diya xwe dike. H\u00EAv\u00EEdar e, heta axa ku \u00E7andin\u00EA dide, deryaya ku bi lez diherike \u00FB Helios\u00EA ku li jor erebeya xwe diajo xuya ne hinek deng\u00EA w\u00EA bibih\u00EEzin. Pi\u015Ft\u00EE ku erd li pey wan t\u00EA girtin j\u00EE deng\u00EA Persephone li ser \u00E7iyayan olan dide; li bin deryayan belav dibe. Dema xwedawenda mezin q\u00EAr\u00EEna ke\u00E7a xwe dibih\u00EEze dil\u00EA w\u00EA tij\u00EE jan dibe. Ben\u00EA por\u00EAn xwe y\u00EAn xwe\u015F\u00EEk vedike, hewran\u00EA xwe ji mil\u00EAn xwe berdide. M\u00EEna teyrek\u00EE hov, di navbera behr \u00FB berriy\u00EA de li her der\u00EA b\u00EA h\u00EAv\u00EE li ke\u00E7a xwe ya wenda digere. Xweday\u00EAn nemir ku dizanin Persephone li k\u00FB ye b\u00EA deng dim\u00EEnin. Mirov\u00EAn mirinok j\u00EE nikarin al\u00EE w\u00EA bikin. Ji bo ku tariya \u015Fev\u00EA l\u00EAger\u00EEna w\u00EA qut neke ji agir\u00EA sor \u00EA kratera \u00C7iyay\u00EA Etnay\u00EA du dar\u00EAn qaj\u00EA p\u00EA dixe. Ji hing\u00EE ve ne st\u00EAra berbang\u00EA ne j\u00EE ya \u00EAvar\u00EA d\u00EEtine ku b\u00EAhna xwe vedide. L\u00EA bereday\u00EE digere li c\u00EEhan\u00EA. Di dawiy\u00EA de Demeter di\u00E7e Sic\u00EElyay\u00EA ku ke\u00E7a w\u00EA daw\u00EEn li wir hatib\u00FB d\u00EEtin. B\u00EAy\u00EE ku bizanibe k\u00EE s\u00FBcdar e her kes\u00EE ceza dike. Ger kesek neb\u00EAje ka \u00E7i b\u00FBye ji ke\u00E7a w\u00EA d\u00EA diyariy\u00EAn xwe y\u00EAn ku jiyan\u00EA didin ji wan bist\u00EEne. Kotanan di\u015Fik\u00EEne, gayan \u00FB xwediy\u00EAn wan dikuje. Emir dike c\u00EEhan\u00EA de ku tov\u00EAn di ax\u00EA de ve\u015Fart\u00EE ziwa bike \u00FB wan kurm\u00EE bike. Axa ku bi bereket\u00EA navdar e h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE \u015Forax dibe. Pa\u015F\u00EA bay\u00EAn tund bi xwe re tofan\u00EAn baran\u00EA t\u00EEnin. Teyr\u00EAn \u00E7avbir\u00E7\u00EE garis\u00EAn ku di lasikan de ter mane xelas dikin, dixwin. Xwedawenda mezin di\u00E7e der\u00EAn dinyay\u00EA y\u00EAn din \u00FB ji tev mirovahiy\u00EA re ziwah\u00EE, per\u00EE\u015Fan\u00EE \u00FB xelay\u00EA t\u00EEne. Pa\u015F\u00EA xwedawenda mezin bi me\u015Faley\u00EAn xwe y\u00EAn ku h\u00EEn j\u00EE p\u00EAket\u00EE ne di\u00E7e cem Helios\u00EA ku hem xwedayan hem mirovan hem j\u00EE tav\u00EA tema\u015Fe dike. Demeter j\u00EA re wiha dib\u00EAje:\u201D min q\u00EAr\u00EEna ke\u00E7a xwe kir, m\u00EEna ku b\u00EAy\u00EE dil\u00EA w\u00EA hinek w\u00EA birev\u00EEnin diq\u00EAriya. D\u00EEsa j\u00EE nizanim ka \u00E7i b\u00FBye j\u00EA, ji ber ku erebeya te, te ser erd\u00EAn \u00E7and\u00EE \u00FB deryay\u00EAn bi lez diherikin diger\u00EEne div\u00EA te d\u00EEtibe ku k\u00EE ke\u00E7a min revandiye. \u201D M\u00EEr Helios wiha bersiva van peyvan dide:\u201D ji ber ku ez bi hal\u00EA te y\u00EA bikerb xemg\u00EEn dibim ez \u00EA ji te re rastiy\u00EA bib\u00EAjim. Ewrciv\u00EEn Zeus bo ku bibe keyban\u00FBya w\u00EE al\u00EEkariya Hades kir \u00FB Persephone da revandin. Min q\u00EAr\u00EEniya w\u00EA ya dema revandin\u00EA kir. D\u00EEsa j\u00EE ji ber ku biray\u00EA te m\u00EEr\u00EA miriyan xwediy\u00EA m\u00EEr\u00EEtiyeke mezin e, ev \u00EA zewaceke ba\u015F bibe. H\u00EArsa xwe bibirre \u00FB jana xwe k\u00EAm bike. \u201D W\u00EA dem\u00EA dil\u00EA Demeter bi h\u00EArs \u00FB janake k\u00FBrtir t\u00EA dagirtin. Demeter biryara xwe dide ku Ol\u00EEmposiyan bi ku\u015Ftina tev mirovan ceza bike. Ji vir p\u00EA ve mirov \u00EAd\u00EE xwedayan bi qurban \u00FB diyariy\u00EAn b\u00EApayan r\u00FBmetdar nakin. \u00DB Hades\u00EA erjeng \u00EA xwediy\u00EA pirrtir miriyan bibe bo r\u00FBmetdarkirin\u00EA. Zeus ji v\u00EA niyeta w\u00EA tirsiya \u00FB Iris\u00EA p\u00EA-ba di\u015F\u00EEne pey Demeter ku vegere Ol\u00EEmpos. Ji ber ku Demeter bi ya w\u00EE nake. Zeus yeko yeko xweday\u00EAn Ol\u00EEmpos\u00EA y\u00EAn din j\u00EE di\u015F\u00EEne pey. L\u00EA heta kes\u00EA daw\u00EEn Demeter bi ya w\u00EE nake. Demeter ji xweday\u00EA daw\u00EEn \u00EA ku hatiye pey re wiha dib\u00EAje. \u201Dbib\u00EAje Zeus ku ez \u00EA ji bo peyv\u00EEn\u00EA werim Ol\u00EEmposa b\u00EAhnxwe\u015F l\u00EA heta ke\u00E7a xwe ya xwe\u015Fik neb\u00EEnim, nah\u00EAlim li ser r\u00FBy\u00EA dinyay\u00EA tovek\u00EE ten\u00EA j\u00EE \u015F\u00EEn bibe. \u201D Dema Demeter di\u00E7e cem Zeus wiha j\u00EA re dib\u00EAje:\u201D bav\u00EA mirov \u00FB xwedayan ez hatime bo ke\u00E7a me ya xwe\u015Fik lava bikim. Ger haya te ji min nebe j\u00EE ez bawer im ku tu ji Persephone hez dik\u00EE. Tu dizan\u00EE ku \u00E7awa ji ronahiya roj\u00EA, ken, deng\u00EA \u015Fadiy\u00EA \u00FB b\u00EAhna kul\u00EElkan hez dike. \u00C7awa tu dikar\u00EE bixwaz\u00EE ku keseke wiha ji jiyan\u00EA hez dike bibe keyban\u00FBya welat\u00EA tar\u00EE \u00FB bisaw \u00EA mirin\u00EA. B\u00EAje Hades de ku w\u00EA serbest bike. \u201C Zeus:\u201Drast e Demeter hez \u00FB end\u00EE\u015Fey\u00EAn te y\u00EAn ji bo ke\u00E7a me bi min re j\u00EE hene. L\u00EA d\u00EEsa j\u00EE bizane ku Hades ji ber ev\u00EEndariya xwe ke\u00E7a me revand ew xwedayek\u00EE bi qas\u00EE min mezin e. Ten\u00EA di pe\u015Fk\u00EA de ji bo min m\u00EEr\u00EEtiya as\u00EEmanan ji bo w\u00EE j\u00EE m\u00EEr\u00EEtiya bin erd\u00EA derket. Ger h\u00EAz \u00FB heza biray\u00EA me h\u00EArsa te naqed\u00EEne w\u00EA dem\u00EA ez \u00EA bib\u00EAjim Hades de ku Persephoney\u00EA berbide. L\u00EA ten\u00EA ger Persephone ti\u015Ftek li m\u00EEr\u00EEtiya miriyan nexwaribe dikare vegere m\u00EEr\u00EEtiya ronahiy\u00EA. Ger xwarina miriyan xwaribe, d\u00EA mahk\u00FBm\u00EE m\u00EEr\u00EEtiya bisaw bibe. \u201D Demeter van peyvan wiha dibersiv\u00EEne:\u201D ez d\u00EA Persephone li wan m\u00EArg\u00EAn ku ji wan hez dike bib\u00EEnim, heta w\u00EA dem\u00EA c\u00EEhan \u00EA b\u00EAjiyan \u00FB ziwa bim\u00EEne. \u201D Pi\u015Ft\u00EE ku Demeter di\u00E7e Zeus agahber\u00EA xwe Hermes di\u015F\u00EEne m\u00EEr\u00EEtiya tar\u00EE de ku emir bide Hades bo serbest berdana Persephone. Hermes ji Hades re wiha dib\u00EAje:\u201D Hades ap\u00EA dilovan, m\u00EEr\u00EA miriyan, bav\u00EA min ez \u015Fandim ji bo ku Persephone bibim cem diya w\u00EA. Ji ber ku xwedawenda mezin tev kaniy\u00EAn xwarin\u00EA tune kirine \u00FB dixwaze xwedayan bi ku\u015Ftina tev mirovan ceza bike. \u201D Hades bi van peyvan bi xedar\u00EE dikene. Ji Persephone re dib\u00EAje;\u201D ji bo tu diya xwe ya cilre\u015F bib\u00EEn\u00EE bi Hermes re bi\u00E7e, l\u00EA div\u00EA tu ji dil bizan\u00EE ku ez j\u00EE ji te hez dikim \u00FB dixwazim bi min re li vir bim\u00EEn\u00EE. Min bi ba\u015F\u00EE yad bike, ji ber ku ez \u00EA m\u00EArek\u00EE ba\u015F bim bo te. Ji b\u00EEr neke ku ez j\u00EE biray\u00EA Zeus im \u00FB m\u00EEr\u00EEtiya min j\u00EE pirr mezin e. Dema tu li vir b\u00EE her ti\u015Ft\u00EA j\u00EEndar \u00FB bilebat tu y\u00EA bi r\u00EA ve bib\u00EE. Ez \u00EA bikim ku di nav xweday\u00EAn mezin de tu xwedawenda r\u00FBmetdartir\u00EEn b\u00EE. \u00CAn ku maf\u00EA te nedin te \u00FB te neheb\u00EEnin ez \u00EA bi erjengiya xwe ya mezintir\u00EEn ceza bikim. \u201D Dema Persephone van peyvan ji m\u00EAr\u00EA xwe dibih\u00EEze dil\u015Fad dibe. Dema li erebeya Hermes siwar dibe, ji bo ku heta dawiy\u00EA li ser r\u00FBy\u00EA erd\u00EA nem\u00EEne Hades lipek hinara m\u00EEna hinguv dide Persephone de ku bixwe, Persephone b\u00EA hay \u00FB b\u00EA agah lipa hinar\u00EA dixwe. Pa\u015F\u00EE Hermes Persephone dibe cem diya w\u00EA. Dema Demeter ke\u00E7a xwe ya xo\u015Few\u00EEst dib\u00EEne w\u00EA hemb\u00EAz dike \u00FB bi lez j\u00EA pirs dike:\u201Dke\u00E7a min rast\u00EE bib\u00EAje, te li m\u00EEr\u00EEtiya tar\u00EE ya Hades tu ti\u015Ft xwar. Ger te tu ti\u015Ft nexwarib\u00EE tu dikar\u00EE bi min re li c\u00EEhana ron\u00EE bij\u00EE. Ger te xwarib\u00EE div\u00EA tu veger\u00EE cem m\u00EAre xwe y\u00EA li welat\u00EA tar\u00EE. \u201D Persephone bi \u00E7av\u00EAn \u015Fil bersiv dide:\u201D dema ku Hermes hate pey min m\u00EAr\u00EA min lipek hinara \u015F\u00EEr\u00EEn da min, ji ber ku ez bir\u00E7\u00EE b\u00FBm min ew xwar. Ji encam\u00EAn w\u00EA b\u00EAagah b\u00FBm. \u201D Dema Demeter fam dike ku bihevreb\u00FBna w\u00EA \u00FB ke\u00E7a w\u00EA kin e \u00E7av\u00EAn w\u00EA ji rondikan tij\u00EE dibe. Dema Demeter dib\u00EEne ku diya w\u00EA Rhea ber p\u00EA t\u00EA \u015Fad dibe. Diya xwedayan bi dilovan\u00EE ke\u00E7 \u00FB neviya xwe hemb\u00EAz dike. Dib\u00EAje:\u201D were ke\u00E7a min y\u00EA ku dikare bi \u015Fadiy\u00EA bij\u00EE div\u00EA bikaribe bi janan re j\u00EE bij\u00EE. Min ji biray\u00EA te Zeus xeber\u00EAn ba\u015F an\u00EEn ji bo te. Xweday\u00EAn mezin dixwazin ku tu veger\u00EE malbata mezin a Ol\u00EEmpos\u00EA. Persephone d\u00EA ten\u00EA \u00E7ariyeka sal\u00EA li m\u00EEr\u00EEtiya tar\u00EE ya Hades bim\u00EEne. Her sal bi hatina bihar\u00EA re, bi veb\u00FBna kul\u00EElk\u00EAn b\u00EAhndar re Persephone d\u00EA b\u00EA cem te, heta dema \u00E7in\u00EEna \u00E7andin\u00EA d\u00EA bi te re be. H\u00EArsa xwe ya li hember\u00EE Zeus biqed\u00EEne. Bi ke\u00E7a xwe re ta\u2019ma jiyana j\u00EEndar bist\u00EEne, bila ax ber\u00EAn xwe y\u00EAn ji bo dom\u00EEna jiyana mirovan p\u00EAw\u00EEst in d\u00EEsa bide. \u201D Dema Demeter peyv\u00EAn diya xwe dibih\u00EEze di nav rondik\u00EAn \u00E7av\u00EAn xwe de dibi\u015Fire. Tev\u00EE her ti\u015Ft\u00EE d\u00EA bi ke\u00E7a xwe re be. D\u00EA bikaribe bi van veqet\u00EEn\u00EAn. D\u00EEsa bereketa ax\u00EA didiy\u00EA. Pa\u015F\u00EA her du xwedawend tev\u00EE nemir\u00EAn \u00C7iyay\u00EA Ol\u00EEmpos\u00EA dibin. Bi v\u00EE away\u00EE pergala demsalan cardin t\u00EA saz kirin. Her sal pi\u015Ft\u00EE dema \u00E7in\u00EEna \u00E7andiniyan Persephone ji bo demsal\u00EAn zivistan\u00EA di\u00E7e cem m\u00EAr\u00EA xwe Hades. Dema Helios c\u00EEhan cardin bi germahiya tav\u00EA hemb\u00EAz kir Demeter d\u00EA bib\u00EEne ku Persephone ber p\u00EA t\u00EA \u00FB d\u00EA w\u00EA hemb\u00EAz bike. Demeter d\u00EA cardin bi \u00E7o\u015Feke b\u00EApayan kul\u00EElk, tov \u00FB f\u00EAkiyan j\u00EEndar bike. Her car d\u00EA mirovan bi diyariy\u00EAn xwe y\u00EAn ku jiyan\u00EA didin \u015Fad bike. Pa\u015F\u00EE mirov\u00EAn li m\u00EArg\u00EAn germ \u00EAn xwe\u015F ke\u00E7 \u00FB dayik\u00EA bi hev re \u015Fad bib\u00EEnin. Jin\u00EAn cotyaran d\u00EA di \u015F\u00EEv\u00EA de her \u00EAvar s\u00EAniyeke z\u00EAde deynin ser sifrey\u00EA, heye ku Demetera dilovan biba m\u00EAvan li wan."@ku . "\"Bi Ten\u00EA\" alb\u00FBma 5'em\u00EEn y\u00EA Abbas Ahmed e. 25 Gulana 2007'an derket. Di \"Bi Ten\u00EA\" form\u00EAn rock,folk-rock \u00FB soft rock z\u00EAdetir derdikevin p\u00EA\u015F. Alb\u00FBm bi saundeke ba\u015F hatiye tomar kirin \u00FB bi profesyonel\u00EE hatiye aranje kirin. Di alb\u00FBm\u00EA de bi giran\u00EE ensturman\u00EAn wek g\u00EEtara elektro,g\u00EEtar\u00EAn bass, keyboard, synthesizer, saksafon, trompet \u00FB dahol (bi avayek\u00EE soft) hatine bikarnan\u00EEn. P iraniya muz\u00EEk \u00FB gotin\u00EAn stranan a\u00EEd\u00EA Abbas Ahmed\u00EA ye. Di alb\u00FBm\u00EA de muz\u00EEkjen\u00EAn wek Jochen Daniel, Heval Haco, Haco Haco, Gerd Bracht, Gereon Homan, Matthias Rethman, Andreas Schleicher, Richard Bracht, Rainer, Her\u00EAm, Ako \u0130nayat, Dilovan, Kathrin Mander, Gulnaz Haco c\u00EEh girtine. Piran\u00EEya wan navan di alb\u00FBm\u00EAn ber\u00EA ya Abbas Ahmed de j\u00EE c\u00EEh digrin."@ku . "W\u00EAne:Western Europe map. svg Ewropaya Rojava weke ku ji aliy\u00EA Civaka National Geographic ve hatiye p\u00EAnaskirin. Ewropaya Rojava z\u00EAdetir wek\u00EE zaravek\u00EA di syaseta cihnask\u00EE anko ceopol\u00EEt\u00EEk\u00EA da li dema \u015Eer\u00EA Sar peyda b\u00FB. Ev zarav wan welatan bi e\u015Fkiray\u00EE ji aliy\u00EA siyas\u00EE, abor\u00EE ve ji welat\u00EAn Ewropaya Rojhilat cida dikit. Tux\u00EEb\u00EAn Ewropya Rojava bi e\u015Fkiray\u00EE wan welatan vedigirit ko li dema \u015Eer\u00EA C\u00EEhaniy\u00EA Duy\u00EA \u00FB \u015Eer\u00EA Sar nekevtin bin dest\u00EA Yek\u00EEtiya Komar\u00EAn Sosyal\u00EEst\u00EE y\u00EAn \u015E\u00EAwirdar, aboriya wan aboriyeka sermayedarane b\u00FB. Hindek welat\u00EAn p\u00EE\u015Fesaz y\u00EAn ko li dema \u015Eer\u00EA C\u00EEhaniy\u00EA Duy\u00EA an j\u00EE li dema \u015Eer\u00EA Sar b\u00EAal\u00EEb\u00FBna xwe parast b\u00FB ji aliy\u00EA zaravenasiy\u00EA ve nakevin nav r\u00EAza welat\u00EAn Ewropaya Rojhilat, bila ji aliy\u00EA cihnasiy\u00EA (cografiy\u00EA) ve j\u00EE li rojavaya Ewropay\u00EA bin. Welat\u00EAn ko bi awayek\u00EA rast\u00FBrast bi v\u00EE zarav\u00EE p\u00EAnas dibin ew welat in ko s\u00EEstema siyas\u00EE ya wan li ser bingeh\u00EA l\u00EEberal\u00EEzm \u00FB aboriya s\u00FBka azad hatiye avakirn."@ku . "Amelie ango Audrey Tautou, bi \u00E7av\u00EAn xwe y\u00EAn mezin y\u00EAn wek xezalan \u00FB bi por\u00EA xwe ya kin bala hem\u00FB mirov\u00EAn ku ji f\u00EElma Amelie hesteke c\u00FBda vergirit b\u00FBn xisti b\u00FB bin tes\u00EEra xwe. Audrey Tautou di kariyera xwe 12 sal\u00EA de 29 proje p\u00EAk an\u00EE. Bi r\u00EAze f\u00EElm\u00EAn televizyonan destp\u00EA kir. 'Venus Beauty Institute' yekem f\u00EElma w\u00EE b\u00FB. Em 2001'an de bi 'Am\u00E9lie', w\u00EA naskirin. Amelie her \u00E7iqas di cara p\u00EA\u015F\u00EE de wek f\u00EElmeke ji r\u00EAze bo hinek kesan xuya b\u00FB be j\u00EE, Amelie 8 milyon dolar g\u00EE\u015Fe p\u00EAk an\u00EE. Audrey Tautou bi Amelie navdar b\u00FB. Bi avayek\u00EE germ jiyaneke cih\u00EAreng \u00FB bextewar \u00EEspat da ku di her rew\u015Fe de jiyaneke cuda mimkun e. Pi\u015Ftre di f\u00EElm\u00EAn 'Dirty Pretty Things' \u00FB \"Dergistiya Winda\" de c\u00EEh girt. Audrey Tautou f\u00EElm\u00EAn xwe her tim bi ziman\u00EA Frens\u00EE ki\u015Fand. Ew ji Frensay\u00EA ye. Gelek tekl\u00EEf\u00EAn ji Holywood ji w\u00EE re hatin. L\u00EA ew qeb\u00FBl nekir. Audrey Tautou digot \"Ez Frensizim, ez\u00EA ji bingeh\u00EA xwe veneqetim \u00FB ez\u00EA f\u00EElm\u00EAn \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE nek\u015F\u00EEnim. Ez\u00EA li Par\u00EEs\u00EA me ez\u00EA ne\u00E7im Los angelas\" Bel\u00EA \u00EEst\u00EEsnayek heb\u00FB. Audrey Tautou li gel Tom Hanks 2006'an de pirt\u00FBka f\u00EElm\u00EA \u201CKoda Da V\u00EEnc\u00EE\u201D ku Dan Brown bi nav\u00EA \u201CKoda Da V\u00EEnc\u00EE\u201D ku rekora firotin\u00EA bi dest xisitib\u00FB \u00FB bi neraz\u00EEb\u00FBna Vat\u00EEkan\u00EA hatib\u00FB rojev\u00EA ji al\u00EEy\u00EA derh\u00EAner Ron Howard ve wek f\u00EElm\u00EA s\u00EEnemay\u00EA hat ki\u015Fandin de yek ji rola sereke l\u00EEst. Bi \u201CKoda Da V\u00EEnc\u00EE\u201D navdariya w\u00EE hineke din z\u00EAde b\u00FB. Her\u00EE daw\u00EE f\u00EElma w\u00EE ya daw\u00EE \"N\u00EA\u00E7\u00EErvana Dewlemendan\" (Hors De Prix) kete v\u00EEzyon\u00EA. Di v\u00EA f\u00EElm\u00EA de rola jineke ku zilam\u00EAn dewlemd dixap\u00EEne dileyze. F\u00EElm mirov\u00EAn ku serdema modern wana dejenere kir\u00FBye ku ten\u00EA gir\u00EAday\u00EE pere dij\u00EEn rexne dike. Her wiha Audrey Tautou di f\u00EElmeke bi nav\u00EA ku produksiyona 2007 e 'Ensemble, C'est Tout' de j\u00EE c\u00EEh digre. Ensemble, C'est Tout' f\u00EElmeke klas\u00EEk a Komediya romant\u00EEk a Frens\u00EE ye. F\u00EElm h\u00EA nehatiye qedandin. Audrey Tautou her\u00EE pirr Victor Hugo, Oscar Wilde \u00FB Paul Auster hez dike. Audrey Tautou ya 31 sal\u00EE di p\u00EA\u015Faroj\u00EA de w\u00EA \u00E7i bibe ne diyar e l\u00EA niha yek ji listikvana her\u00EE gir\u00EEng ya s\u00EEnemaya Ewr\u00FBp\u00EE ye."@ku . "Marion Cotillard, 1975'an li Par\u00EEs\u00EA ji dayik b\u00FBye. Ji ber ku d\u00EA \u00FB baw\u00EA w\u00EA \u015Fanoger b\u00FBn di bi\u00E7\u00FBktiya xwe de derket ser d\u00EEkan. Bi pi\u015Ftgiriya malbata xwedi 16 saliya xwe de yekem filma xwe bi nav\u00EA Story of a Boy Who Wanted to Be Kissed/\u00C7\u00EEroka Zarokek\u00EE ku Dixwaze Were Ma\u00E7 kirin ku derh\u00EAner\u00EA w\u00EE Philippe Harel b\u00FB ki\u015Fand. Pi\u015Ftre fr\u00EAza film\u00EAn \"Taks\u00EE (f\u00EElm) Taks\u00EE\", \"Les Jolies Choses/Ti\u015Ft\u00EAn \u015E\u00EAr\u00EEn\" (2002) \u00FB bi \"Dergistiya Winda\" (2005) listivaniya xwe \u00EEspat kir \u00FB \u00E7end xelatan j\u00EE vergirt.."@ku . "Li ezmana hezkirin, nav\u00EA alb\u00FBma \u015E\u00EAxo ya n\u00FB ye. Aranjor\u00EAn w\u00EA j\u00EE \u015E\u00EAxo, Soner Akalin \u00FB Ozan Emrah Aksoy in. Alb\u00FBm ji yanzdeh kilaman p\u00EAkhat\u00EEye, ji wan \u00E7ar klam\u00EAn w\u00EE Tirk\u00EE, y\u00EAn din j\u00EE Kurd\u00EE ne. Di v\u00EA alb\u00FBm\u00EA da j\u00EE \u015E\u00EAxo, wek m\u00EEna alb\u00FBm\u00EAn xwe y\u00EAn ber\u00EA c\u00EEh daye \u00E7ar \u015Fi\u00EAr\u00EA mamostay\u00EA Cegerxwin. Ew \u015Fi\u00EAr j\u00EE \"\u015E\u00EAr\u00EEn\u00EA\", \"Nizanim\", \"Xebur\" \u00FB \"\u015Eore\u015F\" in. Ji y\u00EAn Tirk\u00EE j\u00EE kilamek ji A\u015Fiq Melul\u00EE girt\u00EEye \u00FB nav\u00EA w\u00EA j\u00EE \"Ne Mutlu\" ye. Gotin\u00EAn kilam\u00EAn din \u00FB muzik\u00EAn hem\u00FB klaman y\u00EAn \u015E\u00EAxo bi xwe ne. Ji hem\u00FB kilaman ya yekem\u00EEn, ya ku nav\u00EA xwe daye alb\u00FBm\u00EA \"Li ezmanan hezkirin\" bala mirovan dik\u015F\u00EEne. Dema ku min alb\u00FBm d\u00EEt \u00FB nav\u00EA w\u00EE xwend ji xwe ji xwe ra got: \u00C7ima, li ezmana hezkirin, gelo j\u00EAr t\u00EAra \u015E\u00EAxo nake ku ji bo hezkirin\u00EA di\u00E7e ezmana. L\u00EA king\u00EA ku min pirs\u00EAn w\u00EE klam\u00EA xwend, h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE \u015E\u00EAxo f\u00EAm kir ku w\u00EE \u00E7ima nav\u00EA album\u00EA wusa l\u00EAkir\u00EEye. Hezkirina ku \u015E\u00EAxo di v\u00EA \u015Fi\u00EAr\u00EA da tar\u00EEf dike \u00FB t\u00EEne ziman, bi rast\u00EE ew li r\u00FB din\u00EA ne mimkune ku mirov j\u00EA tam bike. Gor\u00EE \u015E\u00EAxo sebeb\u00EA w\u00EA \u00E7\u00EEye, ez nizanim. L\u00EA gor\u00EE raya xwe dikarim b\u00EAjim; ji dirut\u00EE \u00FB dijminat\u00EEya mirovan, t\u00EAk\u00EEl\u00EEy\u00EAn mirovat\u00EEy\u00EA j\u00EE roj bi roj qir\u00EAj dibe. Ev t\u00EAkil\u00EEy\u00EAn qir\u00EAj j\u00EE, ji bo j\u00EEyenek b\u00EA hezkirin, bi ser\u00EA xwe ten\u00EA bes in. Ji ber v\u00EA yek\u00EA j\u00EE \u015E\u00EAxo, bi kilam \u00FB stran\u00EAn xwe, bi melod\u00EEy\u00EAn xwe banga j\u00EEyanek nu, j\u00EEyana ku li ser h\u00EEm\u00EA hezkirin \u00FB mirovat\u00EEy\u00EA bilind dibe, dike \u00FB wuha dib\u00EA je: \" bira hezkirin ji dil be hezkirin bira ji dil be m\u00EEna kevir \u00FB daran puc nebe ax \u00FB ava j\u00EEyan\u00EA be m\u00EEna kulilkan rengareng be ji berf \u00FB baran\u00EA paktir be ji h\u00EEv \u00FB roj\u00EA ronah\u00EEtir be bi e\u015Fqa mirovat\u00EEy\u00EA be bi nav\u00EA Xwed\u00EA jorin be B\u00EEr \u00FB bawer\u00EEya te be...\""@ku . "\"Barana \u015Eev\u00EA\" alb\u00FBma 4'em\u00EEn y\u00EA X\u00EAro Abbas e. Di alb\u00FBma \"Barana \u015Eev\u00EA\" ji 11 stranan p\u00EAk t\u00EA. Stran\u00EAn di alb\u00FBm\u00EA de ewin; 1. Barana \u015Fev\u00EA, 2. H\u00EAv\u00EE Ev\u00EEn, 3. B\u00FBk\u00EA, 4. Mar\u015Fa Ev\u00EEn\u00EA, 5. Welat, 6. Dil Bide Min, 7. Nar\u00EA, 8. Zor e, 9. B\u00FBr\u00EE B\u00FBr\u00EE, 10. Kez\u00EEzer\u00EA, 11. Tu X\u00EAro Abbas di alb\u00FBma \"Barana \u015Eev\u00EA\" de hewl daye x\u00EEtab\u00EE her du girsey\u00EAn ku muz\u00EEka gel\u00EAr\u00EE \u00FB him j\u00EE m\u00FBz\u00EEka hemdem guhdari dikin bike. X\u00EAro Abbas xwed\u00EE dengek\u00EE ba\u015F \u00FB bilind e \u00FB hunermendeke berhemd\u00EAr e,l\u00EA di \"Barana \u015Eev\u00EA\" de asta xwe ya m\u00FBz\u00EEkal\u00EE pir z\u00EAde nexistiye p\u00EA\u015F. C\u00FBday\u00EE \u00FB cih\u00EAreng\u00EEya alb\u00FBma \"Westiya B\u00FB\" di \"Barana \u015Eev\u00EA\" de n\u00EEne. Wek dewamake alb\u00FBma w\u00EE ya \"Ax\u00EEn\" e. Strana \"Barana \u015Eev\u00EA\" straneke Hek\u00EEm Sefkan e. Hek\u00EEm Sefkan heman stran\u00EA di alb\u00FBma xwe ya \"Stran\u00EAn Qedexe\" de goti b\u00FB. Kom\u00EAn kemanan bi st\u00EEla rojavah\u00EE,motif\u00EAn rock strana \"Barana \u015Eev\u00EA\" bi temam\u00EE kiriye staneke cuda. Her wiha strana Kez\u00EEzer j\u00EE strana Abbas Ahmed e ku v\u00EA stran j\u00EE di alb\u00FBma \"M\u00EAvana Xewn\u00EA\"(2003) ya Abbas Ahmed de c\u00EEh girti b\u00FB. Strana \"Mar\u015Fa Ev\u00EEn\u00EA\" straneke bi st\u00EEla rock e. Di\u015Fibe strana \"Nikarim\" ya X\u00EAro Abbas a di alb\u00FBma \"Ax\u00EEn\" de. Strana \"Welat\" bi meqama xwe yek ji balke\u015Ftir\u00EEn ya alb\u00FBma \"Barana \u015Eev\u00EA\" ye. Her wiha strana Nar\u00EA ku bi avay\u00EA pop,hip-hop hatiye amade kirin w\u00EA bala gelekan bik\u015F\u00EEne. \"Barana \u015Eev\u00EA\" ji Kom M\u00FBz\u00EEk\u00EA ve hatiye derxistin."@ku . "Berhevkara xebat\u00EAn \u00E7and\u00EE y\u00EAn devk\u00EE Bes\u00EA Aslan xebata xwe ya \u00E7ar salan di kit\u00EAb-cd\u2019yek\u00EA de civand ser hev. Xebata ku ji stran-kilam\u00EAn kurd\u00EE y\u00EAn Elbistan-Mera\u015F\u00EA p\u00EAk hatiye, ve bi nav\u00EA \u2018Xema \u00C7el Meqam\u00EE\u2019 (Kirk Makamlik Efkar) tevl\u00CE ar\u015F\u00EEva muz\u00EEka Kurd\u00EE b\u00FB. \u2018Xema \u00C7el Meqam\u00EE\u2019 ji stran-kilam\u00EAn ev\u00EEn\u00EE,hesret \u00FB bedewiy\u00EA p\u00EAk hatine. Tevahiya kilam\u00EAn berhevkir\u00EE, ji dorh\u00EAla gund\u00EAn elew\u00EE y\u00EAn Elbistan\u00EA hatine berhevkirin. Berhevkar bixwe j\u00EE kurdeka kurmanc\u00EEax\u00EAv a elew\u00EE ye. Kilam\u00EAn ku di berhema diyarkir\u00EE de cih digirin ev in; Delal, B\u00FBk\u00EA, \u00C7ov\u00EA te na, Zozan, Ke\u00E7ik \u00FB lawik, Qadire yar, Dem, \u015E\u00EEn, Salo \u00FB Gaj\u00EA Gulamor, Haydar, Nenn\u00EE \u00FB Boran. Aslan berhema daba\u015Fa gotin\u00EA diyar\u00EE bo tevahiya deng\u00EAn qed\u00EEm \u00FB hunermend Mihemed \u015E\u00EAxo kiriye. Taybetmendiyeke gir\u00EEng a berhem\u00EA ev e ku devoka kurmanc\u00EE ya Mera\u015F-Elbistan\u00EA b\u00EAy\u00EE ku destkar\u00EE b\u00EA kirin hatiye parastin. Bi \u00E7i away\u00EE hatibe gotin wisa j\u00EE tekst\u00EAn kilaman hatine niv\u00EEsandin. Bo nim\u00FBne di kilama \u2018\u015E\u00EEn\u2019\u00EA de \u00E7\u00EAjeke xwe\u015F a v\u00EA devok\u00EA xwe dide der: \u2018\u00C7ox\u00EA ki Hasan war b\u00FBy\u00EE K\u00EE doka xa ra\u015F hi\u015Fk kir\u00EE \u015Eawek\u00EA \u00E7\u00FBy\u00EEye ser mazalon K\u00EE sar\u00EA xa don\u00EE Ki la mi garyoy\u00EE Ka d\u00EEm Ka on\u00EEm Ka lo bar der\u00EE dowastyom Ki candarman da go ki Ba\u015F\u0131n sa\u011Folsun, ba\u015F\u0131n sa\u011Folsun Mi nizan\u00EE ki Hasan mir\u00EE ye Ki on\u00EEn roy\u00EE min don Ki min birin Ka \u00E7\u00FBm ki \u00EE romad\u00EE ya Ki doka xa kor b\u00FBy\u00EE ya\u2019 Di xebata xwe ya \u00E7ar salan de Bes\u00EA Aslan; bi gelek r\u00FBspiy\u00EAn her\u00EAm\u00EA, kilamb\u00EAj, kes\u00EAn navsere \u00FB p\u00EEr\u00EAn (dede) \u00E7anda elewitiy\u00EA re got\u00FBb\u00EAj\u00EAn r\u00FBbir\u00FB kiriye, deng\u00EAn wan tomar kiriye \u00FB wan ki\u015Fandiye kameray\u00EA. Al Dede, Tuccar\u00EE, Huseyin Karaman, Esme Gul, Mustafa Durmaz, Salman Aslan (Bav\u00EA berhevkar), Al\u00EE Ta\u015Far, \u0130v\u00EA D\u00F6ne, \u0130brah\u00EEm Gul \u00FB Zogre Bakir \u00E7end nav in ji \u00E7avkaniy\u00EAn bevhevkara ciwan. Di berhem\u00EA de niv\u00EEsareke li ser kilam\u00EAn elewiy\u00EAn Elbistan-Mera\u015F\u00EA heye. Niv\u00EEsar bi 5 zimanan e; Kurd\u00EE (kurmanc\u00EE), Tirk\u00EE, Alman\u00EE, \u00CEngil\u00EEz\u00EE \u00FB Frans\u00EE."@ku . "Genc\u00EE P\u00EEr alb\u00FBma \u015Fe\u015Fem\u00EEn y\u00EA Zakaria ye. Di alb\u00FBma daw\u00EEn ya Zakaria de 12 stran c\u00EEh digirn ku nav\u00EAn stranan ewin; 01. Direng hat\u00EE 02. Gull\u00E9 03. K\u00EEj\u00E9 nekey 04. Min tu nav\u00E9 05. Genc\u00EE pir 06. Tom dew\u00E9 07. Car\u00E9 dil dedey 08. Roj\u00EE bextim 09. Bo min be 10. Derd\u00E9 te 11. \u00EE\u015Fqit 12. \u00C7on dilit d\u00E9 \u015E\u00EAwaza alb\u00FBm\u00EA wek alb\u00FBm\u00EAn ber\u00EA ya Zakaria n\u00EAz\u00EE senteza pop \u00FB erebesk e. V\u00EEdeokl\u00EEpa yekem a alb\u00FBm\u00EA bo strana \"Gull\u00EA\" li Stenbol\u00EA u Kapadokiaye hat\u00CEye ki\u015Fandin. T\u00EA pay\u00EEn ku Zakaria wek alb\u00FBm\u00EAn xwe y\u00EAn ber\u00EA bi v\u00EA alb\u00FBma xwe j\u00EE bazara m\u00FBz\u00EEka Kurd\u00EE bih\u00EAj\u00EEne. Wek t\u00EA zan\u00EEn Zakaria ji bajar\u00EA Kurdistana azad a Hewl\u00EAr ji dayik b\u00FBye. Bi taybet\u00EE li Kurdistana azad bandora m\u00FBz\u00EEka tirk\u00EE ya hunermend\u00EAn esl-kurd ku esl\u00EAn xwe \u00EEnkar dikin wek \u00CEbrah\u00EEm Tatlises, K\u00FC\u00E7\u00FCk Emrah \u00FB hwd bi saya Zakaria hate \u015Fikandin \u00FB gelek Kurd bi navber\u00EEya muz\u00EEka Zakaria vegeriyan muz\u00EEka Kurd\u00EE \u00FB dev ji muz\u00EEka tirk\u00EE berdan. Her wiha alb\u00FBma Zakaria y\u00EA bi nav\u00EA \"T\u00EAl\u00EEnaz\" li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA j\u00EE hate belav kirin \u00FB \"T\u00EAl\u00EEnaz\" 2004'an di nava alb\u00FBm\u00EAn Kurd\u00EE de b\u00FB alb\u00FBma yek ji her\u00EE z\u00EAde hate firotin."@ku . "Ol\u00EEgar\u015F\u00EE coreyek\u00EA desthilata siyas\u00EE ye ko t\u00EAda \u00E7end kesek anko komeka mirov\u00EAn bijare ko bi zeng\u00EEniya xwe, malbata xwe an j\u00EE h\u00EAza le\u015Fkir\u00EE dih\u00EAn veniyas\u00EEn desthilatdar in. Ev peyv di ziman\u00EA Yewnan\u00EE da ji \u1F40\u03BB\u03AF\u03B3\u03BF\u03BD \"ol\u00EEgon\" bi ramana k\u00EAm an hindik \u00FB \u1F04\u03C1\u03C7\u03C9 \"arxo\" bi ramana desthilat\u00EA hatiye."@ku . "Aynur Dogan hunermendeke bi nav \u00FB deng a kurd e. Bi strana xwe ya Ke\u00E7a Kurdan navdar b\u00FB. Du alb\u00FBm\u00EAn w\u00EA y\u00EAn Kurd\u00EE heye. Aynur, sala 1975an li nav\u00E7eya \u00C7em\u00EE\u015Fgezek a ser bi D\u00EArsim\u00EA ji day\u00EEk b\u00FB. Perwerdeyiya baxleme \u00FB muz\u00EEk\u00EA li Stenbol\u00EA li xwendegeha muz\u00EEk\u00EA ya bi nav\u00EA ASM wergirt. Ligel Beg\u00FCm Erdem \u00FB A\u015Fk\u0131n Metiner li ser \u015Fan\u00EA xebit\u00EE. Sala 2002yan albuma w\u00EA ya p\u00EA\u015F\u00EEn \u201CSEY\u0130R\u201D der\u00E7\u00FB. Di album \u00FB konsert\u00EAn muz\u00EEkar\u00EAn weke Metin-Kemal Kahraman, Grup Yorum, L\u00FCtf\u00FC G\u00FCltekin, Anjelika Akbar, Orient Expressions de \u00FB ligel v\u00EA, di f\u00EElm\u00EAn televizyon \u00FB s\u00EEnemay\u00EA de bi deng\u00EA xwe cih girt. Li nav wel\u00EAt \u00FB li dervey\u00EE wel\u00EAt konsert dan bi ziman\u00EAn Kurd\u00EE \u00FB Tirk\u00EE. Albuma w\u00EA ya bi nav\u00EA \u201CKe\u00E7a Kurdan\u201D, sala 2004an ji aliy\u00EA Kalan Muzik\u00EA ve hate we\u015Fandin. Albuma Aynur a bi nav\u00EA \u201CKe\u00E7a Kurdan\u201D stran\u00EAn folklor\u00EEk \u00EAn Kurd\u00EE-Tirk\u00EE \u00FB bestey\u00EAn n\u00FB di nava xwe de vehewandiye ku berhema xebateke n\u00EAz\u00EE salek\u00EA ye \u00FB muz\u00EEkar\u00EAn m\u00EEna Aykut G\u00FCrel, Serdar Ata\u015Fer, Kemal Sahir G\u00FCrel \u00FB Burhan Bayar sazkirin\u00EAn w\u00EA p\u00EAk aniye. Albuma ku gelek muz\u00EEkar\u00EAn pispor t\u00EA de be\u015Fdar b\u00FBne, bi sazkirin\u00EAn xwe y\u00EAn dervey\u00EE adet\u00EA bal ki\u015Fand. Aynur ku navbenda deng\u00EA w\u00EA ba\u015F fireh e, ligel serkeftina xwe ya bilind ku gava stranan \u015Firove dike t\u00EA d\u00EEtin, neway\u00EAn ku bi siru\u015Ft\u00EE dib\u00EAje j\u00EE da xuyakirin ku ev xebateke wisa ye ku mereqdar\u00EAn muz\u00EEk\u00EA y\u00EAn \u201CKe\u00E7a Kurdan\u201D ji ber\u00EA ve t\u00EAkevin j\u00EAr bandora w\u00EA. Derbar\u00EA album\u00EA di \u00E7apemeniya Turkiye \u00FB c\u00EEhan\u00EA de niv\u00EEs\u00EAn giring der\u00E7\u00FBn. Albuma navbor\u00EE b\u00FB yek ji wan albuman ku van sal\u00EAn daw\u00EE di war\u00EA muz\u00EEka Kurd\u00EE de gelek\u00EE t\u00EAn firotin. Ev album b\u00FB berg\u00EA hejmara Sermawez 2004 a kovara Folk Roots\u00EA (fRoots) ku li Br\u00EEtanyay\u00EA t\u00EA we\u015Fandin. Di w\u00EA niv\u00EEsa kovar\u00EA de ku bi sernav\u00EA \u201CKurdeke Li Ser R\u00EA\u201D der\u00E7\u00FB, behsa rabird\u00FBya Aynur \u00FB xebata w\u00EA ya serkeft\u00EE hate kirin. Herwiha, di niv\u00EEsa navbor\u00EE de Aynur li Turkiyey\u00EA bi Sezen Aksu \u00FB Li Yewnanistan\u00EA j\u00EE bi Eleftheria ve hatiye \u015Fibandin \u00FB hatiye destn\u00EE\u015Fankirin ku ew bo hem\u00FB Kurdan stareke giring e. Ligel v\u00EA, li ser berg\u00EA p\u00EAveka rojnameya The London Times (21 Adar 2005) a bi nav\u00EA \u201C\u00C7anda Turkiyey\u00EA \u00FB dewlemendiy\u00EAn w\u00EA\u201D fotograf\u00EA Aynur\u00EA cih girt. Aynura ku bi w\u00EA strana folklor\u00EEk a Kurd\u00EE ku di f\u00EElm\u00EA Yavuz Turgul \u00EA bi nav\u00EA \u201CG\u00F6n\u00FCl Yaras\u0131 (Bir\u00EEna Dil)\u201D de got\u00EE, gih\u00EE\u015Fte girseyeke mezin a hezkiriyan, di f\u00EElmek\u00EE de ku li Turkiyey\u00EA hat\u00EE ki\u015Fandin, yekem car straneke folklor\u00EEk a Kurd\u00EE bi awayek\u00EE rastewxo (rasterast) got. Aynur, di belgef\u00EElm\u00EA Fatih Ak\u0131n \u00EA bi nav\u00EA \u201C\u0130stanbul Hat\u0131ras\u0131 / K\u00F6pr\u00FCy\u00FC Ge\u00E7mek (B\u00EEran\u00EEna Stenbol\u00EA / Derbaskirina Pir\u00EA)\u201D de j\u00EE bi stran\u00EAn xwe be\u015Fdar b\u00FB. Aynur di nava heyva Gulana 2005an de, ligel Nederlands Blazers Ensemble ku yek ji ba\u015Ftir\u00EEn kom\u00EAn am\u00FBr\u00EAn pifek\u00EE y\u00EAn Hollenday\u00EA ye, yek j\u00EA li Belc\u00EEkay\u00EA \u015Fe\u015F konsert li dar xistin \u00FB di van konsertan de ku li bajar\u00EAn cur bi cur \u00EAn Hollenday\u00EA hatin sazkirin, bi elaqeyeke mezin hate p\u00EA\u015Fwaz\u00EEkirin. Aynur T\u00EErmeh (Temm\u00FBz)a sala 2005an be\u015Fdar\u00EE \u201CMihr\u00EEcana Turkiyey\u00EA\u201D b\u00FB ku li Spanyay\u00EA hate lidarxistin \u00FB di v\u00EA mihr\u00EEcan\u00EA de ku Sezen Aksu, Erkan O\u011Fur, Karde\u015F T\u00FCrk\u00FCler, Mercan Dede \u00FB Burhan \u00D6\u00E7al j\u00EE t\u00EA de be\u015Fdar b\u00FBn, s\u00EA konsert p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F kirin. Wek\u00EE din; derbar\u00EA albuma \u201CKe\u00E7a Kurdan\u201D, pi\u015Ft\u00EE belavb\u00FBna album\u00EA bi 15 mehan, ji ber strana bi nav\u00EA \u201CKe\u00E7a Kurdan\u201D, ji aliy\u00EA Dadgeriya C\u00EEgir a 6. Dadgeha Sezaya Giran a Diyarbekir\u00EA ve biryara berhevkirina w\u00EA hate day\u00EEn bi hinceta \u201Cdabe\u015Fkeriy\u00EA \u00FB handana jinan bo derketina ser\u00EA \u00E7iyan\u201D. Biryar hate \u015Fandin bo par\u00EAzgariya her 81 par\u00EAzgehan. \u00CElona 2005an biryara danheva album\u00EA hate rakirin. Aynur, di \u201CBahar\u201D de ku albuma daw\u00EE ya Karde\u015F T\u00FCrk\u00FCler e stranek \u00FB di \u201CMiraz\u201D de ku albuma daw\u00EE ya Mikail Aslan e du stran gotin. \u201CDeng\u00EA awarte y\u00EA Aynur\u00EA ku \u00E7iyay\u00EAn bi mij \u00FB moran, robar\u00EAn bico\u015F, hetav\u00EA \u00FB b\u00EAhna xwe\u015F a ax\u00EA di nava xwe de vedihew\u00EEne, m\u00EEna xwezay\u00EA kar\u00EEger e\u2026\u201D"@ku . "Ar\u00EEstokras\u00EE coreyek\u00EA desthilata siyas\u00EE ye ko ten\u00EA komeka bi\u00E7\u00FBk ji bijarey\u00EAn civak\u00EA desthilatdar in. Ten\u00EA van bijareyan maf\u00EA wan heye ko jibo wergirtina jortir\u00EEn p\u00EAgeha desthilata siyas\u00EE hevrik\u00EE \u00FB rikeberiy\u00EA bikin. Dest-bi-destb\u00FBna desthilat\u00EA di s\u00EEstem\u00EAn ar\u00EEstokrt\u00EEk da pir caran b\u00FBmay\u00EEk anko m\u00EEratgirane ye."@ku . "\u015Eingal dever \u00FB bajarek\u00EA Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye ko di navbera bajar\u00EA M\u00FBsil\u00EA \u00FB tux\u00EEb\u00EA \u00CEraq\u00EA \u00FB S\u00FBriy\u00EA da ye. Di serhijm\u00EAra sala 2006\u00EA da, h\u00EA\u015Feta \u015Eingal\u00EA n\u00EAz\u00EE 40,000 kesan b\u00FB. Piraniya xelk\u00EA \u015Eingal\u00EA Kurd\u00EAn \u00EAzid\u00EE ne, l\u00EA Kurd\u00EAn bisilman j\u00EE pir in. Bajar\u00EA \u015Eingal\u00EA navenda devera \u015Eingal\u00EA ye ko devereka stana M\u00FBsil\u00EA ye. Bajar 522 metiran (1715 p\u00EAyan li ser ast\u00EA deryay\u00EAn azad bilind e. \u015Eingal li 36\u00B0 19' bakur \u00FB 41\u00B0 51' rojhilat e. Bi ser Kurdb\u00FBna xwe ra, \u015Eingal h\u00EA\u015Fta bi awayek\u00EA ferm\u00EE neb\u00FBye parek ji Hukmeta Her\u00EAma Kurdistan\u00EA. \u00C7areniv\u00EEsa w\u00EA, digel \u00E7areniv\u00EEsa gelek ji bajar \u00FB stan\u00EAn d\u00EE y\u00EAn Kurd\u00EE y\u00EAn m\u00EEna Kerk\u00FBk\u00EA, Xaneq\u00EEn\u00EA, Mexm\u00FBr\u00EA h\u00EA\u015Fta bi dan\u00FBstandin \u00FB bicihb\u00FBna r\u00EAfrandom anko tevpirsiyek\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE ye ko biryar e ber\u00EE daw\u00EEb\u00FBna sala 2007\u00EA bicih bibin. Hukmeta Bexday\u00EA bi serokwez\u00EEriya N\u00FBr\u00EE Malik\u00EE gelek jibo bicihkirina daxwaz\u00EAn Kurdan rijd n\u00EEne."@ku . "Tek yan yek qo\u00E7 (bi \u00EEngl\u00EEz\u00EE rhinoceros) ajaleke memikdar e giynaxwere b\u00EAm\u00FB Efr\u00EEqan\u00EE ji r\u00EAzika tekp\u00EA\u00E7iyan yan pr\u00EEsodakt\u00EEla ji x\u00EAzana yek qo\u00E7an yan r\u00EEnos\u00EErot\u00EEdey. Gelek c\u00FBrey\u00EAn yek qo\u00E7 bin sehma damiryay\u00EEt\u00EE (bi \u00EEngl\u00EEz\u00EE extinction) \u00FB wendab\u00FBn\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Nouri al-Maliki with Bush, June 2006, cropped. jpg N\u00FBr\u00EE Malik\u00EE N\u00FBr\u00EE Malik\u00EE an j\u00EE N\u00FBr\u00EE Kamil Elmalik\u00EE serokwez\u00EEr\u00EA komara \u00CEraq\u00EA ye ko li pa\u015F\u00EE Hukmeta Gav\u00EEn ya \u00CEraq\u00EA li hukmeta xwe ya 37-wez\u00EEr\u00EE damezirand. Ew pi\u015Ft\u00EE hilbijartin\u00EAn gi\u015Ft\u00EE y\u00EAn sala 2006\u00EA li \u00CEraq\u00EA bi lihevhatin a hem\u00EE aliy\u00EAn siyas\u00EE y\u00EAn ardar di parlementoya \u00CEraq\u00EA da, b\u00FB serokwez\u00EEr. Ew em\u00EEndar\u00EA gi\u015Ft\u00EE (sekreter\u00EA gi\u015Ft\u00EE) y\u00EA Partiya Deiwe ya \u00CEslam\u00EE ye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA nepen\u00EE y\u00EA dema xebata Partiy\u00EA dijber\u00EE rij\u00EAma Seddam His\u00EAn\u00EE Cewad Elmalik\u00EE b\u00FB. Ew \u015F\u00EEe ye."@ku . "The Fund for Peace anko Weqfa jibo A\u015Ftiy\u00EA saziyeka l\u00EAkol\u00EEnan \u00FB perwerdey\u00EE ya qezenc-nexwaz e ko bingeh\u00EA li Washington, DC ye. Ji dema dameziriyana xwe b dest\u00EA Randolph Compton ve li sala 1957\u00EA \u00FB virda, Weqfa jibo A\u015Ftiy\u00EA jibo bergirtina ji \u015Feran \u00FB h\u00EAwirkirina rew\u015F\u00EAn ko \u015Fer j\u00EA \u00E7\u00EA dibin xebitiye. Li v\u00EA dawiy\u00EA Weqf\u00EA xwe jibo veniyas\u00EEn \u00FB \u00E7areserkirina ar\u00EE\u015Fey\u00EAn ko ji welat\u00EAn neserkevt\u00EE peyda dibin terxan kiriye."@ku . "Welat\u00EA neserkevt\u00EE welatek e ko hukmeta navend\u00EE ya w\u00EE nekarit desthilata xwe bi ser hem\u00EE dever\u00EAn welat\u00EE da dabisep\u00EEnit. \u00C7i qas desthilat dibit sedema hind\u00EA ko rayedar welatek\u00EE neserkevt\u00EE an serkevt\u00EE bihesib\u00EEnin cih\u00EA genge\u015Fey\u00EA ye."@ku . "Welat\u00EAn Neserkevt\u00EE: Zirbikaran\u00EEna Desthilat\u00EA \u00FB Z\u00EAdegaviya li ser Demokrasiy\u00EA nav\u00EA kit\u00EAbeka zimananistvan \u00FB hizirwer\u00EA navdar\u00EA Emr\u00EEkay\u00EE Noam Chomsky ye ko li sala 2006\u00EA hatiye \u00E7apkirin. Kit\u00EAb ji aliy\u00EA we\u015Fan\u00EAn Henry Holt and Co. Metropolitan Books hatiye we\u015Fandin \u00FB 320 berper e. Kit\u00EAb qala hind\u00EA dikit ko Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA welatek\u00EA neserkevt\u00EE ye \u00FB lewma j\u00EE xeterek e li ser xelk\u00EA xwe \u00FB xelk\u00EA c\u00EEhan\u00EA."@ku . "Greenpeace anko A\u015Ftiya Kesk r\u00EAkxistiyeka j\u00EEngehpar\u00EAz a navnetewey\u00EE ye ko li sala 1971\u00EA li Venk\u00FBver a Kolumbiyaya Br\u00EEtanyay\u00EA li Kanaday\u00EA hat damezirandin. Li destp\u00EAk\u00EA, ev r\u00EAkxist\u00EE z\u00EAdetir ji ber xemxweriya xwe jibo nehengan berniyas b\u00FB. Li van sla\u00EAn dawiy\u00EA, ev r\u00EAkxist\u00EE p\u00FBtey\u00EE bi mijar\u00EAn d\u00EE y\u00EAn j\u00EEngeh\u00EA j\u00EE dikit, m\u00EEna: gerimb\u00FBna gloveran\u00EE anko gerimb\u00FBna gokan\u00EE anko goka erd\u00EE, jinav\u00E7\u00FBna r\u00EAl\u00EAn kevnar, xurtaniya navok\u00EE, endazyariya b\u00FBmay\u00EEk \u00FB mas\u00EEgiriya k\u00FBr. A\u015Ftiya Kesk li 42 welat\u00EAn c\u00EEhan\u00EA niv\u00EEs\u00EEngeh anko of\u00EEs\u00EAn netewey\u00EE \u00FB her\u00EAm\u00EE hene ko hem\u00EE j\u00EE ser bi A\u015Ftiya Kesk a Navnetewey\u00EE ya bingeh li Amsterdam\u00EA ne. R\u00EAkxist\u00EE dirav\u00EA xwe ji 2.8 milyon bareb\u00FBker\u00EAn kesan\u00EE \u00FB r\u00EAkxistiy\u00EAn x\u00EArxwaz werdigirit, l\u00EA dirav\u00EE ji hukmetan an \u015Fer\u00EEkeyan wernagirit."@ku . "Venk\u00FBver anko Vancouver bajarek\u00EA ba\u015F\u00FBr\u00EA rojava ya Kolumbiyaya Britanyay\u00EA li Kanaday\u00EA ye. H\u00EA\u015Feta w\u00EA 587,891 kes e. H\u00EA\u015Feta hem\u00EE her\u00EAm\u00EAn derdora bajar\u00EE n\u00EAz\u00EE 2,180,737 kesan e. Venk\u00FBver mezintir\u00EEn bajar\u00EA rojava ya Kanaday\u00EA \u00FB bajar\u00EA s\u00EAy\u00EA y\u00EA hem\u00EE Kanaday\u00EA ye."@ku . "Endazyariya b\u00FBmay\u00EEk zanist\u00EA guh\u00EArandina keristey\u00EA b\u00FBmay\u00EEk \u00EA j\u00EEneweran jibo neh\u00EAlana saloxetan neba\u015F\u00EAn wan an jibo afirandina saloxet\u00EAn ba\u015F \u00FB hezkir\u00EE ye. Di v\u00EA p\u00EAvajoy\u00EA da keristey\u00EA b\u00EEmay\u00EEk anko c\u00EEn ko ji DNA an RNA p\u00EAkhatine der ji p\u00EAvajoya xwerisk\u00EE ya za\u00EEz\u00EA \u00FB werar \u00FB xerzkirina j\u00EEneweran bi awayek\u00EA destkir dih\u00EAt guhartin."@ku . "Amsterdam paytext \u00FB mezintir\u00EEn bajar\u00EA welat\u00EA Holanda ye. Ev bajar li ba\u015F\u00FBr\u00EA stana Bakur\u00EA Holanday\u00EA ye \u00FB li sedsala 12\u00EA, wek\u00EE gundek\u00EA bi\u00E7\u00FBk y\u00EA mas\u00EEgirtin\u00EA, hatiye avakirin. Li sala 2006\u00EA h\u00EA\u015Feta bajar\u00EE n\u00EAz\u00EE 750,000 kesan b\u00FB. H\u00EA\u015Feta hem\u00EE her\u00EAm\u00EAn derdora paytext\u00EE ko j\u00EA ra dib\u00EAjin Randstad, n\u00EAz\u00EE 6,600,000 kesan b\u00FB. Amsterdam yek ji bender\u00EAn bazirgan\u00EE y\u00EAn her\u00EE giring y\u00EAn Ewropay\u00EA ye. Fir\u00EEngeha Amsterdam\u00EA yek ji fir\u00EEngeh\u00EAn pir hain\u00FB\u00EA\u00FBn y\u00EAn Ewropay\u00EA ye."@ku . "Hevalbend\u00EAn \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EE y\u00EA Yek\u00EA anko Hevalbend\u00EAn S\u00EAg\u00FB\u015Fe y\u00EAn serek\u00EE Emperatriya Br\u00EEtanyay\u00EA, Fransa, Emperatoriya R\u00FBsyay\u00EA, \u00CEtalya \u00FB Emr\u00EEka b\u00FBn. R\u00FBsya, Br\u00FBtanya \u00FB Fransa li sala 1914\u00EA li gorey\u00EA Lihevhatina S\u00EAqol\u00EE dakevtin nav \u015Fer\u00EE. Pi\u015Ftra gelek welat\u00EAn d\u00EE j\u00EE dakevtin nav \u015Fer\u00EE. Dib\u00EA neh\u00EAt jib\u00EErkirin ko serkomar\u00EA Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA, W\u00FBdro W\u00EElson\u00EE, nedipejirand ko welat\u00EA w\u00EE wek\u00EE hevalbendek\u00EE dakevtiye nav \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EE y\u00EA Yek\u00EA. W\u00EE digot ko Elmanyay\u00EA r\u00EAz li b\u00EAal\u00EEb\u00FBna Emr\u00EEkay\u00EA negirtiye \u00FB \u00EAr\u00EE\u015F\u00EE ser gemiy\u00EAn bazirgan\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA kiriye, lewma Emr\u00EEka dijber\u00EE Elmanyay\u00EA \u015Fer dikit. Emr\u00EEkay\u00EA heta d\u00FBmah\u00EEhatina \u015Fer\u00EE j\u00EE li ser v\u00EA helw\u00EAsta xwe tekez dikir."@ku . "W\u00EAne:Turkey-Greece-Bulgaria on Treaty of Lausanne. png S\u00EEnor li gor\u00EE Peymana Lozan\u00EA Peymana Lozan\u00EA peymaneka a\u015Ftiy\u00EA b\u00FB ko li 24\u00EA T\u00EErmeha 1923\u00EA jibo \u00E7aresera ar\u00EE\u015Feya Anadol \u00FB par\u00E7ekirina Emperatoriya Osman\u00EE di navbera Hevalbend\u00EAn \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EE y\u00EA Yek\u00EA \u00FB Civata Netewey\u00EE ya Mezin ya Tirkiy\u00EA li bajar\u00EA Lozan\u00EA hat morkirin. V\u00EA peyman\u00EA Peymana S\u00EAvr\u00EA ko dinavbera hevalbendan \u00FB Emperatoriya Osman\u00EE da hatb\u00FB morkirin betalvekir. Peymana Lozan\u00EA ver\u00EAja xebata Tirkan bi seroktiya Ataturk\u00EE \u00FB berjewendiy\u00EAn n\u00FB y\u00EAn welat\u00EAn m\u00EEna Br\u00EEtanyay\u00EA li her\u00EAm\u00EA b\u00FB."@ku . "Macaristan an j\u00EE Komara Macaristan\u00EA welateke li Ewropa ye. Serbajar\u00EA Macaristan\u00EA B\u00FBdape\u015Ft e."@ku . "sedsala 10'an | sedsala 11'an | sedsala 12'an 1049 | 1050 | 1051 | 1052 | 1053 | 1054 | 1055 | 1056 | 1057 | 1058 | 1059"@ku . "Ehmed Nejdet Sezer (13\u00EA \u00CElon\u00EA, 1941- Afyonkarahisar) serkomar\u00EA deh\u00EA y\u00EA Komara Tirkiy\u00EA b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE ko heft sal\u00EAn serkomar\u00EE ya Sil\u00EAman\u00EA Dem\u00EErel daw\u00EE b\u00FBn, Civata Netewey\u00EE ya Mezin a Tirkiy\u00EA li sala 2000\u00EA ew wek\u00EE serkomar hilbijart. Pi\u015Ft\u00EE w\u00EE Abdullah Gul serokomar b\u00FB."@ku . "Deryaya Marmara an j\u00EE Deryaya Mermer\u00EA, di dem\u00EAn kevnar da nav\u00EA w\u00EA Deryaya Propont\u00EEs b\u00FB. Ev derya dikevit navbera para Asyay\u00EE \u00FB para Ewropay\u00EE ya Tirkiyey\u00EA \u00FB Deryaya Re\u015F \u00FB Deryaya Ege bihevra digeh\u00EEnit. Tengava Bosfor\u00EA anko Tengava Stenbol\u00EA v\u00EA deryay\u00EA bi Deryaya Re\u015F ve digeh\u00EEnit \u00FB bajar\u00EA Stenbol\u00EA j\u00EE dikit du par\u00EAn Ewropay\u00EE \u00FB Asyay\u00EE. Tengava Dardan\u00EAl\u00EA anko Tengava \u00C7anakkale j\u00EE w\u00EA bi Deryaya Ege ra digeh\u00EEnit. R\u00FBbera Deryaya Mermer\u00EA 11,350 km\u00B2 ne. S\u00FBrat\u00EE ya ava v\u00EA deryay\u00EA 22 par di hezar paran da ye. bi v\u00EE away\u00EE ew pi\u00E7ek\u00EA ji Deryaya Re\u015F s\u00FBrtir e. L\u00EA s\u00FBrahiya w\u00EA 2 li ser 3 ya okyan\u00FBs\u00EA ye. Du destek\u00EAn gizirt anko giravan li deryay\u00EA hene: Gizirt\u00EAn M\u00EEr anko bi Tirk\u00EE Kizil Adalar, \u00FB Gizirt\u00EAn Mermer\u00EA ko bi maden\u00EAn xwe y\u00EAn ber\u00EA Mermer ve pir navdar in. Nav\u00EA deryay\u00EA j ji wan madenan hatiye. Gizirteka her\u00EE navdar ji gizirt\u00EAn derayay\u00EA Girava \u00CEmraliy\u00EA ye ko Ebdila Ocelan l\u00EA hatiye zindan\u00EEkirin (2009)."@ku . "Jacques Yves Cousteau Jacques Cousteau, di sala 1910\u2019an de li Fransay\u00EA ji dayik b\u00FB. Bala w\u00EE ki\u015Fiya ser deryay\u00EA \u00FB bin\u00EA av\u00EA \u00FB ji sala 1936\u2019an \u00FB p\u00EA ve dest bi l\u00EAkol\u00EEnan kir. Deryager Kusto, her ku geriya heyran\u00EE c\u00EEhana bin\u00EA av\u00EA b\u00FB. Deryager Kusto, di sala 1951\u2019\u00EA de ke\u015Ftiya bi nav\u00EA Kalipsto kir\u00EE \u00FB ji bo karibe z\u00EAdetir di bin av\u00EA de bim\u00EEne hin alav p\u00EA\u015F xist. Cousteau, li hem\u00FB deryay\u00EAn c\u00EEhan\u00EA l\u00EAkol\u00EEn \u00FB l\u00EAger\u00EEn p\u00EAk an\u00EE \u00FB f\u00EElm\u00EAn c\u00EEhana bin\u00EA deryayan ki\u015Fand \u00FB li ser pirt\u00FBk niv\u00EEsand. Wek\u00EE din, m\u00FBze \u00FB akvary\u00FBm\u00EAn mezin ava kir. Deryager Di 8'\u00EA Gulana sala 1997an de mir. Deryager Cousteau, di xebat\u00EAn xwe de l\u00EA rast hatiye ku li navtenga Cebel\u00EEtarik de, ava \u015F\u00EAr\u00EEn \u00FB ava \u015For, tevl\u00EE hev nabe. Li gor\u00EE gelek kesan pi\u015Ft\u00EE v\u00EA encam\u00EA, Couesteau ola xwe guherandiye \u00FB b\u00FBye m\u00FBsilman, l\u00EA ji al\u00EEy\u00EA din ve weqfa Deryager Cousteau, v\u00EA \u00EEd\u00EEay\u00EA derew derdixe."@ku . "Lozan bajarek\u00EA para Frans\u00EE-ax\u00EAv ya welat\u00EA Sw\u00EEsray\u00EA ye ko dikevit perava Gola Jin\u00EAvay\u00EA (bi Frans\u00EE: Lac L\u00E9man \u00FB ber\u00EA w\u00EE li \u00C9vian-les-Bains a Fransay\u00EA ye. \u00C7iyay\u00EA Jura dikevit bakur\u00EA Lozan\u00EA. Lozan n\u00EAz\u00EEk\u00EE 50 k\u00EElometiran li bakur\u00EA rojhilata bajar\u00EA Jin\u00EAvay\u00EA ye. Lozan paytext\u00EA kantona Vaud \u00FB navenda devera Lozan\u00EA ye. Bingeh\u00EA serek\u00EE y\u00EA Karkoma Navnetewey\u00EE ya Olemp\u00EEk\u00EA li v\u00EE bajar\u00EE ye. Peymana Lozan\u00EA li v\u00EE bajar\u00EE hatiye morkirin. Ev bajar li n\u00EEveka her\u00EAmeka berheman\u00EEna mey\u00EA hatiye avakirin."@ku . "Jin\u00EAva bajar\u00EA pirh\u00EA\u015Fet \u00EA duy\u00EA li welat\u00EA Sw\u00EEsray\u00EA \u00FB pirh\u00EA\u015Fettir\u00EEn bjar\u00EA Romand\u00EE anko para Frans\u00EE-ax\u00EAva Sw\u00EEsray\u00EA ye. Ew dikevt ser bihevra gehi\u015Ftina Gola Jin\u00EAvay\u00EA \u00FB R\u00FBbar\u00EA Rh\u00F4ne. Jin\u00EAva paytext\u00EA komar \u00FB kantona Jin\u00EAvay\u00EA ye. Jin\u00EAva bingeh\u00EA hijmareka mezin ji R\u00EAkxistiy\u00EAn Navnetewey\u00EE ye."@ku . "W\u00EAne:Astronaut-EVA. jpg Bruce McCandless II, 1984 Esmanger Ev peyv ji mirov\u00EA derdikevin fezay\u00EA re t\u00EA gotin. Di c\u00EEhana du serik\u00EE de, aliy\u00EA Emer\u00EEka ji mirov\u00EAn fezay\u00EA re 'astronot', aliy\u00EA Sovyet\u00EA ji 'kozmonot'(\u043A\u043E\u0441\u043C\u043E\u043D\u0430\u0301\u0432\u0442) digot. L\u00EA her du j\u00EE heman ti\u015Ftin."@ku . "Naza gundek\u00EE Efr\u00EEn\u00EA ye. Li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 2000 kes dij\u00EEn."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/6b/Slobodan_Milosevic.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Slobodan M\u00EElosev\u00EE\u00E7 Slobodan Milo\u0161evi\u0107 [sl\u0254\u02C8b\u0254dan mi\u02C8l\u0254\u02D0\u0283\u025Bvit\u0255] (kr\u00EEl\u00EE: W\u00EAne:Loudspeaker. svg \u0421\u043B\u043E\u0431\u043E\u0434\u0430\u043D \u041C\u0438\u043B\u043E\u0448\u0435\u0432\u0438\u045B serokdewlet\u00EA Yugoslavyay\u00EA b\u00FB. Di 27'\u00EA gulana sala 1999'an de Dadgeha Tewan\u00EAn \u015Eer a Navnetewey\u00EE, Serokdewlet\u00EA Yugoslavyay\u00EA Slobodan M\u00EElosev\u00EE\u00E7 bi berpirs\u00EA tevkujiy\u00EAn li Kosovay\u00EA tewanbar kir."@ku . "W\u00EAne:\u00D3scar Berger Perdomo 2005. jpg \u00D3scar Jos\u00E9 Rafael Berger Perdomo \u00D3scar Jos\u00E9 Rafael Berger Perdomo ya kintir \u00D3scar Berger ji roj\u00EA 14'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA da serok\u00EE dewlet\u00EE G\u00FBat\u00EAmala ye. Berger par\u00EAzerek e. Ji r\u00EAbendan\u00EA 1991 heta p\u00FB\u015Fper\u00EA 1999 Berger serok\u00EE bajar\u00EE G\u00FBat\u00EAmala-Bajar b\u00FB. Di hilbijartin\u00EAn nuh di sal\u00EA 2007 da serok\u00EE p\u00EA w\u00EE belk\u00EE Otto P\u00E9rez Molina ya \u00C1lvaro Colom Caballeros bin."@ku . "W\u00EAne:Flag of Biafra. svg Ala Biafra Serxweb\u00FBna B\u00EEafray\u00EA ku piraniya \u015F\u00EAniya w\u00EA ji \u00CEboyan p\u00EAkt\u00EA, di \u00C7ileya 1970y\u00EE de bi daw\u00EE b\u00FB. Di naverasta sal\u00EAn 1960\u00EE de li N\u00EEjeryay\u00EA b\u00EA \u00EEst\u00EEkrariya abor\u00EE \u00FB siyas\u00EE, darbe \u00FB serhildan \u00FB xir\u00FBciriya etn\u00EEk yek ji taybetmendiy\u00EAn diyarker \u00EAn jiyana civak\u00EEb\u00FB. Li bak\u00FBr\u00EA wel\u00EAt ku \u00E7avkaniy\u00EAn petrol \u00FB gazaxwezay\u00EE l\u00EA z\u00EAdeb\u00FB, li v\u00EA der\u00EA xelk\u00EA \u00CEbo dijiyan \u00FB ev xelk h\u00EEn dewlemendb\u00FB \u00FB ba\u015F hatib\u00FBn perwerdekirin. Li v\u00EA der\u00EA neraz\u00EEb\u00FBna li hember\u00EE xelk\u00EA \u00CEbo her ku \u00E7\u00FB z\u00EAdetir bi \u015F\u00EEddet b\u00FB. Serok\u00EA her\u00EAma Rojhilat Yarbay Odumegwu Ojukwu, bi raye \u00FB dest\u00FBra mecl\u00EEsa hevbe\u015F di 30'\u00EA gulan\u00EA 1967an de dewleteke serbixwe ya bi nav\u00EA Biafra \u00EElan kir. L\u00EA bel\u00EA serok\u00EA hukumeta federal General Yak\u00FBb\u00FB Gowon, diyar kir ku ew dewleta B\u00EEafray\u00EA nasnake. H\u00EAz\u00EAn B\u00EEafray\u00EA di encama hin \u015Fer\u00EAn di dawiya meha Kanuna 1969 \u00FB \u00C7ileya 1970an de t\u00EAk\u00E7\u00FBn. Serok\u00EA Her\u00EAma Rojhilat Yarbay Ojukwu, ji bo sitar\u00EA xwe av\u00EAte dewleteke din. Serbez\u00EAn din \u00EAn B\u00EEafray\u00EA y\u00EAn sax mane j\u00EE di 15 \u00C7ileya 1970an de xwe tesl\u00EEm\u00EE hukumeta federal kirin. Bi v\u00EE away\u00EE B\u00EEafray\u00EA, hemu h\u00EAza winda kir \u00FB serxweb\u00FBna w\u00EA t\u00EAk \u00E7\u00FB."@ku . "Gal\u00EEsyay\u00EE,, ji aliy\u00EA 4 milyon mirovan ve li her\u00EAma otonom a Gal\u00EEsya ya Spanya \u00FB li dervey\u00EE Gal\u00EEsyay\u00EA j\u00EE li her\u00EAm\u00EAn span\u00EE y\u00EAn Terra Eo-Navia (Asturias), O Bierzo (Le\u00F3n), As Portelas (Zamora) \u00FB Serra de Xalma (C\u00E1ceres) t\u00EA axavtin."@ku . "Gal\u00EEsya (bi gal\u00EEsyay\u00EE Galicia an Galiza), her\u00EAmeke otonom a Spanyay\u00EA ye. Serbajar\u00EA w\u00EA Santiago de Compostela ye. Ziman\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn v\u00EA her\u00EAm\u00EA gal\u00EEsyay\u00EE \u00FB kast\u00EEl\u00EE ne. Li Gal\u00EEsyay\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 2.771.000 kes dij\u00EEn (ji sal\u00EA 2007)."@ku . "W\u00EAne:Luciano Pavarotti 15.06.02 cropped. jpg Luciano Pavarotti Luciano Pavarotti,, tenor\u00EA \u00CEtal\u00EE \u00FB ji yek hunermend\u00EAn her\u00EE gir\u00EEng y\u00EA operaya n\u00FBjen b\u00FB. Luciano Pavarotti, di sala 1935 li bajar\u00EA Modena bi ser \u00CEtalyay\u00EA ji dayik b\u00FB. Tecrubeya xwe ya p\u00EA\u015F\u00EEn ya muz\u00EEk\u00EA di koroya xwe ya Modenay\u00EA bi bav\u00EA xwe Fernando re jiya. Di xortaniya xwe de bi bav\u00EA xwe re bi koroya Gioachino Rossini \u00E7\u00FB Galler\u00EA. Di p\u00EA\u015Fbirka stranb\u00EAjiya navnetewey\u00EE ya Llangollen \u00EA de b\u00FB yekem\u00EEn, ev yek w\u00EE ji bo ku bibe tenorek h\u00EAz da w\u00EE. Ya rast\u00EE Pavarotti ji bo ku bibe mamosteyek hatib\u00FB perwerdekirin. Perwerdeya ku ji Arrgio Pola \u00FB Ettore Campogallianni stendib\u00FB di sala 1961an xelata bi nav\u00EA \"Concorso \u0130nternazionale\" bidestxist \u00FB di 29'\u00EA avr\u00EAla heman sal\u00EA de j\u00EE bi berhema La boh\u00E8me di saloneke \u015Fanoy\u00EA de dest bi operay\u00EA kir. Pi\u015Ftre li Emer\u00EEkaya Bak\u00FBr, Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr, Asya, Afr\u00EEka, Ewropa \u00FB li Avustraly\u00EA gelek kons\u00EArtan bidarxist. D\u00FBv re, li Modenay\u00EA ji bo stranb\u00EAj\u00EAn ciwan perwerde bike dibistanek saz kir. Di 6'\u00EA rezber\u00EA sala 2007'an de ji ber nexwe\u015Fiya \u015F\u00EArpen\u00E7eya pankreas\u00EA jiyana xwe ji dest da. Pavarotti p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fvaniya konsert\u00EAn al\u00EEkar\u00EEy\u00EA ya bi nav\u00EA \"Pavarotti \u00FB heval\u00EAn xwe\" ku li Modenay\u00EA dihate lidarxistin dikir. Di van konseran de ji her h\u00EAla endustriya m\u00FBz\u00EEk\u00EA muz\u00EEkjen \u00FB stranb\u00EAjan ji bo organizasyon\u00EAn Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE pereyan kom dikirin \u00FB ev pere ji bo kes \u00FB malbat\u00EAn mexd\u00FBr\u00EAn \u015Fer\u00EAn Bosna, Guetemala, Kosowa \u00FB Iraq\u00EA dihate bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Pyramids of Egypt1. jpg P\u00EEram\u00EEd\u00EAn G\u00EEz\u00EA P\u00EEram\u00EEd\u00EAn G\u00EEz\u00EA kompleksa p\u00EEram\u00EEd\u00EAn platoya G\u00EEz\u00EA Misir\u00EA. P\u00EEram\u00EEda Keops (Khufu) P\u00EEram\u00EEda Kefren (Khafre) P\u00EEram\u00EEda M\u00EEker\u00EEnos (Menkaure)"@ku . "Tenor kes\u00EA stranb\u00EAjiya xwe bi deng\u00EA her\u00EE zirav \u00FB t\u00EEz dike. Ev deng ji deng\u00EA bas bilindtir, l\u00EA ji altoy\u00EA nizmtir e."@ku . "Parleman an parlemento damezriyayiyeka qan\u00FBndanan\u00EA ye ko nemaze li wan welatan dih\u00EAt d\u00EEtin ko li ser \u015Fopa Dozena Westm\u00EEn\u00EEster\u00EA li Keyatiya Yekb\u00FBy\u00EE ya Br\u00EEtaniya Mezin \u00FB Bakur\u00EA \u00CErlanda di\u00E7in."@ku . "\u00C1lvaro Colom Caballeros serokwez\u00EEr\u00EA g\u00FBat\u00EAmal\u00EE y\u00EA part\u00EEya UNE e. Caballeros serokwez\u00EEr\u00EA pi\u015Ft\u00EE \u00D3scar Berger Perdomo ye."@ku . "Muz\u00EEka rock cureyek\u00EE muz\u00EEk\u00EA ye. Di muz\u00EEka kurd\u00EE de m\u00EEnak\u00EAn w\u00EA Koma Wetan (y\u00EA yekem\u00EEn), Jan Ax\u00EEn, Mirady, Rojhan Beken \u00FB Koma Rew\u015Fen in."@ku . "\u00C7erkez Ethem \u00C7erkez Ethem, di sala 1885\u2019an de li bajar\u00EA Bandirmay\u00EA ji dayik b\u00FBye. Ji gund\u00EA Emrek\u00F6y\u00EA ji p\u00EAnc kuran kur\u00EA her\u00EE pi\u00E7\u00FBk \u00EA Al\u00EE Beg b\u00FB. Biray\u00EAn w\u00EE y\u00EAn mezin \u0130lyas \u00FB Nur\u00EE, \u015Fer\u00EA bi R\u00FBm\u2019an re hatine ku\u015Ftin. Biray\u00EAn w\u00EE y\u00EAn din Re\u015Fet \u00FB Tevf\u00EEq j\u00EE di sal\u00EAn 1901 \u00FB 1902\u2019an de, dibistana Herbiy\u00EA qedandin \u00FB bib\u00FBn serbaz. Biray\u00EA w\u00EE Re\u015F\u00EEd, di gelek bereyan de tevl\u00EE gelek cengan bib\u00FB. D\u00FBre weke parlementer\u00EA bajar\u00EA ku niha nav\u00EA w\u00EA Man\u00EEsaye b\u00FB \u00FB ji wir tevl\u00EE Mecl\u00EEsa Mezin a Tirkan b\u00FB. \u00C7erkez Ethem, ji mal\u00EA direve \u00FB dikeve Dibistana Suwar\u00EE ya Bakirkoy\u00EA ya Zab\u00EEt a Pi\u00E7\u00FBk. Di \u015Fer\u00EA Balqanan de, di bereya Bulgar de bir\u00EEndar b\u00FB. Zama qidem\u00EA \u00FB madalyon wergirt. Di \u015Fer\u00EA yekem\u00EEn \u00EA c\u00EEhan\u00EA de, li j\u00EAr serk\u00EA\u015Fiya E\u015Fref Ku\u015F\u00E7uba\u015F\u0131 bi R\u00EAxistina \u2018Te\u015Fk\u00EElat\u0131 Mahsusa' tevl\u00EE \u00EAri\u015F\u00EAn li ser \u00CEran, Afgan\u00EEstan \u00FB Iraq\u00EA b\u00FB. Bir\u00EEndar b\u00FB \u00FB pi\u015Ft\u00EE \u015Fer vegeriya gund\u00EA xwe. Di sala 1919\u2019an de R\u00EAxist\u0131na ger\u00EElla \u2018Kuvay\u00EE Milliye\u2019 ava kir. Ev r\u00EAxistin, weke h\u00EAza ger\u00EEla ya Anatoliy\u00EA, li hemberi hem\u00FB serhildan\u00EAn li dij\u00EE komar\u00EA hate bikaran\u00EEn. Bi damezirandina Komara Tirkiy\u00EA re p\u00EAwistiya v\u00EA r\u00EAxistin\u00EA ji hol\u00EA rab\u00FB, serok \u00FB fermandar\u00EAn v\u00EA r\u00EAxistin\u00EA bi \u2018xay\u00EEntiya welat\u2019 ji aliy\u00EA Ataturk\u00EA Tirka Mustafa Kemal ve hate tewanbarkirin \u00FB s\u00FBrg\u00FBnkirin. >erkez Ethem, ji aliy\u00EA Mustefa Kemal ve di L\u00EEsteya sed\u00FBp\u00EAnciyan de hate bic\u00EEhkirin. Di 9\u2019\u00EA gulan\u00EA sala 1921\u2019\u00EA de Dadgeha \u00CEst\u00EEklal\u00EA derheq\u00EA Ethem \u00C7erkez, fermandar\u00EAn w\u00EE \u00FB xizm\u00EAn w\u00EE de h\u00FBkm\u00EA dardekirin\u00EA da. Lewma \u00C7erkez Ethem, sal\u00EAn may\u00EE y\u00EAn jiyana xwe ne\u00E7ar ma li xeribiy\u00EA berdewam bike. P\u00EA\u015F\u00EE \u00E7\u00FB Berl\u00EEn\u00EA. D\u00FBre demek\u00EA li Qah\u00EEr\u00EA ma \u00FB di sal\u00EAn daw\u00EE de derbas\u00EE \u00DBrd\u00FBn \u00FB Libnan\u00EA b\u00FB. Di sala 1948\u2019an de li Amman\u00EA mir."@ku . "Ananas m\u00EAwe, meywe, f\u00EAk\u00EE ev jik li Brasilien \u00FB Bolivia per heye ananas gelki \u015Firine"@ku . "W\u00EAne:Eq it-na pizza-margherita sep2005 sml. jpg Pizza Margherita W\u00EAne:Pizza im Pizzaofen von Maurizio. jpg Pizza xwarin, q\u00FBt, zad ji destp\u00EAk\u00EA ev li italiya hatiye \u00E7i kirin. Pizza ti \u00E7i kirin ji hev\u00EEr ti weki nane tenik, zirav pa\u015Fi \u015Famik, firing\u00EE, bacan\u00EAn sor yen k\u00FB heri\u015Fandi temate mina k\u00FB di bejin sas an sos tomatsos li gel filfila re\u015F kariken tevli hev. Ev sos di keve ser hev\u00EEre tenik pa\u015F pen\u00EAr, pen\u00EEr hur keri pa\u015F ti\u015Fte k\u00FB mirov li ser bi xewaze pa\u015F di haveji ber ageri germiha vi ageri de vet 300 G be da k\u00FB ba\u015F \u00E7ebe. Ti\u015Fte ku li ser pizza e kivark banan filfila \u015Firin u sor filfila t\u00FBj, zeyt\u00FBn, ananas, kar\u00EEdes, m\u00EEdye, guhik\u00EA, sedefa deryay\u00EE mas\u00EEy\u00EA ton \u00EEsot, b\u00EEber, h\u00EE\u00E7har xes, xas, kah\u00FB, marol spari\u015F, wesandin, qew\u00EEt\u00EE, veqetandin laz\u00FBt, garis\u00EA misir\u00EE, genime \u015Fam\u00EE (genimok) bezelye, polke go\u015Ft\u00EA h\u00EAta berazan, jambon sos, avdonk (a go\u015Ft, mas\u00EE, sebze \u00FB hwd. ) r\u00FBn, dohn, zeyt s\u00EErke, xel, sihk . s\u00EEr p\u00EEvazok . gelek \u00E7uren go\u015Fti le hene meri\u015Fk beraz \u00E7ilek masi . \u00C7end naven pizza hene yen k\u00FB li hemi \u00E7ihane heyn ev naven wan Capricciosa, Tex-Mex, Vegetario, Vesuvio, Kebab, Salami, Mexicana, Tropicana Vegetariana."@ku . "Zeyt\u00FBn m\u00EAweya dara zeyt\u00FBn (Olea europea) e \u00FB li gelek welat\u00EAn hawirdor\u00EA Deryaya Sp\u00EE t\u00EA \u00E7andin. Ji dem\u00EAn gelek kevn \u00FB bi vir de mirov zeyt\u00FBnan diguv\u00EA\u015Fe \u00FB r\u00FBn\u00EA zeyt\u00EA j\u00EA \u00E7\u00EAdike."@ku . "Lapon\u00EE ji ziman."@ku . "W\u00EAne:Angelina Jolie. jpg Angelina Jolie Angelina Jolie [\u00E6n. \u0292\u0259. \u02C8li\u02D1. na. \u0292o. \u02CCli\u02D0] l\u00EEstikvanek\u00EE emer\u00EEk\u00EE ye."@ku . "Ichiro Mizuki (\u6C34\u6728 \u4E00\u90CE, Mizuki Ichirou) stranb\u00EAjeki, kompon\u00EEst\u00EA \u00FB aktorek japon\u00EE ye. Mizuki yek ji endam\u00EAn JAM Project b\u00FB."@ku . "Peymana A\u015Ftiy\u00EA r\u00EAkkevtineka navbera du aliy\u00EAn pev\u00E7\u00FBy\u00EE, piraniya caran du welatan, e ko bi awayek\u00EA ferm\u00EE \u015Fer an pev\u00E7\u00FBneka \u00E7ekdarane daw\u00EE dikit. Peymana a\u015Ftiy\u00EA ne xwedanedest an tesl\u00EEmb\u00FBn e ne j\u00EE agirbes \u00FB \u00E7eksekinandin e. Di agirbes\u00EA da herdu al\u00EE jibo heyameka diyarkir\u00EE an jibo devereka diyarkir\u00EE \u015Fer\u00EE radigirin. Di \u00E7eksekinandin\u00EA da herdu al\u00EE \u015Fer\u00EE radigirin da dan\u00FBstandin\u00EAn jibo lihevhatinek\u00EA destp\u00EAbikin \u00FB ew bi awayek\u00EA t\u00EArker lihevnehatine. Di xwedanedest\u00EA anko tesl\u00EEmb\u00FBn\u00EA j\u00EE da arte\u015F\u00EA aliyek\u00EE an hukmeta w\u00EE welat\u00EE \u00E7ek\u00EA xwe dadinit \u00FB xwe dav\u00EAt ber rehma aliy\u00EA serkevt\u00EE."@ku . "\u00C7eksekinandin bi awayek\u00EA k\u00EAra dawiya \u015Fer\u00EA navbera aliy\u00EAn \u015Frker \u00FB pev\u00E7\u00FBy\u00EE e. \u00C7eksekinandin ne hema agirbes e. Agirbes sekinandineka demkurt a \u015Fer\u00EE li tevaya eniy\u00EAn \u015Fer\u00EE an li hindek dever\u00EAn diyarkir\u00EE ye. L\u00EA \u00E7eksekinandin bi awayek\u00EE \"Modus Vivendi\" ye anko aliy\u00EAn pev\u00E7\u00FBy\u00EE heb\u00FBn \u00FB mana hevdu dipejir\u00EEnin \u00FB biryar\u00EA didin ko jiyan wek\u00EE xwe dewam bikit. Bi v\u00EE away\u00EE kif\u015F e ko \u00E7eksekinandin ne peymana a\u015Ftiy\u00EA ye. Carina jibo peymaneka a\u015Ftiy\u00EA sal\u00EAn dir\u00EAj y\u00EAn dan\u00FBstandinan div\u00EAn. Bi gi\u015Ft\u00EE, R\u00EAkxistiya Netewey\u00EAn Yekgirt\u00EE ten\u00EA serperi\u015Ftiya lihevhatina aliy\u00EAn pev\u00E7\u00FBy\u00EE jibo agirbesan dikit \u00FB pev\u00E7\u00FBy\u00EE bi xwe dib\u00EA jibo peymana a\u015Ftiy\u00EA di navbera xwe da dan\u00FBstandinan bikin. Lewma di qan\u00FBna navnetewey\u00EE da agirbes\u00EAn NY aliyan jibo domandina agirbes\u00EA ne\u00E7ar nakin. M\u00EEnak\u00EAn her\u00EE ber\u00E7av y\u00EAn \u00E7eksekinandin\u00EA di d\u00EEroka n\u00FBdem a c\u00EEhan\u00EA da \u00E7eksekinandina \u015Eer\u00EA Korey\u00EA li sala 1953\u00EA ye ko heta niha j\u00EE \u00E7i peyman\u00EAn a\u015Ftiy\u00EA bi d\u00FB ra nehatine."@ku . "Agirbes ragirtina \u015Fer\u00EE di navbera aliy\u00EAn pev\u00E7\u00FBy\u00EE da jibo heyameka diyarkir\u00EE \u00FB li tevaya eniy\u00EAn \u015Fer\u00EE an li hindek deveran e. Agirbes mumkin e ko bi awayek\u00EA ferm\u00EE bih\u00EAt ragehandin an j\u00EE b\u00EA ragehandineka ferm\u00EE bit."@ku . "Ebuxir\u00EAb girt\u00EEgeha here mezina Iraq\u00EA b\u00FBye ku mehkum y\u00EAn siyas\u00EE bi taybet dibirne w\u00EAder\u00EA. Ku dikeve j\u00EAriya rojava ya bexday\u00EA. Li sal\u00EAn he\u015Ftiyan bi hezaran ji xelk\u00EA iraq\u00EA bi kurd \u00FB ereb ve di v\u00EA girt\u00EEgeh\u00EA de b\u00FBn."@ku . "Brus\u00EAla, Tay malta, Brucellosis, yek\u00EAke lenexoshiye hewkirdwekan\u00EE nawrast \u00FB ba\u015Fur\u00EE Kurd\u00EEstan, salate sedan kes t\u00FB\u015F\u00EE nexo\u015Fiyeke debin."@ku . "Federico Garc\u00EDa Lorca, bi kurd\u00EE m\u00EEna Lorka t\u00EA naskirin, li bajar\u00EA Fuente Vaqueros \u00EA her\u00EAma Granada, di 5\u00EA hez\u00EErana 1898an de hatiye din\u00EA \u00FB di navbera bajar\u00EAn V\u00EDznar \u00FB Alfacar\u00EA (Granada) de li 18\u00EA tebaxa 1936an ji dest\u00EA fa\u015Fiyan hate kujtin. Ew helbestvan \u00FB \u015Fanoniv\u00EEsek\u00EE span\u00EE ye. Federico Garc\u00EDa Lorca n\u00EE\u015Fana azadiy\u00EA ye, him wek mirov \u00FB him j\u00EE wek niv\u00EEskar \u00FB helbestvan. Pi\u015Ft\u00EE \u00EAr\u00EE\u015Fa le\u015Fker\u00EA fa\u015F\u00EE y\u00EA Franco (Franko) ser Komara qan\u00FBn\u00EE ya Span\u00EE di hav\u00EEna sala 1936an de l\u00EAg\u00EAr\u00EEn \u00FB kujtina rew\u015Fenb\u00EEr \u00FB p\u00EA\u015F\u00EAng\u00EAn Komara Span\u00EE destp\u00EA kir. Wext\u00EA le\u015Fker\u00EA Franco ket ser bajar\u00EA Granaday\u00EA Lorca hate girtin \u00FB dan ber gulleyan. Lorca ji ber spartina r\u00EAxistina Frente Popular a Komara Span\u00EE \u00FB ji ber sedema homoseks\u00FBelb\u00FBna w\u00EE hate kujtin."@ku . "Pembeta, Erysipelas, yek\u00EAke le hewkirdine giringekan zorcaran t\u00FB\u015F\u00EE p\u00EAst deb\u00EAt belam hend\u00EAkcar ni\u015Faney hewkirdin\u00EE gi\u015Ft\u00EE le geledaye."@ku . "Bergir\u00EE dij\u00EE ent\u00EEbayot\u00EEk, MRSA, t\u00FB\u015Fb\u00FBn be staf\u00EElokokes\u00EE awryos nasraw be MRSA yek\u00EAke lew bar\u00FBdoxe dijwaraney ke roj be roj zyatir deb\u00EEnr\u00EAt\u00FB ruberuy nexo\u015Fiyey piz\u00EE\u015Fik deb\u00EAtewe. Sitaf\u00EElokoke zerdekan ke bekt\u00EEryayek\u00EE grampoz\u00EEt\u00EEf e dij\u00EE ent\u00EEbayot\u00EEk\u00EE [met\u00EEs\u00EEl\u00EEn] wate pensayin radewest\u00EAt\u00FB bigre zorbey zor\u00EE s\u00EAfalospor\u00EEne nuyekan\u00EE\u015F natwanin lenawy\u00EE biben."@ku . "R\u00FBv\u00EE an j\u00EE rov\u00EE, ajell\u00EAk\u00EE go\u015Ftxur ji x\u00EAzana k\u00FB\u00E7ikan e, her wek\u00EE gurg, wawik \u00FB seg\u00EAn ked\u00EE. R\u00FBv\u00EE ajeleke n\u00EEvmezin e \u00FB tev\u00EE ku kurk\u00EA r\u00FBviy\u00EA Kurdistan\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE sor e j\u00EE, li cih\u00EAn din cins\u00EAn bi reng\u00EA sp\u00EE an re\u015F (z\u00EEv\u00EEn) j\u00EE hene. R\u00FBv\u00EE, li bil\u00EE N\u00FBz\u00EAlenda, Madagaskar \u00FB \u00E7end girav\u00EAn din, li hem\u00FB parzem\u00EEn\u00EAn c\u00EEhan\u00EA hene. Ev cins\u00EAn r\u00FBviyan li c\u00EEhan\u00EA t\u00EAn naskirin: * Alopex Cerdocyon Dusicyon Fennecus (fennek an r\u00FBviy\u00EA \u00E7olistan\u00EA - carina di nav cins\u00EA Vulpes de t\u00EA d\u00EEtin) Otocyon Pseudalopex Urocyon Vulpes"@ku . "Al\u00FBdeb\u00FBn\u00EE xon bebektirya, Septicema, nexo\u015Fiyeke tund\u00EE serapay\u00EE kondamekan\u00EE le\u015Fe ket\u00EAk m\u00EEkroorgan\u00EEsm jehrekaniyan degene n\u00EAw xon. Kat\u00EAk br\u00EEn\u00EAk le le\u015Fda kirawetewe, len\u00EAw bir\u00EEnekeda m\u00EEkrob z\u00EAd dekat \u00FB pa\u015Ftir lexonda jehr derdedat, ke deb\u00EAte hoy hewey berdewam bektirya len\u00EAw xonda heb\u00EAt \u00FB le r\u00EAgay\u00EE s\u00FBr\u00EE xonewe bektiryake ben\u00EAw le\u015Fda bilawdeb\u00EAtewe \u00FB endam\u00EE d\u00EE t\u00FB\u015F\u00EE dekat. N\u00EE\u015Fan\u00EE ki\u015Ftyekan\u00EE hewkirdineke (tay\u00EE berz, n\u00EE\u015Faney demar\u00EE \u00FB derkewtin\u00EE l\u00EEr \u00FB gorankan\u00EE tir\u00EE p\u00EAst) sext in."@ku . "Kondom an j\u00EE qap\u00FBt, prezervat\u00EEvek e. Ji lateks\u00EA \u00E7\u00EAkir\u00EE ye. Bikaran\u00EEna kondom\u00EA parastina her\u00EE ewle ye li dij\u00EE nexwe\u015Fiy\u00EAn seks\u00EE y\u00EAn t\u00EAger m\u00EEna zerik, sifilis \u00FB eydz. W\u00EAne:Kondom. jpg Kondom"@ku . "W\u00EAne:Euskal Herriko herrialdeen mapa. svg Nav\u00E7ey\u00EAn Baskistan\u00EA Welat\u00EA Bask\u00EE an Baskistan her\u00EAmeke di Ewropay\u00EA de ye. Welat\u00EA baskiyan li dewlet\u00EAn Fransa \u00FB Spanyay\u00EA ye."@ku . "Ikurri\u00F1a, bi ziman\u00EA bask\u00EE y\u00EA yekgirt\u00EE Ikurrina, nav\u00EA ala Welat\u00EA Bask\u00EE ye. Di sala 1894an de ji lay\u00EA du biray\u00EAn Luis \u00FB Sabina Arana ve hat afirandin. Sabina Arana sazber\u00EA Partiya Netewepar\u00EAz a Bask\u00EE ye. Ji sala 1979an vir de alay\u00EA ferm\u00EE y\u00EA her\u00EAma otonom a Welat\u00EA Bask\u00EE li Spanyay\u00EA ye. \u00CEro j\u00EE ji bo netewepar\u00EAz\u00EAn bask\u00EE, semboleke hem\u00FB gel\u00EA bask\u00EE ye, ango bask\u00EAn him li Fransa \u00FB him j\u00EE li Spanyay\u00EA."@ku . "Karbon h\u00EEmanek\u00EA anko elementek\u00EA k\u00EEmyay\u00EE ye ko \u00E7evenga w\u00EA \"C\" \u00FB hijmara atom\u00EE a w\u00EA j\u00EE 6 e. Karbon di xwezay\u00EA da h\u00EEmanek\u00EA mi\u015Fe \u00FB zehv e \u00FB p\u00EAkhateka serek\u00EE ya endamwer\u00EAn j\u00EEnewer e. Karbon h\u00EEmanek\u00EA nemertal \u00FB \u00E7arvalay\u00EEk e ko gelek al\u00EEtrop anko allotrop \u00EAn w\u00EA hene."@ku . "Bariste yek ji t\u00EAgeh an \u00E7emk\u00EAn serek\u00EE di f\u00EEz\u00EEk\u00EA de ye ko bi awayek\u00EA xwer\u00FB dih\u00EAt wateya: \"\u00E7end keriste anko madde di ti\u015Ftek\u00EE da heye\". Mekan\u00EEka Klas\u00EEk da, bariste yek ji \u00E7emk\u00EAn navend\u00EEn \u00FB giring e. Di \u00E7ar\u00E7\u00FBveya livzanist\u00EAn (k\u00EEnemat\u00EEk\u00EAn) r\u00EAjey\u00EE (relativistic) da p\u00EAnasey\u00EAn cidacida jibo \u00E7emka baristey\u00EA hene. Di b\u00EErdoza r\u00EAjey\u00EEniy\u00EA (theory of relativity) de, baristey\u00EA neberguh\u00EAr dih\u00EAt p\u00EAnasekirin ko gelek ji \u00E7emka baristey\u00EE di f\u00EEz\u00EEka klas\u00EEk n\u00EAz\u00EEk e. Li gorey\u00EA v\u00EA t\u00EAgeh\u00EA, di \u00E7ar\u00E7\u00FBveya amajey\u00EA y\u00EAn cidacida de \u00FB li gorey\u00EA tema\u015Fevan\u00EAn cidacida ve bariste neguh\u00EAr e \u00FB her bi yek qebarey\u00EE ye. Di bikaran\u00EEna neferm\u00EE ya rojane de, bariste wek\u00EE k\u00EA\u015F an giran\u00EEy\u00EA dih\u00EAt bikaran\u00EEn. L\u00EA bi ramaneka h\u00FBr ya f\u00EEz\u00EEk\u00EE, k\u00EA\u015F qebareya h\u00EAza rak\u00EA\u015Fan\u00EA li ser baristey\u00EE ye. Jiber hind\u00EA ko di bikaran\u00EEna rojane da h\u00EAza rak\u00EA\u015Fa erd\u00EE li ser ti\u015Ftan her yeke, bariste \u00FB k\u00EA\u015F wekhev dibin. L\u00EA dema kesek li bilindahiyan an j\u00EE li ser extereka d\u00EE k\u00EA\u015Fa ti\u015Ftan bip\u00EEvit hing\u00EA ver\u00EAja p\u00EEvan\u00EA ne wek\u00EE p\u00EEvana li ser r\u00FBy\u00EA erd\u00EE ye. Yek\u00EEna k\u00EA\u015F\u00EA, jiber ko h\u00EAz e, \u00FB yek\u00EEna baristey\u00EA ne yek in."@ku . "Hijmara atom\u00EE di f\u00EEz\u00EEk \u00FB k\u00EEmyay\u00EA da hijmara proton\u00EAn nava navoka atom\u00EA ye ko \u00E7evenga w\u00EA \"z\" e. Hijmara proton\u00EE j\u00EE navek\u00EA d\u00EE y\u00EA hijmara atom\u00EE ye. Hijmara proton\u00EAn nava navoka atom\u00EA bi awayek\u00EA yekane h\u00EEman anko element\u00EAn k\u00EEmyay\u00EE diyar dikit. Di atomeka b\u00EA bar\u00EA karevay\u00EE da hijmara elektronan j\u00EE bi qas\u00EE hijmra atom\u00EE ye. Hjmara atom\u00EE gelek gir\u00EAday\u00EE hijmara baristey\u00EE ye ko hijmara protonan \u00FB notron\u00EAn nava navok\u00EA ye. Hijmara baristey\u00EE hijmara \u00EEsotop\u00EAn h\u00EEman\u00EA diyar dikit \u00FB bi awayek\u00EA edet\u00EE pi\u015Ft\u00EE nav\u00EA h\u00EEman\u00EA dih\u00EAt, jibo m\u00EEnak Karbon-14."@ku . "Navok a atom\u00EA cih\u00EA her\u00EE t\u00EEr \u00FB xest \u00EA nava w\u00EA ye ko nokleon anko proton \u00FB notron l\u00EA hene. T\u00EEre anko diametira bi\u00E7\u00FBktir\u00EEn navok\u00EA (navoka h\u00EEdrojeneka sivik ko ten\u00EA ji yek proton\u00EA p\u00EAk dih\u00EAt) n\u00EAz\u00EE 1.6 fm <math>(10^{-15} m)</math> \u00FB navoka atom\u00EAn girantir \u00EAn m\u00EEna Urany\u00FBm\u00EA n\u00EAz\u00EE 15 fm e. Bi v\u00EE away\u00EE, t\u00EEreya navoka atomeka m\u00EEna uraniyom\u00EA 23,000 caran ji t\u00EEreya atom\u00EA bi xwe bi\u00E7\u00FBktire. L\u00EA navoka h\u00EEdroj\u00EAneka sivik 145,000 caran ji atoma h\u00EEdrj\u00EAn\u00EA bi\u00E7\u00FBktire. Bi ser hind\u00EA ra j\u00EE, n\u00EAz\u00EE hem\u00EE bariste y\u00EA atom\u00EA (ko ji proton \u00FB notronan e) di navok\u00EA da ye \u00FB ten\u00EA pareka gelek bi\u00E7\u00FBka baristey\u00EE di elektronan da ye ko li dor navok\u00EA digerin. Jibo cara p\u00EA\u015F\u00EEn, li sala 1844\u00EA, Michael Faraday ev zarav bikaran\u00EE. Pi\u015Ftra, li sala 1912\u00EA Ernest Rutherford ev zarav bi ramana w\u00EA ya n\u00FB bikaran\u00EE."@ku . "Hijmara baristey\u00EE anko hijmara baristey\u00EE a atom\u00EA an hijmara nokleon\u00EE ko \u00E7evenga w\u00EA A ye, hijmara nokleon anko tevaya proton \u00FB notron\u00EAn navoka atoma h\u00EEman anko elementeka k\u00EEmyay\u00EE ye. Hijmara atom\u00EE nabit digel v\u00EA bih\u00EAt tevlihevkirin ko ten\u00EA hijmara proton\u00EAn nav navoka atom\u00EA ye."@ku . "Surreal\u00EEzm an surreal\u00EE an j\u00EE bi kurd\u00EE dererast\u00EEt\u00EE, tevgereke huner\u00EE ye ya ku di sal\u00EAn 1920an de li dora helbestvan\u00EA frans\u00EE y\u00EA bi nav\u00EA Andr\u00E9 Breton \u00E7\u00EAb\u00FB."@ku . "Salvador Felip Jacint Dal\u00ED i Dom\u00E8nech [bil\u00EAvkin: Selvedo Fel\u00EEp Jas\u00EEn Del\u00EE \u00EE D\u00FBm\u00EAnek] an j\u00EE bi kurt Salvador Dal\u00ED (1904-1989), resam, peykertra\u015F \u00FB niv\u00EEskar\u00EA katalon \u00EA bi nav\u00FBdeng e. Ew yek ji r\u00EAxwe\u015Fker\u00EAn di huner\u00EA boyaxkirin\u00EA surrealiy\u00EA de b\u00FB."@ku . "Kera\u00E7\u00EE mezintir\u00EEn bajar \u00FB paytext\u00EA w\u00EElayeta Sindh\u00EA li welat\u00EA Pakistan\u00EA ye. Kera\u00E7\u00EE benderek\u00EA perava Deryaya Ereb e \u00FB dikevit bakur\u00EA rojavay\u00EA d\u00EAlta ya r\u00FBbar\u00EA \u00CEndus."@ku . "Benazir Bhutto 21\u00EA t\u00EErmeh\u00EA]] 1953 li Kera\u00E7\u00EE - \u2020 27'\u00EA berfanbar\u00EA 2007 Rawalpindi siyasetmedar \u00FB serokwez\u00EEreka Pakistan\u00EE \u00FB seroka Partiya Gel\u00EA Pakistan\u00EA (Pakistan People Party anko PPP) b\u00FB. Di \u00EAr\u00EE\u015Feke xwekuj\u00EE de jiyana xwe jidest da. Ew jina her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn b\u00FB li welatek\u00EA \u00CEslam\u00EE dib\u00FB serokwez\u00EEr. B\u00EAnez\u00EEr du caran b\u00FB serokwez\u00EEra Pakistan\u00EA, cara p\u00EA\u015F\u00EEn li 1988\u00EA \u00FB cara duy\u00EA li sala 1993\u00EA. Dema jibo caran p\u00EA\u015F\u00EEn b\u00FBye serokwez\u00EEr,pi\u015Ft\u00EE 20 mehan ji aliy\u00EA serkomar Xulam \u00CEshaq Xan ve bi tawan\u00EAn berguman y\u00EAn gendl\u00EE \u00FB fesad\u00EA ji kar\u00EE hat ladan. Cara duy\u00EA j\u00EE pi\u015Ft\u00EE s\u00EA salan (li sala 1996\u00EA) ji aliy\u00EA serkomar Far\u00FBq Lexar\u00EE ve bi heman tawanan hat ladan. B\u00EAnez\u00EEr ji sala 1999\u00EA heta sala 2007\u00EA li dervey\u00EE Pakistan\u00EA li surgon\u00EA dijiya. Pi\u015Ft\u00EE vegeryan\u00EA w\u00EA bo welat\u00EE, ji aliy\u00EA hukmeta le\u015Fkir\u00EE ya serkomar\u00EA niha y\u00EA Pakistan\u00EA General Perv\u00EEz Mu\u015Ferref\u00EE ve kar \u00FB xebat\u00EAn w\u00EA y\u00EA siays\u00EE dihatin astengkirin. Ew carek\u00EA jibo \u00E7end rojan di mala xwe da hat bendkirin \u00FB maf\u00EA w\u00EA y\u00EA derkevtina ji mala xwe neb\u00FB. Li dawiy\u00EA j\u00EE, dema xwe jibo propagendey\u00EAn wan hilbijartin\u00EAn gi\u015Ft\u00EE y\u00EAn n\u00FB amade dikir ko biryar b\u00FB li 5\u00EA Befirbara Pa\u015F\u00EEn a 2008\u00EA bihatiban kirin bi \u00EAr\u00EE\u015Feka xwekuj\u00EEy\u00EA hat ku\u015Ftin. Heta nehatiye zan\u00EEn ka bikuj\u00EAn w\u00EA k\u00EE in. L\u00EA li ser daxwaza Serkomar\u00EA Pakistan\u00EA Pervez Musharraf ve ji pol\u00EEs\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EA hatiye xwestin ko l\u00EAkol\u00EEnan liser w\u00EA b\u00FByer\u00EA bikin. Partiya B\u00EAnez\u00EEr\u00EA, Partiya Gel\u00EA Pakistan\u00EA, dixwazit ko karkom anko kom\u00EEteyeka navnetewey\u00EE l\u00EAkol\u00EEnan bikit. Li gorey\u00EA ragehandin\u00EAn destp\u00EAk\u00EE y\u00EAn Pol\u00EEs\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EA pol\u00EEs\u00EA Pakistan\u00EA piraniya \u015F\u00FBnwar\u00EAn r\u00FBdan\u00EA pakij kirine. Ev j\u00EE \u00EEht\u00EEmala destt\u00EAdaheb\u00FBna hukmeta Pakistan\u00EA di w\u00EA kiryara ku\u015Ftin\u00EA da z\u00EAdetir dikit. B\u00EAnez\u00EEr dot (ke\u00E7) a mezin ya serokwez\u00EEr\u00EA ji-kar-laday\u00EE y\u00EA Pakistan\u00EA Zulfeqar El\u00EE Buhto ye. Bab\u00EA Zulfeqar\u00EE j\u00EE Sir Shah Nawaz Bhutto b\u00FB. Bav\u00FBkal\u00EAn Zulfeqar\u00EE ji Sind\u00EA \u00FB ji malbateka \u015E\u00EEa b\u00FBn. Dayka B\u00EAnez\u00EEr\u00EA, Begum Nusret Buhto ji Kurd\u00EAn Pkistan\u00EA ye. Malbata Begum Nusret\u00EA j\u00EE \u015E\u00EEa ne. B\u00EAnez\u00EEr\u00EA felsefe, siyaset \u00FB abor\u00EE li Zan\u00EEngeha Oksford\u00EA xw\u00EEndine. W\u00EA bawernameyek j\u00EE li Zan\u00EEngeha Harvard\u00EA wergirtiye. W\u00EA li Pakistaneke n\u00FBjen \u00FB xwed\u00EE demokrasiyeke rojavay\u00EE digeriya. T\u00EAkiliy\u00EAn w\u00EA bi DYA \u00FB Ewropay\u00EA re xurt b\u00FBn. Bi ku\u015Ftina w\u00EA re art\u00EA\u015Fa Pakistan\u00EA her\u00E7end\u00EE bi ferm\u00EE \u015Fermezarkirin\u00EAn xwe diyar kir j\u00EE, al\u00EEgir\u00EAn Bhutto wek\u00EE berpirsiyar art\u00EA\u015F dan n\u00EE\u015Fandan \u00FBli seranser Pakistan\u00EA m\u00EEt\u00EEng \u00FB \u00E7alakiy\u00EAn mezin lidarxistin."@ku . "Boron metalek \u00FB elementek e. Kurtenav\u00EE xwe B e."@ku . "W\u00EAne:Europe2005 bossost-aranes1. jpg Lewhey\u00EAn bi aran\u00EE li bajar\u00EA Boss\u00F2st [B\u00FBsost] \u00EA Newala Aran\u00EA (Val d'Aran) Aran\u00EE, ziman\u00EA Newala Aran\u00EA (Val d'Aran) e, zaravek\u00EE okz\u00EEtan\u00EE (gaskon\u00EE) ye \u00FB ligel katalon\u00EE \u00FB span\u00EE ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA Her\u00EAma Otonom a Katalonyay\u00EA ye. Ji sala 1984an vir de ziman\u00EA dibistan\u00EAn Aran\u00EA ye \u00FB %90 ji akinciy\u00EAn newal\u00EA ziman\u00EA aran\u00EE fehm dikin \u00FB li dor %65 j\u00EE p\u00EA dipeyivin."@ku . "Newala Aran\u00EA, her\u00EAmeke li bakur-rojavay\u00EA Katalonyay\u00EA \u00FB newaleke P\u00EEren\u00EAy\u00EA ye. 9.219 akinc\u00EE li v\u00EA newal\u00EA dij\u00EEn. Serbajar\u00EA Newala Aran\u00EA Vielha [Viy\u00EAlya] ye. Nav\u00EA \"aran\" (newal) ji ziman\u00EA bask\u00EE t\u00EA. W\u00EAne:Val d'Aran. jpg Newala Aran\u00EA (Val d'Aran), \u00E7iyay\u00EA Aneto li pi\u015Ft xuya ye. W\u00EAne:Flag of Val d'Aran. png Ala ferm\u00EE ya Newala Aran\u00EA."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/e7/Halfmoon.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Af\u00EE\u015Fa N\u00EEv\u00EA Heyv\u00EA N\u00EEwemang an N\u00EEv\u00EA Heyv\u00EA f\u00EElma derh\u00EAner\u00EA kurd Bahman Ghobadi. N\u00EEv\u00EA Heyv\u00EA Awistriya, Fransa, \u00CEran \u00FB \u00CEraq hat\u00EEye k\u00EA\u015Fan. Ew f\u00EElm ji bo 250'm\u00EEn salvegera Amadeus Mozart bi pi\u015Ftgiriya Awistriyay\u00EA hat \u00E7\u00EAkirin."@ku . "W\u00EAne:Liquid nitrogen dsc04496. jpg N\u00EEtrojen\u00EA kel\u00EE (-196 \u00B0C) N\u00EEtrojen an azot elementek e. Diref\u015F\u00EA N\u00EEtroj\u00EAn\u00EA N e, yek caran j\u00EE 7N t\u00EA bikaran\u00EEn. N\u00EEtrojen di c\u00EEhan\u00EA da molekular e, yan\u00EE N2 e. W\u00EAne:Nitrogen Lewis. svg N\u00EEtrojen\u00EA molekular"@ku . "Sara, we\u015Fanxane \u00FB pirt\u00FBkxaneyeke kurd\u00EE Sara, gundek\u00EE \u015Eirnax\u00EA"@ku . "Ozelot (Leopardus pardalis, bi lat\u00EEn\u00EE \"leopard\u00EA bi\u00E7\u00FBk\"), ji fam\u00EEleya pis\u00EEkan e \u00FB li Emr\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr \u00FB Nav\u00EEn dij\u00EE. Nav\u00EA \"ozelot\" ji peyva ocelotl a ziman\u00EA nahuatl t\u00EA. Ev pis\u00EEka kov\u00EE k\u00EAm-z\u00EAde 10-15 kg t\u00EA, dir\u00EAjiya w\u00EA (t\u00EA de teriya w\u00EA j\u00EE ye) 1,5 m ye."@ku . "Giraneta, Thyphoid Fever, yek\u00EAke le nexo\u015Fiye kutupre dirme bilawekan\u00EE werz\u00EE haw\u00EEn\u00EE ba\u015F\u00FBr\u00EE Kurd\u00EEstan, bemanay tay giran yan tay qurs d\u00EAt. Zorcar zaravey tayfoyd bo dekardeh\u00EAnr\u00EAt, bo degmen mirov ducar t\u00FB\u015F\u00EE giraneta deb\u00EAt."@ku . "Koke re\u015Fe yek\u00EAke le nexo\u015Fiye dirme k\u00FBtuprekan\u00EE kondam\u00EE henase, betaybet\u00EE lewlate f\u00EAnkekanda, le\u015Farda z\u00EAdetir bilawe. Le hind\u00EAk welat da nexo\u015Fiyeke g\u00EEr\u00FBgirfit\u00EAk\u00EE gewrey [tendurust\u00EE] dan\u00EE\u015Ftwane betaybet\u00EE len\u00EAw mindal\u00EE 1-8 malanda \u00FB ta \u00EEmro\u015F koke re\u015Fe nexo\u015Fiyek\u00EE tirsnake betaybet\u00EE kat\u00EAk \u015F\u00EErexore t\u00FB\u015F\u00EE bekt\u00EEriyake deb\u00EAt."@ku . "Lare\u015Fe bir\u00EEtiye lew bare k\u00FBt\u00FBpre dijwarey le encam\u00EE hewkirdin\u00EE bir\u00EEnekewe dirust \u00FB endame bir\u00EEndareke daderz\u00EAn\u00EAt \u00FB zorcaran deb\u00EAte hoy bir\u00EEnewey endameke, zorcar\u00EE\u015F b\u00EA\u00E7are kirdin deb\u00EAte hoy mirdin."@ku . "W\u00EAne:CBell1809. jpg W\u00EAneyek y\u00EA Sir Charles Bell, 1809. M\u00EArkek bi derd\u00EA kopan t\u00EA d\u00EEtin W\u00EAne:Tetanos. png Derd\u00EA kopan li c\u00EEhan\u00EA. Li cih\u00EAn sor\u00EE tar\u00EE z\u00EAde nexwe\u015F\u00EEy\u00EA derd\u00EA kopan\u00EA heye Derd\u00EA kopan yek\u00EAke le nexo\u015Fiye dirme bekt\u00EEriyaye konekan be r\u00EAjey ciyawaz le Kurdistan da bilawe."@ku . "W\u00EAne:Streptococcus pyogenes. jpg Ev bekt\u00EAr\u00EEyan bi nav\u00EE Streptococcus pyogenes j\u00EE kanin nexwe\u015F\u00EEy\u00EA s\u00FBreta \u00E7\u00EAkin W\u00EAne:Scharlach. JPG Zimanek\u00EE sor wek fr\u00EAzan, bi ti\u015Ftek\u00EE sip\u00EE: bi v\u00EE kes\u00EE ra nexwe\u015F\u00EE s\u00FBreta heye S\u00FBreta nexo\u015Fiyek\u00EE dirm\u00EE tunde \u00FB lezorbey komelgakan da nasrawe \u00FB deb\u00EEnr\u00EAt"@ku . "W\u00EAne:Streptococcus pneumoniae. jpg Strep pneumoniae. Ev bekt\u00EAr\u00EEya s\u00EEy\u00EA sokan \u00E7\u00EAdike W\u00EAne:Pneumonia x-ray. jpg Du w\u00EAney\u00EA sing\u00EE \u00EEns\u00EAn. Sing\u00EE A v\u00EA nexwe\u015F\u00EEyan e, sing\u00EE B bi nexwe\u015F\u00EEy\u00EA s\u00EEy\u00EA sokan e S\u00EEy\u00EA sokan br\u00EEt\u00EEn le komel\u00EAk nexo\u015F\u00EE hoy serekiyan m\u00EEkrob\u00EE nexo\u015F\u00EE bex\u015Fe, s\u00EEy\u00EAkan t\u00FB\u015F\u00EE surb\u00FBnewe, awsan \u00FB hewkirdin deb\u00EAt. Hewey \u015Fayan\u00EE bes e zor caran s\u00EEy\u00EAkan\u00EE mirov (betaybet\u00EE le werze sardekan da) dekewne ber \u015Falawy\u00EE h\u00FBrzindiyekan \u00FB t\u00FB\u015F\u00EE hewkirdin debin."@ku . "X\u00FBrpey jar\u00EEn br\u00EEtiye le derd\u00EAk\u00EE al\u00FBz\u00EE zor sext ke zor caran le pir derdekew\u00EAt"@ku . "W\u00EAne:Corynebacterium diphtheriae Gram stain. jpg Corynebacterium diphtheriae, ew bekt\u00EEr\u00EEyan, y\u00EA v\u00EA nexwe\u015F\u00EA \u00E7\u00EAdikin Wendaq nexo\u015Fiyek\u00EE hewkirduy dirme behoy bekt\u00EEriyay \u00E7\u00EElkey wenaqewe bilawdeb\u00EAtewe, jimarey bekt\u00EEriyake le ast\u00EE \u015F\u00FBn\u00EE \u00E7\u00FBne nawewe da z\u00EAd deb\u00EAt \u00FB her lew \u015F\u00FBne da deb\u00EAte hoy gorankan\u00EE xanekan \u00FB le encam\u00EE derkirdin\u00EE jehr\u00EE bekt\u00EEriyake da hend\u00EAk n\u00EE\u015Faney giring\u00EE jehrawey b\u00FBn le nexo\u015F da derdekew\u00EAt."@ku . "W\u00EAne:ChlamydiaTrachomatisEinschlussk\u00F6rperchen. jpg Chlamydia trachomatis (mor) Klam\u00EEdiya yek\u00EAke le nexo\u015Fiye soyaney be\u015F\u00EAk\u00EE giring\u00EE nasax\u00EE mirov p\u00EAk d\u00EAn\u00EAt \u00E7unke n\u00EE\u015Faney kl\u00EEn\u00EEk\u00EE t\u00EAda derdekew\u00EAt \u00FB zor bilawn."@ku . "Menenj\u00EEta bakteriyal an perdeso bektiriyayekan (?) bir\u00EEt\u00EEn le hewkirdin k\u00FBtupr\u00EE perdey m\u00EA\u015Fk be hoy bektiriyawe. Hem core hewkirdin e \u00E7end taybetmendiyek\u00EE giringiyan heye ke \u015Filey petkedemar degorin \u015Fileyek\u00EE k\u00EAmkird\u00FB herweha jimarey xiroke spiyekan (denkoledarekan) \u00FB bektiriyan z\u00EAdideb\u00EAt. Hewkirdineke deb\u00EAte hoy xolqandin\u00EE g\u00EErugirfit\u00EAk\u00EE gewre bo piz\u00EE\u015Fk\u00EE mandalan \u00FB hoyek\u00EE serek\u00EE mirdine lebe\u015F\u00EE firiyag\u00FBzar\u00EE nexo\u015Fiye dirmekan da. Herweha hewkirdineke r\u00EArew\u00EAk\u00EE (betaybet\u00EE le mindalan da) heye \u00FB zor car pa\u015F hewkirdineke n\u00EE\u015Faney demar\u00EE \u00FB der\u00FBn\u00EE le zor nexo\u015F da bec\u00EA dem\u00EAn\u00EAt."@ku . "W\u00EAne:Atombau fluor. png Atom\u00EE Fluor Fluor [\u02C8flu\u02D0o\u02D0r] elementek e. Diref\u015F\u00EA xwe 9F e. Nav\u00EE Fluor ji peyv\u00EA lat\u00EEn\u00EE fluor \u201E\u00E7em\u201C t\u00EA. Elektronegat\u00EEvb\u00FBn\u00EA Fluor y\u00EA tewr\u00EE z\u00EAde di nav elementan da ye."@ku . "Pierre-Joseph Proudhon (1809-1865) ramanwerek\u00EE siyas\u00EE y\u00EA fransey\u00EE ye \u00FB wek bav\u00EA anar\u015F\u00EEzm\u00EA dih\u00EAte naskirin. Ew li dij\u00EE sozyal\u00EEzma otor\u00EEte, ango sozyal\u00EEzma zordar \u00FB dogmat\u00EEk b\u00FB."@ku . "Wawik, ajeleke go\u015Ftxur ji fam\u00EEleya k\u00FB\u00E7ikan e \u00FB li Efr\u00EEqa, Asya, Rojhilata Nav\u00EEn \u00FB ba\u015F\u00FBr-rojhilata Ewropay\u00EA dih\u00EAte d\u00EEtin. \u00C7end curey\u00EAn wawikan ev in: Wawik\u00EA pi\u015Ftre\u015F (Canis mesomelas) Wawik\u00EA z\u00EAr\u00EEn (Canis aureus) Wawik\u00EA etiyop\u00EE (Canis simensis)"@ku . "Ord\u00EExan\u00EA Cel\u00EEl, doktor\u00EA zimanzaniy\u00EA, profesor, zargotinzan \u00FB ronakb\u00EErek\u00EE Kurd \u00EA binav\u00FBdeng b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Al Gore, Vice President of the United States, official portrait 1994. jpg Al Gore 1994 Albert Arnold \"Al\" Gore, Jr. c\u00EAgir\u00EA serkomar \u00EA 45\u00EA y\u00EA Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA b\u00FB ko ji sala 1993\u00EA heta 2001\u00EA di bin firmana Serkomar Bill Clinton\u00EE da kar kir. ber\u00EE hing\u00EE, C\u00EAgir\u00EA Serkonar\u00EE Gore\u00EE endam\u00EA Civata Nim\u00EEnendey\u00EAn Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE (ji 1977\u00EA heta 1985\u00EA) \u00FB endam\u00EA Senat\u00EA (ji 1985\u00EA heta 1993\u00EA) b\u00FB \u00FB nim\u00EEnendey\u00EE ya w\u00EElayeta Tennessee dikir. Wek\u00EE \u00E7elengek\u00EA war\u00EA j\u00EEngehpar\u00EAziy\u00EA, w\u00EE digel the Intergovernmental Panel on Climate Change Nobel Xelat a A\u015Fitiy\u00EA ya 2007\u00EA jibo \"bizav\u00EAn xwe jibo diristkirin \u00FB belavkirina agehdariy\u00EAn z\u00EAdetir liser guhartin\u00EAn destkir\u00EE y\u00EAn seqay\u00EA, \u00FB danana \u015Fengist\u00EA kiryar\u00EAn p\u00EAdiv\u00EE jibo betalvekirina wan guhartinan\" wergirt. Gore berbijar\u00EA Partiya Demokrat jibo serkomariya Emr\u00EEkay\u00EA di hilbijartin\u00EAn 2000\u00EA da b\u00FB. Di wan hilbijartinan da ew bi awayek\u00EA pirdengane biserkevt. Genge\u015Feyeka qan\u00FBn\u00EE li ser dubarehijmartina deng\u00EAn w\u00EElayeta Flor\u00EEday\u00EA di Dadgeha Bilind da, li dawiy\u00EA bi qezenca George W. Bush\u00EE daw\u00EE b\u00FB. Bi v\u00EE away\u00EE, ew hilbijartin hilbijartina her\u00EE genge\u015Febar ya d\u00EEroka Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE dih\u00EAt hesibandin."@ku . "Kordat, fil\u00FBma hey\u00EEn\u00EAn j\u00EEndar \u00EAn bi st\u00FBnka pi\u015Ft\u00EA ye."@ku . "\u00C1greda baj\u00EArvaniyeke li nav\u00E7eya Soria ye, li Kast\u00EElya \u00FB Leyon\u00EA, Spanya."@ku . "W\u00EAne:Almazan puerta de la Villa. jpg Almaz\u00E1n Almaz\u00E1n baj\u00EArvaniyeke li nav\u00E7eya Soria ye, li Kast\u00EElya \u00FB Leyon\u00EA, Spanya."@ku . "Berat\u00F3n baj\u00EArvaniyeke li nav\u00E7eya Soria ye, li Kast\u00EElya \u00FB Leyon\u00EA, Spanya."@ku . "Pir watey\u00EAn kurteniv\u00EEs\u00EA NE, Ne ya ne hene. NE, kurtenav\u00EA herem\u00EA Nebraska y\u00EA DYE. Ne, kurtenav\u00EA dewlet\u00EA N\u00EEjer. Ne, kurtenav\u00EA element\u00EA N\u00EAyon. ne, kurtenav\u00EA ziman\u00EA N\u00EApal\u00EE. ne, kurtenav\u00EA Top Level Domain'\u00EA N\u00EEjer."@ku . "W\u00EAne:NeTube. jpg N\u00EAyon ji bo ronah\u00EEy\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn N\u00EAyon elementek e. Diref\u015F\u00EA xwe 10Ne e. Nav\u00EE Fluor ji peyv\u00EA yewnan\u00EE neos \u201Enuh\u201C t\u00EA. N\u00EAyon v\u00EA reng, v\u00EA tem \u00FB v\u00EA b\u00EAhn e. N\u00EAyon di b\u00EA da j\u00EE heye (0,0018 %)."@ku . "P\u00EAping cureyek ji balindey\u00EAn wi\u00E7wi\u00E7ok e."@ku . "Zengilok an zengul\u00EEtik an kil\u00EEl mil\u00EEl an \u00E7\u00FBka mast\u00EE an siliv\u00EE an j\u00EE \u015Fivanok (gelek nav\u00EAn w\u00EA hene) balindeyeke fam\u00EEleya w\u00EE\u00E7w\u00EE\u00E7okan e. 12 cm dir\u00EAj e. En\u00EE \u00FB erzing sor in. Tokeke sp\u00EE di ser ber\u00E7\u00EAlik\u00EAre ye li semta guhikan heta per\u00EA kulovanka ser\u00EE di\u00E7e. Piniyeke qehwayiya vekir\u00EE li sing\u00EE \u00FB teni\u015Ftan e. Kulovanka ser\u00EE heta pi\u015Ftpatik\u00EA re\u015F e. Du g\u00EEx\u00EAn re\u015F j\u00EA \u015For dibine herd\u00FB rex\u00EAn st\u00FBy\u00EE. Pi\u015Ft qehwayiyek\u00EE xwel\u00EEk\u00EE y\u00EA vekir\u00EE ye. \u00C7eng re\u015F in \u00FB qaneke z\u00EAr\u00EEn \u00FB hindek g\u00EEx\u00EAn sp\u00EE li \u015Faperan e. Kur\u00EE re\u015F e rex\u00EAn per\u00EAn w\u00EA sp\u00EE ne. Sp\u00EElka \u00E7avan qehwayiyek\u00EE tar\u00EE ye. Nikul sor\u015Fekirek\u00EE p\u00EAt\u00EEn\u00EA teni\u015F qehway\u00EE ye. P\u00EA sor\u015Fekirek\u00EE vekir\u00EE ne. M\u00EA \u00FB n\u00EAr rengek in; y\u00EA n\u00EAr ji reng\u00EE ve pi\u00E7ek\u00EA z\u00EEqtir e. T\u00EAjik ji ser\u00EE ve xwel\u00EEkiyek\u00EE gewr e, g\u00EEx \u00FB rav\u00EAn qehway\u00EE li ban\u00EA ser\u00EE \u00FB patik\u00EA \u00FB pi\u015Ftpatik\u00EA ne, dem\u00EA w\u00EE sorat\u00EE l\u00EA n\u00EEne. Li Kurdistan\u00EA (li n\u00EEv \u00E7iyayan) xwecih e \u00FB zivistanan ji ser\u00E8 \u00E7iriya duy\u00EA heta d\u00FBmahiya n\u00EEsan\u00EA li de\u015Ftan ref ref li m\u00EArg \u00FB reviy\u00EAn bi dexel \u00FB t\u00EAr str\u00EEzerik (cureyek\u00EE str\u00EE ye) xwe\u015F dih\u00EA d\u00EEtin. Bi\u015Fkojik\u00EAn gil \u00FB giyay\u00EE \u00FB tov\u00EA striyan dixwe. H\u00EAl\u00EEn\u00EAn xwe li ser dar\u00EAn bilind \u00E7\u00EAdike \u00FB t\u00EAjikan j\u00EE li nav\u00E7iyayan t\u00EAn der. Li Tirkiye \u00FB K\u00EEpros\u00EA \u00FB rojhilata n\u00EAz\u00EEk \u00FB bakur\u00EA \u00CEraq\u00EA heta \u00E7iyay\u00EAn Zagros\u00EA t\u00EAjikan t\u00EEne der. Zivistanan ber bi ni\u015F\u00EEv heta S\u00EEnay\u00EA li Misr\u00EA \u00FB heta bakur\u00EA Erebistana Siy\u00FBd\u00EE di\u00E7e."@ku . "Diksil\u00EAman, sil\u00EAman\u00EA dunikul, dodoy\u00EA dunikul, botbotik an j\u00EE h\u00FBph\u00FBpik, cureyek\u00EE balindey\u00EAn mas\u00EEgir, \u015Fal\u00FBl, qela\u015F\u00EEnk \u00FB diksil\u00EAmanan e."@ku . "Curitiba [ku\u027Ei't\u0283ib\u0250] paytext\u00EA federedewleta Braz\u00EEl\u00EA Paran\u00E1 e, bajar\u00EA her\u00EE mezin \u00EA her\u00EAma ba\u015F\u00FBr Braz\u00EEl\u00EA. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2007\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecihan 1.788.559, bi tev\u00EE metroy\u00EAn xwe 3.595.662 e. Baj\u00EAr bi tev\u00EE devedora xwe li ser 434,967 km\u00B2 hatiye avab\u00FBn. Bilindahiya axa w\u00EA ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 934 m ye. Koord\u00EEnat\u00EAn cograf\u00EEk ev in: 25\u00B0 25' 47\" S 49\u00B0 16' 19\" O."@ku . "\u015Eivanxap\u00EEnok an \u015Fevang\u00EErok an \u015Fevanl\u00EAv\u00EEnk an mitik an j\u00EE xapxapok (Caprimulgus europaeus) balindeyeke \u015Fevger e. 25-27 cm dir\u00EAj e. Ser\u00EA w\u00EE pan \u00FB tep\u015F\u00EE ye \u00FB \u00E7av mezin in, nikul\u00EA w\u00EE kurt e bin pan. Dev\u00EA w\u00EE mezin e, li xavok\u00EAn w\u00EE hindek dav simb\u00EAl\u00EAn zivir \u00EAn dir\u00EAj p\u00EA ve ne. Reng\u00EA w\u00EE qehwayiyek\u00EE p\u00EAt\u00EE ye. Pin\u00EE \u00FB g\u00EEx \u00FB rav\u00EAn qehway\u00EE y\u00EAn tar\u00EE \u00FB gewr \u00FB re\u015F l\u00EA ne. Reng\u00EA ax\u00EA didin\u00EA. \u00C7engan \u00FB kuriy\u00EA t\u00EEvar\u00EAzik\u00EAn a\u015Fkera l\u00EA ne \u00FB hindek piniy\u00EAn sp\u00EE li per\u00EAn \u015Faperve\u015F\u00EAr hene."@ku . "V\u00EEzv\u00EEzik an \u00E7\u00FB\u00E7ika t\u00FBtelan\u00EE, balindeyek e."@ku . "N\u00EEnewa, di dema As\u00FBriyan de bajarek\u00EE mihim \u00FB mezin b\u00FB. \u00CEro ew der di bajar\u00EA M\u00FBsil\u00EA de cihek\u00EE mezin \u00EA kavilan e. N\u00EEnewa ji bo kerwan \u00FB bazirganan ji bo derbasb\u00FBna \u00E7em\u00EA D\u00EEcle cihek\u00EE gir\u00EEng b\u00FB. Senaxer\u00EEb\u00EA A\u015F\u00FBr\u00EE (Sanher\u00EEb, 700 BZ) N\u00EEnewa ji xwe re kir bajarek\u00EE mezin \u00FB pir speh\u00EE. Kelha w\u00EE 200 metre fireh \u00FB 210 metre dir\u00EAj b\u00FB \u00FB ji 80'\u00EE z\u00EAdetir ode t\u00EA de heb\u00FBn. Di w\u00EA dem\u00EA de li N\u00EEnew\u00EA 100.000 - 150.000 mirov dij\u00EEn \u00FB N\u00EEnewa yek ji bajar\u00EAn her\u00EE mezin b\u00FB. Di sala 612 BZ de N\u00EEnewa ji aliy\u00EA Med \u00FB Bab\u00EEliyan ve bi tevah\u00EE hat w\u00EArankirin \u00FB ji bo demeke dir\u00EAj careke din nehatiye avakirin. Ereb di sala 637 PZ de ketin N\u00EEnew\u00EA \u00FB wan li aliy\u00EA din \u00EA \u00E7em\u00EA D\u00EEcle bajar\u00EA M\u00FBsil\u00EA ava kirin. Li gor Tewrat\u00EA, Xwed\u00EA \u00DBnis p\u00EAxember \u015Fand bajar\u00EA N\u00EEnew\u00EA \u00FB heta \u00EEro j\u00EE mizgefta \"Neb\u00EE \u00DBnis\" li M\u00FBsil\u00EA heye - beriya ku b\u00FB mizgeft, ew d\u00EArek\u00EE Filehan b\u00FB. Di \u00CEnc\u00EEl\u00EA de \u00CEsa Mes\u00EEh du caran li ser bajar\u00EA N\u00EEnew\u00EA \u00FB li ser xelk\u00EA w\u00EE dib\u00EAje . Ew ji bo hem\u00FBy\u00EAn ku baweriya xwe bi peyv\u00EAn \u00CEsa ney\u00EEnin m\u00EEnakek in, \u00E7imk\u00EE wan z\u00FB guhdariya \u00DBnis p\u00EAxember kirib\u00FB. Di Quran\u00EA de peyva N\u00EEnewa derbas nabe, l\u00EA di s\u00FBra 37:147 de behsa mirov\u00EAn N\u00EEnew\u00EA t\u00EA kirin."@ku . "Pir watey\u00EAn kurteniv\u00EEs\u00EA NA, Na ya na hene. NA, kurtenav\u00EA \u015Firket\u00EA balefiran North American Airlines Na, kurtenav\u00EA dewlet\u00EA Nam\u00EEbiya. Na, kurtenav\u00EA element\u00EA Sody\u00FBm. na, kurtenav\u00EA ziman\u00EA Na\u00FBr\u00FBr\u00EE. na, kurtenav\u00EA Top Level Domain'\u00EA Nam\u00EEbiya."@ku . "W\u00EAne:Silizium pulver. jpg S\u00EEl\u00EEsy\u00FBm\u00EA h\u00FBr S\u00EEl\u00EEsy\u00FBm elementek \u00FB n\u00EEvm\u00EAtalek e."@ku . "T\u00FBtirwask an j\u00EE \u00E7iv\u00EEka q\u00FBnhejhejok, balindeyeke ji fam\u00EEleya q\u00FBnhejhejokan e."@ku . "\u00C7iv\u00EEka h\u00EAj\u00EEran an balav\u00EEgewrik, cureyek\u00EE firendeyan e."@ku . "sedsala 17'an | sedsala 18'an | sedsala 19'an 1782 | 1783 | 1784 | 1785 | 1786 | 1787 | 1788 | 1789 | 1790 | 1791 | 1792"@ku . "Hechecik\u00EA zinaran, \u00E7\u00FBkeke ji fam\u00EEleya hechecikan e. Ew di nav zinaran de h\u00EAl\u00EEna xwe \u00E7\u00EAdike."@ku . "Hechecik\u00EA malan balindeyek e."@ku . "B\u00FBknefsok, \u00E7\u00FBkeke fam\u00EEleya m\u00EA\u015Fgiran e."@ku . "\u00C7iv\u00EEka \u015Feytanok, \u00E7\u00FBkeke w\u00EE\u00E7w\u00EE\u00E7ok e."@ku . "B\u00FBmekorik an kund\u00EA \u00E7i\u00E7k kundek\u00EE bi\u00E7\u00FBk e, ta 22 cm digih\u00EA. Gelek caran bi roj\u00EA li ser ban\u00EA xaniyan an \u00E7ikrim\u00EAn telegraf\u00EA dih\u00EAte d\u00EEtin. Li hem\u00FB Kurdistan\u00EA dij\u00EEn."@ku . "Kund\u00EA goran dir\u00EAjiya w\u00EE 34-43 cm e. Li Kurdistan\u00EA t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "\u015Eakund an kund\u00EA bor an j\u00EE kund\u00EA kor, li \u00E7iya \u00FB de\u015Ftan dih\u00EAte d\u00EEtin. Mezintir\u00EEn kund e, heta 68 cm digih\u00EA \u00FB navbera her du baskan j\u00EE dikare 174 cm bigih\u00EA. Ev kund guhbel e wek kund\u00EA \u015Faxkidar. Deng\u00EA kund\u00EA bor m\u00EEna h\u00FB\u00FB-\u00FB h\u00FB\u00FB-\u00FB h\u00FB\u00FB-\u00FB dih\u00EAte bih\u00EEstin"@ku . "B\u00FBm an j\u00EE p\u00FBm, balindeyeke bi\u00E7\u00FBk \u00FB guhbel e, dir\u00EAjiya w\u00EE 19 cm e \u00FB navbera her du baskan 52 cm digih\u00EA. Ew li daristan\u00EA dij\u00EE \u00FB deng\u00EA w\u00EE ji y\u00EA kundan cuda ye, n\u00EAr\u00EA b\u00FBm f\u00EEkf\u00EEk dike m\u00EEna pw\u00FB-pw\u00FB-pw\u00FB. W\u00EAne:Otus scops distr. png Belavb\u00FBna b\u00FBman li c\u00EEhan\u00EA: li zivistan\u00EA (he\u015F\u00EEn); dema h\u00EAl\u00EEn \u00E7\u00EAdikin \u00FB h\u00EAk dikin (pirteqal\u00EE)."@ku . "Kund\u00EA \u015Fev\u00EA, kundeke ku li daristan, bax\u00E7e \u00FB heta li bajaran j\u00EE dih\u00EAte d\u00EEtin. Li Kurdistan\u00EA k\u00EAm in. N\u00EEvmezin e, dir\u00EAjiya w\u00EE 38 cm e \u00FB deng\u00EA w\u00EE m\u00EEn hu-h\u00FB hu-h\u00FB dih\u00EAte bih\u00EEstin."@ku . "De\u015Fta Neynewa, be\u015Feke ji par\u00EAzgeha Neynewa ku dikeve bak\u00FBr \u00FB rojhelat\u00EA bajar\u00EA Musil. Praniya xelk\u00EA w\u00EA dever\u00EA As\u00FBr\u00EE ne, u huk\u00FBmeta her\u00EAma Kurditsan\u00EA dixwaze ku ew dever serbexwe bibe, anj\u00EE bibe be\u015Fek li her\u00EAm\u00EA."@ku . "Doris Lessing yek ji niv\u00EEskar\u00EAn navdar \u00EAn Br\u00EEtanyay\u00EA ye. Di sala 2007\u00B4\u00EE de xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirt. Ji ber xebata bav\u00EA xwe li dervey\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye. Di 5 saliya xwe de ji \u00CEran\u00EA \u00E7\u00FBne parzem\u00EEna Efr\u00EEqay\u00EA. Di avab\u00FBna partiyeke \u00E7epg\u00EEr de cihdigire. Xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEn\u00EAn kom\u00FBn\u00EEst \u00FB \u00E7epgirb\u00FBna w\u00EA, w\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE siyasetmedarek\u00EE Alman dike \u00FB bi Gottfried Lessing re dizewice. Lessing di \u00E7\u00EErok \u00FB roman\u00EAn xwe de der\u00FBn\u00EE \u00FB nakokiya kesayetiyan, bi taybet\u00EE y\u00EAn bindestan t\u00EEne zim\u00EAn. Herwek\u00EE fem\u00EEn\u00EEzm, t\u00EAkiliy\u00EAn cinsiyetan \u00FB \u015Fer-a\u015Ft\u00EE mijar\u00EAn w\u00EA y\u00EAn sereke ne. Pirt\u00FBka w\u00EA ya her\u00EE navdar a di sala 1962'\u00EE de hatiye we\u015Fandin Deftera Z\u00EAr\u00EEn (Dagirt\u00FBka Z\u00EAr\u00EEn) e."@ku . "Sir Vidiadhar Surajprasad Naipaul niv\u00EEskarek\u00EE Hindistan\u00EE y\u00EA xwed\u00EE xelata Nobel\u00EA ya 2001'\u00EE ya w\u00EAjey\u00EA ye. \u00CEro li Br\u00EEtanyay\u00EA dij\u00EE."@ku . "W\u00EAne:Elfriede jelinek 2004 small. jpg Niv\u00EEskara Elfriede Jelinek Elfriede Jelinek yek ji niv\u00EEskar\u00EAn nemsey\u00EE ye \u00FB di sala 2004'\u00EE de xelata w\u00EAjey\u00EE ya Nobel\u00EA wergirtiye. Bi esl\u00EA xwe cih\u00FB ye. Bav\u00EA w\u00EA di Komkujiya Cih\u00FByan a di di \u015Eer\u00EA Cihan\u00EE y\u00EA II. de xwe difilit\u00EEne. Jel\u00EEnek di derfet\u00EAn mezin de dij\u00EE \u00FB di pi\u00E7\u00FBktiya xwe de perwerdeya gelek \u00EEnstr\u00FBment\u00EAn m\u00FBz\u00EEk\u00EA dib\u00EEne. H\u00EAj di zaroktiy\u00EA de derdikeve ser dikan (sahneyan). Di zankoya Wiyanay\u00EA de xwendina \u015Fano \u00FB d\u00EEroka huner\u00EA bidaw\u00EEdike. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn bi helbest\u00EAn xwe xwe dide hezkirin. Pirt\u00FBka w\u00EA ya yekem\u00EEn Lisas Schatten wek\u00EE berhevkirinek\u00EE huner\u00EE b\u00FB. Di sala 1970'\u00EE de dizewice."@ku . "Sully Prudhomme niv\u00EEskarek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB. Di sala 1901'\u00EE de xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirt. Bi helbesta xwe ya navdar Le Vase bris\u00E9 (1865) gelek deng da."@ku . "Christian Matthias Theodor Mommsen yek ji niv\u00EEskar \u00FB zanyar\u00EAn mezin \u00EAn Almanan \u00EA sedsala 19em\u00EEn e. Ew bi xebata xwe ya li ser \u015Farezayiy\u00EAn mir\u00EE (kevn), bi taybet\u00EE Romayiyan navdar b\u00FB. Xebata w\u00EE ya d\u00EEroka Roma ji w\u00EE re di sala 1902'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA t\u00EEne."@ku . "Bj\u00F8rnstjerne Martinius Bj\u00F8rnson pol\u00EEt\u00EEker \u00FB helbestvanek\u00EE navdar \u00EA norw\u00EAc\u00EE b\u00FB. Herwek\u00EE niv\u00EEskar\u00EA sir\u00FBda netewey\u00EE ya Norw\u00EAc\u00EA \u00FB xelatwergir\u00EA Nobel\u00EA, be\u015Fa w\u00EAjey\u00EA b\u00FB. Sala 1903'\u00EE de xelata Nobel\u00EA werdigire."@ku . "Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz, Navkirinek: Litwos, yek ji niv\u00EEskar\u00EAn Polon\u00EE y\u00EAn wergir\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA ye. Bi pirt\u00FBka xwe ya navdar \"Quo Vadis - (bi) ku ve\" t\u00EA b\u00EEra gelekan. Di v\u00EA pirt\u00FBk\u00EA de Mes\u00EEhiy\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn \u00EAn dema \u00EEmparatoriya Roma wek\u00EE mijar digire \u00FB zilm \u00FB p\u00EAkutiy\u00EAn li an hatine kirin bi zimanek\u00EE bandorbar\u00EE radixe p\u00EA\u015Fber\u00EE xwendevanan. D\u00EEsa pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE y\u00EAn mijar \u00FB serp\u00EAhatiy\u00EAn \u00E7anda devk\u00EE ya Polon\u00EE bingeh digire j\u00EE gelek bi nirx in. Sala 1905'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA werdigire."@ku . "Giosu\u00E8 Carducci helbestvan, gotinvan \u00FB w\u00EAjevan\u00EA d\u00EErok\u00EA y\u00EA \u00CEtal\u00EE b\u00FB. Sala 1906'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirt."@ku . "Joseph Rudyard Kipling [\u02C8d\u0292o\u028Az\u026Af \u02C8\u0279\u028Cdj\u0259d \u02C8k\u026Apl\u026A\u014B] helbestvan \u00FB niv\u00EEskar\u00EA Br\u00EEtan\u00EE y\u00EA di sala 1907'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye ye."@ku . "Rudolf Christoph Eucken niv\u00EEskar \u00FB f\u00EElozofek\u00EE Alman b\u00FB \u00FB di sala 1908'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirt."@ku . "Selma Ottilia Lovisa Lagerl\u00F6f niv\u00EEskareka Sw\u00EAd\u00EE b\u00FB. Yekem\u00EEn jin a ku Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye ye. Di 10'\u00EA befranbar\u00EA 1909'\u00EE de xelat\u00EA digire. Bi berhem\u00EAn xwe y\u00EAn efsaney\u00EE t\u00EA naskirin. Bi xwe mamoste b\u00FB. Bi derfetday\u00EEna b\u00FBrsek\u00EA derdikeve dervey\u00EE wel\u00EAt \u00FB qolinc\u00EAn jiyana xwe ya niv\u00EEskariy\u00EA fireh dike. Berhem\u00EAn t\u00EAr romant\u00EEst, sosyal\u00EEst j\u00EE diniv\u00EEs\u00EEne. Ji ber pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EA gelek f\u00EElm t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin ku di nava wan de y\u00EAn ji bo zarokan hatine amadekirin j\u00EE henin. Bo m\u00EEnak \"Qaz\u00EAn biyan\u00EE\". Ew herwek\u00EE yekem\u00EEn Sw\u00EAd\u00EE y\u00EA ku Xelata Nobel\u00EA wergirtiye ye."@ku . "Paul Johann Ludwig von Heyse niv\u00EEskarek\u00EE Alman b\u00FB \u00FB sala 1910'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirt. Di malbateke dewlemend \u00FB \u00EEntellekt\u00FBel de jiday\u00EEk b\u00FBye. Gelek di bin bandora Goethe \u00FB Schiller de maye. Li cem roman \u00FB \u00E7\u00EErokan gelek j\u00EE helbest niv\u00EEs\u00EEne. Ew bi \u00E7\u00EErok\u00EAn xwe y\u00EAn kurt \u00FB b\u00EAhempa hate hezkirin. Di hunera niv\u00EEsandin\u00EA de dixwast ev ji xwe re wek\u00EE bingeh bigire l\u00EA gelek rexne l\u00EA dihate kirin. Berhem\u00EAn w\u00EE y\u00EAn her\u00EE navdar, \"Tunnel \u00FCber der Spree - T\u00FBnela ser Spree re\", \"Kinder der Welt - Zarok\u00EAn c\u00EEhan\u00EA\", \"Krokodil - Krokod\u00EEl, t\u00EEmseh\" in."@ku . "Graf Maurice Polydore Marie Bernard Maeterlinck niv\u00EEskarek\u00EE Belj\u00EEkay\u00EE b\u00FB \u00FB di sala 1911'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirt."@ku . "Gerhart (Gerhard) Johann Robert Hauptmann niv\u00EEskarek\u00EE Alman b\u00FB. Wek\u00EE mezinek\u00EE Almanan \u00EA Nat\u00FBral\u00EEzm\u00EA t\u00EA naskirin. W\u00EE di sala 1912'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirt."@ku . "Romain Rolland niv\u00EEskarek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB. Wek\u00EE s\u00EAyem\u00EEn kes\u00EA Frans\u00EE di sala 1915'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye."@ku . "Carl Gustaf Verner von Heidenstam helbestvanek\u00EE Sw\u00EAd\u00EE b\u00FB."@ku . "Fr\u00E9d\u00E9ric Mistral yek ji helbestvan \u00FB niv\u00EEskar\u00EAn n\u00FBprov\u00EEnzal\u00EE ya ku ji her\u00EAm\u00EAn ba\u015F\u00FBr\u00EA Fransay\u00EA re t\u00EA gotin e. Di sala 1904'\u00EE de bi tev\u00EE Jos\u00E9 Echegaray guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. Ew yek ji giregir\u00EAn w\u00EAjeya Frans\u00EE ya sedsala 19em\u00EEn t\u00EA zan\u00EEn. Li ser zarave \u00FB devok\u00EAn ba\u015F\u00FBr\u00EA Frans\u00EE ango Occitan (Proven\u00E7al) xebat\u00EAn w\u00EE hene. Sala 1904'\u00EE xelata w\u00EAjey\u00EA bi Jos\u00E9 Echegaray re parve dike."@ku . "Fosfor elementek \u00FB nemetalek e. Ew di oks\u00EEjen\u00EA da ronah\u00EEy\u00EA dide. Fosfor ji j\u00EEyan\u00EA ra z\u00EAde gir\u00EEng e, ew di bestinan y\u00EA fonksyon\u00EAn taybet\u00EE da ne, wek di DNA, ADP \u00FB ATP da."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/c/c5/Hennig_Brand_(Joseph_Wright).jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Hennig Brand, y\u00EA li kevr\u00EE hi\u015Fmendan digere \u00FB Fosfor\u00EA vedib\u00EEne. W\u00EAneyek ji Joseph Wright, 1771 Hennig Brand k\u00EEmyagereki elman b\u00FB. Hennig Brand di sal\u00EA 1669 da Fosfor ved\u00EEt. Ji bo l\u00EAger\u00EEn\u00EA kevr\u00EE hi\u015Fmendan w\u00EE m\u00EEz\u00EA \u00EEns\u00EAn hi\u015Fkkir \u00FB d\u00EEt, ku ew ti\u015Ft\u00EA dim\u00EEne v\u00EA ronah\u00EE ronah\u00EE j\u00EA derdikeve. Fosfor elementa yekem\u00EEn b\u00FB y\u00EA hate ved\u00EEtin."@ku . "sedsala 16'an | sedsala 17'an | sedsala 18'an 1625 | 1626 | 1627 | 1628 | 1629 | 1630 | 1631 | 1632 | 1633 | 1634 | 1635"@ku . "sedsala 16'an | sedsala 17'an | sedsala 18'an 1687 | 1688 | 1689 | 1690 | 1691 | 1692 | 1693 | 1694 | 1695 | 1696 | 1697"@ku . "sedsala 16'an | sedsala 17'an | sedsala 18'an 1664 | 1665 | 1666 | 1667 | 1668 | 1669 | 1670 | 1671 | 1672 | 1673 | 1674"@ku . "Karl Adolf Gjellerup niv\u00EEskarek\u00EE Danimarkay\u00EE b\u00FB \u00FB Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirt\u00EE b\u00FB."@ku . "Henrik Pontoppidan niv\u00EEskarek\u00EE Dan\u00EEmark\u00EE b\u00FB. Sala 1917'\u00EE de bi tev\u00EE Karl Gjellerup Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtin. Ew yek ji nat\u00FBral\u00EEst\u00EAn mezin \u00EAn Dan\u00EEmarka ye. Di nava komeke nat\u00FBral\u00EEstan a bi nav\u00EA \"Det moderne Gennembrud\" de xebata xwe ya w\u00EAjey\u00EE didom\u00EEne. Sala ku xelat\u00EA dist\u00EEne kerr dibe, \u00EAd\u00EE nabih\u00EEse. Sala 1927'\u00EE de hew dikare jiyana xwe ya civak\u00EE bime\u015F\u00EEne, \u00EEzole dibe."@ku . "Carl Friedrich Georg Spitteler helbestvan, rexneger \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE Sw\u00EEsrey\u00EA b\u00FB. Pirran\u00EE bi helbest\u00EAn xwe hatiye hezkirin. Berhema w\u00EE ya helbestan a Der Olympische Fr\u00FChling (Bihara Ol\u00EEmp\u00EEk) gelek deng daye. Sala 1919'\u00EE de guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "Knut Hamsun, nav\u00EA jiday\u00EEkb\u00FBn\u00EA Knud Pedersen b\u00FB ew yek ji giregir\u00EAn niv\u00EEskar\u00EAn norw\u00EAc\u00EE y\u00EAn sedsala 20'em\u00EEn t\u00EA zan\u00EEn. Sala 1920'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA werdigire. Di malbateke kedkar \u00FB xizan de jiday\u00EEk dibe. Bav\u00EA w\u00EE kincan didir\u00FB \u00FB bi w\u00EA aboriya malbata xwe bi r\u00EA ve dibe. Jiyana w\u00EE h\u00EAj di zaroktiy\u00EA de gelek bi dijwariyan dibore. Perwerdeya ol\u00EE dib\u00EEne. Di gelek kar \u00FB kargehan de dixebite. Ji aliyek\u00EE ve j\u00EE kar\u00EA niv\u00EEsandin\u00EA didom\u00EEne. Ji bo jiyana ba\u015Ftir di\u00E7e Dan\u00EEmarkay\u00EA. Li wir \u00E7endek\u00EA bi nexwe\u015Fiya zirav re t\u00EAdiko\u015Fe. Vedigere welat\u00EA xwe \u00FB sax dibe. Ji bo rojnameyan kuncikan diniv\u00EEs\u00EEne. Xeyala w\u00EE ya mezin \u00E7\u00FBy\u00EEna Amer\u00EEkay\u00EA b\u00FB \u00FB ev j\u00EE bi al\u00EEkariya jineke dewlemend p\u00EAk t\u00EA \u00FB Hamsun di\u00E7e DYAy\u00EA. Li wir gelekdi bin bandora Mark Twain de dim\u00EEne \u00FB ji w\u00EAjeya w\u00EA hezdike. D\u00EEsa vedigere wel\u00EAt \u00FB d\u00EEsa di\u00E7e DYAy\u00EA d\u00EEsa jiyana xwe ya abor\u00EE \u00FB w\u00EAjey\u00EE bi hev re dime\u015F\u00EEne. Gelek bir\u00E7\u00EEb\u00FBn, \u00EA\u015F \u00FB derdan dib\u00EEne. Dijwariya biyaniy\u00EA \u00FB b\u00EEriya wel\u00EAt jiyana w\u00EE dadigire \u00FB di bin van hestan de berhem\u00EAn b\u00EAhempa diniv\u00EEs\u00EEne."@ku . "Gao Xingjian [k\u00E1u \u0255\u012D\u014B t\u0255i\u025B\u0302n] dramat\u00EEker, werger, rej\u00EEsor, rexneger, hunermend \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE navdar \u00EA \u00C7\u00EEn\u00EE y\u00EA hemwelatiy\u00EA Fransa ye. Sala 2000'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA werdigire. Beriya ku di war\u00EA huner \u00FB w\u00EAjey\u00EA de xwe bide naskirin, kurte-\u00E7\u00EErok \u00FB senaryoyan diniv\u00EEs\u00EEne. Gelek caran l\u00EEstik\u00EAn w\u00EE bixetere t\u00EAn d\u00EEtin \u00FB ji aliy\u00EA mezin\u00EAn Partiya Kom\u00FBn\u00EEst a \u00C7\u00EEn\u00EA (Komara Gel a \u00C7in) ve t\u00EA cezakirin. Carek\u00EA bo 5 salan di kar\u00EAn cotyariy\u00EA de didin xebitandin. L\u00EA ew ji ya xwe nay\u00EA xwar \u00FB niv\u00EEsandina xwe didom\u00EEne. B al\u00EEkariya saz\u00EE enst\u00EEtuy\u00EAn Alman \u00FB Frans\u00EE t\u00EA Ewropa \u00FB dibe hemwelatiy\u00EA Fransa. Ji aliy\u00EA \u00C7\u00EEn ve wek\u00EE \"mirov\u00EA nay\u00EA xwastin\" t\u00EA propagandakirin. Ewropa j\u00EE bo berjewendiy\u00EAn xwe wek\u00EE Aleksander Soljen\u00EEts\u00EEn\u00EA R\u00FBs, w\u00EE j\u00EE li dij\u00EE s\u00EEstema sosyal\u00EEst propaganda dike \u00FB \u00EEnd\u00EErekt bikart\u00EEne."@ku . "W\u00EAne:Signature Anatole France. gif \u00CEmzeya Anatole France Anatole France niv\u00EEskarek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB \u00FB xwed\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA ya sala 1921'\u00EE b\u00FB. Di her curey\u00EA w\u00EAjey\u00EA de berhem\u00EAn w\u00EE hene l\u00EA ew pirran\u00EE bi klas\u00EEs\u00EEzma xwe hat naskirin."@ku . "Jacinto Benavente y Mart\u00EDnez dramat\u00EEker \u00FB rojnamegerek\u00EE Span\u00EE b\u00FB. Z\u00EAdetir\u00EE 200 berhem daye \u00FB bi xebat\u00EAn xwe y\u00EAn w\u00EAjey\u00EE kevne\u015Fopiya \u015Fanoya Span\u00EE bip\u00EA\u015Fxistiye. Ji ber w\u00EA sala 1922'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "Dario Fo yek ji niv\u00EEskar\u00EAn \u015Fanoy\u00EA, Kompon\u00EEst, amadekar\u00EA dik\u00EA \u00FB aktorek\u00EE \u00CEtal\u00EE ye. Sala 1997'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "George Bernard Shaw niv\u00EEskar \u00FB dramat\u00EEker\u00EA \u00CErland\u00EE b\u00FB \u00FB sala 1925'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirt\u00EEb\u00FB."@ku . "Grazia Deledda, yek niv\u00EEskar\u00EAn jin \u00EAn \u00CEtal\u00EE b\u00FB. Endam\u00EA r\u00EA\u00E7a nat\u00FBral\u00EEzm\u00EA b\u00FB. Di berhem\u00EAn xwe de pirran\u00EE jiyana girava Sard\u00EEnya dian\u00EE zim\u00EAn. Sala 1926'\u00EE de guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hate d\u00EEtin."@ku . "Henri-Louis Bergson f\u00EElozofek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB \u00FB di sala 1927'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB. Di malbateke bingeh Cih\u00FB de jiday\u00EEkb\u00FBb\u00FB. Bav\u00EA w\u00EE Polon, madera w\u00EE \u00EErland\u00EE b\u00FB. Ji ber bandora diya xwe bi qas\u00EE Frans\u00EE, \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE j\u00EE f\u00EArdibe. Jiyanake w\u00EE y\u00EA ji r\u00EAz\u00EA heb\u00FB. Sala 1920'\u00EE doktoraya \u015Feref\u00EA ya zankoya Cambridgey\u00EA digire. Perwerdeya f\u00EElozofiya Grek, sinc\u00EA zanist\u00EE \u00FB pol\u00EEt\u00EEk dib\u00EEne. Di destp\u00EAka \u015Fer\u00EA yekem\u00EEn \u00EA cihan\u00EE de xwed\u00EE hest \u00FB n\u00EAr\u00EEn\u00EAn welatpar\u00EAziya Frans\u00EE ye. Li DYA \u00FB gelek cihan tevl\u00EE civ\u00EEn \u00FB kongrey\u00EAn f\u00EElozofan dibe. Heb\u00FBnpar\u00EAziy\u00EA (eks\u00EEstansiyal\u00EEzm\u00EA) gor\u00EE xwe \u015F\u00EErove dike \u00FB bip\u00EA\u015Fdixe. Di jiyana xwe de gelek xelatan digire. Bandora w\u00EEli gelek niv\u00EEskar \u00FB f\u00EElozof\u00EAn serdem\u00EA dibe."@ku . "W\u00EAne:Sigrid Undset 1927. jpg Sigrid Undset (1927) Sigrid Undset niv\u00EEskareka norw\u00EAc\u00EE b\u00FB di sala 1928'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB. Di berhem\u00EAn xwe de nakokiy\u00EAn d\u00EErok\u00EE \u00FB cins\u00EE bi w\u00EArek\u00EE digire dest \u00FB ji wan li c\u00EEhan \u00FB pirsyariy\u00EAn n\u00FB digere. C\u00EEhana Skand\u00EEnaviyan a kevne\u015Fop\u00EE, n\u00FBjeniya Ewropa, bindest\u00EE \u00FB potansiyela jinan hwd mijar\u00EAn xebat\u00EAn w\u00EA b\u00FBn."@ku . "W\u00EAne:Cholera. png Kol\u00EAra li c\u00EEhan\u00EAzer: Kol\u00EAra heye (hindik)sor: Kol\u00EAra heye (z\u00EAde) W\u00EAne:Cholera bacteria SEM. jpg Bakt\u00EAr\u00EEy\u00EAn Kol\u00EAra Kol\u00EAra yek\u00EAke le nexo\u015Fiye soyiye tunda gir\u00EEngekan\u00EE kondam\u00EE hers kezor le m\u00EAje bote hoy g\u00EEr\u00FBgirfitek\u00EE serek\u00EE dan\u00EE\u015Ftwan (betaybet\u00EE naw\u00E7e germekan\u00EE h\u00EAl\u00EE \u00EEst\u00EEwa \u00FB niz\u00EEk \u00EEst\u00EEwa), n\u00EE\u015Faney serek\u00EE nexo\u015Fiyeke sik\u00E7\u00FBne. Ta \u00E7end salek\u00EE\u015F lemewber kol\u00EAra g\u00EEr\u00FBgirfitek\u00EE tendurust\u00EE dan\u00EE\u015Ftwan\u00EE ba\u015Fur\u00EE Kurdistan b\u00FBwe."@ku . "D\u00EEzantir\u00EE bekt\u00EEriyay\u00EE nexo\u015Fiyek\u00EE hewkirdin\u00FBy dirmiye be zor\u00EE le welate [germ]ekanda deb\u00EEnr\u00EAt, \u015F\u00FBn\u00EE serek\u00EE hewkirdineke nawenda r\u00EExole est\u00FBreye."@ku . "Newpo\u015Fe soy dil bir\u00EEtiye lew hewkirdinaney t\u00FB\u015F\u00EE nawpo\u015F\u00EE dil, zimane \u00FB boriye gewrekan\u00EE dil deb\u00EAt. Hend\u00EAk \u015Fareza lem bwareda deb\u00EAjin ke zorcaran hewkirdineke teniya zimanekan\u00EE dil degr\u00EAtewe \u00FB be degmen nawpo\u015F\u00EE dil degr\u00EAtewe. Be manayek\u00EE d\u00EE detwan\u00EEn bileyin ke hewkirdineke corek\u00EE taybet\u00EE jar\u00EEn e. Ewey \u015Fayan\u00EE bes e p\u00EA\u015F doz\u00EEnewey ent\u00EEbayot\u00EEk kat\u00EAk \u015Faxonber \u00FB boriyegewrekan\u00EE dil t\u00FB\u015F\u00EE so deb\u00FBn le 100%\u00EE barekanda dexo\u015F demre. Hoy berz\u00EE r\u00EAjey mirdin degerayewe bo ser\u00E7awey hewkirdineke dekew\u00EAte ser nawpo\u015F\u00EE dil \u00FB zimanekan\u00EE dil."@ku . "Soy HIV, HIV Infection, hewey \u015Fayan\u00EE bese em soyes yek\u00EAke le nexo\u015Fiye dirme zayendiye nasrawekan be hoy zayendewe degozr\u00EAtewe. Kan\u00EE ke ziyatir le 23 sal beser beskirdin\u00EE nexo\u015Fiyekeda t\u00EAper\u00EEwe, belam roj be roj tirs\u00EE so bevayrosekey nexo\u015Fiyeke ziyatir deb\u00EAt \u00E7unke vayroseke lezorbey welatanda lecaran x\u00EArtir belawdeb\u00EAtewe. Her\u00E7enda lerseretada wabas dekra guaye vayroseke teniya homoregezbazekan degr\u00EAtewew eydiz\u00EE\u015F her taybete bewan, herweha deg\u00FBtra ke eydiz tenya le Efr\u00EEqa da heye, belam emro selm\u00EAnrawe so be vayroseke hem\u00FB kes degr\u00EAtewe b\u00EAciyawaz\u00EE temen, wulat, regez, nejad, ayn \u00FB vayrosekew nexo\u015Fiyeke\u015F le hem\u00FB cihan da heye."@ku . "Soy vayros ECHO, soy em core vayrose zor ciyawaztir e leberewey kondam\u00EE henase \u00FB perdey m\u00EA\u015Fik \u015Fepiledar\u00EE \u00FB tal\u00EAhatin degr\u00EAtewe, nasrawtir\u00EEn so ber\u00EEtiye le soy cor\u00EE 31\u2019\u00EE vayroseke."@ku . "\u00CEfl\u00EEc\u00EE, Poliomyelitis, nexo\u015Fiyek\u00EE soy\u00EE dirm\u00EE giran e ke deb\u00EAte hoy hewkirdin\u00EE naw\u00E7ey xolem\u00EA\u015F\u00EE p\u00EAtke demar \u00FB zor car be \u015Fepiledar\u00EE mindal\u00EE n\u00EAw debr\u00EAt."@ku . "\u00CEnflonza, Influenza, yek\u00EAke le nexo\u015Fiye dirmiyekan\u00EE kondam\u00EE henase, le qonax\u00EAk\u00EE jiyan da mirov car\u00EAk yan \u00E7end car\u00EAk nexo\u015Fiye ke deb\u00EAt. Ewey \u015Fayan\u00EE bas e le sal\u00EE 1952 da (RTC) program\u00EE cihan\u00EE \u00EEnflonzay damezrand, pa\u015Ftir bo serkewtin\u00EE programeke melbetd\u00EE cihan\u00EE \u00EEnflonzay ser be tozarzan\u00EE \u00EEn\u00EEst\u00EEtuy netew\u00EE \u2013 lenden her\u00EEkar\u00EE legelyanda kird."@ku . "Kawabata Yasunari yek ji niv\u00EEskar\u00EAn Japon b\u00FB \u00FB di sala 1968'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB. Zaroktiyeke awarte derbas dike. H\u00EAj di du saliya xwe de s\u00EAw\u00EE dim\u00EEne \u00FB ji aliy\u00EA xaltiya w\u00EA xwed\u00EE l\u00EA t\u00EA derketin. Pi\u015Ft\u00EE bidaw\u00EEkirina dibistana amadey\u00EE dest bi kar\u00EA rojnamevaniy\u00EA dike. Tevl\u00EE \u015Fer\u00EA cihan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn nabe \u00FB li dij\u00EE \u015Fer derdikeve. Xwe bi jehra gaz\u00EA dikuje. Ji ber ku li d\u00FBv xwe ti n\u00EE\u015Fane nehi\u015Ftiya, h\u00EAj j\u00EE hin kes dikevin \u015Fikan."@ku . "Luigi Pirandello niv\u00EEskarek\u00EE \u00CEtal\u00EE b\u00FB. Ew yek ji giregir\u00EAn dramat\u00EEker\u00EAn sedsala 20em\u00EEn t\u00EA hejmartin. Sala 1934'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatiye d\u00EEtin. Li girava S\u00EEc\u00EElyay\u00EA di malbateke cotyar \u00EA dewlemend de t\u00EA jiyan\u00EA. Perwerdeya zan\u00EEngeh\u00EA li Bonn a Almanya dib\u00EEne. Ji bersedem\u00EAn abor\u00EE jina w\u00EE bi nexwe\u015Fiy\u00EAn der\u00FBn\u00EE dikeve \u00FB ev yeka han w\u00EE xemg\u00EEn dike. Di destp\u00EAka \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA yekem\u00EEn de dikeve bin bandora neteweperweriya \u00CEtal\u00EE. T\u00EAkil\u00EE bi M\u00FBss\u00F4l\u00EEn\u00EE re j\u00EE dat\u00EEne \u00FB bi al\u00EEkariya w\u00EE dibe ger\u00EEnendey\u00EA \u015Fanoya huner\u00EE ya Roma."@ku . "Kenzabur\u014D \u014Ce niv\u00EEskarek\u00EE Japon e \u00FB di sala 1994'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye. Li Zan\u00EEngeha Tokyo perwerdeya w\u00EAjeya Frans\u00EE d\u00EEtiye. Di berhem\u00EAn w\u00EE de z\u00EErekt\u00EE \u00FB w\u00EArektiya w\u00EE t\u00EA xwiy\u00EEn. Wek\u00EE r\u00EAbaz, polem\u00EEk\u00EAn w\u00EArek\u00EE bingeh digire. Gelek digere \u00FB qolinc\u00EAn c\u00EEhana xwe berfireh dike."@ku . "W\u00EAne:Bunin Ivan 1937. jpg \u00CEvan Bun\u00EEn (1937) \u00CEvan Alekseyev\u00EE\u00E7 Bun\u00EEn, * 10'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA / 22'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1870 li Vorone\u015F\u00EA; \u2020 8'\u00EA sermawez\u00EA 1953 li Par\u00EEs\u00EA) niv\u00EEskar, werger \u00FB l\u00EEr\u00EEkniv\u00EEsek\u00EE r\u00FBs\u00EE b\u00FB. Sala 1933'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatiye d\u00EEtin. Mijara w\u00EE ya sereke \u015Fore\u015Fa Oktober a R\u00FBs b\u00FB. Kevne\u015Fopiya w\u00EAjeya R\u00FBs di bin real\u00EEzmeke n\u00FBjen de radixist \u00FB berhem\u00EAn b\u00EAhempa diniv\u00EEsand. B\u00FBn\u00EEn herwek\u00EE di war\u00EA helbest\u00EA de j\u00EE xwed\u00EE heman afirand\u00EAr\u00EE \u00FB hostatiy\u00EA b\u00FB."@ku . "Pearl Sydenstricker Buck yek ji niv\u00EEskar\u00EAn jin \u00EAn DYAy\u00EA ye \u00FB xwed\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA ya sala 1938'\u00EE ye."@ku . "Seamus Justin Heaney niv\u00EEskarek\u00EE \u00CErland\u00EE ye \u00FB di sala 1995'\u00EE de guncav\u00EA Xelat Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatiye d\u00EEtin. Di berhem\u00EAn xwe de wek\u00EE mijar pirran\u00EE bala xwe daye w\u00EAjeya devk\u00EE ya \u00EErland\u00EE, d\u00EErok \u00FB hezkirina wel\u00EAt. Li zan\u00EEngeh\u00EA ders dida \u00FB bi pirsgir\u00EAka Bakur\u00EA \u00CErlanda re mij\u00FBl dibe."@ku . "Frans Eemil Sillanp\u00E4\u00E4 niv\u00EEskarek\u00EE F\u00EEnland\u00EE b\u00FB. Sala 1939'\u00EE de guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatiye d\u00EEtin. Li ser zan\u00EEn\u00EAn xwezay\u00EA perwerde d\u00EEtiye. Bi salan berpirsiyariya we\u015Fanxaneyek\u00EA kiriye. Gor\u00EE gelek rexnegeran p\u00EAn\u00FBsa w\u00EE ne ew\u00E7end biber l\u00EA xwed\u00EE \u015F\u00EErovekirine der\u00FBn\u00EE y\u00EE b\u00EAhempa b\u00FB. Ew di w\u00EAjeya F\u00EEnland\u00EE de cihek\u00EA mezin dadigire."@ku . "W\u00EAne:Toni Morrison 2008. jpg Toni Morrison Toni Morrison yek ji niv\u00EEskar\u00EAn jin \u00EAn DYAy\u00EE ye. Ew herwek\u00EE yek ji navdar\u00EAn w\u00EAjevan\u00EAn Afroamer\u00EEkay\u00EE j\u00EE t\u00EA zan\u00EEn. Sala 1993'\u00EE de guncav\u00EA Xelat Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "W\u00EAne:Derek Walcott. jpg Derek Walcott Derek Walcott yek j\u00EE helbestvan \u00FB niv\u00EEskar\u00EAn kar\u00EEb\u00EEk e. Sala 1992'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye. Di berhem\u00EAn xwe de gel\u00EA xwe y\u00EA bingeh Afr\u00EEkay\u00EE bi r\u00EAbaz\u00EAn Ewropay\u00EE radixe ber xwendevanan. Hin kes w\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE Bertolt Brecht \u00EA Alman dib\u00EEnin. Ger\u00EEnendetiya \u015Fanoyek\u00EA dike \u00FB t\u00EAkiliy\u00EAn germ bi w\u00EAjevan\u00EAn bingeh-Afr\u00EEkay\u00EE re dat\u00EEne. W\u00EE di sala 1981'\u00EE de li Boston\u00EA di zankoy\u00EA de ders dida."@ku . "Nadine Gordimer yek ji niv\u00EEskar\u00EAn jin \u00EAn Afr\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr e. Di roman\u00EAn xwe de cih daye pol\u00EEt\u00EEkaya n\u00EEjadperest a apartheid a ku ber\u00EA di bin saz\u00FBmaniya \u00E7ermespiyan de dihate bir\u00EAvebirin. Sala 1991'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hate d\u00EEtin. Bav\u00EA w\u00EA cih\u00FByeke ji Letonyay\u00EA \u00FB diya w\u00EA j\u00EE ji Br\u00EEtaniya Mezin b\u00FBn. W\u00EA di zaroktiya xwe de zordariy\u00EAn li gel\u00EAn \u00E7ermere\u015F dihate kirin did\u00EEt \u00FB ev yeka han bandoreke mezin li w\u00EA dikir. H\u00EAj di ciwanzaroktiya xwe de destp\u00EAkir t\u00EAko\u015F\u00EEna li dij\u00EE saz\u00FBmaniya \u00E7ermespiyan a n\u00EEjadperest."@ku . "W\u00EAne:Thomas Mann 1937. jpg Thomas Mann, 1937 Paul Thomas Mann yek ji niv\u00EEskar\u00EAn navdar \u00EAn Germanistan\u00EA ye. Sala 1929'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirt. Di malbateke bazirgan de t\u00EA jiyan\u00EA. Di ciwaniya xwe de ji kovaran re helbest \u00FB kurte-\u00E7\u00EErokan diniv\u00EEs\u00EEne. Di bin bandora Johann Wolfgang von Goethe de dim\u00EEne. Di berhem\u00EAn xwe de behsa xurifandina, jir\u00EAderketina b\u00FBrj\u00FBvaziy\u00EA dike. Gor\u00EE gelekan mijar\u00EAn w\u00EE ne ew\u00E7end watedar in l\u00EA tekn\u00EEka niv\u00EEsandina w\u00EE \u00FB f\u00EElozofiya aramiy\u00EA ya w\u00EE w\u00EE kiriye xwed\u00EE j\u00EAhat\u00EEb\u00FBneke t\u00EAr z\u00EErek\u00EE. Li \u00C7\u00EEk, Sw\u00EEsre j\u00EE dij\u00EE. Bi destp\u00EAka saz\u00FBmaniya Naz\u00EE, ew bi w\u00EArek\u00EE dij-n\u00EAr\u00EEn\u00EAn xwe t\u00EEne zim\u00EAn. Ev yeka han dibe sedem ku Almanyay\u00EA biterik\u00EEne. Di\u00E7e li DYAy\u00EA bicihdibe \u00FB dibe hemwelatiy\u00EA wir. Ew herwek\u00EE ne ten\u00EA rexneyan li Naziyan, li hem\u00EE d\u00EEroka Almanan dike. Bi t\u00EAk\u00E7\u00FBna Naziyan, vedigere welat\u00EA xwe \u00FB xebat\u00EAn xwe y\u00EAn niv\u00EEsandin\u00EA didom\u00EEne. Di 80 saliya xwe de li Z\u00FCrich\u00EA jiyana xwe jidest da."@ku . "Akinwande Oluwole Soyinka niv\u00EEskarek\u00EE n\u00EEjeryay\u00EE ye. Di sala 1986'\u00EE ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn b\u00EAhempa y\u00EAn derbar\u00EA bib\u00EErxistina w\u00EAjeya afr\u00EEkay\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatiye d\u00EEtin. Ew ji sala 1994'\u00EE virde di nava ref\u00EAn UNESCO de dixebite."@ku . "W\u00EAne:Burning-sulfur. png Kibr\u00EEt y\u00EA dihele \u00FB di\u015Fewte Kibr\u00EEt (ji peyv\u00EA lat\u00EEn\u00EE Sulphur) elementek \u00FB nemetalek e. Ew bi alafek\u00EE \u015F\u00EEn di\u015Fewte. Bi v\u00EA r\u00EAk\u00EA Kibr\u00EEtd\u00EEoks\u00EEd \u00E7\u00EAdibe, b\u00EAhn\u00EA xwe z\u00EAde makin e."@ku . "Octavio Paz niv\u00EEskar \u00FB d\u00EEplomatek\u00EE Meks\u00EEkan\u00EE b\u00FB. Sala 1990'\u00EE de li gel gelek xelatan, guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hate d\u00EEtin. Ew yek ji navdar\u00EAn \u00EEntel\u00EEjansiya Lat\u00EEnamer\u00EEka b\u00FB. Heval\u00EA Pablo Neruda, f\u00EElozof \u00FB a\u015Ft\u00EExwazek b\u00FB. Bi gi\u015Ft\u00EE c\u00EEhan \u00FB nakokiy\u00EAn Lat\u00EEnamer\u00EEka dian\u00EE zim\u00EAn \u00FB wan b\u00EAhempa \u015F\u00EErovedikir. Berhem\u00EAn w\u00EE li tevay\u00EE zimanan hatine wergerandin. W\u00EE herwiha bandoreke berbi\u00E7av li w\u00EAjeya Bakur\u00EA Amer\u00EEka ya \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EEax\u00EAv j\u00EE kiriye."@ku . "Saul Bellow yek ji niv\u00EEskar\u00EAn DYAy\u00EA ye \u00FB sala 1976'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye."@ku . "Czes\u0142aw Mi\u0142osz, Polonya) yek ji helbestvan\u00EAn polon\u00EE b\u00FB. Sala 1980'\u00EE de b\u00FB xwed\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA."@ku . "Camilo Jos\u00E9 Cela niv\u00EEskarek\u00EE span\u00EE b\u00FB \u00FB di sala 1989'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA dir\u00EAj Camilo Jos\u00E9 Manuel Juan Ram\u00F3n Francisco de Jer\u00F3nimo Cela Trulock e l\u00EA ji ber dir\u00EAjb\u00FBn\u00EA w\u00EE bi xwe j\u00EE ten\u00EA wek\u00EE Camilo Jos\u00E9 Cela diniv\u00EEsand. W\u00EAjevan r\u00EAbaza ku w\u00EE bikardian\u00EE bi nav\u00EA \"real\u00EEzma tar\u00EE\" binavdikin."@ku . "Jaroslav Seifert niviskarek\u00EE \u00C7\u00EEk\u00EE b\u00FB. Sala 1984'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirt. Ew yek j\u00EE navdar\u00EAn r\u00EAbaza poet\u00EEzm\u00EA t\u00EA zan\u00EEn. Di dem\u00EAn \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn de, xwed\u00EE hest \u00FB helwest\u00EAn neteweperwer e. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer j\u00EE b\u00EAhtir raman\u00EAn dij-kom\u00FBn\u00EEst dihew\u00EEne \u00FB di berhem\u00EAn xwe de l\u00EA dikole."@ku . "Sinclair Lewis yek ji navdartir\u00EEn niv\u00EEskar\u00EAn DYAy\u00EA y\u00EA sedsala 20em\u00EEn b\u00FB. Bi r\u00EAbaz\u00EAn xwe y\u00EAn sat\u00EEr\u00EEk \u00FB sosyalkr\u00EEt\u00EEk t\u00EA naskirin. Sala 1930'\u00EE de guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "Halld\u00F3r Kiljan Laxness [\u02C8haltour \u02C8c\u02B0\u026Aljan \u02C8laxsn\u025Bs] niv\u00EEskarek\u00EE \u00EEsland\u00EE b\u00FB \u00FB sala 1955'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB. Di ciwaniya xwe de dikevebin ola Katol\u00EEk \u00FB di gera xwe ya parzem\u00EEna Ewropa de, li lihevhatina nakokiy\u00EAn di kesayetiya xwe de digere. Sala 1927'\u00EE de derbas\u00EE parzem\u00EEna Amer\u00EEka dibe \u00FB li DYAy\u00EA dim\u00EEne. Li wir \u00EEcar dibe sosyal\u00EEst \u00FB ji bo raman\u00EAn \u00E7epgir\u00EE t\u00EAdiko\u015Fe. Li vegera wel\u00EAt berhem\u00EAn t\u00EAr f\u00EElozof\u00EEk diniv\u00EEs\u00EEne."@ku . "Gabriel Jos\u00E9 Garc\u00EDa M\u00E1rquez niv\u00EEskar \u00FB rojnamevanek\u00EE Kolombiyay\u00EE y\u00EA navdar e. Sala 1982'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye. Perwerdeya dadnasiy\u00EA dib\u00EEne, l\u00EA bidaw\u00EE nake. Dest bi niv\u00EEskariya bir\u00EAk\u00FBp\u00EAk \u00FB pispor\u00EE dike. Ji aliyek\u00EE ve j\u00EE di nava ref\u00EAn p\u00EAl\u00EAn \u00E7epgiriya Lat\u00EEn Amer\u00EEka de cihdigire. Di bin bandora niv\u00EEskar\u00EAn wek\u00EE Ernest Hemingway, James Joyce, Virginia Woolf, William Faulkner \u00FB Franz Kafka de maye. Sala 1954'\u00EE de bi pispor\u00EE dest bi xebata rojnamegeriy\u00EA dike. Helbest \u00FB \u00E7irok\u00EAn xwe di rojnameyan de diwe\u015F\u00EEne. Derdikeve ger\u00EAn mezin \u00FB c\u00EEhana xwe berfireh dike. Roman\u00EAn w\u00EE ji \u00E7ar aliy\u00EAn c\u00EEhan\u00EA, bala ciwan\u00EAn kedkar \u00FB bindestan diki\u015F\u00EEne. Sala 1997'\u00EE ji bo xatir\u00EA 70 saliya w\u00EE, \"Sala Gabriel Jos\u00E9 Garc\u00EDa M\u00E1rquez\" hat binavkirin. Gelek ji pirt\u00FBk\u00EAn w\u00EE li kurd\u00EE j\u00EE hatine vegerandin."@ku . "Claude Simon niv\u00EEskarek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB \u00FB sala 1985'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB."@ku . "Sir William Gerald Golding niv\u00EEskarek\u00EE Br\u00EEtan\u00EE b\u00FB di sala 1983'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB."@ku . "Joseph Brodsky an j\u00EE \u00CEos\u00EEf Aleksandrov\u00EE\u00E7 Brodsk\u00EE * 24'\u00EA gulan\u00EA 1940 li Len\u00EEngrad\u00EA; \u2020 28'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 1996 li New York\u00EA) helbestvanek\u00EE r\u00FBs-amer\u00EEk\u00EE ye. Sala 1987'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye. Ji ber ku di malbateke cih\u00FB de hatib\u00FB jiyan\u00EA, di destp\u00EAka \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem de ser\u00EA w\u00EE dikeve belay\u00EA. Lewra ji aliyek\u00EE ve tirsa serkeftina Naz\u00EE y\u00EAn Germanistan\u00EA, aliyek\u00EE j\u00EE komploy\u00EAn erzan jiyana w\u00EE biazar dikin. Perwerdeya erdnasiy\u00EA dib\u00EEne \u00FB li seranser\u00EA YKSS\u00EA digere. Gelek dixw\u00EEne \u00FB h\u00EEn\u00EE du ziman\u00EAn biyan\u00EE dibe. Gava ku \u00E7\u00EErok\u00EAn w\u00EE li dervey\u00EE welat t\u00EAn \u00E7apkirin \u00EEcar saz\u00FBmaniya Stal\u00EEn\u00EEst rika berdidey\u00EA. Ew bi gelek awayan t\u00EA tewanbarkirin \u00FB cezakirin. Sala 1972'\u00EE direve \u00FB li DYAy\u00EA bicihdibe. Sala 1977'\u00EE dibe hemwelatiy\u00EA DYAy\u00EA."@ku . "Odysseas Elytis yek ji hunermend \u00FB helbestvan\u00EAn navdar \u00EAn grek\u00EE b\u00FB. Sala 1979'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB. Di w\u00EAjey\u00EA de r\u00EAbaza s\u00FBrreal\u00EEzm\u00EA bikardian\u00EE \u00FB ew bi element\u00EAn Grek\u00EE dinex\u015Fand. Di malbateke dewlemend de hatib\u00FB jiyan\u00EA \u00FB pirran\u00EE li At\u00EEna dijiya. Perwerdeya dadnasiy\u00EA d\u00EEtiye. Di \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn de li Albanyay\u00EA di eniy\u00EAn dij-fa\u015F\u00EEzm\u00EA de t\u00EAdiko\u015Fe. Bi qas\u00EE s\u00EA salan li Par\u00EEs\u00EA dij\u00EE \u00FB li wir t\u00EAkil\u00EE bi navdar\u00EAn \u00EEntel\u00EEjansiya Frans\u00EE re dat\u00EEne."@ku . "Vicente Aleixandre y Merlos yek ji l\u00EEr\u00EEker \u00FB niv\u00EEskar\u00EAn Span\u00EE b\u00FB \u00FB di sala 1977'\u00EE de guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatib\u00FB d\u00EEtin. Zaroktiya xwe li M\u00E1laga derbasdike. Bav\u00EA w\u00EE \u015Fofor\u00EA lokomot\u00EEv\u00EA b\u00FB. Perwerdeya dadnas\u00EE \u00FB abor\u00EEzaniy\u00EA dib\u00EEne. Dihat pay\u00EEn k\u00FB ew j\u00EE bibe karsazek l\u00EA w\u00EE bala xwe berdida w\u00EAjey\u00EA. W\u00EAjevan \u00FB rexneger r\u00EAbaza w\u00EE ya edeb\u00EE di bin siya s\u00FBrreal\u00EEzm \u00FB \u00EEnd\u00EEv\u00EEd\u00FBal\u00EEzm\u00EA de dib\u00EEnin."@ku . "Samuel Barclay Beckett yek ji navdar\u00EAn niv\u00EEskar\u00EAn \u00EErland\u00EE b\u00FB. Ew bi esl\u00EA xwe \u00EErland\u00EE b\u00FB, li Br\u00EEtanya hatib\u00FB jiyan\u00EA \u00FB temen\u00EA w\u00EE gelek li Fransay\u00EA bor\u00EE b\u00FB. Sala 1969'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA wergirtiye. W\u00EE di hem\u00EE ber\u00EAn w\u00EAjey\u00EA de berhem didan. Li ser ziman\u00EA \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE \u00FB ziman\u00EAn roman\u00EE perwerde d\u00EEtiye. Li gelek cihan dersa frans\u00EE \u00FB \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE dida \u00FB derfet bid\u00EEta derdiket geran. Di destp\u00EAka \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn de tevl\u00EE hin r\u00EAxistin\u00EAn berxwed\u00EAr \u00EAn \u00EEllegal dibe \u00FB li dij\u00EE fa\u015F\u00EEzm\u00EA t\u00EAdiko\u015Fe. Pirraniya berhem\u00EAn xwe bi frans\u00EE niv\u00EEsiye."@ku . "Eugenio Montale niv\u00EEskareki \u00EEtal\u00EE b\u00FB \u00FB sala[[ 1975]'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatib\u00FB d\u00EEtin."@ku . "Eyvind Olov Verner Johnson niv\u00EEskarek\u00EE Sw\u00EAd\u00EE \u00FB \u00FB sala 1974'\u00EE de bi tev\u00EE Harry Martinson Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB. Di ciwaniya xwe de dest bi rojnamegeriy\u00EA dike. Li gelek bajar\u00EAn Ewropa dim\u00EEne \u00FB digere. Bo jiyana xwe ya rojane, ji firaq\u015Fu\u015Ftin\u00EA heya sey\u00EEsiya hespan gelek karan dike. Bi tev\u00EE jina xwe kar\u00EA werger\u00EA dike \u00FB di destp\u00EAka \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn bi tev\u00EE Willy Brandt rojnameyeke norweg\u00EE dadimezir\u00EEne. Di berhem\u00EAn xwe de parastina demokrasiya rojavay\u00EA Ewropa dike \u00FB li dij\u00EE fa\u015F\u00EEzm\u00EA derdikeve. Ew herwek\u00EE rexney\u00EAn mezin li sosyal\u00EEzma real dike."@ku . "Erik Axel Karlfeldt yek ji l\u00EEr\u00EEker\u00EAn navdar \u00EAn Sw\u00EAd\u00EE b\u00FB. Sala 1931'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB. Di berhem\u00EAn xwe de cih dida hezkirina welat\u00EA xwe \u00FB mijar\u00EAn ol\u00EE. R\u00EAbaza w\u00EE di bin siya n\u00FBromant\u00EEzm\u00EA de dihate jimartin."@ku . "John Galsworthy dramat\u00EEker \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE Br\u00EEtan\u00EE b\u00FB. R\u00EAzepirt\u00FBka w\u00EE ya romanan The Forsyte Saga wek\u00EE h\u00EEm\u00EA w\u00EAjeya n\u00FBjen a Br\u00EEtan\u00EE t\u00EA jimartin. Sala 1932'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA werdigire."@ku . "Harry Edmund Martinson niv\u00EEskarek\u00EE Sw\u00EAd\u00EE b\u00FB. Sala 1974'\u00EE bi tev\u00EE Eyvind Johnson Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye. Di \u015Fe\u015F saliya xwe de bav\u00EA xwe winda dike \u00FB s\u00EAw\u00EE dim\u00EEne. Diya w\u00EE ko\u00E7ber\u00EA DYAy\u00EA dibe \u00FBd i kar\u00EAn awarte de dixebite. Ji ber xizaniy\u00EA w\u00EE tesl\u00EEm\u00EE s\u00EAw\u00EExaneyan dikin. Heya 16 saliya xwe li wir dij\u00EE. Pi\u015Ftre ji ber sedem\u00EAn abor\u00EE derdikeve ger\u00EA \u00FB li gelek welat \u00FB bajar\u00EAn parzem\u00EEna Amer\u00EEkay\u00EA dim\u00EEne. Ew di heman dem\u00EA de bi nexwe\u015Fiya pi\u015Fik\u00EA re r\u00FBbir\u00FB ye. Di berhem\u00EAn xwe de bala xwendevanan diki\u015F\u00EEne ser kosmos\u00EA. M\u00EEkro \u00FB makrokosmos\u00EA di war\u00EA w\u00EAjey\u00EA de b\u00EAhempa dixemil\u00EEne \u00FB radixe ber xwendevanan."@ku . "Andr\u00E9 Paul Guillaume Gide niv\u00EEskarek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB. Di sala 1947'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB."@ku . "Gabriela Mistral, nav\u00EA ber\u00EA Lucila Godoy Alcayaga, d\u00EEplomat \u00FB helbestvaneka ji \u015E\u00EEl\u00EEy\u00EA b\u00FB. Sala 1945'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hate d\u00EEtin."@ku . "Eugene Gladstone O\u2019Neill yek ji dramat\u00EEker\u00EAn mezin \u00EAn DYAy\u00EE b\u00FB."@ku . "Miguel \u00C1ngel Asturias d\u00EEplomat \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE G\u00FBatemalay\u00EE b\u00FB. Sala 1967'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA hatiye d\u00EEtin. Perwerdeya dadnasiy\u00EA d\u00EEtiye. Bi tev\u00EE heval\u00EAn xwe bo xizanan derfet\u00EAn perwerdey\u00EA geriyane, dibistan avakirine. Sala 1923'\u00EE \u00E7\u00FBye Ewropa bo xwandina abor\u00EEpol\u00EEt\u00EEk l\u00EA bidaw\u00EE nekiriye. Li Fransay\u00EA perwerdeya olnas\u00EE \u00FB folklora gel\u00EAr\u00EE d\u00EEtiye. Pi\u015Ft\u00EE t\u00EAk\u00E7\u00FBy\u00EEna d\u00EEktatoriya Jorge Ubicoli G\u00FBatemala, wek\u00EE d\u00EEplomat kardike. Ji sala 1962 heya 1966'\u00EE li Arjant\u00EEn\u00EA wek\u00EE penaber dij\u00EE. R\u00EAbaza w\u00EE di bin siya real\u00EEzma maj\u00EEk (bis\u00EAhr) de t\u00EA jimartin. W\u00EE \u00E7\u00EErok \u00FB efsaney\u00EAn Lat\u00EEnamer\u00EEkay\u00EA ji xwe re bingeh girtiye. Bi saya wek\u00EE y\u00EAn w\u00EE, \u00E7anda \u00E7ermesor\u00EAn kevnexwediy\u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA radeyek b\u00EAhtir hatiye parastin."@ku . "Giorgos Seferis d\u00EEplomat \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE Yewnan\u00EE (Grek\u00EE) b\u00FB. Sala 1963'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye. Li \u00CEzm\u00EEr\u00EA hatiye jiyan\u00EA ku w\u00EA dem\u00EA tevahiya rojavay\u00EA Anatoliyay\u00EA ji Grekiyan p\u00EAk dihat. Pi\u015Ft\u00EE damezrandina Komara Tirkiy\u00EA gel\u00EA Yewnan hate derxistin \u00FB y\u00EAn may\u00EEn bi dar\u00EA zor\u00EA hatin T\u00FBrk\u00EEzekirin. Malbata w\u00EE di sala 1914'\u00EE de ko\u00E7ber\u00EA Yewnanistan\u00EA dibin. Li Par\u00EEs\u00EA perwerdeya dadnasiya bidaw\u00EE dike. Bav\u00EA w\u00EE j\u00EE herwek\u00EE par\u00EAzer b\u00FBye. Wek\u00EE balyoz\u00EA Grekyay\u00EA li gelek welatan dixebite. Li dij\u00EE d\u00EEktatoriya le\u015Fkeran a ku di sal\u00EAn 1967\u20131974an de li ser desthilatiy\u00EA dim\u00EEnin t\u00EAdiko\u015Fe."@ku . "Salvatore Quasimodo rexneger \u00FB l\u00EEr\u00EEkerek\u00EE \u00CEtal\u00EE b\u00FB. Sala 1959'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB. Bav\u00EA asinbanger (kes\u00EAn ku bi kar\u00EA riya hesin re bil\u00EEdibin) b\u00FB. Zaroktiya w\u00EE li girava S\u00EEc\u00EElya dibore. Pi\u015Ft\u00EE bidaw\u00EEkirina pol\u00EEtekn\u00EEk\u00EA, perwerdeya f\u00EElolojiya kevnare dib\u00EEne. L\u00EA ew bi xwe di gelek karan de dixebite. Rexnegeriya \u015Fanoy\u00EA, profesoriya w\u00EAjey\u00EA \u00FB rojnameger\u00EE, kar\u00EAn ku w\u00EE bo demek\u00EA dir\u00EAj kirib\u00FBn in. R\u00EAbaza w\u00EE di bin siya s\u00EEmbol\u00EEzma her\u00EAm\u00EE ya S\u00EEc\u00EElya de t\u00EA jimartin."@ku . "Roger Martin du Gard niv\u00EEskarek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB. Sala 1937'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB. R\u00EAbaza niv\u00EEsandina w\u00EE di bin siya real\u00EEzm \u00FB nat\u00FBral\u00EEzma sedsala 19em\u00EEn de t\u00EA jimartin."@ku . "Johannes Vilhelm Jensen niv\u00EEskarek\u00EE Dan\u00EEmarkay\u00EE b\u00FB. Sala 1944'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye. Perwerdeya med\u00EEs\u00EEn\u00EA (tendurust\u00EEnasiy\u00EA, tibb\u00EA) d\u00EEtiye l\u00EA di w\u00EE war\u00EE de nexebitiye. Wek\u00EE rojnamevan li gelek welatan maye \u00FB kar kiriye. Di bin bandora anga\u015Fta Charles Darwin de maye. Rexneger\u00EAn w\u00EAjey\u00EA r\u00EAbaza w\u00EE di bin siya opt\u00EEm\u00EEzm\u00EA de dinirx\u00EEnin."@ku . "William Cuthbert Faulkner niv\u00EEskarek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. 1949'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtib\u00FB. R\u00EAbaza niv\u00EEsandina w\u00EE di bin siya eksper\u00EEmental\u00EEzm\u00EA de t\u00EA jimartin. Herwiha ziman \u00FB vegotinek pirral\u00EE \u00FB pirrber bikardian\u00EE. Ji ber mirina mas\u00FBlkey\u00EAn dil jiyana xwe jidestdide. Malbata w\u00EE malbateke navdar \u00EA her\u00EAma Mississippi ye. W\u00EE Ernest Hemingway wek\u00EE hember\u00EA xwe did\u00EEt \u00FB di war\u00EA w\u00EAjey\u00EA de dixwast ji w\u00EE derbastir bike \u00FB berhem\u00EAn h\u00EAjatir biafir\u00EEne. W\u00EE alkol vedixwar \u00FB hema bigire di tavahiya jiyana xwe de alkol heb\u00FB. Roja ku d\u00EA li Stockholm\u00EA Xelata Nobel\u00EA wergire, ji hem\u00EE caran b\u00EAhtir vedixwe. Rexneger di berhem\u00EAn w\u00EE de j\u00EE bandora alkol\u00EA dib\u00EEnin."@ku . "Fran\u00E7ois Mauriac niv\u00EEskarek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB. Sala 1952'\u00EE de guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA hatiye d\u00EEtin. Ew bi qas\u00EE w\u00EAjevaniya xwe f\u00EElozofiy\u00EA rej\u00EE bil\u00EEdib\u00FB. Di herdu \u015Fer\u00EAn c\u00EEhan\u00EA de gelek dijwar\u00EE d\u00EEtiye. R\u00EAbaza niv\u00EEsandina w\u00EE di bin nav\u00EA \"\u00E7epa katol\u00EEk\" de dihat binavkirin. W\u00EE ji ber ku maf\u00EA azadiya Cezay\u00EEr\u00EA (Algeriya) diparast heya bigire ji aliy\u00EA art\u00EA\u015Fa welat\u00EA xwe \u00EA\u015Fkence j\u00EE d\u00EEtiye. Bi her away\u00EE berxwedan\u00EAn li dij\u00EE fa\u015F\u00EEzma M\u00FBssol\u00EEn\u00EE, Franko \u00FB Naz\u00EE parastiye \u00FB al\u00EEkar\u00EE daye."@ku . "Saint-John Perse helbestvan \u00FB d\u00EEplomatek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB. Sala 1960'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye."@ku . "W\u00EAne:Pasternak. jpg Bor\u00EEs Leon\u00EEdov\u00EE\u00E7 Pasternak (1890-1960) W\u00EAne:Boris Pasternak cropped. jpg Bor\u00EEs Pasternak (1934) W\u00EAne:Dommuzejpasternak. jpg Mala \u00FB muzexaneya Bor\u00EEs Pasternak li Peredelk\u00EEnoy\u00EA, n\u00EAz\u00EEk\u00EE Moskow\u00EA Bor\u00EEs Leon\u00EEdov\u00EE\u00E7 Pasternak, * 29'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA/10'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 1890 li Moskow\u00EA; \u2020 30'\u00EA gulan\u00EA 1960 li Peredelk\u00EEno a li ber Moskow\u00EA) helbestvan \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE r\u00FBs b\u00FB. Ew li seranser c\u00EEhan\u00EA bi romana xwe ya navdar Doktor J\u00EEvago t\u00EA naskirin. Sala 1958'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA didin w\u00EE l\u00EA ew ji ber sedem\u00EAn pol\u00EEt\u00EEk v\u00EA xelat\u00EA napejir\u00EEne \u00FB nagire. Li malbateke cih\u00FB y\u00EA hunermend t\u00EA jiyan\u00EA. Di zaroktiya xwe de ders\u00EAn muz\u00EEk\u00EA digire. Li Moskow, Almanya \u00FB \u00CEtalyay\u00EA perwerdeya f\u00EElozofiy\u00EA dib\u00EEne. Gor\u00EE gelekan ew niv\u00EEskar\u00EA her\u00EE ba\u015F \u00EA sedsala 20em b\u00FB. Di bin siya f\u00FBt\u00FBr\u00EEzm \u00FB s\u00EEmbol\u00EEzm\u00EA de p\u00EAn\u00FBsa xwe xebitandiye. Di helbesta r\u00FBs\u00EE de n\u00FBjen\u00EE p\u00EAk aniye. K\u00FBraniya der\u00FBniya kesayetiya ferdan \u00FB koman, b\u00EAhempa raxistiye ber xwendevanan. Her\u00E7end\u00EE ne bi ziman\u00EA zikmak\u00EE be j\u00EE, li Kurdistan\u00EA j\u00EE gelek hez ji berhem\u00EAn w\u00EE t\u00EA kirin. Roman\u00EAn w\u00EE xewn\u00EAn gelek ciwan\u00EAn kurd xemilandiye, h\u00EAz \u00FB biryardariya jiyan\u00EA daye wan."@ku . "Patrick White niv\u00EEskarek\u00EE Aw\u00FBstral\u00EE b\u00FB. Sala 1973'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye. Di hem\u00EE war\u00EAn w\u00EAjey\u00EA de berhem daye. Yek ji giregir\u00EAn w\u00EAjeya \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EEax\u00EAvan t\u00EA jimartin."@ku . "John Ernst Steinbeck niv\u00EEskarek\u00EE serkeft\u00EE y\u00EA DYAy\u00EE y\u00EA sedsala 2oem\u00EEn b\u00FB. Sala 1962'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye. Di malbateke cotyar \u00EE xizan de hatiye jiyan\u00EA. Ji bo bixw\u00EEne \u00FB jiyana xwe bidom\u00EEne di gelek kar\u00EAn dijwar de dixebit\u00EE. Nekariye zankoy\u00EA bidaw\u00EE bike. L\u00EA xizan\u00EE \u00FB ceribandin\u00EAn w\u00EE j\u00EA re deriy\u00EA w\u00EAjey\u00EA vekiriye. W\u00EE c\u00EEhana xizan \u00FB bindestan b\u00EAhempa \u015F\u00EErove kiriye \u00FB raxistiye ber \u00E7av\u00EAn xwendevanan. Li seranser Kurdistan\u00EA romana w\u00EE ya Tiriy\u00EAn Xezeb\u00EA, her\u00E7end\u00EE bi ziman\u00EA Rom (Tirk), Ereb \u00FB Farisan be j\u00EE, t\u00EA naskirin. Ev romana w\u00EE gelek caran hatiye f\u00EElmkirin j\u00EE."@ku . "Samuel Josef Agnon yek ji navdar\u00EAn niv\u00EEskar\u00EAn bi ziman\u00EA \u00EEbran\u00EE y\u00EA sedsala 20em\u00EEn t\u00EA naskirin. Ew di berhem\u00EA xwe de Cih\u00FBtiya rojhilat\u00EA radixe ber xwendevanan. Hin rexneger w\u00EE di\u015Fib\u00EEnin, Franz Kafka. Di sala 1966'\u00EE de bi tev\u00EE Nelly Sachs guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "Nelly Sachs niv\u00EEskareka Alman b\u00FB. Sala 1966'\u00EE bi tev\u00EE Samuel Agnon Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA parvekirine."@ku . "Elias Canetti niv\u00EEskarek B\u00FBlxar\u00EE y\u00EA bi ziman\u00EA Alman\u00EE diniv\u00EEs\u00EE b\u00FB. Sala 1981'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye. Ew bi esl\u00EA xwe Cih\u00FB b\u00FB."@ku . "Naguib Mahfouz niv\u00EEskarek\u00EE Eg\u00EEpt\u00EE (Kipt\u00EE, Misir\u00EE) b\u00FB. Sala 1988'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA girt. Ew yekem\u00EEn kes\u00EA ji c\u00EEhana Ereban b\u00FB ku xelat werdigirt."@ku . "W\u00EAne:A solzhenitsin. JPG Aleksandr Soljen\u00EEtsin (1994 Aleksandr \u00CEsayev\u00EE\u00E7 Soljen\u00EEtsin, niv\u00EEskarek\u00EE r\u00FBs e. Sala 1970'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA girtiye. Di jiyana xwe de li dij\u00EE realsosyal\u00EEzma ku YKSS\u00EA heb\u00FB derket. W\u00EE azadiya raman\u00EA diparast \u00FB gelek rexney\u00EAn t\u00FBj li saz\u00FBmaniya Sovyet\u00EA dikir. Ji ber w\u00EA ji aliy\u00EA rojavayiyan ve gelek hez j\u00EA dihate kirin. Rojavayiyan dixwastin li ser nav\u00EA w\u00EE dijberiya Sovyet\u00EA bikin. Heya bigire w\u00EE wek\u00EE raq\u00EEb\u00EA M\u00EExa\u00EEl \u015Eolokhov j\u00EE didan p\u00EA\u015F. Perwerdeya matemat\u00EEk \u00FB f\u00EElozofiy\u00EA d\u00EEtib\u00FB. Tevl\u00EE \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn b\u00FBb\u00FB. Di \u015Fer de carek\u00EA bi \u015Fika s\u00EExuriya rojavayiyan t\u00EA girtin \u00FB darizandin. 11 sal di girt\u00EEgeh\u00EAn xebat\u00EA de dibor\u00EEne."@ku . "W\u00EAne:Sholokhov-1938. jpg M\u00EExa\u00EEl \u015Eoloxov (1938) M\u00EExa\u00EEl Aleksandrov\u00EE\u00E7 \u015Eoloxov, * 11'\u00EA gulan\u00EA/24'\u00EA gulan\u00EA 1905 li Kr\u00FB\u015F\u00EEl\u00EEn, Oblast Rostov\u00EA; \u2020 21'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 1984 li Vyo\u015Fenskaya) niv\u00EEskarek\u00EE r\u00FBs \u00EA dema YKSS\u00EA b\u00FB. Sala 1965'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA girtiye. Yek ji navdar\u00EAn w\u00EAjeya r\u00FBs e. Jiyana gundiy\u00EAn devedor\u00EA r\u00FBbara Don bi r\u00EAbaza diyalekt\u00EEk\u00EA ristiye \u00FB raxistiye ber xwendevanan. Rexneger st\u00EEla w\u00EE di bin siya plagar\u00EEzm\u00EA de dijm\u00EArin. Xwed\u00EE desthilatdariya k\u00FBlt\u00FBra devk\u00EE ya R\u00FBs b\u00FB. W\u00EE saz\u00FBmaniya sosyal\u00EEst diparast \u00FB pesn\u00EA Sovyet\u00EA dida. Pirraniya temen\u00EA xwe li gund\u00EA xwe derbaskiriye. Romana w\u00EE ya navdar \"Li perav\u00EAn Don\" li Kurdistan\u00EA gelek hezkiriye."@ku . "Isaac Bashevis Singer \u200E niv\u00EEskarek\u00EE bingeh Cih\u00FB y\u00EA Polon\u00EE-Emer\u00EEk\u00EE b\u00FB. Sala 1978'\u00EE Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA wergirtiye."@ku . "National Aeronautics and Space Administration saziya dewlet\u00EE ya DYAy\u00EA bo xebat \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn hewa \u00FB kosmos\u00EA ye. Bingeha damezrandina v\u00EA saziy\u00EA heya sala 1915'\u00EE kevn e. Ber\u00EA li ser tekn\u00EEk \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn balafiran xebat dikir. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA w\u00EA dem\u00EA NACA (National Advisory Committee for Aeronautics) b\u00FB. Armanca saziy\u00EA ya diz\u00EE, afirandina \u00E7ek \u00FB firokey\u00EAn \u015Fer \u00EAn n\u00FB bo art\u00EA\u015Fa DYAy\u00EA b\u00FB. Bi destp\u00EAkirina p\u00EA\u015Fbirka l\u00EAkol\u00EEn \u00FB sefer\u00EAn kosmos\u00EA (valahiy\u00EA, fezay\u00EA) v\u00EA saziy\u00EA j\u00EE xebat\u00EAn xwe berfirehkir. NASA niha sefer\u00EAn roketan li dardixe. Ji \u015Fandina satel\u00EEtan a der\u00EA dorka\u015Fa erd\u00EA \u00FB ke\u015Fifkirina heyv\u00EA bigire heya \u015Fandina alav\u00EAn ke\u015Ff\u00EA bo exter\u00EAn (gerst\u00EArk\u00EAn) dorka\u015Fa roj\u00EA gelek xebatan dike. Bi milyaran Dolaran dirav\u00EA terxan dike. bi hezaran xebatkar\u00EAn \u00FB bi dehan laborat\u00FBvar\u00EAn xwe y\u00EAn n\u00FBjen, saziyeke mezin \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye."@ku . "Henry Dunant, karsaz \u00FB h\u00FBman\u00EEstek\u00EE navdar \u00EA Sw\u00EEsrey\u00EE b\u00FB. Sala 1901'\u00EE bi tev\u00EE Fr\u00E9d\u00E9ric Passy ye Frans\u00EE bo cara yekem\u00EEn Xelata Nobele ya a\u015Ftiy\u00EA werdigirin."@ku . "Cerdewan Cerdewan, cerdevan, \u015Fane, ceh\u015F an j\u00EE xwefiro\u015F ji kes\u00EAn ku bo berjewendiy\u00EAn xwe y\u00EAn ferd\u00EE, malbat\u00EE yan taybet\u00EE bi dijber\u00EAn t\u00EAko\u015F\u00EEna terxankirina \u00E7aren\u00FBsa gel\u00EA kurd re t\u00EAkil\u00EE dat\u00EEnin \u00FB di bin fermana wan de bi pereyan dixebitin re t\u00EA gotin. Gor\u00EE gelek zimanzanan di ziman\u00EA kurd\u00EE de b\u00EAjey\u00EAn bo dijberiya gel\u00EA kurd, hem\u00EE biyan\u00EE ne. Ango di xwezaya ziman\u00EA kurd\u00EE de ji gel\u00EA xwe re b\u00EAbext\u00EE, \u00EExanet \u00FB xerab\u00EE kirin n\u00EEne. Lewra di felsefeya kurdan de ji gel\u00EA xwe re b\u00EAbext\u00EE \u00FB \u00EExanetkirin neb\u00FBye. Pirraniya van b\u00EAjeyan ji ziman\u00EAn wek\u00EE ereb\u00EE, rom\u00EE (tirk\u00EE) hwd ketine kurd\u00EE. Keng\u00EE ku civak\u00EAn Kurdan t\u00EAk\u00E7\u00FBn, hatin bindestkirin, ziman \u00FB \u00E7anda wan hatin guhertin w\u00EA dem\u00EA j\u00EE civak p\u00FB\u00E7 b\u00FB \u00FB nexwe\u015Fiy\u00EAn der\u00FBn\u00EE, sosyal \u00FB netewey\u00EE xwe dan der \u00FB bikaran\u00EEna van b\u00EAjeyan destp\u00EAkir. Di dema desthilatdariya \u00EEmparatoriya Osmaniyan de pirran\u00EE peyva \u015Fane dihate bikaran\u00EEn. Ji peyay\u00EAn Alay\u00EAn Hem\u00EEdiyey\u00EA re j\u00EE herwiha \u015Fane digotin. Li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA peyva ceh\u015F navdar e. Ji sala 1984'\u00EE vir de, li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ji bandora ziman\u00EA tirk\u00EE qor\u00EEc\u00EE \u00FB hin caran j\u00EE cerdevan t\u00EA bikaran\u00EEn. Niha li bakur\u00EA welat\u00EA Kurdan, bi ferm\u00EE 87.000 cerdewan li dij\u00EE gel\u00EA xwe t\u00EAdiko\u015Fin \u00FB gor\u00EE stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn neferm\u00EE bi hezaran ciwan\u00EAn kurd bo \u00EExanet\u00EA bi gel\u00EA xwe re j\u00EE, t\u00EAn perwerdekirin. Nav\u00EA cerdevanan di gelek kar\u00EAn kir\u00EAt \u00FB dijmirovane de derbas dibe. Gelek doz\u00EAn navnetewey\u00EE j\u00EE dide x\u00FByakirin ku qor\u00EEc\u00EE gelek mirov\u00EAn b\u00EAs\u00FBc dikujin, ero\u00EEn \u00FB madey\u00EAn din \u00EAn vexwarin\u00EA difiro\u015Fin, daristan\u00EAn Kurdistan\u00EA di\u015Fewit\u00EEnin, \u00EA\u015Fkence hwd dikin."@ku . "Muhammad Yunus abor\u00EEzanek\u00EE Banglade\u015F\u00EE ye. Ew damezr\u00EAner\u00EA m\u00EEkrokred\u00EE ya bankaya Grameen Bank e. Sala 2006'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya a\u015Ftiy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "Fr\u00E9d\u00E9ric Passy parlamenter \u00FB h\u00FBman\u00EEstek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB. Sala 1901'\u00EE bi tev\u00EE Henry Dunant bo cara yekem\u00EEn Xelata Nobel\u00EA ya a\u015Ftiy\u00EA wergirtine."@ku . "Mader Teresa, Dayik Teresa yan D\u00EArn\u00EAr Teresa, * 27'\u00EA gelawej\u00EA 1910 li Skopye, \u00CEmperatoriya Osman\u00EE; \u2020 5'\u00EA rezber\u00EA 1997 li Kalk\u00FBta, Hindistan) d\u00EArn\u00EAreka alban\u00EE ya d\u00EAra katol\u00EEk a rom\u00EE b\u00FB. W\u00EA bi nav\u00EA \"Ev\u00EEna dahat\u00FBy\u00EA\" projekteke m\u00EEsyoner\u00EE lidarxistiye. Sala 2003'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya a\u015Ftiy\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "International Labour Organization, ILO (Saziya Xebat\u00EA ya Navnetewey\u00EE, SXN); saziyeke gir\u00EAday\u00EE NY\u00EA bo bip\u00EA\u015Fxistina rew\u015F \u00FB t\u00EAkiliy\u00EAn xebat\u00EA ye. Di 11'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1919, di konferansa a\u015Ftiy\u00EA ya Versailles\u00EA de bi ferm\u00EE destbikarkiriye. Ji 14'\u00EA berfanbar\u00EA 1946'\u00EA virde gir\u00EAday\u00EE NY dixebite \u00FB navenda xwe li Genewrey\u00EA ye. 181 welat endam\u00EA w\u00EA ne. Sala 1969'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA dane SXN\u00EA."@ku . "International Physicians for the Prevention of Nuclear War (IPPNW), F\u00EEz\u00EEknas\u00EAn navnetewey\u00EE bo bipa\u015Fxistina \u015Fer\u00EA n\u00FBklear, FNP\u015EN; saziyeke bo armanc\u00EAn mirovane \u00FB a\u015Ft\u00EExwaz e \u00FB di qada navnetewey\u00EE de bir\u00EAxistinb\u00FBy\u00EE ye. Peywirdariya w\u00EA ya sereke, hi\u015Fyarkirin \u00FB li dij\u00EE \u015Fer\u00EAn n\u00FBklear bir\u00EAxistinkirina mirovan e. Bingeha v\u00EA saziy\u00EA di sala 1980'\u00EE de name\u015Fandin\u00EAn bij\u00EE\u015Fk\u00EAn R\u00FBs \u00FB Emer\u00EEk\u00EE av\u00EAtine. Sala 1985'\u00EE saz\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku li seranser c\u00EEhan\u00EA 150.000 endam\u00EAn w\u00EA hene. Cih\u00EA ku saz\u00EE l\u00EA her\u00EE bir\u00EAxistinb\u00FBy\u00EE ye, Almanya ye."@ku . "Office International Nansen pour les R\u00E9fugi\u00E9s, bi kurd\u00EE: B\u00FBroya Navnetewey\u00EE ya Nansen bo penaberiy\u00EA, saziyeke ji bo parastin \u00FB bip\u00EA\u015Fdebirina maf\u00EAn penaberan b\u00FB \u00FB \u00EAd\u00EE n\u00EEne. Saz\u00EE ji aliy\u00EA Fridtjof Nansen \u00EA kesek\u00EE Norweg\u00EE b\u00FB ve hatiye damezrandin. Ji ber w\u00EA bi pa\u015Fnava Nansen hatiye binavkirin. Ji sala 1930 heya 1939 li her\u00EAm\u00EAn \u015Fer xebat\u00EAn mezin \u00FB gir\u00EEng kiriye. Sala 1938'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "W\u00EAne:Dag Hammarskjold outside the UN building. jpg Dag Hammarskj\u00F6ld Dag Hjalmar Agne Carl Hammarskj\u00F6ld siyasetmedarek\u00EE Sw\u00EAd\u00EE y\u00EA navdar b\u00FB. Di hik\u00FBmeta sosyaldemokrat de wek\u00EE pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE b\u00EAal\u00EE xebitiye. Duyem\u00EEn sekreter\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA NY b\u00FB. Sala 1961'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye."@ku . "Dr. Charles Albert Gobat pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Sw\u00EEsrey\u00EE b\u00FB. Sala 1902'\u00EE bi tev\u00EE \u00C9lie Ducommun Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtine. Perwerdeya w\u00EAje \u00FB dadnasiy\u00EA d\u00EEtiye \u00FB bi xwe doktor\u00EA dadnasiy\u00EA b\u00FBye."@ku . "W\u00EAne:Lech walesa prezydent RP. gif Lech Wa\u0142\u0119sa Lech Wa\u0142\u0119sa siyasetmedar \u00FB \u00E7alakgerek\u00EE polon\u00EE y\u00EA navdar e. P\u00EE\u015Fey\u00EA xwe elektr\u00EEst e. Di hilwe\u015F\u00EEna saz\u00FBmaniya real-sosyal\u00EEst a Polonya de xwed\u00EE roleke terxanker e. Ew bi saziya wan Solidarno\u015B\u0107 (Hevkar\u00EE), t\u00EAkiliy\u00EAn bi d\u00EAra Katol\u00EEk \u00FB \u00E7alakiy\u00EAn xwe y\u00EAn demokrat\u00EEk t\u00EA naskirin. Di dema \u015Eer\u00EA Sar de ji 1980 heya 1990'\u00EE bir\u00EAvebiriya send\u00EEkayek kiriye. Pi\u015Ft\u00EE t\u00EAk\u00E7\u00FBna saz\u00FBmaniya sosyal\u00EEst, sala 1990 heya 1995'\u00EE serokdewletiya Polonyay\u00EA kiriye. Ji aliy\u00EA welat\u00EAn rojavay\u00EE ve hatiye pi\u015Ftgir\u00EEkirin \u00FB wek\u00EE kes\u00EA ku welat\u00EA xwe ji kom\u00FBn\u00EEzm\u00EA azade kiriye \u00FB xistiye riya demokrasiy\u00EA t\u00EA p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkirin. Sala '\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA dane w\u00EE."@ku . "W\u00EAne:Bundesarchiv B 145 Bild-F057884-0009, Willy Brandt. jpg Willy Brandt Willy Brandt siyasetmedarek\u00EE sosyaldemokrat \u00EA Alman b\u00FB. Sala 1971'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA dane w\u00EE. Di rew\u015Fa xeterey\u00EE ya \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA duyem\u00EEn de direve Norweg\u00EA. Li dij\u00EE saz\u00FBmaniya Naz\u00EE ya Almanan t\u00EAdiko\u015Fe. Bi ketina art\u00EA\u015F\u00EAn Almanan a Norweg\u00EA re, \u00EEcar di\u00E7e Sw\u00EAd\u00EA. Bi t\u00EAk\u00E7\u00FBna Nasyonalsosyal\u00EEstan re, vedigere welat\u00EA xwe. Ji ber ku w\u00EE navek\u00EE din lixwekirib\u00FB \u00FB ji hemwelatiya Almanya hatib\u00FB derxistin, bi qas\u00EE demek\u00EA dijwariyan dib\u00EEne. Li balyozxaneya Norweg\u00EA ya Berl\u00EEn\u00EA dixebite. Sala 1949'\u00EE wek\u00EE parlamentar t\u00EA hilbijartin \u00FB jiyana w\u00EE ya parlamentar\u00EEzm\u00EA j\u00EE destp\u00EAdike. Serok\u015Faredariya Berl\u00EEn\u00EA, serokatiya SPD\u00EA wez\u00EErtiya kar\u00EA derve \u00FB serokwez\u00EErtiya Almanyay\u00EA dike. Yek ji avaker\u00EA YEy\u00EA t\u00EA binavkirin."@ku . "Mohamed ElBaradei ger\u00EEnendey\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA Saziya navnetewey\u00EE bo enerjiya atom\u00EA ye. Sala 2005'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA hatiye d\u00EEtin. Perwerdeya dadnasiy\u00EA li Kah\u00EEre \u00FB New York\u00EA bidaw\u00EEkiriye. Sala 1964'\u00EE dibe n\u00FBner\u00EA Misir\u00EA y\u00EA da\u00EEm\u00EE li NY. Bo demek\u00EA dir\u00EAj al\u00EEkariya wez\u00EEr\u00EA kar\u00EA derve y\u00EA Misir\u00EA dike. Sala 1997'\u00EE dibe serok\u00EA IAEAy\u00EA."@ku . "United Nations International Children\u2019s Emergency Fund, UNICEF Fona al\u00EEkariya zarokan a NY\u00EA, FAZNY; Yek ji gir\u00EEngtir\u00EEn \u00FB navdartir\u00EEn \u015Fax\u00EAn NYy\u00EA ye. Di 11'\u00EA berfanbar\u00EA 1946'\u00EE de hatiye damezirandin. Sala 1954'\u00EE ji aliy\u00EA NY\u00EA ve bo bip\u00EA\u015Fxistina maf\u00EAn zarokan bi armanc\u00EAn mezin hatiye peywirdarkirin. Saz\u00EE gor\u00EE hevpeymana maf\u00EAn zarokan a gerd\u00FBn\u00EE ser\u00EE de li her\u00EAm\u00EAn awarte, dixebite. Xebat\u00EAn UNICEF\u00EA k\u00EAm be j\u00EE li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA heye. Mixabin ev saz\u00EE li dij\u00EE par\u00E7ey\u00EAn din \u00EAn Kurdistan\u00EA b\u00EAdengiy\u00EA de ye. Bi taybet\u00EE li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA heya niha bi sedan zarok ji aliy\u00EA h\u00EAz\u00EAn d\u00FBgel\u00EA ve hatine \u00EA\u015Fkencekirin, ku\u015Ftin \u00FB bir\u00EEndarkirin. Herwiha xebata zarokan j\u00EE ne qedexe ye \u00FB pirraniya zarok\u00EAn Kurd r\u00FBy\u00EA dibistan\u00EA nab\u00EEnin. Yekkirina stat\u00FBya ke\u00E7 \u00FB lawan, p\u00EA\u015F\u00EEl\u00EAgirtina xebata zarokan, bidaw\u00EEkirina p\u00EAkutiy\u00EAn seks\u00FBel \u00EAn li dij\u00EE zarokan, bidaw\u00EEkirina l\u00EAdana d\u00EA (mader) \u00FB zarokan, bidestxistin \u00FB nom\u00EEzekirina maf\u00EA perwerdey\u00EA, qedexekirina \u00E7ekgirtina zarokan hwd gelek peywidariy\u00EAn FAZNY\u00EA hene. Sala 1965'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA werdigire."@ku . "Dalai Lama kesayetiya her\u00EE bilind \u00FB p\u00EEroz a B\u00FBd\u00EEst\u00EAn T\u00EEbet\u00EA ye. Gor\u00EE baweriy\u00EA ev kesayet\u00EE nemir e \u00FB bi mirina berpirsiyaran re xwe disp\u00EAre bedena Dalai Lama y\u00EAn n\u00FB. Ji v\u00EA baweriy\u00EA re reankarnasyon j\u00EE t\u00EA gotin. Ev kevne\u015Fop\u00EE ji Mongolan di sala 1578'\u00EE de derbas\u00EE T\u00EEbetiyan dibe. Dalay Lamay\u00EA niha y\u00EA 14em\u00EEn e \u00FB nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast\u00EEn Tenzin Gyatso ye. W\u00EE di sala 1989'\u00EE de li ser nav\u00EA meqam\u00EA Dalay Lama Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. Bi desthilatiya sosyal\u00EEst a \u00C7\u00EEn\u00EA re, Dalay Lama ji T\u00EEbet\u00EA direve \u00FB li Hindistan\u00EA bicihdibe. Ji aliyek\u00EA ve wek\u00EE serokek an nirxek netewey\u00EE y\u00EA T\u00EEbet\u00EA j\u00EE t\u00EA zan\u00EEn. Ji ber w\u00EA gelek caran di qada netewey\u00EE de dibe problemeke d\u00EEplomat\u00EEk. \u00C7\u00EEn bi tund\u00EE li dij\u00EE \u00E7alakiy\u00EAn Lama derdikeve \u00FB w\u00EE bi parvekirina axa T\u00EEbet\u00EA ji \u00C7\u00EEn\u00EA tewanbardike. Welat\u00EAn rojava j\u00EE w\u00EE carcaran li dij\u00EE \u00C7\u00EEn\u00EA wek\u00EE arg\u00FBmanek\u00EE ps\u00EEkoloj\u00EEk bikart\u00EEnin."@ku . "\u015E\u00EEr\u00EEn Ebad\u00EE yek ji dadnas \u00FB \u00E7alakger\u00EAn maf\u00EA mirovan \u00EAn \u00CEran\u00EA ye. W\u00EA di sala 2003'\u00EE de wek\u00EE yekem\u00EEn jineka misilman Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirt."@ku . "Wangari Muta Maathai zanisteka Kenyay\u00EE ye. Ji sala 2002'\u00EE virde berdevka wez\u00EEr\u00EA kar\u00EA xwezapar\u00EAziy\u00EA ye. W\u00EA ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn bo a\u015Ftiy\u00EA, di sala 2004'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. Ew yekem\u00EEn jin a ji parzem\u00EEna Efr\u00EEqay\u00EA b\u00FB ku Nobel digirt. Li Nayrob\u00EE \u00FB Ewropay\u00EA zankoy\u00EA bidaw\u00EE dike \u00FB dibe veter\u00EEner (bij\u00EE\u015Fk\u00EA ajalan). Gelek projektan bo p\u00EA\u015F\u00EEgirtina erozyon\u00EA, bidaw\u00EEkirina pol\u00EEgamiy\u00EA, damezrandina dibistanan hwd diafir\u00EEne \u00FB p\u00EA\u015Fengiya wan dike. Li Kenya \u00FB seranser Efr\u00EEqa wek\u00EE s\u00EEmboleka tevgera jinan t\u00EA naskirin."@ku . "Ren\u00E9 Cassin d\u00EEplomat \u00FB dadnasek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB. Xwed\u00EE gelek payeyan b\u00FB. Sala 1968'\u00EE bo amadekirina w\u00EE ya Danezana gerd\u00FBn\u00EE ya maf\u00EA mirovan, Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA dane w\u00EE. Di malbateke Cih\u00FB de hatib\u00FB jiyan\u00EA. Ji ber w\u00EA di \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA duyem\u00EEn de jiyana w\u00EA t\u00EA guhertin. Ew li dij\u00EE dagikeriya Naz\u00EE y\u00EAn Almanyay\u00EA, tevl\u00EE ref\u00EA berxwedan \u00FB azadiya Fransa dibe. Pi\u015Ft\u00EE bidaw\u00EEb\u00FBna \u015Fer di gelek saz\u00EE, zanko hwd de kar dike."@ku . "L\u00EA \u0110\u1EE9c Th\u1ECD siyasetmedarek\u00EE Viyetnam\u00EE b\u00FB. Yek ji damezr\u00EAner\u00EAn Partiya Kom\u00FBn\u00EEst a Hind\u00FB\u00E7\u00EEn b\u00FB. Li dij\u00EE dagirkeriya Fransiyan t\u00EAko\u015Fiyaye. Ji ber \u00E7alakiy\u00EAn w\u00EA z\u00EAdetir\u00EE 11 salan ji aliy\u00EA Fransiyan ve t\u00EA z\u00EEndan\u00EEkirin. Bi destp\u00EAkirina dagirkeriya DYAy\u00EA ve \u00EEcar li dij\u00EE w\u00EA t\u00EAko\u015Fiyaye. Di kom\u00EEteya navend\u00EE ya Partiya Kom\u00FBn\u00EEst a Viyetnam\u00EA de cihgirtiye \u00FB tevl\u00EE n\u00FBnertiy\u00EAn d\u00EEplomat\u00EEk b\u00FBye. Sala 1973'\u00EE de bi tev\u00EE Henry Kissinger Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA digirin."@ku . "\u00C7iv\u00EEka berf\u00EA cureyek ji \u00E7iv\u00EEk\u00EAn w\u00EE\u00E7w\u00EE\u00E7okan e. \u00C7\u00FBkeke toximxur e \u00FB meziniya w\u00EA 18 cm e."@ku . "John Hume pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Bakur\u00EA \u00CErlanday\u00EA ye. Ew serok \u00FB yek ji damezr\u00EAner\u00EAn partiya SDLP (Social Democratic and Labour Party - Partiya sosyaldemokrat \u00FB karkeran) ye. Ew bi r\u00EAbaz\u00EAn rewa \u00FB b\u00EA\u00EE \u00E7ek yekkirina \u00CErlanday\u00EA dipar\u00EAz\u00EA. Sala 1998'\u00EE bi tev\u00EE David Trimble guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA t\u00EAn d\u00EEtin. Hume herwek\u00EE xwediy\u00EA gelek xelatan e."@ku . "W\u00EAne:David Trimble at Lisburn Seed Group benefit, Hillsborough Castle, Christmas 2007 crop. jpg David Trimble William David Trimble, Baron Trimble pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Bakur\u00EA \u00CErlanday\u00EA ye. Ew serok\u00EA UUP (Union Ulster Party) ye. Ji bi a\u015Ftiya pirsgir\u00EAka Bakur\u00EA \u00CErlanday\u00EA xebat kiriye \u00FB ji ber w\u00EA bi tev\u00EE John Hume di sala 1998'\u00EE de guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA t\u00EAn d\u00EEtin."@ku . "Doktor J\u00EEvago nav\u00EA romaneka niv\u00EEskar \u00FB helbestvan\u00EA navdar \u00EA r\u00FBs Bor\u00EEs Pasternak (1890-1960) e. W\u00EE romana xwe bo cara p\u00EA\u015F\u00EEn ji kovareke w\u00EAjey\u00EA ya ku di bin kontrola saz\u00FBmaniya YKSS\u00EA de b\u00FB re diniv\u00EEs\u00EEne. L\u00EA kovar \u00E7ap nake. Di roman\u00EA de n\u00EAr\u00EEn\u00EAn dij\u00EE sosyal\u00EEzm\u00EA dib\u00EEne. Roman di sala 1957'\u00EE de li \u00CEtalya t\u00EA \u00E7apkirin. Di demek\u00EA kurt de roman dengek\u00EA mezin dide. Li gelek zimanan t\u00EA wergerandin. Pasternak di sala 1958'\u00EE de Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA werdigire. Roman li YKSS\u00EA t\u00EA qedexekirin \u00FB heya sala 1985'\u00EE li wir nay\u00EA we\u015Fandin. Di roman\u00EA de behsa s\u00EAw\u00EE Y\u00FBr\u00EE t\u00EA kirin ku ew bo xwed\u00EEkirin\u00EA dane cem malbatek\u00EE. \u00C7\u00EErok li dora Y\u00FBr\u00EE hatiye gerandin \u00FB t\u00EAkil\u00EE \u00FB nakokiy\u00EAn civaka hemdem\u00EE ya neheq ristiye. Paternak xwastiya di romana xwe de bi zirav\u00EE be j\u00EE rexneya YKSS bike."@ku . "John Raleigh Mott yek ji sekreter\u00EAn saziya Xr\u00EEstiyan\u00EE (Mes\u00EEh\u00EE) ya bi nav\u00EA Young Men's Christian Association (Weqfa ciwan\u00EAn Mes\u00EEh\u00EE) b\u00FB \u00FB di sala 1946'\u00EE de bi tev\u00EE Emily Greene Balch, Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA girtib\u00FB."@ku . "Emily Greene Balch abor\u00EEzan, Pas\u00EEf\u00EEstek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1946'\u00EE de bi tev\u00EE John Raleigh Mott Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA girtib\u00FBn. Ew bi xebat\u00EAn xwe y\u00EAn ku abor\u00EE \u00FB jiyana sosyal a civakan bi hevre dikir parcot hat naskirin. D\u00EEsa di \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn, bikaran\u00EEna atombombeya li Japon hwd de, bi tund\u00EE parastina a\u015Ftiy\u00EA dikir."@ku . "James Earl \"Jimmy\" Carter Jr. 39em\u00EEn serokdewlet\u00EA (bir\u00EAz\u00EEdan) DYAy\u00EA ye. Ji Partiya Demokrat b\u00FB. Di nava sal\u00EAn 1977 - 1981'\u00EE de desthilat\u00EE kiriye. Sala 2002'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA dane w\u00EE. Ji federedewleta Georgia, di malbateke cotyar de hatiye jiyan\u00EA. Di dema desthilatdariya w\u00EE de li gelek cih\u00EAn c\u00EEhan\u00EA DYA di pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA xwe de t\u00EAkdi\u00E7\u00FB. L\u00EA Carter bi d\u00EEplomasiya afirand\u00EAr welat\u00EA xwe ji bin baran derdixist, li \u00E7areseriya nakokiyan digeriya. Bi tund\u00EE li dij\u00EE kom\u00FBn\u00EEzm\u00EA t\u00EAdiko\u015Fiya."@ku . "Carl von Ossietzky pas\u00EEf\u00EEst, niv\u00EEskar \u00FB rojnamevanek\u00EE Alman b\u00FB. Bi nav\u00EA Die Weltb\u00FChne kovarek\u00EE damezirandib\u00FB \u00FB we\u015Fana w\u00EA dikir. L\u00EA hatina ser desthilatiy\u00EA ya Naz\u00EE li Almanya, rew\u015F guhert \u00FB kovara w\u00EE ya di qada navnetewey\u00EE de deng dab\u00FB, bi \u015Fika s\u00EExuriy\u00EA l\u00EA doz hate vekirin \u00FB pi\u015Ftre j\u00EE hate vegirtin. Nav\u00EA Ossietzky j\u00EE kete l\u00EEsteya qedexekiriyan. W\u00EE ji \u015F\u00EEdet\u00EA heznedikir \u00FB xwed\u00EE raman\u00EAn demokrat\u00EEk b\u00FB. Sala 1935'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA l\u00EA t\u00EA day\u00EEn l\u00EA ew di sala 1936'\u00EE de p\u00EA dihese. 1963'\u00EE de li ser nav\u00EA w\u00EE xelateke t\u00EA lidarxistin."@ku . "John Boyd-Orr, 1. Baron Boyd-Orr of Brechin Mears, bij\u00EE\u015Fk \u00FB biyologek\u00EE Skotland\u00EE b\u00FB. Sala 1949'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA girtiye. Perwerdeya f\u00EElozf\u00EE, bij\u00EE\u015Fk\u00EE \u00FB zanistiy\u00EAn xwezay\u00EA d\u00EEtiye. Bi xwe law\u00EA cotyarek b\u00FB. Armanca w\u00EE ya yekem bip\u00EA\u015Fxistina tekn\u00EEk\u00EAn cotyar\u00EE \u00FB ajalvaniy\u00EA b\u00FB. W\u00EE ceribandin dikir \u00FB dawiy\u00EA de di xwed\u00EEkirina ajalan de gav\u00EAn n\u00FBjen da av\u00EAtin. Di war\u00EA n\u00FBjenkirina cotyar\u00EE, mas\u00EEgeriy\u00EA de j\u00EE b\u00FBye kesek\u00EE navdar. Di saziy\u00EAn d\u00FBgel\u00EA de xebitiye. Ew herwek\u00EE di war\u00EA pol\u00EEt\u00EEka \u00FB f\u00EElozofiy\u00EA de j\u00EE bi w\u00EArek\u00EE tevdigere. Tevl\u00EE \u00E7alakiy\u00EAn dij\u00EE \u015Fer \u00FB saz\u00FBmaniy\u00EAn \u00EAr\u00EE\u015Fkar dibe."@ku . "Theodore Roosevelt, Jr. Di 14'\u00EA rezber\u00EA 1901'\u00EE de b\u00FBye 26em\u00EEn serkdewlet\u00EA DYAy\u00EA. Dema ew t\u00EA ser text di 42 saliya xwe de ye \u00FB ew kes\u00EA her\u00EE ciwan e ku did \u00EEroka DYAy\u00EA de hatiye ser desthilatdariy\u00EA. Ew ji Partiya Komarger b\u00FB. Di dema w\u00EE de DYA dixwaze h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE t\u00EAkeve dika pol\u00EEt\u00EEkaya c\u00EEhan\u00EA, wek\u00EE Br\u00EEtanya \u00FB Fransa \u00E7awa berjewendiy\u00EAn xwe li seranser erd\u00EA didan gerandin, ew j\u00EE gav\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn dav\u00EAje. Roosewelt di d\u00EEroka n\u00EAz\u00EEk a DYAy\u00EA de, bi reform \u00FB guhertin\u00EAn di qada bir\u00EAvebirina saz\u00FBmaniya dewlet\u00EA de t\u00EA bib\u00EEran\u00EEn. Hin kes rexne bikin j\u00EE w\u00EE di sala 1906'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye."@ku . "Louis Renault dadnasek\u00EE navdar \u00EA frans\u00EE b\u00FB. Sala 1907'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye."@ku . "Cordell Hull dadnas \u00FB pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Di nava sal\u00EAn 1933-1944'\u00EE de wez\u00EErtiya derve kiriye. Keda w\u00EE di damezrandina NY'y\u00EA de derbasb\u00FBye \u00FB ji ber w\u00EA di sala 1945'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. Ji bera Partiya Demokrat b\u00FBye."@ku . "Ludwig Quidde, pas\u00EEf\u00EEst, we\u015Fanger, pol\u00EEt\u00EEker \u00FB d\u00EEroknasek\u00EE Alman \u00EA dema \u00EEmparatoriy\u00EA \u00FB Komara Weimar b\u00FB. Sala 1927'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA girtiye. Ew bi tund\u00EE li dij\u00EE keyser Wilhelm II. derdiket \u00FB ji her aliy\u00EA ve li azad\u00EE \u00FB bip\u00EA\u015Fxistina gel\u00EA Alman bingeh digirt. W\u00EE serokatiya DGF (Civaka azad a Alman) kiriye \u00FB di gelek konferans\u00EAn azadiy\u00EA de cihgirtiye."@ku . "W\u00EAne:Albert Lutuli (458603639). jpg Albert Lutuli Albert John Mvumbi Luthuli pol\u00EEt\u00EEker \u00FB yek ji p\u00EA\u015Feng\u00EAn ol\u00EE y\u00EA Efr\u00EEqaya Ba\u015F\u00FBr b\u00FB. Herwek\u00EE axay\u00EA e\u015F\u00EEra Z\u00FBl\u00FB b\u00FB. Ji sala 1952 heya 1960'\u00EE serokatiya ANC\u00EA kiriye. Di sala 1960'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye."@ku . "Yaser Erefat, bi ereb\u00EE: \u064A\u0627\u0633\u0631 \u0639\u0631\u0641\u0627\u062A, Y\u0101sir \u02BFAraf\u0101t, nav\u00EA kevn: Muhammad \u02BFAbd ar-Rahm\u0101n \u02BFAbd ar-Ra'\u016Bf \u02BFAraf\u0101t al-Qudwa al-Husaini, bi ereb\u00EE: \u0645\u062D\u0645\u062F \u0639\u0628\u062F \u0627\u0644\u0631\u062D\u0645\u0646 \u0639\u0628\u062F \u0627\u0644\u0631\u0624\u0648\u0641 \u0639\u0631\u0641\u0627\u062A \u0627\u0644\u0642\u062F\u0648\u0629 \u0627\u0644\u062D\u0633\u064A\u0646\u064A, kodnav: Eb\u00FB \u02BFEmmar, siyasetmedar, d\u00FBgelman (mirov\u00EA dewlet\u00EA) \u00FB yek ji serok\u00EAn gel\u00EA Filist\u00EEn\u00EA b\u00FB. Ji 12'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 1996 heya mirina xwe serokdewlet\u00EA Otonomiya Filist\u00EEn\u00EA b\u00FB. Sala 1994'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA girtiye. Damezr\u00EAner\u00EA Al Fat\u00EEh \u00FB R\u00EAxistina Azadiya Filist\u00EEn\u00EA b\u00FB. Bi xwe perwerdeya endazyariya avakirina xaniyan d\u00EEtib\u00FB. Li ser mirina w\u00EE ya li nexwe\u015Fxaneyeka Frans\u00EE, gelek guft\u00FBgo hate kirin. Gor\u00EE hinekan ew hatiye jehrkirin l\u00EA ti del\u00EElek j\u00EE nehatiye d\u00EEtin. Yaser Erefat d\u00EEplomasiya rojavayiyan dime\u015Fand. T\u00EAkiliy\u00EAn w\u00EE bi dagirker\u00EAn Kurdistan\u00EA re ba\u015F b\u00FB. W\u00EE ticar\u00EE behsa bindest\u00EE \u00FB heman\u00E7aren\u00FBsiya Kurdan nedikir. Ev yeka han dil\u00EA gel\u00EA Kurd l\u00EA sardikir \u00FB rexne l\u00EA dihate kirin."@ku . "\u015E\u00EEmon Peres siyasetmedarek\u00EE \u00CEsra\u00EEl\u00EE ye \u00FB yek ji serokdewlet\u00EAn v\u00EE welat\u00EE ye. Di gelek meqam\u00EAn dewleta \u00CEsra\u00EEl\u00EA de cihgirtiye. Niha serokkomar e. Ji damezrandina \u00CEsra\u00EEl\u00EA heya niha, xwed\u00EE roleke gir\u00EEng b\u00FBye. Sala 1994'\u00EE bi tev\u00EE Yaser Erefat guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. Pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn sosyaldemokrat dime\u015F\u00EEne l\u00EA pirr caran rad\u00EEkal\u00EAn rastg\u00EEr l\u00EA bandora xwe dikin. Ji bo Kurd \u00FB Kurdistaniyan ti pol\u00EEt\u00EEkayeke w\u00EE y\u00EA berbi\u00E7av n\u00EEne \u00FB di gelek qadan de pi\u015Ftgiriye dijber\u00EAn Kurdan j\u00EE kiriye."@ku . "Klas Pontus Arnoldson pol\u00EEt\u00EEker \u00FB rojnamevanek\u00EE Sw\u00EAd\u00EE b\u00FB. Sala 1908'\u00EE bi tev\u00EE Fredrik Bajer Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA digire. Di destp\u00EAka jiyana xwe de pirsgir\u00EAk\u00EAn abor\u00EE jiyaye. Xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEn\u00EAn welatperwer\u00EE b\u00FBye. Li \u00E7areseriya nakokiy\u00EAn di navbera Sw\u00EAd \u00FB Norweg\u00EA de geriyaye."@ku . "\u00CEzhak Rab\u00EEn yek ji general, wez\u00EEr \u00FB serokwez\u00EEr\u00EAn \u00CEsra\u00EEl\u00EE b\u00FB. Ji aliy\u00EA rad\u00EEkalek\u00EE rastg\u00EEr \u00EA \u00CEsra\u00EEl\u00EA y\u00EA bi nav\u00EA Yigal Amir ve hate ku\u015Ftin. Sala 1994'\u00EE bi tev\u00EE Yaser Erefat guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA hatiye d\u00EEtin. Di siyaseta \u00CEsra\u00EEl\u00EA de riyeke a\u015Ftiy\u00EA dixwast vebike \u00FB b\u00EA\u00EE \u015F\u00EAr \u00FB bi hinde day\u00EEnan pirsgir\u00EAka mezin a Filist\u00EEn\u00EA \u00E7areser bike. Ew her\u00E7end\u00EE wisa pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn rewa dime\u015Fand j\u00EE, kirin\u00EAn w\u00EE y\u00EAn di dema art\u00EA\u015F\u00EA de general b\u00FB, di qada netewey\u00EE de derbar\u00EA w\u00EE de b\u00EAbawer\u00EE \u00E7\u00EAdikir. Pol\u00EEt\u00EEkayeka w\u00EE ya taybet bo Kurd \u00FB Kurdistaniyan neb\u00FB. W\u00EE j\u00EE bi heman away\u00EA berjewendiy\u00EAn dewleta \u00CEsra\u00EEl bi dagirker\u00EAn Kurdistan\u00EA re did\u00EEt."@ku . "L\u00E9on Victor Auguste Bourgeois dadnas \u00FB d\u00FBgelmanek\u00EE (mirov\u00EA dewlet\u00EA) Frans\u00EE b\u00FB. Ew wek\u00EE bav\u00EA saziya bi nav\u00EA Soci\u00E9t\u00E9 des Nations t\u00EA zan\u00EEn. Sala 1920'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA werdigire."@ku . "Panela guhertina kl\u00EEmay\u00EA ya navhik\u00FBmet\u00EE di sala 1988'\u00EE de ji aliy\u00EA saziy\u00EAn xwezapar\u00EAziy\u00EA y\u00EAn Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE ve bo h\u00EAsankirina pirsgir\u00EAk\u00EAn sir\u00FB\u015Ft\u00EE di navbera hik\u00FBmatan de hatiye damezirandin. Yek ji van saziy\u00EAn damezir\u00EAner R\u00EAxistina navnetewey\u00EE ya meteorolijiy\u00EA \u00FB ya din j\u00EE Program\u00EAn sir\u00FB\u015Ft\u00EA y\u00EAn NY b\u00FB. Saz\u00EE di sala 2007'\u00EE de bi tev\u00EE ger\u00EEnendey\u00EA xwe Al Gore guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "ANC (Kongreya Netewey\u00EE ya Eqfr\u00EEqay\u00EA) ji partiyeka li Efr\u00EEqaya Ba\u015F\u00FBr a bi nav\u00EA African Native Congress bingeha xwe digire. Sala 1923'\u00EE de hatiye damezirandin. H\u00EAza w\u00EA ya \u00E7ekdar\u00EE ya bi nav\u00EA Umkhonto We Sizwe ji aliy\u00EA Nelson Mandela ve hatiye avakirin. Li dij\u00EE saz\u00EEmaniya ras\u00EEst (n\u00EEjadperest) a Efr\u00EEqaya Ba\u015F\u00FBr a \u00E7ermespiyan hatib\u00FB avakirin \u00FB bi wan re t\u00EAdiko\u015Fiya. Pi\u015Ft\u00EE \u015F\u00EEkestina v\u00EA saz\u00FBmaniya ras\u00EEst, ev r\u00EAxistin j\u00EE \u00EAd\u00EE hewceyiya xwe windakir. Di dema \u015Fer\u00EA sar de r\u00EAxistin pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn Marks\u00EEst dihewand. Gelek m\u00EEl\u00EEtan \u00FB al\u00EEgir\u00EAn w\u00EA t\u00EAne ku\u015Ftin, \u00EA\u015Fkencekirin \u00FB z\u00EEndan\u00EEkirin. Di 8'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1960'\u00EE de r\u00EAxistin t\u00EA qedexekirin \u00FB ev qedexe heya sala 1990'\u00EE didome. Dema ku saz\u00FBmaniya ras\u00EEst di 9'\u00EA gulan\u00EA 1994'\u00EE de t\u00EAkdi\u00E7e ANC j\u00EE bi awayeke \u00EEnd\u00EErekt t\u00EA ser desthilatdariy\u00EA."@ku . "Kim Dae-jung pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Koreya Ba\u015F\u00FBr\u00EA ye. Bo demek\u00EA dir\u00EAj p\u00EA\u015Fengiya oppoz\u00EEsyon\u00EA kiriye. Sala 1997'\u00EE dibe endam\u00EA serokkomariy\u00EA. Ji sala 1998 heya 2003'\u00EE serokkomariy\u00EA dike. Hinde polit\u00EEkay\u00EAn serbixwe li dij\u00EE DYAy\u00EA \u00FB Ewropay\u00EA dime\u015F\u00EEne. Hin kes ji ber w\u00EA w\u00EE wek\u00EE \"Nelson Manela y\u00EA Asyay\u00EE\" binavdikin. Sala 2000'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA girtiye."@ku . "Elihu Root; \u2020 7'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 1937 li New York City) dadnas \u00FB pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1912'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA girtiye."@ku . "Ernesto Teodoro Moneta we\u015Fanger \u00FB pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE \u00CEtal\u00EE b\u00FB. Ji bo damezr\u00EAner\u00EE, serokat\u00EE \u00FB t\u00EAkildariya xwe di l\u00EEga a\u015Ftiy\u00EA ya bi nav\u00EA \u201EUnione Lombarda per la Pace e l'Arbitrariato\u201C de, di sala 1907'\u00EE de bi tev\u00EE Louis Renault (Dadnas) guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "Jody Williams mamosteya perwerdey\u00EA \u00FB \u00E7alakgera maf\u00EA mirovan a DYAy\u00EE ye. Ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn bo qedexekirina m\u00EEn\u00EAn (may\u00EEn\u00EAn) re\u015Fayiy\u00EA di sala 1997'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA werdigire."@ku . "Jane Laura Addams fem\u00EEn\u00EEst, sosyolog, rojnameger \u00FB \u00E7alakgereka tevgera azadiy\u00EA b\u00FB W\u00EAdi sala 1889'\u00EE de bi geha Hull House ku niha wek\u00EE m\u00FBze t\u00EA bikaran\u00EEn av\u00EAtib\u00FB. Sala 1931'\u00EE bi tev\u00EE Nicholas Murray Butler Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA digirin."@ku . "Lars Olof Jonathan (Nathan) S\u00F6derblom ke\u015Fe \u00FB teologek\u00EE Sw\u00EAd\u00EE b\u00FB. Ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn bo a\u015Ftiya gerd\u00FBn\u00EE di sala 1930'\u00EE de guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "Fredrik Bajer parlamenter \u00FB pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Dan\u00EEmarkay\u00EE b\u00FB. Ji ber t\u00EAkildar\u00EE \u00FB xebat\u00EAn xwe y\u00EAn bo a\u015Ftiya gerd\u00FBn\u00EE bi Bureau International Permanent de la Paix \u00FB serokatiya w\u00EA, di sala 1908'\u00EE de guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "Frank Billings Kellogg dadnas \u00FB d\u00EEplomatek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1929'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA l\u00EA hate day\u00EEn l\u00EA di sala 1930'\u00EE de xelata xwe wergirtiye. Ew bi bikaran\u00EEna h\u00EAza \u00E7alakgeriya girsey\u00EE \u00FB kom\u00EAn bandorker li \u00E7areseriya nakokiyan \u00FB afirandina a\u015Ftiy\u00EA digeriyab\u00FBye."@ku . "W\u00EAne:HenriLaFontaine. jpg Henri La Fontaine Henri Marie La Fontaine dadnas \u00FB pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Bel\u00E7\u00EEk\u00EE b\u00FB. Sala 1913'\u00EE dibe xwediy\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA. Bi tev\u00EE Paul Otlet bingeha Pirt\u00FBkxaneya gerd\u00FBn\u00EE dibin. Li a\u015Ftiya navxwey\u00EE ya civak\u00EAn cuda y\u00EAn welat\u00EA xwe digeriya \u00FB bi tev\u00EE pas\u00EEf\u00EEst\u00EAn Br\u00EEtan\u00EE Hodgson Pratt l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn a\u015Ftiya gerd\u00FBn\u00EE dikir. Xwediy\u00EA n\u00EAr\u00EEn\u00EAn sosyal\u00EEst b\u00FB."@ku . "Fridtjof Wedel-Jarlsberg Nansen ajalnas, l\u00EAkol\u00EEner\u00EA polar\u00EA, f\u00EElantrop \u00FB d\u00FBgelmanek\u00EE naskir\u00EE y\u00EA Norweg\u00EE b\u00FB. W\u00EE qezenca xwe bo al\u00EEkariya penaberan \u00FB hewcedaran terxandikir. Ji ber w\u00EA di sala 1922'\u00EE de guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. Herwiha li ser polan\u00EAn (qutb\u00EAn) erd\u00EA xebat \u00FB anga\u015Ft\u00EAn w\u00EE hene \u00FB w\u00EE xizmeteke mezin bo NY kiriye."@ku . "Jos\u00E9 Manuel Ramos-Horta ji 20'\u00EA gulan\u00EA 2007'\u00EE ve serokwez\u00EEr\u00EA T\u00EEmora Rojhilat\u00EA ye. Sala 1996'\u00EE bi tev\u00EE hevwelatiy\u00EA xwe Carlos Filipe Ximenes Belo guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. Bav\u00EA w\u00EE Port\u00FBgal\u00EE, diya w\u00EE T\u00EEmor\u00EE b\u00FB. Li Ewropa \u00FB DYAy\u00EA perwerdey\u00EA dib\u00EEne. Ew h\u00EAj di ciwaniya xwe de tevl\u00EE ref\u00EAn h\u00EAz \u00FB tevger\u00EAn azadiya T\u00EEmor\u00EA dibe. Ji ber we jiyana w\u00EE j\u00EE dijwar dibe. Ji penaberiy\u00EA heya z\u00EEndan\u00EEb\u00FBn\u00EA her ti\u015Ft\u00EE dij\u00EE."@ku . "Carlos Filipe Ximenes Belo ke\u015Feyek\u00EE d\u00EAra roma-katol\u00EEk li T\u00EEmora Rojhilat\u00EA ye. Sala 1996'\u00EE bi tev\u00EE Jos\u00E9 Ramos-Horta Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA werdigirin."@ku . "Frederik Willem de Klerk di sal\u00EAn 1989 heya 1994'\u00EE serokwez\u00EErtiya Efr\u00EEqaya Ba\u015F\u00FBr kiriye. Ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn \u00E7areserkirina nakokiya di navbera \u00E7ermere\u015Fan \u00FB saz\u00EEmaniya ras\u00EEst a \u00E7ermespiyan bi tev\u00EE Nelson Mandela di sala 1993'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA werdigire."@ku . "Desmond Mpilo Tutu ke\u015Fe (pader, farer, d\u00EArn\u00EAr, papaz) \u00FB \u00E7alakgerek\u00EE maf\u00EA mirovan e. Kesayetiyek\u00EE navdar \u00EA Efr\u00EEqay\u00EE ye. Li dij\u00EE saz\u00FBmaniya Apartheid a ku li \u00E7ermere\u015Fan zordar\u00EE dikir derket \u00FB dawiy\u00EA de ew rej\u00EEma ras\u00EEst t\u00EAk\u00E7\u00FB. Niha j\u00EE di gelek tevger \u00FB saziy\u00EAn maf\u00EA mirovan de c\u00EEhdigire. Sala 1984'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA werdigire."@ku . "Aung San Suu Kyi pol\u00EEt\u00EEkereka navdar a B\u00FBrmay\u00EA ye. Sala 1991'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. W\u00EA li dij\u00EE c\u00FBntay\u00EAn B\u00FBrmay\u00EA (herwek\u00EE Myanmar an B\u00EErmanya) bi r\u00EAbaz\u00EAn a\u015Ftiyane t\u00EAko\u015Fiyaye. Sala 1990'\u00EE di hilbijartinan de serokwez\u00EErt\u00EE bidestxistiye l\u00EA le\u015Fker nah\u00EAlin ew were ser text. Bi xwe keseka B\u00FBd\u00EEst e \u00FB xwed\u00EE hin xelat\u00EAn din e j\u00EE. Bo m\u00EEnak Xelata Saxarov a raman\u00EA."@ku . "M\u00EExa\u00EEl Sergeyev\u00EE\u00E7 Gorba\u00E7ov * 2'\u00EA adar\u00EA 1931 li Pr\u00EEvolnoye li her\u00EAma Stavropol\u00EA siyasetmedarek\u00EE r\u00FBs \u00EA ku di nava sal\u00EAn 1985 heya 1991'\u00EE sekreteriya gi\u015Ft\u00EE y\u00EA kom\u00EEteya navend\u00EE ya Partiya Kom\u00FBn\u00EEst \u00FB serokdewletiya YKSS\u00EA kiriye ye. Sala 1990'\u00EE ji ber ku daw\u00EE li \u015Fer\u00EA sar an\u00EE, Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirt. Ew serok\u00EA daw\u00EE y\u00EA YKSS\u00EA b\u00FB, lewra di destp\u00EAka sal\u00EAn 90'\u00EE de YKSS hilwe\u015Fiya. Gorba\u00E7ev bi pol\u00EEt\u00EEkaya xwe ya bi nav\u00EA \"Glasnost (zelal\u00EE) \u00FB perestroyka (veavakirin, vej\u00EEn\" hate naskirin W\u00EE dixwast di di tevahiya YKSS\u00EA de reforman p\u00EAkb\u00EEne \u00FB bi sosyal\u00EEzm\u00EA Sovyet\u00EA d\u00EEsa bir\u00EAvebibe. Li dij\u00EE hem\u00EE curey\u00EAn kevneperestiy\u00EA derket. Bi welat\u00EAn rojavay\u00EE, bi taybet\u00EE bi DYAy\u00EA re hev\u00EEtin\u00EAn k\u00EAmkirin \u00FB bidaw\u00EE an\u00EEna p\u00EA\u015Fbirka \u00E7ekan p\u00EAk t\u00EEne. Li seranser Sovyet\u00EA bay\u00EA n\u00FBjeniy\u00EA, demokrasiy\u00EA \u00FB l\u00EEberal\u00EEzm\u00EA radike. L\u00EA hesab\u00EAn w\u00EE bi dil\u00EA w\u00EE name\u015Fin. Bay\u00EA azadiy\u00EA ji ni\u015Fka ve saz\u00FBmaniya Sovyet\u00EA hildiwe\u015F\u00EEne. Tevahiya komar\u00EAn Sovyet\u00EA azadiya xwe bidestdixin. D\u00FBgel belawela dibe. Gor\u00EE hin ronakb\u00EEr\u00EAn R\u00FBs \"Sosyal\u00EEzm di\u00E7e l\u00EA ti\u015Ftek\u00EA n\u00FB nay\u00EA\". Li seranser c\u00EEhan\u00EA him al\u00EEgir \u00FB hezkiriy\u00EAn w\u00EE, him j\u00EE dijber\u00EAn w\u00EE gelek in. Wek\u00EE tevahiya serok\u00EAn YKKS\u00EA, w\u00EE j\u00EE ji bo Kurd \u00FB Kurdistaniyan pol\u00EEt\u00EEkayeke xwe neb\u00FB. Ji bo ji n\u00FB ve bir\u00EAxistinkirina Kurdistana Sor, al\u00EEkar\u00EE neda Kurdan. Bi welat\u00EAn ku Kurdistan dagirkirine re t\u00EAkiliy\u00EAn abor\u00EE \u00FB c\u00EErantiy\u00EA ji bo siyaseta w\u00EE ya her\u00EE gir\u00EEngtir b\u00FB."@ku . "Alfonso Garc\u00EDa Robles d\u00EEplomat \u00FB pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Meks\u00EEkay\u00EE b\u00FB. Sala 1982'\u00EE bi tev\u00EE Alva Myrdal Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtin."@ku . "Mark Podwal aktor, niv\u00EEskar, x\u00EAzker \u00FB f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Ew niha di rojnameya The New York Times de dixebite \u00FB ji rojnamey\u00EA re \u00EEl\u00FBstrasyonan amade dike. Ew di xebat\u00EAn xwe de bi qas\u00EE element\u00EAn rojane ji d\u00EErok\u00EA j\u00EE s\u00FBdwerdigire. Leheng\u00EAn Cih\u00FByan hwd gelek hezkir\u00EE ne. Heya niha li gelek cihan p\u00EA\u015Fangeh vekiriye. Ew ji w\u00EAjevan\u00EAn navdar e r\u00FBpel\u00EAn ser\u00EE y\u00EAn pirt\u00FBkan amade dike. Wek\u00EE kesek\u00EE di gelek r\u00EAxistin \u00FB tevger\u00EAn a\u015Ft\u00EExwaz de c\u00EEhdigire. Di gelek berhem\u00EAn xwe de Kurdan \u00FB bindestiya wan t\u00EEne zim\u00EAn."@ku . "The New York Times (NYT) yek ji rojnamey\u00EAn bandorker \u00FB mezin \u00EAn DYAy\u00EA ye. Li her\u00EAma New York\u00EA dert\u00EA. F\u00EErmaya ku xwediy\u00EA rojnamey\u00EA ye, The New York Times Company ye. Sala 1851'\u00EE ji aliy\u00EA Henry J. Raymond \u00FB George Jones hatiye damezirandin. Hejmara yekem\u00EEn a rojnamey\u00EA di 18'\u00EA rezber\u00EA 1851'\u00EE de hatiye derhatin. Ger\u00EEnendey\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA niha Bill Keller e. Rojname ji xeyn\u00EE roja yek\u015Femiy\u00EA, rojane ye. T\u00EEraja w\u00EA di navbera 1 - 1,5 Milyon e. Rojname parastina pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn d\u00FBgela DYAy\u00EA dike. Gor\u00EE gelekan, xwed\u00EE raman\u00EAn konservat\u00EEv e."@ku . "W\u00EAne:ARB-Alva-Myrdal. jpg Alva Myrdal Alva Myrdal, pa\u015Fnava ke\u00E7iktiy\u00EA Reimer civaknas \u00FB pol\u00EEt\u00EEkereka sw\u00EAd\u00EE b\u00FB. Sala 1982'\u00EE bi tev\u00EE Alfonso Garc\u00EDa Robles Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye."@ku . "Adolfo Maria P\u00E9rez Esquivel ark\u00EEtekt \u00FB \u00E7alakger\u00EA maf\u00EA mirovan \u00EA arjent\u00EEn\u00EE ye. Sala 1980'\u00EE ji ber t\u00EAko\u015F\u00EEn\u00EAn xwe y\u00EAn bo a\u015Ftiy\u00EA guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. Di bin bandora Mahatma Gandhi de xebat\u00EAn xwe dike. Bi taybet\u00EE bo zarokan j\u00EE dixebite."@ku . "Betty Williams \u00E7alakgereka a\u015Ftiy\u00EA ya navnetewey\u00EE ye. Ew damezr\u00EAnera r\u00EAxistina bi nav\u00EA \"Community of Peace People - Koma gel\u00EA a\u015Ftiy\u00EA\" ye. W\u00EA ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn a\u015Ftiy\u00EA di sala 1976'\u00EE de bi tev\u00EE Mairead Corrigan Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye."@ku . "Mairead Corrigan-Maguire yek ji damezr\u00EAner\u00EAn r\u00EAxistina bi nav\u00EA Peace People - Gel\u00EA a\u015Ftiy\u00EA \u00FB \u00E7alakgereka maf\u00EA mirovan \u00EA navdar e. Sala 1976'\u00EE bi tev\u00EE Betty Williams Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye."@ku . "Oliver Twist (1838), Duyem\u00EEn romana niv\u00EEskar\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EE Charles Dickens e. Li ziman\u00EA Kurd\u00EE j\u00EE hatiye wergerandin. Li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ji \u00E7apa w\u00EA ya Kurd\u00EE n\u00EEne, Kurd wek\u00EE hemiyan w\u00EA bi ziman\u00EA Rom\u00EE (Tirk\u00EE) dixw\u00EEnin. Ol\u00EEver di roman\u00EA de zarokek\u00EE li s\u00EAw\u00EExaney\u00EA ye. Bir\u00EAveberiya s\u00EAw\u00EExaney\u00EA ji w\u00EE aciz in \u00FB dixwazin ji demek\u00EA z\u00FBtir w\u00EE bidin cem malbat an kargehek\u00EA. \u00DB biser j\u00EE dikevin w\u00EE didin cem kesek\u00EE ku miriyan di\u015Fo \u00FB radike. Li wir her\u00E7end\u00EE zarok e j\u00EE, gelek zilm\u00EA dib\u00EEne. Direve di\u00E7e London\u00EA. Li wir dikeve dafika komek\u00EA diz \u00FB r\u00EAbirran. Ji aliy\u00EA kesek\u00EE qa\u015Fo ba\u015F ve bi neheq\u00EE \u00FB nezan\u00EE t\u00EA bir\u00EEndarkirin. Di darizandin\u00EA de b\u00EAs\u00FBciya xwe dide \u00EEspatkirin. Ew kes\u00EA ba\u015F ku dewlemend e dixwaze xwed\u00EE l\u00EAderbikeve l\u00EA Oliver d\u00EEsa dikeve dest\u00EA mafyay\u00EA. Ji vir \u015F\u00FBnde t\u00EAko\u015F\u00EEna Oliver a ji bo \u00EEspatkirina b\u00EAs\u00FBciya xwe \u00FB xwe ji dest\u00EA mafyay\u00EA azadkirin\u00EA destp\u00EAdike. Bi awayek\u00EE traj\u00EEk l\u00EA bi serbilind\u00EE daw\u00EE li roman\u00EA t\u00EA. Roman di w\u00EAjeya zarokan de xwed\u00EE dengek\u00EA mezin e."@ku . "Heinrich Albertz pastorek\u00EE evangel\u00EEk \u00FB pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE sosyaldemokrat \u00EA Alman b\u00FB. Sala 1966 heya 1967'\u00EE serokatiya \u015Faredariya Berl\u00EEn\u00EA kiriye. Ew xwed\u00EE xelata Carl-von-Ossietzky-Medaille b\u00FB."@ku . "Bertha Sophia Felicita Baronin von Suttner pas\u00EEf\u00EEst, rojnamevan \u00FB niv\u00EEskareka Aw\u00FBst\u00FBryay\u00EE b\u00FB. Yek ji navdartir\u00EEn jin\u00EAn dema xwe b\u00FB. Sala 1905'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. Di gelek konferans \u00FB \u00E7alakiy\u00EAn a\u015Ftiy\u00EA de cih girtiye \u00FB bo a\u015Ftiy\u00EA xebitiy\u00EA."@ku . "Auguste Marie Fran\u00E7ois Beernaert dadnas \u00FB pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Bel\u00E7\u00EEk\u00EE b\u00FB. Sala 1909'\u00EE de Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. W\u00EE ji bo damezirandina dadgeha navnetewey\u00EE \u00FB \u00E7areserkirina pirsgir\u00EAk\u00EAn dadmend\u00EE y\u00EAn navnetewey\u00EE gelek xebat kirine. Herwiha, w\u00EE ji bo qedexekirina \u015Fer\u00EA esman\u00EE j\u00EE hin anga\u015Ft amadekirine \u00FB qedexeyeke navnetwey\u00EE ya wiha gengaz d\u00EEtiye."@ku . "Paul Henri Benjamin Balluet d'Estournelles pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Fransay\u00EA b\u00FB \u00FB sala 1909'\u00EE bi tev\u00EE Auguste Beernaert Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtib\u00FBn. W\u00EE di parlamena Frans\u00EE de bo cara yekem\u00EEn gr\u00FBba sazkirina dadmendiya navnetewey\u00EE bir\u00EAxistinkirib\u00FB. Keda w\u00EE di damezirandina dadgeha navnetewey\u00EE de gelek e."@ku . "Tobias Michael Carel Asser dadnas \u00FB pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Holland\u00EE b\u00FB. Sala 1911'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. W\u00EE li ser maf\u00EAn s\u00EEv\u00EElan \u00EA navnetewey\u00EE xebat dikir \u00FB anga\u015Ft\u00EAn w\u00EE heb\u00FBn. Di dema xwe de bo standard\u00EEzekirina hin maf\u00EAn hevwelatiyan \u00EAn navnetewey\u00EE gav\u00EAn w\u00EArek av\u00EAtiye,"@ku . "W\u00EAne:Fried, Alfred Hermann (1864-1921). jpg Alfred Hermann Fried Alfred Hermann Fried pas\u00EEf\u00EEst \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE Aw\u00FBst\u00FBryay\u00EE b\u00FB. Sala 1911'\u00EE bi tev\u00EE Tobias Asser Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA werdigirin. Ew damezr\u00EAner\u00EA kovara Waffen nieder! - Ne \u00EAd\u00EE \u00E7ek! b\u00FB \u00FB \u00E7alakgerek\u00EE tevgera a\u015Ftiy\u00EA b\u00FB."@ku . "Thomas Woodrow Wilson&action=edit&redlink=1\" class=\"new\" title=\"Washington, D. C. (h\u00EAn nehat\u00EEye niv\u00EEsandin)\">Washington, D. C. ) 28em\u00EEn serokdewlet\u00EA DYAy\u00EA b\u00FB \u00FB ji sala 1913 heya 1921'\u00EE li ser text ma. Sala 1919'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA hatiye d\u00EEtin. Bi xwe akadem\u00EEsyenek\u00EE b\u00FB. Rektoriya zankoya Princeton \u00FB bir\u00EAvebertiya federedewleta New Jersey kiriye. W\u00EE ji bo pirsgir\u00EAk\u00EAn hemdem\u00EE y\u00EAn c\u00EEhan\u00EA hin pr\u00EEns\u00EEb aamadekiriye. Di d\u00EErok\u00EA de bi nav\u00EA \"Pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn Wilson\" t\u00EA gotin. Di 8'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 1918'\u00EE de Kongreya DYAy\u00EA 14 xal\u00EAn pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn Wilson pejirandiye \u00FB daye x\u00FByandin."@ku . "Pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn Wilson an 14 Pinkte, nav\u00EA xwe ji 28em\u00EEn serokdewlet\u00EA DYAy\u00EA Woodrow Wilson digire. W\u00EE pi\u015Ft\u00EE \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA yekem\u00EEn, li saz\u00FBmeniyeke n\u00FB ya c\u00EEhan\u00EA digeriya. Di 8'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 1918'\u00EE de di Kongreya DYAy\u00EA de 14 xalan p\u00EA\u015Fniyar dike ku ewana pa\u015F\u00EA bi nav\u00EA \"Pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn Wilson\" an \"14 Pinkte\" hatine binavkirin. Hejmara xal\u00EAn danezan\u00EA ne ten\u00EA 14 ne. Pa\u015F\u00EA Wilson gelekan l\u00EA z\u00EAdedike. Ew bo Kurdistan\u00EA j\u00EE anga\u015Ft\u00EAn xwe dide x\u00FByakirin. 1. Peyman\u00EAn a\u015Ftiy\u00EA div\u00EA bi zelal\u00EE werin p\u00EAkan\u00EEn, ne bi ve\u015Far\u00EE. 2. Bikaran\u00EEna av\u00EAn der\u00EE maf\u00EA berbilaviy\u00EA, div\u00EA di a\u015Ftiy\u00EA de bi azad\u00EE be. Bi biryar\u00EAn navnetewey\u00EE, bo bicihan\u00EEna peyman\u00EAn navnetewey\u00EE dikare hin bis\u00EEnorkirin werin kirin. 3. Hem\u00EE kelem\u00EAn p\u00EA\u015F t\u00EAkiliy\u00EAn abor\u00EE y\u00EAn navbera gelan de div\u00EA werin rakirin. Dest\u00FBra bazirganiya azad div\u00EA hebe. 4. Netewe, ji xeyn\u00EE p\u00EAw\u00EEstiy\u00EAn parastin\u00EA div\u00EA nekevin p\u00EA\u015Fbirka \u00E7ekan. Bo bicihan\u00EEn\u00EA div\u00EA garant\u00EE li neteweyan werin day\u00EEn. 5. Div\u00EA dekolon\u00EEzasyon were p\u00EAkan\u00EEn, gel\u00EAn bindest re maf\u00EA terxankirina \u00E7aren\u00FBsa xwe were day\u00EEn. 6. H\u00EAz\u00EAn biyan\u00EE y\u00EAn li R\u00FBsya div\u00EA werin veki\u015Fandin, hem\u00EE al\u00EEkariy\u00EAn bo ji n\u00FB ve bip\u00EA\u015Fketina R\u00FBsyay\u00EA werin day\u00EEn. 7. Div\u00EA Germanistan, her\u00EAm\u00EAn Bel\u00E7\u00EEkay\u00EA ku dagirkiriye, jidestberde \u00FB rew\u015Fa beriya \u015Fer were sazkirin. 8. Div\u00EA Germanistan axa Fransay\u00EA ya ku dagirkiriye \u015F\u00FBnve bide, Alsaz-Loren a Pr\u00FBsyay\u00EA di sala 1871'\u00EE de girtib\u00FB \u015F\u00FBnve b\u00EA day\u00EEn. 9. Gor\u00EE pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn netewetiy\u00EA tix\u00FBb\u00EAn \u00CEtalya div\u00EA ji n\u00FB ve were kif\u015Fekirin. 10. Maf\u00EA tay\u00EEnkirina qeder\u00EA li gel\u00EAn \u00CEmparatoriya Aw\u00FBst\u00FBrya-Macaristan were day\u00EEn. 11. Daw\u00EE li dagirkirina Romanya, Sirb\u00EEstan \u00FB Montanegro were day\u00EEn, derfeta riya deryay\u00EE ji Sirbistan\u00EA re hebe. Ji n\u00FB ve tix\u00FBb\u00EAn d\u00FBgel\u00EAn Balkan werin \u00E7\u00EAkirin. 12. Maf\u00EA desthilatiy\u00EA ji Tirk\u00EAn \u00CEmparatoriya Osman\u00EE \u00FB ji gel\u00EAn din re j\u00EE azad\u00EE were day\u00EEn. Tengava Dardanel (\u00C7anakkale) ji hem\u00EE ke\u015Ftiy\u00EAn bazirganiy\u00EA re vekir\u00EE be \u00FB ev yeka han t\u00EAkeve bin garantiyan. 13. Polonyayek\u00EE azad hebe \u00FB bi Derya Baltik\u00EA re c\u00EEran be. 14. Mezin an pi\u00E7\u00FBk hem\u00EE dewlet div\u00EA ji s\u00EEnor\u00EAn hev re r\u00EAzdar bin \u00FB ji bo garantiya w\u00EA j\u00EE div\u00EA r\u00EAxistina navnetewey\u00EE were damezirandin. Ser\u00EE de dagirker\u00EAn Kurdistan\u00EA, gelek welat li dij\u00EE van pr\u00EEns\u00EEban derdikevin \u00FB Wilson wek\u00EE dijminek\u00EE dinirx\u00EEnin. Gor\u00EE hinekan j\u00EE, Wilson di gelek xalan de berjewendiy\u00EAn DYAy\u00EA aniye zim\u00EAn, bo m\u00EEnak bikaran\u00EEna fireh a deryayan. D\u00EEsa j\u00EE gor\u00EE gelekan ew mirovek\u00EE w\u00EArek \u00FB n\u00FBjenpar\u00EAz b\u00FB \u00FB li \u00E7areseriya pirsgir\u00EAk\u00EAn sedan salan digeriya."@ku . "Karl Hjalmar Branting pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Sw\u00EAd\u00EE b\u00FB. Di nava sal\u00EAn 1920 heya 1925'\u00EE de serokwez\u00EErt\u00EE kiriye. Sala 1921'\u00EE bi tev\u00EE Christian Lange y\u00EA Norweg\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA werdigirin. Ew yek ji kes\u00EAn bo a\u015Ftiy\u00EA t\u00EAdiko\u015Fiya b\u00FB."@ku . "Christian Lous Lange pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Norweg\u00EE b\u00FB. Sala 1921'\u00EE bi tev\u00EE Karl Hjalmar Branting Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtine."@ku . "Enwer Sedat an Muhammad Anwar as-Sadat, bi ereb\u00EE: \u0645\u062D\u0645\u062F \u0623\u0646\u0648\u0631 \u0627\u0644\u0633\u0627\u062F\u0627\u062A\u200E, d\u00FBgelmanek\u00EE (peyay\u00EA, endam\u00EA dewlet\u00EA) Misir\u00EA (Eg\u00EEpt, Kipt\u00EE) b\u00FB. S\u00EAyem\u00EEn serokkomar\u00EA Misir\u00EA b\u00FB. Tevl\u00EE destdir\u00EAjiya le\u015Fker\u00EE ya desthilatdariy\u00EA (c\u00FBnta) ya li dij\u00EE key\u00EA Misir\u00EA Far\u00FBq a di 23'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA 1952'\u00EE de p\u00EAkhatiye dibe. Di nava sal\u00EAn 1960 - 1969'\u00EE de serokatiya parlaman\u00EA dike. Pi\u015Ft\u00EE mirina Cemal Abdulnasir di 5'\u00EA sermawez\u00EA 1970'\u00EE de dibe serokdewlet. Riya Misir\u00EA ber\u00EE bi DYAy\u00EA kiriye \u00FB bi \u00CEsra\u00EEl\u00EA re peymana Camp David morkiriye. Sala 1978'\u00EE bi tev\u00EE serok\u00EA \u00CEsra\u00EEl\u00EA Menaxem Beg\u00EEn (Menachem Begin) Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtine."@ku . "Linus Carl Pauling k\u00EEmyagerek\u00EE amer\u00EEkay\u00EE b\u00FB. Sala 1954'\u00EE Xelata Nobel a k\u00EEmyay\u00EA \u00FB di sala 1962'\u00EE de j\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. Ew yek ji navdartir\u00EEn k\u00EEmyager\u00EAn sedsala 20em\u00EEn t\u00EA zan\u00EEn. Bandora mekan\u00EEka quantum\u00EA li ser k\u00EEmya \u00FB k\u00EEmyaya biyomolek\u00FBler l\u00EAkol\u00EEn \u00FB destn\u00EE\u015Fan kiriye. W\u00EE ne ten\u00EA li ser k\u00EEmya, li ser gelek be\u015F\u00EAn zanistiy\u00EA anga\u015Ft p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F kiriye, niv\u00EEsiye."@ku . "Ferdinand Edouard Buisson pedagog \u00FB pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB. Sala 1927'\u00EE bi tev\u00EE Ludwig Quidde Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtine."@ku . "Gustav Stresemann pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Alman b\u00FB. Serokwez\u00EErtiya \u00CEmparatoriya Alman \u00FB wez\u00EErtiya kar\u00EA derve ya Komara Weimar\u00EA kiriye. Sala 1926'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye."@ku . "Aristide Briand pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE navdar \u00EA Frans\u00EE b\u00FB. Ew 11 caran b\u00FBye bir\u00EAvebir\u00EA hik\u00FBmet\u00EA, 23 caran wez\u00EErt\u00EE kiriye. Di sala 1926'\u00EE de bi tev\u00EE Gustav Stresemann Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtine."@ku . "Charles Gates Dawes yek ji pol\u00EEt\u00EEker\u00EAn DYAy\u00EE ye. Bi qas\u00EE demek\u00EA wez\u00EErt\u00EE j\u00EE kiriye. Sala 1929'\u00EE ji ber damezirandina Dawes-Plan a ku bo a\u015Ftiy\u00EA t\u00EAdiko\u015Fe, Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA werdigire."@ku . "Sir Joseph Austen Chamberlain, KG pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE ye. Bi qas\u00EE demek\u00EA wez\u00EErtiya kar\u00EA derve y\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EA kiriye. Sala 1925'\u00EE bi tev\u00EE Charles Dawes Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA werdigire."@ku . "Sir Ralph Norman Angell-Lane, herwek\u00EE Norman Angell an Ralph Lane, niv\u00EEskar \u00FB we\u015Fangerek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1933'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye."@ku . "Nicholas Murray Butler f\u00EElozof \u00FB we\u015Fangerek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1931'\u00EE bi tev\u00EE Jane Addams guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA hatiye d\u00EEtin. Ew bi xebat \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn xwe y\u00EAn di Briand-Kellogg-Pakt\u00EA de t\u00EA zan\u00EEn. Herwek\u00EE ew j\u00EE tevl\u00EE damezrandina dadgeha navnetewey\u00EE b\u00FBye. W\u00EE li ser f\u00EElozofiya Immanuel Kant xebat kiriye \u00FB perwerdeya pedagojiy\u00EA d\u00EEtiye. Di dema xwe de wek\u00EE Len\u00EEn, bi gelek kes\u00EAn navdar re hevd\u00EEtin p\u00EAkaniye."@ku . "Arthur Henderson pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Br\u00EEtan\u00EE b\u00FB. Sala 1934'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. W\u00EE bi qas\u00EE demek\u00EA serokatiya konferansa Genewrey\u00EA kiriye. Yek ji damezr\u00EAner\u00EAn partiya karker a Br\u00EEtan\u00EE ye \u00FB gelek caran serokatiya v\u00EA partiy\u00EA kiriye. Di dema xwe de t\u00EAkiliy\u00EAn d\u00EEplomat\u00EEk bi YKSS\u00EA re geriyaye \u00FB bo norm\u00EAn a\u015Ftiy\u00EA geriyaye. Ji ber n\u00EAr\u00EEn\u00EAn xwe di nav partiya karker de rast\u00EE rexney\u00EAn t\u00FBj hatiye."@ku . "Carlos Saavedra Lamas dadnas \u00FB pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE Arjant\u00EEn\u00EE b\u00FB. Sala 1936'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. W\u00EE bi projekt\u00EAn xwe p\u00EA\u015F\u00EE li \u015Fer\u00EA Bol\u00EEvya \u00FB Parag\u00FBay\u00EA aniye, bo a\u015Ftiya Lat\u00EEn Amer\u00EEkay\u00EA t\u00EAko\u015Fiyaye. Tevl\u00EE damezrandina ILOy\u00EA b\u00FBye. Reform\u00EAn mezin \u00EAn perwerdey\u00EE p\u00EAk aniye."@ku . "Albert Schweitzer teologek\u00EE Evangel\u00EEk, m\u00FBz\u00EEknas, f\u00EElozof \u00FB bij\u00EE\u015Fkek Alman-Frans\u00EE b\u00FB. Nexwe\u015Fxaneyek\u00EA avakirib\u00FB li Lambar\u00E9n\u00E9. Him kar\u00EA xwe y\u00EA bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA bir\u00EAvedibir, him j\u00EE xebat \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn huner\u00EE \u00FB f\u00EElozofiy\u00EA dikir. Bi taybet\u00EE li ser Johann Sebastian Bach l\u00EAkol\u00EEn dikir."@ku . "Edgar Algernon Robert Gascoyne-Cecil, kurt Lord Robert Cecil \u00FB ji 1923'\u00EE ve Robert Cecil, 1. Viscount Cecil of Chelwood pol\u00EEt\u00EEker \u00FB d\u00EEplomatek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1937'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. Ew yek ji damezr\u00EAner\u00EAn Kampanyaya a\u015Fitiy\u00EA ya navnetewey\u00EE b\u00FB. Perwerdeya dadnasiy\u00EA d\u00EEtiye. Ew di dawiya temen\u00EA xwe de li ser Lihevhatina M\u00FCnchen\u00EA ya ku hin norm\u00EAn a\u015Ftiya di navbera welat\u00EAn Ewropa de digeriya dixebit\u00EE."@ku . "George Catlett Marshall, Jr. yek ji general\u00EAn DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1953'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA \u00FB sala 1959'\u00EE j\u00EE Xelata Karlspreis wergirtiye. Yek ji navdartir\u00EEn le\u015Fker\u00EAn DYAy\u00EE ye. Bi nav\u00EA Plana Marshall planeke navdar \u00E7\u00EAdike ku bi armanca ji n\u00FB ve avakirin \u00FB bip\u00EA\u015Fxistina Ewropay\u00EA hatib\u00FB fikir\u00EEn \u00FB w\u00EA di qada navnetewey\u00EE de dide pejirandin. Di dema \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn de serokatiya serkaniya art\u00EA\u015Fa DYAy\u00EA dike. Di nava sal\u00EAn 1947-1949'\u00EE de wez\u00EErtiya derve \u00FB di sal\u00EAn 1950-1951'\u00EE de j\u00EE wez\u00EErtiya parastin\u00EA dike. Marshall herwek\u00EE al\u00EEkariya Tirkiyey\u00EA dike \u00FB w\u00EA ji aliy\u00EA aboriy\u00EA ve bip\u00EA\u015Fdixe. Di avakirin \u00FB pejirandina ferm\u00EE ya navnetwey\u00EE ya \u00CEsra\u00EEl\u00EA de keda w\u00EE heye. Marshall ji bo Kurdistan\u00EA xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEneke n\u00FB neb\u00FB. W\u00EE berjewendiy\u00EAn welat\u00EA xwe bi dagirker\u00EAn Kurdistan\u00EA re did\u00EEt."@ku . "W\u00EAne:Sakharov 1943. jpg Andrey Saxarov (1943) Andrey Dm\u00EEtriyev\u00EE\u00E7 Saxarov f\u00EEz\u00EEknas, opz\u00EEsyoner \u00FB ronakb\u00EEr\u00EA R\u00FBs e. Ji ber xebat \u00FB t\u00EAko\u015F\u00EEn\u00EAn w\u00EE y\u00EAn di war\u00EA maf\u00EA mirovan de, sala 1975'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. Herwek\u00EE li ser nav\u00EA w\u00EE ji aliy\u00EA Parlamena Ewropay\u00EA xelatek bi nav\u00EA Xelata Saxarov t\u00EA day\u00EEn. Ew li dij\u00EE hilber\u00EEna bombeya atom\u00EA derketiye \u00FB ji aliy\u00EA saz\u00FBmaniya YKSS\u00EA ve bi cezay\u00EA sirgun\u00EA ve hatiye cezakirin. Ji bo parastina maf\u00EA mirovan j\u00EE gelek berxwedaye. R\u00EAxistinek\u00EE bo pi\u015Ftgiriye girtiy\u00EAn pol\u00EEt\u00EEk damezirandiye. Ji ber ku li dij\u00EE \u015Fer\u00EA Afxanistan\u00EA derdiket, sala 1980'\u00EE de bo demek\u00EA hatiye girtin. Sala 1987'\u00EE wek\u00EE endamek\u00EE dikeve nava pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA \u00FB ji bo xebat\u00EAn xwe y\u00EAn siyas\u00EE h\u00EAsantir bir\u00EAve bibe t\u00EAdiko\u015Fe. Ew bi mirina mas\u00FBlkey\u00EAn dil jiyana xwe ji dest dide."@ku . "Dominique Pire (Georges Charles Clement Ghislain Pire) yek ji monak\u00EAn dom\u00EEn\u00EEk \u00EAn Bel\u00E7\u00EEkay\u00EA ye. Sala 1958'\u00EE ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn bo a\u015Ft\u00EE \u00FB al\u00EEkariya hewcedaran guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "Lester Bowles \"Mike\" Pearson pol\u00EEt\u00EEker, d\u00EEplomat \u00FB serokwez\u00EEr\u00EA ber\u00EA y\u00EA Kanaday\u00EA b\u00FB. Sala 1957'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. Wek\u00EE bav\u00EA anga\u015Ft\u00EAn ewlekariya navnetewey\u00EE j\u00EE t\u00EA bib\u00EEran\u00EEn. P\u00EA\u015F\u00EE li \u015Ferek\u00EE di navbera Misir, Br\u00EEtanya \u00FB \u00CEsra\u00EEl\u00EA de girtiye, bo nakokiy\u00EAn rojhilata nav\u00EEn j\u00EE herwiha riy\u00EAn a\u015Ftiyane p\u00EA\u015Fniyazkiriye. Ango daw\u00EE li Qeyrana S\u00FBez\u00EA aniye. Di nava sal\u00EAn 1946-1948'\u00EE de li NY berdevkiya Kanaday\u00EA dike. Sala 1951'\u00EE dibe serok\u00EA NATOy\u00EA. Serokatiya partiya l\u00EEberal a v\u00EE welat\u00EE j\u00EE kiriye."@ku . "Philip John Noel-Baker, Baron of the City of Derby atlet \u00FB parlamenterek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1959'\u00EE ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn bo a\u015Ftiy\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. Pi\u015Ft\u00EE jiyaneke t\u00EAr serkeft\u00EE ya werzi\u015Fkariy\u00EA dikeve bana pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA. Ji sala 1929 heya 1931'\u00EE \u00FB ji sala 1936 heya 1970'\u00EE wek\u00EE parlamenter\u00EA partiya karkeran a Br\u00EEtan\u00EE di parlamen\u00EA de kar dike. Wez\u00EErtiya derve, energ\u00EE \u00FB petrol\u00EA dike. Di avakirin \u00FB bip\u00EA\u015Fxistina NY de cihdigire. D\u00EEsa tevl\u00EA gelek \u00E7alakiy\u00EAn maf\u00EA mirovan \u00FB a\u015Ftiy\u00EA dibe."@ku . "Fam\u00EEleya werdek, qaz \u00FB quyan (Anatidae) balindey\u00EAn av\u00EE ne. Di neh-deh binefam\u00EEleyan de t\u00EAn parvekirin."@ku . "Tadorninae binefam\u00EEleyeke werdek \u00FB qazan a koma Anatidae ye. Piraniya wan werdek \u00FB qazan trop\u00EEk e \u00FB li hem\u00EEsf\u00EAra ba\u015F\u00FBr t\u00EAn d\u00EEtin. Li Kurdistan\u00EA du curey\u00EAn ji cins\u00EA Tadorna t\u00EAn d\u00EEtin, ev in: Werdeka golan (Tadorna tadorna) Werdeka kov\u00EE (Tadorna ferruginea)"@ku . "W\u00EAne:Breinigerberg. jpg Breinigerberg Breinigerberg gundeke li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat\u00EA (Nordrhein Westfaliyay\u00EA) Almanya ye. Li Breinigerberg n\u00EAziki 971 kes dij\u00EEn."@ku . "Zankoya Besra, di sala 1964 Ew li her\u00EAma paytext\u00EA Besra ye. Niha 14 kolec\u00EAn w\u00EA hene."@ku . "Eisaku Sat\u014D yan Sat\u014D Eisaku pol\u00EEt\u00EEkerek\u00EE l\u00EEberal \u00EA Japon b\u00FB \u00FB sala 1974'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtib\u00FB. W\u00EE di nava sal\u00EAn 1958 heya 1960'\u00EE wez\u00EErtiya aboriy\u00EA \u00FB ji sal\u00EAn 1964 heya 1972'\u00EE serokwez\u00EErtiya welat\u00EA xwe kiriye. W\u00EE peymana navnetewey\u00EE ya qedexekirina \u00E7ek\u00EAn atom\u00EE, li ser nav\u00EA welat\u00EA xwe pejirandiye. W\u00EE serokatiya r\u00EAxistineke navnetewey\u00EE ya karatey\u00EA j\u00EE kiriye."@ku . "Norman Ernest Borlaug yek ji zanist\u00EAn cotyariy\u00EA y\u00EAn DYAy\u00EE ye. Sala 1970'\u00EE Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA wergirtiye. W\u00EE li bidaw\u00EEan\u00EEna bir\u00E7\u00EEtiy\u00EA digeriya \u00FB behsa \u015Fore\u015Fa kesk li seranser c\u00EEhan\u00EA dikir. W\u00EE herwek\u00EE li ser biyolojiya gihayan j\u00EE perwerde d\u00EEtiye. Ew parastina sir\u00FB\u015Ft\u00EA bi zagon \u00FB tevger\u00EAn mirovan ve gir\u00EAdide \u00FB gengaz dib\u00EEne. Li norm\u00EAn navnetewey\u00EE digere. W\u00EE xebat\u00EAn mezin li ser genet\u00EEka genim \u00FB ceh kiriye. Li Meks\u00EEkoy\u00EA hilber\u00EEna genim bi xebat\u00EAn w\u00EE s\u00EAbare b\u00FBye. Li Hindistan \u00FB Pakistan\u00EA curey\u00EAn toxim\u00EAn ku w\u00EE ji aliy\u00EA genet\u00EEk ve n\u00FBvej\u00EEnandib\u00FB, hilber\u00EEn\u00EA z\u00EAdetir dike. Ew di w\u00EA baweriy\u00EA de ye ku, heger mirov curey\u00EAn toxim\u00EAn genet\u00EEk \u00EAn biber \u00FB bik\u00EAr bajo w\u00EA daw\u00EE li bir\u00E7\u00EEb\u00FBn\u00EA were."@ku . "Spenaq an j\u00EE Espenaq\u00EA yek ji nav\u00E7ey\u00EAn gir\u00EAday\u00EE Kil\u00EEs\u00EA ye. 17 gund \u00FB 4 mezrey\u00EAn w\u00EA hene. Dewleta Tirk bi ferm\u00EE heb\u00FBna mezreyan napejir\u00EEne. Ji ber w\u00EA stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE bi \u015Fikbar\u00EE t\u00EAn nirxandin. R\u00FBbera w\u00EA 238 km\u00B2, gelheya navend\u00EA li dora 700 kes\u00EE ye. Gor\u00EE zagon\u00EAn Tirkiy\u00EA Spanak\u00EA nikarib\u00FB bibaya nav\u00E7e. Sala 1995'\u00EE kirine nav\u00E7e. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku nav\u00EA Spanak\u00EA ji d\u00EAreka As\u00FBr\u00EEyan an oldarek Grek\u00EE t\u00EA. Dewleta Tirk di sala 1965'i de nav\u00EA ber\u00EA qedexe dike."@ku . "Eliy\u00EA Mentar\u00EA an El\u00EE Mentar an j\u00EE El\u00EEmentar nav\u00E7eyeka Kil\u00EEs\u00EA ye. Sala 1946'\u00EE de kirine nav\u00E7e. Sala 1995'\u00EE, dema Kil\u00EEs\u00EA dikin par\u00EAzgeh, v\u00EE nav\u00E7ey\u00EE j\u00EE bi w\u00EA ve gir\u00EAdidin. Ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 650 m bilind e. R\u00FBbera w\u00EA 220.262 km\u00B2 \u00FB gelheya w\u00EA j\u00EE bi gi\u015Ft\u00EE li dora 9.000'\u00EE ye (stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn sala 1997'\u00EE). Nif\u00FBsa navend\u00EA bi xwe 2.077 t\u00EA gotin l\u00EA bawer\u00EE bi van stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn t\u00EAr etno-pol\u00EEt\u00EEk nabe. 23 gund, 24 mezre gir\u00EAday\u00EE nav\u00E7ey\u00EA ne. Her\u00EAm bi tevay\u00EE par\u00E7eyek ji d\u00EEroka Kurdistan\u00EA ye. Herwek\u00EE wek\u00EE As\u00FBriyan gelekan li vir desthilatdar\u00EE kirine."@ku . "Al\u00EAban nav\u00E7eyeka gir\u00EAday\u00EE D\u00EElok\u00EA ye. Ber\u00EA taxeke bajar\u00EA D\u00EElok\u00EA b\u00FB. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EE ber\u00EA di sala 1965'\u00EE de hatiye qedexekirin. Sala 1987'\u00EE kirin nav\u00E7e. Nav\u00EA xwe dide \u00C7em\u00EA Al\u00EAban\u00EA yan j\u00EA digire. 2 nehiye, 71 gund \u00FB 22 mezre bi Al\u00EAban\u00EA ve hatine gir\u00EAdan. R\u00FBbera w\u00EA 1.250 km\u00B2 ye. Gelheya navend\u00EA (stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn sala 2000'\u00EE) 356.701 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 412.575 e."@ku . "Pars an leopar ajalek\u00EE ji malbata pis\u00EEkan e. Ew kov\u00EE ye \u00FB go\u015Ftxwar e."@ku . "Henry Alfred Kissinger, yek ji siyasetmedar\u00EAn navdar \u00EAn DYAy\u00EA ye. Ji sala 1969 heya 1973 berpirsiyariya ewlekariya netewey\u00EE kiriye. Ji sala 1973 heya 1977'\u00EE wez\u00EErtiya dervey\u00EE kiriye. Sala 1973'\u00EE ji ber p\u00EAkan\u00EEna peymana bidaw\u00EEkirina \u015Fer\u00EA Viyetnam, guncav\u00EA Xelata Nobel a a\u015Fitiy\u00EA hatiye d\u00EEtin. * Holger Klitzing: The Nemesis of Stability. Henry A. Kissinger\u2019s Ambivalent Relationship with Germany. WVT, Trier 2007, ISBN 978-3-88476-942-3. Robert D. Schulzinger: Henry Kissinger. Doctor of diplomacy. Columbia Univ. Pr. , New York 1989, ISBN 0-231-06952-9."@ku . "Be\u015Far el-Ased * 11'\u00EA rezber\u00EA 1965, ji sala 2000'\u00EE virde, pi\u015Ft\u00EE mirina bav\u00EA xwe serokdewletiya S\u00FBriy\u00EA dike."@ku . "Guglielmo Marchese Marconi [gu\u028E'\u028Ee:lmo mar'ko:ni], f\u00EEz\u00EEknas, elektroendazyar \u00FB zanistek\u00EE navdar \u00EA \u00CEtal\u00EE b\u00FB. W\u00EE bo cara yekem\u00EEn radyoyeka amator\u00EE avakirib\u00FB. Sala 1909'\u00EE bi tev\u00EE Karl Ferdinand Braun Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Di avakirina M\u00EEkrovellayan de xwed\u00EE roleke mezin b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Schweiz Winterthur Steinberggasse. JPG Winterthur Winterthur bajarek\u00EE Sw\u00EEsrey\u00EA ye. Nifusa winterthur 100,000 e."@ku . "\u015E\u00EAx abdulqadir\u00EA Geylan\u00EE (1078-1166), sazumankar\u00EA ter\u00EEqata Qed\u00EEriyan e. Tirbeya w\u00EE li Bexday\u00EA ye. hem seyyide hem serife. li iranede sehre gilanda hate dunyaye. Sultane ewliya u gawsul azam laqabe wiye."@ku . "W\u00EAne:Pompidou-1965. jpg Georges Pompidou Georges Jean Raymond Pompidou. Di navbera sal\u00EAn serokkomar\u00EA Fransay\u00EA b\u00FB."@ku . "Artropod (ango, fil\u00FBma Arthropoda, ji ziman\u00EA grek\u00EE \u1F04\u03C1\u03B8\u03C1\u03BF\u03BD arthron, \"gir\u00EA\u00E7ik\" \u00FB \u03C0\u03BF\u03B4\u03CC\u03C2 podos, \"p\u00EA\") mezintir\u00EEn fil\u00FBma ajalan e \u00FB m\u00EA\u015F, p\u00EErik, pezpezok \u00FB gelek ajal\u00EAn din dikevine v\u00EA fil\u00FBm\u00EA, gor zanyaran ku der dor\u00EE %80 ji koma ajalan Artropod e. Image:Sea spider. jpg|Pygnogonida Image:Schwertschwanzkrebs Unterseite. jpg|Xiphosura Image:Black scorpion. jpg| D\u00FBpi\u015Fk\u00EA re\u015F (Scorpiones) Image:Amblypigid. jpg|Amblypygi Image:Phrynus mexicanus (Marshal Hedin). jpg|Amblypygi Image:Araneus quadratus1. jpg|Araneae Image:Victorian funnelweb. jpg|Araneae Image:Pseudoscorpion. jpg|Pseudoscorpiones Image:Solfuga CM. jpg|Solifugae Image:Opiliones harvestman. jpg|Opiliones Image:Peacock mite, Tuckerella sp. jpg|Acari Image:Flat mite, Brevipalpus phoenicis. jpg|Acari"@ku . "Parazoa binec\u00EEhaneke gelek kevn a ajalan e. \u00CEro bi ten\u00EA hey\u00EEn\u00EAn wek \u00EEsponcan di v\u00EA binec\u00EEhan\u00EA de dim\u00EEnin \u00FB fil\u00FBma por\u00EEferan (Porifera) \u00E7\u00EAdikin. Z\u00EAdey\u00EE 5.000 cure hene."@ku . "Qesra \u00CEshaq Pa\u015Fa, Ko\u015Fka yan Palasa \u00CEshaq Pa\u015Fa, Tirba Ehmed\u00EA Xan\u00EE yek ji ko\u015Fk\u00EAn navdar \u00EAn Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye \u00FB li axa Baz\u00EEd\u00EA ye. Ko\u015Fk ji aliy\u00EA \u00CEshak Pa\u015Fa ve, di sala (1199 H\u00EEcr\u00EE. )-(1784 M\u00EElad\u00EE. ) hatiye avakirin. Gor\u00EE d\u00EEroka ferm\u00EE ya Tirkan di nava 99 salan de avakirina w\u00EA hatiye bidaw\u00EEkirin. M\u00EEmariya ko\u015Fk\u00EA element\u00EAn Kurd\u00EE, Roma \u00FB Fars\u00EE (bo m\u00EEnak Sel\u00E7\u00FBk\u00EE) dihew\u00EEne. S\u00FBr\u00EAn w\u00EA bi nex\u015F\u00EAn giranbiha hatine nex\u015Fandin. Di avakirin\u00EA de ko\u015Fk du qat\u00EE b\u00FBye l\u00EA qata jor\u00EEn \u00EAd\u00EE nemaye. Ko\u015Fk gelek caran ji aliy\u00EA dewlet \u00FB m\u00EEr\u00EEtiy\u00EAn Kurdan ve hatiye restorekirin. Di wejeya Kurd\u00EE gelek caran b\u00FBye kaneke navdar. Ehmed\u00EA Xan\u00EE j\u00EE li heman ko\u015Fk\u00EA jiyaye \u00FB perwerde daye. Niha goristana Xan\u00EE li wir e. M\u00FBsa Anter gelek caran ko\u015Fk wek\u00EE \"Tirba/Goristana Ehmed\u00EA Xan\u00EE\" binavdikir. D\u00EEsa Mizgefta Baz\u00EEd\u00EA j\u00EE li cem w\u00EA ye. Di dagirkirina R\u00FBsan a sal\u00EAn 1828 - 1829'\u00EE de, deriy\u00EA ko\u015Fk\u00EA y\u00EA xwer\u00FB z\u00EAr\u00EEn b\u00FB, hatiye birin \u00FB niha li m\u00FBzeya Moskow\u00EA t\u00EA parastin. Li ko\u015Fk\u00EA hemam, mizgeft, goristan, kul\u00EEn, hewliya xwarin\u00EA, salona p\u00EA\u015Fwaziyan, harem \u00FB s\u00EEstema germkirina hilm\u00EA (wek\u00EE kalor\u00EEfer\u00EAn \u00EEro) heye."@ku . "M\u00EA\u015F \u00FB m\u00FBr, buxik an buhik (bi lat\u00EEn\u00EE, Insecta) \u00E7\u00EEneke di nav ajal\u00EAn artropodan de ye. Z\u00EAdey\u00EE milyonek curey\u00EAn m\u00EA\u015F \u00FB m\u00FBran hene; balbalik, kul\u00EE, pelat\u00EEnk, m\u00EA\u015Fhingiv, m\u00EA\u015F\u00EAn cuda cuda, k\u00EAzik, m\u00FBr\u00EE \u00FB gelek curey\u00EAn din dikevin v\u00EA \u00E7\u00EEn\u00EA."@ku . "Klas\u00EEk, wek b\u00EAje bi wateya xwe ya ferheng\u00EE, ji w\u00EA niv\u00EEs\u00EA re t\u00EA gotin ku di \u00E7ar\u00E7oveyeke kif\u015F de hatiye amadekirin. L\u00EA di nava xelk\u00EA de bi gelek watey\u00EAn cih\u00EA t\u00EA f\u00EAmkirin. \u00CEcar ji ber ku piraniya berhem\u00EAn kurd\u00EE bi k\u00EA\u015F \u00FB nikl \u00FB qafiye hatine niv\u00EEsandin, ji wan re klas\u00EEk t\u00EA gotin. L\u00EA gava b\u00EAjeya klas\u00EEk t\u00EA gotin, di ser\u00EA p\u00EA\u015F\u00EE de ti\u015Ft\u00EAn kevn, y\u00EAn ku dema wan bihur\u00EEye t\u00EAn hi\u015F\u00EA mirov. Ev yek rast e! B\u00EAguman \u00E7i ti\u015Ft\u00EA gava kevn dibe, bihay\u00EA w\u00EE j\u00EE k\u00EAm dibe. Sedem\u00EA ku piraniya niv\u00EEs\u00EAn kurd\u00EE y\u00EAn kevn helbest, ev e: Li gor l\u00EAkol\u00EEna di sal\u00EAn dir\u00EAj de, derketiye hol\u00EA ku ev hawe ji ber nerihet\u00EE \u00FB belengaziya Kurdan \u00E7\u00EAb\u00FBye. Lewra ber\u00EE \u00CEsa P\u00EAxember di sedsala \u00E7aran de gava dora Amed\u00EA bi v\u00EA bedena bilind ku hatiye dorp\u00EA\u00E7kirin, heta \u00EEro j\u00EE, ew kul \u00FB derd li nava Kurdan her didom\u00EEnin. \u00CEcar gotineke kurd\u00EE heye, dib\u00EAjin: Gir\u00EEn ji m\u00EAran re eyb e. Nexwe \u00EAd\u00EE gazin ji heb\u00FBna hewqas helbest j\u00EE nay\u00EA kirin. Li dinyay\u00EA ten\u00EA du ti\u015Ft hene ku bi kevnb\u00FBn\u00EA, bihay\u00EA wan z\u00EAdetir dibe. Yek mirov e \u00FB ya din j\u00EE berhem\u00EAn mirovan in. Nirx\u00EA mirov\u00EE di jiyana xwe de z\u00EAde nay\u00EA day\u00EEn herweha nay\u00EA d\u00EEtin j\u00EE. L\u00EA b\u00EA guman e ku mirov pi\u015Ft\u00EE mirina xwe, dibin s\u00EA be\u015F: Mirov\u00EA ba\u015F e ku bi ba\u015F\u00EEtiya xwe hatiye naskirin. Ew kes\u00EA wisa, dikeve nava dil\u00EA gel\u00EA xwe \u00FB tu car\u00EA j\u00EE nay\u00EA jib\u00EErkirin, di m\u00EAj\u00FB de j\u00EE r\u00FBpelek\u00EE z\u00EAr\u00EEn ji xwe re vedike. Mirov\u00EA xirab \u00FB cewrkar e. Ew kes, bi xirabiya xwe hatiye naskirin \u00FB tu car j\u00EE nay\u00EA jib\u00EErkirin. Mirovek j\u00EE heye ku ne ba\u015F e \u00FB ne j\u00EE xirab e. Ew kes\u00EA wisa demekurtek pi\u015Ft\u00EE mirina xwe bi temam\u00EE t\u00EA jib\u00EErkirin. \u00CEcar mirov\u00EA ba\u015F ew e ku xizmetek\u00EA ji mirovan \u00FB mirovatiy\u00EA re kiriye, berhem afirandine \u00FB ji niv\u015F\u00EAn pi\u015Ft xwe re wek diyar\u00EE hi\u015Ftine ku bi sed\u00EA salan \u00FB bi hezar\u00EA salan j\u00EE, niv\u015F\u00EAn li jiyan\u00EA s\u00FBd ji wan dib\u00EEnin. Ha ev berhem\u00EAn kurd\u00EE y\u00EAn klas\u00EEk j\u00EE, tev ji aliy\u00EA bav \u00FB kal\u00EAn Kurdan \u00EAn b\u00EErewer ve hatine afirandin \u00FB ev e bi sed\u00EA salan e, bi hezar\u00EA salan e, pi\u015Ft\u00EE mirina wan j\u00EE, ev niv\uFB02\u00EAn niha berhem\u00EAn wan dixw\u00EEnin, s\u00FBd ji wan werdigirin, xwe bi \u015F\u00EEret \u00FB pend\u00EAn wan sererast dikin \u00FB bi wan j\u00EE hertim serbilind in \u00FB d\u00EA serbilind j\u00EE bim\u00EEnin. Klas\u00EEk\u00EAn Kurd\u00EE li ser bingeha Folklora Kurd\u00EE ava b\u00FBne \u00FB ji gotin \u00FB meselok \u00FB biw\u00EAj\u00EAn kurd\u00EE j\u00EE dagirt\u00EE ne. Pey\u00EEtandina v\u00EA yek\u00EA j\u00EE, \u00E7ewa ku nemir Ehmed\u00EA Xan\u00EE j\u00EE gotiye, amac gotin \u00FB guzaf in, l\u00EA w\u00EE Mem \u00FB Zin\u00EA kirin behane \u00FB berhema xwe ya v\u00EAjey\u00EE honaye."@ku . "RSS r\u00EAbazeke \u015Fopandin\u00EA ya n\u00FB ku derfeta d\u00EEtina bi awayek tomar\u00EE ya n\u00FB\u00E7e \u00FB naverok\u00EAn wek\u00EE wan \u00EAn di malper\u00EAn \u00EEnternet\u00EA y\u00EAn cih\u00EA de t\u00EAn we\u015Fandin, dide ye. Guher\u00EEna kurtek \u00FB wateya nav\u00EA RRS di nava dem\u00EA de wisa ye; Rich Site Summary (RSS 0.91) RDF Site Summary (RSS 0.9 and 1.0) Really Simple Syndication (RSS 2.0.0) RSS kurteyek ji t\u00EEp\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn \u00EAn hevok\u00EAn 'Real Simple Syndication, RDF Site Summary an j\u00EE R\u00EEch Site Summary (Kurteya Malperan a Dewlemend) p\u00EAk t\u00EA ye. Dosyay\u00EAn di \u015F\u00EAwaza XML'y\u00EA de yekem car ji h\u00EAla f\u00EErmaya NetScape ve hatine \u00E7\u00EAkirin. Bikaran\u00EEna dosyay\u00EAn RSS'\u00EA hind\u00EE di\u00E7e z\u00EAdetir dibe. Bi dosyay\u00EAn ji h\u00EAla malper\u00EAn al\u00EEkariy\u00EA didin r\u00EAbaza RSS'\u00EA y\u00EAn di \u015F\u00EAwaza XML'y\u00EA de hatine \u00E7\u00EAkirin, mirov dikare xwe bigih\u00EEne gelek bernameyan. Di malper\u00EAn ku \u00E7avkaniya RSS p\u00EA\u015Fke\u015F dikin, piran\u00EE bi wan sembolan t\u00EA bikaran\u00EEn; W\u00EAne:Rssicon 3614. gif W\u00EAne:Feed-icon. svg W\u00EAne:Small Orange XML Button for RSS Page. gif Ev barnamey\u00EAn xwedar\u00EA XML'y\u00EA ne, \u00E7awa wek\u00EE gerok\u00EA web'\u00EA an j\u00EE e-namey\u00EA t\u00EA bikar an\u00EEn, di heman dem\u00EA de ten\u00EA ji bo bernameya sermas\u00EA ya ji bo \u015Fopandina naveroka RSS'\u00EA j\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn. Li hem\u00FB cih\u00EAn we n\u00EE\u015Faneya RSS'\u00EA d\u00EEt, bikaran\u00EEna daxwaza RSS'a xwe, h\u00FBn dikarin hem\u00FB daney\u00EAn RSS'\u00EA hilbidin. Ji ber ku daney\u00EAn RSS'\u00EA bi gelemyer\u00EE, dosyay\u00EAn XML'y\u00EA ne h\u00FBn dikarin di nav Internet Explorer\u00EA de ba\u015Ftir bib\u00EEnin. L\u00EA her tim n\u00FBkirina malper\u00EA \u00FB \u015Fopandina daney\u00EAn RSS'\u00EA ya bi v\u00EE away\u00EE r\u00EAbazek pir bi s\u00FBd n\u00EEne. Bi v\u00EA boney\u00EA gelek kes daxwazeya RSS'\u00EA bikar t\u00EEne \u00FB daney\u00EAn RSS'\u00EA di\u015Fop\u00EEne. Tomarker\u00EAn daneyan \u00EAn RSS'\u00EA ji bo berhevkirina daney\u00EAn RSS'\u00EA \u00FB \u015Fopandina we navbe\u015F\u00EAn guncan p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F dike."@ku . "W\u00EAne:Fuellfederhalter. jpg St\u00EElo St\u00EElo an j\u00EE st\u00EElograf p\u00EAn\u00FBseke ku xwed\u00EE xezneyek\u00EA murekeb\u00EA (avn\u00FBsk) ye. St\u00EElograf cara p\u00EA\u015F\u00EEn 1800'\u00EE de li Ewropa hat n\u00FBvedan. \u015Eilniv\u00EEs\u00EA n\u00FBjen y\u00EA ku em \u00EEro bikart\u00EEnin, ji aliy\u00EA Edson Watterman ve di sala 1884'\u00EA de hate n\u00FBvedan. Ji destp\u00EAk\u00EA heta niha gelek \u015F\u00EAwey\u00EAn st\u00EElo derket hol\u00EA \u00FB p\u00EA\u015Fket. Gelek curey\u00EAn wek bi ka\u015Fan, bi p\u00EEston, bi mis\u00EEn \u00FB hwd. y\u00EA st\u00EEloyan hene. Xwed\u00EE mekan\u00EEkeke bi kitekit e."@ku . "F\u00EElm\u00EA bi nav\u00EA The Golden Compass 'Pis\u00FBlaya Z\u00EAr' di berfanbara 2007'an de kete v\u00EEzyon\u00EA. \u015E\u00EErketa NewLine Cinema bi butceya 250 m\u00EElyon $ ki\u015Fand. F\u00EElm hin ji aliy\u00EA mezinan pir z\u00EAde nehatibe ecibandin j\u00EE bi taybet\u00EA zarok \u00FB kes\u00EAn tem\u00EAn bi\u00E7uk ji film\u00EA hez kirin e."@ku . "Rawalpindi bajarek\u00EA ban\u00EE ya Potwar\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE paytexta Pakistan\u00EA \u00CEsalamabad\u00EA li istan anko w\u00EElayeta Puncab\u00EA e. Rawalpindi Bingeh\u00EA Serek\u00EE y\u00EA Arte\u015F\u00EA Pakistan\u00EA ye \u00FB ber\u00EE avakirina \u00CEslamabad\u00EA heta sal\u00EAn 1960an paytexta Pakistan\u00EA b\u00FB. Fr\u00EEngeha Navnetewey\u00EE ya \u00CEslamabad\u00EA di rast\u00EEye da li Rawalpindiy\u00EA ye."@ku . "Orthoptera komeke li \u00E7\u00EEna m\u00EA\u015F \u00FB m\u00FBran e. Kul\u00EE \u00FB \u00E7ir\u00E7irk dikevin v\u00EA kom\u00EA. \u00C7ir\u00E7irk bi l\u00EAdana her du bask\u00EAn xwe dike \u00E7\u00EEre\u00E7\u00EEr."@ku . "Fam\u00EEleya balbalokan (bi lat\u00EEn\u00EE, Mantidae) yek ji mezintir\u00EEn fam\u00EEle ye di nav koma Mantodea de. T\u00EA de curey\u00EAn balbalok an hes\u00EEk\u00EAn xwed\u00EE hene."@ku . "Pieter Zeeman yek ji f\u00EEz\u00EEknas\u00EAn navdar \u00EAn Holland\u00EE b\u00FB. Sala 1902'\u00EE bi tev\u00EE Hendrik A. Lorentz guncav\u00EA Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "Hendrik Antoon Lorentz matemat\u00EEker \u00FB f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Holland\u00EE b\u00FB. H\u00EAza Lorentz ji nav\u00EA w\u00EE hatiye wergirtin. Sala 1902'\u00EE bi tev\u00EE Pieter Zeeman Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA werdigire. Sala 1878'\u00EE h\u00EAj di 24 saliya xwe de wek\u00EE bir\u00EAvebir\u00EA be\u015Fa f\u00EEz\u00EEk\u00EA ya Zan\u00EEngeha Leiden t\u00EA peywirdarkirin. Heman sal\u00EA dest bi konferans\u00EAn di bin nav\u00EA di f\u00EEz\u00EEk\u00EA de anga\u015Ft\u00EAn molek\u00FBlar dike. Li ser mijar\u00EAn wek\u00EE anga\u015Ft\u00EAn elektromanyet\u00EEzm\u00EA \u00FB kareva, t\u00EAkiliy\u00EAn di navbera t\u00EEr\u00EAj \u00FB manyet\u00EEzm\u00EA de, mekan\u00EEk, h\u00EEdrod\u00EEnam\u00EEk, termod\u00EEnam\u00EEk, anga\u015Ft\u00EAn k\u00EEnet\u00EEk\u00EA, anga\u015Fta radeya hi\u015Fk, t\u00EEr\u00EAj \u00FB belavb\u00FBn, anga\u015Fta elektron\u00EA, relat\u00EEv\u00EEte hwd sekiniye \u00FB l\u00EAkolaye. Yek ji teor\u00EEsyen\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EA y\u00EAn navdar e."@ku . "\u00C7ir\u00E7irk (bi lat\u00EEn\u00EE, Gryllus campestris) buxikek e. Dir\u00EAjb\u00FBna n\u00EAr 19-23 mm e \u00FB ya m\u00EA j\u00EE 17-22 mm e. Li hav\u00EEnan \u00E7\u00EEre\u00E7\u00EEra n\u00EAr\u00EAn \u00E7ir\u00E7irkan t\u00EA bih\u00EEstin."@ku . "Cobir an c\u00FBbir, li hinek her\u00EAman wek b\u00EAvilpan, meqesok, lar, devqusk an quzgezk j\u00EE t\u00EA naskirin, buxikeke di \u00E7\u00EEna m\u00EA\u015F \u00FB m\u00FBran de ye. Cobir di erd\u00EA de qulan vedike \u00FB bi dev\u00EA xwe kok \u00FB reh\u00EAn f\u00EAk\u00EE \u00FB giha diqus\u00EEne. Loma bi ziman\u00EA \u00EEngil\u00EEz\u00EE j\u00EA re dib\u00EAjin \"\u00E7ir\u00E7irka koremi\u015Fk\". Dir\u00EAjb\u00FBna cobir 3-5 cm e. Li Kurdistan\u00EA, bi taybet\u00EE curey\u00EA Gryllotalpa vulgaris bi berfireh\u00EE li erd \u00FB zeviy\u00EAn avdan\u00EA t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "P\u00EEzalok, p\u00EEzag an mozeqirt (bi lat\u00EEn\u00EE, Vespula vulgaris) buxikeke re\u015F \u00FB zer e di \u00E7\u00EEna m\u00EA\u015F \u00FB m\u00FBran de. Dir\u00EAjahiya w\u00EA 17-20 mm e. P\u00EEzalok h\u00EAl\u00EEn\u00EAn mezin \u00E7\u00EAdikin."@ku . "Albert Louis Fran\u00E7ois Fert f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Frans\u00EE ye. Sala 2007'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "P\u00EEzang an moza keran (bi lat\u00EEn\u00EE, Vespa crabro) curey\u00EA fam\u00EEleya p\u00EEzalok \u00FB p\u00EEzangan (Vespidae) y\u00EA ter mezin e. Cureyek\u00EE \u00EAri\u015Fkar e \u00FB wext\u00EA xwe dipar\u00EAze vedide. P\u00EEzang h\u00EAl\u00EEn\u00EAn mezin \u00E7\u00EAdikin. W\u00EAne:Vespa crabro nest. jpg H\u00EAl\u00EEna p\u00EEzangan"@ku . "W\u00EAne:Flag of the Puerto Rican Independence Party. svg Partiya Azadiy\u00EA ya Porto R\u00EEkoy\u00EA Partiya Azadiy\u00EA ya Porto R\u00EEkoy\u00EA, ango bi span\u00EE: Partido Independentista Puertorrique\u00F1o, bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE: Puerto Rican Independence Party (PIP), partiyeke pol\u00EEt\u00EEk a Porto R\u00EEkoy\u00EA ye. Di sala 1946'\u00EE de hatiye damezirandin. Serok\u00EA w\u00EA Ruben Berrios e. Part\u00EE bi r\u00EAbaz\u00EAn sosyaldemokrat li azadiya Porto R\u00EEko ji DYA \u00FB \u00E7areseriya pirsgir\u00EAk\u00EAn wel\u00EAt digere. Duyem\u00EEn kevne-part\u00EE ya li v\u00EA girav\u00EA ye. PIP endam\u00EA Sosyal\u00EEst Enternasyonal\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Peter Gr\u00FCnberg. jpg Peter Gr\u00FCnberg Peter Andreas Gr\u00FCnberg yek ji f\u00EEz\u00EEknas\u00EAn navdar \u00EAn Alman e. Ew pirran\u00EE li ser mijara tevahiya girsey\u00EA, bi binavkirineke din berxwedana mezin a manyet\u00EEk\u00EE sekiniye. W\u00EE ke\u015Ffa GMR-Effekt\u00EA kiriye. Ji ber xebat\u00EAn xwe sala 2007'\u00EE bi tev\u00EE Albert Fert guncav\u00EA Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA hatiye d\u00EEtin. Xebat\u00EAn w\u00EE riya d\u00EEsk\u00EAn xwed\u00EE kapas\u00EEtey\u00EAn mezin \u00EA l\u00EAbarkirin\u00EA vekiriye."@ku . "Gabriel Lippmann f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA Frans\u00EE b\u00FB. Wi ke\u015Ffa ku bi nav\u00EA bir\u00EAvebirina Lippmann t\u00EA zan\u00EEn, kiriye \u00FB xebat\u00EAn w\u00EE asta fotografgeriya bireng gelek bip\u00EA\u015Fxistiye. Sala 1908'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Willis Eugene Lamb f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 1955'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Yukawa Hideki f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Japon b\u00FB. Sala 1949'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA werdigire. Sala 1955'\u00EE bi tev\u00EE 10 navdaran Russell-Einstein-Man\u00EEfestoy\u00EA dax (mor, \u00EEmze) dikin k\u00FB ev dax\u00FByan\u00EEname bidaw\u00EEan\u00EEna \u00E7ek\u00EAn atom\u00EE digot. Mirovek\u00EE z\u00EErek b\u00FB. H\u00EAj di 26 saliya xwe de wek\u00EE profesor li Osaka University dest bi xebat\u00EA dike. Ew pirran\u00EE li ser f\u00EEz\u00EEka anga\u015Ft\u00EE \u00FB bi taybet\u00EE j\u00EE li ser f\u00EEz\u00EEka elementar\u00EE radiwestiya. Ji xeyn\u00EE dersday\u00EEn\u00EAn li zaningehan, xwed\u00EE doktoriy\u00EAn \u015Feref\u00EA j\u00EE b\u00FB. W\u00EE bi nav\u00EA Potensiyela Yukawa form\u00FBlek\u00EE j\u00EE li f\u00EEz\u00EEk\u00EA z\u00EAdekiriye."@ku . "Protokola Kyoto (bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE, Kyoto Protocol) yek ji hevpeyman\u00EAn gir\u00EEng \u00EAn navnetewey\u00EE bo parastina xwezay\u00EA ye. Di 11'\u00EA berfanbar\u00EA 1997'\u00EE de li bajar\u00EA Japonya, Kyotoy\u00EA hatiye daxkirin (morkirin, \u00EEmzekirin). L\u00EA di 16'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 2005'\u00EE de rewa b\u00FBye. Heya niha 169 welatan ev hevpeymana navnetwey\u00EE pejirandine. DYA bi tund\u00EE li dij\u00EE v\u00EA protokol\u00EA derdikeve. Hin welat\u00EAn ku q\u00EEmet\u00EA nadin xweza, tendirust\u00EE \u00FB devedor\u00EA j\u00EE h\u00EAj \u00EEmze nekirine. Bi v\u00EA protokol\u00EA k\u00EAmkirina gaz\u00EAn ku ziyaneke mezin didin xwezay\u00EA wek\u00EE karbond\u00EEoks\u00EEt, metan hwd t\u00EA xwastin."@ku . "Dewr\u00EAn erdzaniy\u00EE an p\u00EEvana erdzaniy\u00EE ya Erd\u00EA, ev dem \u00FB demistana ji \u00E7\u00EAb\u00FBna Erd\u00EA heta roj\u00EAn me ye \u00FB ji aliy\u00EA kom\u00EAn xebat\u00EA y\u00EAn International Commission on Strategy ve t\u00EA ter\u00EEfkirin. Li gor erdzanan Erd ber\u00EE 4.570 milyon salan \u00E7\u00EAb\u00FBye."@ku . "Charles Glover Barkla f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1917'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Bi giran\u00EE li ser T\u00EEr\u00EAj\u00EAn R\u00F6ntgen sekiniye \u00FB bip\u00EA\u015Fxistiye. W\u00EE bi nav\u00EA x\u00EAz\u00EAn spektra, x\u00EAz\u00EAn ku taybentmendiya element\u00EAn k\u00EEmyay\u00EE destn\u00EE\u015Fandikin afirandiye. D\u00EEsa di bib\u00EA\u015Fxistina floresan, polar\u00EEzasyon, p\u00EAl\u00EAn elektromanyet\u00EEk hwd de xwed\u00EE roleke berbi\u00E7av b\u00FBye."@ku . "Sin-Itiro Tomonaga yan Tomonaga Sin-Itiro f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA Japon\u00EE b\u00FB. Sala 1965'\u00EE bi tev\u00EE Richard P. Feynman \u00FB J. Schwinger ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn li ser rew\u015Fa bingeh\u00EEn a elektrod\u00EEnam\u00EEka q\u00FBantan Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA werdigire."@ku . "Gela bajarokek\u00EE bajar\u00EA Caltanisetta ya grava s\u00EEc\u00EElya \u00EEtalyay\u00EA ye. Nif\u00FBsa Gela y\u00EA navend\u00EA bajar\u00EA de dij\u00EE 77.261 (2006) kes e."@ku . "Louis-Victor Pierre Raymond de Broglie [lwi vik\u02C8t\u0254\u0280 pj\u025B\u0280 \u0280\u025B\u02C8m\u0254\u0303 d\u0259 \u02C8b\u0280\u0153j] f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Fransiyan \u00EA navdar b\u00FB. Ji malbateke ar\u00EEstokrat b\u00FB. Ew fiz\u00EEknasek\u00EE mezin \u00EA sedsala 20em\u00EEn b\u00FB. Ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn li ser c\u00EEhana p\u00EAl\u00EAn elektronan (p\u00EAl-par\u00E7e-d\u00FBal\u00EEt\u00EE), anga\u015Fta q\u00FBantan \u00FB p\u00EAl\u00EAn materyal\u00EE sala 1929'\u00EE de guncav\u00EA Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "K\u00FB\u00E7ik, se, seg an kutik ajaleke ked\u00EE li fam\u00EEleya k\u00FB\u00E7ikan \u00FB binecureke guran e. Gelek curey\u00EAn cuda hene. Ji k\u00FB\u00E7ik\u00EA \u015Fivanan re dib\u00EAjin sepand\u00EE. Bi k\u00FB\u00E7ik\u00EAn m\u00EAk ra dib\u00EAjin d\u00EAl."@ku . "Dennis G\u00E1bor (nav\u00EA rast\u00EEn D\u00E9nes G\u00E1bor) endazyarek\u00EE H\u00FBngaryay\u00EE b\u00FB ku di dawiya jiyan\u00EA xwe de b\u00FBb\u00FB hevwelatiy\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EA. Li zan\u00EEngeha B\u00FBdape\u015Ft\u00EA perwerdeya tekn\u00EEk \u00FB zan\u00EEn\u00EAn abor\u00EE bidaw\u00EEkiriye. Li Berl\u00EEn\u00EA xwendina bilind dib\u00EEne \u00FB di f\u00EErmaya Siemens\u00EA de dixebite. Di gelek ke\u015Ff\u00EAn tekn\u00EEk\u00EE (wek\u00EE lambey\u00EAn di binp\u00EAy\u00EAn mezin de kar dikin) de cihdigire. Di rew\u015Fa neba\u015F a \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA duyem\u00EEn de ji Almanyay\u00EA di\u00E7e Br\u00EEtanyay\u00EA. Li wir di f\u00EErmaya Thomson-Houston de \u015Fixul dike. Ew di sala 1947'\u00EE de pr\u00EEns\u00EEp\u00EAn Holograf\u00EEy\u00EA dib\u00EEne. Sala 1958'\u00EE de dibe profesor \u00FB xebata xwe diki\u015F\u00EEne ser f\u00EEz\u00EEka elektronan. Ew di sala 1971'\u00EE de Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA werdigire. Gava dimire, xwed\u00EE z\u00EAdetir\u00EE 100 patentan b\u00FB. Gelek ke\u015Ff j\u00EE bi nav\u00EA w\u00EE t\u00EAn binavkirin. Wek\u00EE Gabor-Transformation."@ku . "Mors (bi lat\u00EEn\u00EE, Odobenus rosmarus) li bak\u00FBr\u00EA Gronland\u00EA, li der\u00FBdora Derya Qe\u015Fay\u00EE bi giran\u00EE dij\u00EEn. Mors ji malbata fokan e \u00FB dikare ji \u00E7ar metrey\u00EE dir\u00EAjtir be \u00FB n\u00EAz\u00EEk\u00EE 2.000 k\u00EEloy\u00EE j\u00EE giran be. Mors bi q\u00EEl\u00EAn xwe m\u00EEdye \u00FB \u015Feytanok\u00EAn deryay\u00EA bin\u00EA behr\u00EA radike \u00FB dixwe."@ku . "Enrico Fermi, f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE \u00CEtal\u00EE y\u00EA bi f\u00EEz\u00EEka dendik\u00EE ve bil\u00EE dib\u00FB b\u00FB. Sala 1938'\u00EE de Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Bi nav\u00EA Stat\u00EEst\u00EEka Fermi form\u00FBlasyonek\u00EA \u00E7\u00EAkiriye. Herwek\u00EE di f\u00EEz\u00EEka dendik\u00EE de gelek bip\u00EA\u015Fxistin p\u00EAk aniye. Ji ber fa\u015F\u00EEzma Mussolini direve DYAy\u00EA \u00FB li wir dibe hevwelatiy\u00EA DYA. Ji sala 1954'\u00EE heya mirina xwe bi giran\u00EE li ser xebat\u00EAn n\u00FBklear radiweste. Anga\u015Ft\u00EA w\u00EE y\u00EAn li ser t\u00EEr\u00EAj\u00EAn kozm\u00EEk gelek deng vedide. Ew di w\u00EA baweriy\u00EA de b\u00FB ku, t\u00EEr\u00EAj\u00EAn kozm\u00EEk xwed\u00EE enerjiy\u00EAn mezin in. Nav\u00EA Ferm\u00EE didin elementa 100em\u00EEn a n\u00FB hatib\u00FB ke\u015Fifkirin ango Fermiyon. Xebat\u00EAn w\u00EE riya reaktor\u00EAn n\u00FBklear \u00FB bombey\u00EAn atom\u00EE bip\u00EA\u015Ftir dixe \u00FB gor\u00EE gelekan ew p\u00EA\u015Feng\u00EA serdema atom\u00EE b\u00FB."@ku . "Ernst August Friedrich Ruska ka\u015F\u00EEf \u00FB elektrotekn\u00EEkerek\u00EE Alman b\u00FB. Ew ka\u015F\u00EEf\u00EA elektronm\u00EEkroskop\u00EA ye. Sala 1986'\u00EE bi tev\u00EE Gerd Binnig \u00FB Heinrich Rohrer Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Masiy\u00EAn perik\u00EAn str\u00EEdar (bi lat\u00EEn\u00EE, Actinopterygii) \u00E7\u00EEneke masiyan e. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 30.000 cure dikevin v\u00EA \u00E7\u00EEn\u00EA."@ku . "Isidor Isaac Rabi f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1944'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Bingeh Cih\u00FB b\u00FB \u00FB di 4 saliya xwe de \u00E7\u00FBb\u00FB DYAy\u00EA. Ew bi giran\u00EE li ser manyet\u00EEka dendik\u00EA atom\u00EA disekin\u00EE \u00FB diceriband. W\u00EE p\u00EAderxistiye ku dendik\u00EAn atom\u00EE bi \u015F\u00EAwazeke taybet p\u00EAl\u00EAn elektromanyet\u00EEk dimij\u00EEne. Ji bo rew\u015Fa dendik\u00EAn atom\u00EE r\u00EAbazeke bi nav\u00EA Resonance Method avakiriye."@ku . "Ebu'l-Ebas Ehmed bin Xelikan an bi kurt\u00EE Ibn Xelikan, niv\u00EEskar, d\u00EErokzan \u00FB zaneyek\u00EA Misilman\u00EA di sedsala 13'an de jiyab\u00FB. Her \u00E7iqas pirt\u00FBk \u00FB xebata w\u00EEya navdar \u00FB bingeha heta \u00EEroj may\u00EE Wefayat el Ayan (bi kurd\u00EE, Mirina Zadegan) bi ziman\u00EA ereb\u00EE hatib\u00FB nivis\u00EEn j\u00EE gor\u00EE hin \u00E7avkan\u00EEyan ew bi esl\u00EE xwe kurd b\u00FB. Ew di sala 1211an de li Hewl\u00EAr\u00EA ji dayik b\u00FBb\u00FB. W\u00EE di 1256an de dest bi pirt\u00FBka xwe kirib\u00FB \u00FB di 1274an de j\u00EE temam kirib\u00FB. Di w\u00EA pirt\u00FBk\u00EA de w\u00EE jiyana 865 kes\u00EE nivisandiye \u00FB qeyd kiriye. W\u00EE di wext\u00EAn cida de li Qeh\u00EEre \u00FB \u015Eam\u00EA qaz\u00EEt\u00EE kirib\u00FBye. Ew li \u015Eam\u00EA di sala 1282an de \u00E7\u00FBb\u00FBye rihmet\u00EA."@ku . "Niels Henrik David Bohr f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Dan\u00EEmark\u00EE b\u00FB. Sala 1922'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergitiye. Li ser str\u00FBkt\u00FBra atom\u00EA \u00FB t\u00EEr\u00EAj\u00EAn w\u00EA y\u00EAn manyet\u00EEk l\u00EAkol\u00EEn kiriye. Di p\u00EA\u015Fxistina anga\u015Fta q\u00FBant\u00FBm\u00EA de xwed\u00EE roleke sereke b\u00FB. W\u00EE bo cara p\u00EA\u015F\u00EEn modeleke dewlemend a atom\u00EA \u00E7\u00EAkiriye. Di jiyana xwe de gelek j\u00EA hatiye hezkirin \u00FB di war\u00EA f\u00EEz\u00EEk\u00EA de b\u00FBye yek ji p\u00EA\u015Fengan. Bi giran\u00EE tevl\u00EE f\u00EEz\u00EEknas Max Planck b\u00FBye l\u00EA di gelak waran da ji w\u00EE cuda fikiriye. Bohr bala f\u00EEz\u00EEknasan ki\u015Fandiye ser spektroskop\u00EEy\u00EA. Gelek kes w\u00EE yek ji p\u00EA\u015Feng\u00EAn \u00E7\u00EAkirina bombeya atom\u00EA didin naskirin."@ku . "Max Karl Ernst Ludwig Planck yek ji f\u00EEz\u00EEknas\u00EAn navdar \u00EAn alman e. Ew wek\u00EE avaker\u00EA f\u00EEz\u00EEka quantum\u00EA t\u00EA zan\u00EEn. Sala 1918'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Planck wek\u00EE Albert Einstein, yek ji giregir\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EA ye. Gelek caran bi hev re xebit\u00EEne. Planck gelek anga\u015Ft \u00FB form\u00FBl avakiriye \u00FB bip\u00EA\u015Fxistiye. Bo m\u00EEnak Neguhera Planck, Zagona Planck a t\u00EEr\u00EAjday\u00EEn\u00EA hwd. H\u00EAj di 30 saliye xwe de dibe ger\u00EEnendey\u00EA enst\u00EEtuya f\u00EEz\u00EEk a Berl\u00EEn\u00EA. Doktoraya xwe bi anga\u015Fta ravekirina ristina h\u00EEdrojen\u00EA dide l\u00EA ew pirran\u00EE bala xwe berdide f\u00EEz\u00EEka matemat\u00EEk\u00EE. Ke\u015Ffa c\u00EEsm\u00EAn re\u015F dike \u00FB bi w\u00EArek\u00EE f\u00EEz\u00EEka hey\u00EE \u00FB r\u00FBni\u015Ft\u00EE rexne dike. Sala 1900'\u00EE \u00EAd\u00EE ke\u015Ffa w\u00EE ya mekan\u00EEka q\u00FBantan amade ye. T\u00EAkiliya di navbera enerjiya q\u00FBantan \u00FB frekansa p\u00EAlek\u00EE bi form\u00FBla <math>E = h \\cdot \\nu</math> dida ravekirin. Ev yeka wek\u00EE \u015Fore\u015Feke n\u00FB ya f\u00EEz\u00EEk\u00EA b\u00FB. D\u00EEsa Neguhera Planck a ku di matemat\u00EEka f\u00EEz\u00EEk\u00EA de t\u00EA bikaran\u00EEn \u00FB navdar e wisa ye: (<math> h = 6{,}62607 \\cdot 10^{-34}\\,\\rm{J\\,s} = 4{,}13567 \\cdot 10^{-15} \\rm{eVs},</math>) Di jiyan\u00EA de xwed\u00EE raman\u00EAn hi\u015Fk \u00FB biryardar b\u00FBye. Law\u00EA w\u00EE tevl\u00EE \u00E7alakiyeke kujer\u00EE li dij\u00EE Adolf Hitler dibe. Saz\u00FBmaniya naz\u00EE ji Planck dixwazin heger ew bi ferm\u00EE \u00FB e\u015Fkere pi\u015Ftgiriya xwe bo rej\u00EEma fa\u015F\u00EEzm\u00EA bike d\u00EA law\u00EA w\u00EE were azadkirin. Planck v\u00EA tekl\u00EEf\u00EA napejir\u00EEne \u00FB ramana xwe ya li dij\u00EE fa\u015F\u00EEzm\u00EA nafiro\u015Fe. Law\u00EA w\u00EE pa\u015F\u00EA t\u00EA ku\u015Ftin."@ku . "Claude Cohen-Tannoudji f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Frans\u00EE ye. Sala 1997'\u00EE bi tev\u00EE Steven Chu \u00FB William D. Phillips Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtine."@ku . "Steven Chu f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 1997'\u00EE bi tev\u00EE William D. Phillips \u00FB Claude Cohen-Tannoudji Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Niha li zankoya Stanford University dixebite \u00FB bi giran\u00EE li ser mijara bikaran\u00EEna laser\u00EA bi atom\u00EA ve ye."@ku . "William Daniel Phillips f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 1997'\u00EE bi tev\u00EE Steven Chu \u00FB Claude Cohen-Tannoudji Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wegirtiye. W\u00EE li Massachusetts Institute of Technology a Cambridge, perwerde d\u00EEtiye. Niha li National Institute of Standards and Technology (NIST) a li Gaithersburg a Maryland dixebite. Bi tev\u00EE Steven Chu \u00FB Claude Tannoudji proseseka ku bi atom\u00EA dicemide ke\u015Fif dike \u00FB bip\u00EA\u015Fdixe. Bi v\u00EA tekn\u00EEk\u00EA t\u00EEna atom\u00EE ya ziyandar t\u00EA p\u00EA\u015F\u00EEl\u00EAgirtin. Di bikaran\u00EEna alav\u00EAn kozmoz\u00EE de ev ke\u015Ffa han gelek bik\u00EAr e."@ku . "Pierre-Gilles de Gennes f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Frans\u00EE b\u00FB. Sala 1991'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtib\u00FB."@ku . "Wilhelm Carl Werner Otto Fritz Franz Wien f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Alman b\u00FB. Sala 1911'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "W\u00EAne:Henri Becquerel. jpg Fiz\u00EEknas\u00EA frans\u00EE Henri Becquerel Antoine Henri Becquerel fiz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA frans\u00EE b\u00FB. Sala 1903'\u00EE bi tev\u00EE Pierre Curie \u00FB Marie Curie, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Ew wek\u00EE ka\u015F\u00EEf\u00EA radyoakt\u00EEv\u00EEtey\u00EA t\u00EA zan\u00EEn. W\u00EE herwek\u00EE cihguhertina par\u00E7ey\u00EAn beta di navbera r\u00FBerda elektr\u00EEk\u00EE \u00FB r\u00FBerda manyet\u00EEk\u00EE ke\u015Ffkiriye. Nav\u00EA w\u00EE li p\u00EEvana radyoakt\u00EEv\u00EEtey\u00EA hatiye day\u00EEn."@ku . "Marie Sklodowska-Curie k\u00EEmyager \u00FB f\u00EEz\u00EEknaseka Frans\u00EE ya bi esl\u00EA xwe Polon\u00EE b\u00FB. Yekem\u00EEn jin a ku Xelata Nobel\u00EA wergirtiye \u00FB yekem\u00EEn keseka ku du caran \u00FB di du be\u015F\u00EAn zanistiy\u00EA de ev xelat girtiye ye. Sala 1903'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA bi tev\u00EE m\u00EAr\u00EA xwe Pierre Curie \u00FB Henri Becquerel wergirtiye. D\u00EEsa sala 1911'\u00EE Xelata Nobel a k\u00EEmyay\u00EA wergirtiye."@ku . "Pierre Curie f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA Frans\u00EE b\u00FB. Sala 1903'\u00EE bi tev\u00EE jina xwe Marie Curie \u00FB Henri Becquerel Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. H\u00EAj di ciwaniya xwe de li ser kr\u00EEstalograf\u00EE \u00FB manyet\u00EEzm\u00EA xebitiye. Di dawiya jiyana xwe de bi nav\u00EA temperat\u00FBra Curie, zagon\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE y\u00EAn Curie \u00FB Curie-Konstante gelek bip\u00EA\u015Fxitinan li f\u00EEz\u00EEk\u00EA z\u00EAde dike. Bi tev\u00EE jina xwe Marie, ku ew j\u00EE f\u00EEz\u00EEknaseka navdar b\u00FB, sala 1898'\u00EE ke\u015Ffa rady\u00FBm \u00FB polony\u00FBm\u00EA dike. Ji ber w\u00EA xelata Nobel j\u00EE di nava m\u00EAr-jin\u00EA de t\u00EA parvekirin."@ku . "Xelata Nobel a k\u00EEmyay\u00EA yek ji p\u00EAnc be\u015F\u00EAn xelat\u00EAn Nobel, \u00EAn ku li ser nav\u00EA Alfred Nobel hatine avakirin e. Weqfa Nobel a ku di sala 1900'\u00EE de hatiye damezirandin v\u00EA xelat\u00EA lidardixe (wek\u00EE hem\u00EE y\u00EAn din) \u00FB Akademiya keyser\u00EE ya Sw\u00EAd j\u00EE dide. Bihay\u00EA xelat\u00EA 10 Milyon Kron\u00EA Sw\u00EAd e. Pi\u015Ft\u00EE hilbijartina berendam\u00EAn xelat\u00EA di 10'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA de (roja mirina damezr\u00EAner\u00EA xelat\u00EA) ji aliy\u00EA key\u00EA Sw\u00EAd\u00EA ve t\u00EA day\u00EEn."@ku . "Ibn Ru\u015Fd an j\u00EE Eb\u00FB l-Wel\u00EEd Mihemed ibn Ehmed ibn Ru\u015Fd di 1126an de li Qurtubey\u00EA hatiye din\u00EA \u00FB di 10 berfanbar\u00EA 1198an de li Merake\u015F\u00EA miriye. Ew f\u00EElozof, qaz\u00EE, erdn\u00EEgarnas, matemat\u00EEkvan \u00FB doktorek\u00EA ko bi esl\u00EA xwe ji qeb\u00EEley\u00EA elmiwehidan \u00EA berberiy\u00EAn de dihat\u00EEb\u00FB."@ku . "Apollo 8 nav\u00EA duyem\u00EEn bernameya Apollo ya kozmoz\u00EA (valah\u00EE) ye. Astronot\u00EAn v\u00EA bernamey\u00EA, bo cara yekem\u00EEn l\u00EApandina heyv\u00EA kirine."@ku . "W\u00EAne:Ibn Arabi. jpg Ibn Ereb\u00EE (1165-1240) Ibn Ereb\u00EE an ji Eb\u00FB Ebdulla Mihemed ibn El\u00EE el-Ereb\u00EE el-Hatim\u00EE el Ta'\u00EE (bi ereb\u00EE: \u0623\u0628\u0648 \u0639\u0628\u062F \u0627\u0644\u0644\u0647 \u0645\u062D\u0645\u062F \u0628\u0646 \u0639\u0644\u064A \u0628\u0646 \u0645\u062D\u0645\u062F \u0628\u0646 \u0627\u0644\u0639\u0631\u0628\u064A \u0627\u0644\u062D\u0627\u062A\u0645\u064A \u0627\u0644\u0637\u0627\u0626\u064A Ab\u016B `Abd-Allah Mu\u1E25ammad ibn Ali al-`Arabi al-\u1E24\u0101tim\u012B al-\u1E6C\u0101\u2019\u012B, zay\u00EEn 28\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 1165/h\u00EEcr\u00EE 17 Remezan\u00EA 560\u00EA li Murcia, mirin 16\u00EA sermawez 1240 li \u015Eam\u00EA, yek ji Sof\u00EE \u00FB zanay\u00EAn \u00CEslam\u00EAy\u00EA p\u00EA\u015Fin b\u00FB. Ji bo bandora w\u00EEya li ser Sof\u00EEt\u00EEy\u00EA ew wek \u015Eeyx el-Ekber ango bi kurd\u00EE \u015E\u00EAx\u00EA Mezin dihat navkirin."@ku . "Frits Zernike f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Holland\u00EE b\u00FB."@ku . "Werner Karl Heisenberg yek ji f\u00EEz\u00EEknas\u00EAn mezin \u00EAn sedsala 20em\u00EEn \u00EA Alman b\u00FB. Sala 1932'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Bi f\u00EEz\u00EEknas\u00EAn mezin \u00EAn hemdem\u00EE re hevnas\u00EE \u00FB hevxebat kiriye. Wek\u00EE n\u00EAr\u00EEn hinde n\u00EAz\u00EEk\u00EE \u00EEdeolojiya Naz\u00EE b\u00FBye ku ev yeka han gelek caran b\u00FBye sedem ku li dij\u00EE w\u00EE rexne werin kirin. L\u00EA ew bi xwe pi\u015Ft\u00EE t\u00EAk\u00E7\u00FBy\u00EEna d\u00EEktatoriya Naziyan dide zan\u00EEn ku \"\u00E7ewtiy\u00EAn temenciwaniy\u00EA\" b\u00FBye. Bi nav\u00EA pr\u00EEns\u00EEba nediyariy\u00EA form\u00FBlasyonek\u00EA li zanistiya f\u00EEz\u00EEk\u00EA z\u00EAdedike. Sala 1927'\u00EE dibe profesor. Sala 1941'\u00EE dibe ger\u00EEnendey\u00EA Enst\u00EEtuya Max Planck."@ku . "1901 Jacobus Henricus van 't Hoff 1902 Hermann Emil Fischer 1903 Svante August Arrhenius 1904 Sir William Ramsay 1905 Johann Friedrich Wilhelm Adolf von Baeyer 1906 Henri Moissan 1907 Eduard Buchner 1908 Ernest Rutherford 1909 Wilhelm Ostwald 1910 Otto Wallach 1911 Marie Sklodowska-Curie 1912 Victor Grignard, Paul Sabatier 1913 Alfred Werner 1914 Theodore William Richards 1915 Richard Martin Willst\u00E4tter 1918 Fritz Haber 1920 Walther Hermann Nernst 1921 Frederick Soddy 1922 Francis William Aston 1923 Fritz Pregl 1925 Richard Adolf Zsigmondy 1926 Theodor Svedberg 1927 Heinrich Otto Wieland 1928 Adolf Otto Reinhold Windaus 1929 Arthur Harden, Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin 1930 Hans Fischer 1931 Carl Bosch, Friedrich Bergius 1932 Irving Langmuir 1934 Harold Clayton Urey 1935 Fr\u00E9d\u00E9ric Joliot, Ir\u00E8ne Joliot-Curie 1936 Petrus Josephus Wilhelmus Debije (Peter Debye) 1937 Walter Norman Haworth, Paul Karrer 1938 Richard Kuhn 1939 Adolf Friedrich Johann Butenandt, Leopold Ruzicka 1943 George de Hevesy 1944 Otto Hahn 1945 Artturi Ilmari Virtanen 1946 James Batcheller Sumner, John Howard Northrop, Wendell Meredith Stanley 1947 Sir Robert Robinson 1948 Arne Wilhelm Kaurin Tiselius 1949 William Francis Giauque 1950 Otto Paul Hermann Diels, Kurt Alder 1951 Edwin Mattison McMillan, Glenn Theodore Seaborg 1952 Archer John Porter Martin, Richard Laurence Millington Synge 1953 Hermann Staudinger 1954 Linus Carl Pauling 1955 Vincent du Vigneaud 1956 Sir Cyril Norman Hinshelwood, Nikolay Nikolaevich Semenov 1957 Lord Alexander R. Todd 1958 Frederick Sanger 1959 Jaroslav Heyrovsky 1960 Willard Frank Libby 1961 Melvin Calvin 1962 Max Ferdinand Perutz, John Cowdery Kendrew 1963 Karl Ziegler, Giulio Natta 1964 Dorothy Crowfoot Hodgkin 1965 Robert Burns Woodward 1966 Robert Sanderson Mulliken 1967 Manfred Eigen, Ronald George Wreyford Norrish, George Porter 1968 Lars Onsager 1969 Derek H. R. Barton, Odd Hassel 1970 Luis F. Leloir 1971 Gerhard Herzberg 1972 Christian B. Anfinsen, Stanford Moore, William H. Stein 1973 Ernst Otto Fischer, Geoffrey Wilkinson 1974 Paul J. Flory 1975 John Warcup Cornforth, Vladimir Prelog 1976 William Nunn Lipscomb, Jr. 1977 Ilya Prigogine 1978 Peter D. Mitchell 1979 Herbert C. Brown, Georg Wittig 1980 Paul Berg, Walter Gilbert, Frederick Sanger 1981 Kenichi Fukui, Roald Hoffmann 1982 Aaron Klug 1983 Henry Taube 1984 Robert Bruce Merrifield 1985 Herbert A. Hauptman, Jerome Karle 1986 Dudley R. Herschbach, Yuan T. Lee, John C. Polanyi 1987 Donald J. Cram, Jean-Marie Lehn, Charles J. Pedersen 1988 Johann Deisenhofer, Robert Huber, Hartmut Michel 1989 Sidney Altman, Thomas R. Cech 1990 Elias James Corey 1991 Richard R. Ernst 1992 Rudolph A. Marcus 1993 Kary B. Mullis, Michael Smith 1994 George A. Olah 1995 Paul J. Crutzen, Mario J. Molina, F. Sherwood Rowland 1996 Robert Curl, Sir Harold Kroto, Richard Smalley 1997 Paul D. Boyer, John E. Walker, Jens C. Skou 1998 Walter Kohn, John A. Pople 1999 Ahmed H. Zewail 2000 Alan J Heeger, Alan G MacDiarmid, Hideki Shirakawa 2001 William S. Knowles, Ryoji Noyori, K. Barry Sharpless 2002 Kurt W\u00FCthrich, John B. Fenn, Koichi Tanaka 2003 Peter Agre \u00FB Roderick McKinnon 2004 Aaron Ciechanover, Avram Herschko, Irwin Rose 2005 Yves Chauvin, Robert Grubbs, Richard Schrock 2006 Roger D. Kornberg 2007 Gerhart Ertl 2008 Osamu Shimomura, Martin Chalfie, Roger Y. Tsien 2009 Venkatraman Ramakrishnan, Thomas A. Steitz, Ada Yonath"@ku . "Victor Franz Hess an Victor Francis Hess f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Austriyay\u00EE b\u00FB. Sala 1936'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. W\u00EE bo cara yekem\u00EEn t\u00EEr\u00EAj\u00EAn kozm\u00EEk ke\u015Ffkiriye. Xelata Nobel j\u00EE ji ber v\u00EA bip\u00EA\u015Fxistina w\u00EE ya f\u00EEz\u00EEk\u00EA hatiye day\u00EEn. Heya sala 1919'\u00EE wek\u00EE profesorek ji r\u00EAz\u00EA b\u00FB. Dema di\u00E7e DYAy\u00EA bala xwe berdide ser elementa rady\u00FBm\u00EA. Dema vedigere wel\u00EAt \u00EAd\u00EE radyologek\u00EE navdar e. Ji ber ku li dij\u00EE fa\u015F\u00EEzm \u00FB dagirkeriya Naz\u00EE derdikeve, bo demek\u00EA ji aliy\u00EA Almanan ve t\u00EA girtin. Ew bi tund\u00EE li dij\u00EE neheqiy\u00EA derdikeve \u00FB tekl\u00EEf\u00EAn ku Almanya \u00FB dewleta Austriya ya ku w\u00EA dem\u00EA di bin dagirkeriya Almanan de b\u00FB \u015F\u00FBnde dike. Bi giran\u00EE nexwe\u015F dikeve di z\u00EEndan\u00EA de \u00FB t\u00EA berdan. Dewlet nah\u00EAle ku ew bikeve wargehek star\u00EA bo xizanan j\u00EE. Di w\u00EA dem\u00EA de xelata Nobel w\u00EE \u015Fad dike. Bi perey\u00EA xelat\u00EA di\u00E7e DYAy\u00EA. Li wir li zan\u00EEngeha Fordham University dixebite \u00FB sala 1944'\u00EE dibe hevwelatiy\u00EA DYAy\u00EA."@ku . "Philipp Eduard Anton (von) Lenard yek j\u00EE f\u00EEz\u00EEknas\u00EAn Alman b\u00FB. Sala 1905'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Sala 1894'\u00EE t\u00EEr\u00EAj\u00EAn katot di nava peleke al\u00EEm\u00EEny\u00FBm\u00EA re derbaskir \u00FB da \u00EEsbatkirin ku ew dikarin bi qas\u00EE d\u00FBrahiyek\u00EA belavbibin. \u00CEro t\u00EEr\u00EAjen katot bi nav\u00EA w\u00EE t\u00EAn binavkirin. Sala 1902'\u00EE ke\u015Ffa xwe ya mezin a li ser gazan p\u00EAk t\u00EEne. Di iyonkirina gazan de rol \u00FB bandora elekronan bi m\u00EEsoger\u00EE rave dike \u00FB tix\u00FBb \u00FB h\u00EAza fotoelektr\u00EEk\u00EA destn\u00EE\u015Fandike."@ku . "Schutzstaffel der NSDAP (bi kurt\u00EE SS) di dema Komara Weimar a Alman de, di 9'\u00EA sermawez\u00EA 1925'\u00EE de wek\u00EE r\u00EAxistineke gir\u00EAday\u00EE NSDAP\u00EA bo parastina Adolf Hitler hatib\u00FB damezrandin. Pi\u015Ft\u00EE hatina Naz\u00EEyan ser desthilatdariy\u00EA r\u00EAxistin berfireh dibe \u00FB \u00EAd\u00EE ne wek\u00EE parastina Hitler, wek\u00EE h\u00EAzeke xurt a saz\u00FBmaniy\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn. Herwek\u00EE saz\u00EE dibe du par\u00E7e \u00FB par\u00E7eya bi nav\u00EA Algemeine SS (SS \u00EAn gi\u015Ft\u00EE) tevl\u00EE komkujiyan dibe. Ber\u00EA ten\u00EA mirov\u00EAn Alman dihatin girtin l\u00EA gor\u00EE p\u00EAdiviy\u00EA \u015Fer roj hat ku ji gelek neteweyan kes hatin girtin. Dema Heinrich Himmler de 6'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 1929'\u00EE de serokatiya SS ji Erhard Heiden digire, r\u00EAxistin xwed\u00EE ten\u00EA 280 Man \u00EAn \u00E7alak e. Di bin ger\u00EEnendetiya Himmler de SS bip\u00EA\u015Ft\u00EAxistin di nava salek\u00EA de hejmara endaman dibe 1000 \u00FB di sala 1933'\u00EE de j\u00EE dibe 204.000."@ku . "Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP) ango Partiya Karker\u00EAn Alman a Nasyonalsosyal\u00EEst nav\u00EA partiya Alman a di bin desthilatdariya Adolf Hitler de ji sala 1933 heya 1945'\u00EE bi ferm\u00EE xebat kiriye ye. H\u00EEm\u00EA partiy\u00EA li ser neteweperestiya ras\u00EEst \u00FB xebat \u00FB jiyana t\u00EAr-d\u00EEs\u00EEpl\u00EEn\u00EE hatiye avakirin. Wek\u00EE partiya desthilatdariy\u00EA hatib\u00FB bir\u00EAxistinkirin \u00FB perwerdekirin. Serok\u00EA partiy\u00EA j\u00EE herwiha Adolf Hitler b\u00FB. R\u00EAxistina yan saziya SS (Schutzstaffel) j\u00EE gir\u00EAday\u00EE v\u00EA partiy\u00EA b\u00FB. T\u00EA zan\u00EEn ku SS tevl\u00EE komkujiya Cih\u00FB, \u00C7\u00EEgan \u00FB hem\u00EE d\u00EEl\u00EAn di dest\u00EA Almanan de y\u00EAn bin esl\u00EA xwe ne Aryan b\u00FBn dibe."@ku . "Sir Joseph John Thomson f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB \u00FB sala 1906'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtib\u00FB. Di malbateke skot\u00EE t\u00EA jiyan\u00EA. Sala 1884'\u00EE profesoriya f\u00EEz\u00EEk\u00EA werdigire. Law\u00EA w\u00EE j\u00EE xelatwergir\u00EA Nobel e. Li ser hilber\u00EEna elektr\u00EEk\u00EA ji gazan radiweste \u00FB biserdikeve. Sala 1908'\u00EE ji aliy\u00EA keyaniya Br\u00EEtanya ve wek\u00EE \u015Fovalye t\u00EA payekirin \u00FB dibe Sir. Li n\u00EAz\u00EEk\u00EE Sir Isaac Newton t\u00EA binaxkirin."@ku . "Albert Abraham Michelson (* 19'\u00EA berfanbar\u00EA 1852 li Strelno; \u2020 9'\u00EA gulan\u00EA 1931 li Pasadena, f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE y\u00EA bi esl\u00EA xwe Alman b\u00FB. Sala 1907'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA werdigire. Ew bi nav\u00EA Michelson-\u00CEnterferometre p\u00EA\u015Fketinek di zanistiya f\u00EEz\u00EEk\u00EA de \u00E7\u00EAdike. Malbata w\u00EE Cih\u00FB b\u00FB. Ser\u00EE de wek\u00EE serbazek di art\u00EA\u015Fa DYA de dixebite \u00FB di ke\u015Ftiy\u00EAn \u015Fer de digere. Dema di art\u00EA\u015Fa deryay\u00EE de b\u00FB gelek alav\u00EAn tekn\u00EEk \u00E7\u00EAdike. Pi\u015Ftre ji art\u00EA\u015F\u00EA vediqete \u00FB perwerdeya f\u00EEz\u00EEk\u00EA dib\u00EEne. Li pirraniya be\u015F\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EA radiweste. Bo cara yekem\u00EEn di sala 1881'\u00EE de lezb\u00FBna t\u00EEr\u00EAj\u00EA dip\u00EEve. Herwek\u00EE w\u00EE bi m\u00EEsoger\u00EE p\u00EEvandina d\u00FBrah\u00EE \u00FB kal\u00EEbrey\u00EAn st\u00EArkan j\u00EE dikir. Di gelek waran de wek\u00EE Albert Einstein difikir\u00EE."@ku . "Carl Ferdinand Braun an wek\u00EE orj\u00EEnal Karl Ferdinand Braun f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Alman b\u00FB. Sala 1909'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Ji ber ku ew li DYAy\u00EA bicih b\u00FBye, pirran\u00EE wek\u00EE f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Emer\u00EEk\u00EE t\u00EA bib\u00EEran\u00EEn. Di war\u00EA radyoy\u00EA de p\u00EA\u015Fketin\u00EAn mezin p\u00EAk t\u00EEne. Sala 1888'\u00EE bi riya t\u00EEr\u00EAj\u00EAn elektromanyet\u00EEk ragihandin\u00EA gengaz dike. Herwek\u00EE ant\u00EAn\u00EAn ku t\u00EEr\u00EAj\u00EAn manyet\u00EEk werdigirin \u00E7\u00EAdike. Ew yek ji damezr\u00EAner\u00EAn Telefunken e. Di 64 saliya xwe de bo cara daw\u00EE di\u00E7e DYAy\u00EA \u00FB \u00EAd\u00EE hew vedigere. Dema DYA dikeve \u015Fer ew j\u00EE \u00EAd\u00EE nikare vegere welat\u00EA xwe."@ku . "W\u00EAne:O-shovkovskiy. jpg Yar\u00EEker\u00EA ukrayn\u00EE Oleksandr \u015Eovkovsk\u00EE Oleksandr Volod\u00EEm\u00EErov\u00EE\u00E7 \u015Eovkovsk\u00EE di 2\u00EA r\u00EAbendana 1975'an de li K\u00EEev\u00EA hatiye din\u00EA. Ew yek ji futbolvan\u00EAn ukrayn\u00EE ye. Ew ji 1993an vir de bo t\u00EEma D\u00EEnamo K\u00EEev dil\u00EEze \u00FB kelay\u00EA K\u00EEev\u00EA dipar\u00EAz\u00EA. W\u00EE di 366 list\u00EEkan de 257 gol xwarin."@ku . "B\u00EAvac\u00EEya B\u00EAvac\u00EE an j\u00EE B\u00EAhawayiya B\u00EAhaway\u00EE berhemeka f\u00EElozof\u00EA Endulus\u00EE \u00CEbn\u00EE Ru\u015Fd (1126 - 1198) e. Ew w\u00EA pirt\u00FBka li ser pirt\u00FBka El-Gazal\u00EEya bi nav\u00EA B\u00EAvaciya F\u00EElozofan (B\u00EAhawayiya F\u00EElozofan) diniv\u00EEse \u00FB di pirt\u00FBka xwe de l\u00EAn\u00EAzb\u00FBna Gazal\u00EEya fikr\u00EAn f\u00EElozofan rexne dike \u00FB fikr\u00EAn Aristoteles \u00FB f\u00EElozof\u00EAn din li hembera Gazal\u00EE dipar\u00EAze. W\u00EE di pirt\u00FBka xwe de ji pirt\u00FBka Gazal\u00EE de j\u00EAgirtin kirina \u00FB li ser wan j\u00EAgirtinan wek d\u00EEalogan pirt\u00FBka xwe bi ziman\u00EA Ereb\u00EE nivisand\u00EE ye. Pirt\u00FBk ji h\u00EAlek\u00EA de j\u00EE genge\u015F\u00EEya navbera f\u00EElozof\u00EAn \u00CEslam\u00EA y\u00EAn Neoplaton\u00EEst\u00EAn wek El-Farab\u00EE, \u00CEbn\u00EE S\u00EEna \u00FB nim\u00EEner\u00EA E\u015Far\u00EEyan \u00CEmam\u00EA Gazal\u00EE ye."@ku . "B\u00EAvaciya F\u00EElozofan an j\u00EE B\u00EAhawayiya F\u00EElozofan berhemeka El-Gazal\u00EEya ko ew di pirt\u00FBka xwe de fikr\u00EAn f\u00EElozof\u00EAn wek \u00CEbn\u00EE S\u00EEna, El-Farab\u00EE \u00FB mamosteya fikr\u00EAn wan, Aristoteles rexne dike ye. \u00CEmam\u00EA Gazal\u00EE bixwe ji bastana trad\u00EEsyona E\u015Far\u00EEyan b\u00FB \u00FB va pirt\u00FBka ji h\u00EAlek\u00EA j\u00EE genge\u015F\u00EEya navbera r\u00EAbara E\u015Far\u00EEyan \u00FB r\u00EAbara Neoplaton\u00EEzm\u00EA ye. Ew pirt\u00FBka ji p\u00EA Meqas\u00EEd el-felas\u00EEfah(Armanca f\u00EElozofan) re hatiye nivisandin. Meqas\u00EEd el-felas\u00EEfah wek puxteya fikr\u00EAn \u00CEbn\u00EE S\u00EEna b\u00FB. El Gazal\u00EE di pirt\u00FBka xwe de dib\u00EAje ko, tu problema w\u00EEya bi \u015Fax\u00EAn felsefey\u00EA wek F\u00EEz\u00EEk, Mantiq, Astronom\u00EE \u00FB Matemat\u00EEk ve tune ye. Ew d\u00EEsa dib\u00EAje ko ew bi ten\u00EA rexney\u00EAn xwe li ser l\u00EAn\u00EAzb\u00FBna wana Metaf\u00EEz\u00EEk\u00EA dike ye."@ku . "Adriano Celentano Adriano Celentano stranb\u00EAj, akter\u00EA film \u00FB p\u00EA\u015Fke\u015Fvanek\u00EE navdar \u00EA \u00EEtal\u00EE ye. Ew bi stranb\u00EAja \u00EEtal\u00EE Claudia Mori zewiciye. Ew b\u00EAtir bi film\u00EAn xwe \u00EA kom\u00EEk \u00FB henekan t\u00EA naskirin."@ku . "Johannes Diderik van der Waals f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Holland\u00EE b\u00FB. Sala 1910'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Hey bin Yeqzan \u00E7\u00EEroka ereb\u00EE ya p\u00EA\u015Fin, ji h\u00EAlek\u00EA ya p\u00EA\u015Fina xelk\u00EAn Rojhelata Nav\u00EEn \u00FB \u00E7\u00EEroka f\u00EElozof\u00EEya p\u00EA\u015Fina ji al\u00EEya doktor \u00FB f\u00EElozof\u00EA Endulus\u00EA Ibn Tufeyl hatiye nivisandine. Paldanka Ibn Tufeyl nivis\u00EEna v\u00EA pirt\u00FBk\u00EA de \u00E7\u00EErokek\u00EA ko Ibn S\u00EEna li ber w\u00EE nivis\u00EE b\u00FB. \u00C7\u00EEroka Hey bin Yeqzan li ser l\u00EEterat\u00FBra rojhelata nav\u00EEn \u00FB p\u00EA ko wergera latin\u00EE \u00FB \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE b\u00FB j\u00EE li ser l\u00CEterat\u00FBra ewropay\u00EE bandoreke mezin kir. Ew di p\u00EA di 1671'an de hat wergerina lat\u00EEn\u00EE kirin re di 1708'an de hatib\u00FB wergerina \u00EEng\u00EEliz\u00EE."@ku . "Nils Gustaf Dal\u00E9n endazyarek\u00EE Sw\u00EAd\u00EE b\u00FB. Sala 1912'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. W\u00EE bo cara p\u00EA\u015F\u00EEn reg\u00FBlatorek\u00EE ku bi xwe dixebite \u00E7\u00EAkiriye. Ev reg\u00FBlator \u00EEro bi komb\u00EEnasyona gazak\u00FBm\u00FBlatoran bo ron\u00EEkirin \u00FB birc\u00EAn deryageriy\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Heike Kamerlingh Onnes f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Holland\u00EE b\u00FB. Sala 1913'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Sir William Henry Bragg K.B.E. O.M. f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1915'\u00EE bi tev\u00EE law\u00EA xwe William Lawrence Bragg, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Max von Laue f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Alman b\u00FB. Sala 1914'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Sir William Lawrence Bragg f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Law\u00EA xelatwergir\u00EA Nobel Sir William Henry Bragg e. sala 1915'\u00EE bi tev\u00EE bav\u00EA xwe guncav\u00EA Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. Di xebat\u00EAn xwe y\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EA de pirran\u00EE bi bav\u00EA xwe re xebitiye. Bala xwe berdaye ser f\u00EEz\u00EEka kr\u00EEstalan \u00FB t\u00EEr\u00EAj\u00EAn R\u00F6ntgen\u00EA."@ku . "Johannes Stark f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Alman b\u00FB. Sala 1919'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Ji ber ku b\u00FBb\u00FB endam\u00EA partiya Naz\u00EE NSDAP\u00EA rexne li weqfa Nobel hatiye kirin ku \u00E7ima xelat betal nekiriye. Gor\u00EE hinan ew bi esl\u00EA xwe Cih\u00FB b\u00FBye, lewma ew\u00E7end n\u00EEjadperest\u00EE kiriye. Bi tev\u00EE f\u00EEz\u00EEknas\u00EA navdar \u00EA endam\u00EA NSDAP\u00EA Philipp Lenard li dij\u00EE Albert Einstein \u00FB hem\u00EE zan\u00EEst\u00EAn ku mirina xwe dab\u00FBn ber\u00E7av l\u00EA d\u00EEsa j\u00EE li dij\u00EE fa\u015F\u00EEzm\u00EA derdiketin t\u00EAdiko\u015Fe. Adolf Hitler w\u00EE t\u00EEne gelek meqam\u00EAn bilind."@ku . "Arnold Reisman (*2'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 1934 li Lodz, Polonya) endazyar, d\u00EEroknas, niv\u00EEskarek\u00EE DYAy\u00EE ye. Li zan\u00EEngeha Case Western Reserve University dixebite \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn operat\u00EEv p\u00EAk t\u00EEne. Li ser t\u00EAkiliy\u00EAn Mustafa Kemal Atat\u00FCrk \u00FB Adolf Hitler niv\u00EEsiye. Herwek\u00EE di nava sal\u00EAn 1999-2003'\u00EE de li Tirkiy\u00EA di zan\u00EEngeh\u00EAn wek\u00EE Zan\u00EEngeha Sabanci \u00FB Zan\u00EEngeha Tekn\u00EEk\u00EE ya Stenbol\u00EA de ders daye \u00FB li ser civaka Tirkan hin xebat kiriye."@ku . "Newsweek kovareke emer\u00EEk\u00EE ya n\u00FB\u00E7eyan a heftane ye ku li New York\u00EA derdikev\u00EA. Newsweek ji aliy\u00EA we\u015Fanger\u00EA ber\u00EA \u00EA kovara Time Thomas J. C. Martyn hat damezirandin. Hejmara yekem\u00EEn a kovar\u00EA di 17'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 1933'\u00EE de derket. Sala1961'\u00EE kovara Newsweek ji aliy\u00EA f\u00EErmaya Washington Post hate kirr\u00EEn. Niha Newsweek li gelek welat\u00EAn cihan\u00EA te firotin \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE her heft\u00EA derdora 4 Milyon t\u00EAn firotin. Ten\u00EA li DYAy\u00EA 3.1 Milyon t\u00EEraja w\u00EA heye. Ji xeyn\u00EE \u00EEngil\u00EEz\u00EE Newsweek, bi ziman\u00EAn japon\u00EE, span\u00EE, koreyan\u00EE, ereb\u00EE, polon\u00EE \u00FB r\u00FBs\u00EE j\u00EE t\u00EA we\u015Fandin."@ku . "Robert Andrews Millikan f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1923'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "W\u00EAne:Charles \u00C9douard Guillaume. jpg Charles \u00C9douard GuillaumeCharles \u00C9douard Guillaume f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Frans\u00EE-Sw\u00EEsrey\u00EE b\u00FB. Sala 1920'\u00EE de Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtib\u00FB. W\u00EE li ser t\u00EAkiliy\u00EAn t\u00EEr\u00EAj\u00EAm manyet\u00EEk \u00FB elementa n\u00EEkel kolaye. Zan\u00EEngeh\u00EAn wek\u00EE Genewre, Neuchatel \u00FB Par\u00EEs\u00EA doktoriya \u015Feref\u00EA dane w\u00EE. Li Sw\u00EEsrey\u00EA di gelek enst\u00EEt\u00FB \u00FB saziy\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EA de xebat kiriye."@ku . "Fileh, filah anj\u00EE file, navek\u00EA din e ku jibo xir\u00EEstiyaniyandih\u00EA bikaran\u00EEn. Wek\u00EE din, ji xir\u00EEstiyan\u00EEyan ra Xa\u00E7per\u00EAst, \u00CEsew\u00EE, Fileh \u00FB Mes\u00EEh\u00EE j\u00EE dih\u00EA gotin. Gotina filah ji ziman\u00EA ereb\u00EE y\u00EA, wateya v\u00EA gotin\u00EA di ziman\u00EA ereb\u00EE de dih\u00EA maneya cotkar. L\u00EA ev baweriya liser riha peyv\u00EA ne baweriyeka cihgir \u00FB b\u00EAguman e."@ku . "W\u00EAne:Martinique-Map. png Nex\u015Feya Martinique Mart\u00EEn\u00EEk giravek\u00EA di Deryaya Caribbean de li r\u00FBerdek\u00EA 1,128 km\u00B2 ye \u00FB ew yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Fransay\u00EA ye. Ew wek nav\u00E7eyek\u00EA Ser deryay\u00EE yek ji 26 nav\u00E7ey\u00EAn Fransay\u00EA ye. Ew ji bo yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Fransa ye bi Yekit\u00EE Ewropa ve gir\u00EAde ye \u00FB wek dirav Euro t\u00EA bikaranin. Ziman\u00EA ferm\u00EEy\u00EA Mart\u00EEn\u00EEk Frans\u00EE ye, l\u00EA gel\u00EE xwe bi piran\u00EE bi ziman\u00EA Antillean Creole (Cr\u00E9ole Martiniquais) j\u00EE diaxivin. Ew ji 1949an virde bi Fransay\u00EA ve hatiye gir\u00EAda ye."@ku . "Guadeloupe ar\u015F\u00EEpelek\u00EA di nav girav\u00EAn Ant\u00EEl\u00EAn Bi\u00E7\u00FBk de di Deryaya Caribbean de ye. Ew nav\u00E7eyek\u00EA Fransay\u00EA y\u00EA ser deryay\u00EEye \u00FB ew yek ji 26 nav\u00E7ey\u00EAn Fransay\u00EA ye. Ew bi Martinique ve Ant\u00EEl\u00EAn Fransay\u00EA p\u00EAk t\u00EEne. Ew ji bo yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Fransay\u00EA ye ew bi Yekit\u00EE Ewropa ve gir\u00EAde ye \u00FB wek dirav Euro t\u00EA bikaranin."@ku . "Ant\u00EEl\u00EAn Fransay\u00EA ji du nav\u00E7ey\u00EAn Fransay\u00EA ser deryay\u00EE Guadeloupe \u00FB Martinique p\u00EAk t\u00EA. Ew girav\u00EAn herdu nav\u00E7ey\u00EAn dikevine ar\u015F\u00EEpela Ant\u00EEl\u00EAn Bi\u00E7\u00FBk j\u00EE \u00FB bi g\u00EE\u015Fk\u00EA li ser 2807 km\u00B2 r\u00FBerd r\u00FBni\u015Ftine."@ku . "Perciformes (\"wek\u00EE qi\u015Fliyan\") komeke masiyan e. % 40 ji hem\u00FB masiyan dikevin v\u00EA kom\u00EA."@ku . "La R\u00E9union an j\u00EE bi kurt\u00EE R\u00E9union giravek\u00EA di Okyan\u00FBsa H\u00EEnd\u00EA de yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Fransay\u00EA ser deryay\u00EE ye. Ew li ser r\u00FBerdeka 2512 km\u00B2 r\u00FBni\u015Ft\u00EE ye. Ew bi \u015Fekla xwe nola topek\u00EA \u00FB dir\u00EAjah\u00EEya w\u00EA serbiser dor\u00EA 50-70 km ye. Ew 800 km d\u00FBra Madagaskar\u00EA \u00FB bi girav\u00EAn Mauritius, Rodrigues ve girav\u00EAn ji bo ji al\u00CEya Pedro Mascarenhas hatib\u00FB ke\u015Ff kirin wek Maskaranen p\u00EAk t\u00EEne. Ew ji bo yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Fransa ye bi Yekit\u00EE Ewropa ve gir\u00EAde ye \u00FB wek dirav Euro t\u00EA bikaranin. Ew nav\u00E7eya Yekit\u00EE Ewropay\u00EA her\u00EE d\u00FBr e."@ku . "Karl Manne Georg Siegbahn f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Sw\u00EAd\u00EE b\u00FB. Sala 1924'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "James Franck, f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE alman-DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1925'\u00EE bi tev\u00EE heval\u00EA xwe Gustav Hertz Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Salnameya \u00CEran\u00EE an Salnameya Faris\u00EE texw\u00EEma roj\u00EA ko \u00EEro li \u00CEran \u00FB Afxanistan\u00EA bi ferm\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEne. Ji bo ko hinek \u00EEna dikin ko bingeha w\u00EA texw\u00EEm\u00EA, ya ko Omer Xeyyam di wexta siltan\u00EA Selc\u00FBqiyan\u00EA Celal ed-Dewle Melik \u015Eah (1055\u20131092) de berhev kir\u00EE ye ew hin caran wek Salnameya Celal\u00EE j\u00EE t\u00EA nav kirin. Ew salnameya Xayyam cara sift\u00EA, di yek\u00EA Ferwerd\u00EEn\u00EA, gora salname m\u00EElad\u00EE 15 adar\u00EA 1079an de hatib\u00FB bikaran\u00EEn. Salnameya \u00EEroj li \u00CEran\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn cara pa\u015Fin di 1925an de hat reformkirin \u00FB di 31'\u00EA adar\u00EA 1925an de hat dest bi karan\u00EEn\u00EA kirin. Di w\u00EA reform\u00EA de h\u00EEcret wek ref\u00EArans hat girtin \u00FB ew roya gora salnameya \u00EEran\u00EE wek 11'\u00EA Ferwardin 1304 hat diyar kirin. Ji bo referansa w\u00EA h\u00EEcret hat girtin j\u00EE ew wek hicr\u00EE \u015Fems\u00EE t\u00EA nav kirin. Ji 1957an virve ew li Afxanistan\u00EA j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Her \u00E7iqas di 1976an de li \u00CEran\u00EA li ser salnam\u00EA reformeka din hat kirin \u00FB roya destp\u00EAk\u00EA salname \u015Funa h\u00EEcret\u00EA, ta\u00E7 girtina Kyros\u00EA duyem hat girtin j\u00EE, va refoma di 1979an de li p\u00EA \u015Fore\u015Fa \u00EEslam\u00EE re hat valakirin. Salvegera v\u00EA salnamey\u00EA gor\u00EE destp\u00EAka bihar\u00EA y\u00EA astronom\u00EE, yan\u00EA Newroz\u00EA t\u00EA hesab kirin. K\u00EEnga ko li Tehran\u00EA dir\u00EAjah\u00EEya \u015Fev \u00FB roj\u00EA de saet dibine 12:00, roj\u00EA ko t\u00EA, ango sib\u00EA wek Newroz t\u00EA diyar kirin. Roja salveger\u00EA bi gelemper\u00EE, ji sal\u00EA ber de t\u00EA diyar kirin. Di salnmameya gregorian de destp\u00EAka bihar\u00EA navbera 19'e adar\u00EA \u00FB 21'e adar\u00EA de diguhere. Salnameya \u00EEran\u00EE ji 12 mehan \u00EAn ko n\u00EAz\u00EE 3000 salin b\u00EAguhertin t\u00EAn bikaran\u00EEn de p\u00EAk t\u00EA. \u015Ee\u015F mehay\u00EAn p\u00EA\u015Fin ji 31 roj, p\u00EAnc meh\u00EAn p\u00EA re ji 30 ro, \u00FB meh\u00EA pa\u015Fin j\u00EE gor\u00EE b\u00FBna sala bermay\u00EE an na ji 29 an 30 rojan de p\u00EAk t\u00EA. Gor\u00EE salnameya \u00EEran\u00EE sala 2008 denga sal\u00EAn 1386an \u00FB 1387an t\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:St-thomas-aquinas. jpg St. Thomas Aquinas Thomas Aquinas an Saint Thomas Aquinas an j\u00EE Thomas\u00EA Aquin\u00EE, ke\u015Fe, f\u00EElozof \u00FB teologek\u00EE \u00CEtal\u00EE b\u00FB. Ew ke\u015Fek\u00EE d\u00EAra katol\u00EEka Xir\u00EEstiyan\u00EE b\u00FB \u00FB yek ji 33 mamostey\u00EAn d\u00EAra katol\u00EEk e. Ew navbera katol\u00EEkan de wek \u00EAl\u00EEmek\u00EE mezin t\u00EA naskirin \u00FB w\u00EA sew\u00EA hin cara wext\u00EA ko t\u00EA qal kirin bi unvana sa\u00EEnt t\u00EA nav kirin. W\u00EE bi fikr\u00EAn xwe bandoraka mezin li ser d\u00EAra katol\u00EEka \u00E7axa nav\u00EEn kirib\u00FB."@ku . "Her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA nav\u00E7ey\u00EAn ko Fransay\u00EA p\u00EAk t\u00EEnine. Fransa ji 26 her\u00EAm\u00EAn ko ji wan 21 li ser ax\u00EAn Fransay\u00EA parzem\u00EEn\u00EA Ewropay\u00EA ne, yek Kors\u00EEka li ser girav\u00EA Kors\u00EEka bi \u015F\u00FBn b\u00FB ye, \u00E7ar her\u00EAm j\u00EE y\u00EAn ko ser deryay\u00EE ne. Ji wan Kors\u00EEka nav\u00E7eyek\u00EA bi unvana Collectivit\u00E9 territoriale xwed\u00EEy\u00EA satuyek\u00EA taybet\u00EE ye. \u00C7ar her\u00EAm\u00EAn ser deryay\u00EE (fr. , R\u00E9gions d'Outre-Mer) Martinique, Guadeloupe, R\u00E9union \u00FB Guyane fran\u00E7aise) nav\u00E7ey\u00EAn ko ne li ewropa \u00FB ji kolon\u00EEy\u00EAn Fransay\u00EA de ma ne. Her yek her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA xwed\u00EEy\u00EA civat\u00EA herem\u00EE (Conseil R\u00E9gional) ye. Di mecl\u00EEs\u00EAn herem\u00EE de serok (Pr\u00E9sident), serok\u00EA ar\u00EEkar\u00EE t\u00EAn hilbijartin. Di nav wan de bi ten\u00EA Kors\u00EEka xwed\u00EEy\u00EA statuyek\u00EA taybet\u00EE ye \u00FB \u015F\u00FBna meclis\u00EA her\u00EAm\u00EE xwed\u00EEy\u00EA karger\u00EEyek\u00EA her\u00EAm\u00EE (Assembl\u00E9e territoriale de Corse) ye."@ku . "VEVAK - Vezarate Ettelaat Va Amn\u00EEate Ke\u015Fwar saziya s\u00EExuriy\u00EA (\u00EEst\u00EEhbarat\u00EA) ya Komara \u00CEslam\u00EE ya \u00CEran e. Armanca her\u00EE mezin a saziy\u00EA \u015Fopandin \u00FB t\u00EAkbirina oppoz\u00EEsyona Kurd \u00FB demokrat a li dervey\u00EE wel\u00EAt e. \u00CEran \u00E7alakiy\u00EAn ku\u015Ftin\u00EA j\u00EE di nav de, bi hem\u00EE r\u00EAbazan li t\u00EAkbirin \u00FB tunekirina oppoz\u00EEsyona li dij\u00EE saz\u00FBmaniya \u00CEslam\u00EE digere."@ku . "Inter-Services Intelligence (ISI) nav\u00EA saziya s\u00EExuriy\u00EA ya le\u015Fker\u00EE ya Pakistan\u00EA ye. Sala 1948'\u00EE hatiye damezirandin. D\u00EEroka damezrandina w\u00EA digih\u00EEje heya dem\u00EAn serxweb\u00FBna Pakistan\u00EA. Di damezrandin\u00EA de CIA \u00DB SAVAK\u00EA roleke mezin l\u00EEstine. Damezr\u00EAner\u00EA saziya s\u00EExur\u00EE ya Pakistan\u00EA general R. Cawthome b\u00FBye. Armanca w\u00EA ya sereke \u015Fopandina oppoz\u00EEsyona li dij\u00EE art\u00EA\u015F\u00EA b\u00FBye. Saz\u00EE bo berjewendiy\u00EAn art\u00EA\u015F\u00EA dixebite \u00FB wek\u00EE dewleta k\u00FBr a Pakistan\u00EA j\u00EE t\u00EA binavkirin. Gelek \u00EEd\u00EEa hene ku ISI hilber\u00EEn \u00FB bazirganiya maddey\u00EAn raxwarin\u00EA (ha\u015Fha\u015F, hero\u00EEn hwd) dike."@ku . "W\u00EAne:Stamp Gustav Hertz. jpg Gustav Hertz li ser p\u00FBlek\u00EE DDR Gustav Ludwig Hertz, fiz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA Alman b\u00FB. Sala 1925'\u00EE bi tev\u00EE James Franck Xelata Nobel a fiz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Bav\u00EA mekan\u00EEka q\u00FBantan j\u00EE t\u00EA binavkirin. Li Berl\u00EEn, G\u00F6ttingen \u00FB M\u00FCnchen\u00EA perwerdeya xwe ya fiz\u00EEk\u00EA dib\u00EEne. Bi tev\u00EE heval\u00EA xwe James Franck xebat \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn mezin li ser fiz\u00EEk\u00EA kirine. Xebat \u00FB anga\u015Ft\u00EAn w\u00EE riya \u00FBranbombey\u00EA (bombeya ji \u00FBrany\u00FBm\u00EA t\u00EA \u00E7\u00EAkirin) vekiriye. Bi esl\u00EA xwe cih\u00FB b\u00FBye. Ji ber w\u00EA jiyana w\u00EE di dema naz\u00EEyan de ketiye xeterey\u00EA. Bi daw\u00EEb\u00FBna \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA duyem\u00EEn re li Almanya ya rojhilat\u00EA dim\u00EEne. Sala 1954'\u00EE dibe ger\u00EEnendey\u00EA fiz\u00EEk enst\u00EEtuya Zan\u00EEngeha Karl Marx a li Leipzig\u00EA. Li DDR\u00EA bi taybet\u00EE li ser fiz\u00EEka dendik\u00EE wek\u00EE otor\u00EEteyeke mezin hatiye naskirin."@ku . "\u015Eore\u015Fa \u00CEslam\u00EE ya \u00CEran\u00EA, \u015Fore\u015Fa \u00EEslam\u00EEya ko di sala 1979an de li \u00EEran\u00EA hatiye hol\u00EA. Ew bi gelemper\u00EE bi ten\u00EA wek \u015Eore\u015Fa \u00CEslam\u00EE j\u00EE t\u00EA nav kirin. Li hin welat\u00EAn din j\u00EE, wek li Efxanistan\u00EA di 1995an bi \u015F\u00EAra, wek li Cezay\u00EAr\u00EA bi \u015F\u00EAra hundur,ji bo s\u00EEstem\u00EA kargeriy\u00EA \u00E7erxa \u015Fikl\u00EA \u00CEslam\u00EE bikin, ew dewr\u00EEma \u00CEran\u00EA wek nim\u00FBne hat girtin j\u00EE li derve \u00CEran\u00EA tu der\u00EAn din van ceribandinan nola \u00CEran\u00EA serkeft\u00EE neb\u00FBn."@ku . "Terfeziaceae fam\u00EEleyeke dobelanan e \u00FB li c\u00EEhana kuvan (Fungi) t\u00EA dabe\u015Fkirin."@ku . "W\u00EAne:Tobinambur1. jpg S\u00EAvarxin S\u00EAvarxin, s\u00EAvax\u00EEn an s\u00EAvax\u00EEnk, riwekek e ji curey\u00EA berberojkan. Koka w\u00EA t\u00EA xwarin."@ku . "Mazendarani an j\u00EE Tebar\u00EE yek ji zimanek\u00EA li her\u00EAm \u00CEran\u00EA Mazenderan t\u00EA axaftine. Ew yek ji \u015Fax\u00EAn H\u00EEnd \u00FB Ewrop\u00EEy\u00EA dikeve ziman\u00EAn \u00EEran\u00EEya bakur\u00EA rojava ye. \u00C7avkaniy\u00EAn Mazendaran\u00EEy\u00EA nivis\u00EE heta sedsala 10'an diher\u00EAye. \u00CEroj ew bi elfebaya fars\u00EEya ereb\u00EE t\u00EA nivis\u00EEn. Mazenderan\u00EE bi ziman\u00EA Gilek\u00EE ve n\u00EAz\u00EE hev in. Bi b\u00EAjeyan navbera wan de hev\u015Fib\u00EEyek\u00EA mezin heye. Ziman\u00EA mazenderan\u00EE di bin bandora ziman\u00EAn din\u00EAn wek Tirk\u00EE \u00FB Ereb\u00EE de nemaye. Zimanaxivin Mazenderan\u00EE y\u00EAn wek ziman\u00EA zikmak\u00EE nez\u00EE 3 m\u00EElon e. Mirov dikare w\u00EE wek Qed\u00EEk\u00FBlah\u00EE \u00FB Pelan\u00EE para du zaravayan bike."@ku . "Emp\u00EEr\u00EEzm (ji ziman\u00EA yewnan\u00EE \u03B5\u03BC\u03C0\u03B5\u03B9\u03C1\u03B9\u03C3\u03BC\u03CC\u03C2, empeirism\u00F3s, ango ceribandinger\u00EE, r\u00EAbaza ceribandin\u00EA) yek ji anga\u015Ft an dibistan\u00EAn f\u00EElozof\u00EE, der\u00FBn\u00EEnas\u00EE \u00FB d\u00EEs\u00EEpl\u00EEn\u00EAn zanistiy\u00EA ye. Bingeha v\u00EA kevne\u015Fopiy\u00EA, di war\u00EA zanistiy\u00EA de, bi hest\u00EAn mirov bawer\u00EEan\u00EEn e. Emp\u00EEr\u00EEzm li dij\u00EE teoriya rasyonal\u00EEzm (rast\u00EEpar\u00EAz\u00EE) e. Gor\u00EE rasyonal\u00EEstan zan\u00EEn\u00EAn mirov ji hi\u015Fmendiya mirov t\u00EA. L\u00EA bi ya emp\u00EEr\u00EEstan zan\u00EEn\u00EAn m\u00EErov ji hestan t\u00EAn \u00FB bi wan diyar dibin. Ew zan\u00EEn \u00FB agahiy\u00EAn ko mirov bi hest\u00EAn xwe werdigirin j\u00EE, gor\u00EE tecribey\u00EAn mirov taybet\u00EE \u00FB naveroka xwe dadigirin."@ku . "W\u00EAne:Schwebebahn ueber Strasse. jpg Tr\u00EAna heway\u00EE ya Wuppertal\u00EA (Schwebebahn) W\u00EAne:Wuppertal ansicht. jpg D\u00EEmenek ji Wuppertal\u00EAWuppertal bajerek\u00EE Almanya ye \u00FB dikeve navenda her\u00EAma Nordrhein-Westfalen\u00EA. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr derdora 360.000'\u00EE ye. Bajar\u00EA Wuppertal\u00EA bi tr\u00EAna xwe a heway\u00EA me\u015Fr\u00FB ye \u00FB weke bajar\u00EA Friedrich Engels, ku yek ji serk\u00EA\u015F\u00EA fikir \u00FB \u00CEdeoloj\u00EEya Kom\u00FBn\u00EEzm\u00EA ye, t\u00EA naskirin. Li Wuppertal\u00EA bi qas\u00EE 28.000 bawermenden misilman hene ku ji 60 %'\u00EA wan ji Tirkiy\u00EA ne. Ji wan kes\u00EAn ku ji Tirkiy\u00EA ne be\u015Fek\u00EE mezin ji wan bi esl\u00EA xwe kurdin."@ku . "Tabula rasa t\u00EA maney\u00EA r\u00FBy\u00EA neniv\u00EEs\u00EE. Di felsefe de ew teor\u00EEyeka John Locke b\u00FB. Locke empr\u00EEstek b\u00FB \u00FB gor\u00EE va teor\u00EEya xwe dib\u00EAje ko mirov bi z\u00EAhnek\u00EA vala \u00FB b\u00EAniv\u00EEs t\u00EA din\u00EA \u00FB ew z\u00EAhna gor\u00EE hes\u00EAn \u00FB tecribey\u00EAn bi wan hesan re te\u015Fe digire. W\u00EE va teor\u00EEya xwe li hembera wan teor\u00EEy\u00EAn ko, y\u00EAn ko wek Descartes digot ko z\u00EAhn\u00EA m\u00EErov hin bi agah\u00EEy\u00EAn zay\u00EEn\u00EA re t\u00EAn t\u00EA din\u00EA avitib\u00FB hol\u00EA. W\u00EE li hembera v\u00EA fikr\u00EA teor\u00EEya xweya tabula rasa diparast. Locke teor\u00EEya empr\u00EEsma Francis Bacon h\u00EEn k\u00FBr kirib\u00FB \u00FB g\u00EAhi\u015Ftib\u00FB v\u00EA raman\u00EA. Va ramana y\u00EAn wek Immanuel Kant rexne kirib\u00FBn. D\u00EEsa Sigmund Freud j\u00EE va fikra Locke red kirib\u00FB. \u00EEbn\u00EE S\u00EEna j\u00EE fikra valah\u00EEya zehna mirov diparast. W\u00EE digot mirov bi z\u00EAhnek\u00EA valay\u00EE ko ji p\u00EA re bi hevotinan te\u015Fe dibe t\u00EA dine. \u00CEbn\u00EE T\u00FBfeyl j\u00EE di pirt\u00FBka xweya Hey b\u00EEn Yeqzan de qala peresendiya zarokek\u00EE ten\u00EAy\u00EE li giravek\u00EA tena de, bi z\u00EAhna bo\u015F, ango tabula rasa hat\u00EE din\u00EA dike."@ku . "Eric Allin Cornell f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 2001'\u00EE bi tev\u00EE Carl E. Wieman \u00FB Wolfgang Ketterle Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirt."@ku . "Wolfgang Ketterle f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Alman e. Sala 2001'\u00EE bi tev\u00EE Eric A. Cornell \u00FB Carl E. Wieman Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Carl Edwin Wieman f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA DYAy\u00EE ye. Sala 2001'\u00EE bi tev\u00EE Eric Allin Cornell \u00FB Wolfgang Ketterle Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Avdestxane, Destm\u00EAjxane, Da\u015Fira pi\u00E7\u00FBk, Pakxane, Pakgeh, T\u00FBvalet, WC cih\u00EA ku p\u00EAdiviya f\u00EEzyoloj\u00EEk a valakirina r\u00FBviyan l\u00EA dibe ye. Li gelek dever\u00EAn par\u00EAzgeha Meletiy\u00EA b\u00EAjeya Page j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn ki bi esl\u00EA xwe Pakgeh e. Di ziman\u00EA Kurd\u00EE de gelek nav\u00EAn w\u00EA hene. Hema bigire li her her\u00EAmek\u00EA binavkirinek\u00EA w\u00EA y\u00EA taybet heye. Ji ber ass\u00EEm\u00EElasyon \u00FB bandora ziman\u00EAn serdest\u00EAn Kurdistan\u00EA di sedsala daw\u00EE de b\u00EAjeya Frans\u00EE ya Toilette j\u00EE kete ziman\u00EA Kurd\u00EE. Li Ewropa \u00FB Asyay\u00EA \u00E7\u00EAkirin \u00FB bikaran\u00EEna t\u00FBvalet\u00EA c\u00FBda ye. Bi kurt\u00EE ji bo WC y\u00EAn rojavayiyan re Alafranga \u00FB ji y\u00EA hin welat\u00EAn Asyay\u00EA re j\u00EE \"Alaoryent\u00EEka\" t\u00EA gotin."@ku . "Jaj giyayeke b\u00EAhnxwe\u015F e. Li b\u00EAhndarkirina xwarinan wek pen\u00EAr \u00FB nan t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Chadwick. jpg James Chadwick Sir James Chadwick f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1935'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Donald Arthur Glaser molek\u00FBlerbiyolog, neurobiyolog \u00FB f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 1960'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "W\u00EAne:John Locke. jpg John Locke f\u00EElozofek\u00EE \u00CEng\u00EEl\u00EEz b\u00FB. Ew yek ji p\u00EA\u015Feng\u00EAn r\u00EAbara felsefeya Emp\u00EEr\u00EEzm b\u00FB. Ew bi George Berkeley (1684\u20131753) \u00FB David Hume (1711\u20131776) ve s\u00EA empr\u00EEst\u00EAn \u00CEng\u00CEl\u00EEz\u00EA navdar b\u00FBn."@ku . "Emilio Gino Segr\u00E8 f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE \u00CEtal\u00EE-DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1959'\u00EE bi tev\u00EE Owen Chamberlain Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. W\u00EE ji bo cara yekem\u00EEn elementa technetium bi m\u00EEsoger\u00EE rave kiriye. Di dema \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA duyem\u00EEn de li Los Alamos\u00EA di projekta \u00E7\u00EAkirina atombombey\u00EA de cihgirtiye. Ew ka\u015F\u00EEf\u00EA ant\u00EEprotonan e."@ku . "Jean-Baptiste Perrin f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA Frans\u00EE b\u00FB. Sala 1926'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "\u00CEnkar, T\u00EEnt, Hub(i)r, avn\u00FBs, murekkeb nav\u00EA herikbara bo n\u00EEv\u00EEsandin\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn e."@ku . "Arthur Holly Compton f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1927'\u00EE bi tev\u00EE Charles T. R. Wilson Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Bi nav\u00EA erka Compton l\u00EAz\u00EAdekirinek p\u00EAk aniye."@ku . "Charles Thomson Rees Wilson f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Skotland\u00EE b\u00FB. Sala 1927'\u00EE bi tev\u00EE Arthur Compton, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Sala 1893'\u00EE dest bi l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn meteoroloj\u00EEy\u00EA dike \u00FB salek\u00EA \u015F\u00FBnda j\u00EE \u00E7\u00EAb\u00FBna ewran di\u015Fop\u00EEne. S\u00EEstema ewran di merc\u00EAn laborat\u00FBar\u00EE de dicerib\u00EEne. Sala 1911'\u00EE bo cara p\u00EA\u015F\u00EEn, par\u00E7ey\u00EAn alfa \u00FB beta radix\u00EEne ser fotograf\u00EA. Li ser riy\u00EAn ku ew di\u015Fop\u00EEn\u00EEn gelek niv\u00EEsar\u00EAn zanist\u00EE diniv\u00EEs\u00EEne. Xebat\u00EAn w\u00EE kar\u00EA n\u00FBklear\u00EA j\u00EE bip\u00EA\u015Fdixe. Heya kalb\u00FBna xwe herwek\u00EE li ser br\u00FBskan j\u00EE l\u00EAkol\u00EEnan dike. Ji bo art\u00EA\u015Fa Br\u00EEtan\u00EE k\u00EAm ziyan\u00EA ji br\u00FBskan bib\u00EEne, gelek tekn\u00EEkan bip\u00EA\u015Fdixe."@ku . "Bharat Ratna Sir C. V. Raman f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA Hindistan\u00EE b\u00FB. Sala 1930'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "W\u00EAne:Bharat Ratna. jpg Bharat Ratna, nav\u00EA n\u00EE\u015Faneya s\u00EEv\u00EEl a her\u00EE bilind \u00FB binirx a Hindistan\u00EA ye. Ten\u00EA kes\u00EAn wisa bir\u00FBmet \u00FB qedirbilind dikarin v\u00EA n\u00EE\u015Faney\u00EA werbigirin. Kal\u00EEbreya pokala n\u00EE\u015Faney\u00EA li dora 35 mm ye. Li ser w\u00EA dir\u00FBv\u00EA roj\u00EA heye \u00FB bi Hind\u00EE nav\u00EA n\u00EE\u015Faney\u00EA l\u00EA hatiye niv\u00EEs\u00EEn. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn ev xelat di sala 1954'\u00EE de hatiye day\u00EEn. Ber\u00EA ev n\u00EE\u015Fane ten\u00EA ji bo Hindistaniyan hatiye plankirin. Sala 1980'\u00EE dane Mader Teresa ku ew j\u00EE hevwelatiya Hindistan\u00EA b\u00FB \u00FB pa\u015F\u00EA j\u00EE n\u00EE\u015Fane bo herkes\u00EE hatiye day\u00EEn."@ku . "Apartheid nav\u00EA saz\u00FBmaniya kolonyal\u00EEstan a ber\u00EA ya li Afr\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr li ser desthilatiy\u00EA b\u00FB ye. B\u00EAje ji ziman\u00EA afr\u00EEkaan\u00EE t\u00EA \u00FB wateya w\u00EA \"Bi taybet\u00EE veqetandin\" e. \u00CEro ji bo tevger\u00EAn dijmirovane \u00FB cudaxwaz \u00EAn n\u00EEjadperestiy\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn. T\u00EA zan\u00EEn ku beriya ku Nelson Mandela \u00FB ANC a ku hevyekiya n\u00EEjadan diparastin bibe desthilatdar bi dehan salan li v\u00EE welat\u00EE mirov\u00EAn \u00E7ermere\u015F ji dagirker\u00EAn \u00E7ermesp\u00EE y\u00EAn bermahiy\u00EAn kolonyal\u00EEstan b\u00FBn, dihatin veqetandin. Kes\u00EAn \u00E7ermere\u015F nedikar\u00EEn s\u00FBd\u00EA ji cih\u00EAn ku \u00E7ermesp\u00EE bikard\u00EEan\u00EEn werbigirin. Bo m\u00EEnak a\u015Fxane, nexwe\u015Fxane, dibistan, mal, kolan hwd \u00EAn herdu n\u00EEjadan diviyab\u00FB ji hev cuda bin. Rej\u00EEma n\u00EEjadperest kiryar\u00EAn dijmirovane li \u00E7ermere\u015Fan dikir \u00FB her\u00E7end\u00EE \u00E7ermere\u015F 85 % ji gelheya v\u00EE welat\u00EE b\u00FBn j\u00EE, ti mafek\u00EE wan \u00EE heman-jiyan\u00EA neb\u00FB. Bingeha v\u00EA rej\u00EEm\u00EA kana xwe ji dagirkeriy\u00EA digirt. Br\u00EEtan\u00EE, Holand\u00EE \u00FB ber\u00EAn din Ewropay\u00EE wek\u00EE kolonyal\u00EEst \u00E7\u00FBb\u00FBn wir \u00FB dixwastin heya heyiy\u00EA ev yeka han bidome. Ji bo parastina v\u00EA saz\u00FBmaniya ne-dad\u00EE ji \u00EA\u015Fkence \u00FB ku\u015Ftin\u00EA, heya ceribandina komkujiyan her ti\u015Ft bikardian\u00EE. Ji aliyek\u00EE ve j\u00EE neraz\u00EEb\u00FBn\u00EAn hundur\u00EEn \u00FB dervey\u00EE j\u00EE xwe bir\u00EAxistin dikirin. Ser\u00EE de ANC \u00FB tevger\u00EAn a\u015Ft\u00EExwaz \u00EAn \u00E7ermesoran, li seranser c\u00EEhan\u00EA tevgerek\u00EE xurt li dij\u00EE rej\u00EEm\u00EA derket hol\u00EA. Sala 1961'\u00EE de Afr\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr ji Civata \u00CEng\u00EEl\u00EEz a neteweyan hate derxistin. Sala 1986'\u00EE rej\u00EEm mecb\u00FBr ma ku hin gavan bav\u00EAje. L\u00EA ev gav \u00EAn pi\u00E7\u00FBk b\u00FBn \u00FB serok\u00EA efsaney\u00EE y\u00EA ANC h\u00EAj z\u00EEndan\u00EE b\u00FB. NY gelek ambargo ji bo v\u00EE welat\u00EE dan\u00EEn. Van ambargoyan \u00FB t\u00EAko\u015F\u00EEna a\u015Ft\u00EExwaz\u00EAn c\u00EEhan\u00EA biserdikeve \u00FB di avr\u00EAla 1990'\u00EE de Nelson Mandela t\u00EA azadkirin. Di hilbijartin\u00EAn 27'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1994'\u00EE de ANC \u00FB \u00E7ermere\u015F serkeftin\u00EA bidestdixin \u00FB Nelson Mandela j\u00EE dibe serokkomar."@ku . "Georges Charpak f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Frans\u00EE y\u00EA bi esl\u00EA xwe Polon\u00EE ye ye. Sala 1992'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Di malbatek\u00EE Cih\u00FB de hatiye jiyan\u00EA. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA zaroktiy\u00EA Jerzy b\u00FB. Malbata w\u00EE di heft saliya Jerzy de, ko\u00E7ber\u00EA Fransa dibin. Bi destp\u00EAkirina \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA duyem\u00EEn \u00FB dagirkirina Almanan a Fransay\u00EA re, rew\u015Fa Cih\u00FByan j\u00EE dikeve xeterey\u00EA. Sala 1943'\u00EE Georges Charpak t\u00EA girtin \u00FB ji aliy\u00EA Naz\u00EEyan ve bo kampa tunekirin\u00EA ya Dachau t\u00EA \u015Fandin. Sala 1945'\u00EE bi xelasb\u00FBna \u015Fer re ji mirin\u00EA difilite. Sala 1948'\u00EE dibe endazyar\u00EA dewlemendiy\u00EAn bin erd\u00EA. 1954'\u00EE de doktoriya xwe ya f\u00EEz\u00EEk\u00EA bidaw\u00EEdike. Ke\u015Ffa dedektor\u00EAn par\u00E7ey\u00EAn m\u00EEkro dike. Bi zexm\u00EE pi\u015Ftgiriya enerjiya n\u00FBklear dike."@ku . "W\u00EAne:Police. gun.1. london. arp. jpg Pol\u00EEsek\u00EE br\u00EEtan\u00EE bi MP5 \u00C7eka HK MP5 ji \u015Firket\u00EA \u00E7ekan Heckler & Koch di sala 1964 da hate peydakirin. Ew \u015F\u00EAweyek ji \u00E7eka HK G3 ye. Di destp\u00EAk\u00EA da MP5 k\u00EA b\u00FBba \u00E7eka le\u015Fker\u00EA Elmanya, l\u00EA \u00E7eka MP2 ji \u00CEsra\u00EEl\u00EA niha dihate bikaran\u00EEn. Ji ber ku ev \u00E7eka di deqek\u00EA da z\u00EAde pir f\u00EE\u015Fekan dikare bav\u00EA \u00FB d\u00EEsa j\u00EE n\u00EE\u015Fankirina xwe z\u00EAde ba\u015F e, ev \u00E7eka z\u00EAde bi nav \u00FB deng e di c\u00EEhan\u00EA da."@ku . "Paul Adrien Maurice Dirac, OM f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1933'\u00EE bi tev\u00EE Erwin Schr\u00F6dinger Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Ew yek ji avaker\u00EAn f\u00EEz\u00EEka q\u00FBantan e."@ku . "Erwin Rudolf Josef Alexander Schr\u00F6dinger f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Austriyay\u00EE b\u00FB. Sala 1933'\u00EE bi tev\u00EE Paul Dirac Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Kevir \u00FB ku\u00E7ik (ber, ku\u00E7, ti\u015Ftek\u00EE ji m\u00EEneral \u00FB x\u00EE\u00E7an p\u00EAk t\u00EA ye. Kevir asteke materyal\u00EAn bingeh\u00EEn \u00EAn gerd\u00FBn\u00EA ye. D\u00EEroka \u00E7\u00EAb\u00FBna keviran gir\u00EAday\u00EE sarb\u00FBna magmay\u00EAn xwed\u00EE germahiy\u00EAn awarte ne. Xweza b\u00EA\u00EE rawestan diguhere \u00FB gelek ti\u015Ft\u00EAn j\u00EEndar pi\u015Ft\u00EE mirin\u00EA wek\u00EE m\u00EEneral \u00FB bermahiyan vedigerin xwezay\u00EA. Herwiha volkan kevir\u00EAn n\u00FB diafir\u00EEnin \u00FB h\u00EAz\u00EAn sereke y\u00EAn erd \u00FB exteran b\u00EA\u00EE sekinandin asta maddey\u00EA diguher\u00EEnin. Hinan dikin kevir, hin keviran j\u00EE dikin xwal\u00EE."@ku . "Ben\u00EE\u015Ft bo kay\u00EEn\u00EA, c\u00FBtandin\u00EA ye. Ji bo k\u00EAf\u00EA \u00FB tenduristiy\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn. Ben\u00EE\u015Ft dikare bi curey\u00EAn \u015Fekir an aromayan j\u00EE were \u00E7\u00EAkirin ku \u00EEro pirraniya ben\u00EE\u015Ftan wisa ne. Li Kurdistan\u00EA h\u00EA j\u00EE gel bi xwe ben\u00EE\u015Ftan \u00E7\u00EAdike. Ji bo w\u00EA giyaya keleng (an kereng) gelek t\u00EA bikaran\u00EEn. D\u00EEsa ben\u00EE\u015Ft ji hin curey\u00EAn daran j\u00EE t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin. D\u00EEroka ben\u00EE\u015Ft\u00EA gelek kevn e. Heya dema kevir\u00EE j\u00EE rast\u00EE bikaran\u00EEna mirovan a ben\u00EE\u015Ft\u00EA hatiye. Bi sedan salan ji girava grek\u00EE ya \u00EEro bi nav\u00EA Girava Xiyos t\u00EA zan\u00EEn ji aliy\u00EA rojavayiyan bo c\u00EEhana ereban \u00FB Asyay\u00EA hatiye firot\u00EEn. Di \u015Farezayiya Mezopotamya \u00FB Eg\u00EEpt\u00EA de herwiha gelek curey\u00EAn w\u00EA dihatib\u00FBne kay\u00EEn. \u00CEro pirran\u00EE bi madey\u00EAn sorb\u00EEtol \u00FB malt\u00EEtol t\u00EAn birengkirin ku evana bo tenduristiy\u00EA neba\u015F in. Ji bo kes\u00EAn raxwarina s\u00EEgaray\u00EA rawest\u00EEnin hin c\u00FBrey\u00EAn bij\u00EE\u015Fk\u00EE j\u00EE hene."@ku . "W\u00EAne:Cynara cardunculus11. jpg Kereng Kereng an keleng (bi lat\u00EEn\u00EE, Cynara cardunculus) riwekek e li fam\u00EEleya Asteraceae. C\u00FBreyek giyay\u00EA xwed\u00EE pel \u00FB qurm e ku buharan \u015F\u00EAn dih\u00EA \u00FB bi alikariya hil\u00E7 ji bin erd\u00EA dih\u00EA derxistin. Xav\u00EE j\u00EE dih\u00EA xwarin,dih\u00EA qelandin j\u00EE \u00FB dih\u00EA xistin nav giraran j\u00EE. Ji kerenga \u015F\u00EEn ben\u00EE\u015Ft dih\u00EAt \u00E7\u00EAkirin."@ku . "Heste nav\u00EA alava p\u00EAxistina agir e. Bi benz\u00EEn, ristek\u00EAn elektr\u00EEk\u00EE, hin curey\u00EAn petrol\u00EA, gaza metan, b\u00FBtan, propan hwd t\u00EA bikaran\u00EEn. Li hin dever\u00EAn Kurdistan\u00EA ji ber bandora ziman\u00EAn saz\u00FBmaniy\u00EAn dagirker, b\u00EAjeya \u00C7exmax (an \u00E7eqmaq) j\u00EE rojane t\u00EA bikaran\u00EEn. Beriya ku hestey\u00EAn n\u00FBjen \u00FB mistik (kibr\u00EEt, sp\u00EE\u015Fke) peyda bin, ji bo p\u00EAxistin\u00EA di ristek\u00EAn hestey\u00EA de r\u00FBn\u00EAn ji dawa pez dihatin \u00E7\u00EAkirin \u00FB hin kevir\u00EAn v\u00EAketbar dihatin bikaran\u00EEn. Li Kurdistan\u00EA hestey\u00EAn mixtaran (\u00E7eqmaq\u00EA mixtar), Zippo (Z\u00EEpo dihate bil\u00EAvkirin) binav\u00FBdeng b\u00FBn. L\u00EA van sal\u00EAn dawiy\u00EA \u00EAd\u00EE \u00E7eqmaq\u00EAn erzan \u00FB n\u00FBjen t\u00EAn bikaran\u00EEn. Di dem\u00EAn kevn de kevir\u00EA heste li hev\u00FBdu dihate xistin \u00FB pl\u00EEska (\u00E7\u00EEka) ku derdihat bi qir\u015Fok\u00EAn ziravane dihate p\u00EAxistn. Pa\u015F\u00EA hin metal\u00EAn din \u00FB pola j\u00EE hat bikaran\u00EEn \u00FB ristek\u00EAn hestey\u00EA y\u00EAn curbecur derketin."@ku . "David Hume f\u00EElozof, d\u00EErokzan \u00FB abor\u00EEzanek\u00EE Skotland\u00EE b\u00FB. Ew yek ji nim\u00EEner\u00EAn ekola f\u00EElozof\u00EEya empr\u00EEzm\u00EA y\u00EA ko di \u00E7axa ron\u00EEb\u00FBn\u00EA de jiya b\u00FB. Felsefeya xwe li ser ep\u00EEstemoloj\u00EE bandoreke mezin ji f\u00EElozof\u00EEya Immanuel Kant dit\u00EEb\u00FB. Ew li xeyn\u00EE ep\u00EEstemoloj\u00EE li ser poz\u00EEt\u00EEv\u00EEzm\u00EA \u00FB felsefeya anal\u00EEt\u00EEk\u00EA j\u00EE xebit\u00EEb\u00DB. Ew li ser ekonom\u00EEy\u00EA j\u00EE \u015Fixul\u00EEb\u00FB dostek\u00EE Adam Smith\u00EE ko li ser v\u00EA mijar\u00EA xebat\u00EAn xwe berhevdidab\u00FBn."@ku . "Rasyonal\u00EEzm (ji Lat\u00EEn\u00EE ratio \u2013 ango aqil) yek ji ekol\u00EAn felsefe \u00FB l\u00EAner\u00EEna jiyan\u00EA \u00FB din\u00EAy\u00EA ko bi aqil real\u00EEteyan fehm dike. Ew bi felsefeya xwe li hembera Empr\u00EEzm\u00EA ko agah\u00EEy\u00EAn mirov bi hes\u00EAn mirov rave dike dime. Ew herdu ekolan \u00E7iqas li hembera hev dim\u00EAn j\u00EE empr\u00EEst bitun\u00EE real\u00EEzm\u00EA, real\u00EEst j\u00EE bitun\u00EE empr\u00EEzm\u00EA red nakin. Di ciyawaz\u00EEya navbera wan de ew\u00EA ko rasyonal\u00EEst l\u00EAner\u00EEn\u00EA xweya din\u00EA li ber g\u00EE\u015Fk\u00EA didina ber aqil, empr\u00EEst j\u00EE li ber g\u00EE\u015Fke l\u00EAner\u00EEna xwey\u00EAn din\u00EA didina ber hesan. Rasyonal\u00EEzm di sedsala 17'an de li Fransay\u00EA derketib\u00FB. P\u00EA\u015Fenga v\u00EA f\u00EElozof\u00EEy\u00EA Ren\u00E9 Descartes b\u00FB. Descartes fikr\u00EAn xwe bi zanyar\u00EE \u00FB felsefeya ko bi geometr\u00EE \u015Firove kirin\u00EE der xistib\u00FBn. W\u00EE digot ko bingeh\u00EAn feresat\u00EA bi \u00EAqil p\u00EAk t\u00EA. Y\u00EAn li ser w\u00EA wan bilind kirin j\u00EE, mirov dikare bi t\u00EAkdehatin\u00EA(deduktion) \u00E7areser bike. F\u00EElozof\u00EA Holand\u00EE Baruch Spinoza \u00FB alman\u00EE Gottfried Wilhelm Leibniz rasyonal\u00EEzma kartezy\u00EAn\u00EE p\u00EA\u015Fdexist. Fikr\u00EAn wan li hembera empr\u00EEst\u00EEn br\u00EEtan\u00EE John Locke \u00FB David Hume disekin\u00EE. D\u00EEsa rasyonal\u00EEzm bi armanca xwey\u00EA agah\u00EEy\u00EAn vebir\u00EE li hembera Skept\u00EEzm\u00EA disekin\u00EE. Ep\u00EEstemoloj\u00EEy\u00EA (l\u00EAkol\u00EEna zan\u00EEn\u00EA) Rasyonal\u00EEzm\u00EA li felsefe derve di be\u015F\u00EAn zanyar\u00EEy\u00EAn din j\u00EE hat ner\u00EEtandin."@ku . "Elsas yek ji her\u00EAm\u00EAn fransay\u00EA ye \u00FB ew di sala 1973an de hatiye sazkirin. Ew ji du departmanan(nav\u00E7eyan) bi nav\u00EAn Bas-Rhin \u00FB Haut-Rhin p\u00EAk t\u00EA. Navenda w\u00EA her\u00EAm\u00EA li bajar\u00EA Strasbourg\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Soccer ball. jpg Goga futbol\u00EA W\u00EAne:Wilson American football. jpg Goga futbola amer\u00EEk\u00EE W\u00EAne:Tennisball. JPG Goga ten\u00EEs\u00EA W\u00EAne:Handball the ball. jpg Goga dest\u00EE W\u00EAne:RadZepMov soccer hires computed tomography shoe and ball color. jpeg Tomografiya bi kompiyuter (v\u00EEdeo) Gog an j\u00EE top nav\u00EA p\u00EAl\u00EEstokek glover \u00FB bi heway\u00EA dagirt\u00EE ye. Herwek\u00EE gog\u00EAn nedagirt\u00EE j\u00EE t\u00EAn bikaran\u00EEn. Alaveke gir\u00EEng \u00EA werzi\u015F\u00EA \u00FB p\u00EAl\u00EEstokek zarokan e. Pirran\u00EE ji plast\u00EEk, \u00E7erm \u00FB hilber\u00EEn\u00EAn n\u00FBjen \u00EAn k\u00EEmyay\u00EE t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin. Li Kurdistan\u00EA gelek curey\u00EAn l\u00EEstik\u00EA hene ku bi gog\u00EA t\u00EAn l\u00EEstin. D\u00EEsa gelek l\u00EEstik\u00EAn zarokan j\u00EE bi gog\u00EA ne. Li Kurdistan\u00EA pirran\u00EE gog ji par\u00E7ey\u00EAn nebik\u00EAr \u00EAn kulavan, hir\u00EE \u00FB \u00E7atan t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin."@ku . "Bretagne an j\u00EE Bretanya yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li pozik\u00EA bakur-rojavay\u00EA Ewropay\u00EA dikeve. Ew ji \u00E7ar d\u00E9partment\u00EAn bi nav\u00EAn C\u00F4tes-d\u2019Armor (breton\u00EE Aodo\u00F9-an-Arvor), Finist\u00E8re (breton\u00EE Penn-ar-Bed), Ille-et-Vilaine (breton\u00EE Il-ha-Gwilen) \u00FB Morbihan (breton\u00EE Mor-bihan) p\u00EAk t\u00EA. Serbajar\u00EA Bretagney\u00EA bajar\u00EA Rennes (bi breton\u00EE Roazhon) e."@ku . "Givzonik, givzonek an givzong (bi lat\u00EEn\u00EE, Silybum marianum) riwekek e li fam\u00EEleya Asteraceae, m\u00EEna kerengan. Li nav\u00E7ey\u00EAn Deryaya Sp\u00EE \u00FB li Rojhilata Nav\u00EEn t\u00EA d\u00EEtin. Li bij\u00EE\u015Fkiya siru\u015Ft\u00EE \u015F\u00EEr\u00EA givzonik\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn, l\u00EA rewik nay\u00EA xwarin \u00FB ji bo pez jehrdar e. bin\u00EAre j\u00EE: Kerbe\u015F"@ku . "Kerbe\u015F riwekeka bi histr\u00EE ye. Pel\u00E7\u00EAn xwe y\u00EAn kesk bi daxim\u00EA gewrax\u00EE ne. Ku gir dibe n\u00EAri dide \u00FB li ser n\u00EAri kul\u00EElkeke mihurik vedike. N\u00EAriy\u00EE xwe t\u00EA sp\u00EEkirin\u00EA \u00FB t\u00EA xwarin\u00EA."@ku . "Gil \u00FB giya (bi lat\u00EEn\u00EE, Plantae), nav\u00EA c\u00EEhana botan\u00EEk a riwekan e. Di ziman\u00EA Kurd\u00EE de hem\u00FB riwek di bin dar \u00FB ber \u00FB gil \u00FB g\u00EEhayan da t\u00EAn hesibandin."@ku . "Gula fi\u015Fek (bi lat\u00EEn\u00EE, Arctium tomentosum) riwekek e ji fam\u00EEleya Asteraceae, wek kereng \u00FB givzonikan. Koka w\u00EA t\u00EA xwarin."@ku . "Lorraine yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li rohelata Fransay\u00EA dikeve. Ew ji \u00E7ar departman\u00EAn bi nav\u00EAn Meurthe-et-Moselle, Meuse, Moselle \u00FB Vosges p\u00EA t\u00EA. Navenda w\u00EA her\u00EAm\u00EA bajar\u00EA Metz e."@ku . "Science (t\u00EA wateya Zanist\u00EE) kovareke navdar a zanistiy\u00EA ye \u00FB li ser nav\u00EA American Association for the Advancement of Science (AAAS, Civaka Amer\u00EEkay\u00EE bo bir\u00EAvebirina/pi\u015Ftgiriya zan\u00EEn\u00EAn xwezay\u00EE) derdikeve ye. Kovar heftey\u00EE ye \u00FB li dora 130.000 aboney\u00EAn w\u00EA hene. Di sala 1880'\u00EE de ji aliy\u00EA rojnamevan John Michaels hatiye damezirandin. Pirran\u00EE zan\u00EEngeh, akadem\u00EE \u00FB ciwan\u00EAn ku ji zanistiy\u00EA hezdikin, v\u00EA kovar\u00EA dixw\u00EEnin. We\u015Faneke w\u00EA ya online j\u00EE heye \u00FB heya niha z\u00EAdetir\u00EE milyonek\u00EA xwendekar\u00EAn w\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FBne. Bi taybet\u00EE li ser be\u015F\u00EAn n\u00FB y\u00EAn zanistiy\u00EA diniv\u00EEs\u00EEne \u00FB cih dide p\u00EA\u015Fketin\u00EAn akt\u00FBel. Navenda kovar\u00EA li Washington D.C. ye. \u015Eaxek\u00EA w\u00EA li Cambridge j\u00EE heye. Ger\u00EEnendey\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA we\u015Fan\u00EA niha Donald Kennedy ye."@ku . "J. Craig Venter biyok\u00EEmyagerek\u00EE DYAy\u00EE ye. Ew bi ke\u015Ffkirina genom\u00EAn mirovan t\u00EA naskirin. J\u00EA re \"bav\u00EA genan\" j\u00EE t\u00EA gotin. Sala 1998'\u00EE f\u00EErmayeke bi nav\u00EA Celera Genomics Corporation dadimezir\u00EEne \u00FB bi pispor\u00EE xebat\u00EAn genet\u00EEk dike. Sala 1990'\u00EE bi nav\u00EA, Human Genome Project (HGP), projekteke navnetewey\u00EE dide me\u015Fandin. Di l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn xwe de biserdikeve \u00FB ristina gi\u015Ft\u00EE ya gen\u00EAn mirovan radixe ber \u00E7avan. Ew gelek xelat \u00FB payeyan werdigire. Herwek\u00EE gelek patentan j\u00EE. Di xebat\u00EAn xwe de z\u00EAdetir\u00EE 1.000 curey\u00EAn jiyandar\u00EAn n\u00FB ke\u015Ff dike. Ji wan a her\u00EE gir\u00EEng j\u00EE ved\u00EEtina P\u00EEtoplankton\u00EA ye."@ku . "Hillary Diane Rodham Clinton yek ji dadnas \u00FB pol\u00EEt\u00EEker\u00EAn bera demokrat a DYAy\u00EA ye. Xanima serokdewlet\u00EA ber\u00EA y\u00EA DYAy\u00EA Bill Clinton e \u00FB ji sala 2001'\u00EE virde senatora de feredewleta New York\u00EA ye. Ew niha yek ji endam\u00EAn hilbijartin\u00EAn 2008'\u00EE ye \u00FB li ser nav\u00EA Partiya Demokrat t\u00EAdiko\u015Fe. Jiyana w\u00EA ya siyaset\u00EA pirran\u00EE bi ya m\u00EAr\u00EA w\u00EA ve me\u015Fiyaye."@ku . "\u03BCTorrent yek ji bernameyen BitTorrent a populer ji bo Microsoft Windows\u00EA ye. Gelek bi\u00E7\u00FBk \u00FB bilez e."@ku . "W\u00EAne:Torrentcomp small. gif \u015Eemaya belavkirina bi BitTorrent. Herkes hinek\u00EE belav dike, bara p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkar\u00EA sivik dibe. BitTorrent, an torrent r\u00EAbazeke belavkirina daneyan ser \u00EEnternet\u00EA ye. BitTorrent bara p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkar\u00EA sivik dike. Ji bo daxistina pel\u00EAn mezin wek\u00EE CD'y\u00EAn Linux, BitTorrent t\u00EA tawsiyekirin."@ku . "Gordon Johndroe yek ji berdevk \u00FB \u015F\u00EAwirmend\u00EAn George W. Bush \u00FB konseya ewlekariy\u00EA ya netewey\u00EE y\u00EA DYAy\u00EA ye. Ew herwek\u00EE ger\u00EEnendey\u00EA saziya t\u00EAkiliy\u00EAn stratej\u00EEk \u00FB plansaziy\u00EA ya dewlet\u00EA ye. D\u00EEsa berdevkiya First Lady ya niha Laura Bush j\u00EE dike. W\u00EE li zan\u00EEngeha University of Texas at Austin perwerde d\u00EEtiye \u00FB di hilbijartin\u00EAn sala 2000'\u00EE de bir\u00EAvebiriya kar\u00EA hilbijartin\u00EA ya George W. Bush kiriye."@ku . "Barack Hussein Obama, Jr. [b\u0259\u02C8\u0279\u0251\u02D0k h\u028A\u02C8se\u026An o\u028A\u02C8b\u0251\u02D0m\u0259] siyasetmedarek\u00EE Amer\u00EEk\u00EE y\u00EA Partiya Demokrat e \u00FB ji 20'r\u00EAbendana 2009'a de 44. serok\u00EA Dewlet\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA (DYA) ye. Barack Obama yekem\u00EEn kes\u00EA re\u015Famer\u00EEk\u00EE ye ku dib\u00EA serok\u00EA DYA'\u00EA. Ji sala 1997 heya 2004'a li federaldewleta DYA'y\u00EA Illinois\u00EA senator\u00EE kiriye. Obama huq\u00FBqnas e \u00FB ji 2005'a heta 2008'a ciwantirin senator\u00EA Illinois b\u00FB."@ku . "Communes bajarok\u00EAn an gund\u00EAn ko di s\u00EEstema Fransay\u00EAy\u00EA karger\u00EEy\u00EA de per\u00E7ey\u00EAn her\u00EE bi\u00E7\u00FBk p\u00EAk tin\u00EEne. Ew li bin Her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA \u00FB D\u00E9partementan, Arrondissementan \u00FB Cantonan bi\u015F\u00FBn dibin. Gor\u00EE hejmer\u00EAn 1'\u00EA adar\u00EA 2007 li Fransay\u00EA 36.782 Communes, ango bajarok hene. Ji wan 36,780 \u00EAn xwe li ser ax\u00EAn Fransay\u00EA li parzem\u00EEn\u00EA ewropa cih digirin, 212 \u00EAn xwe j\u00EE li ser her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ser deryay\u00EE \u015F\u00FBn digirin."@ku . "W\u00EAne:Administration territoriale fran\u00E7aise. svg S\u00EEstema parvekirina Fransay\u00EA Cantons \u00EAn Fransa y\u00EA yek ji per\u00E7ay\u00EAn ko di karger\u00EEya Frans\u00EA de di s\u00EEstema parvekirin\u00EA de di bin arrondissement \u00FB d\u00E9partementan de cih digirine \u00FB wan parve per\u00E7ay\u00EAn h\u00EEn bi\u00E7\u00FBk dikine. Ew bi gelemper\u00EE ji koma \u00E7end Kom\u00FBn\u00EAn Fransay\u00EA p\u00EAk t\u00EA. Li Fransay\u00EA 4,032 Cantons navbera 341 arrondissements \u00FB 100 d\u00E9partementsan de parve b\u00FBne."@ku . "W\u00EAne:Administration territoriale fran\u00E7aise. svg S\u00EEstema parvekirina Fransay\u00EA Arrondissements yek ji per\u00E7ay\u00EAn ko di s\u00EEstema parvekirin\u00EA karger\u00EEya Fransay\u00EA de cih digirine. Ew 100 Department\u00EAn Fransay\u00EA parve 342 arrondissementsan dikin. Sernav\u00E7e, an navenda Arrondissementan wek subprefecture t\u00EA nav kirin. Arrondissement bi Cantons \u00FB Communesan parve h\u00EEn par\u00E7ey\u00EAn bi\u00E7\u00FBk dibin."@ku . "Rh\u00F4ne-Alpes yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li ba\u015F\u00FBr rohelata Fransay\u00EA dikeve ye. R\u00FBerda w\u00EAy\u00EA 43.698 km\u00B2 e \u00FB ser 6 m\u00EElon kes re nif\u00FBsa xwe heye \u00FB serbajar\u00EA w\u00EA j\u00EE Lyon e. Ew ji departman\u00EAn Ain, Ard\u00E8che, Dr\u00F4me, Is\u00E8re, Loire, Rh\u00F4ne, Savoie \u00FB Haute-Savoie p\u00EAk t\u00EA. Ew gor\u00EE r\u00FBerda xwe ji her\u00EAma Midi-Pyr\u00E9n\u00E9es re duyem mezintir her\u00EAma Fransay\u00EA ye. Ew gor\u00EE nif\u00FBs \u00FB abor\u00EEya xwe j\u00EE ji p\u00EA \u00CEle de France re duyem her\u00EAma Fransay\u00EA ye."@ku . "Haute-Normandie yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA. Ew bi D\u00E9partement\u00EAn Eure \u00FB Seine-Maritime t\u00EA kirine du paran. Serbajara w\u00EA Rouen e."@ku . "Enfal nav\u00EA komkujiyeke (tevkujiyeke) li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ji aliy\u00EA saz\u00FBmaniya Baas ve hatiye p\u00EAk an\u00EEn e. Nav\u00EA xwe ji ayeta Quran\u00EA ya El-Enfal\u00EA digire. A rast\u00EE Enfal ne nav\u00EA yek qetl\u00EEamek l\u00EA nav\u00EA r\u00EAze-tevkujiyan e. P\u00EAla daw\u00EE ya Enfal\u00EA di 22'\u00EA re\u015Femiy\u00EA 1988'\u00EE de li dij\u00EE h\u00EAz\u00EAn YNK\u00EA li Sil\u00EAmaniye destp\u00EAdike. Li Dola Caf (Cafet\u00EE) tevkuj\u00EE t\u00EA destp\u00EAkirin \u00FB di 6'\u00EA sermawez\u00EA 1988'\u00EE de li Zaxoy\u00EA bidaw\u00EE dibe. Ji Zaxoy\u00EA heya \u00C7iyay\u00EA Hemr\u00EEn\u00EA ti wargehek\u00EE Kurdan nay\u00EA h\u00EE\u015Ftin. D\u00EEsa Qeladiz\u00EA, \u015Eivan, Ax\u00E7eler hwd gelek nav\u00E7e t\u00EAn r\u00FBxandin. Gel\u00EAn li vir t\u00EAn ku\u015Ftin \u00FB hinek ji wan j\u00EE direvin \u00CEran an Kurdistana di bin dagirkeriya Tirkiyey\u00EA. Gelek j\u00EE d\u00EEl t\u00EA girtin \u00FB di kamp\u00EAn tunekirin\u00EA de t\u00EAn komkirin. Gor\u00EE stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn navnetewey\u00EE li dora 182.000 Kurd hatine windakirin. \u00CEro hinek ji wan windayiyan di goristan\u00EAn gi\u015Ft\u00EE de t\u00EAn d\u00EEtin. D\u00EEsa hatiye tesb\u00EEtkirin ku pirraniya Kurdan bi sax\u00EE hatine binerdkirin. Ke\u00E7 \u00FB jin\u00EAn Kurdan bo \u015F\u00EAx\u00EAn dewlemend \u00EAn Ereb dihatib\u00FBne veqetandin, qismek\u00EA wan bo fih\u00FB\u015F\u00EA dibirib\u00FBne Misir (Eg\u00EEpt) an Tirkiy\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE t\u00EAk\u00E7\u00FBna saz\u00FBmaniya Baas li seranser Iraq\u00EA, gelek kom-goristan\u00EAn qurbaniyan hatine d\u00EEtin \u00FB li ser wan l\u00EAkol\u00EEn hatine kirin. Law\u00EAn Kurd ji bo perwerdeya le\u015Fker\u00EE dibirib\u00FBne kampan \u00FB bi nav\u00EA \"Law\u00EAn Saddam\" binavdikirib\u00FBne. Rej\u00EEma Baas di sala 1983'\u00EE de 8.000 m\u00EAr\u00EAn e\u015F\u00EEra Barzan\u00EE d\u00EEl digire \u00FB dikuje. Bi deh hezaran Kurd\u00EAn Feyl\u00EE herwiha dikuje \u00FB bi programa Enfal\u00EA j\u00EE dixwaze v\u00EEna gel\u00EA Kurd ji hol\u00EA rabike."@ku . "Clinton Joseph Davisson f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1937'\u00EE bi tev\u00EE George Paget Thomson Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Riwek\u00EAn tovdar an j\u00EE riwek\u00EAn bitov (Spermatophyta, ji peyva grek\u00EE \u03A3\u03C0\u03B5\u03C1\u03BC\u03B1\u03C4\u03CC\u03C6\u03C5\u03C4\u03B1) nav\u00EA riwek\u00EAn ku tov \u00E7\u00EAdikin. Mirov j\u00EA re fanerogam j\u00EE dib\u00EAje. Di p\u00EAnc be\u015Fan de t\u00EAn parvekirin: p\u00EEnofit, sikadofit, g\u00EEnkgo, gnetofit \u00FB be\u015Fa mezin a riwek\u00EAn kul\u00EElkdar."@ku . "Sir George Paget Thomson f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1937'\u00EE bi tev\u00EE Clinton Davisson Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA werdigire."@ku . "Basse-Normandie yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li bakura Fransay\u00EA dikeve ye. Ew ji D\u00E9partement\u00EAn Calvados, Manche \u00FB Orne p\u00EAk t\u00EA. Serbajar\u00EA w\u00EA Caen e."@ku . "W\u00EAne:Administration territoriale fran\u00E7aise. svg S\u00EEstema parvekirina Fransay\u00EA W\u00EAne:D\u00E9partements de France English. svg Departments \u00EAn Fransay\u00EA D\u00E9partements per\u00E7ey\u00EAn ko di s\u00EEstema parvekirina karger\u00EEya Fransay\u00EA de cih digirine. Fransa ji 100 d\u00E9partement \u00EAn ko di navbera 22 her\u00EAm\u00EAn metropolitan(y\u00EAn li ser parzem\u00EEna Ewropa) \u00FB \u00E7ar\u00EAn ser deryay\u00EE de parveb\u00FBna de p\u00EAk t\u00EA. Serbajar\u00EAn D\u00E9partementan wek pr\u00E9fecture t\u00EA nav kirin. Par\u00EAzgeh\u00EAn, d\u00E9partement\u00EAn Fransay\u00EA navbera xwe de j\u00EE bi r\u00EAz wek Arrondissements(nav\u00E7e), Cantons(bajarok an melbend) \u00FB Communes(gund, keyan\u00EE) parve h\u00EEn per\u00E7ey\u00EAn bi\u00E7\u00FBk dibin."@ku . "Ernest Orlando Lawrence f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1939'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "W\u00EAne:Thomas Hobbes (portrait). jpg Thomas Hobbes Thomas Hobbes f\u00EElozofek\u00EE empr\u00EEst \u00FB matemat\u00EEknasek\u00EE \u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE ko bi berhema xweya navdar Leviathan t\u00EA nas kirine."@ku . "Otto Stern f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE y\u00EA bingeh-Alman b\u00FB. Sala 1943'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Perwerdeya xwe li zan\u00EEngeha Breslau bidaw\u00EEkiriye. Li zan\u00EEngeha Rostock\u00EA dersdar\u00EE kiriye. Li zan\u00EEngeha Hamburg\u00EA li ser f\u00EEz\u00EEk\u00EE k\u00EEmyay\u00EA xebat kiriye. Bi hatina desthilatiy\u00EA ya Naz\u00EEyan di\u00E7e DYAy\u00EA \u00FB li wir bicih dibe. Li zan\u00EEngeha California dersdariy\u00EA dike. Di bip\u00EA\u015Fxistina r\u00EAbaza molek\u00FBlar Ray de xwed\u00EE rolek\u00EE gir\u00EEng e. P\u00EEvandina atom\u00EEk manyet\u00EEk, tevgera manyet\u00EEk a proton\u00EA hwd di gelek l\u00EAkol\u00EEn \u00FB destkeftiyan de keda w\u00EE heye."@ku . "Susan George zan\u00EEsta pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA, n\u00EEv\u00EEskar \u00FB \u00E7alakvaneka maf\u00EA mirovan a bingeh Frans\u00EE ya DYAy\u00EA ye, Yek ji damezr\u00EAner\u00EAn ATTAC\u00EA ye. Li ser mijar\u00EAn wek\u00EE c\u00EEhana III. , parastina sir\u00FB\u015Ft\u00EA, global\u00EEzm \u00FB l\u00EAger\u00EEna f\u00EElozofiyeke n\u00FB ya gerd\u00FBn\u00EE radiweste. Bi tund\u00EE li dij\u00EE pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn globaliy\u00EA derdikeve. Di nava sal\u00EAn 1990-1995'\u00EE de endameka Greenpeace b\u00FB. Di nava sal\u00EAn 1999-2006'\u00EE de serokatiya ATTAC\u00EA j\u00EE kiriye. Rexne li m\u00EEsyona IMF \u00FB Bankaya C\u00EEhan\u00EA digire. Li ser ji n\u00FB ve bip\u00EA\u015Fketina pa\u015Fver\u00FBtiya olan pirt\u00FBkan diniv\u00EEs\u00EEne. W\u00EA perwerdeya zan\u00EEn\u00EAn pol\u00EEt\u00EEk \u00FB w\u00EAjeya Frans\u00EE d\u00EEtiye."@ku . "attac kurtenav\u00EA r\u00EAxistineke li dij\u00EE globaliy\u00EA ya navnetewey\u00EE ye. Di 3'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 1998'\u00EE de li Fransay\u00EA hatiye damezirandin. Fikra r\u00EAxistineke bi v\u00EE reng\u00EE ji niv\u00EEsarek Ignacio Ramonet a ku di berfanbara 1997'\u00EE de li Le Monde diplomatiquey\u00EA we\u015Fandib\u00FB hatiye wergirtin. R\u00EAxistin\u00EA \u00EEro xwe li 50 welat\u00EE bir\u00EAxistin kiriye. Li dora 90.000'\u00EE endam\u00EAn w\u00EA hene. Hin r\u00EAxistin\u00EAn ku bi heman armanc\u00EE hatine damezrandin j\u00EE pa\u015F\u00EA yan tevl\u00EE attac'\u00EA b\u00FBne, yan j\u00EE bi hev re dixebitin. R\u00EAxistin bi r\u00EAbaz\u00EAn a\u015Ftiyane li dij\u00EE global\u00EEzm\u00EA derdikeve. Herwek\u00EE polit\u00EEkay\u00EAn welat\u00EAn mezin \u00EAn derbar\u00EA C\u00EEhana III. , IMF, Bankaya C\u00EEhan\u00EA, sir\u00FB\u015Ft hwd bi raya gi\u015Ft\u00EE dide zan\u00EEn. Dixwaze bi h\u00EAza r\u00EAxistinb\u00FBy\u00EEna xwe \u00FB medyay\u00EA bandorek\u00EA li ser van pol\u00EEt\u00EEkayan bike."@ku . "Wolfgang Ernst Pauli yek ji navdartir\u00EEn f\u00EEz\u00EEknas\u00EAn sedsala 20em\u00EEn e. Mirov dikare w\u00EE him wek\u00EE Austriyay\u00EE, him j\u00EE Sw\u00EEsrey\u00EE bijim\u00EAr\u00EA. Sala 1945'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Perwerdeya xwe li M\u00FCnchen\u00EA bidaw\u00EEdike \u00FB sala 1928'\u00EE de wek\u00EE profesor li Pol\u00EEtekn\u00EEka Federal a Z\u00FCrich\u00EA dest bi kar dike. Ji sala 1940'\u00EE heya 1946'\u00EE li Princeton\u00EA dixebite, dersdariy\u00EA dike. Ew j\u00EE yek ji avaker\u00EAn anga\u015Fta q\u00FBantan e. Bi nav\u00EA Pr\u00EEns\u00EEba Pauli pr\u00EEns\u00EEbek\u00EA li zan\u00EEna f\u00EEzik\u00EA z\u00EAde dike. Gor\u00EE v\u00EE pr\u00EEns\u00EEb\u00EA di heman dem \u00FB cih\u00EA de nikare du ti\u015Ft li cihek\u00EA valahiy\u00EA de hebe. Sala 1931'\u00EE bi bi di tesb\u00EEtkirina teor\u00EEk a heb\u00FBna neutronan de cih digire."@ku . "John Cromwell Mather astrof\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 2006'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Ew li NASAy\u00EA dixebite \u00FB peywirdariya w\u00EE li wir, astrof\u00EEz\u00EEknas\u00EE ye. Li ser radyasyon\u00EAn p\u00EAl\u00EAn pa\u015F\u00EEn \u00EAn kozm\u00EEk, m\u00EEkrop\u00EAl hwd l\u00EAkol\u00EEn kiriye \u00FB gelek teor\u00EE p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F kiriye. Heman tevl\u00EEheviya bedena re\u015F a kozmoz\u00EA \u00FB radyasyona p\u00EAl\u00EAn pa\u015F\u00EEn tesb\u00EEt kiriye."@ku . "Picardie yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ye. Ew li bakura welata Fransay\u00EA dikeve \u00FB ji D\u00E9partement\u00EAn Aisne, Oise \u00FB Somme p\u00EAk t\u00EA. Serajar\u00EA her\u00EAm\u00EA Amiens e."@ku . "Auvergne yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ye. Ew bi D\u00E9partement\u00EAn Puy-de-D\u00F4me, Cantal, Haute-Loire \u00FB Allier t\u00EA parvekirin. Li wir derve Frans\u00EE devokek\u00EE ziman\u00EA Oks\u00EEtan\u00EEy\u00EA wek Auvergnat\u00EE t\u00EA nav kirin t\u00EA axaftin."@ku . "Champagne-Ardenne yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li bakor rohelata welat\u00EA dikeveye. Serbajar\u00EA her\u00EAm\u00EA Ch\u00E2lons-en-Champagne e j\u00EE y\u00EA her\u00EE mezin Reims e."@ku . "Provence-Alpes-C\u00F4te d'Azur yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li berav\u00EAn Deryaya Nav\u00EEn li ba\u015F\u00FBra welat\u00EA dikeve ye. Serbajar\u00EA her\u00EAm\u00EA Marsey\u00EEl e. Ew ji D\u00E9partement\u00EAn Alpes-de-Haute-Provence, Alpes-Maritimes, Bouches-du-Rh\u00F4ne, Hautes-Alpes, Var \u00FB Vaucluse p\u00EAk t\u00EA."@ku . "Roy Jay Glauber f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 2005'\u00EE bi tev\u00EE John L. Hall \u00FB Theodor W. H\u00E4nsch Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "John Lewis \"Jan\" Hall f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA DYAy\u00EE ye. Sala 2005'\u00EE bi tev\u00EE Roy J. Glauber \u00FB Theodor W. H\u00E4nsch Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA werdigire. Li Carnegie Institute of Technology a li Pittsburgh dixw\u00EEne. Sala 1958'\u00EE mastera xwe dide \u00FB perwerdeya xwe ya f\u00EEz\u00EEk\u00EA di sala 1961'\u00EE de bidaw\u00EE dike. Sala 1964'\u00EE li zan\u00EEngeha Colorado dest bi kar dike. Ew endamek\u00EE National Academy of Sciences e."@ku . "Theodor Wolfgang H\u00E4nsch, bi kurt\u00EE Ted H\u00E4nsch, f\u00EEz\u00EEknas \u00FB ger\u00EEnendey\u00EA Max-Planck-Institut bo opt\u00EEka q\u00FBantan a li Garching a li cem M\u00FCnchen\u00EA ye. Sala 2005'\u00EE bi tev\u00EE John L. Hall \u00FB Roy J. Glauber (herdu j\u00EE DYAy\u00EE ne) Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "David Jonathan Gross f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 2004'\u00EE bi tev\u00EE Frank Wilczek \u00FB David Politzer Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA werdigire. Li \u00CEsra\u00EEl\u00EA, li zan\u00EEngeha Tel Av\u00EEv\u00EA perwerdeya xwe bidaw\u00EE dike. Doktoriya xwe li zan\u00EEngeha California digire. Sala 1973'\u00EE bi tev\u00EE Frank Wilczek li ser q\u00FBarkan xebat \u00FB l\u00EAkol\u00EEnan dike. Bi hev re gavek\u00EA mezin ber\u00EE bi avakirina Q\u00FBantenkromod\u00EEnam\u00EEk\u00EA (QCD) av\u00EAjin. Herwek\u00EE David Politzer j\u00EE di v\u00EE war\u00EE xwed\u00EE roleke mezin e. D\u00EEsa ew bi tev\u00EE Jeff Harvey, Emil Martinec \u00FB Ryan Rohm anga\u015Fteke bi nav\u00EA Heterot\u00EEk String avadike."@ku . "Frank Anthony Wilczek f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 2004'\u00EE bi tev\u00EE David Gross \u00FB David Politzer Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA werdigire."@ku . "Percy Williams Bridgman f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1946'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "W\u00EAne:EVAppleton. jpg Edward Appleton Sir Edward Victor Appleton f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1947'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA werdigire. Dema ji peywirdariya xwe ya di \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA yekem\u00EEn de vedigere, di sala 1920'\u00EE de wek\u00EE as\u00EEstentek\u00EE f\u00EEz\u00EEka ceribandin\u00EA li Laboratiwara Cavendish\u00EA (Cavendish Laboratory) dixebite. Di nava sal\u00EAn 1924 \u00FB 1936'\u00EE de li zan\u00EEnegha London\u00EA profesoriy\u00EA dike. D\u00FBv re j\u00EE li li zan\u00EEngeha Cambridgey\u00EA profesoriya f\u00EElozofiya xwezay\u00EA dike. Sala 1924'\u00EE ke\u015Ffa ji n\u00FB ve ved\u00EEtin \u00FB bip\u00EA\u015Fxistina l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn li ser iyonosfer\u00EA dike. Ew bi p\u00EAl\u00EAn radyoy\u00EA hin ceribandinan li ser iyonosfer\u00EA dike. Di nava sal\u00EAn 1939 \u00FB 1949 li Be\u015Fa L\u00EAkol\u00EEna Zanist\u00EE \u00FB Endustriy\u00EE (Department of Scientific and Industrial Research) dixebite. Sala 1941 dibe beg\u00EA kedkariy\u00EA (teqawut dibe)."@ku . "T\u00FCrk Solu (\u00C7epa Tirk) nav\u00EA rojnameyeke heftey\u00EE ya li Tirkiy\u00EA we\u015Fan\u00EA dike ye, l\u00EA ehleqa w\u00EA bi \u00E7epan tune ye. Bi nav\u00EA Fehmi \u00D6zg\u00FCr Erdem kesek\u00EE ev rojname bo cara p\u00EA\u015F\u00EEn di sala 2002'\u00EE de derxistiye. Rojname xwe wek\u00EE \u00E7epg\u00EEr, Kemal\u00EEst, \u00FB neteweperwer dide n\u00EE\u015Fandan. Behsa n\u00EEjada Tirk dike \u00FB diniv\u00EEs\u00EEne ku Tirk ji hem\u00EE gelan h\u00EAjatir in. Ew di we\u015Fan\u00EAn xwe de riya Naz\u00EEyan di\u015Fop\u00EEnin. Heb\u00FBna Kurd \u00FB hindikayiy\u00EAn li Tirkiy\u00EA bi n\u00EAr\u00EEn\u00EAn fa\u015Fist \u00FB n\u00EEjadperest dinirx\u00EEne."@ku . "Seine \u00E7emek\u00EE li bakura Fransay\u00EA ye. Ew ji her\u00EAma Burgund\u00EA n\u00EAz\u00EE Dijon\u00EA diz\u00EA, ji rohelat de berve rojava diherike \u00FB li Le Havre j\u00EE teva La Manche dibe. Bi 776 km dir\u00EAjah\u00EEya xwe ew s\u00EAyem dir\u00EAjtir \u00E7em\u00EA Fransay\u00EA ye. Ew \u00E7em\u00EAn gir\u00EEng\u00EAn ko li ser r\u00FBbar\u00EE w\u00EE \u00E7\u00EAb\u00FBn\u00EE Paris, Troyes \u00FB Rouen in. Berav\u00EAn w\u00EE y\u00EAn di Par\u00EEs\u00EA de ji h\u00EAl\u00EA UNESCO de wek M\u00EErat\u00EAn Din\u00EA t\u00EA hesandin. Hin mil\u00EAn w\u00EAy\u00EAn gir\u00EEng li rojhelat Aube, Marne \u00FB Oise \u00FB li ba\u015F\u00FBr Yonne \u00FB Eure ne. Hin \u00E7em\u00EAn din\u00EAn ko teva w\u00EE dibin Loing, Essonne, Epte, Andelle, Risle ne. Ew bi kanalan Schelde, Maas, Rhein, Sa\u00F4ne \u00FB Loire ve hatiye gir\u00EAdane. Ew xwe li ser Normandie bi r\u00FBbar\u00EA xwe pir badida. Di r\u00FBbara w\u00EE de heta 560 km mirov dikare bi ke\u015Ftiyan here. W\u00EAne:France. seine.350pix. jpg Seine ji Dijon der t\u00EA di Paris\u00EA re radibore \u00FB tala La Manche dibe Seine heta 1968\u00EA nav\u00EA Departmaneka b\u00FB j\u00EE l\u00EA ew ji p\u00EA re wek Paris (75), Hauts-de-Seine (92), Seine-Saint-Denis (93) \u00FB Val-de-Marne (94) hate kirina 4 paran."@ku . "Kelepora C\u00EEhan\u00EA an j\u00EE \u015F\u00FBn\u00EAn Kelepora \u00C7and\u00EE y\u00EA C\u00EEhan\u00EA, ev \u015F\u00FBn\u00EAn ko ji lay\u00EA R\u00EAxistina Hevotin\u00EE, Zanist\u00EE \u00FB \u00C7and\u00EE ya Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE ve wek Kelepora C\u00EEhan\u00EA t\u00EAn parastin. Li gor\u00EE l\u00EEsteya UNESCOy\u00EA 851 \u015F\u00FBn\u00EAn parast\u00EE hene li 140 welatan. Ji wan, 660 \u015Fiw\u00EEn\u00EAn \u00E7and\u00EE ne \u00FB ji aliy\u00EA mirov\u00EE ve hatin avakirin \u00FB 166 j\u00EE \u015Fiw\u00EEn\u00EAn xwerist\u00EE ne. 25 ji wan him \u015Fiw\u00EEn\u00EAn \u00E7and\u00EE \u00FB him j\u00EE \u015Fiw\u00EEn\u00EAn siru\u015Ft\u00EE ne."@ku . "Limousin yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li navend\u00EA Fransay\u00EA dikeve ye. Ew ji D\u00E9partement\u00EAn Corr\u00E8ze, Creuse, \u00FB Haute-Vienne de p\u00EAk te. Serbajar\u00EA xwe Limoges e \u00FB ew ji 800.000 kes\u00EE ko li ser 16.942 km\u00B2 dij\u00EE ye, p\u00EA t\u00EA."@ku . "Midi-Pyr\u00E9n\u00E9es yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li ba\u015F\u00FBr roavay\u00EA Fransay\u00EA dikeve ye. Ew li ba\u015F\u00FBr bi dewlet\u00EAn Spanyay\u00EA \u00FB Andoray\u00EA, li roava bi Aquitanien, rohelat bi Languedoc-Roussillon \u00FB bakur bi Auvergne \u00FB Limousin t\u00EA s\u00EEnor kirin. Ew ji D\u00E9partement\u00EAn Ari\u00E8ge (09), Aveyron (12), Haute-Garonne (31), Gers (32), Lot (46), Hautes-Pyr\u00E9n\u00E9es (65), Tarn (81) \u00FB Tarn-et-Garonne (82) p\u00EAk t\u00EA ye. R\u00FBerda w\u00EAy\u00EA 45.348 km\u00B2 ye \u00FB nif\u00FBsa xwe j\u00EE dor\u00EA 2,3 m\u00EElon kes e. Serbajar\u00EA her\u00EAm\u00EA Toulouse e. Nav\u00EA w\u00EA ji watey\u00EA frans\u00EE Midi \u00FB \u00E7iyay\u00EAn Pyr\u00E9n\u00E9es p\u00EAk t\u00EA."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/4/4e/PaddyBlackett.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Patrick Blackett Patrick Maynard Stuart Blackett, Baron Blackett, OM, CH f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1948'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Cecil Frank Powell f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1950'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Hugh David Politzer f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 2004'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Li dibistana Bronx High School of Science dixw\u00EEne \u00FB ji wir j\u00EE sala 1966'\u00EE di\u00E7e zan\u00EEngeha Michigan. Sala 1969'\u00EE bidaw\u00EE dike \u00FB sala 1974'\u00EE j\u00EE doktoraya xwe digire. Niha weki profesor li California Institute of Technology (Caltech) a li Pasadena, dixebite. Sala 1973'\u00EE dest bi we\u015Fana xebat \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn xwe dike. Li ser fenomena as\u00EEmptomat\u00EEk a serbestiy\u00EA ya q\u00FBarkan teor\u00EE \u00FB pr\u00EEns\u00EEb\u00EAn w\u00EE y\u00EAn balk\u00EA\u015F hene. D\u00EEsa di war\u00EA q\u00FBantenkromod\u00EEnam\u00EEk\u00EA de gav\u00EAn mezin av\u00EAtiye. Politzer di roleke al\u00EEkar a f\u00EElm\u00EA de j\u00EE cihgirtiye. F\u00EElma bi nav\u00EA Fat Man and Little Boy l\u00EEstiye."@ku . "W\u00EAne:Abrikosov in a lecture. jpg Aleksey Abr\u00EEkosov (2006) Aleksey Aleksev\u00EE\u00E7 Abr\u00EEkosov, * 25'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 1928 li Moskow\u00EA) f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE r\u00FBs e. Sala 2003'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "sedsala 20'an | sedsala 21'an | sedsala 22'an 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011| 2012 | 2013"@ku . "Kevirkan, Kevkan, Kevirkan\u00EE, Kevkan\u00EE nav\u00EA \u00E7ek \u00FB p\u00EAl\u00EEstokek e. Gelek binavkirin\u00EAn w\u00EA y\u00EAn din j\u00EE hene. Ji bo zarok\u00EAn mezin \u00FB kes\u00EAn temenmezin e. Zarok\u00EAn pi\u00E7\u00FBk ne ba\u015F e ku bi kevirkan\u00EA bil\u00EEzin. Herwiha alaveke \u015Fer \u00EA kevn e j\u00EE. Kevirkan ji bo kevir av\u00EAtin, kevir pekandin\u00EA ye. Ji r\u00EEs, bend\u00EAn n\u00FBjen an \u00E7erm\u00EA ajalan t\u00EA ristin. Kevirkan wek\u00EE xal\u00EE\u00E7e, fanor\u00EE yan goreyan t\u00EA ristin. Kevirkan\u00EAn ba\u015F bi r\u00EEs\u00EAn reng\u00EEn \u00FB \u015Fidyay\u00EE ne. Zarok\u00EAn ku derfeta wan a ristin\u00EA n\u00EEne, ji par\u00E7eyeke \u00E7erm an quma\u015F\u00EA kevirkana xwe \u00E7\u00EAdikin."@ku . "Kuvark (bi lat\u00EEn\u00EE, mussirion, bi \u00EEngil\u00EEz\u00EE, mushroom) yek curay\u00EA kuvan e. Gelek texl\u00EEt\u00EAn kuvarkan bi reng\u00EAn cuda cuda hene. Heta hin ji wan hene ku jehr\u00EE j\u00EE di wan de heye. Her sal gelek kes bi van karok\u00EAn jehr\u00EEdar dimirin. Karok li Kurdistan\u00EA di demsala bihar\u00EA de li m\u00EArg \u00FB terazinan \u015F\u00EEndibin. Karok dema h\u00EAj n\u00FB ji bin\u00EA ax\u00EA derdikevin derva, gelek pi\u00E7\u00FBk in, qurma wan zirav e \u00FB jora wan tar vedigire; girover dibe \u00FB keviy\u00EAn xwe bi j\u00EAr\u00EA ve diwerger\u00EEnin. Karok ji aliy\u00EA tara xwe ya bin\u00EE ve, xetxetk\u00EE ye. Bihneke xwe\u015F j\u00EA t\u00EA \u00FB ji bo xwarina mirovan xwerekek\u00EE pir h\u00EAja, bi adan \u00FB ni\u015Fa ye."@ku . "Viking Airlines nav\u00EA f\u00EErmayeke heway\u00EE ya s\u00EEv\u00EEl a Sw\u00EAd\u00EA ye. Navenda ferm\u00EE ya f\u00EErmay\u00EA li Stockholm\u00EA ye. Bi pirran\u00EE sefer\u00EAn \u00E7arter (charter) lidardixe \u00FB hin of\u00EEs\u00EAn w\u00EE li Yewnan\u00EEstan\u00EA ne. Firmay\u00EA bi ferm\u00EE di 10'\u00EA gulan\u00EA 2003'\u00EE de dest bi sefer\u00EAn r\u00EAwitiya asman\u00EE kiriye."@ku . "Oxford [\u02C8\u0252ksf\u0259d] yek ji bajar\u00EAn Br\u00EEtanyay\u00EA ye. Herwiha paytext\u00EA her\u00EAma Oxfordshire ya heman welat\u00EE ye. Bajar bi zan\u00EEngeha xwe navdar t\u00EA naskirin. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2004'\u00EE li dora 145.000 ni\u015Ftecih\u00EAn w\u00EA hene. Ruerda w\u00EA 45,59 km\u00B2 ye. Di sala 1542'\u00EE de bi ferm\u00EE b\u00FBye bajar. Ji seranser c\u00EEhan\u00EA xwendevan\u00EAn zan\u00EEngeha Oxford\u00EA t\u00EAn."@ku . "W\u00EAne:\u0412\u0438\u0442\u0430\u043B\u0438\u0439 \u041B\u0430\u0437\u0430\u0440\u0435\u0432\u0438\u0447 \u0413\u0438\u043D\u0437\u0431\u0443\u0440\u0433. jpg V\u00EEtal\u00EE Lazarev\u00EE\u00E7 G\u00EEnzburg hatiye din\u00EA \u00FB f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA R\u00FBs e. Sala 2003'\u00EE bi tev\u00EE Aleksey Abr\u00EEkosov \u00FB Anthony James Leggett Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Sir Anthony James Leggett f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA zan\u00EEngeha Illinois a Urbana ya. Sala 2003'\u00EE Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. W\u00EE xebat \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn mezin li ser f\u00EEz\u00EEka hely\u00FBm a herikbar \u00FB neherikbar kiriye \u00FB anga\u015Ft\u00EAn t\u00EAr raveker p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F kiriye."@ku . "Milika (D\u00FCzce) gundek\u00EE gr\u00EAday\u00EE nav\u00E7eya Amed\u00EA Pas\u00FBr\u00EA."@ku . "Raymond Davis Jr. k\u00EEmyagerek\u00EE navdar \u00EA DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 2002'\u00EE bi tev\u00EE Masatoshi Koshiba \u00FB Riccardo Giacconi guncav\u00EA Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "Ak\u00EEtanya yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li ba\u015F\u00FBr rojavaya Fransay\u00EA dikeve ye. Ew li ba\u015F\u00FBr bi P\u00EEreneyan \u00FB li rojava j\u00EE bi Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk t\u00EA s\u00EEnor kirin."@ku . "Bourgogne yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li navenda Fransay\u00EA dikeve ye. Ew li rohelat bi her\u00EAm\u00EA Franche-Comt\u00E9, li bakur bi Champagne-Ardenne \u00FB \u00CEle-de-France, li rojava bi Centre, \u00FB ba\u015F\u00FBr j\u00EE bi Auvergne \u00FB Rh\u00F4ne-Alpes t\u00EA s\u00EEnor kirin."@ku . "Centre yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ye. Ew ji D\u00E9partement\u00EAn Cher, Eure-et-Loir, Indre-et-Loire, Loir-et-Cher, Indre \u00FB Loiret p\u00EAk t\u00EA. Ew xwed\u00EEy\u00EA 39.151 km\u00B2 r\u00FBerd e \u00FB 2 505 000 kes li ser ax\u00EAn w\u00EA gor\u00EE hejmer\u00EAn 2006an dij\u00EEne. Serbajara w\u00EAy\u00EA Orl\u00E9ans e."@ku . "Masatoshi Koshiba f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Japon\u00EE ye. Sala 2002'\u00EE bi tev\u00EE Raymond Davis Jr. \u00FB Riccardo Giacconi Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Franche-Comt\u00E9 yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ye. Ew ji D\u00E9partement\u00EAn Doubs (25), Jura (39), Haute-Sa\u00F4ne (70) \u00FB Territoire-de-Belfort (90) p\u00EAk t\u00EA. S\u00EEnor\u00EAn w\u00EA her\u00EAm\u00EA n\u00EAz\u00EE 230 km. bi Sw\u00EEsre re hene. Ew s\u00EEnora bi \u00E7iyay\u00EAn Jura t\u00EA diyar kirin. Ew navbera her\u00EAm\u00EAn Alsace \u00FB Champagne-Ardenne, bi rojava bi Burgund \u00FB ba\u015F\u00FBr bi Rh\u00F4ne-Alpes t\u00EA s\u00EEnor kirin."@ku . "Languedoc-Roussillon yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA li ba\u015F\u00FBra Fransay\u00EA dikeve ye. Ew ji D\u00E9partement\u00EAn Aude, Gard, H\u00E9rault \u00FB Pyr\u00E9n\u00E9es-Orientales \u00EA ko li berav\u00EAn Deryaya Nav\u00EEn dir\u00EAj dibin \u00FB departmanta Loz\u00E8re ko li hindira Fransay\u00EA dim\u00EA p\u00EAk t\u00EA ye. Ew ji xakek\u00EA ko 27.376 km \u015F\u00FBn digire \u00FB li ser 2 548 000 kes d\u00EEj\u00EE p\u00EAk t\u00EA. Serbajar\u00EA w\u00EA Montpellier e."@ku . "Riccardo Giacconi astrof\u00EEz\u00EEknasek\u00EE \u00CEtal\u00EE-DYAy\u00EE ye. Sala 2002'\u00EE bi tev\u00EE Masatoshi Koshiba \u00FB Raymond Davis Jr. , Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "W\u00EAne:Zhores Alferov. jpg Jores Alfyorov (2003) Jores \u00CEvanov\u00EE\u00E7 Alfyorov, * 15'\u00EA adar\u00EA 1930 li V\u00EEsebzk, Belar\u00FBs) f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE R\u00FBs e. Sala 2000'\u00EE bi tev\u00EE Herbert Kroemer \u00FB Jack S. Kilby, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Ew niha ger\u00EEnendetiya Joffe-Instituts a Sankt Petersburg\u00EA dike. Yek ji f\u00EEz\u00EEknas\u00EAn navdar \u00EA YKSS b\u00FB. Li ser lazeran l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn w\u00EE gelek in. Bi di malbateke n\u00EEvcih\u00FB de hatiye jiyan\u00EA. Xwed\u00EE gelek xelatan e. Di \u00E7\u00EAkirina bateriy\u00EAn bi t\u00EEr\u00EAj\u00EAn roj\u00EA dixebitin de keda w\u00EE mezin e."@ku . "Herbert Kroemer (Herbert Kr\u00F6mer) f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Alman e. ist ein deutscher Physiker und Nobelpreistr\u00E4ger. Sala 2000'\u00EE bi tev\u00EE Zhores Alferov \u00FB Jack Kilby, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Vlad\u00EEm\u00EEr Vlad\u00EEm\u00EErov\u00EE\u00E7 Put\u00EEn, siyasetmedarek\u00EE r\u00FBs e. Ji 7 gulana 2000'an heta 7 gulana 2008'an serokdewletiya Federasyona R\u00FBsyay\u00EA kiriye. Ji 8 gulana 2008'an \u00FB vir ve serokwez\u00EEr\u00EA Federasyona R\u00FBsyay\u00EA ye."@ku . "Nord-Pas-de-Calais her\u00EAma Fransay\u00EA ko her\u00EE bakura welata Fransay\u00EA dikeve ye. Ew li s\u00EEnor\u00EAn Bel\u00E7\u00EEka dim\u00EA \u00FB ji D\u00E9partement\u00EAn Nord \u00FB Pas-de-Calais p\u00EAk t\u00EA. Serbajar\u00EA w\u00EA Lille \u00FB hin bajar\u00EAn xwey\u00EAn din\u00EAn gir\u00EEng Arras, Calais, Boulogne-sur-Mer, D\u00FCnkirchen, Cambrai, Douai \u00FB Valenciennes in. Ser 4 m\u00EElonan re kes di s\u00EEnor\u00EAn w\u00EA de dij\u00EEn."@ku . "Poitou-Charentes yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li rojavaya welata Fransay\u00EA dikeve ye. Ew ji \u00E7ar D\u00E9partement\u00EAn bi nav\u00EAn Charente, Charente-Maritime, Deux-S\u00E8vres \u00FB Vienne p\u00EAk t\u00EA. Ew xwed\u00EEy\u00EA 25.810 km\u00B2 p\u00EEvan\u00EA \u00FB 1 713 000 kes nif\u00FBs\u00EA ye. Serbajar\u00EA w\u00EA Poitiers e."@ku . "KGB anku Kom\u00EEteya bo Ewlekariya D\u00FBgel\u00EA nav\u00EA saziya six\u00FBriy\u00EA ya navdar a YKSS\u00EA b\u00FB. Di sala 1954'\u00EE de hatib\u00FB damezrandin. Navenda xebat\u00EAn w\u00EA li L\u00FBbyanka ya Moskow\u00EA b\u00FB. Ser\u00EE de wek\u00EE saziyeke hundir\u00EEn hatib\u00FB plankirin. Pi\u015Ft\u00EE hilwe\u015F\u00EEna YKSS\u00EA, di 6'\u00EA sermawez\u00EA 1991'\u00EE de bi ferm\u00EE daw\u00EE li xebata w\u00EA hatiye day\u00EEn. Kar\u00EAn s\u00EExuriy\u00EA niha FSB dike."@ku . "Li ser hilwe\u015F\u00EEna YKSS\u00EA \u00FB KGB\u00EA bi armanca parastina ewlekariya R\u00FBsyay\u00EA hatiye damezirandin. Bor\u00EEs Yelts\u00EEn ber\u00EA di 21'\u00EA berfanbar\u00EA 1993'\u00EE de biryara hilwe\u015Fandina wezareta hundir\u00EEn a YKSS\u00EA \u00FB damezrandina FSK\u00EA (\u0424\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u043B\u044C\u043D\u0430 \u0441\u043B\u0443\u0436\u0431\u0430 \u043A\u043E\u043D\u0442\u0440\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0434\u043A\u0438 - \u0424\u0421\u041A / Saziya federal bo parastin\u00EA) dax (\u00EEmze) dike. Di 3'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1995'\u00EE de bi ferm\u00EE damezrandina FSB\u00EA t\u00EA pejirandin l\u00EA di rastiy\u00EA de pirr ber\u00EA j\u00EE li ser kar b\u00FBye."@ku . "Pays de la Loire yek ji her\u00EAm\u00EAn Fransay\u00EA ko li rojavaya welata Fransay\u00EA, li dev\u00EE ko \u00E7em\u00EA Loire tala Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk dibe, dikeve ye. Ew ji \u00E7ar D\u00E9partement\u00EAn bi nav\u00EAn Loire-Atlantique Maine-et-Loire Mayenne Sarthe Vend\u00E9e p\u00EAk t\u00EA. Ew xwed\u00EEy\u00EA 32.082 km\u00B2 p\u00EEvan\u00EA \u00FB dor\u00EE 3 m\u00EElon nif\u00FBs\u00EA ye. Serbajar\u00EA w\u00EA Nantes e \u00FB Angers \u00FB Le Mans j\u00EE du bajar\u00EAn xwey\u00EAn din\u00EAn gir\u00EEng in."@ku . "Oks\u00EEtan\u00EE zimanek\u00EA roman\u00EEy\u00EA ko li s\u00EAya yek\u00EAn ba\u015F\u00FBra Fransay\u00EA, \u00CEtalyay\u00EA \u00FB Spanyay\u00EA t\u00EA axaftine. L\u00EA ew bi ten\u00EA li nav\u00E7eya Val d'Aran (Katalonya, Spanya) wek ziman\u00EA ferm\u00EE t\u00EA nas kirin."@ku . "Time, nav\u00EA kovareke n\u00FB\u00E7e \u00FB pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA ya DYAy\u00EE ye. Navenda w\u00EA li DYAy\u00EA ye \u00FB gelek niv\u00EEsgeh\u00EAn w\u00EA \u00FB \u00E7apkirin\u00EAn w\u00EA y\u00EAn cuda j\u00EE hene. Wek\u00EE heftey\u00EE t\u00EA \u00E7apkirin. Nav\u00EA w\u00EA ji dir\u00FB\u015Fmeya The International Magazine of Events (Kovara navnetewey\u00EE ya b\u00FByeran) t\u00EA. Di 3'\u00EA adar\u00EA 1923'\u00EE de wek\u00EE yekem\u00EEn kovara heftey\u00EE ya DYAy\u00EA ji aliy\u00EA Briton Hadden \u00FB Henry Luce hatiye damezrandin. Ziman\u00EA kovar\u00EA \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE ye \u00FB t\u00EEraja w\u00EA li dora 5,2 M\u00EElyon\u00EA ye. Pol\u00EEt\u00EEkayeka l\u00EEberal\u00EEzma \u00E7epgir dihew\u00EEne. Navenda versiyona w\u00EA ya bi nav\u00EA Time Europa li London\u00EA ye. Herwiha ya Time Asia j\u00EE li Hong Kong\u00EA ye."@ku . "Jack St. Clair Kilby endazyarek\u00EE navdar \u00EA DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 2000'\u00EE bi tev\u00EE Herbert Kroemer \u00FB Zhores I. Alferov, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "W\u00EAne:Uetersen Stadtwerkehaus. jpg Museum Uetersen Uetersen bajarek\u00EE li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat\u00EA eyaleta Schleswig-Holstein ya Almanyay\u00EA ye. Uetersen weke bajar\u00EA gulan t\u00EA naskirin. Li Uetersen\u00EA n\u00EAziki 17.965 kes dij\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Sa cardamom. jpg Tov\u00EAn h\u00EAl\u00EA H\u00EAl, heyl an hil g\u00EEhayek\u00EA li rojava \u00FB ba\u015Fur\u00EA Hindistan\u00EA \u00FB ba\u015Fur\u00EA rojavay\u00EA Asyay\u00EA \u00E7\u00EA dibe. Fiq\u00EAn h\u00EAl\u00EA bi qeder\u00EA 1-2 cm \u00FB bi reng\u00EA kesk an sp\u00EE belek e. Ev giha bi aliy\u00EA kurdan nexasim mintiqa Serhed\u00EA t\u00EA zanin. Ji ber ku h\u00EAl li tehmdarkirina \u00E7ay\u00EA de t\u00EA emilandin. Sera demdanek libek\u00EA tov\u00EA h\u00EAl bes e. Tehm\u00EA \u00E7ay dibe wek\u00EA tehm\u00EA bergamot an bi gotina tirk\u00EE \"tomurcuk \u00E7ay\"."@ku . "K\u00EAzika fisek (bi lat\u00EEn\u00EE, Brachinus sp) ji fam\u00EEleya Carabidae ye. Z\u00EAdey\u00EE 500 cure k\u00EAzik\u00EAn fisek hene. B\u00EAhna p\u00EEs j\u00EA t\u00EA, lewra mirov nav\u00EA k\u00EAzika \"fisek\" l\u00EA didin."@ku . "Gerardus 't Hooft f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Holand\u00EE ye. Sala 1999'\u00EE bi tev\u00EE Martinus J.G. Veltman, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Etr\u00FBskan, gelek\u00EE d\u00EErok\u00EE, ant\u00EEk\u00EA ko xwe bixwe wek Rasenna navdikirin \u00FB li dor\u00EA navend\u00EA \u00CEtalyay\u00EA \u00EEroj n\u00EAz\u00EE Toskana, Umbr\u00EEya \u00FB Latium dime jiyab\u00FBn. Bandora \u00E7enday\u00EEya Etr\u00FBksan navbera sal\u00EAn 800-100 b. z de li her\u00EAm\u00EAn ko ewnajiyab\u00FBn bandor berdab\u00FBn. P\u00EA \u00EAr\u00EE\u015F kirina \u00CEmparatoriya Roma \u00FB romaniz\u00EE b\u00FBna wan\u00EA navbera sal\u00EAn 300-90 b.z. re ewna nav Romay\u00EEyan de as\u00EEm\u00EEle b\u00FBn."@ku . "W\u00EAne:Bay of Bengal map. png Tengava Bengal yek ji per\u00E7ey\u00EAn Okyan\u00FBsa H\u00EEnd\u00EA ko dor xwe li rojava bi Hind\u00EEstan \u00FB Sr\u00EE Lanka, li bakur bi Banglade\u015F \u00FB her\u00EAma H\u00EEnd\u00EEstan\u00EA Bengala Rojava \u00FB Myanmar, li rojhelat j\u00EE bi ba\u015F\u00FBr\u00EAn Tayland \u00FB bi girav\u00EAn Andaman \u00FB Nicobar t\u00EAye girtin e. Ew li ser aqarek\u00EA dor\u00EA 2,172,000 km\u00B2 dime."@ku . "W\u00EAne:Norwegian Sea map. png Deryaya Gronland\u00EA Deryaya Gronland\u00EA deryayek\u00EA ko li ser p\u00EEvanek\u00EA dor\u00EA m\u00EElonek \u00E7argo\u015Femitir dim\u00EA ye. Ew navbera berav\u00EAn Gronland\u00EA rojhelat, berav\u00EAn \u00CEsland\u00EA bakur, Jan Mayen \u00FB Svalbard de dime. Ew yek ji deryay\u00EAn Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk e. K\u00FBrah\u00EEy\u00EA w\u00EA bi berbilav\u00EE dor\u00EA 1.526 m ye."@ku . "W\u00EAne:Barents Sea map. png \u015E\u00FBna Deryaya Barents Deryaya Barents yek ji per\u00E7ey\u00EAn Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk\u00EA ko li bakura Norwe\u00E7 \u00FB her\u00EAm\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA, ko li ser parzem\u00EEna Ewropa dim\u00EAn, dimeye. Nav\u00EA w\u00EA ji p\u00EA deryager\u00EA Holand\u00EE Willem Barents re hatiye nav kirin. Ew bi k\u00FBrah\u00EEyek\u00EA berbilav\u00EEy\u00EA 230 m deryayek\u00EA pir r\u00FBk\u00EE ye. Her \u00E7iqas ew n\u00EAz\u00EE cemsera bakur dim\u00EA j\u00EE bo ko Herka Atlant\u00EEka Bakur av\u00EAn w\u00EA germ dike, berav\u00EAn xwe bi piran\u00EE, b\u00EAcemed in. Di meh\u00EA rezber\u00EA de ew deryaya bi temam\u00EE b\u00EAcemed e. Di w\u00EA deryay\u00EA de s\u00EA firaq\u00EAn av\u00EAy\u00EA cidat\u00EE hene. Yek firaq\u00EA germ \u00FB b\u00EAxw\u00EAy\u00EA ser r\u00FBy\u00EE w\u00EA re bi herika Atlant\u00EEka bakur re (germah\u00EE >3\u00B0C, xw\u00EAy\u00EE >\u203035), Yek firaq\u00EA ava cemsera bakur\u00EA sar \u00FB germ e (germah\u00EE<0\u00B0C, xw\u00EAy\u00EE<\u203035), Yek j\u00EE ava germ\u00EA li beravan dim\u00EA ye (germah\u00EE >3\u00B0C, xw\u00EAy\u00EE<\u203034,7). Herka Atlant\u00EEka Bakur \u00FB av\u00EA cemsera bakur n\u00EAz\u00EE cemsera bakur li hev vediqetin."@ku . "Herka Atlant\u00EEka bakur herkeka germ\u00EA dewama Herka Kendav\u00EA(\u00CEng. Gulf Stream) ko li bakur rojhelat didome ye. Li rojavaya \u00CErlanday\u00EA ew dibe du paran. Mileka xwe wek Herka Kanarya t\u00EA navkirin \u00FB berve ba\u015F\u00FBr dihere \u00FB Mila xweya din j\u00EE \u00E7erxa ba\u015F\u00FBr dibe \u00FB li berav\u00EAn bakur\u00EA Ewropay\u00EA, bi taybet\u00EE j\u00EE y\u00EAn n\u00EAz\u00EE Norwe\u00E7 \u00FB S\u00EEb\u00EErya bandoreka mezin li ser germah\u00EEy\u00EA p\u00EAk t\u00EEne. Herka Atlant\u00EEka Bakur j\u00EE para du milan dibe. Ew mila ko \u00E7erxa bakur dibe \u00FB ser \u00CEzlanda \u00FB Gronland\u00EA de didome wek Herka Irming t\u00EA navkirin. Y\u00EA ko berva Norwe\u00E7 dihere j\u00EE wek Herka Norwe\u00E7 t\u00EA nav kirin."@ku . "Newroz (bi lat\u00EEn\u00EE, Linaria vulgaris) riwekek ji cins\u00EA Linaria ye \u00FB li biharan t\u00EA d\u00EEtin. Bilindb\u00FBna v\u00EA riwek\u00EA 80 cm e. \u00C7end nav\u00EAn din \u00EAn v\u00EA kul\u00EElk\u00EA bilbiz\u00EAk, bizbizok \u00FB bizalik in."@ku . "W\u00EAne:Ly-map. png Kendava Sidra per\u00E7eyaka Deryaya Nav\u00EEn de dime ye \u00FB li bakur rojavaya berav\u00EAn Libya dikeve ye. Bo ko ew n\u00EAz\u00EE bajar\u00EA Sirte dikeve, wek Kendava Sirte j\u00EE t\u00EA zan\u00EEn."@ku . "\u00C7alak\u00EEya alpha an carna \u00C7alak\u00EEya \u03B1 yek ji \u00E7alak\u00EEy\u00EAn \u00EEyon\u00EE ye. Li cem \u00E7alak\u00EEya alpha ew radyon\u00FBkl\u00EEda atom\u00EAn H\u00EAly\u00FBm windadike. Ew atoma H\u00EAly\u00FBm\u00EA bes ji du protonan \u00FB notronan ye, ji ber ku w\u00EA j\u00EE ew du caran pos\u00EEt\u00EEf in (yan\u00EE <math>{}^{4}_{2} \\mathrm {He}^{2+}</math>). Lez\u00EA derketina atom\u00EAn H\u00EAly\u00FBman ji radyon\u00FBkl\u00EEd\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 15.000 km/h \u00FB 20.000 km/h ye. \u00C7alak\u00EEya alpha z\u00EAde \u00E7etin dikare di nav ti\u015Ftek\u00EE ra here, ji ber ku ew atoma H\u00EAly\u00FBm\u00EA z\u00EAde mezin \u00FB gran e (4 u)."@ku . "Martinus Justinus Godefriedus Veltman f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Holand\u00EE ye. Sala 1999'\u00EE bi tev\u00EE Gerardus 't Hooft, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Niv\u00EE\u015Ft\u00EElok an nan\u00EA mir\u00E7\u00EEkan (bi lat\u00EEn\u00EE, Capsella bursa-pastoris) riwekeke yek an dusal\u00EE ye ji cins\u00EA Capsella. Bilindb\u00FBna w\u00EA 6-20 cm e. Tov\u00EAn niv\u00EE\u015Ft\u00EElok\u00EA wext\u00EA \u015Fil dibin mezeloq\u00EE ne \u00FB buhik t\u00EA de dim\u00EEnin \u00FB dimirin."@ku . "Felt\u00EE\u015Fok (bi lat\u00EEn\u00EE, Citrullus colocynthis) riwekeke efr\u00EEq\u00EE ya pirsal\u00EE ye ku \u00EEroj li der\u00FBdora Deryaya Sp\u00EE \u00FB heta Asyay\u00EA belavb\u00FBye. Dem\u00EAn ber\u00EA felt\u00EE\u015Fok li bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA hate bikaran\u00EEn, l\u00EA bel\u00EA t\u00EA zan\u00EEn ku giyayeke gelek jehrdar e."@ku . "Herka Kendav\u00EA(\u00CEng. Gulf Stream) herkak\u00EA germ\u00EA ava Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk e. Ew berve ewropa diherike \u00FB navbera Gronland \u00FB parzem\u00EEna ewropa re derbaz dibe \u00FB li \u00CErlanday\u00EA w\u00EA de wek Herka Atlant\u00EEka Bakur t\u00EA nav kirin. Herk\u00EA kendav\u00EA ewqas bilez diherike ko ew di \u00E7irkek\u00EA de 1,5 \u00B7 10 M\u00B3 diherike. Va herik\u00EA di \u00E7irkek\u00EA de 100 car\u00EE ji av\u00EA ko di \u00E7em\u00EAn din\u00EA g\u00EE\u015Fk\u00EA de diherike pirtir e. Nav\u00EA w\u00EA ji h\u00EAl\u00EA Benjamin Franklin hatib\u00FB dan \u00FB w\u00EE j\u00EE bo Kendava Meks\u00EEk va nava da b\u00FB. Ew ber\u00EA wek Herka Florida j\u00EE dihat nav kirin."@ku . "W\u00EAne:Kara Sea map. png Deryaya Karay\u00EA Deryaya Karay\u00EA deryayek\u00EA li bakura R\u00FBsya \u00FB Ewropay\u00EA dim\u00EA \u00FB yek ji per\u00E7ey\u00EAn Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk\u00EA ye. Ew rojavay\u00EA w\u00EA bi komgirava Nowaya Semliyay\u00EA, ko girav\u00EAn \u00E7aram \u00FB \u015Fe\u015Fem girtin\u00EAn Ewropa dihewir\u00EEne, t\u00EA girtin. Rojhilata w\u00EA bi komgirav\u00EAn Sewernaya Semliya \u00FB n\u00EEvgirava Taym\u00EEr t\u00EA girtin. Ba\u015F\u00FBra w\u00EA bi n\u00EEvgirava Yamal\u00EA ko per\u00E7eyeka S\u00EEb\u00EErya t\u00EA girtin. Deryaya Karay\u00EA navbera h\u00EAl\u00EEpan\u00EA 70-80\u00B0 \u00FB h\u00EAl\u00EElar\u00EA 55\u00B0-105\u00B0 an de dim\u00EA. Ew bi berbilav\u00EE xwed\u00EEy\u00EA k\u00FBrah\u00EEyeka 118 m e. Dera xweya her\u00EE k\u00FBr heta 620 m dadikeve. Li ba\u015F\u00FBr rojavaya Deryaya Karay\u00EA Tengava Karay\u00EA heye. Li rojavaya w\u00EA Deryaya Barents li rojhelata w\u00EA j\u00EE, Deryaya Laptev\u00EA ko navbera komgirava Severnaya Semlya de bi Tengava V\u00EElk\u00EEsk\u00EE ve p\u00EA ve gir\u00EAday\u00EE heye."@ku . "W\u00EAne:Map indicating Amundsen Gulf, Northwest Territories, Canada. png Amundsen Golf, Nordwest-Territorien, Kanada Kendava Amundsen kendaveka li bakur rojavaya Kanaday\u00EA, navbera girav\u00EAn banks girava Victoria \u00FB parzem\u00EEna Kanada u li bakur j\u00EE Deryaya Beaufort de dim\u00EA ye. Dir\u00EAjah\u00EEya w\u00EA 402 km \u00FB dor\u00EA 150 km j\u00EE fireh\u00EEya w\u00EA heye. Nav\u00EA w\u00EA ji dah\u00EAner\u00EA Norwe\u00E7\u00EEy\u00EA Roald Amundsen\u00EA ko navbera sal\u00EAn 1903 \u00FB 1906an de ew dera ke\u015Ff kir\u00EE t\u00EAye."@ku . "W\u00EAne:Beaufort Sea and disputed waters. png \u015Euna Deryaya Beaufort Deryaya Beaufort yek ji per\u00E7ey\u00EAn Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk e. Ew li bakura Alaska \u00FB Kanada dime. Ew li rojava bi Kendava Amundsen, Tengava McClure \u00FB girav\u00EAn Banks ve c\u00EEran\u00EA hevin. Ew ji p\u00EA Francis Beaufort re hatiye navkirin P\u00EEvana w\u00EA dor\u00EE 450.000 km\u00B2 k\u00FBrah\u00EEya xwe bi berbilav\u00EE dor\u00EA 1004 m. e."@ku . "Alegor\u00EE fikrek\u00EE gi di ser\u00EA mirovan de ye. Ev fikir j\u00EE ne x\u00FBya bi huner\u00EA wergere xuyay\u00EEb\u00FBn\u00EE, wek bi h\u00FBner\u00EAn resm, peyker \u00FB her wek\u00EE din b\u00EA bikaranin."@ku . "Robert Betts Laughlin f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 1998'\u00EE bi tev\u00EE Horst L. St\u00F6rmer \u00FB Daniel C. Tsui, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Radikal yek ji rojnamey\u00EAn koma medyay\u00EA ya ye ku li Tirkiy\u00EA bi rojane t\u00EA we\u015Fandin. Radikal ji 1997'\u00EE virde bi ziman\u00EA Tirk\u00EE t\u00EA we\u015Fandin. Her \u00E7iqas wek\u00EE rojnamey\u00EAn H\u00FCrriyet \u00FB Milliyet, xwediy\u00EA w\u00EA Ayd\u0131n Do\u011Fan e j\u00EE, bi pol\u00EEt\u00EEkaya xwe ya we\u015Fandin\u00EA ew d\u00FBr\u00EA \u00EEdeolojiya dewleta Tirkiyey\u00EA, Kemal\u00EEzm\u00EA dikeve. Ew bi pol\u00EEt\u00EEkaya xwe ya we\u015Fandin\u00EA n\u00EAz\u00EE tevger\u00EAn l\u00EEberal \u00FB sosyaldemokrasiy\u00EA ye. Radikal xwe wek\u00EE rojnameyeke azad\u00EExwaz dide naskirin. Hin kuncikniv\u00EEskar\u00EAn w\u00EA y\u00EAn n\u00EAr\u00EEn\u00EAn cuda \u00FB t\u00EAvel t\u00EAn nas kirin wiha ne: Murat Belge, \u0130smet Berkan, Hasan B\u00FClent Kahraman, Ahmet \u0130nsel, Y\u0131ld\u0131r\u0131m T\u00FCrker, Avni \u00D6zg\u00FCrel, Hasan Celal G\u00FCzel, Nuray Mert, Haluk \u015Eahin, Mehmet Ali K\u0131\u015Flal\u0131, T\u00FCrker Alkan, Hakk\u0131 Devrim, Perihan Ma\u011Fden. Rojname heftey\u00EAcarek, roja \u00EEn\u00EEy\u00EA Radikal Kitap(Radikal Pirt\u00FBk), \u015Femiy\u00EA Radikal Cumartesi(Radikal \u015Eem\u00EE), yek\u015Fem\u00EA j\u00EE Radikal ikiy\u00EA (Radikal Du) diwe\u015F\u00EEne. Di 2007'\u00EE de Orhan Pamuk, Sezen Aksu \u00FB Y\u0131lmaz Erdo\u011Fan bo rojek\u00EA b\u00FBb\u00FBne ger\u00EEnendey\u00EA kar\u00EA niv\u00EEsaran \u00EA Radikal\u00EA. T\u00EEraja w\u00EA ya heftey\u00EE li dora 30.000 e."@ku . "Horst Ludwig St\u00F6rmer f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Alman e. Sala 1998'\u00EE bi tev\u00EE Robert B. Laughlin \u00FB Daniel C. Tsui, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "El\u00EE \u015Eer\u00EEet\u00EE, entelektuel \u00FB sosyologek\u00EA faris\u00EA \u015F\u00EE b\u00FB."@ku . "H\u00EEcret bi gelemper\u00EE bo qesta ko\u00E7a pexamber\u00EA Mihemed \u00FB sehebey\u00EAn xwey\u00EAn ji Mekke de berve bajar\u00EA Med\u00EEne di sala 622an de p\u00EAk hatib\u00FB, t\u00EA gotin. L\u00EA li ber 622an j\u00EE di sala 615an de d\u00EEsa hin misilman bo zordest\u00EEyan ko\u00E7a Habe\u015F\u00EEstan\u00EA kirib\u00FB. Di v\u00EA ko\u00E7\u00EA de Mihemed pexamber teva wan\u00EAn ko\u00E7gir\u00EEn\u00EE tune b\u00FB. Li p\u00EA zordest\u00EE \u00FB \u00E7ap\u00EAn b\u00EApa\u015F\u00EAn ji h\u00EAl\u00EA qeb\u00EEleya Mihemed pexamber, Qurey\u015F\u00EA de, dihatin\u00EE \u00FB dewatek\u00EA ji Yesr\u00EEb t\u00EA re Mihemed pexamber bo ko\u00E7a Med\u00EEney\u00EA b\u00EEryar\u00EA dide. Di rezber\u00EA sala 622an de Mihemed pexember bi sehebey\u00EAn xwe ve ko\u00E7a Yesr\u00EEb\u00EA, 320 km. ji Mekke d\u00FBr, dike. Pa\u015F ko Mihemed pexember t\u00EA wir re bajar \u00EAd\u00EE wek Medinet\u00FBn Neb\u00EE t\u00EA nav kirin. L\u00EA \u00FBn neb\u00EE p\u00EA re ji nav\u00EE w\u00EA ger dibe \u00FB wek Med\u00EEne t\u00EA nav kirin. Di dema xel\u00EEfet\u00EEya xel\u00EEfe Hz. Omer de bi emra w\u00EE re salnameya h\u00EEv\u00EAy\u00EA ko bi h\u00EEcreta Mihemed pexember re dest p\u00EA dike t\u00EA hazir kirin. Gor\u00EE w\u00EA hesab\u00EA roja destp\u00EAka h\u00EEcret\u00EA 16'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA wek roja sift\u00EAya salnamey\u00EA t\u00EA girtin. L\u00EA gor\u00EE hin d\u00EEroknasan, h\u00EEcret birast di rezber\u00EA de t\u00EA hol\u00EA. Ew texw\u00EEma demeka dir\u00EAj ji h\u00EAl\u00EA dewlet\u00EAn misilmanan t\u00EA bikaran\u00EEn. Bo w\u00EA sedem\u00EA dem\u00EAn d\u00EErok\u00EEy\u00EAn li ser her\u00EAm\u00EAn misilmanan \u00EEroj j\u00EE pir caran bi texw\u00EEma h\u00EEcr\u00EE j\u00EE t\u00EA hesab kirin. \u00CEroj salnamey\u00EAn roj\u00EEy\u00EAn ko h\u00EEcreta Mihemed pexember referans digirin bi ten\u00EA li \u00CEran \u00FB Efxanistan\u00EA, bi nav\u00EA Salnameya \u00CEran\u00EE, t\u00EAne bikaran\u00EEn. S\u00FBrey\u00EAn Q\u00FBran\u00EA j\u00EE ji h\u00EAla zaney\u00EAn \u00CEslam\u00EA wek s\u00FBrey\u00EAn Mek\u00EE \u00FB Meden\u00EE t\u00EAn parvekirin. S\u00FBrey\u00EAn wext\u00EA ko Mihemed pexember li Mekkey\u00EA b\u00FB j\u00EA re hatin\u00EE wek Mek\u00EE, y\u00EAn ko wext\u00EA ko li Med\u00EEney\u00EA b\u00FB j\u00EA re hatin\u00EE j\u00EE wek Meden\u00EE t\u00EAn nav kirin."@ku . "Deryaya Botn\u00EE an Kendava Botn\u00EE ji kendavika Botn\u00EE \u00FB deryaya Botn\u00EE p\u00EAk te. Ew navbera li rojava Sw\u00EAd\u00EA \u00FB rojhilat F\u00EEnland\u00EA de dim\u00EA. P\u00EEvana Deryaya Botn\u00EE dor\u00EA 79,000 km\u00B2 \u015F\u00FBn digire."@ku . "Deryaya M\u00EErtoy\u00EE yek ji per\u00E7ey\u00EAn Deryaya Nav\u00EEn e. Ew navbera Cyclades \u00FB Peloponnes de dim\u00EA. Ew per\u00E7eyeka Deryaya Eg\u00EAy\u00EA j\u00EE ko li ba\u015F\u00FBra Euboea, Attica \u00FB Argolis dim\u00EA ye. Kendava Saron\u00EEk\u00EA, an kendava At\u00EEna, di navbera Berzaxa Corinth \u00FB deryaya M\u00EErtoy\u00EE de dim\u00EA."@ku . "Daniel Chee Tsui \u5D14\u7426 f\u00EEz\u00EEknaseke \u00C7\u00EEn\u00EE-DYAy\u00EE ye. Li ser c\u00EEhana f\u00EEz\u00EEka taybetiya elektr\u00EEk\u00EE ya f\u00EElm\u00EAn tenik \u00EAn m\u00EEkrostr\u00FBkt\u00FBr\u00EAn n\u00EEv-ragihand\u00EAr, radiweste. Tsui, di sala 1998'\u00EE bi tev\u00EE Robert B. Laughlin \u00FB Horst Ludwig St\u00F6rmer, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Tsui sala 1958'\u00EE di\u00E7e DYA, bo perwerdey\u00EA li Augustana College a Rock Island \u00FB li zan\u00EEngeha University of Chicago j\u00EE bidaw\u00EE dike. Ji sala 1982'\u00EE virde wek\u00EE profesor li Princeton kar dike."@ku . "Robert Hofstadter f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1961'\u00EE, bi tev\u00EE Rudolf M\u00F6\u00DFbauer, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Di malbateke Cih\u00FB y\u00EA ji Polonya ko\u00E7ber b\u00FBne hatiye jiyan\u00EA. Sala 1938'\u00EE zan\u00EEngeha Princeton bidaw\u00EE dike. Di \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn de, di agirbarandina firokekey\u00EAn \u015Fer de peywirdar dibe. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer d\u00EEsa vedigere Princeton\u00EA. W\u00EA dem\u00EA li ser t\u00EEr\u00EAj\u00EAn \u00EEnfrarot l\u00EAkol\u00EEnan dike. Di nava sal\u00EAn 1950 \u00FB 1985'\u00EE de li zan\u00EEngeha Stanford dersdariy\u00EA dike. Ji bo p\u00EEvandin \u00FB l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn m\u00EEsoger\u00EE li ser n\u00FBkleonan, l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn mezin dike. Rew\u015Fa t\u00EAgih\u00EE\u015Ftina neutron \u00FB protonan ba\u015Ftir dike."@ku . "W\u00EAne:CHOMEINI. JPG Ayetula Xum\u00EAn\u00EE li diwarek\u00EA malek\u00EA R\u00FBhula Ahmed Hindi Musew\u00EE Xum\u00EAn\u00EE ayetula \u00FB l\u00EEderek\u00EE d\u00EEn\u00EE y\u00EA mezheba \u015Fiayan \u00FB siyasetmedar \u00FB p\u00EA\u015Feng\u00EA \u015Eore\u015Fa \u00CEslam\u00EE ya \u00CEran\u00EA b\u00FB. W\u00EE bi p\u00EA\u015Feng\u00EEya xwe Mihemed Riza Pehlew\u00EE ji \u015Eahit\u00EEy\u00EA ger kir \u00FB Komara \u00CEslam\u00EE ya \u00CEran\u00EA saz kir. Ew ji \u015Fore\u015F\u00EA \u015Funda heta 1989\u00EA, mirina xwe li Meqema Rehber\u00EEy\u00EA (an j\u00EE Rehber\u00EE \u00CEnqilab) ma."@ku . "W\u00EAne:Gulf of Saint Lawrence 2. jpg Kendava St. Lawrence Kendava Saint Lawrence deryayeka per\u00E7eya Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk\u00EA ko li Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr e. Dor w\u00EA li bakur bi n\u00EEvgirava Labrador, li bakur rojhelat bi Neufundland, li ba\u015F\u00FBr rojhelat bi girava Gasp\u00E9sie \u00FB ba\u015F\u00FBr bi girav\u00EAn New Brunswick \u00FB Kap-Breton-Insel t\u00EA girtin."@ku . "Ayetula di \u015Fi\u00EEtiy\u00EA de meqameke \u00EEmaman e. Ew hin caran wek elame j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Meqama ayetulah\u00EE bi ten\u00EA di mezheba \u015Fi\u00EEtiy\u00EA de t\u00EA bikaran\u00EEn. Suniy\u00EA ew meqama tune ye. Gor\u00EE hin \u00E7avkaniyan \u00EEroj li \u00CEran\u00EA n\u00EAz\u00EE 5.000 hezar kes w\u00EA unwan\u00EA digir\u00EA. L\u00EA ji wan bi ten\u00EA 80 bi ferm\u00EE t\u00EAne nas kirin. Ayetulay\u00EAn gir\u00EEng wek Ayetulay\u00EA Mezin t\u00EA zan\u00EEn. Ayetulah\u00EE bi perwerdib\u00FBn\u00EA p\u00EA deh salan re t\u00EA wergirtin. Ayetulah\u00EE li ser meqam\u00EA \u015Fi\u00EEtiy\u00EA Hucet el-\u00CEslam\u00EA disekine. Ayetula \u00EEroj eyni wext\u00EA de wek mucteh\u00EEda t\u00EAne zan\u00EEn \u00FB ewna dikarin fetwaya bidin."@ku . "Sey\u00EEd ew unvanek\u00EA ko bo ew kes\u00EAn ko Ehl\u00EA Beyt\u00EA de \u00FB ji zayend\u00EAn Mihemed pexember\u00EA ji r\u00EAy\u00EA Hus\u00EAn b\u00EEn El\u00CE de t\u00EAn re t\u00EA gotin. Y\u00EAn ko ji Hasan b\u00EEn El\u00EE de t\u00EAn bi unvana \u015Eer\u00EEf t\u00EAn nas kirin. Jin\u00EAn ko ji zayend\u00EA Hz. Hus\u00EAn de t\u00EAn re wek Seyy\u00EEde t\u00EA gotin."@ku . "David Morris Lee f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye."@ku . "Mazik, mazig an thuya (bi lat\u00EEn\u00EE, Platycladus orientalis), dareke li fam\u00EEleya seruyan (Cupressaceae) e. Esl\u00EA v\u00EA dara emirdir\u00EAj Asya ye l\u00EA heta \u00CEran \u00FB Kurdistan\u00EA j\u00EE belavb\u00FBye. Bilindb\u00FBna dar\u00EA 15-20 m ye."@ku . "W\u00EAne:Augustus Bevilacqua Glyptothek Munich 317. jpg Augustus Augustus an Gaius Octavius Qayzer\u00EA \u00CEmparatoriya Rom\u00EA y\u00EA p\u00EA\u015Fin b\u00FB. Augustus zarok\u00EA xarz\u00EEy\u00EA Gaius Iulius Caesar b\u00FB \u00FB p\u00EA ku\u015Ftina Caesar y\u00EA di 44 b.z. de re w\u00EE ew micadeleya p\u00EA t\u00EAko\u015F\u00EEnek\u00EA dir\u00EAj re di 31 b.z. de qezenc kir \u00FB b\u00FB Qayzer\u00EA Rom\u00EA. Dayika w\u00EE xarz\u00EAya Julius Caesar b\u00FB. W\u00EE Cenga Hindura Rom\u00EA xelas kir \u00FB xan\u00EAdan\u00EEya Julienan dest p\u00EA kirin da. Ji bo a\u015Ft\u00EEya di dema w\u00EE de li Rom\u00EA serwer\u00EE ajot\u00EE re dem\u00EA w\u00EE wek Pax Augusta(A\u015Ft\u00EEya Augusta) t\u00EA salixdan."@ku . "Thuya (bi lat\u00EEn\u00EE, Thuja orientalis an Platycladus orientalis), dareke li fam\u00EEleya seruyan (Cupressaceae) e. Esl\u00EA v\u00EA dara emirdir\u00EAj Asya ye l\u00EA heta \u00CEran \u00FB Kurdistan\u00EA j\u00EE belavb\u00FBye. Bilindb\u00FBna dar\u00EA 15-20 m ye."@ku . "Peyxam, Pexem an Veh\u00EEy ew rew\u015Fa ko emr, qedexe \u00FB raman\u00EAn Xwed\u00EAy\u00EAn ji pexemberan re t\u00EAye \u015Fandin e. Ew her s\u00EA ol\u00EAn sem\u00EEt\u00EEk de j\u00EE t\u00EA bawer kirin ko Xwed\u00EA Tewrat, Quran \u00FB Zeb\u00FBr bi pexeman ji pexemberan re a\u015Fndib\u00FBn. Gor\u00EE \u00CEslam\u00EA Xwed\u00EA pexem, ango Quran j\u00EE, ji Mihemed pexember re bi melek Cebra\u00EEl re \u015Fandib\u00FBn."@ku . "W\u00EAne:Map-Latin America2. png Nex\u015Fa Emer\u00EEkaya Lat\u00EEn\u00EE Emer\u00EEkaya Lat\u00EEn\u00EE welat \u00FB her\u00EAm\u00EAn ko li ba\u015F\u00FBra DYA dim\u00EAn \u00FB li ser ziman\u00EAn lat\u00EEn\u00EE an Ziman\u00EAn roman\u00EE t\u00EAn axaftin in. Erdn\u00EEgar\u00EE Meks\u00EEk, Emer\u00EEkaya Nav\u00EEn, Kar\u00EEb\u00EEk, \u00FB Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr dikevine v\u00EA her\u00EAm\u00EA. L\u00EA ew welat\u00EAn ko li ser Ziman\u00EAn roman\u00EE n\u00EAn axiv\u00EEn, wek \u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE Holand\u00EE t\u00EAn axiv\u00EEn, nekevine Emer\u00EEkaya Latin\u00EE. Emer\u00EEkaya Lat\u00EEn li ser n\u00EAz\u00CE 20 m\u00EElon km\u00B2 dim\u00EA \u00FB li ser w\u00EA r\u00FBerd\u00EA n\u00EAz\u00EE 500 m\u00EElon kes dij\u00EEn. Ji bo ko Ziman\u00EAn roman\u00EE herwiha wek ziman\u00EAn lat\u00EEn\u00EE j\u00EE t\u00EAn navkirin van her\u00EAm\u00EAn ko li ser wan ziman\u00EAn latin\u00EE dihatin axaftin j\u00EE wiha hatine nav kirin."@ku . "Douglas Dean Osheroff f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 1996'\u00EE bi tev\u00EE David M. Lee \u00FB Robert C. Richardson, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Sala 1973'\u00EE perwerdeya xwe ya f\u00EEz\u00EEk\u00EA li zan\u00EEngeha Cornell a li Ithaca/New York bidaw\u00EE kiriye. Niha wek\u00EE f\u00EEz\u00EEkprofesorek li zan\u00EEngheha Stanford a California dersdariy\u00EA dike. Di l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn xwe y\u00EAn li ser manyet\u00EEka taybetiy\u00EAn Hely\u00FBm-3, a di germahiy\u00EAn ekstrem de (di bin 0,5 Kelv\u00EEn) s\u00FBpral\u00FB\u00EEd faz\u00EA (bager\u00EAn b\u00EAberxwedan\u00EE) dike. Di f\u00EEz\u00EEka germahiy\u00EAn ekstrem de xwed\u00EE cihek\u00EA mezin e."@ku . "Robert Coleman Richardson, f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 1996'\u00EE bi tev\u00EE David M. Lee \u00FB Douglas D. Osheroff Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Rih, ruh an giyan gor\u00EE d\u00EEtin\u00EA gelek ol \u00FB felsefe be\u015Fa mirov\u00EA b\u00EAb\u00FBjen e. Gor\u00EE her s\u00EA ol\u00EAn sem\u00EEt\u00EEk\u00EAn mezin, rih\u00EA mirov heye \u00FB ew nemire. Gor\u00EE \u00EEslam\u00EA rih\u00EA mirov di kal\u00FBbela de hatiye afirandiye. Ew di kardanka dayik\u00EA de dig\u00EAh\u00EA mirov \u00FB mirin\u00EA re j\u00EA vediqete \u00FB ew\u00EA di ax\u00EEret\u00EA de j\u00EE \u015Funda p\u00EAg\u00EAh\u00EA. F\u00EElozof j\u00EE bi piran\u00EE heb\u00FBna giyan\u00EA mirov qeb\u00FBl dikin, l\u00EA materyal\u00EEst mirov ten\u00EA ji beden\u00EA f\u00EEz\u00EEk\u00EE dib\u00EEnin. Ew bawer\u00EA ko, bawer dike ko rih ji mirov de derbaza mirov dibe dike tenasux e."@ku . "W\u00EAne:Hammer sickle clean. png Sembola Kom\u00FBn\u00EEzm\u00EA das \u00FB \u00E7ak\u00FB\u00E7 Kom\u00FBn\u00EEzm (ji peyva lat\u00EEn\u00EE communis \"digel hev\" t\u00EA girtin) \u00EEdeolojiyek\u00EA ko civakek\u00EE b\u00EA\u00E7\u00EEn, bo v\u00EA j\u00EE qedexe kirin\u00EA milk kirina \u015Fexs\u00EEy\u00EA navg\u00EEn\u00EAn hilber\u00EEn\u00EA armanc dike ye. Yan\u00EA gor\u00EE kom\u00FBn\u00EEst s\u00EEstem\u00EA ew navg\u00EEn\u00EAn ko hilber\u00EEn\u00EA p\u00EAk t\u00EEnin div\u00EA ko bi tun\u00EE eyda c\u00EEvak\u00EA g\u00EE\u015Fk\u00EA bin. Fabr\u00EEqe, \u00E7ewl\u00EEg \u00FB hecet\u00EAn ko hilber\u00EEn\u00EA dikin eyda tu kesan nabin. Kom\u00FBn\u00EEzm te\u015Feyeke sosyal\u00EEzm\u00EA ye. Ew bi hin te\u015Feyan, bo m\u00EEnak li \u00C7\u00EEn \u00FB YKSS hatib\u00FB ner\u00EEtandin."@ku . "Navg\u00EEn\u00EAn hilber\u00EEn\u00EA ew navg\u00EEn, hecet, makine \u00FB ti\u015Ft\u00EAn ko karker p\u00EA hilber\u00EEn\u00EA p\u00EAk t\u00EEnine. Ew di teor\u00EEya Marks\u00EEzm\u00EA y\u00EA ko ji h\u00EAla Karl Marx hatib\u00FB salixdan de bi orj\u00EEnala xwe wek Produktionsmittel derbaz dibe. Marx navg\u00EEn\u00EAn hilber\u00EEn\u00EA wek ferd\u00EE \u00FB civek\u00EE dike du paran \u00FB ji hev vediqet\u00EEne."@ku . "Kap\u00EEtal\u00EEzm teor\u00EEyek\u00EA abor\u00EEy\u00EA ko navg\u00EEn\u00EAn hilber\u00EEn\u00EA \u015Funa dewlet \u00FB civak\u00EA ji h\u00EAla xwedaniya taybet\u00EEy\u00EA ango \u015Fexs\u00EE an kes\u00EEtiya daraz\u00EE t\u00EA kontrol kirine. Di v\u00EA s\u00EEstem\u00EA de bihay\u00EA hilber\u00EEn, mal \u00FB xizmetan ji h\u00EAla bazara serbest t\u00EA diyar kirin. \u00CEroj li dewlet\u00EAn din\u00EA bi piran\u00EE s\u00EEstem\u00EA kap\u00EEtal\u00EEst\u00EA tevlihev\u00EA ko hin bihayan kontrol dikin t\u00EAn karger kirin \u00FB va bi gelemper\u00EE wek s\u00EEstema digelhev(tevlihev) t\u00EA nav kirin."@ku . "Kevin Michael Rudd yek ji siyasetmedar, d\u00EEplomat \u00FB ji kew\u00E7\u00EAra 2007'\u00EE virde j\u00EE serokwez\u00EErek\u00EE Australiya ye. Ji Partiya Karkeran a Australiya ye \u00FB ji kew\u00E7\u00EAra 2006'\u00EE virde serokatiya partiy\u00EA dike. Di hilbijartin\u00EAn 24'\u00EA sermawez\u00EA 2007'\u00EE de partiya w\u00EE bi radeyeka dengday\u00EEna bilind biserket \u00FB di 3'\u00EA berfanbar\u00EA 2007'\u00EE de Rudd b\u00FB 26em\u00EEn serokwez\u00EEr\u00EA Australiya. Rudd di propagandaya hilbijartin\u00EA de soz dab\u00FB ku heger ew bisebikeve d\u00EA ji gel\u00EA Aborj\u00EEn l\u00EAbor\u00EEn\u00EA bixwaze \u00FB p\u00EA\u015F\u00EE li ass\u00EEm\u00EElasyon \u00FB zordariya li wan t\u00EA kirin bigire. Ber\u00EA j\u00EE carcaran ev yeka han dihate rojev\u00EA l\u00EA ji aliy\u00EA hik\u00FBmetan ve nedihate bicihan\u00EEn. Rudd pi\u015Ft\u00EE damezirandina hik\u00FBmeta xwe soza xwe digire \u00FB ji gel\u00EA Aborj\u00EEn l\u00EAbor\u00EEn\u00EA dixwaze. Hik\u00FBmeta Rudd wek\u00EE yekem\u00EEn \u00EEcraat\u00EA, Protokola Kyoto \u00EEmze dike."@ku . "Kap\u00EEtal yek ji giringtir\u00EEn pirt\u00FBk\u00EAn Karl Marx e. Di v\u00EA pirt\u00FBk\u00EA de Marx rew\u015Fa kedkar\u00EAn sedsala 19'an l\u00EAdikol\u00EA \u00FB sistema Kap\u00EEtal\u00EEzm\u00EA \u015F\u00EErove \u00FB rexne dike. Va pirt\u00FBk\u00EA Karl Marx bandorek\u00EA mezin li tevgera kedkaran \u00FB siyaset\u00EA sedsal\u00EA 20'an kir. Berga yekem ya pirt\u00FBka Kap\u00EEtal di sala 1867'an de hate \u00E7apkirin. Pi\u015Ft\u00EE mirina Marx di sala 1883'an de, heval\u00EA w\u00EE Friedrich Engels ji destniv\u00EEs\u00EAn w\u00EE d\u00FB berg\u00EAn din kom kirin \u00FB dan \u00E7apkirin."@ku . "W\u00EAne:Communist-manifesto. png Pirt\u00FBka Man\u00EEfesto Man\u00EEfestoya Kom\u00FBn\u00EEst\u00EE ew man\u00EEfestoya ko ji h\u00EAla Karl Marx \u00FB Friedrich Engels di sala 1847an de li London\u00EA bi daxwaza yek\u00EEt\u00EEya Komun\u00EEstan re hatib\u00FB nivis\u00EEn. Ew di 1848an di dema \u015Eore\u015Fa \u015Eibat\u00EA de li London \u00FB Fransay\u00EA dema \u015Eore\u015F\u00EA Adar\u00EA j\u00EE li welat\u00EAn din belav b\u00FB."@ku . "Eraf gor\u00EE \u00CEslam\u00EA tepeyeka navbera dojeh \u00FB bihu\u015Ft\u00EA ye. Ew \u015F\u00FBna, y\u00EAn ko li din\u00EA gunekar b\u00FBn li Eraf\u00EA demek\u00EA dip\u00EAn \u00FB p\u00EA cezay\u00EA xwe diki\u015F\u00EEnin re derbaza bih\u00FB\u015Ft\u00EA dibine."@ku . "Komediya Xweday\u00EE berhema helbestvan \u00CEtal\u00EE Dante Alighieri ya her\u00EE navdar e. Ew di l\u00EEterat\u00FBra din\u00EA de yek ji berhem\u00EAn ep\u00EEk\u00EA her\u00EE navdar e. Ew bi devok\u00EA Toskan\u00EE bi ziman\u00EA \u00CEtal\u00EE hatib\u00FB nivis\u00EEn. Dante dest bi nivis\u00EEn\u00EA w\u00EA di sala 1307an de dike \u00FB hindik li ber mirin\u00EA xwe di 1321an de temam dike. Wexta ko w\u00EE pirt\u00FBk nivis\u00EEb\u00FB bi tene wek Comedia nav kirib\u00FB \u00FB Divina(Xweday\u00EE) di sedsala 17'an de hat an\u00EEne p\u00EA\u015Fiy\u00EA nav\u00EA pirt\u00FBk\u00EA."@ku . "William Bradford Shockley f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Di sala 1956'\u00EE de Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Shockley, bi tev\u00EE John Bardeen \u00FB Walter Houser Brattain ke\u015Ffa trans\u00EEstor\u00EA kiriye. Li zan\u00EEngeha Stanford dersdar\u00EE kiriye. L\u00EAkol\u00EEn, ke\u015Ff \u00FB xebat\u00EAn w\u00EA di war\u00EA tekn\u00EEka elektron\u00EEk\u00EA de riya p\u00EA\u015Fketinan vekiriye. Sala 1963'\u00EE b\u00FBye profesor. Sala 1951'\u00EE dibe yek ji \u015F\u00EAwirmend\u00EAn bip\u00EA\u015Fxistina \u00E7ekan \u00EAn art\u00EA\u015Fa Amer\u00EEkay\u00EA. Herwiha sala 1962'\u00EE de dibe \u015F\u00EAwirmend\u00EA serokatiya wel\u00EAt. W\u00EE li ser \u00E7ekan, f\u00EEz\u00EEka par\u00E7eyan, fotoelektron, z\u00EEvklor\u00EEd, f\u00EEz\u00EEka trans\u00EEstoran, anga\u015Ft\u00EAn vak\u00FBm\u00EA hwd l\u00EAkol\u00EEn \u00FB xebat kiriye."@ku . "W\u00EAne:Bibloteka Komb\u00EBtare e Kosov\u00EBs. jpg Pirt\u00FBkxaneya Netewey\u00EE ya Kosovay\u00EA, li Prishtinay\u00EA Kosovo dewleteka li ba\u015F\u00FBr rojhelata ewropay\u00EA ko xwe wek dewleteka serbixwe daye zan\u00EEn. 17'\u00EA \u015Eibat\u00EA 2008an de mecl\u00EEsa Kosovo serxweb\u00FBna xwe ji Serbistan\u00EA da zan\u00EEn. S\u00EEnor\u00EAn w\u00EAy\u00EA bi Serbistan, Montenegro, Albanya \u00FB Makedonyay\u00EA re hene. Ew nif\u00FBsek\u00EA ser 2 milyonan re y\u00EA ko bi piran\u00EE ji albanan p\u00EAk t\u00EA dihewir\u00EEne. Paytexta w\u00EA \u00FB bajar\u00EA w\u00EAy\u00EE her\u00EE mezin Prishtina-Pri\u0161tina ye."@ku . "Abxazya welateka li Kafkasya li berav\u00EAn Deryaya Re\u015F dim\u00EAye. W\u00EA xwe ji Gurcistan\u00EA wek dewleteka serbixwe dazan\u00EEn j\u00EE stat\u00FBya w\u00EA h\u00EEn bi tun\u00EE ney\u00EA vebir\u00EE ye."@ku . "W\u00EAne:LocationEurasia. png Ewrasya di din\u00EA de Ewrasya biw\u00EAjek\u00EA erdn\u00EEgar\u00EEy\u00EA ko parzem\u00EEn\u00EAn Asya \u00FB Ewropa wek parzem\u00EEnek\u00EA yekgirt\u00EE digir\u00EAye. Ew xwed\u00EEy\u00EA r\u00FBerdek\u00EA dor\u00EA 55 m\u00EElon km\u00B2 \u00FB 4,7 m\u00EElar kes dihewir\u00EEne. Ew di dem\u00EAn ant\u00EEk virdeye ko pir kes Ewropa \u00FB Asyay\u00EA wek parzem\u00EEneka ten\u00EA dib\u00EEnin. \u00CEroj li dibistan\u00EAn Japonyay\u00EA j\u00EE 5 parzem\u00EEn\u00EAn din\u00EAy\u00EA ko yek ji wan Ewrasya ye hene. Li welat\u00EAn Ewropaya Rojhelat j\u00EE Asya \u00FB Ewropa wek parzem\u00EEnek\u00EA ten\u00EA t\u00EA dit\u00EEn."@ku . "Di f\u00EEz\u00EEk\u00EA da, nokleon nav\u00EA kom\u00EA y\u00EA du baryonan e: notron \u00FB proton. Ev herdu ji p\u00EAkhatey\u00EAn navok a atom\u00EA ne \u00FB heta sal\u00EAn 1960an wek\u00EE keriy\u00EAn h\u00EEman\u00EE dihatin hesibandin. W\u00EE \u00E7ax\u00EE karl\u00EAkkirin\u00EAn wan (ko niha dib\u00EAjin\u00EA karl\u00EAkkirin\u00EAn navnokleon\u00EE) wek\u00EE karl\u00EAkkirin\u00EAn bih\u00EAz dihatin hesibandin. Niha ew wek\u00EE keriy\u00EAn p\u00EAkhat\u00EE dih\u00EAn d\u00EEtin ko ji kuarkan \u00FB gluonan p\u00EAkhatine."@ku . "Di f\u00EEz\u00EEka keriyan da, baryon malbateka keriy\u00EAn atom\u00EA ye ko ji 3 kuarkan p\u00EAkdih\u00EAn. V\u00EA malbat\u00EA niha 2 endam hene: notron \u00FB proton. L\u00EA gelek baryon\u00EAn netebit\u00EE (unstable) y\u00EAn d\u00EE j\u00EE hene. Peyva \"baryon\" ji peyva Yewnan\u00EE ya \u03B2\u03B1\u03C1\u03CD\u03C2 (barys) dih\u00EAt, bi ramana \"giran\". Sedema v\u00EA navkirin\u00EA j\u00EE ew b\u00FB ko li dema ved\u00EEtina wan da wesa dihat hizirkirin ko ew ji hem\u00EE keriy\u00EAn d\u00EE girantir in."@ku . "Owen Chamberlain f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1959'\u00EE bi tev\u00EE Emilio Segr\u00E9, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Rojhelata D\u00FBr her\u00EAmeka erdn\u00EEgar\u00EEy\u00EA li rojavaya Asya dim\u00EAye. Ew wateyek\u00EA ko ji Ewropa wek navend t\u00EA girtin de der keti ye. Ew wexta sedsala 19'anan de dema \u00CEmparatoriya Br\u00EEtan\u00EE de, bi watey\u00EAn din\u00EAn bo Rojhelat Rojhelata N\u00EAzik \u00FB Rojhelata Nav\u00EEn ve, wek Far East hatib\u00FB bikaran\u00EEn \u00FB di wir de j\u00EE derbaza ziman\u00EAn din b\u00FBye. Di wa her\u00EAm\u00EA erdn\u00EEgar\u00EE de Hind\u00EEstan, \u00FB H\u00EEnd\u00EEstana Rojhelat, H\u00EEnd\u00EEya \u00C7\u00EEn\u00EE, \u00C7\u00EEn, Japonya, Kore \u00FB ax\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA rojhelat cih digirtin. Ew \u00EEroj bi piran\u00EE wek Asyaya Ba\u015F\u00FBr, Asyaya Ba\u015F\u00FBr Rojhelat\u00EA \u00FB Asyaya Rojhelat t\u00EA salixdan. Her \u00E7iqas Rojhelata D\u00FBr li rojavaya DYA dikeve j\u00EE, Emer\u00EEka j\u00EE wa t\u00EAgiya bikar t\u00EEna."@ku . "Martin Lewis Perl f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE ye. Sala 1995'\u00EE bi tev\u00EE ist Frederick Reines Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Malbata w\u00EE Cih\u00FB b\u00FBye \u00FB ji Poloniy\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA b\u00FBye. Sala 1948'\u00EE enst\u00EEtuya pol\u00EEtekn\u00EEk a Brooklyn\u00EA bidaw\u00EE kiriye. W\u00EE kariyera xwe li zan\u00EEngeha Michigan\u00EA kiriye. Li Stanford\u00EA xebat \u00FB l\u00EAkol\u00EEn kiriye."@ku . "Frederick Reines f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1995'\u00EE bi tev\u00EE Martin L. Perl, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Malbata w\u00EE bingeh Cih\u00FB \u00FB ji R\u00FBsyay\u00EA hatib\u00FBne. Pi\u015Ft\u00EE perwerdey\u00EA bi f\u00EEz\u00EEka teor\u00EEk dest bi xebat\u00EAn xwe dike. Di sala 1945'\u00EE de li laborat\u00FBara netewey\u00EE Alamos\u00EA dibe serok\u00EA komeke l\u00EAkol\u00EEnan. Di destp\u00EAka 1950'\u00EE de dest bi xebat\u00EA li laborat\u00FBar\u00EAn Hanford and Savannah River dike. Reines di jiyana xwe ya zanistiy\u00EA de li gelek mijar\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EA dikole. Li ser neutronan, protonan, elektronan radiweste. D\u00EEsa s\u00FBpernova \u00FB ke\u015Ff\u00EAn n\u00FB y\u00EAn st\u00EArzaniy\u00EA ji mijar\u00EAn xebat\u00EAn w\u00EE b\u00FBne. Sala 1988'\u00EE b\u00FBye profesor. Zewic\u00EE b\u00FBye \u00FB du zarok\u00EAn w\u00EE heb\u00FBne (Robert G. , Alisa K. Cowden)."@ku . "Sir John Douglas Cockcroft f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Br\u00EEtanyay\u00EE b\u00FB. Sala 1951'\u00EE bi tev\u00EE Ernest Walton, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. \u00B4"@ku . "Ernest Thomas Sinton Walton f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE navdar \u00EA \u00CErland\u00EE b\u00FB. Sala 1951'\u00EE bi tev\u00EE John Cockcroft, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Felix Bloch f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Sw\u00EEsrey\u00EE-Amer\u00EEkay\u00EE b\u00FB. Sala 1952'\u00EE bi tev\u00EE Edward Mills Purcell, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Sala 1927'\u00EE endazyariya f\u00EEz\u00EEk\u00EA bidaw\u00EE dike \u00FB doktoraya xwe li zan\u00EEngeha Leipzig dide. Bi f\u00EEz\u00EEknas\u00EAn navdar \u00EAn hevdem\u00EE re hevaltiy\u00EA dike \u00FB bi wan re dixebite. Sala 1933'\u00EE di\u00E7e DYAy\u00EA \u00FB zan\u00EEgeha Stanford\u00EA. Sala 1939'\u00EE dibe hevwelatiy\u00EA Amer\u00EEkay\u00EA. Di dema \u015Fer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn de li ser atomenerj\u00EEy\u00EA radiweste \u00FB l\u00EAkol\u00EEnan dike. Pi\u015Ftre bala xwe berdide \u00EEnd\u00FBksiyon, n\u00FBklear rezonans, manyet\u00EEk rezonans \u00FB bip\u00EA\u015Fxistina tekn\u00EEk\u00EAn d\u00EEmengiriye hwd."@ku . "Od\u00EEseya an j\u00EE Od\u00EEse berhema Homer ya ko bi berhemeka dina w\u00EEya \u00CEliyad ve yek ji efsaney\u00EAn her\u00EE mezin\u00EA ep\u00EEk\u00EA Yewnan\u00EE ye. Ew di 8. sedsala ber\u00EE zay\u00EEne de hatiye niv\u00EEs\u00EEn \u00FB berhema her\u00EE kevina l\u00EEterat\u00FBra Ewropay\u00EA ye. Ew qala serboriy\u00EAn ko di ser\u00EA Odysseus\u00EA key\u00EA Ithaka re derbaz dibin \u00FB vergera w\u00EEya ji \u015Eera Troyay\u00EA dike. Od\u00EEseya li p\u00EA \u015Eer\u00EA Troyay\u00EA ko deh salan didome \u015Funda r\u00EAy\u00EA xwe \u015Fa\u015F dike \u00FB encax deh salan \u015Funda wek parsek vedigere welat\u00EA xwe girava Ithakay\u00EA (li Yewnan\u00EEstana \u00EEroj). L\u00EA bo ko ew ewqas dereng mab\u00FB jin\u00EA w\u00EE \u00FB gelek kes difikirin qey Odysseus miriya \u00FB jin\u00EA w\u00EE Penelope dixwaze ko bi yek\u00EE din re bizavice. Odysseus v\u00EA car\u00EA j\u00EE mecb\u00FBr dibe ko bo zevac\u00EA bi jin\u00EA xwe re di t\u00EAko\u015F\u00EEn\u00EA keve."@ku . "Xwarezm\u00EE, el-Xwarizm\u00EE an j\u00EE Eb\u00FB Ebdulla Mihemed bin M\u00FBsa el-Xwarizm\u00EE (* dora 780; \u2020 dora 835 ta 850) st\u00EArknas, matemat\u00EEknas \u00FB erdn\u00EEgarnasek\u00EE faris b\u00FB ko nav\u00EA be\u015Fa matemat\u00EEk\u00EA algor\u00EEtma ji nav\u00EA w\u00EE hatiye afirandin."@ku . "W\u00EAne:Beginning Iliad. svg Destp\u00EAka \u00CEliyad\u00EA \u00CEliyad berhemayek\u00EA Homer\u00EA ep\u00EEk\u00EA li ser \u015Eer\u00EA Troyay\u00EA ye. L\u00EA gor\u00EE pirt\u00FBka Homer sebeba \u015Fer\u00EA wek lihevnehatina navbera Agamemnon \u00FB Achilleus t\u00EA nimandin j\u00EE Homer di w\u00EA mijar\u00EA de \u00E7ewtiy\u00EA dike. Ew bi piran\u00EE qala h\u00EArsb\u00FBna Achilleus \u00FB \u015F\u00EAr\u00EA navbera Yezdan\u00EEy\u00EAn m\u00EEtoloj\u00EEk\u00EAn Yewnan\u00EE dike. Gor\u00EE \u00CEliyad yezdaniy\u00EAn m\u00EEtoloj\u00EEk \u00EAn Athene (Atene), Hera \u00FB Poseidon li h\u00EAla Yewnanan, Ares, Aphrodite (Afrod\u00EEte) \u00FB Apollon (Apolon) j\u00EE li h\u00EAla Troyanan cih digirin. Ew ep\u00EEka her\u00EE kevina Yewnan\u00EEstan \u00FB Ewropay\u00EA ye. Ew dor\u00EA sal\u00EAn 730 b.z. de hatib\u00FB nivis\u00EEn. Li w\u00EA 20 salan \u015Funda j\u00EE Homer pirt\u00FBka dewama v\u00EA Od\u00EEseyay\u00EA ko qala r\u00EA\u015Fa\u015Fkirina vegera key\u00EA Odysseus\u00EA ji \u015Eer\u00EA Troyay\u00EA dike."@ku . "Edward Mills Purcell f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1952'\u00EE bi tev\u00EE Felix Bloch Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. D\u00EE c\u00EEhana manyet\u00EEzma dendik\u00EE de \u015Fore\u015Fek p\u00EAk an\u00EEye. Ke\u015Ffa mijandina manyet\u00EEzma dend\u00EEk\u00EE j\u00EE w\u00EE bi xwe di sala 1945'\u00EE de kiriye. Xebat\u00EAn w\u00EE \u00E7\u00EAkirina NMR-Spektroskop\u00EEy\u00EA h\u00EAsantir kiriye. Spektroskop\u00EEyeke bi v\u00EE reng\u00EE di gelek war\u00EAn zanistiy\u00EA de dihat wateya p\u00EA\u015Fde\u00E7\u00FBn\u00EA. Bo m\u00EEnak di hilber\u00EEna derman \u00FB test\u00EAn bij\u00EE\u015Fkiy\u00EA de. Sala 1951'\u00EE bi tev\u00EE Harold Irwing Ewen \u00FB Gart Westerhold em\u00EEsyona curey\u00EAn frekansan ke\u015Ff \u00FB rave kiriye. \u015Eopandina st\u00EArkan bip\u00EA\u015Fxistiye. Purcell li zan\u00EEngeha Harvard wek\u00EE profesor dersdar\u00EE dikir."@ku . "Alpes-de-Haute-Provence departmaneka li ba\u015F\u00FBr\u00EA Fransay\u00EA ye \u00FB di h\u00EArema Provence-Alpes-C\u00F4te d'Azur de c\u00EEh digire ye. Navenda w\u00EA departman\u00EA li Digne-les-Bains\u00EA ye \u00FB hejmara n\u00EE\u015Fana departman\u00EA j\u00EE 04 e. Di v\u00EA departmana Fransay\u00EA de nez\u00EEk\u00EE n\u00EEv m\u00EElyon mirov dij\u00EEn."@ku . "Forcalquier bajarek\u00EE li ba\u015F\u00FBr\u00EA Fransay\u00EA di departmana Alpes-de-Haute-Provence ya di her\u00EAma Provence-Alpes-C\u00F4te d'Azur de dim\u00EA ye. Ew di Arrondissement \u00FB Canton\u00EA hew\u015F\u00EAve nav\u00EE de ye. Nif\u00FBsa w\u00EE ser 4.000 kes re ye."@ku . "Pirt\u00FBka puxtey\u00EA li ser hesaba ceb\u00EEr \u00FB beramberiy\u00EA, anku el-Kitab el-muxteser f\u00EE hisab el-cebr we'l-muqabele an j\u00EE bi kurt\u00EE Hisab el-cebr we'l-muqabele pirt\u00FBka matemat\u00EEk\u00EA ko ji h\u00EAla Xwarezm\u00EE di sal\u00EAn dora 820an de hatib\u00FB nivis\u00EEn. Gelek zanyaran wek Eb\u00FB Han\u00EEfe D\u00EEnewer\u00EE \u00FB \u015Eerfed\u00EEn et-T\u00FBs\u00EE j\u00EE pirt\u00FBk\u00EAn bi nav\u00EAn Kitab el-cebr we'l-muqabele niv\u00EEs\u00EEb\u00FBn."@ku . "Deryaya Sargasso deryayeke di Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk de li rohelata Florida \u00FB li ba\u015F\u00FBra Bermuda dim\u00EA. Mezinah\u00EEya w\u00EA qasa navenda r\u00FBerda Ewropay\u00EA cih digire. Ew di bin bandora herka Ant\u00EElan\u00EA ko li ber berav\u00EAn Florida de \u00E7erxa Herka Kendav\u00EA dibe ye. Kurah\u00EEy\u00EA w\u00EA heta 5.000 m dadikeve. Nav\u00EA Sargasso ew alg\u00EAn kesk\u00EAn di w\u00EA deryay\u00EA de cih digirine. Ew alg\u00EAn nola giyayan hin caran heta 300 m dir\u00EAj dibine."@ku . "Max Born matemat\u00EEker \u00FB f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Alman b\u00FB. Sala 1954'\u00EE bi tev\u00EE Walther Bothe, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye. Bi xebat\u00EAn xwe y\u00EAn li ser relat\u00EEv\u00EEte, f\u00EEz\u00EEka rew\u015Fa hi\u015Fkbar a elementan, atom, mekan\u00EEka q\u00FBantan \u00FB mat\u00EEs, anga\u015Ft\u00EAn li ser opt\u00EEk \u00FB k\u00EEnet\u00EEk hwd t\u00EA naskirin. Sala 1907'\u00EE ji zan\u00EEngeha G\u00F6ttingen doktoriya f\u00EEz\u00EEk\u00EA girtiye. Xwed\u00EE bingeheke xurt \u00FB z\u00EErek a matemat\u00EEk\u00EA b\u00FB. Sala 1926'\u00EE li ser mekan\u00EEka p\u00EAlan l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn mezin dike \u00FB metod\u00EAn hesabkirin\u00EA y\u00EAn n\u00FB diafir\u00EEne. Xebat\u00EAn w\u00EE di zanistiya f\u00EEz\u00EEk\u00EA de gelek deng vedidin. Bi hatina Naz\u00EEyan a ser desthilatdariy\u00EA ji welat\u00EA xwe direve \u00FB li Edinburgh\u00EA bicih dibe. Di dawiya jiyan\u00EA xwe de bi tund\u00EE li dij\u00EE \u00E7ek\u00EAn n\u00FBklear derdikeve."@ku . "Walther Wilhelm Georg Bothe f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Alman b\u00FB. Sala 1954'\u00EE bi tev\u00EE Max Born Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Sp\u00EE, spih (mirov j\u00EE dib\u00EAjin\u00EA sip\u00EE \u00FB sipih) an esp\u00EA (Anoplura) nav\u00EA komeke ektoparaz\u00EEt\u00EAn pehnik e ku li ser guhandaran dij\u00EE \u00FB xw\u00EEn\u00EA wan dixwe. Ji z\u00EAdey\u00EE 500 cureyan p\u00EAk t\u00EA. Sp\u00EE ri\u015Fkan dikin, pi\u015Ft re ri\u015Fk dibin n\u00FBtik \u00FB n\u00FBtik j\u00EE dibin sp\u00EE. Spiya por (Pediculus humanus capitis), spiya kincan (Pediculus humanus humanus) \u00FB spiya r\u00FBv (Phthirus pubis) dikevin por, r\u00EAv \u00FB cil \u00FB kinc\u00EAn mirov\u00EE. Li mir\u00EE\u015Fk \u00FB balindeyan spiya mir\u00EE\u015Fkan, li ser daran spiya daran \u00FB li ser genim spiya genim j\u00EE dikarin b\u00EAn d\u00EEtin \u00FB gawuk j\u00EE dikevin cih\u00EAn p\u00EEs. Nexwe\u015F\u00EEn\u00EAn giran wek\u00EE t\u00EEf\u00FBs ji aliy\u00EA spiya kincan ve t\u00EAn borandin mirov\u00EE."@ku . "W\u00EAne:Nasir al-Din Tusi. jpg P\u00FBlek\u00EA bo 700. sala mir\u00EEn\u00EA T\u00FBs\u00EE Nes\u00EEred\u00EEn\u00EA T\u00FBs\u00EE teolog, matemat\u00EEkvan, st\u00EArnas \u00FB f\u00EElozofek\u00EE \u015F\u00EEy\u00EA misilman\u00EA fars\u00EEy\u00EE di sedsala 13'an de jiyab\u00FB. Ew t\u00EA fikir\u00EEn ko ew matemat\u00EEkvan\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015Fin b\u00FB ko li tr\u00EEgonometr\u00EEy\u00EA wek be\u015Feka ji matemat\u00EEk\u00EA cuda n\u00EAzb\u00FBb\u00FB. Ew bi xebat\u00EA xwey\u00EA li ser aks\u00EEyoma x\u00EAz\u00EAn paral\u00EAl j\u00EE dihat nas kirin. Di sala 1259an de ew di rasatxaney\u00EA li bajar\u00EA Meraxey\u00EA li Azerbaycan\u00EA y\u00EA ji h\u00EAla hik\u00FBmdar\u00EA mongol\u00EE H\u00FBlag\u00FB hatib\u00FB saz kirin de dest bi xebit\u00EEna xwey\u00EA ser st\u00EArnas\u00EEy\u00EA dike. Ew li wir li ser ek\u00EEnoks\u00EA din\u00EA dixebite \u00FB n\u00EAz\u00EE rastiy\u00EA hesab dike. Ew pirt\u00FBkak\u00EA bi nav\u00EA Z\u00EEc\u00EE \u00CElxan\u00EE (St\u00EArk\u00EAn \u00CElxan) bi ziman\u00EA fars\u00EE diniv\u00EEse. Ew di w\u00EA pirt\u00FBk\u00EA de \u015F\u00FBn\u00EA st\u00EArkan gor\u00EE xebat\u00EAn xwe diyar dike. St\u00EArnas\u00EA navdar Nikolaus Kopernikus j\u00EE va pirt\u00FBk\u00EA w\u00EE wek \u00E7avkan\u00EE bikar t\u00EEne. Ew bi berhema xweya bi nav\u00EA Axlaq\u00EE Nasr\u00EE j\u00EE li ser be\u015Fa felsefey\u00EA exlaq\u00EA, ango rewi\u015Ft, yan j\u00EE et\u00EEk\u00EA dixebite. Ew bi pirt\u00FBka xweya bi nav\u00EA \u00CElm el-Qelam\u00EA j\u00EE li ser teolog\u00EEya \u015F\u00EE\u00EEt\u00EEy\u00EA di\u015Fuxule. Di dema dagira mongolan\u00EA ji h\u00EAla H\u00FBlag\u00FB de ew li kelay\u00EA Elem\u00FBt\u00EA li ba he\u015Fha\u015Fiyan xwe vedi\u015F\u00EAre. P\u00EA ko H\u00FBlag\u00FB serwer\u00EEy\u00EA he\u015Fha\u015Fiyan li wir xelas dike \u00FB T\u00FBs\u00EE j\u00EE dere Bexday\u00EA \u00FB dewama xebat\u00EAn xwe dike. T\u00FBs\u00EE di sala 1274an de li n\u00EAz\u00EE Bexday\u00EA jiyan\u00EA xwe ji dest dide. W\u00EAne:Tusi couple. jpg Pirt\u00FBkeke T\u00FBs\u00EE di sedsala 13'an de Di astronom\u00EEy\u00EA de hin nav ji p\u00EA T\u00FBs\u00EE bi nav\u00EE w\u00EE hatine nav kirin. Kraterek\u00EA li ser r\u00FBy\u00EE h\u00EEv\u00EA, li ba\u015F\u00FBr\u00EA dim\u00EA, p\u00EA w\u00EE re wek Nas\u00EEred\u00EEn hatiye nav kirin. Gerw\u00EArkek\u00EA bi\u00E7\u00FBk\u00EA di sala 1979an de ji h\u00EAla astronot\u00EAn r\u00FBs\u00EE hatib\u00FB ke\u015Ff kirin j\u00EE bi nav\u00EA w\u00EE hatiye nav kirin. Li Tehran\u00EA zan\u00EEngehek\u00EA bi nav\u00EA w\u00EE heye. K.N. Toosi University of Technology."@ku . "W\u00EAne:EU location, Kaliningrad Oblast. png Oblast Kaliningrad yek ji her\u00EAm\u00EAn federal\u00EA, ango bi r\u00FBs\u00EE oblast\u00EAn, R\u00FBsyay\u00EA ko li ber berav\u00EAn Deryaya Balt\u00EEk dim\u00EAye. Ew heta sala 1945an wek K\u00F6nigsberg bi Pr\u00FBsyay\u00EA \u00FB Almanyay\u00EA ve gir\u00EAdab\u00FB. L\u00EA p\u00EA \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn re R\u00FBsya dagir dike \u00FB ew wek Kaliningrad bi YKSS ve t\u00EA gir\u00EAdan. Ji p\u00EA hilwe\u015F\u00EEna Sowyet\u00EA Sosyal\u00EEst\u00EAn di 1991an re ew bi welat\u00EAn balt\u00EEk ji ax\u00EAn R\u00FBsyay\u00EAn bingeh vediqete \u00FB bi s\u00EEnor\u00EAn xwe bi R\u00FBsyay\u00EA ve tu p\u00EAwend\u00EEy\u00EA xwe tune. Ew per\u00E7eka R\u00FBsyay\u00EA dervey\u00EE (\u00CEng. exclave) ye \u00FB bi dewlet\u00EAn L\u00EEtvanya \u00FB Polonya t\u00EA s\u00EEnor kirin. Kaliningrad Oblast her\u00EAmeke R\u00FBsyay\u00EA dervey\u00EE ye \u00FB bi dewlet\u00EAn L\u00EEtvanya \u00FB Polonya \u00FB bi Deryaya Balt\u00EEk ve s\u00EEnor\u00EAn xwe hene."@ku . "K\u00EA\u00E7 (bi lat\u00EEn\u00EE, Siphonaptera), komeke ektoparaz\u00EEtan e. Mezinb\u00FBna k\u00EA\u00E7\u00EA 1,5-3,3 mm ye \u00FB bedena w\u00EA te got qey ji her du aliyan guva\u015Ft\u00EE b\u00FBya. Bi ling\u00EAn xwe y\u00EAn dir\u00EAj k\u00EA\u00E7 bi h\u00EAsan\u00EE dikare z\u00EAdey\u00EE 18 cm hilpeke. Dikeve \u00E7erm\u00EA guhandaran \u00FB bi xw\u00EEn\u00EA dij\u00EE. K\u00EA\u00E7 bakteriy\u00EAn nexwe\u015F\u00EEn\u00EAn giran dibor\u00EEne mirov\u00EE: Yersena pestis, t\u00EEfo, \u00FB hwd. Li c\u00EEhan\u00EA 2.400 curey\u00EAn k\u00EA\u00E7an hene."@ku . "W\u00EAne:The Pentagon US Department of Defense building. jpg Pentagon Pentagon nav\u00EA serfermandariya art\u00EA\u015F\u00EA \u00FB wezareta parastin\u00EA ya DYAy\u00EA ye. Nav\u00EA xwe ji avahiy\u00EA digire ku p\u00EAncgo\u015Fey\u00EE ye. Li Arlington, Washington D.C. ye. Avahiya w\u00EA di nava sal\u00EAn 1941 - 1943'\u00EE de hatiye \u00E7\u00EAkirin. Li ser r\u00FBerdek 135.000 m\u00B2 ava ye. D\u00EEwar\u00EAn w\u00EA y\u00EAn dervey\u00EE 280 m dir\u00EAj in. Di ber r\u00FBbara Potomac River de ye. Di b\u00FByera teror\u00EEst\u00EE ya 11'\u00EA rezber\u00EA 2001'\u00EE de Pentagon, bi balafireke r\u00EAwiyan hatib\u00FB l\u00EAxistin \u00FB avahiy\u00EA ziyaneke mezin d\u00EEtib\u00FB."@ku . "The Independent nav\u00EA rojnameyeke navdar a Br\u00EEtanyay\u00EA ye. Yek ji \u00E7ar rojnamey\u00EAn mezin \u00EAn Keyaniya Yekb\u00FBy\u00EE ye. Navenda w\u00EA li taxa Canary Wharf a London\u00EA ye. Di sala 1986'\u00EE de bingeha w\u00EA hatiye av\u00EAtin \u00FB gor\u00EE rojnamegeriya \u00EEng\u00EEl\u00EEzan, rojnameyeke gelek ciwantemen\u00EE ye. Yekem\u00EEn \u00E7apa w\u00EA di 7'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1986'\u00EE de hatiye we\u015Fandin. Rojname rojane derdikeve \u00FB t\u00EEraja w\u00EA li dora 250.000 e. Ji aliy\u00EA f\u00EErmaya medyay\u00EA, Independent News & Media ve t\u00EA derxistin. Dawiya heftey\u00EA bi nav\u00EA Independent on Sunday kovarek\u00EA diwe\u015F\u00EEne. Rojname xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEneke pl\u00FBral e. Ji olperweran, l\u00EEberalan heya sosyal\u00EEstan xwendevan\u00EAn w\u00EA hene."@ku . "The Times rojnameyeke Br\u00EEtanyay\u00EA ye. Di sala 1785'\u00EE de hatiye damezirandin. Ji sala 1788'\u00EE virde bi v\u00EA nav\u00EA dert\u00EA. Rojnameyeke kevn, r\u00FBni\u015Ft\u00EE, xwed\u00EE pr\u00EEns\u00EEp \u00FB navdar e. Di siyaseta navxwey\u00EE ya Br\u00EEtanyay\u00EA de xwed\u00EE erkeke mezin e. Bi tev\u00EE rojnameya x\u00FB\u015Fkane, The Sunday Times ji aliy\u00EA News Corporation ve t\u00EA we\u015Fandin \u00EE bir\u00EAveber\u00EA wan Rupert Murdoch e. Rojname xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEn\u00EAn navendperest \u00FB rastg\u00EEr e \u00FB di hilbijartinan de pi\u015Ftgiriya partiya navendperest (Mihafazakar) dike."@ku . "Granma (bi kurd\u00EE t\u00EA wateya dap\u00EEr, girema, giremama) nav\u00EA rojnameya ferm\u00EE ya Partiya Kom\u00FBn\u00EEst a K\u00FBba ye. Nav\u00EA xwe ji bota ku bir\u00EAveber\u00EAn \u015Fore\u015Fa K\u00FBbay\u00EA, Fidel Castro, Che Guevara \u00FB 80 serhild\u00EAr\u00EAn din ku di sala 1956'\u00EE de p\u00EA derketib\u00FBn girava K\u00FBbay\u00EA digire. \u015Eore\u015Fa sosyal\u00EEst a K\u00FBba, daw\u00EE li d\u00EEktatoriya Fulgencio Batista aniye. Hejmara yekem\u00EEn a rojnamey\u00EA di 4'\u00EA kew\u00E7\u00EAr\u00EA 1965'\u00EE de derhatiye. Rojane derdikeve \u00FB t\u00EEraja w\u00EA lo dora 500.000 e. Ji sala 1996'\u00EE versiyon\u00EAn w\u00EA y\u00EAn navnetewey\u00EE \u00FB bi ziman\u00EAn cuda j\u00EE derdikevin ku n\u00EAr\u00EEn\u00EAn serokatiya K\u00FBba bil\u00EAvdikin. Versiyona K\u00FBbay\u00EA roj\u00EAn yek\u015Fem\u00EA t\u00EAn we\u015Fandin \u00FB ji he\u015Ft r\u00FBpelan p\u00EAk t\u00EA. Hin caran heger p\u00EAdiv\u00EE hebe, p\u00EEney\u00EAn w\u00EA j\u00EE t\u00EAn we\u015Fandin."@ku . "W\u00EAne:Male reproductive system lateral nolabel. png Ewz\u00EAn bi\u00E7\u00FBkb\u00FBn\u00EA y\u00EAn m\u00EAran: 1. M\u00EEzdank 2. Hestiy\u00EA berzuhar\u00EA 3. K\u00EEr an pen\u00EEs 4. 5. Ser\u00EA k\u00EEr 6. \u00C7ermik 7. Kuna k\u00EEr 8. Zeblota baday\u00EE 9. R\u00FBviya rast 10. Porg\u00EAn toximav\u00EA 11. Kerxa per\u00EEn\u00EA 12. PROSTAT an TO\u015EBIYA PROSTAT\u00CA 13. To\u015Fbiya Cowper 14. Q\u00FBn, pind an pindil 15. Kerxa toximav\u00EA 16. R\u00FBviya toximav\u00EA 17. Gun an h\u00EAlika gun 18. P\u00EEst\u00EA gun Prostat ew livika zayend\u00EE gelek gir\u00EEng di la\u015F\u00EA m\u00EAran ye. Prostat kar\u00EA s\u00EEstema pirb\u00FBn\u00EA \u00FB organ\u00EAn zayend\u00EE r\u00EAzik dike."@ku . "Z\u00EElik, Kl\u00EEtor\u00EEs organeke zayender li vaj\u00EEna ye. Yek ji organ\u00EAn gir\u00EEng di t\u00EAkiliya zayender de ye. Fonksiyona w\u00EA ya sereke k\u00EAf ji t\u00EAkiliya cins\u00EE girtin e. T\u00EA pay\u00EEn ku bingeha guher\u00EEna v\u00EA organ\u00EA pen\u00EEs e. Ango pen\u00EEs li cem jinan di p\u00EAvajoya guher\u00EEn\u00EA de ji ber ku nehatiye bikaran\u00EEn heliyaye \u00FB dir\u00FBv\u00EA xwe y\u00EE \u00EEro girtiye. Kl\u00EEtor\u00EEs ji aliy\u00EA \u015Faney\u00EAn (sel\u00FBla, hucre) neuroloj\u00EEk ve gelek dewlemend e. Li dora 8000 kanal\u00EAn neuroloj\u00EEk dihew\u00EEne. Di t\u00EAkiliya cins\u00EE de bo jinan kana her\u00EE gir\u00EEng \u00EA k\u00EAfgirtin\u00EA ye. Di dir\u00FBv\u00EA s\u00EEl\u00EEnd\u00EEr\u00EA de ye. Li hin dever\u00EAn Efr\u00EEqa, welat\u00EAn Ereban \u00FB \u00E7end her\u00EAm\u00EAn Kurdistan\u00EA kl\u00EEtor\u00EEsa jinan sinnet dikin, ango j\u00EAdikin. V\u00EA yekan han ji ber baweriy\u00EAn civak\u00EE \u00FB ol\u00EE dikin l\u00EA ziyana her\u00EE mezin j\u00EE didin jinan. Her\u00E7end\u00EE li dij\u00EE sinnetkirina jinan t\u00EAko\u015F\u00EEn henin j\u00EE, bi sed hezaran jin dibin qurban\u00EA v\u00EA kiryar\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Druskininkai Neman. jpg R\u00FBbara Neman Neman an j\u00EE Nemunas r\u00FBbareke sereke ya rojhilat\u00EA Ewropay\u00EA ye ku ji Belar\u00FBs\u00EA derdikeve \u00FB di L\u00EEtvanya re derbas dibe ye. Ev r\u00FBbar tix\u00FBb e di navbera L\u00EEtvanya \u00FB oblasta Kal\u00EEningrad\u00EA de ye. \u00C7ardem\u00EEn r\u00FBbara her\u00EE mezin a Ewropay\u00EA, ya her\u00EE mezin a L\u00EEtvanyay\u00EA \u00FB ya s\u00EAyem\u00EEn a mezin a Belar\u00FBs\u00EA ye. Dir\u00EAjah\u00EEya w\u00EA 937 km ye. R\u00FBbara Neman ji Serdema \u00C7arem\u00EEn ve \u015F\u00EAwey\u00EA xwe girt\u00EEye \u00FB n\u00EAz\u00EEk\u00EE sal\u00EAn B.Z. (ber\u00EE zay\u00EEne) 25.000-22.000 cih\u00EA xwe di serdema qe\u015Fay\u00EA de girt\u00EEye."@ku . "L\u00EEvonya li rojhilat\u00EA Ewropa welatek\u00EE kevnare ye ku mirov\u00EAn L\u00EEvon\u00EE y\u00EAn F\u00EEn\u00EE \u00FB Baltik\u00EE l\u00EA bi c\u00EE b\u00FBbun; l\u00EA her\u00EAm di bin desthilat\u00EE ya Baltik\u00EAn Elman\u00EE de b\u00FB. Serwer\u00EA L\u00EEvonya y\u00EA her\u00EE navdar Kaupoy\u00EA T\u00FBreyda (Caupo of Turaida) ye. Konfederasyona L\u00EEvonya di roja me de li rojhilat\u00EA Deryaya Baltik beramber\u00EE axa Letonya \u00FB Estonya y\u00EA t\u00EA. Di sedsala dozdem\u00EEn de L\u00EEvonya cihek\u00EE abor\u00EE \u00FB siyas\u00EE y\u00EA Elmanan b\u00FB. Di nav salan de mirov\u00EAn L\u00EEvonya y\u00EA di bin bandora Polon\u00EE \u00FB R\u00FBsan de man \u00FB hatin as\u00EEm\u00EElekirin."@ku . "Girav\u00EAn Cook dewleteka girav\u00EEy\u00EA bi Zelandaya N\u00FB ve wek havpar\u00EE t\u00EA karger kirine \u00FB li ba\u015F\u00FBra Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk dikeve ye. Ew li ser r\u00FBerdeke 240 km\u00B2 \u00FB li ser wa r\u00FBerda xwe 18.600 kes dijiye. Paytexta w\u00EA Avarua ye \u00FB ew li ser girava Rarotonga dim\u00EA. W\u00EA nav\u00EA xwe ji dah\u00EAner\u00EE James Cook girtiye."@ku . "Oblast her\u00EAm\u00EAn karger\u00EEy\u00EAn di kargeriy\u00EA R\u00FBsya, B\u00EAlar\u00FBs, Bulgaristan, Ukrayna \u00FB Qirgiz\u00EEstan\u00EA cih digirine."@ku . "Biradost \u00EAlek\u00EE li nah\u00EEa Bradost li ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA de li ser s\u00EEnor\u00EA \u00CEran \u00FB Tirkiy\u00EA, S\u00EEdekan \u00FB Lolan li nahya bradostene. li rojava kurdistane ji bradost li soma bradost u mergewer u urm\u00EEe hene \u015Eerefxan di \u015Eerefname de bahsa M\u00EErne\u015F\u00EEn\u00EEya Birdost j\u00EE dike."@ku . "Bertram Neville Brockhouse f\u00EEz\u00EEknasek\u00EE Kanaday\u00EE b\u00FB. Sala 1994'\u00EE bi tev\u00EE Clifford Shull, Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA wergirtiye."@ku . "Pr\u00FBsya her\u00EAmeke d\u00EErok\u00EE ye ku bi sedsalan bandora xwe li ser d\u00EEroka almanan \u00FB Ewropay\u00EA kiriye. Paytexta Pr\u00FBsyaya daw\u00EE Berl\u00EEn b\u00FB. Pr\u00FBsya di sedsal\u00EAn hejdeh \u00FB nozdehan de dem\u00EAn xwe y\u00EAn mezintir\u00EEn \u00FB her\u00EE bih\u00EAz borand. Di sedsala hejdehan de di bin hik\u00FBmdar\u00EEya Freder\u00EEk\u00EA Duyem \u00EA Pr\u00FBsyay\u00EA de b\u00FB h\u00EAzeke gewre li Ewropay\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Hudsonbay. png Kendava Hudson Kendava Hudson kendavek\u00EA li ser r\u00FBerdeka 1,23 m\u00EElon km\u00B2 li bakura Kanaday\u00EA dim\u00EA ye. Ew bi Tengava Hudson\u00EA bi Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk ve t\u00EA gir\u00EAdan. Ew ji p\u00EA dah\u00EAner\u00EE xwey\u00EA ko di 1610an de ke\u015Ff kir\u00EE hatiye nav kirin."@ku . "W\u00EAne:Sea of Okhotsk map. png Deryaya Oxotsk\u00EA Deryaya Oxotsk\u00EA deryayeke par\u00E7eya Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk\u00EA ko li Asyaya Rojava dim\u00EA ye. Ew navbera li rojhelat Kamt\u015Fatka \u00FB Kurilan, li ba\u015F\u00FBr girava Japan\u00EE Hokkaid\u014D \u00FB Sa\u015Falin, li rojava j\u00EE her\u00EAma AmurS\u00EEb\u00EEryaya rojhelat de dim\u00EA. Ew bi dewlet\u00EAn R\u00FBsya \u00FB Japan t\u00EA s\u00EEnor kirin. Ew li ser Tengava Tatar\u00EA \u00FB Tengava La Perousey\u00EA re bi Deryaya Japan\u00EE ve t\u00EA gir\u00EAdan. R\u00FBy\u00EA w\u00EA deryay\u00EA 1,39 milyon km\u00B2 ye, \u00FB k\u00FBrah\u00EEy\u00EA xwe n\u00EEvek\u00EE 971 m ye \u00FB dera xweya her\u00EE k\u00FBr 3.521 m ye. Ew nav\u00EE xwe ji bajar\u00EA Oxotsk\u00EA digire."@ku . "Kendava James per\u00E7eya ba\u015F\u00FBra Kendava Hudson\u00EA ye li hind\u00EA Kanaday\u00EA ye. Ew bi her\u00EAm\u00EAn Qu\u00E9bec \u00FB Ontario t\u00EA dorp\u00EA\u00E7 kirin. Ew girav\u00EAn di nav av\u00EA w\u00EA de dim\u00EAn bi erdn\u00EEgar\u00EE dewama Nunavut\u00EA ne."@ku . "B\u00FClent Ersoy, * 9'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 1952 li Stenbol\u00EA, hunermendeka transeks\u00FBel a Tirk e. Nav\u00EA w\u00EA y\u00EA ber\u00EA B\u00FClent Erko\u00E7 b\u00FB. Curey\u00EAn awaz\u00EAn huner\u00EE \u00FB arabesk distr\u00EA. Hunermendeka gelek navdar e \u00FB bi taybet\u00EE gelek ji deng\u00EA w\u00EA t\u00EA hezkirin. Li Tirkiyey\u00EA \u00FB dervey\u00EE w\u00EA perwerdeya muz\u00EEk\u00EA \u00FB tekn\u00EEk\u00EAn stranb\u00EAjiy\u00EA d\u00EEtiye. Di dema c\u00FBntaya le\u015Fker\u00EE ya sala 1980'\u00EE de ji ber nasnameya w\u00EA ya transeks\u00FBel\u00EE he\u015Ft sal qedexeya dik\u00EA wergirtiye \u00FB bo demek\u00EA li Ewropa wek\u00EE penaber jiyaye."@ku . "W\u00EAne:Golden Gate Bridge 1926. jpg Piraya navdara Golden Gat\u00EA W\u00EAne:GGBrMapCLip. jpg Tengav, ya ko bi x\u00EAza sor n\u00EE\u015Fan b\u00FBy\u00EE Golden Gate (bi kurd\u00EE Deriy\u00EA Z\u00EAr\u00EE) tengaveka, Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk bi Kendava San Francisco ve gir\u00EAdida ye. Ew dor\u00EA 8 km dir\u00EAja \u00FB fireh\u00EEya xwe navbera 1,6 km \u00FB 3 k\u00EElometreyan diguh\u00EAre. Ew nav\u00EE xwe ji ko\u00E7a bo z\u00EAray\u00EAn di sala 1848an de hatib\u00FB meydan\u00EA digire. Di w\u00EA sal\u00EA de gelek z\u00EArvan bo z\u00EAr hatib\u00FBn wir \u00FB bi ke\u015Ftiy\u00EAn xwe bendera San Francisco tijikirib\u00FBn. Heta wa sala ko z\u00EArvan hatib\u00FBn Span\u00EEyan ew wek \"Boca del Puerto de San Francisco\" binav dikirin. Herdu kelak\u00EAn w\u00EA tengav\u00EA ji1937an virde bi piraya navdara Piraya Golden Gate bi hev ve t\u00EAn gir\u00EAdan."@ku . "Tengava Nares tengaveka navbera girava Ellesmere \u00FB Gr\u00F6nland\u00EA de dim\u00EA ye. Ew Baffin Bay \u00FB Deryaya Lincoln bi Okyan\u00FBsa Arkt\u00EEk ve gir\u00EAdide. Ji ba\u015F\u00FBr de berve bakur ew ji Smithsund, Kane-Becken, Kanala Kennedy, Hall-Becken \u00FB Kanala Robeson de p\u00EAk t\u00EA. Di 1964an de nav\u00EA w\u00EA ji p\u00EA dah\u00EAner\u00EA George Nares re ji h\u00EAla Br\u00EEtanyay\u00EA Dan\u00EEmarka \u00FB Kanaday\u00EA wek Kendava Nares hat dan zan\u00EEn. Ew bo golik ango cemed\u00EAn mezin bi tal\u00EEke ye. Di Gelaw\u00EAj\u00EA de j\u00EE hin caran golik di av\u00EA w\u00EA de t\u00EA d\u00EEtin. W\u00EAne:Nares strait border (Kennedy channel). png Tengava Nares di Kanala Kennedy de"@ku . "W\u00EAne:Europe religion map. png Protestan\u00EEzm li Ewropa (reng\u00EA \u015F\u00EEn) Protestan\u00EE an j\u00EE Protestan\u00EEzm, yek ji s\u00EA mezheb\u00EAn mezin \u00EAn Xir\u00EEstiyaniy\u00EA ye ku di sedsala \u015Fazdem\u00EEn de li dij\u00EE serwer\u00EE ya Papa \u00FB Katol\u00EEkan bi r\u00EAber\u00EEya Martin Luther \u00FB John Calvin m\u00EEna n\u00FBb\u00FBnek\u00EA derketiye. Ji ber ku b\u00EA al\u00EEkariya ke\u015Feyan protestanan kar\u00EEb\u00FB Pirt\u00FBka P\u00EEroz bixw\u00EEnin ewan wek\u00EE D\u00EAra Mizg\u00EEniy\u00EA j\u00EE t\u00EAn binavkirin. Li gor\u00EE Protestanan ji Mizg\u00EEniy\u00EA p\u00EA ve bo Xir\u00EEstiyan\u00EEy\u00EA \u00E7avkan\u00EE tune ye. Pi\u015Ft\u00EE reform \u00EA p\u00EAkhatin\u00EAn ol\u00EE b\u00FBn s\u00EA \u015Fax\u00EAn sereke: Luther\u00EE Kalv\u00EEn\u00EE Angl\u00EEkan\u00EE Protestan\u00EE xwed\u00EE c\u00FBdah\u00EEya ye ji Mezheb\u00EAn/zav\u00EAn din \u00EA Xir\u00EEstiyan\u00EEy\u00EA. Ne xwed\u00EE serek\u00EAn ruhan\u00EE ne m\u00EEna Katol\u00EEk \u00FB Ortodoksan. Di d\u00EAr\u00EAn protestan\u00EAn Kalv\u00EEn\u00EE de w\u00EAne \u00FB peyker tunin, ji ber ku di Tewrat\u00EA de t\u00EA gotin: Ji xwe re qet p\u00FBtek\u00EE \u00E7\u00EAnekin, ne di \u015Fikl\u00EA ti\u015Ftek\u00EE li jor li ezmanan an li j\u00EAr li ser erd\u00EA, an j\u00EE di bin erd\u00EA de di deryay\u00EA de! Li ber wan xwe netew\u00EEnin \u00FB xizmet\u00EA ji wan re nekin! L\u00EA y\u00EAn Luther\u00EE bi bandora mezheba Katol\u00EEk d\u00EAr\u00EAn xwe dixemil\u00EEnin. Bawer\u00EAn Luther\u00EEzm\u00EA li Bakur\u00EA Ewropay\u00EA b\u00EAhtir in. Li Elmanyay\u00EA di bin nav\u00EA Evangelisch Kirche, li welat\u00EAn m\u00EEna Norw\u00EAc Sw\u00EAd, F\u00EEnlanda \u00FB Dan\u00EEmarka wek d\u00EAra/ola netewey\u00EE hatiye pejirandin. Di Katol\u00EEk\u00EEy\u00EA de ke\u015Fe nazewicin, l\u00EA di Protestaniy\u00EA de ke\u015Fe dikarin bizewicin \u00FB p\u00EErek j\u00EE dikarin bibin ke\u015Fe. Bawer\u00EAn Protestaniy\u00EA Mizg\u00EEniy\u00EA bi ziman\u00EAn xwe y\u00EAn zikmak\u00EE dixw\u00EEnin. L\u00EA Katol\u00EEk \u00FB Ortodoks Mizg\u00EEniy\u00EA ten\u00EA bi ziman\u00EA Lat\u00EEn\u00EE \u00FB Yewnan\u00EE karin bixw\u00EEnin. Angl\u00EEkan\u00EE di veqetandina r\u00EAbaz\u00EAn ol\u00EE de s\u00EEstema Metran\u00EE ya Katol\u00EEkan di nava xwede dipar\u00EAze. Bawer\u00EAn Angl\u00EEkaniy\u00EA m\u00EEna Katol\u00EEk \u00FB Ortadoksan xwe berdewam\u00EAn Hewar\u00EEyan di hesib\u00EAnin. Bo wan ciyawaziyan Angl\u00EEkan\u00EE li dervey\u00EE Protestan\u00EEy\u00EA hatiye n\u00FBsazkirin \u00FB mirov kar\u00EA m\u00EEna D\u00EArek Rojavay\u00EE binav bike. Li C\u00EEhan\u00EA civak\u00EAn her\u00EE mezin li Elmanya, N\u00EEjerya, Keneda, Dan\u00EEmarka, Sw\u00EAd, DYE, Endonezya \u00FB F\u00EEnlanda ne. Bi temam\u00EE li c\u00EEhan\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 590 milyon bawer\u00EAn Protestaniy\u00EA hene. Ji wan 170 milyon li Bakur\u00EA Emer\u00EEka, 160 milyon li Efr\u00EEka, 120 milyon li Ewropa, 70 milyon li Emer\u00EEkaya Lat\u00EEn\u00EE, 60 milyon li Asya \u00FB n\u00EAz\u00EEk\u00EE 10 milyonan j\u00EE li Awustralya dij\u00EEn."@ku . "Tengava Lombok\" tengaveka navbera girav\u00EAn Endonezyay\u00EA Bali \u00FB Lombok de dim\u00EA ye. Ew deryaya Okyan\u00FBsa H\u00EEnd\u00EE \u00FB Deryaya Java bi hev ve gir\u00EAdide. Dera tengav\u00EA y\u00EA her\u00EE teng 18 km ye."@ku . "W\u00EAne:MolotovRibbentropStalin. jpg Molovov \u00EEmzedike. Ribbentrop \u00FB Stal\u00EEn pi\u015Ft w\u00EE sikin\u00EEne Pakta Molotov-Ribbentrop an j\u00EE Peymana b\u00EA\u00EAr\u00EE\u015Fiy\u00EA R\u00FBsya \u00FB Almanyay\u00EA peymaneka li ber \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn navbera Almanya \u00FB YKSS\u00EA de ji h\u00EAla serok\u00EAn dervey\u00EEy\u00EAn Almanya \u00FB Rusyay\u00EA Molotov (R\u00FBs\u00EE) \u00FB Ribbentrop (Alman) de, li Moskova di 23'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA, 1939an de hatib\u00FB \u00EEmze kirin. Gor\u00EE w\u00EA peyman\u00EA ewna navbera hev de bo \u00EAr\u00EE\u015F nekirina hev bi hev re soz ber dan \u00FB Polonya navbera hev de parve kirin. Li v\u00EA peyman\u00EA kurt \u015Funda, 8 rojan \u015Funda, j\u00EE \u015Fer\u00EA bi \u00EAr\u00EE\u015Fa Almanyay\u00EA ser Polonyay\u00EA re dest p\u00EA kir. Hembera v\u00EA peyman\u00EA Hitler di 1941an de \u00EAr\u00EE\u015Fa R\u00FBsyay\u00EA kir \u00FB peyman p\u00FB\u00E7 kir."@ku . "Nature kovareke zanist\u00EE ya bi \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE ye. Bi heftane t\u00EA we\u015Fandin. Bi tev\u00EE kovara Cell a li DYAy\u00EA derdikeve navdartir\u00EEn kovara zanistiy\u00EA ye. Yekem\u00EEn hejmara w\u00EA di 4'\u00EA sermawez\u00EA 1869'\u00EE de derhatiye. Ji aliy\u00EA Nature Publishing Group ve t\u00EA derxistin. Ger\u00EEnendey\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA kar\u00EA niv\u00EEsaran \u00EA niha Philip Campbell e."@ku . "Tengava Juan-de-Fuca (\u00CEngl. Strait of Juan de Fuca) tengaveka li berav\u00EAn Emer\u00EEkay\u00EA rojava ye. Ew per\u00E7eyeka Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk e \u00FB navbera Girava Vancouver \u00FB n\u00EEvgirava Olympic dim\u00EA \u00FB bi ketin\u00EA xwey\u00EA 150 km ew li bakur heta Kendava Georgia \u00FB li ba\u015F\u00FBr heta Puget Sound dir\u00EAj dibe. Fireh\u00EEya w\u00EA ji 20 km de heta 25 km dugeh\u00EAre. W\u00EAne:Olympic mountains. jpg Tengava Juan-de-Fuca Ew li ser s\u00EEnor\u00EAn DYA \u00FB Kanada dim\u00EA. Girav\u00EAn mezin\u00EA di w\u00EA de Whidbey, Fidalgo, Lopez\u00FB San Juan in. Nav\u00EA w\u00EA ji deryager\u00EA Yewnan\u00EEy\u00EA Juan de Fucay\u00EA bi asl\u00EA nav\u00EA Ioannis Phokas b\u00FB \u00FB di sala 1592an hatib\u00FB wir de t\u00EA ye."@ku . "Werzi\u015Fkar an j\u00EE werzi\u015Fvan, kes\u00EA ku bi werzi\u015F\u00EA re mij\u00FBl dibe wisa t\u00EAn binavkirin. Gelek curey\u00EAn werzi\u015F\u00EA hene. Hin ji wan y\u00EAn li c\u00EEhan\u00EA ku t\u00EAn leyzandin em karin m\u00EEna futbol, basketbol, bez, gem\u015F, beyzbol, goka dest hwd binavbikin."@ku . "Her\u00EAma Otonom a Filist\u00EEn\u00EA (\u0627\u0644\u0633\u0644\u0637\u0629 \u0627\u0644\u0648\u0637\u0646\u064A\u0629 \u0627\u0644\u0641\u0644\u0633\u0637\u064A\u0646\u064A\u0629 - Es-Sultet el-Weteniyet el-Felest\u00EEniye) welateka li Rojhelata Nav\u00EEn e navbera Deryaya Nav\u00EEn \u00FB Urdun\u00EA de dim\u00EA ye. Ew bi erdn\u00EEgar\u00EE wek di Me\u015Fr\u00EEq\u00EA de j\u00EE t\u00EA dit\u00EEn. W\u00EA \u00E7iqas serxweb\u00FBna xwe daye zan\u00EEn \u00FB ji al\u00EEya hin dewletan hatiye nas kirin j\u00EE ew\u00EA di bin \u00EE\u015Fgala \u00CEsra\u00EEl\u00EA de ye. Ew bi piran\u00EE ji h\u00EAla dewlet\u00EAn ereb\u00EE t\u00EA naskirin."@ku . "Komara Azerbaycan\u00EA Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst ji 1922an de heta 1991an yek ji komar\u00EAn YKSS b\u00FB. Ew heta ko di 5'\u00EA berfanbar\u00EA 1936an de belav b\u00FBb\u00FB yek ji par\u00E7ey\u00EAn Komar\u00EAn Federat\u00EEf\u00EA Transqafqasya y\u00EAn Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst b\u00FB. Di 1991an de Azerbaycan\u00EA serbixwey\u00EEya xwe da zan\u00EEn \u00FB ew daw\u00EE b\u00FB\u00E7"@ku . "L\u00EEtvan\u00EE (lietuvi\u0173 kalba) ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA L\u00EEtvanya \u00FB Yek\u00EEt\u00EEya Ewropa ye. Li L\u00EEtvanya n\u00EAz\u00EEk\u00EE 3 milyon kes\u00EAn ku ziman\u00EA wan y\u00EA zikmak\u00EE L\u00EEtvan\u00EE ye dij\u00EEn \u00FB n\u00EAz\u00EEk\u00EE 170.000 kes j\u00EE li dervey\u00EE welat dij\u00EEn. L\u00EEtvan\u00EE zimanek\u00EE Baltik\u00EE ye ku zor n\u00EAz\u00EEk\u00EE Leton\u00EE ye;l\u00EA d\u00EEsa j\u00EE nikarin ji hev fam bikin. Bi Alfabeya lat\u00EEn\u00EE t\u00EA niv\u00EEsandin."@ku . "Tengava Fehmarn an j\u00EE Fehmarnbelt tengaveka bi fireh\u00EEy\u00EA n\u00EAz\u00EE 18 km ya navbera n\u00EEvgirav\u00EAn Lolland \u00FB Fehmarn\u00EA li rojavaya Deryaya Rojhelat dim\u00EA ye \u00FB Belta Mezin \u00DB Belta Bi\u00E7\u00FBk bi hev ve gir\u00EA dide ye."@ku . "Strelasund tengaveka di Deryaya Rojhelat de di her\u00EAma Almanyay\u00EA Mecklenburg-Vorpommern de dim\u00EA ye. Ew girav\u00EA R\u00FCgen ji Stralsund vediqet\u00EEne. Ew bi k\u00FBrah\u00EEy\u00EA xwey\u00EA berbilav\u00EE li ser aqareka 64 km\u00B2 dim\u00EA. Berav\u00EAn w\u00EAy\u00EA herdu h\u00EAlan bi piray\u00EA R\u00FCgendamm ji 1936 virve t\u00EA gir\u00EAdan. Di ser w\u00EA piray\u00EA re him r\u00EAhesin him j\u00EE r\u00EAy\u00EA otomob\u00EElan heye."@ku . "Komar\u00EAn Federat\u00EEf\u00EA Transqafqasya y\u00EAn Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst(KFTSS) komareka YKSS y\u00EA ko di sala 12'\u00EA adar\u00EA 1922an li T\u00EEfl\u00EEs\u00EA hatib\u00FB \u00EElan kirin b\u00FB. T\u00EEfl\u00EEs j\u00EE paytexta w\u00EA b\u00FB. Di 30'\u00EA berfanbar\u00EA 1922an de j\u00EE Yekitiya Komar\u00EAn Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst ji al\u00EEya dewlet\u00EAn Komara Federat\u00EEfa R\u00FBsyay\u00EA Sovy\u00EAt \u00EAn Sosyal\u00EEst, Komara \u00DBkraynay\u00EA Sovy\u00EAt\u00EAn Sosyal\u00EEst, Komara B\u00EAlar\u00FBs\u00EA Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst \u00FB Komar\u00EAn Federat\u00EEf\u00EA Transqafqasya y\u00EAn Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst hat saz kirin. Komar\u00EAn Federat\u00EEf\u00EA Transqafqasya y\u00EAn Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst yek\u00EEtiyeka ji Komara Ermen\u00EEstan\u00EA Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst, Komara Azerbaycan\u00EA Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst und Komara Gurc\u00EEstan\u00EA Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst de p\u00EAk dihatb\u00FB. Ji bo mihelafet\u00EAn ji h\u00EAla Kom\u00FBn\u00EEst\u00EAn Gurc\u00EE \u00FB Azerbeycan\u00EE ew federasyona di 5'\u00EA berfanbar\u00EA 1936an de ji h\u00EAla Lawrenti Beria hat belav kirin \u00FB Komar\u00EAn sosyal\u00EEst\u00EAn ko belav b\u00FBn teva YKSS b\u00FBn."@ku . "W\u00EAne:Zunderschwamm01. JPG Karok\u00EAn p\u00FB\u015F\u00EE li ser qurmek\u00EE dar\u00EA Karoka p\u00FB\u015F\u00EE (bi lat\u00EEn\u00EE, Fomes fomentarius), karokeke nexwarinbar a fam\u00EEleya Fomitopsidaceae ye. Ew li ser qurm\u00EA daran dij\u00EE \u00FB li dem\u00EAn ber\u00EA ev kariya hi\u015Fkkir\u00EE wek agirde hate bikaran\u00EEn."@ku . "Fisegur (bi lat\u00EEn\u00EE, Lycoperdon perlatum) kariyek e. Fisegura nekevnar xwarinbar e."@ku . "Bol\u015Few\u00EEk an j\u00EE Bol\u015Few\u00EEk\u00EE fraks\u00EEyoneka Partiya Sosyal Demokrat\u00EA Karkar\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA b\u00FB. Fraks\u00EEyon\u00EA Bol\u015Few\u00EEkan diktatoriya prol\u00EAteran di\u015Fopand \u00FB bo v\u00EA dixebit\u00EEn \u00FB wan xwe li hembera Men\u015Few\u00EEk\u00EEy\u00EAn ko daxwaza xwe demokras\u00EEya nim\u00EEn\u00EE b\u00FBn girtib\u00FB."@ku . "\u015Eore\u015Fa \u015Eibat\u00EA di sala 1917an de li \u00C7ariya R\u00FBsyay\u00EA hati\u00FB hol\u00EA b\u00FB. Bi encam\u00EA v\u00EA \u015Fore\u015F\u00EA re \u00C7ar Nicholas II ji texta xwe b\u00FB \u00FB \u015Fore\u015F\u00EA dawiya \u00C7ariya R\u00FBsyay\u00EA an\u00EE. Li \u015F\u00FBna \u00E7ariy\u00EA j\u00EE Hikumeta Bihorbara R\u00FBsyay\u00EA hat p\u00EAkan\u00EEn \u00FB prens Georgy Lvov hate ser\u00EA w\u00EA hikmet\u00EA. \u00C7end mehan p\u00EA re wexta raper\u00EEn\u00EAn di mehay\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA, de y\u00EAn ko wek Roj\u00EAn P\u00FB\u015Fper\u00EA dihatin nav kirin de, ew ji w\u00EA erk\u00EA b\u00FB \u00DB Alexander Kerensky derbaza \u015F\u00FBna w\u00EE b\u00FB. Ew Hikumeta Bihorbara R\u00FBsyay\u00EA hikumeteka bi li hev hatina l\u00EEberal \u00FB Sosyal\u00EEstan re hatib\u00FB p\u00EAkan\u00EEn b\u00DB \u00FB armanca wan\u00EA bingeh reform\u00EAn pol\u00EEt\u00EEk \u00FB saz kirina R\u00FBsyay\u00EA ko ji h\u00EAla mecl\u00EEseka federat\u00EEf dihat karger kirinb\u00FB. \u015Eore\u015Fa \u015Eibat\u00EA gor\u00EE salnameya Gregorian di adar\u00EA 1917an de hatib\u00FB hol\u00EA, l\u00EA bo ko di w\u00EA dem\u00EA de R\u00FBsyay\u00EA salnameya Julian bikar dian\u00EE, gor\u00EE w\u00EA texw\u00EEm\u00EA di \u015Eibat\u00EA de hatib\u00FB hol\u00EA. Ew \u015Fore\u015Fa b\u00EAplan \u00FB b\u00EAp\u00EA\u015Fengek\u00EE diyar kir\u00EE, di p\u00EAvajoyek\u00EA xwerist\u00EE de hate hol\u00EA. Bi taybet\u00EE li bajar\u00EA rojavay\u00EAn wek Petrograd (Nav\u00EA Saint Petersburg\u00EA w\u00EA \u00E7ax\u00EA) tov\u00EAn \u015Fore\u015F\u00EA hatin avitin. Ji p\u00EA \u015Eore\u015Fa \u015Eibat\u00EA re d\u00EEsa gor\u00EE texw\u00EEma R\u00FBsyay\u00EA w\u00EA \u00E7ax\u00EA de, di meha kew\u00E7\u00EAr\u00EA de \u015Eore\u015Fa Kew\u00E7\u00EAr\u00EA da d\u00FB w\u00EA. Bol\u015Few\u00EEk\u00EAn ko p\u00EA \u015Eore\u015Fa \u015Eibat\u00EA de karger\u00EE bi hevpariya l\u00CEberalan ve bi qism\u00EE dest xwe xistin\u00EE, ji p\u00EA \u015Eore\u015Fa Kew\u00E7\u00EAr\u00EA re karger\u00EE bi tun\u00EE dest xwe xistin \u00FB p\u00EAk anan\u00EEna otor\u00EEtey\u00EA pa\u015F \u015Eer\u00EA Hindir\u00EA R\u00FBsyay\u00EA re Yekitiya Komar\u00EAnSovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst dane zan\u00EEn."@ku . "Tengava Malakay\u00EA tengaveka li Asyaya Ba\u015F\u00FBr Rojhelat, Deryaya Andamanen\u00EA de deryay\u00EAn Deryaya \u00C7\u00EEna Ba\u015F\u00FBr \u00FB Deryaya Javay\u00EA bi hev ve gir\u00EAdidaye. Ew navber n\u00EEvgirava Malay\u00EE \u00FB girava Sumatra de dim\u00EA. Dir\u00EAjah\u00EEy\u00EA w\u00EA dor\u00EA 800 km ye \u00FB fireh\u00CEy\u00EA xwe j\u00EE navbera 50 \u00FB 300 km de diguh\u00EAre, l\u00EA der\u00EA xwey\u00EA her\u00EE teng heta 2,8 km teng dibe."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/9/97/Gksat.tv.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Gel\u00EE Kurdistan TV telev\u00EEzyoneke kurd\u00EE ye \u00FB ji ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ji bajar\u00EA Sil\u00EAman\u00EEy\u00EA bi giran\u00EE bi herd\u00FB zaravay\u00EAn k\u00FBrd\u00EE \u00EAn serek\u00EE kurmanciya jor \u00FB kurmanciya navendi we\u015Fan\u00EA dike. Gel\u00EE Kurdistan TV n\u00EAz\u00EEk\u00EA YNK\u00EA ye \u00FB di 11'\u00EA rezber\u00EA 1991'\u00EA dest bi we\u015Fana xwe kir. Gel\u00EE Kurdistan TV di 1'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 2008'a de dest bi we\u015Fana li ser sataleyt\u00EA kir."@ku . "Men\u015Few\u00EEk\u00EE fraks\u00EEyoneka di Partiya Sosyal Demokrat\u00EA Karkar\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA b\u00FB. Ew li hembera fraks\u00EEyona Bol\u015Few\u00EEkan \u00FB Lenin disekin\u00EE \u00FB wan bo sazkirina demokras\u00EEya tems\u00EEl\u00EE, nim\u00EEn\u00EE teko\u015F\u00CEn dikir."@ku . "Komara B\u00EAlar\u00FBs\u00EA Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst an j\u00EE B\u00EAlar\u00FBs\u00EA Komar\u00EAn Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst li 1'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 1919an de hatib\u00FB saz kirin. Demeka kurt p\u00EA re j\u00EE ew bi L\u00EEtvanyay\u00EA ve b\u00FB yek \u00FB wan tev bo demeka kurt Komara L\u00EEtvanya-B\u00EAlar\u00FBs\u00EA Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst p\u00EAk an\u00EEn. Di sala 1922an de B\u00EAlar\u00FBs\u00EA KSS teva YKSS b\u00FB \u00FB heta ko ew di 1991an de belav b\u00FB teva w\u00EA ma. Di 1991an de B\u00EAlar\u00FBs\u00EA serbixweya xwe ji YKSS da zan\u00EEn. Wexta \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn de navbera sal\u00EAn 1941-1944an de Komara B\u00EAlar\u00FBs\u00EA Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst di bin bindestiy\u00EA Naz\u00EEyan de ma. Di dema w\u00EA bindestiy\u00EA de w\u00EA zirar\u00EAn mezin d\u00EEn \u00FB n\u00EAz\u00EE 2,5 m\u00EElon qeyb dan. W\u00EAne:Belorussian SSR 1940. jpg Komara B\u00EAlar\u00FBs\u00EA Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst di 1940an de"@ku . "W\u00EAne:Sunda strait map v3. png Tengava Sunda Tengava Sunda tengaveka navbera girav\u00EAn Endonezyay\u00EA Sumatra \u00FB Java de dim\u00EA ye. Dir\u00EAjah\u00EEy\u00EA w\u00EA dor\u00EA 200 km ye \u00FB di der\u00EA xwey\u00EA her\u00EE teng de teng\u00EEy\u00EA w\u00EA n\u00EAz\u00EE 30 km ye. Ew nola Tengava Malakka Deryaya \u00C7\u00EEna Ba\u015F\u00FBr dig\u00EAh\u00EEne Okyan\u00FBs\u00EA h\u00EEnd\u00EA."@ku . "Tengava Johor an j\u00EE Tengava Tebrau tengaveka ko bi firehiyeka n\u00EAz\u00EE 1 km e ko li berav\u00EAn Girava Malay\u00EE p\u00EA t\u00EEneye. Girava Singapur j\u00EE li h\u00EAla din\u00EA tengav\u00EA dim\u00EA. Li ser tengava Johor du pira hene. Yek ya ko di sala 1924an de bi nav\u00EA Damm \u00E7\u00EAb\u00FBb\u00FB \u00FB girava Johor \u00FB bajar\u00EA Woodlands y\u00EA li ser girava singap\u00FBr bi hev ve gir\u00EAdide ye. Pirayeka din\u00EA li ser w\u00EA tengav\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FBb\u00FBy\u00EE j\u00EE, ya ko bi nav\u00EA Linkedua(bi kurd\u00EE, Gir\u00EAdana Duyem) di sala 1998an de n\u00EAz\u00EE 20 km li ba\u015F\u00FBra piraya Damm \u00E7\u00EAb\u00FBye \u00FB bajar\u00EAn Tanjong Kupang (Mal\u00EAzya) \u00FB Tuas (Singapur) bi hev ve gir\u00EA dideye."@ku . "Mehrdad R. Izady (1962-) d\u00EEroknas \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE hev\u00E7ax \u00EA Amerikayi ye. Bav\u00EA w\u00EE kurd e \u00FB diya w\u00EE ji Bel\u00E7ikayi ye. Ji ber ku bav \u00FB diya w\u00EE d\u00EEplomat b\u00FBn, ew pirraniya serdem\u00EA g\u00E9ncitiya xwe li welat\u00EAn \u00CEran, \u00CEraq, Efxanistan \u00FB Kor\u00E9 derbas kir. Sala 1976 de, l\u00EEsansa xwe di war\u00EAn d\u00EErok, zanista ramiya\u00EE \u00FB erdn\u00EEgariy\u00EA de li universita Kansas\u00EA wergirt. Bawernameya doktoriya xwe ji pi\u015Fka ziman \u00FB \u015Faristaniy\u00EAn rojihilata nav\u00EEn ya universita Columbia di sala 1992 bi dest xist. Ew Di zan\u00EEngeha Harvard de mamostatiya ziman\u00EAn rohilata nav\u00EEn kiriye \u00FB ji sala 2001'\u00E9 virde, li pi\u015Fka d\u00EEroka zan\u00EEngeha Pace ders dide. Ew her wusa li ser babet\u00EAn gir\u00EAday\u00EE gel\u00EA Kurd li d\u00FB kom\u00EEteya Kongra Amer\u00EEka de xebtiye."@ku . "W\u00EAne:Neva-StPetersburg2. JPG Kat\u00EAdral\u00EAn Peter-\u00FB-Paul\u00EA li Sankt Petersburg\u00EA Sankt Petersburg bajar\u00EA R\u00FBsyay\u00EAy\u00EE gor\u00EE nif\u00FBsa xwe bajar\u00EA duyem mezin\u00EA ji p\u00EA Moskow\u00EA re t\u00EA ye. Ew di sala 1703an de wek Sankt-Pieterburx hat \u00E7\u00EAkirin, demeka kurt p\u00EA re nav\u00EA w\u00EE wek Sankt Petersburg hat guhertin, navbera sal\u00EAn 1914an de heta 1924an wek Petrograd hat navkirin, dema YKSS y\u00EA de navbera sal\u00EAn 1924an \u00FB 1991an de j\u00EE wek Leningrad hat nav kirin. Ew bi nif\u00FBsa xwey\u00EA ser \u00E7ar milyonan re ji p\u00EA Moskovay\u00EA re duyem mezintir bajar\u00EA R\u00FBsyay\u00EA ye \u00FB ew bajar\u00EA her\u00EE mezin\u00EE nif\u00FBsa xwe bi milyonan e. Ew navber sedsal\u00EAn 18'an \u00FB 20'an paytexta \u00C7ariya R\u00FBsyay\u00EA b\u00FB. Ew bi hindir\u00EAn xwey\u00EAn baj\u00EAr yek ji mirat\u00EAn din\u00EAy\u00EAn UNESCOy\u00EA. ye"@ku . "W\u00EAne:NevaRiverLabelled. PNG Nex\u015Fa \u00C7em\u00EA NewaNewa \u00E7emek\u00EE bi dir\u00EAjah\u00EEy\u00EA 74 km y\u00EA li R\u00FBsyay\u00EA ko tala Deryaya Ladogay\u00EA di Deryaya Rojhelat dibe ye. Ew ser Sankt Petersburg re derbaz dibe \u00FB p\u00EA re j\u00EE tala deryay\u00EA dibe."@ku . "Istar TV telev\u00EEzyoneke Xir\u00EEstiyan\u00EE ye \u00FB ji ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ji bajarok\u00EA Ankawa ser bi Hewl\u00EAr\u00EA bi ziman\u00EA a\u015F\u00FBr\u00EE, ereb\u00EE, suryan\u00EE \u00FB k\u00FBrd\u00EE we\u015Fan\u00EA dike."@ku . "\u00C7ekoslovakya, navbera sal\u00EAn 1918\u20131939 \u00FB 1945\u20131960an de: Komara \u00C7ekoslovakyay\u00EA; navbera sal\u00EAn 1960\u20131990an de Komara \u00C7ekoslovakyay\u00EA Sosyal\u00EEst; navbera 1990\u20131992an de Komara Federat\u00EEf\u00EA \u00C7ek \u00FB lovakyay\u00EA dewleteka ko li ser her\u00EAm\u00EAn dewlet\u00EAn \u00EEroj\u00EA Komara \u00C7\u00EEk\u00EE \u00FB Slovakyay\u00EA hikum ajotib\u00FB. Wexta \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00CE y\u00EA duyem\u00EEn hin her\u00EAm \u00EAn \u00DBkraynay\u00EA \u00EEroj j\u00EE teva w\u00EA b\u00FBn. Ew ji 1948an \u015F\u00FBnda teva Bloka Rojava y\u00EA ko j\u00EE h\u00EAla dewlet\u00EAn Sosyal\u00EEst p\u00EAk dian\u00EEb\u00FB."@ku . "R\u00FBsyaya \u00C7ar\u00EE an j\u00EE \u00CEmaparatoriya R\u00FBsyay\u00EA \u00EEmparator\u00EEya di sala 1721an de ji h\u00EAla \u00C7ar Peter I. hatib\u00FB saz kirin. Ew li ser ax\u00EAn ko \u00EEroj R\u00FBsya dewlet\u00EAn YKSS y\u00EA ber\u00EA \u00FB hin her\u00EAm\u00EAn F\u00EEnlandiya \u00FB Polonyay\u00EA \u00FB Alaskay\u00EA r\u00FBni\u015Ftib\u00FB. W\u00EA dewlet\u00EA li ser ax\u00EAn ko, p\u00EA re YKSS li ser hatib\u00FB saz kirin, heta \u015Eore\u015Fa \u015Eibat\u00EA di 1917an de b\u00FB serwer\u00EE ajot."@ku . "Amer\u00EEkaya Nav\u00EEn an j\u00EE Emer\u00EEkaya Nav\u00EEn \u00EA di navbera Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr \u00FB Amer\u00EEkaya Bakur de ye. Ew \u00EA li parzem\u00EEn\u00EA Amer\u00EEkaya Bakur de ye. D\u00EEsa j\u00EE hin kes\u00EAn zanist\u00EE w\u00EA wek parzem\u00EEnek\u00EA c\u00EEh\u00EA dib\u00EEnin. Li Amer\u00EEkaya Nav\u00EEn pir span\u00EE t\u00EA axaftin. Li hind\u00EA span\u00EE, li hin der\u00EA N\u00EEkarag\u00FBa \u00FB Bel\u00EEze \u00EEngil\u00EEz\u00EE j\u00EE t\u00EA axaftin. Di girav\u00EA Kar\u00EEb\u00EEk de \u00EEngil\u00EEz\u00EE, frans\u00EE, holandi \u00FB span\u00EE t\u00EA axaftin. Nif\u00FBs\u00EA Amer\u00EEkaya Nav\u00EEn asl\u00EE xwe \u00E7ermsor \u00FB ko\u00E7ber\u00EA Ewropa \u00FB xulam\u00EA Afr\u00EEkay\u00EA ne."@ku . "Euboia bi r\u00FBerda xwe ya 3.660 km\u00B2 \u00FB bi nif\u00FBsa xwe y\u00EA n\u00EAz\u00EE 220.000 kes (2005) ji p\u00EA Kretay\u00EA re duyem\u00EEn girava mezin a Yewnanistan\u00EA ye. Paytexta w\u00EA girav\u00EA Chalkida ye \u00FB bo w\u00EA ber\u00EA wek Chalkis j\u00EE dihat nav kirin. Girav bi du pirayan bi re\u015Fah\u00EEy\u00EA Yewnanistan\u00EA bingeh ve t\u00EA gir\u00EAdan. Ni\u015Ft\u00EEman\u00EA girav\u00EA di dem\u00EAn ant\u00EEk de wek Abantes dihatin navkirin. Euboia giraveka dir\u00EAj e. Bi berav\u00EAn xwe y\u00EAn dor\u00EA 678 km, ew n\u00EAz\u00EE 175 km dir\u00EAj e \u00FB firehiy\u00EA xwe j\u00EE navbera 6 km de heta 45 km diguh\u00EAre."@ku . "W\u00EAne:Euboea island. jpg Tengava Euripos ji ezm\u00EAn de Kanala Euripos an j\u00EE bikurt\u00EE Euripos tengaveka li Yewnanistan\u00EA bi teng\u00EEya xwey\u00EA 40 metr\u00EA li \u015F\u00FBna xweya her\u00EE teng, tengava her\u00EE tenga din\u00EA ye. Bi w\u00EA tengav\u00EA girava Euboia ji re\u015Fah\u00EEy\u00EA Yewnan\u00EEstan\u00EA bingeh vediqete. Nav\u00EA gor\u00EE m\u00EEtoloj\u00EEya Yewnan\u00EE Euripos, l\u00EAkol\u00EEnerek\u00EE ant\u00EEk\u00EA ko dixwest ko li herk\u00EA kanal\u00EA bikole b\u00FB. L\u00EA wext\u00EA ko ew xwe noqe av\u00EA dike di av\u00EA difetise."@ku . "Tengava Torrestengaveka navbera n\u00EEvgirava Aw\u00FBstralyay\u00EA Cape York \u00FB girava gu\u00EEneya N\u00FB de ye. Fireh\u00EEya w\u00EA dor\u00EA 185 km ye di w\u00EA de girav \u00FB gir re\u015F\u00EEne. Her \u00E7iqas di sala 1606an de girav dor\u00EA \u015Fe\u015F mehan li ber Luiz Va\u00E9z de Torres\u00EA Spanyol, ji h\u00EAla Willem Jansz Holand\u00EE t\u00EA ki\u015Ff kirin j\u00EE ew bi nav\u00EA Torres t\u00EA nav kirin."@ku . "W\u00EAne:Lublin Union 1569. PNG Tabloya Civ\u00EEna Yekb\u00FBy\u00EEna Lubl\u00EEn\u00EA W\u00EAne:Irp1569. jpg Komara L\u00EEtvan\u00EE-Polon\u00EE, 1569 Yekb\u00FBy\u00EEna Lubl\u00EEn\u00EA guhertineke kesaneye ku di navbera Key\u00EEt\u00EEya Polonya,M\u00EEr\u00EEt\u00EEya Mezin a L\u00EEtvanya \u00FB Pr\u00FBsyaya Keyan\u00EEy\u00EA de di bin serwer\u00EEya 2yem Zigmunt \u00EA August\u00EA 1em(eng. Sigismund II Augustus I) de \u00E7\u00EAb\u00FBye. Di 1'\u00EA T\u00EErmeha 1569'a de li bajar\u00EA Polonya y\u00EA Lubl\u00EEn'\u00EA hat morkirin."@ku . "Nagorno Qerebax an Qerebaxa Jor\u00EEn an j\u00EE Komara Qerebaxa \u00C7iyay\u00EE dewleteka ko nevnetew\u00EE n\u00EAye nas kirin e. Gor\u00EE UNO ew yek par\u00E7ey\u00EA Azerbaycan\u00EA ye. L\u00EA dewlet de facto ew ji Azerbaycan\u00EA veqetiye."@ku . "Tengava Bass tengaveka ko Tasmanya ji ba\u015F\u00FBra Aw\u00FBstralyay\u00EA vediqet\u00EEne ye. Ew Okyan\u00FBsa H\u00EEnd\u00EA li rojava bi Deryaya Tazmanyay\u00EA ve gir\u00EAdide. Ew ji h\u00EAla gernasek\u00EE ewrop\u00EE cara sift\u00EA di sala 1798an de ji h\u00EAla Flinders t\u00EA ki\u015Ff kirin \u00FB Flinders nav\u00EE tab\u00EEb\u00EE ke\u015Ftiy\u00EA xwe, George Bass dide tengav\u00EA. Li dera xweya her\u00EE teng de firah\u00EEy\u00EA w\u00EA dor\u00EA 240 km ye. Di tengav\u00EA Bass de dor\u00EA 60 girav hene."@ku . "Saarbr\u00FCcken paytexta Saarland\u00EA, yek ji her\u00EAm\u00EAn Almanyay\u00EA ye. Nif\u00FBsa w\u00EE derdor\u00EA 180.000 kes e."@ku . "Eb\u00FB Abd\u00FBllah M\u00FBhammed \u00EEbn\u00EE Batt\u00FBta, zay\u00EEn 24'\u00EA \u015Fibat\u00EA 1304:/h\u00EEcr\u00EE 703 li Tanger/Fas; mirin 1368:/h\u00EEcr\u00EE 770 Fas dadr\u00EAs, qad\u00EE \u00FB gernasek\u00EE bi esl\u00EA xwe berber\u00EE ko di sedsala 14'an de jiyab\u00FB. Ew wexta ko 21 sal\u00EE b\u00FB \u00E7\u00FBb\u00FB Mekkey\u00EA Hec\u00EA. P\u00EA ew hec\u00EA xwe temam dike re dest bi ger\u00EA xwe dike \u00FB bi temam\u00EE \u00E7\u00FBna xweya dor\u00EA 120.000 km, di welat\u00EAn misilmanan de bi daw\u00EE vedigere welata xwe. Ew di pirt\u00FBka xweya bi nav\u00EA, bi kurt\u00EE Rihla (\"Ger\")\u00EA de ew serbor\u00EEy\u00EAn xwe dinivise. L\u00EA bo ko ji xeyn\u00EE pirt\u00FBka w\u00EE, tu \u00E7avkan\u00EEy\u00EAn ko qala serbor\u00EEy\u00EAn w\u00EE dikin tune ne hin caran mirov dikeve \u015Fibh\u00EA ka ew rast qala serbor\u00EEy\u00EAn ko di gera xwe de d\u00EEn\u00EE dike, an ew y\u00EAn ko bih\u00EEst\u00EEn\u00EE an bixwe xeyal kirin\u00EE dikeye. W\u00EAne:IbnBattuta. jpg"@ku . "Palanga bajarek ji bajar\u00EAn L\u00EEtvanya ye ku dikev\u00EA rojavay\u00EA welat \u00FB li kev\u00EE ya Deryaya Baltik dim\u00EEne. Ev bajar xwed\u00EE berav\u00EAn bedew in. Li gor\u00EE d\u00EErokzanan ev bajar b\u00EAr\u00EE 5,000 sal ji niha ve hat\u00EEya bi c\u00EEb\u00FBn ji al\u00EEy\u00EA mirovan ve. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn nav\u00EA Palanga di sala 1161'\u00EE de,di niv\u00EEseke dema kelat ji al\u00EEy\u00EA Key Valdemar \u00EA Yekem\u00EEn \u00EA Dan\u00EEmarka ve hat\u00EEye zemt kirin de derbas dibe."@ku . "Kaunas pi\u015Ft\u00EE Vilnius'\u00EA re bajar\u00EA duyem\u00EEn mezin \u00EA L\u00EEtvanya y\u00EA ye. Di ziman\u00EA \u00EEngil\u00EEz\u00EE de bi piran\u00EE m\u00EEna Kovno dihat binavkirin heta serxweb\u00FBna L\u00EEtvanya. Her du r\u00FBbar\u00EAn mezin y\u00EAn L\u00EEtvanya dikevin derdora v\u00EE bajar\u00EE. Pi\u015Ft\u00EE \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EE y\u00EA Duyem\u00EEn ev bajar ji al\u00EEy\u00EA p\u00EE\u015Fesaz\u00EEy\u00EA ve b\u00FB \u015Far\u00EA serek\u00EA y\u00EA L\u00EEtvanya. Li gor\u00EE serjim\u00EAra 2001'\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 378,943 kes li v\u00EE \u015Far\u00EE dij\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:\u017Dirm\u016Bnai Bridge. jpg Pira \u017Dirm\u016Bnai li ser r\u00FBbara Nem\u00EEs R\u00FBbara Ner\u00EEs yek ji du dir\u00EAjtir\u00EEn r\u00FBbar\u00EAn L\u00EEtvanya ye ku dir\u00EAjah\u00EEya w\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 510 k\u00EElometre ye. Ji Belar\u00FBs\u00EA derdikev\u00EA \u00FB di derbasb\u00FBna L\u00EEtvanya re li Kaunas\u00EA dib\u00EA \u015Faxeke r\u00FBbara Neman. 275 k\u00EElometre y\u00EA v\u00EA r\u00FBbar\u00EA di Belar\u00FBs\u00EA re derbas dib\u00EA \u00FB j\u00EAre Vilija t\u00EA gotin. Ev \u00E7em du paytext\u00EAn kevnare y\u00EA L\u00EEtvan\u00EEyan digih\u00EEj\u00EAn\u00EA hev ."@ku . "Cah\u015F anj\u00EE Ceh\u015F ji bo kes\u00EAn k\u00FB bi dewlet\u00EA re kar dikin \u00FB li dij\u00EE serhild\u00EAran \u015Fer dikin, t\u00EA gotin. Herwek\u00EE ji ker\u00EAn \u00E7\u00EAlik re j\u00EE Cah\u015F anj\u00EE kurr\u00EEk t\u00EA gotin. Di d\u00EEroka Kurdistan\u00EA de gelek caran dewlet\u00EAn serdest ji nava civaka kurd kes\u00EAn ku li dij\u00EE tevger\u00EAn azad\u00EExwaz \u015Fer kirine ji xwe re bi kar an\u00EEne \u00FB ew bi serhild\u00EAren kurd dana \u015Ferkirin. Di van \u015Feran de bi hezaran kurd bi dest\u00EA hev\u00FBd\u00FB dane ku\u015Ftin. Armaca wan dewlet\u00EAn ku Cah\u015F \u00FB Cerdewanan bi kar t\u00EEnin ewe ku civak\u00EA bikin \u00E7end be\u015F \u00FB berxwedana \u015Fervanan bi\u015Fk\u00EEnin. \u00CEro bi taybet\u00EE li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA sistema Cah\u015F\u00EEt\u00EEy\u00EA t\u00EA bi kar an\u00EEn \u00FB li derdora 60.000 kes weke Cah\u015F\u00EA dewl\u00EAt\u00EA kar dikin. Seroke\u015F\u00EEr \u00FB axay\u00EAn kurd y\u00EAn ku ten\u00EA li berjewend\u00EEy\u00EAn xwe y\u00EAn \u015Feqs\u00EE din\u00EArin, ji v\u00EA sistem\u00EA re dibin al\u00EEkar."@ku . "Lothar Bisky siyasetmedarek\u00EE \u00E7epg\u00EEr \u00EA Alman e (Die Linke). Serok\u00EA gi\u015Ft\u00EE y\u00EA PDS \u00FB \u00E7epgir\u00EAn Ewropay\u00EA ye."@ku . "Leton\u00EE ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA welat\u00EA Letonya ye. Ji bil\u00EE Letonya, li R\u00FBsya, Kanada, Sw\u00EAd, L\u00EEtvanya \u00FB hin welat\u00EAn din t\u00EA axaftin."@ku . "Du watey\u00EAn pevy\u00EA Amara hene. Amara, gundek. Amara, kovarek."@ku . "L\u00EEvon\u00EE (L\u012Bv\u00F5 k\u0113\u013C) zimanek\u00EE ji zimanmalbata \u00DBral\u00EE ye. T\u00EAkil\u00EEya v\u00EE ziman\u00EE bi F\u00EEn\u00EE re heye \u00FB zor n\u00EAz\u00EEk\u00EE Eston\u00EE j\u00EE ye. . Ev ziman di roja me de ten\u00EA ji al\u00EEy\u00EA 35 kesan ve t\u00EA axaftin \u00FB h\u00EArema v\u00EE ziman\u00EE di kev\u00EA welat\u00EA Letonya."@ku . "Eston\u00EE (eesti keel) ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA Estonya ye ku ji al\u00EEy\u00EA 1,1 milyon kes\u00EE ve li Estonya \u00FB ji al\u00EEy\u00EA hezaran kesan ve li hin her\u00EAm\u00EAn d\u00EE t\u00EA axaftin. Yek ji ziman\u00EAn malbata F\u00EEn\u00EE-\u00DBgr\u00EE ye."@ku . "Cih\u00EA ku m\u00EEna Navrasta Erdn\u00EEgar\u00EE ya Ewropa t\u00EA gumankirin e. L\u00EA di roja me de h\u00EEna guft\u00FBgo li ser v\u00EA navend\u00EA t\u00EAne kirin. Bi hejmariy\u00EAn cuda ev navend t\u00EA raw\u00EAjandin. Hin cih ji wan ev in : Bernotai, an j\u00EE Purnu\u0161k\u0117s n\u00EAz\u00EEk\u00EE Vilnius li L\u00EEtvanya; Cihek\u00EE girava Saaremaa li Estonya; Gund\u00EA Krahule, n\u00EAz\u00EEk\u00EE Kremnica li navrasta Slovakya; Bajarok\u00EA bi\u00E7\u00FBk Rakhiv, an j\u00EE gund\u00EA Dilove n\u00EAz\u00EEk\u00EE Rakhiv,li rojavaya y\u00EA Ukrayna; Suchowola, bakur\u00EA Bia\u0142ystok, li bakur-rojhilat\u00EA Polonya; \u00FB Toru\u0144 li be\u015Fa bakur\u00EA Polonya ya Navend\u00EE; Babruysk an j\u00EE Vitebsk li Belar\u00FBs"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/d/d7/Taraf.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Hejmarek Taraf\u00EA bi serniv\u00EEsa kurd\u00EE Taraf rojnameyeka li Tirkiy\u00EAy\u00EA, bi ziman\u00EA tirk\u00EE t\u00EA derxistin e. Taraf\u00EA di 15'\u00EA sermawez\u00EA 2007an de dest bi \u00E7ap\u00EA kir. Berpirsiyar\u00EA kar\u00EA niv\u00EEsaran Ahmet Altan \u00FB al\u00EEkara w\u00EE j\u00EE Yasemin \u00C7ongar e. Dir\u00FB\u015Fmeya rojnamey\u00EA \"D\u00FC\u015F\u00FCnmek taraf olmakt\u0131r\" / \"Fikir\u00EEn al\u00EEgirtin e\" ye. Taraf di 8'\u00EA adar\u00EA 2008an de bi sern\u00FB\u00E7eya kurmanc\u00EE ya Ji min re av\u00EA b\u00EEne derket. Ew daxwaz a S\u0131rr\u0131 Sak\u0131k b\u00FB ku dema xwep\u00EA\u015Fandaneke bo hilbijartin\u00EAn, 22'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA 2007an hatib\u00FB bil\u00EAvkirin. Li ser v\u00EA gotina Sakik li dij\u00EE doz hatib\u00FB vekirin. Rojnameya Taraf\u00EA bi v\u00EA serniv\u00EEsa xwe dida n\u00EE\u015Fandan ku bo cara yekem\u00EEn be j\u00EE diviyab\u00FB mirov serniv\u00EEs\u00EAn bi kurd\u00EE biceribandiba. Rojnameya Taraf, bi bihay\u00EA 1 YTL Yeni T\u00FCrk Liras\u0131 (dirav\u00EA Tirkiyey\u00EA) dest bi we\u015Fan\u00EA kir, p\u00EA\u015F\u00EE \u00E7apa xwe ya ta\u015Fray\u00EA (li gor\u00EE \u00E7apkirina rojnamey\u00EAn tirk, ta\u015Fra her\u00EAma ji bil\u00EE Stenbol\u00EA \u00FB piran\u00EE j\u00EE bajar\u00EA rojhilat\u00EA Tirkiye ye) kir 25 kuru\u015F \u00FB di adara 2008'\u00EE de bihay\u00EA xwe li bajar\u00EAn mezin daxiste 40 kuru\u015F (h\u00FBrdirav\u00EA Tirkiyey\u00EA)."@ku . "Sabah rojnameyeka tirk\u00EE ya li Tirkiy\u00EAy\u00EA t\u00EA derxistin e. Sabah di bin \u015F\u00EErket\u00EA Sabah Yay\u0131nc\u0131l\u0131k A. \u015E. y\u00EA, ku xwediy\u00EA xwe y\u00EA w\u00EA \u00E7ax\u00EA Din\u00E7 Bilgin b\u00FB de, di 22'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 1985an de dest bi we\u015Fan\u00EA kir. Berpirsiyar\u00EA kar\u00EA niv\u00EEsaran \u00EA p\u00EA\u015F\u00EEn Rahmi Turan b\u00FB. Ew di sala 2002an de hat firotin Gr\u00FBba Ciner. Di 2'\u00EA r\u00EAbendan\u00EA 2006an de Fatih Altayl\u0131 b\u00FB berpirsiyar\u00EA we\u015Fan\u00EA. Di 2'\u00EA avr\u00EAl\u00EA 2007an de wek hem\u00EE \u015F\u00EErket\u00EAn Cineran ji h\u00EAla TMSF(Tasarruf Mevduat\u0131 Sigorta Fonu) hate destdanserkirin. Rojnamey\u00EA di sala 1997an de di \u00EEnternet\u00EA de j\u00EE dest bi we\u015Fana online kir."@ku . "Tengava La-P\u00E9rouse tengaveka ko ba\u015F\u00FBr\u00EA girava R\u00FBsyay\u00EA Sa\u015Fal\u00EEn ji bakur\u00EA girava japonyay\u00EA Hokkaido vediqet\u00EEne ye. Ew Deryaya Japon\u00EE li rojavay\u00EA dig\u00EAh\u00EEne Deryaya Oxotsk\u00EA li rojhelat. Dir\u00EAjah\u00EEy\u00EA w\u00EA 94 km ye \u00FB di dera xweya her\u00EE teng de firehb\u00FBna w\u00EA 43 km ye. Ew ji p\u00EA Jean-Fran\u00E7ois de La P\u00E9rousey\u00EE ko ew kanala di 1787an de ki\u015Ff kir\u00EE re hatiye nav kirin."@ku . "W\u00EAne:Inlandsea. jpg Nex\u015Feya Deryay\u00EA Seyo Deryay\u00EA Hindir\u00EA Seto Deryayek\u00EA hindir\u00EEy\u00EA ko girav\u00EAn Japonyay\u00EA Honsh\u016B, Shikoku \u00FB Ky\u016Bsh\u016B ji hev vediqet\u00EEne ye. Di hindira w\u00EA deryay\u00EA de gelek girav, y\u00EAn ko ya her\u00EE mezina wan Away\u00EE ye, hene. Kendava Osaka Deryay\u00EA Seto bi Tengava Kitan\u00EA ve gir\u00EAdide. Deryay\u00EA Hindir\u00EA Seto bi \u00E7ar tengavan bi deryay\u00EAn din ve t\u00EA gir\u00EAdan. Tengava Kanmon li rojava w\u00EAy\u00EA bi Deryaya Japon ve gir\u00EAdide, Tengava H\u014Dyo li ba\u015F\u00FBr rojhelat w\u00EA bi Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk ve gir\u00EAdide. Ew li bakur rojava bi Tegava Aka\u015F\u00EE t\u00EA s\u00EEnor kirin, Li a\u015F\u00FBra w\u00EAy\u00EA j\u00EE Tengava Naruto dim\u00EA. Ew bitun\u00EE xwed\u00EEy\u00EA p\u00EEvanek\u00EA dor\u00EA 21.827 km\u00B2 e. K\u00FBrah\u00EEy\u00EA w\u00EAy\u00EA bi n\u00EEvek\u00EE dor\u00EA 37,3 m e."@ku . "Tengava Macellan tengaveka navbera parzem\u00EEna Emer\u00EEkaya ba\u015F\u00FBr\u00EE \u00FB \u00E7end giravan ji hev veqetand\u00EE ye. Ew ji 1881an vir ve di s\u00EEnor\u00EAn \u015E\u00EEl\u00EEy\u00EA de dim\u00EEne. Dir\u00EAjiya v\u00EA tengav\u00EA dora 670 km ye \u00FB firehiya w\u00EA ya her\u00EE k\u00EAm dadikeve heya 4,5 km. Tengav Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk \u00FB Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk bi hev ve gir\u00EAdide. Heya \u00E7\u00EAkirina Kanala Panamay\u00EA xwed\u00EE gir\u00EEngiyeke mezin b\u00FB. Tengav di sala 1520'an de ji h\u00EAla deryager\u00EA Portugal\u00EE, Ferdinand Magellan ve hatib\u00FB kif\u015Fkirin \u00FB bi nav\u00EA w\u00EE hatib\u00FB binavkirin. L\u00EA Magellan wexta ku ev kanal kif\u015F kirib\u00FB, bi nav\u00EA Estreito de Todos los Santos (Tengava Her\u00EE P\u00EEroz) binavkirib\u00FB. Niv\u00EEskar \u00FB l\u00EAkol\u00EEner\u00EA \u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE Gavin Menzies di pirt\u00FBka xwe ya bi nav\u00EA 1421 - Wexta ku \u00C7\u00EEn dinyay\u00EA Kif\u015Fdike de \u00EEdd\u00EEa dike ku \u00C7\u00EEn\u00EEyan, beriya Macellan, ew di sala 1421/22an de ved\u00EEtine."@ku . "Tengava Tatar\u00EE (R\u00FBs\u00EE \u0422\u0430\u0442\u0430\u0440\u0441\u043A\u0438\u0439 \u043F\u0440\u043E\u043B\u0438\u0432, Tengava Nevelskoy) tengaveka di Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk de ye ku girava R\u00FBsyay\u00EA Saxal\u00EEn ji Asyay\u00EA vediqet\u00EEne ye \u00FB Deryaya Oxotsk bi Deryaya Japon ve gir\u00EAdideye. Dir\u00EAjah\u00EEy\u00EA w\u00EA dor\u00EA 900 km ye \u00FB fireh\u00EEy\u00EA w\u00EAy\u00EA di dera xwey\u00EA her\u00EE teng de dor\u00EA 7.3 km e. Di R\u00FBs\u00EE de dera tengev\u00EAy\u00EA her\u00EE teng bi nav\u00EA Tengava Nevelskoy (\u041F\u0440\u043E\u043B\u0438\u0432 \u041D\u0435\u0432\u0435\u043B\u044C\u0441\u043A\u043E\u0433\u043E) t\u00EA nav kirin. Ew nava ji nav\u00EA am\u00EEral\u00EA Gennady Nevelskoy\u00EA ko di sala 1848an de ew tengava ki\u015Ff kir\u00EE de t\u00EA ye. Ew bi Japon\u00EE wek Mamiya Rinzo t\u00EA nav kirin. Ew yek\u00EE ko di sala 1808an de di kanal\u00EA de seyehat kiriye."@ku . "H\u00EEdrojen\u00EA klor (ya j\u00EE H\u00EEdrojenklor\u00EEd) gazek\u00EE v\u00EA reng, l\u00EA bi b\u00EAhneka z\u00EAde p\u00EEs \u00FB makin e. Diref\u015Fa xwe HCl e."@ku . "W\u00EAne:Regione Abruzzo Mappa. png Nex\u015Feya Abruzzo Abruzzo yek ji her\u00EAm\u00EAn \u00CEtalyay\u00EA ku li ba\u015F\u00FBra welat\u00EA navbera Deryaya Adr\u00EEyat\u00EEk \u00FB Apennin de dim\u00EA ye."@ku . "Bindehlok an berf\u00EEnk riwekeke bikul\u00EElk e ku li biharan \u00E7\u00EE\u00E7ek vedidin. Bindehlok dikeve fam\u00EEleya Amaryllidaceae."@ku . "W\u00EAne:LietuvaJonava. png Cih\u00EA Jonava di nex\u015Feya L\u00EEtvanya de W\u00EAne:The church of Jonava. jpg D\u00EAra Jonava Jonava nehem\u00EEn mezintir\u00EEn bajar\u00EA welat\u00EA L\u00EEtvanyay\u00EA ye. Dikev\u00EA eyaleta Kaunas\u00EA."@ku . "Ahmet Altan,, Niv\u00EEskarek\u00EE bi navdar \u00EA Tirkiyey\u00EA ye. Kur\u00EA niv\u00EEskar \u00FB parlamenter\u00EA kevn \u00EA bi nav \u00FB deng \u00C7etin Altan \u00FB biray\u00EA niv\u00EEskar \u00FB profesor\u00EA abor\u00EE y\u00EA zan\u00EEngeha Stenbol\u00EA Mehmet Altan e. Ahmet Altan berpirsiyar\u00EA kar\u00EA niv\u00EEsaran \u00EA rojnama Taraf\u00EA ye."@ku . "Taw\u00FBs\u00EA Melek gor\u00EE ola \u00CAz\u00EEdiyan melek\u00EA her\u00EE p\u00EEroz e. \u00CAz\u00EEd\u00EE bawer dikin ku Taw\u00FBs\u00EA Melek j\u00EE nola melek Ezra\u00EEl melekeka ku rih\u00EA mivov ji beden\u00EA distand\u00EEb\u00FB. Gor\u00EE \u00CAz\u00EEdiyan afirandina mirovah\u00EE wiha t\u00EA bawer kirin: Ji ber ku xwed\u00EA, heft melek afirandib\u00FBn \u00FB Taw\u00FBs\u00EA Melek ji ronahiya xwe \u00E7\u00EAkir \u015Funda ji w\u00EE re ferman day\u00EA ku ji kes\u00EE din re secde neke. L\u00EA dem\u00EA ku xwed\u00EA heft melek\u00EAn din afirindine, ferman daye ku axn\u00EA ji erd\u00EE b\u00EEnin \u00FB ji w\u00EA j\u00EE, helamet\u00EA Adem\u00EE \u00E7\u00EAkin. P\u00EA ew axa an\u00EEne re xw\u00EAd\u00EA rih\u00EA xwe pifa w\u00EE kiriye \u00FB ferman daye hem\u00FB melekan ku li ber Adem secde bikin. Hem\u00EE melekan sicde kiriye, l\u00EA ten\u00EA Taw\u00FBs\u00EA Melek nekiriye. Xw\u00EAd\u00EA sedem j\u00EA pirsiye \u00FB w\u00EE j\u00EE bersiv daye: Ez \u00E7ewa secde ji bo yek\u00EA din bikim! Ez ji ronahiya te me \u00FB Adem ji ax\u00EA ye. Ez \u015F\u00EEret \u00FB rasp\u00EAra te li erd\u00EA nax\u00EEnim. H\u00EEng\u00EA Xwed\u00EA ew xelatkir \u00FB kire serok\u00EA tevaya melekan \u00FB c\u00EAgir\u00EA xwe li ser erd\u00EE. Jiber hind\u00EA j\u00EE, \u00EAz\u00EEd\u00EE bawer dikin ku Taw\u00FBs\u00EA Melek n\u00FBner\u00EA Xw\u00EAd\u00EA ye li ser erd\u00EA \u00FB sal\u00EA carek\u00EA, di \u00E7ar\u015Femba yek\u00EA ya meha n\u00EEsana rojhelat\u00EA de, t\u00EA xwar\u00EA ser erd\u00EA \u00FB ew roj j\u00EE, li cem \u00EAz\u00EEdiyan dib\u00EA cejna ser\u00EA sala n\u00FB \u00FB wek \u00C7ar\u015Fema Sor t\u00EA p\u00EEroz kirin."@ku . "Calabria her\u00EAma \u00CEtalyay\u00EA her\u00EE ba\u015F\u00FBr\u00EA li ser ax\u00EAn \u00CEtalyay\u00EA bingeh dim\u00EAye."@ku . "Ergenekon nav\u00EA r\u00EAxistineke \u00EEllegal a art\u00EA\u015Fa Rom\u00EA (Tirk) ye. Art\u00EA\u015Fa Tirk li dij\u00EE dijber\u00EAn xwe, Kurd \u00FB \u00E7epgiran r\u00EAxistin\u00EAn bi diz\u00EE avakiriye ku yek ji wan j\u00EE Ergenekon e."@ku . "Partiya Ni\u015Ftimandemokrat a Almanya - NPD partiyeke rastgir \u00FB neteweperest a Almanya ye. Di 28'\u00EA sermawez\u00EA 1964'\u00EE de li bajar\u00EA Hannover\u00EA hatiye damezrandin. R\u00EA \u00FB metod\u00EAn n\u00EAz\u00EEk\u00EA desthilatdariya naz\u00EEstan dipar\u00EAze \u00FB li s\u00EEstemeke n\u00EAz\u00EEk\u00EA wan digere. Di hilbijartinan de, bi h\u00EAviya b\u00EAtir wergirtina dendan, gelek caran propaganda di dij\u00EE welatiy\u00EAn ne esilalman (biyan\u00EE) dik\u00EA. Li dij\u00EE partiy\u00EA gelek doz hatine vekirin. Part\u00EE bi taybet\u00EE li rojhilat \u00FB bakur\u00EA wel\u00EAt bih\u00EAz e. Li par\u00EAzgeh\u00EAn alman\u00EE y\u00EAn Mecklenburg-Vorpommern \u00FB Sachsen ketiye parlamen\u00EA. T\u00EA texm\u00EEnkirin ku li dora 7.000 endam\u00EAn w\u00EA hene. Rejeya jina di nava NPD'\u00EA de 27% ."@ku . "Gladio (ji b\u00EAjeya \u00EEtal\u00EE gladius, ango \u015F\u00FBr) an j\u00EE Stay-Behind-Organisation nav\u00EA saziya s\u00EEx\u00FBriya NATO, CIA \u00FB MI6'\u00EA ye b\u00FB ji bo bir\u00EAvebirina p\u00EAdiviy\u00EAn \u015Eer\u00EA sar hatib\u00FB damezrandin. Di sala 1952'\u00EE de bingeha w\u00EA t\u00EA av\u00EAtin \u00FB sala 1956'\u00EE de gih\u00EE\u015Ft radeya navnetewey\u00EE."@ku . "Lazio yek ji her\u00EAm\u00EAn \u00CEtalyay\u00EA ku li navenda \u00CEtalyay\u00EA dim\u00EA ye. Bajar\u00EA Lazioy\u00EAy\u00EE her\u00EE gir\u00EEng Roma ye. Lazio li roava li berav\u00EAn Deryaya T\u00EEren\u00EE dim\u00EAye. Li bakura Lazioy\u00EA berve h\u00EAla \u00E7erxb\u00FBn\u00EA seat\u00EA her\u00EAm\u00EAn Toskana, Umbrien \u00FB Marken, li rohelat Abruzzo \u00FB Molise \u00FB li ba\u015F\u00FBr j\u00EE Kampanien dim\u00EA."@ku . "Edward (William) Said, \u00EA rast Edward Wadie Said, niv\u00EEskar \u00FB teor\u00EEsyen\u00EA l\u00EEterat\u00FBr\u00EA \u00FB rexnekar\u00EA l\u00EEterat\u00FBr\u00EA Amer\u00EEkay\u00EEy\u00EE bi asl\u00EE xwe F\u00EEl\u00EEst\u00EEn\u00EE b\u00FB. Edward Said zarokek\u00EE bav\u00EA xwey\u00EE bi hew\u015F\u00EAwe nav\u00EE \u00FB Protestanek\u00EE li Q\u00FBds\u00EA dij\u00EE b\u00FB. P\u00EA Said hate din\u00EA \u015Funda piraniya zarokt\u00EEya xwe li Qeh\u00EErey\u00EA derbaz kir. W\u00EE dereceya xweya Bachelor of Arts li Zan\u00EEngeha Princeton\u00EA \u00FB derceya xweya Master of Arts \u00FB Ph.D. li Zan\u00EEngeha Harvard\u00EA temam kir. W\u00EE li zan\u00EEngeha li Zan\u00EEngeha Columbia, Harvard \u00FB Yale wek prefesor ders dan."@ku . "S\u00EAgo\u015Fezan\u00EE an Tr\u00EEgonometr\u00EE (ji yewnan\u00EE trig\u014Dnon \"s\u00EAgo\u015Fe\" + metron \"p\u00EEvan\") be\u015Fa matemat\u00EEk\u00EA ku bi k\u00EAlek \u00FB qira\u00E7\u00EAn s\u00EAgo\u015Fan eleqedar dib\u00EAye."@ku . "S\u00EAgo\u015Fe yek ji \u015F\u00EAwe y\u00EAn bingeh\u00EEn e di zanista endaze y\u00EA de ku s\u00EA go\u015Fe \u00FB s\u00EA k\u00EAlek\u00EAn xwe hene."@ku . "\u00C7argo\u015Fe \u015Fiklek\u00EA geometr\u00EEk\u00EA \u00E7ar go\u015Fe \u00FB \u00E7ar k\u00EAlek\u00EAn xwe hene. W\u00EAne:Quadrilateral. png"@ku . "Pirgo\u015Fe f\u00EEgureka geometr\u00EEk\u00EA ku s\u00EA \u00FB z\u00EAdetir go\u015Fe k\u00EAlek\u00EAn xwe hene. W\u00EAne:Assorted polygons. svg Pirgenan"@ku . "Toscana (wek\u00EE Toskana t\u00EA bil\u00EAvkirin) yek ji her\u00EAm\u00EAn \u00CEtalyay\u00EA ku bi her\u00EAm\u00EAn li bakur Ligurya \u00FB Emilia-Romagna, li rohelat Marche \u00FB Umbria \u00FB li ba\u015F\u00FBr bi Lazio t\u00EAye s\u00EEnor kirin. Nav\u00EA w\u00EA ji gel\u00EA ant\u00EEk etrusk\u00EAn ku li wir ni\u015Ft\u00EE b\u00FBn de der ketiye."@ku . "Mewlew\u00EE helbestvan \u00FB mitesavv\u00FBfek\u00EE kurd b\u00FB. Ew di sala 1806an de li bajar\u00EA Heleb\u00E7ey\u00EA ku kurd\u00EAn caf\u00EA bi piran\u00EE l\u00EA dij\u00EEn hatib\u00FB din\u00EA. Nav\u00EA xwe bi esl\u00EE Molla Reh\u00EEm Tevagoz\u00EE, gor\u00EE Mehmed Uzun j\u00EE Sey\u00EEd Ebd\u00FBlreh\u00EEm b\u00FB. Wext\u00EA ku ew hest\u00EA xwey\u00EA dit\u00EEn\u00EE winda dike h\u00EEnga helbest\u00EAn xwe bi tilmiz\u00EAn xwe nivis\u00EEn dide. Di sala 1882'a de wefat dike. Ew him bi goran\u00EE him j\u00EE bi soran\u00EE diniv\u00EEse."@ku . "Kesay\u00EE z\u00EE e\u015Fken\u00EA biperr\u00EA f\u00EElm\u00EAkey\u00EA Bahman Ghobadiyo. M\u00EEyan\u00EA filman\u00EA Bahman Ghobad\u00EEde, ew gurk\u00EE en zaf xelat\u00EE g\u00EEroto eno f\u00EElmo. Heta enka 37 xelat\u00EE giroto. F\u00EElm 2004 de bad\u00EAgurk\u00EE Amerik\u00EE Sedam Husey\u00EEn\u00EE textra ardwar, Iraq'te hamew ant\u00EE\u015F\u00EE \u00FB b\u00EE enahaway f\u00EElmo awl\u00EEno."@ku . "Memphis, yek ji bajar\u00EAn mezin \u00EAn DYAy\u00EA ye \u00FB mezintir\u00EEn bajar\u00EA federedewleta Tennessee ye. Ciwaniya Elvis Presley li v\u00EE bajar\u00EE derbas b\u00FBye."@ku . "W\u00EAne:Pyramid of Capitalist System. png Di c\u00EEvak\u00EA de \u00E7\u00EEn\u00EAn prol\u00EAter \u00FB y\u00EAn din Prol\u00EAter (ji lat\u00EEn\u00EE proletarius=kes\u00EE ku ji \u00E7\u00EEna her\u00EE j\u00EA re gel) kes\u00EA ku di c\u00EEvak\u00EA de b\u00EAmal \u00FB milk \u00FB bo qezenc\u00EA xwe hewceder\u00EA xerc kirina keda dest\u00EA xwe ye. Gor\u00EE teoriya marks\u00EEzm\u00EA ew di c\u00EEvak\u00EA de li hembera burj\u00FBvayan cih digire. T\u00EAgiya Prol\u00EAter j\u00EE wek ew her kes\u00EA ku ten\u00EA xwediy\u00EA wert\u00EA xwe(lat. proles, zurryet) ye. Di \u00CEmparatoriya Romay\u00EA de prol\u00EAter ew kes\u00EAn b\u00EAwelat b\u00FBn, l\u00EA wext\u00EA ku \u015Eore\u015Fa P\u00EE\u015Fesaziy\u00EA dibe ji n\u00FB ve bo kes\u00EAn b\u00EAmal \u00FB milk hat bikaran\u00EEn. Ji p\u00EA \u015Eore\u015Fa P\u00EE\u015Fesaziy\u00EA re proleter ew kes\u00EAn ku ji gund \u00FB bajar\u00EAn \u00E7\u00FBk de ko\u00E7a bajar\u00EAn bi p\u00EE\u015Fesaziy\u00EA p\u00EA\u015F de ketin\u00EE \u00FB li wir b\u00EA\u00E7are di fabr\u00EEqeyan de bi kardan\u00EA dor\u00EA 18 seaten \u00FB b\u00EAw\u00EAs \u00FB b\u00EA tet\u00EEl\u00EA heftay\u00EE di\u015Fixul\u00EEb\u00FBn."@ku . "Adel \u00E7\u00EEneka kardaray\u00EA (mem\u00FBr\u00EE) ku di Komara Rom\u00EA de c\u00EEh digirtib\u00FB. Ewna karbidest\u00EAn tem\u00EEr \u00FB \u00E7\u00EAkirin\u00EA avah\u00EE \u00FB mizgeft\u00EAn gelemper\u00EEy\u00EA b\u00FBn. Ewna sal\u00EA carek\u00EA n\u00EEv\u00EE ji pleban n\u00EEv\u00EE j\u00EE ji patr\u00EEsyanan dihatin hilbijartin. Ew cara p\u00EA\u015Fin di sala 494 b.z. de adel li Rom\u00EA hat saz kirin."@ku . "\u015Eedad\u00EE (carina \u015Eeddad\u00EE t\u00EA niv\u00EEsandin) nav\u00EA dewletek\u00EA ye ku di sala 951'\u00EA (340\u00B4\u00EA hicr\u00EE) de ji aliy\u00EA \u015Eedadiyan ve li her\u00EAma Erana bakur\u00EA Azerbeycan\u00EA hatiye damezrandin. V\u00EA dewleta Kurdan heta sala 1164'an xwe ser piyan girt. Bajar\u00EA An\u00EE, Tib\u00EEl\u00EEs\u00EE, Demirqap\u00EE, Qerebax, Nexc\u00EEvan, Gence (li Azerbeycan\u00EA ye), Dv\u00EEn Dewleta \u015Eedadiyan, di sala 951\u00B4\u00EA milad\u00EE da bi deste Mihemed\u00EA kur\u00EA \u015Eedad\u00EA li (Ba\u015Fur\u00EA Qafkasya) hatiya sazkirin. Ev dewlet, yek ji wan dewlaten Kurda y\u00EAn ku di dema islamiyete da hatine sazkirin. Bi rasti ev dewleta kurd\u00EE, gelek xurt \u00FB temen (umir) direj buy\u00EA. Sinoren w\u00EA pir fireh b\u00FBye, hemu bi v\u00EA dewlet\u00EA ve gir\u00EAdayi b\u00FBne. Di w\u00EA demeda li ba\u015Fur ji, hukumeta Merwaniyan, li rojhilat hukumeta Hesnev\u00EE heb\u00FBye. Ev devlet ji aliye cardeh hukumdaren \u015Eedadi ve hatiye idarekirin. L\u00EA bel\u00EA bi \u00EAr\u00EE\u015Fa Melik\u015Fah hukumdar\u00EA Sel\u00E7uqi li ser w\u00EA her\u00EAme di sala 1075\u00B4an da daw\u00EE l\u00EA hatiye. Pi\u015Ft\u00EE d\u00EElketina Salar Marz\u00FBban Mihemed\u00EA keyay\u00EA Musafirogullari di sala 948'an de Mihemed \u015Eedad Qart\u00FB (Mihemed\u00EA kur\u00EA \u015Eedad j\u00EE t\u00EA gotin) c\u00EEhe w\u00EE girt. Mihemed \u015Eedad Qart\u00FB p\u00EA\u015F\u00EE ten\u00EA keyay\u00EA Deb\u00EEl\u00EA b\u00FB, l\u00EA di 951'\u00EA de li tevahiya Azerbaycan\u00EA b\u00FB desthilat. Her\u00E7end t\u00EA gotin ku dewleta \u015Eedadiyan di sala 1164'an de hilwe\u015Fiyaye j\u00EE em ji k\u00EEtabeyeke ku Key-Siltan\u00EA \u015Eedad\u00EE li Aniy\u00EA daye niv\u00EEsandin dizanin ku w\u00EE heta 1198'an desthilatdariya xwe me\u015Fandiye. Li gor hin \u00E7avkaniyan \u015Eedad\u00EE bi \u00EAr\u00EE\u015Fa xundekar\u00EA Selc\u00FBqiyan Melik\u015Fah bi ser v\u00EA her\u00EAm\u00EA de di sala 1075'an de hilwe\u015Fiyane, l\u00EA xwiyaye ew bi v\u00EA \u00EAr\u00EE\u015F\u00EA qels b\u00FBne \u00FB heta sala 1198'an j\u00EE xwe girtine."@ku . "KF Kuban Krasnodar yaneya futbol\u00EA ya Krasnodar, R\u00FBsya ye. Di sala 1928'\u00EE de hatiye damezrandin. Xwed\u00EE stady\u00FBmek e ku nav\u00EA w\u00EA Kuban Stadyumu ye."@ku . "Zeng\u00EE bi tun\u00EE Imaded\u00EEn Zeng\u00EE I bin Qes\u00EEm ed-Dewle Aq Sunqur, zarok\u00EA Aq Sunqur el-Hec\u00EEb, em\u00EEr\u00EA Turkmen y\u00EA Heleb\u00EA ku bi Melik\u015Fah I. ve gir\u00EAdab\u00FBb\u00FB. Bav\u00EA w\u00EE di sala 1094an de hatib\u00FB ku\u015Ftin \u00FB ew ji h\u00EAla Kerb\u00FBq, em\u00EEr\u00EA M\u00FBsil\u00EA, hatib\u00FB mezin kirin. Ew di sala 1127'a de b\u00FB em\u00EEr\u00EA M\u00FBsil\u00EA, di sala 1128'a de j\u00EE b\u00FB y\u00EA Heleb\u00EA \u00FB ew damezr\u00EAner\u00EA xan\u00EAdana Zengiyan b\u00FB. Di sala 1130'ya de w\u00EE bi Tac el-M\u00FBlk B\u00FBr\u00EE ve pi\u015Ftgir\u00EE li hembera Xa\u00E7perestan kir j\u00EE p\u00EA re ewna bi hev ketin. W\u00EE law\u00EA B\u00FBr\u00EE heps kir \u00FB Xims dopr\u00EA\u00E7 kir, l\u00EA nikar\u00EE ku w\u00EE bajar\u00EE dest xwe xe. W\u00EE bi xel\u00EEfe el-Muster\u015Fid re j\u00EE micadele kir. Wext\u00EA ku di 1132'a de ew li T\u00EEkr\u00EEt\u00EA bi El-M\u00FBster\u015F\u00EEd re ceng\u00EA dike dikeve zor\u00EA, l\u00EA em\u00EEr\u00EE T\u00EEkr\u00EEt\u00EAy\u00EE w\u00EA \u00E7ax\u00EA Necmed\u00EEn Ey\u00FBb, bav\u00EA Silhed\u00EEn w\u00EE ji zordariy\u00EA difilit\u00EEne \u00FB ewna dibine dost\u00EA hev. Di sala 1135'a de \u00CEsma\u00EEl, y\u00EA ku p\u00EA bav\u00EA xwe Tac el-M\u00FBlk B\u00FBr\u00EE re b\u00FBb\u00FB em\u00EEr\u00EA \u015Eam\u00EA, ji Zeng\u00EE al\u00EEkariy\u00EA dixwaze. L\u00EA ji malbat\u00EA w\u00EE de kes w\u00EA naxwaze \u00FB ew ji h\u00EAla dayik\u00EA xwe Z\u00FBmr\u00FBd\u00EA t\u00EA ku\u015Ftin \u00FB \u015F\u00FBna w\u00EE biray\u00EA \u00CEsma\u00EEl\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u015E\u00EEhab edd\u00EEn Mehm\u00FBd t\u00EEne em\u00EEr\u00EEt\u00EEy\u00EA \u015Eam\u00EA. D\u00EEsa j\u00EE Zeng\u00EE dihere \u00FB \u015Eam\u00EA dorp\u00EA\u00E7 dike, l\u00EA ew b\u00EA serkeft\u00EE dorp\u00EA\u00E7\u00EA ra dike. Zeng\u00EE di vegera Helab\u00EA de Xims\u00EA j\u00EE dorpe\u00E7 dike j\u00EE \u015E\u00EEhab edd\u00EEn Mehm\u00FBd, M\u00FB\u00EEned\u00EEn N\u00FBr di\u015F\u00EEne wir \u00FB Zeng\u00EE li wir j\u00EE bi serkeft\u00EE der dikeve. Zeng\u00EE di sala 1137an de Xims\u00EA d\u00EEsa dorp\u00EA\u00E7 dike j\u00EE M\u00FB\u00EEnedd\u00EEn N\u00FBr bi Xa\u00E7perest\u00EAn Q\u00FBdis re pi\u015Ftgir\u00EEy\u00EA dike \u00FB Zeng\u00EE nikare baj\u00EAr dest xwe xe. L\u00EA bo ku ordiy\u00EA B\u00EEzans t\u00EA S\u00FBr\u00EE ew dorp\u00EA\u00E7\u00EA radike \u00FB vedigere Helab\u00EA. Di sala 1137'a de \u00EEmparator\u00EE B\u00EEzans\u00EA \u00FB Xa\u00E7perest \u015Eeyzer\u00EA dorp\u00EA\u00E7 dikin j\u00EE va dorp\u00EA\u00E7a b\u00EAserkeft\u00EE xelas dibe. Di sala 1138'a de Zeng\u00EE bi em\u00EEr\u00EEt\u00EEy\u00EA \u015Eam\u00EA ve li hev t\u00EA \u00FB bi Z\u00FBmr\u00FBd\u00EA ku law\u00EA xwe \u00CEsma\u00EEl bi dest\u00EAn xwe ku\u015Ft\u00EE re dizewice \u00FB wek cih\u00EAz\u00EA zewac\u00EA j\u00EE Xims\u00EA heldigire. Di sala 1139'a de \u015E\u00EEhab edd\u00EEn Mehm\u00FBd, em\u00EEr\u00EA \u015Eam\u00EA t\u00EA ku\u015Ftin \u00FB Zeng\u00EE bo ku baj\u00EAr dest xwe xe dihere ser \u015Eam\u00EA. L\u00EA M\u00FB\u00EEned\u00EEn N\u00FBr bi Xa\u00E7perest\u00EAn Q\u00FBdis\u00EA re pi\u015Ftgir\u00EEy\u00EA dike \u00FB baj\u00EAr tesl\u00EEma Zeng\u00EE nake \u00FB Cemaledd\u00EEn wek pa\u015Fewar\u00EA \u015E\u00EEhab derbaza text\u00EA \u015Eam\u00EA dibe. Zeng\u00EE bajar\u00EA ku Cemaled\u00EEn l\u00EA ber\u00EA em\u00EEr\u00EEt\u00EE dikir\u00EE Balb\u00EAk\u00EA dorp\u00EA\u00E7 dike \u00FB w\u00EA der\u00EA dest xwe dixe \u00FB tesl\u00EEma Necmed\u00EEn Ey\u00FBb bav\u00EA Silhed\u00EEn dike. Di sala 1144an de Zeng\u00EE bajar\u00EE Riha, y\u00EA ku nav\u00EA xwe ji h\u00EAla Xa\u00E7perestan wek Edessa dihat navkirin, dorp\u00EA\u00E7 kir \u00FB ew dera di 24'\u00EA berfenbar\u00EA 1144'a de dest xwe xist. Wext\u00EA ku ew di sala 1146'a de \u015Eam\u00EA dorp\u00EA\u00E7 dike ji h\u00EAla x\u00FBlamek\u00EE Frank t\u00EA ku\u015Ftin. Li M\u00FBsil\u00EA law\u00EA xwey\u00EA mezin Seyfedd\u00EEn Qaz\u00EE, li Helab\u00EA j\u00EE law\u00EA xwe N\u00FBred\u00EEn derbaza \u015F\u00FBna w\u00EE dibe. jibo bir\u00EAvebir\u00EAn Wikipediya gotareke taze bi nav\u00EA zengiyan heye, w\u00EA gellek\u00EE ba\u015F be heger hun van herdu gotaran tevl\u00FBhev bikin."@ku . "W\u00EAne:JacquesOffenbach. jpg Jacques Offenbach Jacques Offenbach yek ji kompon\u00EEst\u00EAn navdar \u00EAn alman e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/1/18/Safranbolu.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Safranbolu qazeykey Karab\u00FCk\u00EEyo. Bi keyan\u00EA xuy\u00EA kanan navdaro. W\u00EAney\u00EEki Ban\u00EA Safranbolu"@ku . "Mainz, paytext \u00FB herwiha baj\u00E2r\u00EA her\u00EE mezin y\u00EA eyaleta alman\u00EE ya Rheinland-Pfalz e. Mainz li ser mil\u00EA cep\u00EA y\u00EA cem\u00EA Rhein\u00EA ye \u00FB c\u00EEran\u00EA paytexta her\u00EAma Hessen\u00EA Wiesbadene. Mainz cih\u00EA zan\u00EEngeha Johannes Gutenberg'e \u00FB herwiha cih\u00EA \u00E7end kanal\u00EAn telev\u00EEsyon\u00EA weke duwem\u00EEn kanala alman\u00EE ya ferm\u00EE ZDF'e."@ku . "Partiya Sosyaldemokrat a Almanya - SPD yek ji partiy\u00EAn mezin \u00EAn Almanyay\u00EA ye. Di d\u00EEroka xwe de gelek caran li Almanya b\u00FBye desthilatdar \u00FB niha bi koal\u00EEsyona bi Yek\u00EEtiya Demokrat\u00EAn Xiristiyan a Almanya re hik\u00FBmeta Almanya p\u00EAk t\u00EEnin. Partiya Sosyaldemokrat a Almanya, weke partiya karkeran j\u00EE t\u00EA binavkirin, l\u00EA di van sal\u00EAn dawi de gelek hilbij\u00EAr \u00FB endam\u00EAn w\u00EA, ji ber pol\u00EEt\u00EEkaya w\u00EA ya ne li gor\u00EE berjewendiy\u00EAn karkeran dib\u00EEnin, pi\u015Fta xwe dan partiy\u00EA. Di van sal\u00EAn daw\u00EE de, gelek endam \u00FB dilxwaz\u00EAn partiy\u00EA j\u00EA qut b\u00FBn \u00FB r\u00EAxistinek bi nav\u00EA WASG damezrandin. Pa\u015F\u00EA v\u00EA r\u00EAxistin\u00EA bi partiya PDS'\u00EA re partiyek n\u00FB bi nav\u00EA Partiya \u00C7epgir damezrandin."@ku . "Yek\u00EEtiya Demokrat\u00EAn Xir\u00EEstiyan a Almanya yek ji partiy\u00EAn mezin \u00EAn Almanya ye. Di d\u00EEroka xwe de gelek caran li Almanya b\u00FBye desthilatdar \u00FB niha di koal\u00EEsyona (Hevgirtina) bi Partiya Sosyaldemokrat a Almanya (SPD)'\u00EA re hik\u00FBmeta Almanya p\u00EAk t\u00EEnin. Serokwez\u00EEra niha ya Almanya Angela Merkel ji partiya CDU ye."@ku . "Partiya \u00C7epgir partiyeke pol\u00EEt\u00EEk ya alman\u00EE ye. Ev part\u00EE di 16'\u00EA p\u00FB\u015Fpera 2007'a di encama yekkirina herd\u00FB partiy\u00EAn alman WASG \u00FB PDS'\u00EA hat damezrandin"@ku . "Partiya Keskan an j\u00EE Hevgirtin 90/Partiya Keskan partiyeke pol\u00EEt\u00EEk a Almanyay\u00EA ye. Ev part\u00EE di sala 1993'an de bi yekkirina herd\u00FB partiy\u00EAn alman Partiya Keskan \u00FBHevgirtin 90 hate damezrandin. Partiya Keskan di asta dewl\u00EAt\u00EA de bi hevkariya bi partiya SPD \u00FB di asta her\u00EAm\u00EAn federal de bi partiy\u00EAn din \u00EAn Almanya hikum dik\u00EA. Niha ew weke partiyek oposizyon\u00EA di parlamena Almanya de cih digr\u00EA. Partiya Keskan xwe weke partiyek xwezapar\u00EAz (haw\u00EErdorpar\u00EAz) \u00FB \u00E7ep dib\u00EEn\u00EA."@ku . "Partiya Azad a Demokrat - FDF partiyeke pol\u00EEt\u00EEk ya alman\u00EE ye. Partiya Azad a Demokrat partiyek l\u00EEberale. Ev part\u00EE di navbera sal\u00EAn 1949 \u00FB 1956'an de, ji 1961 heta 1966'an \u00FB ji 1969 heta 1998'an li Almanyay\u00EA li ser hik\u00FBm b\u00FB \u00FB bi v\u00EA yek\u00EA ji hem\u00FB partiy\u00EAn din \u00EAn Almanyay\u00EA b\u00EAtir b\u00FB desthilatdar. Partiya Azad a Demokrat li Almanyay\u00EA li gor herd\u00FB partiy\u00EAn mezin SPD \u00FB CDU partiyek bi\u00E7\u00FBke \u00FB t\u00EAne bi hevkariya bi wan re dikar\u00EA b\u00EA ser desthilatdariy\u00EA."@ku . "Partiya Komarger (bi alman\u00EE REP- Die Republikaner) partiyek pol\u00EEt\u00EEk a Almanya ye. Ev part\u00EE bixwe xwe weke partiyek kevneperest, sozial, ekoloj\u00EEk \u00FB ni\u015Ftimanperwer dizan\u00EA. Partiya Komarger ji sala 1992 \u00FB virde ji aliy\u00EA Saziya federal bo parastina dest\u00FBra bingeh\u00EEn (Bundesamt f\u00FCr Verfassungsschutz) ve t\u00EA \u015Fopandin. Ev r\u00EAxistin bi dijminahiya xwe ya li dij\u00EE biyan\u00EEyan \u00FB sympat\u00EEya xwe ya ji bo rej\u00EEma Naz\u00EE'yan t\u00EA naskirin. Ji sala 2005'a \u00FB vird\u00EA \u00EAd\u00EE part\u00EE ji al\u00EEy\u00EA dezgeh\u00EAn qan\u00FBn\u00EE ve ne weke r\u00EAxistinek rastgir t\u00EA binavkirin\u200Ero:Partidul Republican (Germania)"@ku . "Yek\u00EEtiya Xiristiyan-Sosyal partiyeke her\u00EAm\u00EE a Almanyay\u00EA ye. Yek\u00EEtiya Xiristiyan-Sosyal partiyeke xiristiyan \u00FB konservat\u00EEve (kevnepereste) \u00FB t\u00EAn\u00EA li her\u00EAma Bayern\u00EA heye. Ev part\u00EE weke partiya xwi\u015Fk a Yek\u00EEtiya Demokrat\u00EAn Xiristiyan a Almanya'\u00EA t\u00EA naskirin. Di hilbijartin\u00EAn gi\u015Ft\u00EE de bi hevgirtina bi CDU re dikev\u00EA hilbijartinan, l\u00EA di hilbijartin\u00EAn li her\u00EAma Bayern\u00EA bi ser\u00EA xwe be\u015Fdar\u00EE hilbijartinan dib\u00EA \u00FB partiya CDU li Bayern\u00EA nakev\u00EA hilbijartinan. Di nava her\u00EAma Bayern\u00EA partiya CSU ji destp\u00EAka damezrandina xwe di sala 1946'a de (ji xeyn\u00EE sal\u00EAn 1954 heta 1957 partiya SPD li her\u00EAm\u00EA desthilatdar b\u00FB) partiya yekem\u00EEne \u00FB li ser desthilatdariy\u00EA ye."@ku . "Partiya Sosyaldemokrat a Av\u00FBst\u00FBrya partiyek pol\u00EEt\u00EEk a Av\u00FBst\u00FBrya ye. Partiya Sosyaldemokrat a Av\u00FBst\u00FBrya ku heta sala 1934'a nav\u00EA w\u00EA \"Partiya Sosyaldemokrat a Karkeran\" (Sozialdemokratische Arbeiterpartei - SDAP) \u00FB ji sala 1945 heta 1991 nav\u00EA w\u00EA \"Partiya Sosyal\u00EEst a Av\u00FBst\u00FBrya\" (Sozialistische Partei \u00D6sterreichs) b\u00FB, yek ji kevintir\u00EEn partiy\u00EAn Av\u00FBst\u00FBrya ye \u00FB yek ji du partiy\u00EAn mezin \u00EAn v\u00EE welat\u00EE ye. Ji sala 1945 heta niha 12 ji 25 serok\u00EAn hik\u00FBmet\u00EAn Av\u00FBst\u00FBrya ji Partiya Sosyaldemokrat a Av\u00FBst\u00FBrya b\u00FBn. Niha serokkomar, serok\u00EA hik\u00FBmet\u00EA (ji 11'\u00EA r\u00EAbendan 2007), seroka parleman\u00EA (Nationalratspr\u00E4sidentin) \u00FB \u00E7ar ji neh par\u00EAzgar\u00EAn wel\u00EAt ji v\u00EA partiy\u00EA ne."@ku . "Partiya Gel a Av\u00FBst\u00FBrya partiyek pol\u00EEt\u00EEk a Av\u00FBst\u00FBrya ye. Partiya Gel a Av\u00FBst\u00FBrya yek ji du partiy\u00EAn mezin \u00EAn v\u00EE welat\u00EE ye. Ev part\u00EE xwe weke partiyek xir\u00EEstiyan-sosyal dizan\u00EA. Ji sala 1945 heta niha 13 ji 25 serok\u00EAn hik\u00FBmet\u00EAn Av\u00FBst\u00FBrya ji \"Partiya Gel a Av\u00FBst\u00FBrya\" b\u00FBn, her\u00EE daw\u00EE ji di navbera sal\u00EAn 2000-2007. Serok\u00EA partiy\u00EA \u00EA niha Wilhelm Molterer ji re\u015Fem\u00EEya 2007'a ve c\u00EEgir\u00EA serokwez\u00EEr\u00EA Av\u00FBst\u00FBrya ye."@ku . "Loreena McKennitt helbestvan \u00FB pianisttek ji Kanada ye. M\u00FBzika w\u00EA de tama rojhilata nav\u00EEn, wek\u00EE kurd\u00EE \u00FB ereb\u00EE heye."@ku . "NEWROZ TV, telev\u00EEzyoneka kurd\u00EE ye. NEWROZ TV di 21'\u00EA adar\u00EA 2007'a dest bi we\u015Fana xwe kir \u00FB di barnam\u00EAn xwe de bi giran\u00EE cih did\u00EA mijar\u00EAn di derbar\u00EA Kurdistana rojhilat. V\u00EA gav\u00EA NEWROZ TV li gor dema navenda Ewropa di navbera katjim\u00EAr 16 \u00FB 20 bi giran\u00EE bi herd\u00FB zaravay\u00EAn kurd\u00EE kurmanc\u00EE \u00FB soran\u00EE \u00FB ziman\u00EA faris\u00EE we\u015Fan\u00EA dike."@ku . "Cihanbeyli nav\u00E7eyek Qonyey\u00EA ye. Cihanbeyli yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Kurd\u00EAn Anatoliya Nav\u00EEn e."@ku . "Kulu nav\u00E7eyek Qonyey\u00EA ye. Kulu yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Kurd\u00EAn Anatoliya Nav\u00EEn e."@ku . "Yunak nav\u00E7eyek Qonyey\u00EA ye. Yunak yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Kurd\u00EAn Anatoliya Nav\u00EEn e."@ku . "Kaman nav\u00E7eyek K\u0131r\u015Fehir ye. Kaman yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Kurd\u00EAn Anatoliya Nav\u00EEn e."@ku . "Logoy\u00EA Konqueror Konqueror gerok\u00EAkey\u00EE \u00EEnternet\u00EE yo. ki\u00E7\u00EE p\u00EA ser\u00EA pelan\u00EA \u00EEnternet\u00EE de e\u015Fkeno b\u00EEgeyro. Kubuntu de geroko ferm\u00EEyo. Ser\u00EA Linuxt\u00EA ten\u00EE \u015Foxl\u00EAno(xebet\u00EAno). Zey linux\u00EE, herkes e\u015Fkeno al\u00EEkar\u00EE nu\u015Fti\u015F u programkerd\u00EE\u015F\u00EA kodec\u00EA b\u00EEkero."@ku . "Bak\u00FB paytexta komara Azerbeycan\u00EA ye. Di destp\u00EAka sala 2005'a de bi 1.116.513 r\u00FBni\u015Ftvanan Bak\u00FB mezintir\u00EEn bajar\u00EA Azerbeycan\u00EA b\u00FB, herwiha li derdora baj\u00EAr bi qas\u00EE 2.036.000 mirov dij\u00EEn. Li Bak\u00FBy\u00EA gelek kurd j\u00EE dij\u00EEn. W\u00EAne:Azerbaijan-Baku. png Nex\u015Feya Azerbeycan\u00EA \u00FB bajar\u00EA Bak\u00FBy\u00EA"@ku . "Bern paytexta Sw\u00EEsre ye. Bern paytexta Sw\u00EEsre \u00FB serbajar\u00EA her\u00EAma Bern e. Bi 128.000 ni\u015Ftecihan Bern li pi\u015Ft bajar\u00EAn Z\u00FCrich, Genf \u00FB Basel \u00E7arem\u00EEn bajar\u00EA Sw\u00EEsre y\u00EA mezin e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/9/90/797px-Kiew_Richtung_Darnitzki.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
W\u00EAne:Kiev Pechersk Lavra (General). jpg W\u00EAneyek ji K\u00EEev\u00EA W\u00EAneyek ji K\u00EEev\u00EA K\u00EEev an Kiyev (bi \u00FBkrayn\u00EE \u041A\u0438\u0457\u0432 Kyiv; r\u00FBs\u00EE \u041A\u0438\u0435\u0432 Kijev) paytext \u00FB mezintir\u00EEn bajar\u00EA \u00DBkraynay\u00EA ye. Li gor stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn 1'\u00EA r\u00EAbendana 2005'a hejmara r\u00FBni\u015Fvan\u00EAn baj\u00EAr 2.700.000 b\u00FB, li derdor\u00EA baj\u00EAr bi qas\u00EE 3.015.108 kes dij\u00EEn. Ji ber hejmara z\u00EAde ya d\u00EAr\u00EAn K\u00EEev\u00EA \u00FB giringiya wan ji bo xir\u00EEstiyaniya ortodoks ji serdema nav\u00EEn de K\u00EEev weke Qudsa bakur dihate binavkirin. \u00CEro K\u00EEev b\u00EAtir weke Qudsa rojhilat t\u00EA binavkirin. Ji ber rola K\u00EEeva d\u00EErok\u00EE, gelek caran weke dayika hem\u00FB bajar\u00EAn rus\u00EE j\u00EE t\u00EA binavkirin."@ku . "Parastin ajansa ist\u00EExbarat\u00EA ya Kurdistan\u00EA ye, navenda w\u00EA li Selahed\u00EEn e. Serokatiya v\u00EA saziy\u00EA v\u00EAgav\u00EA Mesr\u00FBr Barzan\u00EE, law\u00EA serok\u00EA Her\u00EAma Kurdistan\u00EA Mes\u00FBd Barzan\u00EE, dik\u00EA."@ku . "Rumat\u00EEsm, romat\u00EEzm yan h\u00FBnik\u00FBba nexo\u015F\u00EEne. Peyva \"rheuma\" bi ziman\u00EA grek\u00EE ye \u00FB maneya w\u00EA \"rewane\". Yan\u00EE \u00EA\u015Fa rumat\u00EEsm\u00EA c\u00EA xo digor\u00EE. Evro renge li cumg\u00EA tibla dest bidet pa\u015F \u00E7end rojek\u00EAt d\u00EE bi\u00E7\u00EEte cumg\u00EA p\u00EA . Ev nexo\u015Fiye bi zor\u00EE organ\u00EAt hat \u00FB \u00E7\u00FBn\u00EA wek cumge (joint) \u00FB mas\u00FBlka t\u00FB\u015F diben. N\u00EE\u015Fanek\u00EA serek\u00EE y\u00EA van nexo\u015Fan \u00EA\u015F e (pain). Nexo\u015Fiy\u00EAt rumatism\u00EA bi zor\u00EE auto\u00EEmmun\u00EE ne, yan\u00EE sist\u00EAm\u00EA berevanya le\u015F bi dirist\u00EE kar naket ew bixo organ\u00EAt mirov du\u00E7ar\u00EE nexo\u015F\u00EE dikat. Hoya t\u00EAk\u00E7una s\u00EEstem\u00EA berevanya le\u015F\u00EA mirov heta nuke ne ya dyare, dib\u00EEt kart\u00EAkirna mikroorgan\u00EEzma wek bakt\u00EAr\u00EE yan j\u00EE virusa b\u00EEt. Ew\u00EAt du\u00E7ar\u00EE van nexo\u015Fya dibin bi zor\u00EE jinin li temen\u00EA dewr u ber\u00EE 40 saly\u00EA. Z\u00EAhetir li 100 nexo\u015F\u00EE hene ko tib\u00EAn\u00EA nexo\u015Fiy\u00EAt rumat\u00EEsm\u00EE."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/63/W\u00EAneyaSermas\u00EA-Wormux_0.8beta4.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Wormux kay\u00EAkey\u00EA komputer\u00EEyo. Kod\u00EAce herkes\u00EEr\u00EA akerdewo u herkes e\u015Fkeno al\u00EEkar\u00EE programkerd\u00EE\u015F\u00EA c\u00EA bikero. Kayd\u00EA 2 yaz\u00EE z\u00EAdet\u00EEr kom\u00EA kerm\u00EEkan job\u00EEnandir dan\u00EA p\u00EAro. Linux, Windows u Mac Os X te e\u015Fkeno b\u00EAro \u015Foxulnay\u00EE\u015F\u00EE."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/9/9a/Extreme-Tux-Racer.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
wen\u00EAy\u00EAkey Extreme Tux Racer\u00EE Tux Racer kay\u00EAkey\u00EA komputer\u00EEyo 3D yo Bela\u015Fo. Zegurk\u00EE yeno zanay\u00EE\u015F\u00EE Tux sembol\u00EA Linux\u00EEyo. Ena kaydez\u00EE k\u00EE\u00E7\u00EE Tux\u00EE kontrol keno. Ser\u00EA kayd\u00EA Tux caykew berzra xu erzeno ser\u00EA vewr\u00EA u buz\u00EE, u rayiwa serb\u00EAjerd\u00EA \u015F\u00EEno war. Bi \u00E7ep u rast ki\u00E7\u00EE het\u00EA Tux\u00EE \u00E7arneno a, b\u00EE raver Tux beno p\u00EEt\u00EE, bi tepyaz\u00EE beno h\u00EEd\u00EE. Ser\u00EA rayide dar u s\u00EE este u ger\u00EA k\u00EE\u00E7\u00EE neguno \u00EEnanro. 1999 de Jasmin Patry bi namey\u00EA Tux Racer\u00EE projeyk\u00EA qeyb\u00EE zaningeh\u00EE vira\u015Ft, u kod\u00EAc\u00EA zi akerd\u00EA verda. dimara zaf\u00EA kay bi namey\u00EA Tux Racer\u00EE vec\u00EEya, zey: Extreme Tux Racer, Open Racer, PlanetPengiun Racer, Tux Racer u Tux 2 (Roxor Game)."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/0/02/Neverball.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
wen\u00EAy\u00EAkey Neverball\u00EE Neverball kay\u00EAkey\u00EA komputer\u00EEyo 3D yo Bela\u015Fo. Linux, Windows, Mac Os X, FreeBSD u Sega Dreamcast te e\u015Fkeno bi\u015Foxulyo. Kayde ki\u00E7\u00EE top\u00EA n\u00EA cawgurk\u00EE top\u00EA serowa kontrol keno, bi en\u00EEhaway ki\u00E7\u00EE ard verbi kanco k\u00EE\u015Fte bikero serbejers\u00EA top\u00EA het\u00EA a ki\u015Ftewa g\u00EAr bena."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/d/d4/Sudoku.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
w\u00EAney\u00EAkey Sudoku Sudoku kayekey ser\u00EA cakerd\u00EE\u015F\u00EA reqamandewo. Sahay kay, 9 estun u 9 rezera v\u00EErazyaw (9x9) u miyan\u00EA xude 9 hab\u00EE per\u00E7ey\u00EA 3 estun u 3 rez\u00EEde (3x3) bare b\u00EEyo. \u015Eert ewok\u00EE her estun, her r\u00EAze u her par\u00E7ey\u00EA 3x3 de, joyra(1) heta new(9) reqem\u00EE b\u00EAre cakerdi\u015F\u00EE. Yan\u00EA her estun, r\u00EAze u her per\u00E7ede; her reqem rayke ten\u00EE yeno nu\u015Ft\u00EE\u015F\u00EE. Ser\u00EA kayd\u00EA(destp\u00EAk), sahad\u00EA hen\u00EE reqam\u00EE hamey nu\u015Fti\u015F\u00EE u merd\u00EEm gorey \u00EEnanra reqem\u00EAgurk\u00EE kem\u00EEy\u00EA vineno u caycinand\u00EA nusneno."@ku . "Partiya Xir\u00EEstiyan-Sosyal ya Gel, bi kurt\u00EE CSV anj\u00EE PCS partiyek pol\u00EEt\u00EEk a Luksemburg\u00EA ye. Ev parti li Luksemburg\u00EA xwed\u00EE hejmara her\u00EE mezin ya endama ye."@ku . "No\u015F\u00EErwan Mistefa siyasetmedar \u00FB rew\u015Fenb\u00EErek\u00EE kurd e. No\u015F\u00EErwan Mistefa yek ji damezr\u00EAner\u00EA YNK'\u00EA b\u00FB \u00FB heta berfanbara 2006'a endam\u00EA pol\u00EEtburoy\u00EA \u00FB c\u00EEgir\u00EA sekreter\u00EA YNK'\u00EA b\u00FB. W\u00EAne:Nawshirwan Mustafa. jpg No\u015F\u00EErwan Mistefa 2007"@ku . "Kurudere nav\u00E7eyeka gir\u00EAday\u00EE D\u00EElok\u00EA ye. Nav\u00EA xwa heta demeka n\u00EAzik bi Komirl\u00EE dihat zan\u00EEn l\u00EA nav\u00EA ew\u00EA kirin Dewleta Romiyan kir Nurda\u011F. Ev nav\u00E7eya y\u00EA li ber Gawirdax\u00EA ye. Ku nav\u00EA Gawirdax kirin N\u00FBrdax nav\u00EA nav\u00E7ey\u00EA j\u00EE b\u00FB N\u00FBrdax. Y\u00EA li ser r\u00EEy\u00EA Edeney\u00EA \u00FB Mere\u015F\u00EA ye. Li rojhilat\u00EE ew\u00EA \u00E7\u00EEyayek\u00EE bilind heye kurdan p\u00EA ra dib\u00EAjin \u00C7\u00EEyay\u00EA Xu\u015Fr\u00FBt. R\u00EEya kevin ya D\u00EElok\u00EA di ser ew \u00E7\u00EEyay\u00EE ra di\u00E7\u00FB l\u00EA niha bi ser nakeve. Li n\u00EAzik\u00EE \u00E7\u00EEyay\u00EA Xu\u015Fr\u00FBt tumek\u00EE mezin heye li ser w\u00EE tum\u00EE z\u00EEyareta \u015E\u00EAx Mislim heye. Ev \u00E7\u00EEyan di d\u00EErok\u00EA Kurd\u00EAn Kilis\u00EA da pir giringin. Demekan dir\u00EAj ew \u00E7\u00EEyan y\u00EAn di bin dest\u00EAn e\u015F\u00EEren Kurd bi nav\u00EAn Amik\u00EEyan, \u015E\u00EAxliyan \u00FB Ok\u00E7\u00EE \u00CEzed\u00EEnliyan b\u00FBn. Nif\u00FBsa w\u00EA niha 29.199 e."@ku . "Y\u00FCksel Yavuz derh\u00EAnerek\u00EE kurd e. Y\u00FCksel Yavuz di sala 1964'a de li Qereko\u00E7an\u00EA li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA hatiye dinyay\u00EA, di sala 1980'\u00EE de hatiye Hamburg'\u00EA. W\u00EE Sosyoloj\u00EE \u00FB Aboriya Gel\u00EE li Akadimiya Huner\u00EE xwendiye. Ji bo belgejiyana w\u00EE \u201C Bav\u00EA min, karker\u00EA m\u00EAvan\u201D b\u00EAhtir\u00EE carek\u00EA xelat j\u00EA re hatine. Herweha ji bo film\u00EAn \"Zarok\u00EAn N\u00EEsan\u00EA\" \u00FB \"Azadiye bi\u00E7\u00FBk\" w\u00EE xelat girtine. Sala 2007'a belgefilm\u00EA w\u00EE \"Close-up Kurdistan\" li Berlin cara p\u00EA\u015F\u00EE hatib\u00FB p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkirin."@ku . "W\u00EAne:JackLondon02. jpeg Jack London Jack London niv\u00EEskarek\u00EE amer\u00EEk\u00EE b\u00FB. Lond\u0131n d\u0131 b\u0131n bandora Nietzsche geleki may\u0131. Dema ku p\u0131rtuke wi te xwend\u0131n ve yeke ba\u015F te ditin. Land\u0131n nemazeji felsefa ni\u00E7e a ku l\u0131ser \u00FCst\u00FCn insan\u0131 pej\u0131randiy\u0131. d\u0131 p\u0131rtuka wi de a banga hovitiye u a beyaz di\u015F te ve felsefe xwu e\u015Fkere d\u0131k\u0131. daxwazi wi l\u0131ser lozenderiye u l\u0131 ser xurtiyeye. d\u0131xwaz\u0131 ku m\u0131rav xurt b\u0131. d\u0131 gerduna demcema u xeyale neger. rastiye b\u0131bin we rastiya tuj u tund. tevi fan t\u0131\u015Fta sosyalizm u kominizm ji xwe e\u015Fkere d\u0131k\u0131 d\u0131 p\u0131rtukiwi de. mesala a demir \u00F6k\u00E7e de qala xwinmijand\u0131na kapitalista d\u0131k\u0131 ku wan kapitaliste ku s\u0131temkariye l\u0131 ren\u00E7ber u pala d\u0131k\u0131n."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/58/Mehmud-osman.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Mehmud Osman Dr. Mehmud Osman siyasetmedarek\u00EE naskir\u00EE y\u00EA kurd e. Mehmud Osman xwendina xwe li zan\u00EEngeha Sil\u00EAmaniy\u00EA xedand. T\u00EAkiliya Mehmud Osman bi siyaset\u00EA re di sala 1962'a, dema ku ew b\u00FB endame Partiya Demokrata Kurdistan\u00EA destp\u00EA kir. Di nava PDK'\u00EA de Mehmud Osman z\u00FB bi p\u00EA\u015F ket \u00FB di sala 1968'a de b\u00FB c\u00EEgir\u00EA Mela Mistefa y\u00EA Barzan\u00EE. Di sala 1970'\u00EE de w\u00EE li ser \u015Ferrawestandinek\u00EA bi hukumeta Iraq\u00EA re hevd\u00EEtin p\u00EAk an\u00EEn. Pi\u015Ft\u00EE ku Mehmud Osman ji PDK'\u00EA veqetiya, bi Rasul Mahmed \u00FB Ednan Muft\u00EE re di sala 1980'\u00EE Partiya Sosyalista Kurdistan damezrand. Bi w\u00EA yek\u00EA Mehmud Osman \u00FB heval\u00EAn xwe bi partiyek n\u00FB derketin p\u00EA\u015Fber\u00EE herd\u00FB partiy\u00EAn din y\u00EAn mezin li ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA PDK'\u00EA \u00FB YNK'\u00EA. Di sala 1992'a de be\u015Fdar\u00EE hilbijartin\u00EAn Parlemontoya Her\u00EAma Kurdistan\u00EA b\u00FB, l\u00EA di heman sal\u00EA de ji Kurdistan\u00EA derket \u00FB \u00E7\u00FB Ingil\u00EEstan\u00EA \u00FB di sala 1995'a de d\u00EEsa vegeriya Kurdistan\u00EA. Weke siyasetmedarek\u00EE bi bandor Mehmud Osman ji bo \u015Ferrawestandinek\u00EA di navbera herd\u00FB partiy\u00EAn kurd\u00EE PDK'\u00EA \u00FB YNK'\u00EA de di sala 2001'\u00EA dest bi hevd\u00EEtina kir \u00FB \u00E7\u00FB \u00FB hat. Pi\u015Ft\u00EE dagirkirina Iraq\u00EA ji aliy\u00EA DYE'\u00EA Mehmud Osman b\u00FB endam\u00EA civata bir\u00EAvebirn\u00EA ya berwext ya Iraq\u00EA. Ji sala 2004'a ve Mehmud Osman li ser L\u00EEsta Hevpeymaniya Kurdistan\u00EA endam\u00EA Parlamentoya Iraqa federal e ."@ku . "Cing\u00EEve yek ji nav\u00E7ey\u00EAn D\u00EElok\u00EA ye. \u00C7axa Osman\u00EEyan ew neh\u00EEyeka gir\u00EAday\u00EE Dilok\u00EA Sancaxa Eyntab\u00EA anku nav\u00EA w\u00EA Merz\u00EEman b\u00FB. Pa\u015F\u00EEng\u00EA di dok\u00FBmanan da nav\u00EA C\u00EEng\u00EEfeng\u00EE an j\u00EE Cing\u00EEfe derbas dibe. pirek\u00EE Kurdan bi nav\u00EE Cing\u00EEf\u00EA wir zane. Li ser r\u00EEy\u00EA Sems\u00FBre li ber \u00E7\u00EEyay\u00EA Qeredax\u00EA li n\u00EAzik\u00EE \u00C7em\u00EA M\u00EArz\u00EEman\u00EE ye. Li ser ev \u00E7em\u00EE wextek\u00EA a\u015Fek\u00EE av\u00EA hab\u00FB p\u00EA re digotin A\u015F\u00EA Gewr. Li aliy\u00EA w\u00EA y\u00EA rojhilat gundek heye nav\u00EA w\u00EA Milal\u00EAs e. Kepir\u00EA dor gund\u00EE Milal\u00EAse pir me\u015Fh\u00FBr e. Ew b\u00FBye gotine di nav Kurdan da ku erdek\u00EE rind dib\u00EEnin dib\u00EAjin \"m\u00EEna kepira Milal\u00EAs\u00EA ye.\""@ku . "Marg\u00EEse, b\u00FBkelem\u00FBn, p\u00EErika melekdas an (bi soran\u00EE) t\u00EArt\u00EAre (Chamaeleo) pir bi giran\u00EE tevdigerin, li ser \u00E7ilo \u00FB daran dij\u00EEn. Ji ber ku pir bi giran\u00EE tevdigerin nikarin ji dijmin\u00EA xwe birevin, l\u00EA ji bo v\u00EA k\u00EAmasiya xwe ji hol\u00EA rakin taybetiyeke wan a har\u00EEka heye. Ev taybet\u00EE j\u00EE guher\u00EEna rengan e. Marg\u00EEse weke gelek zindiy\u00EAn li xwezay\u00EA li gor\u00EE hawirdor\u00EA reng diguher\u00EEne. Ev reng guher\u00EEna wan b\u00FByereke estet\u00EEk e \u00FB mirov matmay\u00EE dih\u00EAle. Li cih\u00EAn ku l\u00EA dij\u00EEn bi guher\u00EEna rengan xwe hem ji dijmin\u00EAn xwe dipar\u00EAzin \u00FB hem j\u00EE bi v\u00EE reng\u00EE bi h\u00EAsan\u00EE n\u00EA\u00E7\u00EEra xwe digirin."@ku . "B\u00EArec\u00FBg, bi suryan\u00EE Birtha (\"kelhe\"), bi tirk\u00EE Birecik, bi ereb\u00EE al-B\u012Br\u0101 \u0627\u0644\u0628\u064A\u0631\u0627, bi frans\u00EE Bile \u00FB bi nav\u00EA xwe y\u00EA her\u00EE kevn Makedonopol\u00EEs nav\u00E7eyeke Rihay\u00EA li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye \u00FB n\u00EAzika s\u00EEnora S\u00FBriy\u00EA ye. B\u00EArec\u00FBg li k\u00EAnara behra Fer\u00EAt radiweste \u00FB li ser r\u00EAya D\u00EElok \u00FB Rihay\u00EA ye. Di sala 2005an de hejmara B\u00EArec\u00FBg 46.238 b\u00FB. Bi piran\u00EE kurd t\u00EA de dij\u00EEn \u00FB gel bi piran\u00EE misilman in, l\u00EA heta destp\u00EAka \u015Eer\u00EA Cihan\u00EA y\u00EA yekem ji sed\u00EE 20 a hejmar\u00EA xiristiyan b\u00FBn. Heta sala 1980an de gelek kurd\u00EAn \u00EAz\u00EEd\u00EE t\u00EA de dijiyan \u00FB B\u00EArec\u00FBg weke navendeke \u00EAz\u00EEd\u00EAn bak\u00FBr dihat nas\u00EEn. B\u00EArec\u00FBg xwediy\u00EA bendavek\u00EA ye j\u00EE. Nav\u00EA w\u00EA Bendava B\u00EArec\u00FBg\u00EA ye. Ev bendav bajar\u00EA ant\u00EEk \u00EA bi nav\u00EA Zeugma (Belkis) daqultand. Taybetmendiyeke B\u00EArec\u00FBg\u00EA ev e ku bajar weke axa k\u00EAlhenekan t\u00EA nas\u00EEn. Di hem\u00EE dun\u00EA de kelh\u00EAnek bi ten\u00EA li vir \u00FB li S\u00FBriy\u00EA jiyaneke xwezay\u00EE/weh\u015F\u00EE derbas dikin. . T\u00EA gotin ku kelh\u00EAnek ber\u00EA ji aliy\u00EA gel ve weke \u00E7\u00FBkeke p\u00EEroz dihat qeb\u00FBlkirin \u00FB lewmane j\u00EE dihat parastin. L\u00EA bel\u00EA ji sedsala 20an ve heta \u00EEro kelh\u00EAnek bi tuneb\u00FBn\u00EA re r\u00FB bi r\u00FB maye. W\u00EAne:Birecik dam-GAP. jpg Bendava B\u00EArec\u00FBg\u00EA"@ku . "\u06CCOPML (Outline Processor Markup Language) spes\u00EEf\u00EEkasiyoneke bi z\u00EEmane xml ye. OPML ji aliy\u00EA Microsoft hat p\u00EA\u015Fxistin."@ku . "Ragip Zarakolu niv\u00EEskar \u00FB we\u015Fangerek e. Ragip Zarakolu xwed\u00EEy\u00EA We\u015Fanxaneya Belge \u00FB rojnameya Alternat\u00EEf\u00EA ye \u00FB di niv\u00EEs\u00EAn xwe de bi giran\u00EE li ser mijar\u00EAn wek maf\u00EA mirovan \u00FB k\u00EAmnetewan disekin\u00EA. Ragip Zarakolu ji destp\u00EAka niv\u00EEskariya xwe de bi sext\u00EAn dewleta tirk re r\u00FBbir\u00FB maye \u00FB gelek caran hatiye dadgehkirin \u00FB ceza l\u00EA hatiye bir\u00EEn. Di sala 1972'a de Ragip Zarakolu du sal cezay\u00EA zinadan\u00EA wergirt. Ragip Zarakolu bi Ay\u015Fen\u00FBr Zarakolu re zewic\u00EE b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Caslon-schriftmusterblatt. jpeg T\u00EEpen ji alfabet\u00EAn c\u00FBrbec\u00FBr Tip s\u00EEmbol\u00EAn ku di pergal\u00EAn niv\u00EEs\u00EEn\u00EA y\u00EAn alfabet\u00EEk de ji bo deng\u00EAn di zim\u00EAn de t\u00EAn kar an\u00EEn e. Tip\u00EAn dengd\u00EAr \u00FB t\u00EEp\u00EAn dengdar hene. Wek\u00EE din t\u00EEpen h\u00FBr \u00FB girdek hene. Alfabeya Ereb\u00EE : \uFE8D, \uFE8F, \uFE95, \uFE99, \uFE9D, \uFEA1, \uFEA5, \uFEA9, \uFEAB, \uFEAD, \uFEAF, \uFEB1, \uFEB5, \uFEB9, \uFEBD, \uFEC1, \uFEC5, \uFEC9, \uFECD, \uFED1, \uFED5, \uFED9, \uFEDD, \uFEE1, \uFEE5, \u0647\u0640, \uFEED, \uFEF1 Alfabeya \u0130bran\u00EE: \u05D0, \u05D1, \u05D2, \u05D3, \u05D4, \u05D5, \u05D6, \u05D7, \u05D8, \u05D9, \u05DB, \u05DC, \u05DE, \u05E0, \u05E1, \u05E2, \u05E4, \u05E6, \u05E7, \u05E8, \u05E9, \u05EA. Alfabeya K\u00EEr\u00EEl : \u0410, \u0411, \u0412, \u0413, \u0414, \u0415, \u0404, \u0416, \u0417, \u0418, \u0419, \u041A, \u041B, \u041C, \u041D, \u041E, \u041F, \u0420, \u0421, \u0422, \u0423, \u0424, \u0425, \u0426, \u0427, \u0428, \u0429, \u042E, \u042F, \u042C, \u042B, \u0401, \u042A, Alfabeya Lat\u00EEn\u00EE: A, B, C, \u00C7, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y, Z. Alfabeya Yewnan\u00EE: \u03B1, \u03B2, \u03B3, \u03B4, \u03B5, \u03B6, \u03B7, \u03B8, \u03B9, \u03BA, \u03BB, \u03BC, \u03BD, \u03BE, \u03BF, \u03C0, \u03C1, \u03C3, \u03C4, \u03C5, \u03C6, \u03C7, \u03C8, \u03C9"@ku . "W\u00EAne:ArabischesAlphabet. png Alfabeya ereb\u00EE Alfabeya ereb\u00EE alfabeya ziman\u00EA ereb\u00EE ye. T\u00EEp\u00EAn ereb\u00EE ji bo gelek ziman\u00EAn din j\u00EE t\u00EAn bikaran\u00EEn. Binih\u00EAre: Alfabeya Kurd\u00EE ya Ereb\u00EE"@ku . "W\u00EAne:Latin alphabet world distribution. png Welat\u00EAn ku alfabeya lat\u00EEn\u00EE bi kar t\u00EEnin Alfabeya lat\u00EEn\u00EE alfabeya ziman\u00EA lat\u00EEn\u00EE ye \u00FB di destp\u00EAk\u00EA de ji 22 t\u00EEp p\u00EAk hat: A B C D E F Z H I K L M N O P Q R S T V X. Binih\u00EAre: Alfabeya kurd\u00EE ya lat\u00EEn\u00EE"@ku . "Lat\u00EEn\u00EE an j\u00EE ziman\u00EA lat\u00EEn\u00EE nav\u00EA zimanek\u00EE \u00EEtal\u00EEk \u00EA malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ye, wek ziman\u00EAn osk\u00EE, \u00FBmbr\u00EE \u00FB sab\u00EEn\u00EE. Lat\u00EEn\u00EE ziman\u00EA ferm\u00EE ya \u00CEmperatoriya Romay\u00EA b\u00FBye, l\u00EA \u00EEro bi ten\u00EA li Vat\u00EEkan\u00EA dim\u00EEne wek\u00EE ziman\u00EA ferm\u00EE. Zimanek\u00EE mir\u00EE ye, anku ziman\u00EA bav \u00FB kal\u00EAn tukes\u00EE n\u00EEne. Lat\u00EEn\u00EE herwek\u00EE ziman\u00EA ay\u00EEn\u00EE y\u00EA mes\u00EEhiy\u00EAn katol\u00EEk \u00FB zanist\u00EA b\u00FBye. Heta \u00EEro dabe\u015Fb\u00FBna zanist\u00EE ya botan\u00EEk \u00FB zooloj\u00EEk bi ziman\u00EA lat\u00EEn\u00EE ye. ISO 639-1 la ISO 639-2 lat SIL Lat"@ku . "Kurd s\u00EA alfabey\u00EAn Kurd\u00EE y\u00EAn cuda bi kar t\u00EEnin; alfabeya Lat\u00EEn\u00EE, Ereb\u00EE \u00FB ya Kir\u00EEl\u00EE. Kurd\u00EAn Kurdistana Bakur \u00FB \"Kurdistana S\u00FBriy\u00EA\" alfabeya Lat\u00EEn\u00EE, Kurd\u00EAn Kurdistana Rojhelat \u00FB Ba\u015F\u00FBr alfabeya Ereb\u00EE, Kurd\u00EAn li Komar\u00EAn Sovyetistana kevn j\u00EE alfabeya kir\u00EEl\u00EE bi kar t\u00EEnin. Pi\u015Ft\u00EE belavb\u00FBna s\u00EEstema sovyet\u00EE, hin kurd\u00EAn Sovyet\u00EEstana kevn j\u00EE dest bi bikaran\u00EEna alfabeya lat\u00EEn\u00EE kirine. Alfabey\u00EAn ji al\u00EEy\u00EA Kurdan hatin bi kar an\u00EEn ev in:"@ku . "Alfabeya Kurd\u00EE ya Lat\u00EEn\u00EE ji bo niv\u00EEsandina \u00E7end zaravay\u00EAn kurd\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Di nivis\u00EEna zaraveya Kurmanc\u00EE de t\u00EEp\u00EAn Lat\u00EEn\u00EE, K\u00EEr\u00EEl\u00EE \u00FB Ereb\u00EE t\u00EAn bikaran\u00EEn. Ji van alfabeyan y\u00EA her\u00EE z\u00EAde t\u00EA bikaran\u00EEn \u00FB ji aliy\u00EA niv\u00EEskar, hunermend, rojnamevan \u00FB rew\u015Fenb\u00EEran ve hatiye pejirandin t\u00EEp\u00EAn Lat\u00EEn\u00EE ye. Alfabeya Lat\u00EEn\u00EE, alfabeyeke fonet\u00EEk e, ango her t\u00EEpek \u00EE\u015Fareta dengek\u00EE ye \u00FB ji alfabey\u00EAn din ba\u015Ftir bersiva deng\u00EAn ziman\u00EA kurd\u00EE dide. Hejmara t\u00EEp\u00EAn alfabeya kurd\u00EE 31 in. Di Alfabeya Kurd\u00EE da he\u015Ft dengd\u00EAr \u00FB b\u00EEst \u00FB s\u00EA dengdar hene: Di ziman\u00EA Kurd\u00EE de 31 yek deng hene \u00FB ji bo her dengek\u00EE j\u00EE t\u00EEpek (herfek) heye. Bi ten\u00EA dengek\u00EE taybet\u00EE di ziman\u00EA kurd\u00EE de heye ku bi du t\u00EEpan derdikeve \u00FB bi kurd\u00EE j\u00EA re pevdeng \u00FB ewrop\u00EE j\u00EE d\u00EEftong dib\u00EAjin. Ew j\u00EE t\u00EEp\u00EAn Xw ne. Deng\u00EA t\u00EEpa \"x\" bilind \u00FB xurt e \u00FB ya \"w\" j\u00EE nizim \u00FB zey\u00EEf\" e. Carnan deng\u00EA \"w\" weha kurt \u00FB zey\u00EEf e ku mirov nabih\u00EEse \u00FB bi ten\u00EA deng\u00EA \"x\" dib\u00EEh\u00EEse. Loma j\u00EE di niv\u00EEsandina kurd\u00EE de her\u00EE b\u00EAtir \u00E7ewt\u00EE di v\u00EE deng\u00EE de t\u00EA kirin. Ev deng\u00EA kurd\u00EE ku ji du t\u00EEpan derdikeve di zaravay\u00EA kurd\u00EE de ne wek hev e. Di zaravay\u00EA Kurmanc\u00EE de j\u00EE li gor her\u00EAman t\u00EA guhartin. Soran\u00EE, Dimil\u00EE \u00FB li hinek dever\u00EAn Kurmanc\u00EE j\u00EE bi ten\u00EA \"t\u00EEpa \"x\" bi kar t\u00EEnin. L\u00EA di rastniv\u00EEsa kurmanc\u00EE de p\u00EAw\u00EEst e ku mirov \"xw\" biniv\u00EEse."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/b/bc/OmidKordestani.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Om\u00EEd Kordestan\u00EE Om\u00EEd Kordestan\u00EE, ku li Tehran\u00EA di sala 1963'yan de hatiye din\u00EA, berpirsiyarek\u00EE mezin \u00EA malpera (mak\u00EEna) l\u00EAger\u00EEn\u00EA Google e. Om\u00EEd Kurdistan\u00EE ji Tehran\u00EA ye . Om\u00EEd Kordestan\u00EE di 14 saliya xwe de pi\u015Ft\u00EE ku bav\u00EA w\u00EE mir \u00E7\u00FB San Jose, California. Li zan\u00EEngeha San Jose State University endezyariya elektr\u00EEk xwend. Om\u00EEd Kurdistan\u00EE li \u015F\u00EErketa navdar Hewlett Packard weke muhendis kar kir. Ew di \u015F\u00EErketa Internet-Pionier Netscape Communications navek\u00EE berbi\u00E7av e. W\u00EE di Googl\u00EA de be\u015F\u00EA bazirganiy\u00EA ava kir. Di encama xebata w\u00EE de Google di war\u00EA bazirganiy\u00EA de pir bi p\u00EA\u015F ket. Di sala 2005'an de, Google 6 m\u00EElyar dolar qezenc kir. Om\u00EEd Kordestan\u00EE, cigir\u00EA serok\u00EA malpera Netscape ye. Di salek\u00EA de ji 88 m\u00EElyon dolar hatina w\u00EA di 18 mehan de kire 200 m\u00EElyon dolar. Om\u00EEd Kordestan\u00EE di sala 2006'a de, di l\u00EEsyeta 100 dewlemend\u00EAn c\u00EEhan\u00EA de cih girt."@ku . "M\u00EEndaguas (1203 - 12'\u00EA Rezbera 1263) m\u00EEr\u00EA yekem\u00EEn ku t\u00EA zan\u00EEn y\u00EA M\u00EEr\u00EEt\u00EEya Mezin a L\u00EEtvanya ye. Di 1235'a de serwer\u00EE bi dest xist \u00FB di 1251'\u00EA de m\u00EEna Key\u00EA L\u00EEtvanya hat bi tackirin. Ew bi gelemper\u00EE m\u00EEna damezr\u00EEner\u00EA L\u00EEtvanya \u00FB yekem\u00EEn serwer\u00EA yek\u00EEt\u00EEya Baltikan t\u00EA nas\u00EEn. Di navbera 1250 \u00FB 1251 de m\u00EEna bawerek\u00EE Katol\u00EEk\u00EAn Romay\u00EA hat vaft\u00EEzkirin \u00FB bi saya v\u00EA yek\u00EA t\u00EAkil\u00EEyek bi M\u00EEr\u00EA L\u00EEvonyay\u00EA re bi dest xist \u00FB di 29'\u00EA hez\u00EEran\u00EA an j\u00EE 6'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA, 1253, taca Key\u00EEt\u00EEya L\u00EEtvanya da ser\u00EA xwe. Di dema dewleta L\u00EEtvanya de M\u00EEndaugas veger\u00EEya bawer\u00EE ya xwe ya ber\u00EA k\u00FB m\u00EEna Pagan\u00EEzm t\u00EA binavkirin. Ji ber v\u00EA yek\u00EA demeke dir\u00EAj navbera dewleta L\u00EEtvanya \u00FB \u015Eovalyey\u00EAn T\u00EEton\u00EE xera b\u00FB. W\u00EAne:Mindaugas the King of Lithuania Reversum. png Li ser dirav\u00EAn z\u00EEv \u00EAn L\u00EEtvanya Mindaugas:Key\u00EA L\u00EEtvanya"@ku . "Hej\u00EEr nav\u00EA dar \u00FB f\u00EAkiy\u00EA w\u00EA dar\u00EA ye. Dar\u00EA h\u00EAj\u00EEr\u00EA y\u00EA kewke ye, z\u00FB di\u015Fk\u00EA. Ku meriv pel\u00E7 \u00FB f\u00EAkiy\u00EAn w\u00EA j\u00EAdike aveka m\u00EEna \u015F\u00EEr j\u00EA t\u00EA. Ev \u015F\u00EEr\u00EA ku li dereka m\u00EErov dikeve dixur\u00EEne. Ku meriv du-s\u00EA dilopan ji v\u00EE \u015F\u00EEr\u00EE bera nav \u015F\u00EEr\u00EA ajalan y\u00EA n\u00FB dut\u00EE bide ew \u015F\u00EEr diqemite m\u00EEna pen\u00EAr dibe. Bi v\u00EE pen\u00EAr\u00EE re dib\u00EAjin \"teleme\" an \"jaj\u00EE\". Ji bo jaj\u00EE \u00E7\u00EAkirin\u00EA \u015Fivan hin her\u00EE ji mihiyan heldike \u00FB dihere \u015F\u00EEr\u00EA h\u00EAj\u00EEran p\u00EA da diguvi\u015Fe. \u015E\u00EEr\u00EA h\u00EAj\u00EEran bi gi\u015Ft\u00EE ji h\u00EAj\u00EEr\u00EAn neb\u00FBy\u00EE \"kerk\" t\u00EA. W\u00EA lom\u00EA bi v\u00EE kar\u00EE re dib\u00EAjin \"kerk girtin\". \u015Eivan dihere kerk\u00EA digire, yan\u00EA \u015F\u00EEr\u00EA dar\u00EA hej\u00EEr\u00EA li her\u00EEy\u00EA dixe. Ku carek \u015F\u00EEr l\u00EA ket ku hi\u015Fk bibe j\u00EE heyvan digire. H\u00EAj\u00EEr du qesetan f\u00EAk\u00EE digre. Bi qeset\u00EE p\u00EA\u015Fin ra dib\u00EAjin \"petle\". Petle h\u00EAj\u00EEr\u00EAn bi\u00E7\u00FBk \u00EAn reng\u00EA kesk in. T\u00EAn xwarin \u00FB ji wan r\u00EE\u00E7al j\u00EE \u00E7\u00EAdibe. Ev qeset\u00EE sift\u00EA diwe\u015Fe \u00FB dar qesetek\u00EE nu digre. Sift\u00EA ew qeseta gir dibe. Reng\u00EA xwe y\u00EE kesk e. Ev h\u00EAj\u00EEr\u00EA neb\u00FB ye \u00FB bi wan ra dib\u00EAjin \"kerk\" \u00FB nay\u00EAn xwarin. Ku kerk gir dibin \u015F\u00EEr\u00EEn dibin p\u00EA ra dib\u00EAjin h\u00EAj\u00EEr \u00FB ew t\u00EAn xwarin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/86/Tolik_(Malva_sylvestris).jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Tolik pincareke li Amer\u00EEka, Ewropa \u00FB li Asyay\u00EA di\u00E7\u00EA. Di her kokek\u00EA da li ser gellek zil radibe. Dir\u00EAjiya her zilek\u00EA digih\u00EA 50 cm. Li Kurdistan\u00EA ev dibe \u015F\u00EEv. Germiy\u00EA tolik\u00EA pir bitam e. Tolik li s\u00FBk\u00EA"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/a/ac/Bi.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
B\u00EE sernav\u00EA gellek curey\u00EAn daran e. B\u00EE li der\u00EA av\u00EE \u00FB li ber \u00E7eman di\u00E7\u00EA. Biy\u00EAn Kurdistan\u00EA pel\u00E7\u00EAn xwe y\u00EAn zirav \u00FB dir\u00EAj qas\u00EE p\u00EA\u00E7iyak\u00EA ne. Dr\u00EA\u015F\u00EEy\u00EA xwe digh\u00EA 5-6 m. dar\u00EAn b\u00EEy\u00EA"@ku . "Pirpar, p\u00EArp\u00EEne, p\u00EAp\u00EEner (Portulaca oleracea) h\u00EA\u015F\u00EEnatiyek giyay\u00EE \u00FB b\u00EAar e. Di nav par\u00EAzan de (bax\u00E7\u00EAn dikakan) xwebixwe di meha hez\u00EEran \u00FB t\u00EErmeh\u00EA de \u00E7\u00EAdibe \u00FB wek dikakan (zerzewat) t\u00EA xwarin. G\u00EEyayek pirsalane ye. Navtenga w\u00EA razay\u00EE bi qas\u00EE mitroyek\u00EA dir\u00EAj dibe, bejna w\u00EA j\u00EE heta 30 cm bilind dibe. Belg\u00EAn w\u00EA b\u00EA d\u00FBx\u00FBk, kesk \u00FB h\u00EAkan\u00EE, bi go\u015Ft \u00FB pirav\u00EE ne. Belg\u00EAn w\u00EA tacane wek qevdikan bihevre ne \u00FB di meh\u00EAn t\u00EErmeh heta \u00EAl\u00FBn\u00EA de vedibin. Reng\u00EAn wan zer, eflat\u00FBn\u00EE an j\u00EE peyaz\u00EE ne. Ew kul\u00EElk pa\u015F\u00EA dibe qebs\u00FBl \u00FB di nava w\u00EA qebs\u00FBl\u00EA de gelek bizir\u00EAn bi\u00E7\u00FBk \u00FB reng re\u015F hene."@ku . "Kom \u2192 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 \u2193 Veger\u00EEn 1 1H 2He 2 3Li 4Be 5B 6C 7N 8O 9F 10Ne 3 11Na 12Mg 13Al 14Si 15P 16S 17Cl 18Ar 4 19K 20Ca 21Sc 22Ti 23V 24Cr 25Mn 26Fe 27Co 28Ni 29Cu 30Zn 31Ga 32Ge 33As 34Se 35Br 36Kr 5 37Rb 38Sr 39Y 40Zr 41Nb 42Mo 43Tc 44Ru 45Rh 46Pd 47Ag 48Cd 49In 50Sn 51Sb 52Te 53I 54Xe 6 55Cs 56Ba 71Lu 72Hf 73Ta 74W 75Re 76Os 77Ir 78Pt 79Au 80Hg 81Tl 82Pb 83Bi 84Po 85At 86Rn 7 87 Fr 88Ra 103Lr 104Rf 105Db 106Sg 107Bh 108Hs 109Mt 110Ds 111Uuu 112Uub 113Uut 114Uuq 115Uup 116Uuh 117Uus 118Uuo Lantan\u00EEt 57La 58Ce 59Pr 60Nd 61Pm 62Sm 63Eu 64Gd 65Tb 66Dy 67Ho 68Er 69Tm 70Yb Aktin\u00EEt 89Ac 90Th 91Pa 92U 93Np 94Pu 95Am 96Cm 97Bk 98Cf 99Es 100Fm 101Md 102No Di D\u00EEmena Veger\u00EEn\u00EA de ser\u00EEy\u00EAn k\u00EEmyay\u00EE Metal\u00EAn alkal\u00EEAlkal\u00EEnLantan\u00EEtAktinitMetal\u00EAn derbasb\u00FBn\u00EA MetalMetaloidAmetalHalojenGaz\u00EAn esl\u00EE"@ku . "Simaq nav\u00EA dar \u00FB f\u00EAkiy\u00EA ew\u00EA ye. Dar\u00EA simaq\u00EA pir gir nabe. Toxim\u00EA w\u00EA z\u00FB belav dibe. Erdeke ku simaq l\u00EA he\u015F\u00EEn b\u00FBy\u00EE zor e ku were ajotandin\u00EA. Ev riwek av\u00EA naxwaze, li der\u00EA hi\u015Fk d\u00EEsa di\u00E7\u00EA. F\u00EAk\u00EEya w\u00EA ya pir tir\u015F e; j\u00EA tir\u015F\u00EA simaq\u00EA \u00E7\u00EAdibe. Tir\u015F\u00EA simaq\u00EA ji zik\u00EA\u015F ra pir rind e. Z\u00EAdetir, ew tir\u015F dikeve sel\u00EAte."@ku . "P\u00FBng gihayek\u00EE \u00E7ol\u00EA y\u00EE bi bih\u00EEn e. Bih\u00EEn\u00EA xwe hilm\u00EA mer\u00EEvan vedike. Ku meriv ev g\u00EEhay\u00EE bic\u00FB dev\u00EE merivan h\u00FBnik dibe. Du curey\u00EAn xwe hene: p\u00FBng\u00EA zinaran p\u00FBng\u00EA av\u00EE AGAHDARIYA Z\u00CADE P\u00DBNG / P\u00CENG MENTHA PIPER\u00CETA P\u00FBng giyayek b\u00EAar e. Ji cih\u00EAn s\u00EEber \u00FB h\u00EAw\u00EE hez dike. Li ber l\u00EAv\u00EAn coyan \u00FB \u00E7eman xwe bixwe h\u00EA\u015F\u00EEn dibe. L\u00EA \u00E7andina w\u00EA j\u00EE t\u00EA kirin. Linav bax\u00E7an \u00FB li eywanan jibo b\u00EAnxwe\u015F\u00EE, law\u00EEn\u00EE, baharat \u00FB jibo m\u00EA\u015F nekevine hundur\u00EA mal\u00EA, t\u00EA \u00E7andin. Bejna w\u00EA 30- 100cm bilind dibe. Belg\u00EAn w\u00EA kesk\u00EA tar\u00EE \u00FB rex\u00EAnwan xetxet in. Di meha t\u00EErmeh\u00EA de kul\u00EElkan vedike, kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA wek leylank peyaz\u00EE \u00FB sip\u00EE ne. 30 c\u00FBrey\u00EAn w\u00EA hene. Tov\u00EA w\u00EA qahwey\u00EE ye. Devera bikev\u00EA l\u00EA \u015F\u00EEn t\u00EA, lewre di demek kurt de dera l\u00EA b\u00EA \u00E7andin, reh\u00EAn xwe berdide \u00FB pir dibe. D\u00EErok \u00FB welat: Di meden\u00EEyet\u00EAn Yewnan, Roma, Misir, Med, As\u00FBr \u00FB Babil\u00EEyan de, belg\u00EAn w\u00EA jibo derman, b\u00EAhnxwe\u015F\u00EE \u00FB tamxwe\u015Fkirin\u00EA dihat xebitandin. Sal\u00EAn 1800 an de Ewrop\u00EEyan birine Amer\u00EEka \u00FB \u00E7andin\u00EEya w\u00EA kirine \u00FB h\u00EAj\u00EE jibo ben\u00EE\u015Ft, mac\u00FBna diranan, parf\u00FBm \u00FB dermanan, nebatek\u00EE her\u00EE berbi\u00E7av e. Welat\u00EA w\u00EA nay\u00EA zan\u00EEn, l\u00EA li her dever\u00EA c\u00EEhan\u00EA h\u00EA\u015F\u00EEn dibe. Berhevkirin:Ber\u00EE kul\u00EElkan bide bi \u00E7iqan ve t\u00EA bir\u00EEn. Bi qevdik\u00EAn ne \u015Fid\u00EEyay\u00EE di cihek s\u00EEber \u00FB hewagir de t\u00EA hi\u015Fkkirin. Pa\u015F\u00EA t\u00EA h\u00FBrkirin \u00FB di firaxek cam, an j\u00EE t\u00FBrek caw de, bi devgirt\u00EE t\u00EA parastin. Di sal\u00EA de 3- 4 caran mirov dikare 2,5cm ji erd\u00EA bilind biqus\u00EEne. T\u00EAdah\u00EE: Mentol, menton, Jasmon, r\u00FBn\u00EAnfirok,tanen, re\u00E7\u00EEne, esansa giya ya dijwar, \u015Fekir, madey\u00EAn tahl, s\u00EEneol, c\u00FBrey\u00EAn p\u00EEpenan, madey\u00EAn organ\u00EEk, protein, karbonh\u00EEdrat, v\u00EEtam\u00EEn A- B1- B2 \u2013 B3. K\u00EArhat\u00EE: 1- Hezm\u00EA h\u00EAsan dike. 2- Gaz\u00EA dibire. 3- T\u00EArnekirina m\u00EAlak\u00EA (kezeb\u00EA) diedil\u00EEne. 4-Herik\u00EEna sefray\u00EA normal dike. 5-\u00CA\u015F\u00EAn mexde (mad) dibire. 6- Dan\u00FBstandina b\u00EAhn\u00EA sanah\u00EE (h\u00EAsan) dike. 7- Bandorek er\u00EAn\u00EE jibo kuxuk, bron\u015F\u00EEt, gir\u00EEb \u00FB astim\u00EA heye. 8-Damaran bih\u00EAz dike. 9- Jibo aramandina (rehetkirin) kelecan (heyecan) \u00FB tirs\u00EA ba\u015F e. 10- Vere\u015F\u00EEn\u00EA (xelihandin\u00EA) dibire. 11- Bandorek ba\u015F li ser m\u00EEgren, b\u00EAxew\u00EE, ser\u00EA\u015F\u00EA dike. 12- Dil bih\u00EAz dike.13- Nerehet\u00EEy\u00EAn l\u00EAdan\u00EAn dil y\u00EAn ji h\u00EArsb\u00FBn\u00EA t\u00EAn dibire. 14- Li n\u00EEk zilaman b\u00EAixd\u00EEdar\u00EEy\u00EAn ji ruh t\u00EAn radike 15- \u015E\u00EEr\u00EA day\u00EEk\u00EA z\u00EAde dike. 16- \u00CA\u015F\u00EAn ketina kincan dibire. 17- Ji hav\u00EAtina kirm (kurm) \u00EAn nav r\u00FBv\u00EEkan re dibe har\u00EEkar. 18- Destav\u00EA xwe\u015Ftir diherik\u00EEne. 19- Hi\u015F \u00FB b\u00EErmend\u00EEy\u00EA bih\u00EAz dike. 20- Agir dadixe. 21-Enerj\u00EEy\u00EA dide. 22- West\u00EEyan\u00EA dibe. Nexwe\u015F\u00EE: Jibo nexwe\u015F\u00EEy\u00EAn ser\u00EA\u015F, \u00EA\u015F\u00EAn baw\u00EEb\u00FBn\u00EA, astim, bron\u015F\u00EEt, kuxik, gr\u00EEp, kevir\u00EAn zirav, nexwe\u015F\u00EEy\u00EAn m\u00EAlak\u00EA, sist\u00EEt, sara, li ba zilaman ji b\u00EAixd\u00EEdar\u00EEy\u00EAn pis\u00EEkoloj\u00EEk re t\u00EA b\u00EA\u015Fniyarkirin. Karan\u00EEn: 1- \u00C7ay\u00EA 2- mesaj 3- Komperz 4- Xwarin 5- Selete. \u00C7ay\u00EA: 1- Kev\u00E7\u00EEyek \u015F\u00EAran\u00EE p\u00FBnga h\u00FBrkir\u00EE bikin nav qedehek av\u00EA, ava keland\u00EE berdin ser bila 10 deqan di dema xwe de bim\u00EEne, biparzinin \u00FB roj\u00EA 3 caran pi\u015Ft\u00EE xwarin\u00EA vexwin. Y\u00EAn bixwazin dikarin bi hinek l\u00EEmon \u00FB hingiv tamxwe\u015F bikin. 2- Du kev\u00E7\u00EEy\u00EAn xwarin\u00EA p\u00FBng\u00EA bikin nav 05 l ava keland\u00EE, bila seetek\u00EA dinav dema xwe de bim\u00EEne, pa\u015F\u00EA biparzinin hinek hingiv \u00FB n\u00EEv limon\u00EA berdin nav \u00FB roj\u00EA 4 caran qedehek \u00E7ay\u00EA j\u00EA vexwin. L\u00EA kes\u00EAn ku di mad\u00EA wan de br\u00EEn \u00FB gastir\u00EEt heye, div\u00EA pir venexwin. Jin\u00EAn dug\u00EEyan (hamile) j\u00EE div\u00EA venexwin. Masaj: 3-4 kulm\u00EAn p\u00FBnga ter (taze) bikin nav l\u00EEtrek dohn\u00EA zeyt\u00EA, bila hefteyek\u00EA bisekine, pa\u015F\u00EA biparzinin \u00FB bikin \u015F\u00FB\u015Fek\u00EE devgirt\u00EE \u00FB hil\u00EEnin. Jibo \u00EA\u015Fa m\u00EEgren, esab, kabik \u00FB baw\u00EE bikarb\u00EEnin \u00FB p\u00EA bifirki\u00EEnin. Her weha h\u00FBn dikarin masaja normal j\u00EE p\u00EA bikin. Komperz: Du kulm\u00EAn p\u00FBng\u00EA bikin nav 05 l ava germ bila 4 seetan bisekine, pa\u015F\u00EA biparzinin, patek\u00EA (pot-kinc-cil-pa\u00E7) t\u00EA de \u015Fil bikin \u00FB danin ser cih\u00EAn di\u00EA\u015Fe. Xasma jibo ser\u00EA\u015F\u00EA derman\u00EA her\u00EE k\u00EArhat\u00EE ye. Xwarin: H\u00FBn dikarin p\u00FBng\u00EA wek bexdenoz h\u00FBr bikin \u00FB bikin ser hemi c\u00FBrey\u00EAn xwarin, bir\u00FB\u015F (\u015Forbe) \u00FB seletan. Her weha jibo b\u00EEhn\u00EAn nexwe\u015F y\u00EAn ji dev t\u00EAn, h\u00FBn dikarin \u00E7end pel\u00EAn p\u00FBng\u00EA bic\u00FBn an j\u00EE bixwin. W\u00EA nexwe\u015F winda bibe. 17/10/08 \u00C7avkani: Malpera Lotikxane, be\u015Fa Dermanxaneya Xwerist\u00EA, Bav\u00EA J\u00EEndar"@ku . "Sinc dareke bi histr\u00EE ye. Ji pel\u00E7\u00EAn ev\u00EA b\u00EEhna xwe\u015F t\u00EA. F\u00EAkiya w\u00EA bi mezinb\u00FBy\u00EEn\u00EA ya m\u00EEna zeyt\u00FBnan e. Reng\u00EE f\u00EAkiy\u00EA y\u00EA wek sureng\u00EE ye."@ku . "Rihan an toprihan riwekeka bi\u00E7\u00FBk a bi bih\u00EEn e. Li malan di kulbikan da di\u00E7\u00EEnin. Ku meriv dest\u00EE xwe r\u00FBy\u00EA dixe bih\u00EEn\u00EA xwe\u015F belav dibe."@ku . "Kew\u00EA sor, kew\u00EA Kurdistan\u00EA Alectoris chukar kurdestanica R. Meinertzhagen, binecureyeke ji kew\u00EAn Alectoris chukar e. Kew\u00EE Sor wek balindey\u00EA netewey\u00EE y\u00EA Kurdistan\u00EA t\u00EA d\u00EEtin. Kew\u00EA gozel li hem\u00FB \u00E7iyay\u00EAn Kurdistan\u00EA peyda dibe. Di berbanga sibeh\u00EA de \u015Fiyar dibe, li ser latek\u00EE bilind disek\u00EEne \u00FB dixw\u00EEne. Deng\u00EA w\u00EE pirr xwe\u015F e. K\u00FCnej xay\u00EEntiy\u00EA hem cins\u00EA w\u00EE be qet bi sax\u00EE mirov nikare bigire."@ku . "Balinde an teyr \u00FB t\u00FB hem\u00FB ajal\u00EAn bi per y\u00EAn ku difirine. Di gelek devok\u00EAn Kurd\u00EE de ji bo belindeyan \u00E7\u00FBk an teyr t\u00EAn b kar an\u00EEn l\u00EA bi rast\u00EE \u00E7\u00FBk balindey\u00EAn bi\u00E7\u00FBk in. Nav\u00EA xwe ji bi\u00E7\u00FBk\u00EEy\u00EA xwe t\u00EA. Teyr balindey\u00EAn mezin in. Ji wan gelek cure y\u00EAn ne\u00E7\u00EErvan in. P\u00EA ra dib\u00EAjin teyr\u00EAn seyf\u00EE. Bi gi\u015Ft\u00EE nikul\u00EAn teyran y\u00EAn bi j\u00EArda xwar in. Di \u00E7enda Kurdan da bi poz\u00EAn \u015F\u00EErin ra dib\u00EAjin poz\u00EA teyr\u00EEn\u00EE, yan\u00EA poz\u00EA wek m\u00EEna nikul\u00EA teyran \u015F\u00EErin. Balinde \u00E7\u00EAlikan nakin, h\u00EAkan dikin. Bigi\u015Ft\u00EE der\u00EA ku l\u00EA dij\u00EEn bi p\u00FB\u015F \u00FB pelax \u00E7\u00EAidikin bi ev \u015F\u00FBnan ra dib\u00EAjin h\u00EAlin."@ku . "Pilo nav\u00EA kurmikek\u00EE ax\u00EA ye. Ew tim di ax\u00EA de kortikan dikole. Pa\u015F\u00EA gir dibe pi per dibe dikane bifire. Pilo kurmikeke di her\u00EAma Efr\u00EEqa, Aw\u00FBst\u00FBrya \u00FB Behra Sp\u00EE dije. Ji xwe jiyana xwe li gor\u00EE ne\u00E7irvan\u00EEy\u00EA \u015F\u00EAwandiye: Dema ku kortika xwe (malika xwe) \u00E7\u00EAdike, xwe t\u00EA de vedi\u015F\u00EAr\u00EEne \u00FB li benda xwarina xwe dip\u00EA. Taybet\u00EEya kortika xwe ev e ku Pilo v\u00EA kortik\u00EA wek\u00EE kortika ne\u00E7ir\u00EA bikart\u00EEne: Dema kurmek l\u00EA n\u00EAz dibe, ji ni\u015Fka ve dikeve ne\u00E7ir\u00EA \u00FB \u00EAd\u00EE nikare xwe xelas ke. L\u00EA bi ten\u00EA piloy\u00EAn ku li derdora Behra Sp\u00EE (\u00FB li Kurdistan\u00EA) de dij\u00EEn ne\u00E7irvan in."@ku . "M\u00EA\u015Fhingiv, m\u00EA\u015Fa hingiv, moza hingiv an j\u00EE heng wek p\u00EEzp\u00EEzonk\u00EA ye l\u00EA reng\u00EA w\u00EA soring\u00EE ye. Gelek curey\u00EAn m\u00EA\u015Fhingivan hene \u00FB \u00E7end\u00EEn ji wan kom\u00EAn mezin \u00EAn z\u00EAdey\u00EE 60.000 m\u00EA\u015F\u00EAn hingiv \u00E7\u00EAdikin."@ku . "K\u00EAlhenek an ke\u00E7el an j\u00EE teyr\u00EA ke\u00E7el, balindeyeke ku ji sala 1879an \u00FB vir de li bajar\u00EA B\u00EArec\u00FBga Rihay\u00EA dij\u00EEn. Hejmara wan k\u00EAm e \u00FB ji bo v\u00EA yek\u00EA bi taybet\u00EE li B\u00EArec\u00FBg\u00EA ji lay\u00EA Endazyariya Parastina Xwezay\u00EA \u00FB Park\u00EAn Netewey\u00EE ve dih\u00EAne parastin. Nika bi ten\u00EA li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA, S\u00FBr\u00EE \u00FB Fas\u00EA dih\u00EAne d\u00EEtin. Nav\u00EA xwe ji ser\u00EA xwe y\u00EA k\u00EAl \u00FB ji reng\u00EA ser\u00EA w\u00EE t\u00EA. Gor\u00EE \u00E7\u00EErokan ew \u00E7\u00FBka dihere li welat\u00EA Ereban li bin dar\u00EA heney\u00EA dij\u00EE. \u00E7ima ku hene bi ser ser\u00EE w\u00EE de t\u00EA ser\u00EE xwe sor dibe. W\u00EAne:Geronticus eremita close up 1. jpg Ke\u00E7el"@ku . "S\u00EExur an j\u00EE kirpi ajalek\u00EE g\u00EEhaxwer e. S\u00EExur bi gi\u015Ft\u00EE bi h\u00EAvar\u00EA ji qul\u00EA xwe dert\u00EA \u00FB di\u00E7\u00EAre. Wek kerguyan bi\u015Fkulan dike. Lin deran w\u00EE ne\u00E7ir dikin go\u015Ft\u00EE ew\u00EE dixwin. T\u00EEr\u00EAn xwe y\u00EAn re\u015F \u00FB gewr in. Gellek t\u00EEr\u00EAn xwe y\u00EAn zirav \u00FB direj\u00EEn l\u00EA hin di nav da st\u00FBr dibin. Ew t\u00EEran y\u00EAn pir t\u00FBj \u00FB mixetere ne. Gellek m\u00EErov bawer dike ku s\u00EExur t\u00EEran dav\u00EAn l\u00EA n\u00EA ratse. Ew ku dikevin siqircim\u00EA t\u00EEr\u00EAn xwe bi ban\u00EE da radikin. Ku meriv ji ber nereve t\u00EAn xwe li merivan diqelib\u00EEnin. We \u00E7ax\u00EA t\u00EEr\u00EAn xwe di merivan ra diherin. Pi\u015Ft\u00EA s\u00EExuran y\u00EA nerm, m\u00EEna b\u00EAz e. w\u00EA lom\u00EA t\u00EEr z\u00FB ji pi\u015Ft\u00EA dikevin."@ku . "P\u00E8re-Lachaise goristaneke li Par\u00EEs\u00EA ye. Di v\u00EA goristan\u00EA de gelek kes\u00EAn bi nav \u00FB deng hatin definkirin. Di P\u00E8re-Lachaise de \u00E7ar kurd hatin definkirin: Mehmet Nazif Akta\u015F Ebdulrehman Qasimlo Yilmaz Guney Ehmed Kaya"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/1/1f/Kardi.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Kul\u00EElka k\u00EArd\u00EE li Kurdistan\u00EA Kard\u00EE (bi lat\u00EEn\u00EE, Arum maculatum), pincarek m\u00EEna siyaley\u00EA (ispenax) ye. Du curey\u00EAn xwe hene. Kard\u00EEy\u00EA erdan y\u00EE pel\u00E7 bi\u00E7\u00FBke \u00FB pel\u00E7\u00EA xwe \u00E7irtik\u00E7irtik\u00EE ne. Kard\u00EEy\u00EA zinaran y\u00EE pel\u00E7 gir \u00FB direjtir e. Kard\u00EE xamxam\u00EE nay\u00EA xwarin. Nolan\u00EE \u015F\u00EEva siyaley\u00EA dikel\u00EEnin. Z\u00EAde tir\u015F tevl\u00EE dikin ku tir\u015Fb\u00FBna xwe k\u00EAm be, dev\u00EE mirov digidgid\u00EEne. Ku kard\u00EE qert dibe di ort\u00EA de pel\u00E7eka mihor vedibe \u00FB di orta pel\u00E7\u00EA de n\u00EAriyeke mihor dert\u00EA. B\u00EAhna w\u00EA giran e. Li hin dever\u00EAn Kurdistan\u00EA kardiy\u00EA ji bo bikaran\u00EEna zivistan\u00EA hi\u015Fk dikin. Kard\u00EE wek\u00EE werisan an guliyan t\u00EA ristin \u00FB bintav\u00EEkirin. Xwarina kardiy\u00EA ya xav\u00EE dikare xeterdar be \u00FB jengariy\u00EA bitetik\u00EEne."@ku . "Hewenc an Hewag an j\u00EE Hewenge yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Rihay\u00EA ye. Xwed\u00EE d\u00EErokeke kevn e. Bermahiy\u00EAn ji b.z. 7000'\u00EE hatine d\u00EEtin. R\u00FBber 1.580 km\u00B2 ye. 38 km ji Rihay\u00EA d\u00FBr dikeve. Nif\u00FBsa nav\u00E7ey\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE 27.747 e. Mixabin di stat\u00EEst\u00EEk\u00EAn ferm\u00EE de \u015Fik hene. 76 gund \u00FB gelek mezrey\u00EA w\u00EA hene. Pirraniya mezreyan ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve hatine r\u00FBxandin an valakirin."@ku . "Gora \u015E\u00EAx Ad\u00EE \u015E\u00EAx Ad\u00EE ji aliy\u00EA \u00EAz\u00EEdiyan ve weke p\u00EAxember \u00FB reformator\u00EA ola \u00EAz\u00EEd\u00EEtiy\u00EA t\u00EA xeb\u00FBl kirin."@ku . "\u015Eaw\u00FBt an \u015Fab\u00FBt yek ji masiy\u00EAn av\u00EAn b\u00EAxa ye. Ew bi tekil\u00EE masiy\u00EA \u00E7em\u00EAn Ferat \u00FB D\u00EEcl\u00EA ye. \u015Eaw\u00FBt masiyek\u00EE gir y\u00EE tehmxwe\u015F e; bi ew\u00EA y\u00EA dengdar e. Ku masiyek tehmxwe\u015F dibe Kurd dib\u00EAjin 'm\u00EEna \u015F\u00EAw\u00FBt'. Feqet \u00E7ima ku ew masi y\u00EE bi hitr\u00EE ye, xwerin\u00EA hindik bi zehmet e."@ku . "H\u00EEro an h\u00EAro ji ew kul\u00EElk\u00EAn \u00E7ol\u00EA y\u00EAn Kurdistan\u00EA ne. Bejn\u00EA h\u00EEroy\u00EA dir\u00EAj dibe dikane ser du metro bikeve. Kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA bi gi\u015Ft\u00EE gewr \u00FB mihurik in. Ji bo xeml\u00EA li malan j\u00EE di\u00E7\u00EEnin. H\u00EAro kul\u00EElkek b\u00EAar e. Li dev\u00EA r\u00EAyan, li bedenan, li ber dev\u00EA avan \u00FB hwd. h\u00EA\u015F\u00EEn dibe. Bejna w\u00EA 100-200 cm bilind dibe. Di meh\u00EAn hez\u00EEran, t\u00EErmeh \u00FB tebax\u00EA de xwerist\u00EA reng\u00EEn dike. Li din\u00EA 20 an z\u00EAdetir c\u00FBrey\u00EAn w\u00EA hene. Li Kurdistan\u00EA k\u00EAman\u00EE 5-6 c\u00FBre ne. Kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA ji al\u00EEy\u00EA rengan ve sor\u00EA tar\u00EE, sor\u00EA vekir\u00EE, peyaz\u00EE (penbe) y\u00EA vekir\u00EE, peyaz\u00EEy\u00EA tar\u00EE, binev\u015F\u00EE (mor) y\u00EA tar\u00EE, binev\u015F\u00EEy\u00EA vekir\u00EE \u00FB sp\u00EE ne. Bizin \u00FB m\u00EA\u015F\u00EAn hingiv zehf j\u00EA hez dikin."@ku . "Rebwar Fatah rojnamevanek\u00EE kurd e. Fatah damezrandiner \u00FB r\u00EAvebir\u00EA malpera Kurdish Media ye. Fatah li Br\u00EEtanyay\u00EA dij\u00EE. Rebwar Fatah biray\u00EA Dil\u015Fad Mar\u00EEwan\u00EE ye."@ku . "Fistiq yek dar ji malbata ben\u00EE\u015Ftokan \u00FB f\u00EAk\u00EEy\u00EAn ew dar\u00EA ye. Dar\u00EA fistiq\u00EA yek ji dar\u00EAn kuv\u00EE ya ku li \u00E7\u00EEyay\u00EAn Kurdistan\u00EA di\u00E7\u00EA ye. Bi fitiqa kuv\u00EE ra dib\u00EAjin ben\u00EE\u015Ftok. Ku ye dar\u00EA ben\u00EE\u015Ftok\u00EA qelem ke dikane \u00E7exa dar\u00EA fistiq\u00EA ke. Her wiha dar\u00EA meneg\u00FB\u015F\u00EA, dar\u00EA butlum\u00EA, dar\u00EA \u015Fengil\u00EEyan ji malbatek\u00EA ne \u00FB bi qelem kirin\u00EA kan\u00EEn bibin fistiq."@ku . "Ben\u00EE\u015Ftok, ben\u00EE\u015Ftek an darbenk (bi lat\u00EEn\u00EE, Pistacia lentiscus), darek e ji cins\u00EA Pistacia. Ji bo ben\u00EE\u015Ft\u00EA w\u00EA y\u00EA b\u00EAhnxwe\u015F t\u00EA \u00E7andin; bi taybet\u00EE li girava Kiyos\u00EA \u00FB li haw\u00EErdora her\u00EAm\u00EAn Deryaya Sp\u00EE. Li \u00E7\u00EEyay\u00EAn Kurdistan\u00EA dar\u00EE ben\u00EE\u015Ftok\u00EA di\u00E7\u00EA. Ku ben\u00EE\u015Ftok qelem dibe fistiqan digre l\u00EA wek\u00EE din f\u00EAk\u00EEy\u00EAn wek fitiqan tunne ne. F\u00EAk\u00EEy\u00EAn ben\u00EE\u015Ftokan wek kulikeka sor e p\u00EA re dib\u00EAjin garisok. Garisok t\u00EA xwerin. Ben\u00EE\u015Ftok ji fam\u00EElyey\u00EA fistiq, meneg\u00FB\u015F, butlum \u00FB \u015Feng\u00EEl\u00EEyan e."@ku . "Beyb\u00FBn sernav\u00EA riwekin\u00EAn k\u00FBl\u00EEk gewrin. Beyb\u00FBn peng\u00EAn xwe y\u00EAn gewrin \u00FB ortey\u00EA xwe y\u00EA zer e. Li her al\u00EEy\u00EAn diney\u00EA curey\u00EAn xwe hene. Di Kurd\u00EE nav\u00EAn xwe y\u00EAn din ew in: beyb\u00FBnok naznaz \u00E7\u00EE\u00E7ek\u00EA m\u00EAst"@ku . "Guhandar, guhan\u00EE an j\u00EE memikdar polek ji movikdaran in ko m\u00EAy\u00EAn wan ji bo zadp\u00EAdana zaroy\u00EAn xwe di memik an guhan\u00EAn xwe da \u015F\u00EEr\u00EE \u00E7\u00EA dikin. Memikdaran m\u00FB an hir\u00EE heye, s\u00EA hest\u00EEy\u00EAn bi\u00E7\u00FBk di nav guh\u00EAn wan a hene, di mej\u00EEy\u00EA wan da \u00E7\u00EEneka n\u00FB ya korteks\u00EA heye, didan\u00EAn wan taybetmend in, xw\u00EEngerm in anko germ\u00EE ya la\u015F\u00EA wan di hundir da tiraz dibit \u00FB li gorey\u00EA germ\u00EEya derdor\u00EA nah\u00EAt guhartin. Piraniya wan hevalzaro heye. Mej\u00EEy\u00EA wan germiya la\u015F\u00EA wan \u00FB gera xw\u00EEn\u00EA bi r\u00EAya dilek\u00EA \u00E7ar odey\u00EE tiraz dikit. Di xwezay\u00EA da, n\u00EAz\u00EE 5,800 tuxm\u00EAn memikdaran hene ko di navera 1,200 niv\u015Fan (mirov j\u00EE ji wan in) \u00FB 152 malbatan \u00FB 46 t\u00EEreyan da hatine dab\u00EA\u015Fan."@ku . "Em\u00EEne Ayna siyasetmedareke kurd e. Em\u00EEne Ayna niha seroka DTP'\u00EA bi wekalet \u00FB seroka gr\u00FBba DTP-\u00EA a parlamentoya Tirkiyey\u00EA ye. Di dema ku zan\u00EEngeh dixwend dest bi siyaset\u00EA kir. Em\u00EEne Ayna di Navenda \u00C7anda Mezopotamya de kar\u00EA kultur\u00EE kir, di nav bizava jinan de cih girt \u00FB xebat kir, di nav HADEP-\u00EA de kar kir. Li Edeney\u00EA b\u00FB berpirs\u00EA DEHAP'\u00EA, di nav navenda jinan de kar kir. Pi\u015Ft\u00EA ku DTP \u00E7\u00EAb\u00FB, di nav mecl\u00EEsa w\u00EA da kar girt \u00FB heta niha w\u00EA xebata xwe berdewam dik\u00EA. Em\u00EEne Ayna bi kurd\u00EE nizan\u00EA. Sedema v\u00EA yek\u00EA Em\u00EEne Ayna bi veyek\u00EA ve gir\u00EAdid\u00EA ku di pi\u00E7\u00FBkatiya xwe de ji Amed\u00EA \u00E7\u00FBye li metropolan mezin b\u00FBye \u00FB diya w\u00EA j\u00EE bi kurd\u00EE nizan\u00EE b\u00FB \u00FB ev ti\u015Ft b\u00FBne sedem ku ew fer\u00EE kurd\u00EE neb\u00FBye."@ku . "Hekar\u00EE nav\u00EA par\u00EAzgeheke bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Navend bajar\u00EA Colem\u00EArk\u00EA ye"@ku . "Ajal\u00EAn ked\u00EE an ajal\u00EAn malov\u00EE ajal\u00EAn ku li mal t\u00EAn xwed\u00EE kirin e. Ji hezar salan vir de ajal li ji al\u00EEy\u00EA m\u00EErovanda ked\u00EE b\u00FBne. Bi texm\u00EEnek\u00EA k\u00FB\u00E7ik ajal\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn y\u00EA ku ked\u00EE b\u00FBye. Ew 15000 sal BZ. li Asyaya Rojhilat hat\u00EEye ked\u00EE b\u00FBne. Ku \u00E7iqas di \u00E7axa modern da rola hin ajal\u00EAn ked\u00EE daket j\u00EE heta roja evroj meriv nikane j\u00EEyan\u00EA b\u00EA ajal\u00EAn ked\u00EE bifkire. Bi taybet\u00EE di \u00E7and\u00EAn wek Kurdistan\u00EA, y\u00EAn ku li ser gudnib\u00FBn\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FBn\u00EE, ajal\u00EAn ked\u00EE di ji bo feyd\u00EA m\u00EErovan cihek\u00EE giring digire. M\u00EEnak\u00EE, k\u00FB\u00E7ik \u00FB pisik ji bo n\u00EA\u00E7\u00EEr\u00EA \u00FB paraztin\u00EA; ker, hesp, h\u00EA\u015Ftir hwd. ji bo g\u00EEhan\u00EEy\u00EA \u00FB kar\u00EAn ku ji h\u00EAz\u00EAn m\u00EErov z\u00EAdetir dixwazin; ga \u00FB hesp ji bo cot ajotin\u00EA \u00FB bar ki\u015Fandin\u00EA; mih\u00EE, mange, bizin ji bo xwarin \u00FB vexarine cihek\u00EE giring digirin. H\u00EEn ew l\u00EEsta dikane be dr\u00EAj kirin. Tab\u00EE tik ji bo faydey\u00EA ajal nihatin ked\u00EE kirin. Hin ajal j\u00EE ji bo k\u00EAf \u00FB xwe\u015Fiy\u00EA hatine ked\u00EEkirin. Curey\u00EAn \u00E7\u00FBkan \u00FB mas\u00EEyan pirek ji bo k\u00EAf\u00EE hatine ked\u00EE kirine. Bi taybet\u00EE kew\u00EAn sor di \u00E7anda Kurdan da cihek\u00EE gir\u00EEng digire. Pi\u015Ft\u00EE ked\u00EEkirin\u00EA hin ajal hatine guhartin \u00FB hin cins\u00EAn n\u00FB peyde b\u00FBne. Wek nim\u00FBne, ger meriv k\u00FB\u00E7ik \u00FB tajiyan big\u00EAh\u00EEne hev, cewrik\u00EA ku ji wan \u00E7\u00EA dibe cinsek\u00EE n\u00FB ye, em j\u00EA re dib\u00EAjin toltaj\u00EE. An j\u00EE ger ker bi\u00E7e ser hesp\u00EA, h\u00EAstir ji wan \u00E7\u00EA dibe ku ew j\u00EE dibe cinsek\u00EE n\u00FB. Evroj m\u00EErov ji bo k\u00EAf\u00EE maran, p\u00EErevonkan, qirt\u00EE\u015Fan hwd. ked\u00EE dikine. bin\u00EAre j\u00EE: ajal\u00EAn kov\u00EE"@ku . "Ejd\u00EE di kurd\u00EE de bi mar\u00EAn pir mezin ra dib\u00EAjin l\u00EA bi rast\u00EE cinawirek ajalek\u00EE \u00E7\u00EErok\u00EE ye. P\u00EAnas\u00EEyeka xwe ya ten\u00EA tunneye w\u00EA lom\u00EA di dem\u00EAn ber\u00EA de gelek kesan bawer\u00EE bi heb\u00FBna ejdiyan dian\u00EE. Di hin \u00E7\u00EErokan de ew marek\u00EE pir mezine di hin \u00E7\u00EEroakn de merek\u00EE bi heft ser e. Di \u00E7\u00EErokan de bi piran\u00EE ejdiya ne ba\u015F in yan nobedar\u00EAn xez\u00EEneyan in, yan j\u00EE merivan direv\u00EEnin. Ten\u00EA m\u00EEr an j\u00EE siwarek\u00EE m\u00EArxas dikare wan bikuje."@ku . "Logoya BDP'\u00EA Bar\u0131\u015F ve Demokrasi Partisi (BDP) (Partiya A\u015Ft\u00EE \u00FB Demokrasiy\u00EA) partiyeke siyas\u00EE ya kurdan e. BDP li ser \u00EEht\u00EEmala girtina DTP'\u00EA di 3'\u00EA gulan\u00EA 2008'an de hat damezrandin. Amblema partiy\u00EA j\u00EE li ser zem\u00EEna zer bi reng\u00EA kesk dara ber\u00FBy\u00EA ye. Di yekem\u00EEn kongreya asay\u00EE ya BDP'\u00EA de, ku di 7'\u00EA rezbera 2008'an li Amed\u00EA hate lidarxistin, \u015Faredar\u00EA Gimgim\u00EA y\u00EA ber\u00EA Demir \u00C7el\u00EEk wek\u00EE Serok\u00EA Gi\u015Ft\u00EE y\u00EA BDP'\u00EA hate hilbijartin."@ku . "W\u00EAne:Marivan-zarivar-Iran. jpg Gola Zir\u00EAbar\u00EA Gola Zir\u00EAbar\u00EA, li n\u00EAz\u00EEk\u00EE bajar\u00EA Mer\u00EEwan e. Dor \u00FB ber\u00EA w\u00EA de\u015Ft \u00FB \u00E7iya ne. Bi dar \u00FB dev\u00EE ne. Dir\u00EAj\u00EEya w\u00EA 5 km \u00FB firehiya w\u00EA j\u00EE 2 km ye. 15 metre k\u00FBr e. Ava gola Zir\u00EAbar \u015F\u00EA\u00EEn e \u00FB mas\u00EE t\u00EA de dij\u00EEn."@ku . "\u00C7ekem cureyek\u00EE dara merx\u00EA ya bink\u00EE ya ger\u00FBya \u00FB ba\u015F\u00FBra Ewropa \u00FB rojava \u00FB ger\u00FBya Asya ye. Li bilind\u00EEy\u00EA di navber\u00EA 1.000 \u00FB 3.300 m. di\u00E7\u00EA. \u00C7ekem dareke tim kesk e \u00FB pel\u00E7\u00EAn xwe nawe\u015F\u00EEne."@ku . "Garis, garis\u00EA misir\u00EE, garis\u00EA stenbol\u00EE an laz\u00FBt (zal\u00FBt) (Lat. Zea mays) ji riwek\u00EAn ku zad did\u00EE ye. Toxim\u00EAn xwe dibin ard \u00FB nan j\u00EA \u00E7\u00EAdibe. Garis t\u00EA kelandin j\u00EE. Garis\u00EE kelandin xayin\u00EA p\u00EA werdikin \u00FB dixwin. T\u00EA gotin ku bingeha v\u00EA giyay\u00EA navenda parzem\u00EEna Amer\u00EEkay\u00EA ye. Li Kurdistan\u00EA li gelek deveran t\u00EA \u00E7andin. Ji 50 hezar\u00EE z\u00EAdetir curey\u00EA garis\u00EA hene. Li Kurdistan\u00EA \"Garis\u00EA \u00DBris\", \"Garis\u00EA Kambaxroj\u00EA\", \"Garis\u00EA Rom\u00EA\" hwd hin cure t\u00EAn bikaran\u00EEn. Mixabin di ziman\u00EA zanistiy\u00EA de nav\u00EA wan \u00E7i ne, l\u00EA nehatiye kol\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Myneck. JPG Zengelok Zengelok an zengilor par\u00E7eke anatomiya mirovan e. Zengelok wek toek\u00EE li ser qirik\u00EAn mirovan, bi taybeti y\u00EAn m\u00EAran, xuya dibe. Ev pozik\u00EA qarqar\u00FB\u015Fk\u00EA mirovanan e. Ku meriv ti\u015Ftek\u00EE dadiqurt\u00EEne ew ban\u00EE da radibe \u00FB deriy\u00EE boriy\u00EA nefes\u00EA digire. Her wiha ti\u015Fte ku daquratndin\u00EE dihere zik\u00EE merivan."@ku . "Henar an j\u00EE hinar darek \u00FB bi f\u00EAk\u00EEy\u00EA xwe ne. Dara henar\u00EA pir gir nabe. Hin curey\u00EAn xwe gir \u00FB \u015F\u00EErin dibin hin curey\u00EAn xwe pir tir\u015F dibin. Henar\u00EAn tir\u015F di seletayn da bi kar t\u00EEnin."@ku . "D\u00EEnezor sernav\u00EA komek ajal\u00EE pir mezin e. Ji malbata ajel\u00EAn xizinde in. Sed milyon sal ber\u00EA li dunyay\u00EA dij\u00EEne. Beriya peydab\u00FBna merivan qeliyane \u00FB \u00EAd\u00EE nemane. Evroj malbatan qirt\u00EE\u015F\u00EAn av\u00EA mer\u00EEy\u00EAn d\u00EEnezoran in. Hin ji wan gelek\u00EE gir b\u00FBne. Brontosaurus ji gi\u015Fan mezintir b\u00FBne. Giraniya wan 30 hezar k\u00EElo \u00FB dir\u00EAjiya wan j\u00EE dig\u00EAhi\u015Ft 20 metreyan. Hin d\u00EEnezor hov b\u00FBne \u00FB ji wan hinek j\u00EE aram b\u00FBne \u00FB ten\u00EA giya dixwarin. Curey\u00EAn xwe y\u00EAn av\u00EE, y\u00EAn bej\u00EE \u00FB y\u00EAn bal\u00EEnde hab\u00FBne."@ku . "Riwek\u00EAn bi kul\u00EElk, wek ku merivan ji n\u00EAv fam dike, riwek\u00EAn ku di demek\u00EA de kulilkan vedikine. Ew riwekan y\u00EAn bi toxim in."@ku . "T\u00FB riwekeka bi f\u00EAk\u00EE ye. T\u00FB dareka av\u00EE ye l\u00EA d\u00FBra av\u00EA j\u00EE \u015F\u00EEn dibe. Wext\u00EA ku y\u00EA d\u00FBra av\u00EA ye rip\u00EEy\u00EA xwe dr\u00EAj dibin heta ku gih\u00EE\u015Ftine dereka \u015Fil e. W\u00EA lome tim tim ripiy\u00EAn xwe dikevin boriy\u00EAn av\u00EA. Dib\u00EAjin ku teley\u00EE t\u00FB ye ku rasta dereka av\u00EE dibe xwe bera erd\u00EA dide. W\u00EA lom\u00EA ku li av\u00EA bin erd\u00EA digerin teleyek\u00EE t\u00FBye dikin dest xwe. Gor\u00EE cureyan f\u00EAk\u00EEy\u00EAn xwe h\u00FBrik ya j\u00EE mezin dibin; reng\u00EAn f\u00EAk\u00EEyan gewr, mihor an re\u015F dibin. Ji bo reng\u00EAn fek\u00EEyan di Kurd\u00EE de curey\u00EAn xwe han\u00EE t\u00EAn hesibandin: t\u00FBy\u00EA re\u015Fk\u00EE, t\u00FBy\u00EA gewrk\u00EE, t\u00FBy\u00EA mihork\u00EE. Pel\u00E7\u00EAn t\u00FByan dikin sarme an didin kurmik\u00EAn h\u00EAr\u00EEr. bin\u00EArin j\u00EE: t\u00FBtir\u015Fik"@ku . "Tehw\u00EE an taw\u00EE dareke bi f\u00EAk\u00EE ye. Reng\u00EA pel\u00E7\u00EA w\u00EA wek reng\u00EA pel\u00E7\u00EAn zeyt\u00FBnan in l\u00EA j\u00EA pantir in. F\u00EAkiy\u00EAn w\u00EA ji nokan bi\u00E7uktir in. Ku f\u00EAkiy\u00EAn w\u00EA h\u00EEn y\u00EAn negih\u00EE\u015Fit\u00EE ne y\u00EAn kesk in \u00FB meriv dikane tev dendikan bixwe. Ku dipelifin dendik\u00EAn w\u00EA hi\u015Fk dibin \u00FB \u015F\u00EEr\u00EEn dibin. Meriv nikane dendik\u00EAn w\u00EA bixwe; tek \u00E7erm\u00EA dor\u00EA t\u00EA xwerin."@ku . "P\u00EA\u00E7ek nav\u00EAn riwek\u00EAn ku xwe li deran werdidin \u00FB dipi\u00E7ikin. Ji bo ew\u00EA p\u00EA ra dib\u00EAjin p\u00EA\u00E7ek, ya ku li deran dipi\u00E7ike. Qol\u00EAn p\u00EA\u00E7ek\u00EA pir dir\u00EAj dibin dikanin d\u00EEwar\u00EAn malek\u00EA bi temam bigirin. Bi zanist\u00EE 15 curey\u00EAn xwe hene. Hin curey\u00EAn xwe y\u00EAn bi girni\u015F\u00EAn wek diranan in. Xwe bi wan diraninan xwe bi d\u00EEwaran digirin. Hin curey\u00EAn xwe y\u00EAn b\u00EA girni\u015F in \u00FB xwe li dar \u00FB beran weridin."@ku . "Zimanx\u00FBnk anku r\u00FBnas riwekeka \u00E7ol\u00EA ye. Pel\u00E7 \u00FB teley\u00EAn ev riwek\u00EA bi str\u00EEy\u00EAn bi\u00E7\u00FBk hat\u00EEye girt\u00EE ye. W\u00EA lom\u00EA ku meriv r\u00FBya \u00E7erm\u00EA xwe dixe wek m\u00EEna ku ti\u015Ftek merivan pironcek bike. Zarokan ber\u00EA bi r\u00FBye ziman\u00EE xwe dixistin \u00FB ziman\u00EAn xwe x\u00FBn dikirin ji bo nav\u00EA xwe ziman x\u00FBnk e. G\u00EEyayek di nav zev\u00EE, m\u00EArg \u00FB tera\u015F\u00EAn dever\u00EAn heta bilind\u00EEya 2000 \u2013 2300 m de \u015F\u00EEn t\u00EAt. Bejna w\u00EA 60- 150 cm bilin dibe. G\u00EEyayek b\u00EAhnxwe\u015F l\u00EA tama w\u00EA hinek\u00EE tahlok \u00FB p\u00EAveri\u015Fok e (zeliqok). S\u00EA c\u00FBrey\u00EAn w\u00EA hene. Bandora hers\u00EAyan j\u00EE wek hev e. Di kevnar de Yewnan, Romay\u00EEyan, Medan \u00FB Asur\u00EEyan jibo derman\u00EAn c\u00FBrbec\u00FBr dixebitandin. Li hinek dever\u00EAn \u00CEngilistan\u00EA jibo pen\u00EEr t\u00EA bikaran\u00EEn. Di nav xelk\u00EA \u00CErlanda de li dewsa qehw\u00EA t\u00EA vexwarin. Mixabin ev g\u00EEyay\u00EA bik\u00EAr \u00FB derman hat\u00EEye jib\u00EErkirin. Lewre li gelek deveran gund\u00EE dib\u00EAjin: Ew g\u00EEyayek b\u00EAk\u00EAr \u00FB xusardar e. Di van sal\u00EAn daw\u00EE de ku nexwe\u015F\u00EEya Pence\u015F\u00EAr\u00EA z\u00EAde b\u00FBye, jibo tedaw\u00EEya pence\u015F\u00EAr\u00EA t\u00EA xebitandin. Ji n\u00FBve d\u00EEsan qedr\u00EA w\u00EA t\u00EA zan\u00EEn \u00FB di TIB \u00EA de cih\u00EA xwe y\u00EA layioq digire."@ku . "Albal\u00FB an wi\u015Fne dareke bi f\u00EAk\u00EE ye. F\u00EAk\u00EEy\u00EAn w\u00EA wek gelyazan in l\u00EA y\u00EAn h\u00EEn tir\u015F in. Ku dipelifin reng\u00EA w\u00EA dibe qirmiz (sor\u00EA tar\u00EE)."@ku . "W\u00EAne:Maultier grau. jpg Qantireka gewr Qantir ajalek\u00EE diliq\u00EE ye. Qantir b\u015F \u00E7ift b\u00FBn\u00E2 ker\u00EA n\u00EAr \u00FB meh\u00EEn\u00EA va \u00E7\u00EAdibe. Qantir li \u00E7\u00EEya \u00FB ban\u00EEyan ji keran j\u00EE ji hespan j\u00EE rindtir diherin. Qantir nikanin biz\u00EAn."@ku . "Fireng an tomatos an sebzeyek e. Ber\u00EAn firengan sifte y\u00EAn kesk in. Fireng\u00EA kesk dibin tir\u015Fo. Pa\u015F\u00EA sor dibin. Fireng\u00EA sor, ter sifte, dibin aq\u00EEt an di \u015F\u00EEv \u00FB seleteyan da t\u00EA bi kar an\u00EEn. Fireng riwekek\u00EE bihar\u00EA ye. Sew\u00EA ku di zivistan\u00EA da j\u00EE fireangan bi kar b\u00EEnin fireng\u00EAn bej\u00EE hi\u015Fk dikin. Li Kurdistan\u00EA \u00E7end curey\u00EAn xwe hene. Firenga bej\u00EE: f\u00EAk\u00EEy\u00EAn \u00E7irtik \u00E7irtik\u00EE dibin \u00FB pir gir naben. Tam\u00EA xwe y\u00EAn mize (tir\u015Foq\u00EE) ne. Fireng\u00EA av\u00EE: wek fireng\u00EA bej\u00EE ne l\u00EA f\u00EAk\u00EEy\u00EAn xwe pir j\u00EA girtir dibin. Firenga dolmeyan: (ing. plum tomato) F\u00EAk\u00EEy\u00EAn xwe dr\u00FBjnik dibin. Cirtetan: (ing. cherry tomato) ber\u00EAn xwe bi\u00E7\u00FBk wek g\u00EAlyazan dibin."@ku . "cirtetan ji fireng\u00EAn din bi\u00E7\u00FBktir in. Ber\u00EAn xwe wek g\u00EAlyazan h\u00FBrik in W\u00EA lom\u00EA \u00CEng\u00EEl\u00EEzan p\u00EA ra dib\u00EAjin Cherry tomatoe (Firenga g\u00EAlyaz\u00EE). CRitetan wek glozekan digire. Di bist\u00EEyak\u00EA da gelek f\u00EAk\u00EE dibin. Cirtetann bi destan dipel\u00E7iq3inin \u00FB bi p\u00EEvazan re dikel\u00EEnin. Tir\u015Fik\u00EA cirtetan \u015F\u00EEveka ec\u00EEp xwe\u015F e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/ef/Bacan\u00EA_resh.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Bacan, bal\u00EEcan an badincan sebzeyek\u00EE reng mihor an re\u015F e. Bacan\u00EA top dibin dolme. Hundir\u00EE wan dikolin \u00FB di dez\u00EE re dikin hi\u015Fk dikin. Pa\u015F\u00EA ku k\u00EA bi \u015F\u00EEvin nerm dikin \u00FB dikin dolme. Bacan\u00EA dr\u00FBjnik j\u00EE diki \u015F\u00EEv. Tir\u015Fik\u00EA bacanan \u015F\u00EEveka navdar e. Becan\u00EA bin kozan j\u00EE pi xwe\u015F dibin. Bacan\u00EAn re\u015F li s\u00FBk\u00EA"@ku . "P\u00EErs\u00FBs an j\u00EE Sir\u00FBc yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Rihay\u00EA ye. Ji aliy\u00EA c\u00EEran\u00EAn xwe ve bi nav\u00EA Embara M\u00EAra t\u00EA nas\u00EEn. Nif\u00FBsa Sir\u00FBc\u00EA 93.006 e."@ku . "Kaniya Xezalan an j\u00EE Tilebyad yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Rihay\u00EA ye. Xwed\u00EE d\u00EErokeke kevn e. R\u00FBber 1.248 km\u00B2, bilindah\u00EE ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA 385 m ye. 52 km ji Rihay\u00EA d\u00FBr e. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn sala 2000\u00B4\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 32.114 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 77.261 e. 1 \u015Faredar\u00EE, 1 nehiye, 87 gund \u00FB 160 mezrey\u00EA w\u00EA hene. Pirraniya mezreyan ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve hatine r\u00FBxandin an valakirin. Gel\u00EA her\u00EAm\u00EA gelek xizan e. Aboriya xwe bi xebata pembo, \u00E7andin\u00EE \u00FB xwed\u00EEkirina ajalan dikin. Riya pirraniya gund \u00FB mezreyan n\u00EEne. Herwek\u00EE elektr\u00EEk, bij\u00EE\u015Fk, av, dibistan j\u00EE k\u00EAm in \u00FB gel gazindar e."@ku . "Fasciola hepatica parez\u00EEtek\u00EE ku li ajalan nexwe\u015F\u00EEya bi nav\u00EE kepene peyda dik\u00EEy\u00EA. Ev paraz\u00EEt li ser \u015Feytanokan bixwe bixwe diz\u00EA. Ji wri derbasa av\u00EA \u00FB g\u00EEh\u00EA dibe. Ku ajal ew g\u00EEhay\u00EE dixwin derbasa hundur\u00EE ajalan dibe."@ku . "Puccinia graminis yek ji kuv\u00EA zeng\u00EA ye."@ku . "Uromyces cureyek\u00EE kuvan y\u00EA ku zeng\u00EA \u00E7\u00EAdik\u00EEye."@ku . "Puccinia binfam\u00EEleyeka kuvan ya ku zeng\u00EA \u00E7\u00EAdik\u00EEye."@ku . "Riz an birinc giyayek ji fam\u00EEleya Poaceae ye. Riz yek ji xurdemeniy\u00EAn bingeh\u00EEn \u00EA gelek kul\u00EEn\u00EAn cihan\u00EA ye. Cara p\u00EA\u015F\u00EEn li Asyaya D\u00FBr hatiye n\u00FBve\u00E7andin \u00FB ji wir belav b\u00FBye."@ku . "Ba\u00E7\u00EEk yek ji curey\u00EAn gilgil e. Bi gi\u015Ft\u00EE kurd toxim\u00EA v\u00EA riwek\u00EA naxwin l\u00EA ji bo \u00E7\u00EAkirina gezikan bi kar t\u00EEnin."@ku . "Sabahat Tuncel siyasetmedareke kurd e. Sabahat Tuncel niha endama Parlamentoya Tirkiy\u00EA ye. Sabahat Tuncel li ser l\u00EEsta DTP'\u00EA weke parlamentera Stenbol\u00EA hate hilbijartin. Sabahat Tuncel beriya ku weke parlamenter b\u00EA hilbijartin, ji ber \u00EEddiaya ku endama PKK'\u00EA ye hatib\u00FB girtin \u00FB di zinan\u00EA de b\u00FB. Sabahat Tuncel ji girt\u00EEgeh\u00EA hate hilbijartin."@ku . "Sel\u00EEm Sadak siyasetmedarek\u00EE kurd e. Sel\u00EEm Sadak di sala 1954'\u00EA li gund\u00EA Baf\u00EA hat dinyay\u00EA. Zewic\u00EE ye \u00FB bav\u00EA 10 zarokan e. Ziman\u00EAn Kurd\u00EE, Tirk\u00EE, Ereb\u00EE \u00FB Engliz\u00EE dizane. Sel\u00EEm Sadak di sala 1991'\u00EA de li gel Leyla Zana, Hatip Dicle \u00FB Orhan Do\u011Fan li ser l\u00EEsta partiya SHP'\u00EA weke parlamenter ketin Parlamena Tirkiy\u00EA. Sel\u00EEm Sadak di sala 1991'\u00EA de, pi\u015Ft\u00EE ku ew \u00FB hin heval\u00EAn xwe ji SHP'\u00EA qut b\u00FBn, yek ji damezr\u00EAner\u00EAn partiya HEP'\u00EA \u00FB pi\u015Ft\u00EE ku HEP hate girtin DEP'\u00EA b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE ku di 1994'a de DEP hatin girtin \u00FB parlementer\u00EAn w\u00EA ji Parlamena Tirkiy\u00EA hatin av\u00EAtin, cezay\u00EA z\u00EEndan\u00EA li wan hate birr\u00EEn \u00FB Sel\u00EEm Sadak j\u00EE ji bo deh salan kete girt\u00EEgeh\u00EA. Niha Sel\u00EEm Sadak weke pi\u015Ftgirek\u00EE DTP'\u00EA xebata xwe ya pol\u00EEt\u00EEk dime\u015F\u00EEn\u00EA. Sel\u00EEm Sadak ji bo hilbijartina 2009an li S\u00EArt\u00EA b\u00FB berendam\u00EA Serok\u00EA \u015Earederiy\u00EA."@ku . "Clifford Glenwood Shull yek ji f\u00EEz\u00EEknas\u00EAn navdar \u00EAn DYAy\u00EE b\u00FB. Sala 1994'\u00EE guncav\u00EA Xelata Nobel a f\u00EEz\u00EEk\u00EA hatiye d\u00EEtin."@ku . "Chris Kutschera rojnamevan u kitabnu\u015Ftox\u00EA derhaqe Mezopotamya \u00FB Kurd'an dewo. Zaningah\u00EA Sorbonne de wend. 1960 de Guatemala d\u00EA dest bi rojnamewan\u00EE kerd. Nu\u015Ftey u we\u015Fan\u00EAcew\u00EA derhaqe Kurd u serhildan\u00EA Kurdande biy\u00EA rojnamey\u00EA: Le Monde Diplamatique, Le Monde Coailys, The Middle East Magazine, El Wasat, El Mundo de veciyaye."@ku . "Ziman\u00EAn hind \u00FB ar\u00EE yek ji mil\u00EAn ziman\u00EAn h\u00EEnd \u00FB ewrop\u00EE ye. Gor\u00EE hejmer\u00EAn di sala 2005'a de bi 209 ziman\u00EAn cih\u00EA, y\u00EAn ku y\u00EAn her\u00EE mezin h\u00EEnd\u00EEstan\u00EE, Bengal\u00EE (n\u00EAz\u00EE 200 m\u00EElon), P\u00FBnceb\u00EE (n\u00EAz\u00EE 100 m\u00EElon), Marat\u00EE (n\u00EAz\u00EE 90 million), G\u00FBcerat\u00EE (n\u00EAz\u00EE 45 m\u00EElon), N\u00EApal\u00EE (n\u00EAz\u00EE 40 m\u00EElon),Oriyay\u00EE (n\u00EAz\u00EE 30 m\u00EElon), S\u00EEnd\u00EE (n\u00EAz\u00EE 20 m\u00EElon) \u00FB Asamesey\u00EE (n\u00EAz\u00EE 14 m\u00EElon) ne, bi temam\u00EE n\u00EAz\u00EE 900 m\u00EElon ax\u00EAver\u00EAn xwe hene. Ew bi Ziman\u00EAn \u00EEran\u00EE \u00FB ziman\u00EAn n\u00FBristan\u00EE ve ziman\u00EAn hind \u00FB \u00EEran\u00EE p\u00EAk t\u00EEne."@ku . "Ziman\u00EAn nuristan\u00EE (ber\u00EA herwiha; Ziman\u00EAn gawiran) yek ji mil\u00EAn bi\u00E7\u00FBke Ziman\u00EAn hind \u00FB \u00EEran\u00EE ye. Di v\u00EE mil\u00EE de \u015Fe\u015F ziman\u00EAn ku axever\u00EAn xwe dor\u00EA bi tun\u00EE 30.000 kesan p\u00EAk t\u00EAn he ne. Ew bi gelemper\u00EE li Efxan\u00EEstan\u00EA (n\u00EAz\u00EE 25.000) t\u00EA axaftin. Li Pak\u00EEstan\u00EA j\u00EE hin ax\u00EAver\u00EAn van ziman\u00EAn ku dor\u00EA 5-6 hezar kes dike li her\u00EAm\u00EA N\u00FBr\u00EEstan hene."@ku . "W\u00EAne:Flag of Wallonia. svg Ala Walonyay\u00EA W\u00EAne:Location map for Wallonia in Europe. png Walonya li Ewropay\u00EA W\u00EAne:Gewestenkaart. png Her\u00EAm\u00EAn Belgiyay\u00EA: Her\u00EAma Bruksel\u00EA-paytext (\u015F\u00EEn) Her\u00EAma walonan (sor) Her\u00EAma flemenan (zer) Walonya an j\u00EE Walonistan yek ji s\u00EA her\u00EAm\u00EAn Belgiyaya Federal e. Di sala 1980'an da nav\u00EA ferm\u00EE b\u00FB Her\u00EAma Walon. 55% ji axa Belgiyay\u00EA ye. Ziman\u00EA ferm\u00EE frans\u00EE \u00FB alman\u00EE ye. Paytexta w\u00EA Nam\u00FBr e."@ku . "Ziman\u00EA oset\u00EE ({{|os|\u0418\u0440\u043E\u043D \u04D5\u0432\u0437\u0430\u0433}} / Iron \u00E6wzag) yek ji ziman\u00EAn \u00EEran\u00EEy\u00EE ku li qafqasyay\u00EA, R\u00FBsya \u00FB Gurc\u00EEstan \u00FB li her\u00EAm\u00EAn Osetyay\u00EA t\u00EAye axaftin. Ew rohelat-roavay\u00EE dibe du devikan \u00FB \u00EE rohelat Iron \u00FB \u00EE roava j\u00EE Digoron e. Ax\u00EAver\u00EAn v\u00EE ziman\u00EE dor\u00EA 700 hezar kes e. Ziman\u00EA Oset\u00EE heta qewmeka kevin\u00EA Alanen ku, ji Sarmatiyane dihatin. Ziman\u00EA Oset\u00EE bi Yaxnob\u00EE ve du ziman\u00EAn ziman\u00EA bakur-rojavaya \u00EEran\u00EEy\u00EA ku t\u00EAye axaftin. L\u00EA ew ten\u00EA ziman\u00EA sarmatiy\u00EA ku \u00EEroj t\u00EAye axaftin."@ku . "Rexistina Dewlet\u00EAn Neft\u00EA Dervefiro\u015F, bi kurt\u00EE OPEC r\u00EAxistinek navnetew\u00EE ye ku di navbera 10 \u00FB 14'\u00EA rezber\u00EA 1960'\u00EE de li Bexday\u00EA hat damezrandin. Ji sala 1965 de navenda v\u00EA r\u00EAxistin\u00EA li Viyana ye. Endam\u00EAn destp\u00EAk\u00EA \u00CEraq, \u00CEran, Kuweyt, Erebistana Siy\u00FBd\u00EE \u00FB V\u00EAn\u00EAz\u00FB\u00EAla b\u00FBn. Pa\u015F\u00EA heft dewlet\u00EAn din j\u00EE tevl\u00EE v\u00EA r\u00EAxistin\u00EA b\u00FBn: Qeter, \u00CEndon\u00EAziya, L\u00EEbya (1962), M\u00EErni\u015F\u00EEn\u00EAn Ereb\u00EE y\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE, Algerya, N\u00EEjerya \u00FB Angola. Ek\u00FBador ji sala 1973 heta 1992'a \u00FB Gabon j\u00EE ji sala 1975'a heta 1992'a endam\u00EAn OPEC'\u00EA b\u00FBn. Ek\u00FBador pi\u015Ft\u00EE 15 salan navber, di 17'\u00EA sermawez\u00EA 2007'a de d\u00EEsa vegeriya nav v\u00EA r\u00EAxistin\u00EA. Dewlet\u00EAn endam\u00EAn OPEC'\u00EA derdora 40 % ji neft\u00EA ku li cihan\u00EA t\u00EA berhemdan derdixin \u00FB derdora 75 % ji nefta ku hatiye tesb\u00EEt kirin, di axa wan welata de ye."@ku . "Ufuk Uras niv\u00EEskar \u00FB siyasetmedarek\u00EE tirk e. Ufuk Uras yek ji damezr\u00EAner \u00FB niha serok\u00EA partiya tirk \u00D6zg\u00FCrl\u00FCk ve Dayan\u0131\u015Fma Partisi - (\u00D6DP) \u00FB ji 22'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA 2007'a ve parlamenter\u00EA Her\u00EAma yek\u00EA ya Stembol\u00EA ye."@ku . "Adiyeman par\u00EAzgeheke bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA Sems\u00FBr e \u00FB di nav sinor\u00EAn komara Tirkiy\u00EA de ye."@ku . "Cengiz \u00C7andar rojnamevanek\u00EE tirk \u00EA navdar e. Cengiz \u00C7andar li Tirkiy\u00EA rojnamevanek\u00EE navdar e \u00FB di pirsa kurd\u00EE de xwed\u00EE n\u00EAr\u00EEnek er\u00EAn\u00EE, real\u00EEst \u00FB a\u015Ft\u00EExaz e."@ku . "H\u00EEmqan\u00FBn pergaleka desthilatdariy\u00EA ye ko di pirraniya rew\u015Fan da wek\u00EE belgeyeka anko dukomenteka kodkir\u00EE qa\u00EEde \u00FB binemay\u00EAn karkirina heb\u00FBn\u00EAn siyas\u00EE y\u00EAn xweser diyar dikit. Jibo hukmet \u00FB dewletan, h\u00EEmqan\u00FBn bi awayek\u00EA nemazey\u00EE qan\u00FBneka serek\u00EE ye ko bi gi\u015Ft\u00EE siyaset\u00EAn bingeh\u00EAn y\u00EAn welat\u00EE diyar dikit \u00FB nijar, destajo (procedure), desthilat \u00FB erk\u00EAn hukmet\u00EA dadir\u00EAjit."@ku . "Kasa Viva World Cup ya Nelson Mandela Viva World Cup (P\u00EA\u015Fbirka Viva ya Gog\u00EA ya C\u00EEhan\u00EE) p\u00EA\u015Fbirkek neferm\u00EE ya cihan\u00EE ya goga p\u00EA ye, ku her du sala carek\u00EA ji bo wan her\u00EAm, gel \u00FB welat\u00EAn ku ne sebixwe ne \u00FB nikarin tevl\u00EE p\u00EA\u015Fbirka FIFA y\u00EA bibin, t\u00EA lidarxistin. Ev p\u00EA\u015Fbirk ji aliy\u00EA saziya Nouvelle F\u00E9d\u00E9ration Board (NF-Board) t\u00EA lidarxistin. Yekem\u00EEn p\u00EA\u015Fbirka Viva World Cup di sermawez 2006'a li Oks\u00EEtanyay\u00EA hate lidarxistin. K\u00EEprosa Bakur ku wek\u00EA cih\u00EA lidarxistina p\u00EA\u015Fbirk\u00EA hatib\u00FB hilbijartin, ji ber sedem\u00EAn pol\u00EEt\u00EEk \u00FB lihevnekirin\u00EAn bi organ\u00EEsator\u00EA v\u00EA p\u00EA\u015Fbirk\u00EA NF-Board, xwe ji kand\u00EEdatur\u00EE \u00FB maz\u00FBvaniy\u00EA veki\u015Fand. P\u00EA\u015Fbirka Viva World Cup a duyem\u00EEn di navbera 7'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA \u00FB 13'\u00EA t\u00EErmeh\u00EA 2008'a li G\u00E4llivare\u00EA hate lidarxistin."@ku . "W\u00EAne:LocationSapmi. png Her\u00EAm\u00EAn ku gel\u00EA Sam\u00EE l\u00EA dij\u00EEn W\u00EAne:Sami flag. svg Ala Sam\u00EEland\u00EA W\u00EAne:Sami languages large. png Zarav\u00EAn xelk\u00EA Sam\u00EEland\u00EA:1 Samiy\u00EAn ba\u015F\u00FBr\u00EE (\u00C5arjil)2) Samiy\u00EAn Umey\u00EA (Upme)3) Samiy\u00EAn Pitey\u00EA (Bitthun) 4) Samiy\u00EAn Luley\u00EA (Julev)5) Samiy\u00EAn bakur\u00EE (Davvi) 6) Samiy\u00EAn Skolt 7) Samiy\u00EAn Enarey\u00EA (\u00C1n\u00E1r) 8) Samiy\u00EAn Kildin 9) Samiy\u00EAn Ter Sam\u00EEland an j\u00EE S\u00E1pmi her\u00EAmeke li bakur\u00EA Ewropay\u00EA \u00FB welat\u00EA gel\u00EA Sam\u00EE ye. Welat\u00EA Sam\u00EEland tucare neb\u00FBye dewletek serbixwe \u00FB di navbera her\u00E7ar dewlet\u00EAn Norw\u00EAc, Sw\u00EAd, F\u00EEnland \u00FB R\u00FBsya hatiye parvekirin. Gel\u00EA Sam\u00EE gelek\u00EE kevnar\u00EA \u00EA her\u00EAma bakur\u00EA Skand\u00EEnav\u00EA ye. Li dem\u00EAn ber\u00EA mirov bi awayek\u00EE ne rind digot\u00EA lapon an j\u00EE laponyay\u00EE. Li her\u00E7ar dewletan gel\u00EA Sam\u00EE weke k\u00EAmnetew dij\u00EE. \t \t\t \t\t\tSapmi Lappland. jpg \t\t\t D\u00EEmenek ji her\u00EAma gol\u00EE ya Jokkmokk\u00EA \t\t\t \t\t \t\t \t\t\tSarek Skierffe Laitaure Rapadalen. jpg \t\t\t D\u00EEmenek ji parka netewey\u00EE ya Sarek\u00EA \t\t\t \t\t \t\t \t\t\tSarek Skierffe Rapadelta. jpg \t\t\t Deltaya newala Rapay\u00EA li parka netewey\u00EE ya Sarek\u00EA (Sam\u00EEland, Sw\u00EAd) \t\t\t \t\t \t\t \t\t\tKebnekaise view from Tuolpagorni. jpg \t\t\t Kebnekaise (bi ziman\u00EA sam\u00EE, Giebneg\u00E1isi), bilindtir\u00EEn \u00E7iyay\u00EA Sam\u00EEland \u00FB Sw\u00EAd\u00EA ye (2.111 m)"@ku . "Agir\u00EE nav\u00EA par\u00EAzgeh \u00FB nav\u00E7eyeke bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Navenda nav\u00E7ey\u00EA Qerekose ye."@ku . "Entab par\u00EAzgehek\u00EA bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye."@ku . "Batman par\u00EAzgeheke bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA \u00CAlih e."@ku . "B\u00EEngol par\u00EAzgeheke bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA \u00C7ewl\u00EEg e."@ku . "Bidl\u00EEs bajar, nav\u00E7e \u00FB par\u00EAzgeheke Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA Bidl\u00EEs e."@ku . "Diyarbekir par\u00EAzgeheke Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA Amed e."@ku . "W\u00EAne:Flag of Padania. svg Ala Padaniay\u00EA ku aliy\u00EA Lega Nord t\u00EA bikaran\u00EEn W\u00EAne:Padania-Italia. png Nex\u015Fa \u00CEtalya \u00FB her\u00EAma Padania li bakur\u00EA welat Padania her\u00EAmek bakur\u00EA \u00CEtalyay\u00EA ye. Nav\u00EA Padania ji aliy\u00EA d\u00EErok\u00EE ve ji bo De\u015Fta Po (Pianura Padana oder Val Padana) ku mezintirin her\u00EAma p\u00EE\u015Fesaz\u00EE (endustr\u00EE) ya \u00CEtalya ye, t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Ziman\u00EAn german\u00EE yek ji \u015Fax\u00EAn malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ye. Ew bi endam\u00EAn xwey\u00EA 15 zimanan n\u00EAz\u00EE 500 m\u00EElon zimanaxiv\u00EAn wek zikmak\u00EE, 700 milyonan j\u00EE wek ziman\u00EA duyem nav xwe de dihewir\u00EEne. Yek ji sedema her\u00EE gir\u00EEnga cih\u00EAb\u00FBna wan zimanan Guh\u00EAr\u00EEna Dengan a P\u00EA\u015F\u00EEn e."@ku . "W\u00EAne:Flag of Occitania. svg Ala Oks\u00EEtanyay\u00EA W\u00EAne:Occitanie. png Nex\u015Feya Oks\u00EEtanyay\u00EA Lem\u00F2tges/Limoges, Bord\u00E8u/Bordeaux, Tolosa/Toulouse, Marselha/Marseille \u00FB Ni\u00E7a/Nice Oks\u00EEtanya her\u00EAmek li ba\u015F\u00FBr\u00EA Fransay\u00EA ye. Gel\u00EA Oks\u00EEtanyay\u00EA di d\u00EEroke de ji aliy\u00EA pol\u00EEt\u00EEk ve tucar\u00EA nekar\u00EEb\u00FB yek\u00EEtiya xwe ava bik\u00EA \u00FB dewletek yekb\u00FBy\u00EE \u00FB serbixwe damezr\u00EEn\u00EA, l\u00EA ziman\u00EA oks\u00EEtan\u00EE ku zimanek\u00EE serbixwe ye \u00FB nez\u00EEk\u00EE katalon\u00EE ye kar\u00EEb\u00FB gir\u00EAdanek\u00EA di nava gel\u00EA v\u00EA her\u00EAma ba\u015F\u00FBr\u00EA Fransay\u00EA p\u00EAk bin\u00EA. Di van dem\u00EA daw\u00EE ye gel\u00EA her\u00EAm\u00EA li \u00E7\u00E2nd \u00FB ziman\u00EA xwe verdiger\u00EA \u00FB l\u00EA xwed\u00EE derdikev\u00EA. Minakek v\u00EAyek\u00EA ewe, ku li Oks\u00EEtanyay\u00EA nav\u00EA gund, bajar \u00FB devedan li k\u00EAleka frans\u00EE ed\u00EE bi ziman\u00EA oks\u00EEtan\u00EE j\u00EE t\u00EAn niv\u00EEsandin."@ku . "\u015Eitl\u00EA Ziman\u00EAn German\u00EE y\u00EAn Rohelat yek ji \u015Fitl\u00EAn \u015Faxa Ziman\u00EAn german\u00EE de y\u00EA ku endam\u00EAn w\u00EA \u015Fitl\u00EA g\u00EE\u015Fk mirine. Hin endam\u00EAn w\u00EA \u015Fitl\u00EA wiha ne: B\u00FBrg\u00FBnd\u00EE Got\u00EE Gotiya Krim\u00EE S\u00FBb\u00EE Wandal\u00EE"@ku . "Ziman\u00EAn balt\u00EE yek ji malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE\u200Ey\u00EA ku li dor deryaya Balt\u00EEk t\u00EAne axaftin. L\u00EA ewna ji h\u00EAl\u00EA hin kesan bi ziman\u00EAn slav\u00EE ve di bin Ziman\u00EAn balt\u00EE \u00FB slav\u00EE de t\u00EAn d\u00EEt\u00EEn."@ku . "Meled\u00EE par\u00EAzgeheke Bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA Meled\u00EE ye."@ku . "M\u00EArd\u00EEn par\u00EAzgeheke Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA M\u00EArd\u00EEn e."@ku . "Kele yek ji nav\u00E7ey\u00EAn D\u00EElok\u00EA ye. Di d\u00EErok\u00EA da ew bi nav\u00EE Alt\u00FBnta\u015F t\u00EA zan\u00EEn. Di dema nu da nav\u00EE ev nav\u00E7ey\u00EA bi Rom\u00EE Araban t\u00EA zanin. Kurdan, ji bo Keley\u00EA li ber ev nav\u00E7\u00EA, nav Kele l\u00EA kirine. Sift\u00EA gundek\u00EE pi\u00E7\u00FBk b\u00FBye l\u00EA pi\u015Ft\u00EE sala 1957'\u00EE ew kirine nav\u00E7eye. Pir gund\u00EAn xwe Kurdin hinan xwe j\u00EE y\u00EAn tirk in. Kurd\u00EAn gund\u00EAn n\u00EAzik\u00EE \u00E7em\u00EE Ferat bi nav\u00EE Wan\u00EE t\u00EAn zan\u00EEn."@ku . "Kamer\u00FBna Ba\u015F\u00FBr be\u015Fek ji welat\u00EA Kamer\u00FBne. Ev be\u015F\u00EA Kamer\u00FBn pi\u015Ft\u00EE deshilatdariya Almanya, di navbera sal\u00EAn 1922-1961'\u00EA de ket bin deshilatdariya Yek\u00EEtiya Keyaniy\u00EA, l\u00EA be\u015F\u00EA din \u00EA Kamer\u00FBne di bin deshilatdariya Fransay\u00EA de b\u00FB. Heta niha Kamer\u00FBna Ba\u015F\u00FBr her\u00EAmek ingl\u00EEzax\u00EAfe, l\u00EA be\u015Fe din \u00EA Kamer\u00FBn\u00EA frans\u00EEax\u00EAfe. Be\u015Fek ji civaka Kamer\u00FBna Ba\u015F\u00FBr xwe di nav welat\u00EA Kamer\u00FBn de bindest dib\u00EEn\u00EA \u00FB serxweb\u00FBna her\u00EAma xwe dixwaz\u00EA. Ew ji bo Kamer\u00FBna Ba\u015F\u00FBr peyva Ambazonia anj\u00EE Ambazania bikar t\u00EEnin."@ku . "M\u00FB\u015F par\u00EAzgeheke Bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA M\u00FB\u015F e."@ku . "\u015Eirnex par\u00EAzgeheke Bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA \u015Eirnex e."@ku . "Kurd 1 kanaleke telev\u00EEzyona satel\u00EEt\u00EE ya bi ziman\u00EA kurd\u00EE, serbixwe ye \u00FB ji Par\u00EEs\u00EA we\u015Fan\u00EA dike. Bernamey\u00EAn \u00E7and\u00EE \u00FB perwerdey\u00EE belav dike. Pi\u015Ft\u00EE salek\u00EA di we\u015Fana test\u00EA de, Kurd 1'\u00EA di 27'\u00EA avr\u00EAla 2009'a dest bi we\u015Fana xwe ya normal kir."@ku . "Wan par\u00EAzgeheke Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA Wan e."@ku . "S\u00EEn\u00FBz\u00EEt yek ji nexwe\u015Fiy\u00EAn bisaw \u00EAn hestiy\u00EAn r\u00FB ye \u00FB di koma nexwe\u015Fiy\u00EAn GPQ (Guh-Poz-Qirik) de t\u00EA jimartin. Du tabloy\u00EAn w\u00EA (gor\u00EE asta bip\u00EA\u015Fketin\u00EA) hene: Ak\u00FBt s\u00EEn\u00FBz\u00EEt \u00FB Kron\u00EEk s\u00EEn\u00FBz\u00EEt."@ku . "\u015Eer\u00EA Oremar, di 21 kew\u00E7\u00EAr\u00EA 2007'\u00EE de di navbera h\u00EAz\u00EAn \u00E7ekdar \u00EAn PKK\u00EA \u00FB Art\u00EA\u015Fa Tirk de, li Oremar\u00EA derbas b\u00FB. hpg\u00EA li Oremar\u00EA 16 le\u015Fker\u00EAn Tirk ku\u015Ft he\u015Ft le\u015Fker j\u00EE d\u00EEl girtin."@ku . "Str\u00FBma, Girep, G\u00FBatr nav\u00EA nexwe\u015Fiya mezinb\u00FBna awarte ya t\u00EEro\u00EEd\u00EA ye. Di bij\u00EE\u015Fkiya gel\u00EAr\u00EE de pirran\u00EE Girep t\u00EA bikaran\u00EEn ku ji b\u00EAjey\u00EAn Gir(\u00EA) \u00FB Rep (repb\u00FBn) t\u00EA. Ango gir\u00EAya ku repb\u00FBye. Gor\u00EE avab\u00FBna DNAya mirov di organ\u00EEzmay\u00EA de asta \u00EEod\u00EA li dora 50 % e. Heger nexwe\u015F\u00EE yan hin sedem\u00EAn awarte hilber\u00EEna hormona t\u00EEroks\u00EEn (hormon)\u00EA biguher\u00EEnin (ango ji 48 %'\u00EE k\u00EAmtir \u00FB 58 %'\u00EE z\u00EAdetir), t\u00EEro\u00EEd j\u00EE b\u00EA\u00EEr\u00EAk\u00FBp\u00EAk dixebite \u00FB mezin dibe. K\u00EAmb\u00FBna asta V\u00EEtam\u00EEn A j\u00EE dikare s\u00EEstem\u00EA bitetik\u00EEne \u00FB mixabin li Kurdistan\u00EA pirran\u00EE ji ber k\u00EAmgirtina v\u00EEtam\u00EEnan nexwe\u015F\u00EE xwe dide der. Di hin tabloyan de nexwe\u015F nikare ba\u015F b\u00EAhna xwe j\u00EE bigire \u00FB xwarin\u00EA daqult\u00EEne. Hin tabloy\u00EAn ps\u00EEkosomat\u00EEk j\u00EE di\u015Fibin van s\u00EEmptoman. Di serdema n\u00FBjen de pirran\u00EE xw\u00EAy\u00EAn (xoy, sol) bi\u00EEod t\u00EAn bikaran\u00EEn \u00FB Str\u00FBma j\u00EE k\u00EAm b\u00FBye. W\u00EAne:Struma 001. jpg Girep di asta II. de."@ku . "Demenza nav\u00EA komeke nexwe\u015Fiy\u00EAn fonksiyon\u00EAn b\u00EErkan \u00FB mejiy\u00EA ye. Bi temendir\u00EAjiy\u00EA ve ji ber hin guhertin\u00EAn mejiy\u00EA, dikare di b\u00EErkan, axavtin \u00FB tevgeran de hilwe\u015F\u00EEn, qelsb\u00FBn p\u00EAk were. Ji ni\u015Fka ve yan di demeke dir\u00EAj de mirov di plansaziy\u00EA, oryantasyon\u00EA, h\u00EEs \u00FB tevger\u00EAn xwe de dikeve nav pirsgir\u00EAkan. B\u00EA\u00EE nexwe\u015Fiya demenza j\u00EE, di kes\u00EAn temen\u00EA wan ji 65'\u00EE z\u00EAdetirin de 2-4 % \u00FB y\u00EAn ji 85'\u00EE z\u00EAdetirin de 20 % windab\u00FBna b\u00EErkan\u00EA dibe. Demenza proses\u00EA bip\u00EA\u015Ftir dixe \u00FB mirov dixe nava s\u00EEmptom\u00EAn awarte."@ku . "Zin\u00E9dine Yazid Zidane l\u00EEstikvanek\u00EE goka p\u00EA (futbol\u00EA) y\u00EA ber\u00EA \u00EA frans\u00EE ye. Zinedine Zidane ji aliy\u00EA FIFA'y\u00EA s\u00EA cara l\u00EEstikvan\u00EA futbol\u00EA \u00EA cihan\u00EA hat\u00EA destn\u00EE\u015Fan kirin \u00FB weke yek ji ba\u015Ftirin listikvan\u00EA hem\u00FB dema t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/9/9a/800px-FIFA_Logo_+Slogan.svg.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Logoya FIFA'\u00EA FIFA r\u00EAxistina cihan\u00EE ya futbol\u00EA ye. Navenda v\u00EA r\u00EAxistin\u00EA li bajar\u00EA Zur\u00EE\u015F'e, li ye. Ev r\u00EAxistin p\u00EA\u015Fbirk\u00EAn futbol\u00EA \u00EA curbec\u00FBr lidardix\u00EA, di nav wan de P\u00EA\u015Fbirka Futbol\u00EA ya Cihan\u00EE ya m\u00EAra \u00FB \"P\u00EA\u015Fbirka Futbol\u00EA ya Cihan\u00EE\" ya jina. Serok\u00EA FIFA'\u00EA y\u00EA niha Joseph S. Blatter'\u00EA sw\u00EEsr\u00EE ye."@ku . "W\u00EAne:AustenHenryLayard. jpg Austen Henry Layard Austen Henry Layard (5\u00EA Adara 1817an ji dayik b\u00FBye \u00FB 5\u00EA T\u00EErmeha 1894an ko\u00E7a xwe ya daw\u00EE kiriye) gerhok, arkeolog, d\u00EErokzan\u00EA huner\u00EA, niv\u00EEskar \u00FB d\u00EEplomatek\u00EE navdar b\u00FB. Layard li Par\u00EEs\u00EA ji dayik b\u00FBye \u00FB kur\u00EA kesek\u00EE b\u00FB ku di r\u00EAveberiya kolonial a Seylan\u00EA de kar dikir. Zarokatiya Layard para b\u00EAhtir li \u00CEtalyay\u00EA derbas b\u00FBye, l\u00EA ew her weha li Ingil\u00EEstan, Franse \u00FB Sw\u00EEsrey\u00EA j\u00EE perwerde dibe. Ji bo kar peyde bike ber\u00EA xwe dide koloniya Ingil\u00EEstan\u00EA Seylan\u00EA. Ew r\u00EAw\u00EEtiya xwe sala 1839an di erd\u00EA re dike \u00FB pi\u015Ft\u00EE ku bi mehan li \u00CEran\u00EA dim\u00EEne ji biryara xwe ya \u00E7\u00FBna Seylan\u00EA diqere \u00FB sala 1842an vedigere Stenbol\u00EA. Li wir Layard Stratford Canning sef\u00EEr\u00EA Ingil\u00EEstan\u00EA naskir \u00FB ne ferm\u00EE be j\u00EE Canning Layard weke d\u00EEplomat girte kar. Di 1845an de bi desteka Canning ji bo ku xirbey\u00EAn As\u00FBriyan n\u00EAz\u00EE Musil\u00EA l\u00EAbikole ber\u00EA xwe dide Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA. Layard li vir heta 1847an dim\u00EEne \u00FB her weha di\u00E7e Kurdistan\u00EA \u00FB der bar\u00EA gel\u00EAn li Kurdistan\u00EA de agahiy\u00EAn gir\u00EEng \u00EAn w\u00EA dem\u00EA bi riya pirt\u00FBka xwe ya bi nav\u00EA Nineveh and its Remains N\u00EEnova \u00FB Bermahiy\u00EAn w\u00EA digih\u00EEne me."@ku . "D\u00EArsim par\u00EAzgeheke bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Navenda v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA bajar\u00EA Mamek\u00EE ye."@ku . "Ezirgan an j\u00EE Erzingan par\u00EAzgeheke Bak\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA Ezirgan e."@ku . "Qerequlak yek ji nav\u00E7ey\u00EAn Ezirgan\u00EA ye. Nav\u00EA w\u00EA di sala 1973'\u00EE de kirine Otlukbeli. Di sala 1971 \u00B4\u00EE de b\u00FBye \u015Faredar\u00EE \u00FB 1991 \u00B4\u00EE de j\u00EE b\u00FBye nav\u00E7e. Gor\u00EE hejmartin\u00EAn sala 2000'\u00EE hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn navend\u00EA 4.252 \u00FB bi gi\u015Ft\u00EE j\u00EE 5.434 e (li ser v\u00EA hejmartin\u00EA \u015Fik hene). Ten\u00EA 10 gund\u00EAn nav\u00E7ey\u00EA hene. Firehiya erd\u00EA nav\u00E7ey\u00EA 254 km\u00B2 \u00FB 1.750 m ji r\u00FBy\u00EA av\u00EA bilind e. 148 km d\u00FBr\u00EE bajar\u00EA Ezirgan\u00EA dikeve."@ku . "Tal\u00EEban, yek haraketa radiqal sunni islam le Afganistan\u00EA ye. Gel\u00EA wan pe\u015Ft\u00FB ne. pi\u015Era harba sovyeta xelaz bu 1989'\u00EAde talebeye medresan gelle wan pe\u015Ft\u00FB vi harekete avan kirin. navbera 1994-96 control gelleke afganistan destkirin.2001'an de amer\u00EEka bi bahaneyeki El-Kaide 11 \u00EElon\u00EA harb kirin. Tal\u00EEban iro, harba xwe ya bi nato \u00FB amerika re dewam dike ."@ku . "Xarp\u00EAt an Elaz\u00EEz par\u00EAzgeheke Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye ku dikeve nav s\u00EEnor\u00EAn komara Tirkiy\u00EA."@ku . "Turkmen an j\u00EE Turkman bi wate a yek ji \u00EAn xwar\u00EA dih\u00EA: Xelk \u00EA Turkmenistan\u00EA ya yek\u00EEt\u00EE a Soviet a ber\u00EA, Xelk \u00EA Tirk\u00EEaxv \u00EAn li Iraq\u00EA (Tirkoman) Hesp \u00EAn Turkmen (Hesp)."@ku . "Randolph Frederick Pausch (23\u00EA \u00C7iriya P\u00EA\u015F\u00EEn 1960-25\u00EA T\u00EErmeh 2008) profesorek\u00EA zanist\u00EAn komp\u00FBter\u00EA, serederiya mirov\u00EE \u00FB komp\u00FBter\u00EA \u00FB nitlandin\u00EA anko d\u00EEzayn\u00EA y\u00EA Emr\u00EEkay\u00EE li Carnegie Mellon University (CMU) li Pittsburgh a Pennsylvaniay\u00EA b\u00FB. Kit\u00EAba w\u00EE ba\u015Ffirot\u00EE bi nav\u00EA \"Dersgotara Daw\u00EEn\" anko The Last Lecture ko di koka xwe da dersgotareka w\u00EE li roja 18\u00EA \u00CElona 2007\u00EA li Zan\u00EEngeha Karn\u00EAg\u00EE Melon\u00EA b\u00FB, nav\u00FBbangek\u00EA c\u00EEhan\u00EE ji w\u00EE ra peyda kir. Li Tebaxa sala 2006\u00EA, hat zan\u00EEn ko Rend\u00EE t\u00FB\u015F\u00EE \u015F\u00EArpence a pankreas\u00EA b\u00FBye. W\u00EE gerreka xurt \u00FB dijwar ya \u00E7aresera \u015F\u00EAerpencey\u00EA dest p\u00EA kir. L\u00EA salek\u00EA pa\u015Ftir, li Tebaxa 2007\u00EA, hat zan\u00EEn ko \u015F\u00EArpenceya w\u00EE te\u015Fene kiriye cerg \u00FB didanxwe\u015Fik a w\u00EE. Ramana w\u00EA ew b\u00FB nesaxiya w\u00EE gehi\u015Ftiye qonax\u00EAn dawiy\u00EA. W\u00EE \u00E7ax\u00EE, \u00E7aresera k\u00EEmyay\u00EE jibo dir\u00EAjkirina jiy\u00EA w\u00EE hat destp\u00EAkirin. Li roja 25\u00EA T\u00EErmeha 2008\u00EA, Rend\u00EE li mala xwe li Chesapeake li Virginiyay\u00EA mir, dema ko jina w\u00EE Jai \u00FB s\u00EA zaroy\u00EAn w\u00EE, Dylan (6 sal\u00EE), Logan (4 sal\u00EE) \u00FB Chloey\u00EA dora w\u00EE girt b\u00FB."@ku . "Usmaniye nav\u00EA par\u00EAzgehek\u00EA li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Erd\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA dikeve tix\u00FBb\u00EA Tirkiy\u00EA."@ku . "Radovan Karadzic ku bi tavana komkujiya musulman\u00EAn bosniyay\u00EE t\u00EA gunehbar kirin, pi\u015Ft\u00EE \u015Fer\u00EA li Bosniy\u00EA ji aliy\u00EA navnetewey\u00EE ve li her der\u00EA dihat l\u00EAger\u00EEn. Wek t\u00EA zan\u00EEn di dema \u015Fer\u00EA navxoy\u00EE y\u00EA li Bosniy\u00EA, di navbera sal\u00EAn 1992-1995 an de bi dehan hezar kes hatin ku\u015Ftin. Karadzic wek berpirs \u00FB r\u00EAvebir\u00EA ku\u015Ftina 7500 m\u00EAr \u00FB xort\u00EAn musulman li bajar\u00EA Srebrenitsa t\u00EA zan\u00EEn. Radovan Karadzic pi\u015Ft\u00EE lihevkirina a\u015Ftiy\u00EA ya li Dayton di sala 1996'\u00EA de bezir b\u00FB \u00FB pol\u00EEs\u00EAn navnetewey\u00EE li her der\u00EA dihat l\u00EAgerin. Karadzic 63 sal\u00EE ye \u00FB ji bo p\u00EAkan\u00EEna tevkujiy\u00EA hember\u00EA misilman\u00EAn Bosnay\u00EA 22 t\u00EErmeh\u00EA 2008'an de hati b\u00FB girtin."@ku . "Kil\u00EEs an j\u00EE K\u00EEl\u00EEs par\u00EAzgeheke Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye ku dikeve hundir\u00EA sinor\u00EAn Komara Tirkiy\u00EA. Ber\u00EA nav\u00E7eyeke gir\u00EAday\u00EE D\u00EElok\u00EA b\u00FB, l\u00EA di sala 1995'an de b\u00FB par\u00EAzgeh."@ku . "Riha par\u00EAzgeheke Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Ev par\u00EAzgeh dikeve hundir\u00EA sinor\u00EAn Komara Tirkiy\u00EA. Serbajar\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA Riha ye."@ku . "S\u00EArt par\u00EAzgeheke Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye \u00FB dikeve nav s\u00EEnor\u00EAn Komara Tirkiy\u00EA."@ku . "Ziman\u00EA Alban\u00EE \u015Faxeka ziman\u00EAn H\u00EEnd \u00FB Ewrop\u00EEy\u00EA ku yekser ji Alban\u00EE de p\u00EAk t\u00EAye. Du zaravay\u00EAn cih\u00EAy\u00EAn bi nav\u00EA Geg\u00EE \u00FB Tosk\u00EE t\u00EAye navkirin hene. L\u00EA ziman\u00EA nivisk\u00EE li ser bingeha d\u00EEalekta Tosk\u00EE di sedsala 20'an de hatiye \u00E7\u00EAkirin. Va prosesa standard\u00EEzasyon\u00EA bi kongreyeka di sala 1972'a de li T\u00EEran\u00EA hatiy\u00EA p\u00EAkan\u00EEn ve hatiye temam kirin. Di ziman\u00EA Alban\u00EE de peyv\u00EAn ku ji ziman\u00EAn din\u00EAn m\u00EEnak Lat\u00EEn\u00EE, Yewnan\u00EE \u00FB y\u00EAn di sedsal \u00FB dehsal\u00EAn daw\u00EE ji B\u00FBlgar\u00EE, \u00CEtal\u00EE, Frans\u00EE, Tirk\u00EE hatin\u00EE standin cihek\u00EE \u00FB m\u00EEkareka gir\u00EEng digirin."@ku . "W\u00EAne:Damocles-WestallPC20080120-8842A. jpg \u015E\u00FBr\u00EA Damokles ji Richard Westall Li gor serp\u00EAhatiyek d\u00EErok\u00EE Damokles dilxwazek\u00EE sitemkar\u00EA Syrak\u00FBs\u00EA Dionysios I. anj\u00EE Dionysios II. b\u00FB \u00FB di sedsala 4'a ber\u00EE zayin\u00EA de jiyaye. Ev serp\u00EAhat\u00EE di pirt\u00FBka Cicero tusculanae disputationes 5,61-62 de hatiye behskirin. Damokles bi rast\u00EE jiyaye an na, ne diyar\u00EA, l\u00EA serp\u00EAhat\u00EE bi v\u00EE away\u00EE behsa w\u00EE dik\u00EA: Damokles kesek\u00EE ku bi jiyana xwe ne dilxwe\u015F b\u00FB. Ew pir dihesid\u00EE jiyana sitemkar Dionysios \u00FB pesn\u00EA h\u00EAz \u00FB dewlemendiya w\u00EE dida. Dionysios j\u00EE rojek\u00EA biryar da k\u00FB wan xwe\u015F\u00EE \u00FB bihuriya jiyan\u00EA k\u00FB bi kar \u00FB cih\u00EA w\u00EE ve gir\u00EAday\u00EE ne, b\u00EEne p\u00EA\u015Fber\u00EE \u00E7av\u00EA Damokles. Dionysios rojek\u00EA Damokles dawet\u00EE mala xwe kir \u00FB p\u00EA\u015Fniyar kir ku ew li dora masa \u015Fah\u00EEtiy\u00EA r\u00FBn\u00EA, l\u00EA ber\u00EA li ser cih\u00EA ku Damokles r\u00FBn\u00EA \u015F\u00FBrek\u00EE mezin ku ten\u00EA bi porek\u00EE hespan gir\u00EAday\u00EE b\u00FB, bicih kirib\u00FB. Dema Damokles ew \u015F\u00FBr\u00EA li ser ser\u00EA xwe d\u00EEt, w\u00EE nekar\u00EEb\u00FB tu tahm\u00EA ji wan xwe\u015F\u00EEy\u00EAn ku p\u00EA\u015Fke\u015F\u00EE w\u00EE dihatin kirin bik\u00EA \u00FB ji Dionysios rica kir, ku ew dixwaz\u00EA w\u00EA xwe\u015F\u00EE \u00FB metirsiy\u00EAn ku p\u00EAre gir\u00EAday\u00EE ne bicih bih\u00EAl\u00EA. Damokles d\u00EEt \u00FB f\u00EAr b\u00FB, ku dewlemend\u00EE \u00FB serkeftin nikarin jiyana mirov bipar\u00EAzin. Ev serp\u00EAhat\u00EEya Damokles weka \u015E\u00FBr\u00EA Damokles heta \u00EEro di gelek w\u00EAne, \u00E7\u00EErok \u00FB gotinan de cih girtiye. \u015E\u00FBr\u00EA Damokles weke Metafera metirsiya ku bi cihek\u00EE, ku ji d\u00FBr ve xwe\u015F xwiya dik\u00EA, gir\u00EAday\u00EE ye t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "D\u00EEgraf t\u00EAgiheke r\u00EAzimaniy\u00EA ku bo du t\u00EEp\u00EAn \u015F\u00FBn\u00EA sewt, dengek\u00EA digire ye. Wext\u00EA ku s\u00EA herf ango t\u00EEp \u015F\u00FBna dengek\u00EA digirin, tr\u00EEgraf, \u00E7ar digirin tetragraf hws. t\u00EA navkirin. M\u00EEnak ku du t\u00EEp\u00EAn \"Xw\" \u00EA ku di alfebeya kurd\u00EE de t\u00EA bikaran\u00EEn diyagrafek e."@ku . "Ziman\u00EA Ermen\u00EE (ermen\u00EE \u0540\u0561\u0575\u0565\u0580\u0565\u0576 \u056C\u0565\u0566\u0578\u0582/ Hajeren lesu) \u015Faxeka H\u00EEnd \u00FB Ewrop\u00EEy\u00EA ku yekser ziman\u00EA ermen\u00EE ten\u00EA p\u00EAk t\u00EEneye. Ziman\u00EA ermen\u00EE di s\u00EA be\u015Fan de t\u00EA nirxandin: Ziman\u00EA ermen\u00EEy\u00EA kevin (Grabar j\u00EE t\u00EA navkirin), ziman\u00EA ermeniy\u00EA ku sedsala 5'an virve xwed\u00EEy\u00EA belgey\u00EAn nivisk\u00EE ye. Ew di l\u00EEterat\u00FBr\u00EA de \u00FB di d\u00EAr\u00EA ermen\u00EEyan de heta sedsala 19'an hate bikaran\u00EEn. . Ziman\u00EA ermeniy\u00EA rohelat (\u0531\u0580\u0587\u0565\u056C\u0575\u0561\u0576 \u0570\u0561\u0575\u0565\u0580\u0565\u0576 - Areweljan Hajeren), ziman\u00EA ermeniy\u00EA ku niha ziman\u00EA fermiy\u00EA Ermen\u00EEstan \u00FB Komara Qerebaxa \u00C7iyay\u00EE ye, ji h\u00EAl\u00EA hindikey\u00EAn ermen\u00EEy\u00EAn li Iran, Gurc\u00EEstan, R\u00FBsya t\u00EAye bikaran\u00EEn e. Ziman\u00EA ermen\u00EEy\u00EA roava (\u0531\u0580\u0587\u0574\u057F\u0565\u0561\u0576 \u0570\u0561\u0575\u0565\u0580\u0567\u0576 - Arewmtjan Hajeren), ziman\u00EA ermen\u00EEy\u00EA ku li Anatoliya dihat bikaran\u00EEn \u00FB bi Komkujiya Ermeniyan ve li d\u00EEasporaya ermeniyan, li Libnan \u00FB DYA t\u00EAye axaftin e. Gor\u00EE hejmer\u00EAn di sala 1999'an li din\u00EA 6,7 m\u00EElon kes bi ziman\u00EA ermen\u00EE diaxiveye \u00FB li wan 3 m\u00EElon li Ermen\u00EEstan\u00EA ne. Ziman\u00EA ermen\u00EE ji h\u00EAl\u00EA peyvan ve ziman\u00EA yewnan\u00EE ve li hev t\u00EAn \u00FB ji h\u00EAl\u00EA r\u00EAzimaniy\u00EA j\u00EE bi yewnan\u00EE ve li hev t\u00EAn. D\u00EEsa ji ziman\u00EAn \u00EEran\u00EE, Frans\u00EE, Lat\u00EEn\u00EE \u00FB R\u00FBs\u00EE j\u00EE pir peyv standine."@ku . "Konfederasyon, t\u00EA wateya yekb\u00FBn\u00EEye an j\u00EE hevgirtine."@ku . "W\u00EAne:Jardin de Ziryab. gif Gulistana Ziryab, n\u00EEgarokeke ji sedsala 16\u00EA Abu l-Hesen \u2018El\u00EE ibn Naf\u00EE ango bi nav\u00EA hunermend\u00EE Ziryab, bi kurd\u00EE j\u00EE Zorab, di sala 789an de ji dayik b\u00FBye \u00FB di hem\u00FB \u00E7avkaniyan de kurdb\u00FBna w\u00EE t\u00EA bil\u00EAvkirin. Ziryab xwendekar\u00EA Isheq Musiliy\u00EA kur\u00EA Brah\u00EEm Musil\u00EE b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE ku j\u00EAhat\u00EEb\u00FBna w\u00EE di muz\u00EEk\u00EA de ji ya mamostey\u00EA w\u00EE buhur\u00EE, ne\u00E7ar ma ji Bexday\u00EA veqete. W\u00EE j\u00EE ber\u00EA xwe da ba\u015F\u00FBr\u00EA Spanyay\u00EA Kordobay\u00EA. Li wir mel\u00EEk\u00EA m\u00EEr\u00EEtiya Emewiyan a li Spanyay\u00EA Evdirrehman\u00EA II. Ew girte cem xwe. Bi v\u00EE away\u00EE j\u00EErb\u00FBna muz\u00EEkjen\u00EAn Kurd bi Ziryab dewam kir \u00FB tes\u00EEreke mezin li muz\u00EEka Spanyay\u00EA kir. Ziryab t\u00EAla 5\u2019an li \u00FBd\u00EA z\u00EAde kir \u00FB yekem car bi pirtikek\u00EE \u00EAlo li \u00FBd\u00EA da. W\u00EE tes\u00EEreke mezin li muz\u00EEka Span\u00EE kir \u00FB weke damezr\u00EAner\u00EA kevne\u015Fopiya muz\u00EEka Endulus\u00EE t\u00EA nas\u00EEn. Evdirrehman\u00EA II azadiyeke mezin dab\u00FB Ziryab \u00FB Ziryab bi v\u00EA azadiy\u00EA dibistaneke muz\u00EEk\u00EA saz kir. Ziryab her weha \u2018tar\u2019 \u00FB \u2018s\u00EAtar\u2019 j\u00EE an\u00EEn Spanyay\u00EA \u00FB ev am\u00FBr pa\u015F\u00EA veguher\u00EE g\u00EEtara Spanyay\u00EA. Muz\u00EEk \u00FB reqs\u00EAn Kurdistan \u00FB Rojhilata Nav\u00EEn pa\u015F\u00EA bi tekiliya muz\u00EEk \u00FB reqs\u00EAn qere\u00E7iyan veguher\u00EE Flamenkoya span\u00EE. Li gor\u00EE gelek \u00E7avkaniyan Ziryab bandora xwe her weha li mode, xwarin \u00FB m\u00EEmariya Spanya \u00FB Ewr\u00FBpay\u00EA j\u00EE kiriye. Ziryab di sala 857an de \u00E7av\u00EA xwe li dinyay\u00EA mi\u00E7 dike."@ku . "Hu Shi, (17 berfenbar 1891 - 24 sibat 1962) f\u00EElozof \u00FB niv\u00EEskar ek\u00EE \u00E7\u00EEn\u00EE b\u00FB. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA di nav gel de \u015E\u00EEz\u00EE b\u00FB. Hu Shi li Hu Hongxing (\u80E1\u6D2A\u9A02) li Shanghai a Hu Shuan hate din\u00EA. Nav\u00EA diya w\u00EE Hu Shuan, y\u00EA bav\u00EA w\u00EE Feng Shundi ye. Malbata Hu, ew \u00E7\u00EAley\u00EA sala 1904 an de bi Jiang Dongxiu re zewicandin. Jiang Dongxiu bi salek\u00EE ji w\u00EE mestirb\u00FB, ke\u00E7ikek ne xwende \u00FB p\u00EE gir\u00EAday\u00EE b\u00FB. Daweta wan di qan\u00FBna 1917 de \u00E7\u00EAb\u00FB. Hu Shi perwerdeya xwe ya bingih\u00EEn li Jixi \u00FB Shanghai wergirt. Hu 16\u00EA tebaxa 1910an bursek\u00EE ji zan\u00EEngeha Cornel ya Dewlet\u00EAn yekb\u00FBy\u00EE wer digre \u00FB pi\u015Ftre j\u00EE derbas\u00EE zan\u00EEngeha Columbia dibe. Ew li zan\u00EEngeha Columbia gelek\u00EE di bin bandora mamost\u00EA xwe John Dewey de dim\u00EAne. Ew di dewama jiyana xwe de dib\u00EA wergervanek\u00EE Dewey \u00FB Par\u00EAzgerek\u00EE evolusyona pragmat\u00EEk. Hu di sala 1917 de Diploma xwe ya doktora ya felsef\u00EA digre, vediger\u00EA Chin\u00EA \u00FB li zan\u00EEngeha Pek\u00EEn\u00EA dest bi dersdayin\u00EA dike. Niv\u00EEskariya w\u00EE ya di rojnama Ciwantiya n\u00FB de dib\u00EA sedem ji bo ku z\u00FBka xwe bide naskirin. Hu zuka dib\u00EA \u00EEntelekt\u00FBelek\u00EE dema tewgera 4\u00EA gulan\u00EA. ew di sal\u00EAn 1920 de ji rojnama Ciwantiya n\u00FB vediqete \u00FB bi \u00E7apkirina rojnam\u00EAn politik y\u00EAn cur bi cur ve dipelike. Hu di navbera sal\u00EAn 1938-1941 de Balyoztiya Balyozxana \u00C7\u00EEn\u00EA ya Dewlet\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE kir. Di sala 1946-48 an seroktiya zan\u00EEngeha Pek\u00EEn\u00EA, \u00FB di 1958 de j\u00EE seroktiya Akademiya S\u00EEn\u00EEka ya li Taywan\u00EA kir \u00FB li vir heta dawiya jiyana xwe ma. Hu di 71 saliya xwe de jiyana xwe ji dest da."@ku . "Biyofizik \u015Faxeke f\u00EEz\u00EEk\u00EA ye ku kaidey\u00EAn f\u00EEz\u00EEk \u00EA li ser zind\u00EEya diner\u00EEt\u00EEne."@ku . "Wergir\u00EA Post\u00EA Piling po\u00EAma\u00EA \u015Eota R\u00FBstav\u00EAli. Avtor niv\u00EEsi ev po\u00EAma di sedsala XI-XII Gurc\u00EEstan\u00EAda."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/6b/RAKEND_A_LOGO2.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
\u00CA\u00CAHeavy Metal mileke muz\u00EEka metal e. M\u00EEnak ji kom\u00EAn Heavy Metal ev in: Black Sabbath, Iron Maiden, Judas Priest, Metallica, Cranberries, Disturbed \u00FB yekem\u00EEn koma heavy metal a kurdi Rakend. Muz\u00EEka metal a kurd\u00EE W\u00EAne:Metallica, Damage Inc tour. jpg Koma Metallica (1986) W\u00EAne:Iron Maiden - bass and guitars 30nov2006. jpg Koma Iron Maiden (2006) W\u00EAne:Disturbed Sweden Rock 2008. jpg Koma Disturbed (2008)"@ku . "Nav\u00EAn Xwed\u00EA bi ereb\u00EE: \u0623\u0633\u0645\u0627\u0621 \u0627\u0644\u0644\u0647 \u0627\u0644\u062D\u0633\u0646\u0649 nav\u00EAn Xwed\u00EAy\u00EAn ku di Quran\u00EA de derbas dibine. Gor\u00EE hed\u00EEsan j\u00EE 99 nehey\u00EAn wan navan re Esma \u00FBl H\u00FBsna(Nav\u00EAn Xwed\u00EAy\u00EAn bedew) t\u00EA gotin. Di Quran\u00EA de hin ayetan de heq\u00EE wan de wiha t\u00EA qal kirin. Xweda ewe ku, Xaliq \u00FB Bar\u00EE \u00FB Mussaw\u00EEre \u00FB nav\u00EAn her\u00EE rind (Esma-\u00FBl Husna) \u00EA w\u00EE ne. Hemu ti\u015Ft\u00EA li erd \u00FB esmanan w\u00EE tesb\u00EEh dike. Ew, Ez\u00EEz e \u00FB xwed\u00EE hukum \u00FB h\u00EEkmet e. (He\u015Fr-24) Nav\u00EAn her\u00EE rind \u00EAn Xweda ne. Ji w\u00EE ra bi van navan d\u00FBa bikin. (A\u2019raf,180) P\u00EAxember (A. S) kerem dike: \u201CNod \u00FB neh (99) nav\u00EAn Xwed\u00EA Teala hene. K\u00EE evanan jiber bike ew di\u00E7e cinnet\u00EA. (Buhar\u00EE \u00FB Musl\u00EEm) \"ALLAH: Hemu sifatan zeft dike \u00FB nav\u00EA w\u00EE y\u00EA her\u00EE mezin e (\u00CEsm\u00EA \u00E2zam) Er- Rehman: Ew\u00EA pirr bi merhamet \u00FB rehm e. Er- Reh\u00EEm: Ew\u00EA pirr bi merhamet \u00FB rehm e. El- Mel\u00EEk: Xwed\u00EEy\u00EA hemu q\u00E2\u00EEnat\u00EA ye \u00FB hukumdarek\u00EE mutlaq e. El- Q\u00FBdd\u00FBss : Ji xelet\u00EEy\u00EA, xeflet\u00EA, aciz\u00EEy\u00EA \u00FB hemu k\u00EAmas\u00EEyan d\u00FBr \u00FB ber\u00EE ye. pak \u00FB paqij e. Es- Selam : Evd\u00EA xwe derdix\u00EEne silamet\u00EA. Ew\u00EA di cinnet\u00EA de silav\u00EA dide evd\u00EA xwe y\u00EAn bext\u00EEyar El- M\u00FBm\u00EEn : Ew\u00EA di dilan de \u015Fewq /\u015Fewla bawer\u00EEy\u00EA hi\u015Fyar dike \u00FB \u00EAn xwe disp\u00EArin w\u00EE disitir\u00EEne \u00FB dipar\u00EAze. El- M\u00FBheym\u00EEn: Ew\u00EA dipar\u00EAze \u00FB ditel\u00EEne El- Ez\u00EEz : Ew\u00EA mexlub\u00EEyeta w\u00EE ne mumkune, tim serkeft\u00EE \u00FB xalib e. El- Cebbar: Ew\u00EA k\u00EAmas\u00EEyan temam dike. Ti\u015Ft\u00EA ku dixwaze bizor\u00EA dike muxted\u00EEr e. El- M\u00FBtekebb\u00EEr: Di her ti\u015Ft\u00EE de \u00FB di her kar\u00EE de mezinah\u00EEya xwe n\u00EE\u015Fan dide El- Xel\u00EEq: Ew\u00EA hemu hebun\u00EA \u00FB rew\u015F\u00EA \u00FB b\u00FByer\u00EA, kif\u015F \u00FB tesp\u00EEt dike \u00FB hemuyan ji tunebun\u00EA \u00E7\u00EAdike. El- Bar\u00EE: Ew\u00EA e\u015Fya \u00FB wucuda her ti\u015Ft\u00EE li hev t\u00EEne \u00FB wek hev dixuluq\u00EEne. El- M\u00DBseww\u00EEr: Tasw\u00EEr dike \u00FB s\u00FBret \u00FB sifatan dide. El- Xeffar: Mexf\u00EEreta w\u00EE z\u00EAde y\u00EA El- Qehhar: Li her ti\u015Ft\u00EE, her ti\u015Ft\u00EA ku dixwaze kare bike \u00FB hakim \u00FB xalibe El- Wehhab: Her n\u00EEmet\u00EE dewam\u00EE bex\u015F dike. Er- Rezzaq: Ew\u00EA rizq\u00EA mexluqat \u00EEhsan\u00EE wan dike. El- Fettah: Ew\u00EA her zor \u00FB zehmet\u00EA vedike \u00FB h\u00EAsan dike. El- El\u00EEm: Bi her ti\u015Ft\u00EE pirr ba\u015F zane El- Qab\u00EEd: Ew\u00EA dijd\u00EEne \u00FB teng dike. El- Bas\u00EEt: Vedike fireh dike. El- Xaf\u00EEz: Ew\u00EA ji jor dadix\u00EEne j\u00EAr nizim dike. Er- Raf\u00EE\u2019: Bilind dike, ber bi jor ve dike. El- M\u00FB\u00EEzz: Ew\u00EA \u00EEzzet\u00EA \u00FB r\u00FBmet\u00EA dide, m\u00EAvandar e El- M\u00FBz\u00EEll: Dix\u00EEne zillet\u00EA \u00FB rez\u00EEl \u00FB riswa dike. Es- Sem\u00EE': Her ti\u015Ft\u00EE dibih\u00EEse. El- Bas\u00EEr: Her ti\u015Ft\u00EE dib\u00EEne. El- Hekem: Hukum dide \u00FB heqq\u00EEy\u00EA t\u00EEne c\u00EE. El- Edl: Pirr bi edalet e. El- Let\u00EEf: Ew\u00EA bi heq\u00EEqeta hemu karan ba\u015F dizane \u00FB evd\u00EA xwe dig\u00EEh\u00EEj\u00EEne qenc\u00EEyan El- Xeb\u00EEr: Bi nava her ti\u015Ft\u00EE dizane \u00FB bi ve\u015Fart\u00EE \u00FB diz\u00EEyan xeberdar e. El- Hel\u00EEm: Ew\u00EA hema ceza nade sucdaran. Mulay\u00EEm \u00FB nerm e \u00FB wext\u00EA dide evd\u00EA xwe. El- Ez\u00EEm: Pirr bi ezamet e. El- Xef\u00FBr: Eff \u00FB mexf\u00EEreta w\u00EE pirr \u00FB z\u00EAde ye. E\u015F- \u015Eek\u00FBr: Berd\u00EAla qenc\u00EEy\u00EAn ku ji bo razay\u00EEya w\u00EE t\u00EA kirin, z\u00EAde z\u00EAde did\u00EA. El- El\u00EEy: Bi \u00EEzzet \u00FB r\u00FBmet \u00FB hukumran\u00EEya xwe pirr bilind e. El- Keb\u00EEr: Pirr mezin e, y\u00EA her\u00EE mezin e. El- Hef\u00EEz: Ew\u00EA hemu kar\u00EA ku t\u00EA kirin, bi tefs\u00EElata w\u00EE digre, her ti\u015Ft\u00EE heta dema w\u00EE ya kif\u015Fkir\u00EE, ji bela \u00FB mus\u00EEbetan dipar\u00EAze muhafize dike El- M\u00FBq\u00EEt: Qut \u00FB nifq\u00EA her maxluqat\u00EE did\u00EA El- Hes\u00EEb: Ew\u00EA di j\u00EEyana her kes\u00EA de bi ti\u015Ft\u00EA ku kir\u00EEye dizane \u00FB bi hemu hesab\u00EA w\u00EE dizane. El- Cel\u00EEl: Xwed\u00EE celalet \u00FB mezinah\u00EEy\u00EA ye. El- Ker\u00EEm: Lutf \u00FB kerema w\u00EE pirr fireh \u00FB z\u00EAde ye. Er-Req\u00EEb: Ew\u00EA li ser hemu hebun\u00EA \u00E7avbend e \u00FB her ti\u015Ft di bin qontrola w\u00EE da ye. El- M\u00FBc\u00EEb: Daxwza kes\u00EA ku j\u00EA re d\u00FBa \u00FB lavay\u00EE dike t\u00EEne c\u00EE. El- Was\u00EE: \u00CElm\u00EA w\u00EE \u00FB rehmeta w\u00EE \u00FB ef \u00FB mexf\u00EEreta w\u00EE fireh e. El- Hek\u00EEm: Hemu emr\u00EA w\u00EE \u00FB kar\u00EA w\u00EE bi hukum \u00FB h\u00EEkmete. El- Wed\u00FBd: Ji evd\u00EA xwe pirr hiz dike \u00FB ji hizkirin\u00EA ra pirr lay\u00EEq e. El- Mec\u00EEd: Bi nav \u00FB \u015Fanek\u00EE mezin \u00FB bilind e. El-Ba\u00EEs: Mir\u00EEyan vedij\u00EEne \u00FB ji gor\u00EAn wan dert\u00EEne. E\u015F- \u015Eeh\u00EEd: Di hemu deman de \u00FB li her der\u00EA hazir \u00FB nazir e. El- Heq: Hebuna w\u00EE qe naguhere. El- Wek\u00EEl: Kar\u00EA wan kes\u00EA ku j\u00EA ra tevekkul dike dig\u00EEh\u00EEj\u00EEne aqubetek ba\u015F. ) El- Qew\u00EEy: Pirr bi h\u00EAz \u00FB quwet e. El- Met\u00EEn: Pirr saxlem \u00FB qew\u00EEn e. ) El- Wel\u00EE: Dost\u00EA evd\u00EA xwe y\u00EAn qenc e. El- Hem\u00EEd: Ji w\u00EE ten\u00EA ra hemd \u00FB sena t\u00EA kirin \u00FB bi ziman\u00EA hemu hebun\u00EA pezn\u00EA w\u00EE t\u00EA kirin. El- Muhs\u00EE: Bi hejmara hemu ti\u015Ft\u00EE yek bi yek dizane. El- M\u00FBbd\u00EE: Hem\u00FB heb\u00FBn b\u00EA m\u00EEsal \u00FB b\u00EA madde cara p\u00EA\u015F\u00EEn xuluqand\u00EE ye. El- M\u00FB\u00EEd: Ew\u00EA pi\u015Ft\u00EE ku hebun hemu tune kir, pa\u015F\u00EA ji nuhveda dixuluq\u00EEne. El- M\u00FBhy\u00EE: Ew\u00EA can bex\u015F dike \u00FB heyat \u00FB sihat\u00EA dide. El- M\u00FBm\u00EEt: Ew\u00EA mirina maxluqek\u00EE bi can dixuluq\u00EEne. El- Hey: Z\u00EEnde, bi her ti\u015Ft\u00EE dizane \u00FB bi her ti\u015Ft\u00EE dikare. El- Qeyy\u00FBm: Bi erd \u00FB esmanan \u00FB her ti\u015Ft\u00EE digre El- Wec\u00EEd: Daxwaz\u00EA xwe \u00E7i wext\u00EA bixwaze dib\u00EEne. El- Mec\u00EEd: Qedr \u00FB \u015Fan\u00EA w\u00EE mezin e \u00FB kerem \u00FB qenc\u00EEya w\u00EE z\u00EAde ye. El- Wah\u00EEd: Di zat\u00EA w\u00EE da \u00FB sifat\u00EA w\u00EE da \u00FB hukm\u00EA w\u00EE da \u00FB nav\u00EA w\u00EE da tu \u015Fer\u00EEk\u00EA w\u00EE tune \u00FB ten\u00EA ye. Es- Samed: Ew\u00EA hewceyan \u00FB teng\u00EEyan dibor\u00EEne El- Qed\u00EEr: Ew\u00EA daxwaza xwe, dikare b\u00EEne c\u00EE El- M\u00FBqted\u00EEr: Ew\u00EA li ser \u00EAn xwed\u00EE quwet \u00FB qudret li gor daxwaza xwe tasaruf\u00EA dike El- M\u00FBqedd\u00EEm: Ew\u00EA daxwaza xwe dixe p\u00EA\u015F\u00EEy\u00EA \u00FB p\u00EA\u015F da dibe. El- M\u00FBexx\u00EEr: Ew\u00EA daxwaza xwe daw\u00EEy\u00EA da dih\u00EAle pa\u015F da dibe. El- Ewwel: P\u00EA\u015F\u00EEn e El- Ax\u00EEr: Daw\u00EE ye. Ez- Zah\u00EEr: E\u015Fkera ye, xuya ye. El- Batin: Ji her ti\u015Ft\u00EE ve\u015Fart\u00EE ye. El- Wal\u00EE: Ew\u00EA qa\u00EEnat\u00EA \u00FB her ti\u015Ft\u00EA hema diqewume \u00EEdare dike. El- M\u00FBteal\u00EE: Ji het ti\u015Ft\u00EA ku aqil di ber da di\u00E7e \u00FB ji her rew\u015F \u00FB timt\u00EAl\u00EA bilindtir \u00FB mezintir e. El- Berr: Ji bo evd\u00EA xwe tim h\u00EAsan\u00EE \u00FB rehet\u00EEy\u00EA dixwaze \u00FB qenc\u00EEya w\u00EE z\u00EAde ye. Et- Tewab: Towbeyan qebul dike \u00FB gunehan effu dike. El- M\u00FBnteq\u00EEm: Bi edaleta xwe sucdar musteheq\u00EA k\u00EEjan cezay\u00EE ye, w\u00EE cezay\u00EE did\u00EA. El- Ef\u00FBw: Pirr efukar e. Er- Re\u00FBf: Pirr litufkar \u00FB pirr bi rehm e. Malik\u00FBl-l Milk: Ebed\u00EE xwed\u00EEy\u00EA mulk e. Z\u00FBl Celal-\u00EE W-el \u00CEkram: Him xwed\u00EEy\u00EA mezinah\u00EEy\u00EA ye \u00FB him j\u00EE, xwed\u00EE fezl \u00FB kereme. El- M\u00FBqs\u00EEt: Hemu kar\u00EA xwe wek hev \u00FB di c\u00EE de \u00E7\u00EAdike. El- Cam\u00EE: \u00C7i bixwaze, li \u00E7i c\u00EEy\u00EE miraz kiribe diciv\u00EEne. El- Xen\u00EEy: Pirr zeng\u00EEn e \u00FB ne hewc\u00EEy\u00EA tu kes\u00EEye. El- M\u00FBxn\u00EE: K\u00EE bixwaze w\u00EE zeng\u00EEn dike. El- Man\u00EE': Ew\u00EA destur\u00EA nade ku ti\u015Ftek biqewume. Ed- Darr: Ew\u00EA ti\u015Ft\u00EA elem \u00FB keder\u00EA dide, dixuluq\u00EEne En- Naf\u00EE: Ew\u00EA ti\u015Ft\u00EA bi x\u00EAr \u00FB nafet\u00EA dide mirov dixuluq\u00EEne En- N\u00FBr: Ew\u00EA n\u00FBra xwe dide aleman, hinek r\u00FByan \u00FB hi\u015F \u00FB dilan bi n\u00FBr dike. El- Had\u00EE: Ew\u00EA h\u00EEdayet\u00EA dide \u00FB evd\u00EA xwe t\u00EEne ser r\u00EAya rast. El- Bed\u00EE: Ew\u00EA al\u00EAm\u00EAn b\u00EA m\u00EEsal \u00FB ec\u00EAb \u00E7\u00EAdike. El- Baq\u00EE: Daw\u00EEya hebuna w\u00EE n\u00EEne. El- War\u00EEs: Ew\u00EA hebuna w\u00EE dewam\u00EE ye \u00FB xwed\u00EEy\u00EA hey\u00EEna heq\u00EEq\u00EEye. Er- Re\u015F\u00EEd: Ew\u00EA hemu kar \u00FB kiryaran li gor text\u00EEra xwe ya ezel\u00EE dime\u015F\u00EEne \u00FB li ser nizam \u00FB h\u00EEkmetek rast dig\u00EEh\u00EEne aq\u00FBbeta w\u00EE. Es- Seb\u00FBr: Pirr bi sebir e."@ku . "Ser\u00EA Kaniy\u00EA an j\u00EE Ser\u00EAkaniy\u00EA, nav\u00E7eyeke Hes\u00EE\u00E7ey\u00EA li Ba\u015F\u00FBr\u00EA rojava Kurdistan\u00EA ye. Ser\u00EA Kaniy\u00EA dikev\u00EA ser s\u00EEnor\u00EA S\u00FBr\u00EE \u00FB Tirkiyey\u00EA \u00FB nav\u00EA w\u00EE bi tirk\u00EE b\u00FB Ceylanp\u0131nar. W\u00EAne:Rasal-Ain,main. jpg Ser\u00EA Kaniy\u00EA y\u00EA Binxet\u00EA"@ku . "Vladimir Bartol niv\u00EEskarek\u00EE slov\u00EAn\u00EE b\u00FB \u00FB bi pirt\u00FBka xwe a roman\u00EA Alamut, ku di sala 1938'a de derket, t\u00EA naskirin"@ku . "Artr\u00EEta reumato\u00EEd (Rheumatoid arthritis) nexwe\u015Fiyeka reumat\u00EEzm\u00EA ya domdir\u00EAje. Ev nexwe\u015Fiya cumg\u00EAt nexo\u015F digr\u00EE. Nexwe\u015Fiyeka inflammation\u00EE \u00FB auto\u00EEmun\u00EE ye. Hoya to\u015Fbon bi v\u00EA nexo\u015Fy\u00EA ne ya diyare. Li peyda bona v\u00EA nexo\u015Fy\u00EA hem genetik \u00FB j\u00EEnge renge dewir heb\u00EEt. Hindek binemala ev nexo\u015Fye ya zore. Niz\u00EEk\u00EE y\u00EAk li sed\u00EA xelik\u00EE ev nexo\u015Fye ya l\u00EA. Bi zor\u00EE jin v\u00EA nexo\u015Fy\u00EA vedigrin (her li s\u00EA nexo\u015Fa du jinin) \u00FB li temen\u00EA niz\u00EE \u00E7il saly\u00EA. Li v\u00EA nexo\u015Fy\u00EA perd\u00EA ser cumga \u00EEnflamasyon bo \u00E7\u00EA dib\u00EEt ku dib\u00EAn\u00EA synovitis. Nexo\u015F\u00EE dib\u00EEte hoya \u00EEnflamasyon\u00EA li gelek cumga. Bil\u00EE cumga ev nexo\u015Fy\u00EA gelek organ\u00EAt d\u00EE\u015F digr\u00EEt wek p\u00EAst, nerv, \u00E7av, rih\u00EAt x\u00EEn\u00EA \u00FB gelek organ\u00EAt d\u00EE\u015F."@ku . "W\u00EAne:Skopje, FYR Macedonia. jpg W\u00EAneyek\u00EE bajar\u00EA Skopyey\u00EA Skopye ji sala 1991'\u00EA paytexta Komara Makedonyay\u00EA ye. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn bajar\u00EA Skopyey\u00EA \u00FB derdor\u00EAn w\u00EA di sala 2002'a de 506.926 kes b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Beirutcity. jpg W\u00EAneyek\u00EE B\u00EAr\u00FBt\u00EA B\u00EAr\u00FBt bajarek\u00EE libnan\u00EE \u00FB paytexta Libnan\u00EA ye. B\u00EAr\u00FBt bajarek\u00EE li ber Derya Sp\u00EE ye \u00FB ji bakur ber bi ba\u015F\u00FBr dikev\u00EA navenda wel\u00EAt. B\u00EAr\u00FBt ji aliy\u00EA \u00E7and\u00EE \u00FB abor\u00EE navenda her\u00EAm\u00EA ye \u00FB gelek \u00E7apxane \u00FB zan\u00EEngeh, m\u00EEna Zan\u00EEngeha emer\u00EEk\u00EE, l\u00EA hene. Ev bajar gelek caran weke Par\u00EEsa Rojhilat t\u00EA binavkirin."@ku . "Elemente seretakan: <head> be\u015Fy serewe </head> <title> tewery mallperr </title> <body> hemu elementekany dy d\u00EAne \u00EAre\t</body> Bo nimune: <!DOCTYPE html PUBLIC \"-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN\" \"http://www.w3. org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict. dtd\"> <html xmlns=\"http://www.w3. org/1999/xhtml\" xml:lang=\"nl\" lang=\"nl\"> <head> <meta http-equiv=\"Content-Type\" content=\"text/html; charset=UTF-8\" /> <meta name=\"description\" content=\"nawy mallperreke bo asankirdiny bernamey gerrandin wek Google\" /> <meta name=\"keywords\" content=\"babetekan, wek, kurd, mej\u00FB, rojname, \u00FB, be, faryze, cya, dekr\u00EAnewe\" /> <title>nawy mallperr</title> L\u00EArewe dest be nusyn bike. \u00C7end element\u00EAk lenaw \u201Cbody\u201D : div: p\u00EAkewe nan p: par\u00E7e h1 \u2013 h6: ser wi\u015Fe/riste b: qellew i: xuar u: j\u00EAr xet s: xet\u00EAk beserda sup: \u00E7end sub: j\u00EArca tt: monospace em & strong: sernc rak\u00EA\u015F <!-- eger t\u00EAbyn\u00EEyekt heb\u00EAt detuanyt le be\u00EEny em du kewaneyeda b\u00EEnusyt, \u00E7unke eme dernakew\u00EAt --> Hemu elementekan be <element > destp\u00EAdeken \u00FB be </element > kota\u00EEy d\u00EAt. b\u00EAcge le <hr> bo danany xet\u00EAky r\u00EAk \u00FB <br> bo c\u00EAh\u00EA\u015Ftiny ryz\u00EAk bo\u015Fay\u00EE. Bo nimune: <p> nusyn </p>. Wi\u015Feyek yan risteyek reng bikeyn: <span> \u2026 </span> yan <span class=\u2019###\u2019> \u2026 </span>. Bo gewre kirdiny p\u00EEtekan: <font size=\"7\"> \u2026 </font> (bes le 1-7 heye). Bo ewey nusyn\u00EAk derbixeyn le kat\u00EAkda ke be mous'eke de\u00E7yne ser\u00EE: <p title=\u2019pa\u015F ewey mous\u2019eke de\u00E7\u00EAte sery\u2019> nusyn </p> L\u00EEst: <ol> yan <ul> <li> \u2026 </li> <li> \u2026 </li> </ol> yan </ul> T\u00EAbyn\u00EE: ol= be jimareye \u00FB ul= b\u00EA jimareye. Bo dirust kirdiny l\u00EEst\u00EAk be par\u00E7e nusyn\u00EAk: <dl> <dt> \u2026 </dt> be kurt\u00EE <dd> \u2026 </dd> dr\u00EAjey babeteke <dt> \u2026 </dt> <dd> \u2026 </dd> </dl> Xi\u015Fte: <table> <tr> <td> \u2026 </td> <td> \u2026 </td> </tr> <tr> <td> \u2026 </td> <td> \u2026 </td> </tr> </table> W\u00EAne / images: Le pa\u015Fy em nimuneye \u015Fykirdnewekey dedr\u00EAt. img kirdnewe c\u00EAgay W\u00EAneke le naw komputerekeda, bo nimune: folldery w\u00EAne/x\u00EAxan/follder1 (.. / = bo gerandnewey follder\u00EAk) T\u00EAbyn\u00EE: bo\u015Fay\u00EE dirust nye. eger w\u00EAneke dernekewt, ewe em risteye derdekew\u00EAt gewre\u00EEy w\u00EAneke be [px] yan [xane] sin\u00FBr, ewy\u015F be [px] yan [xane] ke mous\u2019ekey de\u00E7\u00EAte ser [right, left yan middle] c\u00EAgay w\u00EAneke le naw mallperrda Hyperlink: <a href=\u2019#6\u2019> naw </a> Bo alternat\u00EEf, bo nimune: \u201Cnaw. html\" yan eger bitw\u00EAt wek name bot b\u00EAt \u201Cmailto:\u201D naw@hotmail. com Babet Bo ewey le katy nardiny namekeda nawy babeteke binusr\u00EAt, ewe bes \"nusyn\" detuanyt bigor\u00EEt: mailto:naw@hotmail. com?subject=nusyn Form: <form method='post' action='mailto:naw@hotmail. com?subject=\u2019naw\u2019 nctype='text/plain'> \"nctype\" herwa dem\u00EAn\u00EAtewe. yan: tenha <form> eger netew\u00EAt wek name bin\u00EArdr\u00EAt. Pirrkirdnewe: <pre> Xane: <input type='text' name='post' value='2' size='20' maxlength='6'> </pre> Hellbijardin: <input type='checkbox' name='internet' checked> naw <input type='radio' name='sex' value='naw' checked> naw <option> naw1 </option> <option> naw2 </option> <option> naw3 yan zyatir </option> bo\u015Fay\u00EE bo nusyn: Form-element: Form lenaw em du elementeda denusr\u00EAt \u00FB deb\u00EAt kotay\u00EE p\u00EA b\u00EAnr\u00EAt be </form>. method Hemy\u015Fe wek name deb\u00EAt, kewate eme nagordr\u00EAt. action Bo nawny\u015Fany e-mail\u00E9ket yan bo mallperr\u00EAky dy. <pre> </pre> Bo form\u00EAky r\u00EAk\u00FBp\u00EAk, eger bem du elemente destit p\u00EA kird \u00FB kota\u00EEyt h\u00EAna. Ewe xoy hemu xet \u00FB c\u00EAgakan r\u00EAk dekat. B\u00EAguman detuanyt be b\u00EA eme form\u00EAk p\u00EAkb\u00EAnyt. type Bo dabynkirdiny \u015F\u00EAwazy formeke. Ke tenha bem \u00E7war elementey xuarewe dabyndekr\u00EAt: Bo pirrkirdnewe text bekar deh\u00EAnr\u00EAt. Bo hellbijardiny frawan: checkbox. \u00DB radio eger tenha yek wellamit bo heb\u00EAt hellbij\u00EAryt ewe bekar deh\u00EAnr\u00EAt. bottum Bo kl\u00EEk kirdin: \u201Csubmit \u00FB reset\u201D \u00FB . Le dahatuda detuanyt be JavaScript kl\u00EEky zyatir drust bikeyt. name Bo ewey ke le dahatuda bzanyt \u00E7y hellbij\u00EArdrawe, l\u00EAreda naw\u00EAky l\u00EA denr\u00EAt. value weku \"tekst\" \u00E7end kar\u00EAky dyarykrawy heye, ke emaney xuarewen: Le text'da p\u00EA\u015Feky \u015Fit\u00EAk denusyt. Le radio'da naw\u00EAky l\u00EA denr\u00EAt. Le bottum'da nawekey degordr\u00EAt. maxlength Eger bitew\u00EAt le \u00E7end wi\u015Feyek zyatir nenus\u00EAt. checked Le hellbijardinda daneyek p\u00EA\u015Feky helldebj\u00EAryt. Bo kobunewey \u00E7end wi\u015Feyek size \u00C7end daneyek ke derdekewin le yek katda. optie \u00C7end hellbijardeyekin. Bo p\u00EA\u015Fbyn\u00EE, be \u201Ccols\u201D yan \u201Crows\u201D r\u00FBberekey ny\u015Fan dekeyn Bo \u00E7war\u00E7\u00EAweyeky cwan \u00FB ba\u015F: <fieldset> nawy formeke <legend> destp\u00EAky formeke </legend></fieldset> Ser\u00E7awe: HTML"@ku . "L\u00EEsabon mezintir\u00EEn bajar \u00FB paytexta Port\u00FBgal\u00EA ye. Wek\u00EE mezintir\u00EEn bajar \u00FB xwed\u00EE giringtir\u00EEn ke\u015Ft\u00EEgeha wel\u00EAt, mezintir\u00EEn wezaret \u00FB da\u00EErey\u00EAn dewlet\u00EA, xwed\u00EE \u015Fe\u015F zan\u00EEngeh \u00FB akademiya zanist\u00EA, L\u00EEsabon navenda pol\u00EEt\u00EEk, abor\u00EE \u00FB \u00E7and\u00EE ya Port\u00FBgal\u00EA ye. Li gor serjim\u00EAra 2005'a hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr 517.802 e, l\u00EA li derdor\u00EA baj\u00EAr (\u00C1rea Metropolitana de Lisboa) li gor statistik\u00EAn 2001'\u00EA 2.683.000 mirov dij\u00EEn \u00FB bi v\u00EA yek\u00EA 25 % ji gel\u00EA Port\u00FBgal\u00EA li L\u00EEsabon\u00EA \u00FB derdora w\u00EA bicihin."@ku . "Algor\u00EEtmaykew rahet Algor\u00EEtm, zan\u00EEn\u00EA matemat\u00EEk u komputerid\u00EA yeno \u015Foxulnay\u00EE\u015F\u00EE. Algor\u00EEtm karekew, ser u peyn\u00EEc\u00EA bewl\u00EEkerde u her ling\u00EA(gav) kar\u00EEde \u00E7iwgurk\u00EE go b\u00EAro kerdi\u015F\u00EE e\u015Fker\u00EA kerdewo. Algor\u00EEtma komputerde zaf yeno \u015Foxulnay\u00EE\u015F\u00EE, Algor\u00EEtmaykewo 1 ra hata 5 hejmaran top(yek\u00FBn g\u00EAno) keno: L1. Dest p\u00EA bike (L1 = linga joyinan) L2. yek\u00FBn = 0, \u00E7awo = 0 (yek\u00FBn u \u00E7awo bike sifir) L3. \u00E7awo = \u00E7awo + 1 L4. yek\u00FBn = yek\u00FBn + \u00E7awo L5. egir \u00E7awo<5 se \u015Fo L3 n\u00EEyose dewam L6. yek\u00FBn binusne L7. vinde(qed\u00EEya) gorey en\u00EE algor\u00EEtmara kar(gure) zey anak\u00EE yeno kerdi\u015F\u00EE L1. Dest p\u00EA bike L2. yek\u00FBn=0, \u00E7awo=0 L3. \u00E7awo=1 (0+1) L4. yek\u00FBn=1 (0+1) L5. 1<5 ? e \u015Fo L3 L3. \u00E7awo=2 (1+1) L4. yek\u00FBn=3 (1+2) L5. 2<5 ? e \u015Fo L3 L3. \u00E7awo=3 (2+1) L4. yek\u00FBn=6 (3+3) L5. 3<5 ? e \u015Fo L3 L3. \u00E7awo=4 (3+1) L4. yek\u00FBn=10 (6+4) L5. 4<5 ? e \u015Fo L3 L3. \u00E7awo=5 (4+1) L4. yek\u00FBn=15 (10+5) L5. 5<5 ? n\u00EA dewam L6. binusne (n\u00EE\u015Fan bide) 15 L7. vinde."@ku . "W\u00EAne:LA2-Mustafa Can. jpg Mustafa Can (2008) Mustafa Can di roja 15'\u00EA cotmeha 1969'an de li Bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ji diya xwe re \u00E7\u00EAb\u00FBye. Malbata w\u00EE ko\u00E7\u00EE bajar\u00EA Sk\u00F6vdey\u00EA kiriye \u00FB Mistefa li w\u00EA der\u00EA mezin b\u00FBye. Ew rojnamevan \u00FB niv\u00EEskarek\u00EE bi ziman\u00EA sw\u00EAd\u00EE ye. Di sala 2002'an de wek \"Veb\u00EAjer\u00EA sal\u00EA\" Xelata Mezin a Rojnamevanan (ya Sw\u00EAd\u00EA) dan\u00EA. Pirt\u00FBka w\u00EE ya p\u00EA\u015F\u00EEn a bi nav\u00EA \"T\u00E4tt intill dagarna\" (Hema n\u00EAz\u00EEk\u00EE rojan) di sala 2006'an de derket."@ku . "R\u00EAzkerdi\u015F\u00EA \u00E7imokan miyan\u00EA algor\u00EEtman\u00EA r\u00EAzkerdi\u015Fan\u00EEde en rahat algor\u00EEtmawo. Algor\u00EEtma serra heta peyn\u00EE x\u00EAz\u00EAde di tenan \u015Fano t\u00EAver egir r\u00EAz\u00EA c\u00EEnan rast n\u00EEyose cay\u00EA c\u00EEnan bedelneno. Eno kar h\u00EAta gurk\u00EE bedalnay\u00EE\u015F\u00EAke n\u00EAvirazyo dewam keno. Gava kar biqedyo x\u00EAz\u00EA kona r\u00EAze."@ku . "Algor\u00EEtmay\u00EA r\u00EAzkerdi\u015F\u00EE, zaningah\u00EEy\u00EA computer\u00EE u matemat\u00EEk\u00EEde ca g\u00EAn\u00EA. Bi en\u00EE Algor\u00EEtman x\u00EAz\u00EA gurk\u00EE temyarogunayey kon\u00EA r\u00EAze. Gorey dergbun\u00EE u temyarogunayeb\u00EEy\u00EE x\u00EAze, algor\u00EEtmawa en leze bedel\u00EAna. Algor\u00EEtmay\u00EA naskerdey: R\u00EAzkerdi\u015F\u00EA \u00E7imokan R\u00EAzkerdi\u015F\u00EA we\u00E7\u00EEnay\u00EE\u015F\u00EE"@ku . "Vojvod\u00EEna [\u02C8v\u0254jv\u0254dina] her\u00EAmek otonom di nava Komara Serbistan\u00EA de ye. Vojvod\u00EEna dikev\u00EA bakur\u00EA \u00E7em\u00EAn Save \u00FB Dan\u00FBb\u00EA. Serbajar\u00EA her\u00EAma Vojvod\u00EEnay\u00EA Nov\u00EE Sad e. Ji aliy\u00EA etn\u00EEk\u00EE Vojvod\u00EEna her\u00EAmek tevl\u00EEheve: ji bil\u00EE serba, ku piraniya gel\u00EA her\u00EAm\u00EA p\u00EAk t\u00EEnin, wek\u00EA k\u00EAmnetew\u00EAn naskir\u00EE macar, slovak, kroat, roman, bunjewatz, sokc, r\u00FBs, sint, roma \u00FB alman j\u00EE dij\u00EEn."@ku . "R\u00FBmen\u00EE an j\u00EE dakor\u00FBmen\u00EE yek ji ziman\u00EAn ziman\u00EAn roman\u00EEy\u00EAn ku \u015Faxeka ziman\u00EAn H\u00EEnd \u00FB Ewrop\u00EE ye. Ew di w\u00EA \u015Fax\u00EA ziman\u00EAn roman\u00EE de di bin ziman\u00EAn roman\u00EEy\u00EAn rohelat de t\u00EA bi \u015F\u00FBn kirin. Ew wek ziman\u00EA ferm\u00EE li Romanya \u00FB Moldovay\u00EA t\u00EA axiftin. Li Romanyay\u00EA ji 21,7 milyon kes\u00EE, 19,42 milyon\u00EAn xwe (89,5 %) wek ziman\u00EA dayik\u00EE ax\u00EAv\u00EAr\u00EA ziman\u00EA r\u00FBmen\u00EE ne. Li Moldovay\u00EA j\u00EE 3,99 milyon kes, der Transn\u00EEstriya ve 2,57 milyon kes wek ziman\u00EA dayik\u00EE bi r\u00FBmen\u00EE diaxive. Ji van her du welatan b\u00EAtir li din\u00EA n\u00EAz\u00EE 8,01 kes wek ziman\u00EA zikmak\u00EE bi r\u00FBmen\u00EE deng dike \u00FB li wan 4 milyon\u00EAn xwe li Ewropa \u00FB y\u00EAn din j\u00EE bi gelemper\u00EE li c\u00EEran\u00EAn Romanyay\u00EA \u00FB Moldovyay\u00EA diaxivin. Li welat\u00EAn ku c\u00EEran\u00EA Romanya an Moldavyay\u00EA li Ukraynay\u00EA 500.000, li Bulgaristan\u00EA 150.000, Serbistan\u00EA 600.000 \u00FB Macaristan\u00EA j\u00EE 80.000 kes wek ziman\u00EA hindekeyan n\u00EAv xwe \u00FB di malbata xwe de diaxivin. Li her du welat\u00EAn DYA \u00FB Kanaday\u00EA j\u00EE 3,58 milyon kes\u00EE ku bi r\u00FBmen\u00EE diaxive h\u00EA ne. H\u00EEn li b\u00EAtir li Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr, Australya, \u00CEsra\u00EEl, Tirkiye, Spanya \u00FB \u00CEtalyay\u00EA n\u00EAz\u00EE 3 milyon kes\u00EAn ku bi r\u00FBmen\u00EE diaxivin hene. Li din\u00EA bi yek\u00FBn n\u00EAz\u00EE 30 milyon kes\u00EAn ku r\u00FBmen\u00EE wek ziman\u00EA dayik\u00EE, 4 milyon kes\u00EAn j\u00EE ziman\u00EA duyem diaxivin hene."@ku . "Transnistriya per\u00E7eye Moldowyay\u00EA ku li rohelata \u00E7em\u00EE Dnister\u00EA dim\u00EEne ye. Her \u00E7iqas ew ji h\u00EAla tu dewletan wek dewleteka serbixwe n\u00EAye naskirin j\u00EE ew 1992'an virve dewleteka de-facto xwediy\u00EA rej\u00EEmeka siyas\u00EE ye."@ku . "Osetyaya Ba\u015F\u00FBr her\u00EAmeka dikeve navbera nav\u00E7eya R\u00FBsyay\u00EA Osetyaya Bakur \u00FB Gurc\u00EEstan\u00EA ye. Dewletb\u00FBna v\u00EA her\u00EAm\u00EA biniqa\u015Fe \u00FB her \u00E7iqas w\u00EA serbixweb\u00FBna xwe \u00FB veqet\u00EEna xwey\u00EA ji G\u00FBrc\u00EEstan\u00EA dazan\u00EEn j\u00EE der R\u00FBsyay\u00EA ve tu dewletan ew wek dewlet nas nekiriye. W\u00EA ji sala 1990'an virve xwe bin h\u00EEmay\u00EA R\u00FBsyay\u00EA de xwe wek dewleta serbixwe daye zan\u00EEne. Di 26'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA 2008'an de serxweb\u00FBna Osetyaya Ba\u015F\u00FBr \u00FB Abxazya nas kir. L\u00EA heta niha der R\u00FBsyay\u00EA ve va qirara nepijirandiye."@ku . "Alcerya an j\u00EE Komara Alceryaya Demokrat\u00EEk a Xelk welatek\u00EE li bakur\u00EA Afr\u00EEkay\u00EA ye. Paytexta Alceryay\u00EA bi hev\u015F\u00EAwe nav e. Alcerya ji serxweb\u00FBniya xwe \u00FB vir de ye, endam\u00EA Yekitiya Efr\u00EEkay\u00EA, \u00FB L\u00EEga Ereban e. Alcerya di avakirina Yekitiya Mexrib\u00EA ya 1988'an de j\u00EE cih girtiye. Alcerya pi\u015Ft\u00EE S\u00FBdan\u00EA duyem\u00EEn dewlet\u00EA her\u00EE mezin \u00EA Afr\u00EEkay\u00EA ye. S\u00EEnor\u00EAn Alceryay\u00EA li bakur-rojava T\u00FBnis, li rojhilat L\u00EEbya, li ba\u015F\u00FBr-rojhilat N\u00EEjer, li ba\u015F\u00FBr-rojava Sahara rojava, Mal\u00EE \u00FB Mor\u00EEtanya \u00FB li Rojava j\u00EE bi Maroko re ye. Alcerya welatek\u00EE ereb \u00FB berberiyan e. Ola Alceryay\u00EA \u00CEslam e. W\u00EAne:Algeria map-FR. png Nex\u015Feya Alceryay\u00EA"@ku . "W\u00EAne:View of Petravaradin in evening. jpg Kelha Petrovaradin W\u00EAne:Most Slobode 2005. jpg Pira Azad\u00EE li ser \u00E7em\u00EA Dan\u00FBb\u00EA Nov\u00EE Sad serbajar\u00EA Her\u00EAma otonom a Vojvod\u00EEna ye. Bajar\u00EA Nov\u00EE Sad xwed\u00EE zan\u00EEngeheke \u00FB ji tax\u00EAn Nov\u00EE Sad li bakur\u00EA \u00E7em\u00EA Dan\u00FBb\u00EA \u00FB ji Petrovaradin, li ber keleha bi heman nav\u00EE li ba\u015F\u00FBr\u00EA \u00E7em\u00EA Dan\u00FBb\u00EA p\u00EAk t\u00EA. Li gor serjim\u00EAra sala 2009'a hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr 370.757 kes e."@ku . "Murathan Mungan niv\u00EEskar, n\u00EEv\u00EEskar\u00EA \u015Fanoy\u00EA \u00FB helbesvanek\u00EE naskir\u00EA ji Tirkiy\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Warsaw6vb. jpg W\u00EAneyek b\u00EEnayiy\u00EAn War\u015Fovay\u00EA W\u00EAne:Warsaw8cr. jpg Navenda aboriy\u00EA ya War\u015Fovay\u00EA W\u00EAne:Warsaw - Royal Castle Square. jpg Cihek li War\u015Fovay\u00EA War\u015Fova mezinitir\u00EEn \u00FB paytexta Poland\u00EA ye. Ji aliy\u00EA hejmara ni\u015Ftecihan War\u015Fova bi 1,7 milyon kes he\u015Ftem\u00EEn bajar\u00EA Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA ye. Hejmara ni\u015Ftecihan War\u015Fovaya ku li ber \u00E7em\u00EA Wis\u0142a ye \u00FB bajar\u00EAn derdora w\u00EA weke Pruszk\u00F3w, Grodzisk Mazowiecki, \u017Byrard\u00F3w, Wo\u0142omin, Otwock, Legionowo derdora 3,5 milyon e."@ku . "Villarrobledo baj\u00EArvaniyeke li nav\u00E7eya Albacete ye, li Kast\u00EElya- La Man\u00E7a, Spanya."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/5/53/Ala_Moritaniya.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219

Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/a/a0/Nexse_Moritaniya.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Ala Mor\u00EEtanya Mor\u00EEtanya, welatek\u00EE bakur-rojavay\u00EA Afr\u00EEkay\u00EA ye. Li rojava Okyan\u00FBsa Atlant\u00EEk, li ba\u015F\u00FBr-rojava Senegal, li ba\u015F\u00FBr-rojhilat \u00FB rojhilat j\u00EE Mal\u00EE, li rojhilat-bakur Alcerya \u00FB li bakur j\u00EE \u00E7ola Sahray\u00EA heye. Gel\u00EA v\u00EE welat\u00EE misilman e. Paytexta Mor\u00EEtanyay\u00EA Nouakchott e. Nif\u00FBsa Mor\u00EEtanyay\u00EA 3.086.859 e \u00FB ziman\u00EA ferm\u00EE ereb\u00EE \u00FB frans\u00EE ye. Nex\u015Fey\u00EA Mor\u00EEtanya"@ku . "Wikia (bi asl\u00EE Wikicities), di ber\u00EA de wek r\u00EAbera web t\u00EA nas\u00EEn. Taybet\u00EE xizmeta hew\u00EErandina web\u00EA bo wiki d\u00EEde (yan j\u00EE wiki farm) ji aliya Wikia INC. Wikia ji aliya Jimmy Wales hatiy\u00EA avakirin. Navbera Wikia \u00FB Wikimedia Foundation yan j\u00EE Wikip\u00E9dia t\u00EAkil\u00EA tune ye. Wikia ne motorek\u00EA l\u00EAger\u00EEn l\u00EA z\u00EAdetir tora sosyal\u00EA ye."@ku . "Komara Tirk a Bakur\u00EA K\u00EEpros\u00EA dewletek li bakur\u00EA girava K\u00EEpros\u00EA ye, ku dikeve nav Derya Nav\u00EEn. Komara Tirk a Bakur\u00EA K\u00EEpros\u00EA ji aliy\u00EA Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE weke dewlet nay\u00EA naskirin, ten\u00EA ji aliy\u00EA Tirkiy\u00EA weke dewlet t\u00EA naskirin. Paytexta Komara Tirk a Bakur\u00EA K\u00EEpros\u00EA bakur\u00EA N\u00EEkosiya ye, ba\u015F\u00FBr\u00EA v\u00EE bajar\u00EE paytexta K\u00EEprosa yewnan\u00EE ye."@ku . "Ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Asyay\u00EA be\u015Feke ji k\u00EE\u015Fwera (parzem\u00EEn) Asyay\u00EA ye \u00FB wan welat\u00EAn ku dikevin rojhilat\u00EA Hindistan\u00EA \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA \u00C7\u00EEn\u00EA digr\u00EA nav xwe. Ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Asyay\u00EA ji du be\u015Fan p\u00EAk t\u00EA: be\u015Fa yek\u00EA r\u00FBerda Ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Asyay\u00EA ye \u00FB be\u015Fa duy\u00EA j\u00EE girav\u00EAn Ba\u015F\u00FBr-rojhilat\u00EA Asyay\u00EA ne, ku ji \u00CEndon\u00EAziyay\u00EA, Fil\u00EEp\u00EEn\u00EA, Br\u00FBney\u00EA, V\u00EEetnam\u00EA, T\u00EEmora Rojhelat \u00FB be\u015Fek ji Malezyay\u00EA p\u00EAk t\u00EAn."@ku . "W\u00EAne:Romania Graiuri. jpg Zaravay\u00EAn r\u00FBmen\u00EE Moldaw\u00EE nav\u00EA fermiy\u00EA ziman\u00EA r\u00FBmeniy\u00EA ku, li Moldovay\u00EA ziman\u00EA ferm\u00EE ye. Ziman\u00EA moldaw\u00EE y\u00EA ku li Moldova \u00FB her\u00EAma Moldauy\u00EA ku di s\u00EEnor\u00EA Romanyay\u00EA de dime de t\u00EA axaftin bi piran\u00EE hewcey\u00EEy\u00EA peyv\u00EAn n\u00FB ji ziman\u00EA r\u00FBs\u00EE temam kiriye j\u00EE, ziman\u00EA r\u00FBmen\u00EE bi piran\u00EE va hewcey\u00EEya xwe ji ziman\u00EA frans\u00EE temam kiriye. Li welate Transn\u00EEstriyay\u00EA ku dewletb\u00FBna xwe niha biniqa\u015Fbare de j\u00EE, ziman\u00EA moldaw\u00EE, \u00EA ku li wir bi alfabeya kir\u00EEl\u00EE t\u00EAye nivis\u00EEn, bi ziman\u00EAn \u00FBkrayn\u00EE \u00FB ziman\u00EA r\u00FBs\u00EE ve ziman\u00EA ferm\u00EE ye. Di kan\u00FBna esasiya Moldovay\u00EA de ziman\u00EA ferm\u00EE wek ziman\u00EA moldaw\u00EE t\u00EA binavkirin. L\u00EA di danezan\u00EEna serxweb\u00FBna dewleta Moldovay\u00EA de ziman\u00EA dewlet\u00EA wek ziman\u00EA roman\u00EE dab\u00FB zan\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Sprachen auf der Iberischen Halbinsel. jpg Ziman\u00EAn li ser girava \u00EEber de t\u00EAn axaftin Ziman\u00EAn \u00EEberoroman\u00EE ziman\u00EAn roman\u00EEy\u00EAn ku li girava \u00EEber t\u00EAne axaftin. Ziman\u00EAn ku dikevine v\u00EA \u015Fitl\u00EA ziman\u00EA roman\u00EE van in: span\u00EE, port\u00FBgal\u00EE, gal\u00EEsyay\u00EE, aragones\u00EE, katalan\u00EE \u00FB ast\u00FBrleones\u00EE ne. Ziman\u00EA lad\u00EEnoy\u00EE y\u00EA ku ji h\u00EAla cih\u00FBy\u00EAn sefarad\u00EAn li Tirkiye \u00FB \u00CEsra\u00EEl\u00EA t\u00EAye axaftin j\u00EE yek ji ziman\u00EAn \u00CEberoroman\u00EE ye. Rew\u015Fa ziman\u00EA katalan\u00EE di n\u00EAv zimanzanan de bi niqa\u015F e. Hin w\u00EE ziman\u00EE yek ji ziman\u00EA \u00CEberoroman\u00EE dib\u00EEnin j\u00EE, hin j\u00EE w\u00EE di n\u00EAv ziman\u00EAn galoroman\u00EE de bi\u015F\u00FBn dikine. D\u00EEsa m\u00EErov dikare w\u00EE wek zimaneke derbas\u00EE, yan\u00EA zimaneke n\u00EAvbera herdu ziman\u00EAn de j\u00EE bib\u00EEne."@ku . "Ziman\u00EA aragon\u00EE yek ji ziman\u00EAn roman\u00EE ye \u00FB li newal\u00EAn \u00E7em\u00EA Aragon \u00FB her\u00EAma Aragon\u00EA t\u00EA axaftin. Ax\u00EAver\u00EAn w\u00EA ten dor\u00EA 12.000 kes t\u00EA hesibandin. W\u00EAne:Flag of Aragon. svg Alay\u00EA Aragon\u00EA"@ku . "Ziman\u00EA sard\u00EE an j\u00EE ziman\u00EA sard\u00EEnyay\u00EE, zimanek\u00EE ji ziman\u00EAn romaniy\u00EA ku li girava Sard\u00EEnyay\u00EA ji h\u00EAl\u00EA 1-1,3 milyon kes t\u00EA axaftin. M\u00EEna ziman\u00EAn roman\u00EE y\u00EAn din ziman\u00EA sard\u00EE j\u00EE, ji ziman\u00EA lat\u00EEn\u00EE pir peyv helgirtine \u00FB h\u00EAl\u00EA r\u00EAziman\u00EE de j\u00EE bandor\u00EAn mezin l\u00EA dit\u00EEne. D\u00EEsa zimaneke din\u00EA roman\u00EE, ji span\u00EE j\u00EE gelek peyv helgirtine. Li girava Sard\u00EEnyay\u00EA 1-1,3 milyon kes (80% kes\u00EE hem\u00FB kes\u00EAn girav\u00EA) bi ziman\u00EA sard\u00EEnyay\u00EE diaxive. D\u00EEsa \u00EAn ku bi sard\u00EE diaxivin, du ziman\u00EE mezin b\u00FBne \u00FB herwiha ziman\u00EA \u00EEtalyay\u00EE j\u00EE dizanin. Kargeriya her\u00EAm\u00EA di sala 1997'an de, kargeriya \u00CEtalyay\u00EA j\u00EE di sala 1999'an de ziman\u00EA sard\u00EE bi ziman\u00EA \u00EEtal\u00EE ve di statuya wekhev de qeb\u00FBl kirin \u00FB wek ziman\u00EA ferm\u00EE pejirandin. L\u00EA ji bo bandora bi salan niha ziman\u00EA \u00EEtal\u00EE di n\u00EAv sard\u00EEnyayiyan de bi ser ziman\u00EA sard\u00EE dikeve."@ku . "S\u00EEc\u00EElyan\u00EE zimanek\u00EE ziman\u00EAn roman\u00EEye ku li girava S\u00EEc\u00EElya \u00FB hin dever\u00EAn her\u00EAm\u00EAn \u00CEtalyay\u00EA Apulya, Kalabriya \u00FB Kampanyay\u00EA li h\u00EAla 10 m\u00EElyon kesan t\u00EA axaftin."@ku . "Bernameya Tendurustiye xismete ji bo gele kurdistani bi ziname kurdi, te amadekirin. Dr. Kurd yen li derveyi Welat bi fedekariyake mezin, bernameya Tendurusti di gelek bese cuda, de bersiva pirse milet didin."@ku . "W\u00EAne:Mesrop1776t. jpg Mesrop Ma\u015Ftoz Mesrop Ma\u015Ftoz (361/362-440) Ziman\u00EA ermen\u00EE bi alfabeya ermen\u00EE t\u00EA nivis\u00EEn. Alfabeya Ermen\u00EE di sedsala 5'an de ji h\u00EAla ke\u015Feyek\u00EE bi nav\u00EA Mesrop Ma\u015Ftoz hatiye afirandiye. Ew ji 39 t\u00EEpan (orj\u00EEnala xwe de 36) p\u00EAk t\u00EA. Ziman\u00EA ermen\u00EE"@ku . "F\u00FBrlan\u00EE yek ji ziman\u00EAn roman\u00EE ye. Ew li her\u00EAm\u00EA Friaul\u00EA li Italyay\u00EA, ku n\u00EAvbera Udine \u00FB Slowenyay\u00EA dikeve, ji h\u00EAla n\u00EAz\u00EE 600.000 kes t\u00EA axaftin \u00FB her\u00EAm\u00EE wek zimaneke ferm\u00EE t\u00EA naskirin \u00FB li dibistanan p\u00EA perwerdeh\u00EE t\u00EA kirin. Gor\u00EE l\u00EAkol\u00EEnan ew bi ziman\u00EA Lad\u00EEn\u00EE \u00FB Ratororoman\u00EE ve n\u00EAzi hev in \u00FB bi wan \u015Fitl\u00EA Ziman\u00EAn ratororoman\u00EE p\u00EAk t\u00EEne. W\u00EAne:Friulian speaking area. png Welat\u00EAn f\u00FBrlan\u00EE l\u00EA t\u00EA axaftin Li \u00CEtalyay\u00EA, ew di sala 1999'an de bi qan\u00FBna 482/1999 ve wek her\u00EAm\u00EE ziman\u00EA ferm\u00EE hat nas kirin. Ji w\u00EA virve perwerdehiy\u00EA w\u00EA wek hilbijart\u00EE li dibistanan t\u00EA kirin. Ji 2004'an virve j\u00EE nav\u00EAn kolanan ji \u00CEtalyan\u00EE de hate wergera duziman\u00EE kirin."@ku . "Casus belli gotinek lat\u00EEn\u00EE ye \u00FB ji bo b\u00FByereke ku dib\u00EA sedema destp\u00EAka \u015Ferek\u00EE di navbera dewletan t\u00EA gotin. Casus belli ne ji bo sedem\u00EAn ku dih\u00EAlin rew\u015Fek di \u015Fer de bi encam bib\u00EA t\u00EA gotin, l\u00EA piran\u00EE ji bo b\u00FByera her\u00EE daw\u00EE, k\u00FB dib\u00EA sedema destp\u00EAkirina \u015Fer. Gelek caran hin dewlet armanc\u00EAn xwe y\u00EAn ve\u015Fart\u00EE hene \u00FB dixwazin wan bi riya \u015Ferek\u00EE bicih b\u00EEnin, l\u00EA li sedemek \u015Fer digerin. W\u00EAgav\u00EA hinek b\u00FByeran p\u00EAk t\u00EEnin, ji bo ku aliy\u00EA din hinek ti\u015Ftan bike, ku ji wan re riya \u015Fer veb\u00EA. Bi v\u00EA yek\u00EA aliy\u00EA \u015Fernexwaz hinek ti\u015Ftan dik\u00EA, ku dib\u00EA behane ji bo aliy\u00EA \u015Ferxwaz ku \u00EAri\u015F bik\u00EA \u00FB v\u00EA yeke bi parastina xwe, anj\u00EE parastina berjewendiy\u00EAn xwe n\u00EE\u015Fan bik\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Andalusien 2003 15. jpg Hindir\u00EE mizgefta Kordobay\u00EA Kordoba paytexta w\u00EEleyata Kordoba li Spanyay\u00EA di her\u00EAma Andalusia de dim\u00EA ye. Ew li ser \u00E7em\u00EA Guadalquivir\u00EA dim\u00EA ye."@ku . "Qaz\u00EE an j\u00EE qad\u00EE wez\u00EEfeyeka li welat\u00EAn misilmanan e. Qaz\u00EE ew kes\u00EA ku him dadger\u00EE dikir\u00EE \u00FB him j\u00EE ew ti\u015Ftan gor\u00EE \u00EEslam\u00EA, ango Quran, Fiqih, Sunet \u00FB \u015Eer\u00EEet\u00EA qontrol dikirin. Ew p\u00EA \u00EEslam li welatan belav b\u00FB \u00FB s\u00EEnor\u00EAn xel\u00EEfe berfireh b\u00FBb\u00FBn re, di wext\u00EA \u00DBmeyyeyan re \u00EAd\u00EE li her bajar\u00EAn mezin qad\u00EE hatin tay\u00EEn kirin. Peyve Span\u00EEy\u00EA alcalde y\u00EA ku t\u00EA maney\u00EA \"\u015Eareder\", bi guman\u00EE ji peyva qad\u00EE ji ereb\u00EE, di dem\u00EA Endulus\u00EA re derbasa Span\u00EE b\u00FBye."@ku . "Netvibes, portaleke web k\u00FB bi h\u00EAsan\u00EE bibe \u015Fexs\u00EE, wek yek j\u00EE n\u00FBner\u00EA Web 2.0 t\u00EA nas\u00EEn."@ku . "Serv\u00EEseka Web\u00EA (yan j\u00EE Web Service), programeke komputer\u00EA y\u00EA k\u00FB \u00EEmkana t\u00EAkil\u00EE \u00FB dan\u00FBstendina daney\u00EAn nav bernama \u00FB s\u00EEstem\u00EAn heterojen li dorhawir belav dike."@ku . "S\u00EEwend\u00EE yan j\u00EE Sivendi zimanek ji ziman\u00EAn \u00CEran\u00EE ye ku li bajar\u00EA S\u00EEwend d\u00EAt axaftin. S\u00EEwend\u00EE bi Hewram\u00EE \u00FB Zazak\u00EE pirr n\u00EAz\u00EEk e."@ku . "Web 2.0 biw\u00EAja k\u00FB ji bo sazkirina gi\u015Ftik World Wide Web bi avayek\u00EE nesla n\u00FB ye. Sazkirina Malperan Internet\u00EA bi fonksiyonal\u00EEteyan n\u00FB, y\u00EAn k\u00FB \u00EEmkana parv\u00EAkirin \u00FB \u00EEmkanan din didin bikarh\u00EAneran. Ev biw\u00EAj\u00EA di sala 2004'an de ji aliya Tim O'Reilly li konferansek\u00EA Web\u00EA de digot, \u00AB Web 2.0 \u00BB ji sala 2007'an v\u00EA dem\u00EA biw\u00EAj pir t\u00EAn gotin."@ku . "P\u00EAla web (yan j\u00EE P\u00EAla n\u00FB\u00E7e) yek j\u00EE formata daney\u00EAn k\u00FB ji bo bikarh\u00EAner\u00EA Internet\u00EA, rojanekirina naverokek\u00EA t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Mausol\u00E9e Baba Taher Hamedan. jpg Aramgeha Baba Tahir, li Hemedan\u00EA (\u00CEran) Baba Tahir, yan Baba Tahir\u00EA Uryan yan j\u00EE Bawa Tayer (bi Kurd\u00EEya Ba\u015F\u00FBr), hozan, helbestvan, f\u00EElezof \u00FB derw\u00EA\u015Fek\u00EE Kurd b\u00FB ku bi sedsala 11em li bajar\u00EA Hemedan de dij\u00EE."@ku . "W\u00EAne:Berber village Atlas. jpg Gundek\u00EE amazigh li \u00E7iyay\u00EAn Atlas\u00EA (Maroko)W\u00EAne:Tizi Ouzou Tasdawit. jpg Lewhey\u00EAn bi ereb\u00EE, bi amazigh \u00FB bi fransay\u00EE li zankoya Tizi Ouzou (Alcerya) W\u00EAne:Berber Calendars. jpg Salnameyeke bi ziman\u00EA amazigh Amazigh an j\u00EE berber xelkek e ku li Maroko, Alcerya, Mal\u00EE, N\u00EEjer, L\u00EEbya \u00FB Misr\u00EA dij\u00EE. 25% ji akinciy\u00EAn Alceryay\u00EA amazigh e \u00FB 50% ji xelk\u00EA Marokoy\u00EA j\u00EE bi esl\u00EA xwe amazigh e."@ku . "W\u00EAne:Languages of CE Europe. PNG Ziman \u00FB zarav\u00EAn Ewropaya navend \u00FB rojhilatG1: Siles\u00EE Siles\u00EE an j\u00EE ziman\u00EA \u015Files\u00EE ziman\u00EA xelk\u00EA her\u00EAma Silesyaya Jor\u00EEn a Polonyay\u00EA ye. Li \u00C7ekiya \u00FB Almanyay\u00EA j\u00EE t\u00EA axavtin. Li gor mirovjim\u00EAriya Polonyay\u00EA ya sala 2002'an li dor 56.000 kesan ziman\u00EA siles\u00EE wek ziman\u00EA xwe y\u00EA zikmak\u00EE dan zan\u00EEn. Siles\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE ziman\u00EA polon\u00EE ye, ji bo v\u00EA yek\u00EA ji lay\u00EA gelek zimannasan ve wek zaravek\u00EE polon\u00EE t\u00EA hesibandin."@ku . "Med\u00EE ziman\u00EA Mediyan bu,ko di Ba\u015Fur\u00EA rojavaya \u00CEran\u00EA de bi kar dihat. J\u00EA zimanin kevn \u00EA \u00CEran\u00EE Ziman\u00EA Avestay\u00EE \u00FB Farsiya kevn,pir niv\u00EEs hene, \u00FB heya pirtuka Avesta bi w\u00EE zimaniye,loma ji ziman\u00EA Med\u00EE ko ziamn\u00EA Mediyan bo \u00FB Sakay\u00EE ko di s\u00EAnor\u00EA \u00C7\u00EEn ta Deryaya Re\u015F naw qewm\u00EAn Sexd\u00EE \u00FB Part\u00EE de hebu tenha \u00E7end peyv mane. Farnah: Paridaiza: Vazraka: (Kurd\u00EE Mezin,Fars\u00EE Bozorg) Vispa: Xshayathiya: (Kurd\u00EE \u015Eeyan\u00EE) Asen: (Kurd\u00EE As\u00EAn,Fars\u00EE Seng) miora: (Kurd\u00EE M\u00EAhr,Fars\u00EE M\u00EAhr) zba: B\u00EAgoman ziman\u00EA Med\u00EE, Ariyay\u00EE B\u00FB \u00FB gor gotina \u00CAstrabon: Ziman\u00EA Med\u00EE bi Pers\u00EE \u00FB Sexd\u00EE \u00FB Baxter\u00EE niz\u00EEk b\u00FB. Gor gotina mejozanan wek Dr. Xenc\u00EE ziman\u00EA Med\u00EE pir nizik bi Fars\u00EEya Kevn buye, ager nizik neba di niv\u00EEs\u00EAn Hexameni\u015F\u00EE de ko bi As\u00FBr\u00EE \u00FB \u00CElam\u00EE \u00FB Fars\u00EEya kevn hene,med\u00EE ji her w\u00EAha di hatiba niv\u00EEsandin. Ceymz Darmestit\u00EAr di bijit ko ziman\u00EA Med\u00EE wek Avestay\u00EE \u00FB pir nizik bi Fars\u00EEya kevn."@ku . "Rozar\u00EEyo, bi 1,025,000 gelhe, bajar\u00EA her\u00EE mezin y\u00EA stana Santa F\u00EA ya Arj\u00EAnt\u00EEna ye ku li perava Robar\u00EA Parana \u00FB li bak\u00FBr\u00EA rojavay\u00EA Bonos Ayr\u00EAs\u00EA \u00E7\u00EA b\u00FBye. Rozar\u00EEyo ji ho y\u00EAn firaj\u00EEn, \u015Fona mezbajark\u00EE ya giring, dapartand\u00EEyek\u00EE bajark\u00EE y\u00EA girs, \u00FB navendek\u00EE giring y\u00EA terxan kirin re b\u00FBn, ji sedsala 19em ve heta nuha duyem bajar\u00EA her\u00EE giring y\u00EA Arj\u00EAnt\u00EEnay\u00EA b\u00FBye. Ji al\u00EEy\u00EA \u015Fon \u00FB gelhe j\u00EE s\u00EAyem\u00EEn bajar\u00EAgirs y\u00EA Arj\u00EAnt\u00EEna ye. Rozaryo serbajar\u00EA Dapartand\u00EEy\u00EA Rozar\u00EEyo ye \u00FB li korr\u00EA dalan\u00EA deskird\u00EEt\u00EEyal\u00EA her\u00EE giring y\u00EA Arj\u00EAnt\u00EEnay\u00EA, c\u00EA digire. \u015Eona mezbajar\u00EE ya Rozar\u00EEyo y\u00EA Mezin, ligel bajar \u00FB bajarokan \u00FB g\u00FBnd\u00EAn xwe, girt\u00FBperr\u00EA (derdor\u00EA) 1,350,000 gelhe y\u00EAn xwe heye. Bajar\u00EA Rozar\u00EEyo ji xwe pernalgehek\u00EE hesinr\u00EAk\u00EE y\u00EA serek\u00EE ye. Her wesa nawan dikarin bi Robar\u00EA Parana ve bigihin bi bajar \u00FB Pesargeh\u00EA Rozar\u00EEyo. Pird\u00EA Rozar\u00EEyo-V\u00EEctor\u00EEya ser Robar\u00EA Paranay\u00EA, Rozar\u00EEyo gir\u00EA dide bi V\u00EEctor\u00EEya. Rozar\u00EEyo yek ji hindek bajar\u00EAn Arj\u00EAnt\u00EEna ye ku damezr\u00EAner yan dar\u00EAserek\u00EE taybet ji w\u00EE re tine. Pali\u015Ftvana w\u00EE bajar Deja Rosary ye ku roja gobenda w\u00EA 7\u00EA October e. St\u00EArebar\u00EA 14812 ji \u015Fanaz\u00EEya w\u00EA re hat\u00EEye navandin."@ku . "L\u00EEdya welatek di dewera Anatoliya b\u00FB, niha dikeve ser parizgeh\u00EAn \u00CEzm\u00EEr \u00FB Manisa li Tirkiyey\u00EA. Paytext\u00EA w\u00EA, bajar\u00EA Sard\u00EEs\u00EA b\u00FB. Ji ber \u00EAri\u015Fa K\u00FBru\u015F\u00EA mezin li ser pad\u015Fehiya L\u00EEdyay\u00EA, eW b\u00FBn hevpeyman li gel sparta\u00EA. K\u00FBru\u015F\u00EA mezin \u00EAri\u015F kir ser Sard\u00EEs\u00EA \u00FB di sala 546 BZ de ew xist dest xwe \u00FB pad\u015Fahiya L\u00EEdyay\u00EA bi daw\u00EE hat."@ku . "W\u00EAne:Lydia original area of lydia. jpg Sar\u00EEs serbajar\u00EA L\u00EEdyay\u00EA b\u00FB W\u00EAne:Artemistempel Sardes. jpg Perestegeha Artem\u00EEs\u00EA li Sard\u00EEs\u00EA W\u00EAne:SardesGymnasion. jpg Gymnasiona Sard\u00EEs\u00EA Sard\u00EEs paytexta pad\u015Fahiya kevn ya L\u00EEdyay\u00EA b\u00FB, ew n\u00EAha di par\u00EAzgeha Manisay\u00EA di Tirkiyey\u00EA de ye. Ew bajarek pirr giring bo \u00CEmperatoriya Hexameni\u015F\u00EE bu, ko K\u00FBru\u015F\u00EA mezin ew bi dest xist\u00EA b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Sparta territory. jpg Welat\u00EA Spartay\u00EA li ba\u015F\u00FBr\u00EA Pelopon\u00EEsos\u00EA W\u00EAne:Sparti in-river-Eurotas-valley flanked-by-Taygetos-mountains. jpg Sparta \u00FB bajar\u00EA \u00EEro y\u00EA bi nav\u00EA Spart\u00EE Sparta carina j\u00EE Spart\u00EA bajarek\u00EE kevn y\u00EA yewnan\u00EA b\u00FB. T\u00EA gotin di sala 1880 bz de kesek bi nav\u00EA Sparton ew bajar \u00E7\u00EAkir \u00FB pa\u015F w\u00EE panzdeh new\u00EEyin w\u00EE h\u00FBkumetdar b\u00FBne. Pa\u015F\u00EE di sala 1190 BZ de herkoliyan \u00FB doriyalian spart xist\u00EAn bin dest\u00EA xwe."@ku . "L\u00FBre K\u00FB\u00E7ik yek ji dewlet\u00EAn Kurdan, \u00EAn k\u00FB di \u015Eerefname de j\u00EA behs t\u00EAkirine. \u00CAv M\u00EErgeh ji 1184 heta 1597 bi Paytexta xwe X\u00FBramabad ve hukm ki\u015Fand. Dewlet ji al\u00EEye M\u00EEr Xur\u015F\u00EEd ji \u00EAla L\u00FBran a Cengrew\u00EE ve hatiya avakirin. Di ve deme de L\u00FBristan di navbera du dewlet\u00EAn Kurdan ve hatib\u00FB belakirin: L\u00FBre Bozurg/Fedlew\u00EE \u00FB L\u00FBre K\u00FB\u00E7ik, ji ber w\u00EE yek\u00EE, L\u00FBristan \u00EEro j\u00EE wek L\u00FBristane Bozurg \u00FB L\u00FBristane K\u00FB\u00E7ik t\u00EA navkirin."@ku . "W\u00EAne:Amber Bernstein many stones. jpg Hebin kar\u00EEban W\u00EAne:Amber hg. jpg Kar\u00EEban W\u00EAne:Spider in amber (1). jpg Ber\u00EE 40-60 milyon salan di v\u00EA kar\u00EEban\u00EA de p\u00EErikek girt\u00EE b\u00FB W\u00EAne:Bernsteinzimmer01. jpg D\u00EEwar\u00EAn Seraya Kater\u00EEn\u00EA li Sankt Petersburg\u00EA bi kar\u00EEban xemiland\u00EE ne Kar\u00EEban an kehr\u00EEban an j\u00EE kevir\u00EA tey\u00EEsok ben\u00EE\u015Ft\u00EA kac\u00EA (Pinus) y\u00EA fos\u00EElkir\u00EE ye. Bi taybet\u00EE, li qerax\u00EAn ba\u015F\u00FBr\u00EA Deryaya Balt\u00EEk t\u00EA d\u00EEtin. Sert e \u00FB reng\u00EA w\u00EE zer \u00FB sp\u00EE yan bi sore ve ye. Pircar \u015Fefaf e \u00FB mirov dikare t\u00EA de m\u00EA\u015F \u00FB m\u00FBr an per\u00E7eyin giya bib\u00EEne. Li Kurdistan\u00EA kar\u00EEbana re\u015F heye."@ku . "W\u00EAne:Paulnewman new. jpg Paul Newman (1925-2008) Paul Newman, l\u00EEstikvanek\u00EE bi nav \u00FB deng \u00EA DYA'y\u00EE ye. di sala 1953'an de dest bi s\u00EEnemay\u00EA kir. 10 caran ji bo Oscar\u00EA b\u00FB namzet. Di sala 1986'an d ebi f\u00EElm\u00EA nav\u00EA \u201CThe Color of Money\u201D (reng\u00EA pera) Oskar qezenc kirib\u00FB. Paul Newman sala \u00E7\u00FBy\u00EA ragihandib\u00FB ku w\u00EE daw\u00EE li aktoriy\u00EA aniye, newman bav\u00EA 6 zarokan b\u00FB. Paul Newman 28 \u00EElon 2008'an jiyana xwe ji dest da."@ku . "W\u00EAne:Russia - Jewish Autonomous Oblast (2008-01). svg Oblasta otonom a \u00CEbran\u00EE (R\u00FBsya) W\u00EAne:Birobidjan mainsquare. jpg Meydana serbajar\u00EA B\u00EErob\u00EEcan\u00EA W\u00EAne:Coat of Arms of Birobidzhan. png Mertal\u00EA Oblasta otonom a \u00CEbran\u00EE li S\u00EEb\u00EEryay\u00EA B\u00EErob\u00EEcan serbajar\u00EA \u00EEdar\u00EE y\u00EA Oblasta otonom a \u00CEbran\u00EE (R\u00FBsya) ye. Di 2002'an de n\u00EAz\u00EEk\u00EE 77.250 kesan li oblast\u00EA akinc\u00EE b\u00FBn."@ku . "W\u00EAne:Portrait of Jean Cocteau. jpg Jean Maurice Eug\u00E8ne Cl\u00E9ment Cocteau Jean Maurice Eug\u00E8ne Cl\u00E9ment Cocteau niv\u00EEskar, derh\u00EAner \u00FB w\u00EAnesazek\u00EE frens\u00EE b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Erbil governorate shanidar cave. jpg \u015Ekefta \u015Eaneder\u00EA W\u00EAne:Kurdistan Landscape282. jpg \u015Ekefta \u015Eaneder\u00EA \u015Eaneder an j\u00EE \u015Eanedir \u00FB Zew\u00EE \u00C7em\u00EE \u015Eaneder \u015F\u00FBnewarin d\u00EErok\u00EE ne li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA. Ber\u00EE 60.000-80.000 salan mirov\u00EAn neandertal t\u00EA de akinc\u00EE b\u00FBn. \u015Eaneder li qezaya Hewl\u00EAr\u00EA li nav\u00E7eya M\u00EArgesor\u00EA ye. Di navbera sal\u00EAn 1957 \u00FB 1961\u2019\u00EA de \u015F\u00FBnewarnas\u00EA (arkeolog\u00EA) amer\u00EEk\u00EE Ralph Solecki \u00FB t\u00EEma xwe ya ji zankoya Colombia University di \u015Fkefta \u015Eaneder\u00EA de neh \u00EEskelet\u00EAn neandertal\u00EE peyda kirin. Nav\u00EAn wan neh \u00EEskeletan dan\u00EEn \u015Eaneder 1 \u2013 \u015Eaneder 9. Li gor\u00EE vekol\u00EEn\u00EAn \u015F\u00FBnewarnasan xelk\u00EA neandertal ay\u00EEn\u00EAn cenaze dikirin \u00FB miriy\u00EAn xwe bi k\u00FBlilkan vedi\u015Fartin."@ku . "Jean-Paul Proust (3. Adare 1940 le Vaas, D\u00E9partement Sarthe, Fransa), ji 2005 heta \u00EEro Serokdewlet\u00EA m\u00EErgeha Monako\u00B4ye."@ku . "W\u00EAne:P1040452. JPG Lewheyeke bi mon\u00EAgask\u00EE (li jor\u00EA) \u00FB frans\u00EE (li j\u00EAr\u00EA), li Monakoy\u00EA. Mon\u00EAgask\u00EE ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA Monakoy\u00EA ye. Mon\u00EAgask\u00EE ji aliy\u00EA 5.100 kesan ve li Monakoy\u00EA t\u00EA axaftin. Mon\u00EAgask\u00EE, yek ji zaravay\u00EAn lat\u00EEn\u00EE ye \u00FB gelek n\u00EAz\u00EEk\u00EE zaravay\u00EA ligur\u00EE ye, ya ku li \u00CEtalyay\u00EA t\u00EAn axaftin."@ku . "W\u00EAne:Tunceli. jpg W\u00EAneyek ji Mamekiy\u00EA Mamek\u00EE bajarek\u00EE li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye \u00FB serbajar\u00EA par\u00EAzgeha Dersim\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Buchmesse Frankfurt 2005. jpg P\u00EA\u015Fangeha Pirt\u00FBkan a Frankfurt\u00EA P\u00EA\u015Fangeha Pirt\u00FBkan a Frankfurt\u00EA ya Navnetewey\u00EE mezintir\u00EEn p\u00EA\u015Fangeha pirt\u00FBkane li C\u00EEhan\u00EA ye. Her sal di meha dehan de li Frankfurt\u00EA ev p\u00EA\u015Fangeh t\u00EA vekirin \u00FB 5 rojan berdewam dike. D\u00EEroka vekirina v\u00EA p\u00EA\u015Fangeh\u00EA d\u00EErokeke d\u00FBr \u00FB dir\u00EAj e, ew xwe dir\u00EAj\u00EE 500 sal\u00EAn derbasb\u00FBy\u00EE dike. N\u00EAz\u00EEk\u00EE bajar\u00EA Frankfurt\u00EA li Mainz\u00EA, Johannes Gutenberg ku yekem\u00EEn kes b\u00FB li Ewropa \u00E7apxane peyda kir \u00FB dest bi \u00E7apkirina pirt\u00FBkan kir, ligel 3 kes\u00EAn din Johannes Fust, Peter Schoffer \u00FB Konrad Kenk\u00EEs, li bajar\u00EA Frankfurt\u00EA pirt\u00FBk daxistin bazar\u00EA \u00FB p\u00EA\u015Fangeha wan vekirin. Heya sedsala 17 li Ewropa Frankfurt weke navenda p\u00EA\u015Fangeha pirt\u00FBkan dim\u00EEne. Pi\u015Ftre demeke dir\u00EAj bajar\u00EA Alman\u00EE Leipz\u00EEg weke navend dim\u00EEne. Pi\u015Ftre careke din ew navend li Frankfurt\u00EA vedigere \u00FB cara yekem\u00EEn bi awayek\u00EE ferm\u00EE di sala 1949 de li kil\u00EEseyeke bi nav\u00EA Kil\u00EEseya Paul ji aliy\u00EA Komeleya Pirt\u00FBkfiro\u015F\u00EAn Alman ve ew t\u00EA vekirin \u00FB heya roja \u00EEro berdewam dike."@ku . "UEFA Champions League p\u00EA\u015Fbirka futbol\u00EA ya Yek\u00EEtiya Komeley\u00EAn Futbol\u00EA y\u00EA Ewropa ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/77/Gora_Vital_Cuinet.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Gora Vital Cuinet li Stenbol\u00EA Vital-Casimir Cuinet an j\u00EE Vital Cuinet (1833-1896) erdn\u00EEgarzanek\u00EE frans\u00EE b\u00FB. Niv\u00EEskar\u00EA berhema navdar a La Turquie d'Asie - G\u00E9ographie administrative, statistique, descriptive et raisonn\u00E9e de chaque province de l'Asie-Mineure ye. Berhema xwe di sala 1891'\u00EA de derxist \u00FB \u00E7avkaniyeke gir\u00EEng e di war\u00EA erdn\u00EEgara her\u00EAm\u00EAn Bakur\u00EA Kurdistana sal\u00EAn daw\u00EE y\u00EAn sedsala 19'an de. Vital Cuinet li Longuevilles di 19'\u00EA kan\u00FBna 1833'an de hatiye dinyay\u00EA \u00FB li Konstant\u00EEnopel\u00EA (Stenbol\u00EA) di 6'\u00EA \u00EElona 1896'an de \u00E7\u00FBye rehmet\u00EA. Li Stenbol\u00EA ve\u015Fart\u00EE ye."@ku . "\u015Eabankaran, \u015Eiwankaran an j\u00EE \u00C7obankaran, nav\u00EA e\u015F\u00EEreka Kurdan li Fars \u00FB G\u00FBran e. Nav\u00EA we e\u015F\u00EEra Kurdan di \u00C7avkaniy\u00EAn kevn de derbas dibe, t\u00EA zan\u00EEn ku \u015Eah\u00EA Sasaniyan Yezdigerd III. pi\u015Ft\u00EE \u015Fer\u00EA Nihavend e, xwe dipar\u00EAze m\u00EEr\u00EA \u015Eabankaran. Xanedana \u015Eabankaran ji al\u00EE m\u00EEr Fedl\u00FBya, ji e\u015F\u00EEra Raman ve hatiya avakirin \u00FB heta sala 1368 li Fars \u00FB \u015Eolistan e hukm kir\u00EEye."@ku . "Kurte\u00E7\u00EErok peyveke kurd\u00EE ku ji novel\u00EA re t\u00EA gotin. Ne mesel e, bi tirk\u00EE j\u00EA re \"\u00F6yk\u00FC\" t\u00EA gotin. Mesel\u00EAn ji al\u00EE niv\u00EEskaran t\u00EA afirandin \u00FB ji jiyana rast an j\u00EE n\u00EAz\u00EE rastiy\u00EA wek\u00EE berhemeke w\u00EAjey\u00EE t\u00EA naskirin."@ku . "W\u00EAne:Amerikanska folk, Nordisk familjebok. jpg Gel\u00EAn resen \u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA W\u00EAne:Amerind population. png Gel\u00EAn resen \u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA W\u00EAne:Kaiapos. jpeg Serok\u00EAn \u00EAla Kayapo li Braz\u00EEl\u00EA: Raony, Kaye, Kadjor \u00FB Panara Amer\u00EEkiy\u00EAn resen an gel\u00EAn resen \u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA, carina j\u00EE \u00E7ermesor an p\u00EAstsor, ji mirov\u00EAn es\u00EEl \u00EAn parzem\u00EEna Amer\u00EEkay\u00EA re t\u00EA gotin. Ji destp\u00EAka kolon\u00EEkirina (dagirkirin) parzem\u00EEna Amer\u00EEkay\u00EA di sedsala 15'a de ji aliy\u00EA ewropiyan ve, gelek gel\u00EAn resen \u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA hatin qelandin, gelek\u00EAn din j\u00EE bi tuneb\u00FBn\u00EA re r\u00FBbir\u00FB hatin hi\u015Ftin. Li Bakur\u00EA Amer\u00EEkay\u00EA ku \u00EEro piran\u00EE ji erda DYA y\u00EA p\u00EAk t\u00EA, piraniya gel\u00EAn resen hatin qirkirin \u00FB as\u00EEm\u00EElekirin. \u00CAn ku ji qirkirin\u00EA rizgar b\u00FBne \u00FB li \u00E7anda xwe xwed\u00EE derdikevin, li her\u00EAm\u00EAn parast\u00EE bicih\u00FBwarin."@ku . "{{taxobox |name = Arum maculatum |image = Arum maculatum 0 700. jpg |image_caption = Lords and Ladies (Arum maculatum) is a common arum in British woodlands |regnum = Plantae |unranked_divisio = Angiosperms |unranked_classis = Monocots |ordo = Alismatales |familia = Araceae |subfamilia = Aroideae |tribus = Areae |genus = Arum |species = A. maculatum |binomial = Arum maculatum |binomial_authority = L."@ku . "W\u00EAne:Mahayanabuddha. jpg Peyker\u00EA Buday\u00EA r\u00FBni\u015Ft\u00EE, ji xanedana \u00E7\u00EEn\u00EE ya Tang, 650 (p.z. ) Bud\u00EEzm an j\u00EE ola Buday\u00EE yek ji ol\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn Asyay\u00EA ye. Li c\u00EEhan\u00EA hijamara bawerker\u00EAn ola buday\u00EE di navbera 230-500 milyonan de ne. Di bud\u00EEzm\u00EA de ne cih\u00EA Xwed\u00EA \u00FB ne j\u00EE cih\u00EA pirt\u00FBkek\u00EA p\u00EEroz, ku bi away\u00EA wehiy\u00EA hatiye hinartin heye. K\u00EAm z\u00EAde di wan ol\u00EAn din de, mirov dib\u00EEne ku rewi\u015Ft \"exlaq\" li ser h\u00EEm\u00EA ba\u015F\u00EE an xirabiya tevger\u00EAn mirov bi c\u00EEh b\u00FBye. Mirov li gor\u00EE semaxa Xwed\u00EA tevdigerin, ti\u015Ft\u00EAn ku Xwed\u00EA diferme ba\u015F in \u00FB ti\u015Ft\u00EAn qedexe dike j\u00EE, ew xirab in. Bud\u00EEzm di v\u00EA mijar\u00EA de cuda ye. Li gor\u00EE bud\u00EEzm\u00EA j\u00EE qenc\u00EE \u00FB berxw\u00EEdariya pirraniy\u00EA, p\u00EEvana ba\u015F\u00EE \u00FB xirabiy\u00EA ye."@ku . "h\u00EA\u015Finah\u00EE, be\u015F\u00EAn riwekan \u00EAn ku bi d\u00FB patin\u00EA t\u00EA xwarin e."@ku . "Zeng\u00EE yan j\u00EE Zengiyan xanedek\u00EE misilmanan e. Zeng\u00EE binemaleke Sel\u00E7\u00FBqiye desthilatdariya bakur\u00EA S\u00FBriy\u00EA, \u00CEraq\u00EA \u00FB pi\u015Ftrej\u00EE desthilatdariya xwe fere kirin \u00FB gihandine s\u00EEnor\u00EA Misir. Li S\u00FBriy\u00EA \u00FB \u00CEraq\u00EA (1127-1174) an \u00FB li M\u00FBsil\u00EA berdewam b\u00FBn heta 1262 z. Paytexta wan ber\u00EA Heleb b\u00FB \u00FB ji 1154an de b\u00FB \u015Eam (Damascus)."@ku . "Hoz (be \u00CEngl\u00EEz\u00EE \u201Ctribe\u201D) bir\u00EEt\u00EEye le gel\u00EAk ke giroh\u00EAk komelley\u00EE p\u00EAk deh\u00EAnin. Zorbey caran endaman\u00EE hoz legell yekewe x\u00EAzan\u00EAt\u00EEyan heye. Le Lek\u00EE da hoz be d\u00FB watey mall/xan\u00FB \u00FB gund\u00EE\u015F heye."@ku . "pr\u00E9t\u00F4t"@ku . "W\u00EAne:George Grigore. jpg George Grigore, li M\u00EArd\u00EEn\u00EA, 2006 George Grigore niv\u00EEskar, werg\u00EAr, l\u00EAkol\u00EEner, f\u00EElolog, profesor \u00FB rohilatnas\u00EAk\u00EE roman e . George Grigore di roja 2 \u015Eibata sala 1958'an de li gund\u00EA Grindu y\u00EA ku gir\u00EAday\u00EE bajarok\u00EA Ialomi\u0163a ji day\u00EEk \u00E7\u00EAb\u00FB. Sala 1983'an ji zan\u00EEngeha B\u00FBkare\u015Ft\u00EA, Fakulta Ziman\u00EAn B\u00EEyan\u00EE \u00FB Edeb\u00EEyat\u00EA be\u015Fa ereb\u00EE-\u00E7\u00EEn\u00EE mez\u00FBn b\u00FB. Di sala 1997'an de li Zan\u00EEngeha B\u00FBkare\u015Ft\u00EA bi xebata xwe ya Pirsgir\u00EAka wergera Quran\u00EA bi ziman\u00EA Roman\u00EE ve doktora xwe ya be\u015Fa f\u00EElolojiy\u00EA wergirt."@ku . "Komara Gurc\u00EEstan\u00EA Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst ji 1922an de heta 1991an yek ji komar\u00EAn YKSS b\u00FB. Ew heta ko di 5'\u00EA berfanbar\u00EA 1936an de belav b\u00FBb\u00FB yek ji par\u00E7ey\u00EAn Komar\u00EAn Federat\u00EEf\u00EA Transqafqasya y\u00EAn Sovyet \u00EAn Sosyal\u00EEst b\u00FB. Di 1991an de Gurcistan\u00EA serbixwey\u00EEya xwe da zan\u00EEn \u00FB ew daw\u00EE b\u00FB\u00E7"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/8/8e/UmutLogo.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Logoya kanala tirk\u00EE ya Radyo Umut (Radyoya H\u00EAviy\u00EA) Radyo Umut yek ji radyoy\u00EAn li Tirkiyey\u00EA we\u015Fan\u00EA dike ye. Du 15'\u00EA gelaw\u00EAj\u00EA sala 1995'\u00EE vir de li Antalyay\u00EA we\u015Fan\u00EA dike. Frekansa we\u015Fana w\u00EA 107.6 e."@ku . "ISO 4217 kurteya Perey\u00EAn Welatan e, ku ji aliy\u00EA R\u00EAxistina Navnetewey\u00EE ya Tesb\u00EEtkirina Nirxan ve hatiye destn\u00EE\u015Fankirin. Ev kurtey\u00EAn ji bo nav\u00EA perey\u00EAn welatan ji bo naskirin \u00FB tesb\u00EEtkirina dar\u00EE \u00E7av a perey\u00EAn welatan di dan\u00FBstendina pereyan a navnetewey\u00EE de t\u00EAn bikaran\u00EEn."@ku . "Amer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr an j\u00EE Emer\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr parzem\u00EEn\u00EA \u00E7ar\u00EE di c\u00EEhan\u00EA da ye. Asya, Afr\u00EEka \u00FB Amer\u00EEkaya Bakur ji v\u00EA parzem\u00EEn\u00EA mezintirin. R\u00FBber\u00EA xwe 17.843.000 km\u00B2 ye \u00FB li wir n\u00EAz\u00EEk\u00EE 355.070.000 kes hene."@ku . "Ota Benga de Pigmeki kongoy\u00EE bu. Li New York\u00EA bi meym\u00FBnek\u00EA re di bax\u00E7eyeke heywanan hatiye n\u00EE\u015Fan dan."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/6/6b/Kelem.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Seriy\u00EAn kelem\u00EA ji her\u00EAma Diyarbekr\u00EA Kelem, kelem\u00EE an j\u00EE kelerm (Brassica oleracea var. capitata f. alba) pincareke belg\u00EEn e, girover dibe \u00FB j\u00EA re \"ser\u00EE\" yan\u00EE seriyek kelem t\u00EA gotin. Belg\u00EAn w\u00EA li hev dilefin \u00FB weke top\u00EA girover dibin, reng\u00EA belgan sip\u00EE ye, hinek texl\u00EEt rengzer in, t\u00EA de demareke qalind \u00FB pehn heye. \u00C7andina kelem\u00EA, bi \u015Fitlan \u00E7\u00EAdibe. Tov\u00EA w\u00EA bizrek\u00EE h\u00FBr e, di destp\u00EAka bihar\u00EA de wek tov\u00EA bacana sor li deverek\u00EA dire\u015F\u00EEnin \u00FB dema h\u00EA\u015F\u00EEn b\u00FB, wek \u015Fitl radikin \u00FB dibin di zeviyek\u00EA de, li nava bax\u00E7e di mi\u015Faran de di\u00E7\u00EEnin, av didin heta ku mezin dibe \u00FB dibe ser\u00EE. Seriy\u00EAn kelem\u00EA mezin dibe \u00FB eger erda ku t\u00EA de hatiye \u00E7andin rind be, her ku di\u00E7e mezintir dibe heta ku hinek ser\u00EE 10, 15, 20 \u00FB z\u00EAdetir kg dibe. Belg\u00EA her\u00EE li derve y\u00EA li ser seriy\u00EA kelem\u00EA, bi reng\u00EA \u015F\u00EEnek\u00EE vekir\u00EE ye. Ji belg\u00EAn kelem\u00EA, gelek xwarin\u00EAn cuda t\u00EAne \u00E7\u00EAkirin, xasma aprax ango \"sarme\", \u015Forbe \u00FB tir\u015F\u00EEn. L\u00EA di van sal\u00EAn daw\u00EEn de ku xwarina \"piza\" ji aliy\u00EA \u00CEtaliyan ve ku derketiye hol\u00EA, p\u00EA re ten\u00EA seleta keleman t\u00EA xwarin. Li Kurdistan\u00EA, ji bo xwarina zivistan\u00EA li her\u00EAm\u00EAn sar, her malbateke Kurd bi dehan seriy\u00EA keleman di mala xwe de dipar\u00EAze \u00FB di zivistan\u00EA de dixwin. Kelem\u00EAn ku li De\u015Fta M\u00FB\u015F\u00EA \u00E7\u00EAdibin, pir men\u015F\u00FBr in. AGAHDARIYA Z\u00CADE KELEM DERMAN\u00CA JARKIRIN \u00DB K\u00CELOS\u00CEQALKIRIN\u00CA (BRESS\u00CECA OLERACEA) Kelem h\u00EA\u015F\u00EEnah\u00EEyek (g\u00EEya, nebat) dusalane ye. Sala p\u00EA\u015F\u00EEn belg\u00EAn w\u00EA h\u00EA\u015F\u00EEn t\u00EAn, sala diwem kul\u00EElkan vedike. Pel\u00EAn w\u00EA di hundir\u00EA hevde p\u00EA\u00E7ay\u00EE, keske\u015F\u00EEn\u00EA vekir\u00EE an j\u00EE tar\u00EE ne. Belg\u00EAn w\u00EA y\u00EAn al\u00EEy\u00EA derva 30 -50 cm dir\u00EAj \u00FB fireh dibin. Navtenga kelem\u00EA bi qas\u00EE zendek\u00EA st\u00FBr 10 -30 cm bilind dibe. Kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA y\u00EAn zer\u00EA \u00E7arpel \u00FB tewand\u00EE heta 2 m bilind dibin. Dikakek gurover wek topan di navtenga w\u00EA de \u00E7\u00EAdibe \u00FB ji w\u00EA dikak\u00EA re kelem (lehane) t\u00EA gotin. Kelem dikakek hem jibo xwarin\u00EA hem j\u00EE wek xurek pir bik\u00EAr e. Dikakek pay\u00EEzk\u00EE \u00FB zivistank\u00EE ye. Di din\u00EA de n\u00EAz\u00EEk\u00EE 130 c\u00FBrey\u00EAn w\u00EA hene. L\u00EA y\u00EAn t\u00EAn xwarin, derman j\u00EA \u00E7\u00EAdibin \u00FB berbi\u00E7av ev in. Kelema sp\u00EE \u00FB serik 2-6 kg, kelema Batman\u00EA 10-30 kg, kelema Bruksel\u00EA (g\u00FBzkelem), kelema sor \u00FB kelema re\u015F. T\u00EAdah\u00EEy\u00EAn wan k\u00EAm z\u00EAde n\u00EAz\u00EEk\u00EE hev in. L\u00EA babeta me kelema sp\u00EE ya serik \u00FB ya Batman\u00EA (Kurdistan) ye. Ji kelem\u00EA derman, qabs\u00FBl, xwarin, tir\u015F\u00EE t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin \u00FB xwarina w\u00EA derman e. Ji bizr\u00EA w\u00EA r\u00FBnek t\u00EA derxistin \u00FB di tib \u00EA de t\u00EA bikaran\u00EEn. Welat \u00FB d\u00EErok: Welat\u00EA w\u00EA Ewropa ye. Ji wir derbas\u00EE welat\u00EAn din b\u00FBye. Di dema me de li hemi dever\u00EAn din\u00EA \u00E7andin\u00EEya w\u00EA t\u00EA kirin. Sedsal\u00EAn 4-5 ber\u00EE zay\u00EEn\u00EA li Yewnan\u00EEstan\u00EA dihat naskirin, xwarin j\u00EA dihatin \u00E7\u00EAkirin \u00FB jibo derman dihat bikaran\u00EEn. Theophrost qala s\u00EA c\u00FBrey\u00EAn w\u00EA dike. Romay\u00EEyan sedsala duyem\u00EEn ber\u00EE zay\u00EEn\u00EA pir q\u00EEmet dane kelem\u00EA, ew hem jibo xwarin\u00EA, hemj\u00EE jibo tendurist\u00EEy\u00EA pir xebitandine. D\u00EEoskor\u00EEdes \u00FB Pl\u00EEn\u00FBs kelem h\u00EA\u015F\u00EEnatek payebilind nirxandine. \u00DB wek dema me ya \u00EEro hem di tib \u00EA de, hem j\u00EE wek xwarin \u00FB xida (xurek) xebitandine. Her\u00E7end di sedsala 19 an de giring\u00EEya kelem\u00EA hatibe jib\u00EErkirin j\u00EE, \u00EEro d\u00EEsan nirxbilind\u00EEya w\u00EA di tib \u00EA de derket\u00EEye hol\u00EA. T\u00EAdah\u00EE: M\u00EEneral: Potasy\u00FBm, Kals\u00EEy\u00FBm, Magnezy\u00FBm, Fosfor, Hesin, \u00C7\u00EEnko, \u00CEyot, Mangen, Ni\u015Faste, \u015Eekir, As\u00EEt\u00EAn organ\u00EEk, c\u00FBrey\u00EAn sel\u00FBzan. V\u00EEtam\u00EEn: Pro v\u00EEtam\u00EEn A (caroten) B1, B3, B6, B12, C, E, K, \u00DB \u00FB hwd. L\u00EAkol\u00EEn\u00EAn ku li Un\u00EEvers\u00EEta Standford li Kal\u00EEforn\u00EEya ji al\u00EEy\u00EA Prof. Cheney di sal\u00EAn 1950-52 an de li ser 160 kes\u00EAn nexwe\u015F\u00EAn a\u015Fik, r\u00FBvik\u00EAn diwanzdetil\u00EE \u00FB r\u00FBvik\u00EAn zirav hatine kirin, derket\u00EEye hol\u00EA ku di navbera 8- 24 rojan de bi x\u00EAra bikaran\u00EEna ava keleman nexwe\u015F ji br\u00EEn, kul \u00FB edaban filit\u00EEne \u00FB br\u00EEn\u00EAn wan hatine kewandin. Prof. Dr. Ahmet Marank\u00EE Dib\u00EAje: \u201CKelem di hundir\u00EA xwe de pir v\u00EEtam\u00EEn \u00FB madey\u00EAn bik\u00EAr dihew\u00EEne. Dikakek pir k\u00EArhat\u00EE \u00FB nirxbilind e. Bi xav\u00EEn\u00EE xwarina w\u00EA pir bik\u00EAr e. Xw\u00EEn\u00EA paqij dike. Soregilok\u00EAn xw\u00EEn\u00EA \u00E7\u00EAdike, lewre jibo b\u00EAxw\u00EEn\u00EEy\u00EA bi \u015F\u00EEfa ye. Kelem bi away\u00EA xwe y\u00EA xwerist\u00EE \u00FB belg\u00EAn xwe, jibo pence\u015F\u00EAra a\u015Fik, r\u00FBvik, kemoterap\u00EE \u00FB pi\u015Ft\u00EE radyoterap\u00EE heke wek \u201C k\u00FBr \u201C (tedaw\u00EE) b\u00EA bikaran\u00EEn, w\u00EA bibe al\u00EEkar\u00EA av\u00EAtina toks\u00EEn\u00EAn ku di beden\u00EA de civ\u00EEyane\u201D. Kelem ji ber madeya Glocos\u00EEnolat a hundir\u00EA xwe dibe al\u00EEkar\u00EA tek\u00FBz geryana xw\u00EEn\u00EA. Kelem jibo nexwe\u015F\u00EEya zerik\u00EA \u00FB k\u00EEsk\u00EA sefray\u00EA (zirav) gelek ba\u015Fe. Jibo \u015Fekir \u00FB baw\u00EEb\u00FBn\u00EA pir bik\u00EAr e. Xw\u00EEn\u00EA paqij dike \u00FB \u00E7erm xwe\u015Fik dike. Av \u00FB madey\u00EAn xisardar tav\u00EAje der. V\u00EEtam\u00EEna U ku bi ten\u00EA di keleman de peyda dibe, r\u00FBy\u00EAn hundir\u00EA a\u015Fik \u00FB r\u00FBvikan dipar\u00EAze, kul \u00FB br\u00EEn\u00EAn wan dikew\u00EEne. Kelem kana (kan\u00EEya, genc\u00EEne - xiz\u00EEne) madeya seleny\u00FBm\u00EA ye ku ev made mirov ji kr\u00EEz\u00EAn dil dipar\u00EAze. Kelem beden\u00EA bi tendurist n\u00EE\u015Fan dide \u00FB h\u00EAza zayend\u00EE j\u00EE (seks\u00EE) z\u00EAde dike. Prof. Dr. \u00CE. S: gotiye \u201CKelem di s\u00EA hefteyan de daw\u00EEya kab\u00FBs \u00FB tirsa jinan ya her\u00EE mezin selul\u00EEt\u00EA t\u00EEne. P\u00EA\u015F\u00EEya pence\u015F\u00EAra kolon digire. Jibo r\u00EAlibergirtina z\u00EAdeb\u00FBna \u015Fekir\u00EA xw\u00EEn\u00EA dibe al\u00EEkar. V\u00EEtam\u00EEna U bi ten\u00EA di kelema sp\u00EE de peyda dibe. V\u00EEtam\u00EEn U ji ber bandora b\u00EEyoformasyon\u00EA derman\u00EA hemi derda ye. Tsybet\u00EEya xwe ya jarkirin\u00EA heye. Taybet\u00EEya daxistin \u00FB s\u00EEqalkirina \u015Fekir\u00EA xw\u00EEn\u00EA heye. Li hember enfeks\u00EEyonan berxwedana beden\u00EA zind\u00EE dike. Ant\u00EE oks\u00EEdanek bih\u00EAz e\u201D. Ji Un\u00EEvers\u00EEta Lancester ya Br\u00EEtanya Prof. Margareth Menson dib\u00EAje: \u201CMe di l\u00EAkol\u00EEnan de tesb\u00EEt kiriye ku molek\u00FBla 13 C ya di kelem\u00EA de p\u00EA\u015F\u00EEya pence\u015F\u00EAra pistana (\u00E7i\u00E7ik, memik) digire. Em niha dixebitin ji kelem\u00EA jibo pence\u015F\u00EAr\u00EAn din dermanan \u00E7\u00EAkin\u201D. Prof. Dr. \u00CEbrah\u00EEm Gok\u00E7ek dib\u00EAje: \u201CLi gor l\u00EAkol\u00EEn\u00EAn Un\u00EEvers\u00EEta Warw\u00EEk tesb\u00EEt kiriye, dema kelem 10 deqan b\u00EA kelandin % 50 heke 30 deqan b\u00EA kelandin ji % 80 madeya glucosinolates ya ku li dij\u00EE pence\u015F\u00EAr\u00EA \u015Fer dike, dikuje. Ew made dikeve nav ava keland\u00EE. Lewre div\u00EA ava ku kelem t\u00EAde t\u00EA kalandin ney\u00EA hav\u00EAtin, b\u00EA vexwarin an j\u00EE bi awayek din b\u00EA xebitandin\u201D. K\u00EArhat\u00EE: Taybet\u00EEya kelem\u00EA ya ant\u00EE bakter\u00EEel \u00FB ant\u00EE flagost\u00EEk heye. 1- P\u00EA\u015F\u00EEya edavan (kurm\u00EEb\u00FBnan) digire. 2- Edav\u00EAn br\u00EEnan \u00FB cerah\u00EEyan dim\u00EAje, br\u00EEn \u00FB kul\u00EAn wan dikew\u00EEne. 3- Givirandin\u00EA (hezm\u00EA) bih\u00EAz dike. 4- Avr\u00EAj\u00EA (m\u00EEz\u00EA) z\u00EAde dike \u00FB diqulip\u00EEne. 5- Br\u00EEn \u00FB kul\u00EAn a\u015Fik (mexde), r\u00FBvik\u00EAn diwanzdetil\u00EE \u00FB r\u00FBvik\u00EAn zirav dikew\u00EEne. 6- Beden\u00EA li henber pence\u015F\u00EAr\u00EA dipar\u00EAze. 7- B\u00EAxw\u00EEn\u00EEy\u00EA radibor\u00EEne. 8- \u015Eekir\u00EA w\u00EEn\u00EA dadixe \u00FB s\u00EEqak (eyar, denge) dike. 9- \u00CE\u015Frtah\u00EA vedike. 10- \u00CA\u015F \u00FB pe\u00E7iv\u00EEnan (werim\u00EEn) dik\u00EA\u015Fe. 11- Jibo pi\u015Ft\u00EA\u015F, stuh\u00EA\u015F, zik\u00EA\u015F, bron\u015F\u00EEt\u00EA \u015F\u00EEfadar e. Karan\u00EEn: 1- Ava kelem\u00EA 2- Pans\u00FBmana kelem\u00EA 3- Bi kelem\u00EA paqijkirina beden\u00EA 4- Seleta kelem\u00EA 5- Tir\u015F\u00EE, xwarin, \u015Forbe \u00FB hwd. 1- 500-700 gr kelem \u00FB 2 kartolan bi xav\u00EE bigiv\u00EA\u015F\u00EEn, roj\u00EA du caran qedehek av\u00EA j\u00EA vexwin. Jibo bir\u00EEn \u00FB kul \u00FB edav\u00EAn r\u00FBvik, a\u015Fik \u00FB r\u00FBvik\u00EAn diwanzdep\u00EA\u00E7\u00EE \u00E7\u00EAtir\u00EEn derman e. 2- Belg\u00EAn keleman 2-3 deqan bikel\u00EEnin anj\u00EE bikew\u00EEnin \u00FB reh\u00EAn w\u00EA y\u00EAn n\u00EEvek\u00EA j\u00EA derxin. Bi dorik\u00EA hinek\u00EE biheri\u015F\u00EEnin \u00FB deynin ser cih\u00EAn di\u00EA\u015Fe \u00FB gir\u00EAdin. Bila 4 -10 seetan li ser bim\u00EEne, pa\u015F\u00EA biguh\u00EArin. Jibo hemi c\u00FBrey\u00EAn \u00EA\u015F, edav \u00FB br\u00EEn\u00EAn hundir \u00FB derve \u015Fifadar e (h\u00FBn dikarin bi 2-3 deste belg\u00EAn kelem\u00EAn xav j\u00EE v\u00EE kar\u00EE p\u00EAk b\u00EEnin l\u00EA div\u00EA 15-17 seetan li ser bim\u00EEne). 3- Paqijkirina beden\u00EA bi ava kelem\u00EA. 5-7 belg\u00EAn kelem\u00EA b\u00EAy\u00EE b\u00EA par\u00E7ekirin bikin nav n\u00EEv l\u00EEtre av\u00EA, bi devgirt\u00EE li ser agir\u00EA sivik 10 deqan bikel\u00EEnin. Sp\u00EAdan (sibehan) \u00FB \u00EAvaran qedehek av\u00EA j\u00EA vexwin. (y\u00EAn dixazin dikarin hinek ava leym\u00FBn\u00EAn n\u00FB giva\u015Ft\u00EE j\u00EE b\u00EAxin nav) 5 rojan li ser hev vexwin, 3 rojan navber\u00EA bidin\u00EA d\u00EEsa 5 rojan vexwin. 4 hefteyan bikar b\u00EEnin. H\u00FBn dikarin di sal\u00EA de 4 caran bedena xwe bi v\u00EE away\u00EE paqij bikin. L\u00EA div\u00EA ji 4 caran nebore. T\u00EAb\u00EEn\u00EE: Roja 2-3 an de w\u00EA bedena we xw\u00EAhdan\u00EA bide \u00FB r\u00FBn bi r\u00FBy\u00EA bikeve. Nekevin gomanan, bi w\u00EA xw\u00EAhdan \u00FB r\u00FBn toks\u00EEna (gemara) bedena we j\u00EE derdikeve. 4- H\u00FBn dikarin di nav hemi seletan de keleman j\u00EE bixebit\u00EEnin, anj\u00EE bi ten\u00EA ya keleman \u00E7\u00EAkin. Keleman h\u00FBrkin, hinek r\u00FBn\u00EA selet\u00EA yan j\u00EE zeyt\u00EA, hinek l\u00EEmon \u00FB s\u00EErk\u00EA p\u00EA werkin. Ji kelem\u00EA \u015Forbe, tir\u015F\u00EE \u00FB gelek xwarin t\u00EAn \u00E7\u00EAkirin . Agahdar\u00EE: Kelem jar (ze\u00EEf) dike \u00FB pi\u015Ft\u00EE xwarina w\u00EA beden\u00EA di eyn\u00EE eyar de dih\u00EAle \u00FB qelew nake. Y\u00EAn ku goatra wan heye, div\u00EA nexwin \u00FB heke z\u00EAde b\u00EA xwarin pe\u00E7iv\u00EEn\u00EA \u00E7\u00EAdike. 29/01/09 \u00C7avkani: Malpera Lotikxane, be\u015Fa Dermanxaneya Xwerist\u00EA, Bav\u00EA J\u00EEndar"@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/27/Dew_(vexwarin).jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Taseke tij\u00EE dew Dew mast\u00EA kiyand\u00EE ye. Dib\u00EAjin vexwarina kurdan ya netewey\u00EE ye."@ku . "Komara Demokrat\u00EEka Erebiya Sahara(KDES) dewleteka biniqa\u015F\u00EA ku li ser ax\u00EAn Saharay\u00EA di sala 1976'an de ji hela POLISARIO hatiye damezrendine. Gor\u00EE v\u00EA danezan\u00EEn\u00EA Komara Saharaya Rohelat li ser ax\u00EAn Saharaya Rohelat\u00EAn ku Spanya di 1975'an de l\u00EA veki\u015Fiyay\u00EE \u00FB ji Marokoy\u00EA re berday\u00EE hatib\u00FB damezrandin. L\u00EA Maroko van axan wek nav s\u00EEnor\u00EAn xwe de dib\u00EEne ye \u00FB Dewleta West Sahara nas nakeye. Dewletb\u00FBn an dewletneb\u00FBna van deveran gor\u00EE referand\u00FBm\u00EA dikir d\u00EEyar b\u00FBb\u00FBya j\u00EE heta niha va referand\u00FBma p\u00EAknehat. Maroko referand\u00FBm\u00EA red dikeye \u00FB \u015F\u00FBna w\u00EA otonomiy\u00EA van deveran p\u00EA\u015Fniyaz dikeye."@ku . "W\u00EAne:Gulfofalaskamap. png Golf von Alaska Kendava Alaskay\u00EA yek ji mil\u00EAn Okyan\u00FBsa Pas\u00EEf\u00EEk\u00EA ku li ba\u015F\u00FBr\u00EA Alaskay\u00EA n\u00EAvbera N\u00EEvgirava Alaskay\u00EA \u00FB li roava ji girava Kodiak de li rohelat heta arx\u00EEpela Aleksander dir\u00EAj dibeye."@ku . "Yez\u00EEd I. Kur\u00EA Muawiye y\u00EA Emew\u00EE yan j\u00EE \u00CAz\u00EEd\u00EA Kur\u00EA Muawiye y\u00EA Emew\u00EE (* 644; \u2020 11. mijdar 683) Xel\u00EEfey\u00EA D\u00FBy\u00EA b\u00FB y\u00EAn Emew\u00EEyan (680-683)."@ku . "W\u00EAne:Astrakhan view from New Bridge. jpg Bajar\u00EA Astraxan\u00EA li rex\u00EA \u00E7em\u00EA Volgay\u00EA ye Astraxan bajarek\u00EE mezin \u00EA li ba\u015F\u00FBr\u00EA R\u00FBsyay\u00EA ye. Li rex\u00EA \u00E7em\u00EA Volgay\u00EA ye, n\u00EAz\u00EEk\u00EE cih\u00EA ku \u00E7em t\u00EA de diherike Deryaya Mazenderan. Hijmara r\u00FBni\u015Ftvan\u00EAn Astraxan\u00EA 502.800 kes in (sala 2004'an)."@ku . "W\u00EAne:Michael Kalashikov. jpg M\u00EExa\u00EEl Kala\u015Fn\u00EEkov W\u00EAne:Michail Timofejewitsch Kalaschnikow Izhevsk. jpg Heykel\u00EA Kala\u015Fn\u00EEkov li p\u00EA\u015F m\u00FBz\u00EAxan\u00EA \"Kala\u015Fn\u00EEkov\" li \u00CE\u015Fevsk, \u00DBral M\u00EExa\u00EEl T\u00EEmofeyev\u00EE\u00E7 Kala\u015Fn\u00EEkov, * 10'\u00EA sermawez\u00EA 1919 li Kurya, zanistvanek ji \u00E7ekan ra b\u00FB. W\u00EE \u00E7eka AK-47 peydakir. Ew \u00E7eka her\u00EE pir hat\u00EEye \u00E7\u00EAkirin (teqr\u00EEben 100 milyon \u00E7ek, 55 dewlet v\u00EA \u00E7ek\u00EA bikart\u00EEnin). Kurtenav\u00EA AK-47 ji Avtomat Kalashnikova obras'tsa 1947 ra ye. Ji kar\u00EE xwe ra Kala\u015Fn\u00EEkov s\u00EA n\u00EE\u015Fan\u00EAn gir\u00EEng birin. W\u00EE di sala 1949 n\u00EE\u015Fana Stal\u00EEn \u00FB di sala 1964 n\u00EE\u015Fana L\u00EAn\u00EEn bir. Di sal\u00EAn 1958 \u00FB 1976 du caran nav\u00EE leheng\u00EA kar\u00EA sos\u00EEyalist\u00EE hate l\u00EAkirin."@ku . "Xaze bajar\u00EA her\u00EE mezin\u00EA di n\u00EAv \u015Eir\u00EEta Xazey\u00EA de dimeye \u00FB ji sala 1994'an virve wek de jure di bin kargeriya Her\u00EAma Otonom a F\u00EEl\u00EEst\u00EEn\u00EA de ye. L\u00EA ew ji p\u00FB\u015Fbera sala 2007'an virve wek de facto di bin kargeriya Hamas\u00EA de ye. Li navenda baj\u00EAr n\u00EAz\u00EE 400.000 kes dijiye, l\u00EA bi bajar\u00EAn derdor\u00EAn n\u00EAzik ve nif\u00FBs\u00EA xwe dig\u00EAhe 1,4 m\u00EElon kes."@ku . "W\u00EAne:Gz-map. gif \u015Eir\u00EEta Xazey\u00EA \u015Eir\u00EEta Xazey\u00EA her\u00EAmeka li berav\u00EAn rohelat\u00EA Deryaya Nav\u00EEn n\u00EAvbera Deryaya Nav\u00EEn, \u00CEsra\u00EEl \u00FB Misir\u00EA de dime ye. Navenda w\u00EA her\u00EAm\u00EA bajar\u00EA Xaze ye. Ew\u00EA bi Urduna Rojava ve bi Her\u00EAma Otonom a Filist\u00EEn\u00EA ve gir\u00EAda ye. L\u00EA ew ji 2007'a virve ji h\u00EAla Hamas ve t\u00EA kontrol kirin. Der ve j\u00EE ji h\u00EAla Misir \u00FB \u00CEsra\u00EEl\u00EA ve di bin abl\u00FBqay\u00EA de ye."@ku . "TRT 6 ango TRT \u015Ee\u015F kanaleka televizyon\u00EA ye ko wek\u00EE kanala her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn ya ferm\u00EE li komara Tirkiy\u00EA li roja 25'\u00EA berfanbara 2008'\u00EA dest bi we\u015Fana xwe ya ezm\u00FBn\u00EE ango test\u00EA kir \u00FB di 1'\u00EA r\u00EAbendana 2009'a seat 19:00'\u00EA li gor\u00EE seata her\u00EAm\u00EE dest bi we\u015Fana xwe ya asay\u00EE kir. Ev kanal yek ji kanal\u00EAn ferm\u00EE y\u00EAn ser bi Bingeh\u00EA Radyo \u00FB Televizyonan y\u00EA Tirkiy\u00EA ango TRT\u00EA ye. TRT 6 roj\u00EA 24 demjim\u00EAran bernameyan bi ziman\u00EA kurd\u00EE, anj\u00EE bi j\u00EArniv\u00EEsa kurd\u00EE p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015F bike. Karvedan ango reaksyon\u00EAn kurdan li beranber\u00EE v\u00EA kanala n\u00FBhat\u00EE corbicor in. PKK \u00FB al\u00EEgir\u00EAn w\u00EA bi e\u015Fkeray\u00EE dijber\u00EE w\u00EA ne. L\u00EA gelek kurd bi nih\u00EAr\u00EEneka poz\u00EEt\u00EEv l\u00EA tema\u015Fe dikin \u00FB hinan j\u00EE soza al\u00EEkariya w\u00EA daye. Hinek kes\u00EAn naskir\u00EE ku bernameyan pe\u015Fke\u015F dikin Roj\u00EEn \u00FB Nilufer Akbal in. Roj\u00EEn\u00EA pi\u015Ft\u00EE demek\u00EA dest ji TRT 6'\u00EA berda."@ku . "De facto ter\u00EEm, ango peyveka lat\u00EEn\u00EEy\u00EA ku t\u00EA maney\u00EA birast\u00EE, di rastiy\u00EA de, di prat\u00EEk\u00EA de ye. Ew bi de jure ve wek tu peyv\u00EAn zit, li dij\u00EE hev t\u00EAn bikaran\u00EEn. De jure t\u00EAg\u00EEheka lat\u00EEn\u00EEya ku t\u00EA maney\u00EA zagon\u00EE, di zagon de, ferm\u00EE, resm\u00EE ye. De jure bo ti\u015Ft\u00EAn gor\u00EE qan\u00FBnan div\u00EA ku bibe, de facto j\u00EE bo ti\u015Ft\u00EAn ne gor\u00EE qan\u00FBnan, l\u00EA di rast\u00EE di hal\u00EA hazir de hey\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Ew herdu peyvan bi piran\u00EE di statuya dewletan de t\u00EAn bikaran\u00EEn. Dewlet\u00EAn ku di war\u00EA siyas\u00EE de hen\u00EE, l\u00EA di qan\u00FBnan de n\u00EAn qeb\u00FBl kirin an n\u00EAn nas kirin wek rej\u00EEm\u00EAn de facto t\u00EAn naskirin. Ewna ji h\u00EAla hin dewlet\u00EAn din, an komaley\u00EAn wek Netewey\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE n\u00EAn naskirin, l\u00EA di rast\u00EE de bi dezgeh\u00EAn xwe hene. Dewlet an rej\u00EEm\u00EAn de jure j\u00EE di war\u00EA qan\u00FBnan de hene \u00FB ji h\u00EAla dewletan t\u00EAn naskirin l\u00EA dezgeh\u00EAn xwe li ser ax\u00EAn ku hat\u00EE sal\u00EEx dan\u00EE ney\u00EA hikumdar in. M\u00EEnak dewleta Abxazya dewleteka de factoy\u00EA ku bi temam\u00EE n\u00EAye naskirin, l\u00EA bi dezgeh\u00EAn xwe li ser ax\u00EAn ku \u00EEde dike heye."@ku . "C\u00EEhana Sof\u00EEy\u00EA romaneka romanniv\u00EEs\u00EA Norw\u00EAc\u00EE Jostein Gaarder e ko li sala 1991\u00EA \u00E7ap b\u00FB. Ev kit\u00EAb jibo z\u00EAdetir ji 54 ziman\u00EAn c\u00EEhan\u00EA hatiye pa\u00E7ivandin. Z\u00EAdetir ji 30 milyon kit\u00EAb j\u00EA hatine \u00E7apkirin. Ten\u00EA bi ziman\u00EA Elman\u00EE 3 milyon j\u00EA hatine firotin. Pa\u00E7iveya w\u00EA ya kurd\u00EE j\u00EE derkevtiye. Ahmet Gegez ev kit\u00EAb kiriye kurd\u00EE \u00FB we\u015Fanxaneya Do j\u00EE li Stenbol\u00EA ew we\u015Fandiye. Ev roman pirran\u00EE hevpeyv\u00EEn \u00FB dan\u00FBstandinek e di navbera Sof\u00EE Amundsen \u00FB kesek\u00EA pirr ji nih\u00EEn\u00EE bi nav\u00EA Alberto Knox. Ev roman bi nijara xwe ya aloz ve roman e \u00FB her di w\u00EA dem\u00EA da j\u00EE destp\u00EAkek e jibo nasandina felsefey\u00EA."@ku . "Yost\u00EEn Garder niv\u00EEskar \u00FB rew\u015Fenhizirek\u00EA norw\u00EAc\u00EE ye ko \u00E7end\u00EEn roman, \u00E7\u00EErok \u00FB kit\u00EAb\u00EAn zarokan niv\u00EEs\u00EEne. Kit\u00EAba w\u00EE ya her\u00EE navdar romana C\u00EEhana Sof\u00EEy\u00EA ye, ko jibo gelek zimanan hatiye wergerandin. Ahmet Gegez\u00EE j\u00EE ew wergerandiye kurd\u00EE \u00FB we\u015Fanxaneya Doy\u00EA li Stenbol\u00EA ew \u00E7ap kiriye. Ew ji malbateka perwerdekar e \u00FB pirraniya niv\u00EEs\u00EEn\u00EAn xwe bi nih\u00EArr\u00EEna zarokan, ko nih\u00EArr\u00EEneka pirsyarker e, diniv\u00EEse. W\u00EE digel kabaniya xwe Siri Dannevig, li sala 1997\u00EA, xelatek bi nav\u00EA Xelata Sof\u00EEy\u00EA damezirand ko xelateka j\u00EEngeh\u00EE \u00FB werar\u00EE ya navnetewey\u00EE ye \u00FB bihay\u00EA w\u00EA 100,000 dolar\u00EAn emer\u00EEkay\u00EE ne."@ku . "Oslo mezintir\u00EEn bajar \u00FB paytexta welat\u00EA Norw\u00EAc\u00EA ye. Ev bajar bajar\u00EA mezin y\u00EA s\u00EAy\u00EA li hem\u00EE Skand\u00EEnaviyay\u00EA \u00FB yek ji girantir\u00EEn bajar\u00EAn c\u00EEhan\u00EA ye."@ku . "Urduna Rojava her\u00EAmeka li Rojhelata Nav\u00EEn e. R\u00FBerda w\u00EA dor\u00EA 5.800 km\u00B2 e. Ew p\u00EA hilwe\u015F\u00EEna \u00CEmparatoriya Osman\u00EE re di nav s\u00EEnor\u00EAn Mandata Gel a Fil\u00EEst\u00EEn\u00EA de dima. Wext\u00EA ku di sala 1947'an de bo parvekirina ax\u00EAn v\u00EA mandat\u00EA n\u00EEqa\u015F hat kirin \u00FB Netewey\u00EAn Yekbuy\u00EE p\u00EA\u015Fniyara du dewletan kir dewlet\u00EAn Ereb va daxwaza qeb\u00FBl nekirin \u00FB di dawiy\u00EA de p\u00EA danezan\u00EEna serxweb\u00FBn\u00EA \u00CEsra\u00EEl\u00EA di 14'\u00EA gulan\u00EA 1948'an re, \u015Eera Ereban \u00FB \u00CEsra\u00EEl\u00EA di sala 1948'an de meheya sermewaz\u00EA de derket. Ew li w\u00EA \u015Fer\u00EA \u015Funda Urdun\u00EA teva s\u00EEnor\u00EAn xwe kir \u00FB nav s\u00EEnor\u00EAn Urdun\u00EA de ma. L\u00EA ji p\u00EA serketina \u00CEsra\u00EEl\u00EA di \u015Eer\u00EA \u015Ee\u015F Rojan virve ew ji h\u00EAla \u00CEsra\u00EEl\u00EA t\u00EA karger kirin."@ku . "Cirindih bajarek\u00EE par\u00EAzgay G\u00EElan\u00EE bak\u00FBr\u00EE \u00CAran ye. Gel\u00EA Cirindih bi zaravay\u00EA Tat\u00EE y\u00EA Ziman\u00EA faris\u00EE diax\u00EAvin."@ku . "Hamas r\u00EAxistinek \u00E7ekdar ya filist\u00EEn\u00EE bi b\u00EErdoziya sun\u00EE-\u00EEslam\u00EE ye ku di sala 1987'a de hate damezrandin. Hamas \u00FB r\u00EAxistin\u00EAn gir\u00EAday\u00EE w\u00EA ku ji r\u00EAxistina Birayetiya Misilman derketin ort\u00EA, ji aliy\u00EA Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EA, DYE \u00FB hinek dewlet\u00EAn piran\u00EE rojavay\u00EE weke r\u00EAxistinek terorist t\u00EA d\u00EEtin. R\u00EAxistina Hamas\u00EA b\u00EAtir bi \u00EAri\u015F\u00EAn xw\u00EA y\u00EAn xwekuj li dij\u00EE dewleta \u00CEsra\u00EEl\u00EA t\u00EA naskirin. Li Her\u00EAma Otonom a Filist\u00EEn\u00EA Hamas weke r\u00EAxistinek al\u00EEkar j\u00EE dixebit\u00EA. Cara yekem Hamas\u00EA di sala 2006'a de derket ser dika siyas\u00EE \u00FB di hilbijartin\u00EAn 25'\u00EA r\u00EAbendana 2007'a de piraniya kursiy\u00EAn parlamentoya Her\u00EAma Otonom a Filist\u00EEn\u00EA bi dest xist. Di heman sal\u00EA de Hamas\u00EA \u015Eir\u00EEta Xezey\u00EA bi zor\u00EA kir j\u00EAr kontrola xwe \u00FB bi v\u00EA yek\u00EA Her\u00EAm\u00EAn Filist\u00EEn\u00EA b\u00FBn du per\u00E7e. R\u00EAxistina Hamas\u00EA lihevhatinek dudewlet\u00EE (yan\u00EE \u00CEsra\u00EEl \u00FB Filist\u00EEn weke du dewlet\u00EA serbixwe y\u00EAn c\u00EEran) red dik\u00EA. Di \u00E7arta (bernameya) partiy\u00EA de jinavbirina dewleta \u00CEsra\u00EEl\u00EA \u00FB avakirina dewletek misilman (dewleta xwed\u00EA) t\u00EA xwestin. Ji bo v\u00EA yek\u00EA Hamas her\u00EAm\u00EAn b\u00EAr\u00EA y\u00EAn Filist\u00EEn\u00EA \u00EAn di navbera Deryaya Nav\u00EEn \u00FB \u00C7em\u00EA Yordan\u00EA dixwaz\u00EA."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/7/73/Sitta_neumayer.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Berkutey\u00EA bi\u00E7\u00FBk cureyek\u00EE \u00E7\u00FBk\u00EAn ji fam\u00EEleya Sittidae ye ku li \u00E7iya \u00FB cih\u00EAn bi zinar dij\u00EE. \u00C7\u00FBkeke bi\u00E7\u00FBk e, dir\u00EAjb\u00FBna w\u00EA 14-15 cm digih\u00EA. Ji bo xwendina xwe ya xwe\u015F navdar e, carina j\u00EE j\u00EA re dib\u00EAjin bilbil \u00FB di qefesan de t\u00EA xwed\u00EEkirin. Berkute dev\u00EA h\u00EAl\u00EEna xwe bi xwel\u00EE \u00E7\u00EAdike \u00FB h\u00EAl\u00EEn di\u015Fibe molekir\u00EE, lewre j\u00EE di \u00E7end zimanan de dib\u00EAjin\u00EA \"\u00E7\u00FBka molevan\". Ji devera Balkan\u00EA heta Kurdistan \u00FB \u00CEran\u00EA dij\u00EEn. Bi taybet\u00EE, berkute li her\u00EAm\u00EAn wek M\u00EArd\u00EEn, Hesk\u00EEf \u00FB Am\u00EAdiy\u00EA t\u00EAn d\u00EEtin. Mixabin gelek berkutey\u00EAn bi\u00E7\u00FBk di qefesan de t\u00EAn xwed\u00EEkirin"@ku . "Li Mal\u00EA Bi Ten\u00EA filmek\u00EE p\u00EAken\u00EEn\u00EE ya Emer\u00EEk\u00EE ye. Derh\u00EAneriya film\u00EA Chris Columbus\u00EE kiriye."@ku . "Kund\u00EA \u015Faxkidar kundek\u00EE guhbel e \u00FB dir\u00EAjiya w\u00EE 37 cm e. Li Kurdistan\u00EA bi ten\u00EA li her\u00EAma Kurdax\u00EA-\u00E7iyay\u00EAn Kurm\u00EAnc (?) hene \u00FB dibe ku li daristan\u00EAn bakur-rojhilata Kurdistan\u00EA j\u00EE bim\u00EEnin. Deng\u00EA n\u00EAr\u00EA kund\u00EA \u015Faxkidar h\u00FB\u00FB-h\u00FB-h\u00FB ye."@ku . "Paulo Coelho (b\u00FBn 24\u00EA Tebaxa 1947\u00EA -) stranniv\u00EEs \u00FB romanniv\u00EEs\u00EA braz\u00EEl\u00EE ko hindek ji roman\u00EAn w\u00EE li van sal\u00EAn dawiy\u00E9 ji roman\u00EAn her\u00EE ba\u00A7 firot\u00EE b\u00FBne. Nemaze romana w\u00EE ya sala 1988\u00EA K\u00EEmyager dih\u00EAt \u00EEdeakirin ko yek ji pirrfirot\u00EE y\u00EAn c\u00EEhan\u00E9 b\u00FBye."@ku . "D\u00EAmkilox (splanchnocranium anko viscerocranium) parek ji kilox\u00EE ye ko d\u00EAm anko r\u00FBy\u00EA lawir\u00EAn kiloxdar liser ava dibe. D\u00EAmkilox ji 14 hestiyan p\u00EAkdih\u00EAt."@ku . "W\u00EAne:Brazil State RiodeJaneiro. svg Her\u00EAma Rio de Janeiroy\u00EA (Braz\u00EEl). Rio de Janeiro staneka rojhilata Braz\u00EEl\u00EA ye. S\u00EEnor\u00EA rojhilat\u00EE y\u00EA v\u00EA stan\u00EA Okyan\u00FBsa Etles\u00EE ye, tux\u00EEb\u00EA ba\u015Fur\u00EA w\u00EA stana Sao Paulo ye, \u00FB li rojavay\u00EA \u00FB bakur\u00EE j\u00EE stan\u00EAn Minas Grais \u00FB Espirito Santo hevs\u00EE y\u00EAn w\u00EA ne. Bajar\u00EA Rio de Janeiro mezintir\u00EEn bajar \u00FB paytexta w\u00EA ye."@ku . "Rio de Janeiro bajarek\u00EA ba\u015Fur\u00EA rojhilata Braz\u00EEl\u00EA ye. Ev bajar mezintir\u00EEn bajar \u00FB paytexta staneka her bi v\u00EE nav\u00EE ye. Rio de Janeiro pi\u015Ft\u00EE bajar\u00EA Sao Paulo mezintir\u00EEn bajar\u00EA hem\u00EE Braz\u00EEl\u00EA ye j\u00EE. Ji aliy\u00EA p\u00EE\u015Fesaziy\u00EA ve j\u00EE pi\u015Ft\u00EE Sao Pauloy\u00EA bajar\u00EA duy\u00EA ye. L\u00EA bi awayek\u00EA navnetewey\u00EE, Rio de Janeiro navdartir\u00EEn bajar\u00EA Braz\u00EEl\u00EA ye."@ku . "Nadir \u015Fah serok \u00EA \u00EAl a Ef\u015Far\u00EA a Kurmanc \u00FB Avaker \u00EA hukmdar\u00EE a binemale a Ef\u015Fariyey\u00EA b\u00FB ko 12 salan li \u00CEran\u00EA hukm kir. Paytex a w\u00EE bajar \u00EA Me\u015Fhed\u00EA b\u00FB. Ew yek ji padi\u015Fah \u00EAn bi-nav-\u00FB-bang \u00EAn \u00CEran\u00EA \u00EA van \u00E7end sedsal \u00EAn daw\u00EEy\u00EA b\u00FB."@ku . "\u015Eer\u00EA \u00CEraq\u00EA \u015Ferek b\u00FB ko ji 20'\u00EA adara 2003'a heta 1'\u00EA gulana 2003'a ji aliy\u00EA Dewlet\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA \u00FB hevalbend\u00EAn w\u00EA dijber\u00EE \u00CEraq\u00EA \u00E7\u00EAb\u00FB. Giraniya \u015Fer li ser mil\u00EA \u015Fervan\u00EAn DYE \u00FB Br\u00EEtanyay\u00EA b\u00FB, l\u00EA hijmareka k\u00EAm ji \u015Fervan\u00EAn welat\u00EAn m\u00EEna Polonya, Dan\u00EEmarka, Spanya \u00FB A\u00FBstralyay\u00EA j\u00EE ar\u00EEkariya wan kir. Pi\u015Ftevan anko hevalbend\u00EAn DYE'y\u00EA di nava \u00CEraq\u00EA de h\u00EAz\u00EAn p\u00EA\u015Fmerge y\u00EAn herdu partiy\u00EAn siyas\u00EE y\u00EAn serek\u00EE y\u00EAn Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA anko Partiya Demokrat a Kurdistan\u00EA \u00FB Yek\u00EEtiya Ni\u015Ft\u00EEman\u00EE ya Kurdistan\u00EA \u00FB hinek h\u00EAz\u00EAn ereb b\u00FBn. Di encama w\u00EE \u015Fer\u00EE da desthilata Seddam His\u00EAn li \u00CEraq\u00EA bi daw\u00EE b\u00FB. Ew \u015Fer bi awayek\u00EA ferm\u00EE di roja 1\u00EA Gulana sala 2003\u00EA bi daw\u00EE b\u00FB, l\u00EA \u015Fer\u00EA desthilatdariya n\u00FB ya \u00CEraq\u00EA \u00FB dijb\u00EAr\u00EAn w\u00EA heta \u00EEro j\u00EE dewam dike. Lewma j\u00EE gelek welat\u00EAn d\u00EE hatin r\u00EAza hevalbend\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA \u00FB hindek j\u00EE ji r\u00EAza wan der\u00E7\u00FBn."@ku . "Dan\u00EEmark\u00EE zimanek\u00EE ji ziman\u00EAn german\u00EE y\u00EAn bakur\u00EE (ko herwesa dibijin wan ziman\u00EAn skand\u00EEnavyay\u00EE) ye, ko ew j\u00EE zimanek ji ziman\u00EAn german\u00EE y\u00EAn malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ye. N\u00EAz\u00EE 6 milyon kesan ko pirraniya wan li Dan\u00EEmarkay\u00EA ne bi ziman\u00EA dan\u00EEmark\u00EE dipeyvin. N\u00EAz\u00EE n\u00EEv milyon kesan ji li dever\u00EAn bakur\u00EA her\u00EAma Schleswig-Holstein a Elmanyay\u00EA bi v\u00EE ziman\u00EE diaxivin \u00FB ziman\u00EA dan\u00EEmark\u00EE li wan deveran rew\u015Fa zimanek\u00EA k\u00EAmaniyan hene. Li Gr\u00EEnland \u00FB Gizirt\u00EAn Faroe j\u00EE ziman\u00EA dan\u00EEmark\u00EE zimanek\u00EA ferm\u00EE ye."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/2/29/Bajar\u00EA_D\u00EEwandere_Rojhelat\u00EA_Kurdistan.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
D\u00EEwandere baj\u00EArek\u00EE Rojhilat\u00EA Kurdistan e. Ew Hejmara nuf\u00FBsa w\u00EA, 22842 e. Li baj\u00EAr bi zaravay\u00EA soran\u00EE t\u00EA axaftin. Bajar\u00EA D\u00EEwandere li Rojhelat\u00EA Kurdistan"@ku . "Stefan Zweig 28\u00EA Mijdara 1881\u00EA li Viyen\u00EA ji dayik b\u00FBye \u00FB 22\u00EA Sibata 1942 li Petr\u00F3polisa n\u00EAz\u00EE Rio de Janeiroy\u00EA rehmet kiriye. Yek ji niv\u00EEskar\u00EAn navdar \u00EAn Awusturyay\u00EE b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Carrot. jpg Giz\u00EAr Giz\u00EAr (G\u00EAzer, G\u00EEz\u00EAr, Giz\u00EArk) pincarek wek tiviran reha xwe wek singan (qazux) xwe di erd\u00EA de berdide. Her\u00E7end di esl\u00EA xwe de pincare j\u00EE l\u00EA wek dikakan (zerzewat) \u00E7andin\u00EEya w\u00EA t\u00EA kirin, pir bi v\u00EEtam\u00EEn \u00FB m\u00EEneral e. Di din\u00EA de 60 c\u00FBrey\u00EAn w\u00EA hene. Bi rengan ve pirteqal\u00EE, zer, re\u015F \u00FB mor in. Dikakek du salan\u00EE ye. Sala p\u00EA\u015F\u00EEn belgan dide. Belg\u00EAn w\u00EA kesk in \u00FB wek sibit\u00EA t\u00EAlt\u00EAl in. Sala diduwan di nav wan belgan de kulilk\u00EAn w\u00EA y\u00EAn sp\u00EE \u00FB peyaz\u00EE y\u00EAn wek s\u00EEvankan xwe didin hev, di hav\u00EEnan de vedibin. Di nav wan kull\u00EElkan de bizrek zer \u00FB gewrane \u00FB bi stir\u00EE \u00E7\u00EAdibe. Ew bizir hem wek bizir jibo derman, hem j\u00EE bi awayek\u00EE t\u00EA eciqandin \u00FB r\u00FBnek j\u00EA t\u00EA derxistin."@ku . "Leym\u00FBn(Lat. Citros Limonom) meywekek e. Dara Leym\u00FBn\u00EA heta 6 m bejn\u00EA tav\u00EAje. Belg\u00EAn w\u00EA kesk\u00EAn biriqok \u00FB wek dev\u00EA rimanin. Ji meha adar heta meha \u00E7ir\u00EEya p\u00EA\u015F\u00EEn her kul\u00EElkan vedike. Kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA sp\u00EE, peyaz\u00EE (penbe) ne. Kul\u00EElkek p\u00EAnc par\u00E7e ye, b\u00EAhnek xwe\u015F \u00FB ferahker j\u00EA t\u00EA. Ji w\u00EA kul\u00EElk\u00EA f\u00EAq\u00EEyek zer \u00FB h\u00EAkane, r\u00FBbiriqok, b\u00EAhnxwe\u015F \u00FB pir tir\u015F \u00E7\u00EAdibe. Ji w\u00EA f\u00EAq\u00EEy\u00EA re leym\u00FBn t\u00EA gotin. Leym\u00FBn f\u00EAq\u00EEyek di xwe de s\u00EA teb\u00EEetan bi hevre dihew\u00EEne. Lewre pir bik\u00EAr e. Qa\u015Fil, sp\u00EEka nava qa\u015Fil, go\u015Ft\u00EA f\u00EAk\u00EE \u00FB kul\u00EElk her yek jibo ti\u015Ft\u00EAn hevcih\u00EA t\u00EAn bikaran\u00EEn. Ji qa\u015Fil\u00EA w\u00EA r\u00FBnek t\u00EA \u00E7\u00EAkirin ew r\u00FBn jibo derman, esans, jibo tamxwe\u015Fkirina pir c\u00FBrey\u00EAn xwarin, alkol, paste, qe\u015Fa\u015F\u00EEr \u00FB hwd t\u00EA bikaran\u00EEn. Ji sp\u00EEka nava w\u00EA madeya pekt\u00EEn t\u00EA derxistin, ji w\u00EA j\u00EE derman\u00EA \u00EEshalbir\u00EEn\u00EA (virikbir\u00EEn\u00EA) \u00FB hwd \u00E7\u00EAdibin. Ji kul\u00EElka w\u00EA esans, lewento \u00FB hwd, ca jixwe ava w\u00EA jibo her ti\u015Ft\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Mikhail Saakashvili, Davos (cropped). jpg M\u00EExe\u00EEl Saaka\u015Fv\u00EEl\u00EE M\u00EExe\u00EEl Saaka\u015Fv\u00EEl\u00EE serok\u00EA Gurcistan\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Illustration Petroselinum crispum0. jpg Bexden\u00FBsBexden\u00FBz (Bil\u00EAvkirin\u00EAn din;Bexden\u00FBs, Bexden\u00FBs, Bexten\u00FBs) ji bo mirov ji \u00E7iq \u00FB belg\u00EAn w\u00EA fayd\u00EA j\u00EA bigire t\u00EA \u00E7andin. Belg\u00EAn w\u00EA y\u00EAn kesk jibo tamxwe\u015Fkirin \u00FB xwe\u015Fikah\u00EE, wek garn\u00EEt\u00FBr dike ser br\u00FB\u015F (\u015Forban), giraran \u00FB selet\u00EA. \u00C7iq\u00EAn w\u00EA j\u00EE dike nav \u015Fovay\u00EA (xarin\u00EAn rohn y\u00EAn wek tir\u015F\u00EEk\u00EA). Du c\u00FBrey\u00EAn w\u00EA t\u00EAn \u00E7andin, ya belg mezin \u00FB ya belg h\u00FBr \u00FB xingilok (kej). Pancar an j\u00EE dikakek ku di her mal\u00EA \u00FB midbex\u00EA de wek baharat t\u00EA bikaran\u00EEn \u00FB gelek fayd\u00EAn w\u00EA jibo bedena mirov heye."@ku . "W\u00EAne:Radieschen. jpg TirpTirp (lat. Raphanus Sativus) yan Tivir pincarek \u00E7andin\u00EEy\u00EA ye. Dikaka w\u00EA wek g\u00EAzer \u00FB \u015F\u00EAliman xwe di erd\u00EA de berdide. N\u00EAz\u00EEk deh c\u00FBrey\u00EAn w\u00EA hene. Bi rengan ve sor, sp\u00EE, re\u015F \u00FB mor in. Y\u00EAn sor bi qas\u00EE g\u00FBzek\u00EA, y\u00EAn din j\u00EE bi qas\u00EE kulmek\u00EA ne. C\u00FBreyek ji y\u00EAn sp\u00EE hene j\u00EAre y\u00EAn k\u00FBv\u00EE (bej\u00EE- \u00E7ol\u00EE) t\u00EA gotin. Ew j\u00EE wek g\u00EAzeran dir\u00EAj in. Dir\u00EAj\u00EEya wan 20 -50 cm e. Di demsal\u00EEyan ve bihark\u00EE, hav\u00EEnk\u00EE \u00FB zivistank\u00EE ne. L\u00EA t\u00EAdah\u00EEy\u00EAn wan hema hema wek hev in. L\u00EA ya her\u00EE maq\u00FBl ku di Tib \u00EA de t\u00EA bikaran\u00EEn ya re\u015F e. Belg\u00EAn w\u00EA wek du beskan li hember\u00EA hev in \u00FB di her bask\u00EA de bi qas\u00EE 5- 11 pelan hene. Pel\u00EAn w\u00EA wek ser\u00EA riman \u00FB rex\u00EAn wan wek birekan xetxet in. Kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA sp\u00EE, mor, zer, \u00E7arpel \u00FB nix\u00FBn in. Reng\u00EA bizr\u00EA w\u00EA qahwey\u00EEy\u00EA \u015Fahbel\u00FBt\u00EE ye (kestane). Di tov\u00EA wan de % 35-50 r\u00FBn heye, lewre hinek jibo r\u00FBn, hinek j\u00EE jibo dikak (pincar) \u00E7andin\u00EEya w\u00EA dikin."@ku . "Dara B\u00EEhok\u00EA (B\u00EEhok, Biyok, Bihnok, B\u00EEnoke) 3-6 metroyan bilind dibe, pir\u00EE caran di qurmek\u00EA de \u00E7end navteng bi hevre bilind dibin. Lewre carnan wek daran, carnan j\u00EE wek tera\u015Fan xuya dike. Darek kul\u00EElk mezin \u00FB kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA p\u00EAncpel e. Reng\u00EAn kul\u00EElkan, sp\u00EE \u00FB peyaz\u00EE ne (penbe). Belga w\u00EA kesk e \u00FB hinek\u00EE bi p\u00FBrt e. F\u00EAq\u00EEyek wek s\u00EAvan \u00FB hirm\u00EEyan e, l\u00EA ji wan meztir e. Reng\u00EA w\u00EA zer \u00FB hinek bi p\u00FBrt e. Tama w\u00EA mizek\u00EE di navbera s\u00EAv \u00FB xox\u00EA de ye. F\u00EAq\u00EEyek hi\u015Fk, b\u00EAhnxwe\u015F \u00FB \u015Fid\u00EEyay\u00EE ye. Di pay\u00EEza direng de digehe \u00FB qasid\u00EA hatina zivistan\u00EA ye. Di nav xelk\u00EA de t\u00EA gotin: \u201C Sala pir f\u00EAq\u00EEyan bide w\u00EA sal\u00EA zivistan pir dijwar dibe\u201D. Di nava bihok\u00EA de dindik\u00EAn qahwey\u00EE \u00FB nerm hene. Di her bihokek\u00EA de 20- 40 lib dindik (bizir) peyda dibin. Ew dindik t\u00EAn hi\u015Fkkirin \u00FB hilan\u00EEn, pa\u015F\u00EA jibo derman t\u00EAn xebitandin. F\u00EAq\u00EE, belg \u00FB dindik\u00EAn w\u00EA jibo nexwe\u015F\u00EEy\u00EAn cih\u00EA t\u00EAn bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Steckr\u00FCbe. jpg \u015E\u00EAlim\u015E\u00EAlim pincarek wek tivir, silq (pincar\u00EA \u015Fekir) \u00FB s\u00EAv\u00EAn ax\u00EA di bin erd\u00EA de dikaka (zerzewat) xwe dide. Reng\u00EA w\u00EA \u015F\u00EEne sp\u00EE, anj\u00EE sor\u00EA sp\u00EE ye. Pincarek gurover \u00FB pahn e. Y\u00EAn wek tivran dir\u00EAj j\u00EE hene. L\u00EA y\u00EAn pahn maq\u00FBltirin. Pincarek pirpel \u00FB kul\u00EElkzer\u00EA biriqok e. Du away\u00EAn w\u00EA hene, yeksalane \u00FB dusalane. Y\u00EAn yeksalane jibo xwarin\u00EA ye. Pel\u00EAn w\u00EA \u00FB dikaka w\u00EA ango \u015F\u00EAlima w\u00EA t\u00EA hil\u00E7in\u00EEn (hilkirin). Ya dusalane j\u00EE dih\u00EAlin sala diduwan. Kul\u00EElk\u00EAn zer\u00EAn biriqok dide. Ew kul\u00EElk 50 -120 cm bilind dibin. Di nava w\u00EA kul\u00EElk\u00EA de bizrek wek y\u00EA keleman (lehanan) heye. Di nava w\u00EE bizr\u00EE de % 33 r\u00FBn heye \u00FB ji bona r\u00FBn\u00EA w\u00EA derxin t\u00EA \u00E7andin. Lewre j\u00EAre t\u00EA gotin \u015F\u00EAlima r\u00FBn."@ku . "W\u00EAne:Illustration Nasturtium officinale0. jpg T\u00FBzikT\u00FBzik pincareke xwarin\u00EA ya b\u00EAhnxwe\u015F e. Bejna w\u00EA 30- 70 cm bilind dibe. Naftenga w\u00EA kesk an j\u00EE keske\u015F\u00EEn e, wek movikan li ser hev bilind dibe. Nava navtenga w\u00EA vala ye. Ji navteng\u00EA \u00E7iq j\u00EA belav dibin. Bi \u00E7iqan ve pel\u00EAn kesk y\u00EAn zirav wek tay\u00EA bir\u00E7ik e. Di n\u00EEv\u00EA hav\u00EEn\u00EA de kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA y\u00EAn b\u00EAhnxwe\u015F, zer\u00EEn wek \u00FB\u015F\u00EE \u00FB s\u00EEvankan xwe digeh\u00EEnin hev. Bizr\u00EA w\u00EA pahn \u00FB h\u00EAkan\u00EE (peyz\u00EE), di nava wan kul\u00EElkan de ne. Reng\u00EA wan esmer\u00EA qahwey\u00EE ne. Di TIB \u00EA de tov\u00EA w\u00EA jibo derman \u00FB parf\u00FBman t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "\u00C7ir\u00E7iroka berf\u00EA, cureyek ji \u00E7iv\u00EEk\u00EAn \u00E7ir\u00E7irokan e. Carina ref\u00EAn mezin \u00E7\u00EAdikin \u00FB m\u00EEna kuliy\u00EAn berf\u00EA di\u015Fibin. \u00C7\u00FBkeke toximxur e \u00FB meziniya w\u00EA 16-17 cm e."@ku . "Peronizm (ispanyol\u00EE; peronismo) Juan Peron, ku di 1946- 1955 an de \u00FB di 1973-1974\u2019an de serok\u00EA dewleta Arjant\u00EEn\u00EA kiriye, j, v\u00EA dem\u00EA re dema peronizm t\u00EA gotin. Ji ber ku Yuan Peron, politikek pirr nijadperest \u00FB pirr popil\u00EEst bi r\u00EA ve dibir. Ew kes\u00EAn ku v\u00EA pol\u00EEt\u00EEkay\u00EA dipejir\u00EEnin, ji wan re peron\u00EEst t\u00EA gotin. Juan Peron, Di dema serokat\u00EEya xwe de pi\u015Fgir\u00EEya karker\u00EAn sanay\u00EE \u00FB sendikan wergirt. Ji bil\u00EE van j\u00EE pi\u015Ftgir\u00EEya kes\u00EAn hejar, karmend \u00FB xwedy\u00EA pera, pi\u015Fesaza j\u00EE wergirtib\u00FB."@ku . "Dara Hinar wek tera\u015F \u00FB hejan bi \u00E7iq\u00EAn xar\u00FBmar bilind dibe. Di meha n\u00EEsan \u00FB gulan\u00EA de bi kul\u00EElk\u00EAn xwe y\u00EAn sor\u00EAn xwemal\u00EE \u00FB taybet wek darek xwe\u015F\u00EEkah\u00EE \u00FB delal\u00EEy\u00EA dixuye. Hinek j\u00EA kul\u00EElk\u00EAn zer \u00FB sip\u00EE didin. Li ser gupik\u00EAn \u00E7iqan 1- 5 kul\u00EElk peyda dibin. Ev kul\u00EElk 50 -70 rojan w\u00EA dara h\u00EAja dixwemil\u00EEnin. Bejna w\u00EA 4-5 mitroyan bilind dibe. Temen\u00EA w\u00EA j\u00EE digehe sedsalan . Piran\u00EEya belg\u00EAn w\u00EA sor\u00EAn wek riman li hember hev in. Piran\u00EEya f\u00EAq\u00EEy\u00EAn w\u00EA sor\u00EA agir\u00EE ne. L\u00EA y\u00EAn reng peyaz\u00EE \u00FB reng\u00EAn di navbera qahwey\u00EE \u00FB zer j\u00EE hene. Ev dara p\u00EEroz di navbera 120- 160 rojan de f\u00EAq\u00EEya xwe digeh\u00EEne. F\u00EAq\u00EE wek gulokek sor \u00FB jora w\u00EA devisand\u00EE xuya dike. Di nava hinek f\u00EAq\u00EEyan de bi qas\u00EE 1000 lib dindik hene. Di nava f\u00EAq\u00EE de s\u00EEsik (tov - bizir) heye. Dora wan dindikan j\u00EE bi qa\u015Filek wek kevilan (\u00E7erm) dorp\u00EA\u00E7aye. F\u00EAq\u00EEyek pay\u00EEzk\u00EE ye l\u00EA heta n\u00EEv\u00EA zivistan\u00EA wek derman\u00EA hemi derdan t\u00EA parastin."@ku . "Status quo cotgotineke lat\u00EEn\u00EE ye. Hatiye kurtkirin ji (status quo ante bellum), di kontekst\u00EAn siyas\u00EE, civak\u00EE \u00FB abor\u00EE \u00FB hwd de t\u00EA bikar an\u00EEn. Mebest j\u00EA ewe ku tu guhartin \u00E7\u00EAneb\u00FBye, yan j\u00EE \u00E7i p\u00EA\u015Fketin \u00E7\u00EAneb\u00FBye, herti\u015Ft weke ber\u00EA ye."@ku . "K\u00FBran\u00EE an Kor\u00FBn\u00EE, zaraveke Kelh\u00FBr\u00EE ye, li parazgeha Fars dedor\u00EA \u015E\u00EEraz\u00EA t\u00EA axavtin. \u00CAv zarav wek zaravaya \u00EAla K\u00FBran\u00EE, a ku di dema Xan\u00EAn Zend\u00EE de li p\u00EA wan ve ji Kirma\u015Fan\u00EA \u00E7\u00FBne Fars\u00EA, t\u00EA zan\u00EEn. Zaravaya K\u00FBran\u00EE gelek di bin tes\u00EEra Fars\u00EE de maya \u00FB ji al\u00EEye hin zimannasan ve wek devokek Fars\u00EE t\u00EA n\u00EE\u015Fandin."@ku . "Savas Yurderi (Li Aachen'\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye), bi bernav\u00EAn weke KKS (King Kool Savas), King of Rap, Essah \u00FB Kool Savas j\u00EE t\u00EA binavkirin. Kool Savas rapvanek\u00EA Elmane k\u00FB bi esl\u00EA xwe Tirke \u00FB yek ji mezintir\u00EEn hozan\u00EA h\u00EEp hopa elmane. Nav\u00EA w\u00EEy\u00EA rast\u00EE Sava\u015F Yurderi'ye. Gotina Sava\u015F bi tirk\u00EE t\u00EA wata \u015Eer \u00FB Kool Savas di heman dem\u00EA'de j\u00EE r\u00EAzdar\u00EA Optik Army'\u00EAye."@ku . "W\u00EAne:K\u00F6ln synagoge pano. jpg Kin\u00EE\u015Fta bajar\u00EA K\u00F6ln\u00EA W\u00EAne:Tolede. Santa Maria la Blanca. int\u00E9rieur2. JPG D\u00EEmenek ji kin\u00EE\u015Fta Santa Mar\u00EDa la Blanca li bajar\u00EA Toledoy\u00EA Kin\u00EE\u015Ft cih\u00EA ay\u00EEna cih\u00FByan e."@ku . "Rap [r\u00E6p] cureyeke dengb\u00EAj\u00EEy\u00EAye \u00FB par\u00E7eyek ji \u00E7anda Hip Hop'\u00EAye. R.a.P. ango \"Rhythm and Poetry\" (r\u00EEtm \u00FB helbest)."@ku . "H\u00E9rault departmaneka ba\u015F\u00FBr\u00EA Fransay\u00EA ye \u00FB li h\u00EArema Languedoc-Roussillon c\u00EEh digire. Wal\u00EEtiya w\u00EE li Montpellier\u00EA ye \u00FB hejmara n\u00EE\u015Fana eyalet\u00EA j\u00EE 34 e."@ku . "junge Welt (c\u00EEhana ciwan) rojnameyek alman\u00EE ya rojane ye. Junge Welt (jW) xwe weke rojnameyek \u00E7ep \u00FB marks\u00EEst dib\u00EEn\u00EA. Navenda rojnam\u00EA li Berl\u00EEn\u00EA ye, biroy\u00EAn w\u00EA li M\u00FCnchen \u00FB Bremen\u00EA j\u00EE hene. Li gor agahiy\u00EAn ji rojnam\u00EA rojane derdora 20.000 heb t\u00EAn \u00E7ap kirin \u00FB xwe digih\u00EEn\u00EA derdora 50.000 xwendevan\u00EE. Rojnameya junge Welt bi berdewam\u00EE \u00FB pi\u015Ftgir\u00EE cih did\u00EA n\u00FB\u00E7e \u00FB ner\u00EEnen derbar\u00EA kurdan \u00FB doza wan de."@ku . "W\u00EAne:Forbidden City1. JPG Bajar\u00EA Qedexe li Pek\u00EEn\u00EA Bajar\u00EA Qedexe ji destp\u00EAka Xanedana M\u00EEng heta daw\u00EEya Xanedana \u00C7\u00EEng '\u00EA qesra \u015Feh\u00EEn\u015Fah\u00EEya \u00C7\u00EEn'\u00EA b\u00FB. Li n\u00EEv\u00EA Pek\u00EEn'\u00EA dim\u00EEne \u00FB niha m\u00EEna Qesra M\u00FBzey\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn. Di navbera sal\u00EAn 1406 \u00FB 1420'an de hat\u00EEye \u00E7\u00EAkirin. Bi 980 avah\u00EEy\u00EAn bermah\u00EE re xwed\u00EE 8,707 mezela ye \u00FB 720,000 metre \u00E7arqo\u015Feye ku ji al\u00EEy\u00EA UNESCO ve di sala 1987'an de cih\u00EA firehtir\u00EEn y\u00EA m\u00EErat\u00EE ya \u00E7and\u00EE hatiye pejirandin."@ku . "R\u00EAya hesin\u00EE an j\u00EE h\u00EAla hesin yek ji r\u00EAy\u00EAn erd\u00EE ye ku ji jibo hat\u00FB\u00E7o ya trenan t\u00EA bikar h\u00EEnan bi mibesta veguhastina r\u00EAv\u00EEyan (r\u00EAbwar) u bar\u00EAn bazirgan\u00EEye."@ku . "LG kompanyayeke ji Koreya Ba\u015F\u00FBr\u00EA. LG di gelek waran de dixebit\u00EA, bi taybet\u00EE bi berhem h\u00EEnana am\u00FBr\u00EAn elektron\u00EEk\u00EE. Navende kompaniya LG S\u00EA\u00FBl le."@ku . "Zanistyar ew kese ku xudan zanisteka berfreh e u w\u00EA zanist\u00EA di kar\u00EAn rojane jibo ba\u015Ftir kirina jiyana mrovan bi kar t\u00EEne."@ku . "Sru\u015Ftnas\u00EE pi\u015Fkek ji zanist\u00EA ye u bixwe dibe \u00E7end liqan: Ajelnas giyanas"@ku . "Giyanas\u00EE liqek ji sru\u015Ftnas\u00EEy\u00EA ye ku l\u00EAkol\u00EEn\u00EA li ser cor\u00EAn giyayan dike."@ku . "Ajelnas\u00EE liqek ji sru\u015Ftnas\u00EEy\u00EA ye u l\u00EAkol\u00EEn\u00EA li ser ajelan dike."@ku . "Biennale di Venezia (P\u00EA\u015Fangeh\u00EA hunera hevdem li Vened\u00EEk\u2019\u00EA) p\u00EA\u015Fangeheke navnetew\u00EE ya \u015F\u00EAwekariy\u00EA ye ku ji sala 1895an \u00FB virde her du salan carek\u00EA li bajar\u00EA \u00CEtalya\u2019y\u00EA Vened\u00EEk\u2019\u00EA t\u00EA lidarxistin. Ev p\u00EA\u015Fangeha yek ji giringtirin P\u00EA\u015Fangeh\u00EAn hunera hevdem t\u00EA hesibandin. Cih\u00EA ku P\u00EA\u015Fangeh l\u00EA t\u00EA lidarxistin Giardini ye, ku li taxa Castello ya Vened\u00EEk\u2019\u00EA ye. Li v\u00EE cih\u00EE 28 pav\u00EElyon\u00EAn welat\u00EAn c\u00FBda hene, ku berhem\u00EAn hunermend\u00EAn xwe y\u00EAn bijart\u00EE l\u00EA p\u00EA\u015Fke\u015F dikin. Welat\u00EAn ku pav\u00EElyon\u00EAn wan nebin, di dema \u201EBiennal\u00EA\u201C de berhem\u00EAn hunermend\u00EAn welat\u00EAn xwe li cih\u00EAn curbec\u00FBr li baj\u00EAr p\u00EA\u015Fke\u015F\u00EE m\u00EAvanan \u00FB cihana h\u00FBnerhes dikin."@ku . "Zebra ji xism\u00EAn hespan e. Li de\u015Ft \u00FB naverast\u00EAn Afr\u00EEkay\u00EA dij\u00EEn. \u00FB bir bi bir digerin. \u00C7erm\u00EA wan xetxet\u00EE,bi \u015Fiviy\u00EAn re\u015F \u00FB sip\u00EE ne. Loma j\u00EE li nav dar\u00EAn firk \u00FB naverastan,ajel\u00EAn hov wan bi h\u00EAsan\u00EE nab\u00EEnin."@ku . "Ziman\u00EAn German\u00EE y\u00EAn Bakur\u00EE anko ziman\u00EAn Skand\u00EEnav\u00EE yek ji s\u00EA tay\u00EAn ziman\u00EAn German\u00EE p\u00EAkdi\u00EEnin. Ziman\u00EAn German\u00EE j\u00EE binmalbatek ji malbata ziman\u00EAn Hind\u00FBewr\u00FBpay\u00EE ye. Herdu tay\u00EAn d\u00EE y\u00EAn ziman\u00EAn German\u00EE j\u00EE ev in: ziman\u00EAn German\u00EE y\u00EAn Rojavay\u00EE \u00FB ziman\u00EAn German\u00EE y\u00EA Rojhilat\u00EE. Tay\u00EA s\u00EAy\u00EA, anko tay\u00EA rojhilat\u00EE, niha nemaye \u00FB \u00EAd\u00EE kes bi wan zimanan napeyive. Navek\u00EA d\u00EE y\u00EA ziman\u00EAn German\u00EE y\u00EAn Bakur\u00EE ziman\u00EAn Nord\u00EEk e. Sedema v\u00EA j\u00EE ew e ko pirraniya xelk \u00FB zanistvan\u00EAn welat\u00EAn m\u00EEna Dan\u00EEmark, Sw\u00EAd \u00FB Norw\u00EAj\u00EA weha dib\u00EAjin. Zarav anko terma \"ziman\u00EAn German\u00EE y\u00EAn Bakur\u00EE\" di zimanzanist\u00EA bomay\u00EEk anko genet\u00EEv da dih\u00EAt bikaran\u00EEn \u00FB zarava \"zman\u00EAn Skand\u00EEnav\u00EE\" j\u00EE dema behsa ziman\u00EAn n\u00FBdem y\u00EAn wan welatan dih\u00EAt kirin. N\u00EAz\u00EEk\u00EE 20 milyon kesan li welat\u00EAn Skan\u00EAnaviyay\u00EA (\u00FB k\u00EAmaniyeka sw\u00EAdiyan li welat\u00EA finlanday\u00EA bi van zimanan dipeyvin."@ku . "Ziman\u00EA norw\u00EAc\u00EE zimanek ji tay\u00EA ziman\u00EAn german\u00EE y\u00EAn bakur\u00EE ji binmalbata ziman\u00EAn german\u00EE ji ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ye. Ew ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA welat\u00EA Norw\u00EAc\u00EA ye. Ev ziman digel du ziman\u00EAn d\u00EE y\u00EAn Skand\u00EEnaviyay\u00EA berdewamiyeka ziman\u00EE p\u00EAkdi\u00EEnit ko hers\u00EA bi hevra jibo axivtinker\u00EAn wan dih\u00EAn fehm\u00EEn. Anko, bi awayek\u00EE an y\u00EA d\u00EE, axivtinker\u00EAn van hers\u00EA zimanan ji hevdu difehmin. L\u00EA du ziman\u00EAn d\u00EE y\u00EAn German\u00EE y\u00EA Bakur\u00EE, anko feroey\u00EE \u00FB \u00EEsland\u00EE, bi aqarek\u00EA d\u00EE da \u00E7\u00FBne \u00FB ji aliy\u00EA van hers\u00EA ziman\u00EAn d\u00EE bi ba\u015F\u00EE nah\u00EAn fehm\u00EEn. Li welat\u00EA norw\u00EAc\u00EA du away\u00EAn cida ji ziman\u00EA norw\u00EAj\u00EE y\u00EAn ferm\u00EE jibo niv\u00EEs\u00EEn\u00EA hene: bokm\u00E5l (bi gotineka d\u00EE \"ziman\u00EA kit\u00EAb\u00EA\") \u00FB nynorsk (\"norw\u00EAciya n\u00FB\u00EE). L\u00EA ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA axivtin\u00EA n\u00EEne \u00FB herkesek bi devok anko lehceya xwe diaxivit. Devoka \u00E7\u00EEn\u00EAn civak\u00EE y\u00EAn nav\u00EEn y\u00EAn bajar\u00EAn her\u00EAm\u00EAn rojhilat\u00EE y\u00EAn Norw\u00EAc\u00EA, ko binaxey\u00EA ziman\u00EA bokm\u00E5l b\u00FBye, bi awayek\u00EA kiryark\u00EE wek\u00EE ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA axivtin\u00EA dih\u00EAt bikaran\u00EEn \u00FB her ew zimna j\u00EE jibo f\u00EArkirina xw\u00EEndevan\u00EAn biyan\u00EE bi kar dih\u00EAt."@ku . "Di dengnasiya b\u00EAjkirin\u00EA da, Dengan\u00EE dengek\u00EA axivtin\u00EA ye ko bi girtina tivav an n\u00EEve\u015Fkan ya boriya deng\u00EE ya jor\u00EEn dih\u00EAt b\u00EAjkirin. Boriya deng\u00EE ya jor\u00EEn der\u00EAn jor\u00EE ya qirqirik anko hencerey\u00EA vedigirit. Bervaj\u00EE denganiyan dengd\u00EAr anko vowel in. Hema bib\u00EAje di hem\u00EE ziman\u00EAn c\u00EEhan\u00EA da hijmara denganiyan ji dengd\u00EAran z\u00EAdetir e. Deng\u00EAn m\u00EEna \u015E, \u00C7, R, K \u00FB P'\u00EA di krdiy\u00EA da dengan\u00EE ne. Deng\u00EAn m\u00EEna \u00CE, \u00CA, O j\u00EE dengd\u00EAr anko vowel in."@ku . "Ziman\u00EAn German\u00EE binmalbatek ji ziman\u00EAn Hind\u00FBewr\u00FBpay\u00EE ye. Kalik\u00EA van zimanan ziman\u00EA ber\u00EE-German\u00EE b\u00FBye ko li hizaran yek\u00EA ber\u00EE zay\u00EEna \u00CEsay\u00EE li \u00C7ax\u00EA Asin\u00EE li Bakur\u00EA Ewr\u00FBpay\u00EA belav b\u00FBb\u00FB. Ziman\u00EA ber\u00EE-German\u00EEk \u00FB hem\u00EE zaroy\u00EAn w\u00EE, bi \u00E7end saloxetan ve ji ziman\u00EAn d\u00EE y\u00EAn Hind\u00FBewr\u00FBpay\u00EE dih\u00EAn veniyas\u00EEn. Yek ji van sloxetan ew guhartin an veguhastina denganiyan e ko dib\u00EAjin\u00EA Qan\u00FBna Gr\u00EEm\u00EE. Nav\u00EA ziman\u00EAn German\u00EE bi akinc\u00EEb\u00FBna e\u015F\u00EEr\u00EAn German\u00EE li s\u00EEnor\u00EAn bakur\u00EE y\u00EAn emperatoriya Rom\u00EA li sedsala 2\u00EA pi\u015Ft\u00EE zay\u00EEn\u00EA kevt nav d\u00EErok\u00EA. Ziman\u00EAn German\u00EE y\u00EAn her\u00EE belav Ingl\u00EEz\u00EE \u00FB Alman\u00EE ne. Li tevaya c\u00EEhan\u00EA dora 400 milyon kesan wek\u00EE ziman\u00EA dayik\u00EA bi Ingl\u00EEz\u00EE \u00FB dora 100 milyon kesan j\u00EE bi Alman\u00EE diaxivin. Hindek ziman\u00EAn d\u00EE y\u00EAn m\u00EEna Holand\u00EE bi n\u00EAz\u00EEk\u00EE 23 milyon axivtinkeran ve, Afr\u00EEkanz bi n\u00EAz\u00EEk\u00EE 6 milyon axivtinkeran ve, \u00FB ziman\u00EAn German\u00EE y\u00EAn Bakur\u00EE bi n\u00EAz\u00EEk\u00EE 20 milyon axivtinkeran ve, ji v\u00EA binmalbat\u00EA ne."@ku . "Dengnasiya b\u00EAjkirin\u00EA tayek ji zanist\u00EA dengnasiy\u00EA ye. Li dema xw\u00EEndina b\u00EAjkirin\u00EA da, dengnas bizav\u00EA dikit \u00E7away\u00EE ya b\u00EAjkirina deng\u00EAn dengd\u00EAr \u00FB dengan\u00EE tomar bikit. Anko, dengnas\u00EAn b\u00EAjkirin\u00EA meraqdar in bizanin ka her endamek\u00EA boriya deng\u00EE \u00E7awa bihevra dixebitin da deng\u00EAn axivtin\u00EA \u00E7\u00EA bikin."@ku . "W\u00EAne:PalacioReal Stradivarius1. jpg Kemaneke Stradivarius Keman, yek ji am\u00FBr\u00EAn m\u00FBz\u00EEk\u00EA y\u00EAn her\u00EE bi nav \u00FB deng e, ya ku di m\u00FBz\u00EEka klas\u00EEk de hatiye bikaran\u00EEn. Ji z\u00EAdetir\u00EE 200 sal\u00EE, keman b\u00FBye am\u00FBreya m\u00FBz\u00EEk\u00EA ya her\u00EE gir\u00EEg li k\u00EAleka piyano. Kevintir\u00EEn c\u00FBrey\u00EAn kemana \u201CRebec\u201D an j\u00EE \u201CRub\u00E9be\u201D e. Keman ber\u00EE v\u00EE reng\u00EA xwe niha di gelek rengan re derbas b\u00FB. Ta ku di sedsala 16-\u00EA de li bakur\u00EA \u00CEtalyay\u00EA gih\u015Ft v\u00EE reng\u00EE. Muz\u00EEkjen\u00EAn her\u00EE bi nav \u00FB deng di c\u00EEhan\u00EA de keman bi kar an\u00EEne, wek Bach, Beethoven \u00FB Mozart. Am\u00FBreya keman\u00EA di her \u015Fev\u00EAn senfoniyan de amade ne. Ba\u015Fb\u00FBna keman\u00EA li ser ba\u015Fb\u00FBna text\u00EA ku j\u00EA hatiye \u00E7\u00EAkirin disekine. Ber\u00EE text bibe keman t\u00EA ve\u015Fartin \u00FB zuha kirin, ji bo ku di pi\u015Fre \u015Fekl\u00EA xwe neguher\u00EEne. Keman gelek car li ser hev t\u00EA boyax kirin, ya ku bandorek mezin li ser kal\u00EEteya deng dike. \u00CEtalya bi \u00E7\u00EAkirina kemanan gelek bi nav \u00FB denge \u00FB bi taybet malbata Amati \u00FB Guarneri \u00FB malbata Stradivari. L\u00EA di destp\u00EAka sedsala 18-\u00EA de malbata daw\u00EE gelek ji keman\u00EA guher\u00EE ta ku gihi\u015Ft keman \u00EEroy\u00EEn."@ku . "SliTaz re\u015Faneyeke (d\u00EEstr\u00EEbusyoneke) GNU/Linux\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Fairytale messagebox info. png Zanibe: Kurdiya v\u00EA r\u00FBpel\u00EA ne serrast e. W\u00EAne:Fairytale messagebox info. png G\u0131nd kija \u00E7a\u011Fi \u00E7\u0131buye tam beli nine. Ama g\u0131nd pi\u015Fiya 1920 \u00E7\u0131buye eva g\u0131nda ber\u0131 5 km dur\u0131 v\u0131rabuye eva g\u0131nda agr\u0131 b\u0131 ketiye ve mer\u0131v\u0131 vi g\u0131ndi s\u0131 g\u0131nd\u0131 d\u0131n\u0131 \u00E7\u0131k\u0131r\u0131ne. Mer\u0131v\u0131 vi g\u0131ndi \u00E7une ciyi d\u0131n\u0131 \u00E7end sal\u0131 d\u0131n\u0131 \u011F\u00F6\u00E7 k\u0131r\u0131ne v\u0131 der\u0131 1957 ceyran anine v\u0131 der\u0131.1980 Buna basq\u0131y\u0131 Bulgar'a T\u0131rk v\u0131 der\u0131 g\u00F6\u00E7 k\u0131r\u0131ne. 1. D\u0130N G\u0131nd da m\u0131sl\u0131man gelek\u0131n x\u0131ristiyanda hene. G\u0131nd da j\u0131 ci n\u0131v\u0131jk\u0131n t\u0131ne hemu h\u0131l\u015Fandne g\u0131nd da m\u0131sl\u0131man s\u0131ni elevi ji hene. G\u0131nda x\u0131ristiyan ji ortadoks \u0131n. 2. \u00C7IKIRINI V\u0130 G\u0131nd da giri\u015Fa v\u0131 3 giri\u015Fa v\u0131ye d\u0131n\u0131 2 nav\u0131da 1 hemu serda 5 qani hene g\u0131n dfa \u00E7em\u0131k ten\u0131 hye evji bona g\u0131nd b\u0131 av nebine"@ku . "Kovan Sind\u00EE li sala 1965 li devera Zaxo hatiye jiyan\u00EA \u00FB herweha zarokatiya xwe li wir derbaz kiriye. Xwendina amadey\u00EE li Zaxo qetandiye. Li sal a 1984 dibe endam\u00EA r\u00EAkxistin\u00EAn nih\u00EAn\u00EE y\u00EAn PDK, \u00FB li meha \u00E7iriya p\u00EA\u015F\u00EEn ya sal a 1987 ji ber wan bizav\u00EAn xwe y\u00EAn siyas\u00EE ne\u00E7ar dibe ku derkeve nav r\u00EAz\u00EAn \u015Fore\u015F\u00EA \u00FB her li w\u00EA dever\u00EA dibe p\u00EA\u015Fmerge. Li sal a 1988\u00B4\u00EA, pi\u015Ft\u00EE enfal\u00EAn devera Behd\u00EEnan ew j\u00EE ko\u00E7ber\u00EE bakur\u00EA Kurdistan\u00EA dibe \u00FB li kamp a penaberan li Amed\u00EA dim\u00EEne. Sal a 1993 li welat\u00EA Elmaniya, li zanko ya Hamburg \"Welt Universiteat\" salek\u00EA ziman\u00EA Elman\u00EE dixw\u00EEne. Pi\u015Ft\u00EE h\u00EEng\u00EA di\u00E7e welat\u00EA Denmark\u00EA, \u00FB li sal a 2001\u00B4\u00EA li zanko ya Aarhus t\u00EA wergirtin \u00FB li wir der\u00FBnnas\u00EE xwendiye. Li sala 1997 dest bi niv\u00EEs\u00EEn\u00EA kiriye."@ku . "M\u00EAtre di S\u00EEstema Navnetewey\u00EE ya Yek\u00EEnan \u00FB di S\u00EEstema M\u00EAtr\u00EEk da m\u00EAtre yek ji yek\u00EEn\u00EAn bingeh\u00EEn e. M\u00EAtre yek\u00EEna dir\u00EAjah\u00EEy\u00EA ye. Peyva m\u00EAtre ji peyva yewnan\u00EE \u03BC\u03AD\u03C4\u03C1\u03BF\u03BD, m\u00E9tron dih\u00EAt. Kurtenav\u00EA w\u00EA m ye. Bi awayek\u00EA d\u00EErok\u00EE, m\u00EAtre ji al\u00EEy\u00EA Akademiya Zanist\u00EE ya Fransay\u00EA wek\u00EE 1/10,000,000 a w\u00EA h\u00EAl\u00EA hat p\u00EAnasekirin ko ji kembera erd\u00EE ber bi qub\u00EA bakur di\u00E7e \u00FB ji bajar\u00EA Par\u00EEs\u00EA derbaz dibe. Niha, D\u00EEwana Navnetewey\u00EE ya K\u00EA\u015Fan \u00FB P\u00EEvanan her m\u00EAtreyek hosa p\u00EAnase dikit: d\u00FBrah\u00EEya ko ruhn\u00EE di heyama 1/299,792,458 ya san\u00EEyey\u00EA da di valah\u00EEy\u00EA da di\u00E7e. Ew hezarek\u00EE k\u00EElom\u00EAtreyek\u00EE ye. M\u00EAtreyek ev e: *<math>\\frac{1}{1000}</math> k\u00EElom\u00EAtre ye. *10 des\u00EEm\u00EAtre ye. *100 sent\u00EEm\u00EAtre ye. *1000 mil\u00EEm\u00EAtre ye."@ku . "FC Chelsea yaneyeke navdar ya futbol\u00EA ji rojavay\u00EA bajar\u00EA London\u00EA li \u00CEngil\u00EEstan\u00EA ye, ku di sala 1905'a de hatiye damezrandin."@ku . "Leon\u00EE an j\u00EE leyon\u00EE yek ji ziman\u00EAn malbata hind \u00FB ewrop\u00EE de ye. Leon\u00EE m\u00EEna frans\u00EE, span\u00EE, port\u00FBgal\u00EE, roman\u00EE hwd ji \u015Faxa lat\u00EEn\u00EE ye. Ev ziman li Leon\u00EA \u00FB li her\u00EAm\u00EAn span\u00EEax\u00EAv \u00EAn Bragan\u00E7a t\u00EA xeberdan."@ku . "W\u00EAne:Koucher-111207. jpg Bernard Kouchner li Parlamana Fransay\u00EA (2007). Bernard Kouchner 1\u00EA \u00E7\u00EEr\u00EEya pa\u015F\u00EEn a 1939an li Fransay\u00EA ji day\u00EEk b\u00FBye. Ew siyasetmedar, bij\u00EE\u015Fk (tixtor) \u00FB serok\u00EA r\u00EAxistina Bij\u00EE\u015Fk\u00EAn S\u00EEnornenas e. Kouchner di sala 2007an de ji Partiya Sosyalist a Fransay\u00EA derket \u00FB b\u00FB wez\u00EEr\u00EA kar\u00FBbar\u00EAn derve y\u00EA hikumeta Fransay\u00EA ya Nicolas Sarkozy."@ku . "W\u00EAne:DanielleMitterrand2005. jpg Danielle Mitterrand Danielle Mitterrand 29\u00EA \u00E7iriya p\u00EA\u015F\u00EEn 1924 ji day\u00EEk b\u00FB. Ew jina serokkomar\u00EA Fransay\u00EA Fran\u00E7ois Mitterrand b\u00FB. Danielle Mitterand weke dosteke gel\u00EA kurd t\u00EA naskirin. W\u00EA gelek caran pi\u015Ftgiriya kurdan kir \u00FB di sala 1992\u00EA \u00FB 2002\u00EA hate Kurdistan\u00EA \u00FB bi s\u00EAroken kurdan re hevd\u00EEtin p\u00EAk an\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Finnish language map, large areas. png Ziman\u00EA fin\u00EE: ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA F\u00EEnland\u00EA (reng\u00EA h\u00EA\u015F\u00EEn); ziman\u00EA hindikayiy\u00EA (reng\u00EA kesk) Ziman\u00EA fin\u00EE zimanek\u00EE malbata ziman\u00EAn f\u00EEno-\u00FBgr\u00EE ye. Piraniya r\u00FBni\u015Ftevan\u00EAn komara F\u00EEnland\u00EA (92% di sala 2006-an de) f\u00EEn\u00EEax\u00EAv in. Hindikayiy\u00EAn ziman\u00EA f\u00EEn\u00EE li Sw\u00EAd, Norw\u00EAc \u00FB R\u00FBsyay\u00EA j\u00EE t\u00EAn d\u00EEtin. Li ser hev 6 milyon f\u00EEn\u00EEax\u00EAv hene."@ku . "Am\u00FBr\u00EAn muz\u00EEk\u00EA, sazam\u00FBr, \u00EEnstrument an j\u00EE enstrument ev ti\u015Ft \u00FB amraz\u00EAn ku mirov ji bo \u00E7\u00EAkirina muz\u00EEk\u00EA bi kar t\u00EEne. Am\u00FBr\u00EAn muz\u00EEk\u00EA bi v\u00EE away\u00EE t\u00EAn dabe\u015Fandin: am\u00FBr\u00EAn j\u00EEdar an am\u00FBr\u00EAn t\u00EAldar; am\u00FBr\u00EAn t\u00FB\u015Fdar; am\u00FBr\u00EAn bay\u00EE an am\u00FBr\u00EAn f\u00FBy\u00EE; am\u00FBr\u00EAn l\u00EAdan\u00EA \u00FB am\u00FBr\u00EAn elektr\u00EEk an am\u00FBr\u00EAn elektron\u00EEk."@ku . "Kemal K\u0131l\u0131\u00E7daro\u011Flu abor\u00EEnas \u00FB siyasetmedarek\u00EE Tirkiyey\u00EE bi esl\u00EA xwe kurd\u00EA elew\u00EE ye. Kemal K\u0131l\u0131\u00E7daro\u011Flu niha endam \u00FB parlamenter\u00EA CHP'\u00EA y\u00EA Stenbol\u00EA \u00FB c\u00EEgir\u00EA serok\u00EA koma CHP'\u00EA ye. Di hilbijartin\u00EAn her\u00EAm\u00EE \u00EAn sala 2009'a de weke namzet\u00EA \u015Faredariya mezin \u00EA Stenbole li ser nav\u00EA CHP\u00EA kete hilbijartinan \u00FB r\u00EAjeye 36,8% ji dengan girt, l\u00EA d\u00EEsa bi ser neket. Ji ber v\u00EA serkeftin\u00EA Kemal K\u0131l\u0131\u00E7daro\u011Flu weke serok\u00EA n\u00FB y\u00EA CHP'\u00EA t\u00EA behskirin."@ku . "Opera berhemeke \u015Fanogeriy\u00EA ya muz\u00EEkdar e. Berhema p\u00EA\u015F\u00EEn a ji bo operay\u00EA Daphne di sala 1592-an de li Firenzey\u00EA hate p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkirin."@ku . "Soprano, deng\u00EA her\u00EE zirav \u00EA jin \u00FB zarokan e."@ku . "W\u00EAne:Metropolitan opera 1937. jpg D\u00EEmenek ji operaya Metropolitan\u00EA, di sala 1937-an de Opera, avahiyek\u00EA ku berhem\u00EAn \u015Fanogeriy\u00EA y\u00EAn muz\u00EEkdar l\u00EA t\u00EAn ley\u00EEstin."@ku . "Goran, part\u00EEyeke li Ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA Goran, her\u00EAmek Abdullah Goran - \u0639\u06D5\u0628\u062F\u0648\u06B5\u06B5\u0627 \u06AF\u06C6\u0631\u0627\u0646 Goran\u00EE"@ku . "Theodosius I an Theodosius\u00EA Mezin bi nav\u00EA tam bi lat\u00EEn\u00EE Flavius Theodosius, yek ji \u00EEmparator\u00EAn \u00EEmparatoriya Rom\u00EA b\u00FB. Ew di navbera 379'an \u00FB 394'an de \u00EEmparator b\u00FB \u00FB hikumdar\u00EA \u00CEmparatoriya Rom\u00EA ya daw\u00EE b\u00FB. Li w\u00EE \u015F\u00FBnda \u00EAd\u00EE \u00EEmparator\u00EE bi tun\u00EE \u00FB bi daw\u00EE b\u00FB du paran. Di dema hikumkirina Theodosius I de xiristiyan\u00EE li \u00CEmparatoriy\u00EA b\u00FB ol\u00EA ferm\u00EE."@ku . "Pervin Buldan siyasemedareka kurd e. Pervin Buldan endama DTP'\u00EA ye \u00FB niha parlamentera \u00CEdir\u00EA ya DTP'\u00EA ye."@ku . "Aysel Tugluk siyasemedareke kurd e \u00FB parlamentera Amed\u00EA ye . Aysel Tugluk endama DTP'\u00EA ye \u00FB niha parlamentera Amed\u00EA ya DTP'\u00EA ye. Demek\u00EA Aysel Tugluk hevseroka DTP'\u00EA b\u00FB. Aysel Tugluk li Zan\u00EEngeha Stenbol\u00EA be\u015Fa hiq\u00FBq\u00EA qedand \u00FB par\u00EAzer e."@ku . "Par\u00EAzgeha \u00CEdir\u00EA dikev\u00EA bakur-rojhilat\u00EA bakur\u00EA Kurdistan\u00EA. Navenda w\u00EA bajar\u00EA \u00CEdir\u00EA ye. Li v\u00EA par\u00EAzgeh\u00EA ligel kurdan g\u00EAl\u00EA azer\u00EE j\u00EE dij\u00EE."@ku . "Boriya deng\u00EE di lawir anko heywanan da, boriyek e ko deng\u00EA derkevt\u00EE ji ser\u00FBkaniya deng\u00EE anko qirqirik\u00EA p\u00EAda derbaz dibit. Boriya deng\u00EE di lawiran da ji van paran p\u00EAkdih\u00EAt: qirqirik, hefik anko gewr\u00FB (farinks), dev \u00FB difin (poz)."@ku . "Em\u00EEndar\u00EA Gi\u015Ft\u00EE y\u00EA NATOy\u00EA d\u00EEplomatek navnetewey\u00EE ye ko wek\u00EE berpirs\u00EA mezin y\u00EA R\u00EAxistina Peymana Bakur\u00EA Atlant\u00EEk\u00EA anko NATOy\u00EA erk\u00EA xwe bicih t\u00EEn\u00EA. Ew r\u00EAkxer\u00EA kar\u00FBbar\u00EAn w\u00EA r\u00EAkxistiy\u00EA \u00FB kar\u00EAn hevalbend\u00EAn nav r\u00EAkxistiy\u00EA ye. Ew herwisa serok\u00EA Civata Etlesiya Bakur \u00FB peyvdar\u00EA serek\u00EE y\u00EA NATO'\u00EA ye. Niha wez\u00EEr\u00EA derve y\u00EA ber\u00EA y\u00EA Holanday\u00EA, Jaap de Hoop Scheffer, li ser v\u00EE menseb\u00EE ye. Birryar e ko li roja 1\u00EA Tebaxa 2009\u00EA Anders Fogh Rasmussen, serokwez\u00EEr\u00EA ber\u00EA y\u00EA Dan\u00EEmarkay\u00EA cih\u00EA w\u00EE bigr\u00EA."@ku . "Anders Fogh Rasmussen siyasetvan \u00FB serokwez\u00EEr\u00EA ber\u00EA y\u00EA Dan\u00EEmarkay\u00EA ko niha wek\u00EE Em\u00EEndar\u00EA Gi\u015Ft\u00EE y\u00EA NATOy\u00EA hatiye danan \u00FB li bere ko li 1\u00EA Tebaxa 2009\u00EA bi awayek\u00EA ferm\u00EE di w\u00EE menseb\u00EE da dest bi kar\u00EA xwe bikit. Wek\u00EE din Rasmussen serok\u00EA partiya dan\u00EEmark\u00EE Venstre ye. Anders ji 27\u00EA \u00C7iriya Pa\u015F\u00EEn a sala 2001\u00EA heta 5\u00EA N\u00EEsana 2009\u00EA serokwez\u00EEr\u00EA Dan\u00EEmarkay\u00EA b\u00FB. Ew r\u00EAber\u00EA Partiya Azad\u00EExwaz ya Dan\u00EEmarkay\u00EA (Partiya L\u00EEberal anko Venstre'y\u00EA) b\u00FB. Anders\u00EE seroktiya hevalbendiyeka Partiya Azad\u00EExwaz \u00FB [[Partiya \u015Eoppar\u00EAz a Xelk\u00EE ya Dan\u00EEmarkay\u00EA|Partiya \u015Eoppar\u00EAz anko konservat\u00EEv ya Xelk\u00EE ya Dan\u00EEmarkay\u00EA kir ko li sala 2001\u00EA hat ser desthilat\u00EA \u00FB jibo du car\u00EAn d\u00EE j\u00EE li sal\u00EAn 2005\u00EA \u00FB 2007\u00EA hat hilbijartin. Anders\u00EE jibo mana xwe liser desthilat\u00EA pi\u015Fta xwe bi gel\u00EEr\u00EEn\u00EE \u00FB \u015Fe'biyeta Partiya \u015Eoppar\u00EAz a Xelk\u00EE gerim kir b\u00FB. Bi v\u00EE away\u00EE, wek\u00EE kevne\u015Fopeka siyas\u00EE li Dan\u00EEmarkay\u00EA, hukmeta w\u00EE Hukmeteka K\u00EAmaniy\u00EA b\u00FB. Ew di siyaseta xwe da li himber\u00EE ko\u00E7ber\u00EE ya welatiy\u00EAn welat\u00EAn dervey\u00EE Yek\u00EEtiya Ewr\u00FBpay\u00EA tund \u00FB dijwartir b\u00FB. Siyaseta w\u00EE ya abor\u00EE k\u00EAmkirina bac anko taksan b\u00FB. Jiber w\u00EA hindek lihevnehatin di navbera partiya w\u00EE \u00FB partiya hevalbenda wan da \u00E7\u00EA dib\u00FBn. W\u00EE \u00E7end kit\u00EAb j\u00EE liser desthilat\u00EA \u00FB bacan (taksan, nalyatan) niv\u00EEs\u00EEne."@ku . "Alexander Auguste Jaba rojhilatnas \u00FB kurdologek\u00EE polon\u00EE ye. Ew di sala 1801'\u00EA de ji dayik b\u00FBye, di navbera sal\u00EAn 1824 -1828'an de li Sankt Petersburg\u00EA be\u015F\u00EA ziman\u00EAn rojhilat\u00EA xwendiye. Pi\u015Ftre di konsolxaney\u00EAn R\u00FBsyay\u00EA de li Yafa / Filist\u00EEn\u00EA \u00FB Smyrna xebitiye. Ji sala 1848'an heta sala 1866'an li Erz\u00EErom\u00EA b\u00FBye konsol\u00EA R\u00FBsyay\u00EA. Li wir dostaniya w\u00EE \u00FB Mela Mehm\u00FBd\u00EA Bayez\u00EEd\u00EE dest p\u00EA dike \u00FB w\u00EAjeya kurd\u00EE bi x\u00EAra her duyan zeng\u00EEntir dibe. Li ser adet\u00EAn kurdan lekol\u00EEn kirine \u00FB ew di sala 1861'\u00EA de di kovara frans\u00EE Recueil des notices et r\u00E9cits de la litt\u00E9rature et des tribus du Kourdistan de dane \u00E7ap kirin. Jaba gelek s\u00FBd ji Bayez\u00EEd\u00EE wergirt \u00FB di sala 1879'a de yekem\u00EEn Ferhenga Kurd\u00EE-Frens\u00EE niv\u00EEsand. Sala 1894'an li \u00CEzm\u00EEr\u00EA dimire."@ku . "{{taxobox |name = Zengila Zoma |image = Fritillaria imperialis2463741233. jpg |regnum = Plantae |unranked_divisio = Angiosperms |unranked_classis = Monocots |ordo = Liliales |familia = Liliaceae |genus = Fritillaria |species = F. imperialis |binomial = Fritillaria imperialis |binomial_authority = L."@ku . "Liliacea, nav\u00EA zanist\u00EE y\u00EA lat\u00EEn\u00EE y\u00EA fam\u00EEleya p\u00EEvaz, p\u00EEvok \u00FB sosinan e."@ku . "W\u00EAne:ARD logo. svg Logoya dezgeha ARD'\u00EA. W\u00EAne:Karte Mitgliedsrundfunkstationen des ARD. svg Endam\u00EAn hevgirtina saziy\u00EAn ragihandin\u00EA ya Almanyay\u00EA. ARD (Arbeitsgemeinschaft der \u00F6ffentlich-rechtlichen Rundfunkanstalten der Bundesrepublik Deutschland) hevgirtinek saziy\u00EAn ragihandin\u00EA y\u00EAn ferm\u00EE \u00EAn Almanyay\u00EA ye. Niha ARD ji neh saziy\u00EAn ragihandin\u00EA \u00EAn her\u00EAm\u00EE p\u00EAk t\u00EA ku bi hevre telev\u00EEzyona dewlet\u00EA ya ferm\u00EE Das Erste (A Yekem) \u00FB telev\u00EEzyon\u00EAn her\u00EAm\u00EE amade dikin. Dezgeha alman\u00EE ya dervey\u00EE welat Deutsche Welle (P\u00EAla Alman\u00EE) j\u00EE endama ARD'\u00EA ye. Her neh saziy\u00EAn ragihandin\u00EA \u00EAn her\u00EAm\u00EE k\u00FB dezgeha ARD'\u00EA p\u00EAk t\u00EEnin xwed\u00EE 20.000 karmend in. Ew 11 telev\u00EEzyon \u00FB 55 rad\u00EEo ya amade dikin. Budceya v\u00EA dezgeh\u00EA salane derdora 6,3 milyar Euro ye. Ev dezgeh li 30 cih\u00EA li herder\u00EA c\u00EEhan\u00EA bi derdora 100 rojnamevan\u00EAn telev\u00EEzyon\u00EA b\u00FByeran di\u015Fop\u00EEn\u00EA."@ku . "
Warning: imagecreatefrompng(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/9/98/DasErste.png) [function.imagecreatefrompng]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Logoya Das Erste Das Erste di 25'\u00EA berfanbara 1952'a bi nav\u00EA Deutsches Fernsehen (Telev\u00EEzyona Alman\u00EE) li Hamburg\u00EA dest bi we\u015Fan\u00EA kir. Di nav gel de ev telev\u00EEzyon weke ARD'\u00EA j\u00EE t\u00EA binavkirin, l\u00EA ARD'\u00EA hevgirtinek saziy\u00EAn ragihandin\u00EA y\u00EAn ferm\u00EE \u00EAn Almanyay\u00EA ye. Telev\u00EEzyona Das Erste ji aliy\u00EA v\u00EA dezgeh\u00EA ve t\u00EA amadekirin."@ku . "W\u00EAne:ZDF Sendezentrum 2. jpg Avahiya ZDF'\u00EA ZDF telev\u00EEzyona duyem a ferm\u00EE ya Almanyay\u00EA ye. ZDF yek ji mezintir\u00EEn dezgeh\u00EAn ragihandin\u00EA \u00EAn Ewropay\u00EA ye. Telev\u00EEzyona ZDF di sala 1960'a de dest bi we\u015Fana xwe kir. Navenda w\u00EA li bajar\u00EA Mainz\u00EA ye."@ku . "Paris Saint Germain (PSG) yaneyeke futbol\u00EA ji Par\u00EEs\u00EA ye. T\u00EEm di sala 1904'a de hat avakirin bi nav\u00EA stady\u00FBma t\u00EEm Saint-Germain e."@ku . "Werzi\u015F \u00E7alakiyeke gor\u00EE hin dist\u00FBr \u00FB mercan de t\u00EA p\u00EA\u015Fbaz\u00EE kirin e. Ew hin caran ji bo ew akt\u00EEv\u00EEtey\u00EAn mirov bixwe ji bo tendurist\u00EE \u00FB zinde b\u00FBna bedena dike re j\u00EE t\u00EA gotin. L\u00EA werzi\u015F ango spor (sport) ne ten\u00EA ji bo \u00E7alakiy\u00EAn m\u00EErovan hin caran ji bo p\u00EA\u015Fbeziy\u00EAn motor an gerd\u00FBneyan re j\u00EE, wek werzi\u015F\u00EAn motoran j\u00EE t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "B\u00EElard an j\u00EE b\u00EElyard l\u00EEstikek\u00EA ku du kes anj\u00EE du t\u00EEm li dij\u00EE hev dil\u00EEz\u00EEn. L\u00EEstik bi gok\u00EAn b\u00EElard\u00EA \u00FB bi \u00E7em\u00EA b\u00EElard\u00EA li ser maseya b\u00EElard\u00EA t\u00EA l\u00EEstin. Destp\u00EAk\u00EA l\u00EEstik bi tiqandina goka sp\u00EE bi \u00E7em\u00EA b\u00EElard t\u00EA vekirin. Nav\u00EA l\u00EEstika b\u00EElard ji peyva frans\u00EE bille t\u00EA, k\u00FB t\u00EA wateya goka bi\u00E7\u00FBk, gok, anj\u00EE xar. B\u00EElard\u00EA bi heta 35 away\u00EAn cude t\u00EA l\u00EEstin. Away\u00EAn her\u00EE hezkir\u00EE \u00FB pop\u00FBler b\u00EElarda pool, snooker, carambolage, b\u00EElarda \u00EEtal\u00EE, b\u00EElarda r\u00FBs\u00EE \u00FB b\u00EElarda \u00EEngl\u00EEz\u00EE ne."@ku . "Futbol, goga lingan, goga p\u00EAy\u00EE an j\u00EE tepa p\u00EA l\u00EEstikeke bi gog\u00EA ye ku bi du t\u00EEm\u00EAn bi heryek\u00EE 11 l\u00EEstikvanan t\u00EA l\u00EEstin. Armanca l\u00EEstik\u00EA ew e ku gog\u00EA pirtir\u00EEn car bikin kela tim\u00EA raq\u00EEb. Futbol pirtir\u00EEn bi p\u00EE t\u00EA l\u00EEstin, l\u00EA l\u00EEstikvan\u00EA ort\u00EA ji bil\u00EE dest \u00FB \u00E7eng\u00EA xwe dikarin hem\u00FB be\u015F\u00EA bedena xwe ji bo l\u00EEstik\u00EA bikarb\u00EEnin. T\u00EAne kelec\u00EE dikar\u00EA di nav s\u00EEnor\u00EA kel\u00EA de dest\u00EA xwe bikarb\u00EEne, ji bo k\u00FB gog nekev\u00EA kela w\u00EE."@ku . "sedsala 20'an | sedsala 21'an | sedsala 22'an 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011| 2012 | 2013"@ku . "W\u00EAne:Opening chess position from black side. jpg Textey\u00EA sedrenc\u00EA W\u00EAne:ChessSet. jpg Kevir\u00EAn sedrenc\u00EA (ji \u00E7ep\u00EA): \u015Fah, keleh, \u015Falyar, le\u015Fker, hesp \u00FB f\u00EEl W\u00EAne:Shams ud-Din Tabriz 1502-1504 BNF Paris. jpg Du yar\u00EEkerine sedrenc\u00EA di n\u00EEgarokeke far\u00EEs\u00EE ya sedsala 16-an de W\u00EAne:Wilhelm Steinitz2. jpg Wilhelm Steinitz, yekem\u00EEn qehreman\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA sedrenc\u00EA (1886). W\u00EAne:Viswanathan Anand 08 14 2005. jpg Viswanathan Anand, qehreman\u00EA c\u00EEhan\u00EA y\u00EA sedrenc\u00EA y\u00EA \u00EEro. Sedrenc ki\u015Fik, \u015Fetrenc an j\u00EE \u015Faxmat l\u00EEstikeke gelek kevn a ku ji Hindistan\u00EA hat\u00EE di sedsala \u015Fe\u015Fan de ji aliy\u00EA faris \u00FB ereban ve li Kurdistan \u00FB Ewropay\u00EA hate belavkirin. Ev l\u00EEstik ji bo du kesan e \u00FB her yek ji yar\u00EEkeran bi 16 keviran li ser texteyek\u00EE \u00E7argo\u015Fe dil\u00EEzin. Sedema v\u00EA l\u00EEstik\u00EA ev e ku yar\u00EEkerek \u015Fah\u00EA yar\u00EEker\u00EA din ki\u015F bike heya ku \u015Fah nekaribe bi cih bike. L\u00EA bel\u00EA, koka l\u00EEstik\u00EA pir remz\u00EE ye: \u015Fer\u00EA di navbera y\u00EA sp\u00EE \u00FB y\u00EA re\u015F de, ronah\u00EE \u00FB tar\u00EE, roj \u00FB \u015Fev..."@ku . "W\u00EAne:Nhat Le River. jpg \u00C7em\u00EA Nhat Le, Dong Hoi Dong Hoi, serbajar\u00EA herema Qu\u1EA3ng B\u00ECnh ya Viyetnam e. Bajar 500 km li ba\u015F\u00FBr\u00EA paytext Hanoi ye. Nif\u00FBsa baj\u00EAr n\u00EAzik\u00EE 130.000 ye."@ku . "W\u00EAne:Tariq Al-Hashimi. jpg Tariq Ha\u015Fim\u00EE Tariq Ha\u015Fim\u00EE siyasetmedarek\u00EE \u00EEraq\u00EE \u00FB sekreter\u00EA Partiya \u00CEslam\u00EE ya \u00CEraq\u00EA ye. Ligel Adil Abdul Mahdi Tariq Ha\u015Fim\u00EE niha c\u00EEhgir\u00EA serokkomar\u00EA \u00CEraq\u2019\u00EA ye. Pa\u015F hilbijartin\u00EAn berfanbara 2005'a weke siyasetmedarek\u00EE sun\u00EE ket cih\u00EA Ghazi al-Yawar."@ku . "Yaneya Diyarbakirspor yaneyeke futbol\u00EA ji Amed\u00EA ye. Yaneya Diyarbakirspor di sala 1968'a di encama yekkirina herd\u00FB yaney\u00EAn futbol\u00EA Diclespor \u00FB Yildizspor\u00EA hate saz kirin. L\u00EEstik\u00EAn t\u00EEm di yar\u00EEgeha futbol\u00EA ya Amed\u00EA ya bi nav\u00EA Diyarbak\u0131r Atat\u00FCrk Stadi ku xwed\u00EE kapaz\u00EEteye 12.700 tema\u015Fevan e, t\u00EAn l\u00EEstin. Di demsala 2008/2009'an de yaneya Diyarbakirspor di L\u00EEga 1'em\u00EEn ya Banka Asyay\u00EA ya Tirkiy\u00EA de l\u00EEst \u00FB b\u00FB duem\u00EEn \u00FB bi v\u00EA yek\u00EA derkete L\u00EEga Super ya Turkcell\u00EA. Di demsala 2009/2010'an de w\u00EA yaneya Diyarbakirspor di L\u00EEga Super ya Turkcell\u00EA de bil\u00EEz\u00EA. Serok\u00EA Diyarbekirspor\u00EA \u00EA niha Dr. Abdurrahman Yakut e."@ku . "K\u00FBmzar\u00EE yek ji ziman\u00EAn \u00EEran\u00EE \u00EA ku li Omane t\u00EA axavtin e. \u00CAv zaravaya li ser zar\u00EAn L\u00FBr\u00EE t\u00EAye jimartin. K\u00FBmzar\u00EE li parazgeha Musandam, li Omane t\u00EA axavtin."@ku . "ronaldinho kurake brazilie u 29 sale u laebe fotbolle. Ronaldinho bo Ac Milan de ket av niseke saleke ya"@ku . "W\u00EAne:Ilham Aliyev in Poland, 2008. jpg Ilham Eliyev 2008 Ilhan Eliyev anku \u0130lham \u018Fliyev an j\u00EE \u0130lham Heyd\u0259r o\u011Flu \u018Fliyev siyasetmedarek\u00EE azerbaycan\u00EE \u00FB serokdewlet\u00EA Azerbaycan\u00EA ye. Ilham Eliyev kur\u00EA serokdewlet\u00EA kevn y\u00EA Azerbaycan\u00EA Haydar Al\u00EEyev e \u00FB bi esl\u00EA xwe kurd\u00EA Kurdistana Sor ya La\u00E7\u00EEne ye."@ku . "Ra\u00FAl Gonz\u00E1lez kurake spanieya le Madrid jue dayboa amre wi 31 sale ava 16 sale bo Real madrid de kat. Raul 313 goal bo Real madrid de kera. Raul bo meta xabe Spanie de ker hate 2006/2007 u 44 goal de kera"@ku . "Aysopos (bi ingl\u00EEz\u00EE Aesop, bi lat\u00EEn\u00EE Aesopus) fabilniv\u00EEsek yewnan\u00EE b\u00FB ku li n\u00EAz\u00EE navbera 620 \u00FB 560 BZ jiyaye."@ku . "Necmed\u00EEn Ey\u00FBb an Melik Efzel Necmed\u00EEn Ey\u00FBb\u00EA kur\u00EA \u015Eadiy\u00EA kur\u00EA Merwan eskerek\u00EE kurd\u00EA ku li Dv\u00EEn\u00EA li Ermenistan\u00EA hatib\u00FB din\u00EA \u00FB bav\u00EA Selahed\u00EEn\u00EA Ey\u00FBb\u00EE b\u00FB. Ew di 9'\u00EA gelaw\u00EAja 1173'an de mir."@ku . "Daryush Shokof (*1954'a li Tehran\u00EA bi nav\u00EA Ali Reza Shokoufandeh) hunermend, f\u00EElozof, ressam, peykertra\u015F, senaryon\u00FBser, derh\u00EAner \u00FB l\u00EEstikvanek\u00EE film \u00EA \u00EEran\u00EE ye. Bav\u00EA Daryush Shokof kurdek\u00EE ji Kirman\u015Fah\u00EA \u00FB day\u00EEk\u00EE w\u00EE j\u00EE faris e. Daryush Shokof xwe weke kesek\u00EE kurd dihesib\u00EEne. Daryush Shokof niha li Almanyay\u00EA dij\u00EE."@ku . "H\u00FCsamettin Cindoruk par\u00EAzer \u00FB siyasetmedarek\u00EE tirk e. Ji 16'\u00EA gulana 2009'a ve Cindoruk serok\u00EA partiya tirk DP'\u00EA (Partiya Demokrat) ye. Cindoruk di 1954'an de Fakulteya Hiq\u00FBq\u00EA ya Enqerey\u00EA bi daw\u00EE kir. Cindoruk ji sala 1955'an ve par\u00EAzeriy\u00EA dike \u00FB di partiy\u00EAn tirk DP, AP, BTP, DYP'\u00EA de kar kir. Di 14'\u00EA gulana 1985'an de wek\u00EE Serok\u00EA Gi\u015Ft\u00EE y\u00EA DYP'\u00EA hat hilbijartin. Pi\u015Ft\u00EE ku qedexeya siyaset\u00EA ya S\u00FCleyman Demirel bi daw\u00EE b\u00FB, Cindoruk ji serokatiy\u00EA \u00EEst\u00EEfa kir \u00FB cih\u00EA xwe ji bo Demirel hi\u015Ft. Cindoruk di sala 1991'\u00EA de b\u00FB meb\u00FBs \u00FB du serdeman ev kar kir, di heman dem\u00EA de di sala 1991'\u00EA de ji bo Serokatiya Meclis\u00EA hat hilbijartin \u00FB du salan ev kar berdewam kir."@ku . "W\u00EAne:Karatedo. svg Xwe\u015Fniv\u00EEsa japan\u00EE ya peyva Karate-do. Karate yan Karate-do (\u7A7A\u624B\u9053) werzi\u015Fa gula\u015F\u00EA ya japan\u00EE ye. Nav\u00EA \"karate\" t\u00EA wateya \"kara\" (betal, b\u00EA \u00E7ek), \"te\" (dest) \u00FB \"do\" (r\u00EAga, ri\u015Fte, huner)."@ku . "{{taxobox |name = Heliz |image = Riesenfenchel. JPG |image_caption = Ferula communis |regnum = Plantae |unranked_divisio = Angiosperms |unranked_classis = Eudicots |unranked_ordo = Asterids |ordo = Apiales |familia = Apiaceae | genus = Ferula | species = F. communis | binomial = Ferula communis | binomial_authority ="@ku . "Emre Taner miste\u015Far\u00EA saziya s\u00EExur\u00EE ya Tirkiy\u00EA M\u0130T'\u00EA ye. W\u00EE fak\u00FBlteya zanistiya siyas\u00EE li zan\u00EEngeha Enqerey\u00EA deqand. Ji sala 1967'a Emre Taner li M\u0130T'\u00EA kar dik\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE r\u00EAvebirina herema B\u00FBrsay\u00EA ew di sala 1984'a de b\u00FB r\u00EAvebir\u00EA her\u00EAma Stenbol\u00EA. Di sala 1987'a de Emre Taner di nava M\u0130T'\u00EA de bi p\u00EA\u015F ket. Di sala 1992'a de Emre Taner b\u00FB c\u00EEgir\u00EA sekreter\u00EA dewlet\u00EA \u00FB di sala 1994'a de ji bo M\u0130T'\u00EA li dervey\u00EE Tirkiy\u00EA kar kir. Di 7'a avr\u00EAla 1999'a Taner b\u00FB c\u00EEgir\u00EA sekreter\u00EA dewlet\u00EA ji bo operasyonan. Ji 15'e p\u00FB\u015Fpera 2005'a ve Taner miste\u015Far\u00EA saziya s\u00EExur\u00EE ya Tirkiy\u00EA M\u0130T'\u00EA ye. Emre Taner zewic\u00EE ye \u00FB bi esl\u00EA xwe kurd e."@ku . "Binef\u015F yan binev\u015F (Viola tricolor) h\u00EA\u015Finahiyeke pir delal \u00FB rind e. Di destp\u00EAka bihar\u00EA de di bin\u00EA dar\u00EAn \u015Fil\u00EE, li nav hej, pej, dev\u00EE \u00FB li ber d\u00EEwaran, li rex\u00EAn av \u00FB m\u00EArgan h\u00EA\u015F\u00EEn dibe. Bi tirk\u00EE j\u00EA re dib\u00EAjin menek\u015Fe, bi alman\u00EE j\u00EE dib\u00EAjin Stifmutterchen. Belg\u00EAn binef\u015F\u00EA kesk in \u00FB rex\u00EAn w\u00EA xetxet in. Hinek wek dil, hinek wek g\u00FBr\u00E7ik \u00FB hinek j\u00EE di\u015Fibin ser\u00EA riman. Ji ber ku binev\u015F nebatek b\u00EA navteng e, belg\u00EAn w\u00EA \u00FB kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA di reha mader (day\u00EEk \u2013 esas\u00EE) de sererast derdikevin. Reh\u00EAn binef\u015F\u00EA di bin\u00EA ax\u00EA de wek ta (ben) dir\u00EAj dibin \u00FB komek binev\u015Fan dadimezr\u00EEnin. Kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA gelek b\u00EAhnxwe\u015F \u00FB reng\u00EAn w\u00EA binev\u015F\u00EE, soremor \u00FB gewher\u00EE ne. Di din\u00EA de 400 c\u00FBrey\u00EAn binef\u015F\u00EA hene. Hinek ji wan b\u00EA b\u00EAhn in \u00FB hinek j\u00EE b\u00EAhnxwe\u015F in. Li welat\u00EAn Ewropay\u00EA ji bo xwe\u015Fikah\u00EE di bax\u00E7an de t\u00EAn \u00E7andin. Li Kurdistan\u00EA bi qas\u00EE 20 c\u00FBrey\u00EE binef\u015F hene."@ku . "W\u00EAne:IPA chart 2005. png Alfabeya Fonet\u00EEk a Navnetewey\u00EE Alfabeya Fonet\u00EEk a Navnetewey\u00EE alfabeya standard ku hatiye amadekirin bo n\u00EE\u015Fandana dengan li ser kaxiz. S\u00EEstema i\u015Faretan bo kodkirina deng\u00EAn hem\u00FB zimanan. Ji v\u00EA s\u00EEstem\u00EA her\u00EE z\u00EAde di zimannas\u00EE \u00FB amadekirina ferhengan da t\u00EA istifade kirin. Ev alfabe hatiye p\u00EA\u015Fxistin, bo\u00EA ku ziman rast b\u00EAn telaf\u00FBzkirin \u00FB bo\u00EA ku herkes transkr\u00EEpsiyoneke k\u00EAf\u00EE \u00FB \u015Fexs\u00EE \u00E7\u00EAneke \u00FB ji ber v\u00EE tevlihevb\u00FBna ku dert\u00EA b\u00EA astengkirin. Armanceka IPA j\u00EE ewe ku bo her dengek\u00EA peyvek\u00EE ku w\u00EA peyv\u00EA ji \u00EAn din cudatir dike, bi sembolek\u00EE p\u00EA\u015Fbixe. Di IPA de wek\u00EE bingeh t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn hatine xebitandin. X\u00EAnc\u00EE van herf\u00EAn ji alfabey\u00EAn cuda hatine hildan bi avayek\u00EE ku li alfabeya lat\u00EEn bi\u015Fube hatine guherrandin. Bo h\u00FBrgil\u00EEy\u00EAn di navbera dengan de ji hev b\u00EAn ferq kirin i\u015Faret\u00EAn cuda li bin an j\u00EE ser herfan hatine z\u00EAdekirin."@ku . "sedsala 18'an | sedsala 19'an | sedsala 20'an 1893 | 1894 | 1895 | 1896 | 1897 | 1898 | 1899 | 1900 | 1901 | 1902 | 1903"@ku . "Riya Teze (carina wek Rya Teze t\u00EA niv\u00EEsandin) yekem\u00EEn rojnameya kurd\u00EE ye ku bi t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn\u00EE hatiye \u00E7ap kirin. Riya Teze di 1'\u00EA avr\u00EAla sala 1930'\u00EE de li Sovyetistan\u00EA bi alfabeya kurd\u00EE ya \u015Eemo-Marog\u00FBlov ku di sala 1928'a de bi biryara dewleta Sovyeta ber\u00EA hatib\u00FB amade kirin, dest bi we\u015Fana xwe kir \u00FB destp\u00EAk\u00EA heft\u00EA du caran bi \u00E7ar r\u00FBpelan derdiket. Bi v\u00EE away\u00EE Riya Teze beriya kovara Hawar dest bi we\u015Fana kurd\u00EE bi t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn\u00EE kir \u00FB rojnama kurd\u00EE ya her\u00EE j\u00EEyandir\u00EAj e li cihan\u00EA. Riya Teze hetan\u00EE hilwe\u015Fandina Sovyetistan\u00EA di sala 1992'a de deng\u00EA kurd\u00EAn Sovyetistan\u00EA b\u00FB \u00FB niha j\u00EE deng\u00EA kurd\u00EAn Ermenistan\u00EA ye. Riya Teze bi tevay\u00EE ji 50 salan z\u00EAdetir ji al\u00EEy\u00EA dewlet\u00EA, weke organa Kom\u00EEt\u00EAya Navend\u00EE ya Partiya Kom\u00FBn\u00EEst ya Ermen\u00EEstan\u00EA, parlam\u00EAn\u00EA \u00FB hukumeta komar\u00EA bi ferm\u00EE hate we\u015Fandin \u00FB niha j\u00EE bi awayek\u00EE serbixwe we\u015Fana xwe didom\u00EEne. Riya Teze li Ermenistan\u00EA yek ji \u00E7ar rojnam\u00EAn sereke b\u00FB. Di sal\u00EAn destp\u00EAk\u00EA de Har\u00FBty\u00FBn Mkirt\u00E7yan\u00EA ermen\u00EE, pa\u015F\u00EA j\u00EE Cerdoy\u00EA G\u00EAnco y\u00EA kurd berpirsyar\u00EEya rojnam\u00EA kirib\u00FBn. Bi biryara Stal\u00EEn we\u015Fana rojname ji sala 1937'a heta 1955'a hate rawestandin. Pi\u015Ft\u00EE mirina Stal\u00EEn di sala 1955a Rya teze d\u00EEsa dest bi we\u015Fana xwe kir, l\u00EA v\u00EA car\u00EA bi t\u00EEp\u00EAn k\u00EEr\u00EEl\u00EE ku ji aliy\u00EA Heciy\u00EA Cind\u00EE ve hatib\u00FBn amade kirin. Berpirsyar\u00EA rojname ji 1955a hetan\u00EE 1989'a, ango 34 salan, M\u00EEroy\u00EA Esed b\u00FB. Riya Teze li ser rojnameger\u00EE \u00FB hi\u015Fyarkirina hest\u00EAn netew\u00EE \u00EAn kurd\u00EE bandoreke mezin kir. Di rojnamey\u00EA de hin kes\u00EAn ku xebit\u00EEn ev b\u00FBn: Qa\u00E7ax\u00EA Mirad, \u015Eekroy\u00EA Xudo, Xel\u00EEl\u00EA \u00C7a\u00E7an, Babay\u00EA Kele\u015F, T\u00EAm\u00FBr\u00EA Xel\u00EEl, T\u00EEtal M\u00FBradov, El\u00EEy\u00EA Ebdilrehman, Eg\u00EEt\u00EA Xudo, Hesen\u00EA Qe\u015Feng, Pir\u00EEsk\u00EA Mihoy\u00EE, Porsora Sebr\u00EE, T\u00EEtal\u00EA Efo, Karl\u00EAn\u00EA \u00C7a\u00E7an\u00EE, \u015Eeref\u00EA E\u015Fir, Eg\u00EEt\u00EA Abas\u00EE, Pa\u015Fay\u00EA Erf\u00FBt, Let\u00EEf\u00EA Emer, Gayan\u00EA Hovhann\u00EEsyan. Di van sal\u00EAn daw\u00EE ku rojname ji ber rew\u015Fa abor\u00EE carcaran mecb\u00FBr ma ku navber bid\u00EA we\u015Fana xwe. Niha berpirsyar\u00EAn rojnam\u00EA Emer\u00EEk\u00EA Serdar, c\u00EEgir\u00EA w\u00EE Gr\u00EE\u015Fay\u00EA Mem\u00EA \u00FB n\u00FB\u00E7ag\u00EEhan\u00EA gi\u015Ft\u00EE j\u00EE Rizgan\u00EA Cango ne. Gir\u00EE\u015Fay\u00EA Mem\u00EA herwiha serniv\u00EEskar\u00EA Riya Teze ye j\u00EE."@ku . "Serok\u00EA serhildana D\u00EArsim\u00EA Seyid Riza b\u00FB. Serhildana D\u00EArsim\u00EA di sala 1938'a de b\u00FB. Ataturk \u00FB esker\u00EAn w\u00EE hatin D\u00EArsim\u00EA, ji ber ku D\u00EArsim dixwast serxweb\u00FBn. \u00DB v\u00EA ti\u015Ft Tirkiye qet nedixwast. Wan got: \"Li welatek\u00EA her bajar peywend e \u00FB ev \u00E7i ye? D\u00EArsim b\u00EA benda ye, D\u00EArsim ne tirk in. Li Tirkiye her kes tirk e. \u00DB D\u00EArsim j\u00EE bajar\u00EA Tirkiye \u00FB lewma em \u00EA ceng kin. \" Seyid Riza hema f\u00EAm kir ko fikr\u00EA Atatirk ne a\u015Fit\u00EE ye, l\u00EA ceng e. Pi\u015Ft\u00EE ko Seyid Riza d\u00EEsa hate D\u00EArsim\u00EA, w\u00EE got: \"Her kes k\u00EE \u00E7eka xwe heye, bigire \u00FB ji bo ceng amade be!\" Ji hindik roj d\u00FB re esas Atatirk \u00FB art\u00EA\u015Fa xwe hat. Di serhildana D\u00EArsim\u00EA ca. 150 000 \u00EEnsan mirin. \u00CEnsan\u00EAn p\u00EEr dib\u00EAjin, \u00C7em\u00EA Munzur\u00EA sor b\u00FBye. Serhildana D\u00EArsim\u00EA yek ji mezintir\u00EEn serhildan\u00EAn li KIRMANCIYE bu"@ku . "Piling\u00EAn Azadiya Tam\u00EEl Eelam, r\u00EAxistinek \u00E7ekdar\u00EE ye ku ji bo serxweb\u00FBna Tam\u00EEl li Sr\u00EE Lankay\u00EA \u015Fer dik\u00EA. Piling\u00EAn Tam\u00EEl ji aliy\u00EA 31 welatan weke r\u00EAxistinek teror\u00EEst hatiye \u00EElan kirin, di nav wan de ji aliy\u00EA Hindistan, DYA \u00FB YE y\u00EA. Piling\u00EAn Tam\u00EEl di \u015Fer\u00EA bi dewleta Sr\u00EE Lankay\u00EA ji bo serxweb\u00FBna her\u00EAm\u00EAn tam\u00EEl, ku dikevin bakur \u00FB rojhilat\u00EA Sr\u00EE Lankay\u00EA, t\u00EAdiko\u015F\u00EA. Li wan her\u00EAm\u00EAn heta sala 2009'a di bin kontrola Piling\u00EAn Tam\u00EEl de, ew bi t\u00EAne xwed\u00EE desthilatdar b\u00FBn. Serok\u00EA Piling\u00EAn Tam\u00EEl Velupillai Prabhakaran b\u00FB \u00FB her\u00EAm\u00EAn di bin desthilata tevger\u00EA ten\u00EA bir\u00EAve dibir. Velupillai Prabhakaran di \u015Fer\u00EA gulana 2009'a de ji aliy\u00EA hez\u00EAn Sr\u00EE Lankay\u00EA hate ku\u015Ftin. Di sal\u00EAn 1960'\u00EE de xwendekar\u00EAn tam\u00EEl\u00EE dest bi r\u00EAxistinkirina xwe kirin \u00FB di destp\u00EAk\u00EA de bi \u00E7alakiy\u00EAn siv\u00EEl di dij\u00EE bindestiya gel\u00EA xwe t\u00EAko\u015Fiyan. Di wan salan de derdora 30 r\u00EAxistin\u00EAn bi\u00E7\u00FBk hatin sazkirin, di nav wan de Piling\u00EAn Tam\u00EEl j\u00EE k\u00FB heta sala 1976'a nav\u00EA wan TNT (Tamil New Tigers) b\u00FB."@ku . "sedsala 17'an | sedsala 18'an | sedsala 19'an 1771 | 1772 | 1773 | 1774 | 1775 | 1776 | 1777 | 1778 | 1779 | 1790 | 1791"@ku . "Cemal Surreya helbestvanek\u00EE kurd e ku bi ziman\u00EA tirk\u00EE niv\u00EEsand. P\u00EA\u015Fengek\u00EE N\u00FBy\u00EA Duwem e. Cemal Surreya bi esl\u00EA xwe Kurd e (le Kurd\u00EEtiya xwe her tim wek sur ve\u015Fart\u00EEy\u00EA \u00FB ber bi daw\u00EEya emr\u00EA xwe ew e\u015Fkere kir\u00EEy\u00EE) \u00FB sala 1931 da li Ezirgan\u00EA hatiy\u00EA din\u00EA. Malbata w\u00EE di qirkirina D\u00EArsim\u00EA de barkir\u00EE an j\u00EE hat\u00EEy\u00EA sirg\u00FBnkirin. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA rast Cemalettin Seber e. Helbesta w\u00EE cara yekem\u00EEn 8 \u00C7ile 1953 an da li Enqer\u00EA di kovara Milk\u00EEy\u00EA da hat we\u015Fandin. Kovarek bi nav\u00EA Pap\u00EErus derxist. Bi h\u00FBnandina helbest\u00EAn xwe di helbesta tirk\u00EE da r\u00EAyek n\u00FB vekir. B\u00EA helbestan gelek ceribandin \u00FB rexne niv\u00EEs\u00EA. Gelek xelat girt. 9 \u00C7ile 1990 \u00E7\u00FB ser dilovan\u00EEy\u00EA."@ku . "JVC an jik Japan Victor Company ev karxaneye ka \u00E7abun\u00EA ye ji kar\u00EA w\u00EA \u00E7\u00EAkir\u00EEna deng u reng\u00EA mina kamira video tv li sala 1927 hati ye avakirin"@ku . "samsung karxaneye ka korea ba\u015F\u00FBre li sala 1938 hati ye avakirin ji ali y\u00EA (Lee Byung-chul) ev karxane ti\u015Ft\u00EAn elektr\u00EEki \u00E7\u00EAtkit"@ku . "Nokia \u015F\u00EErketa elektr\u00EEki ye bingeh\u00EA w\u00EA \u00EA serek\u00EE li Esbo ye li Finlanda \u00FB li sala 1865 hati ye avakirin"@ku . "Carl Fredrik Malm siyasetvanek\u00EE sw\u00EAd\u00EE \u00FB endam\u00EA Parlamena Sw\u00EAd\u00EA ye. Fredrik Malm parlamenter\u00EA partiya sw\u00EAd\u00EE Partiya l\u00EEberal ya Gel (Liberal People's Party) ye. Di navbera sal\u00EAn 2002'a heta 2006'a Fredrik Malm serok\u00EA Ciwan\u00EAn l\u00EEberal \u00EAn Sw\u00EAd\u00EA b\u00FB. Fredrik Malm bi Gulan Avci ya kurd ku ew j\u00EE ji bo Liberal People's Party endama Parlamena Sw\u00EAd\u00EA ye, zewic\u00EE ye. Carl Fredrik Malm weke kesek\u00EE ku pi\u015Ftgir\u00EA pirsa kurd e t\u00EA naskirin."@ku . "Potsdam bajarek\u00EE Almanyay\u00EA ye \u00FB serbajar\u00EA Her\u00EAma Brandenburg e. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr (2007) 150.000 e."@ku . "Di L\u00EEsteya \u00CEmperator\u00EAn Rom\u00EA de hem\u00FB \u00EEmperator\u00EAn \u00CEmperatoriya Rom\u00EA di nava xwe de dihew\u00EEn\u00EA, ji Augustus\u00EA ku di sedsala 1'an BZ de Prinzipat damezirand, heta Herakleios ku dema desthilata w\u00EE di 610\u2013641 PZ weke dawiya Serdema Ant\u00EEk\u00EA t\u00EA binavkirin. Hinek L\u00EAkol\u00EEner weke dawiya Serdema Ant\u00EEk\u00EA dem\u00EAn ber\u00EA, weke dem\u00EAn Romulus Augustulus, Justinian I. anj\u00EE Maurikios destn\u00EE\u015Fan dikin."@ku . "Bremen bajarek\u00EE Almanyay\u00EA ye \u00FB serbajar\u00EA Her\u00EAma Bremen e. Hejmara ni\u015Ftecih\u00EAn baj\u00EAr (2008) 550.000 e."@ku . "Qilaban, nav\u00E7eyeke gir\u00EAday\u00EE bajar\u00EA Kurdistana bakur \u015Eirnex\u00EA ye. Qilaban di 27'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA sala 1957'a b\u00FBye bajar. Li gor serjim\u00EAra sala 2008'a hejmara r\u00FBni\u015Ftvan\u00EA baj\u00EAr 11.030 \u00FB ya nav\u00E7ey\u00EA 38.511 kes e."@ku . "Devan\u0101gar\u012B, alfabeya Ziman\u00EA Hind\u00EE ye. Hine ziman\u00EAn din j\u00EE v\u00EA alfabey\u00EA bikart\u00EEnin. Hinek ji van zimanan Sanskr\u00EEt, Marath\u00EE, Nepal\u00EE, Ka\u015Fmir\u00EE, Sindh\u00EE ye."@ku . "Ziman\u00EA hind\u00EE (\u0939\u093F\u0928\u094D\u0926\u0940 Hind\u00EE). Bi gi\u015Ft\u00EE, zimanek\u00EE ku li bakur, navend \u00FB rojavaya Hindistan\u00EA t\u00EA axaftin\u00EA. Ji Zimanmalbata Hind \u00FB Ewrop\u00EE ye. Yek ji ziman\u00EAn zikmak\u00EE \u00EA hindistan\u00EAye. Alfabeya Devan\u0101gar\u012B bikart\u00EEne. Gel\u00EA hindistan\u00EA piran\u00EE bi ziman\u00EA \u00EEngil\u00EEz\u00EE an j\u00EE bi ziman\u00EA hind\u00EE diaxife. Komara Hindistan\u00EA niha ji bo ku v\u00EE ziman\u00EE t\u00EAke ziman\u00EA ferm\u00EE xebateke gir\u00EEng dike."@ku . "Tam\u00EEl gelek\u00EE bakura Sr\u00EE Lanka \u00FB par\u00EAzgeha Tamil Nadu a Ba\u015F\u00FBr rojavaya Hindistan\u00EAye. Bi ziman\u00EA Tam\u00EElk\u00EE,ku xwedan\u00EA w\u00EAjeye 2000 sal\u00EEye, diaxifin. Hinek ji wan li hemo c\u00EEhan\u00EA belavbune. Hejmara gelhey\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EA 77.000.000 e. Piran\u00EE li ser ola hind\u00FBye. hinek j\u00EE li ser ola misilman\u00EE \u00FB Xiristiyan\u00EEne. tam\u00EEla di d\u00EErok\u00EAda gellek berhem\u00EAn gir\u00EEng li ser muz\u00EEk, peyker \u00E7\u00EAkirin \u00FB avasaz\u00EE(mimar\u00EE) da avakirine."@ku . "Tam\u00EEl\u00EE an tam\u00EElk\u00EE ziman\u00EA ferm\u00EE a par\u00EAzgeha Tamil Naduye. Xwedan\u00EA diroka 2000 sal\u00EEye. Zimanek\u00EE ji ziman\u00EAn Dravidyane. Li bakura Sr\u00EE Lanka \u00FB par\u00EAzgeha Tamil Nadu a Ba\u015F\u00FBr rojavaya Hindistan\u00EA ji al\u00EEy\u00EA 77.000.000 kes\u00EE t\u00EA axaftin."@ku . "Huang Xianfan, d\u00EErokzan \u00FB profesorek\u00EE \u00E7\u00EEn\u00EE b\u00FB."@ku . "Mol; p\u00EAzey\u00EA ku qas\u00EE h\u00EAjmara avogadroy\u00EA(6,0221415 \u00B7 10) atom an j\u00EE molekul dih\u00EAwir\u00EEn\u00EAra t\u00EA qotin. wekok; Girseya 1 mol atoma h\u00EEdrojen\u00EA (H2) = 1 g Girseya 1 mol atoma oks\u00EEjen\u00EA (O2) = 16 g Girseya 1 mol molekula av\u00EA (H2O) = 18 g Girseya 1 molekula av\u00EA = <math>\\frac{18}{(6,0221415 \\cdot 10^{23})}g</math>"@ku . "Jean-Marie Gustave Le Cl\u00E9zio (13 adar\u00EA 1940, li Nice) Xelatgir\u00EA Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA sala 2008a ye. 13 adar\u00EA 1940\u00EA li Nice hatiye dinyay\u00EA. Koka d\u00EA \u00FB bav\u00EA w\u00EE ji Mauritius\u00EA ye. Le Cl\u00E9zio di he\u015Ft saliya xwe de bi malbata xwe re bar dike N\u00EEjeryay\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn bav\u00EA w\u00EE wek doktor li wir dim\u00EEne. R\u00EAw\u00EEtiya w\u00EE ya ku bi ke\u015Ft\u00EEy\u00EA mehek\u00EA di\u00E7e N\u00EEjeryay\u00EA, Dibe destp\u00EAka kariyera w\u00EE ya Niv\u00EEskariy\u00EA. Di v\u00EA r\u00EAwit\u00EEya xwe ya d\u00FBr \u00FB dir\u00EAj de, du pirt\u00FBk\u00EAn bi\u00E7\u00FBk bi nav\u00EA Un long voyage och Oradi noir bi berhev aniye \u00FB daye we\u015Fandin. Ew bi du zimanan mezin b\u00FBye: frans\u00EE \u00FB \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE. Di sala 1950\u00EE de tev malbata xwe bi pa\u015F ve vedigere Nice. 1957an da dibistana amadehiy\u00EA(lise) xilas dike \u00FB di sala 1958 -59an de li Bistol\u00EA, di 1960-61an de j\u00EE li London\u00EA \u00EEng\u00EEl\u00EEz\u00EE dixw\u00EEne. Eksama xwe ya bingeh\u00EEn li Instituta d\u2019\u00C9tudes Litt\u00E9rairey\u00EA di 1963an de dide. D\u00EEploma xwe ya bilind j\u00EE li Zan\u00EEngeha Aix-en-Provencey\u00EA di 1964an de, teza xwe ya doktoray\u00EA j\u00EE li ser d\u00EEroka Meks\u00EEkaya kevn li Zan\u00EEngeha Perpignan\u00EA di 1983an de temam dike. Li Zan\u00EEngeh\u00EA Bangkok, Meks\u00EEko City, Bosto, Austin och Albuquerquey\u00EA dersan dide. Le Cl\u00E9zio bi niv\u00EEsandina essay, novel \u00FB roman\u00EAn xwe kariyera xwe avakiriye. Bi nivisandin\u00EAn xwe y\u00EAn p\u00EA\u015F\u00EEn li ser xeteka romana n\u00FB \"nouveau roman\" n\u00EAz\u00EE Sartre \u00FB Camus dibe. Mijar \u00FB veb\u00EAjer\u00EAn berhem\u00EAn w\u00EE b\u00EAtir \u00EAn gel\u00EAn bindest, kolon\u00EE \u00FB derbeder\u00EAn welat\u00EAn xwe ne. Le Cl\u00E9zio bi ruh \u00FB rastiya mijar \u00FB veb\u00EAjer\u00EAn xwe rexney\u00EAn vekir\u00EE \u00FB ve\u015Far\u00EE li welat\u00EAn ewr\u00FBp\u00EE dike ku ew bi ruh\u00EAn xwe, bi mentalitey\u00EAn xwe nikarin ji ka\u00EEnet\u00EA \u00FB ji \u00E7and\u00EAn cih\u00EAreng hez bikin. Le Cl\u00E9zio romana xwe ya p\u00EA\u015F\u00EEn Le proc\u00E8s-verbal di sala 1963an qedand \u00FB di pey re j\u00EE gelek berhem\u00EAn din niv\u00EEsand. Le Cl\u00E9zio bi romana xwe ya D\u00E9sert (1988) kar\u00EEyera romaniv\u00EEsiya xwe xw\u00FBrttir kir \u00FB bi w\u00EA romana xwe j\u00EE xelata Akademiya Fransay\u00EA wergirt. Xelata Nobel\u00EA ya w\u00EAjey\u00EA ya sala 2008an j\u00EE girt."@ku . "\u00CErland\u00EE zimanek\u00EE ji malbata ziman\u00EAn hind \u00FB ewrop\u00EE ji \u015Fitl\u00EA ziman\u00EAn kelt\u00EE ye. Li Komara \u00CErland\u00EA, Bakur\u00EA \u00CErland\u00EA, ji aliy\u00EA h\u00EAjmarek kesan li Kanada \u00FB Arjent\u00EEn\u00EA t\u00EA axaftin. Ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA Komara \u00CErlanda, Bakur\u00EA \u00CErland\u00EA, Yek\u00EEtiya Ewropay\u00EAye. Li c\u00EEhan\u00EA ji al\u00EEy\u00EA derdora 1,000,000 kesan t\u00EA axaftin."@ku . "ISO 639,s\u00EEstemeka koda navnetew\u00EEye ku ji al\u00EEy\u00EA ISO hat\u00EEye diyarkirin ji bona nav\u00EA hem\u00FB ziman\u00EA dinyay\u00EA bi kurtenav\u00EAn ji 2 an j\u00EE ji 3 t\u00EEpa p\u00EAk t\u00EA b\u00EA n\u00EE\u015Fandin. V\u00EA gav\u00EA ISO 639-1 \u00FB ISO 639-2 standard\u00EAn ferm\u00EEne \u00FB ji al\u00EEy\u00EA ISO bi avayeki ferm\u00EE t\u00EAn bikaran\u00EEn. ISO 639-3 j\u00EE t\u00EA amadekirin. Koda ISO 639-1 ji 2 t\u00EEpa p\u00EAk t\u00EA. Koda ISO 639-2 ji 3 t\u00EEpa p\u00EAk t\u00EA. wekok: L\u00EEsta ISO 639-1 \u00FB ISO 639-2; http://www. loc. gov/standards/iso639-2/php/code_list. php"@ku . "Berhem Salih sala 1960-\u00EA li Sil\u00EAmaniy\u00EA jidayik buye. Sala 1976-\u00EA b\u00FB endam\u00EA Yek\u00EEtiya N\u00EE\u015Ftiman\u00EE ya Kurdistan\u00EA (YNK). Sala 1976-\u00EA ji ber xebat\u00EAn xwe y\u00EAn di nav tevgera rizgariya gel\u00EA kurd de ji bal rejima Baas\u00EA ve du caran hat girtin. 43 rojan li Kerkuk\u00EA di bin l\u00EApirs\u00EEn\u00EA \u00FB \u00EE\u015Fkenc\u00EA de ma. Dibistana amadey\u00EE (l\u00EEse) bi dereceya yek\u00EA xelaskir. Ew bi dereceya d\u00EEploma xwe li seranser\u00EA Kurdistana Iraq\u00EA b\u00FB yekem \u00FB li seranser\u00EA Iraq\u00EA b\u00FB s\u00EAyem. Ji bo ku t\u00FB\u015F\u00EE l\u00EAger\u00EEn \u00FB l\u00EApirs\u00EEna rejim\u00EA hat Iraq bic\u00EE hi\u015Ft \u00FB \u00E7\u00FB Br\u00EEtanyay\u00EA. Li wir b\u00FB endam\u00EA r\u00EAxistina Ewropay\u00EA a YNK-\u00EA \u00FB wek berpirsek\u00EE p\u00EAwendiy\u00EAn derve li London\u00EA kar kir. Li gel xebata xwe w\u00EE perwerdeya xwe ya li zan\u00EEngeh\u00EA j\u00EE kir, sala 1983-y\u00EA Zan\u00EEngeha Cardiff\u00EA temam kir \u00FB b\u00FB mihend\u00EEz\u00EA avakirin\u00EA. Sala 1987-\u00EA li Un\u00EEvers\u00EEteya Liverpool\u00EA li Br\u00EEtanyay\u00EA li ser \u201DDi Muhend\u00EEzy\u00EA de Program\u00EAn Stat\u00EEst\u00EEk\u00EA \u00FB Komputer\u00EA\u201D doktora girt. Ji bo \u015Firketeka ewrop\u00EE wek rab\u00EAj\u00EA muhend\u00EEziy\u00EA kar kir. Pi\u015Ft\u00EE raper\u00EEna 1992-y\u00EA di Kongreya p\u00EA\u015F\u00EE a YNK-\u00EA de ji bo merkeza r\u00EAxistin\u00EA hat hilbijartin \u00FB wek nuner\u00EA r\u00EAxistin\u00EA \u00EA Dewlet\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Amer\u00EEkay\u00EA hat tayinkirin. B\u00FB serok\u00EA Ofisa YNK-\u00EA a Amer\u00EEkay\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE yekem\u00EEn hilbijartin\u00EAn Kurdistan\u00EA \u00EAn sala 1992-y\u00EA bu yekem\u00EEn nuner\u00EA Hukumeta Her\u00EAma Kurdistan\u00EA \u00EA li Washington\u00EA. Heta 2001-\u00EA kar\u00EAn xwe li w\u00EA der\u00EA me\u015Fandin. Di 2001-\u00EA de b\u00FB serokwez\u00EEr\u00EA Hukumeta Kurdistan\u00EA \u00EA her\u00EAma Sil\u00EAmaniy\u00EA \u00FB heta 2004 li wir wek serokwez\u00EEr kar kir. Pi\u015Ft\u00EE hilwe\u015Fiyana rejima Sadam di hukumeta Iraq\u00EA a muweqet de sala 2004-\u00EA wek c\u00EEgir\u00EA serokwez\u00EEr\u00EA Iraq\u00EA, di sala 2005-\u00EA de wek wez\u00EEr\u00EA plandan\u00EEn\u00EA li Bexday\u00EA kar kir. Pi\u015Ft\u00EE hilbijartina 2005-\u00EA di hukumeta Nur\u00EE Malik\u00EE de li ser nav\u00EA l\u00EEsteya Kurdistan\u00EE wek c\u00EEgir\u00EA serokwez\u00EEr\u00EA Iraq\u00EA dest bi kar kir. Heta hez\u00EErana 2009-\u00EA ew kar me\u015Fand. Di hilbijartin\u00EAn 2009\u00EA \u00EAn Her\u00EAma Kurdistan\u00EA de ji L\u00EEsteya mi\u015Fterek a PDK-YNK-\u00EA b\u00FB parlamenter \u00FB 28.10.2009 wek serokwez\u00EEr\u00EA her\u00EAma Kurdistan\u00EA hat hilbiajrtin. Ev serokwez\u00EEriya w\u00EE li gor peymana navbera PDK-\u00EA \u00FB YNK-\u00EA ye. * Ew damezr\u00EAner\u00EA Un\u00EEversiteya Amer\u00EEkay\u00EA a li Sil\u00EAmaniy\u00EA ye \u00FB nuha j\u00EE serok\u00EA bir\u00EAvebiriya \u00EEdareya w\u00EA ye. Ew bi Dr. Serbax Salih re zewicand\u00EE ye \u00FB kurek \u00FB ke\u00E7eka wan heye. Serbax wek akt\u00EEvisteka maf\u00EAn jinan t\u00EA nas\u00EEn. Berham Salih hem li hundur hem j\u00EE li dervay\u00EA welat wek yek ji serok\u00EAn Kurdistan\u00EA \u00EAn modern \u00EAn xwedan vizyon \u00FB z\u00EErek t\u00EA naskirin. Ew wek d\u00EEplomatek\u00EE j\u00EAhat\u00EE t\u00EA qeb\u00FBlkirin. Li Bexday\u00EA bi awayek\u00EE z\u00EErekane tems\u00EEla daxwaz \u00FB berjeweniy\u00EAn Kurdistan\u00EA kir ku bi v\u00EA xebata xwe j\u00EE gelek ji bal Serok\u00EA Kurdistan\u00EA Mes\u00FBd Barzan\u00EE ve hat ecibandin. Ew di nav Yek\u00EEtiy\u00EA de j\u00EE wek r\u00EAvebirek\u00EE ku dixwaze temam\u00EA r\u00EAxistin\u00EA himb\u00EAz bike t\u00EA nas\u00EEn. Di mixalefeta New\u015F\u00EErwan Mistefa de z\u00EAdetir wek kesek\u00EE ku yek\u00EEtya r\u00EAxistin\u00EA dipar\u00EAze hat xuyakirin J\u00EAdera Netkurd"@ku . "Ceza rapvanek e. Kariy\u00EAre be pi\u015Ftadin musike gr\u00FBbi Nefret ve Meclis-i Ala. Be tayken e 2009 e gangstere be Killa Hakan."@ku . "Manchester United yaneyeke navdar ya futbol\u00EA ji rojavay\u00EA bajar\u00EA Manchester\u00EA li \u00CEngil\u00EEstan\u00EA ye, ku di sala 1887'a de hatiye damezrandin."@ku . "W\u00EAne:UEFA members Champs League group stage (incl. Montenegro). gif 550px W\u00EAne:LC 1. JPG UEFA Champions League 2009/2010 P\u00EA\u015Fbirka futbol\u00EA ya Ewrop\u00EE bo ha m\u00ED timien Ewropa. Sala 2008/2009 Barcelona be Je tima Manchester United ep 2-0. Tima peter UEFA Champions League beri Real Madride ko 9 cara berya. Ev yar\u00EE her sal ji aliy\u00EA ve t\u00EA sazkirin"@ku . "W\u00EAne:Wuhan location. png Bajar\u00EA Wuhan\u00EA li Komara Gel a \u00C7\u00EEn\u00EA W\u00EAne:Hankou (Wuhan). jpg Taxa Hankou ya bajar\u00EA Wuhan\u00EA Wuhan serbajar\u00EA her\u00EAma Hubei ya Komara Gel a \u00C7\u00EEn\u00EA ye. Ev bajar dikeve ser per\u00EA \u00E7em\u00EAn Yangtze \u00FB Hanshui \u00FB li ser de\u015Fta Jianghan xwe belav dike. Di sala 1927'an de ji yekb\u00FBna s\u00EA bajar\u00EAn mezin \u00EAn bi nav\u00EA Wuchang, Hankou \u00FB Hanyang p\u00EAk hat. Li Wuhana \u00EEro z\u00EAdey\u00EE neh milyon kes akinc\u00EE ne \u00FB di war\u00EA abor\u00EE, \u00E7and\u00EE \u00FB siyas\u00EE de navendeke gir\u00EEng e. Seqa \u00FB hewaya her\u00EAm\u00EA bi m\u00FBsona subtrop\u00EEkal e: hav\u00EEn gelek germ in; pay\u00EEz, zivistan \u00FB bihar j\u00EE bi hewayeke nerm \u00FB f\u00EAnik in. Bender \u00FB ke\u015Ft\u00EEgeh\u00EAn Wuhan\u00EA navdar in; zan\u00EEngeh, fabr\u00EEk\u00EAn hesin, p\u00EE\u015Fesaziya hevr\u00EE\u015Fin \u00FB loke, \u00FB bazirganiya \u00E7ay\u00EA li her\u00EAm\u00EA gir\u00EEng in. Di sal\u00EAn 1920'\u00EE de sentera r\u00EAxistina komun\u00EEst a Kuomintang b\u00FB, ya ku li dij\u00EE Chiang Kai-chek \u015Fer dikir."@ku . "Real Madrid Club de F\u00FAtbol yaneyeke span\u00EE ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel FC Barcelona yaneyeke futbol\u00EA ya Spanyay\u00EA ya her\u00EE navdar e \u00FB yek ji t\u00EEm\u00EAn her\u00EE serket\u00EE y\u00EAn c\u00EEhan\u00EA ye. Yar\u00EEgeha Real Madrid\u00EA Santiago Bernab\u00E9u ye."@ku . "Robinson Crusoe, nav\u00EA romaneke Daniel Defoe ye ku h\u00EAla hin kes j\u00EA dib\u00EA yekem\u00EA romana bi zimana \u00EEngil\u00EEz\u00EE ye. Yekem\u00EEn \u00E7apa pirt\u00FBk\u00EA di sala 1719'an de b\u00FBye."@ku . "Ferzan \u00D6zpetek derh\u00EAnerek\u00EE tirk-\u00EEtal\u00EE ye. Gor\u00EE peyv\u00EA w\u00EE sed\u00EE sed \u00EEtal\u00EE \u00FB hevzayend e. Zan\u00EEngeha La Sapienza ya li Romay\u00EA perwerde ya D\u00EEroka S\u00EEnema y\u00EA d\u00EEt. H\u00EEn j\u00EE li \u00CEtalya y\u00EA jiyana xwe berdewam dike."@ku . "Ziman\u00EAn \u00E7\u00EAkir\u00EE, ziman\u00EAn y\u00EAn din pir c\u00FBda ye. Ji bo ku ew yan j\u00EE wana h\u00EAla mirovek yan j\u00EE kom\u00EEsyonek hatiye \u00E7\u00EAkirin. \u00C7avkan\u00EEya v\u00EA zimanan xuyaye. Gramer a w\u00EE nav away\u00EA d\u00EErok nebuye. Gelek caran armanca v\u00EA ziman\u00EAn \u00E7\u00EAkir\u00EE yekit\u00EEya gel\u00EAn doraxwe sazbiki. Ev hinik j\u00EE n\u00EEga\u015F\u00EAn utop\u00EEk e. Her\u00EE ziman\u00EAn \u00E7ekir\u00EE ya t\u00EAn nas kirin vana ye: Sadgo B\u00E2leybelen Esperanto \u00CEdo Volap\u00FCk Elfk\u00EE"@ku . "Baleybelen, ji h\u00EAla Muhy\u00EE-i G\u00FCl\u015Fen\u00EE ve ji bo agahiy\u00EAn bawer\u00EE li avam\u00EA ve\u015F\u00EAri \u00FB ji bo zimana \u00E7anda hevpar\u00EA \u00CEmperatoriya Osman\u00EE \u00E7\u00EAke sala 1574 \u00EAn ve hatiye \u00E7\u00EAkirin. Ev ziman\u00EA \u00E7\u00EAkir\u00EE li gerd\u00FBn\u00EA seretay\u00EE ye. Muhy\u00EE, bi v\u00EA ziman\u00EE 200 berhem niv\u00EEsand\u00EEye. Daw\u00EEy\u00EA mirina Muhy\u00EE re bikaran\u00EEna baleybelen disekini. Li rojame berhem\u00EAn v\u00EA ziman\u00EA \u00E7\u00EAkir\u00EE ya hatiye niv\u00EEsandin pir hindik may\u00EEye."@ku . "Muhy\u00EE-i G\u00FCl\u015Fen\u00EE. Helbestvan\u00EA Osman\u00EE. Bi nav\u00EA B\u00E2leybelen ku li gerdun\u00EA ziman\u00EA \u00E7\u00EAkir\u00EEya p\u00EA\u015F\u00EEn p\u00EAk an\u00EEye."@ku . "Cel\u00EEle:Nav\u00EA her\u00EAma bak\u00FBr a Filist\u00EEn\u00EA Ant\u00EEk e. Cel\u00EEle li rojava y\u00EA \u00C7em\u00EA \u015Eer\u00EEa dim\u00EEne. \u00CEroj li bakur\u00EA \u00CEsra\u00EEl a Nujen deyi. Cel\u00EEle 3 per\u00E7e p\u00EAk t\u00EA: Cel\u00EEle y\u00EA Jor,Cel\u00EEle y\u00EA J\u00EAr,Cel\u00EEle y\u00EA Rojava."@ku . "W\u00EAne:Heidi Titel. jpg Pirt\u00FBka bi nav\u00EA Heidi Heidi nav\u00EA pirt\u00FBk\u00EA Johanna Spyri ye. Berhem\u00EAn w\u00EAje ya zarokan her\u00EE xwe\u015Fik e. H\u00EEn j\u00EE ji aliy\u00EA zarokan ve t\u00EA xwendin."@ku . "Ziman\u00EAn Kenan (yan j\u00EE Kenan\u00EE) Kenan\u00EEy\u00EAn bi malbata Ziman\u00EAn Sem\u00EEt\u00EEk e. Li nav v\u00EA ziman, ziman\u00EAn Cih\u00FByan \u00EA Fen\u00EEkey\u00EEyan \u00FB ziman\u00EA Filist\u00EEn\u00EEyan j\u00EE heye. Li nav v\u00EA zimanan \u00EEroj ten\u00EA ziman\u00EA C\u0130h\u00FByan(\u00CEbran\u00EE) t\u00EA axaftin. Ziman\u00EA Fen\u00EEke Punk\u00EE Ziman\u00EA Ammon Ziman\u00EA Moav Ziman\u00EA Edom \u00CEbran\u00EE - Pirran\u00EE h\u00EAla Cih\u00FByan t\u00EA axaftin. \u00CEbran\u00EE y\u00EA Tora - H\u00EAla \u00CEsra\u00EEl\u00EEyan t\u00EA axaftin. Li diasporay\u00EAn c\u00FBda axaftinaw\u00EA j\u00EE dibi c\u00FBda. \u00CEbran\u00EE y\u00EA Samarit \u00CEbran\u00EE y\u00EA T\u00EEberya \u00CEbran\u00EE y\u00EA Mizrah\u00EE \u00CEbran\u00EE y\u00EA Teman\u00EE \u00CEbraniya Sefarad, \u00EEbraniya sefard\u00EE \u00CEbraniya A\u015Fkenaz, \u00EEbraniya a\u015Fkenaz\u00EE \u00CEbran\u00EE y\u00EA M\u00EE\u015Fna \u00CEbran\u00EE y\u00EA \u00C7axa nav\u00EEn \u00CEbrank\u00EE y\u00EA Haskala \u00CEbraniya N\u00FBjen - Li \u00CEbrank\u00EE y\u00EA Haskala ve hat\u00EEye \u00E7\u00EAkirin. \u00CEbraniy\u00EA \u00CEsra\u00EEl\u00EA Rojane - Li \u00CEsra\u00EEl\u00EA t\u00EA peyv\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Oud. jpg \u00DBd \u00DBd am\u00FBreke muz\u00EEk\u00EA ya t\u00EAldar e."@ku . "Ziman\u00EA Mero\u00EEt\u00EEk, li Mero\u00EB u Sudan \u00EA Serdema Mero\u00EEt\u00EEk hat\u00EEye peyv\u00EEn u \u00EEroj naye bikaran\u00EEn. Bi alfabeya Mero\u00EEt\u00EEk hat\u00EEye niv\u00EEsandin. Peyv\u00EAw\u00EA ya pirran\u00EE ne hat\u00EEya fahm kirin. Ji bo v\u00EE hav\u00EE hin kes zimannas\u00EEyan w\u00EA t\u00EAdixe nav ziman\u00EAn \u00EEzolekir\u00EE. Zimannas\u00EEyandin j\u00EE al\u00EEya peyv\u00EAn hat\u00EEye bi wate kirin w\u00EA t\u00EAkil\u00EE dike Ziman\u00EAn N\u00EEl-Sahra."@ku . "Ziman\u00EA \u00CEzolekir\u00EE,ziman\u00EA xwezay\u00EE be j\u00EE navberaw\u00EAya ziman\u00EAdin t\u00FBneye. R\u00EAzika r\u00EAzimana w\u00EE ziman\u00EA din c\u00FBda ye. M\u00EEnak\u00EA her\u00EE giring avane ye: Ziman\u00EA bask\u00EE, Aynuk\u00EE, Buru\u015Fask\u00EE, Korek\u00EE ye."@ku . "Zarfat\u00EEk (yan j\u00EE frans\u00EEya Cih\u00FB) zimanik Cih\u00FB ye u \u00EEroj n\u00EEn b\u00FBye. Ber\u00EA li Bakura Fransa u rojava y\u00EA Almanya weke ku bajar\u00EA Ma\u00EEnz, Frankfurt am Main u Aachen dihat pey\u00EEv\u00EEn. B\u00EAjey\u00EA Zarfat\u00EEk bi \u00CEbran\u00EE t\u00EA wateya Fransa u li b\u00EAjey\u00EA Tzarfat(\u05E6\u05E8\u05E4\u05EA) hat\u00EEye \u00E7\u00EAkirin. Weke xexam\u00EAn Rash\u00EE u Rabb\u00EE Moshe HaDarshan \u00EA navdar sedsala 11. li v\u00EA ziman\u00EA pirt\u00FBkan niv\u00EEsand\u00EEye. Qew\u00FBrandin u zorkirin b\u00FBye n\u00EEnb\u00FBn\u00EA v\u00EA ziman\u00EE."@ku . "Y\u00EEdi\u015F an \u00EEdi\u015F zimanek\u00EE malbata ziman\u00EAn german\u00EE ye \u00FB li Ewropa, Amer\u00EEka \u00FB li Asyay\u00EA ji h\u00EAla bi s\u00EA milyon \u00FB n\u00EEv mirov ve t\u00EA peyiv\u00EEn. Wek ziman\u00EAn cih\u00FBy\u00EAn din alfabeya \u00EEbran\u00EE t\u00EA niv\u00EEsandin."@ku . "Champeno\u00EEs,zimanik Lat\u00EEn\u00EE ye u li Fransa y\u00EA Champagne,li Bel\u00E7\u00EEka j\u00EE her\u00EAma Valonya t\u00EA peyiv\u00EEn. Li Valonya y\u00EA t\u00EA nas kirin ku zimanik her\u00EAm\u00EE ye."@ku . "Napol\u00EEk\u00EE zimanik Lat\u00EEn\u00EE ye u li Campania u her\u00EAm\u00EAn doraw\u00EE ve n\u00EAz\u00EEk\u00EE h\u00EAla 7.800.000 kes t\u00EA peyiv\u00EEn. Ev ziman ne \u00EEtalyan\u00EE ye u n\u00EAziki ziman\u00EAn S\u00EEc\u00EElyan\u00EE u Kalabr\u00EEyak\u00EE ye."@ku . "Gay wateya w\u00EE hevzayend e; pirran\u00EE hevzayenda zilaman t\u00EA gotin. J\u00EAderka w\u00EE gai e ku bi ziman\u00EA Frans\u00EE hat\u00EEye. Wateya w\u00EE ya bi esl\u00EA xwe \"dilxwe\u015F,xemok\" \u00FB \"reng\u00EEn,\u015Fanedar\" e. Cerg\u00EE 1960 de ve ji bo hevzayend\u00EA zilaman t\u00EA gotin. Demik daw\u00EEy\u00EA ev bikaran\u00EEn wateya esl\u00EA gay n\u00EEn kir\u00EE ye. Bi dem\u00EA re ji bo navkirina lezb\u00EEyen j\u00EE v\u00EA b\u00EAje hat\u00EEye gotin."@ku . "Volap\u00FCk(Volapuk) ziman\u00EA \u00E7\u00EAkir\u00EEye;sala 1879'an de h\u00EAla J.M. Schleyer hat\u00EEye p\u00EAk an\u00EEn. \u00C7avkan\u00EE y\u00EAn b\u00EAjey\u00EA v\u00EA zimana bast\u00FBr\u00EE y\u00EA al\u00EEkar li \u00CEng\u00EEl\u00EEz\u00EE \u00FB R\u00FBmen\u00EE ye. V\u00EA ziman\u00EA \u00E7\u00EAkir\u00EE ber\u00EA balk\u00EA\u015Fa mirovan ki\u015Fand\u00EE ye \u00FB h\u00EAla hezaran mirovan hat\u00EEye f\u00EAr bun \u00FB pirt\u00FBk\u00EAn ziman \u00FB kovaran derket\u00EE ye. L\u00EA derketina Esperanto ve cih\u00EA xwe berday\u00EE w\u00EA ziman\u00EE."@ku . "El\u00EEezer Ben-Yehuda,J\u00EEn kirina \u00CEbran\u00EE y\u00EA n\u00FBjen bi saya w\u00EE ye \u00FB \u00CEbran\u00EE y\u00EA N\u00FBjen her\u00EE yekem ziman\u00EA zikmak\u00EE y\u00EA Ben-Yehuda ye. Ji bo Cih\u00FB y\u00EAn gi\u015Ft\u00EE y\u00EA gerd\u00FBn weri ber hevd\u00FB p\u00EAw\u00EEst d\u00EEt\u00EEye ku \u00CEbrank\u00EE li axa \u00EEsra\u00EEl j\u00EEn bike. Li gor\u00EE v\u00EE armanca xwe \u00E7\u00FBye axa bav \u00FB kal\u00EAxwe. Law\u00EA xwe ya bi nav\u00EA Ben-Z\u00EEon Ben-Yehuda ten\u00EA ziman\u00EA \u00CEbran\u00EE mezin kiriye \u00FB ziman\u00EAndin bi law\u00EAxwer d\u00FBr xist\u00EEye. Li rojnamaeyan xebat\u00EE ye. Ew niv\u00EEskara ferhanga \u00CEbrank\u00EE y\u00EA N\u00FBjen \u00EA her\u00EE yekem e."@ku . "\u00CEdo yan j\u00EE Ziman\u00EA \u00CEdo ziman\u00EA \u00E7\u00EAkir\u00EE ye. Ji bo navbera mirov\u00EAn ziman\u00EA zikmak\u00EE ya wan \u00EA c\u00FBda \u00E7\u00EA bike li sala 1907 ve li h\u00EAla Uniono por la Linguo Internaciona Ido(P\u00EAvhatina \u00EEdo y\u00EA Ziman\u00EA Navnetew\u00EE) hat\u00EEye p\u00EAkan\u00EEn. Ev ziman wek Esperanto ye \u00FB mirov kani b\u00EAje ku v\u00EA ziman ji bo k\u00EAmas\u00EEya Esperanto rake hat\u00EEye \u00E7\u00EAkirin. Kes\u00EAn ku \u00CEdo di zane ziman\u00EA Esperanto j\u00EE fahm dike. C\u00FBdah\u00EEya nav a ev d\u00FB zimanan her\u00EE giring li alfabe ye. \u00CEdo alfabe ya standarta Lat\u00EEn\u00EE bikard\u00EEne. L\u00EA li nava alfabey\u00EA Esperanto t\u00EEp\u00EAn \"q\", \"w\", \"x\", \u00FB \"y\" t\u00FBneye,cih\u00EA w\u00EE t\u00EEp\u00EAn \"\u0109\", \"\u011D\", \"\u0125, \"\u0135\", \"\u015D\" \u00FB \"\u016D\" heye. T\u00EA texm\u00EEn kirin ku d\u00FB-s\u00EA hezar kes ziman\u00EA \u00CEdo dizane."@ku . "Osetya, Her\u00EAmek li Qafqasya y\u00EA. Welat nav\u00EA xwe,Gel\u00EA Oset ku pirran\u00EEya her\u00EAm p\u00EAk t\u00EEne,histend\u00EE ye. Li welat\u00EA de gel\u00EA R\u00FBs,Gurc\u00EE, Ermen\u00EE \u00FB gel\u00EA Qafqas \u00EA din j\u00EE dij\u00EEn. \u00CEroj Osetya li nav d\u00FB d\u00FBgel may\u00EE ye. Bakur li nav R\u00FBsya ye;Ba\u015F\u00FBr j\u00EE heta sala 2008 ve li Gurc\u00EEstan b\u00FB. L\u00EA Ba\u015Fur azad\u00EEya xwe histend \u00FB li h\u00EAla R\u00FBsya ve hat naskirin."@ku . "Hiyerogl\u00EEf\u00EA Misir an j\u00EE niv\u00EEs\u00EA hiyerogl\u00EEf\u00EA Misir sedan sembolan p\u00EAk t\u00EA \u00FB mirov kani ku bi sivik\u00EE c\u00FBdah\u00EEyan wan bib\u00EEne. Her n\u00EE\u015Fanek dengik an j\u00EE ti\u015Ftek niman dide. V\u00EA niv\u00EEs him h\u00EAla ji mil\u00EA \u00E7ep\u00EA de li h\u00EAla rast\u00EA;an j\u00EE ji mil\u00EA rast\u00EA de h\u00EAla \u00E7ep \u00EA;an j\u00EE li jor \u00FB bi j\u00EAr t\u00EA niv\u00EEsandin. Ji bo fahm kirina destp\u00EAka niv\u00EEs h\u00EAla n\u00EAr\u00EEna sembola mirov an j\u00EE ajal(heywan) gir\u00EEng e. Li Hiyerogl\u00EEf\u00EAn Misir de ji 700 z\u00EAdetir sembol heye. Ji bo v\u00EE hav\u00EE r\u00EAje ya xwendin \u00FB niv\u00EEsandin k\u00EAmb\u00FB ye. Ji bo ku hiyerogl\u00EEf ne niv\u00EEsa t\u00EEp bu. Ji bo vana niv\u00EEsevanan heb\u00FB. Ev mirovan li perwerdeyik dir\u00EAj distend. J\u00EA p\u00EA ve ev niv\u00EEs\u00EA w\u00EAne hewqas zorb\u00FB ku demik daw\u00EEy\u00EA ev b\u00FBn huner\u00EE. Hinek sembolan t\u00EEpek, hinek du,hinekan j\u00EE s\u00EA tipa;hinek sembolan j\u00EE dihat wate ya b\u00EAjeyek. Xez\u00EAn ji bo wate ya b\u00EAje y\u00EAn hat\u00EE ya niv\u00EEsandin xurt \u00FB temem bike j\u00EE heb\u00FB. M\u00EEnak wek x\u00EAz\u00EA zilam\u00EA bigo\u00E7el wate ya \"p\u00EEr\" temam dike. Ev \u015F\u00EAwaza niv\u00EES li d\u00EEwara perestgeha \u00FB li goran t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "Xalbend\u00EE ji bo li xwendin\u00EA hevokan li hesane bike hat\u00EEye p\u00EAk an\u00EEn. Xalbend\u00EEy\u00EAn her\u00EE z\u00EAde t\u00EA bikar an\u00EEn vana ye: Xal (. ) B\u00EAhnok Xaleb\u00EAhnok Xalecot Pirsn\u00EE\u015Fan (?) Bangn\u00EE\u015Fan (!) S\u00EAxal (... ) Kevanek Kevaneka go\u015Fedar Dunik (\" \") \u00FB (\u00AB \u00BB) Yeknik X\u00EAzeka rast(\u2013) X\u00EAzeka xarik (\\) X\u00EAzeka dir\u00EAj (\u2014) Bendik (-) St\u00EArk (*)"@ku . "Kel\u00FBn Abd\u00FB nav\u00EA zaravayeke Kurd\u00EE li Fars e. Gor\u00EE zimannas\u00EA Alman Oskar Mann ev zarav yek ji zaravay\u00EAn Kurmanc\u00EE ye, a ku zaf di t\u00EAs\u00EEra Fars\u00EE de maye. Kes\u00EAn bi we zaravaye diaxivin li gund\u00EA Abd\u00FB di navbera Kazerun \u00FB \u015E\u00EEraz\u00EA de r\u00FBdin\u00EAn. Bi texm\u00EEn\u00EE wana Kurdin \u00EAn ku ji al\u00EE Sefew\u00EEyan ve ji Kurdistan\u00EA hatine ko\u00E7kirin."@ku . "Be\u015Fa dermanzan\u00EEn\u00EA ku li ser nixwe\u015F\u00EE \u00FB tengas\u00EE \u00EAn p\u00EEr \u00FB kalan dixebite. Eva be\u015Fa pi\u015Ftgir\u00EEa psykologik\u00CE dide p\u00EEr \u00FB kalan \u00FB bi avay\u00EE xizmet\u00EA wana dike."@ku . "\u00EElme k\u00FB bi derdan ra li dermanan digere."@ku . "Balafirgeha Hewl\u00EAr\u00EA dikev\u00EA bakur\u00EA baj\u00EAr \u00FB ji aliye Hukumeta Her\u00EAma Kurdistan\u00EA ve t\u00EA bikaran\u00EEn. Balafir\u00EAn ku difirin Hewl\u00EAr\u00EA ev in: Atrosh Air Austrian Airlines Azmar Air Blue Wings Fly Air Flying Carpet Airlines Hamburg International Iraqi Airways Jupiter Airlines Kurdistan Airlines Mahan Air Royal Jordanian Airlines Zagros Air Ji van bajaran \u00E7\u00FBn \u00FB hatina balafirgeh\u00EA ev in: Amsterdam At\u00EEna Bexda Beirut Dubai D\u00FCsseldorf Emman Eindhoven Frankfurt am Main Stenbol K\u00F6ln Stockholm-Arlanda Sil\u00EAman\u00EE Taran Weeze Viyana"@ku . "W\u00EAne:Johanna-spyri. jpg Johanna Spyri Johanna Spyri, li nav\u00EA w\u00EA ya day\u00EEkb\u00FBn\u00EA Johanna Louise Heusser, niv\u00EEskareke sw\u00EEsrey\u00EE ye. Li pirt\u00FBka xwe ya Heidi navdar e. Jiyana w\u00EA li hav\u00EEnan wek Chur \u00FB Graub\u00FCnden her\u00EAman \u00E7olter\u00EE derbas b\u00FBye \u00FB niv\u00EEskar pirt\u00FBka xwe van deran qal kiriye. Sala 2007'an de Heidi 125 sal\u00EE b\u00FB. Ji bo b\u00EEran\u00EEna w\u00EA li Sw\u00EEsrey\u00EA w\u00EAney\u00EAn Johanna Spyri t\u00EAxistin li ser pery\u00EAn hesin. Ew zaroka j\u00EE pir hez dikir, ji xwe berhem\u00EA w\u00EA ya Heidi encam\u00EA ev hesta ye."@ku . "W\u00EAne:Jalaldabagh. jpg Celal Debax (2008) Celal Debax, di sala 1939an de li bajar\u00EA Sil\u00EAmaniy\u00EA li ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA ji dayik b\u00FBye. Celal Debax siyasetmedar e, niviskar \u00FB rojnamevanek\u00EE kurd\u00EE ye. Ew werger\u00EA Man\u00EEfesta Komun\u00EEst e, ya ku di sala 1996 \u00FB 2001\u00EA de hate \u00E7apkirin.. We yekem wergerey Sr\u00FBda Enternasyonal bo Kurd\u00EE kird. Celal Debax nuha (2009) li Sw\u00EAd\u00EA dim\u00EEne."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/c/c2/Qaniee.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Mamoste Qan'i Mihemed Kabul\u00EE an Mamoste Qan'i (1898-1965) helbestvanek\u00EE kurd \u00EA Rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Sabiha g\u00F6k\u00E7en. jpg Sabiha G\u00F6k\u00E7en di sal\u00EAn 1939/1940'\u00EE de Sabiha G\u00F6k\u00E7en, yekem\u00EEn p\u00EElota Tirkiye \u00FB c\u00EEhan\u00EA ye. Bi esl\u00EA xwe Ermen\u00EE ye. D\u00EA \u00FB bav\u00EA w\u00EA \u00FB hem\u00EE xizm\u00EAn w\u00EA di Komkujiya Ermeniyan de hatine ku\u015Ftin. Ji aliy\u00EA dewleta Tirk ve hatiye d\u00EElgirtin \u00FB mezinkirin. Di s\u00EAw\u00EExaneyan de hatiye xwed\u00EEkirin \u00FB di sala 1925'\u00EE de ji aliy\u00EA damezr\u00EAner\u00EA Komara Tirkiy\u00EA Mustafa Kemal Atat\u00FCrk ve wek\u00EE \"ke\u00E7ika manew\u00EE\" hatiye hilbijartin. Atat\u00FCrk ew parastiye \u00FB bi fermana Atat\u00FCrk perwerdeya p\u00EElotiya \u015Fer dib\u00EEne \u00FB bi ferm\u00EE dibe yekem\u00EEn p\u00EElota \u015Fer a c\u00EEhan\u00EA. Di Komkujiya Ders\u00EEm\u00EA de cih digire \u00FB gund\u00EAn Kurdistan\u00EA bombebaran dike. T\u00EA zan\u00EEn di Komkujiya Ders\u00EEm\u00EA de n\u00EAz\u00EEk\u00EE 90.000 Kurd t\u00EAn ku\u015Ftin \u00FB bi gotina G\u00F6k\u00E7en \"Heger hem\u00EE nebin j\u00EE ji n\u00EEv\u00EA pirr\u00EEn bi dest\u00EA G\u00F6k\u00E7en hatine qirkirin\". Serhildana Ders\u00EEm\u00EA z\u00FB vedab\u00FB \u00FB ji bo \u015Fer\u00EA ezman\u00EE ti amadekar\u00EE neb\u00FBn. Balafiran zora serhild\u00EAran dibir \u00FB pirran\u00EE bi h\u00EAza balafiran \u00FB bombekirina s\u00EEv\u00EElan serhildan t\u00EAk \u00E7\u00FB."@ku . "UEFA Champions League p\u00EA\u015Fbirka futbol\u00EA ya Yek\u00EEtiya Komeley\u00EAn Futbol\u00EA y\u00EA Ewropa ye."@ku . "Sergio Ramos Garc\u00EDa l\u00EEstikvanek\u00EE goka p\u00EA (futbol\u00EA) y\u00EA ber\u00EA \u00EA span\u00EE ye. Sergio Ramosji aliy\u00EA FIFA'y\u00EA s\u00EA cara l\u00EEstikvan\u00EA futbol\u00EA \u00EA cihan\u00EA hat\u00EA destn\u00EE\u015Fan kirin \u00FB weke yek ji ba\u015Ftirin listikvan\u00EA hem\u00FB dema t\u00EA d\u00EEtin *2004-2005 Sevilla 2005 - Real Madrid CF"@ku . "Iker Casillas Fern\u00E1ndez (* 23'\u00EA p\u00FB\u015Fper\u00EA 1981 li Madrid l\u00EEstikvanek\u00EE goka p\u00EA y\u00EA ber\u00EA \u00EA span\u00EE ye. Zinedine Zidane ji aliy\u00EA FIFA'y\u00EA s\u00EA cara l\u00EEstikvan\u00EA futbol\u00EA \u00EA cihan\u00EA hat\u00EA destn\u00EE\u015Fan kirin \u00FB weke yek ji ba\u015Ftirin listikvan\u00EA hem\u00FB dema t\u00EA d\u00EEtin. \u00CDker Casillas bo Real Madrid dekat ava dah sala"@ku . "W\u00EAne:Iran counties. png Baj\u00EAristan\u00EAn \u00CEran\u00EA Baj\u00EAristan an bajaristan, ji yeke y\u00EAn Dabe\u015Fkar\u00EEya Wilat\u00EEy\u00EAn \u00CEran\u00EA ye. Ev yeke, li par\u00EAzgeh bi\u00E7\u00FBktir \u00FB li nav\u00E7e mezintire. Her par\u00EAzgeh \u00E7end baj\u00EAristan li xo digre \u00FB her baj\u00EAristan \u00E7end nav\u00E7e."@ku . "Zara Zara (Zar\u00EEfe) Migoyan \u2014 dengb\u00EAj \u00FB aktresa kurd, be\u015Fdarvana p\u00EA\u015Fbirka huner\u00EE Fabr\u00EEka st\u00EArkan-6. Heta sala 2004'an Zara \u015Fopgira ola \u00EAzd\u00EEtiy\u00EA b\u00FBye, ji wir \u00FB p\u00EA ve \u015Fopgira ola xa\u00E7par\u00EAziy\u00EA ye."@ku . "Candan Er\u00E7etin stranb\u00EAjeke tirk\u00EE ye. Ew di sala 1963an de li bajar\u00EA K\u0131rklareliy\u00EA hatiye din\u00EA."@ku . "Matcher"@ku . "A penalty kick is a type of free kick in association football, taken from twelve yards (approximately eleven metres) out from goal and with only the goalkeeper of the defending team between the penalty taker and the goal. Penalty kicks are performed during normal play. Similar kicks are made in a penalty shootout in some tournaments to determine who progresses after a drawn match; though similar in procedure, these are technically not penalty kicks and are governed by slightly different rules. In practice, penalties are converted to goals more often than not, even against world class goalkeepers. This means that penalty awards are often decisive, especially in low-scoring games."@ku . "Muzeya Orsay\u00EA li Par\u00EEs\u00EA (Fransa) muzeya tewr\u00EE mezin \u00FB bi nav \u00FB deng a huner\u00EA ye. Di sala 1986an de mirov ev muze vekir. R\u00FBber\u00EA muzexaney\u00EA 57 400 m\u00B2 ye. Li gor\u00EE m\u00EAvan\u00EAn muzey\u00EA di sala 2007an de 3.200.000 kes b\u00FBn."@ku . "W\u00EAne:Med u sacu karlovic1. jpg Hingiv W\u00EAne:Colmenas y colmeneros 102. JPG Kewar Hingiv adana \u015F\u00EEr\u00EEn a ku m\u00EA\u015F\u00EAn hingiv ji puxtey\u00EAn kul\u00EElkan hildiber\u00EEnin \u00FB di kewaran de dimey\u00EEnin. Li Kurdistan\u00EA \u00FB gelek cih\u00EAn din mirov ji bo hingiv\u00EE m\u00EA\u015Fhingivan xwed\u00EE dike."@ku . "FC Chelsea yaneyeke navdar ya futbol\u00EA ji rojavay\u00EA bajar\u00EA London\u00EA li \u00CEngil\u00EEstan\u00EA ye, ku di sala 1905'a de hatiye damezrandin."@ku . "W\u00EAne:Jfk2. jpg John Fitzerald \"Jack\" Kennedy (b\u00FBn 29\u00EA Gulana 1917\u00EA - mirin 22\u00EA \u00C7irya P\u00EA\u015F\u00EEn 1963\u00EA), serkomar\u00EA 35\u00EA y\u00EA Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA b\u00FB. Ew li sala 1961\u00EA b\u00FB serkomar \u00FB ber\u00EE daw\u00EEkirina gerra xwe ya \u00E7ar-sal\u00EE ya serkomariy\u00EA hat ku\u015Ftin. Li \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EE y\u00EA Duy\u00EA, ew fermandarek\u00EA h\u00EAz\u00EAn deryay\u00EE y\u00EAn WYEy\u00EA b\u00FB, l\u00EA pa\u015Fra ew li siyaset\u00EA meraqdar b\u00FB. Bi pi\u015Ftgiriya bab\u00EA xwe, Joseph P. Kennedy Sr. , w\u00EE xebata xwe ya siyas\u00EE di Partiya Demokrat ya Emr\u00EEkay\u00EA da dest p\u00EA kir. Ber\u00EE serkomariy\u00EA, ew ji sala 1947\u00EA heta 1953\u00EA endam\u00EA Kongeresa Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA \u00FB ji 1953\u00EA heta 1960 endam\u00EA Senata Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA b\u00FB. Ew di hilbijartin\u00EAn serkomariy\u00EA da bi ser bebijar\u00EA Partiya Komar\u00EE ya Emr\u00EEkay\u00EA da, Richard Nikson\u00EE, ko w\u00EE \u00E7ax\u00EE c\u00EEgir\u00EA serkomar\u00EE b\u00FB, serkevt. Ew pi\u015Ft\u00EE Theodore Roosevelt\u00EE ciwantir\u00EEn serkomar\u00EA WYE b\u00FB (w\u00EE \u00E7ax\u00EE temen\u00EA w\u00EE 43 sal b\u00FB). Ew serkomar\u00EA her\u00EE p\u00EA\u015F\u00EEn y\u00EA w\u00EE welat\u00EE b\u00FB ko li sedsala 20\u00EA hat b\u00FB dinyay\u00EA. Ew serkomar\u00EA yekane y\u00EA katol\u00EEk y\u00EA WYE ye. Ji serkomar\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA ten\u00EA w\u00EE Politzer Xelat wergirtiye. B\u00FByer\u00EAn giring y\u00EA heyama srkomar\u00EE ya w\u00EE ev b\u00FBn: \u00CAr\u00EE\u015Fa Kendava Berazan, Tengasiya M\u00FB\u015Fek\u00EAn K\u00FBbay\u00EA, nijin\u00EEna d\u00EEwar\u00EA Berl\u00EEne, P\u00EA\u015Fbirk\u00EAya Fezay\u00EA, Bizava Maf\u00EAn Emr\u00EEkiy\u00EAn Efr\u00EEk\u00EE \u00FB destp\u00EAka amadekariy\u00EAn jibo \u015Eer\u00EA Viyetnam\u00EA. Di b\u00FByereka h\u00EA\u015Fta bi tivav\u00EE e\u015Fkira neb\u00FBy\u00EE da, ew li roja 22\u00EA \u00C7irya P\u00EA\u015F\u00EEn ya sala 1963\u00EA li Dallasa Teksas\u00EA hat ku\u015Ftin. Kes\u00EA ko wek\u00EE tawanbar hat niyasandin Lee Harvey Oswald b\u00FB. L\u00EA ten\u00EA 2 rojan pi\u015Ft\u00EE ku\u015Ftina Can Kennedy, kesek\u00EA bi nav\u00EA Jack Ruby, ber\u00EE ko tawanbar\u00EA serek\u00EE bih\u00EAt dadkirin, Oswald j\u00EE ku\u015Ft. Kes heta evro j\u00EE nizanit Oswald\u00EE \u00E7ima serkomar ku\u015Ft. Can F. Kennedy heta niha j\u00EE yek ji kesatiu\u00EAn her\u00EE hezkir\u00EE li Emr\u00EEkay\u00EA ye."@ku . "W\u00EAne:Champs-Elys\u00E9es, vue de la Concorde \u00E0 l'Etoile. jpg \u015Eeqama Champs-\u00C9lys\u00E9es, li pa\u015F Arc de Triomphe dixuye. W\u00EAne:Champs-\u00C9lys\u00E9es from Arc de Triomphe. jpg \u015Eeqama Champs-\u00C9lys\u00E9es, w\u00EAne ji Arc de Triomphe ki\u015Fand\u00EE ye. Champs-\u00C9lys\u00E9es (anku \"Zeviy\u00EAn \u00CAl\u00EEsey\u00EE\" bi ziman\u00EA frans\u00EE) an j\u00EE \u015Eeqama \u015Eanzel\u00EEz\u00EA \u015Feqameke bi nav \u00FB deng a Par\u00EEs\u00EA ye. Dir\u00EAjb\u00FBna \u015Feqam\u00EA ji Place de la Concorde heta Place Charles-de-Gaulle n\u00EAz\u00EEk\u00EE du k\u00EElometre ye. Li Place Charles-de-Gaulle n\u00EE\u015Fana b\u00EEran\u00EEn\u00EA ya Arc de Triomphe t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "\u015Eembel\u00EEk yan xencel\u00EEsk nebatek ji malbata beqilan t\u00EA hesibandin."@ku . "{{taxobox |name = Kezwan |image =Pistacia terebinthus fruits. JPG | image_width = 250px |regnum = Plantae |unranked_divisio = Angiosperms |unranked_classis = Eudicots |unranked_ordo = Rosids |ordo = Sapindales |familia = Anacardiaceae |genus = Pistacia |species = P. palaestina |binomial = Pistacia palaestina |binomial_authority = Boiss."@ku . "Di f\u00EEz\u00EEk\u00EA an termod\u00EEnam\u00EEk\u00EA da, germa p\u00EAvajoya veguhastina wize an enerjiy\u00EA ji aliyek\u00EA ti\u015Ftek\u00EE bo aliyek\u00EA d\u00EE an ji ti\u015Ftek\u00EE bo y\u00EA d\u00EE bi sedema newekheviya t\u00EAhn\u00EA ye. Germa hem\u00EEdeman wizeya di-guhastin\u00EA-da ye. Wise ji ti\u015Ftek\u00EA ko t\u00EAhna w\u00EE z\u00EAde ye ber bi ti\u015Ftek\u00EE di\u00E7it ko t\u00EAhna w\u00EE k\u00EAmtir e, \u00FB di v\u00EA p\u00EAvajoy\u00EA da, t\u00EAhna herduyan n\u00EAz\u00EE hev dibit. Germa ji la\u015Fek\u00EA k\u00EAmt\u00EAhntir ber bi la\u015Fek\u00EA pirrt\u00EAhntir na\u00E7it. Ev yek (veguhastina bervaj\u00EE ya germay\u00EA) ten\u00EA bi r\u00EAya karek\u00EE dibit. Zarav anko termeka n\u00EAz\u00EE germay\u00EA heye ko bi dirist\u00EE nehatiye zelalkirin. Ev zarav wizeya t\u00EAhn\u00EE ye. L\u00EA dib\u00EA bih\u00EAt zan\u00EEn ko wizeya t\u00EAhn\u00EE ten\u00EA w\u00EE \u00E7ax\u00EE dibit germa ko di navbera du ti\u015Ftan da, an di navbera du aliy\u00EAn ti\u015Ftek\u00EE da, di veguhastin\u00EA da bit. Ev veguhastin j\u00EE bi \u00E7end awayan e: t\u00EEdan (radiation), konveksyon \u00FB konvensyon. Heta ser\u00EA sedsala 19\u00EA j\u00EE baweriya f\u00EEz\u00EEkzanistvanan ew b\u00FB ko germa ti\u015Ftek\u00EA ned\u00EEt\u00EE bi nav\u00EA kalor\u00EEk (caloric) di keristeyan da heye ko t\u00EAhna wan diguh\u00EArit. Wan bawer dikir ko ti\u015Ft\u00EAn bit\u00EAhn kalor\u00EEkeka z\u00EAdetir heye \u00FB dema ew digehin ti\u015Ft\u00EAn k\u00EAmkalor\u00EEktir (k\u00EAmt\u00EAhntir) hindek\u00EA ji kalor\u00EEka xwe berdidin nav wan. L\u00EA di navbera sal\u00EAn 1840\u00EA heta 1849\u00EA, f\u00EEz\u00EEkzanistvan\u00EA Br\u00EEtanyay\u00EE James Prescott Joules bi ezm\u00FBn \u00FB ceribandin\u00EAn xwe y\u00EAn h\u00FBr selimand anko \u00EEsbat kir ko germa coreyek\u00EA enerj\u00EE anko wizeya di guhastin\u00EA da ye."@ku . "Selsiyus (herwesa bi nav\u00EA sent\u00EEgrad j\u00EE dih\u00EAt niyas\u00EEn) pilandineka t\u00EAhin\u00EA ye ko bi nav\u00EA st\u00EArnas\u00EA Sw\u00EAd\u00EE Anders Celsius (1701-1744) hatiye kirin. W\u00EE du salan ber\u00EE mirina xwe pilandineka wek\u00EE v\u00EA bi kar an\u00EE b\u00FB. Ji sala 1744\u00EA heta sala 1954\u00EA, sifira Selsiyus\u00EE wek\u00EE xala qeris\u00EEn anko bestina av\u00EA \u00FB pileya sed\u00EA ya Selsiyus\u00EE wek\u00EE xala kel\u00EEna av\u00EA di pesteka yek atmosferiya p\u00EEvank\u00EE anko standard da dihatin p\u00EAnasekirin. Ev niha j\u00EE li dibistanan dih\u00EAt f\u00EArkirin. L\u00EA p\u00EAnaseya pileya Selsiyus\u00EE hatiye guhartin \u00FB niha bi sifira serbeday\u00EE anko sifira mutleq \u00FB xala s\u00EAkane ya av\u00EA li gorey\u00EA ava oqyan\u00FBs\u00EE ya naving\u00EEn ya p\u00EEvank\u00EE ya Viyennay\u00EA dih\u00EAt p\u00EAnasekirin. Ev p\u00EAnase Selsiyus\u00EE bi Kelvin\u00EE ra, ko yek\u00EEna bingeh\u00EEn ya SIy\u00EA ye, gir\u00EA didit. Sifira serberday\u00EE t\u00EAhineka gir\u00EEmaney\u00EE anko hypotet\u00EEkal e ko nah\u00EAt bi dest xistin. L\u00EA di w\u00EA t\u00EAhin\u00EA da entropiya keristey\u00EE dibit sifir. Ev xal wek\u00EE sifira Kelvin\u00EE \u00FB -273.15 a Selsiyus\u00EE dih\u00EAt navandin anko bianvkirin. Xala S\u00EAkane ya av\u00EA j\u00EE bi h\u00FBr\u00EE wek\u00EE 273.16 pileya Kelvin \u00FB 0.01 a Selsiyus\u00EE dih\u00EAt p\u00EAnasekirin."@ku . "Di f\u00EEz\u00EEk\u00EA \u00FB termod\u00EEnam\u00EEk\u00EA da, t\u00EAhn (temperature) yek ji saloxet\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE y\u00EAn her pergalek\u00EA ye \u00FB bi ziman\u00EA xwero wek\u00EE sar\u00EE \u00FB germiy\u00EA dih\u00EAt hestkirin. Dema di navbera du ti\u015Ftan da \u00E7i veguhastineka germay\u00EA neqewimit, ramana w\u00EA ew e ko t\u00EAhna herduan bi qas\u00EE hev e. T\u00EAhn navinc\u00EEn anko mueddela wizeya liva ya molekul\u00EAn keristeyek\u00EE ye. Ev liv\u00EEn ligorey\u00EA keristey\u00EE dih\u00EAt guhartin. Di reqan da mumkin e ten\u00EA velerz\u00EEneka atoman bit. L\u00EA di gazeka m\u00EEnak\u00EE da, liv\u00EEn mumkin e hatin-\u00FB-\u00E7\u00FBneka azad ya molekul\u00EAn w\u00EA gaz\u00EA di simt\u00EAn cidacida da bit: zivir\u00EEn an velerzin. Pileya azad\u00EE ya molekulan \u00E7end z\u00FBdetir bi wesa j\u00EE t\u00EAhna keristey\u00EE z\u00FBdetir e. T\u00EAhn bi hestkirin\u00EA j\u00EE dih\u00EAt p\u00EEvan. Ew hest dikin ka ti\u015Ft \"gerim\" an \"sar\" in. L\u00EA ev hest ne gelek deq\u00EEq \u00FB bawerbar e. Dema em jibo \u00E7end deq\u00EEqeyekan dest\u00EA xwe bik\u00EEn nav aveka gelek sar \u00FB qeris\u00EE da \u00FB pa\u015F\u00EE di gav\u00EA da dest\u00EAn xwe bik\u00EEn nav aveka sar da, em d\u00EA hest bik\u00EEn ko me dest\u00EAn xwe kirine nav aveka gerim da. Anko hest\u00EAn me dikarin me bixap\u00EEnin. Lewma am\u00EEr \u00FB alav\u00EAn p\u00EEvana t\u00EAhn\u00EA hene ko ji bandora germay\u00EA liser keristey\u00EE mifay\u00EA dib\u00EEnin. Gerimkirina keristey\u00EE ne ten\u00EA t\u00EAhna w\u00EE ti\u015Ft\u00EE z\u00FBde dikit, ew hindek bandor\u00EAn d\u00EE j\u00EE li saloxet\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE y\u00EAn keristey\u00EE dikit ko bi sanah\u00EE \u00FB bi h\u00FBr\u00EE dih\u00EAn p\u00EAvan. Dema t\u00EAhn bih\u00EAt guhartin, keriste \u00E7irvdi\u00E7it an dipu\u015Fit, \u015Fiyana keristey\u00EE jibo gehandina karevay\u00EA k\u00EAmtir an z\u00EAdetir dibit, \u00FB heta daw\u00EEy\u00EA. Lewma am\u00EEr hene ko van guhartinan bi h\u00FBr\u00EE dip\u00EEvin \u00FB em wan wek\u00EE t\u00EAhinp\u00EEv anko termometer bikardi\u00EEnin. T\u00EAhinp\u00EEv\u00EAn malan \u00E7irve\u00E7\u00FBn \u00FB pu\u015F\u00EEna \u015Fileyek\u00EA di nav l\u00FBleyeka \u015F\u00EE\u015Fey\u00EE da dip\u00EEvin. Dema t\u00EAhin z\u00EAde bibit \u015Filey\u00EA reng\u00EEn di nav l\u00FBley\u00EA da dipu\u015Fit \u00FB qedereka z\u00EAdetir ji valahiya nav l\u00FBley\u00EA tijje dikit \u00FB em hijmareka z\u00EAdetir dixw\u00EEnin. T\u00EA\u00EAhnp\u00EEv bi gelek awayan hatine pilandin anko dercederecekirin. Niha li tevaya c\u00EEhan\u00EA piley\u00EAn Selsiyus dih\u00EAn bikar\u00EEnan. L\u00EA li Emr\u00EEkay\u00EA piley\u00EAn Farinhayt li kar in. Pirraniya zanistvan\u00EAn c\u00EEhan\u00EA, parek ji y\u00EAn Emr\u00EEkay\u00EA j\u00EE, z\u00EAdetir piley\u00EAn Kelvin bikardi\u00EEnin, ko di koka xwe da her piley\u00EAn Selsiyus in, l\u00EA sifira Kelvin 273.15 pileyan ji sifira Selsiyus\u00EE k\u00EAmtir e. ketegor\u00EE: f\u00EEz\u00EEk"@ku . "Kelvin pileyeka t\u00EAhn\u00EA \u00FB yek ji heft yek\u00EEn\u00EA bingeh\u00EEn y\u00EAn Pergala Navnetewey\u00EE ye. Pilandin anko dereckirina Kelvin pilandineka teor\u00EEk ya t\u00EAhin\u00EA ye ko di zanist\u00EA termod\u00EEnam\u00EEk\u00EA da li gorey\u00EA sifira serberday\u00EE hatiye p\u00EAnasekirin. Di teoriy\u00EA da, di pileya t\u00EAhin\u00EA ya sifira serberday\u00EE da \u00E7i wizeya germay\u00EE di keristey\u00EE da nam\u00EEnit. Nav\u00EA yek\u00EEn\u00EA \u00FB y\u00EA pilandin\u00EA ji nav\u00EA f\u00EEz\u00EEkzanisvan \u00FB endazyar\u00EA Britanyay\u00EE William Thomson, Baron\u00EA 1\u00EA y\u00EA Kelvin\u00EA (1824-1907) hatiye ko hizira pilandineka serberday\u00EE li gorey\u00EA sifira serberday\u00EE p\u00EA\u015Fniha (\u00EEqtirah kir). Ji ber v\u00EA, bervaj\u00EE piley\u00EAn Selsiyus \u00FB Farinhayt\u00EA, jibo n\u00EE\u015Fadana pileya Kelvin \u00E7eveng anko sembola piley\u00EA (\u00B0) bikar nah\u00EAt \u00FB nah\u00EAt niv\u00EEs\u00EEn \u00B0K (bervaj\u00EE \u00B0C \u00FB \u00B0F\u00EA) \u00FB ten\u00EA dih\u00EAt niv\u00EEs\u00EEn K."@ku . "\u2032\u2032\u2032Farinhayt\u2032\u2032\u2032 nav\u00EA pilandineka t\u00EAhn\u00EA ye ko f\u00EEz\u00EEkzanistvan\u00EA navdar Daniel Gabriel Fahrenheit\u00EE li sala 1724\u00EA p\u00EA\u015Fnihand. Niha pilandina Selsiyus bi tivav\u00EE cih\u00EA Farinhayt\u00EA girtiye. Ten\u00EA li hindek welat\u00EAn m\u00EEna Welat\u00EAn Yekb\u00FBy\u00EE y\u00EAn Amr\u00EEkay\u00EA \u00FB ten\u00EA jibo merem\u00EAn rojane \u00FB nezanist\u00EE Farinhayt dih\u00EAt bikaran\u00EEn. Di kar\u00FBbar\u00EAn zanist\u00EE da, niha Selsiyus j\u00EE z\u00EAde nah\u00EAt bikaran\u00EEn \u00FB li \u015F\u00FBna w\u00EA, Kelvin ko yek ji heft yek\u00EEn\u00EAn bingeh\u00EEn ji Pergala Navnetewey\u00EE ye cih\u00EA w\u00EA girtiye."@ku . "\u2032\u2032\u2032Daniel Gabriel Fahrenheit\u2032\u2032\u2032 (14\u00EA Gulana 1686\u00EA \u2013 16\u00EA \u00CElona 1736\u00EA) f\u00EEz\u00EEkzanistvan \u00FB endazyar\u00EA Elman\u00EE ko jibo danana piley\u00EAn t\u00EAhn\u00EA, y\u00EAn ko bi nav\u00EA w\u00EE mane, navdar e."@ku . "\u2032\u2032\u2032T\u00EAhnp\u00EEv\u2032\u2032\u2032 am\u00EEr an alavek e jibo p\u00EEvana t\u00EAhn\u00EA. Gelek corey\u00EAn t\u00EAhnp\u00EEvan hene ko liser gelek binemayan t\u00EAhn\u00EA dip\u00EEvin. Her t\u00EAhnp\u00EEvek ji du pi\u015Fk\u00EAn serek\u00EE p\u00EAk dih\u00EAt: hestkerek ko bi guhartin\u00EAn t\u00EAhn\u00EA guhartin\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE t\u00EAda peyda dibin (m\u00EEna peqo\u015Fka z\u00EEbeq\u00EA di t\u00EAhnp\u00EEv\u00EAn malan da) \u00FB ti\u015Ftek ko bikarit van guhartin\u00EAn f\u00EEz\u00EEk\u00EE y\u00EAn hestker\u00EA tercumey\u00EE qederek\u00EA an hijmareyek\u00EA bikit (m\u00EEna pilandina liser t\u00EAhnp\u00EEv\u00EAn malan). Niha t\u00EAhnp\u00EEv z\u00EAdetir alavan karevay\u00EE jibo hestkirin\u00EA bikardi\u00EEnin da t\u00EAhn\u00EA liser n\u00EE\u015Fadereka tivilkan\u00EE (d\u00EEg\u00EEtal) (m\u00EEna komp\u00FBterek\u00EA) n\u00EE\u015Fa bidin."@ku . "Kerec \u015Far\u00EAk e le \u00CAran, rojaway pardewall\u00EE Taran. Em \u015Fare d\u00FBway Taran, Me\u015Fhed, Espehan \u00FB Tebr\u00EAz pirrgelhetir\u00EEn \u015Far\u00EE \u00CAran e. \u015Ew\u00EAnekan\u00EE em dest \u00FB ew dest\u00EE Azadrat\u00EE Taran-Kerec binkeyek\u00EE giring bo destkirt\u00EEt\u00EEyekan\u00EE \u00CAran e. Deg\u00FBnc\u00EAt bill\u00EAyn le hem\u00FB \u015Fw\u00EAnekan\u00EE \u00CAranewe merdim hat\u00FBne Kerec \u00FB rist\u00EE gelhey\u00EE Kerec zor \u00E7e\u015Fnaw\u00E7e\u015Fn e."@ku . "Amritsar, bajar\u00EA p\u00EEroz \u00EA bawermend\u00EAn s\u00EEk e. Ev bajar dikeve her\u00EAma Pencaba Hindistan\u00EA. Di sala 2001\u00EA de hijmara r\u00FBni\u015Ftvanan 1.500.000 kes b\u00FBn."@ku . "Soran\u00EE, kurd\u00EE an j\u00EE kurmanciya navend\u00EE, zaravayek\u00EE ziman\u00EA kurd\u00EE ye. Di rastiya xwe de ev nav\u00EA devokek\u00EA ye ku li n\u00EAz\u00EEk\u00EE Sil\u00EAman\u00EEy\u00EA t\u00EA axaftin, l\u00EA di p\u00EAvajoya d\u00EErok\u00EE de nav\u00EA xwe li hem\u00FB devok\u00EAn zaravay\u00EA kurdiya navend\u00EE kiriye. \u00CEro devok\u00EAn mukr\u00EE, kurd\u00EE \u00FB y\u00EAn din bi nav\u00EA soran\u00EE t\u00EAne nas\u00EEn. Bi gi\u015Ft\u00EE bi t\u00EEp\u00EAn kurd\u00EE-ereb\u00EE t\u00EA niv\u00EEsandin; herwiha, gotar\u00EAn bi t\u00EEp\u00EAn lat\u00EEn\u00EE j\u00EE hene. Soran\u00EE z\u00EAdetir li Kurdistana ba\u015F\u00FBr \u00FB rojhilat t\u00EA bikaran\u00EEn."@ku . "Allah Rakha Rahman hunermendek\u00EE h\u00EEnd\u00EE ye. Ew bi taybet\u00EE muz\u00EEka f\u00EElman \u00E7\u00EAdike."@ku . "W\u00EAne:Beethoven. jpg Beethoven bi dest\u00EA Joseph Karl Stieler, 1820 Ludwig van Beethoven (17.12.1770) bestekarek\u00EE navdar y\u00EA flam\u00EE b\u00FB."@ku . "'La Liga 2009/2010' botala Spanyaya\u00EA mittskeppet dara La Liga . La Liga ave bo Jara 79 dieta keren."@ku . "La Liga 2008/2009 botala Spanyaya\u00EA nave dara La liga. La liga ave bo jara 78 dieta keren. Sala 2008/2009 Real Madrid CF bi ye eke le sal Spanya"@ku . "Xiyar an j\u00EE ard\u00FB yan j\u00EE \u00E7em\u00EEle (Cucumis sativus) sebzeyek\u00EE rengkesk e. Qalik\u00EA w\u00EE s\u00FBt e l\u00EA wer girni\u015F girni\u015F\u00EE ye. \u015Ei fam\u00EEley\u00EA xiteya \u00EE enc\u00FBran ne. Di selete, c\u00EAcix an di tir\u015Fo de t\u00EA bikaran\u00EEn. Xiyar h\u00EA\u015F\u00EEnhatek ji malbata kulindan e (kundir) . Dikakek kalor\u00EEya w\u00EA k\u00EAm e, lewre ne dikakek xwed\u00EEker e l\u00EA jibo kes\u00EAn dixwazin jar bibin gelek ba\u015Fe. Reh\u00EAn w\u00EA 20 - 40 cm di erd\u00EA de di\u00E7in. Makereha w\u00EA 5-10 cm dir\u00EAj e, navtenga w\u00EA st\u00FBr \u00FB bi gir\u00EAk e. Gelek \u00E7iq \u00FB r\u00EA\u015F\u00EE ji w\u00EA reh\u00EA derdikevin \u00FB aloke ne \u201C dikarin bi daran bialin\u201D. Belg\u00EAn w\u00EE adet\u00EE ne, r\u00FBy\u00EA belgan \u00EAn al\u00EEy\u00EA derve birqok, \u00EAn hundur mat \u00FB bi p\u00FBrt in. Rex\u00EAn belgan rast, an j\u00EE xetxet in. Kul\u00EElk\u00EAn w\u00EE zer in, ji w\u00EA kul\u00EElk\u00EA dikakek \u00E7\u00EAdibe \u00FB ji w\u00EA dikak\u00EA re xiyar t\u00EA gotin. Reng\u00EA wan kesk in, l\u00EA y\u00EAn sp\u00EE j\u00EE hene (ji y\u00EAn sp\u00EE re tiroz\u00EE j\u00EE t\u00EA gotin). Y\u00EAn ku jibo tov t\u00EAn hilan\u00EEn reng\u00EAn wan zer dibin."@ku . "{{taxobox |name = Gula hesret\u00EA |image = Saffran crocus sativus moist. jpg |image_caption = Crocus sativus |regnum = Plantae |unranked_divisio = Angiosperms |unranked_classis = Monocots |ordo = Asparagales |familia = Iridaceae |subfamilia = Crocoideae |genus = Crocus |species = C. sativus |binomial = Crocus sativus |binomial_authority = L."@ku . "L\u00FB\u015F, l\u00FB\u015F\u00EE, l\u00FB\u015Fe an l\u00EE\u015F hem pincar e, hem j\u00EE dermanek nest\u00EAle (b\u00EAhempa) ye. Li cih\u00EAn 1700 m bilindtir \u015F\u00EEn t\u00EA. Bejna w\u00EA 40 cm e. B\u00EAhna w\u00EA wek ya s\u00EEr\u00EA ye. Hemi madey\u00EAn di nav s\u00EEr\u00EA de hene di nav l\u00FB\u015F\u00EE de j\u00EE hene. L\u00EA l\u00FB\u015F ji s\u00EEr\u00EA hem bih\u00EAztir, hem j\u00EE bik\u00EArhat\u00EEtir e. Belg\u00EAn w\u00EA pahn \u00FB dir\u00EAjin. N\u00EArka nava w\u00EA wek ya p\u00EEvaz\u00EA ye. Herweha gopika (paxuxe) w\u00EA j\u00EE wek ya p\u00EEvaz\u00EA ye. Di nav keskat\u00EEyan de yek ji ew\u00EAn mizg\u00EEn\u00EEya bihar\u00EA dide L\u00FB\u015F e. Di meh\u00EAn n\u00EEsan \u00FB gulan\u00EA de belg\u00EAn (pel) w\u00EA t\u00EAn \u00E7in\u00EEn.. T\u00EA gotin ku dema hir\u00E7 ji xewa zivistan\u00EA radibe, ji kuna xwe derdikeve, ji bo ku reh (damar\u00EAn) w\u00EA vebin \u00FB xw\u00EEna d\u00EEl\u00EA w\u00EA ba\u015F tevg\u00EAr\u00EA bike, ber\u00EA li L\u00FB\u015F\u00EA digere \u00FB dixut."@ku . "{{taxobox |name = Hev\u00EEzar |image = Ribwort 600. jpg |regnum = Plantae |unranked_divisio = Angiosperms |unranked_classis = Eudicots |unranked_ordo = Asterids |ordo = Lamiales |familia = Plantaginaceae |genus = Plantago |species = P. lanceolata |binomial = Plantago lanceolata |binomial_authority = L."@ku . "{{taxobox |name = Qeselmehm\u00FBd |image = Teucrium chamaedrys 1. jpg |regnum = Plantae |unranked_divisio = Angiosperms |unranked_classis = Eudicots |unranked_ordo = Asterids |ordo = Lamiales |familia = Lamiaceae |genus = Teucrium |species = T. chamaedrys |binomial = Teucrium chamaedrys |binomial_authority = L."@ku . "{{taxobox |name = Sor\u00EA |image = Koehler1887-PimpinellaAnisum. jpg |regnum = Plantae |unranked_divisio = Angiosperms |unranked_classis = Eudicots |unranked_ordo = Asterids |ordo = Apiales |familia = Apiaceae |genus = Pimpinella |species = P. anisum |binomial = Pimpinella anisum |binomial_authority = L."@ku . "{{taxobox |image = Achillea millefolium vallee-de-grace-amiens 80 22062007 1. jpg |image_caption = near Amiens, France |regnum = Plantae |unranked_divisio = Angiosperms |unranked_classis = Eudicots |unranked_ordo = Asterids |ordo = Asterales |familia = Asteraceae |genus = Achillea |species = A. millefolium |binomial = Achillea millefolium |binomial_authority = L."@ku . "Cristiano Ronaldo l\u00EEstikvanek\u00EE goka p\u00EA (futbol\u00EA) y\u00EA ber\u00EA \u00EA port\u00FBgal\u00EE ye. Cristiano Ronaldo ji aliy\u00EA FIFA'y\u00EA s\u00EA cara l\u00EEstikvan\u00EA futbol\u00EA \u00EA cihan\u00EA hat\u00EA destn\u00EE\u015Fan kirin \u00FB weke yek ji ba\u015Ftirin listikvan\u00EA hem\u00FB dema t\u00EA d\u00EEtin."@ku . "Sultan Kosen ji Kurdistana bakur ji D\u00EArika \u00C7ay\u00EA Maz\u00EE ye, ku li c\u00EEhan\u00EA kes\u00EA her\u00EE dir\u00EAj, ji h\u00EAla Guinness \u00EA pirt\u00FBka rekortmen\u00EE ve hate tomar kirin. Sultan, bi 2,47 cm \u00EE kes\u00EA her\u00EE dir\u00EAj \u00EA c\u00EEhan\u00EA ye. Endam\u00EA malbata Sultan Kosen gi\u015F xwed\u00EE bejna normal in; bi 3 bira \u00FB xwe\u015Fka xwe ve. Ew ji ber bejna xwe ya her roj ku dir\u00EAj dib\u00FB ne\u00E7\u00FB dibistan\u00EA, l\u00EA ew bi xwe h\u00EEn\u00EE xwendin\u00EA b\u00FB. Kosen, Kinc \u00FB pilavan li gor xwe nab\u00EEnie \u00FB ew van alava dide \u00E7\u00EAkirin. Sultan dib\u00EAje: \"daxwaz\u00EEya min ev e ku ez bizewicim, bibim xwed\u00EE zarok, seyark\u00EA biajom, komp\u00EEter\u00EA bikar b\u00EEnim...\""@ku . "\u2032\u2032\u2032Komputera dest\u00EE\u2032\u2032\u2032 komputereka bi\u00E7\u00FBk e ko cih\u00EA w\u00EA di ber\u00EEkek\u00EA da vdibit. Zarav\u00EAn m\u00EEna \u2032\u2032kopmputera serlep\u2032\u2032 (palmtop), \u2032\u2032AKD\u2032\u2032 (PDA), \u00FB \u2032\u2032samrtfon\u2032\u2032 j\u00EE gelek caran her bi v\u00EA raman\u00EA dih\u00EAn bikaran\u00EEn. ketegor\u00EE: teknoloj\u00EE"@ku . "K\u00EErmi\u00E7o riweke gelek\u00EE r\u00FBt \u00FB qewin e. Nav\u00EAn v\u00EE gihay\u00EE y\u00EAn din, k\u00EEr\u00EA kalo \u00FB ereblepo ye."@ku . "Liverpool Football Club yaneyeke [ingl\u00EEz\u00EE] ya futbol \u00EA ni \u00FB ligel FC Chelsea \u00FB Manchester United FC yaneyeke futbol\u00EA ya [ingl\u00EEz] ya navdar. \u00A0 Yar\u00EEgeha Liverpool Anfield ye."@ku . "Sevilla F\u00FAtbol Club S.A. D yaneyeke span\u00EE ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel navdar. Stadium=Ram\u00F3n S\u00E1nchez Pizjuan"@ku . "Revenue Management birevebirina bo karxistine. haleteke ji bo go di cihde u di nav demede,pir bi alikariya hesabe computere conrola bihabuna u cihgirtine \u00E7edike."@ku . "W\u00EAne:Hromkla Halfeti. jpg Kela Z\u00EArr\u00EEn (bi tirk\u00EE Rumkale) Hromkla \u00EEro kelheyeka xirbe ku n\u00EAzika \u00E7em\u00EA Fer\u00EAt radiweste, ye. Gir\u00EAdaya par\u00EAzgeha D\u00EElok\u00EA ye, l\u00EA n\u00EAztira Xelf\u00EAt\u00EEy\u00EA (Rihay\u00EA) ye. Ehleqeya nav\u00EA \"Rumkale\" bi R\u00FBman (Yewnanan) tune ye, l\u00EA ev nav avah\u00EEyeke Romay\u00EE (B\u00EEzant\u00EEn\u00EE) mebest dike."@ku . "Football Club Internazionale Milano yaneyeke \u00CEtalyan\u00EE ya futbolde gal Serie A ket. Navdara be nave [Inter]. nave Yar\u00EEgeha Inter milane Stadio Giuseppe Meazza ye."@ku . "Associazione Calcio Milan yaneyeke \u00CEtalyan\u00EE ya futbolde gal Serie A ket. Navdara be nave [Milan]. nave Yar\u00EEgeha milane Stadio Giuseppe Meazza ye."@ku . "Piz\u00EElaq an j\u00EE biz\u00EElaq / pirpiz\u00EAk, gihayek ser\u00EA buhar\u00EA \u00FB dawiya payiz\u00EA \u015F\u00EAn dih\u00EA. Berbiz\u00EAk/bilbiz\u00EAk yan pizpiz\u00EAk j\u00EE dih\u00EA gotin. S\u00EA curey\u00EAn wan he ne: Piz\u00EElaqa bizinan: ser\u00EA buhar\u00EA li ser\u00EA \u00E7iyayan li ciy\u00EA bilind ku ten\u00EA bizin dikarin bigih\u00EAjin\u00EA \u015F\u00EAn dih\u00EA. Ji v\u00EA yek\u00EA j\u00EE bi nav\u00EA bizinan hatiye bi nav kirin. Piz\u00EElaqa miyan: ser\u00EA buhar\u00EA di meha adar \u00FB avr\u00EAl\u00EA de li qela\u00E7an \u00FB li palan li ciy\u00EA kew\u015Fe \u015F\u00EAn dih\u00EA. Piz\u00EElaqa k\u00FB\u00E7ikan: payiz\u00EA li pal \u00FB newalan li nav keviran \u00FB kew\u015Fan de \u015F\u00EAn dih\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Fairytale Trash Questionmark. png Ev r\u00FBpel d\u00EA were betalkirin, ji ber ku ev ne gotareke derbasdar a W\u00EEk\u00EEp\u00EAdiyay\u00EA ye. Eger tu nexwaz\u00EE ev r\u00FBpel were betalkirin, b\u00EAje \u00E7ima \u00FB li guft\u00FBgoy\u00EA r\u00FBpel\u00EA binivis\u00EEne. Sedem: Ne bi kurd\u00EE ye Hong Kong, \u00C7\u00EEn\u00EAn g\u00FCney k\u0131y\u0131s\u0131nda bulunan, 1 T\u00EErmeh 1997 tarihine kadar Br\u00EEtaniya Krall\u0131\u011F\u0131na ba\u011Fl\u0131 s\u00F6m\u00FCrge ve adalar grubuyken, bu tarihten itibaren Komara Gel a \u00C7\u00EEn'ne ba\u011Fl\u0131 \u00F6zel y\u00F6netim b\u00F6lgesi olmu\u015Ftur. Hong Kong; Hong Kong Adas\u0131, Kowloon Yar\u0131madas\u0131 ve 235 kadar k\u00FC\u00E7\u00FCk adadan meydana gelmi\u015Ftir. Hong Kong, Asya'n\u0131n en b\u00FCy\u00FCk serbest pazar\u0131 ve liman\u0131, en i\u015Flek ticaret, end\u00FCstri ve turizm merkezidir."@ku . "T\u00EEt\u00EE yanj\u00EE T\u00EEntore (bi nav\u00EA xwe y\u00EA lat\u00EEn\u00EE Galerida cristata) \u00E7\u00FBkek\u00EE berr\u00EE ye. T\u00EEt\u00EE heta 18 sant\u00EEman mezin dibe \u00FB giraniya xwe digih\u00EAje 45 graman. Reng\u00EA xwe qehwayiyeke b\u00EAmir\u00EAs e, nikula xwe xurt \u00FB tewand\u00EE ye, ling\u00EAn xwe li gor\u00EE bejna xwe dir\u00EAj in, bask\u00EAn xwe mezin \u00FB beray\u00EE ne \u00FB li ser ser\u00EA xwe qubek heye. Reng\u00EA konik\u00EAn xwe qehwey\u00EE ye l\u00EA li ser konikan \u00E7izgiy\u00EAn gr\u00EE hene. Bin\u00EA t\u00EEt\u00EE (zika xwe) gewr e \u00FB derdora baskan hindik sor e. Kenar\u00EAn bo\u00E7ika t\u00EEt\u00EE j\u00EE gewr in."@ku . "Juventus Football Club yaneyeke \u00CEtalyan\u00EE ya futbol\u00EA ye \u00FB de gal Serie A ket. Navdara be nave [Juventus]. Yar\u00EEgeha Juventuse Stadio Olimpico di Torino ye. 2 jara UEFA Champions League be ya"@ku . "Ezra Weston Loomis Pound an bi kurt\u00EE Ezra Pound helbestvanek\u00EE Emer\u00EEk\u00EE."@ku . "Apik (bi nav\u00EA xwe y\u00EA lat\u00EEn\u00EE Hemidactylus sp. ) gumgumokek e \u00FB mezinahiya xwe digih\u00EAje heta 15 sant\u00EEman. Bi gelemper\u00EE di \u00EAvar\u00EA de akt\u00EEf dibe \u00FB t\u00EA d\u00EEtin. Da ku apik di \u00EAvaran de xwe ba\u015F ve\u015F\u00EAr\u00EEne reng\u00EA xwe ne tu balk\u00EA\u015F e da ku tu ajal w\u00EE neb\u00EEne. \u00C7av\u00EAn xwe di \u00EAvare de pir ba\u015F dib\u00EEnin \u00FB b\u00EEboka \u00E7avan wek\u00EE b\u00EEok\u00EAn qelis\u00EE xuya dike. Li gor\u00EE zanyaran apik heywaneke ku kare rengan j\u00EE bib\u00EEne, ye (bi piran\u00EE heywan nikarin rengan bib\u00EEnin). Herwiha, apik gumgumokeke pir h\u00EE\u015Fyar e \u00FB bitews tevdigere. Ji ber porik\u00EAn xwe y\u00EAn pir bi\u00E7uk \u00EAn ku di bin ling\u00EAn xwe de peyda ne, apik kare xwe li d\u00EEwaran bizeliq\u00EEne \u00FB b\u00EA pirsgir\u00EAk li ser d\u00EEwaran bimese\u015Fe. Bi al\u00EEkariya ev porikan apik kare h\u00EAz\u00EAn Van der Waals\u00EA (h\u00EAzeke f\u00EEz\u00EEk\u00EE) bikarb\u00EEne \u00FB heta li ser pencereyan bile hilme\u015Fe."@ku . "Charles Bukowski (16 Tebax 1920 \u2013 9 Adar 1994), helbestvanek\u00EE emer\u00EEk\u00EE ku nav\u00EA w\u00EE y\u00EA esil Heinrich Karl Bukowski ye. Di berhem\u00EAn xwe de carinan nav\u00EA Henry Chinaski j\u00EE bikaran\u00EE ye. Jiyana xwe bi gran\u00EE li Los Angeles\u00EA ya ku bajarek\u00EE California ya DYA'y\u00EA ye derbas kiriye. Ew, di berhem\u00EAn xwe de bi gran\u00EE c\u00EEday\u00EEna merev\u00EAn derv\u00EE civak\u00EA, depresyon \u00FB araqxwur\u00EEy\u00EA navdar e. Ew bixwe j\u00EE jiyanek wuha jiya ye."@ku . "Yevgen\u00EE Aleksandrov\u00EE\u00E7 Yevt\u00FB\u015Fenko (18 T\u00EErmeh 1933 Z\u00EEma) Helbestvanek\u00EE R\u00FBs\u00EE ye."@ku . "Jacques Pr\u00E9vert helbestvanek\u00EE surreal\u00EEst y\u00EA frans\u00EE ye. Di sala 1900'an de li Neuilly-sur-Seiney\u00EA \u00E7av\u00EA xwe ji jiyan\u00EA re vekiriye \u00FB di sala 1977' de j\u00EE li Omonville-la-Petitey\u00EA girtiye. Di sala 1930'\u00EE de berhema w\u00EE ya yekem di kovara Bifur dih\u00EA we\u015Fandin. Di sala 1948'an de helbest\u00EAn xwe y\u00EAn ku heyta w\u00EA roj\u00EA di gelek rojname \u00FB kovaran de hatine we\u015Fandin li bin nav\u00EA Paroles berhev dike \u00FB diwe\u015F\u00EEne. Diyalog\u00EAn f\u00EElm\u00EAn ku Marcel Carn\u00E9 derh\u00EAner\u00EEya wan dikir niv\u00EEsand. Gelek helbest\u00EAn w\u00EE ji aliy\u00EA Joseph Kosma ve hatin beste kirin."@ku . "N\u00EEkos Gatsos [ 8 Berfanbar 1911- 12 Gulan 1992), Helbestvanek\u00EE Yewnan e."@ku . "Lale Muldur, helbestevan \u00FB niv\u00EEskareke tirk e. H\u00EEndekariya xwe ya L\u00EEsey\u00EA li Robert Kolej\u00EA dike. Bi b\u00FBrsa helbeste di\u00E7e Floransaya \u00CEtalyay\u00EA. Di 1977an de di\u00E7e \u00CEngiltere \u00FB ji Un\u00EEvers\u00EEteya Manchester\u00EA ji be\u015Fa Abor\u00EEy\u00EA l\u00EEsans werdigre. Di sala 1983an de bi w\u00EAnesaz\u00EA bel\u00E7\u00EEq\u00EE Patrick Jacquart re dizewice \u00FB di\u00E7e Bruksel\u00EA. Di 1986an de vedigere Turkiyey\u00EA. Neq\u00EEneyek ji helbest\u00EAn w\u00EA bi nav\u00EA \"Water Music\" li D\u00FBbl\u00EEn\u00EA hate we\u015Fandin. Helbest\u00EAn ku li ser w\u00EAney\u00EAn w\u00EAnesaz\u00EA frans\u00EE Colette Debl\u00E9 niv\u00EEsandib\u00FB ji aliy\u00EA Enst\u00EEtuya Fransay\u00EA li bin nav\u00EA \"Ke\u00E7a Baran\u00EA Wiha Dib\u00EAje\" hat we\u015Fandin. Nuha li Stenbol\u00EA dij\u00EE"@ku . "Edward Estlin Cummings an j\u00EE E.E. Cummings. Helbestvan,Ressam,Ceribvan \u00FB Niv\u00EEskar\u00EA Leystokan y\u00EA Amer\u00EEk\u00EE ye. P\u00EA\u015Fengek\u00EE gr\u00EEng y\u00EA sedsala 20. ye."@ku . "Botav giyayek bi kul\u00EElk e, jibo heywanan jahr l\u00EA jibo mirovan \u015Fifay\u00EA dibar\u00EEne. Gelek nav\u00EAn w\u00EA y\u00EAn din j\u00EE hene. Bi kurd\u00EE wek batovk, bahtov, s\u00FBrinc, n\u00FBjdar j\u00EE t\u00EA nas\u00EEn. Bi tirk\u00EE kantaron, kizilcirik, binbir delik, koyun kiran dib\u00EAjin. Li din\u00EA n\u00EAz\u00EEk\u00EE 70 c\u00FBrey\u00EAn w\u00EA hene. Reng\u00EAn kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA zer, sor, \u00FB binev\u015F\u00EE (mor) ket\u00FBmat j\u00EE sp\u00EE ne. Ciy\u00EA v\u00EE giyay\u00EA di \u00E7anda b\u00EAr\u00EEvaniy\u00EA de gelek gir\u00EEng e. V\u00EE giyaya di nava av\u00EA dih\u00EA kelandin \u00FB eyar\u00EA bizinan y\u00EA ku ji p\u00FBrta xwe hatiye qe\u015Fartin dih\u00EA xistin nav v\u00EA av\u00EA. \u00C7end rojan v\u00EE eyar\u00EE di nav de dih\u00EAlin ji bo ew tehma tahl j\u00EA here ku nekeve nav xwarinan. Ev eyar pa\u015F\u00EE dibe me\u015Fk."@ku . "Quling an j\u00EE qaz\u00EEquling balindeyeke fam\u00EEleya qulingan e. Gerden \u00FB p\u00EA \u00FB st\u00FBy\u00EAn qulingan dir\u00EAj e, n\u00EEv kund, \u00E7engdir\u00EAj in \u00FB nikul\u00EA wan st\u00FBr \u00FB dir\u00EAj e \u00FB fesala leglegey\u00EE. \u015Eaperr\u00EAn wan bi ser kuriya wan de dih\u00EAn. N\u00EAr \u00FB m\u00EA rengek in. Li ser ax\u00EA h\u00EAl\u00EEn\u00EA \u00E7\u00EAdikin. Li Kurdistan\u00EA du cure j\u00EA hene: quling \u00FB quling\u00EA st\u00FBre\u015F \u00EA bi\u00E7\u00FBk. Quling 115 cm dir\u00EAj e. \u015E\u00EEnek\u00EE bi ser risasiy\u00EA tar\u00EE ve ye. En\u00EE \u00FB pi\u015Ftpatik \u00FB ser\u00EA kuriy\u00EA re\u015F in, erzing \u00FB binerzing bi ser re\u015F\u00EE ve ne, g\u00EExeke sp\u00EE ji alekan dest p\u00EA dike heta ser milan di\u00E7e. Kulovanka ser\u00EE sor ve ye. Nikil risasiyek\u00EE bi ser kesk\u00EE ve ye \u00FB bin\u00EA w\u00EE sor ve ye \u00FB ji y\u00EA leglegey\u00EE \u00FB \u015Faqav\u00EE kurttir e. \u00C7av sor in. P\u00EA \u00FB roq (bask\u00EA p\u00EAy\u00EE) re\u015F in. Balindeyeke sil \u00FB gelek\u00EE k\u00FBv\u00EE ye. R\u00EAve\u00E7\u00FBna w\u00EE giran e. Dema dest bi tirs\u00EA dike ser\u00EA xwe radike \u00FB st\u00FBy\u00EA xwe j\u00EAk t\u00EEne der. Komkome digerin. Li \u00E7\u00FBn\u00EA li hewa refa xwe wek\u00EE forma t\u00EEpa V l\u00EA dike. Di nav reviyan de li per\u00EA \u00E7em \u00FB robaran dij\u00EEn. Zivistanan qesta de\u015Ftan dikin. Li ser erd\u00EA h\u00EAl\u00EEn\u00EA \u00E7\u00EAdikin. \u00CElon\u00EA ji mil\u00EA bakur\u00EA rojava ve ber bi ba\u015F\u00FBr\u00EA rojava ve qesta Kurdistan\u00EA dikin. Li welat\u00EAn skand\u00EEnav\u00EE \u00FB \u00DBris\u00EA \u00FB heta Almanya \u00FB welat\u00EAn Balkan\u00EA \u00FB Tirkiyey\u00EA \u00FB Tirkmenistan\u00EA bo ni\u015F\u00EEv \u00FB heta rojavay\u00EA S\u00EEb\u00EEryay\u00EA bo mil\u00EA rojhilat\u00EA \u00FB li hindek cihan ji ba\u015F\u00FBr\u00EA Spanyay\u00EA \u00FB li bakur\u00EA \u00CEtalyay\u00EA t\u00EAjikan t\u00EEne der\u00EA. Zivistana xwe li hevda Deryaya Sp\u00EE \u00FB \u00CEraq\u00EA \u00FB bakur\u00EA Afr\u00EEkay\u00EA heta S\u00FBdan\u00EA \u00FB Etiyopyay\u00EA li ni\u015F\u00EEv diborin."@ku . "Aram li gor\u00EE pirt\u00FBka M\u00FBsa (di \u00CEnc\u00EEla p\u00EEroz de) bav\u00EA Aram\u00EEyan e \u00FB yek ji zarok\u00EAn Sam\u00EE ye. Bray\u00EAn w\u00EE y\u00EAn din Elam, As\u00FBr, Arpax\u015Fad und L\u00FBd in. Bi v\u00EE away\u00EE Aram \u00FB bray\u00EAn w\u00EE neviy\u00EAn/torin\u00EAn Nuh in. Lawik\u00EAn Aram \u00DBz, Hul, Geter \u00FB Ma\u015F in."@ku . "Bingeh (ji dido peyven bi kurdi cedibe. bin dijber\u00EE ser u geh j\u00EE ji gehabune anj\u00EE ji merhaleya feydabune te) Bingeh di ole \u00CEslamede pen\u00E7 rikn\u00EAn \u00CEslam\u00EA u \u015Fe\u015F \u015Eart\u00EA \u00CEman\u00EAne. Dema go dar kurme xwe jidihay an ase di nav erdede diberdin bigeh\u00EA dare ba\u015Fa. Go mirow dest bi avakirina haniyan dike pe\u015F\u00EE yek bingeh dideyne u li ser bingeh pistra hani te avakirin. Bingeh\u00EA xwendin u nivisandine di dibistana seretay\u00EE de te deynin. Bingeh\u00EA zaningehe di dibistana nav\u00EEn u bilind de te deynin. Li gora Sigmund Freud di pirtuka w\u00EE bi nave \"\u015E\u00EErovekirina xewne\" bingeha \"hi\u015Fe ve\u015Fart\u00EE\" bi mirov re ji destpeka cebuna mej\u00EE di zike dayike de heta gihi\u015Ftina amre sise sali tedeyn\u00EEn. Jiber we yeke mirow kare hate amre sise sal\u00EE \u015Funve tista tene b\u00EEra xwe u ti\u015Fte ber\u00EE sise sal\u00EE mirav bi xwe bawere go w\u00EE jib\u00EErkir\u00EEya. Bele Sigmund Freud dibeje ev ne jib\u00EErbuye tene ve\u015Fartiye."@ku . "Lordi yek ji mezintir\u00EEn kom\u00EAn \u015F\u00EAweya Muz\u00EEka rock e li c\u00EEhan\u00EA ku di sala 1996"@ku . "Mecl\u00EEsa Mezin a Newengeran a Tirkiyey\u00EA, reveberiya Komara Tirkiyey\u00EA ye. Di 23\u00EA n\u00EEsana 1920an da hatiye damezrandin."@ku . "Kero\u015Fk, kergo\u015Fk, kergo yanj\u00EE kerguh ajaleke guhandar a fam\u00EEleya kero\u015Fkan e ku guh\u00EA w\u00EA wek y\u00EA keran mezin e. Ji ber ku bi guh\u00EA xwe di\u015Fibite keran j\u00EA re kero\u015Fk (wek ker\u00EE) hatiye gotin. Guh\u00EAn wan \u00FB ling\u00EAn wan y\u00EAn daw\u00EE dir\u00EAj in. Bi zay\u00EEn\u00EA z\u00EAde dibin \u00FB ten\u00EA heft rojan li \u00E7\u00EA\u00E7ik\u00EAn xwe din\u00EArin. C\u00FBrey\u00EAn berr\u00EE \u00FB ked\u00EE he ne. Ji bo y\u00EAn berr\u00EE n\u00EA\u00E7\u00EEr dih\u00EA kirin."@ku . "Arsenal Football Club yaneyeke \u00CEngil\u00EEs ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel FC Chelsea yaneyeke futbol\u00EA ya \u00CEngil\u00EEsy\u00EA ya her\u00EE navdar. Yar\u00EEgeha Arsenal\u00EA Emirates Stadium ye."@ku . "Di zanista b\u00EErkar\u00EEy\u00EA de, kom bi her deste ji ti\u015Ftan t\u00EA gotin k\u00FB ji aliy\u00EA xwe ve wek\u00EE ti\u015Ftek\u00EE serxwe \u00FB cuda t\u00EA ferzkirin. Koman yek ji bingeh\u00EEtr\u00EEn t\u00EAgehanin (mefh\u00FBm) di b\u00EErkar\u00EEy\u00EA da. Tev\u00EE ku ew li daw\u00EEya sedsala 19an de hat afrandin, l\u00EA niha Teor\u00EEya kom be\u015Fek\u00EE herdem hazir\u00EE matemat\u00EEk\u00EAye \u00FB dikare m\u00EEna bingehek were bikar an\u00EEn k\u00FB gi\u015Ft matemat\u00EEk li ser w\u00EA bingeh\u00EA b\u00EA avakirin\u00EA."@ku . "W\u00EAne:600px Dark blue with V. png FC Girondins de Bordeaux yaneyeke frans\u00EE ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel Marseille yaneyeke futbol\u00EA ya frans\u00EEy\u00EA ya her\u00EE navdar e. Yar\u00EEgeha Bordeaux\u00EA Stade Chaban Delmasye"@ku . "Europa League Werzy 2009/2010 Werzy 2009/2010 bo yekem care ke bem nawewe yar\u00EE dekr\u00EAt, p\u00EA\u015F eme nawy UEFA Cup bu ke 1971'da damezra. Bo tomar kirdiny yanekan \u00FB zanyary zyatir \u00EAre kl\u00EEk bike. Cewley serek\u00EE Grup A MP W D L Gf Ga Pts Grup B MP W D L Gf Ga Pts RSC Anderlecht (BE) LOSC Lille Métropole (FR) AFC Ajax (NL) Valencia CF (ES) NK Dinamo Zagreb (Kro. ) Genoa CFC (IT) FC Timişoara (RO) SK Slavia Praha (CZ) Grup C MP W D L Gf Ga Pts Grup D MP W D L Gf Ga Pts Hapoel Tel-Aviv FC (Îsr. ) Sporting Clube de Portugal Hamburger SV (DE) SC Heerenveen (NL) SK Rapid Wien (Nem. ) FK Ventspils (LV) Celtic FC (Sko. ) Hertha BSC Berlin (DE) Grup E MP W D L Gf Ga Pts Grup F MP W D L Gf Ga Pts FC Basel 1893 (Swî. ) Galatasaray AŞ (TR) Fulham FC (UK) Panathinaikos FC (EL) AS Rome (IT) Dinamo 1984 Bucureşti (RO) PFC CSKA Sofia (BG) SK Sturm Graz (AT) Grup G MP W D L Gf Ga Pts Grup H MP W D L Gf Ga Pts FC Salzburg (AT) Fenerbahçe SK (TR) S.S. Lazio (IT) FC Sheriff (Moldova) Villarreal CF (ES) FC Twente (NL) PFC Levski Sofia (BG) FC Steaua Bucureşti (RO) Grup I MP W D L Gf Ga Pts Grup J MP W D L Gf Ga Pts SL Benfica (PT) FC Shakhtar Donetsk (Okr. ) Everton (UK) Toulouse FC (FR) FC BATE Borisov (R-S) Club Brugge KV (BE) AEK Athens FC (EL) FK Partizan (Sirrb. ) Grup K MP W D L Gf Ga Pts Grup L MP W D L Gf Ga Pts PSV Eindhoven (NL) Werder Bremen (DE) AC Sparta Praha (CZ) Athletic Club Bilbao (ES) CFR 1907 Cluj (RO) FK Austria Wien (AT) FC København (DK) CD Nacional (PT)"@ku . "Di matemat\u00EEk \u00FB zanista komputer de, p\u00EAjimar an reqem dawereke (sembol) ku bo nimandina hejmaran t\u00EA bi kar an\u00EEn. Hem\u00FB hejmar bi p\u00EAjimaran \u00E7\u00EAdibin. Yan\u00EE hejmar bi al\u00EEkariya p\u00EAjimaran t\u00EAn niv\u00EEsandin \u00FB n\u00EE\u015Fandan. Deh p\u00EAjimar hene. 0-1-2-3-4-5-6-7-8-9 Hem\u00FB p\u00EAjimar ev in, ji vana p\u00EA\u015Ftir tune ne. Dema mirov ji sifir\u00EA heta dehan dijim\u00EAre ew hejmar\u00EAn ku mirov dib\u00EEne hem hejmar in hem j\u00EE p\u00EAjimar in. Yan\u00EE her p\u00EAjimar hejmarek e j\u00EE l\u00EA her hejmar dibe ku ne p\u00EAjimar be. M\u00EEna ku p\u00EAjimara 1 an j\u00EE 5 hejmar in. L\u00EA hejmar\u00EAn 13 an j\u00EE 184 ne p\u00EAjimar in. L\u00EA d\u00EEsa j\u00EE 1, 3, 8 \u00FB 4 p\u00EAjimar in."@ku . "W\u00EAne:Latex integers. svg N\u00EE\u015Fan <math>\\mathbb{Z}= \\{\\, \\ldots, -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, \\ldots \\,\\}</math> Ji her endam\u00EA v\u00EA kom\u00EA re tamjimar t\u00EA gotin."@ku . "Gijok, r\u00EExok, m\u00FBrde\u015Fe dareke wek hejan e. Bejna w\u00EA li gor cih \u00FB c\u00FBre 1- 4 metroyan bilind dibe. Bi qas\u00EE 150 awa \u00FB c\u00FBrey\u00EAn wan hene. Hinek ji wan c\u00FBreyan xweser li welatek\u00EE h\u00EA\u015F\u00EEn t\u00EA \u00FB nav\u00EA w\u00EE welat\u00EE l\u00EA t\u00EA kirin. Wek m\u00EEnak (Rhamnos Kurdikus) \u201C Gijika Kurdan \u201C. Ev gijok li \u00E7\u00EEyay\u00EAn Bedl\u00EEs, y\u00EAn Wan\u00EA \u00FB li \u00E7\u00EEyay\u00EA Gare y\u00EA li ba\u015F\u00FBr\u00EA Kurdistan\u00EA li zinaran \u00FB cih\u00EAn firok y\u00EAn ji 1800 metro berjortir t\u00EA d\u00EEtin . L\u00EA babeta niv\u00EEsa me gijoka normal e. Ew di nava daran de xwe bi xwe h\u00EA\u015F\u00EEn t\u00EAt. \u00C7iq\u00EAn w\u00EA li hember hev, ser\u00EA \u00E7iqan bi str\u00EE ne. \u015Eitil\u00EAn w\u00EA y\u00EAn n\u00FB reng\u00EA xwel\u00EEy\u00EA yan j\u00EE z\u00EEvane ne. Belg\u00EAn w\u00EA kesk\u00EA vekir\u00EE, biriqok \u00FB hokane ne. Rex\u00EAn wan wek mi\u015Fare h\u00FBr in. Dir\u00EAjah\u00EEya belgan 3-6 \u00FB fireh\u00EE 2-4 cm in. Kul\u00EElk\u00EAn w\u00EA di bin\u00EA belga w\u00EA de derdikeve \u00FB 4-12 lib bihevre ne. Kul\u00EElk keskezer, bi\u00E7\u00FBk \u00FB 4 pel e. Ser\u00EA pel\u00EA kul\u00EElkan t\u00FBj \u00FB rimane ne. Di navika kul\u00EElk\u00EA de tozdank\u00EAn dolkirin\u00EA (bergirtin\u00EA) hene. F\u00EAq\u00EEya w\u00EA wek mor\u00EEk\u00EAn bi qas\u00EE \u015Foqilxat\u00EEna (bezelye) ye. Ber\u00EA kesk \u00FB pa\u015F\u00EA j\u00EE h\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE ber bi \u015F\u00EEn\u00EAtar\u00EE yan j\u00EE re\u015F ve diguh\u00EArin. Tama f\u00EAq\u00EEya w\u00EA tahlemiz e \u00FB \u00E7ar dindik t\u00EAda nin. Alman j\u00EAre dib\u00EAjin \u201C Kreuzdorn\u201D, bi Tirk\u00EE nav\u00EA w\u00EA \u201CAkd\u00EEken anj\u00EE barut axaci \u201C ye. Li Ewropa jibo xwe\u015Fikah\u00EE di nava parqan \u00FB bax\u00E7an de t\u00EA \u00E7andin."@ku . "W\u00EAne:Infinity symbol. svg Sembola b\u00EAdaw\u00EEb\u00FBn\u00EA B\u00EAdaw\u00EEb\u00FBn hinek t\u00EAgih\u00EAn cuda destn\u00EE\u015Fan dike - pir caran gr\u00EAday\u00EE ya b\u00EEra \"b\u00EA-sin\u00FBr-b\u00FBn\u00EA\" - di felsefe, b\u00EErkar\u00EE, \u00FB teoloj\u00EE y\u00EA da."@ku . "Di b\u00EErkar\u00EE y\u00EA de, koma hejmar\u00EAn rast\u00EEn hem hejmar\u00EAn aql\u00EE li xwe digre \u00FB hem j\u00EE hejmar\u00EAn na aql\u00EE."@ku . "Yajurveda pirt\u00FBka s\u00EAyem ji \u00E7ar pirt\u00FBk\u00EAn \u015Fer'\u00EE y\u00EAn hind\u00FByane."@ku . "W\u00EAne:Herta M\u00FCller 2007. JPG Herta M\u00FCller li p\u00EA\u015Fangeha pirt\u00FBkan ya Leipzig\u00EA 2007 Herta M\u00FCller romanniv\u00EEs \u00FB helbestvana Elmaniyay\u00EE ya ko li Romaniyay\u00EA hatiye dinyay\u00EA. Ew z\u00EAdetir jiber kar\u00EAn xwe di n\u00EE\u015Fadana zehmetiy\u00EAn jiyana li Romaniyaya dema Nicolae Ceau\u015Fescuy\u00EE \u00FB sitema ko li Elmaniy\u00EAn Romniyay\u00EA \u00FB Soviyeta dema Stal\u00EEn\u00EE da navdar e. Herta ji sal\u00EAn 1990an ve bi kar\u00EAn xwe bi awayek\u00EA navnetewey\u00EE navdar b\u00FBye, \u00FB kit\u00EAb\u00EAn w\u00EA bi z\u00EAdetir ji 20 zimanan hatine pa\u00E7ivandin (tercemekirin). W\u00EA li sala 2009\u00EA Nobel Xelata Edebiyat\u00EA wergirt. Ber\u00EE wergirtina Nobel Xelat\u00EA j\u00EE, w\u00EA z\u00EAdetir ji 20 xelat\u00EAn navnetewey\u00EE wergirtb\u00FBn."@ku . "Di sadetir\u00EEn wate ya xwe di matemat\u00EEk \u00FB loj\u00EEk\u00EA de, kiryar karek e ku ji yek an z\u00EAdetir nirx\u00EA t\u00EAkir\u00EE nirxek\u00EE n\u00FB diafir\u00EEne. Du c\u00FBre kiryar hene: yakn\u00EE \u00FB duyan\u00EE. Kiryar\u00EAn yekan\u00EE ten\u00EA yek nirx t\u00EAkil dikin . Ji al\u00EEy\u00EA din ve, kiryar\u00EAn duyan\u00EE du nirxan digrin. \u00C7ar kar\u00EAn serek\u00EE hene: z\u00EAdekirin, derkirin, carkirin, parkirin"@ku . "Xelata Saxarov ji bo Azadiya Raman\u00EA (wek\u00EE \"Xalata Maf\u00EA Mirovan ya Yek\u00EEtiya Ewr\u00FBpay\u00EA\" j\u00EE t\u00EA binavkirin) ji sala 1988\u2019an ve ji aliy\u00EA Parlamena Ewr\u00FBpay\u00EA ji bo \u015Fexsiyet anj\u00EE r\u00EAxistin\u00EAn ku ji bo maf\u00EA mirovan \u00FB azadiya raman\u00EA t\u00EAdiko\u015Fin, t\u00EA day\u00EEn. Xelat\u00EA nav\u00EA xwe ji xelatgir\u00EA nobel\u00EA y\u00EA R\u00FBs\u00EE Andrey Saxarov girtiye \u00FB 50.000 Euro ji bo kes\u00EAn xelatgir t\u00EA p\u00EA\u015Fk\u00EA\u015Fkirin. Xelat salane di meha kan\u00FBn\u00EA li Strasbourg\u00EA t\u00EA day\u00EEn."@ku . "\u015Eah \u00EEsma\u00EEl an j\u00EE \u015Eah \u00CEsma\u00EEl\u00EA Yekem 1487 - 1524, \u015Fah\u00EA Sefewiyan e. Ya j\u00EE \u015Fah\u00EA \u00CEran\u00EA t\u00EA zan\u00EEn. Di nav Elewiyan de hozanek\u00EE p\u00EEroz e. Kalik\u00EA w\u00EE Sef\u00EEed\u00EEn Erdeb\u00EEl\u00EE ye. Sef\u00EEed\u00EEn bi esl\u00EA xwe Kurd b\u00FBye. Sef\u00EEed\u00EEn Erdeb\u00EEl\u00EE pirt\u00FBk\u00EAn bi ziman\u00EA kurd\u00EE \u00FB fars\u00EE niv\u00EEs\u00EEye."@ku . "M\u00FCsl\u00FCm G\u00FCrses stranb\u00EAjeke tirk \u00EA arabask e \u00FB li gund\u00EA Tish\u00EA jidayik b\u00FBye."@ku . "Kirmashan dan\u00E9yg le share gewregani \u00CDran \u00FA megeni (merkezi) stani Kirmashan e. We binc\u00EDney sershimar\u00ED salli 2006 gelhey (jem\u00EDyeti) Kirmashan 784,602 kes b\u00EDye ke wey jure dib\u00FAde n\u00FAwem\u00EDn shari gewrey \u00CDran."@ku . "Zuwan pergal\u00EDg e erra d\u00EDyar kirdini etila'at. We istilahi gishtan\u00ED zuwan we cihst\u00EDg diwetg\u00EDd ke ayimegan l\u00E9 istifade ken erra peywend\u00ED durus kirdin wegerd hem. Her zuwan\u00EDg erra xuwey r\u00E9zuwanI taywet\u00ED hese. Hend\u00EDg zuwanegan ferm\u00EDn \u00FA hend\u00EDg\u00EDsh ne. Her neteweyg \u00FA merdim\u00EDg erra xuweyan zuwan\u00EDg d\u00EDrin. Bez\u00ED demel zuwan\u00EDg hese ke hin merdim ya neteweyg n\u00EDye \u00FA we des ayim durus b\u00EDye. Esperanto dan\u00E9yg ley zuwanele'se. Bez\u00ED demel\u00EDsh wsihey zuwan erra nasandini programeli r\u00E9z\u00E9ner\u00ED (kamp\u00EDy\u00FAt\u00E9r\u00ED) we kar d\u00EDyerin. Istilahi zuwani heywanel erra nawn\u00EDyan we sh\u00EDwey irtibat\u00ED heywanel we kar d\u00EDyed."@ku . "Jimmy Donal Wales nawdar (me'ruf) we \"Jimbo\", zaygi 1966 le Huntsville, Alabama, dan\u00E9yg le damezr\u00EDneregani W\u00EDk\u00EDp\u00E9d\u00EDyas. Wales ke \u00EDse le San P\u00E9t\u00E9rzburg Filor\u00EDda z\u00EDng\u00ED keyd, le xuwenegayg xusus\u00EDya tehs\u00EDlati mal\u00ED kirige. Wales legerd Larry Sanger le Nupedia kar dikirdin ke le duma w\u00E9kew W\u00EDk\u00EDp\u00E9d\u00EDya damezrandin."@ku . "Lawrence Mark Larry Sanger (zaygi 1968) f\u00EDlesof\u00EDg Am\u00E9r\u00EDkay\u00ED ye ke le damezr\u00EDneregani W\u00EDk\u00EDp\u00E9d\u00EDya \u00FA afir\u00EDneri encyclopedia Citizendium we hesaw d\u00EDyed. Le Anchorage, Alaska gewre b\u00ED. Le minall\u00ED fire dill\u00ED we f\u00EDlesof\u00ED b\u00ED. Sanger y\u00E9 l\u00EDsansi f\u00EDlesof\u00ED le kaliji Reed d\u00EDr\u00EDd \u00FA le Zankoy Stan\u00ED Ohayoysh doktoray f\u00EDlesof\u00ED girige, le salli 2000. Sanger le fire projheyli mejaz\u00ED zanistnamey\u00EDya derg\u00EDr b\u00EDye, erra nim\u00FAne Nupedia. Le k\u00FAtay\u00EDsha wegerd Jimmy Wales W\u00EDk\u00EDp\u00E9d\u00EDya damezrandin."@ku . "Hawa\u00EDyane zuwani merdimi bum\u00ED Hawa\u00ED ye. Ey zuwane ke le desey zuwaneli Pol\u00EDn\u00E9z\u00EDyane's wegerd \u00C9ngil\u00EDs\u00ED zuwaneli ferm\u00ED (resm\u00ED) stani Hawa\u00ED Am\u00E9r\u00EDkan. Pawsha Kamehamehay S\u00E9wem yegem binnamey zuwani Hawa\u00EDyaney le salli 1839 \u00FA 1840a damezrand. Da salli 1950 be hokareli (del\u00EDleli) jurwajur wishereli Hawa\u00EDyane kem \u00FA kemtir b\u00EDn \u00FA yewash yewash ey zuwane bum\u00EDye j\u00E9gey xuwey da we zuwani \u00C9ngil\u00EDs\u00ED. \u00CDseysh cige naw desey zuwanel le metirs\u00EDya. Zuwani Hawa\u00EDyane niz\u00EDgi 115 sall e r\u00FAjhname d\u00EDr\u00EDd \u00FA le capemen\u00EDyegana we kar d\u00EDyed."@ku . "Pergall deseyg le terekerk\u00E9yl (f\u00E9l\u00FAinf\u00ED'alel) ya bewendeli serwexuwe'se ke gishk\u00EDg hewparce durus ken. Watey y\u00E9 \"gishki hewparce\" her wehaysh tuwan\u00EDd erra n\u00EDshan danini y\u00E9 dese le rabiteyl we kar b\u00EDyed. Zem\u00EDney l\u00E9k\u00FAl\u00EDni zanistane le barey pergall we ey beshele teqs\u00EDm b\u00FAd: t\u00E9or\u00ED pergall, fermannas\u00ED, pergalleli j\u00FAlla, \u00FA pergalleli am\u00E9te. F\u00EDshtiri pergallel ey taywetmend\u00EDyele d\u00EDr\u00EDn: Pergallel binar d\u00EDrin, \u00FA ey binare we lay beshegan \u00FA c\u00FAnayet\u00ED terk\u00EDbyan te'r\u00EDf b\u00EDye. Pergallel akar d\u00EDrin, ke ey akare ser\u00FAkar d\u00EDr\u00EDd we nawdadegan (w\u00FAr\u00FAd\u00EDgan), derdadegan (xuruj\u00EDgan), \u00FA sh\u00EDwey perdaxt kirdini nawdadegan. Pergallel taywetmend\u00EDg ewtir d\u00EDrin ke bir\u00EDt\u00ED ye le rabite \u00FA \u00E9tesal le naw beshegani jurwajuryan: naw-\u00E9t\u00E9sali. Wishey pergall mumkin e we desey r\u00E9sa \u00FA qanunegan y\u00E9 hukumet\u00EDsh, ke akari ew hukumet te'r\u00EDf ken, biwetg\u00EDd."@ku . "Dirust di matemat\u00EEk\u00EA da, yan j\u00EE c\u00EAometr\u00EEy\u00EA da ji xetta ku ji deqan p\u00EAk t\u00EA ra t\u00EA gotin."@ku . "Dewleta Sefew\u00EEyan an j\u00EE Dewleta Sefew\u00EE di sal\u00EAn 1501 \u00FB 1736an da Azerbaycan, \u00CEran, Ermenistan, \u00CEraq, Afxanistan, Turkmenistan, Kurdistan hetan\u00EE Turkiyey\u00EA s\u00EEnor\u00EA xwe mezin kir\u00EEye. Xanedana Sefewiyan de Pars, Azer\u00EE, Kurd \u00FB Ruma xwe \u00E7\u00EE girt\u00EEye. \u015Eah\u00EA Sefewiyan \u00EA mezin \u015Eah \u00CEsma\u00EEl\u00EA Yekem b\u00FB."@ku . "VfL Wolfsburg yaneyeke Almanya ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel Bayern M\u00FCnchen yaneyeke futbol\u00EA ya Almanya y\u00EA ya her\u00EE navdar e. Yar\u00EEgeha Wolfsburg Volkswagen Arenaye"@ku . "FC Bayern Munich yaneyeke Almanya ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel Wolfsburg yaneyeke futbol\u00EA ya Almanyay\u00EA ya her\u00EE navdar. Yar\u00EEgeha Bayern M\u00FCnchen Allianz Arena ye."@ku . "FC Rubin Kazan yaneyeke R\u00FBsya ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel Moskva yaneyeke futbol\u00EA ya R\u00FBsya y\u00EA ya her\u00EE navdar e. Yar\u00EEgeha Rubin Kazan Central Stadiumye"@ku . "Erdgaz m\u00EEna neft\u00EA ji erde derdikeve. Bi esas\u00EE organ\u00EEk e. Erdgaz (%70-90'\u0131), (CH4) gaza m\u00EAtan t\u00EA . \u00C7akaj\u00EE hind\u00EErda \u00EAtan (C2H6), propan(C3H8), b\u00FBtan (C4H10) j\u00EE heye. Di hindir\u00EA de pe\u015Fkek ji (CO2), azot (N2), helyum(He) \u00FB hidrojens\u00FClf\u00FCr (H2S) heye. \u00C7\u00EAb\u00FBna edrgaz\u00EA ji neft\u00EA ye. Di bin\u00EA erd\u00EA de petrol hinek duwe gaz."@ku . "Thriller, alb\u00FBma Michael Jackson e. Li DYA'y\u00EA di sala 1982'an da alb\u00FBm derket. V\u00EA alb\u00FBm\u00EA gelek xelat stand\u00EEye. Alb\u00FBm li ser funk, pop, rock, R&B, soul, dans \u00E7\u00EAb\u00FBye. W\u00EAne:Michael Jackson 1984. jpg Popb\u00EAj\u00EA amer\u00EEk\u00EE Michael Jackson di sala 1984'an de"@ku . "Edip Cansever, Helbestvanek\u00EE Tirk ku weke Cemal Sureya,Turgut Uyar \u00FB Ece Ayhan di nav gr\u00FBba N\u00FBy\u00EA Duwem de ciyek\u00EE gr\u00EEng digre. Helbesta w\u00EE ya yekem di 1'\u00EA Adara 1944an de di kovara \u00CEstanb\u00FBl de hate we\u015Fandin. Di sala 1947an de helbest\u00EAn xwe y\u00EAn ku di kovaran de we\u015Fandi b\u00FB di pirt\u00FBka \"\u0130kindi \u00DCst\u00FC\" de berhev kir \u00FB we\u015Fand. V\u00EAya pirt\u00FBka w\u00EE a yekem b\u00FB. Di sala 1951\u00EA de tevl\u00EE heval\u00EAn xwe li bin nav\u00EA \"Nokta\" kovarek derxistin l\u00EA ten\u00EA he\u015Ft hejmar we\u015Fandin. Bi pirt\u00FBka xwe ya nav\u00EA w\u00EA Yer\u00E7ekimli Karanfil di sala 1958an de Xelata Helbest\u00EA ya Yeditepe;di sala 1977an de bi pirt\u00FBka xwe ya nav\u00EA w\u00EA Ben Ruhi Bey Nas\u0131l\u0131m Xelata TDK'\u00EA \u00FB di sala 1982an de bi pirt\u00FBka xwe ya Yeniden (Ji n\u00FB ve) xelata Sedat Simav\u00EE girt."@ku . "Valageh berfireh\u00EEyeke b\u00EAsinore ku xwed\u00EE s\u00EA-rehend e \u00FB cih \u00FB al\u00EEy\u00EA w\u00EA r\u00EAjey\u00EE ye. Ti\u015Ftan \u00FB b\u00FByeran di valageh\u00EA de diqewmin. Di f\u00EEz\u00EEk\u00EA de peyda kirina p\u00EAnasa valageh\u00EA gelek dijware, ji ber ku ew\u00EA nikare ji al\u00EEy\u00EA ti\u015Ft\u00EAn din ve b\u00EAt rave kirin. Bi wateyeke din, ev dem tu ti\u015Ft ji valageh\u00EA bingeh\u00EE tir n\u00EEne."@ku . "Di matemat\u00EEk \u00FB f\u00EEz\u00EEk\u00EA da, rehend t\u00EA wateya hejmara derecey\u00EAn mimkin bo azadb\u00FBna liv\u00EEna ti\u015Ftek\u00EE di valageh\u00EA da."@ku . "D\u00FBrah\u00EE raveyeka hejmar\u00EE ye ku n\u00EE\u015Fandidit ti\u015Ftan \u00E7iqas ji hev d\u00FBrin."@ku . "W\u00EAne:Mayakovsky 1929 a. jpg Helbestvan\u00EA r\u00FBs\u00EE Vlad\u00EEm\u00EEr Mayakovsk\u00EE di sala 1929an de. Vlad\u00EEm\u00EEr Vlad\u00EEm\u00EErov\u00EE\u00E7 Mayakovsk\u00EE yan j\u00EE Vlad\u00EEm\u00EEr Mayakovsk\u00EE, helbestvanek\u00EE r\u00FBs e. Di helbest\u00EA de p\u00EA\u015Fengek\u00EE herka futur\u00EEzm\u00EA ye. Di sala 1930\u00EE de bi deban\u00E7\u00EA xwe ku\u015Ftiye. Helbest\u00EAn w\u00EE y\u00EAn li ser delala w\u00EE L\u00EEl\u00EE Br\u00EEk gelek navdar in."@ku . "W\u00EAne:Height. svg Bilindah\u00EE Bilindah\u00EE endazeya st\u00FBnk\u00EEya d\u00FBrah\u00EE e."@ku . "FC Unirea Urziceni yaneyeke roman\u00EE ya futbol\u00EA ye ya her\u00EE navdar e \u00FB yek ji t\u00EEm\u00EAn her\u00EE serket\u00EE y\u00EAn roman\u00EE ye. Yar\u00EEgeha Unirea Urziceni \u00EA Stadionul Tineretului ye."@ku . "AZ yaneyeke holand\u00EE ya futbol\u00EA ye ya her\u00EE navdar e \u00FB yek ji t\u00EEm\u00EAn her\u00EE serket\u00EE y\u00EAn holand\u00EE ye. Yar\u00EEgeha AZ\u00EA DSB Stadion ye."@ku . "Mehnameya frans\u00EE Le Monde diplomatique (ji aliy\u00EA xwendevan\u00EAn frans\u00EE weke \u201ELe Diplo\u201C t\u00EA binav kirin) li ser anl\u00EEz \u00FB \u015F\u00EErovey\u00EAn li ser siyaseta navnetew\u00EE \u00FB mijar\u00EAn \u00E7and\u00EE radiwest\u00EA. Hejmara yek\u00EA (ya ziman\u00EA frans\u00EE) di gulana 1954'an bi slogana \"d\u00EEplomasiya kevn - d\u00EEplomasiya n\u00FB derket. \u00CEro tiraja Le Monde diplomatique 300.000 e. Tevl\u00EE \u00E7apa bi 16 ziman\u00EAn din (tevl\u00EE versyon\u00EAn \u00EEnternet\u00EA 26) tiraja mehnam\u00EA li seranser\u00EA c\u00EEhan\u00EA derdora 2,2 milyon e. Di mijdara 2009'an Le Monde diplomatique bi kurd\u00EE j\u00EE dest bi \u00E7apa kir. Le Monde diplomatique kurd\u00EE ji aliy\u00EA \u015F\u00EErketa R\u00FBdaw ku heftenameya bi heman nav\u00EE derdixe, t\u00EA \u00E7ap kirin."@ku . "Club Atl\u00E9tico de Madrid S.A.D. yaneyeke span\u00EE ya futbol\u00EA ye ya her\u00EE navdar e \u00FB p\u00EAnc ji t\u00EEm\u00EAn her\u00EE serket\u00EE y\u00EAn span\u00EE ye. Yar\u00EEgeha Atl\u00E9tico de Madrid\u00EA Vicente Calder\u00F3n Stadium ye."@ku . "Lyon Olympique Universitaire yaneyeke frans\u00EE ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel Marseille yaneyeke futbol\u00EA ya frans\u00EEy\u00EA ya her\u00EE navdar e. Yar\u00EEgeha Lyon\u00EA Stade de Gerlandye"@ku . "Jean-Nicholas-Arthur Rimbaud, helbestvan\u00EA navdar y\u00EA frans\u00EE ku li ser jiyana w\u00EE fesane hatine h\u00FBnandin. P\u00EA\u015Feng\u00EA herk\u00EAn sembolizm \u00FB surrealizm\u00EA. H\u00EEndekariya xwe li Charlevilley\u00EA kir. Bav\u00EA w\u00EE Fr\u00E9d\u00E9ric Rimbaud li garn\u00EEzona Lyon\u00EA sitvan\u00EE dikir, d\u00EAya w\u00EE Vitalie Cuif p\u00EErekek hi\u015Fk \u00FB ji al\u00EE ol\u00EE ve sof\u00EE b\u00FB. Bav\u00EA w\u00EE di sala 1860 de dev ji malbata xwe berda \u00FB ket garn\u00EEzona Grennobley\u00EA, ji ber v\u00EA yek\u00EA j\u00EE Rimbaud ji aliy\u00EA d\u00EAya xwe ve hate mezinkirin. Rimbaud, xwediy\u00EA karakterek\u00EE acis \u00FB serhild\u00EAr b\u00FB, pi\u015Ft\u00EE demek\u00EA li dij\u00EE malbata xwe \u00FB li dij\u00EE dest\u00FBr\u00EAn ol\u00EE \u00FB ehlaq\u00EE derket. Di 1870an de mamostey\u00EA retor\u00EEk\u00EA Georges Izambard j\u00EAhat\u00EEb\u00FBna w\u00EE ya li ser w\u00EAjey\u00EA f\u00EAhmkir \u00FB w\u00EE te\u015Fw\u00EEq\u00EE niv\u00EEsandin\u00EA kir. B\u00FByer\u00EAn 1870-71'\u00EA b\u00FBn sedem\u00EA \u015Fiyarb\u00FBna hest\u00EAn w\u00EE y\u00EAn serhild\u00EAr ku ji zarokatiy\u00EA ve di nav dil\u00EA w\u00EE bi tund\u00EE c\u00EEh digirtin. Pi\u015Ft\u00EE \u015Fer destp\u00EAkir reviya Par\u00EEs'\u00EA, l\u00EA di r\u00EA de ji ber ku b\u00EA dest\u00FBr r\u00EAw\u00EEt\u00EE dikir hate girtin. Ji aliy\u00EA Georges Izambard ve hate xelaskirin \u00FB bi hev re d\u00EEsa vegeriyan Charlevilley\u00EA. Di \u00CElona 1971'\u00EA de li ser vexwendina heval\u00EA w\u00EE y\u00EA nameyan helbestvan Paul Verlaine d\u00EEsa \u00E7\u00FB Par\u00EEs\u00EA. Li mala w\u00EE ma. Li Qehw\u00EAn Par\u00EEs\u00EA y\u00EAn navdar tevl\u00EE guftugoy\u00EAn li ser huner \u00FB siyaseta w\u00EA dem\u00EA dibe \u00FB absint\u00EA vedixwe \u00FB efy\u00FBn\u00EA diki\u015F\u00EEne. Jiserxwe\u00E7\u00FBna w\u00EE giha\u015Ft kertikek wer\u00EA heyta \u00E7\u00FB li d\u00EEwar\u00EA d\u00EAr\u00EA \"ji Xwed\u00EA re mirin\" niv\u00EEsand. Di t\u00EErmeha 1872'an de tevl\u00EE Verlaine Par\u00EEs terikand \u00FB bi hev re li Bel\u00E7ika \u00FB Elmanyay\u00EA jiyanek gerrok \u00FB beraday\u00EE jiyan. Di v\u00EA navb\u00EAn\u00EA de gelek helbest niv\u00EEsand ku gi\u015F dawiy\u00EA li bin nav\u00EA Illuminations hatin we\u015Fandin. Di 1873an de li Bruksel\u00EA Rimbaud,ji aliy\u00EA dost\u00EA xwe Verlain ve bi guleyek deban\u00E7ey\u00EA ji zendika xwe hate br\u00EEndar kirin. Verlaine, ketib\u00FB r\u00EAya ol\u00EE \u00FB dixwest Rimbaud j\u00EE wek w\u00EE bawer\u00EE Xwed\u00EA bike. Pi\u015Ft\u00EE v\u00EA b\u00FByer\u00EA ji hev d\u00FBr b\u00FBn \u00FB pi\u015Ft\u00EE hevd\u00EEtinek din di 1975'an de li Stuttgart\u00EA j\u00EE heyta dawiya temen\u00EA xwe hev nema(hew) d\u00EEtin. W\u00EAne:Rimbaud - tombe \u00E0 Charleville . jpg Gora Arthur Rimbaud li Charlevilley\u00EA (Fransa) 'de R\u00EEmbaud pirt\u00FBka xwe ya nav\u00EA w\u00EA Une Saison en enfer (Di Dojeh\u00EA de Demsalek) ku t\u00EAde helbest\u00EAn qala gi\u015F\u00EA d\u00EEn\u00EEt\u00EE \u00FB beradahiy\u00EAn xwe dike heb\u00FBn, we\u015Fand. Di 1875'an de Rimbaud dev ji niv\u00EEsandina helbestan berda \u00FB dest bi jiyanek bi r\u00EAw\u00EEt\u00EEyan \u00FB serp\u00EAhatiyan tije kir. Pi\u015Ft\u00EE ku vegeriya Ewr\u00FBpay\u00EA demek\u00EA li Awistriya, \u00CEtalya \u00FB Elmanyay\u00EA ma. Di sala 1877'an de tevl\u00EE art\u00EA\u015Fa Holand\u00EA b\u00FB \u00FB \u00E7\u00FB heyta Caway\u00EA l\u00EA pirr derbas neb\u00FB ji art\u00EA\u015F\u00EA reviya. Pa\u015F\u00EE \u00E7\u00FB K\u00EEpros\u00EA \u00FB ji 1880'y\u00EE wir ve li Efr\u00EEqa y\u00EA bi c\u00EE b\u00FB \u00FB li Aden \u00FB li Harrar \u00EA dest bi bazirganiya \u00E7ekan \u00FB a mirovan kir; mebesta w\u00EE bi frotina \u00E7ekan di r\u00EAyek kin de dewlemendb\u00FBn b\u00FB. Pi\u015Ft\u00EE demek\u00EA dewlemnd b\u00FB j\u00EE. L\u00EA ji ber ku di \u00E7oka w\u00EE a rast\u00EA de gir\u00EAkek derket, ji bo derman d\u00EEtin\u00EA mecb\u00FBr ma ku vegere Fransa'y\u00EA. \u00C7end meh pi\u015Ft\u00EE ku li Marsilya y\u00EA ling\u00EA w\u00EE hate j\u00EAkirin di 10'\u00EA sermaweza 1891'an de li Nexwe\u015Fxaneya Coception'\u00EA ji kangren\u00EA mir."@ku . "Fu\u00DFball-Club Z\u00FCrich yaneyeke Sw\u00EEsre ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel FC Basel yaneyeke futbol\u00EA ya Sw\u00EEsrey\u00EA ya her\u00EE navdar e. Yar\u00EEgeha Z\u00FCrich\u00EA Letzigrundye"@ku . "APOEL F.C. yaneyeke yewnan\u00EE ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel Olympiakos Nicosia yaneyeke futbol\u00EA ya yewnan\u00EEy\u00EA ya her\u00EE navdar e. Yar\u00EEgeha Real Madrid\u00EA GSP Stadium ye."@ku . "Futebol Clube do Porto yaneyeke port\u00FBgal\u00EE ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel S.L. Benfica yaneyeke futbol\u00EA ya port\u00FBgal\u00EEy\u00EA ya her\u00EE navdar e. Yar\u00EEgeha Porto\u00EA Est\u00E1dio do Drag\u00E3o ye."@ku . "Charles Baudelaire, rexneg\u00EEr \u00FB yek ji helbestvan\u00EAn mezin y\u00EAn Frans\u00EE, avaker\u00EA helbesta n\u00FBjen e. Ji ber ku d\u00EAya w\u00EE ya h\u00EEn ciwan pi\u015Ft\u00EE mirina bav\u00EA w\u00EE ji n\u00FB ve zewiciye, w\u00EE zarokahiya xwe li cem bav\u00EA xwe y\u00EA demar\u00EE ku kesek\u00EE f\u00EAhm\u00EA w\u00EE pirr k\u00EAm \u00FB teng b\u00FB, pirr dijwar derbas kiriye. Ev j\u00EE bandorek mezin li jiyan \u00FB li helbest\u00EAn w\u00EE kiriye. H\u00EEn di sal\u00EAn l\u00EEsey\u00EA helbest\u00EAn w\u00EE bala dor\u00EA dik\u015F\u00EEnin. Dest bi xwendina huk\u00FBk\u00EA dike l\u00EA h\u00EEn 19 sal\u00EE b\u00FBye ji bo ku dest ji w\u00EAjey\u00EA berde \u00FB j\u00EA sar bibe malbata w\u00EE,w\u00EE didin ke\u015Ftiyek bazirganiy\u00EA. \u00DB di\u00E7e heyta H\u00EEndistan\u00EA. Pi\u015Ft\u00EE vedigere Par\u00EEs\u00EA di rojnmeyan de dixebite, di sala 1845'an de hewldana xwe ku\u015Ftin\u00EA dike l\u00EA bi sernakeve; demek\u00EA bi siyaset\u00EA dixebite, heyta nav\u00EA w\u00EE di nava amadekar\u00EA \u015Eore\u015Fa 1848'an de j\u00EE derbas dibe. Di v\u00EA navb\u00EAn\u00EA de rexne \u00FB gotar\u00EAn li ser huner\u00EA diwe\u015F\u00EEne. Helbest\u00EAn Edgar Allen Poe wediger\u00EEne fransk\u00EE \u00FB bi v\u00EE haw\u00EE j\u00EE w\u00EE bi fransiyan re cara yekem dide naskirin. ji ber tawana ku 6 helbest\u00EAn w\u00EE y\u00EAn ku di Les Fleurs du Mal (Kul\u00EElk\u00EAn \u00EA\u015F\u00EA) c\u00EE digrin m\u00FBzir i \u00FB carisiyan li Xwed\u00EA dikin Baudelaire dih\u00EA girtin \u00FB mehk\u00FBm kirin. Li jiyana beraday\u00EE ya Par\u00EEs\u00EA nexwe\u015F\u00EEya freng\u00EEy\u00EA p\u00EA digre \u00FB dibe k\u00EA\u015F\u00EA efy\u00FBn \u00FB esrar\u00EA. Du salan li Bel\u00E7\u00EEkay\u00EA ma ye. Pi\u015Ft\u00EE veger\u00EA fel\u00E7 b\u00FB ye \u00FB pi\u015Ft re li Par\u00EEs\u00EA jiyana xwe ji dest daye. Baudelaire bandorek mezin li ser helbestvan\u00EAn n\u00FBjen kiriye."@ku . "Paul Marie Verlaine an j\u00EE bi kurt\u00EE Paul Verlaine (1844-1896), helbestvan\u00EA frans\u00EE b\u00FB. Paul Verlaine heval\u00EA Rimbaud b\u00FB."@ku . "Louis Aragon, helbestvan, siyasetmedar, komun\u00EEst, romanniv\u00EEs\u00EA frans\u00EE ku yek ji damezr\u00EEner\u00EA herka serberravaniy\u00EA (surreal\u00EEzm\u00EA) ye."@ku . "Andr\u00E9 Breton, helbestvan, niv\u00EEskar, rexneg\u00EEr \u00FB b\u00EErewer\u00EA frans\u00EE ku p\u00EA\u015Fengek\u00EE herka surreal\u00EEzm\u00EA (serberravaniy\u00EA) ye. Bij\u00EE\u015Fk\u00EE \u00FB ps\u00EEkyatr\u00EE xwendiye. Di \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EA y\u00EA Yekem de, bi riza xwe li nexwe\u015Fxaneyek le\u015Fker\u00EE li niv\u00EEngeheke norops\u00EEkiyatr\u00EE dixebete. Li v\u00EA de, bi Alfred Jarry \u00FB Jacques Vach\u00E9 y\u00EAn ku li dij\u00EE hunera kevne\u015Fop\u00EEy\u00EA b\u00FBn re hevnas\u00EEna w\u00EE \u00E7\u00EAdibe \u00FB gelek di bin bandora raman\u00EAn van herdu kes\u00EAn ant\u00EEsosyal de dim\u00EEne. Di sala 1919'an de bi Louis Aragon \u00FB Philippe Soupault re kovarek bi nav\u00EA Litt\u00E9rature derxist. Di v\u00EA navb\u00EAn\u00EA de bi Tristan Tzara y\u00EA dadavan re ket t\u00EAkiliy\u00EA. Di 1924an de b\u00FB p\u00EA\u015Fengek ji dameziner\u00EA Buroya L\u00EAkol\u00EEna Surreal\u00EEst\u00EA. Bi pirt\u00FBka xwe ya nav Les Champs Magn\u00E9tiques tekn\u00EEka niv\u00EEsa otomat\u00EEk ceriband. D\u00EEsa di v\u00EA sal\u00EA de Man\u00EEfestoya Surreal\u00EEst niv\u00EEsand \u00FB b\u00FB ed\u00EEtor\u00EA kovara \u015Eore\u015Fa Surreal\u00EEst. Di demek kin de li dora w\u00EE komek ji hunervan\u00EAn ciwan weke Philippe Soupault, Louis Aragon, Paul \u00C9luard, Ren\u00E9 Crevel, Michel Leiris, Benjamin Peret, Antonin Artaud \u00FB Robert Desnos \u00E7\u00EAb\u00FB. Di sala 1927an de b\u00FB endam\u00EA Partiya Komun\u00EEst ya Fransay\u00EA. L\u00EA di sala 1933an de j\u00EA hat av\u00EAtin. Di p\u00EA\u015Fengiya Breton de surreal\u00EEzm li gi\u015F\u00EA Ewr\u00FBpay\u00EA deng veda \u00FB bandor li tev\u00EA \u015Fax\u00EAn huner\u00EA kir. Di berhem\u00EAn v\u00EA dem\u00EA de bi l\u00EApirs\u00EEnek tund li ser \"Qurma hes\u00EEney\u00EAn mirov \u00FB n\u00EAr\u00EEna b\u00FByer\u00EAn derdor\u00EA ya mirov\" hate rawestin. Di 1938an de \u00E7\u00FB Meks\u00EEkay\u00EA \u00FB li wir bi Tro\u00E7k\u00EE re hevnas\u00EEna w\u00EE \u00E7\u00EAb\u00FB. W\u00EE \u00FB Tro\u00E7k\u00EE bi hev re Man\u00EEfestoya ji bo \u015Eore\u015Fa Hunera Azad (Pour un art r\u00E9volutionnaire ind\u00E9pendent) niv\u00EEsandin. L\u00EA man\u00EEfesto li ser nav\u00EA Breton \u00FB Diego Rivera hate we\u015Fandin. Ji ber ku ji xebat\u00EAn Dewleta Fransay\u00EA ne memn\u00FBn b\u00FB 1941\u00EA de li ser nav\u00EA penaberiy\u00EA p\u00EA\u015F\u00EE \u00E7\u00FB DYA'ye pa\u015F\u00EE j\u00EE \u00E7\u00FB Karay\u00EEb\u00EA. Breton, di 1946an de vegeriya Par\u00EEs\u00EA \u00FB li dij\u00EE kolonyal\u00EEzma Fransay\u00EA Man\u00EEfestoya 121'yan niv\u00EEsand. Di v\u00EA man\u00EEfestoy\u00EA de li ser \u015Eer\u00EA Rizgarb\u00FBna Cezay\u00EEr\u00EA rawestiya \u00FB heyta dawiya temen\u00EA xwe j\u00EE xebat\u00EAn xwe li ser v\u00EA mjar\u00EA domand. Di sal 1959an de li Spanyay\u00EA li ser nav\u00EA Homage to Surrealism p\u00EA\u015Fangehek damezirand. Di v\u00EA p\u00EA\u015Fangeh\u00EA de c\u00EE da berhem\u00EAn hunermend\u00EAn navdar y\u00EAn wek Salvador Dal\u00ED, Joan Mir\u00F3, Enrique T\u00E1bara \u00FB Eugenio Granell. Andr\u00E9 Breton di 1966an de li Par\u00EEs\u00EA jiyana xwe ji dest da."@ku . "Sergey Aleksandrov\u00EE\u00E7 Yesen\u00EEn an bi kurt\u00EE Sergey Yesen\u00EEn, carinan Sergey Esen\u00EEn j\u00EE t\u00EA niv\u00EEsandin, bi r\u00FBs\u00EE: \u0421\u0435\u0440\u0433\u0435\u0301\u0439 \u0410\u043B\u0435\u043A\u0441\u0430\u0301\u043D\u0434\u0440\u043E\u0432\u0438\u0447 \u0415\u0441\u0435\u0301\u043D\u0438\u043D, helbestvan\u00EA l\u00EEr\u00EEk y\u00EA r\u00FBs e. Yesen\u00EEn ku j\u00EA re \"P\u00FB\u015Fk\u00EEn\u00EA N\u00FB\" dihate gotin, kur\u00EA malbatek gund\u00EE b\u00FB ye. Zarokahiya xwe li mala kalik\u00EA xwe li gund derbaskiriye. Di neh saliya xwe de helbesta xwe ya yekem niv\u00EEsandiye. Di Heftdeh saliy\u00EAn xwe de di sala 1912an de ji gund\u00EA xwe vediqete \u00FB di\u00E7\u00EA Moskovay\u00EA, pa\u015F\u00EE j\u00EE ber\u00EA xwe dide Len\u00EEngrad\u00EA. Li herdu bajaran j\u00EE bi gelek helbestvan, niv\u00EEskar, hunermend \u00FB \u015Fore\u015Fvanan y\u00EAn wek Aleksandr Blok, Sergey Gorodetsk\u00EE, N\u00EEkolay Klyuyev \u00FB Andrey Bel\u00EE re dostan\u00EE p\u00EAk dih\u00EAne. Di sala 1916an de Yesen\u00EEn pirt\u00FBka xwe ya helbestan ya yekem bi nav\u00EA R\u00EEt\u00FBela Mirin\u00EA we\u015Fand. Pirt\u00FBka w\u00EE ji aliy\u00EA gel ve pirr bi xwe\u015F\u00EE dih\u00EA p\u00EA\u015Fwaz\u00EE kirin \u00FB ew dibe helbestvanek\u00EE gelek navdar. P\u00EAnc caran zewiciye. Zewaca xwe ya yekem bi Anna \u00CEzryadnova re dike \u00FB ji w\u00EA kurek\u00EE bi nav\u00EA Y\u00FBr\u00EE \u00E7\u00EAdibe. Zewaca xwe ya duwem bi Zinaida Reich re dike \u00FB ji v\u00EA zewac\u00EA j\u00EE ke\u00E7 \u00FB kurek\u00EE w\u00EE y\u00EAn nav\u00EAn wan Tatyana \u00FB Kostant\u00EEn \u00E7\u00EAdibin. Di sala 1922an de cara s\u00EAwem bi Isadora Duncan ku reqqaseyek DYA'y\u00EE b\u00FB re kir. Bi saya v\u00EA zewac\u00EA li Ewr\u00FBpa \u00FB DYA'ye digere. L\u00EA ji ber ku Yesen\u00EEn z\u00EAde bi araq\u00EA ve hatiye gr\u00EAdan v\u00EA zewaca w\u00EE pirr kin dom kiriye \u00FB di sala 1923an de j\u00EE vegeriyaye Moskovay\u00EA. Heman sal\u00EA dih\u00EA gotin ku zewaca xwe ya \u00E7arem\u00EEn bi haweyek\u00EE ne ferm\u00EE bi aktr\u00EEs Augusta Mikla\u015Fevskaya re kiriye. Zewaca xwe ya p\u00EAncem\u00EEn bi neviya Tolstoy ya ku nav\u00EA w\u00EA Sofia Tolstoy b\u00FB ye re kiriye. Yesen\u00EEn dawiya jiyana xwe bi araqxwur\u00EE \u00FB bi b\u00EApergal\u00EE derbasdike. Di 1924an de vedigere gund\u00EA xwe. Di sala 1925an de li Len\u00EEngrad\u00EA di odeyek ot\u00EAlek\u00EA de pi\u015Ft\u00EE ku bi xw\u00EEna xwe li d\u00EEwar helbesta \"bi xatir\u00EA te heval\u00EA min\" diniv\u00EEs\u00EEne xwe daldiq\u00EEne. Helbest\u00EAn w\u00EE pi\u015Ft\u00EE xweku\u015Ftina w\u00EE pirtir navdar b\u00FBn \u00FB ji aliy\u00EA gelek muz\u00EEkvanan ve hatin bestekirin"@ku . "FC Dynamo Kyiv yaneyeke \u00FBkrayn\u00EE ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel FC Shakhtar yaneyeke futbol\u00EA ya \u00DBkrayn\u00EEy\u00EA ya her\u00EE navdar e. Yar\u00EEgeha Dynamo\u00EA Lobanovsky Dynamo Stadium ye."@ku . "Rangers Football Club yaneyeke skotland\u00EE ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel Celtic yaneyeke futbol\u00EA ya Skotland\u00EEy\u00EA ya her\u00EE navdar e. Yar\u00EEgeha Ranger\u00EA Ibrox Stadium ye."@ku . "VfB Stuttgart anku Verein f\u00FCr Bewegungsspiele Stuttgart 1893 e. V. yaneyeke futbol\u00EA ya Almanyay\u00EA ye \u00FB ligel Bayern M\u00FCnchen yaneya her\u00EE navdar a futbol\u00EA ya Almanyay\u00EA ye. Yar\u00EEgeha VfB Stuttgart Arenaya Mercedes-Benz ye."@ku . "ACF Fiorentina yaneyeke \u00CEtalyan\u00EE ya futbolde gal Serie A ket. Navdara be nave [Fiorentina]. nave Fiorentina Stadio Artemio Franchi ye. Poz\u00EEsiyon 2009/10 No. Poz\u00EEsiyon Neh\u00EEskir"@ku . "Debreceni VSC yaneyeke futbol\u00EA ya Macaristan\u00EA ye \u00FB ligel Ferencv\u00E1rosi yaneya her\u00EE navdar a Macaristan\u00EA ye. Yar\u00EEgeha Debreceni VSC Stadion Ol\u00E1h G\u00E1bor \u00DAt, li Debrecen\u00EA ye."@ku . "Xola \u00CEtal\u00EE ya Futbol\u00EA sia ya Kasa C\u00EEhan\u00EA 2006 des va b\u00EC nit u \u00C7ar Kasa C\u00EEhan\u00EA birna Sal 1934,1938,1982,2006."@ku . "Qehremaniya Kasa C\u00EEhan\u00EA 2010 yan j\u00EE Mondiyala 2010 ya futbol\u00EA di sala 2010-an de li Afr\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr dih\u00EA lidarxistin \u00FB ji roja 11.06.2010-an heta roja 11.07.2010-an diajo. Ev yar\u00EE her \u00E7ar salan carek\u00EA ji aliy\u00EA Yeketiya Navnetewey\u00EE ya Futbol\u00EA ve t\u00EA sazkirin. Pi\u015Ft\u00EE helbijartineke p\u00EA\u015F\u00EEn, 32 yaney\u00EAn welat\u00EAn cuday\u00EE di he\u015Ft gr\u00FBban de t\u00EAn dabe\u015Fkirin. Di her gr\u00FBb\u00EA de \u00E7ar t\u00EEm beranber hev\u00FBdu dil\u00EEzin \u00FB her t\u00EEma serkevt\u00EE ji van gr\u00FBban dikeve gera \u00E7aryeka d\u00FBmahiy\u00EA. Ji v\u00EA j\u00EE y\u00EAn serkevt\u00EE \u00E7ar in \u00FB di\u00E7in gera ber\u00EE d\u00FBmahiy\u00EA. Di dawiy\u00EA de du yane dim\u00EEnin bo d\u00FBmahiy\u00EA di yar\u00EEgeha Soccer City a Johannesburg\u00EA di roja 11-\u00EA t\u00EErmeha 2010-an de. Yaneya serkevt\u00EE ya f\u00EEnala v\u00EA qehremaniy\u00EA Kasa C\u00EEhan\u00EA dibe."@ku . "T\u00EEma netew\u00EE ya Almanya t\u00EEma futbol\u00EA ya Almanyay\u00EA ye. T\u00EEma netew\u00EE ya Almanya yek ji t\u00EEm\u00EAn her\u00EE biserket\u00EE y\u00EAn futbol\u00EA li c\u00EEhan\u00EA ye"@ku . "Xola Frans\u00EE ya Futbol\u00EA sia ya be ceta Kasa C\u00EEhan\u00EA 2006 F\u00EEnal\u00E8. Nadia Fransa sia 1 Kasa C\u00EEhan\u00EA bebat."@ku . "Rastgo\u015Fe di matemat\u00EEk\u00EA da (be\u015Fa c\u00EAometr\u00EEy\u00EA da): \u00E7argo\u015Feya ku go\u015Fey\u00EAn w\u00EA rastin, yan\u00EA 90 derece nin."@ku . "Hevniv\u00EEs p\u00EAyv\u00EAn wek hev t\u00EAne niv\u00EEsandin, bel\u00EA wateya xwe de cudan e."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/4/40/Bizmar.JPG) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Bizmar Mix an j\u00EE bizmar, hesinek\u00EE zirav e y\u00EA ku bi armanca zeliqandina kel\u00FBmel\u00EAn dar\u00EEn yan j\u00EE plast\u00EEk t\u00EA bikaran\u00EEn. Ni\u00E7ikeke w\u00EE t\u00FBj, y\u00EA din ji bo l\u00EAdana \u00E7ak\u00FB\u00E7\u00EA serkum e."@ku . "Miroslav Holub, Helbestvanek\u00EE \u00C7ek e.13'\u00EA Rezbera 1923'an li P\u00EElsen\u00EA ji dayik b\u00FBye, di 14'\u00EA T\u00EErmeha 1998 de j\u00EE miriye. H\u00EEndekariya bij\u00EE\u015Fk\u00EE d\u00EEtiye \u00FB li ser Zanyariya Nexwe\u015F\u00EEy\u00EA (Patoloj\u00EE) \u00FB \u00EEmmunoloj\u00EEy\u00EA l\u00EAkol\u00EEnan kiriye. Helbest\u00EAn xwe bi zimanek\u00EE vekir\u00EE \u00FB nerm niv\u00EEsandiye,pirr bi h\u00EAsan\u00EE dih\u00EAn werger\u00EE ziman\u00EAn din."@ku . "Edgar Allan Poe, helbestvan \u00FB \u00E7\u00EErokvan y\u00EA Amer\u00EEk\u00EE. Di nava sal\u00EAn 1815 \u00FB 1825'an de bi malbata xwe ya d\u00EAmar\u00EE re di\u00E7e \u00CEngilterey\u00EA \u00FB li London\u00EA h\u00EEndekar\u00EEya xwe didom\u00EEne. Di 1827'an de dikeve art\u00EA\u015F\u00EA; xwe li Dibistana Le\u015Fker\u00EE ya West Po\u00EEnt\u00EA qeyd dike, l\u00EA ji ber b\u00EAd\u00EEs\u00EEpl\u00EEniy\u00EA di sala 1931'\u00EA de j\u00EA dih\u00EA av\u00EAtin. Ji bo ku xeyal\u00EAn xwe y\u00EAn dewlemend\u00EEy\u00EA p\u00EAk b\u00EEne di\u00E7e New York\u00EA. Li cem metika xwe ya xizan \u00FB jinb\u00EE bi c\u00EE dibe. Di sala 1836'an de bi xwarz\u00EA (yan j\u00EE braz\u00EA)y\u00EA xwe Virginia Clemm a ku h\u00EEn 14 sal\u00EE b\u00FB ye re dizewice. Di 1837'an de di\u00E7in li New York\u00EA bic\u00EE dibin. \u00C7\u00EEroka The Narrative of Arthur Gordon Pym w\u00EA sal\u00EA, di sala 1840'\u00EE de j\u00EE c\u00EElda yekem ya \u00C7\u00EErok\u00EAn Nebih\u00EEst\u00EE we\u015Fand. Di sala 1945'an de helbesta w\u00EE ya nav The Raven (Qijak) we\u015Fand. Di sala 1947'an de jina w\u00EE ya ciwan mir. Ew bi xwe j\u00EE nexwe\u015F \u00FB b\u00EAh\u00EAv\u00EE b\u00FB, tim taya Delirium Tremens derbas dikir. Dema li ber zewaca bi p\u00EErekek extiyar \u00FB dewlemend re b\u00FB,\u015Feveqek\u00EA li Balt\u00EEmorey\u00EA li dev\u00EA deriy\u00EA meyxaneyek\u00EA li ber sikratan dih\u00EA d\u00EEtin. Helbesta w\u00EE ya ku nav\u00EA w\u00EA Annabel Lee ye gelek navdar e"@ku . "Erich Maria Remarque nav\u00EA w\u00EE y\u00EA esil Erich Paul Remark e. Romanniv\u00EEs\u00EA elman e. Niv\u00EEskar\u00EA romana navdar ya \u015Fer Li Eniya Rojava Ti\u015Ftek\u00EE N\u00FB Tune ye ku t\u00EAde ji aliy\u00EA Elmanya ve qala \u015Eer\u00EA C\u00EEhan\u00EA y\u00EA Yek\u00EA dike. Remarque, pi\u015Ft\u00EE Hitler hate \u00EEkt\u00EEdar\u00EA terka welat\u00EA xwe dike \u00FB di\u00E7e Emer\u00EEkay\u00EA \u00FB di 1947'an de j\u00EE dibe hemwelatiy\u00EA v\u00EA dewlet\u00EA."@ku . "C\u00E9sar Moro, helbestvan \u00FB w\u00EAnesaz\u00EA per\u00FBy\u00EE ye. Nav\u00EA w\u00EE y\u00EA esil C\u00E9sar Qu\u00EDspez As\u00EDn e. Demeke dr\u00EAj li Par\u00EEs\u00EA dij\u00EE. Li v\u00EAder di kovara \"Le Surrealisme au service de la Revolution\" a ku ji aliy\u00EA Aragon, Breton \u00FB Eluard ve dihat derxistin de helbest\u00EAn xwe diwe\u015F\u00EEne. Di nava serberravan\u00EEy\u00EAn per\u00FBy\u00EE de y\u00EA wek her\u00EE gr\u00EEng derdikeve p\u00EA\u015F. Ew bixwe w\u00EAnesaz e j\u00EE. W\u00EAney\u00EAn xwe y\u00EAn surreal\u00EEst di sala 1935'an de li p\u00EA\u015Fangeheke L\u00EEmay\u00EA da n\u00EE\u015Fandin."@ku . "Di Cotmeha 1910'an de dih\u00EA Par\u00EEs\u00EA \u00FB li wir gih\u00EAje Guillaume Apollinaire, Max Jacob,Louis Aragon, Andr\u00E9 Breton, Philippe Soupault \u00FB Tristan Tzara. Di sala 1917'an de kovara Nord-Sud ya ku parastina hunera n\u00FB dike derxist. Di sala 1924'an de Xelata Nouveau Monde Qezenc kir. Ji noqtek\u00EA ji Surreal\u00EEst\u00EAn ku he\u015F bi gi\u015Ft\u00EE derv\u00EE helbest\u00EA dih\u00EAlin vediqete,li gor w\u00EE Helbestvan di neqeba berrah\u00EE \u00FB xewnan de di\u00E7e \u00FB dih\u00EA. Ji ber v\u00EA yek\u00EA j\u00EE helbesta w\u00EE hinek\u00EE girt\u00EEye. L\u00EA ew dib\u00EAje:\"Helbesta ku girtiye nay\u00EA w\u00EA watey\u00EA ku tahr\u00EE ye. Div\u00EA mirov karibe di ciy\u00EA ku t\u00EEr\u00EAj didiy\u00EA re t\u00EAkeve hundur\" Di dema xwe de ji aliy\u00EA Soupault,Aragon \u00FB Breton ve her\u00EE helbestvan\u00EA mez\u00EEn y\u00EA dij\u00EE hatiye pejirandin. Ji derv\u00EE helbestan Cerib j\u00EE niv\u00EEsandiye. Di sala 1960'\u00EE de miriye."@ku . "Xola Span\u00EE ya Futbol\u00EA, galek ya zirake. De gal Kasen C\u00EEhan\u00EA ket bo 2010. Nadia spanya Kasa Ewropa des ve bir ya ye 2008."@ku . "Xola Holand\u00EE ya Futbol\u00EA, galek ya zirake. De gal Kasen C\u00EEhan\u00EA ket. Bo 2010."@ku . "W\u00EAne:Alfonso Reyes. jpg Alfonso Reyes Alfonso Reyes Ochoa (17'\u00EA Gulana 1889, Meks\u00EEko C\u00EEty- 27'\u00EA Berfanbara 1959, Meks\u00EEco C\u00EEty Helbestvan\u00EA Meks\u00EEk\u00EE. Kurr\u00EA generalek\u00EE ye. Di sala 1910'an de bi hinek ciwan\u00EAn rew\u015Fenb\u00EEr re \"Ateneo de la Juventud\" didamezir\u00EEne \u00FB li vir h\u00EEnkar\u00EEya felsefey\u00EA dike. Di dema \u015Eore\u015Fa Meks\u00EEkay\u00EA \u00FB pi\u015Ft\u00EE w\u00EA li Spanyay\u00EA li ser \u00E7anda Emer\u00EEka ya Lat\u00EEn\u00EE \u015Fuxl \u00FB l\u00EAkol\u00EEnan dike. Dema vegeriya welat\u00EA xwe weke b\u00EErewerek\u00EE bi bandor dih\u00EA p\u00EA\u015Fwaz\u00EE kirin. Li ser nav\u00EA dewleta xwe demek\u00EA li Brez\u00EElya \u00FB Arjant\u00EEn\u00EA peywira Balyoziy\u00EA bi c\u00EE dih\u00EAne. Di dema dawiya temen\u00EA xwe vedigere Meks\u00EEka \u00FB dibe derh\u00EAner\u00EA \"Colegio de Meksiko\". Gi\u015F\u00EAn helbest\u00EAn w\u00EE ji aliy\u00EA dewlet\u00EA ve li bin nav\u00EA \"Obras Mompletas\" hate we\u015Fandin."@ku . "Xola Braz\u00EEl\u00EE ya Futbol\u00EA galek ya zirake. De bo Kasen C\u00EEhan\u00EA ket bo 2010. Nadia Braz\u00EEl Kasa C\u00EEhan\u00EA des ve bir ya ye 2002 \u00D9 galek kasen Kasa C\u00EEhan\u00EA berna."@ku . "Xola Ingil\u00EEs\u00EE ya Futbol\u00EA, galek ya zirake. De gal Kasen C\u00EEhan\u00EA ket bo 2010."@ku . "Ser\u00EA Kaniy\u00EA an Ser\u00EAkaniy\u00EA, nav\u00E7eyeke Rihay\u00EA li bakur\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Ser\u00EA Kaniy\u00EA dikev\u00EA ser s\u00EEnor\u00EA S\u00FBriy\u00EA an j\u00EE ba\u015F\u00FBr rojavay\u00EA Kurdistan\u00EA. Li bakur\u00EA Ser\u00EA Kaniy\u00EA W\u00EAran\u015Far, li aliy\u00EA rojava nav\u00E7eya Kaniya Xezalan, li rojhilata w\u00EA j\u00EE par\u00EAzgeha M\u00EArd\u00EEn\u00EA \u00FB li ba\u015F\u00FBr j\u00EE dewlata Sur\u00EE ye. Nav\u00E7e 142 km ji par\u00EAzgeha Rihay\u00EA d\u00FBre \u00FB erda w\u00EA 2.020 km 2 ye."@ku . "Ev n\u00EE\u015Faneke Elektr\u00EEka dunamik\u00EA. Ev dibeje go heka di navbera deme de pele elektr\u00EEk\u00EA an jidahiya elektrike par\u00E7ayke \u00EEntegral e herikandina elektr\u00EEke bi tevahiya. Ev n\u00EE\u015Fan ji hela James Clerk Maxwell hate lihevkirin u pistra kanuna Amper\u00E8 bi v\u00EE qat\u00EE hate zedekirin. Formila Herikandina guhertine <math> \\vec D = \\varepsilon \\varepsilon_0 \\vec E </math>"@ku . "Seza\u00EE Karako\u00E7 22 R\u00EAbendan 1933, Erxan\u00EE,Diyarbekir),Helbestvan,Niv\u00EEskar \u00FB Siyasetmedar\u00EA Tirk. Zarokah\u00EEya xwe li Erxan\u00EEy\u00EA,maden\u00EA \u00FB li D\u00EEcley\u00EA derbas b\u00FBye. Li Mere\u015F \u00FB Intab\u00EA perwedeh\u00EEya xwe domand. Helbesta w\u00EE ya nav Mona Rosa gelek navdar e."@ku . "T\u00EEma netew\u00EE ya Arjent\u00EEn\u00EE t\u00EEma futbol\u00EA ya Arjent\u00EEn\u00EE ye. T\u00EEma netew\u00EE ya Arjent\u00EEna yek ji t\u00EEm\u00EAn her\u00EE biserket\u00EE y\u00EAn futbol\u00EA li c\u00EEhan\u00EA ye"@ku . "B\u00EErdoz\u00EE t\u00EA wateya \u00EEdeoloj\u00EE."@ku . "W\u00EAne:Munich skyline. jpg M\u00FCnchen M\u00FCnchen (carina wek Mun\u00EEx j\u00EE t\u00EA niv\u00EEsandin) yek ji bajar\u00EAn her\u00EE mezin \u00EAn Almanyay\u00EA ye."@ku . "Ybbs an der Donau (wek \u00CEps an der Donaw t\u00EA bil\u00EAvkirin) yek ji bajar\u00EAn Nemsay\u00EA ye. \u00B4"@ku . "Xola Braz\u00EEl\u00EE ya Futbol\u00EA galek ya zirake. De bo Kasen C\u00EEhan\u00EA ket bo 2010. Nadia Braz\u00EEl Kasa C\u00EEhan\u00EA des ve bir ya ye 2002 \u00D9 galek kasen Kasa C\u00EEhan\u00EA berna."@ku . "Bamberg yek ji bajar\u00EAn Almanistan\u00EA ye."@ku . "Ziman\u00EA xwezay\u00EE an Ziman\u00EA siri\u015Ft\u00EE ji zimanek re t\u00EA gotin ku mirov p\u00EA diaxivin \u00FB ji ber xwe hatiye b\u00FBn \u00FB ge\u015Fe kiriye. Weke m\u00EEnak kurd\u00EE, \u00EEngil\u00EEz\u00EE, ereb\u00EE, ... ."@ku . "Navn\u00EE\u015Fana IP mork u navek\u00EE hejmar\u00EE ye ku li pal van am\u00FBran didin ku di toreka komputer\u00EE de c\u00EEh girtine. Peyva IP kurtkir\u00EE ya Internet Protocol e."@ku . "Xola Afr\u00EEkaya ya Futbol\u00EA, galek ya zirake. De gal Kasen C\u00EEhan\u00EA ket bo 2010."@ku . "Kasa C\u00EEhan\u00EA 2010 le Afr\u00EEkaya Ba\u015F\u00FBr\u00EE de heta kerin"@ku . "Li tengtir\u00EEn \u00FB bertesiktir\u00EEn wateya xwe, b\u00EEroke ten\u00EA ji w\u00EA ti\u015Fta re t\u00EA gotin ku p\u00EA\u015F aqil di mej\u00EEy\u00EA de heye, dema ku kesek li ser ti\u015Ftek difikre. Dibe ku b\u00EErokeyek c\u00EEhan biguher\u00EEne. Evro mirov dikare b\u00EErokey\u00EAn xwe bifro\u015Fe."@ku . "Xola Port\u00FBgal\u00EE ya Futbol\u00EA, galek ya zirake. De gal Kasen C\u00EEhan\u00EA ket bo 2010."@ku . "W\u00EAne:Sky over Washington Monument. JPG Esman Esman be\u015Fek ji atmosfer an valageha deran\u00EE ye ku li ser r\u00FBbera her tenek\u00EE esman\u00EE xuya u diyar e. Ji ber hinek sebeban p\u00EAnaskirina w\u00EE bi awayek\u00EE tam dijwar e. Li dema ronah\u00EE ya roj\u00EA de, d\u00EEmena esman\u00EA erd\u00EA \u015F\u00EEn e, ji ber ku hewa tav\u00EA belav u pelate dike."@ku . "W\u00EAne:Top of Atmosphere. jpg 250px Hewa atmosfera Erd\u00EA ye. Hewa m\u00EEna qatek ji gazan ku ji al\u00EEy\u00EA h\u00EAza rak\u00EA\u015Fan ve hatiye ragirtin Erd\u00EA gemaro daye."@ku . "W\u00EAne:PIA04866 modest. jpg Atmosfera Ber\u00E7\u00EEs: xala sora mezin j\u00EE xuya ye. Atmosfer qatek ji gazan e ku tenek\u00EE ezman\u00EE gemaro daye. Bi sebeba heb\u00FBna h\u00EAza rak\u00EA\u015F, atmosfer li dora ten\u00EA ezman\u00EEy\u00EA dim\u00EEne \u00FB pelate nabe."@ku . "Rak\u00EA\u015F ew b\u00EErdoz e ku dibeje hem\u00FB ti\u015Ft\u00EAn xwed\u00EE bariste hewl didin hevdu berve xwe biliv\u00EEnin. Di jiyana rojane de, rak\u00EA\u015F weke h\u00EAzek ku giran\u00EE dide ti\u015Ftan t\u00EA famkirin. Rak\u00EA\u015F Erd \u00FB gerst\u00EArk\u00EAn din li dora Roy\u00EA \u00FB Heyv li dora Erd\u00EA radigre. Rak\u00EA\u015F dibe sedema qewm\u00EEna diyarde ya k\u00EA\u015F \u00FB vek\u00EA\u015F a ava okyan\u00FBsan. Herwisa sedema heb\u00FBna Erd, Roj, \u00FB gelek ti\u015Ft\u00EAn din di valageh\u00EA de her d\u00EEsa rak\u00EA\u015F e. Heger rak\u00EA\u015F neba \u00EEro van baristey\u00EAn mezin (st\u00EAran \u00FB gerst\u00EArkan) j\u00EE neb\u00FBn."@ku . "Giran\u00EE an K\u00EA\u015F taybet\u00EEyeka ti\u015Ft\u00EAn ser Erd\u00EA ye. Erd\u00EA ti\u015Ftan berve xwe dik\u015F\u00EEne. Ev ki\u015Fandin j\u00EA ra dib\u00EAjin \"giran\u00EE\" an \"k\u00EA\u015F\". Giran\u00EEya ti\u015Ftan li asta derya ciyawaze digel giran\u00EEya wan li ser \u00E7iyay\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Israel Sea Level BW 1. JPG Ev n\u00EE\u015Fanger ku asta deryay\u00EA n\u00EE\u015Fandide li ser r\u00EAya Or\u015Fel\u00EEm bo Deryaya mir\u00EE hatiye danan. Asta deryay\u00EA navinc\u00EEya bilindah\u00EEya r\u00FBy\u00EAn okyan\u00FBsan e \u00FB weke xala destp\u00EAk ji bo p\u00EEvana bilindah\u00EEya \u00E7iyayan, bajaran, ... t\u00EA bikaran\u00EEn. Weke m\u00EEnak t\u00EA gotin ku: bilindah\u00EEya w\u00EE bajar\u00EA ji asta deryay\u00EA 1000 metre."@ku . "Di hindur\u00EA dendika elementek\u00EE radyoakt\u00EEf de, dema elektronek\u00EE ku ji notronek\u00EE xwe wergerand\u00EEye protonek\u00EE derbikeve, j\u00EA re \"per\u00E7oka beta\" an per\u00E7oka \u03B2 t\u00EA gotin."@ku . "W\u00EAne:Basic shapes. svg \u00E7end nim\u00FBne \u015E\u00EAwe y\u00EA ti\u015Ftek\u00EE ku di nav valagehek\u00EA de bic\u00EEhb\u00FBye be\u015Fek ji w\u00EA valagehe ku ji al\u00EEy\u00EA sinor\u00EAn deran\u00EE y\u00EAn w\u00EE ti\u015Ft\u00EE ve hatiye dagirkirin."@ku . "Zan\u00EEngeha D\u00EElok\u00EA di sala 1987an de li bajar\u00EA D\u00EElok\u00EA hate damezrandin \u00FB 10 fakultey\u00EAn w\u00EA hene."@ku . "Avatar, f\u00EElm\u00EA f\u00EEksiyona zanist\u00EE \u00EA ku di sala 2009-an de ji h\u00EAla derh\u00EAner\u00EA kanaday\u00EE James Cameron ve hat \u00E7\u00EAkirin. Ev f\u00EElm d\u00EEmen\u00EAn rast\u00EE \u00FB d\u00EEmen\u00EAn komp\u00EEter\u00EA bi kar t\u00EEne. Pir\u00EA f\u00EElm\u00EE li st\u00FBdyoyeke v\u00EErt\u00FByel bi kameraya 3D hatiye ki\u015Fandin."@ku . "Xulgeh an r\u00EAgeh ew r\u00EAye ku tenek\u00EE esman\u00EE li ber digre dema ku di valageh\u00EA de li dora st\u00EArkek\u00EA digere."@ku . "W\u00EAne:Sumerian MS2272 2400BC. jpg L\u00EEsteya nav\u00EAn xuday\u00EAn Sumeriyan ku li sedsala 24em ber\u00EE zay\u00EEn bi p\u00EEt\u00EAn bizmar\u00EE hatiye niv\u00EEs\u00EEn Mezopotamya nav\u00EA welat\u00EA nav \u00E7eman Ferat \u00FB Dicle ye. Mezopotamya bi ziman\u00EA yewnan\u00EE t\u00EA watey\u00EA nav d\u00FB \u00E7eman. Nav\u00EA Mezopotamya bi ziman\u00EA fars\u00EE Miyanrudan \u00FB bi ziman\u00EA arami (suryan\u00EE) Bethnahrin e. Kurdistan j\u00EE di bak\u00FBr\u00EA Mezopotamya de t\u00EA d\u00EEtin. Di d\u00EErok\u00EA de li Mezopotamyaya kevn \u00EEmperatoriy\u00EAn Sumer, Akad, Bab\u00EEl, As\u00FBran \u00FB \u00CEranan heb\u00FBn. Mezopotamya \u00E7avkaniya ol\u00EAn her\u00EE mezin di c\u00EEhan\u00EA de ye. \u00CEro Mezopotamya di nav sinor\u00EAn dewlet\u00EAn Tirkiye, S\u00FBr\u00EE \u00FB \u00CEraq\u00EA ye."@ku . "K\u00EA\u015F \u00FB vek\u00EA\u015F hilhatin \u00FB daketina r\u00FBy\u00EA ava okyan\u00FBsan bi awayek\u00EE serdem\u00EE ye. Sebeba w\u00EA h\u00EAza rek\u00EA\u015Fa heyv e ku li ser ava okyan\u00FBsan kart\u00EAker dibe."@ku . "Monz\u00F3n, paytexta Aragony\u00EA ye \u00FB mezin ta we cih\u00EA duwem\u00EEn bajar\u00EA Spanyay\u00EA dig\u00EAre."@ku . "W\u00EAne:Bangabandhu Sheikh mujibur rahman. jpg 150px \u015E\u00EAx Muc\u00EEburrehman, (March 17, 1920 \u2013 August 15, 1975) siyasetvanek\u00EE xelk\u00EA Banglade\u015F \u00FB reber \u00FB damezr\u00EAner\u00EA welat\u00EA Banglade\u015F e. Ew wek\u00EE \"bav\u00EA netewa Banglade\u015F\" ji al\u00EEy\u00EA xelk\u00EAn w\u00EE welat\u00EA ve t\u00EA naskirin. Di sala 1975an de, \u015E\u00EAx Muc\u00EEburrehman b\u00FB serok komar\u00EA Banglade\u015F l\u00EA pa\u015F\u00EE 7 mehan di encama kudetayek\u00EA da hat ku\u015Ftin."@ku . "W\u00EAne:Cimitero Evangelico Agli Allori - grave - Oriana Fallaci. jpg Gora Oriana Fallaci Oriana Fallaci rojnamevan \u00FB niv\u00EEskareka \u00CEtal\u00EEyay\u00EE b\u00FB \u00FB bi taybet\u00EE digel siyasetvanan hevpeyv\u00EEn dikir. Di \u015Eer\u00EA c\u00EEhan\u00EE y\u00EA duyem\u00EEn de, Fallaci part\u00EEzan b\u00FB. \u00C7alak\u00EE y\u00EAn rojnamevan\u00EE y\u00EAn w\u00EA gelek dir\u00EAj \u00FB serkevt\u00EE b\u00FBne. W\u00EA digel zor r\u00EAber \u00FB kes\u00EAt\u00EE y\u00EAn navdar\u00EAn navnetew\u00EE hevpeyv\u00EEn kiriye: \u015E\u00EAx Muc\u00EEburrehman, r\u00EAber \u00FB damezr\u00EAner\u00EA welat\u00EA Banglade\u015F; Dalai Lama, kesayetiya her\u00EE bilind \u00FB p\u00EEroz a B\u00FBd\u00EEst\u00EAn T\u00EEbet\u00EA; Henry Kissinger, yek ji siyasetmedar\u00EAn navdar \u00EAn DYAy\u00EA; \u015Eah\u00EA \u00CEran\u00EA, \u015Fah\u00EA daw\u00EE ya \u00CEran\u00EA; Ayetullah Xum\u00EAn\u00EE, p\u00EA\u015Feng\u00EA \u015Eore\u015Fa \u00CEslam\u00EE ya \u00CEran\u00EA; Deng Xiaoping, siyasetvan \u00FB \u015Fore\u015Fg\u00EArek\u00EE her\u00EE navdar\u00EA \u00C7\u00EEn\u00EE; Willy Brandt, siyasetmedarek\u00EE sosyaldemokrat \u00EA Alman\u00EE Muemmer Qezzaf\u00EE, serok\u00EA welat\u00EA L\u00EEb\u00EEyay\u00EA; Yaser Erefat, yek ji serok\u00EAn gel\u00EA Filist\u00EEn\u00EA; Indira Gandhi, yekem\u00EEn jina serok wez\u00EEr li Hindistan\u00EA; Lech Wa\u0142\u0119sa, siyasetmedar \u00FB \u00E7alakgerek\u00EE polon\u00EE y\u00EA. \u00FB gelek din ... Pi\u015Ft\u00EE xan\u00EEni\u015F\u00EEnb\u00FBn\u00EA, Fala\u00E7\u00EE destkir bi niv\u00EEsandina hinek gotar \u00FB pirt\u00FBk\u00EAn rexnegirane sebaret\u00EE \u00CEslam \u00FB Ereban."@ku . "W\u00EAne:Mohammad-reza-shah. jpg Mihemed Reza Pehlev\u00EE \u015Eah\u00EA daw\u00EE ya \u00CEran\u00EA b\u00FB. Ew li sala 1941 heta sala 1979 ku \u015Fore\u015Fa \u00EEslam\u00EE li \u00CEran\u00EA serkevt pad\u015Fay\u00EA \u00CEran\u00EA b\u00FB. Pa\u015F sala 1979an de, s\u00EEstema hik\u00FBmeta \u00CEran\u00EA hat gihur\u00EEn \u00FB b\u00FB \"Komara \u00CEslam\u00EE\"."@ku . "W\u00EAne:Muammar al-Gaddafi at the AU summit. jpg Muemmer Eb\u00FB Abu Minyar El-Qezzaf\u00EE ji 1969ve serok\u00EA welat\u00EA L\u00EEb\u00EEya ye."@ku . "Deng Xiaoping W\u00EAne:Loudspeaker. svg bib\u00EEse siyasetvan \u00FB \u015Fore\u015Fg\u00EArek\u00EE her\u00EE navdar\u00EA welat\u00EA \u00C7\u00EEn b\u00FB. Ew herwisa r\u00EAber\u00EA Partiya Komin\u00EEst a \u00C7\u00EEn\u00EA b\u00FB."@ku . "Partiya Komun\u00EEst a \u00C7\u00EEn\u00EA part\u00EEya siyas\u00EE ya serek\u00EE \u00FB damezr\u00EAnmera Komara \u00C7\u00EEn\u00EA ye. Ew part\u00EE di sala 1921an de hatiye damezran."@ku . "W\u00EAne:Indira and Nixon. JPG Indira Gandhi \u00FB R\u00EE\u00E7ard N\u00EEkson Indira Gandhi (19 November 1917 \u2013 31 October 1984) yekem\u00EEn jina serok wez\u00EEr li Hindistan\u00EA b\u00FB ku du caran w\u00EE post\u00EA bi dest an\u00EE. W\u00EA ki\u00E7a Jawaharlal Nehru b\u00FB; ku w\u00EE bi xwe j\u00EE serok wez\u00EEr\u00EA Hindistan\u00EA b\u00FB. Kur\u00EA w\u00EA Rajiv Gandhi j\u00EE direngtir b\u00FB serok wez\u00EEz\u00EA Hindistan\u00EA."@ku . "W\u00EAne:Tunis. png 250px Bajar\u00EA T\u00FBnis paytext a welat\u00EA T\u00FBnis e. Nuf\u00FBs a w\u00EE bajar\u00EA, di sala 2004an de 728,463 kes b\u00FBye."@ku . "Olympique de Marseille yaneyeke frans\u00EE ya futbol\u00EA ye \u00FB ligel Bordeaux yaneyeke futbol\u00EA ya Spanyay\u00EA ya her\u00EE navdar. Yar\u00EEgeha Real Madrid\u00EA Stade V\u00E9lodrome ye."@ku . "UEFA Champions League p\u00EA\u015Fbirka futbol\u00EA ya Yek\u00EEtiya Komeley\u00EAn Futbol\u00EA y\u00EA Ewropa ye."@ku . "Kurd\u00EAn cih\u00FB yan j\u00EE Cih\u00FBy\u00EAn Kurdistan\u00EA (bi \u00EEbran\u00EE \u05D9\u05D4\u05D3\u05D5\u05EA \u05DB\u05D5\u05E8\u05D3\u05D9\u05E1\u05EA\u05D0\u05DF; Yeh\u00FBdot Kurdistan) nav\u00EA cih\u00FBy\u00EAn ku ji ber\u00EA ve li her\u00EAma Kurdistan\u00EA ne. Cil \u00FB canda wan wek ya kurd\u00EAn misilman in. Ber\u00EE ku di sala 1940an de kocberiy\u00EAn mezin \u00EAn h\u00EAla \u00CEsra\u00EEl\u00EA c\u00EAbun cih\u00FBy\u00EAn Kurdistan\u00EA di nav xwe de dijiyan. Kurd\u00EAn cih\u00FB gir\u00EAday\u00EE Mizrax\u00EEm\u00EA ne."@ku . "W\u00EAne:Sandow ca1894. ogv Bedenxurtkirin di sala 1894-an de. W\u00EAne:Dexter Jackson IFBB 2008 Australia 4. jpg Dexter Jackson, qehreman\u00EA le\u015Fciwaniy\u00EA ya sala 2008-an di yariya IFBB (Yeketiya Navnetewey\u00EE ya Le\u015Fciwaniy\u00EA) ya Awistralyay\u00EA de. W\u00EAne:Tracey greenwood 2006. jpg Tracey Greenwood, p\u00EA\u015Fbazeke be\u015Fa xaniman a le\u015Fciwaniy\u00EA di sala 2006-an de. Le\u015Fciwan\u00EE, cureyek\u00EE p\u00EA\u015Fbaziya werzi\u015F\u00EA ye. Armanca v\u00EA werzi\u015F\u00EA ew e ku meriv bedena xwe xurt \u00FB ciwan bike, bejna xwe bi awayek\u00EE estet\u00EEk bike \u00FB p\u00EA\u015Fan bide. Di qehremaniya le\u015Fciwaniy\u00EA de p\u00EA\u015Fbir bi al\u00EEkariya mas\u00FBlkey\u00EAn xwe \u00E7end poz dide wek raki\u015Fandina mas\u00FBlkey\u00EAn duser \u00FB s\u00EAser\u00EAn mil \u00FB lemlatey\u00EAn teni\u015Ft\u00EA \u00FB pozday\u00EEna mas\u00FBlkey\u00EAn gi\u015Ft \u00FB hwd."@ku . "Cih\u00FBy\u00EAn ku di sal\u00EAn 1492an \u00FB 1531an de ji welat\u00EAn \u00CEspanya \u00FB Port\u00FBgal\u00EA hatin qewitandin xwe wek Safard\u00EE/Sefard\u00EEm bi nav dikin. Y\u00EAn ku mecb\u00FBr man ji van welatan derkevin xwe li \u00CEmperatoriya Osman\u00EE \u00FB li bakur-rojavay\u00EA Efr\u00EEqa bi cih kirin. Jimareke bic\u00FBk kocberiya Ewr\u00FBpaya bakur (bi taybet\u00EE Holanda \u00FB Elmanyay\u00EA bakur), Emer\u00EEka, Hind\u00EEstan \u00FB Efr\u00EEqa kirin. Canda safardiyan h\u00EA j\u00EE n\u00EAzika ya \u00EEber\u00EE ye."@ku . "W\u00EAne:Yasmin Levy. jpg Yasmin Levy (sal 2008) Yasmin Levy stranb\u00EAjeke safard\u00EE ji \u00CEsra\u00EEl\u00EA ye. Q\u00EEza Yitzhak Levy, l\u00EAkol\u00EEnerek\u00EE li ser muz\u00EEka safard\u00EE \u00FB cih\u00FBy\u00EAn Portek\u00EEz\u00EA ye. Di stran\u00EAn w\u00EA de enstruman\u00EAn wek g\u00EEtara \u00EEspanyol\u00EE, Oud (enstrumaneke fars\u00EE), viyol\u00EEn, Cello, perkusyon \u00FB piyano t\u00EAne bikaran\u00EEn. Bi albuma xwe ya yekem\u00EEn a bi nav\u00EA \u201ERomance & Yasmin\u201C (stran\u00EAn Lad\u00EEno) ku di sala 2000an de derket, Yasm\u00EEn Levy di sala 2005an de wek berendam ji boy xelata BBC World Music Awards 2005 hate bi nav kirin. Albuma w\u00EA ya duwem\u00EEn di sala 2005an de bi nav\u00EA \u201ELa Juder\u00EDa\u201C derket. Strana w\u00EA ya bi nav\u00EA\u201EMano Suave\u201C di sala 2008an de derket."@ku . "W\u00EAne:Kuhflade. jpg R\u00EAxa \u00E7\u00EAlek \u00FB gayan (ku zewa dibe meriv ji bo \u015Fewitandin\u00EA bikart\u00EEne \u00FB j\u00EA re dib\u00EAje serg\u00EEn R\u00EAx nav\u00EA g\u00FBya \u00E7\u00EAlek \u00FB gayan e. Nav\u00EA r\u00EAxa hi\u015Fkkir\u00EE ku mirov ji bo \u015Fewitandin\u00EA bikart\u00EEne j\u00EE serg\u00EEn e. Herwiha, li hinek her\u00EAm\u00EAn Kurdistan\u00EA li serg\u00EEn re kerme t\u00EA gotin."@ku . "'Corbin Bleu Reivers ."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/e/ea/MorGabr\u00EEel_IDemir.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
W\u00EAneyek ji Mor Gabr\u00EEel\u00EA Mor Gabr\u00EEel (bi suryan\u00EE \u0715\u071D\u072A\u0710 \u0715\u0721\u072A\u071D \u0713\u0712\u072A\u0710\u071D\u0720) yek ji ke\u015F\u00EE\u015Fxaney\u00EAn her\u00EE kevn \u00EAn xristiyanetiy\u00EA ye \u00FB li n\u00EAza bajar\u00EA Midyat\u00EA di par\u00EAzgeha M\u00EArd\u00EEn\u00EA de radiweste. Ji bo suryaniy\u00EAn ortodoks cihek\u00EE p\u00EEroz e \u00FB lewra wek navenda ol\u00EE ya suryaniyan t\u00EA nas\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:China-Tibet. png Nex\u015Feya T\u00EEbet\u00EA (bi reng\u00EA sor) \u00FB \u00C7\u00EEn\u00EA T\u00EEbet an Her\u00EAma Serbixwe ya T\u00EEbet\u00EA erda p\u00EEroza Bud\u00EEstan e li Asyaya Nav\u00EEn\u00EA de. Navinciya bilindahiya w\u00EA ji asta deryay\u00EA n\u00EAz\u00EE 4900m e. Zinc\u00EEre \u00C7iyay\u00EAn H\u00EEmalayay\u00EA j\u00EE di T\u00EEbet\u00EA de hilkevtiye. Paytexta w\u00EA bajar\u00EA Lhasa ye. H\u00EAjay\u00EE gotin\u00EA ye ku niha ev her\u00EAm ji aliy\u00EA dewlet\u00EA \u00C7\u00EEn\u00EA ve hatiye dag\u00EErkirin."@ku . "W\u00EAne:Himalayas. jpg 250px H\u00EEmalaya r\u00EAze\u00E7iyayeke di Asyay\u00EA de ku bilindtir\u00EEn \u00E7iyay\u00EAn c\u00EEhan\u00EA li xwe girtiye. Peyva \"H\u00EEmalaya\" peyveke Sanskr\u00EEte ku t\u00EA wateya berifistan. Gelek \u00E7em\u00EAn mezin\u00EAn c\u00EEhan\u00EA j\u00EE \u00E7avkan\u00EEy\u00EAn wan di w\u00EA r\u00EAze\u00E7iyay\u00EA de ne. Ber\u00EE ku kerestey\u00EAn fir\u00EEn\u00EA \u00E7\u00EAbibin, hejmareke pir k\u00EAm ji \u00E7iyavanan kar\u00EEb\u00FBn bi ser \u00E7iyay\u00EAn w\u00EA de bikevin. Di H\u00EEmalayay\u00EA de, 14 \u00E7iyayan hene ku bilindahiya wan z\u00EAdetir ji 8000m e. Everest bilindtir\u00EEn \u00E7iyay\u00EA c\u00EEhan\u00EA j\u00EE yek ji wan e."@ku . "Mihemed Ewraz \u00E7iyager\u00EA kurd b\u00FB. Ewrza kes\u00EA yekem b\u00FB li \u00CEran\u00EA y\u00EA ku kar\u00EE bi ser Everest, bilindtir\u00EEn \u00E7iyay\u00EA c\u00EEhan\u00EA de bikeve."@ku . "W\u00EAne:IMG 1370 Lhasa Cinese. jpg 250px Lhasa an Lasa paytexta Her\u00EAma Serbixweya T\u00EEbet\u00EA ye li welat\u00EA \u00C7\u00EEn\u00EA de. Ev bajar di p\u00EEy\u00EA \u00E7iyay\u00EA Gephel de bic\u00EEhb\u00FBye. Text\u00EA Dalai Lama li v\u00EE der\u00EA ye. Lhasa yek ji bilindtir\u00EEn paytextane di c\u00EEhan\u00EA de. Peyva Lhasa t\u00EA wateya \"cih\u00EA xwedayan\", her\u00E7ende ku belgey\u00EAn T\u00EEbet\u00EE y\u00EAn kevnar \u00FB niv\u00EEs\u00EEn\u00EAn ser keviran diselm\u00EEnin ku nava v\u00EE Rasa b\u00FBye ku t\u00EA wateya \"cih\u00EA bizinan\"!"@ku . "Mistefa H\u00EEcr\u00EE sekreter\u00EA gi\u015Ftiy\u00EA Partiya Demokratik a Kurdistana \u00CEran\u00EA (PDKI) ye. W\u00EE di Nexede\u00EA de ji dayik buye, di rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA de. W\u00EE di sala 1963an de ji f\u00EArgeha \u00E7andin\u00EA li Zan\u00EEngeha Wirm\u00EAy\u00EA der\u00E7\u00FB \u00FB wek\u00EE mamosta li bajar\u00EA Seqiz\u00EA dest bi kar\u00EA xwe kir. Direngtir, li Zan\u00EEngeha Tehran\u00EA w\u00EAjeya Faris\u00EE xwend. Di sala 1979an de tevl\u00EE Partiya Demokratik a Kurdistana \u00CEran\u00EA dibe."@ku . "W\u00EAne:UTEH gates. jpg Dergeh\u00EA Zan\u00EEngeha Tehran\u00EA Zan\u00EEngeha Tehran\u00EA kevintrin (sala 1934 hatiye damezrandin) \u00FB mezintir\u00EEn Zan\u00EEngeh e di \u00CEran\u00EA de \u00FB di bajar\u00EA Tehran\u00EA de bic\u00EEhb\u00FBye. Pit\u00FBkxane ya w\u00EA j\u00EE di welat\u00EA de mezintir\u00EEn e. Leqeb\u00EA w\u00EA \"zan\u00EEngeha dayik\u00EA\" ye. Zan\u00EEngeha Tehran\u00EA yek ji mezintr\u00EEn zan\u00EEngeh\u00EAn rojhilata nav\u00EEn e."@ku . "W\u00EAne:Nomos Chiou. png Xiyos W\u00EAne:Chiostown. jpg Bajar\u00EA Xiyos\u00EA W\u00EAne:Chios NASA satellite image. jpg Girava Xiyos\u00EA ji ezm\u00EAn (1996) Xiyos, carina bi nav\u00EA tirk\u00EE Saq\u00EEz j\u00EE t\u00EA nas\u00EEn girava p\u00EAncem a her\u00EE mezin a Deryaya Egey\u00EE ye. Li Yewnanistan\u00EA ye \u00FB dikeve 7 km d\u00FBr\u00EE perav\u00EA Tirkiyey\u00EA. Li bajar\u00EA her\u00EE mezin a girav\u00EA j\u00EE bi ferm\u00EE Xiyos navkirin, l\u00EA r\u00FBni\u015Ftvan\u00EAn w\u00EA bi xwe dib\u00EAjin\u00EA Xora . Di sala 2001-\u00EA de 51.936 kes li girav\u00EA dim\u00EEnin."@ku . "
Warning: imagecreatefromjpeg(C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia/images/c/c6/Terrarossa.jpg) [function.imagecreatefromjpeg]: failed to open stream: No such file or directory in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 194

Warning: imagesx() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagesy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagecopyresampled() expects parameter 2 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 212

Warning: imagedestroy() expects parameter 1 to be resource, boolean given in C:\\Program Files\\xampp\\htdocs\\wikipedia\\includes\\media\\Bitmap.php on line 219
Zebe\u015Fek li ser terra rossa (\"erda sor\") Terra rossa (ji ziman\u00EA \u00EEtal\u00EE t\u00EA wateya erda sor), nav\u00EA erdek\u00EA ye \u00FB li hem\u00EE welat\u00EAn ku di derdora Behra Sp\u00EE de t\u00EA d\u00EEtin. Herwiha, li Awistralyay\u00EA j\u00EE \"terra rossa\" heye."@ku . "W\u00EAne:PotugueseCaravel. jpg Karaveleke portugal\u00EE Karavel, ke\u015Ftiya bi bavan \u00FB bi s\u00EA-\u00E7ar d\u00EErek \u00FB bi topav\u00EAj\u00EE ya ku bi taybet\u00EE di sedsal\u00EAn 15 \u00FB 16-an de ji h\u00EAla portugal\u00EE \u00FB spaniyan ve hatine bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:False Creek2. jpg Bendera False Creek, li Kanaday\u00EA Bender di qeraxa deryay\u00EA de rawestgeha ke\u015Ftiyan e. Bender\u00EAn siru\u015Ft\u00EE (bender\u00EAn xwezay\u00EE) an bender\u00EAn vekir\u00EE \u00FB bender\u00EAn \u00E7\u00EAkir\u00EE hene."@ku . "W\u00EAne:Anchor1. JPG Lenger Lenger hesin\u00EA ke\u015Ftiyan \u00EA ku p\u00EA erd\u00EA lengergeh\u00EA ve t\u00EA gir\u00EAdan."@ku . "Francesco Totti, l\u00EEstikvanek\u00EE futbol\u00EA y\u00EA \u00EEtalyan\u00EE ye. Francesco Totti di 27'\u00EA rezber\u00EA sala 1976'an de li Romay\u00EA ji dayik b\u00FBye."@ku . "Genov\u00EEz\u00EE an genovay\u00EE an j\u00EE cenov\u00EEz\u00EE zaravayek\u00EE ziman\u00EE l\u00EEgur\u00EE ye. Zaravayek\u00EE galo-\u00EEtal\u00EE ye \u00FB li serbajar\u00EA Genova y\u00EA her\u00EAma L\u00EEguriyay\u00EA t\u00EA xeberdan. Bi tevah\u00EE li dor\u00EE 1.920.000 l\u00EEgur\u00EEax\u00EAv hene, zaravay\u00EAn sereke ev in: genov\u00EEz\u00EE li derdora bajar\u00EA Genovay\u00EA, li \u00CEtalyay\u00EA; kors\u00EEkay\u00EE li girava Kors\u00EEkay\u00EA, li Fransay\u00EA; mon\u00EAgask\u00EE li Monakoy\u00EA. Akademiya ziman\u00EA l\u00EEgur\u00EE Acad\u00E9mia lig\u00F9stica do Br\u00E9nno di sala 2008-an de r\u00EAziman\u00EA ferm\u00EE saz kir."@ku . "Pehlewanistan (Keyatiya Pehlewana) (orij\u00EEnal bi ziman\u00EA pehlewan\u00EE. Pahlav/Pahlavanigh, ereb\u00EE \u0628\u0627\u0631\u062B\u064A\u0648\u0646\u200E\u200E, faris\u00EE \u0627\u0634\u06A9\u0627\u0646\u06CC\u0627\u0646) \u2014 \u00EEmparatoriyeke kevnar, ku derdora sal\u00EAn 250 ber\u00EE zay\u00EEn\u00EA (B.Z. ) li ba\u015F\u00FBr \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilat\u00EA Derya Xezar\u00EA ava b\u00FBye. Di qirna 1 B.Z. de \u00EAd\u00EE axeke mezin ji Mezopotamyay\u00EA heta Hindistan\u00EA hildigirte nava xwe. Di sal\u00EAn 220 pi\u015Ft\u00EE zay\u00EEn\u00EA (P.Z. ) daw\u00EE bi heb\u00FBna w\u00EA hat. Di niv\u00EEsar\u00EAn \u00E7\u00EEn\u00EE \u00C7jan Tsen Pehlewanistan \u00FB keyadana Ars\u00EE (Ar\u015Fak) bi nav\u00EA Ans\u00EE derbas dibe.[2][3]"@ku . "Korporat\u00EEzm s\u00EEstemeke abor\u00EE, siyas\u00EE yan j\u00EE civak\u00EE ye ku t\u00EA de kom\u00EAn korporat \u00EAn m\u00EEna cotkar, p\u00EE\u015Fesaz, etn\u00EEk, kedkar, esker\u00EE, patron (karsaz), zanyar yan j\u00EE d\u00EEn\u00EE t\u00EAn cem hev \u00FB saziyeke yekpare ava dikin \u00FB di nava w\u00EA de kom\u00EAn cih\u00EA hene ku ji bo \u00E7\u00EAkirina siyaset\u00EAn ji bo berjewnediya gelek koman hevd\u00EEtinan dikin. Gotina Korporat\u00EEzm ji peyva lat\u00EEn\u00EE corpus ango beden, gewde t\u00EA. Ev mane \u00FB maneya ney\u00EAn\u00EE ya \u00EEro di gotina korporat\u00EEzm de heye nep\u00EAwend\u00EEdar\u00EE hev in, lewra korporat\u00EEzm pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn korporasyon\u00EAn p\u00EEsesaziy\u00EA serdest\u00EE ne t\u00EEne ziman. Korporat\u00EEzm civak\u00EA weke bedeneke organ\u00EEk dib\u00EEne, di v\u00EA beden\u00EA de her koma korporat ji bo civak rast \u00FB bas bixebite weke endamek\u00EE p\u00EAdiv\u00EE p\u00EA heye t\u00EA d\u00EEtin. Korporat\u00EEzm t\u00EAkiliya xwe bi konsepta civaknas\u00EE fonksiyonal\u00EEzm\u00EA heye. Li welat\u00EAn ku s\u00EEstema wan a korporat\u00EEst heye, dewlet bi awayek\u00EE xurt dest werdide da ku ber bide pol\u00EEt\u00EEkay\u00EAn korporat\u00EEst \u00FB p\u00EA\u015Fiya pirsgir\u00EAk\u00EAn di navbera koman de bigire ."@ku . "Belar\u00FBs\u00EE ziman\u00EA ferm\u00EE y\u00EA R\u00FBsya Sip\u00EE ye ku ji al\u00EEy\u00EA belar\u00FBs\u00EEyan ve t\u00EA axaftin. Ji bil\u00EE belar\u00FBs her wiha li R\u00FBsya, Ukrayna, Poland \u00FB hin welat\u00EAn din t\u00EA axaftin."@ku . "W\u00EAne:Sollentuna kommunalhus. JPG Baj\u00EArvaniya Sollentunay\u00EA ku n\u00EAz\u00EEk\u00EE serbajar\u00EA Stokholm\u00EA ye. Bajarvaniya Sollentunay\u00EA bajarvaniyeke li par\u00EAzgeha Stockholm\u00EA di rojhilata navendiya Sw\u00EAd\u00EA de."@ku . "Lista Hoz\u00E9n Kurd"@ku . "W\u00EAne:Ecbatane - general view. jpg Dim\u00EAnek ji kevnewar\u00EAn d\u00EErok\u00EE y\u00EAn Ekbatanay\u00EA Ekbatana bajerek\u00EE d\u00EErok\u00EE y\u00EA Kurdistan\u00EA ye. Ber\u00EE zay\u00EEn ev nav hata bikar an\u00EEn. Medan ber\u00EE zay\u00EEn\u00EA ji \u00EEmperatoriya xwe re kirib\u00FB paytext. Ekbatana payt\u00EAxt\u00EA Medan b\u00FB di ber\u00EE zay\u00EEne 612-550an wan de. Li rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA dim\u00EAne. N\u00EAz\u00EEk\u00EE Kirma\u015Fan\u00EA ye. Di nav bajer\u00EA rojhilat\u00EA Kurdistan\u00EA bi Kirma\u015Fan\u00EA, Hekmeten\u00EA wan re mazin t\u00EAt ser ziman."@ku . "Vaspurakan (bi ermen\u00EE \u054E\u0561\u057D\u057A\u0578\u0582\u0580\u0561\u056F\u0561\u0576, t\u00EA maneya War\u00EA Comert yan j\u00EE War\u00EA Lawm\u00EEran) dewleteke Qirna Navend\u00EE ye \u00FB ji Gola Wan\u00EA digih\u00EAjiya Zapa Mezin."@ku . "Artsr\u00FBn\u00EE nav\u00EA xanedaneke ermen\u00EE ya ku dewleta Vaspurakan hukm didan b\u00FB."@ku . "Stigma di alfabeya yewnan\u00EE gir\u00EAdana herf\u00EAn sigma \u00FB tau ye. \u03DA herf\u00EA mezin y\u00EA Stigma ye. Du herf\u00EAn bi\u00E7\u00FBk y\u00EA Stigma hene. \u03DB t\u00EA bikaran\u00EEn, eger ew herfa di nav peyv\u00EA da ye."@ku . "\u015Eo (bi herf\u00EA mezin \u03F7, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03F8) herf\u00EA heftdeh\u00EEyem y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE ye."@ku . "Wau, (bi yewnan\u00EE \u03DD\u03B1\u1FE6; bi herf\u00EA mezin \u03DC, bi herf\u00EA bi\u00E7\u00FBk \u03DD) ber\u00EA herf\u00EA \u015Fe\u015F\u00EEy\u00EAm y\u00EA alfabeya yewnan\u00EE b\u00FB, ji ber ko w\u00EA j\u00EE nav\u00EE Wau carna Digamma dihate gotin. Tamar\u00EAn v\u00EA herf\u00EA, wek cem herf\u00EA ypsilon (\u03A5; \u03C5) j\u00EE, ji herf\u00EA f\u00EEnek\u00EE Waw ne."@ku . "<math>\\sigma(z;\\Lambda)=z\\prod_{w\\in\\Lambda^{*}} \\left(1-\\frac{z}{w}\\right) e^{z/w+\\frac{1}{2}(z/w)^2}</math>"@ku . "Henry Fonda (*16.03.1905 li Grand Island| 12. August 1982 li Los Angeles, Kalifornien) l\u00EEstikvanek\u00EE amer\u00EEk\u00EE b\u00FB. Ew wek\u00EE l\u00EEstikvanek\u00EE her\u00EE watedar t\u00EA naskirin. American Film Institute di l\u00EEsteya 25 L\u00EEst\u00EEkvanen her\u00EE gewre \u00EA m\u00EAr de, w\u00EE di r\u00EAza 6. \u00B4de bi c\u00EE dik\u00EA."@ku . "Xatar (ango, \"Xeter\") bi nav\u00EA J\u00EEwar Hacib\u00EE ji day\u00EEk b\u00FBye. Xatar rapvanek\u00EE elman \u00EA ku bi esl\u00EA xwe kurd e. Xatar li Bonn\u00EA n\u00EAz\u00EE Br\u00FCser Berg dij\u00EE."@ku . "Selena Quntanilla-Perez Amer\u00EEkaya Mexican muz\u00EEka pop."@ku . "W\u00EAne:BenNevis2005. jpg \u00C7iyay\u00EA her\u00EE bilind \u00EA Skotland\u00EA Beinn Nibheis Ben Nevis qot\u00EA \u00E7iyay\u00EE y\u00EA her\u00EE mezin \u00EA \u00E7iyay\u00EAn Grampian\u00EA y\u00EA Skotland\u00EA \u00FB Br\u00EEtaniya Mezin e. Bilindb\u00FBna Ben Nevis 1.344 m ye."@ku . "Elissa nav\u00EA huner\u00EE y\u00EA El\u00EEsar Zekeriya X\u00FBr\u00EE ku stranb\u00EAjeke libnan\u00EE ye. Elissa li sala 1972\u2019\u00EA li Deir el-Ahmar\u00EA (Libnan) ji day\u00EEk b\u00FBye. W\u00EA alb\u00FBma xwe ya yek\u00EA li sala 1998\u2019\u00EA derxist \u00FB di demek kurt de b\u00FB yekek ji navdartir\u00EEn stranb\u00EAja c\u00EEhana m\u00FBz\u00EEka ereb\u00EE. Xwed\u00EE \u00E7end xelat\u00EAn m\u00FBz\u00EEk\u00EA ye. Elissa yekem\u00EEn goran\u00EEb\u00EAja Libnan\u00EA b\u00FB ku WMA bib\u00EAtewe."@ku . "\u015Eaqaviy\u00EA gerdenmar balindeyeke fam\u00EEleya \u015Faqaviyan e. \u015Eaqaviy\u00EA gerdenmar 80 sent\u00EEmetreyan dir\u00EAj e. Ji reng\u00EA \u015Faqav\u00EE bi\u00E7\u00FBktir e. Pi\u015Ft \u00FB \u00E7eng risasiyek\u00EE bi ser qehway\u00EE ve ne. Kulovank \u00FB kof\u00EEk re\u015F in. Sermil xemir, bi ser reng\u00EA mor ve ne. Sing qemer e \u00FB berzik re\u015F e. Ser \u00FB gerden sorek\u00EE qemer in. Erzink \u00FB alek sp\u00EE ve ne. Rav \u00FB g\u00EEx\u00EAn re\u015F \u00FB zirav li dir\u00EAjayiya gerdena w\u00EE ne. P\u00EA keskek\u00EE bavzer\u00EE risas\u00EE ne \u00FB \u00E7av zer in \u00FB nikil risasiyek\u00EE bavzer e. Di navbera \u00EElon\u00EA \u00FB n\u00EEsan\u00EA de bi r\u00EAbar\u00EE li Kurdistan\u00EA dih\u00EA d\u00EEtin. Li n\u00EEvek \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA Ewropay\u00EA \u00FB Afr\u00EEkaya nav\u00EEn \u00FB ba\u015F\u00FBr \u00FB li Tirkmenistan\u00EA \u00FB Qefqaz\u00EA \u00FB bakur\u00EA \u00CEran\u00EA \u00FB li \u00CEraq\u00EA (li ni\u015F\u00EEv) t\u00EAjikan t\u00EEne der\u00EA. Li perav\u00EAn ereb\u00EE bi r\u00EAbar\u00EE dih\u00EA d\u00EEtin. W\u00EAne:Purple Heron (Ardea purpurea) in Kolkata W IMG 3352. jpg \u015Eaqaviy\u00EA ku bi hewa ketiye."@ku . "Qirmiraviya re\u015F an qirmeraviya re\u015F an kersele an j\u00EE q\u00EEtik, balindeyeke fam\u00EEleya qirmiraviyan e. Hindek balindey\u00EAn av\u00EE y\u00EAn mezin, nikul \u00FB kilikdir\u00EAj in. Per \u00FB \u00E7eng re\u015F in. P\u00EA bi perde ye. Ser\u00EA nikul\u00EA wan xwar e. Ref ref difirin. Dema b\u00EAhnvedan\u00EA \u00E7eng\u00EAn xwe \u015For dikin \u00FB behra pitir li cih\u00EAn bilind bo b\u00EAhnvedan\u00EA dil\u00EEsin. N\u00EAr \u00FB m\u00EA rengek in. Qirmiraviy\u00EAn re\u015F li ser daran yan li ser rizde \u00FB revezan h\u00EAl\u00EEnan \u00E7\u00EAdikin. Xwarina wan mas\u00EE \u00FB beq \u00FB canewar\u00EAn av\u00EE y\u00EAn ku \u00E7o\u00E7 in. Li Kurdistan\u00EA cureyek bi ten\u00EA hatiye d\u00EEtin. Qirmiraviya re\u015F 90-92 sent\u00EEmetreyan dir\u00EAj e. Balindeyeke av\u00EE y\u00EA mezin \u00FB re\u015F e. Alek \u00FB gewr\u00EE sp\u00EE ne. Bi \u00E7eng\u015For\u00EE dadide. Dema fir\u00EEn\u00EA li pi\u015Ft yek dibine k\u00EA\u015F. Komkome dij\u00EEn. Di derya \u00FB gol \u00FB geravan de ne \u00FB li ser tateber \u00FB giz\u00EErtey\u00EAn nav deryay\u00EA, herwisa li ser daran, h\u00EAl\u00EEnan \u00E7\u00EAdikin. Zivistanan mi\u015Fe ye. Piniyeke sp\u00EE li binhefik \u00FB alekan heye. \u00C7av kesk in \u00FB nikul qehwayiyek\u00EE tar\u00EE ye. P\u00EA re\u015F e. Zivistanan qesta Kurdistan\u00EA dike ji heyva he\u015Ft \u00FB neh\u00EA heta n\u00EEsan\u00EA li gol \u00FB gerav\u00EAn k\u00FBr \u00FB fireh dih\u00EA d\u00EEtin. Li n\u00EEveka Ewropay\u00EA \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA w\u00EA \u00FB Asyay\u00EA \u00FB li T\u00FBnis\u00EA t\u00EAjikan t\u00EEne der\u00EA. Zivistanan xwe dibe perav\u00EA bakur\u00EA rojava ya Afr\u00EEkay\u00EA \u00FB perav\u00EAn ereb\u00EE \u00FB \u00CEraq\u00EA. W\u00EAne:Great cormorant flock. jpg Refeke qirmiraviy\u00EAn re\u015F. W\u00EAne:Cormorant-island-752. jpg Qirmirav\u00EE li ser daran j\u00EE h\u00EAl\u00EEn\u00EAn xwe \u00E7\u00EAdikin."@ku . "\u015Eaqav\u00EE an \u015Faq an j\u00EE \u015Fihaq komeke balindey\u00EAn p\u00EAdir\u00EAj \u00FB st\u00FBdir\u00EAj \u00FB \u00E7engpan \u00FB kur\u00EEqut (kund) in. Hindekan j\u00EA bij\u00EE hene. N\u00EAr \u00FB m\u00EA rengek in. Li ber l\u00EAv\u00EAn gol \u00FB gerr \u00FB \u015Forik \u00FB robaran dih\u00EAn d\u00EEtin. Gelek cure j\u00EA hene. \u015Eaqav\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE 90 cm dir\u00EAj e, nikul zer \u00FB dir\u00EAj \u00FB ser t\u00EEj e; st\u00FBy\u00EA w\u00EE ji n\u00EEvek\u00EE \u00E7epeka wek\u00EE t\u00EEpa S l\u00EA ye. Dema fir\u00EEn\u00EA xwe st\u00FBnavmil dike, st\u00FBy\u00EA xwe wek\u00EE y\u00EA leglegeyan dir\u00EAj nake, kur\u00EE qut \u00FB kund e. N\u00EAr \u00FB m\u00EA yek reng in. Reng\u00EA w\u00EE ji pi\u015Ft\u00EA ve xwe lewiyek\u00EE ser bi \u015F\u00EEn\u00EE ve ye \u00FB ser st\u00FB sp\u00EE ne. Du g\u00EEx\u00EAn re\u015F bi ber st\u00FBy\u00EA w\u00EE de dih\u00EA xwar \u00FB li ber zik\u00EA w\u00EE dibe yek. Ser \u00E7eng qehwayiyek\u00EE tar\u00EE ye. Piniyeke re\u015F li en\u00EE\u015Fka herdu \u00E7engan e, teni\u015Ft re\u015F e, p\u00EA qehway\u00EE ne, biharan sor ve dibin. Li ber l\u00EAv\u00EAn robar \u00FB \u015Forik \u00FB gol\u00EAn av\u00EA dih\u00EA d\u00EEtin. Xwarina w\u00EE mas\u00EE \u00FB k\u00EAz \u00FB m\u00EAz \u00FB beq \u00FB mi\u015Fk in. Komkome h\u00EAl\u00EEnan li ser daran \u00FB di nav qeram\u00EE de \u00FB li ser l\u00EAv\u00EAn robaran \u00FB ji darikan \u00E7\u00EAdike; ji 4-5 h\u00EAkan dike, reng\u00EA wan \u015F\u00EEnek\u00EE bi ser kesk\u00EE ve ye. Balindeyeke mi\u015Fext e: zivistan dih\u00EA, pay\u00EEzan \u00FB biharan mi\u015Fe ye li nav \u00E7iyayan. W\u00EAne:Grey Heron 2. jpg St\u00FBy\u00EA \u015Faqav\u00EE ji n\u00EEvek\u00EE \u00E7epeka wek\u00EE t\u00EEpa S\u00EA l\u00EA ye."@ku . "Garan\u00EEk an j\u00EE garran\u00EEk cureyek\u00EE fam\u00EEleya \u015Faqaviyan e. 50 cm dir\u00EAj e. Ji d\u00FBr ve sp\u00EE diyar dike (zivistanan bi xwe sp\u00EE sp\u00EE dibe). P\u00EA sor in. \u00C7end perek\u00EAn bavzer \u00EAn dir\u00EAj li sing\u00EA w\u00EE ne. \u00C7av zer in bi ser sor\u00EE ve. Nikul zer e \u00FB p\u00EA qehwayiyek\u00EE bi ser re\u015F\u00EE ve ne. Hindek caran li ser pi\u015Fta \u00E7\u00EAl \u00FB gam\u00EA\u015Fan dadide, wan m\u00EA\u015F \u00FB moran dixwe y\u00EAn taloq\u00EE wan dibin. Wek\u00EE \u015Faqaviy\u00EAn din hind na\u00E7e di av\u00EA de xwarina w\u00EE xi\u015Foke \u00FB beq\u00EAn bi\u00E7\u00FBk in. Komkome di nav qeram\u00EE \u00FB levenan \u00FB dar\u00FBbar\u00EAn berl\u00EAv\u00EAn robaran h\u00EAl\u00EEnan \u00E7\u00EAdikin; 4-5 h\u00EAk\u00EAn rengesman\u00EE dike. Li Kurdistan\u00EA behra pitir pay\u00EEzan \u00FB biharan dih\u00EA d\u00EEtin. Li bakur\u00EA \u00FB n\u00EEveka Afr\u00EEkay\u00EA \u00FB li Port\u00FBgal\u00EA \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA Spanyay\u00EA \u00FB li S\u00FBriy\u00EA \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA \u00CEraq\u00EA \u00FB li Erebistan\u00EA \u00FB devera Deryaya Qezw\u00EEn \u00FB bakur\u00EA \u00CEran\u00EA \u00FB Deryaya Re\u015F t\u00EAjikan t\u00EEne der\u00EA. W\u00EAne:Buffalo and egrets. jpg Garan\u00EEk li pi\u015Fta gam\u00EA\u015Fan."@ku . "\u015Eaqaviy\u00EA sp\u00EE y\u00EA mezin balindeyeke fam\u00EEleya \u015Faqaviyan e. 95 cm dir\u00EAj e. Kelwa\u015F sp\u00EE ye. Gerdena w\u00EE gelek dir\u00EAj e. Nikul zivistanan zernarinc\u00EE ye \u00FB hav\u00EEnan rengre\u015Fek\u00EE binzer e. Navbera \u00E7av\u00EE \u00FB nikul\u00EE kesk e. Sp\u00EElka \u00E7avan zer e. P\u00EA re\u015F in bav\u015F\u00EEn in \u00FB ji ser\u00EE ve rengzer in. N\u00EAr \u00FB m\u00EA rengek in. Li Kurdistan\u00EA bi qetlaz\u00EE ji \u00E7iriya yek\u00EA heta d\u00FBmahiya n\u00EEsan\u00EA li kinar \u00FB per\u00EA robar \u00FB ger \u00FB gol\u00EAn k\u00EAm gil \u00FB giya dih\u00EA d\u00EEtin. Komkome di nav qeram\u00EE \u00FB levenan \u00FB dar\u00FBbar\u00EAn berl\u00EAv\u00EAn robaran de h\u00EAl\u00EEnan \u00E7\u00EAdikin. Xwarina w\u00EE behra pitir mas\u00EE \u00FB piq in. Li ba\u015F\u00FBr\u00EA rojhilata Ewropay\u00EA \u00FB li Asyay\u00EA ji Tirkiyey\u00EA \u00FB \u00CEran\u00EA heta ba\u015F\u00FBr\u00EA S\u00EEb\u00EEryay\u00EA \u00FB bakur\u00EA \u00C7\u00EEn\u00EA \u00FB Japon\u00EA t\u00EAjikan t\u00EEne der. Zivistana xwe li bakur\u00EA Afr\u00EEkay\u00EA \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA rojava ya Asyay\u00EA derbas dike. W\u00EAne:Ardea alba -chicks and nest -Morro Bay Heron Rookery -8. jpg T\u00EAjik\u00EAn \u015Faqaviy\u00EA sp\u00EE y\u00EA mezin"@ku . "Legleg an leglege an hac\u00EElegleg an j\u00EE hec\u00EElegleg, balindeyeke fam\u00EEleya leglegan e. Legleg hindek balindey\u00EAn mezin \u00FB p\u00EA \u00FB st\u00FB \u00FB nikuldir\u00EAj in. N\u00EAr \u00FB m\u00EA yek reng in. Dema r\u00EAve\u00E7\u00FBn\u00EA h\u00EAd\u00EE gav\u00EAn xwe diav\u00EAjin. Li ser daran \u00FB avahiy\u00EAn bilind \u00FB minare \u00FB dart\u00EAlan h\u00EAl\u00EEnan \u00E7\u00EAdikin. Xwarina wan behra pitir mas\u00EE \u00FB beq \u00FB mar \u00FB m\u00EA\u015F \u00FB mor vekol\u00EEne. 110-115 cm dir\u00EAj e. Rawestay\u00EE n\u00EAz\u00EEk\u00EE 85 cm bilind e. Teyrek\u00EE re\u015Fbelek \u00FB st\u00FBdir\u00EAj e \u00FB p\u00EA \u00FB nikul sor in. Ser\u00E7eng \u00FB serbask \u00FB serbaskve\u015F\u00EAr \u00FB per\u00EAn milan y\u00EAn dir\u00EAj re\u015F in. Y\u00EA n\u00EAr mezintir e ji ya m\u00EA. T\u00EAjik wek\u00EE y\u00EA mezin e. Ten\u00EA re\u015Fatiya \u00E7engan \u00FB per\u00EAn milan \u015F\u00FBna re\u015F\u00EE qehway\u00EE ye. Re\u015Fika \u00E7av\u00EE risasiyek\u00EE bi ser \u015F\u00EEn\u00EE ve ye. \u00C7erm\u00EA r\u00FBs\u00EA di navbera bin\u00EA nikul\u00EE \u00FB \u00E7av\u00EE \u00FB dormandor\u00EE \u00E7avan re\u015F e. Li cih\u00EAn bilind li ser qube \u00FB minare \u00FB qevlexan\u00EE \u00FB zincan \u00FB dar\u00EAn hi\u015Fk \u00FB dart\u00EAlan h\u00EAl\u00EEna xwe \u00E7\u00EAdike. H\u00EAl\u00EEna xwe her sal ji n\u00FB ve dike. Di ser\u00EA sibat\u00EA \u00FB adar\u00EA de ji 3-5 h\u00EAk\u00EAn sp\u00EE sp\u00EE dike. T\u00EAjikan gulan \u00FB xiz\u00EEran\u00EA t\u00EEne der\u00EA. Li per\u00EA avan \u00FB di nav zev\u00EE \u00FB m\u00EArg \u00FB gol\u00EAn av\u00EA de beq \u00FB mar \u00FB marg\u00FBse \u00FB g\u00EAz \u00FB m\u00EAz \u00FB mar \u00FB masiy\u00EAn bi\u00E7\u00FBk dixwe \u00FB gelek hez ji xwarina kuliyan j\u00EE dike. Legleg balindeyek\u00EE ko\u00E7er e, ji n\u00EEva \u00EElon\u00EA kar\u00EA barkirin\u00EA dike, xwe dike ref ref (refa wan hindek caran xwe li p\u00EAnciyan j\u00EE dide eger nebore) \u00FB qesta ba\u015F\u00FBr\u00EE dike (ji tebax\u00EA heta kan\u00FBna d\u00FBy\u00EA li her\u00EAma Kurdistan\u00EA nam\u00EEne qesta ni\u015F\u00EEv dike) heta bakur\u00EA rojava \u00FB ba\u015F\u00FBr\u00EA Afr\u00EEkay\u00EA di\u00E7e. H\u00EAjay\u00EE gotin\u00EA ye di van pazdeh-b\u00EEst sal\u00EAn d\u00FBmahiy\u00EA de bi awayek\u00EE a\u015Fkera legleg li Kurdistan\u00EA ber bi vebiryan\u00EA di\u00E7e. W\u00EAne:White Stork Welcoming. jpg Leqleqa leglegan W\u00EAne:Whitestorkflock. jpg Refeke mezin a leglegan"@ku . "W\u00EAne:Ural Mountains Map. gif 250px \u00C7iyay\u00EAn \u00DBral\u00EA r\u00EAze\u00E7iyayeke li rojavaya R\u00FBsya ku ji bak\u00FBr ve heta ba\u015F\u00FBr hatiye ki\u015Fandin \u00FB sinor\u00EA navbera Asya \u00FB Ewropay\u00EA p\u00EAk aniye. Dir\u00EAjahiya \u00E7iyay\u00EAn \u00DBral\u00EA n\u00EAz\u00EE 2,500 k\u00EElometreyan e. Bilindtir\u00EEn \u00E7iya di v\u00EA r\u00EAze\u00E7iyay\u00EA de, Narodnaya ye ku 1895 metreyan ji asta deryay\u00EA bilindtir e."@ku . "Narodnaya bilindtir\u00EEn l\u00FBtkeya \u00E7iyay\u00EAn \u00DBral\u00EA ye di R\u00FBsyay\u00EA de. Bilindahiya w\u00EE ji asta deryay\u00EA 1,894 metreyan e ."@ku . "1900 saleka bermay\u00EE b\u00FB ku li gor salnameya Gregor\u00EE roja du\u015Fem\u00EA destp\u00EAkir. Ew sala dawiya sedsala 19'an \u00FB sala desp\u00EAka sedsala 20'an b\u00FB."@ku . "W\u00EAne:Cecilia Bartoli at BOZAR 2007. jpg Mezosopranoya talyan Cecilia Bartoli (2008). Cecilia Bartoli (wek \u00C7e\u00E7\u00EEliya Bartol\u00EE t\u00EA bil\u00EAvkirin) mezosopranoyeke \u00EEtal\u00EE ya navdar e. Bartoli di 04.06.1966-an de li Romay\u00EA hatiye din\u00EA. Di destp\u00EAka kariyera xwe ya sal\u00EAn 80-an de Bartoli rol\u00EAn operay\u00EAn Rossini dil\u00EEstin, d\u00FB re di sal\u00EAn 90-an de j\u00EE operay\u00EAn Mozart. H\u00EAd\u00EE h\u00EAd\u00EE tekn\u00EEka koloratura p\u00EA\u015Fv\u00EA dixist \u00FB \u00EEro, b\u00EA guman, yekem\u00EEn mezosopranoya bi koloratura ye \u00FB deng\u00EA w\u00EA hem ge\u015F \u00FB hem j\u00EE bi karaktereke taybet e."@ku . "W\u00EAne:GDR. png Nex\u015Fe (1943) Almanyaya Naz\u00EE navek\u00EE naferm\u00EE ye bo Almanyaya navebra 1933 heta 1945. Di w\u00EA serdem\u00EA de Adolf Hitler ji Partiya Naz\u00EEy\u00EA desthilatdar\u00EE ya Almanyay\u00EA dikir. Hinek caran bi w\u00EA serdem\u00EA \u00CEmperatoriya S\u00EAyem t\u00EA gotin. Naziyan digotin ku wan li d\u00FB \u00CEmperatoriya Yekem \u00FB \u00CEmperatoriya Duyem di\u00E7in."@ku . "Ziman\u00EA slovak\u00EE zimanek\u00EE Hind \u00FB ewrop\u00EE ye ku bi ziman\u00EAn \u00E7ek\u00EE \u00FB polon\u00EE re ji be\u015Fa ziman\u00EAn slav\u00EE y\u00EAn rojava ye. Slovak\u00EE li Slovakya (ji aliy\u00EA 5 milyonan), DYA (500,000), Komara \u00C7ek\u00EE (320,000), Serbistan (60,000), \u00CErland (30,000), Romanya (22,000), Macaristan (20,000), Poland (20,000), Kanada (20,000), Kroatiya (5,000), Awistralya, Nemsa, Ukrayna, \u00FB Bulgaristan\u00EA t\u00EA axaftin."@ku . "W\u00EAne:CentralEurope. png Dewlet \u00FB her\u00EAm\u00EAn Ewropaya Navend\u00EE Ewropaya Navend\u00EE her\u00EAmek e di Ewropay\u00EA de cih girt\u00EE di navbera du nav\u00E7ey\u00EAn din y\u00EAn ku bi xwe bi away\u00EAn ciyawaz dih\u00EAn p\u00EAnaskirin: Ewropaya Rojava \u00FB Ewropaya Rojhilat. Pi\u015Ft\u00EE daw\u00EEb\u00FBna \u015Eer\u00EA Sar \u00FB Perdeya Asin\u00EE ku ji bar\u00EA siyas\u00EE ve Ewropa du par\u00E7e (Rojava \u00FB Rojhilat) kirb\u00FB, peyva \"Ewropaya Navend\u00EE\" d\u00EEsan ket ser zimanan \u00FB hat bikaran\u00EEn."@ku . "W\u00EAne:Thames map. png Thames nav\u00EA \u00E7emek\u00EE ye di ba\u015F\u00FBra Ingil\u00EEstan\u00EA ku dir\u00EAjahiya w\u00EE 364 k\u00EElometreyan e. Nav\u00FBdenga w\u00EE pitir ji ber derbasb\u00FBna w\u00EE ji bajar\u00EA London\u00EA ye. \u00C7em ji bajar\u00EAn Oxford, Reading, Maidenhead, Eton, \u00FB Windsor derbasdibe \u00FB serencam di Deryaya Bakur de t\u00EA rijandin."@ku . "W\u00EAne:Edinburgh from Calton Hill. jpg Bajar\u00EA Edinburgh ji evraziya Calton\u00EA Edinburgh bajar\u00EA mezin \u00EA d\u00FByem \u00FB paytexta welat\u00EA Skotland\u00EA ye. Nif\u00FBsa w\u00EE n\u00EAz\u00EE 471,650 kesane (di sala 2008an de) \u00FB r\u00FBbera w\u00EE 262 km2 e."@ku . "W\u00EAne:Gagagaga. gif Zan\u00EEngeha Bexdad\u00EA Zan\u00EEngeha Bexdad\u00EA weke mezintir\u00EEn zan\u00EEngeh di \u00CEraq\u00EA de \u00FB pi\u015Ft\u00EE zan\u00EEngeha Qah\u00EErey\u00EA mezintir\u00EEn zan\u00EEngeh di c\u00EEhana ereb de t\u00EA destn\u00EE\u015Fankirin. Zan\u00EEngeh di sala 1957an de hatiye damezrandin."@ku . "W\u00EAne:Mastic. jpg Ji bo ben\u00EE\u015Ft\u00EA w\u00EA y\u00EA b\u00EAhnxwe\u015F t\u00EA \u00E7andin; bi taybet\u00EE li girava Kiyos\u00EA (Saq\u00EEz, Xiyos, li Yewnanistan\u00EA) \u00FB li haw\u00EErdora her\u00EAm\u00EAn Deryaya Sp\u00EE. Li \u00E7\u00EEyay\u00EAn Kurdistan\u00EA dar\u00EE ben\u00EE\u015Ftok\u00EA di\u00E7\u00EA. Ku ben\u00EE\u015Ftok qelem dibe fistiqan digre l\u00EA wek\u00EE din f\u00EAk\u00EEy\u00EAn wek fitiqan tunne ne. F\u00EAk\u00EEy\u00EAn ben\u00EE\u015Ftokan wek kulikeka sor e p\u00EA re dib\u00EAjin garisok. Garisok t\u00EA xwerin."@ku . "W\u00EAne:CairoUniv. jpg Zan\u00EEngeha Qahirey\u00EA Zan\u00EEngeha Qah\u00EErey\u00EA amojgeheke perwerde ya bilind e li bajar\u00EA C\u00EEze, di Misir\u00EA de. Ew zan\u00EEngeh sala 1908an hatiye damezrandin. Di destp\u00EAk\u00EA de, nav\u00EA w\u00EA \"Zan\u00EEngeha Misir\u00EA\" b\u00FB. Zan\u00EEngeh\u00EA 200,000 xwendekar hene."@ku . "W\u00EAne:Fishing hooks on white surface. jpg \u00C7end \u015Fewk\u00EAn ji bo girtina masiyan. \u015Eewk, \u00E7engela ku p\u00EA mas\u00EE t\u00EAn girtin."@ku . "W\u00EAne:Penny black. jpg Yekem\u00EEn p\u00FBl\u00EA c\u00EEhan\u00EA ev p\u00FBl\u00EA bi nav\u00EA \"Penny Black\" b\u00FB, di sala 1840'\u00EE de li \u00CEngilterey\u00EA derket. Yekem\u00EEn p\u00FBl\u00EA Kurdistan\u00EA di sala 1923'an de derket. W\u00EAne:Stamp album sleeve. jpg Alb\u00FBmeke p\u00FBl\u00EAn postay\u00EA P\u00FBl\u00EA postay\u00EA an p\u00FBl an pol an j\u00EE p\u00EEl, per\u00E7eyeke kaxiz\u00EE ya \u00E7argo\u015Fe \u00FB bi\u00E7\u00FBk e, li ser aliyek\u00EE w\u00EA w\u00EAne \u00FB niv\u00EEs neqi\u015Fand\u00EE ne, wek\u00EE giroveyeke ferm\u00EE li belgenameyan \u00FB zerf\u00EAn nameyan didin. P\u00FBl\u00EA p\u00EA\u015F\u00EEn \u00EA c\u00EEhan\u00EA di sala 1840'\u00EE de li \u00CEngilterey\u00EA derketiye. Li Kurdistan\u00EA j\u00EE di sala 1923'an de hik\u00FBmeta \u015E\u00EAx Mehm\u00FBd\u00EA Berzenc\u00EE p\u00FBl\u00EA xwe y\u00EA p\u00EA\u015F\u00EEn derxist. P\u00FBl\u00EAn postay\u00EA, bi taybet\u00EE y\u00EAn kevn, dih\u00EAn berhevkirin \u00FB ji berhevkirina p\u00FBlan re dib\u00EAjin f\u00EElatel\u00EE \u00FB ji berhevkar\u00EAn p\u00FBlan re j\u00EE f\u00EElatel\u00EEst."@ku . "W\u00EAne:Einbrief. jpg Zerf \u00FB name Name an re\u015Fbelek peyameke niv\u00EEsk\u00EE ya ku ji yek\u00EE re dih\u00EA \u015Fandin. Bi gi\u015Ft\u00EE mirov namey\u00EA dixe nav zerfek\u00EA \u00FB bi posta di\u015F\u00EEne; ji bo v\u00EA yek\u00EA div\u00EAt mirov p\u00FBlan j\u00EE bikirre. Pi\u015Ft\u00EE ku \u00EEnternet hatiye bikaran\u00EEn, name k\u00EAm dih\u00EAn bir\u00EAkirin."@ku . "W\u00EAne:Envelop. jpg Du zerf W\u00EAne:Luftpostumschlag. jpg Zerfeke postaya bi balafir Zerf an j\u00EE zerfa namey\u00EA, cureyek\u00EE k\u00EEsey\u00EA kaxiz\u00EE y\u00EA ku name dikeve nav \u00FB dih\u00EA \u015Fandin. Mirov li ser zerf\u00EA p\u00FBl dixe."@ku .